You are on page 1of 2

4/9/2016

Pgina/12::Sociedad::Lainseguridadesundiscurso

Imprimir | Regresaralanota
Sociedad | Sbado,15demayode2010

Opinin

Lainseguridadesundiscurso
ElpsicoanalistaGuillermoGrecoexaminalasreaccionessocialesentornodelfenmeno
(discursivo)dela(in)seguridad.Laconformacindelnosotrosyellos.Lavisin
clasista.Losderechoshumanos.
PorGuillermoGreco*
Decirquelainseguridadesundiscursoimplicasostenerquenoesun
sentimientonatural,respuestasubjetivaespontneaeinmediataalhecho
delictivoobjetivo.Adiferenciadelosanimales,queidentifican
instintivamenteasualimento,asuparejasexualyalasamenazasala
supervivencia,lossereshumanosnosrelacionamosconesasrealidades,
conlosplaceresysufrimientosquenosocasionan,porlamediacindel
lenguaje.Esporesoquehaycomidachinaofrancesa,perversioneso
inhibicionessexuales,valentaanteelpeligroomiedoalaoscuridadoa
insectosinsignificantes.Quienesinvestiganosimplementehablansobreel
sentimientodeinseguridadconfirmanloqueestoyplanteando,yaquelo
identifican,esdecir,loconfunden,aveces,condiscursosideolgicos,otras
conposicionespolticasdederecha,tambinconmanifestacionespsicopatolgicas(fobias,obsesiones,delirios),con
estadsticascriminolgicasydevictimizacinoconundiscursodesentidocomnenrelacinconelriesgo.Lonico
queledaunidadaestadiversidadfenomenolgicaeslademandadeseguridaddirigidaalEstado.

Inseguridadydelito.Ellosynosotros
Ennuestropaslainseguridadsiempreestreferidaaldelito,especialmentealroboasesinatoyalaviolacin
asesinato.Esosdelitoslepermitenconstruir,alDiscursodelaInseguridad,unconjunto,unnosotros,apartirdeun
rasgoquenosidentifica:Todospodemosservctimas,todospadecemosunaamenazaquenosesajena,exteriory
referidaalfuturoprobableynoaldelitoyaocurrido,alriesgodeservctimayalaimpotenciadeacotareseriesgoo,lo
queeslomismo,alaimpotenciadeacotarelpoderdeldelincuente.Laspersonasquesesientenenriesgotienenla
certezadequetardeotemprano,sinnecesidaddehacerclculosdeprobabilidad,sernvctimas.Ysteeselprincipal
logrodeldiscursodelainseguridadnosconvencidequeestamosenriesgosinningunavaloracindelas
probabilidades.
Ellos,losotros,losvictimarios,sonlosquetransgredenlaleyypisoteanelbiencomn,elorden,lapaz,elprogresoy
hastalavidamisma.Elproblemaesqueellos,losdelincuentes,nosonslolosdeclaradosculpablesporlaJusticia,
sinotambinlossospechososdehabercometidoalgndelitoylosqueporcualquiermotivonosintimidan.Adecir
verdad,nolestenemosmiedoporquesondelincuentes,sinoque,porquelestenemosmiedo,creemosqueson
delincuentes.Dealllaimportanciadelascontravenciones.Ellasnospermitenidentificaryperseguirpreventivamentea
laamenaza:aellos,losquetienencostumbres,hbitosoestilosquenosecorrespondenconlosstandardsestticosy
moralesqueimponeelsentidocomn.
Delitoscomolaviolenciadomstica,elgatillofcil,latratadepersonas,laventademedicamentostruchosytantos
otrosnosonconsideradosporquenocontribuyenalaconstruccindelaoposicinnosotros/ellos.Lomismovalepara
losaccidentesdetrnsito,laprdidadeltrabajoolafaltadecoberturamdica.
Enotroscontextospolticos,laamenazaalaseguridadfueidentificadaconelcomunismo,loquehoynospermite
establecercomparacionesentreelDiscursodelaInseguridadylaDoctrinadelaSeguridadNacional.Enotraslatitudes,
lainseguridadestreferidaalainmigracin,alterrorismooaloscartelesdeladroga.Ennuestropas,apesardelos
atentadosalaAMIAyalaEmbajadadeIsrael,noestinstaladaenlaopininpblicalainseguridadenrelacinconel
terrorismo,yaquequienescorrenelriesgodenuevosatentados,sesupone,nosomostodos,sinosololosqueestn
ligadosainstitucionesdelacomunidadjuda.

