Professional Documents
Culture Documents
Bani aturan pakon adat na tinaktakkonni na ilobei ta, nasinurat bani surat
tombagaholing naso boi lupa na porlu dingaton. Ase urah arusanta na baen
do songon sada tiruan ni parkawinan ni sada dalahi goranni si Adarn marga
Girsang pakon tunanganni si Bunga boru Sinaga.
a. Parpadanan ni nmposo
b. Mambere golomon
. C. Horia paima Pajabu/Parumah/Patampei parsahapan
d. Pajabu/Parumah/Patampei parsahapan.
e. Manggong
f. Horja paima Maralop
g. Mamboban indahan paralop (mangalop boru)
h. Acara pesta
i. Pardasni Pengantin i rumah ni paranak
j. Paulak Golomon
j . k. Ranggi ni horja i rumah ni paranak
l. Paulak pakkasomani
M. Manaruhkon indahan siopat borgin
n. Paulak limbas
o. Pajaehon
11.1. PARPADANAN NI NAMAPOSO
Bani nasahali laho ma si Adam bani sada huta, botarigansi pajumpah
ma panonggorni pakon sada anak boru. Dob honsi martutur anjaha
songon na iparaio-alohon do parsahapan, mahotop ma sidea pajuppah.
Ibuat si Adam siholangni sada puang-puang na dob mabalu.
Umbuk ma parsahapan na pinadas ni siholang, marjanji ma sidea
padalan golomon tanda hata naongon.
Sipatupaon mangihutkon adat nahinan, ai ma:
Pihak Dalahi : Sutting ni inang atappe golang barang tintin, bajut
(lupak-lupak) parpuranan, sada pisou badik (pisou
suhul gading) sada gotong (gotong ni bapani).
Pihak Naboru : San lambar hiou na tinonun sandiri, anjaha gati ma
homa sonari on tintin ma gattih ni.
GOLOMON, aima tanda pengikat dos ni riah dalahi pakon naboru laho
Marhajabuan. Anggo domma marsiakuan sidea pasal banggai ni
partadingan laho ma si Adam mangayaki anak boru jabu ni, jojorma
ipatugah padan ni ronsi das bani golornan pinindo ni boru.
Si Bunga pe melapor ma ia bani anak boru jabu ni laho patugahkon ai.
Dob honsi umbuk riah ni anak boru jabu, ipaikkat namatorasni beima
barang-barang na baen golomon ai.
Bani panorang pakon ianan na tinontuhon (asalma ulang i rumah ni si
Bunga) mardomu ma sidea na lima. Si Adam pakon anak boru jabu ni,
si Bunga pakon anak boru jabu ampa siholang.
I paherbang ma gotong i bagas ma golomon, isurduk hon anak boru
jabu ni si Adam ma bani si Bunga parlobei demban sayur dob konsi ai
golomon lanjar isahapkon ma : .4/ma da botou, ijon hupadas do bamu
5
ugasnf atturang appa tu/ang, tanda jotih ni padan nasiam na ra do ham
hape mangkaho/ongi ambia on. Ibagas on do homa sada pisou badik
pakon sada sarigka/an, sai ulang be dong padan na simbe/ hanjon hu
atas
Dob honsi ijaio si naboru golomon ai, isurdukhon ma homa demban ni
rap pakon hio sorpih (lang isabingkon) irik ma homa ihaton:
ton ma hioumu botou tanda tongon ni uhur hu bamu
Sanggah panorang on ma i buhul ari pajabu parsahapan. Porlu do
dingaton ni naboru, dob honsi manjalo goiomon ibatasi ma pargaulanni
samah namaposo, sonai age dalahi.
Catatan:
1 Bani panorang sonari on, atap pe lang tarpabagit-bagit be songon turpa ni
golomon sapari halani ngalutma buaton bahan ni deba, tapi sai na lilang
ma lang na Lui hapinan ni tanda tongon ni parpdanan anjaha na
itatang ni namatua. Anggo domma matua ban-ban, matua ma
baiuhur; anggo domma matua badan matua ma pakon uhur.
2 Sonari on dong do tarjadi halani porluni panorang pakon inganan padaoh-
daoh dob umbuk riah ni namapaso laho marhajabuan ipatugah si dalahi
hubani namatoras ni sonai homa si naboru ipatugah bani namatoras ni.
