TEA Final 2018

የኢትዮጵያ ጉዳይ
“ኢትዮጵያ እንድትኖር ኢትዮጵያን የሚወደው የዐማራ ሕዝብ የዶ/ር አብይ አህመድ ቀጣይ
የህልውናና የማንነት ትግል ወሳኝ ነው” ዶ/ር አፈወርቅ ተሾመ እርምጃ ምን መሆን አለበት?
Abebayehu Likessa
አቶ አብዩ አበራ
The Ethiopian Affair

ለክርስትና ዕምነት ተከታዮች በሙሉ
እንኳን ለብርሃነ ትንሳኤው በሰላም
አደርሳችሁ!!
ውድ የኢትዮጵያ ጉዳይ መፅሔት ታዳሚዎችና አምደኞች! ቀጣዩ ዕትማችን እ. አ. ኤ ሐምሌ

30 ቀን 2018 የሚወጣ መሆኑን ለማስታወስ እንወዳለን። ስለሆነም ለመፅሔታችን ያላችሁን
አስተያየት፣ መጣጥፍ እና ጥቆማ በሚከተለው አድራሻችን አስቀድማችሁ በመላክ መሳተፍ
የምትችሉ መሆኑን በአክብሮት እንገልፃለን።
Editorials of The Ethiopian Affair Tel. 015218187672
Waldstr. 42a E-Mail: ethiopianaffair@gmail.com
63589 Linsengericht
የኢትዮጵያ ጉዳይ The Ethiopian Affair
November 2017 Volume 4 Issue No.1
ዋና አዘጋጅ November 2017 Volume 4 Issue No.1 Editor-in-Chief
አስናቀ ደመና Asnake Demena
ሕዳር 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፩ ዕትም
ም/ዋና አዘጋጆች
Deputy Editors
አበበ አቢዴ
November 2017 Volume Abebe Abidie
ዳንኤል ሞገስ 4 Issue No.1 Daniel Moges
ዳንኤል ሽቴ ሕዳር 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፩ ዕትም Daniel Shitie
ረዳት አዘጋጆች Assistant Editors
አሚን ረጃው Amin Rejawu
ተዋቸው ደረበ Tewachew Derebe
አምደኛ Columnist
አብዩ አበራ Abiyou Abera
ፀሐፊዎች Secretarys
November 2017 Volume 4 Issue No.1 Liya Nigussie
ሊያ ንጉሤ
ሳባ አፈወርቅ ሕዳር 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፩ ዕትም Saba Afework
ሕትመት አስተባባሪ Coordinator
Daniel Kassa
ዳንኤል
November 2017 ካሳ 4 Issue No.1
Volume
Cover Design
የገጽ ሽፋን ሥራ ሕዳር 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፩ ዕትም Genet Tesfahun
ገነት ተስፋሁን
ሕዳር 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፩ ዕትም Cartoonist
ካርቶኒስት Alex Tefera
አሌክስ ተፈራ ሕዳር 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፩ ዕትም
.1
የኢትዮጵያ ጉዳይ ያገባናል! ሕዳር 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፩ ዕትም

Waldstraße 42A, 63589 Lisengericht

Mobile: 004915218187672
Email: ethiopianaffair@gmail.com
November 2017 Volume 4 Issue No.1 Germany
November 2017 Volume 4 Issue No.1
ሕዳር 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፩April

