Balik-sulyap

Magaan ang loob ng Kapitan-Heneral kina Maria Clara at Ibarra. Nagpasalamat ang
Kapitan-Heneral kay Maria Clara dahil sa pagkakapigil nito kay Ibarra sa tangkang
pagpatay kay Padre Damaso. Hinangaan naman ng Kapitan-Heneral si Ibarra sa
mga pahayag ng binata na nagpapahiwatig ng katalinuhan, pagkamakabayan, at
pag-kamapagpakumbaba. Ngunit hinayang na hinayang ang Kapitan-Heneral kay
Ibarra.
KABANATA 38: ANG PRUSISYON
1. TALASALITAAN
A. Terminolohiyang ginamit
Andas-karo ng santo
Nagmumuni-muni -nag-iisip
Inutil - mang-mang
Nakatutulig -nakabibingi
Sagabal problema
Agwasil-mga opisyal at gwardia sibil ng pamahalaan ng Espanya
Hudyat- simula
Karosa- karwahe o pinaglalagyan ng rebulto ng mga santo para sa
prusisyon
Seryales na pilak- hinahawakan ng mga sacristan sa unahan sa tuwing
may prusisyon
Loa-papuri sa banal na patrong santo
B. Tagong kahulugan
2. TAUHAN
A. Pagpapakilala ng Tauhan
1. Gobernador Heneral- ng isa siya sa nagbigay suporta kay Crisostomo
Ibarra nang nakaalitan ni Padre Damaso dahil sa pagkutya prayle sa
kanyang yumaong ama. Inanyaya niya si Ibarra na saluhan sya sa
pagkain upang pag-usapan ang nawawalang mga bata.
2. Crisostomo Ibarra-isang binatang nakapag-aral sa Europa at nang
bumalik ng Pilipinas ay nangarap na makapagpatayo ng paaralan sa
bayan ng San Diego. Nalungkot at kinilabutan ng marinig ang tinig ni
Maria Clara
3. Maria Clara-kasintahan ni Crisostomo Ibarra. Umawit ng Ave Maria na
sinaliwan ng sarili nyang piyano.
4. Kapitan Tiago- siya ang asawa ni Dona Pia Alba at ama-amahan ni
Maria Clara
5. Alperes- siyay makapangyarihan ngunit magulo ang kanyang relasyon
sa asawang si Dona Consolacion
6. Padre Salvi- siya ang humahalili kay Padre Damaso bilang kura sa
bayan ng San Diego
B. Pagsusuri sa Tauhan
C. Pag-uugnay sa kasalukuyang personalida
3. TAGPUAN
4. BUOD
A. Mga pahiwatig

B. Mahahalagang pangyayari
- Ang nakakatulig na paputok at sunod-sunod na pagdupikal ng mga batingaw
ay nagbabadyang inilabas na ang prusisyon.
-lahat ang naki-isa ay mayroong dalang sinding parol at kandila.
- Ang mga santong pinuprusisyon ay pinangungunahan ni San Juan Bautista.
Sumunod si San Francisco, Santa Maria Magdalena, San Diego De Alcala at ang
pinakahuli ay ang Mahal na Birhen.
- Ang karo ni San Diego ay hinihila ng anim na Hermano Tercero.
- Kasamang naglalakad ni Kapitan Heneral ang mga kagawad, si Kapitan Tiyago,
ang alkalde, ang alperes at si Ibarra at patungo sa bahay ng kapitan.
- Kung hindi lamang sa imbitasyon ng Kapitan Heneral, mas gusto ni Ibarra na
manatili na lamang sa tahanan ni Kapitan Tiyago upang makasama niya si Maria.
- Nangunguna sa prusisyon ang taltong sakristan na may hawak na mga seryales na
pilak.
- Kasunod nila ang mga guro, mag-aaral at mga batang may dala-dalang parol na
papel.
- Ang mga agwasil at tinitini naman ay may dalang mga pamalo upang gamitin sa
sinumang maniksik o humiwalay sa hanay.
- Mayroon din silang kasama na namimigay ng libreng kandila para gamiting pangilaw sa prusisyon.
-. Inihinto ang mga karo at andas ng mga santo sa tapat ng kubol sa pagdadarausan
ng loa.
- Mula sa tabing may isang batang lalaking may pakpak, nakabotang pangabayo,
nakabanda at may bigkis ang lumabas.
- Pagkatapos na bumigkas ng papuri ang bata sa wikang Latin, Kastila at Tagalog ay
pinagpatuloy ang prusisyon hanggang sa mapatapat sa bahay ni Kapitan Tiyago.
- Ang lahat ay natigilan sa magandang pag-awit ni Maria Claria ng Ave Maria ni
Gounod sa saliw ng kanyang sariling piyano.
- Saglit na naputol ang pagmuni-muni ni Ibarra nang palalahanan siya ng kaptian
Heneral tungkol sa imbitasyon nitong makasalo sa pagkain upang pag-usapan ang
pagkawala nina Basilio at Crispin

