‰¯Â˙

˙È˘‡¯·
˙ÂÓ˘
‡¯˜ÈÂ
¯·„Ó·
Ìȯ·„
 ¯ÙÒ
˙È˘‡¯·
 1 : 1 – 22 ˙È˘‡¯· ˙È˘‡¯·
1 12 ‰˙ȉ¬¨ § ¨ ı¯‡‰Â ¤ À̈ ¨ § :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ˙‡Â ¬¥ § ÌÈÓM‰ ¦ −© ¨ © ˙‡ ¬¥ Ìȉχ ®¦ Ÿ ¡ ‡¯a ´¨ ¨ ˙ÈL‡¯ −¦ ¥a§ [Ò]
¬¥ § © ˙ÙÁ¯Ó
Èt-Ïr ¤ −¤ © § Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ Áe¯Â © ´ § ÌB‰˙ ® § Èt-Ïr ´¥ § © DLÁ ¤ Ÿ − § e‰·Â Ÿ ½ ¨ Æe‰˙ ŸÆ
3
4
¯B‡‰-˙‡ − ¨ ¤ Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ ‡¯i § ¯© © :¯B‡-ȉÈ « ¦ § «© ¯B‡® È‰È ´¦ § Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :ÌÈn‰ ¦ «¨ ©
5 ƯB‡Ï¨ | Ìȉχ ³¦ Ÿ ¡ ‡¯˜i ¸¨ § ¦ © :DLÁ‰ ¤ Ÿ « © ÔÈ·e ¬¥ ¯B‡‰ − ¨ ÔÈa ¬¥ Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ Ïc·i ´¥ § © © ·BË-Èk ® ¦
:„Á‡ «¨ ¤ ÌBȬ ¯˜·-ȉÈ ¤Ÿ − ¦ § «© ·¯r-ȉÈ ¤¬¤ ¦ § «© ‰ÏÈÏ ¨ §®¨ ‡¯˜ ¨ ´¨ DLÁÏ ¤ Ÿ − © § ÌBȽ
6 :ÌÈÓÏ ¦ «¨ ¨ ÌÈÓ ¦ −© ÔÈa ¬¥ ÏÈc·Ó ½¦ § © ȉÈ ´¦ ¦ ÌÈn‰ ¦ ®¨ © DB˙a ´ § rȘ¯ © −¦ ¨ È‰È ¬ ¦ § Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ ©
7 © ½¦ ¨ ¨ ˙ÁzÓ
rȘ¯Ï © ´© ¦ ƯL‡ ¤ £ ÆÌÈn‰ ¦Æ © © ÔÈa ³¥ Ïc·i À¥ § © © ¼rȘ¯‰-˙‡
© ¦ ¨ ¨ ¤ »Ìȉχ ¦ Ÿ ¡ Nri © ´© ©
8 © −¦ ¨ «¨ Ìȉχ
rȘ¯Ï ²¦ Ÿ ¡ ‡¯˜i ¯¨ § ¦ © :ÔÎ-ȉÈ «¥ ¦ § «© rȘ¯Ï © ®¦ ¨ ¨ ÏrÓ ´© ¥ ¯L‡ −¤ £ ÌÈn‰ ¦ ©½ © ÔÈ·e ´¥
:ÈL «¦ ¥ ÌBȬ ¯˜·-ȉÈ ¤Ÿ − ¦ § «© ·¯r-ȉÈ ¤¬¤ ¦ § «© ÌÈÓL ¦ ®¨ ¨
9 −¤ ¨ ¥ § „Á‡
‰‡¯˙ ¨½ ¤ ÌB˜Ó-χ ´ ¨ ¤ ÆÌÈÓM‰ ¦Æ © ¨ © ˙ÁzÓ © ³© ¦ ÌÈn‰ ¦ ©¹ © eÂwÈ ¸ ¨ ¦ Ìȉχ ¦À Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ ©
10 ‡¯˜ ´¨ ¨ ÌÈn‰ ¦ −© © ‰Â˜ÓÏe ¬¥ § ¦ § ı¯‡ ¤ ¤½ ƉLaiÏ ¨ ¨ © © | Ìȉχ ³¦ Ÿ ¡ ‡¯˜i ¸¨ § ¦ © :ÔÎ-ȉÈ «¥ ¦ § «© ‰Lai‰ ®¨ ¨ © ©
11 ‡Lc ¤ À¤ Æı¯‡‰¤Æ ¨ ¨ ‡L„z ³¥ § «© Ìȉχ ¦À Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :·BË-Èk « ¦ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‡¯i § ¬© © ÌÈnÈ ®¦ ©
¤ ®¨ ¨ © B·-Br¯Ê
ı¯‡‰-Ïr − § © ¯L‡ ¬¤ £ BÈÓÏ ½ ¦ § Æȯt ¦ § ‰Nr ¤ Ÿ ³ ȯt º¦ § ır ´¥ r¯Ê © ¤½ rȯÊÓ © ´¦ § © ·Nr ¤ ¥µ
12 ır¯¥ § e‰ÈÓÏ ¥½ ¦ § Ær¯Ê ©Æ¤ rȯÊÓ © ³¦ § © ·Nr ¤ ´¥ ‡Lc ¤ ¤Â ı¯‡‰ ¤ ¹̈ ¨ ‡ˆBz ¥̧ © :ÔÎ-ȉÈ «¥ ¦ § «©
13 ¤¬¤ ¦ § «© :·BË-Èk
·¯r-ȉÈ « ¦ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‡¯i § ¬© © e‰ÈÓÏ ®¥ ¦ § B·-Br¯Ê − § © ¯L‡ ¬¤ £ ȯt-‰Nr ²¦ § ¤ Ÿ «
«¦ ¦ § ÌBȬ ¯˜·-ȉÈÂ
:ÈLÈÏL ¤ Ÿ − ¦ § «©
14 ´¥ ÌBi‰
ÔÈ·e − © ÔÈa ¬¥ ÏÈc·‰Ï ¾¦ § © § ÌÈÓM‰ ¦ ©½ ¨ © rȘ¯a © ´¦ § ¦ Æ˙¯‡Ó Ÿ Ÿ § È‰È ³¦ § Ìȉχ ¦À Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ ©
15 © ´¦ § ¦ Æ˙¯B‡ÓÏ
rȘ¯a Ÿ § ¦ eȉ ³ ¨ § :ÌÈL «¦ ¨ § ÌÈÓÈÏe −¦ ¨ § ÌÈ„rBÓÏe ½¦ £ ´ § Æ˙˙‡Ï Ÿ Ÿ § eȉ ³ ¨ § ‰ÏÈl‰ ¨ §®¨ ©
16 Ÿ − Ÿ § © ÈL-˙‡
˙¯‡n‰ ¬¥ § ¤ Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ Nri © ´© © :ÔÎ-ȉÈÂ
«¥ ¦ § «© ı¯‡‰-Ïr ¤ ®¨ ¨ © ¯È‡‰Ï −¦ ¨ § ÌÈÓM‰ ¦ ©½ ¨ ©
ÆÔËw‰
Ÿ ¨ © ¯B‡n‰-˙‡Â ³ ¨ © ¤ § ÌBi‰ ½ © ˙ÏLÓÓÏ ¤ ´¤ § ¤ § Æ Ï„b‰ Ÿ ¨ © ¯B‡n‰-˙‡ ³ ¨ © ¤ ÌÈÏ„b‰ ®¦ Ÿ § ©
17 ÌÈÓM‰¦ ®¨ ¨ © rȘ¯a© ´¦ § ¦ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ Ì˙‡ ²¨ Ÿ Ôzi ¬¥ ¦ © :ÌÈ·ÎBk‰ «¦ ¨ © ˙‡Â −¥ § ‰ÏÈl‰ ¨ § ©½ © ˙ÏLÓÓÏ ¤ ´¤ § ¤ §
18 ´¥ ¯B‡‰
ÔÈ·e − ¨ ÔÈa ¬¥ ÏÈc·‰Ïe ½¦ § © £ « ‰ÏÈl·e ¨ § ©½ © ÌBia ´ © Æ ÏLÓÏ Ÿ § ¦ § :ı¯‡‰-Ïr ¤ «¨ ¨ © ¯È‡‰Ï −¦ ¨ §
19 «¦ ¦ § ÌBȬ ¯˜·-ȉÈÂ
:ÈrÈ·¯ ¤Ÿ − ¦ § «© ·¯r-ȉÈ ¤¬¤ ¦ § «© :·BË-Èk « ¦ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‡¯i § ¬© © DLÁ‰ ¤ Ÿ® ©
20 ¤ ¨½ ¨ © ÛÙBrÈ
ı¯‡‰-Ïr ´¥ § ÆÛBr§ ‰iÁ ®¨ © LÙ ¤´¤ ı¯L ¤ −¤ ÌÈn‰ ¦ ©½ © eˆ¯LÈ ´ § § ¦ Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ ©
21 ˙‡Â ´¥ § ÌÈÏ„b‰®¦ Ÿ § © ÌÈpz‰-˙‡ −¦ ¦ © © ¤ Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ‡¯·i ´¨ § ¦ © :ÌÈÓM‰ ¦ «¨ ¨ © rȘ¯ © ¬ ¦ § Èt-Ïr −¥ § ©
ÛBr-Ïk ³ ¨ ˙‡Â ¥̧ § ̉ÈÓϤÀ ¥ «¦ § ÌÈn‰ ¦ ©¹ © eˆ¯L ¸ § ¨ Á¯L‡ ¤ £ ˙NÓ¯‰ ¤ ¤¿ Ÿ «¨ | ‰iÁ‰ ´¨ © «© LÙ-Ïk ¤ ´¤ ¨
22 Ÿ ® ¥ Ìȉχ
¯Ó‡Ï −¦ Ÿ ¡ Ì˙‡ ²¨ Ÿ D¯·È ¤ ¯¨ § © :·BË-Èk « ¦ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‡¯i § ¬© © e‰ÈÓÏ ¥½ ¦ § ÆÛk ¨¨
5
 ˙È˘‡¯· GENESIS 1 : 23 – 2 : 9

¤¬¤ ¦ § «© :ı¯‡a
·¯r-ȉÈ ¤ «¨ ¨ ·¯È ¤¬¦ ÛBr‰Â − ¨ § ÌÈnia ¦½ © © ÆÌÈn‰-˙‡ ¦Æ © © ¤ e‡ÏÓe ³ § ¦ e·¯e À § e¯t ´§ 23

«¦ ¦ £ ÌBȬ ¯˜·-ȉÈÂ
:ÈLÈÓÁ ¤ Ÿ − ¦ § «©
Nӯ ¤ ²¤ ¨ ‰Ó‰a ¬¨ ¥ § dÈÓÏ ¨½ ¦ § ƉiÁ ¨ © LÙ ¤³¤ ı¯‡‰ ¤ ¹̈ ¨ ‡ˆBz ¥̧ Ìȉχ ¦À Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © 24

dÈÓÏ À̈ ¦ § ı¯‡‰ ¤ ¹̈ ¨ ˙iÁ-˙‡ ¸© © ¤ ÁÌȉχ ¦ Ÿ ¡ Nri © ´© © :ÔÎ-ȉÈ«¥ ¦ § «© dÈÓÏ ®¨ ¦ § ı¯‡-B˙ÈÁ ¤ −¤ § «© § 25

Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‡¯i § ¬© © e‰ÈÓÏ ®¥ ¦ § ‰Ó„‡‰ −¨ ¨ £ «¨ NÓ¯-Ïk ¤ ¬¤ ¨ ˙‡Â ²¥ § dÈÓÏ ¨½ ¦ § ƉӉa‰-˙‡Â ¨¥ §© ¤§

˙‚„· ©¸ § ¦ Áec¯È § ¦ § e˙eÓ„k®¥ § ¦ eÓψa −¥ § © § Ì„‡ ²¨ ¨ ‰Nr ¬¤ £ «© Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :·BË-Èk « ¦ 26

NÓ¯‰ ¬¥ Ÿ «¨ NÓ¯‰-Ïηe ¤ −¤ ¨ ¨ § ı¯‡‰-Ïηe ¤ ¨½ ¨ ¨ § ƉӉa·e ¨ ¥ § © ÌÈÓM‰ ¦ ©À ¨ © ÛBr·e ´ § Ìi‰ ¹̈ ©

‡¯a ´¨ ¨ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ Ìψa ¤ ¬¤ § BÓψa ½ § © § ÆÌ„‡‰-˙‡ ¨ ¨ «¨ ¤ | Ìȉχ ³¦ Ÿ ¡ ‡¯·i ¸¨ § ¦ © :ı¯‡‰-Ïr ¤ «¨ ¨ © 27

Ì‰Ï ¤¹ ¨ ¯Ó‡i¤ Ÿ¸ © ¼Ìȉχ ¦ Ÿ ¡ »Ì˙‡ ¨ Ÿ D¯·È ¤´¨ § © :Ì˙‡ «¨ Ÿ ‡¯a ¬¨ ¨ ‰·˜e −¨ ¥ § ¯ÎÊ ¬¨ ¨ B˙‡ ®Ÿ 28

ÛBr·e ´ § ÆÌi‰ ¨ © ˙‚„a ³© § ¦ e„¯e º § ‰L·Î ¨ ®ª § ¦ § ı¯‡‰-˙‡ ¤ −¨ ¨ ¤ e‡ÏÓe ¬ § ¦ e·¯e ² § e¯t ¬ § Ìȉχ ¦À Ÿ ¡
¦ ¸© ¨ Á‰p‰
Èz˙ ¥ ¦ Ìȉχ ¦À Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :ı¯‡‰-Ïr ¤ «¨ ¨ © ˙NÓ¯‰ ¤ ¬¤ Ÿ «¨ ‰iÁ-Ïηe −¨ © ¨ § ÌÈÓM‰ ¦ ©½ ¨ © 29

²¥ ¨ ¨ ¤ § ı¯‡‰-ÏÎ
ır‰-Ïk-˙‡Â ¤ ¨½ ¨ ¨ Èt-Ïr ´¥ § © ƯL‡ ¤ £ r¯Ê © ¤À r¯Ê © ´¥Ÿ | ·Nr-Ïk-˙‡ ¤ ´¥ ¨ ¤ ÌÎÏ ¤¹ ¨
ı¯‡‰ ¤ ¨ ¨  ˙iÁ-ÏÎÏe
´© © ¨ § « :‰ÏÎ‡Ï «¨ § ¨ § ‰È‰È −¤ § «¦ ÌÎÏ ¬¤ ¨ r¯Ê ©®¨ r¯Ê © ´¥Ÿ ır-ȯ٠−¥ ¦ § Ba-¯L‡ ¬ ¤£ 30

‰iÁ ¨½ © LÙ ¤´¤ ÆBa-¯L‡ ¤ £ ı¯‡‰-Ïr ¤ À̈ ¨ © NÓB¯ ´¥ | ÏÎÏe Ÿ ´ § ÌÈÓM‰ ¦ ©¹ ¨ © ÛBr-ÏÎÏe ¸ ¨§

´¤ £ ¨ ¤ ÆÌȉχ
¯L‡-Ïk-˙‡ ¦ Ÿ ¡ ‡¯i § ³© © :ÔÎ-ȉÈ «¥ ¦ § «© ‰ÏÎ‡Ï ®¨ § ¨ § ·Nr ¤ −¥ ˜¯È-Ïk-˙‡ ¤¬¤ ¨ ¤ 31

:ÈMM‰«¦ ¦ © ÌBȬ ¯˜·-ȉÈ ¤Ÿ − ¦ § «© ·¯r-ȉÈ ¤¬¤ ¦ § «© „‡Ó Ÿ ® § ·BË-‰p‰Â − ¥ ¦ § ‰Nr ¨½ ¨

1
¦½ ¦ § © ÌBia
ÈrÈ·M‰ ´ © ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ÏÎÈ ³© § © :̇·ˆ-ÏΠ«¨ ¨ § ¨ § ı¯‡‰Â ¤ −¨ ¨ § ÌÈÓM‰ ¦ ¬© ¨ © elÎÈ ² ª§© 2
2
¬¤ £ Bz·ÏÓ-ÏkÓ
¯L‡ − § © § ¨ ¦ ÈrÈ·M‰ ¦½ ¦ § © ÌBia ´ © Æ˙aLi Ÿ § ¦ © ‰Nr ®¨ ¨ ¯L‡ ´¤ £ Bz·ÏÓ −§ ©§
Æ˙·L © ¨ B·³ Èk´¦ B˙‡ ® Ÿ Lc˜È −¥ © § © ÈrÈ·M‰ ¦½ ¦ § © ÌBÈ-˙‡ ´ ¤ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ D¯·È ¤³¨ § © :‰Nr «¨ ¨ 3

:˙BNrÏ « £ © Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‡¯a-¯L‡ ¬¨ ¨ ¤ £ Bz·ÏÓ-ÏkÓ ½ § ©§ ¨¦

Ò Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¬¨ § ˙BNr ² £ ÌBÈa À § ̇¯a‰a ®¨ § «¨ ¦ § ı¯‡‰Â ¤ −¨ ¨ § ÌÈÓM‰ ¦ ²© ¨ © ˙B„ÏB˙ ¯§ ‰l‡ ¤ ´¥ 4 È˘
‰„O‰ −¤ ¨ © ·Nr-ÏΠ¤ ¬¥ ¨ § ı¯‡· ¤ ¨½ ¨ ‰È‰È ´¤ § «¦ Ì¯Ë ¤ ¤µ ‰„O‰ À¤ ¨ © ÁÈN © ´¦ | ÏΠŸ ´ § :ÌÈÓL ¦ «¨ ¨ § ı¯‡ ¤ ¬¤ 5

¦ ©½ Ì„‡Â
Ôȇ ´¨ ¨ § ı¯‡‰-Ïr ¤ ¨½ ¨ © ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ‰Â‰È ³¨ § ¯ÈËÓ‰ ¹¦ § ¦ ‡Ï Ÿ ¸ ÁÈk¦ ÁÓˆÈ ®¨ § ¦ Ì¯Ë ¤ ´¤
«¥ § ¨ «¤ ‰˜L‰Â
-Èt-Ïk-˙‡ −¨ § ¦ § ı¯‡‰-ÔÓ ¤ ®¨ ¨ ¦ ‰ÏrÈ ´¤ £ «© „‡Â −¥ § :‰Ó„‡‰-˙‡ «¨ ¨ £ «¨ ¤ „·rÏ Ÿ − £ «© 6

¬© ¦ © ‰Ó„‡‰-ÔÓ
Áti ¨½ ¨ £ ´¨ ¦ ƯÙr ¨ ¨ Ì„‡‰-˙‡ À¨ ¨ «¨ ¤ Ìȉχ ¦¹ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¸¨ § Á¯ˆÈi ¤ ¦ © :‰Ó„‡‰ «¨ ¨ £ «¨ 7

Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¯¨ § rhi º© ¦ © :‰iÁ «¨ © LÙÏ ¤¬¤ § Ì„‡‰ −¨ ¨ «¨ ȉÈ ¬ ¦ § «© ÌÈiÁ ®¦ © ˙ÓL ´© § ¦ ÂÈt‡a −¨ © § 8

³¨ § ÁÓˆiÂ
‰Â‰È º© § © © :¯ˆÈ «¨ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ Ì„‡‰-˙‡ −¨ ¨ «¨ ¤ ÌL¨½ ÌNi ¤ ´¨ © Ì„wÓ ¤ ®¤ ¦ Ô„ra-Ôb ¤ −¥ § © 9

6
 2 : 10 – 3 : 5 ˙È˘‡¯· ˙È˘‡¯·
³¥ § Ï·ÓÏ
ır ®¨ £ © § ·BË ´ § ‰‡¯ÓÏ −¤ § © § „ÓÁ ¬¨ § ¤ ır-Ïk ²¥ ¨ ‰Ó„‡‰-ÔÓ ¨½ ¨ £ ´¨ ¦ ÆÌȉχ ¦Ÿ ¡
10 ˙B˜L‰Ï − § © § Ô„rÓ ¤ ¥½ ¥ ‡ˆÈ ´¥ Ÿ Ư‰ ¨ ¨ § :r¯Â «¨ ¨ ·Bˬ ˙rc‰ © −© © ır ¥¾ § Ôb‰ ¨½ © DB˙a ´ § ÆÌÈiÁ‰ ¦ © «©
11 ÔBLÈt® ¦ „Á‡‰ −¨ ¤ «¨ ÌL ¬¥ :ÌÈL‡¯ «¦ ¨ ‰ra¯‡Ï ¬¨ ¨ § © § ‰È‰Â −¨ ¨ § „¯tÈ ½¥ ¨ ¦ ÆÌMÓe ¨ ¦ Ôb‰-˙‡ ®¨ © ¤
12 ı¯‡‰ ¤ ¬¨ ¨ ·‰Êe ²© £ « :·‰f‰ «¨ ¨ © ÌL-¯L‡ −¨ ¤ £ ‰ÏÈÂÁ‰ ¨½ ¦ £ «© ı¯‡-Ïk ¤ ´¤ ¨ ˙‡¥µ ··¥À Ÿq‰© ‡e‰´
13 ÔBÁÈb® ¦ ÈM‰ −¦ ¥ © ¯‰p‰-ÌL ¬¨ ¨ © «¥ § :̉M‰ © Ÿ « © Ô·‡Â ¤ ¬¤ § ÁÏ„a‰ © Ÿ − § © ÌL ¬¨ ·BË® ‡Â‰‰ −¦ ©
14 ‡e‰¬ ϘcÁ ¤ ½¤ ¦ ÆÈLÈÏM‰ ¦ ¦ § © ¯‰p‰ ³¨ ¨ © ÌL ¥̧ § :Lek« ı¯‡-Ïk ¤ ¬¤ ¨ ˙‡ −¥ ··Bq‰ ¥½ © ‡e‰´
15 Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¬¨ § Áwi ²© ¦ © :˙¯Ù «¨ § ‡e‰¬ ÈrÈ·¯‰ −¦ ¦ § «¨ ¯‰p‰Â ¬¨ ¨ © § ¯eM‡ ® © ˙Ó„˜ ´© § ¦ D−ω‰ ¥ Ÿ «©
16 Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ‰Â‰È ´¨ § ƈȠ© § © :d¯ÓLÏe «¨ § ¨ § d„·rÏ −¨ § ¨ § Ô„r-Ô‚· ¤ ¥½ © § e‰Ápi ´¥ ¦ © © Ì„‡‰-˙‡ ®¨ ¨ «¨ ¤
17 ·BË´ Æ˙rc‰ © Æ © © ırÓe ¥À ¥ :Ï·z «¥ Ÿ Ï· Ÿ ¬ ¨ Ôb‰-ır −¨ © «¥ ÏkÓ Ÿ ¬ ¦ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ Ì„‡‰-Ïr −¨ ¨ «¨ ©
18 ƯӇiÂ
¤ ŸÆ © :˙eÓz « ¨ ˙BÓ¬ epnÓ −¤ ¦ ¬FÏ· § ¨ £ ÌBÈa ² § ÈkÀ¦ epnÓ ®¤ ¦ Ï·˙ −© Ÿ ‡Ï Ÿ ¬ r¯Â ¨½ ¨ 

:Bc‚k « § ¤ § ¯Êr ¤ −¥ Bl-‰Nr‡

¬ ¤ ¡ «¤ Bc·Ï ® © § Ì„‡‰ −¨ ¨ «¨ ˙Bȉ ¬ ¡ ·BË-‡Ï ² Ÿ Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ‰Â‰È ´¨ §
19 ÛBr-Ïk ´ ¨ Æ˙‡Â ¥ § Ɖ„O‰ ¤ ¨ © ˙iÁ-Ïk ³© © ¨ ‰Ó„‡‰-ÔÓ À̈ ¨ £ «¨ ¦ Ìȉχ ¦¹ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¸¨ § Á¯ˆi ¤ ¦©
¯ ¨ § ¦ ¯L‡
BÏ-‡¯˜È ¤̧ £ ÁÏΠŸ § BÏ-‡¯˜i-‰Ó
® ¨ § ¦ © ˙B‡¯Ï − § ¦ Ì„‡‰-χ ½¨ ¨ ´¨ ¤ Ƈ·i ¥ ¨ © ÌÈÓM‰ ¦ ©½ ¨ ©
È˘ÈÏ˘ 20 ƉӉa‰-ÏÎÏ
¨ ¥ § © ¨ § ˙BÓL À ¥ Ì„‡‰ ¹¨ ¨ «¨ ‡¯˜i ¸¨ § ¦ © :BÓL « § ‡e‰¬ ‰iÁ −¨ © LÙ ¤¬¤ Ì„‡‰ ²¨ ¨ «¨
:Bc‚k « § ¤ § ¯Êr ¤ −¥ ‡ˆÓ-‡Ï¬¨ ¨ Ÿ « Ì„‡Ïe ¾¨ ¨ § ‰„O‰ ®¤ ¨ © ˙iÁ ´© © ÏÎÏe Ÿ − § ÌÈÓM‰ ¦ ©½ ¨ © ÛBrÏe ´§
21 ¨½ Ÿ § © ¦ Æ˙Á‡
ÂÈ˙rÏvÓ © © Áwi ©À ¦ © ÔLÈi ®¨ ¦ © Ì„‡‰-Ïr −¨ ¨ ¨ © ‰Óc¯z ²¨ ¥ § © | Ìȉχ ¯¦ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¸¨ § ÁÏti ¥ ©©
22 ¬© ¨ ¤ £ rÏv‰-˙‡
Á˜Ï-¯L‡ ²¨ ¥ © «¤ | Ìȉχ ¯¦ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¸¨ § ÁÔ·i ¤ ¦ © :‰pzÁz ¨ «¤ § © ¯Na −¨ ¨ ¯bÒi Ÿ¬ § ¦ ©
23 Ìrt‰ © ©À © ˙‡ÊŸ´ ¼Ì„‡‰ ¨ ¨ «¨ »¯Ó‡i ¤ Ÿ © :Ì„‡‰-χ «¨ ¨ «¨ ¤ ‰‡·È ¨ −¤ ¦ § © ‰M‡Ï ®¨ ¦ § Ì„‡‰-ÔÓ −¨ ¨ «¨ ¦
LÈ‡Ó −¦ ¥ Èk¬ ¦ ‰M‡ ¨½ ¦ ‡¯wÈ ´¥ ¨ ¦ Æ˙‡ÊÏ Ÿ § ȯNaÓ ®¦ ¨ § ¦ ¯N·e −¨ ¨ ÈÓˆrÓ ©½ ¨ £ «¥ ̈r ¤ ¤µ
24 ½ § ¦ § ˜·„Â
BzL‡a ´© ¨ § Bn‡-˙‡Â ® ¦ ¤ § ÂÈ·‡-˙‡ −¦ ¨ ¤ Lȇ-·ÊrÈ ¦½ ¨ £ «© ÆÔk-Ïr ¥ © :˙‡f-‰Á˜Ï Ÿ « ¨ ¢ «ª
25 ‡ÏŸ − § BzL‡Â ® § ¦ § Ì„‡‰ −¨ ¨ «¨ ÌÈne¯r ¦½ £ Æ̉ÈL ¤ ¥ § eȉi ³ § «¦ © :„Á‡ «¨ ¤ ¯N·Ï ¬¨ ¨ § eȉ −¨ §
31 ´¨ § ‰Nr
‰Â‰È −¨ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ‰„O‰ ½¤ ¨ © ˙iÁ ´© © Æ ÏkÓ Ÿ ¦ Ìe¯r ½ ¨ ‰È‰ ´¨ ¨ ÆLÁp‰Â ¨ ¨ © § :eLLa˙È «¨ Ÿ § ¦
Ÿ − ¦ eÏ·˙
ÏkÓ ½ § Ÿ « ‡Ï Ÿ ´ Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ¯Ó‡-Èk ´© ¨ «¦ Û‡© µ ‰M‡‰-χ ¨½ ¦ ´¨ ¤ ƯӇi ¤ ŸÆ © Ìȉχ ®¦ Ÿ ¡
2
3
´¦ § ¦ :Ï·
ȯtÓe «¥ Ÿ Ôb‰-ır −¨ © «¥ ȯtÓ ¬ ¦ § ¦ LÁp‰-χ ®¨ ¨ © ¤ ‰M‡‰ −¨ ¦ «¨ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ¬ © :Ôb‰ «¨ © ır ¬¥
− § ¦ ‡ÏÂ
erb˙ Ÿ ¬ § epnÓ ¤½ ¦ ÆeÏ·˙ § Ÿ « ‡Ï Ÿ ³ Ìȉχ ¦À Ÿ ¡ ¯Ó‡ ´© ¨ ¼Ôb‰-DB˙a ¨© § ¯L‡ ´¤ £ »ır‰̈ ¥
4
5
© ´¥Ÿ Èk¦ µ :Ôe˙Óz
r„È « ª § ˙BÓ-‡Ï − Ÿ « ‰M‡‰-χ ®¨ ¦ «¨ ¤ LÁp‰ −¨ ¨ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :Ôe˙Óz-Ôt « ª § ¤ Ba®
Ìȉχk ¦½ Ÿ «¥ ÆÌ˙Èȉ ¤ ¦ § ¦ ÌÎÈÈr ®¤ ¥ «¥ eÁ˜Ù − § § ¦ § epnÓ ¤½ ¦ ÌÎÏ· ´¤ § ¨ £ ÆÌBÈa§ ÈkÀ¦ Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡
7
 ˙È˘‡¯· GENESIS 3 : 6 – 23

‡e‰-‰Â‡˙´ ¨ £ «© ÈΠ¯¦ § Ï·ÓÏ ¹̈ £ © § ır‰ ¥̧ ¨ Á·BË Èk´¦ ‰M‡‰ ¨¿ ¦ «¨ ‡¯z ¤ ´¥ © :r¯Â «¨ ¨ ·Bˬ Èr„È −¥ § Ÿ 6

¯¥ ¦ © Ï·zÂ
Ôzz ®© Ÿ © BȯtÓ − § ¦ ¦ Áwz ¬© ¦ © ÏÈkN‰Ï ¦½ § © § Æır‰ ¥ ¨ „ÓÁ ³¨ § ¤ § ÌÈÈrÏ̈ ¦ ©À ¥
−¦ ª «¥ Èk¬ ¦ er„iÂ
Ìn¯Èr ½ § ´¥© ̉ÈL ¤½ ¥ § ÈÈr ´¥ ¥ ƉÁ˜tz ¨ § Æ © ¨ ¦ © :Ï·i «© Ÿ © dnr −¨ ¦ dLȇÏ-Ìb ²¨ ¦ § © 7

ÏB˜-˙‡ ¸ ¤ erÓLi º § § ¦ «© :˙¯‚Á Ÿ « Ÿ £ Ì‰Ï −¤ ¨ eNri ¬ £ © © ‰‡˙ ¨½ ¥ § ‰Ïr ´¥ £ Æe¯t˙i § § ¦ «© ̉ ®¥ 8

À § ¦ § Ì„‡‰
BzL‡Â ¹¨ ¨ «¨ ‡aÁ˙i ¥̧ © § ¦ © ÌBi‰ ® © Áe¯Ï © ´ § Ôba −¨ © Dl‰˙Ó ¬¥ © § ¦ Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¯¨ §
®¨ ¨ «¨ ¤ Ìȉχ
Ì„‡‰-χ −¦ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¬¨ § ‡¯˜i ²¨ § ¦ © :Ôb‰ «¨ © ır ¬¥ DB˙a − § Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ‰Â‰È ´¨ § ÆÈtÓ ¥§ ¦ 9

Ÿ ¬ ¥ «¦ ‡¯È‡Â
̯Èr-Èk ²¨ ¦ ¨ Ôba ®¨ © ÈzrÓL ¦ § −© ¨ ¬FϘ-˙‡ §Ÿ ¤ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :‰ki‡ ¨ «¤ © BÏ− ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © 10

¯¤ £ ır‰-ÔÓ‰
¯L‡ ¥À ¨ ¦ £ ‰z‡ ¨ ®¨ ̯Èr Ÿ − ¥ Èk¬ ¦ F½ ϧ „Èb‰ ´¦ ¦ ÈÓ¦ µ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :‡·Á‡Â «¥ ¨ ¥ ¨ ÈÎ‡ ¦ Ÿ− ¨ 11

´¤ £ ƉM‡‰
¯L‡ ¨ ¦ «¨ Ì„‡‰ ®¨ ¨ «¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © :zÏ· ¨ § «¨ ¨ epnÓ-Ï· −¤ ¦ ¨ £ ÈzÏ·Ï ¬ ¦ § ¦ § F È˙Èeˆ ²¦ ¦ ¦ 12

Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¯¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :Ï· «¥ Ÿ ¨ ır‰-ÔÓ −¥ ¨ ¦ Èl-‰˙ ¬ ¦ ¨ § «¨ ‡Â‰ ²¦ È„nr ½¦ ¨ ¦ ‰z˙ ¨ ´© ¨ 13

:Ï· «¥ Ÿ ¨ È‡ÈM‰
¦ −© ¦ ¦ LÁp‰ ¬¨ ¨ © ‰M‡‰ ¨½ ¦ «¨ ƯӇz ¤ ŸÆ © ˙ÈNr ®¦ ¨ ˙‡f-‰Ó Ÿ´ © ‰M‡Ï −¨ ¦ ¨
Ɖz‡ ¨ © ¯e¯‡ ³ ¨ ¼˙‡fŸ ˙ÈNr ¨ ´¦ ¨ Èk´¦ »LÁp‰-χ ¨ ¨ © «¤ | Ìȉχ ¬ ¦ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¸¨ § Á¯Ó‡i ¤ Ÿ© 14

−© Ÿ ¯ÙrÂ
Ï·z ¬¨ ¨ § DÏ˙ ¥½ ¥ ´FÁb-Ïr § Ÿ § © ‰„O‰ ®¤ ¨ © ˙iÁ ´© © ÏkÓe Ÿ − ¦ ‰Ó‰a‰-ÏkÓ ¨½ ¥ § © ¨ ¦
´¥ −Fr¯Ê
ÔÈ·e £ § © ÔÈ·e ¬¥ ‰M‡‰ ¨½ ¦ «¨ ÔÈ·e ´¥ ÆFÈa § «¥ ˙ÈL‡ ¦À ¨ | ‰·È‡Â ´¨ ¥ § :F ÈiÁ «¤ © ÈÓÈ-Ïk ¬¥ § ¨ 15

´ ¨ ¦ ¨ «¤
‰M‡‰-χ :·˜r «¥ ¨ epÙeLz¬¤ § ‰z‡Â −¨ © § L‡¯Ÿ ½ ´FÙeLÈ § § ‡e‰µ dr¯Ê ®¨ § © 16

ÆDLȇ-χÂ
¥ ¦ ¤ § ÌÈ· ®¦ ¨ È„Ïz ´¦ § «¥ ·ˆra ¤ −¤ § D¯‰Â ¥½Ÿ «¥ § D´B· ¥ vr § ¦ Ɖa¯‡ ¤ § © ‰a¯‰ ³¨ § © ¯Ó‡ ©À ¨
ÏB˜Ï ´ § »zrÓL-Èk
¨ § © ¨ «¦ ¯Ó‡ ©À ¨ Ì„‡Ïe ´¨ ¨ § «¨ ¨ § ¦ ‡e‰Â
:Da-ÏLÓÈ − § D˙˜eLz ¥½ ¨ ´ § 17

®¤ ¦ Ï·˙
epnÓ −© Ÿ ‡Ï Ÿ ¬ ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ ÆF È˙Èeˆ Æ ¦ ¦ ¦ ¯L‡ ³¤ £ ır‰-ÔÓ ¥½ ¨ ¦ Æ Ï·z © ŸÆ © ¼FzL‡ ¤§ ¦
ıB˜Â¬ § :F ÈiÁ «¤ © ÈÓÈ ¬¥ § Ïk Ÿ − ‰pÏ·z ¨ ¤½ £ Ÿ « ÆÔB·vra ¨ ¦ § F¯e·ra ¤½ £ «© Ɖӄ‡‰ ¨ ¨ £ «¨ ‰¯e¯‡ ³¨ £ 18

Ï·z© Ÿ ´ ÆF Èt‡ Ƥ © ˙rÊa ³© ¥ § :‰„O‰ «¤ ¨ © ·Nr-˙‡ ¤ ¬¥ ¤ zÏ· −¨ § © ¨ § D®Ï¨ ÁÈÓˆz «© ´¦ § © ¯c¯„ −© § © § 19

‰z‡ ¨ ©½ ¯Ùr-Èk
´¨ ¨ «¦ zÁwÏ ¨ § ®¨ª ‰pnÓ ¨ −¤ ¦ Èk ¬ ¦ ‰Ó„‡‰-χ ¨½ ¨ £ ´¨ ¤ ÆF·eL § « „r ³© ÌÁÏ ¤ ¤½
‰˙ȉ−¨ § «¨ ‡Â‰ ¬ ¦ Èk ²¦ ‰eÁ ®¨ © BzL‡ − § ¦ ÌL ¬¥ Ì„‡‰ ²¨ ¨ «¨ ‡¯˜i ¯¨ § ¦ © :·eLz « ¨ ¯Ùr-χ −¨ ¨ ¤ § 20

¯Br− ˙B˙k ¬ § ¨ BzL‡Ïe ² § ¦ § Ì„‡Ï ¯¨ ¨ § Ìȉχ ¦¹ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¸¨ § ÁNri © © © :ÈÁ-Ïk «¨ ¨ ̇ ¬¥ 21

:ÌLaÏi«¥ ¦ § © ©
Ò r¯Â®¨ ¨ ·BË´ ˙r„Ï © −© ¨ epnÓ ¤½ ¦ „Á‡k ´© © § Ɖȉ ¨ ¨ ÆÌ„‡‰ ¨ ¨ «¨ Ô‰ ³¥ Ìȉχ ¦À Ÿ ¡ ‰Â‰È ´¨ § | ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © 22 ÈrÈ·¯
:ÌÏrÏ «¨ Ÿ § ÈÁ ¬© ¨ Ï· −© ¨ § ÌÈiÁ‰ ¦½ © «© ırÓ ´¥ ¥ Ìb©µ ÆÁ˜Ï © ¨ § B„È À ¨ ÁÏLÈ-Ôt ´© § ¦ ¤ | ‰zr ´¨ © §
ÁwÏ −© ª ¯L‡ ¬¤ £ ‰Ó„‡‰-˙‡ ¨½ ¨ £ ´¨ ¤ Æ„·rÏ Ÿ £ «© Ô„r-ÔbÓ¤®¥ © ¦ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¬¨ § e‰ÁlLÈ ²¥ § © § «© 23

8
 3 : 24 – 4 : 22 ˙È˘‡¯· ˙È˘‡¯·
24 ˙‡Â ¥̧ § ÌÈ·¯k‰-˙‡ À¦ ª § © ¤ Ô„r-Ô‚Ï ¤ ¥¹ © § Ì„wÓ ¤ ¸¤ ¦ ÁÔkLi ¥ § © © Ì„‡‰-˙‡ ®¨ ¨ «¨ ¤ L¯‚È ¤ −¨ § © :ÌMÓ «¨ ¦
41 Ì„‡‰Â ½¨ ¨ ´¨ § :ÌÈiÁ‰ «¦ © «© ır ¬¥ D¯c-˙‡ ¤ −¤ ¤ ¯ÓLÏ Ÿ ¾ § ¦ ˙Ît‰˙n‰ ¤ ¤½ © § ¦ © Æ·¯Á‰ ¤Æ ¤ © Ë‰Ï © ³©
Lȇ−¦ È˙È˜ ¦ ¬ ¦ ¨ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ¾ © ÔȘ-˙‡ ¦ ©½ ¤ „Ïz ¤ ´¥ © Ư‰z © Æ © © BzL‡ ® § ¦ ‰eÁ-˙‡ ´¨ © ¤ r„È −© ¨
2 Ô‡ˆŸ ½ ‰r¯ ¥ Ÿ ´ Æ Ï·‰-ȉȤ Æ ¤ ¦ § «© Ï·‰-˙‡ ¤ ®¨ ¤ ÂÈÁ‡-˙‡ −¦ ¨ ¤ ˙„ÏÏ ¤ ¤½ ¨ ÛÒz ¤ Ÿ ´ © :‰Â‰È-˙‡ «¨ § ¤
3 ²¨ ¨ £ «¨ ȯtÓ
‰Ó„‡‰ ¯¦ § ¦ ÔȘ ¦ ©¹ ‡·i ¥̧ ¨ © ÌÈÓÈ ®¦ ¨ ıwÓ ´¥ ¦ ȉÈ −¦ § «© :‰Ó„‡ «¨ ¨ £ „·r ¬¥ Ÿ ‰È‰ −¨ ¨ ÔȘ ¦ ¾© §
4 rLi © ´¦ © Ô‰·ÏÁÓe
®¤ ¥ § ¤ «¥ B‡ˆ − Ÿ ˙B¯ÎaÓ ¬ Ÿ § ¦ ‡e‰-Ì‚ ² © ‡È·‰ ¬ ¦ ¥ Ï·‰Â ¤ ¤̧ § :‰Â‰ÈÏ «¨ «© ‰ÁÓ −¨ § ¦
5 ¯Ái© ³¦ © ‰rL ®¨ ¨ ‡Ï Ÿ ´ B˙ÁÓ-χ − ¨ § ¦ ¤ § ÔȘ-χ ¦ ¬© ¤ § :B˙ÁÓ-χ « ¨ § ¦ ¤ § Ï·‰-χ ¤ −¤ ¤ ‰Â‰È ¨½ §
6 ‰nÏ ¨ −¨ § DϨ½ ‰¯Á ¨ ´¨ ‰nÏ ¨ ¨µ ÔȘ-χ ¦ ®¨ ¤ ‰Â‰È −¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :ÂÈt «¨ ¨ eÏti − § ¦ «© „‡Ó Ÿ ½ § ÆÔÈ˜Ï ¦Æ © §
7 ˙‡hÁ ´¨ © Á˙tÏ © −¤ © ·ÈËÈ˙ ¦½ ¥ ‡Ï Ÿ ´ Æ̇ ¦ § ˙‡N ¥½ § Æ·ÈËÈz-̇ ¦ ¥ ¦ ‡Bω ³ £ :F ÈÙ «¤ ¨ eÏÙ¬ §¨
8 ÂÈÁ‡®¦ ¨ Ï·‰-χ ¤ ´¤ ¤ ÔȘ ¦ −© ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :Ba-ÏLÓz « ¨ § ¦ ‰z‡Â −¨ © § B˙˜eLz ½ ¨ ´ § ÆF Èχ ¤Æ ¥ § ı·¯ ®¥ Ÿ
9 ¤ Ÿ³ © :e‰‚¯‰iÂ
¯Ó‡i «¥ § © © © ÂÈÁ‡ −¦ ¨ Ï·‰-χ ¤ ¬¤ ¤ ÔȘ ¦ ²© ̘i ¨¬¨ © ‰„Oa ½¤ ¨ © Ì˙Bȉa ´¨ § ¦ ÆȉÈ ¦ § «©
:ÈÎ‡ ¦ Ÿ « ¨ ÈÁ‡ −¦ ¨ ¯ÓL‰ ¬¥ Ÿ £ Èzr„È ¦ § ½© ¨ ‡Ï Ÿ ´ ƯӇi ¤ ŸÆ © F ÈÁ‡ ®¦ ¨ Ï·‰ ¤ ´¤ ȇ ¦ ©½ ¤ Ɖ‰È
−¥ ÔȘ-χ ¨ §
10
11
‰zr −¨ © § :‰Ó„‡‰-ÔÓ «¨ ¨ £ «¨ ¦ Èχ −© ¥ ÌȘrˆ ¬ ¦ £ Ÿ F ÈÁ‡ ¦½ ¨ ÈÓc ´¥ § ÏB˜µ ˙ÈNr ¨ ®¦ ¨ ‰Ó ´¤ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− ©
¬¥ § ¤ ˙Á˜Ï
ÈÓc-˙‡ © ²© ¨ ‰Èt-˙‡ ¨ ¦½ ¤ ‰˙ˆt ´¨ § ¨ ¯L‡ ´¤ £ Ɖӄ‡‰-ÔÓ ¨ ¨ £ «¨ ¦ ‰z‡ ¨ ®¨ ¯e¯‡ ´¨
12 r¬¨ D®Ï¨ dÁk-˙z −¨ Ÿ ¥ ÛÒ˙-‡Ï ¬¥ Ÿ Ÿ « ‰Ó„‡‰-˙‡ ¨½ ¨ £ ´¨ ¤ Æ„·r˙ Ÿ £ «© Èk³¦ :F„iÓ «¤ ¨ ¦ F ÈÁ‡ −¦ ¨
13 Ÿ « § ¦ ÈÂr
14
ÁÔ‰¥ :‡NpÓ −¦ Ÿ £ ÏB„b ¬ ¨ ‰Â‰È-χ ®¨ § ¤ ÔȘ ¦ −© ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :ı¯‡· ¤ «¨ ¨ ‰È‰z ¬¤ § «¦ „ −¨ ¨
r³¨ È˙Èȉ ¦ ¹¦ ¨ § ¯˙q‡ ®¥ ¨ ¤ F ÈtÓe −¤ ¨ ¦ ‰Ó„‡‰ ¨½ ¨ £ «¨ Èt ´¥ § Æ ÏrÓ © ¥ ÌBi‰ À © È˙‡ ¹¦ Ÿ zL¯b ¨ § ¸© ¥
15 ´¥Ÿ ¨ ÆÔÎÏ
‚¯‰-Ïk ¥ ¨ ‰Â‰È À̈ § BÏ´ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¯ © :È‚¯‰È ¦ «¥ § © «© ȇˆÓ-ÏÎ −¦ § Ÿ ¨ ‰È‰Â ¬¨ ¨ § ı¯‡a ¤ ¨½ ¨ Æ„ ¨¨
−Ÿ
B˙‡-˙Bk‰ © ÈzÏ·Ï ¬ ¦ § ¦ § ˙B‡½ ÆÔÈ˜Ï ¦Æ © § ‰Â‰È ³¨ § ÌNi ¤ ¸¨ © ÌwÈ ®¨ª ÌÈ˙r·L ¦ −© ¨ § ¦ ÔȘ ¦ ©½
16 ¤ «¥ © § ¦ „B-ı¯‡a
:Ô„r-˙Ó„˜ − ¤ «¤ § ·Li ¤ ¬¥ © ‰Â‰È ®¨ § ÈÙlÓ ´¥ § ¦ ¦ ÔȘ ¦ −© ‡ˆi ¥¬¥ © :B‡ˆÓ-Ïk « §Ÿ ¨
17 Ƈ¯˜i ¨ § ¦ © ¯Èr¦½ ‰a ¤Ÿ ´ ÆȉÈ ¦ § «© DBÁ-˙‡ ® £ ¤ „Ïz ¤ ´¥ © ¯‰z © −© © BzL‡-˙‡ ½ § ¦ ¤ ÆÔȘ ¦Æ © r„i ©³¥©
18 „ÏÈ−© ¨ „¯Èr ¾¨ ¦ § „¯Èr-˙‡ ½¨ ¦ ¤ ÆDBÁÏ £ «© „Ïei ³¥ ¨ ¦ © :DBÁ « £ Ba ¬ § ÌLk −¥ § ¯Èr‰ ¦½ ¨ ÌL ´¥ 

:DÓÏ-˙‡ ¤ «¨ ¤ „ÏÈ ¬© ¨ χLe˙Óe −¥ ¨ § χLe˙Ó-˙‡ ¥½ ¨ ´ § ¤ Æ„ÏÈ © ¨ χÈiÁÓe ¥À ¨ ¦ § χÈeÁÓ-˙‡ ®¥ ¨ « § ¤

È˘ÈÓÁ 19 :‰lˆ «¨ ¦ ˙ÈM‰ −¦ ¥ © ÌL ¬¥ § ‰„r ½¨ ¨ Æ˙Á‡‰ © © «¨ ÌL ³¥ ÌÈL ®¦ ¨ ÈzL ´¥ § DÓÏ ¤ −¤ BÏ-Áwi ¬ «© « ¦ ©
20
21
ÌL ¬¥ § :‰˜Óe «¤ § ¦ ω‡ ¤ Ÿ − ·LÈ ¬¥ Ÿ È·‡ ¾¦ £ ‰È‰ ¨½ ¨ ‡e‰´ Ï·È-˙‡ ®¨ ¨ ¤ ‰„r −¨ ¨ „Ïz ¤ ¬¥ ©
22 ‡Â‰-Ì‚ ¦À © ‰lˆÂ ´¨ ¦ § :·‚er «¨ § ¯Bpk − ¦ NÙz-Ïk ¬¥ Ÿ ¨ È·‡ ¾¦ £ ‰È‰ ¨½ ¨ ‡e‰´ Ï·eÈ ®¨ ÂÈÁ‡ −¦ ¨
¦ −© © « ˙BÁ‡Â
ÔȘ-Ï·ez ¬ £ «© Ïʯ·e ®¤ § © ˙LÁ ¤ Ÿ − § L¯Á-Ïk ¬¥Ÿ ¨ LËÏ ¥¾ Ÿ ÔȘ ¦ ©½ Ï·ez-˙‡
© ´ ¤ Ɖ„ÏÈ̈ ¨§«
9
 ˙È˘‡¯· GENESIS 4 : 23 – 5 : 19

DÓÏ ¤ ¤½ ÈL ´¥ § ÈÏB˜ ¦½ © ´© § ƉlˆÂ

ÔrÓL ¨ ¦ § ‰„r ³¨ ¨ ÂÈLÏ À̈ ¨ § DÓÏ ¤ ¤¹ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :‰Ór «¨ £ «© 23 (È˘˘)
¦ −© ¨ § ¦ Èk¬ ¦ :È˙¯aÁÏ
ÌÈ˙r·L «¦ ¨ ª © § „ÏÈ ¤ −¤ § ÈrˆÙÏ ¦½ § ¦ § ÆÈz‚¯‰ ¦ § Æ © ¨ Lȇ ³¦ Èk´¦ È˙¯Ó‡ ®¦ ¨ § ¦ ‰pʇ‰ ¨−¥ § © 24

¤ ´¥ © BzL‡-˙‡
„Ïz ½ § ¦ ¤ Æ„Br Ì„‡ ¬¨ ¨ r„i © ¥̧© :‰r·L «¨ § ¦ § ÌÈr·L ¬ ¦ § ¦ DÓÏ ¤ −¤ § ÔȘ-ÌwÈ ¦ ®¨ © ª 25

˙Áz © ´© ¯Á‡ ¥½ © r¯Ê ©´¤ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ÈÏ-˙L ³¦ «¨ Èk´¦ ˙L ®¥ BÓL-˙‡ − § ¤ ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © Ôa¥½
LB‡ ® ¡ BÓL-˙‡
− § ¤ ‡¯˜i ¬¨ § ¦ © Ôa-„lÈ ¥½ © ª Ƈe‰-Ìb© ˙LÏe ³¥ § :ÔȘ ¦ «¨ B‚¯‰ − ¨ £ Èk¬ ¦ Ï·‰ ¤ ¤½ 26
Ò Ì„‡ ®¨ ¨ ˙„ÏBz Ÿ−§ ¯ÙÒ ¤ ¥½ ‰Ê´¤ :‰Â‰È «¨ § ÌLa ¬¥ § ‡¯˜Ï Ÿ − § ¦ ÏÁe‰ ©½ ʇ´¨ 1 5 È˘˘

−¨ ¥ § ¯ÎÊ
‰·˜e ¬¨ ¨ :B˙‡ « Ÿ ‰Nr ¬¨ ¨ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ˙eÓ„a ¬ § ¦ Ì„‡ ½¨ ¨ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ‡¯a Ÿ ³ § ÌBÈa À§ 2

 ÈÁÈÂ
´¦ § «© :̇¯a‰ «¨ § «¨ ¦ ÌBÈa − § Ì„‡ ½¨ ¨ ÆÌÓL-˙‡ ¨ § ¤ ‡¯˜i ³¨ § ¦ © Ì˙‡ À̈ Ÿ D¯·È ¤´¨ § © ̇¯a ®¨ ¨ § 3

− § ¤ ‡¯˜iÂ
BÓL-˙‡ ¬¨ § ¦ © BÓψk ® § © § B˙eÓ„a − § ¦ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ¨½ ¨ Æ˙‡Óe © § ÌÈLÏL ³¦ Ÿ § Ì„‡ À¨ ¨
®¨ ¨ ˙‡Ó
‰L Ÿ − ¥ ‰ÓL ¬¤Ÿ § ˙L-˙‡ ¥½ ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦ ÆȯÁ‡
¥ £ «© Ì„‡-ÈÓÈ À¨ ¨ ¥ § eȉi ´ § «¦ © :˙L «¥ 4

Æ˙B‡Ó¥ rLz ³© § ÈÁ-¯L‡ ©½ ¤ £ ÆÌ„‡ ¨ ¨ ÈÓÈ-Ïk ³¥ § ¨ eȉi º § «¦ © :˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬© 5

˙‡Óe´© § ÌÈL −¦ ¨ LÓÁ ¬¥ ¨ ˙L-ÈÁÈ ¥¾ ¦ § «© :˙Ói Ÿ « ¨ © ‰L ®¨ ¨ ÌÈLÏLe −¦ Ÿ § ‰L ¨½ ¨ 6

r·L © ´¤ LB‡-˙‡ ½ ¡ ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦ ÆȯÁ‡

¥ £ «© ˙L-ÈÁÈ ¥À ¦ § «© :LB‡-˙‡ « ¡ ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ 7

¥½ ¥ § ¨ ÆeȉiÂ
˙L-ÈÓÈ-Ïk § «¦ © :˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ ‰ÓLe ¬¤Ÿ § ÌÈL ¦½ ¨ 8

LB‡ − ¡ ÈÁÈÂ
¬ ¦ § «© :˙Ói Ÿ « ¨ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ rL˙e ¬© § ‰L ¨½ ¨ Ɖ¯Nr ¥ § ¤ ÌÈzL ³¥ § 9

¨½ ¥ ¤ B„ÈÏB‰
ÔȘ-˙‡ ´ ¦ ÆȯÁ‡
¥ £ «© LB‡ À ¡ ÈÁÈ ´¦ § «© :ÔȘ-˙‡«¨ ¥ ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ ÌÈrLz ´¦ § ¦ 10

Æeȉi § «¦ © :˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ ‰ÓLe ¬¤Ÿ § ‰L ¨½ ¨ Ɖ¯Nr ¥ § ¤ LÓÁ ³¥ £ 11

¬ ¦ § «©
ÈÁÈ :˙Ói Ÿ « ¨ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ rL˙e ¬© § ÌÈL ¦½ ¨ LÓÁ ´¥ ¨ LB‡ ½ ¡ ÈÓÈ-Ïk´¥ § ¨ 12

´ ¦
B„ÈÏB‰ ÆȯÁ‡¥ £ © ÔȘ À̈ ¥ ÈÁÈ ´¦ § © :χÏωÓ-˙‡ «¥ § © £ «© ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ ÌÈr·L ´¦ § ¦ ÔȘ −¨ ¥ 13

ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ ‰ÓLe ¬¤Ÿ § ‰L ¨½ ¨ ÌÈra¯‡ ´¦ ¨ § © χÏωÓ-˙‡ ¥½ § © £ «© ¤

®¨ ¨ ˙B‡− Ó¥ rL˙e
‰L ¬© § ÌÈL ¦½ ¨ ¯Nr ¤ ´¤ ÔȘ ¨½ ¥ ÈÓÈ-Ïk ´¥ § ¨ Æeȉi § «¦ © :˙B·e «¨ 14

¤ − © ‰L
„ÏBi ®¨ ¨ ÌÈML ´¦ ¦ § ÌÈL −¦ ¨ LÓÁ ¬¥ ¨ χÏÏ‰Ó ¥½ § © £ «© ÈÁÈ ´¦ § «© :˙Ói Ÿ « ¨© 15

‰L ¨½ ¨ ÌÈLÏL ´¦ Ÿ § „¯È-˙‡ ¤ ¤½ ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦ ÆȯÁ‡

¥ £ «© χÏÏ‰Ó ¥À § © £ «© ÈÁÈ ´¦ § «© :„¯È-˙‡ ¤ «¨ ¤ 16

¥½ § © £ © ÈÓÈ-Ïk
χÏÏ‰Ó ´¥ § ¨ Æeȉi § ¦ © :˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ ‰ÓLe ¬ ¤Ÿ § 17

-ÈÁÈ ¦ § «© :˙ÓiŸ « ¨ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ ‰ÓLe ¬¤Ÿ § ‰L ¨½ ¨ ÆÌÈrL˙ ¦ § ¦ § LÓÁ ³¥ ¨ 18

¤ ¤À ¦ § «© :DBÁ-˙‡
„¯È-ÈÁÈ « £ ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ ˙‡Óe ´© § ‰L −¨ ¨ ÌÈML ²¦ ¦ § ÌÈzL ¦ ¯© § „¯È ¤ ¤¾ 19

:˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ ‰ÓL ¬¤Ÿ § DBÁ-˙‡ ½ £ ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦ ÆȯÁ‡
¥ £ «©
10
 5 : 20 – 6 : 8 ˙È˘‡¯· ˙È˘‡¯·
20 ®¨ ¨ ˙B‡Ó
‰L − ¥ rL˙e ¬© § ‰L ¨½ ¨ ÆÌÈML ¦ ¦ § ÌÈzL ¦ ³© § „¯È-ÈÓÈ-Ïk ¤ ¤½ ¥ § ¨ Æeȉi § «¦ ©
21 -˙‡¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ ÌÈML −¦ ¦ § LÓÁ ¬¥ ¨ DBÁ ½ £ ÈÁÈ ´¦ § © :˙Ói Ÿ « ¨© 

22 © ¤½ § ¤ B„ÈÏB‰
ÁÏLe˙Ó-˙‡ ´ ¦ ÆȯÁ‡ ¥ £ «© Ìȉχ‰-˙‡ ¦À Ÿ ¡ «¨ ¤ DBÁ ¹ £ Dl‰˙i ¥¸ © § ¦ © :ÁÏLe˙Ó © «¨ §
23 LÓÁ ³¥ ¨ DBÁ ® £ ÈÓÈ-Ïk ´¥ § ¨ ȉÈ −¦ § © :˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ LÏL Ÿ¬ §
24 ®¦ Ÿ ¡ «¨ ¤ DBÁ
Ìȉχ‰-˙‡ − £ Dl‰˙i ¬¥ © § ¦ © :‰L «¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ LÏLe Ÿ ¬ § ‰L ¨½ ¨ ÆÌÈML ¦ ¦ §
ÈrÈ·˘ 25 r·L © ¯¤ ÁÏLe˙Ó © ¤½ § ÈÁÈ ´¦ § © :Ìȉχ «¦ Ÿ ¡ B˙‡ − Ÿ Á˜Ï-Èk ¬© ¨ «¦ epȇ ¤¾ ¥ § 

26 ÆȯÁ‡
¥ £ «© ÁÏLe˙Ó © ¤À § ÈÁÈ ´¦ § «© :DÓÏ-˙‡ ¤ «¨ ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ ˙‡Óe ´© § ‰L −¨ ¨ ÌÈÓLe ²¦ Ÿ §
¤ ¬ © ‰L
„ÏBi ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ r·Le ¬© § ‰L ¨½ ¨ ÆÌÈBÓLe ¦ § ÌÈzL ¦ ³© § DÓÏ-˙‡ ¤ ¤½ ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦
27 ¬© § ‰L
rL˙e ¨½ ¨ ÆÌÈML ¦ ¦ § rLz © ³¥ ÁÏLe˙Ó © ¤½ § ÈÓÈ-Ïk ´¥ § ¨ Æeȉi § ¦ © :˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨
28 ´© § ‰L
˙‡Óe −¨ ¨ ÌÈÓLe ²¦ Ÿ § ÌÈzL ¦ ¯© § DÓÏ-ÈÁÈ ¤ ¤¾ ¦ § «© :˙Ói Ÿ « ¨ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó −¥ 

29 ÆeNrnÓ
Æ ¥ £ © «¦ eÓÁÈ ³¥ £ © § ‰Ê¤º ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ Á ©Ÿ− BÓL-˙‡ ² § ¤ ‡¯˜i ¯¨ § ¦ © :Ôa«¥ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨
30 ÆȯÁ‡
¥ £ «© DÓÏ-ÈÁÈ ¤ ¤À ¦ § «© :‰Â‰È «¨ § d¯¯‡ −¨ § «¥ ¯L‡ ¬¤ £ ‰Ó„‡‰-ÔÓ ¨½ ¨ £ ´¨ ¦ eÈ„È ¥½ ¨ ÔB·vrÓe
´§¦¥
ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ˙‡Ó Ÿ − ¥ LÓÁ ¬¥ £ © ‰L ¨½ ¨ ÆÌÈrL ¦ § ˙ ¦ § LÓÁ ³¥ ¨ Á-˙‡ ©Ÿ ½ ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦
31 ®¨ ¨ ˙B‡Ó
‰L − ¥ r·Le ¬© § ‰L ¨½ ¨ ÆÌÈr·L ¦ § ¦ § r·L © ³¤ DÓÏ-ÈÓÈ-Ïk ¤ ¤½ ¥ § ¨ ÆȉÈ ¦ § «© :˙B·e «¨
32 −¥ ¤ Á
ÌL-˙‡ ©Ÿ ½ „ÏBi ¤ ´ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ LÓÁ-Ôa ¬¥ £ ¤ Á-ȉÈ ©Ÿ¾ ¦ § «© :˙Ói Ÿ « ¨©
61 ®¨ ¨ £ «¨ Èt-Ïr
‰Ó„‡‰ ´¥ § © ·¯Ï Ÿ − ¨ Ì„‡‰ ½¨ ¨ «¨ ÏÁ‰-Èk ´¥ ¥ «¦ ÆȉÈ ¦ § «© :˙ÙÈ-˙‡Â ¤ «¨ ¤ § ÌÁ-˙‡ ¬¨ ¤
2 ˙·ËŸ − Ÿ Èk¬ ¦ Ì„‡‰ ½¨ ¨ «¨ ˙Ba-˙‡ ´ § ¤ ÆÌȉχ‰-È· ¦ Ÿ ¡ «¨ ¥ § e‡¯i ³ § ¦ © :Ì‰Ï «¤ ¨ e„lÈ ¬ § ª ˙B·e −¨
3 ¸ ¨ Ÿ « ‰Â‰È
ÔB„È-‡Ï À̈ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :e¯Áa «¨ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ÏkÓ Ÿ − ¦ ÌÈL ¦½ ¨ ÆÌ‰Ï ¤ ¨ eÁ˜i ³ § ¦ © ‰p‰ ¨ ®¥
ÌȯNrÂ−¦ § ¤ § ‰‡Ó ¬¨ ¥ ÂÈÓÈ ¨½ ¨ eȉ ´ ¨ § ¯N· ®¨ ¨ ‡e‰´ ÌbLa −© © § ÌÏrÏ ¨½ Ÿ § ÆÌ„‡· ¨ ¨ «¨ ÈÁe¯ ³¦
4 e‡·È Ÿ ¹ ¨ ¯L‡ ¤̧ £ ÔÎ-ȯÁ‡ ¥À ¥ £ «© Ì‚Â ´© § ¼Ì‰‰ ¥ ¨ ÌÈÓia ´¦ ¨ © »ı¯‡· ¤ ¨ ¨ eȉ ´ ¨ ÌÈÏÙp‰ ¦º ¦ § © :‰L «¨ ¨
¬¤ £ Ìȯab‰
¯L‡ ²¦ Ÿ ¦ © ‰n‰ ¨ ¯¥ Ì‰Ï ®¤ ¨ e„ÏÈ − § ¨ § Ì„‡‰ ½¨ ¨ «¨ ˙Ba-χ ´ § ¤ ÆÌȉχ‰ ¦ Ÿ ¡ «¨ Èa ³¥ §
:ÌM‰ «¥ © ÈL‡ ¬¥ § © ÌÏBrÓ −¨ ¥
¯ÈËÙÓ 5 ½ ¦ ˙·LÁÓ
BaÏ Ÿ ´ § § © ƯˆÈ-ÏΠ¤ Æ¥ ¨ § ı¯‡a ¤ ®¨ ¨ Ì„‡‰ −¨ ¨ ¨ ˙r¯ ¬© ¨ ‰a¯ ²¨ © Èk¬ ¦ ‰Â‰È ¨½ § ‡¯i § ´© ©
6 −¥ © § ¦ © ı¯‡a
·vr˙i ¤ ®¨ ¨ Ì„‡‰-˙‡ −¨ ¨ «¨ ¤ ‰Nr-Èk ¬¨ ¨ «¦ ‰Â‰È ¨½ § ÌÁpi ¤ ´¨ ¦ © :ÌBi‰-Ïk « © ¨ r¯−© ˜¯¬©
7 ´¥ § Æ ÏrÓ
Èt © ¥ ÆÈ˙‡¯a-¯L‡ ¦ Æ ¨ ¨ ¤ £ Ì„‡‰-˙‡ ³¨ ¨ ¨ ¤ ‰ÁÓ‡ ¤̧ § ¤ ‰Â‰È À̈ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :BaÏ-χ «¦ ¤
¦ § −© ¦ Èk¬ ¦ ÌÈÓM‰
ÈzÓÁ ¦ ®¨ ¨ © ÛBr-„r ´ © § NÓ¯-„r ¤ −¤ © ‰Ó‰a-„r ¨½ ¥ § © ÆÌ„‡Ó ¨ ¨ «¥ ‰Ó„‡‰̈ ¨½ ¨ £ «
8 :‰Â‰È «¨ § ÈÈra ¬¥ ¥ § ÔÁ −¥ ‡ˆÓ ¨ ¬¨ Á ©Ÿ¾ § :Ì˙ÈNr «¦ ¦ £ Èk¬ ¦
11
 Á GENESIS 6:9–7:7

−¦ Ÿ ¡ «¨ ¤ ÂÈ˙¯„a
Ò Ìȉχ‰-˙‡ ®¨ Ÿ Ÿ « § ‰È‰−¨ ¨ ÌÈÓz
¬ ¦ ¨ ˜Ècˆ
²¦ © Lȇ ¬ ¦ Á ©Ÿ À Á©Ÿ ½ ˙„ÏBz
Ÿ´§ ¤ ¥µ
‰l‡ 9 Á
¤ «¨ ¤ § ÌÁ-˙‡
:˙ÙÈ-˙‡Â ¬¨ ¤ ÌL-˙‡ −¥ ¤ ÌÈ· ´¨ Ÿ § Á
®¦ ¨ ‰LÏL ©Ÿ− „ÏBi ©Ÿ « ¤ © § «¦
¤ ¬ © :Á-Dl‰˙‰ 10

11
²¦ Ÿ ¡ ‡¯iÂ
Ìȉχ § ¯© © :ÒÓÁ
«¨ ¨ ı¯‡‰ ¤ −¨ ¨ ‡Ïnz ®¦ Ÿ ¡ «¨ ÈÙÏ
¬¥ ¨ ¦ © Ìȉχ‰ ´¥ § ¦ ı¯‡‰ ¤ −¨ ¨ ˙ÁMzÂ
¬¥ ¨ ¦ © 12
-Ïr© Bk¯c-˙‡ − § © ¤ ¯Na-Ïk ²¨ ¨ ¨ ˙ÈÁL‰-Èk ¯¦ § ¦ «¦ ‰˙ÁL ¨ ®¨ § ¦ ‰p‰Â ´¥ ¦ § ı¯‡‰-˙‡ ¤ −¨ ¨ ¤
©½ ¨ § ‡a
ÈÙÏ ´¨ ƯNa-Ïk ¨ ¨ ¨ ı˜³¥ ÁÏ ©Ÿ À § Ìȉχ ¦¹ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ 13

‰Nr ³¥ £ :ı¯‡‰-˙‡ ¤ «¨ ¨ ¤ Ì˙ÈÁLÓ −¨ ¦ § © È‰Â ¬ ¦ § ¦ § ̉ÈtÓ ®¤ ¥ § ¦ ÒÓÁ −¨ ¨ ı¯‡‰ ¤ ²¨ ¨ ‰‡ÏÓ-Èk ¬¨ § ¨ «¦ 14

˙ÈaÓ ¦ ¬© ¦ d˙‡ ²¨ Ÿ ¬z¯ÙΠ¨ § © «¨ § ‰®·z‰-˙‡ ¨ ¥ © ¤ ‰Nrz ´¤ £ «© ÌÈp˜ −¦ ¦ ¯Ù‚-Ȉr ¤ Ÿ ½ ¥ £ ˙·z ´© ¥ ÆFϧ

D¯‡ ¤Ÿ µ ‰n‡ À̈ © ˙B‡Ó ´ ¥ LÏL Ÿ ¯ § d˙‡ ®¨ Ÿ ‰Nrz −¤ £ «© ¯L‡ ¬¤ £ ‰Ê ¤¾ § :¯Ùka ¤ Ÿ « © ıeÁÓe − ¦ 15

 ‰Nrz´¤ £ © | ¯‰ˆ © Ÿ ´ :d˙ÓB˜ «¨ ¨ ‰n‡ −¨ © ÌÈLÏLe ¬ ¦ Ÿ § daÁ¯ ¨½ § ¨ Ɖn‡ ¨ © ÌÈMÓÁ ³¦ ¦ £ ‰·z‰ ¨½ ¥ © 16

ÌÈNz ®¦ ¨ dcˆa ´¨ ¦ § ‰·z‰ −¨ ¥ © Á˙Ùe © ¬¤ ‰ÏrÓÏÓ ¨ § ©½ § ¦ ‰plÎz ¨´¤ © § Ɖn‡-χ ¨ © ¤ § ‰·zÏ À̈ ¥ ©

ÆÌÈÓ ¦Æ © Ïean‰-˙‡¬ © © ¤ ‡È·Ó ¸¦ ¥ ÁÈ‰ ¦ § ¦ È‡Â ¦À £ © :‰Nrz ¨ «¤ £ «© ÌÈLÏLe −¦ ¦ § ÌiL ¬ ¦ ¦ § ÌizÁz ²¦ ¦ § © 17

ÌÈÓM‰ ¦ ®¨ ¨ © ˙ÁzÓ © −© ¦ ÌÈiÁ ¦½ © Áe¯ © ´ ÆBa-¯L‡ ¤ £ ¯Na-Ïk ¨À ¨ ¨ ˙ÁLÏ ´¥ © § ı¯‡‰-Ïr ¤ ¨½ ¨ ©

‰·z‰-χ¨½ ¥ © ¤ Æ˙‡·e ¨ ¨ Dz‡ ®¨ ¦ È˙ȯa-˙‡ −¦ ¦ § ¤ È˙Ó˜‰Â ¬ ¦ Ÿ ¦ £ © :rÂ‚È «¨ § ¦ ı¯‡a-¯L‡¤ −¨ ¨ ¤ £ Ïk Ÿ¬ 18

ÌÈL ¦¯© § ¯Na-ÏkÓ ¨º ¨ ¨ «¦ ÈÁ‰-ÏkÓe © ¨  ¨ ¦ :Dz‡ «¨ ¦ F È·-ÈLe −¤ ¨ «¥ § ¬FzL‡Â § § ¦ § F È·e ²¤ ¨ ‰z‡ ¨¾ © 19

ÛBr‰Ó ´ ¨ ¥ :eÈ‰È « § «¦ ‰·˜e−¨ ¥ § ¯ÎÊ ¬¨ ¨ Dz‡ ®¨ ¦ ˙ÈÁ‰Ï Ÿ´ £ © § ‰·z‰-χ −¨ ¥ © ¤ ‡È·z ¬ ¦ ¨ ÏkÓ Ÿ² ¦ 20

ÌÈL ¦¯© § e‰ÈÓÏ ®¥ ¦ § ‰Ó„‡‰ −¨ ¨ £ «¨ NÓ¯ ¤ ¬¤ ÏkÓ Ÿ ² ¦ dÈÓÏ ¨½ ¦ § ƉӉa‰-ÔÓe ¨ ¥ § © ¦ e‰ÈÓÏ ¥À ¦ §

ÏÎ‡È ¥½ ¨ «¥ ¯L‡ ´¤ £ Æ Ï·Ó-ÏkÓ ¨ £ «© ¨ ¦ FÀ Ï-Á˜ § © ‰z‡Â ´¨ © § :˙BÈÁ‰Ï « £ «© § F Èχ −¤ ¥ e‡·È Ÿ ¬ ¨ ÏkÓ Ÿ² ¦ 21

‰eˆ ¬¨ ¦ ¯L‡ ¤̧ £ ÏÎk Ÿ §  Á ©Ÿ® Nri © −© © :‰ÏÎ‡Ï «¨ § ¨ § ̉Ï −¤ ¨ § ²Fϧ ‰È‰Â ¬¨ ¨ § F Èχ ®¤ ¥ zÙ҇ −¨ § © ¨ § 22

 −F˙Èa-ÏΧ ¥ ¨ § ‰z‡-‡a ¬¨ © Ÿ « ÁÏ ©Ÿ ½ § Æ‰Â‰È ¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :‰Nr «¨ ¨ Ôk ¬¥ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ B˙‡ ²Ÿ 1 7 È˘

´¨ ¥ § © | ÏkÓ
‰Ó‰a‰ Ÿ ´ ¦ :‰f‰ «¤ © ¯Bca ¬ © ÈÙÏ−© ¨ § ˜Ècˆ ¬ ¦ © È˙ȇ¯ ¦ ²¦ ¨ ¬F˙‡-Èk § Ÿ «¦ ‰·z‰-χ ®¨ ¥ © ¤ 2

¯L‡ ¤ £Â ‰Ó‰a‰-ÔÓe ¨¿ ¥ § © ¦ BzL‡Â ® § ¦ § Lȇ ´¦ ‰r·L −¨ § ¦ ‰r·L ¬¨ § ¦ ²FÏ-Áwz § © «¦ ‰¯B‰h‰ À¨ § ©

‰r·L¬¨ § ¦ ÌÈÓM‰ ¦ ²© ¨ © ÛBrÓ ¯ ¥ Ìb´© :BzL‡Â « § ¦ § Lȇ ¬ ¦ ÌÈL ¦ −© § ‡Â‰ ²¦ ‰¯‰Ë ¬¨Ÿ § ‡Ï Ÿ´ 3

„Br¹ ÌÈÓÈÏ ¸¦ ¨ § ÁÈk¦ :ı¯‡‰-ÏÎ ¤ «¨ ¨ ¨ Èt-Ïr ¬¥ § © r¯Ê ©−¤ ˙BiÁÏ ¬ © § ‰·˜e ®¨ ¥ § ¯ÎÊ ´¨ ¨ ‰r·L −¨ § ¦ 4

‰ÏÈÏ ¨ §®¨ ÌÈra¯‡Â −¦ ¨ § © § ÌBȽ ÌÈra¯‡ ´¦ ¨ § © ı¯‡‰-Ïr ¤ ¨½ ¨ © ¯ÈËÓÓ ´¦ § © ÆÈÎ‡ ¦ Ÿ «¨ ‰r·L À̈ § ¦

Á©Ÿ® Nri © −© © :‰Ó„‡‰ «¨ ¨ £ «¨ Èt ¬¥ § ÏrÓ −© ¥ È˙ÈNr ¦ ¦½ ¨ ¯L‡ ´¤ £ ÆÌe˜È‰-Ïk-˙‡ § © ¨ «¤ È˙ÈÁÓe ¦ À¦ ¨ 5

ÌÈÓ ¦ −© ‰È‰ ¨½ ¨ Ïean‰Â ´ © © § ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ LL-Ôa ¬¥ ¤ Á ©Ÿ¾ § :‰Â‰È «¨ § e‰eˆ-¯L‡ −¨ ¦ ¤ £ ÏÎk Ÿ¬ § 6

−¥ § ¦ ‰·z‰-χ
ÈtÓ ®¨ ¥ © ¤ Bz‡ − ¦ ÂÈ·-ÈLe²¨ ¨ «¥ § BzL‡Â ¯ § ¦ § ÂÈ·e ¨ ¨  Á ©Ÿ À ‡·i Ÿ ´¨ © :ı¯‡‰-Ïr ¤ «¨ ¨ © 7

12
 7:8–8:4 ˙È˘‡¯· Á
8 ‰¯‰Ë®¨Ÿ § ‰pȇ ¨ −¤ ¥ ¯L‡ ¬¤ £ ‰Ó‰a‰-ÔÓe ¨½ ¥ § ©¸ ¦ ‰¯B‰h‰ ½¨ § © ƉӉa‰-ÔÓ ¨ ¥ § © ¦ :Ïean‰ « © © ÈÓ ¬¥
9 ©Ÿ² ¤ e‡a
Á-χ ¯¨ ÌÈL ¦ ©¹ § ÌÈL ¦ ©¸ § :‰Ó„‡‰-Ïr «¨ ¨ £ «¨ © NÓ¯-¯L‡ −¥ Ÿ ¤ £ ÏΠŸ ¬ § ÛBr‰-ÔÓe ½ ¨ ¸¦
10 ˙r·LÏ´© § ¦ § ȉÈ −¦ § «© :Á-˙‡ ©Ÿ « ¤ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‰eˆ ¬¨ ¦ ¯L‡k ²¤ £ «© ‰·˜e ®¨ ¥ § ¯ÎÊ ´¨ ¨ ‰·z‰-χ −¨ ¥ © ¤
11 ©Ÿ ½ ¥ © § ƉL
Á-ÈiÁÏ ¨ ¨ ˙B‡Ó-LL ³ ¥ ¥ ˙La ©¸ § ¦ :ı¯‡‰-Ïr ¤ «¨ ¨ © eȉ − ¨ Ïean‰ ½ © © ÈÓe ´¥ ÌÈÓi‰ ®¦ ¨ ©
Æ˙ÈrÓ-Ïk
Ÿ § § © «¨ Æer˜· § § ¦ ‰f‰ ¤À © ÌBia ´ © L„ÁÏ ¤Ÿ ® © ÌBÈ− ¯Nr-‰r·La ¬¨ ¨ «¨ § ¦ § ÈM‰ ¦½ ¥ © ÆL„Áa ¤ŸÆ ©
12 ÌÈra¯‡ ´¦ ¨ § © ı¯‡‰-Ïr ¤ ®¨ ¨ © ÌLb‰ ¤ −¤ © ȉÈ ¬ ¦ § «© :eÁzÙ «¨ § ¦ ÌÈÓM‰ ¦ −© ¨ © ˙a¯‡Â Ÿ ¬ ª £ © ‰a¯ ¨½ © ÌB‰z ´ §
13 ˙ÙÈÂ ¤ −¤ ¨ ÌÁÂ-ÌLÂ
¬¨ § ¥ § Á ©Ÿ ½ ‡a ´¨ Ɖf‰ ¤ © ÌBi‰ ³ © ̈ra ¤ ¤̧ § :‰ÏÈÏ ¨ § «¨ ÌÈra¯‡Â −¦ ¨ § © § ÌBȽ
14 ‰n‰ ¨ ¥¹ :‰·z‰-χ «¨ ¥ © ¤ Ìz‡ −¨ ¦ ÂÈ·-ÈL ²¨ ¨ «¥ § ˙LÏLe ¤ Ÿ ¯ § Á ©Ÿ À ˙L‡Â ¤ ´¥ § Á-Èa ©Ÿ® ¥ §
NÓ¯‰ ¬¥ Ÿ ¨ NÓ¯‰-ÏΠ¤ ²¤ ¨ ¨ § dÈÓÏ ¨½ ¦ § ƉӉa‰-ÏΠ¨ ¥ § © ¨ § dÈÓÏ À̈ ¦ § ‰iÁ‰-ÏΠ´ ¨ © «© ¨ §
15 e‡·i Ÿ ¬ ¨ © :Û«k-Ïk
¨ ¨ ¨ ¯Btˆ ¬ ¦ Ïk Ÿ − e‰ÈÓÏ ¥½ ¦ § ÛBr‰-ÏΠ´ ¨ ¨ § e‰ÈÓÏ ®¥ ¦ § ı¯‡‰-Ïr ¤ −¨ ¨ ©
:ÌÈiÁ «¦ © Áe¯© ¬ Ba-¯L‡ − ¤ £ ¯Na‰-ÏkÓ ¨½ ¨ © ¨ ¦ ÆÌÈL ¦Æ© § ÌÈL ¦³© § ‰·z‰-χ ®¨ ¥ © ¤ Á-χ ©Ÿ− ¤
16 Ìȉχ ®¦ Ÿ ¡ B˙‡ − Ÿ ‰eˆ ¬¨ ¦ ¯L‡k ²¤ £ «© e‡a¨½ ƯNa-ÏkÓ ¨ ¨ ¨ ¦ ‰·˜e ³¨ ¥ § ¯ÎÊ ¸¨ ¨ Ìȇa‰Â À¦ ¨ © §
È˘ÈÏ˘ 17 ´ § ¦ © ı¯‡‰-Ïr
ea¯i ¤ ®¨ ¨ © ÌBÈ− ÌÈra¯‡ ¬ ¦ ¨ § © Ïean‰ ² © © ȉÈ ¯¦ § «© :B„ra « £ «© ‰Â‰È −¨ § ¯bÒi Ÿ¬ § ¦ ©
18 ¬ § ¦ © ÌÈn‰
ea¯i ¦ ²© © e¯a‚i ¬ § § ¦ © :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ÏrÓ ¬© ¥ ̯z ¨ −¨ © ‰·z‰-˙‡ ¨½ ¥ © ¤ Æe‡Ni § ¦ © ÌÈn‰ ¦ ©À ©
19 Ÿ ¬ § e¯·b
„‡Ó ² § ¬¨ ÌÈn‰Â ¦ ©À © § :ÌÈn‰ ¦ «¨ © Èt-Ïr ¬¥ § © ‰·z‰ −¨ ¥ © DÏz ¤ ¬¥ © ı¯‡‰-Ïr ¤ ®¨ ¨ © „‡Ó Ÿ− §
¦ «¨ ¨ © ¨ ˙Áz-¯L‡
:ÌÈÓM‰-Ïk © −© ¤ £ Ìȉ·b‰ ¦½ Ÿ § © ÆÌȯ‰‰-Ïk ¦ ¨ «¤ ¨ eqÎÈ À ª § © ı¯‡‰-Ïr ¤ ®¨ ¨ © „‡Ó Ÿ− §
20
21
º© § ¦ © :Ìȯ‰‰
r‚i «¦ ¨ ¤ eqÎÈ − ª § © ÌÈn‰ ¦ ®¨ © e¯·b − § ¨ ‰ÏrÓÏÓ ¨ § ©½ § ¦ Ɖn‡ ¨ © ‰¯Nr ³¥ § ¤ LÓÁ ¥̧ £
¤ −¤ © ¨ § ‰iÁ·e
ı¯M‰-Ïηe ¨½ © ´© ƉӉa·e ¨ ¥ § © ÛBra ³ ¨ ı¯‡‰-Ïr ¤ À̈ ¨ © NÓ¯‰ ´¥ Ÿ ¨ | ¯Na-Ïk ´¨ ¨ ¨
22 ÂÈt‡a À̈ © § ÌÈiÁ ¹¦ © Áe¯-˙ÓL
© ¸ © § ¦ Á¯L‡ ¤ £ Ïk Ÿ ¿ :Ì„‡‰ «¨ ¨ ¨ ÏΠŸ − § ı¯‡‰-Ïr ¤ ®¨ ¨ © ı¯M‰ ´¥Ÿ ©
23 ´¥ § © | ¯L‡
Èt-Ïr ´¤ £ | Ìe˜È‰-Ïk-˙‡ ´ § © ¨ «¤ ÁÓi © ¹¦ © :e˙Ó«¥ ‰·¯Áa −¨ ¨ «¨ ¤ ¯L‡ ¬¤ £ ÏkÓ Ÿ ² ¦ 
− ¨ ¦ © ÌÈÓM‰
eÁni ¦ ©½ ¨ © ÛBr-„r ´ © § ÆNÓ¯-„r ¤ Æ ¤ © ƉӉa-„r ¨ ¥ § © Ì„‡Ó ³¨ ¨ ¥ ‰Ó„‡‰̈ À̈ ¨ £ «
24 ÌÈn‰ ¦ −© © e¯a‚i ¬ § § ¦ © :‰·za «¨ ¥ © Bz‡ − ¦ ¯L‡Â ¬¤ £ «© Á-D‡ ©Ÿ² © ¯‡Mi ¤ ¯¨ ¦ © ı¯‡‰-ÔÓ ¤ ®¨ ¨ ¦
81 ƉiÁ‰-Ïk
¨ © «© ¨ ˙‡Â ³¥ § Á-˙‡ ©Ÿ ½ ¤ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ¯kÊi Ÿ ³ § ¦ © :ÌBÈ« ˙‡Óe −© § ÌÈMÓÁ ¬ ¦ ¦ £ ı¯‡‰-Ïr ¤ ®¨ ¨ © Ò
¤ ¨½ ¨ © ÆÁe¯
ı¯‡‰-Ïr © Æ Ìȉχ ¬ ¦ Ÿ ¡ ¯·ri ¥̧ £ © © ‰·za ®¨ ¥ © Bz‡ − ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ‰Ó‰a‰-Ïk-˙‡Â ¨½ ¥ § © ¨ ¤ §
2 ÌLb‰ ¤ −¤ © ‡Ïki ¬¥ ¨ ¦ © ÌÈÓM‰ ¦ ®¨ ¨ © ˙a¯‡Â Ÿ − ª £ «© ÌB‰z ½ § ˙ÈrÓ Ÿ´ § § © Æe¯Îqi § «¨ ¦ © :ÌÈn‰ ¦ «¨ © ekLi Ÿ − ¨©
3 ÌÈn‰ ¦ ©½ © e¯ÒÁi´ § § © © ·BL ® ¨ DBω ´ ¨ ı¯‡‰ ¤ −¨ ¨ ÏrÓ ¬© ¥ ÌÈn‰ ¦ ²© © e·Li ¯ª ¨ © :ÌÈÓM‰-ÔÓ ¦ «¨ ¨ © ¦
4 ¦½ ¦ § © L„Áa
ÈrÈ·M‰ ¤Ÿ ´ © Ɖ·z‰ ¨ ¥ © Áz © ³¨ © :ÌBÈ« ˙‡Óe −© § ÌÈMÓÁ ¬ ¦ ¦ £ ‰ˆ˜Ó ¥¾ § ¦
13
 Á GENESIS 8:5–9:2

¯BÒÁ ½ ¨ § DBω ´ ¨ Æeȉ¨ ÌÈn‰Â ¦ ©À © § :˯¯‡ «¨ ¨ £ ȯ‰ ¬¥ ¨ Ïr−© L„ÁÏ ¤Ÿ ® © ÌBÈ− ¯Nr-‰r·La ¬¨ ¨ ¨ § ¦ § 5

:Ìȯ‰‰ «¦ ¨ «¤ ÈL‡¯¬¥ ¨ e‡¯ − § ¦ L„ÁÏ ¤Ÿ ½ © „Á‡a ´¨ ¤ § ÆȯÈNra ¦ ¦ £ «¨ ȯÈNr‰ ®¦ ¦ £ «¨ L„Á‰ ¤Ÿ ´ © „r−©

:‰Nr «¨ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ‰·z‰ −¨ ¥ © ÔBlÁ-˙‡ ¬ © ¤ Á ©Ÿ ½ ÁzÙi ´© § ¦ © ÌBÈ® ÌÈra¯‡ ´¦ ¨ § © ıwÓ −¥ ¦ ȉÈ ¾¦ § «© 6

:ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ÏrÓ ¬© ¥ ÌÈn‰ ¦ −© © ˙L·È-„r ¤ Ÿ ¬ § © ·BL ½ ¨ ƇBˆÈ¨ ‡ˆi ³¥ ¥ © ·¯r‰-˙‡ ®¥Ÿ «¨ ¤ ÁlLÈ −© © § © 7

:‰Ó„‡‰ «¨ ¨ £ «¨ Èt ¬¥ § ÏrÓ −© ¥ ÌÈn‰ ¦ ©½ © el˜‰ ´© £ Æ˙B‡¯Ï § ¦ Bz‡Ó ® ¦ ¥ ‰Bi‰-˙‡ −¨ © ¤ ÁlLÈ ¬© © § © 8

¦ −© ¦ ‰·z‰-χ
ÌÈÓ-Èk ¨½ ¥ © ¤ ÆÂÈχ ¨ ¥ ·Lz ¨ ³¨ © dÏ‚¯-ÛÎÏ ¨À § © © § ÁBÓ © ¹ ¨ ‰Bi‰ ¨¸ © Á‰‡ˆÓ-‡Ï ¨ § ¨ Ÿ« § 9

«¨ ¥ © ¤ ÂÈχ
:‰·z‰-χ −¨ ¥ d˙‡ ²¨ Ÿ ‡·i ¬¥ ¨ © ‰Áwi ¨ ¤½ ¨ ¦ © ÆB„Ȩ ÁÏLi ³© § ¦ © ı¯‡‰-ÏÎ ¤ ®¨ ¨ ¨ Èt-Ïr ´¥ § ©
«¨ ¥ © ¦ ‰Bi‰-˙‡
:‰·z‰-ÔÓ −¨ © ¤ ÁlL ¬© © ÛÒi ¤ Ÿ² © ÌȯÁ‡ ®¦ ¥ £ ÌÈÓÈ −¦ ¨ ˙r·L ¬© § ¦ „Br½ ÏÁi ¤ ´¨ © 10

r„i©´¥© ‰ÈÙa ¨ ®¦ § Û¯Ë ´¨ ¨ ˙ÈÊ-‰Ïr ¦ −© ¥ £ ‰p‰Â ¬¥ ¦ § ·¯r ¤ ¤½ ˙rÏ ´¥ § ƉBi‰ ¨ © ÂÈχ ³¨ ¥ ‡·z Ÿ¸ ¨ © 11

ÌȯÁ‡ ®¦ ¥ £ ÌÈÓÈ −¦ ¨ ˙r·L ¬© § ¦ „Br½ ÏÁii ¤ ´¨ ¦ © :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ÏrÓ ¬© ¥ ÌÈn‰ ¦ −© © el˜-Èk ¬© ¦ Á ©Ÿ ½ 12

˙Á‡a ¸© © § ȉÈ ¦ § «©Â :„Br« ÂÈχ-·eL −¨ ¥ ¬¨ § ¨ Ÿ « § ‰Bi‰-˙‡

‰ÙÒÈ-‡Ï ¨½ © ¤ ÆÁlLÈ © © §© 13

¤ ®¨ ¨ ÏrÓ
ı¯‡‰ ´© ¥ ÌÈn‰ ¦ −© © e·¯Á ¬ § «¨ L„ÁÏ ¤Ÿ ½ © „Á‡a ´¨ ¤ § ÆÔBL‡¯a ¦ «¨ ‰L À̈ ¨ ˙B‡Ó-LL ¹¥ ¥§
ÆL„Á·e ¤ŸÆ © :‰Ó„‡‰ «¨ ¨ £ «¨ Èt ¬¥ § e·¯Á − § «¨ ‰p‰Â ¬¥ ¦ § ‡¯i § ©¾ © ‰·z‰ ¨½ ¥ © ‰ÒÎÓ-˙‡ ´¥ § ¦ ¤ ÆÁ ©ŸÆ ¯Òi © ³¨ © 14

¬¥ © § ©
Ò ¯a„È :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ‰L·È −¨ § ¨ L„ÁÏ ¤Ÿ ® © ÌBÈ− ÌȯNr ²¦ § ¤ § ‰r·La ¯¨ § ¦ § ÈM‰ ¦½ ¥ © 15 ÈrÈ·¯
¬¤ ¨ ²FzL‡Â
F È·e § § ¦ § ‰z‡ ¨¾ © ‰·z‰-ÔÓ ®¨ ¥ © ¦ ‡ˆ−¥ :¯Ó‡Ï Ÿ « ¥ Á-χ ©Ÿ¬ ¤ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ 16

²¨ ¥ § © ÛBra
‰Ó‰a·e ¯ ¨ ¯Na-ÏkÓ ¨À ¨ ¨ ¦ Fz‡-¯L‡ ¹ § ¦ «¤ £ ‰iÁ‰-Ïk ¸¨ © © ¨ :Dz‡ «¨ ¦ F È·-ÈLe
−¤ ¨ «¥ § 17

¬ ¨ ı¯‡·
e¯Ùe ¤ ¨½ ¨ eˆ¯L ´ § «¨ § Dz‡ ®¨ ¦ ‡ˆÂ‰ ´ ¤ −¨ ¨ © NÓ¯‰
ı¯‡‰-Ïr ¬¥ Ÿ ¨ NÓ¯‰-Ïηe ¤ ²¤ ¨ ¨ § ´¥ § ©
‡ˆÈ‰
18
À̈ © «© ¨ :Bz‡
‰iÁ‰-Ïk « ¦ ÂÈ·-ÈLe −¨ ¨ «¥ § BzL‡Â ¬ § ¦ § ÂÈ·e ²¨ ¨ Á-‡ˆi ©Ÿ® ¥−¥ © :ı¯‡‰-Ïr ¤ «¨ ¨ © e·¯Â − ¨§ 19
− § ¨ ̉È˙ÁtLÓÏ
e‡ˆÈ ¤½ ¥ Ÿ ´ § § ¦ § ı¯‡‰-Ïr ¤ ®¨ ¨ © NÓB¯ ´¥ ÏkŸ − ÛBr‰-ÏΠ½ ¨ ¨ § ÆNÓ¯‰-Ïk̈ ¤Æ¤ ¨
À¨ § © ‰Ó‰a‰
‰¯B‰h‰ ´¨ ¥ § © | ÏkÓ Ÿ ´ ¦ Áwi º© ¦ © ‰Â‰ÈÏ ®¨ «© ÁaÊÓ © −¥ § ¦ Á ©Ÿ² Ô·i ¤ ¬ ¦ © :‰·z‰-ÔÓ«¨ ¥ © ¦ 20