ሚያዝያ 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፪ ዕትም ዕትም2017 Volume 4 Issue No.2
ማውጫ Content
ክፍል ፩ አማርኛ 3 Part II English 12
Mission statement 12
የተልዕኮ መግለጫ 3 Editors Note 13
State of Emergency, Re-arrests and
የአዘጋጁ መልዕክት 4 the New Prime Minister in Ethiopia 24
“ኢትዮጵያ እንድትኖር ኢትዮጵያን የሚወደው Re-detention of political prisoners in Ethiopia 26
የዐማራ ሕዝብ የህልውናና የማንነት ትግል ወሳኝ ነው”
ዶ/ር አፈወርቅ ተሾመ 5 State of Emergency in Ethiopia journalists and
politictian are jailed and tortured 27
የአማራ ሕዝብ ተጋድሎ በጅምላ ጭፍጨፋና
አፈና አይቀለበስም! 8 Ethiopia: from TPLF domination to a
high risk of state failure 29
የተጠናው የህወሓት ግድያ 8
Declaration of a state of emergency 29
የህወሓት ዘረኛ አገዛዝ በኢትዮጵያ ላይ
ያስከተለው ውድቀት 9 Ethiopia a failing state 30
የሕዝባችን ዕጣፈንታ 10 Crime against humanity 30
የመሸበት ወያኔ 10
The Redeclared State of Emergency in Ethiopia
is a Tool to Silence Dissents! 31
ሀገራችን ታማ ተኝታ ባልጋ ላይ
እኛም ወዲህ መጣን ሞት ሽርቷን ሳናይ 10
Massacre of internally Displaced people in oromia 31
በአንድነት ታግለን ወያኔን የማስወገጃችንን
All Ethinic Clashes in Ethiopia are Fabricated
ወቅት እናቅርብ!! 11
by TPLF/EPRDF 32
ዝም አለ አገሬ 11
Ethiopian Oromo People Killed by
ወያኔ የትግራይ ወራሪ ሃይል ወይስ አውራ ፓርቲ? 11 Woyanie Government 32
የጨነቀው እርጉዝ ያገባል 11 Ethiopia Faces Ethnic Tension 33
ወያኔ-ኢህአዴግ የወንጀለኞችና የሌቦች ስብስብ ነው! 12 Enough is enough! Stop killing Ethiopians!! 34
እስረኞችን መፍታት የሕዝቡ አንዱ ጥያቄ እንጂ We Stand for Freedom and Democracy 34
ብቸኛውና የመጨረሻው ጥያቄ አይደለም! 12
The Brutality of TPLF in Ethiopia 35
መሪውን የማያውቅ ህዝብ 14
Minority ethnic domination of the military in Ethiopia 35
የዶ/ር አብይ አህመድ ቀጣይ እርምጃ
ምን መሆን አለበት? 14 An escalating human rights crisis in Amhara 36
በኢትዮጵያ ግዴታ የሚያስፈልገዉ የስርዓት ለውጥ ነው 14 “Most of private news papers are closed and
journalists are either in jail or exiled”
ያልያዙትን ሥልጣም መልቀቅ የሚቻለው Abebayehu Likessa 37
ኢትዮጵያ ውስጥ ብቻ ነው! 15
Where is the anguished outcry of our
“በቅርብ ዘመን ታሪክ ወስጥ እንደ አድዋ ድል ለኢትዮጵያ spiritual and religious leaders? 40
ዓለም አቀፍ ዝናን የሰጠ ክስተት ማሰብ ያዳግታል” 17
2
ሚያዝያ 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፪ ዕትም April 2017 Volume 4 Issue No.2
የኢትዮጵያ ጉዳይ ክፍል ፩ አማርኛ The Ethiopian Affair
የተልኮ መግለጫ
የኢትዮጵያ ጉዳይ በጀርመን አገር በሚኖሩ ኢትዮጵያውያን ከመስከረም 2007 ዓ.ም ጀምሮ በየሦስት ወሩ በአማርኛና
በእንግሊዘኛ ቋንቋዎች የምትታተም የግል መጽሔት ናት። መጽሔቷ ከማንኛውም የፖለቲካ ድርጅት የማትወግን በመሆኗ
የኢትዮጵያ ጉዳይ ያገባናል ብለው ለሚያምኑ ወገኖች ሁሉ የነፃነት ልሳን ሆና ታገለግላለች።
የኢትዮጵያ ጉዳይ በሀገራችን ፖለቲካዊ ፣ ምጣኔ ሀብታዊ ፣ ማህበራዊና አካባቢያዊ ጉዳዮች ላይ ባለሙያዎችን
በማነጋገር ወቅታዊ መረጃዎችንና የመፍትሔ ሃሳቦችን ለአንባቢዎቿ ታቀርባለች። መጽሔታችን የህወሓት/ኢህአዴግ ዘረኛ
አገዛዝ በኢትዮጵያ ሕዝብ ላይ በማድረስ ላይ ያለውን የመረረ አፈናና ግድያ በመዘርዘርና በማውገዝ ብቻ መፍትሔ ይገኛል
የሚል ዕምነት የሌላት በመሆኑ፤ የተጠኑና በኢትዮጵያ ለተገበሩ በሚችሉ አማራጭ የትግል ስልቶች ላይ ምክረ-ሃሳቦችን
ታቀርባለች።
በመጽሔታችን የገጽ ሽፋን ላይ በሦስት የቁልፍ መክፈቻ ምስሎች ለማሳየት የሞከርነው አገራችን ለዘመናት መፍትሔ
ሳያገኙ በቀጠሉ ፈርጅ-ብዙ ፣ ጥልቅና ውስብስብ ችግሮች ውስጥ የምትገኝ መሆኑን ለማመልከት ነው። ከዚህም በተጨማሪ
ቁልፍ በአገራችን የፖለቲካ ሂደት ውስጥ በሕዝብና በመንግሥት፣ በመንግሥትና በተቃዋሚዎች እንዲሁም በተቃዋሚዎችና
በሕዝብ መካከል አለመተማመን መንገሡን ያመልክታል። የኢትዮጵያ ሕዝብ ይህን ያጠዋል የሚል ዕምነት ባይኖረንም፤
ብሔራዊ መግባባትና መተማመን የችግሮቻችንን ሁሉ መክፈቻ ቁልፍ መሆኑን ለማስታወስን እንወዳለን።
የህወሓት/ኢህአዴግ መንግሥት አማራጭ የመረጃ ምንጮችን ሙሉ በሙሉ ዘግቶ የኢትዮጵያን ሕዝብ ስለሀገሩ
የወደፊት ዕጣፈንታ ምንም ነገር እንዳይተነፍስ በማድረግ ላይ ይገኛል፡፡ የታፈነና አማራጭ ያጣ ሕዝብ በማንኛውም ሰዓት
መብቱን ለማስከበር እንደሚነሳ ከደርግና ከአፄ ኃይለ ሥላሴ አምባገነናዊ አገዛዞች ውድቀት ከበቂ በላይ ተምረናል።
አልተማርኩም የሚል ካለ በኢትዮጵያ ሕዝብ ስቃይና ሰቆቃ የሚሳለቀው የህወሓት/ኢህአዴግ አምባገነናዊ አገዛዝ ብቻ ነው።
ተልዕኮችን ወቅታዊ መረጃዎችንና የመፍትሔ ሃሳቦችን ለኢትትዮጵያ ሕዝብ ማቅረብ በመሆኑ ፤ አንባቢን
ላለማሰልቸትና የመጽሔታችን ጥራት ለመጠበቅ በሌሎች ማህበራዊ ሚዲያዎች የወጡ መጣጥፎችን ለማስተናገድ
እንቸግራለን። ስለሆነም በምንችለው ሁሉ እውነተኛና ሚዛናዊ መረጃዎችን ለአንባቢዎቻችን በማቅረብ ፤ በሀገራችን
እንዲሰፍን የምንፈልገውን ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ለማምጣት በሚደረገው ትግል ውስጥ የበኩላችንን አስተዋፅኦ ለማድረግ
ቃል እንገባለን። ይህን ተልዕኮችንን ከግብ ለማድረስ የኢትዮጵያ ጉዳይ ያገባናል ብለው ከሚያምኑ ወገኖች ሁሉ የሚሰጡንን
አስተያየቶችና ጥቆማዎች በደስታ እንቀበላለን።
የኢትዮጵያ ጉዳይ
ትክክለኛ መጽሔት በትክክለኛው ቦታና ጊዜ!
መስከረም ፳፻፯ ዓ.ም ተመሠረተ።
3
የአዘጋጆቹ መልዕክት
አዲስ ጠቅላይ ሚንስትር መሾም የኢትዮጵያ ሕዝብ
ላነሳው ጥያቄ መልስ አይሆንም!
ለክርስትና ዕምነት ተከታዮች በሙሉ እንኳን ለብርሃነ ትንሣኤው በሰላም አደረሳችሁ። በህወሓት/ኢህአዴግ አምባገነናዊ የግፍ
አገዛዝ ላለፉት ሃያ ሰባት ዓመታት የማቀቀው የኢትዮጵያ ሕዝብ ከ2008 ዓ.ም ጀምሮ ወያኔን በቃህኝ በማለቱ በርካታ
ወገኖቻችን የህይወትና የአካል መስዋዕትነት ከፍለዋል፤ ዛሬም በመክፈል ላይ ይገኛሉ። ላለፉት ሦስት ዓመታት
የህወሓት/ኢህአዴግን የአገዛዝ መሠረትና የአፈና መዋቀር በማፈራረስ አምባገነኖችን በፍርሃት ማዕበል ያናወጠው ሕዝባዊ
እምቢተኝነት፤ ሥርዓቱ ለሚያደርገው ማንኛውም ጥገናዊ ለውጥ ዕድል መስጠት የለበትም። ህወሓት/ኢህአዴግ ከኢትዮጵያ
ሕዝብ መሉ ለሙሉ መነጠሉንና ህልውናው በጠመንጃ አፈሙዝ ላይ መንጠልጥሉን በተደጋጋሚ ከሚያወጣ አስቸኳይ ጊዜ
አዋጅ መረዳት ይቻላል። ይሁን እንጂ አገዛዙ የሥልጣን ዘመኑን ለማስቀጠል በተደጋጋሚ ያወጣው የአስቸካይ ጊዜ አዋጅ
ተቀባይነት በማጣቱ አዲስ ጠቅላይ ሚንስትር ለመሾም መገደዱን ተመልክተናል።
የኢትዮጵያ ሕዝብ ኃይለማሪያም ደስላኝ ከሥልጣን ወርዶ ዶ/ር አብይ ጠቅላይ ሚኒስትር ይሁን የሚል ጥያቄ አላቀረበም።
የኢትዮጵያ ሕዝብ ጥያቄ የፍትህ፣ የነፃነት፣ የዕኩልነት፣ የማንነትና የዴሞክራሲ ጥያቄ በመሆኑ፤ አቶ ኃይለማሪያምን በዶ/ር
አብይ በመተካት አያቆምም። ሰሞኑን የዶ/ር ዓብይ አህመድን ጠቅላይ ሚንስትር መሆን ተከትሎ የሚታየው ከልክ ያለፈ
ተስፈኝነት እውን ላለፉት ሃያ ሰባት ዓመታት ቀጥቅጦ የገዛንን አምባገነናዊ ሥርዓት ባሕሪ በትክክል ተረድተነዋል የሚል
መሰረታዊ ጥያቄ ማስከተሉ አልቀረም። አዲሱ የህወሓት/ ኢህአዴግ ጠቅላይ ሚንስትር ንግግር ስላሳመሩ ሁሉም ነገር አልጋ
በአልጋ ይሆናል ብሎ ማሰብ የዋህነት ቢሆንም፤ መልካም የስራ ጊዜም እንዲሆንላቸው መመኘት ሃጢአት አይመስለንም። ነገር
ግን የዶ/ር ዓብይ የሹመት ንግግር የሕዝብን ልብ ለመግዛት የሚደረግ የፖለቲካ ስልት በመሆኑ፤ የማይጨበጥ ባዶ ተስፋ ሰንቀን
ከጀመርነው ሕዝባው ትግል ከተዘናጋን ለተጨማሪ ባርነትና ውርደት ራሳችንን ማዘጋጀት ይኖርብናል።
የወቅቱ የፖለቲካ ሁኔታ እያንዳንዱን ኢትዮጵያዊ የሚያሳስብና የሚመለከት በመሆኑ፤ ለዛሬ ሦስት እንግዶችን ይዘንላችሁ
ቀርበናል። እንግዶቻችን ዶ/ር አፈወርቅ ተሾመ፣አቶ አብዩ አበራ እና አቶ አበባየሁ ሊኬሳ ሲሆኑ፤ በበርካታ ጉዳዮች ላይ
አስተያየትና ምልከታቸውን አካፍለውናል። ከዚህም በተጨማር በርካታ በሳልና አስተማሪ ጽሁፎቻቸውን ላቀረቡልን
ወገኖቻችን እጅግ ከፍ ያለ ምስጋና እያቀረብን፤ በአንክሮ እንድታነቧቸው ጋብዘናችኋል።
ውድ አንባቢዎቻችን እኛ ባስቀመጥነው የጊዜ ሰሌዳ ባይሆንም፤ የኢትዮጵያ ጉዳይ አራተኛ ዓመት ቁጥር ሁለት ዕትም በትንሣኤ
ዋዜማ ለንባብ በቅታ በእጃቹህ ላይ ትገኛለች። አንዳንዶቹን ቃለ መጠይቆች ያካሄድነውና ፅሁፎቹን ያጠናከርነው ጥቂት
ወራቶች ቀደም ብለን ቢሆንም በተለያዩ ምክንያቶች የመፅሔቷ ህትመት ሊዘገይ ችሏል፡፡ በመሆኑም ሊታዩ ስለሚችሉ አንዳንድ
የመረጃ ልዩነቶች በቅድሚያ ይቅርታ እንጠይቃለን፡፡ መልካም ንባብ!
ከዘላለም ደበበ እና አስናቀ ደመና
ሚያዝያ 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፪ ዕትም April 2017 Volume 4 Issue No.2 4
የኢትዮጵያ ጉዳይ ቃለምልልስ The Ethiopian Affair
ልምልኧ
የዚህ ዕትም የቃለምልልስ እንግዳችን ዶ/ር አፈወርቅ መሆኑ፣ ሌሎች ከዚህ የወጣ ሌላ ያስባሉ ብሎ
ተሾመ ፤ የመላው ዐማራ ሕዝብ ድርጅት (መዐሕድ) አለመጠርጠሩ፣
የፖለቲካ መምሪያ ኃላፊ ናቸው። በድርጅታቸውና በሌላ በኩል በኢትዮጵያ ውስጥ የማህበረሰቡ
በአገራችን ወቅታዊ ጉዳዮች ላይ አነጋግረናቸዋል። ስነልቦናና አደረጃጀት በተቃራኒ መንገድ መለወጡ፣ የራሴ
ማንነት ይቅደም የሚል ስነልቦና የሚያቀነቅኑ ኃይላት
አደረጃጀታቸው ማነነት ተኮር የሆነ መሆኑና በአገራችን
ለተከሰተው ማህበራዊ፣ አኮኖሚያዊና ፖለቲካዊ ቀውስ
ተጠያቂው ዐማራ ፣ዐማርኛና የዐማራ ባህል ነው በሚል
በፖሊሲ ደረጃ ተቀርጾ በትግራይ ፋሽስቶች የጥቃት ዒላማ
በመደረጉ ዐማራው ባልተዘጋጀበት ሁኔታ ለዘር ጥፋት
የተዳረገ ሆነ። የዐማራው ልሂቃን ይህን ክስተት ትኩረት
ሰጥተው ዝግጅት ለማድረግ ብቃት ማጣታቸው የዐማራውን
እልቂት አፋጥኖታል። እንደ ፕሮፌሰር ዓስራት ወልደየስ
የመሰሉ ታላላቅ ሰዎች ከዐማራው ልሂቃን ተገቢ ድጋፍ
ባለማግኘታቸው እንደ ሻማ ቀልጠው ያለፉበት መራራ
ዕውነታ ነው ያሳለፍነው። በአጭሩ የመዐሕድ ፖለቲካዊ ጉዞና
ሂደት በዚህ ነባራዊ ዕውነታ ውስጥ ማለፍ የግድ በመሆኑ
በድርጅታችን የትግል ሂደት ላይ አሉታዊ ተጽእኖው ቀላል
አይደለም።
የኢትዮጵያ ጉዳይ:- በአሁኑ ወቅት የዐማራ ሕዝብ
የኢትዮጵያ ጉዳይ:- ዶ/ር አፈወርቅ ተሾመ በቅድሚያ ተጋድሎ በምን ደረጃ ላይ ይገኛል?
ለዚህ ለቃለመጠይቅ ስለተባበሩን በመፅሔታችን አንባቢዎች ዶ/ር አፈወርቅ:- ዛሬ ዐማራው ማንነቱንና
ስም ከፍተኛ ምስጋና እናቀርባለን። በመቀጠል ራስዎን ህልውናውን ለማስከበር እንደ ዐማራ ተደራጅቶ የመታገልን
ቢያስተዋውቁን እና መዐሕድ የሚታገልለትን ዓላማና ግብ አስፈላጊነት ፍጹም የተረዳበት ደረጃ ላይ ደርሷል። በመሆንና
አጠር አድርገው በገልጹልን? ባለመሆን መካከል ያለውን ልዩነት ወጣቱ የዐማራ ትውልድ
ዶ/ር አፈወርቅ:- ሰላም ለኢትዮጵያ ጉዳይ መጽሔት ተረድቷል። ይህም በመሆኑ ዐማራ ነኝ ብሎ ለጠላቱም
አዘጋጆች፣ ለመጽሔታችሁ ዝግጅት ክፍል ወቅታዊ የዐማራ ለወዳጁም በቁርጠኝነት ከዳር እስከዳር እያስተጋባ ያለበት
ሕዝብ የማንነትና የህልውና ትግልና በመዐሕድ ድርጅታዊ እውነታ ላይ እንገኛለን። ዐማራ መደራጀት የለበትም ብለው
ሂደት ዙሪያ ሃሳብ እንድንለዋወጥ ለተሰጠኝ ዕድል ከልብ ትግሉን ሲጎትቱ የኖሩ ጎታች ኃይሎች የምንላቸው ሁሉ
አመሰግናለሁ። አፈወርቅ ተሾመ እባላለሁ፣ የሐረርጌ ተወላጅ ሳይቀሩ ዐማራን እንዳይደራጅ ማድረግ የሚቻል አለመሆኑን
ነኝ፣ በአሁኑ ግዜ የምኖረው በስደት በጀርመን አገር ነው። በመረዳታቸው ይመስላል ተቆርቋሪ በመምሰል ባቋራጭ
የኢትዮጵያ ጉዳይ:- የዐማራ የፖለቲካ ባሕልና መጥተው ተንበርካኪ ድርጅት ለመፍጠር ሲሯሯጡ
የወቅቱ የፖለቲካ አሰላለፍ በመዐሕድ አደረጃጀት ላይ የምናየው። ዐማራው ላለፉት ሃያሰባት ዓመታት የበይ
ያሳደረው ተፅኖ አለ ብለው ያምናሉ? ተመልካችና በአገሩ ስደተኛ ያደረገውን የትግራይ ፋሽስታዊ
ዶ/ር አፈወርቅ:- የዐማራ የፖለቲካ ባሕል የሚባል አገዛዝ ለማስወገድ ፣የፍርሃትን ቆፈን ገፎ በመጣል ባገኘው
ነገር የለም፣ የስነልቦና ጉዳይ ነው። የዐማራው ስነልቦና አጋጣሚና መንገድ እየታገለ ያለበት ሁኔታ ላይ ይገኛል።
አገራችን ውስጥ ከተከሰተው ተጨባጭ ዕውነታ ጋር ይሄም የትግል መነቃቃት በአገር አቀፍ ደረጃ ለአጠቃላይ
የሚጣረዝ መሆኑና ዐማራ ከራሱ ነገድ ያለፈ ኢትዮጵያዊ የተደራጀ ሕዝባዊ አመጽ ጥርጊያ መንገድ ከፍቷል።
ስነልቦና ያዳበረ ማህበረሰብ በመሆኑ፣ ከዚህ ወጣ ብሎ ማሰብ የተደራጀና የተቀናጀ ትግል ማካሄድ የመስዋዕትነቱን ክብደት
ባለመቻሉ የታሪክ ጠላቶቻችንን የተቀነባበረ ጥቃት መቋቋም በመቀነስ የድሉን ግዜ የሚያፋጥን በመሆኑ ይህንን ክፍተት
አልቻለም። በአንድ በኩል ለመሸፈን መዐሕድ ተግቶ እየሰራ ይገኛል።
 ዐማራ በሄደበት ሁሉ የራሱን ሰጥቶ የሌሎችን የኢትዮጵያ ጉዳይ:- የዐማራውን ተጋድሎና
በመቀበል ተዋህዶ የመኖር ጸጋን ያዳበረ መሆኑ፣ የማሕበራዊ ሚዲያውን ሚና እንዴት ይገልጹታል?
 ዐማራ በሕገ እግዚአብሔር የሚኖር መሆኑ ዶ/ር አፈወርቅ:- ዘመናዊ ቴክኖሎጂ ወለድ የሆኑትን
ለሚገጥመው ምድራዊ ችግር ሁሉ ከፈጣሪው የማሕበራዊ የብዙሃን መገናኛ መጠቀም ለትግሉ ውጤታማነት
የመጣ አለያም እሱ ይመልሰው ብሎ እጁን አጣጥፎ የሚጠቅመውን ያህል ጉዳትም አለው። ህብረተሰቡ ዘመን
ለአደጋ መጋለጡ፣ ወለድ የሆነውን ሚዲያ መላመዱ እሰየው ነው። መረጃን
በፍጥነት መቀባበል መቻል፤መረጃዎችን ለተግባራዊ ግብአቶች
 ዐማራ በአገሩ ሕልውና ላይ የማይደራደር፣ መጠቀም በጣም ትኩረት ሊሰጠው የሚገባ ጉዳይ ነው።
በተጠራበት ሁሉ ያለምንም ቅድመሁኔታ ራሱን በአንጻሩ መረጃ በአግባቡ ለውጤታማነት ካልተጠቀምንበት
ለአገር ሉዓላዊነትና አንድነት ቤዛ የማድረግ ከዕለት ተዕለት ብሶት መግለጫነት አያልፍም፣ ይህ ደግሞ
የትውልድ ቅብሎሽ ውስጥ አልፎ ከዛሬ ላይ የደረሰ
5
ልምልኧ
ወደተስፋ መቁረጥና ባርነትን አሜን ብሎ መቀበልን ግምት ውስጥ ማስገባት ተገቢ ነው። ከዚህ ስነሳ ዐማራ
ያስከትላል፣ የምናሰራጨው መረጃ ለጠላት ስነልቦናዊም ሆነ የመንግስት ምስረታ ዓላማ የለውም፣ የተለየ አገር ምስረታም
ፖለቲካዊ ጥቅም የማይሰጥ መሆኑን ማረጋገጥ ተገቢ ነው። ተልኮም አያሻውም። ምክንያቱም ዐማራው የረገጠውና
ከሁሉም በላይ ደግሞ ለጀብደኞች አጋጣሚ በመክፈት እትብቱ የተቀበረበት መሬት ሁሉ አገሩ ነውና።
ግብታዊ ክስተቶችን በመፍጠር ዋናውን ዓላማ ጉዳት ላይ የኢትዮጵያ ጉዳይ:- ኢትዮጵያዊነት እና ዐማራዊ
ሊጥል ስለሚችል ድርጅታዊ ይዘት ልንሰጠው ይገባል። ማንነትን እንዴት ይገልፁታል?
መዐሕድ በዚህ በኩል በዐማራው ላይ የተጣለበትን የመረጃ ዶ/ር አፈወርቅ:- ዐማራ በስነልቦናውና በአስተሳሰቡ
ማዕቀብ ሰብሮ በመውጣት የመረጃ አውታሮቹን በማስፋፋት ከራሱ ነገድ አልፎ በብሔራዊ ደረጃ የሚያስብ ስልጡን ሕዝብ
ዐማራው አስተማማኝ የመረጃ ምንጭ ባለቤት ይሆን ዘንድ ነው። ቀደም አርጌ የጠቀስኩልህ የዐማራው መገለጫ ባህርያት
በድርጅቱ መዋቅርና ከድርጅቱ ባሻገር ካሉ ዐማሮች ጋር የዐማራንና የኢትዮጵያን ትስስር ይገልጻሉ።
በቅርበት እየሰራ ይገኛል።  ዐማራ በሄደበት ሁሉ የራሱን ሰጥቶ የሌሎችን
የኢትዮጵያ ጉዳይ:- በዐማራ ስም የተደራጁ በርካታ በመቀበል ተዋህዶ የመኖር ጸጋን ያዳበረ መሆኑ፣
የፖለቲካ ድርጅቶች እና የሲቪክ ማህበራት መኖራቸው  ዐማራ በሕገ እግዚአብሔር የሚኖር ከፈጣሪው ሌላ
ለትግሉ ምን ፋይዳ ይኖረዋል? ለማንም ምድራዊ ኃይል የማይገዛ ስነልቦና ያዳበረ
ዶ/ር አፈወርቅ:- ዋናው ጉዳይ ዐማራ ብሎ መናገር መሆኑ፣
አስነዋሪና ውጉዝ በነበረበት አገር ውስጥ ፣ ዐማራ ነኝ ብሎ  ዐማራ በአገሩ ሕልውና ላይ የማይደራደር፣
የሚናገሩ ሰዎች መታየቱ እሰየው የሚያሰኝ ነው። ከዐማራው በተጠራበት ሁሉ ያለምንም ቅድመሁኔታ ራሱን
ደመኛ ጠላቶችና ካለማወቅም ይሁን በማወቅ በማህበረሰቡ ለአገር ሉዓላዊነትና አንድነት ቤዛ የማድረግ
መካከል ለዘመናት ነግሶ በሚገኘው የባህሪ ግድፈት ምክንያት የትውልድ ቅብሎሽ ውስጥ አልፎ ከዛሬ ላይ የደረሰ
እንደ እንጉዳይ የተለያዩ ድርጅቶችና ሎጎዎች መታየት መሆኑ ፣ በጽኑ መረዳት ያስፈልጋል።
የሚጠበቅ ነው። በትግሉ ሂደት ላይ የሚኖረው ተጽእኖ ቀላል ኢትዮጵያ ስንል የተለያዩ ነገዶች የሚኖሩባት፣
አይደለም። ይህም ሆኖ ዐማራው ይጠቅሙኛል የሚላቸውን ልዩነቶቻቸውን በማቻቻል፣ በመፈቃቀድ፣ በመከባበርና
ድርጅቶች በመደገፍ ህይወት ዘርቶባቸው ለውጤት በእኩልነት መኖር የሚያስችላቸው አንድነት የሚጸናባት አገር
ያበቃቸዋል። ሕዝባዊ መሰረትና ድጋፍ የሌላቸው ሎጎዎች ማለታችን ነው። ይህ ከሆነ ሌሎች የራሳቸውን ማንነትና
ደሞ በሳይቨር ሙዚየም ውስጥ ለታሪክ ተለጥፈው ይቀራሉ። ሁለንተናዊ ጥቅማቸውን ቅድሚያ በሚሰጡበት ወቅት፣
መዐሕድ ዕውቀትና ዕውነት ላይ መሰረት ያደረገ የስነልቦና የዐማራን ህልውናና ማንነት በመካድ መድረሻ ለማሳጣት
ግንባታን በሰፊው ሲያካሂድ ቆይቷል፣አሁንም በመቀጠል የተቀነባበረ ጥቃት ተግባራዊ እየሆነ ባለበት እውነታ ውስጥ
ለትግሉ ውጤታማነት የሚጠቅመውን መንገድ በማመላከት የሚከተሉትን ጥያቄዎች እያንዳንዱ ዐማራ ለራሱ ሊመልስ
ሕዝቡ የኔ የሚለውን መደገፍ የሚያስችለው አቅም ይገባዋል። ላለፉት ሃያ ሰባት ዓመታት ሕዝባችን ካሳለፈው
ይፈጥራል። የሰቆቃ ህይወት ተነስተን ለምን ተጠቃን? በአገራችን ለምንስ
የኢትዮጵያ ጉዳይ:- ዐማራ የሚደራጀው በኢትዮጵያ ስደተኛ ለመሆን በቃን? በኢትዮጵያ ለደረሰው ማህበራዊና
የፖለቲካ ማዕቀፍ ውስጥ ማንነቱን ለማስከበር ነው ወይስ ፖለቲካዊ ቀውስ ለምን ተጠያቂ ተደረግን? እንደ ታሪካችንና
የራሱን መንግሥት ለመመሥረት? ብዛታችን ይህን ሁሉ በደል አስቀድመን ማየትና ተገቢ
