THS.

PH TH THU HNG
1. Chnh lch cung cu v nh cho ngi c thu nhp thp khng ngng gia
tng
Thnh ph H Ni (c) rng 920,97 km2, dn s tnh n u nm 2008 khong 3,5 triu
ngi, trong s ng k h khu thng tr chim 90%, cn li l din KT3, KT4.
Nhng nm gn y dn s H Ni tng t nhin l 1,37% v tng c hc l 1,63%/nm.
Theo s liu ca S a chnh Nh t H Ni th vo u nm 2002 tng qu nh
ton Thnh ph ch c 348.743 cn nh(trong 153.000 cn thuc s hu nh nc v
195.743 cn thuc s hu t nhn), tc ch bng non mt na s nh cn thit p ng
nhu cu mi h gia nh c sng ring trong 1 cn nh. Ni cch khc, hin ti H
Ni, mi cn nh d thuc s hu nh nc hay t nhn th trung bnh cng c hn 2 h
gia nh ang sinh sng. Theo s liu ca S Quy hoch kin trc Thnh ph H Ni,
hin nay bnh qun nh theo u ngi ch t khong 7m2/ngi, trong c ti 30%
dn s ni thnh di 4m2/ngi; v cht lng nh ti 60% xung cp cn ci to
nng cp c ngi nh v tin nghi
H Ni hin ang thiu nh nghim trng, nht l nh cho ngi c thu nhp trung bnh
v thp, v trc mt cn t nht ti 7 triu m2 nh , tng ng 120.000 cn h cho
cc i tng c nhu cu bc xc v nh trn a bn. Theo bo co ca S Ti nguyn
mi trng v nh t, th ch ring nm 2006 2007, Thnh ph cn khong 7.700 cn
h qu nh ti nh c phc v cc d n ln ca Thnh ph, song Thnh ph mi ch lo
c khong 5.000 cn. Thm ch, n nm 2010, 80 d n xy dng nh ti nh c ca
Thnh ph d c hon thnh vi tng s 29.400 cn h, th Thnh ph vn thiu ti
13.000 cn h. Theo iu tra ca t chc JICA (Nht Bn), th nhu cu nh cho thu,
thu mua ca cc i tng l cn b, cng chc, cng nhn vo khong 18.000 cn
h, trong nh cho cc h c hon cnh kh khn, bc xc cn ci thin iu kin ch
chim 30%.
Theo Cc Thng k H Ni, hin ti, H Ni c n 70% h gia nh (s tuyt i l
560.000 h) c thu nhp di mc trung bnh 825.000 ng/ ngi/thng tc xp x 10
triu ng/ngi/nm. Cn nu xt theo mc chun ngho m UBND Thnh ph H Ni
ban hnh nm 2005 p dng cho giai on 2006-2010 l 350.000ng/ngi/thng i
vi khu vc thnh th v 270.000ng/ngi/thng i vi khu vc nng thn, th nm
2004 H Ni c ti 10,6% dn s c thu nhp di mc ngho ny (trong thnh th l
4,3% v nng thn l 25,3% t l dn s nng thn/thnh th ca H Ni nm 2003 l
7/8).
V tng qut, c th khng nh, cc h gia nh c thu nhp thp ang chim a s trong
dn c Thnh ph, t nht 70% s h gia nh H Ni (trong khong 50% s h cng
nhn vin chc Thnh ph) khng c kh nng tch ly t thu nhp tin lng ca mnh
mua nh, xy nh mi cho mnh nu khng c s h tr ti chnh t bn ngoi. V con
s tuyt i, theo c tnh ca S Ti nguyn Mi trng Nh t H Ni th c ti
10.000 h gia nh H Ni ang thc s bc xc v nh v Thnh ph cng ch mi
c gii php cho khong 30% s ny. Ni cch khc, mt lng tng cu khng l trn
th trng ti chnh nh cho ngi c thu nhp thp , ang v s vn tip tc hin hu
v m rng trn a bn Th H Ni. Cng vi s gia tng dn s v tch h do ly
v, ly chng, cng nh do nhu cu nh cho gii phng mt bng trin khai cc d n
th ha v pht trin kinh t, v do s xung cp ca Qu nh hin c (nht l nh do nh
nc s hu, nh chung c) v.v th nhu cu v nh s cng tr nn gay gt hn cho
nhng ngi dn Th .
