You are on page 1of 200

wNskjfhka ixialrKh lrk ,o

uyfuõkdfõ
md<s-isxy,
msrejdkd fmd;a
jykafia
mQcHmdo lsßn;af.dv [dKdkkao iajdóka jykafia

uyfuõkd ioyï m%ldYk


jvqjdj" fmd,a.yfj,'
ÿr$*elaia ( 037 2244602
mahamevnawa1@gmail.com, mahamevnawa@mahamevna.org
www.mahamevna.org, www.gautamabuddha.org, www.buddhavision.com
zuyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafiaZ
mQcH lsßn;af.dv [dKdkkao iajdóka jykafia

uyfuõkd ioyï m%ldYk


m%:u uqøKh ( Y%S nq'j' 2547$48 ^2004 ìkr&
fojk uqøKh ( Y%S nq'j' 2552 ^2008 wei<&
© ish¿u ysñlï weúßKs'

ISBN : 978-955-9885-80-4

mß.Kl wl=re ieliqu


msgljr ks¾udKh ( uyfuõkdj Ndjkd wimqj
m%ldYkh ( uyfuõkd ioyï m%ldYk
jvqjdj" fmd,a.yfj,'
ÿr$*elaia ( 037 2244602
mahamevnawa@mahamevna.org
mahamevnawa1@gmail.com

uqøKh ( bf,aIka ´*afiÜ ^mqoa'& iud.u"


lgqkdhl .=jkaf;dgqm,"
ñkqjkaf.dv mdr" wdçwïn,u'
ÿr$*elaia ( 011 2254490 $ 224636
—oin,fia,mamNjd ksíndkuydiuqoaomßhka;d
wÜGx. u.a.i,s,d ðkjpkk§ Ñrx jy;+;s˜
oin,hka jykafia kue;s ffY,uh m¾j;fhka mek ke.S
wud uyd ksjk kï jQ uyd id.rh wjika fldg we;s
wd¾h wIagdx.sl ud¾.h kï jQ isys,a Èh oyßka fyì
W;=ï Y%S uqL nqoaO jpk .x.dj
^f,da i;=kaf.a iir ÿl ksjd,ñka&
fndfyda l,a .,dniakd fialajd æ
^i<dh;k ixhq;a;h - Woaodk .d:d&
fmrjok
fï uyd Nøl,amfhys f,djg my< ù jod< i;r fjks nqÿrcdKka jykafia jk
wmf.a f.!;u nqÿrcdKka jykafiaf.a ud¾f.damfoaYl;ajh;a /ljrKh;a wdYs¾jdoh;a
Wfoid wms b;du;a Y%oOa dfjka f;rejka irK huq' ÿ¾,N ñksia Ôú;h fj; iodld,sl
wdf,dalhla Wod lr Èh yelafla mru ÿ¾,N jQ nqÿiiqkg muKs' f;rejka irK .sh
fn!oaOhd fulreK uekeúka isysfha ord isákafkls' tksid u ffoksl Ôú;fha
úfYaI wjia:djkayS § wdYs¾jdoh i,id .kafka W;=ï ;=kqrejka irK ;=<ska u h'
ndysr msysgla ms<sirKla fiùula ienE fn!oaOfhl=g wh;a fohla fkdfõ' tksid u
,laosj jev isá ;%smsglOdÍ uyd f;reka jykafia,d úiska ieoeyej;a fn!oaOhka f.a
Ôj; j,g wdrlaIdj;a iekeiSu;a iem;;a Wfoid ishjia .Kkla uq¿,af,a Ndú;hg
meñKs msß;a fmd; fï rg ;=< iïNdjkdjg m;a jQfha msrejdkd fmd;a jykafia
kñks' › ,dxlsl fn!oaO ck;dj tu msß;a foaYkdjka iuÕ ;uka f.a uq¿ Ôú;h u
r|jd f.k ;snqKs' wm rg wdl%uKh l< ñ;HdoDIaál bx.%Sis md,lhka jfrl
tx.,ka;hg ,shd hjd ;snqfka › ,dxlsl fn!oaO ck;dj i;s msß;a mskalï j,ska wE;a
lr .;fyd;a Tjqka j f,aisfhka ls%ia;shdks lr .; yels nj hs' fuhska fmfkkafka
msrejdkd fmd;a jykafia isxy, fn!oaOhd f.a Ôú; j,g noaO ù we;s wdldrh
ms<sn|j Tjqka ìhm;a j isá nj hs'
;=kahï rd;%shla uq¿,af,ys uy;a Y%oaOd Nla;sfhka hq;=j iÊCOdhkd lrkq ,nk
msß;a O¾uh Y%jKh lsÍug ieoeyej;a ck;dj uy;a fia reÑ lr;s' tfy;a uE;
Nd.fha mß;%dk O¾u foaYkd j,§ úfYaI;ajhla § ;sfnkafka Y%jK udOQ¾hfhka hq;=
j ;d,hlg weo meo .dhkd lsÍug ñi tys w¾: u;= fldg Y%oaOdj we;s lrjk
wdldrhg msß;a foiSu fkd fõ' iuyr .sys msß;a foaYkd lrk .sys mskaj;=ka mjd
fndfyda úg tu msß;a foikq ,nkafka tys w¾: lsisjla fkd oek h' iuyr msß;a
foaYkd wefikafka msßila tl;= ù f>darKdvq lrk mßoafoks' md<s jpk w¾: úmÍ;
fjk mßoafoka fjka lrñka msß;a foaYkd lrk wjia:djka o wmg wikakg ,efí'
iuyr wjia:d j,§ wdgdkdáh jeks yudr foiqula foaYkd lroa§ wkjYH wdldrfhka
ieoeyej;=ka ;e;s.ekafjk mßoafoka uydm%dK wlaIr WÉpdrKh lrñka msß;a foaYkd
lrk whqre wmg wikakg ,efí' .S iskaÿ lshk wdldrfhka lrkq ,nk msß;a
foaYkdj,a o wmg wikakg ,efí' fufia mß;%dk O¾u foaYkd j,§ lsishï mßydkSh
,laIKhka úoHudkj ;sfnk whqre wjOdkfhka wik flfkl=g myiqfjka f;areï
.; yels h' fuh ieoeyej;=ka f.a is;a ;=< l<lsÍu cks; lrùug o fya;=jla jkq
we;' fï ksid u msß;a foaYkdjlska ,efnk hym;a wdksYxi O¾uhka ,nd .ekSfï
wjia:dj ieoeyej;a ck;djg wysñ fjñka ;sfnk nj fkdryils'
6 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fuu lreK fya;= lr f.k wNskjfhka msrejdkd fmd;a jykafia kula bÈßm;a
lsÍug wmg is;a úh' fuu msß;a fmd;a jykafia ;=< meyeÈ,sj u lrk ,o fjkialï
Tng oelal yels h' fuu msrejdkd fmd;a jykafia wdrïN jkafka msß;a fma lsÍu kï
jQ mßÉfþofhks' tys§ f;rejka irK yd f;rejka jkaokdjg wu;r j wm f.a
nqÿrcdKka jykafia fmkajd jod< i;a nqÿrcdKka jykafia,d jkaokd lsÍu;a fhdod
;sfí' tfuka u nqÿrcdKka jykafia f.a iqúfYaIS jQ .=K iuQyh Wkajykafia úiska u
foaYkd fldg jod< b;d iqkaor foiqula jk f,daldjfndaO iQ;%h thg we;=<;a
fldg ;sfí' wk;=rej ch ux., .d:d wIaglh olajd we;' fuys § tla tla md<s
mßÉfþohg wod, f;areu ms<sfj,lg lsj yels mßoafoka ir, isxyf,ka olajd we;'
tu fldgi yß wdldr f,i iduQyslj iÊCOdhkd lsÍfuka nqoaOdkqiai;s Ndjkd
mskalu jpkfhka yd is;ska isÿ lr f.k uy;a iem;la i,id .; yels h'
wk;=rej bÈßm;a fldg ;sfnkafka uy msß; hs' tA i|yd uyd ux., iQ;%
foaYkdj" r;k iQ;% foaYkdj yd lrKShfu;a; iQ;% foaYkdj we;=<;a fldg ;sfí' uy
msß; wjika jkafka chux., .d:djka iÊCOdhkd lsÍfuks' uy msßf;a o md<sh
iÊCOdhkd lsÍfuka wk;=rej tA tA mßÉfþohkag yd .d:djkag miqj isxyf,ka
mejeish yels mßÈ mßj¾;kh lf<uq'
B<Õg bÈßm;a fldg ;sfnkafka hq. foaYkdjka h' mß;%dk O¾u foaYkdjl §
uqyqK fok m%Odk .eg¿j jkafka ld,h ms<sn| l<ukdlrKh hs' iq¿ l,la we;=<;
iQ;% foaYkd rdYshla iÊCOdhkd l< hq;= j ;sfí' úfYaIfhka u isxyf,ka o iÊCOdhkd
l< hq;= fyhska ld,h yeisrúh hq;af;a b;d mßiaifuks' tu ksid msß;a Y%jKh lrk
mskaj;=kag Y%oaOdj ckkh jk mßoafoka wm f.a msß;a fmd; fufia ixialrKh
lf<uq' tkï hq. foiqu werfUkafka LkaO msßf;ks' bkamiq fu;a;dksixi msß;;a"
bkamiq fudar msß;;a" bkamiq pkao msß;;a" wk;=rej Oc.a. msß;;a foikq ,efí' tl
iudk wre;a we;s msß;a foiqï lsysmhla wm úiska bj;a lrk ,oafoa O¾u f.!rjhlska
hq;=j msß;a foaYkd lsÍug ld,h ,nd .ekSu ñi lsisfia;a wf.!rjhlska kï fkd
fõ' tkuqÿ tu foaYkd Wm.%ka:fhys we;=<;a lsÍug wm wu;l fkd flf<uq' fojk
hq. foaYkdfõ § uyd liaim;af:arfndÊCOx. msß;;a .sßudkkao msß;;a tla lf<uq'
ld,h ms<sn| m%Yakh u;=jk fyhska leue;s flfkl=g tys isxy, fldgi muKla
jqj o iÊCOdhkd l< yels h' tys lsis jrola ke;' msßf;ys wre; jegySula ysf;a
Y%oaOdj we;s ùu;a ksielfhka u isÿ fõ' msß; hkq uka;%hla fkd jk nj wm
úfYaIfhka u;l ;nd .; hq;= h' uka;%hl kï jpk WÉpdrKfha § isÿ jk fjki
n,mdk nj wm wid we;' kuq;a msß;a O¾uh Bg yd;amiskau fjkia h' uyd ldreKsl
nqqÿrcdKka jykafia fï › ioaO¾uh foaYkd fldg jodf<a foõ ñksia f,dalhd f.a
ys; iqj msKsi h' f,dldkqlïmdfjka hq;= j h'
oïila meje;=ï iQ;h
% jkdyS w;s iqúfYaI jQ iïnqÿ foiqula jkafka th nqÿrcdKka
jykafia f.a m%:u O¾u foaYkh ùu ksid h' tfuka u nqÿ flfkla f,dj my<
jkafka l=ula msKsi oe hs ksrjq,a j f;areï .ekSug fuu iQ;% foaYkdj ufydamldÍ
fõ' tkï f,dal i;ajhd úiska wjfndaO fkd lrk ,oaod jQ p;=rd¾h i;Hh O¾uh
wjfndaO lrùu msKsiu h' fuu foiqfï úfYaI;ajh kï th fmdf<dj jdiS foúhka
f.a mgka wlKsgd nU f,dj olajd f,dal j, isák ÈjH iuQyhd b;d Y%oaOdfjka
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 7

ijka § ;sîu hs' th lshefjkafka fufiah' —mj;a;sf;a p mk N.j;d Oïu plafla


N=ïud foajd ioaoukqiaidfõiqx' tA;x N.j;d ndrdKishx bism;fka ñ.odfha wkq;a;rx
Oïuplalx mj;a;s;x' wmam;sj;a;shx iufKak jd n%dyaufKak jd foafõk jd udf¾k
jd n%yauqkd jd flakÑjd f,daliañkaZ;s˜ fuys f;areu fufia h'
—Nd.Hj;=ka jykafia úiska Oïuplalmamj;a;k iQ;% foaYkdj jod< l,ays
fmdf<dj jdiS foúfhda Nd.Hj;=ka jykafia úiska nrKei bism;k ñ.odfha § fï
wkq;a;r jQ Oïuplalh mj;ajk ,§' Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g fyda foúfhl=g
fyda udrfhl=g fyda f,dalfhys fjk lsisfjl=g fyda th fjkia l< fkd yelafla u
hehs oyïf>daId meje;ajqjdyq h'˜ fï wdldrhg b;d meyeÈ,s f;areula ;sìh §
fndfyda fofkla is;d f.k isákafka foújre idÿ kdo ÿka nj hs' foújreka úiska
lrk ,oafoa idÿ kdo §u fkd j hg lS m%ldYh uy;a i;=áka hq;= j y~.d mejiSu
hs' tfy;a fï w¾:h fkd okakd fndfyda fofkla msß;a foiqï j,§ tu fldgi
lshjk úg fyaúis kdo lrj;s' r;s[a[d m;a;= lrj;s' th oïila mej;=ï iQ;%
foaYkdjg fkd oekqj;alñka lrkq ,nk wf.!rjhls' tu ksid th f;areï .;
hq;af;a tu foiqu ms<sn|j uyd O¾u f>daIdj wlksgd nU f,dj olajd foújreka f.a
láka lg me;sr .sh nj hs'
tfuka u oïila meje;=ï iQ;% foaYkdj b;d iúia;r j wmg yuqjkafka
iÉpúNx. iQ;%fhks' idßmq;a; uyry;ka jykafia úiska NslaIQka jykafia,dg jodrK
,o tu foiqu wm úiska B<Õ iQ;% foaYkdj f,i we;=<;a lf<uq' msß;g ijkaa fok
ieoeyej;=ka yg oïila mej;=ï iQ;%h úia;r jYfhka isxyf,ka Y%jKh lsÍfï
ÿ¾,N wjia:dj tA ;=<ska ,efí'
B<Õg ;sfnkafka w;sf¾l iQ;% foaYkdjka h' tys§ wm úiska m<uqj liSNdroajdc
iQ;%h;a wk;=rej wd,jl iQ;%h;a h<s ji, iQ;%h;a isxyf,ka olajd ;sfí' B<Õg
yuqjkafka yudr foiqu hs' tys fuf;la msß;a foaYkd j, lshefjk wdgdkdáh iQ;%h
fjkqjg bis.s,s iQ;%h;a ;=Kqrejka f.a .=K lshefjk OïufÉ;sh iQ;%h;a bÈßm;a
lf<uq' bis.s,s iQ;%fhys we;=<;a jkafka mfia nqÿrcdKka ykafia,d f.a kïf.d;a h'
tksid th we;=<;a lf<uq' OïufÉ;sh iQ;%fha we;=<;a jkafka fldfid,a uyrc;=ud
úiska fïo;¿ïm kï jQ YdlH kshï .fuys jev isá nqÿrcdKka jykafia ÿgq l,ays
Tyq ;=< we;s jQ m%ido ixfõ.h m%ldY yhlska m%Yxikd;aulj mejiQ wdldrh hs'
tfuka u th OïufÉ;sh kñka y÷kajd u;lfhys rojd .kakd f,i nqÿrcdKka
jykafia úiska wkqu; fldg jod< foiquls' wdgdkdáh iQ;% foaYkdj wm úiska
Wm.%ka;hg we;=<;a lrk ,oafoa tu foiqu ms<sn|j we;s f.!rjh ksidu h' ir;
jrï foõrc uy orejka úiska NslaIq NslaIqKS Wmdil Wmdisldjka yg wukqIHhka
f.ka we;s jkakd jQ Wmøjhka iukh fldg wdrlaIdj ,nd §u msKsi nqÿrcqka
bÈßfhys mjik ,o wdgdkdáh foiqu nqÿrcdKka jykafia o wkqu; fldg jod<
fial' j¾;udkfha fndfyda msß;a foiqï j,§ ck;dj f.a wjOdkh fhduq lrjd
.ekSu msKsi b;d f>daIdldÍ f,i w¾: Y=kH ms<sfj,lska uym%dKdlaIr WÉpdrKh
lrñka tl u f>daIdjla lrf.k ;sfnk whqre wm fldf;l=;a wid ;sfí' ta fjkqjg
ieoeyej;a ck;djg b;d wre;anr foiqula Y%jKh lsÍfï Nd.Hh OïufÉ;sh iQ;%
foaYkdfjka ,efí' msß;a foiqu wjika jkafka wgúis msßf;ks'
8 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

by; wdldrhg fm<.iajd we;s iQ;% foaYkdjka f.ka m%;suKaä; jQ uyfuõkdfõ


msrejdkd fmd;a jykafia i¾jrd;%sl mß;%dk O¾u foaYkd j,§ fyda ;u ;uka úiska
lshd .kakd jQ msß;a foaYkd j,§ Ndú;d fldg fuf,dj Ôú;hg hym;;a /ljrKh;a
iekeiSu;a Wod lr .; yels nj wms b;du;a Y%oaOdfjka hq;= j mjid isáuq'
fuu Wodr lghq;a; msKsi ud yg b; is;ska wkq.%y lrk uyfuõkdfõ jev
jik mskaj;a iajdóka jykafia,dg;a" orejkag;a ish¨ ldhsl udkisl iem ie<fiajdæ
tfuka u fuu msrejdkd fmd;a jykafia uqøKoajdrfhka Tn iqr;g m;alrk wm
l,HdK ñ;% jQ wdçwïn,fï bf,aIka m%skag¾ia ys wêm;s;=ud we;=¿ ld¾h uKav,fha
ish¿ fokdg ;a ldhsl udkisl iem ie<fiajdæ yeu fokdg u fï f.!;u nqÿ
iiqfka § u iS, iudê m%{d ÈhqKq lr.ekSfuka wud uy ksjka iqj wjfndaO lr.ekSfï
jdikjd Wodfõjd hs b;d lreKdfjka hq;=j wdYsxikh lrñ'
f;rejka irKhs æ
fuhg
f.!;u nqÿiiqk ;=<
fu;a is;ska"
lsßn;af.dv [dKdkkao iajdóka jykafia'

Y%S nqoaO j¾I 2548 la jQ ìkr ui 20 jk § h'


^2004'09'20&
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 9

mgqk
msß;a fma lsÍu
1' irKd.ukh ^;sirKhg meñKSu& 011
2' nqoaOdkqiai;s 012
3' Oïudkqiai;s 012
4' ix>dkqiai;s 012
5' i;anqÿ jkaokdj 013
6' f,daldjfndaO iq;a;x ^f,dalh wjfndaO lsÍu .ek jod< foiqu& 014
7' chux., .d:d ^iïnqÿka f.a chux., .d:d& 018

uy msß;
8' uyd ux., iQ;%h ^ux., lreKq .ek jod< foiqu& 023
9' r;k iq;a;x ^ueKsla .ek jod< foiqu& 026
10' lrKSh fu;a; iq;a;x ^fu;a me;srùu .ek jod< foiqu& 032
11' uyd chux., .d:d 034

m<uq fjks nKjr


12' LkaO mß;a;x ^i¾m rdc l=,j,g fu;a me;srùu .ek jod< foiqu& 037
13' fu;a;dksixi iq;a;x ^fu;a me;srùfï wkqiia .ek jod< foiqu& 039
14' fudar mß;a;x ^fndai;a fudKrd .ek jod< foiqu& 040
15' pkao mß;a;x ^i| foõ mq;=g jod< foiqu& 042
16' iqßh mß;a;x ^ysre foõ mq;=g jod< foiqu& 043
17' Oc.a. mß;a;x ^foúhka f.a fldä uqok .ek jod< foiqu& 045

fo fjks nKjr
18' uyd liaim;af:ar fndʮx. iq;a;x 050
^uyd liaim f;rekag jod< fndʮx. foiqu&
19' .sßudkkao iq;a;x ^.sßudkkao f;rekag jod< foiqu& 052

oïila foiqu
20' Oïuplalmamj;a;k iq;a;x ^oïila mej;=ï iQ;% foaYkdj& 060
21' iÉp úNx. iQ;%h ^wd¾h i;Hh fnod ±laùu .ek jod< foiqu& 071

w;sf¾l foaYkd
22' liSNdroajdc iq;a;x ^liSNdroajdc yg jod< foiqu& 082
23' wd,jl iq;a;x ^w,jlhd yg jod< foiqu& 086
24' ji, iq;a;x ^ji,hd .ek jod< foiqu& 092
10 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

yudr foaYkd
25' bis.s,s iq;a;x ^bis.s,s m¾j;fha § jod< foiqu& 098
26' OïufÉ;sh iq;a;x ^Oïu ffp;Hhka .ek jod< foiqu& 102
27' wg úis msß; yd wdYs¾jdo .d:d 112

Wm.%ka:h
28' uyd iuh iQ;%h 114
29' wdgdkdáh msß; 127
30' máÉpiuqmamo iuqofhda ksfrdafOda 155
^máÉpiuqmamdofha we;s ùu yd ke;s ùu&
31' LkaO mß;a;x 155
32' fu;a;dksixi iq;a;x 157
33' ñ;a;dksixi iq;a;x 157
34' fudar mß;a;x 159
35' pkao mß;a;x 160
36' iqßh mß;a;x 160
37' Oc.a. mß;a;x 161
38' uyd liaim;af:ar fndʮx.x 163
39' uyd fud.a.,a,dk;af:ar fndʮx.x 164
40' uyd pqkao;af:ar fndʮx.x 165
41' .sßudkkkao iq;a;x 166
42' iÉp úNx. iq;a;x 169
43' liSNdroajdc iq;a;x 174
44' wd,jl iq;a;x 176
45' mrdNj iq;a;x 179
46' ji, iq;a;x 181
47' bis.s,s iq;a;x 185
48' OïufÉ;sh iq;a;x 188
49' ðkm[acrh 193
50' wx.=,sud, mß;a;x ^wx.=,sud, msß;& 195
51' c,kkaok mß;a;x ^c,kkaok msß;& 195
52' p;=rdrlaLdj fyj;a i;r lugyka 195
nqoaOdkqiai;s 196
fu;a;dkqiai;s 196
wiqNdkqiai;s 197
urKdkqiai;s 197
ixfõ.j;a:q wg 198
53' kriSy .d:d 199
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 11

kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iïud iïnqoaOiai æ


tA Nd.Hj;a wry;a iïud iïnqÿ rcdKka jykafiag udf.a kuialdrh fõjd æ

msß;a fma lsÍu


1' irKd.ukh
^;sirKhg meñKSu&

nqoaOx irKx .ÉPdñ


Oïux irKx .ÉPdñ
ix>x irKx .ÉPdñ
uu nqÿrcdKka jykafia irK hñ'
uu Y%S ioaO¾uh irK hñ'
uu wd¾h uyd ix>r;akh irK hñ'
ÿ;shïms nqoaOx irKx .ÉPdñ
ÿ;shïms Oïux irKx .ÉPdñ
ÿ;shïms ix>x irKx .ÉPdñ
fojkqj o uu nqÿrcdKka jykafia irK hñ'
fojkqj o uu Y%S ioaO¾uh irK hñ'
fojkqj o uu wd¾h uyd ix>r;akh irK hñ'
;;shïms nqoaOx irKx .ÉPdñ
;;shïms Oïux irKx .ÉPdñ
;;shïms ix>x irKx .ÉPdñ
f;jkqj o uu nqÿrcdKka jykafia irK hñ'
f;jkqj o uu Y%S ioaO¾uh irK hñ'
f;jkqj o uu wd¾h uyd ix>r;akh irK hñ'
12 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

2' nqoaOdkqiai;s
b;sZms fida N.jd wryx iïud iïnqof
a Oda úÊcdprK iïmkafkda
iq.f;da f,dalú¥ wkq;a;frda mqßioïuidrÒ i;a:d foajukqiaidkx
nqoafOda N.jdZ;s'
fufia tA Nd.Hj;=ka jykafia wryx jk fial' iïud iïnqoaO
jk fial' úÊcdprK iïmkak jk fial' iq.; jk fial' f,dalú¥
jk fial' wkq;;a frda mqßioïuidrÒ jk fial' i;a:d foajukqii
a dkx
jk fial' nqoaO jk fial' N.jd jk fial'

3' Oïudkqiai;s
iajdlaLdf;da N.j;d Oïfuda ikaÈÜÀflda wld,sflda tAym
s iaif
s lda
´mkhsflda mÉp;a;x fõys;ífnda ú[aüyS ;s'
Nd.Hj;=ka jykafia úiska fï Y%S ioaO¾uh uekeúka foaYkd
lrk ,oafoa h' fï Ôú;fha § u wjfndaO l< yels neúka fï Y%S
ioaO¾uh ikaÈÜÀl jkafka h' ´kEu ld,hl § wjfndaO l< yels
neúka wld,sl jkafka h' weú;a n,kak he hs lsj yels neúka
tAysmiaisl jkafka h' ;ud ;=<g muqKqjd .; hq;= neúka ´mkhsl
jkafka h' nqoaêu;a ñksiqka úiska ;u ;u keK muKska wjfndaO
lr .; hq;= neúka mÉp;a;x fõÈ;ífnda ú[aüyS jkafka h'
4' ix>dkqiai;s
iqmámkafkda N.jf;da idjlixf>da" Wcqmámkafkda N.jf;da
idjlixf>da " [dhmámka f kda N.jf;da idjlixf>da "
idóÑmámkafkda N.jf;da idjl ixf>da' hÈox p;a;dß mqßihq.dks
wÜGmq ß imq . a . ,d tA i N.jf;da idjlixf>da " wdyq f KfhHda "
mdyq f KfhHda " ola Å fKfhHda " wxc,s l rKS f hda wkq ; a ; rx
mq[a[lafL;a;x f,daliaidZ;s'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd iqmámkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd Wcqmámkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd [dhmámkak jk fial'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 13

Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd idóÑmámkak jk fial'


Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd ud¾. M, hq., jYfhka
y;rla o jk w;r ud¾. M, mqoa., jYfhka wg fofkla jk
fial' wdyqfKhah jk fial' mdyqfKhah jk fial' olaÅfKhah
jk fial' wxc,slrKSh jk fial' f,djg W;=ï mska fl; jk
fial'
5' i;anqÿ jkaokdj
1' úmiaisiai ku;a:q - plaLquka;iai isÍuf;da
isÅiaiZms ku;a:q - iínN+;dkqlïmsfkda
ioyï weia we;s - fid÷re isßh we;s
úmiaiS nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
ish¿ i;=ka yg - wkqlïmd we;s
isÇ nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
2' fjiaiN=iai ku;a:q - kyd;liai ;miaisfkda
ku;a:q ll=ikaOiai - udrfiakdmuoaÈfkda
ish¿ flf,ia ke;s - fjr ùßh we;s
fjiaiN+ nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
oi ur fiakd - To f;o ì| y<
ll=i| nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
3' fldaKd.ukiai ku;a:q - n%dyauKiai jqiSuf;da
liaimiai ku;a:q - úmamuq;a;iai iínë
flf,ia neyer l< - nUir ksu l<
fldaKd.uk nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
yeu flf,iqkaf.ka - fyd¢ka ñ§ .sh
liaim nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
4' wx.Sriiai ku;a:q - ilHmq;a;iai isÍuf;da
fhda bux OïuufoafiaiS - iínÿlaLdmkQokx
f,dfõ ish¨ ÿla - uekúka ÿre jk
fï isß ioyï mjid joy< - hï flfkl=ka fjo
14 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fid÷re isßh we;s - YdlH mq;% jQ


wx.Sri jQ wm f.a f.!;u nqÿ iñ÷ka yg kuialdr fõjd
5' fha pdms ksínq;d f,dafla - h:dN+;x úmiaisiqx
f;a ckd wmsiqKd - uyka;d ù;idrod
tA nqÿjre f,dj - ksjkg jeä fiala u h
yeu foa .ek ienE ;;ajh - úoiqka l< fiala u h
tA kfrda;a;uhka jykafia,d - msiqKq nia fkd mji;a u h
uydkqNdj iïmkak u h - iir ìh ke;s fiala u h
6' ys;x foajukqiaidkx - hx kuiaika;s f.da;ux
úÊcdprKiïmkakx - uyka;x ù;idrox
úÊcdprKiïmkakx - nqoaOx jkaodu f.da;ux
foú ñksiqka yg - ys; iqj i,ik
f.!;u kï jQ - úÊcdprK iïmkak jQ
uydkqNdj iïmkak jQ - yeu ìfhka ksoyia jQ
nqqÿ rcdKka jykafiag - foú ñksiqka kuialdr lrkakdyq h
f.!;u kï jQ úÊcdprK iïmkak jQ
tA nqÿ rcdKka jykafiag - wm f.a kuialdrh fõjd
idÿ æ idÿ ææ idÿ ææ

6' f,daldjfndaOiq;a;x
^f,dalh wjfndaO lsÍu .ek jod< foiqu&
jq;a;x fya;x N.j;d' jq;a;ury;dZ;s fï iq;x'
Nd.Hj;=ka jykafia úiska fuu foiqu jodrK ,oafoa h' ud
úiska wik ,oafoa tA wry;a jQ iïnqÿ rcdKka jykafia úiska fuh
jodrK ,o nj hs'
f,daflda NslL
a fõ ;:d.f;ak wNsiïnqof
a Oda' f,daliaud ;:d.f;da
úi[aû;af;da' f,daliuqofhda NslaLfõ ;:d.f;ak wNsiïnqoafOda
f,daliuqofhda ;:d.;iai mySfKda' f,dalksfrdafOda NslaLfõ
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 15

;:d.f;ak wNsiïnqoafOda' f,dalksfrdafOda ;:d.;iai iÉýlf;da'


f,dalksfrdaO.dñkS mámod NslaLfõ ;:d.f;ak wNsiïnqoaOd'
f,dalksfrdaO.dñkS mámod ;:d.;iai Ndú;d'
mskaj;a uyfKks" uq¿uy;a f,dalh u ;:d.;hka jykafia
úiska b;d fyd¢ka wjfndaO lrk ,oafoa h' ;:d.;hka jykafia
f,dalh yd tla fkd ù jikakdyq h' mskj
a ;a uyfKks" fï f,dalfha
yg .ekSu o ;:d.;hka jykafia úiska b;d fyd¢ka wjfndaO
lrk ,oafoa h' ;:d.;hka jykafia úiska f,dalfha yg.ekSu
m%ydKh lrk ,oafoa h' mskaj;a uyfKks" f,dalh ksreoaO ùu
;:d.;hka jykafia úiska b;d fyd¢ka wjfndaO lrk ,oafoa h' tA
f,dal ksfrdaOh ;:d.;hka jykafia úiska idlaId;a lrk ,oafoa
h' mskaj;a uyfKks" f,dalh ksreoaOùu msKsi mj;sk m%;smodj
;:d.;hka jykafia úiska b;d fyd¢ka wjfndaO lrk ,oafoa h'
f,dalh ksreoaO ùu msKsi mj;sk m%;smodj ;:d.;hka jykafia
úiska m%.=K lrk ,oafoa h'
hx NslaLfõ ifoajliai f,daliai iudrliai in%yauliai"
iia i uKn% d ya u Ks h d mcdh ifoa j ukq i a i dh ÈÜGx iq ; x uq ; x
ú[a [ d;x m;a ; x mßfha i s ; x wkq ú pß;x ukid" hia u d ;x
;:d.f;ak wNsiïnqoaOx ;iaud ;:d.f;daZ;s jqÉp;s'
mskaj;a uyfKks" foúhka iys; jQ ureka iys; jQ nUqka iys;
jQ Y%uK n%dyauKhka iys; jQ fï f,dalhd úiska o foõñksia m%cdj
úiska o olakd ,o hula weoao" wikd ,o hula weoao" wd>%dKh
lrk ,o hula weoao" ri ú¢k hula weoao" myi ,enqjd jQ hula
weoao" is;ska ±k .kakd ,o hula weoao" ,nd .;a hula weoao" fidhd
.;a hula weoao" is;k
s a úuik ,o hula weoao" tA ish,a, u ;:d.;hka
jykafia úiska hï fyhlska wjfndaO lrk ,oafoa fjhs o tu ksid
;:d.; h hs lshkq ,nkafka h'
h[ap NslaLfõ r;a;sx ;:d.f;da wkq;a;rx iïudiïfndaêx
wNs i ïnq Ê ®;s " h[a p r;a ; s x wkq m dÈfia i dh ks í ndkOd;= h d
mßksíndh;s" hx tA;iañx wka;f¾ Ndi;s ,m;s ksoaÈi;s" iínx ;x
;f:aj fyda;s' fkda w[a[:d' ;iaud ;:d.f;daZ;s jqÉp;s'
16 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

mskaj;a uyfKks" hï rd;%shl ;:d.;hka jykafia wkq;a;r jQ


iïud iïfndaêh wjfndaO l< fiala o hï rd;%shl ;:d.;hka
jykafia wkqmdÈfYaI mßks¾jdK Od;=fjka msßksjkamdkd fiala o
tA w;r ld,h ;=< § ;:d.;hka jykafia hula mjikakdyq o
m%ldY lrkakdyq o ks¾foaY lrkakdyq o tA ish¿ foh u tA whqßka u
jkafka h' wka whqrlska fkd jkafka u h' tu ksid ;:d.; h hs
lshkq ,nkafka h'
h:djd§ NslL
a fõ ;:.df;da ;:dldÍ' h:dldÍ ;:d.f;da ;:djd§'
b;s h:djd§ ;:dldÍ" h:dldÍ ;:djd§' ;iaud ;:d.f;daZ;s jqÉp;s'
ifoajfla NslL
a fõ" f,dafla iudrfla in%yu
a fla" iiaiuKn%dyauKshd
mcdh ifoajukqii a dh ;:d.f;da wNsN+ wkNsNf
+ ;da' w[a[o;a:oq fida
jij;a;S' ;iaud ;:d.f;daZ;s jqÉp;s'
mskaj;a uyfKks" ;:d.;hka jykafia hï wdldrhlska m%ldY
lrkakdyq o tA wdldrfhka u lghq;= lrkakdyq h' ;:d.;hka
jykafia hï wdldrhlska lghq;= lrkakd yq o" tA wdldrfhka u
m%ldY lrkakdyq h' fï wdldrfhka hula mjikakdyq o th u
lrkakd yq h' hula lrkakdyq o th u mjikakdyq h' tu ksid
;:d.; h hs lshkq ,nkafka h' mskaj;a uyfKks" foúhka iys; jQ
ureka iys; jQ nUqka iys; jQ Y%uK n%dyauKhka iys; jQ f,dalfhys
o foõñksia m%cdj ;=< ;:d.;hka jykafia yeu foh u uev
mj;ajkakdyq h' wkNsNjkSh jkakdyq h' tAldka;fhka u ish¿
foh wjfndaO l<dyq h' ish¿ foh ;u jiÕhg muqKqjd .;a;dyq
h' tu ksid ;:d.; h hs lshkq ,nkafka h'
tA;u;a:x N.jd wfjdap' ;;af:a;x b;s jqÉp;s'
Nd.Hj;=ka jykafia fulreK jod< fial' fï W;=ï ldrKh
fï whqßka o mjikq ,nkafka h'
1' iínf,dalx wNs[a[dh - iínf,dafla h:d ;:x
iínf,dalúixhq;af;da - iínf,dafla wkQmfhda
1' ish¿ f,dj u wjfndaO l<d jQ
yeu f,dj we;s ;;= ±k .;a;d jQ
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 17

yeu f,dfjka u fjka ù isáhd jQ


ish¿ f,djg we;s wdYd ÿre jQ
2' iífí iíndNsN+ ëfrda - iín.ka:mamfudapfkda
MqÜGiai mrud ika;s - ksíndkx wl=f;daNhx
2' yeu foh ue~Æ kqjKe;s uqks÷ks
flf,ia .efgka ksoyia jQ uqks÷ks
Tn ÿgq tA wu ksjk o uqks÷ks
ìh lsisjla ke;s ksjkh uqks÷ks
3' tAi ÇKdifjda nqoafOda - wkSf>da ýkakixifhda
iínlïulaLhx m;af;da - úuq;af;da WmêixLfhda
3' flf,ia rys; jQ nqÿ iñ|dfKks
ÿla ke;s iel ke;s uqksjrhdfKks
ish¨ l¾u laIh l< uqks|dfKks
wl=i,a ke;s wry;a uqks|dfKks
4' tAi fida N.jd nqoafOda - tAi iSfyda wkq;a;frda
ifoajliai f,daliai - n%yauplalx mj;a;hS
4' wm f.a N.j;a nqÿ iñ|dfKks
f,dfjys wkq;a;r isxy rcdfKks
foõ ñksiqka yg iem; iod,k
oïila meje;=ï we;s uqks|dfKks
5' b;s foajd ukqiaid p - fha nqoaOx irKx .;d
ix.ïu ;x kuiaika;s - uyka;x ù;idrox
5' f,dfõ isák kqjKe;s foú ñksikq a
- iïnqÿ iñ÷ka irK .sfhda
f,dfõ úYdro .=KuqyqodKka
- ±l tA yeu fok je| jegqfkda
6' okaf;da ouh;x fiÜfGda - ikaf;da iuh;x bis
uq;af;da fudaph;x w.af.da - ;sKafKda ;drh;x jfrda
18 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

6' ±uqKq is;ska hq;= nqÿ iñ|dfKks


- mqßi oïuidrÓ uqks|dfKks
idka; is;a we;s bisjrhdfKks
- yeu is;a ikik uqksjrhdfKks
ÿlska ñ§ .sh wry;a uqks÷ks
- wka wh uqojk w.rð|dfKks
f,dfjka tf;r jQ mqKHj;dfKks
- wkqka tf;r lrjk uqks|dfKks
7' b;s fya;x kuiaika;s uyka;x ù;idrox
ifoajliañx f,daliañx k;aÓ f;a mámq.a.f,daZ;s
7' f,dfõ úYdro .=K ihqrdfKks
Tn yg foõ ñksiqka kuÈ;a u hs
ifoõ f,dfõ Tn yd iu lsisfjla
fjk ke; Tn u h nqÿ iñ|dKka
whïms w;af:da jq;af;da N.j;d' b;s fï iq;ka;s'
Nd.Hj;=ka jykafia úiska fï w¾:h jodrK ,oafoa h' ud
úiska wik ,oafoa fï whqßka u h'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjdæ

7' chux., .d:d


^iïnqÿka f.a chux., .d:d&
1' ndyqx iyiaiuNsksïñ;idZhqOx ;x
.sßfïL,x WÈ;f>dar ifiakudrx
odkdÈOïuúêkd ð;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
1' oyila w;a o ujñka - fkdfhl=;a ie;a o orñka
.sßfïL,d we;= msáka - tk udrfiakd
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 19

odkdÈ mdró nf,ka - Èkqfjda uqkskaod


tA f;aciska Tng ch - ux.,H fõjdæ
2' udrd;sf¾luNshqʯ;iínr;a;sx
f>darïmkdZ,jlulaLu:oaOhlaLx
Lka;Siqoka;úêkd ð;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
2' uq¿ ? mqrd hqO je§ - tk udr fiakd
±ä jQ w,õ hl= ke.+ - f.drNSr kdfoa
oukfhka bjiQ nf,ka - Èkqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fõjdæ
3' kd,d.sßx .cjrx w;su;a;N+;x
odj.a.splaluikSj iqodreKx ;x
fu;a;ïnqfialúêkd ð;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
3' u;a ù iqrdfjka we;d - kd,d.sÍ kï
m;=rd uyd fyK yçka - oreKQ f,iska wd
tA isys,a fu;a meka nf,ka - Èkqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fõjdæ
4' WlaÅ;a;L.a.u;sy;a:iqodreKx ;x
Odjx ;sfhdackm:x.=,sud,jx ;x
boaëNsixL;ufkda ð;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
4' wx.=,sud, kï fidrd - lvqjla o Tijd
;=ka fhdÿka mqrd ÿj weú;a - oreKQ is;ska hq;a
fmkajQ b¾ê n,fhka- Èkqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fõjdæ
5' l;ajdk lÜGuqorx bj .íNskShd
Ñ[apdh ÿÜGjpkx ckldhuÊCè
ikaf;ak fidauúêkd ð;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
20 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

5' .¾NKS jQ ujl fia orñáh nekaf|a


Ñxpdj ck ueo tfia - kskaod lroa§
ixiqka iudys; nf,ka - Èkqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fõjdæ
6' iÉpx úydh u;siÉpljdofla;=x
jdodNsfrdams;ukx w;swkaON+;x
m[a[dm§mc,sf;da ð;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
6' i;Hh neyer lrñka - iÉpl kñka hq;a
w|n,a is;ska To jeã - jdohg toa§
m%{d m%§m o,ajd - Èkqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fõjdæ
7' kkafodaZmkkaoN=c.x únqOx uysoaêx
mq;af;ak f:arN=cf.ak oudmhkaf;da
boaOQmfoaiúêkd ð;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
7' nqÿ mq;a f:ar kd rcqka - b¾ë nf,ka hq;a
oukh lf<a kd rcqka - kkafodamkkao
tA b¾êhg u. lshd - Èkqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fõjdæ
8' ÿ.a.dyÈÜÀN=cf.ak iqoÜGy;a:x
n%yaux úiqoaêcq;sñoaênldNsOdkx
[dKd.foak úêkd ð;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
8 ñiÈgq u;ska n| fj,d - fkd ±uqKq is;ska hq;a
nl kï nUq o nU f,dfõ - udfkka ±fmoa§
[dKd.foka myr § - Èkqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fõjdæ
9' tA;dZms nqoaOchux., wÜG.d:d
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 21

fhda jdpflda ÈkÈfka irf;a u;kaÈ


ys;ajdk fkalúúOdks pqmoaojdks
fudlaLx iqLx wê.fuhH kfrda im[af[da
9' iïnqÿka f.a ch uÕ=,a - hq;= wgls .d:d
hful=ka lsh;a kï ne;ska th iEu ojfia
;sfnkd fkdfhla Wjÿre;a - yeu myj hkafka
kqjKe;s mskaj;a W;=ï - ksjk;a ,nkafka

Nj;= iín ux.,x rlaLka;= iín foaj;d


iín nqoaOdkqNdfõk iod fid;aÓ Njka;= f;a
iqN ux.,H fõjd - yeu foúfhda rls;ajd
W;=ï nqoaOdkqNdjfhka - Tng fi; ie,fiajd æ
Nj;= iín ux.,x rlaLka;= iín foaj;d
iín OïudkqNdfõk iod fid;aÓ Njka;= f;a
iqN ux.,H fõjd - yeu foúfhda rls;ajd
W;=ï OïudkqNdjfhka - Tng fi; ie,fiajd æ
Nj;= iín ux.,x rlaLka;= iín foaj;d
iín ix>dkqNdfõk iod fid;aÓ Njka;= f;a
iqN ux.,H fõjd - yeu foúfhda rls;ajd
W;=ï ix>dkqNdjfhka - Tng fi; ie,fiajd æ
iífí nqoaOd n,mam;a;d mÉfÉldk[ap hx n,x
wryka;dk[ap f;afÊk rlaLx nkaOdñ iínfida
W;=ï iïnqÿ n,fhka - mfia nqÿ.=K n,fhka
ry;=ka f.a o f;aciska - ish¿ /ljrK fõjdæ
iífí nqoaOd n,mam;a;d mÉfÉldk[ap hx n,x
wryka;dk[ap f;afÊk rlaLx nkaOdñ iínfida
W;=ï iïnqÿ n,fhka - mfia nqÿ.=K n,fhka
ry;=ka f.a o f;aciska - ish¿ /ljrK fõjdæ
22 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

iífí nqoaOd n,mam;a;d mÉfÉldk[ap hx n,x


wryka;dk[ap f;afÊk rlaLx nkaOdñ iínfida
W;=ï iïnqÿ n,fhka - mfia nqÿ.=K n,fhka
ry;=ka f.a o f;aciska - ish¿ /ljrK fõjdæ

^fuf;lska msß;a fma lsÍu wjika fõ'&


uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 23

uy msß;

kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iïud iïnqoaOiai æ

8' uydux., iq;a;x


^ux., lreKq .ek jod< foiqu&
tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;aÓhx úyr;s fÊ;jfka
wkd:msKaäliai wdrdfï' w: fLda w[a[;rd foaj;d wNslalka;dh
r;a;hs d wNslla ka;jKaKd flaj,lmamx fÊ;jkx ´Ndfi;ajd fhak
N.jd f;akm q ixlñ' Wmixlñ;ajd N.jka;x wNsjdfo;ajd tAluka;x
wÜGdis tAluka;x À;d fLda id foaj;d N.jka;x .d:dh wÊCONdis'
ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;a nqÿrcdKka
jykafia ieje;a kqjr fÊ;jk kï jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tl,ayS tla;rd foúfhla uOHu
rd;%sfhys ukialdka; meyehlska hq;=j uq¿ foõru nnq¿jd f.k
Nd.Hj;=ka jykafia <Õg meñKsfha h' tfia meñK Nd.Hj;=ka
jykafiag wdorfhka jkaokd fldg tl;amiaj isg .;af;a h'
tl;amiaj isá tA foúhd Nd.Hj;=ka jykafiag .d:djlska fufia
mejiqfõ h'
1' nyQfoajd ukqiaid p - ux.,dks wÑka;hqx
wdlxLudkd fid;a:dkx - n%Eys ux.,uq;a;ux
1' fndfyda foú ñksiaiq o - is;=fjda h ux., lreKq .ek
hym; leu;s Tjqkg - W;=ï ux., lreKq .ek
myod fokak uqks÷ks'
2' wfiajkd p nd,dkx - mKaä;dk[ap fiajkd
mQcd p mQckShdkx - tA;x ux.,uq;a;ux
24 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

2' krl wh fkdu weiqr o - l<Kñ;=rka iu. ks;s weiqr o


msÈh hq;a;ka msÿu o - fïjd W;=ï u.=,a lreKq h
3' m;srEmfoaijdfida p - mqífí p l;mq[a[;d
w;a:iïudmKsê p - tA;x ux.,uq;a;ux
3' hym;a ;ekl úiqu o - fmr l< mska ;sîu o
;ud hyuÕ hdu o - fïjd W;=ï u.=,a lreKq h
4' ndyqiÉp[ap ismam[ap - úkfhda p iqislaÅf;da
iqNdis;d p hd jdpd - tA;x ux.,uq;a;ux
4' fndfyda oek W.;a nj - fkdfhl=;a Ys,am o;a nj
úkhlska hq;= nj - ukd fldg yslauqk nj
iqNdis; jQ hï nila fjo - fïjd W;=ï u.=,a lreKq h
5' ud;dms;+ WmÜGdkx - mq;a;odriai ix.fyda
wkdl=,d p lïuka;d - tA;x ux.,uq;a;ux
5' uõmsh Wmia:dkh - wUqorejkag ie<l=u
uekeúka jev flreu - fïjd W;=ï u.=,a lreKq h
6' odk[ap Oïupßhd p - [d;ldk[ap ix.fyda
wkjÊcdks lïudks - tA;x ux.,uq;a;ux
6' oka meka ms§u o - oyu ;=< yeisÍu o
kEhkag ie<lSu o - ksjerÈ foa lsÍu o
fïjd W;=ï u.=,a lreKq h
7' wdr;s úr;s mdmd - uÊcmdkd p i[a[fuda
wmamudfoda p Oïfïiq - tA;x ux.,uq;a;ux
7' mfjys fkd we,Su o - yeu múka je<lSu o
u;a mekska ÿre ùu o - oyu ;=< fkd mudj o
fïjd W;=ï u.=,a lreKq h
8' .drfjda p ksjdf;da p - ika;=ÜÀ p l;[a`Cÿ;d
ldf,ak OïuijKx - tA;x ux.,uq;a;ux
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 25

8' W;=ukag .re lsÍu o - ksy;udkS ùu o


,o fohska ;=gq ùu o - flf<ys .=K ie,lSu o
ksis l,g nK weiSu o - fïjd W;=ï u.=,a lreKq h
9' Lka;S p fidajpiai;d - iuKdk[ap oiaikx
ldf,ak OïuidlÉPd - tA;x ux.,uq;a;ux
9' bjik .=fKka hq;= nj - hym;g wjk; nj
Y%uKjre neye oel=u o - ksis l, oï iNdj o
fïjd W;=ï u.=,a lreKq h
10' ;fmda p n%yaupßh[ap - wßhiÉpdkoiaikx
ksíndKiÉýlsßhd p - tA;x ux.,uq;a;ux
10' ;mfiys úiSu o - nUifrys yeisÍu o
wd¾h i;Hhka oelSu o - ksjk wjfndaO ùu o
fïjd W;=ï u.=,a lreKq h
11' MqÜGiai f,dalOïfïys - Ñ;a;x hiai k lïm;s
wfidalx úrcx fÄux - tA;x ux., uq;a;ux
11 wgf,da oyu tk úg - fkd ief,ao hful=f. is;
fidal ke;s flf,iqka ke;s - ìhla ke;s ;ek isá úg
fïjd W;=ï u.=,a lreKq h
12' tA;dÈidks l;ajdk - iín;a:umrdð;d
iín;a: fid;aÓx .ÉPka;s ;x - f;aix ux.,uq;a;uka;s
12' fï whqßka lghq;= fldg - wmrdð; ù yeu ;ek
hym;g u h;s yeu ;ek - th Tjqka yg
W;a;u u.=,a lreKq h'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjdæ
26 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

9' r;k iq;a;x


^ueKsla .ek jod< foiqu&
01' hdkSO N+;dks iud.;dks
N=ïudks jd hdksj wka;,slafÄ
iífíj N+;d iqukd Njka;=
wf:dams ilalÉp iqKka;= Ndis;x
N+; msßia lsisfjl= fuys isá;a o /ia jqk
wyfia fyda fmdf<dfõ fyda tA yeu tla jqk
ish¿ N+;fhda iem we;s is;a we;s fj;ajd æ
tfuka u ud mjik foh fyd¢ka wi;ajd æ
02' ;iaud ys N+;d ksidfï: iífí
fu;a;x lfrda: udkqishd mcdh
Èjd p r;af:da p yrka;s fha n,sx
;iaud ys fka rlaL: wmamu;a;d
ish¿ N+;hsks tksid - wiõ fhdud is;
fu;a is; m;=rõ ks;r u - yeu ñksiqka fj;
tA lsisfjla f;dm yg mska - Èj ? mqo fo;
mud fkd ù f;ms tA yeu - ks;s iq/lsh hq;
03' hx ls[aÑ ú;a;x bO jd yqrx jd
i.af.aiq jd hx r;kx mKS;x
k fkda iux w;aÓ ;:d.f;ak
boïms nqoafè r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fuys fyda mrf,dj fyda we;s - hï jia;=jlg
foõf,dj fyda ;sfnkd hï - W;=ï u ueKslg
fkd yelsh .kakg lsis úg - nqÿ rc iu fldg
fuh nqÿ iñ÷ f. mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
04' Lhx úrd.x wu;x mKS;x
hoÊCO.d ilHuqkS iudysf;da
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 27

k f;ak Oïfïk iu;aÓ ls[aÑ


boïms Oïfï r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
flf,ia kik ù;rd.s - wud ksjk hq;=
hï oyula ,enqfha kï - uqks÷ iudys;
tA oyug iu l< yels - lsisjla f,dj ke;
fuh ioyï ;=< mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
05' hx nqoaOfiÜfGda mßjKaKhS iqÑx
iudêudkka;ßl[a[udyq
iudêkd f;ak ifuda k úÊc;s
boïms Oïfï r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
nqÿ iñ÷ka w.h lf<a - —fyd|˜ hhs hulg
iudêh hs th" w;rl - fkd/f|k lsisúg
.; fkd yelsh lsisjla tA - iuj; iufldg
fuh ioyï ;=< mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
06' fha mq.a.,d wÜG i;x mi;a:d
p;a;dß tA;dks hq.dks fydka;s
f;a olaÅfKhHd iq.;iai idjld
tAf;aiq Èkakdks uymaM,dks
bOïms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
mqoa.,fhda wg fofkla h - fyd| wh miik
y;r fofkls fï W;=uka - hq.< ú,i f.k
fï wh nqÿ iõfjda fj;s - okg iqÿiq jk
uy;a M,h ,enfohs - fu;=ukag mqok ok
fuh nqÿ msßfiys mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
28 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

07' fha iqmamhq;a;d ukid o<afyak


kslaldñfkda f.da;uidikïys
f;a m;a;sm;a;d wu;x ú.hay
,oaOd uqOd ksínq;sx N=[acudkd
boïms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
hfula ms<sfj;ska hq;= fj o - ukiska oeä fldg
kslafuk yeu flf,iqka f.ka - nqÿ iiqfkys isg
tA W;=uka meñKsh miq - iqkaor ksjkg
j<|;s iqjfia ksjk u - is;= is;= ú,ig
fuh nqÿ msßfiys mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
08' hÓkaoÇf,da mGúxisf;daishd
p;=íNs jdf;aNs wiïmlïmsfhda
;:Qmux imamqßix jodñ
fhda wßhiÉpdks wfjÉp miai;s
boïms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
isg jQ .,ageUla ú,i - fmdf<dfõ oeä f,i
i;r È.ska tk iq<`.ska - fkd ief,a lsis f,i
hfula —wd¾h i;H ˜ ols;a kï - fuys we;s f,i
tA i;amqreIhg lshñ fuh - Wmud f,i
fuh nqÿ msßfiys mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
09 fha wßh iÉpdks úNdjhka;s
.ïNSrm[af[ak iqfoais;dks
ls[apdZms f;a fydka;s N=imamu;a;d
k f;a Njx wÜGux wdÈhka;s
boïms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 29

.eUqre kqjK we;s nqÿ iñ÷ka - mjik ,o


—wd¾h i;Hhka˜ uekeúka ÿgq - hful=ka fjo
Njfha /f|ñka fld;rï - mudj isáh o
Tjqka fkd t;auh wgjeks - Njhg lsis f,o
fuh nqÿ msßfiys mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
10' iydjiai oiaikiïmodh
;hiaiq Oïud cys;d Njka;s
ilaldhÈÜÀ úÑlsÉý;[ap
iS,ín;xjdZms ho;aÓ ls[aÑ
p;+ymdfhays p úmamuq;af;da
PpdNs Gdkdks wNífndald;=x
boïms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
Tyq ;=< we;s jk úg È u - u`. m, kqjK;a
ixfhdack ;=kla u ÿre fjhs - ;u is;skq;a
ilaldh ÈÜÀh;a iu`. - oyfï ielfhkq;a
iS, j%;hg ne£ ;sfnk - fï lrefKakq;a
i;r wmdfhka fyf;fï - ñfohs ukd fldg
fkd lrhs ih ;ekl l¾u - jefgk wmdhg
fuh nqÿ msßfiys mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
11' ls[apdZms fida lïux lfrda;s mdmlx
ldfhak jdpd Wo fÉ;id jd
wNífnda fida ;iai máÉPdodh
wNín;d ÈÜGmoiai jq;a;d
boïms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
lsishï mõ lula Tyq f. w;ska flrek úg
lhska jpkfhka fyda fÉ;kdj uq,a fldg
th i`.jd f.k isákag fkd yelsh Tyq yg
30 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

oyuls fuh ioyï oel .;a;= flkd yg


fuh nqÿ msßfiys mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
12' jkmam.=ïfí h:dMqiais;.af.a
.sïydkudfia mGuiañx.sïfya
;:Qmux Oïujrx wfoaihS
ksíndK.dñx mrux ys;dh
boïms nqoafè r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
.sïydfka m<uqj tk - jika; ldf,g
u,a m, nr fjhs jkf.duq j, - isßhdjg
foiQ fial W;a;u isß ioyï - tf,ig
mru iqjh ioñka th - f.k hhs ksjkg
fuh nqÿ iñ÷f.a mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
13' jfrda jr[a`C¥ jrfoda jrdyfrda
wkq;a;frda Oïujrx wfoaihS
boïms nqoafè r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
W;=ï uqks÷ W;=ï oyï oek - th fnoñk
foiQ fial W;=ï wkq;a;r - ioyï nK
fuh nqÿ iñ÷ f. mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
14' ÇKx mqrdKx kjx k;aaÓ iïNjx
úr;a;Ñ;a;d wdh;sfla Njiañx
f;a ÇKîcd wúrE<aysÉPkaod
ksínka;s ërd h:dhïm§fmda
boïms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
jekiqks yeu merKs l¾u - h<s fkdu /ia fjk
fkd wef,hs is; wkd.f;a - lsis Njhla .ek
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 31

jekiS .sh ìcqjg lsis od - fkd u me< fjk


ksfj;s ry;a i`. ksfjkd - fu myk ú,isk
fuh nqÿ msßfiys mj;sk - W;=ï u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd æ
15' hdkSO N+;dks iud.;dks
N=ïudks jd hdksj wka;,slafÄ
;:d.;x foajukqiai mQð;x
nqoaOx kuiaidu iqj;aÓ fyda;=
N+; msßia lsisfjl= fuys isá;a o /ia jqk
wyfia fyda fmdf<dfõ fyda tA yeu tla jqk
foõ ñksiqka yeu mqo fok —nqÿ iñ÷ka˜ jk
ku¢uq wms tA nqÿ rc - fi; ie,fiajd æ
16' hdkSO N+;dks iud.;dks
N=ïudks jd hdksj wka;,slafÄ
;:d.;x foajukqiai mQð;x
Oïux kuiaidu iqj;aÓ fyda;=
N+; msßia lsisfjl= fuys isá;a o /ia jqk
wyfia fyda fmdf<dfõ fyda tA yeu /ia jqk
foõ ñksiqka yeu mqo fok —nqÿ iñ÷ka˜ jk
ku¢uq wms isß ioyï - fi; ie<fiajd æ
17' hdkSO N+;dks iud.;dks
N=ïudks jd hdksj wka;,slafÄ
;:d.;x foajukqiai mQð;x
ix>x kuiaidu iqj;aÓ fyda;=
N+; msßia lsisfjl= fuys isá;a o /ia jqk
wyfia fyda fmdf<dfõ fyda tA yeu /ia jqk
foõ ñksiqka yeu mqo fok —nqÿ iñ÷ka˜ jk
ku¢uq wms nqÿ msrsi o - fi; ie<fiajd æ
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjdæ
32 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

10' lrKShfu;a; iq;a;x


^fu;a me;srùu .ek jod< foiqu&
01' lrKShu;a:l=if,ak
hx ;x ika;x mox wNsifuÉp
ilaflda WcQ p iQcQ p
iqjfpda piai uqÿ wk;sudkS
ksjkg hk u`. isák m;d f.k
weo ke;s nj is; ;=< r|jdf.k
iqjp iquqÿ .=K we;s lrjd f.k
l< hq;= u h w;sudk kid f.k
02' ika;=iaiflda p iqNfrda p
wmamlsÉfpda p i,a,yqljq;a;S
ika;skaøsfhda p ksmflda p
wmam.ífNda l=f,aiq wkkq.soafOda
i;=gq j ,o fohlska iqj fia ys|
wvq fldg jev ks;s ieye,a¨fjka b|
oukh l< b÷rka o kqjK ueo
ys; ñ;=rej l=,fha fkd wef,k i|
03' k p Lqoaox iudpf¾ ls[aÑ
fhak ú[a`C¥ mf¾ WmjfohHqx
iqÅfkda jd fÄñfkda fydka;=
iífí i;a;d Njka;= iqÅ;;a;d
kqjKe;shka f.ka fodia fkd ,nkafka
iq¿ jrola fyda fkdu lrñkafka
ìh ke;s iem we;s Èú m;ñkafka
ish¨ i;=ka yg fu;a m;=rkafka
04' fha flaÑ mdKN+;;aÓ
;id jd :djrd jd wkjfiaid
§>d jd fha uyka;d jd
ucCêud riaildKql:Q,d
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 33

