Bs Bozic BSC

Institut za graevinarstvo IG d.o.o.
Banja Luka
Kralja Petra I Karaorevia 92-98, 78 000 Banja Luka; tel: +38751348367, fax: +38751348372
PROJEKAT br:
0301112013/BSB
GLAVNI MAINSKI PROJEKAT STANICE ZA SNABDIJEVANJE MOTORNIH VOZILA NAFTNIM

DERIVATIMA I TENIM NAFTNIM GASOM (TNG-om)
OBJEKAT:
Benzinska stanica BOI PROMET
LOKACIJA:
trbe, elinac, RS, BiH
INVESTITOR:
Boi promet doo, elinac
UGOVOR br.:
Banjaluka
03.12.13
PROJEKAT IZRADIO:
Dipl.ing.ma. Dragan Tadi
Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

SADRAJ
1. OPTI PODACI I PRAVNA DOKUMENTACIJA
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
Podaci o INVESTITORU
Saglasnost INVESTITORA na izraenu tehniku dokumentaciju
Saglasnost na lokaciju
Rjeenje (LICENCA) preduzea o ispunjenosti uslova za izradu Tehnike dokumentacije
Rjeenje o imenovanju odgovornog projektanta
LICENCA odgovornog projektant
Izjava odgovornog projektanta
2. PROJEKTNI ZADATAK
3. TEHNIKI OPIS OBJEKTA
3.1. Tehniki opis terena
3.2. Tehniki opis postrojenja
3.2.1. Skladini rezervoari
3.2.2. Pretakalite
3.2.3. Distributivna pumpa
3.2.4. Cijevna instalacija
3.2.5. Dispenzer
3.2.6. Sistem za otkrivanje iscurenja
3.2.7. Pristupni i protivpoarni putevi
3.2.8. Sistem protivpoarne zatite
4. OPIS TEHNOLOKOG PROCESA
5. ZONE OPASNOSTI I ZATITNE ZONE
5.1.
5.2.
5.3.
5.4.
Podzemni skladini rezervoar

Pretakalite
Pumpa
Dispenzer
6. OPTI I TEHNIKI USLOVI ZA IZGRADNJU

6.1. Opti uslovi
6.2. Tehniki uslovi
7. PRILOG O PRIMJENJENIM MJERAMA ZATITE NA RADU I ZATITE OD POARA
8. PRORAUNI
8.1.
8.2.
8.3.
8.4.
8.5.
8.6.
8.7.
Fiziko hemijske osobine naftinih derivata i TNG-a

Kapacitet postrojenja
Kapacitet skladinog rezervoara
Dimenzionisanje cjevovoda
Dimenzionisanje AT ventila
Dimenzionisanje distributivne pumpe
Kapacitet isputanja sigurnosnog ventila skladinog rezevoara
9. PREDMJER OPREME, MATERIJALA I RADOVA

10. SPISAK KORITENE LITERATURE

11. GRAFIKA DOKUMENTACIJA

BS
BS
BS
BS
BS
BS
BS
BS
BS
BS
BS
BS
BS
BS
00. 00. 00
01. 01. 00
01. 02. 00
02. 00. 00
03. 02. 00
04. 01. 00
04. 02. 00
04. 03. 00
04. 03. 01
05. 01. 00
05. 03. 00
05. 04. 00
05. 05. 00
06. 00. 00
Situacioni plan
Tehnoloka ema gasne stanice
Tehnoloka ema stanice
Dispozicija
Centralni aht
Rezervoar 6,4 m3
Rezervoar 40 m3 2 komorni
Rezervoar 40 m3 3 komorni
Tehnoloka ema sistema za kontrolu plata
Cijevna instalacija TNG-a
Cijevna instalacija naftinih derivata- utakanje
Cijevna instalacija naftinih derivata- istakanje
Cijevna instalacija naftinih derivata- ozrake
Detalji

1. OPTA I PRAVNA DOKUMENTACIJA

1.1.
Podaci o investitoru

Naziv
Sjedite
Vlasnik
ifra
Boi promet doo, rlinac

Braneci, elinac, RS, BiH;
BSB
Napomena
Direktor
Telefon
Fax.
E-mail
www

1.2.
Saglasnost INVESTITORA na tehniku dokumentaciju

Boi promet doo

elinac
Banja Luka
06.12.13
Broj:
030113S/BSB
SAGLASNOST
na izraeni glavni mainski projekat
U potpunosti smo saglasni sa izraenim glavnim mainskim projektom Glavni mainski

projekat stanice za snabdijevanje motornih vozila naftinim drivatima i tenim naftnim gasom (TNGom).
Obrazloenje:
Na osnovu projektnog zadatka br. 031113/BSB ispostavljenog od strane naruioca firme Boi
promet doo, elinac iz elinca dana 25.11.2013, Lokacijskih uslova br. 15.02-364-55/12 od dana
23.03.2012 i Saglasnosti na lokaciju rezervoara za naftine derivate rezervoara za propan-butana
br.08-D/P-5-215-226/2-12 od dana 12.03.2012 izraen je Glavni mainski projekat stanice za
snabdijevanje motornih vozila naftinim derivatima i tenim naftnim gasom (TNG-om) br.
0301112013/BSB, od strane projektantske firme Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banjaluka.
Projekat je raen pod nadzorom lica ovlatenih od strane naruioca i u potpunosti prema zahtjevima
naruioca i situaciji na terenu. Naruilac nema primjedbi na izraeni projekat te stoga daje saglasnost
kao to je navedeno u dispozitivu.
Sve ostale izmjene i dorade projekta ukoliko se ukae potreba e biti tretirane kao dopuna
glavnog projekta.
Investitor:
M.P.
____________

1.3.
Saglasnost na lokaciju

10

11

1.4.
Rjeenje (LICENCA) preduzea o ispunjenosti uslova za izradu Tehnike dokumentacije
12

13

14

1.5.
Rjeenje o imenovanju odgovornog projektanta
15

IG d.o.o.
Banjaluka
Banjaluka
25.11.13
Broj:
03-11/13-BSB
Na osnovu Zakona o preduzeima i Statuta firme IG d.o.o. Banjaluka donosim:
RJEENJE
o imenovanju odgovornog projektanta
Ovim Rjeenjem imenujem diplomiranog ininjera mainstva Dragana (Duana) Tadia iz Banjaluke,
licenca br. 1741/98 za:
ODGOVORNOG PROJEKTANTA
Mainske faze sistema za snabdijevanje motornih vozila gorivom
Na objektu:
Benzinske stanice BOI PROMET u trbe, elinac, RS, BiH;

vlasnitvo Boi promet iz elinca
Rjeenje stupa na snagu danom donoenja.
Protiv ovog rjeenja radnik ima pravo albe u roku od 8 (osam) dana.
-a/a
-imenovanom
-investitoru
M.P.
Direktor:
___________
16

1.6.
Licenca odgovornog projektanta
17

18

1.7.
Izjava odgovornog projektanta
19

IZJAVLJUJEM
Da sam se u toku izrade glavnog mainskog projekta stanice za snabdijevanje motornih vozila naftnim
derivatima i tenim naftnim gasom (TNG-om) br. 0301112013/BSB na objektu BS BOI PROMET u
trnama, elinac, RS, BiH vlasnitvo Boi promet iz elinca pridravao zahtjeva iz projektnog
zadatka br. 031113/BSB i svih vaeih propisa i standarda kojima je regulisana ova oblast.
Banjaluka
__________
Izjavu dao:
dipl. ing. ma. Dragan Tadi
20

2. PROJEKTNI ZADATAK
21

OBJEKAT:
BS BOI PROMET
LOKACIJA:
trbe, elinac, RS, BiH
INVESTITOR:
Boi promet d.o.o. elinac

PROJEKTNI ZADATAK
za izradu projektne dokumentacije- GLAVNI MAINSKI PROJEKAT

PROJEKTNI ZADATAK
za izradu projektne dokumentacije- GLAVNI MAINSKI PROJEKAT STANICE ZA
SNABDIJEVANJE MOTORNIH VOZILA GORIVOM
Za investitora Dragana Radojiia iz Banja Luke potrebno je izraditi projektnu dokumentaciju- GLAVNI
MAINSKI PROJEKAT stanice za snabdijevanje motornih vozila naftnim derivatima i tenim naftnim
gasom.
Skladite stanice treba da sainjavaju dva rezervoara.
rezervoar br.1 je zapremine 100 m3 sa sledeom specifikacijom tenog goriva:
REZERVOAR I
komora 1 EURODIZEL4
komora 2 EURODIZEL5
10 m3
30 m3
REZERVOAR II
komora 1 BEZOLOVNI BENZIN 95 oktana

komora 2 BEZOLOVNI BENZIN 98 oktana
komora 3 LAKO LOIVO ULJE
10 m3
10 m3
20 m3
Pretakanje goriva u automobilske rezervoare e se vriti putem dva automatska ureaja sa 8 (osam) i
sa 2 (dva) pitolja. Punjenje rezervoara e se vriti sa obe strane ostrva na kojem se nalaze
automatski ureaji. Automatski ureaji za snabdijevanje putnikih automobila treba da omogui protok
od 40 lit./min po jednom pitolju .
Dopremu tenog goriva u skladine rezervoare predvidjeti autocisternama a pretakanje slobodnim
isticanjem putem centralnog ahta. Sistem za dopremu goriva treba da omogui EKO istakanje
odnosno istakanje sa povratom para iz rezervoara u autocisternu.
Snabdijevanje motornih vozila TNG-om e se vriti putem jednog automata- dispenzera kapaciteta 50
lit./min. Skladitenje tenog naftnog gasa predvidjeti u jednom podzemnom rezervoaru kapaciteta 6,4
m3. Dopremu tenog naftnog gasa u skladini rezervoar predvidjeti putem pretakalita. U sklopu
GLAVNOG MAINSKOG PROJEKTA predvidjeti i sve ostale elemente i ureaje neophodne za
nesmetan rad isnatlacije.
Projekat uraditi u skladu sa vaeim propisima kojima je regulisana ova oblast,urbanistiko-tehnikim
uslovima i urbanistikom dozvolom.
U prilogu ovog PROJEKTNOG ZADATKA Vam dostavljamo:
Saglasnost na lokaciju rezervoara;
Prilog tehnikog opisa lokacije opreme i skladinih rezervoara.
M.P.
Investitor:
_____________
22

3. TEHNIKI OPIS OBJEKTA
23

3.1.
Tehniki opis terena
Izgradnja objekta benzinske pumpe sa prateim sadrajem planirana je na zemljitu

oznaenom k.. 1256/1 i 1256/2 K.O. trbe, neposredno uz Regionalni put R476 elinac-Ukrina).
Mainske instalacije projektuju se u skladu sa programskim zadatkom i podrazumijevaju razvod svih
potrebnih instalacija, te obezbjeene sljedee opreme:
-
dva podzemna rezevoara za uskladitavanje zapaljivih tenosti ukupne zapremine 80 m 3

(jedan podzemni dvokomorni rezervoar 10+30 m 3, te jedan trokomorni podzemni rezervoar
zapremine 10+10+20 m3),
oprema za snabdijevanje motornih vozila tenim gorivom,
postrojenje za uskladitavanje tenog naftnog gasa (podzemni rezervoar kapaciteta 6,4 m 3 i

dr. potrebnu opremu),
oprema za snabdijevanje vozila koja troe teni naftni gas,
pratei objekat za smjetaj zaposlenog osoblja sa nadstrenicom.
Instalacije vodovoda i kanalizacije koje nisu predmet ove tehnike dokumentacije, treba da definiu
dovod vode na predmetnu lokaciju, preko prikljunog okna, razvod svih potrebnih instalacija unutar i
van glavnog objekta (vanjska hidrantska mrea), odvod otpadnih sanitarnih voda iz prateeg objekta,
te oborinskih zauljenih voda sa otvorenih manipulativnih povrina sa parcele benzinske stanice.
3.2.
Tehniki opis postrojenja
Gasna stanica za snabdijevanje motornih vozila tenim naftnim gasom je smjeteno na prethodno
opisanom terenu i sastoji se od:
- rezervoarskog prostora (skladini rezervoar);
- Centralnog ahta za istakanje goriva u skladini rezervoar;
- pretakalita;
- distributivne pumpe;
- automatskoih ureaja za punjenje automobilskih rezervoara;
- cijevne instalacije;
- pristupnih i protivpoarnih puteva;
- sistema protivpoarne zatite;
- sistema za hlaenje autocisterne.
Predmetno postrojenje je izgraeno u skladu sa Tehnikim propisima o izgradnji stanica za
snabdijevanje motrnih vozila i o uskladitenju i pretakanju goriva koji su sastavni dio Pravilnika o
izgradnji stanica za snabdijevanje gorivom motornih vozila i o uskladitenju i pretakanju goriva izdatih
u Slubenom listu SFRJ, br. 27/71 i Tehnikim propisima o izgradnji postrojenja za teni naftni gas i o
uskladitenju i pretakanju tenog naftnog gasa koji su sastavni dio Pravilnika o izgradnji postrojenja
za teni naftni gas i o uskladitenju i pretakanju tenog naftnog gasa izdatih u Slubenom listu SFRJ,
br. 24/71 i 26/71. Lokacija postrojenja je data u grafikom dijelu ovog projekta cr. br. BS 00. 00. 00
Situacioni plan i cr. br. BS 02. 00. 00 Dispozicija. Tehnoloka ema postrojenja je data u grafikom
dijelu ovog projekta cr. br. B.S. 01. 01. 00 Tehnoloka ema gasne stanice i BS 01. 02. 00
"Tehnoloka ema stanice".
24