H Ni l Thnh ph c qu nh ln th hai trong c nc, c vo khong 12 triu
m2 (450.000 cn h) chim gn 15% qu nh ton quc. Trong : Nh thuc s hu
Nh nc c khong 5 triu m2chim hn 40% qu nh ton Thnh ph (bao gm nh
thuc s hu Nh nc do ngnh a chnh. Nh t qun l cho thu khong 2 triu
m2 vi 65.000 hp ng thu nh ; nh do cc c quan t qun khong 3 triu m2 vi
85.000 cn h). Nh thuc s hu t nhn v cc s hu khc khong 7 triu m2 chim
gn 60% qu nh. Hin nay mi ch c khong gn 40% cc nh t nhn c giy t
chng nhn quyn s hu nh v quyn s dng t hoc s dng t hp php.
Ngoi ra, theo s liu thng k hin ti H Ni c khong gn 10 triu m2 nh tr s lm
vic ca cc c quan Nh nc; tr s giao dch, iu hnh ca cc doanh nghip; khch
sn vn phng lm vic cho thu ca cc d n u t nc ngoi v u t trong nc.
Trong ton b qu nh ca H Ni c khong 80% l nh thp tng (1 3 tng); 20% l
nh chung c cao tng (4 5 tng). Nhng nm va qua, qu nh t nhn do nhn dn
t u t xy dng nh cao tng (4- 5 tng) khong 20% qu nh t nhn. Phn ln cc
khu nh ca H Ni khng c xy dng ng b, h tng k thut chp v, thiu nin
nghi, thiu cng trnh phc li cng cng, mi trng b nhim, mt dn c phn b
khng ng u qu ti khu trung tm; Khu vc 36 ph c c mt dn s ti 40.000
ngi/km2 so vi mt dn s trung bnh ton Thnh ph l 26.000 ngi/km2.
T khi Nh nc thc hin xo b bao cp v nh , do c nhiu kh khn Nh nc t
u t xy dng nh , 80% din tch nh do nhn dn t u t xy dng hoc cn b
cng nhn vin ca cc c quan t u t xy dng. T nm 1998 tr v trc cc m
hnh pht trin nh thc hin ring l, t pht, khng theo d n dn n tnh trng ln
xn trong xy dng, ci to nh. T nm 1998 n nay, pht trin nh dn thc hin
theo cc d n v hnh thnh cc khu th mi trn c s quy hoch pht trin th
ng b c nh v h thng h tng k thut, h tng x hi.
Trn c s quy hoch tng th pht trin th thnh ph H Ni c Th tng
Chnh ph ph duyt, v c bn thnh ph H Ni xy dng v c duyt quy hoch
chi tit cc qun huyn v quy hoch chi tit cc khu th mi; cc d n pht trin nh
. Kt qu n cui nm 2001 v u nm 2002 c 49 d n khu th mi c
quyt nh ph duyt u t, ang trin khai thc hin nh: khu th mi Trung Yn;
lng Quc t Thng Long, khi th mi Trung Ho Nhn Chnh; khu th mi nh
Cng Thanh Tr; khu th mi Linh m; khu th mi nh Cng i Kim vv
Ngoi ra cn thc hin nhiu d n xy dng nh chung c xen k ti cc qun ni
thnh c.
