You are on page 1of 103

Trng THPT Trn Vn K

Chng I
DAO NG C
Tit 1 +2: Bi 1:
DAO NG IU HO

Nm hc: 2012 -2013

I. MC TIU
1. Kin thc:
- Nu c:
+ nh ngha dao ng iu ho.
+ Li , bin , tn s, chu k, pha, pha ban u l g?
- Vit c:
+ Phng trnh ca dao ng iu ho v gii thch c c i lng trong phng trnh.
+ Cng thc lin h gia tn s gc, chu k v tn s.
+ Cng thc vn tc v gia tc ca vt dao ng iu ho.
- V c th ca li theo thi gian vi pha ban u bng 0.
- Lm c cc bi tp tng t nh Sgk.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin: Hnh v m t dao ng ca hnh chiu P ca im M trn ng knh P 1P2 v th
nghim minh ho.
2. Hc sinh: n li chuyn ng trn u (chu k, tn s v mi lin h gia tc gc vi chu k
hoc tn s).
III. HOT NG DY HC
1. n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
3. Bi mi:
n li kin thc c
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu v dao ng c
Hot ng ca GV
- Ly cc v d v cc vt dao
ng trong i sng: chic thuyn
nhp nh ti ch neo, dy n
ghita rung ng, mng trng rung
ng ta ni nhng vt ny
ang dao ng c Nh th no
l dao ng c?
- Kho st cc dao ng trn, ta
nhn thy chng chuyn ng qua
li khng mang tnh tun hon
xt qu lc ng h th sao?
- Dao ng c c th tun hon
hoc khng. Nhng nu sau
nhng khong thi gian bng
nhau (T) vt tr li v tr nh c
vi vt tc nh c dao ng
tun hon.

Hot ng ca HS

- L chuyn ng qua li ca
mt vt trn mt on ng
xc nh quanh mt v tr cn
bng.
- Sau mt khong thi gian nht
nh n tr li v tr c vi vn
tc c dao ng ca qu lc
ng h tun hon.

Hot ng 2 ( pht): Tm hiu phng trnh ca dao ng iu ho


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS

- Minh ho chuyn ng trn u


Gio vin: Nguyn c Ph

Kin thc c bn
I. Dao ng c
1. Th no l dao ng c
- L chuyn ng c gii hn
trong khng gian lp i lp li
nhiu ln quanh mt v tr cn
bng.
- VTCB: thng l v tr ca
vt khi ng yn.
2. Dao ng tun hon
- L dao ng m sau nhng
khong thi gian bng nhau,
gi l chu k, vt tr li v tr
nh c vi vt tc nh c.

Kin thc c bn
II. Phng trnh ca dao
ng iu ho
1. V d
- Gi s mt im M chuyn
1

Trng THPT Trn Vn K


ca mt im M
M

Nm hc: 2012 -2013


ng trn u trn ng trn
theo chiu dng vi tc
gc .
- P l hnh chiu ca M ln Ox.

M0

x P

P1

- Trong qu trnh M chuyn ng


trn u, P dao ng trn trc x
quanh gc to O.

- Nhn xt g v dao ng ca P
khi M chuyn ng?
x = OMcos(t + )
- Khi to x ca im P c
phng trnh nh th no?
- C nhn xt g v dao ng ca
im P? (Bin thin theo thi
gian theo nh lut dng cos)
- Y/c HS hon thnh C1
- Hnh dung P khng phi l mt
im hnh hc m l cht im P
ta ni vt dao ng quanh
VTCB O, cn to x chnh l li
ca vt.
- Gi tn v n v ca cc i
lng c mt trong phng trnh.
- Lu :
+ A, v trong phng trnh l
nhng hng s, trong A > 0 v
> 0.
+ xc nh cn a phng
trnh v dng tng qut x =
Acos(t + ) xc nh.
- Vi A cho v nu bit pha ta s
xc nh c g? ((t + ) l i
lng cho php ta xc nh c
g?)
- Tng t nu bit ?
- Qua v d minh ho ta thy gia
chuyn ng trn u v dao ng
iu ho c mi lin h g?
- Trong phng trnh: x = Acos(t
+ ) ta quy c chn trc x lm
gc tnh pha ca dao ng v
chiu tng ca pha tng ng vi

chiu tng ca gc POM


trong
1
chuyn ng trn u.
Gio vin: Nguyn c Ph

- V hm sin hay cosin l mt hm


iu ho dao ng ca im P
l dao ng iu ho.
- Tng t: x = Asin(t + )
- HS ghi nhn nh ngha dao
ng iu ho.
- Ghi nhn cc i lng trong
phng trnh.

- Chng ta s xc nh c x
thi im t.

- Gi s lc t = 0, M v tr M0

vi POM
(rad)
1
0
- Sau t giy, vt chuyn ng
n v tr M, vi

POM
( t ) rad
1
- To x = OP ca im P c
phng trnh:
x = OMcos(t + )
t OM = A
x = Acos(t + )
Vy: Dao ng ca im P l
dao ng iu ho.
2. nh ngha
- Dao ng iu ho l dao
ng trong li ca vt l
mt hm cosin (hay sin) ca
thi gian.
3. Phng trnh
- Phng trnh dao ng iu
ho:
x = Acos(t + )
+ x: li ca dao ng.
+ A: bin dao ng, l xmax.
(A > 0)
+ : tn s gc ca dao ng,
n v l rad/s.
+ (t + ): pha ca dao ng ti
thi im t, n v l rad.
+ : pha ban u ca dao ng,
c th dng hoc m.

- Xc nh c x ti thi im
ban u t0.
- Mt im dao ng iu ho
4. Ch (Sgk)
trn mt on thng lun lun c
th c coi l hnh chiu ca
mt im tng ng chuyn
ng trn u ln ng knh l
on thng .

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Hot ng 3 ( pht): Tm hiu v chu k, tn s, tn s gc ca dao ng iu ho
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
III. Chu k, tn s, tn s gc
- Dao ng iu ho c tnh
- HS ghi nhn cc nh ngha v ca dao ng iu ho
chu k v tn s.
1. Chu k v tn s
tun hon t ta c cc
- Chu k (k hiu v T) ca dao
nh ngha
ng iu ho l khong thi
gian vt thc hin mt dao
ng ton phn.
+ n v ca T l giy (s).
- Tn s (k hiu l f) ca dao
ng iu ho l s dao ng
ton phn thc hin c trong
mt giy.
+ n v ca f l 1/s gi l Hc
(Hz).
2. Tn s gc
2

f
- Trong dao ng iu ho
- Trong chuyn ng trn u
T
gi l tn s gc. n v l
gia tc gc , chu k T v
rad/s.
tn s c mi lin h nh th
no?
2

2 f
T

Hot ng 4 ( pht): Tm hiu v vn tc v gia tc trong dao ng iu ho


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
IV. Vn tc v gia tc trong
- Vn tc l o hm bc nht
dao ng iu ho
x = Acos(t + )
1. Vn tc
ca li theo thi gian biu v = x = -Asin(t + )
thc?
- Vn tc l i lng bin thin v = x = -Asin(t + )
C nhn xt g v v?
- v tr bin (x = A):
iu ho cng tn s vi li .
v = 0.
- VTCB (x = 0):
|vmax| = A
a = v = -2Acos(t + )
2. Gia tc
- Gia tc l o hm bc nht
a = v = -2Acos(t + )
ca vn tc theo thi gian
- Gia tc lun ngc du vi li
= -2x
biu thc?
(vect gia tc lun lun
- v tr bin (x = A):
- Du (-) trong biu thc cho
hng v VTCB)
|amax| = -2A
bit iu g?
- VTCB (x = 0):
a=0
Hot ng 5 ( pht): V th ca dao ng iu ho
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Hng dn HS v th ca
- HS v th theo hng dn V. th trong dao ng iu
ca GV.
ho
dao ng iu ho x = Acost
x
( = 0)
A

- Da vo th ta nhn thy n
l mt ng hnh sin, v th
ngi ta gi dao ng iu ho
l dao ng hnh sin.
Gio vin: Nguyn c Ph

3T
2

T
2

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c
+ nh ngha dao ng iu ho.
+ Li , bin , tn s, chu k, pha, pha ban u
+ Phng trnh ca dao ng iu ho v gii thch c c i lng trong phng trnh.
+ Cng thc lin h gia tn s gc, chu k v tn s.
+ Cng thc vn tc v gia tc ca vt dao ng iu ho.
V.DN D:
V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
VI. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

Gio vin: Nguyn c Ph

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 3:
BI TP
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Cng c v khc su thm kin thc v dao ng iu ha.
- Yu cu hc sinh nhc li: nh ngha d...h, phng trnh d...h, chu k, tn s, vn tc, gia tc v
th ca dao ng iu ha.
2. K nng
Vn dng cc kin thc hc v dao dng iu ho gii cc bi tp c lin quan.
3. Thi : Rn luyn thi lm vic nghim tc, khoa hc, c lp nghin cu, tc phong lnh
mnh v c tnh tp th.
II. CHUN B
1. Gio vin:
Chun b h thng bi tp v dao ng iu ha, c hng dn gii.
2. Hc sinh:
Hc bi c v lm cc bi tp c giao.
III. PHNG PHP: Thuyt trnh, pht vn
IV. HOT NG DY HC
1. n nh t chc (2 pht): n nh trt t, kim tra s s.
2. Kim tra bi c (5 pht)
Cu hi:
C1. nh ngha v vit phng trnh dao ng iu ho? Cho bit tn gi v n v cc i lng
trong . C2. Mt vt d...h. theo phng trnh: x = Acos(t + ).
a) Lp cng thc tnh vn tc v gia tc ca vt.
b) VT no th vn tc bng 0 ? VT no th gia tc bng 0 ?
c) VT no th vn tc c ln cc i ? VT no th gia tc c ln cc i ?
3. Bi tp
TR GIP CA GIO VIN
HOT NG CA HC
NI DUNG KIN THC
SINH
Hot ng 1 (18 pht): Lm cc bi tp 7, 8, 9, 10 trong SGK trang 9
- Gi mt hc sinh ng dy
- Cc nhm nhn nhim v tho
c bi cc bi tp: 7, 8, 9,
lun.
Bi 7. p n C.
10 trong SGK trang 9.
- Gii thch:
- Chia lp ra 4 nhm lm trong Bi 8. Khi mt vt chuyn ng Bi 8. p n A.
2 pht, sau cc nhm c i trn u vi tc gc rad/s th
din tr li p n v gii thch. hnh chiu ca n trn ng
knh cng dao ng iu ha vi
cng tc gc.
2 2

Ta c: T =
=2s

1 1
V f = = 0,5 Hz
T 2
Bi 9. Ta c: x = -5cos(4t) (cm) Bi 9. p n D.
= 5cos(4t + ) (cm)
A = 5 cm; = rad.
Bi 10. T phng trnh, ta c:

A = 2 cm; =
rad; pha thi
6

im t l (5t - ) (rad).
6

Bi 10. T phng trnh, ta


c:

A = 2 cm; =
rad; pha
6

thi im t l (5t - ) (rad).


6

Hot ng 2 ( 8 pht): Cha bi tp 11


Gi mt hc sinh c v tm Nhn nhim v, suy ngh lm bi. Bi 11.
Gio vin: Nguyn c Ph

Trng THPT Trn Vn K


tt, giao cho c lp chun b
trong 7 pht, sau gi mt em
ln cha.

Nm hc: 2012 -2013


Theo bi ra th: Hai VT bin cch a) 0,5 s
nhau 36 cm. Suy ra bin A =
b) 2 Hz
18 cm. Thi gian i t v tr bin c) 18 cm.
1
ny n v tr bin kia l T. Suy
2
ra chu k T = 2.0,25 = 0,5 s v tn
s: f = 1/T = 2 Hz.
Hot ng 3 ( 7 pht). Cha bi tp 1.9 trong SBT trang 4.
Bi 1.9
Yu cu hc sinh c v

CM:
Theo
hnh
v,
v
sin(t
+
)
Theo
hnh
v,
v
sin(t
+
)
cha bi tp.
2
2


= cos(t + )- = cost nn = cos(t + )- = cost
2 2
2 2
dao ng ca im Q trn trc y
nn dao ng ca im Q
ging ht dao ng ca im P
trn trc y ging ht dao
trn trc x.
ng ca im P trn trc x.

4) Cng c luyn tp (4 pht)


Yu cu hc sinh tr li v gii thch cc bi tp trc nghim khch quan trong sch bi tp, trang 3.
5) Hng dn hc sinh t hc nh (1 pht)

Gio vin: Nguyn c Ph

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
T chn Tit 1 :
BI TP V CC I LNG C TRNG TRONG DAO NG IU HA
I. MC TIU
Rn luyn k nng gii mt s bi tp v tm cc i lng c trng trong dao ng iu ha.
II. CHUN B
* Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii.
* Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v dao ng.
III. TIN TRNH DY HC
Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt nhng kin thc lin quan.
+ Li (phng trnh dao ng): x = Acos(t + ).

+ Vn tc: v = x = - Asin(t + ) = Acos(t + + ).


2
2
2
2
+ Gia tc: a = v = - Acos(t + ) = - x; amax = A.

+ Vn tc v sm pha
so vi li x; gia tc a ngc pha vi li x (sm pha
so vi vn tc v).
2
2
2
+ Lin h gia tn s gc, chu k v tn s ca dao ng: =
= 2f.
T
v2
a2 v2
+ Cng thc c lp: A2 = x2 + 2 = 4 2 .


+ v tr cn bng: x = 0 th |v| = vmax = A v a = 0.
v2
+ v tr bin: x = A th v = 0 v |a| = amax = 2A = max .
A
+ Lc ko v: F = ma = - kx.
+ Qu o chuyn ng ca vt dao ng iu ha l mt on thng c chiu di L = 2A.
Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Ni dung c bn
40
L
1. Ta c: A =
=
= 20 (cm);
1. Mt vt dao ng iu ho trn
2
2
qu o di 40 cm. Khi v tr c Tm tt bi ton.
v
= 2 rad/s;
li
x = 10 cm vt c vn tc
Tm cng thc cn s =
2
2
A

x
20 3 cm/s. Tnh vn tc v gia dng.
vmax = A = 2A = 40 cm/s;
Tnh ton cc i lng.
tc cc i ca vt.
amax = 2A = 800 cm/s2.
2
2. Ta c: =
= 10 rad/s;
T
2. Mt vt dao ng iu ha Tm tt bi ton.
v2 a2
2
A
=
4
Tm
cng
thc
cn
s
2
theo phng ngang vi bin

dng.
2 cm v vi chu k 0,2 s. Tnh
|a| = 4 A2 2 v 2 = 10 m/s2.
ln ca gia tc ca vt khi n
Tnh ln gia tc.
3. Khi i qua v tr cn bng:
c vn tc 10 10 cm/s.
v
|v| = vmax = A = max .
3. Mt cht im dao ng iu
A
ha trn trc Ox. Khi cht im Tm tt bi ton.
2
2
i qua v tr cn bng th tc Tm cc cng thc cn s Mt khc: A2 = v a
2 4
ca n l
20 cm/s. Khi cht dng.
im c tc l 10 cm/s th gia
a2
2
2A2 = v max = v2 + 2
tc ca n c ln l 40 3

2
2 2
cm/s . Tnh bin dao ng ca
a A
= v2 + 2
cht im.
vmax
Suy ra tnh bin dao
v
ng A.
A = max vm2 ax v 2 = 5 cm.
|a|
Gio vin: Nguyn c Ph

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013


2
= 3 s. Khi t = 0

th x = A = 4 cm. K t lc t = 0 vt
A
n vi tr c li x = - 2 cm = 2
xut hng gii.
T
Xc nh v tr ban u ln th nht mt thi gian t1 =
=
3
ca vt.
Xc nh s ln vt i qua 1 s. Sau trong mi chu k vt i
A qua v tr c li x = - 2 cm hai ln,
v tr c li x = nn thi gian vt i qua v tr c
2
li
x = - 2 cm ln th 2010
trong 1 chu k.
l:
2010
t2 =
T = 3015 s.
2
Vy : t = t1 + t2 = 3016 s.
4. Ta c: T =

4. Mt cht im dao ng iu
ha theo phng trnh x =
2
4 cos
t (x tnh bng cm; t tnh
3
bng s). Xc nh thi im cht
im i qua v tr c li x = -2
cm ln th 2011, k t lc
t=
0.
Hng dn hc sinh s dng mi
lin h gia chuyn ng trn
u v dao ng iu ha gii.

Hot ng 4 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh.


Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi Nu phng php gii cc bi tp tm cc i
tp tm cc i lng c trng ca dao ng iu lng c trng ca dao ng iu ha.
ha.
Ghi cc bi tp v nh.
Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh
lm.
IV. RT KINH NGHIM TIT DY

Gio vin: Nguyn c Ph

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 4:Bi 2:
CON LC L XO
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Vit c:
+ Cng thc ca lc ko v tc dng vo vt dao ng iu ho.
+ Cng thc tnh chu k ca con lc l xo.
+ Cng thc tnh th nng, ng nng v c nng ca con lc l xo.
- Gii thch c ti sao dao ng ca con lc l xo l dao ng iu ho.
- Nu c nhn xt nh tnh v s bin thin ng nng v th nng khi con lc dao ng.
- p dng c cc cng thc v nh lut c trong bi gii bi tp tng t trong phn bi tp.
- Vit c phng trnh ng lc hc ca con lc l xo.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin: Con lc l xo theo phng ngang. Vt m c th l mt vt hnh ch V ngc
chuyn ng trn m khng kh.
2. Hc sinh: n li khi nim lc n hi v th nng n hi lp 10.
III. HOT NG DY HC
1. n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
+ nh ngha dao ng iu ho.
+ Vit phng trnh ca dao ng iu ho v gii thch c c i lng trong phng trnh.
3. Bi mi:
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu v con lc l xo
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Minh ho con lc l xo trt trn - HS da vo hnh v minh
I. Con lc l xo
mt mt phng nm ngang khng
ho ca GV trnh by cu 1. Con lc l xo gm vt nh
ma st v Y/c HS cho bit gm
to ca con lc l xo.
khi lng m gn vo u
nhng g?
mt l xo c cng k, khi
r
lng khng ng k, u kia
N
ca l xo c gi c nh.
k F=0
m
r
HS trnh by minh ho
r -chuyn
rP N
ng ca vt khi ko
k
F
vt ra khi VTCB cho l xo
2. VTCB: l v tr khi l xo
m
v = 0 dn ra mt on nh ri
khng b bin dng.
r
bung
tay.
rP

r
F

N
m
r
P
A

Hot ng 2 ( pht): Kho st dao ng ca con lc l xo v mt ng lc hc.


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
r
r
- Vt chu tc dng ca nhng
- Trng lc P , phn lc N ca II. Kho st dao ng ca
r
lc no?
con lc l xo v mt ng lc
mt phng, v lc n hi F
hc
ca l xo.
- Ta c nhn xt g v 3 lc ny? - V r r
1. Chn trc to x song
P N 0 nn hp lc tc
song vi trc ca l xo, chiu
dng vo vt l lc n hi ca
dng l chiu tng di l
l xo.
ca l xo. Gc to O ti
- Khi con lc nm ngang, li x
VTCB, gi s vt c li x.
x = l
- Lc n hi ca l xo
v bin dng l lin h nh
Gio vin: Nguyn c Ph
9

Trng THPT Trn Vn K


th no?
- Gi tr i s ca lc n hi?
- Du tr ( - ) c ngha g?
- T biu thc ca a?
- T biu thc , ta c nhn xt
g v dao ng ca con lc l
xo?

- T v T c xc nh
nh th no?

- Nhn xt g v lc n hi tc
dng vo vt trong qu trnh
chuyn ng.
- Trng hp trn lc ko v c
th l lc no?
- Trng hp l xo treo thng
ng?

Nm hc: 2012 -2013


r
r
F kl F = -kx
F = -kx
2. Hp
r
r lc
r tcrdng vo vt:
- Du tr ch rng F lun lun Pr N
F ma
r r
r
r
hng v VTCB.
- V P N 0 F ma
k
k
a x
Do vy: a x
m
m
- So snh vi phng trnh vi
phn ca dao ng iu ho
a = -2x dao ng ca con
lc l xo l dao ng iu ho.
- i chiu tm ra cng thc
v T.

- Lc n hi lun hng v
VTCB.
- Lc ko v l lc n hi.

3. - Dao ng ca con lc l
xo l dao ng iu ho.
- Tn s gc v chu k ca con
lc l xo

k
m
v T 2
m
k
4. Lc ko v
- Lc lun hng v VTCB
gi l lc ko v. Vt dao
ng iu ho chu lc ko v
c ln t l vi li .

- L mt phn ca lc n hi
v F = -k(l0 + x)

Hot ng 3 ( pht): Kho st dao ng ca l xo v mt nng lng.


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Khi dao ng, ng nng
III. Kho st dao ng ca l xo
1 2
W

m
v

ca con lc l xo (ng nng


v mt nng lng
2
ca vt) c xc nh bi
1. ng nng ca con lc l xo
biu thc?
1
W mv2
2
2. Th nng ca con lc l xo
1
Wt kx2
1
1
2
- Khi con lc dao ng th
Wt k(l )2 W kx2
2
2
3. C nng ca con lc l xo. S
nng ca con lc c xc
bo ton c nng
nh bi biu thc no?
a. C nng ca con lc l xo l
tng ca ng nng v th nng
Khng
i.
V
ca con lc.
- Xt trng hp khi khng
1
1
c ma st c nng ca con W 1 m 2 A2sin2( t )
W mv2 kx2
2
2
2
lc thay i nh th no?
b. Khi khng c ma st
1 2 2
kA cos ( t )
1
1
2
W kA2 m 2 A const
2
V k = m nn
2
2
- C nng ca con lc t l vi
1
1
W kA2 m 2 A2 const
bnh phng bin dao ng.
2
2
- Khi khng c ma st, c nng
- W t l vi A2.
- C nng ca con lc t l
ca con lc n c bo ton.
nh th no vi A?
IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c
. + Cng thc ca lc ko v tc dng vo vt dao ng iu ho.
+ Cng thc tnh chu k ca con lc l xo.
Gio vin: Nguyn c Ph
10

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
+ Cng thc tnh th nng, ng nng v c nng ca con lc l xo.
+ Vit c phng trnh ng lc hc ca con lc l xo.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
-V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
VI. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

Tit t chon 2:

BI TP V CON LC L XO

I. Mc tiu:
- T phng trnh dao ng iu ho xc nh c: bin , chu k, tn s gc
- Lp c phng trnh dao ng iu ho, phng trnh vn tc, gia tc, t cc gi thuyt ca bi
ton. Ch tm pha ban u da vo iu kin ban u.
- K nng: Gii c cc bi ton n gin v dao ng iu ho.
II. Chun b:
1. Gio vin: mt s bi tp trc nghim v t lun
2. Hc sinh: n li kin thc v dao ng iu ho
III.Tin trnh bi dy :
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c: Nu cu to con lc l xo, cng thc tnh chu k?
Khi con lc dao ng iu ha th ng nng v th nng ca con lc bin
qua li nh th no
3. Bi mi :
Hot ng 1: gii bi tp trc nghim
Hot ng GV
Hot ng H.S
Ni dung
* Cho Hs c ln lt cc cu * HS c tng cu, cng Cu 7 trang 9: C
trc nghim 7,8,9 trang 8,9 suy ngh tho lun a ra
sgk
p n ng
Cu 8 trang 9: A
* T chc hot ng nhm, * Tho lun nhm tm ra kt
tho lun tm ra p n
qu
Cu 9 trang 9: D
*Gi HS trnh by tng cu
* Hs gii thch
* Cho Hs c l cc cu trc
Cu 4 trang 13: D
nghim 4,5,6 trang 13 sgk
* T chc hot ng nhm, * Tho lun nhm tm ra kt Cu 5 trang 13: D
tho lun tm ra p n.
qu
*Cho Hs trnh by tng cu
* Hs gii thch
Cu 6 trang 13: B

Hot ng 1: gii bi tp t lun v dao ng iu ho ca vt nng, con lc l xo


Gii
Bi 1: Mt vt c ko l ch khi * HS tip thu
Phng trnh tng qut: x =
VTCB mt on 6cm th vt dao
Acos(t + )
ng tdo vi tn sgc = (rad)
x = 6cos(t + )
Gio vin: Nguyn c Ph

11

Trng THPT Trn Vn K


Xc nh phng trnh dao ng
ca
con lc vi iu kin ban u:
* c tm tt bi ton
a. lc v t qua VTCB theo chiu dng
b. lc vt qua VTCB theo chiu m
*Hng dn gii:
- Vit phng trnh tng qut ca dao
ng.
- ThayA= 6cm
-Vn dng iu kin banu gii tm ra

* HS tho lu n gii bi ton


Bi 2: Mt l xo c treo thng
ng, u trn ca l xo c gi
chuyn ng u di theo vt
nng c khi lng m = 100g, l
xo c cng k = 25 N/m. Ko vt
ri khi VTCB theo phng thng * HS l
0
ng hng xung mt on 2cm, tip thu
truyn cho n vn tc 10 3 .
(cm/s) theo phng thng ng
l
hng ln. Chn gc tg l lc th
vt, gc to l VTCB, c dng
hng xung.
a. Vit PTD.
b. Xc nh thi im vt i
qua v tr m l xo gin 2 cm
ln th nht.
* Hng dn Hc sinh v
nh lm cu b

- l
0(VTCB)
x

* c tm tt bi ton

* HS tho lu n gii bi ton

Nm hc: 2012 -2013


a. t = 0, x = 0, v>0
x = 6cos =0

v =- 6sin > 0
=0
cos
sin < 0
=> = -/2
V y p.trnh d:x = 6cos(t /2)
cm
b. t = 0, x = 0, v<0
=6
xv == 6cos
- 6 sin < 0
cos = 0
sin > 0
=> =/2
V y p.trnh d: x = 6cos(t +
/2) cm
Gii
a) Ti v tr cn bng O th kl =
mg
l =

mg l0 0,1.10

0,04(m)
k
25

+=

k
25
l 5 10 5
m
0,1

(Rad/s)

0(VTCB))

+ m dao ng iu ho vi phng
trnh
x = Asin (t + )

t=0

x = 2 cm > 0
v = 10

Ta c
>0

(cm/s) <0
Cos

2 = Acos

-10
Sin >0

5
6

= -5.Asin

=>cotan = 1/ 3 = /3(Rad)
A= 4(cm)
Vy PTD: x = 4cos (5t +
(cm)

IV.CNG C: Qua tit bi tp ny chng ta cn nm c


- Phng trnh dao ng iu ho xc nh c: bin , chu k, tn s gc
- Lp c phng trnh dao ng iu ho, phng trnh vn tc, gia tc, t cc gi thuyt ca bi
ton.
- Ch tm pha ban u da vo iu kin ban u.
V.DN D:
- V nh xem li bi tp v xem trc bi mi
- V nh lm bi tp trong sch bi tp

Gio vin: Nguyn c Ph

- l

12

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013

Tit 5 Bi 3:

CON LC N

I. MC TIU
1. Kin thc:
- Nu c cu to ca con lc n.
- Nu c iu kin con lc n dao ng iu ho. Vit c cng thc tnh chu k dao ng
ca con lc n.
- Vit c cng thc tnh th nng v c nng ca con lc n khi < 100 .
- Xc nh c lc ko v tc dng vo con lc n.
- Nu c nhn xt nh tnh v s bin thin ca ng nng v th nng ca con lc khi dao ng.
- Gii c bi tp tng t nh trong bi.
- Nu c ng dng ca con lc n trong vic xc nh gia tc ri t do.
2. K nng:
II. CHUN B
1. Gio vin: Chun b con lc n.
2. Hc sinh: n tp kin thc v phn tch lc.
III. HOT NG DY HC
1. n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
3. Bi mi:
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu th no l con lc n
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- M t cu to ca con lc
- HS tho lun a ra nh
I. Th no l con lc n
n
ngha v con lc n.
1. Con lc n gm vt nh, khi
lng m, treo u ca mt si
dy khng dn, khi lng
khng ng k, di l.

m
- Dao ng qua li v tr dy treo
- Khi ta cho con lc dao ng, c phng thng ng v tr
n s dao ng nh th no?
cn bng.
- Ta hy xt xem dao ng
ca con lc n c phi l
dao ng iu ho?

2. VTCB: dy treo c phng


thng ng.

Hot ng 2 ( pht): Kho st dao ng ca con lc n v mt ng lc hc.


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
II. Kho st dao ng ca con lc
n v mt ng lc hc
1. Chn chiu (+) t phi sang tri,
C
- HS ghi nhn t hnh v,
gc to ti O.
nghin
cu
Sgk
v
cch
+ V tr ca vt c xc nh bi li
>0

chn chiu dng, gc to


gc OCM
hay bi li cong
l u
l .
r
s OM
<0
- Con lcr chu rtc dng ca
+ v s dng khi con lc lch khi
hai lc T
Tr vr P . r
r r VTCB theo chiu dng v ngc
- P.tch P MPt Pn T Pn
li.
s =u
l
r
O khng
rlm thay i tc
2.
Vt
chu
tc
dng
ca
cc
lc
T
uu
r
Pt
+
P
Gio vin: Nguyn c Ph
13

u
r
P

Trng THPT Trn Vn K


- Con lc chu tc dng ca
nhng lc no v phn tch
tc dng ca cc lc n
chuyn ng ca con lc.

- Da vo biu thc ca lc
ko v ni chung con lc
n c dao ng iu ho
khng?
- Xt trng hp li gc
nh sin (rad). Khi
tnh nh th no thng qua
s v l.
- Ta c nhn xt g v lc ko
v trong trng hp ny?
- Trong cng thc mg/l c vai
tr l g?
l

c vai tr g?
g
- Da vo cng thc tnh chu
k ca con lc l xo, tm chu
k dao ng ca con lc n.

Nm hc: 2012 -2013


r
v
ca vt lc hng tm
P.
r r r
gi vt chuyn ng trn
- Phn tch P Pt Pn thnh phn
r
cung trn.
r
Pt l lc ko v c gi tr:
- Thnh phn Pt l lc ko
Pt = -mg.sin
v.
NX: Dao ng ca con lc n ni
chung khng phi l dao ng iu
ho.
- Nu nh th sin (rad), khi
:
- D con lc chu tc dng
s
ca lc ko v, tuy nhin ni
Pt mg mg
l
chung Pt khng t l vi
Vy, khi dao ng nh (sin
nn ni chung l khng.
(rad)), con lc n dao ng iu ho
vi chu k:
s
s = l
l
l
T 2
- Lc ko v t l vi s (Pt =
g
- k.s) dao ng ca con
lc n c xem l dao
ng iu ho.
- C vai tr l k.
l
m
c vai tr
g
k

T 2

m
l
2
k
g

Hot ng 3 ( pht): Kho st dao ng ca con lc n v mt nng lng.


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Trong qu trnh dao ng,
- HS tho lun t a ra
III. Kho st dao ng ca con
nng lng ca con lc n
c: ng nng v th nng
lc n v mt nng lng
c th c nhng dng no? trng trng.
1. ng nng ca con lc
- ng nng ca con lc l
- HS vn dng kin thc c
1
W mv2
ng nng ca vt c xc
hon thnh cc yu cu.
2
nh nh th no?
2. Th nng (chn mc th nng
l VTCB)
- Trong qu trnh dao ng
1
Wt = mgl2 ;
mi quan h gia W v Wt
2
nh th no?
- Bin i qua li v nu b qua
- Cng thc bn ng vi
trng hp nh.

mi ma st th c nng c bo
ton.

Hot ng 4 ( pht): Tm hiu cc ng dng ca con lc n.


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- Y/c HS c cc ng dng
- HS nghin cu Sgk v t
ca con lc n.
nu cc ng dng ca con lc
n.
Gio vin: Nguyn c Ph

3. Nu b qua mi ma st, c
nng ca con lc n c bo
ton.
1
2
W = mgl 0 (vi 100,
2
trong v 0 tnh ra rad).

Kin thc c bn
IV. ng dng: Xc nh gia tc
ri t do
- o gia tc ri t do
14

Trng THPT Trn Vn K


- Hy trnh by cch xc nh
gia tc ri t do?

