Alt Adria Hishtil f3 BSC

Institut za građevinarstvo „IG“ d.o.o.
Banja Luka
Kralja Petra I Karađorđevića 92-98, 78 000 Banja Luka; tel: +38751348367, fax: +38751348372
BEZ CIJENAMA
PROJEKAT br: EFI01032014/AH
GLAVNI PROJEKAT KOTLOVNICE NA DRVENI OTPAD 2,3 MW
OBJEKAT: Plastenici "ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o. Čapljina
LOKACIJA: Gabela; Čapljina; BiH
INVESTITOR: "ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o. Čapljina
Odgovorni projektant: Dragan Tadić, dipl.Ing.maš.
Banjaluka
18.09.14
1
Institut za građevinarstvo „IG“ d.o.o. Banja Luka
SADRŽAJ
1 OPŠTA I PRAVNA DOKUMENTACIJA

1.1 Podaci o INVESTITORU
1.2 Sudska registracija preduzeća
1.3 Ovlaštenje preduzeća o ispunjenosti uslova za izradu Tehničke dokumentacije
1.4 Rješenje o imenovanju odgovornog projektanta
1.5 Uvjerenje o položenom stručnom ispitu
1.6 Izjava odgovornog projektanta
2 PROJEKTNI ZADATAK
3 TEHNIČKI OPIS LOKACIJE
4 TEHNIČKI OPIS POSTOJEĆEG SISTEMA

4.1 Objekat kotlovnice
4.2 Sistem grijanja i zagrijavanja tehnološke i sanitarne vode
4.3 Generatori toplotne energije
4.4 Grejna tijela
4.5 Uređaji za regulaciju
4.6 Cijevna instalacija
5 TEHNIČKI OPIS KOTLOVNICE NA DRVENI OTPAD

5.1 Kotlovnica na sječku
6 OPŠTI I TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU
7 PRILOG O PRIMJENJENIM MJERAMA ZAŠTITE NA RADU I ZAŠTITE OD POŽARA
8 PRORAČUNI
8.1 Ulazni podaci
9 PREDMJER OPREME, MATERIJALA I RADOVA
10 SPISAK KORIŠTENE LITERATURE
11 GRAFIČKA DOKUMENTACIJA SA PRILOGOM
L/E RAZMJERA BROJ_CRTEŽA NAZIV_CRTEŽA FORMAT

1/6 1:250 EFI 00. 00. 00 Situacioni plan A1
2/6 - EFI 01. 00. 00 Tehnološka šema A1
3/6 1:50 EFI 02. 00. 00 Dispozicija A0
4/6 1:50 EFI 02. 01. 00 3D_model A1
5/6 1:50; 1:100 EFI 02. 02. 00 Presjeci i detalji A0
6/6 1:40 EFI 03. 00. 00 Akumulator toplote 160 m3 A1
2
1 OPŠTA I PRAVNA DOKUMENTACIJA
3
1.1 Podaci o INVESTITORU
4
Naziv
ADRIA- HISHTIL RASADNIK d.o.o.
Sjedište
Gabela bb, 88300 Čapljina, BiH
Vlasnik
ADRIA- HISHTIL RASADNIK d.o.o.
Šifra
AH
Napomena
Direktor
Telefon
+387 36 82 11 37
Fax.
+387 36 82 10 87
E-mail
info@adria-hishtil.com
www
http://adria-hishtil.com/
5
1.2 Sudska registracija preduzeća
6
7
8
1.3 Ovlaštenje preduzeća o ispunjenosti uslova za izradu Tehničke dokumentacije
9
10
11
1.4 Rješenje o imenovanju odgovornog projektanta
12
IG d.o.o.
Banjaluka
Banjaluka 12.09.14
Broj: EFI01/14-AH
Na osnovu Zakona o preduzećima i Statuta firme “IG” d.o.o. Banjaluka donosim:
RJEŠENJE
o imenovanju odgovornog projektanta
Ovim Rješenjem imenujem diplomiranog inžinjera mašinstva Dragana (Dušana) Tadića iz Banjaluke,
rješenje br. 15.06-153-799/11-M-641/2011 za:
ODGOVORNOG PROJEKTANTA GLAVNOG

PROJEKTA MAŠINSKE FAZE
Na objektu:
KOTLOVNICA NA KRUTO GORIVO- DRVENA SJEČKA 2,3 MW

Za INVESTITORA:Rasadnici ADRIA HISHTIL doo, Čapljina
Rješenje stupa na snagu danom donošenja.
Protiv ovog rješenja radnik ima pravo žalbe u roku od 8 (osam) dana.
-a/a M.P. Direktor:

-imenovanom ___________
-investitoru
13
1.5 Uvjerenje o položenom stručnom ispitu
14
15
1.6 Izjava odgovornog projektanta
16
Datum: 18.09.2014. godine
Broj: EFI01032014/AH-I
Na osnovu člana 18. Zakona o građenju Hercegovačko - Neretvanske županije / kantona (Službene
novine Hercegovačko-Neretvanskog kantona broj 05 / 04 od 14.07.2004. godine) daje se:
IZJAVA
ROJEKTANTA O MAŠINSKE FAZE O KOMPLETNOSTI PROJEKTNE DOKUMENTACIJE I

MEĐUSOBNOJ USKLAĐENOSTI
INVESTITOR: "ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o. Čapljina
NAZIV PROJEKTA: IDEJNI PROJEKAT KOTLOVNICE NA DRVENI OTPAD 2,3 MW
Predmetna tehnička dokumentacija je kompletna i međusobno usklađena.
PROJEKTANT: Dragan Tadić, dipl.inž.maš.
_____________________________
Banja Luka, Mart 2014.g. INSTITUT ZA GRAĐEVINARSTVO

«IG» d.o.o.BANjA LUKA
DIREKTOR
Slobodan Stanarević, dipl.inž.građ.
_____________________________
17
2 PROJEKTNI ZADATAK
18
"ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o. Institut za građevinarstvo

Čapljina IG doo Banja Luka
Datum: 12.03.2014
Broj: EFI012014/AH
OBJEKAT: Rasadnici ADRIA-HISHTIL
INVESTITOR: "ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o.

Čapljina
PROJEKTNI ZADATAK
za izradu projektne dokumentacije-

GLAVNOG MAŠINSKI PROJEKAT KOTLOVNICE NA DRVENI OTPAD 2,3 MW
Za investitora "ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o. iz Čapljine potrebno je izraditi projektnu

dokumentaciju- GLAVNI MAŠINSKI PROJEKAT KOTLOVNICE NA DRVENI OTPAD 2,3 MW sistema
za proizvodnju toplotne energije u kompleksu rasadnika ADRIA- HISHTIL.
Projektom obuhvatiti:
 Ugradnju generatora toplote na obnovljive izvore energije;
Projekat izraditi prema svim važećim standardima i propisima.
M.P. Investitor:
_____________
19
3 TEHNIČKI OPIS LOKACIJE
20
Lokacija na kojoj je izgrađen kompleks rasadnika je sačinjena od parcela k.č. 3289/1; 3286; 3286/1;
3267/1; 3238; 3234/1; 3233/2; 3291/1; 3273; 3236/3; 3236/2; 3235; 3233/1; 3232; 3236/1; 3239; 3231;
3290/1; 3272/1; 3266/1; 3237; 3230/1; 3288/1; 3287 i 3269/1 ravan je bez visokog i niskog rastinja,
prosječne nadmorske visine elv=2 m, 43°4'2"N, 17°42'7"E. Ukupna površina lokacije iznosi cca 22000
m2.
ADRIA HISHTIL
Na predmetnoj lokaciji su izgrađeni sledeći objekti:

 rasadnih br.1 dimenzija 85x 38,4 m;
 rasadnik br.2 dimenzija 85x 38,4 m;
 produkcijski centar dimenzija 37,5x 12,8 m;
 skladište dimenzija 40x 12,8 m;
 kotlovnica dimenzija 20x 9,6 m;
 skladište tečnog naftnog gasa sa pretakalištem ukupnog kapaciteta skladištenja 26000 lit.
 isparivačka stanica tečnog naftnog gasa dimenzija 4,85x 3,5 m
 pristupni put za dopremu tečnog naftnog gasa.
21
4 TEHNIČKI OPIS POSTOJEĆEG SISTEMA
22
4.1 Objekta kotlovnice
Kotlovnica je montažni objekat izgrađen od čeličnih profila i limenih panela sa ispunom debljine 50
mm. i postavljena je između rasadnika br.2 i br.3 gdje je jednom stranom naslonjena na plastenik br.3.
Pod kotlovnice je izgrađen od armiranog betona a strop od panela i čelične konstrukcije ukupne težine
ne veće od 50 kg/m2. Protivpožarna otpornost objekta kotlovnice je veća od 1/2 h. Na objektu
kotlovnice su ugrađena vrata na dva zida. Vrata su protivpožarne otpornosti 1/2 h i otvaraju se u polje.
Na vratima je ugrađen uređaj koji automatski zatvara ista i omogućava fiksiranje vrata u otvorenom
položaju. Uređaj za automatsko zatvaranje vrata je sa čeličnom oprugom. Na vratima su postavljeni
natpisi sa unutrašnje strane "IZLAZ" a sa spoljašnje strane "KOTLOVNICA- NEZAPOSLENIMA ULAZ
STROGO ZABRANJEN". Na spoljnjem zidu kotlovnice prema rasadniku br.2 postavljena su dva
prozora čija staklena površina iznosi ne više od 1,5 m 2, imaju mogućnost otvaranja i protivpožernu
otpornost veću od 1/2 h. Na kotlovnici su postavljeni otvori za dovod vazduha dimenzije 500x 500 mm
5 (pet) otvora na zidu prema rasadniku br.2 i 2 (dva) otvora dimenzija 500x 500 mm na južnom zidu
kotlovnice.
4.2 Sistema grijanja i zagrijavanja sanitarne i tehnološke vode
Sistem grijanja je toplovodni, zatvoren sa horizontalnim razvodom sa grejnim krugovima kaloliferskog

grijanja, grijanja grejnih stolova i podnog grijanja. Režim rada sistema kaloliferskog grijanja je 85/75 0C
u rasadnicima br.1, 2 i 4 sa mogućnošću regulacije temperature i prelaska na niskotemperaturni režim
rada 55/45 0C. Režim grijanja sistema grejnih stolova je 85/75 0C za rasadnike br. 1, 2 i 4. Režim
grijanja u rasadniku br. 3 je niskotemperaturni sa mogućnošću regulacije temperature polaznog voda.
Režim grijanja podnog grijanja je niskotemperaturni 55/45 0C.
Sistem za zagrijavanje sanitarne vode se sastoji od jednog toplovodnog fasadnog gasnog kotla koji
proizvodi toplu vodu temperature 60 0C. Sistem zagrijavanja tehnološke vode radi na režimu 90/70 0C
i zagrijava tehnološku vodu na temperaturu od 20 0C. Tehnološka voda se zagrijava pločastim
izmjenjivačem toplote koji je postavljen na mjestu potrošnje u produkcionom centru. Tehnološka voda
temperature 40 0C se zagrijava fasadnim gasnim kotlom koji je postavljen na mjestu potrošnje u
produkcijskom centru.
Kompletan sistem za zagrijavanje i proizvodnju sanitarne i tehnološke vode se sastoji od kotlovnice,
cijevne instalacije, grejnih tijela i sistema za regulaciju. U kotlovnici su smješteni kotlovi na tečni naftni
gas (TNG), napojni sistem za grejni medij (vodu), sistem za regulaciju pritiska TNG-a i sistem za
distribuciju tople vode do grejnih tijela. Cijevna instalacija se sastoji od horizontalnog cijevnog razvoda
unutar objekta kojim se distribuiše topla voda do pojedinih grejnih tijela. Sistem grijanja je izveden tako
da obezbijedi adekvatnu temperaturu u rasadnicima i u ostalim grijanim prostorijama te da obezbijedi
neophodnu količinu sanitarne i tehnološke vode.
4.3 Generatora toplote
Generatori toplote su kotlovi koji za energent koriste tečni naftni gas (TNG) 2x 1950 kW, 1x 350 kW i
1x 24 kW smješteni u objektu kotlovnice i 1x 24 kW smješten u produkcijskom centru. Rad kotlova je u
potpunosti automatizovan. Snabdijevanje kotlova TNG- om se vrši putem regulacione rampe niskog
pritiska. Kotlovi su snabdjeveni sa adekvatnim gorionicima za rad sa tečnim naftnim gasom. Radni
pritisak kotla je max. 5 bar. Mogući stepen opterećenja kotla se kreće od 30- 100 %. Stepen
iskorištenja kotlova se kreće od 88- 92 % u zavisnosti od opterećenja. U sklopu kotlovskog postrojenja
se nalaze regulaciona rampa niskog pritiska plina, sistem za dopunjavanje sistema vodom,
ekspanzione posude, razdjelnih i sabirnik grejnog medija sa pumpama za distribuciju tople vode.
4.4 Grejnih tijela
Za zagrijavanje prostora rasadnika se koriste konvektorski zagrijači vazduha (kaloliferi) namijenjeni za

zagrijavanje objekata većih zapremina. U objektima rasadnika su ugrađeni kaloliferi TIP HELIOS 4 A
52 i TIP HELIOS 4 A 62 proizvođača SABIANA, Italija. Nazivna toplotna snaga kalolifera je 40,6 kW
odnosno 51,78 kW. Kaloliferi su postavljeni na visini od 3,5 m mjereno od poda grijanog prostora.
Zagrijavanje rasadnika se vrši toplim vazduhom koji se zagrijava u kaloliferu toplom vodom
temperature 85 0C. Zagrijani vazduh se dalje horizontalno distribuiše u grijani prostor putem
23
ventilatora. Za zagrijavanje grejnih stolova koriste se laminarne, horizontalno postavljene cijevi

savijene u grejne zmije. Količina toplote dovedena ovim sistemom grijanja iznosi cca. 217 W/m 2
grejnog stola pri režimu rada 85/75 0C. Grejna tijela u sistemu podnog grijanja je cijevni sistem tipa
REHAU sa postavljenim cijevima Ø22 u pod grijanog prostora. Podno grijanje se satoji od 22 grejna
kruga.
Zagrijavanje tehnološke vode temperature 20 0C se vrši putem pločastog izmjenjivača toplote tipa
voda- voda.
4.5 Uređaja za regulaciju
Regulacija temperature se vrši primarno u kotlovnici na osnovu spoljne temperature i sekundarno