Theo quy hoch thnh ph H Ni c 56 d n ln, 140 d n nh vi qu t 2000ha,
tng ng 23 25 triu m2 nh v khong 6 triu m2 tr s, cng trnh cng cng, bo
m cho 37 vn ngi c tr trong nh cao tng (tiu chun 36 m2/ngi) v 15 vn
ngi trong nh thp tng (tiu chun 4 ngi/ bit th bnh qun 200 m2 t). Tnh
ring nm 2003 din tch nh c t cc khu th mi l 650.000m2. n nm 2004,
H Ni trin khai thc hin 115 d n pht trin nh, theo quy hoch din tch t xy
dng nh trn 3,8 triu m2, din tch t h tng k thut gn 5,4 triu m2, t xy dng
cng trnh sn xut kinh doanh dch v trn 694.000 m2. Hin nay, ngoi 60 khu th
c quy hoch, mt s khu mi ang tip tc trin khai quy hoch nh Bc C Nhu
Chm, Xun Phng T Lim, Si ng Gia Lm
Qua 15 nm i mi, Thnh ph H Ni t c nhiu thnh tu ng k trong vic
thc hin pht trin nh v gii quyt cc vn x hi c lin quan. c bit, pht
trin nh trong 5 nm 2001 2005 u t v vt ch tiu so vi k hoch. Trong 5
nm 2001 2005, tng s m2 nh xy dng mi thc hin c 5.461.000m2 t
126,4% k hoch v bnh qun thi k ny mi nm xy dng c 1.092.000m2, tng
gp 5 ln so vi nhng nm 1991 1997 v 2,5 ln so vi nhng nm 1998 2000, a
din tch bnh qun nh trn u ngi t 4,6 m2/ngi nm 1991, ln 6,0m2 nm 2000
v ln 7,5m2nm 2006.
Cng vi s pht trin chung ca x hi v cc d n pht trin nh trn a bn, Thnh
u, HND v UBND Thnh ph tp trung ch o trin khai mt s d n th im
xy dng nh phc v cc i tng chnh sch, thu nhp thp nh: Lng Sinh vin
HACINCO, khu nh ti 228 ng Lng, khu nh ti B3, B5, B6 Cu Din, Khu nh
9 tng Xun nh
Sau thi gian kh di cho ngi thu nhp thp ch c ch, n thng 02/2006, thnh
ph mi tm c hng gii quyt cho thng qua vic t hng mua qu nh ny
phc v ti nh c. Nguyn tc thc hin hp ng t hng mua nh l thanh ton 70%
gi tr d on c duyt ca cc d n gim bt kh khn v ti chnh cho cc n
v. Phn cn li s b tr vn thanh ton khi c kt qu thm tra quyt ton ca Hi ng
thm nh gi thnh ph.
Kinh ph phc v cho ti nh c ly t vn u t ca d n s dng t ca nh nc
thu hi chi tr theo phng n bi thng, h tr v ti nh c ca d n c cp thm
quyn ph duyt hoc tho thun gia a phng vi ch d n. Hin nay ch mt s cc
ch u t thc hin cc d n bng ngun vn h tr pht trin chnh thc (ODA) m
chnh ph, t chc ti chnh quc t ti tr, cho vay hoc vin tr m trong hip nh k
kt vi Chnh ph c quy nh hoc theo yu cu ca nh ti tr phi b tr vn phc v
ti nh c mi c c ngun vn, kinh ph thc hin u t xy dng cc khu ti
nh c, xy dng hoc mua nh phc v ti nh c v chi h tr n nh i sng, h
tr sn xut ti khu ti nh c. Cn tt c cc d n s dng ngun vn ngn sch nh
nc, trong tng vn u t thc hin d n ch c b tr vn chi tr bi thng h tr
cho ngi b thu hi t, khng c vn u t xy dng cc khu ti nh c, mua nh
b tr ti nh c cho ngi b thu hi t v chi h tr n nh i sng, h tr cc bin
php phc v sn xut ti cc khu ti nh c. Nn ngun ti chnh dnh cho ti nh c
ca cc ch u t s dng t nh nc thu hi thc hin d n, khng c hoc khng
ngun vn, kinh ph thc hin u t xy dng cc khu ti nh c v h tr n
nh i sng, h tr sn xut ti khu ti nh c sau khi b tr ti nh c, m ch
h tr cho nhng ngi b thu hi t theo quy nh hoc mt s t d n ln c gng
lm mi c ngun chi h tr c mt s bin php n nh i sng, h tr sn xut
nh: h tr thm chi ph lp t in chiu sng, h thng cung cp nc sinh hot, h tr
ging cy trng, con ging sn xut chn nui trong v u hay cng c sn xut
cho cc h ti nh c theo Phng n bi thng, h tr v ti nh c ca d n c
cp thm quyn ph duyt.
