ΠΕΤΕ

66.571 Β
/
"
-- ---------- ---- ---- --- - - - " " -

-
 Ο Ο R Ρ U S

SΟΒΙΡΤΟRUΜ ΗΙSΤΟΒΙΑΕ

ΒΥΖΑ Ν Τ Ι Ν Α Ε.

ΕD Ι Τ Ι Ο ΕΜΕΝDΑΤΙ Ο R ΕΤ C Ο Ρ Ι ΟSΙ Ο R,

Ο Ο Ν S ΙΙ, Ι Ο

Β. G. Ν Ι Ε Β U ΗΙR ΙΙ Ο. Ε.

ι Ν s Τ Ι Τ υ Τ Α,

Ο Ρ ΕR Α

ΕΙτISDΕΜ ΝΙΕΒUΗRΙΙ, ΙΜΜ. ΒΕΚΚΕRΙ, L. SCΗΟΡΕΝΙ,

G. DΙΝDORFΙΙ ΑLΙΟRUΜΟUΕ ΡΗΙLΟLΟGΟRUΜ
ΡΑΒΑΤΑ.

ΡΑ RS ΙΙΙ,

Α G Α Τ Η Ι Α S.

Β ΟΝΝ ΑΕ
ΙΜ Ρ Ε Ν S ΙS Ε ΙΟ. W Ε Β Ε R Ι

ΜΙΟ Ο Ο Ο ΧΧVΙΙΙ.
 Α Ο Α Τ Η ΙΑΕ
ΜΙ Υ Η Ι Ν Α Ε Ι

Η ΙS Τ Ο RΙΑ R U Μ

LΙ ΒRΙ ΩUΙΝ QUΕ

CUΜ VΕRSΙΟΝΕ ΙΑΤΙΝΑ ΕΤ ΑΝΝΟΤΑΤΙΟΝΙΒUS

Β Ο Ν. V UΙ, Ο ΑΝΙΙ.

Β. G. ΝΙΕΒ UΗΕ.Ι US Ο. Ε.

G R Α.Ε Ο Α. R. Ε Ο ΕΝ 8 U ΙΤ,

Α C C Ε D U ΝΤ

Α G ΑΤΗΙΑΕ ΕΡΙ G R ΑΜΜΑΤΑ.

Β ΟΝΝ ΑΕ
Ι Μ Ρ Ε Ν S ΙS Ε Ι). VV Ε Β Ε R Ι

Μ D Ο Ο Ο ΧΧV Ι Ι Ι.

66573-ί.
Ι Μ Μ Α Ν U ΕLΙ Β Ε Κ Κ Ε R Ο

SUΜΜΟΙΝ RΕΟΕΝSΕΝΤ)ΙS GRΑΕΟΟRUΜ

SCRΙΡΤΙSΑRΤΙFΙΟΙ

UΤ ΑΡUD ΡΟSΤΕRΟ8 ΑΜΠΟΙΤΙΑΕ ΜΟΝUΜΕΝΤUΜ ΕΧSΤΕΤ ΕΤ

ΝΟVΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟRUΜ ΕDΙΤΙΟ ΡΑUSΤΟ ΟΜΙΝΕ ΡΕΚΟDΕΑΤ

ΗΑΝΟ ΑGΑΤΗΙΑΕ RΕCΕΝSΙΟΝΕΜ DΕDΙCΑΤ

Β. Ο. Ν Ι Ε Β U Η RΙ US.
 ΡR Α Ε Ρ Α Τ Ι Ο.

Αειun. historiarum, mon magnae molis libri, nunc demum pro

«lire editionem, Βonnensis historicorum Βyzantinorum collectionis
Ρrincipium, nemo aequus reprehendet, dummodo compererit quam
arduae nobis hoc opus aggredientibus obstiterint difficultates. Εte
nim in oppido, ex cuius prelis typographicis nunquam antea exisset
paulo grandior Hiber graecus, neque typorum compositores in hoc ge
nere satis exercitati aderant, neque correctοressphalmatum usu docti,
φui , moderante Schopeno , manumque ultimam operi admovente,
satis accurate gnaviterque in hoc labore versarentur. Ιtaque tardis
sime progressi sumus. Εst tamen quo nos solemur: nam ingenti tae
«lio ac labore hoc certe perfecimus ut nullum paulo gravius relictum
sit mendum in graecis, atque in scholiis εriticis : nam de versione la
tina, quam abiicere maluissem, ego certe parum fui sollicitus. Reliqua
illa quum Schopenus, ab aliis bis correcta, emendasset, ipse quanta
potui cura per singulas litteras recognovi. Iam vero in posterum hae
aerumnae aut superatae sunt aut certe valde imminutae, invento viro
erudito et impigro qui correctioni plagularum totum sese dabit, ita
quidem, ut Schopeno nihil amplius curandum remaneat quam quod
aliis laboribus obsitus exsequi possit.
Αgathiam edendum ab initio mihi ipsi sumpseram: quo tempore
«le huiuscemodi difficultatibus, guales deinde expertus sum, non cogi
tabam, ac simul, maiore mondum excitata spe, id solum mihi Ρropo
nebam, ut vulgata editio quatenus coniectura atque ingenio sine libris
perfici posset emendaretur, electis plurimis, qui Ρarisinam editio
nem foedant, erroribus, temerariisφue novationibus, Legeram librum,
VΙΙΙ ΡRΑΕFΑΤΙΟ.

non omnino illepidum, ante multos annos, rerum cognoscendarum

causa, eumque memoria repetens mihi persuadebam illa ratione, non
excoli quidem atque ornari, verumtamen ita corrigi posse ut, spinis
atque sentibus evulsis, satis expeditus evaderet. Εrat autem iam tum
mihi cognitus atque valde carus Ιοαnnes Classenus , Ηamburgensis,
qui ΗΕRΜΑΝΝΙ, viri summi, disciplina institutus, huc venerat, ut
nos quoque, qui in hac litterarum universitate disciplinas philologicas
explicamus, audiret. Ηunc ego iuvenem egregium, guem nunc in
contubernio atque domestica mea familiaritate vivere gaudeo, roga
Βam, ut Αgathiam attente perlegeret, φuaeque ipsi in mentem veni
rent annotaret: mihi enim opus aggredi, propter negotiorum frequen
tiam atque adversam qua tunc premebar valetudinem, nondum vacabat.
Fecit is quod cupiebam sine mora ac valde sedulo: eiusque schedis
acceptis ipse Αgathiam accurate evolvendum sumpsi: plurima, quae
emendatione persanari possent, a Classeno rite perspecta animadverti:
φuaedam improbavi: non pauca quae ille non attigisset correxi ipse.
Οua via ingressus, prioribus libris diligenter excussis, quum eos peius
longe quam antea cogitaveram se habere perspicerem, neque ullum
ox libris subsidium aderat praeter ea quae, suasu meo, e Suida con
gesserat Classenus, versionem Ρersonae quaerere coepi, φuae instar
codicis esset. Εam mihi ex bibliotheca gymnasii Coloniensis suppe
ditavit humanitas eruditissimi Birnbaumii: atque hoc accepto libro
novum lumen operae nostrae affulsit. Εtsi enim homo non minus
stolidus quam indoctus ita vertit ut plurimis singularum paginarum
locis insulse delirantem audire videaris: - quippe qui de sensu, non
dicam probabili sed allo, minime sollicitus esset: - habuit tamen ille
ante oculos codicem plane egregium, cuius verba singula exprimere
saepe tentavit. Itaque multae emendationes, quum Classeni tum meae,
illo auctore comprobatae sunt : id vero inprimis gratum erat, guod,
φuae in Vulcanii codice exciderunt, ubi aut verba aut incisum inte
grum deesse videram, ita apud Ρersonam translata inveniebam, ut sen
sum sine ulla dubitatione tenerem, verba cum aliqua saltem probabi
litate graece restituere possem. Quibus subsidiis si contentus fuissem,
et liber iam edi poterat aliquanto emendatius, et nonnullam inde
fortasse abstulissem doctrinae atque acuminis laudem. Verum enim
vero quum ex Leunclavii praefatione ad editionem versionis Perso
nae Βasileensem perspexissem φuam longe codex Rehdigeranus prac
 ΡRΑΕFΑΤΙΟ. ΙΧ

stitissetVulcaniano, φuamquam exigua spes de libro esset qui sub an

num 1594, frustra fuisset requisitus, adii tamen per litteras Passovium,
ν. cl., si forte codex iste inveniri, atque, illo conciliante, usus eius
a Praetore atque Decurionibus obtineri posset. Εgit Ρassovius stre
nuissime ac felicissime causam meam, seu potius litterarum, φuarum
laude floretipse: neque minore voluntate usus sum senatus splendidis
simi municipii, quo iubente codex huc transmissus est. Εum bis

Contulimus, me quid non animadversum remaneret : nam primo id

fecit Classenus solus : deindeiterum et ille et ego, hac ratiοne ut per vi
«es alter impressum alter scriptum codicem aut praelegeret aut inspice
ret. Itaque id spondere audeo in hoc genere nihil fieri posse accuratius.
Ιam vero collecta amplissima lectionis varietate, quum ex his quae
ipse Vulcanius fatetur colligerem typothetas nonnunquam in expedi
enda codicis, qui nunc in Lugdunensi bibliotheca servatur, scriptura
errasse, valde optabam ut varietas Rehdigerani libri cum Lugdunensi
Conferri posset. Νeque hoc meum desiderium frustra esse passum
cst incredibile Geelii, v. cl. litterarum, guas tam egregie ormat ex
«olitque, omni occasione oblata iuvandarum desiderium, cum summa
erga me benevolentia coniunctum. Εi igitur - cui, quod unum possum,
ingentes gratias me habere mihi conscius sum, - hoc debeo quod
varietas Rehdigerana cum Lugdunensi libro accuratissime collata est;
idque cum magna operis mei utilitate: constitit enim in haud paucis
1ocis dissensum, gui inter scriptos libros esse videbatur, ortum esse in
editione Vulcaniana. Verumtamen sic φuoque manet tanta inter utrum
φue codicem diversitas, ut, si unquam hic certe, duas librorum stirpes
cernamus, Variant enim inter se saepissime non solum ubi in
altero scriptura corrupta est, verum etiam ubi nihil refert utro
modo legatur. In his vulgatae inhaerere, quum plane appareat codi
cem ex φuo originem ducit inferioris esse notae, nimis timidi aut
superstitiosi; - ex utroque pro arbitrio recensionem confingere,
temerarii foret hominis. Εgo id mihi faciendum esse vidi quod fe
eisset unusquisque cordatior homo, cui hic scriptor primum eden
dus in utroque codice oblatus fuisset : praestantiorem in universum
mihi sequendum elegi, ita tamen ut animus liber a superstitione
corrupta ex altero emendaret.
Οua lege φuum in conficienda recensione versarer, coniccturas in
eam vix admisi : sunt tamen inter locos ubi uterque codex in vitio
Χ ΡΚΑΕFΑΤΙΟ.

conspirat pauci quidam quos certa ratiοne coniiciendi sanari posse

apparebat. Dixi supra, usu Rehdigerani codicis evanuisse laudem
oriticam quam ex hoc edendi labore percipere aliquatenus fortasse
potuissem : de qua re silerem omnino nisi reprehensionem vererer
nullam fere meam in eo apparere operam, Libere dicam quomodo
res se habet: modo nuda divinandi vi, modo versiouis adminiculo
non pauca recte conieceram, lacunas quoque supplendo sarcieram :
de quibus monere, ex quo certa pro coniecturis suppeditavit Reh
digeranus, sive eadem plane sive meliora, contempsi. Laudemne ca
ptarem me ipso facti teste : Τum vero, ut id saltem pro viri boni
indole fieri posset, ea quoque indicanda fuissent ubi me errasse
apparebat: utrumque sine ullo litterarum fructu. Αlia ratio in com
memorandis Classeni coniecturis fuit. Ωui ipse meum exemplum se
euturus se nominari recusabat: atque a me contendebat ut eadena
lege quam mihi scripsissem se quoque metirer, Verum assensum
extorsi auctoritate mea iuveni pudenti: ut illum et philologis com
mendarem et viris illustribus qui rem publicam Ηamburgensem te
nent. Αrgumenta librorum conscripsit, indicesque confecit idem Clas
senus, ex quibus illi qui res et nomina complectitur pauca quaedam
adscripsi. Αccentuum, orthographiaeque rationem stabiliendam susce
pit in se Schopenus meus: de cuius doctrina atque ingenio quae
sentiam, hac opportunitate usus praedicarem; nisi hacc quoque prac
fatio antequam liber in publicum emittatur ab eo inspicienda esset,
praevideremque tunc eum summa ope pugnaturum esse ut illa dele
rem. Is igitur totum Βyzantinorum opus, quatenus in hoc oppido
typis exscribetur, ita moderabitur, ut singulas plagulas correctas, ante
quam sub prelum immittantur , ad examen revocet, isque ut con
stans in accentibus et orthographia servetur ratio curabit Τenen
dam autem sibi proposuit eam quae viris primariis, qui cummaxime
graecos libros edunt, placuit. Εgo vero, si arbitrii mei esset, vulga
rem potius servassem, quam Graeci hodie sequuntur. Perspecta certe
res est, horum maiores iam inde a saeculo Χ. apices inter scribendum
apposuisse, ita ut pronuntiandi modum efformarent: itaque hos sal
tem libros : Αnnam, Νicetam, ceteros : in accentibus ad Αlexandrino
rum grammaticorum canones revocare , mihi quidem non alia ratione
fieri videtur quam si in Latinos ultimae aetatis eum orthographiae
πmodum inducere placeret a quo in Ρlauto recedere nefas foret. Αga
 ΡRΑΕΕΑΤΙΟ. ΧΙ

thias autem, atque ipse Ρrocopius, longe propius ad interioris illius

φuam ad probae actatis scriptores accedunt. Sed illa res, ut plura
alia φuae in summis dicendi auctoribus magna sunt, in huiusmodi
libris minimi momenti est. Ut tamen verum confitear, ipse, perspi-'
cuitatis gratia, tacitus mutavi quod a scriptoris orthographia profe
ctum esse non dubito : μέλλειν enim semper in utroque codice uno
tantum λ scribitur, Νeque magis indicandum esse putavi quoties Ν
εφελκυστικόν ex codice adderem.
Εpigrammata libenter omisissem: quum retinere necesse esset,
multo plura et emendatiora iis dedi quae Vulcanius ex Αnthologia
Ρlanudea collegerat: cuncta scilicet quae in Ρalatina servata sunt, ad
ditis iis quae in capite περί εικόνων exstabant, φuo plenius habuit
Ρlanudes quam nos epigrammatum collectionis exemplum. In his cri
ticum non egi, nisi φuod perpaucis locis aut aliorum emendationem
aut Ρlanudeam lectionem Palatinae praetuli. Latina, elegis compre
bensa, φuae Iosephus Scaliger, atque Ianus Dousa e graecis Αga
thiae fecerunt, in virorum honorem retinui: quo facto ne illa quidem
omitti potuerunt φuae in codem genere confecit, addiditque Vulcanius.
Ηis expositis, iam finem praefationi faciam, φuum de libris
φuos adhibui, siglisque quas in scholiis posui quae necessaria sunt
exposuero.
R. Codex Rehdigeranus: chartaceus : scriptus circa annum 156o.,
impensis Τhomae Rehdigeri, in Italia, et quidem procul dubio Romae;
a duobus tribusve amanuensibus, credo bibliothecae Vaticanae scri
ptoribus : φuorum saltem primum faisse Graecum ex ductibus clare
patet , postremus autem alienigena fuit, graecaeque linguae fere
rudis. Εxscriptum esse ex codice Vaticano non dubito, quo Persona
usus fuerit. Interpunctionem ad sensum accommodatam vix usquam
babet, sed interiectis septenis vel octonis pl. m. vocabulis puncta po
nit. In margine correctiones aut coniecturas exhibet nonnullas, quas
Leunclavium auctοrem habere credo, gui eum a. 1576. utendum ac
ceperat. Οuem codicem φuum Vulcanius secum communicari peteret,
responsum est eum non comparere: neque id falso : inscriptio enim
testatur anno demum 1658. iterum illatum esse in bibliothecam

Rehdigeranam a Christiano Ηofmanno ab Ηofmannswaldau, poeta

insulso et obscoeno; at cive, ut hinc colligere licet, non inutili.
Lugd. Lugdunensis, bibliothecae academicae, 54, inter libros
ΧΙΙ - ΡRΑΕΕΑΤΙΟ,

Vulcanii, φui Αgathiam ex eo edidit: in catalogo p. 346. : - bomby

einus, saec. ΧΙV : interpunctione satis accurate distinctus; in priori
hus libris valde mendosus, in posterioribus multo praestantior, Sub
"iiciuntur in fine duo epigrammata: alterum Αgathiae de ludo ta
bulae Ζenonis Αug., alterum , quod hic quidem eidem Αgathiae, in
Αnthologia vero Leonidae Αlexandrino tribuitur. Ιd h. 1. ισόψηφον
inscribitur, addito in utriusque distichi fiue numero ςχ i. e. 66οο,
qui ex litterarum valore pro numeris positarum conficitur, dummodo
secundum distichon cum Lugdunensi scribatur:
Αλλά τανύν μ ε ρ ό π ε σ σ ι ν εράσμιος οψε γάρ έγνων
Οππόσον Ουρανίας Καλλιόπα προφέρει.
Vulg. Vulgata, i e. Lugdunensis cum editionibus quae ex illa
originem ducunt.
Εd. pr. Εditio princeps Vulcanii, quae prodiit Lugduni 1594.
Βar, Parisina, a. 166ο, in corpore scriptorum historiae Βyzantinae.
Εdd. Εditiones, princeps et Ρarisina, ubi a prototypo, Lugdu
nensi codice, desciscunt. (Venetam negligentissime ex Parisina tran
scriptam esse, nihilque omnino propriae dotis habere, nemo est qui
nesciat.)
Ιntpr, Versio Christophori Ρersonae, ut exstat in editione Βasi
leensi Ρernae.
Cl. Coniectura Classcni.

Scribebam Βonuae postr. Κal. Ian. ΜDCCCΧΧVΙΙΙ.

 DΕ VΙΤΑ ΑGΑΤΗΙΑΕ, ΕΙUSQUΕ LIBRIS
ΗΙSΤΟΒΙΑRUΜ.

Αgathias natus est Μyrinae 1) in Αeolide Αsiae: 2) patre

Μemnonio, rhetore "), matre Periclea, matrona sanctis
sima , gaam triennis amisit "). Ηaec quum mortua ac se
pulta sit Constantinopoli, credibile est patrem sese illuc
in τιrbem regiam contulisse, ad quam andique ex provin
ciis graeci sermonis confluebant qui doctrinae ingenioque
confiderent. Fratrem habuit virum honoratum, cuius tamen
nomen ignoramus "): sororem Εugeniam, doctam puellam,
discordi matrimonio cum Τheodoto quodam coniunctam ό).
Αgathiam, penultima syllaba correpta, nos vocamus, Graeci
idem nomen, pro accentus ratione, Αgathiam proferunt :
idque eum ipsum, ceterosque illius aevi homines, fecisse,
ita ut penultima longa τιterentur, ex ipsius epigrammatis
apparet 7). Disciplinis litterarum, quas, qui liberali ani
mo essent, percipiebant antequam se ad legum Romanarum
studium converterent, Αlexandriae studuit: unde anno 554.,
lustiniani vigesimo octavo, post horribilem terrae motum,
1) Ρrooem. Ηist, p. 8. 9. ed, Bonn. Smyrnaeus vitiose dicitur apud Εu
dociam, atque in nonnullis Suidae codicibus. 2) Unde Αsianus
vocatur in Αnthologia Palatina. 3) Ρrooem. 1. c. - Εpigram
ma Μichaelii inter testimonia. 4) Εpigr. 43. 5) Εi simul
cum patre Αgathia fratre statuam posuerunt Μyrinaei :
Εpigr, Μichaelii. 6) Εpigr, 53. 54. 7) Εpigr, 36.
Δαφνιακών βίβλων Αγαθίου εννεάς είμι -
ΕΡigr, 7α,
Αλλά πατήρ με πόληος εναλλάξας Αγαθίας -
Ηaud aliter in Latio Prudentius Αsclepiadem, Sidonius Εuripί
dem, penultima producta posuerunt: hic, carm. ΙΧ. 231. Οrchestram
φuatit alter Εuripίdes, ille Peristeph. Χ. 42. Αsclepiades ire
mαndat milites: cf. ibid. ι ο8. 392. 548. 687. 921. Scilicet cuncti
ista ita proferebant, at Αntiochiam, Αleα andriam , Βasilium ,
eadem syllaba correpta. Αtque in universum tenendum est, grac
ca pronuntiandi rationem, quam permulti inter nostrates medio
φuod vocant aevo adulto ortam esse contendunt, φuae tamen,
τit ex voluminibus chartaceis et inscriptionibus pictis constat, in
Αegypto sub Caesaribus recepta erat, regnante Iustiniano non ali
ter φuam sub Palaeologis Constantinopoli obtinuisse. Ηoc qui
perspexerit facile intelliget Αgathiam nostrum Χερωνεύς prima
Correpta protnlisse, repudiandamque esse coniecturam φuae epigr,
ιoo, στήσαν Χαιρωνευ pro στήσαντο Χερωνευ scribi iubet.
ΧΙV VΙΤΑ

quem Αlexandria ipsa, nunquam anteamoveri solita, sen

serat, Constantinopolim regressus est "). Οτιem studiorum
iuvenilium cursum gui reputaverit, non dubitabit Αgathiam
tunc decimum octavum aetatis annum egressum non fuisse,
eiusque natalem in annum 556., vel sequentem , incidere.
Quum vero Βerytus illa clade collapsa esset, non dubium est
eum in urbe regia antecessores audivisse. Οuae studia quum
quinque annos implerent, guarti in quodam epigrammate
meminit 9): et alibi leges Romanas artem snam esse ipse
profitetur 49), φuarum cognitionem cum dicendi facul
tate ita coniunxit ut causas ante tribunalia oraret: idque
Constantinopoli, τlbi in basilica clientibus operam dabat 11).
Causidici tune scholastici vocabantur 12), unde Αgathiae
cognomen haesit. Τenuit autem istud vitae genus invi
tus, ac necessitate coactus, ut victum sibi quaereret 1"):
nam ad amoeniora studia sevocabat adolescentem honesta
voluntas. Εxaruerat nondum poésis, vivebantque adhuc
in ore hominum fabulae vetustatis: gain florebant in aula
ipsa atque inter proceres qui versibus pangendis gloriam
sibi quaererent: quamquam non imminebat solum verum
iamiam ingravescebat barbaries, quae mox, extincto penitus
antiquitatis lumine, densissimis tenebris, morumque imma
nitate, Graecas regiones foedavit, stuporemque pro prudentia
induxit. Αd hasce delicias Αgathias delatus, primum amato
ria carmina brevia scripsit, quae in novem libros, Daphni
aca inscriptos, collegit"): pluraque praeterea eiusdem ge
neris alia : e quorum numero malta supersunt epίgrammata,
non invenasta. Ρostea, sed regnante adhuc Iustiniano"), col
legit, atφue in septem libros digessit, epigrammata, siquidem
eius verba ad litteram interpretanda sunt recentiorum, non
8) Ηist. ΙΙ. 16. p. 99. 9) Εpigr, 4. Πlo anno λύται diceban
tur, unde τα λύσιμα των νόμων - inscr, epigr, 23. - explicari
posse videntur. Αgathias trans portum in regione Ρeraea mora
Βatur, ut postremorum decem librorum singularium difficultati
hus solvendis operam daret, proculab urbis strepitu remotus.
1ο) Ρrooem. 1. c. 1 1) Ηist. ΠΙ. 1. p. 138. Quod Smyrnae
causas orasse coniecerunt, Ρropterea quod Σμυρναίον σχολα
στικόν in libris corruptis vocari vidissent, id vero usque ad sto
liditatem argutum est commentum. Ι 2) Ιac. Gothofr. ad C.
Τheod. VΙΙΙ. 1ο. 2. Τom. Π. Ρ. 627. ed. Lips. 13) Ηist. ΙΙΙ.
l. c. 14) ΕΡίgr. 7. 15) Ιd ex praefatione apparet.
 ΑGΑΤΗΙΛΕ. ΧV

dum edita 10): φαod si ita est, φτιaecanque in hoc genere

Ιustiniano antiquiora, post Philippum Τhessalonicensem
scripta, legimus, alia corona, cuius mentio omnis perierit,
comprehensa fuisse necesse est. Οua opera, quam Τheo
doro Decurioni 17) inscripsit, palam est eum potentiorum,
quales Paulus Silentiarius Μacedoniusque exconsul erant,
quorum plarima colligebat poèmatia, favorem aucupatum
esse. Εx his Paulum laudibus non immeritis extollit, atque
clientis officiis comiter colere videtar"). Ηoc ipso Paulo,
nisi me coniectura decipit, Εutychianoque φuodam hortan
tibus 19), mortuo Iustiniano imperatore 20), ad historiam aevi
sui scribendam animum adiecit: quum ad trigesimum certe
aetatis annum pervenisset. Credo tamen eum diu colligen
dis tantummodo narrationibus operam dedisse: namque
opus quod ad nos pervenit adeo exiguae molis est, ut,
quum ea quae de Chosrois exitu narrantur acciderint anno
577. , nemo sibi persuadeat illi conscribendo decennium
potaisse impendi: imo eo amplias. Νam me ista qui
dem de Ρersarum regis fuga et morte mox post eventum
scripta esse, perspicue apparebit consideranti 21). Ηaud
tamen debilis coniectura est, guando Agathias de Μauricii
gestis narrabat, hunc adhuc privatum faisse: quippe quem,
absφue αlla summi fastigii commemoratione, Pauli filium,
magistram militum, vocat. Ιd vero ad refellendam Fabricii
opinionem sufficeret; φui sibi persuaserat Αgathiam, guo
tempore Εvagrius historiam absolvit, scilicet anno 593. ,
nondum edidisse: at illa, accuratius inspectis verbis quae
vir nunquam sine laude commemorandus festinantius legit,
ipsa per se concidit 22). Ιtaque Αgathiam Τiberio adhuc re
gnante, ante annum 582., guo anno Μauricius imperium ade
ptus est, e vita decessisse arbitror. Νam obitu eius factum
16) Ρrooem. Ρ. 6. 17) S. Palatii; de quo officio consule Ι. Gotho
fredum ad C. Τh. VI. 23. 1. ΙΙ. p. 126. 18) Ηist. V. 9. Ρ. 297.
19) Prooem. p, 7. 8. 2ο) Πbid. p. 1 τ. 21) Ηist. IV. 29.
p. 272. 22) Locum posui inter testimonia. Verba ει και μήπω
έτυχον εκδεδωκότες ad scriptores quos nominaverat referri non
possunt : φuae si Εvagrii mens esset, ratiοne iubente, scripsisset
τυγχάνουσιν. Sunt illa omnino mendosa, et nescio φua de re
interpretanda Ε Μauricii animum movere potuerit ut supplici
regi auxilium denegaret.
ΧVΙ VΙΤΑ

esse quod historiae opus ad finem non sit perductum, Μe

nander innuit, oratiσne usus parum quidem apta 23), sed
pravae interpretationi minime obnoxia : modo meminerimus
Chosrois mortem viginti fere annis postΗunnorum adventum
in Τhraciam, ubi quinti libri narratio abrumpitur, accidisse.
Αc ne quis forte suspiceturad molestiora negotia delatum, at
que ita otio φuod historiae scribendae tribueret privatum esse,
in eodem vitae genere permansisse vel cognomine teste com
pertum est. Οuo concesso quis credat fieri potuisse ut spon
te omitteret gratum laborem a quo omni vi atque unice
persequendo negotiis forensibus se distineri φueritur 2") !
quae tamen cumulate offerri alias laetandum sibi esse fatetur,
ne inopia prematur. Νemo tamen hinc concludat Αgathiam
annumerandum esse infelicibus illis qui, ne fame vexentur,
a litteris recedere coacti sunt. Νam illa erat scholasticorum
condicio ut eorum avaritia legibus esset compescenda: neque
clientibus caruisse credemus virum qui insigni facundiae
gloria et vivus et post mortem floruit. Itaque, nisi lusus
est ista de sua sorte guerela, illis accensendus erit Αgathias
qui, nisi admodum laute vivere aliisque largiri possunt, egere
sibi videntur. Quae quidem opinio epigrammate confirma
tur quo ille, pater oppidi dictus, in municipio suo locum,
antea obscoenis immunditiis foedum atque detestabilem,
purgasse , atque eleganti aedificio, nescio quo, ornasse di
citur 25). Αlia fortasse praeterea pietatis officia in patriam
contulit: quae non minus propter hane virtutem quam elo
quentiae causa, eum cum patre Μemnonio et fratre statua
ornavit 2"): cuius honoris, guum olim fuisset vulgatissimus,
illo tempore, in privatos collati, vix alind superest exemplum.
Μansit autem viro laudato etiam post funus eadem in
signis fama eloquentiae: ad guam referendum esse videtur
φuod Μenander, gui eius historiam continuavit, infantiam
suam tam vehementer excusat. Itaque quum, rematis sub
Βasilidarum imperio litteris, eandem laudem appeterent
pusilli ingenii homines, Αgathiam imitandum sibi sumpsit
Leo Diaconus, ut Ηasius v. ill. indicavit: cui quod placue
23) V. testimonia : ωρμήθην άρξασθαι μετά την αποβίωσιν Αγα
θίου. 24) Ηist. ΙΙΙ. 1. p. 138. 25) Εpigr, 72, 26) ΕΡigr,
Μichaύlii.
 ΑGΑΤΗΙΑΕ ΧVΙΙ

rit in hulus scriptoris, quo edito permagnum certe cepit hi

storia incrementum, sermone exquirendo splendidum philo
1ogiae documentum edere, id facundissimos quosque Αtticos,
si guis ad manes de factis nostris rumor manat, non sine in
νίdia ferre existimo. Ηodie Αgathias vix cuiquam ultra
mediocritatem assurgere videbitur: licet G. Ι. Vossius, haud
levis auctoritatis vir, tersum eius atque floridum dicendi
genus praedicet. Certe ipse sermo graecus a puritate, guae
tamen minima laus esset, longe abest, ac, ne a vitiis quidem
grammaticis immunis, haud raro degeneris loquelae nota
foedatur: tum vero admixta dialectorum, ionicae praeser
tim , epicorumque verborum varietate, sive quaesita sive
imprudenter assumpta, saepissime offendit. Οuae ut con
aonaveris aevi infelicitati, praecipuaeque difficultati scri
Βendi lingua emoriente, antegnam adulta sit atque e matris
consortio exierit vulgaris, qua iam quotidie utuntur; tamen,
ut laudem tribuas historico, sapientiam gravitatemque re
quires: at id non minus frustra in Αgathia nostro. Imo
potius ieiunum ingenium in sententiis prodit quas saepissi
me profert, tritas admodum atque e locis petitas communibus :
ubi vero argute loqui satagit frigidissimas, Viri boni aniumum
cum ostentatione prae se fert: neque tamen, quantum di
gnoscere licet, falso : immunis ab insectatione pariter atque
ab adulatione per universum opus: cuius, quaecumque in
eo reprehenderis, ad cognoscendas res gestas summum pre
tium atφue τιnica utilitas est. Italica tamen negotia parum
cognita habuisse videtur, in orientalibus longe versatior.
Οuem si Ρrocopio quum ingenio tum civili militarique pru
dentia longe interiorem esse Gibbono facile concesseris, fate
beretamen eadem ratiοne super celeros omnes, qui consecuti
sunt, eminere: virum autem multo meliorem esse Ρrocopio.
Christianus an fuerit, in utramque partem disputatum
est: verum edito epigrammate quo tabulam Αrchangelo de
dicat 27), illam religionem professum esse extra dubium est.
Α φuo si discesseris, inter cetera quae proferri possent fir
missimum eiusdem opinionis argumentum esset, quod apo
phthegma ex novo foedere sibi notum esse prodit ""). Νeque
27) Εpigr, 4. 28) Ηist. ΙΙΙ. 12. p.165. cf Indicem graec, s, v. ζηλόω,
Αgathία". b
 ΧVΙΙΙ VΙΤΑ

id tamen certum foret indicium : etenim, dominante religione

Christiana, paucos illos gentiles qui Constantinopoli dege
bant talia nota habuisse non est quod dubitemus : atque ubί
id profert Christianum loguentem inducit. Μitem vero ani
mum in reprehendendis alienis sacris, nisi improba sint
atque immania, et indulgentiam φuae errori in huiusmodi
rebus, utpote non voluntario, veniam tribuit29), inter saevos
illius aevi furores vix alibi exspectares quam apud eos qui
dominantium crudelitate et saevitia vexarentur ipsi. Ιtaque
probabile est, gentili patre procreatum, graecanicisque stu
diis innutritum et delectatum, ne legum poenis hominum
que violentiae obnoxius esset, non opinionis vi adductum,
Christianis se adiunxisse.
Ηistoriarum libri vulgo ex codice Lugdunensi inscri
Βuntur περί της Ιουστινιανού βασιλείας: vitio manifesto :
φuum scriptor se de morte Iustini Germani f. - φui iubente
Ιustino iun. Ιmp. necatus est - ΙV. 22. p. 255. : atque de
Chosrois fine (577.) ΙV. 29. p. 272. dicturum esse promittat.
Αt idem codex recte, pro illius aetatis more, guem ab Εva
grio, Ιoanne Εpiphaniensi, aliisque servatum videmus,
libros τόμους vocat.
Codices scripti perpanci sτpersunt. De Rehdigerano et
Lugdunensi, quibus usus sum, dixi. Vaticanum membrana
ceum esse, antiquum, mihi significavit Αng. Μaius v. ill. qui
variantes scriptaras ex quarti libri initio delibatas specimi
nis loco misit, Εae cum Rehdigerano libro ita conveniunt ut
valde probabile sit hunc inde exscriptum esse. Εxscriptus
autem est ex codice integro: ut Vaticanus, monente Μaio,
nunc quidem est, suppletis a recentiore manu aliquot foliis,
sed quoniam ea aliquando deerant, inde ortae sunt lacu
nae in versione Ρersonae, licet codici guo is usus est cum
Rehdigerano proxima intercedat affinitas. Τamen hic Vati
canus codex ut aliquando inspiciatur, oplandum est; αμο
plane de fide atque auctoritate Rehdigerani constare possit.
Ρraeterea ex Μontefalconio Ηarlesius Fabricio adscripsit, in
tegrum opus exstare graece intercodices scriptos Οιtobonia
nos, atque in cod. ΜΜΙV. bibliothecae Vaticanae antiquae
29) Ηist. Ι. 7. p. 28.
 ΑGΑΤΗΙΑΕ. ΧΙΧ

Αgathiam de bello Gothorum: e contrario in Μarciana Ve

netiis cod. DCCΧΙΙ. libros posteriores , deficientibus primo
et secundi parte: scilicet, ut videtur, illa ipsa de Νarsetis
Βello Italico narratione. -

Οuum autem Αgathias in eorum numero fuerit histori

corum quos Constantinus Ρorphyrogenitus in eclοgas re
digi iussiι , legantur ex illo tria de legationibus excerpta
in Codice Βavaro, quorum collatio cum editis debetur do
ctissimo Spengelio. Μulto plus idem scriptor ad titulum de
sententiis conferre debebat, quem nuperrime in luminis
oras reduxit ill. Μaius: vir iuvandis litteris divinitus sae
culo nostro concessus, et ,,cui memo civi' neque hostis qui
bit pro factis reddere operae pretium." Sex folia de his
excerptis superesse is nos edocet (Coll. Vaticanae scripto
rum graecorum ΙΙ. p. 464.): quorum collationem ab eius
amicitia petissem, impetraturumque fuisse certe scio, ve
rum opere iam profligato nolui molestus esse viro minime
otioso,
Ρraeterea superest in Parisinae regiae cod. ΜDCΙ. mem
branaceo, Fonteblandensi, folium unicum, cuius lectiones
φuae variant, dedi. Ιisdem fortasse terminis continetur frag
mentum de Francis Laurentianum LΙΧ. 17. 9. - ubi in plut.
LΧΧΙV. , 15. 64. varia ex quinque libris excerpta inveniri,
Ηarlesius annotavit, Βandinium secutus, cat. codd. gr. ΙΙ.
p. 55ο. ΙΙΙ. p. 1 15. quod opus inspicient quibus illo frui
posse contingit.
Ηadrianus Iunias Αnimadversionum Ι. 4. τιt interpretis
oscitantiam et vecordiam confutaret, aliquot Αgathiae locos
graece transcripsit, multis annis ante principem editionem
graecam. Αc planum quidem est, Iunium videri se uti exem
plari graeco voluisse: guae tamen affert ea cuncta ex Suida
desumpta sunt, terminantur enim plane iisdem finibus qui
Βus illius excerpta, eiusque scripturam dissentientem a
codicibus repraesentant.
Εditiones tres graecas, guae hucusque prodierant, εα
pra in praefatione indicavi : τιbi etiam de latina versione
egi, φuam Christophorus Persona, prior S. Βalbinae, con
fecit: qui itidem partem librorum Ρrocopii transtalit. Εam
in Fabricii bibliotheca , ab Ηarlesio recognita, invenio im
 ΧΧ VΙΤΑ ΑGΛΤΗΙΑΕ.

pressam esse Romae ap. Iac. Μazochium 1516. fol. repeti

tam deinde Αugustae Vindelicorum per Sigism. Grimm et
Μ. Wirsung 1519. 4. et postea cum Ρrocopio atque Iornande,
aliisque affinis argumenti libris, praemissa Βeati Rhenani
praefatione, Basileae ap. Ηervagium 155τ. fol. et Lugd. 1594.
8. :- dedicationem Ρersonae ad Sixtum IV. Ρont. Μ. editam
esse in dissertationibus Ζeni Vossianis ΙΙ. p. 141 - 144.
Εgo nsus sum editione guae a Fabricio dicitur pro
diisse anno 1576. Βasileae ap. Ρ. Ρernam, sed anni notam
in exemplo quod mihi adest frustra quaesivi. Ibi Agathiae
praemittuntur Ζosimus a Leunclavio, Procopius a Raphaele
Volaterrano, Personaque ipso, versus : subiiciantur ambo
Ιοrnandis libelli , et Leonardus Αretinus de bello Italico.
Quod Fabricius in hac editione versionem Αgathiae ex re
censione sive interpolatione Ιo. Leunclavii haberi dicit, is
error est. Νihil mutavit Leunclavius; contentus locis non
adeo multis in margine correctionem indicare : sed quum,
finita impressione, Rehdigeranum codicem utendum acce
pisset, ea quae interpres, sive propter codicis defectum
sive ob alias nescio quas rationes, omiserat, vertit: non
paucis locis plane insanam versionem meliore mutavit: ea
omnia sub finem praefationis collecta proposuit : Αgathiam
interpolatum inscripsit.
Βellum Βutilini , primum librum Αgathiae, secundi
φue initiam, magnus Grotius vertit in Ηistoria Gothorum,
Vandalorum et Longobardorum, Αmstelod. 1655. 8. : eam
versionem loco Vulcanianae non posuisse, guatenus patet,
licet deinde ad peiorem redeundum fuisset, male me poe
nitet.
Ηaec hactenus. Νam de Αnthologia Αgathiae disserere,
ab hoc loco meisque rationibus maxime foret alienum.
 ΤΕSΤΙΜΟΝΙΑ ΕΤΙUDΙCΙΑ DΕ ΑCΑΤΗΙΑ.

ΙΜΙΧΑΗΛΙΟΥ ΓΡΑΙΜΙΜΑΤΙΚΟΤ.

Η πόλις Αγαθίαν τον ρήτορα, τον στιχαοιδόν,

δίζυγος ευεπίης ρυθμόν αγασσαμένη,
ώς μήτηρ ετέλεσσεν έφ' υιέϊ, και πόρε τήνδε
εικόνα, και στοργής μάρτυρα και σοφίης
ΠΙεμνόνιον δε τoκήα, κασίγνητόντε συν αυτώ
έστησε, γενεής σύμβολα σεμνοτάτης.
ΕνΔακτυs, hist. eccί. ΙV. 24. eα ed. Roύ. Steph.
πέπρακται δε <'και έτερα τώ Ναρση λόγου πολλού άξια, Βου
Α' w " / w 4 w

σελίνον και Συνδούαλδον καταπολεμήσαντι, και τα πολλά

προσκτησαμένω μέχρι Ωκεανού άπερ Αγαθία μεν γέγραπται
- " 2/ » ν. -ν -ω

τώ ρήτορι, ούπω δε ες ημάς αφίκται,

ΙDΕΜ, ibid. V. 24.
τα εχόμενα δε τούτω (τώ Προκοπίω) Αγαθίω (sic) τώ ρή
Χ. - -

τoρι και Ιωάννη εμώ τε και πολίτη και συγγενεί καθ' ειρμόν
- " - ν - Α Α"

ιστόρηται, μέχρι της Χοσρόου του νέου προς Ρωμαίους

φυγής, και της εις την αυτού βασιλείαν αποκαταστάσεως,
ΙΜαυρικίου - υποδεξαμένου - βασιλικώς, και - καταγα
γόντος, ει και μήπω έτυχον εκδεδωκότες.
ΙοΑΝΝΕs ScποΙΑsΤΙcυs ΕΡΙΡΗΑΝΙΕΝsts initio fragmenti.
τα μεν όσα Ρωμαίοι τε και Μήδοι πολεμούντες αλλήλοις
έπαθόντε και έδρασαν κατά την Ιουστινιανού του Ρωμαίων
Υ " ν ν 2 " - "

αυτοκράτορος βασιλείαν, γέγραπται Αγαθία τώ Μυριναίω,

ανδρι τους εν Βυζαντίω ρήτορσι καταλεγέντι διαφανώς ', και
Γ. ν w w w

μετάγε Προκόπιον τον Καισαρέα τα προς τους βαρβάρους

" Υ "

πραχθέντα αναγράψαντι.
ΜΕΝΑΝDΕR PaoτΕcroR ap. Suidam s, v. Μένανδρος,
ώρμήθην επί τήνδε συγγραφήν, άρξασθαι μετά την αποβίω
- - ν

σιν του Αγαθίου, και της ιστορίας ποιήσασθαι την αρχήν,

SυιοΑs et ΕυrocΙΑ s. ν. Αγαθίας.
Αγαθίας σχολαστικός Σμυρναίος (meliores Codd, ap. Suidam
ΧΧΙΙ ΤΕSΤΙΜΟΝΙΑΙΟΕ ΑCΑΤΗΙΑ.

Μυριναίος) ο γράψας την μετά Προκόπιον ιστορίαν τον Και

/ ν w η ν ν Υ 2 ν w y μ'

σαρέα, τα κατά Βελισάριον, και τας εν Ιταλία και εν Λιβύη

πράξεις τουτέστι τα κατά Ναρσην εν Ιταλία και τα εν Λα
-' z- -

ζική και Βυζαντίω. ουτος συνέταξε και έτερα βιβλία έμμε

' ν η

τρά τε και καταλογάδην, τά τε καλούμενα Δαφνιακά, και

Αν τ 2 -

τον κύκλον των νέων επιγραμμάτων, ών αυτός συνήξεν εκ

τών κατά καιρον ποιητών συνήκμασε δε Παύλω τώ Σιλεν
τιαρίω και Μακεδονίω τώ υπάτω,
> Ψ " ί ν 49, και Τριβουνιανώ,
4, ρ ί και επί των
4,

Ιουστινιανού χρόνων.
ScποτιτσΜ ΡΑΙΑΤΙΝΑΕ ΑΝΤΗoLoGΙΑΕ.
Αγαθίου σχολαστικού Ασιανού Μυριναίου, ου στέφανος αλλά
συναγωγή νέων επιγραμμάτων, ήκμασεν δ' ουτος ο Αγαθίας
επί Ιουστινιανού του μεγάλου έγραψεν δε και ιστορίαν και
τα επονομαζόμενα Δαφνιακά έγραψε δε ταύτα επιγράμματα
προς Θεόδωρον Δεκουρίωνα.
GΕR. Ιοπ. VossIυs de histor. graecis ΙΙ. 22,
Μultum illa tempora ornabat Αgathias. - Dictione utitur
tersa et florida. Gentilem fuisse praeter alia ostendit illud
φασιν, quo libro ΙΙΙ. utitur cum sermo fit de martyrio Β.
Stephani.
GIssox , the history of the decline and fall of the
Roman empire: c. ΧLΙΙΙ. ann. 47.
We must now relinquish a statesman and soldier (Ρroco
pius), to attend the footsteps of a poet and rhetorician.
SΡΕΟΙΜΕΝ VΕRSΙΟΝΙS CΗRΙSΤΟΡΗΟRΙ
ΡΕRS ΟΝ ΑΕ.
Π. i b. ΙΙ. c a p it a 28. 29.

Νυκc autem ubi de Chosroe perpauca explicarim, confestim ad ea

me referam, quae narrare iam coepi. Νοn enim hunc Persae solum
ultra, guam decet, laudibus ferunt et demirantur, sed Romanorum
Ρlerique ut eloquentiae studiosum, et qui ad nostrae philosophiae
summam pervenerit notionem, et Graeca opera in Persicam linguan
nonnulla transtulerit: (addunt tamen et stagiretem, id est, vini am
phoram, longe melius perpotasse, quam rhetor paeanicus olori per
scripserit fabulam) : quinetiam Platonicis imbutum dogmatibus tra
«dunt, atque adeo, ut ne Τimaeus hunc quidem praetereat, tametsi
lineari speculatione divarietur, et naturae rimetur motus, nec Phae
«lon ipse, neque Gorgias, vel dialogorum autor alius quisquam, ut
Ρarmenides, et caeteri item, quibus varia sententiarum profunditate
sunt multa conscripta. Ipse vero non egregie adeo hunc eruditum
fuisse existimaverim, ut summam disciplinarum teneret, Qui enim
fieri id poterat, veram illam et liberam ut veterum nominum pro
nunciationem , ita et rebus ipsis maxime congruentem, lingua quae
dam ut agrestis, et rudior, et a Μusis penitus aliena servaret? φuo
inquam pacto vir regio fastu ex immodicis adulationibus ab ineunte
aetate illectus, ac vivendi consuetudinem nactus supra modum bar
haricam, et qui bella semper et acies animo agitarit, exerceri in his
poterat disciplinis, ex hisque sibi fructus aliquid vendicare Quod si
φuis idcirco hunc laudet, φuia quum rex esset, et Ρersa, tantarumque
gentium et maximarum rerum curam haberet, utcunque tamen de
gustare artes literarias voluisset, ex eaque ut gloriam, ita et animi
capere voluptatem, profecto et ipse hunc laudarem, perinde prae
caeteris barbaris admirandum. Sed gui hunc nimium sapientem ap
pellant, et φuasi philosophos caeteros praestitisset, omnium artium
disciplinarumque causas nosse affirmant, et qualem fortasse peripa
tetici maxime eruditum praefiniunt: deprehendetur is haud dubie
nihil prorsus ea, quae vera sunt, pervidisse, sed vulgi duntaxat
famam sectari. Vir quidam genere Syrus, Uranius vocitatus, dum
Βyzantii versaretur, artem quidem medicam profitebatur, sed Αristo
1elicae disciplinae prorsus ignarus, nil denique vera cognitione tene
1sat; fremebundus tamen et insolens φuammulta se percallere iacta
bat: et φuum forte inter coetus hominum versarctur, ut erat suaΡίο
ΧΧΙV SΡΕΟΙΜΕΝ VΕRSΙΟΝΙS ΡΕRSΟΝΑΕ.

natura contentloslor, saepe etlam pro regils porticibus ipsls astabat,

plerumque in librariorum tabernis venalitiis assidebat, et ad hominum
turmas se codem cogentium , verba magnifica perinde mirabundus et
stupidus factitabat, consueta quaedam de deo, longis verborum amba
gibus. his, qui se circumsisterent postulantibus, qualis nam scilicet
esset illi natura, quae nam substantia, utrum afticiatur, utrum curae
sit expers , et alia quaedam eiusmodi. φui vero ista profitebatur, ne
grammaticum quidem adiisse unquam crediderim, nec vitam forte
rectiorem egisse, Ρroinde putent hi facile aliquid esse et plane
promptissimum, aut cuique pervium, quod vulgo fertur, pedem por
rige, et Τheologiam attinge: quum hanc constet rem esse et pro
Βatam, et inexplicabilem, et longe superiorem, quam ut eam assequi
eogitatio qucat imperitorum, qui ignorando hanc demirentur. Sunt
namque, qui vesperi ex ipsa statim cbrietate et crapula impediti
quammulta deblaterent, deque excellentissimis rebus illis, divinisque
quaestionibus sermones indecenter incoeptent, et in eiusmodi nu
gando delirent, et haud secus ac φui aleam ludunt, rixentur. Ηisce
in rebus principatum mactus Uranius, perinde Ηomericus ille
Τhersites alios arguebat, extrahereque in longum sermones mi
nime desistebat, etsi alias de deo haud satis recte sentiret: nec
sane disceptationem sinebat, iamdiu occoeptam, ordine saltem
suo procedere , sed apertiora potius confundebat, et quaesitae rei
propulsabat inventionem. Volebat hic forsitan Ρlatonis Pythonem,
Sextumque denique imitari, et eorum more responsiones ut fierent,
υt fiuis esset nil obturbari, quia id animo praesumptum iam esset,
nihil esse penitus constitutum. Sed Platonica ista haud satis ille
didicerat, ni forte alicunde venatus perpauca collegisset, φuibus pos
set ineruditos iam fallere. Εt quemadmodum literarum erat is re
ignarus, ita et bonorum morum omnium expers. Istiusmodi quum
esset Uranius, ad Ρersas se contulit, per Αreobindum Ρersam, et re
gis tune oratorem, ut cothurmus et nebulo ductus, nimirum qui ea
sibiornamenta stolide vendicasset, φuibus omnino careret, pallium
que protimus induit, φuod disciplinarum magistri gestare apud nos
solent. Sic itaque obstipa superbaque facie Chosroem adivit. tum
ille inopinato miraculo percitus , et sacrum aliquid esse imaginatus,
suspicatusque verum hunc esse philosophum, (nam et ita apud Ρer
sas vocitabatur), eundem hunc et libens vidit, ac benigne suscepit.
Μagos deinde ad se convocatos, cum novo philosopho ut sermones
conferrent, constituit, deque rerum ortu naturaque ut disceptatio
Inaberetur, iniumxit, et utrum id omne, quod visitur, finem sit ha
biturum , numve unum esse omnium rerum principium putandum sit,
 ΕΙΟ ΙΤΙΟΝ ΙS ΡΑΙΚ ΙS ΙΝΑΕ ΙΟΕΙΟ ΙΟΑΤΙΟ.

Ρ Ο S Τ Ε Ρ Ι Τ Α Τ Ι.
Ο ΑΙ, ΙΙ, Ι Α Ε Τ Η ΙS ΡΑΝΙΑ
FUΝΕSΤΙSSΙΜ ΙS ΒΕΙ,ΙΙ,ΙS ΑΝΝΟS SUΡRΑ VΙΟ ΙΝΤΙ

ΙΟ ΙSΤ R Α Η Ε Β Α Ν Τ U R .

Ι UΙ, Ι US Μ Α Ζ Α. R Ι Ν US
D ΕΡ Ι. ΟRΑ ΤΑΜ ΡΑCΕΜ

Ε x CΙ ΤΑ v ΙΤ τ' Ντ's Ε Τ Β Ε Α Τ Α Μ ΤRΑ Ν Ω τjΙ Ι. LΙ ΤΑ ΤΕΜ

Ωυ Α ρ τ. Α Ρ ΑΤ ΕΝ Τ Ι Α Τ Ι ss Ι Μ Α D U Ο R Ε G ΝΑ
Ρ Ε Ι, Ι Ο Ι Τ Ε Ρ Ι Μ Ρ Α RΤΙ Τ U S Ε 8 Τ.

ΙΝΟ ΕΝS FΑ Ο Ι Ν US

Α Γ) U Μ Β R Α R Ε Ο Ε Ρ Τ Α Τ Ι Μ Ο Ο Ν Τ Ε Ν D ΙΤ

ο R Α Τ ο R τ Μ Ε Τ Ρ ο Ε Τ Α R U Μ
Ι Ν ΕΙΝ ΙΤΑ Ν Α Τ Ι Ο.

VΑΝ υs υ Τ R o R U Μ Ω υ Ε Ι Α Β ο R.

ΗΟΟ Ν U D Ο ΕΤ Ο Ο Ν Τ R Α ΟΤ Ο Ρ Α Ν Ε GY RΙ Ο Ο
ΑS S Ε Ε Ι Τ'

Ε Μ Ι Ν Ε Ν ΤΙSSΙΜ Ο ΡΗ Ι Ν Ο Ι ΡΙ
Ι Μ Μ Ο R Τ Α Ι, Ι Τ Α Τ Ε ΜΙ

Ι Μ Μ Ο R Τ Α Ι, Ι Τ Λ Τ Ι S Ρ Α R Ε Ν S

Τ Υ Ρ Ο G R ΑΡΗ Ι Α R Ε G Ι Α.

Scribebat ad praelum
Ε Μ Ι Ν Ε Ν Τ Ι Α Ε S U Α Ε Α D D Ι Ο Τ Ι 8 8 ΙΜΙ US

S Ε Β ΑSΤ Ι Α Ν U S Μ Α Β R Ε,
σz filia nepos 5 Ε Β Α 5 Τ Ι Α Ν Ι cR Α Μ ο Ι5Υ ,
Τypographiae Regiac Curatoris.
 Β. V U L C Α Ν Ι Ι Ε Ρ Ι S Τ Ο Ι Α.

Ι LLU s Τ RΙ Β τ' s Α Μ Ρ L IS 8 Ι Μ ΙS Ω τ' Ε ν Ι R Is

Ο R. D Ι Ν ΙΙΒ US

Η Ο LL ΑΝD Ι ΑΕ ΕΤ W ΕSΤ F R Ιs Ι ΑΕ,

ΙΟ Ο ΜΙΝΙS Ρ Ο ΤΕΝ ΤΙSSΙΜ ΙS.

