Professional Documents
Culture Documents
NACIONAL
DE EVALUACIÓN
EDUCATIVA EN MÉXICO
Recorrer, aprender y arribar Año 2. No. 6 / noviembre 2016-febrero 2017 www.inee.com.mx
Publicación cuatrimestral para contribuir al diálogo del Sistema Nacional de Evaluación Educativa
Perspectivas nacionales
Lorenzo Gómez-Morin Fuentes
Carlos Jonathan Molina
Mauricio Reyes
Maura Rubio Almonacid
Totonaca
98
TOTONACA
N
tliwekgtlawakgo ix (ixtasmanín). Lakgasu
ak ixli´akgkutuy kilhtamaku ,
litlawanat xa tijía kaxmata ixtachiwín laktsi-
ixli´akgkaw papa´, nak akgkitsis
yuna chu lakgkgolun, chuna wan Humberto
taman a’akgkukitsis kata (2015)
García García, stakayawana tutunaku.
kiwanika tlan nakmín lakamín nak , kachi-
Lílh aktsayán kata lukaxwalika xata-
kín Papapntla, Veracruz, tutukitsispuxam
lakpuwan tastakayawan chi xatalakgtsok-
limatlawanikán putláw lata ixlilakgamakat
gtawalin ixla kintujunkan, tatlaw. Lata tu
kachikín México. ixtlawama akgkáw kata
tawilana wakg kgalhí xatapuwa: xaxtakni
lata matsukikanít matliwekglhkán xatas-
istirikí waniputum kinkatuxawatkán, ix-
takayawanankan ni´ixlaluwanín.
pu´itat lata tu anankgó: staku waniputun
Lhuwa matakuxtunanin litutunakú tat-
ixminant lata latamanín. Kiwi tlan tayana
lawamana takgalhchiwín, estiró tatawiláy,
waniputun litaxtuy tlan nixlisputat ixpalak-
taskgoyú kantila. Lata xalaktsú kamán chu
ta limakgwan: istirilanit waniputun tapax-
xalakgkgolun, tlanía tlan tatakaxtayanít:
kit, likiilhtsukunit istiriki takgalhchiwín.
xalakchixkuwin starankga ixlhakgatkan,
Talhtsí waniputun : ixlitachanat akgtum
xalakchatín ixlakgatkan xanatlakgonit.
tapuwan ixlata tlan nakgantaxtuy.
Lata namá lakawanay ixlakatkan wanipu-
“Nitlan kitaxtuy wantu natlawaya
tun: xasakgakge waniputun xa lakku´an
nixaliwakg katsikan”chuna wan Domingo
tapuwan.
99
Tala’tzo’ni’ tu la’tzintecan chi naentaxtu taelhtahua’a’ chi naxlilaca’alha’ lichiquitahuilhni’
akgtum litawakay kku´ani akit talakpalhin lana katuxawat. Xalakgmakan tachiwín, Fuente: cai, 2016
talakapastakgni. tatlakgní, tamasuy wakg listakayawan chu
Francisco Velasco mapakuwí lakatuy tamasín, ni kamanwa stakan .
