ViÖn ho¸ häc c«ng nghiÖp-TTPGDM M· sè: PTN/HD/PP/ASTM D-322

Phßng thö nghiÖm trang: 1 /4

Ho¸ chÊt & VËt liÖu Ban hµnh lÇn : 1
Ngµy ban hµnh : /9/2000

Híng dÉn: ph¬ng ph¸p thö C¬ quan ban hµnh :

AStm d-322 ViÖn hãa häc c«ng nghiÖp

x¸c ®Þnh lîng x¨ng lÉn trong dÇu nhên ®éng c¬ b»ng ph¬ng ph¸p ch-
ng cÊt
(Theo ph¬ng ph¸p ASTM D 322-92 / IP 23-83)

1.Môc ®Ých & Ph¹m vi:

1.1. Qui tr×nh thö nghiÖm nµy híng dÉn x¸c ®Þnh ®é lÉn x¨ng trong dÇu nhên ®éng
c¬ t¹i Phßng thö nghiÖm trung t©m.
1.2. ViÖc lÉn nhiªn liÖu lµm lo·ng dÇu nhên ®éng c¬ cã thÓ x¶y ra trong c¸c ho¹t
®éng b×nh thêng cña ®éng c¬. Tuy nhiªn, sù pha lo·ng nhiªn liÖu qu¸ møc lµ mét trong
nh÷ng vÉn ®Ò cÇn ®îc xem xÐt .

2. C¸c tµi liÖu tham kh¶o:

2.1.Tiªu chuÈn ASTM :
- B¶n dÞch tiªu chuÈn Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm lîng x¨ng lÉn trong dÇu ®éng c¬
b»ng chng cÊt - ASTM D 322-92.

3.§Þnh nghÜa & ThuËt ng÷:

3.1. C¸c ®Þnh nghÜa:
3.1.1. Sù lÉn nhiªn liÖu trong ph©n tÝch dÇu ®· sö dông: Nhiªn liÖu kh«ng ch¸y lät
vµo b×nh chøa dÇu cña ®éng c¬ lµm lo·ng dÇu. Trong ph¬ng ph¸p nµy, nhiªn liÖu lÉn lµ do
x¨ng.
3.1.2. DÇu ®· sö dông: lµ bÊt kú dÇu nµo dïng trong thiÕt bÞ (vÝ dô: dÇu ®éng c¬,
dÇu hép sè hoÆc dÇu tu«cbin ...). Trong ph¬ng ph¸p thö nµy, dÇu ®· sö dông lµ dÇu ®éng
c¬ x¨ng.

Ngêi viÕt: Ngêi duyÖt:

Ký tªn: Ngµy: Ký tªn: Ngµy:
 ViÖn ho¸ häc c«ng nghiÖp-TTPGDM M· sè: PTN/HD/PP/ASTM D-322
Phßng thö nghiÖm trang: 2 /4
Ho¸ chÊt & VËt liÖu Ban hµnh lÇn : 1
Ngµy ban hµnh : /9/2000

Híng dÉn: ph¬ng ph¸p thö C¬ quan ban hµnh :

AStm d-322 ViÖn hãa häc c«ng nghiÖp

4. ThiÕt bÞ:
4.1. B×nh cÊt lo¹i 1000ml, ®¸y trßn.
4.2. èng sinh hµn nghÞch: D¹ng èng sinh hµn th¼ng.
4.3. BÉy x¨ng: 5ml, ®îc chia ®é víi kho¶ng chia 0,1ml.
4.4. BÕp: BÕp ®iÖn hoÆc bÕp gas.
 ViÖn ho¸ häc c«ng nghiÖp-TTPGDM M· sè: PTN/HD/PP/ASTM D-322
Phßng thö nghiÖm trang: 3 /4
Ho¸ chÊt & VËt liÖu Ban hµnh lÇn : 1
Ngµy ban hµnh : /9/2000

Híng dÉn: ph¬ng ph¸p thö C¬ quan ban hµnh :

