Kimia

Kimia eshte shkence natyrore 3.2 Lidhjet kimike dhe forcat trheqse
ndrmolekulare
e cila meret me studimin e
substanc[1] ave vetit cilsit dhe Atomet mund t lidhen me njri tjetrin dhe forca q i
reaksionet ne te cilen hyne po ato mban t bashkuar quhet lidhje kimike. Ekzistojn edhe
forca ndrmolekulare jo aq t forta sa lidhja kimike, t
substanca
cilat trheqin atomet e molekulat mes tyre.

Disiplina t tjera

Lidhja kimike

Ekzisitojn shum specializime dhe disiplina t

kimis, pr shembull: kimia makromolekulare, kimia

kombinatorike, astrokimia, inxhinieria kimike, kimia

kompjuterike, elektrokimia, gjeokimia, inxhinieria e

materialeve, shkenca e materialeve, biologjia molekulare,

citokimia, histokimia, kimia klinike, kimia brthamore,

metalorganika, stereokimia, kimia e mjedisit, kimia e

gjelbr, radiokimia, fotokimia, kimia radiofarmaceutike,
aerotermokimia etj.
3.3

Lidhja jonike
Lidhja kovalente
Lidhja hidrogjenore
Forcat e Van der Valsit
Lidhje Metalike

Prbrjet kimike

Kur atomet lidhen mes tyre n sasi t prcaktuara

prtohen prbrjet kimike(pr shembull uji,H2 O)
Agregatt e shum prbrjeve quhen przierje (pr
shembull okollata.

Konceptet baz
Termokimia

Prbrja kimike

Reaksion termokimik

Prbrja molekulare

3.1

Atomet dhe molekulat

Prbrja organike
Prbrja jonike

Materia sht e prbr nga grimca shum t vogla t

quajtura atome: n natyr ekzistojn me qindra dhe
donjeri prej tyre ka struktur dhe veti t ndryshme. Kur
atomet kombinohen me njri tjetrin formojn molekulat.

Acidet
Bazat
Oksidet

Struktura e atomit

Kriprat

Tabela periodike
Numri atomik, masa atomike, numri i mases

3.4 Gjendjet agregate

Metalet, Jometalet, Gjysmemetalet, Gazet e dobet

Prbrjet kimike mund t shfaqen n shum gjendje. M

t njohurat jan ato t ngurt, e lngt dhe ajo e gazt:
n temperatur t ult molekulat trhiqen fort dhe nuk
lvizin, por dridhen dhe shfaqen n gjendje t ngurt;
me rritjen e temperaturs tojn energji dhe rrshqasin
mes tyre, duke kaluar n gjendje t lngt; duke e rritur
edhe m shum temperaturn tojn aq shum energji sa
prhapen n t gjitha drejtimet duke formuar nj gas.

Molekula dhe struktura molekulare

Jonet, anionet dhe kationet
Formula kimike, Izomeria, Kiraliteti
IUPAC, Emertimi kimik
1

6
Gjendjet e materies

LIDHJE T JASHTME

4 Historia e kimis

Gazrat

Alkimia

Lngjet

Zbulimi i elementeve kimike

T ngurtat

Historia e kimis

Tretsirat

Historia e industris kimike

3.5

Ligjet e kimis dhe ziks

T gjitha reaksionet kimike dhe transformimet zike

ndodhin sipas ligjeve kimiko-zike.

5 Shiko edhe kt
Kimist t njohur
Fjalori i termeve ne Kimi

Ligji i ruajtjes s mass

Elementet kimike

Ligji i veprimit t mass

Ligji i gazeve ideale
Ligji i Hesit
Ligji i Gei-Lysakut
Ligji i Van der Valsit
Ligji i Daltonit
Ligji i Henrit
Parimi Le Chatelier
Ekuilibri kimik
Ligji i Besfort Syles

3.6

Mekanika kuantike

Kimia zike sht nj disiplin e ngjashme me ziken.

Mekanika kuantike sht sektori i ziks q i ka dhn
m shum shtyse zhvillimit t kimis, duke shpjeguar
strukturn dhe karakteristikat e atomeve e duke krijuar
bazat pr trajtimin matematik t lidhjes kimike
Elektroni
Protoni
Neutroni
Orbitali
Parimi i prjashtimit i Paulit
Kongurimi elektronik
Mekanika kuantike
Brthama e atomit

6 Lidhje t jashtme
[1] kimia

Text and image sources, contributors, and licenses

7.1

Text

Kimia Burimi: https://sq.wikipedia.org/wiki/Kimia?oldid=1691199 Kontribuesit: Piolinfax, Bet 0, Dan, Robbot, Joni, YurikBot,
Ko.S.ystem.OV@, Finci, BetBot, Puntori, Escarbot, JAnDbot, Thijs!bot, Aeternus, Az1568, TXiKiBoT, VolkovBot, Driton2007,
BotMultichill, SieBot, AlleborgoBot, PipepBot, Loveless, Cometstyles, DragonBot, Synthebot, iptari su govna, Idioma-bot,
BodhisattvaBot, MelancholieBot, Cradel, Liridon, CERabot, Wutsje, ArthurBot, Hydrocyanic, Kurreshtja, Xqbot, Magioladitis, MastiBot,
TjBot, EmausBot, WikitanvirBot, Mjbmrbot, Movses-bot, MerlIwBot, HiW-Bot, JhsBot, AvocatoBot, Addbot, Alketa22 dhe Anonim: 36

7.2

Images

Skeda:Red_right_arrow.svg Burimi: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/52/Red_right_arrow.svg Licenca: Public

domain Kontributor: E br vet Artisti origjinal:/i> Lilyu

7.3

Content license

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0