¼ÁÁÈp‰
©Ÿ ¦ © Áȯ-˙‡ © ´¥ ¤ »‰Â‰È ¨ § Á¯i ©´¨ © :ÁaÊna ©«¥ § ¦ © ˙Ïr Ÿ − Ÿ Ïri © ¬© © ¯‰h‰ Ÿ ½ ¨ © ÛBr‰ ´ ¨ Æ ÏkÓe Ÿ ¦ 21

¯e·ra ´ £ © Ɖӄ‡‰-˙‡ ¨ ¨ £ «¨ ¤ „Br³ Ïl˜Ï ¥¸ © § ÛÒ‡-‡Ï ¦ Ÿ  Ÿ « BaÏ-χ À ¦ ¤ ‰Â‰È ¹̈ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ ©

˙Bk‰Ï ¬ © § „Br² ÛÒ‡-‡Ï ¬ ¦ Ÿ Ÿ « § ÂȯrpÓ ®¨ ª § ¦ r¯−© Ì„‡‰ ²¨ ¨ ¨ ·Ï ¯¥ ¯ˆÈ ¤´¥ Èk¦  ̄‡‰̈ ½¨ ¨ «
Ÿ ¸ § ¯Èˆ˜Â
¯˜Â ¦ ¨ §Â r¯Ê © ¤¿ ı¯‡‰ ¤ ®¨ ¨ ÈÓÈ-Ïk ´¥ § ¨ „r Ÿ − :È˙ÈNr ¦ «¦ ¨ ¯L‡k ¬¤ £ «© ÈÁ-Ïk-˙‡ −© ¨ ¤ 22

©Ÿ− ¤ Ìȉχ
Á-˙‡ ¦½ Ÿ ¡ D¯·È ¤´¨ § © :e˙aLÈ Ÿ « § ¦ ‡Ï Ÿ ¬ ‰ÏÈÏ ¨ § −© ¨ ÌBȬ § Û¯Á ¤Ÿ ² ¨ ıȘ ¦ ¯© § ÌÁ Ÿ¹ ¨ 1 9
³¤ £ ©
Ì·¯BÓe :ı¯‡‰-˙‡¤ «¨ ¨ ¤ e‡ÏÓe ¬ § ¦ e·¯e − § e¯t ¬ § Ì‰Ï ²¤ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¯ © ÂÈa-˙‡Â ®¨ ¨ ¤ § 2

¯L‡¤̧ £ ÁÏÎa Ÿ § ÌÈÓM‰ ¦ ®¨ ¨ © ÛBr-Ïk ´ ¨ Ïr −© § ı¯‡‰ ¤ ¨½ ¨ ˙iÁ-Ïk ´© © ¨ Ïr© µ ‰È‰È ¤½ § «¦ ÆÌÎzÁ¤§ ¦§
14
 9 : 3 – 24 ˙È˘‡¯· Á
3 ¯L‡´¤ £ ÆNÓ¯-Ïk ¤ Æ ¤ ¨ :ez «¨ ¦ Ì΄Èa ¬¤ § ¤ § Ìi‰ −¨ © È‚c-Ïηe ¬¥ § ¨ § « ‰Ó„‡‰ ²¨ ¨ £ «¨ NÓ¯z Ÿ¯ § ¦
:Ïk-˙‡ Ÿ « ¤ ÌÎÏ −¤ ¨ Èz˙ ¦ ¬© ¨ ·Nr ¤ ¥½ ˜¯Èk ¤´¤ § ‰ÏÎ‡Ï ®¨ § ¨ § ‰È‰È −¤ § ¦ ÌÎÏ ¬¤ ¨ ÈÁ-‡e‰ ©½
4
5
¤ ¥ Ÿ « § © § ÌÎÓc-˙‡
ÆÌÎÈ˙LÙÏ ³¤ § ¦ ¤ D‡Â ¸© § :eÏ·˙ «¥ Ÿ ‡Ï Ÿ ¬ BÓ„ − ¨ BLÙa ¬ § © § ¯Na-D‡ ¨¾ ¨ ©
L¯„‡ Ÿ − § ¤ ÂÈÁ‡ ¦½ ¨ Lȇ ´¦ Æ„iÓ © ¦ Ì„‡‰ À¨ ¨ «¨ „iÓe ´© ¦ epL¯„‡ ®¤ § § ¤ ‰iÁ-Ïk −¨ © ¨ „iÓ ¬© ¦ L¯„‡ Ÿ½ § ¤
6 Ìψa ¤ ´¤ § Èk¦ µ DÙMÈ ®¥ ¨ ¦ BÓc ´ ¨ Ì„‡a −¨ ¨ «¨ Ì„‡‰ ½¨ ¨ «¨ Ìc´© ÆDÙL ¥ Ÿ :Ì„‡‰ «¨ ¨ «¨ LÙ-˙‡ ¤¬ ¤ ¤
7 ı¯‡· ¤ −¨ ¨ eˆ¯L ¬ § ¦ e·¯e ® § e¯t ´ § Ìz‡Â −¤ © § :Ì„‡‰-˙‡ «¨ ¨ ¨ ¤ ‰Nr −¨ ¨ Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡
È˘ÈÓÁ 8 :¯Ó‡Ï Ÿ « ¥ Bz‡ − ¦ ÂÈa-χ ¬¨ ¨ ¤ § Á-χ ©Ÿ ½ ¤ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :d·-e·¯e«¨ §
9
10
˙‡Â ¥̧ § :ÌÎȯÁ‡ «¤ ¥ £ «© ÌÎr¯Ê-˙‡Â −¤ £ § © «¤ § ÌÎz‡ ®¤ § ¦ È˙ȯa-˙‡ −¦ ¦ § ¤ ÌÈ˜Ó ²¦ ¥ È‰ ¬ ¦ § ¦ È‡Â ¾¦ £ ©
ı¯‡‰ ¤ −¨ ¨ ˙iÁ-Ïηe ¬© © ¨ § « ‰Ó‰aa ²¨ ¥ § © ÛBra ¯ ¨ ÌÎz‡ ¤½ § ¦ ¯L‡ ´¤ £ ƉiÁ‰ ¨ © «© LÙ-Ïk̈ ¤ ³¤
11 ÆÈ˙ȯa-˙‡
¦ ¦ § ¤ È˙Ó˜‰Â ³¦ Ÿ ¦ £ © :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ˙iÁ ¬© © ÏÎÏ Ÿ − § ‰·z‰ ¨½ ¥ © ȇˆÈ ´¥ § Ÿ Æ ÏkÓ Ÿ ¦ ÌÎz‡ ®¤ § ¦
ÏeaÓ − © „Br² ‰È‰È-‡Ï ¬¤ § ¦ Ÿ « § Ïean‰ ® © © ÈnÓ ´¥ ¦ „Br− ¯Na-Ïk ²¨ ¨ ¨ ˙¯kÈ-‡Ï ¯¥ ¨ ¦ Ÿ « § ÌÎz‡ ¤½ § ¦
12 ¥À Ÿ È‡-¯L‡
Ô˙ ´¦ £ ¤ £ Æ˙ȯa‰-˙B‡ ¦§© « ˙‡ÊŸ³ Ìȉχ ¦À Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ˙ÁLÏ ¬¥ © §
:ÌÏBr «¨ ˙¯„Ï Ÿ − Ÿ § ÌÎz‡ ®¤ § ¦ ¯L‡ ´¤ £ ‰iÁ −¨ © LÙ-Ïk ¤¬¤ ¨ ÔÈ·e ²¥ ÌÎÈÈ·e ¤½ ¥ ´¥ ÆÈÈa ¦ ¥
13
14
‰È‰Â ¨¾ ¨ § :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ÔÈ·e ¬¥ ÈÈa −¦ ¥ ˙ȯa ½¦ § ˙B‡Ï ´ § Ɖ˙ȉ ¨ § «¨ § Ôra ®¨ ¨ «¤ Èz˙ ¦ −© ¨ ÈzL˜-˙‡ ¾¦ § © ¤
15 À¦ ¦ § ¤ Èz¯ÎÊÂ
È˙ȯa-˙‡ ´¦ § © ¨ § :Ôra «¨ ¨ ¤ ˙Lw‰ ¤ −¤ © ‰˙‡¯ ¬¨ £ § ¦ § ı¯‡‰-Ïr ¤ ®¨ ¨ © Ôr −¨ ¨ Èra ¬ ¦ § «© §
„Br³ ‰È‰È-‡Ï ¤̧ § «¦ Ÿ « § ¯Na-ÏÎa ®¨ ¨ ¨ § ‰iÁ −¨ © LÙ-Ïk ¤¬¤ ¨ ÔÈ·e ²¥ ÌÎÈÈ·e ¤½ ¥ ´¥ ÆÈÈa ¦ ¥ ¯L‡ ³¤ £
16 ¨ À¦ ¦ § Ôra
‰È˙ȇ¯e ®¨ ¨ «¤ ˙Lw‰ ¤ −¤ © ‰˙ȉ ¬¨ § ¨ § :¯Na-Ïk «¨ ¨ ¨ ˙ÁLÏ −¥ © § ÏeaÓÏ ½ © § ÆÌÈn‰ ¦Æ © ©
¬¤ £ ¯Na-ÏÎa
¯L‡ −¨ ¨ ¨ § ‰iÁ ¨½ © LÙ-Ïk ¤´¤ ¨ ÆÔÈ·e ¥ Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ÔÈa ´¥ ÌÏBr ¨½ ˙ȯa ´¦ § ƯkÊÏ Ÿ §¦
17 ¦ Ÿ ½ ¦ £ ¯L‡
È˙Ó˜‰ ´¤ £ Æ˙ȯa‰-˙B‡ ¦§© « ˙‡ÊŸ³ Á-χ ©Ÿ® ¤ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :ı¯‡‰-Ïr ¤ «¨ ¨ ©
¤ «¨ ¨ © ¯L‡
:ı¯‡‰-Ïr ¬¤ £ ¯Na-Ïk −¨ ¨ ¨ ÔÈ·e ¬¥ ÈÈa ¾¦ ¥
È˘˘ 18 ¬ ¦ £ ‡e‰− ÌÁÂ
È·‡ ¨¾ § ˙ÙÈ ¤ ®¨ ¨ ÌÁ ´¨ § ÌL −¥ ‰·z‰-ÔÓ ¨½ ¥ © ¦ ÆÌȇˆi‰ ¦ § Ÿ « © Á-È· ©Ÿ À ¥ § eȉi ´ § «¦ © Ò
19
20
Á©Ÿ− ÏÁi ¤ ¬¨ © :ı¯‡‰-ÏÎ ¤ «¨ ¨ ¨ ‰ˆÙ ¬¨ § «¨ ‰l‡Óe ¤ −¥ ¥ Á-Èa ©Ÿ® ¥ § ‰l‡ ¤ −¥ ‰LÏL ¬¨ Ÿ § :ÔrÎ © «¨ §
21 DB˙a ¬ § Ïb˙i −© § ¦ © ¯kLi ®¨ § ¦ © ÔÈi‰-ÔÓ ¦ −© © ¦ zLi § § ¬¥ © :̯k ¤ «¨ rhi −© ¦ © ‰Ó„‡‰ ®¨ ¨ £ «¨ Lȇ ´¦
22 −¨ ¤ «¥ § ¦ „biÂ
ÂÈÁ‡-ÈLÏ ¬¥ © © ÂÈ·‡ ®¦ ¨ ˙¯r ´© § ¤ ˙‡ −¥ ÔrÎ © ©½ § È·‡ ´¦ £ ÌÁ¨ µ ‡¯i § ©À © :‰Ï‰‡ Ÿ« ¢ ¨
23 ÆeÎÏi § «¥ © ̉ÈL¤½ ¥ § ÌÎL-Ïr ´¤ § © ÆeÓÈNiÂ Æ ¦ ¨ © ‰ÏÓO‰-˙‡
¨À § ¦ © ¤ ˙ÙÈ ¤ ¤¹ ¨ ÌL ¥̧ ÁÁwi © ¦ © :ıeÁa «©
̉ȷ‡−¤ ¦ £ ˙¯r ¬© § ¤ § ˙Èp¯Á‡ ¦½ ©Ÿ ´ £ Æ̉ÈÙe ¤ ¥ § ̉ȷ‡ ®¤ ¦ £ ˙¯r ´© § ¤ ˙‡ −¥ eqÎȾ © § © ˙Èp¯Á‡ ¦½ ©Ÿ ´ £
24 :ÔËw‰ «¨ ¨ © Ba ¬ § BÏ-‰Nr-¯L‡− ¨ «¨ ¤ £ ˙‡ ²¥ r„i © ¥¾© BÈiÓ ® ¥ ¦ Á ©Ÿ− ı˜Èi ¤ ¬ ¦ © :e‡¯ « ¨ ‡Ï Ÿ¬
15
Á GENESIS 9 : 25 – 10 : 25
25
‰Â‰È −¨ § De¯a ¬ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :ÂÈÁ‡Ï «¨ ¤ § ‰È‰È ¬¤ § «¦ ÌÈ„·r −¦ ¨ £ „·r ¤ ¬¤ Ôrk ©®¨ § ¯e¯‡ ´ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © 26
Ÿ − § ¦ § ˙ÙÈÏ
ÔkLÈ ¤ ¤½ § ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ zÙÈ § § ³© :BÓÏ«¨ „·r ¤ ¬¤ ÔrÎ © −© § ȉÈ ¬ ¦ ¦ ÌL ®¥ ȉχ ¥ Ÿ´ ¡ 27

LÏL Ÿ ³ § Ïean‰ ® © © ¯Á‡ ´© © Á-ÈÁÈ ©Ÿ− ¦ § «© :BÓÏ«¨ „·r ¤ ¬¤ ÔrÎ © −© § ȉÈ ¬ ¦ ¦ ÌL-Èω‡a ®¥ ¥ ¢ «¨ § 28

‰L ¨½ ¨ Æ˙B‡Ó¥ rLz ³© § Á-ÈÓÈ-Ïk ©Ÿ ½ ¥ § ¨ Æeȉi § «¦ © :‰L «¨ ¨ ÌÈMÓÁ −¦ ¦ £ «© ‰L ¨½ ¨ Æ˙B‡Ó¥ 29

:˙Ói Ÿ « ¨ © ‰L ®¨ ¨ ÌÈMÓÁ −¦ ¦ £ ©

¯Á‡ ¬© © ÌÈa −¦ ¨ Ì‰Ï ²¤ ¨ e„Ïei ¬ § ¨ ¦ © ˙ÙÈ ¤ ®¨ ¨ ÌÁ ´¨ ÌL −¥ Á-Èa ©Ÿ ½ ¥ § ˙„ÏBz Ÿ´§ Ɖl‡Â ¤Æ¥ § 1 10
2
−¥ § :Ò¯È˙Â
È·e «¨ ¦ § DLÓe ¤ −¤ Ï·˙ ®¨ ª § ÔÂÈ ´¨¨ § È„Óe −© ¨ ‚B‚Óe ½ ¨ ¯Ób ¤ Ÿ´ ˙ÙÈ ¤ ¤½ Èa ´¥ § :Ïean‰ «©© 3
ÌÈzk −¦ ¦ LÈL¯˙ ®¦ § © § ‰LÈχ ´¨ ¦ ¡ ÔÂÈ −¨ ¨ È·e¬¥ § :‰Ó¯‚˙ «¨ § © Ÿ § ˙Ùȯ −© ¦ § ÊkL‡ ¬© £ § © ¯Ób ¤ Ÿ® 4

®Ÿ § ¦ Lȇ−¦ Ì˙ˆ¯‡a
BLÏÏ ¨½ Ÿ § © § ÆÌÈBb‰ ¦ © Èi‡ ³¥ ¦ e„¯Ù º § § ¦ ‰l‡Ó ¤ ¥ ¥Â :ÌÈ„„ «¦ ¨Ÿ § 5

6
´¥ § :ÔrÎe
È·e © «¨ § ËeÙe ¬ ÌȯˆÓe ¦ −© § ¦ Lek¬ ÌÁ ®¨ È·e −¥ § :̉ÈB‚a «¤ ¥ § Ì˙ÁtLÓÏ −¨ Ÿ § § ¦ § 7
‡·L ¬¨ § ‰Ór¯ −¨ § © È·e ¬¥ § ‡Îz·Ò ®¨ § § © § ‰Ór¯Â −¨ § © § ‰z·Ò ¬¨ § © § ‰ÏÈÂÁ ¨½ ¦ £ «© Ƈ·Ò ¨ § Leν
8
¬¨ ¨
‰È‰-‡e‰ « :ı¯‡a ¤ «¨ ¨ ¯ab Ÿ − ¦ ˙BÈ‰Ï ¬ § «¦ ÏÁ‰ ¥½ ¥ ‡e‰´ „¯Ó-˙‡ Ÿ ® § ¦ ¤ „ÏÈ ´© ¨ LeΠ− § :Ô„„e «¨ § 9
:‰Â‰È «¨ § ÈÙϬ¥ § ¦ „Ȉ ¦ −© ¯Bab ¬ ¦ „¯Ók Ÿ ² § ¦ § ¯Ó‡È ©½ ¨ «¥ ÆÔk-Ïr ¥ © ‰Â‰È ®¨ § ÈÙÏ ´¥ § ¦ „Ȉ-¯a‚ ¦ −© Ÿ « ¦
:¯rL «¨ § ¦ ı¯‡a ¤ −¤ § ‰ÏΠ®¥ § © § „k‡Â ´© © § D¯‡Â ¤ −¤ § Ï·a ¤½ ¨ ÆBzÎÏÓÓ § © § © ˙ÈL‡¯ ³¦ ¥ ȉz ¸¦ § © 10

¯Èr−¦ ˙·Á¯-˙‡Â Ÿ ¬ Ÿ § ¤ § ‰ÂÈ-˙‡ ¥½ § ´¦ ¤ ÆÔ·i ¤ Ʀ © ¯eM‡ ® © ‡ˆÈ ´¨ ¨ ‡Â‰‰ −¦ © ı¯‡‰-ÔÓ ¤ ¬¨ ¨ ¦ 11

:‰Ï„b‰ «¨ Ÿ § © ¯Èr‰ ¬ ¦ ¨ ‡Â‰−¦ ÁÏk © ®¨ ÔÈ·e ´¥ ‰ÂÈ −¥ § «¦ ÔÈa ¬¥ ÔÒ¯-˙‡Â ¤ ¤½ ¤ «§ :ÁÏk-˙‡Â © «¨ ¤ § 12

:ÌÈÁzÙ-˙‡Â «¦ ª § © ¤ § ÌÈ·‰Ï-˙‡Â −¦ ¨ § ¤ § ÌÈÓr-˙‡Â ²¦ ¨ £ ¤ § ÌÈ„eÏ-˙‡ ¯¦ ¤ „ÏÈ ©º¨ ÌȯˆÓe ¦ ¿© § ¦ 13

-˙‡Â ¤ § ÌÈzLÏt −¦ § ¦ § ÌMÓ ²¨ ¦ e‡ˆÈ ¬ § ¨ ¯L‡ ¤̧ £ ÌÈÁÏÒk-˙‡Â À¦ ª § © ¤ § ÌÈÒ¯˙t-˙‡Â º¦ ª § © ¤ «§ 14

15
-˙‡Â ¤ § :˙Á-˙‡Â «¥ ¤ § B¯Îa − Ÿ § ԄȈ-˙‡ Ÿ ¬ ¦ ¤ „ÏÈ ²© ¨ ÔrÎe © ©À § :ÌȯzÙk «¦ Ÿ § © 16
−¦ § © «© ¤ § ÈeÁ‰-˙‡Â
Ș¯r‰-˙‡Â ¬ ¦ ¦ «© ¤ § :ÈLb¯b‰ «¦ ¨ § ¦ © ˙‡Â −¥ § ȯӇ‰-˙‡Â ½¦ Ÿ ¡ ´¨ ¤ § ÆÈÒe·È‰ ¦ §© 17

eˆÙ Ÿ ½ ¨ ¯Á‡Â ´© © § È˙ÓÁ‰-˙‡Â ®¦ ¨ £ «© ¤ § ȯÓv‰-˙‡Â −¦ ¨ § © ¤ § Ȅ¯‡‰-˙‡Â ¬ ¦ ¨ § © «¨ ¤ § :ÈÈq‰-˙‡Â «¦ ¦ © ¤ § 18

®¨ © © ‰¯¯‚
‰fr-„r ¨ −¨ § ‰Î‡a ¬¨ £ Ÿ Ô„ÈvÓ Ÿ ½ ¦ ¦ ÆÈrk‰ ¦ £ © § «© Ïe·b ³ § ȉÈ º¦ § «© :Èrk‰ «¦ £ © § «© ˙BÁtLÓ −§ § ¦ 19

ÌÁ-È· ¨½ ¥ § ‰l‡ ¤ ´¥ :rLÏ-„r © «¨ © ÌÈ·ˆe −¦Ÿ § ‰Ó„‡Â ¬¨ § © § ‰¯Ór ²¨Ÿ £ © ‰Ó„Ò ¨ Ÿ ¯ § ‰Î‡a º̈ £ Ÿ 20

„lÈ −© ª ÌLÏe ¬¥ § :̉ÈB‚a«¤ ¥ § Ì˙ˆ¯‡a −¨ Ÿ § © § Ì˙LÏÏ ®¨ Ÿ Ÿ « § ¦ Ì˙ÁtLÓÏ −¨ Ÿ § § ¦ § 21

¯eM‡Â ® © § ÌÏÈr ´¨ ¥ ÌL −¥ Èa ¬¥ § :ÏB„b‰ « ¨ © ˙ÙÈ ¤¬¤ ÈÁ‡ −¦ £ ¯·r-Èa-Ïk ¤ ¥½ ¥ § ¨ ÆÈ·‡ ¦ £ ‡e‰-Ìb ® © 22

23
−© § © § © § :LÓÂ
„LÎt¯‡Â «© ¨ ¯˙‚ ¤ ¬¤ § ÏeÁ − § ıer¬ ̯‡ ®¨ £ È·e −¥ § :̯‡Â «¨ £ «© „eÏ ¬ § „LÎt¯‡Â −© § © § © § 24
ÌL ´¥ ÌÈ· ®¦ ¨ ÈL ´¥ § „lÈ −© ª ¯·rÏe ¤ ¬¥ § :¯·r-˙‡ ¤ «¥ ¤ „ÏÈ ¬© ¨ ÁÏL © −¤ § ÁÏL-˙‡ © ®¨ ¤ „ÏÈ ´© ¨ 25

16
 10 : 26 – 11 : 17 ˙È˘‡¯· Á
26 „ÏÈ©½ ¨ Ô˘È´¨ § ¨ § :ÔË˜È «¨ § ¨ ÂÈÁ‡ −¦ ¨ ÌL ¬¥ § ı¯‡‰ ¤ ¨½ ¨ ‰‚ÏÙ ´¨ § § ¦ ÆÂÈÓÈ· ¨ ¨ § Èk³¦ ‚Ït ¤ ¤À „Á‡‰ º̈ ¤ «¨
¬¨ £ ¤ § :Á¯È-˙‡Â
27 ̯B„‰-˙‡Â ©«¨ ¤ § ˙ÂÓ¯ˆÁ-˙‡Â ¤ −¨ § © £ ¤ § ÛÏL-˙‡Â ¤ ®¨ ¤ § „„BÓχ-˙‡ −¨ § © ¤
28 :‡·L-˙‡Â «¨ § ¤ § χÓÈ·‡-˙‡Â −¥ ¨ «¦ £ ¤ § Ï·Br-˙‡Â ¬¨ ¤ § :‰Ï˜c-˙‡Â «¨ § ¦ ¤ § ÏÊe‡-˙‡Â −¨ ¤§
29
30
−¨ ¨
Ì·LBÓ ¬ ¦ § «© :Ô˘È
ȉÈ «¨ § ¨ Èa ¬¥ § ‰l‡-Ïk ¤ −¥ ¨ ··BÈ-˙‡Â ®¨ ¤ § ‰ÏÈÂÁ-˙‡Â
−¨ ¦ £ ¤ § ¯ÙB‡-˙‡Â ¬¦ ¤§
−¨ Ÿ § § ¦ § ÌL-È·
31 Ì˙ÁtLÓÏ ¥½ ¥ § ‰l‡ ¤ ´¥ :Ì„w‰ ¤ «¤ © ¯‰ ¬© ‰¯ÙÒ ¨−¨ § ‰Î‡a ¬¨ £ Ÿ ‡LnÓ ®¨ ¥ ¦
−¨ Ÿ § § Á-Èa
32 Ì˙„ÏB˙Ï ©Ÿ² ¥ § ˙ÁtLÓ Ÿ ¯ § § ¦ ‰l‡ ¤ ´¥ :̉ÈB‚Ï «¤ ¥ § Ì˙ˆ¯‡a −¨ Ÿ § © § Ì˙LÏÏ ®¨ Ÿ Ÿ § ¦
:Ïean‰ « © © ¯Á‡ ¬© © ı¯‡a ¤ −¨ ¨ ÌÈBb‰ ²¦ © e„¯Ù ¯ § § ¦ ‰l‡ ¤ ¥¹ Óe ¥ ̉ÈB‚a ®¤ ¥ §
ÈrÈ·˘ 11 12 Ì„wÓ ¤ ®¤ ¦ ÌrÒa ´¨ § ¨ § ȉÈ −¦ § «© :ÌÈ„Á‡ «¦ ¨ £ Ìȯ·„e −¦ ¨ § ˙Á‡ ®¨ ¤ ‰ÙN ´¨ ¨ ı¯‡‰-ÏÎ ¤ −¨ ¨ ¨ ȉÈ ¬ ¦ § «© Ò
3 e‰r¯-χ ¥À ¥ ¤ Lȇ ´¦ e¯Ó‡i º § Ÿ © :ÌL «¨ e·Li § ¬¥ © ¯rL −¨ § ¦ ı¯‡a ¤ ¬¤ § ‰r˜· ²¨ § ¦ e‡ˆÓi ¬ § § ¦ «©
¤ ¨½ § Ɖ·l‰
Ô·‡Ï ¨ ¥ § © Ì‰Ï ³¤ ¨ ȉz ¸¦ § © ‰Ù¯NÏ ®¨ ¥ § ¦ ‰Ù¯N −¨ § § ¦ § ÌÈ·Ï ¦½ ¥ § ‰aÏ ´¨ § § ¦ ‰·‰ ¨ ¨µ
4 Æ Ïc‚Óe¨ § ¦ ¯ÈrÀ¦ el-‰· ´¨ ¤ § ¦ | ‰·‰ ¨ ´¨ e¯Ó‡i º § Ÿ © :¯ÓÁÏ ¤ Ÿ « © Ì‰Ï −¤ ¨ ‰È‰ ¬¨ ¨ ¯ÓÁ‰Â ¨½ ¥ ´© §
5 „¯i ¤´¥© :ı¯‡‰-ÏÎ ¤ «¨ ¨ ¨ Èt-Ïr ¬¥ § © ıeÙ-Ôt − ¨ ¤ ÌL ®¥ el-‰NrÂ
−¨ ¤ £ «© § ÌÈÓM· ¦ ©½ ¨ © BL‡¯Â ´ Ÿ §
6 ¯Ó‡i¤ Ÿ´ © :Ì„‡‰ «¨ ¨ ¨ Èa ¬¥ § ea − ¨ ¯L‡ ¬¤ £ Ïc‚n‰-˙‡Â ®¨ § ¦ © ¤ § ¯Èr‰-˙‡ −¦ ¨ ¤ ˙‡¯Ï Ÿ ¬ § ¦ ‰Â‰È ¨½ §
Ɖzr ¨ © § ˙BNrÏ ® £ © ÌlÁ‰ ´¨ ¦ © ‰Ê −¤ § ÌlÎÏ ¨½ ª § Æ˙Á‡ © © ‰ÙN ³¨ ¨ § Æ„Á‡ ¨ ¤ Ìr ³© Ô‰ ´¥ ‰Â‰È À̈ §
7 ÌL −¨ ‰Ï· ¬¨ § ¨ § ‰„¯ ½¨ § «¥ ‰·‰ ¨ ¨ µ :˙BNrÏ « £ «© eÓÊÈ − § ¨ ¯L‡ ¬¤ £ Ïk Ÿ ² Ì‰Ó ¤½ ¥ ¯ˆaÈ-‡Ï ´¥ ¨ ¦ Ÿ «
8 Ì˙‡ ²¨ Ÿ ‰Â‰È ¬¨ § ıÙi ¤ ¸¨ © :e‰r¯ «¥ ¥ ˙ÙN ¬© § Lȇ−¦ erÓLÈ ½ § § ¦ ‡Ï Ÿ ´ ƯL‡ ¤ £ Ì˙ÙN ®¨ ¨ §
9 ÆdÓL ¨ § ‡¯˜ ³¨ ¨ Ôk-Ïr º¥ © :¯Èr‰ «¦ ¨ ˙·Ï Ÿ¬ § ¦ eÏcÁi − § § © «© ı¯‡‰-ÏÎ ¤ ®¨ ¨ ¨ Èt-Ïr ´¥ § © ÌMÓ −¨ ¦
‰Â‰È¨½ § ̈ÈÙ‰ ´¨ ¦ ¡ ÆÌMÓe ¨ ¦ ı¯‡‰-Ïk ¤ ®¨ ¨ ¨ ˙ÙN ´© § ‰Â‰È −¨ § ÏÏa ¬© ¨ ÌL-Èk ²¨ ¦ Ï·ä ¤½
:ı¯‡‰-Ïk¤ «¨ ¨ ¨ Èt-Ïr −¥ § ©
10 ÌÈ˙L ¦ −© ¨ § „LÎt¯‡-˙‡
®¨ § © § © ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ¨½ ¨ ˙‡Ó-Ôa ´© § ¤ ÌL ¥ µ ÌL ¥½ ˙„ÏBz Ÿ´§ ‰l‡ ¤ ¥µ
11 ˙B‡Ó − ¥ LÓÁ ¬¥ £ „LÎt¯‡-˙‡ ¨½ § © § © ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦ ÆȯÁ‡
¥ £ «© ÌL-ÈÁÈ ¥À ¦ § «© :Ïean‰ « © © ¯Á‡ ¬© ©
12 ÌÈLÏLe −¦ Ÿ § LÓÁ ¬¥ ¨ ÈÁ©½ „LÎt¯‡Â ´© § © § © § :˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨
13 LÏL Ÿ ´ ¨ ÁÏL-˙‡ © ¤½ ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦ ÆȯÁ‡ ¥ £ «© „LÎt¯‡ ©À § © § © ÈÁÈ ´¦ § «© :ÁÏL-˙‡ © «¨ ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨
14 ÈÁ −© ÁÏL © ¬¤ § :˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ ra¯‡Â ¬© § © § ÌÈL ¦½ ¨
15 ¯·r-˙‡¤ ¥½ ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦ ÆȯÁ‡
¥ £ © ÁÏL-ÈÁÈ © ¤À ¦ § «© :¯·r-˙‡ ¤ «¥ ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ ÌÈLÏL ´¦ Ÿ §
16 -ÈÁÈ ¦ § «© :˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ ra¯‡Â ¬© § © § ÌÈL ¦½ ¨ LÏL Ÿ´ ¨
17 ÆȯÁ‡¥ £ © ¯·r-ÈÁÈ ¤ ¥À ¦ § «© :‚Ït-˙‡ ¤ «¨ ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ ÌÈLÏLe −¦ Ÿ § ra¯‡ ¬© § © ¯·r ¤ ¥¾
17
 ÍÏ ÍÏ GENESIS 11 : 18 – 12 : 6

ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ ra¯‡Â ¬© § © § ‰L ¨½ ¨ ÌÈLÏL ´¦ Ÿ § ‚Ït-˙‡ ¤ ¤½ ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦

18
¤ ¤À ¦ § «© :er¯-˙‡
‚ÏÙ-ÈÁÈ « § ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ ÌÈLÏL ´¦ Ÿ § ‚ÏÙ-ÈÁÈ ¤ −¤ ¦ § «© :˙B·e «¨ 19
ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ÌÈ˙‡Óe ¦ ´© ¨ ÌÈL −¦ ¨ rLz © ¬¥ er¯-˙‡ ½ § ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦ ÆȯÁ‡
¥£ ©
:‚e¯N-˙‡ « § ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ ÌÈLÏLe −¦ Ÿ § ÌÈzL ¦ ¬© § er¯ ½ § ÈÁÈ ´¦ § © :˙B·e «¨ 20

¤ ¬ © ‰L
„ÏBi ®¨ ¨ ÌÈ˙‡Óe ¦ ´© ¨ ÌÈL −¦ ¨ r·L © ¬¤ ‚e¯N-˙‡ ½ § ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦ ÆȯÁ‡ ¥ £ © er¯ À § ÈÁÈ ´¦ § © 21

:¯BÁ-˙‡ « ¨ ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ ÌÈLÏL ´¦ Ÿ § ‚e¯N − § ÈÁÈ ¬¦ § © :˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨ 22

ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬ © ‰L ®¨ ¨ ÌÈ˙‡Ó ¦ ´© ¨ ¯BÁ-˙‡ − ¨ ¤ B„ÈÏB‰ ¬ ¦ ²¥ £ © ‚e¯N

ȯÁ‡ À § ÈÁÈ ´¦ § © 23

:Á¯z-˙‡ © «¨ ¤ „ÏBi ¤ − © ‰L ®¨ ¨ ÌȯNr −¦ § ¤ § rLz © ¬¥ ¯BÁ ½ ¨ ÈÁÈ ´¦ § © :˙B·e «¨ 24

®¨ ¨ ˙‡Óe
‰L ´© § ‰L −¨ ¨ ‰¯Nr-rLz ¬¥ § ¤ «© § Á¯z-˙‡ © ¤½ ¤ B„ÈÏB‰ ´ ¦ ÆȯÁ‡ ¥ £ © ¯BÁ À ¨ ÈÁÈ ´¦ § © 25

Æ„ÏBiÂ
¤ Æ © ‰L ®¨ ¨ ÌÈr·L ´¦ § ¦ Á¯˙-ÈÁÈ © −¤ ¦ § «© :˙B·e « ¨ ÌÈa −¦ ¨ „ÏBi ¤ ¬© 26

„ÈÏB‰´¦ Á¯z © ¤ µ Á¯z © ¤½ ˙„ÏBz Ÿ´§ Ɖl‡Â

¤ Æ ¥ § :Ô¯‰-˙‡Â «¨ ¨ ¤ § ¯BÁ-˙‡ − ¨ ¤ ̯·‡-˙‡ ½¨ § © ¤ 27

½¨ ¨ ˙ÓiÂ
Ô¯‰ ¨ ´¨ © :ËBÏ-˙‡ « ¤ „ÈÏB‰ ¬¦ −¨ ¨ § Ô¯‰-˙‡Â
Ô¯‰Â ®¨ ¨ ¤ § ¯BÁ-˙‡ − ¨ ¤ ̯·‡-˙‡ ½¨ § © ¤ 28

̯·‡¯¨ § © Áwi ¸© ¦ © :ÌÈcNk «¦ § © ¯e‡a ¬ § Bz„ÏBÓ − §© ı¯‡a ¤ ¬¤ § ÂÈ·‡ ®¦ ¨ Á¯z © ´¤ Èt-Ïr −¥ § © 29 ¯ÈËÙÓ
‰kÏÓ ¨½ § ¦ ƯBÁ-˙L‡ ¨ ¤ «¥ ÌL ³¥ § ȯN ½¨ ¨ Æ̯·‡-˙L‡ ¨ § © ¤ «¥ ÌL ³¥ ÌÈL ®¦ ¨ Ì‰Ï −¤ ¨ ¯BÁ ²¨§
:„Ï «¨ ¨ dÏ −¨ Ôȇ ¬¥ ‰¯˜r ®¨ ¨ £ ȯN −© ¨ ȉz ¬ ¦ § © :‰kÒÈ «¨ § ¦ È·‡Â ¬ ¦ £ «© ‰kÏÓ-È·‡ −¨ § ¦ «¦ £ Ô¯‰-˙a ¬¨ ¨ © 30

´© ¨ Æ˙‡Â
ȯN ¥ § Ba-Ôa ½ § ¤ ÆÔ¯‰-Ôa ¨ ¨ ¤ ËBÏ-˙‡Â ³ ¤ § Ba À § ̯·‡-˙‡ ´¨ § © ¤ Á¯z © ¤¹ Áwi ¸© ¦ © 31

‰ˆ¯‡ ¨ § ´© Æ˙ÎÏÏ ¤ ¤Æ ¨ ÌÈcNk À¦ § © ¯e‡Ó ´ ¥ Ìz‡ ¹̈ ¦ e‡ˆi ¸ § ¥ © Ba ® § ̯·‡ ´¨ § © ˙L‡ ¤ −¥ B˙lk ½¨©
ÌÈL −¦ ¨ LÓÁ ¬¥ ¨ Á¯˙-ÈÓÈ © ¤½ ¥ § eȉi ´ § ¦ © :ÌL «¨ e·Li § ¬¥ © Ô¯Á-„r −¨ ¨ © e‡·i Ÿ ¬ ¨ © Ôrk © ©½ § 32

«¨ ¨ § Á¯z
:Ô¯Áa © −¤ ˙Ói ¨ ¬¨ © ‰L ®¨ ¨ ÌÈ˙‡Óe ¦ ´© ¨
Ò ®¦ ¨ ˙ÈaÓe ´¥ ¦ −Fz„ÏBnÓe § § © « ¦ ¬Fˆ¯‡Ó § § © ¥ ²FÏ-D § Ϥ ̯·‡-χ ½¨ § © ¤ Æ‰Â‰È ¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © 12
 F È·‡ ÍÏ ÍÏ
1 ÍÏ ÍÏ
FÓL®¤ § ‰Ïc‚‡Â −¨ § © £ © Fί·‡Â ½ § ¤´¨ £ © ÏB„b ½ ¨ ÈB‚Ï ´ § ÆFNr‡Â § ¤ «¤ § :j‡¯‡ ¨ «¤ § © ¯L‡ ¬¤ £ ı¯‡‰-χ ¤ −¨ ¨ ¤ 2

ÏkŸ − F· ½ § eί· ´ § § ¦ § ¯‡‡ Ÿ ® ¨ −FÏl˜Óe § ¤ © § F Èί·Ó ¤½ § ´¨ § Ɖί·‡Â ¨ £ «¨ £ © :‰Î¯a «¨ ¨ § ‰È‰Â −¥ § ¤ 3

Bz‡− ¦ D¤Ïi ¬¥© ‰Â‰È ¨½ § ÆÂÈχ ¨ ¥ ¯ac ³¤ ¦ ¯L‡k ¤̧ £ © ̯·‡ À¨ § © D¤Ïi ´¥© :‰Ó„‡‰ «¨ ¨ £ ¨ ˙ÁtLÓ Ÿ¬ § § ¦ 4

Áwi ´© ¦ © :Ô¯ÁÓ «¨ ¨ ¥ B˙‡ˆa − ¥ § ‰L ¨½ ¨ ÌÈr·L ´¦ § ¦ § ÆÌÈL ¦ ¨ LÓÁ-Ôa ³¥ ¨ ¤ ̯·‡Â À¨ § © § ËBÏ® 5

´¤ £ ÆÌLeί-Ïk-˙‡Â
¯L‡ ¨ § ¨ ¤ § ÂÈÁ‡-Ôa À¦ ¨ ¤ ËBÏ-˙‡Â ´ ¤ § BzL‡ ¹ § ¦ ȯN-˙‡ ¸© ¨ ¤ Á̯·‡ ¨§ ©
e‡·i Ÿ − ¨ © Ôrk
© ©½ § ‰ˆ¯‡ ¨ § ´© Æ˙ÎÏÏ ¤ ¤Æ ¨ e‡ˆi À § ¥ © Ô¯Á· ®¨ ¨ § eNr-¯L‡ ´ ¨ ¤ £ LÙp‰-˙‡Â ¤ −¤ © ¤ § eLί ¨½ ¨
®¤ ÔBχ
‰¯BÓ ´ ¥ „r−© ÌÎL ¤½ § ÌB˜Ó ´ § „r© µ ı¯‡a ¤ ¨½ ¨ Æ̯·‡ ¨ § © ¯·ri Ÿ ³ £ © © :Ôrk © «¨ § ‰ˆ¯‡ ¨ § ¬© 6

18
 12 : 7 – 13 : 8 ˙È˘‡¯· ÍÏ ÍÏ
7 −¥ ¤ Fr¯ÊÏ
Ôz‡ ½ £ § ¸© § ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © ̯·‡-χ ½¨ § © ¤ Æ‰Â‰È ¨ § ‡¯i ³¨ ¥© :ı¯‡a ¤ «¨ ¨ ʇ ¬¨ Èrk‰Â−¦ £ © § «© §
8 ˜zri ¥̧ § © © :ÂÈχ «¨ ¥ ‰‡¯p‰ ¬¤ § ¦ © ‰Â‰ÈÏ −¨ © ÁaÊÓ © ¥½ § ¦ ÆÌL¨ Ô·i ¤ ³¦ © ˙‡f‰ Ÿ® © ı¯‡‰-˙‡ ¤ ´¨ ¨ ¤
´© ¨ § ÆÌiÓ
Èr‰Â ¨ ¦ χ-˙Èa ³¥ «¥ ‰Ï‰‡ Ÿ ® ¢ ¨ Ëi ´¥ © χ-˙È·Ï −¥ «¥ § Ì„wÓ ¤ ²¤ ¦ ‰¯‰‰ ¨ À̈ ¨ ÌMÓ ¹̈ ¦
9 ̯·‡ ½¨ § © rqi ´© ¦ © :‰Â‰È «¨ § ÌLa ¬¥ § ‡¯˜i −¨ § ¦ © ‰Â‰ÈÏ ¨½ «© ÆÁaÊÓ ©Æ ¥ § ¦ ÌL-Ô·i ³¨ ¤ «¦ © Ì„wÓ ¤ ¤½ ¦
:‰a‚p‰ ¨ § «¤ © rBÒ © − ¨ § DBω ¬¨
10 −¨ ¨ ¨ „·Î-Èk
·r¯‰ ¬¥ ¨ «¦ ÌL¨½ ¯e‚Ï ´ ¨ ƉÓȯˆÓ ¨ §Æ © § ¦ ̯·‡ ³¨ § © „¯i ¤ ¥̧© ı¯‡a ¤ ®¨ ¨ ·r¯ −¨ ¨ ȉÈ ¬¦ § ©
11 BzL‡½ § ¦ ȯN-χ ´© ¨ ¤ ƯӇi ¤ ŸÆ © ‰ÓȯˆÓ ¨ § ®¨ § ¦ ‡B·Ï ´ ¨ ·È¯˜‰ −¦ § ¦ ¯L‡k ¬¤ £ © ȉÈ ¾¦ § © :ı¯‡a ¤ «¨ ¨
12 ÆD˙‡ ¨ Ÿ e‡¯È-Èk ³ § ¦ «¦ ‰È‰Â À̈ ¨ § :z‡ § «¨ ‰‡¯Ó-˙ÙÈ −¤ § © © § ‰M‡ ¬¨ ¦ Èk ²¦ Èzr„È ¦ § ½© ¨ ‡-‰p‰ ´¨ ¥ ¦
13 −¨ ¦ § ¦ :eiÁÈ
‡-ȯӇ « © § D˙‡Â ¬¨ Ÿ § È˙‡ −¦ Ÿ e‚¯‰Â ¬ § ¨ § ˙‡ÊŸ® BzL‡ ´ § ¦ e¯Ó‡Â − § ¨ § Ìȯˆn‰ ½¦ § ¦ ©
È˘ 14 ¾¦ § © :DÏÏ‚a
ȉÈ «¥ ¨ § ¦ ÈLÙ −¦ § © ‰˙ÈÁ ¬¨ § ¨ § D¯e·r· ¥½ £ © ÈÏ-·ËÈÈ ´¦ © «¦ ÆÔrÓÏ © Æ © § z‡ § ®¨ È˙Á‡ ¦ Ÿ´ £
‡Â‰−¦ ‰ÙÈ-Èk ¬¨ ¨ «¦ ‰M‡‰-˙‡ ¨½ ¦ ´¨ ¤ ÆÌȯˆn‰ ¦ § ¦ © e‡¯i ³ § ¦ © ‰ÓȯˆÓ ¨ § ®¨ § ¦ ̯·‡ −¨ § © ‡B·k ¬§
15 Áwz ¬© ª © ‰r¯t-χ Ÿ ® § © ¤ d˙‡ −¨ Ÿ eÏωÈ ¬ § «© § © ‰r¯Ù Ÿ ½ § © ȯN ´¥ ¨ Æd˙‡ ¨ Ÿ e‡¯i ³ § ¦ © :„‡Ó Ÿ« §
16 Ư˜·e-Ô‡ˆ
¨¨ Ÿ BÏ-ȉÈ ³ ¦ § «© d¯e·ra ®¨ £ © ·ÈËȉ −¦ ¥ ̯·‡Ïe ¬¨ § © § :‰r¯t Ÿ « § © ˙Èa ¬¥ ‰M‡‰ −¨ ¦ ¨
17 Ÿ ² § © ¤ | ‰Â‰È
‰r¯t-˙‡ ¯¨ § rbÈ ©¸ © § © :ÌÈlÓ‚e «¦ © § ˙˙‡ Ÿ− Ÿ £ © ˙ÁÙLe Ÿ ½ ¨ § ÆÌÈ„·r ¦ ¨ £ © ÌȯÓÁ ½¦ Ÿ £ ©
18 Ɖr¯ÙŸ § © ‡¯˜i ³¨ § ¦ © :̯·‡ «¨ § © ˙L‡ ¤ ¬¥ ȯN −© ¨ ¯·c-Ïr ¬© § © B˙Èa-˙‡Â ® ¥ ¤ § ÌÈÏ„b −¦ Ÿ § ÌÈr‚ ¬¦ ¨ §
−FzL‡ § § ¦ Èk¬ ¦ Èl¦½ z„b‰-‡Ï ¨ § ´© ¦ Ÿ ‰nÏ ¨ ¨µ Èl ®¦ ˙ÈNr ¨ ´¦ ¨ ˙‡f-‰Ó Ÿ− © ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © ̯·‡Ï ½¨ § © §
19 ¬¥ ¦ ‰zrÂ
‰p‰ ¨¾ © § ‰M‡Ï ®¨ ¦ § ÈÏ−¦ d˙‡ ²¨ Ÿ Áw‡Â ¬© ¤ ¨ ‡Â‰¦½ È˙Á‡ ¦ Ÿ ´ £ Æz¯Ó‡ ¨ §Æ © ¨ ‰ÓÏ ³¨ ¨ :‡Â‰«¦
20 − § ¦ ¤ § B˙‡
BzL‡-˙‡Â ² Ÿ eÁlLÈ ¬ § © § «© ÌÈL‡ ®¦ ¨ £ ‰r¯t Ÿ − § © ÂÈÏr ²¨ ¨ ˆÈ ¬© § © :DÏ «¥ ¨ Á˜¬© −FzL‡ § § ¦
13 1 ² ¤ £ ¨ § BzL‡Â
BÏ-¯L‡-ÏΠ¯ § ¦ § ‡e‰Â ÌȯˆnÓ ¦ ¹© § ¦ ¦ ̯·‡ ¸¨ § © ÁÏri © © © :BÏ-¯L‡-Ïk-˙‡Â
« ¤ £ ¨ ¤§
2
3
ÆDÏi¤ Æ¥ © :·‰f·e «¨ ¨ © ÛÒka ¤ −¤ © ‰˜na ¤¾ § ¦ © „‡Ó Ÿ ® § „·k ´¥ ¨ ̯·‡Â −¨ § © § :‰a‚p‰ ¨ § «¤ © Bnr − ¦ ËBÏ ¬§
Ɖω‡
Ÿ ¢ «¨ ÌL ³¨ ‰È‰-¯L‡ ¨ ¨¸ ¤ £ ÌB˜n‰-„r À ¨ © © χ-˙Èa-„r ®¥ «¥ © § ·‚pÓ ¤ −¤ ¦ ÂÈrqÓÏ ¨½ ¨ © §
4 ÌL −¨ ‰Nr-¯L‡¨ ¬¨ ¤ £ ÁaÊn‰ © ¥½ § ¦ © ÆÌB˜Ó-χ § ¤ :Èr‰ «¨ ¨ ÔÈ·e ¬¥ χ-˙Èa −¥ «¥ ÔÈa ¬¥ ‰lÁza ¨½ ¦ § ©
È˘ÈÏ˘ 5 D−ω‰¥ Ÿ © ËBÏÏ-Ì‚Â ½ § © § :‰Â‰È «¨ § ÌLa ¬¥ § ̯·‡ −¨ § © ÌL ²¨ ‡¯˜i ¬¨ § ¦ © ‰L‡¯a ®¨Ÿ ¦ ¨
6 ˙·LÏ ¤ ´¤ ¨ ı¯‡‰ ¤ −¨ ¨ Ì˙‡ ²¨ Ÿ ‡N-‡Ï ¬¨ ¨ Ÿ § :ÌÈω‡Â «¦ ¨ Ÿ § ¯˜·e-Ô‡ˆ −¨ ¨ Ÿ ‰È‰ ¬¨ ¨ ̯·‡-˙‡ ®¨ § © ¤
7 ÔÈa¥µ ·È¯-ȉÈ À¦ ¦ § «© :ÂcÁÈ «¨ § © ˙·LÏ ¤ ¬¤ ¨ eÏÎÈ − § «¨ ‡Ï Ÿ ¬ § ·¯½¨ ÆÌLeί ¨ § ‰È‰-Èk ³¨ ¨ «¦ ÂcÁÈ ®¨ § ©
·LȬ¥ Ÿ ʇ −¨ Èf¯t‰Â ¦½ ¦ § © § ÆÈrk‰Â ¦ £ © § «© § ËBÏ-‰˜Ó ® ¥ § ¦ Èr¯ ´¥ Ÿ ÔÈ·e −¥ ̯·‡-‰˜Ó ½¨ § © «¥ § ¦ Èr¯ ´¥ Ÿ
8 F ÈÈ·e ¤½ ¥ ÈÈa ´¦ ¥ Ɖ·È¯Ó ¨ ¦ § ȉ˙ ³¦ § ‡-χ ¨¸ © ËBÏ-χ À ¤ ̯·‡ ¹¨ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :ı¯‡a ¤ «¨ ¨
19
 ÍÏ ÍÏ GENESIS 13 : 9 – 14 : 9

Æı¯‡‰-ÏÎ
¤Æ ¨ ¨ ¨ ‡Ï‰ Ÿ ³ £ :eÁ‡ § «¨ £ ÌÈÁ‡ −¦ © ÌÈL‡-Èk ¬ ¦ ¨ £ «¦ F Èr¯ ®¤ Ÿ ÔÈ·e ´¥ Èr¯ −© Ÿ ÔÈ·e ¬¥ 9

−¦ ¨ © ¦ § ‰ÓȇÂ
ÔÈÓi‰-̇ ¨ ¦½ ¥ § χÓO‰-̇ Ÿ ´ § © ¦ ÈÏrÓ ®¨ ¨ ¥ ‡−¨ „¯t‰ ¤¬¨ ¦ F ÈÙÏ ¤½ ¨ §
Èk¬¦ Ôc¯i‰ ½¥ § © © ¯kk-Ïk-˙‡ ´© ¦ ¨ ¤ Ƈ¯i § © © ÂÈÈr-˙‡ À̈ ¥ ¤ ËBÏ-‡Oi ´ ¨ ¦ © :‰ÏȇÓN‡Â ¨ «¦ § § © § 10

Ɖ‰È-Ô‚k
¨ § © § ‰¯Ór-˙‡Â ½¨Ÿ £ ¤ § ÆÌ„Ò-˙‡ Ÿ § ¤ ‰Â‰È À̈ § ˙ÁL ´¥ © | ÈÙÏ ´¥ § ¦ ‰˜LÓ ®¤ § © dlÎ −¨ ª
½¥ § © © ¯kk-Ïk
Ôc¯i‰ ´© ¦ ¨ ˙‡¥µ ËBÏÀ BÏ-¯Á·i ´ © § ¦ © :¯rˆ © Ÿ « ‰Î‡a −¨ £ Ÿ ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦ ı¯‡k ¤ ´¤ § 11

©®¨ § ¤ «¤ § ·LÈ
Ôrk-ı¯‡a ´© ¨ ̯·‡ −¨ § © :ÂÈÁ‡ «¦ ¨ ÏrÓ ¬© ¥ Lȇ−¦ e„¯ti ½ §´¨ ¦ © Ì„wÓ ¤ ®¤ ¦ ËBÏ− rqi ¬© ¦ © 12

ÌÈr¯ −¦ ¨ Ì„Ò Ÿ ½ § ÈL‡Â ´¥ § © § :Ì„Ò-„r Ÿ « § © ω‡i −© ¡ ¤ © ¯kk‰ ¨½ ¦ © ȯra ´¥ ¨ § Æ·LÈ © ¨ ËBÏ À§ 13

ËBÏ-„¯t‰ ´ ¤ «¨ ¦ ÆȯÁ‡ ¥ £ © ̯·‡-χ À¨ § © ¤ ¯Ó‡ ´© ¨ ‰Â‰È º̈ «© :„‡Ó Ÿ « § ‰Â‰ÈÏ −¨ © ÌȇhÁ ®¦ ¨ © § 14

‰Ùˆ ¨Ÿ ¬ ¨ ÌL ®¨ ‰z‡-¯L‡ ´¨ © ¤ £ ÌB˜n‰-ÔÓ − ¨ © ¦ ‰‡¯e ¥½ § ÆF ÈÈr Ƥ ¥ ‡³¨ ‡N ´¨ BnrÓ ½ ¦ «¥

‰pz‡¨®¤ § ¤ ´Fϧ ‰‡¯ −¤ Ÿ ‰z‡-¯L‡ ¬¨ © ¤ £ ı¯‡‰-Ïk-˙‡ ¤ ²¨ ¨ ¨ ¤ Èk¯¦ :‰nÈ ¨ «¨ ¨ ‰Ó„˜Â ¨ § ¬¥ ¨ ‰a‚ ¨ § −¤ ¨ 15

´©
ÏÎeÈ-̇ ¦ | ¯L‡ ´¤ £ ı¯‡‰ ¤ ®¨ ¨ ¯Ùrk ´© £ © −Fr¯Ê-˙‡ £ § © «¤ ÈzÓN ¬ ¦ § © § :ÌÏBr-„r «¨ © −Fr¯ÊÏe £ §©§ « 16

ı¯‡a ¤ ¨½ ¨ Dl‰˙‰ ´¥ © § ¦ Ìe˜µ :‰nÈ «¤ ¨ ¦ −Fr¯Ê-Ìb £ § © «© ı¯‡‰ ¤ ¨½ ¨ ¯Ùr-˙‡ ´© £ ¤ Æ˙BÓÏ § ¦ LȇÀ¦ 17

¬¥Ÿ ¥ § ·LiÂ
Èχa ¤ ²¥ © ‡·i Ÿ ² ¨ © ̯·‡ À¨ § © ω‡i ´© ¡ ¤ © :‰pz‡ ¨«¤ § ¤ −Fϧ Èk¬ ¦ daÁ¯Ïe ®¨ § ¨ § dk¯‡Ï −¨ § ¨ § 18

«¨ «© ÁaÊÓ
:‰Â‰ÈÏ © −¥ § ¦ ÌL-Ô·i ¬¨ ¤ «¦ © ÔB¯·Áa ® § ¤ § ¯L‡ ´¤ £ ‡¯ÓÓ −¥ § ©
Ò DÏÓ ¤ ´¤ ƯÓrϯ„k¤ ŸÆ ¨ § ¨ § ¯Òl‡ ®¨ ¨ ¤ DÏÓ ¤ ´¤ DBȯ‡ − § © ¯rL-D ¨½ § ¦ ÏÓ ¤ «¤ ÏÙ¯Ó‡ ´¤ ¨ § © ÆÈÓÈa ¥ ¦ ȉÈ ¦À § © 1 14 ÈrÈ·¯
Ì„Ò Ÿ ½ § DÏÓ ¤ ´¤ Ær¯a-˙‡ ©Æ¤ ¤ ‰ÓÁÏÓ À̈ ¨ § ¦ eNr ´ ¨ :ÌÈBb «¦ DÏÓ ¤ ¬¤ Ïr„˙ −¨ § ¦ § ÌÏÈr ¨½ ¥ 2

ÌÈÈ·ˆ ½ DÏÓ ¤ ´¤ Ư·‡ÓL ¤ Æ ¥ § ¤ § ‰Ó„‡ À̈ § © DÏÓ ¤ ´¤ | ·‡L ´¨ § ¦ ‰¯Ór ®¨Ÿ £ DÏÓ ¤ ´¤ rL¯a-˙‡Â−© § ¦ ¤ § ¦½ §
ÌÈÈB·ˆ
ÌȬ¨ ‡e‰− ÌÈcO‰ ®¦ ¦ © ˜Ór-χ ¤ −¥ ¤ e¯·Á ½ § «¨ Ɖl‡-Ïk ¤ Æ ¥ ¨ :¯rˆ-‡È‰ ©Ÿ « ¦ rÏa © −¤ DÏÓe ¤ ¬¤ 3

¬¥ § ¤ Ÿ § ¯Órϯ„k-˙‡
‰¯Nr-LÏLe ¤ Ÿ ® ¨ § ¨ § ¤ e„·r − § ¨ ‰L ¨½ ¨ Ɖ¯Nr ¥ § ¤ ÌÈzL ³¥ § :ÁÏn‰ © «¤ © 4

¯L‡´¤ £ ÆÌÈÎÏn‰Â ¦ ¨ § © § ¯Órϯ„Î ¤ Ÿ À ¨ § ¨ § ‡a ´¨ ‰L ¨¹ ¨ ‰¯Nr ¸¥ § ¤ Ára¯‡·e © § © § :e„¯Ó «¨ ¨ ‰L −¨ ¨ 5

Æ˙‡Â ¥ § ̉a ®¨ § ÌÈÊef‰-˙‡Â −¦ © ¤ § ÌÈ¯˜ ¦ ©½ § © ˙¯zLra Ÿ ´ § § © § ÆÌȇٯ-˙‡ ¦ ¨ § ¤ eki ³ © © Bz‡ ½ ¦

½¨ ¨ Ïȇ
Ô¯‡t ´¥ „r© µ ¯ÈrN ®¦ ¥ ̯¯‰a ´¨ § © § ȯÁ‰-˙‡Â −¦ Ÿ © ¤ § :ÌÈ˙ȯ˜ ¦ «¨ ¨ § ¦ ‰ÂLa −¥ ¨ § ÌÈÓȇ‰ ¦½ ¥ «¨ 6

¾ © © L„˜
eki ½¥ ¨ ‡Â‰ ´¦ ÆËtLÓ ¨ § ¦ ÔÈr-χ ³¥ ¤ e‡·i Ÿ ¹ ¨ © e·Li ª ¨ ©Â :¯a„n‰-Ïr «¨ § ¦ © © ¯L‡ −¤ £ 7

‡ˆi ¥̧ ¥ © :¯Óz «¨ ¨ ÔˆˆÁa Ÿ ¬ § «© § ·Li‰ −¥ Ÿ © ȯӇ‰-˙‡ ½¦ Ÿ ¡ ´¨ ¤ ÆÌ‚Â © § ȘÏÓr‰ ®¦ ¥ ¨ £ ¨ ‰„N-Ïk-˙‡ −¥ § ¨ «¤ 8

rÏa © −¤ DÏÓe ¤ ¬¤ ÌÈÈ·ˆ ½ DÏÓe¤ ´¤ Ɖӄ‡ ¨ § © DÏÓe ¤ ³¤ ‰¯Ór À¨Ÿ £ DÏÓe ¤ ´¤ Ì„Ò-D Ÿ ¹ § ÏÓ ¤ «¤ ¦½ §
ÌÈB·ˆ
¤ Ÿ ¹ ¨ § ¨ § ˙‡
¯Órϯ„k ´¥ :ÌÈcO‰ «¦ ¦ © ˜Óra ¤ −¥ § ‰ÓÁÏÓ ¨½ ¨ § ¦ ÆÌz‡ ¨ ¦ eίri ³ § © «© © ¯rˆ-‡Â‰ © Ÿ® ¦ 9

DÏÓ ¤ ´¤ DBȯ‡Â − § © § ¯rL ¨½ § ¦ DÏÓ ¤ ´¤ Æ ÏٯӇ ¤ ¨ § © § ÌÈBb ¦½ DÏÓ ¤ ´¤ Æ Ïr„˙ ¨ § ¦ § ÌÏÈr ¨À ¥ DÏÓ ¤ ´¤
20
 14 : 10 – 15 : 5 ˙È˘‡¯· ÍÏ ÍÏ
10 Æ˙¯‡a
Ÿ ¡¤ Ÿ ³ ¡ «¤ ÌÈcO‰
˙¯‡a À¦ ¦ © ˜Ór ¤ ´¥ § :‰MÓÁ‰-˙‡ «¨ ¦ £ © ¤ ÌÈÎÏÓ −¦ ¨ § ‰ra¯‡ ¬¨ ¨ § © ¯Òl‡ ®¨ ¨ ¤ 
:eÒp«¨ ‰¯‰ ¨ ¬¤ Ìȯ‡Lp‰Â −¦ ¨ § ¦ © § ‰nL-eÏti ¨ ®¨ § ¦ © ‰¯Ór −¨Ÿ £ © Ì„Ò-D Ÿ ¬ § ÏÓ ¤ «¤ eÒi ²ª ¨ © ¯ÓÁ ¨½ ¥
11
12
¸ § ¦ © :eÎÏiÂ
eÁ˜i «¥ ¥ © ÌÏ·-Ïk-˙‡Â −¨ § ¨ ¨ ¤ § ‰¯Ór ²¨Ÿ £ © Ì„Ò Ÿ ¯ § Lί-Ïk-˙‡ ª̧ § ¨ ¤ eÁ˜i § ¦ ©Â
13 Ƈ·iŸ ¨ © :Ì„Òa Ÿ « § ¦ ·LÈ −¥ Ÿ ‡e‰Â ¬ § eÎÏi ®¥ ¥ © ̯·‡ −¨ § © ÈÁ‡-Ôa ¬ ¦ £ ¤ BLί-˙‡Â ² ª § ¤ § ËBÏ-˙‡ ¯ ¤
³¦ £ ȯӇ‰
ÈÁ‡ À¦ Ÿ ¡ ¨ ‡¯ÓÓ ´¥ § © Èχa ¥¹Ÿ «¥ § ÔÎL ¥̧ Ÿ Á‡e‰Â§ ȯ·r‰ ®¦ § ¦ ¨ ̯·‡Ï ´¨ § © § „bi −¥ © © ËÈÏt‰ ¦½ ¨ ©
14 ‰aL −¨ § ¦ Èk¬ ¦ ̯·‡ ½¨ § © rÓLi ´© § ¦ © :̯·‡-˙ȯ· «¨ § © ¦ § ÈÏra ¬¥ £ © ̉ −¥ § ¯r ¥½ ¨ ÈÁ‡Â ´¦ £ © Æ ÏkL‡ Ÿ § ¤
Ÿ − § ¦ © ˙B‡Ó
Ûc¯i ½ ¥ LÏLe Ÿ ´ § ƯNr ¨ ¨ ‰ÓL ³¨Ÿ § B˙È· À ¥ È„ÈÏÈ ´¥ ¦ § ÂÈÎÈÁ-˙‡ ¹̈ ¦ £ ¤ ˜¯i ¤ ¸¨ © ÂÈÁ‡ ®¦ ¨
15 ‰·BÁ-„r¨½ © ÆÌÙc¯i ¥ § § ¦ «© Ìki ®¥ © © ÂÈ„·r −¨ ¨ £ © ‡e‰¬ ‰ÏÈÏ ¨ §²© | ̉ÈÏr ¯¤ ¥ £ ˜ÏÁi ¥¸ ¨ ¥ © :Ôc-„r «¨ ©
16 ÂÈÁ‡ ³¦ ¨ ËBÏ-˙‡ ¸ ¤ ÁÌ‚Â © § Lί‰-Ïk ®ª § ¨ ¨ ˙‡ −¥ ·Li ¤ ¨¾ © :˜Nn„Ï ¤ «¨ © § χÓOÓ Ÿ − § ¦ ¯L‡ ¬¤ £
17 ¼B˙‡¯˜Ï ¨ § ¦ »Ì„Ò-D Ÿ § ÏÓ ¤ «¤ ‡ˆi ´¥ ¥ © :Ìr‰-˙‡Â «¨ ¨ ¤ § ÌÈLp‰-˙‡ −¦ ¨ © ¤ Ì‚Â ¬© § ·ÈL‰ ¦½ ¥ ÆBLίe ª § 
Bz‡® ¦ ¯L‡ ´¤ £ ÌÈÎÏn‰-˙‡Â −¦ ¨ § © ¤ § ¯Órϯ„k-˙‡ ¤ Ÿ ½ ¨ § ¨ § ¤ Æ˙Bk‰Ó © «¥ B·eL À ´¥ £ ©
ȯÁ‡
18 ‡ÈˆB‰ −¦ ÌÏL ¥½ ¨ DÏÓ ¤ ´¤ Ƙ„ˆ-ÈkÏÓe ¤Æ¤ ¦ § © :DÏn‰ ¤ «¤ © ˜Ór ¤ ¬¥ ‡e‰− ‰ÂL ¥½ ¨ ˜Ór-χ ¤ ´¥ ¤
19 Æ̯·‡ ¨ § © De¯a ³ ¨ ¯Ó‡i ®© Ÿ © e‰Î¯·È −¥ § ¨ § «© :ÔBÈÏr « § ¤ Ï‡Ï ¬¥ § ԉΠ−¥ Ÿ ‡e‰Â ¬ § ÔÈÈ ¦®¨¨ ÌÁÏ ¤ ´¤
20 F ȯˆ −¤ ¨ ÔbÓ-¯L‡¬¥ ¦ ¤ £ ÔBÈÏr ½ § ¤ χ ´¥ ÆDe¯·e ¨ :ı¯‡Â ¤ «¨ ¨ ÌÈÓL ¦ ¬© ¨ ‰˜ −¥Ÿ ÔBÈÏr ½ § ¤ Ï‡Ï ´¥ §
È˘ÈÓÁ ´¦ ¤ ̯·‡-χ
21 ÈÏ-Ôz ®¨ § © ¤ Ì„Ò-D Ÿ − § ÏÓ ¤ «¤ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :ÏkÓ Ÿ « ¦ ¯NrÓ −¥ £ © BÏ-Ôzi ¬ ¤ ¦ © F„Èa ®¤ ¨ §
22 Ȅȳ¦ ¨ È˙Óȯ ¦ Ÿ ¸ ¦ ‰£ Ì„Ò Ÿ ® § DÏÓ-χ ¤ ´¤ ¤ ̯·‡ −¨ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :DÏ-Á˜ «¨ «© Lί‰Â −ª § ¨ § LÙp‰ ¤ ¤½ ©
© ©½ « § „rÂ
23 Ïr-DB¯N ´© § ÆËeÁÓ-̇ ¦ ¦ :ı¯‡Â ¤ «¨ ¨ ÌÈÓL ¦ ¬© ¨ ‰˜ −¥Ÿ ÔBÈÏr ½ § ¤ χ ´¥ Ɖ‰È-χ ¨ § ¤
:̯·‡-˙‡ «¨ § © ¤ Èz¯Lr‰ ¦ § ¬© ¡ ¤ È‡ −¦ £ ¯Ó‡˙ ©½ Ÿ ‡Ï Ÿ ´ § D®Ï-¯L‡-ÏkÓ ¨ ¤ £ ¨ ¦ Áw‡-̇ −© ¤ ¦ §
24 Èz‡®¦ ¦ eÎω − § ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ÌÈL‡‰ ¦½ ¨ £ «¨ ƘÏÁ ¤ Æ ¥ § Ìȯrp‰ ½¦ ¨ § © eÏ· ´ § «¨ ¯L‡ ´¤ £ ˜¯©µ È„rÏa À© ¨ § ¦
15 1 Ìȯ·c‰ ´¦ ¨ § © | ¯Á‡ ´© © :̘ÏÁ «¨ § ¤ eÁ˜È ¬ § ¦ ̉ −¥ ‡¯ÓÓe ¥½ § © ÏkL‡ Ÿ ´ § ¤ Ưr ¥¨ Ò
̯·‡ À¨ § © ‡¯Èz-χ ´¨ ¦ © ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ‰ÊÁna −¤ £ © «© ̯·‡-χ ½¨ § © ¤ Ɖ‰È-¯·„ ¨ § © § ‰È‰ ³¨ ¨ ‰l‡‰̈ ¤ ¥À
2 Æ‰Â‰È ¦ ¡ È„‡ ³¨Ÿ £ ̯·‡ À¨ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :„‡Ó Ÿ « § ‰a¯‰ ¬¥ § © −F¯ÎN § ¨ § DϨ½ Ô‚Ó ´¥ ¨ ÆÈÎ‡ ¦ Ÿ ¨ 
:¯ÊrÈχ¤«¤ ¦ ¡ ˜Nnc ¤ ¬¤ © ‡e‰− È˙Èa ¦½ ¥ ˜LÓ-Ô·e ¤ ´¤ ¤ ȯȯr ®¦ ¦ £ D´ÏB‰ ¥ ÈÎ‡Â −¦ Ÿ ¨ § ÈÏ-Ôzz-‰Ó ¦½ ¤ ¦ ©
3 :È˙‡ «¦ Ÿ L¯BÈ ¬¥ È˙Èa-Ô· −¦ ¥ ¤ ‰p‰Â ¬¥ ¦ § r¯Ê ©®¨ ‰z˙ ¨ −© ¨ ‡Ï Ÿ ¬ ÈϦ½ Ô‰ ´¥ ̯·‡ ½¨ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ ©
4 ‡ˆÈ ´¥ ¥ ¯L‡ ´¤ £ Æ̇-Èk ¦ ¦ ‰Ê®¤ −FL¯ÈÈ § ¨ «¦ ‡Ï Ÿ ¬ ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ ÆÂÈχ ¨ ¥ ‰Â‰È-¯·„ ³¨ § © § ‰p‰Â ¥̧ ¦ §
5 ‰ÓÈÓM‰ ¨ § ©À ¨ © ‡-Ëa‰ ´¨ ¤ © ƯӇi ¤ ŸÆ © ‰ˆeÁ‰ ¨ À © B˙‡ ¹ Ÿ ‡ˆBi ¥̧ © :FL¯ÈÈ «¤ ¨ «¦ ‡e‰− F ÈrnÓ ¤½ ¥ ¦
:Fr¯Ê «¤ § © ‰È‰È −¤ § ¦ ‰k Ÿ ¬ BϽ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © Ì˙‡ ®¨ Ÿ ¯tÒÏ Ÿ ´ § ¦ ÏÎez-̇ −© ¦ ÌÈ·ÎBk‰ ¦½ ¨ ´ © ƯÙÒe Ÿ §
21
 ÍÏ ÍÏ GENESIS 15 : 6 – 16 : 7
6
¯L‡³¤ £ ‰Â‰È À̈ § È‡ ´¦ £ ÂÈχ ®¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © :‰˜„ˆ «¨ ¨ § Bl− ‰·LÁi ¨ ¬¤ § § © © ‰Â‰Èa ®¨ «© ÔÓ‡‰Â −¦ ¡ ¤ § 7
È˘˘
:dzL¯Ï «¨ § ¦ § ˙‡f‰ Ÿ− © ı¯‡‰-˙‡ ¤ ¬¨ ¨ ¤ ²Fϧ ˙˙Ï ¤ ¯¨ ÌÈcNk ½¦ § © ¯e‡Ó ´ ¥ ÆF È˙‡ˆB‰ Ʀ ¥
8
ÆÈϦ ‰Á˜ ¬¨ § ÂÈχ ¨À ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :‰pL¯È‡ ¨ «¤ ¨ «¦ Èk¬ ¦ r„‡ −© ¥ ‰na ¬¨ © ‰Â‰È ½¦ ¡ È„‡ ´¨Ÿ £ ¯Ó‡i ®© Ÿ © 9
 BÏ-ÁwiÂ
´ «©«¦ © :ÏÊB‚ «¨ § ¯˙ Ÿ − § LlLÓ ®¨ ª § Ïȇ ¦ ´© § ˙LlLÓ ¤ −¤ ª § Êr ¬¥ § ˙LlLÓ ¤ ¤½ ª § ‰Ï‚r ´¨ § ¤ 10

e‰r¯ ®¥ ¥ ˙‡¯˜Ï ´© § ¦ B¯˙a-Lȇ −§ ¦ ¦ Ôzi ¬¥ ¦ © DÂza ¤ ¨½ © ÆÌ˙‡ ¨ Ÿ ¯z·È ³¥ © § © ‰l‡-Ïk-˙‡ ¤ ¥À ¨ ¤

:̯·‡ «¨ § © Ì˙‡ −¨ Ÿ ·Mi ¬¥ © © Ìȯ‚t‰-Ïr ®¦ ¨ § © © ËÈr‰ ¦ −© ¨ „¯i ¤¬¥© :¯˙· «¨ ¨ ‡Ï Ÿ ¬ ¯tv‰-˙‡ÂŸ− ¦ © ¤ § 11

‰ÎLÁ ¬¨ ¥ £ ‰Óȇ ²¨ ¥ ‰p‰Â ¬¥ ¦ § ̯·‡-Ïr ®¨ § © © ‰ÏÙ ´¨ § ¨ ‰Óc¯˙ −¨ ¥ § © § ‡B·Ï ½ ¨ ÆLÓM‰ ¤ Æ ¤ © ȉÈ ³¦ § © 12

À £ § © ‰È‰È
Fr¯Ê ´¤ § ¦ | ¯‚-Èk ´¥ ¦ r„z ¹© ¥ r„È ©Ÿ ¸ ¨ ̯·‡Ï À¨ § © § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :ÂÈÏr «¨ ¨ ˙ÏÙ ¤ ¬¤ Ÿ ‰Ï„‚ −¨ Ÿ § 13

² © ¤ Ì‚Â
ÈBb‰-˙‡ ¯© § :‰L «¨ ¨ ˙B‡Ó − ¥ ra¯‡ ¬© § © Ì˙‡ ®¨ Ÿ epr ´ ¦ § Ìe„·r − ¨ £ © Ì‰Ï ¤½ ¨ ‡Ï Ÿ ´ Æı¯‡a ¤Æ ¤ § 14

‡B·z ¬ ¨ ‰z‡Â ²¨ © § :ÏB„b « ¨ Lίa ¬ª § ¦ e‡ˆÈ − § ¥ ÔÎ-ȯÁ‡Â ¬¥ ¥ £ © § ÈÎ‡ ¦ Ÿ® ¨ Ôc´¨ e„·rÈ Ÿ − £ © ¯L‡ ¬¤ £ 15

‰p‰ ¨ ®¥ e·eLÈ ´ ¨ ÈrÈ·¯ −¦ ¦ § ¯B„ ¬ § :‰·BË «¨ ‰·ÈNa ¬¨ ¥ § ¯·wz −¥ ¨ ¦ ÌBÏLa ® ¨ § F È˙·‡-χ −¤ Ÿ £ ¤ 16

‰È‰®¨ ¨ ‰ËÏr −¨ ¨ £ © ‰‡a ¨ ¨½ ÆLÓM‰ ¤ Æ ¤ © ȉÈ ³¦ § © :‰p‰-„r ¨ «¥ © ȯӇ‰ −¦ Ÿ ¡ ¨ ÔÂr Ÿ ¬ £ ÌÏL-‡Ï ²¥ ¨ Ÿ Èk¯¦ 17

ÌBia ´ © :‰l‡‰ ¤ «¥ ¨ ÌȯÊb‰ ¬ ¦ ¨ § © ÔÈa−¥ ¯·r ©½ ¨ ¯L‡ ´¤ £ L‡¥½ „ÈtÏ ´¦ © § ÆÔLr ¨ ¨ ¯ep˙ ³ © ‰p‰Â ¥̧ ¦ § 18

¤ ´¨ ¨ ¤ ÆÈz˙
ı¯‡‰-˙‡ ¦ Æ © ¨ Fr¯ÊÏ À £ § © § ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ˙ȯa ´¦ § ̯·‡-˙‡ −¨ § © ¤ ‰Â‰È ²¨ § ˙¯k ¯© ¨ ‡e‰‰ À©
-˙‡Â ¤ § ÆÈÈw‰-˙‡
¦ ¥ © ¤ :˙¯t-¯‰ «¨ § © § Ï„b‰ Ÿ − ¨ © ¯‰p‰-„r ¬¨ ¨ © © ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦ ¯‰pÓ ´© § ¦ ˙‡f‰ Ÿ½ © 19

20
-˙‡Â ¤ § :Ìȇٯ‰-˙‡Â «¦ ¨ § ¨ ¤ § Èf¯t‰-˙‡Â −¦ ¦ § © ¤ § ÈzÁ‰-˙‡Â ¬ ¦ ¦ © ¤ § :ÈÓ„w‰ «¦ Ÿ § © © ˙‡Â −¥ § Èfw‰ ¦½ ¦ § © 21
Ò ÆȯN©¨ § «¦ § © ¤ § ÈLb¯b‰-˙‡Â
:ÈÒe·È‰-˙‡Â −¦ ¨ § ¦ © ¤ § Èrk‰-˙‡Â ¦½ £ © § «© ¤ § ÆȯӇ‰ ¦ Ÿ ¡ «¨ 1 16
¯Ó‡z ¤ Ÿ ¸ © :¯‚‰ «¨ ¨ dÓLe ¬¨ § ˙ȯˆÓ −¦ § ¦ ‰ÁÙL ¬¨ § ¦ dÏ ²¨ § BÏ® ‰„ÏÈ −¨ § ¨ ‡Ï Ÿ ¬ ̯·‡ ½¨ § © ˙L‡ ¤ ´¥ 2

¦½ ¨ § ¦ ¤ Ƈ-‡a
È˙ÁÙL-χ ¨ Ÿ ˙„lÓ ¤ ¤½ ¦ Æ‰Â‰È ¨ § È¯ˆr ¦ ³© ¨ £ ‡-‰p‰ º̈ ¥ ¦ ̯·‡-χ À¨ § © ¤ ȯN̈ ¹©
´© ¨ ÁwzÂ
ȯN º© ¦ © :ȯN «¨ ¨ ÏB˜Ï ¬ § ̯·‡ −¨ § © rÓLi ¬© § ¦ © ‰pnÓ ¨ ®¤ ¦ ‰a‡ −¤ ¨ ¦ ÈÏe‡ ¬© 3

˙·LÏ ¤ ¬¤ § ÌÈL ¦½ ¨ ¯Nr ¤ ´¤ ÆıwÓ ¥ ¦ d˙ÁÙL ¨½ ¨ § ¦ Æ˙ȯˆn‰ ¦ § ¦ © ¯‚‰-˙‡ ³¨ ¨ ¤ ̯·‡-˙L‡ À¨ § © ¤ «¥

‡·i Ÿ ¬ ¨ © :‰M‡Ï «¨ ¦ § BϬ dLȇ −¨ ¦ ̯·‡Ï ¬¨ § © § d˙‡ ²¨ Ÿ Ôzz ¬¥ ¦ © Ôrk ©®¨ § ı¯‡a ¤ ´¤ § ̯·‡ −¨ § © 4

¯Ó‡z ¤ Ÿ ¸ © :‰ÈÈra ¨ «¤ ¥ § dz¯·b −¨ § ¦ § Ϙz ¬© ¥ © ‰˙¯‰ ¨ ½¨ ¨ Èk´¦ Ƈ¯z ¤Æ ¥ © ¯‰z © ®© © ¯‚‰-χ −¨ ¨ ¤ 5

Ƈ¯z ¤Æ ¥ © F˜ÈÁa ¤½ ¥ § ÆÈ˙ÁÙL ¦ ¨ § ¦ Èz˙ ¦ ³© ¨ ÈÎ‡ À¦ Ÿ ¨ ¼F ÈÏr ¤ ¨ ÈÒÓÁ ´¦ ¨ £ »Ì¯·‡-χ ¨ § © ¤ ȯN ´© ¨

̯·‡ ¹¨ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :F ÈÈ·e ‹«¤ ¥ ÈÈa ¬ ¦ ¥ ‰Â‰È −¨ § ËtLÈ Ÿ ¬ § ¦ ‰ÈÈra ¨ ®¤ ¥ § Ϙ‡Â −© ¥ ¨ ‰˙¯‰ ¨ ½¨ ¨ Èk´¦ 6

ȯN½© ¨ ‰prz ¨ ´¤ © § © D ÈÈra ¦®¨ ¥ § ·Bh‰ ´ © dÏ-ÈNr −¨ ¦ £ D„Èa ¥½ ¨ § ÆD˙ÁÙL ¥ ¨ § ¦ ‰p‰ ³¥ ¦ ȯN-χ À© ¨ ¤
®¨ § ¦ © ÌÈn‰
¯a„na ¦ −© © ÔÈr-Ïr ¬¥ © ‰Â‰È ²¨ § D‡ÏÓ ¯© § © d‡ˆÓi º̈ ¨ § ¦ «© :‰ÈtÓ ¨ «¤ ¨ ¦ Á¯·z −© § ¦ © 7

22
 16 : 8 – 17 : 13 ˙È˘‡¯· ÍÏ ÍÏ
8 ‰‡Â¨ ´¨ § ˙‡·−¨ ‰fÓ-ȇ ¬¤ ¦ «¥ ȯN ²© ¨ ˙ÁÙL ¬© § ¦ ¯‚‰ º̈ ¨ ¯Ó‡i ©À Ÿ © :¯eL« D¯„a ¤ ¬¤ § ÔÈr‰-Ïr ¦ −© ¨ ©
9 D‡ÏÓ´© § © ÆdϨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :˙Á¯a © «©Ÿ ÈÎ‡ −¦ Ÿ ¨ Èz¯·b ¦½ § ¦ § ȯN ´© ¨ ÆÈtÓ ¥ § ¦ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ¾ © ÈÎÏ˙ ¦ ®¥ ¥
10 D‡ÏÓ´© § © ÆdϨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :‰È„È ¨ «¤ ¨ ˙Áz © ¬© Èpr˙‰Â −¦ © § ¦ § Dz¯·b-χ ®¥ § ¦ § ¤ È·eL ¦ − ‰Â‰È ¨½ §
11 D‡ÏÓ´© § © ÆdϨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :·¯Ó Ÿ « ¥ ¯ÙqÈ −¥ ¨ ¦ ‡Ï Ÿ ¬ § Dr¯Ê-˙‡ ®¥ § © ¤ ‰a¯‡ −¤ § © ‰a¯‰ ¬¨ § © ‰Â‰È ¨½ §
−¨ § rÓL-Èk
‰Â‰È ¬© ¨ «¦ χrÓLÈ ¥½ ¨ § ¦ ÆBÓL§ ˙‡¯˜Â ³¨ ¨ § Ôa ®¥ z„ÏÈ § § ´© Ÿ § ‰¯‰ −¨ ¨ D¬p‰ ¨ ¦ ‰Â‰È ¨½ §
12 ¬¥ § © § Ba® Ïk
Èt-Ïr Ÿ − „È ¬© § Ïk· Ÿ ½ © B„È ´ ¨ Ì„‡ ½¨ ¨ ‡¯t ¤´¤ Æ‰È‰È ¤ § ¦ ‡e‰Â ³ § :D«Èr-χ ¥§ ¨ ¤
13 Èk´¦ ȇ¯ ®¦ ¢ χ ´¥ ‰z‡ −¨ © ‰Èχ ¨ ¤½ ¥ ¯·c‰ ´¥ Ÿ © Ɖ‰È-ÌL ¨ § ¥ ‡¯˜z ³¨ § ¦ © :ÔkLÈ Ÿ « § ¦ ÂÈÁ‡-ÏÎ −¨ ¤ ¨
14 −© © ¯‡a
ÈÁÏ ¬¥ § ¯‡aÏ ¥½ § © ‡¯˜ ´¨ ¨ ÆÔk-Ïr ¥ © :ȇ¯ «¦ Ÿ ȯÁ‡ ¬¥ £ © È˙ȇ¯ ¦ −¦ ¨ Ìω Ÿ ² £ Ì‚‰ ¬© £ ‰¯Ó‡ À¨ § «¨
15 ̯·‡¯¨ § © ‡¯˜i ¸¨ § ¦ © Ôa ®¥ ̯·‡Ï −¨ § © § ¯‚‰ ²¨ ¨ „Ïz ¤ ¯¥ © :„¯a ¤ «¨ ÔÈ·e ¬¥ L„˜-ÔÈ· −¥ ¨ ¥ ‰p‰ ¬¥ ¦ ȇ¯ ®¦ Ÿ
16 LL ´¥ § ‰L −¨ ¨ ÌÈÓL-Ôa ¬ ¦ Ÿ § ¤ ̯·‡Â ¾¨ § © § :χrÓLÈ «¥ ¨ § ¦ ¯‚‰ −¨ ¨ ‰„ÏÈ-¯L‡ ¬¨ § ¨ ¤ £ Ba-ÌL ²§ ¤
17 1 ̯·‡ ½¨ § © ȉÈ ´¦ § © :̯·‡Ï «¨ § © § χrÓLÈ-˙‡ −¥ ¨ § ¦ ¤ ¯‚‰-˙„Ïa ¬¨ ¨ ¤ «¤ § ÌÈL ®¦ ¨ Ò
ÆÂÈχ¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © ̯·‡-χ À¨ § © ¤ ‰Â‰È ¹̈ § ‡¯i ¸¨ ¥© ÌÈL ®¦ ¨ rL˙ © ´¥ § ‰L −¨ ¨ ÌÈrLz-Ôa ¬¦ § ¦ ¤
2 ¤ ¥ ÈÈa
F®È·e ´¦ ¥ È˙ȯ· −¦ ¦ § ‰z‡Â ¬¨ § ¤ § :ÌÈÓ˙ «¦ ¨ ‰È‰Â ¬¥ § ¤ ÈÙÏ −© ¨ § Dl‰˙‰ ¬¥ © § ¦ ÈcL ½© © χ-È‡ ´¥ ¦ £
3 Bz‡² ¦ ¯a„È ¬¥ © § © ÂÈt-Ïr ®¨ ¨ © ̯·‡ −¨ § © Ïti Ÿ ¬ ¦ © :„‡Ó Ÿ « § „‡Óa Ÿ ¬ § ¦ −F˙B‡ § ¬¤ § © §
‰a¯‡Â
4 :ÌÈBb «¦ ÔBÓ‰ ¬ £ ·‡Ï −© § ˙Èȉ ¨ ¾¦ ¨ § Dz‡ ®¨ ¦ È˙ȯ· −¦ ¦ § ‰p‰ ¬¥ ¦ È‡ ¾¦ £ :¯Ó‡Ï Ÿ « ¥ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡
5 ¬ £ © Èk
ÔBÓ‰-·‡ ²¦ ̉¯·‡ ¨½ ¨ § © ÆFÓL § ¦ ‰È‰Â ³¨ ¨ § ̯·‡ ®¨ § © −FÓL-˙‡ § ¦ ¤ „Br² ‡¯wÈ-‡Ï ¬¥ ¨ ¦ Ÿ §
6 ÌÈÎÏÓe −¦ ¨ § ÌÈB‚Ï ®¦ § F Èz˙e −¦ © § „‡Ó Ÿ ½ § „‡Óa Ÿ ´ § ¦ ÆF˙‡ § Ÿ « È˙¯Ù‰Â³¦ ¥ § ¦ § :F Èz˙ «¦ © § ÌÈBb −¦
ÈrÈ·˘ 7 F ȯÁ‡ ²¤ £ © ¯Fr¯Ê £ § © ÔÈ·e ¥̧ F¤È·e À ¥ ÈÈa ´¦ ¥ È˙ȯa-˙‡ ¹¦ ¦ § ¤ È˙Ó˜‰Â ¸¦ Ÿ ¦ £ © :e‡ˆÈ «¥ ¥ ¬FnÓ § ¦
8 ´¦ © ¨ § :F ȯÁ‡
Èz˙ «¤ £ © −Fr¯ÊÏe £ § © § « ÌÈ‰Ï‡Ï ¦½ Ÿ «¥ ÆFϧ ˙BÈ‰Ï ³ § ¦ ÌÏBr ®¨ ˙ȯ·Ï ´¦ § ¦ Ì˙¯„Ï −¨ Ÿ Ÿ §
−© ª £ © Ôrk
˙fÁ‡Ï © ©½ § ı¯‡-Ïk ¤ ´¤ ¨ ˙‡¥µ F ȯ‚Ó À¤ª § ı¯‡ ¤ ´¤ | ˙‡ ´¥ F ȯÁ‡ ¹¤ £ © Fr¯ÊÏe ¸ £ § © § Fϧ Â
9 ‰z‡Â −¨ © § ̉¯·‡-χ ¨½ ¨ § © ¤ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :ÌÈ‰Ï‡Ï «¦ Ÿ ¥ Ì‰Ï −¤ ¨ È˙Èȉ ¦ ¬ ¦ ¨ § ÌÏBr ®¨
10 ¯L‡´¤ £ È˙ȯa º¦ ¦ § ˙‡ÊŸ´ :Ì˙¯„Ï «¨ Ÿ Ÿ § F ȯÁ‡ −¤ £ «© ¬Fr¯Ê £ § © § ‰z‡ ²¨ © ¯ÓL˙ Ÿ ® § ¦ È˙ȯa-˙‡ ´¦ ¦ § ¤
:¯ÎÊ-Ïk«¨ ¨ ¨ ÌÎÏ −¤ ¨ ÏBn‰ ¬ ¦ F ȯÁ‡ ®¤ £ © −Fr¯Ê £ § © ÔÈ·e ¬¥ ÌÎÈÈ·e ¤½ ¥ ´¥ ÆÈÈa ¦ ¥ e¯ÓLz À§ § ¦
11 :ÌÎÈÈ·e«¤ ¥ ¥ ÈÈa −¦ ¥ ˙ȯa ½¦ § ˙B‡Ï ´ § Ɖȉ ¨ ¨ § ÌÎ˙ϯr ®¤ § © § ¨ ¯Na ´© § ˙‡ −¥ ÌzÏÓe ¤¾ § © §
12 ˙Èa ¦ ¨½ „ÈÏÈ ´¦ § ÌÎÈ˙¯„Ï ®¤ ¥ Ÿ Ÿ § ¯ÎÊ-Ïk −¨ ¨ ¨ ÌÎÏ ²¤ ¨ ÏBnÈ ¬ ¦ ÌÈÓÈ À¦ ¨ ˙ÓL-Ô·e ´© Ÿ § ¤
13 ÏBnÈ ² ¦ | ÏBn‰ ¯ ¦ :‡e‰« −Fr¯fÓ £ § © «¦ ‡Ï Ÿ ¬ ¯L‡ ²¤ £ ¯Î-Ôa ¨½ ¥ ¤ ÏkÓ Ÿ ´ ¦ ÆÛÒk-˙˜Óe ¤ Ƥ © § ¦
:ÌÏBr «¨ ˙ȯ·Ï ¬ ¦ § ¦ ÌίN·a −¤ § © § ¦ È˙ȯ· ²¦ ¦ § ‰˙ȉ ¯¨ § ¨ § FtÒk ®¤ § © ˙˜Óe ´© § ¦ −F˙Èa § «¥ „ÈÏÈ ¬¦ §
23
 ‡¯È GENESIS 17 : 14 – 18 : 7

‡Â‰‰ −¦ © LÙp‰ ¤¬¤ © ‰˙¯Î ²¨ § § ¦ § B˙ϯr ½ ¨ § ¨ ¯Na-˙‡ ´© § ¤ Æ ÏBnÈ-‡Ï ¦ Ÿ « ¯L‡ ³¤ £ ¯ÎÊ À̈ ¨ | ϯr ´¥ ¨ § 14

̉¯·‡-χ¨½ ¨ § © ¤ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :¯Ù‰ «© ¥ È˙ȯa-˙‡ −¦ ¦ § ¤ ‰ÈnrÓ ¨ ®¤ © ¥ 15

