You are on page 1of 67

K ton doanh nghip thng mi v dch v

PHN I : K TON DOANH NGHIP THNG MI

CHNG 1
NHNG VN CHUNG V DOANH NGHIP THNG MI
1.1.c im ca cc doanh thng mi
1.1.1.c im kinh doanh thng mi
* Khi nim :
Thng mi l khu trung gian ni lin sn xut vi tiu dng. Hot ng thng mi l
vic thc hin mt hay nhiu hnh vi thng mi ca thng nhn lm pht sinh quyn v ngha
v gia cc thng nhn vi nhau hoc gia thng nhn vi cc bn c lin quan bao gm vic
mua bn hng ho, cung ng dch v thngmi v cc hot ng xc tin thng mi nhm mc
ch li nhun hoc thc hin chnh sch kinh t x hi
* Kinh doanh thng mi c mt s dc im sau :
- c im hot ng: hot ng kinh t c bn ca kinh doanh thng mi l lu chuyn hng
ho. Lu chuyn hng ho l s tng hp cc hot ng gm cc qu trnh mua bn , trao i v
d tr hng ho
- c im v hng ho : hng ho trong kinh doanh thng mi gm cc loi vt t , sn phm
c hnh thi vt cht hc khng c hnh thi vt cht m doanh nghip mua v (hoc hnh thnh
t cc ngun khc) vi mc ch bn. Hng ho trong kinh doanh thng mi c hnh thnh
ch yu do mua ngoi. Ngoi ra hng ha cn c th c hnh thnh do nhn gp vn lin doanh
, do thu nhp lin doanh, do thu hi n. Hng ho trong doanh nghip thng mi c th c
phn loi theo cc tiu thc nh sau :
+ Phn theo nghnh hng :
* Hng ho vt t, thit b (t liu sn xut klinh doanh)
* Hng ho cng ngh phm tiu dng
* Hng ho lng thc, thc phm ch bin
+ Phn theo ngun hnh thnh gm : hng ho thu mua trong nc, hng nhp khu, hng
nhn gp vn lin doanh
- c im v phng thc lu chuyn hng ho : lu chuyn hng ho trong doanh nghip
thng mi c th theo mt trong hai phng thc l bn bun v bn l
+ Bn bun l bn cho cc t chc trung gian vi s lng nhiu tip tc qu trnh lu
chuyn hng ho
+ Bn l l vic bn thng cho ngi tiu dng cui cng vi s lng t
- c im v s vn ca hng ho : s vn ng ca hng ho trong doanh nghip thng mi
khng ging nhau, tu thuc ngun hng hay nghnh hng. Do chi ph thu mua v thi gian
lu chuyn hng ho cng khng ging nhau gia cc loi hng
1.1.2. c im quy trnh mua, bn hng ho
1.1.2.1. c im quy trnh mua hng ha
Chc nng ch yu ca DNTM l t chc lu thng hng ho, a hng ho t ni sn
xut n ni tiu dng thng qua mua v bn. Mua hng l giai on u tin ca qu trnh lu
chuyn hng ho, l quan h trao i gia ngi mua v ngi bn v gi tr hng ho thng qua
quan h thanh ton tin hng, l qu trnh vn c chuyn ho t hnh thi tin t sang hnh thi
hng ho - doanh nghip nm quyn s hu v hng ho, mt quyn s hu v tin hoc c trch
nhim thanh ton tin cho nh cung cp.

Khoa: Kinh t 1
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Hng mua trong DNTM l nhng hng ho m doanh nghip mua vo vi mc ch tn
tr bn ra nhm mc ch thu li nhun.
Hng ho c coi l hng mua ca doanh nghip thng mi nu tho mn 3 iu kin
sau y:
- Hng ho phi thng qua mt phng thc thanh ton tin hng nht nh
- DN nm gi quyn s hu hng ho, mt quyn s hu v tin t hay mt loi hng ho khc.
- Hng ho mua vo vi mc ch bn ra, hoc gia cng SX ri bn ra
Ngoi ra, cc trng hp ngoi l sau hng ho cng c coi l hng mua:
- Hng mua v va dng cho hot ng kinh doanh, va tiu dng trong ni b doanh nghip
m cha phn bit r gia c mc ch
- Hng ho hao ht trong qu trnh mua theo hp ng bn mua chu
- Trong DNTM hng ho lun chuyn ch yu l mua ngoi, cc trng hp nhp khc l
khng thng xuyn v rt tha tht.
- i vi n v bn bun hng mua ch yu l t nh sn xut, t NK
- i vi n v bn l hng mua ch yu t n v bn bun
1.1.2.2. c im quy trnh bn hng ha
Bn hng l khu cui cng trong qu trnh hot ng sn xut kinh doanh ca DN thng
mi. Thc hin nghip v ny, vn ca DN TM c chuyn t hnh thi hin vt l hng ho
sang hnh thi tin t.
i tng phc v ca DNTM l ngi tiu dng c nhn, cc n v sn xut, kinh doanh
khc v c quan t chc x hi.
- Phm vi hng bn:
Hng ho trong DNTM c xc nh l hng bn khi tho mn cc iu kin sau:
+ Phi thng qua mua, bn v thanh ton theo mt phng thc nht nh
+ DN mt quyn s hu hng ho, thu c tin hoc ngi mua chp nhn n
+ Hng bn ra thuc din kinh doanh ca DN mua vo hoc sn xut, ch bin
Ngoi ra trong mt s trng hp c bit cng c xc nh l hng bn.
+ Hng xut s dng ni b (ghi nhn theo gi bn), phc v cho hot ng kinh doanh ca
DN
+ Hng xut tr lng
+ Hng xut biu tng
+ Hng xut i khng tng t v bn cht
+ Hng ho hao ht tn tht trong khu bn, theo hp ng bn mua chu
- Cc trng hp sau y khng hch ton l hng bn:
+ Hng xut giao gia cng ch bin
+ Hng thu do thanh l hay nhng bn TSC
+ Hng gi i l k gi hay cha xc nh l tiu th
+ Hng gi bn cha xc nh l tiu th
+ Cc khon thu nhp khc khng c coi l doanh thu bn hng (khon u t, khon
min thu ca NN)

1.2 Nhim v k ton trong Doanh nghip thng mi


thc hin tt vi tr l cng c qun l c lc cho vic iu hnh doanh nghip, k ton
trong cc doanh nghip thng mi cn thc hin tt cc nhim v c bn sau:
- Ghi chp, tnh ton, phn nh s hin c, tnh hnh lun chuyn v s dng ti sn, vt t tin
vn trong qu trnh hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip, qua tnh ton chnh xc
kt qu hot ng kinh doanh trong k

Khoa: Kinh t 2
K ton doanh nghip thng mi v dch v
- Kim tra tnh hnh thc hin k hoch sn xut kinh doanh, k hoch thu chi ti chnh, k lut
thu np, thanh ton, pht hin kp thi cc hnh vi tham lng ph ti sn, tin vn ca nh nc,
tp th.
- Cung cp thng tin y , kp thi, trung thc v hu ch phc v vic iu hnh qun l
doanh nghip

Khoa: Kinh t 3
K ton doanh nghip thng mi v dch v

CHNG 2
K TON HOT NG MUA HNG TRONG DOANH NGHIP
THNG MI
2.1. Cc phng thc mua hng, thi im ghi nhn hng mua v cch tnh tr gi vn ca
hng ho mua.
2.1.1. Cc phng thc mua hng v thi im ghi nhn hng mua
a. Khi nim
Mua hng l khu khi u ca hot ng thng mi l qu trnh vn ca doanh nghip c
chuyn t hnh thi tin t sang hnh thi hng ha. Doanh nghip nm c s hu v hng ha
v mt quyn s hu v tin t hoc phi c trch nhim thanh ton tin hng.
b. Cc phng thc mua hng
- Mua theo phng thc nhn hng: cn c vo hp ng k kt n v c cn b nghip v n
nhn hng ti n v cung cp hoc trc tip i thu mua hng ha ca ngi sn xut, sau chu
trch nhim chuyn hng ha v doanh nghip.
- Mua hng theo phng thc gi hng: cn c vo hp ng k kt bn bn gi hng n cho
doanh nghip ti kho hoc ti a im doanh nghip quy nh trc.
c. Thi im ghi chp hng mua
c1. Phm vi xc nh hng mua
* c coi l hng mua v hch ton vo chi tiu hng mua khi ng thi tha mn 3 iu kin:
- Phi thng qua 1 phng thc mua bn v thanh ton theo 1 th thc nht nh
- Hng mua phi ng mc ch: bn hoc gia cng ch bin bn
- n v phi c quyn s hu v hng ha v mt quyn s hu v tin t
* Khng c coi l hng mua trong cc trng hp sau:
- Hng mua v c tiu dng trong ni b doanh nghip
- Hng mua v sa cha ln hoc xy dng c bn
- Hng nhn bn i l k gi
- Hng hao ht tn tht trong qu trnh mua theo hp ng bn bn phi chu
- Trng hp ngoi l c coi l hng mua: hng ha hao ht tn tht trong qu trnh mua theo
hp ng bn mua phi chu
c2. Thi im xc nh hng mua
- L thi im chuyn tin s hu, thi im ny xc nh ph thuc vo phng thc mua hng
+ Nu mua theo phng thc nhn hng th l thi im chuyn tin s hu i, cn b nghip v
nhn hng ha k xc nhn vo chng t thanh ton tin hoc chp nhn thanh ton
+ Nu mua theo phng thc gi hng th l thi im chuyn tin s hu i, n v nhn c
hng ha do bn bn chuyn n, k xc nhn vo chng t thanh ton tin hng hoc k chp
nhn thanh ton
2.1.2. Phng thc xc nh gi thc t hng mua
* Phi tun th nguyn tc gi gc
- i vi hng ha mua ngoi
Gi thc t hng mua = Gi thanh ton vi ngi bn+ thu nhp khu, TTB+ chi ph pht sinh
khi mua- chit khu TM, gim gi hng bn, hng bn b tr li
- Thu GTGT ca hng mua c tnh vo gi thc t ca hng ha hay khng ph thuc vo hng
mua dung cho hot ng kinh doanh dng cho hot ng kinh doanh thuc i tng chu thu
hay khng chu thu GTGT v doanh nghip tnh thu theo phng php khu tr hay trc tip
- Trng hp hng mua v c bao b i cng hng ha c tnh gi ring th tr gi bao b phi
c bc tch v theo di ring trn TK 1532

Khoa: Kinh t 4
K ton doanh nghip thng mi v dch v
- Trng hp hng mua v cha bn ngay m phi qua gia cng ch bin th ton b chi ph trong
qu trnh gia cng ch bin s c tnh vo gi thc t ca hng ha nhp kho
Gi thc t hng ha = Gi hng ha xut gia cng ch bin + chi ph gia cng ch bin
2.2. K ton hot ng mua hng ti DN hch ton hng tn kho theo phng php KKTX.
2.2.1. Hch ton ban u
-Ha n GTGT: do bn bn lp c vit thnh 3 lin: ngi mua hng s gi lin 2, trn ha
n GTGT phi ghi r gi bn cha thu GTGT, thu GTGT v tng gi thanh ton
- Ha n bn hng: Nu mua hng c s kinh doanh thuc i tng np thu GTGT theo
phng php trc tip hoc thuc i tng khng phi np thu GTGT th chng t mua hng l
ha n bn hng
- Bng k mua hng: Nu mua hng th trng t do th chng t mua hng l bng k mua
hng do cn b mua hng lp v phi ghi r h tn a ch ngi bn, s lng, n gi ca tng
mt hng v tng gi thanh ton
- Bin bn kim nhn hng ha
- Cc chng t thanh ton nh phiu chi, giy bo n, phiu thanh ton
2.2.2. Ti khon s dng TK: 151,156,131,331
a, TK 151:(Hng mua ang i ng)
Ni dung: phn nh s hin c v tnh hnh bin ng, tr gi hng ho m doanh nghip mua
nhng cui thng cha kim nhn nhp kho.
Kt cu:
TK151
Tr gi hng tn kho ang i - Nhp kho hng mua ang
ng cui thng tng i dng thng trc
- Bn thng hng ang i ng
- Hng tn tht, mt mt trong
qu trnh vn chuyn
S d:tr gi hng mua ang
i ng hin cn n cui k
b, TK 156: hng ho
Ni dung: phn nh tnh hnh tng gim s hin c v tnh hnh bin ng tr giaqs hng ho tn
kho ca doanh nghip
Kt cu: TK156
- Tr gi hng ha nhp kho - Tr gi hng ho xut kho
trong k trong k
- Chi ph thu mua - Phn b chi ph thu mua
- Chng khon thng mi,
gim gi hng mua, hng mua
b tr li
S d: tr gi hng tn kho
cui k

* Tk156 c TK cp2:
Tk1561: Gi mua hng ho
Tk1562: Chi ph thu mua
Tk1567: Hng ho bt ng sn u t
c, TK 133: thu GTGT c khu tr:
Ni dung: Phn nh s thu GTGT c khu tr v tnh hnh thu GTGT

Khoa: Kinh t 5
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Kt cu:

TK133
- Thu GTGT u - Khu tr thu GTGT
vo c khu tr tng -Thu GTGT ca hng mua
trong k b tr li, gim gi, chng khon
thng mi.
S d:s thu GTGT cn c - Hon thu GTGT u vo
khu tr hoc hon li tip - Phn b thu GTGT u vo
k sau khng c khu

d, TK 331: Phi tr ngi bn


Ni dung: phn nh cng n v tnh hnh thanh ton cng n vi ngi bn
Kt cu:
TK331
- Thanh ton n cho ngi bn - N phi tr ngi bn tng
- ng trc tin mua hng - Nhn hng lin quan n ngi
cho ngi bn ng trc

S d: S tin ng trc cho S d: N phi tr ngi bn


ngi bn cn n cui k cn n cui k

2.2.3. Phng php k ton


a, K ton hch ton hng tn kho theo phng php k khai thng xuyn, tnh thu theo
phng php khu tr.
* K ton mua hng theo phng thc nhn hng
- Khi mua hng v nhp kho
N TK 156: Gi mua hng ho
N TK 133: Thu GTGT u vo
C TK 111,112,331: Tng gi thanh ton
- Nu pht sinh chi ph trong qu trnh mua
N TK 1562: Chi ph thu mua
N TK 133: thu GTGT
C TK 111, 112,331
- Nu c bao b i km hng ho tnh tin ring khi nhp kho
N TK 1532: Tr gi bao b
N TK 133:
C TK 111,112,331
V d:
Doanh nghip mua mt s hng tr gi 200 tr, VAT 10% tin mua hng cn n ngi bn
Bao b i cng hng tinh gi ring tr gi 2tr, thu VAT 5% tr bng tin mt
Trong qu trnh mua hng pht sinh chi ph vn chuyn l 1500tr thu VAT 10% tr bng tin
gi ngn hng
Gii:( vt: ng)
N TK156: 200.000.000
N TK133: 20.000.000
C TK331: 220.000.000

Khoa: Kinh t 6
K ton doanh nghip thng mi v dch v

Phn nh chi ph pht sinh:


N TK1562: 1.500.000
N TK133: 150.000
C TK112: 1.650.000
Bao b
N TK1532: 2.000.000
N TK133: 100.000
C TK111: 2.100.000
* K ton mua hng theo phng thc gi hng
- Hng v chng t cng v ( hch ton tng t nh trng hp trn)
- Hng v trc chng t v sau.
+ Doanh nghip lm th tc nhp kho, k ton ghi s hng tn kho theo gi tm tnh
N TK 156: gi tm tnh
C TK 111,112,331
+ Khi nhn c chng t xc nhn c gi chnh thc
phn nh thu GTGT
N TK 133 theo ho n
C TK 111,112,331
S l chnh lch
N TK 156 chnh lch tng
C TK 111,112,331
Hoc
N TK 111,112,331 chnh lch gim
C TK 156
V d:
Doanh nghip mua mt l hmg cui thng hng chuyn n cha c ho n, doanh nghip c
tinh nhp kho theo gi 150.000.000 VAT10%
Sang thng sau chng t bn bn chuyn n tr gi hng ho l 140tr VAT 10% k ton iu
chnh li s sch
Gii: (vt: 1.000.000)
N TK156: 150
C TK331: 150
N TK133: 14
C TK331: 14
x l chnh lch:
N TK331: 10
C TK156: 10
- Chng t v trc hng v sau
N TK151:
N TK133:
C TK111,112,331
Khi hng v nhp kho
N TK156
C TK151
- Khi nhn c chng t nhng cha c hng th k ton ch lu chng t vo h s, hng ang
i ng nu trn ng v th k ton s l nh TH1, nu cu thng hng cha v th k ton
mi phn nh vo 151.

