TURIZAM SAD

SAD su federacija,od 50 clanica.Granici se sa Kanadom,Meksikom,Aljaskom i Havajima. Povrsina SAD je

9.372.614km2.Ima oko 290 miliona stanovnika.

Prirodna osnova-Reljef-SAD se sastoje od nizeg dijela na istoku i visokog planinskog na zapadu.Istocni dio
zauzima obalnu niziju uz Atlantski okean,Apalacke planine i sredisnju niziju izmedju Stenjaka na zapadu i
Apalača na istoku.Sjeverni dio Atlantskog primorja je razudjen dubokim zalivima,od kojih je najvazniji
Dilaver i Čisejpik.Rijeke koje teku prema Atlantskom okeanu,stvarali su brzake i vodopade,sto je veoma
vazno za proizvodnju elektroenergije.Sredisnja nizija pruza se u SAD ood velikih jezera na sjeveru do
Meksickog zaliva na jugu.Zapadni planinski dio sastoji se od Stenjaka,unutrasnjih platoa i kotlina,Sijera
Nevade i Kaskadskih planina na jednoj strani i primorskog grebena uz Tihi okean.Stenjak je najstariji dio
zapadnog planinskog pojasa.U njegovom vulkanskom kamenju nalaze se bogata rudna lezista.Istocno od
Sijera Nevade je Veliki basen sa Velikim sanim jezerom.Juzno od Velikog basena pruza se plato Kolorada
u koji je istoimena rijeka usjekla 1.800m dubok kanjon.Najvisi vrh Sjeverne Amerike je Mont
Mekkinli.Havajski arhipelag cini oko 130 ostrva,grebena i sprudova koji se protezu u duzini od oko
1.000km i vulkanskog su porijekla.

Klima-u istocnom dijelu nema vecih zapreka cirkulaciji vazdusnih masa.Zimi duva sa sjevera hladan vjetar
norder,tj vrlo hladan i jak blizard.Jake kontraste na Atlntskom primorju ublazuje donekle golfska struja.U
sjevernom djelu Atlanskog primorja gdje izmedju kopna i golfske struje protice hladna voda sa
sjevera(hladni zid).Klima je kontinentalna,narocito zimi,pogotovo u unutrasnjosti.Kolicina padavina
smanjuje se s udaljenoscu od Atlanskog okeana i Meksickog zaliva prema podnozju Stenjaka.Sa Stenjaka
se u sredisnju niziju spusta suv vjetar činuk slican alpskom fenu.U prerijskom dijelu sredisnje nizije klima
je kontinentalna,a oko Meksickog zaliva suptropska.Planinski pojas na zapadu ima uglavnom planinsku
klimu.Na Sijera Nevadi i Kaskadskim planinama,padne zimi i do 10m snijega. Unutrasnji planinski platoi i
kotline imaju kontinentalnu klimu i malom kolicinom padavina.U sjevernom primorju Tihog
okeana,klima je okeanska,sa blagim zimama i svjezim ljetima,a kise ima cijele godine,mada vise zimi
nego ljeti.Na jugu Kalifornije klima je suva suptropska.

Vode-Rijeke pripadaju slivu Atlantskog okeana(Konektikat,Hadson,Dilaver,Potomak,Savana, Sveti

