Professional Documents
Culture Documents
LEIN5.194,DE24DEZ1966
RegulaoexercciodasprofissesdeEngenheiro,ArquitetoeEngenheiroAgrnomo,edoutras
providncias.
OPresidentedaRepblica
FaosaberqueoCongressoNacionaldecretaeeusancionoaseguinteLei:
OCongressoNacionaldecreta:
TTULOI
DoExerccioProfissionaldaEngenharia,daArquiteturaedaAgronomia
CAPTULOI
DasAtividadesProfissionais
SeoI
CaracterizaoeExercciodasProfisses
Art.1Asprofissesdeengenheiro,arquitetoeengenheiroagrnomosocaracterizadaspelas
realizaesdeinteressesocialehumanoqueimportemnarealizaodosseguintesempreendimentos:
a)aproveitamentoeutilizaoderecursosnaturais
b)meiosdelocomooecomunicaes
c)edificaes,servioseequipamentosurbanos,ruraiseregionais,nosseusaspectostcnicose
artsticos
d)instalaesemeiosdeacessoacostas,cursos,emassasdeguaeextensesterrestres
e)desenvolvimentoindustrialeagropecurio.
Art.2Oexerccio,noPas,daprofissodeengenheiro,arquitetoouengenheiroagrnomo,
observadasascondiesdecapacidadeedemaisexignciaslegais,assegurado:
a)aosquepossuam,devidamenteregistrado,diplomadefaculdadeouescolasuperiordeEngenharia,
ArquiteturaouAgronomia,oficiaisoureconhecidas,existentesnoPas
b)aosquepossuam,devidamenterevalidadoeregistradonoPas,diplomadefaculdadeouescola
estrangeiradeensinosuperiordeEngenharia,ArquiteturaouAgronomia,bemcomoosquetenhamesse
exerccioamparadoporconvniosinternacionaisdeintercmbio
c)aosestrangeiroscontratadosque,acritriodosConselhosFederaleRegionaisdeEngenharia,
ArquiteturaeAgronomia,consideradosaescassezdeprofissionaisdedeterminadaespecialidadeeo
interessenacional,tenhamseusttulosregistradostemporariamente.
PargrafonicoOexercciodasatividadesdeengenheiro,arquitetoeengenheiroagrnomo
garantido,obedecidososlimitesdasrespectivaslicenaseexcludasasexpedidas,attuloprecrio,at
apublicaodestaLei,aosque,nestadata,estejamregistradosnosConselhosRegionais.
SeoII
DousodoTtuloProfissional
Art.3SoreservadasexclusivamenteaosprofissionaisreferidosnestaLeiasdenominaesde
engenheiro,arquitetoouengenheiroagrnomo,acrescidas,obrigatoriamente,dascaractersticasdesua
formaobsica.
PargrafonicoAsqualificaesdequetrataesteArtigopoderoseracompanhadasdedesignaes
outrasreferentesacursosdeespecializao,aperfeioamentoepsgraduao.
Art.4Asqualificaesdeengenheiro,arquitetoouengenheiroagrnomospodemseracrescidas
denominaodepessoajurdicacompostaexclusivamentedeprofissionaisquepossuamtaisttulos.
Art.5Spoderteremsuadenominaoaspalavrasengenharia,arquiteturaouagronomiaafirma
comercialouindustrialcujadiretoriaforcomposta,emsuamaioria,deprofissionaisregistradosnos
ConselhosRegionais.
SeoIII
DoexerccioilegaldaProfisso
Art.6Exerceilegalmenteaprofissodeengenheiro,arquitetoouengenheiroagrnomo:
a)apessoafsicaoujurdicaquerealizaratosouprestarservios,pblicosouprivados,reservadosaos
profissionaisdequetrataestaLeiequenopossuaregistronosConselhosRegionais:
b)oprofissionalqueseincumbirdeatividadesestranhassatribuiesdiscriminadasemseuregistro
c)oprofissionalqueemprestarseunomeapessoas,firmas,organizaesouempresasexecutorasde
obraseserviossemsuarealparticipaonostrabalhosdelas
d)oprofissionalque,suspensodeseuexerccio,continueematividade
e)afirma,organizaoousociedadeque,naqualidadedepessoajurdica,exerceratribuies
reservadasaosprofissionaisdaEngenharia,daArquiteturaedaAgronomia,cominfringnciadodisposto
nopargrafonicodoArt.8destaLei.
http://normativos.confea.org.br/ementas/imprimir.asp?idEmenta=25 1/10
2017530 ConfeaLegislao
SeoIV
Atribuiesprofissionaisecoordenaodesuasatividades
Art.7Asatividadeseatribuiesprofissionaisdoengenheiro,doarquitetoedoengenheiroagrnomo
consistemem:
a)desempenhodecargos,funesecomissesementidadesestatais,paraestatais,autrquicasede
economiamistaeprivada
b)planejamentoouprojeto,emgeral,deregies,zonas,cidades,obras,estruturas,transportes,
exploraesderecursosnaturaisedesenvolvimentodaproduoindustrialeagropecuria
c)estudos,projetos,anlises,avaliaes,vistorias,percias,pareceresedivulgaotcnica
d)ensino,pesquisa,experimentaoeensaios
e)fiscalizaodeobraseserviostcnicos
f)direodeobraseserviostcnicos
g)execuodeobraseserviostcnicos
h)produotcnicaespecializada,industrialouagropecuria.
PargrafonicoOsengenheiros,arquitetoseengenheirosagrnomospoderoexercerqualqueroutra
atividadeque,porsuanatureza,seincluanombitodesuasprofisses.