Khoa: Kinh t 7
K ton doanh nghip thng mi v dch v

* K ton cc trng hp pht sinh trong qu trnh mua:


TH1: Chit khu thng mi mua hng
- pht sinh ngay lc mua th khon chit khu ny c tr trc tip vo gi mua ca hng ho
nn khng c th hin trn s k ton.
- Pht sinh sau lc mua k ton ghi gim gi thc t ca hng mua.
N TK 111, 112, 331: gim cng n
C Tk 156,157, 632, 151, 1381: gim hng(CKTM)
C Tk 133: gim VAT
TH2: Gim gi hng mua.
N Tk 111, 112, 331
C Tk 156, 151
C Tk 133
TH3: K ton hng mua b tr li
N TK 111,112,331
C TK156,151
C TK133
TH4: Chit khu thanh ton hng mua: pht sinh trong tng hp doanh nghip thanh ton tin
trc thi hn cho khch
N TK 111,112,331 chit khu thanh ton
C TK 515
V d: Nhn c giy bo hng thanh ton n cho ngi bn 49tr, chit khu thanh ton 2%
N TK 331: 50.000.000
C TK 112: 49.000.000
C TK 515: 1.000.000
TH5: K ton hng thiu trong qu trnh mua
- hng thiu cha xc nh nguyn nhn
N TK 156: tr gi thc nhp
N TK 1381: hng thiu
N TK 133: VAT
C TK 111,112,331
- Khi xc nh c nguyn nhn
+ Do bn bn gi thiu
Nu gi b sung
N TK 156
C TK 1381
Nu bn bn khng c hng gi b sung.
N TK 111,112,331
C TK 1381
C TK 133
+ Do cn b phi bi thng
Bi thng theo gi hch ton
N TK 111,112,1388,334
C TK 1381
C TK 133
Bi thng theo gi pht
N TK 111,112,334,1388

Khoa: Kinh t 8
K ton doanh nghip thng mi v dch v
C TK 1381
C TK 711: chnh lch

+ Nu doanh nghip chu


N TK 1562: hao ht trong nh mc
N TK 632: hao ht ngoi nh mc
C TK 1381
V d:
Doanh nghip mua mt s hng ho tr gi 300tr, VAT 10% tin mua hng cn n ngi bn.
Hng mang v nhp kho pht hin thiu tr gi 10tr cha r nguyn nhn doanh nghip lp bin
bn bo cho bn bn bit. thi gian hi ng x l ti sn thiu xc nh nguyn nhn s hng
thiu do bn bn gi thiu khng c hng gi b xung tr gi hng 8tr, do hao ht trong nh mc
200.000 s cn li ngi vi phm bt bi thng theo gi 1,2
Gii:( vt: ng)
N TK 156: 290.000.000
N TK 1381: 10.000.000
N TK 133: 30.000.000
C TK 331: 330.000.000

N TK 331: 8.800.000
C TK 1381: 8.000.000
C TK 133: 800.000

N TK1562: 200.000
C TK 1381: 200.000

N TK 1388: 2.160.000
C TK 1381: 1.800.000
C TK 711: 360.000
TH6: K ton hng tha trong qu trnh mua
- Nu DN ch nhp kho hng theo ha n khng nhp kho hng tha. S hng tha coi nh gi
h ngi bn( kho bo qun ring ch x l), k ton ghi :
N TK 002: tr gi hng
Khi x l hng hng tha ang gi h :
+ Nu Doanh nghip tr li hng tha, ghi n:
C TK 002
+ Nu Doanh nghip mua tip s hng tha :
N TK 156
N TK 133
C TK 111,112,331
(ng thi ghi:C TK 002)
+ Nu khng xc nh c nguyn nhn :
N TK 156 : Tr gi hng tha theo gi cha thu
C TK 711 : Ghi tng thu nhp khc
(ng thi ghi:C TK 002)
- Nu DN cho nhp kho hng tha ch x l :
N TK 156 tr gi hng tha cha
C TK 3381 cha r nguyn nhn

Khoa: Kinh t 9
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Khi x l hng tha nhp kho:
+ Nu Bn bn gia tha :
N Tk 3381
C TK 156
+ Nu Doanh nghip mua tip s hng tha :
N TK 3381
N TK 133
C TK 111,112,331
+ Nu khng tm ra nguyn nhn :
N TK 3381
C TK 711: thu nhp khc

V d:
Doanh nghip mua mt lo hng ho tr gi 200.000.000, thu VAT10% tin mua hng doanh
nghip cn n bn bn. Hng mang v pht hin tha doanh nghip bo qun h. Thi gian sau
hai bn cng tho thun ng mua bn s lng tha.
Gii:( vt: ng)
N TK 156: 200.000.000
N TK 133: 20.000.000
C TK 331: 220.000.000

N TK 002: 5.000.000
N TK 156: 5.000.000
N TK 133: 500.000
C TK 331: 5.500.000
C TK 002: 5.000.000
b, Kt ton hch ton hng tn kho theo phng php KKTX v tnh thu GTGT theo phng
php trc tip
Hch ton tng t nh doanh nghip tnh thu theo phng php khu tr nhng thu GTGT
u vo khng c phn nh trn TK 133 m phn nh vo gi ca hng ho: TK 151,156
2.2.4. S k ton
- i vi hnh thc nht k chung: Nht k chung, nht k mua, nht k chi, s ci
TK156,151,133,331
- S chi tit: Vt t hng ho thanh ton vi ngi bn v thu GTGT
- Nht k chng t: Bng k s 8 (TK156), nht k chnh t s 6(TK151), nht k chng t s
10 (TK133), nht k chng t s 5 (TK111), nht k chng t s 2 (TK112), s ci TK
156,151,133,331
2.3. K ton hot ng mua hng ti DN hch ton hng tn kho theo phng php kim k
nh k.
2.3.1. Hch ton ban u
(Tng t nh 2.2.1)
2.3.2. TK s dng
TK611: Mua hng
Ni dung: TK ny c sd phn nh tnh hnh tng gim ca hng tn kho theo gi thc t
Kt cu:
TK611
- Phn nh gi tr thc t ca - P/a gi tr ca hng xut dng,
hng tn u k c kt xut bn trong k.

Khoa: Kinh t 10
K ton doanh nghip thng mi v dch v
chuyn sang - chit khu thng mi,gim gi
- Phn nh gi tr thc t ca hng bn, hng bn b tr li
hng tng trong k - Kt chuyn gi tr thc t ca hng
tn kho cui k

TK cp 2:
TK6111: mua NVL
TK6112: mua hng ho

2.3.2. Trnh t hch ton


- u k
Kt chuyn tr gi hng ho tn kho u k
N TK 611
C TK 156
Kt chuyn tr gi hng mua ang i ng
N TK 611
C TK 151
Kt chuyn tr gi hng gi bn cha tiu th u k
N TK 611
C TK 157
- Trong k
Khi mua hng
N TK 611
N TK 133
C TK 111,112,331
Khi pht sinh chi ph
N TK 611
N TK 133
C TK 111,112,331

Khi pht sinh chit khu thng mi, gim gi hng mua, hng mua b tr li
N TK 111,112,331
C TK 611
C Tk 133
Khi pht sinh chit khu thanh ton
N TK 111,112,331
C TK 515
Khi pht sinh hng thiu trong thu mua
N TK 611
C TK 3381
- Cui k
Kt chuyn tr gi hng t kho cui k
N TK 156
C TK611
Kt chuyn tr gi hng mua ang i ng cui k
N TK 151
C TK 611

Khoa: Kinh t 11
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Kt chuyn tr gi hng gi i bn cha tiu th cui k
N TK 157
C TK 611

CHNG 3
K TON HOT NG BN HNG TRONG DOANH NGHIP
THNH MI
3.1. Cc phng thc bn hng, thi im ghi nhn hng bn v cch tnh tr gi vn ca
hng ho xut bn.
3.1.1 Cc phng thc bn hng, thi im ghi nhn hng bn.
a. Khi nim
- Bn hng l khu cui cng ca hot ng kinh doanh tng mi, l quy trinh vn ca
doanh nghip c chuyn t hnh thi hng ho sang hnh thi tin t, doanh nghip nm c
quyn s hu v tin t hoc c quyn i tin v mt quyn s hu v hng ho.
b. Cc phng thc bn hng
* Bn bun:
- Bn bun qua kho l phng thc bn bun m hng ho c xut ra t kho ca
doanh nghip c thc hin bi hai hnh thc.
- Bn bun qua kho theo hnh thc nhn hng
- Bn bun qua kho theo hnh thc gi hng
- Bn bun chuyn thng: l hnh thc bn bun hng ho c chuyn thng t dn
v cung cp ti cho khch hng ca doanh nghip.
- Bn bun chuyn thng theo hnh thc nhn hng
Bn bun chuyn thng theo hnh thc gi hng
* Bn l:
- Bn l thu tin tp chung
- Bn l thu tin trc tip
* Bn i l:
c. Gi c
- Gi bn l gi tr hp l ca hng ho
Gi bn = Gi mua *(1 + % thng s thng mi)
Gi bn
Gi mua =
1+ % thng s TM

- Gi xut kho: Xc nh ph thuc vo phng php tnh gi tr hng tn kho c


p dng trong doanh nghip.
Phng php thc t ch danh
Phng php bnh qun gia quyn.
Nhp trc - xut trc

Khoa: Kinh t 12
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Nhp sau - xut trc
d. Thi im ghi nhn hng bn.
d1.Phm vi hng bn
- Theo quy nh hn hnh, c coi l hng bn phi tho mn cc iu kin sau:
- Hng ho phi thng qua qu trnh mua bn v thanh ton theo mt phng thc nht
nh.
- Hng ho phi c chuyn quyn s hu t bn bn xang bn mua v ngi bn thu
c tin hoc mt loi hng ho khc hoc c quyn i tin ngi mua.
- Hng ho bn ra phi thuc din kinh doanh.
* Cc trng hp sau c coi l hng bn:
- Hng ho xut bn cho cc n v ni b doanh nghip c t chc k ton ring
- Hng ho dng trao i ly hng ho khc khng tng t v bn cht v gi tr.
- Doanh nghip xut hng ho ca mnh tiu dng ni b
- Hng ho doanh nghip mua v v xut ra lm hng mu
- Hng ho xut biu tng tr lng, tr thng cho cn b cng nhn vin, chia li cho
bn gp vn, i tc ln doanh.
d2. Quy nh k ton doanh thu trong chun mc s 14:
* Cc nh ngha trong chun mc.
- Doanh thu l tng gi tr cc li ch kt ton doanh nghip thu c trong k t cc hot
ng kinh doanh thng thng ca doanh nghip gp phn lm tng vn ch s hu.
- Chit khu thng mi, gim gi hng bn, hng bn b tr li, chit khu thanh ton
* Xc nh doanh thu
- Bn hng thu bng tin:doanh thu l s tin hoc tng ng tin thu c n v bn
hng tr chm, t gp th doanh thu l gi bn thu tin mt ln. (gi bn tr ngay)
- Bn hng theo phng thc i hng
- Hng ho tng ng thi khng to ra doanh thu
- Hng ho khng tng ng thi doanh thu l gi tr hp l ca hng ho mang v cng
tr chnh lch.
* Ghi nhn doanh thu
- Doanh nghip c chuyn giao phn ln ri ro v li ch gn lin vi quyn s hu hng
ho cho ngi mua.
- Doanh nghip khng cn lm gi quyn s hu hng nh ngi s hu hng ho hoc
quyn kim sot hng ho
- Doanh thu xc nh tng i chc chn
- Doanh nghip thu c hoc s thu c li ch kinh t t giao dch bn hng
- Xc nh c chi ph lin quan n giao dch bn hng
3.2. K ton hot ng bn hng ti DN hch ton hng tn kho theo PP KKTX
3.2.1 Chng t s dng
- Ho n GTGT
- Ho n bn hng
- phiu xut kho: kim vn chuyn ni b
- hp ng kinh t
- chng t thanh ton phiu thu, giy bo c
3.2.2 Ti khon s dng
TK 157, 511, 632, 131

3.2.3. Phng php k ton


3.2.3.1. K ton nghip v bn bun

Khoa: Kinh t 13
K ton doanh nghip thng mi v dch v
* K ton nghip v bn hng ti doanh nghip hch ton hng tn kho theo phng php k
khai thng xuyn, tnh thu theo phng php khu tr
a. K ton bn bun theo hnh thc nhn hng
Khi hon thnh th tc chng t giao nhn hng vi ngi mua, ngi mua nhn hng th
hng bn c tiu th.
- Phn nh gi vn hng bn:
N TK632:
C TK156:
- Nu mua sau bn thng(bn giao tay 3)
N TK 632:gi mua
N TK 133:VAT u vo
C TK 111,112,331: tng gi thanh ton
- Kt chuyn doanh thu
N TK 111,112,331: tng gi hng ho
C TK511: gi bn
C TK3331: VAT u
- Phn nh bao b i cng hng ho tnh tin ring
+ Xut kho
N TK 131:tng gi thanh ton
C TK 1532:tr gi bao b
C TK3331:VAT u ra
+ Mua bao b sau bn thng
N TK131:
N Tk133:
C TK331:
C TK3331:
V d:
Mua mt l hng theo ho dn GTGT s 1. tr gi mua 300tr. VAT:10%, bao b i km hng ho
tnh tin ring tr gi 3 tr. thu 10%. tin hng v bao b nhn n, s hng trn s l nh sau. 1/2
bn giao tay ba, thng s 10%. VAT 10%bn mua nhn n. 1/2 cn li chuyn v nhp kho .
Chi ph vn chuyn chi bng tin mt 1.980.000, ho n c th, thu VAT:10% (dvt
1.000.000)
Bao b phn b t l tng ng vi hng
Gii:
* Bn thng
N TK632: 150
N TK133: 15
C TK331: 165

N TK131: 181.5
C TK511: 165
C TK3331: 16.5

N TK131: 1.5
N TK133: 0.15
C TK331: 1.5
C TK333: 0.15
* Nhp kho

Khoa: Kinh t 14
K ton doanh nghip thng mi v dch v
N TK156: 150
N TK133: 15
C TK331: 165

N TK1532: 1.5
N TK133: 0.15
C TK331: 1.65

N TK1562: 1.8
N TK133: 0.18
C TK331: 1.98

b. K ton bn hng theo hnh thc gi bn


- Phn nh khi gi hng bn mua
* Xut kho hng ho:
N TK157:
C TK156:
*Bao b:
N TK1388:
C TK1532:
- Mua sau gi bn:
* Hng ho:
N TK157: gi mua
N TK133:VAT u vo
C TK111,112,331: tng gi thanh ton
* Bao b:
N TK1388:
N TK133:
C TK111,112,331:
- chi ph pht sinh trong qu trinh gi bn:
* Nu DN chu
N TK641: chi ph
N TK133:VAT u vo
C TK111,112,331: tng gi thanh ton
* Chi h bn mua
N TK1388
C TK11,112,331
- Ti im giao nhn hng ho
* TH1: Nu bn mua chp nhn mua hng
kt chuyn doanh thu:
N TK111,112,131:
C TK511:
C TK3331:
kt chuyn gi vn:
N TK632:
C TK156
Thu tin ban b:

Khoa: Kinh t 15
K ton doanh nghip thng mi v dch v
N TK111,112,131
C TK1388
C TK3331
Thu hi chi ph chi h
N TK111,112,131
C TK1388
*TH2: Nu bn mua khng chp nhn mua l hng
Chuyn v nhp kho:
N TK156
C TK157
Nu pht sinh chi ph vn chuyn hng v
N TK641
N TK133
C TK111,112,331
Nu c chi ph chi h
N TK 641
N TK133
C Tk1388
Bao b nhp kho
N TK1532
C TK1388
V d:
xut kho gi bn cho cng ty M mt n hng theo ho n GTGT s 02 tr gi bn hng ho l
250tr bao b tnh gi ring cha thu l 3.600.000 thu VATca hng ho v bao b l 10%.
Chi ph vn chuyn gi cha thu l 1.500.000. thu VAT 10% tr bng tin mt (theo hp ng
bn chu bn) bit thng s tiu th ca s hng ny l 12%thi gian sau cng ty Mnhn c
hng v chp nhn thanh ton.( vt:1.000.000)
Gii:
N TK157: 250
C TK156: 250

N TK1388: 3.6
C TK1532: 3.6

N TK641: 1.5
N TK133: 0.15
C TK111: 1.65

Ngi mua chp nhn thanh ton


N TK131: 308
C TK511: 280
c TK3331: 28

N TK632: 250
C TK157: 250

N TK 131: 3.96
C TK1388: 3.6

Khoa: Kinh t 16
K ton doanh nghip thng mi v dch v
C TK3331: 0.36

c. K ton cc TH pht sinh trong qu trnh bn


c1. Chit khu thng mi bn hng:
+ Pht sinh ngay lc bn hng:
* TH1: Chit khu thng mi tr trc khi lp ho n, khon chit khu ny khng c th
hin trn s k ton ca doanh nghip
* TH2: Th hin trn ho n:doanh thu c ghi theo gi bn cha tr chit khu, chit kh
thng mi, phn nh trn ti khon 521, thu VAT c tnh trn gi tr chit khu.

N TK131,111,112
N TK521
C TK511
C TK3331

+ Pht sinh sau lc bn hng


N TK521
N TK3331
C TK111,112,131
C2. Gim gi hng bn
Pht sinh tronh trng hp hng kem phm cht so vi quy nh trong hp ng. bn mua yu
cu gim gi v n v chp nhn.
N TK532
N TK3331
C TK111,112,131
C3. K ton hng bn b tr li
- Hng b tr li cha ghi nhn doanh thu.
+ Nu hng cha chuyn v th k ton theo di chi tit trn ti khon157
+ Nu chuyn hng b tr li v nhp kho
N TK156
C TK157
+Chi ph pht sinh trong qu trnh vn chuyn hng b tr li v nhp kho
N TK641
N TK133
C TK111,112,331
- Hng b tr li ghi nhn doanh thu
N TK531
N TK3331
C TK111,112,131

+Kt chuyn gi vn hng bn b tr li


N TK156
N TK 157
C TK632
* Cui k kt chuyn
N TK511
C TK531
C TK521

Khoa: Kinh t 17
K ton doanh nghip thng mi v dch v
C TK532
C4. Chit khu thanh ton
N TK 635
C TK111,112,131
C5. K ton hng thiu trong qu trnh gi bn
- Nu pht sinh hng thiu trong qu trnh gi bn th phn nh doanh thu theo s tin bn mua
chp nhn thanh ton. Tr gi vn ca hng thiu phn nh nh sau:
N TK 1381
C TK 157
C6. K ton hng tha trong qu trnh gi bn
- Nu pht sinh hng tha trong qu trnh gi bn k ton s phn nh doanh thu theo ha n m
bn mua chp nhn thanh ton, tr gi vn ca hng tha ghi:
N TK 157
C TK 3381
d. K ton nghip v bn hng ti doanh nghip hch ton hng tn kho theo phng php k
khai thng xuyn, tnh thu theo phng php trc tip.
- Khi bn hng cn c vo ho n bn hng k ton phn nh doanh thu
N TK 111,112.131
C TK 511

+ K/c gi vn
N TK 632
C TK 156,157,151
C TK 111,112,331
- Pht sinh CKTM, gim gi hng bn
N TK 521,532
C TK 111,112,131
- phn nh hng bn b tr li
N TK 531
C TK 111,112,131
+ K/c gi vn
N TK 156,157
C TK 632
- Cui k k/c cc khon gim tr doanh thu
N TK 511
C TK 521,531,532
- khi tnh thu GTGT phi np
N TK 511
C TK 3331
3.2.3.2. K ton nghip v bn l
* Chng t sd:
+ Hch ton ban u nghip v bn l c thc hin bi mu dch vin v nhn vin thu ngn.
cui mi ca hoc cui ngy mu dich vin phi lp bng k bn l hng ho. Gi ghi trn bn k
l gi c thu GTGT. Bng k bn l phi lp cho nhng mt hng c cng mc thu sut.
+ Nhn vin thu ngn hoc mu dch vin phi lp giy np tin, v giy np tin phi c lp
trc khi np bn k bn l nu trch nhi m ny thuc v MDV
* TK s dng:156,151,131,157

