FAKTOR SNAGE I METODE ZA POPRAVKU

FAKTORA SNAGE U PRISUSTVU VISIH

HARMONIKA

Zadatak

PROFESOR:

Jovan Mikulovic

STUDENT: Du
san Corlija,
5008/2015
23. februar 2016

FAKTOR SNAGE

Sadr
zaj
1 ZADATAK

2 RJESENJE
2.1 Snage na jednofaznoj strani . . .
2.1.1 Snage po Fryze-u . . . . .
2.1.2 Snage po Kusters-Moore-u
2.2 Snage na trofaznoj strani . . . . .
2.2.1 Snage po IEEE standardu
2.2.2 Snage po DIN standardu .
2.2.3 Snage po Akagi -u . . . . .
2.2.4 Snage po IRP teorijama .

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

3
. 3
. 3
. 6
. 6
. 6
. 10
. 12
. 13

Elektricno kolo . . . . . . . . . . . . . . . . .
Napon i struja potrosaca . . . . . . . . . . . .
Napon i struja faze a . . . . . . . . . . . . . .
Napon i struja faze b . . . . . . . . . . . . . .
Napon i struja faze c . . . . . . . . . . . . . .
Komponente struja faza a, b i c . . . . . . . .
Aktivna i neaktivna snaga po Akagi -u . . . .
Trenutna aktivna, neaktivna i prividna snaga

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.

Slike
1
2
3
4
5
6
7
8

D. Corlija

4
4
7
7
11
11
14
14

FAKTOR SNAGE

ZADATAK

Na slici 1 je prikazan potrosac cija je otpornost R = 10 i koji je preko

dioda prikljucen na trofazni izvor sa nesimetricnim naponima.

va = 2 220 cos (t)




2
vb = 2 220 cos t
3



5
vc = 2 220 cos t +
3
vn = 0
= 100 rad/s

1.a) Na strani potrosaca (monofazni sistem) odrediti snage potrosaca prema

definicijama Fryze-a i Kusters-Moore-a.
1.b) Na strani mreze (trofazni trozicni sistem) odrediti snage prema:
IEEE standardu
DIN standardu
Akagi -evoj teoriji
IRP teoriji

RJESENJE

2
2.1
2.1.1

Snage na jednofaznoj strani

Snage po Fryze-u

Napon i struja potrosaca (jednofazne strane) su dati na slici 2. Napon

D. Corlija

FAKTOR SNAGE

va
vb
vc

Slika 1: Elektricno kolo

550
napon
struja

500

Napon i struja potrosaca

450
400
350
300
250
200
150
100
50
0

0.005

0.01
Vrijeme [s]

0.015

0.02

Slika 2: Napon i struja potrosaca

D. Corlija

FAKTOR SNAGE

potrosaca u analitickom obliku je:




220 2 3 cos t +
= uab ,
0 t

6
6

2
cos
(t

)
=
u
,

220

bc

6
3



220 2 cos t
= uca ,
t

3
3
2

7
= uab ,
t
u(t) = 220 2 3 cos t +
6
2
6

7
4

t
220 2 cos (t ) = ubc ,

6
3



4
3
2

= uca ,
t
220 2 cos t

3
3
2




220 2 3 cos t +
= uab ,
t 2.
6
2
Pri tome su linijski naponi dati sa:



,
uab = 220 2 3 cos t +
6

ubc = 220 2 cos (t ) ,




2
.
uca = 220 2 cos t
3
Efektivna vrijednost napona potrosaca je
v
u
u ZT
u1
U =t
u2 dt = 391.09 V.
T
0

Kako je u = Ri, onda se aktivna snaga moze izracunati kao

1
P =
T

ZT

1 1
uidt =
RT

ZT

u2 dt =

U2
= 15.295 kW
R

Efektivna vrijednost struje potrosaca

v
u
u ZT
u1
I=t
i2 dt = 39.12 A.
T
0

D. Corlija

FAKTOR SNAGE

Po Fryze-u, trenutna struja se moze razloziti na aktivnu i reaktivnu komponentu

i = ip + iq ,
P
ip = T
u
R
1
2
u dt
T
0
v
v
u
u
T
2
Z
u
u ZT 
P
1
1
P
P
u
u
Ip = t
i2p dt = t
= 39.12 A,
u
U
=
dt
=
T
T
U2
U2
U
0
0
q
Iq = I 2 Ip2 = 0 A, QF = U Iq = 0 kV A
2.1.2