Mintor roh do langsung orang tua ni si dalahi hu rumah ni orang tua ni si
naboru (iboan siluahni; roti/buah). Bani panorang ai ma ipatugah riah ni
niombah na dob dong maksud ni laho marhajabuan. Lanjar ijai ma homa
marsielekon pasal partadingan, pesta pakon panorang pajobu parsahapan
pakon paralop.
7
5. Somalni martomu samon do das paranak hu jabu ni parboru mamboban:
a) Tombuan marappang - apang (tonggor keterangan ni tombuan)
b) Bagod sahadingan ( na madamol daini) i rudang - rudangi
c) GuIe panrarnpahi
d) Demban pakon isi ni, ibagas pinggan putih, sa pasang janah itutup
bani buiung tinapak. Isini aima:
• Demban untuk Bapa 8 lambar, 4 padompak—dompak, janah bani
inang 6 lambar, 3 padompak-dompak
• Hapur ni demban secukupni, Boras sannangging, Pining binatis,
Gambir. Timbahou na mantin sappulos
• Duit bilangan adat (batuni demban ai, bueinan hu bani Bapa janah
lang boi pisik/ maningon kuhup)
PARANAK PARBORU
1 Tombuan 1 Dayok sapasang/Dekke
2 Dayok loppahni ABJ Parboru 2 Ambanganni Tondong
3 Dayok loppahni Inang suhut bolon
4 Pangiring siompat nahei (sesuai riah) 3 Panganan riap
5 Demban marantup, bulung tinapak 4 Idem
Batuni Demban:
PARANAK PARBORU
a. Bontas talun
b. Buka Horbangan
C. Runtas Dingding
d. Demban panukkunan
e. Demban Parhombaran
f. Demban salpu mangan f. Demban salpu mangan
g. Kahkah Tohang (ingat-ingat)
PAJABU PARSAHAPAN
Gorn ni Pangantin
Waktu :
Tempat : \
NO KEGIATAN KETERANGAN
ABSPB: ABSPB:
Manukkun harorohni PA marodoran na ganjang Sambil manjolom
anjaha mamboban sipanganon adat hurumahni pinggan Panukkunan
keluarga PB.
8 ABSPA:
Mambalos! sukkun-sukkunni ABS PB ia harorohni
sidea aima barita malasni uhur pasal sihoini
anak sidea ase ulang i alaman hansa
hubunganni pakon Boruni Tondong I rumah on
12 ABSPB:
Lang Pak ope hanami manjalo demban nasiam
anggo ABJ nami lape manjalo demban
Parhombaran haiar sidea do namambotoh
haganup urusan paradatan i rumah nami on.
ABJ PB malaporhon
10
NO KEGIATAN KETERANGAN
13 ABJPA, padashonparhombaran hubani ABJ PB hubani ABSPB
Bapatua PB:
Tongondo borukku, ho do manuruh sidea
naroh on hu rumahta
19 CPW:
Tongondo Bapatua, ahu do namanuruh sidea CPW: Calon Pengantin
roh anjaha ibagas botohni Mangkela do on Wanita
haganup
20 Bapatua PB:
Padashon hu louloan Bahasa ibagas botohni Bapatua/ Parbapatuaon
CPW pakon ABJ do parrohni sidea.
21 ABSPB:
Mangindo ase ihadirhon ma homa CPP(Caton CPW pakon CPP
Pengantin Pria) laho marsitakkasan sidea idamping ABJ ni bei taho
itongah tongahni keluarga klarifikasi
22 ABSPB:
11
NO KEGIATAN KETERANGAN
Halani domma takkas parrohni Paranak aima
nasihol Pajabu Parsahapan, songon hatani
Uppasa ma
Ipongkah buluh balakkei,Sigei ni bagod puli.
Napinukah ni na pariobei,
Ihut kononni na parpudi
Halani ai tagang nasiam ma
a. Omas sabattei
h. Horhou saparmai hanan
c. Partadingan Rp..........
d.Omei_Satuangan
23 ABS PA:
Omas sabattei, Horbou saparmahanan,
Omei satuangan ganup ma ai ipasada hanami
ibagas Rupiah sombah ni uhum nami Rp.:
Rambu Pinudun.
24 ABSPB:
Naima Lawei, ningon marsidung-dungan do
songon sanggar ibiding dalan hupadohor malah
tagang nasiam ma duit: Rp...
25 ABSPA:
Nabijak do nasiam ulang jaio nasiam ma
ujungni sombah nami naginoran Partadingan,
Rp
26 ABSPB:
Mangindo podah hubani Bapatua PB.
