You are on page 1of 50

EBEKE MODELLER

Konu 3

ebeke Yapsna Giri





Elektriksel yaplarn bulunduu ebekeler


Ulam sistemi Ulatrma modeli
stasyonlardan oluan sistem - Televizy
Televizyon
on
ebekesi

Do. Dr. Fazl GKGZ

ebeke Problemi


Bir ebeke problemi iki halde aklanabilir:


 Dmlerin oluturulduu bir yap
 Bunlar birbirine balayan oklar
ncelenen faaliyet, dmler ve serimler ile
ifade edilir

Do. Dr. Fazl GKGZ

ebeke Terminolojisi :
Ak


ki farkl faaliyeti temsil eden dm tek bir


ok ile birbirine balandnda; sz konusu
iki dm arasnda bir ak oluur.
i

Xij Aknn Miktar

Uij Kapasitesi
Lij Alt snr

Do. Dr. Fazl GKGZ

ebeke Terminolojisi :
Yneltilmi Ok / Yneltilmemi Ok
Yneltilmi ok
i

Ak iden jye doru


gerekleir

Ak her iki yne


doru da gerekleebilir

Yneltilmemi ok
i

Do. Dr. Fazl GKGZ

ebeke Terminolojisi:
Komu Dmler

Do. Dr. Fazl GKGZ

ebeke Terminolojisi:
Yollar / Balant Dmleri
4

8
6

Do. Dr. Fazl GKGZ

ebeke Terminolojisi:
Dngler
4

3
1

Do. Dr. Fazl GKGZ

ebeke Terminolojisi:
Aalar
4

Do. Dr. Fazl GKGZ

ebeke Terminolojisi:
Yol Aac Bulunmas Problemi
(Spanning Trees)
4

3
1

Do. Dr. Fazl GKGZ

Modeller / Problemler


Gezgin satc problemi

En ksa yol problemi

En ksa yol aac bulma problemi

Maksimum ak problemi

Do. Dr. Fazl GKGZ

Gezgin Satc Problemi





m adet dm bulunur.
i dmnden j dmne giderken oluan
birim maliyetlere Cij olarak tanmlanr.
Ama: Hibir dm iki defa ziyaret
etmeksizin ancak tm dmlere urayarak
oluacak toplam mesafenin minimize
edilmesidir.

Do. Dr. Fazl GKGZ

Acil Ynetim Merkezi


Ofisler aras mesafe (dakika)

Ofis 1

Ofis 2

Ofis 3

Ofis 4

30

45

65

80

25

50

50

40

40

Merkez
Ofis 1
Ofis 2
Ofis 3

35

Do. Dr. Fazl GKGZ

Problemin ebeke Yaps


40

25

35
50

40
50

4
65

45
30

80

Merkez

Do. Dr. Fazl GKGZ

zm Yaklamlar


Tm muhtemel dngleri belirleyin ve en


dk toplam mesafeye sahip olan ein


m dmde : (m(m-1)! Muhtemel dng


vardr
 Simetrik problemlerde ise;
 m dmde : (m(m-1)! / 2 muhtemel
dng bulunur

Do. Dr. Fazl GKGZ

Olas Dngler














Dng
H-1-2-3-4-H
H-1-2-4-3-H
H-1-3-2-4-H
H-1-3-4-2-H
H-1-4-2-3-H
H-1-4-3-2-H
H-2-3-1-4-H
H-2-1-3-4-H
H-2-4-1-3-H
H-2-1-4-3-H
H-3-1-2-4-H
H-3-2-1-4-H

Toplam Maliyet
210
195
240
200
225
200
265
235
250
220
260
260

Minimum

Do. Dr. Fazl GKGZ

zm Dngs
2

25

35
40

4
65
30
Merkez

Do. Dr. Fazl GKGZ

Lineer Problem Formulasyonu





Xij : iden jye gidilirken kullanlan ok says


Xij
1 seyahat edilen ok
0 seyahat edilmeyen ok

Bu problemin doas gerei;


