Professional Documents
Culture Documents
ActaCirurgicaBrasileira ServicesonDemand
OnlineversionISSN16782674
Article
ActaCir.Bras.vol.17suppl.3SoPaulo2002
Portuguese(pdf)
http://dx.doi.org/10.1590/S010286502002000900023
Portuguese(epdf)
Cicatrizaodeanastomosescolnicasna Articleinxmlformat
vignciadeobstruointestinal.Estudo Articlereferences
experimentalemratos1 Howtocitethisarticle
CurriculumScienTI
Theeffectofcolonobstructiononcolonicanastomotic Automatictranslation
healing Sendthisarticlebyemail
Indicators
CitedbySciELO
BezutiMTOmarFresIAntonioDorivalCamposIIFranciscoAprilliI Accessstatistics
JosJoaquimRibeirodaRochaIRicardodosSantosGarciaIIIOrcina
FernandesDuarteJovilianoIII Relatedlinks
Share
I DocentedaDisciplinadeColoproctologiadoDeptodeCirurgiaeAnatomia
More
daFMRPUSP
II DocentedoDepartamentodeMedicinaSocialdaFMRPUSP More
III PsgraduandodareadeClnicaCirrgicadoDeptodeCirurgiae
AnatomiadaFMRPUSP Permalink
Endereoparacorrespondncia
RESUMO
INTRODUO:Acicatrizaodeanastomosesintestinaisvemsendoestudadacomnfasestcnicasde
suturaemateriaisempregadosnaconfecodasanastomoses,bemcomomelhorcompreensodosefeitosde
diversosfatoressobreacicatrizao.Observasenmeronodesprezveldecomplicaesnasanastomosesde
cirurgiascolorretaiseaobstruocolnicareferidacomoumdosfatoresdeterminantes.
OBJETIVO:Estudaracicatrizaodeanastomosesnoclonderatosnavignciadeobstruointestinal.
MTODOS:Osanimais(n=39)foramdivididosem:GrupoI(Submetidosobstruointestinalinduzidaquatro
diasantesdaanastomose,n=22)eGrupoII(Controles,n=22).Asanastomosescolnicasforamconfeccionadas
portcnicapadronizadae,setediasaps,ossegmentosqueascontinhamforamanalisadoseressecadospara
dosagemdehidroxiprolina.
RESULTADOS:Ascomplicaesforammaisfrequentesnosanimaiscomobstruo(11ratos=50%)quenos
controles(3ratos=17,7%),p<0,05.AmdiadosvaloresdehidroxiprolinafoimaiornogrupoI(975,0x872,0),
p>0,05.
DISCUSSO:Aanastomosenoclonderatocomobstruointestinalestassociadaamaiornmerode
complicaesquepodemserexplicadaspelapresenadefatorescomo:maiordificuldadetcnicanaconfeco
daanastomosepeladesproporoentrebocas,maiordesnutrio,impactaodefezesmontante,
translocaobacterianaeisquemia.Asemelhanaestatsticaentreosgruposquantodosagemde
hidroxiprolinasugerequeacicatrizaodasanastomosescolnicasdosratoscomobstruointestinal,na
ausnciadecomplicaes,segueomesmoprocessodesntesedecolgenoqueadoscontroles.Disponvelem
http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S010286502002000900023&script=sci_arttext 1/9
25/11/2015 Theeffectofcolonobstructiononcolonicanastomotichealing
URL:http://www.scielo.br/acb
Descritores:Cicatrizaodeanastomosesanastomosescolnicasobstruointestinal
ABSTRACT
INTRODUCTION:Thehealingofintestinalanastomosishasbeenstudiedspeciallythesuturetechniqueand
materialsusedinthepreparationofanastomosis,andalsotothebettercomprehensionoftheeffectsofseveral
factorsrelatedtohealing.Aconsiderablenumberofcomplicationsafteranastomosisofthecolonandrectum
canbenoticedandthecolonicobstructionhasbeenasoneofthemainfactors.
OBJECTIVE:Studytheanastomotichealinginthecolonofratsafterintestinalobstruction.
METHODS:Theanimals(n=39)weredividedin:GroupI(submittedtointestinalobstructioninducedfourdays
beforeoftheanastomoses,n=22)andGroupII(Controls,n=22).Thecolonicanastomosisweremadebya
standardizedtechniqueand,sevendayslater,thesegmentswhichthemwerereviewed,resectedandanalyzed
forahydroxyprolinedosage.
