Δημοσιονομικό Δίκαιο ΠΜΣ 2017-2018

Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Ανδρέας Τσουρουφλής 9.1.2018

 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Νομοθεσία

Ν. 4129/2013 (Κώδικας Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο)

Π.Δ. 1225/1981 (Περί εκτελέσεως των περί Ελεγκτικού Συνεδρίου
διατάξεων)
N. 1756/1988 (Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων και Καταστάσεως
Δικαστικών Λειτουργών)
Απόφαση Ολομ. ΕΣ ΦΓ8/65456/24.9.2014 (Κανονισμός Λειτουργίας
του Ελεγκτικού Συνεδρίου)
Παλαιότερα
Π.Δ. 774/1980 (Οργανισμός Ελεγκτικού Συνεδρίου)
Διάσπαρτες διατάξεις
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Δικαστική αρμοδιότητα

Διαφορές σχετικά με την απονομή συντάξεων

Διαφορές σχετικά με τον έλεγχο των λογαριασμών των δημοσίων
υπολόγων, των ΟΤΑ ή άλλων νομικών προσώπων που υπάγονται
στον έλεγχο δαπανών
Διαφορές σχετικά με την αστική ευθύνη των πολιτικών και
στρατιωτικών δημοσίων υπαλλήλων, υπαλλήλων ΟΤΑ και άλλων
ΝΠΔΔ
Διαφορές σχετικά με τον έλεγχο περιουσιακής κατάστασης
Διαφορές σχετικά με καταλογιστικές αποφάσεις του Υπ. Οικονομικών
εις βάρος εκκαθαριστών περιουσιών που περιέρχονται στο Δημόσιο
λόγω κληρονομίας, κληροδοσίας ή δωρεάς, καθώς και εκτελεστών
διαθηκών, με τις οποίες καταλείπονται στο Δημόσιο, στους Ο.Τ.Α. και
σε λοιπά νομικά πρόσωπα, καθώς και σε κοινωφελή ιδρύματα ή
σωματεία κληρονομιές ή κληροδοτήματα υπέρ δημόσιων ή
κοινωφελών σκοπών
Διαφορές σχετικά με αποζημιώσεις που οφείλουν σπουδαστές
παραγωγικών σχολών των ενόπλων δυνάμεων
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Οργάνωση Ελεγκτικού Συνεδρίου

Δικαστικοί σχηματισμοί
Ολομέλεια
Μείζων
Πρόεδρος
Αντιπρόεδροι
Σύμβουλοι
Ελάσσων
Πρόεδρος
1/3 λοιπών μελών
Τμήματα
1 Αντιπρόεδρος (ως Πρόεδρος)
2 Σύμβουλοι
2 Πάρεδροι
Κλιμάκια
1 Σύμβουλος (ως Πρόεδρος)
2 Πάρεδροι
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Οργάνωση Ελεγκτικού Συνεδρίου

Δικαστικοί σχηματισμοί
Ολομέλεια
Τμήματα: 8
1 Μείζονος (7μελούς) συνθέσεως
Κλιμάκια: 12
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Οργάνωση Ελεγκτικού Συνεδρίου

Ορισμός αρμοδιοτήτων
Νόμος
Κατ’ εξουσιοδότηση κανονιστικές πράξεις
Αποφάσεις Ολομέλειας
ενιαία λειτουργία περισσότερων Τμημάτων ή Κλιμακίων, με
μία ή περισσότερες συνθέσεις,
λειτουργία ενός Τμήματος ή Κλιμακίου σε περισσότερους
υποσχηματισμούς,
αναστολή λειτουργίας ενός η περισσοτέρων Κλιμακίων και την
απορρόφηση των αρμοδιοτήτων τους από άλλα Κλιμάκια ή
Επιτροπές.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Κατανομή αρμοδιοτήτων στα όργανα του ΕΣ

Τμήματα (Γενική αρμοδιότητα)

εκδίκαση ενδίκων μέσων ή βοηθημάτων κατά αποφάσεων ή
πράξεων της Διοίκησης ή κατά πράξεων Επιτρόπων,
εφέσεων
ανακοπών
αιτήσεων αναθεωρήσεως
αναστολών
εκδίκαση ενδίκων μέσων ή βοηθημάτων κατά πράξεων−
αποφάσεων Κλιμακίων του Ελεγκτικού Συνεδρίου
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Κατανομή αρμοδιοτήτων στα όργανα του ΕΣ

Τμήμα Μείζονος-Επταμελούς Συνθέσεως

Αιτήσεις αναθεώρησης κατά αποφάσεων του VI Τμήματος
Άρση αμφισβήτησης για την έννοια διατάξεων τυπικού νόμου,
που γεννώνται από την έκδοση αντίθετων πράξεων ή πρακτικών
Κλιμακίων ή αντίθετων αποφάσεων του VI Τμήματος επί
αιτήσεων ανάκλησης
Άρση αμφιβολίας για την έννοια διατάξεων τυπικού νόμου, που
γεννώνται σε εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον Κλιμακίου ή του
Τμήματος
Δικαστικός σχηματισμός Τμήματος (άρθρου 108Α ΠΔ 1225/1981)
Εκκρεμείς υποθέσεις στις οποίες τίθεται νομικό ζήτημα για το
οποίο έχει αποφανθεί η Ολομέλεια του ΕΣ
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Κατανομή αρμοδιοτήτων στα όργανα του ΕΣ

Ολομέλεια
Αιτήσεις αναιρέσεως κατά αποφάσεων των Τμημάτων
Αιτήσεις αναστολής επί αιτήσεων αναιρέσεως
Υποθέσεις πρότυπης δίκης
Προδικαστικά ερωτήματα Τμημάτων
Κατανομή μείζονος-ελάσσονος Ολομέλειας
Ελάσσων Δικαστική Ολομέλεια
Ό,τι δεν υπάγεται στη Μείζονα Ολομέλεια (τεκμήριο
αρμοδιότητας)
Μείζων Δικαστική Ολομέλεια
αιτήσεις αναίρεσης υπέρ του νόμου,
αιτήσεις αναίρεσης που παραπέμπονται από την Ελάσσονα
Ολομέλεια ή απευθείας από τον Πρόεδρο λόγω μείζονος
σπουδαιότητας,
υποθέσεις πρότυπης δίκης
προδικαστικά ερωτήματα που υποβάλλονται από τα Τμήματα
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Συνεδριάσεις

