You are on page 1of 18

`ybxwZ `gb Kwgkb

Uvcviw BUvibvkbvj evsjv`k (wUAvBwe)


evwo-141, moK-12, eK-B, ebvbx
XvKv-1213, evsjv`k|
dvb: 9887884, 8826036, dv: 9884811
BgBj: info@ti-bangladesh.org
IqemvBU: www.ti-bangladesh.org
1
mvweK msKjb I mv`bvq:
gv. nvweeyi ingvb, djv, wimvP Av cwjwm

mv`bv mnhvMx:
gvik`v Avvi, AvwmvU djv, wimvP Av cwjwm

welq wfwK Z_ msMn I msKjb:


wmwfK GbMRgU wefvMi AvwmvU djv Av.e.g ivk`yvgvb, gvnv` nvmb, gv. Mvjvg
gvdv Ges gv. gwbij Bmjvg Rvwn`

cKvk: RyjvB 2011

Uvcviw BUvibvkbvj evsjv`k (wUAvBwe)


evwo- 141, moK- 12, eK- B, ebvbx
XvKv- 1213, evsjv`k|
dvb: +88-02-9887884, 8826036, dv: +88-02-9884811
B-gBj: info@ti-bangladesh.org
IqemvBU: www.ti-bangladesh.org

2
gyLe

mevLvZ `ybxwZ I Awbqgi AbZg KviY GKw`K Z_i Aeva cevn cwZeKZv I Abw`K mvaviY
RbMYi AbKiB gwjK AwaKvi I mswk cwZvb _K Zv`i bvh cvc Ges AvBb I wewa Abyhvqx
KiYxq mK h_v_ aviYvi NvUwZ| G cwZ Uvcviw BUvibvkbvj evsjv`k (wUAvBwe) `ybx wZweivax
mvgvwRK Av`vjbi Ask wnme vbxq I cvwZvwbK chvq Z_ I civgk c`vbi gvag RbMYi
gZvqbi Ici wekl iZ Avivc KiQ|

wUAvBwe Gi mnhvwMZvq mPZb bvMwiK KwgwU (mbvK) `ybxwZ weivax mvgvwRK Av`vjbK msMwVZ I
mcmvwiZ Kivi mwq f~wgKv cvjb Ki hvQ| GiB avivevwnKZvq mbvK Z_ I civgk W
(Advice and Information Desk, AI-Desk) Kvhgi gvag RbMYK webvg~j Z_ I civgk mev
w`q AwaKvi mPZb I gZvqb Ki Zvjvi KvR KiQ| G KvRi Ask wnme G Z_cwU cZ Kiv
nqQ| Z_c Kvbv MelYv cwZe`b bq| GwU g~jZ Kvbv Pjgvb welq I wewfb miKvwi cwZvbi mevi
aib, wbavwiZ wd BZvw` mK Z_ mswfve ck-Di AvKvi Dcvcb Kiv nqQ| GQvov we`gvb
AvBb/wewagvjv/cweavbgvjv/cvcb/bxwZgvjv BZvw` RbMYK Kx AwaKvi w`qQ G welqI ck-Di AvKvi
Z_ Dcvcb Kiv nqQ| Z_ci DwjwLZ Kvbv welqi evLvi mv_ g~j AvBb ev Zvi Aaxb cYxZ
wewagvjv, miKvwi MRU, cwZvbi wbavwiZ wbqgKvbybi mv_ ZviZg nj g~j AvBb ev Zvi Aaxb cYxZ
wewagvjv, miKvwi MRU, cwZvbi wbavwiZ wbqgKvbybK cvavb w`Z ne| hnZz Z_c Z_mg~n
mswfve Dcvcb Kiv nqQ Ges mKj welqI Afy
Kiv nqwb ZvB Kvbv AvBbx cwqvq hvIqvi c~e
AekB g~j AvBb, wewagvjv, cweavbgvjv, miKvwi MRU I cvcb BZvw` AbymiY Kivi Rb weklfve
Abyiva Kiv njv|

eZgvb msiYwUZ DwjwLZ Z_mg~n Ryb 2011 ch cKvwkZ wewfb cKvkbv, AvBb, wewagvjv, cweavbgvjv,
miKvwi MRU, cvcb, mswk cwZvbi IqemvBU Ges mswk cwZvb _K msMn Kiv nqQ| cieZx
msiYwUi mskvabi Rb mvwbZ cvVK g~jevb civgk w`q mnhvwMZv Kieb, GUvB Avgv`i cZvkv|

Z_cwU RbMYi gZvqb Ges mevcvwZ `ybxwZ I nqivwb nvm iZc~Y f~wgKv ivLe ej Avkv ivwL|

BdZLvivgvb
wbevnx cwiPvjK

3
`ybxwZ `gb Kwgkb
h mKj cki Di cvIqv hve

1. ck: `ybxwZ `gb Kwgkb AvBb Ke KvhKi nq ? ................................................................................. 1


2. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi cavb Kvhvjq Kv_vq AewZ ? ...................................................................... 1
3. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi j Kx ? ................................................................................................ 1
4. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi Kvhvewj Kx ? ............................................................................................ 1
5. ck: `ybx wZ `gb Kwgkb `ybxwZK Kxfve msvwqZ Ki ? ....................................................................2
6. ck: `ybxwZi wZi w`Kmg~n Kx ? ....................................................................................................2
7. ck: `ybxwZ `gb Kwgkb KZRb Kwgkbvi I Pqvigvb iqQ ? .............................................................2
8. ck: Pqvigvb I KwgkbviMYi gqv` KZ eQi ? ..............................................................................2
9. ck: Kwgkbi Pqvigvb I Kwgkbvi nIqvi hvMZv Kx ? ....................................................................2
10. ck: Kwgkbi Pqvigvb I Kwgkbvi nIqvi AhvMZv Kx ? ..................................................................2
11. ck: Kwgkbi Pqvigvb I Kwgkbvi wbqvMi Rb evQvB KwgwUi m`m Kviv ?........................................... 3
12. ck: evQvB KwgwUi mfvcwZ K neb ? ............................................................................................ 3
13. ck: Pqvigvb I Kwgkbvii wbqvM cwqv Kx ? ................................................................................ 3
14. ck: Kwgkbi cavb wbevnx K ? .................................................................................................... 3
15. ck: KwgkbviMYi gqv` kl nIqvi ci wK cRvZi Kvbv jvfRbK c` wbqvM cveb ? ......................... 3
16. ck: KwgkbviMY Kxfve c`ZvM KiZ cvie ? ................................................................................. 3
17. ck: KwgkbviMYK AcmviY Kiv hvq Kx bv ? .................................................................................. 4
18. ck: Kwgkb Kxfve wmv MnY Ki ? ........................................................................................... 4
19. ck: Kwgkb KZ Rb mwPe wbhy _vKe ? ....................................................................................... 4
20. ck: mwPei `vwqZ Kx ? .............................................................................................................. 4
21. ck: Kvb Acivamg~n `ybxwZ `gb Kwgkbi AvIZvaxb ?....................................................................... 4
22. ck: AwfhvM Kv_vq `vwLj Kiv hve ? ........................................................................................... 5
23. ck: Kxfve AwfhvM Kieb ? ...................................................................................................... 5
24. ck: `ybx wZi Z`i Rb miKvii AbygwZi cqvRb AvQ wK ? .............................................................. 5
25. ck: AwfhvM `vwLji ci Kwgkb _K AwfhvM cvwi Kvb iwm` w`e Kx ? ........................................... 5
26. ck: AwfhvM wK iwRvi Afy Kiv nq ?.................................................................................. 5
27. ck: AwfhvM cvwi ci Kwgkb Kxfve KvR Ki ? ........................................................................... 5
28. ck: Kwgkb wK Kvbv ewi m`i wnmve PvBZ cvi ? ................................................................... 6
29. ck: m`i wnmve Kxfve Ges KZ w`bi ga `vwLj KiZ ne ? ........................................................ 6
30. ck: Kwgkb Kx Kvbv ewi vei-Avei mw vK KiZ cvi ? .................................................... 6
31. ck: `ybxwZ mwKZ Kvbv AwfhvMi Abymvb ev Z`i Kwgkbi gZv Kx ? ............................... 7
32. ck: Kvbv ew Kwgkbi gZv cqvM evav c`vb ev Av`k Agvb Kij Kx ne ? .................................. 7
33. ck: Kwgkb Kvbv ewK Kx MdZvi KiZ cvi ? .......................................................................... 7
34. ck: dvu` gvgjv (Trap case) Kb Kiv nq ? .................................................................................. 7
35. ck: dvu` gvgjv (Trap case) Kxfve Kiv nq ? ............................................................................... 7
36. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi AfixY `ybxwZ `gb Kvbv eev AvQ Kx ?................................................. 8
37. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi Kvbv evwlK cwZe`b AvQ wK ? ................................................................. 8
38. ck: evwlK cwZe`b Kx Rbmg cKvk Kiv nq ?............................................................................. 8
39. ck: Kwgkbi Kvbv KgKZv-KgPvixi AmnhvwMZv/`ybxwZi welq Kvi wbKU Ges Kxfve AwfhvM Kiv hve ? .. 8
40. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi ^QZv I mZZv Kxfve wbwZ Kiv nq ? .........................................................9
41. ck: AwfhvMi AMMwZ mK Kvi wbKU Ges Kxfve Rvbv hve ? ........................................................9
42. ck: `ybxwZ `gb Kwgkb c` kvwi wei Kvbv Avwcj Kiv hve Kx ? ...................................................9
43. ck: hw` Avwcj Kiv hvq Ze wbKU Ges Kxfve Avwcj KiZ cvie ?.......................................................9
44. ck: wg_v AwfhvMKvixi Rb Kvb kvwi weavb AvQ Kx ? ...................................................................9

4
45. ck: AwfhvMKvix hw` bvg wVKvbv Mvcb c~eK Kvb AwfhvM `vqi KiZ Pvq m AwfhvM MnYhvM ne Kx ? 10
46. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi cavb Kvhvjqi eZgvb wVKvbv, Uwjdvb b^i Ges Iqe mvBUi wVKvbv Kx ? .......... 10
47. ck: ZYg~jchvq `y`Ki Kvhvjq cavbi c`we Kx ? .......................................................................... 10
48. ck: m`i weeiY Kxfve w`Z nq ? ........................................................................................... 10
49. ck: `ybxwZ `gb Kwgkb m`i Kvhvjqi KgKZv`i Awdm I evmvbi Uwjdvb b^i Ges wVKvbv Kx ? ........... 11
50. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi 6wU wefvMi I AvwjK Kvhvjqi KgKZv`i bvg I Uwjdvb b^i KZ ? ............. 12

5
`ybxwZ `gb Kwgkb

1. ck: `ybx wZ `gb Kwgkb AvBb Ke KvhKi nq ?


Di: 2004 mvji 9B g _K `ybxwZ `gb Kwgkb AvBb KvhKi nq| 2004 mvji 23k deqvwi gnvgvY
ivcwZ G AvBb mwZ c`vb Kib| `ybxwZ `gb Kwgkb 2007 mvji 29k gvP D AvBbi 34 - G avivq
c` gZvej, ivcwZi c~ev bygv`bg `ybxwZ `gb Kwgkb wewagvjv - 2007 Gi cvcb Rvwi Ki|

2. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi cavb Kvhvjq Kv_vq AewZ ?


Di: `ybxwZ `gb Kwgkbi cavb Kvhvjq XvKvi mbevwMPvq AewZ| msvi IqemvBU nQ:
http://acc.org.bd/

3. ck: `ybx wZ `gb Kwgkbi j Kx ?


Di: G msvi j nQ `k `ybx wZ Ges `ybx wZg~jK Kvh cwZiva Kiv|

4. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi Kvhvewj Kx ?


Di: `ybxwZ `gb Kwgkbi Kvhvewj wbgic:

`ybxwZ mwKZ Kvbv AwfhvM ^-D`vM ev wZM ew ev Zvi c Ab Kvbv ew KZK


`vwLjKZ Ave`bi wfwZ Abymvb;
`ybxwZ `gb welq AvBb viv KwgkbK AwcZ h Kvbv `vwqZ cvjb;
`ybxwZ cwZivai Rb Kvbv AvBbi Aaxb ^xKZ eevw`i chvjvPbv Ges KvhKi evevqbi Rb
ivcwZi wbKU mycvwik ck;
`ybxwZ cwZivai welq MelYvj djvdji wfwZ KiYxq mK ivcwZi wbKU mycvwik
Dcvcb;
`ybxwZ cwZivai j mZZv I wbveva mw Kiv Ges `ybxwZi wei MYmPZbZv MVb;
Kwgkbi Kvhvewj ev `vwqZi ga co Ggb mKj welqi Dci mwgbvi, wmvwRqvg, Kgkvjv
BZvw` Abyvbi ee;
Av_-mvgvwRK Aevi cwicwZ evsjv`k we`gvb wewfb cKvi `ybxwZi Drm wPwZ KiY Ges
Z`&bymvi cqvRbxq eev MnYi Rb ivcwZi wbKU mycvwik Dvcb;
`ybx wZi Abymvb, Z`, gvgjv `vqi Ges D Abymvb, Z` I gvgjv `vqii Kwgkbi
Abygv`b cwZ wbaviY;
`ybxwZ cwZivai Rb cqvRbxq weewPZ Ab h Kvbv Kvh mv`b,
Zdwmj DwjwLZ Acivamg~ni Abymvb I Z` cwiPvjbv; Ges
AbyQ` (K) Gi Aaxb Abymvb I Z` cwiPvjbvi wfwZ G AvBbi Aaxb gvgjv `vqi I
cwiPvjbv|

1
5. ck: `ybx wZ `gb Kwgkb `ybxwZK Kxfve msvwqZ Ki ?
Di: ew^v_ ARb ev ewMZ jvfi Dk AwcZ gZvi AceenviB `ybxwZ| hLb Kvbv cwZvb ev
ew ^xq Aevbi mwq Aceenvii gvag wbqgewnf~Zfve jvfevb nq ev ew^v_ ARb Ki| Gi dj
Abi wZ mvwaZ nq ZLbB `ybxwZ msNwUZ nq| AwcZ gZv ev Aevbi Amr I Amvay Aceenvi A_ev
Aea AMvwaKvi c`vbi gvag KvDK Abi Dci evowZ myweav c`vbi ga `ybxwZ wbwnZ _vK| h KgKv
mvaviYfve weeKi KvQ MnYhvM bq ZvB nP `ybx wZ|

6. ck: `ybxwZi wZi w`Kmg~n Kx ?


