Ni dung phng vn GS.

TS Nguyn Vn Khang

1st Recording ---- Total length 1.40 ........................................................................ 1

2nd Recording ---- Total length 1.20 ..................................................................... 33
Thng tin c nhn/ Personal information/.............................................................. 55
----------

1st Recording ---- Total length 1.40

April 27, 2015 14:00~16:00, Institute of Linguistics, Vietnam Academy of Social

Sciences, No.9A Kim Ma Thuong Street, Hanoi

Interviewers: Quach Thu Hien, Bui Ba Quan, Dao Tam Khanh

HI: Em xin c bt u cuc phng vn. Mc ch ca d n ny l phng

vn cc nh nghin cu Hn hc cc nc a ra nhng cm nhn
ca h v Trung Quc ni ring v ngnh Trung Quc hc ni chung.
Hm nay chng em xin php c phng vn thy. u tin xin thy
chia s cho chng em bit tiu s v l lch ca thy cng nh bi cnh
gia nh, gi l qu trnh o to t nh cho n ln .

P: Ti vn hc i hc Ngoi ng nay l i hc H Ni, khoa ting

Trung Quc, sau ti sang Bc Kinh thc tp mt s nm. Sau v
lm Vin ngn ng hc cho n by gi. Trong thi gian lm vic, ti
lm v ngn ng hc, c hai ci m ti lm nhiu nht l t vng ng
ngha v c mt thi gian di lm t in Ting Vit c gii thng
Nh nc nm 2005. Cui nm 1987 u nm 1988 ti sang Vin Hn
lm Khoa hc Lin X lm nghin cu sinh ti Vin ng phng hc.
Ti bo v lun n y, t v ti lm chuyn v ngn ng hc x
hi. Sau khi v nc, c l ngnh ngn ng hc x hi l mt ngnh
mi Vit Nam v n lin quan n nhiu vn chnh tr x hi v ti
m nhn n. Ngi khai sng ra phng ny l c gio s Hong Tu -
vin trng Vin ngn ng hc, ng lm vin trng hai nm sau
ng chuyn sang cho gio s Nguyn Nh ph vin trng. Gio
CCS [1]
 s Nguyn Nh lm c hai nm sau ti ph trch n nm 2012.
Cui nm 1995 u 1996 ti c phong ph gio s, nm 2004 ti
c phong gio s.

HI: Thy c th ni thm cho em bit bi cnh gia nh, t thu nh, gia
nh, ng b,.. V d nh chng em rt mun bit trong gia nh thy c
ai lm v cc lnh vc nh vn chng hay ngn ng hc hoc c ai
nh hng n s la chn ca Thy

P: Ti hay ni a l lng ti c ba ngi: mt l gio s Nguyn Thin

Gip, hai l ph gio s Trn Nho Thn vit v vn hc trung i, y l
anh bn ca ti t thu hn vi n by gi. M lng ti lng ti l qu
ca Hai B Trng theo tc truyn li khi b dn n ng cng c n
mt a bnh tri v nhy xung sng Ht Giang.

HI: ! y l lng Ht Mn ?

P: Lng Ht Mn. Mi ngi u bit l hm kia mng 6/3 l tc rc

bnh tri cho lng. Nn nhng ai l con ca lng k c con du, con
r t mng 1/3 m lch n mng 6/3 khng c n bnh tri, phi ch
cng trn n Hai b xong mi c n. Ti vn tun th phong tc ,
cc bn nn tm hiu. trc n Hai B c mt qun l qun th b
bn bnh tri. Trc khi hai b nhy xung Ht Giang c tc truyn
nh th, hin nay vn gi phong tc nh th. C l mt phn, gii thiu
ci lng khng bit c nh hng n mnh khng? Gia nh ti bnh
thng nhng b ti l ngi rt gii b ti mt ri! ng rt gii Hn
v Hn nm, c l cn gii hn ti. Cnh nh ti c mt c mt ri, c
cc k gii Hn Nm, c l c mt phn no nh hng nhng y
ang ni chuyn ring cha bao gi ni. Lng ti cc h rt l v d
nh anh Trn Nho Thn, lng ti u ly h gia, tt c cc ch gi
anh Trn Nho Thn u l Nho Th, h lng ti rt c bit, ti dy
cng nghin cu nhng vn cha ra c vn . Hay h nh anh
Nguyn Thin Gip, thc ra tch lm hai chi, mt chi l Hong v mt
chi l Thin. Anh Gip chnh l Nguyn Thin Gip v tt c con gi

CCS [2]
 u l Hong Th. Cn h ti l Nguyn Vn nhng tt c cc ch ti
u l Kim Th, rt c bit. Ngy xa kt np ng l phc tp, v h
ngh ti ch khng phi c rut cng khng phi. Hin nay cha tm
hiu c, hin nay qu h quay tr li l tt c h hng nh ti u
l h Kim. C mt ci truyn nhng cha chnh xc l c mt ng i thi
chc l phm hy g y cho nn tt c con trai phi chuyn sang h
Nguyn cn con gi vn l Kim Th, ch bit n y thi!

HI: B ca thy hc ch Hn, c c t g khng ?

P: C khng t g.

HI: C dy hc khng?

P: C dy hc, nh ngi ta gi l ng Ngh.

HI: Thy i hc tiu hc u ?

P: Ti vi anh Thn u hc trng lng ht ri ln trng huyn sau

nhng nm chin tranh xong i vo y ri ht.

HI: Thy hc cp ba ?

P: Hc cp ba huyn Phc Th - Sn Ty. Ngy xa c huyn c mt

trng duy nht v anh Trn Nho Thn cng hc y.

HI: Sau thy thi i hc vo trng?..

P: Hi ti cng c thch cc chuyn ngnh khc nhng c l hi ti

hc rt gii ting Trung t thi ph thng. Hi cp ba ch c hc mt
thy, ti nh l thy Mai Khc Thiu, thy dy ting Trung cp ba, hi
hc ngoi ng m. C l ti hc qu gii nn thy p ti thi bng
c vo y.

HI: C ngha l cp ba ca cc thy hc ting Trung ri !

P: Cp ba ngy xa hc ngoi ng, hi ch c hai ngoi ng l ting

Trung v ting Nga ch khng c ting Anh. Hi dnh vo ting Anh
l c vn , theo t sn, t bn chng hn. Hi y ph thng ch c
hai ngoi ng.
CCS [3]
HI: V sau thy thi i hc vo trng?

P: Vng! Ti vo thng khoa Trung ca trng i hc ngoi ng nay l

i hc H Ni.

HI: Sau tt nghip thy i Trung Quc ?

P: Tt nghip ti sang Bc Kinh. Ngy n on k hip nh Pari t Pari

v qua Trung Quc, ti c vo i l ng. Ti ra sn bay n on,
hi ti gp c Chu n Lai, gp c Giang Thanh. bn ti gp
ng Tiu Bnh hai ln.

HI: By gi gi l kha lun tt nghip ca thy

P: Ngy xa khng c kha lun, ra trng lun.

HI: Thy c th chia s vi chng em n tng u tin khi thy n Trung

Quc ?

P: Ln u tin n Trung Quc ti nh l i vo m lp li ha bnh

min Nam, i vo m ti, ti khng nh ng. n Bng Tng sau
i tu ln Trung Quc, cm gic nh mnh bc vo mt th gii rt
l, cuc sng khc. Hnh nh ti thch nht l ngy xa ti nh bi th
ca T Hu Ht kh ri em nh, ti nh n nhng c gi: Em ngt
em thm nh qu to u cnh sang bn n to ngt tht. Trng cc
c ma ng tuyt ri m m hng ht c. Ti sang y th bn y i
cch mng vn ha vn cha kt thc, cc em thiu nhi vn cn eo
bng hng, ti vn nh mt cu m mt c gi Trung Quc c cho ti
nghe m ti khng nh tn. C ni v i cch mng vn ha l
, . Ti n tng
nht vi c gi Trung Quc ni vi ti cu v i cch mng vn
ha.

HI: i cch mng vn ha c nh hng g n lu hc sinh Vit Nam ti

khng ?

CCS [4]
P: Hi gi l tc l lc Triu Tin l s mt,
Vit Nam th hai, th ba l (Albania) . Lun lun c
ngi gh u, lun lun hng u, v hnh thc lun c trng th nh
vy.

HI: V i i c th, cc chnh sch cho lu hc sinh.

P: Ni chung l tt, mnh t mt t nc ngho kh sang ni chung mnh

thy ci g cng hay. n cng ngon, cng tt, ni chung mi s u
tt. Ti ni Vit Nam l th hai nn i u xem bng bn cng c
ngi hng gh t t.

HI: n tng ca thy khi ln u tin n i l ng?..

P: Ti nh khi l chiu 30 tt, i n on ng L c Th, i ra sn

bay tuyt ri ph trng, p! Ti c ngi gh gn u, thy c Chu
n Lai, Giang Thanh c lnh o Trung Quc v Vit Nam.

HI: Khi hc Trung Quc ngnh m thy chn l ngnh g?

P: Ti sang y ch yu l thc tp v ti c i lm mt s cuc phin

dch. Ti nh khi cn rt tr, ti va sang dch phim Ni gi,
hi c rt nhiu ngi khen ngi v ti dch c. By gi vn
cn nh, hi trng ti l kin tng ni gii.

HI: V gio s no bn Trung Quc c nh hng su sc n con ng

nghin cu ca thy ?

P: Hi ti cng gp nhng n tng khng nhiu lm v ti i lm

phin dch, thc tp nn n tng khng nhiu lm.

HI: Thy c th chia s cho chng em l n tng no su sc nht ca thy

trong thi gian thy Trung Quc khng ?

P: n tng th l lc sang c nhiu thun li v d nh sch v. Mnh

c th thy rng iu kin tt, hc thm c ting Anh. Mnh cng l
ngi ham hc nn cng bit thm c nhiu.

HI: Giai on bn Trung Quc c rt nhiu ti liu tham kho ri ?

CCS [5]
P: Giai on cha nhiu v giai on cuc i cch mng vn ha
Trung Quc mi bc vo giai on kt thc. Lc bo ch vn cn
a nhng tin nh thi vo i hc Bc Kinh khng lm bi th li ,
c 0 im. Ti vn nh s kin khi c bo Bc Kinh. Hi h
ch trng cng nng binh. Tr thc th ta bit ri, sut mt thi gian
di (ln ni v nng thn, tip thu gio dc
cng nng binh.) Lc h mi trong giai on bt u phc hi.

HI: Cc bn ca thy c n tng g hay c quan tm, t m g v Vit Nam

khng ?

P: Lc tip xc rt kh khn, ti cn nh mi mt hnh nh l c mt

c gi, c mt ci mi cao rt l p, bn y bn hng. Lc ti lc
h mc tay o lun c mt on ng che bn, c ny ct tc n y, rt
xinh. Ti ra ni chuyn, ti nh u tin ti ni chuyn l hi ti qun
vin bng phin, mnh mun mua bng phin mnh khng bit, ti mi
ni l Ti mun mua mt th nhng ti qun mt tn ri!
. C y bt u ci, ti bt u quen c y t y, c y
miu t xong ri qun o nh th no, ri c y mi nh ra
l bng phin. C y rt qu ti, c tng ti mt ci bn chi nh rng,
ngy rt qu. V hai hm sau c y b ui khi , b iu i,
khng thy c y na. Tc l hi y ni chuyn vi ngi nc ngoi
l vic cc k kh, c vi ngi Trung Quc. Sut bao nhiu nm ti
vn nh theo ci tnh cm l cm thy mnh c li, nh hng n
cng vic ca c y, ti mun hi xem c y i u m ti cng khng
bit phi hi nh th no. y l mt n tng ti khng th qun
c. Hi vic tip xc vi ngi nc ngoi Trung Quc ging
nh bn nh mnh l rt kh khn.

HI: Lc thy hc Trung Quc thy thy cch h ging dy?...

P: Lc ti khng c hc nhiu lm, ti ni ri, ti i thc tp l

chnh, ti cng khng nghe ging, m ti ni li l lc y va kt thc

CCS [6]
 i cch mng vn ha cho nn mi trng i hc ang trong tnh
trng chnh n tt c mi ci. Tt c cc nh ngn ng hc u phi i
ln ni v lc y h tr v, lc c nhiu vn . V nhng ro cn
nh th lm cho tip xc hn ch. Ngi Trung Quc nh ti k cu
chuyn nh va ri thy l vic tip xc n khng h n gin. H
khng bao gi ln c phng mnh.

HI: Trong khi h vn i ng vi mnh rt tt.

P: Rt tt. Nhng tip xc l h hn ch. Ngay c mnh i dch cng th,

mnh cng tip xc rt hn ch.

HI: Khi thy bn i dch thy c tip xc vi ai cp cao Trung Quc

v Vit Nam khng ?

P: Cha c tip xc cp cao.

HI: Lc y thy ch yu i dch cho nhng ai ?

P: i dch cho thc tp sinh cc th, i gip rt nhiu ngi.

HI: Giai on 1976 cui nm 1979 c bit l sau cuc chin tranh bin
gii th n c nh hng g n hc tp cng nh cng vic ca thy?

P: Sau ti v v vo lm Vin Ngn ng, hu nh vic s dng ting

Trung Quc khng cn. Ti chuyn hn sang vic lm ngn ng v bt
u cng vic lm t in Ting Vit. Tt nhin l ting Hn gip cho
ti rt nhiu, chng ta bit rng t ting Vit c ti 65% l t gc Hn.
Nh by gi ti vn ni, nhng ngi lm Ting Vit m khng bit
ting Hn th rt kh khn. Bi v vn t ting Vit gc Hn rt ln.

HI: Lc y tt c nhng ngi hc Trung Quc u nh th hay l..?

P: Khng phi. Lc ti bit l c rt nhiu ngi rt kh khn, nhiu

ngi rt gii nhng khng c vic lm phi i lm cc vic khc,
nhiu ngi hu ht l chuyn ngh hoc chuyn i lm u . Trc
thi im ti chuyn v Vin Ngn ng nn cng yn tm. C l
phi sau rt nhiu nm, mi n nm 1988 ti mi ni li ting Trung

CCS [7]
 khi Nga, gp cc c nghin cu sinh Trung Quc Nga bt u tr
li ni ting Trung vi h. Ti nh l nm 1988 ngi Trung Quc u
tin ti ni chuyn l c L Phng ng, c y l nghin cu sinh
cng Vin ng Phng. Hm y i qung trng Matxcova
ti gp h, h hi ng ti ni bng ting Trung Quc h ht sc ngc
nhin, h bo Ai Ai! v khng tin c ti l ngi Vit Nam.

HI: Thy i qua khoa ca Vin ng Phng hc Lin X, hi y c

tri qua o to thc s nh by gi khng ?

P: Hi th khng. Thc ra ti ch bo v Vin ng Phng cn mi

vic ti vn lm Vin ngn ng hc. Hi y chng ta bit l Lin X
theo mt ch o to khc. Trong khi cc nc o to theo h
thc s sau ln Ph.D gi l tin s. Nhng Lin X theo o to ph
tin s. Ph tin s dch ng t ch l d b khoa hc (Candidate).
Nga theo ch ph tin s, sau l tin s. By gi chng ta chuyn
theo form tin trnh tin s, ci m chng ta gi l tin s khoa hc
chnh l tin s Nga. Nh vy Nga khng c h thng o to thc s.

HI: Khi thy sang vin ng Phng th thy chn ti g lm nghin

cu ?

P: Ti sao h li bin ch vo vin ng Phng v hi vin s l

Vladimir Xonxep, ng l Vin trng vin Phng ng, lm mt thi
gian th ng li sang lm vin trng vin Ngn ng hc, ng li ko
ti v Vin Ngn ng hc nhng ti li bo v Vin Phng ng.
Ti lm tip xc ngn ng nhng trn c liu ca tip xc Hn Vit.
Nhng rt may l b gio ca ti l Xveclana Xpavenco b l ngi m
ti rt may c gp, b thnh thc ting Anh, ting Hn v ting Vit.
B rt thnh tho ba th ting ti rt phc b, chnh nh m gip ti
rt nhiu cng vi Vin Trng vin s Xn-xp, hai v chng, v l
gio s X-x-va. Hai ngi Trung Quc t b nn rt gii ting Hn.
Cho nn lc th ni ting Nga lc th ni ting Hn.

CCS [8]
HI: Thy c n tng hoc nh gi nh th no v ngnh Hn hc Nga?

P: Ngnh Hn hc Nga l ngnh rt pht trin. Nga cn mt vin na l

vin Vin ng, mt vin nghin cu c tm chnh tr rt ln. Vit
Nam lc ti c anh bn rt thn l anh L Qung Ba cng chi vi
ti v anh Thn. Anh cng hc Nga, sau ny l vin trng Vin ng
Bc ca ban i ngoi Trung ng. Va ri anh lm i s c mnh
Triu Tin. Anh y hc Vin Vin ng. Nga ti quan tm v
ngn ng nhng nhng ngi nghin cu v Hn thnh cng rt ln v
d nh v chng vin s Xn-xp. y l nhng ngi h nh ting
Hn thnh cng. Bi v h nghin cu loi hnh hc n lp v ly
ting Hn lm c s nghin cu. Hay nhng nh Hn hc rt ni ting
nh t-khan-tp. V lc ti thy mnh thc s knh phc cc nh
ngn ng hc Nga. Cho n gi ti vn ni, nhng ngi o to Nga
ni chung l tt v h c o to rt bi bn v kin thc ca h rt
uyn thm.

HI: Giai on thy sang bn Nga lm nghin cu sinh th quan h Nga vi

Trung Quc nh th no?

P: Ci ny ti khng r lm nhng lc y ti gp rt nhiu nghin cu

sinh t Trung Quc sang. Ti quen vi c nhng nghin cu sinh lm
v lut, h cho ti c sch v lut. Lc ti rt him sch Trung Quc
nhng c h cho rt nhiu. Lc y ti thy ngi Trung Quc ng
lm. Vin ng Phng hc, vin Ngn ng hc rt nhiu ngnh,
cc ngnh Trung Quc sang rt nhiu.

HI: Trong s cc gio s m thy tip xc bn Nga, cc gio s ca

ngnh Trung Quc hc hay Hn hc th thy n tng ai nht v ai c
nh hng su sc nht n cc cng trnh nghin cu ca thy sau ny
?

P: Thc ra ti sang bn y rt may l ti i theo khuynh hng ca ngn

ng hc x hi v ngn ng hc x hi l mt chuyn ngnh lin quan

CCS [9]
 nhiu n cc vn chnh tr x hi v tng tc vi ngn ng v x
hi. Cho nn vo cc nc x hi ch ngha tng i chm, Nga cng
vo mun. Ngi m nghin cu v ngn ng hc x hi sang y
trc ti l gio s Nguyn Hu, vn l trng phng ngn ng hc x
hi u tin. ng sang y lm v cc thut ng, sau n ti. Ti
sang th c mt nh ngn ng hc x hi rt ni ting ca Nga l Niu-
v-xki. Ti nghin cu ch yu l h qu tip xc vi cc tc ng ca
nhn t x hi. , v d nh ti ni v chng c Xn-xp, b Xn-
x-va cng rt gii ting Hn, c gio ca ti l b Mikhail Chen-p, b
cng l ngi thun thc nhiu ngoi ng. Nhng ngi c bit l
cng trnh nghin cu ngn ng hc x hi Ni-v-xki c nh hng su
sc n lnh vc nghin cu ca ti. Hi ti i hc l mt ngnh mi,
bi v lc Vit Nam khng c, ch bn Nga mi c..

HI: Sau ny th cc cng trnh ca thy u i theo hng ?

P: Tt c cc cng trnh ca ti n by gi ti ch lm ngn ng hc x

hi.

HI: Thy quan tm n Trung Quc th l ch quan tm n gc ngn

ng hc x hi thi hay cn m rng n lnh vc no na khng?