sistemom regulacije postavljenim na grejnim tijelima. Regulacija na grejnim tijelima se vrši na osnovu
zadate ambijentalne temperature i temperature na grejnim stolovima. Prekid dotoka toplote se vrši
putem elektromagnetnih ventila postavljenih na svakom grejnom stolu. Regulacija temperature
polaznog voda tamo gdje je to zahtijevano se vrši putem troputih mješajućih ventila. Distribucija
potrebne količine tople vode u sistemima grijanja grejnih stolova se dodatno vrši putem regulacije
protoka grejne vode "pametnim" pumpama.
4.6 Cijevne instalacije
Cijevnu instalaciju sačinjava glavni cijevni sistem kojim se distribuiše topla voda do popjedinih
objekata i unutrtašnji cijevni sistem kojim se distribuiše topla voda do pojedinih grejnih tijela. Glavni
cijevni sistem je postavljen podzemno za rasadnike br. 1, 2 i 4 a za rasadnik br. 3 je postavljen
nadzemno. Cijevi polaznog i povratnog voda glavnog cijevnog sistema su spojene na razdjelnik i
sabirnik u kotlovnici i snabdjevene su distributivnim pumpama, termometrima, manometrima, zapornim
ventilima, odvajačem nečistoća, ekspanzionom posudom i troputim regulacionim ventilom. Podzemni
cijevni sistem je ukopan na dubini od 0,8 metara i izrađen je od predizolovanih cijevi. Unutrašnji
cijevni sistem je horizontalni i sastoji se od polaznog i povratnog voda i postavljen je na visini od 4 m
za sistem zagrijavanja kaloliferima odnosno na visini od 0,7 m za sistem zagrijavanja grejnih stolova.
Cijevni sistemi kaloliferskog grijanja, grijanja grejnih stolova i zagrijavanja sanitarne i tehnološke vode
su izrađeni od čeličnih bešavnih cijevi. Cijevni sistem podnog grijanja je izrađen od bakarnih cijevi
prema REHAU sistemu.
24
5 TEHNIČKI OPIS KOTLOVNICE NA DRVENI OTPAD
25
Sistemom za povećanje efikasnosti treba da se smanji potrošnja osnovnog energenta, smanji emisija
štetnih gasova (prvenstveno stakleničkog gasa CO 2) i smanji rizik nastanka štete usljed prestanka
rada pojedinih komponenata energetskog sistema.
Smanjenje potrošnje osnovnog energenta postižemo iskorištavanjem otpadne toplote iz izduvnih
gasova uređaja za produkciju toplote, redukcijom rada postojećih generatora toplote uvođenjem
generatora toplote koji za energent ne koriste TNG i ugradnjom centralizovanog sistema upravljanja
energetskim sistemom i ostalim podsistemima kojima se reguliše ambijentalna klima u rasadnicima.
Smanjenjem potrošnje energenta direktno se smanjuje i emisija stakleničkog gasa u atmosferu.
Povezivanje svih generatora toplote u jedan sistem putem kratkih veza i centralnog sistema
upravljanja dobija se mogućnost preraspodjele toplotne energije u slučaju otkaza rada pojedinih
generatora toplote. Ovom opcijom se znatno smanjuje nastanak štete usljed naglog pada temperature
u rasadniku kod otkaza jednog od generatora toplote.
Ciljne aktivnosti u svrhu povećanja energetske efikasnosti sistema za produkciju toplotne energije u I
fazi izgradnje je:
1. Ugradnja kotlovnice na drveni otpad (sječku);
Predloženo rješenje podrazumjeva izgradnju nove kotlovnice na drveni otpad (sječku) nominalne
snage 2,3 MW.
Kotlovsko postrojenje bi se sastojalo od jednog generatora toplote sa neophodnim podsistema za
snabdijevanje kotla energentom.
Kotao bi zagrijavao vodu sistema za grijanje. Dalje bi se zagrijana voda skladištila u akumulatoru
toplote kapaciteta 150 m3. Iz akumulatora toplote bi se zagrijana voda putem cijevnog sistema
isporučivala ka potrošačima.
Radni režim sistema kotao- akumulator toplote je 90/70 0C.
Kao podrška sistemu u periodima ekstremnih temperatura kkoristit će se postojeća kotlovnica na TNG.
Ovim konceptom se znatno vrši zamjena TNG-a kao energenta.
Lokacija kotlovnice je data u grafičkom dijelu ovog projekta cr.br. EFI 01. 00. 00 "Situacija" i EFI 02.
00. 00 "Dispozicija".
SPRATNOST
Objekat kotlovnice je visoko prizemlje osnovnih gabarita 12,7x12,7 m visine 7,8 m .
MATERIJALIZACIJA
KONSTRUKCIJA
U objektu je predviđen konstruktivni sistem, koji se sastoji od čeličnih stubova, IPE, IPE krovnih
nosača i kutijastih profila koji predstavljaju rožnjače. Temeljenje se vrši monolitnim ab temeljnim
stopama, povezanim temeljnim gredama.
MATERIJALI I OBRADA POVRŠINA
Obrada svih površina: podovi, zidovi i stropovi su detaljno definisani u grafičkom dijelu Projekta
arhitekture, a u skladu s namjenom prostora. Arhitektonsko rješenje objekta nudi završno oblikovanje
objekta u smislu savremenog pristupa odabiru materijala. Kod projektovanja se prvenstveno vodilo
računa da se zadovolje, prije svega, funkcionalnost objekta, zatim estetika, a da se pri tome ne ugrozi
ekonomičnost objekta, te sigurnost lica koja rade i borave u objektu.
Pod objekta je jedinstven na cijelom prostoru i izvodi se od zaribanog betona, kao završne obloge.
Krov se izvodi na čeličnoj, antikorozivno zaštićenoj krovnoj konstrukciji. Na rožnjače se ugrađuju
čelični kutijasti profili HOP na koje se vežu krovni paneli. Krovni paneli su debljine 10 cm, a izvedeni
su od dvoslojnog plastificiranog bojenog čeličnog lima sa ispunom od poliuretana. Gornji lim je
trapezni nosivi, za raspon max 2,55 m. Svi elementi krova se oblažu opšivaju plastificiranim bojenim
čeličnim limom odgovarajuće razvijene širine i debljine. Nagib krova je 10 %.
26
FASADE
Fasada je termička u izvedbi od termo panela sa ispunom od poliuretana debljine 10 cm. Isti panel
koristi se za izradu pregrada u objektu. U oblikovnom smislu i materijalizaciji predmetni objekat čini
jedinstvenu cjelinu sa postojećim objektima u okruženju i vizuelno ne ugrožava postojeći kompozicioni
kontekst.
INSTALACIJE
Glavnim projektom će biti definirane instalacije vodovoda i kanalizacije, elektroinstalacije i mašinske

instalacije.
NAMJENE PROSTORA SA PREGLEDOM POVRŠINA
1-KOTLOVNICA 97,60 m2
2-SKLADIŠTE SJEČKE 51,30 m2
UKUPNA NETO KORISNA POVRŠINA 148,90 m2

UKUPNA BRUTO POVRŠINA OBJEKTA 150,70 m2
5.2 Akumulator toplote
Akumulator toplote je slobodno stojeći vertikalni rezervoar prečnika 4,5 m i visine h=8 mzatvorenog
tipa maksimalnog radnog pritiska 3 bar. Izrađen je od čeličnog lima odgovarajućih dimenzija u svemu
prema važećim propisima. Lokacija akumulatora toplote je pored kotlovnice, nije nadkriven i izolovan
je termoizolacijom debljine #120 mm.
Maksimalna radna temperatura akumulatora toplote je 95 0C.
5.3 Skladište drveta sa postrojenjem za pripremu sječke
Skladište drveta je nadkriven prostor površine 1000 m2 sa ostvarenom direktnom vezom sa skladištem
sječke. Na ovom prostoru je smještena mašina za proizvodnju sječke. Visina krova iznad nadkrivenog
prostora je 4 m i izrađen je od lake čelične konstrukcije montažno-demontažnog tipa.
27
6 Opšti mi tehnički uslovi
28
7.1.1 Opšti uslovi
7.1.1.1 Ugovor za izvođenje radova na izgradnji projektovanog objekta zaključit će se između

INVESTITORA i IZVOĐAČA radova a na osnovu ovog odobrenog projekta. Projekat je
sastavni dio ugovora;
7.1.1.2 IZVOĐAČ radova je obavezan da odredi RUKOVODIOCA RADILIŠTA odnosno fizičko

lice koje će rukovoditi radovima a ima zakonsko pravo na ovu funkciju;
7.1.1.3 INVESTITOR je obavezan da odredi NADZORNOG ORGANA odnosno fizičko lice

koje će sprovoditi nadzor nad izvedenim radovima a koje ima zakonsko pravo na ovu funkciju;
7.1.1.4 Instalacija i oprema odnosno mašinska faza predmetnog objekta mora biti izvedena
tako da u svemu odgovara ovom projektu i važećim propisima i standardima. Sva odstupanje
od projekta dozvoljeno je samo uz prethodnu saglasnost projektanta a sve izmjene se moraju
unijeti u građevinski dnevnik;
7.1.1.5 Radovima izgradnje objekta se ne smije pristupiti bez građevinske dozvole izdate od
nadležnih organa;
7.1.1.6 INVESTITOR je dužan da prije početka radova na izgradnji objekta IZVOĐAČU

obezbjedi priključak električne energije i vode;
7.1.1.7 IZVOĐAČ ovog projekta dužan je da prije početka radova prekontroliše usaglašenost
projekta sa stvarnim stanjem na gradilištu. U slučaju ne usaglašenosti projekta sa stvarnim
stanjem na gradilištu IZVOĐAČ je dužan da sa dovoljno obrazloženja traži da se projekat
prilagodi;
7.1.1.8 IZVOĐAČ je dužan da :

– radove izvede prema projektu;
– radove izvede prema propisima, standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta koji
važe za ovu vrstu objekta;
– blagovremeno preduzme mjere za sigurnost zaposlenih radnika, prolaznika, saobraćaja,
susjednih bjekata, objekta i radova, opreme, uređaja i postrojenja;
– Izvođač radova je dužan da o svom trošku organizuje gradilište, izradi privremene objekte za
smeštaj opreme, materijala, alata, priručne radionice i radne snage, zatim obezbedi potrebnu
mehanizaciju, obezbedi prevoz radnika i slično;
– Izvođač je dužan da o svom trošku unese u grafičku i tekstualnu dokumentaciju sve izmene i
dopune koje su usledile u toku izvođenja radova u jednom primerku a na osnovu kojeg će se
izraditi projekat izvedenih radova bilo od strane Izvođača radova ili projektantskog preduzeća;
7.1.1.9 Garantni rok za kvalitet radova je rok predviđen zakonskim propisima ukoliko u
ugovoru nije drugačije određeno. Za ugrađenu opremu važi garancija proizvođača te opreme.
Garantni rok teče od dana tehničkog prijema izvedenih radova pod uslovom da komisija da
pozitivno mišljenje;
7.1.1.10 U toku izvođenja radova IZVOĐAČ je obavezan da koristi materijal koji u potpunosti
odgovara važećim propisima i standardima. Ugrađeni materijal i oprema moraju imati svu
potrebnu prateću dokumentaciju predviđenu zakonskim propisima (atesti, sertifikati itd.);
7.1.1.11 Ako NADZORNI ORGAN zahtijeva da se izvrši ponovno ispitivanje materija IZVOĐAČ
radova će izvršiti zahtijevano ispitivanje u ovlaštenoj ustanovi. Ukoliko ispitivanje pokaže da
materijal odgovara važećim propisima i standardima troškove ispitivanja snosi INVESTITOR.
U slučaju da ispitivanje pokaže da ma terijal ne odgovara važećim propisima i standardima
troškove ispitivanja snosi IZVOĐAČ a predmetni materijal mora biti uklonjen sa gradilišta i
zamijenjen drugim odgovarajućim materijalom;
7.1.1.12 Ukoliko INVESTITOR bude raspolagao određenim materijalom i ukoliko ga ustupi
29
IZVOĐAČU u cilju njegove ugradnje u postrojenje, IZVOĐAČ je dužan da sav materijal

detaljno pregleda i neispravan odbaci. Ako NADZORNI ORGAN izričito zahtijeva da se ugradi
neodgovarajući materijal, IZVOĐAČ će ga ugraditi i u tom slučaju IZVOĐAČ ne odgovara
zaposledice uzrokovane ugradnjom ne odgovarajućeg materijala a garancija se izuzima za dio
instalacije u koju je ugrađen navedeni materijal. Sve prethodno navedeno se mora
konstatovati u građevinskom dnevniku i odgovarajućoj dokumentaciji u pisanoj formi (zapisnik,
aneks ugovora itd.);
7.1.1.13 Ako IZVOĐAČ izvede instalaciju u svemu po odobrenom projektu i sa materijalom

predviđenim ovim projektom, snosi odgovornost za ispravno funkcionisanje sistema samo u
pogledu izvršenih radova, kvaliteta materijala i kapaciteta pojedinih elemenata. Samovoljno
mijenjanje projekta od strane IZVOĐAČA zabranjeno je. Za manje izmjene u odnosu na
usvojeni projekat dovoljna je saglasnost NADZORNOG ORGANA. Ukoliko se ukaže potreba
za većim izmjenama projekta, tada je potrebno da projektant preradi projekat. Tako prerađen
projekat mora se ponovo uputiti investitoru na odobrenje;
7.1.1.14 IZVOĐAČ je obavezan, ukoliko prilikom izvođenja radova primjeti da je predloženo

rješenje tehnički neispravno ili neusaglašeno sa građevinskim objektima i drugim
instalacijama,da o tome obavijesti INVESTITORA i traži izmjenu projekta;
7.1.1.15 IZVOĐAČ radova mora za pojedine stručne radove imati na gradilištu rukovodeće
tehničko osoblje koje ima zakonsko pravo za rukovođenje takvim radovima. Svi radnici
moraju imati odgovarajuće kvalifikacije i stručno znanje potrebno za izvođenje radova na datoj
instalaciji. NADZORNI ORGAN ima pravo i dužnost da putem građevinskog dnevnika naredi
IZVOĐAČU da sa gradilišta odstrani nestručno osoblje;
7.1.1.16 Pri izvođenju radova IZVOĐAČ mora voditi računa da ne dođe do oštećenja okolnih
objekata, samog objekta na kom se izvode radovi i već izvedene instalacije. Svaku
učinjenu štetu koja je uzrokovana namjerno, nemarnošću ili zbog nedovoljne stručnosti od
strane IZVOĐAČA, IZVOĐAČ je dužan da otkloni ili da snosi troškove otklanjanja nastale
štete;
7.1.1.17 Sve otpatke i smeće koje IZVOĐAČ sa svojim radnicima pri izvođenju radova načini,
dužan je da o svom trošku odnese sa gradilišta na za to određeno mjesto;
7.1.1.18 Mjere bezbjednosti zaposlenih radnika na ovom poslu dužan je da preuzme IZVOĐAČ
radova po važećim propisima;
7.1.1.19 Za vrijeme radova IZVOĐAČ je dužan da na gradilištu vodi građevinski dnevnik. U

