You are on page 1of 4

1

DICCIONARIO ESPAOL NAHUATL


LETRA I
i: i, inik chiknaui machiotlajtoli iuik
kaxtilmachiotlajtololistli.
iceberg: sesekpan, asesekpan
idea: yeyekolistli
idealismo: yeyekoliskayotl
idear: yeyeko
identidad: neneukayotl
identificacin: tlakamatlakuilotontli
idioma: tlajtoli
idioma antiguo: ueuetlajtoli
idioma espaol: kaxtiltlajtoli, kaxtilantlajtoli
idioma mexicano: nauatlajtoli, mexikatlajtoli
idioma oficial: achkautlajtoli
idiomas: tlajtoltin
idiota: xoxotl, xolopitli
idiotas: xoxomej, xolopitin
idolatra: tlateotokani
idolo: teotontli, kolotli
iglesia: teokali
iglesia catlica: tlaltikpakixtianayotl
iglesia de barrio (parroquia): teokalpoli
iglesia protestante: tlalnetokixtianayotl
iglesias: teokaltin
ignorancia (de no saber): akuayololistli
ignorancia (por no leer): amatkiyotl
ignorante (analfabeta): amatki
ignorante: akuayolo
igual: neneuki
igual a: yukin, itok
igual que: yukin
Iguala: Youalan (Lugar de la noche)
igualar: tlaneuiuilia
igualdad: neneukayotl
igualitario: yektli
iguana: kuaukuetspalin, osouitli (tenosaura iguana)
iguana del mar: topilin, topili (iguana iguana)
iguana gigante: asipatl
ilcito: achiualoni
iluminacin: tlauilistli
iluminado: tlautli
iluminar: tlauia
ilustrado: mauistli
ilustracin: mauilistli
ilustre: mauistli
imagen: ixiptli
imaginacin: ixiptlayotl
imn: yolotilistli
imbcil: xoxotl
imen: chitoli
imitacin: tlanemilistli, chichiuilistli, chichiuitl
imitado: tlanemilili, chichiuili
imitador: tlanemiliani
imitar: tlanemilia, chichiuia

impaciencia: kokolotl
impacientar: kokoloa
impaciente: kualani, kokoli
impedido: tlakaualtili, tlatsikoli
impedimento: tlakauatilistli
impedir: tlakaualtia
impedir (la ida): tlatsikoa
imperfecto: kotoktik
imperio: ueytlajtokayotl
Imperio Azteca: Anauak, Astekatlajtokayotl
importante: iuani
imponer: chiualtia
importante: iuani
imposibilidad: auelitl
imposibilitado: auelili
imposibilitar: aueli
imposible: amoueli, auelili
impostura: istlakayotl
impotencia: uikayotl
impotencia sexual: tepolmiauilistli
impotente sexual (varn): tepolmiautili
imprenta: tlateposkuiloli
impresin: tepostlakuilolistli
impresor: tepostlakuilo
impresora: tlamachiotilamakaxitl
imprimir: tepostlakuiloa
imprudente: amonauatilmak, ayolomatki
impdico: amoketsak
inanicin: apismiki
inanidad: amikistli
inca: inkatekatl, inkatl, kechoatl
incapacidad: matsikuayotl
incapacitado: aompak
incar: tlaaktika
incendiar: tlachichinoa
incendio: chichinolistli
incensario: popochkaxitl
incertidumbre: neiyanali
incienso (en humo): popochtli
incienso (goma): kopali
incitado: peyoyoni
incitar: peyonia
inclinado: malinali
inclinarse: pachoa
incoloro: amotlapaltik
inconforme: amoninokaki, xikoltik
inconformidad: xikolistli
inconsciente: iuintik
inconstancia: yolokuekuepkayotl
inconveniente: aontenekini
incorparado: teuantlapoutli
incorporacin: nepoualistli
incorporar: nikpoua
incorregible: atlakaki
incrustarse: kakalaua
inculto: akuayolo
incumplido: atetlakamatini