Cum variae sint artes ac scientiae, societati generis hu

mani conducibiles ac necessariae, Illustres Αmplissimique
Viri, maximam profecto laudem merentur ii qui ad eas
perdiscendas et ad publicam utilitatem accommodandas
omne suum studium atque operam conferunt, Proxima
est eorum laus quorum labor omnis atque industria ver
satur in linguis authoribusque quibus illae ipsae artes sunt
tractatae nobisque traditae excolendis atque illustrandis,
quique vel veteres scriptores Graecos e situ et squallore
eruunt et in lucem proferunt, vel iam antea editos, sed
male ab indoctis interpretibus habitos, refingnnt, et pri
stino suoque nitori integritatiφue restituunt. Ωuod quidem
studium tametsi ob exiguam φuae inde affulget lucri spem
perpaucos hodie habet sectatores (plerique enim eas artes
sequuntur e quibus facilis est ad opes et honores cursus)
mihi tamen, gui studiorum dignitatem non privato φuaestu
sed publica utilitate metiri soleo, mirifice semper placuit,
Utilitatem vero guam hoc studii genus secum trahit longe
maximam quis obsecro est adeo rudis ut in dubium vocet!
Si enim hoc in confesso est ex veterum Graecorum fouti
bus doctrinam omnem esse hauriendam, φuis non videt
φuanti intersit ut illi ipsi fontes puri atque illimes conser
 Β. VUΙ.Ο.ΑΝΙΙ ΕΡΙSΤΟΙ,Α. ΧΧVΙΙ

ventur? Quantοpere vero eos contaminarit atque pollue

rit crassa nonnullorum interpretum inscitia, nemo est etiam
infra mediocritatem doctus qui nesciat, sensique ipse cum
in aliis multis authoribus , tum vero praecipue in Cyrilli
Αlexandrini Τhesauro , et divinis illis de Τrinitate libris,
in quibus nihil fere agnosco Cyrilli praeter nudum illius
nomen. Ηanc itaque Spartam , ut ita dicam, linguariam,
hoc est interpretandi Graecos authores et in Latinam lin
guam convertendi rationem, veluti genio naturaeque meae
convenientiorem semel amplexus, dedi operam hactenus ut
pro virili ornarem, et guidem non pauca veterum authorum
Τheologica, Philosophica, Ηistorica Ρoéticaque scripta par
tim antea non edita Latine verti, partim edita quidem, sed
ita ut ανεκδότοις εναλίγκια merito censeri possent, nova
interpretatione donavi, non exiguo uti spero rei literariae
Βono. Τametsi ex iis quaedam, nescio quo malo fato, ma
gno certe meo cum dolore, neque minore cum incommodo
publico, summoque multorum doctissimorum virorum de
siderio, totos iam quindecim annos apud Τypographum cui
ea excudenda dederam haereut. Νunc vero Αgathiam hi
storicum optimum qui Iustiniani Ιmperatoris res gestas post
Ρrocopium Caesariensem est persequutus, Graece antehac
nunquam typis editum, in lucem emitto; Αgathiam, inquam,
virum suae aetatis doctissimum, φαique unus illam δίζυγα
ευεπίην, hoc est Ροέticen cum Οratoria, ita coniunxit, ut du
bium sit in atra magis excelluerit, in utraque certe non du
Βiam de omnibus sui aevi scriptoribus victoriam reportavit.
Ε cuius editione plurimum et Ηistoriae et Graecae linguae
incrementi ornamentique est accessurum. Quum enim varia
gravissimaqτιe bella adversus populosissimas potentissimas
que nationes, Francos scilicet, Gotthos, Vandalos, Ηunnos, et
Ρersas gesta describat, tum vero de eorum moribus atque in
stitutis, ac praecipue de Persicorum regum genealogia ac
politia, multa commemorat scitu dignissima guae apud alios
scriptores nusquam reperiantur. Stilus ipse plane est flo
ridus atque amoenus , multis sententiarum luminibus illu
stratus. Verbis vero utitur selectissimis, et frequenter a
communi τιsu ac significatione remotis; adeo ut Suidas dili
gens glossographus potissimam Lexici sui partem ex huίus
ΧΧVΙΙΙ Β. VULΟΑΝΙΙ ΕΡΙSΤΟΙ.Α.

scriptis conclnnarit. Ηunc itaque Αgathiam scriptorem lucu

lentissimum, quem olim Ρersona ita Iutularat ac deforma
rat, ut quicunque eum attingeret merito exclamaret : Αquanι
maniύus, ευπρόσωπον nitidioreque habita a me donatum vo
his, Illustres Αmplissimique Viri, merito inscribendum di
candumque existimavi: primum, quod ex hac vestra Αca
demia in lucem prodeat, in qua quam iam tredecim circi
ter annos vestro beneficio honestissimo hoc otio literario
fruar, vehementer me officio meo defuturum putavi, nisi
darem operam ut exstaret publicum aliquod singularis meae
erga vos observantiae gratique animi monumentum : deinde,
φuod non indignum τobis hoc manusculum literarium in
dicarem, cum ob authorem ipsum qui apud doctos omnes
summo semper fuit in precio, tum vero magni illius Ιm
peratoris cuius historiam scribit nomine, in qua quidem
Inistoria multa conscribuntur sapienter ab illo prudenterque
excogitata, felicissimeque perfecta, e guibus nonnulla uti
spero in τιsas vestros convertere poteritis ad florentissimam
Rempublicam vestram stabiliendam et nominis vestri cele
Βritatem, guae rerum pro libertate tuenda gestarum ma
gnitudine longe lateque est propagata, magis magisque au
gendam. Μihi interea nihil gratias accidere poterit, qnam
si intelligam studium hoc meum vobis, Illustres Αmplissi
mique Viri , probari; magnumque mihi honorificum iudi
cium vestrum calcar addiderit ad alia id genus veterum
Graecorum monumenta e Bibliothecae meae penu depro
menda et Latine vertenda publicoque communicanda.
Deus Οpt. Μax. 1llastres Αmplissimique Viri, Reipu
Βlicae eiusque seminario Αcademiae vos quam diutissime
servet incolumes. Lugdani Βatavorum, Αnno Domini
ΜDΧCΙV. Κalend. Ianuariis.
ΙLL. DD. VV.
Αddictissimus
ΒοΝΑvΕΝτυκ Α Vυ LcΑΝτυs.
 ΟΑ RΜ Ι Ν Α Ι Ν Ι Α U ΙΟ ΕΜ

Ε ΤΟ Ι Τ Ι Ο ΝΙS V UΙ, Ο Α Ν Ι Α Ν Α Ε.

Ι Ν Α G ΑΤΗΙ ΑΜ
Α ΒΟΝΑV. VULCΑΝΙΟ ΕDΙΤUΜ.

Αγαθίας ήν μή πολυϊστορι ρύσατο βίβλω

Πέρσας και Περσών έργα παλαιγενέων,
αιών πανδαμάτωρ , και νύξ αμάθυνε μέλαινα
Πέρσας και Περσών έργα παλαιγενέων.
Αγαθίαν δ' ήν μή Βουλκάνιος εξελέ λήθης,
"-Αγαθίαν λήθης αμφεκάλυψε κόνις,
καί κε πολύς τοπάλαί, Βουλκάνιε, σείο έκητι
"-Αγαθία τε αγών ώρτο και ιστορίη,
νύν δ' άμφω δισσοίσιν οφείλετον, ιστορίη μεν
"Αγαθία πλείστον, σοί πλέον Αγαθίας,
ΙΩΣΗΙΠΠΟΣ ΣΚΑΛΑΝΟΣ ΙΟΤΛΙΑΔΗΣ.

Ασ ΑτπτΑs nί ίαm /astis prius asseruιsset

Ρersas, et νeterum Ρersίcα gesta ducum,
Τempus edaα , et υίς seclorum aboleret opacα
Ρersas , et νeterum Ρersίca gesta ducum.
Νί leto Αgathiam eriperet Fulcanίus , olim
Αgathiam lett ροή Ει αlια cinis.
Εt iam, Pulcanί, propιer te, maαϊma rerum
Lis foret Αgathίαn inter et Ηistoriam.
Sed devinrerunt anbos duo. Plurima debet
Ηistorία Αgathiae, plurα είbί Αgathias.
ΙosΕΡπυs ScΑLΙοΕκ ΙσL. CΑΕs. F.

ΑD D ΟCΤ Ι S8 ΙΜ U Μ V ΙR UΜ
Β Ο Ν Α V Ε Ν Τ U R Α Μ V U Ι. Ο Α Ν Ι U Μ.
GRΑΕCΑRUΜ Ι, ΙΤΕRΑRUΜ ΙΝ ΑCΑDΕΜΙΑ

Lugdunensi apud Βatavos Professorem.

Οτοτ me Ρulcanί carmen doctιssίme poscis :
Frustra es, ceu νίυαm eα pumίce αφuam elicias.
Νon mίhί tam procliνe bonos est scribere νεrsus,
Ομαm είbί σcriptores restituιsse bonos.
FR. Dυτοκιτs Cos. Leyd.
ΧΧΧ ΟΑRΜΙΝΑ ΙΝΙΑUDΕΜ

Ι Ν Α G Α Τ Η Ι Α Ε Η Ι S ΤΟ R Ι Α Μ
Α ΟΙ... V. ΒΟΝΑVΕΝΤURΑ VULCΑΝΙΟ CRΑΕΟΕ ΕΤ ΙΑΤΙΝΕ ΕDΙΤΑΜ
Η ΙΕR Ε Μ Ι Α S ΒΑSΤΙΝ G Ι US S. Τ. Ι).
ΕΤ C Ο Ι. Ι. Ε G Ι Ι Τ Η Ε Ο Ι, Ο G Ι C Ι Ι Ε G Ε Ν 8,

ΑΕΝΕΑs deύet υιιam post /αια ΜΑRoΝι:

ΙκιουΡΕRΑΤon ουαs Ηistorico ΑσΛΤΗΙΑ.
Gloria nam mator tanto est tibί: ficta Poesis
Α νerα φuanto υίrιcίtur Ηistorία.
Μacte sed ο υίrtute tua dilecte Camoenis
Ομί clarus νοlitas docta per ora υίrum
Vυτ.cΑ Νι, φuem non ullos subίisse labores
Τaeduίt, aeternum ut υινeret ΑοΑΤΗι Αs.
ΑοΑΤΗ1Αs inquam , Grαίis μt cognitus olim
Νunc Grαίis pariter cognitus et Latiis.
Sίc φuondam de te est meritus doctιssime Rhetor
Romanaeφue decus QυιΝΤ11.1ΑΝΕ togae,
Ροσσιus: hunc φιμαnquam superas hoc nomine, cultu
Quod per te gemino splendeat ΑσΑΤΗΙΑs.
Ι nunc ΜoΜΕ crepα, et male carpere desine quί ιε εει
Ρassίbus innumeris doctior et melior.
Κos autem ΡnocΕRΕs quίbus haec monumenta dicantur,
Οι υestro maneant tuία sub imperio,
Ηunc redamate υίrun, tuφue ο ΒΑΤΤΑvΙΑ gaude
Lucem eα te ΑολTπιΑs quod rediυινus habet.

ΡΑ U Ι, Ι, US G. Ε. Ρ. Ν.
Μ Ε Η U Ι. Α»

Ουιn hic recens scriptoris ortι contuor"

Ρroles cluor Agathί. Οminis nomen bonί
Αdnosco. Ναn quί αμdit bonus , plerum bonus'st ,
Ομιque α bono natus , bonus ίlle plurumum.
Lares mίhi Smyrnae paternί, φuae suum
Cίνem esse Ηomerum, principem ναtum omnium,
Ρrinceps probατίt olim et ante caeteras,
Οuae inίνerant certamen, urύis Graeciae.
Fere est , μt αdsim ab inferae ripα Strgis .
Quae Μorια te pressίt fαυίssis cίrcites
Μille ampliusque oblίνιοsis" ploαeno
Ομαc Fors silente, docte foetus, te obruίι "
Ιncommodo maloque maαιumo omnium ,
Cordi quibus curaeque gesta quαe retro.
Ιmmanitas Gotthorum et Hunnorum / rα
Μed acυίterno manciparat carcerί;
υι, φuίdquid a fatis mihί υίtae super,
Ιnglorium esset αιφμε sφuale sordidum.
Αt unde tantum saeνίtatis P Luctuum ,
Ομίbus nec unφuam finis esset nec modus ,
Causam ιne eis certissumum monerat Jore
Εςfata υαιum, quos adirant, dictio.
Ιmmersi enim crudele moerorum mare,
Εt conscίι, φuae non semel passί, ίugum;
 ΕDΙΤΙΟΝΙS VUΙ.Ο.ΑΝΙΑΝΛΕ ΧΧΧΙ

Νon nesciebant percίtι , me nascier,

Ομo noscier docente debebant trucum
Clades αυorum, lancinati corporum
Αrtus, potitum rιaenίαe cadανerum ,
Αtrocίumque υαstitates.funerum ;
Οuo noscier docente posteros, ducum
Πustiniani Ρrincipis υίctoriae,
Ει/ίαια de υίctis trophaea phalangίbus,
Αctiφue superbiter triumphί nobiles.
Αinc nαιus olim la crumarum fons mihί.
Αt serio, sero licet, Fulcanius,
Μisertus infortunίι nuper meί,
Μulta incalatus, αμdiίt miserum , prece,
δpecus , ηuίbus claudebar, αίtos pertudit,
Μe duαίt endo primus oras luminis,
Εt.fέcίt, μι me toιus orbis perlegat:
Sίνe hoc υoluntas , είνε η oluntas.fίμαι,
Ομorum efferata mente dirae mi dies,
Ρlenae αegritudinumφue saepe lurerunt,
Νec nιe modo artis liberaυίt υίnculis ;
Sed et poliνίt arte, φιιod fuίt potis,
ΙΟocta, et, ηuod instar muneris magni mihί,
Fecit bίlinguem , φιμαe unίlinguίς νια eram.
Feliα tuί αdsertore iuris ter φuater ,
Ρεlία υίri polite tanti deαterα :
Ιϊnguis fruare et luce , partα φιμαé tibί ,
Ducente et auspicante summo vindice.
Ρίcem re/ar, tuίque nomen νίrιdica
Ducis Αuspicisφue ab luce temporaria,
Ιϊnguasque perde υίrulentas, φιμι mali
Μale tibί ιuoque νίrιdicί νolunt.
Αst Gotthus , Ηunnus , Francus immensum fremαnt
Ομαntum , cruenti caede nuperα manus,
Ηedhostιendum , φuae patrare hostilία.
Gotthus patrumque et dissipator pignerum,
Ηunnus senum et saeυus nefiendum carnu/eα,
Εt Francus haustum /άucίbus sanguerι νοmens,
Fremant frequente strage se pανίrier,
Fremant sίbί tam crebra fligί υolnerα ,
Crebras suorum audirier mortes.fremant.

Εις τον Ευτύχεα "Ηφαιστον

εκδιδόντα τον Αγαθίαν τω χρόνω σχεδόν αφανισθέντα,
Πείθους θελξινόου τερετίσματα δαίδαλα τύμβω,
(φευ κηρός φθονερού) κεύθετο ληθεδόνος,
ξύλλαβεν "Ηφαίστος, πυρσον παλινάγρετον άψας,
όρφνηντε σκεδάσας ως πρόμος ιδμοσύνης,
δος ραπίδ' Ηφαίστω πτερόεις διεγερτικόν Ερμή,
λείπεαι, ίσα φέρειν ουκ οίος τε πέλεις.
σύ φθίμενον ζωγρείς επικήριον αύθις έοντα,
δς δε νεοχμείται άτρυτα, γομφοπαγή,
γομφ ΜΟΛΙΝΕΟΣ.
ΧΧΧΙΙ ΟΑΕΜΙΝΑ ΙΝ Ι,ΑUDΕΜ

Α D C Ι. Α R 18 8 Ι Μ τJ Μ γ 1 R U Μ.

ΙD. Β Ο ΝΑ V ΕΝΤ U RΑΜ V U Ι. Ο Α Ν Ι U Μ.

CoΝττΝοΤΑΜ Μαrti Ρenerem quondam indice Ρhoebo

Κulcanus tecto ιμt sensit ααίulterιo ,
Εrtemplo eαarsit, laqueosque et daedala nectens
Retία , in ampleαιι detinϊμίt medio ,
Αdmisίtque Deos. Dudum latuere repostι
Αugustι Αnnales , Persicaque historια,
Ρluraque, museίο φuae dudum emblemate struαίt
Ιndelibatus flos populi ΑGΑΤΗΓυs,
Νec spes ullα fuίt , posse unquam lumen apiscί
Εαtracta er atris Ιnυίdiae tenebris ,
Ομum tu illa in dias produati luminis auras,
Vυ LcΑΝΙ , plurespectore habens genίos.
Felicem o sortem ! Ρία te duo numina possunt
Unum, cum Phoebo Lemnius eaprimere.
Κίdistι αυstrusum : Ρhoebus υίdet omnία primus.
Ρer te aliί: nempe id Μulcίberis proprium est.
Αt tu dum tenebris alta et caligine mersum
Εαtemplo υίrga protrahis in medium,
Dumφue ίdem interpres Latio facis ore loquentem,
Οnus fis gemino nomine Μercurius,
ΡΕΤRυ8 ΒΕRΤιτ8.

RΙCΗΑR D US ΤΗ Ο ΜS Ο Ν.

Qυο me CΑLLropΕ υocas

Ιntermissa diu ? parce precor, precor.
Νon sunι φuί bene nerυίας
Gubernem , artificί αμι barbiton harmoge.
Defiιnctam paries chelyn
Ιαm pridem , et citharam serυαt inutilem.
Οuin sί Μυτ.cΙΒΕRΕΜ paras
Clarare egregίαe laudis adoreα ,
Εt caelo inserere arduo
Ρectum perpetuί carminί, αίite.
Εcφuis CΑLπιλιλoπo prior P
Οιιι lauru Latia implicίtus comas
Κates , Εlysίis iugis ,
ΜυsΛεο potior, carmina di υίdit.
Cuίus sί cίtharae tamen
Αptari neηueat Μυτ.cmΕR: inclytum
Οιιαmυis illa Dι ΕsΡΙΤnΕΜ
DΙΑΝΑΜ, et teneras aureα , VIRGΙΝΕs
Ει ΡΗoΕnυν celebret patrem.
Ο di υum, o hominum CΑLLποΡΕ φuϊes
Ιn collem hϊnc ΗΕLιοοΝιυΜ,
ΜusΑκυΜρυε choros transfer amabίles.
ζJt mistus DΕΑ, GRΑΤιιs
Αd deαtrum sedeat clarus ΑΡοτ.Ι.ΙΝ.ΕΜ.
Μοα lauru PoLυΗΥΜΝΙΑ
Κescentem resonet praepete barbίto.
 ΕDΙΤΙΟΝΙS VUΙ.Ο.ΑΝΙΑΝΑΕ, ΧΧΧΙΙΙ

ΙΙΟ Ε Μ.
ΑσΑτπιΑνι με νίdit caelο ΒεLIsΑπτυs alιο,
Ομα εαςra Iυ Νox1s lacte respersα υία est;
Ιαm tersun prodire, et docto pumίce rasum,
Αιφue αdeo αnissae iam reducem patriae,
Οιια», ένιφuίt , rg/eran grates tιbί, mague υίrorum ,
VULcΑκι , cμίus munere et ingenίο
Νune υινίι bonus ΑGΑτιιιΑs: ego denίφue factus
Clarior, ereptos non φuerar hίrιe oculos "
-

Ι Ν Α G Α Τ Η Ι Α Μ.
Α Β Ο Ν Α V Ε Ν Τ U R Α V U L C Α Ν Ι Ο,
ΙΝΤΕR DΟ CΤΟ8 ΝΟSΤRΑΕ ΑΕΤΑΤΙS ΡRΙΝΟΙΡΕS

Viro Clarissimo, editum et restitutum.

CΑκκισε Pierio Vυτ.cΑκι./undere laudes
Εst operae precium , meα stant praecordία Ρhoebα
Αrdua molimur: rerum sapientία Pallas,
Ομαe sacrα doctarun prudentια fontigenarum ,
Εt ratiοnis aper , sine qua terιιαία labascunt ,
ΙΡeprecor ad suetum digηαια ίllαύere munus.
Feralemme canam cladem , φιμα cuncία Ρelasgunι
Οccumbunt monumenta υίrum, praeclara reperια
Αμsoμίdum ; Αgalhίαm trudiιφue ad pallida templαι
Lethi barbaries , φuem FELIx ίlla deοrum
Ρrogenιes , acie genus insuperabile meιιιις,
Flos υίrtusφue υίrum , Ά gurgίte mersum
Ρrotrαλίt oblιυί , diasque in luminis oras
Ιan properat, Ciceronίs dulcία mella sonanιenι.
Ειerιebris tantis tam clarum ea culpere lumen,
Γιυίνιαε ratiοnis opus, φuod tu potuιstι
Ρrimus, nec me αnimί fallit, nunc υινιs ιιι ανια
Caelorum /ama , propιer diυίηα reperια.
Αeternaφue tuo capiti dare.frunde coronam
Τurba Camoenarum gestit, sίc ίμssίt Αpollo.
Ομίνι nos ingenit mίramur acuminα ιαιιια
Vυτ.cΑΝr, poιιιιι φuί νulnera mente sagacί
Τollere doctus Iapία, dic φuis dicere digno
Ηοc potis eloquίο P mortali corpore cretus
Νenιο , μt opίrιor, erit , pollenti pectore carmen
Condere φuί possίt , rerum ιubet μt mαιestas
Νec modo sί redeαε, φιμι sααα seφιιαοία ductans
Cantibus auritos eαstruαίt carmine muros.
Παιnnunc Αonία crϊnem circumdate sertα
Salve , Τe υeneror , νestigία semper αdorans,
Ιdque aeternum, ita iubet virtus et cruditio tua oximia,
sic testor et voveo licet impolito hoc carmine.
ΙΑΝυ 5 Α WoυνwΕRΕΝ,

Α3αιhια. ".
 Β. V UΙ, Ο ΑΝ ΙΙ
ΙΟ ΕΙ) Ι Ο Α Τ Ι Ο Ε Τ Ρ R Α Ε Ε Α Τ Ι Ο

Ν ΟΤΑ Η U Μ ΙΝ Α G Α Τ Η Ι Α Μ.

Ν Ο Β Ι LIss. ΑΜ ΡLIss Ι Μ Ο ρυ Ε ν ι Ro,

ΙD. ΙΟΑΝΝΙ ΑΒ ΟLDΕΝΒΑRΝΕVΕLΤ,

Ι U RΙS Ο Ο Ν S U L ΤΟ Ο L Α R ΙS S Ι Μ Ο

ΙLLUSΤRΙUΜ ΟΗ DΙΝUΜ ΙΙΟΙ.LΑΝDΙΑΕ ΕΤ WΕSΤΕRΙSΙΑΕ

ΑΙD VΟCΑΤΟ ΕΤ Α CΟΝSΙΙ,ΙΙS.

QτοD Αgathiae meo superioriύus hisce dieύus ad Illustres

Ηollandiae et Prest/risiae Οrdines aditum aperueris, no
ύiliss. amplissimeque υir, secuίus es ingenilam tiύι planeφue
ρropriam ύenignitatem tuam , et singulare quoddam iuυandi
ornandique literarum cultores studium. Οuod υero illi ipsί
Οrdines hoc φuidquid est meae opellae illustri ipsorum
nominί inscriptum adeo splendido praemio compensarint,
/ecerunt pro/ecto rem potentissima florentissimaφue Repu
blica sua dignissimam , et mihί liberalitate sua plusquam
regia maαimum ad hoc studii genus alacrius persequendum
calcaraddiderunt. Recte υero &γmmachus (Liύ. Λ. Εpist. 75.),
ad Ηesperium suum scribens, Scis, inquit, bonas artes honore
nutriri, atque hoc specimen esse florentis Reipublicae, ut
disciplinarum professoribus praemia opulenta pendantur.
Ωuo φuidem eαimίο ύengficio ut me siύt in perpetuum de
υinaerunt : ita tibί, υίr nobiliss. φui summa apud Οrdi
nes oύ eαϊmiam doctrinam prudentiamque tuam, et prae
claru in Rempuύl. merita, υales authoritate et gratiα, φuod
tua imprimis commendatione adeo uύerem honorificumque
Ιaύorum meorum fructum perceperim , φuam maαimas pos
sum ago gratias , relaturus aliquando , si occasio et facultas
su/petat. Interea, memoris gratique animί υcluti pignus
 Β. VUΙ.Ο.ΑΝΙΙΙΟΕΙΟΙΟΑΤΙΟ ΝΟΤΑRUΜ. ΧΧΧV

φuoddam, haύe a me hasce ποτΑs, post editum in lucent

Αgathiam natas , eoque praecipue consilio tuo nominί desti
natas , μt summum tuum erga literatos studium , et insί
gnes υίrtutes tuas , φuae te omnibus admiraύilem reddunt
pariter et amaύilem, eateris etiam hominibus /aciant notas.
Βene υαle, nobiliss. amplissimeque υίr, et reι lite
rariae magis ac magis fαυe. Εrit hoc tiύι imprimis hono
rifίcum, et Reipubί. salutare. Lugdunί Βatαυorum. Αnno
Dominί ΜDΧCΙV.
Dignitatis tuae studiosissimus
ΒοΝ. Vυτ.cΑΝιus.

Ο Α ΝΙΟ ΙΙΟ ΟΙ, Ε Ο Τ Ο R Ι.

ΑΝΝυs est integer quod Agathias hic meus graece est

excusus, neque multo minus quod et latinus. Αd grae
cam editionem usae sunt operae typographicae codice meo
vetere manuscripto, guem propter valetudinem tum tem
poris incommodam , aliasque iustas ob causas, transcribere
nec licuit nec libuit. Quo factum est ut praeter vitia exem
plaris φuae consulto ita reliqueram , guod eorum castiga
tionem notis meis reservaram, accesserint etiam alia men
αa typographica, ob insolentiam characteris cui non assue
verant operae, Cum vero iam ad colophonem propemodum
perducta esset etiam latina mea versio, venit mihi in men
tem audisse me aliquando Coloniae a nobilissimo doctissί
moque fel. mem. viro, D. Τhoma Redigero, datum a se
cuidam negotium transcribendi e quadam Ιtaliae Βibliotheca
Αgathiae historiam, guod quidem cum iamdudum ita fa
ctum fuisse plane mihi persuasissem, misi exemplar mei
Αgathiae graece excusi ad Cl. V. Iacobum Μonavium,
rogavique per literas ut illud cum manuscripto codice Αga
thiae, quem omnino Vratislaviae in bibliotheca Ill. DD.
Redigerorum exstare putabam, conferri curaret. Οuod cum
ille pro singulari suo in rem literariam studio in se rece
pisset , spopondissetque curaturum se ut petitioni meae
prolixe satisfieret, siumulatque praefectus bibliothecae qui
tum peregre erat domum rediisset : significavit tandem mul
 ΧΧΧVΙ Β, VULCΑΝΙΙ

tis post mensibus Αgathiam ΜS. a bibliothecario demum

reverso diligenter quaesitum nequaquam comparere, quod
quidem et me et illos pessime habuit: me, ob moran quam
editioni vana mea spe iniectam videbam , illos , guod in
hibliotheca sua quem sperabant thesaurum non reperissent.
Εgo itaque, ne mihi ipse longiore mora officerem, neve
(quod in Cyrilli Αlexandrini libris de adoratione in spi
ritα et veritate, et in Concilio Εphesino graeco , iam acci
dit, et vereor ne etiam in Νicaeno graeco accidat) ab aliis
praevenirer, mihique et labor omnis meus, et honos qui
cunque ex hac arena laboris plena exspectari potest, veluti
e manibus eriperetur: editionem diutius differendam, dum
αντίγραφον aliquod offerretur, non censui , praecipue cum
plane συν αγαθή τύχη affulsisset Αgathiae pariter et mihi
auspicatissimum illud Iulium sidus; magnus, inquam, ille
Ιosephus Scaliger, maximi Iul. Caesaris F. φui mihi merito,
φuoties aliquis dignus vindice nodus occurrit, fuit ακριβε
στάτου αντιγράφου δίκην Cuius quidem optatissimus in hanc
Αcademiam adventus utinam latinam Agathiae mei editio
nem antevertisset! Ρlurimum enim illius literatorum princi
pis iudicio in locis nonnullis de quibus ambigebam tribuis
sem, cui universus doctorum consessus libens assurgit, fasces
φue submittit. Superest, candide lector, ut operam meam
quam optimi huius authoris editioni interpretationique im
pendi, boni consulas, et cum apibus potius si guid in ea sit
boni decerpas, guam cum araneis si quid vitiosi exsugas.
Αccesserunt coronidis vice Αgathiae epigrammata ερωτικά
ab illustri viro Ιosepho Scaligero latine versa, neque an
tehac (uno atque altero excepto) typis edita, quae certe
inventuti φιλέλληνι veluti canon quidam atque norma ver
tendi latina de graecis esse possunt,
Μορφής ως πλάσταις κυάνεoν βλέφαρον.
Τα etiam his, bone lector, utere et fruere, ut et non
nullis eiusdem Αgathiae epigrammatibus quae nobiliss.
clarissimusque vir ΙΑΝυs DoυsΑ Dominus a Νoortwyck,
musageta noster, vertit, quibus te fraudare nolui, ut nec
nobiliss. doctissimumque virum Τheodorum Canterum eo
honore, guod de locis Αgathiae nonnullis, guorum lectio
nem in Suida variare compererat me per literas monuerit,
 ΡRΑΕFΑΤΙΟ ΝΟΤΑRUΜ, ΧΧΧVΙΙ

quos, praeter eos quos ipse animadverteram, notis meis

inserui. Sed et de loco non τιno reverendum clarissi
mumque virum FRΑΝctscυΜ ΙτRIυΜ collegam meum con
sului, idque cum fructu. Libens enim eos qui symbolam
aliquam ad hoc opus contulerant laudo.

Α D V ΙR U Μ C Ι, Λ R ΙS S Ι Μ U Μ

Β Ο ΝΑ V Ε ΝΤ U R Α Μ V UΙ, Ο Α Ν Ι U Μ
ΙD Ε Α GΑ ΤΗ Ι Α RΕS Τ Ι Τ U Τ Ο

S C Α Ζ Ο Ν.

ΜΑσιsτηΑ, υίtae Ηistorία, φuae nihil pίgrae

Οblivionι inίuriaeφue seclorum
Ρatitur licere, laude perpeti dignos
Α morte prohibet, alitis υehens Famae
Ρopulos per omnes non solubίli penna.
Sed sae υιentis ludus ille Fortunae ,
Οιιι μrbes et alια regna funditus υertit,
Saepe obruit silentio obrutos letho ,
Ει perdiι ενίtatφue temporum υίtam.
Νe nuper hoc tibι αocίdisse mίremur
Felir loφuendi laude, Αgathία, αι infelια
Πnertιαφue inscitιαφue lectorum ,
Νί te rapacί υιndicasset α/αιο
Γelια et erudita cura Vυτ.cΑΝΙ ,
Ηominum μt.fruaris luce, pars tuί et magnα
Α1ίrs sibique laude postumα crescat ,
8egetemque.famae hanc υιηdici suo linquat
Ει editori, φuem loφuetur omne aeυum
Εuncto necem abstulisse, mortuae et υίtae
Dedisse υίtam , φuae perennis huίc stabίι,
Γum statio terris.fuerit, et statα Ρhoebus
Νίνeam recurret orbίtα αdνehens lucem.
ΙΑΝ Us DoυsΑ F.
ΑΛΤΑΘΙΟΥ ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΟΤ

Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Ω Ν Τ Ο ΙΜ Ο Η Ε.

Αgαιλία". 1
Α ΓΑ Θ Π Ο Υ ΣΧΟ ΛΑ Σ Τ ΙΚΟ Υ
ΛΜ Τ Ρ Ι Ν Α Ι Ο ΤΡ
ΙΣ ΤΟ ΡΙΩΝ
Α.

-ΛΓ. ΣΧ. ΜΤΡ. ΙΣΤ. Α. Sic R. cui a secundo inde libro acce
dit Ιntpr. (Ηistoriarum liber Π. cet.): nam ad primum quidem
librum titulum ipse sibi finxit Ρersona, pro ingenio stio in
eptum. Lugd inscribit Αγ. Σχ. χρονική διήγησις της βασιλεί
ας Ιουστινιανού, τόμος α., Ε titulo deleto Βon. Vulc. ex ul
timi libri in eodem codice subscriptione posuit : περί της Ιου
στινιανού βασιλείας, τόμος ά. ; ubi Ρarisinae editionis typothe
tae pro τόμος, βιβλίον scribere placuit Αgathias neque tem
pus omne usque ad Iustiniani mortem his libris persecutus est,
ηeque Iustinianei temporis finibus opus suum circumscribere
sibi proposuerat.

Α G ΑΤΗΙ ΑΕ S Ο Η ΟΙ, ΑSΤΙ ΟΙ

ΜΙ Υ Η Ι Ν Ε Ν SΙS
Η ΙS Τ Ο R Ι Α R U Μ
Ι, ΙΙ Β Ε R Ι.

ΑRGUΜΕΝΤUΜ.
Cothί in Ιtaliα Ναrseti se dedunt: mor tamen rebelles α Fran
cίς αμαίliα petunt (Cap. ι). Γe Francis , laudes eorum (2). Reges
Francorum φuatuor, Chlodovaei/iliί (3). Τheudibertus, Francorum
reα , cuί succedit Τheudibaldus puer (4). Legatio Gothorum ad Τheu
dibaldum (5), Τheudibaldus εαercίιum in Ιtaliam mίttit , ducibus
Leuthari et Βutilino. Γe Αlamαnnis (6). Ρraνα Αlamαnnorum reli
gίο. Leutharis et Βutilinί superbία (7). Νarses ad Cumas ducίt (8).
Cumae oppugnatae (9). Νarses Cumarum muros suffodit (το). Go
thos Τμseiam habitantes in deditionem accipit (ι 1). Luca cίrcumses
sα (12). Νarsetis magnanimίtas (13). Fulcaris et Ηerulorum clades
(14). Fulearis occumbίt. Gothi in Αemίlia et Liguria α Ηomanis de
ήicίunt (15). Ναrses militum animos confirmat(16). Stephanus α Νar
sete Faventiam missus prαcfectorum ignανίαm reprehendit (17). Νατ
ses Lucan denuo oppugnatam capίt (τ8). Εαercitu in hiberna dimisso
Rαυennan "Ά (19). Αligernus Gothus Cumas sponte Νarsetι
dedit (2ο). . Νarses, Κarnis in militiam αdscίtis , prope Αriminum
ζ,
cum Francis confligίt(21). Fuβα είrmulatα cos deνίncίι
 Π Ρ Ο Ο Ι ΙΜ Ι Ο Ν.

κν 2/ -ν

Εd. Ρar.1 Λαλόνμέν

μ τι χρη
γρήμα και εύδαιμον νίκαι πολέμων και τρό
Ψ
ν ν " - -- ν cr

Εd.Ven.5παια, πόλεών τε ανοικισμοί και αγλαϊσματα, και άπαντα

οπόσα μεγάλα τε και αξιάγαστα έργα, ταύτα δε και τα τοιά
- - "

δε δόξαν μέν τινα και ήδονήν τοις κτησαμένοις επάγει, απο

- -' - 2/ Υ -

βιούσι δε αυτοίς και εκείσε οίχομένοις ούτι μάλα εθέλουσινό

έπεσθαι, αλλά και λήθη παρεμπεσούσα επικαλύπτει και παρα
ν -w - - Χ/ ν

Ρ. 2 τρέπει τάς αληθείς των πράξεων αποβάσεις ήδη δε και των

επισταμένων αποβιούντων, οιχεται και διαδιδράσκει ή γνώσις
-ν " 1 2' ν Υ r

συν αυτοίς σβεννυμένη, ούτως άρα μνήμη γυμνή άνόνητόν

τι και ου μόνιμον, ουδε τώ μακρώ συνεκτείνεσθαι πέφυκεντο
ΥΥ τ ΥΛ - ι γν

χρόνω.
3,
και ουκ αν oίμαι
4. >νδέ; θή πατρίδος προκινδυνεύεινένιοι
2". ιδό Υ ι " Σ « ν

έγνωσαν, ή άλλους άναδέχεσθαι πόνους, ευ είδότες, ώς, εί και

ν- - -ν Α " ν

Βσφόδρα μέγιστα δράσαιεν, συναπολείται το κλέος αυτούς και «ν " Υ "

διαρρυήσεται, μόνω τώ βίω αυτών εκμεμετρημένον ειμή

" " ν Υ -' Υ Υ

τις, ώς έoικε, θεία προμήθεια το άσθενές της φύσεως αναρ-15

ρωννύσα τα εκ της ιστορίας επεισήγαγεν αγαθά και τας εν
θένδε ελπίδας, ου γαρ οίμαι κοτίνου γε ένεκα και σελίνου οι
2» -' Υ -ν " Υ r 2 Α'» Υ « »
Ολυμπιονίκαι εν ταις κονίστραις εναπεδύοντο, ουδ' αυ οι αγα
1. μέντοι R. . το συνεκτείνεσθαι R., Intpr εαιendi, συνεκτεί
νειν vulg. πέφυκε vulg., νεφελκυστικόν h. 1. et passim addidi
ex R. : Ι. ή πατρίδος Β., Ιntpr, pro patrια , vulg, ή και πατρ.
15. αναρρωνύσα R.

ΡΡ Α Ε Ε Α Τ Ι Ο.

Ρacar, φuaedam et beata possessio censeri potest victoriac bel

1orum et trophaea, urbes conditae atque instauratae, omnes deni
que magnae admirandaeque res gestae. Αtque haec quidem aliaque
eiuscemodi ut maxime gloriam aliquam voluptatemque suis possesso
ribus adferant, aegre tamen eos e vivis excedentes comitantur Sed
et oblivio interveniens offuscat atque subvertit veros rerum gestarum
eventus , et cum ii ipsi qui eos norunt vivere desierunt, emoritur
etiam atque evanescit una cum ipsis hominibus earum rerum notitia.
Οuo fit, ut nuda memoria fluxum parumque firmum sit, ne ψυ
que temporis diuturnitatem ferat. Νeque vero putarim quosdam aut
pericula pro patria adituros, aut alios labores suscepturos fuisse, cum
scirent, quantumvis maximas res gessissent, perituram, una cum ipsis
atque emorituram omnen earum gloriam , sola ipsorum vita circum
scriptam : nisi quaedam , uti apparet, divina providentia naturae hu
πmanae fluxibilitatem fulciens, historiae bonum, quacque ex ea af
fulget, spcm csset elargita. Νeque enim, arbitror, olcastri aut apiί
causa Οlympiοnicae in arenam nudi descendebant , neque rursum
 ΡRΑΕFΑΤΙΟ, 5
η «ν Υ η ν ν ν.

θοι τών πολέμων αγωνισται

" - y "
λαφύρων γε μονον και του παραυ- c
Υ ν ν -ν

τίκα κερδαλέου εφιέμενοι , ες προυπτόν τε και διαφανή κίν

- Υ -' - ν "- Υ

δυνον σφάς αυτούς αφιάσιν αλλά δόξης αμφότεροι έκατι βε

Υ «Λ τ 2/

βαίας τε και ακηράτου, ήν ουχοίόν τε άλλως καρπώσασθαι,

5ή της ιστορίας αυτούς απαθανατιζούσης , ουχ οία τα Ζαμόλ
ν Υ -

ξιδος νόμιμα και η Γετική παραφροσύνη, αλλ' ως αληθώς

- Υ /

τρόπω τινι θείω τε και αθανάτω, και ώ μόνω δύναται τάD ν Υ Λ

θνητά ζ,ες4 αεί διαβιώσκειν, ράδιον μεν ουν ήκιστα αν είη άπαν
ν ? - c / > - Ο « Α' w

τα διεξιέναι και απαριθμείσθαι, οπόσων αγαθών ή ιστορία τον

τοβίον εμπίπλησι τον ανθρώπειον ώς δε συλλήβδην ειπείν, οί
μαι γε αυτην φιλοσοφίας της πολιτικής ου μάλα μειονεκτεί
σθαι, ει μή τι και μάλλον ονίνησιν. ή μεν γαρ, oία τις
Υ Α w Υ ΛΥ " μ, ν c Α'

αστεμφής δέσποινα και άθώπευτος, κελεύει και διατάττει, οποί- Ρ.3

ων τε έχεσθαι και οποία διαφεύγειν προσήκει, ώσπερ τώ πεί
15θοντι καταμιγνύσα το αναγκάζον ή δε τό θέλγοντι πλείστω
χρωμένη και οίον καρυκεύουσα τάς απαγγελίας τη ποικιλία των V. 6
παραδειγμάτων, και παριστώσα τώ λόγω, εν οίς τε ευδοκιμή
2/ -

κασιν άνθρωποι ευβουλία χρησάμενοι και δικαιοσύνη, και

Υ" " «ν " Υ " ν Λ. χ

ένθα διήμαρτον του προσήκοντος, η γνώμης τινος εναντιας ή Β

r / - - \ » ψ.

2οτύχης ήγησαμένης, λανθάνει ταις ψυχαίς ηρέμα τάς αρετάς

έσοικίζουσα, το γαρ προσηνές αυταίς και αυθαίρετον μάλλόν τι
Υ 3. "ν

εμφύεται και προσιζάνει. εγω μεν ουν ταύτα εκ πλείστου σκο

17. παριστώσα R., παριστάσα vulg.
strenui bellatores spoliorum tantum et praesentis lucri cupiditati ac
censi in aperta manifestaque pericula se coniiciebant: sed utrique
solidae atque adeo immortalis gloriae consequendae studio inflam
mati : quam quidem aliter adipisci non potuissent, nisi historia eos
ab interitu vindicante atque immortales efficiente: non ut Ζamolxidis
instituta et Getica deliramenta, sed vere et modo quodam divino
atque immortali, φuoque solo mortalia haec perpetuari possunt.
Ηaudquaquam igitur facile fuerit oratione persequi atque enumerare
omnia quibus historia humanam vitam expleat bona. Ut vero sum
matim dicam, equidem civili philosophia eam non inferiorem cen
snerim : nisi etiam plus forte utilitatis conferat. Ηaec enim veluti
severa φuaedam minimeque blanda domina iubet ac praescribit quae
scqui, guae fugere oporteat, suasionibus suis vim quodammodo ne
cessitatemque commiscens: hacc vero, oblectamentis plurimis utens,
ac veluti condiens praccepta varietate exemplorum, et ob oculos po
nens quibus in rebus homines prudentia iustitiaque usi praeclare
rem gesserint , φuibus etiam in rebus, vel animi contrario aliquo
vel fortunae ducta atque impulsu a recto aberrarint, leniter ac pla
cidle virtutes animis insinuat. Βlanda enim et voluntatis nostrae ar
Litrio electionique exposita facilius animis humanis illabuntur atque
adhaerescunt. Εgo itaque hanc iamdudum considerans et cum animo
 6 ΑGΑΤΗΙΑΕ
Α" ψ. r ς ν ν Αυ φ'

πών τε και διαλογιζόμενος, υπεράγασθαι μεν χρήναι ήγoύμην -ν 2/ -

και κοινούς ανυμνείν ευεργέτας τους οπόσοις ήδη αι τoιαίδε

c πραγματείαι διαπεπόνηνται, ου μήν εγχειρητέα εμοί τώδε τώ
" χ " Υ Τ w \ ν Α Υ " Υ Η τι

πόνω έδόκει, ουδε την αρχήν αποπειρατέα ετύγχανον γαρ

Αν ν Υ / «ν C ν c - Υ r Α'

μάλλον δή τι εκ παίδων τώ ήρωω ρυθμώ ανειμένος, και με 5

ήρεσκεν τα ήδύσματα των της ποιητικής κομψευμάτων, και "- ν Χ/

τοίνυν πεποίηταί μοι εν εξαμέτροις βραχέα άττα ποιήματα, Α ν " "

ά δή Δαφνιακά επωνόμασται, μύθοις τισι πεποικιλμένα ερω

-' - / ν Υ" ε. «- ι»

Dτικούς, και των τοιούτων ανάπλεα γοητευμάτων, έδοξε δέ μοι

-" «- 2/ -

πρότερον κακείνο αξιέπαινόν τι είναι και ουκ άχαρι, είγετών το

επιγραμμάτων τα αρτιγενή και νεώτερα, διαλανθάνοντα έτι
και χύδην ούτωσι παρ' ενίοις υποψιθυριζόμενα, αγείραιμίτε
< 7' , ν ι

ώς οίόντε εις ταυτόν και αναγράψαιμι έκαστα εν κόσμω απο

κεκριμένα, και ουν δή και τόδε μοι εκτετέλεσται έτερά τε πολ
λά αγωνίσματα,
" άλλ δε του μεν αναγκαίουθ,χάρινου
λ •
μάλα πεποιη-15
δή 2' \ w " ν ν

Ρ. 4 μένα, αλλως δε ίσως προσαγωγά και θελκτήρια και γαρ δητα

C / -ν -ν -

ή ποίησις ιερόν τι χρήμα και θεσπέσιον. ενθουσιώσι γούν εν

Υ «ν C w >, γΛ c ν e > ν ν Α'

αυτή αι ψυχαι, είπoι άν ο σοφός ο Αρίστωνος, και λίαν ή «ν

ωδίνουσιν επαφρόδιτα, όσαι δή ώς αληθώς μουσόληπτοι γίνον

w "w ν -ν Α' γ Α'

ται, και τήδε κάτοχοι τή βακχεία, εμοί μεν ουντοίσδε θα-2 ο

2, οπόσους Ρar, αι add. R.,,om vulg. 3. εγχειρ. γαρ εμοι R.
4. ουδε την R., ουδε κατά την vulg. 5..με ήρεσκεν Β., μοι
ήρεσκε vulg. 6. κομψευσμάτων R. 8. Δαφνικά R., Ιntpr..;
male. 12. ουτοσί edd. 13. ταυτον R., ταυτό vulg. 14.
τίδε R. 2o. θαμίζειν R., θαυμάζειν vulg.
meo reputans , admiratione dignos censebam, et in publicum bene
ficos celebrandos, quotquot in hoc historiae scribendae instituto la
borarunt. Μihi autem nequaquam suscipiendus hic labor, sed ne
tenteudus quidem initio est visus. Εram enim magis iam inde a
pnero heroicis modulis addictus, et poèticarum elegantiarum dulce
aine magnopere delectabar , atque adeo brevia quaedam poèmata
Inexametris versibus conscripsi, Τuae Daphniaca vocavi, fabulis qui
busdam amatoriis variegata et eiusmodi illecebris referta. Visum vero
mihi fuit etiam hoc initio laudabile et non inelegans institutum, si
nova quaedam recentiaque epigrammata, latitantia adhuc sparsimque
a nonnullis lusa, in unum, quoad eius fieri posset, recolligerem ,
singulaque in ordinem digesta conscriberem. Quod φuidem etiam
perfeci, ut et alia multa exercitamenta, non utilitatis ergo, sed ob
lectandi deliniendique animi causa a me facta. Εst enim omnino
sacra quaedam et divina res poèsis. Αftlantur enim in ea divino quo
dam furore animi, ut sapiens ille Ρlato dixit, valdeque venuste par
turiunt, φuotquot Μusarum pleni atque hoc furore correpti sunt. Μihi
quidem igitur statutum erat in his versari, neque unquam in animum
inducere, ut iuvenilia haec iucundaque studia desererem , sed Del
phicum potius praescriptum sequi xoscΕ τR IPsυΜ. Cum vero aetate
 ΡRΑΕΕΛΤΙΟ. 7
ΜΑ» Υ 4 η ν Υ r 4. ν ν -

μίζειν έδόκει, και ου μήποτε εκόντι είναι τα νεανικα ταύτα

και επιτερπή σπουδάσματα μεθιέναι, αλλ' έπεσθαι τό Δελ- Β
φικώ εκείνω προγράμματι και τα οικεία γιγνώσκειν, έπει δε
* - Υ ν. r - ν ν

εν τώ κατ' έμε χρονφ ξυνέβη μεγάλους μεν πολέμους πολλα

- - Υ r - Υ Ο. Αν -

5χου της οικουμένης άπροσδόκητα ξυρραγήναι, έθνών τε πολ

- - - " Υ

λών βαρβαρικών μεταναστάσεις γενέσθαι, και πράξεων αδή

- ν Υ Α' / 2 "

λων τε και απίστων παραλόγους αποβάσεις, και τύχης ατά

Υ > C Α' -ν

κτους αντιρροπίας, γενών τε καταλύσεις, και πόλεων ανδραπο-c

ν ν ν

δισμούς και μεταβολάς οικητόρων, και οίον άπαντα τα ανθρώ

- - y -

1οπεια κεκινήσθαι επειδή ουν ταύτα και τα τοιαδε ξυνέβη, δε

" η λν Υ ι
διέναι μoι πως επήλθε, μη τι «ρα ουχ όσιον είη, έργα ούτω
-'

\ - -

μέγιστάτε και θαύματος άξια και τους μετά ταύτα χρήσιμα

- - ν ? " - λ'
έσόμενα και όνησιφόρα καταλιπείν αμνηστα το μέρος, και σε ν Υ" ι» «... " -'

σιγημένα, τoιγάρτοι έδoξέ μοι ουκ άπο τρόπου είναι, και του
-" Υ "ν Χ/ ν

15συγγράφειν άμωσγέπως αποπειράσθαι, ως άνμοι μή άπας ο υ

βίος εν μυθολογία τε και περιττώ πόνω αναλωθείη, αλλά τι
φέροιτο και αναγκαίον, πολλοί δέ με και των επιτηδείων επεί.
γοντες και έγκελευόμενοι εξηρέθισαν την ορμήν και επέρρω
-' Υ ν -

σαν, εν τοις Ευτυχιανός ο νέος αρχηγός τε ήν της παραινέσεως Ρ. 5

η 1 - -ν «ν. * Α- ν

2οανήρ τα πρώτα τελών εν τοις των βασιλέων υπογραφεύσι, και

2. σπουδάγματα R. . αλλ' R. Lugd., αλλά edd. τοίς Δελφι
κoίς εκείνοις προγράμμασι R. 3. έπει R., επειδή vulg. ' 6.
πράξεσι R. 8. κατακλύσεις R. ι 1. απήλθε R. sed vulg. in
Πng. 12. μέγιστά τε και R., μέγ, και vulg. 13. το μέρ και
σεσιγημένα R., και σεσ. τ. μ. vulg. 14. άπο τρόπου R. Lugd.
(Cl.), απότροπον cdld. του om. R. 15. μoι om. R. 16. περ.
πόνω R., πόνω περ, vulg. 19. Εχιδνός R. τε R., γε
vulg, Νon de Εutychiano Ιοquitur Αgathias, sed, ni fallor,
«le Ρaulo Silentiario, Cyri Flori filio.
hac, in quam incidi, ingentia bella per multas orbis terrarum partes
praeter expectationem sint excitata, et multarum barbararum uatio
num transmigrationes factae, dubiorum etiam atque incredibilium fa
ctorum inopinati eventus temerario fortunae impulsu acciderint : na
tionum quoque et urbium eversiones, gentes subactae, coloniaeque
«leductae, et tantum non humanae res omnes loco suo motae : cum,
inquan, hacc aliaque eiuscemodi acciderint, subiit animum meum
formido, parum honestum forc , si res usque adeo magnae atque ad
mirandae , et posteris adco utiles conducibilesque futurae nullis scri
ptis proditae silentio praetermitterentur. Quocirca non abs re mihi fa
cturus sum visus, si eas aliqna ex parte litteris commendare tentaren,
ne omnis vita mihi in fabularum studio et supervacaneo labore consu
nneretur, sed aliquid etiam utilitatis publico adferret. Μulti vero fa
miliarium urgentes atque exhortantes studium meum excitarunt et
confirmarunt. Inter quos hortatores facile princeps erat Εutychiuuus
iunior, et primarius reguum scriba, vir et bonus et prudeus, et Ε
non mediocriter cruditus, idemque gentis Floriorum Ρraeclarum orιa
 8 ΑGΑΤΗΙΑΕ
ψ 2/ Σ9 1 η 9 " Σ ν

τα άλλα αγαθός και άγχινούστατος, παιδείας τε αποχρώντως

" Μην - Αν 2ν ν

έχων, και τού των Φλωριδών γένους άριστον εγκαλλωπισμα γε

7. γι γ w w »

γενημένον, ούτος δή ουν ο ανήρ, περί πλείστου γάρ τάμα εποι

"- Χ/ 2/ μ' -ν

είτο, και ως άν μοι άμεινόν τι έσται ευκλείας τε πέρι και της

2/ 2, / ν « » " Υ Υ / Υ r

άλλης ωφελείας σφόδρα οι επεφρόντιστο, ουκ ανίει επείγων5

και χρηστάς εμφαίνων τας ελπίδας, δείν γάρ ουκ έφασκεν ούτω
4 C Α. Α ψ 3 " w > Α' " φ w Α

Β χαλεπόν ηγείσθαί μοι και ανήνυτον το εγχείρημα, ουδε τώ

ν -" Υ Αν Cr «. ν

μήπω ες πείραν ελθείν, ώσπερ ναυτιλίαν οι αθαλάττωτοι, κα

-ν 2, *. Αν 2. "Υ & ν 4. '

ταπεπλήχθαι οίεσθαι δε μάλλον ου πόρρω τετάχθαι ιστορίαν

Λυ 2, "ν η w

V. 7 ποιητικής, αλλά άμφω ταύτα είναι αδελφά και ομόφυλα, καιτο

μόνω ίσως τώ μέτρω αλλήλων αποκεκριμένα, ως δή ουν οίκοθεν
2 " ν - " ν

οίκαδε ούσης της μεταστάσεως θαρρούντά τε ιέναι εκέλευεν και

C σθενει
σθέ τι έγεσθαι
παντι εχ έργου, αλλα
εργου, αλλά γαρ
γά τοιαυτα
ιαύτα επασων,
επάδ ήδ
ηση
Αν /

μοι και αυτώ βουλομένω, κατεκήλησέ γε ραδίως και έπεισε και

Λ y ν Υ Υ ν χy Α/ ν "ν -

τοίνυν ες τάδε αφίγμαι, αλλά μοι είη άξιόν τι δράσαι της προ-15
θυμίας, και του μεγέθους των έργων ως εγγυτάτω ικέσθαι.
Δηλωτέον δε πρότερον όστις τέ ειμι και όθεν, τούτο δή το τοις
Αν 2 " Υ w > / w 2/ " w

ξυγγραφεύσιν ειθισμένον εμοι Αγαθίας μεν όνομα, ΙΜύρινα δε

1. Vulg. inepte ουκ αποχρώντως. Νegationem, guam deleri ius
sit Τoupius ad Suidam Ι. p. 53. ed. Lips., non agnoscit, R. Fieri
autem potest ut illa orta sit ex alia scriptura: ευ καποχρών
τως, , αποχρώντος R. 2. γεγενημένον R., γεγενημένος νulg.
3. περί πλ. γάρ ταμά R., έπει π. πλ. ταμά vulg. 4. τε om. R.
6. εμφαίνων τας ελπ. R., υποφαίνων ελπ. vulg. 7. ανόνητον
Β. μήτε προς την πείραν R. ' 8. καταπεπλήσθαι (sic) R., δε
διέναι vulg, 9 δε om. R. 1o. αδελφούς R. 1 Ι. μέτρω
ή (sic) αλλήλων R., μ. έστιν αλλ. vulg. ' οίκαθεν R. i5, είη
inseri iubet Clar Ηasius ad Leonem p. 185. comiecturamque viri
sagacissimi confirmat Β. 17. πρότερον, guod vulgo deest, add. R.
mentum. Ηic itaque vir cum res meas maximi faceret, et de gloria uti
litateque mea vehementer esset sollicitus, nunquam destitit me urgere,
bonasque spes mihi ob oculos ponere, asserens, non ita arduum per
fectuque difficile opus censeri debere, neque φuia intentatum inso
Ιensque est, instar navigationis inexperto maris, pertimescendum;
immo vero ita statuendum esse, historiam a poètica non multum di
stare, sed haec duo gemina affiniaque esse, sologue propemodum
rhythmo inter sese discrepare Βono itaque animo, tanquam e patria in
Ε migrantem, incedere omnibusque viribus operi instare iubebat.
alia itaque mihi assidue occinens, Ε etiam me facileque de
linitum in suam sententiam adduxit. Contuli itaque me ad scriben
dam historiam, spe, dignum ahiquid hoc praeclaro studio institutoque
praestandi et ad magnitudinem rerum gestarum φuam proxime acce
dendi. Superest, ut quis et cuias sim, ex more eorum qui historiam
scribunt, declarem. Νomen itaque mihi Agathias , Μyrina patria;
Μemnonius pater, ars vero Romanorum instituta ac leges et fori cer
tanuina. Μyrinam auten dico, nou illam Τhracian urbem , mcque
 ΡRΑΕFΑΤΙΟ. 9

πατρίς, Μεμνόνιος δε πατήρ, τέχνη δε τα Ρωμαίων νόμιμα D

ν 4. - / 2. Αν " Υ ι ν

και οι των δικαστηρίων αγώνες. Μύριναν δέ φημι ου το Θρά

κιον πόλισμα, ουδε εί τις ετέρα κατά την Ευρώπην τυχόν ή
" - " - 2 " Υ Α ν » - 2 Α. "

Λιβύην τώδε κέκληται τώ ονόματι, αλλά την εν τη Ασία πά

1 Υ 4 \ \ -

5λαι υπό Αιολέων απωκισμένην,

θικού δή αμφί τάς εκβολάς του Πυ
-Λ δί κιν (Α C Υ Λ- Μ. Υ ν Υ) ,

υποταμου, ος ση ρεων εκ Λυσιας της χωρας ες τον εσχα

Υ - - Αν - Γ.