Snage po Kusters-Moore-u

Reaktivnu komponentu Fryze-a su razlozili na kapacitivnu (ili induktivnu)

i nekompenzovanu struju
iq =iqc + iqcr ,
iq =iql + iqlr ,

T

R
1

uidt


T

= 0,
u 
iqc = 0T
R

1
u 2 dt 
T
0
u=Ri
T

R
1
uidt 
T

ilc = 0T
= 0.
u
R

1
2

u dt 
T
0

u=Ri

Kako se radi o cisto aktivnom opterecenju, projektovanje LC kompenzatora

nema smisla.

2.2
2.2.1

Snage na trofaznoj strani

Snage po IEEE standardu

Struje i naponi faza su dati na slikama 3,4 i 5.

D. Corlija

FAKTOR SNAGE

napon
struja

300

Napon i struja faze a

200

100

100

200

300
0

0.005

0.01
Vrijeme [s]

0.015

0.02

Slika 3: Napon i struja faze a

napon
struja

300

Napon i struja faze b

200

100

100

200

300
0

0.005

0.01
Vrijeme [s]

0.015

0.02

Slika 4: Napon i struja faze b

D. Corlija

FAKTOR SNAGE

Definise se aritmeticka prividna snaga sa:

SA = Sa + Sb + Sc = 19.52 kV A,

gdje su desne komponente definisane po Budeanu

q
2
,
Sa = Va Ia = Pa2 + Q2aB + DaB
q
= (6.57 103 )2 + (5.04 103 )2 + (1.21 103 )2 ,
= 8.36 kV A,
q
2
,
Sb = Vb Ib = Pb2 + Q2bB + DbB
q
= (6.57 103 )2 + (5.04 103 )2 + (1.21 103 )2 ,
= 8.36 kV A,
q
2
Sc = Vc Ic = Pc2 + Q2cB + DcB
,
q
= (2.11 103 )2 + (0)2 + (1.84 103 )2 ,
= 2.8 kV A.
Naponi faza sadrze samo prvi harmonik dok je su u strujama sadrzani i visi
harmonici.
Pi = Vi Ii1 cos(i i1 ),
QiB = Vi Ii1 sin(i i1 ),
q
DiB = Si2 Pi2 Q2iB ,

i = a, b, c.

Definise se i vektorska prividna snaga

q
2
= 15.82 kV A
SV = P 2 + Q2B + DB

D. Corlija

FAKTOR SNAGE

gdje su
P = Pa + P b + P c ,
= 6.57 103 + 6.57 103 + 2.11 103 ,
= 15.25 kW,
QB = QaB + QbB + QcB ,
= 5.04 103 + 5.04 103 + 0 103 ,
= 0 kV A,
DB = DaB + DbB + DcB
= 4.26 kVAr
Definise se i ekvivalentna prividna snaga
r
r
Va2 + Vb2 + Vc2 Ia2 + Ib2 + Ic2
Se = 3Ve Ie = 3
9
r
r3
2
2
2
220 + 220 + 220
38.032 + 38.032 + 12.72
=3
9
3
= 3 127.02 V 32.11 A = 12.24 kV A.
Ako se ekvivalentni naponi i struje rastave na komponente koje poticu od
osnovnog i visih harmonika onda se isto moze uraditi i sa snagom.
2
Ve2 = Ve12 + VeH
2
2
Ie2 = Ie1
+ IeH