ዶ/ር አፈወርቅ:- ዐማራው የሚያካሂደው የህልውናና ዝግጅት ማድረግ ለምን አቃተን?
የማንነት ትግል ነው። በኢትዮጵያ ውስጥ ዐማራ በፖሊሲ ይህን ካልኩ ዘንዳ ለጥያቄህ መልስ ዐማራው
ደረጃ ተቀርጾ እንዲጠፋ የተወሰነበት ሕዝብ ነው። ላለፉት የእንጀራ እናት ለማትሆንበትና ህልውናውና ማንነቱ ተከብሮ፣
ስልሳና ሰባ ዓመታት ዐማራ በኢትዮጵያ የታሪክ ጠላቶችና በመከባበርና በመፈቃቃድ ለጋራ እድገት አብሮ የመኖር
በውስጥ በበታችነት ስሜት በሚሰቃዩ ተቀናቃኞች ቅንብር መንፈስ የዳበረባት ኢትዮጵያን ይመኛል።
ለዘር ማጥፋትና የዘር ማጽዳት ጥቃት የተዳረገ ሕዝብ ነው። የኢትዮጵያ ጉዳይ:- የዐማራ ብሔረተኝነት ከሌሎች
ዐማሮችን የበላው ከራሱ አብራክ በወጡት ልጆቹ የተካሄደው ብሔረተኝነት በምን ይለያል?
የአብዮት ሰይፍ ያነጣጠረው ዐማሮች ላይ ነበር ። በበታችነት ዶ/ር አፈወርቅ:- የዐማራ ብሔርተኝነት ከበታችነት
ስሜት ሲሰቃዩ ከነበሩት የህብረተሰቡ ክፍሎች የተውጣጣው ወይም ከበላይነት ስሜት የመነጨ ሳይሆን፣ እንደ ሰው ብሎም
ወታደራዊ ጁንታ የዘመተው ዐማራው ላይ ነበር። የነዚህ እንደ ሕዝብ በመኖርና ባለመኖር ፣የዓልሞት ባይ ተጋዳይነት
ሁሉ ጸረ ዐማራ ዘመቻዎች ውጤት ተጠቃሚ የሆነው ተፈጥሯዊ ግዴታ የተወለደ መሆኑ ነው። ሲጠራም የዐማራ
የትግራይ ፋሽስታዊ አገዛዝ የዐማራን ዘር የማጥፋት ሴራ የህልውናና የማንነት ትግል የሚባለውም በዚህ ዕውነታ ላይ
ህጋዊ መሰረት በመስጠት ዐማራን እያጠፋው ይገኛል። ይህ መሰረት በማድረግ ነው።
ሁሉ ሲሆን ለዐማራ ሕዝብ ሰብዓዊ መብት ሊቆም የፈቀደ የኢትዮጵያ ጉዳይ:- የብሔር ፖለቲካ መቻቻልና
የፖለቲካ ስብዕና ከሰማዕቱ መሪያችን ክቡር ፕሮፌሰር ዴሞክራሲን ያሰፍናል ብለው ያምናሉ?
ዓሥራት ወልደየስና ድርጅታቸው መዐሕድ በስተቀር ዶ/ር አፈወርቅ:- ዴሞክራሲ በግርድፉ ሲተረጎም
አልነበረም። ለጥያቄህ መልስ ለመስጠት ዐማራው ያሳለፈውን የተለያዩ አስተሳሰቦች ተወዳድረው ከውጤት የሚደርሱበት
የሰቆቃ ህይወትና ዙሪያውን የከበበውን የፖለቲካ ስንክሳር ስርዓተ ግብር ማለት ነው። ዴሞክራሲ አንጻራዊ እንጂ ፍጹም
6
ልምልኧ
የሆነ ስርዓተ ግብር አይደለም። ለዐማራ ሕዝብ አሁን መሰረቱ የትግራይ ፋሽዝም በመሆኑ ይህን ስርዓት ለማስወገድ
አንገብጋቢው ጉዳይ የመኖር ወይም የአለመኖር ጥያቄ ነው። የሚደረገው ትግል ተጠናክሮ መቀጠል አለበት።
እንደሌሎች መኖር ስንጀምር ያኔ ስለ ዴሞክራሲ እናስባለን። የኢትዮጵያ ጉዳይ:- ህወሓት የትጥቅ ትግል
የግሩፕ መብት በግለሰብ መብት ላይ ሊያጠላ እንደሚችል የጀመረው የትግራይ ሕዝብ ቀንደኛ ጠላት ዐማራ ነው የሚል
ጥርጥር የለም። እውነታው ግን ዐማራ ብቻ በግለሰብ መብት የመታገያ ሰነድ ወይም ማኒፌስቶ አዘጋጅቶ ነው። ለዚህ ሁሉ
ላይ ያተኮረ የስርዓት ግንባታ ስለተመኘ ዕውን እንደማይሆን ሥር የሰደደ ጥላቻና በቀል ታሪካዊ ወይም ፖለቲካዊ መሠረቱ
አይተናል። ለዚህ የኢትዮጵያ ሕዝብ የስነልቦና ለውጥ ወሳኝ ምንድን ነው?
ነው። ከዚህ ዓይነቱ ግንዛቤ ላይ እስከምንደርስ ድረስ ዶ/ር አፈወርቅ:- ቅናትና ስግብነት ነው። በዐማራው
የዐማራን ሕዝብ የማንነትና የህልውና ትግል በይደር ይዞታ ልምላሜ ሲቃጠሉ ለመኖራቸው ዛሬ የዐማራውን
የሚቀመጥ አለያም ሌሎች እንዲያስቡልን አሳልፈን መሬቶች መቀራመታቸው ጉልህ ማስረጃ ነው። ከዚህ
የምንሰጠው ጉዳይ አይደለም። ለመድረስ ከታሪክ ጠላቶቻችን ጋር ሲዶልቱና መሳሪያ ሆነው
የኢትዮጵያ ጉዳይ:- የአንድነት ኃይሉ የዐማራው ለመኖራቸው ከጣሊያንና ከእንግሊዞች ጋር ሲያደርጉ
መደራጀት ለምን ያስፈራዋል? የነበረውን የባንዳነት ታሪክ መለስ ብሎ ማስተዋል ተገቢ
ዶ/ር አፈወርቅ:- የአንድነት ኃይል የሚባሉት እነማን ነው። ዋናው ጥያቄ እኛን ምን አፈዘዘን ነው?
ናቸው? ላለፉት ስልሳና ሰባ ዓመታት ዐማራ ላይ በተካሄደው የኢትዮጵያ ጉዳይ:- የራሷ እያረረባት የሰው
የዘር ማጥፋትና የዘር ማጽዳት ፖለቲካ ሚናቸው ምን ነበር? ታማስላለች እንዲሉ አብዛኞቹ የአማራ ምሁራን በዐማራ ላይ
የዐማራው ኢትዮጵያዊ ስነልቦና ማዳበር፣ እየደረሰ ካለው ዘርን መሠረት ያደረግ ጭፍጨፋ ይልቅ ስለ
ለኢትዮጵያ ሉዓላዊነትና የግዛት አንድነት መከበር ሳያቅማማ ኢትዮጵያ አንድነት አብዝተው መናገርና መፃፍ ይቀናቸዋል።
መስዋዕት መሆን፣ለውስጥና ለውጭ ጠላቶች ዋና ዒላማነት በዚህ ላይ የእርስዎ አስተያየት ምንድን ነው?
አጋልጦታል። በውስጥ ስልጣን ፈላጊዎች ይህን የዐማራን ዶ/ር አፈወርቅ:- አገራችን ትጠፋለች ከሚል ፍራቻና
ሕዝብ ስነልቦና ለእርኩስ ዓላማቸው ሲገለገሉበት እንደኖሩ፣ ወቅታዊውን የፖለቲካ ሂደት ካለመገንዘብ የመጣ ነው። ዛሬ
የስልጣን መሸጋገሪያና የገንዘብ ምንጫቸው መሆኑ የአደባባይ የትውልድ ልዩነት አለ። አዲሱ ትውልድ ቀዳሚውን ሊሰማም
ሚስጢር ነው። ዛሬ ዐማራው ወደራሱ ህልውናና ማንነት ሆነ ሊያይ አይፈልግም። ምክንያቱም ከቀዳሚው ትውልድ
እንዲያተኩር መገደዱ ለነዚህ ኃይሎች ስጋት ነው።ስለዚህ የተረከብነው ውግዘትን፣ውርደትን ሃፍረትንና ስደትን ነው
ይህን ለመግታት የማይፈነቅሉት ድንጋይ የለም። ከእንግዲህ ብለው ያማርራሉ። የወደፊቱ ዕጣ ፈንታ የአዲሱ ትውልድ
ዐማራን እንደ ሰጋር ፈረስ እየጋለቡ ወደ ሚኒሊክ ነው የሚል የተለየ አስተሳሰብ ይስተዋላል። ቀዳሚው
ቤተመንግስት ማቅናት እንደማይቻል ለሁሉም ግልጽ መሆን ትውልድ ደሞ በወጣቱ ላይ እምነት የለውም አገር አፍራሽ፣
ያለበት ጉዳይ ነው። የወያኔ መንገድ ተከታይ ብሎ ይከሳል። ገሚሱም ዛሬ
የኢትዮጵያ ጉዳይ:- የዐማራ ብሔረተኞች ወያኔ የምንከሰስበትን ስህተት የፈጸምነው እንደ እናንተ ወጣት ሆነን
ያሰመረውን የዘር ክልል በቀጥታም ይሁን በተዘዋዋሪ በመሆኑ ከእኛ ስህተት ተማሩ ብለው የሚመክሩም አሉ። እኛ
ተቀብለውታል ለሚሉ ወገኖች ምን ምላሽ ይሰጣሉ? የምንመክረው ትውልዱ ሳይገፋፋ በአድዋ መንፈስ ታንጾ
ዶ/ር አፈወርቅ:- ይህ ከውስጥ ከመነጨ ጥላቻና በጋራ ይህን አስከፊ ስርዓት ማስወገዱ ላይ ቅድሚያ
ክፋት የሚነዛ የዐማራው ደመኞች መዝሙር ነው። በአገራችን እንድንሰጥ ነው።
የተንሰራፋውን ማንነት ተኮር አደረጃጀትና የስነልቦና ለውጥ የኢትዮጵያ ጉዳይ:- የወቅቱን የፖለቲካ አሰላለፍ እና
ያላገናዘበ አባባል ነው። የሚገርመው ይህን የሚሉት ወገኞች የኢትዮጵያን የወደፊት ዕጣ ፈንታ እንዴት ይመለከቱታል?
የሚከሱት የዐማራውን መደራጀት እንጂ ሌሎቹን ነግቶ ዶ/ር አፈወርቅ:- የወቅቱ የአገራችን ሁኔታ እጅግ
እስኪመሽ ሲያበረታቱና ሲደግፉ የሚታዩ ኃይሎች ናቸው። አሳሳቢ ነው። የትግራይ ፋሽስቶች በኃይል ለመግዛት አረመኔ
ለምን? ከህሊናው ጸብ ላልገባ መልሱ ግልጽ ነው። የዐማራን ተግባራቸውን ያለከልካይ በማስፋፋት ላይ ይገኛሉ። ይህ
ታሪካዊ መሬቶች በመቀራመት፣ከያካባቢው በማፈናቀል ደግሞ አደገኛ ሁኔታ ይፈጥራል። እንደ አገር መቀጠል
በአገሩ ስደተኛ እንዲሆን ተፈርዶበት ቁም ስቅሉን ሲያይ፣ ከማንችልበት ሁኔታ ውስጥ ይከተናል።ዓለም አቀፉ
ይሄን የሚሉት ወገኖች ድምጽ ሊሆኑለት አልቻሉም። ታዲያ ህብረተሰብም ዝምብሎ አያይም። ጣልቃ ገብነቱ ከተከሰተ
ምን የሞራል ብቃት አላቸው ይህን ለማለት? ውጤቱ አሳዛኝ ይሆናል። ይህን አስከፊ ስርዓት ለማስወገድ
የኢትዮጵያ ጉዳይ:- ባለፉት 27 ዓመታት ውስጥ ቁርጠኛ ሆነን በጋራ ከታገልን ወደ ተሻለ ሁኔታ መሸጋገራችን
በዐማራ ሕዝብ ላይ የተፈፀመውን የዘር ማጥፋት ወንጀል እውን ነው። ስለዚህ ሁላችንም የበኩላችንን በጎ አስተዋጽዖ
ለምን ለዓለም ዓቀፉ ፍርድ ቤት ማቅረብ አልተቻለም? ማድረግ ይጠበቅብናል።
ዶ/ር አፈወርቅ:- ዓለም ይህን አያቅም የሚል የኢትዮጵያ ጉዳይ:- በመጨረሻ ለማስተላለፍ
የዋህነት አያጠቃንም። ሆኖም በዚም ሆነ በሌላ የዚህ ወንጀል የሚፈልጉት መልዕክት ካለ?
ፈጻሚዎች ተገቢውን ፍርድ ሊያገኙ የሚችሉበት ግዜ ዶ/ር አፈወርቅ:- ኢትዮጵያ እንድትኖር ኢትዮጵያን
መምጣቱ አይቀሬ ነው። ለዚህ የሚያስፈልጉት የመረጃ የሚወደው የዐማራ ሕዝብ የህልውናና የማንነት ትግል ወሳኝ
ማጠናቀር ስራዎች እየተከናወኑ ነው። ዋናው ለዚህ ጥቃት ነው። ዐማራ በማንም ላይ አልዘመተም። እንደ ሰው በአገሩ
ላይ መብቱ ተጠብቆ እንዲኖር ይታገላል። መዐሕድ ይህን
7
ዕውን ለማድረግ ተግቶ ይሰራል። ዐማራው በስፋት መዐሕድን ከቀያቸው እየታነቁ ወደ ገደል ተጥለዋል። ይህ ሁሉ ሲደረግ
በመቀላቀል የሰቆቃውን ዘመን ያሳጥር ዘንድ ጥሪዬን አብዛኛው አማራው አንድም በወቅቱ እየተደረገበት በነበረው
አቀርባለሁ። ውግዘት በመሳቀቅ ወይም ኢትዮጵያዊነት እና አንድነትን
የኢትዮጵያ ጉዳይ:- ዶ/ር አፈወቅ ተሾመ ለነበረን ጊዜያዊ ችግሮች ሊበግሩት አይገባም ከሚል እምነት፤ ይህ ነው
ቆይታ ምስጋናችን የላቀ ነው። የሚባል ተቃውሞ በአገዛዙ ላይ ሳያሳይ ቆይቷል።
ዶ/ር አፈወርቅ:- እኔም ለተሰጠኝ ዕድል ከልብ ይሁን እንጂ ሐምሌ 5 ቀን 2008 ዓ.ም ጎንደር
አመሰግናለሁ። ውስጥ የተቀጣጠለው የአማራ ተጋድሎ ላይቀለበስ መጀመሩ
የአማራ ሕዝብ ተጋድሎ በጅምላ ጭፍጨፋና ተረጋግጧል። ይህ የአልሞት ባይነት ተጋድሎ ከተቀጣጠለ
አፈና አይቀለበስም! ወዲህ የአገሪቱ ፖለቲካ ተመሰቃቅሏል፤ ህወሓትም
በተደጋጋሚ የአስቸካይ ጊዜ አዋጅ በማወጅ በአማራው ላይ
Elsa Mulubrhan Gebreslase ይፋ ጦርነት ከፍቷል። በቅርቡ ከጥር 2010 ዓ.ም ጀምሮ
ህወሓት በ1967 ዓ.ም የትጥቅ ትግል የጀመረው ለአስራ አምስት ቀናት የዘለቀው በሰሜን ወሎ አማራ ላይ
አማራ የትግራይ ሕዝብ ቀንደኛ ጠላትነት በመፈረጅ ነው። ያነጣጠረው የጅምላ ጭፍጨፈ የጠላቶቻችን ጭካኔ እኛን
ስለሆነ ባለፉት አርባ ሦስት ዓመታት ውስጥ አማራን ከመፍራት የመጣ እንደሆን በተግባር አሳይቶናል። የአማራ
መግደል፣ ማሰርና ማፈናቀል ወንጀል ሳይሆን፤ የትግራይ ህዝብ 27 ዓመት ሙሉ በመታገሱ የደረሰበትን የጅምላ
ፋሽስቶች የዘወትር ተግባር ሆኖ ቆይቷል። በእነዚህ አርባ ጭፍጨፋ መታገል ሲጀምርም ከጠላቶቹ የከፋ ግፍና ሰቆቃ
ሦስት ዓመታት ከግድያ፣ ከእስር፣ ከስድብ፣ ከውግዘት እና ሊደርስበት እንደሚችል ጠንቅቆ ያውቃል። ስለሆነም አሁን
ከመፈናቀል ያላረፈው የአማራ ሕዝብ ዛሬም በአደባባይ የምናየው የዐማራ ሕዝብ ተጋድሎ ጅማሬ መሆኑና በቀጣዮቹ
እየተጨፈጨፈና እየተፈናቀለ ይገኛል። ምናልባት ሌላው ጥቂት ወራት ውስጥ የትግራይ ፋሽስቶችን አከርካሪ የሚሰብር
ኢትዮጵያዊስ አልተገደለም የሚለኝ ይኖር ይሆናል። አዎ መሬት አንቀጥቅጥ የዐማራ ተጋድሎ የማይቀር መሆኑን
ሌላው ኢትዮጵያዊም ግድያ እና ወከባ ደርሶበታል፤ አሁንም ጠላቶቻችን ሆኑ ወዳጆችም ሊያውቁት ይገባል። ትግላችን
እየደረሰበት ነው። ነገር ግን ሌላው ኢትዮጵያዊ ከአማራው እስከ ነጻነት ይቀጥላል። የዐማራ ሕዝብ የሚገባውን ክብር
የሚለየው እንደ ሕዝብ በጅምላ “ነፍጠኛ” እና “ትምክህተኛ” እስከሚያገኝ፣ በአባቶቹ አገር ተከብሮ በእኩልነት
የሚል የማጥላላት ዘመቻ አልተደረገበትም። ለአብነት ወያኔ እስከሚኖርና የማይቀለብስ ነጻነትን እስኪጎናጸፍ ድረስ
ኦሮሞን ሲገድል እንደ ግለሰብ የኦነግ ወይም የሌላ ተቃዋሚ የጀመርነውን ተጋድሎ አፋፍመን አንቀጥላለን።
ድርጅት አባል አድርጎ ያቀርባቸዋል እንጂ እንደ ወንጀለኛ ድል ለአማራ ሕዝብ!!
ብሄር አባል አድርጎ አያሳያቸውም። አማራ ግን ክሱ ምንም የተጠናዉ የህወሃት ግድያ
ይሁን ምን በመጀመሪያ ወንጀል ተደርጎ የሚቀርብበት
“የነፍጠኛ ብሄር አባል” መሆኑ ነው። Woldehawriate Zenb (Geisenheim)
የትግራይ ፋሽስቶች በአገኙት ሁሉ አጋጣሚ አማራን ህወሃት-ትግሬ በአማራ ክልል ላይ ከሚያካሂደዉ
(ነፍጠኛን) እንዳያንሰራራ አድርገን ወደታች አርቀን የጅምላ ጭፍጨፋ በስተጀርባ አገዳደሉ Pattern (የሆነ
ቀብረነዋል በማለት ፎክረዋል። ዛሬም ስብሃት ነጋን የመሰሉ የተመረጠና የተጠና አካሄድ) አለዉ፡፡ ህወሃት መጀመሪያ
ረጅም ዕድሜና ልምድ ያላስተማራቸው በጥላቻና በዘረኝነት ባካባቢዉ ከሚኖሩ ሰላይ ትግሬወች መረጃ ያጠናክራል፡፡
የነቁዙ አዛውንቶች ሳይቀሩ በመፎከር ላይ ይገኛሉ። ህወሓት መረጃ የሚሰበስበዉ ለሁለትና ለሶስት አመታት ያህል ነዉ፡፡
አማራን በቀንደኛ ጠላትነት ፈርጆ “ነፍጠኛ” እና በዛ ዉስጥ ለወደፊት ለማህበረሰቡ (ለአማራ) ጥሩ አስተዋጽኦ
“ትምክህተኛ” የሚሉ ታርጋዎች በመለጠፍ ላለፉት አርባ ያደርጋሉ የሚባሉት፤ በስነምግባራቸዉ በሙያቸዉ
ሦስት ዓመት በጅምላ ሲገድል፣ ሲያስርና ከቤት ንብረቱ በማህበረሰቡ ዘንድ የሚወደዱና፤ ለህዝባቸዉ ተቆርቋሪ የሆኑ
ሲያፈናቅል፤ የትግራይ ህዝብ የለም አማራ ጠላታችን ሰወች ይለያሉ፡፡ ከዛም ቀን ጠብቆ ገዳይ አጋዚ-ትግሬወችን
አይደለም አላለም። ይልቁንም ዓለምሰገድ አባይ የተባለ ያዘጋጃል፡፡ ፎቶና ሙሉ ፕሮፋይላቸዉ፤መኖሪያቸዉ ለአጋዚ
የትግራይ ተወላጅ ህወሓት አዲስ አበባን ከተቆጣጠረ ከረጅም አዛዦች ይሰጣል፡፡ ግር ግር በተነሳ ግዜ እኒህን ለህብረተሰቡ
ዓመታት በኋላ ባደረገው ጥናት ውስጥ ሰማንያ ሁለት በመቶ ተስፋ የሆኑ ልጆችን እየመረጠ ይለቅማል፡፡ እኒህ ወጣቶች
(82%) የሚሆኑ የወያኔ ትግሬዎች አማራ ቁጥር አንድ በሚኖሩበት አካባቢ እጅግ በህዝቡ ዘንድ የሚከበሩና
ጠላታችን ነው በማለት የህወሓትን አቋም የሚጋሩና ህብረተሰቡ የሚጠብቃቸዉ ሰወች ስለሆኑ በደህንነቶች
የሚደግፉ መሆናቸውን በድጋሚ አረጋግጠዋል። ለማስገደል ብዙ ግዜ ይከብዳቸዋል፡፡
በመሆኑም ህዝባዊ ወያኔ ሓርነት ትግራይ (ህወሓት) ባህርዳር ላይ የገደሏቸዉ ሰወች በሙሉ ወጣት
በ1983 ዓ.ም የፖለቲካ ስልጣን ከያዘ በኋላ ወደ ሦስት ባለሃብቶች፤በሙያቸዉ የተከበሩና ህብረተሰቡ የሚሳሳላቸዉ
ሚሊዮን የሚጠጉ አማሮች ኢሰብዓዊ በሆነ ሁኔታ ልጆች ናቸዉ፡፡ ጎንደርና መተማ ላይ የተገደሉት በሙሉ
ተገድለዋል። በአዲስ አበባ፣ በአርሲ፣ በሃረር፣ በወለጋ፣ በባሌ፣ መተማ፤ሁመራ፤ቋራ አራሽ አንደፋራሽ ማንኛዉም አርሳለዉ
በጅማ፣ በሸዋ፣ በጎንደር፣ በጎጃም፣ በወሎና በሌሎችም ለሚል ሰዉ በራሳቸዉ ወጪ መሬት ተከራይተዉ የሚሰጡ፤
አካባቢዎች መንኮሳት ከገዳማቸው፣ ወጣቶች ከእርሻቸው፣ ቤተክርስቲያን ፤መስጊድ፤ትምህርት ቤት በራሳቸዉ ወጪ
ህጻናት ከእናታቸው እቅፍ፣ ሴቶች ከጓዳቸው፣ አዛውንቶች አሰርተዉ ለህብረተሰቡ የሚሰጡ ናቸዉ፡፡ ዳንግላና
ደብረማርቆስ የተገደሉ ወጣቶችም በፓለቲካዉና በትምህርቱ
8
ዘርፍ ለወደፊት ለአካባቢዉ ትልቅ አስተዋጽኦ ያደርጋሉ ለሙያው ስነምግባር ተገዢ የሆኑ ዳኞች የአንድን ተጠርጣሪ
ተብለዉ የሚጠበቁና በህብረተሰቡ ዘንድ ከፍተኛ ተቀባይነት ጉዳይ መርምረው ነፃ ብለው ቢያሰናብቱ እንኳን የህወሃት
ያላቸዉ ናቸዉ፡፡ ደብረታቦር የተገደሉት ልጆች ታዋቂ ዘበኞች ከፍርድ ቤት ደጃፍ ላይ ዳግም እያዳፉ ወደ ወህኒ
የአካባቢዉ ነጋዴ በህዝብ ዘንድ ትልቅ ክብር የሚሰጣቸዉ የመውሰድ ስልጣን እንዳላቸው በተግባር ደጋግመው
ናቸዉ፡፡ ወልደያም ይሄንኑ ነዉ የደገሙት እነ ገብረ መስቀል አሳይተዋል። ምክንያቱም እነሱ የህወሃት የፖለቲካ ፕሮግራም
ማለት የብረታብረት ቤት ያለዉ ነገ ባካባቢዉ ፋብሪካ ከፍቶ ዘብ እንጂ የመንግስታዊ ስርአት ጠባቂ አይደሉምና ብይኑ
ለአካባቢዉ የስራ እድል ለመክፈት የተዘጋጀ ልጅ ነዉ፡፡ የህወሃትን መሰረታዊ ፕሮግራም ተፃራሪ ሆኖ ሲገኝ
ሆቴል ከፍቶ ከተማዋንና ማህበረሰቡን ለማገልገል ዉጥን ጡንቻቸውን እየሰበቁ ጣልቃ ይገባሉ።
የነበረዉ ሰዉ ግር ግር ባልነበረበት ጊዜ ከርቀት አንጣጥሮ ወያኔ የመጣው ከጫካ ነበር:: ነገር ግን ባዶ እጁን
ተኳሾች እንደገደሉት ነዉ የተነገረን፡፡ ከርቀት ከህንጻ ላይ አዲስ አበባ አልገባም። ካነገበው መጠነ ሰፊ የብረት ትጥቅ
ሆነዉ እንደገደሉት ነዉ ያለዉ መረጃ፡፡ በተጨማሪ አገዛዙን የሚያቀላጥፍበት ሰነድ ጭምር ነው ይዞ
እስር ቤት ሲቃጠልም እንደዚሁ የትግሬ ሰላዮች የመጣው። ይህ ብቻ አይደለም፤ ያንን ሸክፎ ያመጣውን ሰነድ
ማታ የሚገደለዉን ስም ዝርዝር ይዘዉ ነዉ በነገዉ እስር በሙሉ ልብ የሚያስፈፅሙ፣ ከሰነዱ ጋር እጅጉን የሚተዋወቁ
ቤትን እሳት የሚለኩሱት፡፡ ለምሳሌ ቂሊንጦን ሲያቃጥሉ ፣ በጫካ ትግል ዘመናቸው ሰነዱን በመተግበር በቂ ልምድ
ተስፋ ያላቸዉን ሰወች ለመግደል የታቀደ ነበር ያዳበሩ አባላቱንም ይዞ ነበር የመጣው። ዛሬ የምናያቸው
አድርገዉታልም፡፡ ለመግደል አስበዉ ያልተሳካላቸዉ አሉ እስር ቤቶች ፣ ማሰቃያ ጣቢያዎች ፣ የወህኒ ዘበኞች ፣
ለምሳሌ እነ መቶ አለቃ ማስረሻ ሰጤ የዚህ ሴራ ተጠቂወች በየጎዳናው ላይ የንፁሃንን ደም የሚያፈሱት አረመኔዎች
እንደነበሩ በገሃድ በፍርድ ቤት የተናገሩት ነዉ፡፡ ጎንደር ላይ ትናንት በትግራይ በረሃዎች በሰው ዘር ላይ ተመሳሳይ ሰቆቃ
እስር ቤት ሲቃጠል ጎንደር ከተማ ከ 50 በላይ ወጣቶችን ሲፈፅሙ የቆዩ ወያኔዎች ናቸው። እነኘህ ሰዎች ጫካ በነበሩ
በራሱ ወጪ ባጃጅ ገዝቶ ለቁም ነገር ያበቃን ልጅ ነዉ የታክስ ጊዜ እጃቸው የወደቀን ማንኛውንም የኢትዮጵያ ሕዝብ
ክፍያ ማጭበርበር ብለዉ እስር ቤት አስገብተዉ የገደሉት፡፡ ንብረት፣ የሆስፒታል አልጋ ወይንም የልማት ተቋም ፣ ባንክ ፣
ይህ ልጅ በመጀመሪያዉ ቀን ቆስሎ ሳይሞት ቀረ በሁለተኛዉ ተሽከርካሪ… ወዘተ ያገኙትን ሁሉ እየዘረፉ ለድርጅታቸው
ቀን ሞተ አልሞተም ተብሎ ሲጠየቅ እንዳልሞተ ታወቀ፡፡ ሀብት ማከማቻ በማድረግ በቂ ልምድ ያካበቱ ሌቦች ናቸው።
ከዛም በሁለተኛዉ ቀን ሆስፒታል እንዉሰደህ ብለዉ አጋዚ የወያኔ አባላት ያኔም ሆነ ዛሬ ታማኝነታቸውም ሆነ
መንገድ ላይ በአምስት ጥይት ነበር ቀጥቅጠዉ የገደሉት፡፡ አገልግሎታቸው ኮትኩቶ ላሳደጋቸው የጫካ ሕግና ለህወሃት
ስለዚህም ሁሌም ቢሆን ግር ግር በተነሳ ግዜ አጋዚ ትግሬ ሰነድ ብቻ ነው። ሰነዱ እንዲከበር የሚታገሉለትን ያህል
የእንደዚህ አይነት ወጣቶችን ስም ይዞ ወረቀት ላይ ሰነዱም ለነሱ በቂ የደህንነት ሽፋን በመሆን ያገለግላቸዋል።
እያረጋገጡ ነዉ የሚገድሉት። እንግዲህ ይሄን መረጃ ቢገድሉ እንዳይጠየቁ ፣ ቢዘርፉ ስማቸው እንዳይነሳ ፣ ቢዋሹ
የሚያጠናቅሩት የህወሃት ሰላዮች ናቸዉ። እንዳይጋለጡ ፣ ሰቆቃ ቢፈፅሙ ተገቢ ሽፋን እንዲያገኙ…
የህወሓት ዘረኛ አገዛዝ በኢትዮጵያ ላይ ወዘተ ዋስትናቸው ከጫካ ይዘውት የመጡት ሰነዳቸው ነው።
በውድቅት ሌሊት የሰው ቤት ሰብረው ፣ ቤተሰብ እና ጎረቤት
ያስከተለው ውድቀት አሸብሮ ዜጎችን ማፈን እና ወዳልታወቀ ስፍራ መውሰድ ፣ ዘር
Bruk Getahun (Hanau) ላይ ያነጣጠረ ጭፍጨፋ መፈፀም ፣ ሰብአዊነት የጎደለው
አምባገነኑ የኢሕአዴግ አገዛዝ ላለፉት ሃያ ሰባት የእስረኛ አያያዝና በአጠቃላይ ላለፉት ሃያ ሰባት ዓመታት
ዓመታት ኢትዮጵያን የገዛው በሕግ ሳይሆን፤ መለስ ዜናዊ ‘በህግ’ ስም በኢትዮጵያ ሕዝብ ላይ ሲፈፀም ለቆየ አፈናና
ፅፎት በሞተው የህወሃት የፖለቲካ ፕሮግራም ነው። ከዚህ ግድያ መመሪያ ሆኖ ያገለገለው የህወሓት የፖለቲካ ፕሮግራም
ውጭ ህግ ተብሎ የታወጀ ማናቸውም ደንብ ከህወሃት ፈቃድ ነው።
እና ፍላጎት ውጭ ተፈፃሚ ሊሆን አይችልም። የህወሃት ጉዳዩ ለኛ እንግዳ ይሆንብን ይሆን እንደሁ እንጂ
የፖለቲካ ፕሮግራም ህግ በሆነበት አገር ውስጥ ሌላ የበላይ ለእነሱ ከቦታው ልዩነት ሌላ ድርጊቱ የነበረ እና በሰልጣን ላይ