τον αυλώνα του κόλπου του Ελαϊτου εμβάλλει. γένοιτο μεν Ρ. 6

Υ Αν 4» -

ούν εμοί γε τελεώτατα τήδε τροφεία ως οίόν τε αποτίσαι, και

τι Υ

άπαντα τα κλεινά και πάτρια έργα ες το ακριβές αναγράψαι.

1ονύν δε ή μεν ευμενής και ίλαος και της προθυμίας ημάς απο
δεχέσθω. έμοι δε επί τα κοινά και μέγιστα των πραγμάτων 7'
ιτέον. Ποιήσομαι δε την ξυγγραφήν, ουχ ήπερ και ετέροις εν
- 4/ Χ/ - -

τώ παρόντι πεποίηται ήδη γάρ που και άλλοι τα νύνες τόδε Β

" > , Υ " Υ C ν γ. Cr "

πόνου άφίκοντο, αληθείας μεν, ως τα πολλά, ήκιστα μέλον

15αυτοίς και του τα γεγενημένα ως έχουσι τύχης διεξιέναι, ούτω
δε διαφανώς κολακεύειν πολλούς των δυνατών και υποθωπεύ
ν «ν Υ --

ειν ελόμενοι,
2"
ώς είπoτε άρα και αληθή φήσαιεν, απιστείσθαι.
" C. - " ν
καιτοι εγκωμιω μoνω προσηκειν οι ταυτα δεινοί φασι, τα
- Υ Αν

προσόντα ότωούν αγαθά κατά το μάλλον εξαίρειν ιστορία δε

2οεπαινείν μεν και ήδε τους εύ τι δράσαντας ου πάμπαν αναί-C
y. "ν

νεται , ου μήν τούτό γε σκοπόν οίμαι και γνώρισμα

• ,21 2 " ε;' 2'
έχειν εθέ r - " Υ Α' χ\ "

λει αλλ' εί που ή των πράξεων απεργασία έπαινον ή ψόγον

- " γ. ν Υ 1 " Υ : w 1

επάγοι, ου βιάζεσθαι αυτήν θέμις, ουδε μεταποικίλλειν τα γε

1. δε post Μεμν. addidi ex R. 2. Μύβριναν (ubique cum βρ)
R., Μύρινα vulg. 15. τύχης expungitur a corr. R. 23. επά
γοι R., επάγει vulg. αυτήν Ν., αυτή vulg., αυτής R.
si qua alia per Εuropam aut Αfricam hoc nomine vocatur; sed
φuae est in Αsia, veterum Αeolensium colonia, ad ostia Pythici flu
minis sita, qui quidem fluvius ex Lydia regione fluens, in extremum
Εlaitidis sinus alveum fertur. Sit itaque mihi, plenissima huic, quoad
eius fieri potest, nutricationis praemia persolvere, omniaque illustria
εt patria facta accurate conscribere : nunc vero haec benigne et fa
venter propensum animum studiumque meum accipiat., Μihi autem
publicarum maximarumque rerum scriptio est aggredienda Instituam
vero historiam, non ut ab aliis hodie factitatur, (sunt enim etiam
alii hac tempestate gui in eadem arena versantur,) non, inquam, ut
ii, quibus minima est veritatis cura, utque res gestas ita ut accide
runt commemorent: adeo vero aperte plerisque proceribus adulantur
et palpum obtrudunt, ut, si quando etiam vera dicant, fides tamen
εis abrogetur. Αtqui periti harum rerum auctores soli encomio sive
laudationi convenire aiunt, boua, quibus quisque praeditus est, ver
bis exaggerare atque extollere. Ε vero, tametsi me ipsa
quidem a laudatione eorum, qui praeclari aliquid gesserunt, pror
sus abhorret, hune tamen scopuu argumentumque sibi pracfixuυ
 ΙΟ ΑGΑΤΗΙΑΕ

γενημένα, οι δε ιστορίαν μεν ποιείσθαι ομολογούσι, και το

- - "ν ? ν

D της επιγραφής επάγγελμα τούτο αυτούς υποφαίνει, πεφώραν

1 -

ται δε όμως τη πείρα κομψευόμενοι την επωνυμίαν τους μεν

" ν" ". - Α' Χ/ "

γαρ έτι περιόντας, είτε βασιλείς είεν, είτε και άλλως επίση
Υ -' -ν ". -

μοι, ου μόνον τη αφηγήσει των εξειργασμένων εγκωμιάζου-5

3 , γν " . " α Υ/ ν Cr /

σιν, (ή γάρ αν ολίγα ήμάρτανoν,) ένδηλοι δε άπασι γίνονται,

? - Υ 1, Χ/ . - Α -ν

Ρ. 7 ότι δή αυτοίς ουδέν τι άλλο διεσπούδασται, ή μόνον επαινείν

2/ - - 2/

τε και άγασθαι και πέρα του αναγκαίου - τους δε ήδη τεθνη

ν -ν " Χ/

κότας, οποίοι τινες και ετύγχανον όντες, ή κακίστους αποκα

-" Α «ν Α -

λούσι και τα κοινά λυμηναμένους, ή, το γούν έλαττον δεινόν, το

κατολιγωρούσιν αυτών, ως μηδε μνήμης τινός μεταδιδόναι.
ταύτη τε oίoνται τα παρόντα ευ τιθέναι και το αει κρατούν
Β εκθεραπεύοντες ωφέλειαν σφίσι πορίζεσθαι, κακώς επιστάμενοι
« Α' 2. -

ως και αυτούς δήπου τους προς αυτών επαινουμένους ου μά

λα τα τοιάδε αρέσκει, λογιζομένους, ως ουχ ικανόν έσται 15
το της κολακείας αρίδηλον την περί αυτών δόξαν βεβαι
- 7. 3 Η - "ν

ώσαι. ούτοι μένουν ξυγγραφόντων, ώς πη φίλον αυτοίς και

- Ο

είθισμένον, εμοί δε το αληθίζεσθαι περί πλείστου εκτέον, ες

Cό, τι χωρήσει, μεμνήσομαι δε των όσα παρά τε Ρωμαίοις και
των βαρβάρων τους πλείστοις ες τόδε του καιρού επράχθη αξι-2ο
2. υποφαίνειν R. 6. έτι δήλoι R. 8. πέρα R. Lugd., υπέρ cddl.
ιο. το γούν R., τόγ' ουν Lugd., τόγε ουν edd. 17. ξυγγράφοντες
ώσπερ R. 18. εμοί δέ -χωρήσει. Ηunc locum et mutilum
et corruptum esse arbitror. Νihil opis affert R., imo corrupti
ora : εκτέον (sic) ευ ότι χ. Νum περί πλείστου ποιητέον, ευ
ειδότι ότι... (?)..χωρήσει " Legebantur olim quaedam in margine
R. litteris quadratis scripta , quae nunc crasa sunt.
habere nolle existimo. Sed sicubi factorum effectus laudem aut dede
ous conciliat, vim facere historiae non licet, neque res ipsas palliare
fucareque oportet. Ηi vero historiam quidem scribere se profiten
tur, titulique promissio hoc prae se fert , experientia tamen ipsa
Ιhistoriae appellationem fucantes deprehenduntur. Εos enim qui ad
Ιnuc in vivis sunt, sive reges sive alioqui viros illustres, non so
lum commemoratione rerum gestarum laudant, in quo non nimis
peccarent : sed omnibus conspicuum faciunt, nihil aliud ipsos operam
dedisse, quam ut laude admirationeque φuos volunt prosequantur,
ιultra quam par est, eos vero qui iam e vivis excesserunt, qualescun
φue fuerunt, aut pessimos vocant et rerum publicarum vastatores ,
aut, (quod utique minus grave est) ita eos conιemnunt, ut ne me
moria quidem ulla dignentur. Αtque ita sese rem praesentem optime
curasse existimant, semperque potentioribus assentantes privatis suis
commodis consuluisse , non satis intelligentes, quod ne ipsis φuidem,
quos laudibus extulerunt, haec talia admodum placeant, reputantibus
scilicet, manifestam illorum adulationem parum firmum esse gloriae ex
istinationisque ipsorum stabilimentum. Scribantitaque hi pro sua li
bidine et more, mihi fixum est veritatem , φuoad eius fieri possit,
 ΡRΑΕΕΑΤΙΟ. ΙΙ
2) - 4. -

αφήγητα, ου μόνον υπό ανδρών έτι βιούντων τυχόν, μάλλον μεν

- 2 ι, "ν

ούν και των ήδη αποιχομένων, και ουδενότι παρήσω τών λόγου
- ν \ « Λ

αξίων.
-
Τoιγάρτοι ει και μή πρότερον ες το ξυγγράφειν προ
". - 1 Χ. -ν

ήγμαι, ή μόνον εξ ότου Ιουστίνος ο νέος την αυτοκράτορα

- - / Α ν

5μετήλθεν αρχήν, Ιουστινιανού τεθνηκότος, αλλ' έγωγε και D

- ν -" " 2/

επί τους ανωτέρω χρόνους αναδραμoύμαι, και οπόσα ούπω - - " w

ετέρω τω εκπεπόνηται, ταύτα δε οικείον ποιήσομαι έργον, τα

μεν γαρ πλείστα των κατά τους Ιουστινιανού χρόνους γεγενημέ - « η Αν Α

νων, επειδή Προκοπίω τώ ρήτορι τώ Καισαρείαθεν ες το ακρι

w -ν Υ, Ι w Υ ν

ποβες αναγέγραπται, παριτέον εκείνα έμοιγε, άτε δή αποχρώντως «ν 7

ειρημένα, τα δε μετ' εκείνον, ως οίόντε, διεξιτέον, προοίμια Ρ. 8
- Αν / \

μεν γαρ αυτό της ιστορίας Αρκάδιος αποβιούς εποιήθη, καιV.8

- - ν

τώ εκείνου παιδί Θεοδοσίω Ισδιγέρδης ο Περσών βασιλεύς

1 " ' γ. r \ " -

κηδεμων γεγενημένος, τά τε Ουαραράνη και Περόζη ξυνενε

" w c" " Α 1 Υ \

15χθέντα, και όπως Καβάδης βασιλεύς καταστάς αφήρηται την

W - Ι Ω/

αρχήν και είτα θάττον αυτήν ανεκομίσατο, όπως τε Αμιδα Β

<* 4 Υ - 2 Α' C " ν w

ήλω προς αυτού, Αναστασίου Ρωμαίων βασιλεύοντος, και

γ. - ν - 4, -

όσους δαυθις
>» Ο
μετ' εκείνον Ιουστίνος
δε ο πρεσβύτης εν τώδε
"".- λ
τώr " «... Αν w 1 r

έργω διεδέξατο πόνους, εξής δε τους Περσικούς πολέμους

" ν

2οόπόσοι δή πρός τε Καβάδην και Χοσρόην αμφι Συρίαν και Αρ

2. oύν addidi ex R. . 4. Ιουστίνος ο νέος, Ιntpr. Iustinus ipse
εt ιunior, Fort. ουτος ο νέος. 7. ετέρω τε R. 9. τω ante Καισ.
add. ex R. 13. Ρost Θεοδοσίω add. Intpr et imperiί procuratio
nem, scil. και τη βασιλεία. Ισδιγέρδης R., Ισδηγ. νulg. 14.
Ουαραράνη Ν., Ουαραβάνη R., Ουαράνη vulg. 16. Αμιδον R.
sequi. Persequar autem quaecunque memorabilia tam a Romanis
quam barbaris plurimis hac tempestate sunt gesta, non eorum tantum
φui adhuc fortasse vivunt, immo vero magis etiam eorum qui iam de
cesserunt, nihilque ex iis, quae memoratu digna videbuntur, omit
tam. Quocirca tametsi non prius ad scribendam historiam me contuli,
quam ex quo tempore Iustinus iunior ad imperium accessit, mortuo Iu
stiniano : ad superiora tamen etiam tempora recurram, et quaecunque
a nemine adhuc alio sunt elaborata, mihi vindicabo, propriumque
opus efficiam. Pleraque enim Iustiniani temporibus gesta cum Procopius
Caesariensis rhetor accurate conscripserit, mihi praetereunda iudi
cavi, ut plene satis tractata , φuae vero post illum acciderunt, pro
virili persequenda. Οrsus enim est ille historiam suam a morte Αr
cadii, utque filio illius Τheodosio Isdigerdes tutor fuerit institu
tus, et ab iis quae Vararanae et Ρerozae acciderunt, et quo pacto
Cabades rex creatus regno exutus fuerit idemque postea recupera
rit, utque Αmidam ipsi Αnastasio Romanorum regi eripuerit, guan
tos rursus post hunc Instinus senior huic operi labores impenderit.
Ρersequitur deinde bella Persica, Τnotquot adversus Cabadem et Chos
roύm circa Syriam Αrmeniamque et per Lazorum confinia Iustinia
nus Romanorum Imperator gessit. Ηaec omnia e Ρrocopii scriptis
optime cognoveris, et Gelimer Vandalum, Carthaginemque urben
 Ι Ω ΑGΑΤΗΙΑΕ
« 1. -ν - -ν

μενίαν, και μεν δή και τα Λαζών όρια Ιουστινιανό τό Ρω

μαίων αυτοκράτορι διαπεπολέμηνται, τούτους δε άπαντας εκ
«ν 2/ Α

Cτών Προκοπίου λόγων άριστα αν διαγνοίης, Γελίμερά τε τον

Βανδίλον, και Καρχηδόνα την πόλιν, και την ξύμπασαν χω
-ν 2/ χ , / Α Α' ν -

ραν των Αφρων από Βονιφατίου τε και Γεζερίχου και της5

εν τώ τότε αποστάσεως πολλοίς ύστερον χρόνοις Ιουστινια
- Αν ν / Αν " r

νώ δουλωθείσαν, και πάλιν της Ρωμαίων επικρατείας μέρος η 1 - r w

γεγενημένην, μετά δε την των Βανδιλων κατάλυσιν, και όσα οι

ΙΜαυρούσιοι το έθνος έδρασάντε και πεπόνθασι πολλαχού
-ν η 1. ν 1

Dτης Λιβύης κατά Ρωμαίων παραταττόμενοι ότι τε Στότζας το

ν C 2/

και Γόνθαρις Ρωμαίων μεν ήστην, τυράννω δε καταστάν

τε, μεγίστων συμφορών τε και στάσεων αιτιωτάτω τη Λι
" γ Υ ν η

βύη γεγόνατον, και ως ου πρότερον ελώφησε τα δεινά,

ν "». Α' w 2/ Αν 2. ν ν ν 2 η

πριν εκείνω τω άνδρε διαφθαρήναι, αλλά και τάδε αμέλει

Α ι χ\

άπαντα εύροις γε αν εν εκείνοις, όπως τε ή στάσις ή εμφύ-15

λιος εν Βυζαντίω κατά του βασιλέως αρθείσα, και επί μέγα
ν ? " 4. " -ν "

κακού αφιγμένη τα κοινά εδηλήσατο τάς τε των Ούννων επι

Ρ.9 δρομάς, ως δή εν τώ τότε τον Ίστρον ποταμόν περαιωθέντες,
μέγιστα οία την Ρωμαίων αρχήν έλυμήναντο, Ιλλυρίους τε
και Θετταλούς και τα πλείστα της Ευρώπης ληϊσάμενοι, μέ-2ο
" W "ν ν c " ν

ρος δέ τι και της Ασίας, τον Ελλήσποντον διαβάντες. Σουρών

δε ή πόλις ή εν Συρία, και Βέρροια, και Αντιόχεια ή προς
3. Γελίμερα Ν., Γελίμερ vulg., Γελίμων R., mg. Γελίμερόν τε.
7. μέρος om. R. 8. Ρro οι Μαυρούσιοι R. habet oίμαι. Satis
verisimile est Αgathiam scripsisse: οι Μαυρ, οίμαι τ. έ το. τε
R. pro της. 1ο. -Λιβύης R., Λιβύας vulg. Στότζας vulg, et Procop.,
Στώτζας R. ι Ι. Γονθαρείς R. "Ρωμαίων vulg, et R., transfixa
in R. nescio a quo νfinali. Intpr qui vertit: Romanarum par
είum erant, aliquid amplius, fortasse ξυμμάχω, legisse videtur.
12. τής -Λιβύης R. 18. ώς δή R. corr, pro ός δή, οι δή vulg.
21. την Ελλ. R. Σουρών R., Σουρών vulg., Σούρων Ρrocop.
atque universam Αfrorum regionem Iustiniano subiugatam, rursum
φue Romani Ιmperii partem factam, post multos annos quam, Βoni
facii Gesericique aetate, inde avulsa fuerat- Post vero deletos Van
dalos, quae quantaque mala et intulerit et acceperit gens Μaurita
nica , multis Ε 1ocis cum Romanis praeliata ; utque Stotzas et
Gontharis a Romanorum partibus stantes, arrepta tyrannide maxima
rum calamitatum seditionumque auctores Libyae fuerint, nequc prius
gessasse mala, quam duobus hisce capitibus e medio sublatis. Sed et
Ιnaec fere omnia in Ρrocopii historia reperias, quomodo videlicet in
testina seditio Βyzantii adversus regem excitata, inque maximum ma
lum evecta, rem publicam afflixerit, Ηunnorum etiam excursiones,
qui ea tempestate transmisso Danubio Romanum Imperium quam
2maximis damnis affecerunt, Illyrios et Τhessalos maximamque Εuro
pae partem depopulati, partem etian Αsiac, transmisso Ηellesponto,
 ΡRΑΕFΑΤΙΟ. 13
"Ο - 0 Χ - θ, Ο Υ « ν. ν

ροντη ποταμω, οπως οικτρoτατα υπο Χοσροου πεπορθηνται,

ν τ!
» " Υ " Υ 1.

τήν τε Εδέσσης πολιορκίαν, και όπως ενθένδε αποκρουσθείς

Υ" Υ/ - -

έπειτα απιών ώχετο, πάρεστι και ταύτα εντοίσδεθεάσασθαι Β

τάς τε των Αιθιόπων και Ομηριτών παρατάξεις, και ότου δή
2/ - -

5χάριν άμφω εκείνω τω φύλω ες τόδε δυσμενείας ήλθέτην εί

Υ - - - ΩΝ

ρηται δε αυτό πολλά και του μεγίστου λοιμού πέρι, όπως τε

Υ ν - - -

την
"αό
αρχήν
8
κατ'
και ο
εκείνο του καιρού
ίλ
ες το ανθρώπειον
ώ ξ "έχθ -
εισ
γένος αλλά Σν Υ Υ

ηρρησε, και οποια αττα παραλογα εν αυτω ξυνηνεχυη, αλλα

1 C -' - 1 ι -

γαρ και όπόσα ύστερον τώ Ρωμαίων στρατώ ανά τα Λαζών c

1οπολίσματα και Πέτρας το φρούριον, πρός τε Χοριάνην και
" Α Μ :« ι "ν

Π1ερμερόην και τα Περσικά εξείργασται πλήθη, και ταύτα

Υ - Υ " ι " «. » 1 - « «r

εκείθεν αναλεκτέον μεταβάντι δέ οι επί της Εσπέρας, όπως

" - " 2 -

τε Θευδέριχος o των Γότθων βασιλεύς απεβίω, και Αμαλασούν

- 7.
-

θα ή τούδε παίς υπό Θευδάτου ανήρηται, και άπαντα ών δή

- « 1 Υ 2 c r Υ ν - Υ "

15ένεκα ο Γοτθικός πόλεμος ανερράγη, ουδε ταύτα εκείνω πα

- Υ - >Υ . » " ι ν Cr ".. c 1 r

ρείται ουμενoύν αλλ' ουδε όπως Ουϊττιγις ο μετά Θεύδα-D

τον τού Γοτθικού γένους κρατήσας υπό Βελισαρίου του
στρατηγού μετά γε πλείστους όσους αγώνας δορυάλωτος εις
ν - Γ. y Υ

το Βυζάντιον ήκται ουδέ γε όπως Σικελία τε και Ρώμη

Υ - -

2οκαι Ιταλία τους επήλυδας αποβαλούσα βαρβάρους πάλιν

λν " -ν ν. 2/ Ι ν 1

ήθεσιπατρίoις μετεκοσμείτο λάβοι δε άν τις ένθένδε, και

ότι
Τ ρσης ο τομίας
Ναρσης τομιας ες Ιταλίαν εσταλη, στρατηγος
Ιταλιαν εστάλ αυτοκρα- Ρ.
γός αυτοκρά-Ρ.10
4 ότου R, ότω vulg. . . 5. φύλω R. Lugd. (C1), Intpr haegentεε,
φίλω edd. 6. λιμού Β. 7, εισήρρησε R. (CΙ.), εισήρησε vulg.
8. άττα R., άωτα vulg. 9. και om. R. 14. Θεύδάτου R. Lugd.,
Θεοδάτου edd. 16. αλλ' inserit R. ουδε R. ουδ' vulg. Ουίτι
γις νulg. Θεύδατον R. Lugd., Θεόδατον edd. 18. μετά γεR.
Lugd., μετά τε edd. όσους om. R. 19 ήκται R. (Cl.), ικται
νulg. 22. ταμίας R.
Suro etiam oppidum in Syria, et Βerrhoea, et Αntiochia ad Οrontem
fluvium quo pacto misserrime a Chosroύ fuerint vastatae; Εdessae
quoque obsidionem, et quo pacto inde depulsus decesserit. Εst eti
am in iis videre Αethiopum et Ηomeritarum praelia, quaeque ini
micitiarum causae inter istas nationes fuerint Μulta etiam scribit
de atrocissima illa pestilentia, et quibus initiis in humanum genus
irrepserit, φuamque inaudita in ea evenerint. Praeterea quaecunque
deinceps Romanorum exercitus circa Lazorum oppida et Ρetrae pro
puguaculum et adversus Chorianem et Μermeroëm Ρersarumque co
pias gesserit, inde etiam peti possunt. Cum vero in occidentem trans
iit, quo pacto Τheodericus Gothorum rex excesserit e vivis, et
Λmalasuntha eius filia a Τheodato fuerit interfecta, omnia etiam,
φuorum causa Gothicum bellum exarsit, est persecuίus; deinde,
quo pacto Vitigίς, φui post Τheodatum Gothicae nationi pracfuit,
a Βelisario post mulia praelia captivus Byzantium sit dnctus, de
nique quomodo Sicilia ct Roma et Italia, barbaris ciectis, patriis
 14 ΑGΑΤΗΙΑΕ

τωρ προς του βασιλέως γεγενημένος, τούς τε κλεινούς εκείνους

πολέμους, οι δή αυτό προς Τώτιλαν άριστα διαπεπόνηνται ότι
τε αύθις μετ' εκείνον Τείας ο Φρεδιγέρνου την Γοτθικήν ήγε
μονίαν διαδεξάμενος, ουκ ές μακράν και αυτός ανηρέθη ταύ
τα δε πάντα ες έκτoν τε και εικοστόν έτος της Ιουστινιανού5
βασιλείας γεγένηνται ". και Προκοπίο, μεν τώ ρήτορι εν τοΐου,
Β oίμαι αυτώ τα της ξυγγραφής διήνυσται και ξυνετελέσθη,
εγώ δε ες τα εχόμενα τούτων, εφ' άπερ και την αρχήν ώρ
μήθην ιέναι, και δή επί ταύτα είμι. και δή έχομαι τών
πραγμάτων, ΙΟ

Λ. C. 55α
1. Ι. 26
ά.
Υ
Επω; Τείας ο μετά Τώτιλαν τών Γότθων ήγεμών κα
Υ
- --

ν - r
Αν

w
ν

"-
ν

ή 1ίτασίας, ανακαλεσάμενος τας δυνάμεις και πολεμον,

- -- -' ν / «... "
πανσυδει
V. 5πρός τε Ναρσήν και Ρωμαίους παραταξάμενος ήσσήθη τε κατά
κράτος και αυτού πολεμών διεφθάρη, οί τε περισωθέντες των
" Υ

Γότθων, έγκειμένων σφίσι Ρωμαίων και ουκ ανιέντων, πιε-15

" -ν Αν Υ "

ζόμενοι ταις τε επιδρομαίς και ότι εν χώρω ανύδρω

« " , 1 r ν π -ν
ετής
Υ ... »

χανον ξυνειλεγμένοι, σπονδας τίθενται προς Ναρσήν, εφ' ώ

4 ν Υ τ. Αν - Α. w "

την μεν οικείαν αδεώς νέμοιντοχώραν, βασιλεί δε των Ρω

" ν - - -

μαίων κατήκοοι τολοιπόν όντες διατελοίεν, επειδή ταύτα τήδε

Β έχωρει, εδώκει μεν άπασι πέρας έχειν τα τών εν Ιταλία πο-2ο
1. τούς τε R. Lugd., τους δε edd.
2. Τώτιλλαν R. et sic ubique.
12. ανακαλεσάμενος τάς addidi ex R., Ιntpr.
6. γεγένηται Ρar.
in unum iam contractιs eαercitιbus, Verum ante πόλεμον arti
culum desidero. πανσυδι R. 18. δε add. R. (Cl.). 19, λοι
πόν R. 2o. του - πολέμων Ρar
rursum moribus legibusque fuerit decorata, Inde etiam cognosci po
test, quo pacto Νarses Εunuchus in Italiam sit missus, praetor impe
ratorque a rege constitutus , illustria etiam bella, φuae ille adversus
Τotilam praeclare confecit: utque rursum post illum Τeias Fredi
gerni filius, Gothorum, praefectura accepta, non multo post caesus
fuerit. Ηaec vero omnia ad annum usque sextum et vigesimum re
gni Iustiniani sunt gesta. Αc Procopius quidem in his, uti arbitror,
finem historiae suae facit. Εgo vero his proxima et consequentia,
ιut initioΓΤmihi
ν
propositum fuit, persequens, res ipsas aggredior.
Ι. eias Gothorum post Τotilam dux, instauratis copiis cum
Βellum totis viribus Νarseti Romanisque intulisset, insigni clade ac
cepta, in acie praelians periit, Gothi qui evaserant, Romanis absque
ulia intermissione persequentibus, pressi assiduis insultibus et sicci
tate locorum, in quae se receperant, pacis conditiones cum Νarsete ine
τιnt; ut scilicet suas illi terras intrepide habitent, regique Romanorum
deinceps pareant. Ηaec cum ita iis in locis cessissent, videbantur
omnibus bella in Italia finem nacta: cum potius praeludia aliorum
hellorum essent. Censeo enim aevum hoc nostrum nunquam a bellis
liberum futurnm, immo potius perpetuo duratura atque adeo invali
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 1. 15
λέμων, τα δε ήν άρα προοίμια. oίμαι γάρ ουδε επιλείψεινποτεΑ. C. 55α
τον αιώνα ημών τα τοιάδε, μένειν δε ες αεί και ακμάζειν, ές! ! αύ
τ' αν ή αυτή φύσις ανθρώπων ή, έπει και άνωθεν ημίν, ως
έπος ειπείν, συνεισήλθε τώ βίω. και ουν μεστη μεν ή ποίησις,
5πλήρης δε ξύμπασα ιστορία πολέμων τε και παρατάξεων, και Ρ. 12
ουκ αν άλλο τι εύροις εν τήδε κατά το μάλλον αναγεγραμμένον
αίτιον δε oίμαι τούτων ουχ, όπερ οι πολλοί φασιν, αστέρων τε
πορείας και το μεμαρμένον και τινας παραλόγους ανάγκας, ει
γαρ τα της πεπρωμένης εν πάσι νικώη, αφαιρεθείη δε των αν
τοθρώπων το προαιρετόν και εκούσιον, παραινέσεις μεν απάσας
και τέχνας και διδασκαλίας κενά και άχρηστα νομιούμεν,
οιχήσονται δε φρούδοι και άκαρποι αι των άριστα βιούντων
ελπίδες, ου μέντοι αλλ' ουδε το θείον αίτιον, ώς γε έμε γι
γνώσκειν, φόνων τε και συμπλοκών ηγείσθαι προσήκει, το γαρ
5αγαθόν εκείνο και αλεξίκακον φόνιόν τε και φιλοπόλεμον ούτ'Β
αν έγωγε φήσαιμι, ούτε ειπόντι πιστεύσαιμι ες δε πλεονεξί
αν τε και αδικίαν αι των ανθρώπων ψυχαι αυθαίρετα κατολι-V. το
σθαίνουσαι, πολέμων τε και ταραχών άπαντα εμφορούσιν, έν
θένδετε όλεθροι ξυμβαίνουσι πολλοί, και γένη ανθρώπων ανάρ
αοπαστα γίγνεται, και μυρίαι άλλαι ωδίνονται κήρες, ούτω
γαρ δή και τότε οι Γότθοι επειδή τάς σπονδας θέμενοι και
διακριθέντες οι μεν αυτών είσω του Πάδου πρότερον διαι
τώμενοι ποταμού, ές τε Τουσκίαν και Λιγουρίαν, και όθι
6. τήδε R., τoίσδε vulg. 8, μεμαρμένον R., μεμορμ. vulg.
9 νίκην R. 12. άριστα R., άριστον vulg. 18. τε add. R.
2ο. ούτω R. Lugd., ούτως edd.
tura φuamdiu haec ipsa natura hominum extiterit. Si enim altius
rem repetamus, una cum ipsa vita propemodum dixerim invecta sunt
bella : atque ita plena est poèsis, plena omnis historia bellorum et
praeliorum, neque quicquam in his comperias uberius conscriptum.
Causam vero horum censuerim, non, ut multi statuunt, stellarum
cursus et fatum atque absurdas φuasdam necessitates. Si enim fati
necessitas omnia permearet, eriperetur hominibus arbitraria volunta
tis electio, et quidem praecepta omnia et artes ac disciplinae vanae
inutilesφue essent censendae, evanidae etiam fuerint infrugiferaeque
eorum, φui optime vitam suam instituunt, spes. Sednec Deum, φuan
tum mea fert sententia, caedium et conflictuum auctοrem censere
oportet. Summam enim illam bonitatem omnisque mali profliga
tricem caedibus bellisque gaudere, nec ipse dixerim, nec id affir
manti acquieverim. Ηominum vero animi in plus habendi cupidi
tatem et iniustitiam prolabentes, bellis omnia et tumultibus miscent,
atque hine interitus multaeque gentium interneciones eveniunt, in
numeraeque aliae calamitates oriuntur. Εodem modo etiam tum tem
Ε Gothi ictis foederibus dirempti, nonnulli eorum qui intra Pa
um fluvium degebant, in Τusciam et Liguriam, et quo cuique li
 Ι6 ΛΟΑΤΗΙΑΕ
" Αν 3. w. " w

Α. Ι.c. Ι.55α
26 εκάστω θυμήρές τε ήν και ειθισμένον,
ν Υ ήδ
ν
έχωρουν οι δε εκτός, Α' w w ν w ν

διαβάντες, αμφί Βενετίαν και τα τήδε φρούρια και πολίσματα,

ν «ν " χ w Υ Αν

cήπερ και εν τώ προ του, εσκεδάννυντο επειδή ούν εντοίσδε

2/ Αν ν "ν /

ετύγχανον όντες, προσήκον αυτούς τα μεν ωμοσμένα τους έργοις

αυτοίς εμπεδώσαι, τα δε σφέτερα εν τώ ασφαλεί κατέχοντας5
" Αν Αν Αν Υ

κινδύνων απηλλάχθαι χρονίων, και μόλις γούν των δεινών ανα

Αν Υ ν Υ

πνεύσαι οι δε, ελάχιστον επισχόντες, νεωτέρων αυθις εφίεντο

πραγμάτων, και ες αρχήν ετέρου πολέμου καθίσταντο, επει'
"ν " Α «.- " 2/

τε αυτοί κατά σφάς ουκέτι προς Ρωμαίους αξιόμαχοι ώοντο

είναι, αυτίκα παρά τους Φράγγους ετράποντο, άμεινον σφίσιντο
αυτοίς τα παρόντα έσεσθαι κρίνοντες, και την ωφέλειαν ες ό,
τι μάλιστα διαρκεστάτην, είγε εξ ομόρων τε και αστυγειτόνων
ξυμμαχίαν επαγόμενοι είτα θάττον αναμαχέσoιντο.
Η ν Υ -ν ψι

D β. Πρόσoικοί τε γάρ καιεισιτη

Αν " 21 Ιταλία και αγχιτέρμονες το γέ
* ? «. " Υ "

νος των Φράγγων, είεν δ' άν ούτοι οι πάλαι όνομαζόμενοι Γερ-15

μανοί, δήλον δέ αμφι Ρήνον γάρ ποταμόν oικoύσι και την ταύ
Χ/ κ. 4 Αν ν

τη ήπειρον, έχουσι δε και Γαλλιών τα πλείστα, ου πρότερον προς

? Αν ν Σ Υ Υ 3 "Η 2. " w w ρ

αυτών κατεχόμενα, αλλ' ύστερον επικτηθέντα, και την Μασσαλί

αν πόλιν, τους Ιώνων αποίκους, ταύτην γάρ δή πάλαι Φωκαείς
εξΑσίας υπό Μήδων αναστάντες κατώκισαν,Δαρείου του Υστά-αο
σπεω Περσών βασιλεύοντος, και νύν εξ Ελληνίδος εστιβαρβαρική,
4. oμοσμένα R. 5. κατέχοντες R.
13. ες είτα R. αναμα
κέσoιντο R. , αναμαχέοιντο νulg. 14. τε add. fr, et R. τή
Ιταλία R., της Ιταλίας vulg., ταύτης R. 17. δε R., γε vulg,
2o. κατώκησαν R.
Βitum erat concesserunt, alii vero trans Ρadum circa Venetias sparsί
in castellis et oppidulis, φuibus assuerant, consederunt. Cum itaque
Ιhoc in statu essent res Gothorum, decebat ipsos pacta iurata re
ipsa factisque confirmarc et stabilire, et res suas in tuto continen
tes, sese a diuturnis periculis vindicare, atque aliquando tandem ab
aerumnis respirare. Αt vero cum per brevissimum tempus sese con
tinuissent, rursus res novas moliti, alterius belli semina iecerunt.
Cumque ipsi per se impares sese iudicarent, φui deinceps cum Ro
manis praeliarentur, statim ad Francos se converterunt, melius res
suas habituras rati, utilitatemque se inde longe uberrimam perce
Ρturos, si cum finitimis et propinquis societate inita bellum facilius
instaurarent.
2. Sunt enim Franci Italis accolae et contermini, olim dicti Ger
πmani, guod quidem satis constat. Νam circa Rhenum fluvium
babitant, et continentem ei adiacentem, maximamque Galliarum
partem occupant, non quidem iam olim ab ipsis possessam, sed
posterius acquisitam. Μassiliam quoque urbem tenent, Ionum co
loniam. Ηanc enim olim Phocenses ex Αsia a Μedis pulsi incolue
runt, Dario Ηystaspis filio apud Ρersas regnante , et nunc ex Grae
canica est barbarica. Patria enim rei publicae administratione
abiecta, imperantium legibus utitur, Vidctur vero etiam hodie,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. Ω. 17
την γάρ πάτριον αποβεβληκυία πολιτείαν, τους των κρατούν-Α. c.552
- » Α " ? - « -

των χρήται νομίμοις, φαίνεται δε και νύν ου μάλα της αξίας " " "
- Αν ν 4 C ν Υ

των παλαιών οικητόρων καταδεεστέρα εισί γάρ οι Φράγγοι ου Ρ. 13

"ι. τι Υ χ» »- " 2. η. \

νομάδες, ώσπερ αμέλει ένιοι των βαρβάρων, αλλά και πολι

5τεία ώς τα πολλά χρώνται Ρωμαϊκή, και νόμοις τους αυτούς,
1 2/ C Υ " /

και τα άλλα ομοίως αμφίτε τα συμβόλαια και γάμους, και την

του θείου θεραπείαν νομίζουσιν, Χριστιανοί γαρ άπαντες τυγ
Χ/ -' ν -

χάνουσιν όντες και τη ορθοτάτη χρώμενοι δόξη έχουσι δε και

άρχοντας εν ταις πόλεσι και ιερείς, και τας εορτάς ομοίως ημίν
- Υ/ -

1οεπιτελούσι, και, ως εν βαρβάρω γένει, έμοιγε δοκούσι σφόδρα

/ Υ r Υ -

είναι κόσμιοί τε και αστειότατοι και ουδέν τι έχειν το διαλ

- χΛ ι Α 1 -ν Αν Α w -ω

λάττον, ή
- Υ - Μ. Α-
μονον το βαρβαρικόν ι
της στολής και το της φω
" ν Αν

νής ιδιάζον
2"» τ
άγαμαι γάρ αυτούς ες τα μάλιστα έγωγε τών τε
Υ" Υ Αν ι "ν Υ > / - Γ.

άλλων ών έχουσιν αγαθών και της ες αλλήλους δικαιοσύνης

w C / ν w 2/ η. ν Α w » Μ.

15τε και ομονοίας, πολλάκις γαρ ήδη και πρότερον, και μεν δή Β
και τώ κατ' εμέ χρόνω, τυχόν μένες τρεις, τυχόν δε και ες
- - -υ Υ, η

πλείους ηγεμόνας της αρχής αυτούς μεμερισμένης, ουπώποτε

2/ ν

πόλεμον ήραντο κατ' αλλήλων, ουδε αίματι εμφυλίω την πα

Υ/ Α

τρίδα έγνωσαν μιαίνειν, καίτοι ένθα αν μεγάλαι δυνάμεις ισόρ Σ» -" Αν

αοροποί' τε και αμφήριστοι αναφανείεν, ενταύθα ανάγκη φρονή

ματα φύεσθαι σκληρά και ογκώδη, φιλοτιμίαι τε, ώσπερ εικός,
Υ -' Σ)/ Αν

ώδίνονται και φιλοπρωτείαι, και άλλα άττα μυρία ταραχών τε

2. νομίμοις R., νόμοις vulg. 3. καταδεέστερον R. 4. αμέλει
om. fr. . 6. τήν τε θεραπείαν R. 1 π. και ουδέν τι fr. et R.,
vulg. ουδέν τε. 16. και τω R. , και εν τώ νulg. και ante
ες om. fr. 17. ηγεμόνας add. ex R. fr, et Intpr. principes.
2o. ανάγκη add. ex iisdem. 21. φύεσθαι R. Lugd., φύεται cdd.
τε om. R. 22. φιλοπρωτείαι fr., φιλοπρωτίαι νulg, et R.
non admodum pristina incolarum dignitate inferior. Sunt enim
Franci non campestres, ut fere plerique barbarorum , sed et poli
tia, ut plurimum, utuntur Romana et legibus iisdem ; eandem etiam
contractuum et nuptiarum rationem et divini numinis cultum te
nent. Christiani enim omnes sunt, rectissimeque de Deo sentiunt.
Ηabent et magistratus in urbibus et sacerdotes; festa etiam perinde
atφue nos celebrant, et pro barbara natione valde mihi videntur
Civiles et urbani : nihiloque a nobis differre, quam solummodo bar
Βarico vestitu et linguae proprietate. Εgo certe eos cum ob alia qui
Βus praediti sunt bona, tam vero ob mutuam inter se iustitiam et
concordiam summopere miror. Frequenter enim iam et olim et mea
aetate modo inter tres, modo inter plures diviso ipsis imperio, nun
quam adversus sese mutuo bellum movisse, neque civili sanguine
patriam inquinasse constat. Αtqui fit fere, ut nbi magni sunt exer
citus aequalis aut dubiae inter se potentiac, ibi etiam animi ela
tiores inflatioresφue evadant, et ambitiosae aemulationes et de pri
mo honoris gradu contentiones aliique innumeri affectus ιumultibus
Αgathias. 2
 Ι8 ΛΟΑΤΗΙΑΕ

Λ. C.552 και στάσεων γονιμώτατα πάθη, όμως παρ' εκείνοις ει και ες Υ 4, -

"""πλείστας όσας αρχάς τύχοιεν διηρημένοι, ουδέν ό, τι τοιόνδε 2' » Αν "ν

ξυμφέρεται, αλλ' είπερ άρα και τινα έριν τους βασιλεύσιν εγ

γενέσθαι ξυνενεχθείη, παρατάττονται μεν άπαντες ως πολε
C μήσοντες και τους όπλοις διακριθησόμενοι, και είτα ομόσε5
χωρoύσιν ιδόντες δε αλλήλους εκατέρωθεν ή πληθύς, αυτίκα
το χαλεπαίνον αποβαλόντες ες ομοφροσύνην μεταχωρούσι,
και τους
τους ηγεμόνας
ηγεμονας κελεύουσι
r
υσι δίκη μάλλον τα αμφιβολα
σικη μα αμφίβολα δι
οιευ - ν "

κρινήσασθαι ει δε μή, μόνους εκείνονς αγωνίζεσθαι, και εν

4\' - - ν Α

σφίσιν αυτούς διακινδυνεύειν, ως ουχ όσιον ον ουδε πάτριον, το

Υ κ'

ιδίας αυτών ένεκα δυσμενείας τα κοινά πημαίνεσθαι και ανα

" Υ ΛΥ Α ν 5 " " ν \ 1

τετράφθαι ευθύς δή ουν τάς τε φάλαγγας διαλύουσι, και τα

όπλα τίθενται, και τoλοιπόν ειρήνη αυθις και ημερότης, φοι
ν 2 > "- Αν

τήσεις τε παρ' αλλήλους αφύλακτοι και επιμιξίαι, και φρού

2, Α " τι 2/ Υ Αν ν ν C / /

δα oίχεται τα δεινά, ούτως άρα αυτοίς το μεν υπήκοον δί-152/ - -

V. . . καιoν και φιλόπατρι, το δέ γε άρχον ευμενές εν δέοντι και

" -' " - "

D πειθήνιον ταύτά τοι και διατελούσι δύναμιν βεβαίαν έχοντες,

ν - χ, -ν -'

και νόμοις χρώμενοι τους αυτούς και των μεν οικείων ουδέν
«Η γν Μ -ν w c" Υ ν

ό, τι αποβεβληκότες, πλείστα δε όσα επικτησάμενοι δικαιο 7.

σύνη γάρ και φιλότης οίς αν έντραφείη, ευδαίμονα τίθησιαο
πολιτείαν και μόνιμον, και ήκιστα πολεμίοις αλώσιμον,
κr ν 3. 2/ Αν ψω

γ. Ούτω μένουν οι Φράγγοι άριστα βιούντες, σφών τε

2. ου το R. pro ό, τι. 3. τινα R. et fr., τιν νulg. 7. απο
βαλόντες fr, et R., αποβάλλοντες vulg. 12. δή R. et fr , τε νulg.
2ο. φιλότης R. fr. mg. Lugd. et Intpr. charitas , φιλοτιμία vulg.
et scditionibus gignendis aptissimi suboriantur : apud illos tamen,
tametsi in quam plurimos principatus eos esse divisos coutingat, ni
Inil tale usu venit, sed si quac forte inter principes oriatur contro
versia, omnes quidem aciem instruunt tanquam ad bellandum remque
armis decernendam ; deindle simul conveniunt, conspicatae vero sese
ιutrinque copiae, statim abiecta offensione, ad concordiam redeunt,
iubentque ut principes iure potius controversias decernant, sin mi
nus, ut singulari inter se certamine agant, et suorum ipsimet capitum
periculum adeant. Νeque enim aequitati aut patriae consuetudini con
sentaneum censent, ut privatae ipsorum simultatis causa res publica
labefactetur et subvertatur. Confestim itaque et exercitum solvunt, et
arma deponunt, paceque redintegrata tuto rursus inter se commeant,
sublatis e medio difficultatibus. Αdeo apud illos subditi sunt iustitiae
et patriae studiosi : principes vero, ubi opus est, placidi et obsecun
dantes. Ιdcirco utique et firmam degunt habentes potentiam, iisdem
legibus utentes, sua tuentes, nihilque amittentes, quam plurima vero
acquirentes. Iustitia enim et amicitia ubi vigent, beatam firmam
que efficiunt rem publicam et nequaquam hostibus expugnabilem.
3. Franci itaque hoc modo optime vitam suam instituentes, et sibi
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 3. 19
Ψ - - "ν -ν ι

αυτών και των προσοίκων κρατούσι, παίδες εκ πατέρων την Α. C.552

βασιλείαν διαδεχόμενοι, αλλά γαρ και ες εκείνο του καιρού, " " "
τι w C c Υ ν Υ -) Υ - α

ότε δή οι Γότθοι ώς αυτούς έπρεσβεύοντο, τρείς αυτοίς ήγε Σ/ 2"

μόνες ετύγχανον όντες. ουκ άπο τρόπου δέ μοι είναι δοκεί Ρ. 14

Σ" « " - -ν "

5βραχύ τι άνωθεν αρξαμένω του γένους και των ξυνενεχθέν

- 1 - - Α' *- * ΛΥ * 2,

των τώ προ του ελάχιστα διεξελθόντι, έπειτα ες εκείνους οι δή

εν τώ τότε έκράτουν, την εκδρομήν καταπαύσαι του λόγου.
- 1. -

Χιλδίβερτος μεν γαρ και Χλωθάριος, έτι δε Θευδέριχος και

- - ? - -

Χλωθομήρος αδελφοι εγεγένηντο. ούτοι δε επειδή αυτοίς Χλω

-' C 1 Υ " w

1οθοαίος ο πατήρ έτεθνήκει,

" r « Υ/ Υ
διενειμαντο τέτραχα την βασιλείαν,
C - ΧΑ' 4.

κατά τε πόλεις και έθνη ες όσον οίμαι των ίσων εκάστω με

- Αν τ" ν. ν

τείναι. ου πολλώ δε ύστερον Χλωθομήρος κατά Βουργουζιώ r " w. - ν "

νων επιστρατεύσας, (γένος δε τούτο Γοτθικόν, αυτουργόν τε

ν 2 1

περιφανως τα πολέμια) εν αιτω δή τώ πολέμω ακοντίω τα

- - -ν ν Α-

- 1 " γ' - , 1 Α "

15στέρνα τυπείς, ανηρέθη, πεσόντος δε αυτού, επειδή την κό 2/

μην οι Βουργουζίωνες καθειμένην και άφετoν έθεάσαντο και Β

-' Υ "

μέχρι του μεταφρένου κεχαλασμένην, αύτίκα έγνωσαν τον

τηγεμόνα των πολεμίων αποκτανόντες, θεμιτον γάρ τους βασι
- - Υ

λεύσι των Φράγγων ούπώποτε κείρεσθαι, αλλ' ακειρεκόμαι - «ν 2.

2οτέ εισιν εκπαίδων αει, και παρηώρηνται αυτοίς άπαντες ευ
1. πατέρων R. et fr., πατρών vulg. 2. ες εκείνο Cl. , ες εκεί
νου vulg., ες κείνου R. 5. ξυνενεχθέντων R. fr. et Ιntpr. : φuae
contιgissent, ξυνεχόντων vulg. 8. Χελλίβερτος Lugd. et ed.
Ρr. μεν γαρ R., γάρ fr., μεν νulg. Χλωθάριος R. et fr.,
-Λωθάριος vulg. Θευδέριχος R. et fr., Θεοδέριχος vulg. 14.
περιφανώς R., περιφανές Lugd, et fr., και περιφανές edd. τα
στέρνα om. fr. 18. αποκτανόντες R., απεκτονότες vulg.
ipsis et finitimis imperant. Filii patribus in regnum succedunt. Sed
εο tempore, quo Gothi legationem ad cos miserunt, tres ipsis erant
principes; neqαe vero abs re facturus mihi videor, si paulo altius repe
tito genere, brevissimeque enarratis iis qui antea eos rexerunt, in iis,
φui eo tempore imperabant, digressionis finem fecero. Chlldibertus
quidem et Chlotharius, praeterea vero Τheodericus et Chlothomerus
germani fratres fuerunt. Ηi mortuo patre Chlothoaeo in quatuor partes
regnum partiti, secundum urbes et populos, ita ut aequas singuli por
tiones, ut arbitror, acciperent. Νon multo post tempore Chlothome
rus adversus Βurgusiones exercitum ducens, (natio autem haec Gothica
est per se laboriosa et bellica laude clara,) in ipso proelio , pectus
iaculo ictus , interiit. Quo humi iacente Βurgusiones promissam il
lius laxamque comam et ad scapulas usque pertingentem conspicati,
confestim intellexerunt se ducem hostium interfecisse, Solemne enim
est Francorum regibus uunquam tonderi : sed a pueris intonsi ma
nent; caesaries tota decenter eis in humeros propendet, anterior coma
e fronte discriminata in utrumque latus deflexa. Νeque vero φuem
admodum Τurcis et Αvaris impexa iis et squallida sordidaque est
 2Ο ΑGΑΤΗΙΛΕ
γ ν. Α 2/ α " γ 4 ν « y Υ

μάλα επί των ώμων οι πλόκαμοι έπει και οι εμπρόσθιοι εκ

- - Α Υ ν

του μετώπου σχιζόμενοι, εφ' εκάτερα φέρονται, ου μην ώσπερ

- > Υ "

οι των Τούρκων τε και Αβάρων απέκτητοι και αυχμηροι και

- - Υ « "

ρυπώντες, και ενέρσει απρέπως αναπεπλεγμένοι, αλλά ρύμ

Α Υ / Υ -ν η , ν Υ Α

ματα γαρ επιβάλλουσιν αυτοίς ποικίλα, και ες το άκριβες5

. *. - "ν 1 Υ" -

διαξαίνουσι τούτο δε ώσπερ τι γνώρισμα και γέρας εξαίρε

c τον τώ βασιλείω γένει ανείσθαι νενόμισται έπει τό γε υπή
κοον περίτροχα κείρονται , και κομάν αυτοίς περαιτέρω ου
" - ν η. - -- Γ ν Σ

μάλα έφείται, τότε δή ουν του Χλωθομήρου την κεφαλήν οι " Αν Υ ν

Βουργουζίωνες αποτεμόντες, και τους αμφ' αυτόν στρατεύ-το - -ν «r ν

μασιν αναδείξαντες, ψοφοδεείς αυτίκα πεποίηνται άπαντας και

- ή - Ρ -"

δυσέλπιδας, και κατεάγη αυτοίς αγεννώς τα φρονήματα, κατε

ν γ. Υ Υ/ Υ ΑΥ. " Υ

πτηχότες τε ήσαν, και οίοι ουκέτι εθέλειν αναμαχέσασθαι.

. - 7. 2/ " -ν
και δη Ατους μεν νενικηκόσιν, ήπερ άριστα αυτούς έχειν εδό
η 2 . ? Υ" Αν " c r - ι

κει, και εφ’ αίς ώοντοχρήναι συνθήκαις, ο πόλεμος διελέλυτο.15

"ν Ι. Μ. - / 2/ Τ» ν

του δε Φραγγικού ομίλου ό, τι εσέσωστο, άσμενοι ες τα σφέ

γ. Μ τι Α - » r " Υ

τερα επανήεσαν
2 "
ούτω δε τουιαΧλωθομήρου
αδελφού δή διαφθαρέντος,
3τώ έγεγόνει ι
αυ Υ "w C , "

τίκα ες τους αδελφούς (ου γάρ δή παίς αυτώ εγεγόνει) ή εκεί

4 > Υ ν " ν

νου αρχή έμερίζετο, ουκ ές μακράν δε και Θευδέριχος νόσω

κ 4 γ Λ ν r »wν Ο ν " 2/

D αλους απεβίω, καταλιπών Θευδιβέρτωτώ υιώ τά τε άλλα 2ο

αγαθά και μεν δή και το της ηγεμονίας αξίωμα, 1. "»

δ'. Παραλαβών δε την πατρώαν αρχήν ο Θευδήβερτος τούς

> w 2/, r "

τε Αλαμανούς κατεστρέψατο και άλλα άττα πρόσoικα έθνη.

