You are on page 1of 29

20022004 .

,
( ) , -
,
, . -
, -
, ,
-
.
-
,
.
- IXXIV .
44 (. 1),
:

1. : , -
, , 6 , 4 -
, 1 ;
2. : 4 , 1 , 1 ,
- ( ?), 10 ,
, 5 , 1 ;
3. : , , ,
,
.


, , (. 2.1). : 4,6 2,7 0,13 .
, . -
. - -
, .
, -
, -

Be-JA - 2/2012
Bulgarian e-Journal of Archaeology - http://be-ja.org
ISSN: 1314-5088

. 1.
Fig. 1. General photo of the newly found objects
.
, -
VII , .
, -
. ( 1991, 2835).
- -
(- 1983, 113).
,
(- 1983, . I/6).
, . 1922
. , .
X-XI ( 1922,
. 43).
. ,
X-XI . -
-
IX-X . (- 1983, 116,
. II/13; III/14; V/1; VI/1). -
, - , -
,
(- 1983, 124). -
, -
, , - , .

94

, -
X-XI .
() , (. 2.2). -
: 1,35 ; 0,12 . , . -
, .
, .
. .
. , -
.
, -
X-XI .
- (. 2.3). :
2,07 1,62 0,43 . -
.
, .
. ,
. -
.
-
( 1983, 40, 41, . 6, 7).
, .
. -
IXXI .

-
, , .

.
- -
. ,

.
, ,
. ,
, IVVI, XIXII XIIIXIV
.
(. 2.4) , . :
1,77 ; 0,12 .
.
, 3/4 ( )
, - . ,
,
- (, ?). ,
, -
.
, .
, , -

95

. 2.
Fig. 2. Jewellery

96

.
, -
. ,
,
- .
- - -, -
IIII (
1998, 245). , , ,
I (527565 .), .
VI-VII ,
, ( )
IC XC NIKA, -
VIII ( 1991, 4244).
.
IIIIV , - -
, , , , , . ( 1998,
246). VI
-
( 1997, 14). -
,

- IVVI . ,
, XI . . -
(Doncheva-Petkova 1998, fig. 4/f). ,
. .
-
()
!? () -
-
. ,
-
, ,
. ,
,
, - (?) ,
.
. ,
, - , ,
XI-XII -
(Aleksova 1966, 82-83).
, -
-: 3/4 .
XXII (Stiegemann 2001, 331, IV.69).
, (. 2.5). : 1,6 ;
0,09 . , . -
. 7
, , ,

97

, .
,
-
.
, (. 2.6). : 1,6 ;
0,08 . , ,
, , .
.
.
,
.

XI-XII (Borisov 1989, 278, 280, fig. 32/ad),
. 12-13 ,
, .
, , (5-6 -
). . -
, (, 1972, 135, . 402), .
( 1977, ).
(Babi 1975, 131, fig. 9) ,
- IX-X ,
. -
,
. -
. -
,
( 2000, . XX/6, 9; 2000, .
XXIIIXXV). -
XI-XII , X-
XII . ( 2000, 131; 2000, 124).
(Davidson 1952, 229, Pl. 1041897, 1898).

-
XI .
-, (. 2.7). : 1,93 ;
0,1 . , .
. . -
.
-
(Doncheva-Petkova 1998, . 4/a) . , -
. , ( 1983, 95).
. ( 1976, .
82/6, 9, 10; 83/ 1, 4, 7, 8), -2, , , -1,
, , , , (. ) . (
1976, 378, . 19), IXXI .
.
, (. 2.8). :

98

2,14 ; 0,09 ; 1,05


. ,
, - . -
, -
.

,
, VIIX ( 1989, 164, . 4: 33, 39). -
- IX-X .
, (. 2.9). : 2,21
; 0,11 . , .
, . -
. -
. , . -
.
. ,
. (, ,
?). , ,
, -
/.
, , , , -
, . .

( 1979, 179), (
1975, 202). ,
.
, (Proti 1930, 137159;
1939, 207-208; 1983, 3867),
. , -
, XI-XII . XII
, , ( 1983,
95).
-
XIXIII . -
( 1976, . 193/1, 2; -
1992, . I/4, 5, 6, 301), ( 1992, . 122/17)
, .
XXI .,
-
( 1992, 133).
(. 2.10). :
0,27 .
. , (), -
, ,
. , ,
- . -
-

99

. 3.
Fig. 3. Belt-fittings

100

,
,
.
, -
-
XIIXIV .


