Tema 1

Introducin ao ordenador (hardware,

software)

UNIDADE FORMATIVA 1

Denominacin: Sistema operativo, busca da informacin: internet/intranet e

correo electrnico

Cdigo: UF0319

Duracin: 30 horas

MDULO FORMATIVO OFIMTICA

ndice de contidos
Introducin.........................................................................................................................3
Obxectivos.........................................................................................................................4
Hardware...........................................................................................................................4
Tipoloxaeclasificacins...............................................................................................5
Arquitecturadunequipoinformticobsico..................................................................6
Compoentes:CPU,memoriacentraletiposdememoriaI.........................................7
Compoentes:CPU,memoriacentraletiposdememoriaII...................................8
Compoentes:CPU,memoriacentraletiposdememoriaIII..................................9
Perifricos: Dispositivos de entrada e sada, dispositivos de almacenamento e
dispositivosmultimedia................................................................................................10
Conectores..............................................................................................................11
Software...........................................................................................................................12
Definicinetiposdesoftware.....................................................................................13
Sistemasoperativos:Obxectivos,composicineoperacin......................................14
Conclusins.....................................................................................................................15

2
Introducin
O mundo das novas tecnoloxas avanzou
con rapidez nos ltimos anos polo que
necesario partir dun coecemento de base
asentado para orientar correctamente a
nosa interaccin cos computadores.

importante que entendamos como se

desenvolven os procesos nun computador
coa finalidade de ter as claves necesarias
para enfrontarnos ao traballo con novas aplicacins ou coas modificacins do
software que se introducen nas diferentes versins dos programas. Aln
disto, asentar este coecemento tamn est na base da mellora e fluidez na
xestin da nosa informacin.

A informtica nace co obxectivo de simplificar o tratamento da informacin.

dicir, a sistematizacin que ofrece a informtica no tratamento de datos
permite procesar un elevado nmero de informacin de maneira
automatizada.

Na actualidade, a informtica entndese como a ciencia que estuda o

desenvolvemento e as funcionalidades dos computadores e de
calquera tipo de tecnoloxa que permita sistematizar o tratamento de
datos e realizar tarefas de modo automtico.

Neste curso centrarmonos no estudo dos computadores de uso persoal no

mbito do traballo; porn, a informtica hoxe vai mis al pois podemos
utilizala en moitos mis mbitos do noso da a da: telfonos mbiles,
localizadores GPS, reprodutores de mp3, caixeiros automticos...

Sabasque...
...ao longo da historia da humanidade creronse diferentes instrumentos coa
finalidade de facilitar os clculos numricos. Arredor do 3.000 a.C inventouse o
baco que pode considerarse o mis antigo instrumento de clculo. Xa nos sculos
XVII e XIX se construron mquinas mis sofisticadas pero nos comezos do
sculo XX cando se empeza a investigar a aplicacin da enerxa elctrica para
facer mquinas de clculo mis complexas. Podemos dicir que a informtica , por
tanto, o resultado dunha longa historia de investigacins e avances ao longo do
tempo.

3
Obxectivos

Coecer as diferenzas entre hardware e software.

Establecer unha clasificacin do hardware en computadores.

Distinguir os distintos elementos principais do hardware informtico.

Revisar os distintos tipos de software.

Aprender os conceptos bsicos de sistemas operativos.

Hardware
Para mellorar o noso manexo dun
computador, necesario comprender a que
nos referimos cando falamos de hardware e
software. Interpretar correctamente estes
termos vainos axudar a coecer a sa
estrutura bsica e a traballar cunha maior
comodidade cos seus diferentes elementos.

Para que un computador funcione son

imprescindibles estes dous compoentes:

O hardware (como parte fsica e palpable)

O software (como parte lxica e intanxible)

O hardware o conxunto de elementos materiais dun

computador, anda que esta definicin pode ampliarse a calquera elemento
fsico dunha tecnoloxa.

Deseguido, imos destacar os elementos bsicos aos que nos referimos baixo
o termo hardware nun computador de uso persoal.

4
Tipoloxa e clasificacins
O hardware o conxunto de elementos materiais dun
computador, anda que esta definicin pode ampliarse a
calquera elemento fsico dunha tecnoloxa.

Existen diferentes maneiras de clasificar o hardware. Unha

posible clasificacin basase nas funcionalidades que cumpre
cada compoente fsico no sistema informtico: entrada ou
sada de datos; almacenamento de informacin ou xestin de
procesos...