1. Her dmden kan toplam ok says 1dir
2. Her dme giden toplam ok says 1dir

Do. Dr. Fazl GKGZ

Lineer Problem Formulasyonu




Alt rotalarn olumasn engellemek amacyla ebeke modeline ilave


kstlarn konulmas gerekebilir.
gerekebilir.
rnein; eer H-2-1-H alt rotasna izin verilmiyorsa sz konusu 3 okun
(H(H-2, 2
2--1, and 11-H) da ayn anda kullanlmasna izin verilmemelidir.
5 nci dmde yer alan ev ofisimizi merkez (H),
(H), buna ilikin kstmz;

X52 + X21 + X15 2

4
Merkez

Do. Dr. Fazl GKGZ

Lineer Problem Formulasyonu


Eer 1-2-3-4-1 eklindeki alt rotaya izin verilmiyorsa;
kstmzn alaca hal:
X12 + X23 + X34 + X41 3
2

4
Merkez

Do. Dr. Fazl GKGZ

10

Lineer Problem Formulasyonu




Tek dmden oluan alt rota kstlar

X11 0, X22 0, X33 0, X44 0, X55 0




ift dmden oluan alt rota kstlar


X12 + X21 1, X13 + X31 1
X14 + X41 1, X15 + X51 1
X23 + X32 1, X24 + X42 1
X25 + X52 1, X34 + X43 1
X35 + X53 1, X45 + X54 1

Do. Dr. Fazl GKGZ

Lineer Problem Formulasyonu




dmden oluan alt rota kstlar

X12 + X23 + X31 2, X12 + X24 + X41 2


X12 + X25 + X51 2, X13 + X34 + X41 2
X13 + X35 + X51 2, X14 + X45 + X51 2
X23 + X34 + X42 2, X23 + X35 + X52 2
X24 + X45 + X52 2, X34 + X45 + X53 2

Do. Dr. Fazl GKGZ

11

Lineer Problem Formulasyonu




Drt dmden oluan alt rota kstlar


X12 + X23 + X34 + X41 3
X12 + X23 + X35 + X51 3
X12 + X24 + X45 + X51 3
X13 + X34 + X45 + X51 3
X23 + X34 + X45 + X52 3

Do. Dr. Fazl GKGZ

zel Durumlar:
Tekrar Ziyaret Edilen Dmler


Dng tamamlanmadan nce herhangi bir


dm tekrar ziyaret edilmek zorunda
kalnrsa;
Tekrar ziyaret edilen bir ehirden dier ehire olan
en ksa yol bulunur,
 dorudan mesafe deeri iin en ksa yol yerine
yerine konulur,
 Yeni mesafelere gre Gezgin Satc problemi
tekrar zlr.


Do. Dr. Fazl GKGZ

12

zel Durumlar
n-Kii / Gezgin Satc Problemi


n kii m adet dm ziyaret eder ancak,


iki kii ayn anda tek dm ziyaret edemez.
Amacmz aadaki unusurlarn minimize
edilmesidir:
 toplam

seyahat edilen miktar ve/veya


 seyahat edilen maksimum mesafe ve/veya
 stlenilen maliyetler

Do. Dr. Fazl GKGZ

En Ksa Yol Problemi





Dm 1den dm ne kadar n tane


dm bulunur
bulunur..
ki ynl oklar
oklar;; negatif olmayan mesafeler
(dij) ile birbirine komu olan i ve j
dmlerini balar.
balar.
Ama: Dm 1i dm ne minimum
Ama:
toplam mesafeyle balayacak yolun
bulunmasdr..
bulunmasdr

Do. Dr. Fazl GKGZ

13

PRT Nakliye irketi


Genel Mdr;
aratrma
blmnden irket
bnyesindeki
kamyonlarn
istikamet
noktalarna en
dk seyahat
zamanyla
ulamalarn
salayacak en iyi
rotalarn tespitini
beklemektedir.