3. Αβάρων R. et Intpr., vulg. βαρβάρων. 5. αυτοίς R., εαυ
6. γέρας εξαίρετον και γνώρισμα fr.
τοις vulg. 8. περί
τροχα R. et fr., περίτροχον vulg. 12. αγεννώς add. ex R. et
Ιntpr. ίgna υίter. 19. νόσω add. ex R. et Ιntpr. morbo cor
reptus., νulg. Iac. 23. Αλαμνούς R.
coma, vel complicatione indecenter cirrata, sed smigmata varia ipsi
sibi adhibent, diligenterque curant, idque velut insigne quoddam
eximiaque honoris praerogativa regio generi apud eos tribuitur.
Subditi enim orbiculatim tondentur, neque eis prolixiorem comam
alere facile permittitur. Βurgusiones itaque praeciso Chlothomeri
capite, cum illud copiis quae circum eum crant ostentassent, magnam
statim trepidationem desperationemque iniecerunt, adeoque eis ani
mi metu ceciderunt, ut in posterum bellum detreetarent: et victores
uidem ex animi sui sententia, et quibus oportere videbatur condi
tionibus et pactis, bello sese exsolverunt. Ε Francico exercitu qui
supererant, libentes in sua se reccperunt. Caeso Chlothome "Ε
ro, statim fratres ipsius, (neque enim ullos adhuc liberos suscepe
rat.) regnum illius inter se sunt partiti : neque multo post Τheode
ricus morbo correptus interiit, Τheodiberto filio praeter alia bona
etiam principatus dignitate relicta.
4. Τheodibertus accepto paterno regno et Alemannos et alias
nonuullas finitimas gentes subcgit. Εrat enim summopere et audax
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 4. 2Ι
2. 4
τολμητίας τε γάρ ήνες τα μάλιστα και ταραχώδης, και πέρα Α. C. 55α
του αναγκαίου το φιλοκίνδυνον κεκτημένος. ηνίκα γούν τους """
« ΗΣ» " « η. η ν C " Αν ν Υ 4 Α'

Ρωμαίοις ο πρός Τωτιλαν τον ηγεμόνα των Γότθων ωδίνετο

πόλεμος, τούτω δή τότε τώ Θευδιβέρτω εβεβούλευτό οι και διε
5σπούδαστο, έως εν Ιταλία Ναρσης τε και τα στρατεύματα
Υ " w y " Υ W. ν Υ Α' 2/ " ν

εμόχθει και ενησχόλητο, αυτός πλήθη αγείρας άλκιμά τε και Ρ. 15

Υ "

μαχιμώτατα, ες τα επι Θράκης αφικέσθαι χωρία, άπαντά τε

τα τήδε καταστρεψάμενος, αμφί το Βυζάντιον την πόλιν την
η. -- η - "

βασιλίδα τον πόλεμον μεταστήσαι, ούτω δε ενεργόν το βού

ιολευμα εποιείτο και την παρασκευήν εμβριθεστάτην, ώς και 2."

πρεσβεύεσθαι πρός τε2 _Γήπαιδας

Σν και ξ /
και Λογγιβάρδους και άλλα
2, W "r ν - ν

άττα πρόσoικα έθνη, εφ' ώ και οίδε ξυλλάβοιντο του πολέμου.

2/ ν Υ γ. -

ου γαρ ώετο ανεκτά είναι, ότι δή βασιλεύς Ιουστινιανός εν τοις

προγράμμασι τους βασιλείοις, Φραγγικός τε και Αλαμανικός,
2, w - w 4. «ν Λ

15έτι δε Γηπαιδικός τε και Λογγιβαρδικός, και ετέροις τοιοίσδε

ονόμασιν ανεκηρύττετο, ως δή τούτων αυτώ των εθνών απάν
- - - y - Η

των δεδουλωμένων, αυτός τε δή ουν χαλεπώς έφερε την ύβριν, V. 12

η. ν 2/ - " Υ «... " κr , w w « -

και τους άλλους ξυγχαλεπαίνειν ήξίου, άτε δή και ξυνυβρι- Β χ

σμένους, οι μαι μεν ουν ει και τήνδε την εκστρατείαν εποιήσατο,
Α Αν "ν

2οαπώνατο αν ουκ εν καλό της προπετείας, αλλά τυχόν μεν,

4. τω Θευδιβέρτω R., του Θευδιβέρτου vulg. 7. μαχιμώτατα
R., ισχυρότατα vulg, . 8. καταστρεψάμενος Cl, καταστρεψόμε
9. ένεργον R. Lugd., ενεργές
νος vulg., καταστρεψάμενοι R.
edd. Τι ι. Γήπαιδας Η., Γίπεδας νulg. -Λογγιβάρδους R., -Λαγ
γοβ. vulg. 13. ανεκτά Β. et Suidas s. v., ανεκτόν νulg. 14.
προσγράμμασι R. 15. Γηπαιδ. et Λογγιβ. ut 1 1. 16. αυτώ
R., Ιntpr. se subactas habere, αυτών vulg. 2ο. ουκ εν καλώ
R. Suidas s. v. απώνατο : απώνατο ούν της προπετείας εν καλώ.,
in Lugd. spatium, ουδέν 2. m. et edd.
et turbulentus et periculorum praeter modum amans. Cum itaque
1ίοιuauis bellum adversus Τotilam Gothorum ducem esset ortum,
Τheodibertus hoc animo agitabat, summaque diligentia procurabat,
ut interea dum in Ιtalia Νarses pariter et exercitus laborarent occu
patique essent, ipse fortissimis validissimisque copiis coactis in Τhra
εiae regionem penetraret, eaque tota vastata et subiugata, Byzan
tium regiam urbem bellum trausferret. Ηoc vero consilium suum
adeo gnaviler re ipsa tantoque apparatu est persequutus, ut etiam
ad Gepidas et Lougobardos aliasque nonnullas finitimas gentes lega
tionem institnerit, ut et hi in societatem belli venirent. Νeque enim
tolerandum esse censebat, quod imperator Iustinianus in edictis im
peratoriis Francici et Αlemannici, nec non Gepidici et Longobardici,
aliosque huiuscemodi titulos sibi vindicaret, perinde ac si omnes
Ιnasce gentes subiugasset. Οuocirca et ipse graviter hanc iniurian
forebat, et alios ut communi secum iniuria contumeliaque affectos
ad indignationis societatem sollicitabat. Εgo vero ita statuo, si hano
ille expeditionem suscepisset, audacian ci suam nulli bono futurama
 22 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c.55αέν Θράκη, τυχόν δε εν Ιλλυρίοις τάγμασι περιπεσών Ρωμαϊκούς

4. Η αθάκλεώς αν διεφθάρη. τό γε μήνες έννοιαν ταύτα βαλέσθαι,
w . , - " Δ ? r w ν y Α' "

και είτα θελήσαι τε και έφίεσθαι, και τό γ' εκείνου μέρος

άπαντα ήδη πεπράχθαι, κράτιστον αν είη τον άνδρα τεκμηριώ
σαι, ως δεινός τε ήν και αυθάδης και οίος το μανιώδες και 5
2' Υ Α' c Αν γ ν w γ' r -ν "

έμπληκτον ανδρείαν ηγείσθαι, ει γαρ μή έφθασεν ή του βίου

Α 4 y " Χ" γΥ w Υ * «. «ν " Αν

τελευτή το εγχείρημα, ίσως άν και ένήρξατο της πορείας

w ν - ν. 1 .- Υ
νυν
δε επί θήραν ιών ταύρος αυτώ υπαντιάζει, μέγας τε και υψί »w " " r Υ Σ)

Cκερως, ου των τιθασσών δήπου τούτων και αρoτήρων, αλλ - Χ.

υλονόμος και όρειος, και τους κέρασι το αντίπαλον διαφθείρων το

Μ Ιν Αν -, -ν 4

βουβάλoυς oίμαι τόδε το γένος καλούσι. πλείστοι δε ανά την

ν 2/ Αν Α 4

εκείνη ήπειρον νέμονται αμφηρεφείς τε γάρ αί νάπαι, και τα

όρη λάσια, και δυσχείμερα τα χωρία, άπασι δε τούτοις το
ζώον ήδεσθαι πέφυκε. τούτον δή ούν ο Θευδίβερτοςύ έκ τινος
ν Υ 4» Μ. 2 ι ν ? Μ. « Μ ν

νάπης ιδών αναθoρόντα και επερχόμενον, είστήκει ευ διαβάς, 15

ώς τώ δόρατι υπαντιάσων ο δε, επειδή αγχου εγεγόνει, τη ρο
πή του δρόμου φερόμενος ες δένδρον τι των ου λίαν μεγάλων
1. εν Θράκη add. ex R. et Ιntpr., vulg. lacunae signum. 2. άν
βαλέσθαι R., λαβέσθαι vulg.
addidi ex R. 3. γ' εκείνου
Β., γε εκείνου vulg. 4. τεκμηριώσαι R., τεκμηριάσαι Ά.
6. ανδρείαν Lugd. et Suidas s. v. έμπληκτος, ανδρίαν R. et edd.
7, το εγχείρημα R., και το εγχείρημα vulg. 9. των τιθασσών
δήπου τούτων και αρoτήρων em. Vulcanii, quam confirmant R. et
Ιntpr. , vulg, τώ τιθασώ δήπου τούτω και αρoτήρω. τιθασσών
pro τιθασών R. 1ο. Ρost όρειος add. Intpr. : ferusque et
cornupeta et magna corporis mole. 12. εκείνη Ν., εκείνην
vulg, et R. 13. άπας και τούτο R. 15. αναθoρόντα R.,
ανθoρόντα vulg.
fuisse: scd sive in Τhraciam, sive in Illyrios venisset, in praesidia
rias iis in locis Romanorum legiones incidisset, turpiterque periisset.
Sed hoc ipsum quod eiuscemodi consilium animo concepisset, et vel
let et optaret, omnemque φuod ad se lattinet ad hoc lapidem mo
visset, evidentissimo argumento esse potest, φualis ille vir, φuam
φue ferox et arrogans fuerit, Τuippe qui furorem temeritatemque for
titudinem esse existimabat. Νisi enim vitae finis conatus ipsius ante
vertisset, expeditionem hanc aggressus fuisset. Νunc vero φuum ve
natum ivisset, taurus ei ingens et excelsis cornibus praeditus occur
rit, non domito cuidam et aratori tauro similis, sed silvester et
nontanus, et quidquid obvium habet, disperdens. Bubalos, uti arbi
tror, hoc genus illi appellant, plurimos vero fert illa regio. Den
sissimae enim in ea silvae, horridi montes, et tractus frigidissimi,
φuibus omnibus gaudere solet hoc animal. Οuem φuidem taurum
oonspicatus Τheodibertus e saltu quodam prosilientem atque in se
irruentem , constitit tamquam hasta occursurus. Τaurus vero iam
propior factus, impetu cursus delatus in arborem quandam non ita
magnam, fronte et cornibus eam ferit, et subversa tota arbore et in
solum depressa, maximus quidam ex iis, qui inde confracti erant
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 5, 23.
τώ μετώπω κορύττεται, και το μεν διεσείσθη τε άπαν και επί Α.C.552
- Ι. Ι. 26 Υ
r

θάτερα κατεκλίθη, ξυμβέβηκε δε

' " -
αθρόον όρπηκα μέγιστον των ν
26
- ι ν w

ενθένδε κεχαλασμένων βιαιότερον προσραχθέντα

"". - w. Α Μ.
την κεφαλήν D
C 1

ΤΟι)
Υ
-

Θευδιβέρτου
πατάξαι ο δε, καιρία γάρ ήν ή πληγή και
" α!

5ανύποιστος
ν
, αύτίκα ύπτιος επεπτώκει, και μόλις φοράδην ες
- Υ ι Μ. Α ν Υ

τα οικεία ηγμένος, αυθημερόν απεβίω. διαδέχεται δε την αρ

χήν Θευδίβαλδος ο παίς, ός δή, ει? 1 καικαι
Υ" Ο ν
νέος ήν κομιδή, και
2 » . * / Υ w Υ 4

έτι υπό παιδοκόμω τιθηνούμενος, αλλ' εκάλει γε αυτόν εις την

ηγεμονίαν ο πάτριος νόμος, - - ν . Υ. - - 2' --

ΙΟ έ. Κατ' εκείνο δή ουν του καιρού, ενώ Τείας μεν ετε

θνήκει, τοις δε των Γότθων πράγμασιν οθνείας τoλοιπόν έδει Ρ 16
επικουρίας, τότε δε βασιλείς παρά Φράγγοις Θευδιβαλδός γε
2. - r

ήν το μειράκιον, και μεν δή Χιλδίβερτός τε και Χλωθάριος

οι του παιδός μέγιστοι θείοι, ως αν οι Ρωμαίων είπoιεν
" Υ. Υ Υ. "

15νόμοι, αλλ' επί τούτους μεν , πορρωτάτω γαρ ετύγχανον

απωκισι ου χρη
ιπωκισμένοι.,, ου μοντο οι
γοήναι ώοντο οι Γότθοι ιέ
Ι οτυοι ιεναι, προς δε
ός σε
1 ν 1 Ο) ν

Θευδίβαλδον άναφανδόν επρεσβεύοντο. ου μήν άπαν γε το

έθνος, μόνοι δε οι εκτός Πάδου ποταμού ίδρυμένοι οι γαρ
ν. 2. - « C1 ι. w ν . «Λ - - 1 -ν - Ω.

δή άλλοι ήδοντο μεν και οι τώ νεωτερισμό και τη των καθε

1. κορύττεται Ν., κορύπτεται vulg. 3. προστραχθέντα edd.
4. κατάξαι Ρar. 8. εκάλει γε R. Lugd., εκάλει τε edd. Ι Ο,

Ηic locus usque ad p. 17. D extr exscriptus est iu cod. Βav Εx

cerpt. de Legat. ι 1. Ρost έδει R. και inserit. 12. τότε δε
Β.gt Cod Βaν, δεμpost vulg. βασιλείς R. Lugd. Intpr., βασι
λεύς edd. Θευδίβαλογος (sic) omisso γε Βav. 13. Ρro ήν R. ων.
και μήν δή και οι τούτου θείοι Χιλδ. και Χλωθ. επί τούτ., om. in
termediis, Βav. Χλωθάριος R., Κλωθ. vulg. 14. είπoιεν R.,
είπειεν, νulg. 17. άπαν γε R. Lugd. Βav., άπαν τε edd.
18. εκτός ΙΙάδου Βav. Intpr. ίμαια Ρadum, εκ του Πάδου vulg.
et R. ιδρυμένοι R. Bav, et Ιntpr. habitarunt, ωρμημέ
νοι νulg. 19. τη addidi ex R. Βav., (qui paullo ante και οι omit
tit,) et Suida s. v. καθεστώτων.
ramus violentissimo ictu ita eius caput sauciavit, ut lethali intolera
Lilique plaga accepta confestim supinus prociderit, aegreque a suis
domum reportatus codem die e vita decesserit. Τheodibaldus itaque
eius filius in regno succedit , φui quidem tametsi iuvenis admodum
atque adhuc sub magistri cura institutioneque esset, patria tancu
lex eum ad regnum vocabat. -

5. Εo itaque ισmpore, φuo Τeias excessit e vivis et Gothicae res

peregrinis auxiliis egerent, Francorum Ε erant Τheodibaldus iste
adolescentulus et Childibertus et Chlotharius eius maximi patruί,
prout leges Romanorum loquerentur. Verum ad hos utpote remotis
sime inde degentes Gothi ήequaquam eundum censuerunt: ad Τheo
dibaldum vero aperte legationem instituerunt : non tamen universa
natio, sed soli φui iuxta Ρadum luvium degebant: alii vero gaude:
haut quidem et rerum innovatioue et status immutatioue, Ρετου"
 24 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α.C.552
Ι. Ι.
στωτων κινήσει, έτεθήπεσαν δε όμως αμφιγνοούντες τα εσό
Ι. :26 μενα, και το αστάθμητον δεδιότες της τύχης, μετεώρους
ν -ν

τε και αμφιβόλους είχοντας γνώμας, καραδοκούντες μεν και

Β διαπυνθανόμενοι τα ποιούμενα, βουλευόμενοι δε των κρατούν
" - Υ 2/

των γενέσθαι, οι δε των ετέρων πρέσβεις άφικόμενοι, ες όψιν5

τε τώ ήγεμόνι καταστάντες και άπασι τοις εν τέλει, εδέοντο
ι Αν -- -ν « w c Α' και.» ν » /

μή σφάς περιϊδείν υπό Ρωμαίων πιεζομένους, συλλαβέσθαι

δε μάλλον του αγώνος, και ανακαλέσασθαι γένος πρόσoικόντε
W. κ ν 2/ 2 ν. - - Υ Α / (. ν C

και φίλιον και άρδην οιχήσεσθαι κινδυνεύον, εδίδασκoν δε ως

" --ν " ι

και αυτοίς ες τα μάλιστα συνοίσει, μή εφιέναι Ρωμαίοις επί το

" r ν 4 " ν 2' ".

μέγα δυνάμεως αίρομένοις, αλλά παντί σθένει την αύξην κο

λούειν . ,,ει γάρ άπαν το Γοτθικόν γένος εκποδών ποιήσονται,
"» Αν Αν

ουκ ές μακράν" έφασαν οι πρέσβεις ,,και καθ' υμών αυτών

f«- 2 ν

ήξουσι, και ανανεώσονται τους προτέρους πολέμους, επιλείψει

ν y -

γαρ αυτούς ουδ' οπωστιούν ευπρόσωπος αιτία ες προκάλυμμα 15

c της πλεονεξίας, αλλά συν δίκη γευμάς δόξουσι μετιέναι, Μα
ρίους τινάς και Καμίλλους, και των Καισάρων τους πλείστους αν 2' «w

απαριθμούμενοι, ως δή πάλαι ποτέ τους άνω Γερμανούς πολε w Αν τη " "

μήσαντας, και τα υπέρ Ρήνον άπαντα κατασχόντας ταύτη

Υ "- ν Υ

τε ου βιάζεσθαι δόξουσιν, αλλ' οσίως επιστρατεύειν, ως ου-2ο

6. τε omittit Βaν. 8. πρόσoικόν τε και φίλιον και R. et Βav.,
πρόσoικον και φιλικά vulg. 1ο, αυτοίς - συνoίσει R. et Βav.
et sic emendaverat Τoup. άd Suid. Ι. p. 58., αυτούς - συνoίσειν
vulg. ι 1. μεγάλα Βav. κωλύειν Suid. 8. v. αύξη, quod pla
cet Τoupio. 13, έφθασαν Βav. 14. επιλήψει Βaν. 15. ευ
τρόπως Βav. ες προκάλυμμα R. et Βav., ευπροκάλυμμα vulg.
16. γε om. Βav, 2ο. ου βιάζεσθαι R. mg. Lugd. Βav., ευ βιάζ. vulg.
tamen erant, de eventu dubitantes et fortunae instabilitatem perti
mescentes, et suspensis dubiisque animis observabant sciscitaban
turque quid ageretur, statuentes iis, qui potiores superioresque
cssent, sese adiungere. Αliorum vero oratores cum in regis conspe
ctum venissent et omnium primorum regni, orabant, ne sese a Ro
manis oppressos despicerent, sed sociale cum ipsis bellum suscipe
ront, et genti finitimae atque amicae suppetias ferrent, φuae alioqui
in discrimine erat ne funditus everteretur. Οstendebant practerea
hoc etiam ex illorum re maxime futurum, si non paterentur Roma
nos ad tantam potentiam evehi, sed potius omnibus viribus eorum
incremento officerent. Si enim universam gentem Gothicam dele
νerint, statim etiam in vos, dicebant oratores, exercitum ducent
et pristina bella instaurabunt. Νeque enim illis est defutura specio
sa aliqua causa, quam avaritiac suae praetexant : quin potius iustum
sese vobis inferre bellum putabunt, Μarios quosdam et Camillos et
Caesarum plerosque recensentes, φui olim bella adversus priscos
Germanos gesserunt, et trans Rhenum universa occuparunt : φuocirca
non vim illaiuri videbuntur , sed iustum bellum movere, tanquam
nihil alicuum μιacsiίιιι.i, scd maiorum suorum possessioncs recupe
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 5, 25
δέν τι oθνείoνμαστεύσαντες,2. αλλά κτήματα των σφετέρων προ-Α. C.552 "ν
ν - ν » " "ν r -

γόνων ανακομιούμενοι, τοιούτο γαρ δή τι και ημίν επαγαγόντες"". "

επίκλημα, ως δή Θευδερίχου πάλαι του ημετέρου ηγεμόνος και
Υ - Υ Λ - 2 Α" γ " Υ ν

οικιστού ου προσηκόντως της Ιταλίας επιλαβομένου, αφηρην- V. 13

C "ν η. - 1 ιν "ν Υ -w

5ται μεν ημάς τα οικεία, το δε πλείστον απεκτόνασι του γένους, D

γύναια δε και παίδας των παρ' ημίν ευδαιμόνων ανδρών αφει
- Υ - - 1 « W. 4.

δώς ήνδραποδίσαντο. καίτοι Θευδέριχος ου βία ελών, αλλά

-2 Αν -' γ )

Ζήνωνος πρότερον του σφών βασιλέως επιτρέψαντος την Ιτα

- C 2/ η

λίαν προσηγάγετο, ουδέν Ρωμαίους αφελόμενος, (ήδη γαρ

«ν γ. / Α Α

τοαυτής απεστέρηντο,) αλλ' Οδόακρον καθελών τον επηλύτην,

η. ν Υ τι - «ν

τον τύραννον, τάκείνου άπαντα κατέσχετώ του πολέμου θε

ώ. οι
σμώ. οι δε.
δε, επειδή βιάζεσθαι αυτοίς
επειδή βιάζεσθαι μάλλον εξήν,
αυτοίς μάλλον εξή υδενεέν
ούδεν
- Μ. η. ν " " "

δίκως πεπράχασιν, αλλά Θευδάτω πρότερον Αμαλασούνθης

δήθεν έκατι χαλεπήναντες, και ταύτην αρχήν τε και πρό
15φασιν τώ πολέμω θέμενοι ειτα μέχρι νύνου μεθίασιν, αλλάΡ. 17
"
y
4 α

φέρoυσι βιαίως άπαντα ούτοι δή οι σοφοί τε και δεισιδαί

μονες, και μόνοι συνδικαιοσύνη πολιτεύεσθαι βρενθυόμενοι.
τ, » Α. Υ y , C - » " «

έ1'Οζ
"
δή ν

ουν μή ταυτά παθούσιν υμίν μεταμελήση της ραθυ

Υ y "
-'

"ν 4ν.
Αν

μίας ύστερον ουκ εν δέοντι, προτερητέον εν τώδε τους πολε

1. μαστεύσαντες R. et Βav., μαστεύσοντες vulg. 2. γάρ post
τοιούτο addl. R. et Βav. 3. επίβλημα R. Ρost Θευδερίχου
Ιntpr. add.: φuί Gothis post undeυίgesimum regen tum impera
bat. 5. απεκτείνασι Βav. 6. γυναίκα Βav. 7. Ρro ελών Βav.
λαβών. 8. την Ιταλίαν προσηγάγετο R., προσηγ, τ. Ι. vulg,
9, Ρωμαίους R. Lugd Βav., Ρωμαίοις edd. 1 ι. τα κατ' εκεί
νoν Βav. 12. οι δε R. Βav., ο δε vulg. βιάζεσθαι αυτοίς
Β., αυτοίς βιάζεσθαι vulg. 17. μόνοι R. (Cl.), Ιntpr, soli, μό
νοις νulg. 18. ταυτά Ν., ταύτα vulg. υμίν Lugd. Βav. (CΙ.),
ημίν edd. et R. 19 πρoτηρητέον Βav.

raturi. Τale pοrro etiam nobis crimen obiicient, φuod scilicet quum
Τheodericus noster olim princeps et coloniae deducendae auctor non
«lecenter Italiam occupasset , nostris quidem rebus nos spoliarunt ,
maiorem gentis nostrae partem trucidarunt, uxores et liberos opu
1entiorum apud nos hominum atrociter sub hastam miserunt. Αtqui
Τheodericus non vi captam, sed Ζenonis antea ipsorum regis permissu,
sibi adiunxerat Ιtaliam, nihil Romanis eripiens (iam enim ea privati
erant,) quin potius caeso Οdoacro advena tyranno, φuac illius erant
omnia occupavit belli iure. Αt posteaquam ipsis maior vim inferendi
potestas fuit, mox nihil iuste agere coeperunt, sed Τheodato antea
Αmalasunthae causa infensi, idque initium occasionemque belli sta
tuentes, deinceps in hunc usque diem violenter omnia agere ac ra
pere non desistunt. Ηi nimirum sunt sapientes et religiosi , μrique
soli se iuste rem publicam administrare gloriantur Νe igitur vos Ιιιι
inscemodi malis affectos vecordiae vestrae sero poeniteat, antevertendi
νobis sunt hostcs, ncque negligenda est occasio, φuac modo sese
 26 ΛGΑΤΗΙΑΕ
3 Λ- "ν

Α. C. 55α
Ι. Ι. 26μίoυς,
ιμά
και ουίλλδιαμαρτητέον του παρόντος
2 c, ά
καιρού, αλλά στρά
Ες 2 και Υ Α w w.

τευμα τε στέλλειν
C ν θό επ' αυτους
λέ
αξιομαχον,
δή και στρατηγoν
Υ "Ρ εξ
"η»,
«ν χ, η Ο Μ. 1 ν

υμων αυτων αγαθον τα πολεμια, ος δη τον προς rωμαιους

"- 2/ " Υ Υ -

πόλεμον άριστα διανύσας, απελάσει τε αυτούς ενθένδε ως τά ν ? cr 1 - -

χιστα, και την χώραν ημίν ανασώσει ούτω γαρ ποιούντες τώ5
τε Γοτθικώ γένειες τα μάλιστα χαριείσθε, σωτήρες αναφανέν
" - «- C Υ - Υ - Υ. "ν

τες και αλεξίκακοι, τά τε υμέτερα αυτών εν τώ ασφαλεί θήσε

»» "Σ, C - >, Υ / " 9 w.

Βσθε, είγε μηδεν υμίν έτι πολέμιον εκ w r Ο ν Υ/ /

γειτονων παρεη προς r ν

δέ γε και χρήματα υμίν έσονται μυρία, ου μόνον τα Ρωμαίων

ληϊσαμένοις, αλλά γάρ δή και αυτοί έτερα καταθήσομεν.''
"
το
- - Υ" « -

ς. Ταύτα επειδή έφασαν οι πρέσβεις, Θευδήβαλδος μεν

3. ν ΣΛ ν

(ήν γάρ μειράκιον αγεννές και απόλεμον, ήδη τε νοσώδης κο

- " "- " ν - y

μιδή έγεγόνει, και το σώμά οι πονήρως διέκειτο,) τούτων δή ουν r -ν y 2. 2/ -

έκατι ουμάλα ό γε των πρέσβεων ήν, ουδε ώετοχρήναι οθνείων

- "ν " Γ.

ένεκα συμφορών οικείους καρπώσασθαι πόνους. Λεύθαρις δει 5

ν - Υ ν η " «ν cr 2/ Υ »

και Βουτιλίνος, ει και τον βασιλέα σφών ήκιστα ήρεσκεν,2' αλλ

γ \ Υ. ..." ν Α' " ν και λ" ε.

C αυτοί ανεδέχοντο την ξυμμαχίαν τούτω δε τώ άνδρε ήστην

εν αδελφώ
μεν ασελφω, και το γένος Αλαμανώ.
το γενoς Αλαμανω, δύναμιν δε παρά
συναμιν σε παρα Φοά
μ'ραγ
' - " « ν
γοις μεγίσιην είχέτην, ώς και του σφετέρου έθνους ηγείσθαι,
- " ι " < ν Χ. ν

Θευδιβέρτου πρότερον παρασχόντος, οι δε Αλαμανοί, είγε χρήαο

5. ημών Βav. 6. χαριείσθε et v. s. θήσεσθε R. Bav, Lugd. var.
(Cl.) Ιntpr., χαριείσθαι et θήσεσθαι vulg. 8. ημίν R., sed in
ing. υμίν. έτι abest in R. προς δή γε"Βav. το ληϊσαμένοις
R. Βav. Lugd. 2. m., ληϊσμένοις γιulg, αυτοίς Βav. 1 1. επειδή
Jι., έπει vulg. 13. οι add. R. et Βav. τούτων R. et Βav.,
τούτω vulg. 15. Ρro πόνους Βav. πολέμους, 18. Αλαμανω
R. Lugd. 2 m. Intpr., Αλανώ vulg, 2ο Θευδιβέρης του Lugd.
πρότερον R. Lugd., του προτέρου edd.
offert; Τnin potius iustus in eos exercitus est mittendus, et ex vo
Lis ipsis dux aliquis rei bellicae peritus ei praeficiendus, qui bello
adversus Romanos optime confecto, hinc eos quam citissime exigat,
nostrasque nobis terras recuperet. Ηoc enim facientes, et Gothicae
nationi summopere gratificabimini, servatores malorumque profligatores
«leclarati, vestrasque simul res in tuto collocaveritis, si nihil vobis
amplius hostile ex vicinis reliquum fiat. Αd haec immensa vobis
fiet peguniae accessio, non solum ex praeda, quam de Romanis facie
tis, sed et aliis quas nos persolvemus.
6. Ηaec cum dixissent legati, Τheodibaldo quidem (crat enim
parum generosus et belli imperitus, atque adeo morbidus etiam
corporeque invalido) eorum petitio non admodum probabatur, neque
putabat oportere ob alienas calamitates privatis difficultatibus labo
ribusque involvi. Leutharis vero et Βutilinus, tametsi id regi ipso
rum minime placebat, belli cum eis societatem inierunt. Εrant hi
duo germani fratres, genere quidem Αlemanni, maximam vero apud
Francos potentiam consecuti, adco ut natioui ipsorum pracesscut,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 6. 27

Ασιννίω" , Κουαδράτω
" ,
έπεσθαι, ανδρι Ιταλιώτη και τα Γερ-Α.
Σ- 2
C. 55α
Ι. Ι. 26 «« " y 2"
μανικά ες το ακριβές άναγεγραμμένω, ξύγκλυδές εισιν άνθρω-"
ποι και μιγάδες, και τούτο δύναται αυτοίς ή επωνυμία. τού
τους δε πρότερον Θευδέριχος o των Γότθων βασιλεύς, ηνίκα
- « . " ν

5και της ξυμπάσης Ιταλίας εκράτει, ές φόρου απαγωγήν πα 1 -

ραστησάμενος, κατήκοον είχε το φύλον, ως δε ο μεν απεβίω,

ν > - -

ο δε μέγιστος Ιουστινιανώ τε τώ Ρωμαίων αυτοκράτορι και D

τοίς Γότθοις πόλεμος ξυνερράγη, τότε δή οι Γότθοι υποθω r r Λ "ν

πεύοντες τους Φράγγους, και όπως αν αυτοίς φίλοι τε ες τα

γ -

πoμάλιστα και ευνοι γένoιντο μηχανώμενοι, ετέρων τε πολλών

εξίστανται χωρίων, και μεν δή και το Αλαμανικόν γένος αφίε
Υ w -ν λ/

σαν αγείρειν τε γάρ εν τώ τότε πανταχόθεν τάς σφετέρας ώον

"ν -ν 2

το χρήναι δυνάμεις, και της υπηκόου οπόσα περιττά και ου

λίαν επίκαιρα μεθιέναι,
Υ ν » 2'
ως ουκέτι αρχής τε πέρι και δόξης
2. ν Ο Ά Υ «ν Αν 2. " \ Αν

15αγωνιούμενοι, άλλ' ήδη τον υπέρ αυτής της Ιταλίας, και του
μήπάμπαν απολωλέναι αναρρίψοντες κίνδυνον και τοίνυν το Ρ.18
"ν Η ν - Υ ν » - «ν r

του μέλλοντος σφαλερόν τω αυθαιρέτφ δήθεν της γνωμης προ

" " Λ' ν

καταλαβόντες, εκουσίαν πεποίηνται την ανάγκην, ούτω δή ουν

ν -' Υ ν Α ι -

και το τών Αλαμανών

2
έθνος
• 2
Υ
υπό Γότθων αφειμένoν Θευδί
1 " Λ " 7",

2οβερτος αυτός έχειρώσατο εκείνου τε διαφθαρέντος, ήπέρ μοι

ήδη ερρηυη,
ηωη εδόήθη, ε;
επί τον παίδα Θευδίβαλδον
βαλδον τη λοιπή άμα
τη λοιπή άμα υπηκόω
υπηκό
" ι " ".

και οίδε έχωρουν.

τ, Κουαδράτω R. et Intpr., Καδράτω vulg, 2. αναγεγραμμένω R.,
αναγραψαμένω νulg. ξύγκλυδες R., ξύγκλιδες Lugd., ξυνήλι
δες mg. Lugd. et edd. 5. επαγωγήν R. 7. τω R., των vulg.
13. χρήναι om. R. 21. ερρέθη R.
a Τheodiberto primum accensi. Αlemanni autem, si Αsinio Quadrato
Ιnomini Italo, quique res Germanicas accurate conscripsit, credimus,
Convenae sunt et colluvies , φuod et appellatio ipsa satis indicat.
Ηos antea Τheodericus Gothorum rex, cum etiam universa Italia
potiretur, tributarios fecerat totamque hanc gentem subegerat. Simul
atque vero is e vivis excessit, atrocissimumque bellum inter Ιnsti
nianum Romanorum Imperatorem et Gothos exarsisset: tum Gothi
Francis adulantes, eorumque amicitiam et benevolentiam quibuscum
que poterant modis sibi conciliantes, et aliis multis locis eiecti sunt,
ot Αlemannicam gentem dimiserunt. Cogendas enim sibi tum tem
poris Ε vires suas putabant, subditosque φuotquot superva
canei neque admodum opportuni viderentur missos faciendos, quippe
φui non amplius de principatu et gloria essent concertaturi, sed iam
pro Italia ipsa, neve funditus delerentur, periculum adituri. Οιιο
circa cum futurum periculum ipsi animis suis praecepissent et praevi
dissent, voluntatem suam ad necessitatem aggregarunt. Ηoc itaque
πmodo etiam Αlemannorum nationem a Gothis dimissam in stram pote
statem redegit: Τuo mortuo, ut supra dictum est, Τheodibaldo filio
ιuna cum reliquis subditis etiam hi cesserunt,
 28 ΑUΑΤΗΙΑΕ
2 ν.
Α. C.552
-
ζ. Νόμιμα δε αυτούς εισι μέν που και πάτρια, το δέ γε εν
"ν - 2/ -ν - - -

1. 1, 26 κοινώ επικρατούν τε και άρχον τη Φραγγική έπονται πολιτεία,

" Αν 1 - \ «... ι «ν τ. " 1» ν

μόνα δέ γε τα ες θεόν αυτοίς ου ταύτα ξυνδοκεί. δένδρα τε γάρ

τινα ιλάσκονται, και ρείθρα ποταμών και λόφους και φάραγγας,
ν αι Η - "ν ι "

και τούτοις, ώσπερ όσια δρώντες, ίππους τε και βόας και 5

V. 14 άλλα άττα μυρία καρατομουντες επιθειάζουσιν. αλλά γαρ
λ/ « 2' - . - Υ ν

«ν 1 "- - Α γ -

Β ή των Φράγγων αυτούς επιμιξία, ευποιούσα, και ες τόδε

- 2/ Υ

μετακοσμεί, και ήδη εφέλκεται τους εμφρονεστέρους, ου πολ

- 1 ν ι - *«

λού δε οίμαι χρόνου και άπασιν εκνικήσει. το γάρ της δόξης

Α' Αν γ - "

παράλογόν τε και έκπληκτον, και αυτοίς οίμαι τους χρωμένοις, το

' Υ "

ει μη πάμπαν είεν ηλίθιοι, γνώριμόντέ έστι και ευφώρατον,

- - 5 "- Υ\

και οίον αποσβήναι ραδίως ελεείσθαι μεν ουν μάλλον ήχα

λεπαίνεσθαι δίκαιοι αν είεν, και πλείστης μεταλαχχάνειν συγ , η -' Αν Υ

γνώμης άπαντες όσοι δη του αληθούς αμαρτάνουσιν, ου γαρ

" Ο - - Υ ν -

δήπoυ εκόντες είναι αλώνται και ολισθαίνουσιν, αλλά του 15

Υ «ν " - ν Υ"

αγαθού εφιέμενοι, έπειτα σφαλέντες τή κρίσει τoλοιπόν έχον

- Υ - C - «ν ν

C ται των δοκηθέντων απριξ, οποία άττα και τύχοιεν όντα, τήν
γε μήν των θυσιών ωμότητα και κακοδαιμονίαν, ουκ οίδα ει Υ" Σν - ή

οιόν τε λόγω ακέσασθαι, είτε άλσεσιν επιτελούντο ώσπερ αμέ » Αν -' « -'

λει παρά βαρβάροις, είτε τους πάλαι νενομισμένοις θεοίς, όπoία 2ο

αί τών Ελλήνων εθέλουσιν αγιστείαι εγώ μεν γαρ ηγούμαι
2. επικρατούν τε και άρχον - έπονται. Sic R. et Lugd., Ιntpr.
φuoque sectantur, επικρατούνται και άρχονται - έποντες cdd. ex
mg, Lugd. 3. μόνα R. (Cl.), μόνω νulg. 5. και βόας add. R. et Intpr.
7. τόδε R. et Lugd., το δέον cdd. ex Ing. Lugd. 9. oίμαι χρόνου
R., χρόνου ουμαι νulg. 1ο. τε και R. Lugd., γε και edd. . . 12.
μάλλον add. R. (CI.), Ιntpr. potius. 15. είναι add. Lugd., edd. et
R. om. 18. oίμαι R. Ρro οίδα. *

7. Sunt vero etiam his patria quaedam instituta: in rei publicae

vero administratione Francorum politiam sequuntur: tantum in iis,
Τnae ad Deum pertinent, sententia variant. Αrbores enim quasdam
colunt, et fluminum lapsus et colles et saltus: atφue his, tanquam iu
sta facientes , equos bovesque aliaque quamplurima resectis capitibus
immolant. Porro consuctudo, quam cum Francis habent, ipsis condu
cit, in melius transferens et φuodammodo pertrahens cordatiores : et
brevi, uti spero, tempore hoc ipsum apud omnes evincet. Οpinionis
enim absurditas et vesania etiam ab ipsis arbitror, φui ea imbuti sunt,
nisi plane stolidi sint, cognoscitur, facilequc iis eximi possit. Εt sane
commiseratione et venia potius, φuam odio digni sunt quolquot a
νero aberrant. Νeque enim volentes errant et labuntur, scd boni ac
recti studiosi, iudicio autem decepti conceptas semel opiniones mor
dicus tement, cuiuscumquc generis fuerint. Porro sacrificiorum imma
nitas et sinister cultus, non satis scio an verbis curari possint, sive
sallibus et lucis praestctur, ut apud barbaros : sive iis, qui olim ha
biti sunt dii, φualcs Graecorum religio tenuit. Εφuidem ita statuo
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 7. 29
μηδέν τι είναι το ήδόμενον βωμούς αίματι μιαινομένοις, και Α. C. 55α
ζώων ολέθρω βιαιοτάτω ει δέ γε άρα και οτιούν τα τοιάδε" " "
πρoσίεσθαι πέφυκεν, άγαθον μεν ουκ αν είη ουδε ήμερον, άγρι
ον δέ τι ίσως και μανιώδες, οποίον τον Δείμον αναπλάττουσι
5μάτην οι ποιηται και τον Φόβον, Ενυκό τέ τινα, και Ατην,
και Έριν, ώς αν αυτοί φαίεν, την αμαιμάκετον, προστίθει
δε τούτοις, είβούλει, και τον παρά Πέρσαις καλούμενον Αρει
μάνην, και των άλλων χθονίων φασμάτων οπόσα κακούργα D
και μιαιφόνα. ταύτα μένουν ει και ίσως άν τω δοκoίεν ου μάλα
τoτή επαγγελία προσήκειν, είναι δε περιττά και αλλότρια των
εφ' ά ιέναι ημίν διεσπούδασται, αλλ' έμοιγε και λίαν αρέσκει
άπαντα ες μέσον άγειν τα εγνωσμένα, και τα μεν χρηστά των
πραγμάτων εν επαίνω ποιείσθαι, τών δε ουχί τοιώνδε κατη
γορείν αναφανδόν, και το ασύμφορον διελέγχειν, ει γάρ μη
15τούτο έχoιεν αι ιστορίαι, ώς ταύτη γε και μάλλον χρήσιμοι
τε είναι και βιωφελέστατοι, μόνη δε αφήγησις είεν των γεγενη
μένων απλή τε και ανεξέταστος, κινδυνεύσαιεν ίσως αν παρ' Ρ. 19
ενίοις, ειμή λίαν δεινόν ειπείν, ου πολλώ είναι αμείνους των
εν γυναικωνίτιδι παρά την ταλασίαν άδομένων μυθολογημά
2οτων τούτων μεν ουν πέρι ώςπη εκάστω φίλον τήδε οιέσθω,
εμοι δε ήπερ ο πρότερος εφέρετο λόγος, ταύτη ιτέα. Λεύθα
8. κακούργα R., και κακούργα vulg. 9. ει om. R. Post τό ite
rat και νulg. δοκoίεν R., δοκείεν vulg. 14. ει γάρ μεν R.
15. ταύτη τε R., Ιntpr. add. : hoc modo diυariatae (πεποικιλμέ
ναι). 17. κινδυνεύσαμεν Cl., κινδυνεύσειεν νulg. et R. ι 8.
ενίας R. 19. εν τη γυν. vulg. 2ο. ώσπερ R. τήδε R.,
ώ δε vulg. 2τ. εφέρετο λόγος R., λόγος εφέρετο vulg.
nihil iucundi accidere aris sanguine pollutis, et animalibus violen
rissima nece affectis Quidquid vero omnino huiusmodi res appete
re consuevit, bonum quidem non fuerit, neque benignum, sed im
mane potius atque insaniae afline, quale Pavorem vane fingunt poè
tae et Τimorem et Εnyo quandam et Αten et Εrida, ut ipsi dixe
rint αμαιμάκετον. Αdde vero his, si placet, etiam illum φuem
Ρersae nominant Αrimanem , et e terrenis spectris quaecumque male
fica sunt et sanguinaria. Αtqui hacc tametsi ΕΕ videri possint
promissioni meae nequaquam convenire, sed potius supervacanca at
que ab instituto meo aliena : iuvat tamen me et Ε magnopere,
omnia, quae cognita mihi sunt, in medium proferre, et recta col
laudare, prava aperte damnare , inutilia coarguere. Νisi enim hoc
Haberent historiae, ut hac cliam ex parte et quidem praecipue utiles
hnmanneque vitae conducibiles essent, sed sola rerum gestarum nar
ratione eaque simplici minimeque accurata constarent: in periculum
venirent apnd nonnullos, ne (nisi hoc asperum dictu sit) non multo
meliores censerentur fabulis, quae in coetibus muliebribus in lanifi
cio decantantur De his itaque quisque ut velit sentiat , mihi vcro
 3ο ΑGΑΤΗΙΑΕ
ψ. ν ν

Α. c.55α ρις γάρ και Βουτιλίνος επειδή την αρχήν κατά Ρωμαίων επι
Ι. Ι. 26 στρατευειν Α
ώρμηθήτην επηρμένω
« "
»
λ/ 2/
γε ηστην αμφω ταις ελπίσι -

Υ Υ." Αν - / Αν

και οΐω ουκ έτι εν τω καθεστώτι τρόπω βιοτεύειν, Ναρσην μεν 1 2/

γάρ τον στρατηγόν ουδε την προσβολήν υποστήσεσθαι ώοντο,

- » " Αν - " - ν

άπασαν δε την Ιταλίαν οικείον αυτούς έσεσθαι κτήμα , και 5

πρός γε Σικελίαν καθέξειν, θαυμάζειν δε έφασαν των Γότθων,
r τι ν Α'

Βει μάλα ούτω πεφρίκασιν ανδράριόν τι θαλαμηπόλον σκιατρα

φές τε και αβροδίαιτον, και πόρρω τού αρρενωπού τεταγμέ
νον, οι μεν δήβρενθυόμενοι τή τοιαύτη δόξη, και αγέρωχον
ποιούμενοι την παράταξιν, έκ τε Αλαμανών και Φράγγωντο
" \ « Υ»

στράτευμα ες πέντε και εβδομήκοντα χιλιάδας αλκίμων αν

δρών αγείραντες, παρεσκευάζοντο τα πολέμια, ώς αυτίκα
" Υ ν 2. r Υ w , -

μάλα ες την Ιταλίαν και δή εμβαλούντες,

ι Τ- ν »ν C - c Α Μ y « ι y

ή. Ναρσης δε o των Ρωμαίων στρατηγός, ει και τάδε ες

ο ακριβές ούπω επέπυστο, αλλά προμηθεί λείστη γρώ-15
το ακριρες οι πυστο, αμμα προμήθεια γεπλειστη χρω
μενος και φθάνειν άει τας των πολεμίων εθέλων ορμάς, αυτί
w > Α' Α' C 4 Αν ν Υ/ "

κα τα ες Τουσκίαν πολίσματα, υπό τών Γότθων έτι κατεχόμε

Υ" ν 2/ w - r "

Cνα, έγνωκε βιαιότατα παραστήσασθαι. ούτε γάρ τη νικη περα

- " " ν

του μετρίου φρυαττόμενος ες απειροκαλίαν επήρτο, ούτε, όπερ

21 ι ν / ν ν

έτερος αν επεπόνθει, ες ραστώνην τε και ήδυπάθειαν μετά τουςαο

1. στρατεύειν R. 2. Suid. s. v. καθεστώτι pro γε habet δε.
5. έσεσθαι κτήμα R., κτ, έσ. vulg. 6. τους Γότθους Suid. s. ν.
ανδράριον. 9. τοιαύτη R. et Ιntpr, dum ιια sentιrent, σφετέ
ρα vulg. ι Ι. πέντε. Ιntpr, duo. 13. Ρost και δή edd. add.
Σικελίαν, quod om. R. Lugd. Intpr. 14. Ρro ει και R. εις.
15. γε add. R. 17. των add. R. 18. έγνωκε R., έγνω vulg.
βιαιότατα R. Ιntpr. summa υι, βιαιότερον vulg. παραστήσα
σθαι R., παραστήσεσθαι vulg. 2ο. τε add. R.

ad ea quae coeperam progrediendum. Leutharis itaque et Βutilinus

ιubi primum exercitus contra Romanos ducere coeperunt, magna am
Βo spe erecti erant, tanquam non amplius eo in statu mansuri: Νar
sem enim me primum quidem impetum sustinere posse credebant,
omnem vero Italiam , una cum Sicilia, in ipsorum potestatem ven
turam. Μirari vero se Gothos dicebant, si tantopere homuncionem
thalamo et umbratili delitiosaeque vitae assuetum, nihilque mascu
lum et virile prae se ferentem , reformidarent. Ηi itaque sua gloria
elati ac fastuosi, validis copiis coactis, exercituque ex Αlemannis et
Francis ad duo et septuaginta strenuorum virorum millia collecto ,
sese ad bellum ιιιιιιιιι. veluti iamiam Ιtaliam invasuri.
8. Νarses vero Romanorum dux tametsi eorum consilia non plane
babebat explorata, maxima tamen utens prudentia, hostiumque co
natus semper antevertere cupiens, statim oppida quaedam in Τuscia
quae adhuc in Gothorum potestate erant, summa vi subigere, statuit.
Νeque enim vir ille victoria praeter modum insolescens indecenter
efferebatur; neque, φuod aliis accidere solet, post labores otio vo
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 8, 3Ι
2 cr γ ε -

πόνους εξέκλινεν, αλλ' ευθύς, όπως είχεν Σ.ορμής,

ν » •Α.
κινήσας τονΑ. ν
C. 552
Ι. 1. 26 r - " υ / ι <- ν

στρατόν επί την Κύμην εχώρει πόλισμα δε Ιταλικον ή Κύμη

" C - Α' C Αν

έχυρώτατον, και οίον ου ράστα πολεμίοις άλώναι. ίδρυται μεν

ν - - Υ

γαρ επί λόφω τινι δυσπροσόδω τε και ανάντει έστι δε και εν

5περιωπή του πελάγους του Τυρσηνικού. επιγάρ τή ακτή ο λόφος
Υ c 1 Α 4 « -

ανέχει, ως και άμφ' αυτόν δήπου τον πρόποδα ροχθείν τε και

w 1 C. " 2/ ν. 2" " "

περικλάσθαι το ρόθιον, άνω δε έρυμα περιβέβληται, πύργοις V. 15

- " - 3.
τε και επάλξεσι καρτερώτατα εξειργασμένον. Τωτίλα τε ουν D
και Τεία τους βασιλεύσι πρότερον των Γότθων γεγενημένοις ,
τοoπόσα
δ επίτιμά τε ήν και αξιάγαστα
-ν έφυλά των κτημάτων,
ύθα δεεν 3τό
τς
Α. Ο. r χ1 y

ε τώ φρουρίω, ως βέβαιον όν, έφυλάττετο ενταύθα δε ουν ο

- Υ " Αν « » «ν c ν

Ναρσής άφικόμενος, περί πλείστου εποιείτο έλείν τε ώς τάχιστα

W. - / - C ν Ο ν

το χωρίον και των χρημάτων κρατήσαι, ώς μήτε οι Γότθοι2» Αν Αυ

ορμητήριον ασφαλές έχoιεν, αυτώ τε τα της νίκης τελεώτατα ες

κr " 4.- > 4 α -Υ- r Υ κ.

15ό, τι μάλιστα εξειργασθείη. Αλίγερνος γαρ ο Τεία νεώτατος αδελ

ν - -ν " Υ/ 5. Αν

φός του ηγεμόνος των Γότθων γεγενημένου, ένδον γε ήν του 7. 3. Υ

περιβόλου, και στράτευμα, οπόσον οίόντε ήν, αμφ’ αυτόν αγεί

ν "υ Υ cr - Γ. Αν

ρας, ουδέν τι ειρηναίον έβουλεύετο και ότι μεν Τείας εντό

> Αν

πολέμω ανήρητο, και τα των Γότθων πράγματα εκεκμήκει τε

1 2/ χ, 4 Υ ν Υ / « w Σ» αν

2οκαι διελέλυτο, ήδη που ές το ακριβές ήκηκόει, ο δε ουδ' ώς Ρ. 20

Α' Υ ινν 4 -w 4 "ν

ανίει, ουδε την ξυνενεχθείσαν έδειμαινε τύχην, αλλά τότε

4. λησω R., sed margo λόφω. και post δε add. R. 6. και
αμφ' R. et Ιntpr. ad ιιιferiorem partem , vulg. και. . 8. Τωτί
λά et Τεία CΙ., Τώτιλα et Τείας Ρar., Τώτιλα et Τεία R. Lugd.
et ed. pr. 14. αυτώ R., αυτού vulg. 15. εξεργασθείη R.
16, γεγενημένος R. et Ιntpr. γάρ R. pro γε. 19 τε om. R.
2ο. ουδ' ώς R., ουδαμώς νulg.
Ιuptatique se tradebat: sed confestim moto exercitu ad Cumas proces
sit. Εst vero id oppidum Italicum munitissimum, neque facile ex
pngnatu. Situm enim est in arduo quodam et difficilem aditum ha
Βente colle, et veluti specula maris Τyrrheni. Ιmminet enim lit
tori collis, ita ut ad eius pedem fluctus maris illisi frangantur; edi
tiore loco vallo cinctum est, turribusque et propugnaculis validissi
mae structurae. In hoc itaque munitissimo tutissimoque oppido Τo
tilas et Τeias priores Gothorum reges quicquid ipsis erat preciosa
rum atque admirandarum rerum repositum habebant. Quo simulac
Νarses venisset, summa vi contendit, ut quam citissime et oppido et
pecuniis potiretur, ne Gothis tuta belli sedes, unde Ιtaliam excur
sionibus infestarent, relinqueretur , coque oppido expugnato plena
absolutaque victoria efficeretur, Αligernus enim minimus natu frater
Τeiae, qui Gothorum dux fuerat, intra oppidum erat et collecto
non exiguo exercitu nihil pacificum animo agitabat , tum quod Τeias
in bello caesus esset, tum quod Gothorum res labefactatas dissipa
tasque plane intellexisset. Νequaquam itaque animum despondebat,
neque adversae fortunae ictus pertimescebat, sed et loci situs et re
 32 ΑGΑΤΗΙΑΕ
"υ 2)

Α. C. 55α
-
χώρω πίσυνος και τή των αναγκαίων ευπορία, θρασύς τε ήν
of: ", 2/
"""έτι και ύψαύχην και οίος αμύνεσθαι, ήν τις επίοι,
- - γ -" κιν

θ'. Ευθύς δή ούν ο Ναρσης έγκελενσάμενος προσήγε τον

Οι \ Αν w ή « "

στρατόν, οι δε συν πολλώ πόνω ες το γεωλοφον άναβάντες, και

τώ φρουρίω πελάσαντες, αυτίκα τούς δορατίοις ήκόντιζον των5
Αν «- ν ν Α " ". γ r ν "ν

εν ταις επάλξεσι φαινομένων, και τα τόξα επήχουν θαμα των

βελών αναπεμπομένων, σφενδόναι τε εφέροντο μετάρσιοι, και
μηχανήματα οπόσα πρός τειχομαχίαν ανείται, άπαντα εκινεί
Β το, οι δε αμφί τον Αλίγερνoν ανά τά μεταπύργια του τείχους
ξυνειλεγμένοι, ού σχολαίτερον αντακοντίζοντές τε και αντιτο-το
ξεύοντες διεμάχοντο, λίθους τε εκ χειρών μεγάλους επαφιέντες, Λ Υ -ν

και φιτρούς και πελέκεις, και όπερ αν ου πόρρω της χρείας

"w »wν ? ι» ν ι

έδόκει, μηχαναίς τε εχρώντο και αμυντηρίοις, και ουδέν ό,

-' " w > «.» " Α ν -

τι παρείτο. τά γε μήν Αλιγέρνου τοξεύματα και μάλα τους

» - 3. 1 "ν Αν

"Ρωμαίοις αρίδηλα ήν, ροίζω τε γαρ πολλώ και ταχυτήτιου 15

θμητή τα
σταθμητη τα εκεινου
εκείνου εφερετο
εφέρετο βέλη
βελη ώς εί
ως ειπερ καιί ες
ες λίθ
λιθον τινα \
ΥΆ / ν Υ "

εμπέσoιεν, ή έτερόν τι σκληρόν και ατέραμνον, διαρρήγνυσθαι

Cr -ν ν Αν c / "ν ? «ν Τ» -w > <»

απαντη βία της ρυμης.

