ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ

Μετ την πτώση της Κωνσταντινούπολης η Ορθόδοξη Βυζαντινή Αυτοκρατορία έπαψε πια να
υφίσταται και στη θέση της ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε η Οθωμανική Αυτοκρατορία, της
οποίας η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από την Αδριανούπολη στην Κωνσταντινούπολη που
ονομάστηκε από τους Τούρκους Ισταμπούλ[14] (από τη φράση εις την πόλιν) και παρέμεινε
έδρα της ως την οριστική κατάλυσή της το 1922

Με αυτή νομιμοποιήθηκε ἡ νίκη των Τούρκων πάνω στην Ελληνική αυτοκρατορία, ἡ οποία
με το πάρσιμο της Πόλης έγινε και τυπικά Οθωμανική αφού οι Οθωμανοί έγιναν επί πλέον
κληρονόμοι των στρατηγικών και πλούσιων εδαφών της Αυτοκρατορίας που χάρις στην
στρατιωτική τους δύναμη και υπεροχή κυριάρχησαν στα Βαλκάνια και στην Μικρά Ασία για
τα επόμενα 200 χρόνια, με αποτέλεσμα η άλωση να έχει ανάλογη σημασία και για τους
Οθωμανούς, σαν κοσμοϊστορικό γεγονός αφού τους διευκόλυνε το 1456 να αποσπάσουν
από τους Φράγκους την Αθήνα και λίγο αργότερα όλες τις υπόλοιπες ελληνικές περιοχές,
όπως και την Πελοπόννησο ενώ το 1461, η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας περιήλθε και
αυτή στην εξουσία των Οθωμανών. Την ίδια χρονιά επίσης καταλήφθηκαν και τα τελευταία
υπολείμματα του Δεσποτάτου της Ηπείρου.

Το σπουδαιότερο όμως είναι, ότι το άλλοτε βάρβαρο τουρκικό φύλο των Οθωμανών μέσα
σε σύντομο χρόνο μπόρεσε να συγκροτηθεί σε μια πανίσχυρη παντοκρατορία να
αναπτυχθεί διοικητικά, πολιτικά και οικονομικά και να ενταχθεί στο σύστημα των
Ευρωπαϊκών κρατών και να γίνει ο φόβος και ο τρόμος της Δύσης φτάνοντας ως τις πύλες
της Βιέννης δύο φορές, το 1529 και το 1683.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΡΩΜΙΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΥΣΗ

Μέσα στην πορεία της Ευρωπαϊκής ιστορίας, όλων των προηγούμενων αιώνων,
εκατοντάδες πόλεις και περιοχές άλλαξαν άπειρες φορές ηγεμόνες, κατακτήθηκαν,
καταστράφηκαν, ανοικοδομήθηκαν, γνώρισαν περιόδους δόξας, παρακμής, ελπίδας και
απογοήτευσης. Καμιά όμως από όλες αυτές τις ιστορικές στιγμές δεν είχε τις ευρύτερες
κοσμογονικές επιπτώσεις για την ιστορία της ανθρωπότητας που είχε η κατάληψη της
Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, στις 29 Μαΐου του 1453. Η άλωση της Πόλης δεν
ήταν, απλά και μόνο, μία ακόμα γραμμή στην Παγκόσμια ιστορία αλλά το ουσιαστικό και
τυπικό τέλος ενός πολιτισμού δώδεκα αιώνων που, μπορεί μεν σε μεγάλο βαθμό να
αυτοκαταστράφηκε από τα δικά του λάθη, έχασε όμως, με την κατάκτησή του από τους
Οθωμανούς, τη δυνατότητα της συμμετοχής και της ενεργούς συμβολής του στην
Αναγεννησιακή προσπάθεια και πορεία των Ευρωπαϊκών κρατών .

