eitlendirme

Ders 10
Finansal Ynetim 15.414
 Bugn

eitlendirme
Portfy eitlendirme ve riski datma
deal (optimal) portfyler

Okuma
Brealey ve Myers, Blm 7 ve 8.1
 rnek

Byk bir ABD hisse yatrm fonu olan Fidelity Magellan, Biogene yatrm
yapmay dnyor. Biogen gemite baarl olmu fakat imdiki ARGE
programnn sonular belirsiz. Fidelity Magellann portfy yneticileri
Biogene bu yatrmn riskini nasl deerlendirmeli?

Magellan Microsofta da yatrm yapabilir. Hangi hisse senedi daha riskli,

Microsoft mu Biogen mi?
 Biogen hisse fiyat, 1988-2001

Tem 88 Tem 90 Tem 92 Tem 94 Tem 96 Tem 98 Tem 00

 Fidelity Magellan
ortalama getiri

Standart sapma
 rnek

Exxon Kanadadaki yeni bir petrol alanna teklif veriyor. Exxonun bilim
adamlar bu alanda %40 ihtimalle 200 milyon varil ve %60 ihtimalle
400 milyon varil karlabilir petrol olduunu tahmin ediyor.

Petroln varil fiyat 30 dolar ve Exxon petrol kartmak iin varil

bana 10 dolar harcamal. Proje 8 sene srecek.

Bu projedeki riskler nelerdir? Her biri getiriyi nasl etkiler?

 Plan

Portfy ortalamas ve varyans

ki hisse *

ok sayda hisse *

Bir hisse portfyn riskine ne katar katkda bulunur?

Bir hisse portfyn getirisine ne kadar katkda bulunur?
En iyi portfy nedir?

*Ayn analiz projeler potfyne de uygulanabilir

 Portfyler

ki hisse, A ve B

A ve B den oluan bir portfynz var. Portfynzn Aya yatrlm

olan oran wA ve Bye yatrlm olannn oran wB

Portfy getirisi = Rp=waRA + wBRB

Portfyn beklenen getirisi ve varyans nedir?

Portfy
E[RP] = wA E[RA] + wB E[RB]
var(RP) =w2Avar(RA)+w2Bvar(RB)+2wAwBcov(RA,RB)
 rnek 1

Getiimiz 50 senede Motorolann ortalama aylk getirisi %1,75 ve

standart sapmas %9,73. GMin ortalama getirisi %1,08 ve standart
sapmas %6,23. kisinin korelasyonu 0,37. Bu ikisinden oluan bir portfy
nasl performans gsterir?
 GM ve Motorola
Ortalama

Standart sapma
 rnek 1, devam ediyor

Varsayalm ki GM ve Motorola arasndaki korelasyon deiti. Eer -1,0sa?

0,0sa? 1,0sa?

Portfy standart sapmas

wMot wGM E[RP] kor=-1 kor=0 kor=1
 GM ve Motorola: varsaylan korelasyonlar
Ortalama

Standart sapma
 rnek 2

1980de GDye yatrm yapmay dnyordunuz. zleyen 10 senede

GDnin ortalama aylk getirisi %0,00 ve standart sapmas %9,96.
Motorolann ortalama getirisi 51,28 ve standart sapmas %9,33.
Aralarndaki korelasyon 0,28. Bun iki hisse senedinden oluan bir portfy
nasl performans gsterir?
 GD ve Motorola
Ortalama

Standart sapma
 rnek 3

Emeklilik iin tasarruflarnz hazine bonolar ve hisse senedi piyasas

arasnda nasl datacanza karar vermeye alyorsunuz. Bono (Tbill)
oran aylk %0,12. Hisse senedi piyasasnn (Stk) aylk getirisini %0,75 ve
standart sapmasn %4,25 tahmin ediyorsunuz.
 Hisseler ve Hazine bonolar
Ortalama

Standart sapma
 Birok varlk

Birok hisse, R1, R2,.., RN

1,, N kadar hisse senedinden oluan bir portfynz var. Birinci hisseye
yatrmnzn toplam varlnza oran w1, ikinci hisseye w2,

Portfy getirisi = = 1 1 + 2 2 + + =

Portfy ortalamas ve varyans

= [ ] (Arlkl ortalama)