ìhm;a ;e;s .;a i;=ka o fõjd


ìh iel ÿre l< ry;=ka fõjd
f,dl= fmdä È. uy i;=ka o fõjd
ieug iem; we;s is;a we;s fõjd
05' ÈÜGd jd fhaj woaÈÜGd
fha p ¥f¾ jika;s wú¥f¾
N+;d jd iïNfõiSjd
iífí i;a;d Njka;= iqÅ;;a;d
fmfkk fkd fmfkkd i;=ka o fõjd
ÿr <`. jikd i;=ka o fõjd
bmÿk-bmfok i;=ka o fõjd
ieug iem; we;s is;a we;s fõjd
06' k mfrda mrx ksl=ífí:
kd;su[af[a: l;a:Ñ kx l[aÑ
nHdfrdaikd má>i[a[d
kd[a[u[a[iai ÿlaLñÉfPhH
lsisfjla lsisfjl= fkdu rjgdjd
lssis ;ekl È by<ska fkd is;djd
kmqre oreKq nia fkdu mjidjd
wfkfll= f.a ÿl leu;s fkd fõjd
07' ud;d h:d kshx mq;a;x
wdhqid tAlmq;a;ukqrlafÄ
tAjïms iínN+f;aiq
udkix Ndjfha wmßudKx
;u Èú iu fldg mq;= iqrlskafka
tl u mqf;l= we;s uõ ú,iskafka
fuf,ig f,dj ieu i;=ka olskf a ka
wmuK fu;a is; u h m;=rkafka
08' fu;a;x p iín f,daliañx
udkix Ndjfha wmßudKx
34 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

WoaOx wfOda p ;sßh[ap


wiïndOx wfõrx wim;a;x
ish¿ f,djg tl f,i i,lkafka
Wv-hg-irig yeu ú,iskf a ka
ffjr i;=re ndOd ke;s jkafka
wmuK fu;a is; u h m;=rkafka
09' ;sÜGx prx ksiskafkda jd
ihdfkda jd hdj;iai ú.;ñoafOda
tA;x i;sx wêÜfGhH
n%yaufï;x úydrx bOudyq
isgf.k weúÈk fyda ys¢kd úg
ksok fj,djg fyda fkd ksok úg
isys l< hq;= fu;a is; u h yeu úg
nUúyrK f,i mjihs tu úg
10' ÈÜÀx p wkqm.ïu iS,jd
oiaifkak iïmkafkda
ldfïiq úfkhH f.aOx
kys cd;= .ínfihHx mqkf¾;S ;s
ñiÈgqjl is; fkd u megf,ñfka
is,a .=K oï /l hk u`. ksjfka
lï iemhg lsis úg fkd wef,ñfka
uõ l=i ksokg h<s fkd u meñfKa
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjdæ

11' uydchux., .d:d


uydldreKsflda kdf:da ys;dh iínmdKskx
mQfr;ajd mdró iínd m;af;da iïfndaêuq;a;ux
tAf;ak iÉpjÊfÊk fyda;= f;a chux.,x
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 35

chkaf;da fndaêhd uQf,a ilHdkx kkaÈjoaOfkda


tAjx ;=hayx cfhda fyda;= chiaiq chux.,x
ilal;ajd nqoaOr;kx ´iOx W;a;ux jrx
ys;x foajukqiaidkx nqoaOf;afÊk fid;aÓkd
kiaika;=moaojd iífí ÿlaLd jQmifuka;= f;a
ilal;ajd Oïur;kx ´iOx W;a;ux jrx
mß<dyQmiukx Oïuf;afÊk fid;aÓkd
kiaika;=moaojd iífí Nhd jQmifuka;= f;a
ilal;ajd ix>r;kx ´iOx W;a;ux jrx
wdyqfkhHx mdyqfkhHx ix>f;afÊk fid;aÓkd
kiaika;=moaojd iífí frda.d jQmifuka;= f;a
hx lsxÑ r;kx f,dafla úÊc;s úúOd mq:Q
r;kx nqoaOiux k;aÓ ;iaud fid;aÓ Njka;= f;a
hx lsxÑ r;kx f,dafla úÊc;s úúOd mq:Q
r;kx Oïuiux k;aÓ ;iaud fid;aÓ Njka;= f;a
hx lsxÑ r;kx f,dafla úÊc;s úúOd mq:Q
r;kx ix>iux k;aÓ ;iaud fid;aÓ Njka;= f;a
k;aÓ fï irKx w[a[x nqoafOda fï irKx jrx
tAf;ak iÉpjÊfÊk fyda;= f;a chux.,x
k;aÓ fï irKx w[a[x Oïfuda fï irKx jrx
tAf;ak iÉpjÊfÊk fyda;= f;a chux.,x
k;aÓ fï irKx w[a[x ixf>da fï irKx jrx
tAf;ak iÉpjÊfÊk fyda;= f;a chux.,x
iíî;sfhda újÊcka;= iínfrdaf.da úkiai;=
ud f;a Nj;ajka;rdfhda iqÇ §>dhqflda Nj
Nj;= iínux.,x rlaLka;= iínfoaj;d
iínnqoaOdkqNdfõk iod fid;aÓ Njka;= f;a
36 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

Nj;= iínux.,x rlaLka;= iínfoaj;d


iínOïudkqNdfõk iod fid;aÓ Njka;= f;a
Nj;= iínux.,x rlaLka;= iínfoaj;d
iínix>dkqNdfõk iod fid;aÓ Njka;= f;a
^uy msß; ksñ&
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 37

m<uq fjks nKjr

kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iïud iïnqoaOiai æ

12' LkaO mß;a;x


^i¾m rdc l=,j,g fu;a me;srùu .ek jod< foiqu&
ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;a nqÿrcdKka
jykafia ieje;a kqjr fÊ;jk kï jQ wfkam~
s q isg;
q u
= d f.a wdrdufha
jev jik fial' tl,ayS ieje;a kqjr isáhd jQ tla;rd NslaIqjla
i¾mfhl= oIaG lsÍfuka l¨ßh lf<a h'
túg fndfyda NslaIQka jykafia,d Nd.Hj;=ka jykafia fj;
meñKshdyq h' tfia meñKs tA NslaIQka jykafia,d Nd.Hj;=ka
jykafiag wdorfhka jkaokd fldg tl;amiaj jev yqkakdyq h'
tl;amiaj yqka tA NslaIQka jykafia,d iajdókS Nd.Hj;=ka jykai"
fï ieje;a kqjr tla;rd NslaIqjla i¾mfhl= oIaG lsÍfuka l¨ßh
lf<ah hs lshd Nd.Hj;=ka jykafiag fu lreK ie<l<dyq h'
mskaj;a uyfKks" Th NslaIqj jkdyS i¾m rdc l=,hka y;rg
fu;a is; me;sr jQfha ke;' bÈka mskaj;a uyfKks" tA NslaIqj úiska
i¾m rdc l=,hka y;rg fu;a is; me;sr jQfha kï mskja ;a uyfKks"
i¾mfhl= oIaG lsÍfuka tA NslaIqj l¨ßh fkd lrkafka h'
tA i¾m rdc l=, y;r l=ula o@ úrEmdlaI kï jQ i¾mrdc
l=,hls' tArdm: kï jQ i¾mrdc l=,hls' PnHdmq;a; kï jQ i¾mrdc
l=,hls' lKaydf.da;ul kï jQ i¾mrdc l=,hls'
mskaj;a uyfKks" tA NslaIqj i¾mrdc l=,hka y;rg fu;a is;
me;sr jQfha ke;' bÈka mskaj;a uyfKks" tA NslaIqj úiska fï i¾m
rdc l=,hka y;rg fu;a is; me;srjQfha kï mskaj;a uyfKks"
38 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

i¾mfhl= oIaG lsÍfuka tA NslaIqj l¿ßh fkd lrkafka h'


mskaj;a uyfKks" fï i¾mrdc l=,hka fj; fu;a is;
m;=rejkakg wkqu; lrkafkñ' th jkdyS ;ud yg /ljrKh
msKsi o" wdrlaIdj msKsi o" ;ud yg fu;a msß;la msKsi o
mj;skafka h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' fuh jod< iq.; jQ
Ydia;Dka jykafia h<s fuh o jod< fial'
01' úrEmlafÄys fï fu;a;x - fu;a;x tArdmf:ays fï
PnHdmq;af;ays fï fu;a;x - fu;a;x lKaydf.da;uflays p
úrEmdlaI i¾ml=,hg udf.a fu;a is; fõjd
tArdm: i¾ml=,hg udf.a fu;a is; fõjd
PnHdmq;a; i¾ml=,hg udf.a fu;a is; fõjd
lKaydf.da;ul i¾ml=,hg udf.a fu;a is; fõjd
02' wmdoflays fï fu;a;x - fu;a;x Èmdoflays fï
p;=mamfoays fï fu;a;x - fu;a;x nyqmamfoays fï
mdo rys; i;=ka flfrys o udf.a fu;a is; fõjd
fo md we;s i;=ka flfrys o udf.a fu;a is; fõjd
isjq md we;s i;=ka flfrys o udf.a fu;a is; fõjd
fndfyda md we;s i;=ka flfrys o udf.a fu;a is; fõjd
03' ud ux wmdoflda ysxis - ud ux ysxis Èmdoflda
ud ux p;=mamfoda ysxis - ud ux ysxis nyqmamfoda
mdo rys; if;la fuud yg ysxid fkd flf¾jd
fo md we;s if;la fuud yg ysxid fkd flf¾jd
isjq md we;s if;la fuud yg ysxid fkd flf¾jd
fndfyda md we;s if;la fuud yg ysxid fkd flf¾jd
04' iífí i;a;d iífí mdKd - iífí N+;d p flaj,d
iífí Nødks miaika;= - ud l[aÑ mdmud.ud
ish¨ i;ajfhda o m%dKSka ish¨ fokd o
bm§ isákakd jQ ishÆ u i;ajfhda o
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 39

tA yeu fofkla u hym; u ols;ajd


lsis u flfkla fj; kmqrla fkd meñfKajd
wmamudfKda nqoafOda wmamudfKda Oïfuda wmamudfKda ixf>da'
mudKjka;dks isßximdks wysúÉýld i;mÈ WKaKdkdNs irnQ uQils d'
l;d fï rlaLd l;d fï mß;a;d málaluka;= N+;dks fidaZyx kfuda
N.jf;da kfuda i;a;kakx iïudiïnqoaOdkka;s'
nqÿrcdKka jykafia wm%udK .=K we;s fial' › ioaO¾uh o
wm%udK .=K we;s fial' wd¾h uyd i`. rejk o wm%udK .=K we;s
fial' tfy;a fï i¾mhka o f.dakqiaika o m;a;Ehska o ul=¿jka o
islk¿ka o óhka wd§ fldg we;s fï i;aj j¾.fhda flf,iqka
ksid m%udKhka f.ka hqla; jkakdyq h' ud úiska wdrlaIdj lrk
,§' ud úiska msß;a o lrk ,§' ish¿ i;ajfhda uf.ka neyerg
fj;ajd' tA uï jkdyS Nd.Hj;=ka jykafiag kuialdr lrñ' i;a
nqÿrcdKka jykafia,dg kuialdr lrñ'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjdæ

13' fu;a;;dksixi iq;a;x


^fu;a me;srùfï wkqiia .ek jod< foiqu&
ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;a nqÿrcdKka
jykafia ieje;a kqjr fÊ;jk kï jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tl,ayS Nd.Hj;a nqÿrcdKka jykafia
mskaj;a uyfKks hs lshd NslaIQka jykafia,d wu;d jod< fial'
mskaj;=ka jykaie hs lshd tA NslaIQka jykafia,d o Nd.Hj;=ka
jykafiag ms<s;=re ÿkakdyq h' Nd.Hj;a nqÿrcdKka jykafia fï
foaYkh jod< fial'
mskaj;a uyfKks" ks;r fiajkh lrk ,oaod jQ m%.=K lrk
,oaod jQ nyq, jYfhka jvk ,oaod jQ hdkdjla fuka mqyqKq lrk
,oaod jQ uQ,sl wruqKla f,i mj;ajk ,oaod jQ isf;ys msysgqjd f.k
isák ,oaod jQ mqreÿ mqyqKq lrk ,oaod jQ b;d fyd¢ka wrUk ,oaod
40 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

jQ ffu;%S Ñ;a; iudêh ksid tfldf<dila jQ wdksixi O¾uhka


leu;s úh hq;af;a h'
tA wkqiia tfld<y kï l=ula o@
iem fia ksokafka h' iem fia wjÈ jkafka h' mõ isysk fkd
olskafka h' ñksiqka yg m%sh ukdm jkafka h' wukqIHhska yg o
m%h
s ukdm jkafka h' foúhka f.a /ljrK ,efnkafka h' .skf a kka
fyda ji úfika fyda wú wdhqOfhka fyda Tyq yg wk;=re fkd
jkafka h' Tyq f.a is; o jyd iudê.; jkafka h' uqyqfKa fmkqu
o b;d meyem;a jkafka h' isys uq<d fkd ù l¨ßh lrkafka h'
by< ud¾.-M, wjfndaOhla ,nd .; fkd yels jQfjda;k
s a nUf,dfjys
Wm; ,nkafka h'
mskaj;a uyfKks" ks;r fiajkh lrk ,oaod jQ m%.=K lrk
,oaod jQ nyq, jYfhka jvk ,oaod jQ hdkdjla fuka mqyqKq lrk
,oaod jQ uQ,sl wruqKla f,i mj;ajk ,oaod jQ isf;ys msysgqjd f.k
isák ,oaod jQ mqreÿ mqyqKq lrk ,oaod jQ b;d fyd¢ka wrUk ,oaod
jQ ffu;%S Ñ;a; iudêh ksid tfldf<dila jQ wdksixi O¾uhka
leu;s úh hq;af;a h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' i;=gq is;k s a hq;= tA NslI
a k
Q a
jykafia,d Nd.Hj;=ka jykafia úiska jodrK ,oaod jQ fï › ioaO¾uh
uy;a fidïkiska hq;= j ms<s.;a;dyq h'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd æ

14' fudar mß;a;x


^fndai;a fudKrd .ek jod< foiqu&
1' fï ysre Wod jk úg - weia we;s tl u rcq f,i
m;=rejd rkajka /i - uy fmdf<dj nnq¿jkafka
uy fmdf<dj nnq¿jk - ysre u~, kqU j¢kafkñ uu
kqU úiska iqrlsk wms - fu oji jiuq iqjfia
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 41

2' fha n%dyauKd fõo.+ iínOïfï


f;a fï kfuda f;a p ux md,hka;+
ku;a:q nqoaOdkx ku;a:q fndaêhd
kfuda úuq;a;dkx kfuda úuq;a;shd
bux fida mß;a;x l;ajd fudafrda pr;s tAikd
2' yeu oyï mrf;r jeä - hï ry;a uqksjre issá;a kï
tA W;=ï uqksjre yg - udf.a je÷u fõjd
tA W;=ï uqksjre o - uf.a Èú iqrls;ajd
iïnqÿ jreka yg - udf.a je÷u fõjd
i;r u`. M, kqjKg - udf.a je÷u fõjd
W;=ï ry;=ka yg - udf.a je÷u fõjd
tA ry;a M,hg - udf.a je÷u fõjd
tA fndai;a fudKrd fï f,iska msß; mjid f.dÿre fidhkakg
ießird hkafka h'
3' m;=rejd rkajka /i - nnq¿jd fï fmdf<dj o
weia we;s tl u rcq f,i - ysre u~, nei hk úg
uy fmdf<dj nnq¿jk - ysre u~, kqU j¢kafkñ uu
kqU úiska iqrlsk wms - fï /h o jiuq iqj fia
4' fha n%dyauKd fõo.+ iínOïfï
f;a fï kfuda f;a p ux md,hka;+
ku;a:q nqoaOdkx ku;a:q fndaêhd
kfuda úuq;a;dkx kfuda úuq;a;shd
4' yeu oyï mrf;r jeä - hï ry;a uqksjre issá;a kï
tA W;=ï uqksjre yg - udf.a je÷u fõjd
tA W;=ï uqksjre o - uf.a Èú iqrls;ajd
iïnqÿ jreka yg - udf.a je÷u fõjd
i;r u`. M, kqjKg - udf.a je÷u fõjd
W;=ï ry;=ka yg - udf.a je÷u fõjd
tA ry;a M,hg - udf.a je÷u fõjd
42 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

tA fndai;a fudKrd fï f,iska msß; mjid iqj fia jdih lf<a


u h'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjdæ

15' pkao mß;a;x


^i| foõ mq;=g jod< foiqu&
ud úiska fufia wik ,§' tla iuhl Nd.Hj;a nqÿrcdKka
jykafia ieje;a kqjr fÊ;jk kï jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tiufhys jkdyS pkaÈu ÈjH mq;%hd
rdyq kï wiqr rcq úiska .%yKhg .;af;a h' túg pkaÈu ÈjH
mq;%hd Nd.Hj;=ka jykafia j isys lrkafka tA fõ,dfjys fï .d:dj
mejiqfõ h'
1' kfuda f;a nqoaOùrZ;a:q - úmamuq;af;daZis iínë
iïndOmámkafkdaiañ - ;iai fï irKx NjdZ;s
1' kuialdr fõjd Tn yg - iïnqÿ ùrhdfKks
f,dfõ we;s yeu ÿla j,ska - uekúka ñÿk uqks÷ks
uï jkdyS oeka - wk;=rg m;a jQfhñ
tfia jQ ud yg - msysg i<ik fiala jd
tl,a yS Nd.Hj;=ka jykafia pkaÈu ÈjH mq;%hd wrNhd rdyq
wiqß÷ yg fï .d:dj jod< fial'
2' ;:d.;x wryka;x
pkaÈud irKx .f;da
rdyq pkaox muq[apiaiq
nqoaOd f,daldkqlïmld;s
2' pkaÈu foõ mq;=ka - irK f.dia ;sfnkafka
;:d.; jQ ry;a uqks÷ h
tfyhska rdyq wiqrh - pkaÈu foõ mq;=ka
w;ayer oukq uek - nqÿjre jkdyS
f,djg wkqlïmd lr;a u h'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 43

túg rdyq kï jQ wiqr rcq úiska pkaÈu foõ mq;=ka w;ayer


oud ìfhka fjjq,d f.diska fõmÑ;a;s kï jQ wiqr rcq fj;
meñKsfha h' tfia meñK ixfõ. fjñka f,duqvy.;a isrefrka
hq;= j tl;amiaj isáfha h' tl;amiaj isáhd jQ rdyq kï wiqr rcq
yg fõmÑ;a;s wiqr rcq .d:djla mejiqfõ h'
3' lsu o fjjq,d hñka fï yeá - rdyq kqU i| hkag yeßfha
ìfhka ;e;s f.k - fuys meñKs Tn
wehs fufia ìh ù isákafka @
4' nqÿ iñ÷ka úiska - foiQ .d:d weiqfjñ
bÈka i| w;a fkd yeßfha kï
udf.a ysia uqÿk - len,s i;lg me,S hkq we;
Ôj;a jqK;a uu - iemla kï fkd ,nkafkñ'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd æ

16' iQßh mß;a;x


^ysre foõ mq;=g jod< foiqu&
ud úiska fufia wik ,§' tla iuhl Nd.Hj;a nqÿrcdKka
jykafia ieje;a kqjr fÊ;jk kï jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tiufhys jkdyS iQßh ÈjH mq;%hd rdyq
kï wiqr rcq úiska .%yKhg .;af;a h' túg iQßh ÈjH mq;%hd
Nd.Hj;=ka jykafia j isys lrkafka tA fõ,dfjys fï .d:dj mejiqfõ
h'
1' kfuda f;a nqoaOùrZ;a:q - úmamuq;af;daZis iínë
iïndOmámkafkdaiañ - ;iai fï irKx NjdZ;s
1' kuialdr fõjd Tn yg - iïnqÿ ùrhdfKks
f,dfõ we;s yeu ÿla j,ska - uekúka ñÿk uqks÷ks
uï jkdyS oeka - wk;=rg m;a jQfhñ
tfia jQ ud yg - msysg i<ik fiala jd
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia iQßh ÈjH mq;%hd wrNhd rdyq wiqß÷
44 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

yg fï .d:dj jod< fial'


2' ;:d.;x wryka;x
iQßfhda irKx .f;da
rdyq iqßhx muq[apiaiq
nqoaOd f,daldkqlïmld;s
2' iQßh foõ mq;=ka - irK f.dia ;sfnkafka
;:d.; jQ ry;a uqks÷ h
tfyhska rdyq wiqrh - iQßh foõ mq;=ka
w;ayer oukq uek - nqÿjre jkdyS
f,djg wkqlïmd lr;a u h'
3' fhda wkaOldf¾ ;uiS mNxlfrda
fõfrdapfkda uKav,S W.a.f;afcda
ud rdyq .s,S prx wka;,slafÄ
mcx uu rdyq muq[ap iqßhkaZ;s
3' hfula .k w÷frys - t<sh i<id fokafka
nn,ñka isákafka - jgl=rej È<sfikafka
uyd n,j;a jQ f;aciska hq;= jkafka
tïnd rdyq wiqrh - wyfiys ießirk uf.a ysre mq;a
tmd lsis úg .s, oukakg
tïnd rdyq wiqrh - w;ayer ouj ysre mq;=
túg rdyq kï jQ wiqr rcq úiska iQßh foõ mq;=ka w;ayer oud
ìfhka fjjq,d f.diska fõmÑ;a;s kï jQ wiqr rcq fj; meñKsfha
h' tfia meñK ixfõ. fjñka f,duqvy.;a isrefrka hq;= j
tl;amiaj isáfha h' tl;amiaj isáhd jQ rdyq kï wiqr rcq yg
fõmÑ;a;s wiqr rcq .d:djla mejiqfõ h'
4' lsu o fjjq,d hñka fï yeá - rdyq kqU ysre hkag yeßfha
ìfhka ;e;s f.k - fuys meñKs Tn
wehs fufia ìh ù isákafka @
5' nqÿ iñ÷ka úiska - foiQ .d:d weiqfjñ
bÈka ysre w;a fkd yeßfha kï
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 45

udf.a ysia uqÿk - len,s i;lg me,S hkq we;


Ôj;a jqK;a uu - iemla kï fkd ,nkafkñ'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd æ

17' Oc.a. mß;a;x


^foúhka f.a fldä uqÿk .ek jod< foiqu&

ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;a nqÿrcdKka


jykafia ieje;a kqjr fÊ;jk kï jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tl,ayS Nd.Hj;a nqÿrcdKka jykafia
mskaj;a uyfKks hs lshd NslaIQka jykafia,d wu;d jod< fial'
mskaj;=ka jykaie hs lshd tA NslaIQka jykafia,d o Nd.Hj;=ka
jykafiag ms<s;=re ÿkakdyq h' Nd.Hj;a nqÿrcdKka jykafia fï
foaYkh jod< fial'
mskaj;a uyfKks" fuh l,ska isÿ jQjls' foúhka yd wiqrhka
f.a hqO flda,dy,hla mgka .;af;a úh'
tl,ayS mskja ;a uyfKks" ila foõ rc;=ud ;õ;sid jeis foúhka
fufia weu;S h' bÈka ksÿldfKks" hqoaOhg .sh foújreka yg
ìhla fyda we;s jkafka kï fyda ;e;s .ekSula fyda f,duqvy.ekSula
fyda we;s jkafka kï tA fj,dfjys Tn uf.a fldäfha uqÿk muKla
uekeúka n,kq uek' túg hï ìh ùula fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka kï uf.a fldäfha uqÿk n,k
Tn yg th ke;s fj,d hkafka h'
bÈka hï fyhlska uf.a fldäfha uqÿk fkd n,kakdyq kï
tiufhys m%cdm;S foõ rcyq f.a fldäfha uqÿk muKla n,kq
uekej' túg hï ìh ùula fyda ;e;s .ekSula fyda f,duqvy.ekSula
fyda we;s jkafka kï m%cdm;S foõ rcyq f.a fldäfha uqÿk n,kd
Tn yg th ke;s fj,d hkafka h'
bÈka hï fyhlska m%cdm;S foõ rcyq f.a fldäfha uqÿk fkd
n,kakdyq kï tiufhys jreK foõ rcyq f.a fldäfha uqÿk
46 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

muKla n,kq uekej' túg hï ìh ùula fyda ;e;s .ekSula fyda


f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka kï jreK foõ rcyq f.a
fldäfha uqÿk n,kd Tn yg th ke;s fj,d hkafka h'
bÈka hï fyhlska jreK foõ rcyq f.a fldäfha uqÿk fkd
n,kakdyq kï tiufhys Bidk foõ rcyq f.a fldäfha uqÿk
muKla n,kq uekej' túg hï ìh ùula fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka kï Bidk foõ rcyq f.a fldäfha
uqÿk n,kd Tn yg th ke;s fj,d hkafka h'
mskaj;a uyfKks" tA ila foõ rcyq f.a fldäfha uqÿk foi
n,d isákd foújreka yg m%cdm;S foõ rcyq f.a fldäfha uqÿk
foi n,d isákd foújreka yg jreK foõ rcyq f.a fldäfha
uqÿk foi n,d isákd foújreka yg Bidk foõ rcyq f.a fldäfha
uqÿk foi n,d isákd foújreka yg hï ìh ùula fyda ;e;s
.ekSula fyda f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka kï th myjkakg
o mq¿jks' my fkdjkakg o mq¿jks'
thg fya;=j ;=ula o@
mskaj;a uyfKks" ilafoõ rc jkdyS ÿre fkd l< rd. we;af;a
h' ÿre fkd l< oafõY we;af;a h' ÿre fkd l< fuday we;af;a h'
ìh jkafka u h' ;e;s .kafka u h' miq nei m,d hkafka u h'
mskaj;a uyfKks" uu o Tn yg Th wdldrfhka mjiñ' bÈka
mskja ;a uyfKks" Tn yg o wrKHhlg .sh úg fyda rela fijklg
.sh úg fyda md¿ ;eklg .sh úg fyda ìhla fyda ;e;s .ekSula
fyda f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka kï tiufhys ud .ek u
isys l< hq;af;a h'
fufia tA Nd.Hj;=ka jykafia wryx jk fial' iïud iïnqoaO
jk fial' úÊcdprKiïmkak jk fial' iq.; jk fial' f,dalú¥
jk fia l ' wkq ; a ; rfrda m q ß ioïuidrÒ jk fia l ' i;a : d
foajukqii
a dkx jk fial' nqoOa jk fial' N.jd jk fial hkqfjks'
mskaj;a uyfKks" túg hï ìh ùula fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka kï ud .ek isys lrk Tn yg
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 47

th ke;s fj,d hkafka h'


bÈka hï fyhlska ud .ek isys fkd lrkakdyq kï túg
O¾uh isys l< hq;af;a h'
Nd.Hj;=ka jykafia úiska fï › ioaO¾uh uekeúka foaYkd
lrk ,oafoa h' fï Ôú;fha § u wjfndaO l< yels neúka fï ›
ioaO¾uh ikaÈÜÀl jkafka h' ´kEu ld,hl § wjfndaO l< yels
neúka wld,sl jkafka h' weú;a n,kak hehs lsj yels neúka
tAysmiaisl jkafka h' ;ud ;=<g muqKqjd .; hq;= neúka ´mkhsl
jkafka h' nqoaêu;a ñksiqka úiska ;u ;u keK muKska wjfndaO
lr.; hq;= neúka mÉp;a;xfõÈ;ífnda ú[a`C¥ys jkafka h'
mskaj;a uyfKks" túg hï ìh ùula fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka kï O¾uh .ek isys lrk Tn
yg th ke;s fj,d hkafka h'
bÈka hï fyhlska O¾uh .ek isys fkd lrkakdyq kï túg
wd¾h ix> r;akh .ek isys l< hq;af;a h'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd iqmámkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd Wcqmámkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd [dhmámkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd idóÑmámkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd ud¾.-M, hq., jYfhka
y;rla o jk w;r ud¾.-M, mqoa., jYfhka wg fofkla jk
fial' wdyqfkhH jk fial' mdyqfkhH jk fial' olaÅfKhH jk
fial' wxc,slrKSh jk fial' f,djg W;=ï mskafl; jk fial'
mskaj;a uyfKks" túg hï ìh ùula fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka kï wd¾h ix>hd .ek isys
lrk Tn yg th ke;s fj,d hkafka h'
thg fya;=j l=ula o@
mskaj;a uyfKks" ;:d.; jQ wry;a jQ iïud iïnqÿrcdKka
jykafia rd.h ÿre l< fial' oafõYh ÿre l< fial' fudayh ÿre
48 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

l< fial' ìh fkd jk fial' ;e;s fkd .kakd fial' fkd miqnisk
fial' m<d fkd hk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' fuh jod< iq.; jQ
YdiA;Dka jykafia h<s fuh o jod< fial'
1' wr[af[a relaLuQf,a jd
iq[a[d.df¾j NslaLfjda
wkqiaif¾: iïnqoaOx
Nhx ;=ïydl fkda ishd
1' jk.; fmfoil - fyda rela fijkl
md¿ ;ekl hk - mskaj;a uyfKks
isys lrõ iïnqÿ rcqka - túg Tn yg lsis úg
ìh we;s fkd jkafka u h'
2' fkda fÉ nqoaOx ifrhHd:
f,dalfcÜGx krdiNx
w: Oïux ifrhHd:
kShHdkslx iqfoais;x
2' bÈka ;=kaf,dj w. rc - kfrda;a;uhdKka jQ
iïnqÿ rcqka .ek - isys fkd fõ kï Tn yg
ksjkg muqKqjk - uekeúka foik ,o
tA W;=ï isß ioyï - isyshg ke.sh hq;= u h'
3' fkda fÉ Oïux ifrhHd:
kShHdkslx iqfoais;x
w: ix>x ifrhHd:
mq[a[lafL;a;x wkq;a;rx
3' ksjkg muqKqjk - uekeúka foik ,o
tA W;=ï isß ioyï - isys fkd fõ kï Tn yg
wkq;a;r jQ - f,djg mska fl; jQ
W;=ï i`. rejk .ek - isyshg ke.sh hq;= u h'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 49

4' tAjx nqoOx irka;dkx


Oïux ix>[ap NslaLfjda
Nhx jd PïNs;;a;x jd
f,duyxfida k fyiai;SZ;s
4' fufia mskaj;a uyfKks - iïnqÿ rcqka yd
W;=ï isß ioyï o - Y%djl i`. rejk o
isys lrk úg Tn yg - ìhla fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fkd jkafka u h'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd æ

^m<uq nKjr ksñ&


50 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fofjks nKjr

kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iïud iïnqoaOiai æ

18' uydliaimf:Ar fndÊCOx. iq;a;x


^uyd liaim f;rekag jod< fndÊCOx foiqu&
ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;a nqÿrcdKka
jykafia rc.y kqjr f,fykqka f.a wNh N+ñh jQ fõ¿jkfhys
jev jik fial' tl,a yS wdhqIau;a uyd liaimhka jykafia frda.
mSvd je<£fuka ldhsl ÿlg m;a ùfuka fndfyda .s,kaj msmaM,S
.=ydfjys jev isáhdyq h'
túg Nd.Hj;=ka jykafia ijia jrefjys § Ndjkdfjka ke.sg
wdhqIau;a uyd liaimhka jykafia fj; jevu l< fial' tfia
jevu fldg mKjk ,o wdikfhys jevyqka fial' tfia jevyqkakd
jQ Nd.Hj;=ka jykafia wdhqIau;a uyd liaimhka jykafia f.ka
fufia úuid jod< fial'
mskaj;a liaim" Tng bjish yels o@ myiqfjka isákakg yels
o@ lfha ÿla fõokd wvq ùula ;sfí o@ jeä ùula fkd fõ o@ wvq
ùula u olskakg ,efí o @ jeä ùula fkd fmfka o@
iajdókS" Nd.Hj;=ka jykai" udf.a wikSmh bjikag fkd yels
h' myiqfjka isákakg fkd yelsh' udf.a ldhsl ÿla fõokd b;d
n,j;a h' jeä ùula u we;af;a h' wvq ùula ke;af;a u h' olskag
,efnkafka jeä ùula u h' wvq ùula olskag fkd ,efnkafka h'
mskaj;a liaim" ud úiska b;d hym;a f,i mjik ,oaod jQ
m%.=K lrk ,oaod jQ nyq, jYfhka ÈhqKq lrk ,oaod jQ úfYaI
[dKh msKsi o wd¾h i;Hh wjfndaOh msKsi o ksjka wjfndaOh
msKsi o mj;skakd jQ fï fndÊCOx. O¾uhka y;ls'
tA fndÊCOx. O¾u y; kï l=ula o@
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 51

mskaj;a liaim" i;s iïfndÊCOx.h ud úiska b;d hym;a f,i


mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka ÈhqKq lrk
,oafoa h' úfYaI [dKh msKsi o wd¾h i;Hh wjfndaOh msKsi o
ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" Oïuúph iïfndÊCOx.h ud úiska b;d hym;a
f,i mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka ÈhqKq
lrk ,oafoa h' úfYaI [dKh msKsi o wd¾h i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" úßh iïfndÊCOx.h ud úiska b;d hym;a
f,i mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka ÈhqKq
lrk ,oafoa h' úfYaI [dKh msKsi o wd¾h i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" mS;s iïfndÊCOx.h ud úiska b;d hym;a f,i
mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka ÈhqKq lrk
,oafoa h' úfYaI [dKh msKsi o wd¾h i;Hh wjfndaOh msKsi o
ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" miaioaê iïfndÊCOx.h ud úiska b;d hym;a
f,i mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka ÈhqKq
lrk ,oafoa h' úfYaI [dKh msKsi o wd¾h i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" iudê iïfndÊCOx.h ud úiska b;d hym;a
f,i mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka ÈhqKq
lrk ,oafoa h' úfYaI [dKh msKsi o wd¾h i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" WfmlaLd iïfndÊCOx.h ud úiska b;d hym;a
f,i mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka ÈhqKq
lrk ,oafoa h' úfYaI [dKh msKsi o wd¾h i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" fuu ima; fndÊCOx. O¾ufhda ud úiska b;d
hym;a f,i mjik ,oaodyq h' m%.=K lrk ,oaodyq h' nyq, jYfhka
52 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ÈhqKq lrk ,oaodyq h' úfYaI [dKh msKi


s o wd¾h i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skakdyq h'
iajdókS" Nd.Hj;=ka jykai" tAldka;fhka u fïjd kï
fndÊCOx. O¾ufhda u h' iq.;hka jykai" tAldka;fhka u fïjd
kï fndÊCOx. O¾ufhda u h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial'
i;=gq is;k
s a hq;= jQ uyd liaimhka jykafia Nd.Hj;=ka jykafia
jod< fndÊCOx. O¾uhka i;=áka ms<s.;a;dyq h' wdhqIau;a uyd
liaimhka jykafia tA wikSmfhka ke.S isáhdyq h' wdhqIau;a uyd
liaimhka jykafia f.a tA wikSmh t;ekska u ke;s ù iqjm;a jQ
fiala u h'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd

19' .sßudkkao iq;a;x


^.sßudkkao f;rekag jod< foiqu&
ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;a nqÿrcdKka
jykafia ieje;a kqjr fÊ;jk kï jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tl,ayS wdhqIu
a ;a .sßudkkaohka jykfia
frda. mSvd je<£fuka ldhsl ÿlg m;a ùfuka fndfyda .s,kaj
jevisáhdyq h'
tl,ayS wdhqIu
a ;a wdkkaohka jykafia Nd.Hj;=ka jykafia fj;
jevu l<dyq h' tfia jevu fldg Nd.Hj;=ka jykafia g wdorfhka
jkaokd fldg tl;amiaj yqkakdyq h' tl;amiaj jev yqkakd jQ
wdhqIu
a ;a wdkkaohka jykafia Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mejiqjdyq
h'
iajdókS" Nd.Hj;=ka jykai" wdhqIau;a .sßudkkaohka jykafia
frda. mSvd je<£fuka ldhsl ÿlg m;a ùfuka fndfyda .s,kaj
jevisákakdyq h' iajdókS" Nd.Hj;=ka jykai" wkqlïmd Wmojd
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 53

wdhqIau;a .sßudkkaohka jykafia fj; jevu lrk fiala kï th


b;d fyd| h'
mskaj;a wdkkao" tfia kï Tn .sßudkkao NslaIqj fj; meñK
oi i[a[d mjid isákak' .sßudkkao NslaIqj yg tA oi i[a[dj
weiSfuka miq tA wikSmh ixis£ hkafka h hk fulreK oelsh
yels jkafka h'
tA oi i[a[dj l=ula o@
wks;H i[a[dj h" wkd;au i[a[dj h" wiqN i[a[dj h"
w§kj i[a[dj h" mydk i[a[dj h" úrd. i[a[dj h" ksfrdaO
i[a[dj h" ish¿ f,dalh flfrys fkd wef,k i[a[dj h"
ish¿ ixialdrhka flfrys wks;H i[a[dj h" wdkdmdki;sh h'
mskaj;a wdkkao" wks;H i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHhlg .sfha
fyda rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda fï
wdldrfhka kqjKska úuikafka h' rEmh wks;H h' ú£ï wks;H h'
y÷kd .ekSï wks;H h' ixialdrhka wks;H h' ú[a[dKh wks;H
h jYfhks' fï wdldrfhka fï mxp WmdodkialkaOhka ms<sn|j
wks;H iajNdjh olsñka jdih lrkafka h' mskaj;a wdkkao" fï
jkdyS wks;H i[a[dj h hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" wkd;au i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHhlg .sfha
fyda rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda fï
wdldrfhka kqjKska úuikafka h' wei wkd;au h' weig fmfkkakd
jQ rEm wkd;au h' lK wkd;au h' lKg wefikakd jQ Yío wkd;au
h' kdih wkd;au h' kdihg oefkkakd jQ .| iqj| wkd;au h' Èj
wkd;au h' Èjg oefkkakd jQ ri wkd;au h' lh wkd;au h' lhg
oefkkakd jQ myi wkd;au h' uki wkd;au h' ukig isf;kakd
jQ wruqKq wkd;au h jYfhks' fï wdldrfhka fï wdOHd;añl yd
ndysr jQ ih jeoEreï wdh;khka ms<sn|j wkd;au iajNdjh olsñka
jdih lrkafka h' mskaj;a wdkkao fuh jkdyS wkd;au i[a[dj
54 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

h hs lshkq ,nkafka h'


mskaj;a wdkkao" wiqN i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj há m;=f,ka Wv isá
ysi flia j,ska my<g iulska jeiS ;sfnkakd jQ kd kd m%ldr jQ
wiqÑfhka msreKd jQ fï lh ms<sn|j u kqjKska úuid n,kafka h'
fï lfha jkdyS flia h" f,dï h" ksh fmd;= h" o;a h" iu h" uia
h" kyrje,a h" weg h" weg ñÿ¿ h" jl=.vq h" yoj; h" wlaudj h"
o<Uqj h" nvÈj h" fmky¿ h" l=vd nvje,a h" uyd nvje, h"
wdudYh h" wiqÑ h" ysia fud<h h" ms; h" fiu h" ierj h" f,a h"
oyäh h" f;,aukao h" l÷¿ h" jqreKq f;,a h" fl< h" fidgq h"
i|ñ÷¿ h" uQ;% o jYfhks' fï wdldrfhka lh ms<sn|j wiqN
jYfhka olsñka jdih lrkafka h' mskaj;a wdkkao fuh jkdys
wiqN i[a[dj h hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" wd§kj i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHlg .sfha fyda
rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda fï wdldrfhka
kqjKska úuikafka h' fï lh jkdyS fndfyda ÿla ;sfnkakd jQ o"
fndfyda wd§kj ;sfnkakd jQ o fohls' fï lfhys jkdyS úúOdldr
frda.dndOfhda WmÈkakdyqh h' tA ljr frda.hka o@ weia frda.hka
h" lKa frda.hka h" kdid frda.hka h" Èfõ frda.hka h" lfha
frda.hka h" ysfia frda.hka h" msálfKys frda.hka h" uqL frda.hka
h" o;a frda.hka h" laIh frda.hka h" weÿu frda.hka h" mSkia
frda.hka h" ody frda.hka h" WK frda.hka h" l=fia frda.hka h"
isys uQ¾cd ùu h" f,a w;Sidr frda.hka h" w¾Yia frda.hka h"
fld,rd frda.hka h" l=IaG frda.hka h' .~q frda.hka h" yfï
frda.hka h" iajdY frda.hka h" wmiaudr frda.hka h" oo frda.hka
h" lvqfõ.ka frda.hka h" leiSfuka f.ä yg .;a frda.hka h"
leiSï frda.hka h" mKq fydß frda.hka h" r;ams;a frda.hka h"
Èhjeähd frda.hka h" wxYNd. frda.hka h" ms<sld frda.hka h"
N.kaord frda.hka h jYfhks'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 55

msf;ka yg .kakd frda.fhda h" fifuka yg.kakd frda.fhda


h" jd;fhka yg.kakd frda.fhda h" ;=ka fodia lsmSfuka yg.kakd
frda.fhda h" iD;== úm¾hdi j,ska .kakd frda.fhda h" jerÈ f,i
lh mßyrKfhka yg.kakd frda.fhda h" Wml%ufhka yg.kakd
frda.fhda h" l¾u úmdlfhka yg.kakd frda.fhda h" iS;, o WKqiu
q
o l=i.skak o msmdih o u,my lsÍu o uQ;%d lsÍu o jYfhks' fï
wdldrfhka fï lh ms<n s |j wd§kj kqjKska olsñka jdih lrkafka
h' mskj
a ;a wdkkao fuh jkdyS wd§kj i[a[dj he hs lshkq ,nkafka
h'
mskaj;a wdkkao" m%ydK i[a[dj hkq l=ula o@
ms k a j ;a wdkka o " fu lrefKys ,d Ns l a I q j Wmka k d jQ
lduú;¾lhka fkd bjikafka h' w;a yßkafka h' ÿre lrkafka h'
ke;s lrkafka h' wNdjgh m;a lrjkafka h' Wmkakd jQ jHdmdo
ú;¾lhka fkd bjikafka h' w;a yßkafka h' ÿre lrkafka h'
ke;s lrkafka h' wNdjgh m;a lrjkafka h' Wmkakd jQ úysxid
ú;¾lhka fkd bjikafka h' w;a yßkafka h' ÿre lrkafka h'
ke;s lrkafka h' wNdjgh m;a lrjkafka h' Wmkqmka mdmS wl=i,
ú;¾lhka fkd bjikafka h' w;a yßkafka h' ÿre lrkafka h'
ke;s lrkafka h' wNdjgh m;a lrjkafka h' mskaj;a wdkkao fuh
jkdyS m%ydK i[a[dj he hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" úrd. i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHlg .sfha fyda
rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda fï wdldrfhka
kqjKska úuikafka h' fuh Ydka; jQ fohls' fuh m%KS; jQ fohls'
tkï ish¿ ixialdr O¾uhka ixis£ .shd jQ ish¿ flf,ia iys;
l¾uhka ÿre ù .shd jQ ;Kaydj laIh ù .shd jQ úrd.S jQ wud uy
ksjk h' mskaj;a wdkkao" fuh jkdyS úrd. i[a[dj he hs lshkq
,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" ksfrdaO i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHlg .sfha fyda
56 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda fï wdldrfhka


kqjKska úuikafka h' fuh Ydka; jQ fohls' fuh m%KS; jQ fohls'
tkï ish¿ ixialdr O¾uhka ixis£ .shd jQ ish¿ flf,ia iys;
l¾uhka ÿre ù .shd jQ ;Kaydj ksreoaO ù .shd jQ wud uy ksjk h'
mskj
a ;a wdkkao" fuh jkdyS ksfrdaO i[a[dj he hs lshkq ,nkafka
h'
mskaj;a wdkkao" ish¿ f,dalh ms<sn| j fkd we,Sfï i[a[dj
hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj fï ialkaO Od;=
wdh;k f,dalh flfrys ;sfnkakd jQ hï nei .ekSula weoao"
ne£ula weoao" fÉ;kd;aul wÈgka lsÍula weoao" wNHka;r j
flf,ia meje;aùula weoao" tAjd ÿre lrñka fkd nef|ñka fkd
we,S isákafka h' mskaj;a wdkkao" fuh jkdyS ish¿ f,dalh ms<sn|
j fkd we,Sfï i[a[dj he hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" ish¿ ixialdrhka ms<sn| j wks;H i[a[dj
hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj ish¿ ixialdrj,ska
mSvdjg m;a fjhs o" ,eÊcdjg m;a fjhs o" ms<sl=,g m;a fjhs o th
hs' mskaj;a wdkkao" fuh jkdyS ish¿ ixialdrhka ms<sn| j wks;H
i[a[dj he hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" wdkdmdki;sh hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHlg .sfha fyda
rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda m<`.la ne|f.k
lh iDcq lrf.k Ndjkd lrk wruqK ms<sn| j isysh msysgqjd
f.k jdä fjkafka h'
fyf;u isysfhka hq;= j u yqiau .kafka h' isysfhka hq;=j u
yqiau fy<kafka h'
§¾> f,i wdYajdi lrkafka kï §¾> f,i wdYajdi lrñ hs
oek .kafka h' §¾> f,i m%Yajdi lrkafka kï §¾> f,i m%Yajdi
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 57

lrñ hs oek .kafka h'


fláfhka wdYajdi lrkafka kï fláfhka wdYajdi lrñ hs
oek .kafka h' fláfhka m%Yajdi lrkafka kï fláfhka m%Yajdi
lrñ hs oek .kafka h'
ish¿ lh ms<sn| j u ukd ixfõ§ njlska hq;= j u wdYajdi
lrkafkñ hs yslafukafka h' ish¿ lh ms<sn| j u ukd ixfõ§
njlska hq;= j u m%Yajdi lrkafkñ hs yslafukafka h'
wdYajdi m%Yajdi kï jQ ldh ixialdrhka ieye,a¨ lrñka
wdYajdi lrkafkñ hs yslafukafka h' wdYajdi m%Yajdi kï jQ ldh
ixialdrhka ieye,a¨ lrñka m%Yajdi lrkafkñ hs yslafukafka h'
m%S;sh ms<sn| j ukd ixfõ§ njlska hq;= j wdYajdi lrkafkñ
hs yslafukafka h' m%S;sh ms<sn| j ukd ixfõ§ njlska hq;= j
m%Yajdi lrkafkñ hs yslafukafka h'
iemh ms<sn| j ukd ixfõ§ njlska hq;= j wdYajdi lrkafkñ
hs yslafukafka h' iemh ms<sn| j ukd ixfõ§ njlska hq;= j
m%Yajdi lrkafkñ hs yslafukafka h'
i[a[d fõokd kï jQ Ñ;a; ixialdrhka ms<sn| j ukd ixfõ§
njlska hq;= j wdYajdi lrkafkñ hs yslf
a ukafka h' i[a[d fõokd
kï jQ Ñ;a; ixialdrhka ms<sn| j ukd ixfõ§ njlska hq;= j
m%Yajdi lrkafkñ hs yslafukafka h'
Ñ;a; ixialdrhka ieye,a¨ lrñka wdYajdi lrkafkñ hs
yslafukafka h' Ñ;a; ixialdrhka ieye,a¨ lrñka m%Yajdi
lrkafkñ hs yslafukafka h'
is; ms<sn| j ukd ixfõ£ njlska hq;= j wdYajdi lrkafkñ hs
yslafukafka h' is; ms<sn| j ukd ixfõ§ njlska hq;= j m%Yajdi
lrkafkñ hs yslafukafka h'
jv jvd;a is; m%uÈq ; lrjñka wdYajdi lrkafkñ hs yslfa ukafka
h' jv jvd;a is; m%uÈq ; lrjñka m%Yj
a di lrkafkñ hs yslfa ukafka
h'
58 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

jv jvd;a is; tl`. lrjñka wdYajdi lrkafkñ hs yslf


a ukafka
h' jv jvd;a is; tl`. lrjñka m%Yajdi lrkafkñ hs yslafukafka
h'
mxpkSjrKhkaf.ka is; ksoyia lr .ksñka wdYajdi lrkafkñ
hs yslafukafka h' mxpkSjrKhkaf.ka is; ksoyia lr .ksñka
m%Yajdi lrkafkñ hs yslafukafka h'
wks ; H jYfhka kq j Ks k a ols ñ ka wdYa j di lrka f kñ hs
yslafukafka h' wks;H jYfhka kqjKska olsñka m%Yajdi lrkafkñ
hs yslafukafka h'
we,au ÿre lsÍu kqjKska olsñka wdYajdi lrkafkñ hs
yslafukafka h' we,au ÿre lsÍu kqjKska olsñka m%Yajdi lrkafkñ
hs yslafukafka h'
we,au ksreoaO lsÍu kqjKska olsñka wdYajdi lrkafkñ hs
yslafukafka h' we,au ksreoaO lsÍu kqjKska olsñka m%Yajdi
lrkafkñ hs yslafukafka h'
ish¿ flf,ia w;a yeÍu kqjKska olsñka wdYajdi lrkafkñ
hs yslafukafka h' ish¿ flf,ia w;a yeÍu kqjKska olsñka m%Yajdi
lrka f kñ hs ys l a f uka f ka h' ms k a j ;a wdkka o fuh jkdyS
wdkdmdki;sh he hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" bÈka Tn jkdyS wdhqIau;a .sßudkkao NslaIqj
fj; t<U fï oi i[a[djka mejish hq;af;a h' .sßudkkao NslaIqj
yg tA oi i[a[dj weiSfuka miq tA wikSmh ixis£ hkafka h hk
fu lreK oelsh yels jkafka h'
tl,ayS wdhqIau;a wdkkaohka jykafia Nd.Hj;=ka jykafia
iómfha § fï oi i[a[djka bf.k f.k wdhqIua ;a .sßudkkaohka
jykafia fj; t<ôhdyq h'
tfia t<U wdhqIu
a ;a .sßudkkaohka jykafiag fï oi i[a[djka
mejiqjdyq h' túg fï oi i[a[djka weiSfuka miq wdhqIau;a
.sßudkkaohka jykafia f.a tA wikSmh iefKlska my ù .sfha h'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 59

wdhqIau;a .sßudkkaohka jykafia tA wikSmfhka ke.S isáhdyq h'


wdhqIu
a ;a .sßudkkaohka jykafia f.a tA wikSmh t;ekska u m%ydKh
ù .sfha h'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd

^fofjks nKjr ksñ&


60 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

oïila foiqu

kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iïud iïnqoaOiai æ

20' Oïuplalmamj;a;k iq;a;x


^oïila mej;=ï iQ;% foaYkdj&
tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd ndrdKishx úyr;s bism;fka
ñ.odfha' ;;% fLda N.jd m[apj.a.f
s ha NslL
a Q wdukaf;ai's
ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;a nqÿrcdKka
jykafia nrKei bism;k kï ñ.odfha jeijik fial' tl,ayS
Nd.Hj;=ka jykafia miaj. NslI
a k
Q a wu;d fï Oïuplal foaYkh
jod< fial'
oafõ fï NslL
a fõ" wka;d mínðf;ak k fiaú;índ'
mskj
a ;a uyfKks" meúoaoka úiska fiajkh fkd l< hq;= jQ fï
wka; folls'
fhdapdZhx ldfïiq lduiqL,a,sldkqfhdaf.da ySfkda .ïfuda
fmda:Ê
q cksflda wkßfhda wk;a:ixysf;da'
hï fï lduhkayS ldu iqLfha we,S .e,S jdih lsÍula weoao
fuh ySk jQ fohls" ,dul jQ fohls" mqyÿq ka ckhd úiska fiajkh
lrk fohls" W;a;u ñksik q a úiska fiajkh fkd lrk fohls"
wk¾: iys; fohls'
fhdapdZhx w;a;ls,u:dkqfhdaf.da ÿlafLda wkßfhda wk;a:ixysf;da'
mskj
a ;a uyfKks" hï tA ;ud j mSvdjg m;a lrjk jev ms<fs j,la
weoao" th ÿla iys; fohls" W;a;u ñksik q a úiska fiajkh fkd
lrk fohls" wk¾: iys; fohls'
taf;a f;a NslL
a fõ" WfNda wkaf;a wkqm.ïu uʯud mámod
;:d.f;ak wNsiïnqoOa d plaLl
q rKS [dKlrKS Wmiudh wNs[[
a dh
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 61

iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'


mskj
a ;a uyfKks" tA fï wka; folg fkd meñK ;:d.;hka
jykafia úiska uOHu m%;m
s odj wjfndaO lrk ,§' fï uOHu m%;m
s odj
oyï wei ,nd fohs' kqjK Wod lrhs' ixis£u we;s lrhs' úfYaI
[dKh we;s lrhs' ksjk msKi s mj;skfa ka h'
l;ud p id NslL
a fõ" uʯud mámod ;:d.f;ak wNsiïnqoO
a d
plaLl
q rKS [dKlrKS Wmiudh wNs[[a dh iïfndaOdh ksíndkdh
ixj;a;;s@
mskj
a ;a uyfKks" ;:d.;hka jykafia úiska wjfndaO lrk
,o" oyï wei ,nd fok" kqjK Wod lrk" ixis£u we;s lrk"
wjfndaOh we;s lrk" ksjk msKi
s mj;skk
a d jQ uOHu m%;m
s odj kï
l=ula o@
whfïj wßfhda wÜGx.sflda u.af.da' fihHÒox( iïudÈÜÀ
iïudixlma f mda iïudjdpd iïudlïuka f ;da iïudwdÔfjda
iïudjdhdfuda iïudi;s iïudiudê'
tA fï wd¾h wIagdx.sl ud¾.h u h' tkï" iïud ÈÜÀh o" iïud
ixl,amh o" iïud jdpd o" iïud lïuka;h o" iïud wdÔjh o"
iïud jdhduh o" iïud i;sh o" iïud iudêh o hk fuh hs'
whx fLda id NslL
a fõ" uc¯ud mámod ;:d.f;ak wNsiïnqoO
a d
plaLl
q rKS [dKlrKS Wmiudh wNs[[ a dh iïfndaOdh ksíndkdh
ixj;a;;s'
mskj
a ;a uyfKks" ;:d.;hka jykafia úiska wjfndaO lrk
,o" oyï wei ,nd fok" kqjK Wod lrk" ixis£u we;s lrk"
wjfndaOh we;s lrk" ksjk msKi
s mj;skk
a d jQ uOHu m%;m
s odj kï
fuh hs'
box fLda mk NslL a fõ" ÿlaLx wßhiÉpx' cd;sZms ÿlaLd crdZms
ÿlaLd jHdêZms ÿlafLda urKïmsZÿlaLx wmamf s hays iïmfhdaf.da ÿlafLda
msfhays úmamfhdaf.da ÿlafLda hïmsÉPx k ,N;s ;ïms ÿlaLx ixÅ;af;ak
m[apm q dodklaLkaOd ÿlaLd'
62 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS ÿl kï jQ wd¾h i;Hh hs' bm§u
o ÿlls' crdjg m;a ùu o ÿlls' frda. mSvd je<£u o ÿlls' urKh
o ÿlls' wm%h s mqo.
a ,hska yd wm%h
s jia;k
+ a iuÕ tlaùu o ÿlls' m%h
s
mqo.
a ,hka yd m%hs jia;k + a f.ka fjka ùu o ÿlls' leu;s jkakd jQ
hï fohla weoao" th fkd ,eîu o ÿlls' ixlafIamfhka lSfjd;a mxp
WmdodkialkaOfhda u ÿlls'
box fLda mk NslL
a fõ" ÿlaLiuqohx wßhiÉpx' hdhx ;Kayd
fmdafkdaNúld kkaÈrd.iy.;d ;;%;;%dNskkaÈkS' fihHÒox(
ldu;Kayd Nj;Kayd úNj;Kayd'
mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS ÿl we;sùu kï jQ wd¾h i;Hh
hs' mqk¾Njh we;s lrk" wdYajdofhka wef,kakd jQ" tA tA ;ek i;=áka
ms<.s kakd jQ hï tA ;Kaydjla weoao" th hs' tkï" ldu ;Kaydj h"
Nj ;Kaydj h" úNj ;Kaydj h'
box fLda mk NslL
a fõ" ÿlaLksfrdaOx wßhiÉpx' fhda ;iaidfhaj
;Kaydh wfiaiúrd.ksfrdafOda pdf.da máksii
a .af.da uq;;
a s wkd,fhda'
mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS ÿl ke;sùu kï jQ wd¾h i;Hh
hs' tA ;Kaydfõ u b;sß ke;sj fkd we,afuka ksreoaO ùula fõ o"
ÿre ùula fõ o" ;Kaydfjka ñ§ula fõ o" wd,h ke;sùula fõ o th
hs'
box fLda mk NslaLfõ" ÿlaLksfrdaO.dñkSmámod wßhiÉpx'
whfïj wßfhda wÜGx.sfflda u.af.da' fihHÒox( iïudÈÜÀ
iïudixlma f mda iïudjdpd iïudlïuka f ;da iïudwdÔfjda
iïudjdhdfuda iïudi;s iïudiudê'
mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS ÿl ke;sùu msKi
s mj;sk m%;m
s odj
kï jQ wd¾h i;Hh hs' tA fï wd¾h wIagdx.sl ud¾.h u h' tkï"
iïud ÈÜÀh o" iïud ixl,amh o" iïud jdpd o" iïud lïuka;h
o" iïud wdÔjh o" iïud jdhduh o" iïud i;sh o" iïud iudêh o
hk fuh hs'
box ÿlaLx wßhiÉpka;s fï NslLfõ" mqífí wkkqii a f
q ;aiq
Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx WomdÈ m[a[d WomdÈ úÊcd WomdÈ
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 63

wdf,daflda WomdÈ'
mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS ÿl kï jQ wd¾h i;Hh hs lshd ud
yg fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys oyï wei my< úh' [dKh
my< úh' m%{dj my< úh' úoHdj my< úh' wdf,dalh my< úh'
;x fLda mksox ÿlaLx wßhiÉpx mß[af[hHka;s fï NslL a fõ"
mqífí wkkqii a f
q ;aiq Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx WomdÈ m[a[d
WomdÈ úÊcd WomdÈ wdf,daflda WomdÈ'
tA ÿl kï jQ wd¾h i;Hh mßmQ¾K jYfhka wjfndaO l< hq;h
= s
lshd ud yg fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys oyï wei my< úh'
[dKh my< úh' m%{dj my< úh' úoHdj my< úh' wdf,dalh my<
úh'
;x fLda mksox ÿlaLx wßhiÉpx mß[a[d;ka;s fï NslL a fõ"
mqífí wkkqii a f
q ;aiq Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx WomdÈ m[a[d
WomdÈ úÊcd WomdÈ wdf,daflda WomdÈ'
tA ÿl kï jQ wd¾h i;Hh mßmQ¾K jYfhka wjfndaO lrk ,È
hs lshd ud yg fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys oyï wei my< úh'
[dKh my< úh' m%{dj my< úh' úoHdj my< úh' wdf,dalh my<
úh'
box ÿlaLiuqohx wßhiÉpka;s fï NslL
a fõ" mqífí wkkqii
a f
q ;aiq
Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx WomdÈ m[a[d WomdÈ úÊcd WomdÈ
wdf,daflda WomdÈ'
mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS ÿl we;sùu kï jQ wd¾h i;Hh hs
lshd ud yg fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys oyï wei my< úh'
[dKh my< úh' m%{dj my< úh' úoHdj my< úh' wdf,dalh my<
úh'
;x fLda mksox ÿlaLiuqohx wßhiÉpx myd;ínka;s fï NslLa fõ
mqífí wkkqii a f
q ;aiq Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx WomdÈ m[a[d
WomdÈ úÊcd WomdÈ wdf,daflda WomdÈ'
tA ÿl we;sùu kï jQ wd¾h i;Hh m%ydKh l< hq;h
= s lshd ud
64 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

yg fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys oyï wei my< úh' [dKh
my< úh' m%{dj my< úh' úoHdj my< úh' wdf,dalh my< úh'
;x fLda mksox ÿlaLiuqohx wßhiÉpx mySKka;s fï NslL a fõ
mqífí wkkqii a f
q ;aiq Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx WomdÈ m[a[d
WomdÈ úÊcd WomdÈ wdf,daflda WomdÈ'
tA ÿl we;sùu kï jQ wd¾h i;Hh m%ydKh jQfha hhs lshd ud yg
fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys oyï wei my< úh' [dKh my<
úh' m%{dj my< úh' úoHdj my< úh' wdf,dalh my< úh'
box ÿlaLksfrdaOx wßhiÉpka;s fï NslL
a fõ" mqífí wkkqii
a f
q ;aiq
Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx WomdÈ m[a[d WomdÈ úÊcd WomdÈ
wdf,daflda WomdÈ'
mskja ;a uyfKks" fuh jkdyS ÿl ke;sùu kï jQ wd¾h i;Hh
hs lshd ud yg fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys oyï wei my< úh'
[dKh my< úh' m%{dj my< úh' úoHdj my< úh' wdf,dalh my<
úh'
;x fLda mksox ÿlaLksfrdaOx wßhiÉpx iÉýld;ínka;s fï
NslL
a fõ" mqífí wkkqiia f
q ;aiq Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx WomdÈ
m[a[d WomdÈ úÊcd WomdÈ wdf,daflda WomdÈ'
tA ÿl ke;sùu kï jQ wd¾h i;Hh idlaId;a l< hq;h
= s lshd ud
yg fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys oyï wei my< úh' [dKh
my< úh' m%{dj my< úh' úoHdj my< úh' wdf,dalh my< úh'
;x fLda mksox ÿlaLksfrdaOx wßhiÉpx iÉýl;ka;s fï NslL
a fõ"
mqífí wkkqii a fq ;aiq Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx WomdÈ m[a[d
WomdÈ úÊcd WomdÈ wdf,daflda WomdÈ'
tA ÿl ke;sùu kï jQ wd¾h i;Hh idlaId;a lrk ,È hs lshd ud
yg fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys oyï wei my< úh' [dKh
my< úh' m%{dj my< úh' úoHdj my< úh' wdf,dalh my< úh'
box ÿlaLksfrdaO.dñkSmámod wßhiÉpka;s fï NslLa fõ" mqífí
wkkqii
a f
q ;aiq Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx WomdÈ m[a[d WomdÈ
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 65