Khoa: Kinh t 18
K ton doanh nghip thng mi v dch v
* Trnh t hch ton
+TH MDV np tin
N TK 111,112
C TK 511
C TK 3331
+TH MDV np thiu tin
N TK 111,113
N TK 1388
C TK 511
C TK 3331
+ TH MDV np tha tin
N TK 111,113
C TK 511
C TK 3331
C TK 711
P/ gi vn
N TK 632
C TK 156
V d:
Nhn c bn k bn l ca MDV st 03 doanh s bn l 44.000.000, VAT 10%. tin bn hng
thu bng tin mt l 44.500.000, phiu thu s 02, gi xut kho 40.000.000 s tin tha doanh
nghip c hng.
Gii:
N TK111: 44.500.000
C TK511: 40.000.000
C TK3331: 4.000.000
C TK711: 500.000

N TK632: 40.000.000
C TK156: 40.000.000

3.2.3.3. K ton nghip v i l


a. K ton ti n v giao i l
* Khi giao hng cho bn nhn i l
- Xut kho
N TK 157
C TK156
- Mua sau gi i l
N TK 157
N TK 133
C TK 111, 112, 331
- Pht sinh chi ph
+ Bn giao chu
N TK 641
N TK 133
C TK 111, 112, 331
+ Bn nhn chu
N TK 1388 chi ph bao gm c thu

Khoa: Kinh t 19
K ton doanh nghip thng mi v dch v
C TK 111, 112, 331
* Khi nhn ccj thng bo c s i l bn c hng, n v xc nh s hng tiu th
giao cho i l
- Phn nh doanh thu
N TK 131
C TK 511
C TK 3331
- Phn nh gi vn
N TK 632
C TK 157
- Hoa hng i l
N TK 641
N TK 133
C TK 131
- Thu hi chi ph thu h
N TK 131
C TK 1388
* Khi i l thanh ton tin
N TK 111, 112
C TK 131
- Nu bn nhn i l gi chng t v thanh ton tin (tr ngay hoa hng)
N TK 111, 112 :s tin thc thu
N TK 641 : Hoa hng
N TK 133: VAT hoa hng
C TK 511 :doanh thu
C TK 3331 :VAT u ra
* Khi n v nhn i l khng bn c hng chuyn hng tr li DN nhp kho
N TK 156
C TK 157
b. Ti n v nhn i l
* Khi nhn hng i l v
N TK 003 :Ga bn (cha c thu hoc c thu)
* Khi bn c hng
- Thu tin hng
N TK 111, 112
C TK 331 :(bn giao)
- Gim hng i l
C TK 003
- Tnh hoaa hng c hng
N TK 331
C TK 5113
C TK 3331
- Nu n v tr ngay tin hoa hng khi bn c hng
N TK 111, 112
C TK 5113
C TK 3331
C TK 331
* Khi thanh toans tin cho bn giao

Khoa: Kinh t 20
K ton doanh nghip thng mi v dch v
N TK 331 :(bn giao)
C TK 111,112
* Tr li khi khng bn c hng
C TK 003
V d:
Xut kho gi i l 1 l hng tr gi 150 tr, gi giao i l cha c thu 180 tr, hoa hng i l
5%, thu GTGT ca hng ha dichj v v i l l 10%. Thi gian sau c s i l thng bo
bn c hng chuyn tin mt tr DN sau khi tr hoa hng c hng
Gii:
(vt:1.000.000)
1. Bn giao
N TK 157: 150
C TK 156: 150

N TK 111: 188,1
N TK 641: 9
N TK 133: 0,9
C TK 511: 180
C TK 333: 18

N TK 632: 150
C TK 157: 150
2.Bn nhn
N TK 003: 180
N TK 111: 198
C TK 5113: 9
C TK 3331: 0,9
C TK 331: 188,1
C TK 003: 180

N TK 331: 188,1
C TK 111: 188,1

3.2.3.4. K ton nghip thanh ton khc


a. K ton hng i hng
* Trao i hng tng ng
- Khng to ra doanh thu
- Pht sinh chi ph
* Trao i hng khng tng ng
* Nguyn tc:
-Hng mang i i c coi l hng bn, hng i v c coi l hng mua.
-Doanh nghip c th s dng TK131, TK 331 b tr cng n hoc ch s dng TK 131 hoc
TK 331 b tr cng n
*Trnh t hch ton:
- Phn nh gi vn hng mang trao i
N TK 632
C TK 156
- Doanh thu hng mang trao i

Khoa: Kinh t 21
K ton doanh nghip thng mi v dch v
N TK 111, 112: chnh lch tng
N TK 131:
C TK 511
C TK 3331
C TK 111, 112: chnh lch gim
- Hng nhn v
N TK 156
N TK 133
C TK 131

b. K ton bn hng tr gop


- L phng php m ti thi im bn ch thu c mt phn tin cn mt phn th cho khch
hng tr gp theo hp ng
- Doanh thu c ghi theo gi bn, thu tin mt ln hoc gi bn tr ngay
- Thu VAT c tnh trn gi bn tr ngay, chnh lch gia gi bn tr ngay v gi bn tr gp
c phn nh trn TK 3387 sau phn b dn vo doanh thu ti chnh( TK 515) theo tng k
tr gp
* Trnh t hch ton
- Khi bn hng tr gp
N TK 111: s tin thu c ln u
N TK 131: s tin cn phi thu
C TK 511: gi bn tr ngay
C TK 3331: VAT tr ngay
C TK 3387: chnh lch
- Kt chuyn gi vn
N TK 632
C TK 156
nh k khi thu n
+ Tin thu c:
N TK 111, 112
C TK 131
+ ng thi phn b li tr gp vo doanh thu ti chnh
N TK 3387
C TK 515
VD:
Xut kho bn tr gp mt l hng theo ha n GTGT 06. Gi bn tr ngay cha thu 120 triu
ng, gi bn tr gp 128 triu ng, thu GTGT 10%. Tin mt thu c ti thi im bn l 40
triu ng nhp qu. Thi hn tr gp 8 thng, thng s bn 10% (VT: 1.000.000 )
Gii
N TK 111: 40
N TK 131: 100
C TK 511: 120
C TK 3331: 12
C TK 3387: 8

N TK 632: 109,09
C TK 156: 109,09
3.2.3.5. K ton cc nghip v cui ky

Khoa: Kinh t 22
K ton doanh nghip thng mi v dch v
a. Khu tr thu GTGT
- Cui k tp hp ton b s thu GTGT u vo v s thu GTGT u ra xc nh s thu
GTGT c khu tr

N TK 3331
C TK 133

+ Nu VAT ra >VAT vo: phn chnh lch np nh nc


N TK 3331
C TK 111, 112
+ Nu VAT vo khng c khu tr, khng c hon li, k ton phn nh vo gi vn hng
ha
N TK 632
C TK 133
+ Nu c hon thu
N TK 111, 112
C TK 133
3.3. K ton hot ng bn hng ti DN hch ton hng tn kho theo phng php kim k
nh k
3.3.1. K ton bn hng v xc nh doanh thu thun
a. K ton bn hng.
- Khi bn hng k ton ch phn nh doanh thu cn bt ton phn nh tr gi vn khng c thc
hin ng thi nh phng php k khai thng xuyn m ch phn nh mt ln vo thi im
cui k sau khi xc nh c s tn kho cui k
- Khi bn hng k ton phn nh doanh thu
+ Khu tr
N TK 111, 112, 131
C TK 511
C TK 3331
+ Trc tip
N TK 111, 112, 131
C TK 511
Phn nh gi vn thc hin kt chuyn vo cui k
N TK 632
C TK 611
b. Kt chuyn cc khon gim tr doanh thu xc nh doanh thu thun
- Kt chuyn khon gim tr doanh thu sang TK 511
N TK 511
C TK 521, 531, 532
- Kt chuyn doanh thu thun sang TK 911
N TK 511
C TK 911
3.3.2. K ton tr gi mua hng thc t ca hng tiu th
- xc nh chnh xc tr gi hng bn ra cui k
- Cui k k ton phi tnh ton phn b chi ph mua hng cho hng tn kho cui k. Trn c s
tnh chi ph phn b cho hng bn ra trong k.
- Chi ph mua hng phn b cho hng tn kho cui k
Chi ph chi ph phn b + Chi ph mua hng

Khoa: Kinh t 23
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Mua hng hng tn kho u k pht sinh trong k tr gi hng
phn b cho = * tn kho cui
hng tn tr gi hng tn kho + tr gi hng tn kho k
kho cui k u k pht sinh trong k

3.4. S sch k ton:


- S k ton tng hp
*Hnh thc nht k chung:

S nht k chung
Nht k thu
Nht k bn hng
* Hnh thc nht k chng t:
Bng k s 8 ( 156)
Bng k s 10 ( 157)
Bng k s 11 ( 131)
Bng k s 1 ( N TK 111)
Bng k s 2 ( N TK 112)
Nht k chng t s 8 ( 511, 512)
* S chi tit :
S chi tit doanh thu
S chi tit thanh ton vi ngi mua
S chi tit thu VAT phi np
S chi tit gi tr hng ha

Khoa: Kinh t 24
K ton doanh nghip thng mi v dch v

CHNG 4
K TON HNG TN KHO
4.1. Khi nim, nhim v k ton hng tn kho
Hng tn kho: L nhng ti sn:
(a) c giu bn trong k sn xut, kinh doanh bnh thng
(b) ang trong qu trnh sn xut, kinh doanh d dang
(c) Nguyn liu, vt liu, cng c s dng trong qu trnh sn xut, kinh doanh hoc cung
cp dch v.
Hng tn kho trong doanh nghip thng mi bao gm:
- Hng ho mua v bn: Hng ho tn kho, hng mua ang i trn ng, hng gi bn, hng
ho gi i gia cng ch bin.
K ton hng tn kho c nhng nhim v ch yu sau:
- Theo di, ghi chp, phn nh y , kp thi, chnh xc s hin c v tnh hnh bin ng ca
hng tn kho, c v mt gi tr v hin vt, tnh ng, tnh tr gi hng tn kho lm c s
xc nh chnh xc tr gi ti sn v kt qu hot ng kinh doanh ca doanh nghip.
- Kim tra tnh hnh chp hnh cc th tc chng t nhp, xut hng ho: thc hin kim k nh
gi li hng ho, lp d phng gim gi hng tn kho theo quy nh ca c ch ti chnh.
Cung cp kp thi nhng thng tin v tnh hnh hng ho tn kho nhm phc v tt cho cng tc
lnh o v qun l kinh doanh doanh nghip.
4.2. Nguyn tc nh gi hng tn kho
4.2.1. Gi thc t nhp kho
Xc nh gi tr hng tn kho
Hng tn kho c tnh theo gi gc. Trng hp gi tr thun c th thc hin c thp
hn gi gc th phi tnh theo gi tr thun c th thc hin c.
Gi gc hng tn kho
Gi gc hng tn kho bao gm: Chi ph mua, chi ph ch bin v cc chi ph lin quan trc
tip khc pht sinh c c hng tn kho a im v trng thi hin ti.
Chi ph mua
Ch ph mua cu hng tn kho bao gm gi mua, cc loi thu khng c hon li, chi ph
vn chuyn, bc xp, bo qun trong qu trnh mua hng v cc chi ph khc c lin quan trc
tip n vic mua hng tn kho. Cc khon chit khu thng mi v gim gi hng mua do hng
khng ng quy cch, phm cht c tr (-) khi chi ph mua.
Trong cc doanh nghip thng mi, dch v, hng tn kho thng chim t trng ln
trong tng s ti sn lu ng ca doanh nghip. V vy k ton hng tn kho l mt ni dung
quan trng trong cng tc ca doanh nghip.
4.2.2. Gi thc t xut kho
Vic tnh gi tr hng tn kho ph thuc vo n gi mua ca hng ho trong cc thi k
khc nhau. Nu hng ho c mua vi n gi n nh t k ny sang k khc th vic tnh gi
tr hng tn kho s rt n gin. Nhng nu hng ho ging nhau c mua vi n gi khc

Khoa: Kinh t 25
K ton doanh nghip thng mi v dch v
nhau th cn phi xc nh xem cn s dng n gi no tnh gi tr hng tn kho cui k. C
4 phng php thng c s dng xc nh gi tr ca hng tn kho cui k.
a. Phng php gi thc t ch danh:
Theo phng php ny doanh nghip phi bit c cc n v hng ho tn kho v cc n v
hng ho xut bn thuc nhng ln mua no v dng n gi ca nhng ln mua xc nh
gi tr ca hng tn kho cui k. y l phng php cho kt qu chnh xc nht trong cc
phng php. Tuy nhin phng php ny ch ph hp vi cc doanh nghp kinh doanh t mt
hng, t chng loi, hng c gi tr cao nh cc mt hng trang sc t tin, t, xe my....

b. Phng php gi bnh qun gia quyn:


Phng php ny c p dng khi khng xc nh c hng tn kho thuc ln mua no? Trong
trng hp ny phi xc ng n gi mua bnh qun ca tng loi hng ho hin c theo cng
thc sau:
Sau xc nh gi hng tn kho cui k theo cng thc:
Tr gi hng ho tn kho cui k = S lng HH TKCK * n gi mua bnh qun (mt
hng)

Khi s dng phng php ny tr gi ca hng tn kho cui k chu nh hng bi gi ca hng
tn kho u k v gi mua ca hng ho trong k. Nh vy phng php ny c khuynh hng
che giu s bin ng ca gi.
c. Phng php nhp trc, xut trc (FIFO)
Phng php ny c gi nh hng ho no nhp khng trc th xut bn trc. Do hng
ho tn kho cui k l nhng hng ho mi mua vo v gi tr hng ho tn kho c tnh theo
gi mua ln cui.
Vi phng php ny tr gi hng tn kho phn nh trn bng cn i k ton c nh gi st
vi gi thc t.
d. Phng php nhp sau, xut trc (LIFO)
Ngc li vi phng php nhp trc, xut trc, phng php ny gi nh hng bn ra l
nhng hng ho va mi c mua vo. Do hng tn kho cui k l nhng hng tn u k v
l hng mua c nht. Phng php ny c tha nhntong c trng hp hng ho khng vn
ng theo trnh t nhp sau, xut trc.
C s ca phng php l do doanh nghip kinh doanh lin tc, phi c hng ho thay th
c mua vo. Nh vy vic bn hng to ra s thay th ca hng ho. Nu chi ph v thu
nhp tng xng vi nhau th gi tr vn ca hng ho thay th phi ph hp vi doanh s gy
ra s thay th ny. Do vy chi ph ca ln mua gn nht s tng i st vi tr gi vn ca hng
ho thay th. Thc hin phng php ny s m bo c yu cu ca nguyn tc ph hp trong
k ton.
Trong mt th trng n nh, gi c khng thay i t k ny sang k khc th cc phng php
trn u cho cng mt kt qu. Nn vic doanh nghip la chn phng php no tnh hng
tn kho khng quan trng lm. Nhng nu th trng khng n nh, gi c ln xung tht thng
th cc phng php ny li cho kt qu khc nhau v s c nh hng nht nh n bo co ti
chnh ca doanh nghip. Trong trng hp ny doanh nghip cn cn nhc k khi la chn
phng php tnh gi tr hng tn kho. Phng php tnh gi tr hng tn kho phi th hin cng
khai trong bn thuyt minh bo co ti chnh. ng thi theo nguyn tc nht qun phng php
phi s dng thng nht t k ny sang k khc. Nh c th kim tra, nh gi kt qu hot
ng kinh doanh c chnh xc.

4.3. K ton tng hp hng tn kho

Khoa: Kinh t 26
K ton doanh nghip thng mi v dch v
4.3.1. K ton tng hp hng tn kho theo phng php k khai thng xuyn
Phng php ny c c im: Theo di, phn nh thng xuyn, lin tc c h thng tnh
hnh tng, gim hng ho trn s k ton sau mi ln pht sinh nghip v nhp, xut.
Khi p dng phng php ny k ton s dng cc ti khon hng tn kho phn nh tnh
hnh v s bin ng ca vt t, hng ho. Nh vy gi tr hng tn kho trn s k ton c th xc
nh c bt c thi im no trong k k ton. Nu c chnh lch k ton phi tm nguyn
nhn s l kp thi.
Phng php ny thch hp vi cc doanh nghip c quy m ln, tin hnh ng thi nhiu hot
ng sn xut kinh doanh, kinh doanh cc mt hng c gi tr cao
a. Chng t s dng
- Phiu nhp kho, Phiu xut kho
- H GTGT, HBH
- Phiu thu, phiu chi
- GBC, GBN
b. Ti khon s dng
Khi p dng phng php ny hng tn kho s dng cc ti khon 156 Hng ho, TK151
Hng mua ang i ng, TK157 Hng gi bn. Cng dng v kt cu cc ti khon c
trnh by chng II, III
c. Phng php hch ton
Nu doanh nghip tnh thu GTGT theo phng php khu tr:
- Hng ngy cn c chng t mua hng v chi ph trong khu mua, k ton ghi
N TK 156- Hng ho (1561, 1562)
N TK 133- Thu GTGT c khu tr
C TK 111- Tin mt
C TK 112- Tin gi ngn hng
C TK 141- Tm ng
C TK 331- Phi tr ngi bn (nu cha thanh ton)
- Khi nhp kho hng t nghip v sn xut gia cng cn c phiu nhp kho ghi:
N TK 156- Hng ho (1561)
C TK 154- Chi ph SXKD d dang
- Khi nhp kho hng tha pht sinh trong qu trnh mua hoc bo qun, cn c phiu nhp kho,
bin bn kim nhn kim k hng ho, k ton ghi
N TK 156- Hng ho (1561)
C TK 338- Cc khon phi tr phi np khc (3381)
- Khi nhp kho hng b tr li, cn c phiu nhp kho, k ton ghi
N TK 156- Hng ho
C TK 157- Hng gi bn
C TK 632- Vn hng bn
- Trng hp nhn vn gp lin doanh, lin kt bng hng ho, cn c phiu nhp kho, k ton
ghi:
N TK 156- Hng ho (1561)
C TK 411- Ngun vn kinh doanh

- Khi nhn li vn gp tham gia lin doanh, lin kt bng hng ho, k ton ghi:
N TK 156- Hng ho (1561)
C TK 223- u t vo cng ty lin kt
C TK 222-vn gp lin doanh
- Khi nhp kho hng iu chuyn ni b