P: Thc ra ti ni ri, ngn ng hc x hi ch quan tm n mi ngn

ng th khng gii quyt c ci g. Bi v ngn ng hc x hi l lin
ngnh. N tng tc gia x hi hc vi ngn ng, dn tc hc vi
ngn ng, nhn chng hc vi ngn ng cho nn nghin cu ngn ng
phi ly x hi hc, dn tc hc, ly nhn chng hc, ly vn ha hc
gii quyt cc vn ca ngn ng. Cho nn n l mt ngnh kh
rng, mun c c n th phi c rt nhiu, phi c hiu bit rt
nhiu. Ti phi c x hi hc, phi c nhn chng hc, phi c dn
tc hc. V d nh nm 2007 ti sang i Loan gn 4 thng nghin
cu vn di dn v ngn ng, l vn lin quan n cc vn
nhn chng. Hay ti vit cun sch K hoch ha ngn ng , hay
nm 2014 ny l cun Chnh sch ngn ng v lp php ngn ng

CCS [ 10 ]
 Vit Nam th n lin quan n cc mt v m v cc chnh sch ca
Nh nc v ngn ng, gii quyt cc vn chun ha v ngn ng.
Nm 2014 ti va nhim thu ti rt ln l Giao tip ca ngi Vit
di tc ng ca cc nhn t x hi, c th thy rng n dnh n rt
nhu vn khc nh tui, gii, a v.. tt c nhng th . Cho nn
ngn ng hc x hi l s tng tc gia ngn ng v x hi, cho nn
n l vn rt rng.

HI: Quay tr li mt cht l em c t m l b thy rt gii ting Hn, thy

c chu nh hng t b hay mi n khi hc cp ba hc ting Trung
thy mi thch hc ting Hn ?

P: Ti cng khng r lm v ti l con t, qu b ung ru c c

ngi lng, bc cho ht lc rt l sung sng, lun c b chiu. ng
cng phi mu sinh nhng ti nh hi xa c mt ng hng xm l c
Trng Tun, chc ng lm mt ci g y. ng rt qu b ti, tt c
nhng sch Nm ng cho ht sang bn nh, sch bc giy mng mng
ngy xa ngi ta cm y.

HI: Giy d !

P: C c c vanh vch ti cng thy thch.

HI: n khi thy ln ri thy khng c hc b.

P: Khng.

HI: Khi thy chn nghin cu ngn ng hc x hi thy tham gia vo

mt nghin cu lin ngnh hay hp tc vi nhng ngnh no pht
trin nghin cu ca thy cha ? C ngha l nghin cu vi bn no?
Ngoi nghin cu c nhn th thy c hp tc vi cc hc gi hoc cc
t chc nghin cu khc no?

P: Ti hp tc vi Nga nhiu, v d nh nghin cu V th ca ngn ng

quc gia vi cc ngn ng dn tc. Chnh sch ngn ng dn tc ti
hp tc nhiu. Nm nay cng c mt hp tc vi trng i hc Xanh-
p-tch-bua lm v ting Mng Vit Nam. Hay vn di dn v
CCS [ 11 ]
 ngn ng l mt vn rt ln, ti sang i Loan cng vi ph gio s
Tng V Vn, c bit l gio s Vn hc Trn ch Nguyn, ng y l
ngi gip ti rt nhiu. ng a ti dn nhng ni rt xa xi m
ngi nc ngoi t c n nh bn o Kim Mn tip xc vi
cc trng i hc y. Nh c Tng V Vn v Trn ch Nguyn
m tt c cc trng i hc i Loan ti u c i ht. n
lm vic rt nhiu v cc vn ngn ng hc x hi. Ti cn nh l
ti ng gi thnh mt ngi n ng Hng Cng sang i Loan,
vo mt trung tm mi gii hn nhn i Loan tm c du Vit
Nam sau b l, ti s gn cht ci v y.

HI: Thy c th chia s .

P: V y ti mang my ghi m cc th nh cc bn, vo n ni ti ni

ting th cng c, n mc lch s, gii thiu n t Hng Cng. Hi
i u? i tm v! Tm ai? Tm c du Vit Nam. H bo l
thch Nam hay Bc, ti bo l ti thch c du min Bc, h bo ch c
c du min Nam l nhiu thi, min Bc by gi ch c gi Hi Phng,
gi Hi Phng th hi t, ti bo t khng thnh vn vi ngi
Hng Cng. Sau mt hi h cho ti xem nh cc th, cui cng h
mi ng pht dy bo ng khng phi ngi i tm v, ng hy xa
tt c cc ghi m v nh chp c. H rt kin quyt nhng sau khi
ti xa ht th h rt vui v. Hay mt thi gian ti hp tc vi Trung
Quc, c thi gian h lm mt cng trnh rt ln v chnh sch ngn
ng Trung Quc do Ph gio s Chu Khnh Sinh lc l mt chuyn
gia v ngn ng hc x hi Vin dn tc hc Vin Khoa hc x hi
Trung Quc ch tr. ng mi ti vit mt bi v chnh sch ngn
ng Vit Nam ng bng ting Hn trn tp Chnh sch ngn ng ca
cc quc gia trn th gii. T nm 2006 n nay ti l gio s kim
nhim ca trng i hc Qung Ty Trung Quc, ti sang y ging
v cng thng tham gia ging dy trnh by v cc vn ngn ng
hc x hi y. Ti cng tham gia cc hi tho ca Trung Quc y

CCS [ 12 ]
 v d nh tham gia cc hi tho gi l Cc ngn ng c nguy c b mt,
ting anh gi l endangered languages . Trung Quc gi l
nhng ngi Trung Quc h trnh t , h gi theo cch uyn ng l
. Chng ta bit, quc gia a dn tc no cng th, c mt
s ngn ng ca dn tc t ngi c nguy c b mt, trn th gii ngi
ta chia thnh nm cp: 1. Cp an ton, 500 ngn ng trong ting Vit
khng bao gi mt; 2. Nh nhng an ton, ngn ng c s ngi trn
1000 nhng h sng tp trung th cc ngn ng khng b mt; 3. Cc
ngn ng nguy cp. Vit Nam chng ta c khong 4 ngn ng nm
trong cp ngn ng nguy cp, tc l dn s khong di 400 ngi
v d nh dn tc Pu Po, Pro-mng, Trung Quc c mt s ngn ng
nh vy, th gii rt quan tm bo tn cc loi ngn ng ; 4. Cc
ngn ng bn b vc thm, tc l nhng ngn ng c th b mt nhng
khng cu c. 5. Cc ngn ng b cht, ngi cui cng s dng
ngn ng cht. Th gii quan tm n ba ci cui, t nguy cp n
bn b vc thm v n cht, nhng vn ti cng tham gia. c
bit t nm 2010 n nay Nh xut bn Gio dc Trung Quc c mi
ti gip h trong chng trnh hng ra ng Nam , Trung Quc c
hai chng trnh ln nht l chng trnh bin son hai b t in Hn
Vit; Vit Hn v t in Hn Thi v Thi Hn. C hai cun
ny h u mi ti vi t cch l c vn v ti gip h rt nhiu.
Nm 2012 cun t in Vit Hn hon thnh, hm y hp bo v
a ln hi ch trin lm ng Nam . n nm 2014 cun th hai
hon thnh.

HI: Khi thy tip xc vi gii hc thut Trung Quc trong hp tc th thy
nh gi nh th no v nhng i tc m thy hp tc?

P: Nhn xt chung l ti cng hng dn ngi Trung Quc ti Trung

Quc lm cao hc, hc sinh ca ti v ti cng ni bn bit l ngi
Trung Quc u tin bo v tin s ngn ng hc Vit Nam cng chnh
l do ti hng dn. l ch La Vn Thanh () v hin nay ch

CCS [ 13 ]
l gio s, 42 tui, hiu ph trng i hc Trng Khnh. Ti hng
dn ngi th hai l ngi Vit Nam u tin bo v lun n tin s
ngn ng bng ting Hn Vit Nam,n 14 ny bo v. l ch
Hng i hc Ngoi Thng. Trong khi lm vic vi cc chuyn gia
ca Trung Quc v nghin cu sinh, hc vin cao hc ngi Trung
Quc ti hng dn nhiu, tin s ti hng dn mt ch l H Hunh
Thin sp bo v. Ti nh gi chung l cc chuyn gia Trung Quc
lm vic rt thn trng, c bit h x l t liu rt t m. Ti c bit
thch nghin cu sinh Trung Quc v h lm t liu rt cn thn. Ti
thng ni vi cc nghin cu sinh, cc hc sinh l cc thnh cng ca
lun n nu l cao hc th 70% l nh s dng t liu. Anh khng th
no c nhng l thuyt mi, anh vn dng l thuyt v chng minh
bng t liu. Ti thy l ngi Trung Quc rt trng ci y v mt
im v mt ngn ng hc th h tip nhn l lun ca phng Ty rt
mnh. Sang Trung Quc mua sch rt r, sch ca h ton b l nhng
xut bn ca nhng cun sch ngn ng hc ni ting v nhng sch
mi th Trung Quc mua ht bn quyn v h xut bn ti Trung Quc,
h ch gii thiu 30 trang bng ting Hn. Nh vy nhng ci mi h
tip thu rt nhanh v rt tt, ngi Trung Quc rt trng ci . V d
c mt anh i hc Qung Ty anh bo v lun n Ngn ng hc tri
nhn trng i hc nhn vn chng ta. Phn l lun anh vit hn
hn nghin cu sinh Vit Nam v ngi Trung Quc h tip nhn l
thuyt ca phng Ty qua lng knh ca ngi Trung Quc v ng
dng ti cho l ci rt tt, cng vi vic h lm t liu rt t m. V
d nh mt em ti hng dn lm v cao hc nhng t liu em lm rt
tt, em lm ti i khi l Cc tn gi ca cc thuc Trung y v Nam
y. Ti ngh him thy mt cao hc lm bn Trung Quc rt nhiu ri
sang Vit Nam i t Bc ti Nam thu thp, tm hiu. B m bn y
lm bc s cho nn lun vn ca bn y rt hay. Tt nhin ti thy cc
em Trung Quc sang Vit Nam c nhiu hn ch. Nhng Trung Quc

CCS [ 14 ]
 nh ch La Vn Thanh h lm t liu rt cn thn, khng c mt cht
no l gian di.

HI: Thy tip xc vi c gii ngn ng hc i loan v Trung Quc

trong lnh vc ca thy, thy c thy s khc bit g gia cc nh
nghin cu Trung Quc hc i Loan v Trung Quc, thy c nhn xt
g v cc nh ngn ng hc i Loan v Trung Quc ?

P: Kh m nh gi nhng n c hai iu l: Khi sang i Loan khi hi

h c o to u th a s cc nh ngn ng hc i Loan h u
tr li l o to M, ti ngh phong cch khc nhau. Nhng ti vn
thy ngi Trung Quc lm khoa hc t m, chnh xc, lm t liu cn
thn, l im ti nh gi tt. Cn nh ti ni Trung Quc i
lc h tn dng c tt c t liu Phng Ty qua ngun Trung
Quc tip nhn cho nn cc bn mun mua sch phng Ty hy sang
Trung Quc, mua phng Ty t lm. Cn ngi i Loan li tip
nhn trc tip t M, t cc ngun ca Anh. R rng l phng php
nghin cu v cch thc nghin cu khc nhau.

HI: Cc quan im nghin cu ca h c khc bit khng ?

P: Quan im v ngn ng hc khng c g khc bit lm v ngn ng hc

n thun ty v khoa hc. Tr ngn ng hc x hi v n lin quan n
cc vn dn tc, cc vn chnh tr th r rng khc nhau.

HI: Thy c th chia s s khc nhau gia i Loan v Trung Quc v

ngn ng hc x hi khng ?

P: Ci ny kh. V d vn mt quc gia c bao nhiu ngn ng. Chng

ta thng thy v d nh Vit Nam chng ta c 54 dn tc tng ng
vi tn gi ca 54 ngn ng nhng thc t n c s tng ng 1:1 gia
ngn ng v dn tc hay khng. Hay vn ca Trung Quc, ngoi
ting Hn ra cn cc phng ng, nhng ngi ni phng ng khc
nhau th khng giao tip c, Trung Quc gi l . Nhng theo
l thuyt trn th gii, l thuyt v ngn ng hc th nhng ngi ni

CCS [ 15 ]
phng ng c bn giao tip c vi nhau ging nh Bc Trung
Nam chng ta ch khc nhau mt cht. Nhng phn c bit ca Trung
Quc l nhng ngi ni khng hiu nhau vn a v mt phng ng.
Chng ta thy nh Khch gia, Vit Phng ng, ting Qung ng,
nh Tng phng ng, nh Cn phng ng, Chit Giang,.. rt nhiu
phng ng. Trung Quc theo phn chia cu trc h thng ting Hn c
7 phng ng v c ngi ni c 8 phng ng; 8 phng ng v h
chia phng ng Mn thnh hai: Bc Mn v Nam Mn. Nh vy v
nhng ngi ni phng ng khc nhau v l thuyt ngn ng hc phi
giao tip c vi nhau. Nhng ring Trung Quc nhng ngi ni
phng ng khc nhau khng ni chuyn c vi nhau nn h phi
dng ch Hn. Do ch Hn khng ch l mt vn t m ch Hn cn
c cng thm chc nng giao tip. Nhng i Loan quan im li
khc. R rng y lin quan n cc vn chnh tr. Ti nh l nm
2005 2006 ng David Christian ng vit cun sch rt ni ting l
The dead of language - ci cht ca ngn ng. ng c mt cu rt ni
ting trong cun sch l ranh gii gia ngn ng v phng ng ch l
mt qu bom, tc l vn chnh tr quyt nh. Hay l trong ngn
ng hc x hi c mt cu rt ni ting Ngn ng ch l ci c thi
bng cc ngn la chnh tr. V d nh Ucraina, vic sp nhp dn tc
ny vi dn tc khc. Ngn ng ch l ci c, v d ti ni dn tc ny
ni khc dn tc khc cho ti tch ra, hay vn tranh ginh gia
quyn lc ca cc ngn ng. Cho nn vic i Loan coi khng phi
phng ng th y l quan im chnh tr. Hay quan im v ch vit,
chng ta bit ch Hn vn l ch tng hnh, mt bn m v mt bn
nhng vic gin th ch Hn s l nguy c mt i tnh tng hnh ca
ch Hn, ch Hn vn l hnh v, mt bn ghi m mt bn ghi , vic
gin th s mt phn m hoc . V nhng ngi bo v cho ch Hn
phn th li khot su vo iu , h ni bo v ch Hn phn th
chnh l m bo cho tnh tng hnh ca ch. Hay vic tip nhn t
nguyn nc ngoi, t nhng nm 1980 Trung Quc c nhng thay i

CCS [ 16 ]
trong cch nhn nhn cho nn cc h thut ng ca Trung Quc thay i.
V d ngy xa gi l t t by gi gi l ng t, mt lot cc thay i.
V cch tip nhn t ng nc ngoi ca Trung Quc cng trong giai
on thay i. V d trc kia khi tip nhn cc t ng nc ngoi
Trung Quc dch m, v d nh democracy t do. Cho
nn ng Mng-te-xki- gi l Mnh c T Cu. Nhng
c mt thi gian Trung Quc tn dng ch Hn dng na m na . V
d sanyo l Inter l Internet. Cn i Loan tip nhn theo
kiu no? l vn ca i Loan. Hay mt t nh massenger i
Loan dch mt kiu, Trung Quc dch mt kiu v Hng Kong cng
dch mt kiu, ngay c Ma Cao cng mt kiu. Nh vy tip nhn t
ca nc ngoi theo dch, theo phng m hay g cng l mt quan
im. Chp nhn nh th no y cng l mt quan im mu thun.
Ni v chnh sch ngn ng th n cng phc tp v n lin quan n
chnh tr. V d nh i Loan cc quan im thi k Tng Gii
Thch, Tng Gii Thch khi rt khi Trung Quc ng vn nui mng
quay tr v Trung Quc chim lnh nn Tng Gii Thch ch coi i
Loan l mt tnh, i Loan khng c phng hng v ch l mt tnh
l nh th. Chnh sch ca Tng Gii Thch l qung b ting Hn.
Cho nn chng ta thy ni tiu dit th khng ng m ci Trung Quc
gi l phng ng th bn i Loan gi l ngn ng khng c s
dng. H k li nhng vic nh nu n trng m ni ting dn tc c
th b chui qua hng ca bn, chnh sch rt man d. Nhng n thi k
th hai l thi k Trn Thy Bin, Trn Thy Bin li thi ngn la dn
tc ln v mun y ln cao, ch ngha i ho rt mnh. Cho nn
lc c chnh sch y mnh ting bn a dn tc i Loan ln thnh
quc ng. Cho nn chnh sch ngn ng khc. Chnh sch rt nghit
ng, c thi gian vit ch gin th phi t 3 thng. Chnh sch bi Hoa
rt mnh, ngay c nhng chnh sch n mc l vit ch gin th phi
i t. H a ra nhng chnh sch ngn ng rt khc. n thi k M

CCS [ 17 ]
 Anh Cu, M Anh Cu li l ngi theo gii chnh tr thn i lc nn
chnh sch ngn ng li thay i. Cho nn i Loan chnh sch ngn
ng v s dng ngn ng thay i theo chnh tr, ti mun quay tr li
vn ngn ng hc x hi.

HI: Lc ny em c nghe thy ni v ti hp tc vi i Loan l ngn

ng v di dn, thy c th chia s cho chng em i tng nghin cu
chnh ca thy?

P: Ci ny n l vn di dn v ngn ng. Chng ta bit rng mt trong

nhng yu t trong lut di dn l phi bit ngn ng. Cc c du ca
Vit Nam khng bit ting Hn, ly chng rt vi, kin thc t. Th hai
l ting Hn nu theo i lc th n c nhiu phng ng, nh vy v
nh c c th ni c ting Bc Kinh nhng khng th giao tip c
vi b m chng, khng ni c ting a phng. Cho nn chng ta
thy mt trong nhng vn cn tr trong giao tip m nhng iu
ng tic xy ra l chnh l do ngn ng. i Loan mun lm r nguyn
nhn ngn ng c phi nguyn nhn quan trng khng? Ti cho l
nguyn nhn rt quan trng, nu di dn m khng bit n vn ngn
ng th rt gay. Ngi ta nh ngha v ngi a ng, c my quan
nim, mt l ngi a ng hon ton l nhng ngi ngoi ting m
th ni c ngn ng khc nh ting m , ni chung y l nhng
con ngi kh t c. Nhng Lin Hp quc cn a ra nh ngha
th hai l nhng ngi a ng b phn. V d nh chng ta, ngoi ting
m ra cn c th s dng nhng ngn ng trong giao tip m mnh
quan tm. Nhng chng ta thy c mt loi th ba m ting anh gi l
semi-lingual, ti tm dch l bn a ng, ch bit ni khng bit vit. V
mt loi na l ting bi. Ti ngh nhng c du Hn Quc, ti c
nhng cuc tip xc, c c bui ngi ta t chc cc l hi c du ti
cng n, thc t nhng ngi bit ngn ng c cuc sng tt hn,
nhng ngi khng bit ngn ng gp rt nhiu kh khn. Ti ra o
Kim Mn gp nhng c du Cn Th, gp c nhng ch trc y l

CCS [ 18 ]
 sinh vin khoa ting Trung i hc S Phm Thnh ph H Ch Minh
theo ting gi ca ting Trung cng sang y, rt nhiu tng lp. bn
hnh thnh mt vn : Th th th nht th h cc c du gii quyt
vn ngn ng, sau sang th h th hai gii quyt vn ting Vit
ra sao? Th h th hai sinh ra y h cn hc ting Vit nh th no.
Ti ngh l nhng vn m i Loan ang cn c bn n.

HI: i tng thy va miu t l ngi Vit di dn, thy c quan tm

ngc li l ngi Hoa di dn Vit Nam khng ?