úÊcd WomdÈ wdf,daflda WomdÈ'


mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS ÿl ke;sùu msKi
s mj;sk m%;m
s odj
kï jQ wd¾h i;Hh hs lshd ud yg fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys
oyï wei my< úh' [dKh my< úh' m%{dj my< úh' úoHdj my<
úh' wdf,dalh my< úh'
;x fLda mksox ÿlaLksfrdaO.dñkSmámod wßhiÉpx Ndfõ;ínka;s
fï NslL
a fõ" mqífí wkkqii a f
q ;aiq Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx
WomdÈ m[a[d WomdÈ úÊcd WomdÈ wdf,daflda WomdÈ'
tA ÿl ke;sùu msKi s mj;sk m%;m
s odj kï jQ wd¾h i;Hh m%.K=
l< hq;h = s lshd ud yg fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys oyï wei my<
úh' [dKh my< úh' m%{dj my< úh' úoHdj my< úh' wdf,dalh
my< úh'
;x fLda mksox ÿlaLksfrdaO.dñkSmámod wßhiÉpx Ndú;ka;s
fï NslL
a fõ" mqífí wkkqiia f
q ;aiq Oïfïiq plaLxq WomdÈ [dKx
WomdÈ m[a[d WomdÈ úÊcd WomdÈ wdf,daflda WomdÈ'
tA ÿl ke;sùu msKi
s mj;sk m%;m
s odj kï jQ wd¾h i;Hh m%.K
=
lrk ,È hs lshd ud yg fmr fkd weiQ úrE O¾uhka ys oyï wei
my< úh' [dKh my< úh' m%{dj my< úh' úoHdj my< úh'
wdf,dalh my< úh'
hdjlSj[ap fï NslaLfõ" bfïiq p;=iq wßhiÉfÉiq tajx
;smßjÜgx oajdoidldrx h:dN+;x [dKoiaikx k iqúiqoO a x wfydai's
fkaj;djdZyx NslaLfõ" ifoajfla f,dafla iudrfla in%yaufla
iiaiuKn%dyauKshd mcdh ifoaj ukqii
a dh wkq;;
a rx iïudiïfndaêx
wNsiïnqof
a Oda mÉp[a[disx'
mskj
a ;a uyfKks" p;=rd¾h i;H O¾uhka ms<n s |j fï wdldrhg
mßj¾; ;=klska hq;j = wdldr fodf<dilska hq;j
= ienE ;;ajh kï
jQ [dK o¾Ykh iqúY=oO a f,i ud yg hï ;dla wjfndaO fkd jQfha
fõ o" tA ;dla l,a u mskja ;a uyfKks" foúhka iys; jQ f,dalfha
ureka iys; jQ nUqka iys; jQ Y%uK n%dyauKhka iys; jQ foõ ñksia
66 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

m%cdj ;=< uu jkdyS wkq;;


a r jQ iïud iïfndaêh wjfndaO lf<ñ
hs m%;{
s d fkd ÿkafkñ'
hf;da p fLda fï NslaLfõ" bfïiq p;=iq wßhiÉfÉiq tajx
;smßjÜgx oajdoidldrx h:dN+;x [dKoiaikx iqúiqoO a x wfydai's
w:dZyx Ns l a L fõ" ifoa j fla f,da f la iudrfla in% y a u fla
iiaiuKn%dyauKshd mcdh ifoaj ukqiia dh wkq;;a rx iïudiïfndaêx
wNsiïnqof
a Oda mÉp[a[disx'
hï lf,l mskj a ;a uyfKks" ud yg p;=rd¾h i;H O¾uhka
ms<n
s |j fï wdldrhg mßj¾; ;=klska hq;j = wdldr fodf<dilska
hq;j= ienE ;;ajh kï jQ [dK o¾Ykh iqúY=oO a f,ig u wjfndaO
jQfha fõ o" tA ;dla l,a u mskj a ;a uyfKks" foúhka iys; jQ
f,dalfha ureka iys; jQ nUqka iys; jQ Y%uK n%dyauKhka iys; jQ
foõ ñksia m%cdj ;=< uu jkdyS wkq;;
a r jQ iïud iïfndaêh wjfndaO
lf<ñ hs m%;{ s d ÿkafkñ'
[dK[ap mk fï oiaikx WomdÈ wl=mm a d fï fÉf;da úuq;;
a s
whuka;u
s d cd;s k;aÓodks mqkíNfjdaZ;s'
ud yg [dK o¾Ykh my< úh' udf.a fÉf;da úuql; a h
s fjkia
fkd jkafka h' fuh jkdyS wka;u
s bm§u fõ' ±ka ud yg mqk¾Njhla
ke;af;a h'
boufjdap N.jd' w;a;ukd m[apj.a.h
s d NslL
a Q N.jf;da Ndis;x
wNskkaÿka;'s
Nd.Hj;=ka jykafia fï Oïuplal foaYkh jod< fial' w;sYhska
u i;=gg m;a jQ tA miaj. NslIa k
Q a jykafia,d Nd.Hj;=ka jykafia
úiska jodrK ,o fï Y%S ioaO¾uh uy;a fidïkiska hq;j= ms<.s ;a;dyq
h'
buiañ[a p mk fjhHdlrKiañx N[a[udfka wdhiauf;da
fldKav[a[iai úrcx ù;u,x Oïu plaLxq WomdÈ hx ls[Ñ
a iuqoh
Oïux iínx ;x ksfrdaOOïukaZ;s'
fï Oïuplal foaYkh jodrK l,ays wdhqIu
a ;a fldKav[a[hka
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 67

jykafiag fya;= m%;Hhkaf.ka yg .kakd jQ hï fohla weoao" fya;k


+ a
ksreoaO ùfuka tA ish,a, u ksreoaO ù hk iajNdjfhka hql; a hhs
lshd flf,ia rys; jQ wúoHd u,lv rys; jQ oyï wei my< úh'
mj;a ; s f ;a p mk N.j;d Oïupla f la N= ï ud foa j d
ioaoukqiaidfõiqx' ta;x N.j;d ndrdKishx bism;fka ñ.odfha
wkq;a;rx Oïuplalx mj;a;s;x wmam;sj;a;shx iufKak jd
n%dyaufKak jd foafõk jd udf¾k jd n%yauqkd jd flakÑ jd
f,daliañkaZ;s'
wm f.a Nd.Hj;=ka jykafia úiska nrKei bism;k ñ.odfhys
wkq;; a r jQ Oïuplalh mj;ajk ,§' th jkdyS Y%uKfhl=g fyda
n%dyauKfhl=g fyda foúfhl=g fyda udrfhl=g fyda n%yua fhl=g fyda
f,dalfhys fjk ljfrl=g fyda fjkia l< fkd yelafla u hhs
lshd fmdf<djjdiS foúfhda oyï f>daId meje;ajj
Q dyq h'
N= ï udkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d pd;= ï uydrdðld foa j d
ioaoukqii a dfõiqx ''''''
fmdf<djjdiS foúhka f.a oyï f>daIdj wid pd;=ïuydrdðl
foúfhda oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
pd;=ïuydrdðldkx foajdkx ioaox iq;ajd ;dj;sxid foajd
ioaoukqii
a dfõiqx ''''''
pd;=ïuydrdðl foúhka f.a oyï f>daIdj wid ;dj;sxi foúfhda
oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
;dj;sxidkx foajdkx ioaox iq;j
a d hdud foajd ioaoukqii
a dfõiqx
''''''
;dj;sxi foúhka f.a oyï f>daIdj wid hdu foúfhda oyï
f>daId meje;ajj
q dyq h'
hdudkx foajdkx ioaox iq;j
a d ;=i;
s d foajd ioaoukqii
a dfõiqx '''''''
hdu foúhka f.a oyï f>daIdj wid ;=i;
s foúfhda oyï f>daId
meje;ajj
q dyq h'
68 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

;=i;
s dkx foajdkx ioaox iq;j
a d ksïudKr;S foajd ioaoukqii
a dfõiqx
''''''
;=i;
s foúhka f.a oyï f>daIdj wid ksïudKr;S foúfhda oyï
f>daId meje;ajj
q dyq h'
ksïudKr;Skx foajdkx ioaox iq;j
a d mrksïñ;jij;a;f
s kda foajd
ioaoukqii
a dfõiqx ''''''
ksïudKr;S foúhka f.a oyï f>daIdj wid mrksïñ;jij;a;S
foúfhda oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
mrksïñ;jij;a;k S x foajdkx ioaox iq;j
a d n%yu
a mdßiÊcd foajd
ioaoukqii
a dfõiqx ''''''
mrksïñ;jij;a;S foúhka f.a oyï f>daIdj wid n%yu
a mdßiÊc
foúfhda oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
n%yaumdßiÊcdkx foajdkx ioaox iq;ajd n%yaumqfrdays;d foajd
ioaoukqiia dfõiqx ''''''
n%yu
a mdßiÊc foúhka f.a oyï f>daIdj wid n%yu
a mqfrday;
s
foúfhda oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
n%yaumqfrdays;dkx foajdkx ioaox iq;ajd uydn%yaud foajd
ioaoukqiia dfõiqx ''''''
n%yu
a mqfrday;
s foúhka f.a oyï f>daIdj wid uyd n%yu
a foúfhda
oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
uydn% y a u dkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d mß;a ; dNd foa j d
ioaoukqii
a dfõiqx ''''''
uyd n%yua foúhka f.a oyï f>daIdj wid mß;a;dN foúfhda
oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
mß;a ; dNdkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d wma m udKdNd foa j d
ioaoukqiia dfõiqx ''''''
mß;a;dN foúhka f.a oyï f>daIdj wid wmamudKdN foúfhda
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 69

oyï f>daId meje;ajj


q dyq h'
wma m udKdNdkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d wdNia i rd foa j d
ioaoukqii a dfõiqx ''''''
wmamudKdN foúhka f.a oyï f>daIdj wid wdNiair foúfhda
oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
wdNia i rdkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d mß;a ; iq N d foa j d
ioaoukqii
a dfõiqx '''''''
wdNiair foúhka f.a oyï f>daIdj wid mß;a;iqN foúfhda
oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
mß;a ; iq N dkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d wma m udKiq N d foa j d
ioaoukqiia dfõiqx ''''''
mß;a;iqN foúhka f.a oyï f>daIdj wid wmamudKiqN foúfhda
oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
wmamudKiqNdkx foajdkx ioaox iq;ajd iqNlsKayld foajd
ioaoukqii
a dfõiqx ''''''
wmamudKiqN foúhka f.a oyï f>daIdj wid iqNlsKy
a foúfhda
oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
iq N ls K a y ldkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d fõyma M ,d foa j d
ioaoukqii a dfõiqx ''''''
iqNlsKya foúhka f.a oyï f>daIdj wid fõymaM, foúfhda
oyï f>daId meje;ajj
q dyq h'
fõymaM,dkx foajdkx ioaox iq;j
a d wúyd foajd ioaoukqii
a dfõiqx
''''''
fõymaM, foúhka f.a oyï f>daIdj wid wúy foúfhda oyï
f>daId meje;ajj
q dyq h'
wúydkx foajdkx ioaox iq;j
a d w;mamd foajd ioaoukqii
a dfõiqx
''''''
70 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wúy foúhka f.a oyï f>daIdj wid w;mam foúfhda oyï f>daId
meje;ajj
q dyq h'
w;mamdkx foajdkx ioaox iq;j
a d iqoiaid foajd ioaoukqii
a dfõiqx
''''''
w;mam foúhka f.a oyï f>daIdj wid iqoiai foúfhda oyï
f>daId meje;ajj
q dyq h'
iqoiaidkx foajdkx ioaox iq;j
a d iqoiaiS foajd ioaoukqii
a dfõiqx
''''''
iqoiai foúhka f.a oyï f>daIdj wid iqoiaiS foúfhda oyï
f>daId meje;ajj
q dyq h'
iqoiaikS x foajdkx ioaox iq;j
a d wlKsÜGld foajd ioaoukqii
a dfõiqx'
ta;x N.j;d ndrdKishx bism;fka ñ.odfha wkq;; a rx Oïuplalx
mj;a;; s x wmam;sj;a;h s x iufKak jd n%dyaufKak jd foafõk jd
udf¾k jd n%yu a k
q d jd flakÑ jd f,daliañkaZ;s'
iqoiaiS foúhka f.a oyï f>daIdj wid wm f.a Nd.Hj;=ka jykafia
úiska nrKei bism;k ñ.odfhys wkq;; a r jQ Oïuplalh mj;ajk
,§' th jkdyS Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g fyda foúfhl=g fyda
udrfhl=g fyda n%yu a fhl=g fyda f,dalfhys fjk ljfrl=g fyda
fjkia l< fkd yelafla u hhs lshd wlksÜG foúfhda oyï f>daId
meje;a;j= dyq h'
b;sy f;ak LfKak f;ak uqy;
q f
a ;ak hdj n%yu
a f,dald ioafoda
wíN=.a.[aý' wh[ap oioyiaiS f,dalOd;= ixlïms iïmlïms
iïmfõê'
tA laIKfhys u" tA fudfydf;ys u" n%yu a f,dal hï ;dla fõ o"
tA ;dla u fï oyï f>daIdj me;sr .sfha h' oi oyila f,dal Od;=j u
lïmd úh' ;Èka u lïmd úh' n,j;a j lïmd úh'
wmamudfKda p W<dfrda ´Ndfida f,dafla md;=rfydais w;sll
a ïu
foajdkx foajdkqNdjkaZ;s'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 71

foúhka f.a foajdkqNdjh blaujd .sh wm%udK jQ wdf,dalhla


f,dalfhys me;sr .sfha h'
w: fLda N.jd Wodkx Wodfkai(s
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia Wodkhla my< l<dyq h'
w[a [ dis j; fNda fldKa v [a f [da w[a [ dis j; fNda
fldKav[af[da;'s
Nj;a fldKav[a[ f;fï tAldka;fhka u wjfndaO l<d' Nj;a
fldKav[a[ f;fï tAldka;fhka u wjfndaO l<d'
b;s y s o x wdhia u f;da fldKa v [a [ ia i
w[a[dfldKav[af[da;f
a õj kdux wfydaiZs ;s'
fï wdldrfhka wdhq I a u ;a fldKa v [a [ hka jyka f ia g
w[a[dfldKav[a[ hk fï kduh we;s jQfha h'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjdæ

21' iÉp úNx. iq;a;x


^wd¾h i;Hh fnod oelaùu .ek jod< foiqu&
ud úiska fufia wik ,§' tla iuhl Nd.Hj;a nqÿrcdKka
jykafia nrKei bism;k ñ.odfha jev jik fial' tl,ayS
Nd.Hj;=ka jykafia mskaj;a uyfKks hs lshd NslaIqix>hd wu;d
jod< fial' tA NslaIQka jykafia,d o mskaj;=ka jykai he hs lshd
Nd.Hj;=ka jykafiag ms<s;=re ÿkakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia fuh
jod< fial'
mskj
a ;a uyfKks" wry;a jQ iïud iïnqoO
a jQ ;:d.;hka jykafia
úiska nrKei bism;k ñ.odfha § wkq;; a r jQ Oïuplalh mj;ajk
,§' f,dalfha fjk Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g fyda foúfhl=g
fyda udrfhl=g fyda n%yaufhl=g fyda f,dalfha fjk lsisfjl=g
fyda th fjkia l< fkd yelafla u h'
72 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

tkï fï p;=rd¾h i;Hh O¾uhka ms<sn| j m%ldY lsÍu h'


foaYkd lsÍu h' mekeùu h' msysgqjd ;eîu h' újrKh lsÍu h'
ú.%y fldg fmkaùu h' w;sYhska u m%lg lrùu h'
tA ljr p;=rd¾h i;Hhka ms<sn|j o@
ÿl kï jQ wd¾h i;Hh ms<sn|j m%ldY lsÍu h' foaYkd lsÍu
h' mekùu h' msysgqjd ;eîu h' újrKh lsÍu h' ú.%y fldg
fmkaùu h' w;sYhska u m%lg lrùu h'
ÿfla yg .ekSu kï jQ wd¾h i;Hh ms<sn|j m%ldY lsÍu h'
foaYkd lsÍu h' mekeùu h' msysgqjd ;eîu h' újrKh lsÍu h'
ú.%y fldg fmkaùu h' w;sYhska u m%lg lrùu h'
ÿl ksreoaO ùu kï jQ jQ wd¾h i;Hh ms<sn|j m%ldY lsÍu h'
foaYkd lsÍu h' mekùu h' msysgqjd ;eîu h' újrKh lsÍu h'
ú.%y fldg fmkaùu h' w;sYhska u m%lg lrùu h'
ÿl ksreoaO ùu msKsi mj;sk m%;smodj kï jQ jQ wd¾h i;Hh
ms<sn|j m%ldY lsÍu h' foaYkd lsÍu h' mekùu h' msysgqjd ;eîu
h' újrKh lsÍu h' ú.%y fldg fmkaùu h' w;sYhska u m%lg
lrùu h'
mskj
a ;a uyfKks" wry;a jQ iïud iïnqoO
a jQ ;:d.;hka jykafia
úiska nrKei bis;mk ñ.odfha § wkq;; a r jQ Oïu plalh mj;ajk
,§' f,dalfhys fjk Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g fyda
foúfhl=g fyda udrfhl=g fyda n%yaufhl=g fyda f,dalfhys fjk
lsisfjl=g fyda th fjkia l< fkd yelafla u h'
tkï fï p;=rd¾h i;Hh O¾uhka ms<sn| j m%ldY lsÍu h'
foaYkd lsÍu h' mekeùu h' msysgqjd ;eîu h' újrKh lsÍu h'
ú.%y fldg fmkaùu h' w;sYhska u m%lg lrùu h'
mskaj;a uyfKks" idßmq;a; yd fud.a.,a,dkhka weiqre l<
hq;af;a h' idßmq;a; yd fud.a.,a,dkhka Nckh l< hq;af;a h'
Tjqyq kqjKe;af;da h' in%yaupdÍ NslaIQka jykafia,dg wkq.%y
olajkafkda h'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 73

mskaj;a uyfKks" orejka jokakd jQ uEKshka hï fia o


idßmq;a;hka o tA wdldru h' Wmkakd jQ orejd j fmdaIKh lrk
;eke;a;d hï fia o fud.a.,a,dkhka tA wdldru h' mskj
a ;a uyfKks"
idßmq;a;hka fidajdka M,h wjfndaO lr .ekSu msKsi Y%djlhka
yslaujkafka h' fud.a.,a,dkhka by< ud¾.M,hka wjfndaO lr
.ekSu msKsi Y%djlhka yslaujkafka h'
mskja ;a uyfKks" idßmq;;
a hka p;=rd¾h i;Hh O¾uhka ms<n
s |
j úia;r jYfhka m%ldY lrkakg o foaYkd lrkakg o mKjkakg
o msysgqjd,kakg o újrKh lrkakg o ú.%y fldg olajkakg o
w;sYhska u m%lg lrjkakg o w;sYhska u olaI jkafka h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' fuh jod< iq.;hka
jykafia wdikfhka ke.sg .kaOl=áhg msúi jod< fial'
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia jevu l< fkdfnda fõ,djlska
wdhqIau;a idßmq;a;hka jykafia wdhqIau;a NslaIQka jykaie hs lshd
NslaIq ix>hd weu;=jdyq h' tA NslaIQka jykafia,d o ms%h wdhqIau;=ka
jykaie hs lshd wdhqIau;a idßmq;a;hka jykafiag ms<s;=re ÿkakdyq
h'
wdhqIau;a idßmq;a;hka jykafia fuu foiqu jod< fial' m%sh
wdhqIau;=ka jykai" wry;a jQ iïud iïnqoaO jQ ;:d.;hka jykafia
úiska nrKei bis;mk ñ.odfha § wkq;; a r jQ Oïu plalh mj;ajk
,§' f,dalfha fjk Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g fyda foúfhl=g
fyda udrfhl=g fyda n%yaufhl=g fyda f,dalfha fjk lsisfjl=g
fyda th fjkia l< fkd yelafla u'
tkï fï p;=rd¾h i;Hh O¾uhka ms<sn| j m%ldY lsÍu h'
foaYkd lsÍu h' mekeùu h' msysgqjd ;eîu h' újrKh lsÍu h'
ú.%y fldg fmkaùu h' w;sYhska u m%lg lrùu h'
tA ljr p;=rd¾h i;Hhka ms<sn|j o@
ÿl kï jQ wd¾h i;Hh ms<sn|j m%ldY lsÍu h' foaYkd lsÍu
h' mekùu h' msysgqjd ;eîu h' újrKh lsÍu h' ú.%y fldg
74 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fmkaùu h' w;sYhska u m%lg lrùu h'


ÿfla yg .ekSu kï jQ wd¾h i;Hh ms<sn|j m%ldY lsÍu h'
foaYkd lsÍu h' mekeùu h' msysgqjd ;eîu h' újrKh lsÍu h'
ú.%y fldg fmkaùu h' w;sYhska u m%lg lrùu h'
ÿl ksreoaO ùu kï jQ jQ wd¾h i;Hh ms<sn|j m%ldY lsÍu h'
foaYkd lsÍu h' mekùu h' msysgqjd ;eîu h' újrKh lsÍu h'
ú.%y fldg fmkaùu h' w;sYhska u m%lg lrùu h'
ÿl ksreoaO ùu msKsi mj;sk m%;smodj kï jQ jQ wd¾h i;Hh
ms<sn|j m%ldY lsÍu h' foaYkd lsÍu h' mekùu h' msysgqjd ;eîu
h' újrKh lsÍu h' ú.%y fldg fmkaùu h' w;sYhska u m%lg
lrùu h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" ÿl kï jQ wd¾h i;Hh hkq l=ula o@
bm§u o ÿlls' crdjg m;a ùu o ÿlls' frda.mSvd je<£u o
ÿlls' urKh o ÿlls' fidal je<mSï yd ldhsl udkisl ÿla o iqiqï
fy<Sï o ÿlls' leu;s jkakd jQ hula fkd ,efí kï th o ÿlls'
ixlafIamfhka lsõfjd;a mxp WmdodkialkaOfhda u ÿlls'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" bm§u hkq l=ula o@
tA tA i;ajhka f.a tA tA i;aj f,dal ;=< hï Wm;la weoao hï
yg .ekSula weoao uõ l=il nei .ekSula weoao úfYaI Wm;la
weoao WmdodkialkaOhka f.a my< ùula weoao weia lka wd§
wdh;khka f.a ,eîula weoao m%sh wdhqIau;=ka jykai fuh jkdyS
bm§u he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" crdjg m;a ùu hkq l=ula o@
tA tA i;ajhka f.a tA tA i;aj f,dal ;=< hï ÈÍula weoao Èrd
hk iajNdjhla weoao o;a wdÈfhys leãula weoao flia wdÈfhys
meiSula weoao ifuys /<s jeàula weoao wdhqIhd f.a f.ùula weoao
weia wd§ b÷rka f.a fudaard hdula weoao m%sh wdhqIau;=ka jykai fuh
jkdyS crdjg m;a ùu he hs lshkq ,nkafka h'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 75

ms%h wdhqIau;=ka jykai" urKh hkq l=ula o@


tA tA i;ajhka f.a tA tA i;aj f,dal j,ska hï pq; ùula weoao
pq; jk iajNdjhla weoao ì£ hEula weoao w;=reoyka ùula weoao
urKhg m;a ùula weoao l¿ßh lsÍula weoao WmdokialkaOhka
f.a ì£ hdula weoao YÍrfha neyer oeóula weoao m%sh wdhqIau;=ka
jykai" fuh jkdyS urKh hehs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fidalh hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" úúOdldr úm;a w;ßka ljr fyda
úm;lska mSvd ú¢k flfkl=ka yg úúOdldr úm;a w;ßka bjish
fkd yels ÿllska fõokd ú¢k flfkl=ka yg hï lsis fidal
lsÍula weoao fidalfhka ;eùula weoao fidalSj isák iajNdjhla
weoao is; ojd,k fidalhla weoao ys; yd;ami ojd,k fidalhla
weoao m%hs wdhqIu
a ;=ka jykai fuh jkdyS fidalh hhs lshkq ,nkafka
h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" y~d je<mSu hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" úúOdldr úm;a w;ßka ljr fyda
úm;lska mSvd ú¢k flfkl=ka yg úúOdldr úm;a w;ßka bjish
fkd yels ÿllska fõokd ú¢k flfkl=ka yg hï y~d je<mSula
weoao kï f.d;a lshñka je<mSula weoao y~d je<fmk iajNdjhla
weoao kï f.d;a lshñka y~d je<fmk iajNdjhlaweoao m%sh
wdhqIau;=ka jykai fuh jkdyS y~d je<mSu he hs lshkq ,nkafka
h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" ldhsl ÿl hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" ldhsl j yg .kakd jQ bjish fkd
yels jQ hï ÿlla weoao ldhslj yg .kakd jQ wñysß fõokd weoao
lfhys iam¾Yfhka yg .kakd jQ ÿla yd wñysß fõokd weoao ú|jk
iajNdjhla weoao ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS ldhsl ÿl he
hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" udkisl ÿl hkq l=ula o@
76 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ms%h wdhqIau;=ka jykai" udkisl j yg .kakd jQ bjish fkd


yels jQ hï ÿlla weoao udkislj yg .kakd jQ wñysß fõokd weoao
ukfia iam¾Yfhka yg .kakd jQ ÿla yd wñysß fõokd weoao ú|jk
iajNdjhla weoao weoao ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS udkisl
ÿl he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" ÿla mSvd .ek is;ñka iqiqï fy<Su hkq
l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" úúOdldr úm;a w;ßka ljr fyda
úm;lska mSvd ú¢k flfkl=ka yg úúOdldr úm;a w;ßka ÿl
ú¢k flfkl=ka yg we;s jkakd jQ hï fjfyila weoao tA .ek is;
is;d hï iqiqï fy<Sula weoao uy;a fjfyig m;a ùula weoao tA
.ek is; is;d iqiqï fy<k iajNdjhla weoao fuh jkdyS ÿla mSvd
.ek is;ñka iqiqï fy<Su he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" leu;s jkakd jQ hula fkd ,eîfï ÿl
hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" bm§u Wreu lr .;a i;ajhka yg
fujeks fohla ,eîug leue;a;la WmÈkafka h' wfka æ tAldka;fhka
u wms jkdyS bm§u Wreu lr fkd .kakfuda kï tAldka;fhka u
bm§u wm lrd fkd meñfKkafka kï fld;rï fyd| o lshd h'
tfy;a th jkdyS leue;a; ;snQ muKska Wod lr .kakg fkd
yelafla u h' fuh o leu;s jkakd jQ foh fkd ,eîfï ÿl h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" crdj Wreu lr .;a i;ajhka yg
fujeks fohla ,eîug leue;a;la WmÈkafka h' wfka æ tAldka;fhka
u wms jkdyS crdjg m;a ùu Wreu lr fkd .kakfuda kï
tAldka;fhka u crdj wm lrd fkd meñfKkafka kï fld;rï
fyd| o lshd h' tfy;a th jkdyS leue;a; ;snQ muKska Wod lr
.kakg fkd yelafla u h' fuh o leu;s jkakd jQ foh fkd
,eîfï ÿl h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" f,v ÿlg m;a ùu Wreu lr .;a
i;ajhka yg fujeks fohla ,eîug leue;a;la WmÈkafka h' wfkaæ
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 77

tAldka;fhka u wms jkdyS f,v ÿlg m;a ùu Wreu lr fkd


.kakfuda kï tAldka;fhka u f,v ÿla wm lrd fkd meñfKkafka
kï fldhsrï fyd| o lshd h' tfy;a th jkdyS leue;a; ;snQ
muKska Wod lr .kakg fkd yelafla u h' fuh o leu;s jkakd
jQ foh fkd ,eîfï ÿl h'
msh
% wdhqIu
a ;=ka jykai" urKhg m;a ùu Wreu lr .;a i;ajhka
yg fujeks fohla ,eîug leue;a;la WmÈkafka h' wfka æ
tAldka;fhka u wms jkdyS urKhg m;a ùu Wreu lr fkd .kakfuda
kï tAldka;fhka u urKh wm lrd fkd meñfKkafka kï
fld;rï fyd| o lshd h' tfy;a th jkdyS leue;a; ;snQ muKska
Wod lr .kakg fkd yelafla u h' fuh o leu;s jkakd jQ foh
fkd ,eîfï ÿl h'
msh
% wdhqIu
a ;=ka jykai" fidal je<mSï ÿla fodïkai iqiï
q fy<Sï
Wreu lr .;a i;ajhka yg fujeks fohla ,eîug leue;a;la
WmÈkafka h' wfka æ tAldka;fhka u wms jkdyS fidal je<mSï ÿla
fodïkia iqiqï fy<Sï Wreu lr fkd .kakfuda kï tAldka;fhka
u fida l je<mS ï ÿla fodïkia iq i q ï fy<S ï wm lrd fkd
meñfKkafka kï fld;rï fyd| o lshd h' tfy;a th jkdyS
leue;a; ;snQ muKska Wod lr .kakg fkd yelafla u h' fuh o
leu;s jkakd jQ foh fkd ,eîfï ÿl h'
ms % h wdhq I a u ;= k a jyka i " ixla f Ia m fhka lS f jd;a mxp
WmdodkialkaOfhda u ÿl hkq l=ula o@
tkï fï rEm WmdodkialkaOh h' fõokd WmdodkialkaOh h'
i[a[d WmdodkialkaOh h' ixialdr WmdodkialkaOh h' ú[a[dK
Wmdodkia l ka O h h' ms % h wdhq I a u ;= k a jyka i " fuh jkdyS
ixlafIamfhka lshk ,o mxp WmdodkialkaO ÿl he hs lshkq
,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" ÿl yg .ekSu kï jQ wd¾h i;Hh hkq
l=ula o@
mqk¾Njh we;s lrkakd jQ wdYajdofhka wef,kakd jQ tA tA ;ek
78 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

i;=áka ms<s.kakd jQ hï fï ;Kaydjla weoao th hs' tkï ldu


;Kaydj h' Nj ;Kaydj h' úNj ;Kaydj h' m%sh wdhqIau;=ka
jykai fuh jkdyS ÿl yg .ekSu kï jQ wd¾h i;Hh he hs lshkq
,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" ÿl ksreoaO ùu kï jQ wd¾h i;Hh
hkq l=ula o@
tA ;Kayd fõ u b;sß ke;=j fkd we,afuka hï ksreoaO ùula
weoao w;a yeÍula weoao ÿre lsÍula weoao ksoyia ùula weoao wd,
rys; ùula weoao th hs' ms%sh wdhqIau;=ka jykai fuh jkdyS ÿl
ksreoaO ùu kï jQ wd¾h i;Hh he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" ÿl ksreoaO ùu msKsi mj;sk m%;smodj
kï jQ wd¾h i;Hh hkq l=ula o@
tA jkdyS fï wd¾h wIagdx.sl ud¾.h u h' tkï" iïud ÈÜÀh
o iïud ixl,amh o iïud jdpd o iïud lïuka;h o iïud
wdÔjh o iïud jdhduh o iïu i;sh o iïud iudêh o hk fuh
hs'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iïud ÈÜÀh hkq l=ula o@
msh
% wdhqIu
a ;=ka jykai" ÿlaL wd¾h i;Hh ms<n
s | j hï wjfndaO
[dKhla weoao ÿlaL iuqoh wd¾h i;Hh ms<sn| j hï wjfndaO
[dKhla weoao ÿlaL ksfrdaO wd¾h i;Hh ms<sn| j hï wjfndaO
[dKhla weoao ÿlaL ksfrdaO .dñkS m%;smod wd¾h i;Hh ms<sn| j
hï wjfndaO [dKhla weoao m%sh wdhqIau;=ka jykai fuh jkdyS
iïud ÈÜÀh he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iïud ixl,amh hkq l=ula o@
fkla L ïu ixl,a m h h' wjHdmdo ixl,a m h h' wúys x id
ixl,amh h' ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS iïud ixl,amh
he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iïud jdpd hkq l=ula o@
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 79

fndre lSfuka je<lS isàu h' fla,dï lSfuka je<lS isàu h'
mreI jpk lSfuka je<lS isàu h' ysia jpk lSfuka je<lS isàu
h' ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS iïud jdpd he hs lshkq
,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iïud lïuka; hkq l=ula o@
m%dK>d;fhka je<lS isàu h' fidrlï lsÍfuka je<lS isàu
h' jerÈ ldufiajkfhka je<lS isàu h' ms%h wdhqIau;=ka jykai"
fuh jkdyS iïud lïuka; he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iïud wdÔj hkq l=ula o@
fu lrefKys,d wd¾h Y%djlhd ñ;Hd wdÔjh ÿre fldg b;d
Od¾ñl f,i Ôú;h .; lrkafka h' ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh
jkdyS iïud wdÔj he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iïud jdhdu hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fu lrefKys,d NslaIqj ;j u yg
fkd .;a;d jQ mdmS wl=i, O¾uhka yg fkd .ekSu msKsi leue;a;
Wmojkafka h' jEhï lrkafka h' ùßh wrUkafka h' is; oeä
fldg .kafka h' n,j;a j ùßh .kafka h'
yg .;a;d jQ mdmS wl=i, O¾uhka m%ydKh lsÍu msKi
s leue;a;
Wmojkafka h' jEhï lrkafka h' ùßh wrUkafka h' is; oeä
fldg .kafka h' n,j;a j ùßh .kafka h'
yg fkd .;a;d jQ l=i, O¾uhka Wmojd .ekSu msKsi leue;a;
Wmojkafka h' jEhï lrkafka h' ùßh wrUkafka h' is; oeä
fldg .kafka h' n,j;a j ùßh .kafka h'
yg .;a;d jQ l=i, O¾uhka mj;skq msKsi" uq,d fkd ùu msKsi
jeä ÈhqKq lr .ekSu msKsi úmq, njg m;a lr .ekSu msKsi
Ndjkdfjka iïmQ¾K lr .ekSu msKsi leue;a; Wmojkafka h'
jEhï lrkafka h' ùßh wrUkafka h' is; oeä fldg .kafka h'
n,j;a j ùßh .kafka h'ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS iïud
80 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

jdhdu he hs lshkq ,nkafka h'


ms%h wdhqIau;=ka jykai" iïud i;sh hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fulrefKys ,d NslaIqj lh ms<sn|j
flf,ia ;jk ùßfhka hq;= j ukd kqjKska hq;= j isysfhka hq;=j
f,dalfhys we,Sï .eàï ÿre fldg ldhdkqmiaikd Ndjkdfjka l,a
f.jkafka h'
fõokdjka ms<n
s |j flf,ia ;jk ùßfhka hq;= j ukd kqjKska
hq;= j isysfhka hq;=j f,dalfhys we,Sï .eàï ÿre fldg
fõokdkqmiaikd Ndjkdfjka l,a f.jkafka h'
is; ms<sn|j flf,ia ;jk ùßfhka hq;= j ukd kqjKska hq;=
j isyf
s hka hq;j
= f,dalfhys we,Sï .eàï ÿre fldg Ñ;a;dkqmiaikd
Ndjkdfjka l,a f.jkafka h'
O¾uhka ms<sn|j flf,ia ;jk ùßfhka hq;= j ukd kqjKska
hq;= j isysfhka hq;=j f,dalfhys we,Sï .eàï ÿre fldg
Oïudkqmiaikd Ndjkdfjka l,a f.jkafka h' ms%h wdhqIau;=ka
jykai" fuh jkdyS iïud i;sh he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iïud iudêh hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fu lrefKys,d NslaIqj lduhkaf.ka
fjka ùfuka u wl=i, O¾uhka f.ka fjka ùfuka u ú;¾l iys;
jQ úpdr iys; jQ úfõlfhka yg .;a;d jQ m%S;sh yd iemh we;a;d jQ
m<uq fjks OHdkh Wmojd f.k jdih lrkafka h'
ú;¾l úpdrhka f.a ixis£fuka u ;u wNHka;rfha n,j;a
meye§fuka hq;= j isf;a tl`. nfjka hq;= j ú;¾l úpdr rys; jQ
iudêfhka yg .;a;d jQ m%S;sh yd iemh we;a;d jQ fojks OHdkh
Wmojdf.k jdih lrkafka h'
mS;
% h
s flfrys fkd we,afuka isyf
s hka yd kqjKska hq;= j lfhka
iemh o ú¢ñka WfmalaId iy.; j isysfhka hq;= j jdih lrkafka
h' wd¾hka jykafia,d WfmalaId iy.;j isysfhka hq;= j iemfia
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 81

jdih lsÍu he hs mjik ,oaod jQ tA ;=ka fjks OHdkh o Wmojd


f.k jdih lrkafka h'
iemh o m%ydKh lsÍfuka ÿl o m%ydKh lsÍfuka m<uqfjka u
fidïkia fodïkia fol ke;s lsÍfuka ÿla rys; jQ iem rys; jQ
mdßY=oaO isysfhka hq;= jQ WfmalaIdj we;a;d jQ y;r fjks OHdkh
Wmojdf.k jdih lrkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS iïud iudêh he hs lshkq
,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS ÿl ksreoaO ùu msKsi
mj;sk m%;smodjd kï jQ wd¾h i;Hh he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" wry;a jQ iïud iïnqoaO jQ ;:d.;hka
jykafia úiska nrKei bis;mk ñ.odfha § wkq;; a r jQ Oïu plalh
mj;ajk ,§' f,dalfhys fjk Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g
fyda foúfhl=g fyda udrfhl=g fyda n%yaufhl=g fyda f,dalfha
fjk lsisfjl=g fyda th fjkia l< fkd yelafla u h'
tkï fï p;=rd¾h i;Hh O¾uhka ms<sn| j m%ldY lsÍu h'
foaYkd lsÍu h' mekeùu h' msysgqjd ;eîu h' újrKh lsÍu h'
ú.%y fldg fmkaùu h' w;sYhska u m%lg lrùu h'
wdhqIau;a idßmq;a;hka jykafia fuh jod< fial' i;=gq is;a
we;s tA NslaIQka jykafia,d wdhqIau;a idßmq;a;hkafia f.a foaYkdj
i;=áka ms<s.;a;dyq h'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd

^oïila foiqu ksñ&


82 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

w;sf¾l foaYkd

kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iïud iïnqoaOiai æ

22' liSNdroajdc iq;a;x


^liSNdroajdc yg jod< foiqu&
ud úiska fufia wik ,§' tla iuhl Nd.Hj;=ka jykafia
u.O ckmofhys ol=Kq l÷lrfhys n%dyauK l=,k
S hka f.a tAlkd,d
kï .fuys jev jik fial'
tiufhys liSNdroajdc kï n%dyauKfhl= f.a l=Uqr iS iEu
msKsi k`.=,a mkaishhla muK fhdojd ;snqfka h'
tl,ays Nd.Hj;=ka jykafia fmrjrefõ isjqre fmdrjd f.k
isjqr;a md;%h;a /f.k liSNdroajdc n%dyauKhd f.a iS idk ;ek
msysá foig jevu l< fial' tA fudfyd; jkdyS liSNdroajdc
n%dyauKhd f.a ^iS idk msßig& wdydr fnok fõ,dj h' Nd.Hj;=ka
jykafia o tu wdydr fnok ;ekg jevu l< fial'
jevu fldg tl;amiaj isá fial' ms~q msKsi jevu fldg
isáhd jQ Nd.Hj;=ka jykafiaj liSNdroajdc n%dyauKhd ÿgqfõ h'
tfia oel Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid isáfha h'
tïnd Y%uKh uu jkdyS iSidk flfkla fjñ' jmqrk flfkla
fjñ' iSiEï o fldg jemsÍï o fldg wkqNj lrk flfkla fjñ'
Tn o Y%uKh iS iE hq;af;a h' jemsßh hq;af;a h' iS iEï o fldg
jemsÍï o fldg wkqNj l< hq;af;a h'
mskaj;a n%dyauKh" uu o iSidk flfkla fjñ' jmqrk flfkla
fjñ' iSiEï o fldg jemsÍï o fldg wkqNj lrk flfkla fjñ'
wms jkdyS mskaj;a f.!;uhka f.a ^iS idk jmqrk& úh .ila
fyda k`.=,la fyda flúgla fyda .jhka fyda fkd u olskafkuq'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 83

tfia ù kuq;a mskj


a ;a f.!;uhdfKda" fufia mjikakdyq h' n%dyauKh
uu o iSidk flfkla fjñ' jmqrk flfkla fjñ' iSiEï o fldg
jemsÍï o fldg wkqNj lrk flfkla fjñ hs lshd h' tl,ayS
liSNdroajdc n%dyauKhd Nd.Hj;=ka jykafiag .d:djlska fufia
lSfõ h'
1' mjik kuqqÿ Tn f.dúfhl= lshd wo
wms fkdu olsuq f.dú;ek Tn f.a in|
oek .kq leu;s fjuq wms Tfn f.dú;ek o
mjikq uekj wmyg th flf,il o
2' ioaOd îcx ;fmda jqÜÁ
m[a[d fï hq.kx.,x
ysß Bid ufkda fhd;a;x
i;s fï Md,mdpkx
2' ìcqjg ieoeye úh - jeis oyrh ;mi
kqjK o uf.a - k`.=, yd úh.i ú,i
k.=,si ,eÊcdj úh - /yekh uki
yS je,yd flúg i<lkq i;sh f,i
3' ldh.=;af;da jÖ.=;af;da
wdydf¾ Wof¾ hf;da
iÉpx lfrdañ ksoaodkx
fidarÉpx fï mfudapkx
3' lh yd jpkh o uu /lf.k isáó
oekf.k muK wyr o wkqNj lró
hym; ye¢k ksÿlska Èú i;mjó
i,ik iem; y÷kd f.k uu ñfoó
4' úßhx fï OqrfOdarhayx
fhda.lafÄudêjdykx
.ÉP;s wksj;a;ka;x
h;a: .ka;ajd k fidap;s
84 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

4' ùÍh uf.a nr Wiq,k ork foh


fhduq ù ;sfnkafka wu ksjk fj;u h
hhs lsis ;ekl keje;Sula ke;sj th
.sh úg tA ;ekg we;s fkdfõ fYdalh
5' tAjfïid liS lÜGd
id fyda;s wu;maM,d
tA;x lisx lis;ajdk
iínÿlaLd muqÉp;SZ ;s
5' udf.a iS iEu flrefõ fï f,i h
tA iS iEu ;=< ,enqfka wu M,h
fï f,iska iS iEu l< úg
yeu ÿlska w;a ñfohs tu úg
tl,ayS liSNdroajdc n%dyauK f;fï f,dl= rka n÷kla f.k
tys lsßn;la jvd Nd.Hj;=ka jykafiag ms<s.ekaù h' mskaj;a
f.!;uhka jykafia wud M, ,nd fokakd jQ iS iEu lrk fyhska
mskaj;dKka o f.dúfhla u h'
6' .d:dNs.S;x fï wfNdacfkhHx
iïmiai;x n%dyauK fkai Oïfuda
.d:dNs.S;x mkqoka;s nqoaOd
Oïfï i;S n%dyauK jq;a;sf¾id
6' j<|kq iqÿiq ke; .Sfhka ,o fndcqk
isß; o fkd fõ flfkl=g oyfï /÷k
nqÿjre fkd j<|;s .Sfhka ,o fndcqk
i<lkq nuqK fuh oyuls f,dj ;sfnk
7' w[af[ak p flaj,Skx ufyaisx
ÇKdijx l=lal=Ép jQmika;x
wkafkak mdfkak WmÜGyiaiq
fL;a;x ys ;x mq[a[fmaLiai fyda;SZ;s
7' msßmqka .=K oñka imsrek W;=ukag
ikaiqka .;s ork ksflf,ia ry;=kag
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 85

wyßka mekska tA W;=uka i<lkag


iqÿiq h nuqK msx fl; y÷kd.kag
tfia ù kï mskaj;a f.!;uhka jykai" uï fï lsß n; ljr
flfkl=g fokafkï o@
mskaj;a n%dyauKh" foúhka iys; jQ" ureka iys; jQ" nUqka
iys; jQ Y%uKn%dyauKhka iys; jQ foõ ñksia m%cdfjka hq;=
f,dalfhys hful=g jkdyS tA lsßn; je<ª l,ayS ukdfldg Èrjkafka
kï tA flkd jkdyS ;:d.;hka jykafia kula fyda ;:d.;
Y%djlfhla yer fjk lsisfjl= fkd jk nj uu olsñ' tfia kï
mskaj;a n%dyauKh Tn fï lsßn; /f.k ks,a ;K fkd ue;s ;ekl
fyda oukq uekj' m%dKSka rys; c,fhys fyda md fldg y< uekj'
tl,ayS liSNdroajdc n%dyauK f;fï tA lsßn; f.k m%dKSka
rys; c,fhys md fldg yeßfha h' tfõf,ys c,fha oeuQ tA lsßn;
ÑÜ Ñá hk yçka hqla; j ÑÜ Ñá hk yçka hqla; j ÿï oukakg
mgka .;af;a h' fndfyda fihska ÿï oukakg mgka .;af;a h'
ojila uq¿,af,a r;a jQ yS je,la jkdyS c,hg oeuQ l,ayS ÑÜ Ñá
hk yçka hqla; j ÑÜ Ñá hk yçka ÿï oukafka fndfyda fihska
ÿï oukafka hï fiao tA wdldrfhka u c,fha oeuQ tA lsßn; ÑÜ Ñá
hk yçka hqla; j ÑÜ Ñá hk yçka hqla; j ÿï oukakg mgka
.;af;a h' fndfyda fia ÿï oukakg mgka .;af;a h'
tl,ayS ixfõ.hg m;a jqKd jQ f,duq vy.ekajqkd jQ tA
liSNdroajdc n%dyauK f;fï Nd.Hj;=ka jykafia fj; meñKsfha
h' tfia meñK Nd.Hj;=ka jykafia f.a isßm;=,a wi, isriska je|
jeà Nd.Hj;=ka jykafia g fufia mejiqfõ h'
mskaj;a f.!;uhka jykai" b;d iqkaor h' mskaj;a f.!;uhka
jykai b;d iqkaor h" hgg ye/ ù we;s fohla Wvg yrjd ;nkafka
hï wdldrfhka o" ie`.e ù ;snqkd jQ fohla u;= fldg olajkafka
hï wdldrfhka o" uxuq<d jQ flfkl=ka yg yß u. fmkajd fokafka
hï wdldrfhka o" weia we;af;da rEm olskakdyq he hs lshd w÷f¾
f;,a mykla orkafka hï wdldrfhka o tfihska u mskaj;a
86 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

f.!;uhka jykafia úiska fkdfhla wdldrfhka › ioaO¾uh m%ldY


lrk ,oafoa h' tA uu o mskaj;a f.!;uhka jykafia irK hñ'
ioaO¾uh o NslI
a q ix>hd o uu irK hñ' tA uu o mskj
a ;a f.!;uhka
jykafia f.a iómfhys meúÈ nj ,nïjd æ Wmiïmodj o ,nïjdæ
liSNdroajdc n%dyauKhd Nd.Hj;=ka jykafia f.aiómfhys meúÈ
nj ,enqfõ h' Wmiïmodj o ,enqfõ h'
meúÈ Wmiïmodj ,o fkdfnda l,lska msßfika fjka jqKd jQ
yqfol,d jQ flf,ia ;jk ùßfhka hq;= jQ Èú fofjks fldg oyfuys
yeisfrkakd jQ hï l=, mq;f
% hla jkdyS hï w¾:hla msKi
s .syf
s .hska
kslau ukd fldg meúoaog meñKsfha fõ o wdhqIau;a Ndroajdchka
jykafia o ;ud ;=< we;s lr .;a;d jQ wjfndaO [dKfhka hqla;
j W;=ï meúÈ Ôú;fha tl u wruqK jQ ta wry;ajh fï Ôú;fha §
u idlaId;a fldg Bg meñK jdih l<dyq h'
^fufia& h<s h<s bmfok iajNdjh wjika ù .sfha h' W;=ï
Ôú;hla .; lrk ,oafoa h' ksjk msKsi l<hq;= jQ yeu fohla u
lrk ,oafoa h' kej; lsis od mqk¾Njhla ke;af;a he hs ukdj
wjfndaO lrk ,oafoa h' wdhqIau;a Ndroajdc f;rKqfjda ry;ka
jykafia,d w;r flfkla njg m;a jQjdyq h'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd

23' wd,jl iq;a;x


^wd,jlhd yg jod< foiqu&
ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;=ka jykafia
w<õ kqjr w,õ hl= f.a jdi Njfkys jev isá fial'
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia fj; w,õ hl= meñKsfha h' tfia
meñK Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid isáfha h'
tïnd Y%uKh" fu;kska msg;a fjkq' fyd|hs wdhqIau;=ks" hs
lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia msg;g jeä fial'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 87

tïnd Y%uKh" h,s we;=<g meñfKkq' fyd|hs wdhqIau;=ks" hs


lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia we;=<g jeä fial'
fojeks jrg o w<õ hld Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid
isáfha h' tïnd Y%uKh fu;kska msg;a fjkq' fyd|hs wdhqIau;=ks"
hs lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia msg;g jeä fial'
tïnd Y%uKh" h,s we;=<g meñfKkq' fyd|hs wdhqIau;=ks" hs
lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia we;=<g jeä fial'
;=ka jk jrg o w<õ hld Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid
isáfha h' tïnd Y%uKh fu;kska msg;a fjkq' fyd|hs wdhqIau;=ks"
hs lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia msg;g jeä fial'
tïnd Y%uKh" h,s we;=<g meñfKkq' fyd|hs wdhqIau;=ks" hs
lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia we;=<g jeä fial'
y;r jk jrg o w<õ hld Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid
isáfha h' tïnd Y%uKh fu;kska msg;a fjkq' wdhqIau;=ks" uu
fu;ekska msg;g fkd hkafkñ' Tng l< yels fohla fõ kï"
oeka th l< uekj'
tïnd Y%uKh f;dmf.ka uu m%YaK wikafkñ' bÈka tA .ek
ms<s;=re fkd fokafkys kï f;dm f.a is; fyda fmr<d oukafkñ'
f;dm f.a yoj; fyda m,d oukafkñ' md j,ska f.k fyda .`.ska
tf;rg úislrkafkñ'
wdhqIau;=ks" foúhka iys; jQ" ureka iys; jQ" nUqka iys; jQ"
Y%uKn%dyauKhka iys; jQ foõ ñksia m%cdfjka hq;= f,dalfhys ud
f.a is; fmr<d oeñh yels flfkl=ka fyda yoj; m,d oeñh yels
flfkl=ka fyda md j,ska f.k .`.ska tf;rg úis lr oeñh yels
flfkl=ka fyda uu kï fkd olsñ' tkuqÿ wdhqIau;=ks" Tn leu;s
ldrKdjka uf.ka úuiqj uekj'
tl,ays w,õ hld Nd.Hj;=ka jykafiag .d:djlska mjid isáfha
h'
88 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

1' lsxiQZO ú;a;x mqßiiai fiÜGx


lsxiq iqÑkafkda iqLudZjyd;s
lsxiq yfõ idÿ;rx ridkx
l:x Ôúx Ôú;udyq fiÜGkaZ;s
1' ljr Okh o mqreIhd yg W;=ï jkafka
ljr lreK o mqreÿ l< úg iem ,efnkafka
ljr rih o f,dfõ ñhqre u rih jkafka
ljr Èúh o .; lrk úg W;=ï jkafka
2' ioaëZO ú;a;x mqßiiai fiÜGx
Oïfuda iqÑkafkda iqLudZjyd;s
iÉpx yfõ idÿ;rx ridkx
m[a[dÔúx Ôú;udyq fiÜGkaZ;s
2' ieoeye Okh hs mqreIhd yg W;=ï jkafka
fid÷re oyuhs mqreÿ l< úg iem ,efnkafka
wd¾h i;Hh hs f,dfõ ñhqre u rih jkafka
keKe;s Èúh hs .; lrk úg W;=ï jkafka
3' l:xiq ;r;S ´>x
l:xiq ;r;s wKaKjx
l:xiq ÿlaLx wÉfÉ;s
l:xiq mßiqÊCO;S
3' iev Èfhka tf;r ù meK .kafk flf,iska o@
iuqqÿfrka tf;r ù f.dv hkafk flf,iska o@
Nj ÿlska w; ñ§ .e,fjkafk flf,iska o@
Ôú;h msßisÿ j nn<kafk flf,iska o@
4' ioaOdh ;r;S ´>x
wmamudfoak wKaKjx
úßfhak ÿlaLx wÉfÉ;s
m[a[dh mßiqÊCO;s
4' ieoeyefhks iev Èfhka tf;r ù mek .kafk
fkdu mudfjks iir iuqÿfrka f.dv hkafk
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 89

ùßfhka blau f.dia Nj ÿlska .e,fjkafk


keK nf,ka u h f,dfõ Èúh msßisÿ fjkafk
5' l:xiq ,Nf;a m[a[x
l:xiq úkaof;a Okx
l:xiq ls;a;sx mmafmda;s
l:x ñ;a;dks .ka:;s
wiaud f,dald mrx f,dalx
l:x fmÉp k fidap;s
5' flf,iska o Èú u.g kqjK we;s lr .kafk @
flf,iska o flfkl= f,dj Okh /ia lr.kafk @
flf,iska o flfkl= f.a fyd| kula me;sfrkafk @
flf,iska o hy¿ ñ;=rka msßi ,en .kafk @
fudf,dj yer - mrf,djg .sh úg
flf,iska o fYdalhla ke;s fjkafk @
6' ioaodydfkda wry;x
Oïux ksíndkm;a;shd
iqiaiQ;d ,Nf;a m[a[x
wmamu;af;da úplaLfKda
6' wud ksjk g muqKqjd,k - oyï mji;s ry;a uqksjre
ieoeye is;a tys Wmojdf.k - ukd fldg tA nK widf.k
weiQ oyug is; fhdud f.k
mud fkd u ù thg k;= ù - úuikd úg kqjK u;= fõ'
7' m;srEmldÍ Oqrjd
WÜGd;d úkaof;a Okx
iÉfÉk ls;a;sx mmafmda;s
oox ñ;a;dks .ka:;s
7' ndrf.k tk j.lSï yeu
ùßfhka lghq;= o lrkd
fkd miqniskd ùßfhka hq;=
flfkl= fõ kï
90 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

/ia lrhs fya ish¨ Okh u


ienE nia mjik flkd
,nhs f,dj fyd| ku ukd
hy¿jka fidhkd flkd
Èh hq;= h yeu oka ukd
8' hiafiaZf;a p;=frda Oïud
ioaOiai >rfïisfkda
iÉpx Oïfuda ê;S pdf.da
i fõ fmÉp k fidap;s
8' ieoeyej;a mskajf;l= yg - .sysf.hs jikd
mj;sk úfgl - oyï i;rla fï lshkd
ienE nia mejiSu o - jegfyk kqjK ;snqu o
W;aiyh mej;Su o - oka fokag yels ùu o
fïjd ;sfnk úg - f.jkd Ôú;fha
mrf,dj .sh lf,l - fYdal fkd lrhs thd lsis úg
9' bx> w[af[aZms mqÉPiaiq
mq:qiuKn%dyaufKa
hÈ iÉpd oud pd.d
Lka;Hd NsfhHda k úÊc;s
9' tfykï Tn yg fï .ek - ´kE kï oek .kakg
f,dfõ fjk Y%uK nuqKka - fj;g f.dia úuid n,kq uek
ienE nilg - bkaøshka oukhlg
oka meka ms§ug - bjiSfuka
jeä;rï jQ - ;j;a lsisjla
f,dfõ fjk - we;s oe hs lshd
10' l:kakqZodks mqÉfPhHx
mq:q iuKn%dyaufKa
fidaZyx wÊc mcdkdñ
fhda w;af:da iïmrdhsflda
10' wfka mskaj;a N.j;dfKks"
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 91

f,dfõ isákd fjk - Y%uK nuqKkaf.ka


l=ug kï ud h<s wikag o @
oek .;sñ wo is;= f,ig uu
fuf,dj - mrf,dj iem; ,en fok ish¨ lreKq u
11' w;a:dh j; fï nqoafOda
jdidhdZ,úud.ud
fidaZyx wÊc mcdkdñ
h;a: Èkakx uymaM,x
11' ieneúka u nqÿ iñ÷fka Tn - ud flfrys lreKdfjka
jeä fial fï w<õ Njkg
hï W;=ï flfkl=ka yg - ÿka fohska uyM, ,efnhs kï
msÈh hq;= tA W;=ï uqks÷ka - oek .;sñ uu wo Èfka
12' fidaZyx úpßiaidó
.dud .dux mqrd mqrx
kuiaiudfkda iïnqoaOx
Oïuiai p iqOïu;kaZ;s
12' kuÈñka iïnqÿ rcdKka - wisßu;a oï ri wudjka
mjiñka f,dj hñ - .ñka .u
weúo mjiñ uu ráka rg
fufia lS w<õ hl= f;fï Nd.Hj;=ka jykafiag fufia o
mjid isáfha h'
mskaj;a f.!;uhka jykai" b;d iqkaor h' mskaj;a f.!;uhka
jykai b;d iqkaor h" hgg ye/ ù we;s fohla Wvg yrjd ;nkafka
hï wdldrfhka o" ie`.e ù ;snqkd jQ fohla u;= fldg olajkafka
hï wdldrfhka o" uxuq<d jQ flfkl=ka yg yß u. fmkajd fokafka
hï wdldrfhka o" weia we;af;da rEm olskakdyq he hs lshd w÷f¾
f;,a mykla orkafka hï wdldrfhka o' tfihska u mskaj;a
f.!;uhka jykafia úiska fkdfhla wdldrfhka › ioaO¾uh m%ldY
lrk ,oafoa h' tA uu o mskaj;a f.!;uhka jykafia irK hñ'
ioaO¾uh o NslIa q ix>hd o uu irK hñ' mskj
a ;a f.!uhka jykafia
92 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wo mgka ud .ek o Èú ;sfnk ;=rd u f;rejka irK .sh