AStm d-322 ViÖn hãa häc c«ng nghiÖp

5. Ho¸ chÊt:
5.1. Kh«ng ¸p dông.

6. Quy tr×nh thö nghiÖm:

6.1. Trén mÉu thËt ®ång ®Òu. Dïng èng ®ong chia ®é lÊy 25ml mÉu. Cè g¾ng
®æ hÕt mÉu trong èng ®ong sang b×nh cÊt. Röa èng ®ong nhiÒu lÇn b»ng níc nãng cho
®Õn chØ cßn sãt rÊt Ýt ®Çu nhên trong èng ®ong. Cho níc röa vµo b×nh cÊt. Cuèi cïng
cho thªm níc vµo b×nh cÊt sao cho toµn bé lîng nø¬c chõng 500 ml. Cho níc l¹nh vµo bÉy
x¨ng sau ®ã thªm vµo ®ã 1ml Etanol. Cho kho¶ng 23 viªn ®¸ bät vµo b×nh cÊt.
6.2. L¾p thiÕt bÞ sao cho miÖng v¸t èng sinh hµn n»m ngay trªn chç lâm cña bÉy
x¨ng.
6.3. CÊp nhiÖt: CÊp nhiÖt cho b×nh cÊt víi tèc ®é sao sù håi lu b¾t ®Çu trong
vßng 710phót sau khi nhiÖt ®îc cÊp, trong trêng hîp níc vµ mÉu cã nhiÖt ®é 2138oC tr-
íc khi cÊp nhiÖt. Sau khi s«i vµ sù ngng tô ®· b¾t ®Çu th× ®iÒu chØnh tèc ®é s«i sao
cho chÊt ngng tô ch¶y ra khái èng sinh hµn víi tèc ®é 13 giät trong mét gi©y.
6.4. Ghi l¹i lîng x¨ng lÉn trong c¸c thêi gian sau, tÝnh tõ thêi ®iÓm sù håi lu b¾t
®Çu 5 phót; 15 phót; 30 phót vµ sau ®ã cø 5 phót ghi mét lÇn cho ®Õn khi kiÓm
nghiÖm kÕt thóc. ViÖc kÕt thóc kiÓm nghiÖm sÏ ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¬ së cña mét
trong hai hoÆc c¶ hai tiªu chuÈn sau:
6.4.1. ViÖc kiÓm nghiÖm sÏ hoµn thµnh khi thÓ tÝch x¨ng thu ®îc t¨ng lªn kh«ng
qu¸ 0,1 ml trong vµi chu kú quan s¸t 15 phót cña qu¸ tr×nh kiÓm nghiÖm
6.4.2 ViÖc kiÓm nghiÖm ®îc kÕt thóc khi thÓ tÝch x¨ng thu ®îc trong thêi gian ®·
®Þnh chøng tá lµ ®· kÕt thóc nh sau :

Thêi gian kÓ tõ KiÓm nghiÖm kÕt thóc nÕu thÊy thÓ tÝch cña x¨ng
lóc cã giät håi lu thu ®îc b»ng hoÆc Ýt h¬n

5 phót Kh«ng nh×n thÊy x¨ng*

30 phót 2,0 ml
60 phót 4,0 ml
90 phót 5,0 ml
* KÕt luËn lµ "kh«ng lÉn x¨ng" mÆt kh¸c viÖc kiÓm nghiÖm nªn ®îc kÐo dµi trong Ýt nhÊt
30 phót.
 ViÖn ho¸ häc c«ng nghiÖp-TTPGDM M· sè: PTN/HD/PP/ASTM D-322
Phßng thö nghiÖm trang: 4 /4
Ho¸ chÊt & VËt liÖu Ban hµnh lÇn : 1
Ngµy ban hµnh : /9/2000

Híng dÉn: ph¬ng ph¸p thö C¬ quan ban hµnh :

