Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • 19830505

    Uploaded by

    gdfsndhgfdvhjzd
    49 views31 pages
    19830505

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document
    19830505

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    49 views31 pages

    19830505

    Uploaded by

    gdfsndhgfdvhjzd
    19830505

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 31
    CREB ea y eld aoe op uw gezondheid ep Hou de stemming er in iV elektronische stemvork 5 De volgende handelaren leveren onderdelen en hebben printfilms: Groningen: ado Okaphone Gude Eobrepeseat 60 She Ht GRONINGEN (050) "20818 Friesland: asi Soopboer Woorss (ose) 124680 Terpstra lekronica (Grote Greederaat 2 Stored borKUM {Ost00) 400 TV Technische dens rachen BV Noorade 83 12009 6M ORACHTEN (05120) 109" Drent Aso Baas Groninpersvat 73 Seo18 Assen (03920) 12503 Souustraat 6-63 Crescendo Elektronia Emmen BV Tait eA ENMEN (sero) 13880" E78. Boven Feotataat S092 Tost AL MEPPEL (oszaopstaae Yeonosaan2 Yate GG VaLTHERMOND (996) 1082 Overijssel Va Sande Hengeesestraat 178 7824 AK ENSCHEDE | (053) 350398 Neordeg 32 eso BS kAMPEN Radovo Eeconics 743 €B NUVEROAL (estes) 12728 Faison Becton "Tomas eKempssaat 125 tee Ac. 2WOLLE (soar sz35r Geideriand: Rade Kaat Snetutersinge!2 wert AA Anew (oa aa0ees obey Serve Shop Cboten Pressdjoroiwan sriscx EOE (oss) 17211 Voluwse Eletronka Sonice Fesko Kortangset 140, oso) 12786 Technica fist we NUMEGEN Borgo Zatoomel Blosmiestot 66 Postbus 68,5500 AB ZALTBOMMEL Utrecht: Karson lokronca sence BV Hereruog 367 55188 UTAECHT (030) Stxa36 ‘Ragacenrum 8 Vinod 6 3542 AB UTRECHT (030 319698 Noord-Holland: cron S11 Ed ALAMAAR (ora s13t60 Technische vertegenwoordigingen VAN OLDENIEL Binnensinge! 22-7411 PM Deventer | AUTH “Telefoon: 05700-17008 Importer van — ontstoringsmateriaal = speriters = hog: en laagdoorlattters = netitere = phono ontstoringsmiddelen = fintennefitere et Moco Biderikstaat 126 1059 Ke AMSTERDAM Asian secronics Papqveraok 32 ‘uz aMSTEROAM (Geo aerate Radio Rotor 4ss OE. AMSTERDAM (oan 125780, Ran Dettindeensrat 98 ‘et Vx AMSTERDAM (G20) 137019 Teles {008 HP. AMSTERDAM (020) 187603 Vakentorg 1053 EM ANAS TEROAM (an) 1ee02e ado Vor "ae AD BUssUM (aatsgy 17348 Fado v wingaarden Weverstaat 8 T7S0 AC DEN BURG (TEXEL) (e220) 2605 Ee Components si Wadenzeest 0 frat VO BENTHELDER (e200) 12000 Fa, Fton Elektronica Binnoomeg 97, Brot HEENSTEDE (ces) nas Cargost Bi'ox HLVERSUM Zuid-Holland Zoutman Becrnice 2408 GM ALPHEN A/D RUN ‘ors Eeatronica Binson Wateriot 184 bert BK DELFT Fa Suuten Brun Prngegachiae 2512GA DEN HAAG {Gro soso iw Boestermart 20 Bhi2eh LeDEN (or tases iLieronica Tangara 89:61 anne RC ROTTERDAM (orojosaar3 ‘sc$-iktonica Inassiemag 96 2382 NW DDETERWOUDE ‘ary stoa0e Noord-Brabant Kone ost {3511 Mm BERGEN OP 200M (1610) 30020" 1 Djahuizon S291 BOxTEL (oavvey 72082 Benvan Boschmeerings! 119 S225 Ht DEN BOSCH (ora 20232 Geter Bees Sorts NOHOVEN (040) s4a827 (ots) 34802 Gecropeeweg Sit" Sc ENDHOVEN Cinmenowep 64 sure Oss Jn Goes Procuctions imburg: Nysten Gekonica Big Lermenesrast 25a (osasayeSse7 1 Jong Etconica Aroreaat3t (oes) 76829 Sr Wciasesraat 488 8211 Ne MAASTRICHT (04s) to0et Janson Elkronica Sores hog J¢ WERT (o1osoyse7ee Belgié ec hationt ope Elronicn Pr hrecniann 52 ‘sc00 ST TRUIDEN (017) e088 obit 83 eee ee ooo Hobbit Maandblad voor hobby-elektronica gave van iower Teetnsche Tysctiten BY amis 6. Pat OX Dover Telex 49540, edactie: (05700-91694) fan Baath hotbedactour 4) Schowen aarodacteur W.van Basel rgd. P-A van Prooken NM. Vorspen recacte Beg) Asvertentios Feeorerngen MM Botmen —sv00-91476 aire sro otass Advetente-opdraction worden wigevoerd overeen Kerns once leverngavoowaardor godeponcard to iter de rongewertsecNarkon 6 ‘Abonnementan on losse nummers daaraporeement 742.98 (cl 4% BTW) Nederand eso eh Br ooge Uosse mummers: 450 cl 4% BTW) Nederland os inet BTW) Bag en stoner opt van laa ot en met ecorbor en van ek geaerst moran naan By apgave loop van hat halndtaar wort Sette eon dol van 