ህግ ወይም ሕገመንግሥት የሚባል ነገር በስም እንጂ በተግባ እስካሉ ድረስ የሚቀጥል ዕለታዊ ተግባራቸው ነው። ህወሃት
አልታየም። ስለሆነም ይህ የይስሙላው ሰነድ ለህወሓት የትግራይ ነፃ አውጭ በሚል ሲሰባሰብ በማንነታችን የተነሳ
የፖለቲካ ፕሮግራም እና ዓላማ ማስፈጸሚያ ጭንብል ከመሆን በደል ተፈፅሞብናል የሚል ሰበብ ነበረው። የዘር በደል
የዘለለ ፋይዳ ኖሮት አያውቅም። ለምሳሌ በይፋ በተፃፈው ህግ ደርሶብኛል ፣ በትግራይ ዘር ላይ ያነጣጠረ ጥቃት
መሠረት “አንድ ተጠርጣሪ ወንጀለኛ መሆኑ በህጋዊ ፍርድ ተፈፅሞብኛል በሚል ተቀስቅሶ ጫካ ገብቷል። ህወሃት ይህንን
ቤት እስካልተረጋገጠ ድረስ ነፃ ነው” ቢልም በዚህ ስርዓት ዘረኛ ነፃ የማውጣት ግብ ሲወጥን ኢትዮጵያ ውስጥ የዘር
ህወሃቶች የጠረጠሩት ሁሉ ነፃ መሆኑ እስካልተረጋገጠ ደረስ ፖሊቲካ ላይ የተመሰረተ ድርጅት ወይንም መንግሰታዊ
ወንጀለኛ ነው። ህወሃት የጠረጠረውን ‘ነፃ’ ነህ ብሎ ስልጣን አልነበረም።አንድን ዘር ነጥሎ ለማጥቃት በግልፅም
የሚያሰናብት ፍርድ ቤት ይኖራል ብሎ መጠበቅ ደግሞ ሆነ በስውር የተነደፈ መንግስታዊ ፖሊሲም አልነበረም።
ህወሃትን ጠንቅቆ ካለመገንዘብ የሚመነጭ የዋህ ግምት በአፄውም ሆነ በደርግ ዘመን በአንድ ዘር ገናናነት
ከመሆን አይዘልም። ፍረድ ቤት ይፈታ ሲል ህወሃት በበኩሉ የሌላው ዘር የጥቃት ሰለባ መሆኑን የሚያመለክት አንዳችም
አልፈታም ማለት እንደሚችል ደጋግሞ አሳይቶናል። አንዳንድ ጭብጥ አልነበረም። አማርኛ ብሔራዊ ቋንቋ ከመሆን ሌላ
9
አማራ የሚባል የፖለቲካ ድርጅት፣ የአማራ የሚባል ጦር፣ ለማጋዝ የሚሰራው ሥራ ተጠናክሮ ቀጥሎበታል። ይህ አገዛዝ
አማራ የሚባል የንግድ እና ቸርቻሪ ተቋም፣ አማራ የሚባል ሕዝቡ አንቅሮ እንደተፋው ስለሚያውቅ በጥቂት ካድሬዎች
ቤተክርስቲያን ወይንም መስጂድ ኢትዮጵያ ውስጥ ማራገብ የሕዝቡን ስነ ልቦና ለመመለስ ያደረገው ጥረት ሁሉ
አልነበረም። ዛሬ ለህወሃት ምስጋና ይግባውና በዘር ጣሪያና ውድቅ ከሆነበት ቆየ። በየአቅጣጫው የሚታየው ሁሉ ፋታ
ግርግዳቸውን ያጠሩ ተቋማት በየጎጡ ተከስተዋል። በወያኔ የሚነሳ ሆኖበታል። የአገዛዙ ዕድሜ ምሽት ላይ ነው። ድሮም
ዘመን ስፖርት ማዘውተሪያዎች ሳይቀሩ በዘር ቆጠራ አጥብቆ በሚጠላው የሕዝብ አንድነት መቃብሩ እየተማሰ
እንዲደራጁ ተደርጓል። እግር ኳስ ሜዳ ለመሄድ ሲያስቡ ይገኛል። በየቦታው ያሉ የትግል ስልቶችን ሁሉ አገዛዙን
የትኛውን ዘር ለመደገፍ እንደሆነ መወሰን ግድ ነው። ይህን ለመጣል የሚደረጉ እስከሆኑ ድረስ ሁላችንም ልንደግፈው
ሳይወስኑ ሜዳ መሄድ ለተባራሪ ጥይት ሰለባ መሆንን ይገባል። በተለይ ደማቸውን እየከፈሉ ያሉትን ስንመለከት
ያስከትላል። ህወሃት ይህን ያህል ነው ኢትዮጵያን ያዘቀጣት። በውጭ የምንኖር ልናደርገው የሚገባውን ፖለቲካዊም ሆነ
የትግሬ የበላይነት ይህን ያህል ነው ኢትዮጵያን ቀውስ ውስጥ ኢኮኖሚያዊ ድጋፍ አጠናክረን ልንቀጥል ይገባል። የውጭ
የከተታት። ስለዚህ ኢትዮጵያን እና ሕዝቧን ከውድቀት አገር መንግሥታት ለወያኔ ሥርዓት ዕድሜ ማርዘሚያ
መታደግ የሚቻለው ህወሃትን ከነጫካ ሰነዱ በተባበበረ ክንድ የሚሰጡትን ድጋፍ እንዲያቆሙ ሁል ጊዜም መጠየቅ ጫና
ነቅሎ በመጣል ነው። ድል ለኢትዮጵያ ሕዝብ! ማሳደር ይጠበቅብናል።
የሕዝባችን ዕጣፈንታ ይህ ማለት ልዩነትን ወደ ጎን በመተው ለአንዲት
ዲሞራሲያዊት አገር ሕልውና መሥራት ማለት ነው። ምንም
Mamo Woldehanna Tamrat እንኳን በፖለቲካዊ አስተሳሰብና አመለካከት ብንለያይም
(Rüsselsheim) አገራችን ከተጋረጠባት ጥፋት የምንታደጋት በአንድነት
ዘረኛው የወያኔ አገዛዝ ሃያ ሰባት ዓመታትን አገዛዙን ስንጥል ብቻ ነው። ጊዜው ይህንን የሚጠይቅ ነውና።
አስቆጥሯል። ይሁን እንጂ ሀገሪቷን በጎሣ፣ በዘርና በሐይማኖት ሥልጣን ሳይሆን አገር ታስፈልጋለች። ዜጎች በእኩልነት
ከመከፋፈል በቀር ለኢትዮጵያ ሕዝብ የፈጠረው አንዳችም የሚታዩባት ነፃ አገር መኖር አለባት ። ይህ የለውጦች ሁሉ
ፋይዳ ነገር የለም። የወያኔ የይስሙላ ባለሥልጣናት ሀገራችን መጀመርያ ነው። የወያኔ ሥርዓት ያደረሰው ጥፋትን
አደገች እያሉ የውሸት ጥሩንባ ከመንፋት ያለፈ እውነት ለሃያስድስት ዓመታት የተመለከተ ይህ የሚጠፋው
ተናግረው አያውቁም። ሀገራችን በዓለም ላይ የመጨረሻ ደሃ አይሆንም። ከዚህ አንፃር አሁንም ይህንን ጥፋት ለመቀጠል
ከሚባሉት ሃገሮች ተርታ የተሰለፈችው በወያኔ የአገዛዝ ዘመን ያወጀው የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ በምንም መልኩ ተቀባይነት
ብቻ ነው። የሕዝቧ የኑሮ ሁኔታ ከጊዜ ወደ ጊዜ ቁልቁል የሌለው ነው። በመሆኑም ነው በየቦታው የተቃውሞ
እየወረደ ነው። በተቃራኒው የወያኔ ዘረኛ አገዛዝ እንቅስቃሴዎች እየታዩ ያሉት። እኛም በበኩላችን
ባለሥልጣናት እና ዘመዶቻቸው ከኢትዮጵያ ሕዝብ በዘረፉት የምናደርግፕውን ጥረት መቀጠል አለብን። ይህም ወያኔ
ሃብት ተንደላቀው መኖራቸው አንሶ፤ ከሰላሳ ቢሊዮን በላይ ለለውጥ እና ለሽግግር መንግሥት መመስረት ጥሪ ጆሮ
የአሜሪካ ዶላር ከአገር እንዲወጣ ማድረጋቸውን በርካታ እስከሚሰጥ ሊቀጥል ይገባል።
መፅሔቶች ዘግበዋል።
በሀገራችን ሁለት ዓይነት ሕዝብ ይኖራል ማለት ሀገራችን ታማ ተኝታ ባልጋ ላይ
ይቻላል። ይህውም የትግራይ ተወላጆች አንደኛ ደረጃ ዜጋ እኛም ወዲህ መጣን ሞት ሽርቷን ሳናይ
ተብለው፤ ሌላውን ኢትዮጵያዊ በተለይም አማራና ኦሮሞውን Daud mahmed
የሚያስሩና የሚገድሉ፣ ሁለተኛ ደረጃ ዜጋ ተብለው በየቀኑ ኢትዮጵያ ሀገራችን ለአለፉት 40 የገጠሟት ዘርፈ
በትግራይ ፋሽስቶች የሚገደሉ ሁሉን ኢትዮጵያውያንን ብዙ ችግሮች አሁን ላለችበት የመበታተን አደጋ አድርሷታል።
ያጠቃልላል። ይህ ደግሞ የወያኔ ዘረኛ አገዛዝ በደቡብ አፍሪካ እንደሚታወቀው አሁን ባለው ሁኔታ የብሄር ሀይሎች እንጅ
ከታየው የአፓርታይድ አገዛዝ የከፋ አገር በቀል ፋሽስት የአንድነት ሀይሎች አቅም አጥተዋል:: የአንድነት ኃይሉ አቅም
መሆኑን በግልፅ ያሳያል። በአጠቃላይ ኢትዮጵያ ውስጥ ምንም ከሌለው ደግሞ አገራችን ኢትዮጵያን ማዳን አይቻልም።
ዓይነት ፍትህ፣ ዕኩልነት እና ዴሞክራሲ የሚባል ነገር ምክንያቱም የብሄር ሀይሎች የራሳቸውን ትናንሽ ሀገራት
አለመኖሩን ያረጋግጣል። መመስረት ነው አላማቸው ። ይህ አስተሳሰብ እንደ ጽድቅ
ስለሆነም ድምፅ አልባ የሆነውና የታፈነው በሚቆጥርባት በአሁኗ አገራችን እንዴትስ ከመከፋፈል አደጋ
ኢትዮጵያዊ ዕጣፈንታ ምንድነው ብለን የምንጠይቅበት ወቅት አገሪቷን ማዳን ይቻላል?
እንገኛለን። መልሱንም በጋራ መፈለግ የግድ ይለናል። ይህም ይህ ችግር በዚሁ ከቀጠለ ኢትዮጵያ እንደ
በጋራ ተባብረን የጋራ ጠላታችን በማስወገድ ፍትህ፣ ኢጎዝላቪያና ሶማሊያ መሆኗ የማይቀር ነው። አፋጣኝ
ዕኩልነትና ዴሞክራሲ የሰፈነባት ኢትዮጵያን መፍጠር ግድ መፍትሄ ያስፈልጋታል በተለይ ወያኔ አላማው ይችን ሀገር
ይለናል። ድል ለኢትዮጵያ ሕዝብ!! ከፋፍሎ በጎሳና በብሄር ህዝቡን አባልቶ ለማጫረስ አልሞ
የመሸበት ወያኔ የሚንቀሳቀስ መሆኑ ግልጽ ነው።
Mesert Amare አገር አድን ጥሪ ያስፈልጋል። የአንድነት ኃይል
በአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ ሰበብ ለሃያ ስድስት ዓመታት የሚባል ጠንከር ያለ ቡድን በሌለበት በዚህ አስቸጋሪ ወቅት
ከአገርና ሕዝብ የተዘረፈን ንብረትና ሃብት ወደ ትግራይ ክልል ህዝቡ ከመንግስት ጋር እየተፋለመ ይገኛል። አሁን የህዝብ
10
ትግል የታጠቀውን ሀይል አይሎ ቢወጣ ሀገሪቱን የሚረከብ በኢትዮጵያኖች ስም እየተለመነ በዘረኝነት እና በጎሰኝነት ስም
ጠንከር ያለ ህዝባዊ ፓርቲ የት አለ? የሚነገደው እስከ መቼ ነው?
መፍትሄው የመበሻሸቅና ጎሳ ተኮር ፖለቲካን ወደ የኢትዮጵያ ሕዝብ በጠመንጃ አፈሙዝ እየተገዛና
ጎን ትቶ ሁሉም ለዚች ሀገር የሚመጥን ዲሞክራሲያዊ ደሙ እየፈሰሰ ነው። የወያኔ መንግሥት ሕዝብ ሲገድል እና
መንግስት ለመፍጠር ይንቀሳቀስ። ምሁራንና ፖለቲከኛች እያሰረ ሲያሰቃይ ይህው 27 ዓመታትን አስቆጠረ። በተለይ
እንዲሁም የሀይማኖት አባቶችና ሌሎችም አንድ ላይ በመሆን የአማራ ሕዝብ ላይ የሚፈጸመው የዘር ማጥፋት ወንጀል
ይህንን ግፍ ማስቆምና ሀገሪቷን ከውድቀት የማትረፍ ሀላፊነት በሚሊዮን የሚቆጠሩ ወገኖቻችን አሳጥቶናል። ዛሬም
አላበቸው። ይህ ካልሆነ ዓይናችን እያየ ይህች ሀገር ትፈርሳለች የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ ታውጆ የአማራ ልጆች እየታደኑ
ፍርድ ወይም ጥንቆላ አይደለም መሬት ላይ ያለው ሀቅ ይህ ይገደላሉ። ከሞት የተረፉትም በእስር ቤት ይማቅቃሉ።
ነው። ህጻናትና አረጋውያን ሳይቀሩ የትግራይ ፋሽስቶች ሰለባ
በአንድነት ታግለን ወያኔን የማስወገጃችንን ሆነዋል። ስለዚህ አማራ እየተፈጸመበት ያለው የዘር ማጥፋት
ወንጀል ለመመከት መደራጀትና ማንነትን ማስከበር
ወቅት እናቅርብ!! ይኖርበታል።
Biruk Adane (Usseln) ወያኔ የትግራይ ወራሪ ሃይል ወይስ አውራ ፓርቲ?
ችግራችን አንድነት ሳይሆን በየመንደሩ ያሉ ጀግና Menderin Abeje (Neu-Anspach)
ወጣቶች ታግሎ የሚያታግል ጀግና መሪ አላገኙም። በሂደት የትግራይ ወራሪ ቅኝ ግዛት ውስጥ አይደለንም
ከመሃከላቸው ይወጣላቸው ይሁን ብለን እናበረታታለን እንጂ ካልከኝ ለምን ለዘመናት የኮራንባት ባንዲራችን እያሳሰረን
ኦሮሞ አማራ ወይም አማራው ኦሮሞን እስካልወጋ ድረስ እንዳለ ኣስረዱኝ። ይህንን ጥያቄ ሳነሳ ዘረኛ ሆኜ
እንዴት ተብሎ ይህንን ከ6 ሚሊዮን የማይሞላ ሕዝብ መሃል አይምሰላችሁ። እግዝኣብሄር በአምሳሉ የፈጠረውን ሰው
የወጣን ወንበዴ ጠቅላላው ኢትዮጵያዊ በአንድነት ካልተነሳ በሙሉ እወዳለሁኝ። ትግሬዎችም በአምሳሉ ስለተፈጠሩ
ልናሸንፈው ኣልቻልንም ተብሎ ምክንያት ማቅረብ በፍጹም እንዲጠላቸው ኣልተፈቀደልኝም። ይህ ማለት ግን
እንደሚቻል ኣልገባኝም። በሃገሬ ኢትዮጵያ ውስጥ እየደረሰ ያለውን የጭቆና ዓይነት
ይህንን ባንዳ ከ 5 ሚሊዮን ሕዝብ መሃል እንድደብቅ ኣያበረታታኝም። ብዙ ኢትዮጵያዊያን ኢትዮጵያ
የወጣውን ወንበዴ ከየሰፈራችን ለማባረር የስንት ሰው ቢያንስ ለአምስት ወይም ከዝያ በላይ መንግስታት በኩራት
ጉልበት ይሁን የሚያስፈልገን? የምን ያህል ሰው ሕብረት? በነጻነቷ የምታውለበልበው ባንዲራዋን ዛሬ ይዞ መገኘት ታላቅ
እስካልተቃወምኩህ እኮ ተባባሪህ ነኝ። መጥቼ ወያኔን ወንጀል ነው። በዓለማችን ውስጥ ይህንን ባንዲራችንን ይዞ
ኣንዳትወጋ ከከለከልኩህ እሺ። ግን ያ ባልሆነበት ቦታ ለምን መገኘት ወንጀል ሆኖ የተገኘው ኢትዮጵያ ውስጥ ነው።
መላው ኢትዮጵያዊ እስኪነሳ እጠብቃለሁኝ? ለጠላቶቻችን ኢትዮጵያችንን እየጨቆነው ያለው አካል ይህንን ኩራታችን
የሚበቃቸው ቁጥር አማራው ከራሱ መሃል ማግኘት የሆነውን ሰንደቅ ዓላማችንን መጠቀም መከልከል ብቻ
አቃተው? እውነተኛዋን ድክመታችንን መደበቁ ራስን መሸወድ ሳይሆን ወንጀል ሆኖ ኢትዮጵያዊያንን ኣሳስሯል፥ ኣስገርፏል፥
እንጂ መፍትሄ ኣያመጣም። ኣስደብድቧል ብሎም ቶርች ሁሉ ኣስደርጓል። ዛሬ ጀግኖቻችን
ጉዳዩ ጨዋታም አይደለም። ታጋዮች ሕይወታቸውን ይህንን ኩራት የሆነውን ሰንደቅ ዓላማችንን ይዘው ስለተገኙ
ሊያጡ ይችላሉ። በትግልም ላይ ሲሆኑና ሲሰዉስ እነሱ ታስረዋል። ከዝህ ተጨማሪ ኣጅግ በጣም ብዙ ምክንያቶችን
ጥለዋቸው የሚሄዱትን ቤተሰቦቻቸውን ለመደገፍ በቂ ደጀን ጨምረን የትግራይ ወራሪ ቅኝ ግዛት ውስጥ ነን ብለን
ለመሆን ችለናል? ትግሉ ለሚጠይቀው ሁሉ ስንዘጋጅና አለመደምደማችን የእኛ ስህተት ነው ብዬ በግሌ ማሰብ
ስናስተዋውቅ የነበረው አካልስ የት ገባ? ያንንስ ለመተካት ምን ከጀመርኩ ቆይቻለሁኝ። በአደባባይ ይህንን በጋር
የተለየ ስራ እየሰራን ነው? የሚሉ ጥያቄዎችን በፍጥነት ኣለመደምደማችን የእኛ ችግር ነው። ትግሉን በሚገባ define
መመለስ እና ሰው በላ የሆነውን ከፋፋይ ስርአት ላይመለስ ሳናደርግ ቀርተን ሕዝቡ ተደናግሯል። ያለነው በትግራይ
ወደ መቃብር ለማውረድ መተባበር ያስፈልገናል። አሁን ወራሪ መንግስት ስር መሆኑን እንኳን ለመግለጽ ስንሽኮረመም
ወቅቱ እኔ እበልጥ እኔ እበልጥ የምንባባልበት እና እነሱ ደግም እንዲህ ያለ ቅጥ ያጣ መጨማለቅ ውስጥ ገቡ።
የምንጠላለፍበት ሳይሆን በአንድነት ዘረኞችን በትግራይ ወራሪ ቅኝ ግዛት ውስጥ ነን። አበቃሁ።
የምናስወግድበት ነው መሆን ያለበት። ኢትዮጵያ ለዘላለም
ትኑር!! የጨነቀው እርጉዝ ያገባል
ዝም አለ አገሬው Daniel Moges (Frankfurt)
ወያኔ አሁን ያለበትን ሁኔታ በቀላሉ ስንገልፀው
Mahamud Mehamed Awel ይህ አባባል በእርግጥም ይስማማዋል። የሚያደርግ
በኢትዮጵያ ምድር እየኖረ ወያኔ አገዛዝ የሚሠራው የጠፋበት ከመሆኑ አንፃር በየዕለቱ የሚፈፅማቸው
ኢትዮጵያዊነት የሚታፈንበት ፣ ጎሰኝነትን እና ዘረኝነት የጭንቅ ተግባራት እንኳን ከመንግሥት ከእቁብ አመራር
የሚሞካሽበት በዓለም ዙሪያ የልመና አቁማዳቸውን ይዘው የሚጠበቅ አልሆነም። በዚህ አሰርኩት ሲል በዚያ ሲፈታበት
ሲዞሩ የአንድ ጎሳ ወገን ነን ብለው ሳይሆን ኢትዮጵያን በስመ መታደስ ስንቱን ነገር ሞከረው....የዚህች ሰሞን ተግባሩ
ወክለው ኢትዮጵያውያንን ነን በማለት ነው። ታዲያ ደግሞ መፍታት ላይ ያጠነጠነ ዜማ ሆኗል። ወትሮም ቢሆን
11
አንዲትም ጥፋት የሌለባቸውን እንዲያው ስጋቱ ብቻ ስለሆኑ ስቆቃ እየፈፀሙ እንደ ከብት በጅምላ ማጎሪያ እያጎሩ ለከባድ
አንደርድሮ ለእስራት የዳረጋቸውን ንፁሐን ፈታሁ...ምህረትን ቅጣት የሚስማማ የሃስት ማስርጃና ምስክር በህሊና ቢስ
አደረኩ ይበል እንጂ ይቅርታን የማያውቅ የጫካ ስብስብ ዳኞቻቸው እያስፍርዱ በአስቸኳይ የፖለቲካ ችሎት እስከ
ስለመሆኑ ሁሉም ያውቃል። ሞት ፍርዱ እየፍርዱ ለ28 ዓመታት ያህል ህዝባችን በነብስ
ይህ አላላውስ ያለው ወያኔ ጥይት ሕዝብ ይጨርስ ገዳዮች ወያኔ የአንድን ብሄር የበላይ ያደርገ የስው ሥጋ
መስሎት በተደጋጋሚ የፈፀመው አይን ያወጣ ወንጀልና የዘር በሌዎች በስቃይና በትግል ሕዝባችን ለብዙ ዓመት ኑሯል።
መጥፋት ስራ ታሪክና ዜጋ መዝግቦት ይገኛል። ከእንግዲህ አሁን ግን የነጻነትን ኑሮ እንሻለን፤ የአርመኔዎችና የነብስ
ይህንን ተግባር በምንም ሊያፀዳው አይቻለውም። ጭንቀቱን ገዳዮች አገዛዝ በቅቶናል!!
ማርገቢያ በሚል የሚወስዳቸው እርምጃዎች ሕዝብን ወደ የወያኔ-ኢህአዴግ አገዛዝ የወንጀለኛና የሌቦች
ከፍተኛ አመፅ ቢያነሳሱ እንጂ የመፍትሄ አማራጮች ስብስብ ነው። የኢትዮጵያን ሕዝብ በዘር የከፋፍሉ። የጎሳን
አልነበሩም። መንግሥታት ሕዝብን መምራት ካልቻሉ አገርን የፖለቲካ በኢትዮጵያ ህዝብ ውስጥ የዘሩ የወያኔን የጎሳ
ያጠፋሉ። ወያኔ ከታሪክም ከነባራዊው የዓለም ፖለቲካም ፖለቲካ ያሳደጉና ለሆድ አደር ግለስቦች ናቸው።
ለመማር አልቻለም። ኢትዮጵያዊያንን በቅኝ ገዥና ተገዥ ማህበርስብ የከፋፍሉ።
በእጅጉ የሚያሳዝነው ደግሞ የስንት ምሁራንን የኢትዮጵያዊያንን ጥንታዊ ታሪክ የካዱ ለ28 ዓመታት ሲገሉና
አስተዋፅዖ በመተው ከጫካ አስተሳሰብ ባልወጡ ካድሬዎች ሲያስሩን እንዲሁም ለስደት የዳርጉን የእኔን ጎሳ አይደለም
የሕዝብን ድምፅ ለማፈን እያደረገ ያለው ሥራ ነው። የሚሉትን ሲያፍናቅሉ ሕዝብን ሲያስለቅሱ በአምንባገነንት
ሲጨንቀው በማኅበራዊ ድረ-ገፅ ላይ አስተሳሰባቸው የዘቀጠና ኢትዮጵያ ዲሞክራሲ አጥታ በኢህአዴግ ቁጥጥር ስር ብቻ
የዘር ፖለቲካን የሚያራምዱ ተላላኪዎችን በመክፈል የጥፋት እንድትሆን በዲሞክራሲያዊ መንገድ ሊወዳደሩ የገቡ
ወሬ መንዛቱ ቢቀጥልም ትግሉን በጭራሽ ማስቆም ፓርቲዎችንና መሪዎችን አባላትን እንዲሁም ጋዜጦኞችን እና
አልተቻለውም። በዚህ ረገድ የትም ሊደርስ እንደማይቻለው ስበአዊ መብት ተሟጋቾችን ሲያሳድድዱ ሳያሳስሩ እና
ማመን አቅቶታል። የነበሩ የሽግግር እና የውይይት ጥሪዎችን ሲቀጠቅጡ ብሎም ከሀገር ሲያባርሩ የነበሩ ጭካኝ አርመኔዎች
በቸልታ የናቀው የወያኔ አገዛዝ ዛሬ ምንም ሊፈይድ ናቸው። በዚህ በስለጠነ በሃያ አንደኛው ክፍለ ዘመን
ከማይችልበት ጫፍ ላይ አድርሶታል። አሁን ስለሚያደርሰው ለኢትዮጵያ ነጻነትና መስዎት ለከፍላችሁ ወገኖቻችን በሙሉ
ጥፋት ሳይሆን ስለ አገር ሉዓላዊነት ነው ጥያቄው ??? ሕዝብ ቆምብለን ልናስባቸው ይገባል።
ዝም ስላለ ችግሮች የሉም ማለት አይደለም። በዕለት ከዕለት በቅርቡ አሻንጉሊቱ ጠቅላይ ሚንስተር
ኑሮው ውስጥ የሚከሰቱ ችግሮች አገዛዙ የፈጠራቸው ሐይለማርያም ደሳለኝ ስልጣናቸውን ለቀዋል።
የጥቂቶች መበልፀግ የብዙሃኑን ኑሮ መግለፅ አይቻለውም። ምክንያታቸውም የችግሩ ሳይሁን የመፍትሄው አካል መሆን
ስር ነቀል ለውጥ ማድረግ እና የሽግግር መንግስት እፍልጋለሁ ነው ያሉት። ነገር ግን የጠቅላይ ሚንስቴሩ
በድርድር ለማድረግ የማይችለውም በዚህ የጥቂቶች ብልፅግና ስልጣን መልቀቅ አሁን ኢትዮጵያ ህዝብ ላነሳው ጥያቄ መልስ
ለመቀጠል በማሰብ ስለሆነ ይህን የሚቀበል ትከሻ ደግሞ አይሆንም። መጀመሪያም ስልጣን የሌላቸው። ጠቅላይ
በማንም ዘንድ የለም። ይልቅም እየተከፈለ ያለውን ሚንስቴር ስልጣን ላይ ኖሩ አልኖሩ ልዩነት አያመጣም
መስዋዕትነት መምረጡን ቀጥሏል። የአንባገነን ሥርዓት ደግሞም ቀኝ ገዢዎቻችን አምጥተው የሚጭኑብን ጠቅላይ
መጨረሻ ሁልጊዜም ውድቀት ነው። ይህ ውድቀት ለወያኔ ሚንስቴር የኢትዮጵያ ህዝብ ላነሳው ጥያቄ መልስ አይሆንም።
ሥርዓትም የማይቀርለት ነው። በጭንቀት የሚፈፅማቸው መልኩ ቢቀያየርም አሻንጉሊት አሻንጉሊት ነው። የኢትዮጵያ
የመፍትሄ አቅጣጫዎች ሁሉ አሁንም ወደ መቃብሩ በፍጥነት ህዝብ ነጻነት የሚኖርው አሁን በጀመርው ትግል በአንድነት
እያወረዱት ይገኛሉ። ወደፊት መቀጠል ይኖርብርታል። ምክንያቱም ህዝባችን
ወያኔ-ኢህአዴግ የወንጀለኞችና የሌቦች ስብስብ ነው! የጠየቀው ጥያቄ ጠቅላይ ሚንስተሩ ይውርድልን ሳይሆን
Amin Rejawu ገዢው ፓርቲ የወያኔ ስረት ፀረ-ኢትዮጲያን ማስወገድ ነው
የህወሓት ትግሬ አገዛዝ የኢትዮጵያን ሕዝብ የቀን ተሌት ህልሙ ብዙ ስው ብዙ በደል ደርሶበታል።
ለመግዛት እንዲያመቸው የፍጠራችውን የጎሣና የቋንቋ ትግሉም መራራና ከባድ ነው። መስዋት ለከፍሉት ስዎች ቆም
ክልሎች እንደጎርፍ በመከተል የተደራጁ የፖለቲካ ድርጅቶች ብለን ልናስባችው ይገባል። ድል ለኢትዮጵያ ሕዝብ!
ሕዝቡን በጎሣና በሐይማኖት በማጋጨትና በማተራመስ እስረኞችን መፍታት የሕዝቡ አንዱ ጥያቄ እንጂ
ስልጣናቸውን ለርጂም ዓመታት ለማራዘም ተጠቅመውበታ። ብቸኛውና የመጨረሻው ጥያቄ አይደለም!
ሕዝባችን በኢትዮጵያ አንድነት ተያይዞና ተከባብሮ በጋራ
Rahel Getachew Belay ( Friedrichsdorf)
ገዢውን የወያኔ ትግሬ መንግስት ለመጨርሻ ጊዜ በማያዳግም
ሕዝብ ጠንክሮ ከታገለ በመጨረሻ ላይ የድሉ
እርምጃ ማስወገድ ይጠበቅብናል።
ባለቤት መሆኑ የማይታበል ሃቅ ነው።ለዚያ ወሳኝ ደረጃ
የኢትዮጵያ ሕዝብ የቁርጥ ቀን ልጆቹን ስብእናቸውን
ለመድረስ በሚያደርገው የትግል ጉዞ መጠቃትና ማጥቃት፣
ሥልጣንን ለሚያስገኘው ጥቅም ለሽጡ አምባገነኖች እየገበር
ድል መሆንና ድል ማድረግ ተፈራራቂ ክስተቶች ናቸው።እስከ
