You are on page 1of 10

CHM-1905 : Thermodynamique et cintique

NRC11544
Hiver 2014

Mode d'enseignement : Prsentiel

Temps consacr : 4-0-5

Crdit(s) : 3

quationsd'tat.Premireloidelathermodynamique.Thermochimie.
Deuximeloi.Entropie.nergielibre.quilibresdephasesd'uncorpspur.
Cintiquechimique:vitesseetmcanismesdesractions.Cintique
enzymatique.lmentsdepharmaco-cintique.

Plage horaire :
Cours en classe
mercredi 08h3010h20 VCH-2860 Du13janv.2014au25avr.2014
vendredi 10h3012h20 VCH-2860 Du13janv.2014au25avr.2014

Il se peut que l'horaire du cours ait t modifi depuis la dernire


synchronisation avec Capsule. Vrifierl'horairedansCapsule

Site de cours :
https://www.portaildescours.ulaval.ca/ena/site/accueil?idSite=51123

Coordonnes et disponibilits

Grard Charlet Bureau:pavillonVachon,local1203(prsdusecrtariatdechimie)


Professeur
Gerard.Charlet@chm.ulaval.ca

Disponibilits :
Mardide7h308h00Mercredide7h308h00Mercredide10h30
11h30Jeudide7h308h00Vendredide7h309h00

Soutien technique : quipe TacTic(FSG)


PavillonAdrien-Pouliot,Local3718
http://tactic.fsg.ulaval.ca
equipe.tactic@fsg.ulaval.ca

418-656-2131poste8747
Toutes sessions (du 1 janvier au 31 dcembre)
Lundi 09h0016h00
Mardi 09h0016h00
Mercredi 09h0016h00
Jeudi 09h0016h00
Vendredi 09h0016h00

Universit Laval Mis jour le 27 janv. 2014 16:00 Page 1 de 10


Sommaire
Description du cours ......................................................................................................................... 3
Objectifs .......................................................................................................................................3
Rleducours ................................................................................................................................3
Formulespdagogiques...................................................................................................................3
Contenu ........................................................................................................................................3

Contenu et activits .......................................................................................................................... 4

valuations et rsultats .................................................................................................................... 4


Modalitsd'valuation.....................................................................................................................4
Informationsdtaillessurlesvaluationssommatives .......................................................................5
Examen1 .................................................................................................................................5
Examen2 .................................................................................................................................5
Examen3 .................................................................................................................................5
Devoir1 ...................................................................................................................................5
Devoir2 ...................................................................................................................................5
Devoir3 ...................................................................................................................................5
Devoir4 ...................................................................................................................................5
Devoir5 ...................................................................................................................................5
Devoir6 ...................................................................................................................................5
Dtailssurlesmodalitsd'valuation................................................................................................5
chelledescotes............................................................................................................................6
Distributiondesnoteslorsdessessionspasses .................................................................................6
Politiquesurlesexamens ................................................................................................................8
Politiquesurl'utilisationd'appareilslectroniques ...............................................................................8
Politiquesurleplagiatetlafraudeacadmique ..................................................................................9
tudiantsayantunhandicap,untroubledapprentissageouuntroublemental.......................................9

Matriel didactique ........................................................................................................................... 9


Outilsderfrence .........................................................................................................................9

Mdiagraphie et annexes ................................................................................................................ 10


Matrielsupplmentaire ................................................................................................................10

Universit Laval Mis jour le 27 janv. 2014 16:00 Page 2 de 10


Description du cours
Objectifs

Autermeducours,l'tudiant(e)seracapablede:

calculer,l'aidedesloisdelathermodynamiqueetdesnotionsdefonctiond'tatetd'quationd'tat,
leschangesd'nergie(chaleur,travail)etleschangementsdanslespropritsd'unsystme(pression,
volume,temprature,nergie,enthalpie,entropieetnergielibre)aucoursd'unetransformation
physiqueouchimique;
prdire,l'aidedesloisdelathermodynamique,lesensspontand'volutiond'unsystme;
construirelediagrammedephased'uncorpspur;
dterminerl'ordreetlaconstantedevitessed'uneractionchimique;
dcrirelemcanismederactionschimiquessimples(ractionsconscutives,ractionsl'quilibre,
ractionsenchane,ractionsenzymatiques)etexprimerlavitessederaction.

