Professional Documents
Culture Documents
RESUMEN
Introduccin: La cafena es actualmente la sustancia de mayor consumo en el mundo, y combinado con el
ejercicio fsico, ha trado beneficios importantes en el rendimiento durante el ejercicio. Objetivo: Investigar los efec-
tos bioqumicos da la suplementacin aguda de cafena despus de un ejercicio de endurance en ratones Wistar.
Mtodos: Fueron utilizados 27 ratones Wistar machos, con 357 73 g de peso corporal, distribuidos de forma alea-
toria en tres grupos: 1) Control (sin suplementacin y ejercicio); 2) Salina (salina + ejercicio); 3) Cafena (6 mg/Kg de
cafena + ejercicio). Las suplementaciones les fueran administradas 50 minutos antes de la natacin con duracin
de 60 minutos. Despus de la natacin, los animales fueron sacrificados para la extraccin de sangre y biopsia de
tejido heptico y muscular. Fueron analizados los niveles de glucosa sangunea, triglicridos, lactato srico y con-
Glicognio Muscular
500
1400 cognio muscular na dose de 6 mg/kg neste estudo, entretanto,
1200 400
(mg/100g)
1000
300
800 glicognio com a suplementao de cafena (8 mg/kg) associada
600 200
400 ao carboidrato, quando comparado ao grupo que recebeu carboi-
100
200
0
drato isolado, em voluntrios treinados. Yeo et al.24 suplementaram
0
Controle Salina Cafena Controle Salina Cafena ciclistas com 6 mg/kg cafena associada com carboidrato, ocorrendo
aumento da oxidao muscular de glicose durante 2h de exerccio
Figura 1. Efeito da suplementao de cafena sobre os estoques de glicognio submximo, quando comparado suplementao com carboidrato
heptico (A) e muscular (B) aps protocolo de natao. Dados representam a mdia isolado. Nossos resultados mostram que a cafena auxiliou na mobi-
EPM. *Representa diferenas estatisticamente significativas quando comparado ao lizao de triglicerdeo, avaliado pela maior concentrao srica de
grupo Controle (P<0.05).**Representa diferena estatisticamente significativa quando glicerol, o que pode acarretar em economia no uso de glicognio
comparado ao grupo Salina (P<0.05). (Duncan aps ANOVA de uma via).
e glicose no msculo e fgado. Desta forma, a cafena se torna uma
estratgia interessante em exerccios predominantemente aerbi-
DISCUSSO cos e de longevidade, aumentando os substratos relacionados
A manuteno nos nveis de glicose e glicognio heptico exigncia do momento metablico durante o exerccio, podendo
juntamente com o aumento de glicerol srico mostram um efeito proporcionar melhora no desempenho, como j foi observado em
positivo da administrao da cafena na mobilizao de substratos outros estudos3,23.
energticos, importantes para a atividade fsica de longa durao e Em relao aos nveis de lactato sanguneo, a cafena no pro-
moderada intensidade. porcionou alteraes significativas, de forma semelhante, Silveira et
Os resultados mostrados pelo presente estudo so similares com al.25 investigaram dez ciclistas que receberam 5 mg/kg de cafena,
trabalhos prvios, os quais mostram alteraes no fornecimento de estes foram submetidos a uma sesso de exerccio intermitente no
cidos graxos aps o consumo da cafena durante o exerccio predo- cicloergmetro a uma intensidade de 30% acima do limiar anae-
minantemente aerbico, e consequente melhora no desempenho1,3,10. rbio, e no foram observadas alteraes nas concentraes plas-
Entretanto, pouco tem se encontrado sobre a manuteno dos esto- mticas de lactato.
374 Rev Bras Med Esporte Vol. 21, No 5 Set/Out, 2015
CONCLUSO que a ingesto de 6mg/Kg de cafena antes de exerccios aerbios
A suplementao aguda com cafena antes do exerccio acarre- pode melhorar a eficincia metablica durante o esforo, o que pode
tou em reduo nos nveis glicmicos e aumento na mobilizao de contribuir no desempenho fsico.
lipdeos. Alm disso, contrariamente maioria dos estudos anteriores,
o estudo evidenciou economia de glicognio heptico. Em relao Todos os autores declararam no haver qualquer potencial conflito
dose utilizada, os achados do estudo corroboram as evidncias de de interesses referente a este artigo.
REFERNCIAS
1. Graham TE. Caffeine and exercise, metabolism, endurance and performance. Sports Med. 2001;31:785-807. 14. Johnston KL, Clifford MN, Morgan LM. Coffee acutely modifies gastrointestinal hormone secretion and glu-
2. Altimari L, Fontes EB, Okano AH, Triana RO, Chacon-Mikahil MPT, Moraes AC. A ingesto de cafena cose tolerance in humans: glycemic effects of chlorogenia acid and caffeine. Am J Clin Nutr. 2003;78:728-33.
aumenta o tempo para fadiga neuromuscular e o desempenho fsico durante exerccio supramximo 15. Gobatto CA, Mello MAR, Sibuya CY, Azevedo JRM, Santos LA, Kokubun E. Maximal lactate steady state
no ciclismo. Braz J Biomotricity. 2008;2:195-203. in rats submitted to swimming exercise. Comp Biochem Physiol.Part A 2001;130:21-7.
