X C ®ÞNH P Suêt H I B O Ho Cña C C S N Phèm Dçu Má (PH NG PH P Reid)

ViÖn ho¸ häc c«ng nghiÖp-TTPGDM M· sè: PTN/HD/PP/ASTM D-323
Phßng thö nghiÖm trang: 1 /6

Ho¸ chÊt & VËt liÖu Ban hµnh lÇn : 1
Ngµy ban hµnh : /9/2000
Híng dÉn: ph¬ng ph¸p thö C¬ quan ban hµnh :

AStm d-323 ViÖn hãa häc c«ng nghiÖp
x¸c ®Þnh ¸p suÊt h¬i b·o hoµ cña çc s¶n phÈm dÇu má
(Ph¬ng ph¸p Reid)
(Theo ph¬ng ph¸p ASTM D 323-94)
1. Môc ®Ých & Ph¹m vi :

1.1. Híng dÉn viÖc x¸c ®Þnh ¸p suÊt h¬i b·o hoµ cña x¨ng, dÇu th« bay h¬i vµ çc
s¶n phÈm dÇu má bay h¬i kh¸c t¹i Phßng thö nghiÖm thiÕt bÞ x¸c ®Þnh ¸p suÊt h¬i b·o
hoµ Hegzod b¸n tù ®éng.
1.2. Sö dông Ph¬ng ph¸p B cho x¨ng vµ çc s¶n phÈm dÇu má kh¸c cã ¸p suÊt h¬i
b·o hoµ thÊp h¬n 180 kPa (26 psi) - BÓ ngang. Ph¬ng ph¸p nµy kh«ng ¸p dông cho çc lo¹i
khÝ ho¸ láng vµ çc nhiªn liÖu cã chøa çc hîp chÊt cã oxy trõ methyl i-butyl ether
(MTBE).
1.3. ¸p suÊt h¬i b·o hoµ lµ mét tÝnh chÊt lý häc quan träng cña çc chÊt láng bay
h¬i. Ph¬ng ph¸p kiÓm nghiÖm nµy ®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh ¸p suÊt h¬i t¹i 37,8 oC
(100oF) cña s¶n phÈm dÇu má vµ dÇu th« cã nhiÖt ®é s«i ®Çu trªn 0oC (32oF).
1.4. ¸p suÊt h¬i b·o hoµ lµ ®iÓm tíi h¹n quan träng cña c¶ hai lo¹i x¨ng «t« vµ m¸y
bay, ¶nh hëng tíi ®Æc tÝnh khëi ®éng, tíi viÖc t¹o nót h¬i khi ho¹t ®éng ë nhiÖt ®é cao
hoÆc ë ®é cao. Giíi h¹n lín nhÊt cña ¸p suÊt h¬i b·o hoµ cña x¨ng, vÒ mÆt ph¸p lý ®îc
xem nh chØ sè kiÓm so¸t ®é « nhiÔm kh«ng khÝ ë mét sè khu vùc nhÊt ®Þnh.
1.5. ¸p suÊt h¬i b·o hoµ cña dÇu th« rÊt quan träng ®èi víi nhµ s¶n xuÊt dÇu th«
còng nh nh÷ng nhµ läc dÇu trong viÖc b¶o qu¶n vµ sö lÝ läc dÇu ban ®Çu.
Ngêi viÕt: Ngêi duyÖt:

Ký tªn: Ngµy: Ký tªn: Ngµy:
1.6. ¸p suÊt h¬i b·o hoµ còng ®îc dïng ®Ó gi¸n tiÕp x¸c ®Þnh tèc ®é bay h¬i cña
dung m«i bay h¬i gèc dÇu má.
2. Tµi liÖu tham kh¶o :
2.1. Tiªu chuÈn ASTM :