RESULTS:Thecomplicationsweremoreusualintheanimalswithobstruction(11rats:50%)thaninthe
controls(3rats:17,7%),p<0,05.ThemedianvalueofhydroxyprolinewashigherintheGroupI(975,0x
872,0),p>0,05.
CONCLUSION:Theanastomosisintherat'scolonwithintestinalobstructionisrelatedtomorecomplications.
Thiscanbeexplainedbythefollowingfactor's:moretechnicaldifficultyinthepreparationoftheanastomosis
causedbydifferentdiameterofthebowel,higherundernourishment,proximalfaecalretention,bacterial
translocationandischaemia.Thestatisticalsimilaritybetweenthegroupsregardingtothedosageof
hydroxyprolinesuggeststhatthehealingoftherats'colonicanastomosiswithintestinalobstruction,inthe
absenceofcomplications,followsthesameprocessofcollagensynthesisasthecontrolsones.
Keywords:colonichealing,colonobstruction,anastomotichealing
INTRODUO
Acicatrizaodasanastomosesrealizadasnotubodigestivorepresentapreocupaoconstante,sendoquea
deiscnciadestassuturasprolongaotempodeinternaoelevandooscustoshospitalares.Talfatorresultaem
altamorbidadeepodeculminarnamortedopaciente1,2.
Nosltimosdoissculos,acicatrizaodeanastomosesintestinaisvemsendoestudadademodoveementepor
vriosautores,comnfasestcnicasdesuturaemateriaisempregadosnaconfecodasanastomoses,bem
comomelhorcompreensodosefeitosdediversosfatoressobreacicatrizaodestasanastomoses.
HALSTED,em1887,concluiuqueasubmucosaeraacamadamaisimportanteaserincludanospontosde
sutura,apstrabalharexperimentalmentecomces,conceitoaindaaceitoporserestaacamadaquepossui
maiorcontedodecolgeno.Preconizouaindaqueasanastomosesintestinaisfossemrealizadascompontos
separadosemplanonicoextramucosoparaevitarpenetraodeagulhanaluzintestinal 3.
Estudandoanastomosesintestinaisemplanonicocompontosseparados,emtrabalhosclnicosou
experimentaisrealizadossobdiversascondies,vriosautoresencontramvantagensdestetipodesutura
sobreaquelaemdoisplanos.Asanastomosesemplanonicoalmdeseremmaisanatmicasapresentam
revascularizaomaisprecoce,soseguras,produzemestreitamentoluminalmnimoeoferecemmelhores
condiesparaacicatrizao.Asuturaemdoisplanosapresentafenmenosdereparaomaisintensose
conduzamaiorfibrose,contudoapresentamaiorresistnciatnsilquandocomparadasuturaemplanonico4.
Comrelaoaproximaodasbordas,ospioresresultadossorelatadosquandoseutilizamsuturascom
everso,queapresentammaioresndicesdedeiscnciatnsildoqueasuturaporinverso.
Asuturacontnuatemsidoatestadaemvriostrabalhosclnicosrecentes5.HOUDARTecols.(1985)no
encontraramdiferenasclnicas,histolgicasemicroangiogrficasentresuturascontnuasecompontos
separadosargumentandoaindaareduononmerodensearapidezdaoperao69.
Emconsidervelnmerodepesquisasdemonstraramsevriosoutrosfatoresquepodemprejudicaroprocesso
decicatrizaodasanastomosesintestinaistaiscomoosefeitosnegativosdadesnutrioedeficinciade
protenas2,dacarnciadevitaminas10,daanemiagrave11,daisquemia4,dosdiabetesmellitus12,
quimioterpicos13,deprostaglandinas14,dauremia15entreoutrosfatores.
Areaoinflamatriaocorrecomorespostasmaisdiversasagressesoufatoresirritantes.Estareao
compreendeumaseqnciaordenadefenmenosquepossibilitamarestauraodarealesada,casohaja
cessaodofatordesencadeanteoucronificaodoprocesso.Ainfecolocaloudistanteexerceefeito
inibitriosobreacicatrizaodeferidasemratos16.Esta,pordeterminarinflamaoexcessivaeaumentara
http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S010286502002000900023&script=sci_arttext 2/9
25/11/2015 Theeffectofcolonobstructiononcolonicanastomotichealing
atividadedacolagenase,contribuiparadeiscnciadeanastomoses17.