3.2.1.
Rezervoarski prostor (skladini rezervoar)
Rezervoarski prostor sainjavaju 2 (dva) skladina rezervoara. Zapremina skladinog rezervoara

naftnih derivata iznosi 40 m3. Zapremina skladinog rezervoara tenog naftnog gasa iznosi 6,4 m 3.
Skladini rezervoari su postavljen podzemno na odstojanju 0,6 m jedan od drugog i osigurani su od
potiska podzemnih voda. Lokacija rezervoarskog prostora i raspored opreme su dati u grafikom dijelu
ovog projekta cr.br. BS 02. 00. 00 Dispozicija.
Rezervoar br. 1 je cilindrini, ukopani, petokomorni, dvoplani predvien za skladitenje benzinaskih
goriva EURODIZEL ED4 30 m3, EURODIZEL ED5 10 m3, BEZOLOVNI BENZIN BMB95 10 m3,
BEZOLOVNI BENZIN BMB98 (EUROSUPER) 10 m3 i LAKOG LOIVOG ULJA LU 20 m3.
Na prirubnici otvora za ulaz rezervoara se nalazi ploica sa sledeim podacima :
Naziv proizvoaa;
Fabriki broj;
Godina proizvodnje;
Nazivna zapremina u m3;
Ispitni pritisak rezervoara u barima;
Oznaku broj JUS M. Z3. 014 standarda ako je rezervoar izraen prema
jugoslovenskim standardima ili broj atesta ako je rezervoar izraen prema inostranim
standardima i normama.
Rezervoari su opremljeni za svaku komoru po jednim ahtom na ijim se poklopcima nalaze prikljuci:
Prikljuak za istakanje iz autocisterni putem centralnog ahta DN80 (3);
Prikljuak za snabdijevanje automata za istakanje DN50 (2);
Prikljuak za ozrake i povrat para kod EKO utakanja DN50 (2);
Prikljuak sa cijevnim nastavkom za mjernu letvu DN50 (2);
Rezervni prikljuak DN80 (3);
Na prikljuku za istakanje iz autocisterne putem centralnog ahta se nalazi sledea oprema:
Kompenzator DN80NP6
Prirubniki spoj DN80NP6
Ventil protiv prepunjenja
Na prikljuku za snabdijevanje automata za istakanje se nalazi sledea oprema:
Kompenzator DN50NP6
Usisna korpa DN50NP6
Na prikljuku za ozrake i povrat para kod EKO utakanja se nalazi sledea oprema:
Kompenzator DN50NP6
Na prikljuku za mjernu letvu se nalazi sledea oprema:
Zatitna kapa sa podkapom
Rezervni prikljuak je snabdjeven slijepom prirubnicom DN80NP6 i predvien je za ugradnju
elektronskog mjerila nivoa skladitenog derivata u rezervoaru.
Rezervoar je opremljen ukama za nanoenje rezervoara u toku montae i ahtovima u kojima su
smjeteni revizioni otvori sa svim prethodno navedenim prikljucima i po jednim prikljukom za
montau sistema za otkrivanje iscurenja koji je neposredno spojen sa meuplanim prostorom.
Sva oprema na rezervoarima je ispitana i odobrena. aht su izraeni zavarivanjem od elinih profila i
elinog lima 0361. ahtovi su nepropusni. elina konstrukcija ahtova je zatiena antikorozivnim
premazom i neiskreim oblogama na mjestima gdje se moe pojaviti varnienje usljed pomjeranja
poklopaca ahtova. Prodori cijevi u ahtove su izvedeni sa uvodnicama koje sa gumom otpornom na
uticaj skladitenih naftnih derivata vre zaptivanje ovih prodora.
Konstrukcija rezervoara, prikljuaka i ostale opreme je u potpunosti izvedena prema JUS M.Z3.014 i
prikazana je u grafikom dijelu ovog projeka cr.br. BS 04. 02/03. 00 Rezervoar 40m 3.
25

Rezervoar za TNG je cilindrini, stabilni leeeg tipa poloen na dva betonska segmenta u sloj
opranog, nabijenog pijeska debljine 20 cm i osiguran je od potiska podzemnih voda. Konstrukcija
rezervoara je u potpunosti izvedena prema JUS M.Z2.600 i prikazana je u grafikom dijelu ovog
projeka cr.br. BS 04. 01. 00 Rezervoar 6,4 m3. Rezervoari su ispitani i odobreni.
Na rezervoarima se nalazi ploica sa sledeim podacima :
- naziv proizvoaa;
- fabriki broj;
- godina proizvodnje;
- debljina plata i podnice;
- oznaka materijala od kojeg je rezervoar izraen;
- ig ili druga oznaka nadlenog inspekcijskog organa;
- ukupan sadraj posude;
- radni pritisak rezervoara u barima;
- oznaka maksimalno dozvoljenog punjenja rezervoara gasom pri temperaturi od 40 0C.
- natpis: SAMO ZA NAFTNI GAS IJI PARNI PRITISAK NE PRELAZI 16,7 bar pri 40 0C.
- Oznaku broj JUS standarda ako je rezervoar izraen prema jugoslovenskim standardima ili
broj atesta ako je rezervoar izraen prema inostranim standardima i normama.
Rezervoari su opremljeni sa sledeom opremom i prikljucima:
- Prikljuak tene faze od prestrujnog ventila na distributivnoj pumpi sa protivlomnim ventilom i
zapornim ventilom DN32;
- Prikljuak parne faze od degazatora na distributivnoj pumpi sa nepovratnim ventilom i
- Prikljuak tene faze pranjenja rezervoara pumpom sa nepovratnim ventilom i zapornim
ventilom DN50;
- Prikljuak povrata parne faze kod punjenja i pranjenja rezervoara sa nepovratnim ventilom i
- Prikljuak tene faze kod punjenja i pranjenja rezervoara sa nepovratnim ventilom i zapornim
ventilom DN50;
- Prikljuak sa magnetnim indikatorom nivoa tenosti u rezervoaru DN80;
- Prikljuak sa termometrom R1/2;
- Revizioni otvor sa poklopcem DN500 na kojem se nalazi prikljuak R1/2 za manometar 0-40
bar, sa prikljukom DN25 za tropozicioni ipkasti mjera nivoa i prekretni ureaj DN65 za dva
sigurnosna ventila DN50;
- Rezervni prikljuak sa slijepom prirubnicom DN32;
- Prikljuak za isputanje taloga sa dva zaporna ventila DN40;
- eline trake za osiguranje od potiska podzemnih voda.
Sva oprema na rezervoarima je ispitana i odobrena. aht je izraen od elinih profila, elinog i
aluminijumskog lima. aht je nepropusan i podijeljen pregradama tako da zapremina jednog
pregraenog volumena ne prelazi 0.5 m3. elina konstrukcija ahta je zatiena neiskreim
oblogama na mjestima gdje se moe pojaviti varnienje usljed pomjeranja poklopaca. Prodori cijevi u
aht su izvedeni sa uvodnicama koje sa gumom otpornom na uticaj tenog naftnog gasa vre
zaptivanje ovih prodora.
Grafiki prikaz prikljuaka i opreme rezervoara je dat u grafikom dijelu ovog projekta cr. br. BS 04. 01.
00 Rezervoar 10 m3.
3.2.2.
Pretakalite
Za pretakanje goriva za motorna vozila iz dopremnih autocisterni u skladine rezervoare se koristi

centralni aht. Centralni aht se sastoji od betonskog korita, metalnog kuita sa poklopcem i
prikljuaka.
26

Korito centralnog ahta je izraeno od armiranog betona i u potpunosti je nepropusno. Prodori cijevi u
korito su izvedeni sa uvodnicama tako da je sprijeen prodor podzemnih voda. Gornja ivica korita
ahta je izdignuta od okolnog terena 150 mm tako da je sprijeen prodor oborinskih voda.
Metalno kuite i poklopac ahta su izvedeni od elinih profila i lima .0361 i snabdjeveni su
katancem tako da je onemoguen pristup neovlatenim licima prikljucima za istakanje. Konstrukcija
kuita i poklopca centralnog ahta je zatiena antikorozivnim premazom u najmanje dva sloja.
Metalno kuite ahta je ankerima vezano za betonsko korito i sa njime ini cjelinu centralnog ahta.
U centralnom ahtu se nalaze prikljuci:
Istakanje EUROD4 (DN80NP6)
Istakanje EUROD5 (DN80NP6)
Istakanje BMB95 (DN80NP6)
Istakanje BMB98 (DN80NP6);
Istakanje LU (DN80NP6)
Povrat para kod istakanja EUROD4 (DN50NP6)
Povrat para kod istakanja EUROD5 (DN50NP6)
Povrat para kod istakanja BMB95 (DN50NP6)
Povrat para kod istakanja BMB98 (DN50NP6)
Povrat para kod istakanja LU (DN50NP6)
Svi prikljuci u centralnom ahtu su izvedeni zavarivanjem, snabdjeveni su kapom i podkapom
izraenim od neiskreeg materijala i postavljeni su pod uglom od 45 0 da bi se omoguio to laki
pristup u toku prikljuenja autocisterni.
Lokacija centralnog ahta je data u grafikom dijelu ovog projekta cr.br. BS 02. 00. 00 Dispozicija.
Konstrukcija centralnog ahta je data u grafikom dijelu ovog projekta cr.br. BS 03. 02. 00 Centralni
aht.
3.2.3.
Distributivna pumpa
Za distribuciju tenog naftnog gasa od podzemnih skladinih rezervoara do dispenzera za

snabdijevanje motornih vozila predviene su serijski vezane distributivne krilna i centrifugalna pumpa
za teni naftni gas protoka po 100 lit./ min. Krilna pumpa je spojena sa prostorom tene faze tenog
naftnog gasa u podzemnom skladinom rezervoaru nepropusnim usisnim cjevovodom. Na potisni
prikljuak krilne pumpe spojen je usisni prikljuak centrifugalne pumpe. Navedena konfiguracija
pumpne stanice je odabrana da bi se smanjio uticaj pojavljivanja gasne faze u usisnom cjevovodu
pumpi odnosno zastoj u isporuci TNG-a. Pumpe su postavljene na temeljnu betonsku plou na visini
od 100 mm u odnosu na okolni teren. Lokacija pumpi i nain spajanja na cijevnu instalaciju je
definisana u grafikom dijelu ovog projekta cr. br. BS 02. 00. 00 Dispozicija, cr. br. BS 05. 01. 00
Cijevna instalacija TNG-a .
Pumpe su snabdjevene pogonskim elektromotorom, zapornim ventilima na usinoj i potisnoj strani,
manometrima na usisnoj i potisnoj strani, filterom na usisnom cjevovodu, degazatorom, sigurnosnim
prestrujnim ventilom, by-pass ventilom i indikatorom strujanja. Pogonski elektromotor i ostala
elektrooprema na pumpi je izvedena u Ex izvedbi u skladu sa Propisima o elektrinim postrojenjima
na nadzemnim mjestima ugroenim od eksplozivnih smjesa.
3.2.4.
Cijevna instalacija
Cijevna instalacija automatskih ureaja je postavljena podzemno i izvedena od PE-HD cijevi prema
EN14125. Cijevi su poloene u zemljani kanal u sloj nabijenog suhog opranog pijeska debljine
najmanje 200 mm mjerenu u svim pravcima od vanjskog prenika stijenke cijevi. Ispod saobraajnica
cijevi su poloene u armirano- betonski kanal u sloj pijeska kao to je navedeno za polaganje cijevi u
zemljane kanale.
Za transport nafte i benzina od pretakalita do skladinog prostora koristi se cjevovod pretakalita
izraen od elinih beavnih cijevi. Cjevovod je izraen sa nagibom od 0,5% prema skladinim
rezervoarima. Cjevovod je u potpunosti izveden podzemno na dubini definisanoj ovim projektom.
Cijevna instalacija skladinog prostora se sastoji od cjevovoda utakanja i cjevne instalacije odunih
ventila i povrata para. Cijevna instalacija skladinog prostora je postavljena podzemno sa nagibom od
27

0,5% prema rezervoarima i na dubini ukopavanja koja je odreene ovim projektom. Cijevna instalacija
skladita je u potpunosti izvedena od elinih beavnih cijevi sa nepropusnim spojevima.
Za distribuciju nafte i benzina od skladinih rezervoara do ureaja za snabdijevanje gorivom motornih
vozila koristi se cijevna instalacija automata. Ova cijevna instalacija se sastoji od cjevovoda
postavljenih podzemno na dubini od najmanje 800 mm odnosno ispod zone smrzavanja sa nagibom
od 0,5% prema skladinim rezervoarima. Cijevna instalacija automata je u potpunosti izvedena od PEHD cijevi sa nepropusnim spojevima.
Instalacija-cjevovod TNG-a se sastoji od cjevovoda pretakalita, cjevovoda skladinog prostora i
cjevovoda dispenzera za punjenje automobilskih rezervoara.Cijevi tene faze su obiljeene zelenom
bojom RAL 6018, cijevi parne faze su obiljeene utom bojom RAL 1021, odune cijevi i ispusne cijevi
sigurnosnih ventila su obiljeene crvenom bojom RAL 2005 a oslonci i nosive konstrukcije su
zatiene premazom temeljne boje u dva prolaza i ofarbane crvenom bojom RAL 3000. Sve cijevi su
prije nanoenja obiljeavajueg premaza a poslije ispitivanja na vrstou i nepropusnost premazane
zatitnom temeljnom bojom u dva prolaza.
Za transport TNG od pretakalita do skladinog prostora odnosno disttributivne pumpe koristi se
cjevovod pretakalita izraen od atestiranih elinih beavnih cjevi. U svom sastavu cjevovod ima
cjevi tene i gasne faze. Cjevovod se postavlja nadzemno, oslonjena na eline nosae na visinu koja
je odreena ovim projektom.
Za distribuciju tenog naftnog gasa od skladinih rezervoara do dispenzera za punjenje automobilskih
rezervoara koristi se cjevovod izraen od atestiranih elinih beavnih cijevi. Ova cijevna instalacija se
sastoji od cjevovoda parne i tene faze postavljena je podzemno na dubini od najmanje 800 mm
odnosno ispod zone smrzavanja i odvojena je od instalacije skladinog prostora izolacionim
prirubnicama. Cijevi su antikorozivno izolovane slojem bitumena najmanje debljine 3 mm ili spiralno
nalijepljenom PVC trakom (npr. PLASTIZOL) najmanje debljine 3 mm i poloene su u zemljani kanal u
sloj nabijenog suhog opranog pijeska debljine najmanje 200 mm mjerenu u svim pravcima od
vanjskog prenika stijenke cijevi.Ispod saobraajnica cijevi su poloene u armirano- betonski kanal u
sloj pijeska kao to je navedeno za polaganje cijevi u zemljane kanale. Prikaz cjevne instalacije za
distribuciju tenog naftnog gasa od skladinog prostora do punionice boca za domainstva i
dispenzera za punjenje automobilskih rezervoara dat je u grafikom dijelu ovog projekta cr.br. TNG 05.
00. 00 Cijevna instalacija.
3.2.5.
Dispenzer
Za punjenje automobilskih rezervoara koristi se jedan automatski ureaj sa 8 (osam) pitolja.