´¦ § © ¥ :dÓL
Èzί·e «¨ § ‰¯N −¨ ¨ Èk¬ ¦ ȯN ®¨ ¨ dÓL-˙‡ −¨ § ¤ ‡¯˜˙-‡Ï ¬¨ § ¦ Ÿ FzL‡ ½ § § ¦ ȯN ´© ¨ 16

ÌÈnr −¦ © ÈÎÏÓ ¬¥ § © ÌÈB‚Ï ¦½ § ‰˙ȉ ´¨ § «¨ § ƉÈzί·e

¨ Æ ¦ § © «¥ Ôa ®¥ −Fϧ ‰pnÓ ¨ ²¤ ¦ Èz˙ ¦ ¯© ¨ Ì‚Â ©¸ § d˙‡ ¨½ Ÿ
³¤ § © BaÏa
Ô·l‰ À ¦ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ˜Áˆi ®¨ § ¦ © ÂÈt-Ïr −¨ ¨ © ̉¯·‡ ²¨ ¨ § © Ïti Ÿ ¯ ¦ © :eÈ‰È « § ¦ ‰pnÓ ¨ ¬¤ ¦ 17

̉¯·‡ −¨ ¨ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :„Ïz «¥ ¥ ‰L −¨ ¨ ÌÈrLz-˙·‰ ¬ ¦ § ¦ © £ ‰¯N-̇ ½¨ ¨ ¸¦ § „ÏeÈ ¥½ ¨ ¦ ƉL-‰‡Ó

¨ ¨ «¨ ¥ 18

‰¯N ´¨ ¨ Æ Ï·‡ ¨ £ Ìȉχ ¦À Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :F ÈÙÏ «¤ ¨ § ‰ÈÁÈ ¬¤ § ¦ χrÓLÈ −¥ ¨ § ¦ eϬ Ìȉχ‰-χ ®¦ Ÿ ¡ «¨ ¤ 19

¬ ¦ ¦ § ¤ È˙Ó˜‰Â
È˙ȯa-˙‡ ¸¦ Ÿ ¦ £ © ˜ÁˆÈ ®¨ § ¦ BÓL-˙‡ − § ¤ ˙‡¯˜Â ¨ ¬¨ ¨ § Ôa¥½ ÆFϧ ˙„ÏÈ ¤³¤ Ÿ FzL‡ À § § ¦
| ‰p‰ ´¥ ¦ ¼F ÈzrÓL ¦ § © § »Ï‡rÓLÈÏe ¥ ¨ § ¦ § « :ÂȯÁ‡ «¨ £ © Br¯ÊÏ ¬ § © § ÌÏBr −¨ ˙ȯ·Ï ¬ ¦ § ¦ Bz‡ ² ¦ 20

³¨ ¨ ¥ § „‡Ó
¯Nr-ÌÈL Ÿ ® § „‡Óa Ÿ ´ § ¦ B˙‡ − Ÿ È˙Èa¯‰Â ¬ ¦ ¥ § ¦ § B˙‡ ² Ÿ È˙ȯى ¬ ¦ ¥ § ¦ § B˙‡ À Ÿ Èzίa ¦ § ´© ¥
Á¯L‡ ¤ £ ˜ÁˆÈ-˙‡ ®¨ § ¦ ¤ ÌȘ‡ ´¦ ¨ È˙ȯa-˙‡Â
−¦ ¦ § ¤ § :ÏB„b « ¨ ÈB‚Ï ¬ § ÂÈz˙e −¦ © § „ÈÏBÈ ¦½ Æ̇ÈN ¦ ¦ § 21

Ïri © ´© © Bz‡ ® ¦ ¯a„Ï ´¥ © § ÏÎÈ −© § © :˙¯Á‡‰ ¤ «¤ © ¨ ‰Ma −¨ ¨ © ‰f‰ ¤½ © „rB ´¥ nÏ© Ɖ¯N ¨ ¨ ³Fϧ „Ïz ¥¸ ¥ 22

˙‡Â ¥̧ § Ba À § χrÓLÈ-˙‡ ´¥ ¨ § ¦ ¤ ̉¯·‡ ¹̈ ¨ § © Áwi ¸© ¦ © :̉¯·‡ «¨ ¨ § © ÏrÓ −© ¥ Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ 23

̉¯·‡®¨ ¨ § © ˙Èa ´¥ ÈL‡a −¥ § © § ¯ÎÊ-Ïk ¨¾ ¨ ¨ BtÒk ½ § © ˙˜Ó-Ïk ´© § ¦ ¨ Æ˙‡Â ¥ § ÆB˙È·¥ È„ÈÏÈ-Ïk̈ ³¥ ¦ §

:Ìȉχ «¦ Ÿ ¡ Bz‡ − ¦ ¯ac ¬¤ ¦ ¯L‡k ²¤ £ © ‰f‰ ¤½ © ÌBi‰ ´ © Æ̈ra ¤ Æ ¤ § Ì˙ϯr À̈ ¨ § ¨ ¯Na-˙‡ ´© § ¤ ÏÓi ¨ ¹̈ ©
24
χrÓLÈ ´¥ ¨ § ¦ § :B˙ϯr « ¨ § ¨ ¯Na ¬© § BÏn‰a − Ÿ ¦ § ‰L ®¨ ¨ rL˙ © −¥ ¨ ÌÈrLz-Ôa ¬ ¦ § ¦ ¤ ̉¯·‡Â ¨½ ¨ § ¸© § 25
¯ÈËÙÓ
ÌBi‰ ´ © Æ̈ra ¤ Æ ¤ § :B˙ϯr « ¨ § ¨ ¯Na ¬© § ˙‡ −¥ BÏn‰a ½ Ÿ ¸¦ § ‰L ®¨ ¨ ‰¯Nr −¥ § ¤ LÏL-Ôa Ÿ ¬ § ¤ Ba ½§ 26

˙Èa ¦ ¨½ „ÈÏÈ ´¦ § ÆB˙È·¥ ÈL‡-ÏΠ³¥ § © ¨ § :Ba « § χrÓLÈ −¥ ¨ § ¦ § ̉¯·‡ ®¨ ¨ § © ÏBn − ¦ ‰f‰ ¤½ © 27

:Bz‡ « ¦ eÏn Ÿ − ¦ ¯Î-Ôa ®¨ ¥ ¤ ˙‡Ó ´¥ ¥ ÛÒk-˙˜Óe ¤ −¤ © § ¦

Ò :ÌBi‰ « © ÌÁk Ÿ ¬ § ω‡‰-Á˙t ¤ Ÿ − ¨ © «¤ ·LÈ ¬¥ Ÿ ‡e‰Â ² § ‡¯ÓÓ ®¥ § © Èχa −¥Ÿ ¥ § ‰Â‰È ¨½ § ÆÂÈχ ¨ ¥ ‡¯i ³¨ ¥ © 1 18 ‡¯ÈÂ
ı¯i ¨³¨ © ‡¯i § ©À © ÂÈÏr ®¨ ¨ ÌÈ·v −¦ ¨ ¦ ÌÈL‡ ¦½ ¨ £ ‰LÏL ´¨ Ÿ § Ɖp‰Â ¥ ¦ § ‡¯i § ©½ © ÆÂÈÈr ¨ ¥ ‡Oi ³¨ ¦ © 2

‡-̇ ¨¸ ¦ È„‡ À̈ Ÿ £ ¯Ó‡i ®© Ÿ © :‰ˆ¯‡ ¨ § «¨ eÁzLi −© § ¦ © ω‡‰ ¤ Ÿ ½ ¨ Á˙tÓ © ´¤ ¦ ÆÌ˙‡¯˜Ï ¨ ¨§¦ 3

ÌÈÓ-ËrÓ¦ ©½ © § ‡-ÁwÈ ´¨ «©ª :Fc·r «¤ § © ÏrÓ ¬© ¥ ¯·r˙ Ÿ − £ © ‡-χ ¬¨ © F ÈÈra ¤½ ¥ § ÆÔÁ¥ È˙‡ˆÓ ¦ ³¨ ¨ 4

e„rÒ³ £ © § ÌÁÏ-˙Ù ¤ ¤¹ © ‰Á˜‡Â ¸¨ § ¤ § :ır‰ «¥ ¨ ˙Áz © ¬© erM‰Â − £ ¨ «¦ § ÌÎÈÏ‚¯ ®¤ ¥ § © eˆÁ¯Â − £ ©§ 5

Ôk¬¥ e¯Ó‡i ½ § Ÿ´ © ÌÎc·r-Ïr ®¤ § § © «© Ìz¯·r −¤ § © £ Ôk-Ïr-Èk ¬¥ © «¦ e¯·rz Ÿ ½ £ © ¯Á‡ ´© © ÆÌÎaÏ ¤§¦

¯Ó‡i ¤ Ÿ À © ‰¯N-χ ®¨ ¨ ¤ ‰Ï‰‡‰ ¨ ¡ Ÿ − ¨ ̉¯·‡ ²¨ ¨ § © ¯‰ÓÈ ¯¥ © § © :z¯ac ¨ § «© ¦ ¯L‡k ¬¤ £ © ‰Nrz −¤ £ © 6

ı¯´¨ ¯˜a‰-χ −¨ ¨ © ¤ § :˙B‚r « ª ÈNr ¬ ¦ £ © ÈLeÏ ¦ − ˙ÏÒ ¤ Ÿ ½ ÁÓ˜ © ´¤ ÆÌÈ‡Ò ¦ § LÏL Ÿ ³ § ȯ‰Ó º¦ £ © 7

24
 18 : 8 – 28 ˙È˘‡¯· ‡¯ÈÂ
˙BNrÏ ¬ £ © ¯‰ÓÈ −¥ © § © ¯rp‰-χ © ©½ © ¤ Ôzi ´¥ ¦ © Æ·B˨ D¯³© ¯˜a-Ôa ¹̈ ¨ ¤ Áwi ¸© ¦ © ̉¯·‡ ®¨ ¨ § ©
8 ®¤ ¥ § ¦ ÔziÂ
̉ÈÙÏ −¥ ¦ © ‰Nr ¨½ ¨ ¯L‡ ´¤ £ Ư˜a‰-Ô·e ¨ ¨ © ¤ ·ÏÁ ¨À ¨ § ‰‡ÓÁ ¹̈ § ¤ Áwi ¸© ¦ © :B˙‡ «Ÿ
9 ‰¯N ´¨ ¨ ‰i‡ −¥ © ÂÈχ ‹ ‹ ¨½‹ ¥‹ e¯Ó‡i ´ § Ÿ © :eÏ·i «¥ Ÿ © ır‰ −¥ ¨ ˙Áz © ¬© ̉ÈÏr ²¤ ¥ £ „Ór-‡e‰Â ¯¥ Ÿ «§
10 ‰iÁ ¨½ © ˙rk ´¥ ¨ ÆF Èχ ¤Æ ¥ ·eL‡ ³ ¨ ·BL´ ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © :ω‡· ¤ Ÿ « ¨ ‰p‰ ¬¥ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © FzL‡ ®¤ § ¦
:ÂȯÁ‡ «¨ £ © ‡e‰Â ¬ § ω‡‰ ¤ Ÿ − ¨ Á˙t © ¬¤ ˙rÓL © ²© Ÿ ‰¯N ¬¨ ¨ § FzL‡ ®¤ § ¦ ‰¯NÏ ´¨ ¨ § Ô·-‰p‰Â −¥ ¥ ¦ §
11 Á¯‡ ©Ÿ − ‰¯NÏ ½¨ ¨ § ˙BÈ‰Ï ´ § ¦ Æ Ï„Á © ¨ ÌÈÓia ®¦ ¨ © Ìȇa −¦ ¨ ÌÈ˜Ê ¦½ ¥ § Ɖ¯N ¨ ¨ § ̉¯·‡Â ³¨ ¨ § © §
12 ‰„r¨½ § ¤ Èl-‰˙ȉ ´¦ ¨ § «¨ ÆÈ˙Ï· ¦ Ÿ § ȯÁ‡ ³¥ £ © ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ da¯˜a ´¨ § ¦ § ‰¯N −¨ ¨ ˜Áˆz ¬© § ¦ © :ÌÈLpk «¦ ¨ ©
13 Ÿ À ¥ ‰¯N
¯Ó‡Ï ¹¨ ¨ ‰˜Áˆ ¸¨ £ ¨ Á‰f¤ ‰nÏ ¨ ´¨ ̉¯·‡-χ®¨ ¨ § © ¤ ‰Â‰È −¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :Ô˜Ê −¦ Ÿ «©
«¥¨ È„‡Â
14 ·eL‡ ¬ ¨ „rBnÏ º¥ © ¯·c ®¨ ¨ ‰Â‰ÈÓ −¨ § ¥ ‡Ïtȉ ¬¥ ¨ ¦ £ :Èz˜Ê ¦ § «© ¨ È‡Â ¬ ¦ £ © „χ −¥ ¥ ÌÓ‡ ²¨ § ª Û‡‰ ¬© ©
È˘ 15 ¦ § −© ¨ ‡Ï
Èz˜Áˆ Ÿ ¬ ¯Ó‡Ï Ÿ ² ¥ | ‰¯N ¯¨ ¨ LÁÎz ¥̧ © § © :Ô·«¥ ‰¯NÏe ¬¨ ¨ § ‰iÁ −¨ © ˙rk ¬¥ ¨ F Èχ ²¤ ¥
16 eÙ˜Li −¦ § © © ÌÈL‡‰ ¦½ ¨ £ «¨ ÆÌMÓ ¨ ¦ eÓ˜i ³ª¨ © :z˜Áˆ § § «¨ ¨ Èk¬ ¦ ‡Ï Ÿ − | ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © ‰‡¯È ¨ ®¥ ¨ | Èk´¦
17 ³¤ © § «© ¯Ó‡
‰qÎÓ‰ ®¨ ¨ ‰Â‰È −¨ «© :ÌÁlLÏ «¨ § © § Ìnr −¨ ¦ D¬Ï‰ ¥ Ÿ ̉¯·‡Â ¨½ ¨ § ¸© § Ì„Ò Ÿ ® § Èt-Ïr ´¥ § ©
18 ÏB„b− ¨ ÈB‚Ï ¬ § ‰È‰È ²¤ § «¦ Bȉ ¯ ¨ ̉¯·‡Â ¨½ ¨ § ¸© § :‰Nr «¤ Ÿ È‡ ¬ ¦ £ ¯L‡ −¤ £ ̉¯·‡Ó ¨½ ¨ § © «¥ ÆÈ‡ ¦£ 

19 ‰eˆÈ ¤¹ © § ¯L‡ ¤̧ £ ÁÔrÓÏ © © § ÂÈzr„È À¦ § © § Èk´¦ :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ÈÈBb ¬¥ Ïk Ÿ − B·-eί· ½ § § ¸¦ § Ìeˆr ®¨§
‰˜„ˆ −¨ ¨ § ˙BNrÏ ¬ £ © ‰Â‰È ¨½ § D¯c ¤ ´¤ Æe¯ÓL § «¨ § ÂȯÁ‡ ½¨ £ © ÆB˙Èa-˙‡Â ¥ ¤ § ÂÈa-˙‡ ³¨ ¨ ¤
20 ¤ Ÿ´ © :ÂÈÏr
¯Ó‡i «¨ ¨ ¯ac-¯L‡ −¤ ¦ ¤ £ ˙‡ ¬¥ ̉¯·‡-Ïr ¨½ ¨ § © © Æ‰Â‰È ¨ § ‡È·‰ ³¦ ¨ ÔrÓÏ © ©À § ËtLÓe ®¨ § ¦
:„‡Ó Ÿ « § ‰„·Î −¨ § ¨ Èk¬ ¦ Ì˙‡hÁ ¨½ ¨ ¸© § ‰a¯-Èk ¨ ®¨ ¦ ‰¯Ór −¨Ÿ £ © Ì„Ò Ÿ ¬ § ˙˜rÊ ²© £ © ‰Â‰È ¨½ §
21 Ÿ − ¦ § ‰Ïk
‡Ï-̇ ®¨ ¨ | eNr ´ ¨ Èχ −© ¥ ‰‡a‰ ¨ ¬¨ © d˙˜rˆk‰ ²¨ ¨ £ © § © ‰‡¯‡Â ¤½ § ¤ § ‡p-‰„¯‡ ´ ¨ ¨ £ «¥
22 „Ór−¥ Ÿ ep„Br ¬¤ ̉¯·‡Â ¨½ ¨ § ¸© § ‰Ó„Ò ¨ Ÿ ® § eÎÏi − § ¥ © ÌÈL‡‰ ¦½ ¨ £ «¨ ÆÌMÓ ¨ ¦ eÙi ³ § ¦ © :‰r„‡ ¨ «¨ ¥
23 :rL¯-Ìr «¨ ¨ ¦ ˜Ècˆ −¦ © ‰tÒz ¤½ § ¦ Û‡‰ ´© © ¯Ó‡i ®© Ÿ © ̉¯·‡ −¨ ¨ § © Lbi ¬© ¦ © :‰Â‰È «¨ § ÈÙÏ ¬¥ § ¦
24 ´¨ ¦ Ÿ § ƉtÒz
‡O˙-‡Ï ¤ § ¦ Û‡‰ ³© © ¯Èr‰ ®¦ ¨ DB˙a ´ § ̘Ècˆ −¦ ¦ © ÌÈMÓÁ ¬ ¦ ¦ £ LȲ¥ ÈÏe‡ ¬©
25 | ˙NrÓ Ÿ ´ £ ¥ Fl ¹ § ‰ÏÏÁ ¨ ¦¸ ¨ :da¯˜a «¨ § ¦ § ¯L‡ ¬¤ £ ̘Ècv‰ −¦ ¦ © © ÌÈMÓÁ ¬ ¦ ¦ £ ÔrÓÏ © ²© § ÌB˜nÏ ½ ¨© 

‰ÏÏÁ ¨ ´¦ ¨ rL¯k ®¨ ¨ ¨ ˜ÈcvÎ −¦ © © ‰È‰Â ¬¨ ¨ § rL¯-Ìr ¨½ ¨ ¦ ƘÈcˆ ¦ © ˙ÈÓ‰Ï ³¦ ¨ § ‰f‰ ¤À © ¯·ck ´¨ ¨ ©

26 ¬¨ § ¤ ¦ ‰Â‰È
‡ˆÓ‡-̇ ¨½ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :ËtLÓ «¨ § ¦ ‰NrÈ −¤ £ © ‡Ï Ÿ ¬ ı¯‡‰-Ïk ¤ ¨½ ¨ ¨ ÆËÙL‰ ¥ Ÿ £ Dl¨½
:̯e·ra «¨ £ © ÌB˜n‰-ÏÎÏ − ¨ © ¨ § È˙‡N ¦ ¬¨ ¨ § ¯Èr‰ ®¦ ¨ DB˙a ´ § ̘Ècˆ −¦ ¦ © ÌÈMÓÁ ¬ ¦ ¦ £ Ì„Ò· Ÿ² § ¦
27 ¬¨ ¨ ÈÎ‡Â
¯Ùr −¦ Ÿ ¨ § È„‡-χ ¨½Ÿ £ ¤ ¯a„Ï ´¥ © § ÆÈzχB‰ ¦ § Æ © ‡-‰p‰ ³¨ ¥ ¦ ¯Ó‡i ®© Ÿ © ̉¯·‡ −¨ ¨ § © Ôri © ¬© ©
28 −¨ ¦ £ © ˙ÈÁL˙‰
‰MÓÁa ¬ ¦ § © £ ‰MÓÁ ¨½ ¦ £ Æ̘Ècv‰ ¦ ¦ © © ÌÈMÓÁ ³¦ ¦ £ Ôe¯ÒÁÈ º § § © ÈÏe‡ ©  :¯Ù‡Â ¤ «¥ ¨
25
 ‡¯È GENESIS 18 : 29 – 19 : 13

−¦ ¨ § © ÌL¨½ ‡ˆÓ‡-̇
«¨ ¦ £ © ÌÈra¯‡
:‰MÓÁ ¦½ § © ‡Ï
´¨ § ¤ ¦ ˙ÈÁL‡ Ÿ ´ ƯӇiÂ
¤ ŸÆ © ¯Èr‰-Ïk-˙‡
®¦ ¨ ¨ ¤
ƯӇi¤ ŸÆ © ÌÈra¯‡ ®¦ ¨ § © ÌL −¨ Ôe‡ˆnÈ ¬ § ¨ ¦ ÈÏe‡ ²© ¯Ó‡i©½ Ÿ © ÆÂÈχ ¨ ¥ ¯a„Ï ³¥ © § „Br¹ ÛÒi ¤ Ÿ¸ © 29

‰¯a„‡Â¨ ¥½ © £ © ÆÈ„‡Ï ¨Ÿ «© ¯ÁÈ © ³¦ ‡-χ º̈ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ ©Â :ÌÈra¯‡‰ «¦ ¨ § © ¨ ¯e·ra − £ © ‰Nr‡ ¤½ ¡ «¤ ‡Ï Ÿ´ 30

ÌL −¨ ‡ˆÓ‡-̇¬¨ § ¤ ¦ ‰Nr‡ ¤½ ¡ «¤ ‡Ï Ÿ ´ ƯӇi ¤ ŸÆ © ÌÈLÏL ®¦ Ÿ § ÌL −¨ Ôe‡ˆnÈ ¬ § ¨ ¦ ÈÏe‡ ²©

Ôe‡ˆnȬ § ¨ ¦ ÈÏe‡ ²© ¨½Ÿ £ ¤ ¯a„Ï
È„‡-χ ´¥ © § ÆÈzχB‰ ¦ § Æ© ³¨ «¥ ¦ ¯Ó‡iÂ
‡-‰p‰ ¤ Ÿ À © :ÌÈLÏL «¦ Ÿ § 31

‡-χº̈ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ ©Â :ÌȯNr‰ «¦ § ¤ «¨ ¯e·ra − £ © ˙ÈÁL‡ ¦½ § © ‡Ï Ÿ ´ ƯӇi ¤ ŸÆ © ÌȯNr ®¦ § ¤ ÌL −¨ 32

ƯӇi¤ ŸÆ © ‰¯Nr ®¨ ¨ £ ÌL −¨ Ôe‡ˆnÈ ¬ § ¨ ¦ ÈÏe‡ ²© © ©½ © © ‰¯a„‡Â

Ìrt‰-D‡ ´¨ § © £ © ÆÈ„‡Ï ¨Ÿ «© ¯ÁÈ © ³¦
¯a„Ï−¥ © § ‰lk ¨½ ¦ ¯L‡k ´¤ £ © ‰Â‰È ¨½ § D¤Ïi ´¥© :‰¯Nr‰ «¨ ¨ £ ¨ ¯e·ra − £ © ˙ÈÁL‡ ¦½ § © ‡Ï Ÿ´ 33

Ò Æ‰Ó„Ò ¨ ŸÆ § ÌÈ·Ïn‰ ³¦ ¨ § © © ÈL ¥̧ § e‡·i Ÿ ¨ ©Â :BÓ˜ÓÏ « Ÿ § ¦ ·L ¬¨ ̉¯·‡Â −¨ ¨ § © § ̉¯·‡-χ ®¨ ¨ § © ¤ 1 19 È˘ÈÏ˘

eÁzLi ¬© § ¦ © Ì˙‡¯˜Ï ¨½ ¨ § ¦ ̘i ¨´¨ © ÆËBÏ-‡¯i § © © Ì„Ò-¯rLa Ÿ ® § © «© § ·LÈ ´¥ Ÿ ËBÏ − § ·¯rä ¤ ¤½
³¤ § § © ˙Èa-χ
ÌÎc·r ¥̧ ¤ ‡¨Â e¯eÒ´ È„‡-‡p ©ÀŸ £ ¨ ‰p‰ ´¤ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¹ © :‰ˆ¯‡ ¨ § «¨ ÌÈt‡ ¦ −© © 2

‡lŸ ½ e¯Ó‡i ´ § Ÿ © ÌÎk¯„Ï ®¤ § § © § ÌzÎω ´¤ § © £ © ÌzÓkL‰Â −¤ § © § ¦ § ÌÎÈÏ‚¯ ¤½ ¥ § © eˆÁ¯Â ´ £ © § ÆeÈÏ ¦Æ §

Nri © ³© © B˙Èa-χ
® ¥ ¤ e‡·i Ÿ − ¨ © ÂÈχ ¨½ ¥ e¯Òi ´ª ¨ © „‡Ó Ÿ ½ § Ìa-¯ˆÙi ´¨ © § ¦ © :ÔÈÏ «¦ ¨ ·BÁ¯· − § ¨ Èk¬ ¦ 3

³¥ § © ¯Èr‰
ÈL‡ ¹¦ ¨ ÈL‡Â ¥̧ § © § ¼e·kLÈ ¨ § ¦ »Ì¯Ë ¤ ¤ :eÏ·i «¥ Ÿ © ‰Ù‡ −¨ ¨ ˙BvÓe ¬ © ‰zLÓ ¤½ § ¦ ÆÌ‰Ï ¤¨ 4

³ § § ¦ © :‰ˆwÓ
e‡¯˜i «¤ ¨ ¦ Ìr‰-Ïk −¨ ¨ ¨ Ô˜Ê-„r ®¥¨ © § ¯rpÓ © −© ¦ ˙Èa‰-Ïr ¦ ©½ © © eaÒ ´© ¨ ÆÌ„Ò Ÿ § 5

´¥ ¦ ‰ÏÈl‰
̇ȈB‰ ¨ §®¨ © F Èχ −¤ ¥ e‡a-¯L‡ ¬¨ ¤ £ ÌÈL‡‰ ²¦ ¨ £ ¨ ‰i‡ ¯¥ © BϽ e¯Ó‡i § Ÿ´ © ÆËBÏ-χ¤
:ÂȯÁ‡ «¨ £ © ¯‚Ò ¬© ¨ ˙Ïc‰Â ¤ −¤ © § ‰Á˙t‰ ¨ § ®¤ © ËBÏ− ̉χ ²¤ ¥ £ ‡ˆi ¯¥ ¥ © :Ì˙‡ «¨ Ÿ ‰r„ −¨ § ¥ § eÈχ ¥½ ¥ 6

7
Æer„È-‡Ï § ¨ Ÿ « ¯L‡ ³¤ £ ˙B· À ¨ ÈzL ´¥ § ÈϦ¹ ‡-‰p‰ ¨¸ ¥ ¦ :er¯z «¥ ¨ ÈÁ‡ −© © ‡-χ ¬¨ © ¯Ó‡i ®© Ÿ © 8
˜¯©Â ÌÎÈÈra ®¤ ¥ ¥ § ·Bhk − © Ô‰Ï ¤½ ¨ eNr ´ £ © ÌÎÈχ ¤½ ¥ £ ÆÔ‰˙‡ ¤ § ¤ ‡p-‰‡ÈˆB‡ ³¨ ¨ « ¦ Lȇ¦½
´ § Ÿ © :È˙¯˜
| e¯Ó‡i «¦ ¨Ÿ ψa ¬¥ § e‡a−¨ Ôk-Ïr-Èk ¬¥ © «¦ ¯·„ ¨½ ¨ eNrz-χ´ £ © © Æ Ï‡‰ ¥ ¨ ÌÈL‡Ï ³¦ ¨ £ «¨ 9

−Fϧ r¯ ¬© ¨ ‰zr ¨¾ © ËBÙL ½ ¨ ËtLi Ÿ ´ § ¦ © Ưe‚Ï-‡a ¨ «¨ „Á‡‰ ³¨ ¤ ¨ Æe¯Ó‡i § Ÿ « © ‰‡Ï‰-Lb ¨ § À̈ ¤

³ § § ¦ © :˙Ïc‰
eÁÏLi ¤ «¨ © ¯aLÏ Ÿ ¬ § ¦ eLbi − § ¦ «© „‡Ó Ÿ ½ § ÆËBÏa§ Lȇ· ³¦ ¨ e¯ˆÙi ¸ § § ¦ © Ì‰Ó ®¤ ¥ 10

¤ −¤ © ¤ § ‰˙Èa‰
˙Ïc‰-˙‡Â ¨ § ®¨ © ̉Èχ −¤ ¥ £ ËBÏ-˙‡ ² ¤ e‡È·i ¯¦ ¨ © Ì„È-˙‡ ½¨ ¨ ¤ ÆÌÈL‡‰̈ ¦ ¨£«
Ÿ − ¨ ¦ ÌȯÂqa
ÔËwÓ ½¦ ¥ § © © Æek‰¦ ˙Èa‰ ¦ ©À © Á˙t-¯L‡ © ´¤ ¤ £ ÌÈL‡‰-˙‡Â º¦ ¨ £ ¨ ¤ «§ :e¯‚Ò «¨ ¨ 11

„rŸ µ ËBÏ-χ À ¤ ÌÈL‡‰ ¦¹ ¨ £ ¨ e¯Ó‡i ¸ § Ÿ © :Á˙t‰ © «¨ © ‡ˆÓÏ Ÿ ¬ § ¦ e‡Ïi − § ¦ © ÏB„b-„r ®¨ © § 12

‡ˆB‰ −¥ ¯Èra ®¦ ¨ −FÏ-¯L‡ § ¤ £ ÏΠŸ ¬ § F È˙·e ¤½ Ÿ § F È·e ´¤ ¨ ÆÔ˙Á ¨ ¨ ‰Ù Ÿ ½ ´FÏ-ÈÓ § «¦

ÆÌ˙˜rˆ ¨ ¨ £ © ‰Ï„‚-Èk ³¨ § «¨ «¦ ‰f‰ ®¤ © ÌB˜n‰-˙‡ − ¨ © ¤ eÁ‡ § ©½ £ ÌÈ˙ÁLÓ-Èk ´¦ ¦ § © «¦ :ÌB˜n‰-ÔÓ «¨© ¦ 13

26
 19 : 14 – 32 ˙È˘‡¯· ‡¯ÈÂ
14 ´¨ ¨ £ ¤ | ¯a„ÈÂ
| ÂÈ˙Á-χ ´¥ © § © ËBϹ ‡ˆi ¥̧ ¥ © :d˙ÁLÏ «¨ £ © § ‰Â‰È −¨ § eÁlLÈ ¬¥ § © § © ‰Â‰È ¨½ § Èt-˙‡ ´¥ § ¤
‰Â‰È−¨ § ˙ÈÁLÓ-Èk ¬ ¦ § © «¦ ‰f‰ ¤½ © ÌB˜n‰-ÔÓ ´ ¨ © ¦ Æe‡v§ eÓe˜³ ƯӇi ¤ ŸÆ © ÂÈ˙· À̈ Ÿ § ÈÁ˜Ï ´¥ § Ÿ
15 eˆÈ‡i ¬ ¦ ¨ © ‰Ïr ¨½ ¨ ¯ÁM‰ © ´© © ÆBÓÎe § :ÂÈ˙Á «¨ ¨ £ ÈÈra ¬¥ ¥ § ˜ÁˆÓÎ −¥ © § ¦ ȉÈ ¬ ¦ § © ¯Èr‰-˙‡ ®¦ ¨ ¤
ÆF È˙· Æ ¤ Ÿ § ÈzL-˙‡Â ³¥ § ¤ § FzL‡-˙‡ ¹ § § ¦ «¤ Á˜¸© ÁÌe˜ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ËBÏa ´ § ÌÈ·Ïn‰ −¦ ¨ § © ©
16 B„Èa´ ¨ § ÌÈL‡‰ ¦¹ ¨ £ ¨ e˜ÊÁi ¸¦ £ © © | dÓ‰Ó˙i Ã̈ § © § ¦ «© :¯Èr‰ «¦ ¨ ÔÂra Ÿ ¬ £ © ‰Ùqz-Ôt −¤ ¨ ¦ ¤ ˙‡ˆÓp‰ Ÿ½ ¨ § ¦ ©
e‰Ápi −ª ¦ © © e‰‡ˆi ¬ª ¦ Ÿ © ÂÈÏr ®¨ ¨ ‰Â‰È −¨ § ˙ÏÓÁa ¬© § ¤ § ÂÈ˙· ¨½ Ÿ § ÈzL ´¥ § Æ„È·e © § BzL‡-„È·e À § ¦ ©§
17 ¤½ § © © ËÏn‰
FLÙ-Ïr ´¥ ¨ ¦ ƯӇi ¤ ŸÆ © ‰ˆeÁ‰ ¨ À © Ì˙‡ ¹̈ Ÿ ̇ȈB‰Î ¸¨ ¦ § ÁȉÈ ¦ § © :¯ÈrÏ «¦ ¨ ıeÁÓ ¬ ¦
:‰Ùq «¤ ¨ z-Ôt ¦ ¤ ËÏn‰ −¥ ¨ ¦ ‰¯‰‰ ¨ ¬¨ ¨ ¯kk‰-ÏÎa ®¨ ¦ © ¨ § „Órz-χ Ÿ − £ © «© § F ȯÁ‡ ¤½ £ © ËÈaz-χ ´¦ © ©
18
19
¼F ÈÈra ¤ ¥ § »ÔÁ¥ ´Fc·r § § © ‡ˆÓ ¸¨ ¨ ‡-‰p‰ ¨Â ¥ ¦ :È„‡ «¨Ÿ £ ‡-χ −¨ © ̉χ ®¤ ¥ £ ËBÏ− ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ ©
‡ÏŸ ³ ÈÎ‡Â À¦ Ÿ ¨ § ÈLÙ-˙‡ ®¦ § © ¤ ˙BÈÁ‰Ï − £ © § È„nr ½¦ ¨ ¦ Æ˙ÈNr ¨ Æ ¦ ¨ ¯L‡ ³¤ £ FcÒÁ À § § © Ïc‚z ´¥ § © ©
20 ¯Èr‰ ¸¦ ¨ ‡-‰p‰ ¨Â ¥ ¦ :ÈzÓ ¦ «© ¨ ‰r¯‰ −¨ ¨ ¨ È˜a„z-Ôt ¦ ¬© ¨ § ¦ ¤ ‰¯‰‰ ¨ ¨½ ¨ ËÏn‰Ï ´¥ ¨ ¦ § Æ ÏÎe‡ ©
‡Ï‰ Ÿ ¬ £ ‰nL ¨ À̈ ‡p¨¹ ‰ËÏn‡ ¸¨ § ¨ ¦ ¯rˆÓ ®¨ § ¦ ‡È‰Â ´¦ § ‰nL ¨ −¨ ÒeÏ ¬ ¨ ‰·¯˜ ²¨ Ÿ § ˙‡f‰ Ÿ¯ ©
ÈrÈ·¯ 21 ´¨ ¨ © Ìb−© F ÈÙ
¯·cÏ ¤½ ¨ È˙‡N ¦ ´¨ ¨ Ɖp‰ ¥ ¦ ÂÈχ ¨½ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :ÈLÙ «¦ § © ÈÁ˙e ¬ ¦ § ‡Â‰−¦ ¯rˆÓ ²¨ § ¦
22 Èk´¦ ‰nL ¨ ¨½ ËÏn‰ ´¥ ¨ ¦ Ư‰Ó ¥ © :z¯ac ¨ § «© ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ¯Èr‰-˙‡ −¦ ¨ ¤ ÈkÙ‰ ¬ ¦ § ¨ ÈzÏ·Ï ²¦ § ¦ § ‰f‰ ®¤ ©
¯Èr‰-ÌL −¦ ¨ ¥ ‡¯˜ ¬¨ ¨ Ôk-Ïr ²¥ © ‰nL ¨ ®¨ −F‡a-„r £ Ÿ © ¯·c ¨½ ¨ ˙BNrÏ ´ £ © Æ ÏÎe‡ © ‡ÏŸ ³
23
24
¯ÈËÓ‰ ¯¦ § ¦ ‰Â‰È À̈ «© :‰¯rˆ ¨ £ Ÿ « ‡a ¬¨ ËBÏ − § ı¯‡‰-Ïr ¤ ®¨ ¨ © ‡ˆÈ ´¨ ¨ LÓM‰ ¤ −¤ © :¯rBˆ © «
25 ÆDÙ‰iÂ
Ÿ £ © «© :ÌÈÓM‰-ÔÓ ¦ «¨ ¨ © ¦ ‰Â‰È −¨ § ˙‡Ó ¬¥ ¥ L‡Â ®¥ ¨ ˙ȯÙb ´¦ § ¨ ‰¯Ór-Ïr −¨Ÿ £ © § Ì„Ò-Ïr Ÿ² § ©
Áӈ © −¤ § Ìȯr‰ ½¦ ¨ ¤ È·LÈ-Ïk ´¥ § Ÿ ¨ Æ˙‡Â ¥ § ¯kk‰-Ïk ®¨ ¦ © ¨ ˙‡Â −¥ § χ‰ ¥½ ¨ Ìȯr‰-˙‡ ´¦ ¨ ¤ ¤
26
27
̉¯·‡−¨ ¨ § © ÌkLi ¬¥ § © © :ÁÏÓ © «¤ ·Èˆ ¬ ¦ § ȉzÂ−¦ § © ÂȯÁ‡Ó ®¨ £ © ¥ BzL‡ − § ¦ Ëaz ¬¥ © © :‰Ó„‡‰ «¨ ¨ £ ¨
28 ³¥ § © Û˜LiÂ
Èt-Ïr ¥À § © © :‰Â‰È «¨ § Èt-˙‡ ¬¥ § ¤ ÌL −¨ „Ór-¯L‡ © ¬¨ ¤ £ ÌB˜n‰-χ ½ ¨ ©¸ ¤ ¯˜aa ¤Ÿ ® ©
Ÿ ´ ¦ ƉÏr
¯ËȘ ¨ ¨ ‰p‰Â ³¥ ¦ § ‡¯i § ©À © ¯kk‰ ®¨ ¦ © ı¯‡ ¤ ´¤ Èt-Ïk-ÏrÂ
−¥ § ¨ «© § ‰¯Ór ½¨Ÿ £ © ÆÌ„Ò Ÿ §
29 Ÿ ¬ § ¦ © ¯kk‰
¯kÊi ¨½ ¦ © ȯr-˙‡ ´¥ ¨ ¤ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ˙ÁLa ³¥ © § ȉÈ ¦À § © :ÔL·k‰ «¨ § ¦ © ¯ËȘk Ÿ − ¦ § ı¯‡‰ ¤ ¨½ ¨
ÆDÙ‰a
Ÿ £ © ‰ÎÙ‰‰ ¨½ ¥ £ © DBzÓ ´ ¦ ÆËBÏ-˙‡¤ ÁlLÈ ³© © § © ̉¯·‡-˙‡ ®¨ ¨ § © ¤ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡
30 ¯‰a À̈ ¨ ·Li ¤ ´¥ © ¯rBvÓ © ¹ ¦ ËBϸ ÁÏri © © © :ËBÏ« Ô‰a −¥ ¨ ·LÈ-¯L‡ ¬© ¨ ¤ £ Ìȯr‰-˙‡ ½¦ ¨ ´¤ ¤
¬¥ § ‡e‰− ‰¯rna
ÈzLe ½¨ ¨ § © Æ·Li ¤ Æ¥ © ¯rBˆa © ® § ˙·LÏ ¤ ´¤ ¨ ‡¯È −¥ ¨ Èk ¬ ¦ Bnr ½ ¦ ÆÂÈ˙· ¨ Ÿ § ÈzLe ³¥ §
31 Æı¯‡a ¤Æ ¨ ¨ Ôȇ ³¥ Lȇ ¸¦ § Ô˜Ê ®¥¨ eÈ·‡ ´¦ ¨ ‰¯Èrv‰-χ −¨ ¦ § © ¤ ‰¯ÈÎa‰ ²¨ ¦ § © ¯Ó‡z ¤ Ÿ ¯ © :ÂÈ˙· «¨ Ÿ §
32 ´¨ § § ¦ § ÔÈȦ −© eÈ·‡-˙‡
‰·kL ²¦ ¨ ¤ ‰˜L ¯¤ § © ‰ÎÏ ¸¨ § :ı¯‡‰-Ïk ¤ «¨ ¨ ¨ D¯„k ¤ −¤ § eÈÏr ¥½ ¨ ‡B·Ï ´¨
27
 ‡¯È GENESIS 19 : 33 – 20 : 13

‡·zŸ ³ ¨ © ‡e‰® ‰ÏÈla ¨ §´© © ÔÈȦ −© ԉȷ‡-˙‡ ²¤ ¦ £ ¤ ¨ÔȘLz ¯¤ § © © :r¯Ê ©«¨ eÈ·‡Ó −¦ ¨ ¥ ‰iÁe ¬¤ © § Bnr ®¦ 33

ÆȉÈÂ
¦ § «© :dÓe˜·e «¨ ‹ § d·ÎLa −¨ § ¦ § r„È-‡ ¬© ¨ ŸÏ ¨ ¦½ ¨ ¤ ·kLzÂ
« § ‰È·‡-˙‡ ´© § ¦ © Ɖ¯ÈÎa‰ ¨ ¦§© 34

®¦ ¨ ¤ LÓ‡
È·‡-˙‡ ¤ −¤ Èz·ÎL-Ô‰ ¦ § ¬© ¨ ¥ ‰¯Èrv‰-χ ½¨ ¦ § © ¤ Ɖ¯ÈÎa‰ ¨ ¦ § © ¯Ó‡z ¤ Ÿ ³ © ˙¯ÁnÓ ½¨ ¢ ¨ «¦
¨ÔȘLz ¤¹ § © © :r¯Ê ©«¨ eÈ·‡Ó −¦ ¨ ¥ ‰iÁe ¬¤ © § Bnr ½ ¦ È·ÎL ´¦ § ¦ Æȇ·e ¦ ŸÆ ‰ÏÈl‰-Ìb ¨ § ©À © © ÔÈȦ ©¹ ep˜L ¸¤ § © 35

Bnr½ ¦ ·kLz ´© § ¦ © Ɖ¯Èrv‰ ¨ ¦ § © ̘z ¨ ³¨ © ÔÈȦ®¨ ԉȷ‡-˙‡ −¤ ¦ £ ¤ ‡e‰‰ ² © ‰ÏÈla ¨ §¯© © Ìb´©
36
„Ïz¤ ³¥ © :ԉȷ‡Ó «¤ ¦ £ ¥ ËBÏ-˙B· − « § ÈzL ¬¥ § ¨Ôȯ‰z ²¤ £ © «© :dÓ˜·e «¨ ª § d·ÎLa −¨ § ¦ § r„È-‡Ï ¬© ¨ Ÿ « § 37
³¨ ¦ § © § :ÌBi‰-„r
‰¯Èrv‰Â « © © ·‡BÓ-È·‡ −¨ «¦ £ ‡e‰¬ ·‡BÓ ®¨ BÓL − § ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © Ôa¥½ Ɖ¯ÈÎa‰ ¨ ¦§© 38

-„r© ÔBnr-È· − © «¥ § È·‡ ¬ ¦ £ ‡e‰² Ènr-Ôa ®¦ © ¤ BÓL − § ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © Ôa¥½ ‰„ÏÈ ¨ § ´¨ Ƈ‰-Ì‚ ¦ ©
Ò L„˜-ÔÈa −¥ ¨ ¥ ·Li ¤ ¬¥ © ·‚p‰ ¤ ¤½ © ‰ˆ¯‡ ¨ § ´© Æ̉¯·‡ ¨ ¨ § © ÌMÓ ³¨ ¦ rqi ¸© ¦ © :ÌBi‰ «© 1 20
‡Â‰®¦ È˙Á‡ ¦ Ÿ ´ £ BzL‡ − § ¦ ‰¯N-χ ¬¨ ¨ ¤ ̉¯·‡ ²¨ ¨ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¯ © :¯¯‚a «¨ § ¦ ¯‚i ¨ −¨ © ¯eL® ÔÈ·e ´¥ 2

Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ ‡·i Ÿ ¯ ¨ © :‰¯N-˙‡ «¨ ¨ ¤ Áwi −© ¦ © ¯¯b ½¨ § DÏÓ ¤ ´¤ ÆDÏÓÈ·‡ ¤ Æ ¤ ¦ £ ÁÏLi ©À § ¦ © 3

´¨ ¦ ¨ © Æ˙Ó¥ ¬Fp‰
‰M‡‰-Ïr § ¦ BÏÀ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ‰ÏÈl‰ ¨ §®¨ © ÌBÏÁa ´ £ © DÏÓÈ·‡-χ ¤ −¤ ¦ £ ¤
¯Ó‡i©¾ Ÿ © ‰Èχ ¨ ®¤ ¥ ·¯˜ −© ¨ ‡Ï Ÿ ¬ DÏÓÈ·‡Â¤ ¤¾ ¦ £ © :Ïra © «¨ ˙Ïra © ¬ª § ‡Â‰Â ¨ § ©½ ¨ ¤ £
−¦ § zÁ˜Ï-¯L‡ 4

‡Â‰¦½ È˙Á‡ ¦ Ÿ ´ £ ÆÈÏ-¯Ó‡ ¦ © «¨ ‡e‰³ ‡Ï‰ Ÿ ¸ £ :‚¯‰z Ÿ « £ © ˜Ècˆ-Ìb −¦ © © ÈB‚‰ ¬ £ È„‡ ¨¾Ÿ £ 5

¦ ¬ ¦ ¨ Ètk
È˙ÈNr −© © ÔȘ·e Ÿ¬ § ¦ § È··Ï-Ì˙a ²¦ ¨ § ¨ § ‡e‰® ÈÁ‡ ´¦ ¨ ‰¯Ó‡ −¨ § «¨ ‡Â‰-Ì‚-‡È‰Â ¬ ¦ © «¦ §
ÆF··Ï-Ì˙·
§ ¨ § ¨ § Èk³¦ ÆÈzr„È ¦ § Æ © ¨ ÈÎ‡ ³¦ Ÿ ¨ Ìb´© ÌÏÁa Ÿ À £ © Ìȉχ‰ ¦¹ Ÿ ¡ «¨ ÂÈχ ¨¸ ¥ Á¯Ó‡i ¤ Ÿ © :˙‡ÊŸ « 6

F Èz˙-‡Ï −¦ © § Ÿ Ôk-Ïr ¬¥ © ÈÏ-BËÁÓ ®¦ £ ¥ −F˙B‡ § « ÈÎ‡-Ìb ²¦ Ÿ ¨ © DNÁ‡Â Ÿ ¯ § ¤ ¨ ˙‡fŸ ½ ˙ÈNr ¨ ´¦ ¨

−F„ra ¬¥ © § ¦ § ‡e‰½ ‡È·-Èk
§ © «© Ïlt˙È ´¦ ¨ «¦ ÆLȇ‰-˙L‡ ¦ ¨ ¤ «¥ ·L‰ ³¥ ¨ ‰zr À̈ © § :‰Èχ ¨ «¤ ¥ rbÏ ©Ÿ¬ § ¦ 7

«¨ ¤ £ ¨ § ‰z‡
:DÏ-¯L‡-ÏΠ−¨ © ˙eÓz ½ ¨ ˙BÓ-Èk ´ ¦ rc©µ ·ÈLÓ ¦À ¥ ´Fȇ-̇ § «¥ ¦ § ‰ÈÁ ®¥ § «¤
¬ ¦ ¨ § © ¨ ¤ ¯a„ÈÂ
Ìȯ·c‰-Ïk-˙‡ ²¥ © § © ÂÈ„·r-ÏÎÏ ½¨ ¨ £ ¨ § Ƈ¯˜i ¨ § ¦ © ¯˜aa ¤Ÿ À © DÏÓÈ·‡ ¤ ¤¹ ¦ £ ÌkLi ¥̧ § © © 8

̉¯·‡Ï À̈ ¨ § © § DÏÓÈ·‡ ¤ ¤¹ ¦ £ ‡¯˜i ¸¨ § ¦ © :„‡Ó Ÿ « § ÌÈL‡‰ −¦ ¨ £ ¨ e‡¯Èi ¬ § «¦ © ̉Èʇa ®¤ ¥ § ¨ § ‰l‡‰ ¤ −¥ ¨ 9

-Ïr © § ÈÏr
²© ¨ ˙‡·‰-Èk ¨ ¯¥ ¥ «¦ DϨ½ È˙‡ËÁ-‰Óe ¦ ´¨ ¨ «¤ Æel¨Æ ˙ÈNr-‰Ó ¨ ³¦ ¨ «¤ BϹ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ ©
¯Ó‡i¤ Ÿ¬ © :È„nr «¦ ¨ ¦ ˙ÈNr ¨ −¦ ¨ eNrÈ-‡Ï ½ ¨ «¥ Ÿ ¯L‡ ´¤ £ ÆÌÈNrÓ ¦ £ © ‰Ï„‚ ®¨ Ÿ § ‰‡ËÁ ´¨ ¨ £ ÈzÎÏÓÓ −¦ § © § © 10

ƯӇi¤ ŸÆ © :‰f‰ «¤ © ¯·c‰-˙‡¬¨ ¨ © ¤ ˙ÈNr ¨ −¦ ¨ Èk¬ ¦ ˙ȇ¯ ¨ ¦½ ¨ ‰Ó ´¨ ̉¯·‡-χ®¨ ¨ § © ¤ DÏÓÈ·‡ ¤ −¤ ¦ £ 11

¦ − ¨ £ © ‰f‰
Èe‚¯‰Â ®¤ © ÌB˜na − ¨ © Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ˙‡¯È-Ôȇ ´© § ¦ ¥ ˜¯©µ Èz¯Ó‡ ¦ § ©À ¨ Èk´¦ ̉¯·‡ ¨½ ¨ § ©
®¦ ¦ © ‡Ï
Èn‡-˙· Ÿ ´ D‡−© ‡Â‰¦½ ÆÈ·‡-˙· ¦ ¨ © È˙Á‡ ³¦ Ÿ £ ‰Ó‡-Ì‚Â À̈ § ¨ © § :ÈzL‡ «¦ § ¦ ¯·c-Ïr ¬© § © 12

´© Ÿ ¨ ¼È·‡
¯Ó‡Â ¦ ¨ ˙ÈaÓ ´¥ ¦ »Ìȉχ ¦ Ÿ ¡ È˙‡ À¦ Ÿ er˙‰ ´ § ¦ ¯L‡k ¯¤ £ © ȉÈ º¦ § © :‰M‡Ï «¨ ¦ § ÈÏ-ȉzÂ−¦ ¦ § © 13

28
 20 : 14 – 21 : 17 ˙È˘‡¯· ‡¯ÈÂ
‰nL ¨ ¨½ ‡B· ´ ¨ ¯L‡ ´¤ £ ÆÌB˜n‰-Ïk ¨ © ¨ χ ³¤ È„nr ®¦ ¨ ¦ ÈNrz −¦ £ © ¯L‡ ¬¤ £ DcÒÁ ½¥ § © ‰Ê´¤ dÏ̈½
14 ˙ÁÙLe Ÿ ½ ¨ § ÆÌÈ„·r ¦ ¨ £ © ¯˜·e À̈ ¨ Ô‡ˆ Ÿ ´ DÏÓÈ·‡ ¤ ¤¹ ¦ £ Áwi ¸© ¦ © :‡e‰« ÈÁ‡ ¬ ¦ ¨ ÈÏ-ȯӇ −¦ ¦ § ¦
15 ‰p‰¬¥ ¦ DÏÓÈ·‡ ¤ ¤½ ¦ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :BzL‡ « § ¦ ‰¯N ¬¨ ¨ ˙‡ −¥ BϽ ·Li ¤ ´¨ © ̉¯·‡Ï®¨ ¨ § © § Ôzi −¥ ¦ ©
16 Ûχ ¤ ³¤ Èz˙ ¦ ©¹ ¨ ‰p‰ ¥̧ ¦ ¯Ó‡ ©À ¨ ‰¯NÏe ´¨ ¨ § :·L «¥ F ÈÈra −¤ ¥ § ·Bha ¬ © F ÈÙÏ ®¤ ¨ § Ȉ¯‡ −¦ § ©
ÏkŸ − ˙‡Â ¬¥ § Dz‡ ®¨ ¦ ¯L‡ ´¤ £ ÏÎÏ Ÿ − § ÌÈÈr ¦ ©½ ¥ ˙eÒk ´ § ÆDÏ-‡e‰ ¨ ³¥ ¦ D ÈÁ‡Ï
‰p‰ ¦½ ¨ § ÆÛÒk ¤ Ƥ
¤ ¯¤ ¦ £ ¤ Ìȉχ
17 D ÏÓÈ·‡-˙‡ ¦¹ Ÿ ¡ ‡t¯i ¨¸ § ¦ © Ìȉχ‰-χ ®¦ Ÿ ¡ ¨ ¤ ̉¯·‡ −¨ ¨ § © Ïlt˙i ¬¥ © § ¦ © :˙ÁÎ © «¨ Ÿ §
18 ÌÁ¯-Ïk ¤ −¤ ¨ „ra ¬© § ‰Â‰È ¨½ § Ưˆr © ¨ ¯ˆr-Èk Ÿ ³ ¨ «¦ :e„Ïi «¥ ¥ © ÂÈ˙‰Ó‡Â −¨ Ÿ § © § BzL‡-˙‡Â ² § ¦ ¤§
21 1 „˜t ¬© ¨ ‰Â‰È ²¨ « © :̉¯·‡ «¨ ¨ § © ˙L‡ ¤ ¬¥ ‰¯N −¨ ¨ ¯·c-Ïr ¬© § © DÏÓÈ·‡ ¤ ®¤ ¦ £ ˙È·Ï ´¥ § Ò
2 Á¯‰z © © © :¯ac «¥ ¦ ¯L‡k ¬¤ £ © ‰¯NÏ −¨ ¨ § ‰Â‰È ²¨ § Nri © ¯© © ¯Ó‡ ®¨ ¨ ¯L‡k ´¤ £ © ‰¯N-˙‡ −¨ ¨ ¤
:Ìȉχ «¦ Ÿ ¡ B˙‡ − Ÿ ¯ac-¯L‡ ¬¤ ¦ ¤ £ „rBnÏ ¥¾ © ÂÈ˜ÊÏ ®¨ ª § ¦ Ôa−¥ ̉¯·‡Ï ²¨ ¨ § © § ‰¯N ¯¨ ¨ „Ïz ¤ ¥̧ ©
3 :˜ÁˆÈ «¨ § ¦ ‰¯N −¨ ¨ Bl-‰„ÏÈ-¯L‡
¬ ¨ § ¨ ¤ £ BÏ-„ÏBp‰ ² © « © Ba-ÌL-˙‡ ¯ § ¤ «¤ ̉¯·‡ ¹̈ ¨ § © ‡¯˜i ¸¨ § ¦ ©
4 B˙‡ − Ÿ ‰eˆ ¬¨ ¦ ¯L‡k ²¤ £ © ÌÈÓÈ ®¦ ¨ ˙ÓL-Ôa −©Ÿ § ¤ Ba ½ § ˜ÁˆÈ-˙‡ ´¨ § ¦ ¤ Æ̉¯·‡ ¨ ¨ § © ÏÓi ¨ ³¨ ©
5
È˘ÈÓÁ
6
¤ Ÿ ´ © :Ba
¯Ó‡z « § ˜ÁˆÈ ¬¨ § ¦ ˙‡ −¥ BϽ „Ïe‰a ¤ ´¨ ¦ § ‰L ®¨ ¨ ˙‡Ó-Ôa ´© § ¤ ̉¯·‡Â −¨ ¨ § © § :Ìȉχ «¦ Ÿ ¡
7 Æ ÏlÓ¥ ¦ ÈÓ ³¦ ¯Ó‡z ¤ Ÿ À © :ÈÏ-˜ÁˆÈ «¦ © § «¦ rÓM‰-Ïk © −¥ Ÿ © ¨ Ìȉχ ®¦ Ÿ ¡ ÈÏ−¦ ‰Nr ¨ ¬¨ ˜Áˆ Ÿ ¾ § ‰¯N ½¨ ¨
8 „Ïi‰ ¤ −¤ © Ïc‚i ¬© § ¦ © :ÂÈ˜ÊÏ «¨ ª § ¦ Ô·−¥ Èz„ÏÈ-Èk ¦ § ¬© ¨ «¦ ‰¯N ®¨ ¨ ÌÈ· −¦ ¨ ‰˜Èȉ ¨ ¬ ¦ ¥ ̉¯·‡Ï ¨½ ¨ § © §
9 ‡¯z ¤ ¥̧ © :˜ÁˆÈ-˙‡ «¨ § ¦ ¤ ÏÓb‰ ¬¥ ¨ ¦ ÌBÈa − § ÏB„‚ ½ ¨ ‰zLÓ ´¤ § ¦ Æ̉¯·‡ ¨ ¨ § © Nri © ³© © ÏÓbi ®© ¨ ¦ ©
10 ƯӇz ¤ ŸÆ © :˜ÁˆÓ «¥ © § ̉¯·‡Ï −¨ ¨ § © § ‰„ÏÈ-¯L‡ ¬¨ § ¨ ¤ £ ˙ȯˆn‰ ²¦ § ¦ © ¯‚‰-Ôa-˙‡ ¯¨ ¨ ¤ «¤ ‰¯N ¹¨ ¨
´¨ ¨ ¨ ¤ ÆL¯ÈÈ
‰Ó‡‰-Ôa © ¦ ‡Ï Ÿ ³ Èk´¦ da-˙‡Â ®¨ § ¤ § ˙‡f‰ Ÿ− © ‰Ó‡‰ ¬¨ ¨ ¨ L¯b ²¥ ¨ ̉¯·‡Ï ¨½ ¨ § © §
11 Ïr −© ̉¯·‡ ®¨ ¨ § © ÈÈra ´¥ ¥ § „‡Ó Ÿ − § ¯·c‰ ²¨ ¨ © r¯i ©¯¥© :˜ÁˆÈ-Ìr «¨ § ¦ ¦ Èa-Ìr −¦ § ¦ ˙‡f‰ Ÿ½ ©
© ´© © © ÆF ÈÈra
12 ¯rp‰-Ïr Ƥ ¥ § r¯È-χ ³© ¥ © ̉¯·‡-χ À̈ ¨ § © ¤ Ìȉχ ¦¹ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :Ba « § ˙„B‡ Ÿ¬
˜ÁˆÈ·¨½ § ¦ § Èk´¦ dϘa ®¨ Ÿ § rÓL ´© § ‰¯N −¨ ¨ F Èχ ²¤ ¥ ¯Ó‡z ¬© Ÿ ¯L‡ ¤̧ £ ÁÏk Ÿ F˙Ó‡-Ïr ¤½ ¨ £ © §
13 :‡e‰ « −Fr¯Ê £ § © Èk¬ ¦ epÓÈN‡ ®¤ ¦ £ ÈB‚Ï ´ § ‰Ó‡‰-Ôa-˙‡−¨ ¨ ¨ ¤ ¤ Ì‚Â ¬© § :r¯Ê ©«¨ −Fϧ ‡¯wÈ ¬¥ ¨ ¦
14 ÌN ¯¨ ¯‚‰-χ ¨ ¨  ¤ Ôzi ´¥ ¦ © ÌÈÓ ¦ ©¹ ˙ÓÁ © ¥̧ § ÁÌÁÏ-Áwi ¤ ¤ «©«¦ © ¯˜aa ¤Ÿ ¿ © | ̉¯·‡´¨ ¨ § © ÌkLi ´¥ § © ©
:r·L © «¨ ¯‡a ¬¥ § ¯a„Óa −© § ¦ § r˙z © ¥½ © DÏz ¤ ´¥ © ‰ÁlLÈÂ
¨ ®¤ § © § «© „Ïi‰-˙‡Â ¤ −¤ © ¤ § dÓÎL-Ïr ²¨ § ¦ ©
15 :ÌÁÈO‰ «¦ ¦ © „Á‡ ¬© © ˙Áz © −© „Ïi‰-˙‡ ¤ ¤½ © ¤ D´ÏLz ¥ § © © ˙ÓÁ‰-ÔÓ ¤ ®¥ © ¦ ÌÈn‰ ¦ −© © eÏÎi ¬ § ¦©
−¤ § ¤ © ‰¯Ó‡
16 ‰‡¯‡-χ ½¨ § «¨ Èk´¦ ˙L˜ ¤ ¤½ ÈÂÁËÓk ´¥ £ © § ¦ ƘÁ¯‰ ¥ § © „‚pÓ ¤ ¤À ¦ dϨ¹ ·Lz ¤ ¥̧ © ÁDÏz ¤ ¥©
17 »Ìȉχ ¦ Ÿ ¡ rÓLi ´© § ¦ © :j·z § § «¥ © dϘ-˙‡ −¨ Ÿ ¤ ‡Oz ¬¨ ¦ © „‚pÓ ¤ ¤½ ¦ ·Lz ¤ ´¥ © „Ïi‰ ¤®¨ © ˙BÓa ´§
29
 ‡¯È GENESIS 21 : 18 – 22 : 3

¯Ó‡i¤ Ÿ¬ © ÌÈÓM‰-ÔÓ ¦ ©½ ¨ © ¦ Ư‚‰-χ ¨ ¨ ¤ | Ìȉχ ³¦ Ÿ ¡ D‡ÏÓ ¸© § © Á‡¯˜i ¨ § ¦ © ¼¯rp‰ © © © ÏB˜-˙‡ ´ ¤

¬¤ £ © ¯rp‰
¯L‡a © −© © ÏB˜-χ ¬ ¤ Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ rÓL-Èk ¯© ¨ «¦ ȇ¯Èz-χ ¦½ § ´¦ © ¯‚‰ ®¨ ¨ Dl-‰Ó ´¨ © dÏ̈ −
ÏB„b− ¨ ÈB‚Ï-Èk ¬ § «¦ Ba® D„È-˙‡ −¥ ¨ ¤ ȘÈÊÁ‰Â ¦ ¬ ¦ £ © § ¯rp‰-˙‡ © ©½ © ¤ ȇN ´¦ § ÈÓe˜ ¦ µ :ÌL-‡e‰ «¨ 18

³¥ © § © DÏzÂ
‡lÓz ¤ ¥¹ © ÌÈÓ ¦ ®¨ ¯‡a ´¥ § ‡¯z ¤ −¥ © ‰ÈÈr-˙‡¨ ¤½ ¥ ¤ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ Á˜Ùi ³© § ¦ © :epÓÈN‡ «¤ ¦ £ 19

®¨ § ¦ © ¯rp‰-˙‡
Ïc‚i © −© © ¤ Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ ȉÈ ¯¦ § © :¯rp‰-˙‡ © «¨ © ¤ ˜Lz § § −© © ÌÈÓ ¦ ©½ Æ˙ÓÁ‰-˙‡¤Æ¥ © ¤ 20

Bn‡ ² ¦ BÏ-ÁwzÂ
¬ «© «¦ © Ô¯‡t ®¨ ¨ ¯a„Óa ´© § ¦ § ·Li ¤ −¥ © :˙M˜ «¨ © ‰·¯ ¬¤ Ÿ ȉÈ −¦ § © ¯a„na ¨½ § ¦ © Æ·Li ¤ Æ¥ © 21

:ÌȯˆÓ ¦ «¨ § ¦ ı¯‡Ó ¤ ¬¤ ¥ ‰M‡ −¨ ¦

−¨ ¨ § © ¤ B‡·ˆ-¯N
̉¯·‡-χ ½ ¨ § © Æ ÏÎÈÙe Ÿ ¦ DÏÓÈ·‡ ¤ ¤À ¦ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ‡Â‰‰ ¦½ © ˙ra ´¥ ¨ ÆȉÈ ¦ § «© 22 È˘˘
Èl³¦ ‰r·M‰ ¨ § ¨¸ ¦ ‰zr À̈ © § :‰Nr «¤ Ÿ ‰z‡-¯L‡ −¨ © ¤ £ ÏÎa Ÿ ¬ § Fnr ½ § ¦ Ìȉχ ´¦ Ÿ ¡ ¯Ó‡Ï Ÿ® ¥ 23

¦ ³¦ ¨ ¤ £ „ÒÁk
È˙ÈNr-¯L‡ ¤ ¤¹ © ÈcÎÏe ®¦ § ¤ § ÈÈÏe −¦ ¦ § ÈϦ½ ¯˜Lz-̇ Ÿ ´ § ¦ ¦ ‰p‰ ¨ ¥½ ÆÌȉχ· ¦ Ÿ «¥
̉¯·‡ ¨½ ¨ § © ƯӇi ¤ ŸÆ © :da«¨ ‰z¯b-¯L‡ ¨ § ¬© ¤ £ ı¯‡‰-Ìr ¤ −¨ ¨ ¦ § È„nr ½¦ ¨ ¦ ‰Nrz ´¤ £ © ÆFnr § ¦ 24

ÌÈn‰ ¦ ©½ © ¯‡a ´¥ § Æ˙B„‡-Ïr Ÿ © DÏÓÈ·‡-˙‡ ¤ ®¤ ¦ £ ¤ ̉¯·‡ −¨ ¨ § © ÁÎB‰Â © ¬ ¦ § :r·M‡ ©«¥ ¨ ¦ ÈÎ‡ −¦ Ÿ ¨ 25

‰Nr −¨ ¨ ÈÓ ¬ ¦ Èzr„È ¦ § ½© ¨ ‡Ï Ÿ ´ DÏÓÈ·‡ ¤ ¤½ ¦ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :DÏÓÈ·‡ ¤ «¤ ¦ £ È„·r ¬¥ § © eÏÊb − § ¨ ¯L‡ ¬¤ £ 26

¦ § −© ¨ ‡Ï
ÈzrÓL Ÿ ¬ ÈÎ‡
²¦ Ÿ ¨ Ì‚Â ¯© § Èl¦À z„b‰-‡Ï ¨ § ´© ¦ Ÿ ‰z‡-Ì‚Â º̈ © © § ‰f‰ ®¤ © ¯·c‰-˙‡ ´¨ ¨ © ¤
¬ § § ¦ © DÏÓÈ·‡Ï
e˙¯Îi ¤ ®¤ ¦ £ © Ôzi −¥ ¦ © ¯˜·e ¨½ ¨ Ô‡ˆ Ÿ ´ Æ̉¯·‡ ¨ ¨ § © Áwi ³© ¦ © :ÌBi‰ « © ÈzÏa ¬¦ § ¦ 27

Ÿ ¬ § ¦ r·L-˙‡ 28
¯Ó‡i¤ Ÿ¬ © :Ô‰c·Ï «¤ § © § Ô‡v‰ Ÿ − © ˙N·k © ²¤ ¤ ̉¯·‡ À̈ ¨ § © ·vi ´¥ © © :˙ȯa «¦ § ̉ÈL −¤ ¥ § 29
¨ § −© ¦ ¯L‡
z·v‰ ¬¤ £ ‰l‡‰ ¤ ¥½ ¨ Æ˙N·k Ÿ ¨ § r·L © ³¤ ‰p‰ ¨ ¥À ‰Ó ´¨ ̉¯·‡-χ®¨ ¨ § © ¤ DÏÓÈ·‡ ¤ −¤ ¦ £
´¦ ¤ § «¦ Ưe·ra
Èl-‰È‰z £ © È„iÓ ®¦ ¨ ¦ Áwz −© ¦ ˙N·k Ÿ ½ ¨ § r·L-˙‡ © ´¤ ¤ Èk¦ µ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :‰c·Ï ¨ «¨ © § 30

‡e‰‰ − © ÌB˜nÏ ¬ ¨ © ‡¯˜ ²¨ ¨ Ôk-Ïr ¥À © :˙‡f‰ Ÿ « © ¯‡a‰-˙‡ ¬¥ § © ¤ Èz¯ÙÁ ¦ § −© ¨ Èk¬ ¦ ‰„rÏ ½¨ ¥ § 31

r·L © ®¨ ¯‡·a ´¥ § ¦ ˙ȯ· −¦ § e˙¯Îi ¬ § § ¦ © :̉ÈL «¤ ¥ § eraL − § § ¦ ÌL ¬¨ Èk ²¦ r·L © ®¨ ¯‡a ´¥ § 32

rhi¬© ¦ © :ÌÈzLÏt «¦ § ¦ § ı¯‡-χ ¤ ¬¤ ¤ e·Li −ª ¨ © B‡·ˆ-¯N ½ ¨ § © Æ ÏÎÈÙe Ÿ ¦ DÏÓÈ·‡ ¤ ¤À ¦ £ ̘i ¨´¨ © 33

²¨ ¨ § © ¯‚iÂ
̉¯·‡ ¨¯¨ © :ÌÏBr «¨ χ ¬¥ ‰Â‰È −¨ § ÌLa ¬¥ § ÌL-‡¯˜i ¨½ ¨ § ¸¦ © r·L © ®¨ ¯‡·a ´¥ § ¦ ÏL‡ ¤ −¤ 34

:ÌÈa¯ «¦ © ÌÈÓÈ ¬ ¦ ¨ ÌÈzLÏt −¦ § ¦ § ı¯‡a ¤ ¬¤ §

Ò ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ̉¯·‡-˙‡ ®¨ ¨ § © ¤ ‰q −¨ ¦ Ìȉχ‰Â ¦½ Ÿ ¡ ´¨ § ‰l‡‰ ¤ ¥½ ¨ Ìȯ·c‰ ´¦ ¨ § © ƯÁ‡ © © ȉÈ ¦À § © 1 22 ÈrÈ·˘
§ «¦ § ¤ F¸ a-˙‡
³F„ÈÁÈ-˙‡ § ¦ ¤ ‡-Á˜ ¨Â © ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¿ © :Èp‰ ¦ «¥ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © ̉¯·‡ −¨ ¨ § © ÂÈχ ¨½ ¥ 2

ÆÌL¨ e‰³Ïr‰Â ¥ £ © § ‰i¯n‰ ®¨ ¦ Ÿ © ı¯‡-χ ¤ −¤ ¤ F½ Ï-D § Ï ¤ § ˜ÁˆÈ-˙‡ ¨½ § ¦ ¤ Æz·‰‡-¯L‡ ¨ § Æ© ¨ ¤ £

 ¯˜aa ¤Ÿ À © ̉¯·‡ ¹̈ ¨ § © ÌkLi ¥̧ § © © :F Èχ «¤ ¥ ¯Ó‡ ¬© Ÿ ¯L‡ −¤ £ Ìȯ‰‰ ½¦ ¨ «¤ „Á‡ ´© © Ïr© µ ‰ÏrÏ ¨½ Ÿ § 3

30
 22 : 4 – 20 ˙È˘‡¯· ‡¯ÈÂ
Ærw·È © © § © Ba ® § ˜ÁˆÈ ´¨ § ¦ ˙‡Â −¥ § Bz‡ ½ ¦ ÆÂȯr ¨ ¨ § ÈL-˙‡³¥ § ¤ Áwi º© ¦ © B¯ÓÁ-˙‡½ Ÿ £ ¤ ÆL·Ái Ÿ £ © «©
4 ÌBia ´ © :Ìȉχ‰ «¦ Ÿ ¡ ¨ BÏ-¯Ó‡-¯L‡ ¬ © «¨ ¤ £ ÌB˜n‰-χ − ¨ © ¤ DÏi ¤ ¥½ © ̘i ¨´¨ © ‰Ïr ¨½ Ÿ Ȉr ´¥ £
5 ¤ Ÿ¸ © :˜Á¯Ó
¯Ó‡i Ÿ « ¨ ¥ ÌB˜n‰-˙‡ − ¨ © ¤ ‡¯i § ¬© © ÂÈÈr-˙‡
²¨ ¥ ¤ ̉¯·‡ ¯¨ ¨ § © ‡Oi ¨¸ ¦ © ÈLÈÏM‰ ¦À ¦ § ©
‰ÎÏ−¨ § ¥ ¯rp‰Â © ©½ © § È‡Â ´¦ £ © ¯BÓÁ‰-Ìr ½ £ © «¦ Ɖt Ÿ ÌÎÏ-e·L ¬¤ ¨ § Âȯr-χ À¨ ¨ § ¤ ̉¯·‡ ¹̈ ¨ § ©
6 ‰Ïr‰¨À Ÿ ¨ Ȉr-˙‡ ´¥ £ ¤ ̉¯·‡ ¹̈ ¨ § © Áwi ¸© ¦ © :ÌÎÈχ «¤ ¥ £ ‰·eL ¨ ¬ ¨ § ‰ÂÁzL −¤ £ © § «¦ § ‰k-„r Ÿ® ©
¬ § ¥ © ˙Ï·n‰-˙‡Â
eÎÏi ¤ ®¤ £ © «© ¤ § L‡‰-˙‡ −¥ ¨ ¤ B„Èa ½ ¨ § Áwi ´© ¦ © Ba ½ § ˜ÁˆÈ-Ïr ´¨ § ¦ © ÆÌNi ¤ ƨ ©
7 ¤ Ÿ− © È·‡
¯Ó‡i ¦½ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ÆÂÈ·‡ ¦ ¨ ̉¯·‡-χ ³¨ ¨ § © ¤ ˜ÁˆÈ ¹̈ § ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :ÂcÁÈ «¨ § © ̉ÈL −¤ ¥ §
8 ƯӇiÂ
¤ ŸÆ © :‰ÏrÏ «¨ Ÿ § ‰O‰ −¤ © ‰i‡Â ¬¥ © § ÌȈr‰Â ¦½ ¥ ´¨ § ÆL‡‰ ¥ ¨ ‰p‰ ³¥ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © È· ®¦ § Èpp‰ « ¦ ´¤ ¦
:ÂcÁÈ «¨ § © ̉ÈL −¤ ¥ § eÎÏi ¬ § ¥ © Èa ®¦ § ‰ÏrÏ −¨ Ÿ § ‰O‰ ²¤ © Bl-‰‡¯È ¬ ¤ § ¦ Ìȉχ º¦ Ÿ ¡ ̉¯·‡ ¨½ ¨ § ©
9 Æ̉¯·‡ ¨ ¨ § © ÌL ³¨ Ô·i ¤ ¸¦ © ¼Ìȉχ‰ ¦ Ÿ ¡ ¨ BÏ-¯Ó‡ ´ © «¨ ¯L‡ ´¤ £ »ÌB˜n‰-χ ¨ © «¤ e‡·i Ÿ À ¨©
ÆB˙‡ Ÿ ÌNi ¤ ³¨ © Ba ½ § ˜ÁˆÈ-˙‡ ´¨ § ¦ ¤ Æ„˜ri Ÿ £ © «© ÌȈr‰-˙‡ ®¦ ¥ ¨ ¤ D¯ri Ÿ − £ © «© ÁaÊn‰-˙‡ © ¥½ § ¦ © ¤
10 Áwi −© ¦ © B„È-˙‡½ ¨ ¤ Æ̉¯·‡ ¨ ¨ § © ÁÏLi ³© § ¦ © :ÌȈrÏ «¦ ¥ ¨ ÏrnÓ © −© ¦ ÁaÊn‰-Ïr © ¥½ § ¦ © ©
11 ¦ ©½ ¨ © ¦ Ɖ‰È
ÌÈÓM‰-ÔÓ ¨ § D‡ÏÓ ³© § © ÂÈχ ¨¹ ¥ ‡¯˜i ¸¨ § ¦ © :Ba-˙‡« § ¤ ËÁLÏ Ÿ − § ¦ ˙Ï·n‰-˙‡ ¤ ®¤ £ © «© ¤
12 ÆF„ȧ «¨ ÁÏLz-χ³© § ¦ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © :Èp‰ ¦ «¥ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © ̉¯·‡ ®¨ ¨ § © | ̉¯·‡ ´¨ ¨ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © 

ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ‡¯È-Èk ³¥ § «¦ Èzr„È ¦ § À© ¨ ‰zr ´¨ © | Èk´¦ ‰Óe‡Ó ¨ ® § BÏ− Nrz-χ © ¬© © § ¯rp‰-χ © ©½ © ¤

13 ̉¯·‡ ¹̈ ¨ § © ‡Oi ¨¸ ¦ © :ÈpnÓ ¦ «¤ ¦ −F„ÈÁÈ-˙‡ § ¦ § ¤ ¬Fa-˙‡ § ¦ ¤ zÎNÁ ¨ § ²© ¨ ‡Ï Ÿ ¬ § ‰z‡ ¨ ©½
Æ̉¯·‡ ¨ ¨ § © D¤Ïi ³¥© ÂÈ¯˜a
®¨ § © § D·qa −© § © ÊÁ‡ ¬© ¡ ¤ ¯Á‡ ©¾ © Ïȇ-‰p‰Â¦ ©½ ¥ ¦ § Ƈ¯i § © © ÂÈÈr-˙‡À̈ ¥ ¤
14 ²¨ ¨ § © ‡¯˜iÂ
̉¯·‡ ¯¨ § ¦ © :Ba « § ˙Áz © ¬© ‰ÏrÏ −¨ Ÿ § e‰Ïri ¬¥ £ © © Ïȇ‰-˙‡ ¦ ©½ ¨ ¤ Áwi ´© ¦ ©
−¨ § ¯‰a
‰Â‰È ¬© § ÌBi‰ ½ © ¯Ó‡È ´¥ ¨ ¥ ƯL‡ ¤ £ ‰‡¯È ®¤ § ¦ | ‰Â‰È ´¨ § ‡e‰‰ − © ÌB˜n‰-ÌL ¬ ¨ © «¥
15
16
¤ Ÿ ¾ © :ÌÈÓM‰-ÔÓ
¯Ó‡i ¦ «¨ ¨ © ¦ ˙ÈL −¦ ¥ ̉¯·‡-χ ®¨ ¨ § © ¤ ‰Â‰È −¨ § D‡ÏÓ ¬© § © ‡¯˜i ²¨ § ¦ © :‰‡¯È «¤ ¨ ¥
‡ÏŸ ¬ § ‰f‰ ¤½ © ¯·c‰-˙‡ ´¨ ¨ © ¤ Æ˙ÈNr ¨ Æ ¦ ¨ ¯L‡ ³¤ £ ÔrÈ © ©µ ÈkÀ¦ ‰Â‰È-̇®¨ § ª § ÈzraL ¦ § −© § ¦ Èa ¬¦
17 ³¤ § © ‰a¯‰Â
‰a¯‡ ¸¨ § © § Fί·‡ À § ¤ ¨ £ D¯·-Èk ´¥ ¨ «¦ :F„ÈÁÈ-˙‡ «¤ ¦ § ¤ ¬Fa-˙‡ § ¦ ¤ zÎNÁ ¨ § −© ¨
½ £ § © L¯ÈÂ
Fr¯Ê ´© ¦ § Ìi‰ ®¨ © ˙ÙN-Ïr ´© § © ¯L‡ −¤ £ ÏBÁΠ¾ © § ÌÈÓM‰ ¦ ©½ ¨ © È·ÎBÎk ´¥ § § ÆFr¯Ê-˙‡ £ § © «¤
18 ¬¤ £ ·˜r
¯L‡ ¤ ¥¾ ı¯‡‰ ¤ ®¨ ¨ ÈÈBb ´¥ Ïk Ÿ − Fr¯Ê· ½ £ § © § eίa˙‰Â ´ £ ¨ § ¦ § :Âȷȇ «¨ §Ÿ ¯rL © ¬© ˙‡ −¥
19 ´¥ § ¤ ÂcÁÈ
¯‡a-χ −¨ § © eÎÏi¬ § ¥ © eÓ˜i ²ª¨ © Âȯr-χ ½¨ ¨ § ¤ Æ̉¯·‡ ¨ ¨ § © ·Li ¨ ³¨ © :ÈϘa «¦ Ÿ § zrÓL ¨ § −© ¨
© «¨ ¯‡·a
:r·L ¬¥ § ¦ ̉¯·‡
−¨ ¨ § © ·LiÂ
¤ ¬¥ © r·L
© ®¨
¯ÈËÙÓ 20 ¸¨ § ¨ ‰p‰
¬¨ § ¦ ‰„ÏÈ
‰kÏÓ ¥ ¦  ¯Ó‡Ï
Ÿ ® ¥ ̉¯·‡Ï
−¨ ¨ § © § „bi ¤ ¥½ ¨ Ìȯ·c‰
¬© ª © ‰l‡‰ ´¦ ¨ § © ÆȯÁ‡ ¦À § ©
¥ £ © ȉÈÂ
31
 ‰¯˘ ÈÈÁ GENESIS 22 : 21 – 23 : 17

ÂÈÁ‡ ®¦ ¨ Êea-˙‡Â ´ ¤ § B¯Îa − Ÿ § ıer-˙‡ ¬ ¤ :F ÈÁ‡ «¦ ¨ ¯BÁÏ ¬ ¨ § ÌÈa −¦ ¨ ‡Â‰-Ì‚ ²¦ © 21

®¨ § ¦ ¤ § LcÏt-˙‡Â
ÛÏ„È-˙‡Â −¨ § ¦ ¤ § BÊÁ-˙‡Â ½ £ ¤ § „Nk-˙‡Â ¤ ´¤ ¤ § :̯‡ «¨ £ È·‡ ¬ ¦ £ χeÓ˜-˙‡Â −¥ § ¤ § 22

‰kÏÓ ¨½ § ¦ ‰„ÏÈ ´¨ § ¨ Ɖl‡ ¤ Æ ¥ ‰ÓL ¬¨Ÿ § ‰˜·¯-˙‡ ®¨ § ¦ ¤ „ÏÈ ´© ¨ χe˙·e −¥ § :χe˙a «¥ § ˙‡Â −¥ § 23

Ƈ‰-Ìb ¦ © „Ïz ¤ ³¥ © ‰Óe‡¯ ®¨ § dÓLe ´¨ § BL‚ÏÈÙe − § © «¦ :̉¯·‡ «¨ ¨ § © ÈÁ‡ ¬ ¦ £ ¯BÁÏ −¨§ 24

«¨ £ © «¤ § LÁz-˙‡Â
:‰ÎrÓ-˙‡Â © −© ¤ § ÌÁb-˙‡Â © ©½ ¤ § Á·Ë-˙‡ © ´¤ ¤
 ¬¥ © ÈL
ÈiÁ −¥ § ÌÈL ®¦ ¨ r·L © ´¤ § ‰L −¨ ¨ ÌȯNr ¬ ¦ § ¤ § ‰L ²¨ ¨ ‰‡Ó ¬¨ ¥ ‰¯N ½¨ ¨ ÈiÁ ´¥ © Æeȉi § ¦© 1 23 ‰¯˘ ÈÈÁ
Ƈ·iŸ ¨ © Ôrk ©®¨ § ı¯‡a ¤ ´¤ § ÔB¯·Á − § ¤ ‡Â‰ ¬ ¦ ra¯‡ ²© § © ˙ȯ˜a ¬© § ¦ § ‰¯N À¨ ¨ ˙Óz ¨ ´¨ © :‰¯N «¨ ¨ 2

B˙Ó ® ¥ Èt ´¥ § ÏrÓ −© ¥ ̉¯·‡ ¨½ ¨ § © Æ̘i ¨Æ¨ © :d˙k·Ï «¨ Ÿ § ¦ § ‰¯NÏ −¨ ¨ § „tÒÏ Ÿ ¬ § ¦ ̉¯·‡ ¨½ ¨ § © 3

Èϳ¦ ez ¸ § ÌÎnr ®¤ ¨ ¦ ÈÎ‡ −¦ Ÿ ¨ ·LB˙Â-¯b ¬¨ § ¥ :¯Ó‡Ï Ÿ « ¥ ˙Á-Èa-χ −¥ ¥ § ¤ ¯a„È ¬¥ © § © 4

−¨ ¨ § © ¤ ˙Á-È·
̉¯·‡-˙‡ ²¥ ¥ § eri ¯ £ © © :ÈÙlÓ «¨ ¨ § ¦ È˙Ó −¦ ¥ ‰¯a˜‡Â ¬¨ § § ¤ § ÌÎnr ¤½ ¨ ¦ Ư·˜-˙fÁ‡ ¤Æ ¤ © ª £ 5

´© § ¦ § eÎB˙a
¯Á·Óa ¥½ § Ɖz‡ ¨ © Ìȉχ ³¦ Ÿ ¡ ‡ÈN ¸¦ § È„‡ ¦À Ÿ £ | erÓL ´¥ ¨ § :BÏ« ¯Ó‡Ï Ÿ¬ ¥ 6

Ÿ ¬ § ¦ −FnÓ
¯·wÓ § ¦ ‰ÏÎÈ-‡Ï ¬¤ § ¦ Ÿ « B¯·˜-˙‡ ² § ¦ ¤ epnÓ ¤½ ¦ Lȇ ´¦ F˙Ó-˙‡ ®¤ ¥ ¤ ¯·˜ Ÿ − § eȯ·˜ ¥½ ¨ §
7
Ìz‡ −¨ ¦ ¯a„È ¬¥ © § © :˙Á-È·Ï «¥ ¥ § ¦ ı¯‡‰-ÌrÏ ¤ −¨ ¨ © § eÁzLi ¬© § ¦ © ̉¯·‡ ²¨ ¨ § © ̘i ¨¯¨ © :F˙Ó «¤ ¥ 8
−¦ § ¦ ÈerÓL
ÈÏ-er‚Ùe ¦ ¾ ¨ § ÈÙlÓ ©½ ¨ § ¦ ÆÈ˙Ó-˙‡ ¦ ¥ ¤ ¯a˜Ï Ÿ ³ § ¦ ÌÎLÙ-˙‡ ¤À § § © «¤ LÈ-̇ ´¥ ¦ ¯Ó‡Ï Ÿ® ¥
¯L‡ −¤ £ BÏ-¯L‡ ½ ¤ £ ƉÏtÎn‰ ¨ ¥ § © © ˙¯rÓ-˙‡ ³© ¨ § ¤ ÈÏ-ÔzÈ ¦À ¤ ¦ § :¯Áˆ-Ôa © Ÿ « ¤ ÔB¯Ùra ¬§ ¤§ 9

ÔB¯Ùr ¬ § ¤ § :¯·˜-˙fÁ‡Ï
¤ «¨ © ª £ © ÌÎÎB˙a −¤ § § ÈÏ ²¦ ‰pzÈ ¨¬¤ § ¦ ‡ÏÓ ¥¹ ¨ ÛÒÎa ¤ ¤̧ § e‰„N ®¥ ¨ ‰ˆ˜a ´¥ § ¦ 10

˙Á-È· ¥½ ¥ § Èʇa ´¥ § ¨ § Æ̉¯·‡-˙‡ ¨ ¨ § © ¤ ÈzÁ‰ ³¦ ¦ © ÔB¯Ùr ¸ § ¤ ÁÔri © © © ˙Á-Èa ®¥ ¥ § DB˙a ´ § ·LÈ −¥ Ÿ

DϨ½ Èz˙ ¦ ´© ¨ Ɖ„O‰ ¤ ¨ © ÈrÓL ¦ ¥½ ¨ § È„‡-‡Ï ´¦ Ÿ £ Ÿ « :¯Ó‡Ï Ÿ « ¥ B¯Èr-¯rL − ¦ © «© ȇa ¬¥ ¨ ÏÎÏ Ÿ² § 11

¯·˜Ÿ ¬ § Dl−¨ ‰Èz˙ ¨ ¬ ¦ © § Ènr-È· ²¦ © ¥ § ÈÈrÏ ¯¥ ¥ § ‰Èz˙ ¨ ®¦ © § ´Fϧ Ba-¯L‡ − ¤ £ ‰¯rn‰Â ¬¨ ¨ § © §

12
³¥ § ¨ § ÔB¯Ùr-χ
Èʇa ¹ § ¤ ¤ ¯a„È ¥̧ © § © :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ Ìr ¬© ÈÙÏ −¥ § ¦ ̉¯·‡ ¨½ ¨ § © ÆeÁzLiÂ Æ © § ¦ © :F˙Ó «¤ ¥ 13
Ɖ„O‰ ¤ ¨ © ÛÒk ¤ ³¤ Èz˙ ¦ ©¹ ¨ ÈrÓL ¦ ®¥ ¨ § eÏ− ‰z‡-̇ ¬¨ © ¦ D‡ ²© ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ Æı¯‡‰-Ìr ¤Æ ¨ ¨ ©
Ÿ ¬ ¥ ̉¯·‡-˙‡
¯Ó‡Ï −¨ ¨ § © ¤ ÔB¯Ùr ² § ¤ Ôri © ¯© © :‰nL ¨ «¨ È˙Ó-˙‡ −¦ ¥ ¤ ‰¯a˜‡Â ¬¨ § § ¤ § ÈpnÓ ¦ ¤½ ¦ Á˜´© 14

‡Â‰-‰Ó ®¦ © −FÈ·e § «¥ ÈÈa ¬ ¦ ¥ ÛÒk-ϘL ¤ ²¤ ¤ «¤ ˙‡Ó Ÿ ¯ ¥ ra¯‡ ¸© § © Áı¯‡ ¤ ¤ ÈrÓL ¦ ¥½ ¨ § È„‡ ´¦ Ÿ £ :BÏ« 15

Ÿ ½ § ¤ § Æ̉¯·‡
Ô¯ÙrÏ ¨ ¨ § © ϘLi Ÿ ³ § ¦ © ¼ÔB¯Ùr-χ § ¤ ¤ »Ì‰¯·‡ ¨ ¨ § © rÓLi ´© § ¦ © :¯·˜ Ÿ « § −F˙Ó-˙‡Â § ¥ ¤§ 16

ÛÒk ¤ ¤½ ϘL ¤ ´¤ Æ˙B‡Ó¥ ra¯‡ ³© § © ˙Á-È· ®¥ ¥ § Èʇa ´¥ § ¨ § ¯ac −¤ ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ÛÒk‰-˙‡ ¤ ¤¾ © ¤

