Professional Documents
Culture Documents
www.toanhocdanang.com
www.facebook.com/ToanHocPhoThongDaNang
I S
11
HM S LNG GIC
1 1
3 1 3 1 3
1 3
2
2 3 Trc Cot
3 3
3 2 1
4 2 4 3
2
5 1
6 2 6
1 2 3
1
2 2
1 Trc Cos
2
2 1
3
0 0
2 2 2
1
7 2 1
2 11
6
6
3
5 2
4 3 7
4
4
2 5 1
3 3 1
2
3
4. Hai cung hn km nhau (a , + a ) 5. Hai cung hn km nhau (a , + a )
2 2
sin( + a ) = sin a
cos( + a ) = cos a
sin( + a) = cos a
2
tan( + a ) = tan a
cot( + a ) = cot a cos( + a) = sin a
2
3. Cng thc lng gic c bn :
1. Cng thc cng cung : tan( + a) = cot a
2
sin( a b) = sin a cos b cos a sin b
cot( + a) = tan a
cos(a b) = cos a cos b sin a sin b 2
tan a tan b
tan(a b) =
1 tan a tan b
HM S LNG GIC
A. Tm tc l thuyt :
I. Hm s y = sinx :
Min xc nh : D = R.
y = sin x l hm s l trn R {v D l min i xng v sin(-x) = - sinx}
y = sin x tun hon vi chu k 2 . {v sin(x + k 2 ) = sinx vi k Z }
Da vo ng trn lng gic ta c chiu bin thin ca hm s y = sinx trn
khong (0 , )
x 0
2
1
y
0
th ca : y = sin x 0 y
1
x
2 3 3 2
0
2 2 2 2
II. Hm s y = cos x : -1
Min xc nh : D = R.
y = cos x l hm s chn trn R {v D l min i xng v cos(-x) = cosx}
y = cos x tun hon vi chu k 2 . {v cos(x + k 2 ) = cosx vi k Z }
Da vo ng trn lng gic ta c chiu bin thin ca hm s y = cosx trn
khong (0 , )
x 0
1
y
-1 -1
th ca : y = cos x
y
1
x
2 3 0
2 2 2
-1
III. Hm s y = tanx :
Min xc nh : D = R\ + k , k Z .
2
y = tan x l hm s l trn R {v D l min i xng v tan(-x) = tanx}
y = tan x tun hon vi chu k . {v tan(x + k ) =tanx vi k Z }
Da vo ng trn lng gic ta c chiu bin thin ca hm s y = cot x trn
khong (- , )
2 2 x 2
0
2
+
y
0
th ca: y = cot x
3 3
2 2 2 2
0 x
III. Hm s y = cotx :
Min xc nh : D = R\ {k , k Z } .
y = cot x l hm s l trn R {v D l min i xng v cot(-x) = cotx}
y = cot x tun hon vi chu k . {v cot(x + k ) = cotx vi k Z }
Da vo ng trn lng gic ta c chiu bin thin ca hm s y = cot x trn
khong (0 , ) x 0 0
+
y
0
y
th ca: y = cot x
x
0 3 2
2 2 2
B. Cc dng ton :
+) vi cc hm lng gic c bn :
y = tan x c min xc nh : D = R\ + k , k Z y = cot x th D = R {k , k Z }.