Automatski ureaji su snabdjeveni po jednim setom pumpa- degazator- volumetar za svaku vrstu
goriva posebno. Kapacitet jedne pumpe za pretakanje goriva u rezervoare putnikih vozila je 40
lit./min a kapacitet pumpe za pretakanje goriva u rezervoare teretnih vozila i autobusa je 80 lit./min..
Automatski ureaji su smjeteni na centralnom ostrvu i moe se vriti punjenje automobilskih
rezervoara obostrano. Automatski ureaji su odobreni i ugraeni u svemu prema Tehnikim propisima
o izgradnji stanica za snabdijevanje motrnih vozila i o uskladitenju i pretakanju goriva koji su
sastavni dio Pravilnika o izgradnji stanica za snabdijevanje gorivom motornih vozila i o uskladitenju i
pretakanju goriva izdatih u Slubenom listu SFRJ, br. 27/71. Lokacija ureaja za snabdijevanje
gorivom motornih vozila je data u grafikom dijelu ovog projekta cr.br. BS 02. 00. 00 Dispozicija.
Za punjenje pogonskih rezervoara motornih vozila, koristie se jedana apatar za mjerenje TNG tipa
''simplex'' sa 1 pitoljem, koji je predvien za rad u eksplozivno ugroarnim sredinama. Kapacitet
aparata je 50 l/min. Aparat je postavljen na zatitnom ostrvu koje je izdignuto 14 cm od saobraajnice.
Pristup vozilima je obezbeen sa jedne strane zatitnog ostrva.
Iznad aparata je predviena nadstrenica. Povezivanje aparata sa cjevovodom je pomou fleksibilnih
crijeva.
3.2.6.
Pristupni i protivpoarni putevi
Pristupni put skladita tenog naftnog gasa je sastavni dio skladita i predstavlja dio saobraajnice
kojom transportna vozila prilaze pretakalitu. Duina pristupnog puta mora iznositi najmanje dvije
duine transportne cisterne i izraen je bez nagiba. Na ulazu i izlazu pristupnog puta se nalaze rampe
da bi se sprijeio neovlaten ulazak drugih vozila. Saobraaj na pristupnom putu se obavlja u jednom
smjeru. Pristupni put je snabdjeven neophodnom protivpoarnom opremom koja je definisana u
28

elaboratu protivpoarne zatite, sredstvima za osiguranje cisterni od samopokretanja i stabilnim

sistemom za hlaenje i gaenje autocisterni. Detaljan prikaz pristupnog puta je dat u Graevinskom
projektu dio saobraajnica.
3.2.7.
Sistem protivpoarne zatite
Sistem protivpoarne zatite se sastoji od:

hidrantske mree
aparata za gaenje poara
tabli upozorenja
Hidrantska mrea se sastoji od 2 nadzemna hidranta predviena propisima, na rastojanjima veim od
25, a manjim od 35 metara od skladinog rezervoara i sistema za hlaenje i gaenje autocisterni
instalisanog na pretakalitu.
Skladite je snabdjevena sljedeim aparatima za gaenje poara:
rezervoar
S-50 1 kom
pretakalite
S-50 1 kom
dispenzer
S-9
2 kom
Pored toga su postavljeni sanduci sa pijeskom zapremine 0,3 m3. Table upozorenja su postavljene
prema propisima. Detaljan prikaz protivpoarne zatite je dat u Elaboratu protivpoarne zatite.
29

4. OPIS TEHNOLOKOG PROCESA
30

Benzinska stanica slui za snabdijevanje gorivom motornih vozila. Doprema goriva u skladine
rezervoare se vri autocisternama. Istakanje goriva u skladine rezervoare se vri putem centrtalnog
ahta. Istakanje se vri slobodnim isticanjem goriva iz autocisterni u skladine rezervoare. Povrat para
u cisternu se vri putem cjevovoda povrata koji su neposredno spojeni na parni prostor skladinog
rezervoara i autocisterne.
Distribucija goriva u maloprodaji se vri punjenjem automobilskih rezervoara putem automatskog
ureaja. Do automatskog ureaja se gorivo doprema pumpama koje se nalaze u automatskim
ureajima i cijevne instalacije automata.
Kompletna instalacija benzinske stanice radi na nadpritisku 0,5 bara.
Opis tehnolokog procesa Gasne stanice za snabdijevanje motornih vozila tenim naftnim gasom
Predmetna gasna stanica slui za snabdijevanje motornih vozila tenim naftnim gasom u maloprodaji.
Teni naftni gas se doprema autocisternama. Poslije odvage autocisterne se spajaju na prikljuak za
istakanje na rezervoaru. Istakanje tenog naftnog gasa moemo vriti na sledee naine:
istakanje slobodnim isticanjem
Istakanje slobodnim isticanjem vrimo tako to spojimo parni prostor skladinog rezervoara i
autocisterne a zatim spojimo prostor tene faze skladinog rezervoara i autocisterne. Ovim se stvara
uslov da se izvri slobodno isticanje tenog naftnog gasa iz autocisterne u skladini rezervoar.
Istakanje pomou pumpe vrimo tako to spojimo prostore parne faze i skladinog rezervoara a zatim
prostor tene faze autocisterne spojimo sa usisnom stranom pumpe a prostor tene faze skladinog
rezervoara spojimo sa potisnom stranom pumpe. Pumpa u ovom sluaju stvara razliku pritisaka
izmeu autocisterne i skladinog rezervoara i na taj nain omoguuje istakanje tenog naftnog gasa.
Po izvrenom istakanju teni naftni gas je uskladiten u skladinim rezervoarima na povienom
pritisku koji ne dozvoljava isparavanje (max. 16.7 bara).
Disitribuciju tenog naftnog gasa u maloprodaji vrimo na sledee naine:
Distribucija punjenjem automobilskih rezervoara
Distribuciju punjenjem automobislkih rezervoara vrimo tako to pomou pumpe cjevovodom
dovodimo tenu fazu do dispenzera za punjenje automobilskih rezervoara.
31

5. ZONE OPASNOSTI I ZATITNE ZONE
32

5.1. Podzemni skladini rezervoari

Zone opasnosti eksplozivne atmosfere koju ine zapaljivi gasovi i pare zapaljivih tenosti su ugroeni
prostori koji se klasifikuju u zone na osnovu uestalosti pojavljivanja i trajanja takve atmosfere.
Zona 0 (nula) je prostor u kome je eksplozivna atmosfera prisutna stalno ili dui period u toku
eksploatacije. Kod podzemnih rezervoara je to prostor unutranjosti rezervoara.
Zona 1 (jedan) je prostor u kojem je vjerovatno da e se eksplozivna atmosfera pojaviti u toku
normalne eksploatacije. Kod podzemnih rezervoara je to prostor sfere poluprenika 1 metar iji je
centar lociran u ahtu rezervoara odnosno revizionom otvoru rezervoara koji se nalazi u ahtu.
Zona 2 (dva) je prostor u kojem nije vjerovatno da e se eksplozivna atmosfera pojaviti za vrijeme
normalne eksploatacije a ako se i pojavi zadrat e se kratko vrijeme. Kod podzemnih rezervoara to je
prostor kupe ije baze centar se nalazi u vertikalnoj osi sa izvorom isputanja i ima poluprenik od 3
metra a vrh kupe se nalazi na odstojanju od 1 metar od izvora isputanja mjereno vertikalno.
Doseg zona je rastojanje u bilo kom pravcu od izvora isputanja do take kada je gasno-vazduna
smjesa razreena vazduhom do vrijednosti ispod donje granice eksplozivnosti.
Zatitna zona skladinog prostora za skladita do 10 m 3 koja sainjavaju podzemni rezervoari je
prostor okolnog terena koji je na rastojanju od 5 metara mjereno od gabarita ahtova na rezervoarima.
U zatitnoj zoni skladinih rezervoara ne smiju se nalaziti izvori paljenja, udubljenja u terenu, javni i
drugi putevi, susjedno zemljite i ahtovi a preko te zone ne smiju prelaziti elektrini vodovi svih
naponskih nivoa zbog opasnosti koja nastaje kidanjem tih vodova. Zatitna zona se mora redovno
istiti od rastinja, korova i trave kako bi se izbjegla opasnost nastanka poara i ugroavanja
rezervoara. U zatitnoj zoni se ne smiju deponovati i skladititi nikakvi materijali, zapaljivi materijali i
otpad niti postavljati montani i drugi objekti.
5.2. Pretakalite
Zatitna zona pretakalita je pojas irine najmanje 7,5 metara mjereno od gabarita prikljunih cisterni i
u njoj se ne moe nalaziti oprema niti materijal koji mogu biti izvor paljenja. U zatitnoj zoni
pretakalita se ne smiju nalaziti udubljenja u terenu, kanali, otvoreni i neosigurani ahtovi, javni putevi i
objekti u kojima borave ljudi.
Ako se pretakalite nalazi unutar zatitne zone skladinih rezervoara, udaljenost izmeu prikljuene
cisterne i skladinih rezervoara mora iznositi najmanje 7,5 m raunajui od gabarita.
U zatitnoj zoni se ne smiju deponovati i skladititi nikakvi materijali, zapaljivi materijali i otpad niti
postavljati montani i drugi objekti.
5.3. Pumpa
Zatitna zona pumpe je zbog njihove lokacije u skladinom prostou pokrivena zatitnom zonom
skladinih rezervoara. Rastojanje pumpe i kompresora od gabarita ahtova na rezervoarima mora biti
najmanje 1 m.
U zatitnoj zoni se ne smiju deponovati i skladititi nikakvi materijali, zapaljivi materijali i otpad niti
postavljati montani i drugi objekti.
5.4. Dispenzer
Zona I obuhvata unutranjost automata za punjenje, armaturu i ostalu opremu koja ini
cjelinu ureaja za punjenje
Zona II obuhvata prostor oko automata za istakanje, poluprenika 2,5m mereno
horizontalno i visine 1m iznad tog automata (mjereno od tla), kao i prostor oko otvora za
punjenje rezervoara motornih vozila, poluprenika 1m mereno horizontalno i visine 1m
iznad otvora mjereno od tla.
Zona III obuhvata prostor iznad okolnog terena irine 5m mjereno horizontalno od ivice
zone II i visine 0,5m mjereno od tla.
33

6. OPTI I TEHNIKI USLOVI
34

6.1.
Opti uslovi
6.1.1.
Ugovor za izvoenje radova na izgradnji projektovanog objekta zakljuit e se
izmeu INVESTITORA i IZVOAA radova a na osnovu ovog odobrenog projekta. Projekat je
sastavni dio ugovora;
6.1.2.
IZVOA radova je obavezan da odredi RUKOVODIOCA RADILITA odnosno
fiziko lice koje e rukovoditi radovima a ima zakonsko pravo na ovu funkciju;
6.1.3.
INVESTITOR je obavezan da odredi NADZORNOG ORGANA odnosno fiziko lice
koje e sprovoditi nadzor nad izvedenim radovima a koje ima zakonsko pravo na ovu funkciju;
6.1.4.
Instalacija i oprema odnosno mainska faza predmetnog objekta mora biti izvedena
tako da u svemu odgovara ovom projektu i u skladu sa vaeim propisima i standardima.Svako
odstupanje od projekta dozvoljeno je samo uz prethodnu saglasnost projektanta a sve izmjene
se moraju unijeti u graevinski dnevnik;
6.1.5.
Radovima izgradnje objekta se ne smije pristupiti bez graevinske dozvole izdate
od nadlenih organa;
6.1.6.
INVESTITOR je duan da prije poetka radova na izgradnji objekta IZVOAU
obezbjedi prikljuak elektrine energije i vode;
6.1.7.
IZVOA ovog projekta duan je da prije poetka radova prekontrolie
usaglaenost projekta sa stvarnim stanjem na gradilitu. U sluaju ne usaglaenosti projekta sa
stvarnim stanjem na gradilitu IZVOA je duan da sa dovoljno obrazloenja trai da se
projekat prilagodi;
6.1.8.
IZVOA je duan da :
radove izvede prema projektu;
radove izvede prema propisima, standardima, tehnikim normativima i normama kvaliteta

koji vae za ovu vrstu objekta;
blagovremeno preduzme mjere za sigurnost zaposlenih radnika, prolaznika, saobraaja,

susjednih objekata, objekta i radova, opreme, ureaja i postrojenja;
6.1.9.
Garantni rok za kvalitet radova je rok predvien zakonskim propisima ukoliko u
ugovoru nije drugaije odreeno. Za ugraenu opremu vai garancija proizvoaa te opreme.
Garantni rok tee od dana tehnikog prijema izvedenih radova pod uslovom da komisija da
pozitivno miljenje;
6.1.10.
U toku izvoenja radova IZVOA je obavezan da koristi materijal koji u potpunosti
odgovara vaeim propisima i standardima.Ugraeni materijal i oprema moraju imati svu
potrebnu prateu dokumentaciju predvienu zakonskim propisima (atesti, sertifikati itd.);
6.1.11.
Ako NADZORNI ORGAN zahtijeva da se izvri ponovno ispitivanje materija
IZVOA radova e ga podnijeti na ispitivanje ovlatenoj ustanovi. Ukoliko ispitivanje pokae
da materijal odgovara vaeim propisima i standardima trokove ispitivanja snosi INVESTITOR.
U sluaju da ispitivanje pokae da materijal ne odgovara vaeim propisima i standardima
trokove ispitivanja snosi IZVOA a predmetni materijal mora biti uklonjen sa gradilita i
zamijenjen drugim odgovarajuim materijalom;
6.1.12.
Ukoliko INVESTITOR bude raspolagao odreenim materijalom i ukoliko ga ustupi
IZVOAU u cilju njegove ugradnje u postrojenje, IZVOA je duan da sav materijal detaljno
pregleda i neispravan odbaci. Ako NADZORNI ORGAN izriito zahtijeva da se ugradi
neodgovarajui materijal, IZVOA e ga ugraditi i u tom sluaju IZVOA ne odgovara za
posledice uzrokovane ugradnjom ne odgovarajueg materijala a garancija se izuzima za dio
instalacije u koju je ugraen navedeni materijal. Sve prethodno navedeno se mora konstatovati
35

u graevinskom dnevniku i odgovarajuoj dokumentaciji u pisanoj formi (zapisnik, aneks

