A DIN

A - L THUYT TM TT
1) Hnh a din (gi tt l a din) (H) l hnh c to bi mt s hu hn cc a gic tha mn
hai iu kin:
a) Hai a gic phn bit ch c th hoc khng giao nhau, hoc ch c mt nh chung, hoc ch c
mt cnh chung.
b) Mi cnh ca a gic no cng l cnh chung ca ng hai a gic.
Mi a gic nh th c gi l mt mt ca hnh a din (H). Cc nh, cnh ca cc a gic y
theo th t gi l cc nh, cnh ca hnh a din (H).
2) Phn khng gian c gii hn bi mt hnh a din (H) c gi l khi a din (H).
3) Mi a din (H) chia cc im cn li ca khng gian thnh hai min khng giao nhau: min
trong v min ngoi ca (H). Trong ch c duy nht min ngoi l cha hon ton mt ng
thng no y.
Cc im thuc min trong l cc im trong, cc im thuc min ngoi l cc im ngoi ca (H).
Khi a din (H) l hp ca hnh a din (H) v min trong ca n.
4) Php di hnh v s bng nhau gia cc khi a din.
a) Trong khng gian quy tc t tng ng mi im M vi im M xc nh duy nht c gi l
mt php bin hnh trong khng gian.
b) Php bin hnh trong khng gian c gi l php di hnh nu n bo ton khong cch gia
hai im ty .
c) Thc hin lin tip cc php di hnh s c mt php di hnh.
d) Php di hnh bin mt a din thnh mt a din, bin cc nh, cnh, mt ca a din ny
thnh nh, cnh, mt tng ng ca a din kia.
e) Mt s php di hnh trong khng gian :
- Php di hnh tnh tin theo vector , l php bin hnh bin im M thnh M sao cho .
- Php i xng qua mt phng (P), l php bin hnh bin mi im thuc (P) thnh chnh n, bin
im M khng thuc (P) thnh im M sao cho (P) l mt phng chung trc ca MM.
Nu php i xng qua mt phng (P) bin hnh (H) thnh chnh n th (P) c gi l mt phng
i xng ca (H).
- Php i xng tm O, l php bin hnh bin im O thnh chnh n, bin im M khc O thnh
im M sao cho O l trung im ca MM.
Nu php i xng tm O bin hnh (H) thnh chnh n th O c gi l tm i xng ca (H).
- Php i xng qua ng thng d, l php bin hnh mi im thuc d thnh chnh n, bin im
M khng thuc d thnh im M sao cho d l trung trc ca MM. Php i xng qua ng thng d
cn c gi l php i xng qua trc d.
Nu php i xng qua ng thng d bin hnh (H) thnh chnh n th d c gi l trc i
xng ca (H).
g) Hai hnh c gi l bng nhau nu c mt php di hnh bin hnh ny thnh hnh kia.
h) Hai t din c cc cnh tng ng bng nhau th bng nhau.
5) Nu khi a din (H) l hp ca hai khi a din (H1), (H2) sao cho (H1) v (H2) khng c im
trong chung th ta ni c th chia c khi a din (H) thnh hai khi a din (H1) v (H2) , hay c
th lp ghp c hai khi a din (H1) v (H2) vi nhau c khi a din (H).
6) Mt khi a din bt k lun c th phn chia c thnh cc khi t din.
7) Kin thc b sung
Php v t trong khng gian v s ng dng gia cc khi a din.
a) Php v t tm O, t s k (k khc 0) l php bin hnh bin im M thnh im M sao cho
b) Hnh (H) c gi l ng dng vi hnh (H) nu c mt php v t bin (H) thnh (H1) v
(H1) bng (H).