5. Makabuluhang pahayag
a. Pag-iisa
1. bigkasin ang isang loa na papuri sa sa karangalan ng Santong patron.

2. Buong galak sanang iniwan ni Ibarra ang pakikinig sa loante

3.
b. Pagsusuri
MGA PALIWANAG
1 Ang loa ay isang patulang papuri na binibigkas para sa karangalan
ng mga santong patron. Marami pang mga bayan ang nagsasagawa ng
loa para sa kanilang patron.
Sa kabanatang ito ay isasagawa niya ang sarili niyang paraan ng
pagbibigay ng Loa sa mga santo sa pamamagitan ng mga maanghang
ngunit makakatotohanang pang-iinsulto ni Pilosopo Tasyo.
2 Isang napagandang paraan ng pagsasabing hindi niya gusto ang
pakikinig ng loa at wala siyang pagpapahalaga ukol sa bagay na iyon.
Ang karagdagang paliwanag ukol sa loa ay matutunghayan sa mga
susunod na talababa.
3. Nangunguna sa prusisyon ang kandelabrang pilak na dala ng tatlong
sakristang may guwantes ang mga kamay ; sumusunod ang mga
batang mag-aaral, na kasama ang guro ; pagkatapos ay ang mga
batang may dalang parol na yari sa papel, na iba-iba ang ayos at
kulay, na nakalagay sa dulo ng mga kawayang di-magkatulad ang
sukat at napapalamutian nang alinsunod sa kagustuhan ng bata, ang
mga ilaw na ito ay gugol ng kabataan ng

c. Pagtukoy sa tayutay na ginamit

6. Isyung Panlipunan
a. Pagtukoy sa isyung nangingibabaw sa kabanata
b. Pag-uugnay sa kasalakuyan
- Ipinakita ang ibat ibang estado ng buhay ng tao.
- Mabuti: pagpupugay sa relihiyon, matibay na paniniwala
sa Diyos
- Masama: paboritong santo, pamamalo ng agwasil, pilitang
pagsama,
- Noon, kapag dumaan ang prusisyon sa bahay ang hawak
ng mga tao ay kandila at lahat ay nakiki-isa. Ngayon, ang
hawak ng karamihan ay mga cellphone para kumuha ng
mga litrato at ang mga ibay hindi nakikisama
Noli Me TangereKabanata 38 : Ang PrusisyonTauhan:1. Kapitan Heneral2. Kapitan
Tiago3. Alkalde4. Alperes 5. Ibarra6. Gobernadorsilyo7. Pilosopo TasyoSimbolismo:1.
Batuta Sumisimbolo sa pang-aabuso ng mga may kapangyarihan. Sa panahon
ngayon, marami ang umaabuso at gumagamit ng kapangyarihan para sa sariling
kapakanan.2. Prusisyon Sumisimbolo sa kaugalian at kultura ng mga tao. At ang
pagpapahalaga at pagpapanatili ng mga tradisyon ng mga Pilipino. Makikita at
masasaksihan parin natin ang mga pista at ibat ibang kaugalian.3. Mga Imahe
Sumisimbolo sa pagiging relihiyoso ng mga tao.4. Pinapakita rito ang ibat-ibang

estado g buhay ng tao.Positibo: 1. matibay na paniniwala sa DiyosNegatibo:1.

Pamamalo sa mga taong nahihiwalay sa linya.2. Magsuot ng mararayang kasuotan
sa mga santo.3. Pagpilit sa mga taong sumama sa prusisyon
Ibang pang kailangan
1. Power point
a. Larawan
b. Video clip
2. Costume at props (batay sa kabanatang iuulat)
3. Iba pang makakapagpaunlad ng presentasyon

453
na nagsabi:

Ang ibig ng Birhen ay ang mga dalaga, at hindi angmga matatanda, bagay na
ikinasasama ng mukha ng maramingmatatandang babaeng na mapanata, ngunit
hindi nila mabago angkagustuhan ng Birhen.
2
0
Si San Diego ang sumusunod sa Magdalena, kahit waringhindi niya ikinagagalak
ang gayon sapagkat malungkot din angpagmumukha gaya kaninang umaga, nang
sumusunod kay SanFrancisco. Ang bumabatak sa kanyang karo ay anim na
H
ermana Ter
c
era
dahil sa isang panata o pagpapakasakit na di-maalaman:ngunit ang tunay ay
bumabatak sila nang buong-puso. Si SanDiego ay huminto sa harap ng kubol at
inantay na siya ay batiin.Subalit kailangang hintayin ang Birhen
napinangungunahan ng mga taong nakadamit-multo nanakasisindak sa mga bata,
kaya narinig ang iyakan, at tilian ngmga di-marunong magtimping sanggol.
2
1
Gayunman, sa gitnanoong madilim na pulutong ng mga abito, taklob sa ulo, mga
lubidat
to
c
a
, sa gitna noong dasal na nakababagot at sa ilongpinalalabas ang tunog,
22
ay may waring mapuputing hasmin, mgawaring sariwang sampaga sa gitna ng
matatandang basahan, animna batang babae na taganas na puti ang suot, may
mga putong nabulaklak, kulot ang mga buhok, ang mga paningin ay makikinangna
kagaya ng kanilang mga hiyas sa leeg; parang mga muntingdiwata ng liwanag na
nakukulong ng mga multo. Nangakahawaksa dalawang malapad na sintas na
bughaw na nakatali sa karo ngBirhen, na nagpapagunita sa mga kalapating
humihila sa karo ng Tag-araw.Ang lahat ng larawan ay nakahinto nang
magkakalapitupang pakinggan ang mga tula; ang lahat ay nakatingin sa may
makasalanan ay sinusundan naman ni Padre Salvi
.