‡¯ÓÓ ®¥ § © ÈÙÏ ´¥ § ¦ ¯L‡ −¤ £ ‰ÏtÎna ¨½ ¥ § © © ƯL‡ ¤ £ ÔB¯Ùr À § ¤ ‰„N ´¥ § | ̘i ¨´¨ © :¯ÁqÏ «¥ Ÿ © ¯·r −¥ Ÿ 17 È˘
− ª § ¨ § ¯L‡
BÏ·b-ÏÎa ¬¤ £ ‰„Oa ½¤ ¨ © ¯L‡ ´¤ £ Æır‰-ÏΠ¥ ¨ ¨ § Ba-¯L‡ ½ ¤ £ ‰¯rn‰Â ´¨ ¨ § © § Ɖ„O‰ ¤¨ ©
32
 23 : 18 – 24 : 16 ˙È˘‡¯· ‰¯˘ ÈÈÁ
18 « ¦ © «© ȇa
:B¯Èr-¯rL Ÿ − § ˙Á-È·
¬¥ ¨ ÏÎa ®¥ ¥ § ÈÈrÏ
´¥ ¥ § ‰˜ÓÏ
−¨ § ¦ § ̉¯·‡Ï
¬¨ ¨ § © § :·È·Ò
«¦ ¨
19 ²¨ ¥ § © © ‰„N
‰ÏtÎn‰ ¯¥ § ˙¯rÓ-χº© ¨ § ¤ BzL‡ À § ¦ ‰¯N-˙‡ ´¨ ¨ ¤ ̉¯·‡ ¹̈ ¨ § © ¯·˜ ¸© ¨ ÁÔÎ-ȯÁ‡Â
¥ ¥£ © §
20 ¯¨ ¨ § © § ‰„O‰
‰¯rn‰Â ¹¤ ¨ © ̘i ¨ ¸¨ © :Ôrk © «¨ § ı¯‡a ¤ −¤ § ÔB¯·Á ® § ¤ ‡Â‰ ´¦ ‡¯ÓÓ −¥ § © Èt-Ïr ¬¥ § ©
24 1 ´¨ ¨ § © §
̉¯·‡Â :˙Á-Èa «¥ ¥ § ˙‡Ó −¥ ¥ ¯·˜-˙fÁ‡Ï ¤ ®¨ © ª £ © ̉¯·‡Ï −¨ ¨ § © § Ba-¯L‡ ² ¤£ Ò
2 ̉¯·‡ À̈ ¨ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :Ïka Ÿ « © ̉¯·‡-˙‡ −¨ ¨ § © ¤ D¯a ¬© ¥ ‰Â‰È ²¨ «© ÌÈÓia ®¦ ¨ © ‡a−¨ Ô˜Ê ¥½ ¨
:ÈÎ¯È «¦ ¥ § ˙Áz © ¬© −F„ȧ ¨ ‡-ÌÈN ¬¨ «¦ BÏ-¯L‡-ÏÎa ® ¤ £ ¨ § ÏLn‰ −¥ Ÿ © B˙Èa ½ ¥ Ô˜Ê ´© § ÆBc·r-χ§© ¤
3 Áw˙-‡Ï ³© ¦ Ÿ « ¯L‡ ¤̧ £ ı¯‡‰ ¤ ®¨ ¨ ȉχ −¥ Ÿ «¥ ÌÈÓM‰ ¦ ©½ ¨ © ȉχ ´¥ Ÿ ¡ Ɖ‰Èa ¨ «© FrÈaL‡Â ½ £ ´¦ § © §
4 ²¦ § © ¤ Èk¯¦ :Ba¯˜a
Ȉ¯‡-χ « § ¦ § ·LBÈ ¬¥ ÈÎ‡ −¦ Ÿ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ Èrk‰ ¦½ £ © § «© Æ˙BaÓ § ¦ È·Ï ¦½ § ¦ ƉM‡ ¨ ¦
5 „·r‰ ¤ ¤½ ¨ ÆÂÈχ ¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :˜ÁˆÈÏ «¨ § ¦ § È·Ï ¬ ¦ § ¦ ‰M‡ −¨ ¦ ¬zÁ˜Ï ¨ § © ¨ § D®Ïz ¥ ¥ Èz„ÏBÓ-χ −¦ § © ¤§
·L‰‰³¥ ¨ «¤ ˙‡f‰ Ÿ® © ı¯‡‰-χ¤ ´¨ ¨ ¤ ȯÁ‡ −© £ © ˙ÎÏÏ ¤¬¤ ¨ ‰M‡‰ ¨½ ¦ «¨ ‰·‡˙-‡Ï ´¤ Ÿ Ÿ ÆÈÏe‡ ©
6 ̉¯·‡®¨ ¨ § © ÂÈχ −¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :ÌMÓ «¨ ¦ ˙‡ˆÈ-¯L‡¨ ¬¨ ¨ ¤ £ ı¯‡‰-χ ¤ −¨ ¨ ¤ F½ a-˙‡ § ¦ ¤ Æ·ÈL‡ ¦ ¨
7 ¯L‡ ¤̧ £ ÌÈÓM‰ ¦ ©À ¨ © ȉχ ´¥ Ÿ ¡ | ‰Â‰È ´¨ § :‰nL ¨ «¨ Èa-˙‡ −¦ § ¤ ·ÈLz-Ôt ¬ ¦ ¨ ¤ F½ ϧ ¯ÓM‰ ¤ ´¨ ¦
ÆÈÏ-raL
¦ «© § «¦ ¯L‡Â ³¤ £ © ÈÏ-¯ac ¦¹ ¤ ¦ ¯L‡Â ¤̧ £ © ¼Èz„ÏBÓ ¦ § © « ı¯‡Óe ¤ ´¤ ¥ »È·‡ ¦ ¨ ˙ÈaÓ ´¥ ¦ ÈÁ˜Ï ¦ ©¹ ¨ §
F ÈÙÏ ¤½ ¨ § ÆB·ÏÓ ¨ § © ÁÏLÈ ³© § ¦ ‡e‰À ˙‡f‰ Ÿ® © ı¯‡‰-˙‡ ¤ ´¨ ¨ ¤ Ôz‡ −¥ ¤ Fr¯ÊÏ ½ £ § ¸© § ¯Ó‡Ï Ÿ½ ¥
8 F ȯÁ‡ ¤½ £ © ˙ÎÏÏ ¤´¤ ¨ ƉM‡‰ ¨ ¦ «¨ ‰·‡˙ ³¤ Ÿ ‡Ï-̇ Ÿ ¸ ¦ § :ÌMÓ «¨ ¦ È·Ï −¦ § ¦ ‰M‡ ²¨ ¦ ¬zÁ˜Ï ¨ § ©¨ §
9 Æ„·r‰ ¤ Æ ¤ ¨ ÌNi ¤ ³¨ © :‰nL ¨ «¨ ·L˙ −¥ ¨ ‡Ï Ÿ ¬ Èa-˙‡¦½ § ¤ ˜¯´© ˙‡ÊŸ® È˙r·MÓ −¦ ¨ ª § ¦ ˙Èw ¨ ¾¦ ¦ §
È˘ÈÏ˘ 10 Áwi ´© ¦ © :‰f‰ «¤ © ¯·c‰-Ïr−¨ ¨ © © BϽ r·Mi «© ´¨ ¦ © ÂÈ„‡ ®¨Ÿ £ ̉¯·‡ −¨ ¨ § © D¯È ¤¬¤ ˙Áz © ²© B„È-˙‡ ½¨ ¤
B„Èa® ¨ § ÂÈ„‡ −¨Ÿ £ ·eË-ÏΠ¬ ¨ § DÏi ¤ ¥½ © ÆÂÈ„‡ ¨Ÿ £ ÈlÓbÓ ³¥ © § ¦ ÌÈlÓ‚ ¦¹ © § ‰¯Nr ¸¨ ¨ £ „·r‰ ¤ ¤ ¨Â
11 ıeÁÓ ¬ ¦ ÌÈlÓb‰²¦ © § © D¯·i ¯¥ § © © :¯BÁ « ¨ ¯Èr-χ ¬ ¦ ¤ Ìȯ‰ ¦ −© £ «© ̯‡-χ ¬© £ ¤ D¤Ïi ²¥© ̘i ¨ À̈ ©
12 | ¯Ó‡i ©Ã Ÿ © :˙·‡M‰ Ÿ « £ Ÿ © ˙‡ˆ ¬¥ ˙rÏ −¥ § ·¯r ¤ ¤½ ˙rÏ ´¥ § ÌÈn‰ ¦ ®¨ © ¯‡a-χ ´¥ § ¤ ¯ÈrÏ −¦ ¨
Ìr−¦ „ÒÁ-‰Nr ¤ ¤¾ ¥ £ © ÌBi‰ ® © ÈÙÏ −© ¨ § ‡-‰¯˜‰ ¬¨ ¥ § © ̉¯·‡ ¨½ ¨ § © È„‡ ´¦ Ÿ £ Æȉχ ¥ Ÿ ¡ ‰Â‰È À̈ §
13 ¯Èr‰ ¦½ ¨ ÈL‡´¥ § © Æ˙B·e § ÌÈn‰ ¦ ®¨ © ÔÈr-Ïr ´¥ © ·v −¨ ¦ ÈÎ‡ ¬ ¦ Ÿ ¨ ‰p‰ ²¥ ¦ :̉¯·‡ «¨ ¨ § © È„‡ ¬¦ Ÿ £
14 ÆDcÎ ¥ © ‡-Èh‰³¨ ¦ © Æ‰È ¨ χ¤Æ ¥ ¯Ó‡ ³© Ÿ ¯L‡ ¤̧ £ ¯rp‰ À¨ £ © «© ‰È‰Â ´¨ ¨ § :ÌÈÓ ¦ «¨ ·‡LÏ Ÿ ¬ § ¦ ˙‡ˆÈ Ÿ− §Ÿ
´Fc·rÏ § § © § ÆzÁΉ ¨ § Æ © Ÿ d˙‡ ³¨ Ÿ ‰˜L‡ ®¤ § © F ÈlÓb-Ì‚Â −¤ © § © § ‰˙L ¥½ § ‰¯Ó‡Â ´¨ § ¨ § ‰zL‡Â ¤½ § ¤ §
15 ‰lk ´¨ ¦ »Ì¯Ë ¤ ¤ ‡e‰-ȉÈ À ¦ § «© :È„‡-Ìr «¦ Ÿ £ ¦ „ÒÁ ¤ −¤ ˙ÈNr-Èk
¨ ¬ ¦ ¨ ¦ r„‡ ½© ¥ d·e ´¨ ˜ÁˆÈÏ ¨½ § ¦ §
˙L‡ ¤ ¬¥ ‰kÏÓ-Ôa ¨½ § ¦ ¤ χe˙·Ï ´¥ § ¦ Ɖ„lÈ ¨ § ª ¯L‡ ³¤ £ ˙‡ˆÈ ¥À Ÿ ‰˜·¯ ´¨ § ¦ ‰p‰Â ¯¥ ¦ § ¼¯a„Ï ¥ ©§
16 „‡Ó Ÿ ½ § Ɖ‡¯Ó ¤ § © ˙·Ë ³© Ÿ ¯rp‰Â À¨ £ © «© § :dÓÎL-Ïr «¨ § ¦ © dcΠ−¨ © § ̉¯·‡ ®¨ ¨ § © ÈÁ‡ ´¦ £ ¯BÁ −¨
33
‰¯˘ ÈÈÁ GENESIS 24 : 17 – 39

ı¯i¨¬¨ © :Ïrz © «¨ © dcÎ −¨ © ‡lÓz ¬¥ © § © ‰Èr‰ ¨ § ©½ ¨ „¯z ¤ ´¥ © dr„È ®¨ ¨ § ‡Ï Ÿ ´ Lȇ −¦ § ‰Ïe˙a ¨¾ § 17

¤ Ÿ − © :DckÓ
¯Ó‡z «¥ © ¦ ÌÈÓ-ËrÓ ¦ −© © § ‡²¨ ÈȇÈÓ‚‰ ¦ ¬ ¦ ¦ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © d˙‡¯˜Ï ®¨ ¨ § ¦ „·r‰ ¤ −¤ ¨ 18

® Ÿ § © § ÏÎzÂ
B˙˜L‰Ï −© § © :e‰˜Lz «¥ § © © d„È-Ïr −¨ ¨ © dck ²¨ © „¯z ¤Ÿ ¯ © ¯‰Óz ¥À © § © È„‡ ®¦ Ÿ £ ‰˙L ´¥ § 19

³© § © ¯‰ÓzÂ
¯rz ¥À © § © :˙zLÏ Ÿ « § ¦ elk-̇ − ¦ ¦ „r ¬© ·‡L‡ ¨½ § ¤ ÆF ÈlÓ‚Ï ¤Æ © § ¦ Ìb³© ¯Ó‡z ¤ ŸÀ © 20

«¨ © § ¨ § ·‡LzÂ
:ÂÈlÓb-ÏÎÏ −© § ¦ © ·‡LÏ Ÿ ® § ¦ ¯‡a‰-χ −¥ § © «¤ „Br² ı¯z ¨ ¬¨ © ˙˜M‰-χ ¤Ÿ ½ © ¤ Ædck ¨©
Ÿ « ¦ Bk¯c
:‡Ï-̇ − § © ‰Â‰È ²¨ § ÁÈψ‰‰ © ¯¦ § ¦ «© ˙r„Ï © À© ¨ LȯÁÓ ¾¦ £ © dÏ ®¨ ‰‡zLÓ −¥ ¨ § ¦ Lȇ‰Â ¬¦ ¨ § 21

r˜a © −¤ ·‰Ê ¨½ ¨ ÌÊ ¤´¤ ÆLȇ‰ ¦ ¨ Áwi ³© ¦ © ˙BzLÏ ½ § ¦ ÆÌÈlÓb‰ ¦ © § © elk ³ ¦ ¯L‡k ¤̧ £ © ȉÈ ¦À § © 22

´¦ © ƯӇiÂ
ÈÓ-˙a ¤ ŸÆ © :ÌϘLÓ «¨ ¨ § ¦ ·‰Ê −¨ ¨ ‰¯Nr ¬¨ ¨ £ ‰È„È-Ïr ¨ ¤½ ¨ © ÆÌÈ„ÈÓˆ ¦ ¦ § ÈLe ³¥ § BϘLÓ ®¨§ ¦ 23

ÂÈχ¨½ ¥ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ´ © :ÔÈÏÏ «¦ ¨ eÏ −¨ ÌB˜Ó ¬ ¨ D È·‡-˙Èa ²¦ ¨ ¥ Lȉ ¯¥ £ ÈÏ ®¦ ‡−¨ È„Èb‰ ¦ ¬ ¦ © z‡ § ©½ 24

ÂÈχ¨½ ¥ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ´ © :¯BÁÏ « ¨ § ‰„ÏÈ −¨ § ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ‰kÏÓ-Ôa ¨¾ § ¦ ¤ ÈÎ‡ ¦ Ÿ® ¨ χe˙a-˙a −¥ § © 25

eÁzLi −© § ¦ © Lȇ‰ ¦½ ¨ „wi Ÿ ´ ¦ © :ÔeÏÏ « ¨ ÌB˜Ó-Ìb − ¨ © enr ®¨ ¦ ·¯´© ‡BtÒÓ-Ìb − § ¦ © Ô·z-Ìb ¤ ¬¤ © 26

¬© ¨ Ÿ « ¯L‡
·Êr-‡Ï ¤ £Â ̉¯·‡ ¨½ ¨ § © È„‡ ´¦ Ÿ £ Æȉχ ¥ Ÿ ¡ Æ‰Â‰È ¨ § De¯a ³ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © :‰Â‰ÈÏ «¨ «© 27 ÈrÈ·¯
«¦ Ÿ £ ÈÁ‡
:È„‡ ¬¥ £ ˙Èa−¥ ‰Â‰È ¨½ § ÈÁ ¦ ´© ¨ ÆD¯ca ¤Æ ¤ © ÈÎ‡ À¦ Ÿ ¨ È„‡ ®¦ Ÿ £ ÌrÓ ´¦ ¥ BzӇ − ¦ £ © BcÒÁ ²§©
28
´ § Á‡
BÓLe −¨ ‰˜·¯Ïe ¬¨ § ¦ § :‰l‡‰ ¤ «¥ ¨ Ìȯ·ck −¦ ¨ § © dn‡ ®¨ ¦ ˙È·Ï ´¥ § „bz −¥ © © ¯rp‰ ½¨ £ © «© Æı¯z ¨Æ ¨ © 29
¤¤À © ¤ ˙‡¯k
ÌÊp‰-˙‡ Ÿ ´ § ¦ | ȉÈ ´¦ § © :ÔÈr‰-χ ¦ «¨ ¨ ¤ ‰ˆeÁ‰ ¨ − © Lȇ‰-χ ²¦ ¨ ¤ Ô·Ï ¯¨ ¨ ı¯i ¨ ¸¨ © Ô·Ï ®¨ ¨ 30

ÆB˙Á‡ Ÿ £ ‰˜·¯ ³¨ § ¦ ȯ·c-˙‡ º¥ § ¦ ¤ BrÓLÎe À § ¨ § ¼B˙Á‡ Ÿ £ È„È-Ïr ´¥ § © »ÌÈ„Óv‰-˙‡Â ¦ ¦ § © ¤ «§

−¦ © § © © „Ór
ÌÈlÓb‰-Ïr ¬¥ Ÿ ‰p‰Â ²¥ ¦ § Lȇ‰-χ ¦½ ¨ ¤ Ƈ·i Ÿ ¨ © Lȇ‰ ®¦ ¨ Èχ −© ¥ ¯a„-‰k ¬¤ ¦ Ÿ « ¯Ó‡Ï Ÿ½ ¥
¦ ´¦ ¦ ÆÈÎ‡Â
È˙Èpt ¦ Ÿ ¨ § ıeÁa ½ © Æ„Ór˙ Ÿ £ © ‰nÏ ¨ ³¨ ‰Â‰È ®¨ § De¯a ´ § ‡Ba− ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :ÔÈr‰-Ïr ¦ «¨ ¨ © 31

¥̧ ¦ © ÌÈlÓb‰
Ôzi ®¦ © § © ÁzÙÈ −© © § © ‰˙Èa‰ ¨ § ©½ © ÆLȇ‰ ¦ ¨ ‡·i Ÿ ³ ¨ © :ÌÈlÓbÏ «¦ © § © ÌB˜Óe − ¨ ˙Èa‰ ¦ ©½ © 32

¬¤ £ ÌÈL‡‰
¯L‡ −¦ ¨ £ ¨ ÈÏ‚¯Â ¬¥ § © § ÂÈÏ‚¯ ¨½ § © ıÁ¯Ï Ÿ ´ § ¦ ÆÌÈÓe ¦Æ © ÌÈlÓbÏ ¦½ © § © ƇBtÒÓe § ¦ Ô·z ¤ ³¤
®¨ ¨ § Èz¯ac-̇
ȯ·c ¦ § −© ¦ ¦ „r ¬© Ï· ©½ Ÿ ‡Ï Ÿ ´ ƯӇi ¤ ŸÆ © ÏÎ‡Ï Ÿ ½ ¡ ¤ ÆÂÈÙÏ ¨ ¨ § Ì˘ÈÈ ³ :Bz‡ « ¦ 33 ³© ©
ÌNeiÂ
34
²¦ Ÿ £ ¤ D¯a
È„‡-˙‡ ¯© ¥ ‰Â‰È º̈ © :ÈÎ‡ ¦ Ÿ « ¨ ̉¯·‡ −¨ ¨ § © „·r ¤ ¬¤ ¯Ó‡i ®© Ÿ © :¯ac «¥ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © 35
ÌÈlÓ‚e−¦ © § ˙ÁÙLe Ÿ ½ ¨ § ÆÌ„·r ¦ ¨ £ © ·‰Ê ¨½ ¨ § ÛÒΠ¤ ´¤ § Ư˜·e ¨ ¨ Ô‡ˆ Ÿ ³ BÏ-ÔziÂ
º ¤ ¦ © Ïc‚i ®¨ § ¦ © „‡Ó Ÿ− §
− ¤ ¦ © d˙˜Ê
Bl-Ôzi ®¨ ¨ § ¦ ȯÁ‡ −¥ £ © È„‡Ï ¦½ Ÿ «© ÆÔ·¥ È„‡ ¬ ¦ Ÿ £ ˙L‡ ¤ ¥̧ Á‰¯N ¨ ¨ „Ïz ¤ ¥¿ © :ÌȯÓÁ «¦ Ÿ £ © 36

Æ˙BaÓ § ¦ È·Ï ¦½ § ¦ ƉM‡ ¨ ¦ Áw˙-‡Ï ³© ¦ Ÿ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ È„‡ −¦ Ÿ £ ÈraLi ¦ ¬¥ ¦ § © © :BÏ-¯L‡-Ïk-˙‡« ¤£ ¨ ¤ 37

D−Ïz¥ ¥ È·‡-˙Èa-χ
²¦ ¨ ¥ ¤ ‡Ï-̇ Ÿ ¯ ¦ :Bˆ¯‡a « § © § ·LÈ ¬¥ Ÿ ÈÎ‡ −¦ Ÿ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ Èrk‰ ¦½ £ © § «© 38

¥ ¥ Ÿ Èχ
D¬Ï˙-‡Ï ²© ª È„‡-χ ®¦ Ÿ £ ¤ ¯Ó‡Â −© Ÿ ¨ :È·Ï «¦ § ¦ ‰M‡ −¨ ¦ ¬zÁ˜Ï ¨ § © ¨ § ÈzÁtLÓ-χ ®¦ § © § ¦ ¤ § 39

34
 24 : 40 – 59 ˙È˘‡¯· ‰¯˘ ÈÈÁ
40 ÁÏLÈ ©¸ § ¦ ÂÈÙÏ À̈ ¨ § ÈzÎl‰˙‰-¯L‡¦ § ´© © § ¦ ¤ £ ‰Â‰È º̈ § Èχ ®¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © :ȯÁ‡ «¨ £ © ‰M‡‰ −¨ ¦ ¨
˙ÈaÓe ¬¥ ¦ ÈzÁtLnÓ −¦ § © § ¦ ¦ È·Ï ¦½ § ¦ ƉM‡ ¨ ¦ ³zÁ˜Ï ¨ § © ¨ § Fk¯c ¤½ § © ÁÈψ‰Â © ´¦ § ¦ § ÆDz‡ ¨ ¦ B·ÏÓ ³¨§ ©
41 D Ï ¨½ ÆezÈ § ¦ ‡Ï-̇ Ÿ ³ ¦ § ÈzÁtLÓ-χ ®¦ § © § ¦ ¤ ‡B·˙ − ¨ Èk¬ ¦ È˙Ï‡Ó ¦½ ¨ ´¨ ¥ Ɖ˜pz ¤ ¨ ¦ ʇ ³¨ :È·‡ «¦ ¨
´¦ Ÿ £ Æȉχ
42 È„‡ ¥ Ÿ ¡ Æ‰Â‰È ¨ § ¯Ó‡Â ©À Ÿ ¨ ÔÈr‰-χ ¦ ®¨ ¨ ¤ ÌBi‰ − © ‡·‡Â Ÿ ¬ ¨ ¨ :È˙Ï‡Ó «¦ ¨ ¨ ¥ Ș −¦ ¨ ˙ÈȉÂ
¨ ¬¦ ¨ § Ò
43 ‰p‰ ²¥ ¦ :‰ÈÏr ¨ «¤ ¨ D¬Ï‰ ¥ Ÿ ÈÎ‡ −¦ Ÿ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ Èk¯c ¦½ § © ÁÈÏˆÓ © ´¦ § © Ƈp-FLÈ-̇ ¨ § ¤ ¦ ̉¯·‡ ¨½ ¨ § ©
´¦ § © ¨ § ·‡LÏ
Èz¯Ó‡Â Ÿ ½ § ¦ ˙‡ˆi‰ ´¥ Ÿ © ƉÓÏr‰ ¨ § © «¨ ‰È‰Â ³¨ ¨ § ÌÈn‰ ¦ ®¨ © ÔÈr-Ïr ´¥ © ·v −¨ ¦ ÈÎ‡¬¦ Ÿ ¨
44 ‰˙L ¥½ § ‰z‡-Ìb ´¨ © © ÆÈχ © ¥ ‰¯Ó‡Â ³¨ § ¨ § :DckÓ «¥ © ¦ ÌÈÓ-ËrÓ ¦ −© © § ‡-ÈȘL‰ ¬¨ ¦ «¦ § © ‰Èχ ¨ ¤½ ¥
45 ÁÈ‡¦ £ :È„‡-Ô·Ï«¦ Ÿ £ ¤ § ‰Â‰È −¨ § ÁÈΉ-¯L‡ © ¬ ¦ Ÿ ¤ £ ‰M‡‰ ¨½ ¦ «¨ ‡Â‰ ´¦ ·‡L‡ ®¨ § ¤ F ÈlÓ‚Ï −¤ © § ¦ Ì‚¬© §
dÓÎL-Ïr ¨½ § ¦ © dcΠ´¨ © § Æ˙‡ˆÈ ¥ Ÿ ‰˜·¯ ³¨ § ¦ ‰p‰Â ¥̧ ¦ § ÈaÏ-χ À¦ ¦ ¤ ¯a„Ï ´¥ © § ‰l· ¤¹ © £ Ì¯Ë ¤ ¤̧
46 „¯Bz ¤ ³ © ¯‰Óz ¥À © § © :‡«¨ ÈȘL‰ ¦ ¬ ¦ § © ‰Èχ ¨ −¤ ¥ ¯Ó‡Â ¬© Ÿ ¨ ·‡Lz ®¨ § ¦ © ‰Èr‰ ¨ § −© ¨ „¯z ¤ ¬¥ ©
ÌÈlÓb‰ −¦ © § © Ì‚Â ¬© § zL‡Â § § ¥¾ ¨ ‰˜L‡ ®¤ § © F ÈlÓb-Ì‚Â −¤ © § © § ‰˙L ¥½ § ¯Ó‡z ¤ Ÿ ´ © ‰ÈÏrÓ ¨ ¤½ ¨ «¥ Ædck ¨©
47 Æ Ï‡e˙a-˙a
¥ § © ¯Ó‡z ¤ Ÿ À © ¼z‡ § © ÈÓ-˙a ´¦ © »¯Ó‡Â © Ÿ ¨ d˙‡ À̈ Ÿ χL‡Â ´© § ¤ ¨ :‰˙˜L‰ ¨ «¨ § ¦
ÌÈ„ÈÓv‰Â −¦ ¦ § © § dt‡-Ïr ¨½ © © ÆÌÊp‰ ¤Æ¤ © ÌN‡Â ³¦ ¨ ¨ ‰kÏÓ ®¨ § ¦ Bl-‰„ÏÈ − ¨ § «¨ ¯L‡ ¬¤ £ ¯BÁ-Ôa ½¨ ¤
´¦ Ÿ £ Æȉχ
48 È„‡ ¥ Ÿ ¡ Ɖ‰È-˙‡ ¨ § ¤ D¯·‡Â À¥ ¨ £ ¨ ‰Â‰ÈÏ ®¨ © ‰ÂÁzL‡Â −¤ £ © § ¤ «¨ „w‡Â Ÿ ¬ ¤ ¨ :‰È„È-Ïr¨ «¤ ¨ ©
:B·Ï « § ¦ È„‡ −¦ Ÿ £ ÈÁ‡-˙a-˙‡¬ ¦ £ © ¤ ˙Á˜Ï © ²© ¨ ˙Ó‡ ¤½ ¡ D¯„a ¤ ´¤ § ÆÈÁ‰ ¦ Æ © § ¦ ¯L‡ ³¤ £ ̉¯·‡ ¨½ ¨ § ©
49 ‡Ï-̇Ÿ ¾ ¦ § ÈÏ ®¦ e„Èb‰ ´¦ © È„‡-˙‡ −¦ Ÿ £ ¤ ˙Ӈ ²¤ ¡ «¤ „ÒÁ ¤ ¯¤ ÌÈNr ¦¹ Ÿ ÌÎLÈ-̇ ¤̧ § ¤ ¦ ‰zr ¨ © §Â
50 e¯Ó‡i½ § Ÿ´ © Æ Ï‡e˙·e ¥ § Ô·Ï ³¨ ¨ Ôri © ¸© © :χÓN-Ïr Ÿ « § © B‡¬ ÔÈÓÈ-Ïr −¦ ¨ © ‰ه ¬¤ § ¤ § ÈϦ½ e„Èb‰ ´¦ ©
51 ‰˜·¯-‰p‰ ¬¨ § ¦ «¥ ¦ :·BË-B‡ « r¯¬© F Èχ −¤ ¥ ¯ac ¬¥ © ÏÎe ²© ‡Ï Ÿ ¬ ¯·c‰ ®¨ ¨ © ‡ˆÈ ´¨ ¨ ‰Â‰ÈÓ −¨ § ¥
52 ȉÈ ¾¦ § © :‰Â‰È «¨ § ¯ac ¬¤ ¦ ¯L‡k −¤ £ © F È„‡-Ô·Ï ¤½ Ÿ £ ¤ § ƉM‡ ¨ ¦ ȉ˙e ³¦ § D®Ï ¥ ¨ Á˜´© F ÈÙÏ −¤ ¨ §
:‰Â‰ÈÏ «¨ «© ‰ˆ¯‡ ¨ § −© eÁzLi ¬© § ¦ © ̉ȯ·c-˙‡ ®¤ ¥ § ¦ ¤ ̉¯·‡ −¨ ¨ § © „·r ¤ ¬¤ rÓL ²© ¨ ¯L‡k ¬¤ £ ©
È˘ÈÓÁ 53 ˙c‚Óe Ÿ ½ ¨ § ¸¦ ‰˜·¯Ï ®¨ § ¦ § Ôzi −¥ ¦ © ÌÈ„‚·e ½¦ ¨ § Æ·‰Ê ¨ ¨ ÈÏÎe ³¥ § ÛÒÎ-ÈÏk ¤ ¤̧ ¥ § „·r‰ ¤ ¤¹ ¨ ‡ˆBi ¥̧ © 
− ¦ ¤ £ ÌÈL‡‰Â
54 Bnr-¯L‡ ¬ ¦ ¨ £ ¨ § ‡e‰² ezLi À § ¦ © eÏ·i ´ § Ÿ © :dn‡Ïe «¨ ¦ § ‰ÈÁ‡Ï ¨ −¦ ¨ § Ô˙ ¬© ¨
55 dn‡Â ¨½ ¦ § ƉÈÁ‡ ¨ Æ ¦ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :È„‡Ï «¦ Ÿ «© ÈÁlL ¦ ¬ª § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © ¯˜a· ¤Ÿ ½ © eÓe˜i ´ ¨ © eÈÏi ®¦ ¨ ©
56 Æ̉χ ¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :DÏz «¥ ¥ ¯Á‡ −© © ¯BNr ® ¨ B‡´ ÌÈÓÈ −¦ ¨ ez‡ ²¨ ¦ ¯rp‰ ¬¨ £ © © ·Lz ¥̧ ¥
«¦ Ÿ «© ‰ÎχÂ
:È„‡Ï −¨ § ¥ § ÈeÁlL ¦ ¾ § © Èk¯c ®¦ § © ÁÈψ‰ © ´¦ § ¦ ‰Â‰È −¨ «© È˙‡ ¦½ Ÿ e¯Á‡z-χ ´£ © § ©
57
58
¨ ¤½ ¥ e¯Ó‡iÂ
‰Èχ ´ § Ÿ © Ɖ˜·¯Ï ¨ § ¦ § e‡¯˜i ³ § § ¦ © :‰¨ Èt-˙‡ «¦ ¤ ‰Ï‡L −¨ £ § ¦ § ®¯rpÏ ¨ £ © «© ‡¯˜ −§ Ÿ©
´¨ § ¦ e¯Ó‡iÂ
59 Ì˙Á‡ −¨ Ÿ £ ‰˜·¯-˙‡ ¬¨ § ¦ ¤ eÁlLÈ ² § © § «© :Dχ «¥ ¥ ¯Ó‡z ¤ Ÿ − © ‰f‰ ®¤ © Lȇ‰-Ìr ´¦ ¨ ¦ ÈÎÏ˙‰ −¦ § ¥ £
35
 ‰¯˘ ÈÈÁ GENESIS 24 : 60 – 25 : 14

Ɖ˜·¯-˙‡
¨§ ¦ ¤ ³ £ ¨ § © :ÂÈL‡-˙‡Â
eί·È «¨ ¨ £ ¤ § ̉¯·‡ −¨ ¨ § © „·r-˙‡Â ¤ ¬¤ ¤ § dz˜Ó-˙‡Â ®¨ § ¦ ¥ ¤ § 60

¯rL © ¬© ˙‡ −¥ Dr¯Ê ¥½ § © L¯ÈÈ ´© ¦ § ‰··¯ ®¨ ¨ § ÈÙÏ‡Ï ´¥ § © § Èȉ −¦ £ z‡ § ¬© e˙Á‡ ¥¾ Ÿ £ dϨ½ e¯Ó‡i § Ÿ´ ©

¨ § −© ¥ © ÌÈlÓb‰-Ïr
‰ÎÏz ¦½ © § © © Ɖ·k¯z ¨ § Æ © § ¦ © ‰È˙¯r ¨ ¤À Ÿ £ © § ‰˜·¯ ¹̈ § ¦ ̘z ¨ ¸¨ © :ÂȇN «¨ § Ÿ 61

¬¥ § ‡BaÓ
¯‡a ½ ¦ ‡a ´¨ ƘÁˆÈ ¨ § ¦ § :DÏi «© ¥ © ‰˜·¯-˙‡ −¨ § ¦ ¤ „·r‰ ¤ ²¤ ¨ Áwi ¬© ¦ © Lȇ‰ ®¦ ¨ ȯÁ‡ ´¥ £ © 62

‰„Oa−¤ ¨ © ÁeNÏ © ¬ ¨ ˜ÁˆÈ ²¨ § ¦ ‡ˆi ¬¥ ¥ © :·‚p‰ ¤«¤ © ı¯‡a ¤ ¬¤ § ·LBÈ −¥ ‡e‰Â ¬ § ȇ¯ ®¦ Ÿ ÈÁÏ −© © 63

Ɖ˜·¯ ¨ § ¦ ‡Oz ³¨ ¦ © :Ìȇa «¦ ¨ ÌÈlÓ‚ −¦ © § ‰p‰Â ¬¥ ¦ § ‡¯i § ©½ © ÆÂÈÈr ¨ ¥ ‡Oi ³¨ ¦ © ·¯r ¤®¨ ˙BÙÏ ´§ ¦ 64

¤ ¤À ¨ ¤ ¯Ó‡zÂ
„·r‰-χ ¤ Ÿ ´ © :ÏÓb‰ «¨ ¨ © ÏrÓ ¬© ¥ Ïtz Ÿ − ¦ © ˜ÁˆÈ-˙‡ ®¨ § ¦ ¤ ‡¯z ¤ −¥ © ‰ÈÈr-˙‡
¨ ¤½ ¥ ¤ 65

®¦ Ÿ £ ‡e‰´ „·r‰
È„‡ ¤ −¤ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © e˙‡¯˜Ï ¥½ ¨ § ¦ Ɖ„Oa ¤ ¨ © D³Ï‰‰ ¥ Ÿ © ƉÊl‰ ¤ ¨ © Lȇ‰-ÈÓ ³¦ ¨ « ¦
−¦ ¨ § © ¨ ˙‡
Ìȯ·c‰-Ïk ¬¥ ˜ÁˆÈÏ ®¨ § ¦ § „·r‰ ¤ −¤ ¨ ¯tÒÈ ¬¥ © § © :Òk˙z «¨ § ¦ © Û Èrv‰ −¦ ¨ © Áwz ¬© ¦ © 66

²¨ § ¦ ¤ ÁwiÂ
‰˜·¯-˙‡ ¯© ¦ © Bn‡ ½ ¦ ‰¯N ´¨ ¨ Ɖω‡‰ ¨ ¡ŸÆ ¨ ˜ÁˆÈ À̈ § ¦ ‰‡·È ¨ ´¤ ¦ § © :‰Nr «¨ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ 67

:Bn‡ « ¦ ȯÁ‡ ¬¥ £ © ˜ÁˆÈ −¨ § ¦ ÌÁpi ¬¥ ¨ ¦ © ‰·‰‡i ¨ ®¤ ¨ ¡ ¤ © ‰M‡Ï −¨ ¦ § BÏ-ȉz ¬ ¦ §©

1
Ò ÆÔ¯ÓÊ-˙‡
¨ § ¦ ¤ BÏÀ „Ïz ¤ ´¥ © :‰¯e˘ «¨ § dÓLe ¬¨ § ‰M‡ −¨ ¦ Áwi ¬© ¦ © ̉¯·‡ ²¨ ¨ § © ÛÒi ¤ Ÿ¯ © 2
25 È˘˘
„ÏÈ©½ ¨ ÔL˜ÈÂ
´¨ § ¨ § :ÁeL-˙‡Â © « ¤ § ˜aLÈ-˙‡Â −¨ § ¦ ¤ § ÔÈ„Ó-˙‡Â ®¨ § ¦ ¤ § Ô„Ó-˙‡Â −¨ § ¤ § ÔL˜È-˙‡Â ¨½ § ¨ ¤ § 3

´¥ § :ÌÈn‡Ïe
È·e «¦ ª § ÌÈLeËÏe −¦ § ̯eM‡ ¬ ¦ © eȉ ² ¨ Ô„„ ½¨ § È·e ´¥ § Ô„c-˙‡Â ®¨ § ¤ § ‡·L-˙‡ −¨ § ¤ 4

:‰¯e˘«¨ § Èa ¬¥ § ‰l‡-Ïk ¤ −¥ ¨ ‰rcχ ®¨ ¨ § ¤ § r„È·‡Â −¨ ¦ £ © DŸÁ ½ £ © ƯÙr ¤ Æ ¥ ¨ ‰ÙÈr ³¨ ¥ ÔÈ„Ó À̈ § ¦

 ¯L‡ 5
´¤ £ ÆÌÈL‚ÏÈt‰ ¦ § © «¦ © È·Ï ³¥ § ¦ § :˜ÁˆÈÏ «¨ § ¦ § BÏ-¯L‡-Ïk-˙‡ − ¤ £ ¨ ¤ ̉¯·‡ ²¨ ¨ § © Ôzi ¯¥ ¦ © 6
´¤ § ÆBa§ ˜ÁˆÈ
ep„Bra ³¨ § ¦ ÏrÓ ¸© ¥ ÌÁlLÈ º¥ § © § «© ˙zÓ Ÿ® ¨ © ̉¯·‡ −¨ ¨ § © Ô˙ ¬© ¨ ̉¯·‡Ï ¨½ ¨ § © §
®¨ ¤ £ ̉¯·‡
ÈÁ-¯L‡ −¨ ¨ § © ÈiÁ-ÈL ¬¥ © «¥ § ÈÓÈ ²¥ § ‰l‡Â ¤ ¥À § :Ì„˜ ¤ «¤ ı¯‡-χ ¤ ¬¤ ¤ ‰Ó„˜ ¨ § −¥ ÈÁ©½ 7

²¨ ¨ § © ˙ÓiÂ
̉¯·‡ ¨ ¯¨ © r‚i ¸© § ¦ © :ÌÈL «¦ ¨ LÓ ¬¥ Á ¨ § ‰L −¨ ¨ ÌÈr·L ¬ ¦ § ¦ § ‰L ²¨ ¨ ˙‡Ó ¬© § 8

³¨ § ¦ B˙‡
˜ÁˆÈ ¹ Ÿ e¯a˜i ¸ § § ¦ © :ÂÈnr-χ «¨ © ¤ ÛÒ‡i ¤ −¨ ¥ © r·N ©®¥ ¨ § Ô˜Ê ´¥¨ ‰·BË −¨ ¬¨ ¥ §
‰·ÈNa 9

¦½ ¦ «© ƯÁˆ-Ôa
ÈzÁ‰ © ŸÆ ¤ Ô¯Ùr Ÿ ³ § ¤ ‰„N-χ º¥ § ¤ ‰ÏtÎn‰ ®¨ ¥ § © © ˙¯rÓ-χ −© ¨ § ¤ ÂÈa ¨½ ¨ Æ Ï‡rÓLÈ ¥ ¨ § ¦§
®¥ ¥ § ˙‡Ó
˙Á-Èa ´¥ ¥ ̉¯·‡ −¨ ¨ § © ‰˜-¯L‡ ¬¨ ¨ ¤ £ ‰„O‰ ²¤ ¨ © :‡¯ÓÓ «¥ § © Èt-Ïr ¬¥ § © ¯L‡ −¤ £ 10

D¯·È ¨½ ¨ § © ˙BÓ´ ÆȯÁ‡

¤¬¨ § © ̉¯·‡ ¥ £ © ȉÈ ¦À § © :BzL‡ « § ¦ ‰¯N ¬¨ ¨ § ̉¯·‡ −¨ ¨ § © ¯a˜ ¬© ª ‰nL ¨ ²¨ 11

:ȇ¯ «¦ Ÿ ÈÁÏ −© © ¯‡a-Ìr ¬¥ § ¦ ˜ÁˆÈ ¨½ § ¦ ·Li ¤ ´¥ © Ba ® § ˜ÁˆÈ-˙‡ ´¨ § ¦ ¤ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡

 ˙ȯˆn‰ ²¦ § ¦ © ¯‚‰ ¯¨ ¨ ‰„ÏÈ ¹¨ § ¨ ¯L‡ ¤̧ £ ̉¯·‡-Ôa ®¨ ¨ § © ¤ χrÓLÈ −¥ ¨ § ¦ ˙„Ïz Ÿ ¬ § Ÿ ‰l‡Â ¤ ²¥ § 12 ÈrÈ·˘
−¨ Ÿ § ¦ χrÓLÈ
Ì˙ÓLa ¥½ ¨ § ¦ Èa ´¥ § Æ˙BÓL§ ‰l‡Â ¤ ¥À § :̉¯·‡Ï «¨ ¨ § © § ‰¯N −¨ ¨ ˙ÁÙL ¬© § ¦ 13

¬¨ § ¦ :ÌN·Óe
rÓLÓe «¨ § ¦ χa„‡Â −¥ § § © § ¯„˜Â ¬¨ ¥ § ˙È· Ÿ ½ ¨ § Æ Ï‡rÓLÈ ¥ ¨ § ¦ ¯Îa Ÿ ³ § Ì˙„ÏB˙Ï ®¨ Ÿ § § 14

36
 25 : 15 – 26 : 3 ˙È˘‡¯· ˙„ÏÂ˙
15
¯ÈËÙÓ
16
³¥ § ̉¥º ‰l‡
Èa ¤ ´¥ :‰Ó„˜Â ¨ § «¥ ¨ LÈÙ −¦ ¨ ¯eËÈ ¬ § ‡ÓÈ˙ ¨½ ¥ § „„Á ´© £ :‡OÓe «¨ © ‰Óe„ −¨ §
̇ÈN −¦ ¦ § ¯Nr-ÌÈL ¬¨ ¨ ¥ § Ì˙¯ÈË·e ®¨ Ÿ «¦ § ̉ȯˆÁa −¤ ¥ § © § Ì˙ÓL ¨½ Ÿ § ‰l‡Â ¤ ´¥ § Æ Ï‡rÓLÈ ¥¨§ ¦
17 r·L © ´¤ § ‰L −¨ ¨ ÌÈLÏLe ¬ ¦ Ÿ § ‰L ²¨ ¨ ˙‡Ó ¬© § χrÓLÈ ¥½ ¨ § ¦ ÈiÁ ´¥ © ÆÈL ¥ § ‰l‡Â ¤ ¥À § :Ì˙n‡Ï «¨ Ÿ ª §
18 ƯL‡ ¤ £ ¯eL-„r À © ‰ÏÈÂÁÓ ¨¹ ¦ £ «¥ ekLi ¸ § § ¦ © :ÂÈnr-χ «¨ © ¤ ÛÒ‡i ¤ −¨ ¥ © ˙Ói ¨ ¨½ © r‚i ´© § ¦ © ÌÈL ®¦ ¨
:ÏÙ«¨ ¨ ÂÈÁ‡-ÏÎ −¨ ¤ ¨ Èt-Ïr ¬¥ § © ‰¯eM‡ ¨ ® © ‰Î‡a −¨ £ Ÿ ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦ Èt-Ïr ´¥ § ©
19
˙„ÏÂ˙ 20
³¦ § © :˜ÁˆÈ-˙‡
ȉÈ «¨ § ¦ ¤ „ÈÏB‰ ¬¦ ̉¯·‡−¨ ¨ § © ̉¯·‡-Ôa ®¨ ¨ § © ¤ ˜ÁˆÈ −¨ § ¦ ˙„ÏBz Ÿ¬§ ‰l‡Â ¤ ²¥ § Ò
¦½ © £ «¨ Æ Ï‡e˙a-˙a
Èn¯‡‰ ¥ § © ‰˜·¯-˙‡ À̈ § ¦ ¤ BzÁ˜a ´ § © § ‰L ¨½ ¨ ÌÈra¯‡-Ôa ´¦ ¨ § © ¤ ƘÁˆÈ ¨ §¦
21 Ɖ‰ÈϨ «© ˜ÁˆÈ ³¨ § ¦ ¯zri ¸© § ¤ © :‰M‡Ï «¨ ¦ § BϬ Èn¯‡‰ −¦ © £ ¨ Ô·Ï ¬¨ ¨ ˙BÁ‡ ² £ ̯‡ ®¨ £ ÔctÓ −© © ¦
:BzL‡ « § ¦ ‰˜·¯ ¬¨ § ¦ ¯‰z © −© © ‰Â‰È ¨½ § ÆBÏ ¯˙ri ¤ ³¨ ¥ © ‡Â‰ ®¦ ‰¯˜r −¨ ¨ £ Èk¬ ¦ BzL‡ ½ § ¦ ÁÎÏ © Ÿ´ §
22 DÏz ¤ −¥ © ÈÎ‡ ¦ Ÿ® ¨ ‰f−¤ ‰nÏ ¨ ¬¨ Ôk-̇ ¥½ ¦ ¯Ó¤ ‡z Ÿ ´ © da¯˜a ¨½ § ¦ § ÆÌÈa‰ ¦ ¨ © eˆˆ¯˙i ³ £Ÿ « § ¦ ©
ÆÌÈB‚
¦ 23 ÌÈn‡Ï ¦½ ª § ÈLe ´¥ § DË·a ¥½ § ¦ § ÆÌÈÈ‚ ÈL ³¥ § dϨÀ ‰Â‰È ¹̈ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :‰Â‰È-˙‡ «¨ § ¤ L¯„Ï Ÿ¬ § ¦
24 ¨ −¤ ¨ e‡ÏÓiÂ
‰ÈÓÈ ¬ § § ¦ © :¯Èrˆ «¦ ¨ „·rÈ Ÿ ¬ £ © ·¯Â −© § ıÓ‡È ¨½ ¡«¤ ̇ÏÓ Ÿ ´ § ¦ Æ̇Ïe Ÿ § e„¯tÈ ®¥ ¨ ¦ D ÈrnÓ ¦ −© ¥ ¦
25 ˙¯c‡k ¤ ´¤ © § Blk − ª ÈBÓ„‡ ¦½ § © ÆÔBL‡¯‰ ¦ ¨ ‡ˆi ³¥ ¥ © :dË·a «¨ § ¦ § ÌÓB˙ −¦ ¬¥ ¦ § ˙„ÏÏ
‰p‰Â ¤®¤ ¨
26 ·˜ra ´¥£ © Æ˙ÊÁ‡ ¤Æ ¤ Ÿ B„È ³ ¨ § ÂÈÁ‡ À¦ ¨ ‡ˆÈ ´¨ ¨ ÔÎ-ȯÁ‡Âº¥ ¥ £ «© § :ÂNr «¨ ¥ BÓL − § e‡¯˜i ¬ § § ¦ © ¯rN ®¨ ¥
27 ÆeÏc‚i § § ¦ «© :Ì˙‡ «¨ Ÿ ˙„Ïa ¤¬¤ § ‰L −¨ ¨ ÌÈML-Ôa ¬ ¦ ¦ ¤ ˜ÁˆÈ ²¨ § ¦ § ·˜rÈ Ÿ ® £ © BÓL − § ‡¯˜i ¬¨ § ¦ © ÂNr ¨½ ¥
Ìz¨½ Lȇ´¦ Æ·˜rÈ Ÿ £ © § ‰„N ®¤ ¨ Lȇ ´¦ „Ȉ ¦ −© r„È © ¬¥Ÿ Lȇ ²¦ ÂNr ¨À ¥ ȉÈ ´¦ § © Ìȯrp‰ ½¦ ¨ § ©
28 ˙·‰‡ ¤ ¬¤ Ÿ ‰˜·¯Â −¨ § ¦ § ÂÈÙa ®¦ § „Ȉ-Èk ¦ ´© ¦ ÂNr-˙‡ −¨ ¥ ¤ ˜ÁˆÈ ²¨ § ¦ ·‰‡i ¬© ¡ ¤ © :ÌÈω‡ «¦ ¨ Ÿ ·LÈ −¥ Ÿ
29
30
¯Ó‡i¤ Ÿ¸ © :Û«Èr ¥ ¨ ‡e‰Â ¬ § ‰„O‰-ÔÓ −¤ ¨ © ¦ ÂNr ²¨ ¥ ‡·i Ÿ ¬ ¨ © „ÈÊ ®¦ ¨ ·˜rÈ Ÿ − £ © „Êi ¤¬¨© :·˜rÈ-˙‡Ÿ « £ © «¤
¦ Ÿ® ¨ Û−Èr
ÈÎ‡ ¥ ¨ Èk¬ ¦ ‰f‰ ¤½ © ÆÌ„‡‰ Ÿ ¨ ¨ Ì„‡‰-ÔÓ Ÿ ³ ¨ ¨ ¦ Ƈ¨ ÈËÈrω ¦ ³¥ ¦ § © ·˜rÈ-χ Ÿ À £ © «¤ ÂNr ¨¹ ¥
31 § ¨Ÿ « § ¤ ÌBiÎ
−F˙¯Îa-˙‡ ² © ‰¯ÎÓ ¬¨ § ¦ ·˜rÈ Ÿ ® £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © :ÌB„‡ « ¡ BÓL-‡¯˜ − § «¨ ¨ Ôk-Ïr ¬¥ ©
32 :‰¯Îa «¨Ÿ § ÈÏ−¦ ‰f-‰nÏ ¬¤ ¨ ¨ § ˙eÓÏ ® ¨ D−ÏB‰ ¥ ¬ ¦ Ÿ ¨ ‰p‰
ÈÎ‡ ²¥ ¦ ÂNr ¨½ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :ÈÏ«¦
33 − ¨Ÿ § ¤ ¯kÓiÂ
B˙¯Îa-˙‡ Ÿ ¬ § ¦ © BÏ® r·Mi −© ¨ ¦ © ÌBik ½ © ÆÈl¦ ‰r·M‰ ¨ § ³¨ ¦ ·˜rÈ Ÿ À £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ ©
34 ̘i ¨−¨ © zLi § § ¥½ © Ï·i © Ÿ´ © ÌÈL„r ¦½ ¨ £ „ÈÊe ´¦ § ÌÁÏ ¤ ¤µ ÂNrÏ ¨À ¥ § Ô˙ ´© ¨ ·˜rÈ Ÿ º £ © § :·˜rÈÏ Ÿ « £©§
«¨Ÿ § © ¤ ÂNr
:‰¯Îa‰-˙‡ −¨ ¥ Ê·i ¤ ¬ ¦ © D®Ïi © ¥©
26 1 ®¨ ¨ § © ÈÓÈa
̉¯·‡ ´¥ ¦ ‰È‰ −¨ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ÔBL‡¯‰ ½ ¦ ¨ ·r¯‰ ´¨ ¨ ¨ Æ„·lÓ © § ¦ ı¯‡a ¤ ¨½ ¨ Æ·r¯ ¨ ¨ ȉÈ ³¦ § © 
2 ‰Â‰È ¨½ § ÆÂÈχ ¨ ¥ ‡¯i ³¨ ¥© :‰¯¯b ¨ «¨ § ÌÈzLÏt-D −¦ § ¦ § ÏÓ ¤ «¤ DÏÓÈ·‡-χ ¤ ¬¤ ¦ £ ¤ ˜ÁˆÈ ²¨ § ¦ D¤Ïi ¯¥ ©
3 ı¯‡a ¤ ´¨ ¨ ¯ebµ :F Èχ «¤ ¥ ¯Ó‡ ¬© Ÿ ¯L‡ −¤ £ ı¯‡a ¤ ¨½ ¨ ÔÎL Ÿ ´ § ‰ÓȯˆÓ ¨ § ®¨ § ¦ „¯z-χ ´¥ ¥ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ− ©
37
˙„ÏÂ˙ GENESIS 26 : 4 – 23

Ÿ ´ ¨ £ «¨ ¨ ¤ ÆÔz‡
˙ˆ¯‡‰-Ïk-˙‡ ¥ ¤ Fr¯ÊÏe À £ § © § « ´FÏ-Èk § «¦ jί·‡Â ¨ ®¤ § ¨ £ © −Fnr § ¦ ‰È‰‡Â ¬¤ § «¤ § ˙‡f‰ Ÿ½ ©
:F È·‡ «¦ ¨ ̉¯·‡Ï ¬¨ ¨ § © § ÈzraL ¦ § −© § ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ‰r·M‰-˙‡ ¨½ ª § © ¤ ÆÈ˙Ó˜‰Â ¦ Ÿ «¦ £ © χ‰ ¥½ ¨
Ÿ − ¨ £ ¨ ¨ ˙‡
˙ˆ¯‡‰-Ïk ¬¥ Fr¯ ½ £ § ÊÏ © § Èz˙ ´¦ © ¨ § ÌÈÓM‰ ¦ ©½ ¨ © È·ÎBÎk ´¥ § § ÆFr¯Ê-˙‡ £ § © «¤ È˙Èa¯‰Â ³¦ ¥ § ¦ § 4

−¨ ¨ § © rÓL-¯L‡
̉¯·‡ ¬© ¨ ¤ £ ·˜r ¤ ¥¾ :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ÈÈBb ¬¥ Ïk Ÿ − Fr¯Ê· ½ £ § © § eίa˙‰Â ´ £ ¨ § ¦ § χ‰ ®¥ ¨ 5

:¯¯‚a «¨ § ¦ ˜ÁˆÈ −¨ § ¦ ·Li ¤ ¬¥ © :È˙¯B˙ «¨ Ÿ § È˙BwÁ ¬© ª È˙ÂˆÓ −© Ÿ § ¦ Èz¯ÓLÓ ¦½ § © § ¦ ƯÓLi Ÿ § ¦ © ÈϘa ®¦ Ÿ § 6 È˘
Ÿ ´ ¥ Ƈ¯È
¯Ó‡Ï ¥ ¨ Èk³¦ ‡Â‰ ®¦ È˙Á‡ ¦ Ÿ ´ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © BzL‡Ï ½ § ¦ § ÆÌB˜n‰ ¨ © ÈL‡ ³¥ § © eχLi º £ § ¦ «© 7

:‡È‰«¦ ‰‡¯Ó −¤ § © ˙·BË-Èk ¬© «¦ ‰˜·¯-Ïr ¨½ § ¦ © ÆÌB˜n‰ ¨ © ÈL‡ ³¥ § © È‚¯‰È-Ôt ¦ ª¹ § © «© ¤ ÈzL‡ ¦½ § ¦

„ra −© § ÌÈzLÏt ¦½ § ¦ § DÏÓ ¤ ´¤ ÆDÏÓÈ·‡ ¤ Æ ¤ ¦ £ Û˜Li ¥À § © © ÌÈÓi‰ ¦½ ¨ © ÆÌL¨ BÏ-eί‡ ¬ § «¨ Èk´¦ ȉÈ ¦À § © 8

¤ ¤¹ ¦ £ ‡¯˜iÂ
DÏÓÈ·‡ ¸¨ § ¦ © :BzL‡ « § ¦ ‰˜·¯ ¬¨ § ¦ ˙‡ −¥ ˜ÁˆÓ ¥½ © § ƘÁˆÈ ¨ § ¦ ‰p‰Â ³¥ ¦ § ‡¯i § ©À © ÔBlÁ‰® © «© 9

‡Â‰®¦ È˙Á‡ ¦ Ÿ ´ £ z¯Ó‡ ¨ § −© ¨ D ȇ ¬¥ § ‡Â‰¦½ ÆFzL‡ § § ¦ ‰p‰ ³¥ ¦ D‡ ´© ƯӇi ¤ ŸÆ © ˜ÁˆÈÏ À̈ § ¦ §

¤ ¤½ ¦ £ ¯Ó‡iÂ
DÏÓÈ·‡ ¤ Ÿ´ © :‰ÈÏr ¨ «¤ ¨ ˙eÓ‡-Ôt − ¨ ¤ Èz¯Ó‡ ¦ § ©½ ¨ Èk´¦ ˜ÁˆÈ ¨½ § ¦ ÆÂÈχ ¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © 10

¬˙‡·‰Â
¨ ¥ ¥ § FzL‡-˙‡ ¤½ § ¦ ¤ ÆÌr‰ ¨ ¨ „Á‡ ³© © ·ÎL º© ¨ ËrÓk © § ¦  el ®¨ ˙ÈNr ¨ ´¦ ¨ ˙‡f-‰Ó Ÿ− ©
‰f‰²¤ © Lȇa ¬ ¦ ¨ r‚p‰ ©¥¹Ÿ © ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ Ìr‰-Ïk-˙‡ −¨ ¨ ¨ ¤ DÏÓÈ·‡ ¤ ¤½ ¦ £ ˆÈ ´© § © :ÌL‡ «¨ ¨ eÈÏr −¥ ¨ 11

¬¨ ¨ © ‡ˆÓiÂ
‰Ma ²¨ § ¦ © ‡Â‰‰ ¦½ © ı¯‡a ¤ ´¨ ¨ ƘÁˆÈ ¨ § ¦ r¯Êi ³© § ¦ © :˙ÓeÈ «¨ ˙BÓ¬ BzL‡·e − § ¦§ 12

Ï„‚ ½¥ ¨ § ÆDBω¨ D¤Ïi ³¥© Lȇ‰ ®¦ ¨ Ïc‚i −© § ¦ © :‰Â‰È «¨ § e‰Î¯·È −¥ £ ¨ § «© ÌȯrL ®¦ ¨ § ‰‡Ó ´¨ ¥ ‡Â‰‰ −¦ © 13 È˘ÈÏ˘
‰a¯ ®¨ © ‰c·r −¨ ª £ © ¯˜· ¨½ ¨ ‰˜Óe ´¥ § ¦ ÆÔ‡ˆ-‰˜Ó Ÿ ¥ § ¦ BÏ-ȉÈ ³ ¦ § «© :„‡Ó Ÿ « § Ï„‚-Èk −© ¨ «¦ „r ¬© 14

−¥ ¦ ÂÈ·‡
ÈÓÈa ¦½ ¨ È„·r ´¥ § © Æe¯ÙÁ § «¨ ¯L‡ ³¤ £ ˙¯‡a‰-ÏΠŸ À ¥ § © ¨ § :ÌÈzLÏt «¦ § ¦ § B˙‡ − Ÿ e‡˜È ¬ § ©§© 15

¤ −¤ ¦ £ ¯Ó‡iÂ
DÏÓÈ·‡ ¤ Ÿ¬ © :¯Ùr «¨ ¨ Ìe‡ÏÓÈ − § © § © ÌÈzLÏt ¦½ § ¦ § ÌeÓzÒ ´ § ¦ ÂÈ·‡ ®¦ ¨ ̉¯·‡ ´¨ ¨ § © 16

© ¬ ¦ © ˜ÁˆÈ
ÔÁi ®¨ § ¦ ÌMÓ −¨ ¦ D¤Ïi ¬¥© :„‡Ó Ÿ « § epnÓ-zÓˆr-Èk
−¤ ¦ ¨ § «© ¨ «¦ enrÓ ¨½ ¦ «¥ DÏ¥µ ˜ÁˆÈ-χ ®¨ § ¦ ¤ 17

¯L‡³¤ £ ÌÈn‰ ¦ ©À © ˙¯‡a-˙‡ Ÿ ´ ¥ § ¤ | ¯tÁi Ÿ ´ § © © ˜ÁˆÈ ¹̈ § ¦ ·Li ¨ ¸¨ © :ÌL «¨ ·Li ¤ ¬¥ © ¯¯b-ÏÁa −¨ § © «© § 18

®¨ ¨ § © ˙BÓ´ ȯÁ‡
̉¯·‡ −¥ £ © ÌÈzLÏt ¦½ § ¦ § ÌeÓzÒÈ ´ § © § © ÂÈ·‡ ¦½ ¨ ̉¯·‡ ´¨ ¨ § © ÆÈÓÈa ¥ ¦ Æe¯ÙÁ § «¨
−¨ § ¦ «¥ § © e¯tÁiÂ
˜ÁˆÈ-È„·r ¬ § § © © :ÂÈ·‡ «¦ ¨ Ô‰Ï −¤ ¨ ‡¯˜-¯L‡ ¬¨ ¨ ¤ £ ˙ÓMk Ÿ ¾ ¥ © ˙BÓL ½ ¥ ÆÔ‰Ï ¤ ¨ ‡¯˜i ³¨ § ¦ © 19

²¨ § ¦ Èr¯-Ìr
˜ÁˆÈ ¬¥ Ÿ ¦ ¯¯‚ À¨ § Èr¯ ´¥ Ÿ e·È¯i ¹¦ ¨ © :ÌÈiÁ «¦ © ÌÈÓ ¦ ¬© ¯‡a −¥ § ÌL-e‡ˆÓi ¨½ § § ¸¦ © ÏÁpa © ®¨ © 20

:Bnr « ¦ e˜Or˙‰ − § © § «¦ Èk¬ ¦ ˜Nr ¤ ¥½ Ư‡a‰-ÌL ¥ § © «¥ ‡¯˜i ³¨ § ¦ © ÌÈn‰ ¦ ®¨ © eÏ ´¨ ¯Ó‡Ï Ÿ− ¥

21
´¥ § © © :‰ËN
˜zri «¨ § ¦ dÓL −¨ § ‡¯˜i ¬¨ § ¦ © ‰ÈÏr-Ìb¨ ®¤ ¨ © e·È¯i −¦ ¨ © ˙¯Á‡ ¤ ¤½ © ¯‡a ´¥ § Æe¯tÁi § § © «© 22
˙B·Á¯ ½ Ÿ § ÆdÓL ¨ § ‡¯˜i ³¨ § ¦ © ‰ÈÏr ¨ ®¤ ¨ e·¯ − ¨ ‡Ï Ÿ ¬ § ˙¯Á‡ ¤ ¤½ © ¯‡a ´¥ § ƯtÁi Ÿ § © © ÌMÓ À̈ ¦
¯‡a¬¥ § ÌMÓ −¨ ¦ Ïri © ¬© © :ı¯‡· ¤ «¨ ¨ eȯÙe ¬ ¦ ¨ eÏ −¨ ‰Â‰È ²¨ § ·ÈÁ¯‰ ¯¦ § ¦ ‰zr-Èk º̈ © «¦ ¯Ó‡i ¤ ŸÀ © 23 ÈrÈ·¯

38
 26 : 24 – 27 : 10 ˙È˘‡¯· ˙„ÏÂ˙
̉¯·‡´¨ ¨ § © ȉχ
24 −¥ Ÿ ¡ ÈÎ‡ ¾¦ Ÿ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © ‡e‰‰ ½ © ‰ÏÈla ¨ §´© © Æ‰Â‰È ¨ § ÂÈχ ³¨ ¥ ‡¯i ¸¨ ¥© :r·L © «¨
¯e·ra ½ £ § © «¤ È˙Èa¯‰Â
− £ © Fr¯Ê-˙‡ ´¦ ¥ § ¦ § ÆF Èzί·e Æ ¦ § © «¥ ÈÎ‡ ¦ Ÿ ½ ¨ ´Fz‡-Èk § ¦ «¦ Ƈ¯Èz-χ ¨ ¦ © F È·‡ ®¦ ¨
25 Bω‡® ¢ ¨ ÌL-Ëi −¨ ¤ © ‰Â‰È ¨½ § ÌLa ´¥ § Ƈ¯˜i ¨ § ¦ © ÁaÊÓ © ¥À § ¦ ÌL ´¨ Ô·i ¤ ¯¦ © :Èc·r «¦ § © ̉¯·‡ ¬¨ ¨ § ©
26 Æ˙fÁ‡Â © ª £ © ¯¯bÓ ®¨ § ¦ ÂÈχ −¨ ¥ D¬Ï‰ © ¨ DÏÓÈ·‡Â ¤ ¤¾ ¦ £ © :¯‡a «¥ § ˜ÁˆÈ-È„·r −¨ § ¦ ¥ § © ÌL-e¯Îi ¬¨ § ¦©
®¨ ¥ Ì˙‡a
27 Èχ ´¤ ¨ recÓ © − © ˜ÁˆÈ ¨½ § ¦ Æ̉χ ¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :B‡·ˆ-¯N « ¨ § © ÏÎÈÙe Ÿ − ¦ e‰r¯Ó ¥½ ¥ «¥
´¨ ¨ «¦ »eȇ¯
28 ‰È‰-Èk ¦ ¨ B‡¯ ´ ¨ e¯Ó‡i À § Ÿ © :ÌÎz‡Ó «¤ § ¦ ¥ ÈeÁlLz ¦ − § © § © È˙‡ ¦½ Ÿ Ì˙‡N ´¤ ¥ § ÆÌz‡Â ¤©§
¬¨ § § ¦ § F®È·e
‰˙¯Î ¤ ¥ eÈÈa ´¥ ¥ eÈ˙BÈa −¥ ¥ ‰Ï‡ ²¨ ¨ ‡¬¨ ȉz ¸¦ § ¯Ó‡p ¤ Ÿ À © ¼Dnr ¨ ¦ | ‰Â‰È ´¨ §
29 ¯L‡Î ¤̧ £ © § Fer‚ ½ £ «© § ‡Ï Ÿ ´ ƯL‡k ¤ £ © ‰r¯ À̈ ¨ enr ¹̈ ¦ ‰Nrz-̇ ¥̧ £ © ¦ :Dnr «¨ ¦ ˙ȯ· −¦ §
:‰Â‰È «¨ § De¯a ¬ § ‰zr −¨ © ‰z‡ ¬¨ © ÌBÏLa ® ¨ § −FÁlLp £ «¥ © § © ·BË-˜¯ ½ © ÆFnr § ¦ eÈNr ³¦ ¨
30
È˘ÈÓÁ
31
Lȇ´¦ er·Mi − § ¨ ¦ © ¯˜a· ¤Ÿ ½ © eÓÈkLi ´¦ § © © :ezLi « § ¦ © eÏ·i − § Ÿ © ‰zLÓ ¤½ § ¦ ÆÌ‰Ï ¤ ¨ Nri © ³© ©
32 ‡e‰‰ À © ÌBia ´ © | ȉÈ ´¦ § © :ÌBÏLa « ¨ § Bz‡Ó − ¦ ¥ eÎÏi ¬ § ¥ © ˜ÁˆÈ ¨½ § ¦ ÌÁlLÈ ´¥ § © § © ÂÈÁ‡Ï ®¦ ¨ §
e¯Ó‡i § Ÿ¬ © e¯ÙÁ ®¨ ¨ ¯L‡ ´¤ £ ¯‡a‰ −¥ § © ˙B„‡-Ïr ¬ Ÿ © BϽ e„bi ´¦ © © ˜ÁˆÈ ¨½ § ¦ È„·r ´¥ § © Æe‡·i ŸÆ ¨ ©
33 r·L © ¤½ ¯‡a ´¥ § ƯÈr‰-ÌL ¦ ¨ ¥ Ôk-Ïr ³¥ © ‰r·L ®¨ § ¦ d˙‡ −¨ Ÿ ‡¯˜i ¬¨ § ¦ © :ÌÈÓ ¦ «¨ e‡ˆÓ ¬¨ ¨ BÏ−
34 ƉM‡ ¨ ¦ Áwi ³© ¦ © ‰L ¨½ ¨ ÌÈra¯‡-Ôa ´¦ ¨ § © ¤ ÆÂNr ¨ ¥ ȉÈ ³¦ § © :‰f‰«¤ © ÌBi‰ ¬ © „r−©
35 ¨ÔÈȉzÂ
−¤ § ¦ © :ÈzÁ‰ «¦ ¦ «© ÔÏȇ-˙a Ÿ − ¥ © ˙ÓNa-˙‡Â ©½ § ´¨ ¤ § ÈzÁ‰ ®¦ ¦ «© ȯ‡a-˙a −¦ ¥ § © ˙È„e‰È-˙‡ ½¦ § ¤
27 1 ¨ÔȉÎzÂ
¬¤ § ¦ © ˜ÁˆÈ ¨½ § ¦ Ô˜Ê-Èk ´¥¨ «¦ ÆȉÈ ¦ §© «¨ § ¦ § ˜ÁˆÈÏ
:‰˜·¯Ïe −¨ § ¦ § Áe¯ © ® ˙¯Ó ©Ÿ ´ Ò
¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © Èa ¦½ § ÆÂÈχ ¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © Ï„b‰ Ÿ À ¨ © Ba ´ § | ÂNr-˙‡
´¨ ¥ ¤ ‡¯˜i º̈ § ¦ © ˙‡¯Ó Ÿ ® § ¥ ÂÈÈr −¨ ¥
2
3
Ɖzr ¨ © § :È˙BÓ «¦ ÌBȬ Èzr„È ¦ § −© ¨ ‡Ï Ÿ ¬ Èz˜Ê ¦ § ®© ¨ ‡-‰p‰ −¨ ¥ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :Èp‰ ¦ «¥ ¦ ÂÈχ −¨ ¥
¦ «¨
„Ȉ ¦¸ ¥ £ © :‰„Ȉ« Èl−¦ ‰„eˆÂ
4 ÈÏ-‰Nr ¨ ¬ § ‰„O‰ ½¤ ¨ © ƇˆÂ ¥ § FzL˜Â ®¤ § © § −F ÈÏz § § ¤ F ÈÏÎ ¤½ ¥ ‡-‡N ´¨ ¨
−¦ § © ¬Fί·z
ÈLÙ § ¤ ¨ § ¯e·ra ² £ © ‰Ï· ¨ ®¥ Ÿ § Èl−¦ ‰‡È·‰Â ¨ ¬ ¦ ¨ § Èz·‰‡ ¦ § ²© ¨ ¯L‡k ¬¤ £ © ÌÈnrËÓ ¹¦ © § ©
5 ÆÂNr ¨ ¥ D¤Ïi ³¥© Ba ® § ÂNr-χ −¨ ¥ ¤ ˜ÁˆÈ ¨½ § ¦ ¯a„a ´¥ © § ˙rÓL © ©½ Ÿ ‰˜·¯Â ´¨ § ¦ § :˙eÓ‡ « ¨ ̯Ëa ¤ ¬¤ §
6 ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ da −¨ § ·˜rÈ-χ Ÿ ¬ £ © ¤ ‰¯Ó‡ ½¨ § «¨ Ɖ˜·¯Â ¨ § ¦ § :‡È·‰Ï «¦ ¨ § „Ȉ ¦ −© „eˆÏ ¬ ¨ ‰„O‰ ½¤ ¨ ©
7 Èl ¬ ¦ ‰‡È·‰ ¨ ¸¦ ¨ :¯Ó‡Ï Ÿ « ¥ F ÈÁ‡ −¦ ¨ ÂNr-χ ¬¨ ¥ ¤ ¯a„Ó ²¥ © § F È·‡-˙‡ ¦½ ¨ ¤ ÆÈzrÓL ¦ § Æ © ¨ ‰p‰ ³¥ ¦
:È˙BÓ «¦ ¬¥ § ¦ ‰Â‰È
ÈÙÏ −¨ § ÈÙÏ ¬¥ § ¦ ‰Îί·‡Â ²¨ § ¤ ¨ £ © ‰Ï· ¨ ®¥ Ÿ § ÌÈnrËÓ −¦ © § © ÈÏ-‰Nr ¬ ¦ ¥ £ © „Ȉ ¦ ²©
8
9
Ô‡v‰-χ Ÿ ½ © ¤ Ƈ-D ¨ Ϥ :D˙‡ «¨ Ÿ ‰eˆÓ ¬¨ © § È‡ −¦ £ ¯L‡Ï ¬¤ £ © ÈϘa ®¦ Ÿ § rÓL ´© § È· −¦ § ‰zr ¬¨ © §
F È·‡Ï −¦ ¨ § ÌÈnrËÓ ²¦ © § © Ì˙‡ ¯¨ Ÿ ‰Nr‡Â ¤̧ ¡ «¤ § ÌÈ·Ë ®¦ Ÿ ÌÈfr −¦ ¦ ÈÈ„b¬¥ ¨ § ÈL ²¥ § ÌMÓ À̈ ¦ ÈÏ-Á˜Â ´¦ «© §
¬¥ § ¦ −Fί·È
10 ÈÙÏ § ¤ ¨ § ¯L‡ ¬¤ £ ¯·ra ²ª £ © Ï· ®¨ ¨ § F È·‡Ï −¦ ¨ § ¬˙‡·‰Â ¨ ¥ ¥ § :·‰‡ «¥ ¨ ¯L‡k ¬¤ £ ©
39
 ˙„ÏÂ˙ GENESIS 27 : 11 – 33

−¦ Ÿ ¨ § ¯rN
ÈÎ‡Â ¦½ ¨ Lȇ ´¦ ÆÈÁ‡ ¦ ¨ ÂNr ³¨ ¥ Ô‰ ´¥ Bn‡ ® ¦ ‰˜·¯-χ −¨ § ¦ ¤ ·˜rÈ Ÿ ½ £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :B˙BÓ « 11

¬ ¦ ¥ ¥ § rzr˙Ók
È˙‡·‰Â © ®¥ § © § ¦ ÂÈÈr· −¨ ¥ § È˙Èȉ ¦ ¬ ¦ ¨ § È·‡ ¦½ ¨ ÆÈMÓÈ ¦ Æ ¥ ª § ÈÏe‡ ³© :˜ÏÁ «¨ ¨ Lȇ ¬¦ 12

D‡²© Èa ®¦ § −F˙ÏϘ § ¨ § ¦ ÈÏr ¬© ¨ Bn‡ ½ ¦ ÆBÏ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ³ © :‰Î¯· «¨ ¨ § ‡Ï Ÿ ¬ § ‰ÏϘ −¨ ¨ § ÈÏr ²© ¨ 13

ÆBn‡¦ Nrz © ³© © Bn‡Ï ® ¦ § ‡−·i ¥ ¨ © Áwi ©½ ¦ © ÆDÏi ¤ Æ¥ © :ÈÏ-Á˜ «¦ «© D¬Ï ¥ § ÈϘa −¦ Ÿ § rÓL ¬© § 14

da³¨ § ÂNr ¨¹ ¥ È„‚a-˙‡ ¸¥ § ¦ ¤ ‰˜·¯ ¨ § ¦Â Áwz ´© ¦ © :ÂÈ·‡ «¦ ¨ ·‰‡ ¬¥ ¨ ¯L‡k −¤ £ © ÌÈnrËÓ ¦½ © § © 15

:ÔËw‰ «¨ ¨ © da ¬¨ § ·˜rÈ-˙‡ Ÿ − £ © «¤ LaÏz ¬¥ § © © ˙Èaa ¦ ®¨ © dz‡ −¨ ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ˙„ÓÁ‰ Ÿ ½ ª £ © Æ Ï„b‰ Ÿ ¨©

:Âȯ‡eˆ «¨ ¨ © ˙˜ÏÁ ¬© § ¤ Ïr −© § ÂÈ„È-Ïr ®¨ ¨ © ‰LÈaω ¨ −¦ § ¦ ÌÈfr‰ ¦½ ¦ «¨ ÈÈ„b ´¥ ¨ § Æ˙¯r Ÿ Ÿ ˙‡Â ¥À § 16

:da «¨ § ·˜rÈ Ÿ ¬ £ © „Èa −© § ‰˙Nr ¨ ®¨ ¨ ¯L‡ ´¤ £ ÌÁl‰-˙‡Â ¤ −¤ © ¤ § ÌÈnrËn‰-˙‡ ²¦ © § © © ¤ Ôzz ¯¥ ¦ © 17

18
·˜rÈŸ ¹ £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :Èa «¦ § ‰z‡ −¨ © ÈÓ ¬ ¦ Èpp‰ ¦ ¤½ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © È·‡ ®¦ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ÂÈ·‡-χ −¦ ¨ ¤ ‡·i Ÿ ¬ ¨© 19
´¨ « Èχ
‡-Ìe˜ ®¨ ¥ z¯ac ¨ § −© ¦ ¯L‡k ¬¤ £ © È˙ÈNr ¦ ¦¾ ¨ F¯Îa ¤½Ÿ § ÂNr ´¨ ¥ ÆÈÎ‡ ¦ Ÿ ¨ ÂÈ·‡-χ À¦ ¨ ¤
½ § ¤ ƘÁˆÈ
Ba-χ ¨ § ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :FLÙ «¤ § © Èpί·z ¦ ¬© £ ¨ § ¯e·ra − £ © È„ÈvÓ ½¦ ¥ ¦ ƉÏ· ¨ § ¨ § ‰·L À̈ § 20

«¨ ¨ § F ȉχ
:ÈÙÏ −¤ Ÿ ¡ ‰Â‰È ¬¨ § ‰¯˜‰ ²¨ § ¦ Èk¬ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © Èa ®¦ § ‡ˆÓÏ Ÿ − § ¦ z¯‰Ó ¨ § ¬© ¦ ‰f-‰Ó ²¤ ©
−¨ ¥ Èa
ÂNr ¬ ¦ § ‰Ê²¤ ‰z‡‰ ¬¨ © «© Èa ®¦ § −FLӇ § «ª £ © ‡p-‰Lb ¬¨ ¨ § ·˜rÈ-χ Ÿ ½ £ © «¤ ƘÁˆÈ ¨ § ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © 21

ÏB˜´ Æ Ïw‰ Ÿ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © e‰MÓÈ ®¥ ª § © ÂÈ·‡ −¦ ¨ ˜ÁˆÈ-χ ¬¨ § ¦ ¤ ·˜rÈ Ÿ ² £ © Lbi ¯© ¦ © :‡Ï-̇ Ÿ« ¦ 22

ÂÈÁ‡ −¦ ¨ ÂNr ¬¨ ¥ È„Èk ²¥ ¦ ÂÈ„È À¨ ¨ eȉ-Èk

´ ¨ «¦ B¯Èk‰ ½ ¦ ¦ ‡Ï Ÿ ´ § :ÂNr «¨ ¥ È„È ¬¥ § ÌÈ„i‰Â ¦ −© ¨ © § ·˜rÈ Ÿ ½ £© 23

24
¯Ó‡i ¤ Ÿ À © :È‡ ¦ «¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © ÂNr ®¨ ¥ Èa ´¦ § ‰Ê−¤ ‰z‡ ¬¨ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :e‰Î¯·È «¥ § ¨ § «© ˙¯rN Ÿ® ¦ § 25
Ï·i©½ Ÿ © ÆBÏ-Lbi ¤ © © ÈLÙ ®¦ § © −Fί·z § ¤ «¨ § ÔrÓÏ © ¬© § Èa ¦½ § „ÈvÓ ´¥ ¦ ƉÏ· ¨ § Ÿ « § ÆÈl¦ ‰Lb‰ ¨ ³¦ ©
−¦ ¨ § ‡p-‰Lb
Èl-‰˜Le ¬¨ ¨ § ÂÈ·‡ ®¦ ¨ ˜ÁˆÈ ´¨ § ¦ ÂÈχ −¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :zLi § § «¥ © ÔÈȦ −© BÏ’ ‡·i ¥ ¯¨ © 26

Ɖ‡¯ ¥ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © e‰Î¯·È ®¥ £ ¨ § «© ÂÈ„‚a −¨ ¨ § Áȯ-˙‡ © ¬¥ ¤ Á¯i ©²¨ © BÏ-˜Mi ½ © ¦ © ÆLbi © ¦ © :Èa «¦ § 27

Ò Æ ÏhÓ © ¦ Ìȉχ‰ ¦½ Ÿ ¡ ¨ ÆFÏ-ÔzÈ § ¤ «¦ § :‰Â‰È «¨ § Bίa − £ ¥ ¯L‡ ¬¤ £ ‰„N ½¤ ¨ Áȯk © ´¥ § Èa ¦½ § Áȯ © ´¥ 28 È˘˘
 ÂÁ˙˘ÈÂ
³ ÌÈnr À¦ © Fe„·rÈ ´ § © «© :L¯È˙ Ÿ « ¦ § Ô‚c −¨ ¨ ·¯Â Ÿ ¬ § ı¯‡‰ ¤ ®¨ ¨ ÈpÓLÓe −¥ © § ¦ ÌÈÓM‰ ¦ ©½ ¨ © 29 ³ £ © § «¦ §
eÂÁzLÈÂ
¯e¯‡ ½ ¨ F ȯ¯‡ ´¤ § Ÿ Fn‡ ®¤ ¦ Èa ´¥ § −Fϧ eÂÁzLÈ ¬ £ © § ¦ § F ÈÁ‡Ï ¤½ © § Ưȷ‚ ¦ § ‰Â‰ ³¥ ¡ ÌÈn‡Ï ¦½ ª § ÆFϧ
D‡´© ȉÈ ¦À § © ¼·˜rÈ-˙‡ Ÿ £ © «¤ D¯·Ï ´¥ ¨ § »˜ÁˆÈ ¨ § ¦ ‰lk ´¨ ¦ ¯L‡k ¤̧ £ © ȉÈ ¦À § © :De¯a « ¨ F Èί·Óe −¤ £ ¨ § « 30

:B„ÈvÓ « ¥ ¦ ‡a−¨ ÂÈÁ‡ ¦½ ¨ ÂNr ´¨ ¥ § ÂÈ·‡ ®¦ ¨ ˜ÁˆÈ ´¨ § ¦ Èt −¥ § ˙‡Ó ¬¥ ¥ ·Ÿ˜rÈ ½ £ © ƇˆÈ ¨ ¨ ‡ˆÈ Ÿ³ ¨
Æ Ï·È© Ÿ § ÆÈ·‡ ¦ ¨ Ì˜È ³ª¨ ÂÈ·‡Ï À¦ ¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ÂÈ·‡Ï ®¦ ¨ § ‡·i −¥ ¨ © ÌÈnrËÓ ¦½ © § © Ƈe‰-Ìb© Nri © ³© © 31

‰z‡-ÈÓ ¨ ®¨ ¦ ÂÈ·‡ −¦ ¨ ˜ÁˆÈ ¬¨ § ¦ Bϲ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :FLÙ «¤ § © Èpί·z ¦ ¬© £ ¨ § ¯e·ra − £ © Ba ½ § „ÈvÓ ´¥ ¦ 32

¼„‡Ó-„r
Ÿ § © ‰Ï„b ´¨ Ÿ § »‰„¯Á ¨ ¨ £ ˜ÁˆÈ ´¨ § ¦ „¯Ái ¸© ¡ ¤ © :ÂNr «¨ ¥ −F¯Î· § Ÿ « § ¬Fa § ¦ È‡ ²¦ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¾ © 33

40
 27 : 34 – 28 : 5 ˙È˘‡¯· ˙„ÏÂ˙
‡B·z − ¨ ̯Ëa ¤ ¬¤ § ÏkÓ Ÿ ² ¦ Ï· ¬© Ÿ ¨ ÈϦ¹ ‡·i ¥ ¸¨ © Á„Ȉ-„v‰¦ © «¨ © ‡e‰´ ‡BÙ‡-ÈÓ ¿ ¥ «¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¿ ©
34 ´© § ¦ © ÂÈ·‡
˜rˆi ¦½ ¨ ȯ·c-˙‡ ´¥ § ¦ ¤ ÆÂNr ¨ ¥ rÓLk ©Ÿ ³ § ¦ :‰È‰È «¤ § ¦ De¯a-Ìb − ¨ © e‰Î¯·‡Â ®¥ £ ¨ £ ¨
«¦ ¨ È‡-Ì‚
:È·‡ ¦ −¨ © Èίa ¦ ¬¥ £ ¨ ÂÈ·‡Ï ¦½ ¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © „‡Ó-„r Ÿ ® § © ‰¯Óe −¨ ¨ ‰Ï„b ¬¨ Ÿ § ‰˜rˆ ¨½ ¨ §
35
36
¹ § ‡¯˜
BÓL ¸¨ ¨ ÁÈΉ ¦ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¿ © :F˙ίa «¤ ¨ § ¦ Áwi −© ¦ © ‰Ó¯Óa ®¨ § ¦ § F ÈÁ‡ −¦ ¨ ‡a ¬¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¾ ©
®¦ ¨ § ¦ Á˜Ï
È˙ίa ´© ¨ ‰zr −¨ © ‰p‰Â ¬¥ ¦ § Á˜Ï ¨½ ¨ È˙¯Îa-˙‡
´¦ ¨Ÿ § ¤ ÌÈÓrÙ ¦ ©½ £ © ‰Ê´¤ ÆÈ·˜ri ¦ Æ ¥ § § © «© ·˜rÈ ŸÀ £©
37 ¯È·b º¦ § Ô‰ ´¥ ÂNrÏ ¨À ¥ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ˜ÁˆÈ ¹̈ § ¦ Ôri © ¸© © :‰Î¯a «¨ ¨ § Èl−¦ zψ‡-‡Ï‰ ¨ § ¬© ¨ Ÿ £ ¯Ó‡i ©¾ Ÿ ©
®¦ § © § L¯È˙Â
ÂÈzÎÓÒ Ÿ − ¦ § Ô‚„ ¬¨ ¨ § ÌÈ„·rÏ ½¦ ¨ £ © ÆBÏ Èz˙ ¦ ³© ¨ ÂÈÁ‡-Ïk-˙‡Â À̈ ¤ ¨ ¤ § ÆDϨ ÂÈzÓN ¬¦ § ©
38 ˙Á‡³© © ‰Î¯·‰ ¸¨ ¨ § «© ÂÈ·‡-χ À¦ ¨ ¤ ÂNr ¨¹ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :Èa «¦ § ‰Nr‡ −¤ ¡ «¤ ‰Ó ¬¨ ‡BÙ‡ ½ ¥ ‰ÎÏe ´¨ §
39 ¬¨ § ¦ ÔriÂ
˜ÁˆÈ © ²© © :j·i § § «¥ © BϘ − Ÿ ÂNr ²¨ ¥ ‡Oi ¬¨ ¦ © È·‡ ®¦ ¨ È‡-Ì‚ ¦ −¨ © Èίa ¦ ¬¥ £ ¨ È·‡ ¦½ ¨ ÆFÏ-‡Â‰ § «¦
¦ −© ¨ © ÏhÓe
ÌÈÓM‰ ¬© ¦ F·LBÓ ¤½ ¨ « ‰È‰È ´¤ § ¦ Æı¯‡‰ ¤Æ ¨ ¨ ÈpÓLÓ ³¥ © § ¦ ‰p‰ ¥º ¦ ÂÈχ ®¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ÂÈ·‡ −¦ ¨
40 „ȯz ½¦ ¨ ¯L‡k ´¤ £ © Ɖȉ ¨ ¨ § „·rz Ÿ ® £ © F ÈÁ‡-˙‡Â −¦ ¨ ¤ § ‰ÈÁ˙ ¤½ § «¦ ´Fa¯Á-Ïr § § © © § :ÏrÓ «¨ ¥
41 ¨½ ¨ § ©¸ © ·˜rÈ-˙‡
‰Î¯a‰-Ïr Ÿ ½ £ © «¤ ÆÂNr ¨ ¥ ÌËNi Ÿ ³ § ¦ © :F¯‡eˆ «¤ ¨ © ÏrÓ ¬© ¥ Blr − ª ¬z˜¯Ùe ¨ § ©¨
−¨ § © «© § È·‡
‰‚¯‰‡Â ¦½ ¨ Ï·‡ ¤ ´¥ ÆÈÓÈ ¥ § Æe·¯˜È § § ¦ BaÏa À ¦ § ÂNr ¨¹ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © ÂÈ·‡ ®¦ ¨ Bίa − £ ¥ ¯L‡ ¬¤ £
42 ÁÏL©º § z ¦ © Ï„b‰ Ÿ ® ¨ © da ´¨ § ÂNr −¨ ¥ ȯ·c-˙‡ ¬¥ § ¦ ¤ ‰˜·¯Ï ¨½ § ¦ § „bi ´© ª © :ÈÁ‡ «¦ ¨ ·˜rÈ-˙‡ Ÿ ¬ £© ¤
¬¥ © § ¦ F ÈÁ‡
ÌÁ˙Ó ¦½ ¨ ÂNr ´¨ ¥ Ɖp‰ ¥ ¦ ÂÈχ ¨½ ¥ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ´ © ÔËw‰ ¨½ ¨ © da ´¨ § Æ·˜rÈÏ Ÿ £ © § ‡¯˜z ³¨ § ¦ ©
43 −¦ ¨ Ô·Ï-χ
ÈÁ‡ ¬¨ ¨ ¤ ²FÏ-Á¯a § © § Ìe˜Â ¯ § ÈϘa ®¦ Ÿ § rÓL ´© § È· −¦ § ‰zr ¬¨ © § :F‚¯‰Ï «¤ § ¨ § −Fϧ
44 :F ÈÁ‡ «¦ ¨ ˙ÓÁ ¬© £ ·eLz-¯L‡ − ¨ ¤ £ „r ¬© ÌÈ„Á‡ ®¦ ¨ £ ÌÈÓÈ ´¦ ¨ Bnr − ¦ ¬z·LÈ ¨ § © ¨ § :‰¯Á ¨ «¨ ¨
45 −¦ § © ¨ § Bl½ ˙ÈNr-¯L‡
ÈzÁÏL ¨ ´¦ ¨ ¤ £ ˙‡ ´¥ ÆÁÎL © ¨ § FnÓ À § ¦ F ÈÁ‡-Û‡ ¹¦ ¨ © ·eL-„r ¸ ©
46 Ɖ˜·¯ ¨ § ¦ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ³ © :„Á‡ «¨ ¤ ÌBȬ ÌÎÈL-Ìb −¤ ¥ § © ÏkL‡ ²© § ¤ ‰ÓÏ ¬¨ ¨ ÌMÓ ®¨ ¦ F ÈzÁ˜Ïe ´¦ § © §
‰M‡ ¨¸ ¦ ·˜rÈ Ÿ £ ©Â Á˜Ï-̇ © ´¥Ÿ ¦ ˙Á ®¥ ˙Ba ´ § ÈtÓ −¥ § ¦ ÈiÁ· ©½ © § Èzˆ˜ ¦ § ´© ˜ÁˆÈ-χ ¨½ § ¦ ¤
28 1 ²¨ § ¦ ‡¯˜iÂ
˜ÁˆÈ ¬¨ § ¦ © :ÌÈiÁ «¦ © Èl−¦ ‰nÏ ¨ ¬¨ ı¯‡‰ ¤ ¨½ ¨ ˙BaÓ ´ § ¦ Ɖl‡k ¤ Æ ¥ ¨ ˙Á-˙BaÓ ³¥ « § ¦
˙BaÓ ¬ § ¦ ‰M‡ −¨ ¦ Áw˙-‡Ï ¬© ¦ Ÿ « BϽ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © Æe‰eˆÈ ƥ © § © B˙‡ ® Ÿ D¯·È ¤´¨ § © ·˜rÈ-χ Ÿ − £ © «¤
2 ÆÌMÓ ¨ ¦ ³FÏ-Á˜Â § © § Fn‡ ®¤ ¦ È·‡ ´¦ £ χe˙· −¥ § ‰˙Èa ¨ ¬¥ ̯‡ ½¨ £ ‰ct «¨ ´¤ © ÆDÏ¥ Ìe˜¬ :Ôrk © «¨ §
3 ®¤ § © § −F¯ÙÈÂ
Fa¯È § § © § F˙‡ ½ § Ÿ « D¯·È ´¥ ¨ § ÆÈcL © © χ ³¥ § :Fn‡ «¤ ¦ ÈÁ‡ ¬ ¦ £ Ô·Ï −¨ ¨ ˙BaÓ ¬ § ¦ ‰M‡ ¨½ ¦
4 ®¨ ¦ ´Fr¯ÊÏe
Dz‡ £ § © § −Fϧ ̉¯·‡ ¨½ ¨ § © ˙k¯a-˙‡ ´© § ¦ ¤ ÆFÏ-ÔzÈ § ¤ «¦ § :ÌÈnr «¦ © ω˜Ï ¬© § ¦ ˙Èȉ ¨ −¦ ¨ §
ÈrÈ·˘ 5 ƘÁˆÈ
¨ § ¦ ÁÏLi ³© § ¦ © :̉¯·‡Ï «¨ ¨ § © § Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ Ô˙-¯L‡ ¬© ¨ ¤ £ F ȯ‚Ó ¤½ª § ı¯‡-˙‡ ¤ ´¤ ¤ ÆFzL¯Ï § § ¦§
‰˜·¯ ¨½ § ¦ ÈÁ‡ ´¦ £ Èn¯‡‰ ¦½ © £ «¨ Æ Ï‡e˙a-Ôa ¥ § ¤ Ô·Ï-χ ³¨ ¨ ¤ ̯‡ ®¨ £ ‰ct «¨ ´¤ © D¤Ïi −¥© ·˜rÈ-˙‡ Ÿ ½ £ © «¤
41
 ‡ˆÈ GENESIS 28 : 6 – 29 : 2

ÆB˙‡ Ÿ ÁlLÂ
³© ¦ § ¼·˜rÈ-˙‡
Ÿ £ © «¤ »˜ÁˆÈ ¨ § ¦ D¯·-Èk
´© ¥ «¦ ÂNr ¨À ¥ ‡¯iÂ
§ ´© © :ÂNr Ÿ − £ © ̇
«¨ ¥ § ·˜rÈ ¬¥ 6

Ÿ ½ ¥ ÆÂÈÏr
¯Ó‡Ï ¨ ¨ ˆÈ ½ Ÿ Bί·a
³© § © B˙‡ ´ £ ¨ § ‰M‡ ®¨ ¦ ÌMÓ −¨ ¦ BÏ-˙Á˜Ï
¬ © «© ¨ ̯‡ ½¨ £ ‰ct «¨ ´¤ ©
® ¦ ¤ § ÂÈ·‡-χ
Bn‡-χ −¦ ¨ ¤ ·˜rÈ Ÿ ½ £ © rÓLiÂ
´© § ¦ © :Ôrk
© «¨ § ˙BaÓ
¬ § ¦ ‰M‡ −¨ ¦ Áw˙-‡Ï¬© ¦ Ÿ « 7 ¯ÈËÙÓ
¬¨ § ¦ ÈÈra
˜ÁˆÈ −¥ ¥ § Ôrk ©®¨ § ˙Ba ´ § ˙Br¯ − ¨ Èk¬ ¦ ÂNr ¨½ ¥ ‡¯i § ´© © :̯‡ «¨ £ ‰ct «¨ ¬¤ © D¤Ïi −¥© 8

χrÓLÈ-˙a ¥̧ ¨ § ¦ © | ˙ÏÁÓ-˙‡ ´© £ ¨ «¤ Áwi ¿© ¦ © χrÓLÈ-χ ®¥ ¨ § ¦ ¤ ÂNr −¨ ¥ D¤Ïi ¬¥© :ÂÈ·‡ «¦ ¨ 9

Ò ·˜rÈŸ − £ © ‡ˆi ¬¥ ¥ © :‰M‡Ï «¨ ¦ § BϬ ÂÈL-Ïr −¨ ¨ © ˙BÈ· ² ¨ § ˙BÁ‡ ¯ £ ̉¯·‡-Ôa ¹̈ ¨ § © ¤ 10 ‡ˆÈÂ

LÓM‰ ¤ ¤½ © ‡·-Èk ´¨ ¦ ÆÌL¨ ÔÏi ¤ ³¨ © ÌB˜na ¹ ¨ © rbÙi ©¸ § ¦ © :‰¯Á ¨ «¨ ¨ D¤Ïi −¥© r·L © ®¨ ¯‡aÓ ´¥ § ¦ 11

Ÿ À £ © «© :‡e‰‰
ÌÏÁi « © ÌB˜na ¬ ¨ © ·kLi −© § ¦ © ÂÈ˙L‡¯Ó ®¨ Ÿ £ «© § ÌNi ¤ −¨ © ÌB˜n‰ ½ ¨ © È·‡Ó ´¥ § © ¥ ÆÁwi © ¦ © 12

