You are on page 1of 51

METTE NORGAARD

Truyen co Andersen
- CAM HNG & SAY ME -
THE UGLY DUCKLING GOES TO WORK

1
2
Ba 4:

Song trong xa hoi hien ai, nhu cau va ham muon cua con ngi ngay cang
tang. Lieu danh vong, quyen lc, tien bac co ap ao niem m c, khat khao ni sau
tham tam hon ban? Lieu cong viec co phai la niem hng khi duy nhat tiep them
nang lng cho ban moi ngay?

Thc te, nhieu ngi v qua ham me cong viec, muon tien than, quay cuong vi
nhng hoai bao ma anh mat niem vui cuoc song va s chu toan bon phan trong gia
nh. Gia nhng thanh cong ma ho ao c va nhng that bai ho s gap phai la s day
dt, ban khoan, tran tr en kiet que.

Thong qua the gii nhan vat cua mnh, nha van an Mach v ai Hans
Christian Andersen a minh hoa co ong, ham suc nhng thach thc con ngi gap
phai trong cuoc song. Chnh the gii nghe thuat ay a truyen cam hng cho khong t
oc gia, e roi nhan dp ky niem 200 nam ngay sinh Andersen, n tac gia Mette
Norgaand mot lan na a tai hien the gii nghe thuat co tch Andersen mot cach ti
mi trong cuon B mat Cam hng va say me.

Vi cuon sach nay, ben canh viec gap lai nhng cau chuyen co tch vui ti, d
dom ma sau sac, ban con c thay rat nhieu bai hoc thu v. Tat ca gop phan truyen
cam hng, sc manh va niem say me cho ban; giup ban phat huy hn na nang lc
ban than, kien tao mot i song cong s ay y ngha.

3
MUC LUC

LI TA

LI GII THIEU

VAI VAN E XUNG QUANH BAN DCH MI

1. BO QUAN AO MI CUA HOANG E

2. VT CON XAU X

3. CON BO HUNG

4. CON QUY CA HANG TAP HOA

5. CAY THONG

6. CHIM HOA MI

MOT SO NHAN NH VE CUON SACH

4
LI TA

Ngay nay, van e ln nhat ma chung ta gap phai moi trng cong s, trong
thi ai toan cau hoa, la s bung no cua mang li thong tin, s lung tung trong viec
x ly d lieu. Mot khi khong biet oi mi t duy, tiep nhan cai mi, phat huy tiem
nang san co cua ban than, ta se kho tranh khoi ri vao lac hau. Ngc lai, neu nhanh
nhay, nam bat c hoi kp thi, tng lai ti sang se m ra trc mat chung ta. Thong
qua the gii truyen co tch cua Andersen, n tac gia Mette Norgaard a co nhng lien
tng, so sanh, van dung kha tinh te va sac sao cac bai hoc vao thc te cuoc song. Ba
a neu ra nhng van e nan giai, nhng thach thc chung ta thng mac phai trong
moi trng cong s, t o a ra cac gi y kha thu v cho viec giai quyet van e.

Trc khi trnh bay t m, toi xin man phep noi oi li ve Mette Norgaard.
Trong nhieu nam qua, Chng trnh phat trien cach thc quan tr tai trung tam Covey,
sau o la trung tam Franklin Covey - chuyen ao tao cac nha lanh ao - rat lay lam
vinh d khi c Mette dan dat va trc tiep giang day. Ba la mot trong nhng giang
vien co trnh o, co phng phap day hieu qua, luon quan tam en hoc vien. Du tiep
xuc trc tiep, hay gian tiep qua cac cong trnh nghien cu cua ba, ngi ta eu nhan
ra rang, nhng van e ba e cap co kha nang gi trong ho rat nhieu ieu mi me,
ang suy ngham. Qua nhng van e c at ra trong Truyen co Andersen - Cam
hng va Say me, ta se thay, khong ch la ngi hieu biet sau sac, Mette con la mot
phu n thanh cong trong cuoc song nh nhng hieu biet cua chnh mnh.

Trong cam nhan cua toi, Mette giong nh con chim hoa mi nho be can am,
tham lang hat nhng khuc hat rieng dang tang cho i. Qua moi cau chuyen, ba eu
muon chia se vi oc gia niem tin vng vang mnh co c. Bi vay, oi luc, ngi
oc co cam giac nh ang c nghien cu hanh trnh va nhng trai nghiem cua ba
vay.

5
Cau chuyen Bo quan ao mi cua Hoang e lay li e t rang: Khi ngi ta tm
thay manh gng cung la luc ho bat au lac mat tam hon. Qua e cao cai toi khien
nhieu ngi khong e y en viec lam giau cho manh at tam hon mnh. ay la ieu
ma hau nh tat ca cac cau chuyen c trch dan trong cuon sach eu t nhieu e cap
en. Tren thc te, ay cung la ieu thng thay trong cuoc song. Neu th ieu tra, toi
chac chan ban se nhan thay hn 90% doanh nhan, cac nha lanh ao that bai t nhieu
eu do qua xem trong cai toi ca nhan. Ben canh o, v qua quan trong vo boc be
ngoai nen ho t anh mat chnh mnh; v li ch vat chat ma ho tr nen thoai hoa, bien
chat.

truyen Vt con xau x, nhan vat vt con suot mot thi gian dai phai song trong
bat hanh, b tay chay, b uoi ra khoi an, them vao o la nhng bat trac lien tiep xay
ra the gii ben ngoai. Song, vt con van luon an cha mot ngh lc va sc manh
tiem tang Chnh sc manh ay a giup vt con bc sang mot trang i mi.

Con bo hung ke ve mot sinh vat song nh vao phan chuong, nhng lai hoang
tng rang mnh thong minh, tai gioi va thuoc tang lp cao quy. Bo hung khong nhan
thc c nhng he luy khung khiep t cai toi t man cua mnh. Chnh s kieu
cang, ngao man a ay no ra khoi ong loai cung nh cac loai vat khac.

Con quy ca hang tap hoa a en cho chung ta hai mau ngi hoan toan trai
ngc chang sinh vien va ong chu tiem tap hoa; mot ngi song rat thc te va mot
ngi luon chm am trong ong sach v tren can gac nho. Ben canh hai nhan vat nay
la s xuat hien cua nhan vat th ba, cung la nhan vat cha ng t tng chnh cua
tac pham: con quy nho. Con quy bieu tng cho s day dt chon la, ma moi chung ta
van phai oi dien trong i song.

Cau chuyen Cay thong cho thay mot i song bat man, that vong va vo ngha la
ieu tat yeu phai lanh nhan oi vi nhng ke khong bao gi song trong hien tai ma ch
biet song trong mong c, hoang tng.

6
Chim hoa mi la cau chuyen co tch toi thch nhat. o, ta se bat gap nhng van
e co lien quan en quyen lc, en cach ng x gia con ngi vi con ngi, ben
canh o la ong gop cua nghe thuat, cua cai ep ch thc oi vi cuoc song.

Vi s an xen gia chat hai hc, d dom vi chat suy t, tram lang, toi tin rang
s ket hp gia the gii truyen co Andersen cung nhng van e Mette Norgaad a ra
se gi m cho ban nhieu ieu mi me, bo ch. Chuc cac ban luon co c niem vui,
s hng khi va say me trong cong viec cung nh trong cuoc song!

- Tien s Stephen R. Covey

Tac gia Bay thoi quen e thanh at.

7
LI GII THIEU

Khi giao tiep vi cac nha lanh ao, toi nhan thay co bon mau ngi ta thng gap
trong cuoc song, mau ngi au tien la nhng chuyen gia co hoai bao, tai nang, lam
viec hang say va than trong. Mau ngi th hai: nhng ngi nam ro cac bien phap,
quy luat, thoi quen, va trnh t e at en thanh cong. Mau ngi th ba: nhng ngi
luon t thuc ay ban than tr thanh nha quan ly, nha lanh ao, ngi ban i, ngi
me, ngi cha tot, ngi co sc khoe va yeu thch the thao. Ba mau ngi tren chnh la
c s hnh thanh mau ngi th t: nhng ngi song voi vang, gap gap, t chu suy
ngam va song vi phan tue giac trong con ngi mnh.

T nhng lien he vi thc te cuoc song, cuon sach nay se gi m cho ban nhng
la chon khon ngoan va ung an, giup ban phat huy nang lc cua ban than tot hn na
trong moi trng cong s.

en vi Truyen co Andersen - Cam hng va Say me, ban se bat gap o chat vui
ti, d dom xen lan chat tram lang, suy t. Thay v nghien cu nhng triet ly kho khan,
kho hieu, chung ta se bc vao the gii co tch hon nhien, tre th vi nhng hnh anh
thu v, t vt con xau x en con quy giong nh than lun gi cua trong ca hang tap hoa,
t con chim hoa mi vi tieng hot du dng en con bo hung kieu cang, ngao man... Noi
cach khac, chung ta se dung truyen co tch e kham pha nhng ieu b an cat giau trong
cuoc song.

Sinh ra va ln len tren x s an Mach, truyen co Andersen a tr thanh mot


phan khong the thieu oi vi tuoi th toi. Toi van con nh moi buoi toi, sau khi lu tre
chung toi c tam ra sach se va chuan b i ngu, cha thng lay cuon truyen co
Andersen ra khoi ke sach va oc cho chung toi nghe. Hoi o, hai cau chuyen toi thch
nhat la Nang cong chua Hat au va Chang chan ln, con nhng cau chuyen khac
thng lam toi buon ba, hoang s, tinh than xao ong. Ch khi a trng thanh, toi mi

8
bat au hieu ro gia tr va y ngha sau sac an cha trong nhng cau chuyen ay. Neu
trc o, toi tng ri nc mat v cam thng cho cai chet cua nang tien ca, th gi ay,
toi hieu c the nao la s bat t cua tnh yeu dang hien. Neu trc o, toi c ngh
hanh vi cua Claus nho (Claus nho va Claus ln) la gian tra va xau xa, th gi ay, toi lai
nhan ra anh chang be nho nay khon lanh, mu meo hn ca ten bao chua. Toi kham pha
ra nhng g ma moi ngi an Mach eu hieu ro, rang truyen co tch Andersen khong
ch danh cho tre th.

Qua thi gian, toi that s say me nhng sang tac cua nha van nay. ac biet, khi i
vao nghien cu truyen co Andersen, toi mi hieu tai sao tren i lai co nhieu mo-tp
nhan vat nh ong mieu ta. Nhan vat chnh dien cua Andersen chan thc, ang tin va
giong nhau moi thi ai. Ngc lai, nhan vat phan dien luon la nhng ke ac, hep hoi,
t phu, kieu cang. Thong qua o, tac gia muon nhan gi en chung ta rang hay song an
vui trong tng phut giay hien tai va phat trien tnh cach cua mau ngi ma ta mong
muon hnh thanh.