- B¶n dÞch Ph¬ng ph¸p tiªu chuÈn x¸c ®Þnh ¸p suÊt h¬i b·o hoµ cña çc s¶n
phÈm dÇu má (Ph¬ng ph¸p Ried) - ASTM D323-94.
3. ThuËt ng÷ & §Þnh nghÜa:
3.1. Kh«ng ¸p dông.
4. ThiÕt bÞ:
4.1. ThiÕt bÞ yªu cÇu cho ph¬ng ph¸p B bao gåm çc phÇn chÝnh nh sau:
4.1.1. ThiÕt bÞ ®o ¸p suÊt h¬i b·o hoµ Reid nµy gèm hai khoang: mét khoang h¬i
(phÇn trªn) vµ mét khoang láng (phÇn díi) ph¶i ®¸p øng víi nh÷ng ®ßi hái sau:
- Khoang h¬i: PhÇn trªn hay cßn gäi lµ khoang h¬i, lµ mét èng d¹ng h×nh trô
®êng kÝnh 513mm dµi 2543mm (kÝch thíc trong) víi bÒ mÆt bªn trong ë hai ®Çu
h¬i v¸t ®Ó t¹o cho dßng láng tho¸t hÕt ra khái mét ®Çu khi buång ®îc ®Æt ë vÞ trÝ
th¼ng ®øng. ë mét ®Çu cña khoang h¬i cã mét èng nèi ¸p kÕ thÝch hîp víi ®êng
kÝnh trong kh«ng nhá h¬n 4,7mm ®Ó nèi víi èng nèi cña ¸p kÕ ®êng kÝnh 6,35mm.
§Çu kia cña khoang h¬i lµ mét lç ®êng kÝnh 12,7mm ®îc khíp víi èng nèi cña khoang
láng. ViÖc nèi thiÕt bÞ cÇn hÕt søc cÈn thËn sao cho kh«ng c¶n trë viÖc th¸o c¹n chÊt
láng.
- Khoang láng (Mét ®Çu): PhÇn díi hay cßn gäi lµ khoang láng còng lµ mét
èng h×nh trô cã ®êng kÝnh trong gièng khoang h¬i vµ thÓ tÝch sao cho tû lÖ thÓ
tÝch gi÷a khoang h¬i vµ khoang láng n»m trong giíi h¹n gi÷a 3,8 vµ 4,2. ë mét ®Çu
cña khoang láng lµ mét lç cã ®êng kÝnh xÊp xØ 12,7mm sao cho vÆn khÝt víi khíp
nèi cña khoang h¬i. MÆt trong cña ®Çu nèi n»m ë khíp nèi gi÷a hai khoang sÏ ®îc gia
c«ng v¸t nghiªng còng ®Ó nh»m môc ®Ých th¸o dßng láng ra hoµn toµn khi dèc ngîc
khoang láng. §Çu kia cña khoang láng ®îc ®Ëy kÝn hoµn toµn.
4.1.2. ThiÕt bÞ chÝnh: Cã 01 thïng níc cã kÝch thíc ®ñ cho thiÕt bÞ ®o ¸p suÊt h¬i
®îc nhóng ch×m ë vÞ trÝ n»m ngang. Nã cã bé phËn ®Ó quay thiÕt bÞ trªn trôc cña nã
mét gãc 350o vµ ngîc l¹i. Duy tr× nhiÖt ®é thïng níc ë 37,80,1oC b»ng mét hÖ thèng gia
nhiÖt vµ kiÓm so¸t nhiÖt ®é. Dïng nhiÖt kÕ cña thïng nhóng ch×m ®Õn v¹ch 37 oC ®Ó
kiÓm tra nhiÖt ®é nµy trong suèt thêi gian thÝ nghiÖm. Ngoµi ra cßn cã çc nót ®iÒu
khiÓn nguån (Mains switch), khuÊy (Stirrer), kiÓm tra (Test), gia nhiÖt (Heating), kiÓm
tra lçi (Troubles).
4.1.3. ¸p kÕ: Sö dông lo¹i ¸p kÕ lß xo cã d¶i ®o 015psi hoÆc 030psi hoÆc
045psi vµ cã kho¶ng chia 0,2psi.