30 aboanementap berecoNs (in'B0Wge atta de eerswagende 12 maanden, ‘ica’ sbonnmesortangen gen sorts acct roxas ‘Becinaore wan het "abonrement kan uitsutend Serie goschloden stork’? mannan voor het ‘go van hot alendojar, macion vind aiomatsch ‘ovenging poo 191486 ‘XStomiigngen * betaingen 03700-91469, Boge Vetanwcordathutgover voor Bai: 1 Froncken, Tareterstat 9.2560 Haron destoasos ‘raneorevaat 1, 3500 Hamont, we: 011-448141 Hob-bit verschijnt 11x per jaar. Dein Hob bt geromen sfreme's en bouwtocchi ‘gen si ltsstend Bosom voor Muahousesk OF ‘ipormentan gobu~(oeronme) et autovrecht ta. de rcaconeleioncud van dt Aen de redaktie Techniek in vrije tijd Bent utechnisch? Beschikt u over vo: doende vrje tid? Zi'do kriebel van het hobbyisme un het bloed? Als u op deze ‘agen volmonaig ja antwoord, 2ult ich ongetwijfeld gaan scharen onder de ‘ele tenduizenden de al geruime tid hebben uiigekeken naar ‘Techniek n vi thd. Hetis en tweejaarlikse manifesta ‘oor de actieve hobby in de Jaarbeurs inUtreent. vier dagen lang, van donder- ddag'5 meim zondag 8 mei, Op ongeveer 35.000 m? overdekte expositieruimte en Piet te vergeten op het buitentorrein wordt ‘een behoorlic complet beeid gegeven van alle bestaande technische hobby s Daar word! door fabrkanten, mporteurs ‘en verenigingen een constante siroom ‘van informatie goproduceord over de mogelikheden die deze vorm van vie tjdsbesteding kan bieden. Ale stands Zin voor de deeinomers zowel als het publiok ‘tim opgezet en averzichtelik gogroe peerdin de Bernard: en Marikehal van Ge Jaarbeurs. Ais er éen beurs is die golven van enthousiasme fossiaat dan s het wel dit ‘mekka voor modelbouwers, omputerhob- byisten,‘reinologen en andere fanaten 2} zulen zich in drommen vercringen voor Ge 150 stands de ales bieden wat te ‘maken heelt met de acieve en zinvole Desteding van hun vije wurtes Het woord ‘acti staat in onze dagen hhoog in het vaandel geschreven. "Tech- niekcin vj tid isn rit z0 maar eon beurs waar diverse tma's een stalische weergave van hun produkteljnen ten ‘oonstelien en aanprizon, Hier kan de Serieuze hobbyist zal lan zien wat hi ean. Dit verklaar in feite het grote aantal deeinemende verenigingen en overkoe- pelende organisaties In de ene sland ‘wordt dig contact gezocht met zend- hobbyisten over de hele werelg ergons landers vind! tegelkertid een demonstra- tie plaals van het radiografisch besturen van helkopters. Ingrote linen omvat het expostiepro- ‘Gramma: modelbouw, elektronica, meteo- rologie, sterrenkunde, film en foto, ge- reedschappen en ‘vakiiteratuur voor deze hobby’s. Modelbouw in hout van o.m, ‘schepen, viiegtuigen, boerenwagens. ‘Compleet nagebootste veldslagen in kunststof, perfect tt in de kieinste details. ‘Ook de modelbouwers die in metal werken laten voorbeelden van hun vaar- Hobbits 3 2 [ska navi Ths Fig. 2. Het stemapparaat is opgebound rond 2 CMOS IC's, C2 is een digtale toler waarvan de 32164128 deollator wordt bent van de oscillator is ruim voldoende voor de muzikaal te stellen normen. Om de oscillatorutgangsflanken arg steilte ki gen, zijn achter punt 3 van IC1 nog drie oorten (resp. N2, Né en NI) in serie geschakeld Allevier poorten van 1C1 zijn in ig. 2 geschakeld als inverter, IC2 stelt de frequentiedeler voor. Uitgangspunt 5 van IC geett een deetfactor 32, uitgangspunt een factor 64 en uitgangspunt 3 een deelfactor 128. Met 1 is 20 de octaal-A 880 Hz, 440 Hz en 220 Hz te selecteren, De amplitude van het utgangssignaal is met potmeter P1 inte stellen Hoewel een instelpotmeter op de printis ‘aangebracht, kan hiervoor ook een gewo- Ne draaipotmeter worden genomen, die (op het front van een kastje wordt aange- bracht Via Rt word! transistor T1 gestuurd, terwi de emitter van Tt de basis van T2 stuun. T1 en T22iin geschakeld als emittervolger ‘en zorgen alleen voor stroomversterking Inde emitterieiding van T2 kan luidspre kere L.S. worden gepiaatst. Dit mag een miniatuurtype ziin. Ook een luidsprekerim- Pedantie van 4 tot 16 (is oelaatbaar. De schakeling kan worden gevoed ult een & volt mini-powerpack batter ‘Afwijkende stemmingen Als de schakeling voor zeer nauwkeurge, fat ea Fig. 3. Voor het instelen van atwikende stemmingen zim twee oplossingen magelik. De hier gegeven oplossing maakt gebruk van vergroing van de condensatoreapactert van de algestonde ken, afwikkende stemmingen moet worden ge- bruikt, is het gomakkeliik om met C1/L1 de hoogst vereiste stemming in te stellen, Door toevoeging van $3 en C5 envof CS Uitfig. 