Cevap 1.2) GVK madde 94de Bakanlar Kuruluna bir yetki verilmi durumda.

Bakanlar Kurulunun tevkifat nispeti denilen bir vergi kesintisine ilikin sahip
olduu yetkiden bahsediliyor. Vergi kesintisine ilikin oran Bakanlar Kurulu
hava, deniz ve kara iiyle itigal eden dar mkellefiyetler iin lkeler itibariyle
karlkl olmak zere ayr ayr ya da topluca 0a kadar indirmeye veya 1 katna
kadar arttrmaya yetkili klnmtr.
Verginin yasall ilkesi Anayasa md 73de karmza kmaktadr. Vergi,
resim, har ve benzeri mal ykmllkler kanunla konulur, deitirilir
veya kaldrlr. Yani vergi kanunla konulur, deitirilir ve kaldrlr bu bizim
verginin yasall ilkemizi oluturur. Ancak ayn maddenin dier fkrasnda bir
istisnas bulunmaktadr. Vergi, resim, har ve benzeri mal ykmllklerin
muaflk, istisnalar ve indirimleriyle oranlarna ilikin hkmlerinde
kanunun belirttii yukar ve aa snrlar iinde deiiklik yapmak yetkisi
Bakanlar Kuruluna verilebilir. Bu kurala gre ise de Bakanlar Kurulu
verginin indirim, oran, istisna ve muafiyet konusunda yasadaki alt ve st snrlar
ierisinde deiiklik yapma yetkisi kazanabilir. Ancak bu yetki Bakanlar
Kuruluna yasa ile verilmelidir. Bu yetki verginin her unsuru asndan deil
yalnzca saylan unsurlar asndan geerli olabilmektedir.
Bakanlar Kurulunun yetkisi sadece deitirme yetkisidir yeni bir vergi oran
getirme ya da vergiyi kaldrma yetkisi yoktur. Yasann belirledii alt ve st
snrlar ierisinde deiiklik yapabilir. imdi bu bilgi ile tekrar yasa metnine
baktmzda gryoruz ki burada Bakanlar Kuruluna vergi orann 0a kadar
indirme yetkisi tannmtr. Vergi orannn 0a kadar indirilmesi fiilen o verginin
kaldrlmas anlamna gelmektedir.
Oysa Bakanlar Kurulunun ANY. Md 73 f/4de belirlenen yetkisi yasada yer
alan aa ve yukar snrlar ierisinde kullanlabilecek koullu bir yetkidir. Yani
Bakanlar Kurulu var olmayan bir kural iin deitirme klf iinde yeni bir
dzenleme getiremez, ya da var olan bir vergiyi kaldramaz. Bu nedenle sz
konusu yasa maddesinin verginin yasall ilkesine aykrl gndeme
getirilebilecektir.
Ancak Anayasa Mahkemesinin karar tamamen zt yndedir. Anayasa
Mahkemesinin 1987 tarihli bir kararndan beri yaklam: bir verginin, vergi
orannn 0a kadar indirilebilmesi o verginin kaldrlmas anlamna gelmeyecei
ynndedir. Anayasa Mahkemesine gre vergi bir kurum olarak devam etmekte
olup Bakanlar Kurulunca ekonomik artlara gre yeniden kanunla belirtilen
dzeye ykseltilebilir.

Ksnn gr, bir vergi orannn 0a kadar indirilmesi yetkisinin

tannmas o verginin kaldrlmas yetkisinin tannmasndan baka bir ey
olmad ynndedir.
Cevap 1.3) lgili maddede birtakm vergi devine ilikin belgelerden
bahsetmektedir. Bunlar: sat fii, deme kaydedici cihazla verilen fi, giri ve
yolcu tama bileti, sevk irsaliyesi, yolcu listesi, gnlk mteri listesi gibi
eitli ykmllerce dzenlenmesi zorunlu hale getirilen belgeler mevcuttur.
Bu belgeler yannda grdmz zere Maliye Bakanlnca dzenlenme
zorunluluu getiren baka belgelerde vardr. Yasa Maliye Bakanlna bu ynde
bir yetki veriyor. Maliye Bakanlnca dzenlenme zorunluluu getirilen
maddelerin; dzenlenmedii, kullanlmad, bulundurulmadnn ya da
dzenlenen belgelerin asl ile rneinde farkl meblalara yer verildiinin ya da
geree aykr olarak dzenlendiinin tespiti halinde her belge iin 210tl zel
usulszlk cezasnn kesileceini sylyor. Demek ki bu madde ceza ngren
bir maddedir. Bir cezaya neden olan eylemin dzenledii bir maddedir.
Anayasa Mahkemesi bu hkmn Anayasaya aykr olmad ynnde karar
vermitir.
Yasallk ilkesi idarenin keyfi uygulamalarna kar ykmlleri korumay
amalayan bir ilkedir. VUKun ilgili maddesinin yaptrm dzenleyen bir
maddedir. Vergi ykmllerine eitli devler yklenir ve bu devleri yerine
getirmedikleri durumda eitli yaptrmlar uygulanr. Bu yaptrmlar 2 trldr.
1-) Ykmllerin eylemlerinden dolay ceza mahkemesince uygulanan ve ceza
hukuku kapsamnda yaptrmlar girer.
2-) Vergi idareleri (idari nitelikli) kapsamnda ngrlen yaptrmlar.
Sz konusu yasa kuralnda ise Maliye Bakanlnca dzenlemesi zorunluluu
getirilen belgelerin dzenlenmemesi, bulundurulmamas idari nitelikte bir ceza
olan zel usulszlk cezasna balanmtr(yani para cezas). Maliye Bakanl
ceza kesmeye yasada yetkili klnmtr, bu nedenle Anayasa Mahkemesi sz
konusu dzenlemenin Anayasann 38. Maddesinde yer alan suta ve cezada
yasallk ilkesine aykr olmadna karar vermitir.
Ancak karara kar verilen kar oylarda belirtildii zere su ve cezada
yasallk ilkesi su ve kabahat oluturan eylemlerin ve bunlarn cezalarn
ngrlebilir ve ak bir ekilde yasa ile dzenlenmesi gerektirmektedir. Maliye
Bakanlnn bu konuya ilikin kurallar ne zaman getirecei, deitirecei ya
da kaldraca belli olmadndan eylemin yasaya bakarak saptanmas olanakl
deildir. Bu durumda gcn yasadan alsa da cezaya konu eylem yani