niwi minancha: Ixpulakni chi ixmakni. Ja´e lata stalkatawanankan nak kaki- Kachikin xala nak ixli´akgtutu kata
Ixlistakni Tiyat makatsuní tapuwan ixlaka- wín tlanía matlanika, namá ixlitakgoken
Limasinít Stayawananin
ta nakaxmata pipinatlán lakpuwanan. limasinít Reggio Emelia, nemá xalak Italia
541 97
“Takatsín ju´u wi”, chuna wan maktsuksa lakapiksní kata 1945, chixkutlawakanit lata
Fuente: cai, 2016
ixnakú, chu skurut lakawán, tsina tatlaji ixlitikalanka pulatáman ixpalakata je´e li-
pitatliwekglhpara. (Taskini naputsaya nak takgoken tlan listakayawakan lantsú kamán
minpulakní, kana lhuwata takatsi wi nak chu xalaklanka kamanán, ju´u masikán
ki´akxakgakan, nak kimakankan chu nak la xatapaxkit kinkatuxawatkán, nachuna Tawán matakuxtunanín kawanikan
kinakujkan) kana ixlha nak kin katuxawa- xatamasúy latamat chu lata stakayawa- Arhuaco xalak Colombia, pi namá “lata-
tkan wi lanka liskgalala, nachuna nuku nankan. La ixlitakgoken limasinít Jiddu manin wantí mapakgsinankgó” “lakapas-
lanalitlawana latamat. Domingo makga- Krishnamurti, ja´e makgatsonkgna Hindú, kgó lata ixpulatáman katuxaway, nachuna
chakgxí ixtachiwin kgalhtuchokgo, sta- wa pi nimatlani la stakayawanamaka nak lakgapaskgó lata masputúy”. Namá ixlis-
lanka chu staranka. “Nak katuxawat wi ana ixkachikin, watama masimaka la tlajakan takayawankan matakuxtunanin Arhua-
niku natakgasa minlatamat”. tumín chu la chixkitlawakan mapakgsina- co tatakgasa lata xalipaxawaw latamat,
Ja´ e tastakayawán tlanía talipaw, nika nín, chuna chi tsukúlh masi la latamanin ju´u wi xalimapakgsin namakgtakgalhkan
manwa lakmaxtumana takatsín, pi chixkú tlan nakatsikgo, staknamakgkatsikgó. katuxawat.
tlawamaka nak ixpulatamankan mataku- Ja´e talakpuwan ta´akgpuntumilh nak Wa ja´e taskiní, xa tijía tlan tastaka-
xtunanin: Paxtanikgnimaka xalaktsú ma- pukgalhtawakga xalak kakiwín, lata tlan yawan ¿Tuku kilitlawatkan laki namá
takuxtunanin xa lakgmakgan . Ja´e tlanía stakayawankan: nak Devon chanit nak Sie- lakktsukaman tlan natakasini lata kalhikgó
matlanikán, tlanía stak limakgkatsi lhuwa rra Nevada, chu nak Bengala chanit nak ixtayatkan? Namá litutunakú tawán pi cha-
nakú, chuna chi lakgxtúm lakgowa ixta- Veracruz, lichiwinamaka pi la tlan masi- tunú, chatunú kgalhi ixminanat chuna chi
puwan latamanin chu katuxawat. Nika- kan taskini nalilakpuwana chu nalimak- ixlitastakayawat: pi la akgtum tallhtsi, ixli-
manwa tlan li´akgchiwinankán la ixtamak- gkatsiya. Nikamanwa matakuxtunanin takatsit tuku ixtalhtsi chuna chi ixlitamak-
gtakgalhat katuxawat, pi ixlikana ixtapalít kapakgtanukani takatsi je´e tastakayawan: gtakgalhat. Maxcchuna lakgchan, nachuna
ixpalakata tlan nalatamaya. Nikamanwa laklanka pulatamanin akxtak- tawan xalakgskalalin makgalhtawakgena-
Lata namá liminkanít tunu, ni ixlakán genankgonit, pi nachuna chatum chixkú nin luwanan, pi akgtsukawasa
matakuxtunanin makgán kgalhí ix- wanti makgalhimpunkanít, ma´akglhuwi- Lata ixtakatsín litutunaku, laknatset-
kilhtsukut. Ixkilhtsukut makgán kata, kanít, chu xatakalimaxkgen masinikanít. ni namá laktsukaman kamakamaxkikan
¿Tuku natakgasa nalilakpuwana ta- de Devon nak Reino Unido. Akxní kilalh Kaxmata. Kkatsi. Lakgachixkuwi.