Nm hc: 2012 -2013


+ o chiu di l ca con lc.
4 2l
g 2
+ o thi gian ca s dao ng
T
ton phn tm T.
4 2l
+ Tnh g theo: g 2
T
IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c
- Cu to ca con lc n.
- Nu c iu kin con lc n dao ng iu ho.Vit c cng thc tnh chu k dao ng
ca con lc n.
- Vit c cng thc tnh th nng v c nng ca con lc n.
- Xc nh c lc ko v tc dng vo con lc n.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
-V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

Tit 6 :
BI TP
I. MC TIU
- Tnh c chu k, tn s, tn s gc ca con lc n, th nng, c nng ca con lc n dao ng
iu ha.
- Tr li c cc cu hi trc nghim v gii c cc bi tp v con lc n tng t nh trong
sgk v sbt.
II. CHUN B
1. Gio vin: Xem k cc bi tp trong sgk, sbt. Chun b thm mt s bi tp trc nghim v t lun.
2. Hc sinh: n li cc kin thc v con lc n.
III. TIN TRNH DY HC
Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt nhng kin thc lin quan n cc bi tp cn gii.
+ Phng trnh dao ng iu ha ca con lc n: s = S 0cos(t + ) hay = 0cos(t + ) vi s =
l; S0 = l0.
l
1
g
g
+ Tn s gc, chu k, tn s ca con lc n: =
; T = 2
;f=
.
g
2 l
l
1
+ ng nng, th nng v c nng ca con lc n: W = mv2;
2
1
1
2
+ Th nng v c nng ca con lc n dao ng iu ha: W t = mgl2 ; W = mgl 0 (vi
2
2
100, trong v 0 tnh ra rad).
Hot ng 2 (10 pht): Gii cc cu hi trc nghim.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Ni dung c bn
Yu cu hs gii thch ti sao chn Gii thch la chn.
Cu 4 trang 17: D
D.
Gii thch la chn.
Cu 5 trang 17: D
Yu cu hs gii thch ti sao chn Gii thch la chn.
Cu 6 trang 17: C
D.
Gii thch la chn.
Cu 3.4: B.
Yu cu hs gii thch ti sao chn Gii thch la chn.
Cu 3.5: D.
C.
Gio vin: Nguyn c Ph
15

Trng THPT Trn Vn K


Yu cu hs gii thch ti sao chn
B.
Yu cu hs gii thch ti sao chn
D.
Hot ng 3 (25 pht): Gii cc bi tp t lun.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Yu cu hc sinh tnh chu
k dao ng ca con lc.
Yu cu hc sinh nu cng
thc v tnh s ln dao
ng ton phn thc hin
c trong thi gian t = 5
pht.

Tnh chu k dao ng ca


con lc.
Nu cng thc v tnh s
ln dao ng ton phn thc
hin c trong thi gian t
= 5 pht.

Nm hc: 2012 -2013

Ni dung c bn
Bi 7 trang 17
l
2
20
Ta c: T = 2
= 2.3,14.
=
g
9,8
7
(s).
S ln dao ng ton phn thc hin
t
c trong thi gian t: N =
= 105
T
(ln).

Bi 3.8
Yu cu hc sinh tnh chu Tnh chu k dao ng ca a) Chu k dao ng ca con lc
k dao ng ca con lc.
con lc.
l
1,2
T = 2
= 2.3,14.
= 2,2 (s)
g
9,8
Yu cu hc sinh vit
Vit dng phng trnh b) Phng trnh dao ng ca con lc
9,8
g
dng phng trnh dao dao ng.
Ta c: =
=
= 2,86 (rad/s)
ng.
Tnh .
1,2
l
Yu cu hc sinh tnh , Tnh S0.
S0 = l0 = 1,2.0,174 = 0,2 (m)
S0 v ri vit phng Tnh .
Khi t = 0 th s = S0 v v = 0
trnh dao ng ca con lc
cos = 1 = cos0 = 0
n.
Vit phng trnh dao Vy: s = 0,2cos2,86t (m).
ng.
c) Khi qua v tr cn bng
v = vmax = S0 = 2,86.0,2 = 0,572 (m/s).
Tnh v.
a = - 2x = - 2,862.0 = 0
Yu cu hc sinh tnh vn Tnh a.
tc v gia tc khi vt qua v
tr cn bng.
IV. RT KINH NGHIM TIT DY

T chon tit 3 : BI TP V CON LC N


I. MC TIU
Rn luyn k nng gii cc bi tp vit phng trnh dao ng iu ha, dao ng ca con lc l xo,
con lc n.
II. CHUN B
* Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii.
* Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n bi tp vit phng trnh dao ng.
III. TIN TRNH DY HC
Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc.

Gio vin: Nguyn c Ph

16

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013


k
+ Phng trnh dao ng ca con lc l xo: x = Acos(t + ). Trong : =
; con lc l xo treo
m
thng ng:

0; ly nghim "+" khi

g
;A=
l0

x0
a2 v2
v0
=
;
cos
=
; (ly nghim "-" khi v0 >
x

A
4 2

v0 < 0); vi x0 v v0 l li v vn tc ti thi im t = 0.

k
=
m

2
0

+ Phng trnh dao ng ca con lc n: s = S0cos(t + ). Trong : =

g
; S0 =
l

v =

s2

s
a2 v2
;
cos
=
; (ly nghim "-" khi v > 0; ly nghim "+" khi v < 0); vi s = l ( tnh ra

S0
4 2
rad) l li di; v l vn tc ti thi im t = 0.
+ Phng trnh dao ng ca con lc n vit di dng li gc: = 0cos(t + ); vi s = l; S0 =
0l.
Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc
Ni dung c bn
sinh
1. Mt con lc l xo gm vt nng
k
1. Ta c: =
= 10 rad/s;
khi lng m = 400 g, l xo khi Tm tt bi ton.
m
lng khng ng k, c cng Tnh tn s gc .
2
2
k = 40 N/m. Ko vt nng ra cch Tnh bin dao ng A = x 2 v0 4 2 0 = 4 (cm);
0
v tr cn bng
4 cm v th nh. A.
2
10 2
Chn chiu dng cng chiu vi
x
4
cos = 0 = 1 = cos0 = 0.
chiu ko, gc thi gian lc th
A 4
vt. Vit phng trnh dao ng Tnh pha ban u .
Vy x = 4cos20t (cm).
ca vt nng.
Vit phng trnh dao
t
2. Ta c: T =
= 0,314 s;
ng.
N
Tm tt bi ton.
2
2
2. Mt cht im dao ng iu
v0
2
=
= 20 rad/s; A = x0
ha trn trc Ox. Trong thi gian Tnh tn s gc .
T

31,4 s cht im thc hin c Tnh bin dao ng
x
1

100 dao ng ton phn. Gc thi A.


= 4 cm; cos = 0 = = cos( );
A 2
3
gian l lc cht im i qua v tr

c li 2 cm theo chiu m vi
v v < 0 = .
Tnh pha ban u .
3
tc l 40 3 cm/s. Ly = 3,14.

Vit phng trnh dao ng ca


Vy: x = 4cos(20t + ) (cm).
3
cht im.
Vit phng trnh dao 3. Ta c: = g = 2,5 rad/s;
l
ng.
0
0 = 9 = 0,157 rad;
3. Mt con lc n c chiu di Tm tt bi ton.
0

l = 16 cm. Ko con lc lch khi v Tnh tn s gc .


cos =
= - 1 = cos
0
0
0
tr cn bng mt gc 9 ri th nh. Tnh bin dao ng
= .
B qua mi ma st, ly g = 10 .
0
2
2
Vy: = 0,157cos(2,5 + )
m/s , = 10. Chn gc thi gian
Tnh pha ban u .
(rad).
lc th vt, chiu dng cng
Vit phng trnh dao
chiu vi chiu chuyn ng ban
ng.
u ca vt. Vit phng trnh dao
ng theo li gc tnh ra rad.
Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi Nu phng php gii cc bi tp va gii.
tp vit phng trnh dao ng.
Gio vin: Nguyn c Ph

17

Trng THPT Trn Vn K


Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh
lm.
IV. RT KINH NGHIM TIT DY

Gio vin: Nguyn c Ph

Nm hc: 2012 -2013


Ghi cc bi tp v nh.

18

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 7 Bi 4: DAO NG TT DN. DAO NG CNG BC
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Nu c nhng c im ca dao ng tt dn, dao ng duy tr, dao ng cng bc, s cng
hng.
- Nu c iu kin hin tng cng hng xy ra.
- Nu c mt vi v d v tm quan trng ca hin tng cng hng.
- Gii thch c nguyn nhn ca dao ng tt dn.
- V v gii thch c ng cong cng hng.
- Vn dng c iu kin cng hng gii thch mt s hin tng vt l lin quan v gii
bi tp tng t nh trong bi.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin: Chun b mt s v d v dao ng cng bc v hin tng cng hng c li, c hi.
1
2. Hc sinh: n tp v c nng ca con lc: W m 2 A2 .
2
III. HOT NG DY HC
1. n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
-Nu cu to ca con lc n.
- Nu iu kin con lc n dao ng iu ho. Vit c cng thc tnh chu k dao ng ca
con lc n.
3. Bi mi:
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu v dao ng tt dn.
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Khi khng c ma st tn s dao - HS nu cng thc.
- Khi khng c ma st con lc
ng ca con lc?
dao ng iu ho vi tn s
- Tn s ny ph thuc nhng g? - Ph thuc vo cc c tnh
ring (f0). Gi l tn s ring v
ca con lc.
n ch pthuc vo cc c tnh
tn s ring.
ca con lc.
I. Dao ng tt dn
- Xt con lc l xo dao ng trong - Bin dao ng gim dn
1. Th no l dao ng tt dn

n
mt
lc
no

th
thc t ta c nhn xt g v dao
- Dao ng c bin gim
dng li.
ng ca n?
dn theo thi gian.
- HS nghin cu Sgk v tho
- Ta gi nhng dao ng nh th
lun a ra nhn xt.
l dao ng tt dn nh th
2. Gii thch
no l dao ng tt dn?
- Do lc cn ca mi trng.
- Ti sao dao ng ca con lc li - Do chu lc cn khng kh
(lc ma st) W gim dn
tt dn?
3. ng dng (Sgk)
(c nhit).
- Hy nu mt vi ng dng ca
dao ng tt dn? (thit b ng
- HS nu ng dng.
ca t ng, gim xc t )
Hot ng 2 ( pht): Tm hiu v dao ng duy tr
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- Thc t dao ng ca con lc tt - Sau mi chu k cung cp
dn lm th no duy tr dao cho n phn nng lng
ng (A khng i m khng lm ng bng phn nng lng
tiu hao do ma st.
thay i T)
- Dao ng ca con lc c duy
tr nh cung cp phn nng lng
b mt t bn ngoi, nhng dao
ng c duy tr theo cch nh
Gio vin: Nguyn c Ph

Kin thc c bn
II. Dao ng duy tr
1. Dao ng c duy tr bng
cch gi cho bin khng i
m khng lm thay i chu k
dao ng ring gi l dao ng
duy tr.
2. Dao ng ca con lc ng
19

Trng THPT Trn Vn K


vy gi l dao ng duy tr.
- Minh ho v dao ng duy tr
ca con lc ng h.

- HS ghi nhn dao ng duy


tr ca con lc ng h.

Hot ng 3 ( pht): Tm hiu v dao ng cng bc


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- Ngoi cch lm cho h dao
- HS ghi nhn dao ng
cng bc.
ng khng tt dn tc dng
mt ngoi lc cng bc tun
hon, lc ny cung cp nng
lng cho h b li phn nng
lng mt mt do ma st Dao
- Dao ng ca xe t ch
ng ca h gi l dao ng
tm dng m khng tt
cng bc.
my
- Hy nu mt s v d v dao
ng cng bc?
- HS nghin cu Sgk v tho
- Y/c HS nghin cu Sgk v cho
lun v cc t im ca dao
bit cc c im ca dao ng
ng cng bc.
cng bc.

Hot ng 4 ( pht): Tm hiu v hin tng cng hng


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- Trong dao ng cng bc khi
- HS ghi nhn hin tng
fcb cng gn fo th A cng ln. c cng hng.
bit, khi fcb = f0 A ln nht
gi l hin tng cng hng.
- A cng ln khi lc cn mi
- Da trn th Hnh 4.4 cho
bit nhn xt v mi quan h gia trng cng nh.
A v lc cn ca mi trng.

Nm hc: 2012 -2013


h l dao ng duy tr.

Kin thc c bn
III. Dao ng cng bc
1. Th no l dao ng cng
bc
- Dao ng chu tc dng ca
mt ngoi lc cng bc tun
hon gi l dao ng cng bc.
2. V d (Sgk)
3. c im
- Dao ng cng bc c A
khng i v c f = fcb.
- A ca dao ng cng bc
khng ch ph thuc vo Acb m
cn ph thuc vo chnh lch
gia fcb v fo. Khi fcb cng gn fo
th A cng ln.

Kin thc c bn
IV. Hin tng cng hng
1. nh ngha
- Hin tng bin dao ng
cng bc tng n gi tr cc i
khi tn s f ca lc cng bc
tin n bng tn s ring f0 ca
h dao ng gi l hin tng
cng hng.
- iu kin fcb = f0
2. Gii thch (Sgk)

- HS nghin cu Sgk: Lc
h c cung cp nng
lng mt cch nhp nhng
ng lc A tng dn ln,
3. Tm quan trng ca hin tng
A cc i khi tc tiu
cng hng
hao nng lng do ma st
+ Cng hng c hi: h dao
bng tc cung cp nng
ng nh to nh, cu, b my,
- Y/c HS nghin cu Sgk tm
lng cho h.
khung xe
hiu tm quan trng ca hin
- HS nghin cu Sgk v tr
tng cng hng.
li cc cu hi.
+ Cng hng c li: hp n ca
+ Cng hng c hi: h
cc n ghita, vilon
+ Khi no hin tng cng hng dao ng nh to nh, cu,
c hi (c li)?
b my, khung xe
+ Cng hng c li: hp
n ca cc n ghita,
vilon
IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c
- Nu c nhng c im ca dao ng tt dn, dao ng duy tr, dao ng cng bc, s cng
hng.
- Nu c iu kin hin tng cng hng xy ra.
- Gii thch c nguyn nhn ca dao ng tt dn.
V.DN D:
Gio vin: Nguyn c Ph
20
- Ti sao khi fcb = f0 th A cc i?

Trng THPT Trn Vn K


- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM

Nm hc: 2012 -2013

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

T chn tit 4: DAO NG TT DN DAO NG CNG BC - CNG HNG


A - H THNG KIN THC C BN
a.
Dao ng tt dn
- Dao ng tt dn c bin gim dn theo thi gian.
- Nguyn nhn lm tt dn dao ng l do lc ma st ca mi trng sinh cng m lm gim
c nng ca vt v lm gim bin .
b) Dao ng duy tr: D.ng duy tr bng cch gi cho bin khng i, cung cp thm
nng lng cho d.ng tt dn b s tiu hao v ma st m khng lm thay i chu k ring
ca n, gi l dao ng duy tr.
c) Dao ng cng bc: Dao ng cng bc l dao ng chu tc dng ca ngoi lc
cng bc tun hon theo thi gian: F = F 0 cos t. Dao ng cng bc l dao ng iu ha
c tn s bng tn s ca ngoi lc, bin dao ng khng i t l thun vi bin ca
ngoi lc v ph thuc chnh lch gia tn s ca ngoi lc v tn s ring ca h.
d. Hin tng cng hng
Hin tng cng hng l hin tng bin dao ng cng bc tng dn ln n gi tr cc
i khi tn s f ca lc cng bc bng tn s ring f0 ca h dao ng.
* iu kin cng hng: f = f0 (hay 0 = ).
II. CU HI V BI TP TRC NGHIM
CH 4: DAO NG TT DN-DAO NG CNG BC-S CNG HNG
1.75.Khi xy ra hin tng cng hng c th vt tip tc dao ng
A. vi tn s bng tn s dao ng ring.
B. vi tn s nh hn tn s dao ng
ring.
C. vi tn s ln hn tn s dao ng ring.
D. m khng chu ngoi lc tc dng.
1.76. Khi ni v vt dao ng cng bc (giai on n nh), pht biu no sau y ng?
A. Bin ca dao ng cng bc lun bng bin ca ngoi lc tun hon tc dng ln
vt.
B. Chu k ca dao ng cng bc lun bng chu k dao ng ring ca vt.
C. Bin ca dao ng cng bc ch ph thuc vo tn s ca ngoi lc tc dng ln vt.
D. Chu k ca dao ng cng bc bng chu k ca ngoi lc tun hon tc dng ln vt.
1.77. Nhn nh no sau y sai khi ni v dao ng c hc tt dn?
A. Trong dao ng tt dn, c nng gim dn theo thi gian.
B. Lc ma st cng ln th dao ng tt cng nhanh.
C. Dao ng tt dn l dao ng c bin gim dn theo thi gian.
D. Dao ng tt dn c ng nng gim dn cn th nng bin thin iu ha.
1.78 Trong dao ng ca con lc l xo, nhn xt no sau y l sai?
A. Tn s dao ng ring ch ph thuc vo c tnh ca h dao ng.
B. Lc cn ca mi trng l nguyn nhn lm cho dao ng tt dn.
C. Bin dao ng cng bc ch ph thuc vo bin ca ngoi lc tun hon.
D. Tn s dao ng cng bc bng tn s ca ngoi lc tun hon.
Gio vin: Nguyn c Ph
21

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
1.79. Hin tng cng hng xy ra khi ca ngoi lc cng bc bngring ca
h dao ng. Chn yu t no di y in vo ch trng ging nhau ca cu trn cho trn .
A. tn s.
B. bin .
C. bin v tn s.
D. cng .
1.80. Mt con lc c chiu di 0,3m c treo vo trn ca mt toa xe la. Con lc b kch
ng mi khi bnh xe ca toa gp ch ni ca cc on ray. Bit khong cch gia hai mi ni
ray l 12,5m v gia tc trng trng 9,8m/s 2. Bin ca con lc n ny ln nht khi on
tu chuyn ng thng u vi tc xp x
A. 41 km/h.
B. 60 km/h.
C. 11,5 km/h.
D. 12,5 km/h.

Gio vin: Nguyn c Ph

22

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 8 Bi 5 : TNG HP HAI DAO NG IU HO CNG PHNG, CNG TN S.
PHNG PHP GIN FRE-NEN
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Biu din c phng trnh ca dao ng iu ho bng mt vect quay.
- Vn dng c phng php gin Fre-nen tm phng trnh ca dao ng tng hp ca hai
dao ng iu ho cng phng, cng tn s.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin: Cc hnh v 5.1, 5.2 Sgk.
2. Hc sinh: n tp kin thc v hnh chiu ca mt vect xung hai trc to .
III. HOT NG DY HC
1. n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
3 Bi mi
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu v vect quay
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- bi 1, khi im M chuyn
- Phng trnh ca hnh chiu
I. Vect quay
ng trn u
th
hnh
chiu
ca
ca
vect
quay
ln
trc
x:
- Dao ng iu ho
uuuuu
r
x = Acos(t + )
x = Acos(t + ) c biu
vect v tr OM ln trc Ox nh
uuuuu
r
th no?
din bng vect quay OM c:
- Cch biu din phng trnh
+ Gc: ti O.
M
dao ng iu ho bng mt
+
di
OM = A.
uuuuu
r
vect quay c v ti thi im
+ (OM ,Ox)
ban u.
(Chn chiu dng l chiu

dng ca ng trn lng


M
+
3
gic).
x
O

x
O
- Y/c HS hon thnh C1
Hot ng 2 ( pht): Tm hiu phng php gin Fre-nen
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Gi s cn tm li ca dao
II. Phng php gin Freng tng hp ca hai dao ng
nen
iu ho cng phng cng tn
1. t vn
s:
- Xt hai dao ng iu ho cng
phng, cng tn s:
x1 = A1cos(t + 1)
- Li ca dao ng tng hp
x1 = A1cos(t + 1)
x2 = A2cos(t + 2)
c
th
tnh
bng:
x
=
x
1 + x2
x2 = A2cos(t + 2)
C nhng cch no tm x?
- Li ca dao ng tng hp:
- Tm x bng phng php ny
x = x 1 + x2
c c im n d dng khi A1 =
2. Phng php gin Fre-nen
A2 hoc ri vo mt s dng c
a.
bit Thng dng phng
y
- HS lm vic theo nhm va
php khc thun tin hn.
M
nghin cu Sgk.
uuuu
r
- Y/c HS nghin cu Sgk v
+ V hai vect quay OM 1 v
M1
trnh by phng php gin
uuuu
r
y1
A
biu
din
hai
dao
ng.
Fre-nen
OM 2
A
+ V vect
y2 1
M2
uuuu
r quay:
uuuu
r uuuu
r

A2
OM

OM
1 OM 2

uuuu
r
uuuu
r
- V OM 1 v OM 2 c cng
x
x2
O
x
1
1

Gio vin: Nguyn c Ph

23

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013


nn khng b bin dng.

- Hnh bnh hnh OM1u


MM
uuu
r 2 b
bin dng khng khi OM 1 v
uuuu
r
OM 2 quay?

uuuu
r
Vect OM cng l mt vect
quay vi tc gc quanh O.
- Ta u
c
uuu
rnhn xt
uuuu
rg v uhnh
uuu
r chiu
ca OM vi OM 1 v OM 2 ln
trc Ox?
T cho php ta ni ln
iu g?

OM = OM1 + OM2

uuuu
r
OM biu din phng trnh
dao ng iu ho tng hp:
x = Acos(t + )
- L mt dao ng iu ho,
cng phng, cng tn s vi
hai dao ng .
- HS hot ng theo nhm v
ln bng trnh by kt qu ca
mnh.

uuuu
r
- Vect OM l mt vect quay
vi tc gc quanh O.
- Mc
uuuu
rkhc: OM = OM1 + OM2
OM biu din phng trnh
dao ng iu ho tng hp:
x = Acos(t + )
Nhn xt: (Sgk)
b. Bin v pha ban u ca
dao ng tng hp:
A2 A12 A22 2A1A2cos(2 1)
tan

A1sin1 A2sin2

A1cos1 A2cos2

- Nhn xt g v dao ng tng


hp x vi cc dao ng thnh
phn x1, x2?
- Y/c HS da vo gin xc
nh A v , da vo A1, A2, 1
v 2.
Hot ng 3 ( pht): Tm hiu nh hng ca lch pha n dao ng tng hp
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- T cng thc bin dao ng - HS ghi nhn v cng tm hiu 3. nh hng ca lch pha
tng hp A c ph thuc vo nh hng ca lch pha.
- Nu cc dao ng thnh phn
lch pha ca cc dao ng thnh = 1 - 1 = 2n
cng pha
phn.
= 1 - 1 = 2n
(n = 0, 1, 2, )
- Cc dao ng thnh phn cng - Ln nht.
(n = 0, 1, 2, )
pha 1 - 1 bng bao nhiu?
A = A1 + A2
- Bin dao ng tng hp c
- Nu cc dao ng thnh phn
= 1 - 1 = (2n + 1)
gi tr nh th no?
ngc pha
(n = 0, 1, 2, )
- Tng t cho trng hp
= 1 - 1 = (2n + 1)
- Nh nht.
ngc pha?
(n = 0, 1, 2, )
- C gi tr trung gian
|A1 - A2| < A < A1 + A2
A = |A1 - A2|
- Trong cc trng hp khc A
c gi tr nh th no?
Hot ng 4 ( pht): Vn dng
Hot ng ca GV
- Hng dn HS lm bi tp v
d Sgk.

uuuuu
r

(OM,Ox) bng bao nhiu?

Gio vin: Nguyn c Ph

Hot ng ca HS
Kin thc c bn
uuuu
r
4. V d
+ V hai vect quay OM1 v
uuuu
r
OM 2 biu din 2 dao ng thnh x1 4cos(10 t ) (cm)
3
phn thi im
ban
uuuu
r u.
x1 2cos(10 t ) (cm)
+ Vect tng OM biu din
cho dao ng tng hp
y
x = Acos(t + )
uuuuu
r
M1
M
Vi A = OM v (OM ,Ox)
- V MM2 = (1/2)OM2 nn
OM2M l na u OM

M2
nm trn trc Ox = /2
3
x
O
A = OM = 2 3 cm
24

Trng THPT Trn Vn K


(C th: OM2 = M2M2 M2O2)

Nm hc: 2012 -2013


- Phng trnh dao ng tng
hp

x 2 3cos(10 t ) (cm)
2

IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c


- Nhng c im ca dao ng tt dn, dao ng duy tr, dao ng cng bc, s cng hng.
- Nu c iu kin hin tng cng hng xy ra.
- Gii thch c nguyn nhn ca dao ng tt dn.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Tit 9:

BI TP

I. Mc tiu:
- Vn dng kin thc dao ng iu ho, tng hp hai dao ng.
- K nng: Gii c cc bi ton n gin v dao ng iu ho, tng hp cc dao ng cng
phng cng tn s.
II. Chun b:
1. Gio vin: mt s bi tp trc nghim v t lun
2. Hc sinh: n li kin thc v dao ng iu ho
III.Tin trnh bi dy :
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:
a. Hy bin din dao ng iu ho x = 4cos(5t + /6) cm
b. Nu ni dung phng php Gin Fre-nen
c. lm bi 6/25
3. Bi mi :
Hot ng 1: Gii mt s cu hi trc nghim
Hot ng GV
Hot ng H.S
Ni dung
* Cho Hs c ln lt cc cu * HS c tng cu, cng suy Cu 4 trang 17: D
trc nghim 4,5,6 trang 17 sgk ngh tho lun a ra p n ng
* T chc hot ng nhm, * Tho lun nhm tm ra kt qu
Cu 5 trang 17: D
tho lun tm ra p n
*Gi HS trnh by tng cu
* Hs gii thch
Cu 6 trang 17: C
* Cho Hs c l cc cu trc
Cu 6 trang 21: D
nghim 6, 7 trang 21 sgk v * c
Cu 7 trang 21: B
4,5 trang 25
* T chc hot ng nhm, * Tho lun tm ra kt qu
Cu 4 trang 25: D
tho lun tm ra p n.
*Cho Hs trnh by tng cu
* Hs gii thch
Cu 5 trang 25: B
Hot ng 2: Gii mt s bi tp t lun v tng hp dao ng
* GV cho hs oc , tm tt
* Hng dn hs gii bi ton.

* HS c , tm tt
* nghe hng dn v lm

- Vit phng trnh ca x1 v - Vit phng trnh x1, x2


x2.
- Vit phng tnh tng hp x
- Vit phng trnh tng qut:
Gio vin: Nguyn c Ph

Gii:
Phng trnh dao ng x1 v x2

3
x1 =
cos(5t + ) cm
2
2
5
x2 = 3 cos(5t +
) cm
6
Phng trnh tng hp: x = x1 +
25

Trng THPT Trn Vn K


x = Acos(5t + ).
- p dng cng thc tnh A,
- Tm bin A, pha dao ban
u tng hp

Nm hc: 2012 -2013


x2
x = Acos(5t + ).
Trong :

A= A12 + A 22 +2A1A 2 cos( 2 -1 ) =2,


3cm

* Kt lun

tg

A1 sin 1 A 2 sin 2
1310 0,73(rad)
A1 cos 1 A 2 cos 2

Vy: x = 2,3cos(5t + 0,73 ).


* Hs chp c tm tt
Gii
Bi tp thm: Cho hai dao * Vn dng phng php gii a. phng trnh tng hp:
ng cng phng, cng tn gii bi ton
x = x1 + x2= Acos(100t+).
s:
uuuu
r
x1 4cos100 t (cm)
x
bin
din
1
OM
1:
x2 4cos(100 t ) (cm)
u
u
u
u
r
2
OM 1 A1 4cm

Vit phng trnh dao ng


uuuu
r
*
Hs
bin
din
x
OM
1
tng hp ca hai dao ng
1 , Ox 0
bng cch:
uuuu
r
* bin dim x2
a.dng gin vect
x2
bin
din
OM 2 :
b. Bin i lng gic
uuuu
r

OM
2 A2 4cm
* Hng dn Hs gii bi ton:

- Biu din x1
u
r

uuu
- Bin din x2
OM 2 , Ox ( rad )

2
* Hs nu gi tr ca bin v
pha ban u tng hp
y

M2

* vn dng ton gii


* v nh gii cu

- T gin ly cc gi tr ca
bin v pha ban u tng
hp
* Hs v nh gii bi ton vn
dng lng gic

A2

O
A1
T gin ta c:

x
M1

A A12 A22 4 2cm

rad
4

Vy x = 4 2 cos(100t+

).
4

IV.CNG C: Qua tit bi tp ny chng ta cn nm c


- Bi ton tng hp dao ng bng 3 cch: vn dng cng thc, dung gin Fre-nen, dng bin i
lng gic.
V.DN D:
- V nh xem li bi tp v xem trc bi mi
- V nh lm bi tp trong sch bi tp

Gio vin: Nguyn c Ph

26

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013

T chn Tit 5: GII BI TON TNG HP DAO NG BNG GIN FRENEN


I. MC TIU
Rn luyn k nng gii cc bi tp tng hp cc dao ng iu ha cng phng cng tn s bng
gin vc t.
II. CHUN B
* Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii.
* Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n phng php gin Fre-nen.
III. TIN TRNH DY HC
Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc.
+ Mi dao ng iu ha c biu din bng mt vc t quay. Vc t ny c gc ti gc ta ca
trc Ox, c di bng bin dao ng A, hp vi trc Ox mt gc ban u v quay u quanh O
theo chiu ngc chiu kim ng h vi tc gc .
+ Phng php gin Fre-nen dng tng hp hai dao ng iu ha cng

phng, cng tn s: Ln lt v hai vc t quay A1 v A2 biu din hai


phng trnh dao ng thnh phn. Sau v vc t tng hp ca hai vc t

trn. Vc t tng A = A1 + A2 l vc t quay biu din phng trnh ca dao


ng tng hp.
Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Ni dung c bn
1. Dao ng ca mt cht im c
1. Hai dao ng thnh phn cng
khi lng 100 g l tng hp ca V gin vc t.
pha nn: A = A1 + A2 = 15 cm = 0,15
hai dao ng iu ha cng Tnh bin dao ng m.
phng, c phng trnh li ln tng hp.
1
C
nng:
W
=
m2A2 =
lt l x1 = 5cos10t v x2 = Tnh c nng.
2
10cos10t (x1 v x2 tnh bng cm, t
0,1125 J.
tnh bng s). Mc th nng v tr
cn bng. Tnh c nng ca cht
im.
V gin vc t.
2. Mt vt tham gia ng thi hai Tnh bin dao ng 2. Hai dao ng thnh phn ngc
dao ng iu ha cng phng, tng hp.
pha nn: A = |A1 - A2| = 4 cm.
cng tn s vi cc phng trnh Tnh vn tc cc i v Vn tc cc i: vmax = A = 80
li ln lt l x1 = 3cos(20t + gia tc cc i.
cm/s = 0,8 m/s.

Gia tc cc i:
) (cm);
4
amax = 2A = 1600 cm/s2 = 16 m/s2.
5
x2 = 7cos(20t +
) (cm).
4
Tnh vn tc cc i v gia tc
V gin vc t.
cc i ca vt.
3. Mt vt c khi lng 200 g
3. Gin vc
tham gia ng thi ba dao ng
t:
iu ha cng phng vi cc
phng trnh: x1 = 5cos5t (cm);

x2 = 3cos(5t + ) (cm) v x3 = Xc nh bin dao Da vo gin vc t ta thy:


2
ng tng hp.
2
2

Xc nh pha ban u A = A1 ( A2 A3 ) = 5 2 cm;


8cos(5t - ) (cm). Vit phng
A2 A3
ca dao ng tng hp.

2
tan
=
=
tan().
Vit phng trnh dao
A1
trnh dao ng tng hp ca vt.
4
ng.
Vy: x = x1 + x2 + x3

= 5 2 cos(5t ) (cm).
4

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh.


Gio vin: Nguyn c Ph

27

Trng THPT Trn Vn K


Hot ng ca gio vin
Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi
tp lin quan n tng hp dao ng bng gin
vc t.
Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh
lm.
IV. RT KINH NGHIM TIT DY

Gio vin: Nguyn c Ph

Nm hc: 2012 -2013


Hot ng ca hc sinh
Nu phng php gii cc bi tp va gii.
Ghi cc bi tp v nh.

28

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 10 + 11 Bi 6: Thc hnh:
KHO ST THC NGHIM CC NH LUT DAO NG CA CON LC N
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Bit dng phng php thc nghim xc nh s ph thuc ca chu k dao ng T ca con lc n
ph thuc vo khi lng m ca con lc v chiu di con lc nh th no.
- Pht biu c nh lut v khi lng ca con lc n dao ng nh ( 100) v nh lut v chiu
di ca con lc n.
- T thc nghim, xc nh c cng thc v chu k dao ng ca con lc n.
- ng dng tnh gia tc trng trng ti ni lm th nghim.
2. V k nng:
- La chn cc con lc thch hp tin hnh th nghim.
- La chn cc ng h o thi gian v d tnh s ln dao ng ton phn cn thc hin xc nh
chu k ca con lc n vi sai s t i t 2% n 4%.
- Bit da vo kt qu o, x l s liu rt ra kt lun.
- V c th T = f(l) v T2 = f(l).
- Thnh tho cc thao tc thc hnh.
II. CHUN B
1. Gio vin: Chun b cho mi nhm hc sinh ( 4 6 nhm):
- B qu cn c c mc treo 50 g.
- ng h bm giy hin s, c chia nh nht n 0,01s.
2. Hc sinh:
- c trc bi thc hnh.
- Tr li cc cu hi cui bi.
- K trc nh bng 6.2 (sgk-27).
- Chun b sn hai t giy li v th.
- Chun b trc bn bo co thc hnh theo mu trong SGK.
III. TIN TRNH DY HC
1. Kim tra s s:
2. Kim tra bi c (kim tra s chun b ca hc sinh).
3. Bi mi:
Tr gip ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Hot ng 1. Kho st nh hng ca khi lng con lc m i vi chu k T
* GV yu cu hc sinh tr li cc cu hi:
- Cn thc hnh vi con lc n c chiu di nh th no
trong cc ln o ?
- S dng cc qu nng nh th no ?
- Tin hnh o nh th no ? S dao ng ton phn m
con lc cn dao ng ?
* GV cho cc nhm trng nhn dng c th nghim.
Ch : Khi thay i qu nng vn phi gi nguyn chiu
di ca dy treo.