ugovora itd.);
6.1.13.
Ako IZVOA izvede instalaciju u svemu po odobrenom projektu i sa materijalom
predvienim ovim projektom, snosi odgovornost za ispravno funkcionisanje sistema samo u
pogledu izvrenih radova, kvaliteta materijala i kapaciteta pojedinih elemenata. Samovoljno
mijenjanje projekta od strane IZVOAA zabranjeno je.
Za manje izmjene u odnosu na usvojeni projekat dovoljna je saglasnost NADZORNOG
ORGANA. Ukoliko se ukae potreba za veim izmjenama projekta, tada je potrebno da
projektant preradi projekat. Tako preraen projekat mora se ponovo uputiti investitoru na
odobrenje;
6.1.14.
IZVOA je obavezan, ukoliko prilikom izvoenja radova primjeti da je predloeno
rjeenje tehniki neispravno ili neusaglaeno sa graevinskim objektima i drugim instalacijama,
da o tome obavijesti INVESTITORA i trai izmjenu projekta;
6.1.15.
IZVOA radova mora za pojedine strune radove imati na gradilitu rukovodee
tehniko osoblje koje ima zakonsko pravo za rukovoenje takvim radovima. Svi radnici moraju
imati odgovarajue kvalifikacije i struno znanje potrebno za izvoenje radova na datoj
instalaciji.
NADZORNI ORGAN ima pravo i dunost da putem graevinskog dnevnika naredi IZVOAU
da sa gradilita odstrani nestruno osoblje;
6.1.16.
Pri izvoenju radova IZVOA mora voditi rauna da ne doe do oteenja okolnih
objekata, samog objekta na kom se izvode radovi i ve izvedene instalacije. Svaku uinjenu
tetu koja je uzrokovana namjerno, nemarnou ili zbog nedovoljne strunosti od strane
IZVOAA, IZVOA je duan da otkloni ili da snosi trokove otklanjanja nastale tete;
6.1.17.
Sve otpatke i smee koje IZVOA sa svojim radnicima pri izvoenju radova
naini, duan je da o svom troku odnese sa gradilita na za to odreeno mjesto;
6.1.18.
Mjere bezbjednosti zaposlenih radnika na ovom poslu duan je da preuzme
IZVOA radova po vaeim propisima;
6.1.19.
Za vrijeme radova IZVOA je duan da na gradilitu vodi graevinski dnevnik. U
graevinskom dnevniku moraju biti upisani: uslovi pod kojima se izvode radovi, broj radnika,
opis izvedenih radova sa naznaenim izvrenim poslovima i ugraenim pozicijama, promjene i
odstupanja od glavnog projekta i evidencija ostalih dogaaja u toku graenja (havarija, povreda
na radu, posebni zahtjevi INVESTITORA i nadzornog organa itd.). Graevinski dnevnik
ovjeravaju nadzorni organ i predstavnik IZVOAA radova;
6.1.20.
Nadzorni organ vodi graevinsku knjigu u kojoj evidentira sve izvedene radove.
graevinska knjiga mora biti zapeaena i ovjerena od strane investitora a mora biti ovjerena od
strane predstavnika IZVOAA radova i nadzornog organa;
6.1.21.
Zavreni objekat se ne smije upotrebljavati prije izvrenja tehnikog pregleda
objekta. Zahtjev za izvrenje tehnikog pregleda objekta podnosi INVESTITOR kod ovlatene
ustanove;
6.1.22.
IZVOA je duan da po zavretku radova izradi i preda investitoru upustvo za
rukovanje instalacijom. Upustvo za rukovanje mora biti uraeno u tri primjerka od kojih jedan
mora biti zastakljen, uramljen i postavljen na mjesto dostupno rukovaocu objekta;
6.1.23.
Tokom izvoenja radova INVESTITOR mora obezbijediti lice koje e vriti struni
nadzor nad izgradnjom. Ime nadzornog organa INVESTITOR saoptava IZVOAU u pisanoj
formi prije poetka izvoenja radova. Nadzorni organ mora ispunjavati uslove propisane
Zakonom o izgradnji objekata i posjedovati odgovarajue strune kvalifikacije. Nadzorni organ
vri nadzor nad izvoenjem radova, usklauje dinamiku izvoenja radova i daje potrebna
36

upustva IZVOAU radova. Nadzorni organ ovjerava graevinski dnevnik, graevinsku knjigu,
situaciju i ostala slubena dokumenta;
6.1.24.
IZVOA je na gradilitu odgovoran nadzornom organu i sa njim komunicira putem
graevinskog dnevnika;
6.1.25.
Nakon zavretka montanih radova cjelokupno postrojenje se mora ispitati.
Ispitivanje vri IZVOA radova uz obavezno prisustvo nadzornog organa;
6.1.26.
O izvrenom ispitivanju moraju se sainiti zapisnici. Zapisnici ispitivanja treba da
sadre:
predmet ispitivanja;
popis lica koja su vrila i prisustvovala ispitivanju;
datum i vrijeme ispitivanja;
okolnosti pod kojima je ispitivanje vreno;
rezultate ispitivanja sa tano dobijenim vrijednostima ispitivanih parametara;
zakljuak u kojem se konstatuje da rezultati ispitivanja zadovoljavaju ili ne zadovoljavaju;
svojeruan potpis lica koja su vrila ispitivanje i koja su prisustvovala ispitivanju.

6.1.27.
Zavretkom radova se smatra dan kada IZVOA podnese nadzornom organu
pismeni izvjetaj o zavretku ugovorenih radova i nadzorni organ pismeno potvrdi navedeni
izvjetaj u graevinskom dnevniku. Nakon zavretka radova nadzorni organ podnosi zahtjev za
izvrenje tehnikog pregleda u pisanoj formi INVESTITORU;
6.1.28.
Za tehniki prijem objekta IZVOA odnosno INVESTITOR duni su komisiji za
tehniki prijem dostaviti sledeu dokumentaciju na uvid:
odobrenje za gradnju sa svim potrebnim saglasnostima;
kompletnu investiciono-tehniku dokumentaciju;
ocjenu izvedenih radova od strane ovlatene ustanove a sa aspekta zatite na radu i

protivpoarne zatite;
atestnu dokumentaciju ugraenog materijala;
zapisnik o izvrenoj kontroli i prijemu konstrukcije prije montae;
zapisnik i izvjetaj ispitivanja;
ateste zavarivaa;
dnevnik rada i graevinsku knjigu;
upustvo za putanje u rad i odravanje sa emom postrojenja.

6.1.29.
IZVOA je duan da obezbjedi mjerne i kontrolne ureaje i instrumente i
neophodnu radnu snagu za obavljanje tehnikog pregleda i prijema;
6.1.30.
IZVOA radova je duan da o svom troku otkloni sve nedostatke koje komisija
za tehniki pregled pronae i navede ih u pisanoj formi a koji su po ugovoru obaveza
IZVOAA radova;
6.1.31.
Nakon dobijanja dozvole za upotrebu objekta, objekat se moe pustiti u probni rad.
Odobrenje za upotrebu izdaje organ koji je izdao odbrenje za gradnju i odredio komisiju za
tehniki pregled objekta;
6.1.32.
INVESTITOR i IZVOA radova, nakon dobijanja dozvole za upotrebu objekta
duni su u zakonskom roku izvriti primopredaju objekta;
* ovi opti uslovi su sastavni dio glavnog projekta i u svemu su obavezni za IZVOAA
iINVESTITORA;
**ostali uslovi se reguliu izmeu IZVOAA i INVESTITORA Ugovorom o izvoenju radova.
37

6.2.
Tehniki uslovi
6.2.1.
Investicija se mora izvesti tako da u potpunosti odgovara projektu, tehnikom opisu,
predmjeru i predraunu, tehnikim i posebnim uslovima i uputstvima;
6.2.2.
Izvoa je duan blagovremeno i prije poetka radova obavijestiti investitora o
terminima izvoenja radova kako bi se mogao napraviti usglaen termin plan sa ostalim
izvoaima;
6.2.3.
Izvoa montanih radova ne smije ometati druge izvoae koji rade na
predmetnom objektu;
6.2.4.
Prije poetka izvoenja montanih radova graevinske podloge i podovi moraju biti
gotovi do te mjere da se po njima moe kretati i transportovati materijal i oprema bez opasnosti
od oteenja tih podloga i podova;
6.2.5.
Prije poetka montanih radova na instalaciji u objektima krov i zidovi objekta
moraju biti u potpunosti gotovi tako da naknadni graevinski radovi ne bi doveli do oteenja
postrojenja i instalacije;
6.2.6.
Materijal za izradu ppostrojenja mora biti nov, konstrukcije i obrade u skladu sa
vaeim tehnikim propisima iz ove oblasti.
Ugraeni materijal mora imati sve neophodne ateste i sertifikate predviene vaeim propisima i
standardima kojima je regulisana ova oblast;
6.2.7.
Sva oprema, armature i fitinzi moraju imati odgovarajue ateste i sertifikate
predviene vaeim propisima;
6.2.8.
Rezervoari moraju biti odobreni;
6.2.9.
Rezervoare mora biti izraen i opremljen za podzemnu ugradnju;
6.2.10.
Rezervoari moraju biti ukopani ispod nivoa smrzavanja;
6.2.11.
Prije ukopavanja rezervoari moraju biti ispitani ispitnim pritiskom od 25 bara;
6.2.12.
Spoljne povrine rezervoara moraju biti zatiene od korozije izolacionim
materijalom debljine najmanje 6 mm.
Zabranjena je upotreba jute ili slinih izolacionih materijala;
6.2.13.
Rezervoari moraju biti poloeni u sloj opranog i nabijenog pijeska debljine najmanje
200 mm, koji mora pri polaganju biti suh, bez zemlje, kamenja i ljunka;
6.2.14.
Rezervoari moraju biti obezbjeeni od pomjeranja i potiska podzemnih voda;
6.2.15.
Iznad podzemnih rezervoara ne mogu se izgraivati bilo kakvi objekti i putevi;
6.2.16.
Podzemni rezervoari se ne smiju postavljati jedan iznad drugog;
6.2.17.
Oprema podzemnih rezervoara postavlja se u zatitno okno od metala ili betona,
koje mora biti zatieno poklopcem snabdjevenim bravom.
Vrh okna mora biti najmanje 200 mm izdignut od okolnog terena;
6.2.18.
Krajevi odunih cijevi sigurnosnih ventila ppodzemnih rezervoara moraju se sigurno
uvrstiti i nalaziti na visini od najmanje 2,5 m iznad okolnog terena;
38

6.2.19.
Kapacitet isputanja sigurnosnih ventila podzemnih rezervoara mora biti najvie 30
% manji od kapaciteta isputanja sigurnosnih ventila predvienih za nadzemne rezervoare iste
zapremine;
6.2.20.
Odvodnjavanje zatitnih okana mora biti rijeeno tako da se sprijei prodiranje gasa
u kanalizaciju;
6.2.21.
Odmuljivanje taloga mora se vriti van zatitnog okna tako da se sprijei prodiranje
gasa u kanalizaciju;
6.2.22.
Objekat punionice mora biti izgraen od materijala koji obezbjeuje vatrootpornost
konstrukcije predvienu za najmanje 6 (est) sati;
6.2.23.
Automatski ureaji za istakanje derivata u rezervoare moraju biti odobreni;
6.2.24.
Automat za istakanje mora imati ventil za automatsko zatvaranje u svim poloajima

pitolja kad je on van upotrebe;
6.2.25.
Pitolj automata za istakanje mora biti izveden tako da je onemogueno
prepunjenje rezervoara i da je onemogueno njegovo ispadanje pri automatskom zatvaranju;
6.2.26.
iznad
istakanje
Automat za istakanje se postavlja na trotoar, ostrvo ili zatitno ostrvo uzdignuto

okolnog terena 140 mm, na udaljenosti 500 mm od ivice trotoara. Automat za
se ne smije postavljati ispod nivoa terena niti unutar ili ispod objekta osim ispod
nadstrenice predviene za ovu namjenu;
6.2.27.
Ako se automat za istakanje postavlja na trotoar bez zatitnog ostrva, irina puta na
kom se nalazi motorno vozilo za vrijeme punjenja mora iznositi najmanje 2,5
metara;
6.2.28.
ili
je
Ako se automati za istakanje postavljaju na trotoaru sa zatitnim ostrvom ili na dva

vie ostrva, rastojanje izmeu trotoara i zatinog ostrva mora biti najmanje toliko da
omogueno nesmetano mimoilaenje vozila;
6.2.29.
Ako je saobraaj na stanici regulisan u jednom smjeru, rastojanje izmeu ostrva

odnosno trotoara i ostrva mora biti najmanje 3 metra;
6.2.30.
mjereno
Rastojanje izmeu 2 (dva) automata za istakanje mora iznositi najmanje 2 m

od osovine automata;
6.2.31.
Automati za istakanje moraju biti udaljeni najmanje 5 metara od ureaja za kontrolu

pritiska u pneumaticima i zamjenu ulja u motoru;
6.2.32.
Pretakalite mora u potpunosti biti izgraeno na zemljitu investitora;
6.2.33.
Pretakalite mora biti u potpunosti izvedeno nadzemno;
6.2.34.
Zavretak nepokretnih cjevovoda mora biti sigurno uvren tako da se onemogui
lom cijevi u sluaju pomijeranja transportne cisterne prije nego to se savitljive cijevi odvoje od
pretakalita;
6.2.35.
Prikljuci za spajanje transportnih autocisterni na pretakalitu moraju imati natpise
odnosno oznake koje pokazuju da su spojene sa prostorom parne ili sa prostorom tene faze
skladinih rezervoara;
6.2.36.
Odune cijevi ventila pretakalita moraju biti usmjerene vertikalno na gore i njihov
slobodan kraj mora biti na visini od najmanje 2,5 m u odnosu na nivo okolnog terena;
39

6.2.37.
Sigurnosni ventil na nepokretnom cjevovodu u zoni pretakalita ne mora imati
odunu cijev;
6.2.38.
Sva oprema pretakalita mora biti odobrena za gasne instalacije;
6.2.39.
Prikljuna armatura za transportne cisterne na pretakalitu ne mora biti smjetena u
zatitno kuite;
6.2.40.
Armatura i cjevovod pretakalita moraju biti ispitani na pritisak od najmanje 25 bara
hladnim vodenim pritiskom;
6.2.41.
Prikljuenje transportnih autocisterni na pretakalitu mora biti izvedeno pomou
savitljivih cijevi koje su izraene iz jednog komada.
Zapremina gasa u savitljivim cijevima ne smije biti vea od 60 litara;
6.2.42.
Savitljive cijevi se ispituju jednom u 3 (tri) mjeseca hladnim vodenim pritiskom od
najmanje 25 bara. pri tome se na cijev stavlja naljepnica ute boje sa datumom ispitivanja.
O ovom ispitivanju se vodi posebna evidencija;
6.2.43.
Podmetai za obezbjeenje autocisterni od pokretanja za vrijeme pretakanja
moraju imati elinu uad duine najmanje 15 m;
6.2.44.
Pristup vozilima koja nisu namijenjena za transport gasa onemoguava se rampom;
6.2.45.
Pretakalite mora biti snabdjeveno instalacijom za hlaenje autocisterne i gaenje
poara rasprenom vodom kapaciteta od 10 lit/min na kvadratni metar tlocrtne povrine svih
prikljuenih cisterni u trajanju od najmanje 2 (dva) sata i pritiska vode na mlaznicama od
najmanje 3,5 bara;
6.2.46.
Pumpa i kompresor za pretakanje tenog naftnog gasa moraju biti odobreni za
gasne instalacije;
6.2.47.
Pumpa i kompresor se ne smiju postavljati ispod nivoa terena niti u bilo kakva
udubljenja;
6.2.48.
Pumpa i kompresor ne smiju biti postavljeni neposredno na prikljuke skladinih
rezervoara;
6.2.49.
Ako nisu pokretni pumpa i kompresor moraju biti postavljeni na betonski temelj iji
nivo mora biti najmanje 100 mm iznad nivoa okolnog terena;
6.2.50.
Pumpa i kompresor mogu biti postavljeni na otvorenom prostoru ili u graevinski
objekat posebno opremljen za tu namjenu;
6.2.51.
fazu;
Kompresor mora biti spojen na posude tako da uvijek prazni i puni samo parnu
6.2.52.
Pumpa mora biti spojena na posude tako da uvijek puni i prazni samo tenu fazu;
6.2.53.
Spajanje pumpe i kompresora na nepokretni cjevovod mora biti izvedeno savitljivim
cijevima na usisnim prikljucima;
6.2.54.
Pumpa i kompresor moraju biti uzemljeni;
6.2.55.
Prikljuni cjevovodi pumpe i kompresora moraju biti oznaeni brojem a sigurnosni
ventili crvenim prstenom na svom prikljuku;
40

