UNIVERZITET U BEOGRADU

ELEKTROTEHNIKI FAKULTET

Monte karlo metode

Seminarski rad

PREDMET: Funkcionalna analiza i primene, 13D081FAP

PROFESOR:
prof. dr Nenad Caki
KANDIDAT: Duan orlija, 5008/2015

16. juni 2017

Monte Karlo metode

Sadraj

1 Uvod 4

2 Sluajni brojevi 5

2 Sluajni brojevi 5

3 ZAKLJUAK 6

4 LITERATURA 7

2
 Monte Karlo metode

Slike

3
Monte Karlo metode

1 Uvod
Poto se mnoge statistike metode oslanjaju na sluajne uzorke, statistiarima
je esto potreban izvor sluajnih brojeva. Danas, sluajni se brojevi sve ee ko-
riste prilikom simulacijskih studija stohastikih procesa, analitiki neizraunljivih
matematikih izraza ili populacije na osnovu ponovnog uzorkovanja iz dobijenog
uzorka te populacije.
Prouavanje mnogih prirodnih pojava mogue je ostvariti putem modelovanja
(simulacije) istih. Ono se koristi kada je god je direktno ispitivanje same pojave
povezano sa tekoama. U ovom radu e se govoriti o primjenama metoda Monte
Karlo koje se mogu okarakterisati kao numerike metode za rjeavanje matema-
tikih problema pomou modelovanja sluajnih veliina i statistikog ocjenjivanja
karakteristika tih veliina. Naziv metode potie od lanka The Monte Carlo met-
hod kojeg su 1949. godine objavili matematiari Stanislav Ulam i Nikolas Metro-
polis. Smatra se da je metoda Monte Karlo koriena i ranije (npr. poznato je da
je Hol 1873. godine raunao priblinu vrijednost broja po tom principu). Ra-
zvoj raunara je omoguio iroku primjenu ove metode jer je znatno ubrzao proces
modelovanja vrijednosti sluajnih veliina.
Neke od oblasti primjene metode Monte Karlo su: biologija, genetika, ekologija,
hidrologija, atomska fizika, statistika fizika, statistika, sistemi masovnog opslui-
vanja itd. Ova metoda se primjenjuju naroito u sluajevima kada bi eksperimenti
sa sistemom kojeg prouavamo bili dugotrajni ili dovodili do njegovih oteenja.
Problemi koji se sreu u raznim oblastima se mogu prevesti ili svesti na matema-
tike probleme: rjeavanje sistema linearnih jednaina ili nejednaina, raunanje
integrala (jednostrukih ili viestrukih), rjeavanje diferencijalnih jednaina, rjea-
vanje parcijalnih diferencijalnih jednaina itd. Svaki od navedenih matematikih
zadataka se moe rijeiti metodom Monte Karlo, to se naroito koristi kada je
teorijsko rjeenje suvie komplikovano ili se ne moe odrediti. Ovom metodom se
mogu rijetiti i neki zadaci koji se inae ne bi mogli rijeiti metodama klasine nu-
merike matematike. Osim toga algoritmi zasnovani na ovoj metodi su jednostavni
i laki za programiranje.

4
 Monte Karlo metode

2 Sluajni brojevi
Nezavisne vrijednosti (realizaicije) sluajne veliine X sa uniformnom raspodje-
lom U(0, 1) se nazivaju sluajnim brojevima.
Realizacija sluajne veliine as diskretnom uniofrmnom raspodjelom
!
0 1 2 ... 9
0, 1 0, 1 0, 1 . . . 0, 1

se naziva sluajna cifra.

Veza izmeu sluajnih brojeva i sluajnih cifara je data u sljedeoj teoremi:

Teorema 2.1. Dekadne cifre 1 , 2 , . . . , n sluajnog broja x = 1 2 . . . n . . . pred-

stavljaju nezavisne realizacije sluajne veliine sa diskretnom uniformnom ras-
podjelom i obratno.

5
 Monte Karlo metode

4 LITERATURA