? Υ « " "
Παλλάδιον γούν εκείνον (ήν δε ουτών
Ατ -ν / 2. ν ν

cέρραθυμημένων παρα "ν {.

τω
- - Αν
Ναρση ο Παλλάδιος, αλλά στρατευ
- ". -

ματός τε ηγείτο Ρωμαϊκού, και εν τοις μεγίστοις ταξιάρχοιςαο

1. τε R., γε vulg. 15. ου σταθμητή R. Lugd. in mg, et Snid.
s, v. Αλιγέρνης, ουκ αριθμητή cdd. 17. έμπέσoιεν R. et Suid.,
εμπέσειεν vulg. 18. των ερραθυμημένων R. et Intpr. , τώ
ερραθυμημένω νulg. 19. Ρost Ναρσή R. om. ο Παλλάδιος. 2ο.
ταξιάρχοις R. , ταξιάρχαις vulg.
rum necessariarum affluentia eius confidentiam arrogantiamque ita
augebat, ut facile hostiles insultus se repulsurum speraret.
9. Statim itaque Νarses suos adhortatus, exercitum oppido ad
movit. Illi vero cum in editiorem collem maximo labore conscendis
8ent, et propugnaculo appropinquassent, iacula in eos φui ad pinnas
murorum consistebant torquebant, et arcus assidua sagittarum remis
sione clangebant, fundae in altum excutiebantur, et machinac quot
φuot oppugnationi murorum inserviunt, omnes admovebantur Αli
gerni vero milites e muris ad intermedia turrium spatia collecti, ni
hilo segnius iacula telaque retorquentes propugnabant, saxa ingentia
manibus in subeuntes mittebant, et truncos et secures et quidquid
opportunum usui videbatur, machinis itiden utebantur instrumentis
φue propulsandae hostili violentiae idoneis, nihilque omnino omitte
batur. Τela vero Ε Αligerni ipsius manibus emittebantur, Romani
prae aliorum telis facile cognoscebant. Μagno enim stridore et velo
citate immani illius sagittae deferebantur, adeo ut in saxum aliquod
aut aliud quiddam durum fractuque difficile delatae, totum illud im
petus violentia perfringerent. Palladium itaque illum (erat autem is
non vulgari apud Νarsetem loco, sed et Romani exercitus ductor
erat, et e praccipuis cohortium praefectis,) illum, inquam, conspi
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 10. 33
- Υ 1

ετέλει,) ιδών γούν Αλίγερνος αυτόν, σιδήρωτε τεθωρακισμένον, Α. C.55α

«- Μ. Αν - > -

και φρονήματι ξυν πολλώ τώ τείχει επιφερόμενον, αφίησι βέ-"""

Υ - - ν Σ/

λος αυτό εκ του μετεώρου, και αυτίκα διεπερόνησεν τον άν

δρα διαμπαξ αυτώ θώρακι και ασπίδι ούτω δή τι δυνά
- - Αν - > - - -

5μει τε των πολλών περιήν, και καρτεραί αυτώ έρύσαι τόξον

- - ν 2 «... - « Υ

αι χείρες πολλαίς μένουν και εφεξής ημέραις οι τοιοίδε ακρο

βολισμοί εγίγνοντο, και ουδέν ουδε όποτέροις προυχωρειτών
Υ - ν γ - Υ

ελπισθέντων τους τε γάρ Ρωμαίοις αισχρόν έδόκει ή αναχώ Υ/ ν

ρησις πριν παραστήσασθαι το χωρίον, και οι Γότθοι ένδηλοι"

ποήσαν ως ουδέν τι μάλλον ενδωσείοντες τη πολιορκία.
" - w y w λ/ Υ

ί. Ναρσής δήουν ο στρατηγός ήσχαλλέτε άγαν και έχα

λέπαινεν, ει χρόνος τους Ρωμαίοις πολύς εν ελαχίστω πολιχνίω
> ν C α" Υ/ ι» «- -

τετρίψεται. αλύοντι δέ οι και έκαστα γνωματεύoντι, έδοξεν χρή

ναι αποπειράσθαι του φρουρίου αμηγέπη τρόπω τοιώδε, εν τω
- - - 2ν

15πρός ήλιον ανίσχοντα του λόφου τετραμμένω αγκώνι άντρον τι

Υ « Χ" ιν Γ. >. >

ύπεστιν αμφηρεφές τε και γλαφυρώτατον, ώς άδυτά τε έχειν αυ

τόματα και κύτος ευρύ και βαραθρώδες ενταύθα δή πάλαι φασι
ν - ν ν γ / ν

την Σίβυλλαν την πάνυ, την Ιταλήν, ενδιαιτωμένην, φοιβόληπτόν

τε είναι και ένθουν, και προαγορεύειν τα εσόμενα τοις πυνθα-Ρ. 21
2ονομένοις. λέγεται δέποτε και Αινείαν τον Αγχίσου αυτού αφι
1. γούν R. vulg. ούν. Αλίγ. αυτον R., αυτον Αλίγ. vulg, τε add.
2. τάχει R. , Ιntpr. nimία celeritate. Νum legebat φρ.
Η.
πολλώ, πολλώ τε τάχει 2 . 4. Ρro τι Suid. τή. 5. των om. Η.
το ως add. R. 1 1. δή ούν R., γούν vulg. . 13. τετρίψεται R.,
τετρίψηται νulg. χρήναι add. R. et Suid. s. v. αλύειν.
14. του φρουρίου αμηγέπη R., αμηγέπη του φρουρίου Vulg.
15. τετραμμένω R., τετραμμένων vulg. Ρro άντρον τι R. άντι
τρον. 16. αντώματα R. 18. φοιβoλήπτoντες Ρar. 19.
Ρro τα εσόμενα lacuna est in R. 2ο. ποτε και Αινείαν R., και
-Αινείαν ποτέ vulg.
catus Αligernus ferrea Iorica indutum, magnaque confidentia muro
imminentem, sagittam in eum ex edito torquet, qua statim totum
hominem per scutum et loricam traiecit: tantopere viribus alios su
perabat, validaeque ei erant ad torquendum arcum manus. Μultis
itaque deinceps diebus eiuscemodi velitationes sunt habitae, neu
trisque ex animi sententia res procedebant. Νam et Romanis turpe
νidebatur si infecta re Ε redacto in potestatem oppido recederent,
et Gothi aperte satis videbantur obsidione ad deditionem non venturi.
ιο. Νarses itaque indigne molestissimeque ferebat, si Romanis
longius tempus in perquam exigui oppidi expugnatiοne esset teren
dum. Fluctuanti itaque ipsi singulaque perpendenti visum tandem
est Ρropugnaculi expugnationem hoc pacto tentare. Αd orientalem
collis flexum antrum quoddam suberat omni ex parte tectum valde
que cavum , adeo ut adyta quaedam nativa haberet et sinum ingen
ίcm ac profundum instar barathri. In hac aiunt habitasse olim Ιta
licam Sibyllam numine aftlatam, divinam, et sciscitantibus futura
Αgathία". 3
 34 ΑΟΑΤΗΙΑΕ
φ" ση
Α,1.CΙ. 55α
26
κόμενον άπαντά οι τήν Σίβυλλαν φάναι τα ύστερον ξυνενε ν Υ. -

"χθέντα2 υπέρ ταύτην δή ουν" την σπήλυγγα μέρος τι του περι

" / W Υ Αν ν - Υ "

βόλου ερήρειστο και έφειστήκει. Ναρσής δε τούτο επιφρασά

ν γ ν . γ. Υ ν. « 5 Υ , Σ/ C "

μενος προς αυτού είναι ώήθη, και ουν αυτίκα άνδρας ως πλεί
Α -w λ"

στους υπό τα κοίλα εμβαλων του σπηλαίου, όργανα φέροντας5

r r Υ.-- r Αν

λιθοτόμα
2/ ν
και τειχωρύχα, χ/
εξεκόλαπτεν ηρέμα και διέτεμεν του
ν γ' ' -

άντρου τον όροφον, ένθα το έρυμα ήδραστο, και ες τοσούτον

εξέκοπτεν και διεκάθαιρεν την βάσιν της οικοδομίας, ες όσον
λ' ε. -ν - " -

V. 16 ήδη την αρχήν του θεμελίου απογυμνούσθαι, τότε δε ξύλα

2/ Μ. " 7 -, 2/

όρθια εν κόσμω υπεστήριζε, ταύτη τε ανείχεν άπαν το άχθοςro

C ν Ο. c ν Α "

Β του τείχους, ως μή υπορρέοι κατά βραχύ και διαλύοιτο ή Α' - - - -

αρμονία, συναίσθησίς τε του δρωμένου ταχεία γίγνοιτο τους

" 3. w Υ\ Υ w -

Γότθοις, ή γάρ αν κατ' αρχάς ευθύς επιβοηθούντες, και το

ν y / ν ν " ο"

πεπονθος άκεσάμενοι, διεφύλαττoν τoλοιπόν βεβαιότατα να

δε μήπάμπαν τα ποιούμενα επιγνοίεν, μηδέ τού πατάγου της 15
- " ν 2/

λατομίας επαϊοιεν, τότε δή ες ότι μάλιστα επεφέροντο άνωθεν

Αν C. Αν C

τώ τείχει ο των Ρωμαίων στρατός, αλαλάζοντες και επικρο

Αν " 2. - Υ

τούντες θόρυβός τε ήν πέρα του αναγκαίου πολύς και ταρα

" c / Υ w » C1 2/ ν -' Ο <ν 2/

χώδης ή πολιορκία, έπει δε άπαν ήδη το τείχος οπόσον τώ άν y

τρω παρετέτατο, εκκρεμές τε ήν και μετέωρον, και μόνοις2ο
επεβεβήκ
επεβεβήκει τοίςς ξύλοις,
ξυλΟις , ά δή
η ορθοστάδην
ος ασην ετύγχανον
ετυγχανον ερηρ
ερηρει
2. σπήλυγγα R. , σπήλυγγον νulg. 6. διέτεμεν R., διέτεμνε
vulg. 14. διεφύλαττoν τoλοιπόν R., διεφυλάττοντο λοιπόν vulg.
15. μηδε R. Lugd., Ιntpr, neve, μη δή vulg. 16. επεφέροντο R., επι
φέρονται νulg, 19. το τείχος add. R. et Ιntpr. 21. επιβεβήκει R.
praedicere. Αiunt vero etiam Aeneam Αnchisae filium cum co ve
nisset, Sibyllam ei omnia φuae deinceps acciderunt dixisse, Super
hanc itaque speluncam pars quaedam moenium incumbebat atque
innitebatur, Quod cum animadvertisset Νarses, pro se facere cen
suit, immissisque statim in illas antri concavitates viris quampluri
mis adferentibus secum instrumenta exscindendis saxis et suffodien
dis muris idonea, excavavit paulatim atque excidit antri convexum,
φua parte propugnaculum ei innitebatur, eoque tandem exscindendo
et abradendo basim aedificii processit, ut iam initium fundamenti
nudaretur. Τum erecta in ordinem tigna substituit, quae totum muri
pondus sustentarent, ne paulatim resoluta compages corrueret, et
Gothi quid ageretur statim cognoscerent. Νam alioqui statim initio
occurrentes, reparataque iactura firmissime deinceps sua custodis
sent. Νe itaque omnino guae agebantur eis innotescerent, neve fra
gor caesorum saxorum exaudiretur, tum utique Romanus exercitus
summa vi in editiorem murum impetum faciebat, magnis clamoribus
ct armorum complosionibus excitatis. Τumultus itaque erat ultra
φuam par erat magnus et turbulenta obsidio. Cum vero iam mu
rus qua erat in antrl longitudinem porrectus totus suffossus et e sub
limi pendulus esset, et tantum tignis firmiter in altum erectis sus
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 10. 35
σμένα, τότε δή φυλλάδα νήσαντες, και ό, τι της ύλης ταχυ- Α. C. 55α
δαές τε και αύον, και είτα υποθέντες πύρ τε εναύσαντες, εκ-" """
τός απεχώρουν, ουκ ές μακράν δε της φλογός αρθείσης, τάC
μεν στηρίγματα ευθύς ανθρακούμενα κατεθραύετο, και προς
5την αντίθεσιν ενεδίδου του δε ερύματος οπόσον επ' αυτούς
ήωρείτο, υφίζανεν αθρόον και κατωλίσθαινεν τη κενότητι, πύρ
γοι τε οι ενθένδε και προμαχεώνες εξαπιναίως απορραγέντες
των άλλων, ες το πρανές εξεκυλίσθησαν ή τε πύλη ή τώδε
τώ μέρει προσαραρυία, ξυνεκέκλειστο μεν ευμάλα βεβαιότατα,
1οώς δή πολεμίων παρόντων, και τα κλείθρα υπό των φυλάκων D
κατείχετο, ή δε αυτούς μοχλούς τε και βαλανάγραις εκτινα
χθείσα, ες την ήίονα και τας σπιλάδας ερήριπτο, άμα τε άπαντα
τα ξυμπεπηγότα έτι εκλύζετο, σταθμοί και γείσον και υπερ
θύριον και οι θαιροι τώ ουδώ ενηρμοσμένοι τούτων δε
15γεγενημένων, τους Ρωμαίοις ραδίως τoλοιπόν εισιτητέα είναι
έδόκει ανά το πόλισμα, και περιοπτέα των πολεμίων, ημάρτα
νον δε και ώς της ελπίδος, σήραγγές τε γάρ τινες και απορρώ
γες του τε λόφου και των ένδοθεν περιαυλισμάτων επί μέγα
εκτεινόμεναι, κρημνώδες ατεχνώς και δυσέμβολον ουχήσσον Ρ 22
2οαπεδείκνυσαν το χωρίον και Ναρσης μεν θαρσαλεώτερον τώ
2. Ρost αύον Intpr legisse videtur τοίς ξύλοις: collecta materια
αc tignis supposίta. Ρro και είτα f scr, μάλιστα, 3. αρ
θείσαν R. 5 αυτούς R. 6. αθρόως R. 13. τα add. ex
Η. 14. τώ ουδώ Ν. , τών ουδών vulg., τή , όδώ R. Ιntpr.
incisum integrum omisit, 17. απορρώγες R., απορρώγαι vulg.
19. εκτεινόμεναι R. , εκτεινόμενα vulg.

tentaretur, tum strue foliorum aridorum et quicquid alterius siccae

quaeque facile accendi posset materiae ad manum erat, tignis sub
άecta , igneque immisso, spelunca excesserunt. Νeque multo post a
flamma excitata, sustentacula illa statim perusta conflagrarunt, ponde
rique cesserunt, propugnaculi vero quidquid sublime ac pendulum
tignis illis sustentatum fuerat, eo vacuum subsedit et corruit, tur
τes vero minoraque propugnacula, quae ibidem erant, repente ab aliis
avulsae, in praeceps ruebant : porta ipsa in hac regione murorum
sita, validissime, utpote praesentibus hostibus, clausa tenebatur, et
claves a custodibus asservabantur , tota vero ista una cum suis vecti
Βus et repagulis excussa in littus et saxa maritima est collapsa, simul
que omnia quae illi adhaerebant abrepta sunt, antepagmenta videli
oet et superliminare et cardines liminares ei coaptati. Ηis pera
ctis, facilis deinceps Romanis in oppidum ingressus videbatur, et ho
stis contemmendas. Sed ct hic spe sua sunt frustrati. Ηiatus enim
quidam et abrupta locorum tam in ipso colle quam in ambitu interiore
in longum protensa, arduum revera nihiloφue minus qπam antea ac
censu difficile oppidum reddebant. Νarses iterato summis viribus in
 36 ΑGΑΤΗΙΑΕ
7 " ν -

Α. Ι.C. Ι.55α φρουρίωτών

"μενος αύθις προσέβαλλεν, ως και αυτοβοεί άπαν αναρπασό
δε Γότθων ενταύθα ξυνειλεγμένων και παντί σθέ.
2 -ν

νει αμυνομένων, απεκρούετο και ουδέν τι μάλλον είχεν ανύτειν.

r > --> η Ι. Ν. ν ν ? - « -w " \

ιά. Επει δε πολέμω

ν 2'
τε και επιδρομαίς ελεϊν δήπου το χω
Υ Α. / 5. Α C " Αν Αν η - Αν

ρίον αδύνατα ήν, έγνω μή απάση τη στρατιά εν τοιοδε διαπο 5

- Υ γ "

νείσθαι, αλλ' ες Φλωρέντειαν και Κεντουκέλλας και άλλα άττα

- Υ

πολίσματα της Τουσκίας χώρας ευθύς αφικέσθαι, άπαντά τε

τά τηδε. καταστησάμενος προτερήσαι την επήλυσιν τών πολε
- \ Αν / Αν ψ

μίων. ήδη γάρ αυτώ Λεύθαρις και Βουτιλίνος και τα Φράγ

Βγων δε και Αλαμανών στρατεύματα είσω του Πάδου ποτα-το
«ν Υ - 7. -

μου ήγγέλλοντo παρείναι, ών δή ένεκα κινήσας ως τάχιστα

το πλείστον του στρατού επί ταύτην εχώρει. έπει δε Φιλίμουθ
** «- Σ» Υ -ν

ο τών ξυνεπομένων Ερούλων στρατηγός ού πολλαίς πρότερον

c " Α - -

ημέραις νόσω άλους ετεθνήκει, έδει δε άρα αυτούς υπ' ιδίω 5

ν / C " y , C/ Υ «ν w.

τινί τάττεσθαι ήγεμόνι, αυτίκα ό γε Φούλκαριν αυτοίς τον!

ν Α ν -ν

ομόφυλον επιστήσας, τον Φανιθέου αδελφιδούν, εκέλευσεν

«Η Σ) / Α- - w Μ Αν ν

άμα Ιωάννη τώ Βιταλιανού, και πρός γε Βαλεριανώ

> ν *
και Α ν 1 ν. 2' Αυ \

Αρταβάνη, και μεν δή και άλλοις στρατηγούς και ταξιάρχοις,

"ν " - 2/ 2,

ξυν τώ πλείονι και αλκιμωτάτω στρατώ, τας Αλπεις το όρος &\ -ν

περιελθόντας, ο δή εν μέσω Τουσκίας τε της χώρας, και Αιμι-2ο

λείας ανέχει, αμφί τον Πάδον ικέσθαι τον ποταμόν, αυτού τε
τ. αναρπασόμενοι R. 4. και om. R. 5. αδύνατα R., αδύνα
τον νulg. 8. επήλυσιν R (Cl.), επίλυσιν vulg. 9. αυτώ R., αυτού
vulg, το. δε add. R. 13. των ξυνεπομένων R, et Intpr. (Cl.), τώ
ξυνεπομένω vulg. 14. νόσω om. R. υπ' addidi, Intpr.
confirmante. 15. τινι add. R. 17. τώ R., του vulg. Βι
ταλιανού et Βαλεριανώ R., Βιταλινού, et Βαλερινώ νulg, 19.
ξυν τω R., ξυν και τώ νulg. 21. ανέχει. Sic vulg, et Intpr.,
ανέλει R. et in mg. ανέλκεται. ικ ποτ. R., om. articulo.
oppidum impetum facit, perinde ac iamiam totum direpturus, Gothis
vero ea ex parte conglobatis omnibusque viribus murum tuentibus,
repellitur, neque φuicquam operae pretii effecit.
11. Τum Νarses, cum nequebello neque vi ulla oppidum capi posset,
statuit non universum exercitum in laboriosa hac obsidione detinere, sed
Florentiam et Centumcellas et alia quaedam Τusciae oppida statim se
transferre, rebusque omnibus ibi constitutis hostium adventum antever
tere. Νuntiabatur enim Leutharim et Βutilinum et Francorum Αleman
norumque copias intra Ρadum venisse: qua de causa quanta potuit celeri
tate, maximam exercitus partem eo ductabat. Cum vero Philimuth
sequeutium se Εrulorum dux paucis ante diebus morbo correptus
obiisset, ac necesse esset, ut proprio alicuisuaeque nationis duci
subessent, cum Fulcarim statim ipsis contribulem Phanithei nepotem
raefecisset, iussit ut una cum Ioanne Vitaliani filio, et practerea Va
eriano et Αrtabane, aliisque praefectis et ducibus, cumque maiore et
validissima exercitus parte, Αlpium iugo, quod inter Τusciam et
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜΙ Η. 11. 37
στρατοπεδευσαμένους, και τα ερυμνα των χωρίων προκαταλα-Α. c. 5ύα
βόντας αποκρούεσθαι και αναστέλλειν τας των πολεμίων εφό-Ι. Ι. 26
δους, και ειμεν απώσασθαι αυτούς τελεώτατα δυνηθείεν, χά-c
ριν ειδέναι τή τύχη, ει δέ γεβιαζόμενοι τό πλήθει οίοι τε
5ουκ είεν, αλλά σχολαιτέραν αυτούς ποιήσασθαι την πορείαν,
και ου μάλα θαρσαλέους ανα τα πρόσω φοιτάν μεθιέναι, δε
δίττεσθαι δε αυτούς ες τα μάλιστα και είργειν ώς πορρωτάτω,
έως αυτός τα εν ποσίν άπαντα ήβούλοιτο διαθείη οι μεν ούν
κατά ταύτα εχώρουν, κατέλιπεν δε και εν Κύμη δύναμιν αξιό-v. 7
τοχρεων όπως δή προσκαθεδoύμενοι, και ένδον τους δυσμενείς
εγκατείργοντες, χρονία γούν αυτούς παραστήσοιντο πολιορκία.
και οι μεν, χαράκωμα περιεβάλλοντότε, και τας εξόδους έφύ
λαττον, είπoυ τινά έλoιεν επι χιλόν ιόντα. ώοντο γάρ αυτούς D
ήδη που ες ενιαυτον πολιορκουμένοις, άπαντα εξαναλώσθαι
15τα επιτήδεια, Ναρσης δε ταις πόλεσι προσβαλων ακονιτι τάς
πλείστας προσηγάγετο. Φλωρέντιοι μεν γαρ υπαντιάσαντες
και τα πιστά κομισάμενοι, ως ουδέν άχαρι πείσονται, σφάς
τε αυτούς εθελονται και τα οικεία παρέδοσαν. Κεντουκελ
λαίοι δε όμοια έπρασσον, Βουλoτερραίοι δε ουκ άλλως, ού
6. θαρσαλέους R., θαρσαλέως vulg. μεθιέναι R. (CΙ.), με
τιέναι νulg. 8. εμποσίν R. αξιόχρεων R. et Lugd. , αξιόχρε
ον Ρar. . 9. και ante εν add. R. ι 1. αυτούς R. (Cl.), αυτοίς vulg.
12. τε νulg. post χαράκωμα positum, in R. post περιεβάλλοντο le
gitur. 13. χιλιν R. et in mg. χυλόν. 14. f εξανηλώσθαι (CΙ.)
16. υπαντιάσαντες R. , υπαντήσαντες vulg. 18. Κεντουκελλαίοι
R. et Lugd., Κεντoνκελλαίοι edd. 19. Βουλoτεβραίοι Cl., Βουλ
λοτεραίοι νulg., Βαλλ. R.
Αcmiliam prominet, circumito, circa Ρadum flumen se reciperet, ibί
φue fixis castris, munitioribusque locis pracoccupatis, hostium in
sultus propulsaret et reprimeret , et si eos penitus profligare posset,
gratiam haberet fortunae, si vero multitudine pressus non posset,
inoram tamen eorum expeditioni iniiceret, efficeretque, ne audacter
intrepideque progrederentur, sed metu eis maximo incusso, guan:
posset longissime arceret, donec ipse omnia φuae opus crat ex animi
sententia, disposuisset. Ηi itaque quo ipsis mandatum crat couces
serunt. Αd Cumas vero copias non exiguas reliquit, ut locia omni
Dus circumquaque insessis, hosteque intra urbem clauso, diuturna
obsidione premerent. Αtque hi quidem vallo in orbem ducto, exitus
observabant, sicubi aliquem capere possent pabulatum cuntem. Ριι
tabant enim ipsis iam fere per annum obsessis omnia absumta esse.
Νarses vero oppida adorsus, pleraque citra laborem in suam Ρo
1estatem redcgit. Florentini enim obviam progressi, fideque accepta
υίhil sese hostile passuros, sponte se suaque omnia dediderunt,
Ιdcu fccerunt Centumcellae, ucque aliter Volaterrac, ita vero ctian
 38 ΑGΑΤΗΙΑΕ
2'
Α. C.Ι. Ι.55α τω δε 3.-,:
26 Α'
και 2°CΛουναίοι, και μεν δή και οδώ
Υ
Πισαίοι.
ιώ,
ώδέ πως
cr 2' W χ \

! "θάρα αυτώ εξ ουρίας άπαντα έθει, και.oδώ ιων τα έν ποσίν

εχειρούτο.
Ρ. Ω3 ιβ. Μόνοι δε οι εν Λούκα τη πόλει διαμέλλειν επειρώντο,
και ήκιστα εφιέναι, καίτοι πρότερον ετύγχανον οίδε ξυνθή-5
κας θέμενοι προς Ναρσήν, ομήρους τε παρασχόντες, και επο
μoσάμενοι, ώς είγε τριάκοντα παραδράμοιεν ήμέραι, και μή
"ν * - γ.
τις αυτούς μεταξύ παραγένοιτο ξυμμαχία, οπόση οία τε είναι
αμύνασθαι, και ες πόλεμον εμφανή, ουκ εκ πύργων τε και
- "- ν - r

περιβόλων αλλά συστάδην παρατάξασθαι ει μη ταύτα ούτωτο

- Αν y -

ξυγενεχθείεν, ή μήναυτίκα την πόλιν εγχειριείν και παρα

ή ν « ν r

δώσειν. ώοντο γαρ ουκ ές μακράν παρέσεσθαι τους Φράγγους

και επαρήξειν. τούτοις δε πίσυνοι τάς τoιάσδε επεποίηντο ξυν 2/ -ν

θήκας, αλλά τότε η μεν κυρία παρωχήκει, οι δε ούπω παρή

Αν ν w tw " 3. -w 2 η w y "

σαν, τους δε και ώς βουλομένοις ήν περιοράν αμέλει και αναί-15

w - "ν 3 1

Βνεσθαι τα ξυγκείμενα. Ναρσης μεν ουν εξαπατηθείς, ώσπερ

εικός, έχαλέπαινε, και ες τειχομαχίαν παρεσκευάζετο. ενίοις
δε τών αμφ’ αυτόν και χρήναι έδόκει τους ομήρους άπαντας
"ν ν <ν λ" -ν

διαφθαρήναι, ώς αν οι εν τώ άστει ανιαθείεν, και ταύτη ποι

"η - Αν cr

νάς υφέξοιεν της απιστίας, ο δε στρατηγός, γνώμη γάρ άπαν-2ο

1. Ρro Λουναίοι vulg. Αλιαίοι, Ιntpr. Lucenses, R. Λουλιαίοι, levis
sima corruptcla. Lunam oppidum his saeculis adhuc fuisse, Βe
rettus probavit (Diss. chorοgr. Script. Μuratorii Χ. p. 1o2. ) :
idemque demonstrant Αgrimensorum libri. 2. Ρost εν ποσίν vulg.
add. άπαντα, om. R. et Ιntpr. 3. -Λούκαις R. 7. παραδράμοιεν
Β., παραδράμειεν vulg, ο πύργων R., Intpr., ιurribus, πύργου
vulg. το συστάδην τε R. et in mg, συμβάδην. παρατα
ξεσθαι R. 15. αμέλει add. ex R. 18. άπαντας add. ex
R., om. vulg, et Ιntpr. 2ο. ύφέξοιεν R., ύφέξειεν vulg.
Ιnnaei , φuin et ipsi Pisani: adeo ei omnia prospere succedebant
et ex itinere cuncta subigebat.
12. Soli Lucenses moram trahere tentabant, neque sese dedere,
tametsi antea hi cum Νarsete pacti erant, obsidibus datis et iure
iurando praestito, φuod si triginta dies praeterlaberentur, neque
auxilia ipsis venirent sustinendae obsidioni belloque aperto gerendo
idonea, ad non ex turribus et muris sed statario praelio pugnan
«lum, confestim urbem seque dederent. Sperabant enim Francos brevi
ipsis auxilio venturos. Ε enim fiducia freti, cum Νarsete pacti
erant, Caeterum cum iam statum tempus esset elapsum, neque ulla
auxilia comparerent, neque sic tamen conventis paetisque standum
censuerunt. Νarses itaque illusus, moleste id, ut par erat, ferens
ad murorum oppugnationem se comparabat. Νonniilli vero ex suis
interficiendos. esse obsides censebant, utque ita oppidani moerore
εonfecti perfidiae suae poenas lucrent. Sed Νarscs prudenter omnia
 ΙΙΙSΤΟRΙΛRUΜ Ι. 12. 39
τα έπρασσεν, και ου λίαν τή" ,οργή ξυνεχώρει,
ί,
Ων
ουκ ές τόδε ω-Α
C
C. 55α
' Ι. Ι. 26
Υ - τι Υ r Υ

μότητος ήει, ώς αποκτείναι τους μηδέν ό, τι ήδικηκότας, ανθ " "

ζ «" Υ " ν ν τf ν ν ? '

ών έτεροι επλημμέλουν, δόλον δε όμως τoιόνδε τινά έμηχανή

- 1 -

σατο, παρήγε γάρ ες μέσον αυτούς εναλλάγδην μεν τω χείρε

α 1 1 "«- 1 r 1

5ύπο την ιξυν περιεσφιγμένους, κάτω δε το κάρα επινενευκότας,

επεδείκνυέντε τους ομοφυλοις, ούτω πως οικτρότατα διακει
μένους, και ηπείλει θάττον αυτούς αναιρήσειν, ει μη τάχιστα
φθάσαιεν εκείνοι διαπραξάμενοι τα oπόσα ετύγχανον ώμολο-C
γηκότες, ξύλα δε αυτούς βραχέα εκ του μεταφρένου επί τους
" C C w -

ι ο τένοντας υπεβέβληντο, ράκεσί πως κεκαλυμμένα, ως μή διο

-" ν r y « ν Υ Δ ν. Υ Υ Α. Υ Α"

ρώεν και πόρρωθεν οι πολέμιοι. έπει δε ουκ επείθοντο, αυτί

κα εκέλευε δήθεν στοιχηδόν άπαντας καρατομείσθαι, και οι
δορυφόροι σπασάμενοι τα ξίφη βιαιότατα, έπαιόν τε και επε
Α" « ν. 1 ν - w -υ

φέροντο, ως δή τους αυχένας αποτεμούντες ή δε πληγή τοις

«... " - - -

5 ξύλοις έγχρίπτουσα, ουδέν τι αυτούς μάλλον εσίνετο, κατέπι

ν C/ - - - Α/

πτον δε όμως πρηνείς εκείνοι, προστεταγμένον αυτοίς, ήσπαι

ρόν τε εθελούσιοι, και ιλυσπώντο, υποκρινόμενοι το διολωλέ
ναι. ιδόντες δε οι εν τώ άστει, και τώ διεστάναι ώς πλείστον
ι - - - "

ου τα αληθή διασκοπούντες αλλ' ή τα φαινόμενα, ώλοφύρον-ο

ν Υ .. " Μ ι w - 1 /

2οτότε αθρόον, και ξυμφοράν εποιούντο τα γεγενημένα, ήσαν

2. ήει Cl., Ιntpr ad-ίd evasit, vulg, et R. είη. Αnte ήδ. ins. vulg. και,
om. R., 3. έμηχανήσατο Ν., έμηχανήσαντο R., έμηχανάτο vulg.
4. Suid. 8. v. έναλλάγδην: παρήγαγε. μεν add., ex R. 7. τάχι
στα om. R. ct Intpr. 9. ξύλα et βραχέα R. (Cl.), ξύλω et βραχέω
νulg. 12. δήθεν on. R. 15. ουδέν τι R., ουδέ τι vulg, εσίνετο
Γ. Lugd., Ιntpr sine illorum pernicϊe, εγίνετο νulg, 17, λυπώντο
R. διολωλέναι R., υπολωλέναι vulg, m. Lugd. απολ. 18. τώ διεστ,
R., του διεστ. vulg.
gcrebat, neque ita se ira abripi patiebatur, ut crudeliter eos, φui
nihil plane Είτιαία
ob aliorum delictum necaret. Ηuiusmodi vero
astum excogitavit. Αdduxit enim eos in medium manibus compli
catim ad lumbos revinctis, eapitibus deοrsum depressis , atque ita
cos oppidanis miserando in statu constitutos ostendebat, comminatus
iamiam illos obtruncatum iri, nisi confestim quaecumque Ρacti erant
praestarent. Ligna vero quaedam brevia ex interscapilio ad tendi
iles suppacta erant, pannis obtecta, me hostes eminus dolum pro
spicere possent. Cum itaque non parerent oppidani, neque vellent
pacta praestare, statim ex ordine omnes obtruncari iussit. Lictorcs
itaque strictis ensibus, maxima vi ferierunt, tanquam colla praeci
suri. Ιctus vero lignis impactus eos illaesos reliquit, proni nihilo
minus, ut ipsis imperatum erat, in terram prolapsi, sua sponte Ρal
pitabant seque vibrabant, simulantes se iam mortuos. Οuod cum
vidissent oppidani, et ob magnam loci distantiam rem ipsam ani
madvertere non possent, sed tantum in speciem apparentia, confe
stim ad luctum ciulatumque tanquam gravissimo malo accepto sese
couvertcrunt. Εraut cuim viri illi obsidcs non cx multis et obscuri,
 4ο ΑGΑΤΙΙΙΑΕ

Α. c.55ογαρ οι άνδρες οι ομηρεύοντες ου των πολλών τε και αγεννών, - " w Υ - c 1

1. Ι. 26 αλλ' επίσημοι εν τοις μάλιστα, και ευπατρίδαι. ώς δή ούν
τοιούτων αυτούς αποστερείσθαι οιoμένους, κωκυτος επείχε μυ
ρίος, οιμωγαι τε ηκούοντο θαμιναι, και φθέγμα θρηνώδες
\ Τ. « ν κ. Μ. ν ν ι Υ

και διωλύγιον, γύναια δε πολλά διαπληκτιζόμενα και τας ε-5 1 -

φεστρίδας περιρρηγνύντα, ανά τους προμαχεώνας εφοίτων, 3. - 1

τυχόν μεν μητέρες ούσαι των απολωλέναι δοκούντων, τυχόν - - - w

δε επίκληροι, τυχόν δε άλλω ότφούν τρόπω μέλον αυταίς, και

ν. 1 - -ν C! Υ η Υ - Υ /

Ρ.2η δή τώ Ναρσή άπαντες αναφανδόν ελοιδορούντο, αλαζόνα τε

- Υ

αποκαλούντες και ατάσθαλον, και έργω μεν αυτόν είναι λέ-το - - ν w

γοντες βίαιόν τε και μιαιφόνον, την δε του ευσεβείν αεί και

- " «- 2/ - -

το θείον θεραπεύειν δόξαν άλλως αυτώ κεκομψεύσθαι.

- -' ν Υ. Αν Υ ι Υ y Υ « Αν. "Σ

>/
ιγ. Ταύτα δε αυτών επιβοώντων, ,,αρα ουν ουχ ύμείς
& Τ.Τ - - ι " Υ/ Υ. Γ. " r

έφη ο Ναρσης ,,τoίσδέτε αίτιοι ολέθρου γεγένησθε περιφρονή - - ι

σαντές γε αυτούς και καταπρoέμενοι , υμίν τε αυτοίς ου τα 15

χρηστά βουλευσάμενοι φανείσθε όρκον επίορκον όμωμοκότες,
και αναίδην παρασπονδήσαντες, αλλ' είγε και νύν εθελήσοιτε
μεταμαθείν το συνοϊσον, και έργω τα ξυγκείμενα διανύσασθαι,
Υ". "". - 1 5 "

V. 18 ουδέν τι έλαττον έξετε. ουτοί τε γάρ αύθις αναβιώσονται, και

1. οι όμηρ. R., art. om. vulg. 4. θαμιναι R. Lugd. et Suid. 8, ν.
κωκυτός, θαμεναι cdd. 6. περιρρηγνύντα Suid. s, v. εφεστρίς, πα
ραρρ. vulg., περιρρηγνύναι R. έφοίτα R. 9. Suid. s. v. ελοιδορού
μεθα : τον Μαρσήν. . . 1. του ευσεβείν R. et Suid., αυτού ευσέ
βειαν νulg. . . 2. αλλά R. 13. επιβοώντων R., αναβοώντων vulg.
ουχ υμείς, έφη ο Ναρσης R., έφη ο Μαρσης, ουχ υμείς νulg,
16. φανείσθε R. et Ιntpr. Άλ φανείσθαι vulg. 17. αναίδην
Suid s. v. μεταμαθεϊν, ανέδην νulg, et R. εθελήσητε R., εθελή
σετε Suid. 18. μεταμαθείν R. Suid., Intpr, iterato perdiscere.
μαθείν vulg, έργω R. et Lugd, mg., έργα edd.
sed melioris notae et nobiles. Ωuibus quidem viris cum se priva
tos putarent, ingens ploratus est exortus , crebrique eiulatus et la
mentabiles voces longe lateque exaudiebantur Μulieres etiam multae
ιιnguibus dilaniatae stolisque discerptis per propugnacula discurre
Dant, sive matres eorum, gui necati putabantur, sive sponsae, sive
quacunque alia ratiοne hoc illas tangeret. Οmnes vero aperte
Νarsctem conviciis incessebant, vanum improbumque iactatorem eum
appellantes, et re quidem ipsa violentum et sanguinarium esse di
eentes, pictatem vero et divini numinis cultum falso iactitare.
13. Ηacc illis inclamantibus, Αn non, inquit Νarses, vos hisce
causa necis fuistis, qui iis neglectis ac proditis , meque vobis ipsis
recte consulentes, periurum iusiurandum curastis, pactaque turpi
ter violastis 2 Verumenimvero si vel nunc velitis " φuod expedit
agnoscere , reque ipsa pacta praestare, nihil mali accipietis. Νam
et obsides vestri reviviscent, et urbi vestrae nihil damni inferemus :
sin minus , non horum causa deinceps vobis erit dolendum, sed
iam cavendum ue etian γos omnes similia luatis. Ηacc cum audis
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 13. 4Ι
την πόλιν υμών ήκιστα πημανoύμεν, ει δε μή, ού τώνδε πέρι Α. c.552
- 2/

υμίν τoλοιπόν αλγητέον, αλλ' ήδη φράζεσθε όπως μή και""""

2. ν τη «" Α' Αν w y ψ 2/ &

αυτοί άπαντες όμοια πείσησθε. ταύτα δε έπει ήκουον οι Λου-Β

κανοί, εξαπατάνγε αυτόν ηγούντο και φενακίζειν επί τή των
Α Υ «w ν

5κειμένων αναζωγρήσει και ήσαν γαρ ώς αληθώς απάτη οι7. - 2/ ν

λόγοι, ου μέντοι γε ήπερ εκείνοι ώοντο, προθυμότατα δε αυ

cr " Αν

θις ανωμoλόγουν όμως και επωμνυντο, σφάς τε αυτούς και

την πόλιν αυτίκα παρέξειν αυτώ, ες ό, τι βούλoιτο χρήσθαι,
είγε τους ομήρους ίδοιεν περιόντας άτε δή γάρ αυτούς αδυνα
ποτον είναι δοκούν τους τεθνεώτας αναβιώναι, ευπρεπέστατα
ηγούντο ταύτη γούν αποσείσασθαι το επίκλημα, και επί σφάς
αυτούς τα δίκαια μεταθείναι, τότε δή ούν ο Ναρσης έγκελευ
σάμενος, ανίστησί' τε αυτούς αθρόον, και επεδείκνυντο τους C
ομοφύλοις σώοί τε και αδήλητοι, οι δε επιδόντες αυτούς, κα
ν «r Υ Μ "ν ν ν / Σ»

15τεπλήττοντο μεν, ώσπερ εικός, τώ παραλόγω της θέας , ου

Α χ. C - w 2 Αν

μήν ουδε ώς άπαντες εκτελείν τά όμωμοσμένα ώοντοχρήναι,

αλλ' ήσαν οι και ανήνοντο. επειδή γάρ αυτούς περιησαν οι άν
Α- - 2/

δρες, και το αλγούν της γνώμης και ανιώμενον ες το εύελπι

" / τ" ν τι ? w / Υ "

μετεβέβλητο, πάλιν, άτε δή όμιλος, ες τα πρότερα επανήε

2οσαν, και τα της απιστίας ενίκα ες τούτο δε αυτών αβελτερί
ας εληλακότων, Ναρσης "
ο στρατηγός πολλή χρώμενος τη με
/ Α W "ν

γαλοφροσύνη, αφίησι τούτους ευθύς, και ες τα οικεία εκ

1. τώνδε R. et Lugd. corr., τούδε edd. Intpr. plane alia legisse vide
tur: sin minus, necesse erit omnino ut malefacti, demum indoleαιϊε.
2. Ρro μη R. δή, 3. πείσεσθε scribere debuisset (Cl) , 6. αυθις
ανωμoλόγουν όμως R., όμως ανωμoλόγουν αύθις νulg, , 14,
αδήλωτοι R. επιδόντες R., έσιδόντες vulg. 17. ανήνοντο
R., ανήνηντο vulg. 19. μεταβέβλητο R.
sent Lucani, illudi sibi fucumque fieri censebant mortuorum resu
scitatione. Εt suberat quidem omnino verbis fraus, non tamen ita
atque illi putabant. Promptissime vero nihilominus profitebantur
rursus et iurabant, se ipsos et urbem arbitrio Νarsetis dedituros, si
obsides salvos cernerent. Cum enim ipsis impossibile videretur,
mortuos reviviscere, putabant se honestissime hoc pacto criminatio
nem remoturos causamque suam aequam facturos. Τum Νarses ere
ctos confestim eos stare iussit, et oppidanis spectandos posuit, salvos
atque incolumes. Ηi vero eos conspicati, perculsi quidem fuerunt,
ut par erat, spectaculi novitate, sed ne ita quidem omnes pactis
standum censebant : neque deerant gui recusarent. Ρosteaquam enim
superstites et salvos suos sunt conspicati, animis ex moerore et do
1ore ad bonam spem conversis, uti vulgus solet, ad ingenium redi
crunt, vicitque perfidia. Quo quidem vesaniae cum illi essent ab
repti, Νarses summa utens animi magnitudine, statim obsides libe
ros ad suos remisit, nullis redimiis acceptis, neque ulla conventio
 42 ΑGΑΤΗΙΑΕ
2/ 2/ 2/

Α. Ι.C.Ι.55α πέμπει, ούτε λύτρα κομισάμενος, ούτε άλλο τι την πόλιν

26 ομολογείν αναγκάσας. θαυμαζόντων δε των Λουκανών, και

Ι' ότου δή2 και 2"ένεκα τούτο δράσειεν αμφιγνοούντων, ,,ου σύνηθες
Υ " / ν / Υ ν γ.

έμοί γε'' έφη ,,βωμολοχίαις τε και γλίσχραις ελπίσιν εγκαλλω Σ/

πίζεσθαι. oίμαι γάρ και τούτων άνευ, ει μη ώς τάχιστα ε-5

κόντες είναι προσχωρήσοιτε, αλλά ταυτά γευμάς παραστή
32 η τι " Υ » . Α' * «- r « w και Χ/

σονται.'' και άμα λέγων επεδείκνυεν τα ξίφη, οι μεν δή άνδρες

αφειμένοι, και τους ομοφύλοις αναμιχθέντες, εν ευφημία πολ
λή τον Ναρσην εποιούντο επί τους ξυλλόγους φοιτώντες εμέ
- "w C / " η.

μνηντο δε της κομιδής τε και επιμελείας οπόσης έτυχον προς το

«ν Ι

αυτού, ότι τε μειλίχιος και ευόμιλος, και το μεγαλουργον

Α" -ν & Α

έχoι τώ δικαίω ανακεκραμένον, εκασταχού εψιθυρίζετο και

>, 2/ γ. Υ ν αν «. r "ν C/

έμελλον άρα ουκ ές μακράν οίδε οι λόγοι μείζονα των όπλων

Ρ. 25 διαπράττεσθαι, κατακηλούντες του πλήθους οπόσον φίλερι και
παλίμβουλον, και ως πλείστους αναπείσειν τα Ρωμαίων έ-15
λέσθαι.
2) Αν Αν \

Υ
ιδ'. Έτι δε του Ναρσού τη πολιορκία προσκαθημένου,
Υ %ή 2
τα Α" "ν κ. " η γ

ές Αιμίλειαν σταλέντα των Ρωμαίων στρατεύματα **, έταράτ

- * -ν Υ <ν «

τετο τοίς ξυνενεχθείσι, και δυσθυμία, ώσπερ εικός , πολλή έα

Α". * w ν " 4. - ν Υ

λώκει, επειδή γαρ αυτόσε αφίκoντo, τα μεν πρώτα συνευβου-2ο

- χΥ

λία τε και τάξει άπαντα έπραττον, και είπoυ ή κώμην τινά ή

" - Χ. »- " 2/ " 5. ν

πόλισμα δυσμενές ληϊσόμενοι ήεσαν, ξυντεταγμένοι ευμάλα

6. είναι R. et Lugd., om. vulg. 12. εκασταχού R., πανταχού vulg.
18. Ubi asteriscos posui , exciderunt verba διαφθαρήναι πυν
θανόμενος, aut his similia. Intpr. ubί eαercitus - acceptum
detrimentum intelleαίι. 19. ξυνενεχθείσι R., ξυνεχθείσι vulg.

ne ab urbe extorta. Αdmirantibus vero Lucanis, et quo consilio id

fecisset ambigentibus, Νon est mei moris, inquit, adulari et vana
spe lactare. Νam etiam absque his, nisi quam citissime dedi
tionem faciatis, haec, inquit, vos subigent, simulque haec dicens,
enses eis ostentabat. Οbsides itaque dimissi, et civibus suis red
«liti, Νarsetem, coetibus hominum immixti, summis laudibus effere
bant, comitatemque gua excepti essent praedicabant, et quod blandis
commodisque moribus praeditus esset, quodque singularem animi ma
gnitudinem iustitiae studio temperaret, passim mussitabatur; videban
turque hi sermones brevi plus quam arma effecturi, demulcentes
quotquot e vulgo erant contentiosiores et inconstantiores, et quam
plurimos ad Romanorum partes sectandum concitaturi.
14. Νarsete vero adhuc obsidionem urgente, copiae Romanorum
in Αemiliam missae, sinistris eventibus perculsae erant, et valde, uti
par erat, animis consternatae. Cum enim quo missae erant pervenis
scnt, initio φuidem prudenter ordinateque omnia gerebant, et sicubi
vicum aliquem aut oppidum depraedaturi ibant, acie φuam optime
instructa procedebant, neque longius quam par crat excurrebant, no
 ΗΙSΤΟΡΙΑRUΜ Ι. 14. 43
εχώρουν, και ου πόρρω
αίτε αναχωρήσεις τουουμετρίου
αυτοίς τάς επελάσεις
διεσπασμέναι,
ν
εν κόσμω "Α.Ι.C.552
αλλ' εποιούντο -
26 " - -

- - "ν /

εγίγνοντο, τών μεν οπισθοφυλάκων εν τω δέοντι χώρω με - r 1

νόντων, ες πλαίσιον δε της φάλαγγος ταττομένης, και την

-
"

5λείαν ες μέσον απολαμβανούσης, ώς αν βεβαιότατα διασώζοι-Β

το ούτω δε αυτών τό γε κατ' αρχάς τα πολέμια χωρία λυ
- « η

μαινομένων, ολίγαις ύστερον ημέραις άπαντα διέρρει τα πρα -

χθέντα και ανετέτραπτο. Φούλκαρις γαρ ο τών Ερούλων στρα

Υ - w 3. ν γ. " Υ /

τηγός ανδρείος μεν δήπου ήν, και Μ. ν

ουδενότι πολέμιον επεφυ
τοκει δειμαίνειν, θρασύς δε και ταραχώδης, και το δραστήρι - ν c Μ.