, 26
- .
, -
, .
(. 4.8, . 5.5?). VIII IX
X
,
( 1992, 244).

( ) .
: 2,6 2 0,23 (. 3.1).

, . ( 1991, 7).
. . -
. ,
. ,

.
: 2,14 1,83 0,3
(. 3.2). -
. - .
, .
.
, ,
.
.
, ,
IXX ( 1991, 7, . 2; 1995, 112-113,
. 3/24, 25), XI ,
(, 2001, .
70/22), , (Hensel 1980, 152, rys. 129, 626), ,
( 1963, 34, . 14), . (, -
1998, 107, . CXIII/431, 432), (Diaconu, Vilceanu 1972, 157, fig.
6212) .
(. 3.3). : 2,1 1,48 0,26 .
. .
. -
, .

101

IX-X .
(?), (. 3.4). : 2,7 1,68 0,94 .
, -
. ,
.
,
.
, ()
.
- X-XI .
(. 3.5). : 4,55 2,17 0,2 . -
, .
, . , .
- ,
, , .
,
, . ,
. , -
.
-
XXI (, 2001, 146, . 78/18).
, -
.
.
, -
(. 3.6). : 3,97 2,46 0,67 . ,
. ,
,
, .
,
.
. .
, ,
, .
.
. -
, ,
-, . -

, .
. -
, .
-
VIII IX (, 1958, 100,
109, . XXIII: 8). , , -
-. ,
( 1985, . I7),

102

( 1972, 116, . 951), ( 1985, 116,


. III), ( 1992, 267, .
35, 6). , ,
. . , . , (,
1958, 100, . 271; 272), XI .
, , -
. .
-
. , -
.
() 7 ( , ), 8 ()
10 , -
(, 1958, 100, . 273).

. , , -
, ,
XIV-XV .


. , -
XIIXIV , ,
, - -
( ). -
() 1785-1786 .,
.
, -
( 1974, 73).
-
XIV XV ( 1987, 26).
- ,
XIII XIV .
,
(. 4.1). : 2,5 1,45 0,08 . ,
. . -
.
. -
,
. -
.
VI-VII
.
-, (. 4.2). : 1,94 0,74 0,75 .
, -
.
, , ,
.
:

103

. 4.
Fig. 4. Belt-fittings

104

, -
, .
,
,
. ( 1976, . 143/8).
, -
, . . ( 1976, 378, . 19)
-2, .
IXXI
-
.
. : 2,2 1,49
0,14 . (. 4.3). .
, .
. -
. , -
. , , ,
-, .
10 (,
2000, 65, 164, 219, . XXVIII/483494). ,
() , -
- .
,
(). , -
2 . ( 2005, . I:6, . 4321/31) 2 -
. , (. 2445).
. .
, -
( 1993, . 2) . X
(, 2000, 117).
(. 4.4). :
2,36 1,63 0,13 . . .
. -
, ,
. ,
, .
. (
1984, 129135) . ( 2005, . 3: 1, 2). ,
,
, . ,
,
. ( 2004, 240, . 75) .
. 4 (,
2000, . XXIV/427429, 61; . XXV/430, 215, 216), 3 (. 2217,
2202, 2203), (. 21831). ,
. -
. . ,

105

.

, . .
IXX
(, 2000, 62, 116).

-
, ( -
), (, 2000, 63),
( 1993, 150).
(. 4.5)
. , .
: 1,85 1,82 0,07 . .
,
.
,
. . -
-
, . .
,
8 (, 2000, . XLV/788795, 236), ( 1993,
150, . 66-7), , 7 . (
2005, . I: 3), . -
, , -
- .
, .
,
X . -

,
X ( 1993, 150).
(. 4.6). -
: 1,63 2,1 0,14 . .
. - ,
. -
() .
.
.
1 (. 5102) (-
1991, 17), 2 (, 2000, . XX/377, 358, 54, 156, 211),
. , ( 1993, . 2/13, 14) . ,
(, 1994, 20-21, . III/15) IXX .
6 (. A 1796; 2231; 2236; 2215; 2484; 2443
. , ), (. 4321/22;
4321/26), (. 21461) .
(tefan, Barnea, Coma 1967, 297, fig. 17311) (Diaconu
1969, 501, Abb. 12) XI .

