You are on page 1of 7
FORMULAS PROCESALES I. Formulas de acciones Acciones de la ley (legis actions): eft. Gayo 4.10-29, Inientio: elt. Gayo 4.41; 4.54; 4.86, Demonstratio: oft. Gayo 4.40; 4.41, . Condemnatio: cfr. Gayo 4.43; 450-51 Adiudicatio: cfr. Gayo 4, 2. Praescriptio: eft, Gayo 4.131; 4.137 Exceptio: et. Gayo 4,119, Replicatio: eft. Gayo 4.126; 4.126%. Formula hipottica completa de la seei6n Publiciana (et. Gai, 4.36: Lene) [E. $60)°(}) Nombramiento el jer; (2) Intent con eign del ans del empo: (3) Bteepi ust doin del propictario civil) Replicario rt vendita’ et traditae de posesdor civil, (8) rplicato meu, @) Classe atbitaria (7) Condemnats (1) Tits index esto (1) Sea juce Tc, {@) Si quem hominem Aulus Age- (2) Srrsula probado que Aulo Age- tus emt et is et tadium et, anno Ho comprd tu eselavo ie tue ens. Posed, tum Scum hominem _gado,y's hulese pases uns ese Sto de agit, eius ex ire qunium — Esclavo, acerea del cual so hug oe esse opateret bra nner ens propio ) neque is homo ex ie quistium (3) y si ese esclavo no peviencee en Names Negi est roped civil n Numero Negiio, (@) au si Namerius Negidivs Aulo [4)osi Numetlo Negidio vende en- ‘Azeri hominem quo dear Yon- ogé-aAulo™ Ages eh scave del a cet tai ees ts, (3) et stn eave nil metus causa) y sien todo ello no se ha hecho fit et naa po inimidacion, (6) neque is homo arbitratu tuo a (6) a no ser que este esclayo sea resti- Numenio Negidio restituatue, tuido por Numerio Negidio a ww arbi- tri (7) quanti ca res erit, tantam pecu- (7) cuanto sea el valor del asunto, a hniam iudex Numerium Negidium tanto dinero ti jucz condena a Nume~ ‘Aulo Agerio condemnato, sinon pa- rio Negidio a favor de Aulo Agerio, ret absolvito, si no absuélvelo, Ncim eDac Rr 29 § 5 FORMULAS PROCESALES 1. Férmulas de acciones, 80-88. SS rommuasemocesaues ra cones, 888 81. Formula hipotética completa de la condictio o actio certae creditae pecunia findicatio ususfructus (Lenel, EP. §72; eft. Gai. 4.3): rau gl aoe eo conte rete pcg]. fia, (3) exceptio pacti, (4) veplicatio dell y (5) condenmatio ceria pecunigh (1) Titius tudes: esto. (L) Sea juez Ticio 2) Si paret Numetium Negidiam (2) Si resulta probado que Numerig Allo Agsriosestertiam decern mit Negidi debe dar @ Aulo Agstio dy jae oportere, mil sestercios, ) si inter Aulum Agerium e Nu- (3) sino ha sido convenido entre Auly merium Negidium non convenit, ne Agerio y Numerio Negidio que no gp fea pecunia intra annun peteretur, pediria ese dinero durante un aio, (4) aut si quid dolo malo Numerii (4) 0 se ha hecho algo por Numerig Negi factum est, Negidio con dolo malo, ‘ (5) iudex Numetiv Negidio Aulo (5) condena juez a Numetio Negidig Agerio sestertium decem milia con- a pagar a Aulo Agerio diez mil ester ‘demnato, si non paret absolvilo, clos; sino resulta probado absuelveg, 82. Rei vindicatio (Lenel, EP. §69) ‘itius iudex esto. Si paret rem qua de agitur ex iure quiritium Auli Ageei esse neque ee abn ie Aulo Ageno resitutr, quai res ey {antsm pecuniam iudex Numerium Negidium Aulo Agerio condemnato, s) non paret absolvito, Sea juez Tico. Si resulta que ls cosa litigiosa es propiedad civil de Aulo ‘Agerio, y no es restituida a Aulo Agcrio segiin tw arbitrio, concena jucz 4 Numetio Neidio pagar & Aulo Agerio cuanto la cosa va, so can Hereditatis peiio (Lenel, EP. §65; Mantovani, pg. 35) Titius index esto. $i paret hereditatem Publi Maevi ex iute quititium Auli Agerii esse, neque ea res arbitrio iudicis Aulo Agerio resituetur, quanti ea res efit, taniam pecuniam iudex Numerium Negidium Aulo Agerio condem. halo, si non paret absolvito. Sea jucz Ticio. Si resulta probado que la herencia de Publio Mevio es de Aulg genio por derecho ii, ila asa Perenea) no Tues resid por Numerio Negidio a Aulo Agerio segin el arbitrio del juez, eondena juez 41 Nomerio Negio,a pagar Alo Agsrio tanto dinero cuanto Tn cose valga Si no resulta, absuélvelo. 