En xeral, podemos falar de dous tipos de hardware:

1. O hardware bsico. Baixo este termo englobamos os compoentes

imprescindibles para o funcionamento normal dun computador. O
hardware bsico estara composto dun medio de entrada de datos
(como, por exemplo, o teclado), dunha unidade de procesamento e
memoria (procesador e memorias dun computador) e dun medio de
sada da informacin (como, por exemplo, a pantalla).
2. O hardware complementario que englobara todos aqueles elementos
que non son imprescindibles para desenvolver as funcionalidades
bsicas necesarias dun computador (como, por exemplo, uns
altofalantes ou unha webcam).

As pois, nun computador, podemos destacar como elementos principais do

hardware os seguintes:

teclado
rato
pantalla
e o conxunto da unidade de procesamento e almacenamento.

Non obstante, na actualidade, ademais do hardware bsico, utilzanse como

elementos habituais do computador dispositivos complementarios. Un
dispositivo complementario como o rato pode considerarse hoxe
imprescindible para a interaccin co computador para unha persoa usuaria.

5
Arquitectura dun equipo informtico bsico
Anda que a clasificacin do hardware establece os
compoentes bsicos mis coecidos e habituais a
arquitectura define a funcionalidade deses compoentes
dunha forma mis xeral e abstracta.

O hardware dun computador mantn, en xeral, a estrutura

definida por Von Newman hai mis de 60 anos na que se
sinalan dous elementos principais: a Unidade Central de
Procesamento (CPU) e as Unidades de Entrada e Sada.

A Unidade Central de Proceso sa vez est formada por unha Unidade

Aritmetico-lxica encargada de executar os programas, unha Memoria que
almacena as instrucins do programa e os datos e unha Unidade de Control
que xestiona o fluxo de datos entre estes elementos.

A Unidade de Entrada e Sada permite introducir a informacin e recibila

dun xeito cmodo para a persoa usuaria. O teclado, o rato e a pantalla son
os elementos principais desta unidade.

Misinformacin
PodesobtermisinformacinnagalipediasobreJohnVonNeumanneasa
arquitectura
en:http://gl.wikipedia.org/wiki/John_von_Neumannehttp://es.wikipedia.org/wiki/Arq
uitectura_de_von_Neumann

6
Compoentes: CPU, memoria central e tipos de memoria I
Os computadores s procesan informacin codificada en linguaxe binaria
(representada unicamente por ceros e uns), o que resulta incomprensible
para as persoas. o que se chama dixitalizacin da informacin.

Porn hora de acceder informacin, anda que se almacena nesa

linguaxe binaria informtica, os computadores ofrcennos unha capa de
abstraccin na que podemos visualizar os documentos tal e como son:
imaxes, textos, sons... o que evidentemente facilita o traballo.

O bit a unidade mnima de informacin na que se basea o funcionamento

dun computador e s ten dous valores posibles: 0 ou 1, equiparables aos
valores lxicos falso ou verdadeiro.

Toda a informacin contida nun computador represntase con este tipo de

codificacin binaria. Por exemplo, posible representar calquera letra dun
alfabeto se partimos dunha combinacin de 8 bits. A unidade bsica de
representacin da informacin nun computador o byte que equivale a 8
bits.

Exemplo: A representacin da letra M faise

en sistema binario co byte 01001101; en
decimal co 77 e en hexadecimal con 4D

Nesta tboa da dereita vemos un exemplo

da representacin da letra M maiscula en
cdigo ASCII (American Standard Code for
Information Interchange) que un estndar
internacional que rene entre outros todos
os caracteres do noso alfabeto.

As unidades de medida mis utilizadas na informtica basanse no byte:

Kilobyte (KB): 1024 bytes.

Megabyte (MB): 1.024 Kilobytes.
Gigabyte (GB): 1.024 Megabytes.
Terabyte (TB): 1.024 Gigabytes.

7
Compoentes: CPU, memoria central e tipos de memoria II
Na Unidade Central de Procesamento lvase a cabo todo o traballo de
procesamento da informacin que, a unidade de control xestiona entre a
Unidade aritmetico-lxica e a memoria. Deste xeito tanto os programas como
os datos, en binario, son transformados seguindo unha programacin, para
ofrecernos os resultados solicitados.

Os computadores, como vemos, manexan unha gran cantidade de

informacin. Precisan, por tanto, de unidades de almacenamento con espazo
e capacidade suficientes para manexar todos estes datos.

Nos dispositivos ou unidades de almacenamento pdense gardar de maneira

temporal ou permanente os datos e as aplicacins que se manexan nun
determinado sistema.