Vi thc trng trn cho thy ngun ti chnh dnh cho ti nh c hin rt hn hp; vic
xc nh t chc chu trch nhim cung cp ngun ti chnh phc v ti nh c cn cha
r rng; cc phng thc huy ng nhng ngun ti chnh hin c v tim nng phc
v ti nh c cn cha c cc a phng khai thc ht; cch thc s dng ngun ti
chnh dnh cho ti nh c trong t chc thc hin cn nhiu hn ch v vic chi s dng
cc ngun ti chnh cho ti nh c theo quy nh cn cha tht y .
Th trng nh th hin nay mt cn i ch qu ch trng n nh bn hn l
nh cho thu. Nh cho thu sinh li c nhiu hn, nhng c nhng yu t sau y
hn ch s pht trin ca n:
+ Nh kinh doanh bt ng sn khng c vn ln, do mun thu hi vn nh bng cch
bn ngay sau khi xy dng xong.
+ Ngi mua mun c nh thuc s hu ca mnh c ti sn th chp vay vn kinh
doanh hoc truyn li cho con chu.
+ Nh kinh doanh bt ng sn s kh thu c tin thu nh, kh i li nh cho thu v
lut php, chnh sch Nh nc, d lun x hi thin v ngi thu nh.
Nh cho thu thc s l nhu cu cp thit ca nhiu ngi nh cng chc v qun nhn
khi thuyn chuyn n th khc, cc h ngho khng tin mua nh, cc gia nh tr
mi thnh lp, nhng ngi ly hn hoc gia nh bt hnh, sinh vin i hc xa, ngi
nc ngoi v.v
Vic u t xy dng nh ni chung v nh phc v ngi thu nhp thp ni ring l
trch nhim ca ton x hi, cc cp chnh quyn. X hi ho nh l tt yu trong s
pht trin chung, ng thi huy ng c mi ngun lc, cc ngn hng, t chc tn
dng v cc doanh nghip tham gia.
UBND thnh ph H Ni ch o ch u t cc d n pht trin nh phi dnh 30%
50% qu nh chung c cao tng bn cho cn b cng nhn vin cc c quan theo
danh sch gii thiu ca UBND thnh ph. iu ny gim sc p v nhu cu nh
ca cn b cng nhn vin trn a bn thnh ph. Tuy nhin do vn thit k cng nh
quy m v mc u t ca cng trnh qu cao, nhiu cn b cng nhn vin chc
khng mua c nh, khng ph hp vi tiu chun v kh nng ca i tng mua nh.
Mc d Thnh ph ch ng ch o trin khai mt s d n th im nhng do c ch
la chn i tng th hng (ngi thu nhp thp) cn thiu ng nht, c ch mua bn
tr gp, cho thu, x l ri ro khi trin khai thiu s rng buc trch nhim ngha v gia
cc bn v cc ngnh lin quan cn thiu kh thi. Do mt s d n khng p ng
c theo mc tiu ban u, nh: Lng Sinh vin Hacinco; Th im x dng nh thu
nhp thp nh khu nh B4, B5 Cu Din; khu nh 9 tng Xun nh; Mt s khu nh
Qun i qun l
+ Kinh nghim rt ra t lng Sinh vin Hacinco l ngoi cc u im m chng ta d
nhn thy nh to ra c mt qun c hin i cho Sinh vin thu, nhng thc t cn
nhiu vn cn trao i l: a phn sinh vin thu ti y c gia nh m mc thu
nhp tng i kh gi (s lng t), s lng ln cc cng ty, c quan, t chc kinh t
cng thu vn phng ti y; rt nhiu cc hot ng, cc dch v cho sinh vin mc d
c duyt trong bo co nghin cu kh thi xong vn cha c xy dng v.v
Lng Sinh vin hin nay kh c kh nng thu hi vn nu u t xy dng ng nhng
tiu ch c duyt v nu ch cho Sinh vin thu. Nh vy mc ch s dng ban u
b thay i.
+ Cc khu nh thu nhp thp xy dng th im B4, B5 Cu Din hay 9 tng Xun nh
th mi ch u t c ngi nh, cng khng khc my cn h gia nh hin nay. i
tng s dng hin nay cng cha xc nh c ng thnh phn nh ch trng ban
u m chuyn thnh nh tm c cho cc h dn ti khu nh G ngoi sng Hng
v phc v gii phng mt bng, ti nh c. Nh vy mc ch cho xy dng nh cho
ngi thu nhp thp vn cha thc hin c.