´¥ £ § © Ɖp‰Â
È·ÏÓ ¥ ¦ § ‰ÓÈÓM‰ ¨ § ®¨ ¨ © rÈbÓ © ´¦ © BL‡¯Â − Ÿ § ‰ˆ¯‡ ¨ § ©½ ·vÓ ´¨ ª ÆÌlÒ ¨ ª ‰p‰Â ³¥ ¦ §
‰Â‰È À̈ § È‡ ´¦ £ ¼¯Ó‡i © Ÿ © »ÂÈÏr ¨ ¨ ·v ´¨ ¦ ‰Â‰È ¹̈ § ‰p‰Â ¥̧ ¦ § :Ba« ÌÈ„¯È −¦ § Ÿ § ÌÈÏr ¬ ¦ Ÿ Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ 13

¨ ¤½ ¨ ·ÎL
‰ÈÏr ´¥ Ÿ Ɖz‡ ¨ © ¯L‡ ³¤ £ ı¯‡‰ ¤ À̈ ¨ ˜ÁˆÈ ®¨ § ¦ ȉχ −¥ Ÿ ¥ F È·‡ ¦½ ¨ ̉¯·‡ ´¨ ¨ § © Æȉχ ¥Ÿ ¡
‰Ó„˜Â ¨ § −¥ ¨ ‰nÈ ¨ ¬¨ ²zˆ¯Ùe
¨ § © ¨ ı¯‡‰ ¤ ¨½ ¨ ¯Ùrk ´© £ © ÆFr¯Ê £ § © ‰È‰Â ³¨ ¨ § :Fr¯ÊÏe «¤ § © § ‰pz‡ ¨ −¤ § ¤ ¬Fϧ 14

‰p‰Â ¥̧ ¦ § :Fr¯Ê·e «¤ § © § ‰Ó„‡‰ −¨ ¨ £ ¨ ˙ÁtLÓ-Ïk Ÿ ¬ § § ¦ ¨ ²F·§ eί· ¬ £ § ¦ § ‰a‚ ¨ §®¤ ¨ ‰و ¨Ÿ ´ ¨ § 15

−¨ ¨ £ ¨ ¤ F È˙·L‰Â
‰Ó„‡‰-χ ¦½ Ÿ ´¦ £ © DÏz-¯L‡ ¥½ ¥ ¤ £ ÏÎa Ÿ ´ § ÆF Èz¯ÓLe Æ ¦ § © § Dnr À̈ ¦ ÈÎ‡ ¹¦ Ÿ ¨
:DÏ«¨ Èz¯ac-¯L‡ ¦ § −© ¦ ¤ £ ˙‡ ¬¥ È˙ÈNr-̇¦ ¦½ ¨ ¦ ¯L‡ ´¤ £ „r© µ F·Êr‡ ½ § ¨ ¡ «¤ ‡Ï Ÿ ´ Èk¦ µ ˙‡f‰ Ÿ® ©
‡ÏŸ ¬ ÈÎ‡Â −¦ Ÿ ¨ § ‰f‰ ®¤ © ÌB˜na − ¨ © ‰Â‰È ¨½ § LÈ´¥ ÆÔ· ¥ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © ¼B˙MÓ ¨ § ¦ »·˜rÈ Ÿ £ © ı˜Èi ´© ¦ © 16

˙Èa-̇ ´¥ ¦ Èk¦ µ ‰Ê¤À Ôȇ ´¥ ‰f‰ ®¤ © ÌB˜n‰ ´ ¨ © ‡¯Bp-‰Ó −¨ © ¯Ó‡i ©½ Ÿ © Ƈ¯Èi ¨ ¦ © :Èzr„È ¦ § «¨ ¨ 17

ÆÔ·‡‰-˙‡
¤ Æ ¤ ¨ ¤ Áwi ³© ¦ © ¯˜aa ¤Ÿ À © ·˜rÈ Ÿ ¹ £ © ÌkLi ¥̧ § © © :ÌÈÓM‰ ¦ «¨ ¨ © ¯rL © ¬© ‰Ê −¤ § Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ 18

:dL‡¯-Ïr«¨ Ÿ © ÔÓL ¤ −¤ ˜ˆi Ÿ ¬ ¦ © ‰·vÓ ®¨ ¥ © d˙‡ −¨ Ÿ ÌNi ¤ ¬¨ © ÂÈ˙L‡¯Ó ¨½ Ÿ £ «© § ÌN-¯L‡ ´¨ ¤ £

¯Èr‰-ÌL−¦ ¨ ¥ ÊeϬ ÌÏe‡Â ²¨ § χ-˙Èa ®¥ «¥ ‡e‰‰ − © ÌB˜n‰-ÌL-˙‡ ¬ ¨ © «¥ ¤ ‡¯˜i ²¨ § ¦ © 19

ÆÈ¯ÓLe
¦ Æ © ¨ § È„nr À¦ ¨ ¦ Ìȉχ ¦¹ Ÿ ¡ ‰È‰È-̇ ¤̧ § ¦ ¦ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ¯„ ¤´¤ ·˜rÈ Ÿ − £ © ¯ci ¬© ¦ © :‰L‡¯Ï «¨ Ÿ ¦ ¨ 20

:LaÏÏ Ÿ « § ¦ „‚·e ¤¬¤ ÏÎ‡Ï Ÿ − ¡ ¤ ÌÁÏ ¤²¤ ÈÏ-Ô˙ ¬ ¦ © «¨ § DÏB‰ ¥½ ´¦ Ÿ ¨ ¯L‡

ÈÎ‡ ´¤ £ Ɖf‰ ¤ © D¯ca ¤ ³¤ ©
21
¤ ´¤ ¨ § :ÌȉχÏ
Ô·‡‰Â «¦ Ÿ ¥ ÈÏ−¦ ‰Â‰È ²¨ § ‰È‰Â ¯¨ ¨ § È·‡ ®¦ ¨ ˙Èa-χ ´¥ ¤ ÌBÏL· − ¨ § Èz·L ¬¦ § © § 22
¦½ ¤ ¦ ¯L‡
ÈÏ-Ôzz ´¤ £ Æ ÏΠŸ § Ìȉχ ®¦ Ÿ ¡ ˙Èa ´¥ ‰È‰È −¤ § ¦ ‰·vÓ ¨½ ¥ © ÆÈzÓN-¯L‡ ¦ § Æ © ¤ £ ˙‡f‰ ŸÀ ©
:Ì„˜-È· ¤ «¤ ¥ § ‰ˆ¯‡ ¨ § ¬© D¤Ïi −¥© ÂÈÏ‚¯ ®¨ § © ·˜rÈ Ÿ − £ © ‡Oi ¬¨ ¦ © :DÏ«¨ ep¯Or‡ ¬¤ § © £ ¯Or −¥ © 1 29 È˘
¨ ¤½ ¨ ÌȈ·¯
‰ÈÏr ´¦ § Ÿ ÆÔ‡ˆ-ȯ„r Ÿ ¥ § ¤ ‰LÏL ³¨ Ÿ § ÌL-‰p º̈ ¥ ‰Â ¦ § ‰„Oa À¤ ¨ © ¯‡· ´¥ § ‰p‰Â ¯¥ ¦ § ‡¯i § º© © 2

:¯‡a‰ «¥ § © Èt-Ïr ¬ ¦ © ‰Ï„b −¨ Ÿ § Ô·‡‰Â ¤ ¬¤ ¨ § Ìȯ„r‰ ®¦ ¨ £ ¨ e˜LÈ − § © ‡Â‰‰ ¦½ © ¯‡a‰-ÔÓ ´¥ § © ¦ Èk¦ µ

42
 29 : 3 – 25 ˙È˘‡¯· ‡ˆÈÂ
3 − § ¦ § ¯‡a‰
e˜L‰Â ¥½ § © Èt ´¦ Æ ÏrÓ © ¥ ÆÔ·‡‰-˙‡¤ Æ ¤ ¨ ¤ eÏÏ‚Â ³ £ ¨ § Ìȯ„r‰-ÏÎ À¦ ¨ £ ¨ ¨ ‰nL-eÙÒ‡ ¨ ´¨ § ¤¤§
4 ÆÌ‰Ï ¤ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :dÓ˜ÓÏ «¨ Ÿ § ¦ ¯‡a‰ −¥ § © Èt-Ïr ¬ ¦ © Ô·‡‰-˙‡ ¤ ²¤ ¨ ¤ e·ÈL‰Â ¯¦ ¥ § Ô‡v‰-˙‡ Ÿ® © ¤
5 Ìzr„ȉ −¤ § © § © Ì‰Ï ¤½ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :eÁ‡ § «¨ £ Ô¯ÁÓ −¨ ¨ ¥ e¯Ó‡i ½ § Ÿ´ © Ìz‡ ®¤ © ÔÈ‡Ó ¦ ´© ¥ ÈÁ‡ −© © ·˜rÈ Ÿ ½ £©
6 e¯Ó‡i´ § Ÿ © BÏ® ÌBÏL‰ ´ ¨ £ Ì‰Ï −¤ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :er„È § «¨ ¨ e¯Ó‡i − § Ÿ © ¯BÁ-Ôa ® ¨ ¤ Ô·Ï-˙‡ ´¨ ¨ ¤
7 ÌBi‰ ´ © Æ„Br Ô‰ ¬¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © :Ô‡v‰-Ìr Ÿ « © ¦ ‰‡a −¨ ¨ Bza ½ ¦ ÏÁ¯ ´¥ ¨ Ɖp‰Â ¥ ¦ § ÌBÏL ½¨
8 ‡Ï Ÿ ´ »e¯Ó‡i § Ÿ © :er¯ « § eÎÏe ¬ § Ô‡v‰ Ÿ − © e˜L‰ ¬ § © ‰˜n‰ ®¤ § ¦ © ÛÒ‡‰ ´¥ ¨ ¥ ˙r-‡Ï −¥ Ÿ ÏB„b ½¨
Èt´¦ ÏrÓ −© ¥ Ô·‡‰-˙‡ ¤ ¤½ ¨ ¤ ÆeÏÏ‚Â £ «¨ § Ìȯ„r‰-Ïk ½¦ ¨ £ ´¨ ¨ ÆeÙÒ‡È § «¨ ¥ ¯L‡ ³¤ £ „r ´© ¼ ÏÎe ©
9 ÆÔ‡v‰-Ìr Ÿ © ¦ ‰‡a ¨ À̈ | ÏÁ¯Â ´¥ ¨ § Ìnr ®¨ ¦ ¯a„Ó ´¥ © § ep„Br −¤ :Ô‡v‰ Ÿ « © eȘL‰Â −¦ § ¦ § ¯‡a‰ ®¥ § ©
10 ÏÁ¯-˙‡ ¥À ¨ ¤ ·˜rÈ Ÿ ¹ £ © ‰‡¯ ¸¨ ¨ Á¯L‡k ¤ £ © ȉÈ ¿¦ § © :‡Â‰«¦ ‰r¯ −¨ Ÿ Èk¬ ¦ ‰È·‡Ï ¨ ¦½ ¨ § ¯L‡ ´¤ £
¤³¨ © ·˜rÈ
Ï‚i Ÿ À £ © Lbi ´© ¦ © Bn‡ ® ¦ ÈÁ‡ ´¦ £ Ô·Ï −¨ ¨ Ô‡ˆ-˙‡Â Ÿ ¬ ¤ § Bn‡ ½ ¦ ÈÁ‡ ´¦ £ ÆÔ·Ï-˙a ¨¨ ©
11 ˜Mi ¬© ¦ © :Bn‡ « ¦ ÈÁ‡ ¬ ¦ £ Ô·Ï −¨ ¨ Ô‡ˆ-˙‡ Ÿ ¬ ¤ ˜Li § § ©¾ © ¯‡a‰ ¥½ § © Èt ´¦ Æ ÏrÓ © ¥ ÆÔ·‡‰-˙‡ ¤Æ ¤ ¨ ¤
12 Ɖȷ‡
¨ Æ ¦ ¨ ÈÁ‡ ³¦ £ Èk´¦ ÏÁ¯Ï ¥À ¨ § ·˜rÈ Ÿ ¹ £ © „bi ¥̧ © © :j·i § § «¥ © BϘ-˙‡ −Ÿ ¤ ‡Oi ¬¨ ¦ © ÏÁ¯Ï ®¥ ¨ § ·˜rÈ Ÿ − £©
13 Ô·Ï ¹̈ ¨ rÓLÎ ©Ÿ ¸ § ¦ ÁȉÈ ¦ § © :‰È·‡Ï ¨ «¦ ¨ § „bz ¬¥ © © ı¯z ¨ −¨ © ‡e‰® ‰˜·¯-Ô· −¨ § ¦ ¤ ÈΠ¬ ¦ § ‡e‰½
½ ¤ © § © ÆBÏ-˜aÁÈÂ
BÏ-˜MÈ ¤ © § © ÆB˙‡¯˜Ï ¨ § ¦ ı¯i ¨³¨ © B˙Á‡-Ôa À Ÿ £ ¤ ·˜rÈ Ÿ ´ £ © | rÓL-˙‡ © ´¥ ¤
14 ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :‰l‡‰ ¤ «¥ ¨ Ìȯ·c‰-Ïk −¦ ¨ § © ¨ ˙‡ ¬¥ Ô·ÏÏ ¨½ ¨ § ¯tÒÈ ´¥ © § © B˙Èa-χ ® ¥ ¤ e‰‡È·È −¥ ¦ § ©
15 ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :ÌÈÓÈ «¦ ¨ L„Á ¤Ÿ ¬ Bnr − ¦ ·Li ¤ ¬¥ © ‰z‡ ¨ ®¨ ȯN·e −¦ ¨ § ÈÓˆr ¬ ¦ § © D‡ ²© Ô·Ï ¨½ ¨ ÆBÏ
«¤ § ª § © © Èl−¦ ‰„Èb‰
:Fz¯kNn-‰Ó ¨ ¬ ¦ © ÌpÁ ®¨ ¦ Èz„·r ¦ −© § © £ © ‰z‡ ¨ ©½ ÈÁ‡-ÈΉ ´¦ ¨ ¦ £ ·˜rÈÏ Ÿ ½ £ © § ÆÔ·Ï ¨¨
16
17
¬¥ ¥ § :ÏÁ¯
ÈÈr «¥ ¨ ‰pËw‰ −¨ © § © ÌL ¬¥ § ‰‡Ï ¨½ ¥ Ɖτb‰ ¨ Ÿ § © ÌL ³¥ ˙B· ® ¨ ÈzL ´¥ § Ô·ÏÏe −¨ ¨ §
È˘ÈÏ˘ 18 ·˜rÈ Ÿ − £ © ·‰‡i ¬© ¡ ¤ © :‰‡¯Ó «¤ § © ˙ÙÈ ¬© ¦ ¯‡z-˙ÙÈ © Ÿ − © § ‰˙ȉ ¨½ § «¨ Æ ÏÁ¯Â ¥ ¨ § ˙Bk¯ ® © ‰‡Ï −¨ ¥
19 ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :‰pËw‰ «¨ © § © −Fza § ¦ ÏÁ¯a ¬¥ ¨ § ÌÈL ¦½ ¨ r·L © ´¤ ÆF„·r‡ § ¨ ¡ «¤ ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © ÏÁ¯-˙‡ ®¥ ¨ ¤
:È„nr «¦ ¨ ¦ ‰·L −¨ § ¯Á‡ ®¥ © LÈ‡Ï ´¦ § d˙‡ −¨ Ÿ ÈzzÓ ¬ ¦ ¦ ¦ DϨ½ d˙‡ ´¨ Ÿ Èzz ´¦ ¦ ·B˵ Ô·Ï À̈ ¨
20 ÌÈ„Á‡ ½¦ ¨ £ ÌÈÓÈk ´¦ ¨ § ÆÂÈÈr· ¨ ¥ § eȉi ³ § ¦ © ÌÈL ®¦ ¨ r·L © ´¤ ÏÁ¯a −¥ ¨ § ·˜rÈ Ÿ ² £ © „·ri Ÿ ¯ £ ©©
21 e‡ÏÓ − § ¨ Èk¬ ¦ ÈzL‡-˙‡ ¦½ § ¦ ¤ ‰·‰ ´¨ ¨ ÆÔ·Ï-χ ¨ ¨ ¤ ·˜rÈ Ÿ ³ £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :d˙‡ «¨ Ÿ B˙·‰‡a − ¨£ © §
22 :‰zLÓ «¤ § ¦ Nri © ¬© © ÌB˜n‰ − ¨ © ÈL‡-Ïk-˙‡
¬¥ § © ¨ ¤ Ô·Ï ²¨ ¨ ÛÒ‡i Ÿ ¬ ¡ ¤ © :‰Èχ ¨ «¤ ¥ ‰‡B·‡Â ¨ − ¨ § ÈÓÈ ®¨ ¨
23 :‰Èχ¨ «¤ ¥ ‡·i Ÿ − ¨ © ÂÈχ ®¨ ¥ d˙‡ −¨ Ÿ ‡·i ¬¥ ¨ © Bz· ½ ¦ ‰‡Ï-˙‡ ´¨ ¥ ¤ ÆÁwi © ¦ © ·¯r· ¤ ¤½ ¨ ȉÈ ´¦ § ©
24
25
¯˜a· ¤Ÿ ½ © ȉÈ ´¦ § © :‰ÁÙL «¨ § ¦ Bz· − ¦ ‰‡ÏÏ ¬¨ ¥ § B˙ÁÙL ® ¨ § ¦ ‰tÏÊ-˙‡ −¨ § ¦ ¤ dϨ½ ÆÔ·Ï ¨ ¨ Ôzi ³¥ ¦ ©
Æ ÏÁ¯· ¥ ¨ § ‡Ï‰ Ÿ ³ £ Èl¦½ ˙ÈNr ¨ ´¦ ¨ Æ˙‡f-‰Ó Ÿ © Ô·Ï-χ À̈ ¨ ¤ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ‰‡Ï ®¨ ¥ ‡Â‰-‰p‰Â −¦ ¥ ¦ §
43
 ‡ˆÈ GENESIS 29 : 26 – 30 : 14

®¥ § ¦ ÔÎ−¥ ‰NrÈ-‡Ï
eÓB˜Óa ¬¤ ¨ ¥ Ÿ Ô·Ï ¨½ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :È˙Èn¯ ¦ «¨ ¦ ¦ ‰nÏ ¨ −¨ § Dnr ¨½ ¦ Èz„·r ¦ § ´© ¨ 26

F¹ ϧ ‰z ¨¸ § ¦ § ˙‡ÊŸ® r·L © ´ª § ‡lÓ −¥ © :‰¯ÈÎa‰ «¨ ¦ § © ÈÙÏ ¬¥ § ¦ ‰¯Èrv‰ −¨ ¦ § © ˙˙Ï ¬¥ ¨ 27

:˙B¯Á‡ « ¥ £ ÌÈL-r·L ¬ ¦ ¨ © «¤ „Br− È„nr ½¦ ¨ ¦ „·rz Ÿ ´ £ © ¯L‡ ´¤ £ Ɖ„·ra ¨Ÿ £ © ˙‡Ê-˙‡-Ìb ŸÀ ¤ ©

:‰M‡Ï «¨ ¦ § BϬ Bza − ¦ ÏÁ¯-˙‡ ¬¥ ¨ ¤ BÏ-Ôzi ² ¤ ¦ © ˙‡ÊŸ® r·L © ´ª § ‡lÓÈ −¥ © § © Ôk¥½ Æ·˜rÈ Ÿ £ © Nri © ³© © 28

29
Ìb´© Ƈ·i Ÿ ¨ © :‰ÁÙLÏ «¨ § ¦ § dÏ −¨ B˙ÁÙL ® ¨ § ¦ ‰‰Ïa-˙‡ −¨ § ¦ ¤ Bza ½ ¦ ÏÁ¯Ï ´¥ ¨ § ÆÔ·Ï ¨ ¨ Ôzi ³¥ ¦ © 30
¬ ¦ ¨ © «¤ „Br− Bnr
ÌÈL-r·L ½ ¦ „·ri Ÿ ´ £ © © ‰‡lÓ ®¨ ¥ ¦ ÏÁ¯-˙‡-Ìb −¥ ¨ ¤ «© ·‰‡i ¬© ¡ ¤ © ÏÁ¯-χ ¥½ ¨ ¤
Ò ÏÁ¯Â−¥ ¨ § dÓÁ¯-˙‡ ®¨ § © ¤ ÁzÙi −© § ¦ © ‰‡Ï ¨½ ¥ ‰‡eN-Èk ´¨ § «¦ Æ‰Â‰È ¨ § ‡¯i § ³© © :˙B¯Á‡ «¥£ 31

‰¯Ó‡ À¨ § «¨ Èk´¦ Ô·e‡¯ ®¥ § BÓL − § ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © Ôa¥½ „Ïz ¤ ´¥ © Ɖ‡Ï ¨ ¥ ¯‰z © ³© © :‰¯˜r «¨ ¨ £ 32

„Ïz¤ ´¥ © »„Br ¯‰z © ´© © :ÈLȇ «¦ ¦ È·‰‡È ¦ ¬© ¨ ¡ ¤ ‰zr −¨ © Èk¬ ¦ ÈÈra ¦½ § ¨ § Æ‰Â‰È ¨ § ‰‡¯-Èk ³¨ ¨ « ¦ 33

®¤ ¤ © ÈÏ-ÔziÂ
‰Ê-˙‡-Ìb −¦ ¤ ¦ © ÈÎ‡ ¦ Ÿ ½ ¨ ‰‡eN-Èk ´¨ § «¦ Æ‰Â‰È ¨ § rÓL-Èk ³© ¨ «¦ ¯Ó‡z ¤ Ÿ À © ¼Ôa¥
ÆÌrt‰ © Æ© © ‰zr ³¨ © ¯Ó‡z ¤ Ÿ À © ¼Ôa¥ „Ïz ¤ ´¥ © »„Br ¯‰z © ´© © :ÔBr« ÓL § ¦ BÓL − § ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © 34

:ÈÂÏ«¦ ¥ BÓL-‡¯˜
− § «¨ ¨ Ôk-Ïr ¬¥ © ÌÈ· ®¦ ¨ ‰LÏL ´¨ Ÿ § BÏ− Èz„ÏÈ-Èk ¦ § ¬© ¨ «¦ Èχ ©½ ¥ ÆÈLȇ ¦ ¦ ‰ÂlÈ ³¤ ¨ ¦
‰‡¯˜¬¨ § ¨ Ôk-Ïr ²¥ © ‰Â‰È-˙‡ ¨½ § ¤ ‰„B‡ ´¤ ÆÌrt‰ © Æ© © ƯӇz ¤ ŸÆ © Ôa¥À „Ïz ¤ ´¥ © „Br¹ ¯‰z © ¸© © 35

Ÿ ½ £ © § Ɖ„ÏÈ
·˜rÈÏ ¨ § «¨ ‡Ï Ÿ ³ Èk´¦ ÏÁ¯ ¥À ¨ ‡¯z ¤ ´¥ © :˙„lÓ ¤ «¤ ¦ „Órz Ÿ − £ © «© ‰„e‰È ®¨ § BÓL − § 1 30
¦ −© ¦ § ÌÈ·
Ôȇ-̇ ¦½ ¨ Èl-‰·‰ ´¦ ¨ «¨ Æ·˜rÈ-χ Ÿ £ © «¤ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ³ © d˙Á‡a ®¨ Ÿ £ © ÏÁ¯ −¥ ¨ ‡p˜z ¬¥ © § ©
¦ Ÿ ½ ¨ ÆÌȉχ
ÈÎ‡ ¦ Ÿ ¡ ˙Á˙‰ © ³© £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © ÏÁ¯a ®¥ ¨ § ·˜rÈ Ÿ − £ © Û‡-¯Ái ¬© © «¦ © :ÈÎ‡ ¦ Ÿ « ¨ ‰˙Ó ¬¨ ¥ 2

¨ ®¤ ¥ ‡a
‰Èχ Ÿ ´ ‰‰Ï· −¨ § ¦ È˙Ó‡ ¬ ¦ ¨ £ ‰p‰ ²¥ ¦ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ¾ © :ÔË·-ȯt ¤ «¨ ¦ § DnÓ −¥ ¦ rÓ-¯L‡ ¬© ¨ ¤ £ 3

¬¨ § ¦ ¤ BÏ-ÔzzÂ
‰‰Ïa-˙‡ ² ¤ ¦ © :‰pnÓ ¨ «¤ ¦ ÈÎ‡-Ì‚ −¦ Ÿ ¨ © ‰a‡Â ¬¤ ¨ ¦ § Èk¯a-Ïr ©½ § ¦ © Æ„Ï˙ ¥¥§ 4

Ÿ − £ © § „ÏzÂ
·˜rÈÏ ¤ ¬¥ © ‰‰Ïa ¨½ § ¦ ¯‰z © ´© © :·˜rÈ Ÿ « £ © ‰Èχ ¨ −¤ ¥ ‡·i Ÿ ¬ ¨ © ‰M‡Ï ®¨ ¦ § d˙ÁÙL −¨ ¨ § ¦ 5

²¥ © Ôa
Ôk-Ïr ®¥ ÈÏ-Ôzi −¦ ¤ ¦ © ÈϘa ¦½ Ÿ § rÓL ´© ¨ ÆÌ‚Â © § Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ Èpc ¦ ´© ¨ Æ ÏÁ¯ ¥ ¨ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ³ © :Ôa«¥ 6

−¦ ¥ Ôa
ÈL ¬¥ ÏÁ¯ ®¥ ¨ ˙ÁÙL ´© § ¦ ‰‰Ïa −¨ § ¦ „Ïz ¤ ¥¾ © „Br½ ¯‰z © ´© © :Ôc«¨ BÓL − § ‰‡¯˜ ¬¨ § ¨ 7

¦ § Ÿ ® ¨ © È˙Á‡-Ìr
ÈzÏÎÈ-Ìb −¦ Ÿ £ ¦ ÈzÏzÙ ¦ § ²© § ¦ | Ìȉχ ¯¦ Ÿ ¡ ÈÏezÙ ¥¸ § © ÏÁ¯ ¥À ¨ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ´ © :·˜rÈÏ Ÿ « £©§ 8

´¨ § ¦ ¤ ÆÁwzÂ
‰tÏÊ-˙‡ © ¦ © ˙„lÓ ¤®¤ ¦ ‰„Ór −¨ § ¨ Èk¬ ¦ ‰‡Ï ¨½ ¥ ‡¯z ¤ ´¥ © :ÈÏzÙ «¦ ¨ § © BÓL − § ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © 9

‰‡Ï −¨ ¥ ˙ÁÙL ¬© § ¦ ‰tÏÊ ²¨ § ¦ „Ïz ¤ ¥À © :‰M‡Ï «¨ ¦ § ·˜rÈÏ Ÿ − £ © § d˙‡ ²¨ Ÿ Ôzz ¬¥ ¦ © d˙ÁÙL ¨½ ¨ § ¦ 10

11
ƉtÏÊ ¨ § ¦ „Ïz ¤ ¥À © :„b«¨ BÓL-˙‡ − § ¤ ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © „‚· ® ´ ‰‡Ï −¨ ¥ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ¬ © :Ôa«¥ ·˜rÈÏ Ÿ ¬ £©§ 12
„‚®¨ ‡ä´
¦ − § ¦ Èk¬ ¦ ȯL‡a
Èe¯M‡ ¾¦ § ¨ § ‰‡Ï ¨½ ¥ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ´ © :·˜rÈÏ Ÿ « £ © § ÈL −¦ ¥ Ôa ¬¥ ‰‡Ï ¨½ ¥ ˙ÁÙL ´© § ¦ 13

³¨ § ¦ © ÌÈhÁ-¯Èˆ˜
‡ˆÓi À¦ ¦ ¦ § ÈÓÈa ´¥ ¦ Ô·e‡¯ ¥¹ § DÏi ¤ ¥̧ © :¯L‡ «¥ ¨ BÓL-˙‡ − § ¤ ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © ˙Ba ®¨ 14 ÈrÈ·¯

44
 30 : 15 – 35 ˙È˘‡¯· ‡ˆÈÂ
‰‡Ï-χ ¨½ ¥ ¤ Æ ÏÁ¯ ¥ ¨ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ³ © Bn‡ ® ¦ ‰‡Ï-χ −¨ ¥ ¤ Ì˙‡ ¨½ Ÿ ‡·i ´¥ ¨ © ‰„Oa ½¤ ¨ © ÆÌȇ„e„ ¦ ¨ «
15 ¦½ ¦ ¤ DzÁ˜
ÈLȇ-˙‡ ´¥ § © ÆËrÓ‰ © § © dϨÀ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ´ © :D«a ¥ § ȇ„ecÓ −¥ ¨ ¦ ÈϦ½ ‡-Èz ´¨ ¦ §
‰ÏÈl‰ ¨ § ©½ © ÆDnr ¨ ¦ ·kLÈ ³© § ¦ ÆÔÎÏ ¥ ¨ ÏÁ¯ ¥À ¨ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ´ © Èa ®¦ § ȇ„ec-˙‡ −¥ ¨ ¤ Ìb¬© ˙Á˜Ï © ¾© ¨ §
16 ‰‡Ï ¹̈ ¥ ‡ˆz ¥̧ ¥ © ¼·¯ra ¤ ¤ ¨ »‰„O‰-ÔÓ ¤ ¨ © ¦ ·˜rÈ Ÿ ´ £ © ‡·i Ÿ ¸ ¨ © :D«· ¥ § Ȭ‡„ec ¥¨ ˙Áz © −©
¬© § ¦ © Èa
·kLi ®¦ § ȇ„e„a −¥ ¨ § F Èz¯ÎN ¦½ § © § ¯ÎN Ÿ ´ ¨ Èk¦ µ ‡B·z ½ ¨ Èχ ´© ¥ ƯӇz ¤ ŸÆ © B˙‡¯˜Ï À ¨§¦
17 Ÿ − £ © § „ÏzÂ
·˜rÈÏ ¤ ¬¥ © ¯‰z © ²© © ‰‡Ï-χ ®¨ ¥ ¤ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ rÓLi ¬© § ¦ © :‡e‰« ‰ÏÈla ¨ §¬© © dnr −¨ ¦
18 −¦ ¨ § ¦ Èz˙-¯L‡
È˙ÁÙL ¦ ¬© ¨ ¤ £ ȯÎN ½¦ ¨ § ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ Ô˙ ³© ¨ ‰‡Ï À̈ ¥ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ´ © :ÈLÈÓÁ «¦ ¦ £ Ôa ¬¥
19 −¦ ¦ ¥ „ÏzÂ
ÈML-Ôa ¤ ¬¥ © ‰‡Ï ¨½ ¥ Æ„Br ¯‰z © ³© © :¯Î˘OÈ «¨ ¨ ¦ BÓL − § ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © ÈLÈ‡Ï ®¦ ¦ § 
20 ¦ ´¥ § § ¦ ÆÌrt‰
ÈÏaÊÈ © Æ© © ¼·BË „·Ê ¤´¥ »È˙‡ ¦ Ÿ | Ìȉχ ¬ ¦ Ÿ ¡ È„·Ê ¦ ¸© ¨ § ‰‡Ï À̈ ¥ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ´ © :·˜rÈÏ Ÿ « £©§
21 ¯Á‡Â −© © § :ÔeÏ·Ê « ª § BÓL-˙‡ − § ¤ ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © ÌÈ· ®¦ ¨ ‰ML ´¨ ¦ BÏ− Èz„ÏÈ-Èk ¦ § ¬© ¨ «¦ ÈLȇ ¦½ ¦
22 rÓLi³© § ¦ © ÏÁ¯-˙‡ ®¥ ¨ ¤ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ¯kÊi Ÿ ¬ § ¦ © :‰Èc «¨ ¦ dÓL-˙‡ −¨ § ¤ ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © ˙a ®© ‰„ÏÈ ¨ § ´¨ Ò
23 ÛÒ‡ ¬© ¨ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ¾ © Ôa ®¥ „Ïz ¤ ´¥ © ¯‰z © −© © :dÓÁ¯-˙‡ «¨ § © ¤ ÁzÙi −© § ¦ © Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ƉÈχ ¨ ¤Æ ¥
24 ÈÏ−¦ ‰Â‰È ²¨ § ÛÒÈ ¯¥ Ÿ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ÛÒBÈ −¥ BÓL-˙‡ ² § ¤ ‡¯˜z ¯¨ § ¦ © :È˙t¯Á-˙‡ «¦ ¨ § ¤ ¤ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡
25 ¨½ ¨ ¤ Æ·˜rÈ
Ô·Ï-χ Ÿ £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © ÛÒBÈ-˙‡ ®¥ ¤ ÏÁ¯ −¥ ¨ ‰„ÏÈ ¬¨ § ¨ ¯L‡k ²¤ £ © ȉÈ ¾¦ § © :¯Á‡ «¥ © Ôa ¬¥
26 ¯L‡ À© ¨ § ¤ § ÈL-˙‡
¤̧ £ È„ÏÈ-˙‡Â ´© ¨ ¤ ‰z º̈ § :Ȉ¯‡Ïe «¦ § © § ÈÓB˜Ó-χ −¦ § ¤ ‰Îχ ¨½ § ´¥ § ÆÈÁlL ¦Æ ¥ § ©
¯L‡ ¬¤ £ È˙„·r-˙‡ −¦ ¨Ÿ £ ¤ zr„È ¨ § ½© ¨ ‰z‡ ´¨ © Èk¦ µ ‰Îχ ¨®¥ ¥ § Ô‰a −¥ ¨ ²F˙‡ § Ÿ « Èz„·r̈ ¦ § ¯©
27 ÈzLÁ¦ § ©¾ ¦ F ÈÈra ®¤ ¥ § ÔÁ −¥ È˙‡ˆÓ ¦ ¬¨ ¨ ‡-̇ ²¨ ¦ Ô·Ï ¨½ ¨ ÆÂÈχ ¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :F Èz„·r «¦ § © £
28
È˘ÈÓÁ
29
¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :‰z‡Â ¨ «¥ ¤ § ÈÏr −© ¨ ²F¯ÎN § ¨ § ‰·˜ ¯¨ § ¨ ¯Ó‡i ®© Ÿ © :FÏÏ‚a «¤ ¨ § ¦ ‰Â‰È −¨ § Èί·È ¦ ¬¥ £ ¨ § ©
:Èz‡ «¦ ¦ −F˜Ó § § ¦ ‰È‰-¯L‡ ¬¨ ¨ ¤ £ ˙‡Â ²¥ § F Èz„·r ®¦ § © £ ¯L‡ ´¤ £ ˙‡ −¥ zr„È ¨ § ½© ¨ ‰z‡ ´¨ © ÂÈχ ¨½ ¥
30 ®¦ § © § −F˙‡
ÈÏ‚¯Ï § Ÿ ‰Â‰È ²¨ § D¯·È ¤ ¯¨ § © ·¯Ï Ÿ ½ ¨ ı¯Ùi Ÿ ´ § ¦ © ÆÈÙÏ © ¨ § ³Fϧ ‰È‰-¯L‡ ¸¨ ¨ ¤ £ ÁËrÓ © § Èk¿¦
31 ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © D®Ï-Ôz ¨ ¤ ‡¤ ‰Ó ´¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © :È˙È·Ï «¦ ¥ § ÈÎ‡-Ì‚ −¦ Ÿ ¨ © ‰Nr‡ ¬¤ ¡ ¤ È˙Ó ²© ¨ ‰zr À̈ © §
‰·eL‡ ¨ ² ¨ ‰f‰ ¤½ © ¯·c‰ ´¨ ¨ © ÆÈl-‰Nrz-̇ ¦ ¤ £ «© ¦ ‰Óe‡Ó ¨ ½ § ÈÏ-Ôz˙-‡Ï ´¦ ¤ ¦ Ÿ Æ·˜rÈ Ÿ £©
32 | ‰N-Ïk ´¤ ¨ ÌMÓ ¹̈ ¦ ¯Ò‰ ¥̧ ¨ ÌBi‰ À © F¹ ‡ˆ-ÏÎa
§ Ÿ « ¨ § ¯·r‡ Ÿ ¸ ¡ «¤ :¯ÓL‡ Ÿ « § ¤ −F‡ˆ § Ÿ « ‰r¯‡ ¬¤ § ¤
‰È‰Â−¨ ¨ § ÌÈfra ®¦ ¦ ¨ „˜ Ÿ − ¨ § ‡eÏË ¬ ¨ § ÌÈ·Nka ¦½ ¨ § © ÆÌeÁ-‰N-ÏΠ¤ ¨ § ‡eÏË À ¨ § „˜̈ Ÿ´
33 F ÈÙÏ®¤ ¨ § ȯÎN-Ïr −¦ ¨ § © ‡B·˙-Èk ¬ ¨ «¦ ¯ÁÓ ¨½ ¨ ÌBÈa ´ § ÆÈ˙˜„ˆ ¦ ¨ § ¦ Èa-‰˙r ³¦ ¨ § «¨ § :ȯÎN «¦ ¨ §
:Èz‡ «¦ ¦ ‡e‰− ·eb ¬ ¨ ÌÈ·Nka ¦½ ¨ § © ÆÌeÁ§ ÌÈfra À¦ ¦ «¨ ‡eÏË ¹ ¨ § „˜ Ÿ ¸ ¨ Áepȇ-¯L‡
¤ ¥ ¤ £ Ïk Ÿ´
34
35
ÌÈLÈz‰-˙‡ ¦¹ ¨ § © ¤ ‡e‰‰ ¸ © ÁÌBia© ¯Òi © ´¨ © :F¯·„Î «¤ ¨ § ¦ È‰È ¬ ¦ § eÏ− Ô‰ ®¥ Ô·Ï −¨ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ ©
45
 ‡ˆÈ GENESIS 30 : 36 – 31 : 12

ÆÔ·Ï-¯L‡
¨ ¨ ¤ £ Ïk Ÿ ³ ˙‡Ïh‰Â
Ÿ ½ ª § © § ˙Bc˜p‰ ´ ª § © ÆÌÈfr‰-Ïk ¦ ¦ «¨ ¨ ˙‡Â ³¥ § ÌȇÏh‰Â À¦ ª § © § ÌÈc˜r‰̈ ´¦ ª £ «
ÌÈÓȦ½ ¨ ˙LÏL ¤ Ÿ ´ § D¯c ¤ ¤µ ÌNi ¤ À̈ © :ÂÈa-„Èa
«¨ ¨ © § Ôzi −¥ ¦ © ÌÈ·Nka ®¦ ¨ § © ÌeÁ-ÏΠ− ¨ § Ba½ 36

 Ÿ À £ © BÏ-ÁwiÂ
·˜rÈ ´ «©«¦ © :˙¯˙Bp‰ Ÿ « ¨ © Ô·Ï −¨ ¨ Ô‡ˆ-˙‡ Ÿ ¬ ¤ ‰r¯ ²¤ Ÿ ·˜rÈ Ÿ À £ © § ·˜rÈ Ÿ ® £ © ÔÈ·e ´¥ BÈa − ¥ 37

Ÿ § © ˙B·Ï
ÆÛNÁÓ ½ ¨ § ˙Bψt ´ ¨ § ÆÔ‰a ¥ ¨ ÏvÙÈ ³¥ © § © ÔBÓ¯r ® § © § ÊeÏ ´ § ÁÏ −© ‰·Ï ²¤ § ¦ ÏwÓ ¬© ©
−¦ ¨ ¢ ¨ Ïvt
ÌÈˉ¯a ¥½ ¦ ¯L‡ ´¤ £ Æ˙BϘn‰-˙‡ § © © ¤ ‚vi ¥À © © :˙BϘn‰-Ïr « § © © © ¯L‡ −¤ £ Ô·l‰ ¨½ ¨ © 38

¨ § −© ¥ © Ô‡v‰
‰ÓÁi Ÿ ½ © ÁÎÏ © Ÿ´ § Æ˙BzLÏ § ¦ Ô‡v‰ Ÿ ³ © ¨Ô‡·z Ÿ ¸ ¨ Á¯L‡ ¤ £ ÌÈn‰ ¦ ®¨ © ˙B˙˜La ´ £ «¦ §
ÌÈc˜r¬ ¦ ª £ Ô‡v‰ Ÿ ½ © ¨Ô„Ïz § ´© ¥ © ˙BϘn‰-χ ® § © © ¤ Ô‡v‰ Ÿ − © eÓÁi ¬ ¡ ¤ © :˙BzLÏ « § ¦ Ô‡·a ¬¨ Ÿ § 39

Ÿ ² ¨ ¤ Ô‡v‰
„˜r-χ Ÿ ¯ © Èt ¥̧ § Ôzi ¥ ¦ ©Â ¼·˜rÈŸ £ © „ȯى ´¦ § ¦ »ÌÈ·Nk‰Â ¦ ¨ § © § :ÌȇÏËe «¦ ª § ÌÈc˜ −¦ ª § 40

Ÿ ¬ © Ì˙L
Ô‡ˆ-Ïr −¨ ¨ ‡Ï Ÿ ¬ § Bc·Ï ½ © § ÆÌȯ„r ¦ ¨ £ BÏ-˙Li ³ ¤ «¨ © Ô·Ï ®¨ ¨ Ô‡ˆa Ÿ ´ § ÌeÁ-ÏΠ− ¨§
² § © © ¤ ·˜rÈ
˙BϘn‰-˙‡ Ÿ ¯ £ © ÌN ¨¸ § ¼˙B¯M˜Ó‰ ¨ ª § © Ô‡v‰ Ÿ ´ © »ÌÁÈ-ÏÎa ¥ © ¨ § ‰È‰Â À̈ ¨ § :Ô·Ï «¨ ¨ 41

ÌÈNÈ ®¦ ¨ ‡Ï Ÿ ´ Ô‡v‰ Ÿ − © Û ÈËr‰·e ¬ ¦ £ © § :˙BϘna « § © © ‰pÓÁÈÏ ¨ −¥ § © § ÌÈˉ¯a ®¦ ¨ ¢ ¨ Ô‡v‰ Ÿ − © ÈÈrÏ

¬¥ ¥ § 42

Ÿ ® § „‡Ó
„‡Ó Ÿ ´ § Lȇ‰ −¦ ¨ ı¯Ùi Ÿ ¬ § ¦ © :·˜rÈÏ Ÿ « £ © § ÌȯLw‰Â −¦ ª § © § Ô·ÏÏ ¨½ ¨ § ÆÌÈÙËr‰ ¦ ª £ ¨ ‰È‰Â ³¨ ¨ § 43

©À § ¦ © :ÌȯÓÁÂ
rÓLi «¦ Ÿ £ © ÌÈlÓ‚e −¦ © § ÌÈ„·r ½¦ ¨ £ © Æ˙BÁÙLe ¨ § ˙Ba¯ ½ © Ô‡ˆ Ÿ ´ ÆBÏ-ȉÈ ¦ § «© 1 31
´¤ £ ¥ eÈ·‡Ï
¯L‡Óe ®¦ ¨ § ¯L‡-Ïk ´¤ £ ¨ ˙‡ −¥ ·˜rÈ Ÿ ½ £ © Á˜Ï ´© ¨ ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ ÆÔ·Ï-È· ¨ ¨ «¥ § ȯ·c-˙‡ ³¥ § ¦ ¤
¬¥ ¦ § Ô·Ï
‰p‰Â ®¨ ¨ Èt-˙‡ ´¥ § ¤ ·˜ Ÿ − rÈ
£ © ‡¯i § ¬© © :‰f‰ «¤ © „·k‰-ÏkŸ − ¨ © ¨ ˙‡ ¬¥ ‰Nr ¨¾ ¨ eÈ·‡Ï ¦½ ¨ § 2

¤ ¬¤ ¤ ·eL² ·˜rÈ-χ
Ò ı¯‡-χ Ÿ ½ £ © «¤ Æ‰Â‰È ¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :ÌBLÏL « § ¦ ÏBÓ˙k ¬ § ¦ Bnr − ¦ epȇ ²¤ ¥ 3

´¥ ¨ § ‡¯˜iÂ
ÏÁ¯Ï −¨ § ¦ © ·˜rÈ Ÿ ½ £ © ÁÏLi ´© § ¦ © :Dnr «¨ ¦ ‰È‰‡Â −¤ § «¤ § Fz„ÏBÓÏe ®¤ § © § F È˙B·‡ −¤ £ 4

¤½ ¦ £ Èt-˙‡
ÔÎÈ·‡ ´¥ § ¤ ÆÈÎ‡ ¦ Ÿ ¨ ‰‡¯ ³¤ Ÿ Ô‰Ï ¤À ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :B‡ˆ-χ « Ÿ ¤ ‰„O‰ −¤ ¨ © ‰‡ÏÏe ®¨ ¥ § 5

®¤ § © § ‰z‡Â
Ôzr„È ¨ −¥ © § :È„nr «¦ ¨ ¦ ‰È‰ −¨ ¨ È·‡ ¦½ ¨ ȉχ ´¥ Ÿ «¥ ÌLÏL Ÿ ® § ¦ ÏÓ˙k Ÿ ´ § ¦ Èχ −© ¥ epȇ-Èk
¬¤ ¥ «¦ 6

¬ ¦ ¡ ¤ § Èa¦½ Ï˙‰
ÛÏÁ‰Â ¤ ´¥ ÆÔÎÈ·‡Â ¤ ¦ £ © :ÔÎÈ·‡-˙‡ «¤ ¦ £ ¤ Èz„·r ¦ § −© ¨ ÈÁk-ÏÎa ¦½ Ÿ ¨ § Èk¦ µ 7

Ÿ ´ ¦ :È„nr
‰k-̇ «¦ ¨ ¦ r¯‰Ï −© ¨ § Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ B˙-‡Ï ´ ¨ § Ÿ « § ÌÈÓ ®¦ Ÿ ˙¯Nr ¤ ´¤ £ Èz¯kNÓ-˙‡
−¦ § ª § © ¤ 8

¯Ó‡È ©À Ÿ ‰k-̇ Ÿ ´ ¦ § ÌÈc˜ ®¦ ª § Ô‡v‰-ÏÎ Ÿ − © ¨ e„ÏÈ ¬ § ¨ § F¯ÎN ¤½ ¨ § ‰È‰È ´¤ § ¦ ÆÌÈc˜ ¦ ª § ¯Ó‡È ©À Ÿ

Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ Ïvi ¯¥ © © :ÌÈc˜r «¦ ª £ Ô‡v‰-ÏÎ Ÿ − © ¨ e„ÏÈ ¬ § ¨ § F¯ÎN ¤½ ¨ § ‰È‰È ´¤ § ¦ ÆÌÈc˜r ¦ ª£ 9

²© ¥ ‡O‡Â
ÈÈr ¬¨ ¤ ¨ Ô‡v‰ Ÿ ½ © ÌÁÈ ´¥ © Æ˙ra ¥ § ȉÈ ¦À § © :ÈÏ-ÔziÂ
«¦ ¤ ¦ © ÌÎÈ·‡ −¤ ¦ £ ‰˜Ó-˙‡ ¬¥ § ¦ ¤ 10

ÌÈc˜ −¦ ª § ÌÈc˜r ¬ ¦ ª £ Ô‡v‰-Ïr Ÿ ½ © © ÌÈÏr‰ ´¦ Ÿ ¨ ÆÌÈ„zr‰ ¦ ª © «¨ ‰p‰Â ³¥ ¦ § ÌBÏÁa ® £ © ‡¯‡Â̈ ¤ −¥

:Èp‰¦ «¥ ¦ ¯Ó‡Â −© Ÿ ¨ ·˜rÈ Ÿ ® £ «© ÌBÏÁa − £ © Ìȉχ‰ ²¦ Ÿ ¡ ¨ D‡ÏÓ ¯© § © Èχ ©¹ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :ÌÈc¯·e «¦ ª § 11

ÌÈc˜r ¬ ¦ ª £ Ô‡v‰-ÏrŸ ½ © © ÌÈÏr‰ ´¦ Ÿ ¨ ÆÌÈ„zr‰-Ïk ¦ ª © «¨ ¨ Ɖ‡¯e ¥ § F ÈÈr ³¤ ¥ ‡-‡N ¨¸ ¨ ¯Ó‡i ¤ ŸÀ © 12

46
 31 : 13 – 33 ˙È˘‡¯· ‡ˆÈÂ
13 Æ Ï‡‰ ¥ ¨ ÈÎ‡ ³¦ Ÿ ¨ :Dl«¨ ‰Nr ¤ Ÿ ¬ Ô·Ï −¨ ¨ ¯L‡-Ïk¬¤ £ ¨ ˙‡ ²¥ È˙ȇ¯ ¦ ¦½ ¨ Èk´¦ ÌÈc¯·e ®¦ ª § ÌÈc˜ −¦ ª §
‰zr À̈ © ¯„ ¤®¤ ÌL −¨ Èl ²¦ z¯„ ¨ § ¬© ¨ ¯L‡ ¤̧ £ ‰·vÓ ¨½ ¥ © ÆÌM ¨ zÁLÓ ¨ § ³© ¨ ¯L‡ ¤̧ £ χ-˙Èa ¥½ «¥
14 Æ ÏÁ¯ ¥ ¨ Ôrz © ³© © :Fz„ÏBÓ «¤ § © ¤ ¬¤ ¤ ·eLÂ
ı¯‡-χ − § ˙‡f‰ Ÿ ½ © ı¯‡‰-ÔÓ ¤ ´¨ ¨ ¦ Ƈˆ¥ Ìe˜¬
15 ‡Bω ¯ £ :eÈ·‡ «¦ ¨ ˙È·a ¬¥ § ‰ÏÁ −¨ £ © § ˜ÏÁ ¤ ¬¥ eÏ ²¨ „Br‰ ¬ © BÏ® ‰¯Ó‡z ¨ § −© Ÿ © ‰‡Ï ¨½ ¥ §
16 Èk´¦ :etÒk-˙‡«¥ § © ¤ ÏB·-Ìb − ¨ © Ï·i © Ÿ¬ © e¯ÎÓ ®¨ ¨ § Èk´¦ BÏ− e·LÁ § ¬© § ¤ ˙Bi¯Î ²¦§¨
‰zr À̈ © § eÈ·Ïe®¥ ¨ § ‡e‰− eÏ ¬¨ eÈ·‡Ó ¦½ ¨ «¥ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ÏÈv‰ ³¦ ¦ ¯L‡ ¤̧ £ ¯Lr‰-ÏÎ̈ ¤ ŸÀ ¨
È˘˘ 17 ¬¨ ¨ ¤ ‡OiÂ
ÂÈa-˙‡ ²¨ ¦ © ·˜rÈ Ÿ ® £ © ̘i ¨−¨ © :‰Nr «¥ £ F È−χ ¤ ¥ Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ ¯Ó‡ ¯© ¨ ¯L‡ ¤̧ £ ÁÏk Ÿ
18 ¯L‡´¤ £ ÆBLί-Ïk-˙‡Âª § ¨ ¤ § e‰˜Ó-Ïk-˙‡ ¥À § ¦ ¨ ¤ ‚‰i ´© § ¦ © :ÌÈlÓb‰-Ïr «¦ © § © © ÂÈL-˙‡Â −¨ ¨ ¤ §
ÂÈ·‡−¦ ¨ ˜ÁˆÈ-χ ¬¨ § ¦ ¤ ‡B·Ï ² ¨ ̯‡ ®¨ £ ÔcÙa ´© © § Lί −© ¨ ¯L‡ ¬¤ £ BÈ˜ ½ ¨ § ¦ Ɖ˜Ó ¥ § ¦ Lί ¨½ ¨
19 −¦ ¨ § © ¤ ÏÁ¯
ÌÈÙ¯z‰-˙‡ ¥½ ¨ ·‚z Ÿ´ § ¦ © B‡ˆ-˙‡
® Ÿ Ÿ− § ¦ Dω
¤ ÊÊ‚Ï ©½ ¨ Ô·Ï ´¨ ¨ § :Ôrk © «¨ § ‰ˆ¯‡ ¨ § ¬©
20 BϽ „Èb‰ ´¦ ¦ ÆÈÏa-Ïr
¦ § © Èn¯‡‰ ®¦ © £ ¨ Ô·Ï −¨ ¨ ·Ï-˙‡ ¬¥ ¤ ·˜rÈ Ÿ ½ £ © ·‚i Ÿ´ § ¦ © :‰È·‡Ï
¨ «¦ ¨ § ¯L‡ ¬¤ £
21 ®¨ ¨ © ¤ ¯·riÂ
¯‰p‰-˙‡ Ÿ ´ £ © © ̘i ½ ¤ £ ¨ § Ƈe‰ Á¯·iÂ
¨−¨ © BÏ-¯L‡-ÏΠ¬© § ¦ © :‡e‰« Á¯· © −¥Ÿ Èk¬ ¦
22 Á¯· −© ¨ Èk¬ ¦ ÈLÈÏM‰ ®¦ ¦ § © ÌBia ´ © Ô·ÏÏ −¨ ¨ § „bi ¬© ª © :„rÏb‰ «¨ § ¦ © ¯‰ ¬© ÂÈt-˙‡
−¨ ¨ ¤ ÌNi ¤ ¬¨ ©
23 ¬¥ § © © ÌÈÓÈ
˜a„i ®¦ ¨ ˙r·L ´© § ¦ D¯c ¤ −¤ ÂȯÁ‡ ½¨ £ © Ûc¯i Ÿ ´ § ¦ © Bnr ½ ¦ ÆÂÈÁ‡-˙‡ ¨ ¤ ¤ Áwi ³© ¦ © :·˜rÈŸ « £©
24 ‰ÏÈl‰¨ §®¨ © ÌÏÁa Ÿ ´ £ © Èn¯‡‰ −¦ © £ ¨ Ô·Ï-χ ¬¨ ¨ ¤ Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ ‡·i Ÿ ¯ ¨ © :„rÏb‰ «¨ § ¦ © ¯‰a ¬© § B˙‡ −Ÿ
25 ¬¥ © © :r¯-„r
‚Oi «¨ © ·BhÓ ¬ ¦ ·˜rÈ-Ìr Ÿ − £ © «¦ ¯a„z-Ôt ¬¥ © § ¤ ²Fϧ ¯ÓM‰ ¤ ¯¨ ¦ BÏÀ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ ©
−¨ ¤ ¤ r˜z
ÂÈÁ‡-˙‡ ¬© ¨ Ô·Ï ²¨ ¨ § ¯‰a ¨½ ¨ ÆBω‡-˙‡ ¢ ¨ «¤ r˜z ³© ¨ ·˜rÈ Ÿ À £ © § ·˜rÈ-˙‡ Ÿ ® £ © «¤ Ô·Ï̈ −¨
26 ®¦ ¨ § ¤ ·‚zÂ
È··Ï-˙‡ Ÿ− § ¦ © ˙ÈNr ¨ ¦½ ¨ ‰Ó ´¤ ·˜rÈÏ Ÿ ½ £ © § ÆÔ·Ï ¨ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :„rÏb‰ «¨ § ¦ © ¯‰a ¬© §
27 ®¦ Ÿ ·‚zÂ
È˙‡ Ÿ− § ¦ © Á¯·Ï ©Ÿ ½ § ¦ Æ˙‡aÁ
¨ Æ ¥ § © ‰nÏ ¨ ³¨ :·¯Á ¤ «¨ ˙BÈ·Lk − ª § ¦ È˙a-˙‡ ©½ Ÿ § ¤ Æ‚‰z ¥© § ©
28 Ÿ ´ § :¯Bpηe
‡Ï « ¦ § Û˙a Ÿ ¬ § ÌȯL·e −¦ ¦ § ‰ÁÓNa ¬¨ § ¦ § ²FÁlL‡Â £ ¥ © £ «¨ Èl¦½ z„b‰-‡Ï ¨ § ´© ¦ Ÿ §
29 ȄȽ¦ ¨ χÏ-LÈ
´¥ § ¤ :BNr « £ zÏkÒ‰«¨ § ¬© § ¦ ‰zr −¨ © È˙·Ï ®¨ Ÿ § ¦ § È·Ï −© ¨ § ˜MÏ ¬¥ © § ÈzLË ¦ ©½ § © §
¯ÓM‰ ¤ ¯¨ ¦ ¯Ó‡Ï Ÿ À ¥ Èχ ´© ¥ ¯Ó‡ ¯© ¨ | LÓ‡ ¤ ´¤ ÌÎÈ·‡ ¤¹ ¦ £ ȉχ ¥̧ Ÿ ¥ r¯®¨ ÌÎnr −¤ ¨ ¦ ˙BNrÏ ¬ £©
30 Ÿ ¬ § ¦ «¦ zÎω
ÛÒÎ-Èk ¨ § ©½ ¨ DŸÏ‰ ´ ¨ Ɖzr ¨ © § :r¯-„r «¨ © ·BhÓ ¬ ¦ ·˜rÈ-Ìr Ÿ − £ © «¦ ¯acÓ ¬¥ © ¦ ²Fϧ
31 ¯Ó‡i¤ Ÿ´ © ·˜rÈ Ÿ − £ © Ôri «¨ Ÿ ¡ ¤ z·‚
© ¬© © :ȉχ-˙‡ ¨ § −© ¨ ‰nÏ ¨ ¬¨ F È·‡ ®¦ ¨ ˙È·Ï ´¥ § ‰zÙÒÎ ¨ § −© § ¦
32 ¯L‡ ¤̧ £ Ìr¦  :ÈnrÓ «¦ ¦ ¥ F È˙Ba-˙‡−¤ § ¤ ÏÊ‚z-Ôt Ÿ¬ § ¦ ¤ Èz¯Ó‡ ¦ § ©½ ¨ Èk´¦ È˙‡¯È ¦ ¥½ ¨ Èk´¦ Ô·ÏÏ ®¨ ¨ §
¨ «© § È„nr
D®Ï-Á˜Â −¦ ¨ ¦ ‰Ó ¬¨ ²FÏ-¯k‰
§ ¤ «© eÈÁ‡ ¯¥ © „‚ ¤´¤ ¼‰ÈÁÈ ¤ § «¦ ‡Ï Ÿ ´ »F ȉχ-˙‡
¤ Ÿ ¡ ¤ ‡ˆÓz ´¨ § ¦
33 ¤ Ÿ ´ § | ·˜rÈ
ω‡·e Ÿ ´ £ © ω‡a ¤ Ÿ ¬ § Ô·Ï ¹̈ ¨ ‡·i Ÿ ¸ ¨ © :Ì˙· © «¨ ¨ b§ ÏÁ¯ −¥ ¨ Èk¬ ¦ ·˜rÈ Ÿ ½ £ © r„È-‡Ï ´© ¨ Ÿ « §
47
‡ˆÈ GENESIS 31 : 34 – 52

‡·iŸ − ¨ © ‰‡Ï ¨½ ¥ ω‡Ó ¤ Ÿ ´ ¥ Ƈˆi ¥ ¥ © ‡ˆÓ ®¨ ¨ ‡Ï Ÿ ´ § ˙‰Ó‡‰ Ÿ − ¨ £ ¨ ÈzL ¬¥ § ω‡·e ¤ Ÿ ² § ‰‡Ï À̈ ¥
·Lz ¤ ´¥ © ÏÓb‰ −¨ ¨ © ¯Îa ¬© § ÌÓNz ²¥ ¦ § © ÌÈÙ¯z‰-˙‡ ¦À ¨ § © ¤ ‰Á˜Ï ´¨ § ¨ ÏÁ¯Â º¥ ¨ § :ÏÁ¯ «¥ ¨ ω‡a ¤Ÿ¬ § 34

¨ À¦ ¨ ¤ ¯Ó‡zÂ
‰È·‡-χ ¤ Ÿ ´ © :‡ˆÓ «¨ ¨ ‡Ï Ÿ ¬ § ω‡‰-Ïk-˙‡¤ Ÿ − ¨ ¨ ¤ Ô·Ï ²¨ ¨ LMÓÈ ¬¥ © § © ̉ÈÏr ®¤ ¥ £ 35

ÌÈL −¦ ¨ D¯„-Èk ¤ ¬¤ ¦ F ÈtÓ ¤½ ¨ ¦ Ìe˜Ï ´ ¨ Æ ÏÎe‡ © ‡Bϳ Èk´¦ È„‡ ¦½ Ÿ £ ÈÈra ´¥ ¥ § ƯÁÈ-χ © Ʀ ©
© ³© © Ô·Ïa
Ôri ®¨ ¨ § ·¯i ¤´¨ © ·˜rÈÏ Ÿ − £ © § ¯Ái © ¬ ¦ © :ÌÈÙ¯z‰-˙‡ «¦ ¨ § © ¤ ‡ˆÓ −¨ ¨ ‡Ï Ÿ ¬ § NtÁÈ ¥¾ © § © ÈÏ ®¦ 36

:ȯÁ‡ «¨ £ © z˜Ï„ ¨ § −© ¨ Èk¬ ¦ È˙‡hÁ ¦½ ¨ © ‰Ó ´© ÆÈrLt-‰Ó ¦ § ¦ © Ô·ÏÏ ¨½ ¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © Æ·˜rÈ Ÿ £©

„‚ ¤¬¤ ‰k Ÿ ½ ÌÈN ´¦ F˙È·-ÈÏk ¤½ ¥ ¥ § ÏkÓ Ÿ ´ ¦ Æ˙‡ˆn-‰Ó ¨ Æ ¨ ¨ © ÈÏk-Ïk-˙‡ ©À ¥ ¨ ¤ zLMÓ-Èk ¨ § ´© ¦ «¦ 37

¬¤ ¥ § Dnr
F ÈÏÁ¯ ¨½ ¦ ÆÈÎ‡ ¦ Ÿ ¨ ‰L ³¨ ¨ ÌȯNr ¸¦ § ¤ Á‰Ê¤ :eÈL «¥ § ÔÈa ¬¥ eÁÈÎBÈ −¦ § F ÈÁ‡Â ®¤ © § ÈÁ‡ −© © 38

¦ ´¥ ¥ Ÿ ƉٯË
È˙‡·‰-‡Ï ¨ ¥ § :ÈzÏ· ¦ § «¨ ¨ ‡Ï Ÿ ¬ −F‡ˆ § Ÿ ÈÏȇ ¬¥ ¥ § eÏkL ®¥ ¦ ‡Ï Ÿ ´ F Èfr −¤ ¦ § 39

:‰ÏÈÏ ¨ § «¨ È˙·‚e −¦ § «ª § ÌBȽ È˙·b ´¦ § «ª § ‰pL˜·z ¨®¤ § © § È„iÓ −¦ ¨ ¦ ‰phÁ‡ ¨ ¤½ © £ ÈÎ‡ ´¦ Ÿ ¨ F Èχ ¤½ ¥
40
¦º ¤ :ÈÈrÓ
Èl-‰Ê «¨ ¥ «¥ È˙L −¦ ¨ § „cz ¬© ¦ © ‰ÏÈla ¨ §®¨ © Á¯˜Â © ´¤ § ·¯Á ¤Ÿ − ÈÏ· ¦ ¬© ¨ £ ÌBi· ² © È˙Èȉ ¦ ¯¦ ¨ 41
F È˙· ¤½ Ÿ § ÈzLa ´¥ § ¦ ƉL ¨ ¨ ‰¯Nr-ra¯‡ ³¥ § ¤ «© § © F Èz„·r ¹¦ § © £ ¼F˙È·a ¤ ¥ § »‰L ¨ ¨ ÌȯNr ´¦ § ¤
´¥ Ÿ ¡ ÈÏeÏ
ȉχ ¥¿ :ÌÈÓ «¦ Ÿ ˙¯Nr ¤¬¤ £ Èz¯kNÓ-˙‡ −¦ § ª § © ¤ ÛÏÁz ¬¥ £ © © F®‡ˆa ¤ Ÿ § ÌÈL −¦ ¨ LL ¬¥ § 42

¦ ®¨ § © ¦ ̘ȯ
ÈzÁlL ´¨ ¥ ‰zr −¨ © Èk¬ ¦ ÈϦ½ ‰È‰ ¨´¨ ƘÁˆÈ ¨ § ¦ „ÁÙe © ³© ̉¯·‡ ¹̈ ¨ § © ȉχ ¥̧ Ÿ ¡ ÁÈ·‡ ¦¨
¯Ó‡i¤ Ÿ´ © Ô·Ï ¹̈ ¨ Ôri © ¸© © :LÓ‡ ¤ «¨ ÁÎBi © ¬ © Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‰‡¯ ¬¨ ¨ Ètk ²© © rÈ‚È-˙‡Â © ¯¦ § ¤ § ÈÈr-˙‡ º¦ § ¨ ¤ 43 ÈrÈ·˘
¬¨ © ¤ £ ÏÎÂ
‰z‡-¯L‡ Ÿ ² § È‡ˆ ¦½ Ÿ Ô‡v‰Â Ÿ ´ © § ÆÈa © ¨ ÌÈa‰Â ³¦ ¨ © § È˙a ©¹ Ÿ § ˙Ba‰ ¸ ¨ © ·˜rÈ-χ Ÿ À £ © «¤
¯L‡¬¤ £ Ô‰È·Ï −¤ ¥ § ¦ B‡¬ ÌBi‰ ½ © Ɖl‡Ï ¤ Æ ¥ ¨ ‰Nr‡-‰Ó ³¤ ¡ «¤ «¨ È˙·Ï º© Ÿ § ¦ § ‡e‰-ÈÏ ® ¦ ‰‡¯ −¤ Ÿ
:F«È·e ¤ ¥ ÈÈ ¬ ¦ a¥ „rÏ −¥ § ‰È‰Â ¬¨ ¨ § ‰z‡Â ¨ ®¨ ¨ È‡ ´¦ £ ˙ȯ· −¦ § ‰˙¯Î ¬¨ § § ¦ ‰ÎÏ ²¨ § ‰zr À̈ © § :e„ÏÈ «¨ ¨ 44

45
ÌÈ·‡ ¦½ ¨ £ eË˜Ï ´ § ¦ ÆÂÈÁ‡Ï ¨ ¤ § ·˜rÈ Ÿ ³ £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :‰·vÓ «¨ ¥ © ‰ÓȯÈ ¨ −¤ ¦ § © Ô·‡ ¤ ®¨ ·˜rÈ Ÿ − £ © Áwi ¬© ¦ © 46
¯‚È−© § Ô·Ï ¨½ ¨ BÏ-‡¯˜i ´ ¨ § ¦ © :Ïb‰-Ïr «¨ © © ÌL −¨ eÏ·i § Ÿ¬ © Ï‚-eNri ®¨ £ «© © ÌÈ·‡ −¦ ¨ £ eÁ˜i ¬ § ¦© 47

¬ ¦ ¥ „r
ÈÈa ²¥ ‰f‰ ¬¤ © Ïb‰ ©¸ © Ô·Ï ¨½ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :„rÏb «¥ § © BÏ− ‡¯˜ ¨ ¬¨ ·˜rÈ Ÿ ½ £ «© § ‡˙e„‰N ®¨ £ ¨ 48

ÛˆÈ ¤ ¬ ¦ ¯Ó‡ ©½ ¨ ¯L‡ ´¤ £ Ɖtˆn‰Â ¨ § ¦ © § :„rÏb «¥ § © BÓL-‡¯˜ − § «¨ ¨ Ôk-Ïr ¬¥ © ÌBi‰ ® © −FÈ·e § ¥ 49

©À Ÿ § ¤ ‰prz-̇
È˙a-˙‡ ´¤ © § ¦ :e‰r¯Ó «¥ ¥ ¥ Lȇ ¬ ¦ ¯˙q −¥ ¨ ¦ Èk¬ ¦ F®È·e ¤ ¥ ÈÈa ´¦ ¥ ‰Â‰È −¨ § 50

¬ ¦ ¥ „r
ÈÈa −¥ Ìȉχ ¬ ¦ Ÿ ¡ ‰‡¯ ¥¾ § enr ®¨ ¦ Lȇ−¦ Ôȇ ¬¥ È˙a-Ïr ©½ Ÿ § © ÆÌÈL ¦ ¨ Áwz-̇ ³© ¦ ¦ §
¯L‡¬¤ £ ‰·vn‰ ¨½ ¥ © © Ɖp‰Â ¥ ¦ § ‰f‰ ¤À © Ïb‰ ´© © | ‰p‰ ´¥ ¦ ·˜rÈÏ Ÿ ® £ © § Ô·Ï −¨ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :F«È·e ¤¥ 51

Ÿ ³ ¡ ¤ Ÿ « È‡-̇
¯·r‡-‡Ï ¦ À̈ ¦ ‰·vn‰ ®¨ ¥ © © ‰„r −¨ ¥ § ‰f‰ ¤½ © Ïb‰ ´© © „r¥µ :F«È·e ¤ ¥ ÈÈa ¬ ¦ ¥ È˙È¯È ¦ −¦ ¨ 52

‰f‰²¤ © Ïb‰-˙‡ ¬© © ¤ Èχ ©¹ ¥ ¯·r˙-‡Ï Ÿ ¸ £ © Ÿ ‰z‡-̇ ¨ ©  ¦ § ‰f‰ ¤½ © Ïb‰-˙‡ ´© © ¤ ÆF Èχ ¤Æ ¥

48
 31 : 53 – 32 : 18 ˙È˘‡¯· ÁÏ˘ÈÂ
53 ´ § § ¦ ƯBÁ¨ ȉχÂ
eËtLÈ ³¥ Ÿ «¥ ̉¯·‡ ¹̈ ¨ § © ȉχ ¥̧ Ÿ ¡ :‰r¯Ï «¨ ¨ § ˙‡f‰ Ÿ− © ‰·vn‰-˙‡Â ¬¨ ¥ © © ¤ §
54 ·˜rÈŸ ¬ £ © ÁaÊi ¸© § ¦ © :˜ÁˆÈ «¨ § ¦ ÂÈ·‡ ¬ ¦ ¨ „ÁÙa © −© § ·˜rÈ Ÿ ½ £ © r·Mi ´© ¨ ¦ © ̉ȷ‡ ®¤ ¦ £ ȉχ −¥ Ÿ ¡ eÈÈ· ¥½ ¥
:¯‰a «¨ ¨ eÈÏi −¦ ¨ © ÌÁÏ ¤ ¤½ eÏ·i § Ÿ´ © ÌÁÏ-ÏÎ‡Ï ¤ ®¨ ¨ ¡ ¤ ÂÈÁ‡Ï −¨ ¤ § ‡¯˜i ¬¨ § ¦ © ¯‰a ¨½ ¨ ÆÁ·Ê © Ƥ
¯ÈËÙÓ 32 1 ·Li ¨ ¬¨ © D¤Ïi ²¥© ̉˙‡ ®¤ § ¤ D¯·È ¤´¨ § © ÂÈ˙B·Ï −¨ § ¦ § ÂÈ·Ï ²¨ ¨ § ˜MÈ ¯¥ © § © ¯˜aa ¤Ÿ À © Ô·Ï ¹̈ ¨ ÌkLi ¥̧ § © ©
2
3
¯Ó‡i¤ Ÿ³ © :Ìȉχ «¦ Ÿ ¡ È·ÏÓ ¬¥ £ § © B·-erbÙi − § § ¦ © Bk¯„Ï ® § © § D´Ï‰ © ¨ ·˜rÈ Ÿ − £ © § :BÓ˜ÓÏ « Ÿ § ¦ Ô·Ï −¨ ¨
‡e‰‰ − © ÌB˜n‰-ÌL ¬ ¨ © «¥ ‡¯˜i ²¨ § ¦ © ‰Ê®¤ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ‰ÁÓ ¬¥ £ © ̇¯ ¨½ ¨ ¯L‡k ´¤ £ © Æ·˜rÈ Ÿ £©
:ÌÈÁÓ¦ «¨ £ «©
ÁÏ˘È 4 ‰„N ¬¥ § ¯ÈrN −¦ ¥ ‰ˆ¯‡ ¨ § ¬© ÂÈÁ‡ ®¦ ¨ ÂNr-χ −¨ ¥ ¤ ÂÈÙÏ ¨½ ¨ § ÆÌÈ·ÏÓ ¦ ¨ § © ·˜rÈ Ÿ ³ £ © ÁÏLi ©¸ § ¦ © Ò
5 ƯӇ © ¨ ‰k Ÿ ³ ÂNrÏ ®¨ ¥ § È„‡Ï −¦ Ÿ «© Ôe¯Ó‡˙ ½ § Ÿ ‰k Ÿ ´ ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ ÆÌ˙‡ ¨ Ÿ ˆÈ ³© § © :ÌB„‡ «¡
6 ¯BÓÁ ½ £ © ¯BL´ ÆÈÏ-ȉÈ ¦ ¦ § «© :‰zr-„r ¨ «¨ © ¯Á‡Â −© ¥ ¨ Èz¯b ¦ § ©½ Ô·Ï-Ìr ´¨ ¨ ¦ ·˜rÈ Ÿ ½ £ © ´Fc·r §§©
:F ÈÈra «¤ ¥ § ÔÁ-‡ −¥ ŸˆÓÏ § ¦ È„‡Ï ¦½ Ÿ «© „Èb‰Ï ´¦ © § ƉÁÏL‡Â ¨ § § ¤ «¨ ‰ÁÙL ®¨ § ¦ § „·r ¤ ´¤ § Ô‡ˆ Ÿ−
7 ÆÌ‚Â © § ÂNr-χ ¨½ ¥ ¤ ÆF ÈÁ‡-χ Æ ¦ ¨ ¤ e‡a ³¨ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ·˜rÈ-χ Ÿ − £ © «¤ ÌÈ·Ïn‰ ¦½ ¨ § © © Æe·Li ƪ ¨ ©
8 ¯ˆi ¤´¥ © „‡Ó Ÿ − § ·˜rÈ Ÿ ² £ © ‡¯Èi ¯¨ ¦ © :Bnr « ¦ Lȇ−¦ ˙B‡Ó-ra¯‡Â ¬ ¥ © § © § F˙‡¯˜Ï ½ § «¨ § ¦ D´Ï‰ ¥Ÿ
ÌÈlÓb‰Â−¦ © § © § ¯˜a‰-˙‡Â ²¨ ¨ © ¤ § Ô‡v‰-˙‡Â Ÿ ¯ © ¤ § Bz‡-¯L‡ À ¦ ¤ £ Ìr‰-˙‡ ´¨ ¨ ¤ ıÁi © ©¹ © BÏ®
9 e‰k‰Â ®¨ ¦ § ˙Á‡‰ −© © ¨ ‰Án‰-χ ¬¤ £ © © ¤ ÂNr ²¨ ¥ ‡B·È-̇ ¬ ¨ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :˙BÁÓ « £ © ÈLÏ ¬¥ § ¦
10 ̉¯·‡ ¨½ ¨ § © È·‡ ´¦ ¨ Æȉχ ¥ Ÿ ¡ ¼·˜rÈ Ÿ £ © »¯Ó‡i ¤ Ÿ © :‰ËÈÏÙÏ «¨ ¥ § ¦ ¯‡Lp‰ −¨ § ¦ © ‰Án‰ ¬¤ £ © © ‰È‰Â ²¨ ¨ §
−Fz„ÏBÓÏe
§ § © § ²Fˆ¯‡Ï § § © § ·eL¯ Èχ ©À ¥ ¯Ó‡‰ ´¥ Ÿ ¨ ‰Â‰È º̈ § ˜ÁˆÈ ®¨ § ¦ È·‡ ´¦ ¨ ȉχ −¥ Ÿ ¥
11 ¨ −¦ ¨ ¯L‡
˙ÈNr ¬¤ £ ˙Ó‡‰-ÏkÓe ¤½ ¡ ´¨ ¨ ¦ ÆÌÈ„ÒÁ‰ ¦ ¨ £ © ÏkÓ Ÿ ³ ¦ Èz˘ ¦ § Ÿ ¹ ¨ :Dnr «¨ ¦ ‰·ÈËȇ ¨ ¬¦ ¥ §
¬¥ § ¦ È˙Èȉ
ÈLÏ ¦ −¦ ¨ ‰zr ¬¨ © § ‰f‰ ¤½ © Ôc¯i‰-˙‡
´¥ § © © ¤ ÆÈz¯·r ¦ §Æ © ¨ ÈϘӷ ¦À § © § Èk´¦ Fc·r-˙‡ ®¤ § © ¤
12 ‡B·È-Ôt ´ ¨ ¤ B˙‡ ½ Ÿ ÆÈÎ‡ ¦ Ÿ ¨ ‡¯È-Èk ³¥ ¨ «¦ ÂNr ®¨ ¥ „iÓ ´© ¦ ÈÁ‡ −¦ ¨ „iÓ ¬© ¦ ‡²¨ ÈÏÈv‰ ¦¬¥ ¦ © :˙BÁÓ «£©
13 ³¦ § © § Dnr
ÈzÓN ®¨ ¦ ·ÈËȇ −¦ ¥ ·Ëȉ ¬¥ ¥ z¯Ó‡ ¨ § ©½ ¨ ‰z‡Â ´¨ © § :ÌÈa-Ïr «¦ ¨ © ̇ −¥ Èk‰Â ¦ ©½ ¦ §
È˘ 14 ‡e‰‰ ® © ‰ÏÈla ¨ §´© © ÌL −¨ ÔÏi ¤ ¬¨ © :·¯Ó Ÿ « ¥ ¯ÙqÈ-‡Ï−¥ ¨ ¦ Ÿ ¯L‡ ¬¤ £ Ìi‰ ¨½ © ÏBÁk ´ § ÆFr¯Ê-˙‡ £ § © «¤
15 ÌÈLÈ˙e −¦ ¨ § ÌÈ˙‡Ó ¦ ©½ ¨ ÌÈfr ´¦ ¦ :ÂÈÁ‡ «¦ ¨ ÂNrÏ ¬¨ ¥ § ‰ÁÓ −¨ § ¦ B„È· ² ¨ § ‡a‰-ÔÓ ¯¨ © ¦ Áwi º© ¦ ©
16 −¤ ¥ § ˙B˜ÈÈÓ
̉È·e ² ¦ ¥ ÌÈlÓb ¯¦ © § :ÌȯNr «¦ § ¤ ÌÈÏȇ ¬ ¦ ¥ § ÌÈ˙‡Ó ¦ −© ¨ ÌÈÏÁ¯ ¬ ¦ ¥ § ÌȯNr ®¦ § ¤
:‰¯Nr «¨ ¨ £ ̯Èr −¦ ¨ § © ÌȯNr ½¦ § ¤ ˙˙‡ Ÿ´ Ÿ £ ‰¯Nr ½¨ ¨ £ ÌȯÙe ´¦ ¨ ÆÌÈra¯‡ ¦ ¨ § © ˙B¯t ³ ¨ ÌÈLÏL ®¦ Ÿ §
17 ©½ ¨ § e¯·r
ÈÙÏ ´ § ¦ ÆÂÈ„·r-χ ¨ ¨ £ ¤ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © Bc·Ï ® © § ¯„r ¤ −¥ ¯„r ¤¬¥ ÂÈ„·r-„Èa ½¨ ¨ £ © § ÆÔzi ¥ ¦©
18 Èk´¦ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ÔBL‡¯‰-˙‡ − ¦ ¨ ¤ ˆÈ ¬© § © :¯„r ¤ «¥ ÔÈ·e ¬¥ ¯„r ¤ −¥ ÔÈa ¬¥ eÓÈNz ¦½ ¨ Á¯ ©´¤ § 
49
 ÁÏ˘È GENESIS 32 : 19 – 33 : 5

‰l‡¤ ¬¥ ÈÓÏe −¦ § DÏ˙ ¥½ ¥ ‰‡Â ¨ ´¨ § Ɖz‡-ÈÓÏ ¨ Æ © ¦ § ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ ÆFχLe § «¥ § ÈÁ‡ À¦ ¨ ÂNr ´¨ ¥ FL‚ÙÈ º § ¨ § «¦
®¨ ¥ § È„‡Ï
ÂNrÏ −¦ Ÿ «© ‰ÁeÏL ¨½ § Ƈ‰¦ ‰ÁÓ ¬¨ § ¦ ·˜rÈÏ Ÿ ½ £ © § ´Fc·rÏ § § © § Æz¯Ó‡Â ¨ § © «¨ § :F ÈÙÏ «¤ ¨ § 19

Ìb©µ ÈLÈÏM‰-˙‡ ¦½ ¦ § © ¤ Ìb©µ ÈM‰-˙‡ ¦À ¥ © ¤ Ìb´© ˆÈ º© § © :eȯÁ‡ «¥ £ © ‡e‰-Ì‚ − © ‰p‰Â ¬¥ ¦ § 20

Ôe¯a„z´ § © § Ɖf‰ ¤ © ¯·ck ³¨ ¨ © ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ Ìȯ„r‰ −¦ ¨ £ ¨ ȯÁ‡ ¬¥ £ © ÌÈÎω‰-Ïk-˙‡ ¦½ § Ÿ ´ © ¨ ¤

eȯÁ‡ ®¥ £ © ·˜rÈ Ÿ − £ © ¬Fc·r § § © ‰p‰ ²¥ ¦ Ìb©À Ìz¯Ó‡Â ¤¾ § © £ © :B˙‡ « Ÿ Ì·ˆÓa −¤ £ © Ÿ § ÂNr-χ ¨½ ¥ ¤ 21

¨½ ¨ ‰‡¯‡
ÂÈÙ ´¤ § ¤ ÆÔÎ-ȯÁ‡Â ¥ ¥ £ © § ÈÙÏ ¨½ ¨ § ˙Îω‰ ¤´¤ Ÿ © ƉÁna ¨ § ¦ © ÂÈÙ À̈ ¨ ‰¯t· ´¨ § © £ ¯Ó‡-Èk º© ¨ «¦
‡e‰‰-‰ÏÈla − © ¨ § «© © ÔϬ¨ ‡e‰Â ² § ÂÈt-Ïr ®¨ ¨ © ‰Án‰ −¨ § ¦ © ¯·rz Ÿ ¬ £ © © :ÈÙ «¨ ¨ ‡OÈ ¬¨ ¦ ÈÏe‡ −© 22

ÂÈ˙ÁÙL¨½ Ÿ § ¦ ÈzL-˙‡Â ´¥ § ¤ § ÆÂÈL ¨ ¨ ÈzL-˙‡ ³¥ § ¤ Áwi º© ¦ © ‡e‰À ‰ÏÈla ¨ §´© © | ̘i ¨´¨ © :‰Ána «¤ £ © «© 23

 −¥ ¦ £ «© © ÌÁwiÂ
̯·ri ¥½ ¨ ¦ © :˜aÈ Ÿ « © ¯·rÓ ¬© £ © ˙‡ −¥ ¯·ri Ÿ ½ £ © «© ÂÈ„ÏÈ ®¨ ¨ § ¯Nr −¨ ¨ „Á‡-˙‡Â ¬© © ¤ § 24

ÆLȇ¦ ˜·‡i ¬¥ ¨ ¥ © Bc·Ï ® © § ·˜rÈ Ÿ − £ © ¯˙ei ¬¥ ¨ ¦ © :BÏ-¯L‡-˙‡ « ¤ £ ¤ ¯·ri −¥ £ © «© ÏÁp‰-˙‡ © ®¨ © ¤ 25

Ær˜z ©Æ ¥ © BίÈ-ÛÎa® ¥ § © § rbi −© ¦ © BϽ Æ ÏÎÈ Ÿ ¨ ‡Ï Ÿ ³ Èk´¦ ‡¯i § ©À © :¯ÁM‰ © «¨ © ˙BÏr ¬ £ „r−© Bnr ½ ¦ 26

ƯӇiÂ
¤ ŸÆ © ¯ÁM‰ © ®¨ © ‰Ïr −¨ ¨ Èk¬ ¦ ÈÁlL ¦ ¥½ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :Bnr « ¦ B˜·‡‰a − § ¨ «¥ § ·˜rÈ Ÿ ½ £ © D¯È-Ûk ¤´¤ © 27

:·˜rÈ Ÿ « £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © FÓM-‰Ó ®¤ § © ÂÈχ −¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :Èzίa-̇ ¦ «¨ § © ¥ ¦ Èk−¦ FÁlL‡ ½ £ ¥ «© £ ‡Ï Ÿ´ 28

¨ ¯¦ ¨ «¦ χ¯NÈ-̇
˙ȯN-Èk ®¥ ¨ § ¦ ¦ Èk−¦ FÓL ½ § ¦ Æ„Br ¯Ó‡È ¬¥ ¨ ¥ Æ·˜rÈ Ÿ £ © ‡Ï Ÿ ³ ¯Ó‡i ¤ ŸÀ © 29

´¨ ¨ «¦ © ƯӇiÂ
‡p-‰„Èb‰ ¤ ŸÆ © ·˜rÈ Ÿ À £ © χLi ´© § ¦ © :ÏÎez «¨ © ÌÈL‡-Ìr −¦ ¨ £ ¦ § Ìȉχ-Ìr ²¦ Ÿ ¡ ¦ 30

Ÿ ² £ © ‡¯˜iÂ
·˜rÈ ¯¨ § ¦ © :ÌL «¨ B˙‡ − Ÿ D¯·È ¤¬¨ § © ÈÓLÏ ®¦ § ¦ χLz ´© § ¦ ‰f−¤ ‰nÏ ¨ ¬¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © FÓL ¤½ § 31 È˘ÈÏ˘
:ÈLÙ«¦ § © ψpz −¥ ¨ ¦ © ÌÈt-χ ¦½ ¨ ¤ ÌÈt ´¦ ¨ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ È˙ȇ¯-Èk ¦ ³¦ ¨ «¦ χÈt ®¥ ¦ § ÌB˜n‰ − ¨ © ÌL ¬¥
« ¥ § © rψ
:BίÈ-Ïr © −¥Ÿ ‡e‰Â ¬ § χet-˙‡ ®¥ § ¤ ¯·r −© ¨ ¯L‡k ¬¤ £ © LÓM‰ ¤ ¤½ © BÏ-Á¯Êi ´ «© § « ¦ © 32

D¯i‰¥½ ¨ © Ûk-Ïr ´© © ƯL‡ ¤ £ ‰Lp‰ ¤À ¨ © „Èb-˙‡ ´¦ ¤ χ¯NÈ-È· ¥¹ ¨ § ¦ «¥ § eÏ·È-‡Ï ¸ § Ÿ Ÿ « Ôk-Ïr ¥¿ © 33

Ÿ ¹ £ © ‡OiÂ
·˜rÈ ¨¸ ¦ © :‰Lp‰ «¤ ¨ © „È‚a −¦ § ·˜rÈ Ÿ ½ £ © D¯È-ÛÎa ¤´¤ © § Ær‚ © ¨ Èk³¦ ‰f‰ ®¤ © ÌBi‰ ´ © „r−© 1 33
© ´© © Lȇ
ıÁi ®¦ ˙B‡Ó − ¥ ra¯‡ ¬© § © Bnr ¾ ¦ § ‡a¨½ ÂNr ´¨ ¥ ‰p‰Â ´¥ ¦ § Ƈ¯i § © © ÂÈÈr À̈ ¥
ÌNi¤ ¯¨ © :˙BÁÙM‰ « ¨ § © ÈzL ¬¥ § Ïr −© § ÏÁ¯-Ïr ¥½ ¨ © § Ɖ‡Ï-Ïr ¨ ¥ © ÌÈ„Ïȉ-˙‡ À¦ ¨ § © ¤ 2

ÌÈ¯Á‡ ¦½ Ÿ £ © ƉȄÏÈ ¨ Æ ¤ ¨ «¦ ‰‡Ï-˙‡Â ³¨ ¥ ¤ § ‰L‡¯ ®¨Ÿ «¦ Ô‰È −¤ „ÏÈ-˙‡Â

¥ § © ¤ § ˙BÁÙM‰-˙‡ ²¨ § © ¤
Ɖˆ¯‡ ¨ §Æ © eÁzLi ³© § ¦ © ̉ÈÙÏ ®¤ ¥ § ¦ ¯·r ´© ¨ ‡e‰Â − § :ÌÈ¯Á‡ «¦ Ÿ £ © ÛÒBÈ-˙‡Â −¥ ¤ § ÏÁ¯-˙‡Â ¬¥ ¨ ¤ § 3

e‰˜aÁÈ ¥½ § © § «© ÆB˙‡¯˜Ï ¨ § ¦ ÂNr ³¨ ¥ ı¯i ¨ ¸¨ © :ÂÈÁ‡-„r «¦ ¨ © BzLb-„r − § ¦ © ÌÈÓrt ¦½ ¨ § r·L © ´¤ 4

ÆÌÈLp‰-˙‡ ¦ ¨ © ¤ ‡¯i § ³© © ÂÈÈr-˙‡ À̈ ¥ ¤ ‡Oi ´¨ ¦ © :ek·i « § ¦ © e‰˜Mi ‹ ‹ ®‹¥ ¨‹ ‹¦ ‹© ¯‡eˆ-Ïr−¨ ¨ © © Ïti Ÿ¬ ¦ © 5

Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ÔÁ-¯L‡¬© ¨ ¤ £ ÌÈ„Ïȉ ¾¦ ¨ § © ¯Ó‡i ©¾ Ÿ © Dl ®¨ ‰l‡-ÈÓ ¤ ´¥ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © ÌÈ„Ïȉ-˙‡Â ½¦ ¨ § © ¤ §