Art.8Asatividadeseatribuiesenunciadasnasalneas"a","b","c","d","e"e"f"doartigoanterior
sodacompetnciadepessoasfsicas,paratantolegalmentehabilitadas.
PargrafonicoAspessoasjurdicaseorganizaesestataisspoderoexercerasatividades
discriminadasnoArt.7,comexceodascontidasnaalnea"a",comaparticipaoefetivaeautoria
declaradadeprofissionallegalmentehabilitadoeregistradopeloConselhoRegional,asseguradosos
direitosqueestaLeilheconfere.
Art.9Asatividadesenunciadasnasalneas"g"e"h"doArt.7,observadosospreceitosdestaLei,
poderoserexercidas,indistintamente,porprofissionaisouporpessoasjurdicas.
Art.10CabesCongregaesdasescolasefaculdadesdeEngenharia,ArquiteturaeAgronomia
indicaraoConselhoFederal,emfunodosttulosapreciadosatravsdaformaoprofissional,em
termosgenricos,ascaractersticasdosprofissionaisporelasdiplomados.
Art.11OConselhoFederalorganizaremanteratualizadaarelaodosttulosconcedidospelas
escolasefaculdades,bemcomoseuscursosecurrculos,comaindicaodassuascaractersticas.
Art.12NaUnio,nosEstadosenosMunicpios,nasentidadesautrquicas,paraestataisedeeconomia
mista,oscargosefunesqueexijamconhecimentosdeEngenharia,ArquiteturaeAgronomia,
relacionadosconformeodispostonaalnea"g"doArt.27,somentepoderoserexercidospor
profissionaishabilitadosdeacordocomestaLei.
Art.13Osestudos,plantas,projetos,laudosequalqueroutrotrabalhodeEngenharia,deArquiteturae
deAgronomia,querpblico,querparticular,somentepoderosersubmetidosaojulgamentodas
autoridadescompetentesesterovalorjurdicoquandoseusautoresforemprofissionaishabilitadosde
acordocomestaLei.
Art.14Nostrabalhosgrficos,especificaes,oramentos,pareceres,laudoseatosjudiciaisou
administrativos,obrigatria,almdaassinatura,precedidadonomedaempresa,sociedade,instituio
oufirmaaqueinteressarem,amenoexplcitadottulodoprofissionalqueossubscreveredonmero
dacarteirareferidanoArt.56.
Art.15SonulosdeplenodireitooscontratosreferentesaqualquerramodaEngenharia,Arquitetura
oudaAgronomia,inclusiveaelaboraodeprojeto,direoouexecuodeobras,quandofirmadospor
entidadepblicaouparticularcompessoafsicaoujurdicanolegalmentehabilitadaapraticara
atividadenostermosdestaLei.
Art.16Enquantoduraraexecuodeobras,instalaeseserviosdequalquernatureza,obrigatria
acolocaoemanutenodeplacasvisveiselegveisaopblico,contendoonomedoautoreco
autoresdoprojeto,emtodososseusaspectostcnicoseartsticos,assimcomoosdosresponsveis
pelaexecuodostrabalhos.
CAPTULOII
DaResponsabilidadeeAutoria
Art.17OsdireitosdeautoriadeumplanoouprojetodeEngenharia,ArquiteturaouAgronomia,
respeitadasasrelaescontratuaisexpressasentreoautoreoutrosinteressados,sodoprofissional
queoselaborar.
PargrafonicoCabemaoprofissionalqueostenhaelaboradoosprmiosoudistineshonorficas
concedidasaprojetos,planos,obrasouserviostcnicos.
Art.18Asalteraesdoprojetoouplanooriginalspoderoserfeitaspeloprofissionalqueotenha
elaborado.
PargrafonicoEstandoimpedidoourecusandoseoautordoprojetoouplanooriginalaprestarsua
colaboraoprofissional,comprovadaasolicitao,asalteraesoumodificaesdelespoderoser
feitasporoutroprofissionalhabilitado,aquemcaberaresponsabilidadepeloprojetoouplano
modificado.
Art.19Quandoaconcepogeralquecaracterizaumplanoouprojetoforelaboradaemconjuntopor
profissionaislegalmentehabilitados,todosseroconsideradoscoautoresdoprojeto,comosdireitose
http://normativos.confea.org.br/ementas/imprimir.asp?idEmenta=25 2/10
2017530 ConfeaLegislao
deverescorrespondentes.
Art.20Osprofissionaisouorganizaesdetcnicosespecializadosquecolaboraremnumapartedo
projetodeverosermencionadosexplicitamentecomoautoresdapartequelhestiversidoconfiada,
tornandosemisterquetodososdocumentos,comoplantas,desenhos,clculos,pareceres,relatrios,
anlises,normas,especificaeseoutrosdocumentosrelativosaoprojetosejamporelesassinados.
PargrafonicoAresponsabilidadetcnicapelaampliao,prosseguimentoouconclusodequalquer
empreendimentodeengenharia,arquiteturaouagronomiacaberaoprofissionalouentidaderegistrada
queaceitaresseencargo,sendolhe,tambm,atribudaaresponsabilidadedasobras,devendoo
ConselhoFederaladotarresoluoquantosresponsabilidadesdaspartesjexecutadasouconcludas
poroutrosprofissionais.
Art.21Semprequeoautordoprojetoconvocar,paraodesempenhodoseuencargo,oconcursode
profissionaisdaorganizaodeprofissionaisespecializadoselegalmentehabilitados,seroestes
havidoscomocoresponsveisnapartequelhesdigarespeito.
Art.22Aoautordoprojetoouaosseusprepostosasseguradoodireitodeacompanharaexecuo
daobra,demodoagarantirasuarealizao,deacordocomascondies,especificaesedemais
pormenorestcnicosneleestabelecidos.
