74 THE CLASSICAL WEEKLY

hence may express the writers' belief that the lands however remote they may appear when viewed through
rebelled against their rightful masters; even so, the the magnifying lens of the individualhuman midget's sub-
precedent for a loose use of rebellatrix may be set or jective mental vision. . . . The conclusion seems to be
followed by such passages. that human history does turn out, on occasions, to have
Mediaeval Evidence: The liberal tendency which we repeated itself up to date in a significant sense. ..."2
have traced through the fifth century seems recognized Among the more striking modern repetitions of history
by a glossographer of the seventh: 7roXe,wos hoc bellum "up to date in a significant sense" must certainly be in-
hoc proelitumhoc rebellum (rebellium20? Goetz).21 cluded the Allied handling of Germanyafter World War
Against such a background the broad meaning of II and the Roman political experiment in Macedonia
rebellis in the later Middle Ages need not be considered after the defeat of Perseus in the Third Macedonian
as merely symptomatic of the general breakdown of War. The forcible removal of Perseus and of Hitler
linguistic distinctions, but as a final step in the liberal from "absolute" positions in their respective states re-
evolution of the re-bell- compounds: sulted in a series of amazingly parallel developments.
These I shall illustrate under six headings, relying
Rebellis, Hostis. Litterae Johannis Franc. Regis ann. 1352
apud D. Secousse tom. 4. Ordinat. Reg. pag. 116: . . .antecessores largely upon quotations from ancient sources, from the
nostri Francorum Reges . . . in quoscumque Rebelles suos manus works of modern scholars, and from the daily press.
voluerunt mittere, victoriam reportarunt. Gaspar Barthius in I. LosSES IN MANPOWER AND RESOURCES. Both coun-
Glossario ex Baldrici [saec. XII] Hist. Palaest.: Rebellis, pugnax,
tries suffered heavy losses in the war: ". . . it is clear
belliger.22
that the losses in the war were enough to affect seriously
But the other entries of the Corpus glossariorum and the manpower of a country as small as Macedonia."3
of Du Cange emphasize the 'again' meaning of the According to the New York Times Magazine of Aug-
re-bell- compounds.23 ust 7, 1949, p. 9, "Women's numerical superiority
Conservative and liberal tendencies seem in balance make[s] them a major factor in today's Germany."
to the end. Over against the original and predominant Macedonia's ". . . defeat was followed by the loss of
'again' meaning, the 'back' meaning has gained ground a large part of the movabie wealth...."4 "Amphipolis
through the centuries. Re-bell- has come to be often witnessed ... a grand show of all the works of art and
synonymous with re-pugn- and re-sist-. other valuables of which the cities of Macedon had been
stript. Of the destination of these outward and visible
PAUL R. MURPHY
signs of a growing civilization there was no doubt: the
OHIO UNIVERSITY
ships to bear them away to Rome lay ready in the
Strymon."5 Germany too has witnessed the removal of
much of her tangible resources. The platforms of all
West German political parties involved in the August,
MACEDON AND GERMANY 1949 election contain a plank devoted to unequivocal
In considering the question "Does history repeat opposition to the further dismantling of Germanindustry.
Efforts were made to establish a National Anti-Dis-
itself ?", Toynbee observes that ". . . historical events that
mantling Committeeto cope with the problem. Ironically,
repeat themselves may be strictly contemporary or they
Great Britain was scheduled to begin the dismantling of
may overlap in time or they may be entirely non-con-
a synthetic gasoline plant in Gelenkirchen on the day
temporaneous with one another."' On a "... true time
after the national election was held.
scale," Toynbee continues, "these events of 'ancient his-
tory' are virtually contemporary with our own lifetime, It may be noted also that the practice of "liberating"
personal effects, so popular during World War II and
20 I have not discussed rebellium, a collateral form of rebellio. after (cf. the Nezw York Herald Tribune, September
In its apparently single appearance in Classical Latin literature 27, 1949, p. 10), was not unknown in ancient times.
(Liv. xlii. 21. 3) it is an editorial conjecture for the rebellinum Plutarch 28. 6, Loeb translation):
(Aentilius Pauhis
of the single MS, and is not even generally preferred to the
alternative conjecture rebellandum. "It was only the books of the king that he [Paulus]
21 Corpus Glossariorum Latisnorunt, ed. by G. Loewe and G. allowed his sons, who were devoted to learning, to choose
Goetz (Leipzig, 1888-1923), II, 411, ?57 (from the Codex Har- out for themselves...
leianius, saec. VII; cf. ibid., p. xx).
22 Charles du Fresne, Sieur Du Cange, Glossarium Mediae 2 Ibid., p. 37.
et Infimae Latisnitatis (1678); new edit., ed. Leopold Favre 3 J. A. 0. Larsen, "Roman Greece," in Tenney Frank, ed.,
(Paris, 1937-1938), s.v. An Economic Survey of Ancient Rome (Baltimore: The Johns
23 Such is also the case in the Medieval Latin Word-List from Hopkins Press, 1938), IV, 294. Translations from Livy xlv
British and Irish Sources, ed. by J. H. Baxter and C. Johnson follow the version in Larsen's text.
(Oxford, 1934). 4 Ibid.
1 A. J. Toynbee, Civilization on Trial (New York: Oxford Uni- 5 W. E. Heitland, The Roman Republic (Cambridge: At the
versity Press, 1948), p. 36. University Press, 1909), II, 121.
 THE CLASSICAL WEEKLY 75