4.1.4. NhiÖt kÕ: Sö dông nhiÖt kÕ kiÓm tra lµ nhiÖt kÕ thuû ng©n cã d¶i ®o
050 C vµ kho¶ng chi lµ 0,1oC.
o
5. Ho¸ chÊt & Thuèc thö:

5.1. Kh«ng ¸p dông.
6. Qui tr×nh thö nghiÖm:
6.1. Lu ý tríc khi kiÓm tra:
6.1.1. ¸p suÊt h¬i b·o hoµ ®îc x¸c ®Þnh ngay khi ®æ mÉu ra khái vËt chøa mÉu.
MÉu cßn l¹i trong vËt chøa mÉu kh«ng ®îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh ¸p suÊt h¬i b·o hoµ lÇn thø
hai. NÕu cÇn thiÕt ph¶i lÊy mÉu míi.
6.1.2. B¶o vÖ mÉu kh«ng ®Ó bÞ qu¸ nhiÖt tríc khi kiÓm nghiÖm .
6.1.3. Kh«ng kiÓm nghiÖm çc mÉu ®ùng trong b×nh chøa bÞ rß rØ. CÇn bá chóng
®i vµ lÊy mÉu míi.
6.1.4. NhiÖt ®é gi÷ mÉu: Trong mäi trêng hîp ph¶i lµm l¹nh vËt chøa vµ mÉu ®Õn
01 C (3234oF), tríc khi më vËt chøa mÉu. Thêi gian ®ñ ®Ó ®¹t ®Õn nhiÖt ®é nµy ph¶i
o
®îc x¸c ®Þnh b»ng phÐp ®o trùc tiÕp nhiÖt ®é cña chÊt láng t¬ng øng nh mÉu ®· ®îc
®Æt trong b×nh lµm l¹nh ë cïng mét thêi ®iÓm víi mÉu.
6.2. ChuÈn bÞ thÝ nghiÖm:
6.2.1. KiÓm tra ®é n¹p ®Çy b×nh chøa mÉu: NhÊc b×nh chøa mÉu ra khái thïng
lµm l¹nh khi ®· ®îc lµm l¹nh tíi nhiÖt ®é 01oC, më nót vµ kiÓm tra ®é ®Çy cña mÉu.
Lîng mÉu thÝch hîp cã dung tÝch b»ng 70-80% dung tÝch b×nh chøa mÉu.
6.2.1.1. Lo¹i bá mÉu nÕu dung tÝch cña nã nhá h¬n 70% dung tÝch b×nh chøa.
6.2.1.2. NÕu b×nh chøa ®Çy h¬n 80%, ®æ bít mÉu ®i cho lîng mÉu cßn l¹i kho¶ng
7080 % thÓ tÝch b×nh. Trong bÊt kú t×nh huèng nµo còng kh«ng cho mÉu ®· rãt ra khái
b×nh quay trë l¹i trong b×nh .
6.2.2. Lµm b·o hoµ kh«ng khÝ cho mÉu trong b×nh chøa mÉu:
6.2.2.1. NhÊc b×nh chøa mÉu ra khái thïng lµm l¹nh khi mÉu ®ang ë nhiÖt ®é
01oC, më ra chíp nho¸ng, ®Ëy chÆt l¹i vµ l¾c m¹nh b×nh chøa mÉu. §Æt b×nh chøa trë
l¹i thïng l¹nh trong Ýt nhÊt 2 phót.
6.2.2.2. Lµm l¹i môc 6.2.2.1 hai lÇn n÷a. §Ó b×nh chøa cã mÉu trong thïng l¹nh cho
®Õn khi b¾t ®Çu thao t¸c.