masín? Ixlikana lhuwa max. nak akgkitsis klakgapaslhi Martin Shaw, lata skuja. . Akít Ixlitliwekge talapaxkin wi ju´u, nimat-
taman a’aktujun kata (2007) namá li´ar- tlan xiklakpuwa, nak lakgayawa Shaw ixlha lanikgpnít lata wi latamat: nika manwa
huaco, tatlawalh ixpumasuykan ixlama- pumapaksin ixla tamasin. Ixlha lilakgapas- xanatlanit xamakgan latamat, ja´e taski-
takuxtunanin, ju´u masikan likgalhputlak- kan ma´ampumtumina takatsín, akít xik ni nixlakgsputli, ixtasiyulh nak ixkatu-
gen, nachuna lata tlan lkgalhtawakgakan. lilakgapaslhi xaskgalala ma´ampumtumi- xawat latamananin. Namá laktsukan tla-
Ixlakan maklakaskinkgó pu´akchiwin chu- na takatsín ixpalakata likuchinan tachiwin nía tlan paxkinankgó. “Namá latapaxkit
na chi tachiwinankgó xalak makgat, wanti Namá xamakgan tachiwin snun stayanka, staklakawanít” chuna wan Shaw. “ ixlikana
tapalakataya limapakgsin. Tamaklakaskin la lichukun”. Nak ixpulatamanin mataku- watalakaskin laktsukaman, tapaxkít, nita-
ixtachiwinkan, ixtamasuykan, ixtalakga- xtunanin lakgachixkuwikan xalakgmakan lakgkatsa. Ja´e lata stakayawanankam tla-
chixkuwitkan,ixtakanajla, ixtatlakgni chu tachiwin: lata lilakpuwankan pulakga- nia taskini, chuna chi nolhparkan
ixlimapakgsin. Ixtakatsinkan lakgkgolun chixkuwin, lata takaxkan, lata paxkikan Chuna chi, nak Sierra Nevada, titax-
tlania taskini, nak katuxawat, kakiwín, chu latamat, tlania tlan litamakgkatsi. “ tulh akgkukitsis s kata lata tasiyulh nitlan
nak puxkga ana masikan takatsín. ”Ixla lichiwinan ixtasmaminkan Gaé- latamat, xakapukswa, milh kilhtamaku,
Ixtakatsinkan matakuxtunanin lakgx- lica, ju´u lata lichiwinankan tamasuy li- chatum kawasa Matakuxtuna amaka ma-
tum kamasinimaka luwanin, likuchumaka lakgapaskan “ ixmakchixix spitu” ju´u sinikan lata takuta chichini´. Ja´e ixla
tuwan wantu tayana nak ixkilhtun puxka chi waniputun pi lata latamat mat taskini lakpuwan, nituwanpitun tlan kaskgolh,
Amazonas, ja´e kalipawankan; ixlikana nalimaksastin xalak Makgan tachiwin. ama akgmamixiy wantu anán. Lata nak
namá kawanikan mamos arhuacos, takgal- Chuna chi mat lata tlan xaliwakg natawila ixtapuwan, nitu wanputun pi tlanía tlanka,
hi ta´akgatuy ixpalakata lhuwa tuwan naj- tamakxtkun. “Ka´axila laktsukaman kama- kapukswa nawan. Lata xamasuy nat-
tu, najtakgali, chuna chi najlay takgaskan, sininít luwanan” ixlakan nitamakgatsankga lawakan, lakgasuy aktsunawan ixpalakata
lakgsputli xatakatsín ja´e tuwan. tapuwan chuna wan Shaw, “ ixlakan ta- nak pulataman tlania tlanka; natasi ixkan-
Nak kachikin Papantla, Mexico, Lapi- makgatsankga talilakpuwan. Akxní naka- taxtut. Tlania tlan natapalí. Xata´akgasipat
dus lipaxawan, matliwekglha Xtaxkgakget masinikan tlan natalilakpuwan xatlan chi xataxkgakget talakawan. Ja´e talakúwan
Makkgaxtlawana ixpalakata chixkutlawa- tastakayawan. tachixkuwi nak latamar: ixtaxkgakget Tiyat
nitancha lanka pumapakgsin wanikan “Nachuna wan”, kawaniya “ tuku ka- nachuna xatakanajlha.