Di: `ybxwZi wZKi w`Kmg~n wbg msc DjL Kiv njv:
K. RbMYi `~fvM ew,
L. RvZxq Dbqbi Aivq, Ges
M. `vwi`i g~j KviY|

7. ck: `ybx wZ `gb Kwgkb KZRb Kwgkbvi I Pqvigvb iqQ ?


Di: `ybxwZ `gb Kwgkb GK Rb Pqvigvb I `yB Rb Kwgkbvi wbhy iqQ|

8. ck: Pqvigvb I KwgkbviMYi gqv` KZ eQi ?


Di: Pqvigvb I KwgkbviMY wbqvMi mgq nZ Pvi eQi gqv`i Rb ^-^ c` AwawZ _vKe| D
gqv` AwZevwnZ nIqvi ci Pqvigvb I KwgkbviMY cybtwbqvMi Rb hvM ej MY ne bv|

9. ck: Kwgkbi Pqvigvb I Kwgkbvi nIqvi hvMZv Kx ?


Di: AvBb, wkv, ckvmb, wePvi ev kLjv evwnbxZ Ab~b 20 (wek) eQii AwfZvmb ew G Kwgkbi
Pqvigvb I Kwgkbvi nZ cvie|

10. ck: Kwgkbi Pqvigvb I Kwgkbvi nIqvi AhvMZv Kx ?


Di: Kvbv ew Pqvigvb ev Kwgkbvi wnme wbhywi hvM ne bv, hw` wZwb:
K. evsjv`ki bvMwiK bv nq;
L. Kvbv evsK ev Avw_K cwZvb KZK FY Ljvwc wnme NvwlZ ev wPwZ nq;
M. Av`vjZ KZK `Dwjqv NvwlZ nIqvi ci `DwjqvZi `vq nZ AevnwZ jvf bv Ki;
N. bwZK jb ev `ybxwZRwbZ Kvbv Acivai `vq `vlx mve c~eK Av`vjZ KZK Kviv` `wZ
nqQ;
O. miKvwi PvKwiZ wbqvwRZ AvQ;
P. `wnK ev gvbwmK eKji KviY Kwgkbi `vwqZ cvjb Ag; Ges
Q. wefvMxq gvgjvq i `cv nq|

2
11. ck: Kwgkbi Pqvigvb I Kwgkbvi wbqvMi Rb evQvB KwgwUi m`m Kviv ?
Di: Kwgkbvi c` wbqvMi Rb mycvwik c`vbi Dk wbgewYZ cvuPRb m`m mg^q evQvB KwgwU MwVZ
ne:
K. cavb wePvicwZ KZK gbvbxZ mycxg KvUi Avwcj wefvMi GKRb wePviK;
L. cavb wePvicwZ KZK gbvbxZ mycxg KvUi nvBKvU wefvMi GKRb wePviK;
M. evsjv`ki gnv wnmve-wbixK I wbqK;
N. miKvwi Kg Kwgkbi Pqvigvb; Ges
O. Aemicv gwcwil` mwPe`i ga mekl Aemicv gwcwil` mwPe| DjL h, Aemicv
gwcwil` mwPeK cvIqv bv hvq A_ev evQvB KwgwUi m`mc` MnY AmZ nq, Zvnj mekl
Aemicv gwcwil` mwPei AeewnZ c~ei Aemicv gwcwil` mwPe| hw` Kvbv Aemicv
gwcwil` mwPeK cvIqv bv hvq A_ev evQvB KwgwUi m`mc` MnY AmZ nq, Zvnj eZgvb
KgiZ gwcwil` mwPe|

12. ck: evQvB KwgwUi mfvcwZ K neb ?


Di: cavb wePvicwZ KZK gbvbxZ mycxg KvUi Avwcj wefvMi wePviK evQvB KwgwUi mfvcwZ ic neb|

13. ck: Pqvigvb I Kwgkbvii wbqvM cwqv Kx ?


Di: evQvB KwgwUi mycvwikg ivcwZ Kwgkbvi wbqvM Kib| evQvB KwgwU cvuPRb m`m mg^q MwVZ|
Kwgkbvi wbqvM mycvwik c`vbi Dk, evQvB KwgwU DcwZ m`m`i Ab~b 3 (wZb) Rbi wmvi
wfwZ Kwgkbvii cwZwU k~b c`i wecixZ `yB Rb ewi bvg mycvwik Kieb| Ab~b 4 (Pvi) Rb m`mi
DcwwZZ evQvB KwgwUi Kvivg MwVZ ne| Kwgkb wZbRb Kwgkbvii mg^q MwVZ ne Ges Za _K
ivcwZ GKRbK Pqvigvb wbqvM Kib|

14. ck: Kwgkbi cavb wbevnx K ?


Di: Pqvigvb nQ Kwgkbi cavb wbevnx| Zvui c`ZvM, AcmviY, AbycwwZ, AmyZv ev Ab Kvbv `vwqZ
cvjb AcviMZvi ivcwZ GKRb KwgkbviK Pqvigvbi `vwqZ mvgwqKfve cvjbi wb`k w`Z
cvieb| Pqvigvbi mvweK Zveavb I wbqY Abvb KwgkbviMY mswk AwcZ `vwqZ cvjb Kie| Gic
`vwqZ cvjbi Pqvigvbi wbKU KwgkbviMYi Revew`wnZv _vKe|

15. ck: KwgkbviMYi gqv` kl nIqvi ci wK cRvZi Kvbv jvfRbK c` wbqvM cveb ?
Di: bv, Kwgkbvie` gqv`v cRvZi Kvbv jvfRbK c` wbqvM cve bv|

16. ck: KwgkbviMY Kxfve c`ZvM KiZ cvie ?