Wmdilfhl= jYfhka ms<s.kakd fialajd'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd

24' ji, iq;a;x


^ji,hd .ek jod< foiqu&
ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;a nqÿrcdKka
jykafia ieje;a kqjr fÊ;jk kï jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jevisá fial' tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia fmrjrefjys
isjqre ye| fmdrjd f.k md;%h o fomg isjqre o f.k ieje;a
kqjrg msvq isÕd jeä fial'
tiufhys ^.sks mqok n%dyauKfhla jQ& w.a.slNdroajdc kï
n%dyauKhd f.a ksjfiys .sks o,ajk ,oafoa h' tl,ayS Nd.Hj;=ka
jykafia ieje;a kqjr f. ms<sfj<ska ms~q msKsi jevu lrk fiala
w.a.sl Ndroajdc n%dyauKhd f.a ksjig o jevu l< fial'
w.a.sl Ndroajdc n%dyauKhd Nd.Hj;=ka jykafia jäkq ÿr § u
ÿgqfõ h' tfia oel Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid isáfha h'
tïnd ysi uq~q l< ;eke;a;" T;eku isákq' tïnd Y%uKh T;eku
isákq' tïnd ji,h T;eku isákq' fufia lS l,ayS Nd.Hj;=ka
jykafia w.a.slNdroajdc n%dyauKhd yg fufia jod< fial'
mskaj;a n%dyauKh" ji,fhl= ùu .ek fyda ji,fhl= njg m;a
lrjkakd jQ ldrKd .ek Tn okakjd o@
mskaj;a f.!;uhdfKks" ji,fhl= ùu .ek fyda ji,fhl=
njg m;a lrjk ldrKd .ek uu kï fkd okafkñ' mskaj;a
f.!;uhdKka jykafia ud yg oyï foikq uekj' túg ji,fhl=
ùu .ek o ji,fhl= njg m;a lrjk ldrKd .ek o uu oek
.kafkñ'
tfia ù kï mskaj;a n%dyauKh" fyd¢ka wid f.k isáh hq;af;a
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 93

h' is; ukd fldg fhduq lr úh hq;af;a h' th lshd fokafkñ'


tfiah mskaj;dfKks hs lshd w.a.slNdroajdc n%dyauKhd
Nd.Hj;=ka jykafiag ms<s;=re ÿkafka h' Nd.Hj;=ka jykafia fuh
jod< fial'
1' fl%daOfhka hq;= ffjr n¢kd
múgq ,dul .=K o ulkd
ñiÈgq j udhdj mdkd
flkd o; hq;= ji, f,iskd
2' uõ l=iska ìcqjáka bmÿk
i;=ka fuf,dfõ hfula jkik
ohdjla ke;s tu i;=ka .ek
o; hq;= h Tyq ji, ú,isk
3' .ï kshï .ï f.dÿre lrf.k
meyer f.k tA .ï o jkik
,nhs .eryqï —uy fidfrl=˜ hk
o; hq;= h ji,fhl= ú,isk
4' .ul fyda jk wrfK ;sfnkd
hfula fjo ysñlre o isákd
kqÿka th fidrlï o lrkd
flkd o; hq;= ji, f,iskd
5' f.jñ lshñka Khla wrf.k
b,a¨ l, th fkd § mek hk
—fudk Khla fj o f.úh hq;= ;g@˜
lshk fudyq ji,fhls yeu úg
6' uyu.l hk msßi kiñk
Tjqka f.k hk nvq o /f.ñk
iq¿ fohla fyda meyerf.k hk
flkd ji,h f,dfõ y÷kk
7' ;ud fyda fjk flfkl= fjkqfjka
Okh fyda fjk fohla fjkqfjka
94 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wik úg rjghs o fndrefjka


tA flkd ji,fhls fuf,iska
8' [d;s ñ;=rka f.a wUqka fj;
ieyeis f,i fyda leue;af;ka hk
l=, isß;a ì| jrfo yeisfrk
flkd o; hq;= ji, ú,isk
9' fyd|g ld î jik ßis fia
orefjd muKla isá;s iqj fia
Èrk uõmsfhd ji;s ÿl fia
fudjqka ji,h okqj fuf,fia
10' udmshka yd fidfydhqrka .ek
kE ishka yg fyda ÿlla fok
fldamfhka fodia mfrdia mjik
flkd ji,h okqj fuf,isk
11' wik úg Èú u.g wre;la
lshd fokafka yeug úm;la
fodvhs ieÕ ù isák ú,ila
fudyqg we;af;a ji, isß;la
12' hfula mõ lï lrk ryfia
—fkdu olSjd ud j fuf,fia˜
is;d iÕjhs mõ o ßis fia
o; hq;= h ji,hd fuf,fia
13' hfula msg f.orlg .sh úg
fyd|g ld î i;=gq ù isg
h<s Tjqka ;u f.or wd úg
ji,hd u h fkd i<lk úg
14' Y%uK nuqKka ksji fj; tk úg
ÿ.S hÈhka mjd meñfKk
rjghs o fndre nia o lshñk
Tyq j o; hq;= ji, ú,isk
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 95

15' hfula fndcqkla lk fj,djg


Y%uK nuqKka f.or wd úg
lsis;a fkd fokd fodia kÕd isg
ji,hl= fõ Tyq o fuf,ig
16' hula ,enqug leue;s fjñkd
oek oek u fndre nia u lshkd
ñiÈgq j fj; fj,S isákd
ji,fhls fudyq f,dfõ isákd
17' ;ud .ek fudyq ys;d f,dl=jg
wfkla yeu fok fy<k my<g
ySk .;s yrjñka udfkg
ji,fhla fjhs Tyq yenEjg
18' fldam is; f,daNfhka fj¿fka
uiqre ,dul me;=ï msrefka
lmá ,eÊcd ìh o keiqfKa
ji,fhls Tyq olskq fid¢fka
19' hfula iïud iïnqÿka yg
.sys meúÈ ;u f.da, msßig
lrhs kï kskaod wkqka yg
ji,fhla fõ Tyq o fuf,ig
20' hfula ys; flf,iqka mqfrdaf.k
ry;a nj rÕmd isà kï
nUqka iys; jq f,dju rjgk
uy fidfrla fõ Tyq o ks;sfhk
fuh o; hq;af;a h fid¢k
wOu ji, fohla f,isk
lshk ,È ud fufia Tn yg
o; hq;= h ji,hd fuf,ig
21' Wm;lska ji,fhl= fkd u fõ
Wm;lska nuqfKl=;a fkd u fõ
96 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

;ud f.a jrÈka ji, fõ


;u hym;ska nuqfKl=;a fõ
22' okqj ksoiqk oeka lshd fok
ù h orefjla iefvd,a f.orl
Whk n¨ uia mrmqfrka tk
Tyq f. ku úh —ud;x.˜ hk
23' —ud;x.˜ iqm;, j .sh i|
f,dj ÿ,n jQ ls;a hiia ueo
rcqka nuqKka meñK frdo ne|
lf<da Wjgeka ish msßia ueo
24' foõf,djg hk hdkhg ke.
hñka flf,iqka fkd ue;s uy uÕ
is|,ñka lï iqjh is; <Õ
.sfha fyf;fï nUf,djg w.
25' Wm; nUf,dj j<lajkakg
fkd yels úh ;u iefvd,a l=,hg
fõo u;=rk nuqKq msßig
lsj hq;=h tl fohla fuf,ig
26' Tjqka w;f¾ ks;r Èia fj;s
lrk mõlï fkd ue;s wkque;s
Tjqka yg fï f,dj u .ry;s
mrf,dj o ÿ.;shla fj; h;s
fkd yels u h ;u nuqKq l=,hg
ÿ.;s .erys<s j<lajkakg
27' Wm;lska ji,fhl= fkd u fõ
Wm;lska nuqfKl=;a fkd u fõ
;ud f.a jrÈka ji, fõ
;u hym;ska nuqfKl=;a fõ
fuu foiqu jod< l,ays w.a.slNdroajdc n%dyauK f;fï
Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mejeiS h'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 97

mskaj;a f.!;uhka jykai" b;d iqkaor h' mskaj;a f.!;uhka


jykai b;d iqkaor h" hgg ye/ ù we;s fohla Wvg yrjd ;nkafka
hï wdldrfhka o" ie`.e ù ;snqkd jQ fohla u;= fldg olajkaafka
hï wdldrfhka o" uxuq<d jQ flfkl=ka yg yß u. fmkajd fokafka
hï wdldrfhka o" weia we;af;da rEm olskakdyq he hs lshd w÷f¾
f;,a mykla hï wdldrfhka o' tfihska u mskaj;a f.!;uhka
jykafia úiska fkdfhla wdldrfhka › ioaO¾uh m%ldY lrk
,oafoa h' tA uu o mskaj;a f.!;uhka jykafia irK hñ' ioaO¾uh
o NslaIq ix>hd o uu irK hñ' mskaj;a f.!uhka jykafia wo
mgka ud .ek o Èú ;sfnk ;=rd u f;rejka irK .sh Wmdilfhl=
jYfhka ms<s.kakd fialajd'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd

^w;sf¾l foaYkd ksñ&


98 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

yudr foaYkd

kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iïud iïnqoaOiai æ

25' bis.s,s iq;a;x


^bis.s,s m¾j;fha § jod< foiqu&

ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;=ka jykafia


rc.y kqjr bis.s,s m¾j;fhys jev jik fial' tl,ayS Nd.Hj;=ka
jykafia mskaj;a uyfKks hs lshd NslaIq ix>hd wu;d jod< fial'
tA NslaIQka jykafia,d o mskaj;=ka jykai he hs lshd Nd.Hj;=ka
jykafiag ms<s;=re ÿkakdyq h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuu foiqu jod< fial'
mskaj;a uyfKks" wr fõNdr m¾j;h Tng fmfkkjd fkao@
tfiah" iajdókS' mskaj;a uyfKks" Th fõNdr m¾j;hg fjk
kula ;snqfKa h' fjk meKùula ;snqfKa h'
mskaj;a uyfKks" wr mdKavj m¾j;h Tng fmfkkjd fka
o@ tfiah" iajdókS' mskaj;a uyfKks" Th mdKavj m¾j;hg fjk
kula ;snqfKa h' fjk meKùula ;snqfKa h'
mskaj;a uyfKks" wr fõmq,a, m¾j;h Tng fmfkkjd fka
o@ tfiah" iajdókS' mskaj;a uyfKks" Th fõmq,a, m¾j;hg fjk
kula ;snqfKa h' fjk meKùula ;snqfKa h'
mskaj;a uyfKks" wr .scql=¿ m¾j;h Tng fmfkkjd fka o@
tfiah" iajdókS' mskj
a ;a uyfKks" Th .scl
q ¿
= m¾j;hg fjk kula
;snqfKa h' fjk meKùula ;snqfKa h'
mskaj;a uyfKks" fï bis.s,s m¾j;h Tng fmfkkjd fka o@
tfiah" iajdókS' mskaj;a uyfKks" fï bis.s,s m¾j;hg fï ku u
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 99

;snqfKa h' fï meKeùu u ;snqfKa h'


mskaj;a uyfKks" fuh jkdyS fmr isÿ jQ fohls' tl, fï
bis.,
s s m¾j;fhys mkaih
s kula mfia nqÿrcdKka jykafia,d Ñrd;a
ld,hla jev úiqjdyq h' Wkajykafia,d fï m¾j;hg msúfik
wdldrh Èiajkakdyq h' msúishdg miq fkd Èiajkakdyq h'
tlreK ÿgq ñksiqka fufia mejiqjdyq h' fï m¾j;h jkdyS
fï bisjrhka jykafia,d .s, oukafka h' bisjreka .s,skafka h
hk wre;ska bis.s,s kduh bmÿfka h'
mskaj;a uyfKks" mfia nqÿrcdKka jykafia,d f.a kduhka
mjid,kafkñ' mskaj;a uyfKks" mfia nqÿrcdKka jykafia,d f.a
kduhka y÷kajd fokafkñ' mskaj;a uyfKks" mfia nqÿrcdKka
jykafia,d f.a kduhka foaYkd lrkafkñ' th ukdfldg weish
hq;af;a h' kqjKska isys l< hq;af;a h' mjikafkñ'
tfia h iajdókS hs lshd tA NslaIQka jykafia,d Nd.Hj;=ka
jykafiag ms<s;=re ÿkakdyq h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial'
mskaj;a uyfKks" wßÜG kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï
bis.s,s m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" WmßÜG kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï
bis.s,s m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" ;.risÇ kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï
bis.s,s m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" hiiaiS kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï
bis.s,s m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" iqoiaik kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï
bis.s,s m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" mshoiaiS kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï
bis.s,s m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
100 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

mskaj;a uyfKks" .kaOdr kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï


bis.s,s m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" msKafvda, kï mfia nqÿrcdKka jykafia
fï bis.s,s m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" WmdiN kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï
bis.s,s m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskj
a ;a uyfKks" kS: kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï bis.,
s s
m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskj
a ;a uyfKks" ;: kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï bis.,
s s
m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" iq;jd kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï
bis.s,s m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" Ndú;;a; kï mfia nqÿrcdKka jykafia fï
bis.s,s m¾j;fhys Ñrd;ald,hla jev yqkakdyq h'
1' ÿlska f;dr jQ flf,ia ÿre jQ idrj;a ñksiqka - isákafka
b;d iqjfia tA ish¿ fok mfia nqÿ nj - ,nd .kafka
ksjka ÿgq tA W;=ï uqksjre flf,ia yq,a - Wÿrd oukafka
ijka fokq uek ud úiska oeka Tjqka f.a kï - lshd fokafka
2' wßÜG yd WmßÜG h ;.risÇ iy hiiaiS
iqoiaik h yd mshoiaiS f,dfõ mfia nqÿjreka h
.kaOdr h msKafvda, h WmdiN h hk uqksjre
kS: h ;: iq;jd iy Ndú;;a; hk nqÿjre
3' iqïN h iqN fï:q, iy wÜGu hk nqÿjreka o
fï> kñka iy wkS> iqodG hk uqksjreka o
ish¿ u Nj /yeka ìkao W;=ï mfia nqÿjreka o
ysx.= fukau ysxf.da hk uykqNdj we;s nqÿka o
4' cd,s kñka fofofklaa jQ nqÿjre yd wÜGl uqks
fldai, hk nqÿrcqka o iqndyq kï we;s nqÿka o
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 101

Wmfkañi fkañi yd ika;Ñ;a; uqksrcqka o


i;Hh ;: úrc uqks÷ yd mKaä; hk nqÿka o
5' ld, h yd Wmld, h úð; h yd ð; uqks÷ o
wx. h mx. h uqksjre yd .=;sÊðf;da uqks÷ o
yeu ÿlg u uq, jQ fï flf,ia Wmê - ÿre lf<dah
miaiS yd wmrdð; nqÿjre ure merÿfjda h
6' i;a:d yd mj;a; yd irNxf.da f,dauyxi
WÉpx.u yd wis; o wkdijh hk nqÿka o
ufkdauh h udkÉýo iy nkaOqu hk uqks÷ o
;odêuq;a; h úu, h fla;=u hk nqÿjreka o
7' fla;=ïnrd. h ud;x. yd wßh uqks÷ o
wÉpq; yd wÉpq;.duínHdul nqÿjreka o
iqux., h oíì, yd iqmam;sÜG uqksjreka o
wihay yd fÄudNsr; fidar; hk uqksjreka o
8' ÿrkakh o ix> uqks÷ yd WÉph hk nqÿka o
wmruqksh yd ihay o wfkdaukslalu nqÿka o
wdkkao o kkao iu. Wmkkao h hk nqqÿjre
fodf<dia kula iu.ska fj;s Ndroajdc h uqks÷ o
9' fndaë yd uydkdu W;a;r hk nqÿjreka o
flais isÇ iqkaor yd Ndroajdch nqÿka o
Nj nkaOk is| ì|Æ ;siai h Wm;siai uqks÷
;Kayd is|Æ uqksjre WmiSoß yd iSoß
10' ux., yd ù;rd.s hk kï we;s uqksjreka o
ÿla uq,a we;s flf,ia keiQ WiN kñka - uqks rcqka o
wud ksjka iqj ,en.;a W;=ï mfia nqÿjreka o
Wfmdaif:da yd iqkaor iÉp kñka hq;= nqÿka o
11' fÊ; chka; h kñka o mÿfuda Wmam, kñka o
mÿuq;a;r rlaÅ; yd mín; hk nqÿjreka o
udk;a:oaO h fidaNs; ù;rd.s uqksjreka o
flf,iqka f.ka ksoyia jQ lKay kñka nqÿ rcqka o
102 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

12' fï nqÿjre yd wksl=;a uykqNdj nqÿjreka o


Nj nkaOk is| ì|Æ W;=ï mfia nqÿjreka o
uy bisjr fï nqÿjre ish¿ flf,ia ke;s - uqksjre
msßksjkg jeä uqksjre wmuK .=K we;s nqÿjre
mskaj;a uyfKkS Tn;a jkaokd lrõ ksr;=re
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd

26' OïufÉ;sh iq;a;x


^Oïu ffp;Hhka .ek jod< foiqu&

ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;=ka jykafia


YdlH ckmofhys fïo;¨ïm kï jQ YdlH rcorejka f.a kshï
.fuys jev jik fial'
tifufhys jkdyS mfiak§ fldai, rc;=ud lsishï lreKla
Wfoid k.rl kï jQ YdlHjrekaf.a kshï .u fj; meñKsfha h'
tl,ayS mfia k§ fldai, rc;=ud §>ldrdhk fikúhka
weu;=fõh' m%sh hy¿ ldrdhk" fid÷re hdkhka iQodkï lrj' b;d
iqkaor jQ Whka ìu olskakg hkafkuq'
tfia h foajhka jykai he hs lshd §>ldrdhk f;fï mfiak§
fldai, rcq yg ms<s;=re § fid÷re hdkdjka ms<sfh, fldg mfiak§
fldai, rc;=ud yg foajhka jykai fid÷re hdkdfjda ms<sfh<
lrk ,oaodyq h' thg oeka l,a oek .; uekj hs okajd isáfha h'
tl,ayS mfiak§ fldai, rc;=ud fid÷re hdkd j, ke`.S tA
fid÷re hdkdj,ska k.rfhka kslaó uy;a jQ rdcdkqNdjfhka hq;=
j wdrduh lrd meñKsfha h' hdkdfjka hd yels;dla ÿr .uka
fldg hdkdfjka nei md .ukska u wdrduhg msúisfha h'
mfiak§ fldai, rc;=ud tA wdrdufhys fomhg myiqj msKsi
Tn fudn ilauka lrñka weúo hk l,ayS meye§u we;s lrjkakd
jQ ukkqjka weo ne|.kakd jQ ksYaYíoj ;sfnkakd jQ f>daId rys;
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 103

jQ ckhd rys; jQ ñksiqka f.a yqol,d lghq;= j,g fhda.H jQ o nK


Ndjkdjg fhda.H jQ .ia fijk ÿgqfõ h' tfia oelal úg Nd.Hj;=ka
jykafia j u isysm;a jkakg mgka .;af;a h'
fï jkdyS meye§u we;s lrjkakd jQ o ukkqjka weo ne|.kakd
jQ o ksYaYíoj ;sfnkakd jQ o f>daId rys; jQ o ckhd rys; jQ o
ñksiqka f.a yqol,d lghq;= j,g fhda.HjQ o nK Ndjkdjg fhda.H
jQ o relaLuQ, fiakdikhka h' fujeks ;ekaj, jevjikakd jQ tA
wry;a iïud iïnqoaO jQ Nd.Hj;=ka jykafiaj wms o weiqre
lrkafkuq'
bla ì ;s mfia k § flda i , rc;= u d §>ldrdhk fikúhd
weu;=fõh'
ms%h hy¿ ldrdhk" meye§u we;s lrjkakd jQ ukkqjka weo
ne|.kakd jQ ksYaYíoj ;sfnkakd jQ f>daId rys; jQ ckhd rys; jQ
ñksiqka f.a yqol,d lghq;= j,g fhda.H jQ nK Ndjkdjg fhda.H
jQ fï relaLuQ, fiakdikhka h' fujeks ;eka j, jev jikakd jQ
tA wry;a iïud iïnqoaO jQ Nd.Hj;=ka jykafia j wmso weiqre
lrkafkuq' ms%h hy¿ ldrdhk oeka jkdyS tA wry;a iïud iïnqÿ jQ
Nd.Hj;=ka jykafia fldys jevjik fiala o@
uyrcdKka jykai" YdlHka f.a fïo;¿ïm kï jQ kshï.ula
we;af;a h' wry;a jQ iïud iïnqoaO jQ Nd.Hj;=ka jykafia fï
Èkj, tys jev jik fial'
msh
% hy¿ ldrdhk" fï k.rl kï jQ kshï .fï isg fïo;¿ïm
kï jQ YdlHhka f.a kshï .u olajd fldmuK ÿrla ;sfnkafka o@
uyrcdKka jykai" ÿrla ke;af;a u h' ;=ka fhdÿkla muK u
h' ojilska hd .kakg yelafla u h'
tfia ù kï m%sh hy¿ ldrdhk" fid÷re hdkdjka ms<sfh,
lrj' wms tA wry;a jQ iïud iïnqÿ jQ Nd.Hj;=ka jykafia j neye
olskakg hkafkuq'
tfiah foajhka jykai he hs lshd §>ldrdhk f;fï mfiak§
104 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fldai, rcq yg ms<s;=re § fid÷re hdkdjka ms<sfh, fldg mfiak§


fldai, rc;=ud yg foajhka jykai" fid÷re hdkdfjda ms<sfh,
lrk ,oaodyq h' thg oeka l,a oek .; uekj hs okajd isáfha h'
tl,ays mfiak§ fldai, rc;=ud fid÷re hdkdj, ke.S ta fid÷re
hdkdj,ska k.rl kï jQ kshï .fuka kslaó fïo;¿ïm kï jQ
YdlHhka f.a kshï .ug msg;a ù tl ojilska u tA fïo;¿ïm kï
jQ YdlHka f.a kshï.ug meñKsfha h' wdrduh olajd .uka lf<a
h' hdkdfjka hd yels;dla u .uka fldg hdkdfjka nei md .ukskua
wdrduhg msúisfha h'
tiufhys jkdyS fndfyda NslI
a k
Q a jykafia,d t<suyfka ilauka
lrkakdyq h' túg mfiak§ fldai, rc;=ud tA NslIa k
Q a fj; meñKsfha
h' tfia meñK tA NslaIQka yg fufia mjid isáfha h'
iajdókS" fï fõ,dfjys tA wry;a jQ iïud iïnqÿ jQ Nd.Hj;=ka
jykafia fldys jev jik fiala o@ wms o tA wry;a jQ iïud iïnqÿ
jQ Nd.Hj;=ka jykafia j olskq leue;af;uq'
mskaj;a uyrcdfKks" wr ;sfnkafka fodr jid we;s úydrh hs'
Tn t;ekg ksy~ .ukska hkq uekj' l<n, fkd ù wd,sskaohg
msúi W.=r mdod Yío fldg fodr w.=,g fifuka ;Ügq l< uekej'
Nd.Hj;=ka jykafia Tng oajdrh újr lrk fiala u h'
túg mfiak§ fldai, rc;=ud lvqj o k,,amg o §>ldrdhkhka
yg ndr ÿkafka h' túg §>ldrdhk yg fï woyia we;s úh' oeka jQ
l,S uyrcdKka jykafia fm!oa.,sl l;djl fhfokakdyq h'
tuksid ud úiska oeka fuys keje;S isáh hq;af;a h'
túg mfiak§ fldai, rc;=ud fodrjid we;s tA úydrh fj;
ksy~ .ukska meñK l<n, fkd ù wd,skaohg msúi W.=r mdod
Yío fldg fodr w.=,g fifuka ;Ügq lf<ah' Nd.Hj;=ka jykafia
oajdrh újr l< fial'
túg mfiak§ fldai, rc;=ud úydrhg msúi Nd.Hj;=ka jykafia
f.a isßm;=,a wNshi ysiska je| jeà Nd.Hj;=ka jykafia f.a isßmd
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 105

i`., ;u uqúka isôkakg mgka .;af;a h' oE;ska msßuÈkakg mgka


.;af;a h' ;uka f.a ku o lshkakg mgka .;af;a h' iajdókS" uu
jkdyS mfiak§ fldai, rc;=ud fjñ' iajdókS" uu jkdyS mfiak§
fldai, rc;=ud fjñ'
mskaj;a uyrcdfKks" fï YÍrh flfrys Th wdldr jQ mru
f.!rjhla o mru Wmydrhla o olajkafka ljr lreKla oelSfuka
o@
iajdókS" uf.a is; ;=< Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn|j O¾udkql+,
jegySula we;af;a h' tkï Nd.Hj;=ka jykafia iïud iïnqoaO jk
fial' Nd.Hj;=ka jykafia úiska Y%S ioaO¾uh o uekeúka jodrK
,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmámkak jk
fial jYfhks'
iajdókS" uu jkdyS oi jirla iSud fldg úis jirla iSud
fldg ;sia jirla iSud fldg y;<sia jirla iSud fldg nUir
iS,fhys yeisfrkakd jQ wkHd.ñl ;jqika j oel ;sfnkafkñ'
Tjqka jkdyS tA is,a wjika fldg j;=r kEfuka miq iqj| ú<jqka
.,ajd f.k flia /jq,a uekeúka mSrd f.k mxpldu .=Khka f.ka
b÷rka ms k jñka tA j d ms ß jrd f.k is á k wdldrh uu oel
;sfnkafkñ'
tfy;a iajdókS" fï idikfhys Ôú;h ;sfnkd ;=re ish mK
fofjks fldg mßmQ¾K jQ mdßY=oaO jQ nUir is,a iqrlskakd jQ
NslaIQka uu oel ;sfnkafkñ' tfuka u iajdókS" fï wldrfhka
mßmQ¾K jQ mdßY=oaO jQ nUir Ôú;hla fï nqÿ iiqfkka neyer jQ
fjk lsisÿ wd.ul uu fkd olsñ' iajdókS" fï jkdyS Nd.Hj;=ka
jykafia ms<sn| jQ udf.a O¾udkql+, jegySu' tkï Nd.Hj;=ka
jykafia iïud iïnqoOa jk fial' Y%S ioaO¾uh o Nd.Hj;=ka jykafia
úiska uekeúka jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl
ix>hd o iqmámkak jk fial jYfhks'
iajdókS" kej; wfklla mjiñ'
106 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

rcjre jkdyS rcjreka iu. újdo lr;a u h' laI;%Shjre o


laI;S%hjreka iu. újdo lr;a u h' n%dyauKjre o n%dyauKjreka
iu. újdo lr;a u h' .Dym;sjre o .Dym;sjreka iu. újdo
lr;a u h' uEKsfhda o orejd iu. újdo lr;a u h' orejd o
uEKshka iu. újdo lrkafka u h' mshdfKda o orejd iu. újdo
lr;a u h' orejd o mshdKka iu. újdo lrkafka u h' ifydaorhd
o ifydaoßh iu. újdo lrkafka u h' ifydaoßh o ifydaorhd
iu. újdo lrkafka u h' nEKd o kEkd iu. újdo lrkafka u h'
kEkd o nEKd iu. újdo lrkafka u h' hy¿jd o hy¿jd iu.
újdo lrkafka u h'
tfy;a iajdókS" iu.sj jevjikakd jQ o iu.sj i;=gq jkakd jQ
o jdo újdo fkd lrkakd jQ o lsß yd Èh tla jQ l,la mßfoka
Tjqfkdjqka flfrys m%sh weiska olsñka jdih lrk wdldrh uu
olskafkñ' tkuqÿ iajdókS" fï ;rï iu`.s iïmkak Y%djl msßila
nqÿ iiqfkka neyer jQ fjk lsisÿ wd.ul uu fkd olskafkñ'
NsCIQka jykafia,d" iajdókS" fï jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn|
udf.a O¾udkql+, jegySu h' tkï Nd.Hj;=ka jykafia iïud
iïnqoOa jk fial' Nd.Hj;=ka jykafia úiska Y%S ioaO¾uh o uekeúka
jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmámkak
jk fial jYfhks'
iajdókS" kej; wfklla mjiñ'
iajdókS' uu jkdyS wdrdufhka wdrduhg WoHdkfhka WoHdkhg
Tnfudn ilauka lrñka weúo hkafkñ' túg iajdókS" tA uu b;d
lDI ù .shd jQ o b;d r¿ ù .shd jQ o ÿ¾j¾K ù .shd jQ o m~q meye
.eka ù .shd jQ o kyrje,a b,amS .shd jQ o YÍr we;sj isákakd jQ
we;eï wd.ñl ;jqika olskafkñ' tfia olsk l,ays th jkdyS
ckhd f.a fk;a weo fkd .kakdla jeks he hs ug .e`.S hkafka h'
túg ud yg iajdókS" fï woyi we;s jkafka h' tAldka;fhka u
fï wdhqIau;ajreka nUir is,a rlskafka wlue;af;ka u h' fudjqka
úiska i`.jd f.k isákakd jQ lrk ,o hï mõ lula we;af;a h' tA
wdldrfhka fï wdhqIau;ajreka b;d lDI ù .sh b;d r¿ ù .sh
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 107

ÿ¾j¾K ù .sh m~q meye .eka ù .sh kyrje,a b,amS .sh isrere
we;sj isák wdldrh olsk l,ays ckhd f.a fk;a weo fkd .kakdla
jeks he hs ug yef`.kafka h' túg uu Tjqka fj; f.dia fufia
úuid,kafkñ' tïnd wdhqIau;ajreks" Tn jkdyS b;d lDI ù .sh
b;d r¿ ù .sh ÿ¾j¾K ù .sh m~q meye .eka ù .sh kyrje,a b,amS
.sh isrere we;sj isák wdldrh olsk l,ayS ckhd f.a fk;a weo
fkd .kakdla jeks he hs ug yef`.kafka h' túg Tjqka fufia
mejiqjdyq h' uyrcdfKks" wmg mrmqfrka wd frda.hla we;af;a h'
tfy;a iajdókS" fï iiqfkys isákakd jQ NslaIQka jykafia,d o
uu olskafkñ' ;=gq mygq ù .sh is;ska To jeã .sh is;ska iiqfkys
we,S .sh is;ks a mskd .sh b÷rka we;s j ieye,a¨fjka isáñka ksy;udkS
ù wkqka f.a isjqmifhka hefmk wdYd rys; jQ is;ska jikakdyq h'
túg iajdókS" ud yg fï woyi we;s jkafka h' tAldka; jYfhka
u fï wdhqIu a ;=ka jykafia,d tA Nd.Hj;=ka jykafia f.a idikfhys
Wodr;r jQ úfYaI [dKhka wjfndaO lr .;a;dyq h' tA whqßka u
fï wdhqIau;=ka jykfia,d ;=gq mygq ù .sh is;ska To jeã .sh
is;k
s a iiqfkys we,S .sh is;k s a mskd .sh b÷rka we;s j ieye,a¨fjka
isáñka ksy;udkS ù wkqka f.a isjqmifhka hefmk wdYd rys; jQ
is;ska jikakdyq h' iajdókS" fï jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn|
udf.a O¾udkql+, jegySu h' tkï Nd.Hj;=ka jykafia iïud
iïnqoO a jk fial' Nd.Hj;=ka jykafia úiska Y%S ioaO¾uh o uekeúka
jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmámkak
jk fial jYfhks'
iajdókS" kej; wfklla mjiñ'
uu jkdyS Tgqkq wNsfIal ,;a laI;Ss%h rc flfkla fjñ' udf.a
hg;a úð;fhys jeishka w;ßka keish hq;a;ka kikakg o ks¾Ok
l< hq;a;ka ks¾Ok lrkakg o fkrmsh hq;a;ka fkrmkakg o uu
iu¾: fjñ' tfy;a iajdókS" wêlrK iNdfõ ys¢kd ud úiska
l;d lroa§ u ndOd msKsi w;r u. § wkHfhda o l;d lrkakdyq
h' túg wêlrKfha isákd ud yg fï l;dj lrk w;f¾ fï
Nj;=ka ndOd fkd lr;ajdæ fï Nj;=ka udf.a l;dj wjika jk
108 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

;=re isá;ajdæ lshd mjioa§ o th uu fkd ,nkafkñ'


tfy;a iajdókS" hï lf,l Nd.Hj;=ka jykafia fkdfhla ish
.Kka msßig oyï foid jordK fial' túg Nd.Hj;=ka jykafia
f.a Y%djlhka w;f¾ lsúiqï y~la fyda W.=r mdok y~la fyda fkd
wefikafka u h' iajdókS" isÿ jQ fohla mjikafkñ' tu Èkfha o
Nd.Hj;=ka jykafia fkdfhla ish .Kka msßig oyï foiñka
jev isá fial' tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia f.a tla;rd Y%djlfhla
W.=r mEÿfõ h' tA fudfydf;a tla;rd in%yaupdÍka jykafia kula
;u oKysiska Tyq f.a oKysig ;Ügq fldg m%sh wdhqIau;=ka jykai"
ksYaYíofjkq uekj' ms%h wdhqIau;=ka jykai Yío fkd l< uekj'
wm f.a Ydia;Dka jykafia jk Nd.Hj;=ka jykafia oyï foik
fialehs lshd we`.jQfha h' túg iajdókS" ug fï woyi we;s úh'
Njka;s tAldka;fhkau wdYap¾hhs' Nj;aks taldka;fhka woaN+;hs'
o~quq.=re j,ska f;dr j wúwdhqOj,ska f;dr j fï Y%djl msßi
jkdyS uekeúka yslaó isákakdyq h' iajdókS" uï jkdyS fï
wdldrfhka uekeúka yslaó isák msßila kï nqÿ iiqfkka neyer
jQ fjk lsiÿs wd.ul fkd olskfa k ñ' iajdókS" fï jkdyS Nd.Hj;=ka
jykafia ms<sn| udf.a O¾udkql+, jegySu h' tkï Nd.Hj;=ka
jykafia iïud iïnqoO a jk fial' Y%S ioaO¾uh o Nd.Hj;=ka jykafia
úiska uekeúka jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl
ix>hd o iqmámkak jk fial jYfhks'
iajdókS" kej; wfklla mjiñ'
fï iudcfhys b;d ks m q k jQ jdo újdo lr mq r eÿ jQ
wiaf,daufhka wiaf,dauhg ishï
q f,i úÈkakd jQ ÿkqjdhka mßoafoka
;uka f.a m%{dfjka oDIaÀ.;slhka mrojñka yeisfrkakd jQ laI;%Sh
mKaä;jre isákakdyq h' Tjqka yg Y%uK Nj;a f.!;uhka jykafia
wij,a .ug fyda kshï .ug fyda jevu lrkafka hk fulreK
wikakg ,efnkafka h'
túg TjqyQ m%Yak f.d;kakdyq h' wms jkdyS Y%uK f.!;uhka
<`.g f.dia fï m%Yakh wid isákafkuq' wm úiska wid isákakd jQ
fï m%Yk
a hg fufia ms<;
s r
= e ,efnkafka h' túg wms fï wdldrfhka
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 109

jdoh mgka .kafkuq' tfia;a úuik l,ayS fï whqßka ms<s;=re


,efnkafka h' túg wms tA ;=<ska o jdoh mgka .kafkuq'
tfia isákd Tjqka yg Y%uK Nj;a f.!;uhka jykafia wij,a
.ug fyda wij,a kshï.ug fyda jevu lr isákafka h hk lreK
wikakg ,efnkafka h' túg tA laI;S%h mKaä;jre Nd.Hj;=ka
jykafia fj; meñfKkakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia Tjqka yg
oyï l;dfjka lreKq olajk fial' iudoka lrjk fial' mqn q ÿq jd,k
fial' i;=gq lrjk fial' Nd.Hj;=ka jykafia úiska oyï l;dfjka
lreKq olajk ,oaod jQ iudoka lrjk ,oaod jQ mqnqÿjd,k ,oaod jQ tA
laI;%Sh mKaä;jre Nd.Hj;=ka jykafia fj;ska m%Yak fkd
úuikakdyq h' jdodfrdamkhla flfia kï lrkag o@ tAldka;fhka
u Tjqyq Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl njg m;a jkakdyq h' iajdókS"
fï jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn| jQ udf.a O¾udkql+, jegySu
h' tkï Nd.Hj;=ka jykafia iïud iïnqoaO jk fial' Nd.Hj;=ka
jykafia úiska Y%S ioaO¾uh o uekeúka jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka
jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmámkak jk fial jYfhks'
iajdókS" kej; wfklla mjiñ'
fï iudcfhys b;d ksmk q jQ jdo újdo lr mqreÿ jQ wiaf,daufhka
wiaf,dauhg ishqï f,i úÈkakd jQ ÿkqjdhka mßoafoka ;uka f.a
m% { dfjka oDIa À .;s l hka mrojñka yeis f rka k d jQ n% d ya u K
mKaä;jre isákakdyq h'''''''''''' .Dym;s mKaä;jre isákakdyq h''''''''''''
Y%uK mKaä;jre isákakdyq h' Tjqka yg Y%uK Nj;a f.!;uhka
jykafia wij,a .ug fyda kshï .ug fyda jevu lrkafka hk fu
lreK wikakg ,efnkafka h' túg TjqyQ m%Yak f.d;kakdyq h'
wms jkdyS Y%uK f.!;uhka <`.g f.dia fï m%Yk a h wid isákafkuq'
wm úiska wid isákakd jQ fï m%Yakhg fufia ms<s;=re ,efnkafka
h' túg wms fï wdldrfhka jdoh mgka .kafkuq' tfia;a úuik
l,ayS fï whqßka ms<s;=re ,efnkafka h' túg wms tA ;=<ska o jdoh
mgka .kafkuq'
tfia isákd Tjqka yg Y%uK Nj;a f.!;uhka jykafia wij,a
.ug fyda wij,a kshï.ug fyda jevu lr isákafka h hk lreK
110 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wikakg ,efnkafka h' túg tA Y%uK mKaä;jre Nd.Hj;=ka


jykafia fj; meñfKkakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia Tjqka yg
oyï l;dfjka lreKq olajk fial' iudoka lrjk fial'
mqqnqÿjd,k fial' i;=gq lrjk fial' Nd.Hj;=ka jykafia úiska
oyï l;dfjka lreKq olajk ,oaod jQ iudoka lrjk ,oaod jQ
mqnqÿjd,k ,oaod jQ tA Y%uK mKaä;jre Nd.Hj;=ka jykfia fj;ska
m%Yak fkd úuikakdyq h' jdodfrdamkhla flfia kï lrkag o@
tAldka;fhka u Nd.Hj;=ka jykafiaf.ka u wk.dßl nqÿ iiqfkys
meúÈ nj ,nd .ekSu msKsi wdhdpkd lr isákakdyq h'
Nd.Hj;=ka jykafia tA wh meúÈ lrk fial' tfia meúÈ njg
m;a jQ Wka jykafia,d yqfol,d ùfuka ;ksj jdih lsÍfuka wm%ud§
ùfuka Èú fo fjks fldg oyfï yeisÍfuka b;d iq¿ lf,lska u
l=,mq;%hka hï wre;la msKsi ukd fldg .sys f.oßka kslau nqÿ
iiqfkys meúÈ fj;a o tA nUir Ôú;fha uqÿkam;aùu jk tA W;=ï
wry;ajh ;uka f.a kqjKska u idlaId;a fldg meñK jikakdyq
h'
bkamiq Wkajykafia,d fï whqßka mjikakdyq h' Nj;aks" fuh
fkd ,enqKd kï wms jekeiS hkafkuq' Nj;akS" fuh fkd ,enqKd
kï wms fyd|g u jekiS hkafkuq' tl, wms jkdyS wY%uKhka j
isáh § Y%uKfhda fjuq hs mjid isáfhuq' wn%dyauKhka j isáh§
n%dyauKfhda fjuq hs mjid isáfhuq' ry;a fkd ù isáh § ry;=ka
fjuq hs mjid isáfhuq' ±ka jkdyS wms ienúkau n%dyauKfhda fjuq'
oeka jkdyS wms ieneúka u ry;=ka fjuq hs mjikakdyq h' iajdókS"
fï jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn| udf.a O¾udkql+, jegySu h'
tkï Nd.Hj;=ka jykafia iïud iïnqoaO jk fial' Y%S ioaO¾uh o
Nd.Hj;=ka jykafia úiska uekeúka jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka
jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmámkak jk fial jYfhks'
iajdókS" kej; wfklla mjiñ'
biso;a; yd mqrdK hk fï jvq ld¾ñlhka fofokd udf.a n;a
jegqmska u udf.a hdkdj,ska u Ôj;a jkakdyq h' uu jkdyS Tjqka
f.a Ôú; o Tjqka f.a lS¾;sh o ,nd fokafkñ' tfia ù kuq;a Tjqka
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 111

jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia flfrys olajkakd jQ mru wdor f.!rjh


ud flfrys fkd olajkakdyq h'
iajdókS" isÿ jQ fohla mjikafkñ' uu fiakdj fufyhjoa§
fï biso;a; mqrdK hk jvq ld¾ñlhka fofokd úuiñka tla;rd
iïndO ia:dkhlg jdihg meñKsfhñ' iajdókS" tl,ayS fï biso;a;
mqrdK jvq ld¾ñlhka fofokd rd;%S fndfyda fõ,djla O¾u
l;dfjka ld,h f.jd Nd.Hj;=ka jykafia jev jik ÈYdjg ysi
;nd f.k ud isák ÈYdjg mdo fhduq fldg ksod .;a;dyq h'
iajdókS" túg ud yg fï woyi we;s jQfha h' Nj;ak"s tAldka;fhka
u wdYap¾h hs' Nj;aks" tAldk;afhka u mqÿu iy.; hs' biso;a; yd
mqrdK hk fï jvq ld¾ñlhka fofokd udf.a n;a jegqmska u udf.a
hdkdj,ska u Ôj;a jkakdyq h' uu jkdyS Tjqka f.a Ôú; o Tjqka
f.a lS¾;sh o ,nd fokafkñ' tfia ù kuq;a Tjqka jkdyS Nd.Hj;=ka
jykafia flfrys olajkakd jQ mru wdor f.!rjh ud flfrys
fkd olajkakdyq h' tAldka;fhka u fï wdhqIau;ajreka kï tA
Nd.Hj;=ka jykafia f.a idikfh ys Wodr jQ úfYaI wjfndaOhla
,nd isákakdyq h' iajdókS" fï jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn|
udf.a O¾udkql+, jegySu h' tkï Nd.Hj;=ka jykafia iïud
iïnqoOa jk fial' Y%S ioaO¾uh o Nd.Hj;=ka jykafia úiska uekeúka
jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmámkak
jk fial jYfhks'
iajdókS" kej; wfklla mjiñ'
Nd.Hj;=ka jykafia o laI;%Sh rdc jxYslfhla jk fial' uu o
laI;%Sh rdc jxYslfhla fjñ' Nd.Hj;=ka jykafia o fldai,
ckmojdiS flfkla jk fial' uu o fldai, ckmo jdiS flfkla
fjñ' Nd.Hj;=ka jykafia o wiQ jhia we;s fial' uu o wiQ jhia
we;s flfkla fjñ' iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia o laI;%Sh rdc
jxYslfhla jk fial' uu o laI;%hS rdc jxYslfhla fjñ' Nd.Hj;=ka
jykafia o fldai, ckmojdiS flfkla jk fial' uu o fldai,
ckmojdiS flfkla fjñ' Nd.Hj;=ka jykafia o wiQ jhia we;s
fial' uu o wiQ jhia we;s flfkla fjñ hk hï fï ldrKhla
112 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

weoao iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys mru f.!rjhla


olajkakg mru Wmydrhla olajkakg fuh u fya;= jkafka h'
iajdókS" oeka b;ska wms hkafkuq' wmg fndfyda lghq;= we;af;a
h' fnfyda l< hq;= foa we;af;a h' mskaj;a uyrcdfKks" tA i|yd
oeka Tn l,a okafka u h' túg mfiak§ fldai, rc;=ud yqkiafkka
ke.sg Nd.Hj;=ka jykafiag wdorfhka jkaokd fldg meol=Kq
fldg kslau .sfha h'
túg Nd.Hj;=ka jykafia mfiak§ fldai, rcq kslua .sh fkdfnda
fõ,djlska NslaIq ix>hd wu;d jod< fial' mskaj;a uyfKks" wr
mfiak§ fldfid,a rc;=ud Oïu ffp;Hhka mjid ke.sg .sfha h'
mskaj;a uyfKks" Oïu ffp;Hhka bf.k .; hq;af;a h'
mskj
a ;a uyfKks" Oïu ffp;Hhka mdvï lr .; hq;f
a ;a h' mskj
a ;a
uyfKks" Oïu ffp;Hhka u;l ;nd .; hq;af;a h' mskaj;a
uyfKks" fuu Oïu ffp;Hhka b;d wre;a nßka hqla; jkafka
h' ksjka u.g uq,a j mj;skafka h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' i;=gq is;k
s a hq;= tA NslI
a k
Q a
jykafia,d Nd.Hj;=ka jykafia jod< fulreK b;d i;=áka
ms<s.;a;dyq h'
tAf;ak iÉfÉk iqj;aÓ fyda;=
fï i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fõjd

27' wgúis msß; yd wdYs¾jdo .d:d


1' ;Kaydlfrda uydùfrda - fïOxlfrda uydhfida
irKxlfrda f,dalysf;da - §mxlfrda cq;skaOfrda
2' fldKav[af[da ckmdfudlafLda - ux.f,da mqßidifNda
iqufkda iqufkda ëfrda - f¾jf;da r;sjoaOfkda
3' fidaNsf;da .=Kiïmkafkda - wfkdauoiaiS ckq;a;fuda
mÿfuda f,dalmÊfcdaf;da - kdrfoda jridrÒ
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 113

4' mÿuq;a;frda i;a;idfrda - iqfïfOda w.a.mq.a.f,da


iqcdf;da iínf,dal.af.da - mshoiaiS krdifNda
5' w;a:oiaiS ldreKsflda - OïuoiaiS ;fudakqfoda
isoaO;af:da wifuda f,dafla - ;siafida jroixjfrda
6' Mqiafida jroiïnqoafOda - úmiaiS p wkQmfuda
isÇ iínysf;da i;a:d - fjiaiN+ iqLodhflda
7' ll=ikafOda i;a:jdfyda - fldaKd.ufkda rK[acfyda
liaifmda isßiïmkafkda - f.da;fuda ilHmqx.fjda
8' f;aix iÉfÉk iSf,ak - Lka;sfu;a; nf,ak p
f;ams ;ajx wkqrlaLka;= - wdfrdaf.Hak iqfÄk pd;s
9' iíî;sfhda újÊcka;= iínfrdaf.da úkiai;=
ud f;a Nj;ajka;rdfhda iqÇ §>dhqflda Nj
10' Nj;= iínux.,x rlaLka;= iínfoaj;d
iínnqoaOdkqNdfõk iod fid;aÓ Njka;= f;a
11' Nj;= iínux.,x rlaLka;= iínfoaj;d
iínOïudkqNdfõk iod fid;aÓ Njka;= f;a
12' Nj;= iínux.,x rlaLka;= iínfoaj;d
iínix>dkqNdfõk iod fid;aÓ Njka;= f;a

^msß;a ksudj&
114 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

Wm.%ka:h
28' uyd iuh iQ;%h
tajx fï iq;x' talx iuhx N.jd ilaflaiq úyr;s lms,j;a:qiañx uydjfka uy;d
NslaLqixf>ak ioaêx m[apu;af;ays NslaLqif;ays iífífyaj wrykaf;ays' oiys p
f,dalOd;+ys foaj;d fhaNf
= hHk ikakm
s ;s;d fydka;s N.jka;x oiaikdh NslL
a i
q x>[ap'
w: fLda p;=kakx iqoaOdjdildhsldkx foajdkx ta;ofydais'
ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;=ka jykafia YdlHhka f.a
ckmoh jk lsUq,aj;a kqjr uyd jkfhys ish¿ fokd jykafia u wry;ajhg meñKshd
jQ mkaishhla muK NslaIQka f.ka hqla; jQ uy;a NslaIq msßila iu. jev isák fial'
tl,ayS oi oyila f,dal Od;= j, foújre Nd.Hj;=ka jykafiaj o NslaIq ix>hd
jykafia o neye oelSu msKsi fndfyda fihska u /ia jQjd yq h' tl,ayS iqoaOdjdi
n%yauf,dalfhys n%yau rdchska i;r fofkl=g fï woyi we;s úh'
whx fLda N.jd ilaflaiq úyr;s lms,j;a:qiañx uydjfka uy;d NslaLqixf>ak
ioaêx m[apu;af;ays NslaLqif;ays iífífyaj wrykaf;ays' oiys p f,dalOd;+ys foaj;d
fhaN=fhHk ikaksm;s;d fydka;s N.jka;x oiaikdh NslaLqix>[ap' hkakQk uhïms
fhak N.jd f;akqmixlfuhHdu" Wmixlñ;ajd N.jf;da ika;sfla mÉfÉlx .d:x
NdfihHdudZ;s' w: fLda ;d foaj;d fihH:dZms kdu n,jd mqßfida iïñ[að;x jd
ndyx midfrhH" midß;x jd ndyx iïñ[afchH" tAjfïj iqoaOdjdfiaiq foafõiq
wka;rys;d N.jf;da mqrf;da md;=ryxiq" w: fLda ;d foaj;d N.jka;x wNsjdfo;ajd
taluka;x wÜGxiq' tAluka;x À;d fLda tald foaj;d N.jf;da ika;sfla bux .d:x
wNdis'
fï Nd.Hj;=ka jykafia jkdyS YdlHhka f.a ckmoh jk lsUq,aj;a kqjr uyd
jkfhys ish¿ fokd jykafia u wry;ajhg meñKshd jQQ mkaishhla muK NslaIQka
f.ka hqla; jQ uy;a NslaIq msßila iu. jev isák fial' tl,a yS oi oyila f,dal
Od;=j, foújre Nd.Hj;=ka jykafiaj o NslaIq ix>hd jykafia o neye oelSu msKsi
fndfyda fihska u /ia jQjdyq h' tksid wms o Nd.Hj;=ka jykafia fj; t<fUkafkuq
kï Nd.Hj;=ka jykafia iómfhys fjka fjka jYfhka .d:djla mjikafkuq kï
b;d hym;a jkafka h' túg tA n%yauldhsl foújre n,j;a mqreIfhla yelsÆ w;la È.=
lrkafka hï fia o Èla l< w;la yl=¿jkafka hï fia o tA wdldrfhka u iqoaOdjdi
foúhka w;=frka w;=reoyka ù Nd.Hj;=ka jykafia bÈßfhys my< jQjdyq h' túg tA
foújre Nd.Hj;=ka jykafiag wdorfhka jkaokd fldg tl;amiaj isáhdyq h' tl;amiaj
isáhd jQ tla foú flfkla Nd.Hj;=ka jykafia iómfhys fï .d:dj mejiqfõ h'
1' —uydiufhda mjkiañx - foajldhd iud.;d"
w.;ïy bux Oïuiuhx - olaÅ;dfha wmrdð;ix>kaZ;s'˜
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 115

1' uyd jkfhys jev isákd - W;=uka /ia ù bkafka


foõf,dj foújre fndfyd fok - fï /iaùug tkafka
fï wmrdð; uqksjre - neye olskd ßisfhkafka
wm ieu fok is; i;=áka - fï /iaùug tkafka
w: fLda wmrd foaj;d N.jf;da ika;sfla bux .d:x wNdis'
túg ;j foaj;dfjla Nd.Hj;=ka jykafia iómfhys fï .d:dj mejiqfõ h'
2' ;;% NslaLfjda iudoyxiq - Ñ;a;u;a;fkda Wcqlulxiq"
idrÒZj fk;a;dks .fy;ajd - bkaøshdks rlaLka;s mKaä;dZ;s'
2' fuys isákd NslaIq msßi - is; iudê .; lf<da h
;u ;uka f. mj;sk is; - iDcq u.lg yqre lf<da h
w;ska /yeka mg wr.;a - ßhÿrejre fï jf.a h
;u b÷rka /l .kakd - kqjKe;shka yß wf.a h
w: fLda wmrd foaj;d N.jf;da ika;sfla bux .d:x wNdis'
túg ;j foaj;dfjla Nd.Hj;=ka jykafia iómfhys fï .d:dj mejiqfõ h'
3' fP;ajd Ç,x fP;ajd m,s>x - bkaoÇ,x W!yÉp ufkacd"
f;a prka;s iqoaOd úu,d - plaLqu;d iqoka;d iqiq kd.dZ;s'
3' rd. uq¨;a is|,kafka - flf,ia hyq,a ì|,kafka
uq,a nei .;a yeu wl=i,a - Wÿrd ksflf,ia jkafka
ioyï weia we;s uqks÷ka - oukh l< tA ry;=ka
msú;=re jQ ksu, is;ska - yeisfrkafka is; i;=áka
w: fLda wmrd foaj;d N.jf;da ika;sfla bux .d:x wNdis'
túg ;j foaj;dfjla Nd.Hj;=ka jykafia iómfhys fï .d:dj mejiqfõ h'
4' fha flaÑ nqoaOx irKx .;dfia - k f;a .ñiaika;s wmdhx
mydh udkqix foayx - foajldhx mßmQfriaika;SZ;s'
4' nqÿ iñ÷ f. irK ,enQ - flfkla isá;a kï fuf,dfõ
i;r wmdhg fkd jefg;s - .sh úg tA wh tf,dfõ
ñksia isrer w;ay< úg - Tjqka msfr;a u h foõf,dj
w: fLda N.jd NslaLQ wdukaf;ais" fhaN=fhHak NslaLfõ oiiq f,dalOd;+iq foaj;d
ikaksm;s;d fydka;s" ;:d.;x oiaikdh NslaLqix>[ap" fhams f;a NslaLfõ wfyaiqx
w;S;uoaOdkx wrykaf;da iïudiïnqoaOd" f;aiïms N.jka;dkx tA;mrud fhaj foaj;d
ikaksm;s;d wfyaiqx fihH:dZms uhayx ta;rys'
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia NslaIq ix>hd wu;d jod< fial' mskaj;a uyfKks"
oi oyila f,dal Od;= j,ska fndfyda fihska u ;:d.;hka jykafia j oelSu msKsi
;a NslaIq ix>hd oelSu msKsi ;a foújre meñK isákakdyq h' mskaj;a uyfKks" tA
wry;a iïud iïnqÿ rcdKka jykafia,d w;S;fhys jev isáhdyq o tA Nd.Hj;=ka
116 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

jykafia,dg o fumuK u jQ foú foaj;dfjda oeka ud yg /ia ù we;s wdldrfhka u


/ia jQjdyq h'
fhams f;a NslL
a fõ Núiaika;s wkd.;uoaOdkx wrykaf;da iïudiïnqoO
a d" f;aiïms
N.jka;dkx tA;xmrud fhaj foaj;d ikaksm;s;d Núiaika;s fihH:dZms uhayx ta;rys'
mskaj;a uyfKks" ta wry;a iïud iïnqÿ rcdKka jykafia,d wkd.;fhys jev
isákakdyq o tA Nd.Hj;=ka jykafia,dg o fumuK u jQ foúfoaj;dfjda oeka ud yg
/ia ù we;s wdldrfhka u /iajkakdyq h'
wdÑlaÅiaidñ NslaLfõ foajldhdkx kdudks" ls;a;hsiaidñ NslaLfõ foajldhdkx
kdudks" foaisiaidñ NslaLfõ foajldhdkx kdudks" ;x iqKd: idOqlx ukislfrda:
NdisiaidóZ;s' tAjx Nkaf;aZ;s fLda f;a NslaLQ N.jf;da mÉpiafidaiqx' N.jd tA;oZfjdap¦
mskaj;a uyfKks" tA foújreka f.a kï f.d;a mjikafkñ' mskaj;a uyfKks" tA
foújreka f.a kï f.d;a j¾Kkd lrkafkñ' mskaj;a uyfKks" tA foújreka f.a kï
f.d;a foikafkñ' th ukd fldg wikq uekej' kqjKska fufkys l< uekej'
mjikafkñ' tA NslaIQka jykafia,d o tfiah iajdóks hs lshd Nd.Hj;=ka jykafiag
ms<s;=re ÿkakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial'
1' isf,dalukqliaidñ - h;a: N=ïud ;oiais;d"
fha is;d .sß.íydrx - mys;;a;d iudys;d
1' isf,dajlska mjikafkñ - hï hï ;eka j, isákd
fmdf<dfõ weiqßka jikd - fkdfhl=;a foújre isá;a o
l÷j, f,kaj, jikd - wry;a uqKsjre isá;a o
flf,iqka ;jkd fjr we;s - iudêu;a jQ is;ska o
2' mq:qiSydZj i,a,Skd - f,dauyxidysiïN=fkda"
´od;ukid iqoaOd - úmamikak ukdú,d
2' .,a f,ka we;=f,a isákd - flair isxyhka ú,i
f,duqvy .kakd yeu foh - oukh l< ienE ú,i
msú;=re msßisÿ ukiska - le<ô,s ke;s myka is;ska
3' NsfhHda m[apif;a [;ajd - jfka ldms,j;a:fõ
;f;da wduka;hS i;a:d - idjfla idifka rf;a
3' lsUq,ajf;a uy jkfha - jev isákd nqÿ iñ÷ka
mkaish .Kkg jeä jQ - Y%djl iÕ msßi o oek
nqÿ iiqfkys we,S isák - tA yeu fok wu;kafkñ
4' foajdldhd wNslalka;d - f;a úcdkd: NslaLfjda
f;a p wd;mamulrex - iq;ajd nqoaOiai idikx
4' mskaj;a uyfKks Tn yeu - foújre .ek oek .kafka
tA tA foõf,dúka meñKs - foújre /ia ù bkafka
nqÿ iñ÷f. jpk wid - tA wry;a iÕ msßi o
foújre .ek oel .kakg - fjr ùßh wrUkafka
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 117