Thi nien thieu, Andersen thng ngoi lang nghe cac cu ba ke chuyen dan gian
trong phong se si, quay t. Ve sau, chnh nhng cau chuyen ay a truyen cam hng
cho cac truyen ngan au tay cua Andersen. Nhng tac pham hay nhat, ep nhat, co
nhieu tnh tiet phc tap nhat la nhng tac pham co s an ket gia chat thong thai t
truyen ngu ngon dan gian vi s trai nghiem va tng tng cua rieng nha van.

Do khong quen vi cach viet uyen tham cua Andersen nen nhieu ngi a xep
ong - mot nha van chuyen viet cho tre em vao thi ai n hoang Victoria - vao kieu
nha van co tnh cach ky d. Va nh the, vo hnh trung ho a t tc bo s hieu biet sau
sac va tnh hom hnh thong minh cua ong. Hy vong rang ban dch mi cua toi cung vi
phan ban luan trong sach se a lai cho cac ban mot cai nhn mi me ve the gii nghe
thuat truyen co Andersen cung nh ve cuoc song.

9
Cuon sach nay c chia thanh sau chng, moi chng cha mot cau chuyen co
tch kinh ien cua Andersen. Quy oc gia co the oc theo trnh t, hoac co the bat au
bang cau chuyen ma mnh cam thay thu v nhat.

Ba trong sau cau chuyen co tnh chat khuyen ran (Bo quan ao mi cua Hoang e,
Chu bo hung, Cay thong) cho thay nhng he luy t viec quan tam mot cach thai qua en
hnh thc, li khen ngi, danh tieng. Ba cau chuyen con lai tao nguon cam hng kch
thch s hieu biet va cam xuc (Vt con xau x, Con quy tiem tap hoa, Chim hoa mi).
Nhng cau chuyen nay neu len van e co lien quan en niem m c, s thang bang
trong cuoc song va tinh thong trong nghe nghiep. Nhom th nhat da vao thc tien va
oi hoi phai co s trai nghiem; nhom th hai nang ve duy ly va lien quan en phan
ngi ben trong. Thong qua nhng cau chuyen ay, nha van muon gi en oc gia thong
iep rang, ng bao gi e mnh b loi cuon vao nhng viec lam thieu suy ngh va
khong nen song mot cach v k, cc oan.

Tnh thc tien va ly tng se a lai ket qua tot nhat khi chung bo sung cho nhau.
S ket hp gia tinh than lang man va duy ly se giup cho i song con ngi thu v hn
rat nhieu. Tuy nhien, ngay nay, nhng ky vong cua ngi khac vao ta ang co khuynh
hng ap ao moi c muon sau sac cua ta. Tham ch, nhieu ngi a phai gat bo
nhng mong c ca nhan, xem o la ieu phi thc te va cam thay co trach nhiem ve
cac muc tieu cua oan the hn la chu trach nhiem ve nang lc rieng cua mnh. Neu
ban cung ang ri vao tnh trang nh the th en luc ban can mang mot chut khon
ngoan, mot chut thong minh vao cong viec cua mnh.

en vi cuon sach nay, ban co the chon cho mnh cach oc th thai, cham rai
thng thc tng trang. Ben canh o, ban cung co the chon cach lien tng, suy ngam
oi vi nhng van e c e cap trong truyen. Nhan ay, toi cung muon noi rang,
nhng ieu ban uc ket t cac cau chuyen oi luc khac vi toi, nhng ban ng lay o
lam ngac nhien va thac mac ung, sai. Tuy thuoc vao nhng trai nghiem khac nhau,

10
nhng hoan canh song khac nhau ma cai nhn cua chung ta ve con ngi, ve cuoc song
cung co phan khac nhau.

Niem am me cua toi la c giup moi ngi t tin, nhay ben hn trong cong
viec, va xem cong s la ni the hien nang lc tot nhat cua mnh.

Hay mang the gii truyen co tch Andersen vao cong s cung ban. Ban khong can
kep sach di nach, i het hanh lang nay sang hanh lang khac ke lai cau chuyen vt con
xau x, hay bo hung kieu cang. n gian, ban ch can e nhng cau chuyen nay truyen
cam hng, giup ban vt len ap lc cua cuoc song, co them nhieu niem vui, nhieu ong
lc e sang tao va nang cao chat lng i song cong s.

- Mette Norgaard

11
VAI VAN E XUNG QUANH BAN DCH MI

Trong moi chng, ban se tm thay ban dch mi cua toi ve nhng cau chuyen co
tch Andersen. Ban dch nay nham sa cha nhng thieu sot ma cac ban dch trc o
mac phai. Thc te cho thay, nhieu chi tiet giau tnh hai hc trong truyen co Andersen
a b bo qua trong phien ban tieng Anh.

Cac dch gia ngi Anh trc ay do khong nam vng ngon ng an Mach nen ho
phai tm dch t van ban tieng c. e tranh nhng rac roi, ho t do sa cha ban thao
cho phu hp vi s nhay cam di trieu ai n hoang Victoria, xoa bo nhieu nhan xet
sac ben, chua cay cua Andersen. Nhn chung, thach thc oi vi dch gia van tiep tuc
ton tai cho en bay gi, du mc o co khac nhau. Thng th cac dch gia eu co gang
sao cho ban dch cua mnh troi chay va mang hi th cua thi hien ai. Chang han v
du di ay.

Trong Bo quan ao mi cua Hoang e, nhng ke la bp giay vo noi s hai cua


ngi ta khi khoe rang quan ao c may bang th vai ac biet do ho det nen co ac
tnh ky la, nhng ai khong xng ang vi cng v cua mnh hay ngu xuan mot cach
khong the cho phep c th khong the nhn thay no. Nguyen ban tieng an Mach, t
utilladelig dum ngha la ngu xuan mot cach khong the cho phep c, khi dch sang
Anh ng, sac thai rat la. Do o, cac dch gia trc ay a dung ngu xuan khong the
chap nhan c, ngu xuan khong the sa cha c, ngu xuan khong the tha th
c, hay ngu xuan mot cach vo vong. Thc te, cum t utilladelig dum la mot s
la chon ac sac trong ngon ng an Mach. Theo toi, s la chon ky la va co chu y cua
Andersen la cho rang, trong cuoc song, hau nh moi chung ta eu vap phai vai s ngoc
nghech co the cho phep c, nhng co nhng xuan ngoc that s khong the nao cho
phep c.

12
Quan trong hn, cac ban dch tieng Anh tham ch co the lam thay oi ngha trong
nguyen ban. V du, trong Hans Christian Andersen toan tap (1974), ban dch Chu bo
hung lam cho li noi cua hai chang ech co chap nghe co ve n thuan la phe phan, ch
trch. Mot con muon biet:

( ) Neu chim en bay en nhieu x s xa la va tng en mot vung at co kh hau


tot hn vung at cua chung ta, nhieu ma, va mot t gio nh mong muon - o la cha ke
en sng mu va sng mai lap lanh, th a sao! Song trong mot cai mng cung tot nh
the vay! Neu ngi ta khong yeu quy kh hau nay, th ho cung khong yeu quy at nc ho.

Ban dch chnh xac hn cua toi cho thay nhng g con ech kia that s muon biet la:

() Neu chim en bay i khap ni, va mot trong nhng chuyen vt hai ngoai,
chung tm thay mot ni co kh hau tot hn ay - lan gio mat en the, thi tiet am t
en the ! ieu nay cung giong nh ta ang ngam mnh trong mot con mng t! Neu
ieu o khong lam chung vui sng, th chac chan chung khong yeu que hng mnh !

Ban dch th hai chnh xac hn, cho thay cach Andersen sap xep y tng e chung
ta that s cam nhan lan gio mat va cai lanh am t cua buoi sng mai. Nhng cai ac
biet ay la sac thai khac nhau ve ng ngha cua t chac chan, khong co t o th
cau nay ch dien ta s quan sat ch khong cho thay ban tnh t cao t ai c
Andersen co y ghep vao.

Muc ch cua toi trong ban dch mi nay la muon gi c van phong rieng cua
Andersen va chon la cach dien at thch hp nhat vi van ban goc. Do vay, oi khi
ban se bat gap mot cach dien at nao o rat la, tham ch co ve hi lung tung, vung ve,
nhng o chnh la dung y cua toi. Hy vong rang, cuon sach se a en cho ban mot chut
hng thu va nhng kinh nghiem thc te can thiet trong cong viec cung nh trong cuoc
song.

- Mette Norgaard

13
Toi se bay en va hot cho Ngi nghe,

e coi long Ngi han hoan,

chm am trong tram t suy ngh.

- Hans Christian Adersen, Chim hoa mi.

14
BO QUAN AO MI CUA HOANG E

Cong viec giup cuoc song cua chung ta

them nang ong, nhng no cung

co the giet chet chung ta.

15
VE VAN BAN TAC PHAM

Ngay xa, co mot v hoang e thch quan ao ep en noi ngai san sang chi khong
tiec tay cho viec an mac. Vi cach m au nay, tac pham cuon hut ngi oc vao mot
the gii phu hoa nhng khong kem phan xuan ngoc cua cac nhan vat trong truyen.

Khi viet Bo quan ao mi cua Hoang e, Andersen khong nham phe phan viec trau
chuot ve be ngoai ma ieu ong cong kch chnh la loi song gia doi, mau me, thai o
kieu cang cua nhng ke luon to ve ta ay. Tac pham c xuat ban nam 1837, nam
trong cuon truyen co tch th ba cua Andersen, cung vi truyen Co gai mnh ngi uoi
ca.

Trc o, khi hai cuon truyen co tch au tien cua Andersen ra i, chung a c
ban oc on nhan nong nhiet. en quyen th ba, trong li gii thieu, tac gia viet:
Ngi ta cho rang truyen co tch la the loai chang co g ac sac va khuyen toi ng theo
uoi no. Nhng mot nha th luon ngheo kho tren at nc cua mnh. Do o, s noi tieng
la con chim vang ma anh ta phai uoi bat! Thi gian se chng minh toi co bat c con
chim vang o hay khong.

That vay, thi gian a chng minh, khong ch sang tao ra mot the loai van hoc
mi, Andersen con tao ra mot phong cach mi, em lai cho van chng an Mach
nhng tac pham bat hu.

Bo quan ao mi cua Hoang e lay cam hng t tac pham cua mot nha van Tay
Ban Nha - Infante Don Juan Manuel the ky th XIV, trch trong tuyen tap truyen co tch
El Conde Lucanor (xuat ban nam 1335). Tuyen tap nay gom rat nhieu truyen thu v
c viet da tren nhng cau chuyen cua ngi Do Thai va Ai Cap co.