50
 33 : 6 – 34 : 8 ˙È˘‡¯· ÁÏ˘ÈÂ
6
ÈrÈ·¯
7
-Ìb© Lbz ¯© ¦ © :¨ÔÈÂÁzLz «¤ £ © § «¦ © ԉȄÏÈ −¤ ¥ § © § ‰p‰ ¨ ¬¥ ˙BÁÙM‰ ² ¨ § © ¨ÔLbz § ¯© ¦ © :Fc·r-˙‡ «¤ § © ¤
8 ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :eÂÁzLi « £ © § «¦ © ÏÁ¯Â −¥ ¨ § ÛÒBÈ ²¥ Lb ¬© ¦ ¯Á‡Â ©À © § eÂÁzLi ® £ © § «¦ © ‰È„ÏÈ ¨ −¤ ¨ ¦ ‰‡Ï ²¨ ¥
¬¥ ¥ § ÔÁ-‡ˆÓÏ
ÈÈra −¥ Ÿ § ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © ÈzL‚t ¦ § ®¨ ¨ ¯L‡ ´¤ £ ‰f‰ −¤ © ‰Án‰-Ïk ¬¤ £ © © ¨ ²Fϧ ÈÓ ¬¦
9
10
·˜rÈŸ À £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :DÏ-¯L‡ «¨ ¤ £ −Fϧ È‰È ¬ ¦ § ÈÁ‡ ¾¦ ¨ ·¯®¨ ÈÏ-LÈ ´¦ ¤ ÂNr −¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :È„‡ «¦ Ÿ £
º¥ © Èk´¦ È„iÓ
Ôk-Ïr ®¦ ¨ ¦ È˙ÁÓ −¦ ¨ § ¦ ¬zÁ˜Ï ¨ § © ¨ § F ÈÈra ¤½ ¥ § ÆÔÁ¥ È˙‡ˆÓ ¦ ³¨ ¨ ‡-̇ ¨¸ ¦ Ƈ-χ ¨ ©
11 ¯L‡ ´¤ £ ÆÈ˙ίa-˙‡ ¦ ¨ § ¦ ¤ ‡-Á˜ ³¨ © :Èˆ¯z ¦ «¥ § ¦ © Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ Èt ¬¥ § ˙‡¯k Ÿ ² § ¦ F ÈÙ ¤À ¨ È˙ȇ¯ ¦ ´¦ ¨
12 ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © :Áwi «¨ ¦ © Ba-¯ˆÙiÂ
− © § ¦ © ÏÎ-ÈÏ-LÈ Ÿ ® ¦ ¤ ÈΠ´¦ § Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ÈpÁ-Èk ¦ ¬© © «¦ DϨ½ ˙‡·‰ ´¨ ª
13 ÌÈ„Ïȉ-Èk´¦ ¨ § © «¦ Ær„È ©Æ ¥Ÿ È„‡ ³¦ Ÿ £ ÂÈχ ¨À ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :Fc‚Ï «¤ § ¤ § ‰Îχ −¨ § ¥ § ‰ÎÏ ¨®¥ ¥ § ‰rÒ ´¨ § ¦
:Ô‡v‰-Ïk Ÿ « © ¨ e˙Ó −¥ ¨ „Á‡ ¨½ ¤ ÌBÈ´ ÆÌe˜Ù„e ¨ § ÈÏr ®¨ ¨ ˙BÏr ´ ¨ ¯˜a‰Â −¨ ¨ © § Ô‡v‰Â Ÿ ¬ © § ÌÈk¯ ¦½ ©
14 ³¨ ¨ § © Ï‚¯Ï
‰Î‡Ïn‰ ¤ ¸¤ § Èh‡Ï À¦ ¦ § ‰Ï‰˙‡ ´¨ £ ¨ § «¤ È‡Â º¦ £ © Bc·r ® § © ÈÙÏ ´¥ § ¦ È„‡ −¦ Ÿ £ ‡-¯·rÈ ¬¨ ¨ £ ©
15 ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :‰¯ÈrN ¨ «¦ ¥ È„‡-χ −¦ Ÿ £ ¤ ‡·‡-¯L‡ Ÿ ¬ ¨ ¤ £ „r ²© ÌÈ„Ïȉ ½¦ ¨ § © Ï‚¯Ïe ¤ ´¤ § ÆÈÙÏ-¯L‡ ©¨ § ¤ £
−¥ ¨ § ¤ ‰f¤½ ‰nÏ
ÔÁ-‡ˆÓ‡ ¨ ´¨ ƯӇi ¤ ŸÆ © Èz‡ ®¦ ¦ ¯L‡ ´¤ £ Ìr‰-ÔÓ −¨ ¨ ¦ Fnr ½ § ¦ ‡p-‰‚Èv‡ ´¨ ¨ «¦ © ÂNr ¨½ ¥
16
17
rÒ ´© ¨ Æ·˜rÈ Ÿ £ © § :‰¯ÈrN ¨ «¦ ¥ Bk¯„Ï − § © § ²Nr ¨ ¥ ‡e‰‰ ¬ © ÌBia ¸ © Á·Li ¨ ¨ © :È„‡ «¦ Ÿ £ ÈÈra ¬¥ ¥ §
ÌB˜n‰-ÌL − ¨ © ¥ ‡¯˜ ¬¨ ¨ Ôk-Ïr ²¥ © ˙kÒ Ÿ ½ ª ‰Nr ´¨ ¨ Æe‰˜ÓÏe Æ¥ § ¦ § ˙Èa ¦ ®¨ BÏ− Ô·i ¤ ¬ ¦ © ‰˙kÒ ¨Ÿ½ ª
18 Ôrk© ©½ § ı¯‡a ¤ ´¤ § ƯL‡ ¤ £ ÌÎL ¤À § ¯Èr´¦ ÌÏL ¥¹ ¨ ·˜rÈ Ÿ ¸ £ © Á‡·i Ÿ ¨© :˙BkÒ «ª Ò
19 ‰„O‰ À¤ ¨ © ˙˜ÏÁ-˙‡ ´© § ¤ ¤ Ô˜i ¤ ¹¦ © :¯Èr‰ «¦ ¨ Èt-˙‡ ¬¥ § ¤ ÔÁi © −¦ © ̯‡ ®¨ £ ÔctÓ ´© © ¦ B‡·a −Ÿ §
:‰ËÈN˜ «¨ ¦ § ‰‡Óa −¨ ¥ § ÌÎL ®¤ § È·‡ ´¦ £ ¯BÓÁ-Èa − £ «¥ § „iÓ ¬© ¦ Bω‡ ½ ¢ ¨ ÆÌL-‰Ë ¨ ¨ «¨ ¯L‡ ³¤ £
20
È˘ÈÓÁ 34
1
‡ˆz³¥ ¥ © :χ¯NÈ«¥ ¨ § ¦ ȉχ ¬¥ Ÿ ¡ χ −¥ BÏ-‡¯˜i ½ ¨ § ¸¦ © ÁaÊÓ ©®¥ § ¦ ÌL-·vi −¨ ¤ © ©
2 ‡¯i § ¸© © :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ˙B·a ¬ § ¦ ˙B‡¯Ï − § ¦ ·˜rÈÏ Ÿ ® £ © § ‰„ÏÈ −¨ § ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ‰‡Ï-˙a ¨½ ¥ © ƉÈ„ ¨ ¦
d˙‡ −¨ Ÿ ·kLi ¬© § ¦ © d˙‡ ²¨ Ÿ Áwi ¬© ¦ © ı¯‡‰ ¤ ®¨ ¨ ‡ÈN ´¦ § ÈeÁ‰ −¦ ¦ «© ¯BÓÁ-Ôa ² £ ¤ ÌÎL ¯¤ § d˙‡ ¹̈ Ÿ
3 −¥ © § © ¯rp‰-˙‡
¯a„È ½¨ £ © «© ¤ Æ·‰‡i © ¡«¤ © ·˜rÈ-˙a Ÿ ® £ © «© ‰È„a −¨ ¦ § BLÙ ½ § © ˜a„z ´© § ¦ © :‰prÈ ¨ «¤ © § ©
4 ²¦ «© ¯Ó‡Ï
ÈÏ-Á˜ Ÿ ® ¥ ÂÈ·‡ −¦ ¨ ¯BÓÁ-χ ¬ £ ¤ ÌÎL ¤½ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :¯rp‰ «¨ £ © «© ·Ï-Ïr ¬¥ ©
5 Bz· ½ ¦ ‰Èc-˙‡ ´¨ ¦ ¤ ƇnË ¥ ¦ Èk³¦ rÓL ©À ¨ ·˜rÈ Ÿ ´ £ © § :‰M‡Ï «¨ ¦ § ˙‡f‰ Ÿ− © ‰cÏi‰-˙‡ ¬¨ § © © ¤
6 ¯BÓÁ ¬ £ ‡ˆi ²¥ ¥ © :̇a-„r «¨ Ÿ © ·˜rÈ Ÿ − £ © L¯Á‰Â ¬ ¦ ¡ ¤ § ‰„Oa ®¤ ¨ © e‰˜Ó-˙‡ −¥ § ¦ ¤ eȉ ¬ ¨ ÂÈ·e ²¨ ¨
7 Ɖ„O‰-ÔÓ ¤ ¨ © ¦ e‡a ³¨ ·˜rÈ Ÿ ¹ £ © È·e ¥̧ § :Bz‡ « ¦ ¯a„Ï −¥ © § ·˜rÈ-χ Ÿ ® £ © «¤ ÌÎL-È·‡ −¤ § «¦ £
‰Nr ´¨ ¨ ‰Ï·-Èk ¨º ¨ § «¦ „‡Ó Ÿ ® § Ì‰Ï −¤ ¨ ¯Ái © ¬ ¦ © ÌÈL‡‰ ¦½ ¨ £ «¨ Æe·vr˙i § © § «¦ © ÌrÓLk ¨½ § ¨ §
8 Ìz‡ ´¨ ¦ ¯BÓÁ − £ ¯a„È ¬¥ © § © :‰NrÈ «¤ ¨ ¥ ‡Ï Ÿ ¬ ÔΠŸ ½ £ © «© ¤ Æ·kLÏ
−¥ § ·˜rÈ-˙a-˙‡ © § ¦ χ¯NÈ· ¥À ¨ § ¦ §
51
 ÁÏ˘È GENESIS 34 : 9 – 29

«¨ ¦ § BÏ− d˙‡
:‰M‡Ï ²¨ Ÿ ‡¬¨ ez ¤½ § ¦ § ÆBLÙ
¸ § ÌÎz·a § © ‰˜LÁ
³¨ § «¨ Èa¦À § ÌÎL ´¤ § ¯Ó‡ÏŸ® ¥
9
−¨ ¦ § :ÌÎÏ
ez‡Â «¤ ¨ eÁ˜z −¥ Ÿ § ¤ § eÏ-ezz
¬ § ¦ eÈ˙a-˙‡Â ¨½ § ¦ ÆÌÎÈ˙a
¤ ¥ Ÿ « § e˙‡®¨ Ÿ ezÁ˙‰Â
− § © § «¦ § 10
 ¤ Ÿ³ © :da«¨ eÊÁ‡‰Â
¯Ó‡i ¨ ½ ¨ § Æe·L§ ÌÎÈÙÏ
− £ ¨ «¥ § ‰e¯ÁÒe ¤½ ¥ § ¦ ‰È‰z
´¤ § ¦ Æı¯‡‰Â¤Æ ¨ ¨ § e·Lz®¥ ¥ 11

−© ¥ e¯Ó‡z
Èχ ² § Ÿ ¯L‡Â ¬¤ £ © ÌÎÈÈra ®¤ ¥ ¥ § ÔÁ-‡ˆÓ‡ −¥ ¨ § ¤ ‰ÈÁ‡-χ ¨ ¤½ © ¤ § ‰È·‡-χ ¨ ´¦ ¨ ¤ ÆÌÎL ¤§
®¨ ¥ e¯Ó‡z
Èχ − § Ÿ ¯L‡k ¬¤ £ © ‰z‡Â ¨½ § ¤̧ § ÔzÓe ¨½ © ¯‰Ó © Ÿ ´ Æ„‡Ó Ÿ § ÈÏr ³© ¨ ea¯‰ ¸ § © :Ôz‡ «¥ ¤ 12
¯BÓÁ- ¬ £ ˙‡Â ¤ § ÌÎL-˙‡ ¤̧ § ¤ ·˜rÈ-È· Ÿ ¹ £ © «¥ § eri ¸ £ © © :‰M‡Ï «¨ ¦ § ¯rp‰-˙‡ −¨ £ © «© ¤ ÈÏ-e˙e ¬ ¦ § 13
̉Èχ ¤À ¥ £ e¯Ó‡i ´ § Ÿ © :Ì˙Á‡ «¨ Ÿ £ ‰Èc ¬¨ ¦ ˙‡ −¥ ‡nË ¥½ ¦ ¯L‡ ´¤ £ e¯a„È ®¥ © § © ‰Ó¯Óa −¨ § ¦ § ÂÈ·‡ ²¦ ¨ 14
´ ¤ £ LȇÏ
BÏ-¯L‡ −¦ § e˙Á‡-˙‡ ¥½ Ÿ £ ¤ Æ˙˙Ï ¥ ¨ ‰f‰ ¤½ © ¯·c‰ ´¨ ¨ © Æ˙BNrÏ £ © Æ ÏÎe © ‡Ï Ÿ³
eÓÎ Ÿ ½ ¨ eȉz ´ § ¦ ̇¦ µ ÌÎÏ ®¤ ¨ ˙B‡ ´ ¥ ˙‡Êa-D‡ Ÿ− § © :eÏ«¨ ‡Â‰−¦ ‰t¯Á-Èk ¬¨ § ¤ «¦ ‰Ï¯r ®¨ § ¨ 15
eÏ-®¨ Áw −¤ ¥ Ÿ § ¤ § ÌÎÏ
«©«¦ ÌÎÈ˙a-˙‡Â ¤½ ¨ ÆeÈ˙a-˙‡
Æ ¥ Ÿ § ¤ ep˙ ³© ¨ § :¯ÎÊ-Ïk «¨ ¨ ¨ ÌÎÏ −¤ ¨ Ïn‰Ï Ÿ ¬ ¦ § 16
ÏBn‰Ï ® ¦ § eÈχ −¥ ¥ erÓL˙ ² § § ¦ ‡Ï-̇ Ÿ ¯ ¦ § :„Á‡ «¨ ¤ ÌrÏ ¬© § eÈȉ −¦ ¨ § ÌÎz‡ ¤½ § ¦ e·LÈ § ´© ¨ § 17
−¥ ¥ § ¯BÓÁ
ÈÈr·e ® £ ÈÈra ´¥ ¥ § ̉ȯ·„ −¤ ¥ § ¦ e·ËÈi ¬ § «¦ © :eÎω § «¨ ¨ § eza-˙‡ −¥ ¦ ¤ eÁ˜Ï § ¬© ¨ § 18
Ÿ ® £ © «© § ıÙÁ
·˜rÈ-˙·a −¥ ¨ Èk¬ ¦ ¯·c‰ ¨½ ¨ © ˙BNrÏ ´ £ © Ưrp‰ © Æ© © ¯Á‡-‡Ï ³© ¥ Ÿ « § :¯BÓÁ-Ôa « £ ¤ ÌÎL ¬¤ § 19
¯rL-χ© ´© ¤ Ba − § ÌÎLe ¬¤ § ¯BÓÁ ² £ ‡·i Ÿ ¬ ¨ © :ÂÈ·‡ «¦ ¨ ˙Èa ¬¥ ÏkÓ Ÿ − ¦ „aÎ ¨½ § ¦ ‡e‰Â ´ § 20
̉´¥ ÌÈÓÏL ¯¦ ¥ «§ ‰l‡‰ ¤ ¥¹ ¨ ÌÈL‡‰ ¸¦ ¨ £ ¨ :¯Ó‡Ï Ÿ « ¥ ̯Èr −¨ ¦ ÈL‡-χ ¬¥ § © ¤ e¯a„È ² § © § «© ̯Èr ®¨ ¦ 21
®¤ ¥ § ¦ ÌÈ„È-˙·Á¯
̉ÈÙÏ ¦ −© ¨ © £ «© ‰p‰ ¬¥ ¦ ı¯‡‰Â ¤ ²¨ ¨ § d˙‡ ¨½ Ÿ e¯ÁÒÈ ´ £ § ¦ § Æı¯‡· ¤Æ ¨ ¨ e·LÈ ³ § ¥ § ez‡ À̈ ¦
e˙‡È Ÿ ¸ ¥ ˙‡Êa-D‡ Ÿ §  © :Ì‰Ï «¤ ¨ Ôz ¬¥ ¦ eÈ˙a-˙‡Â −¥ Ÿ § ¤ § ÌÈLÏ ¦½ ¨ § eÏ-Áw ´¨ «© ¦ ÆÌ˙a-˙‡ ¨ Ÿ § ¤ 22
¨½ ¨ ¨ Æe쬮 ÏBn‰a
¯ÎÊ-Ïk ¬ ¦ § „Á‡ ®¨ ¤ ÌrÏ ´© § ˙BÈ‰Ï − § ¦ ez‡ ¨½ ¦ ˙·LÏ ¤ ´¤ ¨ ÆÌÈL‡‰ ¦ ¨ £ ¨ eÏ̈ ³
̉®¥ eÏ−¨ ‡Bω ¬ £ ÌzÓ‰a-ÏΠ¨½ § ¤ § ¨ § ÆÌÈ˜Â ¨ ¨ § ¦ § ̉˜Ó ³¤ ¥ § ¦ :ÌÈÏn «¦ Ÿ ¦ ̉ ¬¥ ¯L‡k −¤ £ © 23
Ba½ § ÌÎL-χ ´¤ § ¤ § ƯBÓÁ-χ £ ¤ erÓLi ³ § § ¦ © :ez‡ «¨ ¦ e·LÈ − § ¥ § Ì‰Ï ¤½ ¨ ‰˙B‡ ¨ ´ ¥ D‡© µ 24
ÌBi· ¸ © ÁȉÈ ¦ § © :B¯Èr « ¦ ¯rL © ¬© ȇˆÈ-Ïk−¥ § Ÿ ¨ ¯ÎÊ-Ïk ¨½ ¨ ¨ ÆeÏni ŸÆ ¦ © B¯Èr ® ¦ ¯rL © ´© ȇˆÈ-Ïk −¥ § Ÿ ¨ 25
³¥ £ ÈÂÏÂ
ÈÁ‡ ¹¦ ¥ § ÔBrÓL ¸ § ¦ ·˜rÈ-È·-ÈL
Ÿ £ ©Â ¥ § «¥ § eÁ˜i ´ § ¦ © ÌÈ·‡k À¦ £ Ÿ « Ì˙Bȉa ´¨ § «¦ ÈLÈÏM‰ ¦¹ ¦ § ©
ƯBÓÁ-˙‡Â £ ¤ § :¯ÎÊ-Ïk «¨ ¨ ¨ e‚¯‰i − § © «© © ÁËa © ®¤ ¯Èr‰-Ïr −¦ ¨ © e‡·i Ÿ ¬ ¨ © Ba¯Á ½ § © Lȇ ´¦ ƉÈ„ ¨ ¦ 26
:e‡ˆi «¥ ¥ © ÌÎL −¤ § ˙ÈaÓ ¬¥ ¦ ‰Èc-˙‡²¨ ¦ ¤ eÁ˜i ¯ § ¦ © ·¯Á-ÈÙÏ ¤ ®¨ ¦ § e‚¯‰ − § ¨ Ba ½ § ÌÎL-˙‡Â ´¤ § ¤ §
:Ì˙BÁ‡ «¨ £ e‡nË − § ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ¯Èr‰ ®¦ ¨ ef·i Ÿ − ¨ © ÌÈÏÏÁ‰-Ïr ¦½ ¨ £ ´© © e‡a¨µ ·˜rÈ Ÿ À £ © Èa ´¥ § 27
 ¬¤ £ ¤ § ¯Èra-¯L‡
¯L‡-˙‡Â ²¦ ¨ ¤ £ ˙‡Â ®¤ ¥Ÿ £ ¤ § ̯˜a-˙‡Â
¯¥ § ̉ȯÓÁ-˙‡Â −¨ ¨ § ¤ § Ì‡ˆ-˙‡ ¬¨ Ÿ ¤ 28
ef·iŸ ® ¨ © e·L − ¨ ̉ÈL-˙‡Â ¤½ ¥ § ¤ § ÆÌtË-Ïk-˙‡Â ¨ © ¨ ¤ § ÌÏÈÁ-Ïk-˙‡Â ³¨ ¥ ¨ ¤ § :eÁ˜Ï «¨ ¨ ‰„Oa −¤ ¨ © 29
52
 34 : 30 – 35 : 16 ˙È˘‡¯· ÁÏ˘ÈÂ
30 Ìz¯Îr´¤ § © £ »ÈÂÏ-χ ¦ ¥ ¤ § ÔBrÓL-χ ´ § ¦ ¤ ·˜rÈ Ÿ ¹ £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :˙Èaa ¦ «¨ © ¯L‡-Ïk ¬¤ £ ¨ ˙‡Â −¥ §
¯tÒÓ ¨½ § ¦ È˙Ó ´¥ § ÆÈ‡Â ¦ £ © Èf¯t·e®¦ ¦ § © Èrka −¦ £ © § «© ı¯‡‰ ¤ ¨½ ¨ ·LÈa ´¥ Ÿ § ÆÈLȇ·‰Ï ¦ Æ ¥ ¦ § © § ¼È˙‡ ¦Ÿ
31 ‰NrÈ −¤ £ © ‰BÊΉ ¨¾ § © e¯Ó‡i ® § Ÿ © :È˙È·e «¦ ¥ È‡ ¬ ¦ £ Èz„ÓL −¦ § © § ¦ § Èek‰Â ¦ ½ ¦ § ÆÈÏr © ¨ eÙÒ‡ ³ § ¤¤§
«¥ £ ¤
:e˙BÁ‡-˙‡
35 1 ´¨ ¥ £ © ÌL-·LÂ
ÌL-‰Nr ®¨ ¤ § χ-˙È· −¥ «¥ ‰Ïr ¬¥ £ Ìe˜² ·˜rÈ-χ Ÿ ½ £ © «¤ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ ©
2 Æ·˜rÈ
Ÿ £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :F ÈÁ‡ «¦ ¨ ÂNr ¬¨ ¥ ÈtÓ −¥ § ¦ FÁ¯·a ½ £ § ¨ § F Èχ ¤½ ¥ ‰‡¯p‰ ´¤ § ¦ © Æ Ï‡Ï ¥ ¨ ÁaÊÓ © ¥½ § ¦
ÌÎÎ˙a ¤½ § Ÿ § ¯L‡ ´¤ £ ƯÎp‰ ³¥ Ÿ ¡ ¤ e¯Ò‰
¨ ¥ © ȉχ-˙‡ ¹¦ ¨ Bnr ® ¦ ¯L‡-Ïk ´¤ £ ¨ χ −¤ § B˙Èa-χ½ ¥ ¤
3 ´¨ ¤ ¡ «¤ § χ-˙Èa
ÌM-‰Nr‡Â ®¥ «¥ ‰Ïr −¤ £ © § ‰Óe˜ ¨ ¬ ¨ § :ÌÎÈ˙ÏÓN «¤ ¥ Ÿ § ¦ eÙÈÏÁ‰Â −¦ £ © § e¯‰h‰Â ½ £ © «¦ §
:ÈzÎω ¦ § «¨ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ D¯ca ¤ −¤ © È„nr ½¦ ¨ ¦ ÆȉÈ ¦ § © È˙¯ˆ ¦½ ¨ «¨ ÌBÈa ´ § ÆÈ˙‡ ¦ Ÿ ‰r‰ ³¤Ÿ ¨ Ï‡Ï º¥ ¨ ÁaÊÓ © ¥À § ¦
4 −¦ ¨ § © ¤ § Ì„Èa
ÌÈÓÊp‰-˙‡Â ½¨ ¨ § ¯L‡ ´¤ £ ƯÎp‰ ¨ ¥ © ȉχ-Ïk ³¥ Ÿ ¡ ¨ ˙‡ ´¥ ·˜rÈ-χ Ÿ À £ © «¤ ezi ´ § ¦©
:ÌÎL-Ìr «¤ § ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ‰Ï‡‰ −¨ ¥ ¨ ˙Áz © ¬© ·˜rÈ Ÿ ½ £ © ÆÌ˙‡ ¨ Ÿ ÔÓËi Ÿ ³ § ¦ © ̉Èʇa ®¤ ¥ § ¨ § ¯L‡ ´¤ £
5 eÙ„¯½ § «¨ ‡Ï Ÿ ´ § ̉È˙·È·Ò¤½ ¥ Ÿ ´ ¦ § ƯL‡ ¤ £ ÆÌȯr‰-Ïr ¦ ¨ «¤ © Ìȉχ ¦À Ÿ ¡ ˙zÁ ´© ¦ | ȉÈ ´¦ § © erqi ®¨ ¦ ©
6 ®¥ «¥ ‡Â‰−¦ Ôrk
χ-˙Èa © ©½ § ı¯‡a ¤ ´¤ § ƯL‡ ¤ £ ‰ÊeÏ ¨ À ·˜rÈ Ÿ ¹ £ © ‡·i Ÿ ¸ ¨ © :·˜rÈ Ÿ « £ © Èa ¬¥ § ȯÁ‡ −¥ £ ©
7 χ−¥ ÌB˜nÏ ½ ¨ © Ƈ¯˜i ¨ § ¦ © ÁaÊÓ © ¥½ § ¦ ÆÌL¨ Ô·i ¤ ³¦ © :Bnr-¯L‡ « ¦ ¤ £ Ìr‰-ÏΠ¬¨ ¨ ¨ § ‡e‰−
8 ˙Óz ¨ ³¨ © :ÂÈÁ‡ «¦ ¨ ÈtÓ ¬¥ § ¦ BÁ¯·a − § ¨ § Ìȉχ‰ ¦½ Ÿ ¡ «¨ ÆÂÈχ ¨ ¥ eÏ‚ ³ § ¦ ÌLÀ̈ Èk´¦ χ-˙Èa ®¥ «¥
‡¯˜i¬¨ § ¦ © ÔBl‡‰ ® © «¨ ˙Áz © ´© χ-˙È·Ï −¥ «¥ § ˙ÁzÓ © ¬© ¦ ¯·wz ²¥ ¨ ¦ © ‰˜·¯ ¨½ § ¦ ˙˜ÈÓ ¤´¤ ¥ Ɖ¯·c ¨Ÿ §
:˙eÎa « ¨ ÔBl‡ ¬ © BÓL − §
9 :B˙‡ « Ÿ D¯·È ¤ −¨ § © ̯‡ ®¨ £ ÔctÓ ´© © ¦ B‡·a − Ÿ § „Br½ Æ·˜rÈ-χ Ÿ £ © «¤ Ìȉχ ³¦ Ÿ ¡ ‡¯i ¸¨ ¥© Ò
10 ȳk¦ ·˜rÈ Ÿ À £ © „Br¹ FÓL ¸ § ¦ Á‡¯wÈ-‡Ï ¥ ¨ ¦ Ÿ « ·˜rÈ Ÿ ® £ © ´FÓL § ¦ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ BÏ-¯Ó‡i ¬ ¤ Ÿ« ©
11 Ìȉχ ¦¹ Ÿ ¡ Bϸ Á¯Ó‡i ¤ Ÿ © :χ¯NÈ «¥ ¨ § ¦ BÓL-˙‡ − § ¤ ‡¯˜i ¬¨ § ¦ © FÓL ¤½ § ‰È‰È ´¤ § ¦ Æ Ï‡¯NÈ-̇ ¥ ¨§ ¦ ¦
ÌÈÎÏÓe −¦ ¨ § jnÓ ¨ ®¤ ¦ ‰È‰È ´¤ § ¦ ÌÈBb −¦ ω˜e ¬© § ÈBb² ‰·¯e ¥½ § ‰¯t ´¥ § ÆÈcL © © χ ³¥ È‡ ¸¦ £
È˘˘ 12 ´Fϧ ˜ÁˆÈÏe −¨ § ¦ § ̉¯·‡Ï ¬¨ ¨ § © § Èz˙ ¦ ²© ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ı¯‡‰-˙‡Â ¤ À̈ ¨ ¤ § :e‡ˆÈ «¥ ¥ F ȈÏÁÓ ¬¤ ¨ £ ¥
13 Ìȉχ ®¦ Ÿ ¡ ÂÈÏrÓ −¨ ¨ ¥ Ïri © ¬© © :ı¯‡‰-˙‡ ¤ «¨ ¨ ¤ Ôz‡ ¬¥ ¤ F ȯÁ‡ −¤ £ © ¬Fr¯ÊÏe £ § © § « ‰pz‡ ¨®¤ § ¤
14 ¬¤ ¦ ¤ £ ÌB˜na
¯ac-¯L‡ ² ¨ © ‰·vÓ À̈ ¥ © ·˜rÈ Ÿ ¹ £ © ·vi ¥̧ © © :Bz‡ « ¦ ¯ac-¯L‡ ¬¤ ¦ ¤ £ ÌB˜na −¨©
15 Ÿ ¹ £ © ‡¯˜iÂ
·˜rÈ ¸¨ § ¦ © :ÔÓL ¤ «¨ ‰ÈÏr ¨ −¤ ¨ ˜ˆi Ÿ ¬ ¦ © DÒ ¤ ¤½ ƉÈÏr¨ ¤Æ ¨ Dqi ³¥ © © Ô·‡ ¤ ®¨ ˙·vÓ ¤ ´¤ © Bz‡ − ¦
16 ÆerÒi § ¦ © :χ-˙Èa «¥ «¥ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ÌL ²¨ Bz‡ ¬ ¦ ¯ac ¤̧ ¦ Á¯L‡ ¤ £ ÌB˜n‰ À ¨ © ÌL-˙‡ ´¥ ¤
L˜z ¬© § © ÏÁ¯ −¥ ¨ „Ïz ¤ ¬¥ © ‰˙¯Ù‡ ¨ ®¨ § ¤ ‡B·Ï ´ ¨ ı¯‡‰-˙¯·k ¤ −¨ ¨ © § ¦ „Br-ȉÈ ¬ ¦ § «© χ¥½ ˙ÈaÓ ´¥ ¦
53
 ÁÏ˘È GENESIS 35 : 17 – 36 : 11

¦½ § ´¦ © Æ˙„lÈÓ‰
ȇ¯Èz-χ ¤ ¤Æ © § © dÏ ³¨ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ¸ © dz„Ïa ®¨ § ¦ § d˙L˜‰· −¨ Ÿ § © § ȉÈ ¬ ¦ § © :dz„Ïa «¨ § ¦ § 17

®¦
ÈB‡-Ôa ¤ BÓL − § ‡¯˜z ¬¨ § ¦ © ‰˙Ó ¨ ¥½ Èk´¦ ÆdLÙ ¨ § © ˙‡ˆa ³¥ § ȉÈ º¦ § © :Ôa«¥ D−Ϩ ‰Ê-Ì‚-Èk ¬¤ © «¦ 18

‡Â‰−¦ ‰˙¯Ù‡ ¨ ½¨ § ¤ D¯„a ¤ ´¤ § Ư·wz ¥ ¨ ¦ © ÏÁ¯ ®¥ ¨ ˙Óz ¨ −¨ © :ÔÈÓÈ· «¦ ¨ § ¦ BÏ-‡¯˜ ¬ ¨ «¨ ÂÈ·‡Â −¦ ¨ § 19

−¥ ¨ © «ª § ˙·vÓ
ÏÁ¯-˙¯·˜ ¤ ¬¤ © ‡Â‰ ²¦ d˙¯·˜-Ïr ®¨ ¨ ª § © ‰·vÓ −¨ ¥ © ·˜rÈ Ÿ ² £ © ·vi ¯¥ © © :ÌÁÏ ¤ «¨ ˙Èa ¬¥ 20

 21
¦À § © :¯„r-Ïc‚ÓÏ
ȉÈ ¤ «¥ © § ¦ § ‰‡Ï‰Ó ¨ § −¨ ¥ ‰Ï‰‡ Ÿ ½ ¢ «¨ Ëi ´¥ © χ¯NÈ ®¥ ¨ § ¦ rqi −© ¦ © :ÌBi‰-„r «© © 22
L‚ÏÈt¤´¤ ¦ Ɖ‰Ïa-˙‡ −¨ § ¦ ¤ Æ·kLi ©¾ § ¦ © Ô·e‡¯ ½¥À § D¤Ïi ´¥© ‡Â‰‰ ¦½ © ı¯‡a ¤ ´¨ ¨ Æ Ï‡¯NÈ ¥ ¨ § ¦ ÔkLa Ÿ³ § ¦
« ®¥ ¨ § ¦ rÓLiÂ
χ¯NÈ −© § ¦ © ÂÈ·‡ ®½¦ ¨
ÆÔBrÓL § ¦ § Ô·e‡¯
®¥ § ·˜rÈ Ÿ − £ © ¯BÎa ¬ § ‰‡Ï ¨½ ¥ Èa ´¥ § :¯Nr «¨ ¨ ÌÈL ¬¥ § ·˜rÈ-È· Ÿ − £ © «¥ § eȉi ¬ § «¦ © 23

24
Ɖ‰Ï· ¨ § ¦ È·e ³¥ § :ÔÓÈ·e «¦ ¨ § ¦ ÛÒBÈ −¥ ÏÁ¯ ¥½ ¨ Èa ´¥ § :ÔÏe·Êe «ª § ¯Î˘OÈ −¨ ¨ ¦ § ‰„e‰È ½¨ «¦ ÈÂÏ ´¦ ¥ § 25
‰l‡ ¤ ¥µ ¯L‡Â ®¥ ¨ § „b´¨ ‰‡Ï −¨ ¥ ˙ÁÙL ¬© § ¦ ‰tÏÊ ²¨ § ¦ È·e ¬¥ § :ÈÏzÙ «¦ ¨ § © § Ôc−¨ ÏÁ¯ ¥½ ¨ ˙ÁÙL ´© § ¦ 26

ÂÈ·‡ ¦½ ¨ ˜ÁˆÈ-χ´¨ § ¦ ¤ Æ·˜rÈ Ÿ £ © ‡·i Ÿ ³ ¨ © :̯‡ «¨ £ ÔcÙa ¬© © § BÏ-„lÈ − © ª ¯L‡ ¬¤ £ ·˜rÈ Ÿ ½ £ © È´a ¥§ 27

:˜ÁˆÈ «¨ § ¦ § ̉¯·‡ −¨ ¨ § © ÌL-¯b-¯L‡ ¬¨ «¨ ¤ £ ÔB¯·Á ½ § ¤ ‡Â‰ ´¦ ra¯‡‰ ®© § © «¨ ˙ȯ˜ ´© § ¦ ‡¯ÓÓ −¥ § ©

28
Æ˙Ói ¨ ƨ © ˜ÁˆÈ ³¨ § ¦ r‚i ¸© § ¦ © :‰L «¨ ¨ ÌÈÓLe ¬ ¦ Ÿ § ‰L −¨ ¨ ˙‡Ó ¬© § ˜ÁˆÈ ®¨ § ¦ ÈÓÈ ´¥ § eȉi − § «¦ © 29
Ÿ − £ © § ÂNr
·˜rÈ ¬¨ ¥ B˙‡ ½ Ÿ e¯a˜i ´ § § ¦ © ÌÈÓÈ ®¦ ¨ r·Ne ´© § Ô˜Ê −¥ ¨ ÂÈnr-χ ¨½ © ¤ ÛÒ‡i ¤ ´¨ ¥ ©
:ÂÈa «¨ ¨
1
©®¨ § ˙BaÓ
Ôrk ´ § ¦ ÂÈL-˙‡ −¨ ¨ ¤ Á˜Ï ¬© ¨ ÂNr ²¨ ¥ :ÌB„‡ « ¡ ‡e‰¬ ÂNr −¨ ¥ ˙B„Ïz ¬ § Ÿ ‰l‡Â ¤ ²¥ § 2
36
− § ¦ © ‰r-˙a
ÔBr·ˆ-˙a ¨½ £ © ƉӷÈω‡-˙‡Â ¨ ¨ «¦ ¢ ¨ ¤ § ÈzÁ‰ ¦½ ¦ «© ÆÔBÏȇ-˙a ¥ © ‰„r-˙‡ À¨ ¨ ¤
3
−¨ ¥ § ‰„r
ÂNrÏ ²¨ ¨ „Ïz ¤ ¯¥ © :˙BÈ· « ¨ § ˙BÁ‡ ¬ £ χrÓLÈ-˙a −¥ ¨ § ¦ © ˙ÓNa-˙‡Â ¬© § ¨ ¤ § :ÈeÁ‰ « ¦ ¦ «© 4
˘ÈrÈ-˙‡ ¬ ¤ ‰„ÏÈ ½¨ § «¨ ƉӷÈω‡Â¨ ¨ «¦ ¢ ¨ § :χer¯-˙‡ «¥ § ¤ ‰„ÏÈ −¨ § ¨ ˙ÓN·e ©½ § ´¨ ÊÙÈχ-˙‡ ®¨ ¦ ¡ ¤ 5 LerȬ §
:Ôrk © «¨ § ı¯‡a ¤ ¬¤ § BÏ-e„lÈ − § ª ¯L‡ ¬¤ £ ÂNr ¨½ ¥ Èa ´¥ § ‰l‡ ¤ ¥µ Á¯˜-˙‡Â ©Ÿ ® ¤ § ÌÏrÈ-˙‡Â −¨ § © ¤ §
¼B˙Èa¥ ˙BLÙ-Ïk-˙‡Â ´ § © ¨ ¤ § »ÂÈ˙a-˙‡Â ¨ Ÿ § ¤ § ÂÈa-˙‡Â ´¨ ¨ ¤ § ÂÈL-˙‡ ¨ ¨Â ¤ ÂNr ¨¿ ¥ Áwi ´© ¦ © 6

ı¯‡a ¤ ´¤ § Lί −© ¨ ¯L‡ ¬¤ £ BÈ˜-Ïk ½ ¨ § ¦ ¨ Æ˙‡Â À § ¤ § ¨ ¤ § e‰˜Ó-˙‡Â

¥ § BzÓ‰a-Ïk-˙‡Â ´¥ § ¦ ¤ §
˙·MÓ ¤ ´¤ ¦ ·¯−¨ ÌLeί ²¨ § ‰È‰-Èk ¯¨ ¨ «¦ :ÂÈÁ‡ «¦ ¨ ·˜rÈ Ÿ ¬ £ © ÈtÓ −¥ § ¦ ı¯‡-χ ¤ ¤½ ¤ D¤Ïi ´¥© Ôrk ©®¨ § 7

·Li ¤ ³¥ © :̉È˜Ó «¤ ¥ § ¦ ÈtÓ −¥ § ¦ Ì˙‡ ¨½ Ÿ ˙‡NÏ ´¥ ¨ Æ̉ȯe‚Ó ¤ ¥ « § ı¯‡ ¤ ³¤ ‰ÏÎÈ ¨¹ § «¨ ‡Ï Ÿ ¸ § ÂcÁÈ ®¨ § © 8

ÌB„‡ ® ¡ È·‡ ´¦ £ ÂNr −¨ ¥ ˙B„Ïz ¬ § Ÿ ‰l‡Â ¤ ²¥ § :ÌB„‡ « ¡ ‡e‰¬ ÂNr −¨ ¥ ¯ÈrN ¦½ ¥ ¯‰a ´© § ÆÂNr ¨ ¥ 9

¨½ ¥ ˙L‡
ÂNr ¤ ´¥ Ɖ„r-Ôa ¨ ¨ ¤ ÊÙÈχ ©À ¦ ¡ ÂNr-Èa ®¨ ¥ «¥ § ˙BÓL ´ § ‰l‡ ¤ −¥ :¯ÈrN «¦ ¥ ¯‰a −© § 10

¬ § ¯ÓB‡
BÙˆ ¨½ ´¨ ¥ ÊÙÈχ
ÔÓÈz ®¨ ¦ ¡ Èa ´¥ § eȉi − § ¦ © :ÂNr «¨ ¥ ˙L‡ ¤ ¬¥ ˙ÓNa-Ôa −© § ¨ ¤ χer¯ ¥¾ § 11

54
 36 : 12 – 35 ˙È˘‡¯· ÁÏ˘ÈÂ
12 −© ¦ ¡ ¤ „ÏzÂ
ÊÙÈÏ‡Ï ¤ ¬¥ © ÂNr-Ôa ¨½ ¥ ¤ ÆÊÙÈÏ‡Ï © ¦ ¡ «¤ L‚ÏÈÙ ¤ ¤À ¦ ‰˙ȉ ´¨ § ¨ | rÓ˙ ´© § ¦ § :Ê˜e «© § Ìzr‚ −¨ § © §
13 ˙Á ¥½ § Èa
© ¬© χer¯ ´¥ § Ɖl‡Â ¤ Æ ¥ § :ÂNr «¨ ¥ ˙L‡ ¤ ¬¥ ‰„r −¨ ¨ Èa ¬¥ § ‰l‡ ¤ ¥¾ ˜ÏÓr-˙‡ ®¥ ¨ £ ¤ 

14 À ¨ ‰l‡Â
eȉ ¤ ´¥ § :ÂNr «¨ ¥ ˙L‡ ¤ ¬¥ ˙ÓN· −© § ¨ Èa ¬¥ § eȉ ½ ¨ ‰l‡ ¤ ´¥ ‰fÓe ®¨ ¦ ‰nL ´¨ © Á¯Ê ©−¤¨
¨½ ¥ § „ÏzÂ
ÂNrÏ ¤ ´¥ © ÂNr ®¨ ¥ ˙L‡ ¤ ´¥ ÔBr·ˆ-˙a − § ¦ © ‰r-˙· ²¨ £ © ‰Ó·Èω‡ ¯¨ ¨ ¦ ¢ ¨ Èa ¥̧ §
LerȬ § 15 ÆÊÙÈχ
© ¦ ¡ Èa ³¥ § ÂNr-È· ®¨ ¥ «¥ § ÈÙel‡ ´¥ © ‰l‡ ¤ −¥ :Á¯˜-˙‡Â ©Ÿ « ¤ § ÌÏrÈ-˙‡Â −¨ § © ¤ § ˘ÈrÈ-˙‡ ¬ ¤
«© § Ûel‡
:Ê˜ ¬ © BÙˆ − § Ûel‡ ¬ © ¯ÓB‡ ¨½ Ûel‡´ © ÆÔÓÈz ¨ ¥ Ûel‡ ³ © ÂNr ¨½ ¥ ¯BÎa ´§
16 ı¯‡a¤ ´¤ § ÆÊÙÈχ © ¦ ¡ ÈÙel‡ ³¥ © ‰l‡ ¤ ´¥ ˜ÏÓr ®¥ ¨ £ Ûel‡ ´ © Ìzrb −¨ § © Ûel‡ ¬ © Á¯˜-Ûel‡ ©Ÿ ² « ©
17 Æ˙Á © Æ© Ûel‡ ¬ © ÂNr-Ôa ¨½ ¥ ¤ Æ Ï‡er¯ ¥ § Èa ³¥ § ‰l‡Â ¤ ¥À § :‰„r «¨ ¨ Èa ¬¥ § ‰l‡ ¤ −¥ ÌB„‡ ½¡
ı¯‡a¤ ´¤ § Æ Ï‡er¯ ¥ § ÈÙel‡ ³¥ © ‰l‡ ¤ ´¥ ‰fÓ ®¨ ¦ Ûel‡ ´ © ‰nL −¨ © Ûel‡ ¬ © Á¯Ê © ¤½ Ûel‡ ´©
18 ˙L‡ ¤ ´¥ ƉӷÈω‡¨ ¨ «¦ ¢ ¨ Èa ³¥ § ‰l‡Â ¤ ¥À § :ÂNr «¨ ¥ ˙L‡ ¤ ¬¥ ˙ÓN· −© § ¨ Èa ¬¥ § ‰l‡ ¤ ¥¾ ÌB„‡ ½¡
²¨ ¨ ¦ ¢ «¨ ÈÙel‡
‰Ó·Èω‡ ¥º © ‰l‡ ¤ ´¥ Á¯˜ ©Ÿ ® Ûel‡ ´ © ÌÏrÈ −¨ § © Ûel‡ ¬ © LerÈ ² § Ûel‡ ¬ © ÂNr ¨½ ¥
19 ‡e‰¬ ̉ÈÙel‡ −¤ ¥ © ‰l‡Â ¤ ¬¥ § ÂNr-È· ²¨ ¥ ¥ § ‰l‡ ¤ ¯¥ :ÂNr «¨ ¥ ˙L‡ ¤ ¬¥ ‰r-˙a −¨ £ ©
ÈrÈ·˘ 20 −¨ § ÔËBÏ
Ï·BL ¬¨ ı¯‡‰ ¤ ®¨ ¨ È·LÈ −¥ § Ÿ ȯÁ‰ ½¦ Ÿ © ƯÈrN-È· ¦ ¥ «¥ § ‰l‡ ¤ ³¥ :ÌB„‡ «¡
21 ¯ÈrN −¦ ¥ Èa
¬¥ § ȯÁ‰ ²¦ Ÿ © ÈÙel‡ ¯¥ © ‰l‡ ¤ ´¥ ÔLÈ„Â ®¨ ¦ § ¯ˆ‡Â ¤ −¥ § ÔBL„ ¬ ¦ § :‰r «¨ £ © ÔBr·ˆÂ ¬§¦§
22 :rÓz «¨ § ¦ ÔËBÏ −¨ ˙BÁ‡Â ¬ £ © ÌÓȉ ®¨ ¥ § ȯÁ ´¦ Ÿ ÔËBÏ-È·
−¨ ¥ § eȉi ¬ § ¦ © :ÌB„‡ « ¡ ı¯‡a ¤ ¬¤ §
23
24
− § ¦ «¥ § ‰l‡Â
ÔBr·ˆ-È· ¤ ¬¥ § :ÌB‡Â «¨ § BÙL − § Ï·Èr ®¨ ¥ § ˙ÁÓe © −© ¨ ÔÂÏr ¬¨ § © Ï·BL ¨½ ´¥ § Ɖl‡Â
Èa ¤Æ¥ §
¬ Ÿ § ¦ ¯a„na
B˙r¯a ¨½ § ¦ © ÆÌÓi‰-˙‡ ¦ ¥ © ¤ ‡ˆÓ ³¨ ¨ ¯L‡ ¤̧ £ ‰r À̈ £ ‡e‰´ ‰r ®¨ £ © ‰i‡Â ´¨ © §
25 −¨ ¨ ¦ ¢ ¨ § ÔLc
‰Ó·Èω‡Â Ÿ ® ¦ ‰r-È· −¨ £ «¥ § ‰l‡Â ¤ ¬¥ § :ÂÈ·‡ «¦ ¨ ÔBr·ˆÏ ¬ § ¦ § ÌȯÓÁ‰-˙‡ −¦ Ÿ £ © ¤
26
27
¤ ®¥ ¥ § ‰l‡
¯ˆ‡-Èa ¤ −¥ :Ô¯Îe «¨ § Ô¯˙È ¬¨ § ¦ § ÔaL‡Â −¨ § ¤ § ÔcÓÁ ¬¨ § ¤ ÔLÈ„ ®¨ ¦ Èa ´¥ § ‰l‡Â ¤ −¥ § :‰r-˙a «¨ £ ©
28
29
®¦ Ÿ © ÈÙel‡
ȯÁ‰ ´¥ © ‰l‡ ¤ −¥ :Ô¯‡Â «¨ £ © ıer¬ ÔLÈ„-È· −¨ ¦ «¥ § ‰l‡ ¤ ¬¥ :Ô˜r «¨ £ © ÔÂrÊ −¨ £ © § Ô‰Ïa ¬¨ § ¦
30 Ÿ ² ¦ Ûel‡
ÔLc ¬ © :‰r «¨ £ Ûel‡ ¬ © ÔBr·ˆ − § ¦ Ûel‡ ¬ © Ï·BL ¨½ Ûel‡ ´ © ÆÔËBÏ ¨ Ûel‡ ³©
ı¯‡a¤ ¬¤ § ̉ÈÙl‡Ï −¤ ¥ ª © § ȯÁ‰ ²¦ Ÿ © ÈÙel‡ ¯¥ © ‰l‡ ¤ ´¥ ÔLÈc ®¨ ¦ Ûel‡ ´ © ¯ˆ‡ ¤ −¥ Ûel‡ ¬©
:¯ÈrN «¦ ¥
31 ¬¥ § ¦ DÏÓ-D
È·Ï ¤ −¤ ÏÓ ¨ § ÈÙÏ ¬¥ § ¦ ÌB„‡ ® ¡ ı¯‡a ¤ ´¤ § eÎÏÓ − § ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ÌÈÎÏn‰ ¦½ ¨ § © Ɖl‡Â ¤Æ¥ §
32
33
˙Ói ¨ −¨ © :‰·‰c ¨ «¨ § ¦ B¯Èr − ¦ ÌL ¬¥ § ¯Bra-Ôa ® § ¤ rÏa © −¤ ÌB„‡a ½ ¡ ¤ DŸÏÓi ´ § ¦ © :χ¯NÈ «¥ ¨ § ¦
34 ÂÈzÁz ¨½ § © DŸÏÓi ´ § ¦ © ··BÈ ®¨ ˙Ói ¨ −¨ © :‰¯ˆaÓ «¨ § ¨ ¦ Á¯Ê-Ôa ©−¤ ¤ ··BÈ ¬¨ ÂÈzÁz ¨½ § © DŸÏÓi ´ § ¦ © rÏa © ®¨
35 À© § ¤ „„‰
„„a-Ôa ´© £ ÂÈzÁz ¹̈ § © DŸÏÓi ¸ § ¦ © ÌLÁ ®¨ ª ˙Ói ¨ −¨ © :ÈÓÈz‰ «¦ ¨ ¥ © ı¯‡Ó ¤ ¬¤ ¥ ÌLÁ −¨ ª
55
 ·˘È GENESIS 36 : 36 – 37 : 13

DŸÏÓiÂ
´ § ¦ © „„‰ ®¨ £ ˙Ói ¨ −¨ © :˙ÈÂr «¦ £ B¯Èr − ¦ ÌL ¬¥ § ·‡BÓ ¨½ ‰„Na ´¥ § ¦ ÆÔÈ„Ó-˙‡ ¨ § ¦ ¤ ‰kn‰ ³¤ © © 36

Ïe‡L − ¨ ÂÈzÁz ¨½ § © DŸÏÓi ´ § ¦ © ‰ÏÓN ®¨ § © ˙Ói ¨ −¨ © :‰˜¯NnÓ «¨ ¥ § © ¦ ‰ÏÓN −¨ § © ÂÈzÁz ¨½ § © 37

:¯BaÎr-Ôa « § © ¤ ÔÁ −¨ ¨ Ïra © ¬© ÂÈzÁz ¨½ § © DŸÏÓi ´ § ¦ © Ïe‡L ® ¨ ˙Ói ¨ −¨ © :¯‰p‰ «¨ ¨ © ˙B·Á¯Ó ¬Ÿ § ¥ 38

ert®¨ B¯Èr − ¦ ÌL ¬¥ § ¯„‰ ½© £ ÆÂÈzÁz ¨ § © DŸÏÓi ³ § ¦ © ¼¯BaÎr-Ôa § © ¤ ÔÁ ´¨ ¨ Ïra © ´© »˙Ói ¨ ¨© 39

³¥ © ˙BÓL
ÈÙel‡ º § ‰l‡Â ¤ ¥ §Â :·‰Ê «¨ ¨ ÈÓ ¬¥ ˙a−© „¯ËÓ-˙a ¥½ § © © Æ Ï‡·ËÈ‰Ó ¥ § © «¥ § BzL‡ ³ § ¦ ÌL ¥̧ § 40 ¯ÈËÙÓ
−¨ § «© Ûel‡
‰ÂÏr ¬ © rÓz ²¨ § ¦ Ûel‡ ¬ © Ì˙ÓLa ®¨ Ÿ § ¦ Ì˙Ó˜ÓÏ −¨ Ÿ Ÿ § ¦ Ì˙ÁtLÓÏ ¨½ Ÿ § § ¦ § ÆÂNr ¨ ¥
41
²© § Ûel‡
Ê˜ ¬ © :ÔÈt Ÿ « ¦ Ûel‡ ¬ © ‰Ï‡ −¨ ¥ Ûel‡ ¬ © ‰Ó·Èω‡ ²¨ ¨ ¦ ¢ ¨ Ûel‡ ¯ © :˙˙È «¥ § Ûel‡ ¬© 42
´¥ © | ‰l‡
ÈÙel‡ ¤ ´¥ ̯Èr ®¨ ¦ Ûel‡ ´ © χÈc‚Ó −¥ ¦ § © Ûel‡ ¬ © :¯ˆ·Ó «¨ § ¦ Ûel‡ ¬ © ÔÓÈz −¨ ¥ Ûel‡ ¬© 43

:ÌB„‡ « ¡ È·‡ ¬ ¦ £ ÂNr −¨ ¥ ‡e‰¬ Ì˙fÁ‡ ¨½ ¨ ª £ ı¯‡a ¤ ´¤ § ÆÌ˙·LÓÏ ¨ Ÿ § Ÿ « § ÌB„‡ À¡

1
Ÿ À £ © ˙B„Ïz
Ò ·˜rÈ ´ § Ÿ | ‰l‡ ¤ ´¥ :Ôrk © «¨ § ı¯‡a ¤ −¤ § ÂÈ·‡ ®¦ ¨ ȯe‚Ó ´¥ § ı¯‡a ¤ −¤ § ·˜rÈ Ÿ ½ £ © ·Li ¤ ´¥ © 2
37 ·˘ÈÂ
¯r © ©À ‡e‰Â ´ § Ô‡va Ÿ ½ © ÆÂÈÁ‡-˙‡ ¨ ¤ ¤ ‰r¯ ³¤ Ÿ ‰È‰ ¸¨ ¨ ƉL ¨ ¨ ‰¯Nr-r·L-Ôa
³¥ § ¤ «© § ¤ ÛÒBÈ º¥
¬¨ ¨ ¦ ¤ ÛÒBÈ
Ì˙ac-˙‡ ²¥ ‡·i ¬¥ ¨ © ÂÈ·‡ ®¦ ¨ ÈL ´¥ § ‰tÏÊ −¨ § ¦ Èa-˙‡Â ¬¥ § ¤ § ‰‰Ï· ²¨ § ¦ Èa-˙‡ ¬¥ § ¤
¬ ¦ ª § ¤ «¦ ÂÈa-ÏkÓ
ÌÈ˜Ê-Ô·-Èk ¨½ ¨ ¨ ¦ ÆÛÒBÈ-˙‡ ¥ ¤ ·‰‡ ³© ¨ χ¯NÈ ¥À ¨ § ¦ § :̉ȷ‡-χ «¤ ¦ £ ¤ ‰r¯ −¨ ¨ 3

Æ̉ȷ‡¤ ¦ £ ·‰‡ ³© ¨ B˙‡-Èk º Ÿ «¦ ÂÈÁ‡ À̈ ¤ e‡¯i ´ § ¦ © :ÌÈqt «¦ © ˙˙k ¤Ÿ ¬ § BÏ− ‰Nr ¨ ¬¨ § BÏ® ‡e‰− 4

ÌBÏÁ ½ £ ÆÛÒBÈ
¥ ÌÏÁi Ÿ ³ £ © © :ÌÏLÏ Ÿ « ¨ § B¯ac ¬ § © eÏÎÈ − § ¨ ‡Ï Ÿ ¬ § B˙‡ ® Ÿ e‡Ni − § § ¦ «© ÂÈÁ‡-ÏkÓ ¨½ ¤ ¨ ¦ 5

¨¾ § ¦ ̉Èχ
‡-erÓL ®¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © :B˙‡ « Ÿ ‡N Ÿ¬ § „Br− eÙÒBi ¬ ¦ © ÂÈÁ‡Ï ®¨ ¤ § „bi −¥ © © 6

DB˙a ´ § ÆÌÈnχ ¦ ª £ ÌÈÓl‡Ó ³¦ § © § eÁ‡ § ©¹ £ ‰p‰Â ¥ ¦ §Â :ÈzÓÏ ¦ § «¨ Á¨ ¯L‡ ¬¤ £ ‰f‰ −¤ © ÌBÏÁ‰ ¬£© 7

¤½ ¥ Ÿ ´ ª £ ƉÈaÒ˙
ÌÎÈ˙nχ ¨ Ƥ ª § ‰p‰Â ³¥ ¦ § ‰·v-Ì‚Â ¨ ®¨ ¦ © § È˙nχ −¦ ¨ ª £ ‰Ó˜ ¨ ¬¨ ‰p‰Â ²¥ ¦ § ‰„O‰ ½¤ ¨ ©
eÈÏr ¥½ ¨ ÆDŸÏÓz § ¦ DŸÏÓ‰ ³ ¨ £ ÂÈÁ‡ ¨½ ¤ ÆBÏ e¯Ó‡i § Ÿ³ © :È˙nÏ‡Ï «¦ ¨ ª £ © ¨ÔÈÂÁzLz −¤ £ © § «¦ © 8

−¨ Ÿ Ÿ £ © B˙‡
ÂÈ˙ÓÏÁ-Ïr ½ Ÿ ‡N Ÿ´ § Æ„Br eÙÒBi ³¦ © ea ®¨ ÏLÓz Ÿ − § ¦ ÏBLÓ-̇ ¬ ¨ ¦
¤ Ÿ À © ÂÈÁ‡Ï
¯Ó‡i ®¨ ¤ § B˙‡ − Ÿ ¯tÒÈ ¬¥ © § © ¯Á‡ ¥½ © ÌBÏÁ ´ £ Æ„Br ÌÏÁi Ÿ ¬ £ © © :Âȯ·c-Ïr «¨ ¨ § © § 9

ÌÈ·ÎBk ¦½ ¨ « ƯNr ¨ ¨ „Á‡Â ³© © § Á¯i‰Â © ¥À ¨ © § LÓM‰ ¤ ´¤ © ‰p‰Â ¯¥ ¦ § „Br½ ÆÌBÏÁ£ ÈzÓÏÁ «¦ § ³© ¨ ‰p‰ ¥̧ ¦
¤ Ÿ´ © ÂÈ·‡
¯Ó‡i ¦½ ¨ Ba-¯r‚i ´ © § ¦ © ¼ÂÈÁ‡-χ ¨ ¤ ¤ § »ÂÈ·‡-χ ¦ ¨ ¤ ¯tÒÈ ´¥ © § © :ÈÏ«¦ ÌÈÂÁzLÓ −¦ £ © § «¦ 10

F ÈÁ‡Â ¤½ © § ´Fn‡Â § ¦ § ÆÈ‡ ¦ £ ‡B· À ¨ ‡B·‰ ´ £ zÓÏÁ ¨ § ®¨ ¨ ¯L‡ ´¤ £ ‰f‰ −¤ © ÌBÏÁ‰ ¬ £ © ‰Ó ²¨ BϽ
«¨ ¨ © ¤ ¯ÓL
:¯·c‰-˙‡ ¬© ¨ ÂÈ·‡Â −¦ ¨ § ÂÈÁ‡ ®¨ ¤ B·-e‡˜È − § © § © :‰ˆ¯‡ ¨ § «¨ −Fϧ ˙ÂÁzL‰Ï Ÿ¬ £ © § ¦ § 11

12
¥¹ ¨ § ¦ ¯Ó‡iÂ
χ¯NÈ ¤ Ÿ¸ © :ÌÎLa «¤ § ¦ ̉ȷ‡ −¤ ¦ £ Ô‡ˆ-˙‡ Ÿ ¬ ‹ ¤‹ ˙Br¯Ï ² § ¦ ÂÈÁ‡ ®¨ ¤ eÎÏi − § ¥© 13
È˘
¤ Ÿ¬ © ̉Èχ
¯Ó‡i ®¤ ¥ £ ´FÁÏL‡Â £ ¨ § ¤ § ‰ÎÏ −¨ § ÌÎLa ¤½ § ¦ ÌÈr¯ ´¦ Ÿ ÆF ÈÁ‡ Æ ¤ © ‡Bω ³ £ ÛÒBÈ-χ ¥À ¤
56
 37 : 14 – 34 ˙È˘‡¯· ·˘ÈÂ
14 ´ § ¤ § ÆF ÈÁ‡
ÌBÏL-˙‡Â Æ ¤ © ÌBÏL-˙‡ ³ § ¤ ‰‡¯ ¥¹ § ‡-D ¨¸ Ϥ BÏÀ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :Èp‰ ¦ «¥ ¦ BÏ−
15 e‰‡ˆÓi´¥ ¨ § ¦ © :‰ÓÎL ¨ «¤ § ‡·i Ÿ − ¨ © ÔB¯·Á ½ § ¤ ˜ÓrÓ ¤ ´¥ ¥ Æe‰ÁÏLiÂ Æ ¥ ¨ § ¦ © ¯·c ®¨ ¨ È·L‰Â ¦ −¥ ¦ £ © Ô‡v‰ Ÿ½ ©
¤ Ÿ ¾ © :Lw·z-‰Ó
16 ¯Ó‡i «¥ © § © ¯Ó‡Ï Ÿ − ¥ Lȇ‰ ²¦ ¨ e‰Ï‡Li ¯¥ ¨ § ¦ © ‰„Oa ®¤ ¨ © ‰r˙ −¤ Ÿ ‰p‰Â ¬¥ ¦ § Lȇ¦½
¤ Ÿ³ © :ÌÈr¯
17 ¯Ó‡i «¦ Ÿ ̉ ¬¥ ‰Ùȇ Ÿ − ¥ ÈϦ½ ‡p-‰„Èb‰ ´¨ ¨ «¦ © Lw·Ó ®¥ © § ÈÎ‡ ´¦ Ÿ ¨ ÈÁ‡-˙‡ −© © ¤
ÆÛÒBÈ
¥ D¤Ïi ³¥© ‰È˙c ¨ § ®¨ Ÿ ‰ÎÏ −¨ § ¥ ÌȯӇ ½¦ § Ÿ « ÆÈzrÓL ¦ § Æ © ¨ Èk³¦ ‰fÓ ¤½ ¦ erÒ ´ § ¨ ÆLȇ‰ ¦¨
18 ̉Èχ¤½ ¥ £ ·¯˜È ´© § ¦ Æ̯˷e ¤Æ ¤ § ˜Á¯Ó Ÿ ® ¨ ¥ B˙‡ − Ÿ e‡¯i ¬ § ¦ © :Ô˙„a «¨ Ÿ § ̇ˆÓi −¥ ¨ § ¦ © ÂÈÁ‡ ¨½ ¤ ¯Á‡ ´© ©
19 ˙BÓÏÁ‰ ¬ Ÿ £ © Ïra © ²© ‰p‰ ¥À ¦ ÂÈÁ‡-χ ®¦ ¨ ¤ Lȇ ´¦ e¯Ó‡i − § Ÿ © :B˙ÈÓ‰Ï « ¦ £ © B˙‡ − Ÿ eÏk˙i ¬ § © § «¦ ©
20 e¯Ó‡Â § ©¾ ¨ § ˙B¯a‰ ½ Ÿ © „Á‡ ´© © a§ Æe‰ÎÏLÂ Æ ¥ ¦ § © § e‰‚¯‰ ¥À § © «© § eÎÏ ´ § | ‰zr ´¨ © § :‡a«¨ ‰Êl‰ −¤ ¨ ©
21 e‰Ïvi ¥½ § rÓLiÂ
−¥ ¦ © © Ô·e‡¯ ´© § ¦ © :ÂÈ˙ÓÏÁ «¨ Ÿ Ÿ £ eȉi-‰Ó − § ¦ © ‰‡¯ ¤¾ § ¦ § e‰˙Ï· § ®¨ ¨ £ ‰r¯ −¨ ¨ ‰iÁ ¬¨ ©
22 ¼Ì„-eÎtLz-χ
¨ § § ¦ © »Ô·e‡¯ ¥ § | ̉χ ´¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :LÙ ¤ «¨ epk −¤ © ‡Ï Ÿ ¬ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © Ì„iÓ ®¨ ¨ ¦
® § § ¦ © „ÈÂ
B·-eÁÏLz-χ −¨ § ¯a„na ¨½ § ¦ © ¯L‡ ´¤ £ Ɖf‰ ¤ © ¯Ba‰-χ ³ © ¤ B˙‡ À Ÿ eÎÈÏL‰ ´¦ § ©
È˘ÈÏ˘ 23 ÛÒBÈ−¥ ‡a-¯L‡k ¬¨ ¤ £ «© ȉÈ ¾¦ § «© :ÂÈ·‡-χ «¦ ¨ ¤ B·ÈL‰Ï − ¦ £ © Ì„iÓ ½¨ ¨ ¦ ÆB˙‡ Ÿ ÏÈv‰ ³¦ © ÔrÓÏ © ©À §
¬¤ £ ÌÈqt‰
¯L‡ −¦ © © ˙˙k-˙‡ ¤Ÿ ¬ § ¤ Bzzk-˙‡ ½ § ¨ ª ¤ ÆÛÒBÈ-˙‡ ¥ ¤ eËÈLÙi ³¦ § © © ÂÈÁ‡-χ ®¨ ¤ ¤
24
25
»e·Li § ¥ © :ÌÈÓ ¦ «¨ Ba− Ôȇ ¬¥ ˜¯½¥ ¯Ba‰Â ´ © § ‰¯a‰ ¨Ÿ ® © B˙‡ − Ÿ eÎÏLi ¬ ¦ § © © e‰Áwi ª½ ¨ ¸¦ © :ÂÈÏr «¨ ¨
−¨ ¨ ÌÈχrÓLÈ
‰‡a ¦½ ¥ § § ¦ ˙Á¯‡ ´© § Ÿ Ɖp‰Â ¥ ¦ § e‡¯i ½ § ¦ © Æ̉ÈÈr ¤ ¥ «¥ e‡Ni ³ § ¦ © ¼ÌÁÏ-ÏÎ‡Ï ¤ ¤ ¨ ¡ «¤
:‰ÓȯˆÓ¨ § «¨ § ¦ „ȯB‰Ï ¬ ¦ § ÌÈÎÏB‰ −¦ § ËÏ Ÿ ½ ¨ ȯˆe ´¦ § Æ˙‡Î Ÿ § ÌȇN À¦ § Ÿ « ̉ÈlÓ‚e ´¤ ¥ © § „rÏbÓ ®¨ § ¦ ¦
26 eÈqΠ−¦ ¦ § eÈÁ‡-˙‡ ¦½ ¨ ¤ Æ‚¯‰ Ÿ £ © Èk³¦ rˆa-‰Ó © ¤À © ÂÈÁ‡-χ ®¨ ¤ ¤ ‰„e‰È −¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ ©
¬ ¦ ¨ «¦ B·-ȉz-χ
27 eÈÁ‡-Èk ½ ¦ § © Æe„ÈÂ Æ ¥ ¨ § ÌÈχrÓLiÏ ¦À ¥ § § ¦ © ep¯kÓ ´¤ § § ¦ § eÎÏ º § :BÓc-˙‡ « ¨ ¤
28 ÆeÎLÓi § § ¦ «© ÌȯÁÒ À¦ £ Ÿ « ÌÈÈ„Ó ¦¹ ¨ § ¦ ÌÈL‡ ¸¦ ¨ £ Áe¯·ri § © «© © :ÂÈÁ‡ «¨ ¤ erÓLi − § § ¦ «© ‡e‰® e¯N· −¥ ¨ §
´¦ § ¤ § ÌÈχrÓLiÏ
ÌȯNra −¦ ¥ § § ¦ © ÛÒBÈ-˙‡ ²¥ ¤ e¯kÓi ¯ § § ¦ © ¯Ba‰-ÔÓ ½ © ¦ ÆÛÒBÈ-˙‡ ¥ ¤ eÏri ³ £ «© ©
¬¥ ¦ § ¯Ba‰-χ
29 ‰p‰Â ½ © ¤ ÆÔ·e‡¯ ¥ § ·Li ¨ ³¨ © :‰ÓȯˆÓ ¨ § «¨ § ¦ ÛÒBÈ-˙‡ −¥ ¤ e‡È·i ¬ ¦ ¨ © ÛÒk ¤ ®¨
30 „Ïi‰¤ ´¤ © ¯Ó‡i ®© Ÿ © ÂÈÁ‡-χ −¨ ¤ ¤ ·Li ¨ ¬¨ © :ÂÈ„‚a-˙‡ «¨ ¨ § ¤ r¯˜i −© § ¦ © ¯Baa ® © ÛÒBÈ-Ôȇ −¥ ¥
31 ¯ÈrN ´¦ § ÆeËÁLi £ § ¦ «© ÛÒBÈ ®¥ ˙˙k-˙‡ ¤Ÿ ´ § ¤ eÁ˜i − § ¦ © :‡·-È‡ «¨ ¦ £ ‰‡ ¨ ¬¨ È‡Â −¦ £ © epȇ ¤½ ¥
32 Æe‡È·iÂ Æ ¦ ¨ © ÌÈqt‰ À¦ © © ˙˙k-˙‡ ¤Ÿ ´ § ¤ eÁlLÈ º § © § «© :Ìca «¨ © ˙zk‰-˙‡ ¤Ÿ − ª © ¤ eÏaËi ¬ § § ¦ © ÌÈfr ¦½ ¦
Ÿ « ¦ ‡Â‰−¦ ²Fa
:‡Ï-̇ § ¦ ˙˙k‰ ¤Ÿ ¯ § © ‡-¯k‰ À̈ ¤ © e‡ˆÓ ®¨ ¨ ˙‡ÊŸ´ e¯Ó‡i − § Ÿ © ̉ȷ‡-χ ¤½ ¦ £ ¤
33 :ÛÒBÈ «¥ Û¯Ë −©Ÿ Û¯Ë Ÿ ¬ ¨ e‰˙Ï· § ®¨ ¨ £ ‰r¯ −¨ ¨ ‰iÁ ¬¨ © Èa ¦½ § ˙˙k ¤Ÿ ´ § ƯӇi ¤ ŸÆ © d¯Èki ³¨ ¦ © ©
34 ÌÈÓÈ ¬ ¦ ¨ Ba-Ïr
− § © Ïa‡˙i ¬¥ © § ¦ © ÂÈ˙Óa ®¨ § ¨ § ˜N −© ÌNi ¤ ¬¨ © ÂÈ˙ÏÓN ¨½ Ÿ § ¦ Æ·˜rÈ Ÿ £ © r¯˜i ³© § ¦ ©
57
 ·˘È GENESIS 37 : 35 – 38 : 20

¯Ó‡ ¤ Ÿi¾ © ÌÁ˙‰Ï ¥½ © § ¦ § ÆÔ‡ÓÈ ¥ ¨ § © BÓÁÏ À £ © § ÂÈ˙a-ÏΠ¹̈ Ÿ § ¨ § ÂÈa-ÏÎ ¨¸ ¨ ¨ ÁeÓ˜i ª ¨ © :ÌÈa¯ «¦ © 35

¬ § ¨ ÌÈ„n‰Â
e¯ÎÓ ¦½ ¨ § ©¸ § :ÂÈ·‡ «¦ ¨ B˙‡ − Ÿ j·i § §¬¥ © ‰Ï‡L ¨ Ÿ ® § Ï·‡ −¥ ¨ Èa-χ ²¦ § ¤ „¯‡-Èk ¯¥ ¥ « ¦ 36

:ÌÈÁah‰ «¦ ¨ © © ¯N −© ‰r¯t Ÿ ½ § © ÒÈ¯Ò ´¦ § ƯÙÈËBÙÏ © ¦ « § ÌȯˆÓ-χ ¦ ®¨ § ¦ ¤ B˙‡ −Ÿ

−¦ ¨ ª £ Lȇ-„r
Ò ÈÓl„r ¬ ¦ © Ëi ²¥ © ÂÈÁ‡ ®¨ ¤ ˙‡Ó ´¥ ¥ ‰„e‰È −¨ § „¯i ¤¬¥© ‡Â‰‰ ¦½ © ˙ra ´¥ ¨ ÆȉÈ ¦ § «© 1 38 ÈrÈ·¯
¨ −¤ ¨ ¦ © reL
‰Áwi © ® BÓLe ´ § Èrk −¦ £ © § Lȇ-˙a ¬ ¦ © ‰„e‰È ²¨ § ÌL-‡¯i ¯¨ § © © :‰¯ÈÁ «¨ ¦ BÓLe ¬ § 2

3
„Br− ¯‰z © ¬© © :¯r«¥ BÓL-˙‡ − § ¤ ‡¯˜i ¬¨ § ¦ © Ôa ®¥ „Ïz ¤ ´¥ © ¯‰z © −© © :‰Èχ ¨ «¤ ¥ ‡·i Ÿ ¬ ¨© 4
‡¯˜z¬¨ § ¦ © Ôa¥½ „Ïz ¤ ´¥ © Æ„Br ÛÒz ¤ Ÿ ³ © :ÔB‡ «¨ − § ¤ ‡¯˜zÂ
BÓL-˙‡ ¬¨ § ¦ © Ôa ®¥ „Ïz ¤ ´¥ © 5

¯rÏ´¥ § ‰M‡ −¨ ¦ ‰„e‰È ²¨ § Áwi ¯© ¦ © :B˙‡ « Ÿ dz„Ïa ¬¨ § ¦ § ·ÈÊη −¦ § ¦ ‰È‰Â ¬¨ ¨ § ‰ÏL ®¨ ¥ BÓL-˙‡ − § ¤ 6

e‰˙ÓÈ −¥ ¦ § © ‰Â‰È ®¨ § ÈÈra ´¥ ¥ § r¯−© ‰„e‰È ½¨ § ¯BÎa ´ § ¯r¥µ ȉÈ ¦À § © :¯Óz «¨ ¨ dÓLe −¨ § B¯BÎa ® § 7

̘‰Â ¬¥ ¨ § d˙‡ ®¨ Ÿ ÌaÈ ´¥ © § F ÈÁ‡ −¦ ¨ ˙L‡-χ ¤ ¬¥ ¤ ‡a Ÿ ² ÔB‡Ï ¨½ § Ɖ„e‰È ¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :‰Â‰È «¨ § 8

‡a-̇ ¸¨ ¦ ‰È‰Â º̈ ¨ § r¯f‰ ©®¨ © ‰È‰È ´¤ § ¦ BÏ− ‡l Ÿ ¬ Èk ²¦ ÔB‡ ¨½ r„i ©´¥© :F ÈÁ‡Ï «¦ ¨ § r¯Ê ©−¤ 9

¬¥ ¥ § r¯iÂ
ÈÈra ©²¥© :ÂÈÁ‡Ï «¦ ¨ § r¯Ê-Ô˙ ©−¤ ¨ § ÈzÏ·Ï ¬ ¦ § ¦ § ‰ˆ¯‡ ¨ § ©½ ˙ÁL ´¥ ¦ § ÆÂÈÁ‡ ¦ ¨ ˙L‡-χ ¤ ³¥ ¤ 10

 È·L
¯¦ § B˙lk ¹ ¨ © ¯Ó˙Ï ¸¨ ¨ § Á‰„e‰È ¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :B˙‡-Ìb « Ÿ © ˙Ói ¤ −¨ © ‰Nr ®¨ ¨ ¯L‡ ´¤ £ ‰Â‰È −¨ § 11

‡e‰-Ìb − © ˙eÓÈ-Ôt ¬ ¨ ¤ ¯Ó‡ ©½ ¨ Èk´¦ È· ¦½ § ‰ÏL ´¨ ¥ Æ Ïc‚È-„r © § ¦ © D È·‡-˙È· À¦ ¨ ¥ ‰Óχ ´¨ ¨ § ©

© ´ © ˙ÓzÂ
reL-˙a ¨ −¨ © ÌÈÓi‰ ¦½ ¨ © Æea¯i § ¦ © :‰È·‡ ¨ «¦ ¨ ˙Èa ¬¥ ·Lz ¤ −¥ © ¯Óz ¨½ ¨ DÏz ¤ ´¥ © ÂÈÁ‡k ®¨ ¤ § 12

e‰r¯ ¬¥ ¥ ‰¯ÈÁ ²¨ ¦ § ‡e‰À ÆB‡ˆ Ÿ ÈÊÊb ³¥£Ÿ « -Ïr© Ïri © ©¹ © ‰„e‰È À¨ § ÌÁpi ¤ ´¨ ¦ © ‰„e‰È-˙L‡ ®¨ § ¤ «¥
‰˙Ó˙ ¨ −¨ § ¦ ‰Ïr ¬¤ Ÿ D ÈÓÁ ²¦ ¨ ‰p‰ ¬¥ ¦ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ¯Ó˙Ï −¨ ¨ § „bi ¬© ª © :‰˙Óz ¨ «¨ § ¦ ÈÓl„r‰ −¦ ¨ ª £ ¨ 13

¨½ © § ¦ © ÆÛ Èrva
Ûlr˙z ¦ ¨ © ÒÎz ³© § © ‰ÈÏrÓ ¨ ¤À ¨ «¥ d˙eÓχ ¹̈ § § © È„‚a ¸¥ § ¦ Á¯Òz © ¨ © :B‡ˆ « Ÿ Ê‚Ï Ÿ¬ ¨ 14

´© ¨ «¦ Ɖ˙¨ ‡¯
Ï„‚-Èk £ ¨ Èk³¦ ‰˙Óz ¨ ®¨ § ¦ D¯c-Ïr ¤ ´¤ © ¯L‡ −¤ £ ÌÈÈr ¦ ©½ ¥ Á˙Ùa © ´¤ § Æ·Lz ¤ Æ¥ ©
®¨ § ‰·LÁiÂ
‰BÊÏ ¨ −¤ § § © «© ‰„e‰È ½¨ § ‰‡¯i ¨ ´¤ § ¦ © :‰M‡Ï «¨ ¦ § BÏ− ‰z-‡Ï ¬¨ § ¦ Ÿ « ‡Â‰Â ¾¦ § ‰ÏL ¨½ ¥ 15

D Èχ¦ ©½ ¥ ‡B·‡ ´ ¨ Ƈp-‰·‰ ¨ ¨ «¨ ƯӇi ¤ ŸÆ © D¯c‰-χ ¤ À¤ © ¤ ‰Èχ ¨ ¤¹ ¥ Ëi ¥̧ © :‰Èt ¨ «¤ ¨ ‰˙qÎ −¨ § ¦ Èk¬ ¦ 16

:Èχ«¨ ¥ ‡B·˙ − ¨ Èk¬ ¦ Èl-Ôzz-‰Ó ¦½ ¤ ¦ © ƯӇz ¤ ŸÆ © ‡Â‰ ®¦ B˙lÎ − ¨ © Èk ¬ ¦ r„È ½© ¨ ‡Ï Ÿ ´ Èk¦ µ

ÔB·¯r − ¨ ¥ Ôzz-̇¬¥ ¦ ¦ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ¾ © Ô‡v‰-ÔÓ Ÿ ® © ¦ ÌÈfr-È„b −¦ ¦ «¦ § ÁlL‡ ¬© © £ ÈÎ‡ ²¦ Ÿ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¾ © 17

ÆFÓ˙Á § «¨ Ÿ ¯Ó‡z ¤ Ÿ À © ¼Dl-Ôz‡ ¨ ¤ ¤ ¯L‡ ´¤ £ »ÔB·¯r‰ ¨ ¥ «¨ ‰Ó ´¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © :FÁÏL «¤ § ¨ „r ¬© 18

̘z ¨ ´¨ © :BÏ« ¯‰z © ¬© © ‰Èχ ¨ −¤ ¥ ‡·i Ÿ ¬ ¨ © dl-Ôzi ²¨ ¤ ¦ © F„Èa ®¤ ¨ § ¯L‡ ´¤ £ −FhÓe § © FÏÈ˙Ùe ¤½ ¦ § 19

‰„e‰È ¹¨ § ÁÏLi ©¸ § ¦ © :d˙eÓχ «¨ § § © È„‚a ¬¥ § ¦ LaÏz −© § ¦ © ‰ÈÏrÓ ¨ ®¤ ¨ ¥ dÙÈrˆ −¨ ¦ § ¯Òz © ¬¨ © DÏz ¤ ¥½ © 20

‰M‡‰®¨ ¦ ¨ „iÓ ´© ¦ ÔB·¯r‰ − ¨ ¥ ¨ ˙Á˜Ï © ¬© ¨ ÈÓl„r‰ ¦½ ¨ ª £ «¨ e‰r¯ ´¥ ¥ Æ„Èa © § ÌÈfr‰ À¦ ¦ «¨ È„b-˙‡ ´¦ § ¤

58
 38 : 21 – 39 : 9 ˙È˘‡¯· ·˘ÈÂ
21 ‡Â‰¬¦ ‰L„w‰ ²¨ ¥ § © ‰i‡ ¯¥ © ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ ÆdÓ˜Ó ¨ Ÿ § ÈL‡-˙‡ ³¥ § © ¤ χLi º© § ¦ © :d‡ˆÓ «¨ ¨ § ‡Ï Ÿ− §
22 ½¨ § ¤ Æ·LiÂ
‰„e‰È-χ ¨ ƨ © :‰L„˜ «¨ ¥ § ‰Ê· −¤ ¨ ‰˙ȉ-‡Ï ¬¨ § ¨ Ÿ e¯Ó‡i ½ § Ÿ´ © D¯c‰-Ïr ¤ ®¨ © © ÌÈÈr· ¦ −© ¥ ¨
‰Ê·−¤ ¨ ‰˙ȉ-‡Ï ¬¨ § ¨ Ÿ e¯Ó‡ ½ § «¨ ÆÌB˜n‰ ¨ © ÈL‡ ³¥ § © Ì‚Â ©¸ § ‰È˙‡ˆÓ ¨ ®¦ ¨ § ‡Ï Ÿ ´ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− ©
23 ´¦ § © ÆÈzÁÏL
È„b‰ ¦ § ©Æ ¨ ‰p‰ ³¥ ¦ Êe·Ï ® ¨ ‰È‰ ´¤ § ¦ Ôt −¤ dÏ-Áwz ¨½ «© «¦ Ɖ„e‰È ¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :‰L„˜ «¨ ¥ §
24 ³¨ «¦ „biÂ
‰„e‰ÈÏ ©¸ ª © ÌÈL„Á ¦À ¨ ¢ LÏLÓk Ÿ ´ § ¦ § | ȉÈ ´¦ § © :d˙‡ˆÓ «¨ ¨ § ‡Ï Ÿ ¬ ‰z‡Â −¨ © § ‰f‰ ¤½ ©
‰„e‰È ½¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ÌÈeÊÏ ®¦ § ¦ ‰¯‰ −¨ ¨ ‰p‰ ¬¥ ¦ Ì‚Â ²© § F˙lk ¤½ ¨ © ¯Óz ´¨ ¨ Ɖ˙Ê ¨ § «¨ Æ¯Ó‡Ï Ÿ «¥
25 Ÿ ½ ¥ ƉÈÓÁ-χ
¯Ó‡Ï ¨ Æ ¦ ¨ ¤ ‰ÁÏL ³¨ § ¨ ‡È‰Â ¸¦ § ˙‡ˆeÓ ¥À ‡Â‰´¦ :Û¯O˙ «¥ ¨ ¦ § ‰e‡ÈˆB‰ ¨ − ¦
˙Ó˙Á‰ ¤ ¯¤ Ÿ © ÈÓÏ º¦ § ‡-¯k‰ ¨½ ¤ © ƯӇz ¤ ŸÆ © ‰¯‰ ®¨ ¨ ÈÎ‡ −¦ Ÿ ¨ Bl½ ‰l‡-¯L‡ ¤ ´¥ ¤ £ ÆLÈ‡Ï ¦§
26 ¦ ¤½ ¦ ‰˜„ˆ
ÈpnÓ ´¨ § «¨ ƯӇi ¤ ŸÆ © ‰„e‰È À¨ § ¯ki ´¥ © © :‰l‡‰ ¤ «¥ ¨ ‰hn‰Â −¤ © © § ÌÈÏÈ˙t‰Â ²¦ ¦ § © § 
27 −¦ § © :dzr„Ï
ȉÈ «¨ § © § „Br− ÛÒÈ-‡Ï ¬© ¨ Ÿ « § È· ®¦ § ‰ÏLÏ ´¨ ¥ § ‰Èz˙-‡Ï ¨ −¦ © § Ÿ Ôk-Ïr-Èk ¬¥ © «¦
28 Áwz ´© ¦ © „È-ÔziÂ
®¨ ¤ ¦ © dz„Ï· −¨ § ¦ § ȉÈ ¬ ¦ § © :dË·a «¨ § ¦ § ÌÈÓB‡˙ −¦ § ‰p‰Â ¬¥ ¦ § dz„Ï ®¨ § ¦ ˙ra ´¥ §
29 ´¦ § © :‰L‡¯
| ȉÈ «¨Ÿ ¦ ‡ˆÈ ¬¨ ¨ ‰Ê−¤ ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ ÆÈL ¦ ¨ B„È-Ïr ³ ¨ © ¯L˜z Ÿ ¸ § ¦ © ˙„lÈÓ‰ ¤ ¤À © § ©
‡¯˜i¬¨ § ¦ © ı¯t ¤®¨ F ÈÏr ´¤ ¨ zˆ¯t-‰Ó ¨ § −© ¨ © ¯Ó‡z ¤ Ÿ ¾ © ÂÈÁ‡ ¦½ ¨ ‡ˆÈ ´¨ ¨ Ɖp‰Â ¥ ¦ § B„È À ¨ ·ÈLÓk ´¦ ¥ §
30 BÓL − § ‡¯˜i ¬¨ § ¦ © ÈM‰ ®¦ ¨ © B„È-Ïr − ¨ © ¯L‡ ¬¤ £ ÂÈÁ‡ ¦½ ¨ ‡ˆÈ ´¨ ¨ ƯÁ‡Â © © § :ı¯t ¤ «¨ BÓL − §
È˘ÈÓÁ 39 1 ‰r¯tŸ ¹ § © ÒÈ¯Ò ¸¦ § Á¯ÙÈËBt © ¦ e‰˜i ¥¿ § ¦ © ‰ÓȯˆÓ ¨ § ®¨ § ¦ „¯e‰ ´© ÛÒBÈ −¥ § :Á¯Ê©«¨ Ò
:‰nL ¨ «¨ e‰„¯B‰ −ª ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ÌÈχrÓLi‰ ¦½ ¥ § § ¦ © Æ„iÓ © ¦ ȯˆÓ ½¦ § ¦ Lȇ ´¦ ÆÌÈÁah‰ ¦ ¨ © © ¯N ³©
2 :ȯˆn‰«¦ § ¦ © ÂÈ„‡ ¬¨Ÿ £ ˙È·a −¥ § ȉÈ ¾¦ § © ÁÈÏˆÓ © ®¦ § © Lȇ ´¦ ȉÈ −¦ § © ÛÒBÈ-˙‡ ¥½ ¤ Æ‰Â‰È ¨ § ȉÈ ³¦ § ©
3 © ¬ ¦ § © ‰Â‰È
ÁÈÏˆÓ −¨ § ‰Nr ¤½ Ÿ ‡e‰-¯L‡ ´ ¤ £ Æ ÏΠŸ § Bz‡ ® ¦ ‰Â‰È −¨ § Èk¬ ¦ ÂÈ„‡ ¨½Ÿ £ ‡¯i § ´© ©
4 ½ ¥ © Æe‰„˜ÙiÂ
B˙Èa-Ïr Æ ¥ ¦ § © © B˙‡ ® Ÿ ˙¯LÈ ¤ ´¨ § © ÂÈÈra −¨ ¥ § ÔÁ ²¥ ÛÒBÈ ¬¥ ‡ˆÓi ¸¨ § ¦ © :B„Èa «¨ §
5 ´¤ £ ¨ Æ ÏrÂ
¯L‡-Ïk © § B˙È·aÀ ¥ § B˙‡ ¹ Ÿ „Șى ¸¦ § ¦ ÁÊ‡Ó ¨ ¥ ȉÈ ¿¦ § © :B„Èa « ¨ § Ô˙ ¬© ¨ BÏ-LÈ-ÏÎÂ
− ¤ ¨§
Æ‰Â‰È ¨ § ˙k¯a ³© § ¦ ȉÈ º¦ § © ÛÒBÈ ®¥ ÏÏ‚a ´© § ¦ ȯˆn‰ −¦ § ¦ © ˙Èa-˙‡ ¬¥ ¤ ‰Â‰È ²¨ § D¯·È ¤ ¯¨ § © BÏ-LÈ ½ ¤
6 ¼ÛÒBÈ-„Èa
¥ © § »BÏ-¯L‡-Ïk ¤ £ ¨ ·Êri Ÿ´ £ © © :‰„O·e «¤ ¨ © ˙Èaa ¦ −© © BÏ-LÈ ½ ¤ ¯L‡-ÏÎa ´¤ £ ¨ §
ÛÒBÈ ¥½ ȉÈ ´¦ § © ÏÎB‡ ®¥ ‡e‰-¯L‡ ´ ¤ £ ÌÁl‰-̇ ¤ −¤ © ¦ Èk ¬ ¦ ‰Óe‡Ó ¨ ½ § ÆBz‡¦ r„È-‡Ï ³© ¨ Ÿ §
È˘˘ 7 ‡Oz¯¨ ¦ © ‰l‡‰ ¤ ¥½ ¨ Ìȯ·c‰ ´¦ ¨ § © ƯÁ‡ © © ȉÈ ¦À § © :‰‡¯Ó «¤ § © ‰ÙÈ ¬¥ ¦ ¯‡˙-‰ÙÈ ©Ÿ− ¥ §
8 | Ô‡ÓÈ ¥Ã ¨ § © :Ènr «¦ ¦ ‰·ÎL ¬¨ § ¦ ¯Ó‡z ¤ Ÿ − © ÛÒBÈ-χ ®¥ ¤ ‰ÈÈr-˙‡ ¨ −¤ ¥ ¤ ÂÈ„‡-˙L‡ ²¨Ÿ £ ¤ «¥
ÏΟ ¬ § ˙Èaa-‰Ó ¦ ®¨ © © Èz‡ −¦ ¦ r„È-‡Ï ¬© ¨ Ÿ È„‡ ¦½ Ÿ £ Ô‰ ´¥ ÂÈ„‡ ¨½Ÿ £ ˙L‡-χ ¤ ´¥ ¤ ƯӇi ¤ ŸÆ ©
9 ³© ¨ Ÿ « § ¼ÈpnÓ
DNÁ-‡Ï ¦ ¤ ¦ »‰f‰ ¤ © ˙Èaa ¦ ´© © ÏB„‚ ¹ ¨ epȇ ¤̧ ¥ :È„Èa «¦ ¨ § Ô˙ ¬© ¨ BÏ-LÈ-¯L‡
− ¤ ¤£
59
 ·˘È GENESIS 39 : 10 – 40 : 6

³¨ ¨ ¨ ‰Nr‡
‰r¯‰ ¤¹ ¡ «¤ D ȇ ¥̧ § BzL‡-z‡ ® § ¦ § © ¯L‡a ´¤ £ © D˙B‡-̇ −¨ ¦ Èk ¬ ¦ ‰Óe‡Ó ¨ ½ § ÆÈpnÓ ¦Æ ¤ ¦
ÌBÈ® | ÌBÈ´ ÛÒBÈ-χ −¥ ¤ d¯a„k ¬¨ § © § ȉÈ ¾¦ § © :ÌÈ‰Ï‡Ï «¦ Ÿ «¥ È˙‡ËÁ ¦ −¨ ¨ § ˙‡f‰ Ÿ ½ © Ɖτb‰ ¨Ÿ § © 10

‰f‰ ¤½ © ÌBi‰k ´ © § ÆȉÈ ¦ § © :dnr «¨ ¦ ˙BÈ‰Ï ¬ § ¦ dψ‡ −¨ § ¤ ·kLÏ ¬© § ¦ ‰Èχ ¨ ²¤ ¥ rÓL-‡Ï ¬© ¨ Ÿ § 11

:˙Èaa ¦ «¨ © ÌL −¨ ˙Èa‰ ¦ ²© © ÈL‡Ó ¬¥ § © ¥ Lȇ¹¦ Ôȇ ¥̧ § Bz·ÏÓ ® § © § ˙BNrÏ ´ £ © ‰˙Èa‰ ¨ § −© © ‡·i Ÿ ¬ ¨©

¬¥ ¥ © ÒiÂ
‡ˆi ¨−¨ © d„Èa ½¨ ¨ § ÆB„‚a § ¦ ·Êri Ÿ³ £ © © Ènr ®¦ ¦ ‰·ÎL ´¨ § ¦ ¯Ó‡Ï Ÿ − ¥ B„‚·a ² § ¦ § e‰Nt˙z ¯¥ § § ¦ © 12

13
‡¯˜zº̈ § ¦ © :‰ˆeÁ‰ ¨ « © Òi ¨−¨ © d„Èa ®¨ ¨ § B„‚a − § ¦ ·Êr-Èk ¬© ¨ «¦ d˙B‡¯k ¨½ § ¦ ÆȉÈ ¦ § © :‰ˆeÁ‰ ¨ «© 14
−¦ § ¦ Lȇ
ȯ·r ¬ ¦ eÏ ²¨ ‡È·‰ ¦ ¬¥ e‡¯ À § ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ ÆÌ‰Ï ¤ ¨ ¯Ó‡z ¤ Ÿ ³ © d˙È· À̈ ¥ ÈL‡Ï ´¥ § © §
½ § ¨ § ȉÈÂ
BrÓLÎ ´¦ § © :ÏB„b « ¨ ÏB˜a ¬ § ‡¯˜‡Â −¨ § ¤ ¨ Ènr ¦½ ¦ ·kLÏ ´© § ¦ ÆÈχ © ¥ ‡a ³¨ ea ®¨ ˜ÁˆÏ ¤ ´© § 15

:‰ˆeÁ‰ ¨ « © ‡ˆi ¬¥ ¥ © Òi ¨−¨ © Èψ‡ ¦½ § ¤ ÆB„‚a § ¦ ·Êri Ÿ³ £ © © ‡¯˜‡Â ®¨ § ¤ ¨ ÈÏB˜ −¦ ¦ Ÿ ¬ ¦ £ «¦

È˙Óȯ‰-Èk
16
Ìȯ·ck ¬ ¦ ¨ § © ÂÈχ ¨½ ¥ ¯a„z ´¥ © § © :B˙Èa-χ « ¥ ¤ ÂÈ„‡ −¨Ÿ £ ‡Ba-„r ¬ © dψ‡ ®¨ § ¤ B„‚a − § ¦ Ápz ¬© © © 17
:Èa«¦ ˜ÁˆÏ ¤ ¬© § el −¨ ˙‡·‰-¯L‡¨ ¬¥ ¥ ¤ £ ȯ·r‰ ²¦ § ¦ «¨ „·r‰ ¤ ¯¤ ¨ Èχ-‡a ©º ¥ «¨ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ‰l‡‰ ¤ −¥ ¨
 ÁȉÈ 18
¦ § © :‰ˆeÁ‰ ¨ « © Òi ¨¬¨ © Èψ‡ −¦ § ¤ B„‚a ² § ¦ ·Êri Ÿ¬ £ © © ‡¯˜‡Â ®¨ § ¤ ¨ ÈÏB˜ −¦ ¬ ¦ ¦ £ © ȉÈÂ
ÈÓȯ‰k ¾¦ § © 19
Ìȯ·ck ´¦ ¨ § © ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ ÆÂÈχ ¨ ¥ ‰¯ac ³¨ § ¦ ¯L‡ ¤̧ £ BzL‡ À § ¦ ȯ·c-˙‡ ´¥ § ¦ ¤ ÂÈ„‡ ¨¹Ÿ £ rÓLÎ ©Ÿ ¸ § ¦
Æe‰ziÂÆ¥ § ¦ «© B˙‡ À Ÿ ÛÒBÈ ¥¹ È„‡ ¥̧Ÿ £ ÁÁwi © ¦ © :Bt‡ « © ¯Ái © −¦ © Fc·r ®¤ § © ÈÏ−¦ ‰Nr ¨ ¬¨ ‰l‡‰ ¤ ¥½ ¨ 20

˙È·a ¬¥ § ÌL-ȉÈ −¨ ¦ § «© ÌȯeÒ‡ ®¦ £ DÏn‰ ¤ −¤ © ȯÂÒ‡-¯L‡ ¬ ¤ £ ÌB˜Ó ¾ § ¯‰q‰ © Ÿ ½ © ˙Èa-χ ´¥ ¤ ¬¥ ¦ £

ȯÈÒ‡
¯N¬© ÈÈra −¥ ¥ § BpÁ ½ ¦ Ôzi ´¥ ¦ © „ÒÁ ¤ ®¨ ÂÈχ −¨ ¥ Ëi ¬¥ © ÛÒBÈ-˙‡ ¥½ ¤ Æ‰Â‰È ¨ § ȉÈ ³¦ § © :¯‰q‰ ©Ÿ« © 21

−¤ £ ̯ÈÒ‡‰-Ïk
¯L‡ ½¦ ¦ £ ´¨ ¨ ˙‡¥µ ÛÒBÈ-„Èa ¥½ © § Ư‰q‰-˙Èa © ŸÆ © ¥ ¯N ³© Ôzi º¥ ¦ © :¯‰q‰-˙Èa ©Ÿ« © ¥ 22