5' f;aix md;=ryQ [dKx - wukqiaidkoiaikx


wmafmafla i;uoaolaLqx - iyiaix w: i;a;ßx
5' tA wry;a iÕ msßig - Èjeia kqjK we;s jkafka
fkd ñksia jQ wh olskag - tA yeug u yels jkafka
we;eï ry;a uqKsjre tys - ish .Kkska oel .kafka
oyila foújre olskag - ye;a;Eodyla olskag
we;eï ry;a uqKsjre tys - Èjeia kqjK ,en .kafka
6' i;x tafla iyiaidkx - wukqiaidkuoaoiqx
wmafmaflaZkka;uoaolaLqx - Èid iínd Mqgd wyq
6' ishoyila foújre .ek - we;euqka tys oel .kafka
we;eï ry;a uqKsjre tys - wmuK foújre ÿgqfjda
ish¿ Èid j, me;sÍ - foújre b;sÍ isáfhda
7' ;[ap iínx wNs[a[dh - jj;aÓ;ajdk plaLqud
;f;da wduka;hS i;a:d - idjfla idifka rf;a
7' ioyï weia we;s uqks÷ka - tA yeu foh .ek olsñka
nqÿ iiqfka we,S jik - ;u iõfjda weu;=fjda h
8' foajldhd wNslalka;d - f;a úcdkd: NslaLfjda
fha fjdaZyx ls;a;hsiaidñ - .srdys wkqmqínfida
8' mskaj;a uyfKks Tn yeu - foújre .ek oek.kafka
tA tA foõ f,dúka meñKs - foújre /ia ù bkafka
tA kï wkqms<sfj,lg - Tn yg ud mjikafka
9' i;a;iyiaid f;a hlaLd - N=ïud ldms,j;a:jd
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
9' lsUq,ajf;ys l,a f.jkd - i;a oyila hlaIfhda h
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yevreúka hq;= j - ls;a hiiska issákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
10' P iyiaid fyauj;d - hlaLd kdk;a;jKaKsfkda
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
10' ysud, jkfha jikd - fkdfhl=;a meyefhka isákd
yh oyila hlaIfhda h
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yev reúka hq;= j - ls;a hiiska issákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
118 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

11' id;d.srd ;siyiaid - hlaLd kdk;a;jKaKsfkda


boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
11' id;d.sß lkafo isák - fkdfhl=;a meyefhka nn<k
;=ka oyila hlaIfhda h
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yev reúka hq;= j - ls;a hiiska issákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
12' bÉfÉf;a fida<iiyiaid - hlaLd kdk;a;jKaKsfkda
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
12' fkdfhl=;a meyefhka isákd - oyih oyila hl=ka h
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yev reúka hq;= j - ls;a hiiska issákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
13' fjiaidñ;a;d m[api;d - hlaLd kdk;a;jKaKsfkda
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
13' fjiaiñ;a; lkafo isák - fkdfhl=;a meyefhka nn<k
mkaishhla hlaIfhda h
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yev reúka hq;= j - ls;a hiiska issákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
14' l=ïNSfrda rdc.ysflda - fõmq,a,iai ksfõikx
NsfhHda kx i;iyiaix - hlaLdkx mhsremdi;S
l=ïNSfrda rdc.ysflda - fidamd. iñ;sx jkx
14' rc.y kqjr È bmÿk - hld kñka l=ïNSr h
Tyq f.a wvúh ;sfnkafk - fõmq,a,.sß m¾jf;a h
ishoyig jeäh hl=ka - Tyq f.a msßig wh;a h
rc.y kqjr È bmÿk - l=ïNSr o is; i;=áka
iÕ msßfia /iaùug - uy jkhg meñKqfka h
15' mqßu[ap Èix rdcd - O;rÜfGda ;x midi;s
.kaOíndkx wdêm;s - uydrdcd hiiais fida
15' fmr È. fmfoil rc jQ - jrï rcd O;rÜG h
fmr È. isákd yeug u - Tyq f.a wK ,efnkafka h
.dkaO¾jhka yg Tyq - wêm;s lï lrkafka h
tA foõ uy rcd ks;r - ls;a hiiska Èf<kafka h
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 119

16' mq;a;dZms ;iai nyfjda - bkaokdud uyín,d


boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
16' uy n, we;s bkaø kñka - Tyq f.a fndfyd ÈjH mq;=ka
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yev reúka hq;= j - ls;a hiiska isákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
17' olaÅK[ap Èix rdcd - úrE<afyda ;x midi;s
l=ïNKavdkx wdêm;s - uydrdcd hiiais fida
17' ol=Kq ÈYdjg rc jQ - úrE<ay kï jrï rcq h
ol=Kq ÈYdfõ yeug u - Tyq f.a wK ,efnkafka h
l=ïNdKavhka yg Tyq - wêm;slï lrkafka h
tA foõ uy rcd ks;r - ls;a hiiska Èf<kafka h
18' mq;a;dZms ;iai nyfjda - bkaokdud uyín,d
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
18' uy n, we;s bkaø kñka - Tyq f.a fndfyd ÈjH mq;=ka
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yev reúka hq;= j - ls;a hiiska isákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
19' mÉýu[ap Èix rdcd - úrEmlafLda ;x midi;s
kd.dK[ap wdêm;s - uydrdcd hiiais fida
19' ngysr fmfoig rc jQ - jrï rcd úrEmlaL
ngysr isákd yeug u - Tyq f.a wK ,efnkafka h
ish¿ kd. msßig Tyq - wêm;slï lrkafka h
tA foõ uy rcd ks;r - ls;a hiiska Èf<kafka h
20' mq;a;dZms ;iai nyfjda - bkaokdud uyín,d
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
20' uy n, we;s bkaø kñka - Tyq f.a fndfyd ÈjH mq;=ka
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yev reúka hq;= j - ls;a hiiska isákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
21' W;a;r[ap Èix rdcd - l=fõfrda ;x midi;s
hlaLdk[ap wdêm;s - uydrdcd hiiais fida
21' W;=re ÈYdjg rc jQ - jrï rcd l=fõr fõ
120 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

W;=re ÈYdfõ yeug u - Tyq f.a wK ,efnkafka h


ish¿ hlaIhka yg Tyq - wêm;s lï lrkafka h
tA foõ uy rcd ks;r - ls;a hiiska Èf<kafka h
22' mq;a;dZms ;iai nyfjda - bkaokdud uyín,d
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
22' uy n, we;s bkaø kñka - Tyq f.a fndfyd ÈjH mq;=ka
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yev reúka hq;= j - ls;a hiiska isákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
23' mqßux Èix O;rÜfGda - olaÅfKak úrE<ayflda
mÉýfïk úrEmlafLda - l=fõfrda W;a;rx Èix
23' fmrÈ. fmfoig wêm;s - jrï rcd O;rÜG h
ol=Kq ÈYdjg wêm;s - úrE<ay kï jrï rcq h
ngysr fmfoig wêm;s - jrï rcd úrEmlaL
W;=re ÈYdjg wêm;s - jrï rcd l=fõr fjhs
24' p;a;dfrda f;a uydrdcd - iuka;d p;=frda Èid
ooao,a,udkd wÜGxiq - jfka ldms,j;a:fõ
24' i;rjrï uy rcjre - y;r Èidfjka wjqÈka
lsUq,ajf;a uyjkfha - È<sys È<sys isákafkda h
25' f;aix udhdúfkda odid - wd.=x j[apksld iGd
udhd l=fgKavq fõfgKavq - úgqÉp úgqfvda iy
25' i;rjrï foújrekag - udhd we;s odifhda h
iglmg j isák Tjqka - jxpdfjka isákafkda h
l=fgkavq yd fõfgkavq o - uy udhdldrfhda h
úgqÉp úgqfvda iu.ska - Tjqka o fuys meñKsfhda h
26' pkaofkda ldufiÜfGda p - lskakq>Kavq ks>Kavq p
mkdfoda ´mu[af[da p - foajiQf;da p ud;,S
Ñ;a;fiafkda p .kaOífnda - kf<da rdcd cfkaifNda
26' pkaok yd ldufiÜG - lskakq>Kavq yd ks>Kavq
mkdo yd ´mu[a[ - ßheÿre jQ ud;,S h
Ñ;a;fiak .kaOín o - k,rc yd cfkaiN o

27' wd.=x m[apisfLda fÉj - ;sïnrE iqßhjÉpid


taf;a p[af[a p rdcdfkda - .kaOínd iy rdcqNs
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 121

27' mxpisl o meñKsfha h - ;sïnrE o meñKsfha h


iqßhjÉpid fojÕk - /iaùug meñKshd h
fufia fkdfhla foõrcqka o - .dkaO¾j rcjreka o
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
28' w:d.=x kdNid kd.d - fõid,d iy ;ÉPld
lïn,iai;rd wd.=x - mdhd.d iy [d;sNS
28' kdNi kï úf,a isák - kd rcjre meñKsfhda h
úi,a mqf¾ kd.hka o - ;ÉPl hk kd.hka o
lïn, yd wiai;r o - kd l=,fha kd.hka o
m%hd. kï f;dfÜ isák - kEhka yd kd.fhda o
29' huqkd O;rÜfGda p - wd.=x kd.d hiiaisfkda
tardjfKda uydkdf.da - fidamd. iñ;sx jkx
29' huqkd kï kd.fhda o - O;rdIaG kd.fhda o
ls;a hiiska nene¿k tA - kd.fhda o meñKsfhda h
tArdjK kñka isák - uyd kd.rdchd o
iÕ msßfia /iaùug - uy jkhg meñKsfhda h
30' fha kd.rdfÊ iyid yrka;s - Èínd Ècd mlaÅ úiqoaOplaLQ
fõydihd f;a jkuÊ®m;a;d - Ñ;%d iqmKaKd b;s f;aix kdudks
30' kd. rcqka ieyeis f,iska - wrf.k hk .=re,af,da h
b;d ;shqKq oEia ;sfnk - Tjqka ÈjH l=re,af,da h
wyiska mshUd wjqÈka - jfka ueÈka meñKqfkda h
iqm¾K yd Ñ;% kñka - Tjqkag kï ;sfnkafkda h
31' wNhx ;od kd.rdcdkudis - iqmKaKf;da fÄuuldis nqoafOda
iKaydys jdpdys Wmõyhkakd - kd.d iqmKaKd irKu.xiq nqoaOx
31' tod kd. rcjrekag - wNh odk ie,iqfkda h
nqÿ iñ÷ka tA ieu fok - iqm¾Kf.ka iq/l=fjda h
b;d fudf<dla jpk j,ska - tA yeu le|jd .;a úg
iqm¾K yd kd.fhda o - nqÿ ysñ irK u .sfhda h
32' ð;d jðry;af:ak - iuqoaox wiqrd is;d
Nd;frda jdijiafiaf;a - boaêukaf;da hiiaisfkda
32' ila foõ rcq ch .;af;a - uqyqfo isák wiqrhka j
wiqr msßi ila foú÷ f. - fidhqre njg meñKsfhda h
b¾ê nf,ka hq;= tA wh - ls;a hiiska nen¿fkda h
33' ld,l[acd uydNsiaud - wiqrd odkfõ>id
fõmÑ;a;s iqÑ;a;S p - mydrdfoda kuqÖ iy
122 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

33' uy ìysiqKq .;s.=K we;s - ld,l[ac wiqrhd h


fõ>i yd odk kñka - isákd ;j wiqrfhda h
fõmÑ;a;s yd iqÑ;a;s - mydrdo wiqrhd h
Tjqka iu. meñKs flkd - f,da jij;a udrhd h
34' i;[ap n,smq;a;dkx - iífí fõfrdapkduld
ikakhays;ajd n,sx fiakx - rdyqNoaouqmd.uqx
iufhdaodks Noaokaf;a - NslaLQkx iñ;sx jkx
34' n,s kï jQ wiqrhdg - ishhla orefjda isá;a h
tA yeu fok fõfrdapk - lshk kñka isákafkda h
Tjqka o n,s fikÕ iu. - wú wdhqOfhka ieriS
rdyq wiqr rcq fj; ú;a - fï whqßka mejiqfjda h
mskaj; fi;a fõ Tn yg - oeka hkakg l,a wdfõ
lms,jia;= uy jkfha - iÕ rejk o /ia jQfha
35' wdfmda p foajd mGù p - f;afcda jdfhda ;od.uqx
jreKd jdreKd foajd - fidafuda p hiid iy
fu;a;dlreKdldhsld - wd.=x foajd hiiaisfkda
35' wdfmda yd mGù hk - foújre f;acia jdfhd o
jreKd jdreK foújre - fidau foú o hi foú÷ o
iÕ rejfka /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
fu;a;d yd lreKd hk - ls;ahiiska msß foújre
oi msßjr ne.ska hq;= j - fkdfhl=;a yev reúka hq;= j
iÕrejfka /iaùug - ish¿ fok u meñKqfkda h
36' ofiaf;a oiOd ldhd - iífí kdk;a;jKaKsfkda
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
36' b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yevreúka hq;= j - ls;a hiiska isákafkda h
iÕrejfka /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
37' fjKayQ p foajd iy,S p - wiud p ÿfõ hud
pkaoiaiQmksid foajd - pkaoud.=x mqrlaL;ajd
37' fjKayQ iy iy,s foú o - wiu kñka isák foú o
fofofkla fj;s hul kñka - tfuka u i| foú o weú;a
i| foú weiqf¾ isákd - tA foújre fmrgq lrka
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
38' iqßhiaiQmksid foajd - iqßhud.=x mqrlaL;ajd
klaL;a;dks mqrlaL;ajd - wd.=x ukaoj,dyld
jiQkx jdifjda fiÜfGda - ilafldamd. mqßkaofoda
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 123

38' ysre foú weiqf¾ isákd - tA foújre fmrgq lrka


ysre foúhka meñKqfkda h
;re úudk weiqre lrk - tA foújre fmrgq lrka
ukao j<dyl foújre - /iaùug meñKqfkda h
jiq kï jQ foújrekag - kdhl jdij foúfhda
Tyq u kñka mqßkaoo h - Tyq kï ila ÈjH rc h
oi msßjr ne.ska hq;= j - fkdfhl=;a yevreúka hq;= j
ish,af,da u meñKsfhda h
39' ofiaf;a oiOd ldhd - iífí kdk;a;jKaKsfkda
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
39' b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yevreúka hq;= j - ls;a hiiska isákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
40' w:d.=x iyN+ foajd - c,u.a.s isLdßj
wßÜGld p frdafcda p - WïudmqmaMksNdisfkda
40' .sKsis¿ ú,ig Èf<ñka - iyN+ foújre wdfjda
wßÜG yd frdac kñka - isákd foújre wdfjda
Èhfnr,sh u,a meyefhka - tA foújre nen¿fkda h
41' jreKd iy Oïud p - wÉpq;d p wfkacld
iQf,hH reÑrd wd.=x - wd.=x jdijfkaisfkda
41' jreKd iyOïu kñka - hq;= foújre meñKqfkda h
wÉpq; yd wfkaclh - iqf,hH yd reÑr foúh
jdijfkaiS foúfhda - /iaùug meñKqfkda h
42' ofiaf;a oiOd ldhd - iífí kdk;a;jKaKsfkda
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
42' tA foújre ish¿ fok u - fkdfhl=;a yev reúka hq;= j
oi msßjr ne.ska hq;= j - ish¿ foku meñKqfkda h
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yevreúka hq;= j - ls;a hiiska isákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
43' iudkd uydiudkd - udkqid udkqiq;a;ud
Åâvdm¥isld wd.=x - wd.=x ufkdam¥isld
43' iudk yd uy iudk - udkqi udkqiq;a;u
lsâvdm¥isl foújre - ufkdam¥isl foújre
iÕrejfka /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
124 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

44' w:d.=x yrfhda foajd - fha p f,days;jdisfkda


mdr.d uydmdr.d - wd.=x foajd hiiaisfkda
44' yß kdfuka hq;= foújre - f,days; jdisl foújre
mdr. uy mdr. hk - kñka isák ;j foújre
ls;ahiiska nn<k tA - foújre tys meñKqfkda h
45' ofiaf;a oiOd ldhd - iífí kdk;a;jKaKsfkda
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
45' fï isákd oi foújre - oi msßjr ne.ska hq;= j
fkdfhl=;a yev reúka hq;= j - ish¿ foku meñKsfhda h
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yevreúka hq;= j - ls;a hiiska isákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
46' iqlald lreïyd wreKd - wd.=x fõLkid iy
´od;.hayd mdfudlaLd - wd.=x foajd úplaLKd
46' iqlald lreïyd wreKd - fõ.kid hk foújre
´od;.hayd foú÷ka - iy m%Odk ;j foújre
kñka úplaLK foújre - i;=gq is;ska meñKqfkda h
47' iodu;a;d ydr.cd - ñiaild p hiiaisfkda
:khx wd. mÊcqkafkda - fhda Èid wNsjiai;s
47' iodu;a; ydr.cd - ñiail hk foújreka o
Èid j,g jeis ,en fok - mÊcqkak hk kñka hq;= j
isákd tA foújreka o - fï> .¾ckd lrñka
/iaùug meñKsfhda h
48' ofiaf;a oiOd ldhd - iífí kdk;a;jKaKsfkda
boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
48' fï isákd oi foújre - oi msßjr ne.ska hq;= j
fkdfhl=;a yev reúka hq;= j - ish¿ foku meñKsfhda h
b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yevreúka hq;= j - ls;a hiiska isákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
49' fÄñhd ;=is;d hdud - lÜGld p hiiaisfkda
,ïî;ld ,dufiÜGd - fcda;skdud p wdijd
ksïudKr;sfkda wd.=x - w:d.=x mrksïñ;d
49' fÄñh yd ;=is; f,dfõ - hdu f,dfõ we;s foújre
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 125

lÜGl kï hq;= foújre - ,ïNS;l foújreka o


,dufiÜG foújreka o - fcda;s kñka hq;= foúfhd o
wdij hk foújreka o - i;=gq is;ska meñKsfhda h
ksïudKr;s foújreka o - mrksïñ; foújreka o
i;=gq is;ska meñKsfhda h

50' ofiaf;a oiOd ldhd - iífí kdk;a;jKaKsfkda


boaêukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx iñ;sx jkx
50' b¾ê nf,ka hq;= tA yeu - È<sys È<sys isákafkda h
iqkaor yevreúka hq;= j - ls;a hiiska isákafkda h
iÕ msßfia /iaùug - i;=gq is;ska meñKsfhda h
fï isákd oi foújre - oi msßjr ne.ska hq;= j
fkd fhl=;a yev reúka hq;= j - ish¿ fok u meñKqfkda h
51' iÜfGaf;a foajksldhd - iífí kdk;a;jKaKsfkda
kdukajfhak wd.[aPqx - fha p[af[a iÈid iy
51' fuys meñKqk ÈjH msßi - iegla muK isákafkda h
tA meñKqk yeu foújre - fkdfhl=;a yev reúka hq;= j
;u kï f.d;a j,ska hq;= j - ish¿ fokd meñKqfkda h
wks;a ish¿ foújreka o - fmdÿ kulska meñKqfkda h
52' mjq;a:cd;suÅ,x - ´>;sKaKukdijx
olafÄfuda>;rx kd.x - pkaoxj wis;d;s.x
52' bmfok f,dj wjika l< - flf,ia hjq,a Wÿrd y<
iev Èh l| ;rKh l< - ksflf,ia uy iÕ rejk o
iev Èh l| ;rKh l< - f,djg W;=ï uqks÷ka jQ
mqka i| ú,iska nn,k - ksflf,ia nqÿ rcdKka o
neye oel .kakg wdfjuq
53' iqn%yaud mru;af;da p - mq;a;d boaêuf;da iy
ikxl=udfrda ;siafida p - fidamd. iñ;sx jkx
53' b¾ê n,e;s nqÿ iñ÷ f. - orejka jQ iqn%yau o
mru;a; h hk n%yau o - kñka ikxl=udr nUq
;siai n%yau rdchd o - lms,jia;= uy jkfha
/iaùug meñKsfhda h
54' iyiaix n%yauf,daldkx - uyd n%yaudNs;sÜG;s
Wmamkafkda cq;Sukaf;da - Nsiaudldfhda hiiaisfida
54' oyila nU f,dj foújre - /iaùug meñKsfhda h
uyd n%yauhd yeu úg - È<sys È<sys nn,kafka
126 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

iqúi,a nU isrefrka hq;= - me;sreKq ls;ahiiska hq;=


tA uy nUq yeu úg È u - yeug u by<ska bkafka
55' ofi;a: biaird wd.=x - mÉfÉljij;a;sfkda
f;ai[ap uÊ®f;da wd. - ydßf;da mßjdßf;da
55' ;u ;uka f. nU msßig - fjk fjk u kdhl jQ
biqre nßka msß nUjre - oy fofkla u meñKsfhda h
yeug ueÈka msßjr yd - ydß; nUq meñKsfha h
56' f;a p iífí wNslalkaf;a - ibkafoa foafõ in%yaufla
udrfiakd wNslalduqx - miai lKayiai ukaÈhx
56' il% foú÷ yd foújre - uy nUq yd n%yaujre o
ish¿ foúfhda tys § - /iaùug meñKsfhda h
udr fikÕ tA fudfydf;a - foújre fj; meñKsfhda h
lDIaK keue;s udrhd f. - wkqjK nj n,kq uekj
57' tA: .Kay: nkaO: - rdf.ak noaOu;a:q fjda
iuka;d mßjdf¾: - ud fjda uq[aÑ;a: fldaÑ kx
57' fuys meñfKõ w,a,.ksõ - rd. f;dKavqfjka ne|,õ
ieneúka fï yeu foújre - ur W.=f,a ysr lr,õ
tA foújre lsis flfkl=g - mekhkakg bvla fkd foõ
ish¿ fokd yd;amiska - /lj,a,d f.k u isáõ
58' b;s ;;a: uydfiafkda - lKayfiakx wfmaihS
mdKskd :,udyÉp - irx l;ajdk fNarjx
58' fuf,iska tys jij;a ure - udr fikÕ fufyh ù h
w;af,ka fmdf<djg .iñka - ìysiqKq y~ kex. ù h
59' h:d mdjqiaiflda fïf>da - :khkaf;da iúÊcqflda
;od fida mÉpqodj;a;s - ixl=oafOda wihxjiS
59' jeys ldf,a úÿ,s fldgd - uyd fï> .¾ck fldg
uyjeis jiskd ú,iska - tA jij;a udr f;fï
jiÕ lrkakg fkd yelsj - lsmqKq is;ska yeÍ .sfha
60' ;[ap iínx wNs[a[dh - jj;aÓ;ajdk plaLqud
;f;da wduka;hS i;a:d - idjfla idifka rf;a
udrfiakd wNslalka;d - f;a úcdkd: NslaLfjda
60' ioyï weia we;s uqks÷ka - fï ish,a, jgyd f.k
idikfhys we¿kd jQ - iõjka weu;Sh fufia
mskaj;a uyfKkS" Tn;a - fuh f;areï f.k isákak
udr fikÕ oeka fuys § - msßi ueog meñKqfkda h
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 127

61' f;a p wd;mamulrex - iq;ajd nqoaOiai idikx


ù;rdf.aymlalduqx - fkaix f,dauïZms b[achqx
61' nqÿ iñ÷ f. joka weiQ - tA wry;a Y%djlfhda
udr fikÕ .ek olskag - kqjKska ùßh flrefjda
ù;rd.s W;=uka f.ka - udr msßi ÿre jqfKda h
f,dauhl= o ry;=ka f.a - lïmd l< fkd yelafla h
62' iífí úð;ix.dud - Nhd;S;d hiiaisfkda
fudaoka;s iy N+f;ays - idjld f;a cfkaiq;dZ;s'
62' udr hqOh ch wrf.k - ìh ielfhka tf;rg .sh
yeu ;ek ls;= f.di me;sreK - yeu ;ek fyd| ku me;sreK
tA ry;=ka ish¿ fokd - nqÿ iiqfka iõjka yd ieuod i;=áka isáfhda

29' wdgdkdáh iQ;%h


tAjx fï iq;x( talx iuhx N.jd rdc.fya úyr;s .sÊ®l+fÜ mínf;a' w: fLda
p;a;dfrda uydrdcd uy;shd p hlaLfiakdh uy;shd p .kaOínfiakdh uy;shd p
l=ïNKavfiakdh uy;shd p kd.fiakdh" p;=oaÈix rlaLx Gfm;ajd" p;=oaÈix .=ïnx
Gfm;ajd" p;=oaÈix ´jrKx Gfm;ajd wNslalka;dh r;a;shd wNslalka;jKaKd
flaj,lmamx .sÊ®l+gx ´Ndfi;ajd" fhak N.jd f;akqmixlñxiq Wmixlñ;ajd
N.jka;x wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiSÈxiq' f;a ms fLda hlaLd wmafmalÉfÉ N.jka;x
wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiSÈxiq" wmafmalÉfÉ N.j;d ioaêx iïfudaÈxiq iïfudaokShx
l:x idrKShx ù;sidfr;ajd tAluka;x ksiSÈxiq' wmafmalÉfÉ fhak N.jd f;ak[ac,sx
mkdfu;ajd tAluka;x ksiÈS xiq' wmafmalÉfÉ kduf.d;a;x idfj;ajd taluka;x ksiÈS xiq
wmafmalÉfÉ ;=KaySN+;d taluka;x ksiSÈxiq'
ud úiska fufia wik ,§' tla iufhl Nd.Hj;=ka jykafia rc.y kqjr .scql=¿
m¾j;fhys jev jik fial' tl,ayS i;r jrï uyd rcjre uy;a jQ hlaI fiakdjla
o uy;a jQ .dkaO¾j fiakdjla o uy;a jQ l=ïNdKav fiakdjla o uy;a jQ kd.
fiakdjla o isõ ÈYdfõ /lj,a lrjd isõ ÈYdfõ uy n, fikÕ msysgqjd isõ ÈYdfõ
ukd /ljrK msysgqjd fmrhï rd;%sh f.jqk l,ayS b;d iqkaor jQ rEmfidaNdfjka hq;=
j uq¿ uy;a .sÊCOl+gh u taldf,dal lr f.k Nd.Hj;=ka jykafia fj; meñKshdyq
h' tfia meñK Nd.Hj;=ka jykafiag jkaokd fldg tl;amiaj yqkakdyq h' i;r
jrï foújreka iu. meñKshd jQ tA hlaIhka f.ka we;eï hlaIfhla Nd.Hj;=ka
jykafiag wdorfhka jkaokd fldg tl;amiaj yqkk a dyq h' we;eï hlaIfhla Nd.Hj;=ka
jykafia iu. i;=gq jQjdyq h' i;=gq úh hq;= jQ ms<si|r l;d ny fldg tl;amiaj
yqkakdyq h' we;eï hlaIfhla Nd.Hj;=ka jykafia foig we¢,s ne| m%Kdu lrñka
tl;amiaj yqkakdyq h' we;eï hlaIfhla ;u ;uka f.a kï f.d;a m%ldY fldg
tl;amiaj yqkakdyq h' we;eï hlaIfhla ksYaYíoj tl;amiaj yqkakdyq h'
tAluka;x ksiskafkda fLda fjiaijfKda uydrdcd N.jka;x tA;ofjdap(
128 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

tl;amiaj yqkakd jQ fjiuqKs uyd ÈjH rdchd Nd.Hj;=ka jykafiag fufia ie<
lf<a h'
—ika;s ys Nkaf;a W<drd hlaLd N.jf;da wmamikakd' ika;s ys Nkaf;a W<drd
hlaLd N.jf;da mikakd' ika;s ys Nkaf;a uʯud hlaLd N.jf;da wmamikakd'
ika;s ys Nkaf;a uʯud hlaLd N.jf;da mikakd' ika;s ys Nkaf;a kSpd hlaLd
N.jf;da wmamikakd' ika;s ys Nkaf;a kSpd hlaLd N.jf;da mikakd' fhaN=fhHak
fLda mk Nkaf;a hlaLd wmamikakd fhaj N.jf;da' ;x lsiai fya;=@
iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeye§ isákakd jQ n,iïmkak hlaIfhda
isákakdyq h' iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys meye§ isákakd jQ n,iïmkak
hlaIfhda isákakdyq h' iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeye§ isákakd jQ
uOHu wdkqNdj we;s hlaIfhda isákakdyq h' iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys
meye§ isákakd jQ uOHu wdkqNdj we;s hlaIfhda isákakdyq h' iajdókS" Nd.Hj;=ka
jykafia flfrys wmeye§ isákakd jQ kSp jQ hlaIfhda isákakdyq h' iajdókS" Nd.Hj;=ka
jykafia flfrys meye§ isákakd jQ kSp jQ hlaIfhda isákakdyq h' iajdókS" Th
hlaIfhda jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeye§fuka isákakdyq h' thg fya;=j
l=ula o@
N.jd ys Nkaf;a mdKd;smd;d fõruKshd Oïux foafia;s" wÈkakdodkd fõruKshd
Oïux foafia;s" ldfïiq ñÉPdpdrd fõruKshd Oïux foafia;s" uqidjdod fõruKshd
Oïux foafia;s" iqrdfïrhuÊCmudoÜGdkd fõruKshd Oïux foafia;s" fhaN=fhHak
fLda mk Nkaf;a hlaLd wmamáúr;d fhaj mdKd;smd;d" wmamáúr;d wÈkakdodkd"
wma m áúr;d ldfïiq ñÉPdpdrd" wma m áúr;d uq i djdod" wma m áúr;d
iqrdfïrhuÊcmudoÜGdkd' f;aika;x fyda;s wmamshx wukdmx'
iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia jkdyS m%dK>d;fhka je<lSu msKsi oyï foik
fial' fidrlñka je<lSu msKsi oyï foik fial' jerÈ ldu fiajkfhka je<lSu
msKsi oyï foik fial' fndre lSfuka je<lSu msKsi oyï foik fial' u;a ùug;a
m%udohg;a fya;= jkakd jQ u;a meka yd u;a øjH Ndú;fhka je<lSu msKsi oyï
foik fial' iajdókS" Th hlaIfhda jkdyS fndfyda fihska u m%dK>d;fhka je<lS
fkd isákakdyq h' fidrlñka je<lS fkd isákakdyq h' jerÈ ldu fiajkfhka je<lS
fkd isákakdyq h' fndre lSfuka je<lS fkd isákakdyq h' u;a ùug;a m%udohg;a fya;=
jkakd jQ u;a meka yd u;a øjH Ndú;fhka je<lS fkd isákakdyq h' tu ksid Tjqka
yg fï › ioaO¾uh wm%sh fohla u h' wukdm fohla u h'
ika;s ys Nkaf;a N.jf;da idjld" wr[af[a jkm;a:dks mka;dks fiakdikdks
máfia j ka ; s wma m ioa o dks wma m ks . a f >da i dks úckjd;dks ukq i a i rdyfihHldks
mái,a,dkidremamdks' ;;a: ika;s W<drd hlaLd ksjdisfkda fha buiañx N.jf;da
mdjpfka wmamikakd' f;aix midodh W.a.Kayd;= Nkaf;a N.jd wdgdkdáhx rlaLx
NslL
a k
Q x NslL
a kq k
S x Wmdildkx Wmdisldkx .=;; a h
s d rlaLdh wúysxidh Mdiqúydrdhd˜;s'
iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djlfhda jkdyS wdrKHh j, o" jk ,eyeí
j, o b;d ÿr fiakdik j, o b;d ksYaYío jQ ckhdf.ka f;dr jqKd jQ ñksiqka f.a
yqfol,d lghq;= j,g fhda.H jQ nK Ndjkd lsÍug iqÿiq jkakd jQ fikiqka j, jev
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 129

isákakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia jodrK ,o › ioaO¾uh flfrys wmeye§ isákakd


jQ uydkqNdj iïmkak hlaIfhda o tn÷ ;eka j, ksn| j jdih lrkakdyq h' Tjqka
f.a meye§u we;s jkq msKsi NslaIQka yg o NslaIqKSka yg o Wmdilhka yg o
Wmdisldjka yg o Wjÿre we;s fkd ùu msKsi o /ljrKh msKsi o fjfyi we;s
fkd ùu msKsi o myiq úyrKh msKsi o iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia wdgdkdáh
kï jQ fï wdrlaIdj bf.k jodrK fialajd'
wêjdfiais N.jd ;=KaySNdfõk' w: fLda fjiaijfKda uydrdcd N.jf;da
wêjdikx úÈ;ajd ;dhx fõ,dhx bux wdgdkdáhx rlaLx wNdis(
Nd.Hj;=ka jykafia ksYaYíoj jev isàfuka tu wdrdOkh bjid jod< fial'
tl,ayS fjiuqKs uyd ÈjH rdchd tA fõ,dfjys fï wdgdkdáh kï jQ wdrlaIdj mjid
isáfha h'
1' úmiaisiai ku;a:q - plaLquka;iai isÍuf;da
isÅiaiZms ku;a:q - iínN+;dkqlïmsfkda
ioyï weia we;s - fid÷re isßh we;s
úmiaiS nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
ish¿ i;=ka yg - wkqlïmd we;s
isÇ nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
2' fjiaiN=iai ku;a:q - kyd;liai ;miaisfkda
ku;a:q ll=ikaOiai - udrfiakdmuoaÈfkda
ish¿ flf,ia ke;s - fjr ùßh we;s
fjiaiN+ nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
oi ur fiakd - To f;o ì| y<
ll=i| nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
3' fldaKd.ukiai ku;a:q - n%dyauKiai jqiSuf;da
liaimiai ku;a:q - úmamuq;a;iai iínê
flf,ia neyer l< - nUir ksu l<
fldaKd.uk nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
yeu flf,iqkaf.ka - fyd¢ka ñ§ .sh
liaim nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
4' wx.Sriiai ku;a:q - ilHmq;a;iai isÍuf;da
fhda bux OïuufoafiaiS - iínÿlaLdmkQokx
f,dfõ ish¨ ÿla - uekúka ÿre jk
fï isß ioyï mjid joy< - hï flfkl=ka fjo
fid÷re isßh we;s - YdlH mq;% jQ
wx.Sri jQ wm f.a f.!;u nqÿ iñ÷ka yg kuialdr fõjd
5' fha pdms ksínq;d f,dafla - h:dN+;x úmiaisiqx
130 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

f;a ckd wmsiqKd - uyka;d ù;idrod


tA nqÿjre f,dj - ksjkg jeä fiala u h
yeu foa .ek ienE ;;ajh - úoiqka l< fiala u h
tA kfrda;a;uhka jykafia,d - msiqKq nia fkd mji;a u h
uydkqNdj iïmkak u h - iir ìh ke;s fiala u h
6' ys;x foajukqiaidkx - hx kuiaika;s f.da;ux
úÊcdprKiïmkakx - uyka;x ù;idrox
foú ñksiqka yg - ys; iqj i,ik
f.!;u kï jQ - úÊcdprK iïmkak jQ
uydkqNdj iïmkak jQ - yeu ìfhka ksoyia jQ
nqqÿrcdKka jykafiag - foú ñksiqka kuialdr lrkakdyq h
7' hf;da W.a.ÉP;s iqßfhda - wdÈÉfpda uKav,S uyd
hiai jq.a.ÉPudkiai - ixjÍ ms ksreÊ®;s
7' Wodjk hï ;efklska - tA uyd ysreu~,
È<sfiñka nn<k - uyd uKav,hla jk
tA ysre kef.k úg - /h o my ù hkq we;
8' hiai pq.a.f;a iqßfha - ÈjfidaZ;s mjqÉp;s
ryfoda ms ;;a: .ïNSfrda - iuqoafoda ißf;daoflda
8' ysre Wod jk úg - oji h hs ljqre;a lshkafka
wkak tA fmfofia - b;d .eUqrg ißfia
.x.d c,h tla jQ - iuqÿr kñka we;s
c, ;gdlh ;sfnkafka
9' tAjx kx ;;a: cdkka;s - iuqoafoda ißf;daoflda"
bf;da id mqßud Èid - b;s kx wdÑlaL;S cfkda
me;sreKq c,h we;s - th uyd iuqÿr f,i
fï whqßka u tA foh - fndfyda fok okakdyq h
tA Èidjg ckhd - fmrÈ. hs mjikafka
10' hx Èix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiiais fida
.kaOíndkx wdêm;s - O;rÜfGdaZ;s kdu fida
10' hiia msßjr we;s - .dkaO¾jhkag wêm;s
O;rÜG kï we;s - tA uyd foõrc f;fï
tA fmrÈ. fmfoi - wK m;=rejkafka
11' ru;S kÉp.Sf;ays - .kaOífíys mqrlaLf;da
mq;a;d ms ;iai nyfjda - talkdudZ;s fï iq;x"
11' .dkaO¾jhka fmrgq fldg - kegqñka yd .ehqñka
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 131

tA rc i;=gq jkafka - ud úiska wik ,oafoa


tl u kñka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA foúg we;a;dyq h hs
12' wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyín,d
f;a pdms nqoaOx Èiajdk - nqoaOx wdÈÉpnkaOqkx
12' wkQ tlla jQ - tA ÈjH mq;%fhda
uyd n,iïmkak jQ - bkaø ku we;a;dyq h
ysre f.d;a jxYfha Wmka - nqÿ iñ÷ka ÿgqj l,ays
tA foõ mq;=ka j¢kakdyq h
13' ¥rf;daZj kuiaika;s - uyka;x ù;idrox
kfuda f;a mqßidc[a[ - kfuda f;a mqßiq;a;u
13' ÿr isg u j¢kakdyq h
uydkqNdj iïmkak jQ - úYdro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks æ
Tn jykafiag - kuialdr fõjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fõjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia¦ —ðkx jkao: f.da;uxZðkx jkaodu f.da;ux' úÊcdprKiïmkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux˜
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm úiska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid fï whqßka wms o
mjid isákafkuq' f.!;u kï jQ i¾j{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
kï jQ i¾j{hka jykafiag wms jkaokd lruq' úÊcdprK iïmkak jQ nqÿrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
14' fhak fma;d mjqÉpka;s - msiqKd msÜÀuxisld"
mdKd;smd;sfkda ¨oaod - fpdard fkal;sld ckd'
14' msiqKqnia mjik - msáuia l;e hs mjik
m%dKjO yeu lrk - kmqre .;s.=K mj;sk
jxpksl fidre jQ - tA fm%a; ckhd
hï ;ekl f.k hkakdyq o
15' bf;da id olaÅKd Èid - b;s kx wdÑlaL;S cfkda
hx Èix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiaisfida
15' fuhska ol=Kq È. - tA fmfoi we;af;a u h
ol=Kq foi wK m;=rk - ls;a hiia yeu me;sreK
foõ rfcla tys isákafka u h
16' l=ïNKavdkx wdêm;s - úrE<afyda b;s kdufida
132 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ru;S kÉp.Sf;ays - l=ïNKafâys mqrlaLf;da


16' l=ïNdKavhkag wêm;s - úrE<ay kï we;s
tA uyd foõ rc f;fï - l=ïNdKavhka fmrgq fldg
kegqñka yd .ehqñka - tA rcq i;=gq jkafka
17' mq;a;dms ;iai nyfjda - talkdud;s fï iq;x"
wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyín,d
17' tlu kñka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA foúg we;a;dyq h hs - ud úiska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA ÈjH mq;%fhda
uyd n, iïmkak jQ - bkaø ku we;a;dyq h
18' f;a pdms nqoaOx Èiajdk - nqoaOx wdÈÉpnkaOqkx"
¥rf;daj kuiaika;s - uyka;x ù;idrox"
kfuda f;a mqßidc[a[ - kfuda f;a mqßiq;a;u'
18' ysre f.d;a jxYfha Wmka - nqÿ iñ÷ka ÿgqj l,ays
tA foõ mq;=ka - ÿr isg u j¢kakdyq h
uydkqNdj iïmkak jQ - úYdro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks æ
Tn jykafiag - kuialdr fõjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fõjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia¦ —ðkx jkao: f.da;uxZðkx jkaodu f.da;ux' úÊcdprKiïmkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux˜
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm úiska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid fï whqßka wms o
mjid isákafkuq' f.!;u kï jQ i¾j{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
kï jQ i¾j{hka jykafiag wms jkaokd lruq' úÊcdprK iïmkak jQ nqÿrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
19' h;a: fpd.a.ÉP;s iqßfhda - wdÈÉfpda uKav,S uyd
hiai fpd.a.ÉPudkiai - Èjfidams ksreÊ®;s
19' nei hk úg hï ;eklska - tA uyd ysreu~,
È<sfiñka nn,k - uyd uKav,hla jk
tA ysre nisk úg - oji o myj hkq we;
20' hiai fpd.a.f;a iqßfha - ixjÍ;s mjqÉp;s
ryfodams ;;a: .ïNSfrda - iuqoafoda ißf;daoflda
20' tA ysre nisk úg - /h hs ljqre;a lshkafka
wkak tA fmfofia - b;d .eUqrg ißfia
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 133

.x.d c,h tla jQ - iuqÿr kñka we;s


c,;gdlh ;sfnkafka
21' tAjx kx ;;a: cdkka;s - iuqoafoda ißf;daoflda"
bf;da id mÉýud Èid - b;s kx wdÑlaL;S cfkda'
hx Èix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiaisfida'
21' me;sreKq c,h we;s - th uyd iuqÿr f,i
fï whqßka u tA foh - fndfyda fok okakdyq h
tA Èidjg ckhd - ngysr hs mjikafka h
ngysrg wK m;=rk - ls;a hiia yeu me;sreK
foõ rfcla tys isákafka u h
22' kd.dkx wdêm;s - úrEmlafLda b;s kdufida
ru;S kÉp.Sf;ayS - kdf.ays mqrlaLf;da
22' kd.hka yg wêm;s - úrEmlaL hk kï we;s
tA uyd foõ rc f;fï - kd.hka fmrgq fldg
kegqñka yd .ehqfuka - tA rcq i;=gq jkafka
23' mq;a;dms ;iai nyfjda - tAlkdud;s fï iq;x"
wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyín,d'
23' tlu kñka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA foúg we;a;dyq h hs - ud úiska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA ÈjH mq;%fhda
uyd n, iïmkak jQ - bkaø ku we;a;dyq h
24' f;a pdms nqoaOx Èiajdk - nqoaOx wdÈÉpnkaOqkx"
¥rf;daj kuiaika;s - uyka;x ù;idrox"
kfuda f;a mqßidc[a[ - kfuda f;a mqßiq;a;u'
24' ysre f.d;a jxYfha Wmka - nqÿ iñ÷ka ÿgqj l,ays
tA foõ mq;=ka - ÿr isg u j¢kakdyq h
uydkqNdj iïmkak jQ - úYdro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fõjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fõjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia¦ —ðkx jkao: f.da;uxZðkx jkaodu f.da;ux' úÊcdprKiïmkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux'˜
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm úiska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid fï whqßka wms o
mjid isákafkuq' f.!;u kï jQ i¾j{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
kï jQ i¾j{hka jykafiag wms jkaokd lruq' úÊcdprK iïmkak jQ nqÿrcdKka
134 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

jykafiag wms jkaokd lruq'


25' fhak W;a;rl=rE rïud - uyfkare iqoiaifkda"
ukqiaid ;;a: cdhka;s - wuud wmß.a.yd'
25' W;=rel=re kñka hq;= - iqkaor Èjhskla we;
b;d iqkaor fmkque;s - uyd fïrej o tys we;
lsisjla flfrys fkd we¿k - oeä j hulg fkd ne÷k
ñksiaiq o tys my< fj;a u h
26' k f;a îcx mjmka;s - kms kShka;s kx.,d"
wlÜGmdlsux id,sx - mßN=[acka;s udkqid'
26' tys isák ñksiqka - ìcqjg fkd jmqr;a u h
j.djka flreug - k.=,a f.k fkd h;a u h
bfí yg .;a we,aiy,a - Tjqka yeu j<|;a u h
27' wlKx w:qix iqoaOx - iq.kaOx ;Kavq,maM,x"
;=KaälSf¾ mÑ;ajdk - ;f;da N=[acka;s fNdackx'
27' fmd;= fkd ue;s ¥ú,s ke;s - b;d msßisÿ iqj|e;s
tA we,a iy,a f.k - rka n÷fk ,d msi f.k
Tjqka i;=áka - th nqÈkafka
28' .dúx tAlLqrx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix'
miqx talLqrx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix'
28' fokqka w,ajdf.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
.jhska o w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
29' b;aÓjdykx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix"
mqßijdykx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix'
29' .EKqka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
mqreIhka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
30' l=udßjdykx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix"
l=udrjdykx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix'
30' l=ußhka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
l=ureka o w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 135

f;a hdfka wNsrEys;ajd iíndÈid wkqßmhka;s mpdrd ;iai rdðfkda'


Tjqka tA hdkdj,g ke. ish¿ ÈYdjka ys ießird hkakdyq h' tA rcq f. msßi o
tfia ießird hkakdyq h'
31' y;aÓhdkx wiaihdkx - Èínx hdkx WmÜÀ;x"
mdidod isúld fÉj - uydrdciai hiiaisfkda'
;iai p k.rd wyQ - wka;,slafÄ iqudms;d'
31' we;a hdkdj o - wYaj hdkdj o
t<U isáhd jQ - ÈjH hdkdj o
uy,a m%didohka - yd fkdfhla isúld f.j,a
uyd ls;= f.di we;s - tA uyd rcq yg
uekeúka ueù ;sfnkd - tA Tyq f. k.rh
wdldifha mj;S
wdgdkdgd l=iskdgd mßl=iskdgd kdgmQßhd mrl=is;kdgd" W;a;f¾k lmSjkaf;da
cfkda>umf¾k p" kjkj;sfhda wïnr wïnrj;sfhda w<dlukaod kdu rdcOdks'
l=fõriai fLda mk udßi uydrdciai úidKd kdu rdcOdks ;iaud l=fõfrda uydrdcd
fjiaijfKda;s mjqÉp;s" mÉfÉ ikaf;da mldfika;s ;f;da,d ;;a;,d ;f;da;,d"
´cis f;acis ;f;dacis iQfrda rdcd wßÜfGda fkañ" ryfodams ;;a: OrKS kdu" hf;da
fï>d mjiaika;s jiaid hf;da m;dhka;s" iNdms ;;a: N.,j;S kdu h;a: hlaLd
mhsremdika;s'
wdgdkdgd kñka o l=iskdgd kñka o mrl=iskdgd kñka o kdgmqßhd kñka o
mrl=is;kdgd kñka o W;=re ÈYdfjka lmSjka; kñka o ngysr ÈYdfjka cfkda>
kñka o kj kj;sfhda kñka o wïnr wïnrj;sfhda kñka o wd,lukaod kñka o
rdcOdks we;af;a h' ksÿldKka jykaki" l=fõr kï jQ uyd rcdKka yg úidKd
kñka rdcOdkshla we;af;a h' tu ksid l=fõr uyd rcq yg fjiuqKs rc he hs
lshkafka h' fjka fjka jYfhka lreKq fidhkakd jQ ;f;da,d kñka o ;;a;,d
kñka o ;f;da;,d kñka o ´cis kñka o f;acis kñka o ;f;dacis kñka o iQr kñka
o wßÜG kñka o fkañ kñka o hl=ka isákakdyq h' tA rdcOdksfhys c,;gdlh OrKS
kï jkafka h' tA c,;gdlfhka c,h f.k j¾Id jiskakdyq h' tA jisk j¾Idfjda tys
u me;sfrkakdyq h' hl=ka /iajkakd jQ N.,j;S kï jQ iNdjla o tA jeõ f;f¾
;sfnkafka h'
32' ;;a: ksÉpM,d relaLd - kdkdÈc.Kdhq;d"
uhQrfld[apdNsreod - fldals,dNs ys j.a.=Ns'
32' tys ksr;=re M,nr jQ - rela m÷frka iqieÿfka h
fkdfhla l=re¿ fldfnhshka o - yeu úg tys .ejiqfkda h
fudKreka fldiajd,sysKska - ñysß y~ o me;srefjda h
fldals,hka f.a kdfoka - yeug i;=g ie,iqfka h
33' ÔjxÔjl ioafo;a: - wf:da TÜGjÑ;a;ld"
l=l=;a:ld l=<Srld - jfka fmdlaLrid;ld'
136 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

33' Ôjx Ôjl kï jQ - i;=ka f. y~ me;srefka h


TÜGj Ñ;a;l kï jQ - l=re,a,ka o .ejiqfkda h
j,sl=l=f<da rka l=l=f<da - tA jkfha yeiqrefKda h
fmdlaLr id;lh kï we;s - l=re,af,da o yeiqrefKda h
34' iqlid,slioafo;a: - oKavudkjldks p"
fidaN;s iínld,x id - l=fõrk,skS iod'
34' .srjqka yd ie<,sysKska - ñysrg y~ me;=refjda h
oKavudkjl kï jQ - l=re,af,da o yeisrefKda h
l=fõr rcq f.a tA jej - yeu l,g u nen¨fka h
35' bf;da id W;a;rd Èid - b;s kx wdÑlaL;S cfkda"
hx Èix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiiaisfida'
35' fuhska W;=re È. - tA fmfoi we;af;a u h
W;=re foi wK m;=rejk - ls;a hiia yeu me;srek
foõ rfcla tys isákafka u h
36' hlaLdkx wdêm;s - l=fõfrda b;s kdufida'
ru;S kÉp.Sf;ays - hlafÄys mqrlaLf;da
36' hlaIhka yg wêm;s - l=fõr hk ku we;s
tA uyd foõ rc f;fï - hlaIhka fmrgq fldg
kegqñka yd .ehqñka - tA rcq i;=gq jkafka
37' mq;a;dms ;iai nyfjda - tAlkdud;s fï iq;x"
wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyín,d'
37' tlu kñka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA foúg we;a;dyq h hs - ud úiska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA ÈjH mq;%fhda
uyd n, iïmkak jQ - bkaø ku we;a;dyq h
38' f;a pdms nqoaOx Èiajdk - nqoaOx wdÈÉpnkaOqkx"
¥rf;daj kuiaika;s - uyka;x ù;idrox"
kfuda f;a mqßidc[a[ - kfuda f;a mqßiq;a;u'
38' ysre f.d;a jxYfha Wmka - nqÿ iñ÷ka ÿgqj l,ays
tA foõ mq;=ka - ÿr isg u j¢kakdyq h
uydkqNdj iïmkak jQ - úYdro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fõjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fõjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia¦ —ðkx jkao: f.da;uxZðkx jkaodu f.da;ux' úÊcdprKiïmkakx
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 137

nqoaOx jkaodu f.da;ux˜;s'


l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm úiska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid fï whqßka wms o
mjid isákafkuq' f.!;u kï jQ i¾j{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
kï jQ i¾j{hka jykafiag wms jkaokd lruq' úÊcdprK iïmkak jQ nqÿrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
whx fLda id udßi wdgdkdáhd rlaLd" NslL a k
Q x NslL
a K
q k
S x Wmdildkx Wmdisldkx'
.=;a;shd rlaLdh wúysxidh Mdiqúydrdhd;s' hiai liaiÑ udßi NslaLqiai jd NslaLqKshd
jd Wmdiliai jd Wmdisldh jd" whx wdgdkdáhd rlaLd' iq.a.ys;d Núiai;s iu;a;d
mßhdmq;d' ;[afÉ wukqiafida¦ hlafLda jd hlaÅKS jd" hlaLfmda;flda jd hlaLfmda;sld
jd" hlaLuydu;af;da jd hlaLmdßiÊfcda jd hlaLmpdfrda jd" .kaOífnda jd .kaOíî
jd" .kaOínfmda;flda jd .kaOínfmda;sld jd" .kaOínuydu;af;da jd .kaOín
mdßiÊfcda jd .kaOínmpdfrda jd" l=ïNKafvda jd l=ïNKaã jd" l=ïNKavfmda;flda
jd l= ï NKa v fmda ; s l d jd" l= ï NKa v uydu;a f ;da jd l= ï NKa v mdßiÊfcda j d"
l=ïNKavmpdfrda jd" kdf.da jd kd.skS jd" kd.fmda;flda jd kd.fmda;sld jd"
kd.uydu;af;da jd" kd.mdßiÊfcda jd kd.mpdfrda jd" mÿÜGÑ;af;da¦ NslaLqx jd
NslaLqksx jd Wmdilx jd Wmdislx jd .ÉPka;x jd wkq.ÉfPhH" À;x jd Wm;sÜfGhH"
ksiskakx jd WmksiSfohH" ksmkakx jd WmksmÊfchH' k fï fida udßi wukqiafida
,fNhH .dfïiq jd ks.fïiq jd ilaldrx jd .reldrx jd' k fï fida udßi wukqiafida
,fNhH wd<lukaodh rdcOdkshd j;a:qx jd jdix jd' k fï fida udßi wukqiafida
,fNhH hlaLdkx iñ;sx .ka;=x" wmsiaiq kx udßi wukqiaid wkjhayïms kx lfrhHqx
wújhsyx' wmsiaiq kx udßi wukqiaid" w;a;dysZms mßmqKaKdys mßNdidys mßNdfihHqx"
wmsiaiq kx udßi wukqiaid" ß;a;ïms m;a;x iSfia kslal=ÊfchHqx' wmsiaiq kx udßi
wukqiaid i;a;OdmsZiai uqoaOx Mdf,hHqx'
ksÿldKka jykai" fuh jkdyS wdgdkdáh kï jQ wdrlaIdj hs' NslaIQka yg o
NslaIqKSka yg o Wmdilhka yg o Wmdisldjka yg o Wjÿre ke;s ùu msKsi /
ljrKh msKsi fjfyi ke;s ùu msKsi myiq mej;Su msKsi fuh fya;= jkafka h'
ksÿldKka jykai" hï NslaIqjla úiska fyda NslaIqKshla úiska fyda Wmdihlfhla
úiska fyda Wmdisldjla úiska fyda fï wdgdkdáh kï jQ wdrlaIdj b;d fyd¢ka
bf.k .kakd ,oafoa kï fu;a is;ska hq;= j lg mdvï lrk ,oafoa kï tfia
wdgdkdáh wdrlaId bf.k .;a;d jQ flfkl=ka yg hï wukqIHfhla" hflla fõjd"
hlaIKshla fõjd" hlamegfjla fõjd" hlamegúhla fõjd" hla uy weue;sfhla fõjd"
hla msßfiys flfkla fõjd" hla fufylrefjla fõjd" .kaOínfhla fõjd"
.kaOíìhla fõjd" .kaOín megfjla fõjd" .kaOín megúhla fõjd" .kaOín uy
weue;sfhla fõjd" .kaOín msßfiys flfkla fõjd" .kaOín fufylrefjla fõjd'
l=ïNdKavfhla fõjd" l=ïNdKaähla fõjd' l=ïNdKav megfjla fõjd" l=ïNdKav
megúhla fõjd" l=ïNdKav uy weue;sfhla fõjd" l=ïNdKav msßfiys flfkla fõjd"
l=ïNdKav fufylrefjla fõjd" kd.fhla fõjd" kd.skshla fõjd" kd. megfjla
fõjd" kd. megúhla fõjd" kd. uy weue;sfhla fõjd" kd. msßfiys flfkla
fõjd" kd. fufylrefjla fõjd" ÿIaG jQ is;lska hq;= j NslaIqjla fyda NslaIqKshla
138 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fyda Wmdilfhla fyda Wmdisldjla fyda hk úg tA wkqj hkafka kï Tyq isák úg tA


wkqj isákafka kï Tyq ys¢k úg tA wkqj ys¢kafka kï Tyq ksok úg tA wkqj ksokafka
kï ksÿldKka jykai" udf.a tA wukqIHhd .ïj, fyda kshï.ïj, fyda ilaldrhla
fkd ,nkafka h .re lsÍula fkd,nkafkah' ksÿldKka jykai" udf.a tA wukqIHhd
wd,lukaod kï rdcOdksfhys bkak ;ekla fyda jdih lrkak ;ekla fyda fkd
,nkafka h' ks÷ldKka jykai" udf.a tA wukqIHd hlaIhka f.a iNdjg we;=¿ ùug
wjir fkd ,nkafka h' ksÿldKka jykai" ;jo tA wukqIHfhda wdjdyhg o iqÿiq
fkd jkakdyq h' újdyhg o iqÿiq fkd jkakdyq h' ksÿldKka jykai" ;jo wks;a
wukqIHfhda iïmQ¾K mßNj lrk jpk j,ska wr wukqIHhdg mßNj lrkakdyq h'
ksÿldKka jykai" ;jo wksla wukqIHfhda tA wukqIHhd f.a T¿fjys f,day md;%h
oud ysr lrkakdyq h' ksÿldKka jykai" ;j o wks;a wukqIHfhda tA wukqIHhd f.a
ysi i;a lvlg m,kakdyq h'
ika;s ys udßi wukqiaid pKavd reoaod rNid' f;a fkaj uydrdcdkx wdÈhka;s' k
uyd rcdkx mqßildkx wÈhka;s' k uydrdcdkx mqßildkx mqßildkx wdÈhka;s" f;a
fLda f;a udßi wukqiaid uydrdcdkx wjreoaOd kdu jqÉpka;s'
ksÿldKka jykai" pKav jQ reÿre jQ b;d ys;=jlaldr jQ wukqIHfhda we;a;yq u
h' tA wukqIHfhda jkdyS i;rjrï foújrekag weyqïlka fkd fo;a u h' i;rjrï
foújreka f.a wud;Hhla fifkújreka f.a jpk j,g weyqïlka fkd fo;a u h'
i;rjrï foújrekaf.a hla fifkúhkaf.a kshqla; fifkúhkaf.a jpk j,g
weyqïlka fkd fo;a u h' ksÿldKka jykai" tA fï wukqIHfhda jkdys i;rjrï
uyrcjreka f.a úreoaOldrhka jYfhka lshkq ,nkakdyq h'
fihH:dms udßi r[af[da ud.Oiai úðf;a uyd fpdard' f;a fkaj r[af[da
ud.Oiai wdÈhka;s' k r[af[da ud.Oiai mqßildkx wdÈhka;s' k r[af[da ud.Oiai
mqßildkx mqßildkx wdÈhka;s' f;a fLda f;a udßi" uydfpdard r[af[da ud.Oiai
wjreoaOd kdu jqÉpka;s'
ksÿldKka jykai" u.O foaYfhys wêm;s rc;=ud f.a uyd fidre hï wdldr
jkakdyq o tA fidre jkdyS uyrcjrekag weyqïlka fkd fo;a u h' uyrcjreka f.a
wud;Hkaf.a f.a fifkújreka f.a jpkj,g weyqïlka fkd fo;a u h' uyrcjreka
f.a fifkúhkaf.a kshqla; fifkújreka f.a jpkj,g weyqïlka fkd fo;a u h'
ksÿldKka jykai" tA fï fidre jkdyS uyrcjreka f.a úreoaOldrhka jYfhka lshkq
,nkakdyq h'
tAjfïj fLda udßi" ika;s ys wukqiaid pKavd reoaod rNid' f;a fkaj uydrdcdkx
wdÈhka;s' k uyd rcdkx mqßildkx wÈhka;s' k uydrdcdkx mqßildkx mqßildkx
wdÈhka;s" f;a fLda f;a udßi wukqiaid uydrdcdkx wjreoaOd kdu jqÉpka;s'
ksÿldKka jykai" Th wdldrfhka u pKav jQ reÿre jQ b;d ys;=jlaldr jQ
wukqIHfhda we;a;yq u h' tA wukqIHfhda jkdyS i;rjrï foújrekag weyqïlka fkd
fo;a u h' i;rjrï foújreka f.a wud;Hhkaa f.a fifkújreka f.a jpk j,g
weyqïlka fkd fo;a u h' i;rjrï foújreka f.a hla fifkúhka f.a kshqla;
fifkújreka f.a jpkj,g weyqïlka fkd fo;a u h' ksÿldKka jykai" tA fï
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 139

wukqIHfhda jkdys i;rjrï uyrcjreka f.a úreoaOldrhka jYfhka lshkq ,nkakdyq


h'
fhda ys fldaÑ udßi wukqiafida¦ hlafLda jd hlaÅKS jd" hlaLfmd;flda jd
hlaLfmda;sld jd" hlaLuydu;af;da jd hlaLmdßiÊfcda jd hlaLmpdfrda jd" .kaOífnda
jd .kaOíî jd" .kaOínfmda;flda jd .kaOínfmda;sld jd" .kaOínuydu;af;da jd
.ka O ín mdßiÊfcda jd .ka O ínmpdfrda jd" l= ï NKa f vda jd l= ï NKa ã jd"
l= ï NKa v fmda ; flda jd l= ï NKa v fmda ; s l d jd" l= ï NKa v uydu;a f ;da jd
l=ïNKavmdßiÊfcdajd" l=ïNKavmpdfrda jd" kdf.da jd kd.skS jd" kd.fmda;flda jd
kd.fmda;l s d jd" kd.uydu;af;da jd" kd.mdßiÊfcda jd kd.mpdfrda jd" mÿÜGÑ;af;da¦
NslaLqx jd NslaLqKsx jd" Wmdilx jd Wmdislx jd" .ÉPka;x jd wkq.ÉfPhH' À;x jd
Wm;sÜfGhH" ksiskakx jd WmksiSfohH" ksmkakx jd WmksmÊfchH" bfïix hlaLdkx
uydhlaLdkx" fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx" WÊ®dfma;ínx úlalkaÈ;ínx úrú;ínx¦
whx hlafLda .Kayd;s" whx hlafLda wdúi;s" whx hlafLda fyafGa;s" whx hlafLda
úfyafGa;s" whx hlafLda ysxi;s" whx hlafLda úysxi;s" whx hlafLda k uq[ap;S;s'
ksÿldKka jykai" hï wukqIHfhla hflla fõjd" hlaIKshla fõjd" hlamegfjla
fõjd" hlamegúhla fõjd" hla uy weue;sfhla fõjd" hla msßfiys flfkla fõjd"
hla fufylrefjla fõjd" .kaOínfhla fõjd" .kaOíìhla fõjd" .kaOín megfjla
fõjd" .kaOín megúhla fõjd" .kaOín uy weue;sfhla fõjd" .kaOín msßfiys
flfkla fõjd" .kaOín fufylrefjla fõjd' l=ïNdKavfhla fõjd" l=ïNdKaähla
fõjd' l=ïNdKav megfjla fõjd" l=ïNdKav megúhla fõjd" l=ïNdKav uy weue;sfhla
fõjd" l=ïNdKav msßfiys flfkla fõjd" l=ïNdKav fufylrefjla fõjd" kd.fhla
fõjd" kd.skh s la fõjd" kd. megfjla fõjd" kd. megúhla fõjd" kd. uy weue;sfhla
fõjd" kd. msßfiys flfkla fõjd" kd. fufylrefjla fõjd" ÿIaG jQ is;lska hq;=
j NslaIqjla fyda NslaIqKshla fyda Wmdilfhla fyda Wmdisldjla fyda hk úg tA wkqj
u hkafka kï isák úg taA wkqj u isákafka kï ys¢k úg tA wkqj u ys¢kafka kï
ksok úg ta wkqj u ksokafka kï fï hlaIhka yg uyd hlaIhka yg fiakdm;sjreka
yg uyd fiakdm;sjreka yg fï hlaIhd w,a,d .kafka h' fï hlaIhd wdfõI jkafka
h' fï hlaIhd mSvd lrkafka h' fï hlaIhd n,j;a j mSvd lrkafka h' fï hlaIhd
ysxid lrkafka h' fï hlaIhd n,j;a j ysxid lrkafka h' fï hlaIhd w;a fkd
yßkafka h lshd oekqï Èh hq;a;dyq h' y~ k.d lsj hq;a;dyq h' uy yçka lsj
hq;a;dyq h'
l;fïix hlaLdkx uydhlaLdkx fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx@
ljr hlaIhka yg ljr uyd hlaIhka yg ljr fikam;shka yg ljr uyd
fikam;sjreka yg lsj hq;af;a o h;a¦
39' bkafoda fidafuda jrefKda p - Ndroajdfcda mcdm;S"
pkaofkda ldufiÜfGda p - lskakq>Kavq ks>Kavq p'
39' bkaø fidau jreK kñka - Ndroajdc m%cdm;S kñka
pkaok yd ldufiÜG - lskakq.Kavq yd ks.Kavq
140 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