II. LIBERATION OF INHABITANTS.Livy (xlv. 18): seaports, etc., and thus make it self-sufficient. In addi-
"First, it was determined that the Macedonians ... tion, commerciumtamong the several republics was for-
should be free, in order to demonstrate to all the world bidden. Faced with declining revenue after the closing
that the arms of the Roman people did not bring slavery of the gold and silver mines, and crippled by restrictions
to the free but freedom to slaves...." Again, from the on trade, Macedon soon found her economic situation
proclamation of Paulus (Livy xlv. 29) : ". . . he ordered unbearable.
that the Macedonians should live free, possessing the Since the zones of the Western powers are operating
same cities and lands as before, governed by their own more or less cooperatively, the actual dividing line must
laws, and creating annual magistrates...." be drawn only between West and East Germany. Cur-
According to the occupation statute for Western Ger- rency difficulties have virtually eliminated commerciuns
many, adopted in April, 1949, ". . . the German people between East and West Germany on any large scale.
shall enjoy self-government to the maximum possible Before the war, West Germany accounted for 86 per
consistent with [the] occupation." The New York Times, cent of Germany's total production of steel, 80 per cent
citing this provision, points out also that "The new Ger- of its coal, 61 per cent of its industrial products, but
man nation is to have 'full legislative, executive and cnly 45 per cent of its farm products. The loss of the
judicial powers'-subject to certain limitations." (New farm market for industrial products and the necessity
York Times, August 14, 1949, Section 4, p. 1.) of importing foodstuffs have contributed to West Ger-
many's economic difficulties. Unemploymentis generally
III. DIvIsION INTOZONES. Livy (xlv. 29) : [Paulus
considered an accurate indication of the financial state of
ordered] that Macedon should be divided into four dis-
a nation; "Although the leaders of the big political
tricts.... He then appointed the capitals of the dis-
parties have hanmmered away at national ... questions
tricts.... In these he ordered that the councils of the
since the campaign began, here in Schierstein unemploy-
several districts should be assembled, the public money
ment is more important than an international authority
deposited, and the magistrates elected."
for the Ruhr...."9
Germany in 1949 consists of four "zones of occupa-
tion." In actual practice, there are only two "zones": V. REMOVAL OF GOVERNMENTAL OFFICIALS. "The
West Germany, comprising the American, British, and friends and courtiers of Perseus, the generals of the
French zones; and East Germany,the Russian zone. armies, the commanders of the fleets and garrisons, all
who held any employment from him, were to accompany
IV. ECONOMICRESTRICTIONS. In Macedonia, the consul into Italy, together with their children....`10
the economic development of the future was impeded by "It was a cruel mockery when the people of the four
hampering restrictions imposed in the settlement of districts were called upon to elect an administrative
167."6 Livy (xlv. 29): "[Paulus] then gave notice that council for each one of them. Notice was given that all
it was determinedthat there should not be intermarriage those named in a published black-list were to leave the
nor liberty to purchase lands or houses out of the limits country and report themselves to Italy upon pain of
of their respective districts; that the mines of gold and death; a measure which at one stroke removed everyone
silver must not be worked, but that those of iron and conversant with affairs of government, and left the
copper might.... He likewise forbade the use of im- people without their natural leaders.""l
ported salt. . He prohibited them from cutting ship
The removal of the top Nazis by execution and im-
timber themselves or suffering others to cut it." A
prisonment, the elaborate program of denazification un-
modern scholar remarks, "The instructions of the Senate
dertaken by the Allies, the difficulties encountered in
to the commissioners imply that the mines and royal
securing competent officials for governmental posts who
estates had become the property of the Roman state."7
were free of any taint of Nazism, all are too familiar to
According to the April occupation statute mentioned warrant recounting in detail here. It is interesting that
above, the Western occupying powers reserved to them- the Roman program of "demacedonification"went beyond
selves power in such fields as reparations, civil aviation, the boundaries of Macedon: "The arrangements in
and foreign trade. Greece included . .. the punishment of those who sided
"Macedoniaproper was divided into four independent with Perseus and of others who, rightly or wrongly,
republics according to the national geographical lines so were suspected of pro-Macedonian tendencies."12
clearly marked out by the high mountain ranges and
rivers of the country."8 No special effort was made to
9
provide each section with adequate industries, farms, YorkDrew Middleton, "As Schierstein Goes to the Polls," New
Times Magazine, August 14, 1949, p. 40.
10 V. Duruy, The History of Rome, trans. M. M. Ripley and
6Larseni, loc. cit. (note 3, above). W. J. Clarke, ed. J. P. Mahaffy (E3oston: Jewett Publishing Com.
7 Larsen, op. cit. (note 3, above), p. 299. pany, 1883), II, 178.
8 Tenney Frank, Roman Imperialism (New York: Macmillan, 11 Heitland, loc. cit. (note 5, above).
1914), p. 208. 12 Larsen, op. cit. (note 3, above), p. 300.
76 THE CLASSICAL WEEKLY