 ¯N ´© | Ôȇ ´¥ :‰Nr «¤ Ÿ ‰È‰ ¬¨ ¨ ‡e‰− ÌL¨½ ÆÌÈNr ¦ Ÿ ¯L‡-Ïk ³¤ £ ¨ ˙‡Â ¥̧ § ¯‰q‰ © Ÿ ® © ˙È·a ´¥ § 23

® ¦ ‰Â‰È
Bz‡ −¨ § ¯L‡a ¬¤ £ © B„Èa ½ ¨ § ƉÓe‡Ó-Ïk-˙‡ ¨ Æ § ¨ «¤ ‰‡¯ ³¤ Ÿ ¯‰q‰-˙Èa ©ŸÀ © ¥
:ÁÈÏˆÓ © «¦ § © ‰Â‰È ¬¨ § ‰Nr −¤ Ÿ ‡e‰-¯L‡Â ¬ ¤ £ «©
Ò ‰Ù‡‰Â
®¤ Ÿ ¨ § ÌȯˆÓ-D ¦ −© § ¦ ÏÓ ¤ «¤ ‰˜LÓ ¬¥ § © e‡ËÁ ² § ¬¨ ‰l‡‰ ¤ ¥½ ¨ Ìȯ·c‰ ´¦ ¨ § © ƯÁ‡ © © ȉÈ ¦À § © 1 40 ÈrÈ·˘

¯N´© Ïr© µ ÂÈÒÈ¯Ò ®¨ ¦ ¨ ÈL ´¥ § Ïr−© ‰r¯t Ÿ ½ § © Ûˆ˜i Ÿ ´ § ¦ © :ÌȯˆÓ ¦ «¨ § ¦ DÏÓÏ ¤ ¬¤ § ̉È„‡Ï −¤ ¥Ÿ £ © 2

 ÌÈÁah‰ −¦ ¨ © © ¯N ¬© ˙Èa ²¥ ¯ÓLÓa ©À § ¦ § Ì˙‡ ¹̈ Ÿ Ôzi ¥̧ ¦ © :ÌÈÙB‡‰ «¦ ¨ ¯N ¬© Ïr −© § ÌȘLn‰ ½¦ § © © 3

ÌÈÁah‰ ¯¦ ¨ © © ¯N ´© „˜Ùi Ÿ § ¦ ©Â :ÌL «¨ ¯eÒ‡ ¬ ¨ ÛÒBÈ −¥ ¯L‡ ¬¤ £ ÌB˜Ó ¾ § ¯‰q‰ © Ÿ ® © ˙Èa-χ ´¥ ¤ 4

ÌBÏÁ ¸ £ ÁeÓÏÁi § © «© © :¯ÓLÓa «¨ § ¦ § ÌÈÓÈ −¦ ¨ eȉi ¬ § ¦ © Ì˙‡ ®¨ Ÿ ˙¯LÈ ¤ ´¨ § © Ìz‡ −¨ ¦ ÛÒBÈ-˙‡ ²¥ ¤ 5

‰˜Ln‰´¤ § © © BÓÏÁ ® Ÿ £ ÔB¯˙Ùk ´ § ¦ § Lȇ−¦ „Á‡ ¨½ ¤ ‰ÏÈÏa ¨ §´© § ÆBÓÏÁ Ÿ £ Lȇ ³¦ ̉ÈL ¤¹ ¥ §
Ÿ ¯ ¨ © :¯‰q‰
‡·i © Ÿ « © ˙È·a ¬¥ § ÌȯeÒ‡ −¦ £ ¯L‡ ¬¤ £ ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦ DÏÓÏ ¤ ´¤ § ƯL‡ ¤ £ ‰Ù‡‰Â ¤À Ÿ ¨ § 6

60
 40 : 7 – 41 : 3 ˙È˘‡¯· ı˜Ó
7 ´¥ ¦ § ¤ χLiÂ
ÈÒȯÒ-˙‡ º© § ¦ © :ÌÈÙrÊ «¦ £ Ÿ Ìp‰Â −¨ ¦ § Ì˙‡ ¨½ Ÿ ‡¯i § ´© © ¯˜aa ¤Ÿ ® © ÛÒBÈ −¥ ̉Èχ ²¤ ¥ £
ÌÈr¯ −¦ ¨ ÌÎÈt¬¤ ¥ § recÓ © ² © ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ÂÈ„‡ −¨Ÿ £ ˙Èa ¬¥ ¯ÓLÓ· ²© § ¦ § Bz‡ ¯ ¦ ¯L‡ ¤̧ £ ‰r¯Ù ŸÀ §©
8 ̉χ ¤¹ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © B˙‡ ® Ÿ Ôȇ ´¥ ¯˙Ùe −¥ Ÿ eÓÏÁ § ©½ ¨ ÌBÏÁ ´ £ ÂÈχ ¨½ ¥ e¯Ó‡i ´ § Ÿ © :ÌBi‰ «©
9 ÌȘLn‰-¯N ²¦ § © © «© ¯tÒÈ ¯¥ © § © :ÈÏ«¦ ‡-e¯tÒ −¨ § © ÌÈ¯˙t ¦½ Ÿ § ¦ ÆÌÈ‰Ï‡Ï ¦ Ÿ «¥ ‡Bω ³ £ ÛÒBÈ ¥À
10 ‰LÏL´¨ Ÿ § ÔÙb·e ¤ −¤ © :ÈÙÏ «¨ ¨ § ÔÙ‚-‰p‰Â ¤ −¤ ¥ ¦ § ÈÓBÏÁa ¾¦ £ © BϽ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ÛÒBÈÏ ®¥ § BÓÏÁ-˙‡ −Ÿ £ ¤
:ÌÈ·r ¨ −¤ Ÿ § § © eÏÈL·‰
«¦ ¨ £ ‰È˙ÏkL‡ ¬ ¦ § ¦ dv ¨½ ¦ ‰˙Ïr ´¨ § ¨ Æ˙Á¯ÙÎ © Æ ©Ÿ § ‡È‰Â ³¦ § ̂ȯN ®¦ ¦ ¨
11 ‰r¯tŸ ½ § © ÒBk-χ ´ ¤ ÆÌ˙‡ ¨ Ÿ ËÁN‡Â ³© § ¤ «¨ ÌÈ·r‰-˙‡ À¦ ¨ £ «¨ ¤ Áw‡Â ´© ¤ ¨ È„Èa ®¦ ¨ § ‰r¯t Ÿ − § © ÒBΠ¬§
12 Æ˙LÏL ¤ Ÿ Æ § B¯˙t ®Ÿ § ¦ ‰Ê−¤ ÛÒBÈ ¥½ ÆBÏ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :‰r¯t Ÿ « § © Ûk-Ïr ¬© © ÒBk‰-˙‡ − © ¤ Ôz‡Â ¬¥ ¤ ¨
13 Ɖr¯ÙŸ § © ‡OÈ ³¨ ¦ ÌÈÓÈ À¦ ¨ ˙LÏL ¤ Ÿ ´ § | „Bra ´ § :̉ «¥ ÌÈÓÈ −¦ ¨ ˙LÏL ¤ Ÿ ¬ § ÌÈ‚¯O‰ ¦½ ¦ ´¨ ©
ÆËtLnk ¨ § ¦ © B„Èa ½ ¨ § Ɖr¯t-ÒBÎ Ÿ §© ³z˙Â
¨ © ¨ § F®pk-Ïr ¤ © © −F·ÈL‰Â § «¦ £ © FL‡¯-˙‡ ¤½ Ÿ ¤
14 ·ËÈÈ © ´¦ ƯL‡k ¤ £ © Fz‡ À § ¦ Èz¯ÎÊ-̇ ¦ ´© § © § ¦ Èk¯¦ :e‰˜LÓ «¥ § © ˙Èȉ ¨ −¦ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ÔBL‡¯‰ ½ ¦ «¨
¦ ¬© © ¦ È˙‡ˆB‰Â
˙Èa‰-ÔÓ ¦ −© ¥ § ‰r¯t-χ Ÿ ½ § © ¤ ÆÈz¯kʉ ¦ Æ © § © § ¦ § „ÒÁ ¤ ®¨ È„nr −¦ ¨ ¦ ‡p-˙ÈNr ¬¨ ¨ «¦ ¨ § DϨ½
15 ‰Óe‡Ó ¨ ½ § È˙ÈNr-‡Ï «¦ ´¦ ¨ Ÿ Ɖt-Ì‚Â Ÿ © § Ìȯ·r‰ ®¦ § ¦ ¨ ı¯‡Ó ¤ −¤ ¥ Èz·pb ¦ § ©½ ª ·p‚-Èk Ÿ´ ª «¦ :‰f‰ «¤ ©
16 ¥½
ÛÒBÈ-χ ¤ ƯӇi ¤ ŸÆ © ¯˙t ®¨ ¨ ·BË´ Èk´¦ ÌÈÙ‡‰-¯N −¦ Ÿ ¨ © ‡¯i § ¬© © :¯Baa « © È˙‡ −¦ Ÿ eÓN-Èk ¬ ¨ «¦
17 ½ § ¤ «¨ Ïq·e
ÔBÈÏr‰ ´© © :ÈL‡¯-Ïr «¦ Ÿ © ȯÁ −¦ Ÿ ÈlÒ ¬¥ © ‰LÏL ²¨ Ÿ § ‰p‰Â ¥À ¦ § ÈÓBÏÁa ¦½ £ © ÆÈ‡-Û‡ ¦£ ©
ÏrÓ¬© ¥ Ïq‰-ÔÓ −© © ¦ Ì˙‡ ²¨ Ÿ Ï· ¬¥ Ÿ ÛBr‰Â À ¨ § ‰Ù‡ ®¤ Ÿ ‰NrÓ ´¥ £ © ‰r¯t Ÿ − § © ÏÎ‡Ó ¬© £ © ÏkÓ Ÿ² ¦
18 ÌÈÓÈ −¦ ¨ ˙LÏL ¤ Ÿ ¬ § ÌÈlq‰ ¦½ © © Æ˙LÏL ¤ Ÿ Æ § B¯˙t ®Ÿ § ¦ ‰Ê−¤ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ½ © ÆÛÒBÈ ¥ Ôri © ³© © :ÈL‡¯ «¦ Ÿ
19 ¬¨ ¨ § F ÈÏrÓ
‰Ï˙ ¤½ ¨ «¥ ÆFL‡¯-˙‡ § Ÿ « ¤ ‰r¯Ù Ÿ ³ § © ‡OÈ ¨¸ ¦ ÌÈÓÈ À¦ ¨ ˙LÏL ¤ Ÿ ´ § | „Bra ´ § :̉ «¥
¯ÈËÙÓ 20 ¦À ¦ § © ÌBia
ÈLÈÏM‰ ´ © | ȉÈÂ
´¦ § © :F ÈÏrÓ «¤ ¨ ¥ −F¯Na-˙‡ § ¨ § ¤ ÛBr‰ ² ¨ Ï· ¬© ¨ § ır-Ïr ®¥ © −F˙B‡ §
| L‡¯-˙‡ Ÿ ´ ¤ ‡Oi ¨º ¦ © ÂÈ„·r-ÏÎÏ®¨ ¨ £ ¨ § ‰zLÓ −¤ § ¦ Nri © ¬© © ‰r¯t-˙‡ Ÿ ½ § © ¤ ˙„l‰ ¤´¤ ª ÌBȵ
21 ¬© ¤ ·LiÂ
¯N-˙‡ ¤ ²¨ © :ÂÈ„·r «¨ ¨ £ DB˙a ¬ § ÌÈÙ‡‰ −¦ Ÿ ¨ ¯N ¬© L‡¯-˙‡Â Ÿ ² ¤ § ÌȘLn‰ À¦ § © © ¯N ´©
22 ÌÈÙ‡‰ −¦ Ÿ ¨ ¯N ¬© ˙‡Â ²¥ § :‰r¯t Ÿ « § © Ûk-Ïr ¬© © ÒBk‰ − © Ôzi ¬¥ ¦ © e‰˜LÓ-Ïr ®¥ § © © ÌȘLn‰ −¦ § © ©
23 −¥
ÛÒBÈ-˙‡ ¤ ÌȘLn‰-¯N ²¦ § © © «© ¯ÎÊ-‡Ï ¯© ¨ Ÿ « § :ÛÒBÈ «¥ Ì‰Ï −¤ ¨ ¯˙t ²© ¨ ¯L‡k ¬¤ £ © ‰Ïz ®¨ ¨
:e‰ÁkLi«¥ ¨ § ¦ ©
ı˜Ó 41 12 ´¥ ¦ § :¯‡È‰-Ïr
‰p‰Â Ÿ « § © © „Ór ¬¥ Ÿ ‰p‰Â −¥ ¦ § ÌÏÁ ¥½ Ÿ ‰r¯Ùe Ÿ ´ § © ÌÈÓÈ ®¦ ¨ ÌÈ˙L ¦ ´© ¨ § ıwÓ −¥ ¦ ȉÈ ¾¦ § © Ò
¨ −¤ § ¦ © ¯Na
‰Èr¯z ®¨ ¨ ˙‡È¯·e Ÿ ´ ¦ § ‰‡¯Ó −¤ § © ˙BÙÈ ¬ § ˙B¯t ½ ¨ r·L © ´¤ Æ˙Ïr Ÿ Ÿ ¯‡È‰-ÔÓ ŸÀ § © ¦
3 ˙Br¯ Ÿ ½ § © ¦ ÆԉȯÁ‡
¬ ¨ ¯‡È‰-ÔÓ ¤ ¥ £ © ˙BÏr ³ Ÿ ˙B¯Á‡ À ¥ £ ˙B¯t ´ ¨ r·L © ¯¤ ‰p‰Â ¥º ¦ § :eÁ‡a «¨ ¨
61
 ı˜Ó GENESIS 41 : 4 – 23

Ÿ « § © ˙ÙN-Ïr
:¯‡È‰ ¬© § © ˙B¯t‰
− ¨ © ψ‡ ¨ § Ÿ ² £ © «© ¯Na
¤ ¬¥ ‰„Órz ®¨ ¨ ˙Bw„Â
´ © § ‰‡¯Ó
−¤ § ©
˙B¯t‰ ½ ¨ © r·L © ´¤ ˙‡¥µ ¯Na‰ ¨½ ¨ © ˙w„ Ÿ ´ © § Ɖ‡¯n‰ ¤ § © © ˙Br¯ ³ ¨ ˙B¯t‰ À ¨ © ‰Ï·z ¨ § ´© Ÿ © 4

| ‰p‰Â´¥ ¦ § ˙ÈL ®¦ ¥ ÌÏÁi Ÿ − £ © «© ÔLÈi ¨¾ ¦ © :‰r¯t Ÿ « § © ı˜Èi −© ¦ © ˙‡È¯a‰Â Ÿ ® ¦ § © § ‰‡¯n‰ −¤ § © © ˙ÙÈ Ÿ¬ § 5

r·L © ´¤ Ɖp‰Â ¥ ¦ § :˙B·Ë « Ÿ § ˙B‡È¯a ¬ ¦ § „Á‡ −¨ ¤ ‰˜a ¬¤ ¨ § ˙BÏr ² Ÿ ÌÈÏaL ¦À ¢ ¦ r·L © ´¤ 6

 ÌÈÏaM‰ ´¦ ¢ ¦ © ƉrÏ·z ¨ § ©Æ § ¦ © :ԉȯÁ‡ «¤ ¥ £ © ˙BÁÓˆ − § Ÿ ÌÈ„˜ ®¦ ¨ ˙Ùe„Le Ÿ ´ § ˙Bwc − © ÌÈÏaL ¦½ ¢ ¦ 7

¬¥ ¦ § ‰r¯t
‰p‰Â Ÿ − § © ı˜Èi ¬© ¦ © ˙B‡Ïn‰Â ® ¥ § © § ˙B‡È¯a‰ − ¦ § © ÌÈÏaM‰ ¦½ ¢ ¦ «© r·L © ´¤ ˙‡¥µ ˙Bwc‰ ½ ©©
¬¥ ª § © ¨ ¤ ‡¯˜iÂ
Èn˯Á-Ïk-˙‡ ²¨ § ¦ © ÁÏLi ©À § ¦ © BÁe¯ ½ Ìrtz¤ ´¨ ¦ © Ư˜a· ¤ŸÆ © ȉÈ ³¦ § © :ÌBÏÁ «£ 8

´
¯˙Bt-Ôȇ ¥ § BÓÏÁ-˙‡ ½ Ÿ £ ¤ ÆÌ‰Ï ¤ ¨ ‰r¯t Ÿ ³ § © ¯tÒÈ ¥̧ © § © ‰ÈÓÎÁ-Ïk-˙‡Â
¨ ®¤ ¨ £ ¨ ¤ § ÌȯˆÓ ¦ −© § ¦
©¾ ¨ £ ¤ ¯Ó‡Ï
ȇËÁ-˙‡ Ÿ ® ¥ ‰r¯t-˙‡ Ÿ − § © ¤ ÌȘLn‰ ½¦ § © © ¯N ´© Ưa„È ¥ © § © :‰r¯ÙÏ Ÿ « § © § Ì˙B‡ −¨ 9

˙Èa¥µ ¯ÓLÓa ©À § ¦ § È˙‡ ¹¦ Ÿ Ôzi ¥̧ ¦ © ÂÈ„·r-Ïr ®¨ ¨ £ © Ûˆ˜ ´© ¨ ‰r¯t Ÿ − § © :ÌBi‰ « © ¯ÈkÊÓ ¬ ¦ § © È‡ −¦ £ 10

„Á‡ −¨ ¤ ‰ÏÈÏa ¨ §¬© § ÌBÏÁ ² £ ‰ÓÏÁp ¬¨ § © «© © :ÌÈÙ‡‰ «¦ Ÿ ¨ ¯N ¬© ˙‡Â −¥ § È˙‡ ¾¦ Ÿ ÌÈÁah‰ ¦½ ¨ © © ¯N ´© 11

 „·r ¤ ¤µ ȯ·rÀ¦ § ¦ ¯r © ´© ez‡ ¹̈ ¦ ÌL ¨¸ § :eÓÏÁ § «¨ ¨ BÓÏÁ − Ÿ £ ÔB¯˙Ùk ¬ § ¦ § Lȇ ²¦ ‡e‰Â ® ¨ È‡ ´¦ £ 12

− Ÿ £ © Lȇ
BÓÏÁk ¬ ¦ eÈ˙ÓÏÁ-˙‡ ®¥ Ÿ Ÿ £ ¤ eÏ-¯zÙi −¨ ¨ § ¦ © BÏ-¯tÒp ½ ¤ ¸© § © ÌÈÁah‰ ¦½ ¨ © © ¯NÏ ´© §
B˙‡Â¬ Ÿ § Èpk-Ïr −¦ © © ·ÈL‰ ¬ ¦ ¥ È˙‡ ²¦ Ÿ ‰È‰ ®¨ ¨ Ôk ´¥ eÏ-¯˙t −¨ © «¨ ¯L‡k ¬¤ £ © ȉÈ ²¦ § © :¯˙t «¨ ¨ 13

ÆÁl‚È © © § © ¯Ba‰-ÔÓ ® © ¦ e‰ˆÈ¯È −ª ¦ § © ÛÒBÈ-˙‡ ¥½ ¤ ‡¯˜i ´¨ § ¦ © Ɖr¯t Ÿ § © ÁÏLi ³© § ¦ © :‰Ï˙ «¨ ¨ 14

ÌBÏÁ ´ £ ÛÒBÈ-χ ¥½ ¤ Ɖr¯t Ÿ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :‰r¯t-χ Ÿ « § © ¤ ‡·i Ÿ − ¨ © ÂÈ˙ÏÓN ¨½ Ÿ § ¦ ÛlÁÈ ´¥ © § © 15 È˘

ÌBÏÁ − £ rÓLz ¬© § ¦ ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ ÆF ÈÏr ¤Æ ¨ ÈzrÓL ¦ § ³© ¨ È‡Â ¦À £ © B˙‡ ® Ÿ Ôȇ ´¥ ¯˙Ùe −¥ Ÿ ÈzÓÏÁ ¦ § ©½ ¨
‰rÈ−¤ £ © Ìȉχ ¾¦ Ÿ ¡ È„rÏa ®¨ ¨ § ¦ ¯Ó‡Ï Ÿ − ¥ ‰r¯t-˙‡ Ÿ ² § © ¤ ÛÒBÈ ¯¥ Ôri © ¸© © :B˙‡ « Ÿ ¯zÙÏ Ÿ¬ § ¦ 16

„Ór −¥ Ÿ È‰ ¬ ¦ § ¦ ÈÓÏÁa ¾¦ Ÿ £ © ÛÒBÈ-χ ®¥ ¤ ‰r¯t Ÿ − § © ¯a„È ¬¥ © § © :‰r¯t Ÿ « § © ÌBÏL-˙‡ ¬ § ¤ 17

¯Na −¨ ¨ ˙B‡È¯a ¬ ¦ § ˙B¯t ½ ¨ r·L © ´¤ Æ˙Ïr Ÿ Ÿ ¯‡È‰-ÔÓ Ÿ À § © ¦ ‰p‰Â ´¥ ¦ § :¯‡È‰ Ÿ « § © ˙ÙN-Ïr ¬© § © 18

˙BÏr ´ Ÿ Æ˙B¯Á‡ ¥ £ ˙B¯t-r·L ³ ¨ © «¤ ‰p‰Â ¥º ¦ § :eÁ‡a «¨ ¨ ‰Èr¯z ¨ −¤ § ¦ © ¯‡z © Ÿ ® ˙ÙÈ Ÿ´ ¦ 19

‰p‰Î ¨²¥ ¨ È˙ȇ¯-‡Ï ¦ ¯¦ ¨ Ÿ « ¯Na ®¨ ¨ ˙Bw¯Â ´ © § „‡Ó Ÿ − § ¯‡z © Ÿ ² ˙Br¯Â ¬ ¨ § ˙Blc ¸ © ԉȯÁ‡ ¤½ ¥ £ ©
˙‡´¥ ˙Br¯‰Â ® ¨ ¨ § ˙Bw¯‰ − © ¨ ˙B¯t‰ ½ ¨ © ƉÏ·z ¨ § Æ © Ÿ © :r¯Ï ©Ÿ « ¨ ÌȯˆÓ ¦ −© § ¦ ı¯‡-ÏÎa ¤ ¬¤ ¨ § 20

Ær„B © ‡Ï Ÿ ³ § ‰a¯˜-χ ¨ ¤À § ¦ ¤ ‰‡·z ¨ Ÿ ´ ¨ © :˙‡È¯a‰ Ÿ « ¦ § © ˙BL‡¯‰ − Ÿ ¦ ¨ ˙B¯t‰ ² ¨ © r·L © ¯¤ 21

‡¯‡Â ¤ −¥ ¨ :ı˜È‡Â «¨ ¦ ¨ ‰lÁza ®¨ ¦ § © ¯L‡k −¤ £ © r¯½© ԉȇ¯Óe ´¤ ¥ § © ‰a¯˜-χ ¨ ¤½ § ¦ ¤ e‡·-Èk ´¨ ¦ 22

Ɖp‰Â ¥ ¦ § :˙B·Ë « Ÿ § ˙‡ÏÓ Ÿ ¬ ¥ § „Á‡ −¨ ¤ ‰˜a ¬¤ ¨ § ˙Ïr Ÿ ² Ÿ ÌÈÏaL ¦À ¢ ¦ r·L © ´¤ | ‰p‰Â ´¥ ¦ § ÈÓÏÁa ®¦ Ÿ £ © 23

:̉ȯÁ‡ «¤ ¥ £ © ˙BÁÓˆ − § Ÿ ÌÈ„˜ ®¦ ¨ ˙BÙ„L ´ ª § ˙Bwc − © ˙BÓˆ ¬ ª § ÌÈÏaL ¦½ ¢ ¦ r·L © ´¤

62
 41 : 24 – 44 ˙È˘‡¯· ı˜Ó
24 ƯӇ © Ÿ «¨ ˙B·h‰ ® Ÿ © ÌÈÏaM‰ −¦ ¢ ¦ «© r·L © ¬¤ ˙‡ ²¥ ˙wc‰ Ÿ ½ © © ÌÈÏaM‰ ´¦ ¢ ¦ © ¨ÆÔrÏ·z § ©Æ § ¦ © 

25 Ÿ − § © ÌBÏÁ
‰r¯t ¬ £ ‰r¯t-χ Ÿ ½ § © ¤ ÆÛÒBÈ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :ÈÏ«¦ „ÈbÓ −¦ © Ôȇ ¬¥ § ÌÈn˯Á‰-χ ¦½ ª § © «© ¤
26 ˙¯t Ÿ ´ ¨ r·L © ¯¤ :‰r¯ÙÏ Ÿ « § © § „Èb‰ ¬ ¦ ¦ ‰Nr −¤ Ÿ Ìȉχ‰ ²¦ Ÿ ¡ ¨ ¯L‡ ¯¤ £ ˙‡ ´¥ ‡e‰® „Á‡ ´¨ ¤
‰p‰ ¨ ®¥ ÌÈL −¦ ¨ r·L © ¬¤ ˙·h‰ Ÿ ½ Ÿ © ÆÌÈÏaM‰ ¦ ¢ ¦ «© r·L © ³¤ § ‰p‰ ¨ ¥½ ÆÌÈL ¦ ¨ r·L © ³¤ ˙·h‰ ŸÀŸ ©
27 ¤À ¥ £ © ˙Ïr‰
ԉȯÁ‡ Ÿ ´ Ÿ ¨ ˙r¯‰Â Ÿ ¹ ¨ ¨ § ˙Bw¯‰ ¸ © «¨ ˙B¯t‰ ¨ ©  r·L © ´¤ § :‡e‰« „Á‡ ¬¨ ¤ ÌBÏÁ −£ 

¾ § ¦ ÌÈ„w‰
eÈ‰È ®¦ ¨ © ˙BÙ„L − ª § ˙B˜¯‰ ½ ¥ ¨ ÆÌÈÏaM‰ ¦ ¢ ¦ «© r·L © ³¤ § ‰p‰ ¨ ¥½ ÆÌÈL ¦ ¨ r·L © ³¤
28 Ìȉχ‰²¦ Ÿ ¡ ¨ ¯L‡ ¯¤ £ ‰r¯t-χ Ÿ ® § © ¤ Èz¯ac ¦ § −© ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ¯·c‰ ¨½ ¨ © ‡e‰´ :·r¯ «¨ ¨ ÈL ¬¥ § r·L © −¤
29 ÏB„b− ¨ r·N ¬¨ ¨ ˙B‡a ® ¨ ÌÈL −¦ ¨ r·L © ¬¤ ‰p‰ ²¥ ¦ :‰r¯t-˙‡ Ÿ « § © ¤ ‰‡¯‰ ¬¨ § ¤ ‰Nr −¤ Ÿ
30 −¨ ¨ © ¨ ÁkLÂ
r·O‰-Ïk ¬© § ¦ § ԉȯÁ‡ ¤½ ¥ £ © Æ·r¯ ¨ ¨ ÈL ³¥ § r·L © ¤¹ eӘ ¨ §Â :ÌȯˆÓ ¦ «¨ § ¦ ı¯‡-ÏÎa ¤ ¬¤ ¨ §
31 ı¯‡a ¤ ¨½ ¨ Ær·O‰ ¨ ¨ © r„eÈ-‡Ï ³© ¨¦ Ÿ « § :ı¯‡‰-˙‡ ¤ «¨ ¨ ¤ ·r¯‰ −¨ ¨ ¨ ‰lΠ¬¨ ¦ § ÌȯˆÓ ¦ ®¨ § ¦ ı¯‡a ¤ ´¤ §
32 ˙BM‰ ¯ ¨ ¦ Ïr ¸© § :„‡Ó Ÿ « § ‡e‰− „·Î-Èk ¬¥ ¨ «¦ ÔÎ-ȯÁ‡ ®¥ ¥ £ © ‡e‰‰ − © ·r¯‰ ¬¨ ¨ ¨ ÈtÓ ²¥ § ¦
¬¥ © § Ìȉχ‰
¯‰ÓÓe ¦½ Ÿ ¡ ¨ ÌrÓ ´¦ ¥ Ư·c‰ ¨ ¨ © ÔBÎ-Èk ³ ¨ «¦ ÌÈÓrt ¦ ®¨ £ © ‰r¯t-χ Ÿ − § © ¤ ÌBÏÁ‰ ²£©
33 e‰˙ÈLÈ −¥ ¦ ¦ ÌÎÁ ®¨ ¨ § ÔB· ´ ¨ Lȇ−¦ ‰r¯Ù Ÿ ½ § © ‡¯È ´¤ ¥ Ɖzr ¨ © § :B˙NrÏ « Ÿ £ © Ìȉχ‰ −¦ Ÿ ¡ ¨
34 ÆLnÁ ¥ ¦ § ı¯‡‰-Ïr
¤ ®¨ ¨ © ÌÈ„˜t −¦ ¦ § „˜ÙÈ ¬¥ § © § ‰r¯Ù Ÿ ½ § © ‰NrÈ ´¤ £ © :ÌȯˆÓ ¦ «¨ § ¦ ı¯‡-Ïr ¤ ¬¤ ©
35 ÌÈM‰ ´¦ ¨ © Æ Ï·-Ïk-˙‡
¤ ŸÆ ¨ ¤ eˆa˜È À § § ¦ § :r·O‰ «¨ ¨ © ÈL ¬¥ § r·La © −¤ § ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦ ı¯‡-˙‡ ¤ ´¤ ¤
Ìȯra −¦ ¨ ¤ Ï· ¤ Ÿ ¬ ‰r¯t-„È Ÿ ² § © © ˙Áz © ¯© ¯·-e¯aˆÈ º̈ § § ¦ § ‰l‡‰ ¤ ®¥ ¨ ˙‡a‰ Ÿ − ¨ © ˙·h‰ Ÿ½Ÿ ©
36 ¨ÔÈȉz
−¤ § ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ·r¯‰ ¨½ ¨ ¨ ÈL ´¥ § Ær·LÏ © Æ ¤ § ı¯‡Ï ¤ ¨½ ¨ ÆÔB„wÙÏ ¨ ¦ § Ï·‰ ¤ Ÿ ³ ¨ ‰È‰Â ¸¨ ¨ § :e¯ÓL «¨ ¨ §
37 Ÿ ® § © ÈÈra
‰r¯Ù ´¥ ¥ § ¯·c‰ −¨ ¨ © ·ËÈi ¬© ¦ © :·r¯a «¨ ¨ ¨ ı¯‡‰ ¤ −¨ ¨ ˙¯k˙-‡Ï ¬¥ ¨ ¦ Ÿ « § ÌȯˆÓ ¦ ®¨ § ¦ ı¯‡a ¤ ´¤ §
38 ²¤ £ Lȇ¾¦ ‰ÊÎ
¯L‡ ¤½ ¨ ‡ˆÓ‰ ´¨ § ¦ £ ÂÈ„·r-χ ®¨ ¨ £ ¤ ‰r¯t Ÿ − § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :ÂÈ„·r-Ïk «¨ ¨ £ ¨ ÈÈr·e −¥ ¥ § Ò
È˘ÈÏ˘ 39 Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ rÈ„B‰ © ¯¦ ¸¥ £ © ÛÒBÈ-χ
ȯÁ‡ ¥½ ¤ Ɖr¯t Ÿ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :Ba« Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ Áe¯ © ¬
40 ¦½ ¥ © ‰È‰z
È˙Èa-Ïr ´¤ § ¦ Ɖz‡ ¨ © :FBÓk « ¨ ÌÎÁ −¨ ¨ § ÔB·-Ôȇ ¬ ¨ ¥ ˙‡Ê-Ïk-˙‡ Ÿ® ¨ ¤ −F˙B‡ §
41 Ÿ − § © ¯Ó‡iÂ
‰r¯t ¤ Ÿ¬ © :jnÓ ¨ «¤ ¦ Ïc‚‡ ¬© § ¤ ‡qk‰ −¥ ¦ © ˜¯¬© Ènr-Ïk ®¦ © ¨ ˜MÈ ´© ¦ F Èt-Ïr −¦ © §
42 Ÿ ³ § © ¯ÒiÂ
‰r¯t © ¸¨ © :Ìȯˆ ¦ «¨ § Ó¦ ı¯‡-Ïk ¤ ¬¤ ¨ Ïr−© F˙‡ ½ § Ÿ « Èz˙ ¦ ´© ¨ Ɖ‡¯ ¥ § ÛÒBÈ-χ ®¥ ¤
LL-È„‚a¥½ ¥ § ¦ ÆB˙‡ Ÿ LaÏi ³¥ § © © ÛÒBÈ ®¥ „È-Ïr ´© © d˙‡ −¨ Ÿ Ôzi ¬¥ ¦ © B„È ½ ¨ ÏrÓ ´© ¥ ÆBzraË-˙‡ §©© ¤
43 ½ ¤ £ ƉLn‰
BÏ-¯L‡ ¤ § ¦ © ˙·k¯Óa ¤ ³¤ § ¦ § B˙‡ À Ÿ ·k¯i ´¥ § © © :B¯‡eˆ-Ïr « ¨ © © ·‰f‰ −¨ ¨ © „·¯ ¬ ¦ § ÌNi ¤ ²¨ ©
44 Ÿ ² § © ¯Ó‡iÂ
‰r¯t ¤ Ÿ¯ © :ÌȯˆÓ ¦ «¨ § ¦ ı¯‡-Ïk ¤ ¬¤ ¨ Ïr−© B˙‡ ½ Ÿ ÔB˙ ´ ¨ § D¯·‡ ®¥ § © ÂÈÙÏ −¨ ¨ § e‡¯˜i ¬ § § ¦©
− § © ¤ § B„È-˙‡
BÏ‚¯-˙‡Â ² ¨ ¤ Lȇ ¯¦ ÌȯÈ-‡Ï ¸¦ ¨ Ÿ « F È„rÏ·e À¤ ¨ § ¦ ‰r¯Ù Ÿ ® § © È‡ ´¦ £ ÛÒBÈ-χ −¥ ¤
63
 ı˜Ó GENESIS 41 : 45 – 42 : 7

´ ¤ ¦ © ¼Árt
BÏ-Ôzi ©¥ § © ˙Ùˆ ´© § «¨ »ÛÒBÈ-ÌL ¥ ¥ ‰r¯Ù Ÿ ´ § © ‡¯˜i ¸¨ § ¦ © :ÌȯˆÓ ¦ «¨ § ¦ ı¯‡-ÏÎa ¤ ¬¤ ¨ § 45

¤ ¬¤ © ÛÒBÈ
ı¯‡-Ïr −¥ ‡ˆi ¬¥ ¥ © ‰M‡Ï ®¨ ¦ § Ô‡ Ÿ − Ô‰k ¬¥ Ÿ r¯Ù ©²¤ ÈËBt-˙a ¦ ¬ © ˙Ò‡-˙‡ ©À § «¨ ¤
 ¦ ®¨ § ¦ ÏÓ
ÌȯˆÓ-D ¤ «¤ ‰r¯t Ÿ ´ § © ÈÙÏ −¥ § ¦ B„Óra ¾ § ¨ § ‰L ¨½ ¨ ÌÈLÏL-Ôa ´¦ Ÿ § ¤ ÆÛÒBÈ ¥ § :ÌȯˆÓ ¦ «¨ § ¦ 46

ı¯‡‰ ¤ ¨½ ¨ Nrz © ´© © :ÌȯˆÓ ¦ «¨ § ¦ ı¯‡-ÏÎa ¤ ¬¤ ¨ § ¯·ri Ÿ − £ © «© ‰r¯Ù Ÿ ½ § © ÈÙlÓ ´¥ § ¦ ¦ ÆÛÒBÈ ¥ ‡ˆi ³¥ ¥ © 47

ÌÈL ¦À ¨ r·L © ´¤ | Ï·-Ïk-˙‡ ¤ Ÿ ´ ¨ ¤ ıa˜i Ÿ º § ¦ © :ÌÈˆÓ˜Ï «¦ ¨ § ¦ r·O‰ ®¨ ¨ © ÈL ´¥ § r·La © −¤ § 48

¬¤ £ ¯Èr‰-‰„N
¯L‡ ²¦ ¨ ¥ § Ï· ¤ Ÿ ¯ Ìȯra ®¦ ¨ ¤ Ï·-Ôzi ¤ Ÿ − ¤ ¦ © ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦ ı¯‡a ¤ ´¤ § Æeȉ¨ ¯L‡ ³¤ £
„‡ÓŸ ® § ‰a¯‰ ´¥ § © Ìi‰ −¨ © ÏBÁk ¬ § ¯a ²¨ ÛÒBÈ ¬¥ ¯aˆi Ÿ ¸ § ¦ © :dÎB˙a «¨ § Ô˙ ¬© ¨ ‰È˙·È·Ò ¨ −¤ Ÿ ¦ § 49

̯Ëa ¤ ¬¤ § ÌÈ· ¦½ ¨ ÈL ´¥ § Æ„lÈ © ª ÛÒBÈÏe ³¥ § :¯tÒÓ «¨ § ¦ Ôȇ-Èk ¬¥ ¦ ¯tÒÏ Ÿ − § ¦ Ï„Á-Èk ¬© ¨ ¦ „r ²© 50

:ÔB‡« Ô‰k ¬¥ Ÿ r¯Ù ©−¤ ÈËBt-˙a ¦ ¬ © ˙Ò‡ ©½ § «¨ ÆBl-‰„ÏÈ ¨ § «¨ ¯L‡ ³¤ £ ·r¯‰ ®¨ ¨ ¨ ˙L ´© § ‡B·z −¨
¦½ ¨ £ ¨ ¤ ÆÌȉχ
ÈÏÓr-Ïk-˙‡ ¦ Ÿ ¡ ÈM-Èk ¦ ³© © «¦ ‰MÓ ®¤ © § ¯BÎa‰ − § © ÌL-˙‡ ¬¥ ¤ ÛÒBÈ ²¥ ‡¯˜i ¬¨ § ¦ © 51

Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ È¯Ù‰-Èk¦ ¬© § ¦ «¦ Ìȯه ¦ ®¨ § ¤ ‡¯˜ ´¨ ¨ ÈM‰ −¦ ¥ © ÌL ¬¥ ˙‡Â ²¥ § :È·‡ «¦ ¨ ˙Èa-Ïk ¬¥ ¨ ˙‡Â −¥ § 52

:ÌȯˆÓ ¦ «¨ § ¦ ı¯‡a ¤ ¬¤ § ‰È‰ −¨ ¨ ¯L‡ ¬¤ £ r·O‰ ®¨ ¨ © ÈL ´¥ § r·L © −¤ ‰ÈÏÎz ¨ ¤¾ § ¦ © :ÈÈr «¦ § ¨ ı¯‡a ¤ ¬¤ § 53 ÈrÈ·¯
Æ·r¯ ¨ ¨ ȉÈ ³¦ § © ÛÒBÈ ®¥ ¯Ó‡ ´© ¨ ¯L‡k −¤ £ © ‡B·Ï ½ ¨ Æ·r¯‰ ¨ ¨ ¨ ÈL ³¥ § r·L © ´¤ ‰ÈlÁz ¨ ¤¹ ¦ § © 54

ı¯‡- ¤ ´¤ Ïk¨ Æ·r¯z © § ¦ © :ÌÁÏ ¤ «¨ ‰È‰ ¨¬¨ ÌȯˆÓ ¦ −© § ¦ ı¯‡-Ïηe ¤ ¬¤ ¨ § ˙Bˆ¯‡‰-ÏÎa ½ ¨ £ ´¨ ¨ § 55

ÆÌȯˆÓ-ÏÎÏ
¦Æ © § ¦ ¨ § ‰r¯t Ÿ ³ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © ÌÁlÏ ¤ ®¨ © ‰r¯t-χ Ÿ − § © ¤ Ìr‰ ²¨ ¨ ˜rˆi ¬© § ¦ © ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦
´¥ § ¨ Ïr−© ‰È‰
Èt-Ïk ¨½ ¨ ·r¯‰Â ´¨ ¨ ¨ § :eNrz « £ © ÌÎÏ −¤ ¨ ¯Ó‡È-¯L‡ ¬© Ÿ ¤ £ ÛÒBÈ-χ ¥½ ¤ eÎÏ ´§ 56

¬© ¡ ¤ © ÌȯˆÓÏ
˜ÊÁi ¦ ½© § ¦ § ¯aLi Ÿ ´ § ¦ © Æ̉a ¤ ¨ ¯L‡-Ïk-˙‡ ³¤ £ ¨ «¤ ÛÒBÈ ¥¹ ÁzÙi ¸© § ¦ © ı¯‡‰̈ ¤ ®¨
®¥
ÛÒBÈ-χ ¤ ¯aLÏ Ÿ − § ¦ ‰ÓȯˆÓ ¨ § ½© § ¦ e‡a ´¨ Æı¯‡‰-ÏΠ¤Æ ¨ ¨ ¨ § :ÌȯˆÓ ¦ «¨ § ¦ ı¯‡a ¤ ¬¤ § ·r¯‰ −¨ ¨ «¨ 57

¯Ó‡i¤ Ÿ³ © ÌȯˆÓa ¦ ®¨ § ¦ § ¯·L-LÈ ¤ −¤ ¤ Èk¬ ¦ ·˜rÈ Ÿ ½ £ © ‡¯i § ´© © :ı¯‡‰-ÏÎa ¤ «¨ ¨ ¨ § ·r¯‰ −¨ ¨ ¨ ˜ÊÁ-Èk ¬© ¨ «¦ 1 42

¤ −¤ ¤ Èk¬ ¦ ÈzrÓL
¯·L-LÈ ¦ § ©½ ¨ ‰p‰ ´¥ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :e‡¯˙z « ¨ § ¦ ‰nÏ ¨ −¨ ÂÈ·Ï ¨½ ¨ § Æ·˜rÈ Ÿ £© 2

¬ § ¥ © :˙eÓ
e„¯i « ¨ ‡Ï Ÿ ¬ § ‰ÈÁ −¤ § ¦ § ÌMÓ ¨½ ¦ eÏ-e¯·L ´¨ § ¦ § ƉnL-e„¯ ¨Æ¨ § ÌȯˆÓa ¦ ®¨ § ¦ § 3

ÛÒBÈ ¥½ ÈÁ‡ ´¦ £ ÆÔÈÓÈa-˙‡Â ¦ ¨ § ¦ ¤ § :ÌȯˆnÓ ¦ «¨ § ¦ ¦ ¯a−¨ ¯aLÏ Ÿ ¬ § ¦ ‰¯Nr ®¨ ¨ £ ÛÒBÈ-ÈÁ‡ −¥ «¥ £ 4

´¥ § Æe‡·iÂ
Èa ŸÆ ¨ © :ÔBÒ‡ « ¨ ep‡¯˜È-Ôt −¤ ¨ § ¦ ¤ ¯Ó‡ ©½ ¨ Èk´¦ ÂÈÁ‡-˙‡ ®¨ ¤ ¤ ·˜rÈ Ÿ − £ © ÁÏL-‡Ï ¬© ¨ Ÿ 5

ÛÒBÈÂ¥À § :Ôrk © «¨ § ı¯‡a ¤ ¬¤ § ·r¯‰ −¨ ¨ ¨ ‰È‰-Èk ¬¨ ¨ «¦ Ìȇa‰ ®¦ ¨ © DB˙a ´ § ¯aLÏ Ÿ − § ¦ χ¯NÈ ¥½ ¨ § ¦ 6

´¥ £ Æe‡·iÂ
ÈÁ‡ ŸÆ ¨ © ı¯‡‰ ¤ ®¨ ¨ Ìr-ÏÎÏ ´© ¨ § ¯ÈaLn‰ −¦ § © © ‡e‰¬ ı¯‡‰-Ïr ¤ ¨½ ¨ © ËÈlM‰ ´¦ © © ‡e‰µ
¥̧ © § ¦ © ̯kiÂ
¯k˙i ®¥ ¦ © © ÂÈÁ‡-˙‡ −¨ ¤ ¤ ÛÒBÈ ²¥ ‡¯i § ¬© © :‰ˆ¯‡ ¨ § «¨ ÌÈt‡ ¦ −© © BÏ-eÂÁzLiÂ
¬ £ «© § ¦ © ÛÒBÈ ¥½ 7

½ § Ÿ´ © Ì˙‡a
e¯Ó‡i ¤½ ¨ ÔÈ‡Ó ¦ ´© ¥ Æ̉χ ¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © ˙BL˜ À ¨ Ìz‡ ´¨ ¦ ¯a„È ¯¥ © § © ̉Èχ ¤¹ ¥ £
64
 42 : 8 – 28 ˙È˘‡¯· ı˜Ó
8 :e‰¯k‰ Ÿ ¬ ̉Â
«ª ¦ ¦ ‡Ï −¥ § ÂÈÁ‡-˙‡
®¨ ¤ ¤ ÛÒBÈ
−¥ ¯ki ¤ Ÿ « ¨ § ¦ Ôrk
¬¥ © © :Ï·-¯aLÏ © −© § ı¯‡Ó
¤ ¬¤ ¥
9 ÌÈÏb¯Ó´¦ § © § Æ̉χ ¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © Ì‰Ï ®¤ ¨ ÌÏÁ −© ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ˙BÓÏÁ‰ ½ Ÿ £ © ˙‡¥µ ÛÒBÈ ¥½ ¯kÊi Ÿ´ §¦©
®¦ Ÿ £ ‡Ï
10 È„‡ Ÿ ´ ÂÈχ −¨ ¥ e¯Ó‡i ¬ § Ÿ © :Ì˙‡a «¤ ¨ ı¯‡‰ ¤ −¨ ¨ ˙¯r-˙‡ ¬© § ¤ ¤ ˙B‡¯Ï ² § ¦ Ìz‡ ¤½ ©
11 eÁ‡ § ©½ £ ÌÈk ´¦ ¥ eÁ § ®¨ „Á‡-Lȇ −¨ ¤ ¦ Èa ¬¥ § elk ¨¾ ª :Ï·-¯aLÏ ¤ Ÿ « ¨ § ¦ e‡a−¨ F È„·r ¬¤ ¨ £ ©
12 Ì˙‡a ¬¤ ¨ ı¯‡‰ ¤ −¨ ¨ ˙¯r-Èk ¬© § ¤ «¦ ‡Ï Ÿ ¾ ̉χ ®¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © :ÌÈÏb¯Ó «¦ § © § F È„·r −¤ ¨ £ eȉ-‡Ï ¬¨ Ÿ
−¨ ¤
13 „Á‡-Lȇ ¦ Èa ¬¥ § eÁ‡ § ²© £ | ÌÈÁ‡ ¯¦ © F È„·r ¸¤ ¨ £ Á¯Nr ¨ ¨ ÌÈL ´¥ § e¯Ó‡i À § Ÿ © :˙B‡¯Ï « §¦
14 ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :epȇ «¤ ¥ „Á‡‰Â −¨ ¤ ¨ § ÌBi‰ ½ © ÆeÈ·‡-˙‡ Æ ¦ ¨ ¤ ÔËw‰ Ÿ ³ ¨ © ‰p‰Â ¥̧ ¦ § Ôrk ©®¨ § ı¯‡a ¤ ´¤ §
15 ˙‡Êa Ÿ− § :Ìz‡ «¤ © ÌÈÏb¯Ó ¬ ¦ § © § ¯Ó‡Ï Ÿ − ¥ ÌÎχ ²¤ ¥ £ Èz¯ac ¦ § ¯© ¦ ¯L‡ ¤̧ £ ‡e‰À ÛÒBÈ ®¥ ̉χ −¤ ¥ £
Ÿ − ¨ © ÌÎÈÁ‡
ÔËw‰ ¬¤ ¦ £ ‡B·a-̇ ² § ¦ Èk¯¦ ‰fÓ ¤½ ¦ e‡ˆz-̇
´ § ¥ ¦ Ɖr¯Ù Ÿ § © ÈÁ ³¥ eÁaz ®¥ ¨ ¦
16 ÆeÁaÈÂ
£ «¨ ¦ § e¯Ò‡‰ ½ § ´¨ ¥ ÆÌz‡Â ¤ © § ¼ÌÎÈÁ‡-˙‡ ¤ ¦ £ ¤ ÁwÈ ´© ¦ § »„Á‡ ¨ ¤ ÌkÓ ´¤ ¦ eÁÏL ¸ § ¦ :‰p‰ ¨ «¥
:Ìz‡ «¤ © ÌÈÏb¯Ó −¦ § © § Èk¬ ¦ ‰r¯Ù Ÿ ½ § © ÈÁ ´¥ ‡Ï-̇ Ÿ ¾ ¦ § ÌÎz‡ ®¤ § ¦ ˙Ó‡‰ −¤ ¡ «© ÌÎȯ·c ¤½ ¥ § ¦
17
18
ÌBia ´ © ÆÛÒBÈ¥ ̉χ ³¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :ÌÈÓÈ «¦ ¨ ˙LÏL ¤ Ÿ ¬ § ¯ÓLÓ-χ −¨ § ¦ ¤ Ì˙‡ ²¨ Ÿ ÛÒ‡i Ÿ ¬ ¡¤© Ò
È˘ÈÓÁ 19 Ìz‡ ¤½ © ÌÈk-̇ ´¦ ¥ ¦ :‡¯È «¥ ¨ È‡ ¬ ¦ £ Ìȉχ‰-˙‡ −¦ Ÿ ¡ ¨ ¤ eÈÁ ® § «¦ eNr − £ ˙‡ÊŸ¬ ÈLÈÏM‰ ¦½ ¦ § ©
¯·L ¤ −¤ e‡È·‰ ¦½ ¨ eÎÏ ´ § ÆÌz‡Â ¤ © § ÌίÓLÓ ®¤ § © § ¦ ˙È·a ´¥ § ¯Ò‡È −¥ ¨ ¥ „Á‡ ¨½ ¤ ÌÎÈÁ‡ ´¤ ¦ £
−¤ ¥ § ¦ eÓ‡ÈÂ
20 ÌÎȯ·„ ¬ § ¨ ¥ § Èχ ©½ ¥ e‡È·z ´¦ ¨ ÆÔËw‰ Ÿ ¨ © ÌÎÈÁ‡-˙‡Â³¤ ¦ £ ¤ § :ÌÎÈza «¤ ¥ ¨ ÔB·r¯ ¬£©
21 »eÁ‡ § © £ | ÌÈÓL‡ ´¦ ¥ £ »Ï·‡ ¨ £ ÂÈÁ‡-χ À¦ ¨ ¤ Lȇ º § Ÿ © :ÔÎ-eNriÂ
´¦ e¯Ó‡i «¥ £ © © e˙eÓ˙ ® ¨ ‡Ï Ÿ´ §
erÓL § ®¨ ¨ ‡Ï Ÿ ´ § eÈχ −¥ ¥ BÁ˙‰a ¬ § «© § ¦ § BLÙ ² § © ˙¯ˆ ¬© ¨ eȇ¯ ¹¦ ¨ ¯L‡ ¤̧ £ ¼eÈÁ‡-Ïr ¦¨ ©
22 Á‡Bω £ ¯Ó‡Ï Ÿ À ¥ Ì˙‡ ¹̈ Ÿ Ô·e‡¯ ¥̧ § ÁÔri © © © :˙‡f‰ Ÿ « © ‰¯v‰ −¨ ¨ © eÈχ ¥½ ¥ ‰‡a ¨ ´¨ ÆÔk-Ïr ¥ ©
− ¨ © § ÌzrÓL
BÓc-Ì‚Â ®¤ § © § ‡Ï Ÿ ´ § „Ïi· ¤ −¤ © e‡ËÁz-χ ¬ § ¤ ¤ © ¯Ó‡Ï Ÿ ² ¥ | ÌÎÈχ ¯¤ ¥ £ Èz¯Ó‡ ¦ § ¸© ¨
23 :Ì˙Èa «¨ Ÿ ¥ ıÈÏn‰ −¦ ¥ © Èk¬ ¦ ÛÒBÈ ®¥ rÓL © −¥ Ÿ Èk¬ ¦ er„È ½ § «¨ ‡Ï Ÿ ´ Æ̉ ¥ § :L¯„ «¨ § ¦ ‰p‰ ¬¥ ¦
24 ÆÌz‡Ó ¨ ¦ «¥ Áwi ³© ¦ © ̉χ ¤½ ¥ £ ¯a„È ´¥ © § © Æ̉χ ¤ ¥ £ ·Li ¨ ³¨ © j·i § §®¥ © ̉ÈÏrÓ −¤ ¥ £ «¥ ·qi Ÿ¬ ¦©
25 »Ì‰ÈÏk-˙‡
¤ ¥ § ¤ e‡ÏÓÈ ´ § © § © ÛÒBÈ ¥À ˆÈ ´© § © :̉ÈÈrÏ «¤ ¥ ¥ § B˙‡ − Ÿ ¯Ò‡i Ÿ ¬ ¡ ¤ © ÔBrÓL-˙‡ ½ § ¦ ¤
Nri © ¬© © D¯cϤ ®¨ © ‰„ˆ −¨ ¥ Ì‰Ï ²¤ ¨ ˙˙Ï ¬¥ ¨ § BwN-χ ½ © ¤ Lȇ ´¦ Æ̉ÈtÒk ¤ ¥ § © ·ÈL‰Ïe ³¦ ¨ § ¼¯ä
26
27
ÁzÙi¸© § ¦ © :ÌMÓ «¨ ¦ eÎÏi − § ¥ © ̉ȯÓÁ-Ïr ®¤ ¥Ÿ £ © ̯·L-˙‡ −¨ § ¦ ¤ e‡Ni ¬ § ¦ © :Ôk«¥ Ì‰Ï −¤ ¨
½ § © ¤ Ƈ¯iÂ
BtÒk-˙‡ § © © ÔBÏna ® ¨ © B¯ÓÁÏ − Ÿ £ © ‡BtÒÓ ² § ¦ ˙˙Ï ¬¥ ¨ BwN-˙‡ À © ¤ „Á‡‰̈ ¹̈ ¤
28 ‰p‰ ´¥ ¦ Ì‚Â −© § ÈtÒk ¦½ § © ·Le‰ ´© ÆÂÈÁ‡-χ
¨ ¤ ¤ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :BzÁzÓ‡ « § © § © ÈÙa ¬ ¦ § ‡e‰-‰p‰Â − ¥¦ §
‰Nr ¬¨ ¨ ˙‡f-‰Ó Ÿ² © ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ ÆÂÈÁ‡-χ ¦ ¨ ¤ Lȇ º § ¤ «¤ © ÌaÏ
³¦ e„¯Ái À̈ ¦ ‡ˆi ´¥ ¥ © ÈzÁzÓ‡®¦ § © § © ·§
65
 ı˜Ó GENESIS 42 : 29 – 43 : 9

˙‡²¥ BϽ e„Èbi ´¦ © © Ôrk ©®¨ § ‰ˆ¯‡ ¨ § ´© ̉ȷ‡ −¤ ¦ £ ·˜rÈ-χ Ÿ ¬ £ © ¤ e‡·i Ÿ ² ¨ © :eÏ«¨ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ 29

˙BL˜ ® ¨ ez‡ −¨ ¦ ı¯‡‰ ¤ ²¨ ¨ È„‡ ¬¥Ÿ £ Lȇ‰ ¸¦ ¨ ¯ac ¤ ¦Â :¯Ó‡Ï Ÿ « ¥ Ì˙‡ −¨ Ÿ ˙¯w‰-Ïk Ÿ ¬Ÿ © ¨ 30

‡ÏŸ ¬ eÁ‡ § ®¨ £ ÌÈk ´¦ ¥ ÂÈχ −¨ ¥ ¯Ó‡p ¤ Ÿ¬ © :ı¯‡‰-˙‡ ¤ «¨ ¨ ¤ ÌÈÏb¯Ók −¦ § © § «¦ e˙‡ ¨½ Ÿ Ôzi ´¥ ¦ © 31

epȇ¤½ ¥ „Á‡‰ ´¨ ¤ ¨ eÈ·‡ ®¦ ¨ Èa ´¥ § ÌÈÁ‡ −¦ © eÁ‡ § ²© £ ¯Nr-ÌÈL ¬¨ ¨ ¥ § :ÌÈÏb¯Ó «¦ § © § eÈȉ −¦ ¨ 32

´¥Ÿ £ ÆLȇ‰
È„‡ ¦ ¨ eÈχ ¥À ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :Ôrk © «¨ § ı¯‡a ¤ ¬¤ § eÈ·‡-˙‡ −¦ ¨ ¤ ÌBi‰ ² © ÔËw‰Â Ÿ¬ ¨ © § 33

Èz‡¦½ ¦ eÁÈp‰ ´¦ © Æ„Á‡‰ ¨ ¤ «¨ ÌÎÈÁ‡ ³¤ ¦ £ Ìz‡ ®¤ © ÌÈÎ −¦ ¥ Èk¬ ¦ r„‡ ½© ¥ ˙‡Êa Ÿ´ § ı¯‡‰̈ ¤ ¨½
¼Èχ© ¥ »ÔËw‰ Ÿ ¨ © ÌÎÈÁ‡-˙‡ ´¤ ¦ £ ¤ e‡È·‰Â ¦ ¨ §Â :eÎÏ «¥ ¨ eÁ˜ ¬ § ÌÎÈza −¤ ¥ ¨ ÔB·r¯-˙‡Â ¬£© ¤§ 34

´¥ ¤ ÆÌÎÈÁ‡-˙‡
Ôz‡ ¤ ¦ £ ¤ Ìz‡ ®¤ © ÌÈÎ −¦ ¥ Èk¬ ¦ Ìz‡ ¤½ © ÆÌÈÏb¯Ó ¦ § © § ‡Ï Ÿ ³ Èk´¦ ‰r„‡Â À̈ § «¥ §
Lȇ-‰p‰Â ¬ ¦ ¥ ¦ § ̉ÈwN ¤½ ¥ © ÌÈ˜È¯Ó ´¦ ¦ § ̉¥ µ ȉÈ ¦À § © :e¯ÁÒz «¨ § ¦ ı¯‡‰-˙‡Â ¤ −¨ ¨ ¤ § ÌÎÏ ¤½ ¨ 35

:e‡¯Èi «¨ ¦ © ̉ȷ‡Â −¤ ¦ £ © ‰n‰ ¨ ¬¥ ̉ÈtÒk ²¤ ¥ § © ˙B¯¯ˆ-˙‡ ¯ Ÿ § ¤ e‡¯i º § ¦ © BwNa ® © § BtÒk-¯B¯ˆ − §© §

 ÔBrÓL´ § ¦ § Æepȇ Ƥ ¥ ÛÒBÈ ³¥ ÌzÏkL ®¤ § © ¦ È˙‡ −¦ Ÿ ̉ȷ‡ ¤½ ¦ £ ·˜rÈ Ÿ ´ £ © Æ̉χ ¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © 36

´¦ ¨ ¤ ÆÔ·e‡¯
ÂÈ·‡-χ ¥ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :‰lÎ ¨ «¨ ª eȉ ¬ ¨ ÈÏr −© ¨ eÁwz ¨½ ¦ ÔÓÈa-˙‡Â
´¦ ¨ § ¦ ¤ § epȇ ¤½ ¥ 37

½¦ ¨ © ÆB˙‡
È„È-Ïr Ÿ ‰z ³¨ § F Èχ ®¤ ¥ ep‡È·‡ −¤ ¦ £ ‡Ï-̇ Ÿ ¬ ¦ ˙ÈÓz ¦½ ¨ ÆÈ· © ¨ ÈL-˙‡
³¥ § ¤ ¯Ó‡Ï Ÿ½ ¥
‡e‰Â ¯ § ˙Ó¥¹ ÂÈÁ‡-Èk ¸¦ ¨ «¦ ÌÎnr ®¤ ¨ ¦ Èa −¦ § „¯È-‡Ï ¬¥ ¥ Ÿ « ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :F Èχ «¤ ¥ ep·ÈL‡ ¬¤ ¦ £ È‡Â −¦ £ © 38

¯¤ § © § d·-eÎÏz
Ìz„¯B‰Â ¨½ § «¥ ¯L‡ ´¤ £ ÆD¯ca ¤Æ ¤ © ÆÔBÒ‡¨ e‰‡¯˜e ³¨ ¨ § ¯‡L À̈ § ¦ Bc·Ï ´©§
1
Æelk¦ ¯L‡k ³¤ £ © ȉÈ ¦À § © :ı¯‡a ¤ «¨ ¨ „·k ¬¥ ¨ ·r¯‰Â −¨ ¨ ¨ § :‰ÏB‡L ¨ « § ÔB‚Èa − ¨ § È˙·ÈN-˙‡
²¦ ¨ ¥ ¤ 2
43
̉ȷ‡ ¤½ ¦ £ Æ̉Èχ ¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © ÌȯˆnÓ ¦ ®¨ § ¦ ¦ e‡È·‰ −¦ ¥ ¯L‡ ¬¤ £ ¯·M‰-˙‡ ¤ ¤½ © ¤ ÏÎ‡Ï Ÿ´ ¡¤
Á„r‰ ¦ ¥ „r‰ ´¥ ¨ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ‰„e‰È −¨ § ÂÈχ ²¨ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¯ © :Ï·-ËrÓ ¤ Ÿ « © § eÏ-e¯·L ¬¨ § ¦ e·L −ª 3

²FLÈ-̇ § ¤ ¦ :ÌÎz‡ «¤ § ¦ ÌÎÈÁ‡ ¬¤ ¦ £ ÈzÏa −¦ § ¦ ÈÙ ©½ ¨ e‡¯˙-‡Ï ´ § ¦ Ÿ « Æ¯Ó‡Ï Ÿ ¥ Lȇ‰ ³¦ ¨ ea¸¨ 4

© −¥ © § ¬Fȇ-Ì
ÁlLÓ § ¥ ‡Â ¦ § :Ï· ¤ Ÿ « −Fϧ ‰¯aL ¬¨ § § ¦ § ‰„¯ ¾¨ § ¥ ez‡ ®¨ ¦ eÈÁ‡-˙‡ −¦ ¨ ¤ ÁlLÓ ©¬ ¥ © § 5

:ÌÎz‡ «¤ § ¦ ÌÎÈÁ‡ ¬¤ ¦ £ ÈzÏa −¦ § ¦ ÈÙ ©½ ¨ e‡¯˙-‡Ï´ § ¦ Ÿ « ÆeÈχ ¥Æ ¥ ¯Ó‡ ³© ¨ Lȇ‰-Èk º¦ ¨ «¦ „¯ ®¥¥ ‡Ï Ÿ´
:Á‡«¨ ÌÎÏ −¤ ¨ „Br‰ ¬ © LÈ‡Ï ¦½ ¨ „Èb‰Ï ´¦ © § ÈÏ ®¦ Ì˙r¯‰ −¤ Ÿ ¥ £ ‰ÓÏ ¬¨ ¨ χ¯NÈ ¥½ ¨ § ¦ ƯӇi ¤ ŸÆ © 6

¬¤ ¦ £ „Br‰
ÌÎÈ·‡ ¸ © ¯Ó‡Ï Ÿ À ¥ ez„ÏBÓÏe ¥¹ § © « § eÏ ´¨ Lȇ‰-χL ¦ ¨  © «¨ ÏB‡L ´ ¨ e¯Ó‡i ¿§ Ÿ© 7

Èk´¦ r„½© ¥ rB„ȉ © ´ ¨ £ ‰l‡‰ ¤ ®¥ ¨ Ìȯ·c‰ ´¦ ¨ § © Èt-Ïr −¦ © BÏ-„bp ½ ¤ ©¸ © Á‡¨½ ÌÎÏ ´¤ ¨ Lȉ ´¥ £ ÆÈÁ©
‰ÁÏL¬¨ § ¦ ÂÈ·‡ À¦ ¨ χ¯NÈ-χ ´¥ ¨ § ¦ ¤ ‰„e‰È ¹¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :ÌÎÈÁ‡-˙‡ «¤ ¦ £ ¤ e„ȯB‰ −¦ ¯Ó‡È ©½ Ÿ 8

−¨ © © eÁ‡-Ìb
‰z‡-Ì‚ § ¬© £ © ˙eÓ ½ ¨ ‡Ï Ÿ ´ § ƉÈÁ ¤ § «¦ § ‰ÎÏ ¨®¥ ¥ § ‰Óe˜ ¨ ´ ¨ § Èz‡ −¦ ¦ ¯rp‰ ©²© ©
ÆF Èχ ¤Æ ¥ ÂÈ˙‡È·‰ ³¦ Ÿ ¦ £ ‡Ï-̇ Ÿ ¸ ¦ epL˜·z ®¤ § © § È„iÓ −¦ ¨ ¦ ep·¯r‡ ¤½ § ¤ «¤ ÆÈÎ‡ ¦ Ÿ «¨ :etË-Ìb «¥ © © 9

66
 43 : 10 – 27 ˙È˘‡¯· ı˜Ó
10 § ®¨ § © § ¦ ‡ÏeÏ
e‰Ó‰Ó˙‰ ´¥ Èk−¦ :ÌÈÓi‰-Ïk «¦ ¨ © ¨ −Fϧ È˙‡ËÁ «¦ ¬¨ ¨ § F ÈÙÏ ¤½ ¨ § ÂÈz‚v‰Â ´¦ § © ¦ §
11 ´¥ ¦ ̉ȷ‡
| Ôk-̇ ¤À ¦ £ χ¯NÈ ´¥ ¨ § ¦ ̉χ ¤¹ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :ÌÈÓrÙ ¦ «¨ £ © ‰Ê¬¤ e·L § −© ‰zr-Èk ¬¨ © «¦
LÈ‡Ï −¦ ¨ e„ȯB‰Â ¬ ¦ § ÌÎÈÏÎa ¤½ ¥ § ¦ Æı¯‡‰ ¤Æ ¨ ¨ ˙¯ÓfÓ ³© § ¦ ¦ eÁ˜ º § ¼eNr£ ˙‡ÊŸ´ »‡BÙ‡¥
12 ÛÒΠ¤ ¬¤ § :ÌÈ„˜Le «¦ ¥ § ÌÈËa −¦ § ¨ ËÏ Ÿ ½ ¨ ˙‡Î Ÿ ´ § L·c ©½ § ËrÓe ´© § Æȯˆ ¦ ¢ ËrÓ ³© § ‰ÁÓ ®¨ § ¦
e·ÈLz ´¦ ¨ ÆÌÎÈ˙ÁzÓ‡ ¤ ¥ Ÿ « § § © ÈÙa ³¦ § ·Len‰ ¨¸ © ÛÒk‰-˙‡Â ¤ ¤¹ © ¤ § Ì΄ȷ ®¤ § ¤ § eÁ˜ ´ § ‰LÓ −¤ § ¦
13 :Lȇ‰-χ «¦ ¨ ¤ e·eL¬ eÓe˜Â − § eÁ˜®¨ ÌÎÈÁ‡-˙‡Â −¤ ¦ £ ¤ § :‡e‰« ‰bLÓ −¤ § ¦ ÈÏe‡ ¬© Ì΄ȷ ¤½ § ¤ §
14 ¬¤ ¦ £ ¤ ÌÎÏ
ÌÎÈÁ‡-˙‡ ²¤ ¨ ÁlL ¬© ¦ § Lȇ‰ ¦½ ¨ ÈÙÏ ´¥ § ¦ ÆÌÈÓÁ¯ ¦ £ © ÌÎÏ ³¤ ¨ ÔzÈ ¥̧ ¦ ÈcL À© © χ ´¥ § Ò
15 ÆÌÈL‡‰ ¦ ¨ £ «¨ eÁ˜i ³ § ¦ © :ÈzÏÎL ¦ § «¨ ¨ ÈzÏÎL ¦ § Ÿ − ¨ ¯L‡k ¬¤ £ © È‡Â ¾¦ £ © ÔÈÓÈa-˙‡Â
®¦ ¨ § ¦ ¤ § ¯Á‡ −¥ ©
ÆeÓ˜iÂ Æ ª ¨ © ÔÓÈa-˙‡Â
®¦ ¨ § ¦ ¤ § Ì„È· −¨ ¨ § eÁ˜Ï ¬ § ¨ ÛÒk-‰LÓe ¤ ²¤ ¤ § ¦ ˙‡f‰ Ÿ ½ © ‰Án‰-˙‡ ´¨ § ¦ © ¤
È˘˘ 16 ¼ÔÈÓÈa-˙‡
¦ ¨ § ¦ ¤ »Ìz‡ ¨ ¦ ÛÒBÈ ´¥ ‡¯i § ¸© © :ÛÒBÈ «¥ ÈÙÏ ¬¥ § ¦ e„Óri − § © «© © ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦ e„¯i ´ § ¥©
ÆÁ·Ë © Æ ¤ Á·Ëe ©Ÿ ³ § ‰˙Èa‰ ¨ § ®¨ © ÌÈL‡‰-˙‡ −¦ ¨ £ ¨ ¤ ‡·‰ ¬¥ ¨ B˙Èa-Ïr ½ ¥ © ¯L‡Ï ´¤ £ «© ƯӇi ¤ ŸÆ ©
17 ¯Ó‡´© ¨ ¯L‡k −¤ £ «© Lȇ‰ ¦½ ¨ Nr© ´i© © :Ìȯ‰va ¦ «¨ ¢ ¨ «© ÌÈL‡‰ −¦ ¨ £ ¨ eÏÎ‡È ¬ § Ÿ Èz‡ ²¦ ¦ Èk ¬ ¦ ÔΉ ¥½ ¨ §
18 Èk´¦ ÌÈL‡‰ ¦À ¨ £ «¨ e‡¯Èi ´ § «¦ © :ÛÒBÈ «¥ ‰˙Èa ¨ ¬¥ ÌÈL‡‰-˙‡ −¦ ¨ £ ¨ ¤ Lȇ‰ ²¦ ¨ ‡·i ¬¥ ¨ © ÛÒBÈ ®¥
ÆeÈ˙ÁzÓ‡a
Æ ¥ Ÿ § § © § ·M‰ ³¨ © ÆÛÒk‰ ¤ Ƥ © ¯·c-Ïr ³© § © e¯Ó‡i À § Ÿ © ¼ÛÒBÈ ¥ ˙Èa ´¥ »e‡·e‰ § «
˙Á˜Ï © ¯© ¨ § eÈÏr ¥½ ¨ Ït˙‰Ïe ´¥ © § ¦ § ÆeÈÏr ¥Æ ¨ ÏÏb˙‰Ï ³¥ Ÿ § ¦ § Ìȇ·eÓ ®¦ ¨ « eÁ‡ § −© £ ‰lÁza ¨½ ¦ § ©
19 ÛÒBÈ®¥ ˙Èa-Ïr ´¥ © ¯L‡ −¤ £ Lȇ‰-χ ¦½ ¨ ¤ ÆeLbi § ¦ «© :eȯÓÁ-˙‡Â «¥Ÿ £ ¤ § ÌÈ„·rÏ −¦ ¨ £ © e˙‡ ²¨ Ÿ
20 −¨ ¦ § © e„¯È
‰lÁza § ²© ¨ „¯È Ÿ ¬ ¨ È„‡ ®¦ Ÿ £ Èa´¦ e¯Ó‡i − § Ÿ © :˙Èa‰ ¦ «¨ © Á˙t © ¬¤ ÂÈχ −¨ ¥ e¯a„È ¬ § ©§ ©
21 ¥½ Ÿ § § © ¤ ƉÁzÙpÂ
eÈ˙ÁzÓ‡-˙‡ ¨ § § ¦ «© ÔBÏn‰-χ À ¨ © ¤ e‡·-Èk ´¨ ¦ ȉÈ º¦ § «© :Ï·-¯aLÏ ¤Ÿ « ¨ § ¦
:e„Èa «¥ ¨ § B˙‡ − Ÿ ·Lp ¤ ¬¨ © BϘLÓa ® ¨ § ¦ § etÒk −¥ § © BzÁzÓ‡ ½ § © § © ÈÙa ´¦ § ÆLȇ-ÛÒÎ ¦ ¤ «¤ ‰p‰Â ³¥ ¦ §
22 −¥ § © ÌN-ÈÓ
etÒk ¬¨ ¦ er„È § ½© ¨ ‡Ï Ÿ ´ Ï·-¯aLÏ ¤ Ÿ ® ¨ § ¦ e„È· −¥ ¨ § e„¯B‰ § ¬© ¯Á‡ ²¥ © ÛÒΠ¤ ¯¤ §
23 ÆÌÎÈ·‡¤ ¦ £ ȉχ ³¥ Ÿ «¥ ÌÎȉχ ¤¹ ¥ Ÿ ¸ ¡ e‡¯Èz-χ À¨ ¦ © ÌÎÏ ¤¹ ¨ ÌBÏL ¸ ¨ Á¯Ó‡i¤ Ÿ © :eÈ˙ÁzÓ‡a «¥ Ÿ § § © §
̉χ−¤ ¥ £ ‡ˆBi ¬¥ © Èχ ®¨ ¥ ‡a ´¨ ÌÎtÒk −¤ § § © ÌÎÈ˙ÁzÓ‡a ¤½ ¥ Ÿ ´ § § © § ÆÔBÓËÓ § © ÌÎÏ ³¤ ¨ Ô˙̈ ¸©
24 ´ £ § ¦ © ÆÌÈÓ-ÔziÂ
eˆÁ¯i ¦Æ © ¤ ¦ © ÛÒBÈ ®¥ ‰˙Èa ¨ ´¥ ÌÈL‡‰-˙‡ −¦ ¨ £ ¨ ¤ Lȇ‰ ²¦ ¨ ‡·i ¬¥ ¨ © :ÔBrÓL-˙‡ « § ¦ ¤
25 ÛÒBÈ−¥ ‡Ba-„r ¬ © ‰Án‰-˙‡ ¨½ § ¦ © ¤ ÆeÈÎiÂ Æ ¦ ¨ © :̉ȯÓÁÏ «¤ ¥Ÿ « £ © ‡BtÒÓ − § ¦ Ôzi ¬¥ ¦ © ̉ÈÏ‚¯ ¤½ ¥ § ©
26 e`È·i ¬ ¦ ¨ © ‰˙Èa‰ ¨ § ©½ © ÆÛÒBÈ ¥ ‡·i Ÿ ³ ¨ © :ÌÁÏ ¤ «¨ eÏÎ‡È § Ÿ¬ ÌL-Èk −¨ ¦ erÓL ½ § «¨ Èk´¦ Ìȯ‰va ¦ ®¨ ¢ ¨ «©
27 ³© § ¦ © :‰ˆ¯‡
χLi ¨ § «¨ BÏ-eÂÁzLi − £ © § ¦ © ‰˙Èa‰ ¨ § ®¨ © Ì„Èa-¯L‡ −¨ ¨ § ¤ £ ‰Án‰-˙‡ ¬¨ § ¦ © ¤ Bϲ
−¤ © Ìz¯Ó‡
ep„Br‰ ®¤ § © £ ¯L‡ ´¤ £ Ô˜f‰ −¥ ¨ © ÌÎÈ·‡ ¬¤ ¦ £ ÌBÏL‰ ² ¨ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © ÌBÏLÏ ½ ¨ § Æ̉Ï̈ ¤
67
 ı˜Ó GENESIS 43 : 28 – 44 : 14

 28
‡Oi´¨ ¦ © :ÂÁ˙˘ÈÂ
« − § ¦ «© ÈÁ
e„wi ®¨ ep„Br ´¤ eÈ·‡Ï −¦ ¨ § ¬Fc·rÏ § § © § ÌBÏL ² ¨ e¯Ó‡i À § Ÿ © :ÈÁ«¨ 29
« £ © § «¦ ©
eÂÁzLiÂ
Ÿ ½ ¨ © ÌÎÈÁ‡
ÔËw‰ ´¤ ¦ £ Ɖʉ ¤ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © ¼Bn‡-Ôa ¦ ¤ »ÂÈÁ‡ ¦ ¨ ÔÈÓÈa-˙‡ ´¦ ¨ § ¦ ¤ ‡¯i § º© © ÂÈÈr À̈ ¥
³ § § ¦ «¦ ÛÒBÈ
e¯ÓÎ-Èk ¥À ¯‰ÓÈ ´¥ © § © :Èa «¦ § −FÁÈ § § ¨ Ìȉχ ¬ ¦ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ©¾ Ÿ © Èχ ®¨ ¥ Ìz¯Ó‡ −¤ § © £ ¯L‡ ¬¤ £ 30 ÈrÈ·˘
¬© § ¦ © :‰nL
ıÁ¯i ¨ «¨ j·i § §¬¥ © ‰¯„Á‰ ¨ § −© © ‡·i Ÿ ¬ ¨ © ˙Bk·Ï ® § ¦ Lw·È −¥ © § © ÂÈÁ‡-χ ¦½ ¨ ¤ ÆÂÈÓÁ¯ ¨£© 31

̉Ï´¤ ¨ § Bc·Ï − © § Bϲ eÓÈNi ¬ ¦ ¨ © :ÌÁÏ ¤ «¨ eÓÈN ¬ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © ˜t‡˙i ©½ © § ¸¦ © ‡ˆi ®¥ ¥ © ÂÈt −¨ ¨ 32

Ìȯˆn‰ À¦ § ¦ © ÔeÏÎeÈ ¹ § ‡Ï Ÿ ¸ ÁÈk¦ Ìc·Ï ½¨ © § ÆBz‡¦ ÌÈÏ·‰ ³¦ § Ÿ ¨ ÌȯˆnÏ º¦ § ¦ © § Ìc·Ï ®¨ © §

ÂÈÙϨ½ ¨ § e·Li ´ § ¥ © :ÌȯˆÓÏ ¦ «¨ § ¦ § ‡Â‰−¦ ‰·rB˙-Èk ¬¨ ¥ ¦ ÌÁÏ ¤ ¤½ ÆÌȯ·r‰-˙‡ ¦ § ¦ «¨ ¤ ÏÎ‡Ï Ÿ³ ¡¤ 33

:e‰r¯-χ «¥ ¥ ¤ Lȇ ¬ ¦ ÌÈL‡‰ −¦ ¨ £ ¨ e‰Ó˙i ¬ § § ¦ © B˙¯rˆk ® ¨ ¦ § ¦ ¯Èrv‰Â −¦ ¨ © § B˙¯Î·k ½ ¨Ÿ ´ § ¦ ƯÎa‰ Ÿ §©

Ÿ ¬ § © ¦ ÔÓÈa
˙‡NnÓ ²¦ ¨ § ¦ ˙‡NÓ ¯© § © ·¯z ¤ ¥¹ © ¼Ì‰Ï‡ ¤ ¥ £ »ÂÈt ¨ ¨ ˙‡Ó ´¥ ¥ ˙‡NÓ Ÿ ¹ § © ‡Oi ¨¸ ¦ © 34

»B˙Èa-Ïr ¥ © ¯L‡-˙‡ ´¤ £ ¤ ˆÈ º© § © :Bnr « ¦ e¯kLi − § § ¦ «© ezLi ¬ § ¦ © ˙B„È ® ¨ LÓÁ ´¥ ¨ Ìlk −¨ ª 1 44

ÌÈN ¬ ¦ § ˙‡N ®¥ § ÔeÏÎeÈ − § ¯L‡k ¬¤ £ © Ï· ¤ Ÿ ½ ÆÌÈL‡‰ ¦ ¨ £ «¨ ˙ÁzÓ‡-˙‡ Ÿ ³ § § © ¤ ‡lÓ ¥º © ¼¯Ó‡Ï Ÿ ¥
ÆÈÙa¦ § ÆÌÈNz ¦ ¨ ÛÒk‰ ¤ ¤À © rÈ·b © ´¦ § ÈrÈ·b-˙‡Âº¦ ¦ § ¤ § :BzÁzÓ‡ « § © § © ÈÙa ¬ ¦ § Lȇ-ÛÒk −¦ ¤ «¤ 2

:¯ac «¥ ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ÛÒBÈ −¥ ¯·„k ¬© § ¦ Nri © ©¾ © B¯·L ® § ¦ ÛÒk ¤ ´¤ ˙‡Â −¥ § ÔËw‰ Ÿ ½ ¨ © ˙ÁzÓ‡ © ´© § ©
3
»¯Èr‰-˙‡ ¦ ¨ ¤ e‡ˆÈ ´ § «¨ ̉¥Â :̉ȯÓÁ «¤ ¥Ÿ £ © ‰n‰ ¨ −¥ eÁlL ½ § ª ÌÈL‡‰Â ´¦ ¨ £ ¨ § ¯B‡® ¯˜a‰ ¤Ÿ − © 4
ÌÈL‡‰ ®¦ ¨ £ «¨ ȯÁ‡ ´¥ £ © Û„¯ Ÿ − § Ìe˜¬ B˙Èa-Ïr ½ ¥ © ¯L‡Ï ´¤ £ «© ƯӇ © ¨ ÛÒBÈ ³¥ § ¼e˜ÈÁ¯‰ ¦ § ¦ ‡Ḯ Ÿ
‡Bω ´ £ :‰·BË «¨ ˙Áz © ¬© ‰r¯ −¨ ¨ ÌzÓlL ¬¤ § © ¦ ‰nÏ ¨ ²¨ ̉χ ¤½ ¥ £ ´z¯Ó‡Â ¨ § © ¨ § ÆÌz‚O‰Â ¨§© ¦§ 5

¯L‡¬¤ £ Ì˙r¯‰ −¤ Ÿ ¥ £ Ba® LÁÈ −¥ © § LÁ ¬¥ © ‡e‰Â ¾ § Ba½ ÆÈ„‡ ¦ Ÿ £ ‰zLÈ ³¤ § ¦ ¯L‡ ¤̧ £ ‰Ê¤À
6
ÂÈχ ´ § Ÿ © :‰l‡‰
¨½ ¥ e¯Ó‡i ¤ «¥ ¨ Ìȯ·c‰-˙‡ −¦ ¨ § © ¤ ̉χ ¤½ ¥ £ ¯a„È ´¥ © § © Ì‚Oi ®¥ ¦ © «© :Ì˙ÈNr «¤ ¦ £ 7
¬¨ ¨ © ˙BNrÓ
¯·ck − £ ¥ F È„·rÏ ½¤ ¨ £ © ƉÏÈÏÁ ¨ ¦Æ ¨ ‰l‡‰ ¤ ®¥ ¨ Ìȯ·ck −¦ ¨ § © È„‡ ¦½ Ÿ £ ¯a„È ´¥ © § ‰nÏ ¨ ¨µ
ı¯‡Ó ¤ ´¤ ¥ F Èχ −¤ ¥ e·ÈL‰ Ÿ ¬ ¦ ¡ eÈ˙ÁzÓ‡ ¥½ Ÿ § § © ÈÙa ´¦ § Æe‡ˆÓ Æ ¨ ¨ ¯L‡ ³¤ £ ÛÒk ¤ ¤À Ô‰ ´¥ :‰f‰ «¤ © 8

Bz‡ ² ¦ ‡ˆnÈ ¬¥ ¨ ¦ ¯L‡ ¤̧ £ :·‰Ê «¨ ¨ B‡¬ ÛÒk ¤ −¤ F È„‡ ¤½ Ÿ £ ˙ÈaÓ ´¥ ¦ Æ·‚ Ÿ § ¦ D ȇ ¥À § Ôrk ©®¨ § 9

¬¨ © © ¯Ó‡iÂ
‰zr-Ìb ¤ Ÿ ¾ © :ÌÈ„·rÏ «¦ ¨ £ © È„‡Ï −¦ Ÿ «© ‰È‰ ¬¤ § «¦ eÁ‡-Ì‚Â § ©¾ £ © § ˙Ó ®¥ ¨ F È„·rÓ −¤ ¨ £ ¥ 10

¬ § ¦ Ìz‡Â
eȉz −¤ © § „·r ¤ ¨½ Èl-‰È‰È´¦ ¤ § ¦ ÆBz‡¦ ‡ˆnÈ ³¥ ¨ ¦ ¯L‡ ¤̧ £ ‡e‰-Ôk ® ¤ ÌÎȯ·„Î −¤ ¥ § ¦ §
Lȇ¬¦ eÁzÙi − § § ¦ «© ‰ˆ¯‡ ¨ § ®¨ BzÁzÓ − § © § ‡-˙‡ © ¤ Lȇ ¬ ¦ e„¯Bi ²¦ © e¯‰ÓÈ À £ © § «© :Ìi˜ «¦ ¦ § 11

˙ÁzÓ‡a © −© § © § rÈ·b‰ © ¦½ ¨ © Ƈˆni ¥ ¨ ¦ © ‰lk ®¨ ¦ ÔËw·e Ÿ − ¨ © ÏÁ‰ ¥½ ¥ ÏB„ba ´ ¨ © NtÁÈ ¥¾ © § © :BzÁzÓ‡ « §©§© 12

:‰¯Èr‰ ¨ «¦ ¨ e·Li −ª ¨ © B¯ÓÁ-Ïr ½ Ÿ £ © Lȇ ´¦ ÆÒÓri Ÿ £ © «© Ì˙ÏÓN ®¨ Ÿ § ¦ er¯˜i − § § ¦ «© :ÔÓÈa «¦ ¨ § ¦ 13

−¨ ¨ § eÏtiÂ
ÂÈÙÏ ¬ § ¦ © ÌL ®¨ ep„Br ´¤ ‡e‰Â − § ÛÒBÈ ¥½ ‰˙Èa ¨ ´¥ ÆÂÈÁ‡Â ¨ ¤ § ‰„e‰È ³¨ § ‡·i Ÿ¸ ¨© 14 ¯ÈËÙÓ

68
 44 : 15 – 45 : 1 ˙È˘‡¯· ˘‚ÈÂ
15 ‡Bω ´ £ Ì˙ÈNr ®¤ ¦ £ ¯L‡ ´¤ £ ‰f‰ −¤ © ‰Nrn‰-‰Ó ¬¤ £ © © «¨ ÛÒBÈ ¥½ ÆÌ‰Ï ¤ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :‰ˆ¯‡ ¨ § «¨
16 ƯӇp-‰Ó
© Ÿ © ‰„e‰È À¨ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © :ÈÓk ¦ Ÿ « ¨ ¯L‡ ¬¤ £ Lȇ−¦ LÁÈ ²¥ © § LÁ-Èk ¯¥ © «¦ Ìzr„È ¤½ § © §
³¤ ¦ F È„·r
epp‰ ½¤ ¨ £ ÔÂr-˙‡ Ÿ ´ £ ¤ ƇˆÓ ¨ ¨ Ìȉχ‰ ¦À Ÿ ¡ ¨ ˜cˈp-‰Óe ®¨ © § ¦ © ¯a„p-‰Ó −¥ © § © È„‡Ï ¦½ Ÿ «©
17 ¯Ó‡i¤ Ÿ ¾ © :B„Èa « ¨ § rÈ·b‰ © −¦ ¨ © ‡ˆÓ-¯L‡ ¬¨ § ¦ ¤ £ Ìb ²© eÁ‡-Ìb § ©¾ £ © È„‡Ï ¦½ Ÿ «© ÆÌÈ„·r ¦¨£
‡e‰µ B„Èa À ¨ § rÈ·b‰ © ¹¦ ¨ © ‡ˆÓ ¸¨ § ¦ Á¯L‡ ¤ £ Lȇ‰ ¿¦ ¨ ˙‡ÊŸ® ˙BNrÓ − £ ¥ Èl¦½ ‰ÏÈÏÁ̈ ¨ ´¦
˘‚È 18 ÂÈχ ¨¹ ¥ Lbi ©¸ ¦ © «¤ ¦ £ ¤ ÌBÏLÏ
:ÌÎÈ·‡-χ − ¨ § eÏr ¬ £ Ìz‡Â ¤¾ © § „·r ¤ ¨½ Èl-‰È‰È´¦ ¤ § ¦ Ò
© ¬ ¦ © § È„‡
¯ÁÈ-χ ¦½ Ÿ £ Èʇa ´¥ § ¨ § Ư·„ ¨ ¨ ³Fc·r § § © ‡-¯a„È ¨¸ ¤ © § ¼È„‡ ¦ Ÿ £ Èa´¦ »¯Ó‡i ¤ Ÿ © ‰„e‰È À¨ §
19 Ÿ ® ¥ ÂÈ„·r-˙‡
¯Ó‡Ï −¨ ¨ £ ¤ χL ©½ ¨ È„‡ ´¦ Ÿ £ :‰r¯Ùk Ÿ « § © § FBÓÎ − ¨ Èk¬ ¦ Fc·ra ®¤ § © § −Ft‡ §©
20 „ÏȤ¬¤ § Ô˜Ê ¥½ ¨ ·‡ ´¨ ÆeÏ-LÈ ¨Æ ¤ È„‡-χ ¦½ Ÿ £ ¤ ƯӇp ¤ ŸÆ © :Á‡-B‡ «¨ ·‡−¨ ÌÎÏ-Lȉ ¬¤ ¨ ¥ £
:B·‰‡ « ¥ £ ÂÈ·‡Â ¬ ¦ ¨ § Bn‡Ï − ¦ § Bc·Ï ² © § ‡e‰¯ ¯˙ei ¥̧ ¨ ¦ © ˙Ó¥¹ ÂÈÁ‡Â ¸¦ ¨ § Ô˘ ®¨ ¨ ÌÈ˜Ê −¦ ª §
21
22
ƯӇp¤ ŸÆ © :ÂÈÏr «¨ ¨ ÈÈr −¦ ¥ ‰ÓÈN‡Â ¨ ¬ ¦ ¨ § Èχ ®¨ ¥ e‰„¯B‰ −ª ¦ ½¤ ¨ £ ¤ ƯӇzÂ
F È„·r-χ ¤ ŸÆ ©
:˙Ó «¥ ¨ ÂÈ·‡-˙‡ −¦ ¨ ¤ ·Êr ¬© ¨ § ÂÈ·‡-˙‡ ®¦ ¨ ¤ ·ÊrÏ Ÿ´ £ © ¯rp‰ © −© © ÏÎeÈ-‡Ï ¬© Ÿ È„‡-χ ¦½ Ÿ £ ¤
23 ÔeÙÒ˙ − ¦ Ÿ ‡Ï Ÿ ¬ ÌÎz‡ ®¤ § ¦ ÔËw‰ Ÿ − ¨ © ÌÎÈÁ‡ ¬¤ ¦ £ „¯È ²¥ ¥ ‡Ï-̇ Ÿ ¬ ¦ F È„·r-χ ½¤ ¨ £ ¤ ƯӇz ¤ ŸÆ ©
24 ¬¥ § ¦ ˙‡
ȯ·c −¥ BÏ-„bp ½ ¤ ©¸ © È·‡ ®¦ ¨ −Fc·r-χ § § © «¤ eÈÏr ¦½ ¨ Èk´¦ ÆȉÈ ¦ § © :Èt «¨ ¨ ˙B‡¯Ï ¬ §¦
25
26
ÏÎe−© ‡Ï Ÿ ¬ ¯Ó‡p ¤ Ÿ¾ © :Ï·-ËrÓ ¤ Ÿ « © § eÏ-e¯·L ¬¨ § ¦ e·L −ª eÈ·‡ ®¦ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © :È„‡ «¦ Ÿ £
´¥ § Æ˙B‡¯Ï
Èt § ¦ ÏÎe ©À ‡Ï-Èk Ÿ ´ ¦ e„¯È § ©½ ¨ § Æez‡ Æ ¨ ¦ ÔËw‰ Ÿ ³ ¨ © eÈÁ‡ ¸¦ ¨ ÁLÈ-̇ ¥ ¦ ˙„¯Ï̈ ¤®¤
27 Ìz‡ ´¤ © eÈχ ®¥ ¥ È·‡ −¦ ¨ ¬Fc·r § § © ¯Ó‡ ¤ Ÿi² © :ez‡ «¨ ¦ epȇ ¬¤ ¥ ÔËw‰ Ÿ − ¨ © eÈÁ‡Â ¬ ¦ ¨ § Lȇ‰ ¦½ ¨
28 D‡−© ¯Ó‡Â ©¾ Ÿ ¨ Èz‡Ó ¦½ ¦ «¥ Æ„Á‡‰ ¨ ¤ «¨ ‡ˆi ³¥ ¥ © :ÈzL‡ «¦ § ¦ Èl-‰„ÏÈ ¬ ¦ ¨ § «¨ ÌÈL ¦ −© § Èk¬ ¦ Ìzr„È ¤½ § © §
29 −© ¨ ÌrÓ
Èt ¬ ¦ ¥ ‰Ê-˙‡-Ìb ²¤ ¤ © ÌzÁ˜Ïe ¯¤ § © § :‰p‰-„r ¨ «¥ © ÂÈ˙ȇ¯ −¦ ¦ § ‡Ï Ÿ ¬ § Û¯Ë ®¨Ÿ Û¯Ë Ÿ´ ¨
30 Æȇ·k¦ Ÿ § ‰zr À̈ © § :‰Ï‡L ¨ Ÿ « § ‰r¯a −¨ ¨ § È˙·ÈN-˙‡ ²¦ ¨ ¥ ¤ Ìz„¯B‰Â ¯¤ § © « § ÔBÒ‡ ® ¨ e‰¯˜Â ´¨ ¨ §
È˘ 31 ‰È‰Â À̈ ¨ § :BLÙ· « § © § ‰¯eL˜ ¬¨ § BLÙ − § © § ez‡ ®¨ ¦ epȇ ´¤ ¥ ¯rp‰Â © −© © § È·‡ ¦½ ¨ ´Fc·r-χ §§© ¤
¬Fc·r § § © ˙·ÈN-˙‡ ¸© ¥ ¤ F È„·r ¹¤ ¨ £ e„ȯB‰Â ¸¦ § ˙Ó ®¥ ¨ ¯rp‰ © −© © Ôȇ-Èk ¬¥ ¦ B˙B‡¯k ² §¦
32 Ÿ ® ¥ È·‡
¯Ó‡Ï −¦ ¨ ÌrÓ ¬¦ ¥ ¯rp‰-˙‡ © ©½ © ¤ ·¯r ´© ¨ ÆFc·r § § © Èk³¦ :‰Ï‡L ¨ Ÿ « § ÔB‚Èa − ¨ § eÈ·‡ ²¦ ¨
33 ³¨ ¤ «¥ ‰zrÂ
‡-·LÈ À̈ © § :ÌÈÓi‰-Ïk «¦ ¨ © ¨ È·‡Ï −¦ ¨ § È˙‡ËÁ ¦ ¬¨ ¨ § F Èχ ¤½ ¥ Æep‡È·‡ Æ ¤ ¦ £ ‡Ï-̇ Ÿ³ ¦
34 ÆD ȇ-Èk ¥ ¦ :ÂÈÁ‡-Ìr «¨ ¤ ¦ ÏrÈ © ¬© ¯rp‰Â © −© © § È„‡Ï ®¦ Ÿ «© „·r ¤ −¤ ¯rp‰ © ©½ © ˙Áz © ´© ÆFc·r §§©
‡ˆÓÈ −¨ § ¦ ¯L‡ ¬¤ £ r¯· ½¨ ¨ ‰‡¯‡ ´¤ § ¤ Ôt¤µ Èz‡ ®¦ ¦ epȇ ´¤ ¥ ¯rp‰Â © −© © § È·‡-χ ¦½ ¨ ¤ ‰Ïr‡ ´¤ ¡ «¤
45 1 ‡¯˜i ¾¨ § ¦ © ÂÈÏr ¨½ ¨ ÆÌÈ·vp‰ ¦ ¨ ¦ © ÏÎÏ Ÿ ³ § ˜t‡˙‰Ï ¥À © § ¦ § ÛÒBÈ ¥¹ ÏÎÈ-‡Ï Ÿ ¸ ¨ Ÿ « § :È·‡-˙‡ «¦ ¨ ¤
69
 ˘‚È GENESIS 45 : 2 – 21

