Verilerim:

SPT - N
Derinlik
(m)

SONDAJ
1

SONDAJ
2

SONDAJ
3

10

12
12
12
13
13
13

10
11
8
9
7
4

5
5
5
6
6
6

15

13

23

12

10

11

13

19.
5

21.
0

12

12

10

11

11

12

11

15

13

11

15

15

12

26

20

13

26

25

15

30

24

15

30

29

25

40

30

30

29

35

30

1.5
3.0
4.5
6.0
7.5
9.0
10.
5
12.
0
13.
5
15.
0
16.
5
18.
0

22.
5
24.
0
25.
5
27.
0
28.
5
30.
0
31.
5
33.
0
34.
5
36.
0

37.
5
39.
0
40.
5
42.
0
43.
5
45.
0
46.
5
48.
0
49.
5
51.
0

27

34

40

28

29

40

23

23

25

23

24

25

29

30

30

39

34

30

48

35

45

46

40

45

45

45

49

45

45

50

Tablo 1-SPT N SAYILARI

Tablo 2 TEMEL VERLER

ncelikle SPT-N
saylarn dzeltmek
iin dzeltme faktr
'

formllerindeki

bulmamz gerekir.
Bunun iin zeminin
sklk yapsna gre;

Gevek

n=1,60

( mt )
3

sat =1,80

Tablo 3 ZEMN TABAKALARI

t
m3

( )

sat =2,00
Sk

n=2,00

( mt )

Orta sk

n=1,80

( mt )
3

t
m3

( )

ekil 1

ekil 1de
penetrasyon
deneylerinin
yapld sondaj
kuyularnn yerleri
gsterilmitir.
ekil 2de temelin
zeminde yerleim
yeri ve farkl birim
hacim arlklarnn
bulunduu zemin
katmanlar

40
50
30
60
20
10

70

80

Rlatif sklk

ok sk
Sk

SPT N

0 30 32 34

Orta sk
gevek
ok gevek
G

36 38 40 4246 44

Kayma mukavemeti as

Figure 1

SPT-N deeri ile katma mukavemeti as ve rlatif sklk ilikisi

yukarda gsterilmitir.

Tablo 4

Tablo 4te zeminin SPT-N saysna bal olarak farkl

derinliklerdeki sklk durumlar ve her derinlik iin birim
hacim arlklar ve efektif gerilmeler bulunmutur.

Her 1,50mde bir

'

(efektif stres)i , Cn (dzeltme faktr)n

,yeni dzeltilmi SPT-N saylarn excell programn kullanarak

hesaplarsak:

Tablo 5

Ani oturma hesab (Schmertman)

q : SPT-Nna bal temel tabanndaki zeminin tama gc
B : temel genilii (4m)
Es: zemin elastisite modul
n : poison oran
Iz: : deformasyon etki faktr
S : ani oturma

S i=

qB
2
( 1 )I z
Es

Tablo 6

Tablo 7

Tablo 8-SONDAJ1
Karesel temel olduu iin temel derinliinden itibaren 2B derinlik iin incelenmi olup
45 mm ani oturma hesaplanmtr.

Tablo 9-SONDAJ2
Karesel temel olduu iin temel derinliinden itibaren 2B derinlik iin incelenmi olup
36 mm ani oturma hesaplanmtr.

Tablo 10-SONDAJ3
Karesel temel olduu iin temel derinliinden itibaren 2B derinlik iin incelenmi olup
23 mm ani oturma hesaplanmtr.

Rw

ve

Rw

'

nn bulunmas:

ekil 2 de grlecei gibi YASS temel taban seviyesinden 1,50 metre

yukardadr. Buna gre;
Rw =1

0,5d a
0,51,50
=1
=0,87 5
Df
6

Tablodan veya formlden Rw=0,875. Yass temel stnde olduu iin

Rw=0,50 alnr.

karesel Temel iin Tama Gcnn bulunmas: (Teng, 1982)

-

Tama gc zonunu ilgilendiren derinlik

D f +2 B=1+26,0=13 m

olduuna gre bu derinlie kadar olan dzeltilmi SPT-Nlerin

ortalamas alnr.

Tablo 9

elde edilen bu deerlerden en k (en ktmser durum) alnr. N

= 6 dur. Bu deer SPT-Ne gre tama gcn bulurken
kullanlacaktr.
N : Derinlik dzeltilmesi yaplm SPT-N says
B : Temel taban genilii (m)
Df : Temel derinlii (m) olmak zere ;

10

2
2
'
q f =[ 2N BRw +6( 100+ N )Df Rw ]( 0,016 )

nceden bulunan N = 6 , B = 6,0 m ,

Rw

t /m2

(Teng)

= 0,875 ,

Rw

'

=0,5 , Df

= 1,0m deerlerini formlde yerine koyarsak ,

2
2
q f = [ 26 6 , 000,8 75+6( 100+ 6 )1 , 000,50 ]( 0,016 )=25,63

t /m2

srarj etkisinden arndrlm Net Tama Gc( q fne t )n bulacak

olursak,

q fnet =q f nD f
q fnet =25,63( 1,60+0,80 )1=23,23 t / m2

Emniyetli Tama Gcnn Bulunmas

Gvenlik saysn 3 alrsak ,

q net=

q fnet 23,23
=
=7,74 t /m2 (77,40 KN /m 2)
3
3

bulunur.