unesco, ixlakata ja´e pumasuy tlania tlan takatsinilh laktsulan wantu taskini” ixla
chuna chi lilakgapaskanit lata ixlitikalanka kgalhtinalh “tlan limapakgsin” akit lilitsilh, 1
Ja´e tamakatsinin ixla, kachikin Papant-
pulatamat. Maxanatlikani ananiku wi xa- makgas kaks kilhwa. la, Veracruz
tatsokgni xatachixkuwit. “Taskiní Talipaw nawanatií. Akít mat-
likgalhchiwinan tastakayawan Fran- lani wantu tastakayawan namakku´an, tlan Ju´u tlan nalikgalhtawakgaya namá pu-
masúy Xtaxkgakget Makkgaxtlawana:
cisco Velasco, maklakaskin lanklanka ta- nalimakgkatsiya kintsekan Tiyat: chuna
https://goo.gl/xt1YL2
puwan: “Ja´e nikamanwa ixla matakuxtu- chi tlan latamanin nataxtuyacha, natakga-
https://goo.gl/wHLJOx
nanin, ja´ é xaliputum” . “Ixpalakata akinin sa ixtaxkgakget nak ixtakatsín tasmanin,
kilikatsitkan tuku minitaw tlawaya ju´u natasiyu litakaman. Kalikatsitít pi wixinan
Tlan ju´u natilíkgalhtawakgaya Jay Gri-
nak katuxawat” chuna wan stakayawana ninawanatít skgalala tachiwin, papa´ niki- ffits: http://www.jaygriffiths.com/
García García, “Ixpalakata pi wakg akina- titakutlhi. Kalikatsitít pi´akinán lakgxtum
nin kgalhiya kinputaykan ju´u, taskini na- talanitaw katuxawatm kgalhi ixkilhtamaku Ja´e tamakgatsokgni kilhtiyaká wantu
xapúlh ma´akgpuntumikanit: Scooled
takgasa chu namapakglhaya kiminatkan naxkgakga, nak kilakgastapukan tasiyu. in nature, Aeon Essays: https://goo.gl/
laki tlan namakgxkgakganat chu tlan nali- Namá liskgalala talakapiksa laktsuka- AQA9pc
PA'TAAL YETEL
lu'umil Méexico.
U PAY BA'TEELI
Cu dzik táanlaj ti Kaajo'ob
náach ti le noj cajtalilo'obó.
Lelo'oba' chak'an, mase-
TI' U NAJIL hualo'ob yetel molayo'ob.
U woobilo'obe' tumen jun-
KA'ANSAJ túul kaambesaje' cu táanlik
jump'eel wa' ya'abach much'
MUCH' KUCHI kambalo'ob.
5
Tula'acal molayi ka'ansaje'
much' kuchil, chak'an yetel
Conafe dzik u beelil
4 33.1% ti chak'an najil
ya'ax ka'ansaj much' kuchil
Bix anik u molayi ka'ansaj much' kuchil Bix anik le chak'an najil ya'ax
ka'ansaj much' kuchil
U kahal U kahal
• 94% u kahal ka'axil kaajo'ob • 88.8% u kahalo'ob ich ka'axikaa-
• 56.2% u kahal ti' otzil kaajo'ob jo'ob
• 35.8% u kahal ti' sen otzil kaajo'ob • 74.2% u kahalo'ob ich yetel ich
ya'ab otzili
Ma'axo'ob le ah kaambalo'obo'
• 3.2% yan palalti'óob jela'an u pajtalil U much' miatsil ma'ak
• 3.2% u dziibbile' cu e'sik palal k'abet jump'eel jela'an kaansaj • 23% yan kaambalo'ob ma' siij-
nalo'ob méexicoi' u yaábilo'obe'
siijnalo'ob Estados Unidos
• 6% 6% u dziibmo'ob
Tu'ux u tal: inee (2015). Panorama Educativo de México
2014. Indicadores del Sistema Educativo Nacional. Educa- m'asehua'al paala'
ción básica y media superior. México: INEE.