3 kan dan omschakelbaar (met S3) worden gekozen uit lagere stemmingen Voor C5 en'of C6 mosion ook tempera tuurstabiele condensatoren worden geno- Gezien de gangbare lagore stommingen zullen C5 en C& ongeveer 330 pF zijn (Ook is het mogelik om met verdraaiing van de spoelkem van Lt een lagere stemming inte stellen en de verdraaiing van de kern te iken. In dat geval kan het beste worden uitgegaan van de middelste vereiste stemming, zodat een redeliik evenredige kemverdraaiing naar inks en rechts wordt verkregen, Print Fig. 4 geott de layout waarop de schake- ling voigens fig. 2 kan worden ange. ‘eon standaardkasto in te kunen bouwen. Fig. 4, De layout van de pins met opzetlangwerpi gehouden om hem gemakkeljk in Fig. 5. De externe aansiutpunten voor $1 evinden zich allevier direct onder IC1 IC2 Transistor T2 kan Net beste lggend worden gemonteord en worden worsen van een MS schroet. 2 Hob bits "83 bracht, De schaal is hier 1:1 en het aanzicht van de layouts vanaf de soldeerziide. De compontenopsteling is gegeven in fig. 5, tern afb. 6 een foto van de complete print geeft.De print heeft 8 externe aansiuitpunten, waarvan er vier bbestemd 2in voor aansiuiting van schake: NCUWE PROJETE or ACORN:ATOM se e3 Sei Se ‘Ab, 6. Het complete on ‘paraat dat voor se Bouwon chis weinggeldiste laar St, twee voor het luidsprekertje on twee voor de voeding. Zowel schakelaar 1/S2als luidspreker LS, zitniet op de print. De afmetingen van de print zijn Zodanig gekozen, dat de schakeling ge- ‘makkeiljkin een kleine kunststof kast kan worden ondergebracht ERtEumeN ew sowe F 1S GeMaKrelluK IN re BOUWEN| ZENDER VAN HET ELSET AG PROJEKT ZUM OOK BOUWaESCHMIJVING EN BW ONBEROGLEN VRAAG LIJST MET Si £8s- ERPRIJSIES een kleine greep. en nog veel meer, mice alles gloedni AFHALEN EN POSTORDER Componenteniijst bij fig. 2en 5 weerstanden: Rr = 1000. R2=1,2k0. RQ = 47...100 0/1 wat Pt = 2540, instelpotmeter, liggend ‘model, steek 5 10mm. condensatoren: Ct = 39nF, polypropyieen 2, 03 = 100 uF'16V, axizal Ca’ 0.1..0.22 UF. halfgeleiders: Di =56V, zenerdiode, 250...400 mW. IC1 = HEF40998P (Schmit-rigger) IC2 = HEF4ozaBP. Th = 805478, T2= 80135 overige componenten: Lt= YOCS15000A, mit. tro, 455 kHz Toko. 1 print HB 152 8 prinipennen, 1 mm rond, | 2 IC-voetjes, 14-pens dual in ine. 4 moerte M3. 1 boulje M3 6 mm. 1 luidsprekertje.ca 250 mW, 4...16 0 SCHERP GEPRIJSDE MEETAPPARATUUR. Bi zo, KLAASING ELECTRONICS BU. Onder de relatieve vochtigheld van lucht wordt verstaan de procentuele Nae ect ke ad Volledige verzadiging kan daarbij worden gesteld op 100%. Voor onze Pee aot een hr ‘omgevingslucht tussen bepaalde grenzen ligt. Die kunnen in huis bijvoorbeeld worden vastgesteld met een zgn. hygrometer, die de sn een ee yg besproken schakeling, die een hoge graad van nauwkeurigheld heeft. hh te Per Ni ons «HEF 40018. Rs) jee ‘ial hols] none + HEF 40018 Bl et | Fig. 3. Het schakelschema van de AVM is ‘opgebouwd rond.2 CMOS ICs Be schakoingtrekt maximaal zon 8 mA. Fg. 4 De layout voor de schakeling volgen fig. 3. De schaalis hier 1.1 en het aanzicht is van de soldeersie, Fig. 8. De componantenopsteling voor de schakeling volgens hig. 2 Qn | ® {den en daardaor meer opperviakte heb: ben, Deze opperviaktevergroting van de pulsen van C heeft e2n groter gelikspan- hingsniveau van C tol gevolg en dat nu kunnen we meten als relatieve vochtig- hei, Schakelschema Bij de RVM volgens fig. 3 wordt gebruik ‘gemaakt van 2 CMOS IC's type HEF 4001 Deze IC's bevatien elk 4 NOF-pcorten metieder2 ingangen N3IN@ vormen in fig. 3 samen AMV 2 ult fig. 1, waarbi| H de vachtsensoris. AMV 1 uitfig. 