Ολομέλεια
Δικαστική Ολομέλεια
Μείζων: 1η ή 3η Τετάρτη κάθε μήνα
Ελάσσων: 2η και 4η Τετάρτη κάθε μήνα
Διοικητική Ολομέλεια
Συγκαλείται οποτεδήποτε από τον Πρόεδρο
Τμήματα
Ι: 1η και 3η Τρίτη κάθε μήνα
ΙΙ: 1η και 3η Πέμπτη κάθε μήνα
ΙΙΙ: 1η και 3η Παρασκευή κάθε μήνα
ΙV: 2η και 4η Τρίτη κάθε μήνα
V: 2η και 4η Πέμπτη κάθε μήνα
VI: 2η και 4η Παρασκευή κάθε μήνα
Μείζονος Σύνθεσης: 1η και 3η Δευτέρα κάθε μήνα
Ώρα συνεδριάσεων: 10 π.μ.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Ένδικα βοηθήματα

Έφεση
Ανακοπή
Αγωγή
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Έφεση

Ένδικο βοήθημα
Στην πραγματικότητα αποτελεί προσφυγή ουσίας
Ζητείται ο έλεγχος μια διοικητικής πράξης
Πράξεις που υπόκεινται σε έφεση
Καταλογιστικές πράξεις
Πράξεις κανονισμού συντάξεων
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Έφεση

Πράξεις που υπόκεινται σε έφεση

Καταλογιστικές πράξεις
Ρητές πράξεις
Υπουργών
Μονοπρόσωπων ή συλλογικών διοικητικών οργάνων
Οικονομικών Επιθεωρητών
Κλιμακίων ΕΣ
Επιτρόπων ΕΣ
Όχι σιωπηρή άρνηση ή παράλειψη έκδοσης πράξης
Πράξεις κανονισμού συντάξεων
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Έφεση
Πράξεις που υπόκεινται σε έφεση
Πράξεις κανονισμού συντάξεων
Πράξεις κανονισμού πολιτικών και στρατιωτικών συντάξεων του
ΓΛΚ
Αποφάσεις της Επιτροπής Ελέγχου Πράξεων Κανονισμού
Συντάξεων μετά από άσκηση ένστασης κατά των ως άνω
πράξεων
Πράξεις κανονισμού συντάξεων της Επιτροπής του άρθρου 4
παρ. 1 του α.ν. 599/1968 (προσδιορισμός συντάξιμης υπηρεσίας
σε περίπτωση έλλειψης επίσημων στοιχείων)
Πράξεις κανονισμού πολεμικών συντάξεων
Αποφάσεις της Επιτροπής Ελέγχου Πράξεων Κανονισμού
Συντάξεων μετά από άσκηση ένστασης κατά των ως άνω
πράξεων
Πράξεις απονομής τιμητικών συντάξεων
Πράξεις Κλιμακίου του ΕΣ Κατά πράξεων ή παραλείψεων του
Υπουργού Οικονομικών για εκτέλεση των πράξεων ή
αποφάσεων κανονισμού σύνταξης ή της πληρωμής των
συντάξεων εν γένει
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Έφεση

Πράξεις που υπόκεινται σε έφεση

Δεν προσβάλλονται
Έγγραφα πληροφοριακού χαρακτήρα από συνταξιοδοτικό
όργανο
Βεβαιωτικές πράξεις της διοίκησης
Εκκαθαριστικά σημειώματα πληρωμής της σύνταξης
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Έφεση

Προθεσμία
60 ημέρες
90 ημέρες (διαμένων στην αλλοδαπή)
Έναρξη προθεσμίας
Ιδιώτης
Επίδοση
Αποδεδειγμένη πλήρης γνώση
Διοίκηση, ΝΠΔΔ, Γενικός Επίτροπος
Περιέλευση
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Ανακοπή

