CTU 151 PEMIKIRAN DAN TAMADUN ISLAM 09/07/2013

PENGENALAN
2

Hasil Pembelajaran Kandungan

 Menjelaskan Tamadun 3 Perkembangan

awal Tamadun Islam
3.1 Tamadun Zaman
Awal
3.2 Tamadun Zaman
Pertengahan
3.3 Tamadun Islam
Zaman Kontemporari
Maruwiah Ahmat CTU 151: PEMIKIRAN DAN TAMADUN ISLAM

ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin

3 4

Zaman Khulafa’ al-Rasyidin

 Selepas kewafatan Nabi Muhammad SAW pada
tahun 632M, tampuk pemerintahan Islam diteruskan
oleh Khulafa’ al-Rasyidin:
 Khalifah Abu Bakar al-Siddiq (632-634M)
 Khalifah Umar al-Khattab (634-644M)
 Khalifah Uthman Affan (644-656M)
 Khalifah Ali Abi Talib (656-661M)

 Mereka meneruskan dakwah baginda dan

meletakkan Al-Quran dan al-Sunnah sebagai sumber
utama pemerintahan dan pentadbiran.

ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin

5 6

Kenapa Saidina Abu Bakar al-Siddiq dipilih?

Khalifah Abu Bakar As-Siddiq
 Lahir pada 572 M (dua tahun selepas Nabi

Bersama Menjadi Muhammad SAW)

Nabi Bapa imam solat
As-Sabiqun  Berasal dari suku Taim (Bani Taim).
al-Awwalun Muhammad mertua ketika
ketika Nabi baginda  Bergelar al-Siddiq kerana sifatnya membenarkan
Hijrah sakit
semua yang dibawa oleh Nabi Muhammad SAW
tanpa bantahan termasuk orang yang pertama
mengakui peristiwa Israk dan Mikraj.
 Wafat pada 634 M ketika berusia 63 tahun.

Maruwiah Ahmat 1
CTU 151 PEMIKIRAN DAN TAMADUN ISLAM
ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin
7 8
Sumbangan Khalifah Abu Bakar al-Siddiq
 Tertumpu kepada menghapuskan gerakan murtad
(riddah) (yang enggan membayar zakat) dan nabi
palsu.
 11 pasukan tentera ditubuh untuk memerangi
golongan tersebut.
 Ketua-ketua perang yang dilantik terdiri daripada:
 Khalid al-Walid Amru al-As
 Akramah bin Hisham Muhajir bin Umaiyah
 Syurahbil bin Hasanah
ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin
9 10
 Bertanggungjawab menyebarkan syiar Islam ke
seluruh Semenanjung Tanah Arab – meluaskan
pengaruh Islam ke negara-negara jiran seperti
Rom, Parsi dan Syria.
 Menghantar tentera pimpinan Usamah bin Zaid ke
Qudha’ah – tujuan melindungi umat Islam drpd
ancaman Rom dan Parsi yang menindas rakyatnya
– memudahkan mereka menerima Islam.
 Khalid bin Al-Walid dan Muthanna bin Harith
ditugaskan menakluk Parsi.
ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin
11
 Bertanggungjawab mengumpulkan Al-Quran.
Mengelakkan kerosakan pada ayat Al-Quran
• Al-Quran ditulis pada pelepah tamar, kulit-kulit kayu dan kulit
binatang
Al-Quran terhapus
• Dengan kematian para Huffaz Al-Quran yang terlibat dalam
peperangan.
Dihimpun
• Mengarahkan Zaid bin Thabit untuk dikumpulkan dan disimpan
sebagai khazanah negara.
Maruwiah Ahmat
09/07/2013
ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin
Golongan murtad dan mengaku nabi dipimpin oleh
 Musailamah al-Kazzab (Bani Hanifah) di Yamamah
 Al-Aswad al-Ansi dari Yaman
 Tulaihah al-Asadi (Bani Asadi) dari Yaman
Golongan yang enggan membayar zakat dipimpin
oleh
 Malik al-Nuwairah di Butah – menganggap zakat
sebagai ufti yang dibayar oleh orang Islam pada
zaman Nabi Muhammad SAW.
ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin
 Ketua tentera ke Syria ialah Ubaidah al-Jarrah
dan kemudian Amr al-As ditugaskan menawan
Palestin, Syria pada masa itu ditadbir oleh Hercules
yang menghasut orang Badwi melancarkan
pemberontakan terhadap kerajan Islam.
 Yazid bin Abu Sufyan ditugaskan menawan
Damsyik, dan Syurahbil bin Hasanah ditugaskan
menawan Jordan.
ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin
12
 Membelanjakan 6000 dirham setahun untuk rakyat
dan negara.
 Membahagikan Semenanjung Tanah Arab kepada
beberapa wilayah – Madinah, Mekah, Taif, Syria,
Yaman, Najran, Hadramaut, Bahrain dan Daumat
al-Jandal.
 Dilantik seorang gabenor di setiap wilayah dan
Madinah sebagai pusat pentadbiran.
2
CTU 151 PEMIKIRAN DAN TAMADUN ISLAM 09/07/2013

ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin

13 14

Kenapa Saidina Umar al-Khattab dipilih selepas Khalifah Umar bin Al-Khattab
Abu Bakar?  Dilahirkan pada 584 M (13 tahun lebih muda daripada Nabi
Muhammad SAW)
 Dari suku Bani Adi – keturunan bangsawan yang disegani di
Dilantik oleh Kewibawaan Ketegasan Bakat Makkah.
Abu Bakar Umar Umar kepimpinan
sendiri Umar  Seorang yang berani, tegas, berterus-terang dan mempunyai
pemikiran yang tajam.
 Pernah menjadi pendamai dan ahli diplomatik pada zaman
jahiliyah.
 Menjadi khalifah pada 634 M.

ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin

15 16

Sumbangan Khalifah Umar al-Khattab

1. Pembaharuan politik
- menempatkan pasukan tentera di kawasan jajahan
taklukan Islam dan memperbaharui perjanjian dengan
kuasa-kuasa luar
- membahagikan pentadbiran negara kepada 8
daerah: Mesir, Madinah, Syria (Syam), Jazirah
(Mesopotamia), Basrah, Kuffah, Makkah dan Palestin.
- Di setiap daerah dilantik gabenor yang dikenali
sebagai Wali. Gabenor yang dibantu setiausaha, ketua
tentera, pemungut cukai, hakim, pegawai
perbendaharaan.
 Menubuhkan jabatan (dewan) – Jabatan Tentera,
Jabatan Ganjaran dan Agihan, Jabatan Pos, Jabatan
Cukai, Jabatan Perbendaharaan Negara. – diketuai
oleh Katib (Setiausaha).
 Jabatan Kehakiman diletakkan di bawah kadi, kadi
dilantik di setiap wilayah untuk melaksanakan
undang-undang Islam. Kadi-kadi dilantik secara
syura oleh ulama Muhajirin.
 Melakukan perluasan wilayah ke Parsi, Syria, Palestin
dan Babylon.

ZAMAN AWAL ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin

17 18

2. Ekonomi
 Mengambil semula tanah rampasan perang dari tentera dan
menjadikan hak milik negara.
 Tentera dibayar gaji dengan 4/5 daripada rampasan perang,
1/5 menjadi hak negara.
 Mengembalikan harta rampasan perang kepada tuannya apabila
mereka memeluk Islam.
 Memperkenalkan cukai jizyah (cukai kepala), kharaj (cukai tanah),
dan usyur (cukai perdagangan).
 Menggalakkan rakyat membuka tanah baharu untuk pertanian.
 Membina dua buah empangan besar: Empangan Abu Musa di
Basrah dan Terusan Amirul Mukminin di Mesir.
3. Sosial
 Mendirikan rumah persinggahan untuk musafir.
 Membayar elaun kepada kaum keluarga Nabi Muhammad
SAW dan balu tentera Perang Badar serta tentera yang
bersara.
 Membentuk pasukan keselamatan kampung.
 Menyambung usaha Abu Bakar mengumpul Al-Quran.
 Mengembangkan pengajian Al-Quran dan menghantar guru
ke kawasan taklukan.
 Menubuhkan kemudahan infranstruktur.

Maruwiah Ahmat 3
CTU 151 PEMIKIRAN DAN TAMADUN ISLAM 09/07/2013

ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin

19 20

 Menentukan takwim Hijrah.  Pendidikan:

 Ada satu riwayat lain yang mengatakan bahawa
Gabenor Abu Musa Al-As'ari telah mengirimkan surat
kepada Saidina Umar r.a. minta beliau menjelaskan tentang
tahun bagi tarikh surat/arahan Umar yang telah dihantar
kepadanya.
 Maka dengan ini beliau (Umar r.a) mahukan satu kalendar
/ taqwim Islam yang khas untuk menggantikan tahun rujukan Menubuhkan institusi Bentuk pendidikan –
kalendar yang berbagai-bagai yang digunakan oleh pendidikan di kota- Menubuhkan kuttab membaca, menulis,
kota spt. Basrah, (pra-sekolah) menghafaz, berenang,
bangsa-bangsa Arab dan bangsa-bangsa lain pada Kufah, Fustat. menunggang kuda
zaman itu.
 Umar telah memilih tarikh permulaan Hijrah Nabi
Muhammad SAW ke Madinah sebagao permulaan
Kalendar Hijrah.

ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin

21 22

 Kenapa Saidina Uthman al-Affan dilantik menjadi Khalifah Uthman bin Affan
khalifah selepas Umar?  Memeluk Islam melalui Abu Bakar al-Siddiq.