እዚህ መድርሱ ሳያንስው አሁን ግን የራሱም አጠቃላይ
አሁን ድረስ ለ27 ዓመታት በተጓዘበት የትግል ጎዳና
ህልወና አደጋ ላይ በመውደቁ ፀረ ስላምና ንብረትን አውዳሚ
የኢትዮጵያ ሕዝብ አንድ ታላቅ ድል የተጎናጸፈበት ጊዜ ቢኖር
ጭካኝ ገዢዎችን ስብኢዊ መብትን እየርገጡ የቁም ስቃይና
12
በ1997 ዓም በተካሄደው ምርጫ ያገኘው ውጤት ነበር።ያ ምርጫ አደገኛ ይሆናሉ ብሎ የማያስባቸውን፣በጥርጣሬ
ድል ግን በአረመኔዎቹ የወያኔ አፋኝ ቡድንና ባጫፋሪዎቹ ያሰራቸውንና ምናልባትም የተወሰኑ በውጭና በአገር ውስጥ
ተባባሪነት ተክዶ ዛሬ ለምናየው ስቃይና ጭቆና ተዳርጓል። ድጋፍና እውቅና አላቸው ብሎ ያሰባቸውን የፖለቲካ ድርጅት
ግፍ በበዛ ቁጥር የሕዝቡ እምቢባይነት እንደሚያገረሽ መሪዎችና ግለሰቦች ሊሆኑ እንደሚችሉ መገመት አያቅትም።
ያልተገነዘበው እብሪተኛው ቡድን የልብ ልብ ተሰምቶት አንድም ሰው ቢሆን መፈታቱ አይጠላም።በወያኔ ስሌት በዚህ
አገዛዙን ዘላለማዊ ለማድረግ ባደረበት ቀቢጠ ተስፋ ታውሮ ቁንጽል እርምጃ እራሱን ለተሃድሶ የተዘጋጀ አድርጎ ለማሳዬት
ዘረፋውን፣መግደሉን፣ማሳደዱን ማሰሩን በስፋት ተያይዞታል። ዓለም አቀፉን ማህበረሰብ ለማታለል የሚሞክርበት ስልት
ያም በመሆኑ የግፉ ጽዋ ሞልቶ መፍሰስ ከጀመረ ከሁለት ለመሆኑ ጥርጥር የለውም። ነገ ደግሞ የፖለቲካውን ምህዳር
ዓመታት በላይ ሆኖታል። የሕዝቡ ትግል ከዳር እስከዳር አሰፋሁ በሚል ማጭበርበር እራሱ የቀፈቀፋቸውን በስመ
ተቀጣጥሎ የለውጥ ማዕበል ሆኖ አሁን ባለስልጣኖቹን ተቃዋሚ በምርጫ ወቅት ድምጽ ለመሻማት
ከከፍተኛ ስጋት ላይ ጥሏቸዋል። በዚህ የሕዝብ ቁጣ የሚያሰልፋቸውን፣እራሱ ያረቀቀውን ሕገ-መንግስቱን
የተደናበረውን የወያኔ መራሹን ቡድን የሚይዝ የሚለቀውን የተቀበሉ አጋሮቹን በፓርላማ ውስጥ የተወሰነ ወንበር
አሳጥቶታል።ችግሩን በዝግ ስብሰባ ያስወግደው ይመስል አንድ እንዲያገኙ የማድረግ ስልት ሊጠቀም እንደሚችል ማሰብ
ጊዜ መቀሌ፣ሌላ ጊዜ አዲስ አበባ በሚያካሂደው ስብሰባ እርስ የወያኔን ተፈጥሮ ለሚያውቅ እንግዳ አይሆንበትም።
በርሱ ከመጋጨትና ከመዘላለፍ የተለዬ፣ የሕዝቡን ቁጣ የኢትዮጵያ ሕዝብ ከሚያነሳቸውና ከሚታገልባቸው
የሚያበርድ፣ ጥያቄውን ከሚመልስ አንዳችም ውሳኔ ላይ ጥያቄዎች አንዱ የፖለቲካ እስረኞች እንዲፈቱ መሆኑ
አልደረሰም። ሳምንት ባልሞላ ጊዜ ውስጥ አንድ ጊዜ አይካድም። እውነት የሚፈቱ ከሆነ ደግሞ በሃሰት
የማስፈራሪያና ዛቻ የተሞላበት በሌላ ጊዜ ለሰላም ተቆርቋሪና ተወንጅለው የስቃይ ሰለባ ለሆኑት እስረኞች፣
አሳቢ የሚመስል የማጭበርበሪያ መግለጫ ከሚለፍፍበት ለቤተሰቦቻቸውና ለሁሉም ኢትዮጵያዊና ለሰብአዊ መብት
ደረጃ ላይ ደርሷል። ተከራካሪዎች ታላቅ ድልና የምስራች ነው።በተጨማሪም
የስራ አመራር ተብዬው አካል ለአስራሰባት ቀን ቤት ለደረሰባቸው ጉዳት ተጠያቂው ማን እንደሆነና የማገገሚያ
ዘግቶ ሲጨቃጨቅ ከቆዬ በኽላ ይዞ ብቅ ያለው ነገር ተስፋ ካሳ የማግኘቱም ጉዳይ አብሮ መመለስ ያለበት ጥያቄ ነው።
ሰጭ ሳይሆን ይበልጥ አገሪቱንና ሕዝቧን ለባሰ መከራ አሁን በተግባር የሚታዬው በየአቅጣጫው የማሰሩ፣
የሚዳርግ የአምባገነን ስርዓትን የሚያጠናክር መመሪያ ነው። የማሳደዱና፣የመግደሉ እርምጃ በስፋት እያደገ መሄዱ ነው።
በዚያ ያልተንበረከከው ሕዝብ ከትግሉ ሜዳ አላፈገፍግ የስርዓቱ ተጠሪዎች ከተጨማሪ ወንጀል መራቅ ከፈለጉ
በማለቱና ይበልጥም ተቃውሞው ከደጋፊዎቹ አካባቢ ጭምር ሁሉም እስረኛ ያለምንም ቅድመሁኔታ ተለቆ፣ለደረሰበት
ሲነሳበት ሌላ የማጭበርበሪያ መግለጫ ይዞ ብቅ አለ።ይህ ጉዳት ካሳ እንዲሰጠው፣ ለወደፊቱ ማንም ዜጋ በፖለቲካ
የማጭበርበሪያ መግለጫ በጠቅላይ ሚኒስቴሩ ተብየው እምነቱና አቋሙ እንደማይታሰር፣እንደማይገደል፣
ተላላኪ የተሰጠው የፖለቲካ እስረኞችን ፈትቼ የማሰቃያ እንደማይሰደድ የሚያረጋግጥ የመንግሥት ዋስትና በይፋ
ማእከል የሆነውን ተቋም ዘግቼ ሙዚየም አደርገዋለሁ መውጣትና ከዚህ በፊት የወጡት አፋኝ አዋጆች በይፋ መሻር
በማለት የሰጠው ድንገተኛ መግለጫ ነው።ቀደም ሲል አለባቸው። በተጨማሪም በአረጀውና በጠበበው ማእከላዊ
የፖለቲካ እስረኛ የለኝም ሲል የነበረውን ክህደት በራሱ ቃላት ምትክ ሌላ መሰራቱ ለቀጣይ መከራ መሰናዶ መሆኑን
ሲንደው በዓለም አቀፍ መሳቂያና፣በደጋፊዎቹ ደግሞ ማፈሪያ የሚያበስር እንጂi እስራት የሚያከትም መሆኑን
አድርጎታል።የሕዝቡንና የተቃዋሚውን ክስና ጥያቄ ግን አያመላክትም።ስለሆነም በአጠቃላይ በአገሪቱ ውስጥ
እውነተኛነት አረጋግጧል። ይህንንም መግለጫ ቢሆን የሚገኙት እስር ቤቶች መዘጋት እንዳለባቸው ፣ ያም በተግባር
ከውስጡ የሚቃወሙ በመነሳታቸው በማግስቱ ሌላ አድርጎ ማሳዬት ይኖርባቸዋል።በተግባር የማይታይ መግለጫ
አቅርቦታል። የፖለቲካ እስረኞች እንደሌሉና እንደማይለቀቁ፣ በማውጣት ጊዜ መግዣና ማደንዘዣ አድርጎ ለመጠቀም
አሰቃቂው ማእከላዊ በማርጀቱና በመጥበቡ ምክንያት ይዘጋ ታስቦም ከሆነ ሞኝነት ነው።ከአሁን በዃላ ሕዝቡ ለተጨማሪ
እንደሆን እንጂ ማሰርና ማሰቃዬት ይቀራል ማለት እንዳልሆነ፣ ጥያቄዎቹ በጥናት ከመታገል እንደማያፈገፍግ ሊታወቅ
ሌላ በዘመናዊ የማሰቃያ መሳሪያና ጥበብ የተሟላ አዲስና ይገባል።ሕዝቡ ሌሎቹንም መብቶቹን በትግሉ እንጂ በችሮታ
ትልቅ ማእከላዊ እንደተሰራ ወይም እንደሚሰራ የሚያመላክት ከወያኔ እንደማያገኘው ያውቀዋል። አገራችንና ሕዝባችን
ማብራሪያ የኢንፎረሜሽን ቢሮ ባለስልጣኑ በሰጠው የእርማት የወያኔ እስረኞች ናቸው። ሙሉ በሙሉ ከእስር ለመላቀቅ
መግለጫው የጠቅላይ ሚኒስቴር ተብዩውን ቅድመ መግለጫ ከተፈለገ አሳሪውን ስርዓት ማሶገድ ብቻ ነው። ትግላችን
ውድቅ አድርጎታል። በሽርፍራፊ ለውጥ እንደማይቆም፣ በጎሳ ስርዓት መቃብር ላይ
ወያኔ በስልጣን ላይ እስካለ ድረስ ብዙ ሰው ሕዝባዊ የስርዓት ለውጥ ለመመስረት እንጂ ለጥገና ለውጥ
ይታሰራል፣ይገደላል፣ይሰደዳል።ጠቅላይ ሚኒስትሩ ለሰጠው እንዳልሆነ ሊታውቅ ይገባል። የኢትዮጵያ ሕዝብ አገር
መግለጫ አስገዳጁ የሕዝቡ ተቃውሞ እንጂ ወያኔ ሰብአዊ አጥፊው የጎሳ ፖለቲካ ተወግዶ ያገራችንን አንድነትና
ስሜት አድሮበት አይደለም።እንደ ወያኔ ፍላጎትና ምርጫ የሕዝቡን እኩልነት የሚያረጋግጥ እውነተኛ የዲሞክራሲ
ቢሆንማ ኖሮ በተካነበት መንገድ ሁሉንም በጭስ አፍኖ ስርዓት እስኪመሰረት ድረስ ከትግሉ ሜዳ እንደማያፈገፍግ
በጨረሳቸው ነበር።ምናልባት ወደፊት እስረኞችን እንዲፈታ የታወቀ ነው። ወያኔም ከስልጣኑ ላለመውረድ ቤት ዘግቶ
ከውስጥም ከውጭም ግፊት ቢበዛበት የሚለቃቸው በራሱ ከመምከር አልቦዘነም። አዲስ አበባ ውስጥ ውጥረቱ
13
ሲያይልበት ወር ባልሞላ ጊዜ ለሁለተኛ ጊዜ ወደ ዋሻው አላማ ትክክል መስሎት ከልጂ እስከ አዛውንት ብዙ የደም
ትግራይ ከተማ መቀሌ ተመልሶ ሰሞኑን ቤት ዘግቶ እየተማከረ ግብር አቀረበ ነገር ግን የተረፈው ነገር ቢኖር ሀዘንና ቁጭት
ነው።ምን ይዞ እንደሚወጣ ባይታወቅም የባሰ የወንጀል ስራ ብቻ ነው። አሁን ደግሞ በቅርቡ እኔ ዴሞክራሲያዊ
እቅድ ይዞ እንደሚወጣ ይጠበቃል። መንግሥት ነኝ ለማለት የአለም ትልልቅ ሀገራትን ቀልብ
ከእባብ የእርግብ እንቁላል እንደማይጠበቅ ሁሉ ለመሳብ ሲል አዲስ ቁማር ጀምሮዋል። ቀድሞውንም ምንም
ከወያኔም መልካም ነገር መጠበቅ ጅልነት ነው።አንዳንዶቹ ወንጀል ሳይሰሩ ስለ ሀገራቸው ነፃነት ሀሳባቸውን ሲገልፁ
በተቃዋሚ ጎራ ያሉት የፖለቲካ ድርጅቶች ሕገመንግስቱን የነበሩ ሰዎችን አሸባሪዎች ናችህ ብሎ ወደ እስር ቤት አውርዶ
ተቀብለን በፓርላማ መድረክ የወያኔን ስርዓት ማሻሻል አሁን ደግሞ በምህረት ፈታሁኝ በማለት በሰው ልጆች
እንችላለን የሚሉትን ብዥታ አቁመው ለመሰረታዊ ለውጥ የተፈጥሮ ነፃነት ላይ ሰጭ እና ነሺ በመሆን አዲስ ጨዋታ
ከሕዝቡ ጋር መሰለፍ ይኖርባቸዋል። ትግሉ ወያኔን በማሶገድ ጀምሮዋል። ነገር ግን የተነሣበትን አመፅ ለማቀዝቀዝ እንጂ
ላይ ብቻ የተወሰነ መሆን አይኖርበትም። ከዚያ ባሻገር ወያኔ መቼም ቢሆን በዴሞክራሲ የሚያምን ስርዓት
የአገራችንን የፖለቲካ ፣የኤኮኖሚና የማህበረሰብአዊ አይደለም። የኢትዮጵያ ህዝብም እስካሁን ይህ እውነት
(ባህላዊ)ነጻነትና ልዑላዊነት ለማስከበር፣የውጭ ተጽእኖና ስላልገባው እየታለለ ይኖራል።
የብዝበዛን ሰንሰለት የሚበጥስ እውነተኛ ብሔራዊ አርነትን የዶ/ር አብይ አህመድ ቀጣይ እርምጃ ምን
ለሚያረጋግጥ ለውጥ የሚያበቃ መሆን አለበት።በወያኔ ላይ
ድንጋይ የወረወረ ሁሉ ለምንፈልገው ለውጥ የቆመነው ማለት መሆን አለበት?
አይደለም፤ ምናልባት ለባሰ ስቃይ የሚዳርገን ሊሆን ይችላል። Demesew Eshetu Gheberekidan
"ከደርግ የማይሻል አይመጣም" ብለን ወያኔን ለስልጣን (Giessen)
ያበቃነው ስህተት እንዳይደገም ታሪክን ዘወር ብሎ ማየቱ ኢህአዴግ ዶ/ር አብይ አህመድን የግንባሩ
ጠቃሚ ነው።"ቁጭ ብለው የሰቀሉት ቆመው ማውረድ ሊቀመንበር ሆኖ መምረጡን ተከትሎ ብዙ ሰዎች ጮቤ
ያዳግታል"እንዳይሆንብን መጠንቀቅ ብልህነት ነው።ለነጮች ሲረግጡ ለመገንዘብ ችያለሁ። ለኢትዮጵያ ለውጥ ያመጣል
መንግሥታት ጥቅም የቆመ፣ የወያኔ ተቀያሪ ጎማ ሆኖ ብላችሁ ተደስታችሁ ከሆነ ሃሳባችሁ እንዲሰምር ምኞቴ ነው።
ሊያገለግላቸው የሚችል ቡድን በተለይም የጎሳን ፖለቲካ እኔ ግን ዶ/ር አብይ የመጡበት ወቅት ሳየው ኢህአዴግ
የተሸከመ በተቃዋሚው ጎራ እንዳለ መዘንጋት አይገባም። አጣብቂኝ ውስጥ ስለገባ የማዕበሉ ማብረጃ ሊያደርጋቸው
ስለሆነም ሁሉም ለእውነተኛ ለውጥና ለኢትዮጵያ አንድነት በመሳብ የሾማቸው ይመስለኛል። የኢህአዴግ መዋቅርና
የቆመ ተደርጎ መታዬት የለበትም፤ትግሉም መጥራት አለበት የፓርቲው አሰራር በቡድን በመሆኑ ዶ/ር አብይ የለውጥ ፈር
እንጂ ተግበስብሰው የሚሄዱበት ባቡር ሊሆን አይገባውም። ቀዳጅ ለመሆን ቢፈልጉም የሚሆንላቸው አይመስለኝም።
የአንድነት ሃይሉ ጸድቶ መውጣት ይኖርበታል። በቁርጠኝነት ግምቴ የተሳሳተ ሆኖ እርሳቸው ለአገራቸው ለውጥ ማምጣት
ከታገልን የአገራችንን ትንሳኤ የምናረጋግጥበት ጊዜው እሩቅ ከቻሉ በጣም ደስተኛ ነኝ።
አይሆንም! ኢትዮጵያ በአንድነትና በነጻነት ለዘላለም ትኑር ! ዶ/ር አብይ አህመድ ውጤታማ እንዳይሆኑ ደንቃራ
መሪውን የማያውቅ ህዝብ የሚሆነው ተቃዋሚው ኃይል ወይንም የኢትዮጵያ ህዝብ
ሳይሆን ህወሃት/ኢህአዴግ ነው። ህወሃት ዶ/ር አብይ
ተክለ ጊዮርጊስ አረጋዊ እንዲመረጥ እንደማይፈልግ ግልፅ ነው። የኢህአዴግ ምክር
ወያኔ እና የኢትዮጵያ ህዝብ አሁንም አይተዋወቁም። ቤት ስብሰባውን በጊዜ መጨረስ ያልቻለው ለዚህ ነበር። ዶ/ር
ወያኔ መዳፍ ስር ከ1983 ግንቦት ወር ጀምሮ የወደቀችው ደብረፂዮን ለግንባሩ ሊቀመንበር ለመሆን ተወዳድረው 2
ኢትዮጵያ ሀገራችን እስከ አሁን ድረስ እኛ ሕዝቦቿ የገዳይ ሰው ብቻ መረጣቸው የምትለዋ በራሷ ትልቅ መልዕክት ያላት
ጠላታችንን ባህሪ፣ አላማ፣ ፍላጎትና ሀሳብ ጠንቅቆ የሚያውቅ ትመስላለች። ህወሃት የበላይ አይደለም የሚለው ለኢትዮጵያና
አንድ እንኳን የፓለቲካ ምሁር የመጥፋቱ ነገር ይህችን
ለአለም ማህበረሰብ ለማስረጃነት ለማቅረብ ይመስለኛል።
በድህነት፣ በችግር፣ በረሃብ፣ በስራ ማጣት፣ በበሽታ... ወዘተ ዶ/ር አብይ አህመድ መመረጡም ሰላማዊ የስልጣን ሽግግር
ከአለም ቁጥር አንድ ላይ እንድትቀመጥ አድርጓል።በመሆኑም ማድረጋቸውን ለምዕራባውያን ማታለያ ነች።
ወያኔ በስነ ልቦና እና እርስ በእርስ በመጠላለፍ እና አንዱ ዶ/ር አብይ አህመድ ለውጥ አራማጅ የሚሆን ከሆነ
አንዱን በጠላትነት እንዲመለከት እና እርስ በእርስ እኔን ጨምሮ መላው የኢትዮጵያ ህዝብ ከጎኑ ሊሰለፍ
እንድንገዳደል የሚጠቀምበትን መርዝ ከፓለቲከኞች እስከ ይገባል። የህዝብ ድጋፍ ለማግኘት ግን የለውጥ ቀብድ በትረ-
ወታደር ከገበሬው እስከ ምሁራን ድረስ ይህ ክፉ ባህሪውን ስልጣኑን እንደጨበጠ መጀመሪያ መውሰድ የሚገባው
ጠንቅቆ ለማወቅም ሆነ ለመረዳት የሚችል አንድ ሰው እንደ
ተቀዳሚ እርምጃዎች አሉ። እነሱም
ሙሴ የኤርትራን ባህር ከፍሎ የሚያሻግር ያለመገኘቱ ነገር
ምን ያህል የወያኔን ባህሪ መረዳት እንደተቸገርን ያለፉት 1. የአስቸኳይ ጊዜ አዋጁን በአስቸኳይ ማንሳት
አመታት ምስክሮች ናቸው። 2. የፖለቲከኛ እስረኞች ሁሉም ያለ ምንም ቅድመ-ሁኔታ መፍታት
ወያኔ በሃገርም ሆነ በውጭ ሀገሮች በርካታ 3. ከተቃዋሚ ፓርቲዎችና ከባለድርሻ አካላት ጋር በመሆን
የማጫወቻ የፓለቲካ ድርጅት መሰል ነገር ግን ፍፁም የውስጥ የብሔራዊ እርቅ ጉባዔ እንዲዘጋጅ ሁኔታዎችን ማመቻቸት
ውህደት እና በውስጥ ግንኙነት ያላቸው በርካታ ፓርቲ መሳይ 4. የመከላከያ ሰራዊት አባላት ማህበረሰባችን ከሚኖርባቸው ቀዬ
ድርጅቶች አሉት። የኢትዮጵያ ህዝብ እውነት የቆሙለት ለቀው በመውጣት ወደ ካምፓቸው እንዲመለሱ ማድረግ
14
ከላይ ከ1 እስከ 4 የዘረዘርኳቸው ሂደቶች በቀላሉ የወገብ ህመም አገርሽቶበት መጋቢት 22 ቀን 2010 ዓ.ም
ማድረግ የሚቻሉትን በአስቸኳይ እየተገበሩና ለሌሎቹ ሆስፒታል መግባቱ ተረጋግጧል::
ዝግጅት እየተደረገ ለቀጣይ እርምጃ መዘጋጀት ያስፈልጋል። ራሱን የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ አስፈጻሚ ኮማንድ
ዶ/ር አብይ አህመድ የህዝቡ ጥያቄ የስርዓት ጥገና ሳይሆን ፖስት እያለ የሚጠራው ግብረ-ኃይል አዋጁ ከጸደቀበት
የስርዓት ለውጥ ፈላጊ መሆኑን በመገንዘብ ኢህአዴግ እንደ ከየካቲት 23 ቀን 2010 አንስቶ እስካሁን ድረስ ያሰራቸው
ድርጅት የሚወዳደርበት ብሄራዊ ምርጫ እንዲካሄድ አስፈላጊ ዜጎች ቁጥር 1107 መሆኑንም ገልጽዋል፡፡ ምንም እንኳን
እርምጃዎችን መውሰድ ይኖርበታል። ኮማንድ ፖስቱ ይህን ቁጥር ቢያሳውቅም የታሰሩት ሰዎች
በኢትዮጵያ ግዴታ የሚያስፈልገዉ የስርዓት ለውጥ ነው ቁጥር ከዚህ በላይ መሆኑን መገንዘብ አያዳግትም፡፡ ከተለያዩ
zafu Amare Gebreselassie (Hattersheim) ሚዲያዎችና ገለልተኛ አካላት በተገኘው መረጃ መሰረት፣
በኢትዮጵያ ያለው አገዛዝ ለለውጥ ዝግጁ ኮማንድ ፖስት የተባለው ግብረ-ኃይል ከተለያዩ የሀገሪቱ
አለመሆኑን እየወሰዳቸው ያሉ የኃይል እርምጃዎች ክፍሎች አፍሶ ያሰራቸው ዜጎች ቁጥር 17 ሺህ መድረሱ
ይጠቁማሉ፡፡ የመንግስት ታጣቂ ሀይሎች እሁድ መጋቢት 16 ታውቋል፡፡ በአብዛኛው የህወሓት ሹማምንት በአባልነት
ቀን 2010 ዓ.ም በጋዜጠኛ ተመስገን ደሳለኝ መኖሪያ ቤት በተካተቱበት በዚህ ኮማንድ ፖስት አማካይነት ከተከፈተው
በተሰናዳ ዝግጅት ላይ የታደሙትን እንግዶች: ጋዜጠኛ የእስር ዘመቻ በተጨማሪ፤ በአሰቃቂ ሁኔታ የተገደሉ እና
እስክንድር ነጋ፣ ጋዜጠኛ ተመስገን ደሳለኝ፣ አቶ አንዷለም የቆሰሉ ንጹኃን ዜጎች መኖራቸው አይዘነጋም፡፡ የአስቸኳይ
አራጌ፣ የዞን 9 ጦማሪዎቹ ማህሌት ፋንታሁን እና በፍቃዱ ጊዜ አዋጅ አፈጻጸም መርማሪ ቦርድ ነኝ ባዩ ቡድን፤ በኮማንድ
ኃይሉ፣ የሰማያዊ ፓርቲ አባል ወይንሸት ሞላ፣ ጦማሪ ዘላለም ፖስቱ ትዕዛዝ የተገደሉ እና የቆሰሉ ዜጎችን ጉዳይ ለማጣራት
ወርቃገኘሁ፣ አቶ ስንታየሁ ቸኮል፣ አቶ ይድነቃቸው አዲስ፣ ያልደፈረ ሲሆን፤ የታሳሪዎቹን ቁጥርም አመንምኖ ወይም
አቶ አዲሱ ጌታነህ እና አቶ ተፈራ ተስፋዬን አስሯል፡፡ ዓለም ቀንሶ ይፋ አድርጓል፡፡
ዓቀፉ የሰብዓዊ መብት ተሟጋች ድርጅት፣ የእነ ጋዜጠኛ ከዚህ በኋላ ደም አፋሳሽ የሆኑ ችግሮች
እስክንድር ነጋንና ሌሎች ጋዜጠኞችና ፖለቲካኞች በድጋሚ እንዳይፈጠሩ እና የፖለቲካ ቀውሱም እንደሚፈታ ሲዝት
መታሰርን አስመልክቶ በሰጠው መግለጫ፤ ‹‹እስሩ በሀገሪቱ የከረመው ገዥው ፓርቲ፤ ከታህሳስ እስከ መጋቢት ባሉት
መሰረታዊ ለውጥ እንደሌና ለኢትዮጵያ የሚያስፈልጋት አራት ወራት ብቻ በርካቶችን ገድሎ ብዙዎችን ማቁሰሉ
የስርዓት ለውጥ መሆኑን ማሳያ ነው!›› ሲል አስረግጦ ይታወቃል፡፡ በሀገሪቱ ውስጥ የሚፈጸም ግድያ እና እስራት
ተናግሯል፡፡ በቀጠለበት በዚህ ሰዓት፤ ፓርቲው አሁንም ‹‹የተጸጸተ››
የጋዜጠኞቹ እና ፖለቲከኞቹ መታሰር ብዙዎችን አስመስሎ በመቅረብ፤ ከዚህ በኋላ ተመሳሳይ ድርጊት
በማስገረም እና በማበሳጨት ላይ ይገኛል፡፡ ከመካከላቸው ገና እንደማይከሰት ይቅርታን በመጠየቅ በድጋሚ ባወጣው
ከተፈቱ ከወር በላይ ያልሆናቸው እንደ እስክንድር ነጋ እና መግለጫ ህዝብ ላይ መቀለዱን ቀጥሎበታል:: በሀገሪቱ ደም
አንዷለም አራጌ ያሉ ሰዎች መኖራቸው ደግሞ፤ አግራሞቱን አፋሳሽ ሁኔታ እንዲፈጠር ካደረጉ የፓርቲው አመራሮች
እና ብስጭቱን እጥፍ ድርብ አድርጎታል፡፡ ከታሳሪዎቹ ውስጥ ዉስጥ እስካሁን አንድም አመራር ተጠያቂ ባልሆነበት ሁኔታ፣
አብዛኞቹ በተለያየ ጊዜ ሲታሰሩ እና ሲፈቱ የቆዩ መሆናቸው ‹‹ለተፈጠሩ ችግሮች ኃላፊነቱን እንወስዳለን›› ብሎ በድጋሚ
ሲታይ፤ በአንድ በኩል እየፈቱ በሌላ በኩል ማሰር በሀገሪቱ መግለጫ ማውጣት ሹፈት ነው:: ኢህአዴግ የሚባል ፓርቲ
የስርዓት ለውጥ የግድ መሆኑን እንደሚያመላክት መረዳት አንድ አይደለም መቶ ዕድል ቢሰጠው እንኳ የማይለወጥ እና
ይቻላል፡፡ ባለበት የሚረግጥ አምባገነን ቡድን ነው:: በመሆኑም ህዝብ
የ12ቱን ሰዎች መታሰር አስመልክቶ መግለጫውን ከፓርቲው የሚጠብቀው መለወጥን ሳይሆን ስልጣን
ይፋ ያደረገው እና ስብስብ ለሰብዓዊ መብቶች በኢትዮጵያ መልቀቅን ብቻ ነው::
ተብሎ የተሰየመ የሰብዓዊ መብት ተከራካሪ ተቋም፤ ያልያዙትን ሥልጣም መልቀቅ የሚቻለው ኢትዮጵያ
የተወሰደውን የኃይል እርምጃ በጽኑ ኮንኖታል፡፡ ‹‹ሰዎች ውስጥ ብቻ ነው!
መኖሪያ ቤት ድረስ በመሄድ ማኅበራዊ መቀራረቦችን በማፈን Yohannes Tikahere
ማሰር፣ አፋኝ ከሆነው የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ መንፈስ በላይ አቶ ኃይለማርያም ደሳለኝ የኢትዮጵያ ጠቅላይ
ነው!›› ሲሉ የድርጅቱ ዋና ዳይሬክተር አቶ ያሬድ ሚኒስቴር ነበሩ?ወያኔ ኢትዮጵያን ከተቆጣጠረበት ጊዜ ጀምሮ
ኃይለማርያም ለቪኦኤ በሰጡት ቃለ ምልልስ ተናግረዋል፡፡ እስከ አሁን ድረስ አንድ ጠቅላይ ሚኒስቴር ብቻ ነው ያላት
የህሊና እስረኞቹ በአሁን ሰዓት ታስረው የሚገኙት በላፍቶ ምናልባት ሁለቱን ጠቅላይ ሚኒስትሮች ወዴት ልትጥላቸው
ንፋስ ስልክ ክፍለ ከተማ ውስጥ በሚገኝ ፖሊስ ጣብያ ነው የሚል ጥያቄ መጠየቃቹህ አይቀር ይሆናል ።
ሲሆን፤ የታሰሩበት ክፍልም በእጅጉ ጠባብ እንደሆነና የመጀመሪያው ጠቅላይ ሚኒስቴር አቶ ታምራት ላይኔን
ለመተኛትም ሆነ ለመቀመጥ እንዳልቻሉም ተነግሯል፡፡ የእስር እንመልከት።አቶ ታምራት ጠቅላይ ሚኒስቴር በነበሩበት ጊዜ
ቤቱ ወለል ወይም መሬት ቀዝቃዛ ሲሚንቶ መሆኑ፣ ምንም አይነት እዚህ ግባ የሚባል ነገር ሳይሰሩ
ታሳሪዎቹን ለበሽታ እና ለመሰል ጉዳቶች የሚያጋልጥ እንደሆነ የመጀመሪያውን የራሳቸውን ሐሳብ ገና ማራመድ ሲጀምሩ
ቤተሰቦቻቸው ገልጸዋል፡፡ በዚህ አስቸጋሪ የእስር ሁኔታ ላይ ብልጡ ጠቅላይ ሚኒስቴር መለስ ዜናዊ ከታች ሆነው
ከሚገኙት ታሳሪዎች አንዱ የሆነው ጋዜጠኛ ተመስገን መዘወሩን በማንከባለል ስኳር ልሰሀል በማለት በቁጥጥር ስር
ደሳለኝ፤ ከዚህ ቀደም በዝዋይ እስር ቤት ሳለ ያጋጠመው
15
አውለው ወደ ማረፊያ ቤት በሙስና ወንጀል እንዲወርድ