106

X-XI .
(. 4.7). : 2,2 1,5 0,12
. , .
. ,
. -
, .
. ,
S- , -, .
, -
.
. , -
(, 2000, 77, 176, 229, . XXXVIII/673), . ,
1 ( 2005, . I: 1) 1 . , ,
X (, 1994, 21, . III20).
(. 4.8). -
: 1,6 1,35 0,09 . . . -
. , .
. -
,
,
.
2 (. 20849;
21097), 1 9 (, 2000, . VIII/145153,
41, 141-142, 199). IXX
.
(. 4.9). -
: 1,84; 0,11 . ,
.
. .
. ,
.
XXI -
, , , ,
X XI
.
(. 4.10) ,
, . -
. . :
2,5 2,5 0,17 . ,
. . -
.
. -
.
XXI , -
, .
, (. 5.1)
. : 2,62 1,35 0,13 . , . -

107

. 5.
Fig. 5. Belt-fittings

108

, e .
, . -

.
IXX
.
(. 5.2), . -
: 3 1,1 0,17 . .
. , -
, -
. .
.
.
, -
, ,
, ( 1984, 130, 131, . 1/, , , ; 2/, , , ).

, . -
, - -
.

, .
IXX .
(. 5.3) ,
. : 2,4 1,04 0,14 . ,
. .
, .
, .
, -
.
(). ,
, ,
. ,
,
. ,
-
, .
, ,

- .
.
XXI . ,
-
(, 2001, 135, . 70-13, . 67).
(. 5.4) (?) . : 3,1 1,65
0,14 . . .
.

109

.
.
.
-,
.
, -
. ,
. .
.
. -
, . ,
. -
,
, ,
(?).

VIIIIX - . -

VII VIII ( 1992, 239).
, -
. ,
- ,
.
,
- IX .
(. 5.5) . : 2,64 1,6 0,16
. , ( ?). -
. .
() .
, , ,
, -
. ,
.
, ,
, , ,
.
. , ,
,
- .
, , ,
,
. , -
- (
?). ,
.
.
, .

110

, -
.

, ( 1984, 129).
12 , 6
-
.
, , , ( 1984, 129135).
()
, ( 2005, 114, . 3: 1).
- ,

.
, ,
,
. ( 1984, . 2: ).
, ,
, ( 1984, . 2: , , , ). -
. .
-
, ,
.
. ,
-
. ,
, -
, - .
-
, ,
.

- IX . -
-
IX-X . ( 1984, 131). , -
. ,
- -
, .
-
, -
X XI . -
,
-. , ,
. --
-
- ( 1984, 135)
.
(. 5.6). : 1,63 1,5 0,56 . -

111

. -
,
. ,
, -
.
2 -
( 1976, 128, 132, . 81/4).
, .
, ,
. VIII
IX/X ( 1976, 128).
, (. 6.1). : 1,74 0,96
0,53 . , ,
. ,
. .
-
.
(). ,
. - , ,
, -
.
, -
(. 6.2) 1,52 1,02 0,33 .
. ,
,
. , ,
. - -
. , -
.
,
. - ,
.
(, 1998, 114, . CVII/375),
(, 1994, 23, . V48), ( 1989, 137, 145,
. V/7), , ( 1984, 37, .
4), (tefan, Barnea, Coma 1967, 284, fig. 1702) . -
X XI .
-
, -
(. 6.3, 4).
(. 6.3). : 2,24 1,34 0,1 . .
. . -
, ,
, . -
,
. , -
.

112

, -
(, 2001, 146, . 78/16), -

. ,
, .
X-XI .
.
(. 6.4). : 1,6 1,35 0,15 .
, -
, . -
, ,

-
.

, , -
.
, .
(. 6.5).
: 1,3 , 0,94 .
-
XXIV ( 1992, . 122/17),
XIV-XV ( 1993), -
, -
, ,
.
(. 6.6). : 2,23 1,44
0,18 . ,
, .
, .
.
,
. ( 1976, . 98/3 , ; 142/16),
, . -
.

1968 . . .
.
( ?)
(. 6.7). : 1,48 0,17 . . -

. , -
, . ,
.
, ,

XI (- 1998, 132).