Do. Dr. Fazl GKGZ

Nakliye Rotalarna ait ebeke


8

5
14

25

19
14

12
2
15
16

17
6

35
22
3

Do. Dr. Fazl GKGZ

14

En Ksa Yol zm Yaklam


7

4
2
6
35

16

Kalc Kme lem (Ok) Zaman


{1}
1-2
16
1-4
35
1-3
9

3
9

1
0
Do. Dr. Fazl GKGZ

En Ksa Yol zm Yaklam


7

4
2

16

15

35

16

22
3
9

1
0

Kalc Kme

Ok

Zaman

{1, 3}

1-2
1-4
3-4
3-6

16
35
24
31

Do. Dr. Fazl GKGZ

15

En Ksa Yol zm Yaklam


7

5
25

24

12
2

16

15

35

16

22
3

Ok

Zaman

{1, 2, 3}

1-4
2-4
2-5
3-4
3-6

35
28
41
24
31

Kalc Kme

Do. Dr. Fazl GKGZ

En Ksa Yol zm Yaklam


7

5
14

25

19

24

4
2

16

16

6
22

3
9

1
0

31

17
15

Kalc Kme

Ok

Zaman

{1, 2, 3, 4}

2-5
3-6
4-5
4-7
4-6

41
31
38
43
41

Do. Dr. Fazl GKGZ

16

En Ksa Yol zm Yaklam


38

5
14

25

19

24

14

4
2

16

31

15

16

22
3

Ok

Zaman

{1, 2, 3, 4, 6}

2-5
4-5
4-7
6-7

41
38
43
45

Kalc Kme

0
Do. Dr. Fazl GKGZ

En Ksa Yol zm Yaklam


38

43

14
19

24

14

4
2

16

31

15
16

6
22

3
9

Kalc Kme

Ok

Zaman

{1, 2, 3, 4, 5, 6}

4-7
6-7
5-7

43
45
46

0
Do. Dr. Fazl GKGZ

17

En Ksa Yol zm Yaklam


38

43

14
19

24

4
2

16

31

15
16

6
22

3
9

1
0

1 nci dmden:
Dm 2
Dm 3
Dm 4
Dm 5
Dm 6
Dm 7

Yol Toplam Zaman


1-2
16
1-3
9
1-3-4
24
1-3-4-5
38
1-3-6
31
1-3-4-7
43

Do. Dr. Fazl GKGZ

En Ksa Yol zm Yaklam


1. Orijinden dorudan en ksa yolun bulunduu
dm seilir
seilir..
2. Daha sonra ilk admdaki gibi herhangi bir
dmden dierine olan ve kalc bir set halini alan
en ksa mesafeler bulunur
bulunur..
3. Kalc dmler setinde yer alan dmlere
dorudan balayan tm dmler belirlenir
belirlenir..
4. Adm 3de ifade edilen
edilen;; dorudan balanm
dmlerin en ksa oka sahip olan bulunur
bulunur..
5. Tm dmler kalc kmeye dahil olacak ekilde
3. ve 4. admlar tekrar edilir
edilir..
Do. Dr. Fazl GKGZ

18

zel Durumlar :
Yne Bal Olarak Oklarn Farkl
Deerler Alabilmesi


Herhangi iki dm arasndaki okun ald


deerler, okun zerindeki akn ynne
bal olarak deiebilir.

Do. Dr. Fazl GKGZ

En Ksa Yol Aac Problemi





n tane dm bulunur (n(n-1 tane ok)


i ve j dmleri arasndaki mesafeler
dij ile ifade edilir ve oklar iki ynldr.
ynldr.
Ama: Tm dmleri minimum toplam
Ama:
mesafe ile birbirine balayan tm oklarn
kmesini (yol aacn) belirlemektedir
belirlemektedir..

Do. Dr. Fazl GKGZ

19

Metro Kablo TV irketi


Kablo TV irketi
gereken hizmeti
sunacak yapda
olan ve toplam
kablo mesafesini
minimize edecek
bir kablo ebekesi
kuracaktr.