Lorenc),Meksickog zaliva(Misisipi sa pritokama
Ohajo,Tenesi,Misuri;Alabama,Tumbidzbi,Sabin,Trinti,Brajos,Kolorado,Rio Grande) i Tihog okeana
(Sakramento,San Hoakin,Kolumbija,Kolorado,Jukon-na Aljasci).Znatan dio Veliog basena nema oticanja
ka moru,tu se rijeke ulivaju u jezera od kojih je najvece Veliko slano jezero.Velika
jezera(Gornje,Micigen,Hjuron,Iri,Ontario) su najveca slatkovodna povrsina na svijetu.Mnoge su americke
rijeke dobri plovni putevi.SAD ima ukupno oko 41.100km plovnih rijeka i kanala.Otvoren je 7,2m dubok
plovni put za okeanske brodove preko Svetog Lorenca izmedju velikih jezera i mora.
Flora i fauna-Cetinarskim sumama obrasli su krajevi oko ivorista Misisipija.Srednji i juzni dio Apalaca
pokriveni su listopadnom sumom koje su nekad bile najvece i najbujnije na svijetu.Pored se pruza
juznoatlansko podrucje cetinarskih,uglavnom borovih suma i suptropskih suma listaca.U sredisnjoj niziji
razvile su se visokotrave prerije koje prelaze u travne stepe,pustinjske i polupustinjske stepe s
kaktusima,agavama..Na donjem Koloradu ,razvijena je prava pustinja.Najznacajnija je Mojave s Dolinom
smrti.Sjeverni djelovi Aljaske su pod tundrom,a juzni cetinarskim sumama.Obala Atlantskog okeana
dobro je razudjena,posebno u sjevernom djelu,gdje je u kopno usjeceno niiz zaliva estuarskog tipa.
Najvisi zalivi su Dilaver,Čisejpik,Pamliko..A naj.luke su Njujork,Boston,Filadelfija,Baltimor, Norfolk..Obala
poluostrva floride je niska i pjeskovita,s mnogo laguna,pjescanih plaza i kupalista,a mjestimicno je i
mocvarna.Na jugoistoku je prostrani Meksicki zaliv s Razudjeno i niskom obalom,mnogimdinama i
lagunama.Sredisnji i juzni dio Tihog okeana slabo je razudjena,visoka i strma,tesko pristupacna i
otvorena prema pucini.Najveci zaivi s lukama su San Francisko i Los Andjeles.

Drustvene osnove-Arhitektura-Prvo su se gradile brvnare,a posle kuce od lomljenog kamena.Krajem

17v.pocinje upotreba opeke iz Holandije.Prvu etapu razvitka arhitekture predstavlja kolonijalni stil,kuce
su skladnih razmjera s portikom,stubovima i zabatom. Neokolonijalni stil je gradnja repreentativnih
objekata,Bjela kuca,Kapitol.Kod gradnje crkva primjenjuje se neogotika-Triniti črč i St.Patrik u
Njujorku.Dolazi do pojave celicnog skeleta u 19v.Iducu etapu obiljezio je Saliven svojim opstim
suprostavljanjem elektricizmu.Porast stanovnistva,indus-cija u velegradima su nametnuli nova
urbanisticka resenja,sa gigantskim onstrukcijama nebodera,prvo od kamena a onda od
betona,celika,aluminijuma.U stambenoj gradnji rasiren je tip nogospratne najamne zgrade,oblikovane
bez vecih arhitektonskih pretenzija.U ubrzanom razvitku americke arhitekture,znacajne su nove ideje iz
Evrope.

Razvoj turizma u SAD-Ubrzan razvoj posebno tehnoloski,sa intezivnom mehanizacijom, doveo

je do vise slobodnog vremena.Kultura i nekakvo svjetsko iskustvo pocele su bivati stvar prestiza i
statusa,a njih je trebalo traziti,prije u Evropi nego u Sjevernoj Americi.Tako je pocela velika tura u Evrpi,a
postepeno je dobila velike razmjere,oko 10-15 mil.posjetilaca godisnje.Posebno su bili aktuelni Evropski
centri kao sto je London,Pariz,Oksford,Hajdelberg ,Venecija ili Rim.pokretljivost savremenog americkog
gradanina u uslovima velikog zivotnog standarda i dokolice u slovima visoko industrijskog,reflektovalo se
na masovni pohod na prirodu u domovini,jer svi nisu mogli stici do Evrope.Ono sto je britancima
praznikovanje u inostranstvu,pa je praznik veci sto je dalje utovanje i skuplje,to je za prosjecnog
amer.izlet za vikend,do zasticenih djelova prirode.

Domaci turizam i karakteristicne turisticke regije-oko 300 mil.amera godisnje posjeti nac.parkove,5
mil.posjeti skijaske centare i na stotine hiljada turista nalaze rekreaciju i odmor vikedom u Apelackim
planinama ljeti.Rombison navodi tri glavne regije:Nova Engleska se Ajdirondek i Ketskil
planinama,Florida i Kalifornija.