* HS tr li cc cu hi gio vin nu
ra.
- D nguyn chiu di con lc n.
- Thay i qu nng (50 g, 100 g, 150 g)
- Cn thc hin 10 dao ng ton phn.
* HS tin hnh o v hon thnh bng
6.2, rt ra kt lun: Chu k T l mt hng
s, chng t n khng ph thuc vo khi
lng .

Hot ng 2. Kho st nh hng ca chiu di con lc l i vi chu k T


* GV hi:

* HS tr li cc cu hi m gio vin yu

- Cn thc hnh con lc n c chiu di nh th no

cu.

trong cc ln o ?

- Thay i chiu di.

Gio vin: Nguyn c Ph

29

Trng THPT Trn Vn K


- C th o chu k con lc n c chiu di l < 10 cm

Nm hc: 2012 -2013


- Khng. V khi kh to ra dao ng

c khng ? Ti sao ?

vi bin nh; v chu k T kh o.

* GV yu cu cc nhm thc hnh theo cc bc.

* Cc nhm nhn nhim v: Nhm

- Hy tnh bnh phng cc chu k T12, T22, T32 v cc t

trng phn cng cng vic cho cc


thnh vin trong nhm.

T12 T22 T32


, ,
s:
.
l1 l2 l3

Tin hnh o v hon thin bng 6.3 SGK


- V th T = f(l) thy T khng t l

- Hy v th biu din s ph thuc ca T vo l ca

vi l

con lc n v rt ra nhn xt.

- V th T2 = f(l) thy T2 t l vi l.

- Hy v th biu din s ph thuc ca T vo l ca

- Rt ra kt lun: Chu k T ca con lc

con lc n v rt ra nhn xt.

n ph thuc vo chiu di ca con lc.


Hot ng 3. Xc nh cng thc v chu k dao ng ca con lc n

T th ta c T2 = a2l = kl. Vi l khng i th


thy rng T g .
- Hy xy dng biu thc tnh T da vo chiu
di l v gia tc trng trng g ( 9,87 g )

2
2
2

1
- V 9,87
T = kl = k
l
9,87
g
- H s k ti ni lm TN l xp x bng 4

l
l
l k
2
T= k
g
g
g
Hot ng 4. ng dng tnh gia tc trng trng ti ni lm th nghim

- Da vo cc kt qu trn, hy tnh gi tr ca
gia tc tm c.

T = 2

l
l
Suy ra g = 42 2
g
T

4. Cng c luuyn tp
- Pht biu nh lut v khi lng ca con lc n dao ng nh ( 100) v nh lut v chiu di
ca con lc n.
- T thc nghim, xc nh c cng thc v chu k dao ng ca con lc n.
- ng dng tnh gia tc trng trng ti ni lm th nghim.
5. Hng dn hc sinh t hc nh
- Vit bo co thc hnh np.

Gio vin: Nguyn c Ph

30

Trng THPT Trn Vn K


T chn tit 6: N TP CHNG I

Nm hc: 2012 -2013

A - H THNG KIN THC C BN


DAO NG IU HO
1. nh ngha
Dao ng iu ha l chuyn ng ca 1vt m li bin i theo nh lut dng cosin (hay sin)
theo thi gian.
+ Phng trnh dao ng: x = A cos(t + ); hay x = A sin(t + ) trong A, v l cc hng
s (A, >0 ).
x: li dao ng (-A x A).
A = x max: bin dao ng.
: tn s gc (rad/s).
(t + ) : pha dao ng thi im t (rad).
: pha dao ng ban u (rad).
2
* Chu k T l thi gian vt thc hin mt dao ng ton phn: T =
.

* Tn s f l s dao ng ton phn thc hin trong 1 giy: f =


=
.
T
2
2. Vn tc
+ Phng trnh vn tc: v = x = -A sin(t + ) = A cos(t + + /2).
- Vn tc v bin thin cng tn s nhng sm pha hn li x gc /2.
- v tr bin (x = A ) c v = 0.
- v tr cn bng (x = 0) th c vn tc v = A ( v max = A).
3. Gia tc
+ Phng trnh gia tc: a= v = x = - 2A cos( t + ) = - 2 x.
- v tr bin (x = A ) => a max = 2A
- v tr cn bng (x = 0) => a = 0 (F = 0)
* Ch : + a v F lun cng hng vi nhau nn chng lun hng v v tr cn bng (i
hng VTCB).
+ Gia tc a lun tri du v ngc pha vi li x, a nhanh pha hn v gc /2.
4. H thc lin h gia v, x, v A:

A2 x 2

v2
=> A
2

x2

v2
2

v v =

A2 x 2

5. Cc dng phng trnh dao ng iu ho c bit cn nh:


* Lp pt dh: x= Acos( t ) .
Tm A, v thay vo pt trn
* Mt s trng hp c bit ca :

Khi chn gc tgian l lc vt qua VTCB theo chiu dng: = - /2 => x= A cos(
t / 2) .

Khi chn gc tgian l lc vt qua VTCB theo chiu m: = /2 => x= A cos( t / 2) .

Khi chn gc tgian l lc vt qua VT bin dng (x = +A) : = /2 => x= Acos t .

Khi chn gc tgian l lc vt qua VT bin m (x = -A): = => x= Acos( t ) .


CON LC L XO
Con lc l xo gm hn bi nh khi
lng m gn vo l xo khi lng
khng ng k c cng k.

Gio vin: Nguyn c Ph

31

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013


1 1 k
; f= =
.
T 2 m

k
2
m
; T=
= 2
m

k
1
1
b) C nng + ng nng : W = mv 2 =
m2A2 sin2(t + ).
2
2
1
1
+ Th nng : Wt = kx 2 = m2A2 cos2(t + ).
2
2
1
1
1
2
=> C nng : W = W + Wt = Wmax = mvmax=Wtmax = kA 2 = m 2A 2 = hng s.
2
2
2
T
* ng nng v th nng bin thin vi chu k
(tn s 2f).
2
c) Lc n hi lc hi phc (lc ko v)
- Gi tr lc n hi ca l xo: Fh = k.l ; trong gi l= l l 0 l bin dng ca l xo.
a) Chu k tn s

* Khi l xo treo thng ng:


(Fh)max = k(l0+A)
(Fh)min = k(l0 - A)
nu A < l0
(Fh)min = 0
nu A l0
Fh = k l 0 x nu chn chiu (+) hng xung.
Fh = k l0 x nu chn chiu (+) hng ln.
mg
Trong : l0 = l l 0 =
: bin dng ca l xo khi vt v tr cn bng.
k
* Khi con lc l xo nm ngang: (Fh)max = kA, (Fh)min = 0.
- Lc ko v : F = - kx .
F max = kA (khi vt v tr bin).
F

= 0 (khi vt v tr cn bng).
Lc ko v lun hng v v tr cn bng, t l v tri du vi li .
Lc ko v, li , vn tc v gia tc dao ng iu ha cng tn s.
* Ch : khi tnh lc, tnh nng lng cc i lng trong phi dng n v trong h SI nh:
x, l v A phi tnh bng mt; khi lng tnh bng kg ;
CON LC N
1. Phng trnh dao ng
- Phng trnh li cong:
s = s0cos( t + ) = Acos(
t + )
- Phng trnh li gc:
= 0 cos( t + ) (rad).
vi 0 l bin gc (rad).
s
s
= , 0 = 0
l
l
min

a) Tn s gc, chu k, tn s ca con lc n


l
1
g
;
T= 2
; f=

g
l
2
b)C nng
- Th nng : Wt = mgz
1
- ng nng : W = mv 2
2
- C nng : W = W + Wt =

g
.
l

1
mgl 02 = hng s.
2

c) Vn tc ca qu nng - lc cng dy treo v lc ko v


- Vn tc ca qu nng:
+ Khi bin gc nh: v = s= -A sin(t + ).
Gio vin: Nguyn c Ph

32

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013


s
- Lc ko v :
pt = - mg sin ; khi nh ta c pt = - mg .
l
DAO NG TT DN DAO NG CNG BC - CNG HNG
a.
Dao ng tt dn
- Dao ng tt dn c bin gim dn theo thi gian.
- Nguyn nhn lm tt dn dao ng l do lc ma st ca mi trng sinh cng m lm gim
c nng ca vt v lm gim bin .
d) Dao ng duy tr: D.ng duy tr bng cch gi cho bin khng i, cung cp thm
nng lng cho d.ng tt dn b s tiu hao v ma st m khng lm thay i chu k ring
ca n, gi l dao ng duy tr.
e) Dao ng cng bc: Dao ng cng bc l dao ng chu tc dng ca ngoi lc
cng bc tun hon theo thi gian: F = F 0 cos t. Dao ng cng bc l dao ng iu ha
c tn s bng tn s ca ngoi lc, bin dao ng khng i t l thun vi bin ca
ngoi lc v ph thuc chnh lch gia tn s ca ngoi lc v tn s ring ca h.
d. Hin tng cng hng
Hin tng cng hng l hin tng bin dao ng cng bc tng dn ln n gi tr cc
i khi tn s f ca lc cng bc bng tn s ring f0 ca h dao ng.
* iu kin cng hng: f = f0 (hay 0 = ).
TNG HP HAI DAO NG IU HO, CNG TN S
* Dao ng 1: x1 = A1cos( t 1) 0M1 c di A1, gc =( 0M1 ,0x) lc t = 0.
* Dao ng 2:x2 = A2cos( t 2 ) 0M2 c di A2, gc =( 0M2 ,0x) lc t = 0.
=> Dao ng tng hp x = x1 + x2 = Acos( t + ) 0M = 0M1 + 0M2
- Bin : A2 = A 12 +A 22 +2A1A2cos .
A A12 A22 2 A1 A2 cos( 2 1 )
A 1 sin 1 + A 2 sin 2
- Pha ban u : tan =
.
A 1 cos 1 + A 2 cos 2
- lch pha ca hai dao ng: = 2 - 1 .
+ Hai dao ng cng pha tc = 2n, (n = 0, 1, 2,) c A = A1 + A2.
+ Hai dao ng ngc pha tc = (2n + 1), (n = 0, 1, 2,) c A =
A1 A2 .
* A1 A2 A A1 + A2 .
II. CU HI V BI TP TRC NGHIM
CH 1: DAO NG IU HA- CON LC L XO
1.1. Trong dao ng iu ha, vn tc tc thi bin i
A. cng pha vi li .

B. ngc pha vi li .

C. sm pha

so vi li .
4

D. lch pha

so vi li .
2
1.2. Vt dao ng iu ha c vn tc bng 0 khi vt :
A.v tr c li cc i.
B.v tr cn bng.
C.v tr m lo xo khng bin dng.
D.v tr m lc tc dng vo vt
bng 0.
1.3. Vt dao ng iu ha, cu no sau y ng?
A. Khi vt qua v tr cn bng vn tc cc i, gia tc bng 0.
B. Khi vt qua v tr cn bng vn tc bng 0, gia tc bng 0.
C. Khi vt qua v tr cn bng vn tc bng 0, gia tc cc i.
D. Khi vt v tr bin vn tc bng 0, gia tc bng 0.
1.4. Gia tc ca vt dao ng iu ha bng 0 khi
Gio vin: Nguyn c Ph

33

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
A. hp lc tc dng vo vt bng 0.
B. vt hai v tr bin.
C. vt v tr c vn tc bng 0.
D. khng c v tr no c gia tc bng 0.
1.5. Mt vt dao ng iu ha c phng trnh x = Acos(t + /2). Gc thi gian t = 0
c chn l lc
A. khi vt qua v tr cn bng theo chiu dng.
B. khi vt qua v tr cn bng theo
chiu m.
C. khi vt v tr bin dng.
D. khi vt v tr bin m.
1.6. Nu chn gc to trng vi v tr cn bng th thi im t, biu thc quan h gia
bin A, li x, vn tc v v tn s gc ca cht im dao ng iu ho l
v2
x2
A. A2 = v2 + 2 .
B. A2 = x2 + 2 .
C. A2 = v2 + 2x2.
D. A2 =

x2 + 2v2.
1.7. Mt cht im chuyn ng trn u trn ng trn tm O, bn knh 5cm vi tc di
0,2 m/s. Hnh chiu ca cht im M ln mt ng knh ca ng trn l:
A. Dao ng iu ha A = 5 cm v = 4 rad/s.
C. Dao ng iu ha A = 20 cm
v = 4 rad/s.
B. Dao ng iu ha vi A = 10 cm v = 8 rad/s.
D. Chuyn ng nhanh dn u
c gia tc a > 0
1.8. Mt vt dao ng iu ha vi bin 4 cm, tn s 5 Hz. Chn t = 0 khi vt qua v tr cn
bng theo chiu dng. Phng trnh dao ng iu ha ca vt l:
A. x = 4cos(10 t + ) (cm).
B. x = 4cos 5t (cm).

C. x = 4cos(10 t +
) (cm).
D. x = 4cos(10 t ) (cm).
2
2
x(cm)
1.9. Con lc l xo dao ng iu ha c th ta nh
2
hnh bn.
Phng trnh dao ng l:
t(s)
0,4
0,8

0,6
0,2
0
A. x = 2cos (5t + ) cm.
B. x = 2cos (5 t - ) cm.
2
2

C. x = 2cos 5t cm.
D. x = 2cos (5 t + ) cm.
2
1.10. Mt vt dao ng iu ha vi bin A = 8 cm, chu k T = 2 s. Khi t = 0 vt qua VTCB
theo chiu dng. Phng trnh dao ng ca vt l

A. x = 8cos(t ) (cm).
B. x = 8cos(t + ) (cm).
2
2
C. x = 8cos(t + ) (cm).
D. x = 8cos(t) (cm).

1.11. Mt cht im dao ng iu ha vi phng trnh x = 6cos (10t + ) (cm). Vn tc lc


3
t = 0,4 s l A. v = 30 3 cm/s.
B. v = 30 cm/s.
C. v = -30 3 cm/s.
D. v = -30 cm/s.
1.12. Mt vt dao ng iu ha vi bin A = 6 cm, tn s f = 2 Hz. Khi t = 0 vt qua v tr
c li cc i. Phng trnh dao ng iu ha ca vt l:
A. x = 6 cos (4t) (cm).
B. x = 6 cos (4t + ) (cm).

C. x = 6 cos (4t ) (cm).


D. x = 6 cos (4t ) (cm).
2
2
1.13. Mt vt dao ng iu ho c qu o l mt on thng di 8 cm, chu k l 1 s. Phng
trnh dao ng vi t = 0 khi x = - 4 cm l :

A. x = 8sin (2t + ) (cm).


B. x = 4sin(2t - ) (cm).
2
C. x = 4 sin(2t + ) (cm).
D. x = 8sin(2t) (cm).
1.14. Mt vt dao ng iu ho vi phng trnh x = 8cos(5t) (cm). ln ca gia tc cc
i l
Gio vin: Nguyn c Ph

34

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
A.80 m/s2.
B.200 m/s2.
C. 8 m/s2.
D. 2 m/s2.
1.15.Vt dao ng iu ha c thi gian ngn nht i t v tr cn bng n li cc i l 0,1
s. Chu k dao ng ca vt l
A. 0,4 s.
B. 0,1 s.
C. 0,2 s.
D. 0,5 s.
1.16. Vt dao ng iu ha c thi gian ngn nht i t v tr cn bng n li x = 0,5A
(vi A l bin dao ng) l 0,1 s. Chu k dao ng ca vt l
A.1,2 s.
B. 0,12 s.
C. 0,4 s.
D. 0,8 s.

1.17. Mt cht im dao ng iu ha theo phng trnh x = 6cos(5 t +


) (x tnh cm, t
3

tnh bng giy). Trong mt giy u tin t thi im ban u, cht im i qua v tr li x =
+4cm
A. 5 ln.
B. 4 ln.
C. 6 ln.
D. 7 ln.
1.18. Vt dao ng iu ha theo phng trnh: x = 4cos(20t ) cm. Qung ng vt i sau
0,025 s u tin l
A. 8 cm.
B. 16 cm.
C. 4 cm.
D. 2 cm.

1.19. Vt dao ng iu ha theo phng trnh : x = 4cos(20t ) (cm).Vn tc cavt thi


3
im sau khi vt i qung ng s = 2 cm (k t t = 0) l
A. 80 cm/s.
B. 40 cm/s.
C. 60 cm/s.
D. 0 cm/s.
1.20. Con lc l xo gm vt khi lng m v l xo c cng k, dao ng iu ha vi chu k
l
k
m
g
A. T = 2
.
B. T = 2
.
C. T = 2
.
D. T = 2
.
g
m
k
l
1.21. Con lc l xo, u trn c nh, u di gn vt dao ng iu ha theo phng thng
ng ni c gia tc trng trng g. Khi vt v tr cn bng, gin ca l xo l l. Chu k
dao ng ca con lc c tnh bng biu thc
l
1 m
k
1
g
A. T =
.
B. T = 2
.
C. T = 2
.
D. T =
.
g
2 k
m
2 l
1.22. Mt con lc l xo gm mt l xo khi lng khng ng k, cng k, mt u c nh
v mt u gn vi mt vin bi nh khi lng m. Con lc ny ang dao ng iu ha c c
nng
A. t l nghch vi khi lng m ca vin bi.
B. t l vi bnh phng chu k dao
ng.
C. t l vi bnh phng bin dao ng.
D. t l nghch vi cng k ca l
xo.
1.23. Mt con lc l xo gm mt l xo khi lng khng ng k, mt u c nh v mt u
gn vi mt vin bi nh. Con lc ny ang dao ng iu ha theo phng nm ngang. Lc
n hi ca l xo tc dng ln vin bi lun hng
A. theo chiu chuyn ng ca vin bi.
B. theo chiu m quy c.
C. v v tr cn bng ca vin bi.
D. theo chiu dng quy c.
1.24. Mt con lc l xo gm vt c khi lng m v l xo c cng k, dao ng iu ha.
Nu tng cng k ln 2 ln v gim khi lng m i 8 ln th tn s dao ng ca vt s
A. tng 4 ln.
B. gim 2 ln.
C. tng 2 ln.
D. gim 4 ln.
1.25. Mt vt nh hnh cu khi lng 400 g c treo vo l xo nh c cng 160 N/m. Vt
dao ng iu ha theo phng thng ng vi bin 10 cm. Vn tc ca vt khi qua v tr
cn bng c ln l
A. 0 (m/s).
B. 2 (m/s).
C. 4 (m/s).
D. 6,28 (m/s).
1.26. Mt con lc l xo gm vt nng c khi lng 0,4 kg treo vo l xo c k = 40 N/m .
Ngi ta ko qu nng ra khi v tr cn bng mt on 4 cm ri th nh cho n dao ng iu
ho . Vn tc cc i c gi tr bng
A. 40 cm/s.
B.1,6 m/s.
C.20 cm/s.
D.0,8 m/s.
1.27. Mt con lc l xo gm mt l xo c cng k = 100 N/m v vt c khi lng m = 250
g, dao ng iu ho vi bin A = 6 cm. Chn gc thi gian t = 0 lc vt qua v tr cn
Gio vin: Nguyn c Ph
35

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013

bng. Qung ng vt i c trong


s u tin l
A. 24 cm.
B. 12
10
cm.
C. 9 cm.
D. 6 cm.
1.28. Mt con lc l xo thng ng khi vt v tr cn bng th l xo dn ra 10 cm, (cho g = 10
m/s2). Tn s dao ng l
A. 1,59 Hz. B. 0,628 Hz.
C. 0,314 Hz.
D. 0,2 Hz.
1.29.Mt vt nng treo vo mt l xo lm cho n dn ra 0,8 cm. Cho vt dao ng iu ha
theo phng thng ng. g = 10 m/s2. Chu k dao ng ca vt l
A. 1,8 s.
B. 0,8 s.
C. 0,36 s.
D. 0,18 s.
1.30. Con lc l xo thng ng gm l xo c u trn c nh u di gn mt vt dao ng
iu ha vi tn s gc 10 rad/s. Coi gia tc trng trng g =10 m/s 2 th ti v tr cn bng
gin ca l xo l
A. 8 cm.
B. 6 cm.
C. 10 cm.
D. 5 cm.
1.31. Mt con lc l xo treo thng ng v dao ng iu ha vi tn s 4,5 Hz. Trong qu
trnh dao ng chiu di l xo bin thin t 40 cm n 56 cm. Ly g = 10 m/s 2. Chiu di t
nhin ca l xo bng
A. 48 cm.
B. 46,8 cm.
C. 42 cm.
D. 40 cm.
1.32. Vt dao ng iu ha vi bin A khi c ng nng bng 3 ln th nng th vt c li
:
1
3
2
A. 0,5A.
B.
A.
C.
A.
D. A.
3
2
2
1.33. Nng lng vt dao ng iu ha :
A. bng vi th nng ca vt khi vt c li cc i.
B. t l vi bin dao ng.
C. bng vi ng nng ca vt khi vt c li cc i.
D. bng vi th nng ca vt khi vt qua VTCB.
1.34. Mt con lc l xo gm l xo c cng k, vt nng c khi lng m. Kch thch cho vt
dao ng iu ha vi bin 10 cm th chu k dao ng 4 s. Nu vt dao ng vi bin
gim i mt na th chu k dao ng ca vt bng
A. 2 s .
B. 4 s.
C. 6 s.
D. 8 s.
1.35. C nng ca mt vt dao ng iu ha
A. tng gp i khi bin dao ng ca vt tng gp i.
B. bin thin tun hon theo thi gian vi chu k bng chu k dao ng ca vt.
C. bin thin tun hon theo thi gian vi chu k bng mt na chu k dao ng ca vt.
D. bng ng nng ca vt khi vt ti v tr cn bng.
1.36. Mt con lc l xo treo thng ng gm vt m gn vo l xo c cng k, u cn li
ca l xo gn vo im c nh, khi vt cn bng l xo dn 10 cm. Ti v tr cn bng ngi ta
truyn cho vt vn tc 60 cm/s hng xung. Ly g = 10 m/s 2. Li ca vt khi ng nng
bng th nng l
A. 0,424 m.
B. 4,24 cm.
C. 0,0424 m.
D. 0,424 m.
1.37. Mt con lc l xo dao ng theo phng thng ng, thi gian i t v tr thp nht n
v tr cao nht cch nhau 20 cm l 0,75 s. Gc thi gian l lc vt ang chuyn ng chm dn
0,2
theo chiu dng vi vn tc l
m/s. Phng trnh dao ng ca vt l:
3
4
4
7
A.x = 10cos( t - ) (cm).
B. x = 10cos( t +
) (cm).
6
3 6
3
3
3
5

) (cm).
C. x = 10cos( t D. x = 10sin(
t - ) (cm).
4
6
6
4
1.38. Khi gn mt vt c khi lng m1 = 4 kg vo mt l xo c khi lng khng ng k, n
dao ng vi chu k T1 = 1 s. Khi gn mt vt khc c khi lng m 2 vo l xo trn, n dao
ng vi chu k T2 = 0,5 s. Khi lng m2 bng bao nhiu?
A. 0,5 kg.
B.
2 kg.
C. 1 kg.
D. 3 kg.

Gio vin: Nguyn c Ph

36

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
1.39.Hai l xo nh c cng ln lt k 1 = 20 N/m, k2 = 60 N/m mc ni tip vi nhau ri treo
vo vt c khi lng 150 g thnh mt con lc l xo. Chu k dao ng ca h vt l:

A. T = 2 s.
B. T = 1 s.
C. T = s.
D. T = s.
5
2
1.40. Khi gn vt m vo l xo k1 th vt m dao ng vi chu k T1 = 0,6 s, khi gn vt m vo l
xo k2 th vt m dao ng vi chu k T2 = 0,8 s (chiu di hai l xo bng nhau). Khi gn vt m
h 2 l xo k1 song song k2 th chu k l
A. T = 0,48 s.
B. T= 0,7 s.
C. T =
1 s.
D. T = 1,4 s.
1.41. Mt con lc l xo gm l xo c cng k v vt khi lng m dao ng iu ha. Khi
khi lng ca vt m1 th chu k dao ng l T1 = 1 s, khi khi lng ca vt m2 th chu k
dao ng l T2 = 0,8 s. Khi khi lng ca vt l m = m1 - m2 th chu k dao ng l
A. T = 1 s.
B. T = 0,8 s.
C. T = 0,6 s.
D. T = 0,2 s.
1.42. Mt con lc l xo gm l xo c cng k v vt khi lng m dao ng iu ha. Khi
khi lng ca vt l m1 th chu k dao ng l T1 = 3 s, khi khi lng ca vt l m 2 th chu
k dao ng l T2 = 4 s. Khi khi lng ca vt l m = m1 + m2 th chu k dao ng l
A. T = 1 s.
B. T = 7 s.
C. T = 3,5 s.
D. T = 5 s.
1.43. Mt con lc l xo c vt nng dao ng vi bin A = 2 cm. Li ca qu nng khi
th nng bng ng nng ca n l bao nhiu?
A. 0,5 cm.
B. 1,0 cm.
C. 1,5 cm.
D. 2,0 cm.
1.44. Mt con lc l xo gm l xo c cng k = 100 N/m, vt nng dao ng iu ha vi
bin A = 5 cm. ng nng ca vt nng khi c li 3 cm bng
A. 16.10-2J.
B. 800 J.
C. 100 J.
D. 8 10-2J.
1.45. Mt con lc l xo treo thng ng c vt nng khi lng m = 200 g ang dao ng iu
hovn tc ca vt khi qua v tr cn bng l 31,4 cm/s, ly 2 = 10. Nng lng ca con lc
A. 0,01 J
B. 0,1 J
C. 0,16 J
D. 0,016 J
1.46. Mt con lc l xo treo thng ng c vt nng khi lng m = 100 g ang dao ng iu
ho, gi tr vn tc ca vt khi qua v tr cn bng l 31,4 cm/s v gia tc cc i l 4 m/s 2, ly
2 = 10. Nng lng ca con lc v bin dao ng ca vt ln lt l
A. 0,05 J ; 2,5 cm.
B. 0,005 J ; 2,5 cm. C. 0,5 J ; 2,0 cm.
D. 5 J ; 4 cm.
1.47. Phng trnh dao ng ca con lc l xo l: x = 4cos2t ( cm). Hn bi c khi lng m =
500 g. Nng lng dao ng ca hn bi l
A . 0,0016 J.
B. 0,016 J.
C. 160 J.
D. 0,16 J.
1.48. Mt l xo c cng k = 20 N/m treo thng ng, u di treo vt khi lng m = 200
g. T v tr cn bng nng vt ln 5 cm ri bung nh. Ly g = 10 m/s 2. Trong qu trnh vt dao
ng, gi tr cc tiu v cc i ca lc n hi ca l xo l
A. Fmin = 0 v Fmax = 3 N.
B. Fmin = 1 N v Fmax = 5 N.
C. Fmin = 2 N v Fmax = 5 N.
D. Fmin = 1 N v Fmax = 3 N.
1.49. Mt con lc l xo c cng l k treo thng ng, u trn c nh, u di gn vt.
Gi gin ca l xo khi vt v tr cn bng l l. Cho con lc dao ng iu ha theo
phng thng ng vi bin l A (A > l). Lc n hi ca l xo c ln nh nht trong
qu trnh dao ng l
A. F = k(A - l).
B. F = 0.
C. F = kA.
D. F = kl.
1.50. Con lc l xo treo thng ng gm l xo c cng k = 10 N/m, vt nng c m = 0,25
kg dao ng theo phng thng ng c gi tr lc n hi cc tiu l 0,5 N. Cho g = 10 m/s 2.
Bin dao ng ca vt l
A. 0,2 cm.
B. 20 cm.
C. 10 cm.
D. 2 cm.
1.51. Mt vt nh treo vo l xo, khi vt cn bng th l xo dn 5 cm, vt dao ng iu ho
vi bin A th l xo lun gin, lc n hi Fmax = 3Fmin. Bin dao ng l:
A.5 cm.
B.7,5 cm.
C.1,25 cm.
D. 2,5 cm.

1.52. Mt vt c m = 0,1 kg dao ng vi phng trnh x = 5cos(4t - ) (cm). Lc hi phc


3
vo lc t =1 s c ln bng
A. 4 N.
B.0,4 N.
C.0,8N.
D.8N.
Gio vin: Nguyn c Ph

37

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
1.53. Mt con lc l xo treo thng ng, l xo c cng 100 N/m, vt khi lng l 200 g
dao ng iu ha vi bin 5 cm. Ly g = 10 m/s 2 . Lc n hi ca l xo khi vt di v
cch v tr cn bng 2 cm bng
A. 4 N.
B. 5 N.
C. 40 N.
D. 50 N.
1.54. Mt cht im c khi lng 0,1 kg thc hin dao ng iu ho vi chu k 0,2 s, nng
lng dao ng l 2.10- 2 J. Cho 2 = 10. ln ca lc hi phc cc i l:
A. 1 N.
B. 2 N.
C. 3 N.
D. 4 N.
1.55. Di tc dng ca lc hi phc F = - cos 5t (N), mt vt c khi lng 400 g dao ng
iu ho. Bin dao ng A ca vt l
A.10 cm.
B.100 cm.
C. 0,1 cm.
D. 10 m.
1.56. Mt con lc gm vt khi lng m = 0,15 kg v l xo l tng c di t nhin l0 = 20
cm. Con lc lng vo mt trc thng ng, u di ca l xo c gn vo mt phng ngang.
Khi cn bng l xo di 17 cm, ly g = 9,8 m/s 2. Chn trc ta c chiu dng hng xung
thng ng, gc ta ti v tr cn bng. a vt ti v tr l xo khng bin dng v th nh
cho dao ng, chn t = 0 lc vt bt u dao ng. Phng trnh dao ng ca vt l

A. x = 3 cos (18 t + ) (cm).


B. x = 3 cos (18 t - ) (cm).
2

C. x = 17 cos (20 t - ) (cm).


D. x = 17 cos (18 t) (cm).
2
CH 2: CON LC N
1.57. Chu k dao ng iu ho ca con lc n khng ph thuc vo
A. chiu di dy treo.
B. khi lng qu nng.
C. gia tc trng trng.
D. v
a l.
1.58. Con lc n dao ng vi bin nh. Chu k dao ng iu ho ca n l
l
m
k
g
A. T 2
.
B. T= 2
.
C. T= 2
.
D. T= 2
.
g
l
k
m
1.59. Mt con lc n di l dao ng iu ha vi bin nh ni c gia tc trng trng g.
ng nng ca vt bin thin vi chu k l
A. T = 2

l
g

B. T= 2

g
.
l

C. T=

l
g

D. T= 4

l
g

1.60. Mt con lc n dy treo di 80 cm. ni c gia tc trng trng g = 9,81 m/s 2. Chu k
dao ng T ca con lc l A. 1,79 s.
B. 1,63 s.
C. 1,84 s.
D. 1,58s .
1.61. Mt con lc n c chu k dao ng vi bin gc nh l 1s dao ng ti ni c g = 2
(m/s2) chiu di ca dy treo con lc l
A. 0,25 cm.
B. 2,5 m.
C. 0,25 m.
D. 2,5 cm.
1.62. Mt con lc n c chiu di 1 m, dao ng iu ha ti ni c gia tc trng trng 10
m/s2. Ly 2 = 10. Tn s dao ng ca con lc ny bng
A. 0,5 Hz.
B. 2 Hz.
C. 0,4 Hz.
D. 20 Hz.
1.63.Ti cng mt v tr a l, nu chiu di con lc n tng 4 ln th chu k dao ng iu
ho ca n.
A. tng 4 ln.
B. tng 2 ln.
C. gim 2 ln.
D.
gim 4 ln.
1.64.Ti cng mt v tr a l, hai con lc n c chu k dao ng ring ln lt l T 1 = 2,0 s
v T2 = 1,5 s, chu k dao ng ring ca con lc th ba c chiu di bng tng chiu di ca
hai con lc ni trn l
A. 2,5 s.
B. 3,5 s.
C. 4,0 s.
D. 5,0 s.
1.65. mt ni xc nh, mt con lc n c di l1 dao ng vi chu k T1 = 1 s, mt con
lc n khc c di l2 dao ng vi chu k T2 = 0,8 s. Chu k ca con lc n ni c di
l = l1 l2 l .
A. T = 0,6 s.
B. T = 1,8 s.
C. T = 1,28 s.
D. T = 0,2 s.
1.66. Trong mt khong thi gian mt con lc n c chiu di l thc hin 6 dao ng. Nu
gim bt chiu di ca n 16cm th cng thi gian nh trc n thc hin 10 dao ng. Chiu
di l ca con lc lc u l
A. 25 m.
B.12,5 m.
C. 25 cm.
D. 12,5 cm.
Gio vin: Nguyn c Ph
38

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
1.67 Mt con lc n c chiu di 1,44 m dao ng ti ni c g = 2 m/s2. Thi gian ngn nht
qu nng i t v tr bin n v tr cn bng l:
A. 2,4 s.
B. 1,2 s.
C. 0,6 s.
D. 0,3 s.
1.68. Mt con lc n gm vt nng m treo vo si dy di l. a vt ti v tr dy hp vi
phng thng ng gc 60o ri th nh, g = 9,8 m/s 2, vn tc khi i qua v tr cn bng l 2,8
m/s. Chiu di dy treo l
A. 0,8 m.
B. 1,6 m.
C. 1 m.
D. 3,2 m.
CH 3: TNG HP DAO NG

1.69. Hai dao ng iu ho cng phng, c phng trnh l x 1 = 3cos(t + ) (cm) v x2 =


3

4cos(t - ) (cm). Tm: a) Bin dao ng tng hp v lch pha gia hai dao ng.
3
b) Vit ptd tng hp.