Aobstruodeclonumasituaocomumnaprticamdicaeestassociadaavriasdoenascomocncer
declon,doenadiverticular,megaclonchagsicoedoenasinflamatriasintestinaisentreoutras18.
Restaaindamuitacontrovrsiaquantoaabordagemcirrgicaaseradotada:emumatempo(ressecoe
anastomoseprimria)oudoistempos(ressecocomcolostomia)19.Aobstruodoclonumaemergncia
mdicaquenecessita,namaioriadasvezes,condutacirrgicaimediata20.
Observaseumgrandenmerodecomplicaesdasanastomosesemcirurgiasdocloncomodeiscncias,
abscessosperianastomticosesepseabdominal 21.
Opresenteestudotemcomoobjetivoestudarainfluenciadaobstruointestinalsobreacicatrizaodas
anastomoseseasuarelaocomoonmerodecomplicaes.
MTODOS
Consideraesgerais
AsintervenescirrgicasforamrealizadasnolaboratriodeCirurgiaExperimentaldoDepartamentode
CirurgiaeAnatomiadaFMRPUSP.
Foramoperados60ratoserealizadasasanastomoses,pelamesmatcnica,nointestinogrosso.Osanimais
foramdivididosemdoisgrupos:GrupoI(obstruointestinal)constitudoporanimaisquetiveramointestino
grossoobstrudoquatrodiasantesdaanastomose,GrupoII(controle)constitudoporanimaisqueforam
submetidosaumprocedimentosemelhante,pormsemqueointestinogrossofosseobstrudo.Osacrifcio
ocorreunostimodiaapsaanastomose.Realizouseestudomacroscpicodacavidadeperitonealeda
cicatrizaoatravsdadosagemdehidroxiprolina.
Animais
RatosdaraaWistardosexomasculinoaparentementesaudveis,pesandoentre300e350g,oriundosdo
BiotrioCentraldaFMRPUSP.
Anestesia
Osanimaisforamsubmetidosanestesiageralinalatriacomtersulfrico,sendoconsideradosanestesiados
quandoestesapresentaramrespiraoregularesuperficial,almdaflacidezdamusculaturaesqueltica,coma
ausnciadereflexos.
Aanestesiafoimantidacomautilizaodeconenasalcontendoalgodoembebidocomter.
Preparodocampooperatrioeacessocavidadeabdominal
Oanimalfoicolocadoemdecbitodorsalsobreumacalhademadeirasendoosmembrosfixadoscomfita
esparadrapo.Emseguidafoirealizadaatricotomiadaparedeabdominalanterior.
Comoviadeacessocavidadeabdominalfoirealizadaincisomedianacomaproximadamente3cmde
extensoeforamcolocadosafastadoresautoestticosnaparedeabdominal.
Descriodatcnicadeobstruo
Aobstruofoirealizadanatransioretossigmideperfurandosecomumapinahemostticaatravsda
bordamesentrica,semrompernenhumvasoepassamosumfiodealgodo20.NogrupoI(obstruo)ofio
foiamarradoobstruindosealuzintestinal.NogrupoII(controle)ofiosfoipassadosemserealizara
obstruo.
Aparedeabdominalfoifechadaemplanonicocomfiodenylon40comsuturacontinua(Figura1).
http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S010286502002000900023&script=sci_arttext 3/9
25/11/2015 Theeffectofcolonobstructiononcolonicanastomotichealing
Psoperatrio
Apsaoperaoosanimaisforamcolocadosemgaiolasemgruposdequatroondereceberamalimentao"ad
libitum"atoquartodiadepsoperatrio,quandoforamreoperados.Osanimaisquemorreramnesteperodo
foramexcludosdaanalise.
Descriodatcnicadasanastomoses
Aanastomosefoirealizadanolocaldaobstruopreviamenterealizadasendoretiradoumsegmentode0,5cm
nogrupocontrolenatransioretossigmidesendoretiradotambmumsegmentode0,5cm.Foram
confeccionadasemplanonicodesuturaenvolvendotodasascamadas,compontoscontnuosdepolipropileno
60agulhado.
Ossegmentosintestinaissuturadosforammantidosporumpontoancoradocolocadonabordamesentricaeo
segmentodistalreparadonabordaantimesentrica.