1 wort gevormd door N1/N2. ‘waar mel trimmer CB de schakeling wordt algeregela. De uitgangspulsen C uitfig. 2 ontstaan in fig. 3 door punt 11, van poort NA, te vergeliken met punt 13 van Nd en de punten 5:6 van poort N2. Om een redelike pulsenergie te krigen, 2jn de poorten NS {um NB parallel geschakeld. Via diode D2 = D1 gaan de uitgangspulsen naar Pt die samen met Ra im Fi7 en C3 een ‘speciaal netwerk vormt dat ervoor zorgt dat de niet-ineaire karakteristiek van \vochtsensor H toch lineair wordt Met P1 kan de schakeling worden algere- gels in lineartet terwill met CB de iking van de schakeling wordt uitgevoerd. Dit kan het beste door een ‘gewone’ hygro: meter te nemen en de meetwaarde daarvan met die van de ultgang van de 'schakeling volgens fig. 310 vergeliixen Door ait gedurende enkele dagen te doen kan een linearitetout worden vasigesteld ‘en eventueel worden gecorrigeerd met 1. Daarbij kan C6 net beste eerst worden Pe Hobbits "83 25 ‘A, 6. De prints geving van afmetingon en ‘gemakkeik van componenten fe oorzion. De ICs kunnen het Beste op voeles worden geplaatst om eventuele service fe vergemakkeljken. Inet geval’, fr veraudelking, de \vochisensor op de print geplaast. Voor een goede werkng dent de sensor zich te Dbounden ince te metenluchstroor. » algeregeld bij een 20 lag mogelike relatieve vochtigheid. In fig. Skan op de uitgang een analage of digitale volimeter ‘worden aangasioten. De minimale aan- sluitimpedantie sca 40 k® per volt. Print Fig. 4 geett de layout en fig. 5 de ‘companentenopsteling voor de schake ling voigens fig. 3. Ter verduidelking waarop we in dit geval de vochtsensor hebben geplaatst, Normaal gesproken ‘moet deze natuurijk de omgevingsiucht ‘voelen’ en dus niet in een luchidicht ventilatioarm kastje zitten, De schakeling heeft 5 extere aanstult unten, waarvan 1 en 2 bedoeld zijn voor {e bipolaire vochtsensor. De niet gestabi liseerde voedingsspanning of bation komt tussen de punten 3( +) en 5 (nul). De analoge of digitale voltmeter wordt tussen de punten 4 (+ meter) en (~ meter) Componentenlijst bijfig. 3en5 woerstanden: RI, R2 470 k0, maximaal 5% tolerant Fs 1800) a ~ 8200, maximal 5% tolerant, ost 1%. 5, 6 ~ 1501, maximal 8% tolerantie, lett 9% 7 ~ 100, maximaal 5% toleranbe,Hetst 1%. Be ~ 1a, P1 = 1040, instelootmeter, horizontal 5% 10 mmstoek condensatoren: Gr uP TeV, axiaal G2 22yF 16, axial C3 — 0.22 uF: tolst maximal 10% folerante C4 68 DF. efst maximal 10% tolerant. 5 = 100 pF. heist maximaal 10% folerante (CBS. 40pF, trimmer, haltgeleiders: Dre inataa D2 = 12/250... 40mW, zenerdiode, Ici, 1¢2 = HEFA00"BP, overige componenten: Fr vachisanson Phips ype 28221691 9000" ‘ prinyje HE 151 S printgennen, 1 mm ron 2 cvoeties, 14 pane cualin ine 1 analoge of digitale volmoter, volt vole angeboden pobeupccemmtisreraet]| Gevreagd pe tee ae ‘speciale AVT monitor + savelload control ler + voeding + vee! software en ltera- tuur. f 1600,~ 8 MHz oscilloscoop 1-kan, {,400.~. Pioneer stereoversterker ype ‘SA-700 f 300 B.Brujn Plomp, Geerdinkhot 9, Amster: ‘dam, tol 020-909898. Wegens omstandigheden: Acorn Atom 12 +15 Kmet FP + TK ROM + joystick voeding, casselterecorder, ca 275 pro- ‘gramma's en boeken P vid. Berg, Marpstr. 16, 5402 0G Uden, tel 04132-66854 na 18,00 uur VIC-20 colorcomputer incl. cass recorder, Joystick, ROM-spel, 8 VIC-boeken, 10 Cassettes mel programma's en jaargang VIC primeurs. Alles voor f 950, Tel. 035-850101. VIC-20 + floppy disk drive 170K + matrisprinter + cass.rec. + afron bord met ‘rte weigeren, De tekst kunt u opsturen naar: redactie Hobbit, ppostbus 29, 7400 GA Deventer. voeding + 11 K RAM + assombler + gralisch ROM + 5 ROM spelen + joystick, 40 disks, 45 cassettes, veel boeken, Jaargang VIC primeurs, PBE en erg vee! software, nieuwpr. / 7 800.~, viaagpr. { §.000,~. Teleton cassettedeck, metal, LED-meters / 180.— Philips tuner versier- ker, 20 W, voorkeuzezenders f 100,— W. Scheveers, Spaarndammerstr. 