Γενικό ένδικο βοήθημα κατά πράξεων διοικητικής εκτέλεσης

Διάκριση από ανακοπή ΚΕΔΕ και ΚΔΔικ
Κριτήριο: υποκείμενη έννομη σχέση
Ιδιωτικού δικαίου: πολιτικά δικαστήρια
Δημοσίου δικαίου
ΤΔΔ: όταν οι διαφορές από την υποκείμενη σχέση ανήκουν
στην αρμοδιότητά τους
ΕΣ: διαφορές συνταξιοδοτικές ή από έλεγχο λογαριασμών
Ρυθμίσεις – διαδικασία
Εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις του ΚΔΔικ
Άρθρο 123 Π.Δ. 1225/1981
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΕΣ 1186/2009
1. Με την υπό κρίση ανακοπή και το από 6.6.2006 υπόμνημα ζητείται η
ακύρωση α) της 2100/25.5.2005 πράξης ταμειακής βεβαίωσης, με την
οποία βεβαιώθηκε από την Ε΄ Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης σε βάρος του
ανακόπτοντος, πολιτικού συνταξιούχου, το ποσό των 11.105,13 ευρώ, το
οποίο καταλογίστηκε σε βάρος του με την 156167/04/12.4.2005 πράξη
του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και αφορά σε αχρεωστήτως
καταβληθείσα σύνταξη από το Δημόσιο Ταμείο κατά το χρονικό
διάστημα από 1.1.1999 έως 30.4.2005, β) της 1624/26.5.2005 ατομικής
ειδοποίησης της ίδιας Δ.Ο.Υ., με την οποία κλήθηκε αυτός να καταβάλει
το ως άνω ταμειακώς βεβαιωθέν ποσό και γ) κάθε άλλης συναφούς
εκτελεστής ή προπαρασκευαστικής πράξης της ίδιας επίσης Ε΄ Δ.Ο.Υ.
Θεσσαλονίκης. Η ανακοπή φέρεται για συζήτηση, μετά την έκδοση της
1793/2006 απόφασης του Μονομελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου
Θεσσαλονίκης, το οποίο έκρινε ότι στερείται δικαιοδοσίας να
εκδικάσει την υπόθεση και γι' αυτό την παρέπεμψε στο Δικαστήριο
αυτό, στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται, κατ' εφαρμογή των
διατάξεων του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. στ΄ του Συντάγματος.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΕΣ 1186/2009
3. Το π.δ. 774/1980 «Οργανισμός του Ελεγκτικού Συνεδρίου» (ΦΕΚ-Α΄, 189)
ορίζει, στο άρθρο 63 ότι, «1. Κατά των πράξεων ή παραλείψεων του
Υπουργού των Οικονομικών συμπεριλαμβανομένων και των αφορωσών
καταλογισμόν αχρεωστήτως ληφθείσης συντάξεως, δύναται ν' ασκηθή
ένστασις ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου εντός προθεσμίας ενός έτους,
αφ' ης ο ενιστάμενος έλαβε γνώσιν της προσβαλλομένης πράξεως. Η
ένστασις κρίνεται παρά Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,
εφαρμοζομένων περαιτέρω των διατάξεων των άρθρων 28-31 αυτού.» και,
στο άρθρο 30 ότι, «1. Κατά των πράξεων, επιτρέπεται έφεσις ενώπιον του
οικείου Τμήματος του Συνεδρίου εντός προθεσμίας ενός έτους από της
κοινοποιήσεως της πράξεως». Εξάλλου, σύμφωνα με άρθρο 2 του ν.δ.
356/1974 «περί Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων» (ΦΕΚ-Α΄, 90) «1. Η
είσπραξις των δημοσίων εσόδων ενεργείται δυνάμει νομίμου τίτλου. 2.
Νόμιμος τίτλος είναι: α) Η κατά τους κειμένους νόμους βεβαίωσις και ο υπό
των αρμοδίων Διοικητικών ή ετέρων αρμοδίων κατά νόμο Αρχών
προσδιορισμός του εισπρακτέου ποσού, του είδους του εσόδου και της
αιτίας δι' ην οφείλεται. …»
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΕΣ 1186/2009
3. … Τέλος, ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας, που κυρώθηκε με το άρθρο
πρώτο του ν. 2717/1999 (ΦΕΚ-Α΄, 97) ορίζει, στο άρθρο 217 ότι «1.Ανακοπή
χωρεί κατά κάθε πράξης που εκδίδεται στα πλαίσια της διαδικασίας της
διοικητικής εκτέλεσης και, ιδίως, κατά: α) της πράξης της ταμειακής
βεβαίωσης του εσόδου, β) ...» και στο άρθρο 224 ότι, «1. ... 4. Στην
περίπτωση της ανακοπής κατά της ταμειακής βεβαίωσης, επιτρέπεται ο
παρεμπίπτων έλεγχος, κατά το νόμο και τα πράγματα, του τίτλου βάσει του
οποίου έγινε η βεβαίωση, εφόσον δεν προβλέπεται κατ' αυτού ένδικο
βοήθημα που επιτρέπει τον έλεγχό του κατά το νόμο και την ουσία ή δεν
υφίσταται σχετικώς δεδικασμένο».
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Αγωγή

Νομική βάση
Δεν προβλέπεται ρητώς
Εφαρμοζονται αναλογικά οι διατάξεις του ΚΔΔικ περί αγωγής
βάσει του άρθρου 123 Π.Δ. 1225/1981
Υπάγονται στο ΕΣ για συνταξιοδοτικές διαφορές
Αποζημιωτική αγωγή
Ευθεία αγωγή
Αγωγή αδικαιολόγητου πλουτισμού
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΑΕΔ 4/2001
ΙΙΙ. Κατά το άρθρο 98 παρ. 1 περ. ε` Συντάγματος, στην αρμοδιότητα του
Ελεγκτικού Συνεδρίου ανήκει η εκδίκαση ένδικων μέσων για διαφορές σχετικές
με απονομή συντάξεων και, κατά την έννοια της διάταξης αυτής, ανήκουν
αποκλειστικά στη δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, οι διαφορές ως προς
την αναγνώριση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, οι οποίες περιλαμβάνουν
όχι μόνο τις διαφορές τις σχετικές με την ύπαρξη του δικαιώματος αλλά και
όσες αναφέρονται στο χρόνο ενάρξεως των οικονομικών αποτελεσμάτων του,
απόκειται δε στο Ελεγκτικό Συνέδριο να κρίνει ως προς την έννοια και τη
συνταγματικότητα των σχετικών διατάξεων, ενώ αποκλείεται η κρίση άλλων
δικαστηρίων ως προς τα θέματα αυτά, ευθέως ή παρεμπιπτόντως. …
Συνακόλουθα, λόγω της ειδικής και αποκλειστικής, κατά το Σύνταγμα,
δικαιοδοσίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί των προαναφερόμενων θεμάτων,
αγωγή που ασκείται κατά του Δημοσίου, με βάση το άρθρο 105 Εισ.Ν. Α.Κ., με
αντικείμενο την καταβολή αποζημιώσεως για χρονικό διάστημα
προγενέστερο του χρόνου που καθορίστηκε, με πράξη ή απόφαση του
αρμόδιου προς απονομή συντάξεως οργάνου, ως χρόνος ενάρξεως της
καταβολής της σύνταξης, υπάγεται στην αποκλειστική δικαιοδοσία του
Ελεγκτικού Συνεδρίου, και όχι των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, εφόσον
οδηγεί εμμέσως σε μεταβολή του χρόνου ενάρξεως των οικονομικών
αποτελεσμάτων του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, δηλαδή σε θέμα που
ανήκει στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Ένδικα μέσα

Ανακοπή ερμημοδικίας
Τριτανακοπή
Αναθεώρηση
Αίτηση αναίρεσης
Αίτηση επαναλήψεως της διαδικασίας
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Ανακοπή ερημοδικίας