ውሳኔ የተሰጠባቸው ሰው ነበሩ። ዶክተር አብይ ጠቅላይ ሚኒስትርነት ሥልጣኑን
አሁን ደግሞ መጀመሪያ ወደተነሳሁበት ስነሳ ሟች ከተረከበ በኋላ ባደረገው ንግግር ላለፉት አርባ ዓመታት
ጠቅላይ ሚኒስቴር መለስን ካሰናበትን በኋላ ምናልባት በአዲስ ያልሰማናቸውን ኢትዮጵያን፣ ህዝቧንና አንድነቷን ያወደሰ
ሰው አዲስ ሀሳብ እናገኛለን በማለት ተስፋ የነበረው ቁም ነገር ላይ አተኩሯል። ንግግሩ ሚሊዮን ኢትዮጵያውያንን
የኢትዮጵያ ህዝብ አቶ ኃይለማርያም ደሰለኝ ባልተጠበቀ ያስደመመ ነበር። በእውቀት ላይ የተመሰረተ ትሁትና ታሪካዊ
መልኩ ብቅ ብለው ከአቶ መለስ የተቀበልኩት አደራ አለብኝ ንግግር የሚያስመሰግነው ቢሆንም ይህንን መድረክ
የሳቸውን የሙት ቃል ለማስፈፀም በዛሬው እለት ቃል ገብቼ ያመቻቸለት ህወሃት መስማት የማይፈልገውን እንዲጋት
ጠቅላይ ሚኒስቴር ሆኛለሁ ሲሉ ቃለ መሀላ ፈፀሙ። በዚህ ያስገደደው ህዝብ አሁንም አብይን የተናገረውንና ሌላውንም
ግዜ ጀሮውን ማመንስለከበደው ይህ ሰው መቼም ያለፉትን ጠቃሚ ነገር እንዲሰራ ማስገደድ የሚያስችለው ይኸው
ጠቅላይ ሚኒስቴር ላለማስወቀስ ነው በሚል በትዝብት የኢትዮጵያ ህዝብ ነው። አብይንና ጓደኞቹን ወደፊት ገፍቶ
አለፋቸው። ነገር ግን የአቶ መለስን ሐሳብ ብቻ ሳይሆን ያስገባው ህዝብ ሥራውን ጀመረ እንጂ አላጠናቀቀም። ቄሮ፣
ከወንበር አቀማመጥ እስከ እጅ ማወናጨፍ ድረስ ኮፒ ሆነው ፋኖና ሌላውም ኢትዮጵያዊ ወያኔዎቹ ትግሉን
ቁጭ አሉ። እንዳይቀለብሱት ነቅቶ መጠበቅና በስልት እያስገደደ ወደፊት
አቶ ኃይለማርያም በትምህርት ደረጃም ሆነ መራመድ አለበት። ህዝቡ ባያስገድዳቸው ኖሮ ህወሃቶች
በአካዳሚክ መስክ ጥሩ ቢሆኑም ግን ሀገር የመምራት ብቃት በጠቅላይ ሚኒስትር ቦታ አብይን ማየት አይፈልጉም ነበር።
አልነበራቸውም። ይህን ለማለት ያስገደደኝ ነገር በአለም ታሪክ የህወሃት ዘራፊ ኃይሎች ህዝባዊ ትግሉ እጃቸውን
30 አማካሪዎች ከ3 በላይ ምክትል ጠቅላይ ሚኒስቴሮች እየጠመዘዘ ድሉን መውሰድ ካልጀመረ በነፃ የሚያስረክቡበት
ታግዘው ያሰቡትን ሀሳብ መግለፅም ሆነ ማድረግ ሳይችሉ ማበረታቻ የላቸውም። ትግሉ ደከም ያለ ከመሰላቸው ተገደው
ሠዎች አንስተው ወንበር ላይ አስቀመጡዋቸው:: ከዚያም የሰጡትን መልሰው እንደሚወስዱ የእነአንዱዓለም ተመልሶ
ከአማራ እስከ ሱማሌ ከኦሮሚያ እስከ ደቡብ በወጣቶች እና መታሰር ጉልህ ማስረጃ ነው። ብዙ ኢትዮጵያውያን ዶ/ር
በሕፃናት ደም ከተጨማለቁ በኋላ እኔ ከደሙ ንፁህ ነኝ አብይ ምን ማድረግ እንዳለበት የሥራ ዝርዝር በመስጠትና
በማለት እጃቸውን እንደ ጲላጦስ ታጥበዋል:: ነገር ግን ጊዜ በንግግሩ በመማለል ላይ ተጠምደዋል። ህወሃት በበኩሉ
ለኩሉ ነውና ጊዚያቸውን ሲደርስ በሕግ መጠየቃቸው አይቀሬ ደግሞ ይህንን ህዝባዊ አመፅ አስቁሞ ህልውናውን ለመጠበቅ
ነው። ያም ሆነ ይህ ሠውየውን ወንበር ላይ እንዳስቀመጥንህ ተንኮል በመሸረብና በማድባት ላይ ነው። መቀሌና አዲስ አበባ
ሁሉ እጅ ወደላይ ብለህ ውረድ ተባሉ እሳቸውም በር ተዘግቶ ሌት ተቀን የሚመከረው ይኸው መሆኑን
የተሠጣቸውን ትዕዛዝ በማክበር አለም በቃኝ እጅ ወደላይ የማይገነዘብ የዋህ በሞላባት ኢትዮጵያ ትግሉ መራራ ብቻ
ብያለሁ ብለው ወረዱ ታዲያ እኝህ ሠው እንደ እኔ ሳይሆን የበለጠ መስዋዕትነት የሚያስከፍል መሆኑን መረዳት
ከመጀመሪያው የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚንስትር አልነበሩም:: ተገቢ ነው። የዴሞክራሲያዊ ኃይላት ከትናንት ይልቅ ዛሬ
ሕዝባዊ ትግሉ የህወሓት ዘረኛ አገዛዝ ሙሉ በሙሉ በጣም ወሳኝ ወቅት ላይ መሆናቸውን ተገንዝበው እጥፍ
እስኪወገድ ተጠናክሮ ይቀጥላል ድርብ የሚሠሩበት ወቅት ላይ እያሉ በባዶ ተስፋና
በብልጭልጭ የለውጥ ሂደት ላይ ማተኮሩን አቁመው፤ የተገኙ
Aschalew Mengistu (Hückelhoven) ድሎችን ለማስጠበቅና ወደተሻለ ድል ለመገስገስ ህዝባዊ
ትግሉን ማጠናከር ላይ መረባረብ አለባቸው።
የተደራጀ ኃይል ወደተሻለ ዴሞክራሲያዊ ስርዓስት
ሥርዓቱ ተገድዶ የህዝቡን ጥያቄዎች እንዲመልስ
ያደርሰኛል ብሎ ብዙ የጠበቀውና መስዋዕት ሲከፍል የኖረው
ለጠቅላይ ሚኒስትር አብይና ባልደረቦቹ ጠንክሮ መውጣት
የኢትዮጵያ ህዝብ ዛሬ በራሱ አመፅ የትግሉ ባለቤት ሆኗል።
ዋስትናው የህዝቡ ትግል ነው። ህወሃት ጦሩን ተጠቅሞ ህዝብ
በኦሮምያ፣ በአማራ፣ በደቡብና በተለያዩ ቦታዎች
ከመግደልና ከማስፈራራት እንደማይመለስ ደጋግሞ
በአምባገነኖች ጥይት ግንባራቸው እየተመታ የወደቁት፣ በእስር
አሳይቷል። ደህንነቱ ሙሉ በሙሉ በትግራይ ልጆች የተያዘ
የሚማቅቁት፣ ተፈናቅለው የተሰደዱት ሁሉ የዚህ ወይንም
ነው። ከዚያም በላይ አስቸኳይ አዋጁ አብይን ምንም
የዚያ ድርጅት አባላት አይደሉም። በተቃውሞ ሰልፍ፣ መንገድ
እንዳይሠራ ያደርገዋል። ህወሃቶች አብይን ቤተመንግሥት
መዝጋት፣ ቤት ውስጥ በመቀመጥ፣ ሥራ በማቆም፣ ግብር
ውስጥ የተቀመጠ ዕቃ ከማድረግ የማይመለሱ ስለሆነ
ባለመክፈል፣ ትጥቅ ላለመፍታት ገድሎ በመሞት፣ በኳስ
የህዝባዊ ትግሉ በተናበበ ሁኔታ መቀጠል አምባገነኖችን ፋታ
ሜዳዎችና በህዝባዊ ስብሰባዎች ዘራፊ አምባገነኖችን
ይነሳቸዋል፤ ህዝቡንም የድሉ ፍሬ ባለቤት ያደርገዋል።
በማጋለጥ፣ በመደበኛና በማሕበራዊ ሚድያ ቅስቀሳ በማድረግ
ስለሆነም ቄሮና ፋኖ በጀግንነት የጀመሩት ትግል የበለጠ
ስርዓቱን የሚይዘውና የሚጨብጠው ያሳጣው በዚህ ወይንም
እየተጠናከረና እየተቀናጀ መቀጠሉ የስቃይ ዘመናችንን
በዚያ ድርጅት አመራር የሚንቀሳቀስ አካል ብቻ አይደለም።
ያሳጥረዋል። አሁን ከጫጫታውና ከስሜታዊነት ወጥተን
የዘመናት ብሶት ያንገፈገፈው በቃኝ ብሎ ለተመሳሳይ ዓላማ
ህዝቡ በሰከነ ሁኔታ ትግሉን እንዲቀጥልና የተገኘውንም ድል
የተነሳ መላው የኢትዮጵያ ህዝብ ነው። ይህን ስል የተደራጁ
እንዲያስጠብቅ ማስቻል የሁላችንም ግዴታ ነው። በጥቃቅን
የተቃውሞ ኃይላትን አስተዋፅኦ ለማቃለል ሳይሆን አሁን
ልዩነት እርስ በእርስ በሃሳብ መራኮቱን ትተን የህዝቡን ትግል
በኢትዮጵያ የሚካሄደው ህዝባዊ አመፅ ዋናው ባለቤቱ ህዝቡ
ከዳር ማድረስ ይኖርብናል። ድል ለኢትዮጵያ ሕዝብ!!
መሆኑን ለማመልከት ነው።
16
የኢትዮጵያ ጉዳይ ዝክረ-ታሪክ The Ethiopian Affair
ልምልኧ
አቶ አብዩ: - የውጫሌን ውል በተለይም አንቀጽ
ዝክረ-ታሪክ በኢትዮጵያ ታሪክ ውስጥ ጎልተው የታዩ አሥራ ሰባትን ንጉሥ ምኒልክ አልቀበልም ካሉ በኋላ ጣሊኖች
ክስተቶችን የምንዳስስበት ዓምድ ነው። የዚህ ዓምድ ዋና በሰሜን እያጠቋቸው መሆኑን ቢያውቁም፤ ንጉሠ ነገሥቱ
ዓላማ ታሪክ ጠባቂ ካጣ ሊቆሽሽ፣ ሊሰረዝ፣ ሊደልዝ፣ የውጫሌው ውል መፍረሱን ለየመንግስታቱ ከማሳወቅ በቀር
ሊደበዝዝና ሊበረዝ የሚችልበት አጋጣሚ ሰፊ በመሆኑ በቶሎ የጦርነት አዋጅ አላወጁም ነበር። ከጣሊያን መንግስት
ዘላቂ ጥበቃ የሚያስፈልገው መሆኑን ለተተኪው ትውልድ ጋር ያለው ጠብ እንደማያቋርጥና ጦርነትም የማይቀር መሆኑን
ማመላከት ነው። በዚህ ዕትም የታላቁን የአድዋ ድል በሚገባ ስለተገነዘቡ በሚያገኙት አጋጣሚ እየተጠቀሙ
መሰረታዊ ጥያቂያቸውንም ሳይለቁ ጊዜ ያራዘሙባቸው
122ኛ ዓመት በተመለከተ የመፅሔታችን አምደኛ ከሆኑት
ምክንያቶች ሶስት ነበሩ። አንደኛ ወደፊት ለሚያደርጉት
ከአቶ አብዩ አበራ ጋር የተደረግ ሰፋ ያለ ቃለምልልስ ጦርነት በቂ ትጥቅና ስንቅ ለማዘጋጀት፤ ሁለተኛ ራስ መኮንን
ይዘንላችሁ ቀርበናል። ዓላማችን መማማርና ታሪክን በ1881 ዓ.ም ሮምን በጎበኙ ጊዜ የሐረርን ጉምሩክ ቀረጥ
ለትውልድ ማስተላለፍ በመሆኑ፤ እናንተም ታሪኩን እንደመያዦያ አድረገው ከኢጣሊያን ባንክ የተበደሩትን አራት
አንብባችሁ የተሰማችሁን ገንቢ ሆነ አለታዊ ሚሊዮን ሊሬ (አንድ ሚሊዮን ማሪያትሬዛ) ብር እስኪከፈል
አስተያየታችሁን እንደምታደርሱን ተስፊ እንናርጋለን። ድረስ፤ ሦስተኛ ሌላው አውራጃ ሁሉ ለማእከላዊ መንግስቱ
ሲታመን በወላይታ ንጉሥ ጦና አስቸረው ስላመለጡ
እርሳቸው በዘመቻ ተገደው እስኪገብሩና ደቡባዊ ጀርባቸውን
እስኪያስተካክሉ ድረስ ነበር፡፡
በኋላ ግን እነዚህ መሰረታዊ ጥቄዎች ከተመለሱና
አጤ ምኒልክም አጠቃላይ የኢጣሊያንን የወረራ ሁናቴ
ካረጋገጡ በኋላ ክረምቱን በሙሉ ሲዘጋጁ ከርመው
ከመሳፍንቱና ከመኳንንቱ መክረውና ዘክረው ከጨረሱ በኋላ
የክተት አዋጅ በይፋ በነጋሪት አወጁ። የሆነ ሆኖ ይህን አዋጅ
በመስከረም ወር ካደረጉ በኋላ ላገር ጥበቃ አጎታቸውን ራስ
ዳርጌን ሾመው እርሳቸው በጥቅምት 2 ቀን 1888 ዓ.ም
ከአዲስ አበባ ወደዘመቻው ተጓዙ።
የኢትዮጵያ ጉዳይ: - ይህን ከዛሬ 122 ዓመታት
በፊት የኢትዮጵያውያንን ጀግንነት ያሳየና የዓለምን ታሪክ
የኢትዮጵያ ጉዳይ: - አቶ አብዩ አበራ በቅድሚያ
የቀየረ የጦርነት ውሎና ድል ለወጣቱ ትውልድ እንዴት
የቃለመጠይቅ እንግዳችን ለመሆን ፈቃደኛ በመሆንህ ከልብ
ማስረዳት ይቻላል?
እናመሰግናለን። በመቀጠል ራሰህን ለመፅሔታችን አንባቢዎች
አቶ አብዩ: - የታሪክ ፃሃፊዎች የሰሙትን እና
በማስተዋወቅ ውይይታችን ብንጀምር ምን ይመስልሃል?
ያዩትን፣ ብሎም በጦርነቱ ተሳታፊ የነበሩ ሰዎችን እማኝ
አቶ አብዩ:- በመጀመሪያ የኢትዮጵያ ጉዳይ መጽሄት
በማድረግ ስለ አድዋ ብዙ፣ እጅግ ብዙ ፅፈዋል። በአድዋው
አዘጋጆች በሀገራችን ታሪክና ፓለቲካ ላይ ትልቅ ትርጉም
የጦር አውድማ ተሳታፊ የነበሩ የጣሊያን ወታደሮችም ህልም
በሚሰጠው በታላቁ የአድዋ ድል ዙሪያ አስተያቴን እንድሰጥ
ስለሚመስለው የአድዋ የጦር ውሎ ብዙ ነገር አውግተዋል።
ስላጋበዛችሁኝ መስጋናየ ከፍ ያለ ነው። የተወለድኩት በ1972
የወጋቸው ብዙ ክፍልም የአባቶቻችንን ጀግንነት የሚያረጋግጥ
ዓ.ም በጎንደር ክፍለ ሀገር ደብረታቦር ከተማ ውስጥ ነው።
ነው። ከጠላት አፍ የተደመጡ ሙገሳዎችን በጥቂቱ
የመጀመሪና ሁለተኛ ደረጃ ትምህርቴን የተከታተልኩት
እንመልከት።
በተወለድኩበት ከተማ ውስጥ በሚገኘው ዳግማዊ ቴዎድሮስ
ካፒቴን ሞልቴዶ የተባለ የዘመኑ የጣሊያን ጋዜጠኛ
አንደኛና ሁለተኛ ደረጃ ት/ቤት ነው። ከዝያም በ1996 ዓ.ም
ኢትዮጵያዊያን እንዴት በአንድነት እንደወጓቸው እንዲህ ሲል
ከአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ የመጀመሪያ ዲግሪዬን በታሪክ ያገኘሁ
ፅፏል “የኢትዮጵያ ጦር ወረራ ጦር እንጂ ተወራሪ
ሲሆን በ2003 ዓ.ም ደግሞ ሁለተኛ ዲግሪዬን በAdult
አይመስልም ነበር፡፡ ሕዝቡ ከሁሉም አካባቢ በመትመም
Education and Lifelong Learning ከአዲስ አበባ
የመጣ ነው፡፡ የሚዋጋው ደግሞ በቅሎ፣ ፈረሱ እና አህያው
ዩኒቨርስቲ አግቻለሁ። የመጀመሪያ ዲግሬዬን ካገኘሁ በኋላ
ሁሉ በአንድነት ከሰዎች ጋር ተደባልቆ በመሆኑ እጅግ ግራ
አዲስ አበባ ከተማ በሚገኙ የተለያዩ የመንግስትና የግል
ገብቶን ነበር፡፡ ጦርነቱን ከወታደሮች ጋር ብቻ አልገጠምንም።
ከፍተኛ ሁለተኛ ደረጃ ትምህረት ቤቶች እና ኮሌጆች በታሪክ፣
በጦርነቱ ውስጥ ሴቶች ሽማግሌዎች ህጻናቶች እና አካል
በስነዜጋና ስነምግባር ትምህርት በመምህርነት እንዲሁም
ጉዳተኞች ሳይቀሩ ነው የወጉን።”
በአንድ የስልጠና ተቋም ውስጥ የቡደን መሪ ሁኜ በአጠቃላይ
ወረሪውን የጣሊያን ጦር በማያውቀው እና
ወደ አስር ዓመታት ገደማ አገልግያለሁ።
በደፈረው የሀገራችን ምድር ቀብረው ለማስቀረት ወደ አድዋ
የኢትዮጵያ ጉዳይ: - ዳግማዊ አፄ ምኒልክ ታላቁን
የዘመቱት የኢትዮጵያ አርበኞች፣ በጉዟቸው ላይ ሁሉ ወደ
የአድዋ ጦርነት ለመምራት የሄዱበት መንገድ ምን ይመስል
ጦር አውድማ የሚጓዙ አይመስሉም ነበር፡፡ ይህንንም የታሪክ
ነበር?
ፀሐፊው ጆርጅ በርክሌይ እንዲህ ሲል ይገልፀዋል:: “በሰራዊቱ
17
መሃል አዝማሪዎችም አብረው ይዘምታሉ፡፡ በዚህ ሁሉ ሁካታ ተሸብሮ አየሁት። ሁኔታው አሳዛኝ ነው። በጭንቀት ብቻውን
ውስጥ አዝማሪዎቹ ዘማቾቹን እያጫወቱ ይሄዳሉ፡፡ ያወራ ነበር። የጥይት በረዶ ሲዘንብበት ከሃሳቡ ይነቃና ፊቱን
አብሯቸው የሚጓዘው ሰራዊትም ለአዝማሪዎቹ ግጥም ወደ መኮንኖች በማዞር የተለመደውን ፈገግታ ያሳያል። ከጧት
ያቀብላቸዋል። አዝማሪዎችም የደከሙትን በግጥም እያበረታቱ ጀምሮ ከሌሎች ክፍለ ጦሮች የደረሰው ወሬ የለም፡፡ ጦሩ
ይጓዛሉ።” የተሰወረ ይመስላል።
የሀገራችን ህዝብ ጀብደኛነት እና አርበኝነት እውነትም የመጨረሻ ቀናችን ጊዜ እየተቃረበ
ከተፈጥሮም በላይ የገዘፈ መሆኑን አልሜዳ የተባለ ፀሐፊ መምጣቱ የተሰማን በዚህ ጊዜ ነው ሲል ሚናሪ ይናገራል።
እንዲህ ሲል ነው በማስታወሻው ያሰፈረው። “ኢትዮጵያውያን በመጨረሻም ዳቦርሚዳ የፈራው አልቀረም ህይወቱን
ጥሩ ወታደሮች ናቸው፡፡ በሰው ልጅ ይቻላል ተብሎ በኢትዮጵያ አርበኞች ተነጠቀ፡፡ በደፈረው የሃገራችን መሬት
ከሚገመተው በላይ ረሃብ እና ጥም ይችላሉ፡፡ ከባድ የፀሐይ ወድቆ ቀረ።
ቃጠሎ ወይም ከፍተኛ ብርድ ኢትዮጵያውያንን ከጉዞ ስልጡኖቹ የጣሊያን ወታደሮች ባልሰለጠኑት
አያግድም፡፡ ሃይለኛ ዝናብ በሚዘንብበት ጊዜ እንኳን ኢትዮጵያውያን አርበኞች ድባቅ ተመቱ። ነገሩ ቅዠት መሰለ፡፡
ኢትዮጵያውያን ያለ ድካም መጓዝ ይችላሉ:: ይህንን የማይታመን የጥቁር ሕዝቦች ድል እና
ጠላት በመቀሌ የመሸገውን ምሽግ ለመሰባበር እንደ የአውሮፓውያንን ውርደት የታሪክ ፀሐፊው በርክሌይ እንዲህ
ንብ መንጋ የወረራቸውን የራስ መኮንን ጦር፣ በቦታው ሲል ስሜት በሚቆነጥጥ መልኩ ገልፆታል። “ሃያ ሺህ
የነበረው ሞልቴዶ ሁኔታውን እንደ ቅዠት እንዲህ ወታደሮችን የያዘው የአውሮፓ ጦር፣ በአፍሪካ ሰዎች
ያስታውሰዋል:: “ከኢትዮጵያውያን ከሚተኮስ ጥይት ለመጀመሪያ ጊዜ ተሸነፈ። በእኔ እምነት በዘመናችን ታሪክ
የሚወጣው ጭስ በንፋስ እየተገፋ እየመጣ ምሽጋችን ላይ ውስጥ እንደ አድዋ ያለ ጦርነት የለም። በጦርነቱ 20 ሺህ
ያንዣብባል:: ምሽጋችንም ሲኦል ነበር የሚመስለው፡፡ መቶ ሰዎች በአንድ ቀን የወደቁበት እና የቆሰሉበት ነው። ፓለቲካ
አለቃ ፍራንኮኒ መሸነፌ ነው እና እርዳታ ይላክልኝ ይላል፡፡ እና ታሪክ አበቃ። በአፍሪካ ውስጥ ታላቅ የተወላጆች ኃይል
ነገር ግን የሚሰማው ሰው አልነበረም፡፡” መነሳቱ ታወቀ። የአፍሪካ ተወላጆች ታሪክ ተለወጠ። ጥቁር
በጦርነቱ ዋዜማ በኢትዮጵያውያን አርበኞች አለም በአውሮፓዊያን ላይ ሲያምፅ እና ሲያሸንፍ ይህ
የተተከለው ድንኳን ሲታይ፣ ከብዛቱ የተነሳ አፍሪካ አውሮፓን የመጀመሪያው ነው፡፡ አሁን የሁሉንም ፍላጎት አድዋ ዘጋው።”
ለመጠራረግ የተነሳች ይመስል ነበር የሚለው ኢን አፍሪካ ይህንን ትልቅ የጣሊያን ውርደት ተከትሎም
የተሰኘው መፅሃፍ፤ ይሄን ባዩ ጊዜ የተሸበሩት የጣሊያን በጣሊያን ሚላን፣ናፖሊ እና ሌሎች ከተሞች የተቃውሞ
ወታደሮች ሁሉ፣ የስንብት ደብዳቤ ለቤተሰቦቻቸው እንደፃፉ ሰልፎች መደረጋቸውን እና ሰልፈኞችም ፍራንሲስኮ ክርሲፒ
ይገልፃል:: አንድ የስንብት ደብዳቤም እንዲህ ይላል::“ራሶች ይውረዱ፣ ዳግማዊ አፄ ምኒልክ ይንገሡ የሚል የተቃውሞ
ጥቂት የእግር መንገድ በሚያስጉዝ ርቀት ላይ ተሰይመዋል። ጩኸት አሰምተው እንደነበር ታሪክ ፅፎታል::
በአንድነት ወደ እኛ እየመጡ ነው። አዛዣችንም እንድናፈገፍግ ከድሉ በኋላም ለዳግማዊ አፄ ምኒልክ ከተለያዩ
ብቻ እየነገረን ነው። የዚህም ውጤት መጨረሻው ገብቶናል። የአለማት ክፍል የሙገሳ ደብዳቤዎች ጎረፉ። ብዙዎች የእንኳን
ጦሩ እየገፋ እስኪመጣ ብቻ እንጠባበቃለን፡፡ የኛ ነገር እያበቃ ደስ አለዎት መልዕክቶች ሲሆኑ መልስ እንዲፃፍላቸው
ነው። አሁን የማስበው አቅመቢስ ለሆኑት ወላጆቼ ነው። የሚፈልጉም ነበሩ። ምክንያቱም በፖስታው ላይ ተለጥፎ
እነሱ ምንም ነገር ቢገጥማቸው ከጎናቸው እንድትሆን አደራ በሚመጣው የኢትዮጵያ ቴምብር ላይ ያለውን የዳግማዊ
እልሃለሁ።” መቶ አለቃ ሚሴና ለጓደኛው የላከው ደብዳቤ ምኒልክን መልክ ለማየት ካላቸው ከፍተኛ ጉጉት የተነሳ ነበር።
ነበር። እባክዎ የእርስዎ ወታደር መሆን እንፈልጋለን የሚሉ ነጮችም
የጣሊያን ወታደሮች ተስፋ መቁረጥም ቀስ በቀስ ጥቂት አልነበሩም።
ወደ ዋናዎቹ የጦር መሪዎች እንደተዛመተ ሱልካፓ አድዋ የኢትዮጵያ ጉዳይ: - ዘመናዊ መጓጓዣ፣ መንገድ፣ ስልክና
የተሰኘው መፅሃፍ የጣሊያኑን መቶ አለቃ ሮፓ አሟሟት ሌሎች የመገናኛ አውታሮች ባልተስፋፋበት እንዲሁም ስንቅና
እማኝ አድርጎ እንዲህ ፅፎታል፡፡“መቶ አለቃ ሮፓ ጦሩን ትጥቅ ባልተሟላበት ዘመን፤ ዳግማዊ አፄ ምኒልክ ከእንጦጦ
የሚመራው ፈረስ ላይ ሆኖ ነበር። ሁለት ፈረሶቹም ከጭኑ ተነስተው አድዋ ሲዘምቱ የነበረውን ሁኔታ እንዴት መግለፅ
ስር እየተመቱ ወድቀዋል። በመጨረሻው ቀን ፈረስ ላይ ይቻላል?
ለመውጣት ሲሞክር ጎኑን ተመታ። ሲወድቅ ያዩት የጣሊያን አቶ አብዩ: - የኢትዮጵያ ሰራዊት የኢጣሊያ አጥቂነት
ወታደሮች ሊያነሱት ተሯሩጠው ሄዱ፤ እሱም እያቃሰተ እንደታወቀና የክተት አዋጅ ከታወጀ ወዲህ ለዚህ ለአድዋ
እንዲህ አለ። እኔ ሽማግሌ ስለሆንኩ ተውኝ። እናንተ ግን ጦርነት ቀረብ ያለው የጎጃም፣ የበጌምድርና የላስታው ከ300
ወጣት ስለሆናችሁ ከዚህ መዓት ራሳችሁን አድኑ።” ይህን እስከ 500 ኪሎ ሜትር ያህል የሸዋ፣ የሀረር፣ የባሌ፣ የአሩሲ፣
እንደተናገረ በፊቱ ተደፍቶ ህይወቱ አለፈ። የከንባታ፣ የሲዳሞ፣ የጂማ፣ የከፋ የወለጋና የኢሊባቡር ጦር
በመጨረሻም የዚህ ተስፋ መቁረጥ በሽታ ወደ ከ600 እስከ 1000 ወይም እስከ 1500 ኪሎሜትር ድረስ
ዋናው ጄኔራል ዳቦርሚዳ ተዛመተ፡፡ ሁኔታውን በቦታው ላይ ርቀት ያለውን ሀገር በእግሩ አቋርጦ ተጉዟል። ተዋጊ ወታደር፣
የነበረው ካፒቴን ሚናሪ እንዲህ ያስታውሰዋል፡፡“ጄኔራል ስንቅ አቀባይና ድንኳን ተካይ አብዛኛውን ጊዜ በራሱ ወጭ
ዳቦርሚዳ ከመድፈኞቹ አጠገብ ወዲያ ወዲህ ሲወዛገብ ለስንቁ ያዘጋጀውን ጥራጥሬ እህል ባንድ ትክሻው መዋጊያ
አየዋለሁ። ለመጀመሪያ ጊዜ በላብ ተውጦ እና ሰውነቱ ጦሩን በሌላ ትክሻው ተሸክሞ ይጓዛል። ግማሹ ጠመጃውን
18
እራሱ ተሸክሞ ስንቁን በአህያ ላይ አድርጎ የመጓዝ እድል Adwa: African Victory in the Age of Empire” በሚል
ያለው አለ። የጉዞውን ድካም ለማዘናጋት ከወንዶቹ ውስጥ ርዕስ ያሳተመውን መጽሐፍ መጥቀስ ይቻላል። በአንፃሩ
ሽለላና ቀረርቶ እያሰማ የሚጎዝ አለ። ከሴቶችም ኢትዮጵያን በጠመንጃ የተቆጣጠረው የህወሓት ዘረኛ አገዛዝ
የሚያንጎራጉሩና አዋጊ ግጥም የሚገጥሙ ይገኛሉ። የኢትዮጵያ ለአድዋ ድል ተገቢውን ትኩረት ከመስጠት ይልቅ በርካታ
ወታደር ረጅም ወራት በእግሩ ተጉዞ፣ የራሱን ጥራጥሬ እህል ታሪክዊ ክህደቶችን ሲፈጽም ይስተዋላል። አልፎም ተርፎ
በልቶ፣ ንጹህ ውሃ ተጎንጭቶ፤ ከባህር ማዶ በባቡርና “የአድዋ ድል የተገኘው አድዋ ትግራይ ውስጥ ስለሆነ ነው”
በመርከብ ተሳፍሮ የመጣውን ድርጅቱ የተሞላውን፣ በጦር በማለት የድሉን ታሪካዊነት ወደ መንደር ጀግንነት ሊያሳንሱት
ትምህርት ቤት የሰለጠነውንና በማናቸውም ምቾት ይሞክራሉ። በዚህ ላይ የአንተ አስተያየት ምንድነው?
ያልተለየውን የፈረንጅ ወራሪ ተዋግቶ በማሸነፍ ሀገሪቱን አቶ አብዩ: -በቅርብ ዘመን ታሪክ ወስጥ እንደ አድዋ
ከባርነትና ውርደት በማደን ለሚመጣው ትውልድ አኩሬና ድል ለኢትዮጵያ ዓለም አቀፍ ዝናን የሰጠ ክስተት ማሰብ
አስመኪ ታሪክ አወረሷል። ያዳግታል። የቀኝ አገዛዝን ማዕበል የገታ አንድ ትልቅ ድርጊት
የኢትዮጵያ ጉዳይ: - ላለፉት አርባና ሃምሳ ዓመታት እንደመሆኑ ሁሉ የቀኝ ገዢዎችን ቅሰም የሰበረውን ያህል
ህዝባዊ ወያኔ ሓርነት ትግራይና የኦሮሞ ነፃነት ግንባር ተገዢዎችን አንገት ደግሞ ከተደፉበት ቀና እዲል ያደረገ
ማሕበራዊና ፖለቲካዊ ችግሮቻቸውን ሁሉ ከዛሬ መቶ ክስተት ነበር። በዚህ ድል ደግሞ የፓለቲካ መሪዎችም
ዓመታት በፊት የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት በነበሩት አፄ አቋማቸውን እንደገና እንዲመረምሩ ተገደዋል። አድዋን ልዩ
ምኒልክ ላይ ያላክካሉ። የዚህ ሁሉ ጥላቻና ክስ መሠረቱ ትኩረት የተሰጠው ጥቁሮች በነጮች ላይ የተጎናጸፉት
ምንድነው? የመጀመሪያው አብይ ወታደራዊ ድል በመሆኑ ነው። በዚህ
አቶ አብዩ: - ህዝባዊ ወያኔ ሃርነት ትግራይ (ህወሓት) እና ረገድ ከአንድ ከ10 አመት በኋላ የነጮች ዓለም እንደገና
የኦሮሞ ነጻነት ግንባር (ኦነግ) ዋና ዓላማ በፈጠራ ታሪክ ለማናወጥ የበቃው ጃፓን በሩሲያ ላይ ያገኛችው ድል
ሕዝባዊ ድጋፍ ማግኛትና የራስን መንግስት መመስረት ነው። መቅድም ነበር። ስለሆነም የአድዋ አብነት በተለይም የነጮች
የዚህ ዓለማ ዋና ማስፈጸሚያ ስልት ደግሞ የኢትዮጵያን ታሪክ የበላይነት ከአስከፊ የዘር መድሎ ፓሊሲ ጋር በተቆራኛባቸው
አዛብቶ ማቅረብና በተለይ የንጉሠ ነገሥት ምኒልክን ዝናና አካባቢዎች (ለምሳሌ በደቡባዊ አፍሪካና አሜሪካ) የላቀ
ክብር ጥላሸት መቅባት ነው። ለምሳሌ ያህል እንኳን ነበር። በእነዚህ ሀገሮች ለሚገኙ ጥቁሮች የአድዋ ባለድል
የህወሓትን የትግል ማኒፌስቶ ስንመለከት፡- የሆነችው ኢትዮጵያ የነጻነትና የክብር ፋና ሆነች።
አንደኛ ኤርትራ የኢትዮጵያ ቅኝ ግዛት እንደሆነችና ቀድሞውንም ቢሆን በመጽሀፍ ቅዱስ በስፋት የምትወሳው
ከኢትዮጵያ በፊት የለማች ሀገር እንደነበረች፤ በአንፃሩ ኢትዮጵያ “ኢትዮጵያኒዝም” እየተባለ ለሚጠራው ከነጮች
ኢትዮጵያ የምትባል ሀገር በታሪክ እንደማትታወቅና በምኒልክ ተጽኖ ነጻ የሆነ የጥቁሮች የሀይማኖት እንቅስቃሴ መንስኤ ሆና
የተፈጠረች አዲስና ከመቶ አመት እድሜ ያልዘለለ ታሪክ ነበር። አሁን ደግሞ በአድዋ ድል አማካኝነት ቀድሞ በረቂቅ
ያላት ሀገር አድርጎ ለማቅረብ ይሞከራል፤ ሁለተኛ ትግራይም ትታወቅ የነበረችው ኢትዮጵያ ስጋና ደም ተላብሳ ታየች።
እራሷን የቻለች ነጻ መንግስት የነበረችና በአጼ ምኒልክ ወራራ ነገር ግን ላለፉት 43 ዓመታት ህወሓት ያለማቋጥ
ነጻነቷን የተነጠቀችና የአማራ ቀኝ ግዛት እንደሆነች አድርጎ ሲታገልለት እና ሲዋጋው የቆየው ይህን አኩሪ የኢትዮጵያዊነት
በማሳየት ህወሓት የሚታገለው ትግራይን ከአማራ ቀኝ ግዛት አሻራ ከናካቴው ማጥፋትና እና በኢትዮጵያ ውስጥ አንድነትና
ነፃ ለማውጣት መሆኑን በመግለፅ፤ ሦስተኛ አማራ የሚባል የአንድነት ምልክቶችን ለማጥፋት ያላለሰለሰ ጥረት በማድረግ
ሕዝብ የትግራይ ሕዝብ ቀንደኛ ጠላት በመሆኑ መጥፋት ላይ ነው። ህወሓት በግልጽ ኢትዮጵያዊነትን ለማጥፋት
እንዳለበት ወይም የአማራ ሕዝብ ካላጠፍ የትግራይን ከቀየሳቸው ስልቶች ቀዳሚው የኢትዮጵያንና የነገስታቶቿን
ሪፖብሊክ መመስረት አስቸጋሪ እንደሚሆን ለትግራይ በተለይ የንጉሠ ነገሥት ምኒልክን ታሪክ አዛብቶ ማቅረብ
ብሔረተኞች በመስበክ፤ በምኒልክ የተወረሩ ሌሎች ብሔር ነው።
ብሔረሰቦችና ሕዝቦችም ነጻ ወጥተው የራሳቸውን መንግስት ህወሓት የኢትዮጵያን የ3000 ዘመን ታሪክ ይክዳል፤
እንዲመሠርቱ ይገፋፋቸዋል። እንዲያም ከናካቴው ኢትዮጵያ የምትባል ሀገር በታሪክ
እንግዲህ ይህ ሁሉ የፈጠራ ታሪክ እና ዓለም ያወቀውን መዛጋብት መታወቅ ከጀመረች ከመቶ አመት ብዙም
የኢትዮጵያ የዘመናት ታሪክ በተሳሳተና በተዛባ መልኩ እንደማይዘል ያምናል፡፡ እንግዲህ እንደ ህወሓቶች የፈጠራ
ሕወሃትና ኦነግ ለማቅረብ የሚሞክሩት እንዲሁም አጠቃላይ ታሪክ ከሆነ ኢትዮጵያ የምትባል ሀገር በ19ኛው መቶ ክፍለ
የሀገሪቱን ችግሮች ከአፄ ምኒልክ ጋር የሚያያይዙት ሆን ዘመን ማብቂያ አካባቢ በአጼ ምኒልክ የተፈጠረች ሀገር ናት፡፡
ተብሎ ጊዚያዊና እርካሽ የፓለቲካ ትርፍ በማግኛት እኩይ ሌላው የህወሃት የፈጠራ ታሪክ ሰለባ አጼ ምኒልክ
ዓላማቸውን ማስፈፀም ነው። ናቸው። እንደ ህወሓቶች ተረት ምኒልክ ማለት የአማራን አጼ
የኢትዮጵያ ጉዳይ: - በርካታ የታሪክ ተመራማሪዎች ግዛት ለማስፋፋት በሌሎች ሕዝቦች ላይ በተለይ በትግሬዎች
ታላቁን የአድዋ ድል የኢትዮጵያውያን ብቻ ሳይሆን ላይ የጅምላ ጭፍጨፋና ዘር ማጣፍት የፈጸመ አረመኔ ንጉሠ
የአፍሪካውያን ብሎም የዓለም ጥቁር ሕዝቦች አንጸባራቂ ድል ነገሥት ነው። ህወሓቶች በተለይ የአጼ ምኒልክን ታሪክ፣
መሆኑን በምርምር ሥራዎቻቸው አረጋግጠዋል። ለአብነት ተጋድሎና ስም ጥላሸት ለመቅበት እንዲሁም ታላቁን የአድዋ
ራይሞን ጆናስ የተሰኘ ታዋቂ የታሪክ ምሁር እንደ ድል ለማንኮሰሳቸው ዋና ምክኒያት የህወሓት መሪዎችን
አውሮፓውያን አቆጣጠር በ2011 ዓ.ም. “The Battle of የኢትዮጵያ የታሪክ ጀማሪ፤ በተለይ የመለስ ዜናዊን ስም
19
አግንኖ ላማውጣትና በታሪክ የሌለውን ቦታ ለመስጠት ጣሊያኖች አሰብን ከያዙ ከ1862 እስከ አድዋ ጦርነት
የሚደረግ ፍሬ ከርስኪ ጥረት ነው። 1888 ዓ.ም. ድረስ ከ25 ዓመት በላይ ነው። ምኒልክ በደቡብ፣
የኢትዮጵያ ጉዳይ: - የትግራይ መኳንቶች ለኢጣሊያ በምሥራቅ እና በሰሜን ምሥራቅ አገሩን አስፋፍቶ አጼ
ወራሪ ኃይል በባንዳነት አድረው መንገድ ከመምራታና ወሬ ዮሐንስ ከአፄ ቴዎድሮስ ከተረከቧት ኢትዮጵያ 3 እጅ
ከማቀበል አልፈው፤ ወደ 7000 የሚጠጉ የትግራይና የምታክል አዲስ እና ትልቅ አገር እየገነባ ነበር። የትግራይ
የኤርትራ ተወላጆች ከጠላት ጋር ወግነው አገራቸውን መሳፍንቶች ግን ጣሊያን በኤርትራ ምድር ለ25 ዓመት ምሽግ
መውጋታቸውን በርካታ የታሪክ ድርሳናት ዘግበዋል። በዚህ ሲሰራ ምንም ያደረጉት ነገር አልነበረም::
ላይ ምን አስተያየት አለህ? የኢትዮጵያ ጉዳይ:- አንዳንድ ወገኖች ዳግማዊ አፄ
አቶ አብዩ:- የኢጣሊያ ንጉስ ኡምቤርቶ በአጼ ምኒልክ በአድዋ ጦርነት ፋሽስት ኢጣሊያ ላይ የተቀዳጁትን
ምኒልክ ላይ ለማስነሳት ከመደባቸው መሳፍንት ግንባር ድል እስከ መጨረሻው ተከታትለው ወራሪውን ጦር አሳደው
ቀደምና ቀንደኛው ራስ መንገሻ ነበሩ። እርሳቸውም የአጼ ኤርትራን ጭምር ነፃ ማውጣት እየቻሉ፤ ኤርትራን ለቅኝ
ዩሐንስ አልጋ ወራሽነት ከልባቸው ስላልጠፋ ነገሩን በደስታ ገዢዎች አሳልፈው ሰጡ ብለው ይከሳሉ። በዚህ ላይ ምን
ተቀብለው መልስ በመስጠት የመረብ ውል ተብሎ አስተያየት ይኖርሃል?
የሚጠራውን ስምምነት ከጣሊያኖች ጋር እስከ መዋዋል አቶ አብዩ:-የትግራይ ባንዳዎች የአፄ ምኒልክን ታላቅ
ደርሰው ነበር። የኋላ ኋላ የአጼ ምኒልክን ኃይል ተግንዝበው ንጉሠነት ያጣጣሉ መስሏቸው የሆነውንም ያልሆነውንም ብዙ
ይቅርታ ጠይቀው ተመለሱ እንጂ። ይላሉ። ከነዚህ ውስጥ የተወሰኑት "አፄ ምኒልክ ከአድዋ
የአድዋ ጦርነት በተደረገ ዕለትም ቢሆን ከኢጣሊያ ጦርነት ማግስት ወደ ባህረ ነጋሽ ሄደው ጣልያንን ከኤርትራ
ጋር ግንባር ቀደም ሆኖ በጀኔራል አልበርቶኒ አዛዥነትና ያላስወጡ የትግረ-ትግረኛ ቋንቋ ተናጋሪውን ሕዝብ
በሌሎች አዝማቾች ውስጥ ተሰልፎ ወገኑን የተዋጋው የሀገር ለመከፋፈል ስለፈለጉ ነው" ብለው ይከራከራሉ። በአጼ
ተወላጅ ቁጥር 6000 ይደርስ ነበር፡፡ እነዚህም በመካከልቸው ዮሐንስ ዘመነ-መንግስት ከጣልያኖች እጅ የገባውን ባህረ ነጋሽ
አንዳንድ የሱዳን ተወላጆች ቢኖሩም አብዛኛዎቹ ግራዝማች የሚባል ግዛት ምኒልክ ከአደዋ ድል በኋላ ገፍተው
ዮሴፍ በደብዳቤያቸው እንዳመለከቱት ከሶስት የደጃዝማች ከጣልያኖች ያላስለቀቁበትን ምክንያቶች ፕሮፌሰር ጳውሎስ
ሀገሮች ከሐማሴን፣ ከሰራዩና ከአካለጉዛይ ተሰብስበው ሚልኪያስ እና ጌታቸው መታፈሪያ The Battle of Adwa:
የሰነዓፌንና የኮዓቲትን፣ የአምባላጌንና የመቀሌን ጦርነት Reflections on Ethiopia’s Historic Victory
የተካፈሉ ናቸው። አሁንም በአለቆቻቸው እየተመሩ የካቲት
Against European Colonialism በሚል ዕርስ እ. ኤ አ
23 ቀን 1888 ዓ.ም በተደረገው የአድዋ ጦርነት በኪዳነ
ምህረት በአምባ ራዓዮ ተዋግተው የኢትዮጵያን ጦር በ2005 ዓ.ም በጋራ ባሳተሙት መጽሃፍ ከገጽ 189-190
ፈጅተዋል። እንዲያውም በኮንቲ ሮሲ መጽሐፍና በሌሎችም እንደሚከተለው ገልጸውታል፡-
እንደሚገኛው የነጩ ወታደር በመንገድም፣ በርሀብና በውሀ አንደኛ የምኒልክ ሰራዊት በምግብና ውሃ እጥረት
ጥምም እየደከመ ለውጊያ ሲላላ እነርሱ በብርታት እየተዋጉ ተጎድቷል። ከመሃል ሀገር-ሸዋ (እንዲሁም ከጎጃም፣
በብዙ ወገኖቻቸው ላይ ከፍ ያለ ጉዳት አድርሰዋል ይለናል። ጎንደር፣ ወለጋ፣ ሀረር) ሰራዊቱ ይዞት የተጓዘው ስንቅ
የኢትዮጵያ ጉዳይ:- ፋሽስት ኢጣሊያ የአሰብን ውስን ሲሆን የትግራይ ቀየም ያን ያህል ከፍተኛ ሰራዊት
ወደብ መቼ እና እንዴት መቆጣጠር ቻለች? ለብዙ ቀናት መመገብ አልቻለም ነበር።
አቶ አብዩ: - በአጤ ተክለ-ጊዮርጊስ የንጉሠ ነገሥትነት ሁለተኛ የኢትዮጵያ ሰራዊት የጦርነት ውሎ በወቅት
ዘመን በ1862 ዓ.ም. አባ ጁሴፔ ሳፔቶ የተባለ ጣሊያናዊ ጫና ውስጥ ያለ ነበረ። ብዙውን ጊዜ ዘመቻዎችና
መነኩሴ አሰብን እና አካባቢውን ከሱልጣን ኢብራሂምና ጦርነቶች በበጋ ወቅት ነው የሚካሄዱ። ለክረምትና
ከሱልጣን ሐሰን መሐመድ እጅ በ8,100 ማርትሬዛ የገዛው ገና ለበልግ ወቅት ቅርብ የሆነው የየካቲት (መጋቢት) ወር
ትልቅ ጦርነት ለማካሄድ አመቺ አይደለም። በጦርነት
ከአፄ ዮሐንስ በፊት ንጉሠ ነገሥት በነበሩት በአፄ ተክለ- ጊዜ ተራው ወታደር ብርድና ቁር ላይ ባዶ መሬት ላይ
ጊዮርጊስ ዘመነ መንግሥት ነበር። በንጉሠ ነገሥት አፄ ዮሐንስ (ድንኳን፣ ዋሻም ሆነ ቤት የሌለበት ቦታ) ሲሆን
ዘመን በ1877 ዓ.ም. ጣሊያኖች ምፅዋ ገቡ፤ አፄ ዮሐንስንም የሚያድር ንጉሶች እና ታላላቅ የጦር አበጋዞች ድንኳን
መሀዲስቶችን እንከላከልላችኋለን ብለው አታለሏቸው። አጤ ውስጥ ያድራሉ። ስለዚህ ክረምት ሲመጣ ቅዝቃዜውና
ዮሐንስ ከ150,000 የሚበልጥ ወታደር ይዘው ከዘመቱ በኋላ ዝናቡ ለወታደሩ የሚቻል አይሆንም። ዝናብና ቀዝቃዛ
በአካባቢው አያሌ ምሽግ ሠርቶ የመሸገውን የጣሊያንን ጦር አየርን ተቋቁሞ መዋጋት እንዲሁም በጋማ ከብቶች
ባለበት ትተው የጎጃምን ሕዝብ ጨፈጨፉ። አጤ ዮሐንስ አስፈላጊ ቁሳቁሶችን ማመላለስ በዝናባማ ወቅት ከባድ
በመጋቢት 1881 ዓ.ም. መተማ ላይ ሲሞቱ ጣሊያኖች ነው።
ከመረብ ወንዝ ማዶ ያለውን አገር “ኤርትራ” ብለው ቅኝ ሦስተኛ የጤና ጉዳይ ሌላው አሳሳቢ ነገር ነበር።
ግዛታቸው መሆኑን አወጁ። እናም ጣሊያኖችን አሰብን በምግብ እጥረትና በንጽህና ጉድለት እንደ ኮሌራ አይነት
ከያዙበት ከ1862 ዓ.ም. ጀምሮ ለሀያ ዓመታት ያህል በኤርትራ ተላላፊ በሽታ ቢነሳ ለወታደሩም ሆነ ለአካባቢው ሕዝብ
ምድረ ጣሊያን ምሽጉን ሲገነባ ነበር የቆየው ማለት ይቻላል። እልቂት ሊሆን ይችል ነበር። በአንድ አካባቢ ያን ያህል
20
ሕዝብ በዘመቻ መልኩ ለብዙ ጊዜ ከቆየ ተላላፊ የኢትዮጵያ ጉዳይ:- አቶ አብዩ አበራ ለነበርን
በሽታዎች የመነሳት እድላቸው ሰፊ ነው። ቆይታና ለሰጠኸን ሰፋ ያለ ቃለምልልስ በድጋሚ ከልብ
አራተኛ ከወታደራዊ ስትራቴጂ አንጻር ወደ ኤርትራ እናመሰግናለን።
መዝመትና ጣልያንን ከዚያ ማስወጣት ሽንፈትን አቶ አብዩ:- እኔም በታላቁ የአድዋ ድል ዙሪያ
ሊያስከትል የሚችል አደገኛ ሃሳብ ነበር። በጦርነት፣ አስተያየቴን እንድሰጥ ስለጋበዛችሁኝ ምስጋናዬ የላቀ ነው።
በጉዞና በርሃብ የደከመው የምኒልክ ጦር ያለአግባብ
ይለጠጥና ይሳሳ ነበር። ያለረፍትና ያለስንቅ ሌላ ጦርነት
ማካሄድ ለወታደሩ በጣም ፈታኝ ነበር። በእርግጥ አፄ
ምኒልክ ወደ አስመራና ምጽዋ ሄደው ጣሊያንን
ማስወጣት ፈልገው ነበር። ነገር ግን ከሰላዮቻቸው
እንደተረዱት የጣልያን መንግስት አስመራን፣ ከረንንና
ምጽዋን ለመከላከል ወደ 43,000 የሚጠጋ በደንብ
የታጠቀ ሰራዊት ምኒልክ ወደዛ ከዘመተ ተብሎ በጥብቅ
መሽጎ ነበር። የካቲት 24 ቀን 1888 ዓ.ም የጣልያን ስቃይ ባህል ሲሆን
የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር የአድዋ ድል እንዳይደገምና
አስመራና ምጽዋን ለመከላከል ጣልያን ምሽጓን አንባገነናዊ የሚየስጠላ ሥርዓት፣
እንዳጠናከረች ማረጋገጫ ለፓርላማው ሰጥቶ ነበር። አጉል ልማድ በሬ ሞፈር እየሳበ ሲያቃስት፣
ስለዚህ በርሃብና በመንገድ በተጎዳ፡ በቀዳሚው ጦርነት ማነቃቂያ በጠፍር ጅራፍ ግርፋት።
የደከመና የተጎዳ (7000 ያህል ሙቷል፡ 10,000 ያህል አህያ ተጭኖ በማቃሰት ሲሮጥ፣
ቆስሏል) ወታደር በስነስርዓት ከመሸገ፣ በአግባቡ አጉል ፈሊጥ ይገባልህ ቆመጥ።
ከታጠቀ፣ ስንቅና ቀለብ እንደልቡ ከሚያገኝ የጣልያን ውሻ ግቢውን ሲጠብቅ ለ ሊቱን በቁር፣
ጦር ጋር ቢገጥም ከፍተኛ እልቂትና ሽንፈት ይከተል በፀጉሩ ልክ ወሮት የቁንጫ ሥፍር፣
ነበር።
አምስተኛ የአካባቢው ገዢዎች ምኒልክን ለመናፈስ በአካባቢው ከወጣ በድንጋይ ሲወገር፣
ሊያዳክሙት ይችላሉ የሚልም ጥርጣሬ ነበር (ለጣልያን አሞት ትንሽ ቢደብረው አበደ ተብሎ በማባረር፣
ያደሩ የትግራይ ገዥዎችና ወታደሮች ነበሩ፤ ለምኒልክ ይገደላል በመርዝ በጥይት እና በጦር።
ወግነው የተዋጉትም ለስልጣንና ጥቅም ሲሉ ጊዜ እሺ ወንፊት እንኳን ሆኖበት ነው የሥራ ባህሪው፣
አይተው እንደማይከዱት እርግጠኛ መሆን አይቻልም እየነፋም ከቶ ጥፊ እማይለየው።
ነበር)።ለምሳሌ ምንም እንኳን ከጣሊያን ከፋፋይ ስልት ውጭ አገር ለእንስሳ የሥራ ማበረታቻ ዳረጎት ይሰጣል፣
አምልጦ ከምኒልክ ጋር ቢወግንም ራስ መንገሻ ከሁለት ዛሬማ ኢትዮጵያዊ ከእንሰሳ በታች ክብሩ ተገፏል።
ዓመት በኋላ ፊቱን በምኒልክ ላይ አዙሮበት ነበር። ህዝብን በኃይል ገዢው መንግሥትም ተብዬው፣
ስለዚህ ከሎጅስቲክስ፣ ከታክቲክና ከእውነተኛው
በጊዜው ከሰፈነው ፓለቲካ አንጻር ወደ አስመራና ምጽዋ ህግ አስደንግጓ ለእሱ እንደሚመቸው፣
መዝመት ለምኒልክ ክስረት ይሆን ነበር። ምኒልክ ወደ ሲገርፍ ሲገድል በፍርሀት እያሸማቀቀው፣
ሰሜን ወታደራቸውን ይዘው መሳቡ፥ በደቡብ በኩል መልሱ የመንግሥት ትዛዝ ነው።
ጥቃት እንዲደርስባቸውና ጠላቶች እንዲበዙባቸው ወያኔ ወራሪ አንባ ገነን ጨቋኝ ታጣቂ መሆኑ ያልገባው፣
ያደረግ ነበር። ህዝብ ተገዶ መንግሥት-መንግሥት ይላል እግዜር
በእነዚህና በሌሎችም ምክንያቶች ምንም እንኳን እንደቀባው።
ምኒልክ ባህረ-ነጋሽን ማስለቀቅ ቢፈልጉም ሳይሳካላቸው
ፈንድሻ አይደለም አመፃዊ ትግል ፣
ቀርቷል። እውነታውና አምክንዮዋዊ ምክንያቶቹ እኒህ ሁነው
ሳለ ጸረ-ምኒልካውያን ከመረብ ወንዝ ወደዚህና ወደዝያ ሲቆሉት ተጫጭቶ ሲተዉት ዝም የሚል ፣
ያለውን ሕዝብ ለመከፋፈል ስለፈለገ ምኒልክ ኤርትራን ነጻ ያዝ ለቀቅ አመፅ ጠላት ያደራጃል፣
ሳያወጣት ቀረ ብለው እየየ ይላሉ። አጼ ምኒልክ ግን በወቅቱ ለነፃነት ፡ለፍትህ ፡ለዲምክራሲ ትግሉ ይፋፋማል።
አንድ ብልህ መሪ የሚወስነውን ውሳኔ ወስነው፣ ድላቸውን ተመነ
በእጃቸው አድርገው ስልጣናቸውን አደላድለው፣ የሀገሪቱን Nebyu Tefery -Mekonen
ድንበር ከሃያላን አውሮፓውያን ጋር ተደራድረውና
ተከራክረው አስምረው ዘመናዊነትን ወደ ሃገራቸው Flöreshein am Main
አስገብተው በዘመኑ ከሚጠበቅባቸው በላይ ሰርተው
ስማቸውን ተክለው አልፈዋል።
21
የኢትዮጵያ ጉዳይ Part II English The Ethiopian Affair
Mission Statements
The Ethiopian Affair is a quarterly private Magazine established in September, 2014. It is voice of the
voiceless Ethiopians initiated by determined individuals to be published in Amharic and English in
Germany as well as beyond. The Ethiopian Affair is a print and online publication dedicated to
publishing latest information together with significant proposals. We used images of three keys on the
cover of this Magazine to symbolize mistrusts among Ethiopians, the regime in power and opposition
political parties. It is an obvious fact that Keys have been used to lock away secret information and
most valuable things of the greatest significances for centuries. Consequently, we used images of the
three keys to symbolize the ultimate quest of Ethiopians for freedom, justice and democracy. Thus, our
aim in this volume is to unlock the range of political, social, economic and environmental issues that
are locked before twenty years but still affect all of us.
Editorials of the Ethiopian Affair strongly believe that information is a key to maintain power in this
twenty first century. Thus, we are committed to increase the circulation of information to have a direct
and positive effect on political, social, economic and environmental affairs of Ethiopia in order to
create a more inclusive democratic political system that involves all stakeholders in it. Therefore, we
encourage all Ethiopians regardless of their political, ethnic and/or religion affiliation to actively
participate in all affairs of the country without any restriction. However, the opinions expressed in this
Magazine are not necessarily those held by Editorials of the Ethiopian Affair. Indeed, contrary views are
most welcome to enhance further discussion.