ονου μάλα εν δέοντι κεκτημένος, στρατηγού τε και ηγεμό

- ν

νος ου το κοσμείν και διατάττειν την φάλαγγα γνώρισμα είναι

-ν

ηγείτο αλλ' είπoυ προφανείς εν μάχη και προαλλόμενος, θυ

- ν ν Υ/ Υ

μώ τε αθρόον εμβαλων ες τους αντιπάλους, έπειτα αυτουργή

15σειε τα πολέμια, ταύτη γε ηύχει και έβρενθύετο,
Υ ν - δ Υ
τότε
Π δήC
Υ " Υ 2 1 Υ

ουν και μάλλον ες απειροκαλίαν ήρμένος, επιδρομήνές 11αρ

- c ν. -

μαν εποιείτο την πόλιν. ετύγχανεν δε η Πάρμα υπό τών

2/ -' r

Φράγγων ήδη κατεχομένη, προσήκον δε αυτον κατασκόπους w

πρότερον εκπέμψαι τους γνωματεύσοντας ες το ακριβές τα βου

" -' -

2ολεύματα των πολεμίων, ούτω τε εν τάξει επί προεγνωσμέ

Υ / « ν ν w c - ν "

νοις ιενα, ο δε, προπετειαμονη και ομή παραλόγω πισυ-V. 19

νος, επαγόμενος ξυν ακοσμία το τών Ερούλων στράτευμα,
2/ - -- Αν -

και άλλους οπόσοι εκ των Ρωμαϊκών είποντό οι ταγμάτων,

9. ήν R., om. vulg. 13. προφανείς R. et Lugd., προφανής var.
Lugd. atque inde vulg. προαλλόμενος R., προαλάμενος vulg.
15. ταύτη R., ταύτης vulg. 23. άλλα R.

que in diversas partes palantes distrahebantur : sed ordines suos ser

vabant, excubiis quidem a tergo opportunis in locis manentibus ; Τua
«lrata vero acie instructa, praedaque omni in medium recepta , ut
φuam firmissime tutissimeque asservaretur, Ita vero ipsis initio hosti
lia loca populantibus, paucis post diebus omnia in contrarium versa
pessum ierunt, Fulcaris enim Ηerulorum dux, strenuus quidem .ille,
nihilque plane hosticum formidare solebat, audax vero et inordina
ius erat, et ad res gerendas exequendasque non ita bene comparatus.
Νeque enim praefecti ac ducis decus esse censebat, aciem instruere
atque disponere: sed sicubi ipse in praelio conspicuus aliosque prae
eurrens magnoque impetu et ardore animi in hostem ferretur, suisque
ipse manibus pugnam cum hoste consereret , hoc vero sibi magnae
laudi ducebat, valdeque eo nomine gloriabatur. Τum vero temporis
maiore etiam temeritate elatus, in Ρarmensem urbem excursionem fecit
(crat vero iam tum Parma a Francis occupata) cumque oportuisset eum
speculatores prius emittere, φui hostium consilia accurate explorarent,
atque ita ordinate ad res praecognitas exercitum dncere: ille prae
cipitantia sola ct temerario auimi impetu frctus, nullο ordine Ηeru
 44 ΛGΛΤΗΙΑΕ

Α. c.552 δρομαίος έχώρει, ουδενότι αντίξουν έσεσθαι υποτοπήσας, ταύτα

" " "δε προμαθών Βουτιλίνος ο των Φράγγων ηγεμων, ες αμφι
ν / Υ 2 c «w Μ. α " Υ «ν w "ν

D θέατρόν τι ου πόρρω της πόλεως ίδρυμένον (ανείτο δε τούτο

ανδράσιν, οίς ο βίος θεωμένου του δήμου προς θηρία διαγω
νίζεσθαι,) ενταύθα δή ουν απολεξάμενος εκ των οικείων στρα-5
τοπέδων τους ευθαρσείς τε και μαχιμωτάτους απέκρυπτε, και
ν ν " 4

μεγίστην ενέδραν καταστησάμενος, επεσκόπει και ανέμενεν τον

- ΥΑ" ν Υ V 4 ν. / " Α « 2/ Υ"

του έργου καιρόν, έπει δε Φούλκαρίς τε και οι Έρoυλoι είσω

των πολεμίων ετύγχανον προελθόντες, τότε δε δοθέντος του
ξυνθήματος εκδραμόντες οι Φράγγοι, έσβάλλουσιν αθρόονες το
αυτούς ατάκτως τε και παρημελημένως ιόντας, ευθύς τε ουδε
νι κόσμω τους εν χερσιν άπαντας τους ξίφεσι διεχρώντο, κα
Ρ.20ταπλαγέντας τώ αιφνιδίω και απροσδοκήτω, μονονουχί σεσα
Μ 4. -ν ν

γηνευμένους μόλις δε οι πλείστοι συναισθανόμενοι ουπερ εγε

γένηντο συμφοράς, αγεννή και αισχίστην ήσπάζοντο σωτηρίαν.15
παραδόντες γάρ τα μετάφρενα τους πολεμίοις , έφευγον προ
τροπάδην, αλκής τε απάσης επιλελησμένοι και της χρονίας
των κινδύνων μελέτης.
r - -

ιέ. Ούτω δε του στρατού διαρρυέντος, Φούλκαρις ο στρα

" - " -

τηγός άμα τους αμφ' αυτόν δορυφόροις περιλελειμμένος, χρή-2ο

1, ουδέν αντ, Suid. s. v. αντίξοον. 3. ιδρυμένον R. et Lugd.,
ιδρυμένων Ρar. , 9, τότε δε R., τότε δη νulg. ιο. έσβάλλου
σιν R., και έσβάλλουσιν vulg. 13. απροσδοκήτω R. e: Intpt.
subίto et inopinato casu, απροσδόκητα νulg. 14. ούπερ R,
et Suid. s. v., vulg. ήσπερ. 16. Suid. s. v. προτροπάδην: τα
νώτα... 19 διαρρυέντος R. et Lugd., διαρύεντος edd. 2ρ. αμφ'
αυτόν R., υπ' αυτόν νulg περιλελειμμένος R. , παραλελειμμέ
νος vulg.
lorum copias educens , et quotquot e Romanis legionibus eum seque
Lantur, concitato agmine tendebat, nihil adversi eventurum suspi
catus. Οuae cum praescivisset Βutilinus Francorum dux, in Αmphi
theatro quodam non procul ab urbe erecto (erat vero id destinatum
iis, qui spectante populo cum bestiis decertabant) delectam e suis co
Ρiis strenuorum maxime bellicosissimorumque militum manum occul
tavit, maximisque insidiis dispositis observabat exspectabatque rei
1,ene gerendae occasionem Postquam vero Fulcaris et Ηeruli iam in
tra hostes essent progressi, tum signo dato erumpentes Franci, im
pressioneque in eos inordinate neglectimque euntes confertim facta,
obvios promiscue omnes gladiis trucidabant, repentina impressione
perculsos atque inopinato indagine cinctos; aegre vero quamplu
rimi, conscii iam quo mali venissent, ignobilem turpissimamque sa
lutem quaesiverunt. Τerga enim hostibus vertentes concitatissimo
cursu fugerunt, omnis et bellicae virtutis et diuturnae periculorum
cxercitationis obliti.
15. Ιta vero fuso exercitu, Fulcaris Ηerulorum praefectus solus
cum satellitio suo relictus , μcquaquam sibi, ut aliis, fugiendum puta
 ΠΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 15. 45
ται ώετο μή ομοίως αποδιδράσκειν, άμεινον δε δράσειν θά-Α. c.55α
νατον ελόμενος ευκλεά, ή το αγεννώς επιβιώναι και τοίνυν """"
ειστήκει ως οίόν τε ήν ασφαλέστατα, επί τύμβω τινι τα νώ
τα ερηρεισμένος, και πολλούς των πολεμίων διέφθειρεν, νύν μεν Β
5αθρόον επιων, νύν δε αντωπος ηρέμα ες τα οπίσω υποχαζό
μενος, εξόν δε αυτώ και ώς έτι ευκολώτατα αποδράναι, και των
οπαδών ούτω ποιείν αντιβoλoύντων, ,, και πώς αν υποσταίην
την γλώτταν'' έφη ,, Ναρσού μεμφομένην μοι της αβου
λίας;" δεδιως δή ουν, ώς έοικε, την κακηγορίαν μάλλον του ξί
τοφους, έμενεν και επι πλείστον αντείχεν, και ουκ ανίει μαχόμενος,
έως τώ πλήθειξυνειλημμένος, και πολλοίς ακοντίοις τα στέρ
να βληθείς, ήδη δε και πελέκει την κεφαλήν κεχαραγμένος,
μόλις δυσθανατών έπεσε πρηνής επί της ασπίδος, επ' αυτώ δε
και οι άλλοι χύδην εκτείνοντο άπαντες, όσοι δη ετύγχανον c
15αμφ' αυτόν μεμενηκότες, τυχόν μεν εθελονται, τυχόν δε και
υπό των πολεμίων ειργόμενοι. Φούλκαρις μένουν στρατηγός
αιρεθείς, ου λίαν απώνατο της τιμής, αλλά βραχύ τι ευημε
ρήσας, ώσπερ εν ονείρατος ευφροσύνη, ταχείαν έσχε καταστρο
φήν της τε αρχής και του βίου τούτου δε του πάθους γεγενη
2ομένου, τα μεν των Φράγγων φρονήματα επηρτο επί μέγα,
και επερρώννυτο. Γότθοι δε οι Αιμιλειάν τε και Λιγουρίαν
και τας εχομένας χώρας οικούντες, οι δή πρότερον ύπουλον
1. δε inserui cum R. et Ιntpr. 3. τύμβω. Ιntpr munimento.
5. υποχαζόμενος R. et Suid. s. v. αντωπεί, νulg. υποσχαζόμε
γ0ς. απιών et αντωπον Suid. 1. 1. 13. επ' αυτώ R., επ'
αυτού vulg. 14. χύδην om. R. 17 ευημερίσας R. 2 Ι•

επερρώνυτο R.
bat, praeclarius facturum se ratus, si gloriosa morte occumberet,
quam parum generose superviveret, substitit itaque quam potuit fir
missime ad tumulum quendam sive sepulcrale monumentum tergo
imminens, multosque ex hostibus occidit, modo impetuose in eos
irruens, modo adversa fronte sensim retrorsum se recipiens. Cum
vero ei etiam sic adhuc integrum esset quam facillime fugam capes
sere, suique ut ita faccret hortarentur : Έι φuo pacto, inquit, Νar
setis linguam sustinuerim, temeritatis me insimulantem 2 Convitium
itaque, uti videtur, magis Ά gladium extimescens mansit, et quam
«liutissime restitit, neque destitit pugnare, donec circumfusa hostium
rmultitudine, multisque iaculis pectore exceptis, securi etiam capiti
impacta, et iam cum morte conflictans, pronus in scutum concidit.
Super hunc vero reliqui etiam quotquot ei adhaeserant, ad unum
omnes, sive sua sponte, sive hostili vi sunt trucidati. Fulcaris itaque Ηe
rulorum dux creatus, non fuit in diuturmaillius dignitatis possessione,
sed brevi admodum tempore prosperis rebns veluti laetitia φuadam,
quae somniantibus accidit, usus, celerem habuit et pracfecturae et
 46 ΑGΑΤΗΙΑΕ
9 «Η

Α. Ι.c.Ι.552μεν
26 δεδιόκαι ουκ ελευθέραν,
άλλον τη ώ
ειρήνην δε όμως και ομαιχμίαν,
ή τω ήδομένω. ε "ν,ν
τό
τ *
εοιοτι μαλλον της γνωμης ητω ησομειφ, επεποιηντο, ουτοι ν

Ιοδε τότε αναθαρσήσαντες, και αναφανδόν παρασπονδήσαντες,

ν / ν ι c " -

αυτικα
"Ρτους βαρβάροις κατά
- "
το ομοδίαιτον
Α'
προσεχώρουν, τα δε
δή "Ι ίν 7. c

των
:: 2-4
Ρωμαίων ήδ
στρατεύματα,
εοοήθ ών'Α
δη Ιωάννης5κιού
τε ο Βιταλια-5 r ν

νου, ήπερ μοι ηδη ερρηση, και

Αν
ρταβάνης ηγούντο, του τε
C "ν "ν Α.

Ερoυλικού ομίλου οπόσον τη φυγή διεσέσωστο, αυτίκα ες Φα w r ν

«

βέντειαν μετανέστησαν την πόλιν, ώοντο γαρ οι στρατηγοί, ου

προς αυτών είναι αμφί την Πάρμαν έτι ιδρύσθαι, του τε πλή
ψ. / Υ -ν Υ " cr « f

θους των πολεμίων αυτού άγερθέντος, και ότι παραλόγως το

" / Χ/ Υ Αν Αν "

ευημερήσαντες, ουκέτι εχρώντο τη τύχη μετρίως, αί τε γαρ

Α- 2 - «ν

πόλεις των Γότθων αυτοίς ανεπετάννυντο, και δή φρούρια έχυ

γ τ - -

Ρ.27ρά καταλαβόντες επίδοξοι ήσαν πανσυδι αυτοίς επεισπεσείσθαι.

-ν 2"

ταύτα άρα οι στρατηγοί ώς πλησιέστατα Ραβέννης ικέσθαι

διενοήθησαν, και ταύτη τους πολεμίους αλέασθαι, έπει μηδε 15
-, 2/ ν -- -

αξιόμαχοι αυτοίς ώοντο είναι, τούτων δε τό Ναρση απηγγελ

2/ " -ν Αν r

μένων, ήσχαλλε μεν όγε και εδυσφόρει επί τή των βαρβάρων

Υ. / w Αν / > " Υ - r 2/ 2»

αλαζονεία, και τώ Φούλκαριν άθρόον απολωλέναι, άνδρα ου

- Υ , \ " Υ και 5 / Υ -ν /

των άσήμων και λανθανόντων, αλλ' ανδρειότατον εν τοις μά

w > Α' Α' w Υ r 7

V. 24 λιστα και αρίδηλον, νίκας τε πολλάς αναδησάμενον, και οίον2ο

2. πεποίηντο R. 5. Βιταλιανού R. et Ιntpr , Βουταλιανού
vulg. ιο, ευημερίσαντες R. 1 2. και δή R., και ήδη vulg.
et Ιntpr. φρούρια εχυρά R. et Intpr., φρούριον οχυρόν vulg.
13. πανσυδι R., πασυδί vulg. επεισπεσείσθαι R. , έπιπεσεί
σθαι vulg. 14. πλησιέστατα R., πλησιέτατα vulg.
vitae exitum ac finem. Ηac itaque clade Romanis illata Francis mul
tum animi roborisque accessit, Gothi vero Αemiliam et Liguriam
proximaque loca incolentes, φui antea infidam quidem illam et non
sinceram, pacem tamen bellique societatem metu potius impulsi quam
voluntate adducti cum Romanis inierant, animis recuperatis, foede
ribusque aperte ruptis, confestim ad barbaros ut morum vitaeque
similitudine coniunctos sese contulerunt. Copiae vero Romanorum
quas Ioannes Vitaliani filius, ut antea dixi, et Αrtabanes ducebant,
at ex Ηerulis quotquot fuga evaserant, Faventiam statim sese rece
perunt. , Censebant enim praefecti ex re sua non esse circa Parmam
«liutius haerere, cum hostiles copiae eo confluxissent, et quod, cum
inopinato prospere rem gessisent, mon amplius utebantur fortuna
moderate. Νam Gothorum urbes ipsis aperiebantur, et iam va
lido praesidio recepto, manifeste videbantur omnibus viribus im
pressionem in ipsos facturi. Οuamobrem praefecti copiarum quam
proxime tieri posset Ravennam concedendum iudicabant, eaque ra
tione hostium impetum declinandum, φuippe qui conserendo cum
ipsis praelio impares essent. Ηisce vero rebus Νarseti nuntiatis,
dolebat quidem ille molesteque ferebat barbarorum insolentiam , et
φuod Fulcaris ita subito periisset, vir non e multis et obscurus, sed
 ΗΙSΤΟRΙΑΙΚΙΜ Ι. 16. 47
ου πώποτε αν πολεμίοις, οίμαι, αλώναι, ει μετην εν μέρει και Α. c. 552
ευβουλίας τη ρώμη, τούτων μεν ουν έκατι υπερήλγει και ωλο-" , 26
4 Ψ "ι

φύρετο, ου μήν, ώσπερ οι πολλοί, κατεπέπληκτό γε και έδεδίει, Β

αλλά και το αμφ’ αυτόν στράτευμα, επειδή αυτούς έωρα τώ
5παραδόξω κατεπτηχότας, έγνω παραίνεσιν αυτούς εν κοινό
ποιήσασθαι, ώς αν προς ευψυχίαν αυτούς ανακαλέσοιτο, και
το δεδιός εκθεραπεύσοι.
ς. Ην γάρ ο Ναρσης έμφρωνες τα μάλιστα και δρα
στήριος, και δεινός αρμόσασθαι τώ παρεμπίπτοντι, και παι
1οδείας μεν αυτώ ού τι μάλα μετην, ουδε τα της ευγλωττίας
επεφρόντιστο, φύσεως δε όγε δεξιότητι διέπρεπε, και παρα
στήσαι οίός τε ήν λόγω τά βεβoυλευμένα και ταύτα τομίας
γε ών, και εν τοις βασιλείοις τρυφερώτερον ανατεθραμμένος,
ήν δε άρα και το σώμα βραχύς, και ες ισχνότητα εκδεδιητη
15μένος, το δε ανδρείον και μεγαλουργόνες τοσούτον εκέκτητο, C
ες όσον αμέλει και απιστείσθαι, ούτως άρα ότω αν εν τη
ψυ χή φρόνημα ελευθέριόν Τ8 και γενναίων
ενή, τούτω δε ου.
δεν οτιούν κώλυμα γίγνεται, μή ουχί είναι αρίστω, τότε δή
π. oίμαι add. ex R., Lugd. mg., Ιntpr. crediderιm. 2. ευβου
λίας R. et Lugd., ευβουλία vulg, υπερήλγει R., Ιntpr. dolore afficί
ebatur ingenti, vulg. υπερήμει. 3. κατεπέπλήκτό γε R., κα
τεπ... τε Lugd. , κατέπτηχέ τε vulg. ex mg Lugd. 4. αυτον R.,
Ιntpr. Τ: circα se erat, αύτο vulg. 6. αυτούς R. (Cl.), αυτοίς vulg.
8. Suid. s. v. Μαρσής: εύφρων, το μετην R. et Suid., μεστώς
vulg., Lugd. in mg. μετον. 13. τρυφερώτατα Suid. 1. 1. Sed idem
s. v. τομίας vulg. servat. 14. εν ισχνότητι Suid. 1. 1. 16. ότω
R. Ρr. m. et Ιntpr. cuί αnimus insit, ότε vulg., ότ' R. ex corr.
18. αρίστω R., αρίστως vulg. Ρro τότε δή ούν ό Μ. R. τότε δε ο Ν.
strenuus imprimis, multisque victoriis clarus, φui nunquam ab hoste
vinci potuisset, si prudentiam cum fortitudine coniunctam habuisset.
Ηisce igitur de causis lugebat quidem ille et lamentabatur, non
tamen, ut multi, animo Εί aut formidabat, sed cum circumstan
tes ipsum copias inopinata clade consternatas videret, adhortatio
nem sibi in publico habendam censuit, gua eos ad animi praesen
tiam revocaret metumque eximeret.
16. Εrat enim Νarses prudens imprimis et industrius, valdeque
peritus accommodandi se cuivis fortunae Ε eventui ; et doctrinae
φuidem aut eloquentiae non magnopere studnerat, naturae vero dex
teritate eminebat; poteratque animi sui sensa commode explicare ac
«lemonstrare , et hacc Φuidem spado existens, et in aulis regum
molliuscule habitus. Εrat autem et statura corporis brevi, et ad
gracilitatem educatus, adeo vero strenuus magnisque rebus gerendis
par, ut propemodum fidem superaret... Εx quo satis liquet, ei qui
liberali et generoso animo sit praeditus, nihil impedimento esse
posse, quo minus quavis in re plurimum valeat. Τunc itaque Νarses
in medium exercitus progressus, in hunc modum verba Ει: Qui
 48 ΑGΑΤΗΙΛΕ

Α. c. 55α ούν ο Ναρσης παρελθώνες μέσον της στρατιάς, έλεξε τoιάδε,

"""",Τους μεν ειθισμένοις εκάστοτε των πολεμίων κρατείν, και διά
παντός αισίων πειράσθαι των έργων, τούτοις εί γέ τι και
προς βραχύ μή καθόσον οίονται χρήναι συμπέσοι, παραιρεί
ται το χαίρον ευθύς, και τας ελπίδας αμβλύνει, εγώ δε προσ-5
ήκειν οίμαι τοις έμφροσιν εν ταις ευπραγίαις τη τύχη μη
συνεξαίρεσθαι, αλλ' ως ράδιον ον μεταβολήν γίνεσθαι των
D παρόντων, ούτως αεί παρεσκευάσθαι τας γνώμας, τους γαρ
ώδέ πως έχουσιν τρόπου, ήδιστον μεν ευτυχία φανείται, ου
σφόδρα δε λυπηρόν είπoυ και παρά γνώμην σφαλείεν. oρώτο
τοίνυν υμάς, ω άνδρες, πλέον ή κατά το συμβάν ανιωμένους,
και δήλον ως ουχ ετέρωθεν τούτο πεπόνθατε, ή μόνον τώ
πέρα του μετρίου μεγαλαυχείν τή του νικάν συνηθεία, και μηδέ
ποτε διαμαρτείνδυνηθήναι οιηθήναι, ώστε, ει τήνδε την δόξαν
αφέντες μόνον καθ' εαυτό σκοπήσοιτε το πραχθέν, ουκ ανι5
υμίν οφθείη τηλικoύτo δεινόν, οπόσον άλλως ηγείσθε ειγάρ
Ρ.28και Φούλκαρις ο στρατηγός, άτε δή βάρβαρος, και το προ
πετές επιχωριάζων προς τοσαύτα πολεμίων πλήθη συν ακο
σμία διακινδυνεύσας, μετέσχεν εκείνων εικότως ώνπερ ακόλου
Η: ών R. 9. ώδέ πως R., ωδέπη vulg, τρόπου add. ex R.,
ugd. h. 1. lacunam habet. 1o. και παρά γνώμην R., Ιntpr.
praeter sententiam, vulg, τυχόν και. 1 ι. ώ add. ex R. et Ιntpr.
12. το πέρα R. 14. οίηθήναι vulg. om., verum R. om. δυνηθή
ναι., Utrumque posui, auctore Intpr. φuία in animum indu
αίstis, nullα in re aut fallι αμt peccare υos posse, 1 4. την
om. Ρar. 15. εφ' εαυτό R., εφ' εαυτώ coni. Cl, σκοπήσητε R. . 16.
τηλικoύτo R., τηλικoύτoν vulg. 18. επιχωριάζων R., επιχωριάζον
vulg, 19, ώνπέρ ακόλουθον R. et Lugd., ων παρακόλουθον edd.
otidianis de hostibus victoriis rebusque prospere perpetuo geren
is sunt assuefacti, iis si guid forte etiam ad breve tempus non
plane ex animi sententia accidat, et laetitiam intercipit et spes
obtundit. Εgo vero ita censeo , viros prudentes in rebus prospe
ris nequaquam cum fortuna extolli debere, sed ut facilis est et
proclivis rerum praesentium immutatio, ita semper praeparatos in
omnem eventum animos gerere. Iis enim qui ita affecti sunt, sua
vissima φuidem res videbitur prosperitas , non valde tamen acerba
ac molesta, si forte aliquando spe sua excidant. Video itaque
vos, viri, plus quam casus iste postulet, angi; neque aliunde hoc
proficisci quam ex hoc uno, φuod ultra modum vincendi consuetu
dine gloriemini, φuasi nunquam labi possitis; quocirca si hac opi
nione deposita factum ipsum per se consideretis, non tam atrox
et grave, quam alioqui putatis, videbitur. Si enim Fulcaris, ut
pote barbarus, patrio more temere adversus tantam hostium mul
titudinem ordine omni neglecto congressus, consentaneas suae teme
ritatis poenas luit: at vos, o viri, neque sic in praesenti ani
mis cadere, neque ab instituto discedere oportet. Τurpe enim
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 16. 49
? Ε" c 3 2» 2 9 -"

θον ήν, άλλ' υμίν, ω άνδρες, ουδ' ώς αποκνητέον τα νύν, Α. c. 55α

ν 1 " " Υ w W Υ ν

ούδι τα προεγνωσμενα μεταθετέον, αισχρον γαρ, ει, rότθων Ι. Ι. 26

μενοι περιόντες, και ταύτα του γένους αυτούς διαρρυέντος,
Ο ν ν Α' Υ " -ν Υ
οι δε και συμμαχιας επαγονται, και μείζoυς ημίν εγείρουσι
ν -ν ν 4 4

5πόνους, και ού παντελώς άπειρήκασι προς τας τύχας, ημείς

ν -ν -ν r -

δε νύν ηττήσθαι μόνον υποτοπήσαντες τώ μή σφόδρα νενικη ν -" -- - /

κέναι, καταπρoησομεν των πρoύπαρξάντων την εύκλειαν, απο / Α' Λ. C -ν ν /

βαλόντες την προθυμίαν, καιτοι χαιρείν ημιν μάλλον προση-Β

κει έπι τω γεγενημένω. έν τούτω γαρ οίμαι το υπερβάλλον της
Υ - "

τοευτυχίας κεκόλασται, και το λίαν διαφθονείσθαι πεφεύγαμεν,

και τoλοιπόν θαρρείν ημίν πάρεστι τους αγώνας, ως ενθέν
δε πάλιν νικάν αρχομένοις, ει γάρ και πλήθει σεμνύνεται το
Υ Υ 4 w «ν Υ - Λ

πολέμιον, αλλ' ευκοσμία γε κατά το μάλλον αυτων, ήν σω

- " " / ν Υ

φρονωμεν, περιεσόμεθα, μαχούμεθά τε προς άνδρας επήλυ

15δας, και των επιτηδείων, ώσπερ εικός, απορούντας, ευ τού
C -ν Υ/ ν ν

των ημείς έχοντες φρούρια δε πολλά και πόλεις ασφάλειαν

• - Υ., " - - Α. Μ. - Υ Υ/

ημίν, είπoυ δεήσει, παρέξουσι, τοις δε ταύτα ουκ έσται. συν

- ν W. "ν * «ν r /

αγωνιείται δε και το κρείττον ημίν, ως σφόδρα δικαίως υπέρ

- 2. C - 4. 4. Αν

των οικείων αμυνομένοις, οι δε την ετέρων δηούσιν. ούτω

r C. Αν 4 w / Υ , γ / μ'

2οπανταχόθεν ημίν το μή λίαν εύέλπιδας είναι παράλογον, μή c

4. μείζoυς R., μείζονας vulg. 8. προσήκει επί τό γεγενημέ
νω R., επί τω γεγενημένω προσήκει vulg. ιο. κεκόλασται R.
Lugd. (CΙ.), κεκόλασθαι edd. 12. πάλ. νικ. αρχ. Intpr. nos
Ρosse et, detrimenία sarcire et certaminα υιncere, σεμνύνεται
R. Lugd., σεμνύνηται edd. 13. κατά το μάλλον. Ιntpr. et
proνίdentία : και προμηθεία , guod praetulerim. 16. πολλά
add. ex R. ασφάλειαν R., ασφαλείας vulg. 17. δεήσει R.,
δεήσοι vulg, ταύτα R., ταύτ' vulg. 18. κατά το κρείττον R.
19.ετέρων δηούσιν R. et Ιntpr. alienα depopulentur, ετέραν δο
κούσιν vulg. ούτως R.

fuerit, si Gothorum reliquiae tota fere gente deleta belli gerendi

socios sibi adsciscunt, et plus negotii nobis facessunt, neque pla
ne tanta clade accepta animum despondent: nos vero nunc eo
solum nomine victos nos existimantes, quod non continue viceri
mus , praeteritarum rerum gloriam amittamus , animum abiicientes ,
cum potius gaudere nos hoc casu conveniat. Νam hoc ipso nimia
fortunae prosperitas castigata est, et nimiam cui obnoxii eramus
invidiam subterfugimus , et deinceps fidentiore animo proelia adire
nobis licebit, facto nobis hinc rursus vincendi initio. Εtsi enim
Ιnostes multitudine se iactant et gloriantur , at nos certe ordinis
militaris praestantia longe ipsis, si sapimus, erimus superiores.
Ρugnamus etiam adversus peregrinos, et rerum necessariarum , uti
par est, penuria laborantes, cum nobis abunde omnia suppetant.
Castella et oppida securitatem nobis, si quando opus fuerit, prae
bebunt. Illos vero haec deficient. Quin Τet Deum ipsum adiuto
rem fautoremque sumus habituri , quippe qui iuste res nostras tue
Αgathία". 4
 5ο ΛGΑΤΗΙΑΕ

Α. c. 55α τι γε δεδιέναι, ουκούν Λουκανούς τε τούτοις μηδαμώς έφώ

""""μεν αναπνεύσαι της πολιορκίας, και προς τον όλον πόλεμον
άπας τις υμών εμμελέστατα τη προθυμία παρεσκευάσθω. '' - C τ- κ- Υ 1 ? 4η " ν Υ , η

ιζ. Τοιαύτα ο Ναρσής είπών, έθάρσυνέτε αύτίκα το

στράτευμα, και μάλλον ακριβή την πολιορκίαν προς τους Λου-5
η. -ιν «ν 2/ -

κανούς εποιείτο, έχαλέπαινε δε τοις άλλοις στρατηγούς, ανθ'

η Υ " / ν C ν Υ "

V. 25 ών τα επίκαιρα χωρία καταλιπόντες, οι δε ες Φαβέντειαν

ετύγχανον αφιγμένοι, και ες τουναντίον αυτώ τα της προμη
Υ ν ν τη

θείας εχώρει. ο μεν γαρ αμφι Πάρμαν την πόλιν ώσπερ εν

r / ν / Μ «. Μ. Α'

προβόλου και έρύματος μοίρα τετάχθαι τα ξυν εκείνοις στρα-το

τεύματα χρήναι ηγείτο, όπως οι μεν κώλυμα είεν τους εναν
Α' 4 Α w. 3 " Υ

Ιοτίοις ες τα πρόσω ιέναι, αυτός δε κατά σχολήν ευμάλα τα ες " Υ Υ w

Τουσκίαν άπαντα καταστησάμενος, είτα επ' αυτούς διαβαίη.

νύν δε εκείνων πόρρω μεταναστάντων, ξυνέβαινε τους αμφι τον
"ν Αν -ν 2/ w

Ναρσήν προτέρους εκκείσθαι τους πολεμίοις ούκουν ανεκτον15

τούτο ηγούμενος, έστελλεν αυτίκα ώς τους στρατηγούς άνδρα
Αν ι < 2/

των οι ες τα μάλιστα επιτηδείων, ώ δή Στέφανος μεν όνομα

3. w w Μ > \ « » ν χ,

ήν, πατρις δε πόλισμα Ιλλυρικόν ή Επίδαμνος, επικερτο

μήσοντά γε αυτούς της δειλίας, και διελέγξοντα ώς πεφώραν
ν Α γ Υ

Ρ. 29 ται τα κοινά καταπρoέμενοι, ει μη αυθις ες τα πρότερα επα-αο

νήξοιεν. Στέφανος μένουν άνδρας ες διακοσίους ιππότας μα
χιμωτάτους και τη οπλίσει άριστα έσκευασμένους επαγόμενος,
1. τί γεR. etΙntpr τοίγεvulg. 14. πόρρω R., πόρρωθεν vulg. 15. Ρost
Μαρσήν inserit Ιntpr. Lucensί omissa obsίdione. 18. πόλισμα R.,
Ιntpr. castello, όνομα vulg. 19. γε R., τε vulg. 22. επαγομένους Ρar.
amur, cum illi alienis inhient: adeo omni ex parte non bene spe
rare nos, nedum timere, est rationi dissentaneum. Quocira Lu
censibus his nullum obsidendo respirandi locum demus , et ad acre
bellum quisque vestrum summa cura alacritateque se comparet.
17. Ηis dictis Νarses et militum animos erexit et arctiore obsί
dione Lucenses pressit, Αliis vero praefectis militaribus graviter suc
censebat, guod opportunioribus locis derelictis, Faventiam sese con
tulissent , et in contrarium ipsi consilia sua cessissent. Νam ipse
circa Ρarmensem urbem copias, quibus illos praefecerat, pro vallo ac
Ρropugnaculo collocari oportere censuerat, ut hae quidem hostes, ne
τllterius procederent, prohiberent, ipse vero, rebus omnibus in Τu
scia quam optime constitutis, ita tandem ad ipsos se transferret. Νunc
vero cum illi procul inde discessissent, fiebat, ut quae circa Νarsetem
erant copiae, primae hostibus expositae essent. Οuod quidem cum
minime ferendum existimaret, confestim ad praefectos illos perquam
idoneum virum misit, cui Stephano quidem nomen erat, patria vero
Εpidamnus, oppidum Illyricum, qui cos acribus verbis timiditatis insi
mularet publicique boni desertores, nisi rursus ad priora loca se
recipcrent. Stephanus itaque, ducentis equitibus bellicosissimis
optimaeque armaturae viris 5ccum ductis, φuam cclcrrime iter fccit,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 17. 5Ι
2/ ".

ώς τάχιστα ήει, μόχθω δε ξυν πολλώ και αγρυπνία την πο- Α. c. 55α
ρείαν εποιούντο απόμοιρα γάρ των Φράγγων ανά τά τήδε". "αό
πεδία εφοίτων, χιλoύτε ένεκα και της λείας, ήν εκ των αγρών
y - Αν - - ν

αφηρούντο. νύκτωρ τοιγαρούν οι Ρωμαίοι τα πλείστα έχω γ -ν γ.

5ρουν, ξυνεστραμμένοι τε επί σφάς και αλλήλους οπισθοφυλα

- c Λ ν

κούντες, ώς, ει δεήσοι, και διαμάχεσθαι ουκ απαράσκευοι φα

νησόμενοι, οιμωγαι δε ηκούοντο των αγροίκων, και μυκήματα
«υ 2. "ν

βοών απελαυνομένων, και πάταγοι της ύλης διατεμνομένης. Β

και τοίς τοιούτοις δεινούς πανταχόθεν παραβομβούμενοι, μόλις
τοές Φαβέντειάν τε και το στρατόπεδον ίκοντο,
2/ Υ w - 23 2"
τότε δή ουν ες - Λ. 4. * «ν C Α

όψιν ελθών τους στρατηγοίς, ,, τί δή ταύτα," έφη ο Στέφανος,

,,ώ γενναίοι, πεπόνθατε, που δε των προτέρων
w C Αν ν - ε Αν
έργων ή εύκλειαΥ -

και ή τών τοσούτων τροπαίων ομολογία, πώς δε αν Ναρσης

Α' «ν \ 1 ? 4 2/ α" ν

Λουκανούς τε έλοι, και τα εντός Αλπεων άπαντα παραστή

15σοιτο, υμών γε μονονουχί ώσπερ εν ξυνθήκαις
ν -?
διόδον τους πο y

λεμίοις παρασχομένων, και εφέντων αυτοίς, οι βούλoιντο κατ'

- ν Υ και η Αν >/ C ν

εξουσίαν ιέναι, και εγώ μεν ουδέν τι φλαύρον είπoιμιές υμάς,

άλλος δέ τις ίσως ερεί μαλακίαν είναι το χρήμα, και των κοινή
/ 2 4 " "ν /

συνοισόντων ολιγωρίαν, ειμή γάρ φθάσοιτε θάττονες Πάρ-C

αομαν επανελθόντες, Ναρσης μενούποτε ανήσει χαλεπαίνων, και
1. Pro ήει, R. είη, μόχθω δε R. Lugd., μόχθω δή edd., 3.
έφοίτων R., Suid. 8. v. απόμοιρα: έφοίτα, 4. νυκτός R.
5. τ' επί R. 7, μηκύματα vulg. 8. βοών R. et Suid. s. v.
πάταγος, vulg, των βοών, πάταγος Suid. ιο, και το στρατό
πεδον ίκoντo R., και στρατόπ. ήκοντο vulg. 13. τοιού
των R. Ρro ομολογία Vulcan, coni. ογκολογία, Ιntpr. com
memoratio. 14. Λουκανούς R. et Ιntpr., Λούκαν vulg.
idque maximo cum labore maximisque vigiliis, Francici enim exer
oitus pars quaedam campos late omnes pervagabatur, partim pabu
landi, partim praedae ex agris agendae causa. Νoctu itaque ut
plurimum Romani iter faciebant, conglobati inter se mutuoque sibi
ίergum munientes, ne, si pugnandum esset, imparati deprehende
rentur. Εiulatus itaque agrestium exaudiebantur , et boum abacto
rum mugitus, eque lignatione, quam in silvis faciebant, fragor: et
talibus quidem horroribus omni ex parte eorum aures personantibus,
aegre tandem Faventiam et ad exercitum pervenerunt. Τum itaque
εum in praefectorum conspectum venisset, Εcquid mali, inquit Ste
phanus, vos cepit, o viri? ubi vero nunc praeteritorum factorum glo
τia, et tot victoriarum iactantia? Quonam vero pacto Νarses et
Lucam capere et quae intra Αlpes sunt, omnia in suam potestatem
redigere possit, vobis tantum non veluti ex pacto transitum hosti
dantibus, et quocunque velit eundi potestatem facientibus ! Αtφue
ego quidem acerbius nihil in vos dicam , alius vero forsitan aliquis
mollitiem ignaviamque factum vestrum interpretabitur, et rerum,
φuae ad publicum bonum spectent, neglectum. Νisi enim quam Ρri
mum Parmam vos receperitis, Νarses guidem indignationem, guam
 52 ΑCΑΤΗΙΑΕ
- - 9
Α. c. 55α καταιτιώμενος υμάς τών έσομένων, εί γέ τι αντίπαλον ξυν κw - ν ς/

4. Η 20 ενεχθείη σκοπείτε δε, ώλώστοι, όπως μή και βασιλεύς νε

" >>

μεσηση, Αυ 2 / α w w κυ . Υ 2.

ιη. Ταύτ' άκούσαντες οι στρατηγοί και Ναρσού είναι εγνω

Α > r Υ

κότες, ώς μεν ου δίκαια σφίσιν επικαλοίη, λέγειν ουκ είχον,5

ν •λ. 2/ Υ

σκήψεις δέ τινας προϊσχοντο και αιτίας, ώς άρα προς ανάγκης

μετανασταίεν, άτε ουκ ενόν εν τοις περί Πάρμαν χωρίοις τών
εδωδίμων τους στρατιώταις ες το αποχρών μεταλαγχάνειν μη
ν - »w ν ?

δε γάρ παρείναι Αντίοχον

2. "ν 2 2 και 3
ενταύθα τον ύπαρχον, ώ τα τοιάδε
2 " 5 4 w w " ν Υ ν Υ Αυ

ανείται. ου μέντοι
Ν - Α'
αλλ' ουδε το χρυσίον το ειωθος αυτούς δια-το
Αν 1 3 c ν 2 c " 2.

D νενεμήσθαι. Στέφανος δή ουν ώς τάχιστα εν Ραβέννη άφι

κόμενος, τόντε ύπαρχον ενθένδε ώς τους στρατηγούς ήγαγε,
και τα αμφίβολα ως οίόν τε ήν ακεσάμενος, έπεισεν άπαντα "ν 5

αυτίκα παλινδρομήσαι, και αυθις προς

" -,2
την Πάρμαν στρατο
ξ - R2 W φ w "" Υ Αν

πεδεύσασθαι. έπει δε ταύτα διαπραξάμενος ες Λούκαν ε-Ι5

πανήκε, θαρσείν τε έφασκε τώ Ναρσή, και συν προμηθεία έχε
σθαι των πραγμάτων, μηδε γάρ παρενοχλήσειν αυτώ τους πο
2. Υ/ w Υ α ν - ζ. - - Αν

λεμίους, αλλ' είργεσθαι τας εκείνων ορμάς, των Ρωμαϊκών

y Αν " γ. r Υ Υ ν Αν W,

αυτοίς ταγμάτων εν δέοντι αύθις εφεδρευόντων. Ναρσής δή

Ρ.30 oυν τoλοιπόν ουκ ανεκτον είναι ηγούμενος, ει μέλλoιεν οι2ο
Λουκανοί επιπλείστον αντέχειν, ούτω πως ανειμένα πολιορ
2. νεμεσήση R. , νεμεσήσοι νulg. 4. ταύτα R. 5. λέγειν R.
om, in ord., in mg. ειπείν. 9 ύπαρχον Intpr, hie et mox
eparchum habet. 13. άπαντα om. R. 14. προς τη Πάρμα
Η. 15. διαπραξάμενος, Intpr, breυι peractιs. 19. αυτοίς
R., Intpr. Romanis eαercίtibus his - instantibus, αυτό vulg.
animo suo concepit, non deponet, meque desinet vobis imputare, si
quid adversi ei acciderit. Cavete vero, viri optimi, ne et Ιmpera
tor vobis succenseat.
18. Ηis auditis praefecti, et a Νarsete haec proficisci non igno
rantes, iniuste quidem sese insimulari dicere non poterant, sed excu
sationes φuasdam praetendebant et causas, quod videlicet necessitate
coacti statiοne sua cessissent; φuippe qui ex circumiectis Parmae
locis non satis commeatus militibus nancisci potuissent; meque Αntio
chum praesidem, cui ea cura commissa erat, ipsis adfuisse, sed neque
stipendia consueta ipsis persoluta. Stephanus itaque summa celeri
tate Ravennam reversus, et praesidem illinc ad praefectos militiae
perduxit, et difficultatibus omnibus, quoad fieri poterat, sublatis, per
suasit omnibus, ut revocato itinere rursum ad Ρarmam castra trans
ferrent. Ηis vero ita peractis, Lucam reversus , Νarseti dixit, bono
animo ut esset , alacriterque institutum suum urgeret. Νeque enim
ipsi obfuturos hostes, sed Romanorum legiones opportuna rursum loca
insidentes ipsorum impetus "Ε Νarses itaque deinceps ne
quaquam ferendum ratus, Lucenses diutissime resistere remissius
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 18, 53
κούμενοι, επέλαζε τους τείχεσιν αφειδώς και αυτίκα α' τε Α. c. 552
ελεπόλεις μηχαναι προσήγοντο, και ανά τάς τύρσεις πυρφόρα"""
έρρίπτοντο βέλη, οί τε ες τα μεταπύργια φαινόμενοι, εβάλ
λοντο λίθοις τε και τοξεύμασιν και διετέμνετό εστιν ου ή του
5περιβόλου οικοδομία, και άπασα ιδέα κακού περιεστήκει την
η. γ. "

πόλιν, οι μεν ουν πρότερον ομηρεύσαντες τότε δή πλέον έπρασ-V. α6

σονές τους Ρωμαίους, και τόγε επ' εκείνοις, τάχιστα άνΕ
τι C / « Λ - w « Αυ " Φ. γ

άπασα η πόλις υπεκλίθη νύν δε οι τών Φράγγων άρμοσται,

Υ - κ. Χ/ γ

οι δή ετύγχανον ένδον επί φρουρά του άστεος εγκαταστάντες,

Υ / - «υ ε" -

ποενέκειντο παροτρύνοντες πολεμείν, και τους όπλοις διωθείσθαι

την πολιορκίαν, αυτίκα δή ουν αί τε πύλαι ανεπετάννυντο, και
επεκδρομάς εξαπιναίους ες τους Ρωμαίους εποιούντο, ταύτη
οιόμενοι
Κι περιέσεσθαι,
ρ αλλ' έμελλον
μ οι γε δράν
οραν μεν ελαχιστα
ελά ο

w " ν w C και Α' Α α w 4 -

τους πολεμίους, μεγάλα δε ήλίκα πημαίνεσθαι, οι γάρ δή πλεί

15στοι των Λουκανών ήδη αναπεπεισμένοι υπό των ένδον πρασ
σόντων, εθελοκακoύντες εμάχοντο, έπει δε αυτοίς, θαμά πει
5 και ν. -ν ν Υ " Υ \ w

ρωμένοις, ούδέν τών ελπισθέντων προυχώρει, άλλά, πολλούς

των σφετέρων αποβάλλοντες, αισχράς τε και αγεννείς αναχωρή-c
Υ - Υ " -

σεις εποιούντο, αυθίς τε είσω του περιβόλου γενόμενοι ακριβέ

αοστερον εγκατείργoντo, ως μηκέτι αυτοίς είναι εξιτητέα, τότε δή
άπαντες ώς oύχοίόν τε ον αυτοίς άλλως σφάς αυτούς διασώ
σασθαι, μετεβάλλοντο προς ανάγκης ες το ειρηναίοντας γνώ
1. επέλαβεν R. 6. Ρost πλέον add. Intpr. cινίbus optιme con
sulendo. 7. ες R., εις vulg. 12, εξαπιναίως R. 22. μετεβά
λoντo R. ειρηναίον R., Ιntpr ad pacem animum induαerunt,
ανειμένoν vulg.
obsessos, muro intrepide appropinquavit, statimque machinae oppidis
capiendis accommodatae admovebantur, et in pinnas interioremque
ambitum murorum ignita tela emittebantur; φuique in turrium inter
vallis comparebant, saxis et sagittis petebantur: quadam etiam ex
parte moenia iam erant diruta, atque adeo omne mali genus urbem
premebat. Τum Ε qui antea obsides fuerant, obnixias pro Ro
imanis apud suos agebant : neque per ipsos stetit, φuo minus universa
civitas ad deditionem inclinaret: nunc vero Francorum moderatores
φui intus erant ad pracsidium custodiamque urbis constituti, infestis
animis eos ad pugmandum concitabant, itque armis obsidionem pro
pulsarent. Statim itaque apertis portis repentinam in Romanos cru
ptionem fecerunt, existimantes se hac ratiοne fore superiores. Sed
re ipsa visi sunt hi quam minimum hostibus profuisse, immo potius
maximo damno eos affecisse. Plerique enim Lucenses persuasi iam
ab iis, qui intus eos ad deditionem sollicitabant, de industria minus
strenue pugnabant. Ρostquam vero re frequenter tentata irriti essent
conatus, et multis suorum desideratis turpiter parumque generose
pedem retro ferre cogerentur, denuoφue intra muros repulsi, acrius
obsessi clausique teticrentur, periude ac si iam ipsis omnis excundi
 54 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α.c. 55α μας

μας,, και το παρόν εύ διαθείναι ήβούλοντο,
η και ούν αυτικα τα
" """πιστά κομισάμενοι προς Ναρσού, ως ουδέν αυτούς των προγε
γενημένων ένεκα οργιείται, τήν τε πόλιν παρέδοσαν, και εισεδέ
χοντο άσμενοι τον στρατόν, τριών ήδη μηνών εν τη πολιορκία
3. - "

τριβέντων, και ήσαν αυθις βασιλέως του Ρωμαίων κατήκοοι.5

ιθ". Ναρσης δε, έπει εξεπολιόρκητό οι ή Λούκα, και ού
D δεν έτι αντίπαλον ήν, αποδιατρίψα
-
μεν εν αυτή ού τι μάλα
τ ν "ν \ ν",

ώ ετο χρήναι, ουδ' όσον αναπνεύσαι των πόνων καταλιπών δε

Αυ "ν κυ Χ'

αυτού Βόνον τον στρατηγόν τον εκ Μυσίας της πρός τό Ίστρω

- 2) 2V

ποταμό παρατεταμένης, άνδρα συνέσεώς τε ες άκρον ήκοντα, το

Λ Α Α' 2. ν ρ \ 4 Μ Λ ? Αν

και λίαν αγαθόν τά τε πολιτικά και πολέμια, δύναμίν τε αυτό

ν "«.» Μ. w «ν C Α' 2ν Υ Α

παραδούς αξιόχρεων, και όση ραδίως

' Φ. έ ήμελλεν, ει Γςκαι τι νεω
- " 1. Αν

τερίσoιεν οι τήδε βάρβαροι, περιέσεσθαι και καθέξειν ταύτα

δή ούν ούτω καταστησάμενος, ήπείγετο ιθύ της Ραβέννης ιέ
ναι, εφ' ώ τα ενταύθα στρατεύματα ες το διαχειμάζειν με-15
w. Χ/

-
θήσει επειδή γάρ το μετόπωρον ήδη ετελεύτα, και αμφι τάς
ν Αν " &

χειμερίους τροπάς ταύτα έπράσσετο, πολεμητέα μεν ού οι ες

Ρ.31εκείνο του καιρού είναι έδόκει, ή γάρ αν τούτο υπέρ των
Φράγγων έμελλεν έσεσθαι, οίς γε πολέμιον μεν το πνίγος, και
πλείστην έντίθησι δυσθυμίαν, και ουκ άν ποτε θέρους εκόντες2ο
3. παρέδοσαν R. et Intpr. tradita cίυίt. , προέδοσαν vulg. 5.
του Ρωμαίων R., των Ρωμαίων νιulg. 7. εν αυτή R., εν τή
νulg. 9. Βόνον στρατ, R. et Intpr., μόνον τον στρατ. vulg. Μυ
σίης R. ι ο άνδρα om, R. 12. όση Cl., confirmat Ιntpr., όση R. et
vulg, ήμελεν vulg. νεωτερίσειεν R. 17. ού οι R. a 2 manu
Ιnabet oύχοι. 2ο θέρους R., θέρει vulg.
potestas esset adempta: tum vero omnes tamqnam nulla alia salutis
spc reliqua, ad tranquilliora consilia animum adiecerunt, et prac
senti rerum statui recte consulendum statuerunt. Confestim itaque
fide a Νarsete accepta, φuod nequaquam ipsis praeteritarum τorum
causa esset infensus, urbem dediderunt, exercitumque libentes in
εam admiserunt, tribus iam mensibus in obsidione consumtis: sicque
iterato Lucenses Romanorum regi paruerunt.
19. Νarses vero expugnata Luca, cum iam nihil hostile reli
φunm esset, longiorem ibi moram trahendam minime censebat, et ne
tantillum φuidem respirandum a laboribus. Relicto itaque ibi Bono
praefecto ex Μoesia ad Istrum fluvium porrecta, viro eximie prudente,
«t tam civilium φuam bellicarum rerum peritissimo, iustisque copiis
oi adiunctis, quibus videbatur, si forte novis rebus studcrent qui
ibi erant barbari, facile superior eis evasurus et compressurtis :
his inquam rebus ita compositis, Ravennam recta contendit, ut
εxercitum illic morantem hibernatum mitteret. Vergente enim
iam autumno, solstitio hiberno imminente, belligerandum sihi
Ρer id tempus nequaquam videbatur, Revera enim hoc pro Fran
cis futurum videbatur, φuibus acstus valde est inimicus ct gra
 ΗΙSΤΟRΙΛRUΜ Ι. 19. 55
" - -0 φ
είναι διαμαχέσαιντο, σφριγώσι δε υπό του κρύους αεί, και Α. C. 552
ρωμαλεώτατοι γίγνονται, και ήδιστα τότε διαπονούνται, έχουσι""""
γαρ προς τούτο οικείως, τώ δυσχείμερον πατρίδα κεκτήσθαι,
και οίον ξυγγενές αυτούς είναι το ψύχεσθαι, τούτων δή ούν
5εκατι διαμέλλειν επειράτο, και ες νέωτα τον πόλεμον μεταθέ
σθαι. και ουν διασκεδάσας το στράτευμα κατά λοχαγούς και
ταξιάρχους ανά τά εχόμενα πολίσματά τε και φρούρια διαχει
ν » Ι ) γ. Ο ν τη

μάζειν εκέλευσεν, άμα δε ήρι αρχομένω ήκειν ες Ρώμην απαν-Β

τας και αγείρεσθαι, ώς ένθένδε πανσυδι παραταξαμένους, και
ποοι μεν κατά ταύτα εχώρουν Ναρσής δε επί Ράβενναν ιών,
μόνους επήγετο τους αμφ' αυτόν θεραπευτάς τε και δορυφό
- Αν - 2ν

ρους, και όσοι της αρχής αυτό υπηρέται ετύγχανον όντες,

-ν υ 2/ "

οίς δή τα αρχεία επεφρόντιστο της τε άλλης ευκοσμίας πέρι,

και όπως μή χύδην άπασι τους βουλομένοις ως αυτόν εισιτη
15τέα είη τούτους δε έθος Ρωμαίοις εκ των κιγκλίδων επονο
μάζειν, και της εν τούτοις επιμελείας, είπετο δέοί και Ζαν
- Αν - Υ - 1 2/

δαλάς ο των οικοτρίβων οπαδών πρωτοστάτης, και όσον άλλο - Υ w

οικετικόν και όσοι τομίαι κατευναστήρες. άγων δή ουν τους C

Υ 2V

ξύμπαντας άνδρας ες τετρακοσίους, επί Ράβενναν ήει.

2Ο κ. Εν τούτω δε Αλίγερνος ο Φρεδιγέρνου μεν παίς, αδελ
3. τώ R. (Cl.), το vulg. 5. Ρro ες νέωτα τον R. ες νεώτατον,
6. διασκεδάσας R. et Lugd., διασκεδάσθη edd. 7. ταξιαρ
χας R. 8. εκέλευσεν R., εκέλευεν vulg, 13. τε post της
add. R. 16. Ρro τούτοις scr. ταύταις, ηisi praeter usum Αga
thias κιγκλίς pro masc usurpavit. Cl. Ζandilas Ιntpr., 19 tre
centorum Ιntpr 2ο. Φρεδιγέρνου R. et Ιntpr., Φεδιγέρνουνulg.
vis; neque libentes aestate bellum gerunt: brumac vero tempore ve
getantur Ε". funt, et tune commodissime labores ferunt,
Νaturaliter enim ob patriae algiditatem ita affecti sunt, ut eis co
gnatum quodammodosit frigere. His itaque de causis protrahendum
Lellum et in proximum ver differendum censebat. Dissipato itaque
exercitu et per centuriones et tribunos partito, ut in proximis op
pidis et castellis hibernarent, iussit, statim vero ineunte vere Ro
ηnam omnes venire et congregari, ut ibi omnibus copiis coniuncti"
cxercitum instruerent. Αtque hi quidem φuo mandatum crat conce"
serunt. Νarses vero Ravennam se recepit, famulitio tantum satel
litioque suo secum sumto, et iis, qui ipsius aulam administrabant,
φuibus utique archiva curac erant, idque tum ornatus apparatusque
causa, tum ne promiscue cuivis volenti ingrediundi potestas esset.
Ηos vero moris est Romanis a cancellis appellare et ab opgra, Ψιαπι
in iis praestant. Duxerat etiam secum Ζandalem, domestici comita
tus praefectum, cum reliqua omni servorum et spadonum cubicula
riorum turba. Duccns itaque secum in universum viros quadrin
gentos, Ravennam venit.
20. Ιnterea vero Αligernus Fredigerni quidem filias, frater vero
Τciae, cuius ctiam autca ruentionem fccimus in obsidioue Cuμματμ",
 56 ΑGΑΤΗΙΑΕ
2' Υ η

Α.c 552 φός δε Τεία γεγενημένος, ού δη και πρότερον επεμνήσθην εν

1. Η αθτή της Κύμης πολιορκία ούτος δή ο Αλίγερνος, επειδή οι
η. κν 2' 4 -ν

Φράγγοι ες την Ιταλίαν παρήσαν, και ες αυτούς ήδη τα των

Γότθων πράγματα μετεχώρει, μόνος γε πέφηνεν τότε συνεις
το ξυνοϊσον, και στοχαζόμενος των μελλόντων, βουλευομένω5
ν Αν Αν - - 2/

γαρ αυτό περί των παρόντων, προσήλθεν εννοείν ώς άρ' οι

V. 27Φράγγοι σκηψιν μέν τινα και προκάλυμμα ευπρεπές το της
- Αν ν 2.

ΙΟ ξυμμαχίας όνομα ποιούνται, ως δη μετάκλητοι αφιγμένοι,

το δε βουλόμενον αυτών της γνώμης έτερόν τι φανείται ου
γαρ εθελήσουσιν, ει και των Ρωμαίων περιέσoιντο, παραχω-το
-ν Αν " Αν 2. Α' 2 Υ 2 και 2/ ν y , Α'

ρήσαι τους Γότθοις της Ιταλίας, αλλ' έργω προτέρους εκεί.