P: Ngi Hoa di dn Vit Nam ti c hng dn mt lun n tin s ca

anh Hong Quc, bo v nm 2009 l Cnh hung song ng Hoa Vit
ng bng sng Cu Long, tp trung An Giang. Ngi Hoa Vit
Nam c mt vn l c khi h ch ni c phng ng, ting m
v d nh ting Triu Chu hay ting Qung ng ch khng bit ting
Bc Kinh, y l mt lp ngi. Lp ngi th hai l th h tr h
khng bit c ting Hn v ting kia. Vn ting m ca h
l ci g? Nhng h vn nhn ting m ca h l ting Hoa, y l
vn kh cho chng ta. Ti c bit c nhng nm c nhng vn
nhy cm v chnh tr kh phc tp. V d by gi mnh pht chng ch
ngoi ng cha chc nhn v y l ting m ca h. Nhng h
bo vn vo cc trung tm ngoi ng hc. ng bng sng Cu Long
theo ti quan st th lp gi h vn ni bng ting Qung ng, ting
Triu Chu, ting Phc Kin, nhng lp tr ang c mt xu hng. Ti
c hng dn mt ch na, ch Ngc lm lun vn thc s trng i
hc S Phm thnh ph H Ch Minh lm v cng ng ngi Hoa
Qun 5, v ngn ng hc. Ti thy mt thc t l con ngi vng vo
mt mu thun oi om. l h mun tn ti th h phi gii ting
Vit, d nhin c ting Anh na nhng h c c nhu cu hc ting
Hoa. Hu ht lp tr hin nay khng bit ting Hoa v khng bit ch
Hoa. Cch y my nm B Gio dc mi ti tng ch bin cun Ting
hoa t lp mt cho con em ngi Hoa, din ra nhiu cuc tho lun

CCS [ 19 ]
 nhng n nay th li dng li. Cc bn phi ch ci ny khng nn
nu ra. C nhiu vn phc tp. Th nht, trn bo r ln l ngi ta
nhm son sch mang tnh cht, tc l chng ta coi dn tc Hoa nh
mt dn tc thiu s Vit Nam cng nh dn tc Kinh l mt dn tc
thiu s Trung Quc. Nh vy chng ta son sch ting Hoa cng
nh son theo hng ca ngn ng dn tc thiu s, cng nh son
sch ting Chm cho ngi Chm, son sch ting Mng cho ngi
Mng. y l mt ci ti ngh cha lm r c. Ci th hai l, dy
ting Hoa nh th no? C nhiu tho lun dy ch phn th hay gin
th? y l mt cuc tranh lun. Ngi gi thch phn th nhng hc
phn th li kh v ngi dy cng cha chc c. Dy m Bc Kinh
hay dy m dn tc? V d dy ting m , ngi Qung ng dy
ting Qung ng hay dy ting Bc Kinh? y l tt c nhng vn ,
ti mun nhc li l c th ca ting Hn l gia nhng ngi ni cc
phng ng khc nhau khng dm gi nhng vn c coi l phng
ng. y l vn ngn ng hc th gii v l thuyt l khng phi. L
thuyt ca ngn ng hc l nhng ngi ni cc phng ng khc nhau
giao tip c vi nhau. y l vn ca ngn ng hc x hi. Nh
vy vn la chn ch vit, dy cch pht m, chn gio trnh, bi
kha bao nhiu % bi ni i sng ngi Hoa, bao nhiu % ni v bn
Trung Quc, bao nhiu % i sng ca Vit Nam, l vn hin nay
vn cha gii quyt c.

HI: Thy c th chia s cho chng em bit l thy cng b cc cng trnh
nghin cu ca thy bng nhng ngn ng g? Hin ti thy ang cng
b..

P: Hin nay tt c cc cng trnh cng b ca ti c khong trn 160, cng

nhiu sch. Thng ti cng b bng ting Vit, ting Hn, ting Nga,
c c ting Anh.

CCS [ 20 ]
HI: Thy c th cho em bit hin ti thy c chu nh hng ca mt l
thuyt nghin cu phng Ty no khng hay vn chu nh hng t l
thuyt bn Nga ?

P: Ti mun ni ngn ng hc x hi l mt vn mi v n lin quan

n chnh tr, n lin quan n iu kin chnh tr x hi ca mi quc
gia. L thuyt ca th gii l chung nhng khi nghin cu l khc vi
nhng nghin cu c bn khc, n phi gn vi iu kin chnh tr x
hi ca mi quc gia. V d ti va hon thnh hai ti cp b l
Chnh sch ngn ng, Lp php ngn ng Vit Nam, dt khot phi
trn c s l thuyt v chnh sch v ngn ng ca ngn ng hc x hi.
Nhng khng th tch ri khi ci hay Situation cnh hung
ngn ng x hi hin nay. l iu m ngn ng hc x hi lun lun
phi nh. Tt nhin hin nay ngn ng hc x hi bt ngun t phng
Ty, nghin cu ca phng ty rt mnh. V d nghin cu cc
phng ng th tt nhin mnh phi tip nhn cc phng php
nghin cu. Hay nghin cu th ha ngn ng, qu trnh di dn t
nng thn ra thnh ph, t thnh ph v nng thn. N ang lm thay
i ngn ng, v d nh ting H Ni r rng phi da vo l thuyt
ca phng Ty bi v h nghin cu rt nhiu, th ha c t
nhng nm 60 phng Ty. Mt trong nhng c im c bn nht
ca th ha l tng gim cu trc nng nghip, nhng cuc di dn t
thnh ph - nng thn n lm thay i ngn ng ca th v vng
ven . Phng Ty nghin cu rt nhiu c bit l Php. Hay nhng
vn gio dc song ng Vit Nam, gio dc ngn ng quc gia,
gio dc ngn ng dn tc thiu s l nhng vn rt ln gn vi Vit
Nam. Vit Nam phi cn c vo lut Vit Nam. iu 7 lut gio dc
ni ngn ng chnh thc trong nh trng l ting Vit. Trong khi l
thuyt phng Ty ni t lp 1 3 tt nht hc bng ting m , tc l
ngn ng dn tc thiu s. Nh vy vn dng nh th no Vit Nam?
Mnh phi nh gi nhng ci g c, ci g khng c ch khng

CCS [ 21 ]
 phi mnh a ci vo phn i gio dc Vit Nam hay em sang
Vit Nam p t, ci phi ty vo cnh hung c th. V d ngi
ta ni gio dc ting m v ngn ng quc gia nhng c im c
bn ca Vit Nam l cc dn tc sng an xen nhau. Ti vo mt lp c
5 dn tc th lm sao dy ting m , lc gii quyt nh th no?
l nhng vn ca Vit Nam v ngn ng.

HI: Thy thy gii nghin cu Trung Quc h c quan tm n vn ngn

ng dn tc thiu s Vit Nam khng ?

P: H quan tm, Trung Quc rt quan tm v ngi ta ni trong ba vn

lun nng bng v nhy cm l dn tc, tn gio v ngn ng. Cho nn
cc quc gia a dn tc v a ngn ng th lun l vn c quan
tm. Quan tm mi quan h gia ngn ng quc gia vi ngn ng dn
tc thiu s, quan h gia ngn ng dn tc thiu s vi ngn ng dn
tc thiu s, quan h vi ting nc ngoi. Trung Quc cn dng mt
thut ng l , tc l ngn ng xuyn bin gii. y l vn
rt quan tm v Trung Quc c bit quan tm vng pha Nam v
vng pha trn quan h vi Nga. c bit l vn gio dc song ng
Triu Hn rt mnh v nhng vng nhy cm Trung Quc rt quan
tm n cc vn ngn ng dn tc v c nhng cu hi rt kh
tr li. Ti i Loan h hi nhng cu rt khng khip.

HI: V d ?

P: Nhng khng c ph cng b nh. V d h hi Ti sao Vit Nam

c dn tc Hoa, dn tc Ngi v dn tc Sn Du? v Sn Du vi Ngi
l thng nht th ti sao li tch ra? l vn v chnh tr. Ti tr li
cu ca ng David Christian l ranh gii l mt qu bom, chnh tr c
th lm khp li, chnh tr c th lm tch ra.

HI: Bi cnh chnh tr hin ti gia Vit Nam v Trung Quc c nh hng
n nhng nghin cu ca thy, cc hp tc ca thy vi i tc Trung
Quc khng ?

CCS [ 22 ]
P: Ti thy bnh thng. D ngn ng ni l chnh tr nhng.V d nh
dn tc thiu s mnh khng hp tc khng thnh vn , nh ting Hn
chng hn khng thnh vn ln. Lm t in vi h mnh phi r
rng l khng c yu t chnh tr, khng c v d chnh tr, khng c
bn , cc vn nh vy, mnh ch lm nhng ci gi l mt cng c
ngn ng th n vn bnh thng, n khng sao c.

HI: Cc ngun kinh ph nghin cu chnh thc ca thy l t cc ngun no

?

P: Ti ngh kinh ph Vit Nam rt kh, ti ngh Vit Nam quan trng
nht l lm khoa hc th phi hi sinh rt nhiu. Ti vn ni a l
ly m rn n. V d mnh phi i dy ly tin nghin cu. C
l cun sch u tin m ti vit m c ngun kinh ph l Chnh sch
ngn ng Vit Nam, cn li u khng c kinh ph, cha nhn c
ng kinh ph no cho nghin cu ht c.

HI: Th cn cc cng trnh hp tc?

P: Cc cng trnh hp tc th t i, ni chung l kinh ph hn ch. V d

nh cng trnh sp ti lm vi trng i hc Xanh-p-tch-bua ca
Nga, ti cha bit kinh ph bao nhiu nhng gio s Nga mi th ti
ng , tt nhin l qua Vin Hn lm Khoa hc x hi v Qu ca
Vin Hn lm Khoa hc x hi Nga.

HI: Nhn vt no, nh nghin cu ngn ng hc Vit Nam no c nh

hng su sc n thy ? Mt ngi m thy ngh l h c nh hng
n cc cng trnh ca thy ?

P: Trong nghin cu Vit Nam ti ngh l mi ngi ti hc c mt

phn cho mnh tt ln ch ti khng c ngi no nh hng hon
ton bi v ngnh ngn ng hc x hi nh ti vn ni n l ngnh mi.
V d nh thi gian lm t in ting Vit di s ch o ca gio s
Hong Ph (ti c mt thi gian gip vic cho ng) n nh hng n
ton b phong cch lm vic ca ti. Lm t in l vn rt kh,

CCS [ 23 ]
 ngi ta hay ni a l k no phm ti t kh sai khng bt n i t
m bt n c i lm t in. V lm t in l mt vic cc k cc
nhc, t du chm phy, cu ch. Ti thy l 10 nm tham gia lm t
in n rn luyn cho ti cch lm vic m mnh khng th cu th
c, rt chi tit. Mnh vn c ci sai nhng r rng l mnh c gng,
to cho mnh ci kh tnh trong cng vic. Sau ny truyn li ti cng
c mt hai hc sinh, nhng ai theo c ci l tt v ti ngh ci
y l bc u tin mnh phi hc. C l y l mt ci rn luyn cn
mi ngi ti nhn thy mt mnh, c nhng ngi ti nhn thy tm
rng, c nhng ngi c tm sc so, chiu su. Thng cch lm vic
Vit Nam theo mt ngi no y l rt rt tt. Nhng ti li
thch...C l ti l ngi hc Hn nn nhn mi ngi c mt tch cc
khc nhau. V d nh ngnh ngn ng hc x hi ti c mn hc x hi
v m v vi m. v m mnh phi hc c cc gio s tm khi
qut nhng m mnh phi lm c tm vi m nhng ci t m, cn
trng nh l lm t in ting Vit. Ti ngh rng y l ci quan trng
nht ca nhng ngi nghin cu.

HI: Thy tip xc vi gii Hn hc Ti Nga, Trung Quc v i Loan,

ngoi ra thy cn tip xc vi gii Hn hc ti nc no trn th gii
na khng ?

P: Ti tip xc Nht Bn nhng thi gian khng nhiu. M cng c.

Nht h nghin cu vn Hn Nht, Hn Quc ti cng gp, h
nghin cu v Hn Hn. Ti thy phong cch chung ca nhng ngi
nghin cu Hn ngi ta thng gi l ng cng ng v ti ngh
nhng ngi khng c tnh cn trng th khng gi l ng c. Ai
mun tr thnh ngi c gn cho mc ng th mt trong nhng
ci l cn trng. Hay ni nh Khng T l mn vu s, thn vu
ngn y l c im ca ng . Ti thy ngi Nht hay Hn Quc
cng th. Khi ti chm lun n ca anh Park, anh lm v tng ng cc
m Hn Vit, Hn Hn, anh ny l con r ca o din Tt Bnh.

CCS [ 24 ]
 Ti thy l Vit Nam kh c mt nghin cu sinh no lm c nh th
lm. GS Nguyn Ngc San l ngi hng dn v phn bin ti thy
Vit Nam kh c nghin cu sinh no t c nh th, cn thn lm.
Hay khi i lm vi cc gio s Nht Bn h i cng vi ti ln c vng
Mng nghin cu cc th. V nhng ngi nghin cu Hn Vit
ti thy h mt thi rt cu th, rt cn trng.

HI: Nhng ln hp tc vi cc nh Hn hc nh Trung Quc, i Loan,

Nht Bn hay Hn Quc, M th nhng ln hp tc nh th n c tc
ng nh th no n cc nghin cu ca thy ?

P: Thc ra khi gp nh th mnh tri lng c nhiu iu mnh nghin

cu v h cng trao i vi mnh c nhng iu. V d nh khi
nghin cu v chnh sch ngn ng th ti cng tham d hi tho quc
t Ngn ng hc x hi ti Bc Kinh mnh c c hi by t quan im
ca mnh, v nhng quan im ca h. Nhng nghin cu ca h cng
gi m cho mnh nhng iu suy ngh, ti ni thnh tht l c nhng
iu m mnh khng ngh n v chnh nh h m ti c nhng gi m
trong nghin cu. Nht l khi lm vi nhng ngi Nht hay Hn n
lm cho mnh suy ngh nhiu hn v Hn Vit. Ti v d chng hn,
xa nay mnh vn ni Hn Vit l h qu ca tip xc gia ting Hn
v ting Vit, iu ng v thnh h thng cch c Hn Vit.
Nhng khi chng ta nghin cu vi Hn Hn hay Hn Nht chng ta
thy ting Vit c l H ting Hn c l Ka. Khi ti c cun
3000 t Hn c m Hn Hn, Hn Nht, Hn Vit Qung Chu th
mnh thy l c rt nhiu ci c rt gn nhau. N mi suy ra mt iu
phi chng trong ngn ng hc x hi n nh cc bin th. Tc l mt
cch c ting Hn nhng khi sang ting Hn, nh hng ca ting Hn,
n c gn gn nh th nhng bin th v sang ting Nht cng nh l
ka trong ting Hn. Nu khi ci c chng minh th ti thy c
nhiu vn trong cch nhn ca Hn hc. V d chng hn phi chng
n ch l mt bin th bt ngun t ting bi v dn dn n thnh h

CCS [ 25 ]
 thng. Cng nh chng ta c t World cup chng ta c thnh 9 cch
c ( un cp, on cp, un cp, on cp,..). chng ta s tm n mt
ci gi l mt bin th la chn cng nh chng ta c Cra-vat, C-r
vt, C-ra-vat, Ka-ra-vat. Chng ta s chn mt trong nhng bin th
. V d mt t sang ting Nht n khng c vn v chuyn thnh
vn b, sang Hn Vit n cng nh hng nh vy th ti ngh phi
chng cch c Hn Vit c bin th. y l mt hng nghin cu ca
ngn ng hc x hi v rt c chia s bi gii ngn ng hc Bc
Kinh. Rt nhiu nh phng ng hc Bc Kinh ni ting nh gio s
Trng Chn Hng, h ni vi ti l vng Qung Ty c mt lng
c rt ging m Hn Vit ca mnh, nu nh chng ta i vo nhng
nghin cu ti ngh rng chng ta c th ra c nhiu vn .

HI: Thy ang hp tc vi bn Nga ng khng . Vy theo thy thy thy

gii nghin cu Hn hc Nga thi thy i hc so vi hin ti nh th
no ?

P: Lu lm ti khng c lin h vi gii Hn hc, cc c lo thnh u

mt. Gio s Xn-xp mt, mt s tc gi mt. Hin nay ti
khng lin h c vi cc gio s Hn hc v lm hon ton sang cc
vn ngn ng hc x hi khc.

HI: Thy c nh c th chnh xc l thy hng dn cho bao nhiu

nghin cu sinh, sinh vin ngi Trung Quc khng ?

P: Cao hc rt l nhiu. Nghin cu sinh th mt ch v mt ch sp

bo v l hai tin s trong s 30 tin s m ti hng dn t u n
gi.

HI: Thy c tham gia ging dy bn Trung Quc ng khng ? Mn hc

m thy tham gia ging dy l mn hc g ?

P: Ti thng tham gia ging dy gii thiu h cc vn ngn ng hc

x hi Vit Nam nhng trong cng tp trung vo vn tip xc
Hn Vit.

CCS [ 26 ]
HI: Khi thy lm ch nhim b mn Trung Quc hc ca khoa ng
Phng hc, thy xc nh mc tiu ca ngnh Trung Quc hc lc
l g, thy c th chia s cho chng em c khng ?

P: Thc ra Vit Nam ti vn ni: cc yu t Hn Vit tham gia cu to

t, tt c nhng g cng vi hc u l nghin cu. Trung Quc
hc,Vit Nam hc, Hoa K hc, n hc. Th Trung Quc hc
chng ta thy n mnh mng, nghin cu v Trung Quc. nh hng
ca ti l nghin cu Trung Quc hc phi nm trong l thuyt v
nghin cu khu vc hc. Khu vc hc l khng gian vn ha x hi
ng nhin c con ngi sng. Nhng chng ta phi tr li lch s ca
ng Phng hc, ca th gii u tin, ngi ta ly ngn ng v vn
ha l ci quan trng nht. Lc ti rt mun lm nhng c th lc
bt tng tm nhng by gi ti vn ngh nh th. Sinh vin thng
thch chy theo nhng ti v kinh t v gio dc, y l ng nhin.
Kinh t Trung Quc sau khi gia nhp WTO, nhng u rt v i,
hng chc tin s lm cha xong, u kha lun nn kinh t th ny
th n nhng thc ra m ni l Trung Quc hc ni hay Vit Nam hc
ni th c bn ca n vn l ngn ng v vn ha. Nhiu ngi hiu
nhm ngn ng, v d ngi nc ngoi vo hc chng ta thy c hai
loi l Trung Quc hc cho ngi Trung Quc v Trung Quc hc cho
ngi nc ngoi cng nh Vit Nam hc cho ngi nc ngoi v
Vit Nam hc cho ngi Vit. Ngi nc ngoi hc v Vit Nam hc
hay ngi Vit Nam hc v Trung Quc hc th c bn ca n, ci u
tin cn phi gii quyt c l ngn ng, phi nm c ngn ng th
mi nghin cu c. Nhng nhiu ngi lm tng rng ngi Vit
Nam khng cn hc ting Vit na. Thc ra m ni anh nghin cu
trong chiu su ca ngn ng th anh mi bc l c ton b vn
cho nn ti thy Trung Quc hc hay Vit Nam hc, hin nay ti thy
Vit Nam hc cng th, lao vo du lch kim sng. Nhng thc ra
ci c bn, ci lm nn ct li ca n phi l ngn ng v vn ha. V
anh nghin cu kinh t t gc Trung Quc phi xut pht t vn ha.
CCS [ 27 ]
Nhng chng ta thy y l mt ci kh bi v ngi ta vn ni mt cu
ni rt ni ting ca V Ngn l ngn ng l linh hn ca dn tc, linh
hn ca mt dn tc l ngn ng. Ngn ng ch l ci v nhng n n
cha c mt nn vn ha. Cho nn c mt nh lut hc ni rt ni ting
l Lut chnh l ngn t, ngi ta tranh lun nhau v ngn t, mt t
pht ra ng thm phn ngh mt cch khc, ngi b co ni mt cch
khc, ngi lut s ngh khc. Ti cho rng nghin cu v bn cht
chnh l ngn ng, v nhiu l do m ti cha thc hin c. V d
trong Trung Quc hc chng ta cha gii quyt c vn c bn v
ting lm sao nghin cu. Ti ngh Trung Quc hc ci u tin, hi
ti cha lm c, l hai nm u phi gii quyt v ting, ting tt, ti
a sch anh phi c c ch! u khng c c th lm c
ci g? Dch mt cu ca ngi ta, ngi ta ni hay nh th anh x vn
n ra th lm sao ra c Trung Quc hc? Th hai l nu chng ta gii
quyt c vn ting, gii quyt c mt s vn c bn v vn
ha th sang nm th ba, th t anh s c nh hng. Anh no i theo
kinh t, anh no i theo ngh thut. Chng ta thy sc mnh ca b
mn n c c my ngi th anh hng v ci . Ti ngh l
tng l nh th nhng thc ra n kh, kh trong c ch chung, kh
trong tt c nhng ci lin quan. V ti ngh Trung Quc hc phi nh
th. Sinh vin khng gii quyt c ting th khng th lm g. Ting
khng phi l m m ting phi tt, ting phi c sch c phi hiu
c mi c th lm c. Hi ti rt mun nh hng l hai nm
u phi gii quyt vn ngn ng, sau i vo nghin cu vn
nhng ngay c khi nghin cu kinh t hay chnh tr cn tp trung ci ct,
ci nn ca Trung Quc l ci g? Ti sao by gi ngi ta ni vn ha
doanh nghip th anh phi hiu ci mi ra c. Chng ta phi nh
l Trung Quc hc kinh t ch khng phi Kinh t Trung Quc. y l
im khc c bn. Trung Quc hc ngn ng ch khng phi l ngn
ng Trung Quc. Anh lm ngn ng phi xut pht t Trung Quc hc
gii quyt vn ngn ng. Nhng thng a phn thun ty l lm

CCS [ 28 ]
 ch ng v ng, th th cho thng ngn ng n lm. Anh lm v x
nghip, doanh nghip, gia nhp WTO cho thng kinh t n lm.
Nhng vn l anh phi nh rng l Trung Quc hc kinh t,
Trung Quc hc v lch s, lm th no mi l vn . l iu ti
rt mong.