40' mKdfoda ´mu[af[da p - foajiQf;da p ud;,S"


Ñ;a;fiafkda p .kaOífnda - kf,da rdcd cfkaifNda'
40' mkdo yd ´mu[a[ - foõßhÿre ud;,S o
Ñ;a;fiak .kaO¾j o - k,rcqka o cfkaiN o
41' id;d.sfrda fyaujf;da - mqKaKflda lr;sfhda .=f<da"
iSjflda uqp,skafoda p - fjiaidñ;af;da hq.kaOfrda'
41' id;d.sß fyauj; o - mqKaKl lr;sh .=f,da o
iSjl yd uqp,skao o - fjiaiñ;a; hq.kaOr o
42' f.damdf,da iqmamf.afOda p - ysßfk;a;S p ukaÈfhda"
m[apd,pKafvda wd<jflda - mÊcqkafkda iqufkda iquqfLda oëuqfLda"
uKs udKs pfrda §f>da - wf:da fiaßiaiflda iy'
42' f.damd,h iqmamf.aO - ysßfk;a;S yd ukaÈh
m[apd,pKav wd,jl o - mÊcqkakh yd iquk o
iquqfLda yd oëuqfLda - uKsudKSpr §> o
tfuka u fiaßiail - hk fudjqka h
bfïix hlaLdkx uydhlaLdkx" fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx" WÊ®dfma;ínx
úlalkaÈ;ínx úrú;ínx¦ whx hlafLda .Kayd;s" whx hlafLda wdúi;s" whx hlafLda
fyafGa;s' whx hlafLda úfyafGa;s" whx hlafLda ysxi;s whx hlafLda úysxi;s whx
hlafLda k uq[ap;S;s'
fï hlaIhka yg uyd hlaIhka yg fiakdm;sjreka yg uyd fiakdm;sjreka yg
fï hlaIhd w,a,d .kafka h' fï hlaIhd wdfõI jkafka h' fï hlaIhd mSvd
lrkafka h' fï hlaIhd n,j;a j mSvd lrkafka h' fï hlaIhd ysxid lrkafka h' fï
hlaIhd n,j;a j ysxid lrkafka h' fï hlaIhd w;a fkd yßkafka h lshd oekqï Èh
hq;a;dyq h' y~ k.d lsj hq;a;dyq h' uy yçka lsj hq;a;dyq h'
whx fLda id udßi" wdgdkdáhd rlaLd" NslaLQkx NslaLqKSkx" Wmdildkx
Wmdisldkx" .=;a;shd rlaLdh wúysxidh Mdiqúydrdhd;s' ykao p odks uhx udßi
.ÉPdu' nyqlsÉpd uhx nyqlrKShd;s'
ksÿldKka jykai" fï jkdyS wdgdkdáh kï jQ wdrlaIdj hs' NslaIQka yg o
NslaIqKSka yg o Wmdihka yg o Wmdisldjka yg o Wjÿre ke;sùu msKsi /ljrKh
msKsi fjfyi ke;sùu msKsi myiq mej;Su msKsi fuh fya;= jkafka h' ksÿldKka
jykai" wmg fndfyda lghq;= ;sfnkafka h' fndfyda l< hq;= oE ;sfnkafka h' tksid
wms oeka hkafkuq'
hiaiodks ;=ïfya uyd rdcdfkda ld,x u[a[:d;s' w: fLda p;a;dfrda uydrdcd
WÜGdhdikd N.jka;x wNsjdfo;ajd molaÅKx l;ajd ;;af:ajka;rOdhsxiq' f;ams fLda
hla L d WÜGdhdikd' wma f ma l ÉfÉ N.jka ; x wNs j dfo;a j d mola Å Kx l;a j d
;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalÉfÉ N.j;d ioaêx iïfudaÈxiq iïfudaokShx l:x
idrdKShx ù;sidfr;ajd ;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalÉpfhak N.jd' f;ak[ac,sx
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 141

mkdfu;a j d ;;a f :a j ka ; rOdhs x iq ' wma f ma l ÉfÉ kduf.d;a ; x idfj;a j d'


;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalÉfÉ ;=KaySN+;d ;;af:ajka;rOdhsxiQ;s'
i;r jrï rc orejks" tfia ù kï oeka hï .uklg l,a oek .; hq;af;a he hs
jod< fial' túg i;rjrï foúuy rcjreka wdikfhka ke.sg Nd.Hj;=ka jykafiag
wdorfhka jkaokd fldg meol=Kq fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' tA hlaIhka
w;ßka we;eï hlaIfhla wdikfhka ke.sg Nd.Hj;=ka jykafiag wdorfhka jkaokd
fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;eï hlaIfhla Nd.Hj;=ka jykafia iu. i;=gq
jQjdyq h' ms<si|r l;dnia fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;eï hlaIfhla
Nd.Hj;=ka jykafia fj; we¢,s ne| m%Kdu fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;eï
hlaIfhla kï f.d;a mjid tys u fkd fmkS .shdyq h' we;eï hlaIfhka ksYaYío j
tys u fkd fmkS .shdyq h'
w: fLda N.jd ;iaid r;a;shd wÉpfhak NslaLQ wdukaf;ais¦ bux NslaLfõ r;a;sx
p;a;dfrda uydrdcdfkda" uy;shd p hlaLfiakdh" uy;shd p .kaOínfiakdh" uy;shd
p l=ïNKavfiakdh" uy;shd p kd.fiakdh" p;=oaÈix rlaLx Gfm;ajd p;=oaÈix
.=ïnx Gfm;ajd p;=oaÈix ´jrkx Gfm;ajd wNslalka;dh r;a;shd wNslalka;jKaKd
flaj,lmamx .sÊ®l+gx mín;x ´Ndfi;ajd fhakdyx f;akqmixlñiq Wmixlñ;ajd
ux wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiSÈxiq'
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia tA rd;%sh wejEfuka NslaIq ix>hd wu;d jod< fial'
mskj
a ;a uyfKks" fï bl=;a rd;%f
s hys § i;rjrï uyrcorefjda uy;a jQ hlaI fiakdjla
o uy;a jQ .dkaO¾j fiakjla o uy;a jQ l=ïNdKav fiakjla o uy;a jQ kd. fiakjla
o isõ ÈYdfõ /lj,a lrjd isõ ÈYdfõ uy n, fikÕ msysgqjd isõ ÈYdfõ ukd /
ljrK msysgqjd fmrhï rd;%sh f.jqk l,ays b;d iqkaor jQ rEmfYdaNdfjka hq;= j uq¿
uy;a .scCOl+gh u tAldf,dal lr f.k ud lrd meñKshdyq h' tfia meñK ud yg
jkaokd fldg tl;amia j yqkakdyq h'
f;ams fLda NslaLfõ hlaLd" wmafmalÉfÉ ux wNsjdfo;ajd taluka;x ksiSÈxiq"
wmafmalÉfÉ uu ioaêx iïfudaÈxiq iïfudaokShx l:x idrdKShx ù;sidfr;ajd taluka;x
ks i S È xiq ' wma f ma l ÉfÉfha k dyx f;a k [a c ,s x mKdfu;a j d ta l uka ; x ks i S È xiq '
wmafmalÉfÉ kduf.d;a;x idfj;ajd tAlu;a;x ksiSÈxiq" wmafmalÉfÉ ;=KaySN+;d
tAluka;x ksiSÈxiq' tAluka;x ksiskafkda fLda NslaLfõ fjiaijfKda uydrdcd ux
tA;ofjdap¦
mskaj;a uyfKks" i;r jrï foújreka iu. meñKshd jQ tA hlaIhkaf.ka
we;eï hlaIfhla ud yg wdorfhka jkaokd fldg tl;amiaj yqkakdyq h' we;eï
hlaIfhla ud iu. i;=gq jQjdyq h' i;=gq úh hq;= jQ ms<si|r l;d ny fldg tl;amiaj
yqkakdyq h' we;eï hlaIfhla ud foig we¢,s ne| m%Kdu lrñka tl;amiaj yqkakdyq
h' we;eï hlaIfhla ;u ;uka f.a kï f.d;a m%ldY fldg tl;amiaj yqkakdyq h'
we;eï hlaIfhla ksYaYíoj tl;amiaj yqkakdyq h' mskaj;a uyfKks" tl;amiaj
yqkakd jQ fjiuqKs uyd ÈjH rdchd ud yg fufia ie, lf,ah'
—ika;s ys Nkaf;a W<drd hlaLd N.jf;da wmamikakd' ika;s ys Nkaf;a W<drd
hlaLd N.jf;da mikakd' ika;s ys Nkaf;a uʯud hlaLd N.jf;da wmamikakd'
142 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ika;s ys Nkaf;a uʯud hlaLd N.jf;da mikakd' ika;s ys Nkaf;a kSpd hlaLd
N.jf;da wmamikakd' ika;s ys Nkaf;a kSpd hlaLd N.jf;da mikakd' fhaN=fhHak
fLda mk Nkaf;a hlaLd wmamikakd fhaj N.jf;da' ;x lsiai fya;=@
iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeye§ isákakd jQ n,iïmkak hlaIfhda
isákakdyq h' iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys meye§ isákakd jQ n,iïmkak
hlaIfhda isákakdyq h' iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeye§ isákakd jQ
uOHu wdkqNdj we;s hlaIfhda isákakdyq h' iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys
meye§ isákakd jQ uOHu wdkqNdj we;s hlaIfhda isákakdyq h' iajdókS" Nd.Hj;=ka
jykafia flfrys wmeye§ isákakd jQ kSp jQ hlaIfhda isákakdyq h' iajdókS" Nd.Hj;=ka
jykafia flfrys meye§ isákakd jQ kSp jQ hlaIfhda isákakdyq h' iajdókS" Th
hlaIfhda jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeye§fuka isákakdyq h' thg fya;=j
l=ula o@
N.jd ys Nkaf;a mdKd;smd;d fõruKshd Oïux foafia;s" wÈkakdodkd fõruKshd
Oïux foafia;s" ldfïiq ñÉPdpdrd fõruKshd Oïux foafia;s" uqidjdod fõruKshd
Oïux foafia;s" iqrdfïrhuÊCmudoÜGdkd fõruKshd Oïux foafia;s" fhaN=fhHak
fLda mk Nkaf;a hlaLd wmamáúr;d fhaj mdKd;smd;d" wmamáúr;d wÈkakdodkd"
wma m áúr;d ldfïiq ñÉPdpdrd" wma m áúr;d uq i djdod" wma m áúr;d
iqrdfïrhuÊcmudoÜGdkd' f;aika;x fyda;s wmamshx wukdmx'
iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia jkdyS m%dK>d;fhka je<lSu msKsi oyï foik
fial' fidrlñka je<lSu msKsi oyï foik fial' jerÈ ldu fiajkfhka je<lSu
msKsi oyï foik fial' fndre lSfuka je<lSu msKsi oyï foik fial' u;a ùug;a
m%udohg;a fya;= jkakd jQ u;a meka yd u;a øjH Ndú;fhka je<lSu msKsi oyï
foik fial' iajdókS" Th hlaIfhda jkdyS fndfyda fihska u m%dK>d;fhka je<lS
fkd isákakdyq h' fidrlñka je<lS fkd isákakdyq h' jerÈ ldu fiajkfhka je<lS
fkd isákakdyq h' fndre lSfuka je<lS fkd isákakdyq h' u;a ùug;a m%udohg;a fya;=
jkakd jQ u;a meka yd u;a øjH Ndú;fhka je<lS fkd isákakdyq h' tu ksid Tjqka
yg fï › ioaO¾uh wm%sh fohla u h' wukdm fohla u h'
ika;s ys Nkaf;a N.jf;da idjld" wr[af[a jkm;a:dks mka;dks fiakdikdks
máfia j ka ; s wma m ioa o dks wma m ks . a f >da i dks úckjd;dks ukq i a i rdyfihHldks
mái,a,dkidremamdks' ;;a: ika;s W<drd hlaLd ksjdisfkda fha buiañx N.jf;da
mdjpfka wmamikakd' f;aix midodh W.a.Kayd;= Nkaf;a N.jd wdgdkdáhx rlaLx
NslL
a k
Q x NslL
a kq k
S x Wmdildkx Wmdisldkx .=;; a h
s d rlaLdh wúysxidh Mdiqúydrdhd˜;s'
iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djlfhda jkdyS wrKHhj, o" jk ,eyeí
j, o b;d ÿr fiakdikj, o" b;d ksYaYío jQ ckhdf.ka f;dr jqKd jQ ñksiqka f.a
yqfol,d lghq;= j,g fhda.H jQ nK Ndjkd lsÍug iqÿiq jkakd jQ fikiqka j, jev
isákakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia jodrK ,o › ioaO¾uh flfrys wmeye§ isákakd
jQ uydkqNdj iïmkak hlaIfhda o tn÷ ;eka j, ksn| j jdih lrkakdyq h' Tjqka
f.a meye§u we;s jkq msKsi NslaIQka yg o NslaIqKSka yg o Wmdilhka yg o
Wmdisldjka yg o Wjÿre we;s fkd ùu msKsi o /ljrKh msKsi o fjfyi we;s
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 143

fkd ùu msKsi o myiq úyrKh msKsi o iajdókS" Nd.Hj;=ka jykafia wdgdkdáh


kï jQ fï wdrlaIdj bf.k jodrK fialajd'
wêjdfiais fLda wyx NslaLfõ" ;=KaySNdfõk' w: fLda fjiaijfKda uydrdcd ux
wêjdikx úÈ;ajd ;dhx fõ,dhx bux wdgdkdáhx rlaLx wNdis(
mskaj;a uyfKks" ux jkdyS ksYaYíoj jev isàfuka tu wdrdOkh ms<s.;a fial'
tl,ayS mskj
a ;a uyfKks" fjiuqKs uyd ÈjH rdchd udf.a tA ms<.
s ekSu ±k tA fõ,dfjys
fï wdgdkdáh kï jQ wdrlaIdj mjid isáfha h'
1' úmiaisiai ku;a:q - plaLquka;iai isÍuf;da
isÅiaiZms ku;a:q - iínN+;dkqlïmsfkda
ioyï weia we;s - fid÷re isßh we;s
úmiaiS nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
ish¿ i;=ka yg - wkqlïmd we;s
isÇ nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
2' fjiaiN=iai ku;a:q - kyd;liai ;miaisfkda
ku;a:q ll=ikaOiai - udrfiakdmuoaÈfkda
ish¿ flf,ia ke;s - fjr ùßh we;s
fjiaiN+ nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
oi ur fiakd - To f;o ì| y<
ll=i| nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
3' fldaKd.ukiai ku;a:q - n%dyauKiai jqiSuf;da
liaimiai ku;a:q - úmamuq;a;iai iínê
flf,ia neyer l< - nUir ksu l<
fldaKd.uk nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
yeu flf,iqkaf.ka - fyd¢ka ñ§ .sh
liaim nqÿrcdKka yg - kuialdr fõjd
4' wx.Sriiai ku;a:q - ilHmq;a;iai isÍuf;da
fhda bux OïuufoafiaiS - iínÿlaLdmkQokx
f,dfõ ish¨ ÿla - uekúka ÿre jk
fï isß ioyï mjid joy< - hï flfkl=ka fjo
fid÷re isßh we;s - YdlH mq;% jQ
wx.Sri jQ wm f.a f.!;u nqÿ iñ÷ka yg kuialdr fõjd
5' fha pdms ksínq;d f,dafla - h:dN+;x úmiaisiqx
f;a ckd wmsiqKd - uyka;d ù;idrod
tA nqÿjre f,dj - ksjkg jeä fiala u h
yeu foa .ek ienE ;;ajh - úoiqka l< fiala u h
144 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

tA kfrda;a;uhka jykafia,d - msiqKq nia fkd mji;a u h


uydkqNdj iïmkak u h - iir ìh ke;s fiala u h
6' ys;x foajukqiaidkx - hx kuiaika;s f.da;ux
úÊcdprKiïmkakx - uyka;x ù;idrox
foú ñksiqka yg - ys; iqj i,ik
f.!;u kï jQ - úÊcdprK iïmkak jQ
uydkqNdj iïmkak jQ - yeu ìfhka ksoyia jQ
nqqÿrcdKka jykafiag - foú ñksiqka kuialdr lrkakdyq h
7' hf;da W.a.ÉP;s iqßfhda - wdÈÉfpda uKav,S uyd
hiai jq.a.ÉPudkiai - ixjÍ ms ksreÊ®;s
7' Wodjk hï ;efklska - tA uyd ysreu~,
È<sfiñka nn<k - uyd uKav,hla jk
tA ysre kef.k úg - /h o my ù hkq we;
8' hiai pq.a.f;a iqßfha - ÈjfidaZ;s mjqÉp;s
ryfoda ms ;;a: .ïNSfrda - iuqoafoda ißf;daoflda
8' ysre Wod jk úg - oji h hs ljqre;a lshkafka
wkak tA fmfofia - b;d .eUqrg ißfia
.x.d c,h tla jQ - iuqÿr kñka we;s
c, ;gdlh ;sfnkafka
9' tAjx kx ;;a: cdkka;s - iuqoafoda ißf;daoflda"
bf;da id mqßud Èid - b;s kx wdÑlaL;S cfkda
me;sreKq c,h we;s - th uyd iuqÿr f,i
fï whqßka u tA foh - fndfyda fok okakdyq h
tA Èidjg ckhd - fmrÈ. hs mjikafka
10' hx Èix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiiais fida
.kaOíndkx wdêm;s - O;rÜfGdaZ;s kdu fida
10' hiia msßjr we;s - .dkaO¾jhkag wêm;s
O;rÜG kï we;s - tA uyd foõrc f;fï
tA fmrÈ. fmfoi - wK m;=rejkafka
11' ru;S kÉp.Sf;ays - .kaOífíys mqrlaLf;da
mq;a;d ms ;iai nyfjda - talkdudZ;s fï iq;x"
11' .dkaO¾jhka fmrgq fldg - kegqñka yd .ehqñka
tA rc i;=gq jkafka - ud úiska wik ,oafoa
tl u kñka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA foúg we;a;dyq h hs
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 145

12' wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyín,d


f;a pdms nqoaOx Èiajdk - nqoaOx wdÈÉpnkaOqkx
12' wkQ tlla jQ - tA ÈjH mq;%fhda
uyd n,iïmkak jQ - bkaø ku we;a;dyq h
ysre f.d;a jxYfha Wmka - nqÿ iñ÷ka ÿgqj l,ays
tA foõ mq;=ka j¢kakdyq h
13' ¥rf;daZj kuiaika;s - uyka;x ù;idrox
kfuda f;a mqßidc[a[ - kfuda f;a mqßiq;a;u
ÿr isg u j¢kakdyq h
uydkqNdj iïmkak jQ - úYdro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks æ
Tn jykafiag - kuialdr fõjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fõjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia¦ —ðkx jkao: f.da;uxZðkx jkaodu f.da;ux' úÊcdprKiïmkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux˜
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm úiska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid fï whqßka wms o
mjid isákafkuq' f.!;u kï jQ i¾j{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
kï jQ i¾j{hka jykafiag wms jkaokd lruq' úÊcdprK iïmkak jQ nqÿrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
14' fhak fma;d mjqÉpka;s - msiqKd msÜÀuxisld"
mdKd;smd;sfkda ¨oaod - fpdard fkal;sld ckd'
14' msiqKqnia mjik - msáuia l;e hs mjik
m%dKjO yeu lrk - kmqre .;s.=K mj;sk
jxpksl fidre jQ - tA fm%a; ckhd
hï ;ekl f.k hkakdyq o
15' bf;da id olaÅKd Èid - b;s kx wdÑlaL;S cfkda
hx Èix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiaisfida
15' fuhska ol=Kq È. - tA fmfoi we;af;a u h
ol=Kq foi wK m;=rk - ls;a hiia yeu me;sreK
foõ rfcla tys isákafka u h
16' l=ïNKavdkx wdêm;s - úrE<afyda b;s kdufida
ru;S kÉp.Sf;ays - l=ïNKafâys mqrlaLf;da
16' l=ïNdKavhkag wêm;s - úrE<ay kï we;s
tA uyd foõ rc f;fï - l=ïNdKavhka fmrgq fldg
146 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

kegqñka yd .ehqñka - tA rcq i;=gq jkafka


17' mq;a;dms ;iai nyfjda - talkdud;s fï iq;x"
wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyín,d
17' tlu kñka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA foúg we;a;dyq h hs - ud úiska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA ÈjH mq;%fhda
uyd n, iïmkak jQ - bkaø ku we;a;dyq h
18' f;a pdms nqoaOx Èiajdk - nqoaOx wdÈÉpnkaOqkx"
¥rf;daj kuiaika;s - uyka;x ù;idrox"
kfuda f;a mqßidc[a[ - kfuda f;a mqßiq;a;u'
18' ysre f.d;a jxYfha Wmka - nqÿ iñ÷ka ÿgqj l,ays
tA foõ mq;=ka - ÿr isg u j¢kakdyq h
uydkqNdj iïmkak jQ - úYdro njg m;a jQ
wcdfkahH mqreIhdfKks æ
Tn jykafiag - kuialdr fõjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fõjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia¦ —ðkx jkao: f.da;uxZðkx jkaodu f.da;ux' úÊcdprKiïmkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux˜
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm úiska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid fï whqßka wms o
mjid isákafkuq' f.!;u kï jQ i¾j{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
kï jQ i¾j{hka jykafiag wms jkaokd lruq' úÊcdprK iïmkak jQ nqÿrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
19' h;a: fpd.a.ÉP;s iqßfhda - wdÈÉfpda uKav,S uyd
hiai fpd.a.ÉPudkiai - Èjfidams ksreÊ®;s
19' nei hk úg hï ;eklska - tA uyd ysreu~,
È<sfiñka nn,k - uyd uKav,hla jk
tA ysre nisk úg - oji o myj hkq we;
20' hiai fpd.a.f;a iqßfha - ixjÍ;s mjqÉp;s
ryfodams ;;a: .ïNSfrda - iuqoafoda ißf;daoflda
20' tA ysre nisk úg - /h hs ljqre;a lshkafka
wkak tA fmfofia - b;d .eUqrg ißfia
.x.d c,h tla jQ - iuqÿr kñka we;s
c,;gdlh ;sfnkafka
21' tAjx kx ;;a: cdkka;s - iuqoafoda ißf;daoflda"
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 147

bf;da id mÉýud Èid - b;s kx wdÑlaL;S cfkda'


hx Èix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiaisfida'
21' me;sreKq c,h we;s - th uyd iuqÿr f,i
fï whqßka u tA foh - fndfyda fok okakdyq h
tA Èidjg ckhd - ngysr hs mjikafka h
ngysrg wK m;=rk - ls;a hiia yeu me;sreK
foõ rfcla tys isákafka u h
22' kd.dkx wdêm;s - úrEmlafLda b;s kdufida
ru;S kÉp.Sf;ayS - kdf.ays mqrlaLf;da
22' kd.hka yg wêm;s - úrEmlaL hk kï we;s
tA uyd foõ rc f;fï - kd.hka fmrgq fldg
kegqñka yd .ehqfuka - tA rcq i;=gq jkafka
23' mq;a;dms ;iai nyfjda - tAlkdud;s fï iq;x"
wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyín,d'
23' tlu kñka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA foúg we;a;dyq h hs - ud úiska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA ÈjH mq;%fhda
uyd n, iïmkak jQ - bkaø ku we;a;dyq h
24' f;a pdms nqoaOx Èiajdk - nqoaOx wdÈÉpnkaOqkx"
¥rf;daj kuiaika;s - uyka;x ù;idrox"
kfuda f;a mqßidc[a[ - kfuda f;a mqßiq;a;u'
24' ysre f.d;a jxYfha Wmka - nqÿ iñ÷ka ÿgqj l,ays
tA foõ mq;=ka - ÿr isg u j¢kakdyq h
uydkqNdj iïmkak jQ - úYdro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fõjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fõjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia¦ —ðkx jkao: f.da;uxZðkx jkaodu f.da;ux' úÊcdprKiïmkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux˜;s'
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm úiska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid fï whqßka wms o
mjid isákafkuq' f.!;u kï jQ i¾j{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
kï jQ i¾j{hka jykafiag wms jkaokd lruq' úÊcdprK iïmkak jQ nqÿrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
25' fhak W;a;rl=rE rïud - uyfkare iqoiaifkda"
ukqiaid ;;a: cdhka;s - wuud wmß.a.yd'
148 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

25' W;=rel=re kñka hq;= - iqkaor Èjhskla we;


b;d iqkaor fmkque;s - uyd fïrej o tys we;
lsisjla flfrys fkd we¿k - oeä j hulg fkd ne÷k
ñksiaiq o tys my< fj;a u h
26' k f;a îcx mjmka;s - kms kShka;s kx.,d"
wlÜGmdlsux id,sx - mßN=[acka;s udkqid'
26' tys isák ñksiqka - ìcqjg fkd jmqr;a u h
j.djka flreug - k.=,a f.k fkd h;a u h
bfí yg .;a we,aiy,a - Tjqka yeu j<|;a u h
27' wlKx w:qix iqoaOx - iq.kaOx ;Kavq,maM,x"
;=KaälSf¾ mÑ;ajdk - ;f;da N=[acka;s fNdackx'
27' fmd;= fkd ue;s ¥ú,s ke;s - b;d msßisÿ iqj|e;s
tA we,a iy,a f.k - rka n÷fk ,d msi f.k
Tjqka i;=áka - th nqÈkafka
28' .dúx tAlLqrx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix'
miqx talLqrx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix'
28' fokqka w,ajdf.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
.jhska o w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
29' b;aÓjdykx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix"
mqßijdykx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix'
29' .EKqka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
mqreIhka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
30' l=udßjdykx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix"
l=udrjdykx l;ajd - wkqhka;s ÈfidaÈix'
30' l=ußhka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
l=ureka o w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
Èid wkq ÈYdfõ - ießird hkakdyq h
f;a hdfka wNsrEys;ajd iíndÈid wkqmßhka;s mpdrd ;iai rdðfkda'
Tjqka tA hdkdj,g ke. ish¿ ÈYdjka ys ießird hkakdyq h' tA rcq f. msßi o
tfia ießird hkakdyq h'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 149

31' y;aÓhdkx wiaihdkx - Èínx hdkx WmÜÀ;x"


mdidod isúld fÉj - uydrdciai hiiaisfkda'
;iai p k.rd wyQ - wka;,slafÄ iqudms;d'
31' we;a hdkdj o - wYaj hdkdj o
t<U isáhd jQ - ÈjH hdkdj o
uy,a m%didohka - yd fkdfhla isúld f.j,a
uyd ls;= f.di we;s - tA uyd rcq yg
uekeúka ueù ;sfnkd - tA Tyq f. k.rh
wdldifha mj;S
wdgdkdgd l=iskdgd mßl=iskdgd kdgmQßhd mrl=is;kdgd" W;a;f¾k lmSjkaf;da
cfkda>umf¾k p" kjkj;sfhda wïnr wïnrj;sfhda w<lukaod kdu rdcOdks'
l=fõriai fLda mk udßi uydrdciai úidKd kdu rdcOdks ;iaud l=fõfrda uydrdcd
fjiaijfKda;s mjqÉp;s" mÉfÉ ikaf;da mldfika;s ;f;da,d ;;a;,d ;f;da;,d"
´cis f;acis ;f;dacis iQfrda rdcd wßÜfGda fkañ" ryfodams ;;a: OrKS kdu" hf;da
fï>d mjiaika;s jiaid hf;da m;dhka;s" iNdms ;;a: N.,j;S kdu h;a: hlaLd
mhsremdika;s'
wdgdkdgd kñka o l=iskdgd kñka o mrl=iskdgd kñka o kdgmqßhd kñka o
mrl=is;kdgd kñka o W;=re ÈYdfjka lmSjka; kñka o ngysr ÈYdfjka cfkda>
kñka o kj kj;sfhda kñka o wïnr wïnrj;sfhda kñka o wd,lukaod kñka o
rdcOdks we;af;a h' ksÿldKka jykaki" l=fõr kï jQ uyd rcdKka yg úidKd
kñka rdcOdkshla we;af;a h' tu ksid l=fõr uyd rcq yg fjiuqKs rc he hs
lshkafka h' fjka fjka jYfhka lreKq fidhkakd jQ ;f;da,d kñka o ;;a;,d
kñka o ;f;da;,d kñka o ´cis kñka o f;acis kñka o ;f;dacis kñka o iQr kñka
o wßÜG kñka o fkañ kñka o hl=ka isákakdyq h' tA rdcOdksfhys c,;gdlh OrKS
kï jkafka h' tA c,;gdlfhka c,h f.k j¾Id jiskakdyq h' tA jisk j¾Idfjda tys
u me;sfrkakdyq h' hl=ka /iajkakd jQ N.,j;S kï jQ iNdjla o tA jeõ f;f¾
;sfnkafka h'
32' ;;a: ksÉpM,d relaLd - kdkdÈc.Kdhq;d"
uhQrfld[apdNsreod - fldals,dNs ys j.a.=Ns'
32' tys ksr;=re M,nr jQ - rela m÷frka iqieÿfka h
fkdfhla l=re¿ fldfnhshka o - yeu úg tys .ejiqfkda h
fudKreka fldiajd,sysKska - ñysß y~ o me;srefjda h
fldals,hka f.a kdfoka - yeug i;=g ie,iqfka h
33' ÔjxÔjl ioafo;a: - wf:da TÜGjÑ;a;ld"
l=l=;a:ld l=<Srld - jfka fmdlaLrid;ld'
33' Ôjx Ôjl kï jQ - i;=ka f. y~ me;srefka h
TÜGj Ñ;a;l kï jQ - l=re,a,ka o .ejiqfkda h
j,sl=l=f<da rka l=l=f<da - tA jkfha yeiqrefKda h
150 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fmdlaLr id;lh kï we;s - l=re,af,da o yeiqrefKda h


34' iqlid,slioafo;a: - oKavudkjldks p"
fidaN;s iínld,x id - l=fõrk,skS iod'
34' .srjqka yd ie<,sysKska - ñysrg y~ me;=refjda h
oKavudkjl kï jQ - l=re,af,da o yeisrefKda h
l=fõr rcq f.a tA jej - yeu l,g u nen¨fka h
35' bf;da id W;a;rd Èid - b;s kx wdÑlaL;S cfkda"
hx Èix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiiaisfida'
35' fuhska W;=re È. - tA fmfoi we;af;a u h
W;=re foi wK m;=rejk - ls;a hiia yeu me;srek
foõ rfcla tys isákafka u h
36' hlaLdkx wdêm;s - l=fõfrda b;s kdufida'
ru;S kÉp.Sf;ays - hlafÄys mqrlaLf;da
36' hlaIhka yg wêm;s - l=fõr hk ku we;s
tA uyd foõ rc f;fï - hlaIhka fmrgq fldg
kegqñka yd .ehqñka - tA rcq i;=gq jkafka
37' mq;a;dms ;iai nyfjda - tAlkdud;s fï iq;x"
wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyín,d'
37' tlu kñka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA foúg we;a;dyq h hs - ud úiska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA ÈjH mq;%fhda
uyd n, iïmkak jQ - bkaø ku we;a;dyq h
38' f;a pdms nqoaOx Èiajdk - nqoaOx wdÈÉpnkaOqkx"
¥rf;daj kuiaika;s - uyka;x ù;idrox"
kfuda f;a mqßidc[a[ - kfuda f;a mqßiq;a;u'
38' ysre f.d;a jxYfha Wmka - nqÿ iñ÷ka ÿgqj l,ays
tA foõ mq;=ka - ÿr isg u j¢kakdyq h
uydkqNdj iïmkak jQ - úYdro njg m;a jQ
wdcdfkhH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fõjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fõjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia¦ —ðkx jkao: f.da;uxZðkx jkaodu f.da;ux' úÊcdprKiïmkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux˜;s'
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm úiska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid fï whqßka wms o
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 151

mjid isákafkuq' f.!;u kï jQ i¾j{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u


kï jQ i¾j{hka jykafiag wms jkaokd lruq' úÊcdprK iïmkak jQ nqÿrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
whx fLda id udßi wdgdkdáhd rlaLd" NslL a k
Q x NslL
a K
q k
S x Wmdildkx Wmdisldkx'
.=;a;shd rlaLdh wúysxidh Mdiqúydrdhd;s' hiai liaiÑ udßi NslaLqiai jd NslaLqKshd
jd Wmdiliai jd Wmdisldh jd" whx wdgdkdáhd rlaLd' iq.a.ys;d Núiai;s iu;a;d
mßhdmq;d' ;[afÉ wukqiafida¦ hlafLda jd hlaÅKS jd" hlaLfmda;flda jd hlaLfmda;sld
jd" hlaLuydu;af;da jd hlaLmdßiÊfcda jd hlaLmpdfrda jd" .kaOífnda jd .kaOíî
jd" .kaOínfmda;flda jd .kaOínfmda;sld jd" .kaOínuydu;af;da jd .kaOín
mdßiÊfcda jd .kaOínmpdfrda jd" l=ïNKafvda jd l=ïNKaã jd" l=ïNKavfmda;flda
jd l= ï NKa v fmda ; s l d jd" l= ï NKa v uydu;a f ;da jd l= ï NKa v mdßiÊfcda j d"
l=ïNKavmpdfrda jd" kdf.da jd kd.skS jd" kd.fmda;flda jd kd.fmda;sld jd"
kd.uydu;af;da jd" kd.mdßiÊfcda jd kd.mpdfrda jd" mÿÜGÑ;af;da¦ NslaLqx jd
NslaLqKsx jd Wmdilx jd Wmdislx jd .ÉPka;x jd wkq.ÉfPhH" À;x jd Wm;sÜfGhH"
ksiskakx jd WmksiSfohH" ksmkakx jd WmksmÊfchH' k fï fida udßi wukqiafida
,fNhH .dfïiq jd ks.fïiq jd ilaldrx jd .reldrx jd' k fï fida udßi wukqiafida
,fNhH wd<lukaodh rdcOdkshd j;a:qx jd jdix jd' k fï fida udßi wukqiafida
,fNhH hlaLdkx iñ;sx .ka;=x" wmsiaiq kx udßi wukqiaid wkjhayïms kx lfrhHqx
wújhsyx' wmsiaiq kx udßi wukqiaid" w;a;dysms mßmqKaKdys mßNdidys mßNdfihHqx"
wmsiaiq kx udßi wukqiaid" ß;a;ïms m;a;x iSfia kslal=ÊfchHqx' wmsiaiq kx udßi
wukqiaid i;a;Odmsiai uqoaOx Mdf,hHqx'
ksÿldKka jykai" fuh jkdyS wdgdkdáh kï jQ wdrlaIdj hs' NslaIQka yg o
NslaIqKSka yg o Wmdilhka yg o Wmdisldjka yg o Wjÿre ke;s ùu msKsi /
ljrKh msKsi fjfyi ke;s ùu msKsi myiq mej;Su msKsi fuh fya;= jkafka h'
ksÿldKka jykai" hï NslaIqjla úiska fyda NslaIqKshla úiska fyda Wmdihlfhla
úiska fyda Wmdisldjla úiska fyda fï wdgdkdáh kï jQ wdrlaIdj b;d fyd¢ka
bf.k .kakd ,oafoa kï fu;a is;ska hq;= j lg mdvï lrk ,oafoa kï tfia
wdgdkdáh wdrlaId bf.k .;a;d jQ flfkl=ka yg hï wukqIHfhla hflla fõjd"
hlaIKshla fõjd" hlamegfjla fõjd" hlamegúhla fõjd" hla uy weue;sfhla fõjd"
hla msßfiys flfkla fõjd" hla fufylrefjla fõjd" .kaOínfhla fõjd"
.kaOíìhla fõjd" .kaOín megfjla fõjd" .kaOín megúhla fõjd" .kaOín uy
weue;sfhla fõjd" .kaOín msßfiys flfkla fõjd" .kaOín fufylrefjla fõjd'
l=ïNdKavfhla fõjd" l=ïNdKaähla fõjd' l=ïNdKav megfjla fõjd" l=ïNdKav
megúhla fõjd" l=ïNdKav uy weue;sfhla fõjd" l=ïNdKav msßfiys flfkla fõjd"
l=ïNdKav fufylrefjla fõjd" kd.fhla fõjd" kd.skshla fõjd" kd. megfjla
fõjd" kd. megúhla fõjd" kd. uy weue;sfhla fõjd" kd. msßfiys flfkla
fõjd" kd. fufylrefjla fõjd" ÿIaG jQ is;lska hq;= j NslaIqjla fyda NslaIqKshla
fyda Wmdilfhla fyda Wmdisldjla fyda hk úg tA wkqj hkafka kï Tyq isák úg tA
wkqj isákafka kï Tyq ys¢k úg tA wkqj ys¢kafka kï Tyq ksok úg tA wkqj ksokafka
kï ksÿldKka jykai" udf.a tA wukqIHhd .ïj, fyda kshï.ïj, fyda ilaldrhla
fkd ,nkafka h .re lsÍula fkd,nkafkah' ksÿldKka jykai" udf.a tA wukqIHhd
152 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wd<lukaod kï rdcOdksfhys bkak ;ekla fyda jih lrkak ;ekla fyda fkd
,nkafka h' ksÿldKka jykai" udf.a tA wukqIHd hlaIhka f.a iNdjg we;=¿ ùug
wjir fkd ,nkafka h' ksÿldKka jykai" ;jo tA wukqIHfhda wdjdyhg o iqÿiq
fkd jkakdyq h' újdyhg o iqÿiq fkd jkakdyq h' ksÿldKka jykai" ;jo wks;a
wukqIHfhda iïmQ¾K mßNj lrk jpk j,ska wr wukqIHhdg mßNj lrkakdyq h'
ksÿldKka jykai" ;jo wksla wukqIHfhda tA wukqIHhd f.a T¿fjys f,day md;%h
oud ysr lrkakdyq h' ksÿldKka jykai" ;j o wks;a wukqIHfhda tA wukqIHhd f.a
ysi i;a lvlg m,kakdyq h'
ika;s ys udßi wukqiaid pKavd reoaod rNid' f;a fkaj uydrdcdkx wdÈhka;s' k
uydrdcdkx mqßildkx mqßildkx wdÈhka;s" f;a fLda f;a udßi wukqiaid uydrdcdkx
wjreoaOd kdu jqÉpka;s'
ksÿldKka jykai" pKav jQ reÿre jQ b;d ys;=jlaldr jQ wukqIHfhda we;a;yq u
h' tA wukqIHfhda jkdyS i;rjrï foújrekag weyqïlka fkd fo;a u h' i;rjrï
foújreka f.a wud;Hhla fifkújreka f.a jpk j,g weyqïlka fkd fo;a u h'
i;rjrï foújrekaf.a hla fifkúhkaf.a kshqla; fifkúhkaf.a jpk j,g
weyqïlka fkd fo;a u h' ksÿldKka jykai" tA fï wukqIHfhda jkdys i;rjrï
uyrcjreka f.a úreoaOldrhka jYfhka lshkq ,nkakdyq h'
fihH:dms udßi r[af[da ud.Oiai úðf;a uyd fpdard' f;a fkaj r[af[da
ud.Oiai wdÈhka;s' k r[af[da ud.Oiai mqßildkx wdÈhka;s' k r[af[da ud.Oiai
mqßildkx mqßildkx wdÈhka;s' f;a fLda f;a udßi" uydfpdard r[af[da ud.Oiai
wjreoaOd kdu jqÉpka;s'
ksÿldKka jykai" u.O foaYfhys wêm;s rc;=ud f.a uy fidre hï wdldr
jkakdyq o tA fidre jkdyS uyrcjrekag weyqïlka fkd fo;a u h' uyrcjreka f.a
wud;H fifkújreka f.a jpkj,g weyqïlka fkd fo;a u h' uyrcjreka f.a
fifkúhkaf.a kshqla; fifkújreka f.a jpkj,g weyqïlka fkd fo;a u h'
ksÿldKka jykai" tA fï fidre jkdyS uyrcjreka f.a úreoaOldrhka jYfhka lshkq
,nkakdyq h'
tAjfïj fLda udßi" ika;s ys wukqiaid pKavd reoaod rNid' f;a fkaj uydrdcdkx
wdÈhka;s' k uyd rdcdkx mqßildkx wdÈhka;s' k uydrdcdkx mqßildkx mqßildkx
wdÈhka;s" f;a fLda f;a udßi wukqiaid uydrdcdkx wjreoaOd kdu jqÉpka;s'
ksÿldKka jykai" Th wdldrfhka u pKav jQ reÿre jQ b;d ys;=jlaldr jQ
wukqIHfhda we;a;yq u h' tA wukqIHfhda jkdyS i;rjrï foújrekag weyqïlka fkd
fo;a u h' i;rjrï foújreka f.a wud;Hhla fifkújreka f.a jpk j,g weyqïlka
fkd fo;a u h' i;rjrï foújreka f.a hla fifkúhka f.a kshqla; fifkújreka
f.a jpkj,g weyqïlka fkd fo;a u h' ksÿldKka jykai" tA fï wukqIHfhda jkdys
i;rjrï uyrcjreka f.a úreoaOldrhka jYfhka lshkq ,nkakdyq h'
fhda ys fldaÑ udßi wukqiafida¦ hlafLda jd hlaÅKS jd" hlaLfmd;flda jd
hlaLfmda;sld jd" hlaLuydu;af;da jd hlaLmdßiÊfcda jd hlaLmpdfrda jd" .kaOífnda
jd .kaOíî jd" .kaOínfmda;flda jd .kaOínfmda;sld jd" .kaOínuydu;af;da jd
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 153

.ka O ín mdßiÊfcda jd .ka O ínmpdfrda jd" l= ï NKa f vda jd l= ï NKa ã jd"


l= ï NKa v fmda ; flda jd l= ï NKa v fmda ; s l d jd" l= ï NKa v uydu;a f ;da jd
l=ïNKavmdßiÊfcdajd" l=ïNKavmpdfrda jd" kdf.da jd kd.skS jd" kd.fmda;flda jd
kd.fmda;l s d jd" kd.uydu;af;da jd" kd.mdßiÊfcda jd kd.mpdfrda jd" mÿÜGÑ;af;da¦
NslaLqx jd NslaLqKsx jd" Wmdilx jd Wmdislx jd" .ÉPka;x jd wkq.ÉfPhH' À;x jd
Wm;sÜfGhH" ksiskakx jd WmksiSfohH" ksmkakx jd WmksmÊfchH" bfïix hlaLdkx
uydhlaLdkx" fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx" WÊ®dfma;ínx úlalkaÈ;ínx úrú;ínx¦
whx hlafLda .Kayd;s" whx hlafLda wdúi;s" whx hlafLda fyafGa;s" whx hlafLda
úfyafGa;s" whx hlafLda ysxi;s" whx hlafLda úysxi;s" whx hlafLda k uq[ap;S;s'
ksÿldKka jykai" hï wukqIHfhla" hflla fõjd" hlaIKshla fõjd" hlamegfjla
fõjd" hlamegúhla fõjd" hla uy weue;sfhla fõjd" hla msßfiys flfkla fõjd"
hla fufylrefjla fõjd" .kaOínfhla fõjd" .kaOíìhla fõjd" .kaOín megfjla
fõjd" .kaOín megúhla fõjd" .kaOín uy weue;sfhla fõjd" .kaOín msßfiys
flfkla fõjd" .kaOín fufylrefjla fõjd' l=ïNdKavfhla fõjd" l=ïNdKaähla
fõjd' l=ïNdKav megfjla fõjd" l=ïNdKav megúhla fõjd" l=ïNdKav uy weue;sfhla
fõjd" l=ïNdKav msßfiys flfkla fõjd" l=ïNdKav fufylrefjla fõjd" kd.fhla
fõjd" kd.skh s la fõjd" kd. megfjla fõjd" kd. megúhla fõjd" kd. uy weue;sfhla
fõjd" kd. msßfiys flfkla fõjd" kd. fufylrefjla fõjd" ÿIaG jQ is;lska hq;=
j NslaIqjla fyda NslaIqKshla fyda Wmdilfhla fyda Wmdisldjla fyda hk úg tA wkqj
u hkafka kï isák úg taA wkqj u isákafka kï ys¢k úg tA wkqj u ys¢kafka kï
ksok úg ta wkqj u ksokafka kï fï hlaIhka yg uyd hlaIhka yg fiakdm;sjreka
yg uyd fiakdm;sjreka yg fï hlaIhd w,a,d .kafka h' fï hlaIhd wdfõI jkafka
h' fï hlaIhd mSvd lrkafka h' fï hlaIhd n,j;a j mSvd lrkafka h' fï hlaIhd
ysxid lrkafka h' fï hlaIhd n,j;a j ysxid lrkafka h' fï hlaIhd w;a fkd
yßkafka h lshd oekqï Èh hq;a;dyq h' y~ k.d lsj hq;a;dyq h' uy yçka lsj
hq;a;dyq h'
l;fïix hlaLdkx uydhlaLdkx fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx@
ljr hlaIhka yg ljr uyd hlaIhka yg ljr fikam;shka yg ljr uyd
fikam;sjreka yg lsj hq;af;a o h;a¦
39' bkafoda fidafuda jrefKda p - Ndroajdfcda mcdm;S"
pkaofkda ldufiÜfGda p - lskakq>Kavq ks>Kavq p'
39' bkaø fidau jreK kñka - Ndroajdc m%cdm;S kñka
pkaok yd ldufiÜG - lskakq.Kavq yd ks.Kavq
40' mKdfoda ´mu[af[da p - foajiQf;da p ud;,S"
Ñ;a;fiafkda p .kaOífnda - kf,da rdcd cfkaifNda'
40' mkdo yd ´mu[a[ - foõßhÿre ud;,S o
Ñ;a;fiak .kaO¾j o - k,rcqka o cfkaiN o
41' id;d.sfrda fyaujf;da - mqKaKflda lr;sfhda .=f<da"
154 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

iSjflda uqp,skafoda p - fjiaidñ;af;da hq.kaOfrda'


41' id;d.sß fyauj; o - mqKaKl lr;sh .=f,da o
iSjl yd uqp,skao o - fjiaiñ;a; hq.kaOr o
42' f.damdf,da iqmamf.afOda p - ysßfk;a;S p ukaÈfhda"
m[apd,pKafvda wd<jflda - mÊcqkafkda iqufkda iquqfLda oëuqfLda"
uKs udKs pfrda §f>da - wf:da fiaßiaiflda iy'
42' f.damd,h iqmamf.aO - ysßfk;a;S yd ukaÈh
m[apd,pKav wd,jl o - mÊcqkakh yd iquk o
iquqfLda yd oëuqfLda - uKsudKSpr §> o
tfuka u fiaßiail - hk fudjqka h
bfïix hlaLdkx uydhlaLdkx" fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx" WÊ®dfma;ínx
úlalkaÈ;ínx úrú;ínx¦ whx hlafLda .Kayd;s" whx hlafLda wdúi;s" whx hlafLda
fyafGa;s' whx hlafLda úfyafGa;s" whx hlafLda ysxi;s whx hlafLda úysxi;s whx
hlafLda k uq[ap;S;s'
fï hlaIhka yg uyd hlaIhka yg fiakdm;sjreka yg uyd fiakdm;sjreka yg
fï hlaIhd w,a,d .kafka h' fï hlaIhd wdfõI jkafka h' fï hlaIhd mSvd
lrkafka h' fï hlaIhd n,j;a j mSvd lrkafka h' fï hlaIhd ysxid lrkafka h' fï
hlaIhd n,j;a j ysxid lrkafka h' fï hlaIhd w;a fkd yßkafka h lshd oekqï Èh
hq;a;dyq h' y~ k.d lsj hq;a;dyq h' uy yçka lsj hq;a;dyq h'
whx fLda id udßi" wdgdkdáhd rlaLd" NslaLQkx NslaLqKSkx" Wmdildkx
Wmdisldkx" .=;a;shd rlaLdh wúysxidh Mdiqúydrdhd;s' ykao p odks uhx udßi
.ÉPdu' nyqlsÉpd uhx nyqlrKShd;s'
ksÿldKka jykai" fï jkdyS wdgdkdáh kï jQ wdrlaIdj hs' NslaIQka yg o
NslaIqKSka yg o Wmdihka yg o Wmdisldjka yg o Wjÿre ke;sùu msKsi /ljrKh
msKsi fjfyi ke;sùu msKsi myiq mej;Su msKsi fuh fya;= jkafka h' ksÿldKka
jykai" wmg fndfyda lghq;= ;sfnkafka h' fndfyda l< hq;= oE ;sfnkafka h' tksid
wms oeka hkafkuq'
hiai odks ;=ïfya uyd rdcdfkda ld,x u[a[:d;s' w: fLda NslaLfõ p;a;dfrda
uydrdcdfkda WÜGdhdikd ux wNsjdfo;ajd molaÅKx l;ajd ;;af:ajka;rOdhsxiq'
f;ams fLda NslaLfõ" hlaLd WÜGdhdikd" wmafmalÉfÉ ux wNsjdfo;ajd molaÅKx
l;ajd ;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalÉfÉ uhd ioaêx iïfudaÈxiq iïfudaokShx l:x
idrdKShx ù;sidfr;ajd ;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalÉfÉ fhakdZyx f;ak[að,sx
mKdfu;a j d ;;a f :a j ka ; rOdhs x iq ' wma f ma l ÉfÉ kduf.d;a ; x idfj;a j d
;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalÉfÉ ;=KaySN+;d ;;af:ajka;rOdhsxiQ;s'
i;r jrï rc orejks" tfia ù kï oeka hï .uklg l,a oek .; hq;af;a he hs
ud úiska iemiQ l,ays" mskaj;a uyfKks" i;rjrï foúuy rcjreka wdikfhka
ke.sg ud yg wdorfhka jkaokd fldg meol=Kq fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' tA
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 155

hlaIhka w;ßka we;eï hlaIfhla wdikfhka ke.sg ud yg wdorfhka jkaokd


fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;eï hlaIfhla ud iu. i;=gq jQjdyq h' ms<i|r
l;dnia fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;eï hlaIfhla ud fj; we¢,s ne|
m%Kdu fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;eï hlaIfhla kï f.d;a mjid tys u
fkd fmkS .shdyq h' we;eï hlaIfhka ksYaYío j tys u fkd fmkS .shdyq h'
W.a.Kayd: NslaLfõ wdgdkdáhx rlaLx" mßhdmqKd: NslaLfõ wdgdkdáhx rlaLx"
Odf¾: NslaLfõ wdgdkdáhx rlaLx w;a:ixys;dhx NslaLfõ wdgdkdáhd rlaLd" NslaLQkx
NslL
a K
q k
S x Wmdildkx Wmdisldkx" .=;;
a dh rlaLdh wúysxidh Mdiqúydrdhd;s' boufjdap
N.jd' w;a;ukd f;a NslaLQ N.jf;da Ndis;x wNskkaÿka;s'
mskaj;a uyfKks" wdgdkdáh wdrlaIdj bf.k .; hq;af;a h' mskaj;a uyfKks"
wdgdkdáh wdrlaIdj msßjeysh hq;af;a h' mskaj;a uyfKks" wdgdkdáh wdrlaIdj
u;l ;nd .; hq;af;a h' mskaj;a uyfKks" wdgdkdáh wdrlaIdj w¾:j;a jQ fohls'
NslaIQkag o NslaIqKSkag o Wmdilhkag o Wmdisldjkag o Wjreÿ ke;s ùu msKsi o
wdrlaIdj msKsi o ysxid mSvd we;s fkd ùu msKsi o myiq úyrKh msKsi o jkafka
h' Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' i;=gq is;ska hq;= tA NslaIQka jykafia,d
Nd.Hj;=ka jykafia jod< fï foaYkh i;=áka ms<s .;a;dyq h'

30' máÉpiuqmamdo iuqofhda ksfrdafOda


^máÉpiuqmamdofha we;s ùu yd ke;s ùu&
wúÊcd mÉphd ixLdrd' ixLdr mÉphd ú[a[dKx' ú[a[dK mÉphd kdurEmx'
kdurEm mÉphd i<dh;kx' i<dh;k mÉphd Miafida' Miai mÉphd fõokd' fõokd
mÉphd ;Kayd' ;Kayd mÉphd Wmdodkx' Wmdodk mÉphd Nfjda' Nj mÉphd cd;s'
cd;s mÉphd crdurKx fidalmßfoaj ÿlaLfodaukiaiqmdhdid iïNjka;s' tAjfï;iai
flaj,iai ÿlaLlaLkaOiai iuqofhda fyda;s'
p;=rd¾h i;Hh fkd oekSu kï jQ wúoHdj fya;=fjka ixialdr we;s jkafka h'
ixialdr fya;=fjka ú[a[dKh we;s jkafka h' ú[a[dKh fya;=fjka kdurEm we;s
jkafka h' kdurEm fya;=fjka wdh;k yh we;s jkafka h' wdh;k yh fya;=fjka
iam¾Yh we;s jkafka h' iam¾Yh fya;=fjka ú£u we;s jkafka h' ú£u fya;=fjka
wdYdj we;s jkafka h' wdYdj fya;=fjka .%yKh ùu we;s jkafka h' .%yKh ùu
fya;=fjka úmdl msKsi l¾uhka we;s jkafka h' úmdl msKsi l¾u we;s ùu fya;=fjka
bm§u we;s jkafka h' bm§u we;s ùu fya;=fjka crd urK fidal je<mSï ÿla
fodïkia iqiqï fy<Sï wdÈh we;s jkafka h' fï wdldrfhka uq¿ uy;a ÿlaLialkaOfha
u yg .ekSu jkafka h'
p;=rd¾h i;Hh wjfndaO ùfuka wúoHdj b;sß ke;sj u ksreoaO ùfuka ixialdr
ke;s jkafka h' ixialdr ksreoaO ùfuka ú[a[dKh ke;s jkafka h' ú[a[dKh
ksreoaO ùfuka kdurEm ke;s jkafka h' kdurEm ksreoaO ùfuka wdh;k yh ke;s
jkafka h' wdh;k yh ksreoaO ùfuka iam¾Yh ke;s jkafka h' iam¾Yh ksreoaO
ùfuka ú£u ke;s jkafka h' ú£u ksreoaO ùfuka wdYdj ke;s jkafka h' wdYdj
156 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ksreoaO ùfuka .%yKh ùu ke;s jkafka h' .%yKh ùu ksreoaO ùfuka úmdl msKsi
l¾uhka ke;s jkafka h' úmdl msKsi l¾u we;s ùu ksreoaO ùfuka bm§u ke;s
jkafka h' bm§u ksreoaO ùfuka crd urK fidal je<mSï ÿla fodïkia iqiqï fy<Sï
wdÈh ke;s jkafka h' fï wdldrfhka fï uq¿ uy;a ÿlaLialkaOfha u ksreoaO ùu
jkafka h'
1' wfkalcd;sixidrx ikaOdúiaix wksíìix
.yldrlx .fõikaf;da ÿlaLd cd;s mqkmamqkx
1' fkdfhla f,iska bmo bmo - iif¾ ießird .sfhñ
fï yeu ÿla yok flkd - ÿla ú| ú| fidhd .sfhñ
h<s h<s Wm;la ,eîu - f,dfõ ÿlla u h ;sîu
2' .yldrl ÈÜfGdais mqk f.ayx k ldyiS
iínd f;a Mdiqld N.a.d .yl+gx úixÅ;x
úixLdr.;x Ñ;a;x ;Kaydkx LhuÊCO.dZ;S
2' fï yeu ÿla yokd kqU - .ek y÷kd .;af;ñ uï
wdfh;a kï fujeks ÿlla - kqUg iod,kq fkd yels h
kqfò ish¿ mrd,hka - f.hs uqÿfka leKs u~, o
lsis od .; fkd yels mßÈ - yeu f,i úiqrd ±uqfjñ
úixLdr.; úh is; - yeu ;Kayd ke;s jqfKa h