Hn na, gi bn nh cho ngi c thu nhp thp cha c quy nh v ban hnh. Cc
gi bn hin nay l qu cao so vi thu nhp ca ngi dn ni chung v ngi thu nhp
thp ni ring, cha c chnh sch h tr khi ngi c thu nhp thp vay tin xy nh.
2. Gii quyt nh cho ngi c thu nhp thp phi trn c s cng bng x hi v
nng cao vai tr trung tm ca Nh nc.
Theo ngha rng, nh cho ngi c thu nhp thp l qu nh x hi ca mt quc gia,
a phng ginh cho a s dn c v ngi lao ng c thu nhp di mc trung bnh
trong x hi. Hiu theo ngha hp, chng bao gm nhng cn nh cp thp, gi r ginh
cho ngi c thu nhp thp v cho cc i tng chnh sch x hi nh ngi gi, tn tt,
c n khng ni nng ta hoc ngi c cng vi t nc ang sng trong hon cnh
kh khn. Nh cho ngi c thu nhp thp c th l nh ring, nh thu thuc s hu c
nhn, s hu doanh nghip hoc s hu cng ng v nh nc.
Qun th quy m, cht lng nh cho ngi c thu nhp thp cn l thc o s pht
trin h thng an sinh x hi v nng cao cht lng sng, quy nh v p kin trc, b
mt cnh quan ca mt a phngv ton th quc gia, ng thi khng nh trnh
qun l x hi ca Nh nc v chnh quyn a phng cc cp, c bit l Th . Hn
na, vn nh cho ngi c thu nhp thp khng ch l vic to ni n, chn mi
cho hng ngn h dn nm trong din gii phng mt bng trin khai cc d n pht
trin kinh t x hi theo cc quy hoch quc gia v a phng c cp c thm
quyn ph duyt, m cn bao gm c vic thu xp nh an c lc nghip cho hng
ngn lao ng t nng thn ra thnh th lm vic ti cc khu, cm cng nghip, cc nh
my, cng trng, cng nh b tr nh cho cc cp gia nh tr tch h khi nh b,
m ra ring, hoc p ng nhu cu nh khc cho nhng ngi c thu nhp thp
gn vi qu trnh x dch a im lm vic, ni cng tc, hc tp, cha bnh v ngh
dng di hn, hoc n thun ch l ci thin iu kin n , sinh hot, khng gian
sng vn qu kh khn ca mnh. Qu trnh di chuyn cc dng dn c v xc lp ch
mi bng v tt hn ch c cho cc c dn ny , ang v s cn tip tc m rng
v tng tc trong xu th pht trin chung nng ng v dch chuyn nhiu hn ca x hi
hin i, cng nh vi qu trnh tng ti c cu cc khu vc v hot ng kinh t x hi
v m v vi m trong nn kinh t chuyn i v ang pht trin nh nc ta
Theo ngha , c th ni, vic gii quyt vn nh cho ngi c thu nhp thp phi
l mt trong cc mc tiu u tin hng u ni bt v bao qut ca mt th ch x hi vn
minh, nht l mt quc gia mun pht trin bn vng, v c bit la chn i theo nh
hng XHCN nh Vit Nam.