B- V D:
Cu 1: Tng s mt, s cnh v s nh ca hnh lp phng l bao nhiu?
Hng dn:
Hnh lp phng c 6 mt, 12 cnh v 8 nh. Do , tng s l 26
Cu 2: Trong cc mnh sau, mnh no sai ?
A. Hnh lp phng l a in li
B. T din l a din li
C. Hnh hp l a din li
D. Hnh to bi hai t din u ghp vi nhau l mt a din li
Hng dn:
D sai v hai t din ghp vi nhau c th to thnh a din lm. Chng hn cho 2 nh chm vo
nhau, cc nh cn li i xng qua nh .
Cu 3: S cnh ca mt khi chp hnh tam gic l bao nhiu?
Hng dn:
Khi chp tam gic c 3 cnh y v 3 cnh bn bn c tng s 6 cnh.
Cu 4: Hy chn cm t (hoc t) cho di y sau khi in n vo ch trng mnh sau tr
thnh mnh ng: S cnh ca mt hnh a din lun .. s mt ca hnh a din
y.
Hng dn:
Do mi mt ca a din cha t nht 3 cnh, trong khi mi cnh li l cnh chung ch ca 2 mt,
nn s cnh lun ln hn s mt.
Cu 5: Cho khi chp c l n gic. Mnh no ng sau y:
A. S cnh ca khi chp bng n + 1
B. S mt ca khi chp bng 2n
C. S nh ca khi chp bng n + 1
D. S mt ca khi chp bng s nh ca n
Hng dn:
- S cnh khi chp bng 2n cnh gm n cnh y v n cnh bn.
- S mt khi chp bng n+1 gm n mt bn v mt y
- S nh khi chp bng n+1 gm n nh y v 1 nh chp.
- S mt khi chp bng s nh v cng bng n+1
Vy C v D ng.
Cu 6: S mt phng i xng ca hnh lp phng l bao nhiu?
Hng dn:
Xt trn 2 mt y i din ca hnh lp phng l ABCD v ABCD:
- c 2 ng cho v 2 ng trung bnh cng vi cc ng tng ng ca mt i din to
thnh 4 mt phng i xng.
- C 4 cnh kt hp vi 4 cnh cho (chng hn AB i vi CD) to thnh 4 mt cho cng l 4
mt phng i xng
8 mt phng ny cng tng ng vi cc mt to bi cc cnh, cc ng cho v mt ng
trung bnh dc ca 4 cnh bn.
Cn 1 mt phng ct qua trung im cc cnh bn cng l mt phng i xng khng trung vi 8
mt trn.
Vy khi lp phng c 9 mt phng i xng.
Cu 7: S mt phng i xng ca hnh bt din u l bao nhiu?
Hng dn:
Gi bt din u l AA.BBCC. Vi cc nh A v A i xng qua tm, v.v...
- T A k c 4 mt phng i xng qua 4 cnh AB,AB,AC,AC v qua 4 trung tuyn t A xung
cc trung im ca BC, BC, BC, BC. Vy ta c 4 mt i xng. 4 mt ny trng vi cch k
tng t t A.
- Tng t t B ta c 4 mt trng vi 4 mt t B, nhng c 1 mt trng vi mt phng t A v
A l BABA. c thm 3 mt i xng.
- T C ta cng c 4 mt phng tng t nhng trng 2 mt vi 7 mt kia l CBBC v CAAC. Vy
c thm 2 mt.
Vy khi bt din u c 4+3+2=9 mt i xng.
Cu 8: S mt phng i xng ca khi t din u l:
Hng dn:
Mi mt phng i cha mt cnh v i qua trung im cnh i din l mt mt phng i xng
ca t din u. Vy t din u c 6 mt phng i xng.
A DIN LI, A DIN U
A- TM TT KIN THC
1. Khi a din (H) c gi l khi a din li nu on thng ni hai im bt k ca (H) lun
thuc (H). Khi a din gii hn (H) c gi l a din li.
2. Mt khi a din l khi a din li khi v ch khi min trong ca n lun nm v mt pha i vi
mi mt phng i qua mt mt ca n.
3. Mt khi a din li mm mt c gi l khi a din u loi n;pn;p nu:
a) Mi mt ca n l mt a gic u nn cnh (nn nh).
b) Mi nh ca n l nh chung ca ng pp mt (pp cnh).
4. Cc mt ca khi a din u l nhng a gic u v bng nhau.
5. C nm loi khi a din u

T din u m=4m=4 Loi (3;3)(3;3)

Lc din u (hnh lp phng) m=6m=6 Loi (4;3)(4;3)

Bt din u m=8m=8 Loi (3;4)(3;4)

Mi hai mt u m=12m=12 Loi (5;3)(5;3)

Hai mi mt u m=20m=20 Loi (3;5)(3;5)

6. Cng thc tnh s nh, s cnh ca mm mt u loi (n;p)(n;p)
V mi mt c nn cnh v 2 mt chung mt cnh nn c:
S cnh =m.n2=m.n2
V mi mt c nn nh v pp mt chung mt nh nn c:
S nh =m.np=m.np
B - BI TP

Cu 1: S cnh ca t din u l bao nhiu?

Hng dn:
T din u thuc loi nn s cnh bng
Cu 2: Khi a din u loi {4;3} c bao nhiu mt
Hng dn:
y l khi lp phng nn c 6 mt.
Cu 3: Khi a din u loi {5;3} c s mt l:
Hng dn:
y l khi 12 mt u nn c 12 mt.
Cu 4: C bao nhiu loi khi a din u?
Hng dn:
C 5 loi khi a din u.
Cu 5: Khi a din u no sau y c mt khng phi l tam gic u?
A. Thp nh din u B. Nh thp din u C. Bt din
u D. T din u
Hng dn:
Thp nh din u loi (5;3)
Nh thp din u loi (3;5)
Bt din u loi (3;4)
T din u loi (3;3)
Vy thp nh din u c mt l ng gic, khng phi tam gic u.
Cu 6: S cnh ca mt bt din u l:
Hng dn:
Bt din u loi (3;4) nn s cnh bng
Cu 7: S nh ca hnh 20 mt u l?
Hng dn:
Khi 20 mt u thuc loi (3;5) nn s nh bng
Cu 8: S nh v s cnh ca hnh hai mi mt l ?
Hng dn:
Khi 20 mt u thuc loi (3;5) nn:
S nh bng
S cnh bng