1.70. Hai dao ng iu ha cng phng c phng trnh ln lt l x1 = 4cos(t - ) (cm)


6

v x2 = 4cos(t - ) (cm). Dao ng tng hp ca hai dao ng ny c bin l


2
A. 4 3 cm.
B. 2 2 cm.
C. 2 7 cm.
D. 2 3 cm.
1.71. Mt vt thc hin hai dao ng cng phng c cc phng trnh l: x 1 = 4 cos (20 t)

(cm), x2 = 4 cos (20 t + ) (cm). Phng trnh dao ng tng hp ca vt l


2

A. x = 4 cos(20t ) (cm).
B. x = 4 2 cos(20t + ) (cm) .
4
2

C. x = 4 2 cos(20t ) (cm).
D. x = 4 2 cos(20t ) (cm).
4
4
1.72. Cho hai dao ng iu ha cng phng, cng tn s, cng bin v c cc pha ban

u l v - . Pha ban u ca dao ng tng hp hai dao ng trn bng


3
6

A.
.
B. .
C. - .
D. .
2
12
6
4
1.73 Mt vt thc hin ng thi hai dao ng iu ha cng phng c cc phng trnh dao

ng l x1 = 5 sin(10t ) (cm) v x2 = 5sin(10t + ) (cm). Phng trnh dao ng tng hp


3
ca vt l

A. x = 5sin(10t + ) (cm).
B. x = 5sin(10t + ) (cm).
2
6

C. x = 5 3 sin(10t + ) (cm).
D. x = 5 3 sin(10t + ) (cm).
4
6
1.74. Mt vt khi lng m = 100 g thc hin dao ng tng hp ca hai dao ng iu ha

cng phng, c cc phng trnh dao ng l: x1 = 5cos(10t + ) (cm) v x2 = 10cos(10t - )


3
(cm). Gi tr cc i ca lc tng hp tc dng ln vt l
A. 50 3 N.
B. 5 3 N.
C. 5 N.
D. 0,5 3 N.
CH 4: DAO NG TT DN-DAO NG CNG BC-S CNG HNG
1.75.Khi xy ra hin tng cng hng c th vt tip tc dao ng
A. vi tn s bng tn s dao ng ring.
B. vi tn s nh hn tn s dao ng
ring.
C. vi tn s ln hn tn s dao ng ring.
D. m khng chu ngoi lc tc dng.
1.76. Khi ni v vt dao ng cng bc (giai on n nh), pht biu no sau y ng?
A. Bin ca dao ng cng bc lun bng bin ca ngoi lc tun hon tc dng ln
vt.
B. Chu k ca dao ng cng bc lun bng chu k dao ng ring ca vt.
Gio vin: Nguyn c Ph
39

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
C. Bin ca dao ng cng bc ch ph thuc vo tn s ca ngoi lc tc dng ln vt.
D. Chu k ca dao ng cng bc bng chu k ca ngoi lc tun hon tc dng ln vt.
1.77. Nhn nh no sau y sai khi ni v dao ng c hc tt dn?
A. Trong dao ng tt dn, c nng gim dn theo thi gian.
B. Lc ma st cng ln th dao ng tt cng nhanh.
C. Dao ng tt dn l dao ng c bin gim dn theo thi gian.
D. Dao ng tt dn c ng nng gim dn cn th nng bin thin iu ha.
1.78 Trong dao ng ca con lc l xo, nhn xt no sau y l sai?
A. Tn s dao ng ring ch ph thuc vo c tnh ca h dao ng.
B. Lc cn ca mi trng l nguyn nhn lm cho dao ng tt dn.
C. Bin dao ng cng bc ch ph thuc vo bin ca ngoi lc tun hon.
D. Tn s dao ng cng bc bng tn s ca ngoi lc tun hon.
1.79. Hin tng cng hng xy ra khi ca ngoi lc cng bc bngring ca
h dao ng. Chn yu t no di y in vo ch trng ging nhau ca cu trn cho trn .
A. tn s.
B. bin .
C. bin v tn s.
D. cng .
1.80. Mt con lc c chiu di 0,3m c treo vo trn ca mt toa xe la. Con lc b kch
ng mi khi bnh xe ca toa gp ch ni ca cc on ray. Bit khong cch gia hai mi ni
ray l 12,5m v gia tc trng trng 9,8m/s 2. Bin ca con lc n ny ln nht khi on
tu chuyn ng thng u vi tc xp x
A. 41 km/h.
B. 60 km/h.
C. 11,5 km/h.
D. 12,5 km/h.

Gio vin: Nguyn c Ph

40

Trng THPT Trn Vn K


Chng II
SNG C V SNG M
Tit 12 + 13 Bi 7: SNG C V S TRUYN SNG C

Nm hc: 2012 -2013

I. MC TIU
1. Kin thc:
- Pht biu c nh ngha ca sng c.
- Pht biu c nh ngha cc khi nim lin quan vi sng: sng dc, sng ngang, tc truyn
sng, tn s, chu k, bc sng, pha.
- Vit c phng trnh sng.
- Nu c cc c trng ca sng l bin , chu k hay tn s, bc sng v nng lng sng.
- Gii c cc bi tp n gin v sng c.
- T lm c th nghim v s truyn sng trn mt si dy.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin: Cc th nghim m t v sng ngang, sng dc v s truyn ca sng.
2. Hc sinh: n li cc bi v dao ng iu ho.
III. HOT NG DY HC
1. n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
3. Bi mi
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu v sng c
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- M t th nghim v tin hnh
- HS quan st kt qu th
I. Sng c
th nghim.
nghim.
1. Th nghim
a. Mi S cao hn mt nc,
cho cn rung dao ng M
vn bt ng.
M
S O
b. S va chm vo mt nc
ti O, cho cn rung dao ng
M dao ng.
Vy, dao ng t O truyn
- Khi O dao ng ta trng thy g
qua nc ti M.
trn mt nc?
- Nhng gn sng trn ng
2. nh ngha
tm pht i t O.
iu chng t g?
- Sng c l s lan truyn ca
(Dao ng lan truyn qua nc gi Sng truyn theo cc
dao ng trong mt mi
l sng, nc l mi trng truyn phng khc nhau vi cng
trng.
sng).
mt tc v.
3. Sng ngang
- Khi c sng trn mt nc, O,
- L sng c trong phng
M dao ng nh th no?
- Dao ng ln xung theo
dao ng (ca cht im ta
- Sng truyn t O n M theo
phng thng ng.
ang xt) vi phng truyn
phng no?
- Theo phng nm ngang.
sng.
Sng ngang.
- Tng t nh th no l sng
4. Sng dc
- Tng t, HS suy lun tr
dc?
- L sng c trong phng
li.
(Sng truyn trong nc khng
dao ng // (hoc trng) vi
phi l sng ngang. L thuyt cho
phng truyn sng.
thy rng cc mi trng lng v
kh ch c th truyn c sng
dc, ch mi trng rn mi
truyn c c sng dc v sng
ngang. Sng nc l mt trng
hp c bit, do c sc cng mt
ngoi ln, nn mt nc tc dng
nh mt mng cao su, v do
Gio vin: Nguyn c Ph

41

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
cng truyn c sng ngang).
Hot ng 2 ( pht): Tm hiu v s truyn sng c.
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Lm th nghim kt hp vi
- Bin dng truyn nguyn vn
II. S truyn sng c
hnh v 7.2 v s truyn ca
theo si dy.
1. S truyn ca mt bin dng
mt bin dng.
- Gi x v t l qung ng
C nhn xt g thng qua
v thi gian truyn bin dng,
- HS suy ngh v vn dng kin
th nghim v hnh v?
tc truyn ca bin dng:
thc

tr
li.
Tc truyn bin dng
x
v
c xc nh nh th no?
t
(Bin dng ca dy, gi l mt
xung sng, truyn tng i
- L sng ngang.
chm v dy mm v lc cng
2. S truyn ca mt sng hnh
dy nh).
sin
- HS lm th nghim theo C2.
Bin dng truyn trn dy
- Sau thi gian t = T, sng
0 1 2 3 4 5 6
thuc loi sng g bit?
truyn c mt on:
I 7 8 9 10 11 12 O
- Y/c HS hon thnh C2.
= AA1 = v.t
- Trong th nghim 7.2 nu cho II
Sng
truyn
vi tc v,
T
u A dao ng iu ho
bng tc truyn ca bin
4
T
hnh dng si dy c thi
dng.
2
II
im nh hnh v 7.3 c
- Hai nh lin tip cch nhau
I
3T
nhn xt g v sng truyn trn I
mt khong khng i, gi
4
dy?
l bc sng.
V
- Sau thi gian T, im A1 bt V
- Hai im cch nhau mt
T
u dao ng ging nh A, dao
khong th dao ng cng
ng t A1 tip trc truyn xa

pha.
hn.
- HS quan st hnh v 7.3. Dy c 3. Phng trnh sng
- Xt hai im cch nhau mt
dng ng hnh sin, m cc nh - Gi s phng trnh dao ng
khong , ta c nhn xt g v khng c nh nhng dch chuyn ca u A ca dy l:
hai im ny?
theo phng truyn sng.
uA = Acost
Cng pha.
- im M cch A mt khong
- Khng i, chuyn ng cng
x. Sng t A truyn n M mt
chiu, cng v.
x
khong thi gian t .
v
- Gi M l im cch A mt
- Phng trnh dao ng ca M
khong l x, tc sng l v
l:
x
thi gian sng truyn t
t
uM = Acos(t - t)
A n M?
v

x
Phng trnh sng ti M s
Acos t
v
c dng nh th no?

uM = Acos(t - t)
(Trng thi dao ng ca M
t x
Acos2
ging nh trng thi dao ng
T
ca A trc mt thi gian
2
t)
Vi
v = vT
- Hng dn HS bin i biu
T
thc sng ti M thng qua
Phng trnh trn l phng
trnh sng ca mt sng hnh
2
v = vT.

sin theo trc x.


T
Hot ng 3 ( pht): Tm hiu v cc c trng ca sng
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- Sng c c trng bi cc i
- HS ghi nhn cc i lng
c trng ca sng.
lng A, T (f), v nng lng
sng.
Gio vin: Nguyn c Ph

Kin thc c bn
4. Cc c trng ca sng
- Bin A ca sng.
- Chu k T, hoc tn s f ca
42

Trng THPT Trn Vn K


- Da vo cng thc bc sng
c th nh ngha bc sng l g?
Lu : i vi mi mi trng , tc
sng v c mt gi tr khng i,
ch ph thuc mi trng.
- Cng nh nng lng dao ng W
~ A2 v f2.
- T phng trnh sng:
t x
uM Acos2 ta thy
T
TTD ti mt im ca mi trng
l mt hm cosin hai bin c lp t
v x. M hm cosin l mt hm
tun tun phng trnh sng l
mt hm tun hon.
+ Vi mt im xc nh (x =
const) uM l mt hm cosin ca
thi gian t. TTD cc thi im t
+ T, t + 2T hon ton ging nh
TTD ca n thi im t.
+ Vi mt thi im (t = conts) l
mt hm cosin ca x vi chu k .
TTD ti cc im c x + , x + 2
hon ton ging TTD ti im x.
- M t th nghim quan st s
truyn ca mt sng dc bng mt
l xo ng di v mm.

Nm hc: 2012 -2013


1
sng, vi f .
T
- Bc sng l qung
ng sng truyn trong thi
gian mt chu k.

- HS ghi nhn tnh tun hon


ca sng.
- HS da vo hnh v 7.4 v
ghi nhn s truyn ca sng
dc trn l xo.

- Ghi nhn v s truyn sng


dc trn l xo ng.

- Bc sng , vi vT

v
f

.
- Nng lng sng: l nng
lng dao ng ca cc phn
t ca mi trng m sng
truyn qua.

5. Tnh tun hon ca sng


- Phng trnh sng l mt
hm tun hon.
6. Trng hp sng dc
- Sng truyn trn mt l xo
ng di v mm: cc vng l
xo u dao ng hai bn
VTCB ca chng, nhng mi
vng dao ng mun hn mt
cht so vi vng trc n.

IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c


- nh ngha ca sng c.
- Pht biu c nh ngha cc khi nim lin quan vi sng: sng dc, sng ngang, tc truyn
sng, tn s, chu k, bc sng, pha.
- Vit c phng trnh sng.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
T chn tit 7:
BI TP V SNG C
I. MC TIU
Rn luyn k nng gii cc bi tp tm cc i lng c trng ca sng, vit phng trnh sng.
II. CHUN B
* Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii.
* Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n sng c v s truyn sng c.
III. TIN TRNH DY HC
Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc.
s

+ Vn tc truyn sng: v = =
= f.
T
t
Gio vin: Nguyn c Ph

43

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
+ Hai im trn phng truyn sng cch nhau mt s nguyn ln bc sng (d = k) th dao ng

cng pha, cch nhau mt s nguyn l na bc sng (d = (2k + 1) ) th dao ng ngc pha.
2

+ Ti ngun pht O phng trnh sng l u O = acos(t + ) th phng trnh sng ti M trn phng
x
OM
truyn sng l: uM = acos(t + - 2
) = acos(t + - 2 ).

+ lch pha ca hai dao ng gia hai im cch nhau khong d trn phng truyn sng l: =
2d
.

Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha.


Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Ni dung c bn
1. Trn mt mt cht lng c mt
Nu hng gii bi 1. Khong cch gia 15 nh sng
sng c, quan st thy khong cch ton.
3,5
l 14 =
= 0,25 m; v =
gia 15 nh sng lin tip l 3,5 m
14
v thi gian sng truyn c Tnh , v, T v f.
3,5

v
= 0,5 m/s; T = = 0,5 s; f =
khong cch l 7 s. Xc nh
7
v

bc sng, chu k v tn s ca
= 2 Hz.
sng .
v
2. Ta c: = = 0,7 m;
f
2. Mt sng c tn s 500 Hz v Nu hng gii bi ton.
2d
tc lan truyn 350 m/s. Hi hai
=
=
im gn nht trn phng truyn Tnh v d.

4
sng cch nhau mt khong bao

d = = 0,0875 m = 8,75 cm.


nhiu gia chng c lch pha
8

2d
?
3. Ta c: =
=
4

3
2
= 0,5 s;
3. Mt ngun pht sng c dao Nu hng gii bi ton. = 6d = 3 m; T =

ng
theo
pt
1

Tnh , T, f v v.

f=
= 2 Hz; v = = 6 m/s.

u 4 cos 4 t ( cm) . Bit


T
T
4

v.2
4.
Ta
c:

=
vT
=
= 9 m;
dao ng ti hai im gn nhau

nht trn cng mt phng truyn

2 .MO
u
+
)
M = 5cos(4 t sng cch nhau 0,5 m c lch
6

Tinh .

pha l . Xc nh chu k, tn s
= 5cos(4 t +
) (cm).
3
6
Vit phng trnh sng

2 .MO
v tc truyn ca sng .
ti M.
uN = 5cos(4 t )
4. Mt sng ngang truyn t M n
6

O ri n N trn cng mt phng

= 5cos(4 t ) (cm).
truyn sng vi vn tc v = 18 m/s.
2
Bit MN = 3 m v MO = ON. Vit png trnh sng ti
Phng trnh sng ti O l uO = N.

5cos(4 t ) (cm). Vit phng


6

trnh sng ti M v ti N.
Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi Nu phng php gii cc bi tp va gii.
tp tm cc i lng c trng ca sng c v
vit pt sng.
Ghi cc bi tp v nh.
Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh
lm.
IV. RT KINH NGHIM TIT DY
Gio vin: Nguyn c Ph
44

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 14 Bi 8:
GIAO THOA SNG
I. MC TIU
1. Kin thc:
- M t c hin tng giao thoa ca hai sng mt nc v nu c cc iu kin c s giao
thoa ca hai sng.
- Vit c cng thc xc nh v tr ca cc i v cc tiu giao thoa.
2. K nng: Vn dng c cc cng thc 8.2, 8.3 Sgk gii cc bi ton n gin v hin tng
giao thoa.
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin: Th nghim hnh 8.1 Sgk.
2. Hc sinh: n li phn tng hp dao ng.
III. HOT NG DY HC
1. n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
- nh ngha ca sng c.
- Pht biu nh ngha cc khi nim lin quan vi sng: sng dc, sng ngang,
- Vit c phng trnh sng.
3. Bi mi
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu v s giao thoa ca hai sng mt nc
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- M t th nghim v lm th
- HS ghi nhn dng c th
I. Hin tng thoa ca hai
nghim hnh 8.1
nghim v quan st kt qu th sng mt nc
nghim.
- G cho cn rung nh:
- HS nu cc kt qu quan st
+ Trn mt nc xut hin
c t th nghim.
nhng lot gn sng c nh c
hnh cc ng hypebol, c
S1
S2
cng tiu im S1 v S2. Trong
:
- Nhng im khng dao ng * C nhng im ng yn
nm trn h cc ng hypebol hon ton khng dao ng.
(nt t). Nhng im dao
* C nhng im ng yn dao
ng rt mnh nm trn h cc ng rt mnh.
ng hypebol (nt lin) k c
Hin tng giao thoa:
ng trung trc ca S1S2.
l hin tng khi hai sng kt
- Hai h cc ng hypebol
hp gp nhau, c nhng im
ny
xen
k
nhau
nh
hnh
v..
S
chng lun lun tng cng
S
Lu : H cc ng hypebol
nhau, c nhng im chng
ny ng yn ti ch.
lun lun trit tiu nhau.
- Hin tng giao thoa l mt
hin tng c trng ca sng.
- Cc ng hypebol gi l vn
giao thoa ca sng mt nc.
1

Hot ng 2 (pht): Tm hiu v cc i v cc tiu giao thoa.


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS

Ni dung
II. Cc i v cc tiu giao thoa
1. Biu thc dao ng ti mt im M

- Nu phng trnh sng ti S1


v S2 l: u = Acost
Phng trnh mi sng ti M
do S1 v S2 gi n c biu thc
nh th no?
Gio vin: Nguyn c Ph

t d1

T

u1 Acos2

t d
u2 Acos2 2
T

trong vng giao thoa


-Cho 2 ngun S1 v S2 c cng f , cng
pha :
Phng trnh dao ng ti 2 ngun :

u1 u2 A cos t A cos

2 t
T

-Xt im M cch S1v S2 mt on :

45

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013


- u = u 1 + u2

- Dao ng tng hp ti M c
biu thc?

-HS lm theo hng dn


ca

- Hng dn HS a tng 2
cosin v tch.
cos cos 2cos



cos
2
2

- Suy ngh tr li

- Nhn xt v PT tng hp ti M
v bin tng hp AM?

d1 = S1M v d2 = S2M v A khng i


-Phng trnh sng t S1 n M :
2
d
t d
(t 1 ) A cos 2 ( 1 )
T
v
T
-Phng trnh sng t S2 n M :
u1M A cos

u2 M A cos

d
2
t d
(t 2 ) A cos 2 ( 2 )
T
v
T

-Sng tng hp ti M :
uM 2 A cos

(d 2 d 2 )
t d1 d 2
cos 2

2
T

Vy:
- Dao ng ti M vn l mt dao ng

- Hai dao ng cng pha


d
2k = 2

d 2 d1 k
- Hai dao ng ngc
pha (2k 1) =
d

d 2 d1 2k 1
2

-M dao ng vi bin cc i
khi no ?
k = 0 d1 = d2 Qu tch l
ng trung trc ca S1S2
-M dao ng vi bin cc
tiu khi no ?

Hot ng 3 ( pht): Tm hiu v hin tng giao thoa


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS

- Qua hin tng trn cho thy, - HS ghi nhn v hiu s


hai sng khi gp nhau ti M nh pha hin tng giao thoa.
th no?

iu ho vi chu k T.
- Bin ca dao ng ti M:
(d 2 d1 )
AM 2 A cos

2. V tr cc cc i v c c tiu giao
thoa
a. Nhng im dao ng vi bin cc
i (cc i giao thoa).
d2 d1 = kVi k = 0, 1, 2
b. Nhng im ng yn, hay l c dao
ng trit tiu (cc tiu giao thoa).

1
d2 d1 k Vi (k = 0, 1,2)
2

Kin thc c bn
III- K GIAO THOA SNG
KT HP
-iu kin : Hai sng ngun
kt hp
a) Dao ng cng phng , cng tn
s.
b) C hiu s pha khng i theo
thi gian.
-Hai ngun kt hp pht ra 2 sng
kt hp.
-Hin tng giao thoa l mt hin
tng c trng ca sng .Qu trnh
vt l no gy ra c hin tng
giao thoa l mt qu trnh sng .

IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c


-M t c hin tng giao thoa ca hai sng mt nc v nu c cc iu kin c s giao
thoa ca hai sng.
- Vit c cng thc xc nh v tr ca cc i v cc tiu giao thoa.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
Gio vin: Nguyn c Ph
46

Trng THPT Trn Vn K


Tit 15 :

Nm hc: 2012 -2013


BI TP

I. Mc tiu:
- Vn dng kin thc v giao thoa sng.
- K nng: Gii c cc bi ton n gin v giao thoa sng v s truyn sng c
II. Chun b:
1. Gio vin: mt s bi tp trc nghim v t lun
2. Hc sinh: n li kin thc v dao ng iu ho
III.Tin trnh bi dy :
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:
- Vit phng trnh sng, ti sao ni sng va c tnh tun hon theo thi gia va c tnh tun hon
theo khng gian?
- Cu hi 1, 2, 3, 4 (45)
3. Bi mi :
Hot ng 1: Gii mt s cu hi trc nghim
Hot ng GV
Hot ng H.S
Ni dung
* Cho Hs c ln lt cc cu * HS c tng cu, Cu 6 trang 40: a
trc nghim 6,7 trang 40 sgk
cng suy ngh tho lun
a ra p n ng
* T chc hot ng nhm, tho
Cu 7 trang 40: c
lun tm ra p n
* Tho lun nhm tm ra
kt qu
*Gi HS trnh by tng cu
* Hs gii thch
Cu 5 trang 45: D
* Cho Hs c l cc cu trc
nghim 5, 6 trang 45 sgk
* c
* T chc hot ng nhm, tho * Tho lun tm ra kt Cu 6 trang 45: D
lun tm ra p n.
qu
*Cho Hs trnh by tng cu
* Hs gii thch
Hot ng 2: Gii mt s bi tp
Bi 1: Vi my d dng sng siu m, chc th pht hin c cc vt c kch thc c bc sng
siu m. Siu m trong mt my d c tn s 5MHz. Vi my d ny c th pht hin c nhng vt
c kch thc c bao nhiu mm trong 2 trng hp: vt trong khng kh v trong nc.
Cho bit tc m thanh trong khng kh v trong nc l 340m/s v 1500m/s
a. Vt trong khng kh: c v = 340m/s
v
340

=
= 6,8.10 5 m = 0,068mm
f
5.10 6
Quan st c vt c kch thc > 0.068mm
b. Vt trong nc c v= 1500m/s
v
1500

=
= 3.10 4 m = 0,3mm
f
5.10 6
Quan st c vt c kch thc > 0.3mm
Bi 2: Mt sng c c tn s 1000Hz truyn i vi tc 330 m/s th bc sng
ca n c gi tr no sau y?
A. 330 000 m.
B. 0,3 m-1.
C. 0,33 m/s.
-D.
0,33
m.
Bi 3. Sng ngang l sng:
A. lan truyn theo phng nm ngang.
B. trong cc phn t sng dao ng theo phng nm ngang.
Gio vin: Nguyn c Ph

47

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
-C. trong cc phn t sng dao ng theo phng vung gc vi phng
truyn sng.
D. trong cc phn t sng dao ng theo cng mt phng vi phng
truyn sng.
Bi 4. Phng trnh sng c dng no trong cc dng di y:
A. x = Asin(t + );
-C. u =A sin 2(

t x
- );
T

B. u =A sin ( t - ) ;
D. u =A sin (

t
+) .
T

Bi 5. Mt sng c hc c tn s f lan truyn trong mi trng vt cht n


hi vi vn tc v, khi bc sng c tnh theo cng thc
A. = v.f;
-B. = v/f;
C. = 2v.f;
D. = 2v/f
Bi 6 Pht biu no sau y v i lng c trng ca sng c hc l khng
ng?
A. Chu k ca sng chnh bng chu k dao ng ca cc phn t dao ng.
B. Tn s ca sng chnh bng tn s dao ng ca cc phn t dao ng.
-C. Tc ca sng chnh bng tc dao ng ca cc phn t dao
ng.
D. Bc sng l qung ng sng truyn i c trong mt chu k.
Bi 7 Sng c hc lan truyn trong mi trng n hi vi tc v khng
i, khi tng tn s sng ln 2 ln th bc sng
A. tng 4 ln.
-B. tng 2 ln.
C. khng i.
D. gim 2
ln.
Bi 8 Tc truyn sng ph thuc vo
A. nng lng sng.
B. tn s dao ng.
-C. mi trng truyn sng.
D. bc sng
Bi 9 Mt ngi quan st mt chic phao trn mt bin thy n nh ln cao 10
ln trong 18s, khong cch gia hai ngn sng k nhau l 2m. Tc truyn
sng trn mt bin l
-A. v = 1m/s.
B. v = 2m/s.
C. v = 4m/s.
D. v =
8m/s.
Bi10. Trong th nghim to vn giao thoa sng trn mt nc, ngi ta dng
ngun dao ng c tn s 50Hz v o c khong cch gia hai vn ti lin
tip nm trn ng ni hai tm dao ng l 2mm. Bc sng ca sng trn mt
nc l bao nhiu?
A. = 1mm.
B. = 2mm.
-C. = 4mm.
D. =
8mm.
IV.CNG C: Qua tit bi tp ny chng ta cn nm c
- nh ngha ca sng c.
- Pht biu c nh ngha cc khi nim lin quan vi sng: sng dc, sng ngang, tc truyn
sng, tn s, chu k, bc sng, pha.
- Vit c phng trnh sng.
- Nu c cc c trng ca sng l bin , chu k hay tn s, bc sng v nng lng sng.
- Gii c cc bi tp n gin v sng c.
V.DN D:
Gio vin: Nguyn c Ph

48

Trng THPT Trn Vn K


- V nh xem li bi tp v xem trc bi mi
- V nh lm bi tp trong sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM

Nm hc: 2012 -2013

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
T chn tit 8 :
BI V GIAO THOA CA SNG C
I. MC TIU
Rn luyn k nng gii cc bi tp tm s cc i, cc tiu trong giao thoa ca sng c.
II. CHUN B
* Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii.
* Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n s gio thoa ca sng c.
III. TIN TRNH DY HC
Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc.
(d 2 d1 )
+ Nu ti hai ngun S1 v S2 c: u1 = u2 = Acost th ti M c: uM = 2Acos
cos(t
(d 2 d1 )
);

1
vi S1M = d1; S2M = d2). Ti M c cc i khi d2 - d1 = k; c cc tiu khi d2 - d1 = (k + ).
2
+ S cc i v cc tiu trn on thng ni hai im M v N trong vng c giao thoa (M gn S 2 hn
S1 cn N th xa S2 hn S1) l s cc gi tr ca k (k z) tnh theo cng thc (khng tnh hai ngun):
S M S1M
S N S1 N

Cc i: 2
+
<k< 2
+
; = 2 - 1 v k Z
2
2

S M S1M 1
S N S1 N 1
Cc tiu: 2
+
<k< 2
+
.
2
2
2
2

Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha.


Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc
Ni dung c bn
sinh
1. Trong th nghim giao thoa sng
2
ngi ta to ra trn mt nc 2 nh hng gii bi 1. Ta c: T = = 0,2 s; = vT = 4
ngun sng A, B dao ng vi cc ton.
cm;
phng trnh uA = uB = 5cos10t Tnh T v .
(d 2 d1 )
(d 2 d1 )
cos(t(cm). Vn tc sng l 20 cm/s. Coi
Vit phng trnh uM = 2Acos

bin sng khng i. Vit pt sng ti M.


)
dao ng ti im M cch A, B ln

= 2.5.cos .cos(10t 3,85)


lt l 7,2 cm v 8,2 cm.
Nu cch rt gn pha
4
ban u.
= 5 2 cos(10t + 0,15)(cm).
2. Trong th nghim giao thoa
nh hng gii bi 2. Ta c: = vT = v 2 = 4 cm;

sng, ngi ta to ra trn mt nc ton.


AN BN
hai ngun sng A, B dao ng vi Tnh .
= - 2,5
phng trnh uA = uB = 5cos10t Nu cch xc nh ti

(cm). Tc truyn sng trn mt mt v tr cho khi


1

AN

BN
=
2,5
=
(-3
+
).
nc l 20 cm/s. im N trn mt no th c cc i, khi
2
nc vi AN BN = - 10 cm nm no th c cc tiu.
Vy N nm trn ng ng yn th
trn ng dao ng cc i hay
Thc hin iu 4 k t ng trung trc ca AB v
cc tiu th my, k t ng nu v rt ra kt lun.
pha A.
trung trc ca AB?
2
3. Ta c: = vT = v
= 4 cm;
3. b mt mt cht lng c hai

ngun pht sng kt hp S1 v S2; Tnh .


vi S1S2 = 20 cm. Hai ngun ny Xc nh s cc i
Gio vin: Nguyn c Ph
49

Trng THPT Trn Vn K


dao ng theo phng thng ng
vi cc pt u1 = 5cos40t(mm); u2=
5cos(40t+)(mm). Tc truyn
sng trn mt cht lng l 80 cm/s.
Tm s im dao ng vi bin
cc i trn on thng S1S2.
4. mt thong ca mt cht
lng c hai ngun sng kt hp A
v B cch nhau 20 cm, vi uA =
2cos40t (cm) v uB = 2cos(40t
+ ) (cm). Tc truyn sng
trn mt cht lng l
30 cm/s.
Xt hnh vung AMNB thuc
mt thong cht lng. Tm s
im dao ng cc i trn on
BM.

gia hai ngun S1 v


S2.

Nm hc: 2012 -2013


SS
SS

1 2
<k< 1 2

2
= - 4,5 < k < 5,5; v k Z nn k
nhn 10 gi tr, do trn S1S2 c 10
cc i.

2
4. Ta c: = vT = v
= 1,5 cm;
Tnh .

Xc nh s cc i
BB AB
BM AM
+
<k<
+
gia hai ngun B v

M.

2
- 12,8 < k < 6,02; v k Z nn k
nhn 19 gi tr, do trn BM c 19
cc i.

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh.


Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi Nu phng php gii cc bi tp va gii.
tp ... .
Ghi cc bi tp v nh.
Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh
lm.
IV. RT KINH NGHIM TIT DY

Gio vin: Nguyn c Ph

50

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 16 Bi 9:
SNG DNG
I. MC TIU
1. Kin thc:
- M t c hin tng sng dng trn mt si dy v nu c iu kin c sng dng khi .
- Gii thch c hin tng sng dng.
- Vit c cng thc xc nh v tr cc nt v cc bng trn mt si dy trong trng hp dy c
hai u c nh v dy c mt u c nh, mt u t do.
- Nu c iu kin c sng dng trong 2 trng hp trn.
2. K nng: Gii c mt s bi tp n gin v sng dng.
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin: Chun b cc th nghim hnh 9.1, 9.2Sgk.
2. Hc sinh: c k bi 9 Sgk, nht l phn m t cc th nghim trc khi n lp.
III. HOT NG DY HC
1. n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
3. Bi mi
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu v s phn x ca sng
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- M t th nghim, lm th
- HS ghi nhn, quan st v
nghim vi dy nh, mm, di
nu nhn xt:
mt u c nh kt hp vi hnh
+ Sng truyn i trn dy sau
v 9.1
khi gp vt cn (bc tng)
P
A
th b phn x.
+ Sau khi phn x P bin
P
A
dng b i chiu.
- L u dy gn vo tng.
- C1: vt cn y l g?
- Lun lun ngc pha vi
- Nu cho S dao ng iu ho th sng ti ti im .
s c sng hnh sin lan truyn t A
P l sng ti. Sng b phn
x t P l sng phn x. Ta c
nhn xt g v pha ca sng ti v - HS ghi nhn, quan st v
nu nhn xt:
sng phn x?
+ Khi gp vt cn t do sng
- M t th
A
A cng b phn x.
nghim, lm th
+ Sau khi phn x P bin
nghim vi dy
dng khng b i chiu.
nh, mm, di
bung thng
- L u dy t do.
xung mt cch
t nhin, kt hp
- Lun lun cng pha vi
vi hnh v 9.2
sng ti im phn x.
- C2: Vt cn
y l g?
P
P
- Tng t nu
cho S dao ng iu ho th c
sng hnh sin lan truyn t trn
dy Ta c nhn xt g v pha
ca sng ti v sng phn x lc
ny?
Hot ng 2 ( pht): Tm hiu v sng dng
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Gio vin: Nguyn c Ph

Kin thc c bn
I. S phn x ca sng
1. Phn x ca sng trn vt
cn c nh
- Sng truyn trong mt mi
trng, m gp mt vt cn th
b phn x.
- Khi phn x trn vt cn c
nh, bin dng b i chiu.
- Vy, khi phn x trn vt cn
c nh, sng phn x lun lun
ngc pha vi sng ti im
phn x.
2. Phn x ca sng trn vt
cn t do
- Khi phn x trn vt cn t
do, bin dng khng b i
chiu.
- Vy, khi phn x trn vt cn
t do, sng phn x lun lun
cng pha vi sng ti im
phn x.

