The Law of Motion

(ច្បាប់ច្បលនារបស់ញត
ូ ន
ុ )
ច្បាប់ច្បលនារបស់ញត
ូ ន
ុ គឺជាច្បាប់គគរឹះទាំ ង៣ក្នុងមេកានិច្បកាាស់សិច្បដែលនិយាយពីទាំនាក្់ទាំនងរវាង

ច្បលនារបស់អងគធាតុេួយនិងក្ាំលាំងមានអាំមពើមលើវា។ ច្បាប់ទាំង៣មនឹះគតូវបានច្បងគក្ងនិងមបាឹះពុេក្
ភ នុងមសៀវ

មៅ Philosophiae Naturalis Principia Mathematica មោយអនក្គបាជ្ញអង់មគាសម្មឹះ អុីសាក្់ ញូតុន មៅ

ឆ្ន១
ាំ ៦៨៧ ។

ច្បាប់ច្បលនារបស់ញូតុននិយាយពីសាំទឹះុ របស់អងគធាតុេួយដែលមានមា៉ាស់ ។ ច្បាប់ទាំង៣មនាឹះដច្បង

ែូច្បតមៅ៖

ច្បាប់ទ១
ី ៖ ច្បាប់នច្ប
ិ លភាព

មគអាច្បរក្បានជានិច្បន
ច ូវ តាំរុយេួយដែលមគមអាយម្មឹះថាតាំរុយនិច្បលភាព ដែលមៅក្នុងមនាឹះអងគធាតុ

េួយម្វើច្បលនាមោយមលបឿនមេរ មបើសិនជាគ្មមនក្ាំលាំងមគៅណាេួយមានអាំមពើមលើវាឬផលបូក្ក្ាំលាំងមគៅ

សរុបមសមស
ើ ូនយ។ ច្បាប់មនឹះគតូវបានមគមោលមោយខ្ាី មបើសិនអងគធាតុេួយេិនរងអាំមពើននក្ាំលាំងមគៅណាេួយ

មទ មបើសិនជាវាមៅនរងេកល់ វាមៅនរងេកល់ែដែល មបើវាមានច្បលនា ច្បលនាមនាឹះជាច្បលនាគតង់មសមើ។

ច្បាប់ទ២
ី ៖ ច្បាប់គគរឹះឌីណាេិច្ប

ក្ាំលាំងមគៅដែលមានអាំមពើមលើអងគធាតុេយ
ួ ជាមែរីមវននបរិមាណច្បលនារបស់វា ។ មគសរមសរ
d p d (mv) dv dv
F  m មោយសារ  a មនាឹះ F  ma ។
dt dt dt dt
ច្បាប់ទី២ញូតង
ុ ដច្បងមោយងាយថា៖ ក្ាំលាំងមគៅដែលមានអាំមពើមលើអងគធាតុេយ
ួ មសមើនរងផលគុណមា៉ា

ស់អងគធាតុជាេួយសាំទុឹះរបស់វា។

ក្ាំណត់សាំគ្មល់

F : ផលបូក្ក្ាំលាំងមគៅសរុបដែលមានអាំមពើមលើអងគធាតុ

p : បរិមាណច្បលនារបស់អងគធាតុ

v : មលបឿនរបស់អងគធាតុ

a : សាំទុឹះរបស់អងគធាតុ

m : មា៉ាស់របស់អងគធាតុ
 ច្បាប់ទ៣
ី ៖ ច្បាប់ក្ល
ាំ ង
ាំ អនតរក្េម

កាលណាអងគធាតុ A េួយមានអាំមពើមលើអងគធាតុ B េួយមោយក្ាំលាំង F

មពលមនាឹះអងគធាតុ A រងអាំមពើពីអងគធាតុ B មោយក្ាំលាំងដែលមានអាាំងតង់សុី

ុ គ្មន  F ។ មគអាច្បមោលមោយងាយថា៖ គគប់ក្ាំលាំងសក្េមទាំងអស់សទ

មតែូច្បគ្មនដតមានទិសមោផទយ ុ ឋដត

មានក្ាំលាំងគបតិក្េមដែលមានអាាំងតង់សុីមតែូច្បគ្មននិងមានទិសមៅផទយ
ុ គ្មន ។