Apalacka regija- Zahvata sjeverne i sredisne Apalacke planine i dio Atlanske obale sa velikim
centrima(Njujork,Boston,Baltimor) kao i kupalista na obali.Zbog hladne labradorske struje je svjezije.Ona
sprcava da se kopno vise zagrije toplotom izn okeana pa stvara hladni zid izmedju kopna i okoena.Zbog
toga na obali i nema izrazitih tur.kupalista.Na tur.privredu nepovovoljno djeluju padavine koje donose
vjetrovi sa Atlanskog okeana.Zato su ljta vlazna prohladna,cesto tmurnim vremenom i relativnom
kratkom isolacijom.Zimi ovo podrucje izlozeno je hladnim sjevernim vjetrovima koji dosta snizavaju
tem.pvazduha.Urbanizacija je dostigla visok nivo.Pored Njujorka ima niz velikih gradskih sredista koja su
gorovo srasla u jednu urbanu cjelinu.Domaci tur.se manifestuje u vikend turizmu.Rijeke su pogodne za
kajakarenje,splavarenje i lov na pastrmke.Na istocnom podnozju nalazi se cuvena linija vodopada kao
posebna tur.atrakcija u regiji.Mala naselja Nove Engleske koja su uspjela da se ocuvaju od urbanizacije
pa su vec i zbog tiga tako izolovana,vizujelno privlacna samo po sebi.Ljeti su to mjesta koja primaju
izletnike a zimi se tuda razmili na desetine hiljada skijasa.Najposeceni dio Apalaca je nacionalni put Blu
riH.Velika urbana populaci se ne ogranicana samo na vikend turizam.Tur.tokovi su upravljeni i na vece
distance,ka Floridi i sve do stenovitih planina na zapadu.

Regija Velikih Jezera-Je uslovljena nepovoljnim klimatskim uslovima jer se nalazi na putanj
zimskih strujanja hladnih vazdusnih masa sa Artika,a ljeti toplih i vlaznih iz Meksickog zalibva.Zime su
vrlo hladne a ljeta vlazna i sparna.Nekad je okolina Velikih Jezera bila sumovit kraj sa bijnim cetinarskim
sumama.Sume su znatno ostecene i kisjelim kisama koje su posledica nagle i velike zagadjenosti
vazduha.Na prostoru izmedju jezera Micigen i Gornjeg je nekoliko zanimljivih rijeka,a izdvaja se
Tahvamenon sa vodom ridje boje i lijepim vodopadima,kao i dolina rijeke Viskonsin u kojoj je dosta
sumskih povrsina i stepskih oblika.Takodje dominira vikend turizam na jezerimaNijagarinim
vodopadima.U Čikagu je jedna od najvisih zgrada u Svijetu Sirs tauer sa koje se vidi veci dio grada i dio
Micigen jezera.U Milvokiju je 70-spratnica sa restoranom vidikovcem na vrhu,ima slicna u Detroitu.

Florida-Po svojim prirodnim obiljezjima je nisko cak mocvarno poluostrvo,suptropskog predjela i