The right Magazine in the right
place at the right time!
Established in September, 2014
22
Established
ሚያዝያ 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፪ ዕትም in September,
April 2017 Volume 2014
4 Issue No.2
Editors Note
Editorial Notes: no room for cosmetic
change
Dear readers! We wish you a Happy Ethiopian The TPLF has been the first, the master and the
Easter! strongest builder of ethnic line. But today, the
Ethiopia has been plagued by years of unrest. whole country is suffering from the worst
The dictatorial regime of the EPRDF has lost its effect of the poison of ethnic politics.
authority and all stakeholders should be
involved in mapping the country’s future. Ethnic Federal system is the root causes of the
Because Ethiopia’s future is important not only entire political and social crisis in Ethiopia.
for its citizens but also to the Horn of Africa Nevertheless, the TPLF minority regime tries to
and the rest to the world at least for four cover it with cosmetic change. This cosmetic
reasons: reform had started with the inauguration of a
 The geostrategic location of the new prime minister and the release of more
country. political prisoners and a promise of a wider
 With a population of over 100 political space. Under this cosmetic reform, the
million people, Ethiopia is the current ethnic political and federal system
second most populous in country in would remain the same, the key positions in
Africa the military and the security apparatus would
 It is the home of more than 85 stay in the hands of TPLF; no one of significant
different ethnic groups with position would be held accountable for the
different religious affiliation. thousands of deaths in the last two years
 Due to the bad human rights records alone; and TPLF’s economic empire would be
of the TPLF/EPRDF regime. unscathed. All in all, TPLF would come out of
Ethiopia’s current political situation could have this reform with its political and economic
wider implications for the Horn of Africa and to hegemony basically unchanged.
the rest of world. It is the only country under a
strict state of emergency in Africa at this Therefore, we are urging all opposition political
moment. Not because to safeguard the people groups to intensive the struggle against the
from danger, but to protect the business TPLF minority regime to bring justice, freedom
Empire of dictators from riots. Since 1991, the and democracy once for all.
Tigray Peoples’ Liberation Front (TPLF) has
been poisoning Ethiopia with ethnic politics.
23
የኢትዮጵያ ጉዳይ Recent Issues The Ethiopian Affair
State of Emergency, Re-arrests 2017 and finally lifted in August 2017. More
and the New Prime Minister in than 26,000 people were arrested amid
widespread human rights abuses during the 10
Ethiopia
months period, though many have since been
Abrham Gebreselassie Gebreyes
(Giessen, Germany) released.
As we all know, Anti-government The state's use of violence didn't stop
demonstrations broke out in the populous the protests, and many youths were actually
Oromia region, in late 2015, after a Master bolstered to continue to demand greater
Plan was unveiled to expand the boundaries of political inclusion. In January 2018, the
the capital, Addis Ababa. The concern among government announced a decision to shut
local farmers at the time was that increasing down the notorious Maekelawi detention
the size of the city would lead to forced center in Addis Ababa and release thousands
evictions and loss of farming land, which is of prisoners, including journalists, political
their main source of livelihood. The leaders and opposition figures as part of wider
government scrapped the plans, but protests reforms, aimed to improve the national
continued in the region and later spread to consensus; widen the democratic space; and
other parts of the country, particularly in the foster dialogue and stability in the country.
Amhara region, with protesters demanding the Widespread youth-led protests and strikes
release of political prisoners, journalists, and broke out again, amid rising tension over the
activists; a greater inclusion in the political and slow release of the prisoners of conscience
socio-economic processes; wider political remained in custody. The week (Feb 12 - 16,
freedom and equality; and an end to human 2018) has been a frantic and unpredictable
rights abuses. Ethiopia's Oromo and Amhara week in Ethiopian politics. Political prisoners
people (about 61% of the country's population) and journalists were released, Prime Minister
have marginalized for the past 27 years by the Hailemariam Desalegn suddenly resigned and
TPLF/Woyane, representing the Tigrayan the second SoE was then declared.
minority (about 6% of Ethiopia's population), The SoE was declared by the Ethiopian
which controlled all the country’s influential government on Feb. 16, claiming to ensure
positions in the fields of government, security and stability in the country and
economics, judiciary, army, media and Security protection of the constitution. But, it turns the
and intelligence forces. whole nation into a big prison, where it banned
Protests and popular apprising protests and the publication of material
continued all over Oromia, Amhara and SNNP deemed as inciting violence in the country and
regions throughout 2016. The government allows law enforcement bodies to detain any
repressed those protesters with brutal force, individual without the court warrant. It gives
and the TPLF Agazi forces fired live bullets on absolute power to the military apparatus with
peaceful protestors in different towns and the express purpose of safeguarding the status
cities of Ethiopia, which resulted in more than quo by suppressing the ongoing popular
a thousand deaths and tens of thousands of demand for change, curtailing on freedom of
arrests. The protests reached a new climax in speech and cracking down on political
October 2016, when the Ethiopian government opponents. The six-month-long SoE was
officially declared a six-month-long State of ratified by the EPRDF-controlled Parliament in
Emergency (SoE) to tackle the unrest. The SoE a disputed vote on March 2, with a record 88
was further extended by four months in March deputies voted against the measure. Although
24
the SoE has not stopped people from striking Some of them have previously been jailed for
and staging demonstrations, the TPLF/EPRDF their work as journalists, political opposition
continues to squash on human rights and to leaders, bloggers, or human rights activists.
kill, beat and arrest innocent people as they More than a dozen civilians, mostly university
exercise their right to public assembly and instructors, journalists, and lawyers, were also
peaceful protest. detained in Bahir Dar, the capital of the
The TPLF/EPRDF regime continues to Amhara regional state. The detainees have
suppress the Ethiopian people, reign through gathered together to prepare ways on
fear and attempt to divide communities along establishing a new political party in Amhara
ancient ethnic lines. A million people have region. The state media reported that more
been displaced due to a government- than 1,100 people have been arrested in
engineered ethnic conflict between Oromo and Ethiopia since the nation declared a SoE.
Somali regions, currently living in internal The mass protests and strikes of
displacement camps. Thousands of Ethiopians Qeerroo, Fano, and Zerma (young Oromo,
also flee to Kenya after the Ethiopian army Amhara and Gurage activists) forced the prime
“mistakenly” killed ten civilians and injured 12 minister to step down. After an extended wait,
more on March 10, 2018, in Moyale town as a following Hailemariam’s resignation, the
result of Ethiopia's SoE, which gives full power country’s ruling coalition (EPRDF) elected Dr.
for security forces to shoot and kill by the so- Abiy Ahmed as its new leader. He has officially
called Military Command Post. Inside the sworn in as Ethiopia's Prime Minister by the
country, tens of thousands have still been national parliament on April 2, 2018, and
falsely imprisoned without due process; their became the first Oromo Prime Minister of the
‘crime’ to stand up to the ruling party, to EPRDF’s 27-year rule. He came to power during
dissent, to cry out for democracy, freedom, a highly inflammable crisis, with a deeply
and justice and an end to tyranny. The release divided country, a vanguard party on the verge
of a small number (relative to the total) of of crumbling, an economy at a standstill, a SoE,
political prisoners and the resignation of the and an agitated population calling for
PM does not alter the approach of the revolutionary change. He faces a twisting task
government or their brutal method of of uniting a divided nation and reforming a
governance. It is simply a cynical attempt by deeply authoritarian state.
the TPLF to subdue the movement for change Aside from his personal qualities,
and to appease international voices demanding achievements and charisma, Dr. Abiy is clearly
human rights be upheld. an ideal choice to appease multiple
On 25 March 2018, Ethiopian police and constituencies: being of dual heritage, i.e.,
security forces arrested journalists Eskinder Oromo and Amhara, and being thoroughly
Nega and Temesgen Desalegn, Zone 9 bloggers fluent in the respective languages of these two
Mahlet Fantahun, Befekadu Hailu, blogger ethnicities, he easily represents the majority of
Zelalem Workagegnew and political activists the nation and offers the most chance of
Andualem Arage, Addisu Getinet, Yidnekachew cementing the growing solidarity between the
Addis, Sintayehu Chekol, Tefera Tesfaye and two ethnic groups, which guarantee for the
Woynshet Molla as they gathered for a social continued unity of the country. Having both
event outside of the capital, Addis Ababa, with Muslim and Christian background, he can easily
family and friends. They were accused of overcome the suspicion of being partisan to
gathering in mass in violation of the SoE rule. either one of the main religious groups of the
25
country. He is seen by many as outspoken and control. Opposition parties must be free to
competent, with a participatory leadership conduct their respective political and day to
style. This leaves opposition figures cautiously day agenda without intimidation and threats.
optimistic about the future - as long as he Finally, the ultimate guarantor of the status
tackles the issues behind the unrest and quo has been and remains the military,
unhappiness in Ethiopia. security and the bureaucratic bodies that have
The appointment of Dr. Abiy as PM been disproportionately dominated at the top
represents a great opportunity to create a new by TPLF’s cadre and their ethnic members.
platform for peaceful co-existence and national There is an argument that he will not be a fully
reconciliation in Ethiopia. He has a big task mandated PM while the military and
ahead of him and action is needed right away. intelligence handle the major political and
He has inherited a ruling coalition strained by a security situation. Thus, his handling of the
power struggle within its four ethnically based security agencies will be equally important and
parties, and a country where many are he must show that he is not only willing but
unhappy with the status quo. First and for also completely committed to change this state
most, he must immediately lift the SoE and of affair. We will have to wait at least until he
ensure the full restoration of constitutional forms his cabinet for the first hint of what
rule. There can be no reform while the exactly to expect from his term. Time will tell
emergency is in place. This could be an us all!
important step for the new leader, not only to Re-detention of political
implement critical reforms, but also to prisoners in Ethiopia
maintain public trust and confidence in his Adey Befirdu
ability, independence and determination to The year 2018 witnessed a continuation
reform critical institutions. Secondly, he must of systematic, large-scale violations of human
immediately stop politically motivated arrests rights in Ethiopia. Despite the announcement of
and incarcerations, and free all ‘political’ the releasing of hundreds of political prisoners,
prisoners, including opposition party members the minority regime of the Tigray Peoples
(e.g. Andergachew Tsige), journalists, and Liberation Front (TPLF) re-arrested most of the
human rights defenders, who are detained and prominent journalists, politicians and bloggers
languishing at various prisons for exercising over the past two weeks. The long list of the re-
arrested include, Eskinder Nega and Andualem
their legitimate rights to freedom of
Aragie who had just been released from prison
expression, association and assembly. By doing in February after 7 years of detention, was
so, he will demonstrate his goodwill and detained on March 25, alongside the prominent
readiness to engage in a political dialogue with journalist Temesghen Desalegn and bloggers
all the dissenting and opposition voices. Zelalem Workagegnehu, Befekadu Hailu, and
Thirdly, for the sake of widening the Mahlet Fantahun. The TPLF security forces have
political space, he need to dismantle repressive re-arrested them as they were gathered for a
legislation and policies, which are used as the social event outside the capital, Addis Ababa,
primary weapons of suppression, decimated with family and friends. None of the detainees
the press and civil society, and shrunk the has yet been charged, and their treatment in
political opposition to extinction, including the detention continues to deteriorate from time-to-
time.
anti-terrorism proclamation, the press law, and
In another wave of detention, more
the charities and societies law. The judicial
than 20 university lecturers and professors
system should also be freed from political
have been arrested in the town of Bahir Dar.
26
All of them are ethnic Amhara having dinner in State of Emergency in Ethiopia
a Hotel during the time of the arrest. In a journalists and politictian are
surprise move early this year, Ethiopia’s former
jailed and tortured
Prime Minister Hailemariam Desalegn
Daniel Shitie
announced that members of political parties
Almost all modern constitutions have
and other individuals would be released from
specific provisions related to what is in general
prison in an effort to open up the political referred to as a State of Emergencys . State of
space for all after months of the worst anti- emergency are also known by other names, such
government protests in a quarter of century. as, “state of siege”, “state of exception”,
Several dozen journalists, politicians, activists “martial law” “state of alarm”, “times of war”,
and others arrested under a previous state of etc. When and how State of Emergencys
emergency were freed. Since then, however, are declared and implemented, which
Hailemariam Desalegn announced his plans to branch of government has jurisdiction and
resign, and EPRDF regime introduced a new authority, varies from constitution to
state of emergency for the second time in two constitution. Some constitutions have very
detailed provisions related to state of
years. In general, after the declaration of a new
emergencys, while other do not. The Ethiopian
state of emergency in February 2018, at least
one as provided under Article 93, is fairly
15,000 people have been thrown to jail and
elaborate. Because there is a great variation
more than 20 people have been killed in
between constitutions of countries on the state
different parts of the country. All of these
of emergencies, and how they are defined, we
brutality, repression and mass detention merely
are not going into the details of the differences
reflected the regime's dwindling control over
and similarities. However, the common thread in
large areas of the countryside, as well as the
all constitutions and the common understanding
massive scale of abuses in previous years.
among constitutional scholars is that State of
Ethiopian citizens continued to be ruled by a
emergency means a governmental declaration
dictatorial regime that regarded life and liberty
made in response to an extraordinary situation
not as a political and human rights but as
posing a fundamental threat to a country.Ideally
privileges to be granted at its pleasure.
State of emergencys is morally justifiable and
Since 2015, Ethiopia's Oromo and
defensible only when used to save the
Amhara people, who make up about 70 percent
constitutional order from subversive illiberal
of the population, have staged mass
forces that want to create havoc and pose an
demonstrations calling for greater political
existential threat to the government and the
inclusion, including at the national level, and an
country. It is not justifiable when used against
end to mass human rights abuses. However, the
the people to save a government that has lost its
TPLF minority regime has been using lethal force
legitimacy. When people are demonstrating
to crush down the nonviolent resistance of the
against repression and for democratic and civil
two majority ethnic groups. As a result, there is
rights in Ethiopia, the government cannot find its
escalation of grievances against the TPLF that
way out by doubling down on repression
leads the country into political chaos. Time
through the mechanism of State of emergencys.
again, the TPLF regime trying to deceive
This is just not the right tool to answer people’s
Ethiopians by appointing a new prime minister.
grievances. A government that has lost its
However, Ethiopians are not ready to give
legitimacy should go ahead and resign and call a
chance for TPLF anymore, other than total
new election rather than continue doing what it
regime change.
had previously tried and failed. This is one of the
situations when doing the same thing again and
again will not bear any new result.
27
State of emergency gives such an directive bans all protests without permission of
enormous, relatively unchecked and dangerous the Command Post, a body led by the prime
power to the executive body. It is a dangerous minister to manage the state of emergency. A
power because it could easily be abused. That is blanket ban on protests is an overly broad
why it should only rarely be used in a life-and- restriction on the right to peaceful assembly,
death struggle for survival. No government including during a state of emergency. If any
should be entrusted with it easily and at will. In person acts are committed during a protest, the
Ethiopia, this had already been used one many authorities can prosecute them under woyane
time without any tangible result. Repetition of law Anyone found protzest the state of
the State of emergency for the second time in emergency is subject to arrest without warrant
less than two years will have a dire long term by the Command Post to face charges or be
consequence. The parliament if it adopts the compelled to undergo “rehabilitation”- a
State of emergency will be creating a bad euphemism for detention without charge often
precedence. If it approves it now, what will stop involving abusive treatment and political
the executive to come to it again and again on indoctrination,torture and other ill-treatment in
flimsy grounds? Machiavelli said it best, in detention remain serious problems in Ethiopia.
warning the Prince about the consequence of Ethiopian security forces have re-
periodically using such a power.Now in a well- arrested a number of recently freed politicians
ordered republic it should never be necessary to and journalists more than as they gathered for a
resort to extra-constitutional measures; for social event outside the capital, Addis Ababa,
although they may for the time be beneficial, yet with family and friends, a lawyer said
the precedent is pernicious, for if the practice is Monday.Amha Mekonnen has represented a
once established of disregarding the laws for number of the detainees. The lawyer told the
good objects, they will in a little while be Associated Press the arrests Sunday afternoon
disregarded under that pretext for evil purposes. occurred because they were accused of
Thus no republic will ever be perfect if she has displaying a prohibited national flag. “I also
not by law provided for everything, having a understand they were accused of gathering en
remedy for every emergency, and fixed rules for masse in violation of the state of emergency rule
applying it For now we are looking to the Under Ethiopia’s latest state of emergency
parliament that will convene in few days to go declared earlier this year, people are prohibited
ahead and strike down this unjustified State of from such gatherings without authorities’ prior
emergency. But it should be clear that it is not knowledge. A proclamation regarding the use of
the parliament that is a guarantee against the Ethiopian flag prohibits the display of the
unfettered power, whether it exhibits itself in flag without the emblem at its center and those
the form of State of emergency or not. The contravening the law could be sentenced to up
remedy comes only from a mobilized citizenry, to a year and a half in prison.Among those
standing up for democracy ,Ethiopia’s newly arrested are journalists Eskinder Nega and
proclaimed state of emergency risks further Temesgen Desalegn, politician Andualem Aragie
closing the space for peaceful political activity, and prominent blogger Befekadu Hailu,n a
The action dashed hopes that the release of key surprise move early this year, Ethiopia’s Prime
political prison, Ethiopia’s new state of Minister Hailemariam Desalegn announced that
emergency threatens to block the peaceful members of political parties and other
expression of views on critical issues facing the individuals would be released from prison in an
country,Banning public protest and handing the effort to open up the political space for all after
army sweeping new powers to crack down on months of the worst anti-government protests in
demonstrators, media and political parties a quarter-century.Several dozen journalists,
violates rights and crushes the potential for politicians, activists and others arrested under a
meaningful dialogue on the way forward. The previous state of emergency were freed. Since
28
then, however, the prime minister announced regime of the Tigray People’s Liberation Front to
his plans to resign, and Ethiopia introduced a save the country from falling apart. Releasing
state of emergency for the second time in two political prisons or declaring of state of
years More than 1,100 people have been emergency is not a solution for the current
arrested in Ethiopia since the nation declared a situation in Ethiopia. Given the situation
state of emergency following the prime discussed above, angry Ethiopians will never
minister’s resignation last month, state media accept a reform with in TPLF anymore, other
reported Saturday. “They were detained for than total regime change. Total regime change is
killing peaceful civilians and security forces, the only solution to avert the risk of state
Ethiopia: from TPLF domination failure. Therefore, let’s stand together to
overthrow the Tigrayan minority regime once for
to a high risk of state failure all to save our country from further destruction.
Nebiyou Feseha Tegegne
Facts on the ground prove that Ethiopia Declaration of a state of
faces a high risk of State failure due to continued emergency
political and social instability. This inevitable Alamin Abubeker (Nürenberg)
State failure is the final result of the domination That declaration of a state of emergency
of the TPLF minority regime for the past 27 is the TPLF’s last hurrah, their curtain call. But
years. Even though, Tigrayans account for only 6 the whole emergency declaration is a crock of
percent of the total population of Ethiopia, they horse manure. This is the third emergency
have already controlled each and every aspects declaration since October 2016. The people’s
of life in the country. This highly centralized demand did not stop. What is so different now?
Tigrayans minority control and domination over The TPLF state of emergency declaration should
the majority resulted in uneven development, a be called by its proper name: License to kill.
growing feeling of resentment and grievances. License to jail. License to torture. But the TPLF
Over the past 3 years there is a vicious has had that license for 27 years. It is nothing
circle of civil disobediences and massacre in new. It changes nothing. When they T-TPLF
Ethiopia. Evidences in the public domain indicate massacred thousands of people in October 2016
that since November 2015, security officers have at the Irrecha Festival, they did not have a
killed more than 2500 protesters, in Amhara and declaration of emergency. For 27 years, the TPLF
Oromia regional states of the country. The latest has massacred, jailed and tortured hundreds of
point in this vicious cycle occurred in January thousands of innocent Ethiopians without a
2018 when the TPLF security forces shot and declaration of emergency. Do the TPLF bosses
killed at least 50 innocent civilians, including now believe the people will kneel down to them,
children and women in the regional state of kiss their shoes and become their slaves in their
Amhara. Most of victims were from the towns of ethnic apartheid empire simply because they
Woldia, Sirinka, Mersa, Kobo and Raya who were scribbled a piece of paper with the words, “state
celebrating Epiphany, one of the holiest events of emergency”?
in Ethiopia in general and the regional state of That declaration is not worth the paper it
Amhara in particular. is written on. The fact of the matter is that the
The 2017 report of the Fund for Peace TPLF bosses today are desperadoes, criminals
indicated that Ethiopia is following the path of with no place to run or hide. They are at the end
failed states in the Horn of Africa. The report of their ropes, on their last legs. They do not
stated that Ethiopia’s overall Fragile States Index know what to do to continue to cling to power
(FSI) score has been worsening over the past and maintain the ethnic apartheid system they
decade (moving from 95.3 in 2007 to a score of have enjoyed over the past 27 years. So they try
101.1 in the year 2017). This is an alarming call to prove they still have power and they are still
for Ethiopians and the international community the masters of Ethiopia’s 100 million people. But
to put pressure on the dictatorial minority make no mistake. The state of emergency
29
declaration is about sending a message to the Ethnocracy and plutocracy Totalitarianism of