6.2.3. ChuÈn bÞ khoang láng: Nhóng ngËp toµn bé khoang láng hë (theo vÞ trÝ
th¼ng ®øng) vµo trong thïng l¹nh ë nhiÖt ®é 01oC trong Ýt nhÊt 10 phót.
6.2.4. ChuÈn bÞ khoang h¬i: Sau khi lµm s¹ch vµ xóc röa khoang h¬i vµ ¸p kÕ theo
nh môc 6.3.5, nèi ¸p kÕ vµo khoang h¬i. Nhóng ngËp khoang h¬i vµo thïng níc sao cho
®Ønh cña nã ngËp díi mÆt níc trong thïng Ýt nhÊt 25,4mm vµ ®Ó chóng ë nhiÖt ®é
37,80,1oC trong Ýt nhÊt 10 phót tríc khi nèi nã víi khoang láng. Kh«ng nhÊc khoang h¬i
ra khái thïng níc cho ®Õn khi khoang láng ®îc n¹p ®Çy mÉu nh m« t¶ trong môc 6.3.1.
6.3. Qui tr×nh thö nghiÖm:
6.3.1. N¹p mÉu: LÊy b×nh chøa mÉu ra khái thïng lµm l¹nh. LÊy khoang láng ra
khái thïng lµm l¹nh vµ ®Æt ë ph¬ng th¼ng ®øng. N¹p ®Çy khoang láng cho ®Õn khi trµn
mÉu ra.
6.3.2. L¾p r¸p thiÕt bÞ: LÊy ngay khoang h¬i ra khái bÓ níc. Th¸o nhanh èng xo¾n.
Nèi víi khoang láng ®· ®îc lµm l¹nh cµng nhanh cµng tèt kh«ng ®Ó trµn v·i hoÆc di
chuyÓn qu¸ møc ®Ó cã thÓ ®Èy nhanh sù trao ®æi nhiÖt trong khoang ë 37,8 oC (100oF)
víi nhiÖt ®é trong phßng. Kh«ng ®îc qu¸ 10s kÓ tõ khi lÊy khoang h¬i ra khái thïng níc
®Õn khi nèi xong hai khoang l¹i víi nhau.
6.3.3. Híng dÉn ®Æt thiÕt bÞ vµo thïng: Trong khi®Æt thiÕt bÞ ë tr¹ng th¸i ngang,
nagy lËp tøc nèi nhanh èng xo¾n. Nghiªng thiÕt bÞ mét gãc 2030o trong 45s ®Ó mÉu
ch¶y vµo khoang h¬i mµ kh«ng ch¶y vµo èng dÉn tíi ¸p kÕ. Nhóng toµn bé thiÕt bÞ ®·
l¾p r¸p ngËp hoµn toµn trong thïng níc ®· gia nhiÖt ®Õn 37,81oC trong ®ã ®¸y cña
khoang láng g¾n víi mèi nèi truyÒn ®éng vµ ®Çu kia cña thiÕt bÞ ®Æt trªn trô b¸nh r¨ng.
BËt m¸y ®Ó xoay khoang h¬i-láng ®· l¾p r¸p. Quan s¸t hÖ thèng ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng rß
gØ trong qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm. Huû bá thÝ nghiÖm khi ph¸t hiÖn thÊy rß rØ.
6.3.4. §o ¸p suÊt h¬i b·o hoµ: Sau khi thiÕt bÞ ®· ®îc l¾p r¸p ®Æt trong thïng ®îc
Ýt nhÊt 5 phót, bÊm nót Test ®Ó ®äc sè chØ cña ¸p kÕ. §äc sè chØ cuèi cïng trªn ¸p kÕ
hoÆc ®ång hå ®Õm ¸p lùc víi ®é chÝnh x¸c tíi 0,25 kPa (0,05 psi) vµ ghi l¹i gi¸ trÞ nµy
lµm ¸p suÊt h¬i b·o hoµ cña mÉu.
6.3.5. ChuÈn bÞ thiÕt bÞ cho ®ît kiÓm nghiÖm tiÕp theo:
6.3.5.1. Lµm s¹ch khoang h¬i víi mÉu sãt l¹i b»ng çch cho níc nãng cã nhiÖt ®é trªn
32 C (90oF) vµo ®Çy khoang råi rãt nã ra ®Ó lµm kh«. LÆp l¹i Ýt nhÊt 5 lÇn. Lµm s¹ch
o
khoang láng còng b»ng çch ®ã. Tr¸ng c¶ hai khoang vµ èng n¹p mÉu nhiÒu lÇn b»ng
naphtha dÇu má, sau ®ã vµi lÇn b»ng axeton, sau ®ã thæi khÝ kh« ®Ó lµm kh« khoang.