PargrafonicoTeroodireitoasseguradonesteArtigo,oautordoprojeto,napartequelhediga
respeito,osprofissionaisespecializadosqueparticiparem,comocoresponsveis,nasuaelaborao.
Art.23OsConselhosRegionaiscriaroregistrosdeautoriadeplanoseprojetos,parasalvaguardados
direitosautoraisdosprofissionaisqueodesejarem.
TTULOII
DaFiscalizaodoExercciodasProfisses
CAPTULOI
DosrgosFiscalizadores
Art.24AaplicaodoquedispeestaLei,averificaoeafiscalizaodoexerccioeatividadesdas
profissesnelareguladasseroexercidasporumConselhoFederaldeEngenharia,Arquiteturae
Agronomia(CONFEA),eConselhosRegionaisdeEngenharia,ArquiteturaeAgronomia(CREA),
organizadosdeformaaasseguraremunidadedeao.
Art.25Mantidososjexistentes,oConselhoFederaldeEngenharia,ArquiteturaeAgronomia
promoverainstalao,nosEstados,DistritoFederaleTerritriosFederais,dosConselhosRegionais
necessriosexecuodestaLei,podendoaaodequalquerdelesestenderseamaisdeumEstado.
1ApropostadecriaodenovosConselhosRegionaisserfeitapelamaioriadasentidadesde
classeeescolasoufaculdadescomsedenanovaRegio,cabendoaosConselhosatingidospela
iniciativaopinareencaminharapropostaaprovaodoConselhoFederal.
2CadaunidadedaFederaospoderficarnajurisdiodeumConselhoRegional.
3AsededosConselhosRegionaissernoDistritoFederal,emcapitaldeEstadooudeTerritrio
Federal.
CAPTULOII
DoConselhoFederaldeEngenharia,ArquiteturaeAgronomia
SeoI
DaInstituiodoConselhoesuasAtribuies
Art.26OConselhoFederaldeEngenharia,ArquiteturaeAgronomia,(CONFEA),ainstnciasuperior
dafiscalizaodoexerccioprofissionaldaEngenharia,daArquiteturaedaAgronomia.
Art.27SoatribuiesdoConselhoFederal:
a)organizaroseuregimentointernoeestabelecernormasgeraisparaosregimentosdosConselhos
Regionais
b)homologarosregimentosinternosorganizadospelosConselhosRegionais
c)examinaredecidiremltimainstnciaosassuntosrelativosaoexercciodasprofissesde
Engenharia,ArquiteturaeAgronomia,podendoanularqualqueratoquenoestiverdeacordocoma
presenteLei
d)tomarconhecimentoedirimirquaisquerdvidassuscitadasnosConselhosRegionais
e)julgaremltimainstnciaosrecursossobreregistros,decisesepenalidadesimpostaspelos
ConselhosRegionais
f)baixarefazerpublicarasresoluesprevistaspararegulamentaoeexecuodapresenteLei,e,
ouvidososConselhosRegionais,resolveroscasosomissos
g)relacionaroscargosefunesdosserviosestatais,paraestatais,autrquicosedeeconomiamista,
paracujoexercciosejanecessrioottulodeengenheiro,arquitetoouengenheiroagrnomo
h)incorporaraoseubalancetedereceitaedespesaosdosConselhosRegionais
i)enviaraosConselhosRegionaiscpiadoexpedienteencaminhadoaoTribunaldeContas,at30
(trinta)diasapsaremessa
j)publicaranualmentearelaodettulos,cursoseescolasdeensinosuperior,assimcomo,
periodicamente,relaodeprofissionaishabilitados
k)fixar,ouvidoorespectivoConselhoRegional,ascondiesparaqueasentidadesdeclassedaregio
tenhamneledireitorepresentao
l)promover,pelomenosumavezporano,asreuniesderepresentantesdosConselhosFederale
http://normativos.confea.org.br/ementas/imprimir.asp?idEmenta=25 3/10
2017530 ConfeaLegislao
RegionaisprevistasnoArt.53destaLei
m)examinareaprovaraproporodasrepresentaesdosgruposprofissionaisnosConselhos
Regionais
n)julgar,emgrauderecurso,asinfraesdoCdigodeticaProfissionaldoengenheiro,arquitetoe
engenheiroagrnomo,elaboradospelasentidadesdeclasse
o)aprovarounoaspropostasdecriaodenovosConselhosRegionais
p)fixarealterarasanuidades,emolumentosetaxasapagarpelosprofissionaisepessoasjurdicas
referidosnoArt.63.
q)autorizaropresidenteaadquirir,onerarou,mediantelicitao,alienarbensimveis.(1)
PargrafonicoNasquestesrelativasaatribuiesprofissionais,adecisodoConselhoFederals
sertomadacomomnimode12(doze)votosfavorveis.
Art.28ConstituemrendadoConselhoFederal:
IquinzeporcentodoprodutodaarrecadaoprevistanositensIaVdoArt.35
IIdoaes,legados,jurosereceitaspatrimoniais
IIIsubvenes
IVoutrosrendimentoseventuais.(1)
SeoII
DaComposioeOrganizao
Art.29OConselhoFederalserconstitudopor18(dezoito)membros,brasileiros,diplomadosem
Engenharia,ArquiteturaouAgronomia,habilitadosdeacordocomestaLei,obedecidaaseguinte
composio:
a)15(quinze)representantesdegruposprofissionais,sendo9(nove)engenheirosrepresentantesde
modalidadesdeengenhariaestabelecidasemtermosgenricospeloConselhoFederal,nomnimode
3(trs)modalidades,demaneiraacorresponderemsformaestcnicasconstantesdosregistrosnele
existentes3(trs)arquitetose3(trs)engenheirosagrnomos
b)1(um)representantedasescolasdeengenharia,1(um)representantedasescolasdearquiteturae1
(um)representantedasescolasdeagronomia.
