OK

= akutni, generalizirani poremeaj perfuzije svih organskih sustava protok krvi kroz vitalne
organe periferna vazokonstrikcija (splahnikus, bubreg, miii, koa), aktivacija sustava renin-
angiotenzin-aldosteron, poremeaji zgruavanja
smrt nastupa zbog nemogunosti da se zadovolje metabolike potrebe tkiva za kisikom i da se iz
tkiva otplave produkti metabolizma

ok nastaje zbog utjecaja na srce, volumen cirkulirajue krvi i tonus krvoilja, pa razlikujemo:
kardiogeni ok (poremeaji sranog ritma, bolesti sranih zalistaka, perikarditis, AIM, pluna
embolija) stenokardine boli, guenje, periferna cijanoza, nabrekle vene vrata
hipovolemini ok (krvarenje, gubitak volumena opekline, proljev, gubitak volumena u trei
prostor pankreatitis, peritonitis, ileus )
ok zbog preraspodjele volumena (septiki, metaboliki, endokrini, anafilaktiki)

Klinika slika:
hipotenzija (sistoliki tlak 90 mmHg ili pad sistolikog tlaka za vie od 40 mmHg)
diureza 20 ml/sat
koncentracija laktata, pCO2 i hidrogenkarbonata u arterijskoj krvi
poremeaji svijesti
poremeaji ritma srca
periferna cijanoza
hladna i oznojena koa
tahikardija
tahipneja kompenzatorni mehanizmi
znojenje

Dijagnostiki postupak:
broj eritrocita, hemoglobin, hematokrit, bijela krvna slika, koagulogram
koncentracija elektrolita u serumu (Na, K, Cl, Ca, Mg, P)
koncentracija ureje ili kreatinina, te osmolalnost plazme i urina
koncentracija glukoze i laktata u krvi
acidobazni status i parcijalni tlakovi plinova u arterijskoj krvi

Lijeenje:
lijeenje osnovne bolesti koja je dovela do oka
lijeenje poremeene perfuzije organa

normalizacija cirkulirajueg volumena: infuzije kristaloidnih (0,9 % NaCl) i koloidnih otopina

(dekstrani, albumini ), te derivata krvi
normalizacija oksigenacije: davanje kisika 6-8 L/min nosnim kateterom ili maskom
uspostavljanje ravnotee elektrolita i suzbijanje metabolike acidoze: NaHCO 2

www.perpetuum-lab.com.hr 1
 suzbijanje poremeaja sranog ritma: prokainamid, lidokain, blokatori receptora, verapamil,
amjodaron
uspostavljanje diureze vee od 30-40 ml/h: diuretici Henleove petlje furosemid (do 600
mg/dan), dopamin 1-3 g/kg/min (poveava protok kroz bubreg), dijaliza
ublaavanje boli i smirenje pacijenta: analgetici (morfij 2-5 mg) koji rui tlak i izaziva
bradikardiju (suzbiti atropinom)
primjena vazoaktivnih lijekova u oku: nitroglicerol
primjena kortikosteroida (kod akutne insuficijencije NB-e)

www.perpetuum-lab.com.hr 2
Potrebno je da bolesnik bude pod stalnim nadzorom:
arterijski tlak (uvoenjem katetera u a. radijalis)
centralni venski tlak nor. 1215 cmH2O (ovisi o venskom tonusu, cirkulirajuem volumenu,
plunom krvotoku, stanju desnog srca) dobar pokazatelj samo kod normalnog srca
pluni kapilarni tlak nor. do 18 mmHg (ovisi o venskom tlaku u pluima, tlaku u lijevoj atriju i
ventrikulu)
minutni volumen srca, sistemska vaskularna rezistencija
diureza (pomou trajnog urinarnog katetera)
akcija srca (EKG)
frekvencija i dubina disanja
stanje svijesti, boja i temperatura koe
tjelesna temperatura
parcijalni tlakovi, pH, laktati u arterijskoj krvi, te pCO2 iz mijeane venske krvi
elektrolitski status, ureja, glukoza, bilirubin, srani i miini enzimi

plua (ARDS)
bubrezi (oligurija)
jetra (izraziti porast bilirubina, bez porasta transaminaza)
probavni sustav (erozije, ulceracije)
CNS (poremeaji svijesti)
srce
krvoilni sustav ( viskoznost krvi sklonost nastanku tromboza i DIK-a)