Kin thc c bn
51

Trng THPT Trn Vn K


- Ta bit sng ti v sng phn
x tho mn iu kin sng kt
hp Nu cho u A ca dy
dao ng lin tc giao thoa.
Khi ny hin tng s nh
th no?
- Trnh by cc khi nim nt
dao ng, bng dao ng v
sng dng.

Bng

- Trn dy xut hin nhng


im lun lun dao ng yn
v nhng im lun lun dao
ng vi bin ln nht.
- HS ghi nhn cc khi nim
v nh ngha sng dng.

Nt

- Trong trng hp ny, hai u


A v P s l nt hay bng dao
ng?

A
N

4
P

N- HS

iu kin c sng dng l


g?

- u c nh s l mt nt v
u t do l mt bng sng.

da trn hnh v xc

nh

- Da trn hnh v, v tr cc nt
lin h nh th no vi ?
- Khong cch hai nt lin tip
cch nhau khong bao nhiu?
- Khong cch gia mt nt v
bng kt tip cch nhau khong
bao nhiu?
- V tr cc bng cch A v P
nhng khong bng bao nhiu?
- Hai bng lin tip cch nhau
khong bao nhiu?
- S nt v s bng lin h vi
nhau nh th no?

- V A v P l hai im c
nh l hai nt dao ng.

S nt = s bng + 1

- V hai u c nh l nt
nn chiu di dy phi bng
mt s nguyn ln na bc
sng.
- HS da vo hnh v minh
ho tr li cc cu hi ca
GV.

Nm hc: 2012 -2013


II. Sng dng
- Sng ti v sng phn x, nu
truyn theo cng mt phng, th
c th giao thoa vi nhau, v to
thnh mt h sng dng.
+ Nhng im lun lun ng
yn l nhng nt dao ng.
+ Nhng im lun lun dao ng
vi bin ln nht l nhng bng
dao ng.
- Sng truyn trn si dy trong
trng hp xut hin cc nt v
bng dao ng goi l sng dng.
1. Sng dng trn si dy c hai u
c nh
a. Hai u A v P l hai nt dao
ng.
b. V tr cc nt:
- Cc nt nm cch u A v u P
nhng khong bng s nguyn ln
na bc sng:

d k
2
- Hai nt lin tip cch nhau khong

.
2
c. V tr cc bng
- Cc bng nm cch hai u c
nh nhng khong bng mt s l

ln .
4

1
d (2k 1) (k )
4
2 2
- Hai bng lin tip cch nhau

khong .
2
d. iu kin c sng dng

lk
2
2. Sng dng trn mt si dy c
mt u c nh, mt u t do
a. u A c nh l nt, u P t do
l bng dao ng.
b. Hai nt lin tip hoc hai bng

lin tip cch nhau khong .


2
c. iu kin c sng dng:

l (2k 1)
4

P
B

Gio vin: Nguyn c Ph

52

Trng THPT Trn Vn K


- T hnh v, s nt v s bng
trong trng hp ny lin h vi
nhau nh th no?

Nm hc: 2012 -2013


- S nt = s bng

IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c


- Hin tng sng dng trn mt si dy v nu c iu kin c sng dng khi .
- Gii thch c hin tng sng dng.
- Vit c cng thc xc nh v tr cc nt v cc bng trn mt si dy trong trng hp dy c
hai u c nh v dy c mt u c nh, mt u t do.
- Nu c iu kin c sng dng trong 2 trng hp trn.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Tit 15 :
BI TP V SNG DNG
I. Mc tiu:
1.Kin thc: Vn dng c kin thc v sng dng
2. K nng: Gii c cc bi ton n gin v sng dng
3.T duy v thi :C kh nng suy din ton hc, suy lun logic, ,tnh chnh xc, trung thc, khch
quan
II. Chun b:
1. Gio vin: mt s bi tp trc nghim v t lun
2. Hc sinh: n li kin thc v sng c cc cng thc tnh chu k, tn s bc sng v phng trnh
sng
III. Phng php dy hc : m thoi gi m, giao vic cho hc sinh
VI.Tin trnh bi dy :
Hot ng 1 (5 pht): Kim tra bi c.
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Ni dung
- Nu cc cng thc v sng
-Tr li theo ni dung bi hc
c
Hot ng 1(19 pht): Lm cc bi tp trc nghim khch quan.
TR GIP CA G/V
- Gi hc sinh ng dy c
v gii thch p n cc bi tp
TNKQ:
- Yu cu hc sinh c lp suy
ngh v xung phong tr li,
gii thch p n.
V sao ?
Bi 10.1. p n A ?
Bi 10.2. p n D ?
Bi 10.3. p n C ?
Bi 10.4. p n B ?
Bi 10.5. p n B ?
Bi 11.1. p n C ?
Bi 11.2. p n B ?
Bi 11.3. p n A ?
Bi 11.4. p n C ?
Gio vin: Nguyn c Ph

HOT NG CA H/S
- Nhn nhim v suy ngh tm
cch gii thch.

NI DUNG KIN THC


Bi 10.1. p n A.

Bi 10.5. Ta c:
I
I
100 lg 2 B 20dB .
I0
I0
Cc cu cn li th da vo khi
nim chn p n.

Bi 10.3. p n C.

Bi 10.2. p n D.
Bi 10.4. p n B.
Bi 10.5. p n B.
Bi 11.1. p n C.
Bi 11.2. p n B.
Bi 11.3. p n A.
Bi 11.4. p n C.
Bi 11.5. p n D.
Bi 11.6. p n D.
53

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Bi 11.5. p n D ?
Bi 11.7. p n C.
Bi 11.6. p n D ?
Bi 11.8. p n D.
Bi 11.7. p n C ?
Bi 11.8. p n D ?
Hot ng 2 ( 19 pht): Cha cc bi tp nh lng .
- Gi hc sinh ng dy c
Bi 7.8 (11 SBT)
bi cc bi tp 7.8 (11-sbt).
Bi 7.8 (11 SBT)
Gii:
- K/c gia hai m c dao ng - K/c gia hai m c dao
? Khong cch nh nht gia
ng cng pha gn nhau nht
cng pha gn nhau nht bng .
hai im c dao ng cng pha
bng .
v
Ta c: = v.T =
l g ? Cng thc tnh ?
v
340
f
; 3,1 m
= v.T =
=
f
110
- K/c gia hai m c dao ng
? Khong cch nh nht gia
ngc pha gn nhau nht bng
- K/c gia hai m c dao
hai im c dao ng ngc
ng ngc pha gn nhau
/2.
pha l g ? Cng thc tnh ?
nht bng /2 1,5 m.
- Gi mt hc sinh ng ti
- Tm tt:
Bi 8.6 (12-SBT).
ch c v tm tt bi 8.6.
f = 20Hz
Gii:
l = 22 cm

T^a c: 11 = 22
=2
? Thng tin: 12 ng
v=?
2
2
hypebol, khong cch gia 2
12 ng hypebol, ngha l c
= 4 cm
nh ca 2 ng hypebol

Vy
tc truyn sng l:
ngoi cng l 22 cm cho ta bit 11 khong vn: i = 2 ( hay c
v = .f = 4.20 = 80 cm/s
c g ?

11 na bc sng 11 ).
2
- Gi mt hc sinh ng ti
- Tm tt:
Bi 9.9 (15-SBT).
ch c v tm tt bi 9.9.
f = 50Hz
Gii:
l = 1,2 m
Trn l xo ch c mt bng,
? Trn l xo ch c mt nhm

vy l =
= 1,2 m = 2,4
vng dao ng vi bin cc 2 = 1,2 m
2
i, vy c my bc sng ?
v=?
m
Do : v = f. = 50.2,4 = 120
m/s.
Bi tp b xung( p dng cho
Tm tt phn tch bi ton
I
Gii : L 10 lg 40dB
11B1):
IO
Mc cng m ti mt
Tin hnh gii di lp sau
I
I
im l L= 40dB. Hy tnh
ln bng trnh by
lg 4 104
Io
Io
cng m ti im ?
Vy cng m ti im
( Io = 10-12 ( W/m2 ))
cho l : I = 104.Io=10-8 (W/m2 )
Hot ng 4 (5 pht): cng c dn d
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- n li phng php gii
-n tp chun b kim tra
tan
1 tit
- lm cc bi tp trong sch
bi tp, chun b cc bi sau

Ni dung

V. RT KINH NGHIM

Gio vin: Nguyn c Ph

54

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
T chon tit 9 :
BI TP V SNG DNG
I. MC TIU
Rn luyn k nng gii mt s bi tp v sng dng.
II. CHUN B
* Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii.
* Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n sng dng.
III. TIN TRNH DY HC
Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc.
+ Sng ti v sng phn x nu truyn cng phng, th c th giao thoa vi nhau, to ra mt h sng
dng trong c mt s im lun lun ng yn gi l nt, v mt s im lun lun dao ng vi
bin cc i gi l bng.
2 d
+ Bin ca sng dng ti im M cch mt im nt mt khong d: A M = 2a|sin
|; a l bin

sng ti ngun.

+ Khong cch gia 2 nt hoc 2 bng lin k ca sng dng l .


2

+ Khong cch gia nt v bng lin k ca sng dng l .


4
+ iu kin c sng dng trn si dy c chiu di l:

Hai u l hai nt hoc hai bng th: l = k . Mt u l nt, mt u l bng th: l = (2k + 1) .
2
4
Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Ni dung c bn
1. Mt si dy n hi cng
Nu iu kin v chiu 1. V hai u c nh l 2 nt nn ta
ngang, hai u c nh. Trn dy di ca dy khi trn dy c:
c sng dng, tc truyn sng c sng dng vi hai u
v
v

'
l
=
k
=
k
=
k
=
k
khng i. Khi tn s sng trn l hai nt.
2f
2f '
2
2
dy l 42 Hz th trn dy c 4
p dng gii bi
k' f
f =
= 63 Hz.
im bng. Tnh tn s ca sng ton.
k
trn dy nu trn dy c 6 im
2. Khi B t do th:
bng.
2. Quan st sng dng trn si
Nu iu kin v chiu l = (2k + 1) 1 = (2k + 1) v .
4 f1
4
dy AB, u A dao ng iu ha di ca dy khi trn dy
theo phng vung gc vi si c sng dng vi mi u
v
2
dy (coi A l nt). Vi u B t do l nt cn mt u l Khi B c nh th: l = k = k 2 f
2
2
v tn s dao ng ca u A l bng v khi hai u l hai
2kf1
22 Hz th trn dy c 6 nt. Nu nt.
f2 =
. V trn dy c 6 nt
2k 1
u B c nh v coi tc truyn
p dng gii bi
2.5.22
sng ca dy nh c, vn c 6 ton.
nn k = 5. Vy: f2 =
= 20
nt th tn s dao ng ca u A
2.5 1
phi bng bao nhiu?
(Hz).
v

3. Ta c: = f = 0.5 m = 50 cm.
AB

2 AB
3. Mt si dy AB di 100 cm
Trn dy c: N = =
=4

cng ngang, u B c nh, u A Tnh .


2
gn vi mt nhnh ca m thoa
bng sng. V c 4 bng sng vi
dao ng iu ha vi tn s 40
Xc nh s bng sng hai nt hai u nn s c 5 nt (k
Hz. Trn dy AB c mt sng trn dy.
c hai nt ti A v B).
dng n nh, A c coi l nt
v
4.
Ta
c:

=
= 0,02 m = 2 cm;
sng. Tc truyn sng trn dy
Xc nh s nt sng
f
l 20 m/s. Tm s nt sng v bng trn dy.

AM = 3,5 cm = 7
= (2.3 + 1)
sng trn dy, k c A v B.
4
4
4. Mt si dy AB di 50 cm. u Tnh .
Ti M l bng sng 3 k t A.Trn

Gio vin: Nguyn c Ph

55

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
A dao ng vi tn s f = 50 Hz.
Nu cch xc nh xem dy c 50 bng sng v c 51 nt
u B c nh. Trn dy AB c ti mt im trn dy khi k c hai nt ti A v B.
mt sng dng n nh, A c coi no th c nt sng v khi
l nt sng. Tc truyn sng no th c bng sng.
trn dy l 1 m/s. Hi im M cch
Nu cch xc nh s
A mt khong 3,5 cm l nt hay bng sng v s nt sng
bng th my k t A v trn dy trn dy,
c bao nhiu nt, bao nhiu bng
k c A v B.
Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Y/c h/s nu phng php gii cc bi tp v sng Nu phng php gii cc bi tp va gii.
dng .
Ghi cc bi tp v nh.
Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh
lm.
IV. RT KINH NGHIM TIT DY

Gio vin: Nguyn c Ph

56

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 18 Bi 10:
C TRNG VT L CA M
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Tr li c cc cu hi: Sng m l g? m nghe c (m thanh), h m, siu m l g?
- Nu c v d v cc mi trng truyn m khc nhau.
- Nu c 3 c trng vt l ca m l tn s m, cng v mc cng m, th dao ng
m, cc khi nim m c bn v ho m.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin: Lm cc th nghim trong bi 10 Sgk.
2. Hc sinh: n li nh ngha cc n v: N/m2, W, W/m2
III. HOT NG DY HC
n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
- M t c hin tng sng dng trn mt si dy v nu c iu kin c sng dng khi .
- Vit c cng thc xc nh v tr cc nt v cc bng trn mt si dy trong trng hp dy c
hai u c nh v dy c mt u c nh, mt u t do.
3. Bi mi
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu v m, ngun m
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- m l g?
- HS nghin cu Sgk v tho
I. m, ngun m
+ Theo ngha hp: sng truyn
lun tr li.
1. m l g
trong cc mi trng kh, lng,
- Sng m l cc sng c
truyn trong cc mi trng
rn tai mng nh dao ng
kh, lng, rn.
cm gic m.
- Tn s ca sng m cng l
+ Ngha rng: tt c cc sng c,
tn s ca m.
bt k chng c gy cm gic m
- Nhng vt pht ra c m.
hay khng.
- Dy n, ng so, ci m thoa, 2. Ngun m
- Ngun m l g?
- Mt vt dao ng pht ra m
- Cho v d v mt s ngun m? loa phng thanh, ci t, xe
my
l mt ngun m.
- Tn s m pht ra bng tn
- Nhng m c tc dng lm cho
HS
ghi
nhn
cc
khi
nim
m
s dao ng ca ngun.
mng nh dao ng, gy ra cm
nghe
c,
h
m
v
siu
m.
3. m nghe c, h m v
gic m gi l m nghe c
siu m
hay m thanh.
- m nghe c (m thanh) c
- Tai ngi khng nghe c h
tn s t 16 20.000 Hz.
m v siu m. Nhng mt s loi
- m c tn s di 16 Hz gi
vt c th nghe c h m (voi,
l h m.
chim b cu) v siu m (di,
HS
ghi
cc
yu
cu
v
nh.
- m c tn s trn 20.000 Hz
ch, c heo)
gi l siu m.
- c thm phn Mt s ng
4. S truyn m
dng ca siu m. Sona
a. Mi trng truyn m
- M t th nghim kim chng.
Rn,
lng,
kh.
Khng
truyn
- m truyn c qua cc mi
- m truyn c trong cc mi
c
trong
chn
khng.
trng rn, lng v kh nhng
trng no?
khng truyn c trong chn
- Tc m truyn trong mi
Rn
>
lng
>
kh.
Ph
thuc
khng.
trng no l ln nht? N ph
vo
mt
,
tnh
n
hi,
nhit
thuc vo nhng yu t no?
ca mi trng.
b. Tc m
- Nhng cht no l cht cch
Cc
cht
xp
nh
bng,
len
- Trong mi mi trng, m
m?
Trong
mi
mi
trng,
sng
truyn vi mt tc xc
- Da vo bng 10.1 v tc m
m truyn vi mt tc hon
nh.
trong mt s cht cho ta bit
ton xc nh.
iu g?
Gio vin: Nguyn c Ph

57

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Hot ng 2 ( pht): Tm hiu v nhng c trng vt l ca m
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Trong cc m thanh ta nghe c, - Ghi nhn cc khi nim nhc II. Nhng c trng vt l
c nhng m c mt tn s xc
m v tp m.
ca m
nh nh m do cc nhc c pht
C, v sng m c th lm cho - Nhc m: nhng m c tn
ra, nhng cng c nhng m
cc phn t vt cht trong mi s xc nh.
khng c mt tn s xc nh nh
trng dao ng?
- Tp m: nhng m c tn s
ting ba p, ting sm, ting n
- I (W/m2)
khng xc nh.
ng ph, ch
- HS nghin cu v ghi nhn
1. Tn s m
- Ta ch xt nhng c trng vt l mc cng m.
- Tn s m l mt trong
tiu biu ca nhc m.
nhng c trng vt l quan
- Tn s m cng l tn s ca
trng nht ca m.
ngun pht m.
2. Cng m v mc cng
- Sng m mang nng lng
m
khng?
a. Cng m (I)
- nh ngha: (Sgk)- I (W/m2)
b. Mc cng m (L)
- Da vo nh ngha I c n
I
L lg gi l
i
lng
v l g?
I0
- Fechner v Weber pht hin:
mc cng m ca m I (so
+ m c cng I = 100I0 ch
vi m I0)
nghe to gp i m c cng
- ngha: Cho bit m I nghe
I0.
to gp bao nhiu ln m I0.
+ m c cng I = 1000I0 ch
- n v: Ben (B)
nghe to gp ba m c cng
1
I0.
xiben (dB) 1dB B
10
I
I
100 lg 2
- Ta thy
I
I0
I0
L (dB) 10lg
I0
I
I
1000 lg 3
I0 = 10-12 W/m2
I0
I0
3. m c bn v ho m
- Ch : Ly I0 l m chun c tn
- Khi mt nhc c pht ra m
s 1000Hz v c cng I0 = 10c tn s f0 th cng ng thi
12
W/m2 chung cho mi m c tn
pht ra mt lot m c tn s
- HS ghi nhn cc khi nim
s khc nhau.
2f0, 3f0, 4f0 c cng
m c bn v ho m t
khc nhau.
xc nh c trng vt l th
- Thng bo v cc tn s m ca
+ m c tn s f0 gi l m c
ba ca m.
m cho mt nhc c pht ra.
- Ph ca cng mt m nhng bn hay ho m th nht.
- Quan st ph ca mt mt m do
+ Cc m c tn s 2f0, 3f0, 4f0
hon ton khc nhau.
cc nhc c khc nhau pht ra,
gi l cc ho m th hai,
hnh 10.6 ta c nhn xt g?
th ba, th t..
th dao ng ca cng mt
- Tng hp th ca tt c cc
nhc m do cc nhc c pht ra th
ho m ta c th dao
hon ton khc nhau c trng - th dao ng.
ng ca nhc m .
vt l th ba ca m l g?
IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c
- Sng m , m nghe c (m thanh), h m, siu m
- Nu c v d v cc mi trng truyn m khc nhau.
- Nu c 3 c trng vt l ca m l tn s m, cng v mc cng m, th dao ng
m, cc khi nim m c bn v ho m.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
Gio vin: Nguyn c Ph

58

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 19 Bi 11:
C TRNG SINH L CA M
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Nu c ba c trng sinh l ca m l: cao, to v m sc.
- Nu c ba c trng vt l tng ng vi ba c trng sinh l ca m.
- Gii thch c cc hin tng thc t lin quan n cc c trng sinh l ca m.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin: Cc nhc c nh so trc, n minh ho mi lin quan gia cc tnh cht sinh l v
vt l.
2. Hc sinh: n li cc c trng vt l ca m.
III. HOT NG DY HC
1. n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
- Sng m l g? m nghe c (m thanh), h m, siu m l g?
- Nu c v d v cc mi trng truyn m khc nhau.
- Nu c 3 c trng vt l ca m l tn s m, cng v mc cng m, th dao ng
m, cc khi nim m c bn v ho m.
3. Bi mi
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu v cao ca m
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
-Hai ca s mt nam mt n cng
I. cao
ht mt cu ht, nhng thng th
- cao ca m l mt c
ging nam trm hn ging n.
- HS c Sgk v ghi nhn c
trng sinh l ca m gn lin
Cm gic v s trm bng ca m trng sinh l ca m l cao.
vi tn s m.
c m t bng khi nim
cao ca m.
- Thc nghim, m c tn s cng
ln th nghe cng cao, m c tn
s cng nh th nghe cng trm.
- Ch : Tn s 880Hz th gp i
tn s 440Hz nhng khng th
ni m c tn s 880Hz cao gp
i m c tn s 440Hz.
Hot ng 2 ( pht): Tm hiu v to ca m
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Thc nghim, m c I cng ln
II. to
HS
nghin
cu
Sgk
v
ghi
- to ca m t l vi mc
nghe cng to.
nhn c trng sinh l ca m
cng m L.
- Tuy nhin, Fechner v Weber
l

to.
- to ch l mt khi nim ni
chng minh rng cm gic v
v c trng sinh l ca m gn
to ca m li khng t l vi I m
lin vi c trng vt l mc
t l vi mc cng m.
cng m.
- Lu : Ta khng th ly mc
- Lu : Ta khng th ly mc
cng m lm s o to ca
cng m lm s o to ca
m. V cc h m v siu m vn
m.
c mc cng m, nhng li
khng c to.
Hot ng 3 ( pht): Tm hiu v m sc
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Ba ca s cng ht mt cu ht - HS nghin cu Sgk v ghi
III. m sc
cng mt cao d dng phn nhn c trng sinh l ca m l - m sc l mt c trng
m sc.
sinh l ca m, gip ta phn
bit c u l ging ca ca s
bit m do cc ngun khc
no. Tng t nh mt chic n
Gio vin: Nguyn c Ph

59

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
ghita, mt chic n vilon v
nhau pht ra. m sc c lin
quan mt thit vi th dao
mt chic kn scx S d
ng m.
phn bit c ba m v chng
- th dao ng c dng khc
c m sc khc nhau.
nhau nhng c cng T.
- Nhn vo th dao ng hnh
- HS c Sgk tm hiu.
10.6, ta c nhn xt g?
- Y/c HS nghin cu Sgk c
ch hot ng ca n oocgan.
IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c
- Nu c ba c trng sinh l ca m l: cao, to v m sc.
- Nu c ba c trng vt l tng ng vi ba c trng sinh l ca m.
- Gii thch c cc hin tng thc t lin quan n cc c trng sinh l ca m.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
Tit 20:
BI TP
I. Mc tiu:
- Vn dng kin thc v sng m.
- K nng: Gii c cc bi ton n gin v sng m
II. Chun b:
1. Gio vin: mt s bi tp trc nghim v t lun
2. Hc sinh: n li kin thc v dao ng iu ho
III.Tin trnh bi dy :
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:
- Vit phng trnh sng, ti sao ni sng va c tnh tun hon theo thi gia va c tnh tun hon
theo khng gian?
- Cu hi 1, 2, 3, 4 (45)
3. Bi mi :
Bi 1. Cm gic v m ph thuc nhng yu t no?
A. Ngun m v mi trng truyn m.
B. Ngun m v tai ngi
nghe.
C. Mi trng truyn m v tai ngi nghe. D. Tai ngi nghe v giy thn
kinh th gic.
Bi 2. cao ca m ph thuc vo yu t no ca m?
A. n hi ca ngun m.
B. Bin dao ng ca ngun m.
C. Tn s ca ngun m.
D. th dao ng ca ngun m.
Bi 3. Tai con ngi c th nghe c nhng m c mc cng m trong
khong no?
A. T 0 dB n 1000 dB.
B. T 10 dB n 100 dB.
C. T -10 dB n 100dB.
D. T 0 dB n 130 dB.
Bi 4. m c bn v ho m bc 2 do cng mt dy n pht ra c mi lin
h vi nhau nh th no?
A. Ho m c cng ln hn cng m c bn.
B. Tn s ho m bc 2 ln gp di tn s m c bn.
C. Tn s m c bn ln gp i tn s ho m bc 2.
D. Tc m c bn ln gp i tc ho m bc 2.
Bi 5. Hp cng hng c tc dng g?
A. Lm tng tn s ca m.
B. Lm gim bt cng m.
Gio vin: Nguyn c Ph

60

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
C. Lm tng cng ca m.
D. Lm gim cao ca m.
Bi 6. Vn tc truyn m trong khng kh l 340m/s, khong cch gia hai
im gn nhau nht trn cng mt phng truyn sng dao ng ngc pha nhau
l 0,85m. Tn s ca m l
A. f = 85Hz.
B. f = 170Hz.
C. f = 200Hz.
D. f =
255Hz.
Bi 7. Mt sng c hc c tn s f = 1000Hz lan truyn trong khng kh. Sng
c gi l
A. sng siu m. B. sng m.
C. sng h m.
D. cha iu
kin kt lun.
Bi 8. Sng c hc lan truyn trong khng kh vi cng ln, tai ta c
th cm th c sng c hc no sau y?
A. Sng c hc c tn s 10Hz.
B. Sng c hc c tn s
30kHz.
C. Sng c hc c chu k 2,0s.
D. Sng c hc c chu k 2,0ms.
Bi 9. Pht biu no sau y l khng ng?
A. Sng m l sng c hc c tn s nm trong khong t 16Hz n
20kHz.
B. Sng h m l sng c hc c tn s nh hn 16Hz.
C. Sng siu m l sng c hc c tn s ln hn 20kHz.
D. Sng m thanh bao gm c sng m, h m v siu m.
Bi 10. Ti mt im A nm cch ngun m N (ngun im) mt khong NA
= 1m, c mc chuyn ng m l LA = 90dB. Bit ngng nghe ca m l I0
= 0,1nW/m2. Cng ca m ti A l
A. IA = 0,1nW/m2. . IA = 0,1mW/m2.
C. IA = 0,1W/m2. D.
IA
=
2
0,1GW/m .
Bi 11. Ti mt im A nm cch ngun m N (ngun im) mt khong NA
= 1m, c mc chuyn ng m l LA = 90dB. Bit ngng nghe ca m l I0
= 0,1nW/m2. Mc cng ca m ti im B cch N mt khong NB = 10m
l
A. LB = 7B.
B. LB = 7dB.
C. LB = 80dB.
D. LB =
90dB.
Bi 12. Mt si dy n hi AB c cng theo phng ngang, u A c nh,
u B c rung nh mt dng c to thnh sng dng trn dy. Tn s rung
l 100Hz v khong cch gia hai nt sng lin tip l l = 1m. Tc truyn
sng trn dy l:
A. 100cm/s;
B. 50cm/s;
C. 75cm/s;
D. 150cm/s.
IV.CNG C: Qua tit bi tp ny chng ta cn nm c
-Nm c 3 c trng vt l ca m l tn s m, cng v mc cng m, th dao ng
m, cc khi nim m c bn v ho m.
- Nm c ba c trng sinh l ca m l: cao, to v m sc.
V.DN D:
- V nh xem li bi tp v xem trc bi mi
- V nh lm bi tp trong sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
Gio vin: Nguyn c Ph

61

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
................................................................................................................................................................
T chon tit 10 :
BI TP V SNG M
I. MC TIU
Rn luyn k nng gii mt s bi tp v sng m.
II. CHUN B
* Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii.
* Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n sng m.
III. TIN TRNH DY HC
Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc.
I
+ Mc cng m: L = lg .
I0
+ Cng m chun: I0 = 10-12W/m2.
P
+ Cng m ti im cch ngun m mt khong R: I =
.
4R 2
Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Ni dung c bn
1. Loa ca mt my thu thanh c
I
P
cng sut P = 2 W.
Vit biu thc tnh mc 1. a) Ta c: L = lg I = lg 4 R 2 I
0
0
a) Tnh mc cng m do cng m.
= 10 B = 100 dB.
loa to ra ti mt im cch my Thay s v bm my.
b) Ta c:
4 m.
Nu cch gii cu b)
P
P'
b) ti im y mc cng Nhc li mt s tnh cht L L = lg
- lg
= lg
2
4R I 0
4R 2 I 0
m ch cn 70 dB, phi gim ca hm lgaric.
P
P
nh cng sut ca loa bao nhiu p dng gii.

= 10L - L = 1000. Vy phi


ln?
P'
P'
gim nh cng sut ca loa 1000 ln.
2. a) Ta c: L L
Nu cch gii cu a)
P
P
- lg
2. Mc cng m do ngun S p dng tnh cht ca = lg
2
4 ( SM D) I 0
4SM 2 I 0
gy ra ti im M l L; cho hm lgaric gii.
SM 2
ngun S tin li gn M mt
= lg
khong D th mc cng m
( SM D) 2
tng thm 7 dB.
SM 2
) = 10L L = 100,7 = 5
(
a) Tnh khong cch t S n
SM D
M bit D = 62 m.
5.D
b) Bit mc cng m ti
SM =
= 112 m.
5 1
M l 73 dB. Tnh cng sut ca
ngun.
b) Ta c:
P
P
L = lg

= 10L
2
Nu cch gii cu b).
4SM I 0
4SM 2 I 0
Thay s v bm my.
P = 4SM2I010L = 3,15 W.
3. Ta c: kf (k 1)f = 56 Tn
3. Hai ha m lin tip do mt
dy n pht ra c tn s hn Nhc li khi nim tn s m c bn: f = 56 Hz Tn s
km nhau 56 Hz. Tnh tn s ca s m c bn v ha m. ha m th 3 l: f3 = 3f = 168 Hz.
ha m th ba do dy n ny p dng tnh tn s 4. Ta c: = v = 3 m. u kn ca
f
pht ra.
ca ha m th 3.
ng so l nt, u h l bng ca
4. Trong ng so mt u kn mt Xc nh bc sng.
u h c sng dng vi tn s Nu iu kin c sng sng dng nn chiu di ca ng so
c bn l 110 Hz. Bit tc dng vi mt u l nt, l:

truyn m trong khng kh l 330 mt u l bng.


L=
= 0,75 m.
4
m/s. Tm di ca ng so.
Tnh chiu di ca ng
so.
Gio vin: Nguyn c Ph

62

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh.


Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Y/c h/s nu phng php gii cc bi tp v sng Nu phng php gii cc bi tp va gii.
m.
Ghi cc bi tp v nh.
Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh
lm.
IV. RT KINH NGHIM TIT DY

Gio vin: Nguyn c Ph

63

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
T chn tit 11 + 12:
BI TP N TP CHNG I I
N TP KIM TRA 1 TIT
(LY THM BI N TP CHNG I GII )
I-MC TIU
Kin thc:
- Gii c cc bi ton n gin v sng c, s giao thoa sng c
- Gii c cc bi tp v sng dng : trng hp c 2 u c nh ; mt u c nh v mt u t
do.
- Gii cc bi tp v c trng ca sng m .
K nng: Bit suy lun, tm cc i lng
II. CHUN B
1. Gio vin :
2. Hc sinh :
- n cc cng thc lin quan n sng, giao thoa sng, sng dng,sng m.
III. TIN TRNH GING DY
Hot ng 1. (10 pht) n nh, kim tra:
Hot ng 2. (30pht) tin hnh hng dn gii bi tp
Gii mt s bi tp t lun v sng c
* Hng dn hc sinh cc *Tip thu
Bi 8:trang 40
cch xc nh cc i lng
c trng cho sng v vit
Gii
phng trnh sng
-Tc truyn sng
* Yu cu hc sinh gii bi 8 *Tm tt gii
Ta c
trang 40
20,45 12,4
4
4,025cm
*Yu cu hc sinh gii bi *Tm tt gii
2
7,8trang 45
1cm
* Yu cu hc sinh gii bi -Bi 9 ( Trang 49 SGK )
Vy: v f = 10-2 .50 =0,5m/s
9, 10 trang 49
a.dy dao ng vi mt
Bi 7 trang 45:

Khong cch gia hai cc t lin


mi nn l= . 2l
2
tip
v
0,5
=2.0,6=1,2m

d
m f 40 1,25cm
b.Dy dao ng vI 3 bng
2
l
Bi
8
trang 45:
/
/ 2 0,4m
l 3
khong cch gia hai im ng yn
3
2

Bi 10 ( Trang 49 SGK )
cnh nhau trn S1S2 l
2
Gia 4 nt c 3 bng
Trn
S
S
c
12
im
ng
yn nn
1
2
l

/ 2
l 3

3
2
c 11 khong
;
2
vy tn s f=

v
3v
3.80
11 11cm 2cm

100 Hz

2l

2.1,2

Bi tp lm thm:
Bi 1:
Cho : dy di 1,2 m c mt h thng dng .K c
hai u dy th c tt c 4 nt .Bit tc truyn
sng trn dy l 80 m/s .
R
a) Tnh tn s dao ng ca dy ?
b) Nu tc truyn sng l 48 m/s
th trn dy c tt c bao nhiu nt ?
l
HD :a) l 3
(Hz)

2l
3v

; f
100
2
3
2l

Gio vin: Nguyn c Ph

vy : v f =2.26 =52cm/s

1
f1 1,25 Hz
2

-Trn dy thm 2 nt : l 7 2 2 0,6m


4
v
1
/
f2
= 3,5 Hz ; f 2 f 2 = 1,75 Hz
2
2

-Trn dy thm 3 nt : l 9 3 3 0,47m


4
v tn s dng in l f1
/

64

Trng THPT Trn Vn K


b) s nt n

2l f
5
v

Bi 2:
Mt di la c chiu di l = 1,05m mt u gn
vo mt cn rung R ,ri bung thng theo phng
thng ng .Cn rung c kch bng nam chn
in nui bng mt dng in xoay chiu c tn
s f thay i c .Khi kch thch th cn rung
dao ng vi tn s gp 2 ln tn s f ca dng
in .
u di ca di la th t do .Khi tn s dng
in
f = 0,75 Hz di la dao ng n nh vi 2 nt m
mt nt l ch gn vo cn rung R .Cho f tng
dn .Hi vi cc tn s f1 ; f2; f3 bng bao nhiu
th trn di la li xut hin thm 1 ,2 , 3 nt
na ?

HD : l (2k 1) vi k = 1 l 3
4
4
=1,4 m
v f = 1,4.2.0.75 = 2,1m/s
h
-Trn dy thm 1 nt :
T

1
1 0,84m
4
v
f1
= 2,5Hz
1

l 5

Nm hc: 2012 -2013

f3

v
1
/
= 4,5 Hz ; f 3 f3 = 2,25 Hz
3
2

Bi 3:
chng minh s cng hng m , ngi ta
thng lm TN nh (hnh v ) T l mt ng
nghim ,A l mt m thoa c tn s ring f .G
m thoa rung th n pht ra mt m yu .a
m thoa li gn ming ng nghim ,ri 6 dn
nc vo ng cho mc nc cao dn th c th
tm c cao h ca ct khng kh trong ng ,
ct khng kh dao ng cng hng vi n
thoa .Lc m c khuch i rt mnh .
Cho f = 850Hz , h = 50 cm .Tnh tc v ca
m ?
HD : Ming ng l bng sng , mt nc l nt
sng h
tha mn K : h (2 k 1)
(k=0,1,2.)
Thay

h (2k 1)

v
Ta c :
f

v
4f

4hf
1700

2 k 1 2k 1

-Vi k = 0 v =1700m/s (loi v ln hn tc


m)
-Vi k=1 v = 566,7m/s (loi )
-Vi k=2 v =340m/s chn v c tc m
trongkk
-Vi k=3 v =240m/s(loi v nh hn tc
m trong khng kh )

Hot ng 3: (5 pht) Dn d chun b tit hc sau:


- n tp chng 1,2
- Chun b cho tit kim tra mt tit sp ti.
IV. RT KINH NGHIM
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
Tit 21 : Kim tra 1 tit ( c , ma trn v p n km theo )

Gio vin: Nguyn c Ph

65

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Chng III.
DNG IN XOAY CHIU
Tit 22 Bi 12:
I CNG V DNG IN XOAY CHIU
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Pht biu c nh ngha dng in xoay chiu.
- Vit c biu thc tc thi ca dng in xoay chiu.
- Nu c v d v th ca cng dng in tc thi, ch ra c trn th cc i lng
cng dng in cc i, chu k.
- Gii thch tm tt nguyn tc to ra dng in xoay chiu.
- Vit c biu thc ca cng sut tc thi ca dng in xoay chiu chy qua mt in tr.
- Pht biu c nh ngha v vit c biu thc ca I, U.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin:
- M hnh n gin v my pht in xoay chiu.
- S dng dao ng k in t biu din trn mn hnh th theo thi gian ca cng dng
in xoay chiu (nu c th).
2. Hc sinh: n li:
- Cc khi nim v dng in mt chiu, dng in bin thin v nh lut Jun.
- Cc tnh cht ca hm iu ho (hm sin hay cosin).
III. HOT NG DY HC
1. n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
3. Bi mi
Gii thiu v nhng ni dung chnh trong chng III
- Cc ni dung chnh trong chng:
+ Cc tnh cht ca dng in xoay chiu.
+ Cc mch in xoay chiu c bn; mch R, L, C ni tip; phng php gin Fre-nen.
+ Cng sut ca dng in xoay chiu.
+ Truyn ti in nng; bin p.
+ Cc my pht in xoay chiu; h ba pha.
+ Cc ng c in xoay chiu.
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu cc khi nim v dng in xoay chiu
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Dng in 1 chiu khng i l - Dng in chy theo mt chiu
I. Khi nim v dng in
g?
vi cng khng i.
xoay chiu
- HS ghi nhn nh ngha dng
- L dng in c cng
in xoay chiu v biu thc.
bin thin tun hon vi thi
Dng in xoay chiu hnh
gian theo quy lut ca hm
sin.
- Cng dng in ti thi
s sin hay cosin, vi dng
im t.
tng qut:
C2
i = Imcos(t + )
a. 5A; 100 rad/s; 1/50s; 50Hz;
- Da vo biu thc i cho ta bit
* i: gi tr ca cng
iu g?
dng in ti thi im t,
/4 rad
- Y/c HS hon thnh C2.
c gi l gi tr tc thi
b. 2 2 A; 100 rad/s; 1/50s;
+ Hng dn HS da vo
ca i (cng tc thi).
50Hz; -/3 rad
phng trnh tng qut: i =
* Im > 0: gi tr cc i ca i
c. i = 5 2 cos(100t ) A
(cng cc i).
Imcos(t + )
5 2 A; 100 rad/s; 1/50s;
* > 0: tn s gc.
2
T 2 f
50Hz; rad
2
T
2 f
C3
T
Gio vin: Nguyn c Ph

66

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
f: tn s ca i.
2

T T
T 3T
T
1. k
T
, f
k
T: chu k ca i.

2
8 4
2 8
2
*
(t
+ ): pha ca i.
- Y/c HS hon thnh C3.
T
2. Khi t th i = Im
* : pha ban u
i = Imcos(t + )
8
2 T

I m I mcos(
)
Vy: i I mcos( t )
T 8
4

I
cos( ) 1 cos 0
t = 0 i I mcos m
4
4
2

rad chn
4

rad
4
Hot ng 2 ( pht): Tm hiu nguyn tc to ra dng in xoay chiu
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Xt mt cun dy dn dt hnh
- HS theo s dn dt ca
II. Nguyn tc to ra dng in
trn, khp kn, quay quanh trc c GV tm hiu nguyn tc
xoay chiu
nh ng phng vi cun dy t to ra dng in xoay chiu. - Xt mt cun dy dn dt hnh
r
trn, khp kn, quay quanh trc c
trong t trng u B c phng
nh ng phng vi cun dy t
vi trc quay.
r
trong t trng u B c phng

vi trc quay.
- Gi s lc t = 0, = 0
- Lc t > 0 = t, t thng
qua cun dy:

= NBScos = NBScost
vi N l s vng dy, S l din
tch mi vng.
- bin thin theo thi gian t nn

trong cun dy xut hin sut


- Biu thc t thng qua din tch
in ng cm ng:
= NBScos vi
S t trong t trng u?
r r
d
(B, n)
e
NBS sint
dt
bin thin theo thi
- Nu cun dy kn c in tr R
- Ta c nhn xt g v sut in
gian t.
th cng dng in cm ng
ng cm ng xut hin trong
cho bi:
cun dy?
- Sut in ng cm ng
- Ta c nhn xt g v v cng
NBS
bin theo theo thi gian.
i
sin t
dng in xut hin trong cun
R
dy?
- Cng dng in bin
Vy, trong cun dy xut hin
thin iu ho trong cun dng in xoay chiu vi tn s
gc v cng cc i:
dy xut hin dng in
Nguyn tc to ra dng in
xoay chiu.
NBS
Im
xoay chiu?
R
- Thc t cc my pht in
- Dng my pht in xoay Nguyn tc: da vo hin tng
ngi ta cun dy ng yn v chiu, da vo hin tng
cm ng in t.
cho nam chm (nam chm in)
cm ng in t.
quay trc cun dy . nc
ta f = 50Hz.
Hot ng 3( pht): Tm hiu v gi tr hin dng
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Dng in xoay chiu cng c
- HS ghi nhn gi tr hiu dng
III. Gi tr hiu dng
tc dng nhit nh dng in
ca dng in xoay chiu.
- Cho dng in xoay chiu i
Gio vin: Nguyn c Ph

67

Trng THPT Trn Vn K


mt chiu.

- Cng hiu dng l g?


- Do vy, biu thc hiu in th
hiu dung, sut in ng hiu
dng cho bi cng thc nh th
no?
- Lu : S dng cc gi tr hiu
dng a s cc cng thc i vi
AC s c dng dng nh cc
cng thc tng ng ca DC.
+ Cc s liu ghi trn cc thit b
in l cc gi tr hiu dng.
+ Cc thit b o i vi mch
in xoay chiu ch yu cng l
o gi tr hiu dng.

Nm hc: 2012 -2013


= Imcos(t + ) chy qua R,
I
I m
Th
2
I: gi tr hiu dng ca cng
dng in xoay chiu
(cng hiu dng)
* nh ngha: (Sgk)
2. Ngoi ra, i vi dng in
xoay chiu, cc i lng nh
hiu in th, sut in ng,
cng in trng,
cng l hm s sin hay cosin
ca thi gian, vi cc i
lng ny

- HS nu nh ngha.
U
E
U m, E m
2
2

Gi tr cc i
Gi tr
hiu dng =

IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c


- nh ngha dng in xoay chiu.
- Vit c biu thc tc thi ca dng in xoay chiu.
- Gii thch tm tt nguyn tc to ra dng in xoay chiu.
- Vit c biu thc ca cng sut tc thi ca dng in xoay chiu chy qua mt in tr.
- Pht biu c nh ngha v vit c biu thc ca I, U.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
T chon tit 13 : BI TP V DNG IN XOAY CHIU
I. MC TIU
Rn luyn k nng gii mt s bi tp lin quan n mt s i lng trong dng in xoay chiu.
II. CHUN B
* Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii.
* Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n dng in xoay chiu, t thng v sut in ng
cm ng.
III. TIN TRNH DY HC
Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc.
Biu thc ca i v u: i = I0cos(t + i); u = U0cos(t + u). lch pha gia u v i: = u - i.
I0
U0
2

Cc gi tr hiu dng: I =
;U=
. Chu k; tn s: T =
;f=
.

2
2
2
Trong 1 giy dng in xoay chiu c tn s f (tnh ra Hz) i chiu 2f ln.

T thng qua khung dy ca my pht in: = NBScos( n , B ) = NBScos(t + ) = 0cos(t + ).


Sut ng trong khung dy ca my pht in: e = NBSsin(t + ) = E0cos(t + Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Gio vin: Nguyn c Ph

).
2

Ni dung c bn
68

Trng THPT Trn Vn K


1. Mt n ng lm vic vi in Cho bit khi no th n
p xoay chiu u = 220 2 sng.
cos100t (V). Tuy nhin n ch Trong 1 chu k c bao
sng khi iu p t vo n c |u| nhiu ln n sng.
Xc nh s ln n
= 155 V. Hi trung bnh trong 1 s
sng trong 1 giy.
c bao nhiu ln n sng?
2. in p xoay chiu gia hai
im A v B bin thin iu ha
vi biu thc u = 220 2

cos(100t +
) (trong u tnh
6

bng V, t tnh bng s). Ti thi im


t1 n c gi tr tc thi u1 = 220 V v
ang c xu hng tng. Hi ti thi
im t2 ngay sau t1 5 ms th n c gi
tr tc thi u2 bng bao nhiu?

Nm hc: 2012 -2013


1. n ch sng khi in p t vo
n c |u| 155 V, do trong mt
chu k s c 2 ln n sng. Trong 1
1
s c 2 = 50 chu k nn s c 100

ln n sng.
nh hng gii bi
2. Ta c:
ton.

)
Gii phng trnh lng u1 = 220 = 220 2 cos(100t1 +
6
gic tnh t1.

2
cos(100t1 +
)=
= cos(
6
4
2
Gii thch cch ly ) .
V u ang tng nn ta nhn nghim (-)
nghim.

100t1 +
= t1 = s
Tnh t1.
6
4
240
0, 2
t2 = t1 + 0,005 =
s
Tnh t2.
240

u2 = 220 2 cos(100t2 +
)=
Tnh u2.

3. Mt khung dy dn hnh ch
nht c 1500 vng, din tch mi
vng 100 cm2, quay u quanh
trc i xng ca khung vi tc
gc 120 vng/pht trong mt Tnh 0.
t trng u c cm ng t bng
0,4 T. Trc quay vung gc vi Vit biu thc ca .
cc ng sc t. Chn gc thi
gian l lc vc t php tuyn ca
mt phng khung dy cng hng
vi vc t cm ng t. Vit biu Vit biu thc ca e.
thc sut in ng cm ng tc
thi trong khung.
4. T thng qua 1 vng dy dn l Nu cch gii bi ton.
p dng v bin i

2.10 2
=
cos(100t + ) (Wb). tm ra kt qu cui cng.
4

Tm biu thc ca sut in ng


cm ng gia hai u cun dy
gm 150 vng dy ny.

220 V.
3. Ta c: 0 = NBS = 6 Wb; =

2 = 4 rad/s; = 0cos( B, n )

= 0cos(t + ); khi t = 0 th ( B, n )
=0
= 0. Vy = 6cos4t (Wb);

e = -= 24sin4t = 24cos(4t- )
2
(V).
4. Ta c:
e = -N = 50.100

)
4
= 300cos(100t-

2.10 2
sin(100t+

) (V).
4

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh.


Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Y/c h/s nu phng php gii cc bi tp lin Nu phng php gii cc bi tp va gii.
quan n mt s i lng trong dng in xoay
chiu.
Ghi cc bi tp v nh.
Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh
lm.
IV. RT KINH NGHIM TIT DY

Gio vin: Nguyn c Ph

n
60

69

Trng THPT Trn Vn K


Tit 23 Bi 13:

Nm hc: 2012 -2013


CC MCH IN XOAY CHIU

I. MC TIU
1. Kin thc:
- Pht biu c nh lut m i vi on mch in xoay chiu thun in tr.
- Pht biu c nh lut m i vi on mch in xoay chiu ch cha t in.
- Pht biu c tc dng ca t in trong mch in xoay chiu.
- Pht biu c nh lut m i vi on mch in xoay chiu ch cha cun cm thun.
- Pht biu c tc dng ca cun cm thun trogn mch in xoay chiu.
- Vit c cng thc tnh dung khng v cm khng.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin:
- Mt s dng c th nghim nh dao ng k in t, ampe k, vn k, mt s in tr, t in,
cun cm minh ho.
2. Hc sinh:
- n li cc kin thc v t in: q = Cu v t thng t cm = Li
III. HOT NG DY HC
1. n nh t chc:
2. Kim tra bi c:
- nh ngha dng in xoay chiu.
- Vit c biu thc tc thi ca dng in xoay chiu.
- Gii thch tm tt nguyn tc to ra dng in xoay chiu.
- Vit c biu thc ca cng sut tc thi ca dng in xoay chiu chy qua mt in tr.
3. Bi mi
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu mi quan h gia i v u trong mch in xoay chiu
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Biu thc ca dng in
- Nu cng dng in xoay
- C dng: i = Imcos(t + )
xoay chiu c dng?
chiu trong mch:
- Chn iu kin ban u
i = Imcost = I 2 cost
thch hp = 0 i =
in p xoay chiu hai u
Imcost = I 2 cost
mch in:
- Ta s i tm biu thc ca u
u = Umcos(t+ )
- HS ghi nhn cc kt qu
hai u on mch.
= U 2 cos(t+ )
chng minh bng thc
- Trnh by kt qu thc
Vi l lch pha gia u v i.
nghim v l thuyt a ra nghim v l thuyt.
+ Nu > 0: u sm pha so
biu thc in p hai u
vi i.
mch.
+ Nu < 0: u tr pha || so vi
- Lu : trnh nhm ln,
i.
phng trnh in p c th
+ Nu = 0: u cng pha vi i.
vit:
u = Umcos(t+ u/i)
= U 2 cos(t+ u/i)
Hot ng 2 ( pht): Tm hiu mch in xoay chiu ch c in tr
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Xt mch in xoay chiu
- Bin thin theo thi gian t
I. Mch in xoay chiu ch c
ch c R.
(dng in xoay chiu)
in tr
~
u
- Trong mch lc ny s c i
i
- Theo nh lut Ohm
dng in ny nh th
R
no?
u
i
- Tuy l dng in xoay
R
Gio vin: Nguyn c Ph
70

Trng THPT Trn Vn K


chiu, nhng ti mt thi
im, dng in i chy theo
mt chiu xc nh. V y l
dng in trong kim loi nn
theo nh lut Ohm, i v u t
l vi nhau nh th no?
- Da vo biu thc ca u v
i, ta c nhn xt g?
- GV chnh xc ho cc kt
lun ca HS.
- Y/c HS pht biu nh lut
Ohm i vi dng in mt
chiu trong kim loi.

Nm hc: 2012 -2013


- Ni hai u R vo in p
xoay chiu:
u = Umcost = U 2 cost
- in p tc thi, in p cc - Theo nh lut Ohm
i v in p hiu dng.
u U
i
2cost
- HS nu nhn xt:
R
R
+ Quan h gia I v U.
U
+ u v i cng pha.
Nu ta t: I
R
- HS pht biu.
th:
i I 2cos t
- Kt lun:
1. nh lut Ohm i vi mch
in xoay chiu: Sgk
2. u v i cng pha.
Hot ng 3( pht): Tm hiu v mch in xoay chiu ch c t in
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- GV lm th nghim nh s - HS quan st mch in v
II. Mch in xoay chiu ch c
hnh 13.3 Sgk.
ghi nhn cc kt qu th
t in
nghim.
1. Th nghim
- Ta c nhn xt g v kt qu + T in khng cho dng
- Kt qu:
thu c?
in mt chiu i qua.
+ T in khng cho dng in
+ T in cho dng in xoay mt chiu i qua.
chiu i qua.
+ Dng in xoay chiu c th tn
ti trong nhng mch in c cha
t in.
2. Kho st mch in xoay chiu
- Ta ni hai u t in vo
- HS theo hng dn ca GV ch c t in
mt ngun in xoay chiu
kho st mch in xoay
A
B
~
to nn in p u gia hai chiu ch c t in.
u
bn ca t in.
i
C

- T in s c tch in.
- C hin tng xy ra cc
bn ca t in?
- Gi s trong na chu k
u, A l cc dng bn
bn tri ca t s tch in
g?
- Ta c nhn xt g v in
tch trn bn ca t in?
- Cng dng in thi
im t xc nh bng cng
thc no?
- Ta nn a v dng tng
qut i = Imcos(t + ) tin
so snh, sin cos

Gio vin: Nguyn c Ph

- Bn bn tri tch in
dng.
- Bin thin theo thi gian t.

a. - t in p u gia hai bn ca
t in:
u = Umcost = U 2 cost
- in tch bn bn tri ca t
in:
q = Cu = CU 2 cost

hay: i CU 2cos(t )
2
b. t: I = UC

th
i I 2cos(t )
sin cos( )
2
2
v
u = U 2 cost
- Nu ly pha ban u ca i bng 0
- HS vit li biu thc ca i v th
i I 2cost
u (i nhanh pha hn u gc /2

u U 2cos(t )
u chm pha hn i gc /2) v
2
- Ta c th vit:
- HS ghi nhn cch xc nh i
trong mch.

71

Trng THPT Trn Vn K


- Nu ly pha ban u ca i
bng 0 biu thc ca i v
u c vit li nh th no?

- ZC ng vai tr g trong
cng thc?

ZC c n v l g?
1
ZC
C
- Da vo biu thc ca u v
i, ta c nhn xt g?
- Ni cch khc: Trong mch
in xoay chiu, t in l
phn t c tc dng lm cho
cng dng in tc thi
sm pha /2 so vi in p
tc thi.
- Da vo biu thc nh lut
Ohm, ZC c vai tr l in
tr trong mch cha t in
hay ni cch khc n l
i lng biu hin iu g?
- Khi no th dng in qua
t d dng hn?
- Ti sao t in li khng
cho dng in khng i i
qua?

- So snh vi nh lut Ohm,


c vai tr tng t nh in
tr R trong mch cha in
tr.
- L n v ca in tr ().
C

(F )1.s

.s

A..s

- Trong mch cha t in,


cng dng in qua t
in sm pha /2 so vi in
p hai u t in (hoc in
p hai u t in tr pha
/2 so vi cng dng
in).
- Biu hin s cn tr dng
in xoay chiu.
1
ta thy: Khi
C
nh (f nh) ZC ln v
ngc li.
- V dng in khng i (f =
0) ZC = I = 0
- T ZC

Nm hc: 2012 -2013


U
I
1
1 v t ZC
C
C
U
I
th:
ZC
trong ZC gi l dung khng ca
mch.
- nh lut Ohm: (Sgk)
c. So snh pha dao ng ca u v i
+ i sm pha /2 so vi u (hay u tr
pha /2 so vi i).
3. ngha ca dung khng
+ ZC l i lng biu hin s cn
tr dng in xoay chiu ca t
in.
+ Dng in xoay chiu c tn s
cao (cao tn) chuyn qua t in
d dng hn dng in xoay chiu
tn s thp.
+ ZC cng c tc dng lm cho i
sm pha /2 so vi u.

Hot ng 4 ( pht): Tm hiu mch in xoay chiu ch c cun cm thun


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Cun cm thun l g?
- HS nghin cu Sgk tr li III. Mch in xoay chiu ch
(Cun cm thun l cun cm
c cun cm thun
c in tr khng ng k,
- Cun cm thun l cun cm
khi c dng in xoay chiu
c in tr khng ng k.
chy qua cun cm s xy ra
1. Hin tng t cm trong mch
hin tng t cm.)
- Dng in qua cun dy tng in xoay chiu
- Khi c dng in cng i ln trong cun dy xy ra
- Khi c dng in i chy qua 1
chy qua cun cm (cun dy hin tng t cm, t thng
cun cm, t thng t cm c
dn nhiu vng, ng dy hnh qua cun dy:
biu thc:
tr thng di, hoc hnh
= Li
= Li
xuyn) c hin tng g
vi L l t cm ca cun cm.
xy ra trong ng dy?
2. Kho st mch in xoay chiu
- HS ghi nhn v theo s
- t vo hai u ca mt
hng dn ca GV kho st c cun cm thun
cun thun cm (c t cm mch in ny.
A
B
~
L, in tr trong r = 0) mt
u
in p xoay chiu, tn s gc
i
L
, gi tr hiu dng U
trong mch c dng in xoay
Gio vin: Nguyn c Ph

72

Trng THPT Trn Vn K


chiu

Nm hc: 2012 -2013


- t vo hai u L mt in p
xoay chiu. Gi s i trong mch
- So snh vi nh lut Ohm,
l:
- i chiu vi phng trnh
c vai tr tng t nh in tr
i = I 2 cost
R trong mch cha in tr.
tng qut ca u in p
- in p tc thi hai u cun
- L n v ca in tr ().
hiu dng hai u cun
cm thun:
cm?

u LI 2cos( t )
- Trong on mch ch c mt
2
- ZL ng vai tr g trong cng cun cm thun: i tr pha /2
a. in p hiu dng hai u
thc?
so vi u, hoc u sm pha /2
cun cm: U = LI
so vi i.
U
Suy ra:
I
L
t
ZL = L
ZL c n v l g?
- Da vo phng trnh i v u
c nhn xt g v pha ca
chng?
i = I 2 cost

u U 2cos(t )
2
Hoc
u = U 2 cost

i I 2cos(t )
2
- Tng t, ZL l i lng
biu hin iu g?
- Vi L khng i, i vi
dng in xoay chiu c tn
s ln hay b s cn tr ln
i vi dng in xoay chiu.
- Lu : C ch tc dng cn
tr dng in xoay chiu ca
R v L khc hn nhau. Trong
khi R lm yu dng in do
hiu ng Jun th cun cm
lm yu dng in do nh
lut Len-x v cm ng t.

Ta c:
- Biu hin s cn tr dng
in xoay chiu.
- V ZL = L nn khi f ln
ZL s ln cn tr nhiu.

U
ZL

Trong ZL gi l cm khng
ca mch.
- nh lut Ohm: (Sgk)
b. Trong on mch ch c mt
cun cm thun: i tr pha /2 so
vi u, hoc u sm pha /2 so vi
i.

3. ngha ca cm khng
+ ZL l i lng biu hin s
cn tr dng in xoay chiu ca
cun cm.
+ Cun cm c L ln s cn tr
nhiu i vi dng in xoay
chiu, nht l dng in xoay
chiu cao tn.
+ ZL cng c tc dng lm cho i
tr pha /2 so vi u.

IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c


- nh lut m i vi on mch in xoay chiu thun in tr.
- nh lut m i vi on mch in xoay chiu ch cha t in.
- Tc dng ca t in trong mch in xoay chiu.
- nh lut m i vi on mch in xoay chiu ch cha cun cm thun.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

Gio vin: Nguyn c Ph

73

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013

Tit 24:
BI TP
I. Mc tiu:
- Vn dng kin thc v dng in xoay chiu gii bi tp
- Vn dng nh lut m i vi on mch in xoay chiu thun in tr, nh lut m i vi
on mch in xoay chiu ch cha t in, nh lut m i vi on mch in xoay chiu ch
cha cun cm thun.
- K nng: Gii c cc bi ton n gin v
II. Chun b:
1. Gio vin: mt s bi tp trc nghim v t lun
2. Hc sinh: n li kin thc v dao ng iu ho
III.Tin trnh bi dy :
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:
Pht biu nh lut m i vi on mch in xoay chiu ch c thun in tr, t in
3. Bi mi :
Hat ng 1: bi tp trc nghim
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
* Cho Hs c ln lt cc cu * HS c tng cu, cng suy Cu 7 trang66: C
trc nghim 7,8,9,10 trang 66 ngh tho lun a ra p n
sgk
ng
Cu 8 trang 66: A
* T chc hot ng nhm,
tho lun tm ra p n
* Tho lun nhm tm ra kt Cu 9 trang 66: D
*Gi HS trnh by tng cu
qu
Cu 10 trang 66: C
* Cho Hs c cc cu trc * Hs gii thch
Cu 7 trang 74:
nghim 7,8,9 trang 74 sgk
Cu 8 trang 74: B
* T chc hot ng nhm,
Cu 9 trang 74: A
tho lun tm ra p n.
* Tho lun nhm tm ra kt
*Cho Hs trnh by tng cu
qu
* Hs gii thch
Hat ng 2: bi tp t lun
Hot ng ca GV
Bi tp 4 trang 66

Bi Tp Thm
Bi 1: Cho mch in xoay
chiu ch c cun dy thun
cm
L = 0,636H .in p 2 u
cun dy l :

u 200cos(100 t ) (v)
3
a) Vit biu thc i ? Tnh I ?
v gin vct ?
b) Nu f tng 5 ln th I thay
i nh th no ?
Bi 2 : Cho on mch xoay
chiu ch c t in bit
Gio vin: Nguyn c Ph

Hot ng ca HS
Tm tt
U = 220V
P = 100W
a. R=?
b. I=?
c. A=?
Hc sinh tho lun a ra
cch gii
a) ZL = 200 I0 =
(A);
i 1cos(100 t

b)

U0
1
ZL


) (A)
3 2

I / L / / 1

I
L 5

Hc sinh tho lun a ra


cch gii

Kin thc c bn
Bi tp 4 trang 66
U 2 2202
a. R =

484
P
100
U 220
0, 455 A
b. I
R 484
c. A= P.t = 100.3600 =
360000J
= 100W.h
Bi 5 ( trang 74 SGK )
CMR : Khi 2 cuc dy thun
cm L1 v L2 mc ni tip
trong mch in xoay chiu
th cun cm tng ng c
cm khng :

Z L ( L1 L2 )

HD :
U = U1 + U2 =
Vi L = L1 +L2
Suy ra : ZL = L = L1 +
L2 = Z L1 Z L 2
74

Trng THPT Trn Vn K


C = 31,8 F .in p 2 u t a) ZC = 100 ; I0 = 2 2
l :
(A)

u 200 2 cos(100 t

)
6

(V)
a) Vit biu thc i ? Tnh I ? v
gin vct?
b) Nu f tng 2 ln th I thay
i nh th no ?
Bi 3: Cho mch in xoay
chiu ch c t C .in p 2
u t :

u 220 2 cos120 t
( V) .Bit I = 0,5 (A)
a) Tnh in dung C ?
b) Mun I/ = 0,8 (A) th tn s
f/?

i 2 2 cos(100 t
( A)
b)

Nm hc: 2012 -2013

Z L ( L1 L2 )

Bi 6 ( trang 74 SGK )
) CMR : Khi hai t in C1 v
6 2 C2 mc ni tip th in dung
tng ng c dung khng :

I / 2 f / CU f /

2
I
2 fCU
f
Hc sinh tho lun a ra
cch gii
a) ZC = 440 suy ra : C =
6,03.10-6 ( F )

1
v
C
1
1
1

C C1 C2
ZC

HD : Khi C1 v C2 mc ni
tip th :
u = u 1 + u2 =

I/
0,8
60
96 v q = q1 = q2
b) f f
I
0,5
q
u
vi
(Hz)
C
1 1
1

C C1 C2

q
q

C1 C2

Suy ra :

ZC

1
1
1

C C1 C2
Z C Z C1 Z C 2

IV.CNG C: Qua tit bi tp ny chng ta cn nm c


- nh lut m i vi on mch in xoay chiu ch c in tr thun , ch cha t in, ch cha
cun cm.
- Tc dng ca t in trong mch in xoay chiu.
V.DN D:
- V nh gii li bi tp va gii xong v xem trc bi mi
- V nh lm thm cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

chn tit 14 : BI TP V CC DNG MCH IN XOAY CHIU


I. MC TIU
- H thng kin thc v phng php gii bi tp v cc v ai cng dng in xoay chiu v
cc mch in xoay chiu
- Rn luyn k nng phn tch bi ton da vo ra v cc hin tng vt l thnh lp mi
quan h gia cc phng trnh hc.
II. PHNG TIN DY HC
III. HOT NG DY HC
1. Kim tra bi c: - Pht biu nh lut m cho on mch xoay chiu ch c
+ mt t in
Gio vin: Nguyn c Ph

75

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013


+ mt cun cm thun

2 Bi tp
Hot ng 1: Bi tp SGK trang 66
- c bi 4
- Yu cu hs c cc bi tp
4 trang 66
- p dng cng thc
2
- Yu cu hs trnh by cch
U m
R

gii
P
m

U
I
R
A P.t

- Gi hs ln bng gii.