Di: Kvbv Kwgkbvi ivcwZ eivei 1 (GK) gvmi wjwLZ bvwUm ciYc~eK
^xq c` ZvM KiZ cvie| Ze,
c`ZvMc AvbyvwbKfve MnxZ bv nIqv ch ivcwZ cqvRbeva, c`ZvMKvix KwgkbviK Zvui `vwqZ
cvjbi Rb Abyiva KiZ cvib|

3
17. ck: KwgkbviMYK AcmviY Kiv hvq Kx bv ?
Di: mycxg KvUi wePviK h KviY I cwZZ AcmvwiZ nZ cvi, Z`c KviY I cwZ eZxZ Kvbv
KwgkbviK AcmviY Kiv hve bv| mycxg KvUi GKRb wePviK AcmviYi cwZ njv kvixwiK ev gvbwmK
Amvg_i KviY hw` Kvbv wePvicwZ Zvi `vwqZ mwVKfve cvjb AcviM A_ev iZi Am`vPiYi Rb `vlx
nb Ze m ivcwZ mywcg RywWwkqvj KvDwjK welqwU mK KiZ I Z` dj c`vbi Rb wb`k
w`Z cvib| Z` cwZe`b hw` cZxqgvb nq h wePviK Zvi `vwqZ mwVKfve cvjb AhvM A_ev iZi
Am`vPiYi Rb `vlx Zvnj ivcwZ Zvi Av`ki viv mswk wePviKK AcmviY KiZ cvib| mywcg
RywWwkqvj KvDwji m`m neb cavb wePvicwZ Ges Abvb wePviK`i ga cieZx h `yBRb Kg cexY| [
MYcRvZx evsjv`ki msweavb, gy`Y 2008, aviv 96]

18. ck: Kwgkb Kxfve wmv MnY Ki ?


Di: Kwgkbi mKj wmv mswk mfvq MnxZ nZ ne| Kwgkb Zvi `vwqZ cvjbi Rb Kwgkbi mfvq
wbqwgZ wmv MnY I mycvwik cYqb Kie| wmvmg~n evevwqZ nQ wK bv Zv wbqwgZ cwiexY Ges cwZ 3
(wZb) Ai cici Kwgkbi mfvq mwUi g~jvqb Kie| Pqvigvbmn `yB Rb Kwgkbvii DcwwZZ mfvi
Kvivg MwVZ nq|

19. ck: Kwgkb KZ Rb mwPe wbhy _vKe ?


Di: `ybxwZ `gb Kwgkb KZK GKRb ew Kwgkb wbhy neb|

20. ck: mwPei `vwqZ Kx ?


Di: mwPei `vwqZ nQ Pqvigvbi wb`k Abyhvqx Kwgkbi mfvi AvjvP welqm~wP Ges Kwgkbi
Z`&welqK wmv mvc mfvi ZvwiL I mgq wbaviY, KvhweeiYx cZKiY, KwgkbviMY KZK mvw`Z
Kvhvewji weeiY I mswk bw_ msiY, Ges Kwgkb KZK wb`wkZ Abvb `vwqZ cvjb I Kvh mv`b|

21. ck: Kvb Acivamg~n `ybxwZ `gb Kwgkbi AvIZvaxb ?


Di: `ybxwZ `gb Kwgkb AvBb 2004 G ewYZ Acivamg~n, Prevention of Corruption Act 1947
(Act No.2 of 1947) Gi Aaxb h me Acivai DjL Kiv nqQ, Abyic Acivai KviY `ybxwZ `gb
Kwgkb wewagvjv 2007 - Gi AvIZvq wePvi Kiv hve| ZvQvov evsjv`ki ` wewa aviv 161, 162, 163,
164, 165, 166, 167, 168, 169, 217, 218, 408, 409 I 477 (G) AvIZvq hme Acivai K_v ejv
AvQ m mKj Acivamg~n, gvwbjvwis cwZiva AvBb 2002 Ges Dciv avivi Aaxb hZ aibi Aciva
iqQ m mKj Acivai mv_ mswk `wewa 1860 G 109, 120L I 511 avivi Acivamg~n ev Aciva
mnvqZv, Acivai loh ev Acivai cPvi Acivamg~n `ybxwZ `gb Kwgkb AvBb 2004 Gi 28 avivq ewYZ
wePvi cwZi AvIZvq wePvi ne|

4
22. ck: AwfhvM Kv_vq `vwLj Kiv hve ?
Di: h Kvbv ew A_ev msvi wei Kwgkbi GLwZqvif~ welq Kvbv AwfhvM mgw^Z Rjv Kvhvjq,
wefvMxq Kvhvjq A_ev cavb Kvhvjq ciY Kiv hve| Kwgkbi KgKZv/KgPvixi wei `ybxwZ, Awbqg,
Am`vPiY BZvw` AwfhvMi Kwgkbi AfixY `ybxwZ `gb KwgwUi wbKU AwfhvM ciY Kiv hve|

23. ck: Kxfve AwfhvM Kieb ?


Di: AwfhvMKvix ^qs A_ev WvKhvM AwfhvM Kwgkbi mg^wZ Rjv Kvhvjq, wefvMxq Kvhvjq A_ev
cavb Kvhvjq ciY KiZ cvie| iZc~Y Uwjdvb I dvi gvag AwfhvM ciY Kiv hZ
cvi| mgw^Z Rjv Kvhvjqi DccwiPvjK, wefvMxq Kvhvjqi cwiPvjK Ges cavb Kvhvjqi
PqvigvbK m^vab c~eK AwfhvM `vwLj Kiv kq| AwfhvMKvixi wbR bvg I wVKvbv eenvi Kiv
evbxq| ebvwg AwfhvMi MnYhvMZv AvBbMZfve hwK bq|

24. ck: `ybxwZi Z`i Rb miKvii AbygwZi cqvRb AvQ wK ?


Di: bv, G miKvii AbygwZi cqvRb bB|

25. ck: AwfhvM `vwLji ci Kwgkb _K AwfhvM cvwi Kvb iwm` w`e Kx ?
Di: nuv, w`e| AwfhvM `vwLjKvix ew `vwei cwicwZ mswk Kvhvjq AwfhvMcvwi cgvY wnme
AwfhvM cvw b^i I ZvwiL m^wjZ GKwU iwm` c`vb Kie [`y`K wewagvjv-2007]|

26. ck: AwfhvM wK iwRvi Afy Kiv nq ?


Di: nuv, Kiv nq| Zdwmj DwjwLZ Aciva msv welq cv AwfhvMi msw weeiY Zdwmji dig-1
Abyhvqx iwRvi Afy c~eK Zv msiY Kiv nq (`y`K wewagvjv-2007)|

27. ck: AwfhvM cvwi ci Kwgkb Kxfve KvR Ki ?