HI: Thy thy l ci g ngnh Trung Quc hc cha t c ?

P: Khng phi ngnh Trung Quc hc m cc ngnh khc cng th. Ch

khng phi ring Trung Quc hc. Ti dm ni l cc ngnh khc cng
kh, ci kh l nh vy.

HI: Thy c nhn nh g v gii nghin cu Trung Quc Vit Nam hin
nay ? V d nh lc lng c ng o hay khng? Theo thy l nn
lm nh th no thc y nghin cu Trung Quc hc Vit Nam ?

P: Ci ny th ti cng khng quan tm tip xc nhiu lm. C c mt

Vin nghin cu Trung Quc, c b mn Trung Quc hc khp ni.
Ti ngh l Vit Nam cng pht trin, ti ngh v s lng nh th l
cng c. Nhng lm th no c nhng cng trnh ch thc nh
cc c ngy xa th c l cn tt nhin mnh khng nn ly cc c
ngy xa, cc c ngy xa c nhng cng trnh chuyn su, chng ta
thng gi l dn nhn th c l l cha c c. V d nh nghin cu
v Nho hc, chng ta thy nghin cu rt di, vy Nho hc thi nay
chng ta nghin cu th chng ta phi dn nhn c ci g?

HI: Trong nghin cu v ngn ng hc x hi, theo thy ci no l quan

trng , thy c nhn mnh v mt no? Phng php lun hay t liu?

P: Ca Trung Quc hay g?

HI: C ngha l ngn ng ni chung trong chuyn mn ca thy.

P: Ngnh no cng nh th. Hm qua c mt bi vit trn bo in t v

tin s Vit Nam hin nay. c th c v bi bc nhng ngm ra th
cng thy c iu c l. Ngi ta vn ni l c thn ng v khoa hc
t nhin nhng khng c thn ng v khoa hc x hi. Khoa hc x
CCS [ 29 ]
hi l mt s tri nghim, tch cp ging nh ngi i nht la, rt k
lng v t m. Ni mt cch khim tn l mnh sng tc ra, to ra
nhng im mi khng phi d. Khoa hc ti ngh l mi ngi ch
nhch c mt t l cng. Cho nn ti vn lun ni vi nghin cu
sinh l trong lun n lc no cng phi vit chng ti ch khng phi
ti bi v l s k tha tt c, chng ta ch lm c mt cht no
. Ti vn khuyn t liu l quan trng. T liu y chng ta thy l
c t liu iu tra v t liu phng vn, phng Ty cn mt t liu
na l t liu quan st, n gn vi s tri nghim. V mun quan st
c v nhn nh nh th ny nh th n th phi c tri nghim cho
nn ti ngh n l mt qu trnh tch cp, tch cp rt quan trng, qu
trnh ghi chp, qu trnh khim tn hc hi. Cng vi ci chng ta
ng dng mt cch ph hp nhng l thuyt mi trn th gii l mt
ci ti ngh ai thnh cng chnh l nh vy. Cn nu chng ta c ly l
thuyt ca nc ngoi m p dng vo i lc n s rt khng ph hp,
nht l khoa hc x hi. V d nh nghin cu ca ti, ti thy mt s
ngi c sch phng Ty p vo nhng khng ph hp. Ti v d
mt chuyn vui nh th ny. V d v chin lc cng tc giao tip,
ngi phng Ty a ra chin lc khng ni tha, ni chnh xc.
Nhng ti nghin cu ti li thy l ngi Vit Nam rt hay ni tha,
l giao tip ca ngi Vit Nam. Ngi Vit khng bao gi ni, v
d Bn c tin cho ti vay, ti khng bao gi ni cu y, ti phi ni
thm mt lo na l Hm nay mnh r rng mnh mang tin nhng th
no li qun mt. V bn khng bao gi bo cu l Thy ly tin ca
em m dng m bo Em cn. Em cng mang nhiu tin y ny! Lc
no thy c thy gi cng c. Ngi Vit khng bao gi ni tht,
l vn ha ca ngi Vit, cho nn ti ngh mun ni l nu p dng l
thuyt mt cch cng nhc v giao tip th n nh th ny, ti ni l l
thuyt ca phng Ty nu c chng minh, b sung thm bng
nhng t liu thc t Vit Nam th n rt tt. Ti ngh nh th! Hay v
d nh chnh sch ngn ng l mt vn chnh tr th ti cho rng

CCS [ 30 ]
 cng phi lm iu . Bi v mi mt quc gia, ti ang ni l mi
mt tnh hnh ngn ng ging nhau, m ngay c nhng nc c tnh
hnh ngn ng ging nhau th chnh sch khc nhau v n theo s
pht trin. Ti ngh, im quan trng nht gp chung tt c l khoa hc
x hi phi bt u t ci y. Nhng khng phi nm trn t liu
m mnh phi c nhng c s l thuyt thuyt phc, chc chn.

HI: Thy c th t nh gi v nhng thnh tu nghin cu ca mnh v

nhng ci m gio s s nh hng nghin cu trong tng lai ?

P: Ti ngh ngi ta ni l cn c b thng minh, ti ly ci cn c lm

vic. Ti ni ri, ti l ngi c th lm nhiu mng nhng ti thch
ging nh mt bc s, ging nh l m th c m c i, ti ch lm
ngn ng hc x hi. V ti vit v d nh cc vn v chnh sch
ngn ng, y l v v m, cc vn v chun ha ting Vit, cc vn
v tip xc ngn ng c bit l tip xc Hn Vit, cc vn t ngoi
lai, vn giao tip. Nhng ti ngh rng y l s c gng ca mnh
gp phn vo s pht trin ca ngnh ngn ng hc Vit Nam ni
chung v ngnh Ngn ng hc x hi ni ring. Trong cng c mt
phn m cc bn mi nu l ti cng nng tnh vi phn Trung Quc
hc. Cho nn ti vn ging phn Ngn ng v tc ngi trong trng.
C mt vn lin quan rt ln n nhim v ca Vin ngn ng hc,
c ba nhim v m t i hi V ca ng nu ra, t Ngh quyt V
ca Trung ng a ra l vn t in Ting Vit, vn ng php
ting Vit v mt vn rt quan trng l lch s ting Vit. Vn
lch s ting vit lin quan n rt nhiu ngn ng c bit l lin quan
n ting Hn. Ti ngh y l mt phn m hin nay ang trng, v
mun lm lch s ting Vit khng th khng bit ting Hn. l mt
phn quan trng. Nhng c l by gi mt trong nhng kh khn ca
gii tr l ting Hn. V ti ngh nu c phn gp chung vo s tt.

HI: Thy c d nh g trong tng lai?

P: By gi chc khng c d nh g.

CCS [ 31 ]
HI: Trong gii nghin cu ngn ng hc...

P: By gi c d nh l phn u ln c gio s.

HI: Trong gii nghin cu v ngn ng c nhiu ngi i theo hng ngn
ng hc x hi nh thy khng ?

P: Hin nay cng c, v hin nay Trung tm nghin cu Ngn ng hc x

hi duy nht l Vin ngn ng hc, thnh lp nm 1984. Hin nay
mt s ni bt u t nm 2000, ni u tin a ngn ng hc vo
trong cao hc sau ny a xung sinh vin l Khoa Ngn ng ca
trng i hc Khoa hc X hi v Nhn vn. Hin nay mt s trng
h bt u nghin cu khoa hc, h dn dn bc u nghin cu.

HI: Thy d on hng pht trin ca n c kh quan khng ?

P: By gi tt yu phi i theo con ng x hi. Bi v thi k ngi ta

gi l ngn ng hc x hi, ngn ng hc ngi ta nh du bng th
k XX, tc l giai on chuyn t cu trc lun sang hu cu trc lun.
Cu trc lun ngi ta nghin cu ch yu l tnh ti. Nghin cu ring
v d cc bn ang hc nh ng m, ng php, t vng, cu. Hu cu
trc lun ngi ta nghin cu ngn ng trong hnh trnh, ngn ng
trong hot ng, ngn ng trong giao tip. M ni ngn ng trong
giao tip l phi ni x hi, l tt yu. V ngi ta ni c th hi qu
nhng y mi l ch thc ca ngn ng. Hay c nhng ngi ni
ngn ng hc x hi l ngn ng, nhng cng c ngi ni a ngn
ng hc x hi ging nh mt bi thi v n ngn ngang qu nhiu th.

HI: Chng em xin kt thc bui phng vn ca Thy ngy hm nay .

CCS [ 32 ]
2nd Recording ---- Total length 1.20

May 8, 2015 14:30~16:00, Institute of Linguistics, Vietnam Academy of Social

Sciences, No.9A Kim Ma Thuong Street, Hanoi

Interviewers: Dao Tam Khanh

HI: Trc ht l em cm n thy hm nay dnh thm cho chng em mt

bui na tr li nhng cu hi lin quan n nghin cu Trung Quc.
Bui hm nay em cng xin ni trc l em s tp trung hi thy v
nhng nghin cu ca thy c lin quan n Trung Quc. Trc tin
em mun hi thy l thy bt u la chn nghin cu ca thy lin
quan n Trung Quc th ch yu lnh vc no ?

P: Thc ra th trong nghin cu Trung Quc, ti ch yu lm v ngn ng

thi. Nhng m chng ta bit l mi th n bt u t ngn ng, ngn
ng n biu hin, ngn ng n cng l cha ng tt c nhng ni dung
trong , c th ni l nghin cu v vn ha hay tt c mi ci th
khng th b qua ngn ng. Cho nn c mt nh ni lut chnh l
ngn ng, bi v mi cuc tranh lun u xung quanh vn ngn ng.
Cho nn c th ni ngn ng l mt vn rt quan trng trong nghin
cu. Chng ta bit l nghin cu khu vc hc cng bt u t ngn ng
v vn ha, cho nn l ngn ng n va l ci ngh ca ti, va l ci
nghin cu Trung Quc hc.

HI: Th th t gc ca ngn ng hc th thy nghin cu cc vn

chnh no ca Trung Quc ?

P: T gc ngn ng hc th ti nghin cu ch yu v vn tip xc,

tip xc y l tip xc Hn Vit. Khi ni n tip xc ngn ng
khng th khng ni n tip xc vn ha, tip xc n c rt nhiu mt.
Chng ta thy mt cuc tip xc v ngn ng n chu nh hng rt
nhiu ca cc nhn t nh a l, con ngi, nhn khu, vn ha, kinh
t, chnh tr x hi, bi v tt c cc cuc tip xc u c s tc ng

CCS [ 33 ]
ca nhn t x hi v cng vi nhn t x hi th c mt nhn t rt
quan trng l nhn t ngn ng, tc l s ging v khc nhau gia
hai ngn ng c th nh th no. Chng ta thy ci tip xc ca Hn
Vit, ci gi l song ng Hn Vit c c th rt ln v a l gn nhau,
bin gii tri di, v con ngi kh gn gi nhau, chng ta thy v kinh
t r rng c s ging nhau rt ln, v vn ha th c s nh hng ca
Trung Hoa trong ton b vng Chu , ri v chnh tr, chng ta c mt
nghn nm Bc thuc, v ngay sau khi ha bnh lp li, chng ta nhn
li th ngay ci tn trong c cu t chc hnh chnh tt c u hc
Trung Quc t thn n x n l n hng n chu huyn tnh n
thnh ph, r rng c cu t chc l Hn Vit, chng ta khng th tch
ri vi nh hng ca Hn, ca ch phong kin phng Bc. Sau
ny chng ta theo ng hng ca x hi ch ngha th tt c cc chc
v nh th tng, ch tch, tng thng, trung ng, cng u nh vy.
Nh vy chng ta thy ci ngn ng l rt quan trng, th cn, v
nhng nhn t to cho s tip xc mnh m gia Hn Vit, v trong
ngn ng hc hay ni l nhn t bn ngoi, nhn t bn trong rt
quan trng n dn n tip xc song ng Hn Vit n quy m v to ln
bi v ting Hn v ting Vit cng loi hnh, hai bn l cng cu trc
m tit, n vo rt nhanh. Cho nn c c hi l n vo, ci th hai, ci
iu chng ta khng th ph nhn l cu chuyn trc khi Vit Nam s
dng ch Hn th ting Vit c ch vit cha vn l mt cu chuyn
ang bn, cho nn r rng tc ng ca mt ngn ng c ch vit,
thnh vn vi khng thnh vn l n dn n s nh hng ca ting
Hn trong ting Vit rt su sc. Mt iu m chng ta thy l qu trnh
tip xc n to ra tc ng Hn Vit, cch c Hn Vit n nm trn
trong h thng ng m ting Vit ca chng ta, tr mt vi t, mt vi
im khc bit nh, cho nn lm cho tt c ch Hn c th c thnh
m Hn Vit v tr thnh mt cu chuyn tim nng, c c hi l
vo, tc lun lun ngi chu trc bn ngoi ch cn c mt c hi l
vo, iu y l rt quan trng, n dn n hng lot cc tip xc vn

CCS [ 34 ]
 ha. Ngi ta ni vui l tip xc v mt chnh tr v cc mt khc th
kh, con ngi ra nc ngoi cn h chiu nhng ngn ng ra nc
ngoi khng cn h chiu, cho nn yu t Hn n vo yu t Vit rt
nhanh, v n mang rt nhiu vn minh Trung Hoa, Pht gio cng c
con ng rt ln. Chng ta thy l vn ha Vit Nam, vn ha Pht
gio l i theo con ng y, nhng Khng gio v cc gio khc
cng qua ngn ng vo. V nhng vn khc nh x hi, kinh t,
chnh tr, tt c nhng g l vn minh ca Trung Hoa u vo y, nh
ci la bn, lp tc chng ta c phng hng ng, Ty, Nam, Bc,
ma mng, thi tit chng ta c Xun - H - Thu - ng th chng ta
khng th ph nhn iu . Phi ni thm l ci tip xc to ra nh
hng, nh hng n dn n h qu v h qu ln nht l cc n v
Hn trong ting Vit, nhng cc n v Hn trong ting Vit c mt
iu th v l n b ng ha theo ting Vit v c rt nhiu n v
v l Hn nhng rut li l Vit, n li biu hin vn ha Vit Nam
trong . y l iu l th m nghin cu v Trung Hoa quan tm. V
d trung l trung qun, Vit Nam sao l phi trung vi ng,
nhng n vn c ci c v c ci mi l hiu, l hiu vi cha m
nhng Vit ta l hiu vi dn. T mt t y chng ta thy c s
thay i trong quan nim, tc mt mt n gi c nhng ci vn c
mt mt thay i theo tc ng t i sng Vit Nam. Ngi ta gi
l tip xc ngn ng hay ti hay gi l tip xc song ngn ng vn ha,
Hn Vit n c vai tr quan trng.

HI: Theo thy trong lch s giao lu v tip xc gia ngn ng Hn v Vit
th ngoi nhng ci thy nu ra th thy c th khi qut nhn xt chung
v c qu trnh c khng ?

P: Trong c qu trnh, nu chng ta nhn mt cch tng th th ci quan

trng l nu chng ta ly cch c m Hn Vit lm mc, hay tm ni
ly lch s Vit Nam th k th X phn i ra, mt ci l trc th
k th X l nghn nm Bc thuc, mt ci l sau th k th X l i

CCS [ 35 ]
 Vit c lp. Th ta thy rt r, mt ci l chng ta tip xc khi ta cn l
thuc v mt ci tip xc c ch , theo nhu cu vay mn ca chng
ta, th mt ci vay mn khi ta l thuc v mt ci vay mn khi ta c
lp t ch sau ny, by gi cuc tranh lun cn ko di nhng nu ly
cch c Hn Vit th k th VII-X, th ta thy l trc tip xc
Hn Vit c mt ci l tin, sau Hn Vit th c mt ci l hu. Thi k
tin Hn Vit tc c Hn VIt th tip xc phc tp, c tip xc khu
ng, tip xc vn bn, nh tip xc bng con ng khu ng th c
cch c ca Triu Chu, Qung ng vo trong ting Vit, n to
khng t tng tng lp lp trong ting Vit, nghin cu song vn ha
ngn ng Hn Vit chng ta th nghin cu c n u th bit n
v n n cha rt nhiu vn m chng ta cha tm hiu ht c.
V d nh t Budha n i theo ng Hn vo nc ta l Pht, nhng
i theo ng bin vo th gi l Bt, t m l Hn Vit, trc
li l m, sau li l m, hay t bin th c bin m ca bn,
ven, vin, chng ta thy t vn th li c vn trong vn thn,
chng ta c bc th li c b ba, b y chnh l bc tc l
bnh trng nuc theo bin m, th chng ta thy rt nhiu hin tng
nh vy. Do chng ta c thi gian tip xc rt lu di bng nhng con
ng khc nhau, bng nhng thi gian khc nhau v li cho ngn
ng ca vn ha Vit Nam rt nhiu iu chng ta phi nghin cu. V
ti thy t vn ngn ng chng ta c th thy rt nhiu vn
khc nh chnh tr, x hi.

HI: Tha thy ci mc m Vit Nam mnh chuyn i qua k t La tinh th

c nh hng g ti tip xc Hn Vit ny khng ?

P: Thc ra m ni chng ta bit rng theo ti liu chnh thng, chng ta

thy ngn ng tm phn ra cc gia on ch thc ra chng lun c s
chng ln nhau. Ch Hn sang sau th k th X th ch Nm xut
hin, chng ta thng ni th k XIII nhng trc c ri, sau ny
t th k th XVI- XVII l dng ch Quc ng by gi ca chng ta.