Asuturadahemicircunfernciaposteriorfoiiniciadanabordamesentricanopontoancorado,compontos
passadosacercade1mmdasextremidadeslivresaintervalosdeaproximadamente1,5mm.Aagulha,em
cadaponto,foiintroduzidapelamucosa,atravessoutodasascamadasintestinais,emergindopelasuperfcie
serosapara,emseguida,penetrarpelaserosaeemergirnamucosadaoutraextremidadeasercoaptada.
Asuturadahemicircunfernciaanteriorcomeounopontoancoradonabordaantimesentrica,compontosde
maneirasemelhante,obedecendoaosentidomucosaserosaemumadasextremidadeseserosamucosana
outra.Paracompletaraanastomose,nabordamesentricaoltimopontofoiunidocomopontoancorado
inicialdosegmentoposterior(Figura2).
http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S010286502002000900023&script=sci_arttext 4/9
25/11/2015 Theeffectofcolonobstructiononcolonicanastomotichealing
Aparedeabdominalfoifechadaemdoisplanosdesuturacomfiodenylon40comagulhacurvacilndrica2,5
cm.Oprimeiroplanoconstitudopeloperitnio,musculareaponeurose,foiaproximadocomsuturacontinua
simpleseosegundo,apelecomsuturacontinuaem"U".
Psoperatrio
Apsaoperaoosanimaisreceberamalimentao"adlibitum"atosacrifcio,nostimodiapsoperatrio.
Eutansia
Osanimaisforamanestesiadosportcnicautilizadanaocasiodasoperaes.Semnenhumcuidadodeanti
sepsia,abriuseacavidadeabdominalpormeiodeamplaincisoem"v",sendorealizadoexamemacroscpica
procurandoidentificarsecreesnacavidadeperitonealesinaisdeobstruointestinal.Aseguir,aspossveis
adernciasforamdesfeitasparadetectarpossveisabcessosperianastomticosedeiscnciasbloqueadas.
Foramconsideradosdeiscentestodasasanastomosesqueapresentaramqualquervazamentodocontedo
entrico,nalinhadaanastomose.
Descritoospossveisachadosfoiretiradoumsegmentocontendoaanastomosecom1,5cmdistale1,5cm
proximal.
Determinaodosnveisdehidroxiprolina
Extrao
AextraodehidroxiprolinadomaterialcoletadofoirealizadasegundoatcnicapropostaporSTEGERMANN&
STALDER,em1967,emodificadaem1980suprimindoafasedesecagememestufaavcuo.Otecidopassara
pelasseguintesetapas:
a.Otecidofoipesadoecolocadoemestufaa900C,por4horaseaseguirfoipesadonovamente.
b.FoihidrolizadoemampolafechadacontendoHCl6N(1mlparacada10mgdetecido),emestufaa107110o C,
por18horas.
c.Foiadicionadocarvoativadopuro(100mg)etampocitrato/acetato(ph6,0)20ml,completandosepara
50mlcomH2Otridestilada,seguindoseagitaovigorosaemagitadorexcntricoeaseguirfiltragemdesta
suspenso.
Dosagemdahidroxiprolina
AdosagemdahidroxiprolinafoiefetuadasegundoatcnicadeSTELGEMANN&STALDER(1967)22,queutilizaa
cloraminaTcomoagenteoxidantedesteaminocido,napresenadesoluodeAldedo/HCLO4comoindutordo
acoplamentodocromgenoformado.
a.Emumtubodeensaiocontendo2mldoextratoobtidoadicionado,temperaturaambiente,1mlde
cloraminaT,agitandosevigorosamenteemseguidaemumagitadorexcntrico.
b.Aps20minutos,adicionaseAldedo/HCLO41ml,agitandosevigorosamenteemumagitadoexcntrico,
por30minutos.
http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S010286502002000900023&script=sci_arttext 5/9
25/11/2015 Theeffectofcolonobstructiononcolonicanastomotichealing
c.Banhomariaa60o Cdurante15minutos,seguidoderesfriamentoemguacorrente,por10minutos.
d.Leituraespectrofotomtrica,apsajustedoaparelhocomo"Blanck"etestecomsoluodeconcentrao
conhecida.Foramlidasaabsorbncia,atransmitnciaeaconcentraoparacadaamostra,emcomprimento
de550nm.
Paracadaamostradetecidoserorealizadasduasleituras.Aconcentraodehidroxiprolinaemug/100mgde
tecidodadapelaseguintefrmula:
CH=concentraodehidroxiprolinaemug/100mgdetecidoseco.
xC=mdiadasconcentraesobtidasnasduasleiturasespectrofotomtricas.