bujne vegetacije.Niska i brezuljkasta zaravan sastavljena je od krecnjackih stijena u kojima su izgradjene
mnogobrojne pecine,jame i drugi oblici reljefa znacajni za tur.Duz obala nalaze se zivopisne
lagune,rtovi,zalivi,i brojna ostrva i poluostrva.Podostrva Ki Vest proteze se lanac ostrva prema
sjeveroistoku pored same obale Floride,obraslao bujnom zimzelenom vegetacijom koja ukrasava tople
plaze i tople vode.Jedan dio Flore procvjeta vec u januaru pa nije cudo sto ima tzv rajske vrtove,ili
zasticene parkove.Paznju privlaci i Nac.park Everglejds.Istocna obala i ako manje razudjena u kupalisnom
tur.je vise afirmisana,zog pjescanih sprudova pored obale koje stvaraju istocni vjetrovi.Vjetar stvara
siroke pjescane plaze negdje i nekoliko stotona metara,a pored je siroka pucina Atlantika koja i zimi
emituje toplotu.Majami bic je razvio kupalisni tur.i sport na vodi,zimi je steciste mondevskog svijeta i
bogatih.Inace duz cijele obale izgradjeni su savremeni hoteli i ekskluzivne priatne rezidencije.Od
tur.atrkcija spomenucemo neke:aligatorska farma,farma nojeva,vrt kiparisa,farma rasnih pasa s psecim
trkama,baste dzungle,fosilni mizej.Od kulturnih atrakcija imamo:Gorn muzej,galerija slika i skluptura u
Sargosi,umjetnicki muzej u Majamiju,stare tipicne spanske kuce i svetom Augustinu,rezervati siminola
Indijanaca,mnogobrojne tvrdjave.Jedna od najvecih atrakcija je zabavni park Diznilend kod
Orlanda.Jedan je od najvecih u svijetu a nudi razne sadrzaje za sve uzraste kao i visednevnu ponudu za
porodice.Florida je srediste poslovnih ljudi koji kombinuju posao sa odmorom.
Zapadna planinska regija-Se prostire na oko 1/3 teritorije drzave.Polazeci od sredisne
ravnice prma zapadu proteze se planinski vijenac stjenovitih planina sa vise vrhova preko 4.000 m.Na
krajnjem zapadu pruza se Sjere Nevada i Kaskadske planine,a izmedju njih leze suve pustinje
Arizona,Dolina smrti,polupustinjske visoravni i kotline.Jasno je da se radi pretezno o zoni planinskog
tur.klimatizma,rekreacionog turizma,alpinizma.Kad su Evopljni otkrili Ameriku naisli su na Indijance pa je
njihova kultura bila u procvatu jer su dobili konje,ovce,oruzije ali i bolesti pa je moralo doci i do
sukoba.Vlasnici plantaza su se izborili za zakon da uklone oko 50.000 Čiroki Indijanaca koji su skupljeni u
koncetrcione logore i poslati na zimski mars do Okahome gdje su mnogi umrli a sl su prosla i druga
plemene.Ono sto je ostalo od Indijanaca danas zivi u rezervatima,cak prestavlja i tur.atrakciju.

Nacionalni parkovi-U zapadnoj tur.regiji predtavljaju osnovne tur.resurse.od 53 nac.parka SAD

vecina ih je u ovom podrucju a neki imaju svdsku reputaciju:jelustoski-prvi nacionalni park SAD-
a,Glacijalni,Josemitski,Sekvija park,Grand kanjin...Povrsina nacionalnih parkova SAD-a iznosi
2,2%drzavne teritorije.Najprostraniji je nacionalni park je Rengel-Set Elias,slijede n.p.Kapije
Arktika,Dineli,Kejtmej svi na Aljasci,zatim Dolina smrti u Kalifornija i Navadi,Glacijalni zaliv i Jezero Klark
na Aljasci,Jelounstoun,Vajoming,Montana,Adaho.. Najmanji je n.p.Vruci izviriu Arkazasu.Pored
n.p.sistem zastite obuhvata 359 razlicitih lokaliteta.Imamo Čako kultura u Novom Meksiku,Kamberland
klanac u Kentakiju,Žan Lafit u Luizijani,Jorktaun nacionalno grblje u Vasinktonu,kaktus orgulje u
Arizoni.Pod zastitu je stavljeni i 15 nacionalnih zabrana Neutek,Grad stijena,Ibijs pristaniste.Od 26
nacionalnih memorijalnih lokaliteta najpoznati je Maunt Rasmor u sjevernoj Dakoti.