- Tin hnh gii

- Ghi nhn
- Nhn xt, kt lun
* Tng t cho bi 5 v bi - Tin hnh gii bi 3, 4, 5, 6
6

Bi 4
a) in tr ca n
U2
220 2
R m
484
Pm
100
b)Cng hiu dng qua n
I

U
220
5

A
R 484 11

c) in nng tiu th trong mch


A P.t 100 W .h

Bi 5
a) Cng sut tiu th

P P1 P2 247 W

b) Dng in qua mch


I I 1 I 2

115 132

1,123 A
220 220

Bi 6
Cng dng hiu dng nh mc
I

U
1A
P

n sng bnh thng th I = Im


U
1 R ' 110 R 10
R'

Vy cn mc ni tip vo mt in tr l
10
- c v tho lun theo gi Bi 7
- Cho hs c SGK tho lun ca GV. i din nhm tr p n C
Bi 8
theo bn lm cc cu li v trnh by cch gii
p n A
7,8,9 v 10
Bi 9
p n D
Bi 10
p n C
- Ghi nhn kt lun ca GV
- Nhn xt v kt lun chung
Hot ng 2: Bi tp trang 74
- Yu cu hs c cc bi
tp 3, 4, 5 SGK tho lun
theo nhm 2 n 3 hs tr
li.
- Yu cu hs trnh by cch
gii

- c

Bi 3
Ta c

U 100

20
- Bi 3 tm ZC. Da vo cng
I
5
1
1
1
thc hc tnh C
C

F
- Tng t cho bi 4
Z C 100 .20 2000

b) i 5 2 cos(t ) (A)
2

a) Z C

Bi 4
a) Z L
L

Gio vin: Nguyn c Ph

U 100

20
I
5

ZL
20
0,2

(H )
100

76

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013

b) i 5 2 cos(t ) (A)

- Bi 5 p dng cng thc


2
U = U1 + U2
Khi L1 v L2 ni tip
Bi 5
- Da vo nh lut Faraday Khi L1 v L2 ni tip
suy ra pcm
U = U1 + U2
Vi L = L1 + L2
- Gi hs ln bng gii.
- Tin hnh gii
Z L L L1 L2
- Nhn xt, kt lun
- Ghi nhn
Bi 6
Tng t bi 5
Bi 7
p n D
Bi 8
p n B
Bi 9
- Yu cu hs c v tr li - c v tr li cu hi theo p n A
bi tp 7, 8, 9 trang tho yu cu ca GV
lun theo bn v tr li
- Kt lun v nhn xt tit
dy
IV. CNG C V BTVN
- V nh lm li cc bi tp c hng dn

Gio vin: Nguyn c Ph

77

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 25: Bi 14:
MCH C R, L, C MC NI TIP
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Nu ln c nhng tnh cht chung ca mch in xoay chiu mc ni tip.
- Nu c nhng im c bn ca phng php gin Fre-nen.
- Vit c cng thc tnh tng tr.
- Vit c cng thc nh lut m cho on mch xoay chiu c R, L, C mc ni tip.
- Vit c cng thc tnh lch pha gia i v u i vi mch c R, L, C mc ni tip.
- Nu c c im ca on mch c R, L, C ni tip khi xy ra hin tng cng hng in.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin: Chun b th nghim gm c dao ng k in t (hai chm tia), cc vn k v ampe
k, cc phn t R, L, C.
2. Hc sinh: n li php cng vect v phng php gin Fre-nen tnh tng hai dao ng
iu ho cng tn s.
III. HOT NG DY HC
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:
3. Bi mi :
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu v phng php gin Fre-nen
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Ti mt thi im, dng in
- HS ghi nhn nh lut v in I. Phng php gin
trong mch chy theo 1 chiu no
p tc thi.
Fre-nen
1. nh lut v in p tc
dng mt chiu v vy ta
thi
c th p dng cc nh lut v
- Trong mch xoay chiu
dng in mt chiu cho cc gi tr
gm nhiu on mch mc
tc thi ca dng in xoay chiu.
U
=
U
+
U
+
U
+

ni tip th in p tc thi
1
2
3
- Xt on mch gm cc in tr
gia hai u ca mch bng
R1, R2, R3 mc ni tip. Cho
tng i s cc in p tc
dng in mt chiu c cng I
thi gia hai u ca tng
chy qua on mch U hai u
on mch y.
on mch lin h nh th no vi
u = u 1 + u2 + u 3 +
Ui hai u tng on mch?
u = u 1 + u2 + u 3 +
- Biu thc nh lut i vi dng
in xoay chiu?
- Chng u l nhng i lng 2. Phng php gin Fre- Khi gii cc mch in xoay
xoay chiu hnh sin cng tn s. nen
chiu, ta phi cng (i s) cc
a. Mt i lng xoay chiu
in p tc thi, cc in p tc
HS
c
Sgk
v
ghi
nhn
hnh sin c biu din bng
thi ny c c im g?
nhng ni dung ca phng
1 vect quay, c di t l
Ta s dng phng php gin
php
gin

Fre-nen.
vi gi tr hiu dng ca i
Fre-nen p dng cho phn
- HS v trong cc trng hp
lng .
dao ng biu din nhng i
on mch ch c R, ch c C,
b. Cc vect quay v trong
lng hnh sin bng nhng vect
ch c L v i chiu vi hnh
mt phng pha, trong
quay.
14.2 nm vng cch v.
chn mt hng lm gc v
- V minh ho phng php gin
mt chiu gi l chiu dng
Fre-nen:
ca pha tnh gc pha.
r
X1
x1 X1 2cost
c. Gc gia hai vect quay
r
bng lch pha gia hai i
X2
x2 X2 2cos(t )
lng xoay chiu tng ng.
r
+ Trng hp > 0
d. Php cng i s cc i
X2 +
lng xoay chiu hnh sin
(cng f) c thay th bng
r

Gio vin: Nguyn c Ph

X1

78

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013


php tng hp cc vect
quay tng ng.
e. Cc thng tin v tng i
s phi tnh c hon ton
xc nh bng cc tnh ton
trn gin Fre-nen tng
ng.

+ Trng hp < 0

Hot ng 2( pht): Tm hiu mch c R, L, C mc ni tip


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- HS vn dng cc kin thc
r
v phng php gin FreX1
nen cng gio vin i tm
h thc gia U v I.
+
+ Gi s UC > UL (ZC > ZL)
r

X2

- Trong phn ny, thng qua


phng php gin Fre-nen
tm h thc gia U v I ca mt
mch gm mt R, mt L v mt C
mc ni tip.
- Hng dn HS v gin Frenen trong c hai trng hp: UC >
UL (ZC > ZL) v UC < UL (ZC < ZL)
- Da vo hnh v (1 trong hai
trng hp xc nh h thc
gia U v I.
- C th hng dn HS v gin
Fre-nen theo kiu a gic lc (nu
cn).
- Y/c HS v nh tm h thc lin
h gia U v I bng gin cn
li.

r
UL
O

r
U LC

r r
UR I

r
U

r
UC

+ Gi s UC < UL (ZC < ZL)

r
UL

R2 (ZL ZC )2 ng vai tr l
in tr gi l tng tr ca
mch, k hiu l Z.
- Da vo gin lch pha
gia u v i c tnh nh th no?

r
UC

C B

- in p tc thi hai u on
mch:
u = U 2 cost
- H thc gia cc in p tc
thi trong mch:
u = uR + uL + uC
- Biu din
r rbngrcc vect
r
quay: U U R U L UC
Trong :
UR = RI, UL = ZLI, UC = ZCI
- Theo gin :
2
U 2 U R2 U LC
- Ngha l:

r
U
U
U r I R (Z Z ) Z
r I (nh lut m trong mch c R,
U R L, C mc ni tip).
2

- Tnh thng qua tan


U LC
vi tan
UR

- Ch : Trong cng thc bn


chnh l lch pha ca u i vi i - Nu ch n du:
U UC ZL ZC
(u/i)
tan L

UR
R
Gio vin: Nguyn c Ph

R2 (ZL ZC )2 I 2

r
U LC
- i chiu vi nh lut m trong
on mch ch c R

Kin thc c bn
II. Mch c R, L, C mc ni
tip
1. nh lut m cho on mch
c R, L, C mc ni tip. Tng
tr

vi Z R2 (ZL ZC )2
gi l tng tr ca mch.
2. lch pha gia in p v
dng in
U LC
tan
UR
- Nu ch n du:
U UC ZL ZC
tan L

UR
R
+ Nu ZL > ZC > 0: u sm
pha so vi i mt gc .
+ Nu ZL < ZC < 0: u tr
pha so vi i mt gc .
79

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013


3. Cng hng in
- Nu ZL = ZC th tan = 0
= 0 : i cng pha vi u.
- Lc Z = R Imax
U
1
L
I
- Nu ZL = ZC, iu g s xy ra?
R
C
(Tng tr ca mch lc ny c gi - Khi = 0 u cng pha
Gi l hin tng cng
tr nh nht).
i. Tng tr Z = R Imax
hng in.
- iu kin c cng hng
in l:
1
ZL ZC L
- iu kin cng hng in
C
xy ra l g?
2
Hay
LC 1
ZL = ZC
IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c
- Nhng tnh cht chung ca mch in xoay chiu mc ni tip.
- Nhng im c bn ca phng php gin Fre-nen.
- Vit c cng thc tnh tng tr.
- Vit c cng thc nh lut m cho on mch xoay chiu c R, L, C mc ni tip.
- Vit c cng thc tnh lch pha gia i v u i vi mch c R, L, C mc ni tip
- Ch :
Mch
Cc vtquayU v i nh lut m
R
uuu
r
r
UR
I
UR = IR
u, i cng pha
C

u tr pha
vi i

so
2

U sm pha

uuu
r
UC
uur
UL

so
2

r
I

r
I

UC = IZC

UL = IZL

vi i
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

Gio vin: Nguyn c Ph

80

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 26:
BI TP
I. Mc tiu:
1.Kin thc
+ Tnh c tng tr v lch pha ca cng dng in v in p trong mch R, ,L, C nI tip
+ Lp c phng trnh ca cd v hiu in th trong mch ch c R,L,C ni tip
+ p dng c iu kin cng hng in trong mch R,L,C
2.K nng: Gii c cc bi ton n gin mch in xoay chiu. V gin vect
3.T duy v thi : C kh nng suy din ton hc, suy lun logic, tnh chnh xc, trung thc,
khch quan
II. Chun b:
1. Gio vin: mt s bi tp trc nghim v t lun
2. Hc sinh: n li cc cng thc tng tr v lch pha ca cng dng in v in p trong
mch R, ,L, C nI tip
III. Phng php dy hc : m thoi gi m, giao vic cho hc sinh
VI.Tin trnh bi dy :
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:(5 pht). Tr li cc cu hi 1,3 SGK trang 79, 80
Hot ng 1: gii bi tp trc nghim(10pht)
Hot ng GV
Hot ng H.S
Ni dung
* Cho Hs c ln lt * HS c tng cu, cng Cu 2 trang 79:
cc cu trc nghim suy ngh tho lun a ra
1- e ; 2- c ; 3- a ; 4 b ; 5 - d ; 6- f
2,11,12 trang 79,80 p n ng
Cu 11 trang 80: D; Cu 12 trang 80 : D
sgk.gii
Hot ng 2: Gii bi tp t lun v dng in xoay chiu (25pht)
Bi 6 trang 79
2
Yu cu hs vit biu
Vit biu thc tnh U trn Ta c: U2 = U 2R + U C
thc tnh U trn on on mch c R v C t
=> UR = U 2 U C2 100 2 80 2 = 60 (V)
mch c R v C t suy ra tnh UR.
U
60
suy ra tnh UR.
I= R
= 2(A).
R
30
Tnh I.
U
80
Yu cu hc sinh tnh I.
ZC = C
= 40().
Tnh ZC.
I
2
Yu cu hc sinh tnh
Bi 9 trang 80
ZC.
a) Vit biu thc ca i
Tnh ZC.
Yu cu hc sinh tnh
ZC.

Tnh ZL.

Ta c: ZC

ZL = L = 100.

Yu cu hc sinh tnh
ZL.

0,1

Z =

R 2 (Z L Z C ) 2

40 2 (10 40) 2

370)
=> = Vit biu thc ca i.

Gio vin: Nguyn c Ph

= 10()
= 50()

37
rad
180

Vy: i = I 2 cos(t - )
= 2,4 2 cos(100t +

Yu cu hc sinh vit

1
=
4000

U 120

= 2,4(A)
Z
50
Z Z C 10 40
tan = L
=
= tan(40
R

Tnh .

Yu cu hc sinh tnh .

100 .

I=

Tnh I.

Yu cu hc sinh tnh I.

40()

Tnh Z.

Yu cu hc sinh tnh Z.

= C

37
)(A).
180

b) in p hiu dng gia A v M


81

Trng THPT Trn Vn K


biu thc ca i.
Tnh ZAM.
Tnh UAM.
Yu cu hc sinh tnh
tng tr ca on mch
AM.

Nm hc: 2012 -2013


Ta c : ZAM = R 2 Z C2 40 2 40 2
= 40 2 ().
UAM = I.ZAM = 2,4.40 2 = 96 2
(V)
Bi 10 trang 80
c cng hng in th
1

Nu iu kin c cng
ZL = ZC hay L =
C
Yu cu hc sinh tnh hng in t suy ra
1
1
in p hiu dng ca tnh .

0,2
1
=>

= LC
=
on mch AM
.
2000
100(rad/s)
Yu cu hc sinh nu
Xc nh I0 v v vit Khi c cng hng in th
iu kin c cng biu thc ca i.
U
80
I0 = 0
= 4(A) v = 0
hng in t suy ra
R
20
tnh .
Nn i = I0cos(t - ) = 4cos100 (A).

Yu cu hc sinh xc
nh I0 v v vit biu
thc ca i.
3.Cng c dn d (5pht)
-Cc dng ton thng gp v th thut gii bi tp trc nghim
-V nh lm bi tp trong sch bi tp v sch tham kho khc
V. RT KINH NGHIM:

T chon tit 15 :
BI TP V CC LOI ON MCH XOAY CHIU
I. MC TIU
Rn luyn k nng gii mt s bi tp v cc loi on mch xoay chiu.
Gio vin: Nguyn c Ph

82

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
II. CHUN B
* Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii.
* Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan cc loi on mch xoay chiu.
III. TIN TRNH DY HC
Tit 11:
Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc.
1
Cm khng: ZL = L. Dung khng : ZC =
. Tng tr: Z = R 2 (Z L - Z C ) 2 (nu cun dy c in
C
UC
UL
U
U
tr thun r th tng tr l: Z = ( R r ) 2 ( Z L Z C ) 2 ). nh lut m: I =
= R =
=
.
ZL
ZC
Z
R
Biu thc ca u v i: Nu i = I0cos(t + i) th u = (t + i + ). Nu u = U0cos(t + u) th i =
I0cos(t + u - ).
U
U
Z ZC
Vi: I = ; I0 = 0 ; I0 = I 2 ; U0 = U 2 ; tan = L
(cun dy c in tr thun r th tan =
Z
Z
R
Z L ZC
).
Rr
Khi ZL > ZC th u nhanh pha hn i; khi ZL < ZC th u chm pha hn i.
Hot ng 2 (75 pht): Gii cc bi tp minh ha.
Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Ni dung c bn
1. Nu t vo hai u cun dy Nu cch gii bi ton.
U1c
1.
Ta
c:
R
=
= 18 ;
in p 1 chiu 9 V th cng Tnh in tr thun R.
I
dng in trong cun dy l 0,5 A.
U xc
= 30 ;
Nu t vo hai u cun dy in Tnh tng tr ca cun Zd =
I'
p xoay chiu c gi tr hiu dng dy.
2
2
l 9 V th cng hiu dng ca
Tnh cm khng ca ZL = Z d R = 24 .
dng in qua cun dy l 0,3 A. cun dy.
Xc nh in tr thun v cm
U
2. Ta c: r =
- R = 10 ;
khng ca cun dy.
I
2. Mt in tr thun R = 30 v Nu cch gii bi ton.
ZL
= tan = 1 ZL = R + r = 40
mt cun dy c mc ni tip Tnh in tr thun ca
Rr
cun
dy.
vi nhau thnh mt on mch.
Tnh cm khng ca
Khi t in p khng i 24 V
Z
vo hai u on mch ny th cun dy.
L = L = 0,127 H;
2f
dng in i qua n c cng Tnh t cm ca cun
0,6 A; khi t mt in p xoay dy.
Zd = r 2 Z L2 = 41,2 ;
Tnh
tng
tr
ca
cun
chiu tn s 50 Hz vo hai u
Z = ( R r ) 2 Z L2 = 40 2 .
on mch, th dng in qua n dy.
lch pha 450 so vi in p ny.
I0
U
= 0,2A; R= R =
Tnh t cm ca cun dy, tng Tnh tng tr ca on 3. Ta c: I =
2
I
tr ca cun dy v tng tr ca mch.
U
Z
c on mch.
100; ZL = L = 200 ; L = L =
I

3. Mt on mch gm in tr Nu cch gii bi ton.


Tnh cng hiu 0,53 H;
thun R, cun cm thun L v t
1
UC
in C mc ni tip. Cng dng.
Z
=
=
125;
C
=
=
C
Tnh
in
tr
R,
cm
dng in tc thi i qua mch c
Z C
I
biu thc
i = khng ZL, t cm L
2
2
-6
0,284cos120t (A). Khi in ca cun cm, dung 21,2.10 F; Z = R ( Z L Z C ) =
p hiu dng gia hai u in khng ZC v in dung C 125 ;
tr, cun dy v t in c gi tr ca t in.
U = IZ = 25 V.
tng ng l UR = 20 V; UL = 40
V; UC = 25 V. Tnh R, L, C, tng Tnh tng tr R v in 4. Ta c:
tr Z ca on mch v in p p hiu dng gia hai u
U
U
R=
= 4U; ZL =
= 2U;
hiu dng gia hai u on on mch.
IR
IL
Gio vin: Nguyn c Ph

83

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
mch.
Nu hng gii bi ton.
U
Z
=
= 5U;
C
4. t mt in p xoay chiu c
IC
gi tr hiu dng v tn s khng Vit cc biu thc ca R,
U
U
i ln lt vo hai u in tr ZL v ZC theo U.
I=
=
= 0,2 A
2
U 4 (2 5) 2
Z
thun R, cun cm thun c t
cm L, t in c in dung C th
cng dng in hiu dng
qua mch tng ng l 0,25 A; Tnh Z theo U.
0,5 A; 0,2 A. Tnh cng dng
Tnh cng hiu
in hiu dng qua mch nu t dng.
in p xoay chiu ny vo hai
u on mch gm ba phn t
trn mc ni tip.
Hot ng ca gio vin
5. Cho on mch RLC gm R =
80 , L = 318 mH, C = 79,5 F.
in p gia hai u on mch l:
u = 120 2 cos100t (V).
Vit biu thc cng dng in
chy trong mch.

6. Cho on mch xoay chiu RLC


1
c R = 50 3 ; L =
H; C =

10 3
F . in p gia hai u on
5
mch c biu thc uAB =
120cos100t (V). Vit biu thc
cng dng in trong mch.

Hot ng ca hc sinh
Ni dung c bn
Nu hng gii bi ton. 5. Ta c: ZL = L = 100 ; ZC =
Tnh cm khng, dung
1
= 40 ; Z = R 2 ( Z L Z C ) 2
khng v tng tr.
C
Tnh cng hiu
U
dng v gc lch pha = 100 ; I = = 1,2A; tan =
Z
gia u v i.
Z L ZC
37
= tan
R
180
37
Vit biu thc ca i.
Vy: i = 1,2 2 cos(100t )
180
(A);
6. Ta c: ZL = L = 100 ; ZC =
Tnh cm khng, dung
1
= 50 ; Z = R 2 ( Z L Z C ) 2 =
khng v tng tr.
C
Tnh cng cc i
U
v gc lch pha gia u v 100 ;
I0 = 0 = 1,2; tan =
Z
i.
Z L ZC

= tan . Vy: i =
R
6
Vit biu thc ca i.

1,2cos(100t - ) (A).
6
Tnh cm khng ca 7. Ta c: ZL = L = 100 ; Z =
cun dy, tng tr ca
( R R0 ) 2 Z L2 = 100 2 ; I =
mch, cng hiu
ZL
dng v gc lch pha U
1

=
A;
tan
=
= tan ;
gia u v i.
R R0
2
Z
4

7. Mt mch in AB gm in tr
thun R = 50 , mc ni tip vi
1
cun dy c t cm L =
H

v in tr R0 = 50 . t vo hai
u on mch in p xoay chiu
uAB = 100 2 cos100t (V). Vit
Zd = R02 Z L2 = 112 ; Ud = IZd =
biu thc in p tc thi hai Tnh tng tr ca cun
ZL
63
u cun dy.
dy, in p hiu dng 56 2 V; tand = R = tan 180 .
0
gia hai u cun dy v

gc lch pha gia ud v i. Vy: ud = 112cos(100t +


) (V).
10

Vit biu thc in p 8. Ta c: Z = 1 = 50 ;


8. t in p u = U0cos(100t+
C
3 gia hai u cun dy.
C
2
2
2
)(V) vo hai u mt t in c
i
u
i
u2

4
=
=1
Tnh dung khng ca t I 2 U 2
2.10
I 02 I 02 Z C2
0
0
in dung
(F). thi im in.

u
in p gia hai u t in l 150 Chng minh cng thc: I0 = i 2 ( ) 2 = 5 A.
ZC
V th cng dng in trong
Gio vin: Nguyn c Ph
84

Trng THPT Trn Vn K


mch l 4 A. Vit biu thc cng
dng in chy trong mch.

Nm hc: 2012 -2013

i
u
Vy:
i
=
5
cos(100t
+
) (A).

=
1.
6
I 02 U 02
Tnh cng dng 9. Ta c: ZL = L = 50 ;
9. t in p xoay chiu
i2 u2
i2
u2
in cc i.

= 2
=1
u U 0 cos 100 t (V ) vo hai Vit biu thc ca i.
I 0 I 02 Z L2
I 02 U 02
3

u 2
2
u mt cun cm thun c t
I0 = i ( ) = 2 3 A.
ZL
1
Tnh cm khng ca
cm L
H. thi im in
cun dy.
2

p gia hai u cun cm l Chng minh cng thc: Vy: i = 2 3 cos(100t - 6 ) (A).
2
2
100 2 V th cng dng in i u
= 1.
qua cun cm l 2 A. Vit biu I 02 U 02
thc cng dng in chy qua
Tnh cng dng
cun cm.
in cc i.
Vit biu thc ca i.
2

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh.


Hot ng ca gio vin
Hot ng ca hc sinh
Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi Nu phng php gii cc bi tp va gii.
tp lin quan n cc loi on mch xoay chiu.
Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh Ghi cc bi tp v nh.
lm.
IV. RT KINH NGHIM TIT DY

Gio vin: Nguyn c Ph

85

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 27 Bi 15:
CNG SUT IN TIU TH CA MCH IN XOAY CHIU
H S CNG SUT
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Pht biu c nh ngha v thit lp c cng thc ca cng sut trung bnh tiu th trong mt
mch in xoay chiu.
- Pht biu c nh ngha ca h s cng sut.
- Nu c vai tr ca h s cng sut trong mch in xoay chiu.
- Vit c cng thc ca h s cng sut i vi mch RLC ni tip.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin:
2. Hc sinh: n li cc kin thc v mch RLC ni tip.
III. HOT NG DY HC
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:
- Nu tnh cht chung ca mch in xoay chiu mc ni tip.
- Vit c cng thc tnh tng tr.
- Vit c cng thc nh lut m cho on mch xoay chiu c R, L, C mc ni tip.
- Nu c c im ca on mch c R, L, C ni tip khi xy ra hin tng cng hng in.
3. Bi mi :
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu cng sut ca mch in xoay chiu
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
2
- Biu thc tnh cng
I. Cng sut ca mch in xoay
U
P RI 2
UI
sut in tiu th trong
chiu
R
mch in khng i l
1. Biu thc ca cng sut
g?
Mch
- Xt mch in xoay
p = ui
chiu nh hnh v.
i

P = UIcos

~
- in p hai u mch:
u = U 2 cost
- Cng dng in tc thi
trong mch:
i = I 2 cos(t+ )
- Cng sut ca mch in xoay
chiu:
P =UIcos
(1)
2. in nng tiu th ca mch
in
W=P t
(2)

Hot ng 2( pht): Tm hiu v h s cng sut


Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- H s cng sut c gi tr
- V || khng vt qu 900 nn
trong khong no?
0 cos 1.
- Y/c HS hon thnh C2.
- Ch c L: cos = 0
- Gm R nt L:
- Cc thit b tiu th in
R
trong nh my c L i
cos
R2 2L
ni chung lch pha so vi u.
Khi vn hnh n nh P trung P = UIcos vi cos > 0
Gio vin: Nguyn c Ph

Kin thc c bn
II. H s cng sut
1. Biu thc ca h s cng sut
- T cng thc (1), cos c gi
l h s cng sut.
2. Tm quan trng ca h s cng
sut
- Cc ng c, my khi vn hnh
n inh, cng sut trung bnh
86

Trng THPT Trn Vn K


bnh gi khng i Cng
sut trung bnh trong cc nh
my?
- Nu r l in tr ca dy dn
cng sut hao ph trn
ng dy ti in?
H s cng sut nh hng
nh th no?
- Nh nc quy nh: cos
0,85
- Gi s in p hai u mch
in l:
u = U 2 cost
- Cng dng in tc thi
trong mch:
i = I 2 cos(t+ )
- nh lut m cho on
mch c biu thc?
- Mt khc biu thc tm ?
- T y ta c th rt ra biu
thc cos?
- C nhn xt g v cng sut
trung bnh tiu th trong
mch?

P
UI cos

P2 1
U 2 cos 2
- Nu cos nh Php s ln,
nh hng n sn xut kinh
doanh ca cng ti in lc.
Php rI 2 r

R2 ( L

tan

cos

1 2
)
C

U
Z

1
C
R

L
R
Z

- Bng cng sut to nhit trn


R.

Nm hc: 2012 -2013


c gi khng i v bng:
P = UIcos vi cos > 0
P
I
UI cos

P2 1
U 2 cos 2
- Nu cos nh Php s ln, nh
hng n sn xut kinh doanh
ca cng ti in lc.
3. Tnh h s cng sut ca mch
in R, L, C ni tip
R
cos
Z
R
cos
hay
1 2
R2 ( L
)
C
-Cng sut trung bnh tiu th
trong mch:
U R
P UI cos U
ZZ
2
U
R RI 2
Z
2
Php rI r

IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c


- nh ngha v thit lp c cng thc ca cng sut trung bnh tiu th trong mt mch in
xoay chiu.
- Pht biu c nh ngha ca h s cng sut.
- Vai tr ca h s cng sut trong mch in xoay chiu.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp

Tit 28 + T chn tit 16 :BI TP V CNG SUT CA DNG IN XOAY CHIU


I. Mc tiu:
1.Kin thc
+ Tnh c cng sut trung bnh tiu th trong mch in xoay chiu bt k
+ Tnh c h s` cng sut trong mch R, L, C v ngha ca n
+ p dng c iu kin cng hng in trong mch R,L,C
2.K nng: Gii c cc bi ton n gin mch in xoay chiu.
3.T duy v thi : C kh nng suy din ton hc, suy lun logic, tnh chnh xc, trung thc,
khch quan
II. Chun b:
1. Gio vin: Mt s bi tp trc nghim v t lun
2. Hc sinh: n li mt s cng thc v cng sut
III. Phng php dy hc : m thoi gi m, giao vic cho hc sinh
VI.Tin trnh bi dy :
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:(5 pht). Tr li cc cu hi 1 SGK trang 85
Hot ng 1: gii bi tp trc nghim(15pht)
Gio vin: Nguyn c Ph

87

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Hot ng GV
Hot ng H.S
Ni dung
* Cho Hs c ln lt cc * HS c tng cu, cng suy ngh Cu 11 trang 80: D
cu trc nghim 11,12 tho lun a ra p n ng
trang 80 sgk
Cu 12 trang 80: D
* T chc hot ng * Tho lun nhm tm ra kt qu
nhm, tho lun tm ra p * Hs gii thch
Cu 2 trang 85: C
n
*Gi HS trnh by tng
Cu 3 trang 85: B
cu
* Tho lun nhm tm ra kt qu
Cu 4 trang 85: A
* Cho Hs c cc cu trc
nghim 2,3,4,5 trang 85 * Hs gii thch
Cu 5 trang 85A
sgk
* T chc hot ng
nhm, tho lun tm ra p
n.
Hot ng 2: Gii bi tp t lun v dng in xoay chiu
BT4/79
BT4/79
-Cho hc sinh c .
Tm Tt
-Biu thc cng i c dng :
-Bi tan cho nhng d
R = 20
i = I 0 cos(t i )
kin g?
1
-Dung khng :
F
C=
-Tm tt bi tan
2000
1
1
Zc

(V
1
=20
u 60 2 cos100 t
c
100
2000
)
-Tng tr
i =?
-Biu thc cng i c
-c dng i =
Z R2 (ZL ZC )2
dng nh th no?
I 0 cos(t i )
Z 202 202 Z = 28,3
-Tng tr c tnh theo
U
60 2
cng thc no?
Z R2 (ZL ZC )2
3A
- I0 0
Z
28,3
-Suy ra mh th no?
Z c 20

1 rad
- tan
R
20
4
M u i i u

Vy : i 3cos(100 t ) ( A)
- M u i
4
i u
BT7/80
a. Xc nh ZL
U 2 U R2 U L2
- BT7/80
-Cho hc sinh c .
U R U 2 U L2 40V
Tm Tt
-Bi tan cho nhng d
-Mch R ni tip vi L
U
40
U
kin g?
1A Z L L 40
I= R
u = 80cos100 t(V)
-Tm tt bi tan
R 40
I
R=40
b. Biu thc i
UL=40V
- an mch R, L th i tr pha so vi umt
gc
Ta c : u = 80cos100 t(V)
i I 0 cos(100 t ) ( A)
-Biu thc cng i c
dng nh th no?

Gio vin: Nguyn c Ph

c dng i =
I 0 cos(t i )

Vi I 0 I 2 2( A)
Z L 40

1 rad
R 40
4
M u i i u
tan

88

Ngy son: 27/11/2011


Trng THPT Trn Vn K
Ngy dy: 30/11/20112
Z R (ZL ZC )2
Tit
:
29

Bi Tp thm
Bi 1 ( TNPT 2008)
Cho mch in RLC ni
tip .Dng vn k nhit o
in p hiu dng 2 u
on mch , 2 u t in
v 2 u cun dy th s
ch vn k tong ng l
U ; UC
UL .Bit U = UC = 2UL
.Tnh h s cng sut ca
mch?
Bi 15-5 : (SBT )
Cho mch in xoay chiu
gm R,L,C ni tip
.Bit in p 2 u mch :

: cos

14-8 (SBT )
Cho: mch R,L,C ni
tip .ip p hai u on
mch
u 120 2 cos t (V )
a) Nu cho 100
rad/s th I = 1A v i sm
pha

so vi u . Tnh R v ZC
6
ZL ?
b) Cho 1 200 rad/s
th c hin tng cng
hng .Tnh L v C

UR
3

U
2

U2 = U2R +(UL-UC)2 = U2R +U2L = U2R + U2/4

cos

Suy ra : U R

UR
3

U
2

3
U
2

Gii

b)

Suy ra

U 2 (U C U L ) 2

U (U C U L )2 = 40V
U
cos R = 0,8
U
b) P = UIcos I = 0,5A ; ZL = 60
ZC = 120

a) UR =

U 2 (U C U L )

UR =

Gii
U = U Ro +(UL +UC )2 ( 1)
U2 = U2R0 +U2L ( 2)
2 t suy ra :
2

u 50 2 cos100 t (V )
in p hiu dng UL =
30V ;UC = 60V
a) Tnh h s cng sut
mch ?
b) Bit cng sut tiu th
trong mch P = 20W
.Xc nh R,L,C ?