VI. RESURGENCE OF NATIONALISM. But perhaps the Macedonia's four republics managed to survive for
most significant parallel between the two conquered an uneasy eighteen years. Polybius (xxxi. 12, xxxv. 4)
states is the problem of nationalism. Rome took elabo- speaks of civil strife, even (xxxi. 17) of the murder of
rate precautions to prevent such a developmentin Mace- the senators of one republic. Finally, in 149, the long-
donia. Livy (xlv. 18): "Finally lest if there should awaited pretender to the throne appeared in the person
be a general council of the nation, some base flatterer of Andriscus, "pseudo-Philip," "... who had rallied a
of the populace might some time or other convert royalist party on the pretence of being a son of Per-
into pestilent licentiousness the liberty granted with seus, so that he succeeded for the moment in reuniting
wholesome moderation, it was decided that Macedonia Macedonia under a stolen crown."19 In 148, after a
should be divided into four districts...." Modern fourth Macedonian war, Rome finally resigned herself
scholars have noted the anti-nationalistic character of to the annexation of Macedonia, and peace was estab-
the Roman program: "... the country was cunningly lished.
divided into four republics, and in such a way that The obvious implication is that, in spite of Rome's
tribes naturally connected together were severed from deliberate efforts, nationalism in Macedonia was never
one another, and were annexed to a different republic eradicated. In a similar manner, the rise of nationalism
with which they had no national connection. The object in Germany in 1949 is occasioning no little concern
of this measure was to destroy all national feeling in among political observers. Thomas Mann, in an inter-
each of the four states."13 "Probably there had existed view upon his arrival in the United States after a tour
a group of wealthy men holding estates in various of Germany in the summer of 1949, reported: "I did
parts of Macedonia. Such a group would tend to not speak to one honest German who was not deeply
develop a feeling of solidarity extending to the entire concerned about increasing nationalism in his country.
country and so nullify its division and keep alive a ... The great majority of the people complain, 'Under
feeling for unity. Whatever there was of such a class Hitler we were much better off.' "20
at the time was exiled . .. and the growth of a group So there the matter stands, at least for the present.
of the kind in the future was impeded by the [economic] The results of the August, 1949 election indicate that
restrictions mentioned."'14 "In order to break up the Konrad Adenauer, leader of the Christian
Democrats,
national feeling that might readily emerge into perilous is the first Chancellor of the new
German Republic.
action if a pretender to the throne should appear, con- Beyond Germany's own ill-fated Weimar
Republic,
nubium and commercium were declared void between Adenauer may well look to Rome's
Macedonian repub-
the four various states."'15 lics. Andriscus, the "successor" to Perseus; Hitler, the
"In cutting up a kingdom, she [Rome] was on this "successor" to Wilhelm-if history continues to repeat
occasion cutting up a nation; the process was painful, itself, it might be well to leave a blank space for the
and led to troublesome consequences. .. . It was no seemingly inevitable "successor" to Hitler.
light thing to violate a national unity that had over-
come local and tribal diversities. . . . That the people EDWARD C. ECHOLS
were pleased with 'freedom,' that is, with the abolition UNIVERSITY OF ALABAMA
of the monarchy, was plainly nothing but a Roman
fiction."'16 "The monarchy was abolished, and in its
place Aemilius and ten commissioners set up a federal
council of representatives drawn from all four states.
. . . But this ingenious constitutional experiment brought REVIEWS
no contentment; for the Macedonians were much at- The Historical Work of Ammianus Marcellinus.
tached to their kings and altogether unripe for self- By E. A. THOMPSON. Cambridge: At the University
government. ..."17 Finally: "The people [Macedonians] Press; New York: Macmillan, 1947. TPp.xii, 145.
had never taken kindly to the system of the four re- $2.50.
publics, with their officials and assemblies and machinery
of more or less popular government. They were a This study has been favorably reviewed in this country
rustic population, used to obedience in military service. by M. L. W. Laistner (CP, XLIII [1948], pp. 205-7),
... In 164 their discontent and unrest were already and it would be an absurd anticlimax for the present
known at Rome. ."..18 reporter to add much in the way of commendation. So
concise and so closely reasoned are Mr. Thompson's
13 B. G. Niebuhr, The History of Rome, trans. L.
Schmitz
(Philadelphia: Lea and Blanchard, 1844), IV, 139. i8 Heitland, op. cit. (note 5, above), II, 150, f.
14 Larsen, op. cit. (note 3, above), p. 299; cf. also
Livy xlv. 32. 19 M. Cary, A History of Rome (London:
Macmillan, 1938),
15 Frank, loc. cit. (note 8, above). p. 208.
16 Heitland, loc. cit. (note 5, above). 20 N. Y. Times, August 13, 1949, p. 3; italics are mine. Cf.
17 Cyril E. Robinson, A History of Rome (New
York: Thomas Thomas Mann, "Germany Today," New York Times Magasine,
Crowell Company [1935]), p. 90. September 25, 1949, p. 14.
Македонија  и  Германија  
 