Yu cu cng bng i hi s phi m bo s cng bng, bnh ng gia cc li ch ca
nh nc ch u t ngi dn, tuyt i trnh t tng trm du u tm, ch
ch trng li ch ca ch u t, ca nh nc m coi nh, thm ch hy sinh quyn li ca
ngi dn, nht l nng dn v cc tng lp dn c c thu nhp thp trong cc d n ti
nh c (c l y cng l cn nguyn hng u ca tnh trng khiu kin tp th, vt
cp v bc xc x hi hin nay lin quan n nh t). Yu cu cng bng cng i hi
s cn bng gia quyn li v trch nhim ca cc bn hu quan gia cc d n v ngay
trong cng mt d n, trc v sau khi gii phng mt bng. ng thi, phi ch pht
trin ng b cc c s h tng k thut v h tng x hi, cng nh cc hot ng qun
l nh nc v x hi, dn c trong cc khu dn c mi gn vi qu nh cho ngi c thu
nhp thp nh l h qu trc tip ca cng tc ti nh c. Cn nhn mnh rng, vic m
bo vic lm v sinh k mi ph hp, lu di (k c bng con ng xut khu lao ng)
cho ngi dn phi di c n ch mi l iu kin hng u c s pht trin n nh,
lu di, bn vng theo gc li ch kinh t x hi tng hp. S l bt cp nu vic
thc hin mt d n pht trin h tng k thut, h tng x hi hoc pht trin kinh t ca
mt a phng, quc gia li lm gia tng tnh trng v gia c, tht nghip, t nn x hi
v cc cng thng chnh tr x hi khc vi cc tn tht kh o lng cho c hin ti v
tng lai, c cp v m ln vi m.
Cn pht trin qu v th trng nh cho ngi c thu nhp thp trn c s thc y x
hi ho cc hot ng ny vi vai tr nhc trng ca Nh nc.
Mt mt, cn cho php t do ho cc hot ng xy dng nh cho ngi c thu nhp
thp : Mi thnh phn v loi hnh doanh nghip, t chc v c nhn c iu kin k
thut v ti chnh u c tham gia xy dng nh cho ngi c thu nhp thp khng
gii hn v quy m, lnh th. a dng ho cc hnh thc u t (trc tip, gin tip), cc
loi hnh t chc kinh doanh v pht trin nh x hi (100% t nhn, nh nc, c
phn, lin doanh, hip hi, on th, qu v cc hp tc x). c bit, khuyn khch cc
tp on kinh doanh bt ng sn, xy dng chuyn nghip (k c nc ngoi), c nng
lc ti chnh v cng ngh mnh u t trc tip vo lnh vc ny. Pht trin th trng
ti chnh lin quan n nh cho ngi c thu nhp thp: Cho vay tr chm tr vo
lng thng, thu mua, tn dng tiu dng tn chp v th chp. Pht trin cc th trng
vt liu xy dng v cc dch v lin quan n nh cho ngi c thu nhp thp
Mt khc, cn cao vai tr ca nh nc trong pht trin v qun l qu, th trng nh
cho ngi c thu nhp thp, m ni bt l : Xy dng v gim st thc hin cc quy
hoch khng gian v kin trc tng th, cc tiu chun nh mc k thut xy dng m
bo an ton v hi ho cnh quan th(nn c nhng quy hoch v tiu chun dnh
ring cho cc khu nh cho ngi c thu nhp thp); Hon thin c s php l cn thit
theo hng t do ho v th trng ho, ban hnh v thc hin cc chnh sch min gim
thu v cc u i ton din khc nhm khuyn khch u t v pht trin qu nh cho
ngi c thu nhp thp; Xy dng cc quy ch qun l hiu qu cc chung c, ngn chn
v trng pht nghim khc cc hnh vi gian di, tham nhng v lng ph trong xy dng,
qun l nh ti nh c, nh cho ngi c thu nhp thp, k c cc nh tnh ngha, nh
tnh thng v nh on kt c bit, cn thnh lp Qu nh quc gia v a phng
chuyn dnh cho ngi c thu nhp thp thu v thu mua. Ngun ti chnh ca Qu l
a dng, song ch yu c to lp t ngun NSNN, ngun kinh ph d n ti nh c,
ngun trch tin u gi quyn s dng t v ti sn cng, cc ngun thu khc Nhim
v chi ch yu ca Qu l h tr pht trin nh phc v cc d n ti nh c quc gia
v a phng, pht trin qu nh x hi phc v tng lp lao ng c thu nhp trung
bnh v thp trong x hi, thm ch h tr ngi dn trong din gii phng mt bng ca
d n i xut khu lao ng n nh vic lm, to ngun thu nhp mi gp phn n
nh cuc sng v xy nh cho bn thn, phng nga cc hu qu tiu cc ca hu gii
phng mt bng./.
SOURCE: TP CH KINH T V D BO, S TNG QUAN KINH T X
HI VIT NAM THNG 9/2008
http://thongtinphapluatdansu.wordpress.com/2009/05/03/2806/