1
70.9%
46.9% Noh
lu'umóob
64.1% 63% 60.9%
ZACATECAS
DURANGO
CHIAPAS
2 14.8% ti yáax cúchil
kambal ayik'ale' ti' Méexicoe'
3
much' kuchil
66.5% najil ya'ax
Noh 37.8% kaansaj masehua'le much'
lu'umo'ob Morelos 33.5% kuchil
yetel u Chihuahua
ya'abil: • 272 203 kaambalo'obe' cu bino'ob ti' le cuchi-
lo'oba'
• It 17 noh lu'umo'obe', 50% wa'tu ya'abi-
lo'obe' much' kuchil
Noh ZACATECAS 52%
lu'umo'ob
yetel u DURANGO 50% Noh
ya'abil:
DURANGO 87%
CHIAPAS 48.5% lu'umo'ob
yetel u QUINTANA ROO 83.6%
ya'abil:
Noh CAMPECHE 82.4%
lu'umo'ob ZACATECAS 54.1%
yetel u DURANGO 51.3%
ya'abil:
CHIAPAS 50.1% Bix anik u najil kaansaj
masehualo'ob much' kuchil
Noh U kahal
Lu'umo'ob
cu ma'an- MORELOS • 57% u kahalo'obe ti' otzil kaajo'ob
sico'ob le 37.8% • 40.2% u kahalo'obe' ti jach sen otzil kaajo'ob
buca'aj CHIHUAHUA
alá'an 33.2%
ti'o'ob
U masehua'al t'anil
• 92.2% le ajkaansajo'obo' cu t'ano'ob je'bix
cu t'ano'ob le cajnálilo'obo'
Bix much'lico'ob le • 90.6% cheen cu xokik u t'an le kaajo'
kambalo'obo' • 90% che'en cu dziib
• 23.4% yan palaalal u dziib-
mo'ob yetel jejela'as pajtalí
• 11% yan ti'ob kambalo'ol Máaxoob le ajkaambalo'obo'
k'abéet jumpe'eel jela'an
• 15% le cuchil ka'ansajo' yan palal jela'an u pajtalil
Ka'ansaj
• 14% le cuchilo'oba' cu dziibtik palal k'aabet jump'eel jela'an ka'ansaj
t'io'ob
TYIÑU CUENDA
tahan can cuví can 44% tsa tandɨhɨ maa
can cuenda maa ñuhu Ñucoohyo.
CUHVA IYÓ
cañi xaan nu cuvi ñucoohyo. Incahnu ñi
iyó can, cuenda nyɨvɨ ñuu. Nacoto cuhva
TAHAN TAHAN
iyó can tyin tahan tahan ra jacuaha can
yɨhɨ ndaha ra nda uvi a uñi taahan cuhva
5
Tandɨhɨ maa curso iyo ñuu
cuaha xaan can, cuenda
nyɨvɨ ñuu cuvi can tan maa ñi
tsa cuvi Conafe tsaha can
4 33.1% cuvi cuhva
iyó escuela jaha ra
ndaca ñaha
Cuhva iyo tsa cuaha xaan curso Cuhva iyó tandɨhɨ maa
tsaha ra naha cuenda ñuu escuela vityin
Nu iyo can
• 94% iyo can nu cuvi ñuu nyihi Nu iyo can tacan
• 56.2% iyo can nu cuvi ñuu ndaahvi xaan • 88.8% cuvi can iyo inga ca ñuu
• 35.8% iyo can nda nu yaha xaan ndaahvi ñuu • 74.2% cuvi can iyo tandɨhɨ maa ñuu
ndaahvi xaan
Nacaa yucu ra nyihi cahvi naha ra
• 3.2% cuvi nu yɨhɨ ra nyihi tsa iyo pehe Tandɨhɨ maa cuhva iyó ñuu
• 3.2% quita ra nyihi tsa yaha xaan cuñi tsi cutuhva • 23% cuvi escuela nu iyó ra cahvi tsa
ñavin ñuu can cacu ra naha — cuaha
ra naha cuvi ñuu yanqui—
Fuente: inee (2015). Panorama Educativo de México 2014. • 6% can nyaá sɨvɨ tsa nyihi ñuu
Indicadores del Sistema Educativo Nacional. Educación bási-
ca y media superior. México: inee.