84. Vindicatio servitais (servidumbres de paso) (Lenel, EP. $73; Mantovani, pes. 36-37) Titius iudex esto. Si paret Aulo Agerio ius esse per fundum quo de agitur ire agere, neque ea res atbitrio iudicis Aulo Agerio restiluetur, quanti ea tes crit, antam pecuniam fudex Numerium Negidium Aulo Agerio condemnata, si non paret absolvito Sea jue Tico. $i resulta probado que Aulo Azeri tiene derecho a psa y conducir (animales) por el fundo del cual se trata, y sila cosa no Tuese restituida por Numerio Negidio a Aulo Agerio segin el arbitrio del juez, condena juez a Numerio Negido a pagar a Aulo Agerio tanto dinero cuanto Ta cosa valga, si no resulta, sbsuélvelo. Titius iudex esto. Si paret Aulo Agerio ius esseo fundo quo de agitur uti fii, neque ea res arbitrio iudicis Aulo Agerio restituetur, quanti ea res ert, fantam pecuniam index Numerium Negidium Aulo Agetio condemnato, si hon paret absolvito, Sea juez Ticio. Si resulta probado que Aulo Agerio tiene derecho a. usar y hich frutos dl fund dl cal se aa y i cosa np faese esti por Numerio Negidio a Aulo Agerio seesin ef arbitrio del juez, condena juez a Numerio Negido a pagar a Aulo Agerio tanto sino resulta absuélvelo. inero cuanio Ta cosa Valga, 6, Actio familiae erciscundae (Lene!, EP. §80): Titus iudex esto, Quod Luci Tii heredes de familia erciscunda deque eo «quod in ea hereditate ab eorum quo, postea quam heres factus sit, gestum {Umissumnve si iudivem sib dav postlaverunt, quantum. adiudicat opor- ietiudes .adiddieato, quidquid ob eam rem alierum alter’ praestare oportt, clus iudex allerum alts! condemnato, si non paretabsolvito, Sea juez Ticio, Puesto que los herederos de Lucio Ticio han pedido que se Tes diese un juez para la divisin del patrimonio hereditario y para los actos de administracién y la gestidn realizada sobre tal herencia por uno de ellos, después de haberse convertida en heredero, cuanto deba ser adjudicado a (Cayo y Sempronio), adjudicalo juez a (Cayo y Sempronio) y todo lo gue por este motivo deli responder tino con respecto al otro, condena juez al ‘uno en favor del otro, si no absuéivelo. 87, Actio furti nec manifesti (Gai. 4.37; Lenel, EP. §128) ‘Titivs iudex esto. Si paret Aulo Agerio a Numerio Negidio opeve consilio Numerii Negidit furtum factum esse (paterae aureae) quam ob rem Name: sum Negidium pro fure damnum decidere oportet, quanti ea res fuit, cum furtum factum est, tantae pecuniae duplum iudex Namerium Negidium Aulo Agerio condemnato, si non paret absolvito. Sea juez. Ticio. Si resulta que a Aulo Agerio se le hubiese arrebatado (01 ‘copa de oro) por obra o consejo de Nunmerio Negidio, por 1o que Numerio Negidio debe ser condenado como ladrdn, que el juez condene a Numerio Negidio a pagar a Aulo Agerio una summa de diner igual al doble de! valor ue tenfa cosa en el momento de cometerse euro, sno resulta absuelve- ct ee Age (avers fenton Le P. 470: Tale ee tia ot cistern Mesa tieurarves ia lg lt, Lp Numan Neen a gece ea es se ao po, a epee, Rogen Ns See ee crac tn am aa Sea jer Ticio. Si consa que Numerio Negidio ha muta injustamente & Aaguel esclavo, por 1o que Numerio Negidio debe dar a Aulo Agerio tanto ‘inero cuanto'sea el miximo valor aleanzado por el esclavo en el afio ante~ lor, tf juez condena a Numerio Negidio a pagar a Aulo Agerio el doble de sa caniidad, si no consta absuélvelo. 21 § 5 FORMULAS PROCESALES 89, Actioininriarum (Gai. 440; Lene, EP. §190; Mantovani, pes. 66-67) Aqui, Caius, Meviusrecuperatoressunto. Quod Aull Agerio pagno ma pereussa esta Numerio Negidio dolove malo Numer Newiditfactany etl percuteretu, quantum ob eam rem bonum et aequum fecuperatorbus vg {ur Numeriuin Nexidiom Aulo Agerio condenman tana pecuniam Jum jal senterum X mia recuperftes Numer Negiiom Au ABS demnanto, snp. absolvunto P Sean arecuperadores» Aguilio, Cayo y Mevio, Puesto que Aulo Agetio sid geo enema propa de Numer Neato. 