6.2.56.
Uz pumpu i kompresor mora se nalaziti upustvo za rukovanje i znaci ili natpisi
upozorenja;
6.2.57.
Cjelokupna cijevna mrea postrojenja i instalacija mora biti izraena od cijevi koje
se ispituju na odgovarajui pritisak odgovarajuim medijem. Uz cijevi moraju biti isporueni
atesti proizvoaa;
6.2.58.
Cijevne trase treba tako postaviti da im je omoguena neometana dilatacija.
Dilatacija cijevi ne smije dovesti do kidanja ili oteenja elemenata koji nose cjevovode ili do
oteenja graevinskih objekata;
6.2.59.
Svi nepokretni oslonci cjevovoda moraju biti solidno izvedeni tako da se cjevovod
ne moe kretati na tim mjestima;
6.2.60.
Sva mainska oprema mora biti propisno ankerisana;
6.2.61.
Iskop rova za podzemni cjevovod vriti runo ili mainski. Polaganje izvriti u
potpunosti prema grafikoj dokumentaciji ovog projekta;
6.2.62.
Svi spojevi podzemnog dijela cjevovoda moraju biti izvedeni zavarivanjem;
6.2.63.
Zavarivanje cjevovoda mogu izvoditi samo atestirani varioci;
6.2.64.
eline cijevi upotrebljene u instalaciji su od .1212;
6.2.65.
Zavarivanje metalnih i PE-HD cjevovoda mogu izvoditi samo atestirani varioci;
6.2.66.
Sve cijevi upotrebljene u instalaciji su od .1212 prema DIN2448 i od PE-HD cijevi

prema EN14125;
6.2.67.
Prije zavarivanja cijevi treba oistiti sa spoljne i unutranje strane. Hemijska
sredstva za skidanje hre ne treba upotrebljavati. Zakoene krajeve cijevi treba oistiti elinom
etkom do metalnog sjaja. Zavarivanje se ne smije izvoditi prilikom loih vremenskih uslova;
6.2.68.
Nakon zavarivanja cjevovoda potrebno je izvriti radiografsku kontrolu zavarenih
spojeva i to:
- 100 % podzemno poloeni cjevovodi
- 30 % nadzemno poloeni cjevovodi.
Ukoliko se pojave negativni nalazi radiografskog snimanja zavarenih mjesta na podzemnim
cjevovodima potrebno je izvriti popravke loe izvedenih zavarenih spojeva a zatim ponoviti
radiografsko snimanje.
Ukoliko se pojave negativni nalazi radiografskog snimanja zavarenih mjesta na nadzemnim
cjevovodima potrebno je izvriti popravke loe izvedenih zavarenih spojeva a zatim ponoviti
radiografsko snimanje. Dalje je potrebno izvriti radiografsko snimanje preostalih zavarenih
spojeva i ponoviti postupak popravke i ponovnog radiografskog snimanja ukoliko se pojave
negativni nalazi.
6.2.69.
Cjevovod se postavlja najkraim putem, o mogunosti u pravolinijskim dionicam
van javnih puteva i komunikacija;
6.2.70.
Cjevovod se ostavlja van zgrada i drugih objekata nadzemno ili podzemno stim da
se podzemni cjevovod ukopava na dubini od najmanje 800 mm odnosno ispod zone
smrzavanja;
41

6.2.71.
Cjevovodi mogu ulaziti u graevinski objekat u kome su smjetena troila za gas
samo preko ventila za zatvaranje koji se postavlja sa spoljne strane objekta najmanje 200 mm
od fasade;
6.2.72.
Cjevovodi se moraju postaviti tako da ne ometaju saobraaj i druge aktivnosti i da
nisu izloeni toplotnom i mehanikom optereenju;
6.2.73.
Instrumenti, armature i troila spajaju se na cjevovod navojnim spojem;
6.2.74.
u zemlju;
Cjevovodi izvedeni prirubnikim i drugim vijanim spojevima se ne smiju ukopavati
6.2.75.
Cjevovodi koji prolaze kroz zidove i stropove se moraju zatiti cijevnim elementima
veeg prenika;
6.2.76.
Cjevovodi parne i tene faze gasa kao i cjevovodi pomonih medija u punionici
boca moraju biti obojeni odgovarajuom bojom po cijeloj duini i moraju biti vidljivo oznaeni;
6.2.77.
Cjevovodi koji prolaze preko eljeznikog kolosijeka podiu se na visinu najmanje
1,5 m veu od visine eljeznikog gabarita;
6.2.78.
Cjevovodi koji se polau ispod eljeznikog kolosijeka ili puta moraju se postavljati
u armirano- betonski kanal na dubinu od najmanje 800 mm ispod kolovozne konstrukcije;
6.2.79.
Ukrtanje cjevovoda sa kanalizacijom pod uglom od 900 vri se samo ako je
cjevovod zatien cijevnim segmentom veeg prenika, ija duina mora iznositi najmanje 2 m
sa jedne is a druge strane od spoljnog zida kanalizacionih cijevi;
6.2.80.
Ako se ukrtanje cjevovoda i kanalizacije vri pod otrim uglom, kateta normalna na
kanalizacionu cijev mjereno od kraja zatitnog cjevnog segmenta mora da ima vrijednost od
najmanje 2 m;
6.2.81.
Krajevi zatitnog cijevnog segmenta se zalijevaju bitumenom i takav cijevni
segment mora imati oduak;
6.2.82.
Podzemni cjevovodi ne smiju prolaziti ispod temelja graevinskih objekata;
6.2.83.
Cjevovodi stabilnih instalacija za gas moraju biti izvedeni od atestiranih elinih
beavnih cijevi ili cijevi njima odgovarajueg kvaliteta, a daljinski cjevovodi moraju biti izvedeni
od srednjetekih ili tekih elinih beavnih cijevi ija je debljina zidova poveana;
6.2.84.
Bakarne, mesingane i aluminijumske beavne cijevimogu biti upotrebljavane za
parnu fazu gasa unutar objekta kao pomoni vodovi duine do 1,5 m i unutranjeg prenika do
10 mm;
6.2.85.
Cjevovodi izraeni od elinih beavnih cijevi spajaju se zavarivanjem,
prirubnicama ili cijevnim navojnim spojevima a daljinski cjevovodi iskljuivo zavarivanjem
odnosno pojedine sekcije prirubnikim spojem koji mora biti premoten;
6.2.86.
Spajanje cjevovoda prirubnicama vri se pri ugraivanju armature, pri pripajanju
savitljivih cijevi prenika veeg od 15 mm i pri ugradnji instrumenata, ako postoji potreba za
ienjem i odmuljivanjem cjevovoda;
6.2.87.
Cjevovodi moraju biti uzemljeni i zatieni odgovarajuim sredstvima protiv korozije;
6.2.88.
Armatura cjevovoda mora se zatiti od mehanikog oteenja i eventualnog
koritenja od strane neovlatenih lica;
42

6.2.89.
Cjevovod prenika veeg od 50 mm mora imati ventil protiv loma cijevi na svim
prelazima, prolazima i ostalim kritinim mjestima. Takvi ventili se postavljaju izmeu dva
zaporna organa;
6.2.90.
Izmeu dva zaporna organa mora biti postavljen sigurnosni ventil dovoljnog
kapaciteta isputanja za odnosnu sekciju cjevovoda;
6.2.91.
Sigurnosni ventil se postavlja na cjevovod tene faze a na cjevovod parne faze
samo na mjestima na kojima se moe oekivti pojava kondenzacije;
6.2.92.
Cjevovod mora biti obezbjeen od ekspanzije, kontrakcije, potresa, vibracija i
slijeganja tla;
6.2.93.
vrste tla;
Mjere katodne zatite kao i mjere zatite od korozije odreuju se u zavisnosti od
6.2.94.
Cjevovod ispod eljeznikog kolosjeka mora biti postavljen u zatitnu cijev na dubini
od najmanje 1,2 m raunajui od donjeg nivoa praga do gornjeg nivoa plata zatitne cijevi;
6.2.95.
Polaganje cjevovoda ispod puta izvodi se isto kao polaganje cjevovoda ispod
eljeznikog kolosijeka stim to se dubina mjeri od gornjeg nivoa puta;
6.2.96.
Polaganje cjevovoda iznad puta, eljeznikog kolosijeka, vodenog toka i slino
izvodi se cijevnim mostom;
6.2.97.
Pri pretakanju gasa ili spajanju stabilne gasne instalacije na ureaje koji u toku rada
vibriraju moraju se koristiti armirane savitljive cijevi;
6.2.98.
Spojevi izmeu stabilnog i savitljivog cjevovoda moraju biti izvedeni tako da je
onemogueno jihovo razdvajanje bez upotrebe alata;
6.2.99.
Na stabilnom cjevovodu ispred spoja sa savitljiv cjevovodom mora se nalaziti ventil
za zatvaranje;
6.2.100.
Na savitljivom cjevovodu ne smiju se nalaziti zaporni organi;
6.2.101.
Cjevovod se ne smije postavljati u otvore za liftove, otvore podruma, ventilacione
otvore i dimovodne kanale;
6.2.102.
Cjevovod se ne smije polagati u rovove predviene za polaganje uzemljenja
elektrinih vodova, parovoda, vodova za transport kiseline i slino;
6.2.103.
Ako se cjevovod ukrta sa vodovima navedenim u prethodnoj taki mora se izvesti
njihovo mimoilaenje na visinskoj razlici od 0,5 m stim to se cjevovod gasa mora zatiti
cijevnim segmentom veeg prenika;
6.2.104.
Prije putanja u rad iz gasne instalacije se mora izduvati zrak inertnim gasom;
6.2.105.
Ispitivanje svih vodova visokog pritiska (parna i tena faza TNG-a) izvrit e se:
na vrstou pritiskom od 20 bara ( 1,2 x radni pritisak),
na nepropusnost pritiskom od 16.7 bara.
6.2.106.
Ispitivanje cjevovoda vriti prije nanoenja antikorozivne i hidro zatite;
6.2.107.
Ispitivanje na vrstou vri se poslije polaganja cjevovoda u rov. Ispitivanje na
vrstou se obavlja nakon izjednaavanja temperature materijala u trajanju od najmanje 30
minuta. Ispitivanje na vrstou obavlja se hidraulikim pritiskom vode. Nakon zavretka
ispitivanja mora se sva voda iz instalacije ukloniti a cijevna instalacija dobro prosuiti;
43

6.2.108.
Instalacija se smatra nepropusnom ako popslije 10 minuta pritisak u narednih 10
minuta ostane konstantan;
6.2.109.
Ispitivanje instalacije na nepropusnost vri se vazduhom, ugljen dioksidom ili nekim
drugim inertnim gasom. Prije poetka ispitivanja cjevovod treba sa unutranje strane dobro
oistiti. Za vrijeme ispitivanja na nepropusnost treba da su svi ventili na instalaciji otvoreni. Prije
punjenja instalacije ispitnim fluidom treba da su ventili zatvoreni i da se zatim redom otvaraju
kako bi se provjerila njihova funkcionalsnost. Ispitivanje na nepropusnost obavlja se nakon
izjednaavanja temperatura u trajanju od 30 minuta za cjevovode visokog pritiska odnosno 10
minuta za cjevovode niskog pritiska;
6.2.110.
Za vrijeme ispitivanja na vrstou i nepropusnost treba demontirati instrumente i
opremu koji bi mogli biti oteeni u toku ispitivanja;
6.2.111.
U toku ispitivanja potrebno je:

Stalno pratiti pritisak na manometru
Pregledati sve zavarene i prirubnike spojeve
Pregledati spoljni omota rezervoara
Evidentirati ispitivanje u Dnevniku rada
Sainiti zapisnike o izvedenom ispitivanju
Ukoliko se u toku ispitivanja primjete znaci iscurenje ili roenja potrebno je uoene nedostatke
otkloniti i kompletan postupak ispitivanja ponoviti. Ako nema pada pritiska u odnosu na poetnu
vrijednost ( uz korekciju pritiska zbog uticaja temperature ) i vidljivih iscurenja i roenja smatra
se da je instalacija zadovoljila ispitivanje na nepropusnost.
6.2.112.
O rezultatima ispitivanja na nepropusnost i vrstou treba napraviti zapisnik;
6.2.113.
Da bi se sprijeilo dejstvo korozije cjevovode i svu armaturu treba zatiti na
odgovarajui nain;
6.2.114.
Za antikorozivnu zatitu elinih kosntrukcija smjetenih u prostoru sa industrijskim

atmosferskim uslovima koristiti sledea premazna sredstva:
Osnovno premazno sredstvo jedna od sledeih grupa:
O-I
1,2,3 Osnovno premazno sredstvo sa olovnim minijumom
JUS C.T7.326 30
mikrona
Osnovno premazno sredstvo sa olovnim minijumom
JUS C.T7.327 30 mikrona
Za konstrukcije 3. klase
O-II
1,2,3 Osnovno premazno sredstvo dovoljan je samo jedan sloj osnovnog
premaznog sredstva i preko njega pokrivni premaz sa cink-hromatom
JUS C.T7.322
30 mikrona
Osnovno premazno sredstvo sa cink- hromatom (tonirano)
Pokrivno premazno sredstvo jedna od sledeih grupa:
P-I
1,2,3 Premazno sredstvo sa titan-dioksidom
JUS C.T7.342 25
mikrona
Premazno sredstvo sa titan-dioksidom
P-II
1,2
Premazno sredstvo sa oksidom gvoa
JUS C.T7.343 30
mikrona
Premazno sredstvo sa oksidom gvoa
JUS C.T7.372 40
mikrona
Umesto JUS C.T7. 372 moe se uzeti
JUS C.T7.373
P-IV
1,2,3 Premazno sredstvo sa bitumenom
JUS C.T7.361 100
mikrona
Premazno sredstvo sa bitumenom
JUS C.T7.375 100
mikrona Premazno sredstvo sa bitumenom i aluminijumom u prahu - tip B
JUS C.T7.364
20 mikrona
44