113

. 6.
Fig. 6. Other finds

114

, -
(- 1998, . 5/d).
, -
, ,
(- 1998, . 5/f).
(- 1998, . 5/g) ,
. - (.
1,52 ), , .
elarevo (-
. 20 ), (Bunardi 1985, Tomba
168, kat. 458), . -
,
, , .
VIII IX .
J () 12 -
() 6 ,
(j-j, 1982, 41, 42), -
. X , XXI . -
. , -
XIV , .
, ,
( 1993, 47). . ,
(- 1958, 3959)
XIV . - -
( 1993, 145, . 52),
.
-
( 1982, 88, 89, . 35), ,
.

, , . -
, ( 1993, 145).
,
(. VIII (?)XIV ) -
.
, -
, Jao - X-XI .
- ,
IX .


, (. 6.8). : 2,14 1,47 0,28 .
--
.
-
( 1966, 230, 231, 277, . 266, 271/5, 274/1), ( 1963,

115

34, . 13). (, 2001, . 70/23), (


1998, . XXXVI/1, 2), ( 1986, 49, . I1), ( 1992, 143,
. 130/2), ( 1963, 77, . 4/) ., (tefan,
Barnea, Coma 1967, 295, fig. 17321), (Diaconu, Vilceanu 1972, 155, fig.
62/14, 15), ( 1952, 278, . 141/1921) (Davidson 1952, 268,
Pl. 1142212).
-
, . .
, ,
( 1952, 278). ,
, -
. ,
, X-XI .

, - ,
.
(. 6.9). : 1,93 1,67 0,12 . -
2 . 0,14 .
,
. ,
, .

, ( 1989, . V/24, 29, 30).
-
(XIIXIV ) .
, (. 6.10). : 1,57 0,62 0,57 .
-
.
.
,
- .
, ,
,
.
.
- (.
6.11). : 1,66 0,7 . -
.
- ,
VII VIII , -
. ,
() , - IVVI ,
, .
(. 6.12). :
1,17; 1,1 . . -
.
-

116

,
. , -
, . .
VIII . . . ( 1994, 4558).

* * *
, 31 (. 2.1, 2, 6, 7; 3.15; 4.210; 5.16;
6.1, 2, 49), , -
IXXI , - 4 (. 2.9, 10; 3.6, 6.5),
XIIXIV .
3 (. 2.4, 5, 8)
3 (. 2.3; 4.1; 6.11), . 6.11 , . 6.10 12 -
, .
, ,
IX X .

, , . - -
, 10 1 (. 3.2), 5 (. 4.4, 710)
4 (. 5.25), 43 (. 4.3, 5, 6) 1
(. 5.1). (. 3.1).
3 2 (. 4.2; 5.6) 1 (. 3.6).
1 (. 3.5) 1 (?) (.
4.1). 1 , 2 , 1 , 1
(. 2.13; 6.5, 6), 1 ? (. 6.10 ) 1 (. 6.8)
. ,
(. 6.14, 7). -
3, (. 5.6; 6.7, 12).
(. 5.3), (. 2.8) (. 2.3)
().
, -
IIIIV, VVII, IXXI XIIXIV ,
. -
-
, , , .
-
, -
,
, - .
, - -
- (IXX ).
()
-
X-XI XIIXIV ,
-
. XIIXIV

117

. -
, ,
.


, . 1991. . : -
, 2. : , 28-35
, ., , . 1972. . 1968 . ,
3. : , 105-137
, . 1986.
. , 12, 49-54
, . 1987. (
). , 4, 25-37
, ., , . 1994. . :
&
, . 1977. . . -

, . 1989. VIIX . . : -
, 1. : , 159-176
, . 1993. ( XIV
, ). . :
-, . 1983. - . , XIX,
113-124
, . 1993. .
, 5. : , 68-101
, . 1994.
VIII . . . , 1, 45-58
, . 1965.
VIXI . :
, . 1976. VIXI . -
. :
, . 1981. . -
. , III. , 55-183
, ., , . 2001. - . :
. , Pensoft
, . 1983.
. : . , 2. : -
, 38-67
, . 1975. . -
XXIII . :

118

, . 1979. . :

, . 1992. . , VIII, 299-308
, . 1991. . ,
55, 42-44
, . 1997. IVXII : .