dzenlenmesi zorunlu belge ve belgenin ierii idarece bir dzenleyici ilem ile
belirlendiinden yasallk ilkesine aykrlk sz konusu deildir. Zira bu hkmn
amac, idarenin keyfi uygulamalarnn ortaya kmas ihtimalinin nlenmesi,
kiilerin haklarnda yaptrma sebep olabilecek su ve kabahatleri
ngrebilmesidir.
Bu her ne kadar para cezas olsa da hrriyeti balayc bir ceza olmasa da
sonu olarak bir cezadr ve Anayasann 38. Maddesinde dzenlenen su ve
cezann yasall ilkesinin kapsamnda yer almaktadr. Dolaysyla sularn ve
cezalarn yasayla getirilmesi gerekir. Bu yetki her ne kadar Maliye Bakanlna
kanunla verilmi olsa dahi bu yetkinin yasallk ilkesi asndan uygun
olmadn sylemek gerekir.
Cevap 2-) lgili maddeden de aka anlayacanz zere sorumuz yine zel
usulszlk cezas ile ilgilidir. Yani maddeye gre bu zel usulszlk cezas
ihtara ramen durmayan aracn, sahibine kesilir. Bu maddeyi Anayasal ilkeler
erevesinde deerlendireceiz.
ncelikle bu ceza bir trafik cezas deil yine Vergi Usul Kanununda yer
alan vergi zel usulszlk cezasdr. nk vergi idaresi iin vergi devlerinin
eksiksiz bir ekilde yerine getirilmesi iin yaplan bir denetim niteliindedir.
Yani vergi kanunlarnda dzenlenmesi gereken baz belgeler niteliinde
ngrlyor dolaysyla Maliye Bakanl ilgili grevlisi o belgelerin
bulundurulup bulundurulmadn tespit etmektedir. Trafik cezas deil de neden
vergi cezas olduunun cevab budur.
Anayasa Mahkemesi oy okluu ile verdii karardan bunun Anayasaya
aykr olmad kararn vermitir. Anayasa Mahkemesi karar gerekesinde
zetle; vergi denetiminin etkin bir ekilde salanmas iin para cezasnn
verilmesinin Anayasal bir engel olmadn ancak ara srcs ile ara sahibi
arasnda genel bir balant kurulduunu belirtmitir.
Bu karara cezalarn ahsilii konusunda bir eletiri getirilmitir ancak
Anayasa Mahkemesi cezann aracn srcsne deil de aracn sahibine
uygulanmasnn Anayasaya aykr bulmamtr. Bunun nedeni ise Anayasa
Mahkemesine gre aracn srcs ile genel bir balantnn olduunu,
alnmak gibi istisnai bir durum sz konusu olmadka byle bir balantnn
olmas dolaysyla cezalarn ahsilii ilkesine aykrlk tekil etmez.
Bu hkm tekrar sylemek gerekirse cezalarn ahsilii ilkesi ynnde
eletirilmesi gereken bir hkmdr. Anayasa Mahkemesinin gerekesi ile
cezann ahsilii ilkesi arasnda balant kurmak mmkn deildir. nk
aracn sahibi adna ceza kesilmesi aracn srcsn cezasz brakmakta ve

srcnn eyleminden ara sahibini sorumlu tutmaktadr. Aracn sahibi adna

ceza kesilmesi, aracn srcsn cezasz brakmakta ve srcnn eyleminden
ara sahibini sorumlu tutmaktadr. Zira dur ikazna ramen durmayan aracn
sahibine getirilen ceza, vergi denetimine ilikin getirilmi ceza ise de yani
Maliye Bakanl grevlisinin arac durdurduktan sonra belli belgelerin arata
bulunup bulunmadnn kontrolne ilikin bir dzenleme olsa da cezay
gerektiren eylem aracn sahibinin deil, aracnn srcsnn eylemidir.
Anayasa Mahkemesi kararn gerekesinde ayrca unu da sylemitir;
durmayan aracn, ancak plakasndan tespit edilebileceini plakasndan ise ancak
sahibine ulalabileceini dolaysyla cezann da nce sahibine kesilmesi
gerektiini sylemitir. Buna ek olarak ara sahibinin, ara srcsne rcu
edebileceini de sylemitir.