27 Bapatua PB: Catatan:
Halani ijondo Tulang/Tondong nami ase Anggo i anggap porlu
marpodahma lobei nasiam Tulang cPw sambil
manurdukkon demban,
hubani Bapatua ase ijalo
ma pangindoan ni
Paranak ai, halani
ibotohni do parbagas/
pardul-mitni
hinadonganni sidea.
28 Tulang: Anggo porlu Tulangma
Mangolob-hon final ni parsahapan
29 ABSPB:
Hubani keluarga besar Paranak:
Domma itangar hanami podah ni Tulang narni
halani ai malasma uhur nami, ijalo hanami ma
pangindoan nasiam ai, Tuhan Memberkati
12
NO KEGIATAN KETERANGAN
30 ABSPA:
Padashon tarima kasih
Haporas poldong - poldong,
Ger —ger balang sahua,
Hata poda na hum bani Tondong,
Ulang dong hita manjua.
31 ABS PB: ABJ PB & AB) PA:
Domma salosei Pajabu Parsahapan halani ai i bantu Boru ni Parboru,
padas nasiamma tombuan na i boban nasiam (Parboru padashon
hubani Hasuhutan Dekke/Dayok)
32 ITonggo mangan Keivarga Pranak -
33 Mardaian ambangan (dayok binatur) ABJ PB
Tulang & Tulanaranak, anggo roh
34 Marurup mangan
35 Demban salpu mangan : ABJ PB
a. Paranak hu Parboru
b. Parboru hu Paranak
c. Parboru hubani Tulang/Tondong
36 Acara padashon tanda kedua beiah pihak CPW & ABJ PB - CPP &
Inang (orang tua)
37 Mangumumhon acara namangihut : ABJ PB
1. Maralop 5. Ijado ipadas Ulu ni
2. Pamasu-masuon Omas hubani
3.Hiou Tulangni CPP.
4.Undangan 6. Horja sadari
7. Pakon nalegan (dil)
38 Demban kah-kah Tohang ABJ PB & ABJ PA
13
11.5. SIHOSEIHONON BANI ACARA MARALOP
PARANAK PARBORU
14
ACARA MARALOP
Goran ni Pengantin
Wa ktu
Tempat
No Kegiatan Keterangan
5 ABJPA: PB:
Manukkun podah humbani ABJ PB pasal aha PA
ma use sihol i Horjahon
15
I
No Kegiatan Keterangan
6 AB)PB:
Sisei muiani hata, sukkun mulani uhum,
domma hita mardemban sai liharma
panonggor, torangma paruhuran.....dst
Halani ai pasirsir nasiam ma demban dob das
bani Tcndong ta (orang tua PB);
dob ai DEMBANBUHA SAHAP hubani ABS PB
9 ASPB:
(itakk3p ma demban ai)
Hata sipaimaon, sukkun-sukkun
sibalosan.Mardakkah jabi-jabi, marduri ma
tatada, marsahap marsatabi, tanda ma anak
ni Raja. Ase padasma sahap nasiam
10 ABSPA:
Sattabi bani Tondong, manluar hanami hun
talaga, mardingat padan na dob i buhul, ari
na dob nirumang ni anak boru jabu.......bikkat
do hanami marodoran na ganjang.
Mansuhumi padan do hanami Tulang, Ase
marpodah nasiam Tulang.
11 ABSPB:
Tupa ma tongon, sibotoh uhum do nasiam si
dingat padan......Padalan nasiamma lobei
apuran bani ABJ nami aima parhombaran.
12 ABSPA:
Tupa ma tongon sada sitoktok hitei ganup
16
No Kegiatan Keterangan
marhiteihonsi abang on do tongon hitei
i nami.....jalohamma Abang sonai age ham
Kaha demban parhombaran nami on
AB)PB:
13 Domma hujalo demban parhombaran Tulang.
Hombar tongon bani uhum tipak bani aturan
(jongjong ma ia sambii i gorahon na dob ijalo
parhombaran)
14 ABSPB:
Nasiam Boru nami pakon hita namarsanina
ge Tondong nami domma torang maksud
parrohni Parnak, ai ma mansuhuni padan,
dear ma ase isurdukhon ma tombuan ase
mangan hita
15 ABSPA:
Nasam Tondong nami ijon isurdukhon
hanami indahan paraiob maiasma uhur
nasiam manjalohon.
! ABSPB:
Nasiam Boru nami i rumah on atur nasiam
ma, sipanganon ta sonai tombuan na binoan
ni sidea.