6.2.115.
Za izolaciju i zatitu podzemnih dijelova cjevovoda koristi se samoljepljiva traka
PLASTIZOL ili slino. Da bi zatita bila potpuna i efikasna potrebno je detaljna i ispravna
priprema povrina cijevi. Otri rubovi moraju biti zaobljeni a zavareni spojevi poravnati. Na
potpuno oiene i suhe povrine prvo se nanosi osnovni premaz koji sadri lako isparljivi
rastvara. Potrebno je ravnomjerno nanijeti sloj od oko 300 gr/m2 ije suenje traje 2-3 minuta.
Nakon suenja nanosi se samoljepljiva traka u obliku spirale sa odgovarajuim preklopom koji
zavisi od dimenzija cijevi i irine trake. Namotavanje trake vri se runo i pri tome se mora paziti
da istezanje trake bude u dozvoljenim granicama. Prejake napone i namotavanje na mahove u
trzajima treba izbjegavati jer to prouzrokuje naknadno klizanje i pomjeranje trake;
6.2.116.
Izolaciju cjevovoda treba vizuelno ispitati;
6.2.117.
Sve nadzemne dijelove cjevovoda, armature i ostale elemente instalacije po
zavretku montae treba dobro oistiti od korozije i drugih neistoa i dva puta premazati lakom
otpornim na vremenske uticaje a zatim ofarbati u dva sloja odgovarajuom bojom: vodove tene
faze-zeleno,vodove parne faze-uto, ruice ventila-crno, ventile sigurnosti i odune ventilecrveno, cijevnu instalaciju sistema za hlaenje-plavo;
6.2.118.
Na mjestima gdje to zahtijevaju uslovi montae kao i na spojevima armature
upotrijebit e se prirubnice koje se moraju propisno premostiti radi odvoenja statikog
elektriciteta;
6.2.119.
Zavrni radovi su aktivnosti koje se provode po zavretku montaerskih radova:
Nakon zavretka nanoenja antikorozivne zatite vri se ispitivanje visokonaponskim
detektorom na neprobojnost izolacije napopnom 15000 V.
Mora se izvriti premoavanje prirubnikih spojeva vezama iji prelazni otpor mora biti
manji od 0,03 .
Ukloniti sav otpadni materijal sa objekta i izvriti pripreme za primopredaju objekta i probni
rad.
6.2.120.
Proba postrojenja i cjevovoda poslije zavrenih radova izvodi se u cilju ispitivanja
rada postrojenja, pravilnosti odravanja, pravilnosti izvrenih radova u smislu funkcionalnosti;
6.2.121.
Prilikom probe postrojenja i instalacija mora se utvrditi sledee:
potpuna zaptivnost svih elemenata i vodova,
funkcionalnost svih armatura i instrumenata,
da svi sigurnosni ureeji i instrumenti reaguju blagovremeno i pouzdano,
da su postignuti svi pritisci i temperature predvieni proraunom.
6.2.122.
Poslije uspjeno izvrene probe postrojenja, o emu se mora sainiti zapisnik
izmeu izvoaa radova i nadzornog organa, pristupit e se probnom pogonu;
6.2.123.
Kvalitetni prijem postrojenja izvrit e se kad spoljna temperatura bude +20 0C;
6.2.124.
Pri montai, ispitivanju i putanju u rad obavezno se pridravati Uputstava
za montau, ispitivanje i rukovanje koje je izdao proizvoa opreme;
45

7. PRILOG O PRIMJENJENIM MJERAMA ZATITE NA RADU I ZATITE OD POARA
46

7.1.
Spisak opasnosti koje se mogu javiti u toku izgradnji i eksploataciji

- nepridravanja vaeih propisa iz oblasti zatite na radu i zatite od poara
- nepravilno koritenje alata i opreme u toku izgradnje i eksploatacije
- nepravilno izvreno dimenzionisanje opreme i cjevovoda
- nepravilno postavljanje cjevovoda
- nekvalitetno izvedeni radovi montae cjevovoda i armatura
- mehanika oteenja usljed nestrunog i nepravilnog rukovanja
- mogunost pojave korozije zbog nekvalitetno izvedene zatite
- opasnosti havarija nastalih usljed koritenja nekvalitetnog materijala u toku montae
- opasnost od poara
- opasnost od el. energije
- opasnosti u toku odravanja zbog ukrtanja sa drugim izvorima energije ili zbog njihove
blizine
7.2.
Spisak tetnosti koje se mogu javiti u toku izgradnje i eksploatacije

- hidro i termika izolacija su loe ili nikako izvedene
- buka i vibracije
- nedovoljan prostor za opsluivanje i odravanje opreme i instalacije
- nemogunost regulacije i upravljanja opremom i instalacijom
- iscurenje na spojevima
- nedostatak protivpoarne opreme
- loi mikroklimatski radni uslovi
- nedostatak el. energije
7.3.
Opte napomene i obaveze

- Izvoa radova je obavezan da uradi elaborat o ureenju gradilita o mjerama zatite na radu
i zatite od poara u toku izgradnje
- Proizvoa orua i alata za rad obavezan je da uz isto dostavi upustvo za upotrebu i
odravanje, potvrdu da su na oruima i alatima primjenjene mjere zatite na radu
- Investitor odnosno Izvoa su duni da u roku od 8 ( osam ) dana prije poetka radova
obavijeste inspekciju zatite na radu i zatite od poara o poetku radova
- Izvoa radova je duan da se u potpunosti pridrava odredbi pravilnika i normativa o zatiti
na radu i zatite od poara
- Izvoa je duan da izvri adekvatnu obuku radnika i da ih upozna sa njihovim pravima i
obavezama a u vezi sa pravilima i normativima zatite na radu i zatite od poara
- Investitor je duan da se u potpunosti pridrava odredbi pravilnika i normativa o zatiti na radu
i zatite od poara
- Investitor je duan da izvri adekvatnu obuku radnika i da ih upozna sa njihovim pravima i
obavezama a u vezi sa pravilima i normativima zatite na radu i zatite od poara
47

8. PRORAUN
48

8.1.
Fiziko-hemijske osbine TNG-a
TENI NAFTNI GAS (TNG)

DIN 51622
Teni gas propan, propen, butan, buten i njihove mjeavine;
Fiz.Hem. osobine TNG-a
Jed.
Hemijska oznaka
Propan
Butan
C3H8
C4H10
Molna masa
kg/kmol
44,06
58,12
Gasna konstanta
J/(kgK)
188,8
143,2
Gustina gasa pri 00C i 1 bar
kg/m3
2,02
2,67
Kritina temperatura
95,6
152
Kritini pritisak
bar
43,6
38
Donja toplotna mo pri 15 0C i 1 bar
MJ/m3
92,97
122,17
Gornja toplotna mo pri 15 0C i 1 bar
MJ/m3
100,56
132,38
Hemijski sastav:
Sadraj inertnih gasova, najvie
Sadraj ugljovodonika, C1 i C2 najvie
Sadraj ugljovodonika C4 najvie
Sadraj ugljovodonika C5 najvie
Sadraj ugljovodonika C3
0.2 % teiskih jedinica;

3.0 % teinskih jedinica;
65 % teinskih jedinica;
1 % teinskih jedinica;
ostatak do 100 %.
Fizikalno-hemijske osobine:
pritisak pare na 40 0C, najvie
14.7 kp/cm2;
ogled otparavanja, najvie
1.1 0C;
0
korozija (Cu traka na 40 C/1 sat), najvie
br. 1b;
sadraj ukupnog sumpora, najvie
50 mp/kp;
sadraj ulja, najvie
50 mp/kp;
smole
ne sadri;
amonijak
ne sadri;
voda iznad 30 0C
u tragovima;
alkalije
ne sadri;
miris- smjesa propan-butana u prodaji mora imati dovoljno intezivan miris kako bi se
omoguilo otkrivanje svih njenih mjeavina sa vazduhom ve u koncetracijama koje su vee
od jedne petine donje granice paljenja. Izuzetno ukoliko odorant smeta procesu u kojem se
smjesa propan-butana koristi tada se navedena smjesa moe isporuiti bez mirisa.
HdTNG=99,35 MJ/m3 (23729 kcal/m3n)- Pogonska toplotna mo;
HdTNG=27,60 KWh/m3.
Upotreba:
gorivo za proizvodnju toplote i za osvjetljenje;
gorivo za motore sa unutranjim sagorijevanjem;
sirovina za specijanu upotrebu u industriji.
49

PROPAN
[kg/ dm]
Density
0.6
0.56
0.52
0.48
0.44
0.4
0.36
0.32
0.28
0.24
[bar]
Vapour pressure
36
32
28
24
20
16
12
8
4
0
-4
-100
-80
-60
-40
-20
20
40
60
80
[C]
50

n- BUTAN
[kg/ dm]
0.84
0.8
0.76
0.72
0.68
0.64
0.6
0.56
0.52
0.48
0.44
0.4
0.36
0.32
0.28
0.24
[bar]
Density
Vapour pressure
24
22
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
-100
-80
-60
-40
-20
20
40
60
80
100
120
140
[C]
51

Bezolovni motorni benzin BMB95 BAS EN 228

Red.br. Karakteristika
Jedinica
Standard
Vrijednost
BAS ISO 5164: 1998
min. 95
BAS ISO 5163: 1998
min. 85
mg/l
BAS ASTM D 3237: 2007
max. 5
Ispitni oktanski broj
Motorni oktanski broj
Sadraj olova
Gustoa na 15 C
kg/m
BAS ASTM D 4052: 2003
720- 775
Sadraj sumpora
mg/kg
BAS ISO 8754: 2004
max. 150
Korozija (Cu traka 3 h na

50 0C)
st.kor.
BAS ISO 2160: 2004
klasa I
Boja
vizuelni pregled
bezbojan
Sadraj olefina
% v/v
BAS ASTM D 1319: 2004
max. 18,0
Sadraj benzena
% v/v
BAS ASTM D 6277: 2004
max. 5
10
Sadraj aromata
% v/v
BAS ASTM D 1319: 2004
max. 45,0
11
Sadraj kiseonika
% m/m
BAS ASTM D 5845: 2004
12
Isparenje na 70 0C
% v/v
22,0- 50,0
13
Isparenje na 100 0C
% v/v
46,0- 71,0
14
Isparenje na 150 C
% v/v
min. 75
15
Gornja taka kljuanja
max. 210
16
Ostatak
% v/v
max. 2
17
Napon para
kPa
BAS AASTM D 5191: 2004
max. 2,7
45- 80
Motorni benzini BMB95 i BMB98 se primjenjuju kao pogonsko gorivo u motorima sa unutranjim
sagorijevanjem
EURODIZEL4 BAS EN 590

Jedinica
Standard
Vrijednost
min. 51
Cetanski broj
BAS ISO 5165: 1998
Cetanski indeks
BAS ISO 4264: 2004
min. 46
Gustoa na 15 C
Sadraj sumpora
50 0C)
kg/m
mg/kg
BAS ASTM D 4052: 2003
820- 845
BAS ISO 8754: 2004
max. 50
st.kor.
BAS ISO 2160: 2004
klasa I
vizuelni pregled
bezbojan
BAS ISO 2719: 2003
min. 55
4
5
Boja
Temperatura paljenja
CFPP
Sadraj vode
Sadraj policiklinih
aromatskih
hidrokarbonata
10
11
12
13
Ukupne neistoe
Kinematski viskozitet na
40 0C
Donja taka kljuanja
BAS EN 116: 1998/ AC- 2003
max. -10
mg/kg
BAS ISO 12937: 2002
max. 200
% m/m
ASTM D 2425: 1998
max. 11
% m/m
BAS ISO 12662: 2000
max. 24
mm 2/s
BAS ISO 3104: 2002
2,0- 4,5
max. 65
Dizel gorivo EURODIZEL4 se koristi kao pogonsko gorivo motora sa unutranjim sagorijevanjem
52

EURODIZEL5 BAS EN 590

Jedinica
Standard
Vrijednost
min. 51
Cetanski broj
BAS ISO 5165: 1998
Cetanski indeks
BAS ISO 4264: 2004
min. 46
Gustoa na 15 0C
Sadraj sumpora
50 0C)
kg/m3
mg/kg
BAS ASTM D 4052: 2003
820- 845
BAS ISO 8754: 2004
max. 10
st.kor.
BAS ISO 2160: 2004
klasa I
vizuelni pregled
bezbojan
BAS ISO 2719: 2003
min. 55
4
5
6
Boja
CFPP
Sadraj vode
Sadraj policiklinih
aromatskih
hidrokarbonata
10
11
12
13
Ukupne neistoe
40 0C
Donja taka kljuanja
BAS EN 116: 1998/ AC- 2003
max. -10
mg/kg
BAS ISO 12937: 2002
max. 200
% m/m
ASTM D 2425: 1998
max. 11
% m/m
BAS ISO 12662: 2000
max. 24
mm 2/s
BAS ISO 3104: 2002
2,0- 4,5
max. 65
Dizel gorivo EURODIZEL5 se koristi kao pogonsko gorivo motora sa unutranjim sagorijevanjem
LAKO LOIVO ULJE BAS 1002

Gustoa na 15 0C
3
Jedinica
kg/m 3
Standard
Vrijednost
BAS ASTM D 4052: 2003
max. 860
Sadraj sumpora
% m/m
BAS ISO 8754: 2004
max. 0,3
Marker indikator
mg./l
BAS 1024: 2004
min. 0,6
Boja
vizuelni pregled
bezbojan
0
C
BAS ISO 2719: 2003
min. 55
Taka stinjavanja
max. -12
Sadraj vode
Karbonski ostatak(10%
destilacionog ostatka)
C
mg/kg
BAS ISO 3016: 2000
BAS ISO 12937: 2002
max. 500
% m/m
BAS ISO 6615: 2000
max. 0,15
10
11
Sadraj pepela
% m/m
BAS ISO 6245: 2003
max. 0,01
12
Ukupne neistoe
20 0C
% m/m
BAS ISO 12662: 2000
max. 30
mm 2/s
BAS ISO 3104: 2002
2,5- 6,0
Donja toplotna mo
MJ/kg
BAS ASTM D 4868: 2003
min. 42,6
13
14
Lako loivo ulje se koristi kao energent u domainstvima i industriji za loenje energetskih sistema
posebno konstruisanih za upotrebu lakog loivog ulja.
53

8.2.
Kapacitet postrojenja
Na zhtjev investitora a zbog ogranienih mogunosti smjetanja skladinih rezervoara za skladini

prostor usvajam:
Skladine rezervoare kapaciteta
Skladine rezervoare kapaciteta
Skladini rezervoar
Broj skladinih rezervoara
8.3.
40 [m3]
40 [m3]
6,4 [m3]
3
Kapacitet skladinog rezervoara
Najvea dozvoljena koliina skladitenog tenog naftnog gasa po jednom rezervoaru za temperaturu
skladitenja T=10 [0C]:
V max=
SV p
[ lit ]
K100
S=51 [%]
Najvei dozvoljeni stepen punjenja stabilnog rezervoara ( u skladu sa

4.2.3 Tabela 3 Pravilnika o izgradjnji postrojenja za teni naftni gas i
o uskladitenju i pretakanju tenog naftnog gasa );
V p=6400 [lit. ]
Zapremina skladinog rezervoara;
=0,5564[ kg/ dm3 ]
Specifina teina TNG-a za T= 15 [0C];
K =1,013
Korekcioni faktor zapremine za T= 10 [0C] ( u skladu sa 4.2.3 Tabela

4 Pravilnika o izgradjnji postrojenja za teni naftni gas i o
uskladitenju i pretakanju tenog naftnog gasa);
V max =5892[lit ]
Gmax=V max [kg]
Teina najvee mogue zapremine skladitenog TNG-a;
Gmax =2830[kg]
54