Do. Dr. Fazl GKGZ

Muhtemel Kablo TV ebekesi


8

5
14

25

19
14

12
2
15
16

17
6

35
22
3

Do. Dr. Fazl GKGZ

20

Dm 1 ve 3 iin Yol Aac


8

14

25

19
14

12
2

17

15

35

16

22
3
9

Do. Dr. Fazl GKGZ

Dm 1, 3 ve 4 iin Yol Aac


8

5
14

25

19
14

12
2
15
16

17
6

35
22
3

Do. Dr. Fazl GKGZ

21

Dm 1, 2, 3 ve 4 iin Yol Aac


8

14

25

19
14

12
2

17

15

35

16

22
3
9

Do. Dr. Fazl GKGZ

Dm 1,2,3,4 ve 5 iin Yol Aac


8

5
14

25

19
14

12
2
15
16

17
6

35
22
3

Do. Dr. Fazl GKGZ

22

Dm 1,2,3,4,5 ve 7 iin Yol Aac


8

14

25

19
14

12
2

17

15

35

16

22
3
9

Do. Dr. Fazl GKGZ

Dm 1,2,3,4,5,6 ve 7 iin Yol Aac


8

5
14

25

19
14

12
2
15
16

17
6

35
22
3

Do. Dr. Fazl GKGZ

23

Kablo TV ebekesi iin


En Ksa Yol Aac
8

14
14

12
2
15

3
1

Do. Dr. Fazl GKGZ

En Ksa Yol Aac zm Yaklam


1. Balang dm seilir.
2. Yol aac oluturmak iin balang
dmne en yakn dm seilir.
3. Yol aacnda bulunmayan en ksa
mesafeye sahip dm seilir.
4. Tm dmler yol aac ierisinde yer
alacak ekilde 3 nc adm tekrarlanr.

Do. Dr. Fazl GKGZ

24

Maksimum Ak Problemi



ebekede ak salayan bir kaynak dm ile


ebeke aknn yld bir nihai dm bulunur.
bulunur.
Bylece n-2 adet ara dm vardr denilebilir
denilebilir.. Her
dmde;; dme gelen ak ile dmden kan
dmde
edilir.
ak birbirine eit olarak kabul edilir.
i dm ile j dmn balayan okun ak
kapasitesi Cij olup, benzer ekilde j dm ile i
dm arasndaki okun ak kapasitesi Cijdir
dir..
Ama: Herhangi bir ok zerindeki kapasiteyi amadan,
Ama:
dm 1den kan ve dm ne gelen;
gelen; mmkn olan
toplam maksimum ak miktarnn tespitidir
tespitidir..

Do. Dr. Fazl GKGZ

United Kimya irketi


Zehirli kimyasal maddelerin gvenli atk alanna dearj
edilmesini salayacak tahmini bir sre salayarak hangi
vanalarn alacan hangilerinin almayacan ortaya
koyan bir plan yaplmaktadr.
Borularn Kapasitesi (1000 lt./dk.)
Nakli Yapan
Kimyasal Silo
2
3
4
5
6
Emniyet Silo

Kim.Silo
-

2
10
1
-

Naklin Yapld Silo


3
4
5
10
1
8
12
4
3
2
-

6
6
4
3
2
-

Emniyet Silosu
7
8
-

Do. Dr. Fazl GKGZ

25

Problemin Boyutlu (3D)


Grnm
4

2
CD

ST
5
3
6

Kimyasal Silo

Emniyet
Silosu

retim Alanlar

Silo kapasitesi 100,000 lt.


Do. Dr. Fazl GKGZ

ebekenin Tepeden Grnm (2D)


Dm 2den dm 4e
olan ak kapasitesi *1000 lt/dk.

Dm 4den dm 2ye
olan ak kapasitesi
*1000 lt/dk.

