Professional Documents
Culture Documents
la vita nuda (1995) [Kutsal insan: Egemen Hayat ve p lak Hayat), Quel ehe
Suna Kl
alef
ALEF KITAPUGI DiZiSi 4
plaklklar
Giorgio Agamben
AlefYaynevi, 2010
Ocak 2017
978-9944-494-94-6
Yaynclk sercifka no: 24965
sayesinde baslmcr.
Bask: Mutlu Basm Yayn (sertifika na: 18569) cif. (212) 577 72 08
Alef Yaynevi
Cemal Nadir Sokak Byk Milas Han no: 24/17 Caalolu/ stanbul
IPLAKLIKLAR
Felsefe
Suna Kl
R! a 1 ef yay nevi
indekiler
1 Yaratm ve Kurtarma 7
2 ada Nedir? 17
3 K. 29
4 Hayaletler Arasnda Yaamann
Yararlar ve Sakncalar 51
5 Yapmayabileceimiz ey zerine 57
6 Kiisiz Kimlik 61
7 plaklk 71
8 Yce Beden 111
9 Bir kzn Al: abat, Bayram ve
lemezlik zerine Dnceler 125
Kaynaka 139
Resimlerin Listesi 143
Yaratm ve Kurtarma
*
Bu metin Venedik IUAV, Facolta di Design e Arti'de 2006-2007
kuramsal felsefe dersinin ilk dersini iermektedir.
t Trke evirilerinde "aa Aykr Dnceler" tercih edilmi.
18 IPLAKLIKLAR
*
Vek a, devir anlamlarnn yan sra zaman veya mr anlam
na da geliyor. (iirin Rusa asln okuyup eviriyi dzelten Ko
ray Karasulu'nun notu.)
20 IPLAKLIKLAR
*
(Lat.) Grnm, grnt, yz, suret. Bir tr kaya oluumu.
26 IPLAKLIKLAR
Kalumniator
*
Alntlarda u eviri esas alnmtr: Franz Kafka, Dava, ev. Ah
met Cemal, Can Yaynlar, . basm, 2009.
30 IPLAKLIKLAR
* AGE, S. 224.
K. 31
*
Bir Savan Tasviri, "O" 1920 Ylndan Notlar, ev. Kamuran i
pal, Cem Yay., 2000, s. 286. "ilk Gnah, insann iledii o eski
hakszlk, kendisine bir hakszlk yapld ve kendi zerinde ilk
gnahn ilendii konusunda aa vurduu ve aa vurmasna
bir trl ara vermedii sulamada bulunuyor."
32 IPLAKLIKLAR
etmek) fiilinin kken olarak hukuka ait teknik bir terim gibi
grnmediini ve en eski tanklklarda (rnein Plautus ve
Terence' de) hukuki anlamdan ok ahlaki anlamda kullanl
dn gzlemliyor. Ama yasayla ilgili olarak sulama tam da
gei ilevinde belirleyici nemini ortaya karyor.
Roma' da dava nominis delatio ile balar: davacnn buyruu
uyarnca itham edilen kiinin adn davallar listesine kaydet
me. Accusare (sulamak) etimolojik olarak "davaya armak"
anlamna gelen causa'dan (dava) tremitir. Causa, bir anlam
da, en temel hukuk terimidir, nk bir eyin hukuk alanna
girdiini adlandrr (tpk res szcnn bir eyin dil alan
na girdiini belirtmesi gibi). Causa adli bir durumun teme
linde yatan eyi gsterir. Causa ile res (Latincede "ey, durum"
demektir) arasndaki iliki bu adan reticidir. Her ikisi de
hukuk szlne aittir, bir davada (ya da adli bir ilikide) so
run olan eyi isimlendirirler. Ama Neo-Latin dillerde, causa
giderek res'in yerini alr; ve cebir terminolojisinde bilinmeyeni
(bu haliyle res, Franszcada sadece rien, "hibir ey" eklinde
yaamaktadr) isimlendirdikten sonra causa, cosa (talyan
cada "ey," Franszcada chose) terimine yol verir. Cosa-ada
makll ntr ve jenerik olan bu szck-aslnda "konu edilen
ey"i, hukukta (ve dilde) bahis konusu edilen eyi adlandrr.