Laleyylosobjetos

http://www.pagina12.com.ar/imprimir/diario/sociedad/314569620100515.html

1/2

4/9/2016

Pgina/12::Sociedad::Lainseguridadesundiscurso

Yanosepuedesaliralacalle!,sedramatiza.Eldiscursodelainseguridaddestacaloquefaltaydenunciala
impotenciadelaley,delaleyescritaydelafuerzadelaley,lamaterializadaenjueces,policaysistemapenitenciario,
laquedebieraproveernosdeloquetantafaltanoshace.Blumberg,unpadrequeporsiemprellorarasuhijo
asesinado,sesintillamadoarestaurarelimperiodelaleypero...hubounproblema.Seidentificconunttulofalsoy
lasociedadloabandon.Nopodaserdeotromodo.Cmoibaarestaurarlaleyunpadrequelaviolaba?Ahorabien:
fueestounacontingenciapropiadeestepasquenoesnormalounavisodequetodoslospadresestnfalladosyde
quelaleynuncaserlosuficientementeeficaz?QupensarelrabinoBergman?El,quetieneunlazoparticularcon
Dios,nosadvierte:Sepuedeobtenerlaseguridadquenosfalta,perohayquepagarunprecio,debemosperderla
libertad.Eldiscursodelainseguridadenrelacinconeldelito,lainmigracinoelterrorismo,entonces,noesmsque
elsntomadelaimposibilidadqueafectaalEstado,gobiernequiengobierne,degarantizarplenamenteelordenyla
seguridad.Ejemplo:elatentadoalasTorresGemelas.Detodosmodos,hayquereconocerqueladerechasabequ
hacerconlasfallasdelaley.
Mientrastanto,laprolficatriplealianzaintegradaporelcapital,lacienciaylatcnicasuplelasinsuficienciasdelaley
conlaproduccindeinfinitosobjetosqueseofrecenenelmercadoconlapromesadequesuconsumopermitirel
disfrutedelatanansiadaseguridad:alarmas,blindajes,circuitoscerradosdetelevisin,rejas,armas,etctera.

Inseguridadyderechoshumanos
Desdeesevastomovimientosocial,polticoyculturalquesemereceunnombremsdignoqueeldecentroizquierdao
progresismo,sehanensayadodistintasrespuestas,hastaahora,infructuosas.Bajoelsupuestodequelainseguridad
esunfenmenosubjetivo,reaccinaldelitoentantohechoobjetivo,algunosfuncionariosdelGobiernointentan
combatirlaconladifusindeverdadesestadsticasqueindicanquelatasadelosdelitosocurridosennuestropasha
disminuidooqueesigualomenoralasdeotrospases.Puesbien.Esintil,totalmenteintil.Alcanzaconqueunpar
dericosyfamososexhibanimpdicamentesumiedoenlaspantallasdetelevisinparaquelasestadsticasse
disuelvancomounalgrimaenelmar.Esquelaeficaciapolticadelsentimientodeinseguridadesinmuneala
incongruenciaolairracionalidad.
Sonleginquienesdicenquelacausadeladelincuenciayporconsiguientedelainseguridadeslaexclusinsocial,la
pobreza,eldesempleo.Paraconfirmarestatesisnosrecuerdanquelospobressonloshabitantespreferencialesdelas
crceles.Estoesverdad,peroacasonosedebeaqueelloscuentanconmenosrecursossimblicosyeconmicos
paradefenderse,noslodelapolicaylaJusticia,sinotambindeunasociedadqueestdispuestaasacrificaruna
partedesmismaparaapaciguaradiosesoscuros?Losdelincuentesnosonnecesariamentepobresnilospobres
estncondenadosaserdelincuentes.Eldelitoesunacreacindelaley.Elabortoolaeutanasiapuedenserundelitoo
underecho,segnloqueestablezcalavoluntaddellegislador.Calumniaseinjuriaseranundelitoydejarondeserlo
porqueloslegisladoresaslodecidieron.
Estateoraclasistadeldelitonosimpidereconocerquelasvctimasnosonslolosburgueses.Lostrabajadoresylos
desempleadostambinsonposeedoresderiquezasyvictimasderobos,violacionesyasesinatos.Sonposeedoresde
uncuerpo,defuerzadetrabajo,dehijosamenazados,debicicletas,demotos,deesperanzasdeunavidamejor.Esa
eslariquezaqueellosquierenasegurar.Consloabrirlasorejassepodrverificarqueeldiscursodelainseguridad
estdiseminadoentodaslasclasessocialesyno,comoaalgunoslesgustacreer,exclusivamenteenlaclasemedia.
EldiscursodelainseguridadesunproblemapolticodelcualelGobiernodebehacersecargosinconfundirloconlas
estadsticassobrecriminalidad.Esciertoquetodoslosgobiernostienenlaobligacindedefiniryejecutarunapoltica
enrelacinconeldelito,peroaundiscursoselocombateconotrodiscursoyestegobiernonocuentaconninguno
mejorqueeldelosderechoshumanos.Elartculo3delaDeclaracinUniversaldelosDerechosHumanossostiene
quetodoindividuotienederechoalavida,alalibertadylaseguridaddesupersona.Esteeselprincipiodeuna
polticaposible.Elgobiernonacionalsupodarseunapoltica,enrelacinconlasFuerzasArmadas,quetuvocomouno
desusejesalosderechoshumanos.Porqunohizoalgoequivalenteconlasfuerzasdeseguridad?Parapeor,al
gobernadorScioliseleocurrilagenialideadecombatirlainseguridadrelacionadaconeldelitodndolemspodera
lamejorpolicadelmundo.Allestelncleodelproblemaydelasolucin:seimponeunaprofundareformapolicial,
delsistemapenitenciarioydelaJusticia.
*Psicoanalista.
20002016www.pagina12.com.ar | RepblicaArgentina | TodoslosDerechosReservados
SitiodesarrolladoconsoftwarelibreGNU/Linux.

http://www.pagina12.com.ar/imprimir/diario/sociedad/314569620100515.html

2/2

You might also like