Nacinalni park Jelouston je u drzavi Vajoming a uglavnom se pruza platovkom planinskom prostoru.Prvi
nacionalni park u SAD-u i Svijetu a proglasio ga je predsjednik Grand uz tekst „mora bitu izuzet od
naseljavanja i stavit pod poseban rezim odrzavanja radi razonode,koristi i uzivanje ljudi“.U formirannju
danasnjeg reljefa znacajnu ulogu imali su lednici,rijecne erozije i dr.spoljne sile.U reljefu se isticu platoi a
iznad njih izdizu se najvisi vrhovi Holms,Vejsburn,i Šeridan.Park presijeca razvodni greben i razdvaja
rijecne tokove u dve velika sliva,prema Meksickom zalivu i ka Pacifiku.Udubljena koja su ostavili lednici i
vulkanska aktivnost ispunila je voda i formirala bistra jezera od kojih je najpoznatije
Jeloustonsko.Temp.jezerske vode je oko 5 0C ima nekoliko ostrva a najvece je Fren.Interesantna su i
Šošonsko,Luisovo, i jezero Hart.Pogodna su za ribolov i plovidbu tj rekreaciju.Reka Jelounston ima
interesantnu dolinu sa inpoznatnim kanjonima kao Grand i Crni kanjon.Na nekoliko mjesta formirali su
se vodopadi i brzaci,kao vodopad Gornji,Doljni,Kula vodopad.I rijeke koje oticu prema Pacifiku imaju
zanimljive kanjone:Luisov kanjon,Bicler kanjon,ima i lijepih vodopada:Gibon,Luisov,Tvister,Iris,
Kolonada,Pecina,Duga,Terasa,interesantne su doline:Medison,Hejden,Pelikan.Karakterisu ga ceste i
nagle promjene vremena,a ljeti se mogu smjenjivati toplo suncano vrijeme i ostra hladnoca,brzo se
nakupe gusti sivi oblaci koji za cas i nestanu,kao i vjetrovitost koja brzo moze donijeti nevrijeme ili
stabilno vrijeme.Zimi je cijeli prostor pod snijegom,ljeti je temp.do 25 0C dok ujutru cak i u avgustu moze
doci do mrznjenja.Izuzetno bogastvo predstavljaju i četinarske,borove sume,travni prostor oko rijeka i
livade na okolnim brzuljcima budu pod cvijecem.Pravu atrakciju predstavlja fauna,a posebno grizliji,crni
medvedi,jeleni,bizoni,preriski vukovi,pelikani,labudovi i dr.zivotinje.Vecina turista uziva u posmatranju i
fotografisanju post-vilkanskih pojava.Po interesantnim vulkanskim oblicima posebno se istice Speismen
plato u sjeveroistocnom djelu parka u kome je 27 uspravnih okamenjenih crvenih stabala.Pravu atrakciju
prestavljaju topli izvori,gejziri i solfatare.Jeloustonski nacionalni park je prostor sa najvecom
koncetracijom gejzira na svijetu. Najpoznatiji je Mamutski(Ogromni).Gejzurska povrs u zapadnom dijelu
parka ima preko 700 vrelih izvora i veliki broj gejzira.Najveci gejzir je Ekscezior koji periodicno izbacuje
vodu do 95 m visine.Istice se:Veliki fontana gejzir iz koga svako 10 sati izbija voda preko 60 m,Srari
vjerni gejzir iz koga svakih 65 minuta izadje stub vode i pare do 60 metara.Grote gejzir je nepredvidiv ali
stalan u jednoj polovini dana kada izbija veliki broj tankih mlazeva do 8 metara vivine uz razne zvukove
sto daje zanimljivi strasujuci prizor.IZ Krvavig gejzira izbija voda crvene boje koja se boji prolazeci kroz
sendimend.Gejzir Kosnica izbacuje mlazove vode i pare kroz uske rupice do 70 metara.Tvrdjeva gejzir je
najstarija u parku i ima dvije faze.U prvoj fazi izbacuje vodu do 25 metara i to traje oko 20 minuta a
zatim se cuju zvukovi jos jedan sat.Noris basen je poznat po izvorima cija temp.dostize i
2370C.Usredisnjem dijelu parka istice se Kratersko brdo,Djavoljevo brdo sa Djavoljom i Sumpornom
kalderom,Blatnim gejzirom koji izgleda kao kotao u kome blato kulja na temp.od 600C,a povremeno se
dese erupcije blata.Ljeti u ovom n.p.dnevno boravi do 30.000 ljudi a godisnje ga posketi oko 3.000.000
ljudi.Na raspolaganju su putevi,staze 930 hotelskih soba,15 restorana.