3. Burke LM. Caffeine and sports performance. Appl Physiol Nutr Metab. 2008;33:1319-34. 16. Passenneau JV, Lauderdaler VR. A comparison of three methods of glycogen measurement in tissue.
4. Del Coso J, Muoz-Fernndez VE, Muoz G, Fernndez-Elas VE, Ortega JF, Hamouti N, et al. Effects Anal Biochem. 1974;60:404-12.
of a caffeine-containing energy drink on simulated soccer performance. PLoS ONE. 2012;7:e31380. 17. Bloomer RJ, McCarthy CG, Farney TM, Harvey IC. Effect of caffeine and 1,3-dimethylamylamine on
5. Ferreira GMH, Guerra GCB, Guerra RO. Efeitos da cafena na percepo do esforo, temperatura, peso exercise performance and blood markers of lipolysis and oxidative stress in trained men and women.
corporal e frequncia cardaca de ciclistas sob condies de stress trmico. Rev Bras Cinc Mov. J Caffeine Res. 2011;1:169-77.
2006;14:33-40. 18. AchesonKJ, GremaudG, MeirimI, MontigonF, Krebs Y, FayLB, et al. Metabolic effects of caffeine in
6. Desbrow B, Biddulph C, Devlin B, Grant GD,Anoopkumar-Dukie S,Leveritt MD. The effects of different humans: lipid oxidation or futile cycling? Am J Clin Nutr. 2004;79:40-6
doses of caffeine on endurance cycling time trial performance. J Sports Sci. 2012;30:115-20. 19. Murosaki S, Lee TR, Muroyama K, Shin ES, Cho SY, Yamamoto Y, et al. A Combination of Caffeine,
7. Davis JM, Zhao Z, Stock HS, Mehl KA, Buggy J, Hand GA. Central nervous system effects of caffeine Arginine, Soy Isoavones, and L-Carnitine Enhances Both Lipolysis and Fatty Acid Oxidation in 3T3-L1
and adenosine on fatigue. Am J Physiol Regul Integr Comp Physiol. 2003;284:399-404. and HepG2 Cells in Vitro and in KK Mice in Vivo. J Nutr.2007;137:2252-7.
8. Jacobson TL, Febbraio MA, Arkinstall MJ, Hawlwy JA. Effect of caffeine co-ingested with carbohydrate 20. Ivy JL, Kammer L, Ding Z, Wang B, Bernard JR, Liao Y, et al. Improved cycling time-trial performance
or fat metabolism and performance in endurance-trained men. Exp Physiol. 2001;86:137-44. after ingestion of a caffeine energy drink. Int J Sport Nutr Exerc Metabol. 2009;19:61-78.
9. Glaister M, Howatson G, Abraham CS, Lockey RA, Goodwin JE, Foley P, et al. Caffeine supplementation 21. Graham TE,Battram DS,Dela F,El-Sohemy A,Thong FS. Does caffeine alter muscle carbohydrate and
and multiple sprint running performance. Med Sci Sports Exerc. 2008;40:1835-40. fat metabolism during exercise? Appl Physiol Nutr Metab. 2008;33:1311-88.
10. Hulston CJ, Jeukendrup AE. Substrate metabolism and exercise performance with caffeine and car- 22. Pencek RR, Battram D, Shearer J, James FD, Lacy DB, Jabbour K, et al. Portal vein caffeine infusion
bohydrate intake. Med Sci Sports Exerc. 2008;40:2096-104. enhances net hepatic glucose uptake during a glucose load in conscious dogs. J Nutr. 2004;134:3042-6.
11. Tunnicliffe JM, Erdman KA, Reimer RA, Lun V, Shearer J. Consumption of dietary caffeine and 23. Pedersen DJ, Lessard SJ, Coffey VG, Churchley EG, Wootton AM, Ng T, et al. High rates of muscle
coffee in physically active populations: physiological interactions. Appl Physiol Nutr Metab. glycogen resynthesis after exhaustive exercise when carbohydrate is coingested with caffeine. J Appl
2008;33:1301-10. Physiol.2008;105:7-13.
12. Coker RH. Caffeine, cycling performance and exogenous, CHO oxidation: a dose-response study- 24. Yeo SE, Jentjens RLPG, Wallis GA, Jeukendrup AE. Caffeine increases exogenous carbohydrate oxidation
-comment. Med Sci Sports Exerc.2009;41:1743. during exercise. J Appl Physiol. 2005;99:844-50.
13. Goldstein ER, Ziegenfuss T, Kalman D, Kreider R, Campbell B, Wilborn C, et al. International society of 25. Silveira LR, Alves AA, Denadai BS. Efeito da liplise induzida pela cafena na performance e no meta-
sports nutrition position stand: caffeine and performance. J Int Soc Sports Nut. 2010;7(1)5. bolismo de glicose durante o exerccio intermitente. R Bras Ci e Mov. 2004;12(3):21-6.