Khoa: Kinh t 27
K ton doanh nghip thng mi v dch v
N TK 156- Hng ho (1561)
C TK 336- Phi tr ni b
- Khi xut hng ho k ton ghi
N TK 632- Gi vn hng bn
N TK 156- Hng ho (1561)
- Xut hng ho sn xut, gia cng, ch bin k ton ghi
N TK 621- Chi ph NVL trc tip
C TK 156- Hng ho
- Hng thiu pht hin trong kim k, tu theo tng trng hp x l, k ton ghi:
N TK 632- Gi vn hng bn
N TK 138- Cc khon phi thu khc
C TK 156- Hng ho
- Xut hng ho gp vn tham gia lin doanh
N TK 222- Vn gp lin doanh
C TK 156- Hng ho
C TK 711- Thu nhp khc
C TK 3387- Doanh thu cha thc hin
Hoc
N TK 223-Vn gp lin doanh
N TK 811- Chi ph khc
C TK 156- Hng ho
- Xut hng ho gp vn vo cng ty lin kt
N TK 223- u t vo cng ty lin kt
C TK 156- Hng ho
C TK 711- Thu nhp khc
Hoc
N TK 223-Vn gp lin doanh
N TK 811- Chi ph khc
C TK 156- Hng ho
- Xut hng ho tr vn gp cho cc bn tham gia lin daonh, lin kt
N TK 411- Ngun vn kinh doanh
C TK 156- Hng ho (1561)
- Xut hng ho giao cho cc n v trong ni b:
N TK 136- Phi thu ni b
C TK 156- Hng ho
- Khi xut hng tr lng cho ngi lao ng
Doanh thu ni b
N TK 334- Phi tr cho ngi lao ng
C TK 512- Doanh thu ni b
C TK 3331- Thu GTGT u ra
Gi vn hng bn
N TK 632- Gi vn hng bn
C TK 156- Hng ho
- Khi xut hng tiu dng ni b
Doanh thu ni b
N TK 641,642- Chi ph bn hng, qun l
C TK 512- Doanh thu ni b
Gi vn hng bn

Khoa: Kinh t 28
K ton doanh nghip thng mi v dch v
N TK632- Gi vn hng bn
C TK 156- Hng ho
d. S sch k ton
4.3.2. K ton tng hp hng tn kho theo phng php kim k nh k.
c im ca phng php: K ton khng ghi chp, phn nh thng xuyn, lin tc tnh hnh
bin ng ca hng tn kho. Cui k cn c kt qu kim khng ho k ton mi xc nh tr gi
hng tn kho cui k v tr gi hng ho xut kho trong k.
Tr gi hng xut trong k c tnh theo cng thc
Tng gi tr hng nhp Chnh lch tr gi hng tn kho
Tr ga hng xut TK = trong k u k v cui k

S dng phng php ny th s liu trn s hng tn kho lun khp vi kt qu kim k.
ng thi cng vic k ton n gin. Tuy nhin k ton khng th xc nh c tr gi hng
tn kho trn s hng tn kho bt k thi im no trong k. ng thi k ton s gp kh khn
trong vic xc nh hng tha thiu khu bo qun kho hng cng nh cc quy, t.
Phng php ny thch hp vi cc doanh nghip thng mi kinh doanh nhiu mt hng
vi nhiu chng loi, quy cch khc nhau kinh doanh cc mt hng c gi tr nh v cc doanh
nghip khng thc hin nhiu chc nng trong hot ng sn xut kinh doanh.
a. Chng t s dng
b. Ti khon s dng
Ti khon s dng: TK 611 Mua hng
c. Phng php k ton
Nu DN tnh thu GTGT theo phng php khu tr
- u k k ton kt chuyn tr gi hng ho thuc quyn s hu ca doanh nghip:
N TK 611- Mua hng
C TK 156- Hng ho
C TK 151- Hng mua ang i ng
C TK 157- Hng gi bn
- Trong k,khi mua hng cn c chng t mua hng k ton ghi:
N TK 611- Mua hng
N TK 133- Thu GTGT c khu tr
C TK 111, 112, 331, 141, 311
- Cui k cn c kt qu kim k thc t k ton xc nh gi tr hng tn kho:
N TK 156- Hng ho
C TK 611- Mua hng
- Cn c chng t k ton xc nh gi tr hng mua ang i ng v hng gi bn nhng
cha xc nh tiu th:
N TK 151- Hng mua ang i ng
N TK 157- Hng gi bn
C TK 611- Mua hng
- Xc nh gi tr vn ca hng ho, k ton ghi:
N TK 632- Gi vn hng ho
C TK 611- Mua hng
4.4. K ton chi tit hng tn kho
Hch ton hng tn kho cc DN thng mi c thc hin trn c s kt hp gia hch
ton tng hp v hch ton chi tit theo tng ngi ph trch vt cht (tng ca hng, tng kho
hng, quy hng) v tng nhm mt hng tu theo yu cu qun k ca DN.

Khoa: Kinh t 29
K ton doanh nghip thng mi v dch v
hch ton chnh xc hng tn kho cn kt hp cht ch gia hch ton phng k
hoch v hch ton nghip v kho hng,quy hng. Nh s gim bt c vic ghi chp
trng lp gia th kho v k ton, tng cng c s kim tra, gim st ca k ton i vi cng
tc hch ton nghip v kho hng, quy hng.
Hch ton hng tn kho trong cc DN c p dng mt trong cc phng php sau:
4.4.1. Phng php th song song
Theo phng php ny, kho, hng ngy th kho cn c vo cc phiu nhp, xut kho
ghi vo cc th kho theo s lng; cui ngy tnh s tn kho trn th kho. nh k gi phiu
nhp, xut kho cho k ton . Th kho c m cho tng mt hng v c ng k ti phng k
ton. Th kho c s dng theo di, ghi chp s hin c v tnh hnh bin ng ca tng mt
hng, tng kho hng v s lng. Mu th kho c thit k nh sau:
* Mu
TH KHO

Ngy lp th..
T s.
- Tn, nhn hiu, quy cch hng ho:
- n v tnh:
- M s:

STT Chng t Din Ngy S lng K xc


S hiu Ngy gii nhp Nhp Xut Tn nhn
thng xut ca k
ton

phng k ton hang ngy hoc nh k, cn c vo phiu nhp, xut do th kho gi n


k ton kim tra v ghi vo s chi tit HH theo tng mt hang v s lng, tr gi tin.

Mu S CHI TIT HNG HO


Tn hang:.n v tnh:..
M hiu:
stt Chng t Din n Nhp Xut Tn Ghi
gii gi ch
S Ngy SL TT SL TT SL TT
hiu thng
S
d
u
nm
Cng
cui
thng
Cui thng k ton cng s chi tit hng ho, i chiu th kho theo s SLg. Sau k
ton tng hp s liu cc SCT hng ha vo bng k tng hp nhp, xut, tn hng ho theo
tng mt hng, nhm hng c c s i chiu vi k ton tng hp TK 156.
Trnh t k ton chi tit hng tn kho khi qut qua s sau:

Khoa: Kinh t 30
K ton doanh nghip thng mi v dch v

Th kho

Phiu nhp kho Phiu xut kho

S chi tit hng


ho

Bng k tng hp nhp,


xut tn hng ho

Phng php th kho song song c u im l ghi chp n gin, d kim tra, i chiu.
Tuy nhin, phng php ny c nhc im l c s ghi chp trng lp gia th kho v k ton
kho. Mt khc, do vic kim tra i chiu ch yu c tin hnh vo cui thng nn hn ch
chc nng kim tra ca k ton. Phng php ny ph hp vi cc t chng loi mt hng, s
lng nghip v nhp xut kho t, trnh chuyn mn ca k ton khng cao.

4.4.2. Phng php s s d


Theo phng php ny, vic ghi chp ca th kho kho hng ging nh phng php th
song song. Cui thng th kho cn c s lng tn kho ca tng mt hng trn th kho ghi vo
s s d ri chuyn cho k ton. S s d do k ton m cho tng kho, dung cho c nm, cui
thng giao cho th kho ghi mt ln.
Mu S S D
Nm:..
Kho:

Stt Tn quy n v n gi S d 31/1 S d 28/2 .


cch tnh Th kho
hng
ho
SL ST SL ST
Cng
Phiu nhp kho Phiu xut kho
phng k ton, hng ngy cn c vo cc phiu nhp, xut kho do th kho chuyn n
k ton ghi vo bng k nhp, xut, tn ca tng kho theo ch tiu gi tr.
Cui thng, cn c vo n gi ghi vo ct S tin trn ca s s d. i chiu s liu ct
S tin trn s d vi s liu ct Tn cui k trn bng k tng hp nhp, xut, tn ca
tng kho. Sau k ton lp bng kBng
tngk
hptng hpxut,
nhp, nhp,tn
xut,
ca ton doanh nghip c c s
i chiu vi k ton tng hp TK 156. tn tng kho
Trnh t hch ton chi tit hng tn kho c khi qut qua s sau:

Khoa: Kinh t 31
Bng k tng hp nhp, xut, tn hng ho
(Ton
S doanh
s d nghip)
K ton doanh nghip thng mi v dch v

S dng phng php ny c u im l gim bt khi lng cng vic ghi s k ton,
cng vic tin hnh u n trong thng, tng cng cng tc kim tra gim st ca k ton, kt
hp cht ch gia hch ton kho v phng k ton. Tuy nhin, phng php s d c mt s
hn ch l : Do k ton ghi theo ch tiu gi tr nn khng bit nhanh c s hin c v tnh hnh
bin ng ca tng mtk hng (v phi xem th kho). ng thi vic pht hin sai st, nhm ln
cng gp kh khn.
Phng php s d ph hp vi cc doanh nghip c s lng nghip v nhp, xut hng
ho ln, din ra thng xuyn, c nhiu chng loi hng ho, trnh chuyn mn ca nhn vin
k ton tng i cao.
4.4.3 phng php s i chiu lun chuyn
- Nguyn tc hch ton: Ging phng php th song song
- Trnh t ghi chp:
+ kho: Tng t nh phng php th song song
+ phng k ton: M s i chiu lun chuyn hch ton s lng v s tin
theo tng loi vt t, hng ho v theo tng kho. S ny c ghi vo cui thng trn c s tng
hp cc chng t nhp, xut trong thng trn bng k, mi loi ghi mt dng trong s. Cui thng
i chiu s lng trn s i chiu vi th kho ca th kho, i chiu s tin vi k ton tng
hp.
Phng php ny d lm, gim nh khi lng ghi chp nhng vn cn trng lp v s
lng v cng vic dn vo cui thng nn khng cung cp thng tin kp thi. Do vy phng
php ny p dng
Phiu nhp vi nhng doanh Bng
nghipkc khi lng nghip v nhp xut pht sinh khng
nhp
nhiu. kho
S k ton chi tit vt t, hng ho theo
phng php s i chiu lun chuyn

Th kho S i chiu K ton


Lun chuyn Tng hp

Khoa: Kinh t 32
Phiu xut Bng k
kho Xut
K ton doanh nghip thng mi v dch v

S I CHIU LUN CHUYN


KHO
S Tn n n S d u Lun chuyn trong D u Lun
danh vt v gi thng 1 thng 1 thng 2 chuyn
im t, tnh thng 2
hng Lng Tin Nhp Xut Lng Tin vv vv
ho Lg Tin Lg Tin

BNG K NHP
Thng: .
Chng t Tn vt Din gii n v n gi S lng Thnh
S Ngy t, hng tnh tin
ho

BNG K XUT
Thng:.
Chng t Tn vt Din gii n v n gi S lng Thnh
S Ngy t, hng tnh tin
ho

Khoa: Kinh t 33
K ton doanh nghip thng mi v dch v

4.5. K ton d phng gim gi hng tn kho


4.5.1. Cc quy nh trong qun l v hch ton gim gi hng tn kho
Theo ch k ton hin hnh, hng tn kho c ghi chp trn s k ton theo gi mua
thc t. Nhng trn thc t gi ca hng tn kho trn th trng c th b gim so vi gi gc.
thc hin nguyn tc thn trng ca k ton doanh nghip cn lp d phng cho phn gi tr ca
hng tn kho b gim st. Qua phn nh oc gi tr thc hin thun ca hng tn kho trn bo
co ti chnh. Gi tr hin thun ca hng tn kho l gi c th bn c trn th trng.
D phng gim gi hng tn kho l d phng phn gi tr d kin b tn tht s nh hng
n kt qu kinh doanh do gim gi bn trn th trng thp hn gi tr ghi trn s k ton, hng
ho thuc quyn s hu ca doanh nghip.
Trn c s tnh hnh gim gi, s lng tn kho thc t ca tng mt hng k ton xc nh
mc d phng theo cng thc.
Mc d phng gim Lng hng ho tn Gi hch gi thc t trn
gi hng ho cho nm = kho gim gi ti thi x ton trn s - th trng ti
k hoch im lp bo co k ton thi im

Trong gi tr thc t trn th trng ca hng tn kho b gim gi l gi c th bn trn


th trng.
Vic lp d phng gim gi hng tong kho ch c lp vo cui nin k ton, trc khi
lp bo co ti chnh v phi thc hin theo ng cc quy nh ca c ch qun l ti chnh hin
hnh.
K to phi tnh d phng ring cho tng loi hng ho b gim gi v tng hp vo bng
k chi tit d phng gim gi hng tn kho.

BNG K CHI TIT GIM GI HNG TN KHO

Stt Tn hng S lng Gi hch Gi th Chnh lch Tng cng


kim k ton trng tin
1 2 3 4 5 6 = 4-5 7=6x3

Ngy thngnm..
Ngi lp K ton trng Gim c

4.5.2. Phng php hch ton


Cui nin k ton sau doanh nghip phi hon nhp ton b s d phng lp cui
nm trc. ng thi k ton lp d phng cho nm tip theo.
K ton d gim gi hng tn kho s dng TK 159 D phng gim gi hng tn kho
phn nh vic lp d phng v x l cc khon d phng gim gi hng tn kho.
Ni dung v kt cu Ti khon 159.
Bn n: Hon nhp s d phng gim gi hng tn kho vo thu nhp bt thng.
Bn c: Lp d phng gim gi hng tn kho vo chi ph qun l doanh nghip
S d c: S d phng gim gi hng tn kho hin cn.

Khoa: Kinh t 34
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Trnh t hch ton:
- Cui nin k ton, nu c bng chng chc chn v s gim gi ca hng tn kho, k ton
lp d phng v ghi:
N TK 632 Gi vn hng bn
C TK 159 D phng gim gi hng tn kho
- Cui nin k ton sau:
+Nu mc d phng gim gi phi lp cho nm sau ln hn mc d phng cn li ca
nm trc, k ton lp d phng thm phn chnh lch.
N TK 632 Gi vn hng bn
C TK 159 - D phng gim gi hng tn kho
+ nu mc d phng gim gi phi lp cho nm sau nh hn mc d phng cn li ca
nm trc, k ton hon nhp d phng phn chnh lch
NTK 159 D phng gim gi hng tn kho
C TK 632 Gi vn hng bn

CHNG 5
K TON NGHIP V KINH DOANH XUT NHP KHU

5.1. Nhng vn chung v hot ng kinh doanh xut nhp khu


5.1.1. Khi nim, c im nghip v kinh doanh xut nhp khu v nhim v ca k ton
Xut nhp khu l hot ng mua bn vi chc nng t chc lu thong hng ho gia
trong nc v quc t. Xut nhp khu khng phi l hnh vi mua bn n l m l c h thng
cc quan h thng mi quc t c t chc, m trong mi nc tham gia vo hot ng xut
nhp khu u c th thc hin mt cch c hiu qu mc tiu tng trng kinh t, n nh v
tng bc nng cao mc sng ca nhn dn.
Hot ng xut nhp khu c v tr quan trng trong nn kinh t ca Vit Nam. Xut nhp
khu gp phn m rng th trng cho sn xut trong nc, ng thi b xung nhu cu trong
nc nhng t liu sn xut c hoc sn xut ch so vi nhu cu v s lng v cht lng.
Xut khu c vai tr to vn cho nhp khu, to tin vt cht gii quyt nhng mc
tiu kinh t - i ngoi khc ca nh nc. Nhp khu c vai tr mua hng ho, dch v thc
hin cn i c cu kinh t, kch thch sn xut trong nc pht trin v li tc ng ngc tr li
i vi hot ng xut khu.
Hot ng kinh doanh xut nhp khu c nhng c im c bn sau:
- Lu chuyn hng ho XNK theo mt chu k khp kn bao gm hai giai on
+ Thu mua hng ho trong nc v xut khu hng ho.
+ Nhp khu hng ho v tiu th hng nhp khu
V vy thi gian thc hin cc giai on lu chuyn hng ho trong cc n v kinh doanh xut
nhp khu thng di hn cc n v kinh doanh hng ho trong nc.
- i tng hng nhp khu khng ch n thun l nhng mt hng phc v cho nhu cu
tiu dng c nhn m cn cung cp trang thit b, t liu sn xut hin i phc v cho s pht
trin sn xut cho tt c cc nghnh, cc a phng

Khoa: Kinh t 35
K ton doanh nghip thng mi v dch v
i tng hng ho xut khu l nhng hng ho v dch v m trong nc c th mnh,
c li th so snh. i vi Vit Nam hin nay mt hng xut khu ch yu l nguyn vt liu,
nng sn, khong sn. cc mt hng tiu dng v hng gia cng xut khu.
Kinh doanh xut nhp khu c th trng rng ln trong c nc v ngoi nc, chu s
nh hng ln ca sn xut trong nc v th trng nc ngoi. Ngi mua, ngi bn thuc
cc quc gia khc nhau, so phong tc tp qun tiu dng khc nhau, chnh sch ngoi thng
cng khc nhau. ng tin thanh ton tin hng xut nhp khu l ngoi t do tho thun ca
hai bn, thng l ngoi t mnh nh: USD, JPY, FFr. V vy kt qu hot ng ngoi thng
cn b chi phi bi t gi ngoi t thay i v phng php k ton ngoi t. Tt c nhng c
im trn to ra nhng nt c th v s phc tp trong qun l cng nh k ton nghip v
kinh doanh xut nhp khu.
T nhng c im trn, k ton nghip v kinh doanh xut nhp khu c nhng nhim v
sau.
- T chc ghi chp mt cch y , kp thi cc nghip v k ton tng hp v chi tit cc
nghip v hng ho, nghip v thanh ton mt cch hp l ph hp vi c im kinh doanh ca
doanh nghip. Qua thc hin kim tra tnh hnh thc hin cc hp ng xut nhp khu.
- Thc hin y nhng ch quy nh v qun l ti chnh tn dng cng nh nhng
nguyn tc hch ton ngoi t trong hot ng kinh doanh xut nhp khu lm c s cho cc cp
lnh o ra c nhng quyt nh
hp l trong qun l hot ng xut nhp khu.