Άρθρα 102-104 Π.Δ. 1225/1981

Προσβάλλονται: οριστικές αποφάσεις Τμημάτων
Εισάγεται ενώπιον του Τμήματος που εξέδωσε την απόφαση
Λόγοι ανακοπής
Μη κλήτευση
Μη προσήκουσα κλήτευση
Μη εμπρόθεσμη κλήτευση (8 πλήρεις ημέρες πριν τη συζήτηση)
Ανωτέρα βία
Προθεσμία:
15 ημέρες
60 ημέρες. αν ο ανακόπτων διαμένει στην αλλοδαπή
Εάν ο λόγος ανακοπής κριθεί βάσιμος
εξαφανίζεται η απόφαση
το δικαστήριο προβαίνει σε νέα εξέταση της υποθέσεως
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Τριτανακοπή

Άρθρα 118-121 Π.Δ. 1225/1981

Προσβάλλονται: οριστικές αποφάσεις Τμημάτων
Απευθύνεται κατά πάντων των διαδίκων μεταξύ των οποίων εξεδόθη
η απόφαση
Ενεργητική νομιμοποίηση:
όποιος
δεν συμμετείχε στη δίκη ή
δεν προσεκλήθη να μετάσχει σ’ αυτήν
και η εκδοθείσα απόφαση
επέφερε βλάβην σ’ αυτόν ή
έθεσε σε κίνδυνο τα έννομα συμφέροντά του
Εισάγεται ενώπιον του Τμήματος που εξέδωσε την απόφαση
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Τριτανακοπή

Προθεσμία: 60 ημέρες
Εάν η τριτανακοπή κριθεί παραδεκτή και βάσιμος, η απόφαση
καθίσταται ανενεργός ως προς τον τριτανακόπτοντα
διατηρεί την ισχύν της μεταξύ των αρχικών διαδίκων
εάν η τριτανακοπή ασκείται από συνδικαιούχο συνταξιοδοτικού
δικαιώματος, το αρμόδιο Τμήμα διαμορφώνει αναλόγως την
απόφαση
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Αναθεώρηση

Νομική βάση
Άρθρο 89 Ν. 4129/2013
Άρθρα 105-108 Π.Δ. 1225/1981
Προσβάλλονται: οριστικές αποφάσεις Τμημάτων
Ασκείται ενώπιον του Τμήματος που εξέδωσε την απόφαση
Ασκείται από
Τον Γενικό Επίτροπο του ΕΣ
Τον αρμόδιο Υπουργό
Τον ενδιαφερόμενο
Αντιστοιχεί στην αναψηλάφηση του ΚΠολΔ
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΕΣ 1961/2004
ΙΙΙ. Κατά το άρθρο 105 του π.δ. 1225/1981 «Περί εκτελέσεως των περί
Ελεγκτικού Συνεδρίου διατάξεων» (ΦΕΚ Α' 304) «εις αναθεώρησιν
υπόκεινται αι οριστικαί αποφάσεις των Τμημάτων κατά τα εις το άρθρον
62 του π.δ/τος 774/1980 ...οριζόμενα». Περαιτέρω, σύμφωνα με το
άρθρο 62 του π.δ. 774/1980 (Οργανισμός του Ελεγκτικού Συνεδρίου),
«αι οριστικαί αποφάσεις των Τμημάτων υπόκεινται εις το έκτακτον
ένδικον μέσον της αναθεωρήσεως, ασκούμενον ενώπιον του εκδόντος
την απόφασιν Τμήματος, κατά τα εν άρθρω 29 οριζόμενα, είτε τύπο του
παρά τω Συνεδρίω Γενικού Επιτρόπου ή του αρμοδίου Υπουργού είτε
παρά του ενδιαφερομένου ...». Συναφώς στο άρθρο 29 παρ. 3 του ως
άνω διατάγματος, ορίζεται ότι «η αίτησις αναθεωρήσεως επιτρέπεται ...
α) λόγω πλάνης περί τα πραγματικά γεγονότα, β) αν προσαχθούν νέα
κρίσιμα έγγραφα, γ) αν η πράξις εστηρίχθη επί καταθέσεων μαρτύρων
καταδικασθέντων επί ψευδομαρτυρία ή απαλλαγέντων μεν,
αναγνωρισθείσης όμως της ψευδομαρτυρίας δικαστικώς, δ) εάν η
πράξις εστηρίχθη επί εγγράφων πλαστών εφόσον η πλαστογραφία
ανεγνωρίσθη οπωσδήποτε δικαστικώς, έστω και εν τω σκεπτικώ της
δικαστικής αποφάσεως ή του εκδοθέντος βουλεύματος».
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΕΣ 1961/2004
Από τις παρατεθείσες διατάξεις και το όλο κείμενο του άρθρου 29
προκύπτει ότι η θεσπιζόμενη από αυτό αίτηση αναθεωρήσεως, η οποία
από άποψη ουσιαστικού περιεχομένου, δικονομικής σκοπιμότητας και
προϋποθέσεων ασκήσεως της αντιστοιχεί στο από τα άρθρα 538 επ. του
Κ.Πολ,Δ. προβλεπόμενο έκτακτο ένδικο μέσο της αναψηλαφήσεως,
ασκείται κατά των αποφάσεων των Τμημάτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου
που εκδίδονται επί της ουσίας με τη συνδρομή ενός ή περισσότερων
από τους διαληφθέντες λόγους, μεταξύ των οποίων καταλέγεται και η
μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης αποφάσεως προσαγωγή νέων
κρίσιμων εγγράφων. Κρίσιμο δ' έγγραφο ικανό να στηρίξει αίτηση
αναθεωρήσεως είναι έγγραφο έγκυρο, δημόσιο ή ιδιωτικό, με
αποδεικτική ισχύ στην υπόθεση που κρίθηκε, δηλαδή έγγραφο από το
οποίο προκύπτει άμεση και πλήρης απόδειξη ή ανταπόδειξη ουσιώδους
πραγματικού γεγονότος, στην παραδοχή του οποίου στηρίζεται το
διατακτικό της αποφάσεως και το οποίο, αν υποβαλλόταν σε εκτίμηση
θα οδηγούσε σε ουσιαστική της υποθέσεως κρίση, διαφορετική από την
περιεχόμενη στην προσβαλλόμενη απόφαση, η οποία είναι γι' αυτό το
λόγο εσφαλμένη.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Αναθεώρηση