3ll 1013 ST Amsterdam. Diverse programma's voor HP-41C en HP-41CV. Zowel ontspannend als weten: sschappelik. List op aanvraag verkrig- baar. 1. Jacobs, Wilsonstr 16, B-2580 Sint Kateljne-Waver, Belgie. model EFA-2000? Tevens een schema ‘van eon prot. stugiomengtatel (spec. v synthesizerstudio}, met min. 10 mengbare ingangen met 1 = disc, 3 x tape, 6 = aux +-2mono mics. Lielst met nagalm of andere regelmogelikheden zoals b.v. fa- der, atluistering enz, G. Diepeveen, Abeleniaan 30, 9181 WE Fozenburg, Wie kan mij helpen aan de volgende sschema’s (voor Philips mengversterkers) NL3708 microfoon-voorrangseenheid; NL 3717 limitereenheia. ALP. Tap, Oosterstationsst, 8, 9981 CE Uithuizen, tel 05953-2177. Philips mengpaneeleenh. NL 7307- (2%) NU3717,NL3713, NL3711 (evt.ruilen ‘voor NL 7311). Kopieén bouwbeschrijving & layouts ook welkom Tel. 078-122864 Lamp voor osc. RCA JAN-SCPY of goed: ope osc, werkend, voor inv. van 86 jaar Ed. Grauss, Kapelsesteenweg 242, 2130 Brasschaat, Belgie. Hobbits 83 2 A#NucrocomputertecnnieK=SC~“—*~*~*~*~*~*~<~S Computertechniek: een studierichting met toekomst! De stormachtige ontwikkelingen die de micro-elektronica heeft doorgemaakt en nog doormaakt, konden natuurlijk niet ongemerkt aan het technisch onderwijs voorbij gaan. Leerlingen van de Middelbare Technische School (MTS) die er wel wat in zien om in de toekomst te gaan werken met micro- of minicomputers, kunnen sinds kort aan vier MTS'en. in Nederland een speciale, doelgerichte vervolgorei ing volgen. Opleiding De minister van onderwijs is aan de vraag naar een goede opleiding computertech: Riek tegemoet gekomen, door deze vier MTS'en (Ede, 's-Gravenhage, Heimond en Rotterdam) toestemming te verienen ‘om per 1 augustus 1982 met een 1-jarige ‘vervolgopleiding te beginnen, De toclating tot de opleiding staat in principe open voor een ieder die in het bezit is van gen diploma MTS-elektrotech: Fiek, studierichting elektronica. Ook leer: lingen die niet in het bezit 2jn van 20'0 diploma, kunnen in aanmerking komen, dit ter beoordeling van de MTS-cirectie, De opleiding bestaat it eén studiejaar op school, gevolga door een examen. Het praktische leerjaar, dat aan het einde van ‘de MTS-opleiding moet worden doorlo pen, kan dan na afloop van de vervolgstu fie worden gevoiga (bj de MTS. 's-Gravenhage). De vervolgopleiding is, Identiek aan de overige lessen van de MTS m.b1. examenregeling, duur en inhoud van het praktische leerjaar en schoolvakanties, In otaal beval de ver volgstudie 6 lesvakken. Dit zijn 1) Bedrijfskunde ‘Met dit vak worden de leeriingen voorbe- reid op alle, nie-technische aangelegen: heden waarmee 2) in hun werkkring kunnen worden gecontronteerd, De onderwerpen die ter sprake komen, 2in onder meer bearfstechnische zaken ide nieuwe opleiding Computertechniek van de MTS in Den Haag wordt gebruik gemaak van het ‘modulaie microcompiitrsysteem SMP van Siemens (Foto: Siemens) ‘en de invloeden die de computer op de samenleving en de bedrifssituatio uitoe fent 2) Digitale technieken Nast de geiniegreerde schakelingen waaruit de computer is opgebouwd, vin den we in een dergelik apparaat nog tal van ‘conventionele’ schakelingen, beho Fende lol de digitale elektronica, Doel van deze lessen is het verdiepen van de reeds fanwezige kennis van digitale techniek hel aanbrengen van nog niet aanwezige kennis en ean uitoreiding met onderwer- pen die specifiek ‘computergericht zi. 3) Datacommunicatie Het vak datacommunicatie heett als doe! de leerlingen kennis en inzicht te geven vvan en in de diverse randapparaten, de koppelingen tussen randapparatuur en ‘computers en tussen computers onder- ling, alsmede de datatransmissie, 4) Mardware-architectuur Het vak ‘hardware-architectuur' behandelt ‘de opbouw van computers (algemeen en specifiek) en de bouwstenen, waaruit een computersysteem is opgebouwd 5) Software Gedurende deze lessen worden de leer: lingen vertround gemaakt met de verschil lende programmeringstechnieken en pro: {grammeertaien, Voorts zal de functie van besturingssystemien onder de loep wor den genomen, 6) Meettechnick prakticum De leertingen worden