6 pa dolo de Numerio Negidio se halproiucido el hecho de er golpeado, me twos, recuperadores condenad a Ninmerio Nes a pagar a Aulo Age um gama de ne cmespondietes cunt es pra os pray weno ¥ equtativa que se condene a Numerio Negidio en favor de Agh ‘Agerio ‘cone inte’ maximo de Gier mil seserelos, sino resulta proba absotvedto, 90, Actio de peeunia consttuta(Lenel, EP. $97): { ‘Titins index esto. Si paret Numerium Negidium Aulo Agerio sestertium x nilia constiuisse se Soluturum eove nomine se satsfacturum esse neg isse quod consttut neque jer Aulum Ageriuin stetisse qUO minus fig uo costa est eae pecniam cum conte ettam sy {quanti ea res est tantam pecuniam fudex Numesiumn Negidiuim AUIO Ager ondenmato, simon pare absolito, - — Sea jez Tico, Si resulta probado que Numerio Negido se ha comprometidy 8 pin dice mil sestoreion Aulo‘Agerio 0 a dar salsfaccin por tl ca Jer campio el composting y ge a de compliment de Wea eco no es impatable # Aulo Agetio y que la suma de dinero ya se debi on lmorente del compris, jez conden Numeio Negi ag a Au, Agetio una cantiad de dinero igual & To que Ta cost vale actualidad, si no resulta probado absuélycto. 91, Actio commodati (in factum) (Lenel, EP. §98): ‘Titus iudex esto. Si paret Aulum Agerium Numerium Negidium rem qua de agitur commodasse eamgue, Avlo Agerio redditam non esse, quanti ea res eit tantam pecuniam iudex Numerium Negidium Aulo Agerio condemnato, si non paret absolvito. Sea juez Tieio, Si resulta probado que Aulo Agerio ha dado en comodato & Numerio Negidio 1a cosa acerca de la que se litiga y no le ha sido devel 4 Aulo Agerto, condena juez a Numerio Negidio a pagar a Aulo Agerio una Suma de dinero igual In valoracn que se hard de la cost, sino resi absuelvelo, 92, Actio pigneraticia in personam (Lene!, EP. §99): Titius iudex esto. Si paret Aulum Agerium Numerio Negidio rem qua de agitur ob pecuniam debitam pignori dedisse eamque pecuniam solutam eov hnomine satisfactum esse aut per Numerium Negiaitm stetisse, quo. minus solveretur, eamgue rem Auto Agerio redditam non esse, quanti ea res ei {antam pecuniam iudex Numerium Negidium Aulo Agerio condemnato, s ‘non paret absolvito. Formulas de acciones, 88-98 Sea juer Tio, Si consi que Aulo Agerio ha dado In cosa de que se trata ¢ ‘Numerio Negidio en prenda por una eantidad de dinero debida, y que tal ccantidad ha sido pagada o ha sido satisfecha por tl asunto o bien sea imputa- ble a Numerio Negidio la falta de pago y que la cosa no haya sido restituida ‘4 Aulo Agerio, td juez condena a Namério Neidio a pagar a Aulo Agerio luna cantidad de dinero igual a la que resulte de la valoracién futura de la cosa, si no resulta probado absuclvelo, 1, Actio ex stipulatu (incerta) (oft. Gai. 4.136; Lenel, EP. $53) Titius iudex esto. Quod Aulus Agerius de Numerio Negidio incertum stipula tus est, cuius rei dies fuil, quidguid ob eam rem Numerium Negidium Aulo ‘Agerio dare facete oportet, eius iudex Numerium Negidium Aulo Agerio ‘dummtaxat sestertium X milia condemnato, si non paret absolvito Sea juez Ticio. Puesto que Aulo Agetio ha estipulado (se ha hecho prometer) ‘de Numerio Negidio algo indeterminado, que ya se puede exigir, todo To que par este astnto Numerio Negidio le deba dar o hacet a Aulo Agerio, condens Juez.a Numerio Negidio a pagar « Aulo Agerio hasta un maximo de diez mil Sestercios, si no resulta probado absuelvelo, ‘Actio deposit (in ius concepta): cle. Gayo 4.47, ‘Aetio deposit (in factum concepta): eft. Gayo 4.47. Actio mandati (Lenel, EP. §108) ‘Titius iudex esto, Quod Aulus Agerius Numerio Negidio mandavit ut... qua de re agitut, quidquid ob eam rem alterum alteri dare facere oportet &x fide bona, eius fudex alterum alteri condemanato, si non paret absolvito. Sea juez Ticio, Puesto que Aulo Agerio encarg6 a Numerio Negido que (..) (agut apareceria el encargo eonereio), cosa acerea de: fa cual se litiga, todo Jo que por esta causa deba dar 0 haver uno con respecto al ouro segdn la buena fe, condena juez a uno en favor del otro, si no absuélvelo, 