 
Разгледувајќи  го  прашањето  "Дали  историјата  се  повторува?"  Тојнби  вели  
"...историските  настани  што  се  повторуваат  може  да  се  стриктно  современи  
(истовремени),  може  да  се  поклопуваат  временски,  или  може  да  се  целосно  не-­‐
истовремени  едни  со  други."(1)  Поставени  на  "...вистински  временски  размер,"  
продолжува  Тојнби,  "овие  настани  од  'античката  историја'  се  практично  
современи-­‐истовремени  со  нашите  сопствени  животи,  без  разлика  колку  
далечни  ни  изгледаат  кога  се  гледаат  низ  призмата  на  индивидуалната  
човечка,  џуџеста,  субјективна,  ментална  визија...  Заклучокот  по  се  изгледа  е  
дека  човечката  историја,  од  време  на  време,  се  повторувала  до  денешнинава  
во  значителна  смисла..."(2)  
Меѓу  позначајните  модерни  повторувања  на  историјата  "до  денешнинава  во  
значителна  смисла"  секако  мора  да  се  вклучи  постапувањето  со  Германија  
после  крајот  на  Втората  Светска  Војна  од  страна  на  Сојузниците  и  Римскиот  
политички  експеримент  во  Македонија  после  поразот  на  Персеј  во  Третата  
Македонска  Војна  (меѓу  Рим  и  Македонија).  Насилното  отстранување  на  
Персеј  и  Хитлер  од  позициите  на  "апсолутизам"  во  нивните  соодветни  држави  
резултираа  во  серија  на  вчудовидувачки  паралелни  случувања.  Ќе  ги  
илустрирам  овие  во  шест  поглавја,  потпирајќи  се  воглавно  на  цитати  од  
антички  извори,  дела  на  модерни  научници,  и  дневниот  печат.  
 