32' LkaO mß;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;aÓhx úyr;s fÊ;jfka wkd:msKaäliai
wdrdfï' f;ak fLda mk iufhak idj;aÓhx w[a[;frda NslL
a "q wyskd oÜfGda ld,lf;da
fyda;s'
w: fLda iïnyq,d NslaLQ fhak N.jd f;akqmixlñxiq' Wmixlñ;ajd N.jka;x
wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiÈS xiq' tAluka;x ksik
s k
a d fLda f;a NslL
a Q N.jka;x tA;ofjdapxq '
bO Nkaf;a idj;aÓhx w[a[;frda NslaLQ wyskd oÜfGda ld,lf;da;s'
kykQk fida NslaLfõ p;a;dß wysrdcl=,dks fu;af;ak Ñ;af;ak Mß' ifÉ ys
fida NslaLfõ NslaLQ p;a;dß wysrdcl=,dks fu;af;ak Ñ;af;ak MfrhH" kys fida
NslaLfõ NslaLq wyskd oÜfGda ld,x lfrhH'
l;udks p;a;dß wysrdcl=,dks@ úrEmlaLx wysrdcl=,x" tArdm:x wysrdcl=,x"
PnHdmq;a;x wysrdcl=,x" lKaydf.da;ulx wysrdcl=,x'
kykQk fida NslaLfõ NslaLq budks p;a;dß wysrdcl=,dks fu;af;ak Ñ;af;ak
Mß' ifÉ ys fida NslaLfõ NslaLq budks p;a;dß wysrdcl=,dks fu;af;ak Ñ;af;ak
MfrhH" k ys fida NslaLfõ NslaLq wyskd oÜfGda ld,x lfrhH'
wkqcdkdñ NslaLfõ NslaLQ budks p;a;dß wysrdcl=,dks fu;af;ak Ñ;af;ak
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 157

Mß;=x' w;a;.=;a;shd w;a;rlaLdh w;a;mß;a;dhd;s'


boufjdap N.jd" box j;a;d iq.f;da w:dmrx tA;ofjdap i;a:d'
1' úrEmlafÄys fï fu;a;x - fu;a;x tArdmf:ays fï
PnHdmq;af;ays fï fu;a;x - fu;a;x lKaydf.da;uflays p
2' wmdoflays fï fu;a;x - fu;a;x Èmdoflays fï
p;=mamfoays fï fu;a;x - fu;a;x nyqmamfoays fï
3' ud ux wmdoflda ysxis - ud ux ysxis Èmdoflda
ud ux p;=mamfoda ysxis - ud ux ysxis nyqmamfoda
4' iífí i;a;d iífí mdKd - iífí N+;d p flaj,d
iífí Nødks miaika;= - ud l[aÑ mdmud.ud
wmamudfKda nqoafOda wmamudfKda Oïfuda wmamudfKda ixf>da' mudKjka;dks
isßxmdks wysúÉýld i;mÈ WKaKdkdNs irnQ uQisld' l;d fï rlaLd l;d fï mß;a;d
málaluka;= N+;dks fidaZyx kfuda N.jf;da kfuda i;a;kakx iïudiïnqoaOdkka;s'

32' fu;a;dksixi iq;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;aÓhx úyr;s fÊ;jfka wkd:msKaäliai
wdrdfï' ;;% fLda N.jd NslaLQ wdukaf;ais NslaLfjda;s' Nokaf;a;s f;a NslaLQ N.jf;da
mÉpiafidaiqx' N.jd tA;ofjdap'
fu;a;dh NslaLfõ fÉf;da úuq;a;shd wdfiaú;dh Ndú;dh nyq,Sl;dh hdksl;dh
j;a:ql;dh wkqÜÀ;dh mßÑ;dh iqiudroaOdh' taldoidksixid mdálxLd'
l;fï tAldoi @
iqLx iqm;s' iqLx mánqÊCO;s' k mdmlx iqmskx miai;s' ukqiaidkx msfhda fyda;s'
wukqiaidkx msfhda fyda;s' foaj;d rlaLka;s' kdiai w.a.s jd úix jd i;a:x jd lu;s'
;=jgx Ñ;a;x iudêh;s' uqLjKafKda úmiaiSo;s' wiïuQ<afyda ld,x lfrda;s' W;a;ßx
wmamáúÊCOkaf;da n%yauf,dal+mf.da fyda;s'
fu;a;dh NslaLfõ fÉf;da úuq;a;shd wdfiaú;dh Ndú;dh nyq,Sl;dh hdksl;dh
j;a:ql;dh wkqÜÀ;dh mßÑ;dh iqiudroaOdh' bfï taldoidksixid mdálxLd'
boufjdap N.jd' w;a;ukd f;a NslaLQ N.jf;da Ndis;x wNskkaÿka;s'

33' ñ;a;dksixi iq;a;x


1' myQ;NlafLda Nj;s - úmamjq;af;da ild>rd
nyQ kx WmÔjka;s - fhda ñ;a;dkx k ¥N;s
158 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

1' hfula ñ;=rka yg - fødays ke;skï lsis úg


f.hska msg .sh úg - fndfyda ie<lss,s ,efnhs Tyq yg
Tyq ksid fndfyda fofkla - iqj fia Èú f.j;a u h
2' hx hx ckmox hd;s - ks.fï rdcOdksfhda
iín;a: mQðf;da fyda;s - fhda ñ;a;dkx k ¥N;s
2' hfula ñ;=rka yg - fødays ke;skï lsis úg
hï lsis kqjrlg - fjk;aa rglg .sh úg
yeu ;ek § u Tyq yg - mqo i;aldr ,efnkafka u h
3' kdiai fpdard miyka;s - kd;su[af[a;s L;a;sfhda
iífí wñ;af;a ;r;s - fhda ñ;a;dkx k ¥N;s
3' hfula ñ;=rka yg - fødays ke;skï lsis úg
fidr-i;=frda o Tyq yg - <x fkd ù isá;a u h
rc;=ud Tyq .ek - wjukla fkd flf¾ u h
Tyq ish¨ i;=rka f.ka - wE;a ù isákafka u h
4' wlal=oafOda i>rx tA;s - iNdh mákkaÈf;da
[d;Skx W;a;fuda fyda;s - fhda ñ;a;dkx k ¥N;s
4' hfula ñ;=rka yg - fødays ke;skï lsis úg
fldamhla ke;s is;ska - tkafka h ;u ksjig
iNd ueolg .sh úg - ms<s.kafka h i;=áka
kEhka fj;g .sh úg - Tyq W;=ï kEfhla u h
5' ilal;ajd ilalf;da fyda;s - .re fyda;s i.drfjda
jKaKls;a;sNf;da fyda;s - fhda ñ;a;dkx k ¥N;s
5' hfula ñ;=rka yg - fødays ke;skï lsis úg
wkqka yg ie<ls,s fldg - ;ud ie<ls,s ,nkafka u h
wkqka yg .re ire fldg - ;ud .re ire ,nkafka u h
fyd| ku;a meyem;a lu;a - ord f.k isákafka u h
6' mQcflda ,Nf;a mQcx - jkaoflda májkaokx
hfida ls;a;s[ap mmafmda;s - fhda ñ;a;dkx k ¥N;s
6' hfula ñ;=rka yg - fødays ke;skï lsis úg
msÈh hq;a;ka mqoñk - ;ud msoú,s ,nkafka u h
je¢h hq;a;ka je| mqod - ;ud je÷uka ,nkafka u h
me;sreK ls;a hii - Tyq fidhd meñfKa u h
7' w.a.s h:d mÊc,;s - foaj;dj úfrdap;s
isßhd wcysf;da fyda;s - fhda ñ;a;dkx k ¥N;s
7' hfula ñ;=rka yg - fødays ke;skï lsis úg
.sks is¿jla f,ig - biqfrka Èf,kafka u h
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 159

foú flfkla ú,ig - wdkqNdj ,nkafka u h


isßhdj yeu úg - Tyq flfrka my fkd jkafka u h
8' .dfjda ;iai mcdhka;s - fL;af;a jq;a;x úrEy;s
mq;a;dkx M,uiakd;s - fhda ñ;a;dkx k ¥N;s
8' hfula ñ;=rka yg - fødays ke;skï lsis úg
;ud f.a .j iïm; - ÈhqKq ù hkafka u h
l=Uqfrys j.dj o - ireidr jkafka u h
¥ orejka o Tyq yg - iqjfia isákafka u h
9' oßf;da mín;df;da jd - relaLdf;da m;sf;da kfrda
pqf;da m;sÜGx ,N;s - fhda ñ;a;dkx k ¥N;s
9' hfula ñ;=rka yg - fødays ke;skï lsis úg
lkaolska nEjqulska - .ylska o jefgkd úg
Tyq yg yeu úg u - msysg ie,fikafka u h
10' úrE<ayuQ,ika;dkx - ksf.%daOñj ud¨f;da
wñ;a;d kmamiyka;s - fhda ñ;a;dkx k ¥N;s
10' hfula ñ;=rka yg - fødays ke;skï lsis úg
jeã .sh uq,a we;s - w;=m;r úysod isá
uy kq.hla iq<Õska - fkd jeà isák ú,iska
i;=rkag lsisúg - Tyqj hg l< fkd yelaflau h'

34' fudar mß;a;x


1' Wfoa;Zhx plaLqud tAlrdcd
yßiaijKafKda mGúmamNdfida
;x ;x kuiaidñ yßiaijKaKx mGúmamNdix
;hÊc .=;a;d úyf¾uq Èjix
2' fha n%dyauKd fõo.+ iínOïfï
f;a fï kfuda f;a p ux md,hka;=
ku;a:q nqoaOdkx ku;a:q fndaêhd
kfuda úuq;a;dkx kfuda úuq;a;shd
bux fida mß;a;x l;ajd fudafrda pr;s tAikd
3' wfma;Zhx plaLqud tAlrdcd
yßiaijKafKda mGúmamNdfida
;x ;x kuiaidñ yßiaijKaKx mGúmamNdix
;hÊc .=;a;d úyf¾uq r;a;sx
4' fha n%dyauKd fõo.+ iínOïfï
f;a fï kfuda f;a p ux md,hka;=
160 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ku;a:q nqoaOdkx ku;a:q fndaêhd


kfuda úuq;a;dkx kfuda úuq;a;shd
bux fida mß;a;x l;ajd fudafrda jdiulmamhS;s'

35' pkao mß;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;aÓhx úyr;s fÊ;jfka wkd:msKaäliai
wdrdfï' f;ak fLda mk iufhak pkaÈud foajmq;af;da rdyqkd wiqßkafoak .ysf;da
fyda;s' w: fLda pkaÈud foajmq;af;da N.jka;x wkqiairudfkda ;dhx fõ,dhx bux
.d:x wNdis'
1' kfuda f;a nqoaOùrZ;a:q - úmamuq;af;daZis iínë
iïndOmámkafkdaiañ - ;iai fï irKx NjdZ;s
w: fLda N.jd pkaÈux foajmq;a;x wdríN rdyqx wiqßkaox .d:dh wÊCONdis'
2' ;:d.;x wryka;x
pkaÈud irKx .f;da
rdyq pkaox muq[apiaiq
nqoaOd f,daldkqlïmld;s
w: fLda rdyq wiqßkafoda pkaÈux foajmq;a;x uq[aÑ;ajd ;rudk rEfmda fhak
fõmÑ;a;s wiqßkafoda f;akm
q ixlñ' Wmixlñ;ajd ixú.af.da f,dauyÜGcdf;da tAluka;x
wÜGdis' tAluka;x À;x fLda rdyqx wiqßkaox fõmÑ;a;s wiqßkafoda .d:dh wÊCONdis'
3' lskakqika;rudfkdaZj - rdyq jkaox muq[apis
ixú.a.rEfmda wd.ïu - lskakqNSf;daZj ;sÜGiSZ;s
4' i;a;Od fï Mf,a uqoaOd
Ôjkaf;da k iqLx ,fNa
nqoaO.d:dNs.Sf;daïys
fkda fÉ uq[afphH pkaÈukaZ;s'

36' iQßh mß;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;aÓhx úyr;s fÊ;jfka wkd:msKaäliai
wdrdfï' f;ak fLda mk iufhak iqßfhda foajmq;af;da rdyqkd wiqßkafoak .ysf;da
fyda;s' w: fLda iqßfhda foajmq;af;da N.jka;x wkqiairudfkda ;dhx fõ,dhx bux
.d:x wNdis'
1' kfuda f;a nqoaOùrZ;a:q - úmamuq;af;daZis iínë
iïndOmámkafkdaiañ - ;iai fï irKx NjdZ;s
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 161

w: fLda N.jd iqßhx foajmq;a;x wdríN rdyqx wiqßkaox .d:dh wÊCONdis'


2' ;:d.;x wryka;x
iqßfhda irKx .f;da
rdyq iqßhx muq[apiaiq
nqoaOd f,daldkqlïmld;s
3' fhda wkaOldf¾ ;uiS mNxlfrda
fõfrdapfkda uKav,S W.a.f;afcda
ud rdyq .s,S prx wka;,slafÄ
mcx uu rdyq muq[ap iqßhkaZ;s
w: fLda rdyq wiqßkafoda iqßhx foajmq;;
a x uq[Ñ
a ;ajd ;rudk rEfmda fhak fõmÑ;a;s
wiqßkafoda f;akqmixlñ' Wmixlñ;ajd ixú.af.da f,dauyÜGcdf;da tAluka;x wÜGdis'
tAluka;x À;x fLda rdyqx wiqßkaox fõmÑ;a;s wiqßkafoda .d:dh wÊCONdis'
4' lskakqika;rudfkdaZj
rdyq iqßhx muq[apis
ixú.a.rEfmda wd.ïu
lskakq NSf;daZj ;sÜGiSZ;s
5' i;a;Od fï Mf,a uqoaOd
Ôjkaf;da k iqLx ,fNa
nqoaO.d:dNs.Sf;daïys
fkda fÉ uq[afphH iqßhkaZ;s

37' Oc.a. mß;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;aÓhx úyr;s fÊ;jfka wkd:msKaäliai
wdrdfï' ;;% fLda N.jd NslaLQ wdukaf;ais NslaLfjda;s' Nokaf;a;s f;a NslaLQ N.jf;da
mÉpiafidaiqx' N.jd tA;ofjdap'
N+;mqínx NslaLfõ" foajdZiqrix.dfuda iuQmínq<afyda wfydais'
w: fLda NslaLfõ ilaflda foajdkñkafoda foafõ ;dj;sxfia wdukaf;ais' ifÉ
udßid foajdkx ix.du.;dkx WmamÊfchH Nhx jd PïNs;;a;x jd f,dauyxfida jd
ufïZj ;iañx iufha Oc.a.x W,af,daflhHd:" uux ys fjda Oc.a.x W,af,dalh;x" hx
Núiai;s Nhx jd PïNs;;a;x jd f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
fkda fÉ fï Oc.a.x W,af,daflhHd:" w: mcdm;siai foajrdciai Oc.a.x
W,af,daflhHd:' mcdm;siai ys fjda foajrdciai Oc.a.x W,af,dalh;x" hx Núiai;s
Nhx jd PïNs;;a;x jd f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
fkda fÉ mcdm;siai foajrdciai Oc.a.x W,af,daflhHd:" w: jreKiai
162 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

foa j rdcia i Oc.a . x W,a f ,da f lhHd:' jreKia i ys fjda foa j rdcia i Oc.a . x
W,af,dalh;x" hx Núiai;s Nhx jd PïNs;;a;x jd f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
fkda fÉ jreKiai foajrdciai Oc.a.x W,af,daflhHd:" w: Bidkiai foajrdciai
Oc.a.x W,af,daflhHd:' Bidkiai ys fjda foajrdciai Oc.a.x W,af,dalh;x" hx
Núiai;s Nhx jd PïNs;;a;x jd f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
;x fLda mk NslaLfõ" ilaliai jd foajdkñkaoiai Oc.a.x W,af,dalh;x
mcdm;siai jd foajrdciai Oc.a.x W,af,dalh;x jreKiai jd foajrdciai Oc.a.x
W,af,dalh;x Bidkiai jd foajrdciai Oc.a.x W,af,dalh;x hx Núiai;s Nhx jd
PïNs;;a;x jd f,dauyxfida jd fida mysfha:dZms fkdaZms mySfha:'
;x lsiai fya;=@
ilaflda NslL
a fõ" foajdkñkafoda wù;rdf.da wù;fodafida wù;fudafyda NSreÉPïNs
W;%dis m,dhS;s'
wy[ap fLda NslaLfõ" tAjx jodñ' ifÉ ;=ïydlx NslaLfõ" wr[a[.;dkx jd
relaLuQ,.;dkx jd iq[a[d.dr.;dkx jd WmamÊfchH Nhx jd PïNs;;a;x jd
f,dauyxfida jd ufïZj ;iañx iufha wkqiaifrhHd:'
b;sZms fida N.jd wryx iïud iïnqoafOda úÊcdprK iïmkafkda iq.f;da f,dalú¥
wkq;a;frda mqßioïuidrÒ i;a:d foajukqiaidkx nqoafOda N.jdZ;s
uux ys fjda NslaLfõ" wkqiair;x hx Núiai;s Nhx jd PïNs;;a;x jd f,dauyxfida
jd fida myShsiai;s'
fkda fÉ ux wkqiaifrhHd:' w: Oïux wkqiaifrhHd:'
iajdlaLdf;da N.j;d Oïfuda ikaÈÜÀflda wld,sflda tAysmiaisflda ´mkhsflda
mÉp;a;x fõÈ;ífnda ú[a`C¥ySZ;s'
Oïux ys fjda NslaLfõ" wkqiair;x" hx Núiai;s Nhx jd PïNs;;a;x jd
f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
fkda fÉ Oïux wkqiaifrhHd:' w: ix>x wkqiaifrhHd:'
iqmámkafkda N.jf;da idjlixf>da' Wcqmámkafkda N.jf;da idjlixf>da'
[dhmámkafkda N.jf;da idjlixf>da' idóÑmámkafkda N.jf;da idjlixf>da'
hÈox p;a;dß mqßihq.dks wÜGmqßimq.a.,d tAi N.jf;da idjlixf>da' wdyqfkfhHda
mdyqfkfhHda olaÅfKfhHda w[ac,slrKSfhda wkq;a;rx mq[a[lafL;a;x f,daliaidZ;s'
ix>x ys fjda NslaLfõ wkqiair;x" hx Núiai;s Nhx jd jd PïNs;;a;x jd
f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
;x lsiai fya;= @
;:d.f;da NslaLfõ" wryx iïud iïnqoafOda ù;rdf.da ù;fodafida ù;fudafyda
wNSre wÉPïNs wkq;%dis wm,dhSZ;s'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 163

bou fjdap N.jd" box j;ajd iq.f;da w:dZmrx tA;ofjdap i;a:d


1' wr[af[a relaLuQf,a jd
iq[a[d.df¾j NslaLfjda
wkqiaif¾: iïnqoaOx
Nhx ;=ïydl fkda ishd
2' fkda fÉ nqoaOx ifrhHd:
f,dalfcÜGx krdiNx
w: Oïux ifrhHd:
kShHdkslx iqfoais;x
3' fkda fÉ Oïux ifrhHd:
kShHdkslx iqfoais;x
w: ix>x ifrhHd:
mq[a[lafL;a;x wkq;a;rx
4' tAjx nqoaOx irka;dkx
Oïux ix>[ap NslaLfjda
Nhx jd PïNs;;a;x jd
f,dauyxfida k fyiai;SZ;s'

38' uydliaim;af:ar fndÊCOx.x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd rdc.fya úyr;s fõ¿jfka l,kaolksjdfma'
f;ak fLda mk iufhak wdhiaud uydliaifmda msmaM,S.=ydhx úyr;s wdndêflda
ÿlaÅf;da nd<ay.s,dfkda'
w: fLda N.jd idhkayiuhx m;si,a,dkd jqÜÀf;da fhakdhiaud uydliaifmda
f;akqmixlñ' Wmixlñ;ajd m[a[;af;a wdifka ksiSÈ' ksiÊc fLda N.jd wdhiauka;x
uydliaimx tA;ofjdap'
lÉÑ@ f;a liaim LukShx' lÉÑ@ hdmkShx' lÉÑ@ ÿlaLd fõokd málaluka;s
fkda wNslaluka;s' málalfudaidkx m[a[dh;s fkda wNslalfuda;s'
k fï Nkaf;a LukShx' k hdmkShx' nd<ayd fï ÿlaLd fõokd wNslaluka;s fkda
málaluka;s' wNslalfudaidkx m[a[dh;s fkda málalfuda;s'
i;a;sfï liaim fndÊCOx.d uhd iïuolaLd;d Ndú;d nyq,Sl;d wNs[a[dh
iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;kaZ;s'
l;fï i;a;@
i;siïfndÊCOxf.da fLda liaim" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
164 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

OïuúphiïfndÊCOxf.da fLda liaim" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da


wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
úßhiïfndÊCOxf.da fLda liaim" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
mS;siïfndÊCOxf.da fLda liaim" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
miaioaêiïfndÊCOxf.da fLda liaim" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
iudêiïfndÊCOxf.da fLda liaim" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
WfmlaLdiïfndÊCOxf.da fLda liaim" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
bfï fLda liaim" i;a;fndÊCOx.d uhd iïuolaLd;d Ndú;d nyq,l
S ;d wNs[[
a dh
iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;ka;s'
;.a> N.j" fndÊCOx.d ;.a> iq.;" fndÊCOx.dZ;s
bouZ fjdp N.jd'
w;a;ufkda wdhiaud uydliaifmda N.jf;da Ndis;x wNskkaÈ' jqÜGdyspdZhiaud
uydliaifmda ;ïyd wdndOd' ;:d mySfkdapdZ hiauf;da uydliaimiai fida wdndfOda
wfydaiSZ;s'

39' uydfud.a.,a,dk;af:ar fndÊCOx.x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd rdc.fya úyr;s fõ¿jfka l,kaolksjdfma'
f;ak fLda mk iufhak wdhiaud uydfud.a.,a,dfkda .sÊCOl+fÜ mínf;a úyr;s
wdndêflda ÿlaÅf;da nd<ay.s,dfkda'
w: fLda N.jd idhka y iuhx m;s i ,a , dkd jq Ü Àf;da fha k dhia u d
uydfud.a.,a,dfkda f;akqmixlñ' Wmixlñ;ajd m[a[;af;a wdifka ksiSÈ' ksiÊc
fLda N.jd wdhiauka;x uydfud.a.,a,dkx tA;ofjdap'
lÉÑ@ f;a fud.a.,a,dk LukShx' lÉÑ@ hdmkShx' lÉÑ@ ÿlaLd fõokd
málaluka;s fkda wNslaluka;s' málalfudaidkx m[a[dh;s fkda wNslalfuda;s'
k fï Nkaf;a LukShx' k hdmkShx' nd<ayd fï ÿlaLd fõokd wNslaluka;s fkda
málaluka;s' wNslalfudaidkx m[a[dh;s fkda málalfuda;s'
i;a;sZfï fud.a.,a,dk fndÊCOx.d uhd iïuolaLd;d Ndú;d nyq,Sl;d
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;kaZ;s'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 165

l;fï i;a;@
i;siïfndÊCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
OïuúphiïfndÊCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da
nyq,Slf;da wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
úßhiïfndÊCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
mS;siïfndÊCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
miaioaêiïfndÊCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da
nyq,Slf;da wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
iudêiïfndÊCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,l
S f;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
WfmlaLdiïfndÊCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iïuolaLdf;da Ndúf;da
nyq,Slf;da wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
bfï fLda fud.a.,a,dk" i;a;fndÊCOx.d uhd iïuolaLd;d Ndú;d nyq,Sl;d
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;ka;s'
;.a> N.j" fndÊCOx.d ;.a> iq.;" fndÊCOx.dZ;s
bouZ fjdap N.jd'
w;a ; ufkda wdhia u d uydfud.a . ,a , dfkda N.jf;da Ndis ; x wNs k ka È '
jqÜGdyspdZhiaud uydfud.a.,a,dfkda ;ïyd wdndOd' ;:d mySfkdapdZ hiauf;da
fud.a.,a,dkiai fida wdndfOda wfydaiSZ;s'

40' uydpqkao;af:ar fndÊCOx.x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd rdc.fya úyr;s fõ¿jfka l,kaolksjdfma'
f;ak fLda mk iufhak N.jd wdndêflda fyda;s ÿlaÅf;da nd<ay.s,dfkda'
w: fLda wdhiaud uydpqkafoda idhkayiuhx m;si,a,dkd jqÜÀf;da fhak N.jd
f;akmq ixlñ' Wmixlñ;ajd N.jka;x wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiÈS ' tAluka;x ksik
s k
a x
fLda wdhiauka;x uydpqkaox N.jd tA;oZfjdap'
máNka;= ;x pqkao fndÊCOx.dZ;s'
i;a;sZfï Nkaf;a fndÊCOx.d N.j;d iïuolaLd;d Ndú;d nyq,Sl;d wNs[a[dh
iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;kaZ;s'
166 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

l;fï i;a;@
i;siïfndÊCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
OïuúphiïfndÊCOxf.da fLda Nka f ;a " N.j;d iïuola L df;da Ndúf;da
nyq,Slf;da wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
úßhiïfndÊCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
mS;siïfndÊCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
miaioaêiïfndÊCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
iudê iïfndÊCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
WfmlaLdiïfndÊCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iïuolaLdf;da Ndúf;da nyq,l
S f;da
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;;s'
bfï fLda Nkaf;a" i;a;fndÊCOx.d N.j;d iïuolaLd;d Ndú;d nyq,Sl;d
wNs[a[dh iïfndaOdh ksíndkdh ixj;a;ka;s'
;.a> pqkao" fndÊCOx.d ;.a> pqkao" fndÊCOx.dZ;s
boufjdapdZ hiaud uydpqkafoda
iukq[af[da i;a:d wfydais' jqÜGdys p N.jd ;ïyd wdndOd' ;:d mySfkda p
N.jf;da fida wdndfOda wfydaiSZ;s

41' .sßudkkao iq;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;aÓhx úyr;s fÊ;jfka wkd:msKaäliai
wdrdfï' f;ak fLda mk iufhak wdhiaud .sßudkkafoda wdndêflda fyda;s ÿlaÅf;da
nd<ay.s,dfkda'
w: fLda wdhiaud wdkkafoda fhak N.jd f;akqmixlñ' Wmixlñ;ajd N.jka;x
wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiSÈ" tAluka;x ksiskafkda fLda wdhiaud wdkkafoda N.jka;x
tA;oZfjdap'
wdhiaud Nkaf;a .sßudkkafoda wdndêflda fyda;s ÿlaÅf;da nd<ay.s,dfkda' idOq
Nkaf;a" N.jd fhakdZhiaud .sßudkkafoda f;akqmixlu;= wkqlïmx WmdodhdZ;s'
ifÉ fLda ;ajx wdkkao" .sßudkkaoiai NslaLqfkda Wmixlñ;ajd oi i[a[d
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 167

NdfihHdis" Gdkx fLda mfka;x úÊc;s hx .sßudkkaoiai NslaLqfkda oi i[a[d


iq;ajd fida wdndfOda Gdkfida mámamiaiïfNhH'
l;ud oi@
wksÉpi[a[d" wk;a;i[a[d" wiqNi[a[d" wd§kji[a[d" mydki[a[d"
úrd.i[a [ d" ks f rda O i[a [ d" iínf,da f la wkNs r ;i[a [ d" iínixLdf¾iq
wksÉpi[a[d" wdkdmdki;s'
l;udpdZkkao wksÉpi[a[d@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd
b;smáixÑlaL;s' rEmx wksÉpx fõokd wksÉpd i[a[d wksÉpd ixLdrd wksÉpd
ú[a[dKx wksÉpkaZ;s' b;s bfïiq m[apiqmdodklaLkafèiq wksÉpdkqmiaiS úyr;s'
whx jqÉp;dZ kkao wksÉpi[a[d'
l;udpdZkkao wk;a;i[a[d@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd
b;smáixÑlaL;s' plaLqx wk;a;d rEmx wk;a;d fida;x wk;a;d ioaod wk;a;d >dKx
wk;a;d .kaOd wk;a;d ðõyd wk;a;d rid wk;a;d ldfhda wk;a;d fMdÜGínd
wk;a;d ufkda wk;a;d Oïud wk;a;dZ;s' b;s bfïiq Piq wÊCO;a;sl ndysf¾iq
wdh;fkaiq wk;a;dkqmiaiS úyr;s' whx jqÉp;dZkkao wk;a;i[a[d'
l;udpdZkkao wiqN i[a[d@
bOdZkkao NslaLq bufïj ldhx WoaOx mdo;,d wfOda flaiu;a:ld ;pmßhka;x
mQrx kdkmamldriai wiqÑfkda mÉpfjlaL;s'
w;aÓ buiañx ldfha flaid f,daud kLd oka;d ;fpda uxix kydre wÜÀ wÜÀñ[acd
jlalx yohx hlkx lsf,daulx msylx mmaMdix wka;x wka;.=Kx Woßhx lÍix
ms;a;x fiïyx mqífnda f,days;x fiafoda fïfoda wiaiq jid fÄf,da isx>dksld ,isld
uq;a;ka;s' b;s buiañx ldfha wiqNdkqmiaiS úyr;s' whx jqÉp;dZkkao wiqNi[a[d'
l;udpdZkkao wd§kj i[a[d@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd
b;smáixÑlaL;s' nyQ ÿlafLda fLda whx ldfhda nyq wd§kfjda' b;s buiañx ldfha úúOd
wdndOd WmamÊcka;s' fihHÒox" plaLqfrdaf.da fida;frdaf.da >dKfrdaf.da ðõydfrdaf.da
ldhfrdaf.da iSifrdaf.da lKaKfrdaf.da uqLfrdaf.da oka;frdaf.da ldfida idfida mskdfida
vfyda cfrda l=Éýfrdaf.da uqÉPd mlalkaÈld iQ,d úiQÑld l=ÜGx .Kafvda ls,dfida
fidafida wmudfrda ooaÿ lKavq lÉPq rLid ú;Éýld f,days;ms;a;x uOqfïfyda wxid
ms<ld N.kao<d' ms;;a iuqÜGkd wdndOd fiïyiuqÜGdkd wdndOd jd;iuqÜGdkd wdndOd
ikaksmd;sld wdndOd W;=mßKducd wdndOd úiumßydrcd wdndOd ´mlalñld wdndOd
lïuúmdlcd wdndOd iS;x WKayx ð>ÉPd msmdid WÉpdfrda miaidfjda;s' b;s buiañx
ldfha wd§kjdkqmiaiS úyr;s' whx jqÉp;dZkkao wd§kji[a[d'
168 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

l;udpdZkkao mydki[a[d@
bOdZkka o Ns l a L q Wma m ka k x lduú;la l x kdêjdfia ; s mcy;s úfkda f oa ; s
nHka;Slfrda;s wkNdjx .fï;s' Wmamkakx jHdmdo ú;lalx kdêjdfia;s mcy;s
úfkdafoa;s nHka;Slfrda;s wkNdjx .fï;s' Wmamkakx úysxidú;lalx kdêjdfia;s
mcy;s úfkdafoa;s nHka;Slfrda;s wkNdjx .fï;s' Wmamkakqmamkafka mdmfla wl=if,a
Oïfï kdêjdfia;s mcy;s úfkdafoa;s nHka;l S frda;s wkNdjx .fï;s' whx jqÉp;dZkkao
mydk i[a[d'
l;udpdZkkao úrd.i[a[d@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd
b;s m áixÑla L ;s ' tA ; x ika ; x tA ; x mKS ; x hÈox iínixLdriuf:da
iínQmêmáksiai.af.da ;KaylaLfhda úrdf.da ksíndkkaZ;s' whx jqÉp;dZkkao úrd.
i[a[d'
l;udpdZkkao ksfrdaOi[a[d@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd
b;s m áixÑla L ;s ' tA ; x ika ; x tA ; x mKS ; x hÈox iínixLdriuf:da
iínQmêmáksii a .af.da ;KaylaLfhda ksfrdafOda ksíndkkaZ;s' whx jqÉp;dZkkao ksfrdaO
i[a[d'
l;udpdZkkao iínf,dafla wkNsr;i[a[d@
bOdZkkao" NslaLq fha f,dafla Wmhqmdodkd fÉ;fida wêÜGdkdZ Nsksfõidkqihd
f;a mcyka f ;da úru;s k WmdÈhka f ;da ' whx jq É p;dZ kka o iínf,da f la
wkNsr;i[a[d'
l;udpdZkkao iínixLdf¾iq wksÉpi[a[d@
bOdZkkao" NslaLq iínixLdf¾ys wÜàh;s yrdh;s ð.=ÉP;s' whx jqÉp;dZkkao
iínixLdf¾iq wksÉpi[a[d'
l;udpdZkkao wdkdmdki;s@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd ksiSo;s
m,a,xlx wdN=ð;ajd Wcqx ldhx mKsOdh mßuqLx i;sx WmÜGfm;ajd'
fida if;da j wiaii;s' if;da j miaii;s
§>x jd wiaiikaf;da §>x wiaiidó;s mcdkd;s' §>x jd miaiikaf;da §>x
miaiidó;s mcdkd;s'
riaix jd wiaiikaf;da riaix wiaiidó;s mcdkd;s' riaix jd miaiikaf;da
riaix miaiidó;s mcdkd;s'
iínldhmáixfõ§ wiaiisiaidó;s islaL;s' iínldhmáixfõ§ miaiisiaidó;s
islaL;s'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 169

mia i ïNhx ldhixLdrx wia i is i a i dó;s is l a L ;s ' mia i ïNhx ldhixLdrx


miaiisiaidó;s islaL;s'
mS;smáixfõ§ wiaiisiaidó;s islaL;s' mS;smáixfõ§ miaiisiaidó;s islaL;s'
iqLmáixfõ§ wiaiisiaidó;s islaL;s' iqLmáixfõ§ miaiisiaidó;s islaL;s'
Ñ;a;ixLdrmáixfõ§ wiaiisii
a dó;s islL
a ;s' Ñ;a;ixLdrmáixfõ§ miaiisii
a dó;s
islaL;s'
miaiïNhx Ñ;a; ixLdrx wiaiisiaidó;s islaL;s' miaiïNhx Ñ;a; ixLdrx
miaiisiaidó;s islaL;s'
Ñ;a;máixfõ§ wiaiisiaidó;s islaL;s' Ñ;a;máixfõ§ miaiisiaidó;s islaL;s'
wNsmamfudaohx Ñ;a;x wiaiisiaidó;s islaL;s' wNsmamfudaohx Ñ;a;x miaiisiaidó;s
islaL;s'
iudoyx Ñ;a;x wiaiisiaidó;s islaL;s' iudoyx Ñ;a;x miaiisiaidó;s islaL;s'
úfudaphx Ñ;a;x wiaiisiaidó;s islaL;s' úfudaphx Ñ;a;x miaiisiaidó;s islaL;s'
wksÉpdkqmiaiS wiaiisiaidó;s islaL;s' wksÉpdkqmiaiS miaiisiaidó;s islaL;s'
úrd.dkqmiaiS wiaiisiaidó;s islaL;s' úrd.dkqmiaiS miaiisiaidó;s islaL;s'
ksfrdaOdkqmiaiS wiaiisiaidó;s islaL;s' ksfrdaOdkqmiaiS miaiisiaidó;s islaL;s'
máksiai.a.dkqmiaiS wiaiisiaidó;s islaL;s' máksiai.a.dkqmiaiS miaiisiaidó;s
islaL;s' whx jqÉp;dZkkao wdkdmdki;s'
ifÉ fLda ;ajx wdkkao" .sßudkkaoiai NslaLqfkda Wmixlñ;ajd bud oi i[a[d
NdfihHdis' Gdkx fLda mfka;x úÊc;s hx .sßudkkaoiai NslaLqfkda bud oi i[a[d
iq;ajd fida wdndfOda Gdkfida mámamiaiïfNhHdZ;s'
w: fLda wdhiaud wdkkafoda N.jf;da ika;sfla bud oi i[a[d W.a.fy;ajd
fhakdZhiaud .sßudkkafoda f;akqmixlñ'
Wmixlñ;ajd wdhiauf;da .sßudkkaoiai bud oi i[a[d wNdiss' w: fLda
wdhiauf;da .sßudkkaoiai bud oi i[a[d iq;j a d fida wdndfOda Gdkfida mámamiaiïNs'
jq Ü Gdys p dZhia u d .s ß udkka f oda ;ïyd wdndOd' ;:d myS f kda p mkdZhia u f;da
.sßudkkaoiai fida wdndfOda wfydaiSZ;s'

42' iÉp úNx. iq;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd ndrKishx úyr;s bism;fka ñ.odfha' ;;% fLda
N.jd NslaLQ wdukaf;ais NslLfjdaZ;s' Nokaf;aZ;s f;a NslaLQ N.jf;da mÉpiafidaiqx'
N.jd tA;oZfjdap'
170 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

;:d.f;ak NslaLfõ wry;d iïud iïnqoafèk ndrdKishx bism;fka ñ.odfha


wkq;a;rx Oïuplalx mj;a;s;x wmam;sj;a;shx iufKak jd n%dyaufKak jd foafõk
jd udf¾k jd n%yauqkd jd flakÑ jd f,daliañx'
hÈox p;=kakx wßhiÉpdkx wdÑlaLkd foaikd m[a[mkd mÜGmkd újrKd
úNckd W;a;dkSlïux'
l;fïix p;=kakx @
ÿlaLiai wßhiÉpiai wdÑla L kd foa i kd m[a [ mkd mÜGmkd újrKd
úNckd W;a;dkSlïux'
ÿlaL iuqohiai wßhiÉpiai wdÑlaLkd foaikd m[a[mkd mÜGmkd újrKd
úNckd W;a;dkSlïux'
ÿlaL ksfrdaOiai wßhiÉpiai wdÑlaLkd foaikd m[a[mkd mÜGmkd újrKd
úNckd W;a;dkSlïux'
ÿlaLksfrdaO.dñkSmámod wßhiÉpiai wdÑlaLkd foaikd m[a[mkd mÜGmkd
újrKd úNckd W;a;dkSlïux'
;:d.f;ak NslaLfõ wry;d iïud iïnqoafèk ndrdKishx bism;fka ñ.odfha
wkq;a;rx Oïuplalx mj;a;s;x wmam;sj;a;shx iufKak jd n%dyaufKak jd foafõk
jd udf¾k jd n%yauqkd jd flakÑ jd f,daliañx'
hÈox bfïix p;=kakx wßh iÉpdkx wdÑlaLkd foaikd m[a[mkd mÜGmkd
újrKd úNckd W;a;dkSlïux'
fia f õ: Ns l a L fõ" idßmq ; a ; fud.a . ,a , dfka " Nc: Ns l a L fõ"
idßmq;a;fud.a.,a,dfka' mKaä;d NslLQ wkq.a.dyld in%yaupdÍkx'
fihH:dZms NslaLfõ" cfk;a;s tAjx idßmq;af;da" fihH:dZms cd;iai wdmdfoa;d
tAjx fud.a.,a,dfkda' idßmq;af;da NslLfõ fida;dm;a;s Mf,a úfka;s fud.a.,a,dfkda
W;a;u;af:a úfka;s'
idßmq;fa ;da NslL
a fõ" mfyda;s p;a;dß wßhiÉpdks ú;a:df¾k wdÑlaÅ;=x foafia;x=
m[a[fma;=x mÜGfma;=x újß;=x úNð;=x W;a;dkSld;=kaZ;s'
bouZfjdap N.jd box j;ajd iq.f;da WÜGdhdikd úydrx mdúis'
;;% fLda wdhiaud idßmq;af;da wÑrmlalka;iai N.jf;da NslaLQ wdukaf;ais'
wdjqfida NslaLfjdaZ;s' wdjqfidaZ;s fLda f;a NslaLQ wdhiauf;da idßmq;a;iai mÉpiafidaiqx'
wdhiaud idßmq;af;da tA;oZfjdap'
;:d.f;ak wdjqfida wry;d iïud iïnqoafèk ndrdKishx bism;fka ñ.odfha
wkq;a;rx Oïuplalx mj;a;s;x wmam;sj;a;shx iufKak jd n%dyaufKak jd foafõk
jd udf¾k jd n%yauqkd jd flakÑ jd f,daliañx'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 171

hÈox p;=kakx wßhiÉpdkx wdÑlaLkd foaikd m[a[mkd mÜGmkd újrKd


úNckd W;a;dkSlïux'
l;fïix p;=kakx @
ÿlaLiai wßhiÉpiai wdÑlaLkd foaikd m[a[mkd mÜGmkd újrKd úNckd
W;a;dkSlïux'
ÿlaL iuqohiai wßhiÉpiai wdÑlaLkd foaikd m[a[mkd mÜGmkd újrKd
úNckd W;a;dkSlïux'
ÿlaL ksfrdaOiai wßhiÉpiai wdÑlaLkd foaikd m[a[mkd mÜGmkd újrKd
úNckd W;a;dkSlïux'
ÿlaLksfrdaO.dñkSmámod wßhiÉpiai wdÑlaLkd foaikd m[a[mkd mÜGmkd
újrKd úNckd W;a;dkSlïux'
l;u[apdZjqfida ÿlaLx wßhiÉpx@
cd;s Z ms ÿla L d crdZms ÿla L d jHdêZms ÿla f Lda urKïZms ÿla L x
fida l mßfoa j ÿla L foda u kia i q m dhdidZms ÿla L d' hïms É Px k ,N;s ;ïms ÿla L x'
ixÅ;af;ak m[apqmdodklaLkaOd ÿlaLd'
l;udpdZjqfida cd;s@
hd f;aix f;aix i;a;dkx ;ïys ;ïys i;a;ksldfha cd;s i[acd;s Tlalka;s
wNsksín;a;s LkaOdkx md;=Ndfjda wdh;kdkx má,dfNda' whx jqÉp;dZjqfida cd;s'
l;udpdZjqfida crd@
hd f;aix f;aix i;a;dkx ;ïys ;ïys i;a; ksldfha crd ÔrK;d LKaäÉpx
md,sÉpx j,s;a;p;d wdhqfkda ixydks bkaøshdkx mßmdflda' whx jqÉp;dZjqfida crd'
l;u[apdZjqfida urKx@
hx f;aix f;aix i;a;dkx ;ïyd ;ïyd i;a; ksldhd pq;s pjk;d fNafoda
wka;rOdkx uÉpqurKx ld,lsßhd LkaOdkx fNafoda lf<anriai kslafÄfmda'
Ôú;skaøshiaiqmÉfþfoda'box jqÉp;dZjqfida urKx'
l;fudapdZjqfida fidaflda@
fhda fLda wdjq f ida " w[a [ ;r[a [ ;f¾k nHifka k iuka k d.;ia i
w[a[;r[a[;f¾k ÿlaL Oïfïk MqÜGiai fidaflda fidapkd fidaÑ;;a;x wkaf;da
fidaflda wkaf;da mßfidaflda' whx jqÉp;dZ jqfida fidaflda'
l;fudapdZjqfida mßfoafjda@
fhda fLda wdjq f ida " w[a [ ;r[a [ ;f¾k nHifka k iuka k d.;ia i
w[a[;r[a[;f¾k ÿlaLOïfïk MqÜGiai wdfoafjda mßfoafjda wdfoajkd mßfoajkd
wdfoaú;;a;x mßfoaú;;a;x' whx jqÉp;djqfida mßfoafjda'
172 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

l;u[apdZjqfida ÿlaLx@
hx fLda wdjqfida" ldhslx ÿlaLx ldhslx wid;x ldhiïMiaicx ÿlaLx wid;x
fõohs;x' box jqÉp;dZjqfida ÿlaLx'
l;u[apdZjqfida fodaukiaix@
hx fLda wdjqfida" fÉ;islx ÿlaLx fÉ;islx wid;x fõohs;x ufkda iïMiaicx
ÿlaLx wid;x fõohs;x' box jqÉp;dZjqfida fodaukiaix'
l;fudapdZjqfida Wmdhdfida@
fhda fLda wdjq f ida " w[a [ ;r[a [ ;f¾k nHifka k iuka k d.;ia i
w[a[;r[a[;f¾k ÿlaL Oïfïk MqÜGiai wdhdfida Wmdhdfida wdhdis;;a;x
Wmdhdis;;a;x' whx jqÉp;dZjqfida Wmdhdfida'
l;u[apdZjqfida hïmsÉPx k ,N;s ;ïms ÿlaLx@
cd;s Oïudkx wdjqfida i;a;dkx tAjx bÉPd WmamÊc;s' wfyda j; uhx k cd;sOïud
wiaidu' k p j; fkda cd;s wd.ÉfPhHd;s' k fLda mfka;x bÉPdh m;a;ínx' boïms
hïmsÉPx k ,N;s ;ïms ÿlaLx'
crdOïudkx wdjqfida i;a;dkx tAjx bÉPd WmamÊc;s' wfyda j; uhx k crdOïud
wiaidu' k p j; fkda crd wd.ÉfPhHd;s' k fLda mfka;x bÉPdh m;a;ínx' boïms
hïmsÉPx k ,N;s ;ïms ÿlaLx'
jHdêOïudkx wdjqfida i;a;dkx tAjx bÉPd WmamÊc;s' wfyda j; uhx k
jHdêOïud wiaidu' k p j; fkda jHdê wd.ÉfPhHd;s' k fLda mfka;x bÉPdh
m;a;ínx' boïms hïmsÉPx k ,N;s ;ïms ÿlaLx'
urKOïudkx wdjqfida i;a;dkx tAjx bÉPd WmamÊc;s' wfyda j; uhx k
urKOïud wiaidu' k p j; fkda urKx wd.ÉfPhHd;s' k fLda mfka;x bÉPdh
m;a;ínx' boïms hïmsÉPx k ,N;s ;ïms ÿlaLx'
fidalmßfoajÿlaLfodaukiaiqmdhdiOïudkx wdjqfida i;a;dkx tAjx bÉPd
WmamÊc;s' wfyda j; uhx k fidalmßfoajÿlaLfodaukiaiqmdhdiOïud wiaidu' k p
j; fkda fidalmßfoajÿlaLfodaukiaiqmdhdid wd.ÉfPhHqkaZ;s' k fLda mfka;x bÉPdh
m;a;ínx' boïms hïmsÉPx k ,N;s ;ïms ÿlaLx'
l;ufïpdZjqfida ixÅ;af;ak m[apqmdodklaLkaOd ÿlaLd@
fihHÒox( rEmQmdodklaLkafOda fõokQmdodklaLkafOda i[a`C¥mdodklaLkafOda
ixLdrEmdodklaLkafOda ú[a[dKQmdodklaLkafOda' bfï jqÉp;dZjqfida ixÅ;af;ak
m[apqmdodklaLkaOd ÿlaLd' box jqÉp;dZjqfida ÿlaLx wßhiÉpx'
l;u[apdZjqfida ÿlaLiuqohx wßhiÉpx@
hdhx ;Kayd fmdafkdaNúld kkaÈrd.iy.;d ;;%;;%dNskkaÈkS' fihHÒox(
ldu;Kayd Nj;Kayd úNj;Kayd' box jqÉp;dZjqfida ÿlaLiuqohx wßhiÉpx'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 173

l;u[apdZjqfida ÿlaL ksfrdaOx wßhiÉpx@


fhda ;iaidfhaj ;Kaydh wfiai úrd. ksfrdafOda pdf.da máksiai.af.da uq;a;s
wkd,fhda' box jqÉp;dZjqfida ÿlaLksfrdaOx wßhiÉpx'
l;u[apdZjqfida ÿlaLksfrdaO .dñkSmámod wßhiÉpx@
whfïj wßfhda wÜGx.sflda u.af.da' fihHÒox( iïudÈÜÀ iïudixlmafmda
iïudjdpd iïudlïukaf;da iïudwdÔfjda iïudjdhdfuda iïudi;s iïudiudê'
l;udpdZjqfida iïudÈÜÀ@
hx fLda wdjqfida ÿlafÄ [dKx ÿlaL iuqofha [dKx ÿlaLksfrdfè [dKx
ÿlaLksfrdaO.dñkshdmámodh [dKx' whx jqÉp;dZjqfida iïudÈÜÀ'
l;fudapdZjqfida iïudixlmafmda@
fklaLïuixlmafmda wjHdmdoixlmafmda wúysxid ixlmafmda' whx jqÉp;dZjqfida
iïudixlmafmda'
l;udpdZjqfida iïudjdpd@
uqidjdod fõruKS msiqkdh jdpdh fõruKS Mreidh jdpdh fõruKS iïMmam,dmd
fõruKS' whx jqÉp;dZjqfida iïudjdpd'
l;fudapdZjqfida iïudlïukaf;da@
mdKd;smd;d fõruKS wÈkakdodkd fõruKS ldfïiqñÉPdpdrd fõruKS' whx
jqÉp;dZjqfida iïudlïukaf;da'
l;fudapdZjqfida iïudwdÔfjda@
bOdZjqfida wßhidjflda ñÉPdwdÔjx mydh iïudwdÔfõk Ôúlx lmafma;s' whx
jqÉp;dZjqfida iïudwdÔfjda'
l;fudapdZjqfida iïudjdhdfuda@
bOdZjqfida NslaLq wkqmamkakdkx mdmldkx wl=i,dkx Oïudkx wkqmamdodh
Pkaox cfka;s jdhu;s úßhx wdrN;s Ñ;a;x m.a.Kayd;s moy;s' Wmamkakdkx mdmldkx
wl=i,dkx Oïudkx mydkdh Pkaox cfka;s jdhu;s úßhx wdrN;s Ñ;a;x m.a.Kayd;s
moy;s' wkqmamkakdkx l=i,dkx Oïudkx Wmamdodh Pkaox cfka;s jdhu;s úßhx
wdrN;s Ñ;a;x m.a.Kayd;s moy;s' Wmamkakdkx l=i,dkx Oïudkx À;shd wiïfudaidh
NSfhHdaNdjdh fõmq,a,dh Ndjkdh mdßmQßhd Pkaox cfka;s jdhu;s úßhx wdrN;s
Ñ;a;x m.a.Kayd;s moy;s' whx jqÉp;dZjqfida iïudjdhdfuda'
l;udpdZjqfida iïudi;s@
bOdZjqfida NslaLq ldfha ldhdkqmiaiS úyr;s wd;dmS iïmcdfkda i;sud úfkhH
f,dafla wNsÊCOdfodaukiaix'
fõokdiq fõokdkqmiaiS úyr;s wd;dmS iïmcdfkda i;sud úfkhH f,dafla
174 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wNsÊCOdfodaukiaix'
Ñ;af;a Ñ;a;dkqmiaiS úyr;s wd;dmS iïmcdfkda i;sud úfkhH f,dafla
wNsÊCOdfodaukiaix'
Oïfïiq OïudkqmiaiS úyr;s wd;dmS iïmcdfkda i;sud úfkhH f,dafla
wNsÊCOdfodaukiaix' whx pqÉp;dZjqfida iïud i;s'
l;fudapdZjqfida iïudiudê@
bOdZjqfida NslaLq úúÉfÉj ldfïys úúÉp wl=if,ays Oïfïys iú;lalx iúpdrx
úfõlcx mS;siqLx mGuxCOdkx WmiïmÊc úyr;s'
ú;lal úpdrdkx jQmiud wÊCO;a;x iïmidokx fÉ;fida tAfldaÈNdjx wú;lalx
wúpdrx iudêcx mS;siqLx ÿ;shxCOdkx WmiïmÊc úyr;s'
mS;shd p úrd.d WfmlaLflda p úyr;s if;da j iïmcdfkda iqLx p ldfhak
máixfõfoa;'s hx ;x wßhd wdÑlaLka;s WfmlaLflda i;sud iqLúydÍZ;s ;x ;;shxCOdkx
WmiïmÊc úyr;s'
iqLiai p mydkd ÿlaLiai p mydkd mqífíj fidaukiai fodaukiaidkx w;a:x.ud
Wfmla L di;s m dßiq o a ê x p;= ; a : xCOdkx WmiïmÊc úyr;s ' whx jq É p;dZjq f ida
iïudiudê'
bOx jqÉp;dZjqfida ÿlaLksfrdaO.dñkS mámodwßhiÉpx'
;:d.f;ak wdjqfida wry;d iïud iïnqoafèk ndrdKishx bism;fka ñ.odfha
wkq;a;rx Oïuplalx mj;a;s;x wmam;sj;a;shx iufKak jd n%dyaufKak jd foafõk
jd udf¾k jd n%yauqkd jd flakÑ jd f,daliañxka;s'
hÈox bfïix p;=kakx wßhiÉpdkx wdÑlaLkd foaikd m[a[mkd mÜGmkd
újrKd úNckd W;a;dkSlïux'
boufjdapdZhiaud idßmq;af;da' w;a;ukd f;a NslaLQ wdhiauf;da idßmq;a;iai
Ndis;x wNskkaÿka;s'

43' liSNdroajdc iq;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd u.fèiq úyr;s olaÅKd.sßiañx tAlkd<dhx
n%dyauK.dfï'
f;ak fLda mk iufhak liSNdroajdciai n%dyauKiai m[ap u;a;dks kx.,i;dks
mhq;a;dks fydka;s jmamldf,a'
w: fLda N.jd mqínkayiuhx ksjdfi;ajd m;a;Öjrudodh fhak liSNdroajdciai
n%dyauKiai lïukaf;da f;akqmixlñ' f;ak fLda mk iufhak liSNdroajdciai
n%dyauKiai mßfõikd j;a;;s' w: fLda N.jd fhak mßfõikd f;akqmixlñ'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 175

Wmixlñ;ajd tAluka;x wÜGdis'


woaoid fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda N.jka;x msKavdh À;x' Èiajdk N.jka;x
tA;ofjdap'
wyx fLda iuK lidñ p jmdñ p lis;ajd p jms;ajd p N=[acdñ' ;ajïms iuK
liiaiqp p jmiaiq p lis;ajd p jms;ajd p N=[aciaiQZ;s'
wyïms fLda n%dyauK lidñ p jmdñ p lis;ajd p jms;ajd p N=[acdóZ;s
k fLda mk uhx miaidu f.da;uiai hq.x jd kx.,x jd Md,x jd mdpkx jd
n,sjoafoa jd" w: p mk Njx f.da;fuda tAjudy' wyïms fLda n%dyauK" lidñ p jmdñ
p lis;ajd p jms;ajd p N=[acdóZ;s' w: fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda N.jka;x
.d:dh wÊCONdis'
1' liaiflda mácdkdis
k p miaidu f;a lisx
lisx fkda mqÉýf;da n%Eys
h:d cdfkauq f;a lisx
2' ioaOd îcx ;fmda jqÜÀ
m[a[d fï hq.kx.,x
ysß Bid ufkda fhd;a;x
i;s fï Md,mdpkx
3' ldh.=;af;da jÖ.=;af;da
wdydf¾ Wof¾ hf;da
iÉpx lfrdañ ksoaodkx
fidarÉpx fï mfudapkx
4' úßhx fï OqrfOdarhayx
fhda.lafÄudêjdykx
.ÉP;s wksj;a;ka;x
h;a: .ka;ajd k fidap;s
5' tAjfïid liS lÜGd
id fyda;s wu;maM,d
tA;x lisx lis;ajdk
iínÿlaLd muqÉp;SZ;s
w: fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda uy;shd lximd;shd mdhdix jâfV;ajd
N.jf;da Wmkdfïis' N=[ac;= Njx f.da;fuda mdhdix liaiflda Njx hx ys Njx
f.da;fuda wu;M,x lisx li;S;s'
6' .d:dNs.S;x fï wfNdacfkhHx
iïmiai;x n%dyauK fkai Oïfuda
.d:dNs.S;x mkqoka;s nqoaOd
Oïfï i;S n%dyauK jq;a;sf¾id
176 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

7' w[af[ak p flaj,Skx ufyaisx


ÇKdijx l=lal=Ép jQmika;x
wkafkak mdfkak WmÜGyiaiq
fL;a;x ys ;x mq[a[fmaLiai fyda;SZ;s
w: liai pdyx fNda f.da;u" bux mdhdix oïóZ;s'
kÄjdyka ; x n% d ya u K mia i dñ ifoa j fla f,da f la iudrfla in% y a u fla
iiaiuKn%dyauKshd mcdh ifoaj ukqiaidh hiai fida mdhdfida N=;af;da iïud
mßkdux .ÉfPhH w[a[;% ;:d.;iai jd ;:d.;idjliai jd' f;ak ys ;ajx n%dyauK"
;x mdhdix wmamyßf;a jd Pâfâys wmamdKfla jd Wofla ´ms,dfmaySZ;s'
w: fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda ;x mdhdix wmamdKfla Wofla ´ms,dfmais'
w: fLda fida mdhdfida Wofla mlaÅ;af;da ÑÉÑgdh;s ÑáÑgdh;s ikaOQmdh;s
iïmOQmdh;s' fihH:dZms kdu Mdf,da Èjiika;;af;da Wofla mlaÅ;af;da ÑÉÑgdh;s
ÑáÑgdh;s ikaOQmdh;s iïmOQmdh;s' tAjfïj fida mdhdfida Wofla mlaÅ;af;da
ÑÉÑgdh;s ÑáÑgdh;s ikaOQmdh;s iïmOQmdh;s'
w: fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda ixú.af.da f,dauyÜGcdf;da fhak N.jd
f;akqmixlñ' Wmixlñ;ajd N.jf;da mdfoaiq isrid ksm;s;ajd N.jka;x tA;oZfjdap'
wNslalka;x fNda f.da;u wNslalka;x fNda f.da;u fihH:dms fNda f.da;u
ksll
a Ê
= ð;x jd WlalÊ
= fchH" máÉPkakx jd újrfrhH" uQ<y
a iai jd u.a.x wdÑlafLhH"
wkaOldf¾ jd f;a,mÊfcda;x OdfrhH plaLqukaf;da rEmdks olaÅka;SZ;s' tAjfïj
fNda;d f.da;fïk wfkalmßhdfhak Oïfuda mldisf;da' tAidZyx Njka;x f.da;ux
irKx .ÉPdñ' Oïu[a p NslaLqix>[a p' ,fNhHdZyx fNdaf;da f.da;uiai ika;sfla
mínÊcx ,fNhHx WmiïmokaZ;s'
w,;a: fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda N.jf;da ika;sfla mínÊcx" w,;a:
Wmiïmox'
wÑrEmiïmkafkda fLda mkdhiaud Ndroajdfcda tAflda jQmlÜfGda wmamu;af;da
wd;dmS mys;;af;da úyrkaf;da kÑriafiaj hiai;a:dh l=,mq;a;d iïufoaj wd.driaud
wk.dßhx míncka;s ;okq;a;rx n%yaupßhmßfhdaidkx ÈÜfGajOïfï ihx wNs[a[d
iÉýl;ajd WmiïmÊc úydis' ÇKd cd;s' jqis;x n%yaupßhx' l;x lrKShx' kd mrx
b;a:;a;dhdZ;s wíN[a[dis' w[a[;frda p fLda mkdZhiaud Ndroajdfcda wry;x
wfydaiSZ;s'

44' wd<jl iq;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd wd<úhx úyr;s wd<jliai hlaLiai Njfka'
w: fLda wd<jflda hlafLda fhak N.jd f;akqmixlñ' Wmixlñ;ajd N.jka;x
tA;oZfjdap'
kslaLu iuKdZ;s' idOdZjqfidaZ;s N.jd kslaLñ'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 177

múi iuKdZ;s' idOdZjqfidaZ;s N.jd mdúis'