Oluacak oturmann hesaplanmas (Buisman-De Beer, 1965)

H
qc

: Tabaka kalnl
: Her tabaka iin ortalama penetrasyon direnci

11

'

0
v

: Efektif gerilme
: Uygulanan yke bal efektif stresteki deiim

1,53 '0
'0 + v
S=
zlog
qc
'0

qc=. SPT-N
izelge 5.3 sayfa 129 da zemin cinsi qc/SPT-N ilikisine gre qc
deerlerimizi hesapladk.

12

Tablo 10

Tablo

11

13

Tablo 12

sondaj1
sondaj111.70
5.07
3.73
2.83

26.50

0.00 5.00 10.0015.0020.0025.0030.00

Figure
2

14

Aada hesaplanan Oturmalar

2,5cmden byk olduu iin
byk lekli tamirat ya da ksmi
veya yeniden ina gereksinimi;
kiriler mesnetten kayabilir; duvarlara
destek gerekebilir; pencereler arplma
sonucu krlabilir. Yapsal hasar tehdidi
vardr.

Figure 3

Figure 4

Tablo 10

Tablo 11

Tablo 12

15

TEMEL MHENDSL 1
DNEM DEV
ENOL AKGN 05130001278

Tama gc artnda oturma art salamad iin 1 nolu

sondaj yerindeki (en ok oturma yapan) 2,5 cm izin verilen
oturma iin emniyetli deme basncn hesaplarsak,

Tablo 13

2
Deneme yanlma yntemiyle 165 KN /m

msaade edilen net

basn iin Tablo 15degsterilen sonular (2,43 cm oturma) 2,5 cm

oturma art salaacak ekilde elde edilmitir. Bu durumda
zem=q net =165 KN /m2 alnmaldr .
Ayrca B 1,22 iin ,

] ( )

(3,28B+1 )
S
q netall =11,98N
Fd
KN /M 2
25,4
( 3,28B )

(S mm cinsinden oturma

tolerans)

Fd=1+ 0,33(

Df
) 1,33
B

( 3,284,0+1 )
25,0
2
q netall =11,9811
1,33
=199,81 KN / m
25,4
( 3,284,0 )

( )

Buradan elde ettiimiz deer Tengin tama gc formlnden

gelerek elde ettiimiz net tama gc deerinden ok fazladr ve
Buisman De Beer ynteminde 2,5 cm maksimum oturmay salayan
net tama gc deerindende byktr.

16

TEMEL MHENDSL 1
DNEM DEV
ENOL AKGN 05130001278

Kum zeminde oturma kriterine gre msaade edilecek temel

taban basncnn Bowles(1977) denklemi ile bulunmas:

q netall =11,98N

3,28B+1
S
Fd
KN /m2
3,28B
25,4

Fd =1+

( )

0,33D f
1,33 , F d =1,33 alnr .
B
Sondaj 1 iin N=11
Sondaj 2 iin N=13
Sondaj 6 iin N=11

Elde ettiimiz deerleri her sondaj iin ayr ayr yerine koyarsak;
-

Sondaj 1 iin;

3,284,0+1 2
25
1,33
=199,81 KN /m2
3,284,0
25,4

3,284,0+1 2
25
1,33
=236,13 KN /m2
3,284,0
25,4

3,284,0+1
25
1,33
=199,81 KN /m2
3,284,0
25,4

q netall =11,9811
-

( )

Sondaj 6 iin;
q netall =11,9811

( )

Sondaj 2 iin;
q netall =11,9813

( )

Bu sonular buisman de beer ynteminde 2,5 cm oturma toleransn

salayacak ve emniyet saysn 3 aldmz zaman elde ettiimiz
emniyetli temel taban basncnn ok zerindedir. Ayrca bu
formlden elde edilen sonular zemin sklna gre ok farkl
deerler vermektedir.

17

TEMEL MHENDSL 1
DNEM DEV
ENOL AKGN 05130001278

Peryy yntemi (1977):

Df>B olduundan dolay bu yntem uygulanamaz!