§Æt khoang láng trong thïng lµm l¹nh hoÆc trong tñ l¹nh ®Ó chuÈn bÞ cho ®ît kiÓm
nghiÖm tíi.
6.3.5.2. NÕu viÖc lµm s¹ch khoang h¬i ®îc thùc hiÖn ngay trong thïng níc th× nhí
®ãng chÆt chç më ®¸y vµ ®Ønh khoang h¬i khi ®a chóng qua mÆt níc ®Ó tr¸nh nh÷ng
mµng mÉu nhá næi ë mÆt níc.
6.3.5.3. ChuÈn bÞ ¸p kÕ hay d©y truyÒn ¸p: Trong ph¬ng ph¸p nµy, chÊt láng
kh«ng nªn tiÕp xóc víi ¸p kÕ hay d©y truyÒn ¸p. NÕu thÊy hoÆc nghi cã chÊt láng dÝnh
vµo ®ång hå ®o, th× lµm s¹ch nã nh m« t¶ ë môc 6.3.5.4. D©y truyÒn ¸p kh«ng cã lç
hæng ®Ó dung dÞch lät vµo. §Ó ®¶m b¶o lo¹i trõ chÊt láng ra khái èng chØ cÇn b¬m
m¹nh dßng khÝ kh« qua ®ã. L¾p ¸p kÕ hay d©y truyÒn ¸p vµo khoang h¬i khi ®· kho¸
chÆt ®êng chÊt láng råi còng ®Æt vµo thïng níc cã nhiÖt ®é kho¶ng 37,8oC (100oF) dïng
cho thÝ nghiÖm sau.
6.3.5.4. Lo¹i bá chÊt láng trong ¸p kÕ: Thao t¸c nµy ®îc thùc hiÖn nh sau: §Æt ¸p
kÕ gi÷a hai lßng bµn tay, trong ®ã lßng bµn tay ph¶i óp lªn mÆt ¸p kÕ vµ chç nèi b»ng ®-
êng ren híng ra phÝa tríc. §a tay vÒ phÝa tríc råi lªn trªn víi mét gãc 45o . L¾c m¹nh hai
çnh tay xuèng phÝa díi mét ®êng vßng cung kho¶ng 135o ®Ó t¹o ra lùc ly t©m tõ lùc
träng trêng (träng lùc) vµ nhê lùc nµy, chÊt láng trong ®ång hå bÞ ®Èy ra ngoµi.
7. B¸o ço:
7.1. Ghi l¹i kÕt qu¶ ®äc ®îc trªn ¸p kÕ.
8. §é chÝnh x¸c vµ ®é sai lÖch :
8.1. Nh÷ng tiªu chuÈn sau ®©y sÏ ®îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cã thÓ chÊp
nhËn ®îc cña çc phÐp ®o (®é tin cËy 95 %).
8.1.1. TÝnh trïng lÆp : Sù kh¸c nhau gi÷a çc kÕt qu¶ kiÓm nghiÖm liªn tiÕp nhËn
®îc bëi cïng mét ngêi thao t¸c trªn cïng mét thiÕt bÞ víi nh÷ng ®iÒu kiÖn vËn hµnh kh«ng
®æi ®èi víi chÊt ®îc kiÓm nghiÖm hoµn toµn gièng nhau, trong mét thêi gian dµi, vµ
thao t¸c tiÕn hµnh cña ph¬ng ph¸p thö mÉu lµ b×nh thêng vµ thÝch hîp - cã thÓ sÏ vît qu¸
nh÷ng gi¸ trÞ cho trong b¶ng sau, chØ lµ mét trong sè 20 trêng hîp:
D¶i ®o §é trïng lÆp