VAZOAKTIVNI LIJEKOVI
DOPAMIN (prekursor noradrenalina) agonist adrenergikih i dopaminergikih receptora (slabo
djeluje na 2 receptore)
dopa.1 receptori vazodilatacija
dopa.2 receptori inhibicija otputanja noradrenalina
- pri malim dozama vazodilatacija (dopa.1), pri velikim dozama poveana kontraktilnost miokarda i
frekvencije srca (1), pri jako velikim dozama vazokonstrikcija ( 1 i 2)
- nuspojeve: hipotenzija, tahikardija, ekstrasistole, stenokardija, munina
DOBUTAMIN agonist adrenergikih receptora (najsnanije na 1 receptore, slabije na 2
receptore, najslabije na 1 receptore)
DOPEKSAMIN agonist adrenergikih i dopaminergikih receptora (najsnanije na 2 receptore,
slabije na dopaminergike receptore, najslabije na 1 receptore, ne djeluje na receptore)
- nuspojave: munina, povraanje, tahikardija, tremor, VES, stenokardije
ADRENALIN
NORADERENALIN agonist adrenergikih receptora (najsnanije na receptore, slabije na 1
receptore)

www.perpetuum-lab.com.hr 3
 HIPOVOLEMIKI OK pri naglom gubitku vie od 30 % cirkulirajueg volumena
ANAFILAKTIKI OK
- klinika slika: hipotenzija, bronhospazam, otok dinih puteva, pluni edem, urtikarija
- najei uzroci: bjelanevine, hormoni, vitamini, pelud, sastojci hrane, dijagnostika sredstva.
lijekovi, ubodi insekata
- medijatori anafilaksije: histamin, tromboksan, leukotrieni, prostaglandini
- lijeenje:
adrenalin 0,51 mg i.v. svakih 515 min (smanjuje otputanje medijatora anafilaksije)
infuzije tekuine
aminofilin 6 mg/kg tjelesne teine i.v.
antihistaminici: H1antihisatminici (difenhidramin 50100 mg i.v.), H2antihistaminici
(ranitidin 100 mg i.v.)
kortikosteroidi (prednisolon 100 mg i.v.)
SEPTIKI OK (ok zbog preraspodjele krvotoka) metaboliki, endokrini, neurogeni,
anafilaktini
sepsa = teka infekcija
temperatura 39C ili 35C
broj granulocita 12x10E9 ili 3x10E9
jedna pozitivna hemokultura
suspektan izvor sistemske infekcije
inkapsuliran gnojni proces
neobjanjiva arterijska hipotenzija
nejasna metabolika acidoza
septiki sindrom = sistemni odgovor organizma na sepsu
kliniki dokaz infekcije
rektalna temperatura 38,5C ili 36,5C
tahikardija 90/min
tahipneja
nedovoljna tkivna perfuzija (poremeaji svijesti, hipoksemija 75 mmHg ili 10 kPa PaO2,
povieni laktati 2,5 mmol / L, oligurija 30 ml/sat)
septiki ok = septiki sindrom praen padom sistolikog tlaka za 40 mmHg ili je sistoliki tlak
nii od 90 mmHg, a koji se ne poboljava na adekvatnu nadoknadu volumena topla i suha
koa / najei uzronici gram (-) bakterije lijeenje:
antibiotici
nadoknada volumena
vazoaktivni lijekovi
kisik
ispraviti elektrolitske i acidobazne poremeaje krvi
kortikosteroidi
imunoterapija
KARDIOGENI OK
- najei uzrok je akutni infarkt miokarda u najranijim fazama infarkta (unutar 46 sati)
potrebno je smanjiti zonu infarkta (fibrinolitik uz dodatak ASK ili blokatora)
- lijeenje:
mirovanje
analgetici (morfin 25 mg i.v.) u sluaju predoziranja i pojave bradikardije, daje se atropin
i nalokson
dobra oksigenacija
nadoknada volumena
trajna kontrola rada srca (EKG) i pravodobno suzbijanje poremeaja ritma

www.perpetuum-lab.com.hr 4
 praenje i ispravak elektrolitskih i acidobaznih poremeaja
vazoaktivni lijekovi (dobutamin 5-10 g/kg/min)

SINDROM POREMEAJA RADA ORGANA MULTIPLE

ORGAN DISFUNCTION SYNDROME ( MODS )
= progresivna, ali potencijalno reverzibilna disfunkcija organa
a. primarni neposredno nakon akutnog inzulta (npr. nakon kontuzije plua)
b. sekundarni u tijeku neke bolesti (npr. ARDS, DIK, akutno zatajenje bubrega)
- klinika slika: simptomi i znakovi osnovne bolesti, s razvojem:
akutna respiratorna insuficijencija (tahipneja, dispneja, periferna cijanoza) potreba za
mehanikom ventilacijom
akutno zatajivanje jetre (hiperbilirubinemija, hipoalbuminemija, nor. tranasaminaze, nor.
alkalna fosfataza)
oligurija
akutno zatajenje bubrega (progresivni porast kreatinina) potreba za dijalizom
enecefalopatija
koagulopatija (DIK)
krvarenje iz probavnog sustava
- lijeenje:
to hitniji kirurki zahvat (ako je potrebno)
suzbijanje infekcija (antibiotici koji se ne resorbiraju iz crijeva streptomicin, neomicin,
gentamicin)
suzbijanje hipovolemije i oka
adekvatna parenteralna i kasnije peroralna prehrana

www.perpetuum-lab.com.hr 5