0
0
>
>

2
2
2
2
Se2 = Se1
+ DeI
+
D
+
S
eV
eH}
{z
|
2
SeN

2
2
Se2 = Se1
+ DeI
= (11.9 103 )2 + (2.51 103 )2

Faktor snage i neaktivna snaga se dobijaju kao

Pa +Pb +Pc

PF =

D. Corlija

z}|{
P
Se

15.25 kW
1.25,
12.24 kV A

FAKTOR SNAGE

2.2.2

Snage po DIN standardu

va
va0

Za vektor napona v = vb moze se formirati novi vektor v0 = vb0

vc
vc0
gdje je
c

1X
vi ,
vi0 = vi
3 i=a
uab uca
va0 =
,
3
ubc uab
vb0 =
,
3
uca ubc
vc0 =
.
3
Trenutna sumarna i sumarna snaga iznose
p =

c
X

v0 i ,

i=a

1
P =
T

ZT
p dt = 15.27 kW.
0

Sumarna efektivne vrijednosti struje, napona i snage iznose

v
u c
uX
2
I = t
I0
= 55.26 A,
i=a

v
u c
uX
2
U0
= 283.86 V,
U = t
i=a

S = U I = 15.69 kV A.
Struje faza se mogu dekomponovati na proporcionalne i ortogonalne komponente 6.

D. Corlija

10

FAKTOR SNAGE

napon
struja

300

Napon i struja faze c

200

100

100

200

300
0

0.005

0.01
Vrijeme [s]

0.015

0.02

Slika 5: Napon i struja faze c

50

iap
iaq

40
30
Komponente struje

20
10
0
10
20
30
40
50
0

0.005

0.01
Vrijeme [s]

0.015

0.02

Slika 6: Komponente struja faza a, b i c

D. Corlija

11

FAKTOR SNAGE

i = ik + i ,
i = iks + iku + i ,
|{z} | {z }
ip

Ip

1
=
T

ZT

iq

i2p dt,

ZT

Ip

1
i2q dt, = a, b, c,
T
0
v
uX
u c
2 ,
=t
Ip

Iq

v
uX
u c
2 ,
Iq
=t

Iq =

=a

=a

I2
S2

2
2
Ip
+ Iq
,
P2 + Q2tot .

 2
U

=
= (15.269 kW)2 + (3.579 kV A)2

Ortogonalnost vazi i izmedu komponenti neaktivne struje

 2
2
2
2
Iq
= I
+ Iku
,
U
Q2tot = Q2tot + Q2totku .
= (3.36 kW)2 + (1.23 kV A)2
Faktor snage je =

2.2.3

|P |
= 0.97. Komponente struja su prikazane na slici
S

Snage po Akagi -u

Naponi i struje dvofaznog ekvivalentnog sistema su date sa

1
1   r
1
1
  r
ua
ia
1

2 2
2 2
u
i

2
2

u ,
i .
=
=

3
3 b
3
3 b
u
i
3
3
uc
ic
0

2
2
2
2

D. Corlija

12

FAKTOR SNAGE

Trenutne snage su definisane sa

p = u i + u i = va ia + vb ib + vc ic
q = u i u i .
Snaga p odgovara snazi potrosaca (slika 7).
2.2.4

Snage po IRP teorijama

Po Willems-u trenutna snaga i aktivna struja su definisane kao

p(t) = v(t)T i(t) = va ia + vb ib + vc ic ,
p(t)
v(t),
ip (t) =
k v(t) k
i = ip + iq .
Reaktivna snaga je devinisana sa
q(t) = v(t)T iq (t) = 0
Rossetto i Tenti su aktivne i neaktivne struje definisali isto kao i Willems.
Oni su uveli i sljedece velicine:
trenutna aktivna snaga
p = kvkkip k
trenutna neaktivna snaga
p = kvkkip k
trenutna prividna snaga
p = kvkkip k
One su prikazane na slici 8.

D. Corlija

13

FAKTOR SNAGE

x 10

aktivna
neaktivna

2.5

Snage p i q

1.5

0.5

0.005

0.01
Vrijeme [s]

0.015

0.02

Slika 7: Aktivna i neaktivna snaga po Akagi -u

x 10

p
q
s

Komponente snage

2.5

1.5

0.5

2000

4000
6000
Vrijeme [s]

8000

10000

Slika 8: Trenutna aktivna, neaktivna i prividna snaga

D. Corlija

14