Demek iftirann arl, davann en temel ilkesini sorgu
lama ilevi gryor: yani sulama ann. Ne de olsa davay ta
nmlayan ey su (arkaik hukukta gerekli deildir) da deil
dir, ceza da; ama ithamdr. Hatta, itham belki de en alasndan
bir adli "kategori" dir (kategoria Yunancada "itham" anlam
na gelir), o olmadnda btn hukuki yap ker: Varl hu
kuk alanna armak. yleyse yasa znde bir ithamdr, bir
*
(t.) Chiamare in causa: "iin iine katmak" anlamna da gelir.
K. 33
*
Srasyla dava, olay, kavga.
t Dava, s. 214.
:t: "Yarglama zamanla bir karara dnr," AGE.
(Lat.) Yargsz ceza olmaz.
" AGE, S. 103.
34 IPLAKLIKLAR
*
Franz Kafka, ato, ev. Kamuran ipal, Cem Yay., 1982, s. 294.
K. 35
* Dava, s. 114.
36 IPLAKLIKLAR
*
(t.) Beygir, gergi aleti.
K. 37
*
Franz Kafka, Milena'ya Mektuplar, ev. Esen Tezel, Can Yay.,
5. basm, 2011, s. 282.
38 IPLAKLIKLAR
* AGE, S. 265.
t AGE, S. 261.
:j: Franz Kafka, "Cezallar Kolonisi," Hikayeler, ev. Kamuran ipal,
Cem Yaynlar. 7. basm, 2002, s. 43.
K. 39
* AGE, S. 136.
t AGE, S. 129.
:j: AGE, S. 156.
40 IPLAKLIKLAR
* Dava, s. 226.
t AGE, S. 229.
:j: AGE, S. 229.
K. 41
* AGE, S. 214.
t Franz Kafk.a, Babaya Mektup, ev. Cemal Ener, Can Yaynlar,
2010, s. 33.
:: Dava, s. 216.
42 IPLAKLIKLAR
* AGE, S. 26.
t AGE, s. 218 K.: "Demek ki kap bekisi adam aldatmt."
:j: AGE, s. 216 ve 28.
K. 43
Agrimensor
*
(t.) Agrimensore, kadastrocu, yerlmc.
44 IPLAKLIKLAR
* ato, s. 12.
t AGE, S. 8.
46 IPLAKLIKLAR
*
Franz Kafka, Gnlkler, ev. Kamuran ipal, Cem Yaynevi, 2003,
s. 588.
t Alntlar iin bavurulan Trke metinde evirmen Agamben'in
kulland av szc iin koturmay tercih etmi.
K. 47
* AGE, S. 588-9.
48 IPLAKLIKLAR
* ato, s. 73.
K. 49
*
Franz Kafka, Hikayeler, "Yeni Avukat," Cem Yaynlar, 2002,
s. n
50 IPLAKLIKLAR
*
Trke alntlar iin kr. Epiktetos, (Enkhridion XVII). Dn
celer ve Sohbetler, ev. Burhan Toprak, MEB Yay.
64 IPLAKLIKLAR
*
Rab Adem'e "neredesin" diye seslendi.
78 IPLAKLIKLAR
*
Rab Tanr Adem'le kars iin deriden giysiler yapt, onlar giy
dirdi.
t ncil'in iV. yzyl Latincesiyle yaplm evirisi.
IPLAKLIK 79
*
J.P. Sartre,
Varlk ve Hilik, ev. Turhan Ilgaz ve Gaye ankaya Ek
sen, thaki Yay., 2009, s. 499-500. Bu eserden alnan paralar mev
cut eviriyle terim birlii salamak asndan uyarlanmtr.
t Sartre'da grace, talyanca "grazia," teolojik anlam "tanrsal inayet."