građevinskom dnevniku moraju biti upisani: uslovi pod kojima se izvode radovi, broj radnika,
opis izvedenih radova sa naznačenim izvršenim poslovima i ugrađenim pozicijama, promjene i
odstupanja od glavnog projekta i evidencija ostalih događaja u toku građenja (havarija,
povreda na radu, posebni zahtjevi INVESTITORA i nadzornog organa itd.). Građevinski
dnevnik ovjeravaju nadzorni organ i predstavnik IZVOĐAČA radova;
7.1.1.20 Nadzorni organ vodi građevinsku knjigu u kojoj evidentira sve izvedene radove.
Građevinska knjiga mora biti zapečaćena i ovjerena od strane investitora a mora biti ovjerena
od strane predstavnika IZVOĐAČA radova i nadzornog organa;
7.1.1.21 Završeni objekat se ne smije upotrebljavati prije izvršenja tehničkog pregleda objekta.
Zahtjev za izvršenje tehničkog pregleda objekta podnosi INVESTITOR kod ovlaštene
ustanove;
7.1.1.22 IZVOĐAČ je dužan da po završetku radova izradi i preda investitoru upustvo za

rukovanje instalacijom. Upustvo za rukovanje mora biti urađeno u tri primjerka od kojih jedan
mora biti zastakljen, uramljen i postavljen na mjesto dostupno rukovaocu objekta;
7.1.1.23 Tokom izvođenja radova INVESTITOR mora obezbijediti lice koje će vršiti
30
stručninadzor nad izgradnjom. Ime nadzornog organa INVESTITOR saopštava IZVOĐAČU u

pisanoj formi prije početka izvođenja radova. Nadzorni organ mora ispunjavati uslove
propisane Zakonom o izgradnji objekata i posjedovati odgovarajuće stručne
kvalifikacije.Nadzorni organ vrši nadzor nad izvođenjem radova, usklađuje dinamiku
izvođenja radova i daje potrebna upustva IZVOĐAČU radova. Nadzorni organ ovjerava
građevinski dnevnik, građevinsku knjigu, situaciju i ostala službena dokumenta;
7.1.1.24 IZVOĐAČ je na gradilištu odgovoran nadzornom organu i sa njim komunicira putem

građevinskog dnevnika;
7.1.1.25 Nakon završetka montažnih radova cjelokupno postrojenje se mora ispitati. Ispitivanje
vrši IZVOĐAČ radova uz obavezno prisustvo nadzornog organa;
7.1.1.26 O izvršenom ispitivanju moraju se sačiniti zapisnici. Zapisnici ispitivanja treba da

sadrže:
– predmet ispitivanja;
– popis lica koja su vršila i prisustvovala ispitivanju;
– datum i vrijeme ispitivanja;
– okolnosti pod kojima je ispitivanje vršeno;
– rezultate ispitivanja sa tačno dobijenim vrijednostima ispitivanih parametara;
– zaključak u kojem se konstatuje da rezultati ispitivanja zadovoljavaju ili ne zadovoljavaju;
– svojeručan potpis lica koja su vršila ispitivanje i koja su prisustvovala ispitivanju.
7.1.1.27 Završetkom radova se smatra dan kada IZVOĐAČ podnese nadzornom organu
pismeni izvještaj o završetku ugovorenih radova i nadzorni organ pismeno potvrdi navedeni
izvještaj u građevinskom dnevniku. Nakon završetka radova nadzorni organ podnosi zahtjev
za izvršenje tehničkog pregleda u pisanoj formi INVESTITORU;
7.1.1.28 Nakon završetka radova u slučaju da su na objektu izvršene znatne izmjene u odnosu
na glavni projekat potrebno je izraditi projekat izvedenog stanja. projekat izvedenog stanja se
izrađuje u svrhu sprovođenja tehničkog prijema i izdavanja upotrebne dozvole objekta. Ukoliko
nije došlo do izmjena na objektu u odnosu na glavni projekat tada INVESTITOR i IZVOĐAČ
potvrđuju i ovjeravaju na glavnom projektu da je izvedeno stanje u skladu sa projektovanim;
7.1.1.29 Ukoliko se prilikom izvođenja pojavi više radova nego što je količina u pojedinim
pozicijama predmera radova u tehničkoj dokumentaciji predviđeno i ugovoreno, onda će to
nadzorni organ i odgovorni izvođađač radova u građevinskom dnevniku konstatovati kao višak
radova; Ukoliko se prilikom izvođenja pojave radovi koji predmerom radova nisu predviđeni i
ugovoreni onda će to takođe biti konstatovano u građevinskom dnevniku;
7.1.1.30 Za tehnički prijem objekta IZVOĐAČ odnosno INVESTITOR dužni su komisiji za

tehnički prijem dostaviti sledeću dokumentaciju na uvid:
– odobrenje za gradnju sa svim potrebnim saglasnostima;
– kompletnu investiciono-tehničku dokumentaciju;
– ocjenu izvedenih radova od strane ovlaštene ustanove a sa aspekta zaštite na radu i
protivpožarne zaštite;
– atestnu dokumentaciju ugrađenog materijala;
– zapisnik o izvršenoj kontroli i prijemu konstrukcije prije montaže;
– zapisnik i izvještaj ispitivanja;
– ateste zavarivača;
– dnevnik rada i građevinsku knjigu;
– upustvo za puštanje u rad i održavanje sa šemom postrojenja.
7.1.1.31 IZVOĐAČ je dužan da obezbjedi mjerne i kontrolne uređaje i instrumente i

neophodnu radnu snagu za obavljanje tehničkog pregleda i prijema;
31
7.1.1.32 IZVOĐAČ radova je dužan da o svom trošku otkloni sve nedostatke koje komisija za
tehnički pregled pronađe i navede ih u pisanoj formi a koji su po ugovoru obaveza IZVOĐAČA
radova;
7.1.1.33 Nakon dobijanja dozvole za upotrebu objekta, objekat se može pustiti u probni rad.
Odobrenje za upotrebu izdaje organ koji je izdao odbrenje za gradnju i odredio komisiju za
tehnički pregled objekta;
7.1.1.34 INVESTITOR i IZVOĐAČ radova, nakon dobijanja dozvole za upotrebu objekta dužni
su u zakonskom roku izvršiti primopredaju objekta;
– * ovi opšti uslovi su sastavni dio glavnog projekta i u svemu su obavezni za IZVOĐAČA i
INVESTITORA;
– **ostali uslovi se regulišu između IZVOĐAČA i INVESTITORA Ugovorom o izvođenju radova.
32
7.1.2 Tehnički uslovi
7.1.2.1 Investicija se mora izvesti tako da u potpunosti odgovara projektu, tehničkom opisu,
predmjeru i predračunu, tehničkim i posebnim uslovima i uputstvima;
7.1.2.2 Izvođač je dužan blagovremeno i prije početka radova obavijestiti investitora

oterminima izvođenja radova kako bi se mogao napraviti usglašen termin plan sa ostalim
izvođačima;
7.1.2.3 Izvođač montažnih radova ne smije ometati druge izvođače koji rade na predmetnom
objektu;
7.1.2.4 Prije početka izvođenja montažnih radova građevinske podloge i podovi moraju biti
gotovi do te mjere da se po njima može kretati i transportovati materijal i oprema bez
opasnosti od oštećenja tih podloga i podova;
7.1.2.5 Prije početka montažnih radova na instalaciji u objektima krov i zidovi objekta moraju
biti u potpunosti gotovi tako da naknadni građevinski radovi ne bi doveli do oštećenja
postrojenja i instalacije;
7.1.2.6 Materijal za izradu postrojenja mora biti nov, konstrukcije i obrade u skladu sa
važećim tehničkim propisima iz ove oblasti. Ugrađeni materijal mora imati sve neophodne
ateste i sertifikate predviđene važećim propisima i standardima kojima je regulisana ova
oblast;
7.1.2.7 Projektant objekta kao i izvođač građevinskih radova moraju usaglasiti sa

projektantom i izvođačem instalacija dovoljno velike otvore u zidovima da bi se mogla izvršiti
neometana montaža instalacija;
7.1.2.8 Izvođač montaže instalacija grijanja mora koordinirati izvođenje instalacija grijanja sa
izvođačima ostalih instalacija tako da bi se izbjeglo eventualno ukrštanje instalacija;
CIJEVNA MREŽA
7.1.2.9 Regulacija temperature, pritiska i protoka u toplovodnoj mreži vrši se centralizovano u

toplotnom izvoru. Ona može biti kvalitativna i kvalitativno - kvantitativna. Temperatura vode u
razvodnom vodu podešava se prema spoljnoj temperaturi vazduha i brzini vetra. Dijagrami ili
tabele temperature vode u toplovodnoj mreži zavisno od temperature spoljnog vazduha,
statički pritisak u toplotnom izvoru, radni pritisci u razvodnom i povratnom vodu i toplotni
kapacitet daju se kroz uslove za projektovanje toplovodne mreže;
7.1.2.10 Za izbor nazivnog pritiska opreme i armature merodavni su maksimalna radna

temperatura i maksimalni dozvoljeni radni ili statički pritisak vode u toplovodnoj mreži;
7.1.2.11 Na mestima gdje se vrši ispust vazduha ili odmuljivanje toplovodne mreže i gde se
vrši ugradnja armature ili aksijalnih kompenzatora predvideti komore;
7.1.2.12 Na mjestima pražnjenja toplovodne mreže obezbijediti odvođenje vode u kišnu

kanalizaciju;
7.1.2.13 Na najnižim tačkama između dva pregradna organa moraju postojati mesta za
pražnjenje- odmuljivanje, a na najvišim tačkama mesta za ispust vazduha iz cjevovoda.
Organi za pražnjenje- odmuljivanje moraju biti dvostruki. Dimenzije odmuljnih i organa za
ispust vazduha su:
33
TABELA 1
Za odmuljne organe
Prečnik do 65 od 80 do od 150 do od 250 do od 350 do od 450 do preko 500
cijevi DN 125 200 300 400 500
Odmuljni 25 40 50 80 100 125 150
organ DN
Za organe za ispust vazduha
Prečnik cijevi DN od 25 do 80 od 100 do 150 od 200 do 300 od 350 do 450 preko 450
Ozračni organ DN 15 20 25 32 40
7.1.2.14 Uspone, odnosno padove cjevovoda toplovodne mreže prilagoditi terenu i grafički
definisati. Nagibom cjevovoda mora se obezbjediti ispuštanje vazduha i pražnjenje toplovodne
mreže;
7.1.2.15 Toplovodna mreža može da se postavi podzemno i nadzemno. Podzemna toplovodna

mreža polaže se kanalno i beskanalno (predizolovane cevi ili cevi zalivene izolacionom
masom i dvožičnim sistemom za dojavu curenja). Zaštitni sloj zemlje iznad podzemne
toplovodne mreže je najmanje 0.6 m a predviđena je 1,2 m iznad gornje površine zaštitnog
sloja peska beskanalno postavljenog toplovoda;
7.1.2.16 Na izlazu toplovoda iz toplotnog izvora i na odvajanjima za naselja odnosno blokove

daljinskih sistema grejanja predvideti merna mesta za merenje:
– temperature vode u razvodnom vodu,
– temperature vode u povratnom vodu,
– pritiska vode u razvodnom vodu,
– pritiska vode u povratnom vodu,
– protoka vode u razvodnom vodu,
Na daljinskim sistemima grejanja na kojima se predviđa izrada centralnog sistema nadzora i
upravljanja sistemom (CENUS) predvideti ugradnju mernih instrumenata koji omogućuju
povezivanje navedenih merenja na CENUS;
7.1.2.17 Sve cijevi korištene pri izradi cijevne mreže moraju imati ateste u skladu sa
standardima DIN 2440, DIN 2441 odnosno DIN 2448;
Dimenzije cijevi koje se koriste su :
DN 10- Ø 3/8’’ - Ø 17,2x2,3 mm
DN 15- Ø1/2’’ - Ø 21,3x2,3 mm
DN 20- Ø 3/4’’ - Ø 26,9x2,3 mm
DN 25- Ø 1’’ - Ø 33,7x2,6 mm
DN 32- 5/4’’ - Ø 42,4x2,6 mm
DN 40- Ø 6/4’’ - Ø 48,3x2,6 mm
DN 50- Ø 2’’ - Ø 57,0x2,9 mm
- Ø 60,3x2,9 mm
DN 65- Ø 21/2’’ - Ø 70,0x2,9 mm
- Ø 76,1x2,9 mm
DN 80 - Ø 88,9x3,2 mm
DN 100 - Ø108,0x3,6 mm
- Ø114,0x3,6 mm
DN125 - Ø139,7x4 mm
DN150 - Ø165,1x4,5 mm
DN200 - Ø219,1x5,9 mm
DN250 - Ø273x6,3 mm
DN300 - Ø318x7,5 mm
DN350 - Ø406,4x8,8 mm
DN400 - Ø419x10 mm
DN500 - Ø521x11 mm
34
7.1.2.18 Horizontalnu cijevnu mrežu treba vješati o plafon ili oslanjati na zidne konzole. U
izuzetnim slučajevima horizontalni cijevni razvod se može voditi kanalima u podu. Kanali
moraju biti dovoljnih dimenzija da omoguće nesmetan smještaj cijevi, njihove termičke
izolacije, omoguće njihovo vođenje pod potrebnim nagibom i da budu pokriveni montažno-
demontažnim pločama kojim će biti omogućena kontrola i intervencije tokom eksploatacije;
7.1.2.19 Trasa vođenja cijevnih vodova i raspored oslonaca ne smiju se mijenjati bez
saglasnosti projektanta;
7.1.2.20 Na prolazu kroz građevinske konstrukcije cijevi ne smiju biti čvrsto uzidane da bi se
omogućila neometana dilatacija usljed temperaturnih promjena;
7.1.2.21 Vertikalne cijevne vodove i priključke na grejna tijela treba voditi vidno, slobodno uz
zid;
7.1.2.22 Priključci za grejna tijela ne mogu biti kraći od 300 mm;
7.1.2.23 Usponski napojni vod postaviti sa lijeve strane i fiksirati sa dovoljnim brojem
oslonaca;
7.1.2.24 Prilikom savijanja cijevi svijetli otvor se ne smije mijenjati;
7.1.2.25 Horizontalna mreža se cijelom dužinom i u svim dijelovima vodi sa usponom, uz nagib
od minimum 0,5% u smijeru kretanja grejnog fluida ka najudaljenijim grejnim tijelima;
7.1.2.26 Horizontalna cijevna mreža mora biti tako položena da omogućava podužno i
poprečno pomjeranje i samokompezaciju toplotnih delatacija;
7.1.2.27 Kod pravih cijevnih vodova dužine preko 30 m po pravilu se moraju predvideti ’’U’’
kompezatori ili aksijalni kompenzatori;
7.1.2.28 Konzole i vješaljke na koje se oslanja cjevovod, moraju omogućiti njegovo slobodno
kretanje usled toplotnih dilatacija a bez mogućnosti stvaranja ugiba. Maksimalno dozvoljeni
razmak između pokretnih i nepokretnih oslonaca, odnosno jednodjelnih i dvodjelnih cijevnih
obujmica, vješaljki i konzola, da bi se spriječila pojava ugiba cijevi iznosi za cijevi :
– Ø17,2x2,3 mm 2,0 m
– Ø21,3x2,3 mm 2,0 m
– Ø26,9x2,3 mm 2,0 m
– Ø33,7x2,6 mm 2,5 m
– Ø42,4x2,6 mm 2,5 m
– Ø48,3x2,6 mm 2,5 m
– Ø57,0x2,9 mm 2,5 m
– Ø60,3x2,9 mm 3,0 m
– Ø70,0x2,9 mm 3,0 m
– Ø76,1x2,9 mm 3,0 m
– Ø88,9x3,2 mm 3,5 m
– Ø108x3,6 mm 4,0 m
– Ø114,0x3,6 mm 4,0 m
7.1.2.29 Spajanje cijevi se vrši zavarivanjem. Zavarena mjesta moraju biti dobro obrađena, sa
dovoljnom debljinom vara, ali tako izvedenim da se presjek cijevi ne smanji;
7.1.2.30 Zavarivanje mogu vršiti samo kvalifikovani varioci sa atestom. Kvalitet vara mora biti u
skladu sa propisanim zahtjevima;
7.1.2.31 Kod zavarivanja cijevi sa zidovima debljine do 3 mm cijevi se zavaruju sučeno bez
zakošavanja ivica;
35
7.1.2.32 Za cijevi sa debljinom zida preko 3 mm cijevi se zavaruju sa zakošenim ivicama. Ugao
zakošenja treba da bude 60 stepeni i izvodi se turpijanjem.
7.1.2.33 Poslije zavarivanja sa izvedenih varova treba skinuti šljaku i zavarene šavove očistiti i
zaštiti antikorozionom bojom;
7.1.2.34 Zavarena mjesta cjevovoda ne smeju biti u međuspratnim konstrukcijama ili
pregradnim zidovima;
7.1.2.35 Ako je potrebno ostvariti rastavljivu vezu, spajanje se vrši pomoću prirubnica i
holendera;
7.1.2.36 Za spajanje cjevovoda treba koristiti gotove standardne fazonske komade: cijevna
koljena i lukove, s tim što se do prečnika 1/2“ oni mogu i izrađivati savijanjem na toplo ali
isključivo od bešavnih čeličnih cijevi dimenzija do Ø21,3x2,3 mm
CIJEVNA ARMATURA I FITINZI
7.1.2.37 Kao armatura na priključcima grejnih tela obavezna je ugradnja radijatorskih ventila sa
mogućnosti prethodne regulacije na gornjim vezama, a koji se moraju podesiti na pozicije
prethodne regulacije date u grafičkoj i računskoj dokumentaciji projekta;
7.1.2.38 Na horizontalnim vodovima razvodne cijevne mreže na potisnim cijevnim vodovima