Vao thi Trung Co, van menh cua con ngi c quyet nh bi nguon goc va
dong doi ch khong phai bi c hanh hay pham chat. Do o, ngi ta ke lai rang,

16
nhng ke la ao a li dung, a ra mot tam vai ao va cho rang ngi nao khong
nhn thay tam vai o th khong he ngh en cha mnh. Ho se b xem la a con ngoai
gia thu va se b tc het ten tuoi, a v, ca quyen tha ke.

Nha vua rat ung ho quy nh nay, bi khi ai o b xem la con hoang th tat ca tai
san cua ho se b tch thu va sung vao cong quy cua hoang gia. Nhng ngc lai, ngai
cung vo cung lo lang khi thay v nhan c cua cai t tren tri ri xuong, ngai co the
mat ngai vang mot cach de dang do khong thay tam vai, co ngha la ngai khong phai la
ngi tha ke hp phap cua vng quoc.

Cuoi cung, mot ngi Chau Phi hoac khong biet, hoac khong quan tam ve dong
doi cha mnh, a noi cho vua biet ngai hoan toan tran truong. Ngay khi nha vua nhan ra
s ngu xuan cua mnh, moi ngi o xo tm bat nhng ke la ao, nhng chung a cao
chay xa bay.

Lay cam hng t tch truyen co nay, Andersen a viet len Bo quan ao cua v
Hoang e vi mot giong ieu va hi hng rieng cua thi ai.

17
BO QUAN AO MI CUA HOANG E

Ngay xa, co mot v hoang e thch quan ao ep en noi ngai san sang chi khong
tiec tay cho viec an mac. V hoang e ay chang ngo ngang g en viec trieu chnh, cung
chang mang en nhng thu vui khac. Moi gi, ngai lai thay mot bo quan ao mi. Ngi
ta thng noi Hoang e ang lam trieu, nhng oi vi v vua nay th phai noi la:
Hoang e ang trong tu ao.

Kinh thanh ni c vua sinh song rat nguy nga, trang le. Ngay nao cung co ong
ao du khach ghe qua. Mot ngay kia, hai ke la mat xuat hien. Chung t xng la th det,
co the det ra mot th vai tuyet ep. Quan ao c may bang th vai o co ac tnh ky
la la ngi nao khong lam tron bon phan hoac ngu xuan th khong the nhn thay no, du
ng rat gan.

o se la bo quan ao tuyet vi!, Hoang e tham ngh , Mac no, ta se biet c


trong am quan than cua ta, ke nao khong lam tron bon phan. Ta se phan biet c au
la ngi tai gioi va au la ke ngoc nghech! ung vay, ta can co bo quan ao nh vay
ngay lap tc!. V vua ban thng cho hai ten th det rat nhieu vang bac, chau bau va
yeu cau chung bat tay ngay vao cong viec.

Chung bay ra hai khung ci roi ngoi vao ra ve nh ang det vai, nhng tuyet nhien
chang co bat c th g tren khung ci. Chung oi bang c loai t ep nhat, th vang
quy nhat. Co c roi, chung nhet tat ca vao tui rieng va gia v lam viec ben khung ci
cho en tan khuya.

c vua nong long muon biet cong viec cua hai ten th det en au, nhng khi
nh en ac tnh ky la cua tam vai, t nhien ngai am ngai. Ngai ben phai tha tng
en xem trc. Ong ta co the anh gia chnh xac tam vai trong nh the nao v ong la
ngi thong minh va khong ai am ng chc vu gioi hn ong ta!, c vua tham ngh.

18
V tha tng ngay th c c en gian phong ln - ni hai ten th det ang lam
viec.

Lay Chua!, lao ging to oi mat, t nhu, Ta chang thay g ca!. Nhng may
ma lao km lai c, khong thot thanh li.

Hai ke la ao mi v quan en gan, ch vao khung ci trong khong va hoi xem


ngai thay hoa van, mau sac tren tam vai co ep hay khong. Lao tha tng ang thng
c ging to cap mat ma khong thay g. Lao tham ngh: Tri i, chang le ta lai la mot
ke xuan ngoc? Hay ta khong co nang lc am ng chc vu cua mnh? Khong! Tot nhat
ta khong nen thu nhan la ta chang thay tam vai o!.

- A, ngai khong co nhan xet g sao? - Mot trong hai ten th det len tieng hoi.

- O, no ep lam, ng net rat tinh te! - Lao tha tng voi tra li, v ngam ngha
qua cap knh. - Hoa van va mau sac mi ep lam sao! ung vay, ta se ve tau vi c
vua la ta rat hai long!

- Chung toi rat vui khi nghe ngai noi the! - Hai ten tra li roi huyen thuyen mo ta
u loai mau sac va hoa van co tren i c det tren tam vai.

Lao tha tng lang nghe nh nuot tng li e con ve thuat lai cho Hoang e.

Li dung c hoi, hai ten th det lai xin them tien, vang, t si e chi ph vao viec
det vai. Sau o, chung v tiep tuc say sa lam viec ben khung ci. Chang bao lau sau,
nha vua lai c mot vien ai than khac en xem vai c det nh the nao, va khi nao th
xong. Giong nh v tha tng, vien ai than ngam ngha, nhng ong ta cung chang
thay g ngoai khung ci trong khong.

- Tha, tam vai ep khong a? - Hai ten th ch vao tam vai, giai thch tng ng
ch, tng hoa van rang no mem mai nh the nao va tinh te ra sao.

Ta au co ngu dot au!, vien ai than hoang mang ngh, Nh vay chac ta
khong co nang lc x ly cong viec roi. Nhng du sao cung khong nen e lo ieu nay.

19
Ngh vay, han ben het li ca tung tam vai trong tng tng va qua quyet rang rat thch
mau sac cung nhng hoa van tren o. Tr ve gap Hoang e, vien quan knh can tau:

- Muon tau be ha, qua that khong g sanh bang!

Khap kinh thanh xon xao ban tan ve tam vai dieu ky.

Khong dan long c, c vua muon ch than en ngam tam vai khi no van con
tren khung ci. Cung vi oan tuy tung va cac can than c tuyen chon, trong o co ca
quan tha tng va vien ai than, ngai en tham hai ke mao danh quy quyet ang ra ve
mai me det vi toc o khan trng ma khong co si ch nao tren khung.

- Tam vai that tuyet phai khong a? - Hai ai quan ngay th len tieng. - Be ha nhn
xem nay, hoa van va mau sac... tat ca eu long lay lam sao! - Ho ch vao khung ci
rong va tng tng nh moi ngi eu nhn thay.

Quai, the la the nao? Ta chang thay g ca!, Hoang e kinh ngac, tham ngh,
Chang le ta lai la mot v vua ngu xuan ? Hay ta khong co tai c e lam bac minh
quan? Neu ung nh vay th that khung khiep!.

Nhng rat nhanh, nha vua ap:

- O, ep! ep lam! That la chuan mc!

Roi ngai gat gu ra ve hai long, ngam ngha khung ci ma khong dam thu nhan s
that. Ca oan tuy tung xum lai xem, du chang thay g nhng ho van xuyt xoa, phu hoa:
O, that la tuyet!. am nnh than khuyen nha vua nen mac bo quan ao mi c may
bang th vai long lay nay trong ngay le rc than sap ti. That xuat sac! That tuyet
vi! That long lay!, nhng li tan dng nh the c truyen t mieng ngi nay sang
ngi khac. Ai cung ra ve cc ky hai long. Nha vua lien ban cho hai ten th det danh
hieu Hiep s det vai.

Suot em, trc ngay le rc than, ngi ta thay hai ten th det lang xang cat
may, khau nh e hoan tat bo quan ao mi cho nha vua. Ho v tam vai ra khoi

20
khung ci, dung keo ln cat vao khong kh, khau bang nhng cay kim khong xo ch
Cuoi cung, ho tuyen bo:

- Nhn nay, bo quan ao a may xong!

Hoang e cung cac quan ai than en, ai cung co ve mat oai nghiem, cung cach
chng chac. Hai ten la bp v gi tay len khong nh ang nang bo quan ao, knh
can nghieng mnh tau:

- Muon tau be ha, ay la quan ong tum. ay la ao. Con ay la chiec ao choang!
Bo quan ao nay nhe nh t! Be ha mac vao se co cam giac nh khong co g tren ngi,
nhng o cung la mot trong nhng ac tnh quy gia cua tam vai!

- ung ay a! - Cac ai quan cung xng hoa, tuy ho chang thay g, ma that ra
cung chang co g e thay.

- Muon tau Hoang thng, cui xin ngai ci quan ao va ng trc gng ln e
chung than mac quan ao mi cho ngai!

Hoang e ci het long bao, hai ke la ao lam bo nh mac tng cai cho ngai, roi
vong tay quanh than ngai nh ang that ai lng. Hoang e xoay ngi ngam ngha
trc gng.

- Hoang thng van tue! Bo quan ao mi va van vi be ha lam sao! No rat hp


vi be ha! - Bon nnh than ong thanh tau ln. - Hoa van that tinh te, mau sac that tuyet
vi! ung la bo quan ao quy gia!

- Muon tau be ha, long tan a en. Cac ai than ang ch Hoang thng ben
ngoai e cung i rc than. - Quan trng le bao tin.

- Ta a san sang! - c vua ap.

Trc khi i ra, ngai khong quen hoi lai:

- Cac khanh xem no co va vi ta khong?.

21
oan, ngai xoay them mot vong trc gng, nh the ang ngam mot bo quan ao
long lay.

Cac quan th ve khom ngi, vi tay sat at, lam nh ang nang uoi ao choang,
roi va i va vat vo hnh o len, chang e lo cho ai biet la mnh khong nhn thay
g!

Hoang e bc i trong buoi le, di long tan long lay. Than dan ng doc hai
ben ng, ben bau ca so, tram tro khen ngi:

- Hoang thng van tue! Bo quan ao mi that long lay! Nhn uoi ao choang ka,
mi ep lam sao! Be ha mac va van qua!

Khong ai to ve mnh khong nhn thay g. Ho s b ngi khac xem la bat tai, ngu
xuan. Cha co bo quan ao mi nao cua nha vua c moi ngi tan tung nhieu en
vay. Nhng roi, t mot goc nao o, mot a be thot len:

- Nhn ka, c vua tran truong!

am ong im bat. Sau o, bat au co nhng tieng xam x nho to:

- Hoang thng khong mac g het! Co mot thang be noi nh vay!

Hoang thng khong mac g het! Hoang thng khong mac g het!..., li ban tan
moi luc mot ln.

Hoang e cht rung mnh, choang vang v ngai thay hnh nh ho noi ung. Nhng
ngai ngh: Ta phai tien hanh cho xong nghi thc cua buoi le a. V vay, nha vua tiep
tuc rao bc, khuon mat tham ch cang co lo ve t hao. am tuy tung theo sau khong
bieu lo mot chut cam xuc, tay van nang uoi chiec ao choang tng tng.