Λόγοι αναθεώρησης
πλάνη περί τα πραγματικά γεγονότα ή λογιστικό λάθος
προσαγωγή νέων κρίσιμων εγγράφων
η απόφαση στηρίχθηκε σε καταθέσεις μαρτύρων που
καταδικάστηκαν για ψευδορκία ή απαλλάχθηκαν αλλά η
ψευδορκία αναγνωρίστηκε δικαστικά
η απόφαση στηρίχθηκε σε πλαστά έγγραφα, εφόσον η
πλαστογραφία αναγνωρίστηκε δικαστικά έστω και στο σκεπτικό
της δικαστικής απόφασης ή του βουλεύματος.
Προθεσμία
1 έτος από την επίδοση της απόφασης
Αν παρέλθει η παραπάνω ετήσια προθεσμία, 6 μήνες από τότε
που ο αιτών έλαβε γνώση ότι αναγνωρίστηκε δικαστικά η
πλαστότητα των εγγράφων ή η ψευδορκία.
Εάν ο λόγος αναθεώρησης κριθεί βάσιμος
εξαφανίζεται η απόφαση
το δικαστήριο προβαίνει σε νέα εξέταση της υποθέσεως
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Αναίρεση

Νομική βάση
Άρθρο 86-88 Ν. 4129/2013
Άρθρα 109-117A Π.Δ. 1225/1981
Προσβάλλονται: οριστικές αποφάσεις Τμημάτων
Ασκείται ενώπιον της Ολομέλειας
Ασκείται από
Τον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας
Τον αρμόδιο Υπουργό
Τον έχοντα έννομο συμφέρον
Νομιμοποιουνται παθητικά: οι διάδικοι κατά τη δίκη της
προσβαλλόμενης απόφασης
Προθεσμία
60 ημέρες
90 ημέρες για τους διαμένοντες στην αλλοδαπή
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Αναίρεση

Λόγοι αναίρεσης
κακή σύνθεση του Τμήματος που δίκασε
παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας
εσφαλμένη ερμηνεία ή πλημμελής εφαρμογή του νόμου
Η κρίση ως προς την ουσία δεν ελέγχεται αναιρετικά
Περιπτώσεις παράβασης ουσιώδους τύπου της διαδικασίας
Έλλειψη αιτιολογίας της απόφασης
Έλλειψη νομίμου βάσης της απόφασης
Μη λήψη υπόψη ουσιώδους ισχυρισμού
Μη λήψη υπόψη ουσιώδους αποδεικτικού στοιχείου
Μη λήψη υπόψη του δεδικασμένου
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Αναίρεση

Εάν γίνει δεκτή η αναίρεση

για εσφαλμένη ερμηνεία ή πλημμελή εφαρμογή του νόμου
η Ολομέλεια αποφασίζει περαιτέρω για την υπόθεση,
αν χρήζει διερεύνησης κατά το πραγματικό της μέρος, την
αναπέμπει στο αρμόδιο Τμήμα.
για οποιονδήποτε άλλο λόγο,
η Ολομέλεια αναπέμπει την υπόθεση στο Τμήμα που εξέδωσε
την απόφαση για την εκ νέου εξέταση της.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Αίτηση επαναλήψεως της διαδικασίας