1. Actio pro socio (Lenel, EP. $109) Titus index esto. Quod Aulus Agerius cum Numerio Negidio societatem xan boner it gu east, quiduid cy eam em tera ale (Sumeriuy Nei Atle Aerio) dar acre oper ox fide bor dum ‘al quod Numerius Negidis facere potest, ius tadex Numerium Negidium ‘Aulo Aerio condemnato, si non paret absolvito Sea jucz Ticio. Pussto que, Aulo Agerio constituy6 con Numerio Negidio Una Socedad de todos sus bions, cosa de a que stata, todo To qe por festa causa deba dar o hacer uno con respecto al otro (Numerio Negidio a ‘Kalo: Agerio) segtin la buena fe, condena jucz a Numerio Negiio en lavor de Aulo Ageti, si no absaslvelo. 98, Actio emptiinstitoria (Lenel, EP. §102): Titius iudex esto. Quod Aulus Agerius de Lucio Titio, cum is a Numerio Negidio tabernae instructae praepositus esset, eius rei nomine decem pondo ole emit, qu dé re git, guidgid ob eam rem Luciam ritum Aulo Agerio Gare facere oportet ex fide bona, eius ivdex Numerium Negidium Aulo Age- Flo condemnato, si non paret absolvit. Sea jucz Ticio. Puesto que Aulo Agerio ha comprado de L. Tick » que ha 293 § 5 FORMULAS PROCESALES sido puesto por Numerio Negidio al frente de un comescio, diez tibrag aceite en el ejercico de tal empresa cussion sobre la que se iti, cond jusz a Numstio Negidio en Tavor de Aulo Agerio a todo To ques caus ello deba dar o hacer segdn la buena fe, st no absuelvelo. 99, Actio venditi quod iussu (Lenel, EP. §104-2): Tis ude exo, Quo assy Numer Negi pais Aulus Assis Gig merit Negi illotamilias ogam vendidit: qua de re agitu. quicqud a tem Gaium filam Aulo Agetio dae facere oporet ex fide bona. elus ie ‘Nutnerium Negicium patrest Auto Agero confer, si ndn part abegh Sea jez Ticio, Puesio que en virtud de autorizacién del padre Nu NNegltio, Auto Agaro ha vendido una toga a Gayo hijo de fama de N Fig. Nepidio, euestion aeeren de Ia que se tat todo to que por esta dha dar o acer hijo Gayo a Aulo Ager segtin la buena fe, {dig condena al padre Numerio Negidio en favor de Aulo Agerio, si io eau absuelveto IL, Férmulas de interdictos A, Prohibitorios Interdicto nirubi (Ulpiano, libro 72 ad edictun-D. 3.31. 1pe; Gai 4160) Urubi hie homo, quo de agitor, apud quem maiore parte huiusce anni fa quo minus is eum dcat vim fier ¥eto Prohibo el uso de fa violencia paca impedir que siga teniendo el eso acerca del cual se discue, aquél de vosolros dos que fo haya tenido la mayor pate de este ao. Interdicto uti possidetis (Ulpiano, libro 69 ad edictun-D. 43.17.Lpr3 Gai 160) Uti mune eas aedes, quibus de agitur, nec vi nec clam nec precari alter dh altero possidetis, quo minus ita possideatis, vim fit veto Prohibo que se impida por la violeneia que sigdis poseyendo In casa de aque se tala, tal y como ahora la poses sin violencia ti clandestinidad Sn presario uno Fespecto del oto. Interdicto de glande legenda (Ulpiano, libro 71 ad edictum-D. 43.28.1pr,) Glandem, quae ex ilius agro in tuum eadat, quo minus ili tertio quoque die legere avierre liceat, vim fii veto, Si cae la bello (= frutos) de su fundo en el tuyo, prob Ia violencia impedirle que, en dias altemos, pueda pasar a recogerlay levarsela, Anuncio edictal' del interdicto ne quid in loco publico fiat (Ulpiano, libro 67 ad edictum-D. 438.2pr.) Praetor ait: «Ne quid in loco publico facias inve eum locum immitas, qua ex re quid illi damni detur, praeterquam quod lege senatus consulto edicto de- eretove principum libi concessum est... | Deb diferonciarse la xml dl interdict propmentedichs del snuncio que el Prtar hace dl interdito en un eco, 294 104. 105. 106. 107. 108. 