CCS [ 36 ]
 R rng s thay th n th c s tc ng mnh nhng chng ta cn
nh mt iu v k t hc x hi l ch Hn n n su vo tm
ngi Vit, ci np ngh ca ngi Vit ri. Thi ngy xa ti sao cc
c khng cho dn diu bng ch Nho, ch Nho m ri xung ng l
phi nht ln, ti sao hin nay ngi Vit Nam thch i xin ch Hn, c
khi khng bit ch l ch g c, v d nh xin c ch nhn,
khng bit vit ng hay sai nhng c nhn thy ch Hn l c, v
ti sao khng xin ch phc m li xin ch ca ting Hn, r
rng trong ci tm tr, trong ni tm ca ngi Vit vn c mt ci g
, hay trong cc nh th xy mi ngi ta vn thch m thy
tng nguyn v trong ngn ng hc ngi ta gi l ngn ng cao,
mang tnh cao siu, chnh thc, cho nn ngi ta vn thch xin ch,
ngi ta vn thch cu i bng ch Hn mc d c ch Vit. Vy l
nhng nh hng trong thc ca chng ta n nay vn cn ci g ,
cc c cng vn cng bng Hn Vit, Vit Nam Cng ha X hi Ch
ngha, ri H Nam tnh, Lc Yn huyn, ch khng ai cng nh by gi,
cho nn c loi cng nm bng ting Hn th n c ci g tru tng,
cao, mang tnh tm linh ngi ta thch i xin, ci Hn vn nh hng
ch .

HI: Thy c th k ra mt s cng trnh tiu biu nghin cu v tip xc

Hn Vit ca mnh v ch ra r hn mt cht v cng trnh m thy cho
l tiu biu c khng ?

P: Ti th chuyn lm v ngn ng hc x hi, cho nn tip xc ngn ng

v nh hng gia cc ngn ng l vn tng i trng tm ca
ngn ng hc x hi. Trong nghin cu ca ti khng th b qua vn
ny, trong cun Ngn ng hc x hi nm 1999 v nm 2012 ti
cng vit, v ng ch l cun T ngoi lai trong ting Vit nm
2007, nm 2012 th ti bn, ti dnh 4 chng vit chuyn v tip
xc Hn Vit nh c im v tip xc Hn Vit, nhng bin i ca

CCS [ 37 ]
 qu trnh Vit ha cc yu t Hn nh th no v cc gc tip xc ra
sao, d cng l vn m ti quan tm.

HI: Thy i theo hng tip cn l ngn ng hc x hi, th thy c th chia

s l tip nhn l thuyt ngn ng hc x hi nh th no, khi thy tip
cn l thuyt kin thc ca ngn ng hc x hi t phng Ty, u M
hay qua con ng Trung Quc?

P: Ngn ng hc c th tm chia lm hai giai on, mt giai on t cui

th k XX tr v trc ngi ta gi l ngn ng hc cu trc, tc
nghin cu nhng m hnh ng khung trong ngn ng ting Tng, cn
t cui th k XX tr li y th ngui ta gi l ngn ng hc hu cu
trc tc l n i theo hng nghin cu ngn ng t nhin trong giao
tip, nghin cu cc vn v chnh sch ngn ng, nghin cu cc vn
v cnh hung ngn ng. Ngn ng hc x hi c th ni l mang
tnh lin ngnh, n lin quan n cc vn chnh tr, cc nc x hi
ch ngha th n vo chm hn, tht ra n xut pht t phng Ty t
nhng nm 60, Vit Nam th nhng nm 1980 mi xut hin, th ngn
ng hc x hi ch yu bn v tng tc ngn ng x hi, hoc ly cc
yu t x hi gii quyt vn ngn ng, nh trc y nghin cu
v tip xc Hn Vit ngi ta nghin cu thun ty v cu trc th
nghin cu ngn ng hc x hi chnh l ngi ta gii quyt cc vn
tip xc bng cc yu t x hi. V d by gi nhng cuc tranh lun
vn cn xy ra, ci gi l Hn Vit l g? Chng ta thng nh ngha
n gin l cch c Hn Vit l h qu ca tip xc Hn Vit, ng
nhng m ti sao vn c c Hn Hn, cng mt t Vit Nam mnh gi
h l sng th ting Nht c l ka, nh vy m rt gn nhau, hay
m Triu Tin cng vy. Chng ta thy rng l theo ngn ng hc x
hi ngi ta s nhn nhn nh l cc bin th, v nhng tc ng ca x
hi, n s i vo gii quyt cc vn trit hn v mang tnh x
hi nhiu hn, v y l mt hng m ngi ta nghin cu.

CCS [ 38 ]
HI: Trong l thuyt v ngn ng hc x hi th thy chu nh hng su sc
nht ca tc gi no ?

P: Ngn ng hc x hi l t phng Ty, ng nhin cc ng t ca n

l ngi phng Ty. Ngn ng hc x hi c nhng tc gi ngi M
ni ting nh William Labov nghin cu v phng ng thnh th, hay
l Lakoff nghin cu v ngn ng gii, nhng ci th khng phi ch
Vit Nam m c rt nhiu nc vn dng trong nghin cu. Trong
nghin cu ca Labov l nghin cu v phng ng thnh th tc l
nghin cu v ngn ng ca New York, v c mt nghin cu rt quan
trng l ng y nghin cu v cc bin th ngn ng di tc ng ca
cc nhn t x hi th n thay i nh th no. V d nh l trong ting
Vit, phn Hn Vit t ct ca ting Hn sang ting Vit th l
xng th lp tc ct chuyn thnh cng ca ngi cht, hay
cn ca ting Hn sang ting Vit l gy th cn ca ting Vit
s chuyn thnh gy nh v, hay nh b ngha l da ca ting Vit
th khi dng b th ngi ta ch da nhng con vt b git tht. Nh vy
l qu trnh ng ha v thay i ca qu trnh s dng cc ngn ng,
n gn vi cc nhn t v tui, gii tnh, ngh, tn gio,..

HI: Hin nay nhng nghin cu v tip xc Hn Vit th ngi thy ra cn

hc gi Vit Nam no quan tm nghin cu na khng ?

P: Vit Nam cng kh nhiu ngi, ngi c nhc n nhiu nht l

gio s Nguyn Ti Cn, ng c cng trnh nghin cu u tin v cch
c Hn Vit. Tt nhin trc ng cn mt s ngi nghin cu, v
nghin cu cch c Hn Vit ca gio s Nguyn Ti Cn th theo
hng cu trc v h thng.

HI: Th theo hng ngn ng hc x hi nh thy th hin nay c ai khng

?

P: Hu nh cha c ai v ngn ng hc x hi l mt ngnh mi.

HI: Th cn Vin ngn ng v cc trng i hc ?

CCS [ 39 ]
P: Cc trng i hc th ring trng i hc Khoa hc X hi v Nhn
vn bt u t nm 1998 a vo dy cao hc, ti l ngi dy v by
gi ti vn dy, dy chuyn ngn ng hc x hi v nm 2002 th
bt u dy cho sinh vin cht lng cao. Trng Nhn vn c l l
trng a sm nht, nhiu trng khc th cha a vo, gn y mt
s ni khc c a vonhng mi a vo bc cao hc, cha a vo
bc i hc.

HI: Em thy Vin c phng nghin cu ngn ng hc x hi, ci ny n

c tng ng vi cc phng nghin cu khc khng ?

P: N cng tng ng vi cc phng nh l ng m, ng php, t vng.

HI: Nh vy l c coi trng nh mt hng nghin cu chnh ng

khng . Th th hin nay nghin cu v lnh vc ngn ng ca Trung
Quc th Vin ngn ng ngoi thy ra c ai quan tm khng ?

P: Thc ra chng ti khng c nghin cu v lnh vc Trung Quc.

Thc ra Vin ngn ng hc nghin cu ch yu v ting Vit v ngn
ng dn tc thiu s. Vin c hai phng nghin cu mang tnh l
lun nhiu, tc ngn ng hc x hi v ngn ng hoc ng dng, ngn
ng hc x hi, ngn ng hoc ng dng hay ng m, ng php, t vng
Vit Nam cng xut pht ch yu trn c s ting Vit, chng ta cha
c nghin cu chuyn v ngn ng Trung Quc, mang tnh i cng
thi.

HI: Chng ta c phi l cha quan tm nghin cu cc ngn ng nc

ngoi khng ?

P: Cc ngn ng khc c quan tm, cc lun n hoc lm i chiu, h

khng tp trung hn v cc vn ny.

HI: Em c c mt s cng trnh ca gio s, th em c thy thy c tp

trung quan tm nghin cu kh su v ngn ng tc ngi Trung Quc,
thy c th ni thm vn ny c khng ?

CCS [ 40 ]
P: Ci vn ny th ti c lm mt gio trnh ging dy trong trng l
Ngn ng tc ngi Trung Quc, ci nghin cu trong ngn ng hc
x hi c mt phn rt quan trng l cnh hung ngn ng, Trung Quc
gi l , ting Anh l language situation, l nghin cu tnh
hnh tn ti, s dng ngn ng v cc bin th ngn ng trong cng
ng, y l vn ln. Vit Nam, Trung Quc hay l nhng quc
gia a dn tc, a ngn ng th vn ngn ng, tn gio, dn tc rt
nhy cm, phc tp. Trung Quc l mt nc quan tm n vn ny,
Vit Nam cng vy. Ta bit Trung Quc l nc c 56 dn tc, bn
y ti c lm vic vi mt s gio s nh gio s Trng Chn Hng-
mt chuyn gia ni ting v phng ng ca Trung Quc, hay gio s
Chu Khnh Sinh l gio s u ngnh v ngn ng hc x hi Trung
Quc, th h cng tp trung vo nghin cu ci ny. Trung Quc
cng c my vn , th nht ni ln theo l thuyt ngn ng trn th
gii th nhng ngi ni nhng phng ng khc nhau ca cng mt
ngn ng th c th giao tip c, nhng Trung Quc c 7 phng
ng (nu gp c Bc Mn v Nam Mn) th nhng ngi ni cc
phng ng khng hiu nhau, trn l thuyt l nhng ngi ni
phng ng phi hiu nhau, ring Trung Quc li khng nh th, nhn
sang i Loan tnh hnh hi khc, l mt vn . Vn th hai l
ngn ng cc dn tc thiu s, y l mt vn rt ln, hin nay theo
gio s Chu Khnh Sinh th Trung Quc c 56 dn tc nhng c trn 80
ngn ng, tc l n khng c s tng ng mt mt gia dn tc v
ngn ng. Th hai l th gii chia ngn ng ra lm 5 bc: an ton, nh
nhng an ton, ngn ng nguy cp, ngn ng bn bn vc v ngn ng
cht. Th gii a s quan tm ngn ng nguy cp tr xung, v ngi ta
coi ngn ng nh mt ngun sinh thi, mt ngun lc, vic bo v v
pht huy ngn ng cc dn tc t ngi rt l quan trng, cho nn Trung
Quc rt quan tm ngn ng c nguy c b mt. Vit Nam cng vy, ti
c d mt hi tho quc t Qung Ty bn v vn ny, th c ni
Vit Nam cng c 3, 4 ngn ng nh th, dn s ca h rt t, ch vi
CCS [ 41 ]
 trm ngi, l mt vn cn quan tm. Vn quan tm th hai
ca cc quc gia l chnh sch i vi cc dn tc thiu s, quan h vi
ngn ng quc gia, lm th no va pht trin ngn ng quc gia
va bo v c ngn ng a phng. y l vic Trung Quc cng
rt quan tm. Vic bo tn cc ngn ng dn tc thiu s m cc quc
gia u bn ti l gio dc song ng: ngn ng quc gia v ngn
ng dn tc thiu s, v d nh gio dc ting Hn v ting dn tc, hay
ting Vit v ting dn tc. Vn pht thanh trn truyn hnh, vn
bo tn, s dng v lm mi cc loi ch vit c bit l ca dn tc.
Chng ta bit rng bo tn mt ngn ng th c ba yu t rt quan
trng l gio dc, pht thanh v ch vit. Trung Quc c nhng c th
ring l c khu t tr nn n lin quan n vai tr ca ngn ng dn tc
thiu s ng sau ngn ng quc gia. Nhng mi quc gia c cch x
l khc nhau, ngi ta c ni rng chnh sch ngn ng phi xy dng
trn cnh hung ngn ng v ngay c nhng quc gia c tnh hnh
chnh tr ging nhau th chnh sch ngn ng cng khc nhau, do
phi ph thuc vo tnh hnh ngn ng ca cc quc gia . Trung
Quc c nhng chnh sch ngn ng ring v d nh c 6 n 7 ngn
ng c dng sau ting Hn trong Quc hi, trong i hi ng, ch
vit ca dn tc thiu s c in trn tin, ng Nhn dn t, v con
du ca vng dn tc thiu s dung c dn tc, nh vy l mi quc gia
c chnh sch x l khc nhau ty theo tnh hnh mi quc gia. y
cng l mt c im ring ca Trung Quc

HI: Thy c th nh gi mt cht v tnh hnh thc t thc thi cc chnh

sch ca Trung Quc c khng ?

P: C mt im rt ng ch , nm 2001 Trung Quc ln u tin c lut

Ngn ng tn l Quc gia thng dng ngn ng vn t php, th
trong chnh sch ngn ng chia lm hai ci, th nht l chnh sch n
(), ci ny dch t ting Anh l covered policy, th hai l
chnh sch hin () ting Anh l obvious policy. Chnh sch

CCS [ 42 ]
 hin tc l cng khai tuyn b ngn ng no l ngn ng quc gia, cn
chnh sch n l chnh sch ti c dng nhng ti khng cng b, th
hai chnh sch ny ty tng tnh hnh mi nc. Trung Quc th nm
2001, Lut ngn ng vn t quc gia ra i th chuyn chnh sch n
sang chnh sch hin hay t chnh sch khng tng minh sang chnh
sch tng minh, khng nh ngn ng quc gia l ting Hn v khng
nh th no l ting ph thng. Lut ny ra i tc ng rt mnh n
ngn ng Trung Quc, ngn ng c lut ha, mc d ni n l ngn
ng vn t quc gia nhng n khng th tch ri ngn ng dn tc, cc
iu khon i km lun c, cho nn em n cho Trung Quc s thc
thi mi trong chnh sch ngn ng. Chng ta bit rng t chnh sch
n thc thi n l mt vn , ngn ng l mt hin tng x hi c
bit nn n vn ng theo s thay i ca x hi, hay ngi ta ni a
ngn ng l nhit k ca x hi, phn nh x hi. Ngn ng khng
ng im cho nn chnh sch ngn ng kh linh hot. Th hai lut ngn
ng n khng nh lut khc l x t, x pht m ch khuyn co,
khuyn khch cho nn chnh sch mm do v thc thi c nhng iu
chnh.

HI: Trn thc t thy quan st thy l h c nhng iu chnh g ?

P: Thc ra v m n l nh vy, cp vi m n c nhng ci linh

hot ring.

HI: C iu ng ch l Trung Quc chuyn sang s dng ch gin th,

khc vi i Loan vn s dng ch phn th, thy c quan im th
no v chnh sch ny ?

P: Chng ta u bit Trung Quc chuyn t phn th sang gin th l mt

thay i rt ln, h ni n nhiu ci iu tt nh tin li trong in n,
hc tp. Th nhng ti ngh trong ci c bao gi cng c ci mt, v
d nh ti sao ngi Trung Quc in card rt thch in ch phn th.
Chng ta bit ch Hn l ch tng hnh, n t ci hnh v chuyn sang,
nn ch phn th n phn nh c hnh m v hnh ch ca ch Hn,

CCS [ 43 ]
 ch gin th n s c nguy c hay lm mt i tnh tng trung gia m
v ch, l mt ci hn ch. R rng ch gin th ra i kh khn cho
gii tr tip cn vi vn ha ngy trc, nhng ta cng khng th ph
nhn s tin li ca n. Trong khi chng ta bit cc quc gia khc
Hoa ng Nam , ngi Hoa ng Nam hay vng i Loan
ngi ta vn dng ch phn th. Bi v vn t l mt cng c rt quan
trng, nguyn tc ca n l cng d vit bao nhiu th cng d hc by
nhiu. Khi chuyn i, ng nhin cc nh Trung Quc c tnh
ton, c c mt tm nhn v tt nhin ngi ta cng phi cn o ong
m ci no c li hn, nhng ci ngi ta nghin cu qu k,
mnh khng th bn c ci , n cn gn vi cc quan im khc v
by gi n tr thnh mt tt yu, mt ci ng nhin.

HI: Thy thy by gi bn Trung Quc h cn bn v vn ny khng

bi v em thy i Loan h vn s dng ch phn th rt tt?

P: Trung Quc t lu h khng bn, c bit l nm 2001 ngi ta

hin nh, lut ha nn h khng bn na.

HI: Theo thy trong nhng l thuyt v ngn ng hc x hi th nhng l

thuyt no thy thy hu dng nht p dng vo nghin cu trng
hp Trung Quc hay trng hp Vit Nam?

P: Nhiu lm. Bi v nghin cu cc vn tm v m, ngn ng hc x

hi c ngn ng hc x hi v m. V m chnh l nghin cu xy dng
cc c s khoa hc cho quc gia hoch nh cc chnh sch v ngn
ng, ng nhin ci l quan trng v hin nay cc nc u ch
trng. Nh Vit Nam n phc v trc tip cho cc chnh sch ca
ng v nh nc v Trung Quc cng vy. Ngn ng hc x hi
gii quyt cc vn v l thuyt v cc vn v chun ha ch Hn,
chun ha ting Vit, y l vn v m. Cn vi m nghin cu v cc
vn giao tip, cc vn vay mn.

CCS [ 44 ]
HI: Theo thy Trung Quc th mc quan tm ca gii hc thut Trung
Quc n vn tip xc Hn Vit nh th no?

P: Ni thm v vn ngn ng hc x hi Trung Quc, Trung Quc

nghin cu nhiu. Trung Quc nghin cu hng lot cc vn m ch
c ngn ng hc x hi gii quyt c nh ngn ng trong qung co,
ngn ng trn truyn hnh, gii quyt vn vn t, nhng ci l ca
ngn ng hc x hi. Cn vn tip xc ngn ng Hn vit vn l c
mt vn m Trung Quc ang nghin cu. Hin nay i hc Bc
Kinh c gio s Trn Bo v mt s tc gi khc vn nghin cu v
vn ny, v d nh h vn tip tc nghin cu tip xc Hn vi cc
ngn ng khc, trong c Hn Vit. V d nh con ng t la ca
Trung Quc cng l qu trnh ny ra cc tip xc ting Hn vi cc
ngn ng dn tc thiu s, tip xc Hn Vit t trong cc mi quan h
. By gi h nghin cu tip xc ting Hn vi cc ngn ng chu
u, vi ting Anh, cng nh Vit Nam. Cho nn vn Hn Vit vn
c quan tm. c bit mt s hc gi cn ch n cc vn
phng ng Hn m c th lin quan n Hn Vit. V d Bnh thoi
mt loi phng ng vng Qung Ty, rt gn vi dn tc Hn.

HI: Thy c quan tm nghin cu ci y khng ?

P: Ci y ti c bit.

HI: Trong qu trnh trao i vi cc gio s Trung Quc c tip xc Hn

Vit, thy thy vn ni bt no thng c trao i nht v c ny
sinh tranh lun khng ?

P: Ny sinh th cha ny sinh. Chng ta bit rng ting Hn vn l

phng Bc. Trung Quc thng ni l ly sng Trng Giang,
v ngi Hn bt u t phng Bc v khi ngi
Hn thc hin cc cuc di dn xung Pha Nam th to ra cc cuc tip
xc ting Hn vi cc ngn ng dn tc thiu s, l nhng vn rt
ln v n lin quan n nhiu chuyn v phi tip tc nghin cu.

CCS [ 45 ]
 Nhng tip xc Hn Vit bt u t khi no v tip xc ting Vit vi
ting Hn thi nh th no? l nhng vn thuc v lch s v
phi c nhiu chng c mi c th lm c, cn chng ta mi ni
c tm chung chung thi.