Νομική βάση: άρθρο 121Α Π.Δ. 1225/1981

Ένδικο μέσο συμμόρφωσης στις αποφάσεις του ΕΔΔΑ
Προσβάλλονται: οριστικές αποφάσεις Τμημάτων και Ολομέλειας
Ασκείται ενώπιον του σχηματισμού που εξέδωσε την απόφαση
Ενεργητική νομιμοποίηση: οι διάδικοι στη δίκη του ΕΔΔΑ
Προθεσμία: 90 ημέρες από τη δημοσίευση της απόφασης του ΕΔΔΑ
Λόγος: έκδοση απόφασης του ΕΔΔΑ που δέχεται παράβαση της ΕΣΔΑ
Εάν είναι νομότυπη η αίτηση επαναλήψεως
Το δικαστήριο οφείλει να δεχθεί την αίτηση
Αναβιώνει η εκκρεμοδικία
η υπόθεση εκδικάζεται σύμφωνα με την ερμηνεία του ΕΔΔΑ
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ 1807/2014
ΙΙ. Με το άρθρο 4 παρ. 1 του ισχύοντος Συντάγματος, που ορίζει ότι «οι Έλληνες είναι
ίσοι ενώπιον του νόμου», καθιερώνεται όχι μόνο η ισότητα των Ελλήνων ενώπιον του
νόμου, αλλά και η ίση μεταχείριση αυτών εκ μέρους του νομοθέτη. Έτσι δεσμεύεται ο
κοινός νομοθέτης, ο οποίος, όταν ρυθμίζει ουσιωδώς όμοια πράγματα, σχέσεις ή
καταστάσεις και κατηγορίες προσώπων, υποχρεούται να μη μεταχειρίζεται τις
περιπτώσεις αυτές κατά τρόπο ανόμοιο, εισάγοντας εξαιρέσεις και κάνοντας
διακρίσεις, εκτός εάν η διαφορετική μεταχείρισή τους δεν είναι αυθαίρετη, αλλά
επιβάλλεται από λόγους γενικότερου κοινωνικού ή δημόσιου συμφέροντος, η
συνδρομή των οποίων υπόκειται κατά το άρθρο 93 παρ. 4 του Συντάγματος στον
έλεγχο των δικαστηρίων. Περαιτέρω, με την παράγραφο 2 του άρθρου 4 του
Συντάγματος, που ορίζει ότι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και
υποχρεώσεις και η οποία αποτελεί ειδικότερη εκδήλωση της κατά την παρ. 1 του
ίδιου άρθρου γενικής αρχής της ισότητας στον τομέα της κοινωνικής θέσης και της
νομικής αντιμετώπισης των σχέσεων των δύο φύλων, αφενός μεν απαγορεύεται η
δημιουργία άνισων καταστάσεων και η διαφοροποίηση του περιεχομένου των επί
μέρους δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των πολιτών, τόσο μεταξύ τους, όσο και
έναντι της πολιτείας, βάσει της διαφοράς του φύλου, αφετέρου δε επιβάλλεται η
παροχή ίσων δυνατοτήτων και ευκαιριών και στα δύο φύλα για την ανάπτυξη της
προσωπικότητάς τους και την ελεύθερη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική,
πολιτική και πολιτιστική ζωή του τόπου (άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος).
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ 1807/2014
ΙΙΙ. Περαιτέρω, η ομοιόμορφη μεταχείριση των δύο φύλων στο ειδικότερο ζήτημα των
προϋποθέσεων θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος επιβάλλεται στον εθνικό
νομοθέτη και από τις υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις του άρθρου 141 της
Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ήδη άρθρο 157 στην ενοποιημένη απόδοση της
Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης), σύμφωνα με το οποίο κάθε
κράτος μέλος υποχρεούται να εξασφαλίζει την εφαρμογή της αρχής της ισότητας στις
αμοιβές ανδρών και γυναικών για όμοια εργασία ή για εργασία ίσης αξίας, εμπίπτει
δε στο πεδίο εφαρμογής του και το συνταξιοδοτικό σύστημα που θεσπίζει ο Κώδικας
Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων, δοθέντος ότι η σύνταξη που χορηγείται κατά
τις διατάξεις του Κώδικα αυτού είναι «αμοιβή» κατά την έννοια του
προαναφερόμενου άρθρου της Συνθήκης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, κατά το
άρθρο 141 της εν λόγω Συνθήκης απαγορεύεται κάθε διάκριση μεταξύ ανδρών και
γυναικών όσον αφορά την αμοιβή τους άρα και τη σύνταξή τους. Η απαγόρευση αυτή
καταλαμβάνει και τον καθορισμό διαφορετικών προϋποθέσεων περί ηλικίας ή
διαφορετικών κανόνων περί ελάχιστης προαπαιτούμενης υπηρεσίας -αναλόγως του
φύλου- για τη χορήγηση συντάξεων σε δημοσίους πολιτικούς ή στρατιωτικούς
υπαλλήλους που τελούν σε απολύτως όμοιες ή παρόμοιες καταστάσεις.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ 1807/2014
Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι ναι μεν με τη διάταξη της παραγράφου 1
του άρθρου 56 του Συνταξιοδοτικού Κώδικα θεσπίζεται για την έναρξη καταβολής της
σύνταξης, ηλικία συνταξιοδότησης των πολιτικών υπαλλήλων, ανάλογα με το αν
θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης πριν από την 1.1.1998 ή μεταγενέστερα, σύμφωνα
με τις ειδικότερα προβλεπόμενες στη διάταξη αυτή περαιτέρω διακρίσεις, πλην όμως
η διάταξη αυτή δεν ισχύει για τις γυναίκες με τρία τουλάχιστον τέκνα και τους χήρους
ή διαζευγμένους άνδρες υπαλλήλους με τρία τουλάχιστον τέκνα, -στους οποίους
ανήκει κατόπιν δικαστικής απόφασης, η επιμέλεια των ανήλικων ή ανίκανων παιδιών-
που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης, σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο της περ. α΄
της παρ. 1 του άρθρου 1 του Συνταξιοδοτικού Κώδικα και των οποίων η σύνταξη είναι
καταβλητέα από την επομένη της απομάκρυνσής τους από την υπηρεσία, ανεξάρτητα
από τη συμπλήρωση ορίων ηλικίας. Η ευνοϊκή όμως αυτή διάταξη για τις γυναίκες
δημοσίους υπαλλήλους, με τρία τουλάχιστον τέκνα, πρέπει να τύχει εφαρμογής και
για τους άνδρες δημοσίους υπαλλήλους, που έχουν τρία τουλάχιστον τέκνα, χωρίς
περαιτέρω πρόσθετες γι' αυτούς προϋποθέσεις, και τούτο διότι, όπως εκτέθηκε στις
προηγούμενες σκέψεις (ΙΙΙ και IV), υπάγονται και αυτοί, εφαρμοζόμενης της
επεκτατικής αρχής της ισότητας, στην προστασία του ευμενέστερου συνταξιοδοτικού
καθεστώτος που επιφυλάσσει η διάταξη του τρίτου εδαφίου της περ. α΄ του άρθρου
1 για τις γυναίκες δημοσίους υπαλλήλους με τρία τουλάχιστον τέκνα.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ Ολομ. 244/2017
Η πιο πάνω αγωγή, εισάγεται στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου κατόπιν
της ..../29.10.2014 Πράξης της Επιτροπής του άρθρου 108Α του π.δ/τος 1225/1981.
Με την αγωγή αυτή ο ενάγων επιδιώκει να υποχρεωθεί το εναγόμενο Ελληνικό
Δημόσιο να καταβάλει στον ενάγοντα, νομιμοτόκως, το ποσό των 21.940,32 ευρώ. ...
I. Με την υπό κρίση αγωγή - κατά τη συζήτηση της οποίας στο ακροατήριο ο
πληρεξούσιος δικηγόρος του ενάγοντος κατέθεσε δήλωση για την τροπή του
αιτήματος αυτής από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό - ο ενάγων, τέως δικαστικός