109. L. Formulas de acciones, 98 - Il. Férmulas de interdictos, 109 Dice el pretor: «No construyas ni introduzcas nada en lugar piblico que pueda causarle daflo, excepto lo que se haya concedido por ley, senadecon- Sulto, edicto 0 decreto de los principes...» B. Restitutorios Interdicto quod precario (Ulpiano, libro 71 ad edictune-D. 43.26.2pr.) Quod precario ab illo habes aut dolo malo fecisti, ut desineres habere, qua dere agitur, id illiresttuas Aquella cosa, objeto de la rectamacién, que has recibido de aquél en preca- rio, o has dejado dolosamente de tener en tw poder, se la restituirés Interdicto unde vi (Lenel, EP. §245-1): Unde in hoe anno tw illum vi deiecisti aut familia tua deiecit, cum ille possi deret. quod nec vi nec clam nec precario a te possideret, e0 illum quaeque ille tine ibi habuit restituas De donde ti Io has expulsido con violencia o tus esclavas lo han expulsado, mientras estaba poseyendo sin violencia, clandestinidad 0 precario con tes peeteati estityelo, nel plazo de un ao, juno Con as eas que entonces hall tent. Interdicto unde vi armata (Lenel, EP. §245-2): Unde tu illum vi hominibus coactis armatisve deiecisti aut familia tua deiecit, eo illum quaeque ille tune ibi habuit restituas. De donde tt 1o has expulsado violentamente con cunctila de hombres arm das 0 por medio det eslaos, resityeo, con Tas eoses que tenis alt fen aguel momento, Interdicto quorum bonorum (Ulpiano, libro 67 ad edietum-D. 43.2. \pr.) Quorum bonorum ex edicio meo illi possessio data est, quod de his bonis pro herede aut pro possessore possides possideresve, si nihil usucaptum es- Set, quod quidem dolo malo fest, uti desineres possidere, id ili restituas, De euyos bienes le ha sido dada la posesién por medio de mi edicto, le restitu ris lo que posees como heredero 0 como poseedor 0 lo poseerias Si nada hu biese sido usucapido, y si has obrado dolosamente para dejar de poseetlo, luterdictum demolitorium» (Uipiano, libro 71 ad edictun-D. 39.1 20pr.): Quem in locum nuntiatum est, ne guid operis novi fieret, qua de re agitur, quod in eo loco, antequam nuntiatio missa fieret aut in ea causa esset, ul remitti deberet, factum est, id restituas En cl lugar en el que se ha anunciade que no se puede construir la obra nueva de la que se trata, lo que en ese lugar ha sido construido antes de que la denoncia fuera remitida © debiera haber sido remitida, restitiyelo (asa estado originario). C. Exhibitorios Interdicto de tabulis exhibendis (Ulpiano, libro 68 ad edictum-D. 43.5.1.) ‘Quas tabulas Lucius Titius ad causam testamenti sui pertinentes reliquisse 2s § 5 FORMULAS PROCESALES 89, Actio iniuriarum (Gai. 4.40; Lenel, EP. $190; Mantova pes. 66-67): lus, Caius, Mevis ruperatressunte, Quod Aulo Agerio pugno ma pelcussa eta Numerio Negidio dolove malo Numert Nea acum ext y Percutetur, quantum ob eam rem bon et aequm ecuperatorbus Vide {ur Numerunt Negidiom Aulo Agerio condemman tantam pecuniam Junky at sestertuin ni recuperatores Nomertum Negidium Aulo Agevio con: demmanto, snp. sbsolvunto Sean erecuperadores» Aquilio, Cayo y Mevio, Puesto que Aulo Agerio hy St golpendo en la mandibula por el pho de Numero Neidio, © por dolo de Numesio Negidio se halproduido el hecho de ser eolpeado, voxg. tog ecuperadores condenad a Numero Negicio a pagar Aulio Ageto ung uniad de dinero correspondiente a ebanto les paveac 1s recuperadoey frueno'y equittive que se eondene a Numero’ Negdio en favor de. Adlp ‘Rgcio'con el limite maximo de ice mil sexercios, 31 n0 rest probadg absolved 90, Actio de peeunia constituta (Lenel, EP. §97): Titius iudex esto. Si parct Numerium Negidium Aulo Agerio sestertium X milia constituisse se ‘Soluturum eave nomine se satisfacturum esse neque fecisse quod constituit neque per Aulum Agerium stetisse quo. minus fier (quod constitulum est eamque pecuniam cum constituebatur debitam tuisse, {juanti ea res est tanlam pecunam iudex Numerium Negidium Aulo Agerig Condemnato, si non paret absolvito. Sea jer Tico. Si resulta probado que Numerio Negigio se ha comprometida 2 pagar diez mil sestecios a Aulo Agerio 0 a dar stisfaccion portal ca Fitna cumplido el compromisa y que la fata de curplimiento de To es becido no es imputable a Auto Aerio y que la soma de dinero ya se dba rel momento del compromise jucr eondena Numero Newdio a pasa Auf’ Apri una iad dino ola to que Tacoma vale Aetualady sino resulta proba absuelvel. 