2
Cc v d:
V d 1: Tm tp xc nh ca cc hm s sau:
2x
a. y = sin y
b. = 2 sin x y
c. = 1 cos2 x
x 1
1 1
d. y = e. y tan x
= f. y =
sin x + 1 6 tan x 1
tan x 1 + 2 sin x
g. y = sin x h. y = i. y =
2 cos x 1 cot x 3
Hng dn gii :
2x 2x
a. Hm s y = sin xc nh c ngha x 1 0 x 1
x 1 x 1
Vy hm s c tp xc nh l D = R \{1}
b. Hm s xc nh 2 sin x 0 sin x 2 ng x R (v 1 sin x 1, x R )
Vy hm s c tp xc nh l D = R
c. Hm s xc nh 1 cos 2 x 0 sin 2 x 0 ng x R
Vy hm s c tp xc nh l D = R
d. Hm s xc nh sin x + 1 > 0 sin x > 1 sin x 1 x + k 2
2
(v 1 sin x 1, x R ). Vy tp xc nh ca hm s l
D= R \ + k 2 | k Z
2
2
e. Hm s xc nh cos x 0 x + k x + k
6 2 6 3
2
Vy tp xc nh ca hm s l D= R \ + k | k Z
3
x + k
tan x 1
f. Hm s xc nh
4
cos x 0 x= + k
2
Vy tp xc nh ca hm s l D = + k , + k | k Z
4 2
g. Hm s xc nh sin x 0 k 2 x + k 2
(na ng trn LG pha trn trc Ox)
Vy tp xc nh ca hm s= l D [ k 2 , + k 2 ] , k Z
sin
cos x 0 1
h. Hm s xc nh cos x > 3
2 cos x 1 > 0 2
+ k 2 < x < + k 2 cos
3 3 0 1
Vy tp xc nh ca hm s l 2
D = + k 2 , + k 2 , k Z
3 3 3
sin cot
sin x 0 3
6
i. Hm s xc nh cot x 3
1
0 cos
sin x 1
2
6 2
3
x 6 + k 4 4
3
x k + k 2 x + k 2
3 4 4
+ k 2 x + k 2
4 4
3
Vy hm s c tp xc nh l: D = + k 2 , + k 2 , k Z
4 4
Gii :
t:
= t sin 2 x t [ 1 , 1]
Hm s xc nh vi mi x R g ( x) 0 , x R
1
t 2 mt + 1 0, t [ 1 , 1]
2
f (t ) = t 2 + 2mt 2 0, t [ 1 , 1]
t t1 t2 +
f (t ) + 0 - 0 +
t1 + 1 0 < t2 + 1 ( t1 + 1)( t2 + 1) 0
f (t )= t 2 + 2mt 2 0, t [ 1 , 1] t1 1 < 1 t2
t1 1 < 0 t2 1 ( t1 1)( t2 1) 0
t t + (t1 + t2 ) + 1 0 2 2m + 1 0 1 1
12 m (theo viet cho f (t ) = 0 )
t1t2 (t1 + t2 ) + 1 0 2 + 2 m + 1 0 2 2
1 1
Vy hm s xc nh trn ton trc s khi m
2 2
f (1) 0 1 + 2m 0 1 1
m
f (1) 0 1 2m 0 2 2
f ( x) m, x S Max f ( x) m
S
f ( x) m, x S Min f ( x) m
S
f ( x) m, x S Min f ( x) m
S
f ( x) m, x S Max f ( x) m
S
Bi tp p dng :
Bi 1: Tm tp xc nh ca hm s :
(S: D = R\ + k , + k | k Z )
1
a) y =
2 cos x 1 3 3
(S: D = R\ + k , + k | k Z )
2
b) y =
(tan x 1)(sin 2 x 2) 2 4
Bi 2: Tm tp xc nh ca hm s :
5
a) y = 1 + sinx cos 2 x (S: D = + 2k ;
+ 2 k )
6 6
(S: D = + k ; + k )
2
b) y =
tan 2 x ( 3 + 1) tan x 3 3 4
1 1
Tm gi tr ca tham s m hm s xc nh vi x R (S: m )
2 2
Bi 4: Tm tp xc nh ca hm s :
1 4 4
Hm s xc nh cos 2 x > + k 2 < x < + k 2
2 3 3
1 sin x 0
b) y = S:=
D R \ k , + k | k R HD:
cot x 3 6 cot x 3
S: D =R \ k 2 ,
1
c) y = + k | k R
4 5cosx 2 sin 2 x 3 3
cos x 2
HD: 4 5cosx 2sin x 0 4 5cosx 2(1 cos x) 0 2 cos x 5cos x + 2 0
2 2 2
1
cos x 2
Gii
2
Ta c: =
y f (= 1 cos 4 x + 2 c TX: D = R.