HI: Hin nay trong quan im nhn nhn c th v qu trnh din bin v
cc ni dung c th ca tip xc giao lu Hn Vit th gia cc hc gi
Trung Quc cng nh hc gi Vit Nam v thy th c mt tng ng
nht nh trong cc quan im?

P: Thc ra trong cc nghin cu ca ngi ta v chng ta mi nghin cu

cng nh ca gio s Nguyn Ti Cn, gio s nghin cu v lch s
tip xc Hn Vit. Thc ra ngi ta vn nghin cu xut pht t thc t
t ng Hn Vit ang tn ti. Cn nu nh gn vn lin quan n di
dn ca ngi Hn xung pha Nam, cc cuc tip xc tc ngi th
cn lin quan n tip xc vn ha, ngn ng, cc vn cn phi
tip tc nghin cu.

HI: Trong qu trnh nghin cu v tip xc giao lu Hn Vit cng nh

nghin cu v ngn ng tc ngi Trung Quc th cch thc thy thu
thp t liu, tm kim cc ngun t liu v i thc t in d nh th
no ?

P: Ci ny c nhiu kh khn, ti cng c nhiu cuc nghin cu in d

nhng ch yu da vo nghin cu sch v l nhiu, mnh khng c
iu kin lm nhng cuc iu tra i v cc vng phng ng Trung
Quc. V d nh Trung Quc nhc n Bnh thoi, nu mnh mun i
nghin cu in d th phi c phng tin, iu kin thc hin,
ngay c nhng ngi nghin cu ngn ng hc Trung Quc cng gp
kh khn.

HI: Th cn cc t liu th tch sch v th ngun u ?

P: Ngun th ti phi t tm, t t liu thc t.

CCS [ 46 ]
HI: Cc l thuyt phng Ty thy phi s dng sch ting Anh, th cn
ngun sch ting Trung ?

P: Sch ting Trung cng c, tc l chng ta phi tm t nhiu ngun t

liu khc nhau.

HI: Em xin hi thm l trong gii nghin cu Vit Nam thy chu nh
hng hay tip nhn quan im nghin cu ca ai nhiu nht ?

P: Cu tr li cng kh, ni c th khng khim tn nhng c l l mc

c cc sch ca cc tc gi i trc v tm thy trong nhng
im tip thu c. V d nh cc tc gi Nguyn Ti Cn cng vic
c cc nghin cu ca cc tc gi i trc na.

HI: Thy c tip thu l thuyt t phng Ty qua cc sch v ting Anh,
thy c o to Nga, Trung Quc, vy thy c so snh tng i
no y v nghin cu ngn ng hc x hi m i tng l Trung
Quc c ba ci nn hc thut c khng ?

P: Thc ra nu ni v nghin cu Hn hc Lin X trc y th cc

mnh, y c nhng nh Hn hc rt ni ting, v d nh Vin trng
Vin ngn ng hc v v l Gio s, Vin s Xn-xp, v rt nhiu tc
gi nghin cu v ting Hn.

HI: Thy c mt ci nhn nhn so snh mt cch tng i gia ba nn Hn

hc y?

P: Khng th lm so snh c. Mi mt trng phi c cch tip cn,

cch nghin cu khc nhau. Phng Ty c ci mnh ca phng Ty,
Nga c ci mnh ca Nga, Trung Quc c ci mnh ca Trung Quc.
Mnh c gng hc hi cn so snh th khng so snh c.

HI: Theo thy vi hng nghin cu ngn ng hc x hi v i tng l

ngn ng Trung Quc v tip xc Hn Vit, theo thy nn s dng l
thuyt v phng php nghin cu ca ngnh hc thut no th s hiu
qu hn ?

CCS [ 47 ]
P: Ngn ng hc x hi xut pht t phng Ty v n lin quan n
chnh tr cho nn chng ta phi tip thu mt cch c chn lc v ng
dng mt cch ph hp. Cc vn tip xc ngn ng vn ha lin
quan n cc yu t x hi cho nn tt c ci u phi t trong
nghin cu mt cch thn trng, khoa hc, ph hp.

HI: Nhng nu vi i tng Trung Quc v giao lu Trung Quc Vit

Nam th thy c th ni r hn l cn ph hp nh th no?

P: Tip xc ngn ng vn ha Trung Quc c ba mng m ngi ta quan

tm l tip xc Hn Vit, tip xc Hn Nht, tip xc Hn Triu.
Nhng ci kh in hnh, kh ni cho nn Nht, Triu Tin v mt
s nc khc nghin cu ci ny nhiu. Ti c mt lun n tin s
bn Nga, h i chiu 3500 ch m c ca Hn Hn, Hn Vit, Hn
Triu, Qung Chu, rt nhiu cho nn ci ny khng ch ngn ng
hc x hi m n nghin cu nhiu hng nh cu trc lun, nghin
cu theo hng ngn ng hc lch s V y l mt cuc tip xc ln
v chu nh hng ca nhiu nhn t ngn ng x hi.

HI: Ging nh trong cuc phng vn ln trc thy cng c ni l cn phi

c tnh lin ngnh trong cc vn v tip xc ngn ng phi khng ?

P: ng. Bn cht ngnh nghin cu ngn ng hc x hi khc so vi cc

ngnh khc l v khi ni ngn ng hc x hi r rng l n kt hp gia
ngn ng hc v x hi hc, ngn ng hc tm l kt hp vi tm l
hc vi ngn ng hc, ngn ng hc dn tc kt hp gia ngn ng hc
v dn tc hc, xu hng nghin cu lin ngnh l mt tt yu.

HI: Theo thy th Vit Nam mnh thc hin iu nh th no?

P: Vit Nam hin nay nghin cu vn nhiu, hu cu trc pht trin

mnh nn Vit Nam vn dng ci trong nhiu nghin cu.

HI: Em quay tr li mt cht l lc u thy ni ch nghin cu ngn

ng dn tc Trung Quc, thy vit gio trnh cho chuyn ngnh Trung
Quc hc, th thy c d nh xut bn thnh sch khng ?

CCS [ 48 ]
P: Ti khng bit na, trc kia nghim thu rt tt v mi ngi nh xut
bn nhng sau khng thy ai ni g ti cng khng bit.

HI: Hin nay thy cn ph trch chuyn y trong chuyn ngnh

khng?

P: Cn. Ti vn dy hng nm.

HI: Em mun hi thm mt cht l trong qu trnh thy ging dy mn y

theo thy th tm quan trng ca mn hc y i vi sinh vin Trung
Quc nh th no ?

P: Ti cho rng Ngn ng tc ngi Trung Quc l mt mn hc rt c

bn v n lin quan n dn tc, n ngn ng, c th ni l khi qut
ton b v tnh hnh ngn ng tc ngi Trung Quc v ti ngh nu
nm c th s to c s cho cc nghin cu khc. Ti vn lun nhn
mnh l nghin cu v Trung Quc hc hay Nht Bn hc v by gi
c Vit Nam hc,.. ti vn c cm gic c l phi tip cn th no cho
ra Trung Quc hc. V d nh anh s i dy v kinh t Trung Quc
nhng khng phi dy kinh t Trung Quc nh ngnh Kinh t hc m
phi l Kinh t Trung Quc t gc Trung Quc hc, dy ngn ng
Trung Quc cng phi t gc Trung Quc hc, dy vn hc hay lch
s cng phi t gc Trung Quc hc. Nhng ti cm gic by gi
chng ta vn dy lch s theo kiu lch s Trung Quc ni chung. M
chng ta bit ci gc ca Trung Quc hc chnh l vn ha v tip cn
theo hng khu vc hc. Ti cm gic chng ta ang ghp cc mn y
li thnh Trung Quc hc m ti thy cha tha ng. V d anh
Kinh t n ging thun v kinh t Trung Quc v ging trng khc
cng nh th, anh ging v vn hc Trung Quc th ging ch khc
cng th. Ti ngh c l n phi c mt cch tip cn ca Trung Quc
hc nhn nhn ra vn , ngi ta nghin cu. Khi ti dy v
ngn ng ti bo ti khng dy v ngn ng m ci ngn ng ny anh
phi nhn t gc Trung Quc hc, n ng sau ngn ng l ci g th
anh mi lm ra Trung Quc hc. Hay ngn ng tc ngi, n ng sau

CCS [ 49 ]
 ngn ng tc ngi l n ni ln vn g v Trung Quc, ti khng
hiu lm nhng nu dy kinh t th n sau cc thnh tu kinh t c bn
ca n l ci g gii thch cho cc thnh tu , y mi l Trung
Quc hc. Tt nhin t c ci l c mt qu trnh. Nhiu nm
trc ti thy cc ti nghin cu khng ch Trung Quc hc vn i
theo xu hng nu ci ta ang c, chng ta lm Trung Quc m kinh t
Trung Quc gia nhp WTO, kinh t Trung Quc x nghip nhng chng
ta vn cha l gii c. Ti ly v d ti v cc x nghip Trung
Quc nhng phi nhn t gc Trung Quc hc l gii cc vn
mi r c. Nh chng ta l gii mt hin tng x hi v giao thng
th phi nhn t gc vn ha mi l gii c. Ti cho rng hin nay
Trung Quc hc v tt c cc ngnh ca ng Phng hc nh Trung
Quc hc, Vit Nam hc, Nht Bn hc chng ta vn chp cc b mn
li ch khng c mt lun im v ci . Ci mi l quan trng
nhng vn ti ci th c thy v tr u phi c gng d khng
h n gin. Ti ngh nh th mi ra ngnh Trung Quc hc. V d dy
nhng tc phm gn y ca vn hc Trung Quc, phi hiu ti sao n
li xut hin cc kiu nh th, ng sau n l x hi Trung Quc, n
mi l gii cu trc ca tc phm c g tng ng vi cu trc x hi,
nh th n mi ra c vn .

HI: Theo em hiu th c phi ngnh Trung Quc hc cn mt phng php

lun ring cho mnh khng?

P: ng th. V cch nhn ca Trung Quc hc l nhn t khu vc hc. T

khu vc hc n nhn chung cho tt c cc ngnh gi l hc th Trung
Quc hc phi c mt ci g phn bit. Ti cho rng phi c mt
bn trao i nghin cu v ci th n mi ra c vn . V hc
sinh ra trng mi c c s nghin cu tip.

HI: Theo thy l phi c s tp hp gia cc t chc nghin cu ?

P: i loi th. Ti khng bn n chuyn nhng ti ngh l nh th.

CCS [ 50 ]
HI: Em mun hi thy vn ny v thy c mt thi gian lm Ch
nhim b mn Trung Quc hc cho nn thy chc chn c quan tm
n tng lai pht trin ca ngnh Trung Quc hc Vit Nam.

P: Ti vn thy n hi b chp v, cm gic s chp v hi ln, tc l chp

v cc mn li. Ni mt cch hi qu l hc nh th th rng cng
khng rng m su cng khng su. Rng th bao nhiu mn cho
va v Trung Quc hc rt rng, kin trc cng l Trung Quc hc, vn
ha, vn ngh cng l Trung Quc hc, kinh t, lch s cng l Trung
Quc hc, mi trng by gi cng l Trung Quc hc. Dy bao nhiu
cho va, ti sao chn mn ny m khng chn mn ny, vy mn no
l c bn, mn no l c tng ca Trung Quc hc, v sau dy tip
ci g? Th hai, l Trung Quc hc ti sao xut hin ngnh ng
phng hc l vn rt ln. V chng ta bit rng ng phng hc
xut hin khi phng Ty d u vi Trung ly Chu u lm trung tm
nhn vo phng ng bng con mt ca phng Ty. Chng ta l
ngi Vit Nam nghin cu v Trung Quc hc th chng ta cn gii
quyt vn nh th no? Ngi Trung Quc nghin cu v Trung
Quc khc g vi ngi Vit Nam nghin cu v Trung Quc? Ti hay
ni a l Ta nghin cu Ta v Ty nghin cu Ta, vy c tng n l
ci g? Nn ng Phng hc phi tr li vn ngn ng v vn ha,
nm vn ha chnh l ct li ca n v ci th hai l ngn ng. Nhng
chng ta thy mt im rt ch yu l ting Hn ca sinh vin cha
c sch. Khng c c th lm sao lm c Trung Quc hc,
cho nn ti ni l ngn ng phi gii quyt trc mt bc, nm th
hai phi gii quyt tt v ngn ng v nm th ba anh l phi i su c
sch nghin cu. t nht phi c c sch c bn v mt vi sch gi
m th mi ra c lun vn, khng c ch c i chp m chp cng
khng xong. Ni th hi nng nhng n ng.

CCS [ 51 ]
HI: Cng c thc t l sinh vin mnh c t thi gian hc ting Hn, v d
nh ting Anh hc t ph thng nhng mnh by gi gio dc ph
thng hu nh khng c ngoi ng ting Hn.

P: Cho nn y l vn by gi phi lm th no trong hai nm u

phi gii quyt c ting Hn. Bt cc mn i, tp trung vo hc ting
Hn. Hai nm u gii quyt c ting Hn, nm th ba gii quyt
thm mt s mn c s, bt u i vo cc mn chuyn ngnh th mi
c hi vng. Ch by gi sinh vin khng c c sch th khng lm
c g c.

HI: Theo quan im c nhn ca thy th nhng mn c s no m b mn

Trung Quc hc cn c?

P: Ti cho rng l vn ha t tng, bi t tng chi phi, ngay trong

kinh doanh cng c vn ha, t tng lin quan n chnh tr, kinh t,
lin quan n vn ha rt nhiu, nn nm c ci thn ca n rt quan
trng. Lm th no c c mn nh th ngi ta bit c gc
gc nn tng, ct li. Mt s ni hin nay coi nh vn ngn ng, vn
vn ha l khng c bi v y l nhng ci rt c bn. Tt nhin
vn ha y ni theo ngha rng n bao gm cc nhn sinh quan, tt
c nhng t tng v nhng ci hnh thnh nn mt dn tc, ci m
Trung Quc hay gi l c sc, ci s chi phi anh, ging nh mt
con ngi sinh ra trong mt gia nh c mt t tng, lm ci g anh
cng b nh hng bi t tng y t cu cho n ng x. Nhng
nghin cu by gi tt nhin l tt nhng mi ch l nghin cu nhng
ci hin hin, nhng hin tng, cn cha lm su c v Trung Quc
hc.

HI: T quan im ca mt hc gi Vit Nam nghin cu v cc vn

Trung Quc th theo thy tm th ca mt hc gi Vit Nam nghin cu
cc vn Trung Quc nn c l g?

CCS [ 52 ]
P: Ti ngh cn mt ci na l mun nghin cu c ngi th trc ht
phi hiu mnh, nn nhng g ca Vit Nam phi hiu tng i. Ta
nghin cu ta th ta bit c ta l g, nhng ta nghin cu ngi th
anh phi c c c hai ci: ca anh v ca h. l mt thch thc rt
ln cho nhng ngi nghin cu. Chng ta d dng nhn thy c cc
kha lun, lun vn ca cc em hoc theo chiu ny, hoc theo chiu
kia v anh cha c mt ch ng, cha c ci gi l nhn
nhn, nn anh hay thi qu v ci ny, v ci kia. M iu ny rt ph
hp vi cu ni ca Trung Quc v Vit Nam l bit ngi bit ta.
Mnh cha bit r mnh l ai lm th phi lo nhn bit v ngi, tm
th ca chng ta chnh l nh th. Khi nghin cu su v mt vn
th nghin cu ci kia chc chn s tt hn. i hi nh th vi sinh
vin qu kh nhng nhiu khi chng ta phi cho dy, chng ta c dy
mt vi mn nhng cha .

HI: Em xin hi mt cu cui cng, nhn tng th ngnh Trung Quc hc

hin nay ngoi nhng iu thy va ni th theo thy cn tp trung vo
nhng phng hng nghin cu chnh no?

P: Trung Quc hc Vit Nam, ni th qu rng v n cn cn c vo

mc ch v nhim v. V d nh nhng Trung tm nghin cu v
chnh tr n s c hng nghin cu khc. V d Nga c c mt Vin
Vin ng nghin cu rt nhiu vn , li c c Vin Phng ng.
Ti ch ni v c bn, v d nh trong trng chng ta quan trng
nht l o to lm sao cho anh c c ci c bn khi ra trng mi
ha nhp c, v d nh ra lm chnh tr, kinh t u c. Mt vn
rt quan trng l xy dng cho cc em mt kin thc ht sc nn tng
nhng khng phi kin thc nht chp li ca cc chuyn ngnh. Khng
phi dy lch s Trung Quc ch l dy v Tn Thy Hong l ai, vo
thi no, m phi nhn t tng xuyn sut ng sau t thi Tn Thy
Hong n by gi l g, ngi dy s cn phi dy nh th. Hay ting
Hn c im l g, n sau cc cu trc ni ca ngi Hn nh vy th

CCS [ 53 ]
 t duy ca h l ci g, y l ci quan trng. V d c mt tc gi
phng Ty nghin cu v cu ......., b ni ti sao ngi
phng ng li a ra iu kin nhn qu trong khi phng Ty h
bao gi cng dng If ng sau, v d Ti s n nu nh tri khng
ma. Cn ngi Trung Quc, ngi Vit Nam li ni nu nh tri
khng ma th ti s n. Ti sao vn ha phng ng li lun ni
c ci ny th ti mi th ny, b c ni rt s t duy ca ngi phng
ng. y l mt li t duy, t duy ny lin quan n rt nhiu vn
nh k kt hp ng kinh t, cc vn ngoi giao, gii quyt c
vn ny mi l quan trng. Khng phi dy ngn ng l c dy cu
trc ....... l xong, m phi ch ra cu trc ny phn nh t duy
ca con ngi nh th no. Ti sao t duy phng ng lun t iu
kin ln trc ri sau mi n kt qu m trong khi phng Ty
t kt qu ln u, iu kin ng sau. Ngi phng Ty ni S l
rt vui nu nh bn n thm, mnh th ni Bn m n chi th ti
vui lm!. Ti ngh c l mnh phi suy ngh c nh th, nm c
ci ct li th nghin cu s tt hn. Cng nh con ngi c mt ci
trc ngi ta xoay quanh trc pht trin.

HI: Em cm n thy rt nhiu !

CCS [ 54 ]
Thng tin c nhn/ Personal information/

Ngi c phng vn/Informant/: GS.TS Nguyn Vn Khang

Quc tch/Country of origin/:

Gii tnh/Gender/:

Ngy thng nm sinh/Date of birth/: 1951 ti Sn Ty

a ch/Address/:

Email: nvkhang@gmail.com; khangkimnguyen@yahoo.com

in thoi: CQ: 37674574; D: 0912118665

Qu trnh o to/ Educational background

- C nhn (1972): tt nghip Trng i hc H Ni (trc l i hc

Ngoi ng H Ni).
- Sau tu nghip ti Bc Kinh Trung Quc.
- Tin s (1990): bo v lun n ti Vin ng Phng hc, Vin Hn lm
khoa hc Lin X.
- Ph gio s (1996).
- Cao cp l lun chnh tr (2003).
- Nghin cu vin cao cp (2003)
- Gio s (2004).
Qu trnh hot ng:
* ti Vin Ngn ng hc:
- T nm 1977 n nay, lm vic ti Vin Ngn ng hc.
- tng lm vic ti Phng T in hc, Phng Ngn ng hc x hi.
- tng m nhn: Trng phng Phng Ngn ng hc x hi,
- Hin nay: Ph Vin trng kim Trng phng Phng Qun l khoa hc v
o to; Trng phng Ngn ng hc x hi.
* ti cc c s khc:
- Kim nhim ti Trng i hc KHXHNV, HQG HN (t 1996-nay).