P.S.=pesoseco.
V=volumefinaldasuspenso.
Anliseestatstica
OsdadosobtidosdaconcentraodehidroxiprolinaforamanalisadosestatisticamentepelotestedeKruskal
WalliseosescoresdosindicadoreshistopatolgicosforamcomparadosusandoseotesteexatodaFisher.
RESULTADOS
Foramestudados39animaisdivididosem22nogrupoobstrudoe17nogrupocontrole,lembrandoqueaqueles
quemorreramantesdarealizaodaanastomoseforamexcludosdotrabalho,estesanimaisforampesados
antesdecadaprocedimento,observadospossveiscomplicaesecolhidosegmentoparadosagemde
hidroxiprolina(Figura3).
Ogrupoobstrudoteveumamaiorperdaponderalnoperodoemqueserealizaramosprocedimentosse
comparadocomogrupocontrole,estamostroudiferenaestatstica(p>0,05).Observamosqueaperdamais
acentuadanogrupoobstrudonoperodoemqueoclonestaocludo.
DosagemdeHidroxiprolina.
Adosagemdehidroxiprolinaapesardeemmdiasermaiornogrupoobstrudo(975)doquenogrupocontrole
(872),nodemonstroudiferenaestatstica(p<0,05).
Complicaes
Ascomplicaes(14ratos)forammaisfreqentesnogrupoobstrudo11ratos(50%)doquenogrupocontrole,
onde3ratos(17,6%)tiveramcomplicao(p>0,05)(Tabela1).
http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S010286502002000900023&script=sci_arttext 6/9
25/11/2015 Theeffectofcolonobstructiononcolonicanastomotichealing
Ascomplicaesobservadassedividiramem:peritonite,bitodoanimalapsaanastomose,leoadinmico
descritocomoparadadocontedointestinalsemumacausamecnicaidentificvelefstula(Tabela2).
DISCUSSO
Omtodoutilizadomostrouseadequadoparapropostadotrabalhoumavezqueasvariveisadotadasforam
avaliadasdeformaobjetivaeosresultadosobtidoscomparadoscomaliteratura.
Analisandoosdadospodeseconcluirquehouveumaperdaponderalmaissignificativanogrupoobstrudo
provavelmentedecorrentedaimpactaodefezesamontantequelevariaaisquemialocalediminuioda
absorodesubstnciascontribuindoparaaperdaponderal,almdestasoacumuladetoxinaslevandoaqueda
doestadogeralediminuiodaingesta.
Adosagemdehidroxiprolinaummtodoindiretodeavaliaradeposiodefibrasdecolgenogeradodurante
oprocessodecicatrizaodaanastomose,esteavaliadeformamensurvelaquantidadedecolgenoformado
nacicatrizaosendoutilizadoemdiversostrabalhos.
Estatcnicanodemonstroudiferenaestatsticaentreogrupocontroleeobstrudo,inferiusequeumavez
ocorrendocicatrizaodaanastomoseestasedesenvolvedeformasemelhantenosdoisgrupos.
ObservasequeonmerodecomplicaesnoGrupoIIfoisignificantementemaiordoqueocontrole.
Provavelmenteosmecanismosenvolvidosnagnesedestasestariamrelacionadoscomamaiordificuldade
tcnica,desnutrio,isquemialocal,translocaobacterianaeimpactaodefezes.
Asalteraesqueocorremduranteoprocessodecicatrizaesnapresenadaobstruointestinalaindadeve
sermotivodepesquisafuturas.
Aindanacontinuidadedessetrabalhoseroanalisadososaspectoshistolgicosdacicatrizao.