x) 2 cos 2 x +=
6 3
Xt T = ta c:
2
x R x + T = x + R
2
f ( x=
+ T ) sin 4 x + =
+ 2 sin 4 x + 2 + 2
2 3 3
= sin 4 x cos 2 + cos 4 x sin 2=
+ 2 sin 4 x =+ 2 f ( x) , x R
3 3 3
Vy hm s tun hon {D dng chng minh c chu k chnh l T = }
2
Dng 2:Chng minh TO l chu k ca hm s y = f ( x) (Chng minh phn chng)
Gi s T R sao cho 0 < T < TO(1) tha mn x D th f ( x + T ) =f ( x)
(2)
Gii
Gi s T R : 0 < T < (1)
tha mn x R th f ( x + T ) =f ( x)
Khi ta c: f ( x +=
T ) f ( x), x R sin(2 x + 2=
T ) sin 2 x (*), x R
Xt x = ta c: sin + 2T =sin =1 + 2T = + k 2 T =k
4 2 2 2 2
mu thun vi (1)v k Z
=
Vy hm s ( x) sin 2 x c chu k T =
y f=
Bnh lun: c th dn n mu thun th ta phi xt x = sin
= = 1
2 x sin
4 2
c) f ( x) = sin2x (S: T = )
x x
b) f(x) = 2tan 3tan (S: T = 6 )
2 3
d) f ( x) = sinx + sin(x 2 )
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225 12 www.toanhocdanang.com
HM S LNG GIC
e) f ( x) = tan x
im cch u nhau
g) f ( x) = tan x (S: T = )
Phng php :
Xc nh f ( x)
+) Nu f ( x) =f ( x) . Ta kt lun : y = f ( x) l hm s chn.
+) Nu f ( x) = f ( x) . Ta kt lun : y = f ( x) l hm s l.
+) Nu f ( x) f ( x) v f ( x) f ( x) . Ta kt lun : y = f(x) l hm s
1
V d 1: Xt tnh chn, l ca hm s:=y f=
( x)
2sin x + 3
Gii
Tp xc inh: D = R
Ta c : x R x R
1 1 1
Xt x = ta c: =
f = =
6 6 2sin + 3 2. 1 + 3 4
6 2
1 1 1
f=
= =
6 2sin + 3 2. 1 + 3 2
6 2
Do : f f ng thi f f
6 6 6 6
1
Vy hm s y = khng c tnh chn , l.
2sin x + 3
sin x tan x
V d 2: Chng minh rng th ca hm s= (x)
y f= nhn Oy lm trc
2sin x + 3cot x
i xng.
Gii
Hm s xc nh
x k
sin x 0 xk
x k
2
cos x 0 x + k 2
2sin x + 3cot x 0 2 2cos 2 x + 3cos x + 2 0 x 2 + k 2
2sin x + 3cos x 0
2
3
2
TX:
= D R \ k , + k 2 | k Z
2 3
Do ta c: x D x D (1)
sin x tan x
T (1) v (2) ta c: y = l hm s chn
2sin x + 3cot x
sin x tan x
Vy th ca hm s y = nhn Oy l trc i xng.
