Tôi từng viết một bài báo cáo dài, sau khi đọc “Luận về nghệ thuật”, rằng

cái đẹp khách

quan là một phạm trù triết học, nó có thể ở bất cứ đâu, chỉ cần bạn quan sát thật kỹ.
Trong bài viết ấy, có một đoạn nói về vẻ đẹp của các Trò chơi, khiến con người say mê
trong thế giởi giả tưởng. Khách quan mà nói, thật kỳ lạ khi con người đánh giá một trò
chơi là hay, khi nó giống với cuộc sống, và gần với cuộc sống con người. Nói có sách,
mách có chứng, ai có thể phủ nhận, The SIM không phải là tựa game hit đình đám?
Hay có thằng thanh niên 9x nào lại không biết tới cái thứ GTA đầy máu me... và những
tiếng cười?
Bỏ qua các vấn đề về đồ họa và năm phát hành, các game trên đều hấp dẫn, bởi nó
mô phỏng lại cuộc sống quanh chúng ta. Nhưng, rõ ràng, chúng có cái gì đó rất khác,
khiến chúng ta đắm chìm trong ấy, thay vì sống cuộc sống thực của chúng ta; Đó là thứ
gì?
Ở đây, theo tôi, không chỉ có một nguyên nhân. Liệt kê qua để phân tích kỹ hơn bên
dưới, ký do bao gồm các ý sau:
-Tính Phản hồi và tốc độ phản hồi.
-Các yếu tố kế thừa phi thực tế mà cuộc sống thường nhật không có.
-Các luật lệ đơn giản.

*Trước hết, tôi sẽ nói về Tính phản hồi ( feedback) của trò chơi. Game, cũng như vô và
công việc khác, hấp dẫn bởi khả năng phải hồi. Nói tới phản hồi ở đây, là nói tới hệ
thống thưởng, phạt, hoặc chỉ đơn giản là thông báo trong game. Concept chỉ đơn giản
như vậy thôi, những não bộ con người hoạt động rất thần kỳ. Nó cho rằng, bất cứ phản
hồi nào được nhận, sau khi hành động được thực hiện, sẽ được coi là một
“Achivement”. Achievemen nhận được sẽ tăng nồng độ Dopamine trong não, làm ta
cảm thấy thỏa mãn. Hơn thế, “Thành tựu” đạt được, còn có tác dụng như một dấu mốc,
để ta keeptrack về quá trình tiến bộ năng lực của bản thân. Từ kinh nghiệm của bản
thân mà nói, việc có được một cái nhìn toàn cảnh về thế giới xung quanh, và biết được
vị trí của mình trong đó, là bước thiết yếu để có thể trở nên thành công. Như vậy, một
game hay sẽ đảm bảo rằng, ta luôn cảm thấy mình giỏi hơn mỗi màn chơi/ nhiệm vụ,
hiểu rõ hơn về thế giới của nhân vật, và có thể làm tốt hơn nhiệm vụ sau.
Có thể lấy ví dụ đơn giản về một game thuần đào sâu về hệ thống feedback: :Life is
strange. Game lấy bối cảnh nhân vật chính: một cô sinh viên khoa nhiếp ảnh, đột nhiên
có được năng lực tua ngược thời gian, và sử dụng năng lực ấy để cứu người bạn thân
thuở nhỏ. Suốt trong quá trình chơi, người chơi sẽ được trải nghiệm việc thay đổi
tương lai, chỉ bởi quyết định các câu thoại với NPC nhất định, từ những thay đổi nhỏ,
như là chiếc chìa khóa bị mất, hay tới mất cả mạng người. Nếu bạn không hài lòng khi
thấy một nhân vật ưng mắt chết? Hãy tua lại, thử chọn phương án khác để cứu nhân
vật đó. Feedback cho mỗi lựa chọn đến gần như ngay lập tức, so với một lựa chọn ở
ngoài đời thực.
Game thú vị, bởi nó đóng vai trò là một Life simulation, mà trong đó, người chơi nắm
toàn quyền kiểm soát cuộc sống của bản thân.
*Game hay dựa vào thực tế để tạo mối liên kết với người chơi, nhưng đồng thời cũng
mang lại cho người chơi những cảm giác chưa từng có. Ai đã từng chơi GTA mà không
giết người, đuổi bắt cảnh sát? Ai đã từng chơi Half-life chỉ để... bắn gà Italy? Ta có thể
thấy được rõ ràng, có những rào cản thực tế được game phá bỏ, để đem đến người
chơi những trải nghiệm mới mẻ.
Con người đều thích những thứ mới mẻ, nói chung cho cả các ông chồng và các bà vợ
:)
*Các luật lệ đơn giản:
Điều này cũng đơn giản thôi. Luật của game, được xếp vào game mechanic. Điều này
quy định những luật cấm và điều lệ trong game, như: Không được nhảy xuống gai,
không được để địch phát hiện, không được bắt Pokemon đã có chủ,... và đảm bảo
tuyệt đối thi hành những lệnh đó. Ngoài ra, cơ chế thưởng cũng là một dạng luật lệ
trong game, chỉ có điều, luật lệ này sinh ra để đảm bảo người chơi trở thành một kẻ đặc
biệt trong game, chứ không phải để giữ mọt người trật tự bình đẳng như pháp luật thực
tế. Nói chung, có thể tóm lược luật trong game là: Đừng chết, làm vậy, đảm bảo bạn sẽ
mạnh hơn.
Còn ở ngoài thực tế thì không đơn giản vậy. Luật pháp thay đổi theo suốt quá trình lịch
sử, phát triển qua các kiểu nhà nước khác nhau, và còn thay đổi theo Văn hóa địa
phương khác nhau. Ngày nay, có hàng trăm nước trên thế giới với không biết bao
nhiêu luật, và các trường hợp áp dụng, biến thể được đưa ra, đến mức phải sinh ra Đại
học Luật, và các nghề như Luật sư,... phục vụ hệ thống tư pháp. Đa dạng và phức tạp,
đó là luật của thế giới con người; Và đó là còn chưa kể tới Luật rừng, luật giang hồ, và
các tập quán xã hội khác...rất đau đầu. Chính sự phức tạp của Luật pháp làm cho
người ta khó nắm bắt, dẫn đến ngần ngại, trái ngược với game :)