AStm d-322 ViÖn hãa häc c«ng nghiÖp

6.5. Khi viÖc kiÓm nghiÖm kÐo dµi mµ kh«ng ®¹t ®Õn giíi h¹n x¸c ®Þnh trong
6.4.1 th× ë mét thêi ®iÓm mµ ë ®ã ®¹t ®Õn bÊt kú ®iÒu kiÖn nµo ®· ®îc ®a ra trong
6.4.2 sÏ ®îc x¸c ®Þnh lµ thêi ®iÓm kÕt thóc kiÓm nghiÖm.
6.6. Khi viÖc kiÓm nghiÖm ®îc hoµn thµnh bëi mét trong nh÷ng tiªu chuÈn ®îc x¸c
®Þnh trong 6.4.1 vµ 6.4.2 th× t¾t nguån nhiÖt. §Ó thiÕt bÞ ®øng yªn Ýt nhÊt trong
30phót cho chÊt ngng tô hoµn toµn râ rµng vµ nguéi ®Õn xÊp xØ nhiÖt ®é trong phßng.
§äc thÓ tÝch x¨ng thu ®îc trong bÉy. NÕu thÓ tÝch ®ã vît qu¸ phÇn chia ®é cña b·y th×
ngõng kiÓm nghiÖm vµ ghi kÕt qu¶ lµ "trªn 20%".

7. TÝnh to¸n vµ b¸o c¸o thö nghiÖm:

7.1. Lîng x¨ng lÉn cña mÉu ®îc thÓ hiÖn theo phÇn tr¨m thÓ tÝch th× b»ng thÓ
tÝch x¨ng cÊt ra ®îc (ml) nh©n víi 4.
Ghi chó: Trong mét vµi trêng hîp ®èi víi nh÷ng mÉu chøa lîng x¨ng lÉn lín, giíi h¹n cña thiÕt bÞ kh«ng
cho phÐp thu håi vµ ®o qu¸ møc 5 ml x¨ng. §iÒu kiÖn nµy x¶y ra khi giíi h¹n trªn cña x¨ng thu ®îc lµ ë trªn v¹ch
chia ®é 0 cña b·y x¨ng.Khi ®iÒu nµy x¶y ra th× ngõng kiÓm nghiÖm nh ®· ®îc chØ ra trong môc 6.6. §äc thÓ
tÝch lín nhÊt cña lîng x¨ng lÉn thu ®îc, tÝnh theo phÇn tr¨m ("x") vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ x¨ng lÉn lµ " trªn x % " .

7.2. B¸o c¸o kÕt qu¶ lµ "lîng x¨ng lÉn: ...%", ASTM D 322 - IP 23 .

8. §é chÝnh x¸c vµ ®é sai lÖch:

8.1. Sai sè cña ph¬ng ph¸p nµy thu ®îc b»ng c¸ch ngiªn cøu thèng kª c¸c kÕt qu¶
kiÓm nghiÖm cña c¸c phßng thÝ nghiÖm quèc tÕ nh sau:
8.1.1. TÝnh trïng lÆp: Sù kh¸c nhau gi÷a hai kÕt qu¶ kiÓm nghiÖm liªn tiÕp thu
®îc do cïng mét ho¸ nghÖm viªn víi cïng mét thiÕt bÞ díi cïng c¸c ®iÒu kiÖn thao t¸c cña
cïng mét mÉu kiÓm nghiÖm, tiÕn hµnh víi c¸c thao t¸c ®óng vµ b×nh thêng theo ph¬ng
ph¸p nµy, sÏ chØ vît qu¸ c¸c gi¸ trÞ sau ®©y ë mét trong hai m¬i trêng hîp 0,6% thÓ tÝch.
8.1.2. TÝnh t¸i diÔn: Sù kh¸c nhau gi÷a hai gi¸ trÞ cña cïng mét mÉu thu ®îc do hai
ho¸ nghiÖm viªn kh¸c nhau lµm viÖc trong hai phßng ho¸ nghiÖm kh¸c nhau ph©n tÝch
cïng mét mÉu kiÓm nghiÖm, tiÕn hµnh víi c¸c thao t¸c ®óng vµ b×nh thêng theo ph¬ng
ph¸p nµy, sÏ chØ vît qu¸ gi¸ trÞ sau ®©y ë mét trong hai m¬i trêng hîp 1,4% thÓ tÝch
8.2. Sai sè - Ph¬ng ph¸p nµy kh«ng cã sai sè v× phÇn tr¨m x¨ng lÉn chØ ®îc x¸c ®Þnh
trong ph¬ng ph¸p nµy.