2sin x + 3cot x
Bi tp p dng :
Bi 1: Xt tnh chn, l ca hm s :
f ( x) = sin
2009
x + cosnx vi (n Z) S: khng chn,khng l
Bi 2: Xt tnh chn, l ca hm s :
x2
a) f ( x) = S: Hm s l
sin x + tan x
b) f ( x) = x sinx S: l
Bi 2: Xt tnh chn, l ca hm s :
=
a) y 2sin x 3 S: khng chn ,khng l (v f = 1 , f =
5 )
2 2
1
b) y = S: khng chn ,khng l
2sin x 1
5
HD: TX: D = R \ + k 2 ,
+ k 2 | k Z do ta c: D m D
6 6 6 6
3 +1 3 +1
c)=y sin x + cos x S: khng chn ,khng l (v f = , f = )
3 2 3 2
d)=y tan x + cot x S: Hm s l
e) y = sin x cos x S: Hm s l
cos3 x + 1
f) y = S: Hm s l
sin3 x
g) y = tan x S: Hm s chn
Bi 3: Chng minh rng th hm s sau c trc i xng :
cos x
=y f=
( x) HD: Chng minh f ( x) l hm s chn dfcm
6x + 4x4 + 2x2 + 1
6
Gii
Ta c : y = 4sin x + cos x sin 2 x = 2 sin 2 x + sin sin 2 x y = sin 2 x + 3
6 6 3
3
Hm s ng bin trn cc khong 0 , v ,
4 4
3
Hm s nghch bin trn khong ,
4 4
Hm s:= y sin 2 x + 3 tun hon vi chu k T =
y 4sin x + cos x sin 2 x =
6
6
3
Hm s ng bin trn cc khong k , + k v + k , + k
4 4
3
Hm s nghch bin trn khong + k , + k vi k Z
4 4
Bi tp p dng :
Bi 1: Xt s bin thin ca hm s sau trn mt chu k ca n
a) y = tan2x b) y = 1 sinx.
Bi 2: Xt s bin thin ca hm s sau trn mt chu k ca n
y = sinx cosx
Bi 3: Xt s bin thin ca hm s sau trn mt chu k ca n
a) y = cos2x b) y = cot3x
Bi 4: V th ca cc hm s :
a) y = cos x b) y = tan x
c) y = cot(-x) d) y = 1 sinx
Bi 5: V th ca cc hm s :
a) y = sin(x ) b) y = 1 + cosx
4
c) y = cot(x ) d) y = tan(2x )
3 6
5. Tm GTLN, GTNN ca hm s lng gic :
S dng tnh b chn ca hm s lng gic ( vi k Z).
-1 sin2k+1 [f(x)] 1 sin[ f ( x)] 1 0 sin2k[f(x)] 1
a b
=y a sin u + b cos u y =
2 sin u + cos u a 2 + b 2
a +b a 2 + b2
2
2 2
a b a b
V 2 2 +
2
= 1 R sao cho cos =
v sin x =
a +b a +b
2
a 2 + b2 a 2 + b2
V -1 sin(u + ) 1 a2 + b2 y a2 + b2
M rng :
a.sinx + b.cosx = c (1) . x tha (1) a 2 + b 2 c a 2 + b 2
y = a.sin [ f ( x) ] + b cos [ f ( x) ] + c a2 + b2 + c y a2 + b2 + c
V d 1: Cho hm s y =
2 cos 2 x 2 3 sin x cos x + 1
0 y 4 , x R
Vy Max( y ) = 4 khi cos 2 x + =
1 x= + k
3 6
Min( y ) = 0 khi cos 2 x + =1 x = + k
3 3
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225 18 www.toanhocdanang.com
HM S LNG GIC
b.=y 2 cos 2 x + + 2
3
7 7 3
x 0 , 0 x 2x +
12 12 3 3 2
7
Lp bng bin thin ca hm s=y 2 cos 2 x + + 2 trn on 0 ,
3 7 12
x 0 12
12 3
3
2x +
3 3 2 2
3
f ( x) 2
2
0
T bng bin thin ta thy:
Min f ( x) = 0 Khi x =
7 3
0 , 12
Max f ( x) = 3 khi x = 0
7
0 , 12
V d 2: Tm GTNN v GTLN ca hm =
s y 4
sin x cos x
Gii
0 4 sin x 1
Ta c: 1 4 sin x cos x 1 1 y 1
0 cos x 1
x= + k 2
sin x = 1
Max ( y ) = 1 khi 2 x= + k 2
cos x = 0 x= 2
+ k
2
= sin x 0= x k
Min ( y ) = 1 khi x=k 2
=cos x 1= x k 2
Bi tp p dng :
Bi 1: Tm gi tr ln nht nh nht ca cc hm s .
a) y = 2sinx + 4 (S: 6 v 2)
3
b) y = 1 2cosx 2sin2x (S: 3 v )
2
Bi 2: Tm gi tr ln nht nh nht ca cc hm s .
