2.

PRATK ALIMA
1- Vergi Usul Kanununun 114. Maddesinin (mlga)2inci fkras:
Vergi alacann olduu takvim yln takip eden yln bandan balayarak be
yl iinde tarh ve mkellefe tebli edilmeyen vergiler zamanamna urar.
(Mlga) u kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri iin takdir
komisyonuna bavurulmas zaman amn durdurur. Duran zaman amn
mezkr komisyon kararnn vergi dairesine tevdiini takip eden gnden
itibaren ilemeye devam eder
2- Gelir Vergisi Kanununun 94. Maddesi
Bakanlar Kurulu, bu maddede yer alan tevkifat nispetini, kara, deniz ve
hava ulatrmas iiyle itigal eden dar mkellefler iin, lkeler itibariyle ve
karlkl olmak artyla, ayr ayr ve topluca sfra kadar indirmeye veya bir
katna kadar artrmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkilidir.
3- Vergi Usul Kanununun 353nc Maddesinin 2 numaral bendi:
2. Perakende sat, fii deme kaydedici cihazla verilen fi, giri ve yolcu
tama bileti, sevk irsaliyesi, tama irsaliyesi, yolcu listesi, gnlk mteri
listesi ile Maliye Bakanlnca dzenlenme zorunluluu getiren belgelerin;
dzenlenmediinin, kullanlmadnn bulundurulmadnn, dzenlenen
belgelerin asl ile rneinde farkl meblalara yer verildiinin veya geree
aykr olarak dzenlendiinin tespiti halinde, her bir belge iin 10.000.000 (210
TL) lira zel usulszlk cezas kesilir.

SORU1: Yukarda koyu renkle gsterilmi yasa metinlerini, TC

Anayasasnda yer alan yasallk ilkesine/ilkelerine uygunluk asndan
deerlendiriniz.

4- Vergi Usul Kanununun 353nc maddesinin 10 numaral bendi:

10. Bu Kanunun 127inci maddesinin (d) bendi uyarnca Maliye
Bakanlnn zel iaretli grevlisinin ikazna ramen durmayan aracn
sahibi adna 75.000.000 TL (800TL) zel usulszlk cezas kesilir.
SORU 2: yukardaki yasa metnini T.C. Anayasasnda yer alan ilkelere
uygunluk asndan deerlendiriniz.

Cevap 1.1) Bu madde mlgadr ve Anayasa Mahkemesi tarafndan iptal

edilmitir. Bu madde zamanamyla ilgilidir. Vergi borcu eitli nedenlerden
dolay ortadan kalkabilir, ortadan kalkma nedenlerinden bir tanesi de
zamanamdr. Yasada belirtilen srenin gemesi halinde, bu sre ierisinde
vergi idaresi tarh ve tebli ilemlerini yerine getirmez ise alacak artk ortadan
kalkar.
takdir komisyonuna bavurulmas zaman amn durdurur. Bu
ksmdan anladmz zere zamanamn durduran baz haller de vardr.
Zamanamn durduran bir hal varsa bu halin ortadan kalkmasndan itibaren
duran zamanam sresi kald yerden ilemeye devam eder.
Duran zaman amn mezkr (sz konusu) komisyon kararnn
vergi dairesine tevdiini (iletmesini) takip eden gnden itibaren ilemeye
devam eder Demek ki takdir komisyonuna bavurulmas zamanam
sresini durduruyor. Ve takdir komisyonunun kararnn vergi dairesine iletildii
gnden itibaren ilemeye devam ediyor.
Burada ilk dikkat etmemiz gereken yasallk ilkesinin bir boyutu olan
belirlilik ilkesidir. Belirlilik ilkesi gereince verginin, tm temel unsurlarnn
(Vergiyi douran olay, oran, tarh, tarh vs. gibi) yasada dzenlenmesi gerekir. Bu
temel unsurlardan bir tanesi de zamanam sresidir. Peki bu madde hkmnde
zamanam sresinin balang ve biti sresi belli midir? Yani ben yasa
maddesine baktm zaman zamanamnn ne zaman balayp ne zaman bitecei
dolaysyla vergi borcumun ne zaman ortadan kalkacan ngremiyorum.
Birinci fkra asndan zamanamyla ilgili bir sorun yoktur nk ne zaman
balayp bitecei bellidir. 2. fkraya baktmz zaman zamanamn durduran
bir sebep olduunu gryoruz. Peki zamanam sresinin ne kadarlk bir srede
olacan ve ne zaman ilemeye balayacan ngrebiliyor muyuz? Yani
zamanamnn durma sresi ngrlebilir durumda mdr? Bu fkrada buna
ilikin bir sre belirlenmemitir. Duran zamanam sresinin yeniden ilemeye
balamas takdir komisyonu kararnn vergi dairesine iletilmesine baldr.
Takdir komisyonu kararnn teblii bu komisyonun alma ve kararn
tamamlama sresine baml olarak deiiklik gsterebilir. Bu durum, duran
zamanamnn yeniden ilemeye balama sresini ykml ynnden
ngrlemez hale getirmektedir. Bu hkm dolayl olarak eitlik ilkesine de
aykrlk tekil etmektedir. Sonu olarak verginin yasall ilkesine aykrlk
tekil etmektedir.
Ayn zamanda takdir komisyonun kararnn, geciktii sre kadar benimle
ilgili gecikme faizi de ilemeye devam edecei iin bu gecikme ykmlnn

vergi ykn arttracak ekilde haksz sonular domasna da sebep

olabilecektir. Yani sadece zamanam sresinin ngrlemezlii ilkesi ile snrl
kalmyor ayn zamanda sre iledike gecikme faizi de ilemeye devam edecei
iin ykml ile ilgili mali adan da haksz sonular doabilecek durumdadr.
Sonu olarak zamanam srelerindeki aklk, sadece zamanam sresinin
balang ve bitiini yasada gsterilmesiyle yerine getirilmi olmaz ayn
zamanda zamanamn durduran nedenlerin durma sresinin ve duran
zamanamnn ilemeye balad tarihlerin de ak, belirgin ve ngrlebilir
olmas ve keyfilie izin verilmemesi yasallk ilkesinin gereidir. Yasallk
ilkesinin temelinde idarenin keyfi ilemlerine karn ykml koruma vardr.
Ayn maddenin mevcut durumdaki hali udur: Vergi alacann olduu
takvim yln takip eden yln bandan balayarak be yl iinde tarh ve
mkellefe tebli edilmeyen vergiler zamanamna urar.
u kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri iin takdir komisyonuna
bavurulmas zaman amn durdurur. Duran zaman amn mezkr
komisyon kararnn vergi dairesine tevdiini takip eden gnden itibaren
ilemeye devam eder ancak ilemeyen sre her hal takdirde 1 yldan fazla
olamaz.
Bylece takdir komisyonun almalarn vergi dairesine iletmesi bakmndan
azami bir snr getirilmi, bu sreyi en fazla 1 yl eklinde olmaldr diye
dzenlenmitir. Bylece bu madde belirgin, ngrlebilir hale getirilmitir.
Vergi dairesi kimi zaman srf zamanam sresinin uzatlmas iin takdir
komisyonuna bavurabiliyor bu da tabi ki hukuk devleti ilkesine uygun deildir.
Kimi Dantay kararlarnda ise Dantay, eer matrah takdiri iin takdir
komisyonuna bavurulmas gereken bir durum olmadn tespit ediyorsa vergi
dairesinin bu bavurusunun zamanamn durdurmayaca ynnde kararlar
vardr.