46.9%
1
70.9%
64.1% 63% 60.9%
escuela ra nyihi tahan tahan Ñuu nu
cuhva iyó can cuenda ra cuaha ca
ZACATECAS
DURANGO
CHIAPAS
2 14.8% escuela ra nyihi
nu tyahvi ñucoohyo tahan
tahan cuhva iyó can
Ñuu nu
cuaha ca
escuela
can iyó:
37.8%
Morelos
33.5%
Chihuahua
3 66.5% escuela ra nyihi
nu iyó nyɨvɨ ñuu tsa tahan
tahan cuhva iyó can
• Quita uvi cientu uñi xico utsi uvi mil uvi cientu
uñi ra nyɨhɨ cahvi escuela ihya
• Tsahun uvi taahan ñuu, 50% escuela ra nyi-
hi nu iyó nyɨvɨ ñuu tsa cuaha ca tahan tahan
Ñuu nu ZACATECAS 52% cuhva iyo
cuaha ca
escuela DURANGO 50%
can iyó: CHIAPAS 48.5% Tan ñuu DURANGO 87%
nu cuaha
ca can iyó QUINTANA ROO 83.6%
Ñuu nu ZACATECAS 54.1% cuvi:
cuaha ca
CAMPECHE 82.4%
escuela DURANGO 51.3%
can iyó:
CHIAPAS 50.1% Cuhva iyó escuela ra nyihi naha
ra nu iyó nyɨvɨ ñuu vityin
• 11% nu iyó tsa nyihi tsa Cuhva yucu tahan tahan ra nyihi tsa cahvi
cuñi xaan tsi jacuaha • 15% escuela can tsicá ra nyihi iyo pehe
• 14% escuela can quita ra nyɨhɨ tsa cuñi xaan tsi jacuaha tsi ra naha
YO̱ N GUNXA̱ DI I
I o̱tꞌra ꞌbe̱fi bu̱ yatho yo̱ hnini nge
híngi ha̱m bu̱ ja yo̱ dähnini. Geꞌu̱
NETSꞋINXA̱ DI WA
hnini. I fädi nge in jabu̱ ngehtho
nꞌdangu nꞌda u̱ yo̱ xa̱di i xa̱ndba a
yoho yo̱ netsꞌinxa̱di a̱ge ma nꞌda.
MꞋBONDA1̱ 1
Nu ja a ran xa̱ di nge ra je̱ya 2013-2014
5
Ga̱htho u̱ yo̱n xa̱di i jabu̱ ja yo̱
hnini xó̱n gu i tsi yo̱ netsꞌinxa̱di
u̱, yó̱ mbe̱ti ra tsꞌu̱tꞌabi ꞌne geꞌa
ra Conafe i ju̱rbi.
4 33.1% u̱ yo̱n
gunxa̱diyämfo̱ i tsi xó̱n gu yo̱
netsꞌinxa̱di
•
•
11 217 yo̱n gunxa̱di
113 982 yo̱ xa̱ditꞌu̱hni
35.4% u̱ yo̱n gunxa̱diyämfo̱
nge i juze̱he̱ yo̱ jäꞌi i tsi xó̱n gu yo̱
netsꞌinxa̱di
Yo̱n gu̱rbanguatꞌahnini nge mi tsꞌu̱ xó̱n gu ꞌbu̱hyo̱
xa̱ditꞌu̱hni (juaꞌa 32.5% bu̱ ja ran thuxäthuhu)
ZACATECAS
DURANGO
CHIAPAS
2 14.8% u̱ yo̱n gunxa̱di
ná mbu̱di nge hínná mbe̱ti ra
tsꞌu̱tꞌabi wa Mꞌbonda̱ i tsi xó̱n
4
Guirá’ guenda riziidi’ ni raca ndaani’ Bia’ 33.1% de ca yoo biaani’
5
ca gudxi huiini ca naca cani de tobi ra rie ca xcuidi ca la? naca cani yoo
lucha ra riziidi’ guirá’ xixe xcuidi biaani’ tobi lucha ra riziidi’ guirá’ xixe
ni caziidi gadxe gadxe gadxe ne ca xcuidi ni caziidi gadxe gadxe
binni runi xhiiña’ Conafe nga rusiidi’
ndaani’ cani.
• 11 217 nga yoo biaani’ nuu ndaani’ cani 35.4% de ca yoo biaani’ ca
binni guidxi racane guiaxa xhiiña’ cani.