Rle du cours

Lecoursentredanslacompositiondesprogrammesde

baccalauratenbiochimie
baccalauratensciencesettechnologiesdesaliments
baccalauratenenseignementsecondaire(lesvoiesSciences et technologieetMathmatique)
baccalauratengnielogiciel

Formules pdagogiques

L'enseignementalieuensalledecourslorsdedeuxpriodeshebdomadairesde110minutes.Ilestessentiel
deprendredesnotes.Laprsentationdelamatireestaccompagned'exercicesfrquents,faire
individuellementsurplace.Ilconvientdoncd'avoirentouttempsunecalculatrice(voirlesmodlesautoriss
danslapagevaluationsetrsultats).Enmoyenne,lecoursexigecinqheuresdetravailpersonnelpar
semaine.

Contenu

Rappelsetrvisions

Rvisiondemathmatiques
Dimensionsetunits
Rgressionlinaireparlamthodedesmoindrescarrs

quationsd'tat

quationd'tatdesgazparfaits
Gazrels.tatLiquide

Premireloidelathermodynamique.Thermochimie

Premireloidelathermodynamique
Expressionquantitativedutravaild'expansion
Enthalpie
Capacitcalorifique
Applicationauxgazparfaits
Thermochimie
Travail,chaleuretmtabolisme-Applicationauxtresvivants

Deuximeloidelathermodynamique-Entropie-nergielibre

lmentsdethermodynamiquestatistique-Entropie

Universit Laval Mis jour le 27 janv. 2014 16:00 Page 3 de 10


Deuximeloidelathermodynamique-nergielibredeGibbs
Changementsd'entropielorsdeprocessusrversibles
Changementsd'entropielorsderactionschimiques-Troisimeloi

quilibredephasesd'uncorpspur

Variationdel'nergielibreaveclatempratureetlapression
Pressiondevapeur
quationdeClapeyron
Exemplesdediagrammedephases

Ordreetloidevitessedesractionschimiques

Dfinitions:vitessed'uneraction,ordrepartiel,ordreglobal.
Dterminationexprimentaledel'ordreetdelaconstantedevitesse.
Comparaisonaveclesloisdevitessesintgresderactionssimples(ordres0,1et2)
Mthodedesajoutsstchiomtriques.
Mthodededilutiond'Ostwald
Mthodedesvitessesinitiales

Mcanismesderactionschimiques

Dfinitions:ractionlmentaire,mcanisme.
Ractionsl'quilibre.
Ractionsparallles.
Ractionsconscutives.
Dterminationdelaloidevitessepartirdumcanisme.Hypothsessimplificatrices
Hypothsedel'tatstationnaire.
Hypothsedel'quilibreatteintrapidement(pr-quilibre).
Hypothsedelavitesseinitiale.
Ractionsenzymatiques.McanismedeMichaelis-Menten.
Ractionsauto-catalytiques.Croissancedepopulation
lmentsdepharmacocintique

Contenu et activits
Letableauci-dessousprsentelessemainesd'activitsprvuesdanslecadreducours.

Titre Date

Siteducours

Note:VeuillezvousrfrerlasectionContenu et activitsdevotresitedecourspourdeplusamplesdtails.

valuations et rsultats
Modalits d'valuation

Sommatives
Titre Date Mode de travail Pondration

Examen1 Le14fvr.2014de10h3012h20 Individuel 30%

Examen2 Le28mars2014de10h3012h20 Individuel 30%

Examen3 Le30avr.2014de08h3010h20 Individuel 30%

Devoirs (Sommedesvaluationsdeceregroupement) 10%

Devoir1 Dle5fvr.201408h30 Individuel 1,65%


Devoir2 Dle12fvr.201408h30 Individuel 1,67%

Universit Laval Mis jour le 27 janv. 2014 16:00 Page 4 de 10


Devoir3 Dle19mars201408h30 Individuel 1,67%
Devoir4 Dle26mars201408h30 Individuel 1,67%
Devoir5 Dle16avr.201408h30 Individuel 1,67%
Devoir6 Dle25avr.201410h30 Individuel 1,67%