91, Aetio commodati (in factum) (Level, EP. §98) Titius iudex esto. Si paret Aulum Agerium Numerium Negidium rem qua de agitur commodasse eamgue Aulo Agerio redditam non esse, quanti ca 13 ert tana peeuiam fudex Numer Nepidium Auto Agero condemaat Si non paret absolvit, Sea juez Tico, Si resulta probado que Aulo Agerio ha dado en comolat a Narero Negidio la cosa acerea dein que se Mga y no fe ha sido devuclt 2 Auto Agerio, condena fuer 4 Numerio Negidio a agar a Aulo Agero ui Suma de-cinero guna {a vaoraciOn que se herd ea cosa, sino rest absotivelo 92, Aetio pigneraticia in personam (Lenel, EP. §99) Tis inex eno, S} part Alum, Aram Numero Negi em aa Attu ob pecuntam debitam pignon dedisse eamaue pecuniam sola eve mine sstactum esse aut per Nomeriom Negidim slice quo mins Solveretur, camgue rem Aulo’Agero reddtam non esse, quan a res et iantam pecantan 1udex Numerium Negidium Aulo Ager condemnato, 3 non paretabsolvito, BRE Formulas de acciones, 88-98 Sea juez Ticio. Si consta que Aulo Agerio ha dado la cosa de que se trata a Numerio Negidio en prenda por una cantidad de dinero debida, y que tal Cantidad ha sido pagada o ha sido satisfecha por tal asunto o bien sea innputa- ble a Numerio Negidio la falta de pago y que la cosa no haya sido restituida 4 Aulo Agerio, tu jucz condena a Numerio Negidio a pagar a Aulo Agerio una cantded de dinero igual ale que result de la valoracién futur de la 082, si no resulta probado absuelvelo, Actio ex stipulata (incerta) (cle. Gat. 4.136; Lenel, EP. §55): Titius iudex esto. Quod Aulus Agerius de Numerio Negidio incertum slipula- lus est, cuius rei dies fuit, quidquid ob eam rem Numerium Negidium Aulo Agerio dare facere oportet eus ex Numerum Negidiim Avlo Ager. ddunmtaxat sestertium X milia condemnato, si non paret absolit, Sea juez Ticio. Puesto que Aulo Agerio ha estipulado (se ha hecho prometer) «de Numerio Negidio algo indeterminado, que ya se puede exigir, todo To. que por esic asunto Numerio Negidio le debs dar o hacer a Aulo Agerio, eondena Juez a Numerio Negidio a pagar a Aulo Agerio hasta un maximo de diez mil sestercios, sino resulta probado absuélvelo, Actio deposit (in ius concepta): cft. Gayo 4.47, Actio deposit (in factum concepta): elt. Gayo 4.47. Actio mandati (Lenel, EP. $108) Titus iex esto, Quod Aulus Agerius Numerio Negidio mandavit ut... qua dle re agitar, quidguid ob eam rem alterum altri date acre oportet eX tle bona, eius tie alterum alter condemanato, si non pare absclvito, Sca juez Tico, Puesto que Aulo Agerio encargé a Numerio Negido que (..) {eal aparece ef encigo coereio cose aveca de a cals g oo Jo que por esta causa deba dar 0 haver uno con respecto al otro segin la beta fe, condena juez-a uno en favor del to, si no absuelvelo, Actio pro socio (Lencl, EP. $109): Titius index esto. Quod Aulus Agerins cum Numerio Negidio socitatem ‘omnium bonorum colt, qua de re agitur, quidquid ob eam rem alteram altri (Numetian: Negi Alo Agri) dare facereopotet ex ide bona, uta at quod Numerius Negidius facere potest, eius lodex Numerium Negigiam Alo Agerio condemnato, si on pavet absolvito. Sea juez Ticio, Puesto que, Aulo Agerio constiuyé con Numerio Negidio tna Sociedade todos ss bienes, cosa dela que se tala, odo To que por esta causa deba dar o hacer uno’con respecto al otro (Numerio Negidio a ‘Aulo Agerio) segan la buena fe, condena juer a Numetio Negidio en [3vor de Aulo Agerio, si no absutivelo. Actio empti institoria (Lenel, EP, §102): Titius iudex esto. Quod Aulus Agerius de Lucio Titio, cum is a Nomerio [Negidio tabernae instructae praepositus esse eius rei nomine decem pondo lel emit qua de re air, quidguid ob eam em Lucium Titum Avlo Agerio dare facere oportet ex fide bona, eius iudex Numerium Negidium Aulo Age- rio condemnato, si non paret absolvito Sea juez Ticio. Puesto que Aulo Agerio ha comprado de L, Ticio, que ha ws §.5 FORMULAS PRocESALES 99. 