22
NHNG VAN E AT RA
MAT TRAI CUA S HOA NHAP

Co the thay, van e ln nhat ma cau chuyen Bo quan ao mi cua Hoang e


chuyen tai o la: Thay v tin tng vao phan oan cua ban than, ngi ta lai chay theo
nhng li ngon ngot, phnh nnh cua ke khac. Ben canh o, v hen nhat, s hai ma nhieu
ngi a khong dam len tieng phat bieu suy ngh cua mnh.

Trong ca hai trng hp, cach khac phuc duy nhat la phai manh dan va thang than
oi dien vi s that, can am noi len suy ngh cua ban than. Tat nhien, noi th co ve n
gian, nhng thc hien c no khong phai chuyen de. Ban chat con ngi ve mat di
truyen hoc luon c gia co e tranh b loai ra khoi cong ong. e ton tai, t xa, ngi
ta a biet lien ket vi nhau, tng tr lan nhau. Khi mot ngi nao o b tay chay, cung
co ngha anh ta b tc bo nhan than va cuoc song. Muon tranh bi kch ay, ngi ta can
co quan he ong s, cong tac, hoa nhap vi nhau. o cung la le t nhien.

Song hoa nhap trong mot nhom, mot tap oan hay trong mot nen van hoa nao o
ngha la phai tuan thu moi quy tac, luat le va quan iem chung. Ngay t thi nien thieu,
chung ta khong ai lai muon mnh b tach biet vi moi ngi. Hay th lang nghe tam s
cua mot a tre b ban be tach khoi nhom chi, hoac e y s hn doi cua cau thieu nien
khi khong c ban be mi en d tiec, ban se thay o la nhng cam xuc t nhieu mnh
tng trai qua. ieu nay cung tng t cam giac nhoi long khi ban b gat ra ra mot cuoc
hop quan trong vay.

Gan ay, qua nghien cu bang phng phap noi soi cat lp nao, cac nha khoa hoc
nhan thay, ton thng do cam giac b loai tr cung nghiem trong nh noi au the xac.
Mot th nghiem c thc hien nh sau: Ngi ta cho ba oi tng tham gia tung bong
ao cho nhau trong tro chi ien t (mot ngi chi that va hai ngi chi ao). Sau t

23
phut, ch co hai ngi chi ao tung bong cho nhau. Khi oi tng that nhan ra mnh b
loai khoi cuoc chi, scan cat lp nao cho thay mot so vung trong bo nao b hoat hoa. No
that s b ton thng!

e tranh b ton thng, moi ngi can phai thch nghi va hoa nhap vi cong ong
mnh. ieu nay tuy thuoc s hieu biet sau sac cua moi ngi, nen van hoa ho ang
song, tnh thch nghi vi cac quy luat e ra va cach thc can bang cuoc song. Trong khi
cac chuan mc xa hoi luon bien oi th hai mo hnh c ban van ton tai, o la: mot so
nen van hoa ay manh nhu cau hp tac, phat trien quan he ben vng; mot so khac lai
nhan manh nhu cau thau tom, canh tranh e at thanh tch cao nhat.

Van hoa truyen thong co khuynh hng ung ho quan he cong ong hn la thanh
tch ca nhan. Ngi Nhat tng co cau ngan ng noi tieng Bat c cay inh nao nho len
se nhanh chong b bua ap xuong, co le cung xuat phat t khuynh hng tren.

que toi - Bac an Mach, s ton knh khong mua c bang tien, ma no co
c nh ban tnh chnh trc, long trung thanh, va nhng viec ban lam. Thai o khiem
ton, nha nhan c chung toi xem la c hanh. Tinh than oan ket cong ong c
chung toi rat e cao.

Nhng, khi en Los Angeles lam viec, toi nhan thay nhng khac biet rat ln.
Nen van hoa hien ai cac o th co khuynh hng ung ho cac ca nhan vt troi. Cac
moi quan he dng nh b xem la tam thi, mc thu nhap mi la ieu khien ngi ta
quan tam. Viec chay ua vi mc thu nhap ang thong lnh cuoc song hien ai. Ngay
nay, e khong b mac cam la ngi lac loai, khac vi cong ong cua mnh, ngi ta co
sam cho mnh ay u moi phng tien vat chat (truyen hnh, di ong, may vi tnh, the
tn dung); mua cac mat hang cong nghe cao; to chc nhng ky ngh sang trong v.v.

Khong co g sai trai khi chung ta ap dung nhieu bien phap e song hoa nhap vi
moi ngi. Tuy nhien, ieu ang noi la e co c ieu o, khong t ngi a bat chap
moi cach thc, san sang hanh x trai vi lng tam. Khi mot ngi nao o qua e cao

24
li ch ca nhan, ho se tr nen thc dung, luon tm moi cach e at muc ch. Cac moi
quan he luc nay se b bien thanh phng tien, thanh ban ap e ho vn en muc tieu.
V muon lay long ke manh, ho san sang nnh not, khum num, xun xoe, b . ay chnh
la mat trai cua van e. Luc nay, viec tm kiem s hoa nhap se tr thanh xuan ngoc, lo
bch.

Nguyen nhan dan en tnh trang tren thng la do s hai, hoac muon tranh rui ro.
Kho khan ve tai chnh cung khien nhieu ngi t ti. N nan hoac kho khan trong
cong viec at ho vao t the luon luon phong thu. Trc uy lc cua ke manh, ho im lang
xuoi theo va bo qua quan iem cua mnh. ieu nay cung tng t cac nhan vat trong
truyen, du chang ke nao nhn thay bo quan ao mi cua hoang e, nhng noi lo b loai
tr khien ho doi la nhau, doi la ban than.

Trong moi trng cong s, ban se thng xuyen phai oi pho vi tnh trang b
cong kch. Neu ban len tieng: Toi thay chien lc mi chang co g la hay, chang the
ha hen mot ket qua tot ep; neu ban khong vo tay tan thng cach sap xep lai c cau
to chc, trong khi moi ngi hng ng nhiet tnh lieu ban co dam chac mnh se khong
b quy chup la ke khong u nang lc, khong am nhiem tot vai tro hay khong? Ghet
nhng ke trai vi mnh o la tam ly chung thng thay con ngi. Bi vay, nhieu
ngi a chon giai phap an toan la luon noi nhng li le thch hp vi am ong, ngay
ca khi suy ngh cua mnh hoan toan trai ngc.

Thoa hiep la la chon cua khong t ngi khi cho rang, thu trng va nhng
ngi co a v cao hn khong che s nghiep cua ho. Ho tin rang neu tuan theo cac quy
nh cap tren e ra, ho se c khen thng va tien than. Dan dan, ho t anh mat
tieng noi ca nhan, tnh nang ong va sang tao trong cong viec.

Phuc tung cap tren mot cach thai qua, ay la mot trong nhng iem yeu nhieu
ngi mac phai. V s suy ngh cua mnh khac vi cap tren, s cap tren tru dap, s s

25
nghiep se b cham dt ho a chon cach im lang va tuan thu moi nguyen tac cua ngi
quan ly, mac cho o la nhng nguyen tac het sc vo ly.

N nan uc khoet long can am, o la cau noi noi tieng cua Pam Walsh -
ngi hng dan chon nghe cho la tuoi trung nien. Qua vay, ch khi nao ta dam oi
dien vi noi s va biet cach oi pho vi no, ta mi co kha nang chu ng c ap lc
cua am ong, ong thi tr nen manh me, quyet oan hn.

NHNG CHIEC MAT NA

Khong ai to ve mnh khong nhn thay g.

Ho s b ngi khac xem la bat tai, ngu xuan.

Moi ngi ch co mot khuon mat that cho mnh. Nhng phu ngoai khuon mat
that ay co the la nhng tam mat na khac nhau. ieu nay cung tng t vai dien cua cac
nhan vat trong truyen. Ho che ay rat thanh cong s that e noi nhng ieu ngi khac
mong ch.

ong nhieu vai khac nhau oi luc khien cuoc song them thu v. Nhng, neu c
nup mnh trong nhng vai dien ay t ngay nay sang ngay khac, ban se tr nen nhap vai.
Nguy hai hn, no se tr nen thao tung, nam quyen kiem soat ban, khien ban t anh
mat con ngi that cua mnh.

Mot trong nhng ngi ban cua toi ke lai, co lan co ay noi chuyen vi mot v
pho giam oc tng lam cung tap oan, ong ta noi rang, ong cam thay ton thng khi
khong con c mi tham d nhng s kien ma trc ay ong van co mat. Von tnh boc
trc, co ban toi ap: Tai sao phai ton thng? Trc ay, ngi ta khong mi ong, ho
ch mi chc vu cua ong ma thoi.

26
That vay, nham lan gia ban chat vi chc vu ang nam gi va vai tro ang the
hien la ieu thng gap nhieu ngi. ang sau nhng vai ta sam la cai ban nga cung
nhng suy ngh, cam xuc, cach chon la cua rieng ta. Khi cai toi ca nhan cang manh
me, ta cang tr nen t chu, co nhng quyet nh ung an va tuan thu ky luat tot hn.
Th du, trong mot cuoc hop, moi ngi - t ban lanh ao en cac nhan vien - eu say
sa ca ngi mot cuon sach mi nao o, ch co ban la thay cuon sach ay chang co g hay
ho, hap dan ca. Nhng, lieu ban co dam ng len noi ra suy ngh cua mnh, hay ch im
lang, nhat tr vi so ong? ay cung la mot trong nhng y ngha cau chuyen muon
hng en. T v tha tng en quan can than, nhat lt eu chon s an toan thay cho
long trung thc. Ho khong con am nhiem tot vai tro cua mnh: nhng can than ang tin
cay cua Hoang e.

KIEM CHE CAI TOI

Moi gi, ngai lai thay mot bo quan ao mi.

Nhan vat Hoang e trong cau chuyen la mot th du tieu bieu. V cc ky thch quan
ao ep nen ngai san sang tieu pha khong tiec tay cho viec an dien. ay la mot trong
nhng dau hieu cua cai toi khong biet kiem che. Va, kch tnh hn, trc li x xam
ban tan cua than dan, ngai van iem nhien bc i trong bo quan ao tng tng. Tham
ch con ngang cao au, ngao nghe va t ac.

La nha lanh ao, mot trong nhng yeu cau quan trong nhat o la biet kiem che
ban than. Cac v vua ngay xa can en quan can gian cung la v vay. Va chang noi au
xa, ban co the bat gap trong cuoc song hien tai rat nhieu nha t van, nhng tr ly ang
tin cay. Ho la nhng ngi biet lang nghe, luon khuyen khch quan iem ca nhan, ac

27
biet la nhng y kien trai ngc nhau. Thong qua o, ho nam bat c tam ly, the manh
va nhng y tng oc ao cua cap di, t o thuc ay s nghiep phat trien manh hn.