2
indagacin: neltokili
indagar: temoloa, neltokia
indecisin: kototsyotl
indeciso: kototstik
independiente: selkatik
independencia: selkatiyotl
India: India
indio: indiatekatl, indiatl
indio (indgena): maseuali, tlakatl
indicar: temoa
ndice: ikpialitoamoxtli, amoxtlajtoltsintli
indiferencia: kuitlatskopokyotl
indgena: tlakatl, maseuali
indgena americano: maseuali, ixachitekatl,
ixachitlatl, ixachitlakatl
indigencia: iknotlakayotl, netolinistli
indigente: iknotlakatl
indigestar: xokoyati
indigestin: xokoyalistli
indigesto: xokotak
indio: indotlakatl, indiatl
indio americano: ixachitekatl, ixachitlatl,
ixachitlakatl, tlakatl
indiscreto: atleuelitik
individuo: tlakatl
indomable: tlauele
indonersio: indonesiatl
Indonesia: Indonesia
infancia: pilyotl, koneyotl
infante: konetontli, pilatl, piltontli
infantes: kokone, piltontin
infantilismo: kokoneyotl
infeccin: temautilistli, temalotl
infectado: temauali, temaloak
infectar: temaua
infectarse: temaloa
infelicidad: iknopakilistli
infeliz: iknopaki
infernal: miktlayotl
infestado: palaxtik
infestar: palaxtia
infidelidad: netlakanekolistli
infiel: netlakanekoni
infierno: miktlantli, ichantletl
infierno azteca: chiknaumiktlan
infinito: amotlamini, layan
inflacin (de precios): tlatsontilistli, patiuayotl
inflado: achipotsauak
inflamacin: posauatl
inflamado: posautik, posautik
inflamar: posaua
inflamarse: posaua
influencia: yeyekoliskayotl
influir: yeyeko
informacin: tlanonotsalistli
informado: tlanonotsatli
informador: tlanonotsaliani

informar: tlanonotsa
inframundo: uilouayan, chiknaumiktlan
ingeniar: tlachialia
ingeniera: kuayolomachtilistli
ingeniero: kuayolomachtiani
ingenio: tlachialistli
ingenioso: tlachialiani, tlakakini
ingerto: kuausaloli
Inglaterra: Anglitlalpan
ingle: kixili
ingls: anglitlaltekatl, anglitl
inglesa: anglitlaltekatl, anglitl
ingrato: asemele
ingrediente: teixnakimikili
ingresar: kalaki
ingreso: kalakilistli
inhumacin: tlatokalistli, tsoponistli
inhumado: tsoponik
inhumanamente: atlakayotika
inhumanidad: atlakayotl
inhumano: atlakatl
inhumar: toka, tsoponia
iniciacin: peukayotl
iniciado: tlamachtili, momachtli
inicialmente: akattopa
iniciar: peualtia
inicio: peuali
injerto: saloutli
injertar: saloua
inmaduro: seltik
inmediatamente: niman, san niman
inmoral: amoketsak
inmoralidad: amikilistli
inmortal: aikmikini, amikini
inmortalidad: aikmikistli, amilkilisyotl
inmueble: tlatkitl
inmundicia: kuitlatl, sotl
innovacin: yankuilistli
innovar: yankui
innumerable: amosan, tlapouali, sensoninocencia: akentenchiuayotl
inocente: chipauak, akentenchiuani
inodoro: kuitlakali
inoportuno: amonauatilmak
inquietar: akomana
inquieto: aneki
inquilino: amomotokilismak
insecto: yolkatsin
inseguro: nekali
inseguridad: nekayotl
inseminacin: tepolayotilistli, tlakatilistli
inseminar: tepolayotia
inservible: atleinakkak
insignia: tlauistli
inspido: aitstik
insolacin: tonatiulistli
insomnio: ajkochilistli