1
a) y = 2(1 + sin2x.cos4x) (cos4x cos8x) (S: 5 v 1)
2
1
b) y = sin10x + cos10x (S: 1 v )
16
2 cos 2 x + cos x + 1
e) y = f) y = 2sin2x + 4sinx.cosx + 5
cos x + 1
3 sin x 2x 4x
g) y = 1 + h) y = sin + cos +1
2 + cos x 1+ x 2
1+ x2
Bi 3: Tm gi tr nh nht ca hm s .
1 1
y= + (S: 2 2 )
sin x cos x
Bi 4: Tm gi tr ln nht nh nht ca hm s .
Bi 5: Tm gi tr ln nht nh nht ca hm s .
y = sin x + cos x
Bi 6: Tm gi tr ln nht ca cc hm s .
a) y = sinx + 3sin2x
b) y = 1 + 2 sin x + 1 + 2 cos x
x
2
c) y = cos3x + 2sin 2
Bi 7: Tm gi tr ln nht nh nht ca cc hm s .
a) y = 1 2 cos x + 1 2 sin x
b) y = 1 + 2 cos x + 1 + 2 sin x
3 cos 4 x + 4 sin 2 x
c) y =
3 sin 4 x + 4 cos 2 x
m. sin x + 1
Bi 8: Tm m gi tr nh nht ca hm s : y = nh hn 1 .
cos x + 2
2m sin x + m
Bi 9: Cho hm s : y= .
cos x + sin x + 2
a) Tm gi tr ln nht , nh nht ca hm s vi m = 1.
b) Xc nh m gi tr ln nht ca hm s t gi tr nh nht.
2m cos x + m + 1
Bi 10: Cho hm s : y= .
cos x + sin x + 2
a) Tm gi tr ln nht , nh nht ca hm s vi m = 1.
b) Xc nh m gi tr ln nht ca hm s t gi tr nh nht.
Bi 11: Cho hm s :
Bi 12: Tm gi tr nh nht ca :
1 1
a.=y + vi 0 < x <
sin x cos x 2
9
b. y =4 x + + sin x vi 0 < x < +
x
c. y =
2sin 2 x + 4sin x cos x + 5
Bi 13: Tm gi tr nh nht ca :
=
a. y sin x cos x + cos x sin x
b.=y sin x + 3sin 2 x
c. y= cos x + 2 cos 2 x
V d 1: Cho hm s y = 3cos 2 x
a. Kho st s bin thin v v th ca hm s trn .
b. T th ca hm s y = cos 2 x hy suy ra th ca=y 3sin 2 x + + 2
3
Gii
a. TX: D = R 3
x 0 4 2 4
Bng bin thin: 3
2x 0 2
2 2
3 3
f ( x)
0 0
-3
Hm s ngch bin trn cc khong k , + k
2
Hm s ng bin trn cc khong + k , + k , k Z (v hm s c chu k T = )
2
th: y
3
x
0 3 5
2 4 4 2 4 4
-3
x
7
2
5 0 7 5 13
6 3 12 6 12 3 12 6 12
-3
Bc 2: Bng cch tnh tin th (C):
= y 3sin 2 x + ln trn 2 n v
3
(theo cng chiu dng ca trc Oy) ta c th (C ")=
: y 3sin 2 x + + 2
y 3
3
2
3 3 x
7 0 5 13
6 -1
6 6 12
Bc 3: Bng cch gi nguyn phn th (C):=y 3sin 2 x + + 2 nm pha
3
trn trc Ox , v b phn th pha di Ox ng thi ly i xng phn th
(C) nm pha di Ox qua trc Ox ta thu c th ca hm s :
=y 3sin 2 x + + 2 nh hnh v sau:
3
y
3
x
2
7 0 5 13
3 6 -1 3
6 6 12
Gii
a. bin i (C) thnh (C) ta cn thc hin ln lt cc bc sau:
Bc 1: Tnh tin (C) sang tri n v ta c ( C=
1): y sin x +
3 3
phi Oy qua trc Oy, ta thu c th ( C=
2): y cos x
4