Cmpre diferenciar dous tipos de memoria:

a memoria voltil
as unidades de almacenamento permanente

Na memoria voltil onde se almacena a informacin sobre os programas e

documentos que estamos a executar ou cos que estamos a traballar en cada
momento no noso computador.

coecida como memoria RAM e hoxe en da os computadores incorporan

2 ou 4 Gb de capacidade. Ten unha velocidade de acceso aos datos moi alta,
pero depende do subministro elctrico constante. Cando apagamos o
computador, esa memoria librase perdendo o seu contido.

Nota!
, por tanto, unha memoria temporal que non conserva de maneira permanente a
informacin polo que necesario gardar os datos nunha unidade de
almacenamento permanente se queremos acceder a eles posteriormente. Por iso,
tan importante para ns lembrarnos de gardar os cambios que fixemos, por
exemplo, nun documento cando samos do noso editor de textos.

8
Compoentes: CPU, memoria central e tipos de memoria III
Os dispositivos principais de almacenamento son os discos duros,
onde se gardan os documentos e programas. Tamn as unidades pticas
como lectores e gravadores de cds ou dvds son consideradas unidades de
almacenamento permanente. Son dispositivos destinados a gardar a
informacin coa que traballamos no noso computador.

Non debemos entender o concepto de permanencia como se fose imposible

modificar a informacin contida nestes dispositivos senn que os datos
poden permanecer e modificarse no tempo, incluso en ausencia de
subministro elctrico no dispositivo.

A media de capacidade est entre os 250 ou 500 Gb (Gigabytes) anda que

existen algns de mis de 1 Tb (Terabyte). A sa velocidade de traballo moi
inferior da memoria voltil, a RAM da que falamos antes, pero teen moito
mis espazo de almacenamento e non perden a informacin que conteen
cando se apaga o computador.

Tamn inclumos neste apartado as unidades de almacenamento ptico

como os lectores e gravadores de cds, dvds e bluray, as como as chaves
USB ou pendrives e as memorias en formato MMC, SD ou MemoryStick
como as que levan algns dispositivos electrnicos como cmaras ou
telfonos mbiles.

Cmpre sinalar finalmente que existe a posibilidade de conectar

externamente un disco duro, mediante conexin USB, Firewire ou eSATA por
exemplo.

Nota!
Como xa sinalamos, anda que os computadores s procesen informacin
codificada en linguaxe binaria, no manexo de datos traballamos cun conxunto de
bytes definidos que denominamos ficheiros. Existen diferentes formatos de
ficheiros dependendo do tipo de informacin que contean.

En xeral, os ficheiros poden conter programas ou datos. Cada ficheiro identifcase

polo seu nome e, non sempre, pola sa extensin (que informa sobre o tipo de
ficheiro: de imaxe, de texto, de audio...) ou tamn pola sa icona representativa.

9
Perifricos: Dispositivos de entrada e sada, dispositivos de
almacenamento e dispositivos multimedia
Outro termo que cmpre clarificar o de dispositivos perifricos. Os
perifricos son aqueles elementos do hardware que son independentes do
computador e ofrecen funcionalidades engadidas sen que a sa falta impida
un uso correcto dun ordenador.

A sa finalidade auxiliar nas sas tarefas aos elementos bsicos do

hardware ou ampliar as funcionalidades (impresora, altofalantes,
micrfonos...). Unha impresora un exemplo dun dispositivo perifrico dun
computador xa que non imprescindible para o uso do mesmo.

Algns exemplos habituais de dispositivos de entrada son os teclados, os

ratos, as tabletas dixitalizadoras, os escneres, os micrfonos, etc. Como
dispositivos de sada podemos citar as pantallas, as impresoras, os
altofalantes, etc.

Dispositivos de almacenamento adicionais aos xa vistos anteriormente son

as unidades de almacenamento de diferente tipoloxa que permiten gardar
gran cantidade de informacin ao longo do tempo. Tamn os discos externos
conectados por USB, por exemplo.

En canto aos dispositivos multimedia, nos ltimos 20 anos a evolucin

informtica permite a interconexin de case calquera elemento como poden
ser as videocmaras, os teclados musicais, as mesas de mistura de sons,
etc.

De feito, un dos maiores crecementos no campo da informtica o que

atinxe creacin e producin audiovisual do que se coece como arte dixital.