ÿ;shïZms fLda wd<jflda hlafLda N.jka;x tA;oZfjdap' kslaLu iuKdZ;s'
idOdZjqfidaZ;s N.jd kslaLñ'
múi iuKdZ;s' idOdZjqfidaZ;s N.jd mdúis'
;;shïZms fLda wd<jflda hlafLda N.jka;x tA;oZfjdap' kslaLu iuKdZ;s'
idOdZjqfidaZ;s N.jd kslaLñ'
múi iuKdZ;s' idOdZjqfidaZ;s N.jd mdúis'
p;=;a:ïZms fLda wd<jflda hlafLda N.jka;x tA;oZfjdap' kslaLu iuKdZ;s'
kÄjdZyx ;x wdjqfida kslaLñiaidñ' hx f;a lrKShx ;x lfrdaySZ;s'
m[ayx ;x iuK mqÉýiaidñ' ifÉ fï k jHdlßiaiis" Ñ;a;x jd f;a Åmsiaidñ"
yohx jd f;a Mdf,iaidñ" mdfoaiq jd .fy;ajd mdr.x.dhx ÅmsiaidóZ;s'
kÄjdyka ; x wdjq f ida mia i dñ ifoa j fla f,da f la iudrfla in% y a u fla
iiaiuKn%dyauKshd mcdh ifoaj ukqiaidh fhda fï Ñ;a;x jd ÅfmhH" yohx jd
Mdf,hH" mdfoaiq jd .fy;ajd mdr.x.dh ÅfmhH" wmsp ;ajx wdjqfida mqÉP hodlxLiSZ;s'
w: fLda wd<jflda hlafLda N.jka;x .d:dh wÊCONdis'
1' lsxiQZO ú;a;x mqßiiai fiÜGx
lsxiQ iqÑKafKda iqLudZjyd;s
lsxiQ yfõ idOq;rx ridkx
l:x Ôúx Ôú;udyq fiÜGxZ;s
2' ioaëZO ú;a;x mqßiiai fiÜGx
Oïfuda iqÑkafkda iqLudZjyd;s
iÉpx yfõ idOq;rx ridkx
m[a[dÔúx Ôú;udyq fiÜGkaZ;s
3' l:xiq ;r;s ´>x
l:xiq ;r;s wKaKjx
l:xiq ÿlaLx wÉfÉ;s
l:xiq mßiqÊCO;s
4' ioaOdh ;r;S ´>x
wmamudfoak wKaKjx
úßfhak ÿlaLx wÉfÉ;s
m[a[dh mßiqÊCO;s
5' l:xiq ,Nf;a m[a[x
l:xiq úkaof;a Okx
l:xiq ls;a;sx mmafmda;s
l:x ñ;a;dks .ka:;s
178 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wiaud f,dald mrx f,dalx


l:x fmÉp k fidap;s
6' ioaoydfkda wry;x
Oïux ksíndkm;a;shd
iqiaiQid ,Nf;a m[a[x
wmamu;af;da úplaLfKda
7' m;srEmldÍ Oqrjd
WÜGd;d úkaof;a Okx
iÉfÉk ls;a;sx mmafmda;s
oox ñ;a;dks .ka:;s
8' hiafiaZf;a p;=frdaOïud
ioaOiai >rfïisfkda
iÉpx Oïfuda ê;S pdf.da
i fõ fmÉp k fidap;s
9' bx> w[af[aZms mqÉPiaiq
mq:qiuKn%dyaufKa
hÈ iÉpd oud pd.d
Lka;Hd NsfhHda k úÊc;s
10' l:kakqZodks mqÉfPhHx
mq:q iuKn%dyaufKa
fidaZyx wÊc mcdkdñ
fhda w;af:da iïmrdhsflda
11' w;a:dh j; fï nqoafOda
jdidhdZ<úud.ó
fidaZyx wÊc mcdkdñ
h;a: Èkakx uymaM,x
12' fidaZyx úpßiaidñ
.dud .dux mqrd mqrx
kuiaiudfkda iïnqoaOx
Oïuiai p iqOïu;kaZ;s
tAjx jq;af;a wd<jflda hlafLda N.jka;x tA;oZfjdap'
wNslalka;x fNda f.da;u wNslalka;x fNda f.da;u fihH:dms fNda f.da;u
ksll
a Ê
= ð;x jd WlalÊ
= fchH" máÉPkakx jd újrfrhH" uQ<ya iai jd u.a.x wdÑlafLhH"
wkaOldf¾ jd f;a,mÊfcda;x OdfrhH plaLqukaf;da rEmdks olaÅka;SZ;s' tAjfïjx
fNda;d f.da;fïk wfkalmßhdfhak Oïfuda mldisf;da' tAidZyx N.jka;x f.da;ux
irKx .ÉPdñ' Oïu[a p NslL a i
q x>[ap Wmdilx ux Njx f.da;fuda Odf¾;= wÊc;.af.a
mdKqfma;x irKx .;ka;s'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 179

45' mrdNj iq;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;aÓhx úyr;s fÊ;jfka wkd:msKaäliai
wdrdfï' w: fLda w[a[;rd foaj;d wNslalka;dh r;a;shd wNslalka;jKaKd
flaj,lmamx fÊ;jkx ´Ndfi;ajd fhak N.jd f;akqmixlñ' Wmixlñ;ajd N.jka;x
wNsjdfo;ajd tAluka;x wÜGdis' tAluka;x À;d fLda id foaj;d N.jka;x .d:dh
wÊCONdis'
1' mrdNjka;x mqßix
uhx mqÉPdu f.da;ux
N.jka;x mqÜGqudZ.ïu
lsx mrdNjf;da uqLx
2' iqúcdfkda Njx fyda;s
iqúcdfkda mrdNfjda
Oïuldfuda Njx fyda;s
OïufoiaiS mrdNfjda
3' b;s fya;x úcdkdu
mGfuda fida mrdNfjda
ÿ;shx N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
4' wika;iai mshd fydka;s
ikaf;a k l=ref;a mshx
wi;x Oïux frdafÉ;s
;x mrdNjf;da uqLx
5' b;s fya;x úcdkdu
ÿ;sfhda fida mrdNfjda
;;shx N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
6' ksoaodiS,S iNdiS,S
wkqÜGd;d p fhda kfrda
w,fida fldaOm[a[dfKda
;x mrdNjf;da uqLx
7' b;s fya;x úcdkdu
;;sfhda fida mdrdNfjda
p;=;a:x N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
8' fhda ud;rx jd ms;rx jd
ðKaKlx .;fhdínkx
180 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

myQikaf;da k Nr;s
;x mrdNjf;da uqLx
9' b;s fya;x úcdkdu
p;=;af:da fida mrdNfjda
m[apux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
10' fhda n%dyauKx jd iuKx jd
w[a[x jdms jKsínlx
uqidjdfoak j[afÉ;s
;x mrdNjf;da uqLx
11' b;s fya;x úcdkdu
m[apfuda fida mrdNfjda
PÜGux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
12' myQ;ú;af;da mqßfida
iysr[af[da ifNdacfkda
tAflda N=[ac;s id¥ks
;x mrdNjf;da uqLx
13' b;s fya;x úcdkdu
PÜGfuda fida mrdNfjda
i;a;ux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
14' cd;s;a:oafOda Ok;a:oafOda
f.d;a;;a:oafOda p fhda kfrda
i[a[d;sx w;su[af[a;s
;x mrdNjf;da uqLx
15' b;s fya;x úcdkdu
i;a;fuda fida mrdNfjda
wÜGux N.jd n%Eys
lsx mrdNfjda uqLx
16' b;aÓOq;af;da iqrdOq;af;da
wlaLOq;af;da p fhda kfrda
,oaOx ,oaOx úkdfia;s
;x mrdNjf;da uqLx
17' b;s fya;x úcdkdu
wÜGfuda fida mrdNfjda
kjux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 181

18' fiays odf¾ysZika;=ÜfGda


fõishdiq mÈiai;s
Èiai;s mrodf¾iq
;x mrdNjf;da uqLx
19' b;s fya;x úcdkdu
kjfuda fida mrdNfjda
oiux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
20' w;S;fhdínfkda fmdafida
wdfka;s ;sïnre;a:ksx
;iaid biaid k iqm;s
;x mrdNjf;da uqLx
21' b;s fya;x úcdkdu
oifuda fida mrdNfjda
tAldoiux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
22' b;aÓfidKaäx úlsrKsx
mqßixjdZms ;dÈix
biaißhiañx Gdfma;s
;x mrdNjf;da uqLx
23' b;s fya;x úcdkdu
tAldoifuda fida mrdNfjda
oajdoiux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
24' wmamfNdaf.da uyd;Kafyda
L;a;sfha cdhf;a l=f,a
fidaZO rÊcx m;a:h;s
;x mrdNjf;da uqLx
25' tAf;a mrdNfõ f,dafla
mKaäf;da iufjlaÅh
wßfhda oiaikiïmkafkda
i f,dalx Ncf;a isjka ;S

46' ji, iq;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;aÓhx úyr;s fÊ;jfka wkd:msKaäliai
wdrdfï' w: fLda N.jd mqínkayiuhx ksjdfi;ajd m;a;Öjrudodh idj;aÓhx msKavdh
mdúis'
182 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

f;ak fLda iufhak w.a.slNdroajdciai n%dyauKiai ksfõifka w.a.smÊc,sf;da


fyda;s wdyq;s m.a.ys;d' w: fLda N.jd idj;aÓhx imodkx msKavdh prudfkda fhak
w.a.slNdroajdciai n%dyauKiai ksfõikx f;akqmixlñ'
woaoid fLda w.a.slNdroajdfcda n%dyaufKda N.jka;x ¥rf;daZj wd.ÉPka;x Èiajdk
N.jka;x tA;oZfjdap' ;f;%aZj uqKavl ;f;%aZj iuKl ;f;%aZj ji,l ;sÜGdySZ;s'
tAjx jq;af;a N.jd w.a.slNdroajdcx n%dyauKx tA;oZfjdap'
cdkdis mk ;ajx n%dyauK" ji,x jd ji,lrfKa jd OïfïZ;S'
kÄjdZyx fNda f.da;u" cdkdñ ji,x jd ji,lrfKa jd Oïfï' idOq fï Njx
f.da;fuda ;:d Oïux foafia;=" h:dZyx cdfkhHx ji,x jd ji,lrfKa jd OïfïZ;s'
f;ak ys n%dyauK iqKdys' idOqlx ukislfrdays' NdisiaidóZ;s' tAjx fNdaZ;s fLda
w.a.slNdroajdfcda n%dyaufKda N.jf;da mÉpiafidais' N.jd tA;oZfjdap'
1' fldaOfkda WmkdyS p
mdmulaÇ p fhda kfrda
úmkakÈÜÀ udhdù
;x c[a[d jif,da b;s
2' tAlcx jd oaúcx jdZms
fhdaZO mdKdks ysxi;s
hiai mdfKa ohd k;aÓ
;x c[a[d jif,da b;s
3' fhda yka;s mßrekaO;s
.dudks ks.udks p
ks.a.dyflda iu[a[df;da
;x c[a[d jif,da b;s
4' .dfï jd hÈjdZr[af[a
hx mf¾ix uudhs;x
f:hHd wÈkakx wdÈh;s
;x c[a[d jif,da b;s
5' fhda yfõ bKudodh
pqÊcudfkda m,dh;s
kys f;a bKu;aÒZ;s
;x c[a[d jif,da b;s
6' fhda fõ ls[aÑlaLluH;d
mka:iañx jc;x ckx
yka;ajd ls[aÑlaLudfoa;s
;x c[a[d jif,da b;s
7' fhda w;a;fya;= mrfya;=
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 183

Okfya;= p fhda kfrda


ilaÅmqÜfGda uqid n%Eys
;x c[a[d jif,da b;s
8' fhda [d;Skx iLdkx jd
odf¾iq m;sÈiai;S
iyid iïmsfhak jd
;x c[a[d jif,da b;s
9' fhda ud;rx jd ms;rx jd
ðKaKlx .;fhdínkx
myQikaf;da k Nr;s
;x c[a[d jif,da b;s
10' fhda ud;rx jd ms;rx jd
Nd;rx N.sksx iiqx
yka;s frdafia;s jdpdh
;x c[a[d jif,da b;s
11' fhda w;a:x mqÉýf;daikaf;da
wk;a:ukqidi;s
máÉPkafkak ukaf;a;s
;x c[a[d jif,da b;s
12' fhda l;ajd mdmlx lïux
ud ux c[a[d;s bÉP;s
fhda máÉPkaklïukaf;da
;x c[a[d jif,da b;s
13' fhda fõ mrl=,x .ka;ajd
N=;ajdk iqÑfNdackx
wd.;x k mámQfÊ;s
;x c[a[d jif,da b;s
14' fhda n%dyauKx jd iuKx jd
w[a[x jdZms jKsínlx
uqidjdfoak j[afÉ;s
;x c[a[d jif,da b;s
15' fhda n%dyauKx jd iuKx jd
N;a;ldf, WmÜÀf;a
frdafia;s jdpd k p foa;s
;x c[a[d jif,da b;s
16' wi;x fhdaZO mn%E;s
fudafyak m<s.=KaÀf;da
184 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ls[aÑlaLx ksð.sxidfkda
;x c[a[d jif,da b;s
17' fhda p;a;dkx iuqlalxfia
mrx p ujcdk;s
ksySfkda fiak udfkak
;x c[a[d jif,da b;s
18' frdaiflda loßfhda p
mdmsÉfPda uÉPÍ ifGda
wysßflda wfkd;a;dmS
;x c[a[d jif,da b;s
19' fhda nqoaOx mßNdi;s
w: jd ;iai idjlx
mßíndcx .yÜGx jd
;x c[a[d jif,da b;s
20' fhda fõ wkryd ikaf;da
wryx mácdk;s
fpdafrda in%yaufla f,dafla
tAi fLda ji,dZOfuda
21' tAf;a fLda ji,d jq;a;d
uhd fjda fha mldis;d
k cÉpd jif,da fyda;s
k cÉpd fyda;s n%dyaufKda
lïukd jif,da fyda;s
lïukd fyda;s n%dyaufKda
22' ;oñkdZms úcdkd:
h:d fïox ksoiaikx
pKavd,mq;af;da fidamdflda
ud;xf.da b;s úiaiqf;da
23' fida hix mrux m;af;da
ud;xf.daZhx iqÿ,a,Nx
wd.[aPqx ;iaiqmÜGdkx
L;a;shd n%dyauKd nyQ
24' fida foajhdkudrehay
úrcx fida uydm:x
ldurd.x úrdfc;ajd
n%yauf,dal+mf.da wyQ
25' k kx cd;s ksjdf¾is
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 185

n%yauf,dal+mm;a;shd
wÊCOdhl l=f,a cd;d
n%dyauKd uka;nkaOqfkda
26' f;a p mdfmaiq lïfïiq
wNsKayuqmÈiaif¾
ÈÜfGaZj Oïfï .drhayd
iïmrdfha p ÿ.a.;sx
k f;a cd;s ksjdf¾;s
ÿ.a.Épd .rydh jd
27' k cÉpd jif,da fyda;s
k cÉpd fyda;s n%dyaufKda
lïukd jif,da fyda;s
lïukd fyda;s n%dyaufKda
tAjx jq;af;a w.a.slNdroajdfcda n%dyaufKda N.jka;x tA;ofjdap'
wNslalka;x fNda f.da;u wNslalka;x fNda f.da;u fihH:dms fNda f.da;u
ksll
a Ê
= ð;x jd WlalÊ
= fchH" máÉPkakx jd újrfrhH" uQ<ya iai jd u.a.x wdÑlafLhH"
wkaOldf¾ jd f;a,mÊfcda;x OdfrhH plaLqukaf;da rEmdks olaÅka;SZ;s' tAjfïj"
fNda;d f.da;fïk wfkalmßhdfhak Oïfuda mldisf;da' tAidZyx Njka;x f.da;ux
irKx .ÉPdñ' Oïu[a p NslL a i
q x>[ap Wmdilx ux Njx f.da;fuda Odf¾;= wÊc;.af.a
mdKqfma;x irKx .;ka;s'

47' bis.s,s iq;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd rdc.fya úyr;s bis.s,siañx mínf;a' ;;% fLda
N.jd NslaLQ wdukaf;ais NslaLfjdaZ;s' Nokaf;aZ;s f;a NslaLQ N.jf;da mÉpiafidaiqx'
N.jd tA;ofjdap'
miai: fkda ;=ïfya NslaLfõ" tA;x fõNdrx mín;kaZ;s@ tAjx Nkaf;a' tA;iaiZms
fLda NslaLfõ" fõNdriai mín;iai w[a[dj iu[a[d wfydais w[a[dm[a[;a;s'
miai: fkda ;=ïfya NslaLfõ" tA;x mKavjx mín;kaZ;s@ tAjx Nkaf;a' tA;iaiZms
fLda NslaLfõ" mKavjiai mín;iai w[a[dj iu[a[d wfydais w[a[dm[a[;a;s'
miai: fkda ;=ïfya NslaLfõ" tA;x fõmq,a,x mín;kaZ;s@ tAjx Nkaf;a' tA;iaiZms
fLda NslaLfõ" fõmq,a,iai mín;iai w[a[dj iu[a[d wfydais w[a[dm[a[;a;s'
miai: fkda ;=ïfya NslaLfõ" tA;x .sÊCOl+gx mín;kaZ;s@ tAjx Nkaf;a' tA;iaiZms
fLda NslaLfõ" .sÊCOl+giai mín;iai w[a[dj iu[a[d wfydais w[a[dm[a[;a;s'
miai: fkda ;=ïfya NslaLfõ" bux bis.s,sx mín;kaZ;s@ tAjx Nkaf;a' buiai ys
fLda NslLfõ" bis.s,siai mín;iai tAidj iu[a[d wfydais tAid m[a[;a;s'
186 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

N+;mqínx NslaLfõ m[apmÉfÉlnqoaOi;dks buiañx bis.s,siañx mínf;a


Ñrksjdisfkda wfyaiqx' f;a bux mín;x múika;d Èiaika;s' múÜGd k Èiaika;s'
;fïkx ukqiaid Èiajd tAjudyxiq' whx mínf;da bfï biS .s,;SZ;s bis.s,s
bis.s,S;afõj iu[a[d WomdÈ'
wdÑlaÅiaidñ NslaLfõ" mÉfÉlnqoaOdkx kdudks' ls;a;hsiaidñ NslaLfõ"
mÉfÉlnqoaOdkx kdudks' foaisiaidñ NslLfõ mÉfÉlnqoaOdkx kdudks' ;x iqKd:'
idOqlx ukislfrda: NdisiaidóZ;s'
tAjx Nkaf;aZ;s fLda f;a NslaLQ N.jf;da mÉpiafidaiqx'
N.jd tA;ofjdap'
wßÜfGda kdu NslaLfõ" mÉfÉliïnqoafOda buiañx bis.s,siañx mínf;a ÑrksjdiS
wfydais'
WmßÜfGda kdu NslL
a fõ" mÉfÉliïnqof
a Oda buiañx bis.,
s i
s ñ
a x mínf;a ÑrksjdiS
wfydais'
;.risÇ kdu NslaLfõ" mÉfÉliïnqoafOda buiañx bis.s,siañx mínf;a ÑrksjdiS
wfydais'
hiiaiS kdu NslaLfõ" mÉfÉliïnqoafOda buiañx bis.s,siañx mínf;a ÑrksjdiS
wfydais'
iqoiaifkda kdu NslL
a fõ" mÉfÉliïnqof
a Oda buiañx bis.,
s i
s ñ
a x mínf;a ÑrksjdiS
wfydais'
mshoiaiS kdu NslaLfõ" mÉfÉliïnqoafOda buiañx bis.s,siañx mínf;a ÑrksjdiS
wfydais'
.kaOdfrda kdu NslL
a fõ" mÉfÉliïnqof
a Oda buiañx bis.,
s i
s ñ
a x mínf;a ÑrksjdiS
wfydais'
msKafvdaf,da kdu NslaLfõ" mÉfÉliïnqoafOda buiañx bis.s,siañx mínf;a
ÑrksjdiS wfydais'
WmdifNda kdu NslL
a fõ" mÉfÉliïnqof
a Oda buiañx bis.,
s i
s ñ
a x mínf;a ÑrksjdiS
wfydais'
kSf;da kdu NslaLfõ" mÉfÉliïnqoafOda buiañx bis.s,siañx mínf;a ÑrksjdiS
wfydais'
;f:da kdu NslaLfõ" mÉfÉliïnqoafOda buiañx bis.s,siañx mínf;a ÑrksjdiS
wfydais'
iq;jd kdu NslaLfõ" mÉfÉliïnqoafOda buiañx bis.s,siañx mínf;a ÑrksjdiS
wfydais'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 187

Ndú;;af;da kdu NslaLfõ" mÉfÉlLiïnqoafOda buiañx bis.s,siañx mínf;a


ÑrksjdiS wfydais'
1' fha i;a;idrd wkS>d ksrdid
mÉfÉl fïjÊCO.uqx iqfndaêx
f;aix úi,a,dkx kre;a;udkx
kdudks fï ls;a;hf;da iqKd:
2' wßÜfGda WmßÜfGda ;.risÇ hiiaiS
iqoiaifkda mshoiaiS p nqoafOda
.kaOdfrda msKafvdaf,da WmdifNda p
kSf;da ;f:da iq;jd Ndú;;af;da
3' iqïfNda iqfNda fï:qf,da wÜGfuda p
w:iaiqfïf>da wkSf>da iqodfGda
mÉfÉlnqoaOd Njfk;a;sÇKd
ysx.= p ysxf.da p uydkqNdjd
4' oafõcd,sfkda uqksfkda wÜGflda p
w: fldaif,da nqoafOda wf:da iqndyq
Wmfkañfida fkañfida ika;Ñ;af;da
iÉfpda ;f:da úrfcda mKaäf;da p
5' ldÆmld,d úðf;da ðf;da p
wxf.da p mxf.da p .=;sÊðf;da p
miaiS cyS Wmêx ÿlaLuQ,x
wmrdðf;da udrn,x wfÊis
6' i;a:d mj;a;d irNxf.da f,dauyxfida
WÉpx.udfhda wisf;da wkdifjda
ufkdufhda udkÉýfoda p nkaOqud
;odêuq;af;da úuf,da p fla;=ud
7' fla;=ïnrdf.da p ud;xf.da wßfhda
w:ZÉpqf;da wÉpq;.dunHduflda
iqux.f,da oíìf,da iqmam;sÜÀf;da
wihafyda fÄudNsrf;da p fidarf;da
8' ÿrkakfhda ixf>da wf:daZms WÉpfhda
wmfrda uqkS ihafyda wfkdaukslalfuda
wdkkao kkafoda Wmkkafoda oajdoi
Ndroajdfcda wka;sufoayOdÍ
9' fndaë uydkdfuda wf:dams W;a;frda
flaiS isÇ iqkaofrda Ndroajdfcda
;siaiQm;siaid NjnkaOkÉýod
188 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

WmiSoÍ ;KayÉýfoda p iSoÍ


10' nqoafOda wyQ ux.f,da ù;rdf.da
WiNÉýod cd,sksx ÿlaLuQ,x
ika;x mox wÊCO.uQmkSf;da
Wfmdaif:da iqkaofrda iÉpkdfuda
11' fÊf;da chkaf;da mÿfuda Wmamf,da p
mÿuq;a;frda rlaÅf;da mínf;da p
udk;a:oafOda fidaNsf;da ù;rdf.da
lKafyda p nqoafOda iqúuq;a;Ñ;af;da
12' tAf;a p w[af[a p uydkqNdjd
mÉfÉlnqoaOd Njfk;a;sÇKd
f;a iínix.d;s.f;a ufyais
mßksínqf;a jkao: wmamfufhHdZ;s

48' OïufÉ;sh iq;a;x


tAjx fï iq;x' tAlx iuhx N.jd ilaflaiq úyr;s fïo;¿ïmx kdu ilHdkx
ks.fuda'
f;ak fLda mk iufhak rdcd mfiak§ fldaif,da k.rlx wkqmam;af;da fyda;s
flakÑfoaj lrKSfhak'
w: fLda rdcd mfiak§ fldaif,da §>xldrdhkx wdukaf;ais' fhdafÊys iïu
ldrdhk" Nødks Nødks hdkdks" WhHdkN+ñx .ÉPdu iqN+ñx oiaikdhdZ;s'
tAjx foajd;s fLda §f>daldrdhfkda r[af[da mfiakÈiai fldai,iai máiaiq;ajd
Nødks Nødks hdkdks fhdacdfm;ajd r[af[da mfiakÈiai fldai,iai máfõfoais'
hq;a;dks fLda foaj Nødks" Nødks hdkdks" hiaiodks ld,x u[a[iS;s'
w: fLda rdcd mfiak§ fldaif,da Nøx hdkdx wNsreys;ajd Nføays Nføays hdfkays
k.rïyd kshHdis uyÉp rdcdkqNdfõk fhak wdrdfuda f;ak mdhdiS' hdj;sld hdkiai
N+ñ hdfkak .ka;ajd hdkd mÉfpdafrdays;ajd m;a;sfldaj wdrdux mdúis'
woiai fLda rdcd mfiak§ fldaif,da wdrdfï cx>dúydrx wkqpxluudfkda
wkqúprudfkda relaLuQ,dks mdidÈldks mdidokShdks wmamioaodks wmamks.af>daidks
úckjd;d;s ukqiairdyfihHldks mái,a,dkidremamdks' Èiajdk N.jka;x fhaj
wdríN i;s WomdÈ'
budks fLda ;dks rela L uQ , dks mdidÈldks mdidokS h dks wma m ioa o dks
wmamks.af>daidks úckjd;d;s ukqiairdyfihHldks mái,a,dkidremamdks' h;a: iqox
uhx ;x N.jka;x mhsremdidu wryka;x iïudiïnqoaOkaZ;s'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 189

w: fLda rdcd mfiak§ fldaif,da §>x ldrdhkx wdukaf;ais'


budks fLda iïu ldrdhk" ;dks relaLuQ,dks mdidÈldks mdidokShdks wmamioaodks
wmamks.af>daidks úckjd;dks ukqiairdyfihHldks mái,a,dkidremamdks' h;a:
iqox uhx ;x N.jka;x mhsremdidu wryka;x iïudiïnqoaOx' lyx kq fLda iïu
ldrdhk" tA;rys fida N.jd úyr;s wryx iïudiïnqoafOda;s@
w;aÓ uydrdc" fïo;¿ïmx kdu ilHdkx ks.fuda' ;;a: fida N.jd tA;rys
wryx iïudiïnqoafOda úyr;s'
lSj ¥frda mk iïu ldrdhk" k.rlïyd fïo;¿ïmx kdu ilHdkx ks.fuda
fyda;;
S @s
k ¥f¾ uydrdc" ;SKs fhdackdks' ilald Èjidjfiafiak .ka;=ka;s'
f;ak ys iïu ldrdhk" fhdafÊys Nødks Nødks hdkdks .ñiaidu uhx ;x
N.jka;x oiaikdh wryka;x iïudiïnqoaOkaZ;s'
tAjx foajd;s fLda §f>da ldrdhfkda r[af[da mfiakÈiai fldai,iai máiaiq;ajd
Nødks Nødks hdkdks fhdacdfm;ajd r[af[da mfiakÈiai fldai,iai máfõfoais'
hq;a;dks fLda f;a foaj Nødks Nødks hdkdks" hiaiodks ld,x u[a[iS;s'
w: fLda rdcd mfiakÈ fldaif,da Nøx hdkx wNsreys;ajd Nføays Nføays hdfkays
k.rlïyd kslaÅñ;ajd fhak fïo;¿ïmx kdu ilHdkx ks.fuda f;ak mdhdis'
f;afkaj Èjidjfiafik fïo;¿ïmx kdu ilHdkx ks.ux iïmdmqKs fhak wdrdfuda
f;ak mdhdis' hdj;sld hdkiai N+ñ hdfkak .ka;ajd mÉfpdafrdays;ajd m;a;sfldaj
wdrdux mdúis'
f;ak fLda mk iufhak iïnyq,d NslaLQ wífNdaldfia pxluka;s' w: fLda rdcd
mfiak§ fldaif,da fhak f;a NslaLQ f;akqmixlñ' Wmixlñ;ajd f;a NslaLQ tA;ofjdap'
lyx kq fLda Nkaf;a" tA;rys fida N.jd úyr;s wryx iïud iïnqof
a Oda" oiaikldud
ys uhx ;x N.jka;x wryka;x iïudiïnqoaOkaZ;s'
tAfida uydrdc úydfrda ixjq;oajdfrda f;ak wmamioafoda Wmixlñ;ajd w;rudfkda
wd,skaox múis;ajd Wlaldis;ajd w.a.,x wdfldafÜys" újßiai;s f;a N.jd oajdrka;s'
w: fLda rdcd mfiakÈ fldaif,da ;;af:aj L.a.[ap WKaySi[ap §>iai
ldrdhkiai mdodis' w: fLda §>iai ldrdhkiai tA;ofydais' rydh;s fLda bodks
uydrdcd' f;ak bfèjodks uhd Gd;ínka;s'
w: fLda mfiakÈ fldaif,da fhak fida úydfrda ixjq;oajdfrda f;ak wmamioafoda
Wmixlñ;ajd w;rudfkda wd,skaox múis;ajd Wlaldis;ajd w.a.,x wdfldafÜis" újß
N.jd oajdrx'
w: fLda rdcd mfiakÈ fldaif,da úydrx múis;ajd N.jf;da mdfoa isrid ksm;s;ajd
N.jf;da mdodks uqfÄk p mßpqïn;s' mdKSys p mßiïndy;s" kdu[ap idfõ;s'
rdcdyx Nkaf;a" mfiakÈ fldaif,da" rdcdyx Nkaf;a" mfiakÈ fldaif,da ;s'
190 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

lsx mk ;ajx uydrdc" w;a:jix iïmiaiudfkda buiañx iÍf¾ tAjrEmx


mruksmÉpdldrx lfrdais Ñ;a;+mydrx WmoxfiaiS;s@
w;aÓ fLda fï Nkaf;a" N.j;s Oïukajfhda" fyda;s iïud iïnqoafOda N.jd"
iajdlaLdf;da N.j;d Oïfuda" iqmámkafkda N.jf;da idjlixf>da;s'
bOdyx Nkaf;a" miaidñ tAfla iuKn%dyaufKa mßhka;l;x n%yaupßhx prka;s'
oims jiaidks" ùi;sïms jiaidks" ;sxiïms jiaidks" p;a;dÍiïms jiaidks'
f;a wmf¾k iufhak iqkyd;d iqú,s;a;d lmams;flaiuiaiq m[apys ldu.=fKays
iumams;d iux.SN+;d mßpdfrka;s'
bO mkdyx Nkaf;a" NslaLQ miaidñ hdjÔjx wmdKfldaálx mßmqKaKx mßiqoaOx
n%yaupßhx prkaf;a" k fLda mkdyx Nkaf;a" bf;da nysoaOd w[a[x tAjx mßmqKaKx
mßiqoaOx n%yaupßhx iukqmiaidñ' whïms fLda fï Nkaf;a" N.j;s Oïukajfhda"
fyda;s iïud iïnqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d Oïfuda" iqmámkafkda N.jf;da
idjl ixf>da;s'
mqk p mrx Nkaf;a" rdcdfkdams rdcQys újoka;s' L;a;shdms L;a;sfhays újoka;s'
n%dyauKdms n%dyaufKays újoka;s' .ym;Sms .ym;Sys újoka;s' ud;dms mq;af;ak újo;s'
mq;af;dams ud;rd újo;s' ms;dms mq;af;ak újo;s' mq;af;dams ms;rd újo;s' Nd;dms N.skshd
újo;s' N.skshd Nd;rd újo;s' iyfhdams iyfhak újo;s'
bO mkdyx Nkaf;a NslaLQ miaidñ iu.a.d iïfudaokd wújoudkd ÇfrdaolSN+;d
w[a[u[a[x mshplaLQys iïmiaika;d úyrka;s' k fLda mkdyx Nkaf;a bf;da nysoaOd
w[a[x tAjx iu.a.x mßix iukqmiaidñ' whïms fLda fï Nkaf;a" N.j;s Oïukajfhda"
fyda;s iïud iïnqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d Oïfuda" iqmámkafkda N.jf;da
idjl ixf>da;s'
mqk p mrdZyx Nkafka" wdrdfïk wdrdux WhHdfkak WhHdkx wkqpxludñ
wkqúprdñ' fidayx ;;a: miaidñ tAfla iuKn%dyaufKa lsfia ÆfÄ ÿínKafKa
WmamKavqmamKavqlcdf;a Ouksika:;.;af;a k úh u[af[a plaLqx nkaOkaf;a ckiai
oiaikdh' ;iai uhayx Nkaf;a tAjx fyda;s' woaOd bfï wdhiaukaf;da wkNsr;d jd
n%yaupßhx prka;s' w;aÓ jd fkaix ls[aÑ mdmxlïux l;x máÉPkakx ;:d bfï
wdhiaukaf;da lsid ÆLd ÿínKaKd WmamKavqmamKavqlcd;d Ouksika:;.;a;d" k úh
u[af[a plaLqx nkaO: ckiai oiaikdhd;s' ;Hdyx Wmixlñ;ajd tAjx jodñ' lskakq
;=ïfya wdhiaukaf;da lsid ÆLd ÿínKaKd WmamKavqmamKavqlcd;d Ouksika:;.;a;d"
k úh u[af[a plaLqx nkaO: ckiai oiaikdhd;s' f;a tAjudyxiq' nkaOqlfrdaf.da
fkda uydrdcd;s'
bO mkdyx Nkaf;a NslaLQ miaidñ yÜGmyÜGd Wo.a.=o.a.d wNsr;rEmd mSkS;skaøshd
wmafmdaiaiqlald mkakf,daud mrojq;a;d ñ.N+f;ak fÉ;id úyrka;s ;iai uhayx
Nkaf;a tAjx fyda;'s woaOd bfï wdhiaukaf;da ;iai N.jf;da idifka W<drx mqífíkdmrx
úfiaix i[acdkka;s" ;:d bfï wdhiaukaf;da yÜGmyÜGd Wo.a.=o.a.d wNsr;rEmd
mSKs;skaøshd wmafmdaiaiqlald mkakf,daud mrojq;a;d ñ.N+f;a; fÉ;id úyrka;s' whïms
fLda fï Nkaf;a" N.j;s Oïukajfhda" fyda;s iïud iïnqoafOda N.jd" iajlaLdf;da
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 191

N.j;d Oïfuda" iqmámkafkda N.jf;da idjl ixf>da;s'


mqk p mrdZyx Nkaf;a" rdcd L;a;sfhda uqoaOdjis;af;da mfydañ >df;a;dhx jd
>df;a;=x cdfma;dhx jd cdfma;=x' mínfÊ;dhx jd míndfÊ;=x' ;iai uhayx Nkaf;a
wÜglrfKa ksiskakiai wka;rka;rd l:x ´mdf;ka;s' fidayx k ,Ndñ" udfï
fNdkaf;da wÜglrfKa ksiskakiai fï wka;rka;rd l:x ´mdf;a:' l:dmßfhdaikx
fï Njkaf;da wd.fuka;=;s' ;iai uhayx Nkaf;a' wka;rka;rdj l:x ´mdf;ka;s'
bO mkdyx Nkaf;a" NslaLQ miaidñ hiañx iufha N.jd wfkali;dh mßidh
Oïux foafia;s' fkaj ;iañx iufha N.jf;da idjldkx Åms;ioafoda jd fyda;s
Wlaldis;ioafoda jd N+;mqínx Nkaf;a" N.jd wfkalid;dh mßidh Oïux foafiais'
;;%[a[;frda N.jf;da idjflda Wlaldis' ;fïk[a[;frda in%yaupdÍ cKaKqflak
>ÜfÜis' wmamioafoda whiaud fyda;=" udhiaud ioaouldis' i;a:d fkda N.jd Oïux
foafia;S;s' ;iai uhayx Nkaf;a tA;ofydais' wÉPßhx j; fNda" wíN+;x j; fNda'
woKafâk j; lsr fNda wi;af:ak tAjx iqúkS;d mßid Núiai;S;s' k fLda mkdyx
Nkaf;a bf;da nysoaOd w[a[x tAjx iqúkS;x mßix iukqmiaidñ' whïms fLda fï
Nkaf;a" N.j;s Oïukajfhda" fyda;s iïud iïnqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d
Oïfuda" iqmámkafkda N.jf;da idjl ixf>da;s'
mq k p mrdZyx Nka f ;a " mia i dñ bfèlÉfÉ L;a ; s h mKa ä f;a ks m q f Ka
l;mrmamjdfoa jd<fõêrEfma fjdaNks oa ka;d u[af[a prka;s m[a[d.f;ak ÈÜÀ.;dks'
f;a iqKka;s iufKda L¨ fNda f.da;fuda wuqlx kdu .dux jd ks.ux jd ´ißiai;S;s'

f;a m[ayx wNsixLfrdka;s' bux uhx m[ayx iuKx f.da;ux Wmixlñ;ajd


mqÉýiaidu' tAjx fÉ fkda mqÜfGda tAjx nHdlßiai;s" tAjuiai uhx jdox wdfrdafmiaidu'
tAjx fÉms fkda mqÜfGda tAjx nHdlßiai;s" tAjïmsiai uhx jdox wdrdafmiaidud;s'
f;a iqKka;s iufKda L¨ fNda f.da;fuda wuqlx kdu .dux jd ks.ux jd ´ifgda;s'
f;a fhak N.jd f;akqmixluka;s' f;a N.jd Oïñhd l:dh ikaoiafia;s iudofma;s
iuq;af;afÊ;s" iïmyxfia;s f;a N.j;d Oïñhd l:dh ikaoiais;d iudoms;d
iuq ; a f ;a ð ;d iïmyxis ; d k fÉp N.jka ; x m[a y x mq É Pka ; s ' l= f ;da jdox
wfrdafmiaika;s' w[a[o;a:q N.jf;da idjld iïmÊcka;s' whïms fLda fï Nkaf;a"
N.j;s Oïukajfhda" fyda;s iïud iïnqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d Oïfuda"
iqmámkafkda N.jf;da idjl ixf>da;s'
mqk p mrdZyx Nkaf;a " miaidñ bfèlÉfÉ n%dyauKmKaäf;a -fm- .ym;smKaäf;a
-fm- iuKmKaäf;a
ks m q f Ka l;mrma m jdfoa jd<fõêrEfma fjda N s k a o ka ; d u[a f [a prka ; s
m[a[d.f;ak ÈÜÀ.;dks' f;a iqKka;s iufKda L¨ fNda f.da;fuda wuqlx kdu .dux
jd ks.ux jd ´ißiai;S;s' f;a m[ayx wNsixLfrdka;s' bux uhx m[ayx iuKx
f.da;ux Wmixlñ;ajd mqÉýiaidu' tAjx fÉ fkda mqÜfGda tAjx nHdlßiai;s" tAjuiai
uhx jdox wdfrdafmiaidu' tAjx fÉms fkda mqÜfGda tAjx nHdlßiai;s" tAjïmsiai uhx
jdox wdrdafmiaidud;s'
192 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

f;a iqKka;s iufKda L¨ fNda f.da;fuda wuqlx kdu .dux jd ks.ux jd ´ifgda;s'
f;a fhak N.jd f;akqmixluka;s' f;a N.jd Oïñhd l:dh ikaoiafia;s iudofma;s
iuq;af;afÊ;s" iïmyxfia;s f;a N.j;d Oïñhd l:dh ikaoiais;d iudoms;d
iuq ; a f ;a ð ;d iïmyxis ; d k fÉp N.jka ; x m[a y x mq É Pka ; s ' l= f ;da jdox
wdfrdafmiaika;s' w[a[o;a:q N.jka;[af[aj ´ldix hdpka;s w.driaud wk.dßhx
mínÊcdh'
f;a N.jd míndfÊ;s' f;a ;:d mínð;d iudkd tAld jQmlÜGd wmamu;a;d
wd;dmsfkda mys;;a;d úyrka;d k Ñriafiaj hiai;a:dh l=,mq;a;d iïufoaj w.driaud
wk.dßhx míncka;s' ;okq;a;rx n%yaupßhmßfhdaidkx ÈÜfGaj Oïfï ihx wNs[a[d
iÉýl;ajd WmiïmÊc úyrka;s'
f;a tAjudyxiq uhx j; fNda wkiaidu" uhx j; fNda mkiaidu" uhx ys mqífí
wiaiuKdj iudkd iuKïyd;s mácdksïyd" wn%yauKdj iudkd n%dyauKïyd;s
mácdkïyd" wkrykaf;daj iudkd wrykaf;daïyd;s cácdksïyd' bodks fLdaïyd iuKd"
bodks fLdaïyd n%dyauKd" bodks fLdaïyd wrykaf;da;s' whïms fLda fï Nkaf;a" N.j;s
Oïukajfhda" fyda;s iïud iïnqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d Oïfuda" iqmámkafkda
N.jf;da idjl ixf>da;s'
mqk p mrx Nkaf;a" bfï biso;a;mqrdKd :m;fhda uuN;a;d uuhdkd wyx
fkaix Ôú;iai mod;d hiiai wdy;a;d w: p mk fkda ;:d uhs ksmÉpdldrx
lfrdka;s h:d N.j;s'
N+;mqíndZyx Nkaf;a fiakx wíN+hHdfkda iudfkda bfïj biso;a;mqrdKd :m;fhda
ùuxiudfkda w[a[;riañx iïndfè wdjif:a jdix Wm.[aýx' w: fLda Nkaf;a"
bfï biso;a; mqrdKd :m;fhda nyqfoaj r;a;sx Oïñhd l:dh ú;skdfu;ajd hf;da
wfydais N.jd ;f;da iSix l;ajd ux mdof;da lß;ajd ksmÊðxiq' ;iai uhayx Nkaf;a"
tA;ofydais' wÉPßhx j; fNda" wíN+;x j; fNda" bfï biso;a;mqrdKd :m;fhda
uuNka;d uuhdkd wyx fkaix Ôú;iai mod;d hiiai wdy;a;d w: p mk fkda ;:d
uhs ksmÉpdldrx lfrdka;s h:d N.j;s' woaOd bfï wdhiaukaf;da ;iai N.jf;da
idifka W<drx mqífíkdmrx úfiaix i[acdkka;S;s' whïms fLda fï Nkaf;a" N.j;s
Oïukajfhda" fyda;s iïud iïnqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d Oïfuda" iqmámkafkda
N.jf;da idjl ixf>da;s'
mqk p mrx Nkaf;a" N.jdms L;a;sfhda" wyïms L;a;sfhda" N.jdms fldai,flda"
wyïms fldai,flda" N.jdms wdiS;sflda" wyïms wdiS;sflda" hïms Nkaf;a N.jdms
L;a;fs hda" wyïms L;a;f
s hda" N.jdms fldai,flda" wyïms fldai,flda" N.jdms wdiS;f
s lda
wyïms wdiS;sflda bñkdjdrydfïjdyx Nkaf;a" N.j;s mruksmÉpdldrx l;a;=x
Ñ;a;m
+ ydrx Wmoxfia;x= ' ykao p odks uhx Nkaf;a" .ÉPdu' nyqlÉs pd uhx nyqlrKShd;s'
hiaiodks ;ajx uydrdc" ld,x u[a[iS;s' w: fLda rdcd mfiakÈ fldaif,da WÜGdikd
N.jka;x wNsjdfo;ajd molaÅKx l;ajd mlaldñ'
w: fLda N.jd wÑrmlalka;iai r[af[da mfiakÈiai fldai,iai NslaLQ
wdukaf;ais' tAfida NslaLfõ" rdcd mfiak§ fldaif,da OïufÉ;shdks Ndis;ajd
WÜGdhdikd mlalkaf;da'
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 193

W.a.Kyd: NslL
a fõ" OïufÉ;shdks' mßhdmqKd: NslL
a fõ" OïufÉ;shdks' Odfr:
NslaLfõ" OïufÉ;shdks" w;a:ixys;dks NslaLfõ" OïufÉ;shdks wdÈn%yaupßhldkS;s'
boufjdap N.jd w;a;ukd f;a NslaLQ N.jf;da Ndis;x wNskkaÿka;s'

49' ðkm[acrh
1' chdik.;d ùrd fc;ajd udrx ijdysKsx
p;=iÉpdu;rix fha msúxiq krdiNd
2' ;Kyxlrdofhda nqoaOd wÜGùi;s kdhld
iífí m;sÜÀ;d ;=hayx u;a:fla f;a uqksiaird
3' isf¾ m;sÜÀ;d nqoaOd Oïfuda p ;j f,dapfka
ixf>da m;sÜÀf;da ;=hayx Wf¾ iín.=Kdlfrda
4' yofha wkqreoafOda p idßmq;af;da p olaÅfKa
fldKav[af[da msÜÀNd.iañx fud.a.,a,dfkdais jdufla
5' olaÅfKa ijfKa ;=hayx wdyqx wdkkaordyq,d
liaifmda p uydkdfuda WfNdaZiqx jdufida;fla
6' flaikaf;a msÜÀNd.iañx iqßfhda úh mNxlfrda
ksiskafkda isßiïmkafkda fidaNsf;da uqksmqx.fjda
7' l=udrliaifmda kdu ufyaiS Ñ;%jdoflda
fida ;=hayx jofka ksÉpx m;sÜGdis .=Kdlfrda
8' mqKafKda wx.=,sudf,da p Wmd,s kkaoiSj,S
f:ard m[ap bfï cd;d ,,dfÜ ;s,ld ;j
9' fiaidiS;suydf:ard úð;d ðkidjld
c,ka;d iS,f;afÊk wx.uxf.aiq iKaÀ;d
10' r;kx mqrf;da wdis olaÅfKa fu;a;iq;a;lx
Oc.a.x mÉPf;da wdis jdfu wx.=,sud,lx
11' LkaOfudarmß;a;[a p wdgdkdáhiq;a;lx
wdldiÉPokx wdis fiaid mdldri[a[s;d
12' ðkdZKdn, ixhq;af;a OïumdldrZ,xlf;a
jif;da f;a p;=lsÉfÉk iod iïnqoaOm[acf¾
13' jd;ms;a;dÈi[acd; ndysrÊCO;a;=Zmoaojd
wfiaid ú,hx hka;= wkka;.=Kf;acid
14' ðkmxcruÊCOÜGx úyrka;x uyS;f,a
iod mdf,ka;= ;ajx iífí f;a uydmqßidZiNd
194 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

15' bÉfÉjuÉpka;lf;da iqrlafLda


ðkdZkqNdfõk ð;+mmoaofjda
nqoaOdkqNdfõk y;dßixf>da
prdys ioaOïukqNdjmd,sf;da
16' bÉfÉjuÉpka;lf;da iqrlafLda
ðkdZkqNdfõk ð;+mmoaofjda
OïudkqNdfõk y;dßixf>da
prdys ioaOïukqNdjmd,sf;da
17' bÉfÉjuÉpka;lf;da iqrlafLda
ðkdZkqNdfõk ð;+mmoaofjda
ix>dkqNdfõk y;dßixf>da
prdys ioaOïukqNdjmd,sf;da
18' ioaOïumdldrmßlaÅf;daZis
wÜGdßhd wÜGÈidiq fydka;s
t;a:ka;f¾ wÜGkd:d Njka;s
WoaOx ú;dkx j ðkd À;d f;a
19' Nskaokaf;da udrfiakx ;j isris Àf;da fndaêudrehay i;a:d
fud.a.,a,dfkdais jdfï ji;s N=c;fÜ olaÅfKa idßmq;af;da
Oïfuda uÊfCè Wriañx úyr;s Njf;da fudlaLf;da fudarfhdaksx
iïm;af;da fndaêi;af;da prKhq. .f;da Ndkqf,daflalkdf:da
20' iíndZjux.,uqmoaojÿkaksñ;a;x
iíîZ;sfrda..yfodaiufiaikskaod
iínZka;rdh Nhÿiaiqmskx wlka;x
nqoaOdZkqNdjmjf¾k mhd;= kdix
21' iíndZjux.,uqmoaojÿkaksñ;a;x
iíîZ;sfrda..yfodaiufiaikskaod
iínZka;rdh Nhÿiaiqmskx wlka;x
OïudZkqNdjmjf¾k mhd;= kdix
22' iíndZjux.,uqmoaojÿkaksñ;a;x
iíîZ;sfrda..yfodaiufiaikskaod
iínZka;rdh Nhÿiaiqmskx wlka;x
ix>dZkqNdjmjf¾k mhd;= kdix
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 195

50' wx.=,sud, mß;a;x


^wx.=,u
s d, msß;&

mß;a;x hx NKka;iai - ksiskakÜGdkfOdajkx


WolZïms úkdfia;s - iínfïj mßiaihx
fid;aÓkd .íNjqÜGdkx - hx p idfè;s ;x LfKa
f:riaix.=,sud,iai - f,dalkdf:ak Ndis;x
lmamÜGdhsuydf;acx - mß;a;x ;x NKdufya
hf;daZyx N.sks" wßhdh cd;shd cdf;da kdZNscdkdñ i[aÑÉp mdKx Ôú;d
fjdafrdafma;d" f;ak iÉfÉk fid;aÓ f;a fyda;=" fid;aÓ .íNiaidZ;s'

51' c,kkaok mß;a;x


^c,kkaok msß;&

1' p;=ùi;s nqoafOda;s - fhda Núiai;s W;a;ux


mdró n,hq;af;ays - c,kkaok W;a;ux
2' wfkdaudkS c,x ;Sf¾ - W;a;ux m;a;Öjf¾
mdró f;a c,x fyda;s - i¾jnkaOkfþokx
3' wdkkafoda;s uydf:arx - W;a;ux OïuNKavlx
fhak NslaLq uydf:arx - ihfka nkaOkúèjxikx
4' b;s ›f,dalnqoafèys - fhak OïudkqNdjf;da
hka;%uka;%yrx l;ajd - úkdix nqoaOdkqNdjf;da
5' uqkskafoda fyda;s kfuda nqoaOx - udrfiakd mysÊc;s
oifldaáiyiaidks - i¾jnkaOkfþokx
6' mdrñ;d .=Kd fydka;s - fida Núiai;s W;a;ux
wfkalcd;sixidrx - iyiaix OïudkqNdjf;da
7' ihdfkda jd iyiaidks - W;a;ux .=Kmq.a.,x
wiS;sx fhak iífíms - iínisoaë Njka;= f;a

52' p;=rdrlaLdj fyj;a i;r lugyka


nqoaOdkqiai;s fu;a;d p - wiqNx urKiai;s
b;s bud p;=rdrlaLd - NslaLq NdfjhH iS,jd
196 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

nqoaOdkqiai;s
1' wkka;ú;a:dr .=Kx - .=Kf;daZkqiairx uqksx
NdfjhH nqoaêud NslaLq - nqoaOdkqiai;sZudÈf;da
2' ijdifka lsf,afia fida - tAflda iífí ks>d;sh
wyQ iqiqoaOika;dfkda - mQcdkZ[ap iodrfyda
3' iínld,.f;a Oïfï - iífí iïud ihx uqks
iíndldf¾k nqÊCê;ajd - tAflda iín[a`Cÿ;x .f;da
4' úmiaikdÈúÊcdys - iS,dÈprfKays p
iqiñoafèys iïmkafkda - ..kdfNays kdhflda
5' iïud .f;da iqNx Gdkx - wfuda>jpfkda p fida
;súOiaidms f,daliai - [d;d ksrjfiaif;da
6' wfkaflays .=fKdaf>ays - iíni;a;=;a;fuda wyQ
wfkaflays Wmdfhays - kroïfï ofïis p
7' tAflda iíniai f,daliai - iínw;a:dkqidiflda
Nd.Hbiaißhd§kx - .=Kdkx mrfuda ksê
8' m[a[diai iínOïfïiq - lreKd iíncka;=iq
w;a;;a:dkx mr;a:dkx- idêld .=KfcÜÀld
9' ohdh mdró Ñ;ajd - m[a[dhZ;a;dkuqZoaOÍ
WoaOÍ iínOïfï p - ohdhZ[af[a p WoaOÍ
10' Èiaiudfkda ms ;djiai - rEmldfhda wÑka;sfhda
widOdrK[dKâfâ - Oïuldfha l:dj ldZ;s

fu;a;dkqiai;s
1' w;a;+mudh iífíix - i;a;dkx iqLldu;x
miais;ajd luf;da fu;a;x - iíni;af;aiq Ndjfha
2' iqÇ NfjhHx ksoaÿlafLda - wyx ksÉpx wyx úh
ys;d p fï iqÇ fydka;= - uÊCOÜGd :p fõßfkda
3' buïys .dulafL;a;ïys - i;a;d fydka;= iqÇ iod
;f;da mrZ[ap rÊfÊiq - plaljdf<aiq cka;=fkda
4' iuka;d plaljdf<aiq - i;a;dkkaf;aiq mdKsfkda
iqÅfkda mq.a.,d N+;d - w;a;dNdj.;d ishqx
5' ;:d b;aÓ mqud fÉZj - wßhd wkßhdmsZp
foajd krd wmdhÜGd - ;:d oiÈidiq pdZ;s
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 197

wiqNdkqiai;s
1' wú[a[dKZiqNksNx - iú[a[dKZiqNx bux
ldhx wiqNf;da miaix - wiqNx Ndjfha h;s
2' jKaKiKaGdk.kafèys - wdifhdaldif;da ;:d
málal+,dks ldfhda fï - l=Kmdks oaúfida<i
3' m;s;ïydZms l=Kmd - fÊ.=ÉPx ldhksiais;x
wdOdfrda ys iqÖ ;iai - ldfha ;= l=Kfma À;x
4' ó<afya lsñZj ldfhdaZhx - wiqÑïys iuqÜÀf;da
wkaf;da wiqÑiïmqKafKda - mqKaKjÉpl=à úh
5' wiqÑ ikaof;a ksÉpx - h:d fïol:d,sld
kdkdlsñl=,djdfida - mlalpkaoksld úh
6' .KavN+f;da frda.N+f;da - jKN+f;da iuqiaifhda
wf;alsÉfPda;sfÊ.=ÉfPda - mNskakl=KmQmfudaZ;s

urKdkqiai;s
1' mjd;§m;=,Hdh - idhqika;;shdlaLhx
mrEmudh iïmiaix - Ndjfha urKiai;sx
2' uydiïm;a;siïm;a;d - h:d i;a;d u;d bO
;:d wyx ußiaidñ - urKx uu fyiai;s
3' Wmam;a;shd ifyafõox - urKx wd.;x iod
urK;a:dh ´ldix - jOflda úh tAi;s
4' Bilx wksj;a;ka;x - i;;x .ukqiaiqlx
Ôú;x Wohd w;a:x - iqßfhda úh Odj;s
5' úÊcqnqínq,Wiaidjc,rdðmßlaLhx
>d;fldaZj ßmQ ;iai iín;a:dZms wjdßfhda
6' iqhi;a:dumq[a[soaênqoaêjqoaêðkoajhx
>df;ais urKx Åmamx - ld ;= udÈifla l:d
7' mÉphdkZ[ap fõl,Hd - ndysrÊCO;a;=moaojd
urdfudarx ksfïidZms - urudfkda wkqlaLKZka;s
198 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ixfõ.j;a:q wg
1' Ndfj;ajd p;=rdrlaLd - wdjÊfchH wkka;rx
uydixfõ.j;a:Qks - wÜG wÜÀ;ùßfhda
2' cd;s cdrd jHdê pq;S wmdhd
w;S;wmam;a;ljÜgÿlaLx
bodks wydr.fjÜÀÿlaLx
ixfõ.j;a:Qks budks wÜG
3' mdf;da p idhuZmsfÉj bux úêx fhda
wdfiajf;a i;;u;a;ys;dNs,diS
mmafmda;s fida;sZúmq,x y;mdßmkaf:da
fiÜGx iqLx uqksúisÜGu;x iqfÄk pdZ;s'

53' kriSy .d:d


1' plaljrxls;r;a;iqmdfoda
,laLKuKaä;wdh;mKayS
pdurP;a;úN+is;mdfoda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
1' r;ameyefhka isßmd hq. Èf,kd
ila ,l=Kska Èla ú¿ôka ieÿkd
fifur p;% isßfhka o nenf,kd
wkak n,ka mq; iñ÷ka jäkd
2' ilHl=udrjfrda iqLqudf,da
,laLKÑ;a;s;mqKaKiÍfrda
f,dalys;dh .f;da krùfrda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
2' idlH l=,fha ishque,s l=urdfKda
fid÷re ,l=Kq msß mska isrerdfKda
f,dj fi;g u jeä ùr krdfKda
wkak n,ka mq; nqÿ iñ\fKda
3' mqKaKiixLksfNdauqLjKafKda
foajkrdk msfhda krkdf.da
u;a;.ðkaoú,dis;.dó
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
3' mqka i| fia nn,k ks,a wyfia
uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia 199

foõ ñksiqka fk;a ikik is;a fia


jäk .uk we;a rcq f. ú,dfia
krUkq mq; iñ\Kka is;a fia
4' L;a;shiïNjw.a.l=,Sfkda
foajukqiaikuiais;mdfoda
iS,iudêm;sÜÀ;Ñ;af;da
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
4' rc l=,fha nqÿ iñ÷ Wmkafka
foõ ñksiqka md hq. ku¢kafka
is,a iudê is; ;=< msysgkafka
wkak mqf;a nqÿ iñ÷ jäkafka
5' wdh;;=x.iqiKaÀ;kdfida
f.damLqfuda wNskS,iqfk;af;da
bkaoOkQ wNskS,NuQflda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
5' ks,ajka mdáka fk;a hq. Èf,kd
;=ka. iqikaÀ; kdih ;sfnkd
weys neu foaÿkq hq., ú,iskd
wkak n,ka mq; iñ÷ka jäkd
6' jÜgiquÜgiqiKaÀ;.Sfjda
iSyykQ ñ.rdciÍfrda
l[apkiqÉPú W;a;ujKafKda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
6' nn,k f;o isy rfcl= f. jekafka
ishque,s nj uqj rfcl= f. jekafka
rkajka /ia isreßka úysfokafka
wkak mqf;a nqÿ iñ÷ jäkafka
7' isksoaO iq.ïNsruCcqiqf>dafida
ysx.=,nkaOqiqr;a;iqðõfyda
ùi;s ùi;s fia;iqokaf;da
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
7' isks÷ fid÷re ñysfrka y~ kef.kd
ysÕ=, iqr;a meye Èjlska iefokd
úiai ne.ska iqÿ o;a fm< Èf<kd
wkak n,ka mq; iñ÷ka jäkd
8' w[ackjKaKiqkS,iqflafida
l[apkmÜgúiqoaO,,dfgda
200 uyfuõkdfõ md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

´iêmKavriqoaOiqWKafKda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
8' ks,a mdáka isrfia flia nenf,a
rkajka /ia úysfokjd k,f<a
W!¾K frdau Od;=j j; luf,a
nqÿ iñ÷f. uq¿ isrer u nenf,a
9' .ÉP;s kS,mf:a úh pkafoda
;dr.Kd mßfõÀ;rEfmda
idjluÊCO.f;da iuKskafoda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
9' ks,a wyfia mqka i| mdhkafka
i|jg fldg rka ;re nenf,kafka
uqKs i| Y%djl ueo iqÈf,kafka
wkak mqf;a nqqÿ iñ÷ jäkafka

idÿ æ idÿ ææ idÿ æææ

msrejdkd fmd;a jykafia ksñ'

You might also like