I.  Човечки  и  Материјални  Загуби  
 
Двете  земји  преживеаа  тешки  загуби  во  војната:  "...јасно  е  дека  загубите  во  
војната  беа  доволни  сериозно  да  ги  засегнат  човечките  ресурси  (се  мисли  на  
мажи)  на  мала  земја  како  Македонија."(3)  Според  New  York  Times  Magazine  од  
7  август,  1949,  стр.9,  "Бројчаната  супериорност  на  жените...  ги  прави  нив  голем  
(главен)  фактор  во  денешна  Германија."  
Македонскиот  "...пораз  беше  проследен  со  губење  на  огромен  дел  на  движното  
богатство..."(4)  "Амфиполис  посведочи...  голема  изложба  на  сите  уметнички  
дела  и  други  скапоцености  што  беа  одземени(украдени)  од  Македонските  
градови.  Немаше  сомнеж  за  дестинацијата  на  овие  очебијни  знаци  на  една  
растечка  цивилизација:  бродовите  спремни  да  ги  однесат  во  Рим  чекаа  во  
реката  Струма."(5)  Германија  исто  така  се  соочи  со  одземање  на  голем  дел  од  
нејзините  допирливи  ресурси.  Платформите  на  сите  Западно-­‐Германски  
политички  партии  вклучени  во  изборите  во  август  1949  вклучуваа  точки  
посветени  на  недвосмислено  противење  кон  продолжителното  
расформирање  на  Германската  индустрија.  Беа  направени  напори  да  се  
оформи  национален  анти-­‐расформирачки  комитет  за  да  се  справи  со  
проблемот.  Иронично,  Велика  Британија  беше  направила  план  да  почне  со  
расформирањето  на  фабрика  за  синтетички  бензин  во  Gelenkirchen  еден  ден  
по  националните  избори  во  Германија.    
Би  требало  да  се  напомене  дека  праксата  на  "ослободување"  на  личен  имот,  
толку  популарна  за  време  на  Втората  Светска  Војна  и  по  неа  (погледни  New  
York  Herald  Tribune,  27  септември,  1949,  стр.10),  не  беше  непозната  во  
антиката.  Плутарх  (Aemilius  Paulus  28.  6,  Loeb  превод)  "Паулус  им  дозволи  на  
синовите  на  кралот,  кои  беа  посветени  на  учењето,  да  избираат  за  себе  само  
од  неговите  книги  (на  кралот)..."  
 
II.  Ослободување  на  населението    
 
Ливиј  (xlv.  18)  :  "Прво,  беше  одлучено  дека  Македонците...  треба  да  се  
слободни,  за  да  му  се  покаже  на  целиот  свет  дека  оружјето  на  Римјаните  не  им  
донесе  ропство  на  слободните,  туку  слобода  на  поробените..."  (овде  се мисли  
на  Грците)    
Повторно,  од  прокламацијата  на  Паулус  (Ливиј  xlv.  29)  :  "...  тој  нареди  
Македонците  да  живеат  слободно,  поседувајќи  ги  истите  градови  и  земји  како  
порано,  да  се  владеат  според  сопствените  закони,  и  да  имаат  едногодишни  
магистрати..."  
Според  статутот  за  окупацијата  на  Западна  Германија,  усвоен  во  април  1949,  
"...  Германскиот  народ  ќе  ужива  самоуправување  до  можниот  максимум  во  
согласност  со  окупацијата."  Весникот  The  New  York  Times,  цитирајќи  ја  оваа  
одредба  исто  така  потенцира  дека  "Новата  Германска  нација  ќе  има  'целосна  
законодавна,  извршна  и  правосудна  власт'  -­‐  подложна  на  одредени  
ограничувања."  (New  York  Times,  14  август,  1949,  Секција  4,  стр.1)  
 
III.  Поделба  во  зони  
 
Ливиј  (xlv.  29)  :  "...  [Паулус  нареди]  Македонија  да  биде  поделена  во  четири  
зони  ...  Тој  тогаш  ги  назначи  главните  градови  на  областите  ...  Во  нив  тој  
нареди  да  се  состават  собранијата  на  неколкуте  области,  да  се  депозитираат  
јавните  пари,  и  да  се  изберат  магистратите."  
Германија  во  1949  се  состои  од  четири  "зони  на  окупација."  Во  секојдневната  
пракса  всушност  постојат  две  "зони":  Западна  Германија,  вклучувајќи  ги  
Американската,  Британската,  и  Француската  зона;  и  Источна  Германија,  т.е.  
Руската  зона.  
 