Di: AwfhvM cvwi ci Kwgkbi Kvhv`k wbgv iLvwPi gvag `Lvbv hZ cvi:

AwfhvM iwRvi Afy


hvPvB-evQvB Abymvb Z` PvRwkU Av`vjZ wePvi

AwfhvM Zdwmji dig - 1 Abyhvqx Afy Kiv nq| KwgwU AwfhvMi mg_b cv_wgK Z_ I Dcv
weePbv Ges Kvb Kvb AwfhvMi Abymvb Kvh cwiPvjbv Kiv cqvRb Zvi GKwU ZvwjKv cZ
Kie|
G h mKj AwfhvMi cv_wgK mZZv ev h_v_Zv cvIqv hve bv mmKj AwfhvMmg~niI c_K
GKwU ZvwjKv cZ Kie|

Kwgkb KZK h mKj AwfhvMi Abymvb cwiPvjbvi Rb wmv MnY Kiv nq mmKj AwfhvM
Abymvbi Rb Kwgkbi wbKU nZ `vwqZcv KgKZvi wbKU wb`k AvKvi ciY Kiv nq| Abymvbi
Rb `vwqZcv KgKZv AwfhvM Abymvbi wb`k cvwi ZvwiL nZ AbwaK 15 Kvhw`emi ga

5
Abymvb mgv c~eK
`y`K wewagvjv-2007 Gi Zdwmji dig-2 G ewYZ QK Abyhvqx wbqYKvix
KgKZvi wbKU `vwLj Kib| hywmZ KviY DwjwLZ mgq Abymvb mgv KiZ bv cvij AbymvbKvix
KgKZv KviY wjwce c~eK D 15 w`b AwZevwnZ nvIqvi c~eB Abymvbi `vwqZcv cwiPvjK eivei
AwZwi mgq AbygwZ c~eK Ave`b KiZ cvie| m D cwiPvjK AbwaK 15 Kvhw`em ch mgq
ewaZ KiZ cvie|

AwfhvMi Abymvb kl nIqvi ci AwfhvM cv_wgKfve cwZwZ nj Zv Z`I Rb `vwqZcv


KgKZv gvgjv Z`i wb`k cvwi ZvwiL nZ AbwaK 45 (cuqZvwjk) Kvhw`emi ga Z`Kvh mgv
c~eK
`y`K wewagvjv-2007 Gi Zdwmji dig-4 G ewYZ QK Abyhvqx Zvi wbqYKvix KgKZvi wbKU
Z` cwZe`b `vwLj Kieb| hywmZ KviY DwjwLZ mgq Z` mgv KiZ bv cvij Z`Kvixi
KgKZv KviY wjwce c~eK
D 15 w`b AwZevwnZ nIqvi c~eB Z`i `vwqZcv cwiPvjK eivei
AwZwi mgq AbygwZ c~eK Ave`b KiZ cvie|

AwfhvM Z`i ci Kvbv ewi wei AwfhvM cgvwYZ nj Av`vjZ AwfhvMbvgv (PvRwkU) `vqi
Kiv nq| Av`vjZ gvgjv `vqi Kivi Kwgkb ev Kwgkbi wbKU nZ gZvcv Kwgkbvii
Abygv`b AekB MnY KiZ ne| Abygv`b eZxZ Av`vjZ Aciva wePvi mb Kie bv
(`y`K wewagvjv-2007)|

28. ck: Kwgkb wK Kvbv ewi m`i wnmve PvBZ cvi ?


Di: nuv, cvi| Kwgkb Kvbv Z_i wfwZ Ges mwUi weePbvq cqvRbxq Z` cwiPvjbvi ci hw` G gg
m nq h, Kvbv ew ev Zvi c Ab Kvbv ew, ea Drmi mv_ AmwZc~Y mw `Lj iLQ ev
gvwjKvbv ARb KiQ, Zvnj Kwgkb ev Kwgkb KZK gZvcv Kwgkbvii Abygv`bg DccwiPvjK
c`ghv`vi wb bq Ggb GKRb KgKZv wbR ^vi D ewi wbKU nZ Zdwmji dig-5 G ewYZ QK
Abyhvqx Zvi m` I `vq-`bvi wnmve mieivni Av`k Rvwi KiZ cvib (`y`K wewagvjv-2007)|

29. ck: m`i wnmve Kxfve Ges KZ w`bi ga `vwLj KiZ ne ?


Di: Av`kcvwi mgq nZ mvZ Kvhw`emi ga Zdwmji dig-6 G ewYZ QK Abyhvqx D ew Zvi
m` I `vq-`bvi wnmve weeiYx I AwahvwPZ Z_ `vwLj e_ nj| mvZ Kvhw`emi ga wnmve `vwLj KiZ
bv cvij, D mgqmxgv AwZevwnZ nIqvi c~e mswk DccwiPvjKi wbKU mgq ewi Rb Ave`b KiZ
cvie| cv Ave`b h_vh_ ej cZxqgvb nj mswk DccwiPvjK D mvZ Kvhw`emi avivevwnKZvq AwZwi
AbwaK mvZ Kvhw`em ch mgq ew KiZ cvie (`y`K wewagvjv-2007)|

30. ck: Kwgkb Kx Kvbv ewi vei-Avei mw vK KiZ cvi ?


Di: Kwgkb vZ Avqi Drm - ewnf~Z vei-Avei mw Aei ev vK KiZ cvi| Kvbv ew ^xq
bvg ev Zvi c Ab Kvbv ewi bvg, Ggb Kvbv vei ev Avei mwi `Lj iqQ ev gvwjKvbv ARb
KiQ, hv Amvay Dcvq AwRZ Ges Zvi vZ Avqi Drmi mv_ AmwZc~Y ej gb Kivi h_ KviY iqQ

6
Ges wbqwgZ gvgjv `vqii c~eB wZwb D mw vbvi KiZ cvi ej Kwgkb ev Z`KZK gZvcv
Kwgkbvi ev AbymvbKvix ev Z`Kvix KgKZvi wbKU cZxqgvb nj mswk Kwgkbvi ev KgKZv D mwi
GLwZqvivaxb kvj RR Av`vjZ D mw AeiKiY (Freezing) ev, gZ, vKi
(Attachment) wb`k c`vbi Rb Ave`b KiZ cvi| Av`vjZ AbygwZ c`vb Kij D mw Aei ev,
gZ, vK Kiv hve| Aei ev vKKZ vei ev Avei mw weq ev Ab Kvbvfve nvi Kiv
hve bv (`y`K wewagvjv-2007)|

31. ck: `ybxwZ mwKZ Kvbv AwfhvMi Abymvb ev Z`i Kwgkbi gZv Kx ?
Di: `ybx wZi AwfhvMi Z`i Kwgkbi gZv wbgic:
K. mvxi mgb Rvwi I DcwZ wbwZKiY Ges kc_i gvag mvxK wRvmvev` KiY;
L. Kvbv `wjj D`NvUb Ges Dcvcb;
M. kc_i gvag mv MnY;
N. Kvbv Av`vjZ ev Awdm nZ cvewjK iKW ev Zvi Abywjwc Zje KiY;
O. mvxi wRvmvev` Ges `wjj cixv Kivi Rb civqvbv Rvwi KiY; Ges
P. h Kvbv ewK Abymvb ev Z` mswk welq Kvb Z_ mieivn Kivi Rb wb`k c`vb Ges
Abyicfve wb`wkZ ew Zvi ndvRZ iwZ D Z_ mievin KiZ eva _vKe|

32. ck: Kvbv ew Kwgkbi gZv cqvM evav c`vb ev Av`k Agvb Kij Kx ne ?
Di: Kvbv Kwgkbvi ev Kwgkb _K ea gZvcv Kvbv KgKZvK gZv c`vb Kvbv ew evav c`vb
ev BQvKZfve Kvbv ew Agvb Kij Zv `bxq Aciva ne| D Acivai Rb mswk ew Ab~a 3
(wZb) eQi ch h Kvbv gqv`i Kviv` ev A_` ev Dfq ` `wZ ne|

33. ck: Kwgkb Kvbv ewK Kx MdZvi KiZ cvi ?