1 6
10

0
0 3
2
4 5

1
10
1
0

7
0

2
4
12

2
6

Do. Dr. Fazl GKGZ

26

1-2-4-7 Nolu Dmlere Olan Aklar

4
3

1 6

7
7

7
0

0 3
2
4 5

1
10

1
0

12

Do. Dr. Fazl GKGZ

1-3-6-7 Nolu Dmlere Olan Aklar

7
7
15

4
3

1 6

7
0

0 3
2
4 5

1
2
8

1
8

7
8

15

2
4

4
8

2
6

Do. Dr. Fazl GKGZ

27

1-3-5-7 Nolu Dmlere Olan Aklar

4
3

1 6

7
17

7
0 3
0
2 5

1
0

2
10

1
10

7
8

17

2
6

Do. Dr. Fazl GKGZ

Otoyol ebekesinin Tepeden


Grnm (2D)
Dm 5den dm 2ye
olan ara ak*1000 adet

Dm 2den dm 5e
olan ara ak *1000 adet

3
6
1

3
4

0
2

0
0

6
0

2
0

Do. Dr. Fazl GKGZ

28

Otoyol ebekesinin Tepeden


Grnm (2D)
0
4
6
1

4
4

3
3

6
0

2
0

Do. Dr. Fazl GKGZ

Otoyol ebekesinin Tepeden


Grnm (2D)
4
4
2
4

0
4

3
3

0
2

4
0

6
0

2
0

Do. Dr. Fazl GKGZ

29

Otoyol ebekesinin Tepeden


Grnm (2D)
4

3
2
4

6
0

2
0

Do. Dr. Fazl GKGZ

Otoyol ebekesinin Tepeden


Grnm (2D)
4

3
2
8

4
2

4
4

6
0

2
0

Do. Dr. Fazl GKGZ

30

Otoyol ebekesinin Tepeden


Grnm (2D)
4

3
2
8

3
0

6
6

6
2
6

Do. Dr. Fazl GKGZ

Otoyol ebekesinin Tepeden


Grnm (2D)
4

3
2
14

3
0

4
2
6

4
6

6
0

2
0

Do. Dr. Fazl GKGZ

31

Otoyol ebekesinin Tepeden


Grnm (2D)
4

3
14

2
1

3
0

1
3

2
0

Do. Dr. Fazl GKGZ

Otoyol ebekesinin Tepeden


Grnm (2D)
4

3
15

2
1

3
0

4
1
1
3

5
1

6
0

1
1

Do. Dr. Fazl GKGZ

32

Maksimum Ak zm
Yaklam
1. ebekenin bandan sonuna kadar olan
yollardan bir tanesi rastgele seilir.
2. Her dmdeki kapasitelerde; adm 1de
seilen yoldaki maksimum ak miktar
kartlarak gerekli ayarlama yaplr.
3. Aka ters ynl yol zerindeki her dme
maksimum ak miktar ilave edilir.
4. Hi ak kapasitesi olan yol kalmayacak ekilde
1, 2 ve 3 nc admlar terkarlanr.

Do. Dr. Fazl GKGZ

United Kimya Probleminin Lineer


Programlama Modeli Nasl Olmal
0

3
6
1

3
4

0
2

0
0

6
0

2
0

Do. Dr. Fazl GKGZ

33

United Kimya Probleminin Lineer


Programlama Modeli Nasl Olmal
0

Dm 1 iin ;
6
1

X61 = X12 + X13 + X14

X61 - X12 - X13 - X14 = 0

Do. Dr. Fazl GKGZ

United Kimya Probleminin Lineer


Programlama Modeli Nasl Olmal
0

3
6
1

Dm 2 iin ;
0

X12 = X24 + X25


X12 - X24 - X25 = 0

Do. Dr. Fazl GKGZ

34

United Kimya Probleminin Lineer


Programlama Modeli Nasl Olmal
Dm 3 iin ;
X13 = X34 + X36
X13 - X34 - X36 = 0
1
7

2
0

Do. Dr. Fazl GKGZ

United Kimya Probleminin Lineer


Programlama Modeli Nasl Olmal
Dm 4 iin ;
X14 + X24 + X34 = X46

X14 + X24 + X34 - X46 = 0

3
1

0
2

2
3

Do. Dr. Fazl GKGZ

35

United Kimya Probleminin Lineer


Programlama Modeli Nasl Olmal
2

0
6

Dm 5 iin ;
X25 = X56
X25 - X56 = 0

Do. Dr. Fazl GKGZ

United Kimya Probleminin Lineer


Programlama Modeli Nasl Olmal
5

Dm 6 iin ;

X36 + X46 + X56 = X61


X36 + X46 + X56 - X61 = 0

0
0

6
0

Do. Dr. Fazl GKGZ

36

United Kimya Probleminin Lineer


Programlama Modeli Nasl Olmal
0

X12 6
6
1

X25 8 0 5 4

X14 4

0
2

X56 4

X24 3

X46 5

0
0

X34 2
X13 7

2
0

X36 6
6

X61 15

XJ 0 ve tamsay

Do. Dr. Fazl GKGZ

Maksimum Ak / Minimum
Kesme Teoremi


Maksimum akn deeri = Minimum


kesmedeki kapasitelerin toplam
Minimum kesmedeki tm oklarn
maksimum ak ile doldurulmas gerekir.