Nacinalni park Josemiti zauzima visoke planinske prostore zapadnog dijela Sijera Nevade.Osnovan je
1890.g.a danasnji izgled parka uglavnom je posledica vulkanske aktivnosti,rada lednika i rijecne
erozije.Ima prekrasne vrhove kanjone,lednicne doline,vodopade,sume Sekvoja,zanimljive zivotinjske
vrste.Ova „Zemlja cuda“predstavlja nevjerovatan dozivljaj,posebno Josimitska dolina,gdje se na sveka 12
km2 nalazi veliki broj prirodnih fenomena.Lednici su ostavili brojni morene.Najniza tacka n.p.je na visini
610 m a najvisi vrh dostize 3.960 m.Medju zanimljive stenske lokalitete spadaju:Katedrala,Spiralna
katedrala,Kamene kupole,Kameni strazari,Tri brata,El kapitanj.Polozaj i udaljenost od mora uslovljavaju
4 godisnja doba.Visinske ratlike jako uticu na klimu,a promjene vremena su ceste i intizivne.Najvisi
djelovi nemaju ljetnju sezonu.Najbolji period za posjtu parku je ljeto,kad je temp.u toku dana do 25
0.Zimi se ovdje odrzava dugotrajan snijezni pokrivac.Protice nekoliko rijeka kao
Mersid,Josemiti,Toulum,Ranceri koje su formirale prelijepe doline sa zanimljivim jezerima sa
vidopadima.Od kanjona se istice veliki Toulum i veliki Josomitski kanjon.Josomiti ima vodopad Ribon,
gornji i doljnji koji se nastavljaju jedan na drugi.Atraktivni su i Nevada,Vernal,Vetrervil.U parku ima oko
200 jezera pogodnih za ribolov a iteresantnija su Mersid,Grand,Elizabet,Edit,Rokaland,Laurel.Dosta je
povrsina sa cetinarskim sumama a giganska sekvoja je najtipicnija u juznom dijelu parka.Siva sekvoja ima
obim 29 m,visoka je 63 m i stara 3.800 g.Na visim djelovima planina pasnjaci su pogodni za skijaske
terene.Od zivotinja imamo:jelen,grizli,rakun,vidra,kojot,jazavci,ptice.U Josimiti zive Inijanska plemena
Mivak i Pajute,Koja su poznata po pravljenju vodenih korpi.Godisnje ga posjeti 3 ipo do 4 milona turista.

Nacionalni park Glejšer nalazi se u stjenovitim planinama u Motani.Za nacionalni park je proglasen
1910.g.Lednici su mijenjali izgled prostora(bilo ih je oko 90)a danas su se zadrzali samo na najvisim
vrhovima(Klivlend,Stimson,Kintle,Dzekson).Danas su najznacajniji gleceri Grinel i Speri,a lako su dostupni
planinarima.Formirane su brze i snazne rijeke a najznacajnije su:Sent
Meri,Vaterton,Ekokele,Kvarc,Dač,Mekdonel,Keul.Od jezera najznacajnija su:Mekdonel,Sent Meri,Harison
Kintle,Boumen.Najbolje vrijeme za posjetu je ljeto.Iznad 2.000 m je Arkticka flora-tundra,u kojoj zive
polarni medver,grizli i los.Nize si bujne sume a u njima zive kozorozi,crvene lisice,sumski lavoi,kojoti.Na
prostoru parka ima 1000 biljnih vrsta,preko 60 vrsta zivotinja i preko 200 vreta ptica.Djelovi parka se
mogu obic biciklom ili jahanjem a odredjeni djelovi su pogodni za ribolov i zimske sportove.