100. 101. 102. 103. Acti venditi quod iussu (Lenel, EP. §104-2) Thies eto, Quo uss Nami Nez pals Aulus Actas Gly tert Negdi tifamiiastogam vend qua de e agiur, quidguid oh fen Gaiam im Au Aga dre fas oor ee Boa Numeritm Negidium paem Auro Ageriocondemato, non part abi Sea juez Ticio, Puesto que en virtud de autorizacism del padre Numer Negidio, Aulo Agerio ha vendido una toga a Gayo hijo de familia de Num rio Nogidio, cuestién acerca de la que se trata, todo Io que por esta 4 eba dar 0 hacer el hijo Gayo a Aulo Agerio segtin la buena fe, ti j condena al padre Numerio Negidio en favor de Aulo Agerio, si no cong absulveo, I, Formulas de interdictos A. Prohibitorios Anterdieto utrubi (Uipiano, libro 72 ad edictum-D. 43.31.Ipes Gai. 4.160), Utrubi hie homo, quo de agitur, apud quem maiore parte huiusce any ‘quo minus is eurn ducat vita fieti veto, Prohibo el uso de. la violencia para impedir que siga teniendo el esclay acerca del cual se discute, aque de vosouros dos que lo haya tenido lam parte de este afi, Interdicto uti possidetis (Ulpiano, libro 69 ad edictun-D. 43.17.1prs 4.160): Usi nune eas aedes, quibus de agitur, nec vi nec clam nec precatio ater ah aller possdetis, quo minus it possieats, vim fer eto. Prohibo que se impida por In violeneia que sigsis poseyendo la casa de aque se wala, tal y Coma ahora la posesis sin violencia hi clandestinidad n precarto mo respecto del otro. Interdieto de glande legenda (Ulpiano, libro 71 ad edictum-D. 43.28. pr Glandem, quae ex ilius agro in tuum cadat, quo minus ili tertio quoque d legere auierre liceat, vim lieri veto, Si eae Ia bellota (= frutos) de su fundo en el tuyo, prohibo la violencia p impedirle que, en dfas alternos, pueda pasar a recogeria y levérsela Anuncio edictal' del interdicto ne quid in loco publico fiat (pian, ibm Pad edicrim-D. ABP) frat Praeior ait: «Ne quid in loco publieo facis inve eum locum immitas, qua ex ‘te quid ill damni detur, praeterquam quod lege senatus consulto edicto de crelove principum tibi concessum est. | Dade diferenciarse la mula del interdietopropiamente dicha del anuncio queef Pretor hace ‘mterdieto en un ei, 204 108. 105. 106. 101. 108. 109, 1. Formulas de acciones, 98 - II, Formulas de interdictos, 109 Dice el pretor: «No construyas ni introduzeas nada en lugar piblico que wed cata dao, excepto fo que se haya concedklo por ky. senadecon- Sito, edito o decreio de los piacipes..» B. Restitutorios Interdieto quod precario (Ulpiano, libro 71 ad edictun-D. 43.26.2pr) ‘Quod precario ab illo habes aut dolo malo fecisti, ut desineres habere, qua dere agitur, id ili restituas Aquella cosa, objeto de la reclamacién, que has recibido de aquél en precs- rio, o has dejado dolosamente de tener en tw poder, se la restituiris, Interdicto unde vi (Lenel, EP. §245-1) ‘Unde in hoe anno tu illum vi deiecisti aut familia tua deiecit, cum ille possi- dlret, quod nce vi nec clam nec precario a te possideret, e0 illum quaeque ille tine sbi habuit restituas De donde tio has expulsado con violencia o tus esclavos lo han expulsado, ‘mientras estaba poscyendo sin violencia, clandestinidad 0 precario con res- [pesto fi, restitayelo, en el plaza de un aio, junto con las cosas que entonces all tena. Interdicto unde vi armata (Lenel, EP. §245-2): Unde tu illum vi hominibus coactis armatisve deiecisti aut familia tua deiecit, 0 illum quaeque ille tune ibi habuit restituas De donde tt 1o has expulsado violentamente con cusctilla de hombres arma. ds 0 por medio de is esclavos,resitiyeo, eon las cosas que el tenia alt fen aquel momento, Interdicto quorum bonorun (Ulpiano, libro 67 ad edietun-D. 43.2.