1CadamembrodoConselhoFederalter1(um)suplente.
2OpresidentedoConselhoFederalsereleito,pormaioriaabsoluta,dentreosseusmembros.(2)
3AvagadorepresentantenomeadopresidentedoConselhoserpreenchidaporseusuplente.(3)
Art.30Osrepresentantesdosgruposprofissionaisreferidosnaalnea"a"doArt.29eseussuplentes
seroeleitospelasrespectivasentidadesdeclasseregistradasnasregies,emassemblias
especialmenteconvocadasparaestefimpelosConselhosRegionais,cabendoacadaregioindicar,em
formaderodzio,ummembrodoConselhoFederal.
PargrafonicoOsrepresentantesdasentidadesdeclassenasassembliasreferidasnesteartigo
seroporelaseleitos,naformadosrespectivosestatutos.
Art.31Osrepresentantesdasescolasoufaculdadeseseussuplentesseroeleitospormaioria
absolutadevotosemassembliadosdelegadosdecadagrupoprofissional,designadospelas
respectivasCongregaes.
Art.32OsmandatosdosmembrosdoConselhoFederaledoPresidenteserode3(trs)anos.
PargrafonicoOConselhoFederalserenovaranualmentepeloterodeseusmembros.
CAPTULOIII
DosConselhosRegionaisdeEngenharia,ArquiteturaeAgronomia
SeoI
DaInstituiodosConselhosRegionaisesuasAtribuies
Art.33OsConselhosRegionaisdeEngenharia,ArquiteturaeAgronomia(CREA)sorgosde
fiscalizaodoexercciodeprofissesdeengenharia,arquiteturaeagronomia,emsuasregies.
Art.34SoatribuiesdosConselhosRegionais:
a)elaborarealterarseuregimentointerno,submetendoohomologaodoConselhoFederal
b)criarasCmarasespecializadasatendendoscondiesdemaioreficinciadafiscalizao
estabelecidanapresenteLei
c)examinarreclamaeserepresentaesacercaderegistros
d)julgaredecidir,emgrauderecurso,osprocessosdeinfraodapresenteLeiedoCdigodetica,
enviadospelasCmarasEspecializadas
e)julgar,emgrauderecurso,osprocessosdeimposiodepenalidadesemultas
f)organizarosistemadefiscalizaodoexercciodasprofissesreguladaspelapresenteLei
g)publicarrelatriosdeseustrabalhoserelaesdosprofissionaisefirmasregistrados
h)examinarosrequerimentoseprocessosderegistroemgeral,expedindoascarteirasprofissionaisou
documentosderegistro
i)sugeriraoConselhoFederalmedidasnecessriasregularidadedosserviosefiscalizaodo
exercciodasprofissesreguladasnestaLei
http://normativos.confea.org.br/ementas/imprimir.asp?idEmenta=25 4/10
2017530 ConfeaLegislao
j)agir,comacolaboraodassociedadesdeclasseedasescolasoufaculdadesdeengenharia,
arquiteturaeagronomia,nosassuntosrelacionadoscomapresenteLei
k)cumprirefazercumprirapresenteLei,asresoluesbaixadaspeloConselhoFederal,bemcomo
expediratosqueparaissojulguemnecessrios
l)criarinspetoriasenomearinspetoresespeciaisparamaioreficinciadafiscalizao
m)deliberarsobreassuntosdeinteressegeraleadministrativosesobreoscasoscomunsaduasou
maisespecializaesprofissionais
n)julgar,decidiroudirimirasquestesdaatribuiooucompetnciadasCmarasEspecializadas
referidasnoartigo45,quandonopossuiroConselhoRegionalnmerosuficientedeprofissionaisdo
mesmogrupoparaconstituirarespectivaCmara,comoestabeleceoartigo48
o)organizar,disciplinaremanteratualizadooregistrodosprofissionaisepessoasjurdicasque,nos
termosdestaLei,seinscrevamparaexerceratividadesdeengenharia,arquiteturaouagronomia,na
Regio
p)organizaremanteratualizadooregistrodasentidadesdeclassereferidasnoartigo62edasescolas
efaculdadesque,deacordocomestaLei,devamparticipardaeleioderepresentantesdestinadaa
comporoConselhoRegionaleoConselhoFederal
q)organizar,regulamentaremanteroregistrodeprojetoseplanosaqueserefereoartigo23
r)registrarastabelasbsicasdehonorriosprofissionaiselaboradaspelosrgosdeclasse
s)autorizaropresidenteaadquirir,onerarou,mediantelicitao,alienarbensimveis.(1)
"Art.35ConstituemrendasdosConselhosRegionais:
Ianuidadescobradasdeprofissionaisepessoasjurdicas
IItaxasdeexpediodecarteirasprofissionaisedocumentosdiversos
IIIemolumentossobreregistros,vistoseoutrosprocedimentos
IVquatroquintosdaarrecadaodataxainstitudapelaLein6.496,de
7DEZ1977
VmultasaplicadasdeconformidadecomestaLeiecomaLein6.496,de
7DEZ1977
VIdoaes,legados,jurosereceitaspatrimoniais
VIIsubvenes
VIIIoutrosrendimentoseventuais"(2).
Art.36OsConselhosRegionaisrecolheroaoConselhoFederal,atodiatrintadomssubseqenteao
daarrecadao,aquotadeparticipaoestabelecidanoitemIdoArt.28.