ÛÒBÈ−¥ rcÂ˙‰a ¬© © § ¦ § Bz‡ ½ ¦ ÆLȇ¦ „Ór-‡Ï © ³¨ Ÿ § ÈÏrÓ ®¨ ¨ ¥ Lȇ-ÏÎ −¦ ¨ e‡ÈˆB‰ ¬¦

:‰r¯t Ÿ « § © ˙Èa ¬¥ rÓLi −© § ¦ © ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦ erÓLi ´ § § ¦ © Èηa ®¦ § ¦ BϘ-˙‡ −Ÿ ¤ Ôzi ¬¥ ¦ © :ÂÈÁ‡-χ «¨ ¤ ¤ 2

ÆÂÈÁ‡ ¨ ¤ eÏÎÈ-‡Ï ³ § ¨ Ÿ « § ÈÁ ®¨ È·‡ −¦ ¨ „Br‰ ¬ © ÛÒBÈ ¥½ È‡ ´¦ £ ÆÂÈÁ‡-χ ¨ ¤ ¤ ÛÒBÈ ³¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © 3

−© ¥ ‡-eLb
Èχ ¬¨ § ÂÈÁ‡-χ ²¨ ¤ ¤ ÛÒBÈ ¯¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :ÂÈtÓ «¨ ¨ ¦ eω· − £ § ¦ Èk¬ ¦ B˙‡ ½ Ÿ ˙BrÏ ´£© 4

:‰ÓȯˆÓ ¨ § «¨ § ¦ È˙‡ −¦ Ÿ Ìz¯ÎÓ-¯L‡ ¬¤ § © § ¤ £ ÌÎÈÁ‡ ¤½ ¦ £ ÛÒBÈ ´¥ ÆÈ‡ ¦ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © eLbi ®¨ ¦ ©

Èk´¦ ‰p‰ ¨ ®¥ È˙‡ −¦ Ÿ Ìz¯ÎÓ-Èk ¬¤ § © § «¦ ÌÎÈÈra ¤½ ¥ ´¥ § ƯÁÈ-χ © Ʀ © § e·ˆrz-χ À § ´¨ ¥ © | ‰zr ´¨ © § 5

 ı¯‡‰ ¤ ®¨ ¨ ·¯˜a ¤ ´¤ § ·r¯‰ −¨ ¨ ¨ ÌÈ˙L ¦ ¬© ¨ § ‰Ê-Èk ²¤ ¦ :ÌÎÈÙÏ «¤ ¥ § ¦ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ÈÁÏL ¦ ¬© ¨ § ‰ÈÁÓÏ ¨½ § «¦ § 6

¤½ ¥ § ¦ ÆÌȉÏ
ÌÎÈÙÏ ¦ Ÿ ‡¡ ÈÁÏLi ¦ ³¥ ¨ § ¦ © :¯Èˆ˜Â «¦ ¨ § LȯÁ-Ôȇ −¦ ¨ ¥ ¯L‡ ¬¤ £ ÌÈL ¦½ ¨ LÓÁ ´¥ ¨ Æ„Br§ 7

‰zr À̈ © § :‰Ï„b «¨ Ÿ § ‰ËÈÏÙÏ −¨ ¥ § ¦ ÌÎÏ ¤½ ¨ ˙BÈÁ‰Ïe ´ £ © § ı¯‡a ¤ ®¨ ¨ ˙ȯ‡L −¦ ¥ § ÌÎÏ ²¤ ¨ ÌeNÏ ¬¨ 8 È˘ÈÏ˘
Ÿ À § © § ·‡Ï
‰r¯ÙÏ ¹̈ § ÈÓÈNÈ «¦ ¥̧ ¦ § © Ìȉχ‰ ®¦ Ÿ ¡ ¨ Èk−¦ ‰p‰ ¨ ¥½ ÆÈ˙‡ ¦ Ÿ ÌzÁÏL ³¤ § © § Ìz‡-‡Ï º¤ © Ÿ «
¼È·‡-χ
¦ ¨ ¤ eÏr ´ £ © »e¯‰Ó £ © :ÌȯˆÓ ¦ «¨ § ¦ ı¯‡-ÏÎa ¤ ¬¤ ¨ § ÏLÓe −¥ Ÿ B˙Èa-ÏÎÏ ½ ¥ ¨ § ÆÔB„‡Ïe ¨§ 9

¦ ®¨ § ¦ ¨ § ÔB„‡Ï
ÌȯˆÓ-ÏÎÏ − ¨ § Ìȉχ ²¦ Ÿ ¡ ÈÓN ¦ ¯© ¨ ÛÒBÈ ¥½ ´Fa § ¦ ƯӇ © ¨ ‰k Ÿ ³ ÂÈχ ¨À ¥ Ìz¯Ó‡Â ´¤ § © £ ©
‰z‡ ¨¾ © Èχ ©½ ¥ Æ·B¯˜¨ ˙Èȉ ¨ ³¦ ¨ § ÔLb-ı¯‡· ¤ Ÿ À ¤ «¤ § ´z·LÈ ¨ § © ¨ § :„Órz-χ Ÿ « £ © «© Èχ −© ¥ ‰„¯ ¬¨ § 10

ÌL¨½ ÆF˙‡ § Ÿ « ÈzÏkÏΠ³¦ § © § ¦ § :DÏ-¯L‡-ÏΠ«¨ ¤ £ ¨ § −F¯˜·e § ¨ § ¬F‡ˆÂ § Ÿ § F È· ®¤ ¨ È·e ´¥ § F È·e −¤ ¨ 11

«¨ ¤ £ ¨ § −F˙È·e
:DÏ-¯L‡-ÏΠ§ «¥ ‰z‡ ¬¨ © L¯ez-Ôt ²¥ ¨ ¦ ¤ ·r¯ ®¨ ¨ ÌÈL −¦ ¨ LÓÁ ¬¥ ¨ „Br-Èk ² ¦
:ÌÎÈχ «¤ ¥ £ ¯a„Ó‰ ¬¥ © § «© ÈÙ-Èk −¦ ¦ ÔÈÓÈ· ®¦ ¨ § ¦ ÈÁ‡ ´¦ ¨ ÈÈr −¥ ¥ § ˙B‡¯ ½ Ÿ ÆÌÎÈÈr ¤ ¥ «¥ ‰p‰Â ³¥ ¦ § 12

®¤ ¦ § ¯L‡-Ïk
Ì˙ȇ¯ ´¤ £ ¨ ˙‡Â −¥ § ÌȯˆÓa ¦ ½© § ¦ § ÆÈ„B·k-Ïk-˙‡ ¦ § ¨ ¤ È·‡Ï À¦ ¨ § Ìz„b‰Â ´¤ § © ¦ § 13

−¦ ¨ «¦ ¨ § ¦ ȯ‡eˆ-Ïr
ÂÈÁ‡-ÔÓÈ· ¬¥ § © © Ïti Ÿ ² ¦ © :‰p‰ ¨ «¥ È·‡-˙‡ −¦ ¨ ¤ Ìz„¯B‰Â ¬¤ § © § Ìz¯‰Óe ²¤ § © «¦ 14

®¤ ¥ £ j·iÂ
̉ÈÏr § § ´¥ © ÂÈÁ‡-ÏÎÏ −¨ ¤ ¨ § ˜MÈ ¬¥ © § © :Âȯ‡eˆ-Ïr «¨ ¨ © © ‰Îa −¨ ¨ ÔÓÈ·e ¦½ ¨ § ¦ j·i § §®¥ © 15

e‡a−¨ ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ Ɖr¯t Ÿ § © ˙Èa ³¥ rÓL ©À § ¦ Ïw‰Â Ÿ ´ © § :Bz‡ « ¦ ÂÈÁ‡ −¨ ¤ e¯ac ¬ § ¦ ÔÎ¥½ ȯÁ‡Â ¥ £ ´© § 16

¥½
ÛÒBÈ-χ ¤ Ɖr¯t Ÿ § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :ÂÈ„·r «¨ ¨ £ ÈÈr·e −¥ ¥ § ‰r¯Ù Ÿ ½ § © ÈÈra ´¥ ¥ § Æ·ËÈi © ¦ © ÛÒBÈ ®¥ ÈÁ‡ ´¥ £ 17

‰ˆ¯‡ ¨ § ¬© e‡·-eÎÏe Ÿ − § ÌίÈra-˙‡ ¤½ § ´¦ § ¤ ÆerË £ «© eNr ® £ ˙‡ÊŸ´ F ÈÁ‡-χ −¤ © ¤ ¯Ó‡ Ÿ¬ ¡

ÌÎÏ ¤À ¨ ‰z‡Â ´¨ § ¤ § Èχ ®¨ ¥ e‡·e Ÿ ´ ÌÎÈza-˙‡Â −¤ ¥ ¨ ¤ § ÌÎÈ·‡-˙‡ ²¤ ¦ £ ¤ eÁ˜e ¯ § :Ôrk © «¨ § 18

˙‡ÊŸ´ ‰˙Èeˆ ¨ −¥ ª ‰z‡Â ¬¨ © § :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ·ÏÁ-˙‡ ¤ ¬¥ ¤ eÏ· − § ¦ § ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦ ı¯‡ ¤ ´¤ Æ·eË-˙‡¤ 19 ÈrÈ·¯
¬¤ ¨ § ÌÎÈLÏÂ
Ì˙‡Ne ¤½ ¥ § ¦ § ÆÌÎtËÏ ¤ § © § ˙BÏ‚r À ¨ £ ÌȯˆÓ ¦ ¹© § ¦ ı¯‡Ó ¤ ¤̧ ¥ ÁÌÎÏ-eÁ˜ ¤¨ § eNr ®£
¤ ¬¤ ¨ ·eË-Èk
ı¯‡-Ïk ² ¦ ÌÎÈÏk-Ïr ®¤ ¥ § © ÒÁz-χ Ÿ − ¨ © ÌÎÈr ¤½ § ´¥ § :Ì˙‡·e «¤ ¨ ÌÎÈ·‡-˙‡ −¤ ¦ £ ¤ 20

˙BÏ‚r − ¨ £ ÛÒBÈ ²¥ Ì‰Ï ¬¤ ¨ Ôzi ¥̧ ¦ © χ¯NÈ ¥½ ¨ § ¦ Èa ´¥ § ÆÔÎ-eNriÂ¥ £ «© © :‡e‰« ÌÎÏ ¬¤ ¨ ÌȯˆÓ ¦ −© § ¦ 21

70
 45 : 22 – 46 : 15 ˙È˘‡¯· ˘‚ÈÂ
22 ˙BÙÏÁ ´ ¦ £ LÈ‡Ï −¦ ¨ Ô˙ ²© ¨ ÌlÎÏ ¬¨ ª § :D¯cÏ ¤ «¨ © ‰„ˆ −¨ ¥ Ì‰Ï ²¤ ¨ Ôzi ¬¥ ¦ © ‰r¯Ù Ÿ ® § © Èt-Ïr ´¦ ©
:˙ÏÓN Ÿ « ¨ § ˙ÙÏÁ Ÿ ¬ ¦ £ LÓÁ −¥ ¨ § ÛÒk ¤ ¤½ ˙B‡Ó ´ ¥ LÏL Ÿ ´ § ÆÔ˙© ¨ ÔÓÈ·Ïe ³¦ ¨ § ¦ § ˙ÏÓN Ÿ® ¨ §
23 ¯Nr¤ ´¤ § ÌȯˆÓ ¦ ®¨ § ¦ ·ehÓ ´ ¦ ÌȇN −¦ § Ÿ ÌȯÓÁ ½¦ Ÿ £ ‰¯Nr ´¨ ¨ £ Æ˙‡Êk Ÿ § ÁÏL ³© ¨ ÂÈ·‡Ïe º¦ ¨ §
24 −¨ ¤ ¤ ÁlLÈÂ
ÂÈÁ‡-˙‡ ¬© © § © :D¯cÏ ¤ «¨ © ÂÈ·‡Ï −¦ ¨ § ÔBÊÓe ² ¨ ÌÁÏ ¤ ¯¤ ¨ ¯a ´¨ ˙‡N Ÿ § Ÿ «Â ˙˙‡ Ÿ¿ Ÿ £
25 ı¯‡ ¤ ´¤ Æe‡·i ŸÆ ¨ © ÌȯˆnÓ ¦ ®¨ § ¦ ¦ eÏri − £ © «© :D¯ca ¤ «¨ © eÊb¯z-χ − § § ¦ «© ̉χ ¤½ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © eÎÏi ®¥ ¥ ©
26 ‡e‰-ÈΠ¬ «¦ § ÈÁ©½ ÛÒBÈ ´¥ „Brµ ¯Ó‡Ï Ÿ À ¥ BϹ e„bi ¸¦ © © :̉ȷ‡ «¤ ¦ £ ·˜rÈ-χ Ÿ − £ © «¤ Ôrk © ©½ §
27 ´ § © § © :̉Ï
e¯a„È «¤ ¨ ÔÈÓ‡‰-‡Ï −¦ ¡ ¤ Ÿ Èk¬ ¦ BaÏ ½ ¦ ‚Ùi ¨ ´¨ © ÌȯˆÓ ¦ ®¨ § ¦ ı¯‡-ÏÎa ¤ ´¤ ¨ § ÏLÓ −¥ Ÿ
˙BÏ‚r‰-˙‡ ½ ¨ £ ´¨ ¤ Ƈ¯i § © © ̉χ ¤½ ¥ £ ¯ac ´¤ ¦ ¯L‡ ´¤ £ ÆÛÒBÈ ¥ ȯ·c-Ïk ³¥ § ¦ ¨ ˙‡ ´¥ ÂÈχ ¨À ¥
È˘ÈÓÁ 28 ƯӇi¤ ŸÆ © :̉ȷ‡ «¤ ¦ £ ·˜rÈ Ÿ ¬ £ © Áe¯ © − ÈÁz ¾¦ § © B˙‡ ® Ÿ ˙‡NÏ ´¥ ¨ ÛÒBÈ −¥ ÁÏL-¯L‡ ¬© ¨ ¤ £
46 1 rqi³© ¦ © :˙eÓ‡ « ¨ ̯Ëa ¤ ¬¤ § ep‡¯‡Â −¤ § ¤ § ‰Îχ ¬¨ § «¥ ÈÁ ®¨ Èa −¦ § ÛÒBÈ-„Br ¬¥ ·¯²© χ¯NÈ ¥½ ¨ § ¦
ÂÈ·‡¬ ¦ ¨ È‰Ï‡Ï −¥ Ÿ ¥ ÌÈÁ·Ê ¦½ ¨ § ÁaÊi ´© § ¦ © r·M © ®¨ ‰¯‡a ¨ ´¥ § ‡·i Ÿ − ¨ © BÏ-¯L‡-ÏÎÂ
½ ¤ £ ¨ § Æ Ï‡¯NÈ ¥ ¨§ ¦
2 | ·˜rÈ Ÿ ´ £ © ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © ‰ÏÈl‰ ¨ § ©½ © ˙‡¯Óa Ÿ ´ § © § Æ Ï‡¯NÈÏ ¥ ¨ § ¦ § | Ìȉχ ³¦ Ÿ ¡ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :˜ÁˆÈ «¨ § ¦
3 ‰„¯Ó ´¨ § ¥ Ƈ¯Èz-χ ¨ ¦ © F È·‡ ®¦ ¨ ȉχ ´¥ Ÿ ¡ χ‰ −¥ ¨ ÈÎ‡ ¬ ¦ Ÿ ¨ ¯Ó‡i ¤ Ÿ ¾ © :Èp‰ ¦ «¥ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © ·˜rÈ Ÿ® £©
4 ‰ÓȯˆÓ¨ § ½© § ¦ ÆFnr § ¦ „¯‡ ³¥ ¥ ÈÎ‡ À¦ Ÿ ¨ :ÌL «¨ ¬FÓÈN‡ § «¦ £ ÏB„b − ¨ ÈB‚Ï-Èk ¬ § «¦ ‰ÓȯˆÓ ¨ § ½© § ¦
5 Ÿ − £ © ̘iÂ
·˜rÈ ¨¬¨ © :F ÈÈr-Ïr «¤ ¥ © B„È − ¨ ˙ÈLÈ ¬ ¦ ¨ ÛÒBÈ ¥¾ § ‰Ïr-Ì‚ Ÿ ® ¨ © ´FÏr‡ § © «© ÈÎ‡Â −¦ Ÿ ¨ §
ÆÌtË-˙‡Â
¨ © ¤ § ̉ȷ‡ ¤À ¦ £ ·˜rÈ-˙‡ Ÿ ´ £ © ¤ χ¯NÈ-È· ¥¹ ¨ § ¦ «¥ § e‡Ni ¸ § ¦ © r·L © ®¨ ¯‡aÓ ´¥ § ¦
6 ´ § ¦ © :B˙‡
eÁ˜i « Ÿ ˙‡NÏ ¬¥ ¨ ‰r¯t Ÿ − § © ÁÏL-¯L‡ ¬© ¨ ¤ £ ˙BÏ‚ra ¾ ¨ £ ¨ ̉ÈL-˙‡Â ¤½ ¥ § ¤ §
‰ÓȯˆÓ¨ § ®¨ § ¦ e‡·i Ÿ − ¨ © Ôrk © ©½ § ı¯‡a ¤ ´¤ § ÆeLί § «¨ ¯L‡ ³¤ £ ÆÌLeί-˙‡Â ¨ § ¤ § ̉È˜Ó-˙‡ ¤À ¥ § ¦ ¤
7 −¨ ¨ ˙B·e
ÂÈa ¬ § ÂÈ˙a ²¨ Ÿ § Bz‡ ½ ¦ ÆÂÈ· ¨ ¨ È·e ³¥ § ÂÈa º̈ ¨ :Bz‡ « ¦ Br¯Ê-ÏΠ¬ § © ¨ § ·˜rÈ Ÿ − £©
8 ²¥ ¨ § ¦ «¥ § ˙BÓL
χ¯NÈ-Èa ¯ § ‰l‡Â ¤ ¥̧ § :‰ÓȯˆÓ ¨ § «¨ § ¦ Bz‡ − ¦ ‡È¬·‰ ¦ ¥ Br¯Ê-ÏΠ® §© ¨ §
9 DBÁ ¬ £ Ô·e‡¯ ®¥ § È·e −¥ § :Ô·e‡¯ «¥ § ·˜rÈ Ÿ − £ © ¯Îa Ÿ ¬ § ÂÈ·e ®¨ ¨ ·˜rÈ Ÿ ´ £ © ‰ÓȯˆÓ ¨ § −© § ¦ Ìȇa‰ ¬¦ ¨ ©
10 ¯ÁˆÂ © Ÿ ® § ÔÈÎÈ ´¦ ¨ § „‰‡Â © Ÿ − § ÔÈÓÈ ²¦ ¨ § χeÓÈ ¯¥ § ÔBrÓL À § ¦ È·e ´¥ § :ÈӯΠ«¦ § © § ÔB¯ˆÁ ¬ § ¤ § ‡elÙe −©
11
12
‰„e‰È À¨ § È·e ´¥ § :ȯ¯Óe «¦ ¨ § ˙‰˜ −¨ § ÔBL¯b ¾ § ¥ ÈÂÏ ®¦ ¥ È·e −¥ § :˙Èrk‰-Ôa «¦ £ © § «© ¤ Ïe‡L −¨§
¬ § ¦ © Ôrk
eȉi © ©½ § ı¯‡a ¤ ´¤ § ÆÔB‡Â ¨ § ¯r ³¥ ˙Ói ¨ ¸¨ © Á¯Ê ©®¨ ¨ ı¯Ù ¤´¤ ¨ ‰ÏL −¨ ¥ § ÔB‡Â ²¨ § ¯r ¯¥
13 :ÔB¯ÓL « § ¦ § ·BȬ § ‰eÙe −¨ ª rÏBz ¬¨ ®¨ ¨ ¦ È·e
¯Î˘OÈ −¥ § :ÏeÓÁ « ¨ § ÔB¯ˆÁ ¬ § ¤ ı¯Ù-È· ¤−¤ ¥ §
14
15
Æ·˜rÈÏ
Ÿ £ © § ‰„ÏÈ ³¨ § «¨ ¯L‡ ¤̧ £ ‰‡Ï À̈ ¥ Èa ´¥ § | ‰l‡ ¤ ´¥ :χÏÁÈ «¥ § § © § ÔBχ − ¥ § „¯Ò ¤ ¬¤ ÔÏe·Ê ®ª § È·e −¥ §
:LÏL Ÿ « ¨ § ÌÈLÏL ¬ ¦ Ÿ § ÂÈ˙B·e −¨ § ÂÈa ²¨ ¨ LÙ-Ïk ¤¯¤ ¨ Bz· ® ¦ ‰Èc ´¨ ¦ ˙‡Â −¥ § ̯‡ ½¨ £ ÔcÙa ´© © §
71
 ˘‚È GENESIS 46 : 16 – 47 : 4
16
¯L‡ ¥À ¨ È·e
´¥ § :Èχ¯‡Â «¦ ¥ § © § È„B¯‡Â −¦ £ «© ȯr ¬ ¦ ¥ Ôaˆ‡Â Ÿ ® § ¤ § ÈeL ´¦ −¦ © § ÔBÈÙˆ
ÈbÁ ¬ § ¦ „‚¨½ È·e ´¥ § 17
¯·Á ¤ −¤ ‰rȯ· ¨½ ¦ § È·e ´¥ § Ì˙Á‡ ®¨ Ÿ £ Á¯N © ´¤ § ‰rȯ·e −¨ ¦ § ÈÂLÈ ¬ ¦ § ¦ § ‰ÂLÈ ²¨ § ¦ § ‰ÓÈ ¯¨ § ¦
¤ ³¥ © Bz·
„Ïz ® ¦ ‰‡ÏÏ ´¨ ¥ § Ô·Ï −¨ ¨ Ô˙-¯L‡ ¬© ¨ ¤ £ ‰tÏÊ ¨½ § ¦ Èa ´¥ § ‰l‡ ¤ ¥µ :χÈkÏÓe «¥ ¦ § © 18

ÛÒBÈ−¥ ·˜rÈ Ÿ ½ £ © ˙L‡ ¤ ´¥ Æ ÏÁ¯ ¥ ¨ Èa ³¥ § :LÙ ¤ «¨ ‰¯Nr −¥ § ¤ LL ¬¥ ·˜rÈÏ Ÿ ½ £ © § Ɖl‡-˙‡ ¤Æ¥ ¤ 19

¦ ¬ © ˙Ò‡
ÈËBt-˙a ©½ § «¨ ÆBl-‰„ÏÈ ¨ § «¨ ¯L‡ ³¤ £ ¼ÌȯˆÓ ¦ © § ¦ ı¯‡a ¤ ´¤ § »ÛÒBÈÏ ¥ § „Ïei ´¥ ¨ ¦ © :ÔÓÈ·e «¦ ¨ § ¦ 20

Ưη¤ Ƥ ¨ rÏa © ³¤ ÔÓÈ· À¦ ¨ § ¦ È·e ´¥ § :Ìȯه-˙‡Â ¦ «¨ § ¤ ¤ § ‰MÓ-˙‡ −¤ © § ¤ Ô‡ Ÿ ® Ô‰k ´¥ Ÿ r¯Ù ©−¤ 21

´¥ § ‰l‡
Èa ¤ ¥µ :c¯‡Â § § «¨ ¨ ÌÈtÁ −¦ ª § ÌÈtÓ ¬ ¦ ª L‡¯Â Ÿ ® ¨ ÈÁ‡ ´¦ ¥ ÔÓr −¨ £ © § ‡¯b ¬¨ ¥ ÏaL‡Â ¥½ § © § 22

:ÌÈLÁ «¦ ª Ô„-È·e−¨ ¥ § :¯Nr «¨ ¨ ‰ra¯‡ ¬¨ ¨ § © LÙ-Ïk ¤ −¤ ¨ ·˜rÈÏ Ÿ ® £ © § „lÈ −© ª ¯L‡ ¬¤ £ ÏÁ¯ ¥½ ¨ 23

24
¬© ¨ ¤ £ ‰‰Ï·
Ô˙-¯L‡ ¨½ § ¦ Èa ´¥ § ‰l‡ ¤ ¥µ :ÌlL «¥ ¦ § ¯ˆÈ ¤¬¥ § Èe‚ −¦ § χˆÁÈ ¬¥ § § © ÈÏzÙ ®¦ ¨ § © È·e −¥ § 25
¤ ¤ © Â ¨ :‰r·L
LÙp‰-Ïk «¨ § ¦ LÙ-Ïk ¤¬¤ ¨ ·˜rÈÏ Ÿ − £ © § ‰l‡-˙‡ ¤ ²¥ ¤ „Ïz ¤ ¯¥ © Bza ® ¦ ÏÁ¯Ï ´¥ ¨ § Ô·Ï −¨ ¨ 26

¤ −¤ ¨ ·˜rÈ-È·
LÙ-Ïk Ÿ ® £ © ¥ § ÈL ´¥ § „·lÓ −© § ¦ BÎ¯È ½ ¥ § ȇˆÈ ´¥ § Ÿ ƉÓȯˆÓ ¨ §Æ © § ¦ ·˜rÈÏ Ÿ ³ £ © § ‰‡a‰ ¸¨ ¨ ©
¤¯¤ © ¨ ÌÈL
LÙp‰-Ïk ¦®¨ § LÙ ¤´¤ ÌȯˆÓ· ¦ −© § ¦ § BÏ-„lÈ-¯L‡¬ © ª ¤ £ ÛÒBÈ ²¥ È·e ¬¥ § :LL «¥ ¨ ÌÈML ¬¦ ¦ 27
Ò ÁÏL ³© ¨ ‰„e‰È-˙‡Â º¨ § ¤ § :ÌÈr·L «¦ § ¦ ‰ÓȯˆÓ ¨ § −© § ¦ ‰‡a‰ ¨ ¬¨ © ·˜rÈ-˙È·Ï Ÿ ² £ © «¥ § 28 È˘˘

Ÿ ³ § ¤ © :ÔLb
¯Ò‡i ¤ Ÿ « ‰ˆ¯‡ ¨ § ¬© e‡·i Ÿ − ¨ © ‰Lb ¨ § Ÿ® ÂÈÙÏ −¨ ¨ § ˙¯B‰Ï Ÿ ¬ § ÛÒBÈ-χ ¥½ ¤ ÆÂÈÙÏ ¨¨ § 29

Æ ÏtiÂ
Ÿ ¦ © ÂÈχ ¨À ¥ ‡¯i ´¨ ¥© ‰Lb ¨ § Ÿ® ÂÈ·‡ −¦ ¨ χ¯NÈ-˙‡¯˜Ï
¬¥ ¨ § ¦ «© § ¦ Ïri © ²© © Bz·k¯Ó ½ § © § ¤ ÆÛÒBÈ ¥
‰˙eÓ‡¨ ´ ¨ ÛÒBÈ-χ −¥ ¤ χ¯NÈ ²¥ ¨ § ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¯ © :„Br« Âȯ‡eˆ-Ïr −¨ ¨ © © j·i § §¬¥ © Âȯ‡eˆ-Ïr ½¨ ¨ © © 30

ÆÂÈÁ‡-χ
¨ ¤ ¤ ÛÒBÈ ³¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¸ © :ÈÁ«¨ −F„Br § Èk¬ ¦ F Èt-˙‡ ¤½ ¨ ¤ È˙B‡¯ ´¦ § ÆȯÁ‡ ¥ £ © Ìrt‰ © ®¨ © 31

²¦ ¨ ¥ ÈÁ‡
È·‡-˙È·e ¯© © ÂÈχ ¨½ ¥ ‰¯Ó‡Â ´¨ § Ÿ « § ‰r¯ÙÏ Ÿ ® § © § ‰„Èb‡Â ¨ ´¦ © § ‰Ïr‡ −¤ ¡ ¤ ÂÈ·‡ ¦½ ¨ ˙Èa-χ ´¥ ¤ §
−¤ § ¦ ÈL‡-Èk
‰˜Ó ¬¥ § © «¦ Ô‡ˆ Ÿ ½ Èr¯ ¥ Ÿ ´ ÆÌÈL‡‰Â ¦ ¨ £ ¨ § :Èχ «¨ ¥ e‡a ¬¨ Ôrk-ı¯‡a
© −© § ¤ «¤ § ¯L‡ ¬¤ £ 32

ÌÎÏ −¤ ¨ ‡¯˜È-Èk
¬¨ § ¦ «¦ ‰È‰Â ¨¾ ¨ § :e‡È·‰ «¦ ¥ Ì‰Ï −¤ ¨ ¯L‡-ÏΠ¬¤ £ ¨ § ̯˜·e ²¨ ¨ § Ì‡ˆÂ ¯¨ Ÿ § eȉ ®¨ 33

ÆF È„·r
Æ ¤ ¨ £ eȉ ³ ¨ ‰˜Ó ¤¹ § ¦ ÈL‡ ¥̧ § © Ìz¯Ó‡Â ¤À § © £ © :ÌÎÈNrn-‰Ó «¤ ¥ £ © © ¯Ó‡Â −© ¨ § ‰r¯t Ÿ® § © 34

ı¯‡a ¤ ´¤ § Æe·Lz § ¥ ¯e·ra À £ © eÈ˙·‡-Ìb ®¥ Ÿ £ © eÁ‡-Ìb § −© £ © ‰zr-„r ¨ ©½ © § eȯerpÓ ´¥ § ¦

¼‰r¯ÙÏ
Ÿ § © § „bi ´¥ © © »ÛÒBÈ ¥ ‡·i Ÿ ´ ¨ © :Ô‡ˆ Ÿ « ‰r¯-Ïk ¥ Ÿ ¬ ¨ ÌȯˆÓ ¦ −© § ¦ ˙·rB˙-Èk ¬© £ «¦ ÔLb ¤ Ÿ½ 1 47
©®¨ § ı¯‡Ó
Ôrk ¤ ´¤ ¥ e‡a−¨ Ì‰Ï ¤½ ¨ ¯L‡-ÏΠ´¤ £ ¨ § Æ̯˜·e ¨ ¨ § Ì‡ˆÂ ³¨ Ÿ § ÈÁ‡Â ©¹ © § È·‡ ¸¦ ¨ ¯Ó‡i ¤ ŸÀ ©
¬¥ § ¦ Ì‚viÂ
ÈÙÏ −¥ ¦ © © ÌÈL‡ ®¦ ¨ £ ‰MÓÁ ´¨ ¦ £ Á˜Ï −© ¨ ÂÈÁ‡ ¨½ ¤ ‰ˆ˜Óe ´¥ § ¦ :ÔLb ¤ Ÿ « ı¯‡a ¤ ¬¤ § Ìp‰Â −¨ ¦ § 2

Ÿ À § © ¤ e¯Ó‡iÂ
‰r¯t-χ ´ § Ÿ © ÌÎÈNrn-‰Ó ®¤ ¥ £ © © ÂÈÁ‡-χ −¨ ¤ ¤ ‰r¯t Ÿ ² § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¯ © :‰r¯Ù Ÿ« §© 3

¯e‚Ï Ÿ À § © ¤ e¯Ó‡iÂ
´ ¨ ‰r¯t-χ ´ § Ÿ © :eÈ˙B·‡-Ìb «¥ £ © eÁ‡-Ìb § −© £ © F È„·r ½¤ ¨ £ ÆÔ‡ˆ Ÿ ‰r¯ ¬¥ Ÿ 4

72
 47 : 5 – 20 ˙È˘‡¯· ˘‚ÈÂ
−¨ ¨ ¨ „·Î-Èk
·r¯‰ ¬¥ ¨ «¦ F È„·rÏ ½¤ ¨ £ © ¯L‡ ´¤ £ ÆÔ‡vÏ Ÿ © ‰r¯Ó ¤À § ¦ Ôȇ-Èk ´¥ ¦ ¼e‡a¨ »ı¯‡a ¤¨ ¨
5 Ÿ ½ § © ¯Ó‡iÂ
‰r¯t ¤ Ÿ´ © :ÔLb ¤ Ÿ « ı¯‡a ¤ ¬¤ § F È„·r −¤ ¨ £ ‡-e·LÈ ¬¨ § «¥ ‰zr ²¨ © § Ôrk ©®¨ § ı¯‡a ¤ ´¤ §
6 ´¤ ¨ § ÆÌȯˆÓ
F ÈÙÏ ¦Æ © § ¦ ı¯‡ ¤ ³¤ :F Èχ «¤ ¥ e‡a ¬¨ F ÈÁ‡Â −¤ © § F È·‡ ¬ ¦ ¨ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ÛÒBÈ-χ −¥ ¤
¤ Ÿ ½ ı¯‡a
ÔLb ¤ ´¤ § Æe·LÈ § ¥ F ÈÁ‡-˙‡Â ®¤ © ¤ § F È·‡-˙‡ −¦ ¨ ¤ ·LB‰ ¬¥ ı¯‡‰ ¤ ¨½ ¨ ·ËÈÓa ´© ¥ § ‡Â‰¦½
«¦ ¤ £ © ‰˜Ó
:ÈÏ-¯L‡-Ïr −¤ § ¦ ȯN ¬¥ ¨ ÌzÓN ²¨ § © § ÏÈÁ-ÈL‡ ¦ ©½ ¥ § © ÆÌa-LÈ ¨ ¤ § zr„È-̇ ¨ § À© ¨ ¦ §
7 Ÿ − £ © D¯·ÈÂ
·˜rÈ ¤¬¨ § © ‰r¯Ù Ÿ ® § © ÈÙÏ ´¥ § ¦ e‰„Óri −¥ ¦ £ «© © ÂÈ·‡ ¦½ ¨ ·˜rÈ-˙‡ Ÿ ´ £ «© ¤ ÆÛÒBÈ ¥ ‡·i ³¥ ¨ ©
8
9
¤ Ÿ³ © :F ÈiÁ
¯Ó‡i «¤ © ÈL ¬¥ § ÈÓÈ −¥ § ‰nk ¨¾ © ·˜rÈ-χ Ÿ ® £ © «¤ ‰r¯t Ÿ − § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ¬ © :‰r¯t-˙‡ Ÿ« §© ¤
ÌÈr¯Â À¦ ¨ § ËrÓ ´© § ‰L ®¨ ¨ ˙‡Óe −© § ÌÈLÏL ¬ ¦ Ÿ § ȯe‚Ó ½© § ÈL ´¥ § ÆÈÓÈ ¥ § ‰r¯t-χ Ÿ ½ § © ¤ Æ·˜rÈ Ÿ £©
«¤ ¥ § ÈÓÈa
:̉ȯe‚Ó −¥ ¦ È˙·‡ ©½ Ÿ £ ÈiÁ ´¥ © ÆÈL ¥ § ÆÈÓÈ-˙‡ ¥ § ¤ e‚ÈO‰ ¦À ¦ ‡Ï Ÿ ´ § ÈiÁ ©½ © ÈL ´¥ § ÆÈÓÈ ¥ § Æeȉ¨
10
ÈrÈ·˘
11
-˙‡¤ »ÛÒBÈ ¥ ·LBi ´¥ © :‰r¯Ù Ÿ « § © ÈÙlÓ ¬¥ § ¦ ¦ ‡ˆi −¥ ¥ © ‰r¯t-˙‡ Ÿ ® § © ¤ ·˜rÈ Ÿ − £ © D¯·È ¤ ¬¨ § ©
ı¯‡‰ ¤ −¨ ¨ ·ËÈÓa ¬© ¥ § ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦ ı¯‡a ¤ ´¤ § ƉfÁ‡ ¨ ª £ Ì‰Ï ³¤ ¨ Ôzi ¥̧ ¦ © ¼ÂÈÁ‡-˙‡Â ¨ ¤ ¤ § ÂÈ·‡ ´¦ ¨
12 ´¦ ¨ ¤ ÆÛÒBÈ
ÂÈ·‡-˙‡ ¥ ³¥ § © § © :‰r¯Ù
ÏkÏÎÈ Ÿ « § © ‰eˆ ¬¨ ¦ ¯L‡k −¤ £ © ÒÒÓr¯ ®¥ § § © ı¯‡a ¤ ´¤ §
13 ÆÔȇ¥ ÌÁÏ ¤ ³¤ § :Ûh‰ «¨ © ÈÙÏ ¬ ¦ § ÌÁÏ ¤ −¤ ÂÈ·‡ ®¦ ¨ ˙Èa-Ïk ´¥ ¨ ˙‡Â −¥ § ÂÈÁ‡-˙‡Â ¨½ ¤ ¤ §
© ©½ § ı¯‡Â
Ôrk ¤ ´¤ § ÆÌȯˆÓ ¦Æ © § ¦ ı¯‡ ¤ ³¤ dÏz © ¥¹ © „‡Ó Ÿ ® § ·r¯‰ −¨ ¨ ¨ „·Î-Èk ¬¥ ¨ «¦ ı¯‡‰-ÏÎa ¤ ¨½ ¨ ¨ §
14 ÆÌȯˆÓ-ı¯‡·
¦Æ © § ¦ ¤ «¤ § ‡ˆÓp‰ ³¨ § ¦ © ÆÛÒk‰-Ïk-˙‡ ¤ Ƥ © ¨ ¤ ÛÒBÈ ¥À ËwÏÈ ´¥© § © :·r¯‰ «¨ ¨ ¨ ÈtÓ −¥ § ¦
‰˙Èa ¨ ¬¥ ÛÒk‰-˙‡ ¤ −¤ © ¤ ÛÒBÈ ²¥ ‡·i ¬¥ ¨ © Ìȯ·L ®¦ § Ÿ ̉-¯L‡ ´¥ ¤ £ ¯·Ma ¤ −¤ © Ôrk © ©½ § ı¯‡·e ¤ ´¤ §
15 ¦ ¸© § ¦ ¨ Áe‡·iÂ
ÌȯˆÓ-ÏÎ Ÿ ¨ © ¼Ôrk © © § ı¯‡Óe ¤ ´¤ ¥ »ÌȯˆÓ ¦ © § ¦ ı¯‡Ó ¤ ´¤ ¥ ÛÒk‰ ¤ ¤À © Ìzi Ÿ ´ ¦ © :‰r¯Ù Ÿ« §©
:ÛÒk ¤ «¨ ÒÙ‡ −¥ ¨ Èk¬ ¦ Fc‚ ®¤ § ¤ ˙eÓ − ¨ ‰nÏ ¨ ¬¨ § ÌÁÏ ¤ ¤½ el-‰·‰ ´¨ ¨ «¨ Æ¯Ó‡Ï Ÿ ¥ ÛÒBÈ-χ ³¥ ¤
16 :ÛÒk ¤ «¨ ÒÙ‡-̇−¥ ¨ ¦ ÌÎÈ˜Óa ®¤ ¥ § ¦ § ÌÎÏ −¤ ¨ ‰z‡Â ¬¨ § ¤ § ÌÎÈ˜Ó ¤½ ¥ § ¦ e·‰ ´ ¨ ÆÛÒBÈ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ ©
17 ÌÈÒeqa À¦ © ÌÁÏ ¤ ¤¹ ÛÒBÈ ¥̧ ÁÌ‰Ï ¤ ¨ Ôzi ´¥ ¦ © ¼ÛÒBÈ-χ ¥ ¤ »Ì‰È˜Ó-˙‡ ¤ ¥ § ¦ ¤ e‡È·i ´¦ ¨ ©
-ÏÎa ¨ § ÆÌÁla ¤ ¤Æ © ÌωÈ ³¥ £ © § © ÌȯÓÁ·e ®¦ Ÿ £ © ¯˜a‰ −¨ ¨ © ‰˜Ó·e ¬¥ § ¦ § Ô‡v‰ Ÿ ² © ‰˜Ó·e ¬¥ § ¦ §
18 ´¨ ¨ © ÂÈχ
‰Ma ¨¹ ¥ e‡·i Ÿ ¸ ¨ © ¼‡Â‰‰ ¦ © ‰M‰ ´¨ ¨ © »Ìzz Ÿ ¦ © :‡Â‰‰ «¦ © ‰Ma −¨ ¨ © ̉˜Ó ¤½ ¥ § ¦
¬¥ § ¦ ÛÒk‰
‰˜Óe ¤ ¤½ © Ìz-̇ ´© ¦ Èk¦ µ È„‡Ó ¦½ Ÿ £ «¥ „ÁÎ-‡Ï ´¥ © § Ÿ « ÆBÏ e¯Ó‡i § Ÿ³ © ˙ÈM‰ ¦À ¥ ©
:e˙Ó„‡Â«¥ ¨ § © § e˙iÂb-̇ −¥ ¨ ¦ § ¦ ÈzÏa ¬ ¦ § ¦ È„‡ ¦½ Ÿ £ ÈÙÏ ´¥ § ¦ Ư‡L © § ¦ ‡Ï Ÿ ³ È„‡-χ
®¦ Ÿ £ ¤ ‰Ó‰a‰ −¨ ¥ § ©
19 −¥ ¨ § © ¤ § e˙‡-‰˜
e˙Ó„‡-˙‡Â ¬¨ Ÿ «¥ § e˙Ó„‡ ¥½ ¨ § © Ìb´© ÆeÁ‡-Ìb § Æ© £ © F ÈÈrÏ ¤À ¥ § ˙eÓ ´ ¨ ‰nÏ ¨ ¯¨
‡ÏŸ ´ § ƉÈÁÂ
¤ § «¦ § r¯Ê-Ô˙ © ¤À ¤ § ‰r¯ÙÏ Ÿ ½ § © § ÌÈ„·r ´¦ ¨ £ Æe˙Ó„‡Â Æ ¥ ¨ § © § eÁ‡ § ³© £ ‰È‰ º¤ § «¦ § ÌÁla ¤ ®¨ ©
20 Ÿ ½ § © § ÆÌȯˆÓ
‰r¯ÙÏ ¦Æ © § ¦ ˙Ó„‡-Ïk-˙‡ ³© § © ¨ ¤ ÛÒBÈ ¥¹ Ô˜i ¤ ¸¦ © :ÌL˙ «¨ ¥ ‡Ï Ÿ ¬ ‰Ó„‡‰Â −¨ ¨ £ ¨ § ˙eÓ ½¨
73
 ÈÁÈÂ GENESIS 47 : 21 – 48 : 6

ı¯‡‰ ¤ −¨ ¨ ȉz ¬ ¦ § © ·r¯‰ ®¨ ¨ ¨ ̉Ïr −¤ ¥ £ ˜ÊÁ-Èk ¬© ¨ «¦ e‰„N ½¥ ¨ Lȇ ´¦ ÆÌȯˆÓ ¦Æ © § ¦ e¯ÎÓ-Èk ³ § ¨ «¦

¦ −© § ¦
ÌȯˆÓ-Ïe·‚ § ‰ˆ˜Ó ¬¥ § ¦ ÌȯrÏ ®¦ ¨ ¤ B˙‡ − Ÿ ¯È·r‰ ¬ ¦ ¡ ¤ Ìr‰-˙‡Â ¨½ ¨ ¤̧ § :‰r¯ÙÏ Ÿ« §© § 21

˙‡Ó ´¥ ¥ ÌÈ‰kÏ ¦¹ £ Ÿ © ˜Á Ÿ ¸ ÁÈk¦ ‰˜ ®¨ ¨ ‡Ï Ÿ ´ ÌÈ‰k‰ −¦ £ Ÿ © ˙Ó„‡ ¬© § © ˜¯²© :e‰ˆ˜-„r «¥ ¨ © § 22

− § ¨ ‡Ï
e¯ÎÓ Ÿ ¬ Ôk-Ïr ¥¾ © ‰r¯t Ÿ ½ § © ÆÌ‰Ï ¤ ¨ Ô˙ ³© ¨ ¯L‡ ¤̧ £ ÆÌwÁ-˙‡ ¨ ª ¤ eÏ· ³ § «¨ § ‰r¯t ŸÀ §©
ÌBi‰ ² © ÌÎ˙‡ ¬¤ § ¤ È˙È˜ ¦ ¸¦ ¨ ÁÔ‰¥ Ìr‰-χ ¨½ ¨ ¤ ÆÛÒBÈ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :Ì˙Ó„‡-˙‡ «¨ ¨ § © ¤ 23

Ɖȉ¨ ¨ § :‰Ó„‡‰-˙‡«¨ ¨ £ ¨ ¤ Ìzr¯Êe −¤ § © § r¯Ê © ¤½ ÌÎÏ-‡‰ ´¤ ¨ «¥ ‰r¯ÙÏ Ÿ ® § © § ÌÎ˙Ó„‡-˙‡Â −¤ § © § © ¤ § 24

r¯ÊÏ © ¤̧ § ÁÌÎÏ
¤ ¨ ‰È‰È ´¤ § ¦ ˙„i‰ Ÿ ¿ ¨ © ra¯‡Â ´© § © § ‰r¯ÙÏ Ÿ ® § © § ˙ÈLÈÓÁ −¦ ¦ £ Ìz˙e ¬¤ © § ˙‡e·za Ÿ½ § ©
®¨ ¦ ¡ ¤ e¯Ó‡iÂ
e˙ÈÁ‰ − § Ÿ © :ÌÎtËÏ «¤ § © § Ï·Ï Ÿ ¬ ¡ ¤ § ÌÎÈz·a −¤ ¥ ¨ § ¯L‡Ï ¬¤ £ © § ÌÎÏ·Ïe ²¤ § § ¨ § « ‰„O‰ ¯¤ ¨ © 25 ¯ÈËÙÓ
ÛÒBÈ ¥¿ d˙‡ ´¨ Ÿ ÌNi ¤ ´¨ © :‰r¯ÙÏ Ÿ « § © § ÌÈ„·r −¦ ¨ £ eÈȉ ¬ ¦ ¨ § È„‡ ¦½ Ÿ £ ÈÈra ´¥ ¥ § ÆÔÁ-‡ˆÓ ¥ ¨§¦ 26

˙Ó„‡³© § © ˜¯º© LÓÁÏ ¤ Ÿ ® © ‰r¯ÙÏ Ÿ − § © § ÌȯˆÓ ¦ ²© § ¦ ˙Ó„‡-Ïr ¬© § © © ‰f‰ ¤¹ © ÌBi‰-„r ¸ © © Á˜ÁÏ Ÿ §

ÌȯˆÓ¦ −© § ¦ ı¯‡a ¤ ¬¤ § χ¯NÈ ²¥ ¨ § ¦ ·Li ¤ ¯¥ © :‰r¯ÙÏ Ÿ « § © § ‰˙ȉ −¨ § ¨ ‡Ï Ÿ ¬ Ìc·Ï ½¨ © § ÆÌÈ‰k‰ ¦ £Ÿ « © 27

ı¯‡a¤ ´¤ § Æ·˜rÈ Ÿ £ © ÈÁÈ ³¦ § © :„‡Ó Ÿ « § ea¯i − § ¦ © e¯Ùi ¬ § ¦ © d·¨½ eÊÁ‡i ´ £ ¨ ¥ © ÔLb ¤ Ÿ® ı¯‡a ¤ ´¤ § 28 ÈÁÈÂ
ÌÈL ¦½ ¨ r·L © ´¤ ÂÈiÁ ¨½ © ÈL ´¥ § Æ·˜rÈ-ÈÓÈ Ÿ £ © «¥ § ȉÈ ³¦ § © ‰L ®¨ ¨ ‰¯Nr −¥ § ¤ r·L ¬© § ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦
´ § ¦ | ‡¯˜iÂ
B·Ï ´¨ § ¦ © ¼˙eÓϨ » χ¯NÈ-ÈÓÈ ¥ ¨ § ¦ «¥ § e·¯˜i ´ § § ¦ © :‰L «¨ ¨ ˙‡Óe −© § ÌÈra¯‡Â ¬¦ ¨ § © § 29

˙Áz © ´© −F„ȧ ¨ ‡-ÌÈN ¬¨ «¦ F ÈÈra ¤½ ¥ § ÆÔÁ¥ È˙‡ˆÓ ¦ ³¨ ¨ ‡-̇ ¨¸ ¦ ÆBÏ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © ÛÒBÈÏ ¥À §
ÆÈz·ÎLÂ
¦ § © «¨ § :ÌȯˆÓa ¦ «¨ § ¦ § È¯a˜˙ ¦ −¥ § § ¦ ‡-χ ¬¨ © ˙Ӈ ¤½ ¡ ¤ „ÒÁ ¤ ´¤ ÆÈ„nr ¦ ¨ ¦ ˙ÈNr ¨ ³¦ ¨ § ÈÎ¯È ®¦ ¥ § 30

−¦ Ÿ ¨ ¯Ó‡iÂ
ÈÎ‡ ©¾ Ÿ © Ì˙¯·˜a ®¨ ¨ ª § ¦ Èz¯·˜e ¦ −© § © § ÌȯˆnÓ ¦ ½© § ¦ ¦ ÆÈ˙‡Ne ¦ Æ © ¨ § È˙·‡-Ìr ©½ Ÿ £ ¦
−¥ ¨ § ¦ eÁzLiÂ
χ¯NÈ ¬© § ¦ © BÏ® r·Mi −© ¨ ¦ © ÈϦ½ Ɖr·M‰ ¨ § «¨ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ À © :F¯·„Î «¤ ¨ § ¦ ‰Nr‡ ¬ ¤ ¡ «¤ 31

:‰hn‰ «¨ ¦ © L‡¯-Ïr Ÿ¬ ©
Ò Áwi º© ¦ © ‰ÏÁ
®¤ Ÿ F È·‡ −¦ ¨ ‰p‰ ¬¥ ¦ ÛÒBÈÏ ¥½ § ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © ‰l‡‰ ¤ ¥½ ¨ Ìȯ·c‰ ´¦ ¨ § © ÆȯÁ‡ ¥ £ © ȉÈ ¦À § © 1 48
¤ Ÿ ¾ © ·˜rÈÏ
¯Ó‡i Ÿ ½ £ © § „bi ´¥ © © :Ìȯه-˙‡Â ¦ «¨ § ¤ ¤ § ‰MÓ-˙‡ −¤ © § ¤ Bnr ½ ¦ ÆÂÈ· ¨ ¨ ÈL-˙‡
³¥ § ¤ 2

¤ Ÿ³ © :‰hn‰-Ïr
¯Ó‡i «¨ ¦ © © ·Li ¤ −¥ © χ¯NÈ ¥½ ¨ § ¦ ƘfÁ˙i ¥ © § ¦ © F Èχ ®¤ ¥ ‡a ´¨ ÛÒBÈ −¥ ¬Fa § ¦ ‰p‰ ²¥ ¦ 3

:È˙‡ «¦ Ÿ D¯·È¤ −¨ § © Ôrk ©®¨ § ı¯‡a ¤ ´¤ § ÊeÏa − § Èχ-‰‡¯

¬© ¥ «¨ § ¦ ÈcL ²© © χ ¬¥ ÛÒBÈ-χ ¥½ ¤ Æ·˜rÈ Ÿ £©
¹¦ © ¨¸ § ÌÈnr
Èz˙ ®¦ © ω˜Ï ´© § ¦ F Èz˙e −¦ © § F˙Èa¯‰Â ¦½ ¦ § ¦ § ÆF¯ÙÓ § § © È‰ ³¦ § ¦ Èχ ©À ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ´ © 4

ÁF È·-ÈL
¤ ¨ «¥ § ‰zr ¨¿ © § :ÌÏBr «¨ ¬© ª £ F ȯÁ‡
˙fÁ‡ −¤ £ © ¬Fr¯ÊÏ £ § © § ˙‡f‰ Ÿ² © ı¯‡‰-˙‡ ¤ ¯¨ ¨ ¤ 5

ÆÌȯه¦Æ © § ¤ ̉-ÈÏ ®¥ ¦ ‰ÓȯˆÓ ¨ § −© § ¦ F Èχ ²¤ ¥ ȇa-„r ¬ ¦ Ÿ © ÌȯˆÓ ¦ À© § ¦ ı¯‡a ¤ ´¤ § F¹ ϧ ÌÈ„ÏBp‰ ¸¦ ¨ ©

−¤ ¥ £ © z„ÏB‰-¯L‡
̉ȯÁ‡ ¨ § ¬© ¤ £ ²Fz„ÏBÓe § §© «¦ § «¦ ÔBrÓLÂ
:ÈÏ-eÈ‰È − § ¦ § Ô·e‡¯k ¬¥ § ¦ ‰MÓe ¤½ © § 6

74
 48 : 7 – 49 : 1 ˙È˘‡¯· ÈÁÈÂ
7 Á‰˙Ó ¨ Á¥ ÔctÓ À¨ © ¦ ȇ·a ´¦ Ÿ § | È‡Â ´¦ £ © :Ì˙ÏÁa «¨ ¨ £ © § e‡¯wÈ − § ¨ ¦ ̉ÈÁ‡ ²¤ ¥ £ ÌL ¯¥ Ïr ´© eÈ‰È ® § ¦ ´Fϧ
‰˙¯Ù‡ ¨ ®¨ § ¤ ‡·Ï Ÿ ´ ¨ ı¯‡-˙¯·k ¤ −¤ © § ¦ „Bra ¬ § D¯ca ¤ ½¤ © ÆÔrk © Æ© § ı¯‡a ¤ ³¤ § ÏÁ¯ ¥¹ ¨ ÈÏr̈ ©¸
8 ´¥ § ¤ χ¯NÈ
Èa-˙‡ −¥ ¨ § ¦ ‡¯i § ¬© © :ÌÁÏ ¤ «¨ ˙Èa ¬¥ ‡Â‰−¦ ˙¯Ù‡ ½¨ § ¤ D¯„a ¤ ´¤ § ÆÌM¨ ‰¯a˜‡Â ¨ ³¤ § § ¤ ¨
9 ¬ ¦ © «¨ ¤ £ ̉¥½ Èa
ÈÏ-Ô˙-¯L‡ ´© ¨ ÂÈ·‡-χ ¦½ ¨ ¤ ÆÛÒBÈ ¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :‰l‡-ÈÓ ¤ «¥ ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © ÛÒBÈ ®¥
È˘ 10 e„·k ´ § ¨ Æ Ï‡¯NÈ ¥ ¨ § ¦ ÈÈr ³¥ ¥ § :Ìί·‡Â «¥ £ ¨ £ © Èχ −© ¥ ‡-ÌÁ˜ ¬¨ ¤ «¨ ¯Ó‡i ©¾ Ÿ © ‰Êa ®¤ ¨ Ìȉχ −¦ Ÿ ¡
:Ì‰Ï «¤ ¨ ˜aÁÈ ¬¥ © § © Ì‰Ï −¤ ¨ ˜Mi ¬© ¦ © ÂÈχ ¨½ ¥ ÆÌ˙‡ ¨ Ÿ Lbi ³¥ © © ˙B‡¯Ï ® § ¦ ÏÎeÈ −© ‡Ï Ÿ ¬ Ô˜fÓ ¤ Ÿ½ ¦
11 ²¦ Ÿ ‰‡¯‰
È˙‡ ¬¨ § ¤ ‰p‰Â ¥̧ ¦ § ÈzÏlÙ ¦ § ®¨ ¦ ‡Ï Ÿ ´ F ÈÙ −¤ ¨ ‰‡¯ Ÿ ¬ § ÛÒBÈ-χ ¥½ ¤ Æ Ï‡¯NÈ ¥ ¨ § ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ ©
12 eÁzLi ¬© § ¦ © ÂÈk¯a ®¨ § ¦ ÌrÓ ´¦ ¥ Ì˙‡ −¨ Ÿ ÛÒBÈ ²¥ ‡ˆBi ¬¥ © :Fr¯Ê-˙‡ «¤ § © ¤ Ìb¬© Ìȉχ −¦ Ÿ ¡
13 χÓOÓ Ÿ ´ § ¦ ÆBÈÓÈa ¦ «¦ Ìȯه-˙‡ ¦ ³© § ¤ ¤ ¼Ì‰ÈL-˙‡ ¤ ¥ § ¤ »ÛÒBÈ ¥ Áwi ´© ¦ © :‰ˆ¯‡ ¨ § «¨ ÂÈt‡Ï −¨ © §
14 ÁÁÏLi © § ¦ © :ÂÈχ «¨ ¥ Lbi −¥ © © χ¯NÈ ®¥ ¨ § ¦ ÔÈÓÈÓ ´¦ ¦ BχÓN· − Ÿ § ¦ ‰MÓ-˙‡Â ¬¤ © § ¤ § χ¯NÈ ¥½ ¨ § ¦
− Ÿ § ¤ § ¯Èrv‰
BχÓN-˙‡Â ¦½ ¨ © ‡e‰Â ´ § ÆÌȯه ¦Æ © § ¤ L‡¯-Ïr Ÿ ³ © ˙Li ¤ ¸¨ © BÈÓÈ-˙‡ ¹ ¦ § ¤ χ¯NÈ ¥̧ ¨ § ¦
15 −¥
ÛÒBÈ-˙‡ ¤ D¯·È ¤¬¨ § © :¯BÎa‰ « § © ‰MÓ −¤ © § Èk¬ ¦ ÂÈ„È-˙‡ ½¨ ¨ ¤ Æ ÏkN ¥ ¦ ‰MÓ ®¤ © § L‡¯-Ïr Ÿ´ ©
˜ÁˆÈ ¨½ § ¦ § ̉¯·‡ ´¨ ¨ § © ÆÂÈÙÏ ¨ ¨ § È˙·‡ ³© Ÿ £ eÎl‰˙‰ ¸ § © § ¦ Á¯L‡ ¤ £ Ìȉχ‰ ¿¦ Ÿ ¡ «¨ ¯Ó‡i ®© Ÿ ©
16 È˙‡ ¹¦ Ÿ χb‰ ¥̧ Ÿ © ÁD‡Ïn‰ ¨ § © © :‰f‰ «¤ © ÌBi‰-„r ¬ © © È„BrÓ −¦ ¥ È˙‡ ¦½ Ÿ ‰r¯‰ ´¤ Ÿ ¨ ÆÌȉχ‰ ¦ Ÿ ¡ «¨
̉¯·‡´¨ ¨ § © È˙·‡ −© Ÿ £ ÌL ¬¥ § ÈÓL ¦½ § Æ̉· ¤ ¨ ‡¯wÈ ³¥ ¨ ¦ § ¼Ìȯrp‰-˙‡ ¦ ¨ § © ¤ »D¯·È ¥ ¨ § r¯-ÏkÓ À¨ ¨ ¦
È˘ÈÏ˘ 17 ² ¦ § © ÂÈ·‡
BÈÓÈ-„È ¯¦ ¨ ˙ÈLÈ-Èk ¸¦ ¨ ¦ ÛÒBÈ ¥À ‡¯i § ´© © :ı¯‡‰ ¤ «¨ ¨ ·¯˜a ¤ ¬¤ § ·¯Ï Ÿ − ¨ eb„È ¬ § ¦ § ˜ÁˆÈ ®¨ § ¦ §
ÏrÓ ¬© ¥ d˙‡ ²¨ Ÿ ¯ÈÒ‰Ï ¬ ¦ ¨ § ÂÈ·‡-„È À¦ ¨ © DÓ˙i Ÿ ´ § ¦ © ÂÈÈra ®¨ ¥ § r¯i ©´¥© Ìȯه ¦ −© § ¤ L‡¯-Ïr Ÿ¬ ©
18 ®¦ ¨ ÔÎ-‡Ï
È·‡ ´¥ Ÿ ÂÈ·‡-χ −¦ ¨ ¤ ÛÒBÈ ²¥ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¯ © :‰MÓ «¤ © § L‡¯-Ïr Ÿ ¬ © Ìȯه-L‡¯ ¦ −© § ¤ Ÿ
19 «¦ § ³© ¨ ƯӇiÂ
Èzr„È ¤ ŸÆ © ÂÈ·‡ À¦ ¨ Ô‡ÓÈ ´¥ ¨ § © :BL‡¯-Ïr « Ÿ © −FÈÓÈ § ¦ § ÌÈN ¬ ¦ ¯Îa‰ Ÿ ½ § © ‰Ê-Èk ´¤ ¦
ÆÔËw‰
Ÿ ¨ © ÂÈÁ‡ ³¦ ¨ ÌÏe‡Â ¨À § Ïc‚È ®¨ § ¦ ‡e‰-Ì‚Â ´ © § Ìrl-‰È‰È −¨ § ¤ § «¦ ‡e‰-Ìb ¬ © Èzr„È ¦ § ½© ¨ ÆÈ· ¦§
20 ¼¯BӇϥ »‡e‰‰© ÌBia ´ © Ìί·È ¥¹ £ ¸¨ § © :ÌÈBb‰-‡ÏÓ «¦ © Ÿ « § ‰È‰È ¬¤ § ¦ Br¯Ê − § © § epnÓ ¤½ ¦ Ïc‚È ´© § ¦
ÌNi ¤ ¬¨ © ‰MÓΠ®¤ © § ¦ § Ìȯهk ¦ −© § ¤ § Ìȉχ ¦½ Ÿ ¡ ´FÓNÈ § «¦ § ¯Ó‡Ï Ÿ ½ ¥ Æ Ï‡¯NÈ ¥ ¨ § ¦ D¯·È ³¥ ¨ § Fa À§
21 ˙Ó®¥ ÈÎ‡ −¦ Ÿ ¨ ‰p‰ ¬¥ ¦ ÛÒBÈ-χ ¥½ ¤ Æ Ï‡¯NÈ ¥ ¨ § ¦ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © :‰MÓ «¤ © § ÈÙÏ ¬¥ § ¦ Ìȯه-˙‡ ¦ −© § ¤ ¤
22 «¦ ¯© ¨ È‡Â
Èz˙ º¦ £ © :ÌÎÈ˙·‡ «¤ ¥ Ÿ £ ı¯‡-χ ¤ −¤ ¤ ÌÎ˙‡ ¤½ § ¤ ·ÈL‰Â ´¦ ¥ § ÌÎnr ¤½ ¨ ¦ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ‰È‰Â ³¨ ¨ §
−¦ § © § ȯӇ‰
Èa¯Áa ½¦ Ÿ ¡ «¨ „iÓ ´© ¦ ÆÈzÁ˜Ï ¦ § Æ © ¨ ¯L‡ ³¤ £ F ÈÁ‡-Ïr ®¤ © © „Á‡ −© © ÌÎL ¬¤ § ²Fϧ
«¦ § © §
:ÈzL˜·e
ÈrÈ·¯ 49 1 ¬¨ § ¦ ¤ £ ˙‡
‡¯˜È-¯L‡ ¤½ ¨ ‰„Èb‡Â
²¥ ÌÎÏ ¨ ´¦ © § ÆeÙÒ‡‰ ¤ Ÿ À © ÂÈa-χ
§ «¨ ¥ ¯Ó‡i Ÿ − £ © ‡¯˜iÂ
®¨ ¨ ¤ ·˜rÈ ¬¨ § ¦ © Ò
75
 ÈÁÈÂ GENESIS 49 : 2 – 26

− § ¦ § ·˜rÈ
erÓL Ÿ ® £ © Èa ´¥ § erÓL − § ¦ § eˆ·w‰ ¬ § ¨ ¦ :ÌÈÓi‰ «¦ ¨ © ˙ȯÁ‡a ¬ ¦ £ © § ÌÎ˙‡ −¤ § ¤ 2
¯˙È ¤ ¬¤ ÈB‡
®¦ ˙ÈL‡¯Â´¦ ¥ § ÈÁk −¦ Ÿ ‰z‡ ¨ ©½ ȯÎa ¦ Ÿ ´ § ÆÔ·e‡¯ ¥ § :ÌÎÈ·‡ «¤ ¦ £ χ¯NÈ-χ ¬¥ ¨ § ¦ ¤ 3
ʇ¬¨ F È·‡ ®¦ ¨ È·kLÓ ´¥ § § ¦ ˙ÈÏr ¨ −¦ ¨ Èk¬ ¦ ¯˙Bz-χ ©½ © ÆÌÈnk ¦Æ © © ÊÁt © ³© :Êr«¨ ¯˙È ¤ ¬¤ § ˙‡N −¥ § 4
:‰Ïr «¨ ¨ ÈreˆÈ ¬ ¦ § zÏlÁ ¨ § −© ¦
ÈLÙ¦½ § © ‡·z-χ Ÿ ´ ¨ © ÆÌ„Òa ¨Ÿ § :̉È˙¯ÎÓ «¤ ¥ Ÿ ¥ § ÒÓÁ −¨ ¨ ÈÏk ¬¥ § ÌÈÁ‡ ®¦ © ÈÂÏ −¦ ¥ § ÔBrÓL ¬ § ¦ 56
:¯BL-e¯wr « § ¦ Ìˆ¯·e −¨Ÿ § ¦ Lȇ¦½ e‚¯‰ § ´¨ ÆÌt‡· ¨ © § Èk³¦ È„·k ®¦ Ÿ § „Áz-χ ´© ¥ © Ìω˜a −¨ ¨ § ¦
̈ÈÙ‡Â−¥ ¦ £ © ·˜rÈa Ÿ ½ £ © § ̘lÁ‡ ´¥ § © £ ‰˙L˜ ¨ ®¨ ¨ Èk´¦ Ì˙¯·r −¨ ¨ § ¤ § Êr¨½ Èk´¦ ÆÌt‡ ¨ © ¯e¯‡ ³¨ 7
«¥ ¨ § ¦ §
:χ¯NÈa
 ¬¥ § −Fϧ eÂÁzLÈ
Èa ¬ £ © § ¦ F ȷȇ ®¤ §Ÿ Û¯ra ¤Ÿ ´ § −F„ȧ ¨ F ÈÁ‡ ¤½ © Fe„BÈ ´ Ɖz‡ ¨ © ‰„e‰È À¨ § 8
²¥ § © § ı·¯
‰È¯‡k ¯© ¨ r¯k ¸© ¨ ˙ÈÏr ¨ ®¦ ¨ Èa ´¦ § Û¯hÓ ¤ −¤ ¦ ‰„e‰È ½¨ § Ɖȯ‡ ¥ § © ¯eb³ :F È·‡ «¦ ¨ 9
®¨ § © ÔÈaÓ
ÂÈÏ‚¯ ´¥ ¦ ˜˜ÁÓe −¥Ÿ § ‰„e‰ÈÓ ½¨ «¦ ÆË·L ¤ Æ ¥ ¯eÒÈ-‡Ï ¬ ¨ Ÿ « :epÓÈ˜È «¤ ¦ § ÈÓ ¬ ¦ ‡È·ÏÎe −¦ ¨ § 10
‰˜¯OÏ −¨ ¥Ÿ © § ‰¯Èr ½ ÆÔÙbÏ ¤ Ƥ © ȯ҇ ³¦ § Ÿ :ÌÈnr «¦ © ˙‰wÈ ¬© § ¦ BÏ − § ‰ÏÈ˘ ½ Ÿ ´ ¨ «¦ „r© µ 11
‡·È-Èk ½ ¦ BÏÈL
B¯Èr ½ ¦
ÌÈÈr ¦ −© ¥ ÈÏÈÏÎÁ¬ ¦ ¦ § © :‰˙ÂÒ « −¦ ¨ £ © § BL·Ï
ÌÈ·r-Ì„·e ½ ª § ÆÔÈia ¦Æ© © Òak ³¥ ¦ B˙‡ ®Ÿ £ Èa ´¦ § 12 «
B˙eÒ
:·ÏÁÓ «¨ ¨ ¥ ÌÈpL-Ô·Ïe ¦ −© ¦ ¤ § ÔÈiÓ ¦®¨ ¦
Ÿ « ¦ © B˙ίÈÂ
:ԄȈ-Ïr − ¨ § © § ˙Bi‡ ½ ¦ ¢ ÛBÁÏ ´ § Ƈe‰Â§ ÔkLÈ Ÿ ® § ¦ ÌÈnÈ −¦ © ÛBÁÏ ¬ § ÔÏe·Êª¾ § 13
 ·B˽ Èk´¦ ƉÁÓ ¨ ª § ‡¯i § ³© © :ÌÈ˙tLn‰ ¦ «¨ § § ¦ «© ÔÈa ¬¥ ı·¯ −¥ Ÿ ̯b ¤®¨ ¯ÓÁ Ÿ ´ £ ¯Î˘OÈ −¨ ¨ ¦ 14 15
Ôc−¨ «¥ Ÿ
:„·r-ÒÓÏ © § ȉÈ −¦ § © ÏaÒÏ Ÿ ½ § ¦ ÆBÓÎL § ¦ Ëi ³¥ © ‰Ór ¨ ®¥ ¨ Èk´¦ ı¯‡‰-˙‡Â ¤ −¨ ¨ ¤ § 16
Ÿ − ¦ § D¯„-ÈÏr
ÔÙÈÙL ¤ ½¤ ¥ £ LÁ ´¨ ¨ ÆÔ„-È‰È ¨ ¦ § :χ¯NÈ «¥ ¨ § ¦ ÈË·L ¬¥ § ¦ „Á‡k −© © § Bnr ® © ÔÈ„È ´¦ ¨ 17
È˙Èe˜¦ ¬ ¦ ¦ −F˙reLÈÏ § ¨ «¦ :¯BÁ‡ « ¨ B·Î¯ − § Ÿ Ïti Ÿ ¬ ¦ © ÒeÒ-È·wr ½ ¥ § ¦ ÆDLp‰ ¥ Ÿ © Á¯‡-ÈÏr ©Ÿ ® ¥ £ 18
 ¯L‡Ó −¥ ¨ ¥ :·˜r «¥ ¨ „‚È ¬ª ¨ ‡e‰Â − § ep„e‚È ®¤ § „e„b ´ § „b−¨ :‰Â‰È «¨ § 19 20
È˘ÈÓÁ
‰ÁÏL ®¨ ª § ‰Ïi‡ ´¨ ¨ © ÈÏzÙ −¦ ¨ § © :DÏÓ ¤ «¤ -Èp„rÓ ¥ © £ «© ÔzÈ −¥ ¦ ‡e‰Â ¬ § BÓÁÏ ® § © ‰ÓL ´¨ ¥ § 21
˙Ba ¾ ¨ ÔÈr-ÈÏr
¦ ®¨ ¥ £ ˙¯t −¨Ÿ Ôa ¬¥ ÛÒBÈ ¥½ Æ˙¯t ¨Ÿ Ôa ³¥ :¯ÙL-ȯӇ¤ «¨ ¥ § ¦ Ô˙p‰ −¥ Ÿ © 22
·Lz ¤ ³¥ © :ÌÈvÁ «¦ ¦ ÈÏra ¬¥ £ © e‰ÓËNi −ª § § ¦ «© ea¯Â Ÿ ® ¨ e‰¯¯ÓÈ −ª £ ¨ § «© :¯eL-ÈÏr « ¥ £ ‰„rˆ −¨ £ ¨ 23 24
Ô·‡¤ ¬¤ ‰r¯ −¤ Ÿ ÌMÓ ¬¨ ¦ ·˜rÈ Ÿ ½ £ © ¯È·‡ ´¦ £ ÆÈ„ÈÓ ¥ ¦ ÂÈ„È ®¨ ¨ Èr¯Ê ´¥ Ÿ § efÙi Ÿ − ¨ © BzL˜ ½ § © ÆÔ˙ȇa ¨ ¥§
ÏrÓ ¨½ ¥ ÆÌÈÓL ¦Æ © ¨ ˙ίa Ÿ ³ § ¦ jί·È ¨ ¤½ § ´¨ ¦ ÆÈcL © © ˙‡Â ¨ À¤ § § © § F È·‡
³¥ § j¯ÊrÈ ¹¦ ¨ Ï‡Ó ¥̧ ¥ :χ¯NÈ «¥ ¨ § ¦ 25
 Æe¯·b § «¨ F È·‡ À¦ ¨ ˙ίa Ÿ ´ § ¦ :ÌÁ¯Â © «¨ ¨ ÌÈ„L ¦ −© ¨ ˙ίa Ÿ ¬ § ¦ ˙Áz © ®¨ ˙ˆ·¯ ¤ ´¤ Ÿ ÌB‰z − § ˙ίa Ÿ ¬ § ¦ 26
Ÿ − § ¨ § ÛÒBÈ
„˜„˜Ïe ¥½ L‡¯Ï Ÿ ´ § ¨ÆÔÈȉz Ƥ § «¦ ÌÏBr ®¨ ˙r·b Ÿ ´ § ¦ ˙‡z-„r −© £ © «© ȯB‰ ½© ˙ίa-Ïr Ÿ´ § ¦ ©
76
 49 : 27 – 50 : 13 ˙È˘‡¯· ÈÁÈÂ
«¨ ¤ ¯ÈÊ
:ÂÈÁ‡ ¬¦ §
27
È˘˘
28
‰l‡-Ïk¤ ²¥ ¨ :ÏÏL «¨ ¨ ˜lÁÈ ¬¥ © § ·¯rÏ ¤ −¤ ¨ § „r ®© ÏÎ‡È © Ÿ´ ¯˜aa ¤Ÿ − © Û¯ËÈ ½¨ § ¦ ·‡Ê ´¥ § ÆÔÈÓÈa ¦ ¨§ ¦ Ò
D¯·È ¤´¨ § © Æ̉ȷ‡ ¤ ¦ £ Ì‰Ï ³¤ ¨ ¯ac-¯L‡ ¤̧ ¦ ¤ £ ˙‡Ê Ÿ §Â ¯Nr ®¨ ¨ ÌÈL ´¥ § χ¯NÈ −¥ ¨ § ¦ ÈË·L ¬¥ § ¦
29 Æ̉χ ¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ³ © Ì˙B‡ À̈ ´© § © :Ì˙‡
ˆÈ «¨ Ÿ D¯a ¬© ¥ B˙ί·k − ¨ § ¦ § ¯L‡ ¬¤ £ Lȇ ²¦ Ì˙B‡ ¨½
‰„Na −¥ § ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ‰¯rn‰-χ ½¨ ¨ § ©¸ ¤ È˙·‡-χ ®¨ Ÿ £ ¤ È˙‡ −¦ Ÿ e¯·˜ ¬ § ¦ Ènr-χ ¦½ © ¤ ÛÒ‡ ´¨ ¡ ¤ ÆÈ‡ ¦£
30 −¥ § © ¥ § © ¯L‡
‡¯ÓÓ-Èt-Ïr ¬¤ £ ‰ÏtÎn‰ ²¨ ¥ § © © ‰„Na ¯¥ § ¦ ¯L‡ ¤̧ £ ‰¯rna º̈ ¨ § © :ÈzÁ‰ «¦ ¦ «© ÔB¯Ùr ¬§ ¤
−¦ ¦ © Ô¯Ùr
ÈzÁ‰ Ÿ ¬ § ¤ ˙‡Ó ²¥ ¥ ‰„O‰-˙‡ À¤ ¨ © ¤ ̉¯·‡ ¹̈ ¨ § © ‰˜ ¨¸ ¨ Á¯L‡ ¤ £ Ôrk ©®¨ § ı¯‡a ¤ ´¤ §
31 ‰nL ¨ ¨ µ BzL‡ ½ § ¦ ‰¯N ´¨ ¨ Æ˙‡Â ¥ § ̉¯·‡-˙‡ À̈ ¨ § © ¤ e¯·˜ º § «¨ ‰nL ¨ ´¨ :¯·˜-˙fÁ‡Ï ¤ «¨ © ª £ ©
32 ¯¥ § ¦ :‰‡Ï-˙‡
‰˜Ó «¨ ¥ ¤ Èz¯·˜ ¦ § −© ¨ ‰nL ¨ ¬¨ § BzL‡ ® § ¦ ‰˜·¯ ´¨ § ¦ ˙‡Â −¥ § ˜ÁˆÈ-˙‡ ¨½ § ¦ ¤ e¯·˜ ´§¨
33 ¨½ ¨ ¤ ˙eˆÏ
ÂÈa-˙‡ Ÿ ´ © § Æ·˜rÈ Ÿ £ © ÏÎÈ ³© § © :˙Á-Èa «¥ ¥ § ˙‡Ó ¬¥ ¥ Ba-¯L‡ − ¤ £ ‰¯rn‰Â ¬¨ ¨ § © § ‰„O‰ ²¤ ¨ ©
50 1 ´¥ § © ÛÒBÈ
Èt-Ïr −¥ Ïti Ÿ ¬ ¦ © :ÂÈnr-χ «¨ © ¤ ÛÒ‡i ¤ ¬¨ ¥ © r‚i −© § ¦ © ‰hn‰-χ®¨ ¦ © ¤ ÂÈÏ‚¯ −¨ § © ÛÒ‡i Ÿ ¬ ¡ ¤ © 
2 ËÁÏ Ÿ− £ © Ìȇٯ‰-˙‡ ¦½ § Ÿ ´ ¨ ¤ ÆÂÈ„·r-˙‡ ¨ ¨ £ ¤ ÛÒBÈ ³¥ ˆÈ ¸© § © :BÏ-˜Mi« © ¦ © ÂÈÏr −¨ ¨ j·i § §¬¥ © ÂÈ·‡ ®¦ ¨
3 ÌBȽ ÌÈra¯‡ ´¦ ¨ § © ÆBÏ-e‡ÏÓi § § ¦ © :χ¯NÈ-˙‡ «¥ ¨ § ¦ ¤ Ìȇٯ‰ −¦ § Ÿ ¨ eËÁi ¬ § © © © ÂÈ·‡-˙‡ ®¦ ¨ ¤
4 Æe¯·ri § © «© © :ÌBÈ« ÌÈr·L ¬ ¦ § ¦ ÌȯˆÓ ¦ −© § ¦ B˙‡ ² Ÿ ek·i ¬ § ¦ © ÌÈËÁ‰ ®¦ ª £ © ÈÓÈ ´¥ § e‡ÏÓÈ − § § ¦ Ôk ¬¥ Èk ²¦
ÆÔÁ¥ È˙‡ˆÓ ¦ ³¨ ¨ ‡-̇ ¨¸ ¦ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ‰r¯t Ÿ − § © ˙Èa-χ ¬¥ ¤ ÛÒBÈ ¥½ ¯a„È ´¥ © § © B˙Èη ½ ¦ § ÈÓÈ ´¥ §
5 ‰p‰´¥ ¦ ¯Ó‡Ï Ÿ À ¥ ÈrÈaL‰ ¦ ´© ¦ § ¦ È·‡ º¦ ¨ :¯Ó‡Ï Ÿ « ¥ ‰r¯Ù Ÿ − § © Èʇa ¬¥ § ¨ § ‡-e¯ac ¨¾ § © ÌÎÈÈra ¤½ ¥ ´¥ §
‰zr À̈ © § È¯a˜z ¦ ®¥ § § ¦ ‰nL ¨ −¨ Ôrk © ©½ § ı¯‡a ¤ ´¤ § ÆÈϦ È˙ȯk ¦ ³¦ ¨ ¯L‡ ¤̧ £ ȯ·˜a À¦ § ¦ § ¼˙Ó¥ »ÈÎ‡ ¦Ÿ ¨
6 Ÿ ¬ § ‰Ïr
¯·˜e ²¥ £ ‰r¯t Ÿ ® § © ¯Ó‡i ¤ Ÿ− © :‰·eL‡Â ¨ « ¨ § È·‡-˙‡ −¦ ¨ ¤ ‰¯a˜‡Â ¬¨ § § ¤ § ‡p-‰Ïr‡ ²¨ ¤ ¡ «¤
7 Bz‡ ¹ ¦ eÏri ¸ £ «© © ÂÈ·‡-˙‡ ®¦ ¨ ¤ ¯a˜Ï Ÿ ´ § ¦ ÛÒBÈ −¥ Ïri © ¬© © :FrÈaL‰ «¤ ¦ § ¦ ¯L‡k ¬¤ £ © F È·‡-˙‡ −¦ ¨ ¤
8 ÛÒBÈ ¥½ ˙Èa ´¥ Æ ÏΠŸ § :ÌȯˆÓ-ı¯‡ ¦ «¨ § ¦ ¤ «¤ È˜Ê ¬¥ § ¦ ÏΠŸ − § B˙È· ½ ¥ È˜Ê ´¥ § ¦ Ɖr¯Ù Ÿ § © È„·r-Ïk ³¥ § © ¨
9 Ïri © ´© © :ÔLb ¤ Ÿ « ı¯‡a ¤ ¬¤ § e·Êr − § ¨ ̯˜·e ½¨ ¨ § Ì‡ˆÂ ´¨ Ÿ § ÆÌtË ¨ © ˜¯À© ÂÈ·‡ ®¦ ¨ ˙È·e ´¥ ÂÈÁ‡Â −¨ ¤ §
10 ¤Ÿ´ © e‡·iÂ
Ô¯b-„r Ÿ ¹ ¨ © :„‡Ó Ÿ « § „·k ¬¥ ¨ ‰Án‰ −¤ £ © «© ȉÈ ¬ ¦ § © ÌÈL¯t-Ìb ®¦ ¨ ¨ © ·Î¯-Ìb ¤ −¤ © Bnr ½ ¦
„‡Ó Ÿ ® § „·Î −¥ ¨ § ÏB„b ¬ ¨ „tÒÓ ²¥ § ¦ ÌL-e„tÒi ¨½ § § ¸¦ © Ôc¯i‰ ½¥ § © © ¯·ra ¤ ´¥ § ƯL‡ ¤ £ „ˇ‰̈ À̈ ¨
11 ¦¹ £ © § «© ı¯‡‰
Èrk‰ ¤ ¸¨ ¨ Á·LBÈ ¥ ‡¯i § ©¿ © :ÌÈÓÈ «¦ ¨ ˙r·L ¬© § ¦ Ï·‡ ¤ −¥ ÂÈ·‡Ï ²¦ ¨ § Nri © ¯© ©
‡¯˜ ³¨ ¨ Ôk-Ïr º¥ © ÌȯˆÓÏ ¦ ®¨ § ¦ § ‰Ê−¤ „·k-Ï·‡ ¬¥ ¨ ¤ «¥ e¯Ó‡i ½ § Ÿ´ © „ˇ‰ ¨½ ¨ «¨ ÆÔ¯‚a ¤ŸÆ § Ï·‡‰-˙‡ ¤ ¥À ¨ ¤
12 ¬¤ £ © Ôk−¥ BÏ® ÂÈ·
¯L‡k −¨ ¨ eNri ¬ £ © © :Ôc¯i‰ «¥ § © © ¯·ra ¤ ¬¥ § ¯L‡ −¤ £ ÌȯˆÓ ¦ ½© § ¦ Ï·‡ ´¥ ¨ ÆdÓL ¨§
13 ‰„N ´¥ § ˙¯rÓa −© ¨ § ¦ B˙‡ ½ Ÿ e¯a˜i ´ § § ¦ © Ôrk © ©½ § ‰ˆ¯‡ ¨ § ´© ÆÂÈ· ¨ ¨ B˙‡ ³ Ÿ e‡Ni ¸ § ¦ © :Ìeˆ «¨ ¦
77
ÈÁÈÂ GENESIS 50 : 14 – 26

Ÿ ¬ § ¤ ˙‡Ó
Ô¯Ùr ²¥ ¥ ¯·˜-˙fÁ‡Ï ¤ ¤À © ª £ © ‰„O‰-˙‡ ¹¤ ¨ © ¤ ̉¯·‡ ¨¸ ¨ § © Á‰˜ ¨ ¨ ¯L‡ ´¤ £ ‰ÏtÎn‰ ®¨ ¥ § © ©
¬ ¦ Ÿ ¨ ¨ § ÂÈÁ‡Â
ÌÈÏr‰-ÏΠ¨½ ¤ § ‡e‰´ ƉÓȯˆÓ ¨ §Æ © § ¦ ÛÒBÈ ³¥ ·Li ¨ ¸¨ © :‡¯ÓÓ «¥ § © Èt-Ïr¬¥ § © ÈzÁ‰ −¦ ¦ © 14

ÆÛÒBÈ-ÈÁ‡
¥ «¥ £ e‡¯i ³ § ¦ © :ÂÈ·‡-˙‡ «¦ ¨ ¤ B¯·˜ ¬ § ¨ ȯÁ‡ −¥ £ © ÂÈ·‡-˙‡ ®¦ ¨ ¤ ¯a˜Ï Ÿ ´ § ¦ Bz‡ − ¦ 15

˙‡¥µ eϨ½ Æ·ÈLÈ ¦ ¨ ·L‰Â ³¥ ¨ § ÛÒBÈ ®¥ eÓËNÈ −¥ § § ¦ eϬ e¯Ó‡i ½ § Ÿ´ © ̉ȷ‡ ¤½ ¦ £ ˙Ó-Èk ´¥ ¦
‰eˆ ¨½ ¦ F È·‡ ´¦ ¨ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ ÛÒBÈ-χ −¥ ¤ eeˆÈ ¾ © § © :B˙‡ « Ÿ eÏÓb § −© ¨ ¯L‡ ¬¤ £ ‰r¯‰-Ïk ¨½ ¨ ´¨ ¨ 16

F ÈÁ‡ ³¤ © rLt © ´¤ ‡¨Â ‡N ´¨ ‡p‡ ¨¿ ´¨ ÛÒBÈÏ ¥À § e¯Ó‡˙-‰k ´ § Ÿ Ÿ « :¯Ó‡Ï Ÿ « ¥ B˙BÓ − ¬¥ § ¦

ÈÙÏ 17

F È·‡ ®¦ ¨ ȉχ´¥ Ÿ ¡ È„·r −¥ § © rLÙÏ © ¬¤ § ‡¨½ ‡N ´¨ Ɖzr ¨ © § FeÏÓ‚ ½ ¨ § ‰r¯-Èk ´¨ ¨ ¦ ÆÌ˙‡hÁ ¨ ¨©§
« ¬¤ ¦ e¯Ó‡iÂ
epp‰ ½ § Ÿ´ © ÂÈÙÏ ®¨ ¨ § eÏti − § ¦ «© ÂÈÁ‡-Ìb ¨½ ¤ © ÆeÎÏi § ¥ © :ÂÈχ «¨ ¥ ̯a„a ¬¨ § © § ÛÒBÈ −¥ j·i § §¬¥Â© 18

Ìȉχ −¦ Ÿ ¡ ˙Á˙‰ © ¬© £ Èk ²¦ e‡¯Èz-χ ®¨ ¦ © ÛÒBÈ −¥ ̉χ ²¤ ¥ £ ¯Ó‡i ¤ Ÿ¯ © :ÌÈ„·rÏ «¦ ¨ £ © −Fϧ 19

‰Nr Ÿ ² £ ÔrÓÏ © ©À § ‰·ËÏ ¨½ Ÿ § d·LÁ ´¨ ¨ £ ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ ‰r¯ ®¨ ¨ ÈÏr −© ¨ Ìz·LÁ ¬¤ § © £ Ìz‡Â ¤¾ © § :È‡ ¦ «¨ 20

ÌÎ˙‡ −¤ § ¤ ÏkÏ· ¬¥ § © £ ÈÎ‡ ²¦ Ÿ ¨ e‡¯Èz-χ ½¨ ¦ © Ɖzr ¨ © § :·¯-Ìr «¨ © ˙ÈÁ‰Ï Ÿ¬ £ © § ‰f‰ −¤ © ÌBik ¬© 21 ÈrÈ·˘
ÌȯˆÓa¦ ½© § ¦ § ÆÛÒBÈ ¥ ·Li ¤ ³¥ © :ÌaÏ-Ïr «¨ ¦ © ¯a„È −¥ © § © Ì˙B‡ ¨½ ´¥ © § © ÌÎtË-˙‡Â
ÌÁÈ ®¤ § © «¤ § 22

ÌȯهϦ ½© § ¤ § ÆÛÒBÈ ¥ ‡¯i § ³© © :ÌÈL «¦ ¨ ¯Nr ¤ −¤ ¨ ‰‡Ó ¬¨ ¥ ÛÒBÈ ¥½ ÈÁÈ ´¦ § © ÂÈ·‡ ®¦ ¨ ˙È·e ´¥ ‡e‰− 23 ¯ÈËÙÓ
¯Ó‡i¤ Ÿ³ © :ÛÒBÈ «¥ Èk¯a-Ïr¬¥ § ¦ © e„lÈ − § ª ‰MÓ-Ôa ¤½ © § ¤ ƯÈÎÓ ¦ ¨ Èa ³¥ § Ìb©À ÌÈLlL ®¦ ¥ ¦ Èa −¥ § 24

³¨ ¡ ¤ § ÌÎ˙‡
‰Ïr‰Â ¤À § ¤ „˜ÙÈ Ÿ ´ § ¦ „˜t Ÿ ¯ ¨ Ìȉχ º¦ Ÿ «¥ ˙Ó ®¥ ÈÎ‡ −¦ Ÿ ¨ ÂÈÁ‡-χ ¨½ ¤ ¤ ÆÛÒBÈ ¥
−¨ § ¦ § ̉¯·‡Ï
˜ÁˆÈÏ ¬¨ ¨ § © § raL ²© § ¦ ¯L‡ ¬¤ £ ı¯‡‰-χ ¤ ¨¾ ¨ ¤ ˙‡f‰ Ÿ ½ © ı¯‡‰-ÔÓ ¤ ´¨ ¨ ¦ ÆÌÎ˙‡ ¤§¤
ÆÌȉχ ¦ Ÿ ¡ „˜ÙÈ Ÿ ³ § ¦ „˜t Ÿ ¸ ¨ ¯Ó‡Ï Ÿ ® ¥ χ¯NÈ −¥ ¨ § ¦ Èa-˙‡ ¬¥ § ¤ ÛÒBÈ ¥½ raLi ´© § © © :·˜rÈÏe Ÿ « £©§ « 25

¯Nr ¤ −¤ ¨ ‰‡Ó-Ôa ¬¨ ¥ ¤ ÛÒBÈ ¥½ ˙Ói ¨ ´¨ © :‰fÓ «¤ ¦ È˙Óˆr-˙‡−© Ÿ § © ¤ Ì˙Ïr‰Â ¬¤ ¦ £ © § ÌÎ˙‡ ¤½ § ¤ 26

:ÌȯˆÓa¦ «¨ § ¦ § ÔB¯‡a − ¨ ¨ ÌNÈi ¤ ¬ ¦ © B˙‡ ½ Ÿ eËÁi ´ § © © © ÌÈL ®¦ ¨

¯ÙÒÏ˘ ÌȘÂÒÙ‰ ÌÂÎÒ
˙Â‡Ó ˘ÓÁ Ûχ
‰r·¯‡Â ÌÈ˘Ï˘Â

78