= 2 + ( , )
=
 Birok varlk

Varyans = Matris toplam

Hisse 1 Hisse 2 Hisse N

Hisse 1
Hisse 2

Hisse N

Matriste N2 terim var

N tanesi varyans
N(N-1) tanesi kovaryans

eitlendirilmi bir portfyde kovaryanslar varyanslardan daha

nemlidir. Bir hissenin varyans dier hisselerle kovaryanslarndan daha
nemsizdir.
 1. Gerek: eitlendirme

Birok hisseden eit arlkl olarak oluturulmu bir portfynz

olduunu varsayalm. Bu portfyn varyans nedir?

N varlktan oluan portfy, wi = 1/N

1 1
var(RP) = +

eitlendirilmi bir portfyn varyans hisseler arasndaki ortalama

kovaryanslarla belirlenir.

Yatrmc sadece getirilerdeki ortak deiimlerle ilgilenmelidir

(sistematik risk). Hisseye zel risk eitlendirmeyle datlr.
 rnek

Ortalama bir hissenin aylk standart sapmas %10 ve hisseler aras

ortalama korelasyon da 0,4. Her hisseye ayn miktar yatrrsanz
portfyn varyans ne olur? Ya korelasyon 0,0sa? 1,0sa?

kov(Ri, Rj) = korelasyon x stsap(Ri) x stsap(Rj)

= 0.40
x 0.10 x 0.10 = 0.004

1 1
var(RP) = 0,102 + 0,004 eer N bykse 0,004

stsap(RP) 0,004 = %6.3

 eitlendirme
Potfy stsap

Hisse says
 2. Gerek: Etkin portfyler

Birok varlkla mermi eklinde bir alann iindeki herhangi bir portfy
olasdr.*

Minimum varyans snr her beklenen getiri iin riski en aza indirgeyen
portfyler setidir.

Etkin snr minimum varyans snrnn st yarsdr.

*Grafikte minimum varyans snr bir hiperboldr.

 rnek

GM, IBM ve Motorolaya istediiniz kombinasyonla yatrm yapabilirsiniz.

Aadaki bilgiler nda hangi portfy seersiniz?

Varyans/Kovaryans
Hisse ortalama StaSap GM IBM Motorola
 Olas portfyler
Ortalama

Stsapma
 3. Gerek

Tanjant portfy

Risksiz bir varlk (hazine bonosu) da varsa btn yatrmclar ayn portfye
yatrm yapmaldr.

Tm etkin portfyler, risksiz varlkla tanjant portfy denilen kendine

zg bir hisse senedi portfynn bileimleridir.*

*Nobel dl sahibi Harry Markowitz

 Riskli ve risksiz varlklarn bileimleri
Ortalama

Stsapma
 Risksiz varlkla en uygun portfyler
Ortalama

Stsapma
 3. Gerek, devam ediyor

Risksiz varlkla beraber en uygun portfy en yksek izgi eimini elde

eder.

Tanjant portfy btn portfyler arasnda en yksek Sharpe oranna

sahiptir. Sharpe oran:

[ ]
Sharpe oran = olarak tanmlanr.

Baka bir deyile tanjant portfy btn portfylerin arasnda en iyi

risk-getiri dengesine sahiptir.

Ayrca
Alfa yatrm fonunun risk ayarl performans ltdr. Alfasn en yksee
arttrmak isteyen bir yatrm fonu tanjant portfyne yatrm yapmaldr.
 zet

eitlendirme riski azaltr. Bir portfyn standart sapmas her zaman

kendisini oluturan hisselerin ortalama standart sapmalarndan
dktr.

eitlendirilmi portfylerde hisseler arasndaki kovaryanslar bireysel

varyanslardan daha nemlidir. Sadece sistematik risk nemlidir.

Yatrmclar etkin snrdaki portfylere yatrm yapmaya almaldr. Bu

portfyler her risk seviyesi iin en yksek getiriyi salarlar.

Risksiz bir varlkla btn yatrmclar tanjant portfyne yatrm

yapmaldr. Bu portfy risk ve beklenen getiri arasndaki dengeyi en
yksek seviyeye getirir.