gedurende deze prakijklessen geoetend infin mechan sche vaardighedon, zoals het instellen en afregelen van opnemers en weergevers. \Verder komen de moderne verbindings technieken aan de orde, avenals het bedienen en gebruiken van diverse meet- ‘apparaten. Ook storingzooken in een. ‘computer komt ter sprake, zowel harcma- rematig als softwarematig, Conclusie Een bezoekje aan de MTS -’s-Gravenha- 9 (Leyweg) maakte duidelik dat deze ‘pleiding een stap in de goede richting is ‘voor de opleiding van jonge technici. Men heett de beschikking over de meest ‘moderne en geavanceerde meetappara- tuur en over verschillende microcompu- ters-en systemen. Het is eon positiove ontwikkeling dat MTS ers, dio hun eerste wankele schre- den zelton in de prakik, d.m.v. deze ‘vervoigopleiding een goed stuk kennis en fervaring van en in computertechnieken kunnen opdoen. Paul Smulders Hobbs 23 29 Steeds meer mensen gaan ertoe over om hun kostbare bezit te beschermen tegen ongewenste bezoekers. De op de markt aangeboden apparatuur is vaak duur. Daarom kan dit inbraakalarm een goed alternatief zijn, de faciliteiten die deze schakeling biedt liegen daar niet om De schakeling is zo ontworpen dat er geen ingrijpende wijzigingen hoeven te worden aangebracht in de elektrische bedrading van de auto, wat storing voorkomt en eenvoud bevordert. — Accu vri vriendelijk — auto- auto-i.braakalarm Het voordee! van deze tiden is, dat het alarm binnen kan worden aan- en ulige et, zodat er geen schakelaar aan de bbuilenkant noel te worden aangebracht fen het alarm niet ijt doorloeien en de ‘accu gespaard bff Eon laatste punt dat nog dient te worden opgemerkt is het stroomverbruik, dat met 25 mAtoch wel gering mag worden {genoemd. Mochi dit og niet acceptabel 2in, dani de stroomopname nog Kleiner te maken door in piaats van de normale Litvoering van het timer-IC. de NESSS, de CMOS-uitvoering, de NE7555, te gebrui- ken, Blokschema De schakeling is op te splitsen in vif blokken zoals getekend in ig. 1. Centraal Er zn vier onathankelike ingangen, die rechtstreeks kunnen worden aangesioten (op het deurcontact van de binnenveriich ting en de contacten van de eventuele koffer- en motorruimteverichting. Maa’ natuurljk kan ook gebruik worden ge- ‘maakt van losse maak- en verbreekcon: Hot alarm wordt geactiveerd door een toestandsverandering van een van de r ingangen, over het voordee! hiervan re straks meer. ° Met behulp van dre instelpotmeters kun: nen dri tiiden worden ingesteld, resp. Fig. 1. Het bokschema van het | uitstap- ‘anja tid alarm- uitgang uitgang tye feat 1. Uitstaptid, na het inschakelen van het alarm, max. 10's 2. Instaptijd, om het alarm binnen te kunnen afschakelen, eveneens max. 10s 3. Alarmtjg, zodat het alarmna een bepaalde tid weer afschakelt, max. § min tid Le 2 |e] wee || acs of ee | C357 etme a i Fig. 2. Over alle IC's is on condensator van 4,7 uF ‘gopiaaist om storing op de voeding zovee! ‘mogelik weg te werken, slates ateer CD 4072 |e est) ‘ob bt 83 @eouonwerpS~S*~S~S~ staat hot blok ‘alarmtit’ het dee! van de schakeling dat de timing verzorgi met Detvekking ot de alarmijd, Aan de ingang 2iteen pulsvormer, die een puls geett op hot moment dat bjvoorbeeld de deur wordt geopend. Dit gebeurt ook bj het Uitstappen, nadat het alarm s aangezet de ullstaptimer voorkomt echter dat hier- {door het alarm wordt geactiveerd Het alarm staat nu op scherp. Word! er ‘een deur geopend, dan worden opniuw {de blokken ‘alarmijd en ‘instaptia gelrig- (gerd, de alarmuitgang wordt nu ange Stuurd en bff actief gedurende de inge- fig 4. Eon voorboold van eon een auto toegepaste binnenverichingsschakelng. stolde tid. Met de instaptia wordt de alarmuitgang een kore tid tegengehou- den’, zodat er voldoendie tis net alarm te kunnen uitschakelen. Inet schakelschema (fig. 2) zn de hiervoor besproken blokken duldelik to herkennen. Voor de verschillende tiden is gebruik gemaakt van het inmiddels al verbekende IC NESSS, dal hier gescha- eid is als one-shot. beter bekend als ‘monostabiele muhivibrator ‘Met