Di: Kvbv ew ^xq bvg ev Ab Kvbv ewi bvg vei ev Avei mwi gvwjK ev `Lj`vi hv Zvi
NvwlZ Avqi mv_ AmwZc~Y, Zvnj Av`vjZi AbygwZ mvc D ewK Kwgkb c` gZvcv Kvbv
KgKZv MdZvi KiZ cvie|

34. ck: dvu` gvgjv (Trap case) Kb Kiv nq ?


Di: `ybxwZ cwZivai wbwg AvBbi Zdwmjfy Aciva RwoZ Kvbv ew ev eweMK cZfve aivi
Dk Z`i `vwqZcv Kwgkbvii Abygv`bg ZrKZK gZvcv KgKZv dvu` gvgjv cZ ev cwiPvjbv
KiZ cvie (`y`K wewagvjv-2007)|

35. ck: dvu` gvgjv (Trap case) Kxfve Kiv nq ?


Di: `ybxwZ cwZivai wbwg Kwgkb Aaxbi Zdwmj DwjwLZ Acivai mv_ RwoZ ew/eweMK mivmwi
aivi Dk Z`i `vwqZcv Kwgkbvii Abygv`bg ZrKZK gZvcv KgKZv duv` gvgjv cZ Ki|
c_g AwfhvMKvixi AwfhvM wjwLZfve MnY Kiv nq| Zvitci bM` A_ MnYi cve Nyl MnYKvix ev

7
`vweKvix `ybxwZcivqY Awfhy ewi wbKU ck Kiv nq| bM` UvKvi b^i wjwce c~eK gvwRU ev Ab
Kvbv EaZb KgKZvi ^vimn D UvKvwj wPwZ Kiv nq| AZtci nvZbvZ aivi cwiKbv cZ Kiv
nq| wbavwiZ w`b I mgq Ges msKZ Abyhvqx NylMnYKvix ewK ZrYvr aZ Kiv nq| G mgq Zvi wbKU
c~e ewYZ I wPwZ UvKvwj Dvic~eK mvx`i DcwwZZ RZvwjKvfy Kiv nq| RZvwjKv I RKZ
UvKvwj ndvRZ bqv nq| Z` kl D cgvYvw` I mvmn Av`vjZ PvRwkU `vwLj Kiv nq|

36. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi AfixY `ybxwZ `gb Kvbv eev AvQ Kx ?
Di: Kwgkb `ybxwZ `gb KwgwU kxlK KwgwU Kwgkbi Kvbv KgKZv-KgPvix AvBb I wewagvjvi AvIZvq
gZv cqvMi Kvbv `ybxwZ ev Awbqgi Avkq MnY KiQ wK bv wKsev Kvbv ewK Ah_v nqivwb
KiQ wK bv A_ev AvBb I wewagvjvi AvIZvq Kvbv Aciva KiQ wKbv Zv mvewYK cwiexY, bRi`vwi,
AwfhvM `vqi, Abymvb, Z`, gvgjv `vqi, wefvMxq eev MnY ev mycvwik c`vb Ki| Kwgkb cqvRbeva
Kwgkb ewnf~Z Ab Z`Kvix msv h_v; wWwRGdAvB, ive, wmAvBwW, wWwe, GbGmAvB BZvw` msvK
AfixY `ybxwZi Z`i Rb Abyiva KiZ cvi|

37. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi Kvbv evwlK cwZe`b AvQ wK ?


Di: nuv, AvQ| cwZ cwKv eQii gvP gvmi ga Kwgkb c~eeZx eQii mvw`Z Zvi Kvhvewj mwKZ
GKwU cwZe`b ivcwZi wbKU Dcvcb Kie| cwZe`bcvwi ci ivcwZ D cwZe`b RvZxq msm`
Dcvcbi eev MnY Kieb|

38. ck: evwlK cwZe`b Kx Rbmg cKvk Kiv nq ?


Di: Kwgkbi c~ee Zx eQii KZ Kvhvewj mwKZ cwZe`b ivcwZi gvag RvZxq msm` Ges RvZxq
msm`i gvag RbMYi wbKU cKvk Kivi weavb iqQ|

39. ck: Kwgkbi Kvbv KgKZv-KgPvixi AmnhvwMZv A_ev `ybxwZi welq Kvi wbKU Ges Kxfve AwfhvM
Kiv hve ?
Di: wbv Dcvq Kwgkbi Kvbv KgKZv-KgPvixi `ybxwZ AwfhvM `vwLj Kiv hvq:
Kwgkbi Kvbv KgKZv/KgPvixi wei `ybxwZ, Awbqg, Am`vPviY BZvw` AwfhvMi
Kwgkbi AfixY `ybxwZ `gb KwgwUi wbKU AwfhvM Dcvcb Kiv hve| `ybxwZ `gb Kwgkbi
Pqvigvb Ges Kwgkbi mwPe I gnvcwiPvjK (AvBb I cwmwKDkb) mg^q 3 m`mwewk Kwgkbi
AfixY `ybxwZ `gb KwgwU MwVZ,
Kwgkbi mwPe I gnvcwiPvjK (AvBb I cwmwKDkb) - Gi wei Kvbv `ybxwZ, Awbqg,
Am`vPiYi AwfhvM DvwcZ nj Kwgkbi Pqvigvb wbR ev ZrKZK gbvbxZ Kvbv Kwgkbvi
viv Z`hvM ne|
AfixY `ybxwZ `gb KwgwU KZK Kwgkbi KgKZv/KgPvix`i wei Abymvb I Z` Kvh
cwiPvjbvi Kwgkb AvBb 2004 I Kwgkb wewagvjv AbymiY KiZ ne|