ugrađuju se ravni prolazni ventili a na povratnim cevnim vodovima ventili za regulaciju protoka
sa priključcima za difercijalni manometar;
7.1.2.39 Na mestima grananja horizontalne cijevne mreže ugrađuju se ravni prolazni ventili sa
mogućnošću prethodne regulacije protoka na povratu. Kod izmene tipa regulacionih ventila
moraju se za novi tip odrediti pozicije regulacije prema dijagramima proizvođača;
7.1.2.40 Sva armatura mora biti postavljena tako da je obezbijeđen prilaz prilikom intervencija i
servisa;
7.1.2.41 Montažu ventila i slavina izvesti tako da vreteno ventila sa točkom bude postavljeno
vertikalno na horizontalnim cijevima;
7.1.2.42 Za svu armaturu moraju postojati prospekti proizvođača sa svim potrebnim podacima
a kod regulacione i sa dijagramima za određivanje pozicija regulacije. Takođe za svu armaturu
moraju biti obezbjeđeni atesti i sertifikati;
7.1.2.43 Fitinzi i nastavci koji se koriste prilikom izrade cijevne mreže od bakarnih cijevi moraju
biti izrađeni od bakra;
7.1.2.44 Ugradnju armature izvesti tako da se vreteno sa točkom postavi vertikalno

nahorizontalne vodove;
7.1.2.45 Na svoj ugrađenoj armaturi mora biti strelica koja pokazuje smjer strujanja grejnog
fluida;
7.1.2.46 Automatsku regulaciju je potrebno montirati u potpunosti prema priloženoj šemi a

pojedine elemente automatske regulacije postaviti na mjestima predviđenim projektom;
7.1.2.47 Izvođač je dužan da od isporučioca automatike pribavi detaljne šeme povezivanja,

upustvo za montažu, održavanje i rukovanje;
7.1.2.48 Nakon izvršene montaže svih elemenata automatike potrebno je izvršiti probni rad u
svim režimima i o tome zajedno sa nadzornim organom sačiniti zapisnik;
36
KOTLOVNICA
7.1.2.49 Koltlovnica treba svojom veličinom da omogućava propisan smještaj kotlova i ostale
opreme. Rastojanje od čeone strane kotla do zida treba da iznosi 2 do 3,5 m. Rastojanje od
zadnje strane kotla treba da iznosi najmanje 1,0 m. Bočno rastojanje između kotlova treba
da iznosi 80 cm, a između zida i kotla 1,1 m. Visina kotlovnice ne smije biti manja od 3,0 m;
7.1.2.50 Za kotlovnice snage veće od 250 kW trebalo bi ugraditi najmanje dva kotla od kojih bi
svaki obezbjeđivao 75% maksimalnog kapaciteta kotlovnice;
7.1.2.51 Kod kotlovnica sa više kotlova mora se ugradnjom armature omogućiti isključivanje
bilo kojeg kotla iz rada bez prekida rada ostalih kotlova;
7.1.2.52 Kotlovsko postrojenje se mora napajati isključivo tehnološki obrađenom vodom.

Nedozvoljava se napajanje ’’tvrdom’’ vodovodskom vodom. U tu svrhu mora se ugraditi
hemijska priprema- jonski omekšivač vode preko koga će se tokom eksploatacije vršiti
punjenje i dopunjavanje postrojenja hemijski omekšanom vodom;
7.1.2.53 Svi predviđeni elementi u kotlovnici moraju biti pristupačni za montažu, rukovanje,
održavanje i očitavanje sa poda ili odgovarajuće galerije koja obezbeđuje stabilan rad na njoj i
ne smeta za rad u ostalim delovima kotlovnice;
7.1.2.54 Za sve cjevovode, kolektore, razmenjivače i rezervoare u kotlovnici predvidjeti

izolaciju odgovarajuće debljine u zaštitnom omotaču;
7.1.2.55 Za sve cjevovovde i ostale metalne delove predvideti čišćenje do metalnog sjaja,
odnosno do kvaliteta SA 2.5 po švedskim standardima SIS 055900. Antikorozionu zaštitu
predvideti premazivanjem očišćenih površina antirostom, a zatim osnovnom zaštitnom bojom
dva puta. Osim zaštite osnovnom bojom predvideti i zaštitu neizolovanih metalnih površina
bojom otpornom na povišene temperature (za kotlovnicu 130°C a za kućno razvodno
postrojenje radijatorskog grejanja 90°C) i vlagu ;
7.1.2.56 Na najnižim tačkama kotlovnice i kućnog razvodnog postrojenja predvideti priključke

za odmuljivanje sa ventilima nazivnog otvora većeg ili jednakog 20 mm. Na najvišim tačkama
kotlovnice i kućnog razvodnog postrojenja predvideti priključke za ispust vazduha sa ventilom
nazivnog otvora većeg ili jednakog 15 mm. Kod kućnog razvodnog postrojenja napriključcima
za odmuljivanje i priključcima za ispust vazduha iz instalacije mogu se primeniti kao armatura
i loptaste slavine;
7.1.2.57 Izrada kotlaovnice mora da bude u svemu prema priloženim crtežima, opisu,
predmjeru radova, ovim uslovima i postojećim propisima i normama;
7.1.2.58 Koltlovnica treba svojom veličinom da omogućava propisan smještaj kotla, odnosno
kotlova i ostale opreme.
7.1.2.59 Pod kotlovnice mora biti suh, odnosno mora biti iznad nivoa podzemnih voda;
7.1.2.60 Pod kotlovnice obraditi keramičkim pločicama radi lakšeg održavanja potrebne čisoće
u kotlovnici;
7.1.2.61 Sva vrata na kotlovnici moraju se otvarati napolje, odnosno u smjeru izlaza. Izuzetak
su vrata prema skladištu goriva koja se otvaraju ka kotlovnici;
7.1.2.62 Veličinu vrata kotlovnice određuje gabarit najkrupnije opreme. Ukoliko se ne rade
vrata odgovarajuće veličine onda treba izraditi odgovarajući montažno- demontažni otvor;
7.1.2.63 U kotlovnici po mogućnosti treba obezbijediti prirodno osvjetljenje uz obavezno

vještačko;
37
7.1.2.64 Kotlovnice kapaciteta preko 200 kW moraju imati dva izlaza od kojih jedan mora biti
direktno spoljni;
7.1.2.65 U kotlovnici treba predvidjeti prirodnu ili prinudnu ventilaciju za dovod svježeg i odvod
otpadnog vazduha i gasova;
7.1.2.66 Kod prirodne ventilacije dovod svežeg vazduha za potrebe sagorjevanja i

provjetravanja treba vršiti dovodnim kanalom minimalnog presjeka 50% od svijetlog presjeka
dimnjaka. Dovodni kanal, odnosno njegov izlazni otvor treba dovesti na 50 cm od poda pored
ili iza kotlova radi zagrijavanja vazduha. Kanal za odvođenje zagađenog vazduha treba da ima
površinu presjeka minimum 25% od presjeka dimnjaka, ali ne manjeg preseka od 200 cm².
Odvodni kanal treba postaviti neposredno uz dimnjak i voditi ga uz njega do iznad krova
objekta. Ulazni otvor u odvodni kanal treba postaviti ispod same tavanice kotlovnice, a na
njemu ugraditi rešetku presvučenu žičanom mrežom;
7.1.2.67 Dimnjak kotlovnice bez obzira na proračune iz projektne dokumentacije mora nadvisiti
najvišu tačku krova objekta za minimum 1,0 m;
7.1.2.68 Dimnjak čiji je svijetli presjek veći od 500 cm² ne može imati zajednički zid sa
zgradom već mora biti odvojen i udaljen najmanje 5 cm od zidova zgrade;
7.1.2.69 Zidovi, vrata i tavanica kotlovnice moraju biti vatrootporni minimum 6 h;
7.1.2.70 U kotlovnici izvesti vodovodski priključak sa česmenom slavinom i česmenim

lavaboom;
ISPITIVANJE
7.1.2.71 Sve uređaje, cjevovode i armaturu potrebno je podvrgnuti punom tehničkom

ispitivanju na pritisak;
7.1.2.72 Prije ispitivanja na cijevnoj instalaciji nesmije biti nanešena antikorozivna zaštita,
postavljena termoizolacija niti nanešen premaz druge vrste i namjene;
7.1.2.73 Puno tehničko ispitivanje se vrši: spoljnim pregledom, ispitivanjem na čvrstoću,

unutrašnjim pregledom i ispitivanjem na zaptivenost;
7.1.2.74 Spoljni pregled se vrši bez prekida u radu sistema grijanja. Spoljnim pregledom se
kontroliše cijevna instalacija, oprema, armatura i spojevi između cijevne instalacije i pojedinih
komponenata sistema;
7.1.2.75 Ispitivanje na čvrstoću vrši se prije puštanja postrojenja u probni pogon;
7.1.2.76 Prije ispitivanja na čvrstoću sistem mora biti očišćen a svi elementi postavljeni;
7.1.2.77 Vrijednost probnog pritiska pri ispitivanju na čvrstoću treba da iznosi p pr=2,0+ pp+ pst,
bar gdje je pp- napor pumpe, pst- statički pritisak vodenog stuba u instalaciji;
7.1.2.78 Mjerenje vrijednosti pritiska vrši se pomoću kontrolnog manometra;
7.1.2.79 Probni pritisak se održava 180 minuta a potom se vrši posmatranje sistema u
narednih 60 minuta;
7.1.2.80 Sistem zadovoljava ispitivanje na čvrstoću ako se u toku ispitivanja ne pokažu znakovi
oštećenja na cijevnoj mreži i elementima instalacije, ako za prvih 120 minuta ispitivanja po
postizanju ispitnog pritiska vrijednost ispitnog pritiska ne smanji za više od 2%;
38
7.1.2.81 Ispitivanje na čvrstoću se na zahtjev komisije za tehnički prijem objekta može vršiti i
za vrijeme tehničkog pregleda;
7.1.2.82 Unutrašnji pregled se vrši nakon izvršenog ispitivanja na zaptivenost na mjestima gdje
je to moguće izvesti;
7.1.2.83 Unutrašnjim pregledom se kontroliše stanje zidova, šavova, veza i spojeva;
7.1.2.84 Ispitivanje na zaptivenost vrši se neposredno poslije ispitivanja na čvrstoću;
7.1.2.85 Ispitni pritisak pri ispitivanju zaptivenosti sistema jednak je radnom pritisku;
7.1.2.86 Sistem zadovoljava ispitivanje na zaptivenost ako se u toku 24 časa po postizanju

ispitnog pritiska vrijednost ispitnog pritiska ne smanji za više od 2%;
7.1.2.87 Nakon obavljene hidrauličke probe i ispiranja instalacije potrebno je da se izvrši

uključivanje cirkulacionih pumpi u kotlarnici i da se izvrši merenje protoka grejnog fluida po
granama cijevne mreže i usponskim vodovima. Ispitivanje se može vršiti i hladnom vodom u
letnjem periodu. Mjerenje se vrši diferencialnim manometrom ili primenom ultrazvučnog
mjerača protoka.Nakon dobijanja optimalnih rezultata protoka grejnog fluida mora se sačiniti
elaborat o izvršenim mjerenjima i regulaciji protoka i isporučiti u tri primjerka;
7.1.2.88 Po uspješno završenom ispitivanju na hladan hidraulički pritisak vrši se u prisustvu

nadzornog organa probno grijanje. Sva grejna tijela moraju se zagrijavati jednovremeno i
ravnomjerno. Svako grejno tijelo mora grijati po celoj svojoj površini. Grejni sistem mora
dejstvovati tiho, bez udara i šumova;
BOJENJE
7.1.2.89 Sve cjevovode koji se ne izoluju, obujmice, konzole, vješaljke, grejna tijela, držače, i
armaturu treba očistiti od korozije, nečistoće, preći sa dva premaza antikorozione boje i
obojiti masnom bojom, lakom postojanim na radnoj temperaturi, a u tonu po izboru
Investitora;
7.1.2.90 Lak boja mora biti postojana, da je ravnomerno nanešena i da dobro pokriva bojene
površine;
7.1.2.91 Priprema cijevi za nanošenje antikorozivne zaštite obuhvata sledeće operacije:
– odmašćivanje;
– čišćenje;
– otprašivanje;
– prethodna zaštita.
7.1.2.92 Radovi na premazivanju ne smiju se izvoditi ako je:
– čelična površina vlažna;