νους καταδουλώσονται, οίς τό λόγω ήκουσιν επαμυνούντες,
άρχοντάς τε αυτούς επιστήσουσι Φράγγους, και αφαιρήσονται
-ν Υ " - Α Ο. -ων ψ,

των πατρίων νομίμων αυτούς, ταύτα δή ούν εν εαυτώ θαμά

λογιζόμενος και ανελίττων, άμα δε και τη πολιορκία πιεζόμε-15
νος, άμεινόν οι κατεφάνη, τήν τε πόλιν και τα χρήματα τώ
-ν Αν W ν -- Αν Α

Ναρσή παραδούναι, και τoλοιπόν Ρωμαϊκής μεταλαχείν πο

λιτείας, κινδύνων τε απογενέσθαι και βαρβαρικών διαιτημά
2ν 4 Α" w

των όσιον γάρ ώετο είναι, ει μη τους Γότθους ένεστι την

Ρ.32 Ιταλίαν κεκτησθαι, τους γούν εκ παλαιού οικήτοράς τε καίαο
Αυ ν

ιθαγενείς το ανέκαθεν ηγεμόνας αυτήν ανακομίσασθαι, και μη

2. ούτος δή R. et Lugd., ουτος δε edd. 6 αυτώ om. R. άρα
R. 8. ποιούνται R., πριώνται vulg. . 9. αυτοίς R. 14. νό
μίμων R., Ά
vulg. 15. άμα δε και R., άμα και vulg. 16.
τήν τε R. et Lugd., τήν γε edd. 21. ανέκαθεν R. Lugd, et
Suid, s, v. ιθαγενής, ανίκαθεν edd.
postquam Franci in Italiam venissent, et Gothorum res omnes ad
ipsos essent devolutae, solus visus est , guid consultum et ex re es
set, cognovisse, et futura praevidisse, Deliberanti enim ipsi de prae
εenti rerum statu , haec cogitatio in mentem venit, φuod Franci spe
ciosum quidem titulum ac praetextum captabant societatis bellicae
cum Gothis initae, quippe qui acciti venissent, φuod vero animis
suis agitabant, aliud quiddam re ipsa appariturum. . Fore enim vide
Ιsat, ut etiamsi Romanis superiores evaderent, Gothis Ιtalia non ce
«lerent, sed illis re ipsa primis subactis, φuibus suppetias verbis latu
ri venerant , Francos principes eis imposituros, patriisque legibus
cos esse spoliaturos. Ηaec itaque cum frequenter secum reputaret,
ct cum animo suo revolveret, simulque obsidione premeretur, con
sultissimum fore iudicavit, si urbem cum pecuniis omnibus Νarseti
traderet, ac deinceps Romanorum instituto ac moribus viveret, pe
riculis et barbarico vivendi more valere iussis. Αequum enim civi
Φebatur, si Gothi Italiam obtinere non possent, veteres certe eius
Ιnabitatores et indigenas ab origine duces eam recuperare, neque per
Ρetuo suis sedibus fraudari. Ηaec itaque et ipse sua ex parte prae
stare in animum suum inducebat, et reliquac genti suae prudentis
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 20. 57
- 3.
μέχρι παντός τών σφετέρων αποστερείσθαι. ταύτα δή ούν Α. c.55α
* " 2. - \ ν ν τι <ν ζ ν

αυτος τε επιτελεί το μέρος έγνώκει, και άπασι τους ομοφύ-" , "" ν Α' Αν

λοις παράδειγμα εύβουλίας γενέσθαι και τοίνυν τους πολιορ

κούσι Ρωμαίοις διαγγείλας πρότερον ως εθέλοι προς τον στρα
ν Υ «ν Α'

5τηγόν ιέναι, και είτα έφειμένoν αυτώ, παραγίγνεται ες Κλάσ

" ν w τ -w " "--' «r w w

σεις, ουδή τον Ναρσην διατρίβειν επέπυστο. ίδρυται δε το

Υ - Ο Α. Λ \ ν ? 2' Υ «ν

φρούριον εν τη Ραβέννης περιοικίδι, και δη ες όψιν αυτώ - Αν ν «1

αφιγμένος, τάς τε κλείς της Κύμης ενεχείρισε, και άπαντα

υπηρετήσασθαι ώμολόγει προς ευνοίας αυτώ και ός απεδέχετό
1 "ν Υ -ν

ποτε αυτόν της προσχωρήσεως, και μείζοσιν αγαθοίς επηγγέλ-Β

λετο αντιδωρείσθαι τότε δε ευθύς, απόμοιρανμέν τινα των
αμφί την Κύμην στρατοπεδευομένων εκέλευσεν είσω του περι
βόλου γενέσθαι, αυτήν τε την πόλιν και τα χρήματα
1 ,2 -w
παρα cr
άσφαλεί διαφυλάξοντας, το δε
" Υ «ν Υ -ν w ν
ληψομένους και απαντα εν τω
Υ Α. Α'

15λοιπόν στράτευμα εν ετέροις πολίσμασί τε και φρουρίοις άνα

- Α Υ ν

χωρείν, ώς αν και οι διαχειμάσοιεν, και ούτω άπαντα επράτ

Υ ν w C. - Σ» ' 4 Α. γ. c

τετο. έπει δε ότών Ερούλων στρατός οικείου αυθις ήγεμό r ν 2/ 2/ -

νος εχήρευε, δύο δε άνδρ' ήστην εν αυτοίς επισήμω τε και

αμφηρίστω, έμερίζοντο ή πληθύς εφ' εκάτερον ταις γνωμαις.
2οτο μεν γάρ τι αυτών περί πλείστου τον Αρουθ εποιούντο,
Η 2/ Χ/ Υ Αν -

και άπαντα
δε ξ <'σφίσιν
ι δ ιλάμεινον ώοντο έσεσθαι
δή δ εί' γε- εκείνος
ΕΛ.
ήγοίτο
ίλ C 2.' «Η " ν

τους οε ο Σινσουαλ ηρεσκεν, ατε 0η 0ραστηριος ες τα μαλιστα,

3. ευβουλίας om. R., Ιntpr, ut ceteris suae gentis eαemplo foret.
4. εθέλoι R., εθέλει νulg. 5. παραγίνεται vulg. 8. ενεχείρισε R.,
ενεχείριζε vulg. 16. και οίδε R. διαχειμάσειεν Β. , 16, ούτω
άπαντα R., άπαντα ούτω vulg. 18. άνδρε R. 22. τους δε R. et
Ι.ugd., τoίς δε edd.
consilii exemplum statuere. Cum itaque obsidentibus Romanis prius
nuntiasset, cupere se praefectum exercitus adire, idque ci permissum
esset, ad Classes venit, ubi Νarsetem morari cognoverat. Situm vero
est id castellum in agro Ravennate, cumque ei in conspectum ve
nisset, et claves urbis Cumarum ipsi in manus tradidit, omniaque
sua benevola officia ei detulit. Νarses eum advenientem benigne
eomplexus maioribus eum bonis remuneraturum promisit: statimque
partem copiarum Cumas obsidentium in urbem misit, φui et ipsam
et pecuniam omnem reciperent, tutoφue omnia conservarent , reli
uis copiis in alia oppidula et Ε secedere ibique hibernare
iussis. ό".
quidem omnia ita peracta sunt. Ρosteaquam vero Ηe
rulorum exercitus proprio iterum duce fuit orbatus, duo autem in
έer eos essent viri insignes, dubiaeque inter se praestantiae, varie
in utrumque militum animi et studia inclinarunt, Una enim exer
citus pars Αruth maximi faciebat, planeque sibi persuadebat, omnia
melius successura, si ille ipsis dux daretur, alteri parti magis pla
Cebat Sindual, ut strenuus maxime et in re bellica valde exercitatus,
Cui quidem parti etiam assentiens Νarses, hunc eis ducem praefecit
 58 ΑGΑΤΗΙΑΕ -

Α. Ει "ν
Εύ
/
3 .
ΤΟί
»

-'
2
πολέμια ήσκημένος, οίς δη και Ναρσης θέμενος, ν
w

3/
Αυ

""τούτόν γε αυτούς εφίστησι στρατηγόν, και έστελλεν και τους

2/

όπη άριστα ήμελλον διαχειμάζειν, τον δε Αλίγερνον εις Κησ

η ? - Α ν

σίναν την πόλιν απέπεμπεν, ειρημένον αυτό, επειδαν αυτόσε γ Αν " Υ. » Μ.

αφίκηται, αναβάντα ες το τείχος, υπερκύπτειν αναφανδόν ώς5

φ" Cr Υ.Α .. Αν - «Η

άπασιν όστις είη διαγνωσθήναι. προσέταττε δε ταύτα, όπως

« " 2ν

δή οι Φράγγοι (ένθένδε γαρ διαβήσεσθαι ήμελλον,) θεάσαιντό

ψ Υ Λυ

τε αυτόν αυτομολήσαντα, και απαγορεύσαιεν τη επί την Κύ

D μην πορεία, και τή των χρημάτων ελπίδι, ίσως δε και παντί
"ν C Α/ / ν Φ.

τώ πολέμω, ώς ήδη απάντων προκατειλημμένων και ο μέντο

επειδή παριόντας έωρα τους Φράγγους, επεκερτόμει τε αυ
τους εκ του μετεώρου και επέσκωπτεν ως μάτην τολοιπόν επει
γομένους, και κατόπιν ήκοντας των πραγμάτων, του τε πλού
του παντός υπό Ρωμαίων κατεχομένου, και αυτών γε δή των
παρασήμων
η. λ
της Γοτθικής
Γό θ ηγεμονίας
δ θ, ως είγε και τις τολοι-15
ν %) λ
Μν 2» Α' « Υ/ φΝ 2

πόν βασιλεύς τών

Υ/ »
οτων αναδειχνειη, μη εχειν οτω αριδημος γ "y.

είη και επίτιμος, αλλ' αμφιέννυσθαι μόνον στρατιωτικήν εφε

Α 4» ν ? ή Αν / " φιν Γ. γ. " «

Ρ. 33 στρίδα, και ιδιωτεύειντώ σχήματι, οι δε Φράγγοι έφύβριζον

μένες αυτόν και ελοιδορούντο, και προδότην επεκάλουν του
γένους και πως αμφίδοξοι εγίγνοντο επί τοις παρούσιν, ώςαο
και βουλεύεσθαι ει πολεμητέα ενίκα δε όμως το μή μεταμε
λείν αυτοίς, αλλ' εφ' ά ώρμηντο την αρχήν και δή επιταύτα ιέναι.
1. oίς δεR. 3. έμελλον R. διαχειμάζειν R., διαχειμάσειν vulg. Κησσί
ναν R., Cissίam Intpr. , Κισσήνην vulg. . 8. επί Κύμην R. 17. μόνον
Η., μόνην vulg. 18. αφύβριζον R. 19. απεκάλουν R. 22. ώρμητον R.
misitque etiam hos, ubi commodissime videbantur hibernaturi; Αli
gernum vero ad Cesenam urbem ire iussit cum mandatis, ut cum
eo venisset conscenso muro urbis manifeste elato capite prospicerct,
ita ut ab omnibus quis esset dignosci posset. Οuod ipsum eo con
silio mandarat, ut Franci qui illac videbantur transituri, eum sua
sponte ad Romanos transisse cernerent, et de expeditione in Cu
mas, pecuniaeque spe animum abiicerent; vel forte de totius belli
summa, utpote locis omnibus opportunis iam pracoccupatis, despe
rarent. Αtque Αligernus quidem Francos praetereuntes conspicatus ,
eontumeliis verborum eos e sublimi muro excipiebat, et subsanna
bat, ut frustra deinceps festinantes, et post festum, guod aiunt ,
venientes, cum pecunia omnis in Romanorum potestatem venis
set, atque adeo ipsa etiam Gothici principatus insignia , adeo
μt si quis etiam in posterum rex Gothorum declararetur, non ha
Deret, quo spectabilior honoratiorque esset, militari tantum veste
indutus, ipsoque habitu privatum hominem praeferens, Franci vero
εontra ei convitiabantur, gentis suae proditorem appellantes , et de
statu rerum ambigere videbantur, et an bellum ultra gerendum ipsis
csset deliberare. Vicit tamen ea scuteutia , desisteudum μομ esse ,
φuin potius urgendum institutum.
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 21. 59
κά. Εν τούτω δε ο Ναρσης τη Ραβέννη επιστας, και Α.C.55α
τοίς ενταύθα στρατεύμασιν όμιλήσας, και πάντα εν δέοντι 1 . 26
καταστησάμενος, ες Αρίμηνον έχωρει την πόλιν, ξυν τοιςv. 24
οπόσοι αυτό και πρότερον είποντο, επειδή γάρ Ουάκκαρος ο
5Ούαρνος το γένος ολίγω πρότερον έτεθνήκει, ανήρ εν τοις μά
λιστα δεινός τε και φιλοπόλεμος, αυτίκα ο παίς ο εκείνου Θευ
δήβαλδος (τούτο γαρ όνομα τώ παιδί) άμα τους επομένοις
Ουάρνοις, βασιλεί των Ρωμαίων προσεχώρει, και ες Αρί-Β
μηνoν παρήν ως αυτού τώ Ναρσή εντευξόμενος, ών δή ένεκα
τοενταύθα και όγε αφίτο, εφ' ώ άπαντας χρυσίω φιλοφρονη
σαμενος, βεβαίους ες ό, τι μάλιστα έχοι ξυμμάχους, εν τούτοις
δε αυτού διημερεύοντος, άνδρες των Φράγγων ες δισχιλίους
αναμιξ πεζοί και ιππόται, οι δή ετύγχανον ες αρπαγάς τε και
λεηλασίας της χώρας υπό των σφετέρων ηγεμόνων σταλέντες,
15ουτοι δε αγχου της πόλεως γεγενημένοι, τούς τε αγρούς εσί
νoντο, και τους βόας είλκον τους αρoτήρας, και άπαντα έφε
ρον ανέδην, ώς και αυτόν δήπoυ τoν Ναρσην επιφράσασθαι
τα ποιούμενα, ήστο γάρ ες υπερώον τι δωμάτιον εν περιωπή
του πεδίου, αυτίκα δή ουν, (αισχρόν γάρ τι και αγεννές ώετο G
2oείναι το μή ουχί εκ των παρόντων αμύνασθαι,) υπεξήει του
άστεος, ίππου επιβάς ευηνιωτάτου και αγερώχου, και οίου
ουκ άτακτα εξάλλεσθαι και σκιρτάν, αλλά τάς τε επελάσεις
3. Αριμηνόν vulg. ν 6. εκείνου R., Ιntpr, huίus filius, εκεί
νος νulg. 7. Ρost γάρ vulg, inseritur ήν, quod om. R. 2 !•

τε post ευηνιωτάτου ius. mg. Lugd.

2 τ. Ιnterea Νarses Ravennae subsistens, atque inter copias, quae
ibi crant, versans, rebus omnibus recte constitutis, Αriminnm conces
sit cum codem quo antea venerat comitatu. Μortuo enim paulo ante
Vaccaro, genere Varno, viro imprimis gravi et bellicoso, statim Τheo
dibaldns eius filius cum Varnis eum comitantibus ad Romanorum 1m
peratorem accesserat, et Αrimini erat tanquam ibi Νarsetem conven
1τιrus, quo etiam ipse ea de causa venerat, ut omnibus liberaliter
auro donatis firmissimos belli socios haberet. Ηisce rebus occupato
Νarsete, Franci ad duo millia mixtim peditum et equitum, qui a suis
praefectis ad vastandum et deprae landum agrum erant emissi , ειιιιι
iam urbi appropinquassent, agrosque vastarent et boves aratoros abi
gerent, omniaque promiscue agerent ac ferrent, aspiciente Νarsete,
(sedebat enim ipse in sublimi quadam pergula, unde in campum crat
1'rospectus) ιurpe parumque generosum ratus, nisi ex re praesenti vim
propulsaret, urbe exit, conscenso equo, φui habenis audientissimus
ésset, pariter et generosus ac ferox, μrique non solum composite sci
teque prosilire et saltare nosset, sed etiam impetum in hostem facere,
cursumque sistere et retro ferri usu multo esset cdoctus, et e comί
tatu suo quotquot rei bellicae non οιnuino erant imperiti, sequί 36
 6ο ΑGΑΤΗ1ΑΕ
ί αναστροφάς τη πείρα πεπαιδευμένου αλλά να \ «ν

Α. σ. 55α και αναστροφας τη πειρα πεπαιδευμένου

Υ ν ν C / ν -
αλλα γαρ και Υτων
Ι. Ι. 26 αμφ’ αυτόν τους οπόσοι ου πάμπαν άγνώτες τα πολέμια ήσαν
τι . « » W C ν Υ w "r Υ "

έπεσθαι οι εκέλευε. και οι μεν ες τους ίππους αναθoρόντες

τ < 2/ Υ / Υ " γ , Α

(ήσαν δε άνδρες ες τριακοσίους) εφωμάρτoυν τε και επήλαυ

ν - « Υ " Υ ν

νον ιθύ τών πολεμίων, οι δε εσιδόντες αυτούς επιόντας, σπο-5 "ν Υ g w - -ν

ράδην μεν ουκέτι ήλώντo, ουδε oίμαι της λείας εμέμνηντο,

ήθροίζοντο δε επί σφάς άπαντες, τότε ιππικόν και οι πεζοί, - 2/ -

ΙD και ες φάλαγγα ξυνετάττοντο, βαθείαν μεν ούτι μάλα (πώς

γ. Υ - -' -

γαρ οίόν τε ήνου σφόδρα πολλών αυτού αφιγμένων;) καρτε

ραν δε , όμως τώ συνασπισμό και τώ τα κέρα εν κόσμω συν-ι ο
Ο ι Μ C -ν Υ. w * «.. 2/ - Μ. Υ

νενευκέναι, οι δε Ρωμαίοι επειδή ες τόξου γε ήδη βολήν έγε

- « ν 3.
γένηντο, εμμίξαι μεν και συρράξαι τοις πολεμίοις ευ παρα χ/ "w - " -

τεταγμένοις ήκιστα ώοντοχρήναι, τοξεύμασι δε και ακοντίσμα

σιν ακροβολιζόμενοι, επειρώντο σφήλαι τους πρωτοστάτας,
-- - ν " Αν Υ - 2"--"

και διαρρήξαι την πύκνωσιν του μετώπου, αλλ' εκείνοι ταις 15

2/ - ") -

ασπίσιν άριστα περιπεφραγμένοι, ίσταντο αστεμφείς και αδό

Υ κ. - -ν "- «ν

νητοι, ουδαμού το συνεχές της τάξεως διασπώντες, έπει και

w ν cr - - Μ. -

ύλης τινός λασίας κυρήσαντες, ώσπερ έρύματι τους δένδροις

- 2/ - 2' ς!

Ρ. 34 εχρώντο, ήδη δε και τους άγγωσιν ήμύνοντοβάλλοντες ούτω

Υ Αν

γάρ αυτοίς τα επιχώρια δόρατα επωνόμασται.

« -
2Ο
- r

κβ. Ως δε ουδέν επημαίνοντο, διαλογισάμενος άπαντα

ο Ναρσης,
ρσης, βαρβαρικήν τινα στρατηγιαν
βαρβαρικήν τινα στρατηγ και Ημάλλον τουςς υυ,
Ούν -ν " ν ν ν

νοις μεμελετημένην έμηχανάτο, έκέλευε γάρ τους αμφ’ αυτόν

1. πεπαιδευμένου R. (CI) Lugd. 2. m., πεπαιδευμένος cdd. 4.
ες τριακοσίους R., ες τους τρ. vulg. 6. εμέμνηντο. Sic correxi.
εγίγνοντο Β. et vulg. 16. περιπεφρ. R., πεφρ. νulg. 19. άγκωσιν R.
iussit: qui quidem in equos insilientes (erant vero viri trecenti) eum
secuti, recta in hostem contenderunt. Τum hi eos irruentes con
spicati, non iam palantes sparsim vagabantur, neque arbitror praedae
nemores erant, sed protinus sese equites peditesque congregarunt, et
in unum agmen composuerunt, non quidem illud densum (qui enim
fieri poterat, cum non admodum multi eo venissent?) validum tamen,
cum scutatos inter se consertos equitum alae cingerent. Romani vero
cum iam intra teli iactum pervenissent, manus quidem conserere et
confligere cum hostibus instrucla acie stantibus nequaquam expedire
censebant : sagittis vero et iaculis velitantes primam aciem labefa
ctare frontisque densitatem diffringere conabantur. Αt illi cum inter
se scutis optime essent constipati, firmi immotique stabant, nullaque
ex parte aciei continuum convellebant : siquidem et densam quandan
silvam macti, arboribus ut vallo utebantur. Iam vero etiam telorum
iactu se tuebantur, quae patria ipsorum lingua angones vocantur.
22. Cum itaque nihil damni acciperent, Νarses omnia secum
reputans, barbarum quoddam stratagema et Ηunnis magis usitaturn
εxcogitavit. Iussit enim suos ιerga vertentes retrorsum coucitatius
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 22. 61
στρέψαντας τα νώτα, ες τα οπίσω αναχωρείν προτροπάδην, ώς Α. C. 55α
δή δεδιότας και φεύγοντας, και εκκαλείσθαι τους βαρβάρους ως""""
απωτάτω της νάπης ανά τά ψιλά του πεδίου. αυτώ γάρ τα λοιπά
έφη μελήσειν και οι μεν κατά ταύτα εποίουν, και έφευγον, οι δε
5Φράγγοι τη φυγή εξηπατημένοι, και αληθές το δέος είναι υποτο
πήσαντες, αυτίκα θαρραλέοι τήν τε φάλαγγα διέλυσαν, και τηςΒ
ύλης υπεκβάντες, ες την δίωξιν ήπείγοντο, και πρώτοι μεν εξέθε
ον οι ιππόται είποντο δε και των πεζών οπόσοι αλκιμώτατοι και
ποδώκεις και άπαντες αφειδώς ενέκειντο, ως αυτόν δή που
ποτον Ναρσην αυτίκα μάλα ζωγρήσοντες, και πόνω ξυν βραχεί
πέρας ευκτον επιθήσοντες άπαντι τό πολέμω, και οι μεν ευ
κοσμίας απάσης επιλελησμένοι, χύδην τε και αφύλακτα εχώ
ρουν, γεγηθότες και ευωχούμενοι της ελπίδος, οι δε Ρωμαί
οι ανά τα πρόσω εφέροντο αφειμένοις τοις ίπποις, φαίης τε
15αν αυτούς έργω τρέσαντας αλεείνειν, ούτω δή τι εγγύτατα τούC
αληθούς το δεδιέναι υπεκρίνοντο, έπει δε οι βάρβαροι εν γυ
μνώ ήδη τώ πεδίω εσκεδάννυντο, της ύλης ώς πορρωτάτω
αποσπασθέντες, τότε δή αθρόον, του στρατηγού σημήναντος,
επιστρέψαντες οι Ρωμαίοι τούς ίππους, και ες ταναντία σφάς
2οαυτούς εξελίξαντες, υπηντίαζον τοίς διώκουσιν αντιμέτω
ποι, και άπαντας τώ απροσδοκήτω καταπεπληγμένους έπαιον
αφειδώς και αντώθουν, και ες παλίωξιν τα της φυγής μετεχώ
4, έφευγον R., έφυγον vulg. 9. Ρro αφειδώς R. mg. αφόβως.
1ο. ζωγρήσαντες R. 14. εφέροντο. Ιntpr. addit Αriminum
νersuε, ' 15. ούτω δή τι R., ούτω δή vulg.
ferri, veluti timore perculsos fugamque capessentes : nt scilicet ea
ratione barbari quam remotissime e silva in apertum campum evoca
rentur: reliqua enim sibi curae fore dixit. Αtqui hi φuidem ut man
«latum eis erat, fugam arripuerunt, Franci vero fuga decepti et ve
rum timorem esse rati, confestim animis pleni aciem solvunt, silva
que egressi, fugientes acriter insequuntur; ac primi φuidem evolarunt
equites, sequebantur vero ex peditibus quotquot robore et pedum
celeritate maxime valebant, omnesque accrrime rem urgebant, tan
φuam Νarsetem ipsum iamiam vivum capturi, et nullo fere negotio
optatum finem toti bello imposituri. Αtque hi φuidem ordinis omnis
obliti sparsim nihilque sibi caventes procurrebant, gaudentes bona
τιe spe sese oblectantes. Romani vero effusis habenis ad anteriora
Crebantur : diceres certe eos re ipsa formidantes fugere, adeo proxi
me vero pavorem simulabant. Ρosteaquam vero barbari iam per nu
dum campum dispersi φuam longissime a silva essent avulsi, tum
vero confestim signo per Νarsetem dato, Romani conversis equis in
adversos sese explicantes, persequentibus in frontem occurrerunt, et
in, universos inopinato rei perculsos caesim punctimque saeviebant,
atque ita fuga ipsis in persecutionem vice versa cessit. Εquites ita
que barbarorum non ignari, φuo in periculo versarcntur, quam celer
 62 ΑGΑΤΗΙΛΕ ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ Ι. 22.
y - -4

Α. C. 552 ρει, οι μεν ουν ιππόται των βαρβάρων ξυναισθόμενοι του

": περιστάντος κινδύνου, και τάχιστα εκδραμόντες ανά την ύλην
1 - " " «.

ΙD αυθις και το σφών στρατόπεδον, άσμενοι άπεσώζοντο. οι δε

πεζοι εκτείνοντο ακλεώς, μηδε χείρα κινείν υποστάντες, αλλά
- / «ν "ν Α "

τώ παραλόγω της μεταβολής τεθηπότες, και οίον παράφρονες5

" ς - Υ/ " εν τ!

γεγενημένοι, άπαντες τοιγαρούν έκειντο σποράδην, ώσπερ ά

r c ν Υ\ Υ Σ» " γ w

μέλέι υών ή προβάτων αγέλη οικτρότατα διαφθαρέντων, επει

δε εκείνοι ανήρητο οι άριστοι άνδρες, πλείους όντες ή εννακό
- Ι., - 5ν 2/ 2/

4. ' ν w

σιοι, αυτίκα οι άλλοι απεχώρουν και μετανίσταντο, και επί τούς

σφετέρους ηγεμόνας επανήεσαν, ως ουκέτι αυτοίς εν τώ ασφα-το
«υ Υ. - -ν " 2. ν ν

λεί εσόμενον του λοιπού πλήθους αποκεκρίσθαι. Ναρσης δε

> -ν 2/

αύθις ες Ράβενναν αφικόμενος, και άπαντα τα τήδε άριστα

διαθείς, αν την Ρώμην
ιαθείς. ανά Ρώμην εγώρει
Εί. και ού διεγείμαζεν.
Χ0ζί αυτού διεχείμαζεν
8. ενακόσιοι R. ιι. του λοιπού πλήθους Β. , του λοιπού τού
πλήθους vulg.
rime ad silvam religuasque copias refugientes, salutem sibi strenua
fuga Τnaesierunt: pedites vero turpiter caesi, cum ne manum quidem
tuendi sui causa moverent, inopinata vicissitudine consternati et
quodammodo mente capti. Οmnes itaque sparsim iacebant, veluti
suum fere aut ovium greges miserandum in modum trucidati. Caesis
itaque his fortissimis viris, supra nongentos, reliqui confestim tergis
versis ad suos sese duces receperunt ; ut non prius in tuto futuri,
quam se reliquo exercitui coniunxissent, , Νarses vero Ravennam re
versus, rebusφue omnibus eo loci rectissime constitutis, Romam se
contulit ibique hibernavit.
 Α ΓΛ Θ Ι Ο Τ Σ Χ Ο Λ Α Σ Τ Ι Κ Ο Τ'
Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Ω Ν Β.

ΛΟ ΑΤΗΙ ΑΕ S Ο Η ΟΙ, ΑSΤΙ Ο Ι

Η ΙSΤΟ R Ι Α R U Μ Ι, ΙΒΕ R ΙΙ.

ΑRGUΜΕΝΤUΜ.
Ρroτίrno νere Francί et Αlamannί Βutilino et Leuthart ducίbus
Πια!ίαn ναstant (1). Ιeutharis cum copίis suis domum proficiscens ab
Ηunnis et Ηomanis clade αfficίtur (2), Πpse cum copiarum reliquίis
ένι Κeneιία και, αυί morbo correptus perit (3), Βμtilinus recedens cα
stra ponίt in Campanία ad Casulinum flumen Ε Ηortatur earercί
ιum εμum. Francorum armatura (5). Νarses Βutilino obυiam pro
greditur: Francorum commeatus intercipίι (6). Νarsetis iustitία (7).
Αcies utrinque instruitur (8). Ιnsignis Francorum clades (9). Ναη
setιs υίctoria cum pristinis Graecorum tropaeis comparatur (1ο).
Ναrses eα ercίtum ειμum α segnitia revocat (ι ι). . Είus oratio (12).
Gothorum reliquiae, Ragnare duce, Campsis obsidentur(13). Ragna
re occiso, Gothi se dedunt, Chlotharius Francorum regno poti
aur (14). Ingens terrae motus. Panae sapientium de eo sententiae (15).
Cos insula eodem terrae motu funditus ναειαtur (16). Τralles olim
simίli calamitate αίflictae (17). Βellum Romanorum et Ρersarum (18).
Μermeroes Lazorum /ines inυαdere conatur (19), Romanί dolo
oppressί recedere coguntur (2ο). Romanί eα fuga Νesum se recipί
unt (21). Μermeroes, erercitu reducto, Μeschithae, Iberiae op
pίdo, moritur (22). Sepulcrales Ρersarum ritus (23). Νουα Ρer
εαrum superstitίο α Ζorοastro profέcία (24). Ρersae sub ναriis re
gnis υarios mores trααerunt (25). Νουί Persίcί regnί origines (26).
Αrtararis genus (27). Chosrois eruditio in suspicionem υocatur (28).
ύranius philosophί speciem prae se ferens α Chosroe magnί αesti
matur (29). Ρhilosophorum Romanorum in Persiam migratio (3ο).
Ομι spe 5μα detectι in patriαn redeunt. In ίtinere a mortuo quo
dam sepeliendo υίςu nocturno deterrentur (31), Μagna Uranίi apud
Chosroen gratία (32).

Αν

ά, Η.δη δε του ήρος επιγινομένου, ενταύθα κατά τόπροσ-Α.C.553

τεταγμένον ξυνεκροτούντο αι δυνάμεις, και άπαντα ήθροι-ί 35'
στο τα στρατεύματα. Ναρσης δε εξασκείν τε επιπλέον αυ- V.26
2. Suid. s. v. συγκροτεί : συνήθροιστο. 3. τε R., γε vulg.
1. Ιnoume autem vere exercitus ibi, prout statutum erat, in
staurabatur, copiacquc omnes in unum cogebantur. Νarses vero eos
 64 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 553τούς εκέλευεν τα πολέμια, και επερβώννυεν τον θυμόν ταίς κα

"""7θημέραν μελέταις τροχάζειν τε αναγκάζων και υπέρ των
ίππων εν κόσμω αναπάλλεσθαι, έζ τε πυρρίχην Ιτινά ενόπλι
ον όρχησιν] περιδινείσθαι, και θαμά τη σάλπιγγι καταβομ
βείσθαι το ενυάλιον επηχούση , ως μήπάμπαν τώ ανειμένως5
διαχειμάζειν επιλελησμένοι του πολέμου, είτα εν αυτώ δή
C τώ αγώνι μαλθακισθείεν. Εν τούτω δε οι βάρβαροι σχολαί.
τερον πορευόμενοι τα εν ποσίν άπαντα έδήουν και έλυμαί
νoντo. υπερβάντες δε ως ανωτάτω Ρώμην τε την πόλιν και
άπασαν την περιοικίδα, ήεσαν ανά τά πρόσω ενδεξιά μέντο
έχοντες τα Τυρσηνικά πελάγη, επί θάτερα δε αυτούς παρετέ
ταντο αι του Ιονίου κόλπου ρηγμίνες, έπει δε ες Σάμνιον, την
χώραν ούτω καλουμένην, αφίκοντο, ενταύθα διεκρίθησαν εφ'
D εκατέραν πορείαν, και Βουτιλίνος μεν άμα τό πλείονι και αλ
κιμωτάτω στρατώ ανά τάς Τυρσηνικάς ήίόνας εχώρει και 15
Καμπανίας τε τα πλείστα έληϊσατο, και μεν δη και Λευκα
νίας επέβη, και είτα Βρεττία προσέβαλλεν, και μέχρι του
πορθμού προήλθεν, ός δη Σικελίαν τε την νήσον και το τέρμα
της Ιταλίας αποκρίνει. Λεύθαρις δε τα λοιπά στρατεύματα
επαγόμενος, Απουλίαν έλαχε σίνεσθαι και Καλαβρίαν, και2ο
έως Υδρούντος της πόλεως ικετο, ή δή επί τό αιγιαλό ίδρυ
1, επερρώνυεν R., επερρώννυε vulg. 2. Suid. s. v. πυρρίχαις:
ανασκευάζων, πυρίχην R. 4. όρχησιν add. ex R., ita tamen ut
verba τιν, ενόπλ. όρχ. pro glossemate includerem. θαμά R. Lugd.
Suid., θαμεί edd. 5. ηχούση Lugd. mg. ανειμένω R., Lugd.
ανειμένως corr, pro ανειμένω. 6. εν αυτώ δή R., δή εν αυτ. vulg.
7. μαλακισθείεν R. 12. αι του R., του vulg. 17. Vulc. coni. Βρετ
τίω(sic). 2ο. Αποληϊαν R., Απουληϊαννulg. 21. ώς edd. ή δε R.
accurate ad res bellicas condocefieri iussit, animosque quotidiana ex
ercitatione roborabat, in gyrum se versare cogens, agiliterque in
equos insilire, et in modum armatae saltationis pyrrichae circumagi,
assidueque tuba classicum canente personari, ne omnino ex remis
siore hibernatione obliti bellorum in ipso praelio languescerent.
Ιnterea barbari lentius procedentes loca, per quae transibant, omnia
depopulabantur et vastabant. Romam vero locaque urbi circumiecta
longissime transgressi, ulterius tendebant, a Ει, quidem Τyr
rhenum mare, a sinistra autem Ionici sinus littora protensa haben
tes. Postquam vero Samnium , regionem ita dictam, venissent, tum
partitis copiis, Βutilinus quidem cum maiore validioreque exercitus
parte Τyrrhenum littus legebat, et totam fere Campaniam deprae
dabatur, quin et Lucaniam et Bruttios deinde invasit, et ad fretum
τιsque, quod Siciliam insulam et fines Ιtaliae dirimit, pervenit: Leu
tharis vero reliquas copias ducens Αpuliam et Calabriam infostabat :
Ηydruntem usque progressus, quae quidem urbs in littore Αdriatici
maris est sita, unde Ιonius simus initium habet Quotquot itaquo
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 1. 65
" ? ν ν C/ 2ν -

ται της Αδριάδος θαλάττης, όθεν ο Ιόνιος άρχεται κόλπος.Α. c. 553

"Η • 2. Υ - -

όσοι μένουν αυτών Φράγγοι ιθαγενείς ετύγχανον όντες, ούτοι Ι. Ι. 27

» . Μ. - <ν Υ ν 4 Ο 4 w Υ γ. Αν Cr w

δε φειδοι Ε αμφι τα ιερα κα ευλαβεία εχρωντο, ατ. δή

τα ορθά και οι του κρείττονος περι νομιμα προσιεμενοι, ήπέρ - " Αν

5μοι ήδη ερρήθη, και παραπλήσια τους Ρωμαίοις ιερουργούν-Β

Α w 2 1 τι σι 4 Υ ν Υ Αν

τες, το δε Αλαμανικόν άπαν, (έτερα γάρ εκείνοις ες τούτο δο

-ν Υ 4. " ν ν Υ «ν \ ? /». « ν w

κεί,) έδήουν τους νεως αφειδώς, και απηγλάϊζον, πολλάς μεν

ν C ν "

γαρ κάλπεις ιεράς, πολλά δε περιρραντήρια πάγχρυσα, συχνά

δε κύπελλα και κανά, και όσα ταϊς μυστικαίς αγιστείαις ανεί
1οται, ταύτα δε αφαιρούμενοι, άπαντα οικεία κτήματα εποιούν
-' Υ κ. Αν οι -

το τοίς δε ουδε τάδε απέχρη, αλλά τάς τε όροφάς των ιερών

η Αν

ανακτόρων κατέβαλλον, και τας κρηπίδας ανεκίνουν λύθρω τε

τα τεμένη περιερβείτο, και τα λήία εμιαίνετο, πολλαχού νε
- "

κρών ατάφων περιερριμμένων, αλλ' ουκ ές μακράν αυτούς τα

Υ Γ. - "ν Φ. w.

15ενθένδε μετήλθεν μηνύματα, οι μεν γαρ πολέμω, το δέ τι αυ-V, 27

- - αι Αν

των νόσω διεφθάρη, και ουδείς όστις απώνατο της προτέρας C

Υ " Υ " 1. ν - Υ Α' ι V Υ w

ελπίδος αδικία γάρ και θεού αθεραπευσία φευκτα μεν αεί

και ασύμφορα, μάλιστα δε εν τώ προσπολεμείν και παρατάτ
τεσθαι. πατρίδι μεν γαρ επαρήγειν και νόμοις πατρίοις, και
- -w τι

2οτοις ταύτα λυμαινομένοις ήκιστα εφιέναι, αλλά παντί σθένει

> cr Α Α' Αν

αμύνεσθαι, όσιόν τι άν είη και μάλα γενναίον, όσοι δε κέρδους

έκατι και δυσμενείας αλόγου, μηδέν επίκλημα ένδικον έχοντες,
έπειτα φοιτώσιν ανά την οθνείαν, τους μηδέν ήδικηκότας σι
4. και οι R., vulg, και α. 9 κύπελα cdd. 1 Ι. τάδε R.,
ταύτα vulg.
corum Franci erant indigenae, multam reverentiam pietatemque circa
templa exercebant, utpote rectam de Deo sententiam amplexi, ut supra
dixi, eademque cum Romanis sacra colentes. Αlemannica vero gens
universa (aliter enim hi circa religionem sunt affecti) templa irreve
renter diripiebant, suisque ornamentis spoliabant, multas guidem
amulas sacras, sive vasa lustralia et aspergilla ex puro auro, quam
plurimos etiam calices et acerras, et quaecunque mysticis ceremoniis
peragendis erant consecrata, propriis suis possessionibus Ε.
adscribebant, Sed ne his quidem rebus contenti, tecta ipsa sacrorum
templorum diruebant, et fundamenta subvertebant, cruoreque et
sanie delubra circumfluebant, arva etiam segetesque polluebantur, cum
per easi passim cadavera insepulta sparsa iacerent. Scd non multo
post divina vindicta est subsecuta. Αlii enim bello, alii morbo peri
crunt, neque quisφuam eorum priori spe potitus est. Iniustitia
anim et Dei contemtus fugienda φuidem semper et noxia sunt, prac
cipue vero in proeliis et conflictibus, Patriam enim patriaque insti
tuta propugnare, eaque pessumdare molientibus obsistere, omnibusque
eos viribus propulsare, aequum sane fuerit valdeque generosum: qui
vero lucri causa, et hostilitate, quae nulla iusta causa nitatur, aliena
Αgathias. 5
 66 ΑCΛΤΗΙΑΕ
2' " " «- "

Λ. C. 553νόμενοι, ούτοι δε αλαζόνες

Ε-ν,7"- «Σ'εισί
-Α και ατάσθαλοι, ούτε θέμιν
Ι. Ι. 27 ειδάτες,
" " ... " Χ/ " -ν - -

ούτε μέλον αυτούς ει το θείον νεμεσά τοις γιγνομένοις.

" Υ ν " -ν η

Γ' τoιγάρτοι ποιναι γε αυτούς μετίασιν ακριβείς, και σφίσινες

ανηκέστους συμφοράς τα πράγματα τελευτώσιν, ει και επί
βραχυ ευημερείν νομισθείεν, οποία και τότε τους αμφί Λεύ-5
/ ν -- / "

θαρίν τε και Βουτιλίνoν βαρβάροις ξυνέβη.

γ > \ \ - Υ" ν γ ν

β'. Επειδή γάρ ταύτα

ν ν
έδρασαν, και πολύ τι λαφύρων Αν * Λ. μ' w c Α

περιεβάλοντο χρήμα, ήδη τε το έαρ παρωχήκει, και η του Αν \ / Αν Μ

θέρους ήκμαζεν ώρα, Λευθαρίω μεν, θατέρω των ηγεμόνων,

Υ γι' Αν «ν 2' Αν

βουλoμένω ήν οίκαδε απονοστήσαι, και του όλβου εμπιπλά-το.

Υ/ ν η. "

σθαι. έστελλεν δε ώς τον αδελφόν αγγελιαφόρους, παρα

κελευόμενος και τόνδε ως τάχιστα επανιέναι, χαίρειν ειπόντα
"ν \ «ν γ Αν -"

Ρ, 37τώ πολέμω , και τη αδήλω τύχη των έσομένων. Βουτιλίνος δε

w 2. ν -' ν η Αν η

και ότι όμωμόκει τους Γότθοις, ή μήν ξυνάρασθαι αυτοίς τον

ψ c μ' > <ν w Cr Υ , γ -ν γ. Μ.

προς Ρωμαίους αγώνα, και ότι αυτόν εκείνοι έθώπευον, βα-15

σιλέα σφών αναδείξειν επιθρυλλούντες, έδόκει οι μενετέα είναι,
και τα ξυγκείμενα διανυστέον, και ο μεν τούτων δή ένεκα έμενέ
2 Μν Υ 4.- ν ν

τε αυτού, και τα ες τον πόλεμον εξηρτύετο. Λεύθαρις δε άμα

2. νεμεσάν R. 7, επειδή γάρ R., έπει γάρ vulg. 8. ήδη
τότε έαρ R., φuod praeferrem, si post Λευθαρίω insereret oύν.
Ιntpr. vulgatam exprimit. ι ο βουλευομένω R. ι ι. έστελλεν
R. Lugd., έστειλε edd. δε ως R. , δε και ως vulg. 12. επι
ιέναι R. 14. ότι ins. ex R. ωμομόκει R. τοίς Γότθοις R.,
τώ Γότθω vulg. 16. επιθρυλλoύντες R., επιθρυλλεί τ' Lugd.,
ως επιθρυλλείτο vulg, Intpr ac suum imperatorem fore se prac
dicarent. 17. ένεκα R., ένεκεν vulg.
invadunt, eos a quibus nulla iniuria sunt provocati infestantes, Ιni
certe vesani impiique fuerint, neque quidius ac fas sit norunt, neque
iis curae est an Deus maleficiis offendatur. Ιdcirco acerrimae eos
poenae manent, resque ipsis in extremas atque irremediabiles cala
mitates desinunt, tametsi ad breve aliquod tempus prospere rem ge
rere videantur. Λc talia quidem etiam tunc Leutharim Butilinumque
sectantibus copiis evenere.
2. Νam hi rebus hisee perpetratis, cum iam ingentem spoliorum
vim. coacervassent, et iam praeterlapso vere vigeret aestas , alteri
φuidem ducum, Leuthari videlicet, in animo erat domum reverti,
et opimis spoliis suis frui, nuntiisque ad fratrem suum missis eum
etiam ad domuitionem hortabatur ; bello et incertis rerum futurarum
eventibus valere iussis. Βutilinus vero etiam iureiurando se Gothis
obstrinxit, proelium adversus Romanos cum ipsis aditurum, cumque
illi per assentationem spargerent sese eum regem ipsorum designa
turum, manendum sibi apud illos censuit, et se ad bellum instruxit.
Leutharis vero cum suis copiis statim discessit: eo consilio ut post
quam praedam omnem quam tutissime avexisset, domumque venisset,
tum exercitum fratri suo suppetias laturum mitteret. Sed me ipsi
quidem consilia sua ex animi sententia successerunt, neque fratri suo
Valde auxiliari potuit, Νam ipsi iam iter domum versus ingresso, ni
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. Ω. 67
τή αμφ' αυτόν δυνάμει ευθύς απεχώρει, και ως άν ασφαλέ-Δ.c.553
στατα την λείαν διακομίση ήπείγετο, βεβoυλευμένον αυτό, επει-" , "7
δάν οίκαδε ίκηται, τότε δή ευθύς ώς τον αδελφόν
" ν Υ -ν
στείλαι το
2 % η 9 , 2' - ν Υ ν

στράτευμα ξυλληψόμενον αυτό του κινδύνου, αλλ' ούτε εκείνω

5ες τέλος απέβη τα δοκηθέντα, τότε αδελφώ ου μάλα ήρκεσεν
επαμύναι ήδη γάρ αυτό ανά την αυτήν πορείαν επανερχομένω, Β
- Α- r 2

μέχρι μεν Πικηνού της χώρας ουδενότι αντίπαλον ξυνηνέχθη.

ως δε ενταύθα οδώ ιών εγεγόνει, αυτός μεν περί την Φάνον ε
στρατοπεδεύετο την πόλιν, έστελλε δε ευθύς, ώσπερ ειώθει, προ
τοφύλακας και διοπτήρας άνδρας ες τρισχιλίους, ου μόνον επι
η ν \ w χ/ -

σκεψομένους τα πρόσω, αλλά γάρ και ειπου πολέμιοι φανείεν,

ν C

αμυνουμένους. Αρταβάνης δε και Ούλδαχ ο Ούννος, ετύγχα

νον γάρ άμα στρατεύματι Ρωμαϊκώ τε και Ούννικό εις Πί
σαυρον την πόλιν ξυνειλεγμένοι και εφεδρεύοντες τη παρόδω,
25ούτοι δή ούν, επειδή εκείνους τους προπορευτάς εθεάσαντο εν
αυτώ δή τώ αιγιαλώ του Ιονικού κόλπου και τη κροκάλη; πο
« Η «ν 2" γ. " Υ Υ

ρευομένους, υπεκβάντες του άστεος, έσβάλλουσιν αθρόον ες α

αυτούς, ευμάλα παρατεταγμένοι, και πολλούς μεν τους ξίφεσι
1. αμφί αυτόν R. ευθύς απεχώρει - οίκαδε ίκηται. Ρluri
num h. 1. ab ea recensione quam Lugd. exhibet, illa abit quam
R. et Intpr exprimunt. Νam vulg. Τuidem haec habet: ευθύς
απεχώρει, βεβoυλευμένoν αυτώ, επειδαν ασφαλέστατα την λείαν
διακομίση και οίκαδε ίκηται : φuae per se spectata, vix repre
benderes. R. autem , quum praestantioris recensionis vestigia
conservet, longe corruptiora exhibet, cunctis ab απεχώρει us
φue ad ασφαλέστατα vocabulis omissis, aliis transpositis: ευθύς
την λείαν διακομίση ήπείγετο ως άν και οίκαδε ίκηται. Ιnter
pres denique, integcrrimo codice usus, sine ullo erroris periculo
ad veritatem ducit, dum sic vertit: Leuthares itaque cum cete
ris cίrca se copίis praedam omnem quam primum secum deferre
αccelerabat, et domum contendere. 3. ευθύς add. ex R. ως
R. , ες vulg. 6. αυτήν ins. ex. R. et Ιntpr, eadem νία. 7.
Πικηνού. Sic R. et Intpr., vulg. πυκνής. Vulc. coni. Πικένης s.
Πευκεντίνης. 9. έστελλε R., έστειλε vulg. 12. αμυνουμένους
Cl., αμυνομένους R. et vulg. ... Ούλδαχ R. et Ιntpr., Ουλδάχης
vulg. ' 15 δή ούν R. et Lugd., δε ουν edd. 16. Ιωνικού R.
hil φuidem adversi ad Ρicenum agrum usφue accidit: cum autem eo
progressus pervenisset, ipse quidem circa Fanum urbem castra meta
tus est, emissis etiam statim, suo more, praecursoribus et specula
toribus ad tria hominum millia, qui non solum anteriora loca explo
rarent, sed, sicubi hostes comparerent, profligarent: Αrtabanes ve ro
εt Uldach ille Ηunnus, φui cum exercitu Romano pariter et Πunn ico
ad Pisaurum urbem collecti erant, insidiis in transitu collocatis , hi,
inquam, praecursores illos conspicati, in ipso Ιonici sinus littore et
crepidine euntes , egressi urbe, acieque optime instructa confertim in
eos irruunt, ac multos φuidem gladiis caedentes trucidant, non Ρaucί
 68 ΛΟΑΤΗΙΑΕ

Α. c. 553παίοντες διεχρώντο ένιοι δε αυτών υπέρ το κρημνώδες και απερ

Ι. 1, 27 ρωγός της ήιόνος αναβάντες, έπειτα κατά του πρανούς υπο
φερόμενοι, και ες την θάλατταν κατωκάρα εκπίπτοντες, απώλ
λυντο, εμφορούμενοι του ροθίου, επηρται γάρ πως ενταύθα
ή ακτή, και ώσπερ γεωλοφόν τι αποτελεί, ου πανταχόθεν βα-5
τόν τε και επίδρoμον, ουδε οίον τοίς επ' άκρου γιγνομένοις
ευκόλoυς παρέχειν τας αναβάσεις, αλλ' ολισθηρόν, ώς τα πολλά,
και σηραγγώδες και ες το βαθυνόμενον της ρηγμίνος επικεκλι
Dμένον, ούτω δή ούν των πλείστων διαφθειρομένων, καθορών
τες οι άλλοι έφυγον ουδενί κόσμω, βοή τε ξυν πολλή και οιμωγήτο
ανά το στρατόπεδον εισπεσόντες, θορύβου και ταραχής άπαντα
έπλησαν, ώς αυτίκα μάλα των Ρωμαίων επελευσομένων, αυ
τός τε δή ούν Λεύθαρις διανίστατο ες παράταξιν, και άπαν
το στράτευμα εκινείτο και τοίνυν, αναλαβόντες τα όπλα, ες
φάλαγγα καθίσταντο, βαθειάν τε και επιμέγα παρατεταμένην.15
εν τούτοις δε αυτών καταστάντων, και ουδέν ότιούν αυτοίς
έτερον εννώ τίθεσθαι παρέχοντος του καιρού, οι πλείστοι των
αιχμαλώτων αφύλακτοι αθρόον γεγενημένοι, απεχρώντο εν
δέοντι τή των πολεμίων ασχολία αυτοί τε γάρ ώς τάχιστα διε
δίδρασκoν, και των λαφύρων οπόσα οιόν τε ήνες τα εχόμενα2ο
Ρ. 38 φρούρια διεκόμισαν,
V. 28 γ. Επει δε Αρταβάνης τε και Ούλδαχ, ώοντο γαρ ουκ αξιό
2. Suid. s. v. κατωκάρα: εκ του πρανούς υποφαινόμενοι, mox
εμπίπτοντες. 3. θάλασσαν vulg. 6. επίδρoμον R., ευεπί
ρομον νulg. 7. αναβάσεις, Intpr, descensum, Lugd, mg ίσ.
καταβάσεις , το έφευγον R. ... 2. αυτίκα, των Ρωμαίων μάλα
R. αυτός δή R. 22. Ουάλδαχ R. γάρ ins. ex R.

cum praerupta littoris praecipitia conscendissent, in declive delati,

pronique in mare provoluti, et procellis abrepti perierunt. , Subrigit
εnim se quodammodo ea parte littus, et veluti collem queudam facit,
non omni ex parte accessibilem et pervium, quique, ubi in eius sum
mitatem ventum fuerit, nequaquam facilem praebeat descensum, sed
maxima sui parte praccipitiis ad lapsum proclivibus et hiantibus ob
noxium, et in profundiorem maris crepidinem vergentem. : Αlii ita
que quamplurimos ita pereuntes conspicati, absque ullo ordine fuge
runt, et cum ingenti clamore atque eiulatu ad exercitum delati per
turbatione et tumultu omnia implerunt, ut iamiam ingruentibus Ro
manis. Leutharis vero ad proelium se comparans, omnem exercitum
movebat. Illi arreptis armis aciem instruebant, densam pariter et in
longum protensam. Ηoc ergo pacto constitutis ipsis, neque opportu
niore consilio in mentem veniente, plurimi captivi incustoditi reli
cti, hostium occupatione opportune usi, guam celerrime aufugerunt,
et quicquid poterant spoliorum in proxima castella transtulerunt.
3. Cum vero Αrtabanes simul et Uldach impares sese comunit
 -

ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 3. 69
«w " ι &

μαχοι είναι, ήκιστα επεξήγoν το στράτευμα, τότε δή οι Φράγ-Α. C. 553

γοι διελύετο μεν αυτοίς ή παράταξις, κατά σφάς δε γινόμενοι"" "7
και γνωματεύοντες, διεγινωσκoν οπόσων ετύγχανον αφηρημένοι - γ «ν -

πρίν γε δή ουν και έτερόν τι παθείν, εδόκει αυτούς εν καλώ

Υ" Υ, Αν η.

5έσεσθαι, είγε ώς τάχιστα εκ Φάνου της πόλεως αναστάντες,

ίoιεν ανά τά πρόσω. και τοίνυν αυτίκα εχώρουν, αφέντες δε
«... " Δ

εν δεξιά τον Ιόνιον κόλπον και άπασαν την παράκτιόντε και Αν ? 2/

ψαμαθώδη πορείαν, ανά τους πρόποδας του Απινναίου όρους

ν ν

επορεύθησαν ούτω τε ιθύ Αιμιλείας και Αλπισκoτίας έλθόν

" 1. Αν Υ ν w ν

1 oτες, μόλις τον Πάδον επεραιούντο καταλαβόντες δε Βενετίαν

την χώραν, ές Κένετα την πόλιν κατήκοον ούσαν σφών εντό
- ν ? «ν "

τότε ηυλίζοντο, αυτού τε τoλοιπόν εν τώ άσφαλεί διαιτώμε-Β

νοι, ήσχαλλόν γε όμως και εδυσφόρουν, και πολύ τι υπήρχε
- 3. Cr w ? «ν

διαφανές της γνώμης το ανιώμενον αίτιον δε ήν, ότι δή αύτοίς

- Σν ν "

15ελάχιστα εκ της λείας ελείπετο, και έδόκει άκαρπα και ανόνητα

διαπεπονηκέναι, αλλ' ου μέχρι τούδε μόνον αυτοίς τα τών δυσ
τυχημάτων εχώρει. ολίγω γάρ ύστερον και νόσος τις λοιμώδης
έφθειρε τα πλήθη εξαπιναίως επεισπεσούσα και οι μεν αυτών
- Υ

μοχθηρόν αποκαλούντες τον περικείμενον σφίσιν αέρα αίτιον

αοεκείνου του πάθους γεγενήσθαι ηγούντο, οι δε ότι πολέμους τε
1 w c r 4 ν 2 ν Υ ψ.

συχνούς και οδοιπορίας μακράς διανύσαντες, άθρόονες το

3. οπόσων R., οπόσα vulg. 8. Απινναίου R., Απιναίου νulg.
9. Αλπεις Κοττίας Lugd. mg. Verum Αlpiscotία Αgathiaesingularis
numerus est. : 1. Κένετα R., Κενεστά νulg, Intpr Cenedam, κα
τήκοον ούσαν R., vulg, ούσαν post τότε legitur. 13. ήσχαλλόν
τεR. 15. Ιntpr. ιαnta er praeda; f. legebat: εκ τοσαύτης, 19 πε
ρικείμενον R., Ιntpr. circumϊectorum locorum, παρακείμενον vulg.
2ο, εκείνου R., εκείνον vulg.
tendo proelio censentes copias nequaquam educerent, tum Franci
soluta acie in castra reversi cognoverunt quantam iacturam fecissent.
Quocirca priusquam gravius aliquod damnum acciperent, visum est
eis consultum, si quam citissime motis a Fano urbe castris ultra pro
grederentur. Statim itaque processerunt, relicto ad dextram Ionio
sinu et littorali universa arenosaque via, ad radices Αpennini montis
iter fecerunt, atqua ita recta Αemiliam et Αlpes Cottias versus eun
tes, aegre Padum traiccerunt. Cum vero in ditionem Venetam ve
nissent, ad Cenetam urbem per id tempus ipsis subditam stationem
Ιnabucrunt, ibi deinceps in tuto commoraturi. Dolebant tamen
πmolesteque ferebant, et summum quendam moerorem prae se fere
Ιyant, φuod ipsis perquam exiguum e praeda esset reliquum, vide
Βanturque sibi irritos inutilesque labores perpessi. Sed non his ter
minis ipsorum calamitas fuit circumscripta. Paulo enim post, pesti
lens quidam morbus repente incidens multitudinem absumsit, et
nonnulli quidem illorum ambientis aéris pravitatem incusabant, cau
sam morbi ei adscribentes: alii vero, φuod continuis bellis et longis
itimeribus pcractis repente ad otiosam mollemque vitam essent tra
 7ο ΑGΑΤΗΙΑΕ
Α η " Α.

Α. c. 553 αβροδίαιτον μετεβέβληντο, την της διαίτης παραλλαγήν ήτιώντο,

4 - 27 την δέ γε ως αληθώς αρχήν τε και ανάγκην της συμφοράς ου
cμάλα διενοούντο. ήν δε άρα οίμαι ή αδικία, και το περιύβρί
σθαι προς αυτών τά τε θεία αφειδώς και ανθρώπεια νόμιμα,
Υ 4 » Μ. Υ c 4 ν ' Χ/ 5. τ/ w 2 ν.