5.1.2 cc phng thc v hnh thc kinh doanh xut nhp khu :
Hot ng xut nhp khu c thc hin bng hai phng thc:
-Xut khu theo ngh nh th
-Xut khu t cn i: ngoi ngh nh th
C hai phng thc xut nhp khu trn c th c thc hin theo cc hnh thc sau:
-Xut nhp khu trc tip
-Xut nhp khu u thc
5.1.2.1 Xut nhp khu trc tip
Xut nhp khu trc tiip l hnh thc xut nhp khu trong cc doanh nghip kinh doanh xut
nhp khu c y nhng iu kin kinh doanh xut nhp khu v c b cng thng cp
giy php trc tip giao dch ,k kt hp ng mua bn hng ho v thanh ton vi nc ngoi
ph hp vi lut php ca hai nc
5.1.2.2 xut nhp khu u thc
Xut nhp khu u thc l hnh thc xut nhp khu c p dng i vi cc doanh nghip c
hng ho hoc c nhu cu nhp khu nhng khng c kh nng iu kin hoc cha c nh
nc cho php xut nhp khu trec tip nn phi nh cc doanh nghip xut nhp khu trc tip
xut,nhp khu h.
Theo hnh thc ny doanh nghip u thc c hch ton doanh thu xut , nhp khu .cn n v
nhn u thc ch ng vai tr i l v c hng hoa hng theo s tho thun gia hai bn k
kt hp ng u thc xut nhp khu
5.1.3 Gi c v phng thc thanh ton tin hng
Trong hot ng bun bn quc t ,gi c hng ho rt phc tp do vic mua bn gia cc nc
,cc khu vc khc nhau din ra trong mt thi gian di, vn chuyn qua nhiu nc vi chinh sh
thu khc nhau. Gi c hang ho c th bao gm cc yu t: gi tr hng ho n thun, bao b,
chi ph vn chuyn, chi ph bo him v cc khon chi ph khc tu theo tng bc giao dch v
s tho thun gia cc bn tham gia. Theo thng l quc t gi c trong ngoi thng gn
lin vi mt iu kin giao hng c lin quan n gi . i vi cc doanh nghip kinh doanh

Khoa: Kinh t 36
K ton doanh nghip thng mi v dch v
xut nhp khu ca vit nam hin nay, gi c ca hng ho trong hp ng xut nhp khu c th
l:
+CIF: L gi giao hng ti cng ca nc nhp khu bao gm gi hng ho (Cost), ph bo him
(Insurance) v cc ph vn chuyn (Freight)
+FOB: L gi giao hng ti cng ca nc xut khu.
Ngoi hai loi gi c bn trn cn c th c gi:
+C&F: Tin hng v cc ph vn chuyn (Cost and Freight)
+C&I: Tin hng v ph bo him (Cost and Insurance)
* Phng thc thanh ton: Ph hp vi thng l quc t tp qun ca mi nc cng nh tng
hp ng ngoi thng hin nay cc doanh nghip kinh doanh xut nhp khu s dng mt s
phng thc thanh ton quc t thng dng sau:
- Phng thc chuyn tin (Remittance) c th chuyn tin bng in (T/T) hoc chuyn tin
bng th (M/T)
- Phng thc nh thu (Collection of payment). Bao gm nh thu tin phiu trn (Clean
Collection) hoc nh thu km chng t (Documentary Collection)
- Phng thc tin dng chng t (Leter of credit-L/C)
- Phng th m ti khon (open account)

5.1.4. Cc nguyn tc ngoi t


- Cc doanh nghip sn xut, kinh doanh c cc nghip v kinh t phat sinh bng ngoi t phi
thc hin ghi s k ton v lp bo co ti chnh theo mt n v tin t thng nht l ng vit
nam hoc n v tin t chnh thc s dng trong k ton ( nu c chp thun ).Vic quy i
ng ngoi t ra ng vit nam, hoc ra n v tin t chnh thc s dng trong k ton v nguyn
tc doanh nghip phi cn c vo t gi giao dch thc t ca nghip v kinh t pht sinh hoc t
gi giao dch bnh qun trn th trng ngoi t lin ngn hng do ngn hng nh nc vit nam
cng b ti thi im pht sinh ngip v kinh t (sau y gi tt l t gi giao dch) ghi s k
ton.
- Doanh nghip ng thi phi theo di ngoi t trn s k ton chi tit cc ti khon: Tin mt,
tin gi ngn hng, tin ang chuyn, cc khon phi thu, cc khon phi tr v Tai khon 007
ngoi t cc loi (ti khon ngoi bng cn i k ton)
- i vi ti khon thuc loi doanh thu, hng tn kho, TSC, chi ph sn xut, kinh doanh, chi
ph khc, bn n cc tai khon vn bng tin, khi pht sinh cc ngip v kinh t bng ngoi t
phi c ghi s k ton bng ng vit nam, hoc bng n v tin t chnh thc s dng trong
k ton theo t gi giao dch thc t hoc t gi giao dch bnh qun lin ngn hng ti thi im
nghip v kinh t phat sinh.
- i vi bn c ca cc ti kho vn bng tin, khi pht sinh cc nghip v kinh t bng ngoi t
phi c ghi s k ton bng ng vit nam, hoc bng n v tin t chnh thcswr dng trong
k ton theo t gi ghi trn s k ton( t gi bnh qun gia quyn; t gi nhp trc, xut
trc)
- i vi bn c ca cc ti khon n phi tr hoc bn n cc ti khon n phi thu, khi pht
sinh cc nghip v kinh t bng ngoi t phi c ghi s k ton bng ng vit nam hoc bng
n v tin t chnh thc s dng trong k ton theo t gi giao dch; cui nm ti chnh cc s d
n phi tr hoc d n phi thu c gc ngoi t c nh gi li theo t gi giao dch binh qun
trn th trng ngoi t lin ngn hng do ngn hng nha nc vit nam cng b ti thi im
cui nm ti chnh
- i vi bn n ca cc ti khon n phi tr hoc bn c ca cc ti khon n phi thu, khi pht
sinh cc nghip v kinh t bng ngoi t phi c ghi s k ton bng ng vit nam hoc bng
n v chnh thc s dng trong k toan theo t gi ghi trn s k ton.

Khoa: Kinh t 37
K ton doanh nghip thng mi v dch v
- Cui nm ti chnh doanh nghip phi nh gi li cc khon mc tin t c gc ngoi t cui
nm ti chnh hoc ngy kt thc nm ti chnh khc vi nm dng lch ( c chp thun)
ca cc khon mc tin t c gc ngoi t c ghi nhn ngay vo chi ph ti chnh, hoc doanh
thu hot ng ti chnh trn bo co kt qu hot ng kinh doanh ca nm ti chnh.

5.2. K ton hot ng xut khu


5.2.1. Khi nim, c im xut khu hng ho v yu cu k ton
Xut khu l bn hng ho hay dch v ra nc ngoi cn c vo nhng hp ng c k kt.
Xut khu l mt trong nhng nghip v kinh t quan trng trong quan h kinh t i ngoi.
Cng tng t nh nhp khu, xut khu hng ho c th thc hin theo nhng phng thc khc
nhau: Xut khu trc tip, xut khu u thc. Trong xut khu c xut khu theo ngh nh th v
xut khu t cn i. V phng thc thanh ton, xut khu hng ho c th thanh ton trc tip
bng ngoi t, thanh ton bng hng ho hoc xut khu tr n theo ngh nh th ca nh nc.
Hng ho c coi l xut khu trong nhng trng hp sau:
- Hng xut bn cho cc doanh nghip nc ngoi theo hp ng kinh t k kt.
- Hng gi i trin lm sau bn thu ngoi t.
- Hng bn cho khch nc ngoi hoc vit kiu thanh ton bng ngoi t.
- Cc dch v sa cha, bo him tu bin, my bay cho nc ngoi thanh ton bng ngoi t.
- Hng vin tr cho nc ngoi thng qua cc hip nh, ngh nh th do nh nc k kt vi
nc ngoi nhng c thc hin qua doanh nghip xut nhp khu.
Hng ho c xc nh l hng xut khu khi hng ho c trao cho bn mua, hon
thnh cc th tc hi quan. Tuy nhin, tu theo phng thc giao nhn hng ho m xc nh thi
im hng xut khu.
- Nu hng vn chuyn bng ng bin hng xut khu tnh ngay t thi im thuyn trng k
vo vn n, hi quan k xc nhn mi th tc hi quan ri cng.
- Nu hng vn chuyn bng ng st hng xut khu c tnh t ngy hng c giao ti ga
ca khu theo xc nhn ca hi quan ca khu.
- Nu hng xut khu vn chuyn bng ng khng th hng xut khu c xc nhn t khi c
trng my bay k vo vn n v hi quan sn bay k xc nhn hon thnh cc th tc hi quan.
- Hng a i hi tr trin lm th hng xut khu c tnh khi hon thnh th tc bn hng thu
ngoi t.
Vic xc nh ng thi im xut khu c ngha quan trng trong vic ghi chp doanh thu
hng xut khu, gii quyt cc nghip v thanh ton, tranh chp, khiu ni, thng pht trong
bun bn ngoi thng.
K ton bn hng xut khu cn thc hin nhng yu cu sau:
- Theo di, ghi chp, phn nh kp thi, y cc nghip v kinh doanh xut khu, t khu mua
hng xut khu, xut khu v thanh ton hng xut khu, t kim tra gim st tnh hnh thc
hin hp ng xut khu.
- K ton bn hng xut khu hng ho cn phi c theo di, ghi chp phn nh chi tit theo
tng hp ng xut khu t khi m phn, k kt, thc hin thanh ton v quyt ton hp ng.
- Tnh ton, xc nh chnh xc gi mua hng xut khu, thu v cc khon chi c lin quan n
hp ng xut khu xc nh kt qu nghip v xut khu.

5.2.2. K ton xut khu hng ho.


K ton xut khu hng ho cn c vo phng thc xut khu (xut khu trc tip hoc xut
khu u thc), v phng php k ton m doanh nghip p dng:
Nu doanh nghip p dng phng php k khai thng xuyn th k ton xut khu hng ho
s dng cc ti khon sau:

Khoa: Kinh t 38
K ton doanh nghip thng mi v dch v
- Ti khon 157- Hng gi i bn. Ti khon ny ung ghi chp phn nh cc nghip v gi
hng ho i xut khu.
- Ti khon 156- Hng ho. Ti khon ny ghi chp, phn nh gi tr hng xut kho chuyn i
xut khu.
Nu doanh nghip p dng phng php kim k nh k th s dng ti khon 611- Mua hng.
- Ti khon 131- phi thu ca khch hng. Ti khon ny dng phn nh cc khon thu t
nghip v xut khu hng ho.
- Ti khon 331- Phi tr ngi bn. Ti khon ny dng phn nh cc khon phi thanh ton
vi ngi bn hng xut khu cho doanh nghip.
- Ti khon 511- Doanh thu bn hng v cung cp dch v. Ti khon ny dng ghi chp, phn
nh doanh thu hng xut khu. Ti khon ny c th m chi tit cho tng loi danh thu tu theo
phng thc xut khu nh: Doanh thu xut khu trc tip, doanh thu xut khu u thc, doanh
thu dch v xut khu.v.v
Ngoi ra k ton xut khu hng ho cn s dng cc ti khon 111- Tin mt. TK 112- Tin gi
ngn hng, TK 333- Thu v cc khon phi np nh nc

5.2.2.1. K ton xut khu trc tip


- Sau khi k hp ng xut khu, doanh nghip k hp ng mua hng xut khu hoc gia cng
hng xut khu. Khi hng mua v hoc gia cng hon thnh nhp kho, doanh nghip lm th tc
xut khu v k ton hng xut khu nh sau:
- Cn c vo phiu xut kho hng xut khu k ton ghi:
N TK 157- hng gi i bn
C TK 156-hng ho
- Khi hng xut khu lm th tc gim nh v kim nhn, bc xp ln phng tin vn
chuyn ti cng, ga ca khu theo hp ng k, nu t gi hch ton ln hn t gi thc t, k
ton ghi:
N TK 131- phi thu ca khch hng (TGGDTT)
C TK 511- doanh thu bn hng( TGGDTT)
- ng thi kt chuyn gi vn hng ho c xc nh l xut khu, ghi:
N TK 632 - Tr gi vn ca hng bn
C TK 157- hng gi i bn
- Khi nhn c giy bo c ca ngn hng v thanh ton tin hng xut khu, ghi:
N TK 112- tin gi ngn hng ( TGGDTT )
C TK 131 - phi thu ca khch hng (t gi ghi s)
C TK 515 doanh thu hot ng ti chnh
(N TK 635-chi ph ti chnh)
ng thi k ton ghi n TK007-Nguyn t
- Khi doanh nghip xc nh thu xut khu phi np k ton ghi:
N TK 511- Doanh thu
C TK 333 ( chi tit n TK 333- thu xut nhp khu )
- Khi doanh nghip np thu ghi:
N TK 333- ( chi tit n TK 333- thu xut nhp khu )
C TK 1111, 1121
- Khi xut khu, cc khon chi ph pht sinh bng ngoi t k ton ghi:
N TK 641- Chi ph bn hng ( T gi GD thc t )
C TK 1112, 1122 TG xut qu
C TK 515 doanh thu hot ng ti chnh
( N TK 635- chi ph ti chnh)

Khoa: Kinh t 39
K ton doanh nghip thng mi v dch v

5.2.2.2. K ton xut khu hng ho u thc


5.2.2.2.1. K ton nhn u thc xut khu.
Nhn xut u thc trong trng hp DN c mt doanh nghip khc giao u thc xut
khu mt l hng m doanh nghip c y chc nng v iu kin xut khu.
n v nhn u thc xut khu, ngoi k ton tng hp, cn phi m s theo di, ghi chp
chi tit theo tng n v giao u thc v tng hp ng u thc. K ton phi gim st, n c
vic giao hng v thanh ton nhanh chng kp thi x l nhanh v dt im nhng khiu ni v
tranh chp trong qu trnh nhn xut khu u thc vi ngi mua v ngi giao xut khu u
thc.
Hng xut khu u thc, nu bn giao u thc ng ton b vn, th khng thuc quyn s hu ca
doanh nghip nn phi theo di ghi chp vo ti khon 003- Hng ho nhn bn h, nhn k gi.
Trng hp n v giao u thc giao thng hng xung phng tin th khng ghi chp vo ti
khon 003.
Khi xut khu thu c tin, k ton phn nh s ngoi t thu c v s ngoi t phi tr cho
n v giao u thc, hoa hng u thc c hng bng ngoi t theo t gi thc t ti thi im
xc nh doanh thu. K ton ghi chp nh sau:
Khi hng xc nh l xut khu, k ton ghi
N TK 131- TGGDTT
C TK 331- (chi tit ngi giao u thc) TGGDTT
C TK 511-(hoa hng c hng) (t gi GDTT)
C TK 3331- thu GTGT
Khi thu c ngoi t ca ngi nhp khu thanh ton, k ton ghi.
N TK 1122- TGGDTT
C TK 131- TG ghi s
C TK 515- doanh thu hot ng ti chnh
(N TK 635- chi ph ti chnh)
Chi ph xut khu do bn nhn u thc xut khu chi h c tp hp vo TK 138- phi thu khc
Khi pht sinh chi ph, k ton ghi:
N TK 138- Phi thu khc (chi tit ngi giao u thc)
C TK 1111, 1121
- Khi nhn c tin np thu xut khu h, k ton ghi:
N TK 1111,1121
C TK 331-(chi tit ngi giao u thc)
- Khi tnh thu xut khu, phi np h, k ton ghi:
N TK 331- (Chi tit ngi giao u thc)
C TK 338- (Chi tit phi np ngn sch)
- Khi kt thc hp ng nhn u thc, cn c vo s chi ph thc t n v giao u thc phi chu
k ton tr vo tin bn hng xut khu (i vi ngoi t) ghi:
N TK 331-(Chi tit ngi giao u thc)
C TK 138- (Chi tit ngi giao u thc)
Hoc nu thu bng tin Vit Nam ghi:
N TK 111, 112
C TK 138- (Chi tit ngi giao u thc)
- Khi tr ngoi t cho bn giao u thc, ghi:
N TK 331- (chi tit ngi giao u thc) TG ghi s
C TK 1122- TG xut qu
C 515- Doanh thu hot ng ti chnh

Khoa: Kinh t 40
K ton doanh nghip thng mi v dch v
(N Tk 635- Chi ph ti chnh)
5.2.2.2.2. K ton giao u thc xut khu
K ton giao u thc xut khu bao gm nhng bt ton sau:
- Khi giao hng xut khu cho n v nhn u thc k ton ghi
N TK 157- hng gi bn
C Tk 156- hng ho
C Tk 155- thnh phm
- Khi hng ho c coi l hng xut khu cn c vo bng thng bo phn tch tin hng, chi ph
v hoa hng do n v nhn u thc gi n, k ton ghi chp phn nh tng doanh thu v hng
xut khu theo t gi thc t mua bn bnh qun ca th trng lin ngn hng v phn nh chi
ph hoa hng bng ngoi t phi tr cho bn nhn u thc xut khu theo cng t gi ni trn. k
ton ghi nh sau:
N Tk 131- TGGDTT(chi tit ngi nhn u thc)
N TK 641- hoa hng (TGGDTT)
N TK 133- Thu GTGT
C TK 511- TGGDTT
- Khi thanh ton chi ph cho bn nhn u thc k ton ghi
N TK 641- chi ph bn hng (TK6418)
N Tk 133- Thu GTGT c khu tr
C TK 1111, 1121
- i vi thu xut khu, khi n v chuyn tin cho n v nhn u thc np h, k ton ghi:
N TK131- (Chi tit ngi nhn u thc)
C TK 1111, 1121

- Khi quyt ton vi bn nhn u thc xut khuv thu xut khu ghi:
N TK 511
C Tk- 333-(Chi tit TK 3333- thu xut nhp khu)
ng thi ghi:
N TK 333- (Chi tit 3333- Thu xut nhp khu)
C TK 131- (Chi tit ngi nhn u thc)
- Khi thu c ngoi t bn nhn u thc ghi:
N Tk 1122- TGGDTT
C TK 131- (Chi tit ngi nhn u thc) TG ghi s
C 515- Doanh thu ht ng ti chnh
(N TK 645- chi phs ti chnh)
K ton nghip v xut nhp khu cng m cc s k ton tng hp nh k ton nghip v mua
hng v bn hng cc doanh nghip kinh doanh ni a , ngoi ra cn m cc s chi tit theo
di tng
hp ng xut nhu khu.

