Edition

Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

ekme testi ve gerilme-birim uzama diyagram

Snek bir malzeme iin ekme testi diyagram

P
P

Lo

P
2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 1
Edition
Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

Poisson Oran
ekildeki ubuk P ykne maruz kalrsa birim uzama:

x
x , y z 0
E

X dorultusundaki eksenel P yk y ve z dorultularnda

gerilme oluturmaz ancak bu dorultularda daralmaya
sebep olur. Bu sebeple;
y z 0
Poisson oran
yanal birim uzama
y z
eksenel birim uzama x x

Dikkat: bu forml tek eksenli ykleme durumunda geerlidir. P

nin yansra Y veya Z dorultularnda da kuvvetler olsayd bu
forml kullanlamazd.
Poisson oran bir ykn dier dorultulardaki etkisini verir.
Poisson oran bir malzeme zelliidir ve snrlar: 0 ile 0.5
arasnda deiir.
2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 2- 2
Edition
Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

Genel eksenel yklemede hooke kanunlar

y z 0 x z 0 x y 0
x x ( y z )
1
x y z
E x x . y . x . z .
E E E
y y ( x z )
1
x y z
E y . x y y . z .
E E E
z z ( x y )
1 y
x z . y . z
E z . x z
E E E

2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 3

Edition
Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

Kayma durumunda Hooke kanunlar:

xy G xy

G: kayma modl

xy G xy
E
yz G yz G
21
Kaymada Hooke Bantlar

zx G zx

Bylece bir

2-Boyutlu bir gerilme M z 0 xyA a yxA a noktadaki genel

gerilme durumu 6
elemannda z-eksenine gerilme eleman
benzer
gre moment alnrsa :
xy yx yz zy ; yz zy (bileen) ile temsil
ekilde; edilebilir.

2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 4

Edition
Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

rnek:

Dikdrtgen prizmas eklindeki bir blok (G = 630 MPa) iki rijit plakaya yaptrlmtr.
Alt plaka sabit iken, st plakaya bir P kuvveti uygulanmtr. Pnin etkisi ile st plaka 1
mm hareket ettiine gre; malzemedeki ortalama kayma ekil deitirmesini ve uygulanan
P kuvvetini bulunuz.

1 mm
xy tan xy xy 0.02 rad
50 mm.

xy G xy 630 MPa 0.02 rad 12.6 MPa

P xy A 12.6 MPa 2008 mm62 mm

156.2 10 3 N

2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 5

Edition
Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

En genel durumda hooke bantlar

Scaklk etkisi:

x
1
E
x ( y z ) . T
y y ( x z ) . T
1
E
z z ( x y )
1 . T
E
xy G xy
yz G yz
zx G zx

Normal gerilmelerin kayma ekil deitirmelerine; kayma gerilmelerinin normal birim

uzamalara etkisi yoktur.
Scakln kayma gerilmeleri ve kayma ekil deitirmelerine etkisi yoktur.

2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 6

Edition
Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

Hacimsel Modl (Dilatation: Bulk Modulus- k)

Gerilmesiz duruma gre hacimsel deiim:

e 1 1 x 1 y 1 z 1 1 x y z
x y z
1 2
x y z
E

31 2 p E
Uniform hidrostatik basnca e p k hacimsel modl (bulk modulus)
maruz bir eleman iin; E k 31 2

Hidrostatik basn durumunda hacimsel deiim negatif olmaldr. Bundan dolay; 0 12

2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 7

Edition
Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

rnek:

ekildeki plakann zerine d =225 mm apnda bir ember

izilmitir. 18 mm kalnlndaki plakada dzlemsel kuvvetlerin
etkisiyle x = 84 MPa ve z = 140 MPalk gerilmeler meydana
gelmitir. E = 70 GPa ve = 1/3, olduuna gre: a) AB apndaki,
b) CD apndaki, c) plakann kalnlndaki ve d) plakann
hacmindeki deiimi bulunuz.

Genel Hooke bantlarndan

Deformasyonlar ;
Normal birim ekil deitirmeler;
B A x d 0.533 10 3 225 mm 0.12 mm
x x ( y z )
1
E
C D z d 1.600 10 3 225 mm 0.36 mm
84 0 140
1 1

70 10 MPa
3

t yt 1.067 10 3 18 mm 0.0192 mm
3
3
0.533 10 mm/mm

Hacimsel deiim:
y y ( x z )
1
E e x y z 1.067 10 3
1.067 103 mm/mm V eV 1.067 10 3 380 380 18
z z ( x y )
1
E V 2733 mm3
1.600 103 mm/mm

2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 8

Edition
Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

rnek

2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 9

Edition
Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

rnek

2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 10

Edition
Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

Genel Hooke Bantlar: zet

rnek :
ekilde verilen 50 x 50 x 10 mm boyutlarndaki
Alminyum blok bir kanaln iine yerletirilmi ve z-
dorultusunda 10kNluk eki kuvvetine, y-dorultusunda ise
P bas kuvvetine maruz braklmtr. x-dorultusunda
gerilme olumamas iin; P yknn maksimum deeri ne
olmaldr? Bu durumda bloun y-dorultusundaki kenar
uzunluu ne kadar deiir?

2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 11

Edition
Fifth
MECHANICS
rnek:
OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

50 x 30 x 12 mm boyutlarndaki alminyum bir plaka ( E=75 GPa, =0.3) ekildeki gibi

yklenmitir. Plakaya yaptrlm bulunan uzama tellerinden okunan deerler x =350x10-6
D C
ve y = -125x10-6 olduuna gre;
x a) P ve F kuvvetlerini bulunuz.
P
b) AC diyagonalindeki deiimi ve hacimsel deiimi hesaplaynz.
y
A B
F

rnek:
P=300 kN
P T=40C
Bir kenar uzunluu 10 mm olan elik bir kp ekildeki gibi bir oyua yerletirilmitir.
z
Kpn x- ve y-ynndeki ekil deitirmeleri engellenmitir. Verilen ykleme durumu iin
y
y kpte hacimsel bir deiim olmamas iin P ne olmaldr. (V=0) bulunuz.
x
(E=200 GPa, =0.3, =17.3 x 10-6 /C).
n grn st grn

2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 12

Edition
Fifth
MECHANICS OF MATERIALS Beer Johnston DeWolf Mazurek

Gerilme Ylmalar (Stress Concentration)

rnek :

t=10 mm, d= 40 , D=60 mm, r = 8 mm. Ve

izin verilebilir normal gerilme 165 MPa ise
P=?

(a) Flat bars with holes

D 60 mm r 8 mm
1.50 0.20
K max d 40 mm d 40 mm
ave K 1.82

zin verilebilir ortalama normal gerilme:

max 165 MPa

ave 90.7 MPa
K 1.82

P A ave 40 mm 10 mm 90.7 MPa

(b) Flat bars with fillets 36.3 103 N P 36.3 kN

2009 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. 1- 13