Genel tama gc yntemi;

Figur 1 den

' =25+28 x

11
=30,36 ' =31
300

alnd.

qult =c ( N c Sc ) + ' zD N q +0.5 B ( N S )

'

FOOTN
G
TYPE
Strip

SC

1.0

1.0

square

0.8

1.2

Circular

0.6

1.2

rectang
ular

10.2

B
L

( )

e2 (0.75 /360 ) tan '

N q=
2 cos2 ( 45+ ' /2 )

N c =5.7 , for ' =0

1+0.2

B
L

( )

N c=

N q1
, for ' 0
tan '

Tablo 14

N =
C=0,

S =1,0

S C =1,0

2 ( N q +1 ) tan '
1+0.4 sin 4 '

, B = 4 m dir bu durumda formllerde yerine

koyarsak,
-

N q=

Btn sondaj kuyularnda

' yi yaklak olarak 31 kabul edersek;

e 2 (0.7531/ 360) tan 31

=25,28
2 cos2 ( 45+31 /2 )

18

TEMEL MHENDSL 1
DNEM DEV
ENOL AKGN 05130001278

N =

2 ( 25,28+1 ) tan 31
=23,72
1+ 0.4 sin ( 431)

1,2 ve 3 nolu sondaj kuyular iin;

qult =0+7225,28+ 0.517,64( 23,721 )=2655,1 KN /m2

Terzaghi tama gc yntemiyle elde edilen deerleri kullanarak

net gme yknn hesaplanmas:
qult =2655,1 KN /m

Q=2655,116=42481.7 KN

(gme yk)

q fnet =q ult ' zD

q fnet =2655,172=2583.1 KN /m2
q net=

q fnet
FS

q net=

2583.1
=861.03 KN /m2
3

q=q net + ' zD

q=861.03+72=933.03 KN / m2
Q=qB2=933.0342
Q4 =14928.53 KN /m

gvenli tama ykdr

)

19

25 mmlik oturmaya karlk gelen

q a=

qa

deeri:

2
D
N
B+0,3

(1+0,33 f )
0,08
B
B

1 nolu sondaj kuyusu iin N = 11 ,

q a=

11
4,0+0,3 2
6

1+0,33
=237,55 KN / m2
0,08
4,0
4,0

) (

2 nolu sondaj kuyusu iin N = 13 ,

q a=

13
4,0+0,3 2
6

1+0,33
=280,74 KN /m2
0,08
4,0
4,0

)(

3 nolu sondaj kuyusu iin N = 11 ,

11
4,0+0,3 2
6
q a=

1+0,33
=237,55 KN / m2
0,08
4,0
4,0

) (

Afet blgelerinde yaplacak yaplar ile ilgili ynetmelii Tablo 6.1den

Zemin snf C olarak belirledim.
Tablo 6.2ye gre yerel Zemin snfn Z2 olarak belirledim.
Daha sonar tablo 2.4e gre spectrum karekteristik periyotlarndan
T A y 0,15 sn , T B yi ise 0,40 sn buldum.

Aks aralklar 6 ar m olarak planlanan ve temel arl dahil olarak

proje st yap yk 100 er ton olarak alnabilecek kolonlardan
oluacak fabrika yaps 60x60 m plan alanna sahip olacak ekilde 11
ayr akstan olumu olup projede 121 adet kolon mevcuttur. Bulunan
SPT-N deerleriyle 1 m temel derinliinde olas muhtelif temel
sistemleri aada srayla irdelenmitir.
Rw= 0,5 ve Rw=0,75, N=11, Df=1 m

Karesel Temel;
qf-net=[2xN2xBxRw+6x(100+N2)xDfxRw]x0,016
qf-net=2,904B+10,61
Fs= qf-net/qnet
Fs=3 ve qnet=Q/A-xDf=100/B2-1,5x1
Buradan B= 3,45 m bulunur.

Proje alan=60x60=3600m2
Toplam tekil temel alan=B2x121=1440,20 m2
Toplam temel alan/Toplam alan= 0,40 yani temel alan toplam alann
%40sini oluturuyor. Bu deer %50 den kk olduu iin bu
projeye karesel temel uygundur.

Srekli Temel;
qf-net=[3xN2xBxRw+5x(100+N2)xDfxRw]x0,016
qf-net=4,36B+8,84
qnet=11x100/(60xB)- xDf=18,33/B-2
Buradan B=2,24 m bulunur. Temeller i ie gemiyor,
Toplam temel alan/Toplam alan=2,24x60x11/3600=0,45
Toplam temel alan, tm alann %41 ini oluturuyor. Bu deer
%50den kk olduu iin srekli temel kabul edilebilir.

Radye Temel;
qnet= Q/A- xDf=100x121/3600-2=1,36 t/m2
q2-net= [0,216xN2xBxRw+0,648x(100+N2)x DfxRw]x10-2
q2-net= 1,25 kg/cm2=12,47 t/m2
qnet< q2-net Radye temel zm de kabul edilir.

Sonu olarak bu projeye bir temel sistemi sememiz gerekiyorsa

tekil temel sistemi seilmelidir. nk yaplan hesaplarda her 3
sistem de gvenli ekilde ykleri tamakta ama radye ve srekli
temel sistemleri tekil temele gre hem ok fazla gvenli tarafta
kalacandan ve hem de ok masrafl olacandan sistemimiz
karesel (tekil) temel olmaldr.