5.3. K ton nghip v nhp khu


5.3.1. Nhng yu cu cho k ton nhp khu
Nhp khu l qu trnh mua hng ca nc ngoi, thanh ton bng ngoi t nhm mc ch
bn trong nc, ti xut khu hay phc v cho nhu cu sn xut, ch bin trong nc. Nhng
hng ho c coi l hng nhp khu bao gm:

Khoa: Kinh t 41
K ton doanh nghip thng mi v dch v
- Hng mua ca nc ngoi bao gm c my mc , thit b ,t liu sn xut, hng tiu dng
dch v khc cn c vo nhng hp ng nhp khu m cc doanh nghip ca nc ta k kt
vi doanh nghip hay t chc kinh t ca nc ngoi
- Hng nc ngoi a vo hi tr trin lm nc ta sau bn li cho cc doanh nghip Vit
Nam v thanh ton bng ngoi t.
- Hng ho nc ngoi vin tr cho nc ta trn c s cc hip nh, ngh nh th gia chnh
ph ta vi chnh ph cc nc thc hin thng qua cc doanh nghip kinh doanh xut nhp khu.
Cn nhng hng vin tr nhn o phi chnh ph, hng nhp vo khu ch xut hay khu vc t
do thng mi (free trade zone) khng c coi l hang nhp khu.
Vic xc nh thi im nhp khu c ngha quan trng trong cng tc k ton v thng
k.Theo thng l chung v nguyn tc k ton c tha nhn th thi im xc nh l hang
nhp khu khi c s chuyn quyn s hu hng ho v tin t. Tuy nhin iu ny cn ph thuc
rt ln vo phng thc bn hng v thi im giao nhn:
- Nu hng nhp khu vn chuyn bng ng bin th hng nhp khu c tnh t ngy
hng n hi phn nc nhp, hi quan cng bin cng bin k xc nhn vo t khai hng
nhp khu
- Nu hng ho nhp khu vn chuyn bng ng st hoc ng b th hng nhp khu
c tnh t ngy hng ho n ga, trm bin gii nc nhp khu theo xc nhn ca hi quan
ca khu
- Nu hng nhp khu bng ng hng khng th hng nhp khu c tnh t ngy hng
n sn bay u tin ca nc nhp khu theo xc nhn ca hi quan sn bay hon thnh th
tc.
- Vic xc nh l hng nhp khu c ngha rt ln trong vic ghi chp k ton ng n
ch tiu doanh s nhp khu, gii quyt nhng th tc thanh ton, tranh chp, khiu ni, thng
pht trong hp ng ngoi thng. Gi nhp kho hng nhp khu c phn nh trn ti khon k
ton theo gi mua thc t.

Gi mua thc Gi thanh


+ Thu NK TT L ph thanh Chi ph khu
t hng nhp = ton vi + +
B ton mua
khu ngi bn

Gi thanh ton vi ngi bn (VND) =Gi ghi trn hp ng x T gi thc t

5.3.2. K ton nghip v nhp khu hng ho trc tip


Ni dung v phng php k ton nhp khu hng ho trc tip tu thuc vo phng
php k ton hng tn kho m doanh nghip p dng: Phng php k khai thng xuyn hoc
phng php kim k nh k.
Nu doanh nghip p dng phng php k khai thng xuyn th s dng cc ti khon hng tn
kho. l:
- Ti khon 151 Hng mua ang i ng. Ti khon ny dng theo di, ghi chp
hng nhp khu doanh nghip n cui k k ton, chng t hng v cha v nhp kho.
- Ti khon 156 Hng ho. Ti khon ny c dng ghi chp, phn nh hng
nhp khu nhp kho hng ca doanh nghip.
- Ti khon 331 Phi tr ngi bn. Ti khon ny dng ghi chp, phn nh tnh hnh
thanh ton tin hng nhp khu cho ngi bn.
- Ti khon 333 Thu v cc khon phi np nh nc. Ti khon ny dng ghi chp,
phn nh tinh hnh np thu nhp khu, thu GTGT ca hng nhp khu. ( Ti khon 3333- Thu
xut nhp khu, ti khon 33312- Thu GTGT hng nhp khu).

Khoa: Kinh t 42
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Ngoi ra k ton hng nhp khu cn phi s dng cc ti khon 111- Tin mt, ti khon 112-
tin gi ngn hng, TK 515- Doanh thu hot ng ti chnh, Ti khon 635- Chi ph ti chnh, ti
khon 144- Th chp k cc k qu ngn hn v.v.Trng hp hng nhp khu c bao b tnh
gi ring th gi tr bao b c phn nh vo ti khon 153 Cng c dng c ( Chi tit ti
khon 1532- Bao b lun chuyn)
Nu doanh nghip p dng phng php kim k nh k th k ton s dng ti khon 611 Mua
hng theo di, ghi chp hng nhp khu.
Trnh t hch ton: (DN k ton hng tn kho theo PP KKTX):
- Sau khi k hp ng nhp khu, doanh nghip lm th tc m L/C. Ngn hng chp nhn
th doanh nghip tin hnh k qu m L/C bng tin mt hoc tin gi ngn hng ti ngn hng
ngoi thng hoc cc ngn hng ang m ti khon giao dch. Khi k qu k ton ghi:
* Nu tr ngay
+ N TK 144- Th chp, k qu, k cc ngn hn (T gi GDTT)
C TK 111- Tin mt (TK 1112) (t gi xut qu)
C TK 112- Tin gi ngn hng (TK 1122) (T gi xut qu)
C TK 515- Doanh thu hot ng ti chnh
(N TK 635- Chi ph ti chnh)
+ Khi nhn c thng bo hng v n a im giao nhn v lm cc th tc hi quan,
lc k ton ghi gi tr l hng thuc quyn s hu ca DN theo t gi thc t.
N TK 151-(T gi GDTT)
C TK 144- TG ghi s
C TK 515- doanh thu hot ng ti chnh
(N TK 635- chi ph ti chnh)
Trng hp tin mua hng cha thanh ton, ghi
- N TK 151- t gi giao dch TT
C TK 331- (T gi GDTT)
- ng thi tnh s thu nhp khu phi np ghi:
N TK 151- Hng mua ang i ng
C TK 333- (chi tit c TK 3333- thu xut nhp khu)
- Tnh thu GTGT phi np ca hng nhp khu c khu tr
N TK 133- Thu GTGT c khu tr
C TK 33312- Thu GTGT hng nhp khu phi np
- Khi np thu nhp khu v thu GTGT ca hng nhp khu, cn c vo phiu chi hoc
giy bo n ca ngn hng k ton ghi:
N Tk 3333
N TK 33312
C TK 111,112
- Khi doanh nghip nhn c giy bo n ca ngn hng tr tin cho bn xut khu
bng tin gi ngn hng k ton ghi:
N 331- Phi tr ngi bn (t gi ghi s)
C TK 112- Tin gi ngn hng (t gi xut qu)
C TK 144- Th chp k cc, k qu ngn hn (t gi ghi s)
C TK 515- Doanh thu hot ng ti chnh
(N TK 635- Chi ph ti chnh
- Sau khi hng c gim nh kim nhn ti cng nu thy ph hp vi B/L hng c
chuyn v nhp kho ca doanh nghip hoc gi i bn thng, k ton ghi:
N TK 156 (Hng ho)
N TK 157- Hng gi bn

Khoa: Kinh t 43
K ton doanh nghip thng mi v dch v
C TK 151- Hng mua ang i ng
- Trng hp pht sinh chi ph vn chuyn, bc d hng ho n kho cn c vo phiu chi, k
ton ghi
N TK 156- Hng ho (TK 1562- Chi ph mua hng)
N TK 133- (TK 1331)
C TK 1111, 1121
- Trng hp bn lun ti cng,ghi
N TK 632
C TK 151
5.3.3. K ton nhp khu u thc
Mt s doanh nghip c nh nc cp giy php v hn ngch nhp khu, nhng cha
iu kin trc tip m phn k kt hp ng nhp khu v t chc tip nhn hng nhp
khu trc tip nn phi u thc cho doanh nghip c chc nng v y iu kin ng ra t
chc nhp khu h. n v nhn u thc nhp khu l i l mua hng nhp khu v c hng
hoa hng u thc. n v giao u thc nhp khu phn nh doanh s mua hng nhp khu cng
nh cc khon thu m doanh nghip phi np v thanh ton tin hoa hng cho n v nhn u
thc bng tin Vit Nam hoc ngoi t.
5.3.3.1. K ton nhn u thc nhp khu
Trng hp nhn u thc nhp khu doanh nghip s dng cc ta khon sau:
Ti khon 131- Phi thu khch hng. Phn nh vo ti khon ny l cc khon phi thanh ton vi
ngi giao nhp khu u thc v tin hng v cc khon hoa hng u thc nhp khu c hng
nhng cha thu c v nhng khon chi h bn giao u thc nhp khu.
Ti khon 511- Doanh thu bn hng v cung cp dch v. Phn nh vo ti khon ny khon
doanh thu hoa hng u thc c hng.
Ngoi ra k ton nhn u thc nhp khu cn s dng cc ti khon 111- Tin mt, ti khon 112-
Tin gi ngn hng ,TK 515- Doanh thu hot ng ti chnh, Ti khon 635, ti khon 144- Th
chp k cc k qu ngn hn v.v.
K ton nhn u thc nhp khu gm c nhng bt ton ch yu sau:
-Khi nhn ngoi t ca bn giao u thc nhp khu m th tn dng (L/C), ghi:
N TK 112- (chi tit ti khon 1122) TGGDTT
C TK 131- (chi tit n v giao u thc nhp khu) TGGDTT
-Sau doanh nghip chuyn tin k qu m L/C, k ton ghi:
N TK 144- TGGDTT
C TK 121- (chi tit TK 1122) TGGDTT
- Khi nghip v nhp khu c thc hin, bn bn giao hng theo hp ng, cn c vo bin
bn giao ta cng k ton phn nh gi tr hng nhp khu quy ra tin Vit nam theo t gi thc t,
k ton ghi :
N TK 151, 156 TGGDTT
C TK 144 TGGDTT
- Khi hng v, n v nhn tin ca bn giao u thc np h thu, ghi:
N TK 112- Tin gi ngn hng
C TK 131-(chi tit n v giao u thc)
- Khi tnh thu NK, thu GTGT hng NK, thu TTB hng NK phi np h, ghi:
N TK 151,156
C TK 3333, 33312, 3332
- Khi np h thu NK, thu GTGT hng NK, thu TTB cho bn u thc, ghi:
N TK 3333, 33312, 3332
C TK 1121, 1111

Khoa: Kinh t 44
K ton doanh nghip thng mi v dch v
- Khi hng ho bc xong, giao cho n v giao u thc nhp khu k ton ghi:
N TK 131 (chi tit n v giao u thc )
C TK 151, 156
- Khi nhp khu u thc, nu c pht sinh chi ph do bn giao u thc chu ghi:
N TK 138- (chi tit n v giao u thc)
C TK 111, 112
- Chi ph nu do DN chu c phn nh vo TK 641- Chi ph bn hng ghi:
N TK 641- chi ph bn hng
N TK 133 (1331)
C TK 111, 112
- Khi nhn li tin chi ph ca bn giao u thc nhp khu ghi:
N TK 111, 112
C TK 138- chi tit n v gia u thc
- Khi nhn c tin hoa hng u thc nhp khu do bn giao u thc chuyn tr, ghi:
N TK 1111, 1121
C TK 511- doanh thu bn hng
C TK 333- thu v cc khon phi np nh nc (chi tit 33311)
- Trng hp hoa hng u thc bng ngoi t
N TK 1112, 1122, 131 TGGDTT
C TK 511- (5113) TGGDTT
C TK 333 (chi tit 33311)
ng thi ghi n TK 007: Nguyn t

5.3.3.2. K ton giao u thc nhp khu


Trong trng hp doanh nghip c giy php v hn ngch nhp khu nhng khng
iu kin m phn k kt hp ng v tip nhn hng nhp khu th phi giao u thc cho
n v khc c chc nng v c iu kin nhp khu h. K ton giao u thc nhp khu s
dng nhng ti khon sau y.
Ti khon 331- phi tr ngi bn. Phn nh vo ti khon ny l khon tin ng cho bn
nhn u thc thanh ton cc khon tin nhp hng ho.
Ti khon 151- hng mua ang i ng
Ti khon 116 hng ho
Ti khon 157-hng gi i bn
V cc ti khon 111-tin mt, TK 112- tin gi ngn hng, TK 515- doanh thu hot ng ti
chnh, TK 635- chi ph ti chnh, TK 33312 - thu gi tr gia tng hng nhp khu ..vv.
Ngoi vic ghi chp tng hp, k ton giao u thc nhp khu cn phi theo di, ghi chp chi tit
tng n v giao u thc, tng hp ng giao u thc t khi k kt n khi kt thc hp ng.
K ton giao u thc nhp khu gm c nhng bt ton ch yu sau:
- Trng hp nhp khu phi tr tin ngay khi m th tn dng (L/C) n v phi chuyn tin k
ton ghi s ngoi t chuyn i theo t gi hch ton:
N TK 331- chi tit n v nhn u thc TGGDTT
C TK 111- tin mt ( TK1112) TGXQ
C TK 112- tin gi ngn hng (1122 ) TGXQ
C TK 515- doanh thu hot ng ti chnh
(N ti khon 635-chi ph ti chnh)
- Khi nhn giy bo v ti cng giao nhn, n v chuyn tin cho n v nhn u thc nh
np h thu. Khi chuyn tin k ton ghi:
N TK 331- (chi tit n v nhn u thc )

Khoa: Kinh t 45
K ton doanh nghip thng mi v dch v
C TK 1111, 1121
- Khi hng bc r xong, cn c vo chng t quyt ton hng nhp khu thc t nhn, k ton
phn nh gi tr hng ho nhp khu theo t gi ca ngn hng cng b, s thu nhp khu
np, cc khon hoa hng u thc cho n v c ghi chp vo gi mua hng ho nhp khu, khi
doanh nghip nhn hng nhp khu do bn nhn u thc giao cho ti cng, nu cha c
chuyn v kho ngay k ton phn nh vo TK 151, nu nhp kho k ton phn nh vo TK
156, ghi:
- Tr gi hng NK:
N TK 151, 156 TGGDTT (Tr gi hng)
C TK 331- (chi tit n v nhn u thc ) (t gi ghi s)
C TK 515- Doanh thu hot ng ti chnh
(N TK 635- chi ph ti chnh)
- Thu NK, thu TTB, thu GTGT hng NK
N TK 151, 156 (thu NK, TTB)
N TK 133- VAT hng NK (DN khu tr)
N TK 151, 156- VAT hng NK (DN trc tip)
C TK 331 (chi tit n v nhn u thc)
- Trng hp bn nhn u thc tr hng u thc NK khi bn nhn u thc cha np thu GTGT,
khi nhn hng, cn c vo FXKKVCNB ca bn nhn u thc, k ton phn nh tr gi hng NK
c VAT
N TK 151, 156 (thu NK, TTB, VAT)
C TK 331 (chi tit n v nhn u thc)
Khi nhn c H np thu GTGT hng NK do bn nhn u thc chuyn tr, ghi:
N TK 133
C TK 151,156
- Cc khon chi ph do bn nhn u thc chi h:
N TK 156 hng ho (1562-chi ph thu mua)
N TK 133- thu GTGT c khu tr
C TK 338- phi tr khc

- Tnh hoa hng nhp khu phi tr ghi:


N TK 156-hng ho (1562-chi ph thu mua)
N TK 1331- thu GTGT c khu tr ca hng ho v dch v
C TK 331, 111, 112
Nu hoa hng tr bng ngoi t th trnh lch t gi phn nh vo TK515 hoc 635.

Khoa: Kinh t 46
K ton doanh nghip thng mi v dch v

CHNG 6
K TON CHI PH V XC NH KT QU KINH DOANH
6.1 K ton chi ph bn hng:
6.1.1. Khi nim, ni dung ca cc khon chi ph bn hng
a. Khi nim
L biu hin bng tin ca ton b cc hao ph v lao ng sng, lao ng vt ho v cc
chi ph cn thit khc pht sinh trong qu trnh tiu th hng ho.
b. Ni dung kinh t ca cc khon chi ph bn hng
- Chi ph nhn vin bn hng: Bao gm cc khon tin lng, tin cng phi tr trc tip cho
nhn vin bn hng v cc khon trch theo lng theo t l quy nh.
- Chi ph vt liu, bao b: L gi tr cc loi vt liu, bao b s dng trc tip cho qu trnh bn
hng.
- Chi ph cng c , dng: L gi tr phn b ca cc loi cng c, dng s dng cho qu
trnh bn hng.