CCS [ 55 ]
 - U vin Hi ng khoa hc lin ngnh Ngn ng-Ngoi ng HQG H Ni
( t 2007- nay)
- Gio s o to sau i hc chuyn ngnh Ngn ng v Vn hc Phi,
Trng i hc Qung Ty, Nc CHND Trung Hoa ( b nhim t 2006-nay).
- U vin Hi ng Chc danh gio s ngnh ngn ng hc (Ph Ch tch).
- Ph ch nhim Khoa Ngn ng hc, Hc vin Khoa hc x hi
- v ang m nhn: Tng th k, Ph ch tch, Ch tch Hi Ngn ng
hc H Ni.
- y vin Hi ng bin tp tp ch Ngn ng, Ngn ng & i sng,
Ngoi ng (a hc H Ni)
Thnh tu hc thut/ Research achievements

Sch/Book/:
1) ng x ngn ng trong giao tip gia nh ngi Vit( ch bin). Nxb. Vn
ho thng tin, 1996. - tr.: 5-33.
2) Ngn ng hc x hi: Nhng vn c bn . KHXH, 1999. - 340tr ; 19cm.
3) T ting Vit: Hnh thi-cu trc-t ly-t ghp-chuyn loi (ng tc
gi ), Nxb KHXH, 1998. - 196tr ; 20cm. (ti bn 2007)
4) Ting Vit trong giao tip hnh chnh (ch bin). Nxb. Vn ho thng
tin, 2000. 256 tr.
5) Ting lng Vit Nam. Nxb, KHXH, 2001. - 235tr ; 19cm.
6) K hoch ho ngn ng-Ngn ng hc x hi v m. Nxb. KHXH, 2003. -
498tr ; 19cm.
7) T ngoi lai trong ting Vit. NxbGio dc, 2007. - 500 ; 19cm.
8) H thng kin thc ting Vit trong trng ph thng. Nxb. Gio dc, 2009.
9) Ngn ng-tc ngi Trung Quc (cho ngnh Trung Quc hc; sp xut
bn).
* T in:
10) T in ting Vit ( ng tc gi; Hong Ph ch bin). Nxb. KHXH, 1988.
- 1206tr ; 23cm. (lin tc ti bn n 2007).
11) T in yu t Hn-Vit thng dng (ng tc gi ). Nxb. KHXH, 1991. -
492tr ; 21cm.
12) T in thnh ng Vit Nam(ng tc gi ). Nxb. Vn ho, 1993. - 679tr ;
21cm.

CCS [ 56 ]
13) T in bc thang Anh-Vit (ng tc gi). Nxb. Th gii, 1993. - 710tr. ;
12cm.
14) T in gii thch thnh ng gc Hn (ng tc gi ). Nxb. Vn ha , 1994.
- 392tr ; 20cm; (ti bn nm 1997).
15) T in t ly ting Vit (ng tc gi ). NXb. Gio dc, 1994. - 608tr ;
15cm; (ti bn nm 1998 c sa cha v b sung).
16) T in ting Vit thng dng (ng tc gi ). Nxb. Gio dc, 1996. -
1326tr ; 21cm; (Ti bn 1997, 2002).
17) T in gii thch thnh ng ting Vit (ng tc gi). Nxb. Gio dc, 1995. -
731tr ; 21cm; (ti bn nm 1997).
18) T in a danh nc ngoi (ng tc gi). Nxb.: Vn ho thng tin, 1995. -
435tr ; 19cm.
19) i t in ting Vit ( ng tc gi ). Nxb. Vn ho thng tin, 1999. -
1991tr ; 26cm.
20) T in ng m ting Vit (ng tc gi ). Nxb Tp. H Ch Minh, 1998. -
651tr ; 19cm; (ti bn nm 2001).
21) T in thnh ng tc ng Hoa-Vit(ch bin). Nxb. KHXH, 1998. - 405tr ;
19cm.
22) T in u tin ca ti: T in Anh-Vit bng tranh. Nxb. Vn ho
thng tin, 2000.
23) T in Nht Vit-cc t Hn trong ting Nht (ch bin) Nxb. Th gii,
2000. - 894tr ; 24cm.
24) T in chnh t ting Vit ph thng . Nxb. KHXH, 2003. - 659tr ; 19cm.
25) T in Mng-Vit (ch bin). Nxb. : Vn ho dn tc, 2002. - 556tr ; 24cm.
26) T in thnh ng tc ng Vit-Hn. Nxb. KHXH, 2007. - 573tr ; 19cm.

Bi nghin cu/Papers/:
1. Chc nng ng ngha v trt t ca cc yu t trong cc cp t hp ghp ng
lp tng ng (AB/BA) : BCKH / Nguyn Vn Khang // HNKH cn b tr
ln th hai. - H. : Vin Ngn ng hc, 1980.
2. Kh nng kt hp kiu vui tnh, mt tay trong ting Vit : BCKH, Hi ngh
ngn ng hc ton quc, 1979 / Nguyn Vn Khang // Gi gn s trong sng
ca ting Vit v mt t ng. T.2. - H. : KHXH, 1981. - tr.: 78-82.

CCS [ 57 ]
3. Bc u tm hiu c im du nhp ca cc yu t Hn Vit / Nguyn Vn
Khang // Nhng vn ngn ng hc v cc ngn ng phng ng. - H. : Vin
Ngn ng hc, 1986. - tr.: 251-254.
4. Th tm hiu c im ngn ng trong php lut / Nguyn Vn Khang // Tp ch
Php ch x hi ch ngha. - 1987. - s 1.
5. K chuyn thnh ng, tc ng / Hong Vn Hnh (ch bin), Nguyn Vn
Khang, Nguyn Nh , Nguyn Khc Hng, L Vn Trng.... - H. : KHXH,
1988. T.1.: 111tr ; T.2.: 174tr ; 19cm.
6. T in ting Vit / Hong Ph (ch bin), Bi Khc Vit, Chu Bch Thu,
o Thn,.... - H. : KHXH, 1988. - 1206tr ; 23cm. (Ti bn c sa cha, b
sung nm 1992, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 2000, 2001, 2002,
2003,...2007).
7. V mi quan h tng ng ng m-ng ngha gia cc yu t t vng ting
Vit trong c yu t l Hn Vit / Nguyn Vn Khang // Ting Vit v cc
ngn ng ng Nam . - H. : KHXH, 1988. - tr.: 89-94.
8. V c im ng ngha ca cc yu t Hn Vit trong ting Vit hin i /
Nguyn Vn Khang // Ci mi trong nghin cu ting Vit v cc ngn ng
khc ng Nam . - M. - 1989. - tr.: 147-148. (Bng ting Nga).
9. Nghin cu yu t gc ngoi trong ting Vit hin i bnh din ng ngha
(trn c s yu t Hn Vit) : BCKH / Nguyn Vn Khang // Hi ngh ln th
5 cc nc XHCN v nhng vn l thuyt ca ngn ng phng ng.
Praha, nm 1990. - 1990. (Bng ting Nga).
10. T in yu t Hn-Vit thng dng / Hong Vn Hnh (ch bin), Nguyn
Vn Khang, L Xun Thi,.... - H. : KHXH, 1991. - 492tr ; 21cm.
11. c sch T in Trung-Vit (Nxb Khoa hc x hi, HN, 1992) / Nguyn
Vn Khang, Nguyn Th Tn // Ngn ng. - 1992. - s 4. - tr.: 58-61.
12. Vai tr ca mt s nhn t ngn ng-x hi trong vic hnh thnh ngha ca
cc yu t Hn Vit / Nguyn Vn Khang // Ngn ng. - 1992. - s 4. - tr.: 35-
43.
13. Cm nang giao dch thng mi Hoa-Anh-Vit / Nguyn Vn Khang. - H. :
Nxb H Ni, 1993. - 145 tr ; 19cm.
14. T in bc thang Anh-Vit / Nguyn Vn Khang, V Thanh Hng. - H. :
Th gii, 1993. - 710tr. ; 12cm.
15. T in thnh ng Hoa-Vit / Nguyn Vn Khang, Nguyn Nh . - H. : Vn
ho, 1993. - 530tr ; 19cm.
16. T in thnh ng Vit Nam / Nguyn Nh , Nguyn Vn Khang, Phan Xun
Thnh. - H. : Vn ho, 1993. - 679tr ; 21cm.

CCS [ 58 ]
17. T thc t ging dy ting Vit mt vng dn tc khng c ch vit, gp
thm mt ci nhn v dy-hc ting Vit cho hc sinh vng dn tc t ngi /
Nguyn Vn Khang // Nhng vn chnh sch ngn ng Vit Nam. - H. :
KHXH, 1993. - tr.: 178-189.
18. Bnh din vn ho x hi ngn ng hc ca cc thnh ng gc Hn trong
ting Vit / Nguyn Vn Khang // Vn ho dn gian. - 1994. - s 1.
19. K chuyn thnh ng, tc ng : Trn 300 thnh ng, tc ng / Hong Vn
Hnh (ch bin); Nhm bin son: Nguyn Nh , Phan Xun Thnh, Mai
Xun Huy,.... - Ti bn ln th nht, c sa cha. - H. : KHXH, 1994. - 382tr ;
19cm.
20. T Hn Vit v vn dy-hc t Hn Vit trong nh trng ph thng /
Nguyn Vn Khang // Ngn ng. - 1994. - s 1. - tr.: 24-33.
21. Sc sng ca t Hn Vit v tc dng hai mt ca chng i vi ngi Vit
Nam hc ting Hn / Nguyn Vn Khang // Nghin cu ng Nam . - 1994.
- s 4.
22. T in gii thch thnh ng gc Hn : Khong 25.000 n v / Nguyn Nh
, Nguyn Vn Khang, Phan Xun Thnh. - H. : Vn ha , 1994. - 392tr ;
20cm; (Ti bn nm 1997).
23. T in t ly ting Vit : Hn 5000 n v nh ngha v 7000 cu trch /
Hong Vn Hnh (ch bin), H Quang Nng, Nguyn Vn Khang, Phm
Hng Vit,.... - H. : Gio dc, 1994. - 608tr ; 15cm; (Ti bn nm 1998 c sa
cha v b sung).
24. V cch ghi phin m ting Mng trong t nc v nhng vn t
ra khi lm ch Mng : BCKH / Nguyn Vn Khang // K yu Trao i khoa
hc v ch Mng. - H. : Vin Ngn ng hc, 1994. - thng 5.
25. V dy mn dch cho sinh vin chuyn ng / Nguyn Vn Khang, Nguyn Th
S // Ngoi ng. - 1994. - s 4. - tr.: 34-38.
26. Bo tn v pht trin ting Mng l bo tn v pht trin vn ho Mng :
BCKH / Hong Vn Hnh, Nguyn Vn Khang // Hi tho khoa hc nm
su tm nghin cu v pht trin vn ho Mng. - 1995.
27. Hc vn ch Mng : Sch thc nghim / Nguyn Vn Khang, Bi Ch. - H. :
Cc xut bn, 1995. - 86tr ; 19cm.
28. Hi thoi Mng-Vit-Anh : Sch thc nghim / Nguyn Vn Khang,
Nguyn Nh , Bi Ch. - H. : Cc xut bn, 1995. - 55tr ; 19cm.
29. Ng vng Mng-Vit : Sch thc nghim / Hong Vn Hnh, Nguyn Vn
Khang, Bi Ch. - H. : Cc xut bn, 1995. - 89tr ; 19cm.

CCS [ 59 ]
30. T in a danh nc ngoi / Nguyn Vn Khang, Nguyn Th Trung Thun. -
H. : Vn ho thng tin, 1995. - 435tr ; 19cm.
31. T in gii thch thnh ng ting Vit / Nguyn Nh (ch bin), Hong Vn
Hnh, L Xun Thi, Nguyn Vn Khang,.... - H. : Gio dc, 1995. - 731tr ;
21cm; (Ti bn nm 1997).
32. Hi thoi Hoa-Anh-Vit / Nguyn Vn Khang. - H. : Vn ho thng tin, 1996.
- 118tr ; 19cm.
33. ng x ngn ng trong giao tip gia nh ngi Vit / Nguyn Vn
Khangch bin// )H. : Vn ho thng tin, 1996. - tr.: 5-33.
34. Nghi thc li ni trong giao tip gia nh ngi Vit / Nguyn Vn Khang
// ng x ngn ng trong giao tip gia nh ngi Vit (Nguyn Vn Khang
ch bin). - H. : Vn ho thng tin, 1996. - tr.: 5-33.
35. S bc l gii tnh trong giao tip ngn ng gia nh ngi Vit / Nguyn
Vn Khang // ng x ngn ng trong giao tip gia nh ngi Vit (Nguyn
Vn Khang ch bin). - H. : Vn ho thng tin, 1996. - tr.: 176-188.
36. S tch thnh ng / Nguyn Vn Khang, Nguyn Cng c. - ng Nai : Nxb
ng Nai, 1996. - T.1: 173tr.; T.2: 170tr ; 19cm.
37. T in ting Vit thng dng / Nguyn Nh (ch bin), Nguyn Vn
Khang, Phan Xun Thnh. - H. : Gio dc, 1996. - 1326tr ; 21cm; (Ti bn
1997, 2002).
38. Cnh hung v chnh sch ngn ng cc quc gia a dn tc / Hong Vn
Hnh, L Ton Thng, Nguyn Vn Khang,... tuyn chn, bin tp. - H. :
KHXH, 1997. - 219tr ; 19cm.
39. i chiu song ng Hn Vit bnh din t vng ng ngha trong mi lin h
vi cc n v t vng Hn Vit tng ng : BCKH / Nguyn Vn Khang
// Hi tho khoa hc Nghin cu so snh i chiu cc ngn ng, ngnh
Ngn ng hc. - 1997.
40. Gio trnh ting Vit vi vn dy ting Vit nhn t gc giao tip /
Nguyn Vn Khang // Ting Vit v vic dy ting Vit cho ngi nc ngoi.
- H. : HQG H Ni, 1997. - tr.: 116-119.
41. T in hc vi vic xy dng cun t in php lut Vit Nam / Nguyn
Vn Khang // Kt qu thc hin ti xc nh nhu cu i vi mt cun t
in lut bng ting Vit hay mt cun t in bng ting Vit Anh Php (D
n VIE 003, 1997, nghim thu, B T php). - 1997. - tr.: 5-18.
42. Nhng bin ng trong ting Vit di tc ng ca bi cnh i mi /
Nguyn Vn Khang // Xy dng v pht trin cc ngn ng quc gia trong
khu vc. Thng tin Khoa hc x hi - chuyn . - 1998. - tr.: 71-92.

CCS [ 60 ]
43. S dng t ng nc ngoi v hng chun ho chng trong ting Vit:
BCKH / Nguyn Vn Khang // K yu Hi tho khoa hc Ngn ng hc ng
dng. - 1998.
44. T in Anh-Vit: ton v tin t / Nguyn Vn Khang, ng Th Hnh. - H. :
Th gii, 1998. - 240tr ; 15cm.
45. T in ng m ting Vit : Gii thch khong 7 000 t / Hong Vn Hnh,
Nguyn Vn Khang, Nguyn Th Trung Thnh. - Tp.HCM : Nxb Tp. H Ch
Minh, 1998. - 651tr ; 19cm; (Ti bn nm 2001).
46. T in thnh ng tc ng Hoa-Vit / Nguyn Vn Khang (ch bin), Nguyn
Th S, Hong Zhaoxiang, Nguyn Th Tn. - H. : KHXH, 1998. - 405tr ;
19cm.
47. T ting Vit: Hnh thi-cu trc-t ly-t ghp-chuyn loi / Hong Vn
Hnh (ch bin), H Quang Nng, Nguyn Vn Khang. - Tp.HCM : KHXH,
1998. - 196tr ; 20cm.
48. Vn chnh t ting Vit cho cc n v t vng nc ngoi v gc nc
ngoi trn sch bo ting Vit / Nguyn Vn Khang // Ting Vit & cc ngn
ng dn tc thiu s ca Vit Nam. - H. : Vin Ngn ng hc, 1998. - tr.: 204-
215.
49. V cch x l cc n v t vng nc ngoi trong ting Hn / Nguyn Vn
Khang // Xy dng v pht trin cc ngn ng quc gia trong khu vc. Thng
tin Khoa hc x hi-chuyn . - 1998. - tr.: 132-143.
50. V nhng t gi l t ly Hn Vit / Nguyn Vn Khang // T ly-nhng vn
cn ng. - H. : KHXH, 1998. - tr.: 74-90.
51. i t in ting Vit / Nguyn Nh (ch bin), Nguyn Vn Khang, V
Quang Ho, Phan Xun Thnh bin son. - Tp.HCM : Vn ho thng tin,
1999. - 1991tr ; 26cm.
52. Gio trnh ting Hn : (chuyn ngnh Khoa hc x hi v nhn vn) / Nguyn
Vn Khang (ch bin), Hong Cng Anh, Nguyn Th Ngc Hoa. - H. : H
KHXH v NVQG - HQG H Ni, 1999. - 161tr.
53. Ting Hn Vit Nam hin nay vi t cch l mt ngoi ng / Nguyn Vn
Khang // Ngn ng. - 1999. - s 7. - tr.: 46-53.
54. Ngn ng hc x hi: Nhng vn c bn / Nguyn Vn Khang. - H. :
KHXH, 1999. - 340tr ; 19cm.
55. Ting Vit trn bo trong bi cnh ca nn kinh t th trng / Nguyn Vn
Khang // Ting Vit trn cc phng tin thng tin i chng. - Tp.HCM :
Vin Ngn ng hc-Hi ngn ng hc Tp.HCM; H KHXH v NV Tp.HCM,
1999. - tr.: 53-58.

CCS [ 61 ]
56. Vn s dng t ng nc ngoi trong ting Vit hin nay / Nguyn Vn
Khang // Gi gn s trong sng ca ting Vit (1999) trnh C vn Phm
Vn ng. - 1999.
57. Ngn ng hnh chnh ca Robert Charrow & Veda Charrow : gii thiu /
Nguyn Vn Khang // Ting Vit trong giao tip hnh chnh (Nguyn Vn
Khang ch bin). - H. : Vn ho thng tin, 2000. - tr.: 200-207.
58. Chun ho ting Vit: t nhng thch thc ca i sng x hi i vi chun
ho thut ng v chnh t / Nguyn Vn Khang // Chun ho v phong cch
ngn ng. Thng tin Khoa hc x hi-chuyn . - 2000. - tr.: 42-64.
59. Chun ho thut ng, nhn li t gc bi cnh x hi / Nguyn Vn Khang
// Ngn ng. - 2000. - s 1. - tr.: 46-54.
60. Nhng vn t ra i vi vic x l t ng nc ngoi trong ting Vit/
Nguyn Vn Khang // Ngn ng. - 2000. - s 10. - tr.: 70-76.
61. Quy hoch ngn ng nc Cng ho nhn dn Trung Hoa / Nguyn Vn
Khang // Ngn ng & i sng. - 2000. - s 10. - tr.: 15-17.
62. Song phng ng a phng ng: xu hng ph bin hin nay trong giao tip
ting Vit : BCKH / Nguyn Vn Khang // Pan-Asiatic linguistic: Abstracts of
the fifth International Symposium on languages and linguistics HCM City. - 2000.
- thng 11.
63. S dng ting Vit trong giao tip hnh chnh, nhn t gc ngn ng hc
x hi tng tc / Nguyn Vn Khang // Ting Vit trong giao tip hnh chnh
(Nguyn Vn Khang ch bin). - H. : Vn ho thng tin, 2000. - tr.: 80-104.
64. Ting Vit trong giao tip hnh chnh: (thay Li ni u) / Nguyn Vn
Khang // Ting Vit trong giao tip hnh chnh (Nguyn Vn Khang ch
bin). - H. : Vn ho thng tin, 2000. - tr.: 5-12.
65. T in u tin ca ti: T in Anh-Vit bng tranh / Nguyn Vn Khang. -
H. : Vn ho thng tin, 2000.
66. T in Nht Vit-cc t Hn trong ting Nht / Nguyn Vn Khang (ch
bin), Hong Anh Thi, L Thanh Kim. - H. : Th gii, 2000. - 894tr ; 24cm.
67. Xuyn vn ho vi dy-hc ngoi ng / Nguyn Vn Khang // Thnh t vn
ho trong dy-hc ngoi ng. - H. : Hi Ngn ng hc Vit Nam-H Ngoi ng
H Ni, 2000. - tr.: 287-290.
68. Chnh sch ca Nh nc cng ho XHCN Vit Nam trong lnh vc ngn
ng (nhng c s khoa hc) : ti nghin cu khoa hc c lp cp Nh nc
/ L Ton Thng (ch nhim), V B Hng, Nguyn Vn Khang,..., 2001. -
158tr. ( nghim thu).