 Nama beliau sebenarnya ialah Uthman b. ‘Affan b. Abul-As yang

mana beliau dilahirkan pada 574 M ketika baginda Nabi

Hasil syura Sifat lemah Pengorbanan Muhammad SAW berumur 5 tahun.
masyarakat lembut dan Zun Nurain Uthman
 Uthman merupakan seorang bangsawan dari golongan Quraish
Islam penyantun terhadap
Uthman Islam dari Bani Umayyah.
 Beliau terkenal sebagai seorang yang lemah lembut, pemurah dan
baik hati.
 Beliau merupakan antara saudagar yang terkaya di Tanah Arab,

sehingga beliau digelarkan dengan gelaran “al-Ghani“.

ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin

23 24

Sumbangan Khalifah Uthman bin Affan Sumbangan besar Uthman – penulisan Al-Quran yang sistematik
(dikenali sebagai Mashaf Uthmani)
 Tidak banyak perubahan melainkan meneruskan  Ketika orang Sham dan Iraq bersatu dalam sebuah

usaha khalifah sebelumnya. peperangan untuk menakluki Armenia dan Azerbayjan,

 Perluasan wilayah di mana seluruh wilayah Parsi,
Tabristan, Azerbaijan, Armania berjaya ditakluki.
 Menubuhkan armada laut Islam pertama untuk
menawan Rom Timur
 Oleh itu, Uthman menghantar satu perutusan kepada Hafsah
 Abdullah b. Qays Harith – panglima tentera laut
Islam pertama dan pernah melancarkan 50
serangan ke atas tentera Rom.
Huzaifah bin Al-Yaman bertemu dengan Uthman kerana beliau
takut tentang perbezaan cara pembacaan Al-Quran antara
orang Sham dengan orang Iraq. Huzaifah berkata kepada
Uthman: “Wahai ketua penganut-penganut Islam!
Selamatkanlah negara ini sebelum mereka berbeza terhadap
Kitab (Al-Quran)…...“
yang mengatakan: "Kirimkanlah suhuf kepada kami supaya
kami dapat menyusun Al-Quran dalam salinan-salinan yang
sempurna dan memulangkan manuskrip-manuskrip kepada
kamu."

Maruwiah Ahmat 4
CTU 151 PEMIKIRAN DAN TAMADUN ISLAM 09/07/2013

ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin

25 26

 Setelah penerimaan manuskrip-manuskrip tersebut, Kenapa Saidina Ali bin Abi Talib dipilih selepas
Uthman memerintah Zaid bin Thabit, Abdullah bin Az- Uthman?
Zubair, Said bin Al-As, dan Abdul Rahman bin Harith bin
Hisyam untuk menulis semula manuskrip-manuskrip itu
dalam salinan-salinan yang sempurna dalam loghat Seorang yang
Quraisy. Termasuk dalam
sahabat yang Sepupu dan rapat dengan Pakar dalam
menantu Nabi baginda/tinggal hukum dan
 Ketika mereka telah menulis banyak salinan, Uthman dipilih dalam
Majlis Syura Muhammad bersebelahan Hadis.
dengan baginda
memulangkan manuskrip-manuskrip yang asal kepada
Hafsah. Kemudian, Uthman menghantar satu salinan
kepada setiap wilayah Islam, dan memerintah bahawa
bahan-bahan Al-Quran yang lain, baik ditulis dalam
manuskrip cebisan mahupun dalam salinan yang lengkap
dibakar.

ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin

27 28

Khalifah Ali Abi Talib Sumbangan Khalifah Saidina Ali Abi Talib
 Kelebihan – pakar selok belok hukum Islam dan banyak
 Lahir pada 601 M dan meninggal pada 661 M.
menghafal Hadis.
 Sepupu dan menantu Nabi Muhammad  Tidak banyak sumbangan yang dilakukan kerana sibuk

SAW selepas mengahwini anak perempuan mengatasi masalah pemberontakan.

baginda iaitu Fatimah.  Menyusun pasukan polis (al-Syurtah)

 Melengkapkan lagi pasukan bersenjata.

 Beliau merupakan khalifah keempat Khulafa al-
 Membina markas tentera di Parsi dan Syria.
Rasyidin, memerintah dari 656 hingga 661 M.
 Meneruskan cukai jizyah kepada Zimmi - dinyatakan
 Kanak-kanak pertama memeluk Islam.
dalam surat yang dihantarkannya kepada al-Asytar.
 Ilmu sains dan matematik mula diperkenalkan.

ZAMAN AWAL AKTIVITI 4

29 30

Mana soalan
ni?

Perluasan wilayah Zaman Perluasan wilayah Zaman Khulafa’ Al-Rashidin

Rasulullah (SAW)

Maruwiah Ahmat 5