Οι συνέπειες της Άλωσης ήταν μεγάλες και οδυνηρές και αν για τους άλλους λαούς είναι
απλώς σημαντική ή όχι ιστορική στιγμή, για μας τους Έλληνες είναι στοιχείο ζωής, είναι
ασίγαστος εθνικός και λαϊκός καημός που συντρόφεψε τον Ελληνικό λαό και συντήρησε
στην ψυχή του θρύλους και παραδόσεις.
Για το γένος ολόκληρο η πτώση της βασιλεύουσας και η διάλυση της Βυζαντινής
αυτοκρατορίας είχε τεράστια σημασία ειδικά για την κατοπινή του πορεία, γιατί σήμανε το
πέρασμα μας στην ατελείωτη νύχτα της σκλαβιάς, του καταναγκασμού της απαξίωσης και
του εξευτελισμού, για μια περίοδο μακράς δοκιμασίας με μειωμένες οικονομικά και
πολιτικά τις δυνάμεις για 400 χρόνια περίπου

Στο διάστημα αυτό που λίγο έλειψε να εξοντωθεί φυλετικά και πνευματικά το γένος μας, αν
οι ψυχικές και πνευματικές του δυνάμεις δεν ήταν ακμαίες, και δεν είχε την εμμονή του
στην ορθόδοξη παράδοση και μέσω αυτής και στην ελληνικότητα, είναι αμφίβολο αν θα
μπορούσε να ξεπεράσει τις συνέπειες της πτώσης όπως συνέβη με άλλους λαούς στην
ιστορία,

Η νέα τάξη πραγμάτων ανάγκασε τους περισσότερους Έλληνες λογίους να μεταναστεύσουν

στη Δύση και να μεταλαμπαδεύσουν εκεί τη σοφία τους. Ο Εμμανουήλ Χρυσολωράς, ο
Μιχαήλ Χωνιάτης και ο Γεώργιος Τραπεζούντιος είναι μερικοί από τους μεγάλους Έλληνες
λόγιους που ξεκίνησαν την ελληνική διδασκαλία στη Δύση. Έτσι, η αναγέννηση της
αρχαιότητας, που ξεκίνησε στην Κωνσταντινούπολη την εποχή των Παλαιολόγων και
ανακόπηκε από τις τούρκικες κατακτήσεις, συνεχίστηκε τώρα στις μεγάλες πόλεις της
Δύσης, από τους εκεί εγκατεστημένους Έλληνες, οι οποίοι αποτέλεσαν τους προδρόμους
της ευρωπαϊκής αναγέννησης. Χάρη στους λογίους οι Δυτικοί αντελήφθησαν τον
πραγματικό βαθμό της καταστροφής που επήλθε με την πτώση της Κωνσταντινούπολης.

Μετά την πτώση παρουσιάστηκε μια εθνική συνένωση του Ελληνισμού, που οδήγησε στη
δημιουργία εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας. Είναι φανερό, πως οι Έλληνες, αμέσως
μετά την Άλωση, αντιλήφθηκαν τον κίνδυνο αλλοίωσης της φυλετικής φυσιογνωμίας τους
από τους Τούρκους και βρήκαν τρόπους να ενωθούν μεταξύ τους, αφήνοντας πίσω τις
διαφορές του παρελθόντος. και όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, το 1821 σύσσωμο το
Έθνος, μπόρεσε και αποτίναξε τον τούρκικο ζυγό.

Οι συνέπειες της Άλωσης έγιναν αισθητές και στον υπόλοιπο κόσμο. Η Δύση έχασε το
προπύργιο της Ανατολής, που τόσους αιώνες αναχαίτιζε με επιτυχία τις εχθρικές διαθέσεις
των βάρβαρων φυλών. που για τον κόσμο ολόκληρο είχε αποτελέσει το χρονικό ορόσημο
που χωρίζει 2 μεγάλες ιστορικές εποχές, την μεσαιωνική και τη νεότερη.

Για τις συνέπειες της Άλωσης που επέδρασαν σ’ όλο τον κόσμο, ο Στέφαν Τσβάιχ αναφέρει
«Η ανθρωπότητα δεν θα μπορέσει να εκτιμήσει ποτέ σ’ όλη του την έκταση το κακό που
μπήκε από την Κερκόπορτα εκείνη τη μοιραία ώρα, ούτε το τι έχασε ο κόσμος του
πνεύματος με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, της Αλεξάνδρειας και του
Βυζαντίου…».