Con oi vi chung ta, du la mot nhan vien bnh thng chang na, chung ta cung
rat can nhng li gop y thang than, chan thanh cua ban be, cap tren, hoac ngi than.
Tat nhien, khong phai luc nao ta cung phai ram rap lam theo nhng li khuyen ay.
ieu ang noi la nhng li gop y cua ho giup ta biet t nhn nhan lai mnh, biet phan
biet le ung - sai.

Gan ay, khi co dp ve song vi gia nh chong Tay Ban Nha, trong mot ngoi
lang nho tren nui, toi co dp c tham d nhieu em le hoi an uong, nhay mua het sc
soi ong. Trong cuoc tro chuyen vi ngi anh chong, toi co noi mot cau: Luc nay em
rat ban ron vi quyen sach ang viet. Anh ay tra li vi ve th : Co luc nao ma
chang ban ron!. Qua thc, cau noi cua anh ay khien toi khong vui, tham tam toi t nhu
co le moi ngi cho rang mnh ang b My hoa trong cach lam viec cung nh cach
song. Neu trc o, toi tng pht l nhng li trach moc tng t, th luc nay, cau noi
ay khien toi day dt. Toi t hoi, lieu cong viec cua mnh co ang tr thanh noi am anh
thay v am me khong? Rang, toi co ang vo tnh thay the mot ke hoach ngh ngi soi
noi bang mot d an ke tiep khong? Hay toi co bieu hien t e cao cong viec cua mnh?
Toi van con ang can nhac, suy tnh ve nhng ieu o.

S kieu cang, t phu cua ban bieu hien nh the nao? ieu g lam ban cam thay
mnh quyen ru, thong minh, hay quan trong? o co phai la v ban c sep tin can, pho
thac nhieu viec ln? Hay ban ang kiem c nhieu tien, hoac trong rat tre trung? Neu
ung nh the, ban ang co he luy g? Cong viec kinh doanh giup cuoc song cua ban
them nang ong hay ang don ban vao nhng ngo cut khong loi thoat? Nhng cau hoi
ay se giup ban nhan thc sau sac hn ve nang lc ban than, t o, biet mnh thch hp
vi ieu g. Quan trong hn, no giup ban tranh c nhng chon la ng ngan khong
ang co.

28
OI MAT VI THC TE

Nhng roi, t mot goc nao o, mot a be thot len:

- Nhn ka, c vua tran truong!

am ong im bat. Sau o, bat au co nhng tieng xam x nho to:

- Hoang thng khong mac g het! Co mot thang be noi nh vay!

Khi Andersen gi ban thao au tien Bo quan ao mi cua Hoang e cho nha xuat
ban, cho en ket truyen, ong van e nha vua song trong ao tng. Nhng dong cuoi cua
ban goc la: Chac chan ta phai mac bo quan ao nay moi khi tham d le rc than hay
xuat hien trc ba quan van vo! - Nha vua t nhu va Ca kinh thanh ban tan xon xao ve
bo quan ao mi tuyet vi.

Vi loi ket thuc nay, cai toi kieu cang tiep tuc c vuot ve, moi ngi tiep tuc
dien vai cua mnh, roi ai cung vui ve. Tat ca eu b loi keo, b doi gat va anh mat
chnh kien.

Nhng rat may, trc khi tap truyen c in, Andersen a them vao li bnh
pham lau ca cua a tre: Nhn ka, c vua tran truong!. ieu o lam cho y ngha tac
pham bt tnh cham biem cay oc, va m ho hn.

V Hoang e ay se lan tranh hay chap nhan khi oi dien vi thc te? Trc ay,
toi thng ngh ngai se phu nhan ieu nay, bi v van ban viet: Hoang e cht rung
mnh, choang vang v ngai thay hnh nh ho noi ung. Ch hnh nh lam toi tin rang
ngai khong dam oi mat vi s viec. Ngc lai, co ban cua toi von la mot nha bien tap
sach cho thieu nhi, ong thi cung la ngi ham mo Andersen mot cach cuong nhiet, lai
cho rang cach ket thuc ay m ra hy vong. Co tin v Hoang e trong giay phut b be mat

29
ay se ngo ra, song, tinh than trach nhiem trong ngai con ln hn. Nhan ra s that la
mnh tran truong nhng ngai van ngang cao au, thang lng tien bc cho en khi buoi
le rc than ket thuc.

Ben canh o, ieu khien toi chu y ay la cau noi cua a tre: Nhn ka, c
vua tran truong!. T than cau noi a ro rang, va ngi ta nhanh chong ong y. Neu
thay vao o bang li phan xet: Hoang e la ngi ngu xuan, chac chan s thu v se
giam i rat nhieu. Chnh cai ve hon nhien, trong sang cua cau noi a pha bo toan bo
tam man nguy bien, gia doi ngi ln ang co theu det nen. Moi ngi se t rut ra c
nhng y ngha cho mnh.

That vay, oi dien vi van e la mot chuyen, nhng kheo leo x ly van e nh
the nao lai la chuyen khac. Mot nha lanh ao, hay mot nhan vien co nang lc, tnh tnh
thang than, tinh te trong giao tiep la von quy cua cong ty. Lam viec trong mot tap the,
khong nhat thiet c phai iem mat ch ten mi la cach hay. Trc loi lam cua ai o,
oi khi ch can mot li nhac kheo, hay mot li ong vien cung u giup ho nhan ra thieu
sot cua mnh va rut kinh nghiem cho ban than.

Thc te, khong t ngi thay v kheo leo nhac nh ngi khac, lai tm cach bi
moc, cham biem khien van e them phc tap va chang em lai li ch g. Moi lan co
dp ngoi lai vi ban lanh ao e giai quyet khuc mac trong cong viec, chung toi thng
i vao phan tch cu the tnh hnh thc te e biet van e cua mnh nam au. Sau o,
cung nhau trao oi thang than, lam ro nguyen nhan gay ra tnh trang o, phe bnh va t
phe bnh. o chnh la hanh trnh tao nen mot tap the vng manh. Noi cach khac, buong
bo ao tng ve ban than, ve nhom, to hay ve cong ty th kho nhng o la mot phan
trong qua trnh phat trien.

30
KIEM SOAT LCH LAM VIEC CUA BAN THAN

Cuoi cung, mot trong nhng bai hoc chnh cua cau chuyen la chung ta can kiem
tra xem mnh co kiem soat c lch lam viec cua ban than hay khong. Khi nong long
hoa nhap vao mot tap the nao o, cuoc song cua ban se phu thuoc vao lch lam viec
cua ngi khac. ieu nay co the thuan li trong giai oan ngan, nhng ve lau dai lai rat
nguy hai.

Chang han, khi ban luon tm cach ap ng mong ch cua ngi khac, mot luc
nao o, ban se cam thay met moi, qua tai va vo ngha. T bo c m cua ban than,
chon nghe theo e ngh cua ngi khac, hoc nhng ky nang ma ho yeu cau, sa oi lch
lam viec cho phu hp vi nguyen tac cua ho ban se c g sau nhng no lc ay?
ang noi hn, khi moi viec gay o, khong nh mong muon, ban rat de ri vao khung
hoang va co cam giac mnh b phan boi.

Tot hn het, hay chon mot cong viec mnh that s yeu thch e co the phat huy
tot hn na nang lc cua ban than. Ben canh o, khi lch lam viec khong phu hp,
chung ta cung co the sa oi lai bang hai cach: hoac danh thi gian lang nghe tieng noi
t tam thc, hoac tham gia vao nhng cuoc tro chuyen thang than e t nhng ap lc
ben ngoai, ta co them ong lc lam viec hn na. Hai phng cach nay se giup ta luon
biet t van ban than rang mnh ang tuan thu lch lam viec cua ai? Neu o la lch lam
viec cua ngi khac, ta can dng lai va nhn nhan cho thau ao. Khi ly tr va s thch
c can bang, khi ta dam nhn thang vao noi s hai va ban nga rieng cua mnh, ta se
tr nen mien nhiem vi nhng loi keo khong tot.

Hy sinh nhng g ta yeu quy e oi lay mot tng lai khong chac chan, ngha la
ta ang a ra mot quyet nh sai lam. Tot nhat, ta can gi cho mnh mot tam tr tnh
tao, danh thi gian len ke hoach cho mot tng lai khong de g tien oan, lu tam en

31
nhng niem am me va tiem nang cua mnh. Co nh vay, ta mi co c s thoa man
va thanh cong trong cong viec .

Bo quan ao mi cua Hoang e khien ngi oc co the tum tm ci bi nhng


khoanh khac ng ngan van thng gap au ay trong cuoc song, tham ch la ngay vi
chnh ban than ta. Khi viet tac pham nay, chac han Andersen khong nham phan xet, ma
ong ch muon ngi ta song thanh that vi nhau hn. Cau chuyen cung la mot li nhan
nhu moi ngi nen song trong thc te, biet hng thu niem vui nhng ng bien mnh
thanh ke xuan ngoc, ng ngan.

OI IEU SUY NGAM

Ban co ang tr nen u l trc mot ong cong viec nham chan, buon te hang ngay
ni cong s hay khong?

Lam the nao e ban co the manh dan noi ra nhng suy ngh cua mnh?

au la lc can khien ban ch biet noi nhng ieu ngi khac mong ch hoac chon
cach im lang?

32
VT CON XAU X

Khi biet nuoi dng niem m c,

mot ngay nao o, c m ay

se nhe nhang en ben ta!

33
VE VAN BAN TAC PHAM

Mua he, canh vat nong thon that yen bnh, ep e. Lua m vang ong, lua mach
xanh mt. Co kho toa hng chat thanh ong ngoai ong. Cau chuyen Vt con xau x
bat au trong khung canh ong noi ep nh tranh ve va khep lai trong mot khu vn
tran ay sac xuan. Nhng gia hai khung canh thien nhien ti ep, thanh bnh ay la ca
mot quang i tui cc ma vt con phai chu ng. No b hat hui, b anh uoi, luon phai
tranh au e gianh giat s song cho ban than.

Xuyen suot cau chuyen la nhng bat hanh vt con lien tiep phai trai qua, nhng
ket thuc cau chuyen lai ay bat ng, thu v. Ban nang song, s kien nh khong theo loi
mon va khat khao hoa nhap vi the gii rong ln ben ngoai a giup vt con nhan ra ban
chat cua loai thien nga an cha trong no.

Thang 11 nam 1843, Andersen cho xuat ban tuyen tap nhng cau chuyen co tch
gom co Vt con xau x va Chim sn ca. Lan au tien, tac gia bo cum t danh cho tre
th li ta; ong nhan thay rang, nhng cau chuyen nay khong ch danh rieng cho tre
em. Neu net hom hnh trong truyen co Andersen hap dan tre th th chat suy tng
trong o lai khien ngi ln thch oc va nghien ngam. Vi tap truyen nay, Andersen
a tao cho mnh mot dau an ac biet oi vi van chng nc nha.