10
Conectores
A conexin de dispositivos faise mediante o seu
propio conector. En equipos porttiles o nmero de
conectores mis limitado que nun sobremesa. Na
imaxe da dereita podemos ver un exemplo de tipos
de conectores:

Conectores PS/2: Son os habituais para

conectar teclado (cor violeta) e rato (cor
verde) anda que na actualidade estes
dispositivos acostuman a usar unha conexin
USB.

Conector LPT: Tamn en desuso, en favor

do USB, era o conector deseado para as
impresoras.

Conector VGA: o conector estndar para pantallas e canns de

proxeccin. Na actualidade tamn se fai uso de DisplayPort ou HDMI
como os televisores.

Conectores USB: un tipo de conector estndar multidispositivo.

Trata de unificar cun s tipo de conexin calquera perifrico que se
poda conectar a un computador. Actualmente est na versin 3.0
mellorando velocidades de transferencia de informacin e cantidade de
dispositivos que se poden conectar.

Conector RJ45: Utilzase para conectarse a unha rede de

computadoras mediante un cabo. semellante ao conector dun
telfono domstico (RJ11) pero de maior tamao.

Conectores de audio: Permiten a gravacin e reproducin de son.

Cocese como conexin miniJack e establece a cor rosa para a
conexin dun micrfono (entrada de son), a verde para a conexin
duns altofalantes (sada de son) e a azul para a sada de audio sen
amplificacin.

11
 Sabasque...
...na actualidade o uso de conectores est diminundo debido proliferacin de
conexins de tipo inarmico de tipo Bluetooth ou Wi-Fi. Deste xeito xa posible
usar teclados e ratos sen conexin fsica co ordenador ou acceso rede sen usar
ningn cable.

Software
Podemos entender o termo software como un conxunto
de programas, instrucins e regras informticas para
executar certas tarefas nun computador. As, baixo o
termo software inclense aplicacins informticas como
procesadores de textos, reprodutores de vdeo ou
sistemas operativos.

Cando falamos de programas informticos ou aplicativos estamos a

referirnos a software. O programa que xestiona o noso reprodutor de msica
mp3 software. A aplicacin que nos localiza o noso punto de destino nunha
viaxe mediante un GPS software. dicir, manexamos mltiples aplicativos
no noso da a da.

O termo software en computadoras, como xa vimos anteriormente, refrese a

todos os compoentes lxicos que permiten o funcionamento dun
computador e tamn aos programas especficos para o desenvolvemento
dunha tarefa determinada. Por tanto, este termo recolle todos aqueles
procesos que se desenvolven dentro dos soportes fsicos do computador
(hardware).

Un reprodutor de DVD non sera de utilidade sen a aplicacin de software

que leva no seu interior e que nos amosa os mens e distintas opcins de
visualizacin para as nosas pelculas.

Sabasque...
...a maior parte do software instlase e exectase no noso computador, pero nos
ltimos tempos est aparecendo o que se chama software na nube ou
computacin na nube. Consiste en aplicacins informticas que se executan
noutras mquinas distintas da nosa e que se xestionan a travs dun navegador
web.

A evolucin deste chamado software na nube ser determinante nos prximas anos
hora de traballar con computadores.

12
Definicin e tipos de software
Imos diferenciar dous tipos de software bsico para a persoa usuaria: o
software de sistema e o software de aplicacins.

O software de sistema aquel software que permite controlar o hardware e

servir de base para o funcionamento das diferentes aplicacins dun
computador.

Un sistema operativo un exemplo de software

de sistema, xa que a ferramenta de interaccin
bsica da persoa usuaria co computador. Por
exemplo, desde o escritorio ou pantalla inicial
dunha sesin, podemos abrir un programa ou facer
unha tarefa tan bsica como apagar o noso
computador.

Nun computador non se podera usar un editor de texto ou un programa de

retoque fotogrfico se non existise un sistema operativo previo que servise
de soporte para a xestin de todo o hardware e a execucin de todas as
aplicacins sobre el. Tamn o software que levan os telfonos mbiles ou
unha videocmara podera servir de exemplo do que un software de
sistema.

Ao traballar no computador, empregamos moitas aplicacins especficas para

realizar determinadas tarefas. Para escribir un documento utilizamos un
editor de textos (como Writer de LibreOffice.org) que unha aplicacin de
software especificamente deseada para este fin.

O software de aplicacins o que coecemos habitualmente como

aplicacins ou programas especficos destinados a unha finalidade concreta
como escribir textos, escoitar msica ou manipular imaxes.

