VISOKA MEDICINSKA KOLA STRUKOVNIH STUDIJA U

UPRIJI

SEMINARSKI RAD IZ ANATOMIJE

Tema: Glavni elementi pokretnog zgloba

Mentor: Ime i Prezime: Jovana Markovi

dr Chirstos Alexopoulos Broj indeksa: 1419

Smer: Strukovni medicinski radiolog

Grupa: I

Godina 2015

POKRETNI ZGLOBOVI (articulatio)

 Pokretni zglob (articulation) je pasivni deo lokomotornog sistema. Najosetljivije mesto
pribora za kretanje. U zavisnosti od broja kostiju koje ulaze u njihov sastav, zglobovi se dele na:
proste (lat. articulatio simplex) i sloene zglobove (lat. articulatio composita).

Prema obliku zglobnih povrina i broju osovina oko kojih se mogu vriti pokreti, oni se dele na:

ravni zglob (lat. articulatio plana),

zglob arke (lat. ginglymus),

tokasti zglob (lat. articulatio trochoidea),

bikondilarni zglob (lat. articulatio bicondylaris),

jajasti zglob (lat. articulatio ellipsoidea),

sedlasti zglob (lat. articulatio sellaris),

loptasti zglob (lat. articulatio spheroidea) i

zdelasti zglob (lat. articulatio cotylica).

Svaki pokretni zglob ima u svom sastavu glavne i sporedne elemente.

Glavni elementi pokretnog zgloba:

zglobne povrine
zglobne upljine
zglobna ahura

Zglobne povrine (lat. facies articulares) su delovi kosti koji uestvuju u formiranju zgloba.
Prekrivene su tankim slijem hijaline hrskavice (debljine 2-5 mm) koja ublaava pritisak i titi
zglob. Obino je jedna zglobna povrina ispupena (konveksna) a njoj analogna je udubljena
(konkavna), tako da odgovaraju jedna drugoj.

Zglobna ahura (lat. capsula articularis) je vezivna membrana koja povezuje zglobne
elemente i hermetiki zatvara zglobnu upljinu. Njen spoljanji sloj je fibrozna opna koja se
privruje na pokosnicu, a unutranji sloj je sinovijalna opna. Sinovijalna opna je tanka,

2
ruiasta i glatka, a graena je od rastresitog veziva sa prisutnim elastinim vlaknima, krvnim
sudovima i ivcima. Ona lui zglobno mazivo (sinovijalnu tenost) koja vlai i podmazuje
zglobne povrine.

Zglobna upljina (lat. cavitas articularis) je pukotina lokalizovana izmeu zglobnih povrina,
zatvorena zglobnom ahurom i ispunjena sinovijalnom tenou.

Sporedni elementi pokretnog zgloba:

zglobne veze (ligament)

vezivno-hrskaviave ploe (meniskusi, diskusi i aine usne)

Zglobne veze (lat. ligamenta) osiguravaju kontakt zglobnih povrina i ograniavaju ili ak
spreavaju pokrete zgloba. Mogu bitiekstrakapsularne i intrakapsularne.

Zglobni kolut (lat. discus articularis) je vezivno-hrskaviava ploica koja je postavljena izmeu
zglobnih povrina i u potpunosti ih razdvaja. Ona omoguava zglobljavanje povrina koje nisu
podudarne, poveava broj kontakata i ublaava silu udaraca.

Meniskus (lat. meniscus articularis) je takoe vezivno-hrskaviava tvorevina koja ima

oblik srpa. Na njemu se razlikuju sredinji deo i dva roga.

Zglobna usna (lat. labrum articulare) prati ivicu konkavne (udubljene) zglobne povrine i na taj
nain je produbljuje.

Masni jastuii (lat. corpora adiposa) su prisutni kod nekih zglobova izmeu fibrozne i
sonovijalne opne zglobne ahure. Oni spreavaju nastajanje vakuma unutar zgloba u toku
pokreta.

Zglobni miii (lat. musculi articulares) su vlakna susednih miia koja se pripajaju na ahuri
zgloba, a koja imaju ulogu da spreavaju ukljetenje ahure izmeu zglobnih povrina.

3
 Slika 1. Koleni zglob (patella)

Inervacija i vaskularizacija
Sinovijalni zglobovi su dobro snabdeveni krvnim sudovima koji se izdvajaju iz periartikularne
arterijske mree i zavravaju u ahurama i zglobnim telima. Prati ih mrea venskih i limfnih
sudova.

Nervna vlakna za zglobove potiu od ivaca koji inerviu okolne miie, a mogu da budu
senzitivna i vazomotorna. Senzitivna prenose oseaj bola, a vazomotorna oivavaju zglobne
arterije.

Pokreti u pokretnom zglobu

Postoje etiri osnovne vrste pokreta sinovijalnih zglobova:

klizanje ili translacija,

ugaoni pokret ili angulacija (pregibanje, opruanje, odmicanje i primicanje),

obrtanje ili rotacija (supinacija, pronacija, everzija, inverzija),

kruenje ili cirkumdukcija (sloeno kretanje).

4
 Slika 2. Vrste zglobova

LITERATURA

Prof. dr Jovan Dimitrijevi, dr Christos Alexopulos: Klinika anatomija oveka sa

citologijom,histologijom I embriologijom; uprija, 2011.
Dr Ivan Anelkovi, dr Aleksandar Strajkovac, dr Aleksandar Ili: Anatomija I fiziologija;
Beograd, 2007.
www.vase zdravlje.com
Scindeks ;
sr.wikipedia.org