Informations dtailles sur les valuations sommatives

Examen 1
Date et lieu : Le14fvr.2014de10h3012h20,VCH-2850
Mode de travail : Individuel
Pondration : 30%

Examen 2
Date : Le28mars2014de10h3012h20
Mode de travail : Individuel
Pondration : 30%

Examen 3
Date : Le30avr.2014de08h3010h20
Mode de travail : Individuel
Pondration : 30%

Devoir 1
Date de remise : 5fvr.201408h30
Mode de travail : Individuel
Pondration : 1,65%

Devoir 2
Date de remise : 12fvr.201408h30
Mode de travail : Individuel
Pondration : 1,67%

Devoir 3
Date de remise : 19mars201408h30
Mode de travail : Individuel
Pondration : 1,67%

Devoir 4
Date de remise : 26mars201408h30
Mode de travail : Individuel
Pondration : 1,67%

Devoir 5
Date de remise : 16avr.201408h30
Mode de travail : Individuel
Pondration : 1,67%

Devoir 6
Date de remise : 25avr.201410h30
Mode de travail : Individuel
Pondration : 1,67%

Universit Laval Mis jour le 27 janv. 2014 16:00 Page 5 de 10


Dtails sur les modalits d'valuation

Lesdevoirsdoiventtreremisautoutdbutducours;leursnoncssontdisponibleaumoinsunesemaine
avantladatederemise.

Lesexamensportentsurl'ensembledelamatirevuedepuisledbutdutrimestre.Ilssefontsanslivresni
notesdecours.Lesseulsdocumentspermissont

unaidemmoire
unrecueildedonnesthermodynamiques

fournisparleprofesseur,disponiblessurlesiteducoursetimprimerparl'tudiant.

chelle des cotes

Cote % minimum % maximum Cote % minimum % maximum

A+ 92 100 C+ 68 71,99

A 88 91,99 C 64 67,99

A- 84 87,99 C- 60 63,99

B+ 80 83,99 D+ 56 59,99

B 76 79,99 D 50 55,99

B- 72 75,99 E 0 49,99

Distribution des notes lors des sessions passes

Universit Laval Mis jour le 27 janv. 2014 16:00 Page 6 de 10


Universit Laval Mis jour le 27 janv. 2014 16:00 Page 7 de 10
Politique sur les examens

Lestudiantsquiontunelettred'Attestationd'accommodationsscolairesobtenueauprsd'unconseillerdu
secteurAccueiletsoutienauxtudiantsensituationdehandicap(ACSESH)doiventrencontrerleurprofesseur
audbutdelasessionafinquedesmesuresd'accommodationenclasseoulorsdesvaluationspuissenttre
prvuesetplanifiessuffisammentl'avancepuismisesenplace.

Politique sur l'utilisation d'appareils lectroniques

L'utilisationd'appareilslectroniques(cellulaireouautreappareiltlphoniquesansfil,pagette,baladeur,

Universit Laval Mis jour le 27 janv. 2014 16:00 Page 8 de 10


agendalectronique,etc.)estinterditeaucoursd'unesanced'valuationetdetouteautreactivitdurant
laquellel'enseignantl'interdit.

Deplus,lorsquel'usagedelacalculatriceestpermis,alorsseulscertainsmodlesdecalculatricessont
autorissdurantlessancesd'valuation.