Khoa: Kinh t 47
K ton doanh nghip thng mi v dch v
- Chi ph khu hao TSC: L gi tr hao mn ca cc loi TSC s dng trong qu trnh bn
hng nh khu hao nh kho, ca hng, phng tin vn chuyn
- Chi ph v bo hnh sn phm: L cc khon chi ph pht sinh trong qu trnh bo hnh sn
phm theo cc iu khon tho thun trong hp ng nh chi ph sa cha, chi ph thay th linh
kin b h hng trong thi gian bo hnh.
- Chi ph dch v mua ngoi: L ton b gi tr cc loi dch v m doanh nghip phi tr trong
qu trnh bn hng nh tin thu nh, thu ti sn, dch v, thng tin qung co, tin in, nc
- Chi ph bng tin khc: L ton b chi ph cn li c lin quan ti qu trnh bn hng, hng mu
tng khch, chi ph khuyn mi, cng tc ph
6.1.2. Phng php k ton chi ph bn hng
a. Chng t s dng
- Bng chm cng, bng thanh ton lng.
- Bng tnh trch khu hao TSC.
- Phiu xut kho.
- Ho n VAT, ho n bn hng (i vi dch v mua ngoi).
b. Ti khon s dng
TK 641:
- Bn n: Tp hp chi ph bn hng thc t pht sinh trong k.
- Bn c:
+ Cc khon ghi gim chi ph (nu c).
+ Kt chi ph bn hng sang TK 911.
- Cc ti khon cp 2:
c. Trnh t hch ton
- Tnh tin lng, ph cp, tin n ca:
N TK 641
C TK 334, 338 (19%)
-Chi ph nguyn vt liu:
+ Xut kho:
N TK 641
C TK 152

+ Nu mua chuyn thng cho b phn bn hng khng qua kho:


N TK 641
N TK 133
C TK 111, 112, 331
- Phn nh gi tr cng c, dng:
+ Nu gi tr cng c, dng c thuc loi phn b mt ln :
N TK 641
C TK 153
+ Nu gi tr cng c, dng c thuc loi phn b nhiu ln:
* Khi xut cng c, dng c s dng:
N TK 242, 142
C TK 153
* Khi phn b gi tr cng c, dng c tng k:
N TK 641
C TK 142, 242

Khoa: Kinh t 48
K ton doanh nghip thng mi v dch v
- Chi ph khu hao TSC:
N TK 641
C TK 214
- Chi ph dch v mua ngoi:
N TK 641
N TK 133
C TK 331
- Chi ph sa cha ln TSC:
+ Trng hp trch trc sa cha ln TSC:
N TK 641
C TK 335
* Khi chi ph thc t pht sinh:
N TK 335
C TK 111, 112, 335, 338, 151, 152
+ Khng trch trc chi ph sa cha ln TSC:
N TK 641
C TK 111, 112, 152, 153, 331, 338
* Nu chi ph pht sinh mt ln gi tr ln lin quan n nhiu k:
N TK 242
C TK 111, 112
* Sau tng k phn b vo chi ph bn hng:
N TK 641
C TK 242
- Hch ton chi ph bo hnh sn phm, hng ho:
L trng hp doanh nghip bn hng cho khch c km giy bo hnh sa cha cho cc sn
phm hng do li sn xut c pht hin trong thi gian bo hnh sn phm, hng ho.
+ Khi xc nh s d phng cn lp v chi ph bo hnh, sa cha sn phm, hng ho:
N TK 641
C TK 352
+ Khi pht sinh cc khon chi ph thc t:
* Trng hp khng c b phn c lp v bo hnh sn phm, hng ho:
. Khi pht sinh cc khon chi ph lin quan n vic bo hnh sn phm, hnh ho:
N TK 621, 622, 627
C TK 111, 112, 152, 153, 334, 338, 331
. Cui k k ton kt chuyn chi ph sang TK 154:
N TK 154
C TK 621, 622, 627
. Khi sa cha, bo hnh sn phm, hng ho hon thnh bn giao cho khch hng:
N TK 352
N TK 641: Chnh lch thiu
C TK 154
* Trng hp c b phn c lp v bo hnh sn phm, hng ho:
. S tin phi tr cho n v ni b v chi ph bo hnh sn phm, hng ho hon thnh bn giao
cho khch hng:
N TK 352
N TK 641: Chnh lch thiu
C TK 336
. Khi tr tin cho n v ni b v bo hnh sn phm, hng ho:

Khoa: Kinh t 49
K ton doanh nghip thng mi v dch v
N TK 336
C TK 111, 112
+ Cui k k ton nm hay cui k k ton gia nin doanh nghip phi tnh:
* Trng hp s d phng phi tr cn lp k k ton ny ln hn s d phng phi tr lp
k trc th trch b sung vo TK 641:
N TK 641
C TK 352
* Nu thc t pht sinh nh hn s d phng th hon nhp:
N TK 352
C TK 641
- i vi sn phm, hng ho tiu dng ni b cho hot ng bn hng:
+ TH1: Nu sn phm, hng ho dng vo hot ng bn hng (hng ho thuc i tng chu
thu GTGT theo phng php khu tr th khng phi tnh thu GTGT).
N TK 641
C TK 512
+ TH2: Nu sn phm hng ho thuc i tng chu thu GTGT theo phng php khu tr
dng cho hot ng bn hng, cung cp dch v khng chu thu GTGT th thu GTGT phi np
tnh vo chi ph bn hng:
N TK 641
C TK 512
C TK 3331
- S tin phi tr cho n v nhn u thc xut khu v cc khon chi h lin quan n hng
u thc xut khu hoc phi tr cho n v nhn u thc xut khu:
N TK 641
N TK 133
C TK 111, 112, 338
- Khi pht sinh cc khon ghi gim chi ph bn hng:
N TK 111, 112, 335
C TK 641
- Cui k k ton kt chuyn sang TK 911:
N TK 911
C TK 641

6.2. K ton chi ph qun l doanh nghip


6.2.1 Khi nim, ni dung kinh t ca cc khon chi ph qun l doanh nghip
a. Khi nim
L biu hin bng tin ca cc hao ph v lao dng sng, lao ng vt ho v cc chi ph cn
thit khc pht sinh doanh nghip t chc qun l hot ng sn xut kinh doanh chung ton
DN trong mt thi k nht nh.
b. Ni dung kinh t ca cc khon chi ph qun l doanh nghip
- Chi ph nhn vin qun l.
- Chi ph vt liu.
- Chi ph cng c, dng.
- Chi ph khu hao TSC.
- Thu ph, l ph phi np: thu mon bi, thu nh t, l ph giao thng.
- Chi ph d phng:

Khoa: Kinh t 50
K ton doanh nghip thng mi v dch v
+ D phng phi thu kh i.
+ D phng phi tr: d phng ti c cu DN, d phng trong cc hp ng c ri ro ln, cc
khon d phng phi tr khc.
+ D phng tr cp mt vic lm.
-Chi ph dch v mua ngoi.
- Chi ph bng tin khc.
6.2.2. Phng php k ton chi ph qun l doanh nghip
a. Chng t s dng
- Bng chm cng.
- Bng thanh ton tin lng.
- Bng phn b khu hao.
- Phiu chi.
- Giy bo n.
- Phiu xut kho.
- Bin lai np thu, ph
b. Ti khon s dng
TK 642: Chi ph qun l doanh nghip.
- Kt cu:
+ Bn n:
. Tp hp cc khon chi ph thc t pht sinh trong k
+ Bn c:
. Cc khon ghi gim chi ph
. Cui k kt chuyn sang TK 911
c. Trnh t hch ton
- Phn nh tin lng, tin cng:
N TK 642
C TK 334, 338 (19% tin lng)
- Phn nh gi tr vt liu xut dng:
N TK 642
N TK 133
C TK 331,111, 112: Nu mua chuyn thng
C TK 152: Nu xut kho

- Phn nh gi tr cng c, dng:


N TK 642
N TK 133
C TK 111, 112, 331: Nu mua chuyn thng
C TK153: Nu xut kho
- Trch khu hao TSC:
N TK 642
C TK 214
- Phn nh thu mn bi, thu nh t:
N TK 642
C TK 333
- Phn nh l ph giao thng:

Khoa: Kinh t 51
K ton doanh nghip thng mi v dch v
N TK 642
C TK 111, 112
- Trch lp d phng n phi thu kh i:
N TK 642
C TK 139
- Phn nh cc khon chi ph, dch v mua ngoi, chi ph sa cha TSC mt ln vi gi tr nh:
N TK 642
N TK 133
C TK 111, 112, 331
- Chi ph bng tin khc pht sinh nh chi ph hi ngh, tip khch:
N TK 642
N TK 133
C TK 111, 112,331
- nh k tnh chi ph qun l doanh nghip phi np cp trn lp qu cp trn:
N TK 642
C TK 111, 112, 336
- Thu GTGT u vo khng c khu tr phi tnh vo chi ph qun l doanh nghip:
N TK 642
C TK 133
-Trch lp qu d phng tr cp mt vic lm:
N TK 642
C TK 351
- Trch lp khon d phng v ti c cu DN:
N TK 642
C TK 352
- Cui k k ton kt chuyn sang TK 911:
N TK 911
C TK 642
d. S sch k ton
* Nht k chung:
- S nht k chung
- S nht k c bit
- S ci TK 641, TK 642
- S chi tit chi ph SXKD
- Cc s k ton lin quan khc

* Nht k chng t:
- Bng k, s nm (theo di N TK 641, N TK 642)
- Nht k chng t s 7: tng hp chi ph SXKD ( theo di C TK 334, 338, 152, 153)
- S nht k chng t s 8 xc nh kt qu ( theo di C TK 641, 642)
- S ci TK 641, 642
- S chi tit chi p SXKD, cc nht k bng k, cc s k ton lin quan khc.
6.3 K ton xc nh kt qu kinh doanh
6.3.1 Ni dung kt qu hot ng kinh doanh
Kt qu hot ng kinh doanh l phn cn li ca doanh thu sau khi tr i chi ph ca hot
ng kinh doanh m DN thc hin trong mt k hch ton.
* Phng php xc nh:

Khoa: Kinh t 52
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Li nhun thun sau thu = Li nhun thun trc thu - Thu thu nhp doanh nghip
Trong :
- Li nhun thun trc thu t hot ng kinh doanh = Li nhun gp + Doanh thu hot dng ti
chnh Chi ph ti chnh Chi ph bn hng Chi ph qun l DN
+ Li nhun gp = Doanh thu thun Ga vn hng bn
. Doanh thu thun = Doanh thu bn hng Cc khon gim tr
+ Doanh thu hot ng ti chnh bao gm:
. Chit khu thanh ton, li tr gp
. Li cho vay, li tin gi
. Thu t hot ng u t lin doanh, lin kt, u t chng khon, u t vo cng ty con
. Chnh lch t gi hi oi
+ Chi ph hot ng ti chnh bao gm:
. Chit khu thanh ton
. Tr li cho vay
. Chnh lch t gi hi oi
. Chi ph pht sinh trong qu trnh lin doanh, lin kt, chi ph vn chuyn, gp vn
. L phi chu t hot ng lin doanh, lin kt
. Trch lp cc khon d phng gim gi u t
* Phng php k ton:
a. Chng t s dng
- Ho n GTGT
- Ho n bn hng
- Phiu thu, phiu chi
b. Ti khon s dng
TK 911: Xc nh KQKD
- Kt cu:
+ Bn n:
. Kt chuyn ga vn hng bn, kt chuyn chi ph ti chnh, kt chuyn chi ph bn hng, kt
chuyn chi ph qun l DN, kt chuyn chi ph thu thu nhp doanh nghip hin hnh phi np.
. Kt chuyn li
+ Bn c:
. Kt chuyn doanh thu thun
. Kt chuyn doanh thu hot ng ti chnh
. Kt chuyn l
TK 821:
c. Trnh t hch ton
- Xc nh li nhun thun trc thu t hot ng SXKD:
+ Kt chuyn cc khon gim tr doanh thu:
N TK 511
C TK 531, 532, 521
+ Kt chuyn doanh thu thun, doanh thu t hot ng ti chnh:
N TK 511, 515, 512
C TK 911
+ Kt chuyn gi vn, chi ph bn hng, chi ph QLDN, chi ph ti chnh:
N TK 911
C TK 632, 641, 642, 635
+ Cui qu xc nh thu TNDN hin hnh tm np:
. N TK 8211

Khoa: Kinh t 53
K ton doanh nghip thng mi v dch v
C TK 3334
+ Kt chuyn chi ph thu TNDN hin hnh:
N TK 911
C TK 8211
- Khi Xc nh kt qu:
+ Nu li:
N TK 911
C TK 421
+ Nu l:
N TK 421
C TK 911
d. S sch k ton
* Hnh thc nht k chung:
- S nht k chung
- S ci TK 911, 421, 511, 632, 635, 641, 642, cc s chi tit lin quan
* Hnh thc nht k chng t:
- Nht k chng t s 8, 10
- S ci ti khon u 5 n u 9
- Cc nht k, bng k, s k ton lin quan

PHN II: K TON DOANH NGHIP DCH V


CHNG 7
T CHC CNG TC K TON TRONG DOANH NGHIP DCH V
7.1. C IM K TON HOT NG KINH DOANH DCH V

7.1.1. c im hot ng kinh doanh dch v

Khoa: Kinh t 54
K ton doanh nghip thng mi v dch v
a. Khi nim:
Sn phm dch v l sn phm tho mn nhu cu no ca dn c hoc tho mn nhu
cu ca mt t chc.
Hot ng kinh doanh dch v l hot ng dng lao ng c k thut ca nhn vin kt
hp vi vic s dng trang thit b v vt liu thch hp vi tng hot ng phc v nhu cu
sinh hot ca con ngi hoc nhu cu no ca t chc.
b. c im hot ng kinh doanh dch v:
- Sn phm ca hot ng kinh doanh dch v thng l cc sn phm v hnh hay sn
phm phi vt cht.
- a im sn xut thng gn vi a im tiu th.
- Qu trnh sn xut ng thi l qu trnh tiu dng
- Hot ng kinh doanh dch v mang tnh cht a dng phc tp v qu trnh kinh doanh
dch v c th l cc hot ng ring r nh dch v vn ti, hoc c th l mt tng th nhiu
hot ng khc nhau nh dch v du lch do k ton hot ng kinh doanh dch v phi t
chc k ton ring cho tng b phn, cho tng hot ng.
- Chi ph sn xut v chi ph dch v kh xc nh v phn bit r.

7.1.2. Cc phng thc kinh doanh dch v


Cn c vo tnh cht hot ng kinh doanh dch v c chia lm 2 loi.
+ Hot ng kinh doanh mang tnh cht cung cp dch v
c im:
Sn phm thng l sn phm v hnh, kinh doanh du lch, kinh doanh dch v khch sn.
Thng thng i tng tp hp chi ph v i tng tnh gi thnh l trng nhau.
Thng thng tng chi ph sn xut dch v bng tng gi thnh sn phm dch v m
khng phi tnh gi thnh sn phm lm d ca sn phm.
+ Ht ng kinh doanh dch v mang tnh cht sn xut.

c im:
Thng thng l cc sn phm hu hnh: v d hng n, dch v kinh doanh vn ti, kinh
doanh dch v bu in
i tng tp hp chi ph v i tng tnh gi thnh c th l khc nhau
i tng tp hp chi ph v i tng tnh gi thnh c th l khc nhau
C th tnh sn phm lm d tnh gi thnh cui k.
Cc phng thc tiu th
- Bn bun: l phng thc bn hng thng qua i l ( dch v bn v my bay )
- Bn l: l bn trc tip cho ngi tiu dng

7.2. Nhim v k ton trong cc doanh nghip kinh doanh dch v


K ton trong cc doanh nghip kinh doanh dch v cn thc hin tt cc nhim v sau
y:
- Ghi chp phn nh s hin c v tnh hnh bin ng lun chuyn ca cc loi ti sn,
vt t, tin vn ca doanh nghip.
- Tp hp, tnh ton, phn b chi ph mt cch y , chnh xc xc nh gi thnh
sn phm dch v v kt qu kinh doanh tng loi sn phm dch v.
- Cung cp cc thng tin trung thc, chnh xc kp thi cho lnh o phc v cho vic
qun l iu hnh trong doanh nghip

Khoa: Kinh t 55
K ton doanh nghip thng mi v dch v

CHNG 8
K TON CHI PH KINH DOANH V GI THNH DCH V TRONG
DOANH NGHIP DCH V
8.1. chi ph kinh doanh v gi thnh dch v
8.1.1. Chi ph kinh doanh
a. Khi nim chi ph kinh doanh dch v:

Khoa: Kinh t 56
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Chi ph kinh doanh dch v l ton b cc hoa ph v lao ng sng, lao ng vt ho v
cc chi ph cn thit khc pht sinh trong qu trnh cung ng, lao v, dch v biu hin
bng tin v tnh cho mt k kinh doanh nht nh.

b. Phn loi chi ph kinh doanh dch v:


Cn c vo ni dung tnh cht nht nh chi ph kinh doanh dch v chia lm 3 yu t chi
ph
Chi ph nguynvt liu trc tip: l ton b gi tr vt liu chnh, vt liu ph, nhin liu
c s dng trc tip ch to sn phm hoc cung ng dch v. V d: Dch v vn ti: xng
du
Chi ph nhn cng trc tip: tin lng, tin cng tr cho nhn vin trc tip kinh doanh
dch v v cc khon bo him c trch theo t l quy nh trn tin lng ca cng nhn trc
tip.
Chi ph sn xut chung: l cc chi ph cn li trong qu trnh sn xut kinh doanh ngoi chi
ph nguyn vt liu trc tip, nhn cng trc tip nh
+ Chi ph nhn vin phn xng, t i sn xut, tin lng, tin cng, tin bo him ca
nhn vin qun l trc tip sn xut kinh doanh dch v
+ Chi ph vt liu: bao gm cc loi vt liu c s dng chung cho ton b qu trnh sn
xut kinh doanh.
+ Chi ph cng c dng: gi tr phn b ca cc cng c dng c s dng trong
qu trnh cung ng dch v.
+ Chi ph khu hao TSC gi tr hao mn ca ti sn c nh c s dng trc tip
cung ng dch v
+ Chi ph dch v mua ngoi: c s dng trc tip cung ng dch v thng tin, vin
thng, s cha, thu TSC.
+ Chi ph bng tin khc: Chi ph cn li trong qu trnh kinh doanh dch v ngoi cc yu
t trn.