Do. Dr. Fazl GKGZ

37

Mevcut Akn Boyutlu


Grnm
Kimyasal Silo

10

10

Do. Dr. Fazl GKGZ

Maksimum Ak / Minimum
Kesme Teoremi

Bu kesmedeki maksimum ak
10 + 10 = 20
0

4
3

1 6
10

0
0 3
2
4 5

1
10
1
0

7
0

2
4
12

2
6

Do. Dr. Fazl GKGZ

38

Maksimum Ak / Minimum
Kesme Teoremi
0

4
3

1 6
10

0
0 3
2
4 5

1
10

7
0

1
0

Bu kesmeki maksimum ak
10 + 1 + 6 + 3 + 7 = 27

12

Do. Dr. Fazl GKGZ

Maksimum Ak / Minimum
Kesme Teoremi
0

4
3

1 6

Bu kesmedeki
maksimum ak
7 + 2 + 8 = 17

10

0
0 3
2
4 5

1
10
1
0

7
0

2
4
12

2
6

Do. Dr. Fazl GKGZ

39

zel Durumlar :
oklu Kaynak ve oklu Hedef
8

0
0

7
3
2

0
4

15

11

0
K

0
0

13

Do. Dr. Fazl GKGZ

ebeke
Modelleri
Model
leri
Ek Blm

40

Ulatrma ebekesi Problemi


ebeke Modellerinin nemi
Birok iletme problemi ebeke
formulasyonu ile zlr.
zlr.
 ebeke problemlerindeki optimal
optimal zmler,
sahip olduklar zel matematiksel yaplar
nedeniyle tam sayl olmaktadr.
 ebeke problemleri, ne kadar byk apl
olurlarsa olsunlar ina edilen btnleik
algoritmalar ile etkin bir ekilde
zlebilmektedir.


Do. Dr. Fazl GKGZ

Ulatrma ebekesi Problemi

Ulatrma problemleri, snrl arza sahip


kaynak nokta/noktalarndan mal veya
hizmetin talep nokta/noktalarna
nakliyesinin MaliyetMaliyet-Etkin bir yapda
ulatrlmasn hedeflemektedir.

Do. Dr. Fazl GKGZ

41

Ulatrma ebekesi Problemi


Problem tanm

m


tane kaynak vardr.


vardr. i kaynann kapasitesi Si.

n tane datm noktas vardr.


vardr. j noktasndaki

talep Dj.


Ama :

Arz ve talebi karlayacak ekilde minimum


maliyetle ulatrma gerekletirmek.
Do. Dr. Fazl GKGZ

CARLTON PHARMACEUTICALS


Carlton Pharmaceuticals ila ve tbbi


malzeme arz gerekletirmektedir.

irketin tesislerinin bulunduu yerler :


Cleveland, Detroit, Greensboro.

Datmn gerekletirildii blgeler :


Boston, Richmond, Atlanta, St. Louis.

Carlton Ynetimi mmkn olduunca


minimum maliyetle ulatrma yaplmasna
karar vermitir.

Do. Dr. Fazl GKGZ

42

CARLTON ECZACILIK T.




Veriler


Birim ulatrma maliyeti,


maliyeti, arz ve talep miktarlar

Arz Noktas
Cleveland
Detroit
Greensboro
Talep


Boston
$35
37
40
1100

Richmond
30
40
15
400

Talep Noktas
Atlanta
40
42
20
750

St. Louis
32
25
28
750

Arz Miktar
1200
1000
800

Varsaymlar





Birim ulatrma maliyetleri sabittir.


sabittir.
Tm ulatrma ilemleri zamannda yaplr.
yaplr.
Ulatrmalar yalnzca kaynak noktalar ile talep noktalar
arasndadr..
arasndadr
Toplam talep = Toplam Arz