people of Ethiopia and to the world. It is a that ethnic group, the rich or the apex of the
message that announces the T-TPLF is making its system continues to stretch to exploit Ethiopia
final stand to cling to power come hell or high to the benefit of themselves and their ethnic
water: The TPLF will never, never give up power group.
peacefully and allow a democratic transition in Crime against humanity
Ethiopia. The TPLF will kill, massacre, jail and Genet Tesfahun
torture to crush the people’s demand for Ethiopians are sick of the continuous
peaceful change and cling to power. The TPLF despicable display of irresponsibility, self-
would rather see a civil war than give up power centeredness, and disrespect by a regime that is
peacefully. killing, looting and torturing them every day. The
The TPLF would rather go down blazing Regime in Addis Ababa has lost its legitimacy and
than find peaceful ways of addressing the any credibility to Ethiopians as well as the
people’s demands. The TPLF will have it ONLY its International community. It is facing complete
way: All for itself and nothing for anyone else. It rejection from its people inside the country who
will be the TPLF way of the highway. The TPLF in are telling it to get off their back and the
its emergency declaration is offering the Ethiopian Diaspora, which has come together to
Ethiopian people a stark choice: Bow your heads, punish the regime via holding remittance and
drop down on your knees and live like slaves, or supporting H. Res 128 in the US congress. H. Res
die trying to be free with your nonviolent civil 128 is a bill that supports respect for human
disobedience boots on. So, the dreaded day has rights and encourages inclusive governance in
come for the TPLF. Ethiopia is at the crossroads Ethiopia. Non TPLF parties within EPRDF are also
and the crosshairs. The TPLF wants an tired of the TPLF looting of the country and
Armageddon. The people of Ethiopia want Ethiopians getting killed and mistreated while
peace, truth and reconciliation. The people have TPLF and its supporters are getting a free ride in
resolved to free themselves of ethnic apartheid apartheid like system, designed and established
rule. The TPLF is determined to keep them under by the ruthless dictator, Meles Zenawi.
ethnic apartheid rule. The TPLF bosses know the Despite all the current developments,
end is near; and they are facing the final curtain. the TPLF crew is still playing last minute divide
How so? The people have met their most and rule tactics. In recent days, it sent one of its
formidable enemy. That enemy was hiding criminal gangs and a regional leader, Abdi Illey,
within them. For decades, that enemy dwelled in to Kenya to negotiate with a faction of the
their hearts, minds and every cell in their bodies. Ogaden Liberation Front (ONLF). While
That enemy goes by the name FEAR. But the Ethiopians know The TPLF has never represented
people have conquered FEAR and in so doing Ethiopian interests in international or national
conquered the TPLF. activities for the past twenty-seven years. It is a
Ethiopia a failing state great insult to the majority of Ethiopians for
Eskedar Bayachew Abdi Illey, a man who is known by international
The government in Ethiopia is becoming human rights organizations for killing and
increasingly belligerent and bolder with in its torturing his opponents and is accused for
divisive ethnic system politics and polices. Today conspiring with his TPLF bosses to start ethnic
the Tigerian people liberation front or TPLF cleansing between the Oromo and Somali in the
continue to carry out intimidation, torture, region, causing one million Ethiopians to be
abduction, imprisonment, massacre, ethnic displaced, is even considered to represent the
cleansing, assassination. All these things are country.
leading the country to disintegration. This None of the TPLF looter gangs seem to
authoritarian single ethnic groups governments understand the current dynamics in the country.
has embraced the system that combined They never grasp the dynamics of the youth,
30
men and women of Ethiopia screaming for Congress, was arrested in Ethiopia after
freedom, democracy and unity. It is now too late returning from a trip to testify before the
for TPLF leaders unless they accept their European Parliament about human rights
rejection by the majority, step aside and stop violations but now he is released from over a
sending personalities that cannot represent year of imprisonment. In a statement to the U.S.
themselves, let alone Ethiopians. Debretsion Congress, Human Rights Watch condemned the
Gebremichael’s decision to send a criminal like state of emergency as an effort to undermine
Abdi Illey to represent the country in expression and crush dissent without addressing
negotiations with other forces clearly shows his underlying concerns about representation.
incompetence, recklessness and complete Ethiopian officials insist the state of emergency
disregard to the Oromo and Somali Ethiopian is stabilizing the country but not to the point.
lives lost during the ethnic cleansing and the one As of the past experience showing the
million Ethiopians displaced because of his state of emergency didn't play an important role
complete disregard to Ethiopian values. in maintaining or re-establishing law and order
Ethiopians should not be represented by a killer, in Ethiopia. Because, before the state of
torturer and mass displacement engineers, emergency, the security forces and the army or
should face justice and those who chose to police had almost a free hand to act as they
represent Ethiopian causes should apologize and want without any heavy legal constraints. "The
resign immediately. Long Live Ethiopian Unity. state of emergency has simply been part of the
The Redeclared State of game between Addis Ababa and the local
authorities or the regional authorities.”
Emergency in Ethiopia is a Tool Ethiopia’s ruling party, the EPRDF, has
to Silence a Dissent! engaged in dialogue with opposition members in
Hailu Kassa (Niedernhausen) rare times but always in vain. Real progress may
It's been over a month since Ethiopia be possible if the EPRDF is willing to meet the
redeclared a state of emergency in response to opposition’s demands.It is obvious opposition
widespread protests and unrest, and there are parties in Ethiopia have no power in the national
no signs of indicating when it might end. government. The EPRDF controls all 547 seats in
Since October, thousands have been parliament. So, in order to have the long-term
arrested and sent to military-style camps where solution for the country, the parties must come
they live in squalid conditions, perform through reconciliation, not revolution. If there is
strenuous exercises and get beaten when they also a realization of national reconciliation in the
falter. The prisoners have also undergone re- country surely there will be a
education training, including a crash course on reformed leadership who is dedicated to
the country’s constitution. responding to the very authentic legitimate,
These political prisoners didn’t have even heartfelt demands of the people to democratize
access to either family and friends, visitors or Ethiopia.”
lawyers, they didn’t have any contact with the Massacre of internally
outside world at all. Most have been charged
under Ethiopia's anti-terrorism law, which is Displaced people in oromia
often used to stifle dissent and arrest journalists. Abdulshukur Neseru
Earlier this month, several opposition The recent attacks against internally
members were charged with an attempted coup, displaced people in the Oromia region raises
including Jawar Mohammed, who runs the question regarding the accountability of the
Oromia Media Network based in Minnesota, and Ethiopian government over the deaths of
Berhanu Nega, an opposition leader who had civilians caused by the Military. Whether or not
previously been sentenced to death. Both men the raid was part of a premeditated
are outside the country. Another man, Merera intervention, the casualties will surely not
Gudina, chairman of the Oromo Federalist
31
contribute to the de-escalation of the conflict in around and kill the other side.That is exactly
the area. what happened in Somalia, Amhara, Oromo,
An attack on internally displaced persons Gambela....region. yes Wayane has looted the
(IDP) in Ethiopia’s Oromia region has claimed the wealth of Ethiopia and what it cares about is the
lives of six people with others sustained varied wealth looted and it’s bath with the blood of
degrees of injuries. innocent Ethiopins doesn’t matter to Wayane.So
According to the Addis Gazette portal, our unity will make Wayane to realize it’s crimes
the incident happened when federal forces against humanity that make Wayane face the
opened fire on the Hamaressa IDP camp located International Court may cause the first pinch to
in the East Hararghe Zone of the Oromia region. stop and think.So,Ethiopians of all kinds let us
The portal adds that this is the second such stand to gether for Freedom and humanity. We
attack on the camp. need Equality! We need Democracy!!.
Ethiopian security forces opened fire on Europeans please Stop
protesters who were singing anti-government
songs, U.N. human rights spokeswoman Ravina
supporting the Dictatorial
Shamdasani said on Tuesday [23 January 2018]. regime in Ethiopia.
Authorities said on Monday [22 January Saba Afework (Niedernhausen)
2018] that at least seven people died in clashes Ethiopian Government Is Dictator
between security forces and worshippers taking Ethiopian Government Is Theaf Ethiopian
part in a religious ceremony marking Epiphany in Government Is Corraption Government and
Amhara region in northern Ethiopia at the Ethiopian Peoples are Under Prison and killing
weekend, but they had yet to determine the for the last 27 years ago but European
cause of the violence. Geverment also help for ethiopian government
Shamdasani told a U.N. briefing in indirectly killing ethiopian people so please
Geneva that the U.N. human rights office was support to ethiopian govenment . Ethiopian
extremely concerned by the deaths. governmet uses his force by nike name of fake
“The incident, in Woldiya City in Amhara democracy but there is no democracy in
Regional State on 20 January, reportedly took Ethiopia. All peoples, journalists,poletical parties
place when the security forces tried to stop leaders, activists and civil citizens are under
people from chanting anti-government songs prison tortured and killing. Now Ethiopia
and allegedly opened fire on them. Protesters governed by one ethenic group that is TPLF. So
reportedly later blocked roads and destroyed a that European governmet focus on Ethiopia
number of properties.” people and governmet and don’t support the
All Ethinic Clashes in Ethiopia murderers. Finally the world stand for a moment
besides the helpless people of Ethiopia. Ethiopia
are Fabricated by TPLF/EPRDF is under the yoke of hidden genocide of the
Kidist Wondaferahu (Weiterstadt) TPLF. God Bless Ethiopia!!
All Ethiopians are victimed by the Failure
of EPRDF Ethinic federalism. We work to gether
Ethiopian Oromo People Killed
to remove Wayane (EPRDF).There is no Any By Woyanie Government
Ethiopian corners that has not been Fetiyaa Awel Mustefa
hurt,intimidated and treated as the second class The Oromia and Somali Regional States
citizens while Wayane is excutting what it share a long and contentious border, which has
desires unchecked.Wayane’s actions are not been thesubject of repeated disputes between
normal government is running such a big country the two regional states. The matter was put to a
but a narco-fascistic style.When it needs it referendum in2004 in which residents of the
intesgets war between the ethnics and then be contested territories were asked to vote the
sided with one and kill innocent people and then jurisdiction they desired to be administrated
to balance the crime and call it even it turns under. Most of the contested areas voted to be
32
administered under the Oromia Regional State. main culprit in the violation of the fundamental
Yet, the results of the referendum have mostly human rights of Ethiopians. The perpetuation of
not been implemente the conflict between these two regions and
On 12 September 2017, following the brotherly nations by the direct involvement of
killing of two Oromo officials by woyanie the Special and Federal Forces may cause a
soldiers, violent protests broke out in the town wider regional destabilization and may amount
of Aweday resulting in the deaths of 18 people. to crimes against humanity.
Most of those killed were BY POLICE . In Ethiopia Faces Ethnic Tension
response, the Police and local militia forcibly Tegbar Asmamaw
expelled residents of Oromo descent from their As you know according to Global
homes, particularly from Jigjiga, Togo Wajale, terrorism data base TPLF (Tigrayan people
and other towns in Somali Regional State to liberation front) has been listed as perpetrator in
Oromia. Dozens were killed by the police and at the Global terrorism data base, based on ten
least 67, 000 Oromo have been evicted from incidents occurred between 1976 - 1990. Now a
towns and cities of the Somali Region to Oromia. days this group in the power. Presently no good
According to testimonies of people Amnesty Ethiopia, there is no multiparty system
International interviewed, the stated reason the democracy. There is ethnicity everywhere with
Police and militia gave for evicting Oromo differences one is free. TPLF which has long been
residents from Somali Regional State , due to a dictatorship at Tigrayan minority now has
attacks by the Police. According to official three times declared a six-month state of
figures, in 2017 some 857,000 people were emergency.
displaced from Oromia districts bordering Somali TPLF members who run torture chambers
Region. The International Organization for throughout Ethiopia. Too much detention center
Migration (IOM) puts this figure at 1,000,000 throughout country, no change, no progress
with 700,000 being displaced in 2017 alone.4 most people views also the same. It will not be a
The overwhelming majority of those displaced change 27 years the same down. TPLF mafia by
are Oromos title ethnic federalism has been looting the
The statement from the Oromia country in billion in the name of development
government follows claims by Somali regional and conflict all ethnic nation nationalities.
officials earlier this week that more than 50 The recent ethnic tension is because of 6
people were killed in an attack An attack on percent Tigrayan domination in all sector,
internally displaced persons (IDP) in Ethiopia’s dominate the economy, security, tax system and
Oromia region has claimed the lives of six people all military key position controlled by Tigrayan.
with others sustained varied degrees of EFFORT largest cooperation also several dozens
injuries.According to the Addis Gazette portal, of companies dominates all sectors and all young
the incident happened when federal forces Tigrayan employee there. No free trade at all.
opened fire on the Hamaressa IDP camp located There is Tigrayans supremacy existed in Ethiopia.
in the East Hararghe Zone of the Oromia region. Recently Oromia and Amhara region to
The portal adds that this is the second such much people displaced because of the ethnic
attack on the camp apartheid regime TPLF have been promoting
Citizens are meant to be protected by their tribal agenda and are not there for the
their own government and the government is national interests of the Ethiopian people
duty-bound to ensure the physical and legal because of this narrow tribal policy, they have
protection of all citizens. Unfortunately, and not only put themselves as great risk of
regrettably, this fundamental Social Contract downfall, but in doing so, when they fall, if it is
seems to be absent in the case of today’s done in the wrong way, it could jeopardize all of
Ethiopia. In this particular case, the Ethiopian the people of Ethiopia.
government is not a protector but rather the
33
Now the country is dividing by ethnic of the Ethiopian people to the respect of human
lines because of TPLF apartheid policy civil right rights and the establishment of inclusive
group out from the system, complete collapse government in today’s dictatorial regime of
ethnic federalism to success of recent non - Ethiopia. This demonstration were successfully
violent revolution also poppet prime minister made and have got media coverage of Deutsche
resign and free some political prisoners. Too Welle radio (DW), Ethiopian Satellite Television
much protesters killed thousands arrested but (ESAT),VOA Amharic, Abbay media, Ghion media,
still not bring more free political system and and many other social medias. We need
solve ethnic tension. Freedoms! Enough is Enough! God Bless
FPRDF not concern the life of Ethiopian Ethiopia!!
people no dialogue to share power arrangement. We are Strongly fighting the
we don't know what state is because of all the
above Ethiopia has been political unrest
TPLF Apartheid system
especially Amhara and Oromia region so better Tilahun Tadesse (Borken)
struggle for to bring freedom, justice and We must fight the TPLF using every
democracy for our brutally oppressed people weapon of peaceful nonviolent struggle. We
government to answer and to form transitional must fight them with civil disobedience public
government and national reconciliation people mass resistance in the schools, in the colleges
struggle will not stop and people will raise again and universities, in the streets, in the urban and
and again because anti TPLF movement is very rural areas, in places of worship and public
gatherings, in every hamlet, village, town and
important.
city. We must fight the TPLF in every open and
I hope the only solution is changing the
closed political space, in the workspace and even
regime because no rule of law, the freed
prisoners can go back. In Ethiopian government in the prison space. We must fight them in the
is symbolic and fascists government that makes monkey courts and in the kangaroo parliaments.
so all stand with people. Doesn’t waste time all We must fight them during the day and in the
taking the reality the reality, can’t accept even night. We must fight them in the sunshine and in
the rain.
simple and obvious justification?
Diaspora Ethiopians in the West must do
Enough is enough! Stop killing their fair share. We must fight their lobbyist in
Ethiopians!! the halls of Congress and in the European
Sirgut Mekonnen (Limburg) parliament. We must fight them in the
EPRDF stop killing civilians in Ethiopia!! newspapers, on television and radio. We must
In today’s Ethiopia there is a terrible human fight their trolls in cyberspace and social media.
right violation which ranges from arbitrary arrest We must fight them, to carry on the struggle,
to torture and killings of politicians, civic right until, in God’s good time, the New Ethiopia, with
advocators, journalists and others who claims all its power and might, steps forth to the rescue
their constitutional rights in one way or the and the liberation of all Ethiopian people from
other. In response to this, on 22nd of February the yoke of TPLF ethnic apartheid system.
2018 a demonstration which was organized by We Stand for Freedom and
various political groups and civic organizations
based in Germany was held in front of German
Democracy
Parliament, Chancellor office, U.S.A. embassy, Yonas Tesfay Sisay (Allendorf /Edler)
France embassy and others in Berlin. In this The time has come for all freedom-loving
demonstration, hundreds of demonstrators Ethiopians to stand up and be counted. It is time
asked the German government stop supporting for truth or consequences. We all have a choice
to make: Stand with the people of Ethiopia, or
the dictatorial EPRDF regime, which is killing
civilians in Ethiopia in the name of state of by not doing so stand with their oppressors. It is
emergency. EU must support and stand to side a choice without moral relativism or ambiguity.
34
One can choose to be part of a 27-year-old controlling the unfolding violence through state
problem or part of the solution to usher in the structures.
New Ethiopia. Ethnic violence has now entered a stage
Dr. King said, “One has a moral of retaliatory killings. An innocent citizen could
responsibility to disobey unjust laws.” He be killed for the simple reason of not being from
explained, “A just law is a man-made code that the same ethnicity as the values of being from
squares with the moral law or the law of God. An the same country has been undermined and
unjust law is a code that is out of harmony with destroyed by the brutality of the TPLF minority
the moral law. Any law that uplifts human regime.
personality is just. Any law that degrades human In the past few months, fans of Amhara soccer
personality is unjust.” The T-TPLF’s state of teams were attacked in Tigray by radicalized
emergency declaration is an unjust law. It is a ethnic Tigras. Several, innocent Amhara and
law that contravenes God’s law. It violates Oromo students were also killed by the same
natural law. It is a government wrong against radicalized groups at Adigrat University. All
God-given human rights. The peaceful, these are fruits of the ethnic politics of the
nonviolent struggle in Ethiopia must go on. We brutal regime of the Tigray Peoples Liberation
must have Churchillian resolve in our peaceful Front in the recent history of Ethiopia.
nonviolent struggle. Minority ethnic domination of
The Brutality of TPLF in Ethiopia the military in Ethiopia
Fasika Abayneh (Kelkheim)
Since 1991, under the new order of the
Getnet Yoseph
Several Ethiopian scholars and political
TPLF regime, there has been a dramatic increase
commentators alike have argued in the past
in ethnic conflict and violence in Ethiopia. After
that the TPLF regime in Ethiopia has been
nearly three decades of ethnic-based federal
promoting the domination of a minority ethnic
structure and political mobilization along ethnic
elite, i.e., the Tigreans, in all spheres of the
lines led the country to radicalized competing
nation’s life — economy, military, intelligence
ethnic nationalism. Ethiopia is now plunged to
and security services, foreign affairs, etc. Much
what looks like an insurmountable ethnic
has been said and many have commented upon
violence which can degenerate to civil war.
the blatant nature of the drive to ensure the
Even in the face of worsening violence
domination of Tigrayan elites who claim to
TPLF does not seem to have foresight and
represent only 6% of close to 96 million
wisdom, as was the case in the past, to imagine
Ethiopians.
impending danger for the country and even to
According to the principles of its own
the people it claims to represent. It is still pre-
ideology of fair and equal representation of
occupied with the task of regaining control and
ethnic groups, the TPLF, which represents the
dominance over the country ironically through
Tigray province with its 6 percent of the
strategies and policies that created the existing
Ethiopian population, should have assumed a
problems.
minority role, if its intention has not been a
This same party that pioneered ethnic-
minority ethnic hegemony via ethnic federalism.
based politics, saw strategic advantage in
Because it has operated contrary to the rule of
manufactured and manageable ethnic conflict in
its own game, the TPLF is operating as an
the past as a means to maintain a hold on
instrument of coercion and domination rather
power. Even social relation within University
than equality and freedom.”
campuses were ethicized by design as part of the
As a result, the ethnic federal
strategy to manufacture manageable ethnic
arrangement in Ethiopia has been characterized
conflict. As it turns out, the strategy is
by economic monopoly, militaristic domination,
backfiring, and it proved to be incapable of
and brutal suppression of the rights of the
majority of the Ethiopian people, by the TPLF. In
35
a nutshell, the ethnic federal project in Ethiopia grossly disproportional ratio. This is the
has become a device for the implementation and penultimate and most central point that comes
protection of the hegemonic position of the tiny out very loud and clear indeed.
minority Tigrayan elites who have been aiming Throughout the social and economic
to have a dominant control of resources that the system, including the economy and key
Ethiopian state controls and generates…” operations of government, we are witnessing an
In the name of a ridiculous notion of increasing dominance of the Tigrean elite. The
“organizational solidarity,” almost all of the existence of a government within the
ethnically drawn regions under the TPLF ethnic government that is exclusively lead by ethnic
federal arrangement are controlled by Tigrayans Tigreans composed mostly of the leaders of the
running the show. In fact, the pattern has been armed forces and the mafia like security gang is
dubbed in Amharic as “tako”. There are now an open secret among Ethiopians. Even the
Amharas, Oromos, Southern, and individuals very few non Tigreans that are in leadership
from the plethora of ethnic groups of Ethiopia positions complain that they have only become
holding formal positions, yet the real decision conduits though which decisions made by the
makers, movers, and shakers are Tigrayans TPLF cabal are announced and implemented.
deemed loyal to the ruling party, the Tigrean These include people like Hailemariam Desalegn,
People Liberation Front (Woyanne). who holds the nominal position of Prime
It is important to note what is written in Minister.This staggering level of monopoly over
a recent statement released by AFAR national military power and intuitions is
MOVEMENT (AM) – QAFAR UGUGUMO. The however displayed more blatantly in the
statement mentions a UN Repot that indicates composition of the leadership of the armed
that about 98% of directorial, managerial, forces than probably elsewhere in the civilian
adviser, technician and engineering positions in administrative force. For Instance, that among
the State of Afar are all occupied by non-Afar the total of 64 highest military ranks in four
speaking people. The statement discloses departments and commands, 49 of them are
quoting an ex-cabinet member of the Afar state Tigrians, two Agews and one from Mixed tribe,
that “All advisers and expertise are all Tigreans.” while the remaining number of Ormos, Amharas,
So much for the so-called “equality of and SNNPR are eight, four, and zero, respectively
nations and nationalities” under the TPLF ethnic … an ethnic-based federation… dominated by
federal arrangement that purports to ensure the the minority ethnic Tigrayans… the federal
devolution of power and self-government to the structure in effect divides and rules larger ethnic
ethnically drawn regions. latest statement groups such as the Oromos and Amharas and
provides a comprehensive list of the key and bars non-members of the Tigrayan People’s
commanding positions held by Tigrayns in the Liberation Front…”and then if you are any other
military. By any stretch of imagination, it is not tribes you dont have any military decititon and
possible that 6% of the population have the sugestion even you cant ask any quation about
unique capacity to command and control 95% of your right and freedom of speach when you ask
the command posts in the military. It is not and sugest anything they will punish and they
possible by any kind of qualitative measurement will through you the jail generaly there is no
for promotion — merit, experience, education freedom in ethiopia in military and other
and other criteria — that a single and minority position.
ethnic group would have what it takes to hold 57 An escalating human rights
out of the 61 key and mission critical positions
within the national military. Nothing can be
crisis in Amhara
further from the truth; the only thing that they
Ahmed Fentea
The situation in Ethiopia has become
have is their ethnicity and political loyalty to be
increasingly unstable since security forces
able to totally dominate the military in such
repeatedly fired upon protests in the Amhara
36
regions in August 2016. On 6 and 7 August alone, organisations, the Human Rights Council (HRCO),
Amnesty International reported at least 100 were arrested and detained in the Amhara
killings and scores of arrests during protests that regions. HRCO believes these arrests are related
took place across multiple towns in both regions. to the members’ monitoring and documentation
Protesters had taken to the streets throughout of the crackdown of on-going protests in these
the Amhara regions to express discontent over regions.
the ruling party’s dominance in government Prolonged protests over political,
affairs, the lack of rule of law, and grave human economic, social and cultural grievances were
rights violations for which there has been no met with excessive and lethal force by police.
accountability. 2 Protests in the Amhara region The crackdown on the political opposition saw
began peacefully in Gondar a month ago and mass arbitrary arrests, torture and other ill-
spread to other towns in the region. A protest in treatment, unfair trials and violations of the
Bahir Dar, the region’s capital, on 7 August rights to freedom of expression and association.
turned violent when security forces shot and On 9 October, the government announced a
killed at least 30 people. Recently, on 30 August, state of emergency, which led to further human
stay-at-home strikers took to the streets of Bahir rights violations.
Dar again and were violently dispersed by This time in July last year, anti-
security forces. According to the Association for government protests in Gondar and Bahir Dar
Human Rights in Ethiopia (AHRE), in the week of saw the death of hundreds of protesters at the
29 August alone, security forces killed more than hands of security forces. In the city of Bahir Dar,
70 protesters and injured many more in cities at least fifty people were killed in one day as
and towns across Northern Amhara region security forces shot indiscriminately at
bahirdar and gonder, Since November 2015, protesters. The security forces used excessive
Ethiopian security forces have routinely used and lethal force against protesters. By the end of
excessive and unnecessary lethal force to the year, the security forces had killed at least
disperse and suppress the largely peaceful 800 people since the protests began in
protests . According to international and November 2015.
national human rights groups, at least 500 Association for Human Rights in Ethiopia
demonstrators have been killed and hundreds (AHRE) is deeply concerned about the ongoing
have suffered bullet wounds and beatings by and consistent allegations concerning the use of
police and military during the protests. torture, ill-treatments, and harsh prison
Authorities have also arbitrarily arrested condition in Ethiopia against opposition party
thousands of people throughout Oromia and members, journalists, human rights activist,
Amhara during and after protests, including other political dissidents, and terrorism suspects
journalists and human rights defenders. Many of by security forces. AHRE has received numerous
those detained are being held without charge reports of torture during the pre-trial police
and without access to family members or legal interrogation and the trial period.
representation. Many of those who have been
released report torture in detention. The
continued use of unlawful force to repress the
movement has broadened the grievances of the
protesters to human rights and rule of law
issues.
Numerous human rights activists,
journalists, opposition political party leaders and
supporters have been arbitrarily arrested and
detained. Since August 2016, four members of
one of Ethiopia’s most prominent human rights
37
የኢትዮጵያ ጉዳይ Interviewe The Ethiopian Affair
Issues
Interviewe with Abebayehu Likessa. Mr. Likessa is a target jailed and in a continuous follow up and
graduate BA in Journalism and Communication from Addis treat that risked my life.
Ababa University. He used to work as communication team The Ethiopian Affair: - When did you
leader and was writing for EiABC News letter. Let’s enjoy become interested in politics?
the interview with this gentman! Mr. Likessa: - I don't know where to start
but your question makes me to go back and
remember my high school and university life where
I became a living witness that innocent people
were get shot in their house, detained and tortured
for no tangible reasons. I will never and ever forget
the death of of Derara Kefeni, hotel owner in Ambo
shot dead by security forces in front of his hotel.
During my University life the same thing was
happening especially targeting Oromo and Amhara
students just because of their ethnic background. I
will never forget people like Gadissa Hirphasa
highly talented student tortured and died while he
was in prison. The TPLF regime cut him in short. All
these incidents became a shift in my life and forced
The Ethiopian Affair: - Mr. Likessa well me to struggle for freedom, justice and democracy.
come to the interview The Ethiopian Affair: - Please describe us
Mr. Likessa: - Thank you for the chance I the risk of being a journalist in Ethiopia in few
have given. sentences?
The Ethiopian Affair: - Please tell us about Mr. Likessa: - By profession it is where by
yourself and some of the reasons that forced you journalists became voice for voiceless and being
to leave Ethiopia? accountable for the people. In a country like
Mr. Likessa: Well, if you gave me the Ethiopia where the regime is highly dictatorship,
chance to introduce myself, let me say just few journalists are in a close follow up for what they are
things. I was born and grow up up in Oromia region writing and reporting. For years journalists who
in the town of Ambo where frequent anti- criticized the corrupt act of the regime and
government protest is undergoing against the reported the human right abuses in their country
repressive regime of Ethiopia. Professionally I were targeted, detained and harassed in prisons.
studied journalism and communication and used to Journalists like Eskinder Nega, Andualem Arage,
work us communication team leader and writing Temesgen Desalegn including Zone Nine bloggers
for campus newsletter at Addis Ababa University. were recently re-arrested due to the state of
As it is known, in Ethiopia people were selectively emergency accusing them for their participation in
targeted and marginalized from political, economic family social gathering which is their absolute right.
and social spheres just simply because of who they According to the committee to protect journalists
are. Look how the two largest ethnic groups the (CPJ) report of 2017, Ethiopia is the second worst
Oromo and Amhara are kicked out of the key jailer of journalists in the Sub Saharan Africa.
functional government systems. When I came to Because of the declaration of state of emergency,
your point, during systematic integration of Addis the life of journalists became in danger. Hence they
Ababa Master Plan which became the cause for the are left with two options, either to keep silent or
eviction of millions of Oromos from their land, in criticize and report the human right abuses and
every stage including public meetings I participated take the risk of being jailed or disappear.
I was condemning and criticising the illegal land The Ethiopian Affair: - As a journalist, do
grabbing from our farmers. Since then I was in a you believe that freedom of expression ever
existed in Ethiopia?
38
Mr. Likessa: - No, never existed in Ethiopia. the EPRDF member parties to appear as a reformist
Because the country doesn't get the opportunity of who brought clear difference and disagreements
moving in a democratic process. For decades within EPRDF coalition. In this regard OPDO under
unlikely the transition is from one dictatorship to the leadership of Lemma and ANDM under the
another where citizens are not allowed to enjoy leadership of Gedu played a great role. On the
freedom of expressions. Mind you, it is not only other hand TPLF doesn't want any political reform
journalists who became in risk but the media to happen and they want to continue in controlling
environment which is basics to freedom of all functional government systems including the
expression is also in great challenge to the point military and intelligence sectors. So, no one is sure
either to be closed or forced to pass through how and which way the country is going to move.
censorship. The government put restrictions on That is why many people say the country is at a
social media by blocking internet. Currently, all cross road.
most all part of Oromia region is without internet The Ethiopian Affair: - What is your worst
service including academic institutions like fear not to be happening in Ethiopia?
universities. The regime also has continuously Mr. Likessa: - Even though our level of fear
trying to block foreign based Medias like Oromia differs, those who are very close to Ethiopian
Media Network (OMN) and Ethiopia Satellite politics has their own fear. If everything is closed
Television (ESAT) which gives full coverage on dialogue and inclusive political reform, I fear that
current Ethiopian issues. Most of private news state collapse might happen. But with our unity and
papers are closed and journalists are either in jail or peaceful struggle hope that will not happen.
exiled. The right to assembly is totally forbidden. The Ethiopian Affair: - Do you believe that
Let alone journalists and bloggers, now a days the declaring a state of emergency or assigning a new
regional state officials including presidents of the prime minister will change the current situation in
regional state are not allowed to give any Ethiopia?
information or interviews to any media. This shows Mr. Likessa: - Unless otherwise a patient
the total collapse of freedom of expression in the takes the correct medicine in a proper dosage it
country. might not be cured. First, the political disease of
The Ethiopian Affair: - In your point of Ethiopia or whatever name you give it, it’s clear.
view, what is the most difficult political problem That is, the total control of key functional
facing Ethiopia today? government systems and the political, economic
Mr. Likessa: - It is the most difficult time and social marginalization by TPLF minority group.
ever the country encountered in its history where The medicine and the qualified physicians are
everything is in absolute control of a certain group there. But the country is denied to take the proper
and others are seen as enemy. This brought mass injection. This is to say, it is not the declaration of
protest against the repressive regime and the state of emergency rather political reform and
demanding the establishment of political reform establishment of inclusive government that is able
and inclusive government. The problem here is, the to change the current situation. Second, when you
regime didn't show any willingness to address the are riding a horse for a competition, what makes
demand of the people for a move to genuine you win is the strength and speed of your horse
political reform and the establishment of inclusive you are using. Others personal skill became
government. Rather declared state of emergency supportive means that leads you to victory. So,
where everything is controlled by military which unless otherwise there is a political reform,
resulted in serious human right abuses. whoever comes from any corner of the country it
The Ethiopian Affair: - Do you think that doesn't bring any meaningful change.
Ethiopia is at a critical cross road? The Ethiopian Affair: - What do you expect
Mr. Likessa: - Absolutely, now the country from the current ongoing civil disobedience in
is at a critical cross road. The continuous peaceful Ethiopia?
protest by Qero, fano and zerma forced some of
39
Mr. Likessa: - We shouldn't forget that all laws of humanity are preached: that murder is
what was happened including the resignation of wrong, that causing the suffering of others is the
the so called prime minister is the result of the deepest profanity against God.
ongoing civil disobedience. I personally believe that As we all know there is no “military”
the best way of surrendering dictators and letting solution to the current murder business in our
power to the people is through continuous country. Ethiopian religious and spiritual leaders
both at home and in Diaspora need to come out,
resistance. So sooner or later that will end up in
loud and clear – and repeatedly so – that we are
victory. all – every single one of us – children of God and
The Ethiopian Affair: - In your opinion, that to murder is to profane the very God they
what will be the future of Ethiopia after 27 years of claim to glorify. It’s hard to miss the news today.
ethnic federalism? In Woldia in January 2018, more than 20
Mr. Likessa: - Of course, for the last 27 unarmed young people died in broad daylight for
years Ethiopia as a nation costs a lot. Thousands expressing dissent; hundreds languish in prisons.
were either killed or disappeared. It is the time In Moyala in March 2018, more 20 people are
where the country is in a threat to disintegrate. No randomly killed by the command post of TPLF. It
matter how all these complications, I am optimistic is sad that Ethiopian religious leaders and
to say that the future of Ethiopia will not be dark, establishments make no effort to make this
and it remains great nation as it used to be before. particular slaughter of innocents a priority.
The Ethiopian Affair: - What will be your Continued overwhelming silence on the part of
our religious leaders is always wrong and will be
final message for Ethiopians at this particular time?
a catastrophe in the struggle to defend the unity
Mr. Likessa: - With the peaceful struggle of Ethiopia and sanctity of the lives of young
made so far, the repressive regime is severely Ethiopians.
wounded. Now let us strength our unity in and In a disaster or national tragedy, religious
outside, struggle together and work hard in leaders are frontline, trusted caregivers to whom
creating democratic Ethiopia that we all wish to live people look for assistance and support for
in. If you allow me to say one thing to the healing. They are also expected to be the voice of
international community, they have the moral the voiceless. Although the primary function of
responsibility to say no to this repressive regime religious leaders is the care of the soul, which
and it is time to show their solidarity with Ethiopian involves showing compassion and empathy for
people at this critical time. people in times of crisis by offering comfort,
support, clarity, direction, and spiritual
Where is the anguished outcry of resources, they are also expected to condemn
our spiritual and religious leaders? killings and inhumane treatment and to
Daniel Kassa (Maintal) admonish political leaders for these actions. The
current situation in Ethiopia now requires their
We Ethiopians are currently affected by leadership and guidance primarily to stop the
untold misery and agonizing but muffled madness orchestrated by the ruling elites' intent
national sorrow. The country’s fate is in the on destroying Ethiopia and creating civil war;
hands of arrogant and murderous groups of secondly they can help create a forum for
people under TPLF regime. Mass arrest, murder, national reconciliation, stability and sustainable
slaughter, and inhumane treatment of innocent peace. As known, religious and community
civilians are a common scene. At the time of leaders have the unique position of being able to
writing this articel, the killings go on in respond to people who are impacted by
particular in the Amhara and Oromo regions. But injustices and man-made national disasters
where is the anguished outcry of our spiritual because they are already in an established role,
and religious leaders? Where are their voices? have a core of relationships, and bring a faith-
Why don’t we hear them condemning the murder based perspective that speaks to the need for
of young Ethiopians? One expects the leaders of meaning that is both so pervasive in the human
Ethiopian churches and mosques – all the centers experience of suffering and common for many
of holy worship where the most fundamental Ethiopians.
40
የኢትዮጵያን ማዳን የሁላችንም ግዴታ ነው!
የኢትዮጵያ ጉዳይ ያገባናል
We Care about Ethiopian’s Affairs

TEA Final 2018

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TEA Final 2018

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

የኢትዮጵያ ጉዳይ

The Ethiopian Affair

ውድ የኢትዮጵያ ጉዳይ መፅሔት ታዳሚዎችና አምደኞች! ቀጣዩ ዕትማችን እ. አ. ኤ ሐምሌ

ሕዳር 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፩ ዕትም

The Ethiopian Affair

Waldstraße 42A, 63589 Lisengericht

November 2017 Volume 4 Issue No.1

ሕዳር 2010 ዓ.ም አራተኛ ዓመት ቁጥር ፩April

የጨነቀው እርጉዝ ያገባል 11 Ethiopia Faces Ethnic Tension 33

ከዘላለም ደበበ እና አስናቀ ደመና

አውለው ወደ ማረፊያ ቤት በሙስና ወንጀል እንዲወርድ

The Ethiopian Affair

declaration is about sending a message to the Ethnocracy and plutocracy Totalitarianism of

We Care about Ethiopian’s Affairs

You might also like