IV.  Економски  Рестрикции  
 
Во  Македонија,  "...  иднината  на  економскиот  развој  беше  попречена  од  
отежнувачките  рестрикции  наметнати  со  спогодбата  од  167  (се  мисли  на  
п.н.е.)."(6)  Ливиј  (xlv.  29)  :  "...  [Паулус]  тогаш  даде  известување  дека  е  
решено(наредено)  да  нема  венчавки  или  слобода  да  се  купува  земја  или  куќи  
надвор  од  лимитот  на  областа  во  која  се  живее,  да  не  се  копа  во  рудниците  на  
злато  и  сребро,  но  дека  можеби  би  можело  во  тие  за  железо  и  бакар  ...  Тој  исто  
така  забрани  употреба  на  увезена  сол  ...  Тој  им  забрани  самите  да  сечат  дрва  за  
правење  бродови  или  да  користат  други  за  таа  намена."  Еден  модерен  
научник  забележува,  "Инструкциите  на  Сенатот  за  комисионерите  
имплицираат  дека  рудниците  и  кралските  поседи  станале  сопственост  на  
Римската  држава."(7)  
Според  априлскиот  окупациски  статут  споменат  погоре,  Западните  
окупациони  сили  ги  резервираа  за  свое  владеење  областите  како  
репарациите,  цивилната  авијација,  и  трговијата  со  странство.  
"Македонија  вистинска  (се  мисли  на  етничкото,  македонско  јадро  без  подоцна  
освоените  територии)  беше  поделена  во  четири  независни  републики  според  
националните  географски  линии,  толку  јасно  означени  со  високите  
планински  венци  и  реките  на  земјата."(8)  Никаков  специјален  напор  не  беше  
направен  да  се  обезбеди  секоја  област  со  соодветна  индустрија,  фарми,  
пристаништа,  итн.,  за  да  се  направат  само-­‐одржливи.  Згора  на  се'  трговијата  
помеѓу  неколкуте  републики  беше  забранета.  Соочена  со  намалени  приходи  
после  затворањето  на  рудниците  со  злато  и  сребро,  и  осакатена  од  трговските  
рестрикции,  Македонија  набрзо  ја  најде  својата  економска  ситуација  
неподнослива.  
Бидејќи  зоните  на  Западните  сили  оперираа  повеќе  или  помалку  
кооперативно,  вистинската  линија  на  поделба  мора  да  се  повлече  само  помеѓу  
Западна  и  Источна  Германија.  Проблемите  со  валутите  практично  ја  
елиминираа  трговската  размена  помеѓу  Источна  и  Западна  Германија  во  било  
каков  голем  размер.  Пред  војната  на  Западна  Германија  отпаѓаше  86%  од  
целокупното  Германско  производство  на  челик,  80%  на  јаглен,  61%  на  
индустриските  производи,  но  само  45%  од  земјоделските  производи.  
Губитокот  на  земјоделскиот  пазар  за  сметка  на  индустриските  производи  и  
потребата  за  увоз  на  прехранбени  производи  придонесоа  за  економските  
проблеми  на  Западна  Германија.  Нивото  на  невработеност  генерално  се  смета  
за  точна  индикација  на  финансиската  состојба  на  една  нација;  "Иако  лидерите  
на  големите  политички  партии  воглавно  се  занимаваа  со  националните  ...  
прашања  откако  почна  кампањата,  овде  во  Schierstein  невработеноста  е  
поважна  отколку  интернационалната  власт  за  Рур(областа)..."(9)  
 
V.  Отстранување  на  Владејачки  Службеници-­Великодостојници  
 
"Пријателите  и  дворјаните  на  Персеј,  генералите  на  армиите,  командантите  на  
поморските  флоти  и  гарнизоните,  сите  што  биле  вработени  од  него,  треба  да  
го  придружуваат  конзулот  до  Италија,  заедно  со  нивните  деца..."(10)  
"Беше  еднакво  на  суров  потсмев  кога  луѓето  од  четирите  области  беа  
повикани  да  изберат  административни  собранија  за  секоја  од  нив.  Беше  
издадено  известие  дека  сите  тие  чии  имиња  беа  објавени  на  црна  листа  треба  
да  ја  напуштат  земјата  и  да  се  пријават  во  Италија  под  закана  од  смрт;  мерка  
со  која  во  еден  удар  се  тргнаа  сите  компетентни  во  државни  работи,  и  го  
оставија  народот  без  своите  природни  водачи."(11)  
Отстранувањето  на  водечките  Нацисти  преку  егзекуции  и  затварања,  
деталната  програма  на  де-­‐нацификација  на  Сојузниците,  потешкотиите  со  кои  
се  сретнаа  во  изнаоѓање  компетентни  службеници  за  државни  позиции  кои  би  
немале  никаков  допир  со  Нацизмот,  се  многу  препознатливи  за  понатамошно  
детално  разгледување  тука.  Интересно  е  дека  Римската  програма  на  "де-­
македонизација"  излезе  надвор  од  границите  на  Македонија:  "Мерките  во  
Грција  вклучуваа  ...  казнување  на  тие  што  беа  на  страната  на  Персеј  и  на  
другите  што,  со  право  или  по  грешка  беа  под  сомнеж  за  про-­‐Македонски  
тенденции."(12)  
 