behulp van R13, R14 en R15 ishet ‘mogeli om resp. de ultstaptiid, de alarm: tig en de instaptid in te stellen (Om de stabiltet van de NESSS te vverbeteren is de ‘controle-uilgang' (pin 5) met een condensator van 10 nF aan massa gelegd. ond IC3 is de timer ‘pgebouwd voor de uiistaptiid. Wordt het alarm ingeschakelo, dan zal C4 worden ‘opgeladen via R13. Op het moment van Inschakelen is C4 ontladen waardoor do ‘niggeringang' (pin 2) laag is en de timer wordt gestart. De utgang (pin 3) stunt T2 in geleiding waardoor de collector poten: taal laag wordt. De met de collector ‘verbonden ‘resetingang’ (pin 4) van [C1 is hu 20k lag. waardoor deze timer niet kan warden geaciiveerd, De ‘iresholdingang! {in 6) van IC3 igt eveneens aan C4. Het spanningsniveau op C4 wordt vergoleken ‘met aen interne spanning. Is nu de Spanning op C4 gel aan 2/3 van de \voedingsspanning, dan zal de utgang weer laag worden. Hierdooris IC va) {gegeven, het alarm staat nu op scherp Wordi nu een van de deuren geopend, ddan zal de ullgang van de poortschakeling ‘nC 4 (pin 13) hoog worden. Hierover en’ (over IC4 straks meer Daar C5 teeg was, zal deze nu worden ‘opgeladen via A en 4. Er loopt nu een slroom, toldat C5 is opgeladen. Deze laadstroom heett een spanningsval over Fd tot gevoig, waardoor T3 in geleiding WAARHEIDSTABEL Fig. 6. Voor de ducettes maar den nganggetekend en 2 er dhe woggelaton agen Nano on ij fi 0000 1 ° one Peay 1 : J Pretiing 0030 1 i oo14 1 : rel zi o 100 1 : - oto 1 5 otto 1 i fiat 1 1 red eee ' 1 wearing joo? : i c 7 1010 i 1 iors i i + * joo 5 1 1164 1 1 Ho p 0 pia 3 : 1 ii Fig. 5A, B, Con D inde ingangon van het ‘alarm. Oaamaast's aangegeven wat de ut. ‘angstoestand is by een gegeven ingangstoe- Stand voor een NAND: on een OF -po0M i Hob-bi 583 } Fi. 7(@) = gebruik van de CD 4012 en (b) idem met de CD-4072, Fig, 8. De layout van de print, gezen vanal de solbeerzide. Fig. 9. De componentenopsteling van de print. Het reais 's voorzien van een exta-aansiu ‘penne, 2odat net net verkeora op de prin kan worden geplaats. > komt en de collector iaag worst, totdat CS Is opgeladen. Deze puls tiggert IC1 en IC2, waarvan IC! de timeris voor de alarmtja en IC2 voor de instapiid. Van beide IC's wordt nu de uitgang (pin 3) hoog, waardoor T4 wordt opengestuurc fen Tt dicht gaat. Valt de instaptimer af dan komt Ti weer in geleiding en het relais wordt bekrachtigd tt de alarmijd is verstreken en de uitgang van IC1 weer lag wordt Zonder de triggerschakeling zal het alarm hoot in werking treden Indien de ‘openge- broken deur’ open biljft staan, omdat IC2 dan ledere keer weer opnieuw zal worden getriggerd, vandaar de pulsvormer rond 13, Is het alarm afgevallen en wordt de deur gesloten en weer opnieuw geopend, dan Begint de cyclus van voren af aan. Tijddiagram Voor de duidelkheid is van de schakeling {2en liddiagram getekend in fig. 3 Bij het inschakelen wordt de uitstapvertra: ging geactiveerd welke de alarmid gore- Set houat. De timer voor de instapvertra ging wordt wel getriggerd als de deur voor Litstappen geopend wordt De schakeling staal nu scherp. Bij openen van de deur worden én de alarmijé en de instaptid getriggerd. Als de instaptjc. afvail, wordt et alarm actief en vaitna de ingestelde tid weer af Poortscha ng Inet voorgaande is gesteld dat de Uitgang van IC4 (pin 13) Roog moet worden om het alarm te activeren. Om het alarm op alle plaatsen toe te kunnen ppassen, is voor een ontwerp gekozen dat ‘an vrijwel ale situaties hel hold kan bieden zonder printwizigingen of ‘ange bakken’ componenten Ineen auto kunnen twee systemen worden gehanteerd voor de binnenvertich: ting, d.w.z. of de postieve voedingsdraad of de massadraad wordt onderbroken Boide situaties zi weergegeven in fig. 4 In situate a zal de op de lamp aangesio- ten alarmingang in rustioestand via de lamp aan massa worden gelegd en hoog worden als het deurcontact wordt geslo- ten. Dits precies omgekeerd in de situate bib. Infig.5is de waarheidstabel gegaven voor een NAND- en een OR-poort. Voor situate a, in fig. 