IPLAKLIK 93
AGE, S. SII-2.
*
t AGE, S. 512.
:j: AGE, S. 511-3.
94 IPLAKLIKLAR
* AGE, S. 57.
96 IPLAKLIKLAR
15. 1981 Kasmnda Helmut Newton Vogue' da, daha sonra They
are Coming adyla nlenecek ikikanatl bir grsel yaynlad.
Derginin sol sayfasnda, bir moda defilesindeki modeller gibi
souk ve dimdik yryen, tamamen plak (ayakkablar ha
ri, belli ki fotoraf kyamam) drt kadn grlyordu. Sa
sayfada ise ayn modelleri tpatp ayn konumda fakat bu kez
eksiksiz ve son derece k giyinmi bir halde gsteriyordu. ki
kanatla retilmi tekil etki iki resmin grnteki ztla ra
men aslnda eit olduudur. Modeller plaklklarn giymekte
ler, tpk yan sayfada kyafetlerini giydikleri gibi. Fotorafya
teolojik bir niyet atfetmek doru olmasa da burada kesinlikle,
plaklk/giysi dzenei hatrlatlm ve belki kast olmakszn
sorun olarak ortaya konmu gibi grnmektedir. yle ki iki
yl sonra ayn ikikanatl grseli Big Nudes'ta yeniden yayn
ladnda Newton resimlerin dzenini tersine evirdi, bu kez
giysili kadnlar, Cennette inayet giysisinin soyulmadan nce
gelmesi gibi, plak kadnlardan nce geliyorlard. Fakat, bu
dzende de, etki deimez kalyordu: ne modellerin ne seyirci
nin gzleri aktr, orada utan da yoktur ycelik de, pudenda
da glorianda da. Ve modellerin her iki fotorafta da ayn ilgi
sizlii (mankenlerde adet olduu zere) ifade eden yzleri, iki
resim arasndaki denklii daha da artrmtr. Bu ikikanatl
resimde ayn donuk ifadesizlie brnen yz (dn resimsi
tasvirlerinde sanatnn acy, utanc ve denlerin kaygsn
hepsi iin, Floransa' da Brancacci apeli'ndeki Masaccio fresko
su dnlrse-ifade ettii yer olan yz) artk yz deildir.
Her durumda, Vanessa Beecroft'un performansnda olduu
gibi burada da, esas olan plakln yer almam olmasdr.
Giysinin teolojik varsaym ilevini gren plak bedensellik
ile dm doann her ikisi de ortadan kaldrlmtr, demek
soyunmann ortaya karabilecei bir ey kalmam. Sadece
98 IPLAKLIKLAR
modann giysisi vardr orada, yani ten ile kuma, doa ile ina
yet arasnda karar verilemez bir unsur. Moda giysi teolojisinin
din-d mirasdr, d ncesi yeryz cennetine zg art
larn ticari seklerlemesidir.
*
Jacques Lacan'n "ders" ya da "kssa" anlamnda kulland bir
kelime.
IPLAKLIK ro9
* Otuz ya civar.
YCE BEDEN 113
*
Bkz. . Krallar p6-28.
4 IPLAKLIKLAR
*
zgn metinde "festa" (talyanca): Bir trene, bir ibadete ya da
bir yurttalk kutlamasna adanm gn. Trkeye bayram, yortu,
elence, tatil, herhangi bir kutlama gn (anneler, kadnlar gibi)
olarak evrilebilir. Trke metinde tercih edilen bayram "dinsel
bakmdan nemi olan kutlama gn" olarak dnlmelidir.
126 IPLAKLIKLAR
*
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders.
130 IPLAKLIKLAR
Kuklada, ya da Tanr'da
-Heinrich von Kleist, "Kukla Tiyatrosu"