PargrafonicoOsConselhosRegionaispoderodestinarpartedesuarendalquida,provenienteda
arrecadaodasmultas,amedidasqueobjetivemoaperfeioamentotcnicoeculturaldoEngenheiro,
doArquitetoedoEngenheiroAgrnomo.(3)
SeoII
DaComposioeOrganizao
Art.37OsConselhosRegionaisseroconstitudosdebrasileirosdiplomadosemcursosuperior,
legalmentehabilitadosdeacordocomapresenteLei,obedecidaaseguintecomposio:
a)umpresidente,eleitopormaioriaabsolutapelosmembrosdoConselho,commandatode3(trs)
anos(4)
b)umrepresentantedecadaescolaoufaculdadedeEngenharia,ArquiteturaeAgronomiacomsedena
Regio
c)representantesdiretosdasentidadesdeclassedeengenheiro,arquitetoeengenheiroagrnomo,
registradasnaRegio,deconformidadecomoartigo62.
PargrafonicoCadamembrodoConselhoterumsuplente.
Art.38Osrepresentantesdasescolasefaculdadeseseusrespectivossuplentesseroindicadospor
suascongregaes.
Art.39Osrepresentantesdasentidadesdeclasseerespectivossuplentesseroeleitosporaquelas
entidadesnaformadeseusEstatutos.
Art.40Onmerodeconselheirosrepresentativosdasentidadesdeclasseserfixadonosrespectivos
ConselhosRegionais,asseguradosomnimode1(um)representanteporentidadedeclasseea
proporcionalidadeentreosrepresentantesdasdiferentescategoriasprofissionais.
Art.41Aproporcionalidadedosrepresentantesdecadacategoriaprofissionalserestabelecidaem
facedosnmerostotaisdosregistrosnoConselhoRegional,deengenheirosdasmodalidadesgenricas
previstasnaalnea"a"doArt.29,dearquitetosedeengenheirosagrnomosquehouveremcada
regio,cabendoacadaentidadedeclasseregistradanoConselhoRegionalonmeroderepresentantes
proporcionalquantidadedeseusassociados,assegurandoomnimode1(um)representantepor
entidade.
http://normativos.confea.org.br/ementas/imprimir.asp?idEmenta=25 5/10
2017530 ConfeaLegislao
PargrafonicoAproporcionalidadedequetrataesteArtigosersubmetidaprviaaprovaodo
ConselhoFederal.
Art.42OsConselhosRegionaisfuncionaroemplenoeparaosassuntosespecficos,organizadosem
CmarasEspecializadascorrespondentessseguintescategoriasprofissionais:engenharianas
modalidadescorrespondentessformaestcnicasreferidasnaalnea"a"doArt.29,arquiteturae
agronomia.
Art.43OmandatodosConselheirosRegionaisserde3(trs)anoseserenovaranualmentepelo
terodeseusmembros.
Art.44CadaConselhoRegionalterinspetorias,parafinsdefiscalizaonascidadesouzonasondese
fizeremnecessrias.
CAPTULOIV
Dascmarasespecializadas
SeoI
Dainstituiodascmarasesuasatribuies
Art.45AsCmarasEspecializadassoosrgosdosConselhosRegionaisencarregadosdejulgare
decidirsobreosassuntosdefiscalizaopertinentessrespectivasespecializaesprofissionaise
infraesdoCdigodetica.
Art.46SoatribuiesdasCmarasEspecializadas:
a)julgaroscasosdeinfraodapresenteLei,nombitodesuacompetnciaprofissionalespecfica
b)julgarasinfraesdoCdigodetica
c)aplicaraspenalidadesemultasprevistas
d)apreciarejulgarospedidosderegistrodeprofissionais,dasfirmas,dasentidadesdedireitopblico,
dasentidadesdeclasseedasescolasoufaculdadesnaRegio
e)elaborarasnormasparaafiscalizaodasrespectivasespecializaesprofissionais
f)opinarsobreosassuntosdeinteressecomumdeduasoumaisespecializaesprofissionais,
encaminhandoosaoConselhoRegional.
SeoII
Dacomposioeorganizao
Art.47AsCmarasEspecializadasseroconstitudaspelosconselheirosregionais.
PargrafonicoEmcadaCmaraEspecializadahaverummembro,eleitopeloConselhoRegional,
representandoasdemaiscategoriasprofissionais.
Art.48SerconstitudaCmaraEspecializadadesdequeentreosconselheirosregionaishajaum
mnimode3(trs)domesmogrupoprofissional.
CAPTULOV
Generalidades
Art.49AosPresidentesdosConselhosFederaleRegionaiscompete,almdadireodorespectivo
Conselho,suarepresentaoemjuzo.
Art.50Oconselheirofederalouregionalquedurante1(um)anofaltar,semlicenaprvia,a6(seis)
sesses,consecutivasouno,perderautomaticamenteomandato,passandoesteaserexercido,em
carterefetivo,pelorespectivosuplente.
Art.51Omandatodospresidentesedosconselheirosserhonorfico.
Art.52OexercciodafunodemembrodosConselhosporespaodetemponoinferioradoisteros
dorespectivomandatoserconsideradoserviorelevanteprestadoNao.
1OConselhoFederalconcederaosqueseacharemnascondiesdesteArtigoocertificadode
serviorelevante,independentementederequerimentodointeressado,dentrode12(doze)meses
contadosapartirdacomunicaodosConselhos.