Nacionalni park Grand kanjon se nalazi u sredini toka rijeke Kolorado u Arizoni.Kanjon je dug 350 km i
nevjerovatno djelo rirode sa strmim i cesto vertikalnim stranama.Najvisi dio parka je vrh Inperijal.Silazak
niz rijeku i danas predstavlja atrakciju i veliku smjelost.1919.g.je proglasen za n.p.Kanjon je usjecen u
visoravan a sirina varira od 6 do 26 km.Kolorado se usjecao preko milon godina a i danas nastavlja.U
nemu se nalaze mnogi geoloski slojevi,razlicite starosti sastava i boje pa kad rijeka prolazi kroz njih voda
dobija razlicitu boju i zato je dobila ima Color-boja.Naj vrijednije su sume zutog bora,jela,hrasta,rogaca,a
u polupustinjskim djelovima i kaktusa.Tu zive i vjeverice,srne,jeleni,a u kanjonu
zecevi,lisice,gusteri,sove,patke,a u Koloradu razne ribe.

Kanjon su naseljavala Indijanska plemena od kojih je ostalo 300 razrusenih lokaliteta.Izgradnja

modernog autoputa ubrzala je i olaksala prilaz.Uredjene su staze za pjesacenje,voznja
biciklom,jahane,brojni vidikovci.Ovo je najposjeceni park posle parka Velike dimne planine.

Nacionalni perk Dolina smrtu,uz Blek Kanjon i Sekvero spada medju najmladje n.p.,a roglasen aje
1994.g.Ovu visoravan od Tihoh okeana dijele Kaskaske planine i Sijera Nevada.One sprecavaju da u
unutrasnjoost prodru vlazne mase pa ovdje kise rijetko padaju a ponekad prodje i po nekoliko godina
bez kise.Maksimalna izmjerena temp.prelazi 500C.Znatan dio doline je ispod morskog nivoa,a najniza
tacka -86 metara.zanimljivo da je najvisi vrh SAD Maunt Vitni nalazi svega 67 km od Doline smrti.DO
ovog prostora prvo su stigli kopaci zlata koji su mislili da dug i naporan put skrate kroz ovu dolinu,ali
vecina je tu i umrla.Zbog nepovoljnih uslova vegetacija je veoma oskudna a dominira reljef sa sitnim
izbocinama i udubljanima,pjescanim dinama,kamenim predjelima.Danas je ovo ne naseljan kraj sa dosta
napustenih rudnika i djeluje sablasno.Izuzetna atrkcija su kanjoni:Eho,Titus,
Mozaik,Kotonvud,Golden,Dzoson,Emigrend....Atrektivno je suvo jezero Reistrak,zimi ima vode koja se
zaledi a preko vjerat pomjera kamenje.Nekadasnja rudarska naselja su:Balarat,Rijolit,Letfild.

Nacionalni park Dineli je na Aljasci i obihvata Mont Mekkinli i nekoliko okolnih grebena i vrhova kao
Hanter,Silverton,Bruks,Rasel.Po povrsini je treci n.p.SAD-ea.Ovdje je Iztrazivano nalaziste zlata.Park osim
zanimljive flore i faune ima relativno veliki broj glecera koji su formirali brojne cirkove,valove,a njihova
erozija jos mijenja reljef.Kroz valove su protekle rijeke(Mekkinli,Sencueri,Sevih)a udubljenima formirana
su jezera.Najpoznati lednici su:Maldrou,Eldridz,Rat,Hiron,Bruks,Heiper..Njihovo poznavanje predstavlja
dpzivljaj u kome svi uzivaju.Ovi prostori sa mnogo leda i snijega uticali su na formiranje tundre.Ljeti su
zanimljive cvjetace:planinski jasmin,kamenika,nazubljeno drvo,rumenika,labradorski caj.U nizim
prostorima rastu cetinarske sume.Atraktivne zivotinje su:grizli,los,vuk,kojot,ris,macka, dabar,mrmot.Iako
se nalazi daleko od najrazvijenijih djelova SAD,uz pomoc razvijenog saobracaja stize se relativno
brzo.Najbolje vrijeme za posjetu je ljeto.