8.4.
Dimenzionisanje cjevovoda
d=1000
V max4
[mm] Raunski unutranji prenik cijevi;
3600w
3
V max =9,048[ m ]
Maksimalna zapremina tene faze plina u jednom rezervoaru;
w=3 [m/ sec]
Usvojena brzina strujanja tene faze TNG-a u toku pretakanja;
Provjera dimenzije stijenke cijevi:
s pr =
d sp
c1 c2 [mm ]
K
20 p
S
Proraunska dimenzija stijenke cijevi;
p=25 [b ar ]
Ispitni pritisak cijevi;
=1
Koeficijent oslabljenja za beavne cijevi;
K =240 [ N / mm2 ]
Proraunska vrstoa za St35.4 na temperaturi T= 20 [0C];
S=1,5
Stepen sigurnosti za beavne cijevi sa atestom;
c 1 =0,085s0 [mm ]
Dodatak za dozvoljeno odstupanje mjera cijevi do 8%;
c 1 =0,085
d sp
[ mm]
K
20 p
S
c 2 =1[ mm]
Dodatak za koroziju materijala cijevi;
Usvojene dimenzije cijevi zadovoljavaju ako su ispunjeni uslovi:

Dimenzija stijenke usvojene cijevi vea je od proraunske dimenzije stijenke cijevi s> spr ;
Stvarna brzina strujanja TNG-a u cijevi je manja od usvojene brzine strujanja w wst ;
w st =1000
V max4
d 2u3,6
[m/ sec]
Stvarna brzina strujanja TNG-a u usvojenoj cijevi;
d u =d s 2s[mm ]
Unutranji prenik usvojene cijevi;
d s [ mm]
Spoljanji prenik usvojene cijevi;
55

Za cijev skladini rezervoari- dispenzer tena faza usvajam:

elinu beavnu cijev DN32 prema JUS C.B5.221 materijal .1212 (DIN 2448 materijal St35.4):
s=2,6[mm ]
Debljina stijenke cijevi;
d s =42,4 [mm]
Spoljanji prenik cijevi;
d u =42,422,6=37,2[ mm]
d s / d u =42,4 /37,2=1,14
c 1 =0,028 [mm ]
s pr =1,36[ mm]
ss pr
zadovoljava;
w st =0,23[ m/sec ]
w w st
zadovoljava;
Prenik cijevi skladini rezervoari- dispenzer gasna faza:

Za cijev skladini rezervoari- dispenzer gasna faza usvajam:
elinu beavnu cijev DN25 prema JUS C.B5.221 materijal .1212 (DIN 2448 materijal St35.4):
s=2,6[mm ]
Debljina stijenke cijevi;
d s =33,7 [mm ]
Spoljanji prenik cijevi;
d u =33,722,6=28,5 [mm ]
d s / d u =33,7/ 28,5=1,18
c 1 =0,022 [mm]
s pr =1,28[ mm]
ss pr zadovoljava;
56

Cjevovodi naftnih derivata:

Za uslov uzimamo punjenje najvee komore rezervoara u roku od jednog sata;
d=100
4V
[ mm ]
3600w
Proraunski prenik cijevi;
d=87,6[ mm]
du=90 [mm ]
V =65[ m / h]
Zapreminski protok pri istakanju;
w=3[ m/ sec]
Usvojena brzina istakanja;
w st =10
V max4
d u3,6
[ m/ sec]
Stvarna brzina istakanja;
w st =2,84 [ m/ sec ]
w w st
Zadovoljava;
Za cijevni sistem istakanja naftnih derivata u skladine rezervoare usvajam elinu beavnu cijev:
3"- DN80;
Skladini rezervoari- automati za istakanje
Usvajam maksimalni protok kroz napojnu cijev do automata za istakanje u rezervoare putnikih vozila:
V =50[ lit./min. ]
Usvajam maksimalni protok kroz napojnu cijev do automata za istakanje u rezervoare teretnih vozila i
autobusa:
V =80[ lit./ min.]
d=100
4V
[mm ]
600w
d=18,8[ mm]
Proraunski unutranji prenik cijevi za protok 50 lit./min.;
du=47[ mm]
Unutranji prenik usvojene cijevi za protok 50 lit./min.;
w=3[ m/ sec]
Usvojena brzina istakanja;
w st =10
V max4
2
d u60
[ m / sec] Stvarna brzina istakanja;
w st =0,48 [ m/ sec ]
w w st
Zadovoljava;
57

d=23,8[ mm]
Proraunski unutranji prenik cijevi za protok 80 lit./min.;
du=47[ mm]
Unutranji prenik usvojene cijevi za protok 80 lit./min.;
w st =0,77 [ m/ sec ]
w w st
Zadovoljava;
Za cijevni sistem istakanja naftnih derivata u rezervoare potroaa usvajam PE-HD cijevi:
2"- DN50 EN14125
8.5.
Dimenzionisanje AT ventila
U sluaju maksimalnog dozvoljenog protoka od 65 m 3/h u toku istakanja goriva u skladine rezervoare
prenik svijetlog otvora isputanja AT ventila iznosi:
d=1000
4V
[ mm]
3600w
d=47,9[ mm]
du=53 [mm ]
V =65[ m / h]
Zapreminski protok pri istakanju;
w=10 [ m/ sec ]
Usvojena brzina u odunom cjevovodu;
w st =10
V max4
2
d u3,6
[ m/ sec]
Stvarna brzina u odunom cjevovodu;
w st =8,19 [ m/ sec ]
w w st
Zadovoljava;
Za odune ventile usvajam AT ventile DN50 (2) za svaku komoru po jedan. Prema JUS M. E2.
170/1984 za posude iji najvei dozvoljeni radni pritisak ne prelazi 3 bara najvee dozvoljeno
prekoraenje iznosi 0,50 bara. Zatvaranje AT ventila treba da se obavi na pritisku najvie 10 %
manjem od radnog odnosno pad pritiska zatvaranja ne smije biti manji od 0,3 bara.
Za pad pritiska u odunom cjevovodu:
2
w
[ N / m2 ]
p= LE
DE 2
LE= p
p=0,03p0=0,031,510=4500 [ N /m
2D E
2
[m]
D E=0,053 [ m ]
Najvei dozvoljeni pad pritiska u odunom

cjevovodu;
Unutranji prenik cjevovoda do AT ventila;
w=10 [ m/ sec ]
Usvojena brzina u odunom cjevovodu;
58

=1,74 [kg/ m ]
=F R e =
Specifina teina zraka na 15 0C i p= 1,5 bar;
0,3164
[mbar / m]
R2
Darsijev faktor trenja za turbulentni reim

strujanja prema Blazijusovoj jednaini;
wd
R eTSi =
Rejnoldsov broj;
d
6
2
=3,9510 [ m / sec]
Kinematski viskozitet;
LE=140,9 m Maksimalna dozvoljena ekvivalentna duina cjevovoda do AT ventila.

8.6.
Dimenzionisanje distributivne pumpe
Na osnovu zahtjeva investitora usvojen je dispenzer za snabdijevanje automobila TNG-om kapaciteta

50 lit./min.
Usvajam pumpu za podzemne rezervoare kapaciteta 100 lit./min. radnog pritiska 16,7 bar.
Usvajam serijski vezane pumpe krilnu i centrifugalnu da bi se izbjegla pojava gasne faze gasa u
usisnom cjevovodu.
Pad pritiska u cijevnoj mrei:
r
H gi = H TSi H TSi H TSi [ mbar]

r
H TSi = R TSil TSi [ mbar]
1 2
2
w TSi10 [ mbar /m ]
d uTSi 2
R TSi= TSi
=F R e =
0,3164
[mbar / m]
R2
Ukupan pad pritiska;

Pad pritiska u ravnim dijelovima trase;
Pad pritiska po jedininoj duini cjevovoda;
Darsijev faktor trenja za turbulentni reim

strujanja prema Blazijusovoj jednaini;
wd
R eTSi =
Rejnoldsov broj;
d 2
[ m / sec ]
Kinematski viskozitet;
l TSi [ m]
Duina ravnog dijela cijevi;
d uTSi [ mm]
w TSi =
l
V TSi4
2
duTSi3600
H TSi =
[m / sec]
TSi 2
2
w TSi10 [mbar ]
2
Stvarna brzina;
Gubitak pritiska usljed lokalnih otpora;

Koeficijent lokalnog otpora;
59

H TSi = g H 10 [ mbar]
2
Razlika pritiska usljed visinske razlike;
g[m / s ]
Ubrzanje sile zemljine gravitacije;
H [ m]
Visinska razlika polaza voda niskog pritiska i

prikljuka potroaa;
Specifina teina derivata;
[ kg/ m ]
60

KOEFICIJENTI LOKALNIH GUBITAKA

Fazonski i spojni komadi i
Red.br.
armatura
Koeficijent
gubitka
Redukcionio komad
0.40
Etani prelaz
0.50
Promjena smjera
T- komad 90 prolaz
0.70
4
5
T- komad 90 ogranak
1.30
T- komad 90 za ienje
1.30
T- komad 90 grananje
T- luk, prolaz
1.50
8
9
T-luk, ogranak
0.90
10
T- luk, za ienje
0.90
11
Dvostruki T- luk ravanje

Krstasti komad 90 ,
prolaz
Krstasti komad 90 ,
ogranak
Krstasti komad 90 , za
ienje, prolaz
1.30
12
13
14
7.2
7.2
7.2
7.2
7.2
6.5
45
40
32
32
40
35
1.30
2.00
0.50
1.30
16
Usisna korpa
2.00
17
Zaporna slavina, prolazna
2.00
18
Zaporna slavina ugaona

izvedba
5.00
21
0.30
Krstasti komad 90 , za
ienje, ogranak
20
0.30
15
19
TS
1
Zaporna slavina, kuglasta

Zaporna slavina kuglasta,
ugaona izvedba
0.50
Zasun
0.50
1.30
Suma po trasama
Duina trase u metrima l
Dimenzije cijevi
63,0
63
63
63
63
63
Debljina stijenke usvojene cijevi [mm]
5,0
Unutranji prenik usvojene cijevi d [mm]
53
53
53
53
53
53
Vrsta cijevi trase ( JUS/ DIN )
PEHD DIN
8075
PEHD DIN
8075
PEHD DIN
8075
PEHD DIN
8075
PEHD DIN
8075
18,8 18,8 18,8 18,8 23,8 18,8
PEHD DIN
8075
Proraunski prenik cijevi

Usvojen vanjski prenik cijevi [mm]
Prosjena visina hrapavosti u milimetrima D
0,01 0,01 0,01 0,01 0,01
Hidrauliki glatke cijevi- nove
61

PAD PRITISKA
BMB95=
750
kg/m3
2,0
m/sec
PEHD DIN 8075
BMB98=
750
kg/m
2,0
m/sec
PEHD DIN 8075
0,01
EUROD4=
830
kg/m
4,5
m/sec
PEHD DIN 8075
0,01
EUROD5=
830
kg/m
4,5
m/sec
PEHD DIN 8075
0,01
LU=
850
kg/m
6,0
m/sec
PEHD DIN 8075
0,01
mm
H gi
m3/h
mm
m/s
mbar
mbar
mbar
50
3 EUROD4
50
4 EUROD4
50
5 EUROD5
80
50
8.7.
LU
628,11
686,09
686,09
220,73
244,27
244,27
3,00
3,00
3,00
3,86
4,27
4,27
7.20
7.20
7.20
453,97
403,53
437,55
437,55
10,09
10,09
13,67
13,67
0.38
0.38
0.38
53.00
53.00
53.00
40.0
32.0
32.0
3.00
3.00
3.00
678,56
220,73
BMB98
3,00
3,86
50
mbar/m mbar
7.20
0.38
BMB95
53.00
45.0
lit./min.
3.00
TS
1500,14
H TSi a
780,75
244,27
H TS i l
250,16
3,00
H TSi r
3,00
10,92
w TSi
3,95
d TS i
7.20
6.50
VTSi
1244,95
16
526,65
15
31,12
14
15,05
13
0.60
12
0.38
11
53.00
10
53.00
40.0
35.0
4.80
3.00
Broj istak.
mjesta
Vrsta derivata
0,01
Trasa
Kapacitet isputanja sigurnosnog ventila skladinog rezervoara
Skladini rezervoar:
Z =PDLf [m3 /min.]
Kapacitet isputanja sigurnosnog ventila;
P=24,8 [m3 /min.m 2 ]
Koliina isputanja plina po 1 [m2] tlocrtne povrine rezervoara pri

atmosferskom pritisku i temperaturi T= 15 [0C] za
PD=1012[ m3 / min.m 2 ] ;
L=6,6 [m]
Duina rezervoara;
D=1,25 [m]
Prenik rezervoara;
62

f =1,01
Korektivni faktor za vazduh za rezervoare sa radnim pritiskom

p> 14 [bar];
Z =275,7 [m3 /min.]

Usvajam sigurnosni ventil DN50 kapaciteta isputanja 200 [m 3/min.] sa podeenim pritiskom otvaranja
16,7 [bar]; Usvajam dva ventila postavljena na prekretnu glavu;
Na osnovu Pravilnika usvajam sigurnosni ventil 30% manjeg kapaciteta isputanja od proraunatog
(za podzemne rezervoare);
63

9. PREDMJER OPREME, MATERIJALA I RADOVA
64

TNG:
Rb. Naziv artikla
J.M . Kol
Cijena bez
PDV -a
Iznos bez
PDV -a
Iznos
PDV -a
Iznos sa
PDV -om
M AINSKE INSTALACIJE-GAS
A REZERV OAR ZA TNG sa potrebnom armaturom
Isporuk a horizontalnog rezervoara z a
podz em nu ugradnju V = 10 m 3,z a
skladitenje TNG-a u svem u prem a
JUS
M.Z2.600,
b ez
arm ature,
1 rez ervoar je fab riki hidroizolovan sa k om
1
ahtovim a za sm etaj arm ature, dva
kom pleta
pojasnih
traka
za
ankerisanje. Uz rez ervoar isporuiti i
kontrolnu plou z a inspek cijsk i nadz or.
2 ipkasti m era nivoa tenosti
k om
1
Prekretni ureaj tip: 242
DN65/50
3
k om
1
PN25
Ventil sigurnosti DN50 (NPT 6/4")
4
k om
2
podeeni na 16,7 b ar
Indik ator nivoa sa m ag. prenosom ,
opseg m erenja 3 97% z a podzem ni
5 rez ervoar
1
prenika
2200
m m . k om
Prikljuna prirub nica na rez ervoaru
DN80 PN40.
6 Prirub nica z a m agnetni m jerac
k om
1
Term om etar b im etalni R1/2 z a opseg
7 od -20 do + 60C sa sondom duine k om
1
160 m m
8 Manom etar 25- 100 AKS
k om
1
Usisna
korpa
sa
nepovratnom
9 klapnom
k om
1
R2 PN25 Danfos
10 Protivlom ni ventil navojni DN32 Rego k om
3
11 Protivlom ni ventil navojni DN50 Rego k om
2
12 elina prirub nica s grlom DN25
k om
2
k om
1
k om
2
15
16
17
18
19
20
21
22
23
elina prirub nica s grlom DN50

elina prirub nica slijepa DN40
Ham b urski luk - 48,3 x 3,2
Besavna cijev - 60,3 x 3,2
Besavna cijev - 48,3 x 3.2
Kuglasta slavina za gas,
prirub nik a DN25
prirub nik a DN32
prirub nik a DN40
prirub nik a DN50
UKUPNO A
k om
k om
k om
m
m
2
1
1
2
1
k om
k om
k om
k om
65