2Serconsideradocomoserviopblicoefetivo,paraefeitodeaposentadoriaedisponibilidade,o
tempodeserviocomoPresidenteouConselheiro,vedada,porm,acontagemcumulativacomotempo
exercidoemcargopblico.(1)
Art.53OsrepresentantesdosConselhosFederaleRegionaisreunirseopelomenosumavezporano
para,conjuntamente,estudareestabelecerprovidnciasqueasseguremouaperfeioemaaplicaoda
presenteLei,devendooConselhoFederalremeteraosConselhosRegionais,comadevidaantecedncia,
otemriorespectivo.
Art.54AosConselhosRegionaiscometidooencargodedirimirqualquerdvidaouomissosobrea
aplicaodestaLei,comrecurso"exoffcio",deefeitosuspensivo,paraoConselhoFederal,aoqual
competedecidir,emltimainstncia,emcartergeral.
TTULOIII
Doregistroefiscalizaoprofissional
CAPTULOI
Doregistrodosprofissionais
http://normativos.confea.org.br/ementas/imprimir.asp?idEmenta=25 6/10
2017530 ConfeaLegislao
Art.55OsprofissionaishabilitadosnaformaestabelecidanestaLeispoderoexerceraprofisso
apsoregistronoConselhoRegionalsobcujajurisdioseacharolocaldesuaatividade.
Art.56AosprofissionaisregistradosdeacordocomestaLeiserfornecidacarteiraprofissional,
conformemodeloadotadopeloConselhoFederal,contendoonmerodoregistro,anaturezadottulo,
especializaesetodososelementosnecessriossuaidentificao.
1Aexpediodacarteiraaqueserefereopresenteartigoficasujeitaataxaqueforarbitrada
peloConselhoFederal.
2Acarteiraprofissional,paraosefeitosdestaLei,substituirodiploma,valercomodocumentode
identidadeeterfpblica.
3Paraemissodacarteiraprofissional,osConselhosRegionaisdeveroexigirdointeressadoa
provadehabilitaoprofissionaledeidentidade,bemcomooutroselementosjulgadosconvenientes,de
acordocominstruesbaixadaspeloConselhoFederal.
Art.57OsdiplomadosporescolasoufaculdadesdeEngenharia,ArquiteturaouAgronomia,oficiaisou
reconhecidas,cujosdiplomasnotenhamsidoregistrados,masestejamemprocessamentona
repartiofederalcompetente,poderoexercerasrespectivasprofissesmedianteregistroprovisrio
noConselhoRegional.
Art.58Seoprofissional,firmaouorganizao,registradoemqualquerConselhoRegional,exercer
atividadeemoutraRegio,ficarobrigadoavisar,nela,oseuregistro.
CAPTULOII
Doregistrodefirmaseentidades
Art.59Asfirmas,sociedades,associaes,companhias,cooperativaseempresasemgeral,quese
organizemparaexecutarobrasouserviosrelacionadosnaformaestabelecidanestaLei,spodero
iniciarsuasatividadesdepoisdepromoveremocompetenteregistronosConselhosRegionais,bem
comoodosprofissionaisdoseuquadrotcnico.
1Oregistrodefirmas,sociedades,associaes,companhias,cooperativaseempresasemgerals
serconcedidosesuadenominaoforrealmentecondizentecomsuafinalidadeequalificaodeseus
componentes.
2Asentidadesestatais,paraestatais,autrquicasedeeconomiamistaquetenhamatividadena
engenharia,naarquiteturaounaagronomia,ouseutilizemdostrabalhosdeprofissionaisdessas
categorias,soobrigadas,semqualquernus,aforneceraosConselhosRegionaistodososelementos
necessriosverificaoefiscalizaodapresenteLei.
3OConselhoFederalestabelecer,emresolues,osrequisitosqueasfirmasoudemais
organizaesprevistasnesteArtigodeveropreencherparaoseuregistro.
Art.60Todaequalquerfirmaouorganizaoque,emboranoenquadradanoartigoanterior,tenha
algumaseoligadaaoexerccioprofissionaldaEngenharia,ArquiteturaeAgronomia,naforma
estabelecidanestaLei,obrigadaarequereroseuregistroeaanotaodosprofissionais,legalmente
habilitados,delasencarregados.
Art.61Quandoosserviosforemexecutadosemlugaresdistantesdasede,daentidade,deveresta
manterjuntoacadaumdosserviosumprofissionaldevidamentehabilitadonaquelajurisdio.
Art.62OsmembrosdosConselhosRegionaisspoderosereleitospelasentidadesdeclasseque
estiverempreviamenteregistradasnoConselhoemcujajurisdiotenhamsede.
1Paraobteremregistro,asentidadesreferidasnesteartigodeveroestarlegalizadas,terobjetivo
definidopermanente,contarnomnimotrintaassociadosengenheiros,arquitetosouengenheiros
agrnomosesatisfazerasexignciasqueforemestabelecidaspeloConselhoRegional.
2Quandoaentidadereunirassociadosengenheiros,arquitetoseengenheirosagrnomos,em
conjunto,olimitemnimoreferidonopargrafoanteriordeverserdesessenta.
CAPTULOIII
Dasanuidades,emolumentosetaxas
Art.63Osprofissionaisepessoasjurdicasregistradosdeconformidadecomoquepreceituaa
presenteLeisoobrigadosaopagamentodeumaanuidadeaoConselhoRegionalacujajurisdio
pertencerem.
1Aanuidadeaqueserefereesteartigoserdevidaapartirde1dejaneirodecadaano.(1)
2Opagamentodaanuidadeaps31demaroteroacrscimodevinteporcento,attulode
mora,quandoefetuadonomesmoexerccio.(2)
3Aanuidadepagaapsoexercciorespectivoteroseuvaloratualizadoparaovigentepocado
pagamento,acrescidodevinteporcento,attulodemora.(3)
Art.64Serautomaticamentecanceladooregistrodoprofissionaloudapessoajurdicaquedeixarde
efetuaropagamentodaanuidade,aqueestiversujeito,durante2(dois)anosconsecutivossemprejuzo
daobrigatoriedadedopagamentodadvida.