Mac du la tac pham h cau nhng Vt con xau x lai tai hien ro net quang i
rieng cua nha van. Ngi ta nhan ra tng tam trang, tng cam xuc trong tac pham tng
ng vi nhng e muc trong nhat ky cua ong. Cung nh vt con bat hanh, Andersen
tng la mot ngi ngheo hen, khon kho, b ngc ai, ve sau ong song nh vao s giup
cua nhng ngi hao tam. Mac cam ve s thap hen luon dan vat ong, khien ong
nghi ng gia tr ban than mnh.

34
Giong nh nhan vat trong truyen, Andersen thng than th va t bien i mnh
thanh chnh kch. Tuy nhien, cung co luc, long dung cam cua ong khien ngi ta phai
ngac nhien. ieu nay co the thong cam va hieu c. Ngay t thi th au, Andersen a
phai chu nhieu thiet thoi. Gia canh ong khong nhng ngheo ma con b ngi i khinh
b. Trc khi sinh ong, cha me ong vi nhau khong lam am ci. Ba ong i tu, ngi
ong th benh vien tam than, ngi ch cung me khac cha nha tho. Ban than
Anderssen la mot cau con trai va yeu uoi va xau x, ban chan to qua kho, tay dai
ngoang, oi mat ti h. Tuy nhien, nh vao tai tr, Andersen a tm en Copenhagen,
c Hoang gia bao tr va tr thanh mot trong nhng nha van c yeu thch nhat tren
toan the gii.

35
VT CON XAU X

Mua he, canh vat nong thon that yen bnh, ep e. Lua m vang ong, lua mach
xanh mt. Co kho toa hng chat thanh ong ngoai ong. Mot chu co ung nh bc
tren oi cang hong thon dai. Xa xa, nhng khu rng ram bao quanh canh ong lua va
ong co trai tt chan tri. Gia canh rng la ho nc menh mong, sau tham.

Nang he roi chieu khap nong trang nho, c bao quanh bi mot cai hao sau. T
chan tng cao, am lau say moc um tum. Chung vn cao en noi tre con thng chay
vao o nup ma van co the ng thang lng. Ve hoang da ni ay khien no giong nh
trong khu rng ram. Mot ch vt tm vao o ap trng. Nam mai, ch ta bat au cam thay
buon. May con vt trong an thch lan hup trong hao nc hn la ng tan gau vi ch
di lum cay.

Cuoi cung, nhng qua trng cung lan lt n. Chp! Chp!. Tat ca noan vang
eu hnh thanh nen s song. T trong o, tho ra nhng cai au nho nho, xinh xinh, long
t vang mt.

Cac! Cac!, vt me goi. an con lach bach chay en, mat ngo nghieng, nhn
khap xung quanh di tan la xanh.

Vt me e cho chung ngam nhn thoa thch v du sao, mau xanh la cung tot cho
mat.

- Oi, that tuyet! The gii mi rong ln lam sao! - Lu vt con bao nhau.

- Cac con tng ay la ca the gii sao? - Vt me hoi. - Vu tru con bao la hn
nhieu, no trai rong vt xa ca khu vn, tan en canh ong cua ong muc s, mai en
nhng ni me cha bao gi at chan en! A, gi th me mong tat ca cac con eu co mat
ay! - Vt me ng len.

36
- Khong, cha u! Qua trng ln nhat van cha n. Khong biet khi nao no mi
chu chui ra khoi vo ay? Mnh bat au phat chan len vi no roi! - Noi roi, vt me lai
nam xuong ap tiep.

- The nao roi? - Ba vt mai gia en tham hoi.

- Con mot qua na mai cha chu n! - Vt cai tra li. - Nhng mi ba en ay
xem nhng a con nho cua toi, chung that tuyet vi!

- a toi xem qua trng cha n nao! - Vt mai gia noi. - Tin toi i, o la trng
ga tay ay! Co lan, toi cung v phai may qua nh the. That kho s vi chung. Ch biet
khong, chung s nc. Khong lam sao ma bat chung xuong nc c. Toi quac khan
ca co, uoi chung rac ca chan, nhng vo ch thoi. a toi xem qua trng nao! ung la
trng ga tay roi! Mac ke no va day cho lu kia bi i!

- Thoi, e ap them t na. - Vt me noi. - Toi ap lau roi, ap them t na cung


khong sao.

- Tuy ch thoi! - Vt mai gia noi roi bo i.

Cuoi cung, qua trng con lai cung n. Chp! Chp!, vt con va te bo nhao va
keu. No to va xau x. Vt me nhn no, keu len:

- Oi, sao no to the nay! Khong con nao giong no! Lieu no co phai la ga tay khong
nh? A, mnh se sm biet thoi. Xuong nc cung vi no, neu no khong chu xuong, mnh
se a vang no xuong!

Hom sau tri ep. Nang vang trai nhe tren am co xanh. Vt me dan an con ra
b hao. Um! Vt me nhay xuong nc. Cac! Cac! Theo tieng vt me, lu vt con lan lt
nhao xuong. Nc tung toe len au, chung nhanh chong troi len. oi chan chung hoat
ong nh nhng mai cheo. Ca an noi tren mat nc mot cach tuyet vi, ke ca vt con
xau x mau xam.

37
- No khong phai la ga tay! - Vt me sung sng reo len. - Nhn no s dung thanh
thao oi chan ka, no con biet vay canh ng tren mat nc na ch. ung la con mnh
roi. Ma nhn ky no cung ep ay ch! Cac! Cac! Nao lai ay cac con, me se dan cac
con tiep xuc vi the gii ben ngoai va gii thieu cac con vi hang xom cua chung ta.
Hay bc gan me e khong ai dam len cac con nhe. Nhat la phai canh giac lao meo
ay!

Vt me dan an con bc ra san. Hai an vt khac ang cai nhau om som v


gianh mot cai au ln, rot cuoc lai b ga meo vo mat.

- Thay cha, i la the! - Vt me len giong triet ly, trong khi tham tam vt me
cung muon co c cai au ln. - Thoi, chung ta cung nhau bi nao, nh s dung oi
chan cua cac con ay! - Vt me thuc giuc. - Nhanh len va hay cui chao ba vt gia ang
kia nhe! Ba khac biet nhat trong loai vt chung ta ay ay. Ba thuoc dong doi Tay
Ban Nha nen ba mi to. Cac con co e y thay cuc tht o di chan ba ay khong. o la
dau hieu ac biet ma ba vinh d nhan c. No quan trong en noi ai cung muon cau
canh ba, ieu o co ngha la ba c tat ca bon gia cam ay knh trong! Bay gi, cac
con bi nhanh len! ng khep hai chan lai! Vt con c day do ung cach la phai biet
giang hai chan ra, giong nh bo me cua no. ung roi! Gi cui au xuong va keu to:
Cac!

Ca an ong loat lam theo, nhng lu vt khac ng nhn va la ln:

- Nhn ka cac cau, mnh co them mot an na! Chang le tui mnh cha u ong
hay sao! E, kinh qua! Co mot con trong that gm ghiec! Tui mnh se khong tha cho no!

Noi xong, chung lao en can vao co vt con.

- e cho no yen! - Vt me voi la len. - No co ung g en bon may au!

- ung, nhng trong no to va tm lam, nen no se b an on!

38
- Mu ta co may a con xinh ay ch, ngoai tr con vt tho va cuc mch ang
kia. - Ba vt gia co cuc tht o chan nhan xet.

- Khong han the au, tha ba. - Vt me noi. - No khong xinh ep, nhng ban tnh
no rat tot, no bi cung gioi nh may a kia vay! Toi dam noi tham ch con gioi hn
na ka! Toi ngh ln len no se ep hn. Ch v trong trng qua lau nen no mi co
than hnh qua kho nh the.

Noi xong, vt me ruc mo vao co vt con xau x e chai long cho no.

- Va lai, no la vt c nen xau ep khong thanh van e. Toi ngh no se manh


me. No se lam c, khong sao au! Vt me len tieng benh vc con.

- Mac du vay, may a con lai rat ep. - Ba vt gia an ui. Thoi, c ay chi
t nhien nh ang nha ch vay nhe. A, he kiem c cai au ln nao th mang lai
ay cho ta.

an vt con tiep tuc tung tang bi loi.

Nhng vt con xau x ang thng van la oi tng cho lu vt va bay ga mai treu
choc, nat no, xo ay. No to qua!, chung het len. Con ga trong tay co ca sat dng
dng t ac cho mnh la chua te xu bo long nh canh du long gio, xong thang vao vt
con, o mat ta tai nh muon an ti nuot song vt con. Vt con toi nghiep bo chay, te
sap te nga. No au kho v cam thay mnh that gm ghiec va b tat ca gia cam trong san
che nhao.

Ngay th nhat troi qua trong tnh canh nh the. Nhng ngay sau o, s viec tham
ch con te hn.

Ca vt lan ga eu san uoi vt con xau x; tham ch anh ch em cung an cung


khong tot vi no, chung luon mieng rua: Cau cho meo an tht may i, o quai thai!.
Roi ngay ca vt me cung hat hui: Thoi, may i quach au cho ranh n!. Lu vt can no,
bon ga mai mo no, co gai hay cho gia cam an cung a no.

39
Hoang s, no bo chay vot qua ca hang rao lam lu chim choc giat mnh bay vut
len khong. Tai mnh xau x va kinh tm nen chung mi that kinh, vt con ngh tham,
nham mat, cam co chay miet. Chay en am lay ni an vt tri sinh song, no met qua
nam o suot em, long buon tui.

Sang ra, nhn thay ke la, an vt tri keu len:

- Ai the nay?

Vt con voi vang ng len, vong oi canh chao het ben nay en ben kia.

- Trong may xau qua! - Lu vt tri nhao nhao. - Nhng khong sao, mien la may
ng ci bon vt mai trong an chung tao la c!

Vt con o c hai ngay th gap hai anh ngong tri bay en. Chung mi n
c vai ngay, tnh net vui ve, de thng.

- Nay anh ban, - chung noi, - tuy anh xau x nhng chung toi thch anh! Anh co
muon i cung chung toi e tr thanh loai chim di tru khong? Gan ay co mot am lay
khac co vai a cung xinh. Biet au anh lai gap may th sao!

Pang! Pang!. Va luc ay co tieng sung vang len, hai con ngong lon nhao
xuong am cay ban chet ngay, mau loang o ca mot vung nc. Pang!Pang!, lai
them hai phat an na, ca an vt tri ap canh hoang loan bay ao ao ra khoi am ban.
Lai them nhieu phat sung na. o la cuoc i san ln. Cac tay th san nam phuc khap
ni trong am lay, mot so ngi con leo ca len cay e ban c xa hn.