Do. Dr. Fazl GKGZ

CARLTON ECZACILIK
RKETNE AT
EBEKE YAPISININ GSTERM

Do. Dr. Fazl GKGZ

43

Hedef Noktalar
Kaynaklar

D1=1100

Boston

Cleveland
Richmond

S1=1200

D2=400

Detroit
S2=1000

Atlanta
D3=750

St.Louis

Greensboro
S3= 800

D4=750

Do. Dr. Fazl GKGZ

CARLTON PHARMACEUTICALS
Linee
Line
er Programlama
Programlama Modeli
Modeli

LP model
modelinin
inin yaps:
yaps:
Min. Toplam Ulatrma Maliyeti
ST
[Bir kaynaktan nakledilen miktar]
miktar] [Kaynaktaki Arz miktar]
miktar]
[Datm noktasna ulaan miktar]
miktar] = [Datm
[Datm noktasndaki
talep]]
talep

Karar Deikenleri
Xij = i tesisinden jj deposuna nakledilecek miktar.
miktar.
Burada ; i=1 (Cleveland), 2 (Detroit), 3 (Greensboro)
j=1 (Boston), 2 (Richmond), 3 (Atlanta), 4(St.Louis)

Do. Dr. Fazl GKGZ

44

Clevelandtan Arz
Detroitten Arz

: X11+X12+X13+X14 = 1200

A r :zX21+X22+X23+X24
K s t l a= r1000

Greensborodan Arz

Boston

: X31+X32+X33+X34 = 800

D1=1100

X11

Cleveland

X12

S1=1200

X13

X31

X21

Richmond

X14

D2=400

X22
X32

Detroit
X23

S2=1000

Atlanta

X24

X33

D3=750

St.Louis

Greensboro
S3= 800

X34

D4=750

Do. Dr. Fazl GKGZ

CARLTON PHARMACEUTICAL
Matematiksel
atematiksel Model
Modelin
in Tamamlanmas
Min. 35X11+30X12+40X13+ 32X14 +37X21+40X22+42X23+25X24+
40X31+15X32+20X33+38X34
ST
Belli bir arz dmndeki toplam nakliye miktar,

o dmdeki arz geemez

Arz Kstlar
X11+ X12+ X13+ X14

X21+ X22+ X23+ X24


X31+ X32+ X33+ X34
Talep Kstlar
X11+
X12+

X21+

X31
X22+

X13+

X32
X23+

X14+

X33
X24+

X34

1200
1000
800
=1000
= 400
= 750
=

750

Belli bir talep dmndeki toplam nakliye


Tm
Xij
ler
sfrdan
byktr.
miktar, o noktadaki talebe eittir
Do. Dr. Fazl GKGZ

45

MONTPELIER KAYAK T.


retim Planlamasnda Ulatrma Modelinin Kullanm






Montpelier irketi kayaklarn Haziran, Austos


ve Eyllde retmeyi planlamaktadr.
retim kapasitesi ile birim retim maliyeti
aydan aya deiim gstermektedir.
irket kayaklar, normal alma sresinde ve
fazla mesai ile retecektir.
Her eyrekteki stok ihtiyacn karlayacak
retim seviyelerine ulalmas gerekmektedir.
irket Ynetimi her aydaki maliyetlerini
minimize edecek retim dzeyini belirlemeyi
istemektedir.

Do. Dr. Fazl GKGZ

MONTPELIER KAYAK T.




Veriler::
Veriler




Balang stou = 200 ift


Gereken nihai stok =1200 ift
Gelecek 3 ayda retim kapasitesi = 400 ift, normal srede
= 200 ift, fazla mesai yaplrsa

Her kaya aylk bulundurma maliyeti retim maliyetinin %3


%3

3 aylk olarak, retim kapasitesi ve tahmin edilen talep


(kayak iftleri iin
iin),
), birim retim maliyetleri (aylk)
aylk)
Aylar
Haziran
Austos
Eyll

Tahmini
Talep
400
600
1000

retim
retim Maliyetleri
Kapasitesi Normal Sre Fazla Mesai
1000
25
30
800
26
32
400
29
37

Do. Dr. Fazl GKGZ

46

MONTPELIER KAYAK T.