– relativna vlažnost vazduha iznad 80%;
– pijesak ili prašina nanijeti na svježe premazanu površinu;
– temperatura vazduha ispod +5 0C ili iznad +40 0C.
PROBNI POGON I TEHNIČKI PRIJEM
7.1.2.93 Poslije uspješno izvršene probe postrojenja, o čemu se mora sačiniti zapisnik između
izvođača radova i nadzornog organa, pristupit će se probnom pogonu;
7.1.2.94 Probni pogon postrojenja i cjevovoda poslije završenih radova izvodi se u cilju
39
ispitivanja rada postrojenja, pravilnosti održavanja, pravilnosti izvršenih radova u smislu

funkcionalnosti;
7.1.2.95 Funkcionalno ispitivanje postrojenja (probni pogon) vršiti pri spoljnim temperaturama
nižim od -5 0C;
7.1.2.96 Prilikom probnog pogona postrojenja i instalacija mora se utvrditi sledeće:

– potpuna zaptivenost svih elemenata i vodova,
– funkcionalnost svih armatura i instrumenata,
– da svi sigurnosni uređaji i instrumenti reaguju blagovremeno i pouzdano,
– da su postignuti svi pritisci i temperature predviđeni proračunom,
– da li grejna tijela griju ravnomjerno po cijeloj površini,
– da li se mreža normalno ozračuje.
7.1.2.97 U toku probnog pogona postrojenja vrši se mjerenje unutrašnje temperature u svim
zagrijanim prostorijama na visini od 1,2 metra od poda termometrom klase tačnosti 0,5 0C a
nakon tri časa od početka rada sistema grijanja;
7.1.2.98 Pri montaži, ispitivanju i puštanju u rad obavezno se pridržavati Uputstava za

montažu, ispitivanje i rukovanje koje je izdao proizvođač opreme;
7.1.2.99 Nakon izvršenog probnog pogona sistema instalacija se zapisnički predajeinvestitoru;
7.1.2.100 Prilikom primopredaje sistema izvođač je dužan da investitoru dostavi detaljno

upustvo za rukovanje i održavanje u 2 (dva) primjerka;
40
7 PRILOG MJERAMA ZAŠTITE OD POŽARA I ZAŠTITE NA RADU
41
7.1.3 Spisak opasnosti koje se mogu javiti u toku izgradnje i eksploatacije
- nepridržavanja važećih propisa iz oblasti zaštite na radu i zaštite od požara;

- nepravilno korištenje alata i opreme u toku izgradnje i eksploatacije;
- nepravilno izvršeno dimenzionisanje opreme i cjevovoda;
- nepravilno postavljanje cjevovoda;
- nekvalitetno izvedeni radovi montaže cjevovoda i armatura;
- mehanička oštećenja usljed nestručnog i nepravilnog rukovanja;
- mogućnost pojave korozije zbog nekvalitetno izvedene zaštite;
- opasnosti havarija nastalih usljed korištenja nekvalitetnog materijala u toku montaže;
- opasnost od požara;
- opasnost od el. energije;
- opasnosti u toku održavanja zbog ukrštanja sa drugim izvorima energije ili zbog
njihove blizine;
7.1.4 Spisak štetnosti koje se mogu javiti u toku izgradnje i eksploatacije
- hidro i termička izolacija su loše ili nikako izvedene;

- buka i vibracije;
- nedovoljan prostor za opsluživanje i održavanje opreme i instalacije;
- nemogućnost regulacije i upravljanja opremom i instalacijom;
- iscurenje na spojevima;
- nedostatak protivpožarne opreme;
- loši mikroklimatski radni uslovi;
- nedostatak el. energije;
7.1.5 Opšte napomene i obaveze
- Izvođač radova je obavezan da uradi elaborat o uređenju gradilišta sa mjerama

zaštite na radu i zaštite od požara u toku izgradnje;
- Proizvođač oruđa i alata za rad obavezan je da uz isto dostavi upustvo za upotrebu i
održavanje, potvrdu da su na oruđima i alatima primjenjene mjere zaštite na radu;
- Investitor odnosno Izvođač su dužni da u roku od 8 ( osam ) dana prije početka
radova obavijeste inspekciju zaštite na radu i zaštite od požara o početku radova;
- Izvođač radova je dužan da se u potpunosti pridržava odredbi pravilnika i normativa o
zaštiti na radu i zaštite od požara;
- Izvođač je dužan da izvrši adekvatnu obuku radnika i da ih upozna sa njihovim
pravima i obavezama a u vezi sa pravilima i normativima zaštite na radu i zaštite od
požara;
- Investitor je dužan da se u potpunosti pridržava odredbi pravilnika i normativa o zaštiti
na radu i zaštite od požara;
42
8 PRORAČUN
43
8.1 Ulazni podaci
GH4
GH3
GH2
GH1
Latitude Longitude
° ` ˝ ° ` ˝
43 4 2 17 42 7
Height HM= 6,00 m Height HM= 6,00 m

GH1 GH2
85,00 85,00
38,00 38,00
Area P= 3230 m2 Area P= 3230 m2

Volum V= 19380 m3 Volum V= 19380 m3
44
Height HM= 6,00 m Height HM= 6,00 m

GH4
GH3-D
55,00
95,00
GH3-H
40,00
38,00 38,00
Area P= 3610 m2 Area P= 3610 m2

Volum V= 21660 m3 Volum V= 21660 m3
STRUKTURA KONSTRUKCIJE PLASTENIKA JE ČELIČNA SA PLAŠTOM OD NAJLONA (PVC):
Koeficijenti prolaza toplote građevinskih konstrukcija

Oznaka u
Koeficijent prolaza
proračun Opis d (cm)
toplote k ( W/m²K )
u
OPLATA
1 5,04 4,05
PLASTENIKA
2
KROV
0,40 6,21
PLASTENIKA
3
POD 50,00 2,47
1- OPLATA PLASTENIKA
2- KROV PLASTENIKA
20,00
15,00 T 20,00
10,00 15,00 T
5,00 10,00
0,00 5,00
VAZ D UŠN I SLO J
0,00
N AJ LO N
N AJ LO N
unutra
uz z id
uz z id
s polja
-5,00
-5,00
unutra
uz zid
uz zid
spolja
NAJLON
NAJLON
-10,00
-10,00
45
Klimatološki podaci
25,00
Oktobar
20,00
15,00
T 0C
10,00
2011 / 2012
5,00
2010 / 2011
0,00
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Dan
20,00
Novembar
18,00 2011 / 2012
16,00 2010 / 2011

14,00
12,00
10,00
T 0C
8,00
6,00
4,00
2,00
0,00
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Dan
46
20,00
Decembar
2011 / 2012
2010 / 2011
15,00
10,00
T 0C
5,00
0,00
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
-5,00
-10,00
Dan
12,00
Januar
2011 / 2012
10,00
2010 / 2011
8,00
6,00
T 0C
4,00
2,00
0,00
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
-2,00
-4,00
Dan
47
12,00
Februar
2011 / 2012
10,00 2010 / 2011
8,00
6,00
T 0C
4,00
2,00
0,00
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
-2,00
-4,00
Dan
25,00
Mart
2011 / 2012
20,00 2010 / 2011
15,00
T 0C
10,00
5,00
0,00
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 28 27 29 30
Dan
48
25,00
Profil vanjske temperature
2011 / 2012
20,00
2010 / 2011
15,00
Temperatura
10,00
5,00
0,00
11 1 3
-5,00 10 12 2
-10,00
Mjesec
Prosje Prosje
Opt.
Zamu Difuzn čna čna
ugao Stepe Stepe
Mjesec
ćenost o dnevn tempe

Iradijacija za ugao inklinacije: (Wh/m2/dan) inklina n dani n dani
atmos zrače a ratura
cije (SDG) (SDH)
vere nje tempe u toku
(deg.)
ratura dana
Za
15 25 40 90 opt.
0 deg.
deg. deg. deg. deg. ugao
inkl.
Jan 1644 2214 2536 2901 2866 2819 64 2,6 0,5 6,5 5,5 328 0
Feb 2392 2979 3292 3615 3209 3547 56 2,9 0,5 7,8 6,6 286 0
Mar 3651 4204 4462 4655 3512 4628 44 3,2 0,5 10,8 9,6 243 1
Apr 4959 5343 5457 5397 3279 5440 29 3,5 0,4 14,4 13,3 65 14
May 6096 6272 6222 5902 2929 6015 16 4,1 0,4 19,6 18,3 8 59
Jun 6558 6608 6468 6009 2675 6159 10 4,3 0,4 23,4 21,9 2 121
Jul 7047 7193 7089 6640 2989 6792 14 4,4 0,3 25,8 24,5 1 202
Aug 6078 6472 6551 6381 3500 6460 25 4,0 0,3 25,5 24,1 4 228
Sep 4687 5356 5650 5829 4093 5813 41 4,1 0,4 21,1 19,8 17 102
Oct 3090 3810 4184 4552 3870 4478 54 3,4 0,4 17,5 16,4 91 13
Nov 1830 2410 2733 3091 2964 3012 62 3,3 0,5 12,0 11,0 215 0
Dec 1396 1909 2201 2537 2562 2461 66 2,6 0,5 7,8 7,1 341 0
God. 4129 4573 4745 4799 3203 4809 36 3,5 0,4 16,0 14,8 1601 740
49
ČAPLJINA
50
Radni medij:
Materija VODA „H2O“

Plankova konstanta „h“ 6,626E-034 Js
Avogadrov broj „N“ 6,02E+023 Mol-1
0
Tačka ključanja „Tb“ 373,15 K
Molarna masa vode 0,01801528 kg/mol
1
μ= [ Ns /m2 ]
[ 21,482⋅[( t−281,435)+ √(8078,4+( t−281,435) )]−1200 ] 2
η
ν= ρ ( m2 / sec )
Voda bez primjesa Viskozitet

Temperatura Gustina Mol. gustina Mol. Zaprem. Dinamička Kinematska
-t- -ρ- -ρm- -Vm- -µ- -ν-
0C kg/m3 mol/m3 m3mol-1 (N s/m2) (m2/s)
0,01 999,80 5,55E+004 1,80E-005 1,7819 1,7822
4,00 1000,00 5,55E+004 1,80E-005 1,5602 1,5602
5,00 1000,00 5,55E+004 1,80E-005 1,5117 1,5117
7,00 999,90 5,55E+004 1,80E-005 1,4217 1,4218
10,00 999,80 5,55E+004 1,80E-005 1,3021 1,3024
12,00 999,50 5,55E+004 1,80E-005 1,2311 1,2318
15,00 999,20 5,55E+004 1,80E-005 1,1358 1,1367
20,00 998,30 5,54E+004 1,80E-005 1,0012 1,0029
25,00 997,10 5,53E+004 1,81E-005 0,8905 0,8931
30,00 995,70 5,53E+004 1,81E-005 0,7982 0,8016
35,00 994,10 5,52E+004 1,81E-005 0,7204 0,7246
40,00 992,30 5,51E+004 1,82E-005 0,6541 0,6592
45,00 990,20 5,50E+004 1,82E-005 0,5972 0,6031
50,00 988,00 5,48E+004 1,82E-005 0,5480 0,5547
55,00 986,00 5,47E+004 1,83E-005 0,5052 0,5123
60,00 983,00 5,46E+004 1,83E-005 0,4676 0,4757
65,00 980,00 5,44E+004 1,84E-005 0,4345 0,4434
70,00 978,00 5,43E+004 1,84E-005 0,4052 0,4143
75,00 975,00 5,41E+004 1,85E-005 0,3791 0,3888
80,00 972,00 5,40E+004 1,85E-005 0,3558 0,3660
85,00 968,00 5,37E+004 1,86E-005 0,3348 0,3459
90,00 965,00 5,36E+004 1,87E-005 0,3160 0,3274
95,00 962,00 5,34E+004 1,87E-005 0,2989 0,3107
100,00 958,00 5,32E+004 1,88E-005 0,2834 0,2958
Specifična
Apsolutni Gustoća Specifična Specifična
Temperatura -t - zapremina - v
pritisak - p - -ρ- toplota -cp - entropija - e -
-
(0C) (kN/m2) (kg/m3) 10-3 (m3/kg) (J/kgK) (J/kgK)
(led) - 916,8 - - -
0,01 0,6 999,8 1 4210 0
4 (max. Gust.) 0,9 1000
5 0,9 1000 1 4204 75
7 999,9 1 4200 106
10 1,2 999,8 1 4193 150
51
12 999,5 1 4192 181

15 1,7 999,2 1 4186 223
20 2,3 998,3 1 4183 296
25 3,2 997,1 1 4181 367
30 4,3 995,7 1 4179 438
35 5,6 994,1 1,01 4178 505
40 7,7 992,3 1,01 4179 581
45 9,6 990,2 1,01 4181 637
50 12,5 988 1,01 4182 707
55 15,7 986 1,01 4183 767
60 20 983 1,02 4185 832
65 25 980 1,02 4188 893
70 31,3 978 1,02 4191 966
75 38,6 975 1,03 4194 1016
80 47,5 972 1,03 4198 1076
85 57,8 968 1,03 4203 1134
90 70 965 1,04 4208 1192
95 84,5 962 1,04 4213 1250
100 101,33 958 1,04 4219 1307
Dinamički Kinematički
Apsolutni Koeficijent Specifična Prandtlov
Temperatura -t - viskozitet - viskozitet -
pritisak - p - širenja entalpija broj
μ- ν-
(Centipoise
(0C) (kN/m2) 10-6 (m2/s) 10-3 (1/K) (kJ/kg)
)
0,01 0,6 1,78 1792 -0,07 0 13,67
5 0,9 1,52 160 21
10 1,2 1,31 1304 88 41,9 9,47
15 1,7 1,14 151 62,9
20 2,3 1 1004 207 83,8 7,01
25 3,2 890 257 104,8
30 4,3 798 801 303 125,7 5,43
35 5,6 719 345 146,7
40 7,7 653 658 385 167,6 4,34
45 9,6 596 420 188,6
50 12,5 547 553 457 209,6 3,56
55 15,7 504 486 230,5
60 20 467 474 523 251,5 2,99
65 25 434 544 272,4
70 31,3 404 413 585 293,4 2,56
75 38,6 378 596 314,3
80 47,5 355 365 643 335,3 2,23
85 57,8 334 644 356,2
90 70 314 326 665 377,2 1,96
95 84,5 297 687 398,1
100 101,33 281 295 752 419,1 1,75
52
53
Radni uslovi :
Sistem Zatvoreni;
Kotao toplovodni 2300 kW;
Temperaturni režim toplovoda 93/60 0C;
Radni medij voda;
Projektni pritisak 5 bar;
Energent Drvena sječka G50-G100;
Maksimalna vlažnost energenta 35%;
Zapremina akumulatora 1x160000 lit.;
Dozvoljena emisije dimnih plinova u mg / m3 pri 11% O2:

- čestice prašine 20
- ugljikov monoksid – CO 150
- dušikov oksid – Nox 250
- sumporni oksid – Sox 1000
- teški ugljikovodici - 20
Proračun dovodnih i odvodnih otvora za ventilaciju:
Minimalna efektivna površina dovodnog otvora za ventilaciju kotlovnice:
0,5 2
A0 =200⋅Q [ cm ]
Minimalna efektivna površina odvodnih otvora za ventilaciju kotlovnice:
2
A 0=9591[cm ]
Usvajam čelične ventilacione rešetke za dovod svježeg vazduha u kotlovnicu površine 2x 10000 cm 2;
Usvajam čelične ventilacione rešetke za odovod vazduha iz kotlovnice površine 4000 cm 2;
Dimenzionisanje cjevovoda
Usvajam brzinu strujanja grejnog fluida w= 0,5- 1,1 (m/s);
d=
√ 4⋅A
π
[ mm] Proračunski prečnik cijevi;
du[ mm] Unutrašnji prečnik usvojene cijevi;
V⋅10 6
A= [mm 2] Površina svijetlog otvora cijevi;
w
m
V= [ m3 / s] Zapreminski protok grejnog fluda;
ρ⋅3600
3,6⋅Q g
m= [kg/h] Masa grejnog fluida potrebnog za dovođenje proračunske
c⋅Δ T
količine toplote;
3
ρ[kg/m ] Specifična težina grejnog fluida;
54
c=4,2[kJ /kgK ] Specifična toplota za vodu;
0,3164
R= f ( Re )= Darcy faktor trenja u funkciji od Rejnoldsovog broja za nove
Re 0,25
glatke cijevi (Blazijusova jednačina);
w ´⋅d u Rejnoldsov broj za turbulentni režim strujanja;
Re = ν
V⋅4
w=1000 2
[m/ sec] Stvarna brzina strujanja;
d ⋅π⋅3,6
u
TOPLOVOD KOTAO-AKUMULATOR/ REŽIM 95/60

Objekat ADRIA Dio TOPLOVOD Cirkulacioni krug Kotao- akumulator
Ukupni pad pritiska

Brzina strujanja
Toplotni protok
Maseni protok
Dionica
RxL
du
ξ R Z
d
l
W kg/h m mm mm m/s - Pa/m Pа Pа Pa

1 2300000,0 56326,5 20,0 144,8 206,5 0,5 1,8 0,0 206,8 0,8 207,6
0,0
0,0
0,0
2 KOTAO 20000,0
0,0
0,0
0,0
3 56326,5 20,0 142,8 206,5 0,5 1,8 0,0 201,1 0,8 201,9
Snaga pumpe 4909,31 W

Voda ρ95 ºC 950,80 ρ60 ºC 977,70 h= -6,00 m
Statički napor Pa -1583,33
UKUPAN PAD PRITISKA (Pa) 18826,15
USVAJAM RECIRKULACIONU PUMPU kapaciteta 150 m3/h, radnog napora 30 mVs, radne
temperature 140 0C.
USVAJAM PUMPU ZAŠTITE KOTLA 50 m3/h, radnog napora 20 mVs, radne temperature 140 0C.
55
Akumulator toplote:
Usvajam akumulator toplote zapremine 160 [m 3], vertikalni čelični rezervoar, izolovan
termoizolacijom d= 100 [mm] postavljenom u oklop od Al lima debljine # 1 [mm];
2
U [W /m K ] Koeficijent prolaza toplote (PRAVILNIK o Tehničkim zahtjevima za toplotnu
zaštitu objekata i racionalnu upotrebu energije);
1
U= [W /( m2 K )]
1 di 1
+Σ +
αi λi αe
2
 i=1[ W /m K ] Koeficijent prolaza toplote koji se odnosi na granične površine
prema prostoru unutar rezervoara;
2
 e=25 [W / m K ] Koeficijent prolaza toplote koji se odnosi na granične površine
prema prostoru izvan rezervoara;
d =0,008[ m] Debljina stijenke rezervoara;
d =0,10[m] Debljina termoizolacije;
=54 [W /mK ] Koeficijent toplotne provodljivosti za nelegirane konstruktivne

čelike;
=0,041[W /mK ] Koeficijent toplotne provodljivosti za termoizolacioni materijal;
Za rezervoar bez slobodnog vazdušnog prostora (maksimalno punjenje)
1 2
=0[W /m K ]
i
2
U =0,322 [W /(m K )] ZADOVOLJAVA;
Proračun ekspanzionog modula prema DIN 4807 dio 2 :
V eV v ⋅ p e1

V n= [l] Nazivna zapremina širenja;
p e −p 0
V A⋅n
V e= [l ] Zapremina širenja;
100
n=3,55 Procentualno širenje vode u odnosu na 10 0C;
V A⋅0,5
V v= [l ] Dodatna količina vode;
100
V A =V s V k V kot [l ] Ukupna zapremina vode u postrojenju;
V s=Q⋅12=2300⋅12=27600[l] Zapremina vode u toplovodnoj mreži;
V s=Q⋅0,35=2300⋅0,35=805[l ] Zapremina vode u cjevnoj instalaciji kotlovnice;
56
V kot =5000[l] Zapremina vode u kotlu ;
V A =33405[l]
V e =1185,9[l ]
V v =167 [l]
p e =p SV −d PA [ bar ] Krajnji pritisak u postrojenju;
pSV =5[ba r ] Pritisak reagovanja sigurnosnog ventila;
d PA =0,3 [ba r ] Razlika radnih pritisaka;
pe =4,7 [ba r ]
p 0 = p sTG p D [ba r] Podpritisak u postrojenju;
psTG =1,1[ ba r ] Statički pritisak na priključku ekspanzionog suda ;
pD =2,53[ba r ] Pritisak pare pri 110 0C;
p0=3,63 [ba r ]
(7398+ 1042)⋅(4,7+ 1,1)

V n= =7333[l]
4,7−3,63
Usvajam ekspanzioni modul sa ekspanzionom posudom zapremine 7000 lit.; radnog pritiska 5 bar.
57
Proračun toplovoda:
Ulazni podaci:
Radni medij cjevovoda Voda;
Gustina ρ= 976,07 [kg/m3] za T= 73 [0C];;
ρ= 934,80 [kg/m3] za T= 130 [0C];;
Modul elastičnosti fluida K= 2,2774x 109 [Pa];
Viskozitet fluida μ= 0,6414x 106 [m2/s]
Radni uslovi:
Radni pritisak 3,0 [bar];
Ispitni pritisak 5 [bar];
Radna temperatura 95/60 [0C];
Usvojena brzina strujanja vode 1,7 [m/s];
Toplovodni priključak DN250;
D[ mm] Vanjski prečnik;
s [mm] Debljina stijenke;
d =D−2s [mm] Unutrašnji prečnik;
D+ d
d m= [mm] Srednji prečnik;
2
Karakteristike geometrije cijevi:
π
A= ( D2−d 2) [mm2 ] Površina poprečnog presjeka stijenke;
4
3
π d m⋅s s 2
W= [1+ ( ) ][cm3] Otporni moment;
4 D dm
q [kg /m] Težina cijevi sa izolacijom po jedinici dužine;
Karakteristike materijala cijevi Č.1212:
E=2⋅1011 [ Pa] Modul elastičnosti čelika;
=240[ N /mm 2 ] Minimalna granica razvlačenja;
t =12⋅10−6 [ m/mK ] Koeficijent linearnog temperaturnog izduženja;
Cijevi su predizolovane sa termoizolacijom od poliuretana i zaštitnog oklopa od plastične mase

visoke čvrstoće PEHD u svemu prema odredbama EN253:2009;
58
Provjera debljine stijenke cijevi na dejstvo unutrašnjeg opterećenja:
Podzemno postavljen cjevovod:

Provjera dimenzije stijenke cijevi:
D⋅p
s pr = + c 1+ c2 [mm]
K Proračunska dimenzija stijenke cijevi;
20⋅ν + p
S
=1 Koeficijent oslabljenja za bešavne cijevi;
K =240 [ N / mm2 ] Proračunska čvrstoća za Č.1212(St35.4) na temperaturi T=

20[ C];
0
S=1,5 Stepen sigurnosti za bešavne cijevi sa atestom;
c 1 =0,085⋅s0 [mm ] Dodatak za dozvoljeno odstupanje mjera cijevi do 8%;
D⋅p
c 1=0,085 [mm ]
⇒ K
20⋅ν + p
S
c 2 =1[ mm] Dodatak za koroziju materijala cijevi;
Usvojene dimenzije cijevi zadovoljavaju ako su ispunjeni uslovi:
– Dimenzija stijenke usvojene cijevi veća je od proračunske dimenzije stijenke cijevi ⇒ s> spr ;
p= p R  p H [b ar ] Maksimalan moguć pritisak fluida u cjevovodu (računamo maksimalan pritisak

pri mogućoj pojavi hidrauličnog udara u slučaju naglog zatvaranja ventila);
p R=16 [ b ar] Radni pritisak cjevovoda u toku eksploatacije;
p H =⋅c⋅v⋅10−5 [b ar] Pritisak hidrauličkog udara prema Joukovskom;
1
c= [m/ s]
  ⋅D

K s⋅E
Brzina udarnog talasa;
V max⋅4
v st =1000 [m/ sec] Stvarna brzina strujanja vode u vrelovodu;
d 2⋅π⋅3,6
Toplovodni sistem kotlovnica-objekat 95/60 0C

Toplotni Maseni Brzina
l ρ60 ºC ρ95 ºC d ds s
Dionica protok protok strujanja
W kg/h m kg/m3 kg/m3 mm mm mm m/s
Polaz 2300000 56326,53 1,50 - 950,8 144,79 273,00 6,30 0,31
Povrat 56326,53 1,50 977,7 - 142,78 273,00 6,30 0,30
59
D s d dm A W q ν K S
mm mm mm mm mm2 cm3 kg/m - N/mm2 -
273,00 6,30 260,40 266,70 5275,86 344,02 16,20 1,00 240,00 1,50
Toplovodni sistem kotao-akumulator 95/82 0C

Toplotni Maseni Brzina
l ρ82 ºC ρ95 ºC d D s
Dionica protok protok strujanja
W kg/h m kg/m3 kg/m3 mm mm mm m/s
Polaz 2300000 151648 260,00 - 934,8 239,59 219,10 5,90 1,34
Povrat 151648 260,00 976,07 - 234,47 219,10 5,90 1,28
D s d dm A W q ν K S
mm mm mm mm mm2 cm3 kg/m - N/mm2 -
219,10 5,90 207,30 213,20 3949,74 205,11 16,20 1,00 240,00 1,50
60
Provjera debljine stijenke cijevi na dejstvo vanjskog opterećenja:
3⋅P s 2
P p= 2 2,5
[ N /m ] Pritisak na ukopanu cijev usljed vanjskog opterećenja prema
d
2
2⋅π⋅C ⋅[1+( ) ]
C
Boussinesq- u
Ps
Saobraćajnica
Pp C
H
P s =G⋅9,81 [N ] Koncentrisana sila na saobraćajnicu za osovinsko opterećenje vozila G;
G=20000 [kg ] Osovinsko opterećenje od vozila;
D
C= H − [m] Rastojanje gornjeg dijela oboda cijevi od saobraćajnice;
2
d=0[ m] Za slučaj kada vozilo prelazi preko cijevi;
P v =C⋅⋅9,81[ N /m2 ] Pritisak usljed težine zemljanog nasipa i podloge

saobraćajnice;
=2100[kg /m3 ] Prosječna specifična težina nasipnog sloja;
Ukupno spoljašnje opterećenje na ukopanu cijev iznosi:

2
P v+ P p [ N / m ]
H 1,20 m Rastojanje od ose cijevi do kote terena

C 1,09 m Rastojanje gornjeg dijela oboda cijevi od kote terena
γ 2100,00 kg/m3 Prosječna specifična težina nasipnog sloja
d 0,00 m
G 20000,00 kg Osovinsko opterećenje od vozila
Ps 196200,00 N Koncentrisana sila na saobraćajnicu
Pp 78782,34 N/m2 Pritisak na cijev uzrokovana saobraćajem
61
Pv 22464,36 N/m2 Pritisak na cijev uzrokovana težinom nasipnog sloja

101246,70 N/m2 Ukupno spoljašnje opterećenje na ukopanu cijev
Maksimalno izduženje cjevovoda usljed temperaturnih dilatacija :
 l=∣T m∣−∣T min∣ t⋅l[ m] Kontrakcija;
0
∣T m∣=0−35[C ] Temperatura montaže cjevovoda usvajam 5 0C;
0
∣T min∣=5[C ] Minimalna radna temperatura cjevovoda;
l [m] Maksimalna dužina dijela cjevovoda mjerenog u jednom pravcu

(rastojanje između fiksnih oslonaca);
Δ l [ m] Maksimalna kontrakcija cjevovoda;
 l=∣T m∣−∣T max∣ t⋅l [m] Izduženje;

0
∣T max∣=130 [C ] Maksimalna radna temperatura cjevovoda;
Za kompenzaciju dilatacija TRASE Akumulator-razdjelnik usvajam samokompenzaciju;
Akumulator Fiksna tačka

x
VRELOVOD DN250
1,25E- 2,00E+0
Materijal St35.6 αT= m/mK E= N/mm2
005 05
indeks la lb α β C Tmax Tm σs σ
- m m 0 0 - 0C 0C N/mm2 N/mm2
a 3,00 90,00 0,00 4,90 95,00 5,00 80,52 95,96
b 18,00 90,00 0,00 4,90 95,00 5,00 13,42 28,86
n= 6,00
σ<σdoz ZADOVOLJAVA
σh= 15,44
62
Napon usljed temperaturnih dilatacija u aksijalnom pravcu:
ΔT
σ s (a , b)=C⋅α T⋅E⋅D⋅ [ N / mm2 ]
l
C= f ( n ,β ) Koeficijent korekcije u zavisnosti od ugla i omjera dužina pojedinih

pravaca
TABELA 10.5.5, Strana 497, TERMOTEHNIČAR TOM2, M. Bogner;
l
n= a Omjer dužina pojedinih pravaca vrelovoda;
lb
l a , l b [m] Dužine pojedinih pravaca vrelovoda;
0
β=α−90
Napon usljed statičkog pritiska tečnosti u aksijalnom pravcu:
P⋅D 2
σ h= [ N /mm ]
4⋅s
63
8.1.1 Potrošnja energenta- postojeće stanje
Kondenzacioni uređaji i kotlovi sa kondentacionim uređajima su predviđeni za produkciju toplotne

energije u sistemu grijanja sa visokotemperaturnim režimom rada 85/75 0C;
Potrebna količina energenta za proizvodnju toplotne energije na godišnjem nivou:
Qg
G= [ kg ]
H d⋅η g⋅η si
Energent: tečni naftni gas (TNG)
Gasno gorivo UNP mješavina ρ