2
0 Si Padre Damaso pala ang nag-pauso na ang mga kasunod ng rebultoni Maria
Magdalena ay ang mga dalaga. Hindi makatutol ang mgamatatanda
dahil hindi nila mabago ang kagustuhan ng birhen
. (kelanpa kaya naging birhen si Padre Damaso?)
2
1
Nakadamit multo
hindi aakalain na ang nakakatakot na damit angisusuot ng mga tao na
nangunguna sa rebulto ng birhen. Ang kasuotanna ito ay siyang ipinapaliwanag sa
Kabanata 11. Makikita angkatotohanan na damit-multo ay mga galing sa ukay-ukay
ng mga patay ay ang sumunod na pangungusap na

Gayunman, sa gitna noongmadilim na pulutong ng mga abito, taklob sa ulo, mga

lubid at
to
c
a

22
Minamadaling dasal dahilan sa ilong na pinararaan ang tunog walang kabanalan
ang anumang dasal kapag napipilitan at ginagawa ngmabilisan.

454
munting bukas na tabing; di-kawasa ay isang
aaah
! na pahangaang pumulas sa lahat ng labi. At nararapat naman: ang sumipotay
isang batang lalakeng may pakpak, nakabotas de montar
,banda, pamigkis at sumbrerong may dekorasyon mga pakpak.

Ang Alkalde
M
ayor! ang sigaw ng isang tao, ngunitang kahanga
hangang nilikhang iyon ay nagsimula sapagbigkas ng isang tula na kagaya ng sa
alcalde mayo
r

na angpinuno naman ay hindi namuhi sa ginawang panggagaya sakanya

.
2
3
Ano pa at itatala rito ang mga sinabi sa wikang Latin, Tagalog at Kastila, na pawang
tula, ng kaawa-awang pinahirapanng kapitan sa bayan? Nalasap na ng aming mga
mambabasa angsermon ni Padre Damaso sa umaga, at ayaw naming palugdan
silang gayon karaming bagay na kahanga-hanga, saka ang isa pa ay maaaring
sumama ang loob sa amin ng Pransiskano kungihahanap siya nang isang kalaban,
at ang bagay na ito ang hindinamin ibig, sapagkat kamiy payapang tao.Pagkatapos
ay nagpatuloy ang prusisyon: nagpatuloy si San Juan sa kanyang paglalakad sa
lansangan ng mga luha.Pagdaraan ng Birhen sa bahay ni Kapitan Tiyago ay
isangawit-langit ang bumati na ang sinabi ay ang pangungusap ngarkanghel. Isang
masarap na tinig, mahimig, na may pagmamakaawa, paiyak na inawit ang
Av
e Maria
ni Gounod, nasinasaliwan ng piyano na nananalanging kasabay ng awit. Angmusiko
ng prusisyon ay napipi, ang dasalan ay tumigil at si PadreSalvi ay huminto. Ang tinig
ay nakapangingilabot atnakapagpapaiyak: hindi isang bati lamang ang ibinibigkas,
kundiisang pagsusumamo, isang hibik.Narinig ni Ibarra ang tinig na iyon, mula sa
kinaroroonangbintanang, ang sindak at kalungkutan ay pumasok sa kanyangpuso.
Naramdaman niya ang kapighatian ng kaluluwang iyon, naipinahahayag sa
pamamagitan ng awit, at nangangamba siyangitanong sa sarili ang dahilan ng sakit
na iyon.Malungkot, nagbubulay-bulay na natagpuan siya ngKapitan Heneral.

Samahan ninyo ako sa pagkain; doon natin pag

usapanang mga batang nawala

, ang sabi.
2
4

2
3 Ginaya ng katangi-tanging bata ang paraan ng patatalumpati ng
al
c
alde mayor
dito ay mapapansin na isa na rin sa libangan ng mgaPilipino ay gayahin ang
paraan ng pagsasalita ng mga pinunong bayan atsa ating kasalukuyang panahon ay
ang mga
in personator
ng matatas napinuno ng ating pamahalaan.
2
4 Sa bahaging ito ay ipinapaalam na ni Ibarra sa Kapitan. Heneral angtungkol kina
Basilio at Crispin. Ito ang bagay na ikinatatakot ni Padre