Lesmodlessuivantssontautoriss:

HewlettPackard HP20S,HP30S,HP32S2,HP33S,HP35S
TexasInstrument TI-30Xa,TI-30XIIB,TI-30XIIS,TI-36X,BA35
Sharp EL-531*,EL-546*,EL-520*
Casio FX-260,FX-300MS,FX-300WPlus,FX-991MS,FX-991ES,FX-991W,
FX-991ESPlusC

*CalculatricesSharp:sansconsidrationpourleslettresquisuiventlenumro

Danstouscescas,lacalculatricedoittrevalideparunevignetteautocollantemiseparlaCOOPtudiante
ZONE.

Politique sur le plagiat et la fraude acadmique

Rgles disciplinaires

TouttudiantquicommetuneinfractionauRglementdisciplinairel'intentiondestudiantsdel'Universit
Lavaldanslecadreduprsentcours,notammentenmatiredeplagiat,estpassibledessanctionsquisont
prvuesdanscerglement.Ilesttrsimportantpourtouttudiantdeprendreconnaissancedesarticles28
32duRglementdisciplinaire.Celui-cipeuttreconsultl'adressesuivante:

http://www.ulaval.ca/sg/reg/Reglements/Reglement_disciplinaire.pdf

Plagiat

Touttudiantesttenuderespecterlesrglesrelativesauplagiat.Constituenotammentduplagiatlefaitde:

i.copiertextuellementunouplusieurspassagesprovenantd'unouvragesousformatpapierou
lectroniquesansmettrecespassagesentreguillemetsetsansenmentionnerlasource;
ii.rsumerl'ideoriginaled'unauteurenl'exprimantdanssespropresmots(paraphraser)sansen
mentionnerlasource;
iii.traduirepartiellementoutotalementuntextesansenmentionnerlaprovenance;
iv.remettreuntravailcopid'unautretudiant(avecousansl'accorddecetautretudiant);
v.remettreuntravailtlchargd'unsited'achatoud'changedetravauxscolaires.

L'UniversitLavaltantabonneunservicededtectiondeplagiat,ilestpossiblequel'enseignantsoumette
vostravauxpouranalyse.

tudiants ayant un handicap, un trouble dapprentissage ou un trouble mental

Lestudiantsquiontunelettred'Attestationd'accommodationsscolairesobtenueauprsd'unconseillerdu
secteurAccueiletsoutienauxtudiantsensituationdehandicap(ACSESH)doiventimprativementse
conformerlapolitiqued'AccommodationsscolairesauxexamensdelaFacultdessciencesetdegniequi
peuttreconsultel'adresse:
http://www.fsg.ulaval.ca/fileadmin/fsg/documents/PDF/Politique-Facultaire-Accommodements.pdf

Matriel didactique
Outils de rfrence

Unvolumederfrenceestrecommand,parexemplelevolumePhysical Chemistry for the Chemical and


Biological SciencesdeRaymondChang(diteur:University Science Books;annedeparution:2000;ISBN:

Universit Laval Mis jour le 27 janv. 2014 16:00 Page 9 de 10


1891389068).
Aubesoin,onpeutaussiconsulter,larservedelabibliothquescientifique(comptoirdesprts,niveau0):

R.Chang,Physical Chemistry for the Chemical and biological Sciences,3imedition,2000(QD 453.2


C456 2000);
P.W.Atkins,Chimie physique,(traductiondela8ed.anglaise),2008(QD 453.2 A874 2008 F);
I.TinocoJr.,K.SaueretJ.C.Wang,Physical Chemistry - Principles and Applications in Biological
Sciences,3nded.,Prentice-Hall,1995(QH 345 T591).
J.P.Bromberg,Physical ChemistryetSolution Manual,AllynandBacon,1984(QD 453.2 B868).
P.W.Atkins,Physical Chemistry,premireed.,W.H.Freeman,1978(QD 453.2 A874)etSolution
manual for physical chemistry(QD 453.2 A8741)
J.R.Barrante,Applied mathematics for physical chemistry,1974(QD 455.3 M426 B268).
RobertG.Mortimer,Mathematics for Physical Chemistry,1981(QD455.3 M888).

Mdiagraphie et annexes
Matriel supplmentaire

Aucun

Universit Laval Mis jour le 27 janv. 2014 16:00 Page 10 de 10

You might also like