4, waar in rust de vier Ingangen van het alarm laag zijn, moet dus een OR-poort worden gebruik, In situatie b een NAND-poort, omdal dan de vier ingangen hoog zn. In beide situaties zal een verandering van de ingang tot {gevalg hebben dat de ultgang van de ‘poor hoog wordt wat een inggerpuls geett ‘voor het alarm, Hob-bis 83 » 35 In gon CD4012 zi twee NAND-poorten ‘ondergebracht mel vieringangen. In een C4072 zitten twee OR-poarien met feveneens vier ingangen. In fig. 71s de pin-aansiuiting van deze IC's gegeven, waaruit bjt dat de ingangen en uitgan: {gen van beide IC's op dezelfde pin: {anslulingen ztten, Bede IC's kunnen {dus zonder meer op dezelide plaats in de print worden gebruikt Aansluitmogelijkheden Niet iedereen zal kotfer- an/of motorruim: teveriichting hebben, Ook niet iedereen Zal dt alarm in de auto gebruiken. Er zn {an verschillende mogeljkheden, waar van het werken met simpele maai- en \verbreekcontacten de meest voor de hand liggende is, Fig. 6 md geett aan hoe de contacten moeten worden aangesloten en welk IC er {dan dient te worden gebruik ledere ingang van de poort is met een weerstand aan de voeding gelega. Deze zogenaamde pul-up weerstanden 2orgen €ervoor dat de ingang hoog is als de alarmingang open hangt. Bij gebruk van ‘een CD 4072 moet dan ook een niet {gebruikte alarmingang met massa worden doorverbonden, echter bi gebruik van een CD 4012 kan de ingang open bliven (ig. 7), De printiayoutis weergegeven in fig. 8 {gezien vanaf de soldeerzide. Denk eraan dal voor gebruik in de auto de print gedurende het rijden onderhevigis aan mechanische schokken en tllingen. Alle soldeerverbingingen dienen van goede -Actueel Djinny Utoopt de winkel uit en vergeet uw tas. U bent nog riety de deur at fen schelle plepioon waarschuwt 1 femand roof ongezien oe naast U staande koer: Maar 26, eo ‘wordt U gewaarechuw! De beschermengel de dt voor w oot Is OINNY. Dit vemnutige sysioem bestaal ull twoe Kleine, ‘compacte doostes, een zender en ‘Gen ontvanger de beide op bate fen werken. De ontdanger wordt aan het voorwerp of de persoon {een kind!) Bevestge dat onder kwalitit te zijn en dat gelat natu voor de bedrading Fig. 9 geett de componentenopsteliing vvan de print. Het reas is voorzien van een extra-aansuitpennela, zadat het niet ver keerd op de print kan worden geplaatst Ditrelasis niet geschikt om grate stromen le schakelen, van bivoorbeeid koplampen Cf knipperichten. Hier dient uiteraard ook rekening mee gehouden te worden Hoe de print moet worden bedraad, is ‘eveneens aangegeven in fg. 9, termi afb, 10 nog eens een foto goelt van de totale print Zoals reeds in de inleiding opgemerkt, kan het stroomverbruik van = 25 mA nog ‘meer worden verminderd als voor de NE555 de NE7555 wore! gebruik, die fechter stukken duurder is. Aan ude kous. van Stien Controle most biiven. De zender Din de 2ak van de persoen zo Zosta er een flere alstand dan 25 moter tussen zonder en on nistat, produceen ge feen schele,regelmatg ‘onderbroken pieptoon, previes 0b tia om nog etfecte’ te kunnen ‘opreden, DUINNY” Kost complest ca £197.50. Int. Biza — van Ditshuien BY, Nivereiisraat "29." 1521” NG, Wormerveer, tol 075:210701, Hob bit5 88 Casio PB-100: Goedkoopste, snelste en kleinste pocketcomputer In het tijdschrift ‘Databus’ (oktober ’82) heeft Raymond Bakker een test geschreven van de Casio PB-100 personal computer. Het verhaal sprak de redactie van Hob-bit 20 aan, dat we nauwelijks konden wachten tot deze computer ook te koop kwam. Aangezien we over de PB-100 erg enthousiast zijn, leek ons het versiag van onze ervaringen ook voor u interessant. In tegenstelling tot de heer Bakker, kochten we de PB-100 ‘gewoon in de winkel (V&D) en had de beoordelaar voor het gebruik van het apparaat geen enkele ervaring in het gebruik van PC’s. Zodat, wie dit verhaal leest en eveneens nog nooit een personal computer heeft angeraakt, een objectief versiag van amateur-aan-amateur kan verwachten. Hier en daar hebben we stukjes tekst uit het verslag van ‘Databus’

    You might also like