, . 1998. -
. : . , 245-250
, ., , . 1998. . XXI . . , . :
Pensoft
, . 1992. . -
, I. : , 265-270
, . 2005. . , . . . . .
. . : . .
, 230-242
, . 1966. XIXIII .
, . 2000. . j
, . 2000. . -
j: , . XXIIIXXV
, . 1963. . , V, 3, 75-
83
j-j, ., , . 1982. je -
IXXV ().
, . 1989. . : , . (.). , .
1. : , 111147
, . 1963. -
. , V, 3, 22-36
-, . 1958.
XIV . , 3, 39-59
, . 1922. . , 59-89
, . 1974. . :
, . 1985. . , 21 (36), 114-120
, . 1988. -
. , VII, 156169
, . , . 2000. -
. , 30-31 (45-46), 19941995, 24-239
, . 1985. . :
( , 800- -
, , 1985). : ,
66-83
, . 1939. . : III -
. , 2. , 207-208

119

, . 1984. ( ).
. . : , 129-135
, . 1992. VIIIIX . , VIII, 243-248
, . 1991. -
( 22). : , 5-70
, . 1992. . , VIII, 233-242
, . 1993. -
. , 5, 138-164
, . 1993.
. , 6, 152-163
, . 1995.
. , 7, 110-135
, . 2005.
. : . . . . -
. . : . . , 113-123
, . 1984. . , X, 33-43
, ., , . 1958. . :
, . 1982. . :
, . 1998. . : A
, . 2004. -
. , 10, 229-243
, . 1972. (IXXIV .). -

:
, . 1992. , . 3. :
, . . 1952. . , 63. --
:
Aleksova, B. 1966. Demir kapija. Skopje-Beograd
Babi, B. 1975. The report on the old Slavic findspots in Macedonia. Balcanoslavica, 4, 127-
138
Borisov, B. 1989. Articles of Adornment Rings. Djadovo. Medieval Settlement and Necropo-
lis (1112th Century), vol. 1, Tokyo: Tokai University Press
Bunardi, R. 1985. elarevo. Risultati delle ricerche nelle necropoli dell alto medioevo. Rome
Davidson, G. R. 1952. Corinth. Results of Excavations conducted by The American School
of Classical Studies at Athens, vol. XII, The minor objects. Princeton, New Jersey: J. J. Au-
gustin, Glckstadt
Diaconu, P. 1969. Einige Zierrate und Zaumzeugstcke von Pcuiul Lui Soare. Dacia, XIII,
501506
Diaconu, P., Vilceanu, D. 1972. Pacuiul lui Soare, I, Bucureti: Citatea Bizantin
Doncheva-Petkova, L. 1998. Adornments from a 11th Century Pechenegs Necropolis by
Odartsi Village, Dobrich District (North-Eastern Bulgaria). Archaeologia Bulgarica, II, 3,
126-138

120

Hensel, W. 1980. Styrmen nad Jantra (Bulgaria). Badania archeologiczne w latach 19611964;
19671968. (Praca zbiorowa pod red. Witolda Hensla). Wroclaw, Warszawa, Krakow,
Gdansk: Widawnictwo PAN
Proti, A. 1930. Les Origines Sassanides et Byzantines de lArt Bulgare. In: Etudes sur
lhistoire et sur lart de Byzance: Mlanges Charles Diehl, vol. 2, Art. Paris: E. Leroux, 137-
159
tefan, Ch., Barnea, I., Coma, M. 1967. Dinogetia, I, Bucureti: Akad. RSR
Stiegemann, C. 2001. Byzanz. Das Licht aus dem Osten. Kult und Alltag im Byzantinischen
Reich vom 4. bis 15. Jahrhundert. 06.12.200128.04.2002, Paderborn

Metal decorations from Veliki Preslav

Petar Dimitrov
Summary

A field survey aided by a metal-detector and conducted within the Inner and Outer
city walls (mainly along the low river terrace Selishte) of Veliki Preslav in the period 2002
2004 has revealed a fair number of metal objects (44 in total). They consist of mostly belt-
fittings but also jewellery and some single finds. Due to the lack of clear archaeological
context, the attempt of their identification offered in the present paper, rests solely on their
stylistic, morphological and technological characteristics and their similarity to securely
dated artefacts. Hence, the newly found examples of medieval metalworking cannot im-
prove the precision of the absolute dates and the chronology of these types of artefacts but
can contribute to the archaeological map of the site, as well as can serve for diversification
of already known types and variants. The examples presented here generally date to 9th
14th c. AD.

121

You might also like