λειτουργός (Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας) και ήδη από 1.7.2009
πολιτικός συνταξιούχος του Δημοσίου, ζητεί να αναγνωρισθεί ότι το εναγόμενο
Ελληνικό Δημόσιο οφείλει να του καταβάλει εντόκως, με το εκάστοτε ισχύον επιτόκιο
υπερημερίας, από την επίδοση της αγωγής και μέχρις εξόφλησης, το ποσό των
21.940,32 ευρώ, το οποίο, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 38 του ν.
3863/2010 και 11 του ν. 3865/2010 περί Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, φέρεται ότι
παρακρατήθηκε από τη σύνταξή του κατά το χρονικό διάστημα από 10.9.2012 έως
10.9.2014.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ Ολομ. 244/2017
IV. Η υπό κρίση αγωγή, ... παραδεκτώς φέρεται ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Τούτο δε διότι, με τις ως άνω διατάξεις των άρθρων 38 του ν. 3863/2010 και 11 του ν.
3865/2010 περί Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, θεσπίστηκε παρακράτηση που
βαρύνει, κατά τα εκεί ειδικότερα οριζόμενα, όλες εν γένει τις καταβαλλόμενες από το
Δημόσιο Ταμείο συντάξεις και, ως εκ τούτου, η δικαστική ιδιότητα, την οποία ο
ενάγων έφερε ενόσω ήταν στην ενέργεια, δεν ασκεί επιρροή, ώστε η υπόθεση να
χρήζει παραπομπής στο Ειδικό Δικαστήριο του άρθρου 88 παρ. 2 του Συντάγματος
(πρβλ. Ελ. Συν. Ολομ. 4327/2014). Περαιτέρω, η αυτή αγωγή, λόγω του γενικότερου
ενδιαφέροντος και με συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων της επιβληθείσας
παρακράτησης, με βάση τις άνω διατάξεις των άρθρων 38 του ν. 3863/2010 και 11
του ν. 3865/2010, παραδεκτώς, κατόπιν της τήρησης των προβλεπόμενων
διατυπώσεων από το άνω άρθρο 108Α του π.δ/τος 1225/1981, όπως ισχύει ύστερα
από το ν. 4055/2012, εισήχθη, με την ως άνω ΦΠΔ/75175/29.10.2014 Πράξη της
Επιτροπής του άρθρου 108Α του π.δ/τος 1225/1981, ενώπιον της Ολομέλειας του
Δικαστηρίου. Και αυτό προκειμένου να κριθεί το ζήτημα της συμβατότητας, των
άρθρων αυτών - 38 του ν. 3863/2010 και 11 του ν. 3865/2010 - σε σχέση με τα άρθρα
2 παρ. 1, 4 παρ. 1 και 5, 22 παρ. 5 και 25 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος, καθώς και του
άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των
Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Τα δε περί του αντιθέτου υποστηριζόμενα από το
Δημόσιο είναι αβάσιμα και, ως εκ τούτου, απορριπτέα, το μεν διότι, προκειμένης
αγωγής, δεν απαιτείται καταβολή παραβόλου, το δε διότι έχουν προκαταβληθεί οι
εισφορές και τα ένσημα του V. 4194/2013 (Α` 208).
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ Ολομ. 244/2017
Γ. Στο μέτρο, τέλος, που η ΕΑΣ δεν αποτελεί έκτακτο δημοσιονομικό μέτρο
προς ελάφρυνση του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης, αλλά
διαρθρωτικού χαρακτήρα παρέμβαση, υπό μορφή πάγιου μηχανισμού
χρηματοδότησης της κοινωνικής ασφάλισης, εντασσόμενη στο πλαίσιο της
επιχειρηθείσας με τους νόμους 3863 και 3865/2010 κοινωνικοασφαλιστικής
μεταρρύθμισης, και μόνη η έλλειψη ώριμης, πλήρους και επιστημονικά
τεκμηριωμένης μελέτης, από την οποία να προκύπτει το αναγκαίο και
πρόσφορο τόσο της επιβολής της εισφοράς στην κατηγορία των
συνταξιούχων, όσο και του ύψους της για την βιωσιμότητα του συστήματος,
σύμφωνα και με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, συνιστά
παραβίαση της απορρέουσας από το άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος
σχετικής υποχρέωσης του νομοθέτη, κατά τα εκτεθέντα στις σκέψεις VII. Γ και
VIII της παρούσας, για την διασφάλιση της αναλογιστικής και οικονομικής
βιωσιμότητας του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος αλλά και της
συνταγματικής αρχής της ασφάλειας δικαίου.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ Ολομ. 244/2017
Δ. Κατ’ ακολουθία πάντων των προεκτεθέντων και δεκτών γενομένων, οι
διατάξεις των άρθρων 38 του ν. 3863/2010, 11 του ν. 3865/2010, καθ’ ο μέρος
επιβλήθηκε με αυτές εισφορά αλληλεγγύης στις συντάξεις του Δημοσίου, και
συνακόλουθα και οι ρυθμίσεις των άρθρων 44 παρ. 10 του ν. 3986/2011 και 2
παρ. 13 του ν. 4002/2011 καθ’ ο μέρος αυξήθηκε με αυτές το ύψος της
επίμαχης εισφοράς για του συνταξιούχους του Δημοσίου είναι αντίθετες προς
τις ρυθμίσεις των άρθρων 4 παρ.1 και 5, 22 παρ. 5 και 25 παρ. 1 και 4 του
Συντάγματος και τις από αυτά απορρέουσες αρχές. Δοθέντος δε, ότι οι
συνταγματικές αυτές διατάξεις παρέχουν μείζονα προστασία από το άρθρο 1
του Πρώτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, που επιβάλλει συγκεκριμένη στάθμιση
ως προς την τήρηση της δίκαιης ισορροπίας μεταξύ του υπηρετούμενου με τα
μέτρα επέμβασης στην περιουσία δημοσίου συμφέροντος και των θιγόμενων
περιουσιακών δικαιωμάτων (βλ. μεταξύ άλλων αποφ. ΕΔΔΑ της 7.5.2013
Ιωάννα Κουφάκη και ΑΔΕΔΥ κατά Ελλάδος, της 3.10.2013 Γιαβή κατά Ελλάδος
και της 25.9.2014 Βιαροπούλου κατά Ελλάδς), παρέλκει η εξέταση τυχόν
παραβίασης της διάταξης αυτής, ενώ παρέλκει ως αλυσιτελής και η εξέταση
των υπολοίπων ισχυρισμών του ενάγοντος επί επιμέρους ζητημάτων
αντισυνταγματικότητας των εν λόγω ρυθμίσεων.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ Ολομ. 244/2017
Διά ταύτα
Επιλύει το ζήτημα της συνταγματικότητας των διατάξεων των άρθρων 38 του
ν. 3863/2010, 11 του ν. 3865/2010 και συνακόλουθα των διατάξεων των
άρθρων 44 παρ. 10 του ν. 3986/2011 και 2 παρ. 13 του ν. 4002/2011, ως προς
την επιβολή και την αύξηση της ΕΑΣ σε βάρος των συνταξιούχων του
Δημοσίου.
Αποφαίνεται ότι οι διατάξεις αυτές στο μέτρο που αφορούν στους
συνταξιούχους του Δημοσίου αντίκεινται στα άρθρα 4 παρ. 1 και 5, 22 παρ. 5
και 25 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος και στις από αυτά απορρέουσες αρχές,
σύμφωνα με το σκεπτικό.
Ορίζει, ως χρονικό σημείο επέλευσης των αποτελεσμάτων της διάγνωσης της
αντισυνταγματικότητας των ως άνω διατάξεων, το χρόνο δημοσίευσης της
παρούσας, σύμφωνα με το σκεπτικό. Και
Παραπέμπει, κατά λοιπά, την αγωγή προς εκδίκαση στο II Τμήμα του
Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με το σκεπτικό.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ Ολομ. 390/2017