• 113 982 nga xcuidi ni rie riguiziidi’ ndaani’ cani.
ZACATECAS
DURANGO
CHIAPAS
2
ca yoo biaani’ ra riziidi xcuidi ne riguixe
NAPA
NAPA
NAPA
NAPA
saca guiziidi’ gu’nda’ ne ucaa ni nuu
ndaani’ guidxi ro’ zaguita mexicu la?
laca naca cani casi yoo biaani’ tobi
3
lucha ra riziidi’ guirá’ xixe xcuidi ni
caziidi gadxe gadxe
bia’ 66.5% de yoo biaani’ ni lá’
primaria ra rie ca binni huala’dxi’ la? laca
Ndi nga ca 37.8%
33.5% nuu cani ndaani’ guidxi ri’ ne laca naca
guidxi ra Morelos cani yoo biaani’ tobi lucha ra riziidi’ guirá’
nuu cani: napa Chihuahua
xixe xcuidi ni caziidi gadxe gadxe
napa
• 272 203 bia’ ri nga ca xcuidi ni rié guiziidi’
gu’nda’ ne ucaa
Ndi nga ca • lu 17 guidxi de lu 50% de yoo biaani ra rie binni
ZACATECAS NAPA 52%
guidxi ra huala’dxi’ la? naca cani yoo biaani’ tobi lucha ra
nuu cani: DURANGO NAPA 50% riziidi’ guirá’ xixe xcuidi ni caziidi gadxe gadxe
CHIAPAS NAPA 48.5%
Ca gudxi ri
nga ni jmá’ DURANGO NAPA 87%
Ndi ZACATECAS NAPA 54.1% napa ca yoo 83.6%
QUINTANA ROO NAPA
nga ca biaani’ ri’:
guidxi DURANGO NAPA 51.3% CAMPECHE NAPA 82.4%
ra nuu
cani: CHIAPAS NAPA 50.1% Sicari’ nga nuu ca yoo biaani’ ra rie’ ca xcuidi huala’dxi’
guiziidi’ gu’nda’ ne gucaa ne naca cani yoo biaani’ tobi
Ca
lucha ra riziidi’ guirá’ xixe xcuidi ni caziidi gadxe gadxe
guidxi MORELOS 37.8% Xi modo nuucani
ra nuu NAPA • Bia’ 57% nuucani ndaani’ ca guidxi ni jmá’ huaxie’ nuu guenda nabani
jmá'
xtale CHIHUAHUA 33.2% • Bia’40.2% zadxelatu cani ndaani’ ca guidxi huiini ra jmá’ jmá’ nabeza
xcuidi NAPA binni ne guenda nazi’ xti’
Lu guenda nagana ra ridxela xi modo gusiene
• 6% ca napacabe xcuidi hua- cabe binni lu xtiidxa’
la'dxi' ndaani' ca yoo biaani' • Bia’ 92.2% de ca binni rusiidi’ xcudi gu’nda’
xti' cabe ca la? napa cabe xi guini’ cabe
• Bia’ 90.6% ruunda’ casi’ runda ca binni ni
Modo rilaa ca xcuidi ca nabeza ndaani’ ca guidxi huiini ca
ndaani' ca yoo biaani' ca • Bia’ 90% ca binni casi nanna ucaa.
• 23.4% ca napacabe xcuidi Xi modo rindaa cabe ca xcuidi ca ti ganda guiziidi’ca’ ucaaca’
ni zanda huará dede dxi maca ne gu’nda’ca’
gule • Bia’ 15% dnapa cabe xcuidi huará
• 11% ca napacabe xcuidi ni • Bia’ 14% de ca yoo biaani’ ri la? napa cabe xcuidi ni nabe caquiñe’ xtale
naquiñe' guiziidi' ne xtale guenda ranaxhii.
guendaranaxhii
Ca diidxa’ ri ca binni runi dxiiña’ ndaani’ yoo ro lá’ la Unidad de Información y
Fomento de la Cultura de la Evaluación (uifce-inee) bidii cani.
Gaceta de la Política Nacional
de Evaluación Educativa en México