8
40. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi ^QZv I mZZv Kxfve wbwZ Kiv nq ?
Di: wbgv Dcvq `ybxwZ `gb Kwgkbi ^QZv I mZZv wbwZ Kiv hvq:
AfixY `ybxwZ `gb KwgwU Kwgkbi mKj ii KgKZv/KgPvixMYi `ybxwZ, Awbqg I Am`vPiYi
welq mvewYK cwiexY I bRi`vwi Ki _vK Ges Zv`i wei cgvYmvc Abymvb I Z`
kl wbqwgZ gvgjv I PvRwkU `vqi Kivi weavb AvQ,
Kwgkb cqvRb gb Kij Kwgkbi ewnf~Z Ab Z`Kvix msv, h_v- wWwRGdAvB, ive, wmAvBwW,
wWwe, GbGmAvB BZvw` msvK `ybxwZi Z`i Rb Abyiva KiZ cvi,
Kwgkbi wbR^ wbqvM I PvKwi wewagvjv cYxZ bv nIqv ch miKvwi KgPvix kLjv I Avwcj
wewagvjv 1985 Abyhvqx Kwgkbi KgKZv/KgPvix`i wei wefvMxq gvgjv `vqi Kiv hve| DjL
h, Kwgkbi wbqvM I PvKzix wewagvjv cYqbi welqwU eZgvb cwqvaxb iqQ,
msweavbi 128 AbyQ` Abyhvqx gnv wnmve wbixKi Kwgkbi Avw_K welqvw`i AwWU msv
mvsweavwbK AwaKvi AzY _vKe, Ges
ivcwZi wbKU evwlK cwZe`b `vwLji viv RvZxq msm`i gvag Kwgkb RbMYi wbKU `vqe
_vK|

41. ck: AwfhvMi AMMwZ mK Kvi wbKU Ges Kxfve Rvbv hve ?
Di: `ybxwZ `gb Kwgkb AvBb 2004 I Kwgkb wewagvjv 2007 Abyhvqx AwfhvM wbeb iwRvi Afwy ,
AwfhvM hvPvB, evQvB I Abymvb, gvgjv `vqi, Z` kl PvRwkU `vwLj BZvw` mb nq _vK| wewfb
avc mb ev mv`bhvM ev cwqvaxb _vKv AwfhvMi welq Abyic Z_ cvwi Rb AvwjK Kvhvjqi
DccwiPvjK, wefvMxq Kvhvjqi cwiPvjK Ges cavb Kvhvjqi mswk gnvcwiPvjK A_ev
cwiPvjK (Abymvb I Z`) - Gi mv_ hvMvhvM Kiv hZ cvi|

42. ck: `ybxwZ `gb Kwgkb c` kvwi wei Kvbv Avwcj Kiv hve Kx ?
Di: Kwgkb Kvbv wePvwiK Av`vjZi bvq kvw Avivc Ki bv| Ze Kwgkbi `vqiKZ gvgjvjvi Dci
wekl RR Av`vjZi bvwb MnY I wePvi wbw Kiv nq| wePvi NvwlZ ivqi wei Avwcji AvBwb myhvM
AvQ|

43. ck: hw` Avwcj Kiv hvq Ze wbKU Ges Kxfve Avwcj KiZ cvie ?
Di: dR`vwi Kvhwewa (mskvabx) AvBb 1958 Gi 4, 5, 6 aviv Abyhvqx, MwVZ wekl RR Av`vjZ
Kwgkbi `vqiKZ gvgjv wbw Ki| D wekl RR Av`vjZi NvwlZ ivqi wei evsjv`k mycxg KvUi
nvBKvU wefvM Avwcj `vqi Kiv hvq| MYcRvZx evsjv`ki msweavb ewYZ mycxg KvUi ivqi Avwcj
MnY I wbwKiY gZvcv|

44. ck: wg_v AwfhvMKvixi Rb Kvb kvwi weavb AvQ Kx ?


Di: `ybxwZ `gb Kwgkb AvBb 2004 G wg_v AwfhvMKvixi Rb Kvbv kvwi weavb bB| Ze, `wewa
1860 Gi 211 avivq wg_v AwfhvMi Rb kvw iqQ| AwaK, 177, 181, 182 avivZ wg_v AwfhvM I

9
wg_v Z_ Avivci AwfhvM kvwi weavb ivLv nqQ| mevP 2 _K 7 eQi Kviv` Ges Rwigvbv A_ev
Dfq ` nZ cvi|

45. ck: AwfhvMKvix hw` bvg wVKvbv Mvcb c~eK Kvb AwfhvM `vqi KiZ Pvq m AwfhvM MnYhvM ne
Kx ?
Di: mZZv I Z_MZ Dcv h Kvbv AwfhvMi cvY^ic| Z_mg AwfhvM Kwgkbi wbKU iZen I
MnYhvM| G AwfhvMKvixi bvg I wVKvbv AZvekK bq|

46. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi cavb Kvhvjqi eZgvb wVKvbv, Uwjdvb b^i Ges Iqe mvBUi wVKvbv Kx ?
Di: `ybxwZ `gb Kwgkbi cavb Kvhvjqi wVKvbv nQ 1, mbevwMPv, XvKv-1000| Uwjdvb b^i I wewfb
AvwjK Kvhvjqi wVKvbv cwiwk `qv njv| IqemvBU njv: http://acc.org.bd

47. ck: ZYg~jchvq `y`Ki Kvhvjq cavbi c`we Kx ?


Di: AvwjK Kvhvjqi cavb: DccwiPvjK,
wefvMxq Kvhvjqi cavb: cwiPvjK,
cavb Kvhvjqi cavb wbevnx: Pqvigvb|
`i webvm wbic:
Pqvigvb I `yBRb Kwgkbvii mg^q Kwgkbi Kvhg cwiPvwjZ nq| GKRb mwPe KwgkbK mvwPweK
mnvqZv c`vb Kib| 6 Rb gnvcwiPvjK mwPei mnvqZvq Kwgkbi wmv evevqb mnvqZv Ki| Giv njb:
gnvcwiPvjK (ckvmb, msvcb I A_), gnvcwiPvjK (wjMvj I cwmwKDkb), gnvcwiPvjK (Abymvb I Z`,
ZYg~j chvq) gnvcwiPvjK (MelYv, cwZiva, cwiexY, MYmPZbZv), gnvcwiPvjK (Awbb welqvw` I
cwi`kb)| AwaK, Pqvigvb gnv`qi mivmwi Zveavb cwiPvjK (cheY I g~jvqb) KgiZ AvQb|
GQvov 13 Rb cwiPvjK cavb Kvhvjq KgiZ AvQ| 6 wU wefvM 6 Rb wefvMxq cwiPvjK KgiZ|

48. ck: m`i weeiY Kxfve w`Z nq ?