Khoi lam lan toa nh nhng am may, bay la la tren mat nc, bao trum ca lum
cay. Cho san phong xuong am, nc va bun vang tung toe. am ban va lau say nga
rap rao rao.Vt con ang thng kinh hai, ruc au vao oi canh khi nhn thay mot con
cho to xuat hien, li the ra, mat long len song soc, mom nhe ra nhng chiec nanh nhon
hoat nh chc ngoam lay vt con. Nc vang tung toe. No phong qua chang them em
xa g en vt con.

40
- Oi tri - Vt con th hat ra. - Mnh xau en noi cho cung khong buon can!

Roi no rut au nam khong ong ay trong khi an van bay chu chu tren au va
tieng sung van vang ren khap ni.

Mai en xe chieu, tieng sung mi im, nhng vt con toi nghiep van cha dam
ng day. No ch them vai tieng ong ho na roi nhn quanh, tm ng thoat ra khoi
am lay. No bang qua khong biet bao ruong mng, ong co mac cho gio quat vao mat
rat buot.

Chieu toi, no chay en mot tup leu tranh xieu veo. Tup leu rach nat en noi vt
con ngh rang ch mot cn gio to thoi cung u giat tung no ra lam nhieu manh. Gio rt
manh tng cn. Vt con phai ngoi phech xuong at e tranh khong b gio thoi bay. Cang
luc gio cang manh hn. No cht thay canh ca b sut tung mot ban le, oan xuong va he
ra khe h nho u cho no lach ngi vao.

Trong leu co ba cu song cung mot con meo va mot con ga mai. Con meo co ten
goi la Sonny thng vn vai, uon cong cai lng va phat ra tieng keu gg No con
biet dng ng bo long va phat ra nhng tia la. Nhng ieu nay ch xay ra khi co ai o
vuot ve no khong ung cach. Ch ga th lun tt, oi chan thap le te nhng lai c cai rat
man e. Ba cu yeu quy ch ta nh con va au yem goi ch la be ga chan thap.

Sang banh mat. Moi ngi bat au nhan thay trong nha co ke la. Con meo keu
gg. Ch ga mai cung cuc cuc len tieng.

- Chuyen g vay? - Ba cu nhn quanh hoi. Mat kem nhem nen ba tng o la
con vt beo i lac. - A, v b ay! - Ba cu noi. - Roi mnh se co them trng vt. Nhng
khong biet co phai vt cai khong, hay lai la vt c? Ta phai ch xem the nao!

Vt con c ta tuc o ba tuan, nhng roi chang co them qua trng nao. Ga
meo t coi mnh la ong chu, con ch ga mai la ba chu nha. He m mieng la chung noi:
Bon ta va the gii nay v chung tin rang, chung la phan na cua the gii. Qua ang

41
hn, chung con t coi mnh la phan na tot ep nhat. Vt con ngh moi loai co nhng s
thch va quan iem rieng, nhng ch ga mai khong cho la nh vay.

- May biet e trng khong? - Ga mai hoi.

- Khong!

- Vay th tot nhat may nen cam mom lai i!

Ga meo th hoi:

- May biet uon cong lng, keu g g, va phat ra tia la khong?

- Khong!

- Vay th ng co xa mo vao khi nhng ngi hieu biet phat bieu, nghe khong!

Vt con buon ba ng trong goc nha. No bat au ngh ve bau tri xanh, khong
kh trong lanh, anh nang am ap va khao khat c ngup lan trong dong nc mat. Cuoi
cung, khong the tam s cung ai, no tho lo noi long vi ch ga mai.

- May b lam sao vay? - Ch ta hoi. - May ranh qua nen suy ngh v van the thoi!
C e trng hay keu g g nh bon tao, roi moi chuyen se on!

- Nhng bi loi tren mat nc tuyet vi lam! - Vt con noi. - Te nc len au ne,
roi lan xuong ay nc ne Thu v lam!

- H, niem lac thu tuyet vi qua he! - Ch ta ma mai. - Chac may ien roi! May
th i hoi anh meo, ngi tng trai nhat ma tao biet, xem anh ay co thch bi loi va lan
di nc khong! o la cha ke en tao. Con khong may i hoi ba cu chu nha i,
khong co ai thong minh hn ba au. May ngh ba cu co thch te nc len au va bi loi
nh may khong?

- Ch khong hieu toi roi! - Vt con chan nan ap.

- Neu bon tao khong hieu may th con ai hieu may ch? May ng ngh la may
khon hn anh meo, hn ba cu, o la cha ke en tao na! ng co lam nhang x len

42
nhoc con a! May nen cam n tri ve nhng g bon tao lam cho may. Khong phai may
c en trong can phong am cung, c hoc hoi nhng ngi co kinh nghiem nay
bao nhieu th ay a? May that la ngu, khong hieu biet g. gan may chang co g la
hay ho! Tin tao i, v muon tot cho may nen tao mi noi nhng li choi tai nh the. Roi
may se hieu ai mi la ngi ban that s cua may. Bay gi, may c viec e trng, hoc
cach keu g g va phat ra tia la i!

- Toi ngh toi se tm en the gii rong ln ngoai kia! - Vt con cng quyet.

- Vay may i i! - Ch ta lanh lung bao.

The la vt con ra i. No bi loi, lan hup trong dong nc mat. Nhng tat ca cac
loai khac van hat hui no v ve be ngoai xau x.

Mua thu en. Cac tan la trong rng chuyen sang vang roi nau. Gio vn lay
chung tao nen nhng thanh am xao xac. Khong gian se lanh, may u am, nang tru. Mot
con qua au tren hang rao cat tieng keu tham nao. Khong gian hoang vang khien vt
con thay mnh n coi hn bao gi het.

Tri chang vang, anh hoang hon o xuong chan tri xa xa. Mot an chim trang
tuyet ep bay vut ra t cac bui cay. Vt con cha he nhn thay loai chim nao ang yeu
en the. Co cao trang muot vi nhng ng net thanh tu. o la chim thien nga! Chung
thot ra nhng tieng keu rat la va sai oi canh long lay bay vut len tri cao, ri bo chon
am lay gia lanh, hng ve phng nam am ap va nhng ho nc cha ong bang.
Chung bay cao, that cao Vt con nghenh co nhn len, mot cam giac la lung xam chiem
tam hon no. No bi vong vong trong nc va ot nhien thot len mot tieng keu ln, la
lam en noi chnh no cung cam thay hoang s.

No khong the nao quen an chim xinh ep o, nhng con chim hanh phuc. Khi
bong chung mat dang, vt con lan xuong tan ay nc, va khi ngoi tr len, no ch thay
tr troi mot mnh. No khong biet loai chim o ten la g, chung t au en, nhng no
cam thay yeu quy chung, yeu hn bat ky loai nao ma no tng yeu. No khong he ghen

43
t, cam xuc nay cha bao gi en vi no khi cau mong c yeu thng. No se cam
thay hanh phuc neu lu vt co long khoan dung vi no - mot chu vt con xau x ang
thng.

Mua ong buot gia. Vt con phai bi lien tuc e nc quanh no khong b ong
bang. Cuoi cung, no met la, nam yen va b ong cng di lp bang.

Sang sm, mot bac nong dan i ngang qua, trong thay vt con, bac loi ra gia ho,
dung guoc go ap v lp bang, xach no ve cho v. No c si am va cu song.

Lu tre trong nha muon chi vi no, nhng vt con tng chung muon hai no, s
qua, no lao thang vao thung sa lam sa o tung toe khap nha. Ba v het len, vung hai
tay len tri. No cang s hai bay thang vao lien ng b, rt xuong thung bot roi vung
bay len. Trong no nhech nhac lam sao! Ba v hoang hot het len, co ap no bang cai
gap than. Lu tre nhon nhao vap te vao nhau, va ci va ho het bat no. That may,
canh ca ang m, vt con phong ra, lao thang vao bui ram ay tuyet. No nam yen o
nh ang trang thai ngu ong.

C vay, vt con an mnh gia bui cay trong am cho en khi mat tri bat au roi
nhng tia nang am ap au tien; bay chim chien chien bat au ngan nga tieng hot. Mua
xuan tr lai!

ot nhien, vt con giang oi canh nghe keu mot tieng vut that manh, nhac bong
than mnh bay xa. Trc khi hieu ra th no nhan thay mnh a trong vn tao ang tro
hoa. Nhng bong t inh hng toa hng thm ngat lan theo gio, uon ln doc kenh
ao. Khu vn xinh ep, ti mat, tran ay sac xuan! Va ka, pha xa xa, ba con thien
nga trang muot ang xu long lt nhe tren mat nc! Vt con nhan ra nhng chu chim
xinh ep nay va long lai dang trao mot noi buon kho ta.

Mnh se bi lai gan loai chim vng gia nay! Cho du chung co can mnh en
chet v dam ca gan en gan chung. Nhng khong sao, chet di tay chung con tot hn la
b lu vt can, lu ga mo, b ngi ta uoi anh, hay nem mui au kho them mot mua ong

44
na!, ngh the, vt con lao thang xuong nc va bi en gan ba con chim ai cac. Nhn
thay vt con, ca ba xu long va lao ve pha no.

- Cac ngi c giet ta i! - Vt con len tieng, au cui gam xuong mat nc ch
chet. Nhng no thay g di lan nc trong? o la hnh bong phan chieu cua no. No
khong con la chu vt con vi bo long xam xau x, gm ghiec va hau au na. No chnh
la mot con thien nga!

- Chang co g la nghiem trong neu ban sinh ra trong san ga vt nhng c ap


trong trng thien nga! - Mot con thien nga len tieng.

Vt con cam thay that sung sng. Nhng au kho, tui cc va nhng nghch canh
tng nem trai khien no them tran trong hanh phuc mnh ang co. No hieu rang, tat ca
tnh yeu thng cua giong noi ang ch i no pha trc. Nhng chu thien nga bi ln
quanh no va dung mo vuot ve no.

May a tre chay vao vn, nem banh m va hat ngu coc xuong nc. Bong a
be nhat reo len:

- Ka, co con thien nga mi ka!

Ca bon vo tay reo ho vui sng.

- ung roi, co mot con mi en! - Chung nhay nhot, reo goi cha me am .

Roi chung nem them banh m, banh ngot xuong nc va cung nhau la to:

- Con mi en la con ep nhat, trang nhat va that de thng!