B PUM PA I PRETAKALISTE
B1 Pumpni dio
Isporuk a pum pe sa elektrom otorom z a
teni
propan-b utan
gas,
sa
prirub nikim prikljucim a, proiz vod
SIHI sledeih k arak teristika :
1
k om
tip: CEHA 3608/5
protok : Q = 100 l/m in
pri dif. pritisku: p = 12 b ar
2
3
4
5
6
LPG DEGAZATOR DN32

Prestrujni ventil DN25
Krilna usisna pum pa za TNG
Manom etar 25-63 AKS
Difuzor
UKUPNO B1
B2 Pretakacki most
1 Postolje za pretakalite
UKUPNO B2
Armatura gasne faze pretakalista

do rezervoara
Kuglasta slavina za gas, prirubnik a
DN32
Protivlomni ventili prirubnik i DN32
Kuglasta slavina, navojna R 1/2"
PN25
Trok rak a manometarsk a slavina
R1/2"
Ventil sigurnosti tip: 215 R1/2 (po =
18,3 bar)
Manometar 25- 100 RAD
elina prirubnica s grlom DN32
elina prirubnica slijepa DN40
Hambursk i luk - 42.4 x 3,2
Muf 1/2"
Cijevni navoj 1/2"
Cijev avna 1/2"
UKUPNO B3
k om
k om
k om
k om
k om
k om
k om
k om
k om
k om
k om 1
k om 3
k om 1
k om 1
k om 5
k om 2
k om 1
m 1,2
66

B4
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
B5
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Armatura tecne faze pretakalista do

rezervoara
Kuglasta slavina z a gas, prirub nik a
DN50
Protivlom ni ventili prirub nik i DN50
Indikator protoka DN50 PN25
Hvata neistoa DN50
Kuglasta slavina, navojna R 1/2" PN25
Manom etar 25- 100 RAD
Trokrak a m anom etarsk a slavina R1/2"
18,3 b ar)
elina prirub nica slijepa DN50
Usta za punjenje
Cijev avna 1/2"
Cijevni navoj 1/2"
Ham b urski luk - 60,3 x 3,2
UKUPNO B4
Armatura tecne faze od pumpe do

dispenzera
Kuglasta slavina z a gas, prirub nik a
DN32
Manom etar 25-63 RAD
Trokrak a m anom etarsk a slavina R1/2"
18,3 b ar)
Muf 1/2"
Ham b urski luk - 42.4 x 3,2
Koncentricna redukcija - 42.4 /
26.9
Cijevni navoj 3/4"
UKUPNO B5
k om
k om
k om
k om
k om
k om
k om
1
1
1
1
1
1
k om
k om
k om
k om
m
k om
k om
4
1
1
1,2
1
5
k om
k om
k om
k om
1
1
1
k om
k om
k om
2
2
k om
k om
k om
1
1
67

B6
1
2
3
4
5
6
7
B7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
B8
1
2
3
4
5
C
C1
1
C2
2
C3
2
C4
3
C5
1
C6
3
Armatura gasne faze od rezervoara

do dispenzera
Koncentricna reduk cija - 33.7 /
26.9
Cijevni navoj 3/4"
Ham b urski luk- 33.7 x 3,2
Muf 1/2"
18,3 b ar)
UKUPNO B6
Armatura tecne faze od rezervoara

do pumpe
Kuglasta slavina za gas, prirubnik a
DN50
Hvata neistoa DN50
Ventil sigurnosti tip: 215 R1/2
(po = 18,3 bar)
Trok rak a manometarsk a slavina
R1/2"
Manometar 25-63 RAD
Butansk i ventil 1/2"
Muf 1/2"
Hambursk i luk - 60,3 x 3,2
UKUPNO B7
Armatura gasne faze od rezervoara

do pumpe
Cijevni navoj 1"
Ham b urski luk - 33.7 x 3,2
Muf 1/2"
Ventil sigurnosti tip: 215 R1/2(po =
18,3 b ar)
UKUPNO B8
Cijevi
Tecna faza - pretakaliste
- 60,3 x 3,2
Gasna faza - pretakaliste
- 42,4 x 2,9
Tecna faza - aparat
- 42,4 x 2,9
Gasna faza - aparat
- 33,7 x 2,9
Tecna faza - pumpa/rezervoar
- 60,3 x 3,2
Gasna faza - pumpa/rezervoar
- 33,7 x 2,9
kom
kom
kom
kom
kom
kom
1
1
1
1
1
1
kom
k om
k om
k om
k om
k om
k om
k om
k om
k om
1
1
3
4
1
k om
k om
k om
k om
k om
UKUPNO B:
m
12
12
24
30
12
6
UKUPNO C:
68

D
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Ostalo
Ank er vijci za rez ervoar 20x170
k om
4
Cijevni navoj Bypass
k om
1
Nitro raz reiva 1/1
k om
5
Nitro tem eljna 0.75 l
k om
7
Nitro lak 0.75 l
k om
5
Antikoroz ivna traka
k om
0
Sitni i potroni m aterijal (b rusne i rezne
ploe, elektroda, teflon trake, izolir
pau. 1
trake, etke i valjci za farb anje, krep
traka...)
Vijcana rob a ( raz ni vijsci, navrtk e,
pau. 1
podloske.. )
Volum etrijsk o snim anje z aprem ine
1
cisterni i izdavanje b az darnih tab lica k om
od nadlez nog organa.
Ispitivanja cisterni na nepropusnost i
k om
1
izrada Zapisnika o tlacnoj prob i.
Ispitivanje hladnim vodenim tlakom
ugradjenih cijevi na tlak od 25 b ar,
paus 1
ispustanje
vode,
propuhivanje
i
susenje cijevi.
DIHTUNG DN80
k om
4
DIHTUNG DN65
k om
2
DIHTUNG DN50
k om 10
DIHTUNG DN40
k om
6
DIHTUNG DN32
k om 15
DIHTUNG DN25
k om 10
UKUPNO D
E Dispenzer I sonda
Autom at za istak anje plina
( sim plex )
Sonda sa plovk om I uloskom
S&B
kom
kom
pau.
F Rad i ugradnja zavrna sa farbanjem

Rad i putanje u rad
ZAV RNA REKAPITULACIJA

A
B
C
D
E
F
Iznos bez
PDV -a
Iznos
PDV -a
Iznos sa
PDV -om
REZERVOAR ZA TNG sa potreb nom

arm aturom
PUMPA I PRETAKALISTE
Cijevi
Ostalo
Dispenzer I sonda
Rad i ugradnja zavrna sa farb anjem
UKUPNO:
69

NAFTA:
R.
b r.
2
3
4
5
6
7
8
10
11
12
13
14
15
16
Oznaka/
ifra
A- Skladini prostor sa pretakalitem- oprema

Cijena/ jedinici
Naziv artikla
Dimenzije Koliina Jedinica
KM
Rezervoar za
podzemnu
ugradnju sa 5
40000 lit.
2
kom.
komore
35+20+15+15+15
i5 ahtova
Sonda
L=2300
5
kpl.
ipka za mjerenje
L=2500
1
kom.
Ventil protiv
5
kom.
prepunjenja
DN50 0,5
EKO oduni ventil
5
kom.
b ar
Prema cr. b r.
Nosa odunih
BS 05. 01.
1
kom.
cijevi
01
Kompenzator
DN50NP10
11
kom.
dilatacije
Automatski ureaj
za istakanje sa 2
80 lit/min
1
kom.
istakaka mjesta
Automatski ureaj
50 lit/min
1
kom.
za istakanje sa 10
istakakih mjesta
Prema cr.b r.
BS 03. 00.
Centralni aht
1
kom.
00
Prema cr.b r.
BS 04. 01.
aht na rezervoaru
5
kom.
01 i BS 04.
02. 01
DN600 prma
Poklopac ulaznog
5
kom.
cr.b r.BS 04.
otvora
03. 00
DN50Kapa sa podkapom
10
kom.
mesing
DN80Kapa sa podkapom
5
kom.
mesing
Usisna korpa
DN50NP10
6
kom.
Sistem za detekciju
2 rezervoara
1
kpl.
iscurennja
UKUPNO A
Cijena/ koliini
KM
70

R.
b r.
1
Oznaka/
ifra
Naziv artik la
Prelazni k om ad
elik /PEHD
Prirub nica
Dim enzije
Koliina Jedinica
DN50NP10
16
kom .
DN80NP10
20
kom .
DN50NP10
3"EN14125/
DIN8075
2"EN14125/
DIN8075
1"EN14125/
DIN8075
3" .1212
10
kom .
36
240
48
Prirub nica
Cijev PEHD kao
SMARTFLE
Cijev PEHD kao
SMARTFLE
Cijev PEHD kao
SMARTFLE
Cijev
42
Cijev
2" .1212
72
2
3
4
5
6
Koljena
3" .1212
15
kom .
10
Koljena
38
kom .
11
T kom ad PEHD
kom .
12
Dihtunzi razni
2" .1212
2"EN14125/
DIN8075
klim gerit/
teflon
kg.
13
Vijane veze
paual
kpl.
Cijena/ jedinici Cijena/ koliini

KM
KM
UKUPNO
R.b r
.
Naziv
Montaa rezervoara
Ispitivanje rezervoara
Montaa cjevovoda za
doprem u derivata do
rezervoara
Opis radova
Cijena
Postavljanje i m ontaa rezervoara na priprem ljenu

podlogu, ugradnja ahta.
Ispitivanje rezervoara nakon m ontae.
Izrada i m ontaa cjevovoda
centralnog ahta do rezervoara
3"
od
pozicije
Montaa cijevnih segm enata u centralnom ahtu i

Montaa centralnog ahta povezivanje sa cijevnim sistem om doprem e
derivata do rezervoara
Montaa cijevnog sistem a
Montaa cijevi 2 od rezervoara do pozicije
5 za doprem u derivata do
autom atskih ureaja za istakanje u rezervoare
autom atskih ureaja
Ispitivanje
izraene
cijevne
instalacije
na
6 Ispitivanje cjevovoda
nepropusnost i vrstou.
Izrada antikorozivne
ienje cijevne instalacije i nanoenje jednog sloja
7
zatite
tem eljne b oje i dva sloja antikorozivnog prem aza.
Montaa cijevne
Montaa cijevne instalacije 2" od odunih
prikljuaka rezervoara i EKO prikljuaka u
8 instalacije ozranog
sistem a
centralnom ahtu do pozicije oz ranih ventila
Produvavanje fasadne i razvodne cijevne instalacije
ienje cijevne
9
inertnim gasom i odstranjivanje svih z aostalih
instalacije
neistoa, vode, zraka i ostalog
Montaa autom atskih
Montaa autom atsk ih ureaja i povezivanje sa
10
ureaja
cijevnim sistem om
Montaa ozranog
Izrada i m ontaa sistem a za ozraivanje. Montaa
11
sistem a
autom atskih ozranih ventila
12 Prob ni rad
Putanje instalacije u prob i rad
4
13 Tehniki prijem
Priprem a instalacije za tehniki prijem
14 Ostalo
Izrada tehnike
15
dokum entacije
Transport
Mainski projekat
UKUPNO
71

R.br.
ifra
Naziv
PM_PR_O
PREDRAUN OPREME
PM_PR_FCA
PREDRAUN FITINZI, CIJEVI
PM_PR_R
PREDRAUN RADOVI
Cijena
UKUPNO
72

10. SPISAK KORITENE LITERATURE
73

Bogner, M.
Isailovi, M.
Tehniki propisi u gasnoj tehnici, 2000
Bogner, M.
Propan i butan, 2004
Mutovi F.
PROPAN- BUTAN, 2006
Bogner, M.
Projektovanje termotehnikih i procesnih sistema, 1998
Strelec, V.
Plinarski prirunik, 1982
S.A.M.P.I.,
Katalog opreme
COPRIM,
Katalog opreme
TPS gmbh,
Katalog opreme
Razni autori,
Standardi i propisi iz oblasti termotehnike i energetike
74

11. GRAFIKA DOKUMENTACIJA
75

Bs Bozic BSC

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bs Bozic BSC

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Institut za graevinarstvo IG d.o.o.

GLAVNI MAINSKI PROJEKAT STANICE ZA SNABDIJEVANJE MOTORNIH VOZILA NAFTNIM

Benzinska stanica BOI PROMET

trbe, elinac, RS, BiH

Boi promet doo, elinac

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Podzemni skladini rezervoar

6. OPTI I TEHNIKI USLOVI ZA IZGRADNJU

Fiziko hemijske osobine naftinih derivata i TNG-a

9. PREDMJER OPREME, MATERIJALA I RADOVA

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

11. GRAFIKA DOKUMENTACIJA

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

1. OPTA I PRAVNA DOKUMENTACIJA

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Boi promet doo, rlinac

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Saglasnost INVESTITORA na tehniku dokumentaciju

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Boi promet doo

U potpunosti smo saglasni sa izraenim glavnim mainskim projektom Glavni mainski

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Rjeenje (LICENCA) preduzea o ispunjenosti uslova za izradu Tehnike dokumentacije

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Rjeenje o imenovanju odgovornog projektanta

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Na osnovu Zakona o preduzeima i Statuta firme IG d.o.o. Banjaluka donosim:

Benzinske stanice BOI PROMET u trbe, elinac, RS, BiH;

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Licenca odgovornog projektanta

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Izjava odgovornog projektanta

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

trbe, elinac, RS, BiH

Boi promet d.o.o. elinac

za izradu projektne dokumentacije- GLAVNI MAINSKI PROJEKAT

komora 1 BEZOLOVNI BENZIN 95 oktana

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

3. TEHNIKI OPIS OBJEKTA

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Tehniki opis terena

Izgradnja objekta benzinske pumpe sa prateim sadrajem planirana je na zemljitu

dva podzemna rezevoara za uskladitavanje zapaljivih tenosti ukupne zapremine 80 m 3

oprema za snabdijevanje motornih vozila tenim gorivom,

postrojenje za uskladitavanje tenog naftnog gasa (podzemni rezervoar kapaciteta 6,4 m 3 i

oprema za snabdijevanje vozila koja troe teni naftni gas,

pratei objekat za smjetaj zaposlenog osoblja sa nadstrenicom.

Tehniki opis postrojenja

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Rezervoarski prostor (skladini rezervoar)

Rezervoarski prostor sainjavaju 2 (dva) skladina rezervoara. Zapremina skladinog rezervoara

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka

Za pretakanje goriva za motorna vozila iz dopremnih autocisterni u skladine rezervoare se koristi

Institut za graevinarstvo IG d.o.o. Banja Luka