You are on page 1of 2

11/8/2016

Qutalestlareformaprocesalcivil?

VersinparaimprimirElMercurio.com
.

Legal|Opinin|Opinin|Artculo2de2

Qutalestlareformaprocesalcivil?
"...Sibienesteprocesojuntayasieteaosdedebateacadmico,elnicoconsensorealesenla
necesidaddelegislar.Peroculessonlosverdaderostemasdedebate?..."
Lunes,14demayode2012alas9:00|Actualizado9:00

JorgeVial

ElactualproyectodeReformaProcesalCivilqueenestosdascomienzasudiscusinenelCongresotienesuantecedenteen
eltrabajodecasi5aosdelForodelaReformaProcesalCivil,convocadoentoncesporelministrodeJusticiadonLuisBates
yqueculminconlapresentacindelproyectoelao2009porlaPresidentaMichelleBachelet.Alguienpodradiscutirqueel
actualgobiernointrodujomejoras,peromeatreveraadecirquemsbienfueroncambiosderedaccindeciertosartculos.
Elproyectocreaunjuicioordinariodetresetapas:discusinescrita,preparacindejuicioyaudienciadejuicio.Hastaaqu
nadanuevo.Lasnovedadesestaranenelestablecimientodeunrecursodeapelacincosaquelareformaprocesalpenaly
laboralnohicieron,lacreacindeunrecursoextraordinarioquedalafacultaddiscrecionalalaCorteSupremadeconocer
unasunto,unprocedimientomonitoriomuysimilaralaconfesindedeudayunsistemadeejecucinqueprometeserla
verdaderavedettedelproyecto.
Sibienesteprocesojuntayasieteaosdedebateacadmico,elnicoconsensorealesenlanecesidaddelegislar.Pero
culessonlosverdaderostemasdedebate?:
1.Elestablecimientoonodesalidasalternativas.Adiferenciadelactualprocesopenal,elproyectocontemplaquetodaslas
demandasirnajuicio.Elproblemaesqueelsistemaciviltienemuchasmscausasqueelsistemapenal.Qusucederasi
todaslasquerellaspenalesfueranajuicio?
Algunoshanplanteadocomosolucinqueeljuezcivil,enunaprimeraaudiencia,deriveelcasoajuicioordinario,sumarioo
inclusoaunomsconcentradoatendidalanaturaleza,cuantaycomplejidaddelmismo(estoyaoperaenelsistemaingles
desdeelao2001congranxito).Tambinseproponequeeljuezenesaprimeraaudienciapuedaderivarciertosasuntosa
mediacinoarbitraje,comosucedeenEEUU,contasasdetrminoporacuerdodelaspartesmuyatractivas(estoyaexiste
enlosTribunalesdefamiliachilenos).Porltimo,sehasugeridoqueeljuezpuedadesechardemandasquecarecende
mnimofundamentolegaloquesefundanenhechosinverosmiles.
2.Eltratamientogeneraldelasaccionesdeclase.Lasaccionesdeclase,bienaplicadas,sonelmecanismoprocesal
modernomsexitosoparaasegurarelaccesodelaspersonasalajusticiacivil.Laactuallegislacinesmuydeficienteysolo
operaenelmbitodelderechodelconsumidor.Algunospiensanqueesnecesariaunaregulacinaniveldenormascomunes
quepuedaseraplicableatodotipodeaccionesfraudesapequeosaccionistas,abusoscontratrabajadores,daosalmedio
ambiente,entreotras,cuestionestodasquehoynocubrelaleydelconsumidor.Elproyectoguardasilencioenestamateria.
3.Elestablecimientodeunsistemadepruebamoderno.Muchascrticasseconcentranac.Elproyectomantienela
absolucindeposiciones,elvalorregladodelosinstrumentosaltiempoqueomiteestablecerunestndardeconviccinen
materiacivil(porpreponderanciadelaevidencia)quesecomplementeconelpenal(msalldetodadudarazonable)y
quepermitaoperaralasanacrticayalacosajuzgada.Tambinsehasugeridolaincorporacindeunsistemadediscovery
automticoqueprotejaalaspartesdeljuicioporsorpresa(cuandounapartenosabequdirlapruebadelacontraria).
4.Conservaronolaapelacin:Mientraselproyectoreconoceelvalordelaoralidadylainmediacinenlaprimerainstancia
(conlasquetodosestndeacuerdo),secontradicealconsagrarunrecursodeapelacincontralasentenciadefinitivaque
facultaaltribunalsuperiorparamodificarelestablecimientodeloshechos.Enotraspalabras,juecesquenohabrn
escuchadoalostestigosnivistolaspruebaspodrncambiarelrelatodeloshechosquehizoeljuezdeprimerainstancia.
Estadiscusinyasetuvoenlareformaprocesalpenal,dondeentoncesseadoptlasanadoctrinadeeliminarlaapelacin
contralasentenciadefinitivaysolopermitirunanulidadquenopuedecambiarloshechos,nicamenteelderecho.Esta
solucinsecondicemejorconlaaltsimainversinquedeberhacerelEstadoenunaprimerainstanciaoralypblica.
http://www.elmercurio.com/legal/movil/detalle.aspx?Id=901117&Path=/0D/BF/

1/2

11/8/2016

Qutalestlareformaprocesalcivil?

Adems,sostienenalgunos,radicareneljuezdeprimerainstanciaelprocesodeconviccinsobrelapruebaloempoderayle
hacetomarconcienciadelaimportanciadesurol.
Tambincabepreguntarse,considerandoqueenelprocesopenalnohayapelacin,Porqulalibertadpuedeserentregada
aladecisindeunjuezdenicainstanciay,encambio,lapropiedadno?Valemslapropiedadquelalibertadolos
derechosdelostrabajadores?Discutible.
5.Sistemaejecutivoespaolofrancs?:Losconsensosenmateriadeejecucinsonsolodos,asaber,queesnecesario
separarestostemasdelajurisdiccincivilordinariayqueeljueznodebieradedicarsealastareasdelapremio.Msall
estelabismo.Elsistemaespaol,quehaservidodeespejoalproyectopocoofreceenesteaspecto.Dehecho,la
ComunidadEconmicaEuropeahapuestounplazoaEspaaparaqueadhieraalsistemadecobranzafrancs(hoyseguido
encasitodaEuropa).Esteltimosistemabsicamentedesjudicializalacobranza,encargndolaaunoficialdeejecucin
quepodrrealizartodaslaslaboresdelapremio.Sielejecutadonooponeexcepciones,elasuntonuncallegaalos
tribunales.Contrariamentealoquealgunostemen,estesistemacautelamejorlosinteresesdeldeudor,lepermite
renegociarsusdeudasyvendersusbienesenmejorescondiciones,todoacostadelacreedorynodelEstado,comoeshoy.
*JorgeVialesprofesordelaFacultaddeDerechodelaPontificiaUniversidadCatlicadeChileysocioUrenda,Rencoret,
OrregoyDrr.

TrminosycondicionesdelaInformacin2002ElMercurioOnline

http://www.elmercurio.com/legal/movil/detalle.aspx?Id=901117&Path=/0D/BF/

2/2

You might also like