Di: m`i weeiY `qvi Rb Kwgkb KZK
c` digwU wbgic:

dig-6 [wewa 17(1) `e], m` weeiYx


(`ybxwZ `gb Kwgkbi Av`kcvwi 7(mvZ) Kvh w`emi ga h_vh_fve c~iY c~eK `vwLj KiZ ne|)
Ask-1
vei m`
g m`i `vM I AvqZb/ m`i ^v_i Rwgi RwgZ AewZ Kvi bvg m` ARbi aib m` ge
Aevb, Mvg LwZqvb/ cwigvY cKwZ cwiwa g~j febvw`, m` AwRZ ARbi (q, BRviv, ARbi
ev moK Ges nvws I KvVvgv Ges (wbR/x/cy ZvwiL `vb, wewbgq, Rb
_vbv A_ev b^i weeiY mvR-mivgi /Kbv/vZv- DivwaKvi eeZ
cimfv Ges g~j fMx A_ev ev Abwea) Avqi
Rjv Ab Kvbv Drm
ew)
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13)

10
Ask-2
Avei m`
wgK m`i Kv_vq g~j vZv, fMx, cy, Kbv ev Ab m` ARbi cwZ ge
weeiY AewZ Kvbv ew ARbi (q, `vb, fvov
ZvwiL BZvw`)
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8)

49. ck: `ybxwZ `gb Kwgkb m`i Kvhvjqi KgKZv`i Awdm I evmvbi Uwjdvb b^i Ges wVKvbv Kx ?
Di: `ybxwZ `gb Kwgkbi m`i`i wbhy KgKZv`i dvb, c`wei ZvwjKv wbic:
wgK bs KgKZvi c`we dvb
1 Pqvigvb 8333350 (wcG)
8333354 (dv)
2 wcGm Uz Pqvigvb 8333358
3 Kwgkbvi 8333352 (wcG)
4 wcGm Uz Kwgkbvi 9362741
5 Kwgkbvi 8333351 (wcG)
6 wcGm Uz Kwgkbvi 9362413
7 mwPe 9360110 (wcG)
8 mwPe - Gi GKv mwPe 8319566
9 gnvcwiPvjK (ckvmb, gwbUwis I wmg AwWU) 9349013 (wcG)
10 gnvcwiPvjK (wjMvj Av cwmwKDkb) 9337148 (wcG)
11 gnvcwiPvjK (Me.,cwi.,wfwR. I MYmPZbZv) 9358951 (wcG)
12 gnvcwiPvjK (Abymvb I Z`) 8333425 (wcG)
13 gnvcwiPvjK (wekl Abymvb I Z`) 8333426 (wcG)
14 cwiPvjK (ckvmb, gvbem` I A_) 9352115 (wcG)
15 cwiPvjK (wjMvj Gv cwmwKDkb) 9343785
16 cwiPvjK (Abymvb) 9331093
17 cwiPvjK (eni XvKv) 9355025
18 cwiPvjK (wekl gwbUwis wmg AwWU Ges UKwbKvj mvcvU) 9360275
19 cwiPvjK (Z`) 9352552
20 DccwiPvjK (bKvbv, UvvBj, eni gqgbwmsn I dwicyi) 9355021
21 DccwiPvjK (&Aby:-2) 8314685
22 DccwiPvjK (Z`-1) 9335123
23 DccwiPvjK (Abymvb-2) 9355022
24 DccwiPvjK (cwmwKDkb mj) 9342258
25 DccwiPvjK 9353004-8
GUbkb-232
26 DccwiPvjK (ckvmb I jwRwKm&) 9346964

11
27 DccwiPvjK (A_ I wnmve) 9356645
28 DccwiPvjK (MelYv I cwiKbv) 9356645
29 DccwiPvjK (wekl gwbUwis wmg AwWU Ges UKwbKvj mvcvU) 9359927
30 DccwiPvjK (Lyjbv I ewikvj wefvM) 9359927
31 DccwiPvjK (cwkY) 9355026
32 DccwiPvjK (Z`-2) 9353004-8
GUbkb-266
33 DccwiPvjK (cwZiva I MYmPZbZv) 9353004-8
GUbkb-237
34 DccwiPvjK (ivRkvnx) 9353004-8
GUbkb-258
35 mnKvix cwiPvjK (A_ I wnmve) 9361590
36 mnKvix cwiPvjK (ckvmb I jwRwKm) 9358932
37 mnKvix cwiPvjK (Z`-2) 8319500
38 wmGgGg KvU 7116515
Kwgkb Awdm

50. ck: `ybxwZ `gb Kwgkbi 6wU wefvMi I AvwjK Kvhvjqi KgKZv`i bvg I Uwjdvb b^i KZ ?
Di: `ki 6wU wefvM KgiZ `ybxwZ `gb Kwgkbi KgKZve`i c`weI dvb bv^vimg~n wbgic:
XvKv wefvM
bs KgKZvi c`we Uwjdvb
Awdm I evmv
1 cwiPvjK, wefvMxq Kvhvjq, XvKv
2 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, XvKv-2 9342538
3 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, XvKv-1 9358966
4 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, gqgbwmsn 091-53016
5 DccwiPvjK, UvBj 0921-53951
6 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, dwi`cyi 0631-64844

PMvg wefvM
1 cwiPvjK, wefvMxq Kvhvjq, PMvg 031-710230 651559
2 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, PMvg-1 031-712151 -
3 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, PMvg-2 031-811071 -
4 mnKvix cwiPvjK, Rjv Kvhvjq, bvqvLvjx 0321-61060
5 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, Kzwgjv 081-77239
6 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, ivvgvwU 0351-62131

ivRkvnx wefvM
1 wcGmwm, wefvMxq Kvhvjq, ivRkvnx 0721-775459
2 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, ivRkvnx 0721-772199 0721-773468
3 mnKvix cwiPvjK, Rjv Kvhvjq, eov 051-66204

12
4 mnKvix cwiPvjK, Rjv Kvhvjq, cvebv 0731-65413
5 Rjv Kvhvjq, iscyi 0521-65020
6 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, w`bvRcyi 0531-63163

Lyjbv wefvM
1 cwiPvjK, wefvMxq Kvhvjq, Lyjbv 041-762216 732747
2 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, Lyjbv 041-725033 732298
3 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, hkvi 0421-73045
4 mnKvix cwiPvjK, Rjv Kvhvjq, Kzwqv 071-61874

wmjU wefvM
1 cwiPvjK, wefvMxq Kvhvjq, wmjU 0821-716205
2 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, wmjU
3 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, nweM 0831-52240

ewikvj wefvM
1 cwiPvjK, wefvMxq Kvhvjq, ewikvj 0431-64077
2 DccwiPvjK, Rjv Kvhvjq, ewikvj 0431-52205
3 mnKvix cwiPvjK, Rjv Kvhvjq, cUzqvLvjx 0441-62797
Avei 2007

Z_m~:
`ybxwZ `gb Kwgkb AvBb, 2004
`ybxwZ `gb wewagvjv, 2007
`ybxwZ mwKZ AvBb, mi`vi gKeyj nvmb, kidzwb j eyK mjvi, 2007
`ybxwZ `gb Kwgkb - Gi IqemvBU: http://acc.org.bd

13

You might also like