REFERNCIAS
1.GolingherJC,GrahamNG,DeDombalFT.Anastomoticdeiscenceafteranteriorresectionofrectumand
sigmoid.BrJSurg197057:10918.[Links]
2.IrvinTT,GolingherJC.Aetiologyofdisruptionofintestinalanastomosis.BrJSurg197360:461
4.[Links]
3.HalstedWS.Circularsutureoftheintestine.Anexperimentalstudy.AmJMedSci918874:436
61.[Links]
4.NaresseLE.Estudocomparativodacicatrizaodeanastomosesemplanonicoeemdiplanos,nointestino
delgadodoco.Avaliaoanatomopatolgica,estudodeforaderupturaedahidroxiprolinatecidual.Botucatu,
1985.104p.Dissertaomestrado.FaculdadedeMedicinadeBotucatudaUNESP.[Links]
http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S010286502002000900023&script=sci_arttext 7/9
25/11/2015 Theeffectofcolonobstructiononcolonicanastomotichealing
5.BaileyHR,LavooJW,MaxE,SmithKW,HamptonJM.Singlelayercontinuoscolorectalanastomosis.AustNZ
JSurg198151:4736.[Links]
6.HoudartR,LavergneA,VallerP,VilletR,RautefeuilleP.Vascularevolutionofsinglelayerendcolonic
anastomosis.Amicrographicstudyof180anastomosesintheratfromtwoto180days.DisColonRectum
198528:47580.[Links]
7.JobornH,AhonenJ,ZederfeldtB.Healingofexperimentalcolonicanastomoses.Theeffectofsuturetechnic
oncollagenconcentrationinthecolonicwal.AmJSurg1978135:33340.[Links]
8.IrvinTT,EdwardsJP.Comparisonofsinglelayerinverting,twolayerinverting,andevertinganastomoses
intherabbitcolon.BrJSurg197369:4614.[Links]
9.AlexanderJW,KaplanJZ,AltemeierWA.Roleofsuturematerialsinthedevelopmentofwoundinfection.
Ann.Surg1972165:1929.[Links]
10.EhrlichHP,TarverH,HuntTK.InhibitoryeffectsofvitaminEoncollagensynthesisandwoundrepair.Ann
Surg1972175:23540.[Links]
11.HugoNE,ThompsonLW,ZookEG,BennettJE.Effectofchoronicanemiaonthetensilestrengthofhealing
wounds.Surgery196966:7415.[Links]
12.GoodsonWH,HuntTK.Woundhealinginexperimentaldiabetesmellitus:importanceofearlyinsulin
therapy.SurgForum197829:958.[Links]
13.FergusonMK.Theeffectofantineoplasticagentsonwoundhealing.SurgGynecolObstet1972154:421
9.[Links]
14.BrennanSS,FosterME,MorganA,LeaperDJ.Prostaglandinsincolonicanastomotichealing.DisColon
Rectum198427:7235.[Links]
15.ColinJF,ElliotP,EllisH.Effectofuremiauponwoundhealinganexperimentalstudy.BrJSurg
197966:7937.[Links]
16.HaanBB,EllisH,WilksM.Theroleofinfectiononwoundhealing.SurgGynecolObstet1974138:693
700.[Links]
17.IrvinTT,HuntTK.Theeffectoftraumaoncolonichealing.BrJSurg197461:4306.[Links]
18.BuechterKJ,BoustanyC,CaillouetteR,CohnIJr.Surgicalmanagementofthecutelyobstructedcolon.A
reviewof127cases.AmJSurg1988156(3Pt1):1638.[Links]
19.MaherM,CaldwellMP,WaldronR,MurchanP,BeesleyW,FeedlyTM,TannerWA,KeaneFB.Staged
resectionorprimaryanastomosisforobstructinglesionstotheleftcolon.IrMedJ199689(4):138
9.[Links]
20.ThowGB.Emergencyleftcolonresectionwithprimaryanastomosis.DisColonRectum198023(1):17
24.[Links]
21.DeenHI,MadoffRD,GoldbergSM,RothenbergerDA.Surgicalmanagementofleftcolonobstruction:the
UniversityofMinnesotaexperience.JAmCollSurg1998187(6):5736.[Links]
22.StegemannH,StalderK.Determinationofhidroxyproline.ClinChimActa196718:26773.[Links]
Endereoparacorrespondncia
OmarFeres
DepartamentodeCirurgiaeAnatomia,FaculdadedeMedicinadeRibeiroPreto,USPCampusUniversitrio,
MonteAlegre
14048990,RibeiroPreto,SP
1TrabalhorealizadopelaDsiciplinadeColoproctologianoDepartamentodeCirurgiaeAnatomiadaFMRPUSP
Allthecontentsofthissitewww.scielo.br,exceptwhereotherwisenoted,islicensedunderaCreativeCommonsAttributionLicense.
http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S010286502002000900023&script=sci_arttext 8/9
25/11/2015 Theeffectofcolonobstructiononcolonicanastomotichealing
Al.RioClaro,179/141
01332010SoPauloSPBrazil
Tel./Fax:+551132878814
sgolden@terra.com.br
http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S010286502002000900023&script=sci_arttext 9/9