Ph¬ng ph¸p kPa psi kPa psi
A - X¨ng 35100 515 3,2 0,46 Ghi chó 1
B - X¨ng 35100 515 1,2 0,17 Ghi chó 1

8.1.2. TÝnh t¸i diÔn: Chªnh lÖch gi÷a hai kÕt qu¶ ®¬n vµ ®éc lËp thu ®îc tõ
nh÷ng ngêi vËn hµnh kh¸c nhau, lµm viÖc ë phßng thÝ nghiÖm kh¸c nhau dèi víi chÊt ®îc
kiÓm nghiÖm nh nhau trong mét thêi gian dµi vµ ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh thÝ nghiÖm
chÝnh x¸c vµ b×nh thêng, gi¸ trÞ tréi h¬n trong b¶ng sau ®©y chØ lµ mét trêng hîp trong
20 trêng hîp.
D¶i ®o §é t¸i diÔn

Ph¬ng ph¸p kPa psi kPa psi
A - X¨ng 35100 515 5,2 0,75 Ghi chó 1
B - X¨ng 35100 515 4,5 0,66 Ghi chó 1
Ghi chó 1: Nh÷ng gi¸ trÞ vÒ ®é chÝnh x¸c nµy ®îc rót ra tõ ch¬ng tr×nh nghiªn cøu hîp t¸c n¨m 1987 vµ
Uû ban D-2 vÒ viÖc x¸c ®Þnh ®é chÝnh xç çc sè liÖu ph¬ng ph¸p RR: D02 - 1007.
8.2. §é sai lÖch:

8.2.1. §é sai lÖch tuyÖt ®èi: V× kh«ng cã chÊt tham kh¶o nµo cã thÓ chÊp nhËn ®-
îc cho viÖc x¸c ®Þnh ®é sai lÖch trong ph¬ng ph¸p kiÓm nghiÖm D 323 ®o ¸p suÊt h¬i
b·o hoµ, nªn ®é sai lÖch kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®îc.
8.2.2. §é sai lÖch t¬ng ®èi: VÒ mÆt thèng kª, kh«ng cã ®é sai lÖch ®¸ng kÓ nµo
gi÷a çc ph¬ng ph¸p A vµ B cho çc lo¹i x¨ng khi ®îc x¸c ®Þnh ¸p suÊt h¬i b·o hoµ theo
ch¬ng tr×nh kiÓm nghiÖm hîp t¸c míi ®©y.

X C ®ÞNH P Suêt H I B O Ho Cña C C S N Phèm Dçu Má (PH NG PH P Reid)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

X C ®ÞNH P Suêt H I B O Ho Cña C C S N Phèm Dçu Má (PH NG PH P Reid)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ViÖn ho¸ häc c«ng nghiÖp-TTPGDM M· sè: PTN/HD/PP/ASTM D-323

Phßng thö nghiÖm trang: 1 /6

Híng dÉn: ph¬ng ph¸p thö C¬ quan ban hµnh :

1. Môc ®Ých & Ph¹m vi :

Ngêi viÕt: Ngêi duyÖt:

Híng dÉn: ph¬ng ph¸p thö C¬ quan ban hµnh :

Híng dÉn: ph¬ng ph¸p thö C¬ quan ban hµnh :

5. Ho¸ chÊt & Thuèc thö:

Híng dÉn: ph¬ng ph¸p thö C¬ quan ban hµnh :

Híng dÉn: ph¬ng ph¸p thö C¬ quan ban hµnh :

D¶i ®o §é trïng lÆp

Híng dÉn: ph¬ng ph¸p thö C¬ quan ban hµnh :

D¶i ®o §é t¸i diÔn

8.2. §é sai lÖch:

You might also like