Nacionalni put Blu Ridž-je najposjeceniji zasticeni prostor u SAD,i nalazi se na istoimenom grebenu
Apaača,kojim je izgradjen i autoput.Put se pruza kroz n.p. Šenando i Velike Dimne planine.Interesantan
prostor,sa lijepim pejzazom,koji najvecim dijelom ispunjavaju uredjene sumske
povrsine,setalista,vidikovci,mjesta za odor i rekreaciju,mjesta sa hranom i picem,trzni centri,lijepi
gradici,sela,postali su najvaznije vikend-piknik izletiste,okolnog naseljenog prostora.Ali ne bi bio ovako
vazan da se ne nastavlja na zanimljive n.p.i druge zasticene zone.

Ostali n.p.:Akadia,Arčis,Big Bend,Biskajn,Blek kanjon,Bris kanjon,Kapitol Rif,Kejvens, Canel Ajlends,Krater

lejk,Gvadalupe planine,Katmani,King kanjon,Lejk Klark,Mesa Verde, Maunt Rasmor,Redvud,Roki
mauntin,Vojadzers...

U bliini parkova se vazda nalaze neki manji tur.centri kao Aspen,Denver,Kolorado Springs poznat kao
lijeciliste u dnu planine Front,kao i centar alpinizmu,na obali slanog jezera je Solt Lejk Siti,Las Vegas kao
poznati centar hazarda.

Razlika izmedju americkih i evropski n.p. je u velicini povrsine,u cistom prirodnom ambijentu,sto nije
slucaj sa sa evropskim u kojima moze biti cak i naselja i gradova.U americke se ne moze niko useliti,nista
ne moze da se iznese,nema lova,samo ribolov na odredjenim mjestima.

Kalifornija-Duz obale su Primorske planine,a niski dio su doline rijeka San Hoakin i
Sakramento.Ove doline razdvajaju Sijera Nevadu i dio Kaskadskih od Primorskih planina. Kao zanimljivost
moze se pomenuti tektonski rov San Andreas,razdvaja kopno Kalifornije.Obala je uska i slabo
razudjena.Sjeverni dio zaliva San Pablo je vazno saob.cvoriste gdje zavrsavaju putevi i pruge,a ima i
nekoliko aerodroma i luka,gdje ristaju kruzeri.Brojni vodotoci,doline,lednicka jezera,sumske povrsine
privlace dosta ljubitelja prirode.Obala je relativno hladna i maglovita,zbog hladne kalifornijske orske
struje.Pogodniju klimu imaju Los Andjeles,San Dijego,pa je razvijen kupalisni turizam,sa
centrima:Njuport Bič,Laguna Bič,Sanset Bic,Santa Monika.Ovdje ima dosta zasticenih podrucja i
rezervata. Atrakcija je Diznijev zabavni park,i filmski grad Holivud.

Havaji-Oko 2 mil.st.Medju 130 ostrva,hridi i arhipelaga istice se 8 ostrva:Havai,Maui,

Koholave,Lanai,Molokai,Uau,Kauai i Nihau.Vulkanskog su porjela.Izbacuju dosta lave,a najpoznatiji su
Kilausa,Mauna Loa,Mauna Kea na velikom Oostrvu.Morski talasi formiraju prelijepe klifove,,a na kopnu
su zanimljive rjecne doline,medju kojima je najimpresivniji Veliki kanjon,tu se nalazi i 283 plaze,a
najpoznatije su:Vaikiki,Hakuna,Papohaku.Pogodne su za bavljenje raznim vodenim sportovima.Imaju
ugodnu klimu,dosta sunca,lagani povjetarac, toplo al ne prevruce,temp.ujednacena.Kupalisna sezona
traje tokom cjele god.Jedino smeta relativna vlaznost,Vrh Valieale je najvlaznije mjesto na zemlji.Ima
malo stalnih vodotoka zvog poroznosti vulkanskih stjena.Vodopadi:Akaka,Hiave,Vaimoku.Na
privetrinama su prasume,na zavjetrinama su stepe.Nac.p.:Havajski vulkanski n.p.,Haleakala.Nac.p.
god.posjeti 2 ipo mil.turista.Najvise turista doazi avionom,a nesto brodom.