VI.  Воскреснување  на  Национализмот  
 
Но  можеби  најзначајната  паралела  помеѓу  двете  покорени  држави  е  во  
проблемот  на  национализмот.  Рим  превзема  детални  мерки  на  претпазливост  
за  да  спречи  таков  развој  на  настаните  во  Македонија.  Ливиј  (xlv.  18)  :  "На  крај,  
за  да  нема  генерално  собрание  на  нацијата,  и  некој  приземен  ласкач  на  
населението  да  може  со  време  да  ја  претвори  во  заразна  декаденција  
слободата  дадена  со  јадра  умереност,  беше  решено  Македонија  да  биде  
поделена  на  четири  области..."  Модерните  научници  го  нотирале  анти-­‐
националниот  карактер  на  Римската  програма:  "...  земјата  беше  лукаво  
поделена  на  четири  републики,  и  тоа  на  таков  начин  да  племињата  што  беа  
природно  поврзани  се  отсечат  едни  од  други,  и  беа  анексирани  во  други  
републики  со  кои  немаа  национална  поврзаност.  Целта  на  оваа  мерка  беше  да  
се  уништи  секаквото  национално  чувство  во  секоја  од  четирите  
републики."(13)  "Можеби  постоеше  група  на  богати  луѓе  што  имаа  поседи  во  
различните  делови  на  Македонија.  Таквата  група  би  се  стремела  да  создаде  
чувство  на  солидарност  што  би  се  пренесло  по  целата  земја  и  би  ја  поништило  
нејзината  поделеност  за  да  го  одржи  чувството  на  единство.  Колку  и  какви  и  
да  имаше  од  таква  класа  луѓе  во  тоа  време  тие  беа  прогонувани  ...  и  растежот  
на  таква  група  во  иднината  беше  попречуван  од  [економските]  рестрикции  
споменати  порано."(14)  "Со  цел  да  се  растури  националното  чувство  што  може  
сигурно  да  се  појави-­‐претвори  во  опасни  содејствија  кога  би  се  појавил  
претендент  за  тронот,  венчаните  и  трговските  врски  се  прогласуваа  за  
неважечки  помеѓу  четирите  држави."(15)  
"Во  своето  расчеречување  на  едно  кралство,  тој  [Рим]  во  оваа  прилика  
расчеречуваше  една  нација;  процесот  беше  болен,  и  доведе  до  проблематични  
последици  ...  Не  беше  воопшто  лесно  да  се  скрши  националното  единство  што  
ги  надминуваше  локалните  и  племенските  особености  ...  Дека  луѓето  беа  
задоволни  со  'слободата',  т.е.  со  укинувањето  на  монархијата,  беше  ништо  
друго  туку  Римска  фикција(пуста  желба)."(16)  "Монархијата  беше  укината  и  
на  нејзино  место  Аемилиус  и  десет  комисионери  устроија  федерално  собрание  
со  претставници  од  сите  четири  државни  единици.  ...  Но  овој  генијален  
уставен  експеримент  не  донесе  задоволство;  затоа  што  Македонците  беа  
многу  приврзани  кон  своите  кралеви  и  целосно  неспремни  за  
самоуправа..."(17)  На  крај:  "Луѓето  [Македонците]  никогаш  не  го  прифатија  
системот  на  четирите  републики,  со  сите  нивни  службеници  и  собранија  и  
машинерија  за  повеќе  или  помалку  народна  власт.  Тие  беа  рурално  население,  
навикнато  на  послушност  преку  воена  служба.  ...  Во  164  (п.н.е.)  нивното  
незадоволство  и  немир  веќе  беше  познат  во  Рим..."(18)  
Македонските  четири  републики  успеаа  да  преживеат  мачни  осумнаесет  
години.  Полибиј  (xxxi.  12,  xxxv.  4)  зборува  за  цивилен  немир,  па  дури  (xxxi.  17)  
и  за  убиства  на  сенатори  на  републиката.  На  крајот,  во  149  (п.н.е.),  долго-­‐
очекуваниот  претендент  на  тронот  се  појави  во  личноста  на  Андрискус,  
"псевдо-­‐Филип",  "...  кој  собра  ројалистичка  партија  под  изговор  дека  е  син  на  
Персеј,  и  успеа  за  момент  да  ја  соедини  Македонија  под  украдена  круна."(19)  
Во  148(п.н.е.),  после  четвртата  Македонска  Војна,  Рим  конечно  одлучи  да  ја  
анектира  Македонија,  и  мирот  беше  воспоставен.  
Очигледната  импликација  е  дека,  и  покрај  Римските  посебни  напори,  
национализмот  во  Македонија  никогаш  не  беше  истребен.  На  сличен  
начин,  растежот  на  национализмот  во  Германија  во  1949  покажува  несмалена  
грижа  меѓу  политичките  аналитичари.  Томас  Ман,  во  едно  интервју  по  
неговото  доаѓање  во  САД  после  една  турнеја  низ  Германија  во  летото  1949,  
извести:  "Не  сретнав  ниеден  чесен  Германец  којшто  не  беше  длабоко  засегнат  
за  растот  на  национализмот  во  земјата  ...  Огромното  мнозинство  од  народот  
се  жалеше,  'Ни  беше  многу  поарно  под  Хитлер'."(20)  
Значи  така  стојат  работите,  барем  во  сегашноста.  Резултатите  од  изборите  во  
август  1949  покажуваат  дека  Конрад  Аденауер,  лидерот  на  Христијанските  
Демократи  е  првиот  канцелар  на  новата  Германска  Република.  Покрај  во  
својата  несреќна  Германска,  Вајмарска  Република,  Аденауер  може  да  се  угледа  
на  Римските  Македонски  републики.  Андрискус,  "наследникот"  на  Персеј;  
Хитлер,  "наследникот"  на  Вилхелм  -­‐-­‐  ако  историјата  продолжи  да  се  
повторува,  можеби  е  добро  да  се  остави  празно  место  за  најверојатно  
неизбежниот  "наследник"  на  Хитлер.  
 