Unha diferenza fundamental con respecto ao software de sistemas que o

software de aplicacins precisa sempre do primeiro para poder funcionar
correctamente.

A calculadora un exemplo de software de aplicacin como programa que

utilizamos sobre o sistema operativo nun computador.

O programa que reproduce msica nun reprodutor de mp3 un software de

sistema porque vai ligado directamente a un hardware especfico. Un programa que
reproduce msica no noso computador, non obstante, precisa dun sistema
operativo que o xestione xa que o computador non est especificamente deseado
para ese propsito

13
 Prbaoti!
Anda que neste curso imos utilizar o sistema operativo libre Debian, existe unha
versin baseada en Debian chamada Ubuntu que dispn dunha pxina web onde
poder probar como funciona. Visita http://www.ubuntu.com/tour/ e proba as
aplicacins deste sistema operativo.

Sistemas operativos: Obxectivos, composicin e operacin

Unha parte importante dun computador o seu sistema operativo (que
como xa vimos un software de sistema). o software principal no manexo
dun computador xa que est na base do funcionamento de todas as
aplicacins que queiramos manexar. Funciona tamn como modo de
interaccin principal entre o hardware e a persoa usuaria.

O sistema operativo exerce, pois, de vnculo entre o hardware, a persoa

usuaria e as aplicacins.

Por tanto, cando acendemos o noso computador exectase un programa que

procura o sistema operativo que teamos instalado. En caso de non ter
instalado ningn sistema operativo non poderiamos traballar co noso
computador.

O obxectivo do sistema operativo xestionar a informacin e a nosa

interaccin coa mesma. Para este cometido o correcto funcionamento dun
sistema operativo chave no traballo informtico.

Do sistema operativo depende que as instrucins se executen correctamente

e a comunicacin co hardware se estableza de forma axeitada. En particular
fundamental que a xestin da memoria sexa a correcta as como as
respostas dos dispositivos de entrada e sada s nosas necesidades.

Manter unha operativa correcta dos recursos hardware non fcil, por ese
motivo existen multitude de sistemas de control que evitan os bloqueos, os
erros de comunicacin, etc.

Microsoft Windows ou Ubuntu de Canonical, xunto con MacOSX de

Apple son tres dos sistemas operativos mis coecidos e utilizados a nivel
de usuario, pero tamn existen outros sistemas operativos especficos para a
xestin de equipamentos mdicos, producins industriais, etc.

Anda que basicamente o seu funcionamento poda ser semellante,

existen diferenzas no tratamento da informacin e a xestin dos

14
recursos polo que certos sistemas son mis estables que outros
(menos sensibles a erros ou bloqueos), mis eficientes no uso dos
mesmos dispositivos de hardware ou enfocados a un tratamento da
informacin mis cmodo e visual, por exemplo.

Probatimesmo!
Neste curso imos utilizar como sistema operativo Debian. Debian unha
distribucin de GNU/Linux, un sistema operativo en software libre que podemos
executar con calquera propsito, estudar como funciona e adaptalo s nosas
necesidades, facer copias e pasarllas s nosas amizades e modificar e distribur as
nosas modificacins. Por estes motivos, Debian pode ser descargado desde a sa
pxina web (http://www.debian.org) e instalalo no noso ordenador sen ter que pagar
ningunha licenza de descarga ou uso.

Se queres probar Debian, podes descargar unha imaxe de CD ou DVD ou USB no

seguinte enderezo: http://www.debian.org/CD/live/ A imaxe pode executarse no
noso computador sen alterar o contido do disco, de xeito que poidamos probar as
sas caractersticas antes de decidir a sa instalacin completa no noso equipo.

Conclusins
Anda que para o manexo diario dun computador non preciso ter presente
que o hardware ou o software si importante ter claro como se diferencian
cada un dos seus elementos. As, por exemplo, ante a frase comn "non me
vai o ordenador" a casustica pode ser moi variada:

Se non funciona o botn de acender, probablemente o problema sexa

de hardware.

Se non nos responde o rato, poderamos asegurar que estamos ante

un problema cun perifrico de entrada.

Se o sistema queda bloqueado sen chegar ao escritorio, case seguro

que estamos ante un problema de software co sistema operativo.

Se non inicia o noso navegador web, poderamos afirmar que temos

unha incidencia cun software de aplicacins.

Etc.

Introducinaoordenador(hardware,software)porTagenAtaparaAmtegaest
baixo unha licenza Creative Commons RecoecementoCompartirIgual 3.0 Espaa.
Rapportive

15