\pr.) Quorum bonorum ex edicio meo illi possessio data est, quod de his bonis pro herede aut pro possessore possides possideresve, si nihil usueaptum es- fet, quod quidem dolo malo fecisti, uti desineres possidere, id ili estituas, De euyos bienes le ha sido dada la posesién por medio de mi edicto, le res ris lo gue poses como heredero o como poseedor 0 lo poseerfas si nada bu biese sido usucapido, y si has obrado dolosamente para dejar de poseeti. nterdictum demoltarium» (Ulpiano,tbro 71 ad edctum-D. 38.1209) ‘Quem in focum nuntitum est, ne guid opera noi fiert,qua de re ait, tod in co loc, antguam mato mth fire aut inca causa est Ut remit deer fact es Testun, En el Iugar en el gue se ha anuaciado que no se puede eonstruir Ia obra aca del gue tao gue on ou rb coir nes ee in denonci fre mite @ debora haber silo Temida, rstiiylo asa estado oigiao} C. Exhibitorios Interdicto de tabulis exhibendis (Ulpiano, libro 68 ad edictum-D. 43.5.1pr.) (Quas tabulas Lucius Titius ad causam testamenti sui pertinentes reliquisse 205 § 5 FORMULAS PROCESALES es te sunt aut dolo malo tuo factum est, ut desineren 4. Exhibirs las tablas ddientes a su testamet ddgjar de tenerlas ue se dice han sido dejadas por Lucio Ticio co nto, si estén en tu poder © has obrado dolosamenes Inlerdicto de homine libero exhibendo (Ulpiano, libro 71 ad edicuany Quem liberum dolo malo retines, exhibeas. Exhibirds a la persona libre que retienes dolosamentc, IL, Formulas de interdictos, 109 ~ IL. Formulas de cauciones, 115 Cant tegcorum servandorum cans (Lene, EP. $287 idld mihi heedve men leony nomi ex fetanen Laci Ti ui si boi, anc pom are dl fs debus Ga Tek doug Sala abese fungi ese wondcne Syonten pees 0 0 Gu me debe o debe da. ace mo mi ere a sansa seiegado por el esument de Lisi Tios romete ue ser a yhecho Seat te lx puro qu Lao io quote fi day Reo he Sty ear sent lo mat! romeo 4115. Cautio rem pupilli salvam fore (Lenel, EP. $288): IIL. Férmulas de cauciones ALL. Cautio iudicatum sotvi (Lenel, EP. §282; Mantovani, pg. 92): 0 fecum acturus sum, quod ob eam rem iidicatum erit iri arbitratu defendi quod si tg Beredive'meb soli, eamgue rem Bott o dolumque malum ‘tum non erit quanti ea res eritcantam p ‘ei abesse afulurumgue esse spondesne? Spondeo, Con respecto al asunto mi o@ mi heredero lo el asunto con el arbir rometes pagar tanto dinero cuanto la Y estard ausente el dolo malo? que voy a ejercitar contra ti, gprometes pagarme. {que por esta causa establezea la sentencia, y io de un hombre recto, de modo que sino se hace cosa Valea y que en este asumnto ea 112, Cautio ratam rem dominum habiturum (cautio de rato) (Lenel, EP. §289) Quo nomine mecum acturus es 0 nomine any cus de ea re actio petitio persecutio est ert, Lucium Titium heredemve ei plius non esse petiturum eum, , ralamque rem habiturum esse ius ewmve ad quer afuturumgue esse, quod si ita ‘uanti ea res eri tantam pecuiiam dari spondesne? ‘um non erit sie ‘adversus ea factum eri, ¢Prometes que tu representado, en cuyo nombre Feclamari de nuevo por el mismo astnto con acci inaria, y prometes que Lucio Ticio 0 su hered pponda raificard lo actuado y que esta y estar su Y que si no se hiciera de este mod into cuanto valdr el astinto? accionas contra mi, no me in personal, real o extraoe lero 0 aquel & quien cores: lo 0 se hiciera algo en cont M3. Cautio usufructuaria (Lenel, EP. $286; eft. Ulpiano, libro 79 ad edictun-D, Caius rei usus fructus arbitratw usucum frit Quod inde extabit restitutunn i spondesne? Spondeo, 4Prometes que usarés y disfrutards de la cosa, n el testamento de Lucio Ticio, ‘cuando se extinga tu derecho de usurtmicto se rest ¥ (Drometes) la auscneia actual y futura de dolo ms s testamento Lucii Titi tibi legatus est, ea re boni vir ‘et cum usus fructus ad te pertinere desinet, i iri dolumque malum abesse afuturumque esse cuyo usuuct se te ha legado ‘con el arbi de un hombre recto ur que usd uidguid, quod tu tatelam mea gesseris, te mihi dare facere oporebit ex Aetna Be rem inca savant fore spondsine? Sponeo, Pesto que has gestonado mi tatela,cprometes too lo que me debs dar 0 hacer sep la Buena fe dejando por lo fntegro mi pasimonio? -Prometo

You might also like