Conticuere omnes intentique ora tenebant; desertosque uidere locos litusque relictum:

inde toro pater Aeneas sic orsus ab alto: hic Dolopum manus, hic saeuus tendebat
Achilles;
Infandum, regina, iubes renouare dolorem,
classibus hic locus, hic acie certare solebant.
Troianas ut opes et lamentabile regnum
pars stupet innuptae donum exitiale
eruerint Danai, quaeque ipse miserrima uidi
Mineruae
et quorum pars magna fui. quis talia fando
et molem mirantur equi; primusque
Myrmidonum Dolopumue aut duri miles Vlixi Thymoetes

temperet a lacrimis? et iam nox umida caelo duci intra muros hortatur et arce locari,

praecipitat suadentque cadentia sidera siue dolo seu iam Troiae sic fata ferebant.
somnos.
at Capys, et quorum melior sententia menti,
sed si tantus amor casus cognoscere nostros
aut pelago Danaum insidias suspectaque
et breuiter Troiae supremum audire laborem, dona

quamquam animus meminisse horret praecipitare iubent subiectisque urere

luctuque refugit, flammis,

incipiam. fracti bello fatisque repulsi
ductores Danaum tot iam labentibus annis
instar montis equum diuina Palladis arte
aedificant, sectaque intexunt abiete costas;
uotum pro reditu simulant; ea fama uagatur.
huc delecta uirum sortiti corpora furtim
includunt caeco lateri penitusque cauernas
ingentis uterumque armato milite complent.
est in conspectu Tenedos, notissima fama
insula, diues opum Priami dum regna
manebant,
nunc tantum sinus et statio male fida carinis:
huc se prouecti deserto in litore condunt;
nos abiisse rati et uento petiisse Mycenas.
ergo omnis longo soluit se Teucria luctu;
aut terebrare cauas uteri et temptare
latebras.
scinditur incertum studia in contraria uulgus.
Primus ibi ante omnis magna comitante
caterua
Laocoon ardens summa decurrit ab arce,
et procul 'o miseri, quae tanta insania, ciues?
creditis auectos hostis? aut ulla putatis
dona carere dolis Danaum? sic notus Vlixes?
aut hoc inclusi ligno occultantur Achiui,
aut haec in nostros fabricata est machina
muros,
inspectura domos uenturaque desuper urbi,
aut aliquis latet error; equo ne credite, Teucri.
quidquid id est, timeo Danaos et dona
ferentis.'

panduntur portae, iuuat ire et Dorica castra sic fatus ualidis ingentem uiribus hastam
in latus inque feri curuam compagibus aluum cui neque apud Danaos usquam locus, et
super ipsi
contorsit. stetit illa tremens, uteroque
recusso Dardanidae infensi poenas cum sanguine
poscunt?'
insonuere cauae gemitumque dedere
cauernae. quo gemitu conuersi animi compressus et
omnis
et, si fata deum, si mens non laeua fuisset,
impetus. hortamur fari quo sanguine cretus,
impulerat ferro Argolicas foedare latebras,
quidue ferat; memoret quae sit fiducia capto.
Troiaque nunc staret, Priamique arx alta
maneres. 'Cuncta equidem tibi, rex, fuerit quodcumque,
fatebor
Ecce, manus iuuenem interea post terga
reuinctum uera,' inquit; 'neque me Argolica de gente
negabo.
pastores magno ad regem clamore trahebant
hoc primum; nec, si miserum Fortuna
Dardanidae, qui se ignotum uenientibus ultro,
Sinonem
hoc ipsum ut strueret Troiamque aperiret
finxit, uanum etiam mendacemque improba
Achiuis,
finget.
obtulerat, fidens animi atque in utrumque
fando aliquod si forte tuas peruenit ad auris
paratus,
Belidae nomen Palamedis et incluta fama
seu uersare dolos seu certae occumbere
morti. gloria, quem falsa sub proditione Pelasgi

undique uisendi studio Troiana iuuentus insontem infando indicio, quia bella uetabat,

circumfusa ruit certantque inludere capto. demisere neci, nunc cassum lumine lugent:

accipe nunc Danaum insidias et crimine ab illi me comitem et consanguinitate

uno propinquum

disce omnis. pauper in arma pater primis huc misit ab

annis.
namque ut conspectu in medio turbatus,
inermis dum stabat regno incolumis regumque
uigebat
constitit atque oculis Phrygia agmina
circumspexit, conciliis, et nos aliquod nomenque decusque

'heu, quae nunc tellus,' inquit, 'quae me gessimus. inuidia postquam pellacis Vlixi
aequora possunt
(haud ignota loquor) superis concessit ab oris,
accipere? aut quid iam misero mihi denique
adflictus uitam in tenebris luctuque trahebam
restat,
et casum insontis mecum indignabar amici.