Nhng con thien nga en trc nghieng mnh ngng mo no. Vt con ngng
ngung ruc au vao canh. Niem hanh phuc dang ngap hon no. Nhng no khong cam thay
kieu ngao, v nhng ngi co tam long vang khong he biet cao ngao la g! No ngh ve
nhng g no a trai qua - b co lap, b ngc ai, b oi x toi te, b nhao bang - e roi
gi ay nghe moi ngi ca ngi no la ang yeu nhat trong bay an. Nhng bong t inh
hng buong canh soi bong xuong mat nc cung nghieng mnh knh phuc no, mat tri

45
rc r nhng tia nang am. Vt con xu bo long trang mt, vn cao cai co thon dai, long
ron ra reo vui: Khi con la vt con xau x, mnh chang bao gi tng tng mnh se co
c hanh phuc nh ngay hom nay!.

46
NHNG VAN E AT RA

M RONG CAI NHN VE BAN THAN

Gat bo nhng li noi tieu cc e khang nh ban than

Vt con xau x khong the hoa hp vi moi trng cua mnh. No b tan cong v
qua khac biet, qua to va qua xau. Tng t the, nhieu ngi cam thay mnh b phan biet
oi x v khong thch hp vi khuon mau c nh san trong cong ty, nh khac biet ve
gii tnh, hoc van, ton giao, hay sac toc.

S phan biet hoac nhng li phe phan thai qua cua ngi khac co the khien ta
ton thng. Nhng nghiem trong nhat la khi ta ngo nhan nhng ieu thai qua ay la ban
chat cua mnh, t o tr nen t ti, s set, anh mat ban than. Trong truyen, khong t lan
vt con t khoac len mnh cai toi ang thng nh vay. Khi no bo chay, vot qua hang
rao, lu chim giat mnh bay vut len khong, no t nhu: Tai mnh xau x va kinh tm nen
chung mi that kinh. Thay no, cac con thien nga xu long to ve ngac nhien, th no cho
la tai mnh qua ghe tm. Va khi cho san khong nhn thay no e tha ve cho chu, no lai
suy luan: Mnh xau en noi cho cung khong buon can!.

Khong t ngi trong chung ta mang tam trang giong nh vt con - luon am anh
v nhng thieu sot, khuyet iem cua ban than. Khi ieu nay lien tuc dien ra, s t tin
trong ta se b an mon, ta se dan xa ri ban tnh t nhien cua mnh.

Sau khi thoat khoi s hanh ha, ngc ai trong san nha, thoat khoi bao lc am
mau ni am lay, vt con tm c cuoc song an toan trong tup leu cua ba cu cung vi
ga meo va ch ga mai. Ga meo va ga mai luon muon thong tr vt con, ca hai kieu hanh
t nhan mnh la ke hieu biet, la phan na the gii.

47
Trong cuoc song, ta se bat gap nhieu ngi giong nh vay. o co the la mot nha
quan ly t xem mnh la au nao cua cong ty, luon cao ngao va bao thu. o cung co the
la nhng ong s ngoan co, thay mnh co chut tai nang nen luon chong oi lai moi s
thay oi.

Quanh quan trong xo nha, vt con khao khat tr ve the gii nc cua mnh, ao
c c te nc len au, c ngup lan di hao sau. Nhng a ga mai lai cho rang
nhng mong muon manh liet ay cua vt con la ien ro, la roi hi...

Hnh anh ga mai tng trng cho mot mau ngi ta thng gap ngoai i. o la
nhng ngi au oc hep hoi, khong chu t duy va khong chap nhan cai mi. Rat may,
vt con khong quan tam en nhng li khuyen, no bo i va tiep tuc theo uoi c
nguyen cua mnh.

Co the xem Eleanor Roosevelt ngi c ton vinh la e nhat phu nhan My
(t nam 1933 en nam 1945) la mot trong nhng hoa than cua hnh anh vt con xau x.
Mo coi luc mi tuoi, c ho hang nuoi dng, ba mang mac cam t ti va noi s hai
kinh nien. Phu n cung the he vi ba luon an phan vi viec phuc vu chong con, va ba
cung tng chap nhan ieu o nh le tat yeu. Them vao o, ba luon phai chu ng s
chuyen quyen, oc oan cua me chong. Phai mat mi nam, Eleanor mi dam noi len
suy ngh va khat vong rieng trong to am cua mnh. ac biet, sau khi trai qua hai bien co
to ln - s phan boi cua chong va can benh bai liet cua ong - Eleanor tr nen ban lnh
hn rat nhieu. La e nhat phu nhan Hoa Ky vao thi iem The chien th hai dien ra
mot cach tan khoc, nen kinh te Hoa Ky suy thoai tram trong, Eleanor nang no gop sc
mnh cho cac hoat ong xa hoi. Ba i khap at nc va lang nghe nhng ngi ngheo
kho, nhng ngi khong co tieng noi rieng, nhng ke b gat ra ngoai le xa hoi. Vi ve
be ngoai gian d, li noi chan thanh, Eleanor a tr thanh ngi phat ngon cho tang lp
nhan dan khong co ieu kien len tieng cho quyen li cua ban than, ac biet la phu n
va nhng ngi My goc Phi. Nhng ong gop to ln ay khien ba tr thanh mot trong
nhng ngi My c men mo nhat ng thi.

48
La chnh mnh

Vao mua thu, vt con nhn thay bay thien nga diem le bay vut len bau tri cao, bat
au hanh trnh di c ve phng tri am ap. Hnh anh bay chim khien tam hon vt con
xao ong, va o cung chnh la ong lc duy tr s song cua no trong suot mua ong
khac nghiet.

Xuan en, vt con hoan toan trng thanh, no giang oi canh rong bay vut len va
ap xuong mot khu vn tran ay hng sac. o, no gap lai nhng con thien nga
trang muot, ai cac. Bay thien nga bi ve pha no. Kinh hai, vt con cui gam mat xuong
lan nc trong, san sang on nhan nh menh danh cho no. Nhng, cung chnh giay
phut o, no nhan ra hnh anh that cua ban than, no khong phai la vt con, ma la thien
nga. Khoanh khac chuyen hoa va la khoanh khac vt con thoat khoi s ngo nhan ve
giong loai, ong thi cung la khoanh khac tai sinh mot s song mi trien n trong no.

oi dien vi s phi thng, hay cai cao sang trong i, oi khi ngi ta boi roi.
Ho t ti, s mnh khong at c tieu chuan nh mong i, s t mnh se lam cho mnh
xau ho. V khong muon lieu lnh nen ho chon cach rut lui. ng quen rang, ch khi nao
ta dam oi mat vi thc te kho khan va song het mnh vi ieu mong c, ta mi co the
nhn thay ban chat that cua mnh.

49
M RONG CAI NHN VE CONG VIEC

- Nhng bi loi tren mat nc tuyet vi lam! - Vt con noi.

- Te nc len au ne, roi lan xuong ay nc ne Thu v lam!

Cong viec giup chung ta trng thanh va co c nhng thanh tu ang nh. Ta
say me cong viec mnh lam, tran trong nhng ngi ta cong tac, tham ch toai nguyen
vi nhng g mnh co. Tuy nhien, co nhng luc ta van khong tranh khoi xao ong, nghi
hoac ban than. ieu nay co the do nhng tac nhan ben ngoai, nh viec thay oi lanh
ao mi, chien lc mi, sap xep lai to chc mi... hoac cung co the nam trong ban
than moi ngi chung ta. Chang han, xung ot gia ieu ta muon va ieu ngi khac
yeu cau ta lam. Xung ot gia cam giac kiet que, nan long, b mac ket trong xo nha
cung mot ong viec nham chan vi s t nu keo, tran an ban than rang ch can co gang
them t na, moi viec roi se tot ep.

Thng th ta cho rang bc ra ngoai the gii rong ln co ngha la phai dt bo


cong viec quen thuoc va lam mot cai g o ngoan muc. ieu o cung co ly nhng
khong phai ung trong moi trng hp. oi khi, s ngoan muc nam ngay trong viec ta
dam dan than vi viec mnh ang lam va t thay oi ban than, hoan thien hn. Jonathan
Young - ngi cong tac cua nha nghien cu than thoai Joseph Campbel - tng cho rang,
ri bo cong viec la cach de dang nhat e dan than vao cuoc song ang ch i ben
ngoai. Nhng gan ay, ong lai khang nh: Quyet nh tru lai vi mot cong viec nao o
va tm cach truyen sc song mi cho no oi khi cung anh hung va sang tao mot cach
ang ngac nhien, nh la ri bo no vay.

Cac nhan cong ch ca Pike Place Seatle la mot th du ien hnh cho quan iem
cua Jonathan Young. oi vi hau het moi ngi, tr thanh ngi ban ca chac chan cha
bao gi nam trong danh sach la chon nghe nghiep yeu thch, bi o la viec lam nang

50
nhoc, nang mui, ngheo kho va cung ay chenh venh. The nhng, nhng ngi ban ca
Pike Place rat t hao ve cong viec cua mnh. Ngi ta a lam mot bo phim tai lieu co
ta e Ca e noi ve ieu nay.

Moi viec bat nguon t ngi quan ly khu ch ay nhiet tam. Hieu c nhng
ngi lam cong cung co nhu cau va s thch cua rieng ho, nen ong at van e:

- Chung ta co the lam g e bien ni nay thanh mot ni tot ep hn?

Mot trong nhng ngi ban ca tre tuoi ap:

- Du sao mnh cung phai danh tron thi gian ni nay, tai sao mnh khong bien no
thanh mot ni noi tieng tren the gii?

Luc au, nhieu ngi gat bo y tng o, nhng dan da, ho bat au ban luan vi
nhau ve cach moi ngi c x vi ho nh the nao neu ho la nhng ngi ban ca noi
tieng; roi cach ho giao tiep vi khach hang ra sao, tham ch la cuoc song cua ho co g
thay oi khi tr thanh ngi noi tieng khap the gii.

C nh vay, ho bat au co them ong lc trong viec oi mi cong viec cua


mnh. Va that thu v, ngay nay, ho a tao ra mot loai hnh dch vu ac biet, khien khu
ch tr thanh mot trong nhng a iem tham quan du lch hang au Seatle. S thay oi
a a lai cho ho nhng thanh tch bat ng. Nhng muc tieu tng chng ch la vien
canh kho vi ti th nay, ho a nam c trong tam tay. Mc thu nhap trc ay phai no
lc ca tuan le mi co c th nay ho co the de dang at c trong vong mot buoi sang
ma khong phai thue mn them nhan cong hay m rong c s. Nhng ngi ban ca la
mot minh chng cho thay, bang cach thay oi chnh mnh, ta co the truyen sc song mi
va niem say me cho cong viec chung ta van lam.

Mac du rat ngng mo kieu ngi nh nhng ngi ban ca tren, nhng toi biet
ban than toi ang i theo mot hng khac. Toi co khuynh hng de buong bo cong viec
mnh lam vi mong muon tm en mot the gii rong ln co nhieu chon la hn. Ch co
ieu khong giong nh vt con, toi khong biet mnh ang i au. Nghe au tien cua toi la

51

You might also like