Nm hc: 2012 -2013


BITP
i 2 cos(100 t ) ( A)
4
BT 8, 9, 10/80 (Gii tng t)
Gii

1202 1202 1202


60(V )
2.120
3
UR = 60 3 (V ) ; cos
2

UL =
P = UIcos

14-8 (SBT )
2

U = U Ro +(UL +UC )
( 1)
Tm Tt
u 120 2 cos t (V )
100
I = 1A
=
6
1 200
a. R =?, ZC ZL

Gii
U
a) Z 120 ; R = Z.Cos 60 3
I
Z ZC

3 Z Z 60
tan( ) L

C
L
6
R
3
1
1
b) Khi 1 LC 2
1 (200 ) 2
1
C L 60
Vy C v L cho bi h :
LC 12
1

Gii h : 1-LC 2 60C


60C 1

2
1 3
1
2
1
4 4

3.Cng c dn d (5pht)
-Cc dng ton thng gp v th thut gii bi tp trc nghim
-V nh lm bi tp trong sch bi tp v sch tham kho khc
4. Rt kinh nghim

Tit 29 Bi 16:
TRUYN TI IN NNG. MY BIN P
Gio vin: Nguyn c Ph

89

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Vit c biu thc ca in nng hao ph trn ng dy ti in, t suy ra nhng gii php
gim in nng hao ph trn ng dy ti in, trong tng p l bin php trit v hiu qu
nht.
- Pht biu c nh ngha, nu c cu to v nguyn tc lm vic ca my bin p.
- Vit c h thc gia in p ca cun th cp v ca cun s cp trong my bin p.
- Vit c biu thc gia I trong cun th cp v trong cun s cp ca mt my bin p.
2. K nng: vit c cc cng thc ca my bin p, nm c cch thc truyn ti in nng
3. Thi : nghim tc, tch cc, ch ng
II. CHUN B
1. Gio vin: Th nghim tm cc tnh cht, h thc c bn ca mt my bin p (loi dng cho HS).
2. Hc sinh: n li v sut in ng cm ng, v vt liu t.
III. PHNG PHP: thuyt trnh, pht vn, hot ng nhm
IV. HOT NG DY HC
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:
3. Bi mi :
Hot ng 1( pht): Tm hiu v bi ton truyn ti in nng i xa.
Mc tiu: nm c kh khn v yu cu khi truyn ti in nng i xa
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Ngi ta s dng in nng - HS ghi nhn nhu cu ca vic I. Bi ton truyn ti in
khp mi ni, nhng ch sn truyn ti in nng i xa.
nng i xa
xut in nng trn quy m ln,
- Cng sut pht t nh my:
mt vi a im.
Ppht = UphtI
- in nng phi c tiu th
trong I l cng dng
ngay khi sn xut ra. V vy lun
in hiu dng trn ng dy.
lun c nhu cu truyn ti in
- Cng sut hao ph do to nhit
nng vi s lng ln, i xa ti
trn
ng
dy:
2
hng trm, hng nghn kilmet.
Ppht = UphtI
P
R
pht
2
Php RI 2 R 2 Pph
2
t
2
- Cng sut pht in ca nh
P
Upht
Uph
R
t
2
t
Php RI 2 R ph

P
my?
pht
2
2
U
U
Mun gim Php ta phi gim
pht
pht
- Gi in tr trn dy l R
cng sut hao ph do to nhit - Gim R (khng thc t) hoc R (khng thc t) hoc tng
tng Upht (tng Upht 10 ln th Upht (hiu qu).
trn ng dy?
- Ppht hon ton xc nh Php gim 100 ln) c hiu qu
- Kt lun:
r rt.
mun gim Php ta phi lm g?
Trong qu trnh truyn ti in
l
- Ti sao mun gim R, li phi
- V R
nng, phi s dng nhng thit
tng S v tng khi lng ng?
S
b bin i in p.
- Lc a in nng ln
Mun gii quyt bi ton ng dy truyn ti tng
truyn ti in nng i xa ta cn in p. Ti ni tiu th
phi lm g?
gim in p.
Hot ng 2( pht): Tm hiu v my bin p
Mc tiu: nm c cu to v nguyn l hot ng ca my bin p
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
II. My bin p
- My bin p l thit b dng - Bin i in p (xoay - L nhng thit b c kh nng
lm g?
chiu).
bin i in p (xoay chiu).
- Y/c HS c Sgk tm hiu - HS c Sgk v nu cu to 1. Cu to v nguyn tc ca
cu to ca my bin p.
ca my bin p.
my bin p
* Cu to: (Sgk)
- B phn chnh l mt khung st
Gio vin: Nguyn c Ph

90

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
non c pha silic gi l li bin - Li bin p gm nhiu l st
p, cng vi hai cun dy c mng ghp cch in vi nhau
in tr nh v t cm qun trnh dng Fu-c v tng
trn hai cnh i din ca khung. cng t thng qua mch.
- Cun D1 c N1 vng c ni
vi ngun pht in cun s - S vng dy hai cun phi
khc nhau, tu thuc nhim v
cp.
U2
- Cun D2 c N2 vng c ni ca my m c th N1 > N2
D2
U1 D1
hoc
ngc
li.
ra c s tiu th in nng
cun th cp.
- Ngun pht to ra in p xoay
chiu tn s f hai u cun s
* Nguyn tc hot ng
cp c hin tng g trong
- t in p xoay chiu tn s f
mch?
- Do cu to hu nh mi ng - Dng in xoay chiu trong hai u cun s cp. N gy
sc t do dng s cp gy ra u cun s cp gy ra s bin ra s bin thin t thng trong
hai cun.
i qua cun th cp, ni cch thin t thng trong hai cun.
- Gi t thng ny l:
khc t thng qua mi vng dy
0 = mcost
ca hai cun l nh nhau.
- T thng qua cun s cp v
T thng qua cun s cp v
th cp:
th cp s c biu thc nh th
1 = N10
1 = N1mcost
no?
2 = N2mcost
- T thng qua cun th cp bin 2 = N20
- Trong cun th cp xut hin
thin tun hon c hin tng
Theo
nh
lut
cm
ng
in
sut in ng cm ng e2:
g xy ra trong cun th cp?
t,
trong
cun
th
cp
xut
d
- hai u cun th cp c 1
e2
N2 msin t
hin
sut
in
ng
cm
ng.
in p bin thin tun hon vi
dt
tn s gc mch th cp
- Vy, nguyn tc hot ng ca
my bin p da vo hin tng
kn I bin thin tun hon vi
cm ng in t.
tn s f.
- Da vo hin tng cm ng
Tm li, nguyn tc hot in t.
ng ca my bin p l g?
Hot ng 3( pht): Kho st thc nghim mt my bin p
Mc tiu: nm c cng thc ca my bin p
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Gii thiu my bin p v v s - HS cng tin hnh thc 2. Kho st thc nghim mt
kho st.
nghim v ghi nhn cc kt my bin p
qu.
A1
A2
K
a. Th ghim 1: Kho K ngt
(ch khng ti) I2 = 0.
V1
R
V2
~
N2
U2
- Hai t s
v
lun
N1
U1
- Th nghim 1, ta s kho st xem - HS ghi cc kt qu t bng nhau:
trong ch khng ti tiu th in thc nghim, x l s liu N2 U2
nng trn my bin p nh th no, v nu cc nhn xt.
N1 U1
v mi lin h gia in p t vo
N2
v s vng dy trn mi cun da
- Nu
> 1: my tng p.
N1
vo cc s liu o c trn cc dng
c o.
U2
N
> 1 U2 > U1: in p - Nu 2 < 1: my h p.
N2
U2
U1
N1
- Nu
>1
s nh th no?
N1
U1
ly ra ln hn in p a - Khi mt my bin p ch
vo.
khng ti, th n hu nh
Gio vin: Nguyn c Ph

91

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
- Khi mch th cp ngt (I2 = 0), khi - I1 rt nh (I1 0) khng tiu th in nng.
ta thay i U1 I1 thay i nh th chng t my bin p hu b. Th ghim 2: Kho K ng
no?
nh khng tiu th in (ch c ti).
- Khi I2 0 th I1 t ng tng
nng.
- Th nghim 1: Kho K ng (ch
ln theo I2.
c ti). Trong th nghim ny ta s - Khi I2 0 th I1 t ng U2 I 1 N2

kho st xem gia cc gi tr I, U, tng ln theo I2.
U1 I 2 N1
N ca cc cun dy lin h vi nhau
- Kt lun: (Sgk)
nh th no?
- I2 khng vt qu mt gi tr chun
khng qu nng do to nhit
(thng khng qu 55oC) my
3. Hiu sut ca my bin p
bin p lm vic bnh thng.
- nh ngha: (Sgk)
- Trong h thc bn ch l gn ng
vi sai s di 10%.
- S tn hao in nng trong
- Theo nh ngha, hiu sut ca mt
mt my bin p gm c:
my bin p l t s (tnh ra %):
- HS ghi nhn nh ngha.
+ Nhit lng Jun trong cc
co
ng sua
t tie
u thumach thca
p
cun dy.
co
ng sua
t a va
o mach s ca
p
+ Nhit lng Jun sinh ra bi
dng in Fu-c.
- Y/c HS nghin cu Sgk v trnh by
s tn hao in nng trong mt my - HS trnh by cc nguyn + To nhit do hin tng t
tr.
bin p gm nhng nguyn nhn nhn.
no?
- Vi cc my khi lm vic bnh
thng (H > 98%), c th vit: U2I2 =
U1I1 cng sut biu kin cun
th cp xp x bng cng sut biu
kin cun s cp. n v (V.A)
Hot ng 4 ( pht): Tm hiu v ng dng ca my bin p
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Y/c HS nu cc ng dng ca my - HS nghin cu Sgk v III. ng dng ca my bin
bin p.
nhng hiu bit ca mnh p
nu cc ng dng.
1. Truyn ti in nng.
2. Nu chy kim loi, hn
in.
5. Cng c:
- Vit c biu thc ca in nng hao ph trn ng dy ti in, t suy ra nhng gii php
gim in nng hao ph trn ng dy ti in, trong tng p l bin php trit v hiu qu
nht.
- Pht biu c nh ngha, nu c cu to v nguyn tc lm vic ca my bin p.
- Vit c h thc gia in p ca cun th cp v ca cun s cp trong my bin p.
- Vit c biu thc gia I trong cun th cp v trong cun s cp ca mt my bin p.
6. Dn d:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm c cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
V. RT KINH NGHIM:

T chn tit 17:


Gio vin: Nguyn c Ph

BI TP V MY BIN P
92

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
I. MC TIU
1. Kin thc: Vn dng kin thc:
- Biu thc ca in nng hao ph trn ng dy ti in, t suy ra nhng gii php gim in
nng hao ph
- Cu to v nguyn tc lm vic ca my bin p.
- Biu thc gia I, U, N trong cun th cp v trong cun s cp ca mt my bin p.
- Ca my pht in xoay chiu 1 pha v my pht in 3 pha.
.2. K nng:
- Thng qua gii bi tp b sung thm nhng kin thc k nng cn thit cho hs chun b thi TN
- Rn luyn k nng phn tch bi ton da vo ra v cc hin tng vt l thnh lp mi quan h
gia cc phng trnh hc.
3. Thi : Rn thi tch cc tm hiu, hc tp, t lc nghin cu cc vn
II. CHUN B
1. Gio vin:
2. Hc sinh: n li cc kin thc v mch RLC ni tip.
III. HOT NG DY HC
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:
Trnh by c cu to v nguyn tc hot ng ca ng c khng ng b ba pha.
3. Bi mi :
Hot ng 1: Cu hi trc nghim
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
* Cho Hs c ln lt cc cu * HS c tng cu, cng suy Cu 2 trang 91: C
trc nghim 2, 3 trang 91 sgk
ngh tho lun a ra p n
* T chc hot ng nhm, tho ng
Cu 3 trang 91: A
lun tm ra p n
*Gi HS trnh by tng cu
* Cho Hs c cu trc nghim 3 * Tho lun nhm tm ra kt Cu 3 trang 94: C
trang 94sgk
qu
* T chc hot ng nhm, tho * Hs gii thch
lun tm ra p n.
Hot ng : Bi tp t lun
Hot ng ca GV
BT4/91
-Cho hc sinh c .
-Bi tan cho nhng d kin g?
-Tm tt bi tan

-Biu thc lin h gia U v I c


dng nh th no?

Hot ng ca HS
Tm Tt
N1=200vng
N2=1000vng
U1=220V
a.U2=?
b.Cun no c tit din ln
U2 N2

U1 N1

- U2 c tnh nh th no?
BT5/91
-Cho hc sinh c .
-Bi tan cho nhng d kin g?
-Tm tt bi tan
- Biu thc cng sut c dng nh P = U I
th no?
P
I1 1
U1
- Cng dng in cun s
Gio vin: Nguyn c Ph

Kin thc c bn
BT4/91
a. l my tng p th s
vng cun th cp phi ln
hn cun s
Suy ra : N1=200vng,
N2=1000vng
Ta c:
U2 N2
N

U 2 2 U1
U1 N1
N1
1000
220 11000V
200
b.Cun s cp c tit din
dy ln hn v N1 < N2
BT5/91
a. B qua shao phca my
bin p(bin pl tng)
P1 = P2 =U2I2 = 220.30
= 6600W
b. Cng hiu dng
cun s cp

93

Trng THPT Trn Vn K


cp c tnh nh th no?
Tm Tt
BT6/91
-Cho hc sinh c .
-Bi tan cho nhng d kin g?
-Tm tt bi tan

I ra

p2
U ra

Nm hc: 2012 -2013


P 1 = U1I1
P
6600
I1 1
1,32 A
U 1 5000
BT6/91
a. Cng hiu dng trn
ng dy ti in
p
4000 400
I ra 2

A
U ra 110
11
b. st th
400
72, 73V
11
c. in p cui ng dy
ti
Utt = U2 - U = 110 72,73
= 37,27 V
d. Cng sut tn hao trn
ng dy
P =
400 2
RI ra2 2(
) 2644, 63W
11
U R.I ra 2

e. Cng hiu dng trn


ng dy ti in:

IV.CNG C: Qua tit bi tp ny chng ta cn nm c


- nh lut m i vi on mch R, L, C.
- Vit c cng thc ca h s cng sut i vi mch RLC ni tip.
V.DN D:
- V nh gii li bi tp va gii xong v xem trc bi mi
- V nh lm thm cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

Gio vin: Nguyn c Ph

94

Trng THPT Trn Vn K


Tit 30 Bi 17:

Nm hc: 2012 -2013


MY PHT IN XOAY CHIU

I. MC TIU
1. Kin thc:
- M t c s cu to v gii thch c nguyn tc hot ng ca my pht in xoay chiu 1
pha v my pht in 3 pha.
2. K nng: nm c cu to v v c m hnh nguyn l ca my pht in xoay chiu, cc
cng thc ca my pht in xoay chiu, cc cch mc mch 3 pha
3. Thi : nghim tc, tch cc, ch ng
II. CHUN B
1. Gio vin:
- Cc m hnh my pht in xoay chiu 1 pha, 3 pha.
2. Hc sinh: n li cc kin thc v hin tng cm ng in t v nh lut Len-x lp 11.
III. PHNG PHP: thuyt trnh pht vn, hot ng nhm
IV. HOT NG DY HC
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:
-Vit biu thc ca in nng hao ph trn ng dy ti in.
- Pht biu nh ngha, nu c cu to v nguyn tc lm vic ca my bin p.
- Vit c h thc gia in p ca cun th cp v ca cun s cp trong my bin p.
3. Bi mi :
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu v my pht in xoay chiu mt pha
Mc tiu: nm c nguyn l v cu to ca my pht in xoay chiu 1 pha
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Cho HS nghin cu m hnh
- HS nghin cu t m hnh v I. My pht in xoay chiu
my pht in xoay chiu 1 pha
Sgk v tr li.
mt pha
Cu to:
My pht in xoay chiu hot
- Phn cm (roto) to ra t
ng da vo nguyn tc no?
thng bin thin bng cc nam
N c cu to nh th no?
chm quay.
+ Cc cun nam chm in ca
- Phn ng (stato) gm cc
phn cm (ro to):
N
cun dy ging nhau, c nh
S
S
trn mt vng trn.
+ T thng qua mi cun dy
bin thin tun hon vi tn s:
+ Cc cun dy ca phn ng
f np
(stato):
B2
trong : n (vng/s)
B1
B3
p: s cp cc.
Hot ng 2 ( pht): Tm hiu v h 3 pha
Nm c cu to v nguyn l hot ng ca my pht in xoay chiu 3 pha, cch mc mch 3 pha
v u im ca dng in 3 pha
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- Gii thiu v h 3 pha.
- HS ghi nhn v h 3 pha.
II. My pht in xoay chiu
ba pha
- H ba pha gm my pht ba
pha, ng dy ti in 3 pha,
- HS nghin cu Sgk v ghi
ng c ba pha.
- Thng bo v my pht in
nhn v my pht in xoay
1. My pht in xoay chiu 3
xoay chiu 3 pha.
chiu 3 pha.
pha
- L my to ra 3 sut in ng
xoay chiu hnh sin cng tn s,
cng bin v lch pha nhau
1200 tng i mt.
Gio vin: Nguyn c Ph
95

Trng THPT Trn Vn K


- Nu sut in ng xoay chiu
th nht c biu thc: e1 = e0 2
cost th hai sut in ng xoay
chiu cn li c biu thc nh th
no?

- Y/c HS nghin cu Sgk v m


hnh tm hiu cu to ca my
pht in xoay chiu 3 pha.

Nm hc: 2012 -2013


0

- Lch pha nhau 120 (2/3


e1 e0 2cos t
rad) nn:
2
2
e2 e0 2cos(t )
e2 e0 2cos(t )
3
3
4
4
e3 e0 2cos(t
)
e3 e0 2cos(t
)
3
3
- Cu to: (Sgk)
- HS tm hiu cu to ca my
- K hiu:
pht in xoay chiu 3 pha
1
da vo Sgk v m hnh.

~
0

3
2

- My pht ba pha c ni vi
ba mch tiu th in nng (ti).
Xt cc ti i xng (cng in
tr, dung khng, cm khng).

c ba pha, dng ph bin trong


cc nh my, x nghip.

V.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c


- M t c s cu to v gii thch c nguyn tc hot ng ca my pht in xoay chiu 1
pha, my pht in 3 pha.
- Nhng u vit ca h ba pha
VI.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................

Tit 31 Bi 18:
NG C KHNG NG B BA PHA
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Trnh by c khi nim t trng quay.
- Trnh by c cch to ra t trng quay.
- Trnh by c cu to v nguyn tc hot ng ca ng c khng ng b ba pha.
2. V k nng
- Phn tch c hot ng ca ng c khng ng b v ng c khng ng b ba pha
3. V thi
- Rn thi tch cc tm hiu, hc tp, t lc nghin cu cc vn mi trong khoa hc
II. CHUN B
1. Gio vin: Chun b mt ng c khng ng b ba pha tho ra ch cho HS nhnh thy c
cc b phn chnh ca ng c(nu c).
2. Hc sinh: n li kin thc v ng c in lp 9.
III. PHNG PHP: thuyt trnh pht vn, hot ng nhm
IV. HOT NG DY HC
1. n nh lp:
2. Kim tra bi c:
Gio vin: Nguyn c Ph

96

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
-M t s cu to v gii thch c nguyn tc hot ng ca my pht in xoay chiu 1 pha?
- Nhng u vit ca h ba pha
3. Bi mi :
Hot ng 1 ( pht): Tm hiu nguyn tc chung ca ng c in xoay chiu
Mc tiu: nm c nguyn tc hot ng chung ca ng c in xoay chiu
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Kin thc c bn
- ng c in l thit b dng - T in nng sang c nng.
I. Nguyn tc hat ng ca
bin i t dng nng lng no
ng c khng ng b
sang dng nng lng no?
- To ra t trng quay.
- t trong t trng quay mt
(hoc nhiu) khung kn c th
- Y/c HS nghin cu Sgk v m
- HS nghin cu Sgk v tho
quay xung quanh trc trng
hnh tm hiu nguyn tc
lun.
vi trc quay ca t trng.
chung ca ng c in xoay
- Tc gc ca khung lun
chiu.
lun nh hn tc gc ca t
- Quay u quanh trc v
r
- Khi nam chm quay u, t
trng, nn ng c hot ng
B t trng quay.
trng gia hai cc ca nam
theo nguyn tc ny gi l
chm s nh th no?
ng c khng ng b.
- T thng qua khung bin
- t trong t trng mt
thin i cm ng xut hin
khung dy dn cng c th quay
ngu lc t lm cho khung
quanh trc c hin tng g quay theo chiu t trng,
xut hin khung dy dn?
chng li s bin thin ca t
trng.
- Lun lun nh hn. V khung
- Tc gc ca khung dy dn
quay nhanh dn ui theo t
nh th no vi tc gc ca t trng. Khi i
trng?
v M ngu lc t . Khi Mt
va cn bng vi Mcn th
khung quay u.
.
IV.CNG C: Qua bi ny chng ta cn nm c
- Trnh by c khi nim t trng quay.
- Cch to ra t trng quay.
- Cu to v nguyn tc hot ng ca ng c khng ng b ba pha.
V.DN D:
- V nh hc bi v xem trc bi mi
- V nh lm cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

Gio vin: Nguyn c Ph

97

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 32 + 33 :
BI TP V DNG IN XOAY CHIU
I. MC TIU TIT HC
- H thng kin thc v phng php gii bi tp v cng sut v h s cng sut ca mch
in R, L, C ni tip. Kin thc v MBA
- Thng qua gii bi tp b sung thm nhng kin thc cn thit cho hs chun b thi TN
- Rn luyn k nng phn tch bi ton da vo ra v cc hin tng vt l thnh lp mi
quan h gia cc phng trnh hc.
II. PHNG TIN DY HC
- Phng php gii bi tp
- La chn cac bi tp c trng
III. HOT NG DY HC
1. n nh lp
2. Kim tra bi c
3. Bi mi
* Vo bi
- cng c kin thc hc ta s tin hnh gii mt s bi tp c lin quan qua tit bi tp.
* Tin trnh ging dy
Hot ng 1: Bi tp SGK trang 85 (15 pht)
Hot ng ca GV
Hot ng ca hs
Ni dung
- Yu cu hs c cac bi tp - c bi 2, 3
Bi 2
SGK trang 85
- Gii thch phng n la chn.
p n C
- Ti sao la chn
Bi 3
- Bi 4
p n B
- c bi 4 v tin hnh gii
Bi 4
8 2fL
chn p n ng
p n A
8

2
2
- Nhn xt v cho hc sinh
1 4 f LC
tin hnh gii
6 6
- nh gi bi gii ca hs

2fC

Do cng hng nn
4 2 f x2

6
4 2 f 2 f x f
8

Bi 5
p n A

- c bi 5
Ta c:

U 2 U R2 U L U C

2
U RL
U R2 U L2

U R 30 3

h s cng sut
cos

UR
3

U
2

- c bi 6
+ Tm tng tr ca mch
- Nhn xt v nh gi + Tm cng dng in
chung tng bi gii ca hs
-Tnh cng sut tiu th
- Tnh h s cng sut
Hot ng 2: Bi tp SGK trang 91 (20 pht)
Hot ng ca GV
Hot ng ca hs
- Yu cu hs c cac bi tp - c bi 2
SGK trang 91
N2 U2

U 2 1080V
- Ti sao la chn
N1 U 1
N 2 I1
- c bi 4 v tin hnh gii
I2 2A
N
I2
1
chn p n ng
Gio vin: Nguyn c Ph

Bi 6
Ta c

Z L Z C 10 Z 30
U 100
I

A
Z
30

P I 2 .R U .I 333W

cos 1

Ni dung
Bi 2
p n C
Bi 3
p n A
98

Trng THPT Trn Vn K


- Nhn xt v cho hc sinh - Bi 3
tin hnh gii
N2 U2

U 2 6V
- nh gi bi gii ca hs
N1 U 1
N 2 I1

I 2 16 A
N1 I 2
P U 2 I 2 96W

- c bi 4
Ta c:
N2
> 1: my tng p.
N1
N 2 10000 vng
N2 U2

U 2 11000V
N1 U 1

Nm hc: 2012 -2013


Bi 4
a)
N2
> 1: my tng p.
N1
N 2 10000 vng
N2 U2

U 2 11000V
N1 U 1

b)Cun s cp c tit din ln


hn
Bi 5
a) Cng sut ng ra v ng vo
P2 U 2 I 2 P1 6600W

b) Cng dng in ng ra
P
I 1 1 1,32 A
Cun s cp c tit din ln hn
U1
- c bi 5
Bi 6
a) Cng sut ng ra v ng vo
P2
400
P2 U 2 I 2 P1 6600W

A
a) I ra
U2
11
b) Cng dng in ng ra
b) gim th = RIra = 72,7V
P
I 1 1 1,32 A
c) in p cui dy:
U1
110 - 72,7 = 38,3V
- Bi 6
d) P RI 2 2643,6 W
- Nhn xt v nh gi Da vo cc cng thc hc tin e) I = 200/11 A
ra
hnh gi bi 6
chung tng bi gii ca hs
gim th : 36,36 V
- Ghi nhn nhn xt ca GV
- Nhn xt tit hc
in p cui dy: 183,64 V
P = 661,15 W
4. Cng c: Qua tit bi tp ny chng ta cn nm c
- nh lut m i vi on mch R, L, C.
- Vit c cng thc ca h s cng sut i vi mch RLC ni tip.
5. Dn d:
- V nh gii li bi tp va gii xong v xem trc bi mi
- V nh lm thm cc bi tp trong Sgk.v sch bi tp
V. RT KINH NGHIM:

Gio vin: Nguyn c Ph

99

Trng THPT Trn Vn K


Nm hc: 2012 -2013
Tit 34 + 35 Bi 19:
Thc hnh:
KHO ST ON MCH IN XOAY CHIU C R, L, C MC NI TIP
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Pht biu v vit c cc cng thc tnh cm khng, dung khng, tng tr, cng dng in
hiu dng I, h s cng sut cos trong on mch in xoay chiu c R, L, C mc ni tip.
- Vn dng phng php gin Fre-nen biu din cc in p trong cc loi on mch in
xoay chiu mc ni tip.
2. K nng:
- S dng c ng h a nng hin s o in p xoay chiu: la chn ng phm vi o, c
ng kt qu o, xc nh ng sai s o.
- Vn dng c phng php gin Fre-nen xc nh L, r ca ng dy, in dung C ca t
in, gc lch gia cng dng in i v in p u tng phn t ca on mch.
3. Thi : Trunng thc, khch quan, chnh xc v khoa hc.
II. CHUN B
1. Gio vin:
- Cc dng c thc hnh theo yu cu ca bi.
- Mt s hnh v m t cc phng n thc hnh.
- Bo co thc hnh mu.
- Nhng iu cn lu trong SGV.
- D kin ghi bng: (Chia thnh hai ct)
Bi 34: Thc hnh:
Lm theo tng bc...
Xc nh tr khng ca mch in xoay chiu.
+ Ghi s liu: ..
1. Mc ch: SGK
b) Phng n 2:
2. C s l thuyt: SGK
+ Dng c: SGK,
3. Tin hnh:
+ Thao tc: SGK.
a) Phng n 1:
Lm theo tng bc...
+ Dng c: SGK,
+ Ghi s liu: ...
+ Thao tc: SGK.
4. Bo co th nghim: Mu trong SGK
2. Hc sinh: c v chun b bi thc hnh bi 34 trong SGK. Chun b mu bo co th nghim.
III. HOT NG DY HC
Tit 1
Hot ng 1 (10 pht): n nh t chc. Kim tra bi c.
Hot ng ca hc sinh
S tr gip ca gio vin
- Bo co tnh hnh lp.
- Tnh hnh hc sinh.
- Tr li cu hi ca thy.
- Yu cu: tr li v mc ch v c s ca bi thc
- Nhn xt bn
hnh. (Kim tra ming, 1 n 3 em).
Hot ng 2 (35 pht) : Bi mi: Bi 34: Thc hnh: Xc nh tr khng ca mch in xoay chiu.
GV gii thiu cu to, s dng dao ng k in t v cc dng c o khc.
GV chia nhm th nghim, mi nhm c nhm trng, phn cng tng vic cho cc thnh vin trong
nhm. Mi nhm lm mt phng n.
Hot ng ca hc sinh
S tr gip ca gio vin
- Lm theo HD ca thy.
+ HD HS c c s l thuyt, phng n th nghim,
- c SGK kt hp vi HD tin hnh lm th
cc bc tin hnh nh sau:
nghim thc hnh.
- Tm hiu dng c th nghim.
- Phn cng nhim v cho tng thnh vin.
- B tr cc dng c.
- Lp t, o cc i lng.
- Hiu chnh dng c th nghim.
- Ghi chp kt qu v tnh ton kt qu th nghim. - Tin hnh o cc i lng theo yu cu ca bi.
Gio vin: Nguyn c Ph

100

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013


Mi i lng o 3 ln.
- Ghi chp kt qu th nghim.

Tit 2.
Hot ng 3 (35 pht): Hon chnh cc s liu v lm bo co th nghim.
Hot ng ca hc sinh
S tr gip ca gio vin
- c SGK theo HD
+ HD HS c phn 4.
- Lm bo co th nghim.
- Vit bo co theo mu.
- Ghi chp cc kt qu v tnh ton kt qu th
- Nu nhn xt.
nghim.
- Nhn xt.
Hot ng 4 (5 pht): Vn dng, cng c.
Hot ng ca hc sinh
S tr gip ca gio vin
- Tr li cc cu hi theo yu cu ca thy.
- Yu cu HS tr li cc cu hi sau bi.
- Np bo co th nghim.
- Thu bo co th nghim.
- Ghi nhn kin thc.
- nh gi, nhn xt kt qu gi dy.
Hot ng 5 (5 pht): Hng dn v nh.
Hot ng ca hc sinh
S tr gip ca gio vin
- Chun b cho bi sau theo HD ca thy.
- c tm tt chng V.
- V lm bi v c SGK bi sau.
- n tp chng, chun b kim tra.
IV. RT KINH NGHIM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

Gio vin: Nguyn c Ph

101

Trng THPT Trn Vn K


T chon tit 18 +19:

Nm hc: 2012 -2013


N TP

I. MC TIU
- Tng hp kin thc 3 chng c hc chun b cho tit kim tra hc k.
- Vn dng kin thc tng hp lm bi tp.
II. CHUN B
- Gio vin chun b cng n tp cho hc sinh.
- Chn mt s cu hi, bi tp n tp.
III. NI DUNG BI DY
1. Ni dung cng:
A. L thuyt:
- Dao ng iu ha ( nh ngha, phng trnh, cc i lng T, f, , A, x,...dao ng con lc l xo,
con lc n)
- Dao ng tt dn, dao ng duy tr, dao ng cng bc.
- Cng thc tng hp dao ng
- Sng c ( /n, phng trnh, cc i lng c trng,....)
- Giao thoa ( /n, iu kin giao thoa, v tr cc i, cc tiu..)
- Sng dng ( iu kin c sng dng )
- Sng m ( Cc c trng ca sng m )
- Dng in xoay chiu ( /n, cc cng thc v tng tr, lch pha, h s cng sut,.....)
- My pht in xoay chiu, ng c khng ng b ba pha.
B. Bi tp
- Bi tp v con lc l xo, con lc n.
- Tng hp dao ng.
- Vit phng trnh sng.
- Bi tp v giao thoa ( xc nh v tr cc i, cc tiu, s im cc i, cc tiu,....)
- Bi tp v sng dng ( Xc nh s nt, s bng)
- Bi tp v cc on mch xoay chiu.
C. Mt s bi tp v d
Cu 1: Trong th nghim v giao thoa sng trn mt cht lng. Hai ngun kt hp S1S2 cch nhau 5
cm. Nu sng do 2 ngun to ra c bc sng =2cm th trn on S1S2 c th quan st c bao
nhiu cc i giao thoa ( khng k hai v tr S 1,S2 ca ngun). Nu tn s dao ng ca mi ngun
gim i hai ln th kt qu s nh th no
Cu 2: Hai dao ng iu ho cng phng , cng tn s c phng trnh ln lt l :

x1= 4cos (10 t + ) (cm)


3

x2 = 2cos (10 t + ) (cm) .Tm phng trnh ca dao ng tng hp .


Cu 3. Cho mch in nh hnh v. in p hai u mch l u= 65 2 cos t (V). Cc in p hiu
dng l:
UAM =13V ; UMN = 13V ; UNB = 65V. Cng sut tiu th ca mch l 25 W.
1. V gian vet biu din cc in p tc thi
2 Tnh
R
r ,L C B
A
a. in tr ca cun cm.
b .Cm khng cun dy.
M
N
c. H s cng sut ca mch..
Cu 4. Nu iu kin c sng dng trn mt si dy c mt u c nh v mt u t do.
Cu 5: Mt con lc l xo c khi lng m= 50 g, dao ng iu ho trn trc x vi chu k T= 0,2 s v
bin A =0,20 m. Chn gc to O ti v tr cn bng, gc thi gian lc vt i qua v tr cn bng
theo chiu m .
Vit phng trnh dao ng ca con lc .
Cu 6: Hin tng cng hng l g? Nu iu kin c hin tng cng hng .
Cu 7: Mt con lc c chiu di l=1 m, khi lng qu cu m=50g dao ng ni g=9,8m/s 2,, b qua
ma st .Gc lch cc i ca con lc so vi phng thng ng l o =30o. Hy tnh vn tc qu cu
v lc cng ca dy treo ti v tr m li gc ca con lc =80.
Gio vin: Nguyn c Ph

102

Trng THPT Trn Vn K

Nm hc: 2012 -2013


P N

Cu 1:
Gi M l giao im ca gn li vi S1S2
S1M=d1
S2M= d2
d2 d1=k ;d2 +d1=S1S2

kt hp vi iu kin ca d2: -2,5

k 2,5

K= -2;-1;0;1;2
C 5 cc i giao thoa trn S1S2
Nu tn s gim 2 ln th bc sng tng 2 ln
-1,25

k 1,25

k= -1;0;1
Gia S1S2 ta quan st c 3 cc i giao thoa
Cu 2:
= /2 (0,5 )
A =2 3 (cm )
x= 2 3 cos (10 t + /2 ) (cm)
Cu 3: V c gin vect
U2AB=(Ur +UAM)2 + (UL-UNB)2
U2MN=U2r+ U2L
Ur =12 V
UL=5 V
Tnh ng r =12
R=13 (0,5 )
ZL=5
ZC = 65
Cos =5/13
Cu 4:
Nu iu kin
Biu thc l= k /2 + /4
Cu 5:
=10 rad/s
A =0,20 m (0,5 )
= /2
X= 0,20 cos (10 t + /2) (cm)
Cu6:
- Khi nim hin tng cng hng
-iu kin f= f o
Cu 7
Vn tc VM= 2.gl (cos cos 0 )
V= 1,56(m/s)
T = mg(3cos -2cos o )
T =0,607(N)
IV. CNG C, DN D
- V nh n tp tip theo cng chun b cho tit kim tra hc k.

Tit 36 + 37: KIM TRA HC K I + TR BI HC K I


( C MA TRN + + P N KM THEO )

Gio vin: Nguyn c Ph

103

You might also like