PargrafonicoOprofissionaloupessoajurdicaquetiverseuregistrocanceladonostermosdeste
Artigo,sedesenvolverqualqueratividadereguladanestaLei,estarexercendoilegalmenteaprofisso,
http://normativos.confea.org.br/ementas/imprimir.asp?idEmenta=25 7/10
2017530 ConfeaLegislao
podendoreabilitarsemediantenovoregistro,satisfeitas,almdasanuidadesemdbito,asmultasque
lhetenhamsidoimpostaseosdemaisemolumentosetaxasregulamentares.
Art.65TodavezqueoprofissionaldiplomadoapresentaraumConselhoRegionalsuacarteiraparao
competente"visto"eregistro,deverfazerprovadeterpagoasuaanuidadenaRegiodeorigemou
naquelaondepassararesidir.
Art.66Opagamentodaanuidadedevidaporprofissionaloupessoajurdicasomenteseraceitoaps
verificadaaausnciadequaisquerdbitosconcernentesamultas,emolumentos,taxasouanuidadesde
exercciosanteriores.
Art.67Emboralegalmenteregistrado,sserconsideradonolegtimoexercciodaprofissoe
atividadesdequetrataapresenteLeioprofissionaloupessoajurdicaqueestejaemdiacomo
pagamentodarespectivaanuidade.
Art.68Asautoridadesadministrativasejudicirias,asrepartiesestatais,paraestatais,autrquicas
oudeeconomiamistanoreceberoestudos,projetos,laudos,percias,arbitramentosequaisquer
outrostrabalhos,semqueosautores,profissionaisoupessoasjurdicasfaamprovadeestaremdia
comopagamentodarespectivaanuidade.
Art.69Spoderoseradmitidosnasconcorrnciaspblicasparaobrasouserviostcnicosepara
concursosdeprojetos,profissionaisepessoasjurdicasqueapresentaremprovadequitaodedbito
ouvistodoConselhoRegionaldajurisdioondeaobra,oserviotcnicoouprojetodevaser
executado.
Art.70OConselhoFederalbaixarresoluesestabelecendooRegimentodeCustase,
periodicamente,quandojulgaroportuno,promoversuareviso.
TTULOIV
Daspenalidades
Art.71AspenalidadesaplicveisporinfraodapresenteLeisoasseguintes,deacordocoma
gravidadedafalta:
a)advertnciareservada
b)censurapblica
c)multa
d)suspensotemporriadoexerccioprofissional
e)cancelamentodefinitivodoregistro.
PargrafonicoAspenalidadesparacadagrupoprofissionalseroimpostaspelasrespectivasCmaras
Especializadasou,nafaltadestas,pelosConselhosRegionais.
Art.72Aspenasdeadvertnciareservadaedecensurapblicasoaplicveisaosprofissionaisque
deixaremdecumprirdisposiesdoCdigodetica,tendoemvistaagravidadedafaltaeoscasosde
reincidncia,acritriodasrespectivasCmarasEspecializadas.
Art.73AsmultassoestipuladasemfunodomaiorvalorderefernciafixadapeloPoderExecutivo
eteroosseguintesvalores,desprezadasasfraesdeumcruzeiro:
a)deumatrsdcimosdovalordereferncia,aosinfratoresdosarts.17e58edasdisposiespara
asquaisnohajaindicaoexpressadepenalidade
b)detrsaseisdcimosdovalordereferncia,spessoasfsicas,porinfraodaalnea"b"doArt.6,
dosarts.13,14e55oudopargrafonicodoArt.64
c)demeioaumvalordereferncia,spessoasjurdicas,porinfraodosarts.13,14,59e60e
pargrafonicodoArt.64
d)demeioaumvalordereferncia,spessoasfsicas,porinfraodasalneas"a","c"e"d"doArt.6
e)demeioatrsvaloresdereferncia,spessoasjurdicas,porinfraodoArt.6(1).
PargrafonicoAsmultasreferidasnesteartigoseroaplicadasemdobronoscasosdereincidncia.
Art.74Noscasosdenovareincidnciadasinfraesprevistasnoartigoanterior,alneas"c","d"e"e",
serimposta,acritriodasCmarasEspecializadas,suspensotemporriadoexerccioprofissional,por
prazosvariveisde6(seis)mesesa2(dois)anose,pelosConselhosRegionaisempleno,de2(dois)a
5(cinco)anos.
Art.75Ocancelamentodoregistroserefetuadopormcondutapblicaeescndalospraticadospelo
profissionalousuacondenaodefinitivaporcrimeconsideradoinfamante.
Art.76AspessoasnohabilitadasqueexerceremasprofissesreguladasnestaLei,
independentementedamultaestabelecida,estosujeitasspenalidadesprevistasnaLeide
ContravenesPenais.
Art.77SocompetentesparalavrarautosdeinfraodasdisposiesaqueserefereapresenteLei
osfuncionriosdesignadosparaessefimpelosConselhosRegionaisdeEngenharia,Arquiteturae
AgronomianasrespectivasRegies.
Art.78DaspenalidadesimpostaspelasCmarasEspecializadas,poderointeressado,dentrodoprazo
de60(sessenta)dias,contadosdadatadanotificao,interporrecursoqueterefeitosuspensivo,para
oConselhoRegionale,nomesmoprazo,desteparaoConselhoFederal.
http://normativos.confea.org.br/ementas/imprimir.asp?idEmenta=25 8/10
2017530 ConfeaLegislao
1Noseefetuandoopagamentodasmultas,amigavelmente,estasserocobradasporvia
executiva.