Komponente 15 0C; 1,013 bar 1,013 bar; bp*
Ime Hem. formula % kg/m3 kg/m3
Metan CH4 0,00 0,68 422,62
Acetilen C2H2 0,00 1,11
Etilen C2H4 0,00 0,99 567,92
Etan C2H6 0,00 1,28 546,49
Propen C3H6 0,00 1,81 613,90
Propan C3H8 30,00 1,91 582,00
2-Butan C4H8 0,00 2,44 641,20
Butan C4H10 70,00 2,51 593,40
Dimethylprop. C5H12 0,33 626,00
Ugljendioksid CO 0,00 1,18 788,60
Ugljenmonoksid CO2 0,00 1,87 1032,00
Kiseonik O2 0,00 1,35 1141,00
Azot N2 0,00 1,19 808,61
Vodonik H2 0,00 0,09 70,97
Sumpor dioksid SO2 0,00 2,77 1458,00
Hydrogen sulf. H2S 0,00 1,45 914,90
Vlaga H2O 0,00
∑ 100,00 2,33 589,98
Hd [kWh/kg] 13,64
Hd [kJ/m3Std] 108488,59 3,95
Hd [BTU/kg] 21117,80
Donja toplotna Hd [BTU/m3] 49204,47
Gustoća gasne Gustoća tečne
moć Hd [kWh/m3] 31,79
faze → faze →
Hd [kJ/kg] 49119,96
Hd [kcl/kg] 11732,11
Hd [kcl/m3] 27335,81
Hd [kJ/m3] 114449,50 lit./m3
%H d =12,78 [ kWh/ kg ] Donja toplotna moć tečnog naftnog gasa 70% butan, 30%
propan prema DIN EN 437;
η g =0,90 Stepen iskorištenja toplovodnog kotla na tečni naftni gas;
η si =0,9 Stepen iskorištenja sistema za distribuciju tople vode;
64
Potrebna količina toplotne energije za zagrijavanje objekata za jednu grejnu sezonu:
24⋅Q sg⋅SD⋅y⋅e
Q g= [ MWh/ god . ] Maksimalno potrebna količina toplote za zagrijavanje
(t u −t s )⋅106
objekata rasadnika za jednu grejnu sezonu;
Q sg =Q k +Q gs [ kW ] Potrebna toplotna snaga za zagrijavanje objekata rasadnika;
y=1 Koeficijent jednovremenosti uticaja;
e= 1 Koeficijent temperaturnog ograničenja;
Qk [ kW ] Toplotna snaga sistema kaloliferskog grijanja;
POTREBNA KOLIČINA TOPLOTE ZA ZAGRIJAVANJE- KALOLIFERI

Ukupno
OBJEKAT Plastenici ADRIA HISHTIL Čapljina
instalisano
Toplotna
Grejno tijelo Režim rada Broj
snaga
Model qGT [kW] [ºC] kom. QGT [kW]
Plastenik 1 4 A 52 40,6 85/ 75 14 671,96
4 A 62 51,78 85/ 75 2
Plastenik 2 4 A 52 40,6 85/ 75 14 671,96
4 A 62 51,78 85/ 75 2
Plastenik 3 4 A 52 40,6 85/ 75 8 739,04
4 A 62 51,78 85/ 75 8
Plastenik 4 4 A 52 40,6 85/ 75 8 739,04
4 A 62 51,78 85/ 75 8
UKUPNO SNAGA KALOLIFERSKOG GRIJANJA 2822
UKUPNA KORIŠTENA SNAGA GREJNIH TIJELA 846,6
Qk =846,6 [ kW ] Potrebno opterećenje od 30%;
Q gs [ kW ] Toplotna snaga sistema grijanja grejnih stolova rasadnika br.

1, 2 i 4 i podnog grijanja grafting prostora;
SD- broj stepen dana:
POTREBNA KOLIČINA TOPLOTE ZA ZAGRIJAVANJE- PODNO GRIJANJE I GREJNI

STOLOVI
Ukupno
OBJEKAT Plastenici ADRIA HISHTIL Čapljina
toplota/ objektu
Grejno tijelo Protok Toplotna snaga Broj
Cijevni krug m [kg/s] qm [kW] n QGT [kW]
Plastenik 1 33,7x2,6 0,8 33,47 4 593,24
48,3x2,6 1,82 76,56 6
Plastenik 2 33,7x2,6 0,8 33,47 4 593,24
48,3x2,6 1,82 76,56 6
Plastenik 4 33,7x2,6 0,8 33,47 4 593,24
48,3x2,6 1,82 76,56 6
UKUPNO SNAGA CIJEVNOG GRIJANJA 1779,72
65
OPIS Stepen dani za prosječnu unutrašnju temperaturu

BiH, Mostar, BOSNIA AND HERZEGOVINA, BOSNIA AND HERZEGOVINA
METEO ST.
(17.88E,43.26N)
METEO ST: ID IBOSNIAA2
Prosječna unutrašnja temperatura 0C
Netipična godina Tipična godina
Početak
18 18,5 19 19,5 20 20,5 21 21,5 22 18 22 Mjesec
mjeseca
01.12.08 260 276 291 307 322 338 353 369 384
01.01.09 315 331 346 362 377 393 408 424 439 289 353 Jan.
01.02.09 291 305 319 333 347 361 375 389 403 260 318 Feb.
01.03.09 206 221 237 252 268 283 299 314 330 221 270 Mart.
01.04.09 64 73 83 94 105 116 128 140 152 48 59 Apr.
01.05.09 16 19 22 25 28 32 38 42 49 0 7 Maj.
01.06.09 7 10 13 17 20 25 30 36 42 0 0 Jun.
01.07.09 0 0 1 1 1 2 4 6 9 0 0 jul
01.08.09 0 0 0 0 1 2 3 5 7 0 0 Avg.
01.09.09 7 9 12 15 18 22 25 30 34 1 1 Sept.
01.10.09 106 115 125 136 147 159 168 180 191 58 71 Okt.
01.11.09 192 205 220 235 250 264 279 294 309 169 207 Nov.
01.12.09 294 309 324 339 354 370 385 401 416 274 335 Dec.
SD/god. 1498 1597 1702 1809 1916 2029 2142 2261 2381 1320 1620
Za tipičnu godinu:
PRORAČUN POTREBNE KOLIČINE TOPLOTE ZA JEDNU GREJNU SEZONU ZA ČITAV OBJEKAT
POTREBNA KOLIČINA TOPLOTE ZA ČITAV KOMPLEKS "Q"
2626319,78
(W)
BROJ STEPEN DANA ZA MOSTAR "SD" 1620
KOEFICIJENT JEDNOVREMENOSTI UTICAJA- ZA NORMALNE
1
VJETROVITE PREDJELE I OTVOREN POLOŽAJ "y"
KOEFICIJENT TEMPERATURNOG OGRANIČENJA "e" 1
SREDNJA TEMPERATURA GRIJANIH PROSTORIJA "tu" (ºC) 22
SPOLJNA PROJEKTNA TEMPERATURA "tsp" (ºC) -6
STVARNA POTREBNA KOLIČINA TOPLOTE "Qg" ZA
3646,83
ZAGRIJAVANJE OBJEKTA (MW h/god.)
UKUPNO (MWh/god.) 3646,83

TNG Toplotna moć Hd ( kW h/kg) 12,78
Stepen iskoristivosti kotla 0,9
Stepen iskoristivosti sistema 0,9
UKUPNO (t/god.) 352,29
Za netipičnu godinu:
PRORAČUN POTREBNE KOLIČINE TOPLOTE ZA JEDNU GREJNU SEZONU ZA ČITAV OBJEKAT
POTREBNA KOLIČINA TOPLOTE ZA ČITAV KOMPLEKS "Q"
2626319,78
(W)
BROJ STEPEN DANA ZA MOSTAR "SD" 2381
KOEFICIJENT JEDNOVREMENOSTI UTICAJA- ZA NORMALNE
1
VJETROVITE PREDJELE I OTVOREN POLOŽAJ "y"
KOEFICIJENT TEMPERATURNOG OGRANIČENJA "e" 1
SREDNJA TEMPERATURA GRIJANIH PROSTORIJA "tu" (ºC) 22
SPOLJNA PROJEKTNA TEMPERATURA "tsp" (ºC) -6
STVARNA POTREBNA KOLIČINA TOPLOTE "Qg" ZA
5359,94
ZAGRIJAVANJE OBJEKTA (MW h/god.)
66
UKUPNO (MWh/god.) 5359,94

TNG Toplotna moć Hd ( kW h/kg) 12,78
Stepen iskoristivosti kotla 0,9
Stepen iskoristivosti sistema 0,9
UKUPNO (t/god.) 517,78
ULAZ PLINA U TOKU GREJNE SEZONE 2012/2013
Datum nabavke TNG-a Količina Jedinična cijena bez PDV-a Cijena bez PDV-a
04.09.2012. 12.000,0 0,970 11.640,0
08.10.2012. 4.500,0 1,000 4.500,0
22.10.2012. 11.000,0 0,950 10.450,0
12.11.2012. 12.450,0 0,950 11.827,5
19.11.2012. 4.500,0 0,950 4.275,0
21.11.2012. 12.000,0 0,950 11.400,0
27.11.2012. 9.990,0 0,950 9.490,5
30.11.2012. 7.192,1 0,950 6.832,5
30.11.2012. 4.807,9 1,070 5.144,5
04.12.2012. 10.500,0 1,070 11.235,0
10.12.2012. 23.510,0 1,070 25.155,7
12.12.2012. 12.000,0 1,070 12.840,0
14.12.2012. 11.000,0 1,070 11.770,0
11.12.2012. 9.980,0 1,070 10.678,6
17.12.2012. 5.000,0 1,070 5.350,0
19.12.2012. 9.200,0 1,070 9.844,0
24.12.2012. 12.270,0 1,070 13.128,9
27.12.2012. 10.400,0 1,070 11.128,0
31.12.2012. 7.500,0 1,070 8.025,0
03.01.2013. 11.400,0 1,070 12.198,0
07.01.2013. 10.500,0 1,070 11.235,0
08.01.2013. 12.300,0 1,070 13.161,0
10.01.2013. 12.400,0 0,990 12.276,0
12.01.2013. 12.500,0 0,990 12.375,0
15.01.2013. 4.480,0 0,990 4.435,2
16.01.2013. 9.970,0 0,990 9.870,3
17.01.2013. 12.510,0 0,990 12.384,9
21.01.2013. 12.550,0 0,990 12.424,5
24.01.2013. 10.000,0 0,990 9.900,0
25.01.2013. 10.300,0 0,990 10.197,0
28.01.2013. 11.000,0 0,990 10.890,0
01.02.2013. 11.700,0 0,990 11.583,0
06.02.2013. 12.400,0 0,990 12.276,0
08.02.2013. 12.000,0 0,970 11.640,0
13.02.2013. 9.300,0 0,970 9.021,0
14.02.2013. 12.320,0 0,970 11.950,4
18.02.2013. 10.920,0 0,970 10.592,4
21.02.2013. 11.000,0 0,970 10.670,0
22.02.2013. 11.500,0 0,970 11.155,0
28.02.2013. 12.045,0 0,970 11.683,7
15.03.2013. 8.200,0 0,970 7.954,0
16.03.2013. 10.300,0 0,970 9.991,0
09.03.2013. 11.500,0 0,970 11.155,0
04.03.2013. 12.300,0 0,970 11.931,0
21.03.2013. 10.500,0 0,970 10.185,0
25.03.2013. 12.100,0 0,970 11.737,0
29.03.2012. 10.000,0 0,970 9.700,0
04.04.2013. 12.500,0 0,970 12.125,0
22.04.2013. 12.100,0 0,900 10.890,0
30.04.2013 8.000,0 0,900 7.200,0
20.05.2013 5.700,0 0,870 4.959,0
536.095,0 534.460,5
67
Za zagrijavanje trenutne postavke plastenika neophodno je izgraditi kotlovnicu na drvenu sječku

toplotnog kapaciteta 3000 kW.
UNP
V 1000lit. 536,0
G t/god. 298,0
Hd kWh/kg 13,5
4023,2
PELET
Hd kWh/kg 5,0
G t/god. 804,6
DRVENA SJEČKA PR.M/god. 4252,9 Vlažnost
5822,3 25%
TVRDO DRVO PR.M/god. 1938,9 Vlažnost
MEKO DRVO PR.M/god. 2825,3 25%
Sječka (PR.M) Vlažnost (%)

0 8 10 15
Tvrdo drvo 3486,32 3701,21 3728,65 3928,92
Meko drvo 4772,50 5035,32 5105,61 5378,63

20 25 30 35
Tvrdo drvo 4105,32 4252,87 4358,85 4430,86
Meko drvo 5619,02 5822,31 5969,17 6068,20

40 50
Tvrdo drvo 4520,47 4761,20
Meko drvo 6189,57 6520,61
Piljevina (PR.M) Vlažnost (%)

0 8 10 15
Sitna 6972,65 7355,06 7450,40 7857,85
Krupna 14576,88 15355,79 15593,87 16421,30

20 25 30 35
Sitna 8210,65 8505,75 8727,15 8861,71
Krupna 17193,24 17801,85 18204,61 18540,18

40 50
Sitna 9040,94 9533,69
Krupna 18888,35 19916,92
Drvo složeno (PR.M) Vlažnost (%)

0 10 15 20
Tvrdo 1496,18 1599,69 1685,47 1761,48
Meko 2179,42 2329,60 2454,68 2565,83
Drvo složeno (PR.M) Vlažnost (%)