Edward  C.  Echols  
University  of  Alabama  
 
The  Classical  Weekly,  Vol.  43,  No.  5  (Dec.  19,  1949)  pp.  74-­‐76  
 

Забелешки:

(1) A. J. Toynbee, Civilization on Trial (New York: Oxford University Press, 1948), стр.
36.
(2) Ibid., стр. 37.
(3) J. A. O. Larsen, “Roman Greece” во Tenney Frank, ed., An Economic Survey of
Ancient Rome (Baltimore: The Johns Hopkins Press, 1938), IV, 294. Преводи од Livy
xlv ја следат верзијата во текстот на Ларсен.
(4) Ibid.
(5) W. E. Heitland, The Roman Republic (Cambridge: At the University Press, 1909), II,
121.
(6) Larsen, loc. cit. (забелешка 3, погоре).
(7) Larsen, loc. cit. (забелешка 3, погоре), стр. 299.
(8) Tenney Frank, Roman Imperialism (New York: Macmillan, 1914), стр. 208.
(9) Drew Middleton, “As Schierstein Goes to the Polls” New York Times Magazine, 14
август, 1949, стр. 40.
(10) V. Duruy, The History of Rome, превод на M. M. Ripley и W.J. Clarke, ed. J. P.
Mahaffy (Boston: Jewett Publishing Company, 1883), II, 178.
(11) Heitland, loc. cit. (забелешка 5, погоре).
(12) Larsen, op. cit. (забелешка 3, погоре), стр. 300.
(13) B. G. Neibuhr, The History of Rome, превод L. Schmitz (Philadelphia: Lea and
Blanchard, 1844), IV, 139.
(14) Larsen, op. cit. (забелешка 3, погоре), стр. 299; cf. исто Livy xlv. 32.
(15) Frank, loc. cit. (забелешка 8, погоре).
(16) Heitland, loc. cit. (забелешка 5, погоре).
(17) Cyril E. Robinson, A History of Rome (New York: Thomas Crowell Company
[1935]), стр. 90.
(18) Heitland, op. cit. (забелешка 5, погоре), II, 150 f.
(19) M. Cary, A History of Rome (London: Macmillan, 1938), стр. 208.
(20) N. Y. Times, 13 август, 1949, стр. 3; итализирањето е мое. Cf. Thomas Mann,
“Germany Today”, New York Times Magazine, 25 септември, 1949, стр. 14.