2Osautosdeinfrao,depoisdejulgadosdefinitivamentecontraoinfrator,constituemttulosde
dvidalquidaecerta.
Art.79Oprofissionalpunidoporfaltaderegistronopoderobteracarteiraprofissional,semantes
efetuaropagamentodasmultasemquehouverincorrido.
TTULOV
Dasdisposiesgerais
Art.80OsConselhosFederaleRegionaisdeEngenharia,ArquiteturaeAgronomia,autarquiasdotadas
depersonalidadejurdicadedireitopblico,constituemserviopblicofederal,gozandoosseusbens,
rendaseserviosdeimunidadetributriatotal(Art.31,incisoV,alnea"a"daConstituioFederal)e
franquiapostaletelegrfica.
Art.81NenhumprofissionalpoderexercerfuneseletivasemConselhospormaisdedoisperodos
sucessivos.
Art.82Asremuneraesiniciaisdosengenheiros,arquitetoseengenheirosagrnomos,qualquerque
sejaafontepagadora,nopoderoserinferioresa6(seis)vezesosalriomnimodarespectivaregio
(VertambmLei4.950A,de22ABR1966).(VETADO,noqueserefereaosservidorespblicosregidos
peloRJU.)(1)
Art.83Ostrabalhosprofissionaisrelativosaprojetosnopoderosersujeitosaconcorrnciade
preo,devendo,quandoforocaso,serobjetodeconcurso.()
Art.84Ograduadoporestabelecimentodeensinoagrcolaouindustrialdegraumdio,oficialou
reconhecido,cujodiplomaoucertificadoestejaregistradonasrepartiescompetentes,spoder
exercersuasfunesouatividadesapsregistronosConselhosRegionais.
PargrafonicoAsatribuiesdograduadoreferidonesteArtigoseroregulamentadaspeloConselho
Federal,tendoemvistaseuscurrculosegrausdeescolaridade.
Art.85Asentidadesquecontrataremprofissionaisnostermosdaalnea"c"doartigo2soobrigadas
amanter,juntoaeles,umassistentebrasileirodoramoprofissionalrespectivo.
TTULOVI
Dasdisposiestransitrias
Art.86SoasseguradosaosatuaisprofissionaisdeEngenharia,ArquiteturaeAgronomiaeaosquese
encontremmatriculadosnasescolasrespectivas,nadatadapublicaodestaLei,osdireitosatento
usufrudosequevenhamdequalquerformaaseratingidosporsuasdisposies.
PargrafonicoFicaestabelecidooprazode12(doze)meses,acontardapublicaodestaLei,para
osinteressadospromoveremadevidaanotaonosregistrosdosConselhosRegionais.
Art.87OsmembrosatuaisdosConselhosFederaleRegionaiscompletaroosmandatosparaosquais
forameleitos.
PargrafonicoOsatuaispresidentesdosConselhosFederaleRegionaiscompletaroseusmandatos,
ficandoopresidentedoprimeirodssesConselhoscomocarterdemembrodomesmo.
Art.88OConselhoFederalbaixarresolues,dentrode60(sessenta)diasapartirdadatada
presenteLei,destinadasacompletaracomposiodosConselhosFederaleRegionais.
Art.89NaconstituiodoprimeiroConselhoFederalapsapublicaodestaLeiseroescolhidospor
meiodesorteioasRegieseosgruposprofissionaisqueasrepresentaro.
Art.90OsConselhosFederaleRegionais,completadosnaformadestaLei,terooprazode180(cento
eoitenta)dias,apsaposse,paraelaborarseusregimentosinternos,vigorando,ataexpiraodeste
prazo,osregulamentoseresoluesvigentesnoquenocolidamcomosdispositivosdapresenteLei.
Art.91EstaLeientraemvigornadatadesuapublicao.
Art.92Revogamseasdisposiesemcontrrio.
Braslia,24DEZl966145daIndependnciae78daRepblica.
H.CASTELOBRANCO
L.G.doNascimentoeSilva
PublicadanoD.O.U.de27DEZ1966.RedaodadapelaLein6.619/78,noArt.28,incisoIV
Alteradoopargrafo2doartigo29,pelaLein8.195/91
3doArt.29DerrogadopelaLein8.195/91
Art.34,letrasRedaodaLein6.619/78
Art.35,incisoVIIIIbidem
PargrafonicodoArt.36Ibidem
AlneaadoArt.37RedaodadapelaLein8.195/91
2doArt.52VetadopeloSenhorPresidentedaRepblicaemantidopeloCongressoNacional(D.O.U.de24ABR
http://normativos.confea.org.br/ementas/imprimir.asp?idEmenta=25 9/10
2017530 ConfeaLegislao
1967.)
1doArt.63NovaredaodaLei6.619/78
2doArt.63Ibidem
3doArt.63Ibidem
AlneaedoArt.73NovaredaodaLei6.619/78
Art.82Vetado,emparte,peloSenhorPresidentedaRepblicaemantidopeloCongressoNacional(D.O.U.de24
ABR1967).(*)
(*)OSupremoTribunalFederal,"in"DiriodeJustiade13MAR1968,naRepresentaon745DF,declarounose
aplicarodispositivoaopessoalregidopeloEstatutodosFuncionriosPblicos,porserinconstitucional.Ainiciativada
LeieradoPresidentedaRepblicaeissonoocorreu.
Art.83RevogadopelaLein8.666/93
http://normativos.confea.org.br/ementas/imprimir.asp?idEmenta=25 10/10