CCS [ 62 ]
69. Language standardization in the information age: the case study of the
vietnamese language / Nguyn Vn Khang // Language and Society on the
Threshold of the new Millennum result and prospect. - Moscow. - 2001.
70. Nghin cu ngn ng hc x hi ting Vit / Nguyn Vn Khang // Lc s
Vit ng hc tp 1, Nguyn Thin Gip (ch bin), Nxb. Gio dc. - 2006.
( nghim thu).
71. Ngn ng-vn ho Trung Hoa qua cch s dng cc con s / Nguyn Vn
Khang // Ngn ng & i sng. - 2001. - s 1+2. - tr.: 19-22.
72. u ho v u m khng ho: vn ca ng php ting Hn / Nguyn Vn
Khang // Ngn ng & i sng. - 2001. - s 10. - tr.: 26-32.
73. Ting lng Vit Nam: c im ting lng Vit Nam- T in t ng lng
ting Vit / Nguyn Vn Khang. - H. : KHXH, 2001. - 235tr ; 19cm.
74. Ting Vit trong s tip xc v tip nhn cc yu t ca ngn ng nc ngoi:
hin trng v d bo : BCKH / Nguyn Vn Khang // Hi tho quc t v Vit
Nam hc. - H. : Th gii, 2001. - tr.: 174-180.
75. V khi nim ting H Ni / Nguyn Vn Khang // H Ni-nhng vn
ngn ng vn ho. - H. : Vn ho thng tin, 2001. - tr.: 203-210.
76. Bn v v tr ngn ng vi t cch l tiu ch xc nh thnh phn dn tc :
BCKH / Nguyn Vn Khang // Hi tho khoa hc lin Vin Dn tc hc v
Ngn ng hc "Bn v tiu ch xc nh li thnh phn tc ngi". - 2002. -
tr.: 153-162.
77. Bi cnh x hi Vit Nam v vn s dng ting Hn : BCKH / Nguyn
Vn Khang, Nghim Thu Hng // Hi tho quc t Ngn ng hc x hi
Trung Quc. - Bc Kinh. - 2002. (Bng ting Hn)
78. Dy hc ngoi ng Vit Nam trong bi cnh hi nhp v m ca di nh
sng ca l thuyt ngn ng hc x hi : BCKH / Nguyn Vn Khang // Hi
tho khoa hc quc t Gio dc ngoi ng: hi nhp v pht trin. - 2002. -
tr.: 57-61.
79. Kho st tnh hnh s dng ngn ng ti mt s trng ph thng vng dn
tc thiu s ti huyn Bc tnh Ho Bnh : BCKH / Nguyn Vn Khang
// Hi tho khoa hc Vit-Nga v ngn ng hc x hi V th ca ngn ng
quc gia a dn tc a ngn ng: ting Vit Vit Nam v ting Nga Nga.
- 2002. - tr.: 105-138.
80. Mt vi nhn xt v t ng ting Mng Bi trong s lin h vi t ng ting
Vit / Nguyn Vn Khang // Ngn ng. - 2002. - s 6. - tr.: 23-27.
81. Bnh din x hi ngn ng ca vn h tn trong ting Hn / Nguyn Vn
Khang // Ngn ng & i sng. - 2002. - s 10. - tr.: 24-28.

CCS [ 63 ]
82. Quy phm ting Hn: kinh nghim rt ra i vi chun ho ting Vit :
BCKH / Nguyn Vn Khang // Hi tho Khoa hc Bo v v pht trin ting
Vit trong thi k cng nghip ho hin i ho t nc. - Tp.HCM. - 2002.
- ngy 28/12. - tr.: 176-182.
83. Ting Hn sau i hc (cho cc ngnh khoa hc x hi v nhn vn) / Nguyn
Vn Khang. - H. : H KHXH v NV-HQG H Ni, 2002. - 146tr.
84. Tip cn ting Mng t gc ngn ng hc x hi / Nguyn Vn Khang
// Mt s vn v cnh hung v chnh sch ngn ng Vit Nam. - H. :
KHXH, 2002. - tr.: 192-227.
85. T in Mng-Vit / Nguyn Vn Khang (ch bin), Bi Ch, Hong Vn
Hnh. - H. : Vn ho dn tc, 2002. - 556tr ; 24cm.
86. T in thnh ng tc ng Vit-Hoa / Nguyn Vn Khang. - H. : KHXH,
2002. - 573tr ; 19cm.
87. T ng ngh nghip gm Bt Trng : BCKH / Nguyn Vn Khang, V Thu H
//Hi tho khoa hc Ting H Ni trong mi quan h vi ting Vit v vn ho
Vit Nam. - 2002. - tr.: 99-108.
88. V th ca ting Vit i vi ngn ng cc dn tc thiu s Vit Nam: t
ch trng, chnh sch n thc t/ Nguyn Vn Khang // Ngn ng. - 2003. -
s 11., tr.-
89. K hoch ho ngn ng-Ngn ng hc x hi v m / Nguyn Vn Khang. -
H. : KHXH, 2003. - 498tr ; 19cm.
90. Ngn ng t nhin v vn chuyn m trong giao tip hi thoi (trn c s t
liu trng thi a ng x hi Vit Nam) / Nguyn Vn Khang // Ngn ng. -
2003. - s 1. - tr.: 13-25.
91. T in cch vit cch c tn ring nc ngoi: ti cp B / L Ton
Thng (ch nhim), Nguyn Vn Khang, Mai Xun Huy, H Quang Nng,...,
2003. - 469tr ; 29cm.
92. T in chnh t ting Vit ph thng / Nguyn Vn Khang. - H. : KHXH,
2003. - 659tr ; 19cm.
93. T ng gm s Bt Trng / Nguyn Vn Khang (ch nhim), Mai Xun Huy,
Phm Tt Thng, Bi Th Minh Yn,..., 2003. - 163tr ; 29cm. ( nghim thu).
94. La chn chnh t cho cc bin th t vng cng ngha/ Nguyn Vn
Khang // Chnh t ting Vit Thc trng v gii php. 2003 tr. 267-309
95. Gii php chnh t i vi nguyn m /i/: vit y hayi / Nguyn Vn Khang-H
Th Duyn // Chnh t ting Vit Thc trng v gii php. 2003 tr. 310-335.

CCS [ 64 ]
96. Nghin cu, xy dng cc quy nh v chnh t ting Vit: ti cp B /
Nguyn Vn Khang (ch nhim), Nguyn vn Li, Nguyn Th Thanh Bnh,
on Vn Phc, Mai Xun Huy, ,..., 2003. - 469tr ; 29cm.
97. X hi hc ngn ng v gii: k th v s chng k th i vi n gii trong s
dng ngn ng, t/c X hi hc,s. 2.2004. tr 25-38
98. Vn t ting Vit vi nhng hiu bit, khm ph ca Gio s Hong Vn
Hnh, t/c Ngn ng,,s. 6,.2004. tr 1-7
99. Mt s vn v ngn ng hc x hi v nghin cu ngn ng hc x hi
Vit Nam, t/c Ngn ng v i sng, ,s. 1010-tr14 & tr.19
100. Vn t ng nc ngoi trong bi cnh mi ca ting Vit hin nay/
Nguyn Vn Khang // Ting Vit hin nay v nhng vn ngn ng hc lin
ngnh,Nxb KHXH, 2005, tr.124-151
101. Nhng ng dng ca ngn ng hc x hi/ Nguyn Vn Khang
//TingVit hin nay v nhng vn ngn ng hc lin ngnh. - H. :
KHXH, 2005, tr.244-260.
102. th ho ngn ng vi vn s dng ngn ng Vit Nam hin nay/
Nguyn Vn Khang // t/c X hi hc, s. 4, 2005, tr 82-88.
103. V th ngn ng quc gia ca ting Vit/ Nguyn Vn Khang // t/cDn ch
v Php lut, s.1, 2006.
104. Ci cht ca ngn ng: t an ton n
khng an ton/ Nguyn Vn Khang // Hi ttho quc t v cc ngn ng c
nguy c b tiu vong, ti Qung Ty, Trung Quc, ng trong t/c
(Qung Ty i hc bo), s.5, 2006 (bng ting Hn).
105. Vic hiu v xc nh ngha ca t i vi hc sinh lp 5 v lp 9/ Nguyn
Vn Khang // Mt s vn ngn ng trong nh trng, ti cp B,
Nguyn c Tn ch nhim, Vin Ngn ng hc, 2005.
106. Bo v v pht trin ting ni, ch vit Chm trong tnh mi. ti cp
B / Nguyn Vn Khang (ch nhim), Phm Tt Thng, Nguyn Th Thanh
Bnh, Bi Minh Yn, ,..., 2006. gm hai tp (Bo co tng quan v tnh hnh
ting ni ch vit Chm: 230tr; Kin ngh xut i vi ting ni ch vit
Chm trong tnh hnh mi: 30 tr. ); 29cm.
107. V ci cht ca ngn ng trong thi i hin nay/ Nguyn Vn Khang //,
Ngn ng, s. 8, 2006
108. Mt s vn v i chiu song ng Hn- Vit/ Nguyn Vn Khang // K
yu Hi tho khoa hc quc t Nghin cu v dy-hc ting Hn. -H. :
KHXH, 2006. tr.151- tr157

CCS [ 65 ]
109. Suy ngh v vn ho Trung Hoa trong tin trnh hi nhp/ Nguyn Vn
Khang //Vn ho phng ng-Truyn thng v hi nhp. -H.: HQG H Ni,
2006. tr.503-512.
110. Nhng vn Ngn ng hc x hi. ti cp vin/ Nguyn Vn Khang
(ch nhim), Phm Tt Thng, Nguyn Th Thanh Bnh, Bi Minh Yn, Nguyn
Th Kim Loan, 2006.
111. Nhng vn v Lp php ngn ng /Nguyn Vn Khang Nhng vn
Ngn ng hc x hi. ti cp vin/ Nguyn Vn Khang (ch nhim), Phm
Tt Thng, Nguyn Th Thanh Bnh, Bi Minh Yn, Nguyn Th Kim Loan,
2006.
112. Gio trnh ting Hn cho ngnh vn hc. Tp bi ging, Trng i hc
KHXH vNV// Nguyn Vn Khang (ch bin), Thu Lan - Nguyn Ngc
Hoa, 2006.
113. Vn ngn ng dn tc thiu s Nc Cng ho nhn dn Trung Hoa//
Nguyn Vn Khang // t/c Nghin cu Trung Quc, 4/2007.
114. Phan Khi vi Vit ng nghin cu /Nguyn Vn Khang // t/c Xa v nay,
9/2007.
115. Mt s vn v T in ting Vit vi Vit ng hc, Ngn ng v i
sng, 7/2007
116. T ngoi lai trong ting Vit/ / Nguyn Vn Khang // - H. : GD, 2007. -
500 ; 19cm.
117. Mi quan h gia ngn ng hc x hi vi phng ng hc trong tip cn
phng ng vi t cch l i tng nghin cu/ Nguyn Vn Khang// Ngn
ng, 1/2008.
118. Hc tp tm gng s dng ngn ngca Ch tch H ch Minh: Gi gn,
pht trin nt p truyn thng v hin i ca ngn ng vn ha th
/Nguyn Vn Khang// Ngn ng, 5/2008.
119. Nhng vn t ra v chun ho a danh nc ngoi trong ting Vit hin
nay/ Nguyn Vn Khang// t/c a chnh, s 3+4+5/2008.
120. Chnh sch ca ng v Nh nc Trung Quc i vi ting Hn vi t
cch l ngn ng quc gia / Nguyn Vn Khang t/c Nghin cu Trung Quc,
6/2008.
121. Gio dc ngn ng Vit Nam trong bi cnh ton cu ho/ Nguyn Vn
Khang// Hi ngh Quc t Vit Nam hc, 12/2008; t/c Ngn ng v sng
6/2009.

CCS [ 66 ]
122. Kho st, nghin cu vai tr ca ting ni ch vit Chm trong i sng x
hi Chm hin nay: Thc trng v gii php// Nguyn Vn Khang ti cp B
( nghim thu)
123. Nhng vn ca chun ho ting Vit. ti cp vin// Nguyn Vn Khang
(ch nhim), Phm Tt Thng, Nguyn Th Thanh Bnh, Bi Minh Yn, Nguyn
Th Kim Loan, 2007-2008.
124. i chiu Hn - Vit v vn dy-hc ting Hn Vit Nam// Nguyn Vn
khang- Nguyn hong Anh// Ngn ng hc i chiu v giao tip lin vn ho
trong ging dy ngn ng. Vin Ngn ng hc v DAAD ti H Ni phi hp t
chc, 2008.
125. Nhng vn chun ho ngn ng v chun ho ting Vit//Nguyn Vn
Khang/ t/c Ngn ng, s 12/2008+ 1/2009.
126. //Nguyn
Vn Khang/ /Hi tho khoa hc Nghin cu
v ging dy ting Hn), Trng i hc Ngoi ng HQG HN phi hp vi
Hc Vin Ngoi ng Vn To Cao Hng i Loan, 2009, tr. 118-132.
127. Ngn ng-tc ngi Trung Quc//Nguyn Vn Khang/ gio trnh cho
ngnh Trung Quc hc Trng i hc KHXH&NV, HQGHN; nghim thu,
2009)
128. c sch C s ng ngha phn tch ng php //Nguyn Vn Khang/ Ngn
ng, s 5/2009, tr.76-77.
129. ( Mt s vn v dy v hc
ting Hn bc i hc ti Vit Nam hin nay) //Nguyn Vn Khang/ Hi tho
khoa hc quc t 2009 50 nm ging dy v nghin cu ting Trung Quc
Trng i hc H Ni cng i s qun Vit Nam ti Trung Quc ph hp t
chc, 2009. tr.177-187.
130. Xung quanh vic dy ting Vit cho sinh vin Trung Quc// Nguyn Vn
Khang/ Hi tho khoa hc quc t Nghin cu v ging dy ngn ng vn ho
Vit Nam-Trung Quc ng v ng Nam . (Trng i hoc
KHXH&NV HQG HN v Trng i hc Qung Ty phi hp thc hin).H.
DHQG HN, 2009. tr.273-281
131. //Nguyn Vn Khang/ ng trong t/c
(Qung Ty i hc bo), s.4, 2009 (bng ting Hn).
132. Language situation in the Socia Republic of Vietnam: Vietnamese as the
language of intergration Cnh hung ngn ng Vit Nam: ting Vit- ngn
ng chung //Nguyn Vn Khang .
: ,

CCS [ 67 ]
 (Chc nng ca cc ngn ngquc gia a dn tc:Trng hp Nga
v Vit Nam). MOCBA, 2008 , tr. 43- 79 (bngting Nga).
133. c sch "gio trnh ngn ng hc", Tp ch Ngn ng & i sng, s 5/
2009.
134. Mt s vn v lp php ngn ng //Nguyn Vn Khang/ Ngn ng, s
9/ 2009.
135. c Gio trnh Ngn ng hc//Nguyn Vn Khang/ Ngn ng v i sng,
s 5/ 2009.
136. Gio dc ngn ng Vit Nam trong bi cnh ton cu ho //Nguyn Vn
Khang/ Ngn ng v i sng, s 6/ 2009.
137. Chnh sch ngn ng v vn lp php ngn ng Vit Nam hin
nay//Nguyn Vn Khang// Hi tho ton quc "Chnh sch ca ng v Nh
nc Vit Nam v ngn ng trong thi k cng nghip, hin i ho v hi
nhp quc t", H Ni, 2009.
138. Ngn ng vn ha H Ni hin nay t gc nhn ca th ha // Nguyn
Vn Khang// Hi tho "Ng hc ton quc", H Ni, 2010.
139. Chun ho ting Vit trong giai on hin nay // Nguyn Vn Khang// Hi
tho ton quc "Pht trin v Gi gn s trong sng ca ting Vit", Tp. H
Ch Minh, 2010.
140. S tc ng ca x hi i vi ngn ng v nhng vn t ra i vi chnh sch
ngn ng Vit Nam hin nay// Nguyn Vn Khang/ Ngn ng, 8.2010.
141. i chiu song ng Hn-Vit: Nhng vn l lun v thc tin // Nguyn
Vn Khang/ Ngn ng& i sng, 8.2010.
142. Chnh sch ngn ng ca ng v Nh nuc Vit Nam qua cc thi
k //Nguyn Vn Khang. ti cp B, nghim thu thng 12.2010.
143. Ting H Ni trong quan h vi ting Vit ton dn//Nguyn Vn Khang/
Ngn ng& i sng, 1.2011.
144. Chnh sch ngn ng ca ng v Nh nc v cng tc xa m
ch//Nguyn Vn Khang/ Ngn ng, 7.2011.
145. T in Vit- Hn, Nguyn Vn Khang (c vn v hiu nh). Nxb Gio
dc Qung Ty, 2011.
146. Mt s vn v i sng ting Chm Vit Nam hin nay, Nguyn Vn
Khang/ Ngn ng, 1.2012.
Tham gia o to sau i hc
- Tham gia ging dy sau i hc ti Vin Ngn ng hc, i hc quc gia
H Ni v Cc c s gio dc khc.

CCS [ 68 ]
 - o to thc s:
Tham gia o to thc s m ngnh: Ngn ng hc, Ngn ng v vn ho Hn,
Chu hc, Ngn ng v vn hc Phi, Vit Nam hc.
hng dn thnh cng nhiu lun vn thc s (vit bng ting Vit v
bng ting Hn).
- o to tin s:
hng dn thnh cng cc lun n tin s sau:
1) T xng h v cch xng h trong cc phng ng ting Vit ( NCS. L
Thanh Kim)
2) c im ca thut ng in t tin hc vin thng ting Vit (NCS.
Nguyn Th Kim Thanh)
3) c im t hp ghp song tit ng lp ting Vit (NCS. Nguyn Th
Trung Thnh)
4) Thnh ng gc Hn trong ting Vit ( NCS. Nguyn Th Tn)
5) c im ca thnh ng ting Nht , trong s lin h vi thnh ng ting
Vit ( NCS. Ng Minh Thu)
6) Nhng c trng ngn ng hc x hi ca trng thi song ng Hoa -
Vit ( NCS. Hong Quc)
7) c im ca thnh ng so snh ting Hn ,c i chiu vi ting
Vit (NCS. Phm Minh Tin)
8) c im ca i dch Hn- Vit (NCS. Nguyn Ngc Long)
9 ) c im ca t hp song tit Hn Vit ( NCS La Vn Thanh, Trung
Quc)
10) Vn ha ng x ca ngi Vit v ngi M qua hnh vi khen v tip
nhn li khen(NCS. Trn Th Kim Hng)
11) Nghin cu thnh ng ting Vit t gc ngn ng hc nhn
chng (NCS Trn Th Hng Hnh).
12) i snh chnh sch ngn ng i vi ting Melayu mt s quc gia
ng Nam , trong s lin h vi Vit Nam (NCS L Minh H)
13) n d nim ca phm tr ch thc vt trong ting Anh v ting Vit
(Trn Th Phng L)
14) S bin ng ca ngn ng th, trn t liu bo H Ni
Mi ( Nguyn Th Kim Loan)
15) Cp thoi trong hi thoi dy hc (Nguyn Th Hng Ngn)
Cc gii thng khoa hc/Scientific awards:

- Gii thng Nh nc v Khoa hc cng ngh (c trao nm 2005 cho

tp th T in ting Vit do Hong Ph ch bin; ng tc gi).

CCS [ 69 ]