25 30 40 50
Tvrdo 1823,76 1871,26 1938,90 2043,28
Meko 2657,34 2725,76 2825,29 2975,75
POTREBNE KOLIČINE ČVRSTOG ENERGENTA ZA GREJNU SEZONU
68
Cijena pripreme
Zamjenska sječke bez PDV-a
Jedinična Potrebno drveta
Datum nabavke Cijena bez količina (Cijena 1 m3 drveta
Količina cijena bez za proizvodnju
TNG-a PDV-a drvene sječke 50 KM + 10 KM/m3
PDV-a sječke
m3 za manipulativne
troškove)
04.09.2012. 12.000,0 0,970 11.640,0 94 39 2.360
08.10.2012. 4.500,0 1,000 4.500,0 35 15 885
22.10.2012. 11.000,0 0,950 10.450,0 87 36 2.163
12.11.2012. 12.450,0 0,950 11.827,5 98 41 2.448
19.11.2012. 4.500,0 0,950 4.275,0 35 15 885
21.11.2012. 12.000,0 0,950 11.400,0 94 39 2.360
27.11.2012. 9.990,0 0,950 9.490,5 79 33 1.964
30.11.2012. 7.192,1 0,950 6.832,5 57 24 1.414
30.11.2012. 4.807,9 1,070 5.144,5 38 16 945
04.12.2012. 10.500,0 1,070 11.235,0 83 34 2.065
10.12.2012. 23.510,0 1,070 25.155,7 185 77 4.623
12.12.2012. 12.000,0 1,070 12.840,0 94 39 2.360
14.12.2012. 11.000,0 1,070 11.770,0 87 36 2.163
11.12.2012. 9.980,0 1,070 10.678,6 78 33 1.962
17.12.2012. 5.000,0 1,070 5.350,0 39 16 983
19.12.2012. 9.200,0 1,070 9.844,0 72 30 1.809
24.12.2012. 12.270,0 1,070 13.128,9 97 40 2.413
27.12.2012. 10.400,0 1,070 11.128,0 82 34 2.045
31.12.2012. 7.500,0 1,070 8.025,0 59 25 1.475
03.01.2013. 11.400,0 1,070 12.198,0 90 37 2.242
07.01.2013. 10.500,0 1,070 11.235,0 83 34 2.065
08.01.2013. 12.300,0 1,070 13.161,0 97 40 2.419
10.01.2013. 12.400,0 0,990 12.276,0 98 41 2.438
12.01.2013. 12.500,0 0,990 12.375,0 98 41 2.458
15.01.2013. 4.480,0 0,990 4.435,2 35 15 881
16.01.2013. 9.970,0 0,990 9.870,3 78 33 1.960
17.01.2013. 12.510,0 0,990 12.384,9 98 41 2.460
21.01.2013. 12.550,0 0,990 12.424,5 99 41 2.468
24.01.2013. 10.000,0 0,990 9.900,0 79 33 1.966
25.01.2013. 10.300,0 0,990 10.197,0 81 34 2.025
28.01.2013. 11.000,0 0,990 10.890,0 87 36 2.163
01.02.2013. 11.700,0 0,990 11.583,0 92 38 2.301
06.02.2013. 12.400,0 0,990 12.276,0 98 41 2.438
08.02.2013. 12.000,0 0,970 11.640,0 94 39 2.360
13.02.2013. 9.300,0 0,970 9.021,0 73 30 1.829
14.02.2013. 12.320,0 0,970 11.950,4 97 40 2.422
18.02.2013. 10.920,0 0,970 10.592,4 86 36 2.147
21.02.2013. 11.000,0 0,970 10.670,0 87 36 2.163
22.02.2013. 11.500,0 0,970 11.155,0 90 38 2.261
28.02.2013. 12.045,0 0,970 11.683,7 95 39 2.368
15.03.2013. 8.200,0 0,970 7.954,0 64 27 1.612
16.03.2013. 10.300,0 0,970 9.991,0 81 34 2.025
09.03.2013. 11.500,0 0,970 11.155,0 90 38 2.261
04.03.2013. 12.300,0 0,970 11.931,0 97 40 2.419
21.03.2013. 10.500,0 0,970 10.185,0 83 34 2.065
25.03.2013. 12.100,0 0,970 11.737,0 95 40 2.379
29.03.2012. 10.000,0 0,970 9.700,0 79 33 1.966
04.04.2013. 12.500,0 0,970 12.125,0 98 41 2.458
22.04.2013. 12.100,0 0,900 10.890,0 95 40 2.379
30.04.2013 8.000,0 0,900 7.200,0 63 26 1.573
20.05.2013 5.700,0 0,870 4.959,0 45 19 1.121
536.095,0 534.460,5 4.216 1.757 105.412KM
69
TOPLOTNI KAPACITET AKUMULATORA TOPLOTE:
Q sv =c⋅msv⋅( T sv −T uv )/3,6 [ kW ]
Za visokotemperaturni režim (90/70 0 C) moguće je skladištiti 4,7 MWh toplotne energije čime se
pokrije potrošnja u trajanju od 1,3 sata u najnepovoljnijem periodu;
Za niskotemperaturni režim (55/45 0 C) moguće je skladištiti 9,2 MWh toplotne energije čime se pokrije
potrošnja u trajanju od 2,9 sati u najnepovoljnijem periodu;
Ovim se prostrojenje uvodi u rad bez velikih oscilacija i maksimalnog opterećenja i bez učestalih
pokretanja kotlova. Generalna ušteda u odnosu na prethodni sistem se ogleda u povećanju stepena
efikasnosti sistema koja rezultuje smanjenjem potrošnje plina za cca 4,6%;
8.3 EMISIJA UGLJEN DIOKSIDA
PRILOG PRORAČUNU:
Smanjenje emisije ugljen- dioksida (CO2).
Ukupna ušteda TNG-a t/god. po lokacijama:
 Kotlovnica 298 t
UKUPNO 298 t
Gasovito gorivo:
CO+H 2 +H 2 S+ΣC m H n +CO 2 +N 2 +O 2=1
Minimalna količina kiseonika:
VO 2 min =0,5CO
B
+0,5 H B2 +1,5 H 2 S B +Σ m+ ( n4 )C B
m H n −O 2 [ m3/m3B ]
Minimalna količina vazduha:
V O2min
V Lmin=
0,21
Stvarna količina vazduha:
V L =V Lmin⋅λ
λ=1,01−1,1 Koeficijent viška vazduha za gasovita goriva;

Ukupna zapremina dimnih plinova:
V G =V CO +V SO +V CO +V H +ΣV C
2 2 2 m H +V N +V O +V H
2 2 2 O
n
Smanjenje emisije na godišnjem nivou iznosi:
A (čvrste
CO2 [t/god.] SO2 [t/god.]
čestice)
508,86 0 0
70
9 PREDMJER OPREME, MATERIJALA I RADOVA
71
A- MATERIJAL OPREMA I RAD

Br. Opis Količina Jed. Cijena UKUPNO
Kotao na drveni otpad- sječku 2,3
1 MW prema specifikaciji 1 kom.
UNICONFORT
Akumulator toplote 160 m3 prema
2 1 kom.
specifikaciji METACCOM Jajce
Troputi ventil za zaštitu kotla
3 1 kom.
DN150NP10
Toplovodna cirkulaciona pumpa 150-
4 200 m3, H=5m za cirkulacioni krug 2 kom.
kotao-akumulator (radna+ rezervna).
Zaporni ventil- loptasti radne
5 4 kom.
temperature T=110 0C, DN150NP10
6 Y odvajač nečistoća DN150NP10 2 kom.
7 Cijevna redukcija DN200/DN150 5 kom.
Kompenzator vibracija za pumpu
8 2 kom.
DN150NP10
9 Nepovratni ventil DN150NP10 2 kom.
Zaporni ventil- loptasti ili zaporni
10 radne temperature T=110 0C, 1 kom.
DN200NP10
DN50NP10
DN250NP10
Elektro-regulacioni ventil
13 1 kom.
DN250NP10
Manometarski komplet (manometar+
14 2 komp.
ventil) 0-16 bar, R1/2“; Ø60
Ekspanzioni modul za energetski
15 1 kompl.
sistem 2,3 MW (3-6 m3/h)
Cijev čelična bešavna predizolovana
DN250/Φ400; Izrađena prema
EN253, EN10220; EN10216-2 i
16 EN10217-2. Izolacija od poliuretana; 48 m
Zaštita cijevi je od polietilena visoke
gustine (PEHD). Sistem za detekciju
vlage zaliven u izolaciju.
Predizolovano koljeno DN250/Ø400
ugao 900; Izrađeno prema EN448;
EN10220; EN10216-2; Izolacija od
17 poliuretana; Zaštita koljena od 4 kom.
polietilena visoke gustine (PEHD).
Sistem za detekciju vlage zaliven u
izolaciju.
72
Predizolovano koljeno DN250/Ø400

ugao 450; Izrađeno prema EN448;
EN10220; EN10216-2; Izolacija od
18 poliuretana; Zaštita koljena od 2 kom.
polietilena visoke gustine (PEHD).
Sistem za detekciju vlage zaliven u
izolaciju.
PEHD spojnice sa termoskupljajućim
19 6 kom.
rukavcem DN250
Cijev čelična bešavna Ø273x6,3;
Izrađena prema EN253, EN10220;
EN10216-2 i EN10217-2. Komplet sa
20 18 m
termoizolacijom do spoja sa
predizolovanom cijevi. Termoizolacija
debljine d=60 mm u Al oklopu.
Cijevno koljeno bešavno Ø273x6,3;
21 EN10216-2 i EN10217-2. Komplet sa 7 kom.
termoizolacijom. Termoizolacija
Cijev čelična bešavna Ø219,1x5,9;
22 EN10216-2 i EN10217-2. Komplet 24 m
sa termoizolacijom. Termoizolacija
Cijevno koljeno bešavno Ø219,1x5,9;
26 EN10216-2 i EN10217-2.Komplet sa 18 kom.
termoizolacionom trakom.
Termoizolacija debljine d=15 mm.
termoizolacionom trakom.
Termoizolacija debljine d=15 mm.
Prirubnički spoj dvije prirubnice sa
28 4 kom.
vijčanom vezom DN250NP10
29 5 kom.
73

30 4 kom.
31 Slijepa prirubnica DN200NP10 2 kom.
Traka za upozorenje „PAŽNJA
32 24 m
TOPLOVOD“
33 Kompenzacioni jastuci kom.
34 Antikorozivna zaštita 8 m2
Nosiva konstrukcija, profili, oslonci i
35 250 kg.
konzole.
Materijal za završnu izolaciju spojnih
36 mjesta, dijelova vrelovoda u šahtu i 1 paušal
armature
UKUPNO A
74
10 SPISAK KORIŠTENE LITERATURE
75
Institut za standardizaciju Bosne i BAS EN ISO 6946 Građevinski dijelovi i građevinski elementi-
Hercegovine Toplotna izolacija i provodljivost- Metode proračuna
BAS EN ISO 10077-1:2005 Toplotne karakteristike prozora,
vrata i otvora - Proračun prenosa toplote - Dio 1:
Pojednostavljena metoda
BAS EN 12831Sistemi grijanja u objektima – Metod proračuna
projektovanog toplotnog opterećenja
BAS EN ISO 13789 Toplotne karakteristike građevina -
Koeficijent gubitka toplotne provodljivosti - Metoda proračuna
BAS EN ISO 13790 Energetska svojstva građevina– Proračun
energije potrebne za grijanje i hlađenje prostora
BAS EN 15251 Ulazni parametri za dizajniranje i ocjenu
unutrašnjih toplotnih karakteristika građevina koji se odnosi na
kvalitet vazduha prostora, temperature prostora, svjetlosti i
akustike
BAS EN 15255 Toplotno-tehničke karakteristike građevina –
Proračun opterećenja hlađenja za osjetljive sobe – Opći
kriteriji i ispitivanje validnosti
Norme Evropske unije- razni EN 1505: 1997 Ventilacija u građevinama- Metalni kanali i
izdavači spojni dijelovi pravokutog presjeka za razdiobu vazduha
(dimenzije)
EN 1506: 1997 Ventilacija u građevinama- Metalni kanali i
spojni dijelovi okruglog presjeka za razdiobu vazduha
(dimenzije)
Isailović, M. Tehnički propisi o grejanju hlađenju i klimatizaciji, 2002
Todorović, B. Projektovanje postrojenja za centralno grijanje, 1996
Bogner, M. Projektovanje termotehničkih i procesnih sistema, 1998
Recknagel Grejanje i klimatizacija, 2002

Aprenger
Schramek
Čeperković
TPS gmbh, Katalog opreme
Razni autori, Standardi i propisi iz oblasti termotehnike i energetike
76
11 GRAFIČKA DOKUMENTACIJA SA PRILOGOM
77

Alt Adria Hishtil f3 BSC

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Alt Adria Hishtil f3 BSC

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Institut za građevinarstvo „IG“ d.o.o.

PROJEKAT br: EFI01032014/AH

GLAVNI PROJEKAT KOTLOVNICE NA DRVENI OTPAD 2,3 MW

OBJEKAT: Plastenici "ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o. Čapljina

LOKACIJA: Gabela; Čapljina; BiH

INVESTITOR: "ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o. Čapljina

Odgovorni projektant: Dragan Tadić, dipl.Ing.maš.

1 OPŠTA I PRAVNA DOKUMENTACIJA

3 TEHNIČKI OPIS LOKACIJE

4 TEHNIČKI OPIS POSTOJEĆEG SISTEMA

5 TEHNIČKI OPIS KOTLOVNICE NA DRVENI OTPAD

6 OPŠTI I TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU

7 PRILOG O PRIMJENJENIM MJERAMA ZAŠTITE NA RADU I ZAŠTITE OD POŽARA

9 PREDMJER OPREME, MATERIJALA I RADOVA

10 SPISAK KORIŠTENE LITERATURE

11 GRAFIČKA DOKUMENTACIJA SA PRILOGOM

L/E RAZMJERA BROJ_CRTEŽA NAZIV_CRTEŽA FORMAT

1 OPŠTA I PRAVNA DOKUMENTACIJA

1.1 Podaci o INVESTITORU

1.2 Sudska registracija preduzeća

1.3 Ovlaštenje preduzeća o ispunjenosti uslova za izradu Tehničke dokumentacije

1.4 Rješenje o imenovanju odgovornog projektanta

Na osnovu Zakona o preduzećima i Statuta firme “IG” d.o.o. Banjaluka donosim:

ODGOVORNOG PROJEKTANTA GLAVNOG

KOTLOVNICA NA KRUTO GORIVO- DRVENA SJEČKA 2,3 MW

Rješenje stupa na snagu danom donošenja.

-a/a M.P. Direktor:

1.5 Uvjerenje o položenom stručnom ispitu

1.6 Izjava odgovornog projektanta

Datum: 18.09.2014. godine

ROJEKTANTA O MAŠINSKE FAZE O KOMPLETNOSTI PROJEKTNE DOKUMENTACIJE I

INVESTITOR: "ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o. Čapljina

NAZIV PROJEKTA: IDEJNI PROJEKAT KOTLOVNICE NA DRVENI OTPAD 2,3 MW

LOKACIJA: Gabela; Čapljina; BiH

Predmetna tehnička dokumentacija je kompletna i međusobno usklađena.

PROJEKTANT: Dragan Tadić, dipl.inž.maš.

Banja Luka, Mart 2014.g. INSTITUT ZA GRAĐEVINARSTVO

Slobodan Stanarević, dipl.inž.građ.

"ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o. Institut za građevinarstvo

OBJEKAT: Rasadnici ADRIA-HISHTIL

LOKACIJA: Gabela; Čapljina; BiH

INVESTITOR: "ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o.

za izradu projektne dokumentacije-

Za investitora "ADRIA- HISHTIL RASADNIK" d.o.o. iz Čapljine potrebno je izraditi projektnu

 Ugradnju generatora toplote na obnovljive izvore energije;

Projekat izraditi prema svim važećim standardima i propisima.

3 TEHNIČKI OPIS LOKACIJE

Na predmetnoj lokaciji su izgrađeni sledeći objekti:

4 TEHNIČKI OPIS POSTOJEĆEG SISTEMA

4.1 Objekta kotlovnice

4.2 Sistema grijanja i zagrijavanja sanitarne i tehnološke vode

Sistem grijanja je toplovodni, zatvoren sa horizontalnim razvodom sa grejnim krugovima kaloliferskog

4.3 Generatora toplote

4.4 Grejnih tijela

Za zagrijavanje prostora rasadnika se koriste konvektorski zagrijači vazduha (kaloliferi) namijenjeni za

ventilatora. Za zagrijavanje grejnih stolova koriste se laminarne, horizontalno postavljene cijevi

4.5 Uređaja za regulaciju

Regulacija temperature se vrši primarno u kotlovnici na osnovu spoljne temperature i sekundarno

4.6 Cijevne instalacije

5 TEHNIČKI OPIS KOTLOVNICE NA DRVENI OTPAD

1. Ugradnja kotlovnice na drveni otpad (sječku);

5.1 Kotlovnica na sječku

Objekat kotlovnice je visoko prizemlje osnovnih gabarita 12,7x12,7 m visine 7,8 m .