Με την αίτηση αυτή ο αιτών επιδιώκει την αναίρεση της 4428/2013

απόφασης του V Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Με την απόφαση αυτή έγινε δεκτή η από 17-11-2011 αίτηση του Γενικού
Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο και καταλογίστηκε ο ήδη
αιτών με το ποσό των 4.973.500 ευρώ, που αντιστοιχεί σε ισόποσο
περιουσιακό όφελος το οποίο ο ανωτέρω, ως δημοσιογράφος και μέτοχος
εταιρειών που εκδίδουν έντυπα πανελλήνιας κυκλοφορίας, απέκτησε, χωρίς
να δικαιολογείται η νόμιμη προέλευσή του. Η υπό κρίση αίτηση έχει ασκηθεί
εμπροθέσμως και εν γένει νομοτύπως. Επομένως, είναι τυπικά δεκτή και
πρέπει, κατ' αντιμωλίαν των διαδίκων, να εξετασθεί κατά την ουσιαστική της
βασιμότητα.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ Ολομ. 390/2017
Συναφώς, στο άρθρο 94 παρ. 2 του Συντάγματος ορίζεται ότι στα
πολιτικά δικαστήρια υπάγονται οι ιδιωτικές διαφορές. Κατά την έννοια της εν
λόγω διατάξεως, δεν αποτελεί ιδιωτική, αλλά διοικητική, η διαφορά που
προκύπτει όταν ο κοινός νομοθέτης, για λόγους που δεν αντιτίθενται στο
Σύνταγμα, επιβάλλει σε ιδιώτη, που δεν έχει την ιδιότητα δημοσίου
οργάνου, ούτε διαχειρίζεται δημόσιο χρήμα, πλην όμως η δραστηριότητά του
εκτείνεται πέραν της ιδιωτικής σφαίρας, εξικνούμενη στην άσκηση
οικονομικής εξουσίας, λειτούργημα ή υποχρέωση που σχετίζεται με την
εξυπηρέτηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος και, ως συνέπεια αυτών,
θεσπίζεται έλεγχος από δημόσια αρχή της λογοδοσίας του. Η διαφορά που
γεννάται από τον κατά τα ανωτέρω έλεγχο και την οικεία ευθύνη είναι,
λόγω της μονομερούς, εξαναγκαστικής φύσης των σχέσεων που
προκύπτουν, διοικητική, μπορεί δε από τον κοινό νομοθέτη να ανατίθεται
η εκδίκασή της στο Ελεγκτικό Συνέδριο, με βάση την κατά το άρθρο 98 παρ. 1
περίπτ. στ ́ και ζ ́ ενδεικτική απαρίθμηση των δικαιοδοτικών αρμοδιοτήτων
αυτού, δοθέντος ότι η οικεία κατηγορία διαφορών είναι συναφής προς αυτές
που εκδικάζονται κατά ρητή συνταγματική διάταξη από το Δικαστήριο, ως
αναφερομένη στον έλεγχο και την ευθύνη προσώπων, τα οποία, λόγω της
επιρροής που ασκούν στο δημόσιο βίο, υπάγονται σε απόδοση
λογαριασμών και λογοδοσία.
 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ Ολομ. 390/2017
Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι προβαλλόμενοι με την υπό κρίση αίτηση
ισχυρισμοί: α) ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν έχει δικαιοδοσία εκδικάσεως
των εκ του ́ ́πόθεν έσχες ́ ́ αναφυομένων διαφορών όταν η υπόθεση αφορά σε
έλεγχο της περιουσιακής καταστάσεως ιδιωτών και β) ότι οι διατάξεις του
άρθρου 6 του ν. 3213/2003, με τις οποίες καθιερώνεται ο καταλογισμός για το
μη δυνάμενο να δικαιολογηθεί περιουσιακό όφελος εις βάρος των
δημοσιογράφων και μετόχων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο χώρο του
τύπου και των μέσων μαζικής ενημέρωσης και ως προς τους οποίους δεν
προκύπτουν οικονομικές συναλλαγές με το Δημόσιο και τα εν γένει δημόσια
νομικά πρόσωπα, είναι αντίθετες προς τις συνταγματικές διατάξεις των άρθρων 5
παρ. 1 περί οικονομικής και επαγγελματικής ελευθερίας, 14 παρ. 2 περί
προστασίας της ελευθεροτυπίας, καθώς και προς τα άρθρα 17 παρ. 1 και 2 του
Συντάγματος και 1 του (πρώτου) Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ περί
προστασίας της ιδιοκτησίας, είναι αβάσιμοι και απορριπτέοι. Τα αυτά δεχθέν και
το δικάσαν Τμήμα, ήτοι ότι το Ελεγκτικό είναι το δικαιοδοτούν Δικαστήριο ως
προς τις εκ του ́ ́πόθεν έσχες ́ ́ ως άνω αναφυόμενες διαφορές και ότι δεν είναι
αντίθετες προς το Σύνταγμα οι νομοθετικές διατάξεις που επιβάλλουν στους
δημοσιογράφους τόσο την υποχρέωση ετήσιας υποβολής δηλώσεως περί
της περιουσιακής τους κατάστασης, όσο και τον καταλογισμό τους για το
περιουσιακό τους όφελος, του οποίου η νόμιμη προέλευση δεν δύναται να
δικαιολογηθεί, ορθά τις σχετικές διατάξεις ερμήνευσε και εφάρμοσε.