Talebin Analizi:
Analizi:





Hazirandaki net talep = 400 - 200 = 200 ift


Balang Stou
Eldeki stok
Austostaki net talep = 600
Eylldeki net talep = 1000 + 1200 = 2200 ift
Tahmini talep

Arzn Analizi:
Analizi:



retim kapasiteleri arz olarak addedilir.


addedilir.
ki farkl arz
arz kmesi vardr:
vardr:


Kme 1- Normal alma zaman arz (retim kapasitesi)


kapasitesi)

Kme 2 Fazla mesai arz

Do. Dr. Fazl GKGZ

MONTPELIER KAYAK T.


Birim Maliyetlerin Analizi
Birim maliyet = [Birim retim maliyeti] +
[Aylk birim bulundurma maliyeti][Stokta bekledii sre]
rnek: Haziranda normal srede retilen bir birim Eyllde satlrsa;
Birim Maliyet = 25+ (%3)(25)(2 ay) = $26.50
Sonraki aylarda retilen stoun nceki aylarda tketilmesi mmkn
olamayacandan dolay ilk aylar iin + M byklnde birim
maliyet atamas yaplr.
Do. Dr. Fazl GKGZ

47

1000

July
Haz.
R/T
N/T

500

Haz.
F/T

800

ebeke Gsterimi

Haz.

30
30.90
31.80 +M

Ats.
N/T

26
26.78

400

Ats.
F/T
Eyl.
N/T

200

Eyl.
F/T

200

+M
+M
+M

Ats.

600

Eyl.

2200

+M
+M

32
32.96

29
400

Aylk Sat

25
25.75
26.50

Talep

retim Kapasitesi

retim
Ay / Period

37

300

Do. Dr. Fazl GKGZ

MONTPELIER KAYAK T.




Optimal zm


Hazirandaki retim kapasitesi (1000 ift N


N/T
/T ve 500 ift
F/T). Haziran sonuna kadar stok miktar : 1500
1500--200 =
1300 ift.
ift.
Austostaki retim : 800 ift N/T ve 300 ift F
F/T.
/T. lave
stok miktar 800 + 300 - 600 = 500 ift
ift..
Eylldeki retim : 400 ift (tamamen N
N/T).
/T). 1000 ift
tedarik talebi olacaktr,
olacaktr, bylece;

(1300 + 500) + 400 - 1000 = 1200 ift kayak nakliyeye


hazr olacaktr.

Stok

retim -

Talep

Do. Dr. Fazl GKGZ

48

zet
ebeke Modeli

Tanmlama

Uygulamalar

Gezgin Satc

Minimum maliyetle herhangi


bir dm tekrar etmeden
tm dmleri ziyaret etmek
ve balang dmne geri
dnmek.

alan says program


Robotik retim ekipman tasarm
Gvenlik devriyesi program

En Ksa Yol

ebekedeki belli bir


dmden hedef dme
olan toplam mesafeyi
minimize eden yolun tespiti.

ki ehir aras karayolu yolculuu


Yeni yol yapm
Tesis/yerleke yerleimi
Ekipmann yeniden yerleimi

Do. Dr. Fazl GKGZ

zet
En Ksa Yol Aac

ebekedeki tm dmleri
birbirine balayan toplam
minimum mesafenin
bulunmas.

Diki sistemi tasarm


Bilgisayar sistemi yerleimi
Kablo TV ebekesi
Kitle transit tarasm

Maksimum Ak

Kaynak dmden nihai


dme olan toplam
muhtemel maksimum akn
herhangi bir okun zerindeki
kapasiteyi amadan
bulunmas.

Trafik ak sistemleri
retim hatt aklar
Nakliye sektr

Do. Dr. Fazl GKGZ

49

dev--3
dev
Bir lojistik irketi, zmirden 6 noktaya doru karayoluyla tamaclk yapacak olup,
erhirleraras yollar ve uzaklklar (km) aadadr. Bu kapsamda, zaman ve maliyet
baznda minimum harcama gerekletirmek amacyla; zmirden dier merkezlere
olan en ksa yollar il baznda tespit ediniz. Ayrca, konuya ilikin; zmir-Kayseri Yol
ebekesi ile zmirAdana Yol ebekesine ait Lineer Programlama modellerini de
ifade ediniz.
Bursa
(B)

zmir
(A)

Ankara
(E)
Afyon
(D)

544

Kayseri
(G)

573
Antalya
(C)

556

Adana
(F)

Do. Dr. Fazl GKGZ

50

You might also like