8.1.2. Gi thnh sn phm dch v


a. Khi nim gi thnh sn phm dch v:
Gi thnh sn phm dch v l ton b chi ph kinh doanh dch v c tnh cho mt sn
phm dch v nht nh hon thnh.
b. Phn loi gi thnh:
- Cn c vo thi im tnh gi thnh:
Gi thnh d ton: c xy dng trc khi xy dng hot ng kinh doanh trn c s
ton b chi ph d ton tnh cho mt sn phm hay mt hot ng nht nh khi hon thnh.
Gi thnh thc t: c tnh ton sau khi kt thc hot ng kinh doanh trn c s ton
b chi ph kinh doanh thc t pht sinh cho mt hot ng hoc mt sn phm dch v nht nh
hon thnh.
- Cn c v phm vi chi ph cu thnh nn gi thnh
Gi thnh sn xut l gi thnh bao gm ba yu t chi ph nguyn vt liu trc tip, chi ph
nhn cng trc tip, v chi ph sn xut chung.
Gi thnh ton b l gi thnh bao gm gi thnh sn xut v chi ph bn hng v chi ph
qun l doanh nghip.
8.1.3. Mi lin h gia chi ph sn xut v tnh gi thnh sn phm dch v
+ Ging nhau: u l biu hin bng tin ca cc hao ph pht sinh, chi ph sn xut l c s
tnh gi thnh.
+ Khc nhau:
Khoa: Kinh t 57
K ton doanh nghip thng mi v dch v
V gii hn chi ph:
-Chi ph sn xut gii hn theo k
-Gi thnh sn phm li gii hn khi lng SP hon thnh trong k
V lng:
-Chi ph sn xut bao gm chi ph pht sinh ca chnh k
-Gi thnh sn phm bao gm chi ph k trc v chi ph k ny, khng c gi tr sn phm
lm d u k, cui k ( chi ph sn xut = gi thnh sn phm )
8.2 k ton chi ph kinh doanh dch v
8.2.1. K ton chi ph nguyn vt liu trc tip
a. Hch ton ban u:
Phiu nhp kho, phiu xut kho, ho n GTGT, ho n bn hng, phiu chi, giy bo
ca ngn hng
b. Ti khon s dng:
TK 621,152, 111, 112, 331..
c. Phng php k ton:
Trng hp doanh nghip kinh doanh dch v hch ton hng tn kho theo phng php k khai
thng xuyn.
- Khi xut kho nguyn liu, vt liu s dng cho sn xut ch bin cn c vo phiu xut
kho.
N TK 621
C TK 152
- Nu nguyn liu mua chuyn thng vo sn xut
N TK 621
N TK 133
C TK 111, 112, 331
- Nu nguyn liu vt liu s dng khng ht nhp li kho
N TK 152
C TK 621
- Cui k hch ton kt chuyn chi ph nguyn liu, vt liu trc tip theo i tng tp hp
chi ph ghi
N TK 154
C TK 621
Trng hp doanh nghip hch ton hng tn kho theo phng php kim k nh k: ti
khon 621 c ghi 1 ln vo cui k hch ton. Cui k hch ton doanh nghip phi kim k
xc nh tr gi tng lai nguyn liu, vt liu tn kho cui k, t kt qu kim k cui k trc,
cui k ny v nguyn liu nhp kho trong k xc nh lng gi tr nguyn liu, vt liu xut
kho trong k theo cng thc:

Tr gi nguyn liu Tr gi nguyn Tr gi nguyn Tr gi nguyn


Xut kho = liu tn kho + liu, vt liu + liu, vt liu tn
Trong k trong k nhp trong k kho cui k

Khi xc nh tr gi nguyn liu, vt liu xut dng trong k ghi


N TK 621
C TK 611

Khoa: Kinh t 58
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Sau kt chuyn chi ph nguyn liu, vt liu trc tip vo gi thnh sn phm ghi
N TK 631
C TK 621
Kt qu ca vic tp hp trc tip hoc phn b gin tip cc chi ph nguyn liu, vt liu
vo cc i tng s dng c phn nh v thc hin trn bng phn b nguyn liu, vt liu.
8.2.2. K ton chi ph nhn cng trc tip
a. Hch ton ban u
Bng thanh ton lng, bng phn b tin lng BHXH
b.Ti khon s dng
622, 334, 154, 111, 112
c. Phng php hch ton
- Chi ph tin lng, tin cng, cc khon ph cp phi tr cho cn b cng nhn vin trc tip
sn xut hoc dch v ghi:
N TK 622
C TK 334, 111, 112
-Tnh trch BHXH, BHYT, kinh ph cng on
N TK 622
C TK 338
-Cui k hch ton, kt chuyn chi ph nhn cng trc tip ghi
N TK 154
C TK 622
-Nu n v p dng phng php kim k nh k th ghi:
N TK 631
C TK 622
-Kt qu ca vic trc tip hoc phn b gin tip chi ph nhn cng trc tip vo i tng tp
hp chi ph v tnh gi thnh sn phm sn xut dch v c phn nh vo thc hin trn bng
phn b tin lng v bo him x hi.

8.2.3. K ton chi ph sn xut chung.


a. Hch ton ban u
Bng tnh lng v bo him x hi, bng tnh v trch khu hao TSC, ho n dch v,
bng tnh v phn b cng c dng c.
b. Ti khon s dng

TK 627, 334, 152, 111, 112, 153, 214, 154

c. Phng php hch ton


-Khi tnh tin lng, tin cng cc khon ph cp phi tr cho nhn vin phn xng, b phn
sn xut.
N TK 627
C TK 334
-Tch trch chi ph bo him XH, BHYT, kinh ph cng on ca nhn vin cc b phn trc tip
sn xut dch v
N TK 627
C TK 338 ( 3382, 3383 )
-Chi ph vt liu dng cho b phn sn xut
N TK 627
C TK 152

Khoa: Kinh t 59
K ton doanh nghip thng mi v dch v
-Khi xut cng c, dng c dng cho sn xut ch bin hoc thc hin dch v c gi tr nh ghi
N TK 627
C TK 153
-Nu cng c dng c c gi tr ln, cn phn b cho nhiu k, khi xut cng c, khi xut cng c,
k ton ghi.
N TK 142, 242
C TK 153
-Khi phn b cng c dng c:
N TK 627
C TK 142, 242
-Khi trch khu hao TSC phc v trc tip cho hot ng sn xut kinh doanh
N TK 627
C TK 214
-Chi ph dch v mua ngoi (in, nc, in thoi.)
N TK 627
C TK133
C TK 111, 112, 331
-Chi ph khc bng tin
N TK 627
C TK 111, 112
-Cui k kt chuyn chi ph sn xut chung vo ti khon gi thnh dch v theo phng php k
khai thng xuyn
N TK 154
C TK 627
-Nu doanh nghip p dng phng php kim k nh k
N TK 631
C TK 627
8.2.4. K ton tng hp chi ph kinh doanh dch v
-Cui k: Cui k tnh gi thnh, k ton kt chuyn vo ti khon tnh gi thnh sn xut
N TK 154
C TK 621, 622, 627
Nu sn phm dch v khng c sn phm d dang cui k

Tng ga thnh sn xut = Tng chi ph kinh doanh pht sinh trong k

Gi thnh n v = Tng gi thnh/S lng sn phm hon thnh

Kt chuyn vo ti khon 632


N TK 632
C 154
-i vi doanh nghip hch ton hng tn kho theo phng php kim k nh k cc bt ton tp
hp chi ph tng t ch khc bt ton kt chuyn vo ti khon tnh gi thnh c tp hp trn
ti khon 631
-Tng t, kt chuyn vo ti khon 632
N TK 632
C TK 631
8.3. Tnh gi thnh sn phm dch v
8.3.1. i tng, k tnh gi thnh sn phm dch v

Khoa: Kinh t 60
K ton doanh nghip thng mi v dch v

i tng tnh gi thnh ni chung trong ngnh kinh doanh dch v l tng loi sn phm
dch v
K tnh ga thnh sn phm dch v l thi k b phn k ton tin hnh cng vic tnh gi
thnh cho cc i tng tnh gi thnh.

8.3.2. Cc phng php tnh gi thnh

Phng php tng hp chi ph.

Gi thnh TT ca SP DV hon thnh = Tng chi ph thc t

Phng php gin n ( i s )

Gi thnh CP SP Chi ph CP SP d
TT ca SP = d dang + pht sinh + dang cui
DV hon u k trong k k
thnh

Gi thnh n v = Tng gi thnh/Tng s SP DV hon thnh

Phng php phn tch gi thnh gin n cn gi l phng php trc tip, c p dng
rng ri cc n v vn ti c qu trnh hot ng gin n nh vn ti thu, vn ti t, vn ti
hng khng.

Phng php h s:

p dng i vi cc doanh nghip du lch c i tng tp hp chi ph l cc hot ng


kinh doanh, i tng tnh gi thnh l tng dch v ring bit, phn chia theo phm cp, th
hng ca sn phm dch v theo tng phm cp th hng ring. Trng hp ny cn p dng
phng php tnh gi thnh theo h s. Vic xc nh h s ny ph thuc vo cc tiu chun k
thut ca tng loi sn phm c quy nh trc. La chn sn phm no c h s bng 1,
cc sn phm cp khc quy theo tiu chun ca loi sn phm cp la chn. Sau quy i
sn lng bng cng thc.

Tng SL quy i = Tng SL thc t ca SPi x H s quy i SP (i)

Tnh tng gi thnh ca tng loi sn phm cp dch v theo cng thc:

Tng G.T ( CP SP DD u k + CP PS trong k - CP SPDD ck) x SL quy i sp i


= ------------------------------------------------------------------------------
DV loi i Tng sn lng quy i

Phng php tnh gi thnh theo t l

Khoa: Kinh t 61
K ton doanh nghip thng mi v dch v
p dng phng php ny i hi doanh nghip phi xy dng c gi thnh k
hoch chi ph k hoch hay gi thnh nh mc ca tng loi sn phm dch v, t xc nh

T l gi Gi thnh thc t hay chi ph thc t


= --------------------------------------------------
thnh Gi thnh k hoch hay chi ph k hoch

Sau xc nh gi thnh thc t ca sn phm

Gi thnh TT Gi thnh ( chi Sn lng SP T l


Ca SP DV hon = ph ) k hoch x dch v hon x gi thnh
thnh thnh

Phng php tnh gi thnh nh mc

Phng php tnh gi thnh nh mc thng p dng i vi doanh nghip vn ti xy


dng c h thng nh mc kinh t k thut n nh v hp l, ch qun l theo nh mc
c hon thin, thc hin tt ch hch ton ban u.
- Cn c vo nh mc kinh t k thut hin hnh v d ton chi ph c duyt tnh
gi thnh cho hot ng vn ti.
- Qun l cht ch chi ph nh mc, chnh lch thot li nh mc, phn tch cc nguyn
nhn gy thot ly nh mc.
- Xy dng v hon thin h thng nh mc chun, khi c s thay i nh mc phi
kp thi tnh ton li gi thnh nh mc v s chi ph chnh lch do thot l nh mc.

G. Thnh G. thnh nh CL do CL do
TT ca H = mc hot +/- thay i +/- thot ly
Vn ti ng vn ti nh mc nh mc

Phng php tnh gi thnh theo n t hng

Phng php ny thng p dng vi cc doanh nghip vn ti k kt cc hp ng trn


gi vi khch hng: Vn chuyn khch du lch theo Tour, vn ti l hng theo hp ng k kt.
Khi hon thnh ton b n t hng hoc hp ng k kt mi tin hnh tnh gi thnh cho
n t hng hoc hp ng . K ton phi m cho mi n t hng mt bng tnh gi thnh.
Nhng chi ph pht sinh lin quan n nhiu n t hng theo nhng tiu chun phn b ph
hp. Cui thng hoc khi kt thc hp, k ton tnh ton phn b, tp hp chi ph tnh gi
thnh cho tng n t hng.

CHNH 9
K TON DOANH THU V KT QU HOT NG KINH DOANH
DCH V

Khoa: Kinh t 62
K ton doanh nghip thng mi v dch v

9.1. K ton doanh thu hot ng kinh doanh dch v

8.1.1. chng t v ti khon s dng:


* Chng t s dng
H bn hng H GTGT, phiu thu, giy bo ngn hng chng t ni b
* Ti khon s dng
511 (5113), 632, 111, 112, 131, 3331, 521, 532, 641, 642, 3387

9.1.2. Phng php k ton


a) Trng hp thu tin theo tng k
* Doanh nghip tnh thu GTGT theo phng php khu tr
- Khi hon thnh cung cp dch v cho khch hng, k ton ghi nhn doanh thu dch v
N TK 111, 112, 131
C TK 5113
C TK 33311
- Trng hp khch hng t trc tin nhng li n phng t dch v th ti khon tin
pht c xc nh ty thuc vo quy nh ca hp ng, k ton ghi:
N TK 131
C TK 711
C TK 111, 112
- Khi khch hng phi n b mt khon tn tht no nhng khng c kh nng thanh ton,
khng c tr vo doanh thu, m phi ly phn d phng trch lp b p (qu d phng
phi thu kh i hoc qu d phng ti chnh), nu khng tnh vo chi ph qun l trong k.
K ton ghi:
N TK 139
N TK 415 (Nu c s d TK 139 khng )
N TK 642
C TK 131
- Cui k xc nh gi thnh thc t ca dch v cung cp trong k (kt chuyn gi vn ca sn
phm dch v tiu th)
N TK 632
C TK 154
- Cui k khu tr thu GTGT:
N TK 33311
C TK 133
* Doanh nghip thuc i tng khng chu thu GTGT theo phng php khu tr hoc chu
thu GTGT theo phng php trc tip
- Khi hopn thnh cung cp dch v cho khch hng, k ton ghi nhn doanh thu dch v
N TK 111, 112, 131
C TK 511

- Cui k kt chuyn gi vn ca sn phm dch v cung cp trong k:


N TK 632
C TK 154

Khoa: Kinh t 63
K ton doanh nghip thng mi v dch v
b) Trng hp thu tin trc cho nhiu k
* DN tnh thu GTGT theo phng php khu tr
- Nu doanh nghip nhn tin ca khch hng tr trc cho nhiu k v cung cp dch v nu
c ha n ghi nhn l doanh thu nhn trc:
N TK 111, 112
C TK 3387
C TK 33311
Sau bt ton ny k ton khnh khng kt chuyn gi vn
+ Khi hon thnh cung ng dch v cho khch hng
N TK 3387
C TK 5113
+ Kt chuyn gi vn
N TK 632
C TK 154
+ Do nguyn nhn ch quan hay khch quan m doanh nghip khng cung ng dch v cho khch
hng doanh nghip tr li tin nhn trc.
N TK 3387
N TK 531(nu ghi nhn doanh thu)
N TK 33311
C TK 111, 112
- Nu khch hng tr tin trc v cung cp dch v m khng c ha n, ch ghi nhn l s tin
ng trc ca khch hng
N TK 111, 112
C TK 131
+ Khi cung ng dch v lin quan n tin nhn trc
N TK 111, 131
C TK 511
C TK 33311
+ Kt chuyn gi vn
N TK 632
C TK 154
* DN thuc i tng khng chu thu GTGT theo phng php khu tr hoc chu thu GTGT
theo phng php trc tip: cc bt ton phn nh tng t nh trong doanh nghip hch ton
thu theo phng php khu tr, nhnh khng phn nh thu GTGT phi np trong k m i vi
doanh nghip tnh thu GTGT theo phng php trc tipcui k xc nh thu GTGT phi np
nh sau:
N TK 511
C TK 3331
c) K ton cc khon gim tr doanh thu
- Nu pht sinh cc khon gim tr doanh thu nh chit khu thng mi, gim gi dch v, k
ton ghi:
N TK 521, 532
N TK 3331
C TK 111, 112
- Nu trong TH doanh thu ghi nhn nhng dch v khng c cung cp k ton ghi:
N TK 3387( nu cha ghi nhn doanh thu )
N TK 531 ( nu ghi nhn doanh thu )
N TK 33311

Khoa: Kinh t 64
K ton doanh nghip thng mi v dch v
C TK 111, 112
- Cui k kt chuyn cc khon gim doanh thu xc nh doanh thu thun, k ton ghi
N TK 511
C TK 531, 532, 521
- Kt chuyn doanh thu thunvo ti khon xc nh kt qu
N TK 511
C TK 911

9.2 k ton xc nh kt qu hot ng kinh doanh


9.2.1. Phng php xc nh kt qu kinh doanh dch v

Li nhun gp = doanh thu gi vn


Li nhun hot li nhun chi ph bn chi ph qun l
ng KDDV = gp - hng - doanh nghip
Li nhun sau thu = Li nhun trc thu - thu TNDN

9.2.2. Phng php k ton


- Kt chuyn gi vn
N TK 911
C TK 632
- kt chuyn ch ph bn hng v chi ph qun l doanh nghip
N TK 911
C TK 641, 642
- Kt chuyn doanh thu v cc khon gim tr
N TK 511
C TK 531, 532, 521
- Kt chuyn doanh thu thun
N TK 511
C TK 911
- Cui qu xc nh thu TNDN hin hnh tm np:
. N TK 8211
C TK 3334
- Kt chuyn chi ph thu TNDN hin hnh:
N TK 911
C TK 8211
- Khi Xc nh kt qu:
+ Nu li:
N TK 911
C TK 421
+ Nu l:
N TK 421
C TK 911

9.3. Mt s hot ng kinh doanh ch yu

9.3.1. Hot ng kinh doanh dch v bung

Hot ng kinh doanh dch v bung c nhng c im ni bt sau:

Khoa: Kinh t 65
K ton doanh nghip thng mi v dch v
Sn phm ca dch v bung khng th lu kho, khng th em i ni khc qung co trao bn,
tiu th m ch c th sn xut v tiu dung ngay ti ch, sn phm ca dch v kinh doanh dch
v bung khng c hnh thi vt cht, khng c qu trnh xut nhp kho, cht lng sn phm
ph thuc vo nhiu yu t, khng n nh, qu trnh sn xut v tiu th khng th tch ri nhau.
Thng thng, hot ng kinh doanh dch v bung khng c sn phm d dang hay tn kho. Do
vy khi tnh gi thnh kinh doanh khch sn, k ton phi xc nh gi tr sn phm d dang cui
k hay gi thnh sn phm tn kho khi tiu th.
Hot ng kinh doanh dch v bung mang tnh thi v cao, t l li nhun trn vn u
t ln, thi gian thu hi vn nhanh, song i hi vn u t ban u nhiu.
Hot ng kinh doanh dch v bung mang tnh thi v cao, t l li nhun trn vn u
t ln, thi gian thu hi vn nhanh, song i hi vn u t ban u nhiu
Hot ng kinh doanh dch v bung mang tnh thi v cao, ph thuc vo iu kin t nhin,
kinh t, x hi, vn ha lch s trong tng thi k.
9.3.2 Hot ng kinh doanh hng dn du lch
Kinh doanh du lch l hot ng dch v v l nghnh cng nghip khng kh. C th ni
y l nghnh to ra nhiu thu nhp quc dn cho x hi, s dng mt lc lng lao ng khng
nh v to cng n vic lm cho nhiu ngnh khc.
Du lch s dng ch yu l lao ng ca nhn vin phc v du lch, cng vi mt s trang
thit b to ra sn phm du lch.
Ngoi cc nhu cu i li, thm ving cc danh lam, thng cnh, ngi i du lch cn c
nhu cu n ng, thng thc m nhc, vui chi gii tr trong thi gian nhn ri, nhu cu v mua
sm dung, lu nim

9.3.3. Hot ng kinh doanh dch v vn ti


T chc hot ng kinh doanh trong cc doanh nghip vn ti c nhng c im c bn
nh sau:
- Sn phm ca doanh nghip vn ti c qu trnh sn xut v tiu dng ng thi din ra, sn
phm khng c hnh thi vt cht c th, khng c sn phm lm d.
- Phi qun l kinh doanh nhiu khu, trc tip giao dch, hp ng v thanh ton vi khch
hng, phc v khch hng
- Hot ng ca cc doanh nghip vn ti thng c nhiu kiu xe khc nhau, vi nhiu nhn
hiu khc nhau, cc tuyn xe khc nhau, do yu cu qun l phng tin cng khc nhau.
- Hot ng kinh doanh dch v ca cc doanh nghip vn ti ph thuc vo thi v, thi tit,
trng thi k thut ca phng tin v c s h tng

Khoa: Kinh t 66
K ton doanh nghip thng mi v dch v

Khoa: Kinh t 67

You might also like