3
insoportable: aokueli
inspiracin: teyolotilistli
inspirado: teyolotili
inspirar (en Dios): yoloteotia
inspirar: teyolotia
instalar: tlatlalia
instancia: tetototsalistli
instante: achikatl
instinto: yukiyelistli
instituto: nechokolistli
institutriz: siuatetlamachtli
instructor: tlamachtiani
instrumento: tlachiualoni
instrumento musical: tlatsotsonali
insuficiente: akanoyeui
nsula: anepantlalpan, tlaluak, ayoualtlali
integracin: nechikokayotl
integrado: nechikoki
integrar: nechikoki
integrarse: nechikokilia
inteligencia: yolokayotl
inteligente: kuayolo, yolo
intencin: yukateyolisyotl
intencional: yukateyoloni
intentar: yukateyolia
intento: yukateyolistli
intercambiado: patlak
intercambiar: patla
intercambio: patlali
interesante: iuani
interior: itik
interior del estmago: ititl
intermediario: semitki
interminable: amotlamini
interno: tlitik
internet: semtlaltikpamatlatl
interpretacin: kuapatlajtolistli
interpretado: kuepatlajtoli
interprete: kuepatlajto
intestino: kuitlaxkoli
intestino grueso: kuitlaxkoltomaktli
intolerancia: ixnamikiyotl
intolerante: ixnamiki
intranquilizar: etsonia
intranquilo: etsonki
introduccin: kalakilistli, tlatsintilistli
introducido: tlatsintili
introducir: tlatsintia, papacho, polaki
inundacin: apachioualistli, atlitlalakiak
inundar: alakia
intil: nemontemi, nenki
inutilidad: nenyotl
invlido: tlamiktili, tlakokoli
invalido de una pierna: metskotoktik
invalidez: tenonotialistli
inventado: tlayokoxtli
inventar: tlapiki, tlayokoya, tlachiualyejyakoa

inventario: tlasentlaliamatl
invento: tlayouili, tlayekolistli
invernadero: xochitlayokan
invernal: tlaseseyotl
investigacin: neltokayotl, tlatemoayotl
investigado: tlatemoali
investigador: tlajtemoani
investigar: tlatemoa
invierno: tlaseseyan
invitacin: mauilistli
invitado: tlakuanotstli
invitar: yoleua
invocacin: chikauatistli
invocado: chikautok
invocar: chikauati
inyeccin: tsopinilistli
ir: yaui
ir a alguna parte: yaua
ir a comprometer: chikauatia
ir a saludar: tlapalotiua
ir a traer: anilitia
ir de pie: tlaxopaniua
ir de prisa: isiuteua
ir despacio: popeyoka
ir frecuentemente: yaui
ira: kokoli, kuesolistli, patsmiktli
iracundo: yolokokolkuik
Irak: Irakia
Irn: Irania
iran: iranitekatl, iraniatl
iraqu: irakitekatl, irakiatl
Irlanda: Irlandia
irlands: irlantekatl, irlandatl
irregular: sikuiltik
irresistible: amoixnauamikilistli
irrigado: auilmili
irrigacin: auilmilpan
irrigar: tlaauilmili
irse: eua
isla: anepantlalpan, tlaluak, ayoualtlali
islam: majomayotl
islmico: majomatlakatl
islands: islantekatl, islandatl
Islandia: Islandia
Islas Baleares: Tlaluake Baleariaj
Islas Canarias: tlaluake Kanariaj
Islas Marshall: Marxalia
islote: anepantlalpan
Israel: Ixrralia
israel: ixrralnekatl, yudiotlakatl, yudiotl
itacate: itakatl
Italia: Itlalia
italiano: itlaliatekatl, itlaliatl
Itzcoatl: Itskoatl (Serpiente de obsidiana), tlajtoani
tlein otlapachoak Mexiko Tenochtitlan ipan
matlaktli onse kali xiuitl (1428 canapa 1440).

4
Itzmiquilpan: Itsmikilpan (Lugar sobre las
verdolagas)
Ixcatln: Ichkatlan (Lugar junto a los algodones)
ixcateco: ichkatekatl
Ixtapa: Istapan (Lugar sobre la sal)
Ixtenco: Ixtenko (Lugar en la orilla de las fibras de
ixtle)
Ixtln: Ixtlan (Lugar junto a las fibras de maguey o
agave)
ixtle (fibra de maguey): ixtli
Ixtlilxochitl: Ixtlilxochitl (Flor obscura de fibra),
ueytlajtoani ipan Teskoko.
Ixtliton: Ixtliton (pequeo ixtle)
Izalco: Itsalko (Lugar sobre el agua fra)

izamiento de bandera: panketsalistli


izar bandera: panketsa
izcalli: iskali (resurgimiento), inik kaxtoli uan yei
metstli tonalpouali.
izquierda: opochtli
izquierdo: opochtli
Iztacalco: Istakalko (Lugar de la casa blanca)
Iztacihuac: Istasiuak (Lugar de la mujer blanca)
Iztacihuatl: Istasiuatl (mujer blanca)
Iztapalapa: Istapalapan (Lugar sobre el ro teido
de blanco)
Iztapalucan: Istapalokan (Lugar lleno de salinas)
izote: iksotl

You might also like