Catatan
17 Tonggo mangan i bobai : Paranak Bani na deba paima
mangan mardalan ma
NAMALUM na utama
hubani suhi ni ampang
19 ABSPB:
Domma salpu hita marpuran, domma salpu
hita mangan, minum bah nalihou... ia pudun
ni parsahapan pakon borunta narohon, iulpuk
partadingan pakon panruntukini, bilangan
sarahutan na ginoran rambu pinudun, Iegan
Tulang - Tulang, Bapatua pakon anak Boru
Jabu.
17
H
F
No Kegiatan Keterangan
20 ABSPA:
Habang ma anduhur, Habang marhear-hear
Anggo dos do uhur, ai do sibahen namadear.
21 ABSPB:
Ai ma tongon, parhorasan ma banta ganup, Catatan
pasirsir nasiam ma demban partadingan janah Anggo domma mardalan
dilo nasiam ma Parumaen nasiam ase rap NAMALUM lang paia
pakon Hela ia hasomani ABJ r\anurdukkon. mardalan DEMBAN TOBUS
I padas ma lobei demban somhah hubani HUNING.
Hasuhutan Parboru.
22 ABS PB: Catatan
Manlakkah ma boru ibagas riah namadear, Paima i ondoskon
boru hun rumah on, tading hononni ma partadingan, parlobei i
rurnah ianan ni oppas hu dasor......iondoskon pareksa ABJ PB
ma partadingan hubani Inang hasuhutan kelengkapan ni (ABJ PB:
parboru anjaha iabing rna dob ai iurdohon manggorani haganup
seianjutni ijujung lanjar parangguan ni
itampeihon hu atas lemari : partadingan.)
On ma humpasa ni Inang:
Ibagas pinggan pasu, Tappei bulung ni tobu,
Naibata ma masu-masu, sir-sii na maranak
ampa marboru niombahkon.
23 ABSPB:
Padalan nasiam ma demban banggal hubani
Hasuhutan. (selanjutni i paabeihonma hubani
sanina ganup)
24 ABS PB: Selanjutni i padalan ma
Padalan nasiam ma Suhi ni appang : 1. Tulangni pamupusni Bapa
1 Bapatua 2. Tondong Bona
2 Tulang 3. Tondong Mata niari
3 Anak Boru Jabu 4. Tondong ni Tondong
5. Tondong Mangihut
6. Parorot
7. Marsanina
8. Boru
9. Panogolan
10. Pariban
11. Anak Boru Mintori
12. Tukkot bani Oppung
13, Pengurus Ugama
14, Sikkuta
Parboru:
1
2
3....
19
11.6. ACARA I GARE)A / ACARA MUSLIM
1. Sarapan pagi, tukar kembang, martonggo
2. Catatan sipii/ akad nikah
3. Acara pemberkatan
4. Foto-foto
NO KEGIATAN KETERANGAN
1 Pengantin memasuki ruangan Musik.........,; hadirin berdiri
I horasi.... Iao naik hupanggung
2 Mangaio-aio Tondong Pariobei Tondong ni Parboru baru pe
Tondong ni Paranak
3 Mardalan panganan 1. Paranak hubani Parboru.
2. Parbcru hubani Paranak
3. Panganan dapotan ni Pengantin
4. Panganan hubani na patut
4 Tonggo laho mangan Humbani Paranak
5 Mangan Riap Bani panorang on ma mardalan;
Panganan Banggal/ Pinatunggun
6 Salpu mangan Mardalan demban salpu mz.n
humbani: Paranak hubani Parbru
Demban salpu mangan hubani Parboru
hubani Tondongni
7 Penjelasan bani Patorang nadob mardalan
Tondong/Umum Partadingan.....
Patugah sadia bahatni.
Mangindo podah bani Tondong
8 Parsahapan Adat Mardalan demban buha sahap
9 Penjelasan bani Tondong
10 Ulu ni Omas Bani Tulang ni Hela
11 Manghioui Hubani keivarga Paranak (jumlah sesuai
riah), Keluarga Parboru Manghioui
Pengantin, Tondongni Paranak Manghioui
Demban har-har parbonangan Humbani Paranak
Parsahapan Mangappu Parlobei ma Parboru (dearan Tondong
Lobei), Marsahap Paranak, Marsahap
Pengantin
14 Tonggo Panutup
r Humbani Tondong ni Parboru
1 Pamuhunan
HORJA SADARI 2 Indahan si ompat (4) borgin
3 Paulak Limbas
20