αυτός δή ουν ο στρατηγός και μάλα ένδηλος ήν, ότι δή αυτόν5

θεήλατοι μετήλθον ποιναι παραπλήξτε γαρ εγεγόνει, και έλύττα
περιφανώς, καθάπερ οι έκφρονες και μεμηνότες, κλόνος τε
Α - -w w w / " Α Α- \

αυτόν επείχε μυρίος, και οιμωγάς αφίει βαρείας και νύν μεν
πρηνής, νύν δε και επί θάτερα εν τό εδάφει κατέπιπτεν αφρώ
- ν 2 & «ν ν "

τε πολλώ το στόμα περιερρείτο και τω οφθαλμώ βλοσυρώ γετο

Υ ν ν C - -

ήστην και παρατετραμμένω, ες τούτο δε άρα ο δείλαιος αφικτο

μανίας, ώστε αμέλει και των οικείων μελών απογεύσασθαι.
D εχόμενος γάρ οδάξ των βραχιόνων και διασπώντας σάρκας,
κατεβίβρωσκέ γε αυτάς ώσπερ θηρίον διαλιχμώμενος τον ίχώρα.
ούτω δε εαυτού εμπιπλάμενος, και κατασμικρόν υποφθινύθων, 15
οικτρότατα απεβίω, έθνησκον δε χύδην και οι άλλοι, ουδεν
ότι και ανιέντος του κακού, έως άπαντες διεφθάρησαν και
πυρετώ μεν οι πλείστοι πιεζόμενοι, νηφαλέοι γε όμως απώλ
λυντο, ενίοις δε και αποπληξία ενέσκηπτεν ισχυρά και ετέροις
καρηβαρία, και παραφροσύνη ετέροις, ποικίλα μεν γαρ αυτούς2ο
επεφέρετο πάθη, άπαντα δε εις όλεθρον απεκρίνετο. Λευθα
2. της συμφοράς add. ex R. et Ιntpr. necessίtatem calamitatis.
4. τά τε θεία αφειδώς R., αφειδώς τά τε θεία vulg. 9. και
post νύν δεins. ex R. 1ο βλοσυρώ R. et corr. Lugd., βλοσσυρω
νulg. . 14. διαλικμωμένος R. 15. υποφθινύθων R., υπο
φθιννυθων vulg. 18. πιεζόμενοι R. Lugd. (Cl.), Intpr degrανα
έα, Ρar, πεσόμενοι, Εd.pr, πιεσόμενοι. , 2ο καρηβαρείν R. αυ
τώ R. 21. επεφέρετο R. Lugd. (CI), επεφέρητο edd.
aucti, vitae immutationem in causa esse putabant. Αt ipsam revera
originem necessariamque causam mali plane non intelligebant, guae
profecto erat iniustitia, et divina pariter atque humana iura ab ipsis
proculcata. Ipsum itaque ducem videre erat evidenter poenis divini
tus immissis obnoxium : insania enim manifestaque rabie, instar
eorum, φui mente capti furere solent, corripiebatur, multaque verti
gine agitabatur , gravesque eiulatus edebat , modo pronus, modo in
alterntrum latus in solum procidens , multamque ex ore spumam
ciens, oculi etiam ipsi erant torvi, horrendumque in modum inversi;
eo denique insaniae venerat miser, ut ne a suis quidem membris de
gustandis abstineret. Αssίdue enim mordicus brachiis suis inhaerens,
et carnes dentibus convellens, eas instar ferae alicuius bestiae dila
niabat, promanantem saniem lambens , atque ita sui ipsius satur pau
latimque contabescens miserrime periit. Εxtincti vero sunt universim
etiam ceteri, nihil penitus se remittente malo, donec omnes interie
runt, ac febre quidem plurimi pressi, sana tamen mente perierunt,
nonnullos autem gravissima apoplexia afflixit, alios capitis gravedo,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 1. 7Ι
ρίω μεν ουν και τό οι επομένω ομίλω, ες τόδε τύχης τα της Α. c. 553
εκστρατείας ετελεύτα. Ι. Ι. 27
δ'. Ενώ δε ταύτα εν Βενετία ξυνέβαινε, Βουτιλίνος Ρ. 39
άτερος στρατηγός, τα μέχρι του πορθμού της Σικελίας πολί
5σματά τε και φρούρια σχεδόν τι άπαντα λυμηνάμενος, επανήει
αύθις ώς τάχιστα ιθυ Καμπανίας τε και Ρώμης, ήκηκόει γάρ
τον Ναρσην και τας βασιλέως δυνάμεις αυτού που ήθροίσθαι.
και ήβούλετο μή μέλλειν έτι μηδε αλάσθαι, αλλά παντί τώ
στρατώ παραταξάμενος, τον υπέρ των όλων κίνδυνον αναρρί
τοψαι έπει και μέρος τι ουκ ελάχιστον και της αμφ’ αυτόν στρα
τιάς νόσω εαλώκει και διεφθείρετο ήδη γάρ του θέρους λήγον
τος, και του φθινοπώρου αρχομένου, αι μεν άμπελοι τώ καρπώ
έβρίθοντο, οι δε χήτει των άλλων επιτηδείων, (άπαντα γάρ
τώ Ναρσή έμφρονέστατα προδιήρπαστο,) οι δε τους βότρυς Β
15αφαιρούμενοι, και ταις χερσι διαθλίβοντες, ενεφορούντο του
γλεύκους, αυτοσχεδιάζοντες τον ανθοσμίαν ενθένδετε αυτοίς
ή γαστήρ επιμέγα εφέρετο και διέρρει, και το μέντι αυτών
έθνησκεν αυτίκα, ήσαν δε οι και διεγίγνοντο. πρίν γε δή ουν
και άπασιν εκνικήσαι το πάθος, έδόκει oι είναι πολεμητέα ες
2ού, τι εκβαίη και τοίνυν αφικόμενος ες Καμπανίαν, στρα
τοπεδεύεται ου πόρρω Καπύης της πόλεως, αμφιτάς όχθας
του Κασουλίνου ποταμού, ός δη ρέων εκ του όρους του Απιν-ν. 29
4. έτερος R. 1 τ. διαλώκει R. 13. R. in mg ήν δε. 14. βότρυς
Η., βότρυας vulg. κ6. αυτών R. 21. Καπύης R., Καπούης vulg.
alios delirium. Variis enim morbis laborabant , sed omnibus in per
niciem desimentibus. Leutharis itaque quique eum sequebantur ex
pcditio huiusmodi calamitosum habuit exitum,
4 Dum vero haec in Venetia contingunt, Βntilimus alter dux op
pidis castellisque propemodum omnibus ad Siculum fretum usque
vastatis, statim quam citissime Campaniam versus et Romam se re
cepit. Ιnaudierat enim Νarsetis et Imperatoris exercitus co conve
nisse, et statutum erat non cunctari diutius neque animi pendere,
scd in aciem instructis omnibus copiis de rerum summa decertare;
φnandoquidem non minima exercitus qui ei aderat pars morbo cor
repta interierat. Vergente enim iam aestate et autumno ineunte,
vineae quidem uvis onustae erant, hi vero inopia aliarum rerum ne
cessariarum (omnis enim εommeatus per Νarsetem prudentissime prae
reptus erat) avulsis uvis, succoφue manibus expresso, musto sese in
gurgitabant, odoriferum vinum, φuod Graeci ανθοσμίαν vocant, ex
tempore conficientes, unde vehenientissimo alvi profluvio Iaborarunt:
«t nonnulli quidem corum eo interierunt, nonnulli etiam supervi
xerunt, Ρriusquam itaque hic morbus omnes pervaderet, committen
«lum sibi quocunque eventu proelium censebat. Οuocirca cum in
Campaniam veuisset, castra non procul a Capua urbe fixit, ad ripas
Casulini Iluminis, quod quidem ex Λpenniuo moute flueus , et Ρer
 72 ΑGΛΤΙΙΙΛΕ

Λ. C.553ναίου, και ανά τά εκείνη πεδία περιελιττόμενος, ές την

- . 5. 1. Αν Α

" " "7Τυρσηνικήν φέρεται θάλατταν ενταύθα δή ουν ιδρύσας τον

στρατον, χαράκωμά τε περιεβάλετο καρτερόν, και επεποίθει
Αν ν c 2.-' Ρ.-,
η ν 2 - 2 «. * C Υ σ η

C τό χώρω ο γάρ ποταμός αυτώ εν δεξιά υπορρέων αντ' έρύ

3 4 / -ν " w "ν «

ματος είναι έδόκει τού μή τινα επιέναι, και τους τών άμα-5
«... * Υ

ξών τροχούς, άς δή ως πλείστας επήγετο, στοιχηδόνες αλ

* α Υ Αν Σ/

λήλους αρμόσας, ενέπηξε τα οπίσω τώ εδάφει, άχρι και ες

/ Α c ν 1 c ν

τάς πλήμνας περιχώσας, ως μόνα τα ημικύκλια υπερανέχειν

w ν / ν W. 3. ν « " «... " " -

και προβεβλήσθαι. τούτοις δή ουν και ετέροις ξύλοις πολλοίς

άπαν το στράτευμα ερυμνώσας, έξοδόν τινα ου μάλα ευρείαντο
καταλέλοιπεν κενήν των περιφραγμάτων, ως εκ τήσδε αυτούς
γ«... η C Α' τ- ν \ ν " * * ν

εξείη ραδίως η βούλoιντο κατά των πολεμίων εφόδους τε και -ν τ" Υ\ - -

D επανόδους ποιείσθαι, όπως δε αν αυτώ μηδε τα της γεφύρας

- Αν 2 " 2,

του ποταμού αφύλακτα είη, μηδέ γε ενθένδε πημαίνοιτο, προ ν ι w - -

καταλαμβάνει τε αυτήν, και πύργον τινά ξύλινον ενταύθα 15 "Υ Αν 2." " 7 , γ

τεκτηνάμενος, εφίστησιν εν αυτώ άνδρας οπόσους οίόντε ήν 2) 7' Μην - "ν

μαχίμους τε και άριστα ώπλισμένους εφ' ώ εκ του ασφαλούς 1

αμύνεσθαι, και απερύκειν τους Ρωμαίους διαβησείοντας, ούτω 2/ -

δε έκαστα διαθείς, ώετό οι τα παρόντα εν δέοντι παρεσκευά

σθαι, ώς και εν αυτώ δή που κεισόμενον πολέμου κατάρχεσθαι,2ο Α

και ου πρότερον μάχης εσομένης, πριν αν εκείνω είη βουλο

μένω και τα μεν αμφιτώ αδελφώ εν Βενετία ξυμβαίνοντα
/ Αν

Ρ. 40 ούπω επέπυστο, εθαύμαζεν δε ότι δή αυτό κατά το ξυγκείμενον

2. Τυρσηνήν R. θάλασσαν R. 4. τώ χωρίω R. , ο γάρ R., ό
τε γάρ vulg, διαρρέων R. 7. Ρro τα οπ, R. τα επισώτερα :
aberravit, üt videtur, a τά οπισώτερα. 19 παρασκευάσθαι R.
2τ. είη R., έοι vulg. 23. επέπυστο R., πέπυστο vulg.
circumiacentes campos flexuose labens, in Τyrrhenum mare fertur.
Ηic itaque locato exercitu, valido eum vallo munivit, natura loci fre
tus. . Fluvius enim ipsi ad dextram labens, propugnaculi loco esse
videbatur, ne quis ea ex parte adoriretur, et curruum, quorum ma
ximam habebat vim, rotas ordine inter se consertas solo infixit, terra
ad modiolos rotarum usque aggesta, ita ut circumferentiae dimidia
tantum pars exstaret et promineret. Ηis, inquam, aliisque multis
stipitibus cum universum exercitum communisset: exitum φuendam
non valde amplum neque ullo septo obstructum reliquit, ut per eum
facile liceret, si liberet, excursus in hostes et recursus facere. Νe
vero pons quo fluvius erat stratus incustoditus esset, neve ea ex parte
damnum acciperet, hunc etiam praeoccupat, et turre quadam lignea
in eo exstructa strenuos in ea quantum fieri poterat optimeque arma
tos viros collocat, φui pontem e tuto propugnarent, et Romanos trans
itum molientes propulsarent. Ηis itaque singulis ita dispositis, omnia
quam optime comparata censebat, tanquam in ipsius potestate futu
rum esset, bellum inchoare , neque prius proelium committi posset,
quam ipsi liberet. Ρorro quae fratri suo in Venetis acciderant, nee
 ΗΙSΤΟRΙΛRUΜ ΙΙ. 5. 73
Υ γ. φ" Υ

το στράτευμα ουκ επεπόμφει και υπετόπαζεν, ως ουκ άνες Α. C. 553

τοσούτον εμέλλησεν, ει μή τι αυτούς ξυνηνέχθη δεινόν και αντί-"""7.
- ι Α 2/ -

ξουν πλήν αλλά και εκείνων άνευ περιέσεσθαι των πολεμίων

ξ-ιελ άτε δή τώ πλήθει και ως υπερβάλλων,- ες
ηγείτο, ατε 0η τω πληθει και ως υπερ
τρεις γάρ
ες τρεις γαρ
Υ -" " Α' Υ - c

5αυτό μάλιστα μυριάδας μαχίμων ανδρών ή λειπομένη στρα

ν » ν. - « Ρ Σ»

τιά ξυνετάττετο ή δε των Ρωμαίων δύναμις μόλις εν όκτω " γ.

καίδεκα χιλιάσιν ετύγχανεν ούσα. ν γ 2"

έ. Αυτός τε δή ούν ώδέ πως άριστα είχε προθυμίας,

και άπαντι τώ στρατώ παρεκελεύετο γιγνώσκειν, ως ο παρών
Υ 1 Υ ν Αν ν ΥΥ Υy

1 οάγων ουκ επί σμικρώ τινι χωρήσει, ,,αλλ' ή καθέξομεν," έφη, Β

1. ? ι ν ρ", " ΥΜ -ν

,,την Ιταλίαν, ουδή και έκατι αφικόμεθα, ή λελείψεται ημίν <ν Υ. "Αν - / "ν -

άπασιν ακλεώς ενθάδε τεθνάναι. ουκούν

Τ 2 ε?ς,,
τόδε ημάς, ω γενναίοι,
" « » , ν χ/ Υ η γ -

αντ' εκείνου ελέσθαι προσήκει, εξόν

ν τ
άνδρας αγαθούς εν τώ " Αυ

πολέμω γιγνομένους, απόνασθαι ών εφιέμεθα.'' Βουτιλίνος

\ y - Μ. - - ν

15μεν ουν ταύτά τε και τα τοιαδε παραινών τους πλήθεσιν ουκ

Υ " « » ν. Υ γ « " -ω Υ / γι 1 cr C/

ανίει. οι δε επερρώννυντο ταίς ελπίσι, και τα όπλα, ώς πη

εκάστω φίλον, παρεσκευάζοντο ώδι μεν γαρ πελέκεις έθή ν Ο κ. ν. ν w y ν " « Χ/ * «- ,

γοντο πολλοί, ώδι δε τα επιχώρια δόρατα, οι άγγωνες,[ετέ

ρωθι δε των ασπίδων αι διερρωγυίαι προς το ενεργόν μετε
-ν w C 1. ν α' " ν

2οποιούντο, και όαδίως αυτοίς άπαντα παρεσκεύαστο.] λιτή γάρ c

τούδε του
* γν έθνους ή όπλισις, και οία ου τεχνιτών δείσθαι ποι «ν - ν «ν

κίλων, ή μόνον υπ' αυτών οίμαι των χρωμένων διακοσμείσθαι,

3. εκείνων R., εκείνου vulg, et Ιntpr 1 τ. δή και έκ. R., δή έκ. vulg.
ενθάδε τεθν. R., Ιntpr, hic morιemur, το τεθν, vulg, τ7. ξυνε
σκευάζοντο R. 19 διερρωγυϊαι R., διερραγυϊαι vulg. Τ 23. f, και μ.
dum inandierat; mirabatur vero Τnod el copias snas, nti inter ipsos
convenerat, non misisset, suspicioque ipsi incidebat, non tam diu
tardaturas fuisse, nisi eis aliquid sinistri adversique accidisset: nihi
lominus tamen etiam sine illis victoriam se ab hostibus reportaturum
censebat, φuippe qui vel sic copiarum multitudine esset superior.
Οui enim ipsi reliquus erat exercitus ad triginta bellatorum millia
accedebat, Romanorum vero exercitus vixdum erat millium octodecim.
5. Quocirca et ipse quam optime animatus erat et universum
exercitum hortabatur, non de exigua aliqua re eo proelio decernendum
εsse, ,,sed aut Italiam, inquit, cuius causa venimus, obtinebimus,
aut hoc unum iamiam nobis reliquum erit, ut omnes inglorii moria
mur Illud itaque nos potius, viri fortes, quam hoc, velle debe
mus; cum in nostra manu sit positum, si strenui esse velimus, quae
optamus consequi." . Βutilinus itaque hisce aliisque verbis multitudi
nem hortari non desistebat. Ηi vero bona spe fulti, arma ut cuique
visum crat apparabant. Αlibi enim secures multae acnebantur, alibi
patria hastilia, guae ipsi angones vocant, alibi scuta confracta, nt
τιsui essent, reficiebantur, facileque ipsis omnia instruebantur. Vilis
cnim est et neglecta huius nationis armatura quacque variis opifici
Βus non indigeat, sed facile ab ipsis, qui ea tituntur, si quid forte
 74 ΛC ΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 553 ει και τι διαφθαρείη θωράκων μεν γαρ ν ν ν. ν

και κνημίδων αγνώ
4. w -ν Υ

" ". "7τες τυγχάνουσιν όντεςαιτας δε κεφαλάς οι μεν πλείστοι ασκε

πείς έχουσιν, ολίγοι δε και κράνη αναδούμενοι μάχονται γυ
μνοι δε τα στέρνα εισί και τα νώτα μέχρι της οσφύος, ενταύθα
δε αναξυρίδας, οι μεν λινάς, οι δε και σκυτίνας διαζωννύ-5
-0 " ν -

μενοι τους σκέλεσι περιαμπίσχονται ίπποις δε ήκιστα χρώνται,

ψ ν 1 - «ν - - /

πλήν σφόδρα ολίγων, άτε δή αυτούς το πεζομαχείν σύντρο 2/ - » w Λ

φόν τε ον και πάτριον και άριστα μεμελετημένον, ξίφος δε τώ

μηρώ, και ασπίς τη λαιά πλευρά παρηώρηται» **,
21 " χ\
και τοίνυν τόξα
2/ 2/ C. «" χ Υ 1

D ή σφενδόνας ή άλλα άττα έκηβόλα όπλα ουκ επιφέρονται, άλλα το

1 ν 2/ ν. 1 w , -

πελέκεις γάρ αμφιστόμους και τους άγγωνας, οίς δή και τα πλείστα

κατεργάζονται εισι δε οι άγγωνες δόρατα ου λίαν σμικρά, ούμεν
-ν ν 2 ν Α'

ούν αλλ' ουδε άγαν μεγάλα, αλλ' όσον ακοντίζεσθαι' τε, είπoυ δε
ήσοι, και ες τάς αγχεμάχους παρατάξεις προς τας εμβολάς εφι
κνείσθαι, τούτων δε το πλείστον μέρος σιδήρω πάντοθενπεριέχε-15
Υ " -- " cr

ται, ως ελάχιστόν τι διαφαίνεσθαι του ξύλου, και μόλις όλον

ν - Τ. 2' 2/ - - ν

τον σαυρωτήραή άνω δε αμφι το άκρον της αιχμής καμπύλαι

" C. / Υ. « Υ κν - - Υ

V. 3ο τινές ακίδες εξέχουσιν εκατέρωθεν εξ αυτής δήπου της επιδο

2ν w W

ρατίδος, ώσπερ άγκιστρα υπογναπτόμενα, και ες τα κάτω 3. - Αν , 1 \

Ρ. 41 νενεύκασι, και ουν αφίησι τυχόν εν συμπλοκή τούτον δή τον2ο

Αν ν ι Υ

άγγωνα Φράγγος ανήρ. και ει μεν σώματί' που έγχρίψειεν,

εισδύεται μεν είσω, ώσπερ εικός, ή αιχμή, ούτε δε αυτόν τον
" 2/ 2/ * Υ " C ιν Α' 2' ν » Μ. γν

βληθέντα ούτε άλλον τινά έρύσαι ραδίως ένεστι το δόρυ, είρ

13. δεήση R. . 14. εφικνείσθαι R., αφικνείσθαι vulg. 19 άγγι
στρα vulg , υπογναπτόμενα Ε., Ιntpr. coarcuatae, υπογαμπτόμες
να vulg, υπογναμπτόμενα Lugd. 1. m. 23. ούτε άλλον τινα
add. R., Ιntpr. neφue alius quίεφuam.
fractum fuerit, refici potest. Loricas enim et ocreas non norunt.
Capita plerique eorum non muniunt, pauci vero galeis tecti pu
nant, Pectoribus et tergoribus ad lumbos usque sunt nudis, inde
raccis sive femoralibus alii lineis, alii coriaceis cincti, tibias coope
riunt. . Εquis vero non utuntur, nisi admodum paucis, quippe qui
ad pedestrem pugnam, φuae ipsis familiaris patriaque est, optime
sint exercitati. Εnsis femori, et scutum sinistro lateri appendet :
arcubus aut fundis, vel aliis telis, φuae eminus iaciuntur, non utun
tur, sed ancipitibus securibus et angonibus, quibus praecipue rem
gerunt. Sunt vero angones hastae φuaedam Ε admodum parvae,
neque admodum magnae, sed et ad iactu feriendum, sicubi opus fu
crit, et ubi cominus collato pede confligendum est impetusque faci
cndus, accommodatae Ηac pleraque sui parte ferro sunt obductae, ita ut
perparum ligni a laminis ferreis nudum conspiciatur, atque adco vix tota
imae hastae cuspis: supra vero ad extremitatem spiculi, adunci qui
«lam mucrones utrinquc prominent, ex ipso spiculo instar hamulorum
eflexi, et dcorsum vorgchtes. In couflictu itaque Francus miles hunc
augoucm iacit , φuod ιclum si corpori iullictum fuerit, adigitur qui
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 5. 75
w τ 2 . " Υ/ 2. " -ω ν 4 ν

γουσι γάρ αι ακίδες ένδον ενεχόμεναι τη σαρκι, και πικροτέ-Α. c. 553

ρας επάγουσαι τάς οδύνας, ώστε ει και μή καιρίαν τον πολέ-" + 27
μιoν τρωθήναι ξυνενεχθείη, αλλά ταύτη γε διαφθαρήναι ει
δέ γε ες ασπίδα παγείη, αποκρέμαται μεν αυτίκα εξ αυτής,
w μ' Αν ν -ιν

5και ξυμπεριάγεται συρομένου

ν
εν τώ εδάφει του απολήγοντος,
ψ.
y
γ« Αν » Μ. " Α η

ο δε βληθείς ούτε εξελκύσαι τούτο δή δύναται το δόρυ διά

ν Σ" -ν > , 2/ Α Αν w Υ

την είσδυσιν τών ακίδων ουτε ξίφει διατεμείν, τώ μή εφι-Β

- Αν " 4 " Υ ν

κνείσθαι του ξύλου, αλλά τον σίδηρον παρατετάσθαι, επειδάν

δε τούτο εσίδoι ο Φράγγος, ο δε αθρόον επιβάς τώ ποδι και
2οέμπατήσας τον σαυρωτήρα, καταβρίθει την ασπίδα και κατάγει,
ως υπoχαλάσαι την του φέροντος χείρα, και "γυμνωθήναι την
ν 4 Υ w -

κεφαλήν και το στέρνον. τότε δή ουν αυτόν άφρακτον εκείνος

έλων όαδίως απόλλ ή το μέ λέ έξας. ή δό
ραοιως αποκλυσιν, η το μετωπον πελεκει παταςας, η σο
1 / / -, /

ρατι ετέρω την φάρυγγα διελάσας τοιαύτη μεν τους Φράγγοις

Η Αν

π5ή όπλισις, και εν τoίσδε τα ες τον πόλεμον παρεσκευάζοντο.

ς. Ναρσης δε ό των "Ρωμαίων στρατηγός επειδή ταύτα
Υ «
έγνωκει, αυτίκα ογε απαντι τω στρατφ αρας η (. -'
Λ- Αν

2
εκ
Αυ

της Ρώμης, C
στρατοπεδεύεται ου πόρρω των πολεμίων, αλλ' όσον πατάγου
τε ακούειν, και διοράν το χαράκωμα ούτω δε των στρατευ
" y Α Σ" ι ν C Ο Αν

2ομάτων αλλήλοις αναφανέντων, πολλή μεν εκατέρωθεν υπήρχεν

1. ενεχομεναι τή σαρκι. Ιntpr. cerνίce latius haerens ("). 2. Ιntpr.
legebat επάγουσι : αίfert. 4. ες om. R. 5. συρομένου R.,
συρομένη vulg. 6. ούτε εξελκύσαι R. (Cl.), ούτε ξυνελκύσαι
vulg. 9. ενίδοι R. 12. αυτόν add. ex R., Intpr, hostem.
16. o add. ex R.
dem intro, utiverisimile est, cuspis, neque is φui ictus est neque alius
«Ηuisquam facile telum evellere potest, obstant enim acuminati illi
Ιnamuli altius carni inhaerentes, et acerbos cruciatus excitant, adeo ut
εtiam si hostem nequaquam letale vulnus accepisse contingat, ex eo
tamen intereat. Si vero scuto impactum fuerit, statim cx eo propendet,
et circumagitur, infima sui parte solum verrens et versans. . Ιs vero qui
ictus est, meque telum scuto evellere valet, hamulis mordicus inhae
rentibus, neque ense amputare, quod nimirum ad lignum pertingere
non possit, ferreis laminis, quibus id obductum est, obsistentibus, quod
simulac viderit Francus, confestim pede insultat, et proculcans imam
Ιnastam, scutum pondere sui corporis deprimit, ita ut, gestantis ma
nu sese nonnihil Iaxante ac remittente, caput et pectus nudentur. Τum
ille nudum hostem neque munitum mactus facile trucidat, sive securi
frontem feriens, sive alia hasta iugulum traiiciens. Αc talis quidem
est Francorum armatura, atque ita ad proelium apparabantur,
6. Νarses vero Romani exercitus praetor ubi haec cognovit, sta
tim et ipse universo exercitu Roma educto, non proculab hostibus
εastra locat, sed unde et strepitns exaudiri et vallum conspici posset.
Ηoc itaque modo cum duo exercitus in mutuum conspectum venis
sent, accurate utrinque acies instruebantur, praesidiaque et excubiae
locabantur, et duces ordines militares obibant. Spes vero et motus,
 76 ΑGΑΤΗΙΑΕ
" "« ν. w > -

Α. c.553 παράταξις, πολλαί δε φρουραί, και άγρυπνίαι, και των στρα

1. 1, 27 τηγών ανά τά πλήθη περινοστήσεις ελπίς δε και δέος και πα Αν ν Υ "

λιμβολία, και όσα τους περί μεγάλων αγωνιουμένοις παράλογα

2/ 2/ ν " ν ν- - Υ - /

εγγίγνεται πάθη, άλλοτε άλλοις επεφοίτα τα δε της Ιταλίας

/ - χ\

πολίσματα μετέωρα ήν άπαντα και δεδονημένα, εφ' oύς ανό

και χωρήσoιεν αμφιγνοούντα, εν τούτω δε οι Φράγγοι τάς έχο
ν W Υ r ' 1

μένας κώμας δηούντες, τα επιτήδεια σφίσιν αναφανδόν διε

Αν Αν Δ τ "ν -

γ
D κόμιζον, Ναρσης δε τούτο ιδών, αίσχος οικείον ηγείτο και
- Μ. Υ., "y « -ν -' Αν r τι

έχαλέπαινεν, είγε εξείη τους των δυσμενών αχθοφόροις ούτω

ν " Υ " " «ι "

δή τοι ανειμένους εγγύτατα διαπορεύεσθαι, ώσπερ ουδενότι, ο

" / " ... " Υ - r

αντίπαλον θεωμένοις, έδόκει ουν αυτώ ουκ επιτρεπτέα τολοι

πόν, αλλά παντί σθένει διακωλυτέον. Χαράγγης δέ τις ανήρ
Αρμένιος, ενηρίθμητο μεν τους Ρωμαϊκούς ταξιάρχοις, αν
3. " "

δρειότατος δε ήνες τα μάλιστα και φρενήρης, και εν δέοντι

- - 3. Αν - "ν ί. 4

φιλοκίνδυνος, τούτω δή ουν τώ Χαράγγη (ίδρυτο γάρ αμφίr5

το τέρμα του στρατοπέδου πλησιαίτατα των πολεμίων εσκηνω
μένος,) παρακελεύεται ο Ναρσης επιέναι τοις άμαξελάταις, και
Ρ.42 σίνεσθαι αυτούς καθ' ό, τι αν δύναιτο, ώς αν μηκέτι χιλον διακο
μίζειν τολμώεν, και ος αθρόον έξιππασάμενος άμα ολίγοις του
ν ν w 2/ « -ν

αμφ’ αυτόν τάγματος, τάς μεν άλλας αμάξας αφαιρείται, και2ο

ν 2/ ν Αν ν "

τούς άγοντας κτείνει μίαν δέ τινα αυτών χόρτω σεσαγμένην

2. παλιμβολία R., παλιμβολίαι Lugd. 1. m. et Snid. s. v., id
que explicat: ή ευμετάβλητος γνώμη. Lugd. corr. παλιμβoυλίας,
quod vulg, exhibet. 3. αγωνιζομένοις R. 5. εφ' οίς
R. 9. ούτω δή τoι R. , ούτω δή τι νulg. 12. Χαράγγης
R. et Intpr, hic et mox. Vulg. Χαναράγγης, φτιod, puto, memo
ria ex Procopii Ρersicis suppeditabat scribenti, immemori ibi
dignitatis nomen esse. 16. εσκηνωμένος R., εσκηνημένος vulg.
19 εξιππασας R.
variaeque animorum fluctuationes, et quicunque affectus inopinati de
rebus magnis decertaturis suboriri solent , nunc hos nunc illos inces
sebant. Οmnia vero Italiae oppida dubia suspensaque hacrebant, cui
tandem parti cederent. Interea Franci proximos vicos vastantes, com
meatum transvehebant. Οuod ubi animadvertit Νarses , ad suum de
«lecus hoc pertinere censebat molesteque ferebat, si hostium calo
nes ita libere loca quam maxime vicina pertransirent, perinde ac si
nullum hostem vidissent. Visum itaque ei non est amplius id feren
dum, sed omnibus viribus Charanges vero, vir qui Ε.
«lam Αrmenius , Romanis tribunis accensus erat, strenuus inprimis et
prudens et in adeundis periculis moderate audax. Ηuic itaque Cha
rangi (erant enim eius tentoria in extremis castris quam proximo
Ιhostium fixa,) mandat Νarses ut in curruum vectores impetum faceret,
cisque quantum posset noceret, ne amplius pabula transvehere aude
rent. Ipse vero confestim paucis e sua legione equitibus secum du
ctis , reliqua quidem plaustra intercipit et vectores trucidat. Ε qui-.
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 6. 77
"» Α ν ν - «Α δή 2 ν. - Α. Ο 55

αγρίω τε και γιγηρακπι, προσαγει το πυργω, ονοη επί της,

«. r «- ν »" .553
γεφύρας οι Φράγγοι ετύγχανον εξειργασμένοι, ήπέρ μοιείρη-"" "7 Υ - τι - -

ται πρότερον, και ουν ενταύθα προσπελάσας την άμαξαν, πύρ

εμβάλλ νή δε φλογός εξαπίνης αρθείσ
- "
εμβαλλει τω χορτω, μεγιστης σε φλογος εξαπινης αρύεισης,
τι τι ι, 1 «... "

5ραδίως άπασα ή τύρσις ενεπίμπρατο, άτε δή ξύλοις έσκευα

C Χ/ - - C "ν Υ ν

σμένη, οι δε άνδρες των βαρβάρων οπόσοι επιφρουρά έτετά

Υ ν. 2. " Υ Υ κ Ρ "Υ Υ , 2' ν Υ

χατο, επειδή αμύνεσθαι ουκ ήδύναντο, αλλ' ήδη που και αύ

τοι πυρπολείσθαι ήμελλον, έγνωσαν μεθείναι το χωρίον, και Β
οι μεν μόλις ενθένδε διεκπεσόντες επί το σφών στρατόπεδον
Σοκαταφεύγουσιν οι δε Ρωμαίοι της γεφύρας εγκρατείς έγε
ν / Ο "

γένηντο. Τούτων δε ούτω ξυνενεχθέντων, αυτίκα οι Φράγ

- 1 ν Η

γοι ταραχής, ως το εικός, ενεπίμπλαντο, και προς τα όπλα

γ. " / w- - Αν - r

εχωρoυν. σφαδάζοντες τώ θυμώ και λνττώντες, κατέχειν τε

- ι 2 ν « » Μ. Α'

y "
ήδύναντο, άλλα τολμητίαιεθέγε
εν εαυτοίς τα φρονήματα θ.ουκδοαλέ - Λ. c Υ -

π5ήσαν πέρα του μετρίου και θαρραλέοι, ως μηκέτι ήρεμείν έθέ- V. 31

- Υ ν -

λειν μήδε
η διαμέλλειν.
μι y
αλλ' αυθημερόν
ημες παρατάττεσθαι και ταύτα Υ ν
- w - - - ν -

προειρημένον αυτοίς υπό τών Αλαμανικών μάντεων, μή δείν

- Γ. χΥ 2/ τ/

εκείνης της ημέρας διαμάχεσθαι, ή γιγνώσκειν ως άρδην άπαν

Υ -- Υ \ 3. Υ w - c Α' ΥΜ ν y

τες «πολουνται ομαι μεν ουν ει και τη υστεραία η και καθ

« , C Ο - Υ -ν Υ

2οετέραν ή ξυμβολή έγεγόνει, πάντως αν τούτο εκείνο επεπόν- C

αι w » - " Υ ν Υ 1 Ο. Αν « Ρ

θεσαν, όπερ και εν τώ τοτε απέβη, ου γαρ δή που η της ημε

Υ ι Υ 2. - 1 ν ν ν Υ

ρας εναλλαγή απέχρησεν άν αυτοίς ες το μή ούχι ποινάς απο

1. Suid. s. v. σεσαγμένην : παρεισάγει. 4. εξαπίνης R., εξα
πιναίως vulg. 1ο. εγκρατείς add. ex R., Ιntpr. Romani e vesti
gίο ponte potιuntur; addit igitur ευθύς. Vulc, coni. κύριοι. . 12.
ένεπίμπλαντο R., ανεπίμπλαντο vulg. . 16. διαμέλλειν, R., δια
μέλειν vulg. 2ο. πάντες R. 22 μή ουχί R., μη ου vulg,
1»us plaustris unum multo rurali aridoque foeno onustum turri admo
vet, φuam Franci in ponte exstruxerant, cuius supra mentionem feci.
Ηoc itaque planstro ita ad turrim admoto, ignem foeno immittit. In
genti vero flamma repente sublata, facile universa turris utpote lignca
conflagravit. Τum barbari quotquot in eius praesidio erant collocati,
cum eam tueri non possent, ipsique incendio illo perituri videren
ιur, stationem deserendam censuerunt, ac difficulter quidem inde de
lapsi, ad exercitum ipsorum confugerunt, Romani vero ponte potiun
tur. Ηis ita peractis Franci statim tumultu, uti par erat, pleni ad arma
convolant, frementes ira et rabidi, et summa animi impotentia cor
repti, ultraque modum audaces et praefidentes non ultra quiescendum
sibi censebant, neque cunctandum, sed eo ipso die proelium commit
tendum, φuantumvis Αlemannici vates praedixissent illo die confligen
«lum non esse, aut scirent se ad unum omnes perituros. Εgo vero
ita existimo, etiam si postridie aut alio ab hoc die proelium commis
sum fuisset, eundem plane, qui tune fuit, eventum futurum fuisse.
Νeque enim unius diei immutatio hoc effecisset, φuo minus impietatis
suac Ρoenas lucrent, Ceterum sive hoc ita evcμcrit, sive ctiam for
 78 ΑGΑΤΗΙΑΕ
γν ) φ)
Α", 553τίσαι
• 2 ν
ών ετύγχανον ήσεβηκότες. πλήν αλλ' όμως είτε ούτω
Υ/ w >" - -

" "ξυμβάν, είτε και ίσως των Αλαμανικών χρησμολόγων ότω

1 3.
δή ουν τρόπω τα εσόμενα επιφρασαμένων, ου κενόν τους πολ
- Υ Υ - -

λοίς ουδε ατελεύτητονθ, έδοξεν είναι το μάντευμα, όπως δε των

έ εξή -, Υ > , Υ. w y ν C γ,
φεξής έκαστα έπράχθη, αύτίκα ές το άκριβές ως οίόν τέμοι5
λελέξεται.
W -" 7' -

ζ. Ο μεν γαρ των Φράγγων λεώς ώδέ πως είχεν ορμής,

Ω/ ? ν ι

και ήδη αυτοίς τα όπλα μετεκεχείριστο. εξώπλισε δε και ο Α' w -- "

- w C -

Ναρσής τους Ρωμαίους, και υπεξήγε του στρατοπέδου, εφ' 7.

ώ εν μεταιχμίω γενέσθαι, ούπερ έδει αυτούς ες φάλαγγα κα-ιο
-' τ
ΙDταστήναι. εν ώ δε το στράτευμα εκεκίνητο, και ήδη ο στρα
η - "" Υ / Υ Α Α' - C. C 2" " Υ ν.

τηγός τό ίππω επεβεβήκει, άγγέλλεται οι, ως Έρουλός τις ανήρ,

- - Υ - -

ου των πολλών παρ' αυτούς και διαλανθανόντων, αλλ' ευπατρί

- Υ -

δης εν τούς μάλιστα και αρίδηλος, ένα των οικείων θεραπόντων

απεκτονώς είη οικτρότατα εφ' ότωούν και σφαλέντα, αυτίκα15
δή ουν επισχών τώ όντήρι τον ίππον, παράγει ες μέσον τον Υ τι Υ ν

άνδροφόνον, ώς oύχόσιον όν επί τον πόλεμονιέναι πριν απο

ι > " η. / Υ \ Ο ν Υ "ν

λυμήνασθαι και «φαγνισαι το μιασμα, επει δε αυτό πυνθα ν

νομένω το πραχθέν ανωμολόγειο βάρβαρος και ουκ ανήνετο, Υ τ " -

τουναντίον μεν ουν και εφετόν είναι έφασκε τους κεκτημένοις2ο

w 7" Μ. / Cr 4 -

Γ. 43 τους σφετέρους δούλους ή βούλονται μετιέναι, ότι τε και οι - Σ»

έτεροι, ει μη σωφρονοίεν, αλλά γάρ και οίδε παραπλήσια w. y «/ Υ. 2. -ν -

πείσονται επειδή ουν ώσπερ ού μεταμέλον αυτό της παροι

8. αυτοίς R., αυτώ vulg. 12. επιβεβήκει R. το εφετόν emen
davi : nam εφιέναι inter alia ab optimis scriptoribus pro permit
τere ponitur. Intpr, licere . α5serebat. εφιτον R., εφικτον vulg.
22. παραπλήσια R., παραπλήσιον vulg.
tasse Αlemannicis vatibus quocunque tandem modo futura praedicen
tibus, certe non vanum neque irritum id vaticinium multis est visum.
Οuo pacto autem deinceps reliqua gesta sint, accurate statim, quoad
εius fieri poterit, dicentur.
7. Franci itaque ita animis aestuabant, et iam arma corripue
rant. Νarses etiam suos armavit castrisque eduxit, donec ad me
«dium inter duos exercitus spatium venisset, ubi oportebat eos in aciem
disponi. Ιnterea vero dum exercitus movet, et iam praetor equum
εonscenderat, nuntiatur ipsi, Ηerulum quendam non e multis inter
ipsos, neque obscurum , sed nobilem inprimis illustremque virum,
φuendam e domesticis suis servis, quod aliqua in re deliquisset, mi
serrime interfecisse. Statim itaque adductis habenis equum sistens,
homicidam in medium producit, tanquam fas non esset proelium adire,
nisi caede expiata. Interrogatus ergo ab eo barbarus, cum factum
fateretur nequc inficias iret, immo e contrario assereret, liberam do
minis esse potestatem de servis suis pro suo arbitrio decernendi, ut
et alii scirent, nisi officium facerent, similiter secum actum iri : cum
itaque veluti nulla caedis Ρerpetratae Ρoenitudine ductus , pervicax
 ΗΙSΤΟRΙΛRUΜ ΙΙ. 7. 79
γ ν

νίας, θρασύς γεήν έτι και υψαγόρας και λίαν φρονούντι εώκει, Α. c. 553
ν -' -w " Αυ

παρακελεύεται ο Ναρσής τους δορυφόροις αποκτείναι τον άν-Ι. Ι. 27

δρα, και ο μεν ξίφει την λαπάραν διατορηθείς ετεθνήκει. ο δε
- 2 " Cr 7' , η ι ? Α- w y

των Ερούλων όμιλος, οία δήβάρβαροι, ήνιώντο και έχαλέπαινον,

5και απόμαχοι έσεσθαι διενοούντο, ο δε Ναρσης ούτω πως το της
2/ " Αν " "

μιαιφονίας άγος αποδιοπομπησάμενος, και των Ερούλων ολίγα

φροντίσας, εχώρει ανά την παράταξιν, ανειπών εν κοινό και ανα-Β
βοήσας, ώς όγε βουλόμενος της νίκης μεταλαχείν, ξυνεπέσθω.
2/ Αν wν Αν

ούτω δή τι άρα διαφανώς επεποίθει τή<',/

w c y w
του κρείττονος επικουρία,
; / γ. Α" w & " Υ.

τoκαι ως επί προδιεγνωσμένοις εφοίτα. Σίνδουαλ δε, ο τών Ερού

/ Υ -" 2. Ψ

λων ήγεμών, αισχρόν τι ειναι ηγείτο και αγεννες, είγε πολέμου

τοσούτου ξυνεστηκότος, αυτός τε και ο αμφ’ αυτόν στρατός
-ν , Μ. -ν /

λειποταξίου αλoίεν, δόξοιέν τε τώ μεν έργω δεδιέναι τους πο

λεμίους, σκηψιν δέ τινα και προκάλυμμα της δειλίας την περί
ν -' 2." Αν 2/ Αν

15τον τεθνεώτα εύνοιαν πεποιήσθαι, ούκουν ήρεμείν ανασχόμενος

εσήμαινε τώ Ναρση αναμένειν, ως και αυτών όσον ούπω πα
ρεσομένων ο δε, μενετέα μεν ουκ έφη, μελήσειν δε όμως αυτό
όπως αν εν δέοντι και οίδε τάξαιντο, ει και ολίγω ύστερον τύ-C γ y

χοιεν άφιγμένοι οι μεν ουν Ερουλοι ευ μάλα εξωπλισμένοι,

2οεπορεύοντο βάδην εν κόσμω.
η. Ναρσης δε έπει εν τώ χώρω έγεγόνει, ού δή συμπλέ
χ, 2 , Υ ν Α 1 w ν

κεσθαι έμελλεν, αύτίκα ες φάλαγγα καθίστη τον στρατόν και

«. φρονώντι R., Lugd. pro φονώντι corr, in mg. φρονούντι. Vulc.
praefert φονώντι. . 5. απόμαχοι - ούτω πως om. R. 7. ανα
βοήσας R., βοήσας vulg. 12. Suid. s. v. λειποταξίου: αυτός
γε και. 13. δόξοι R. 18. τετάξαιντο R.
et iactabundus, et caedem spiranti similis permancret, Νarses licto
ribus, ut cum interficiant, mandat; atque is quidem ense ilia perfossus,
interiit. Ηerulorum vero turba, utpote barbari, dolebant moleste
φue id ferebant, et a proelio se subducere statuebant. Νarses vero,
Ιnoc pacto caede expiata, et de Ηerulis parum sollicitus, in aciem pro
gressus, edixit universae multitudini et proclamavit, ut quicunque
victoriae particeps esse vellet, una secum sequeretur, usque adeo ille
aperte divini numinis auxilio erat fretus, et veluti ad rem antea di
iudicatam accedebat, Sindual autem Ηerulorum dux turpe quiddam
et generoso animo indignum censebat, si tanto proelio utrinque in
structo, ipse pariter et sui defectionis insimularentur; et viderentur
re quidem ipsa hostes reformidasse ; formidinem vero suam praetextu
benevolentiae erga mortuum palliasse. Νequaquam itaφue conquie
scere sustinens, Νarseti significat, operiatur se, utpote iamiam cum
suis adventurum. Νarses vero se quidem non praestolaturum respon
«dit, curaturum tamen, ut et ipsi suo in acie loco ordinentur, etiamsί
Ε serius advenerint, Ηeruli itaque optime armati, bonoque or
ine ocius procedebant.
8, Νarseε autem cum ad locum perγcnisset, ubi committendum
 8ο ΑΟΑΤΙΙΙΑΕ

Α. c.553 διέταττεν, οι μεν ούν ιππείς εκατέρωθεν επί των άκρων έτετά
1. Ι. "7χατο, δοράτια φέροντες και πέλτας, τόξα τε και ξίφη πα

ρηωρημένα ήσαν δε οι και σαρίσσας έκράτουν, αυτός δε επί

του δεξιού κέρως ειστήκει. Ζανδαλάς τε, ο των οπαδών επι
στάτης, του τε θητικού και οικετικού οπόσον ουκ απόλεμον ήν,5
αλλά και οίδε παρήσαν, επί θάτερα δε οι αμφί Βαλεριανόν
τε και Αρταβάνην, προστεταγμένον αυτοίς υποκρύπτεσθαι
Dπρος βραχύ ανά τά λάσια της νάπης, και επειδαν εισβάλλoιεν
οι πολέμιοι, τότε δή αθρόον αυτοίς εκ του αφανούς επιέναι,
και αμφιβόλους ποιείσθαι, άπασαν δε την μεταξύ χώραν ο πε-το
V. 3αζός είχεν, έμπροσθεν μεν γαρ επί του μετώπου οι πρωτοστάται
θώρακας ποδήρεις ενειμένοι και κράνη καρτερώτατα τον συνα
σπισμόν επεποίηντο εξής δε οι άλλοι ες βάθος αλλήλοις ενέκειντο,
έως εις τους ουραγούς ο ξυλλοχισμός ετελεύτα, το δε ψιλόν ά
παν και εκηβόλον, όπισθεν περιέθει και ανέμενεν τον καιρόν, ηνί-15
κα δέοι ακροβολίζεσθαι. απεκέκριτο δε τόπος τους Ερούλοις, της
Ρ. 44 φάλαγγος το μεσαίτατον, και ήν έτι κενός, ου γάρ πω εκεί
νοι παρήσαν, εν τούτω δε άνδρες δύο των Ερούλων, ετύγ
χανον γάρ ήδη ηυτομoληκότες παρά τους πολεμίους ολίγω έμ
προσθεν, ώς και αγνοείν δή που τα ύστερον τώ Σίνδουαλ βε-2ο
1. ετετάχατο R., τετάχατο vulg. 6. Ρro οι R. και. 8. εισ
βάλλoιεν R., εισβάλοι εν vulg. 1 1. μεν add.R. επί μετ. R. Post
πρωτοστάται addit Intpr. quibus ad bellum erat cum Romanis
ϊnίta societas. 12. ενειμένοι Lugd. mg (Cl), vulg, ενημμένοι,
Β. corr, in mg. ενημένοι. . 13. ενέκειντο R. Lugd., ανέκειντο cdd.
14. ουραγούς R., Ιntpr ad postremos usφue , vulg, αγρούς, ο
ξυλλοχισμός add. R., Intpr. agmen claudebatur. 16. τόπος
τ. Ερ. R., τοίς Ερ. τ.vulg. 18. δύο R. Lugd., δύω edd. 2ο. ύστερα Ε.
erat proelium, statim exercitnm in phalangem instruxit atque dispo
suit, atque equites quidem utrinque ad alas erant collocati, hastas et
Ρeltas gestantes, arcus etiam et enses appensos, nonnulli etiam saris
sas habentes. Νarses vero in dextro cornu constitit. Ζandalas etiam
familiae magister et quotquot ex servis et domesticis bello non inepti
crant, adstabant. Αb utroque vero latere Valerianus et Αrtabanes
cum suis copiis, quibus mandatum erat, ut nonnihil circa densiorem
silvam laterent, cumque hostes impetum facerent, confestim in eos
ex occulto irruerent omnique ex parte premerent. Οmnem vero lo
cum intermedium pedites obtinebant. In ipsa enim exercitus fronte
antesignani loricas ad pedes usque demissas induti, validissimasque
galeas gestantes , testudinem fecerant, post hos vero alii densa in
ter sc serie stabant, in agros usque desinentes, Universa vero le
vis armatura, sagittariique et funditores a Ε erant collocati, veli
tandi tempus operientes. Ηerulis vero in medio totius agminis locus
erat designatus; neque enim adhuc illi advenerant. Interea duo Ηo
ruli, φui paulo ante ad hostes defecerant, adeo ut quid postca consilii
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 8. 81
βουλευμένα, εξωτρυνέτην άπαντας τους βαρβάρους ώς τάχι-Α.C.553
στα επιφοιτάν τους Ρωμαίοις ,,ευρήσετε γάρ αυτούς," εφά-"""7.
την, ,,ταραχής τε και ακοσμίας αναπεπλησμένους, του μεν
Ερoυλικού στρατού χαλεπαινόντων και ξυγκινδυνεύειν αναινο
5μένων, του δε άλλου πλήθους τη εκείνων αποστάσει καταπε-Β
πληγμένου". τούτοις δε ο Βουτιλίνος ανεπέπειστο ραδίως, τώ
βούλεσθαι, οίμαι, αληθή γε αυτά καθεστάναι. αυτίκα δή ουν
επήγε τον στρατόν, και άπαντες ξυν προθυμία εχώρουν ιθύ
των Ρωμαίων, ου μην ήρεμαίοι, ουδε κατά κόσμον, αλλά
ποτους αγγέλμασιν ανεπτερωμένοι, θορύβω είχοντο και προπε
τεία, ως αυτοβοεί άπαν το αντιστατούν αναρπασόμενοι ήν δε
αυτοίς ή ιδέα της παρατάξεως, οιονεί έμβολον δελτωτώ γάρ
εώκει, και το μεν εμπρόσθιον, οπόσον ες οξύ έληγεν, στεγανόν
τε ήν και πεπυκνωμένον τώ πάντοθεν ταις ασπίσι περιπεφρά
15χθαι, φαίης τε αν αυτούς συός κεφαλήν τη συνθέσει αποτυ
πώσασθαι, τα δε σκέλη εκατέρωθεν κατά στίχους τε και λόχους C
ες βάθος ξυγκείμενα, και επιπλείστον ες το εγκάρσιον παρα
τεταμένα, διϊστατο αλλήλων ηρέμα και απεκέκριτο, και προϊ
όντα ες μέγιστον εύρος απετελεύτα, ως και το μεταξύ χωρίον
2οκενον καθεστάναι, και τα νώτα γυμνά των ανδρών στοιχηδόν
διαφαίνεσθαι, απεστραμμένοι γάρ σφάς αυτούς ετύγχανον,
όπως αν τους μεν πολεμίοις αντιπρόσωποι είεν, και εκ του
ιο, αναπτερωμένοι R. Ρro είχοντο Βon. Vulc. coni. είπον
ΤΟ. ι τ. αντιταττούν R. 12. Suid. s. v. έμβολον: οίον
εις , 18. Suid. διεκέκριτο. 22. αν deest ap. Suidan. ουκ
pro εκ Sph. Ρar.
cepisset Sindual, ignorarent, barbaros omnes incitabant, ut quam citis
sime Romanos adorirentur, affirmantes fore ut apud eos omnia tumul
tus et perturbationis Ε essent deprehensuri, quod nimirum Ηeru
lorum copiae indignabundae secessionem fecissent, proeliumque una
adire detrectarent , et reliquae multitudinis animi illorum defectione
essent consternati. Ηisce Ε dictis Βutilinus facile persuasus, quippe
φui vera ut essent optabat, confestim copias in hostem eduxit , om
nesque magna animorum alacritate recta in Romanos ferebantur, non
quidem sensim et placide ordinateque, sed nuntiis animum ipsis alas
φue addentibus, turbulente ac praecipitanter, tanquam primo impetu
guidquid hostium esset discerpturi. Εrat autem ipsis forma aciei in
star cunei, Δ literae figuram prae se ferens, anteriore quidem sui
parte in acutum desinens. Pressa enim erat et densa, scutis undequaque
inter se consertis munita, dixisses suis caput sua structura efformare.
Αlae vero utrinque ex centuriis et decuriis in longum compositae, et
ιut plurimum in obliquum protensae, paulatim ab sese dilatabantur et
dirimebantur, in maximam latitudinem desiuentes , adeo ut locus in
termedius vacuus relinqueretur, et nudata militum terga seriatim con
spicerentur. Αversi enim inter se stabant , ut hostibus adversi essent,
Αβαίhία.ε. 6
 82 ΑGΑΤΙΙΙΑΕ
> υ ν θ ν

Α. C.553 άσφαλούς ν
αγωνίζοντο τάς
2 ι κ /
ασπίδας προβεβλημένοι, τα δε οπι
η

" " "7 σθίδια τώ αλλήλοις αντιτετάχθαι διαφυλάττοιντο.

ν 3. 1 ν - τ Α- ν 2 / "

wθ. Αλλά γαρ τω Ναρσή, τυχης τε αισιας κυρησαντι,

και το πρακτέον άριστα μηχανησαμένω, άπαντα ες δέον απέβη.
D επειδή γάρ οι βάρβαροι ξυν": βοή πολλή και αλαλαγμό δρο-5
-ν Υ ν y c Αν Ο Α Υ Α'

μαίοι επανελθόντες, συνέρραξαν τους Ρωμαίοις, αύτίκα διέ

σεισαν τους επί τώ ομφαλώ πρωτοστάτας αμφί το κένωμα εσ
πεσόντες ούπω γάρ παρήσαν οι Ερουλοι, ή τε αρχή, διατε
μούσα το βάθος των λόχων, και φόνον ου πολύν εργασαμένη,
υπέρ τους ουραγούς εξηνέχθη, ένιοι δε αυτών και περαιτέρω το
εχώρουν ως το στρατόπεδον των Ρωμαίων αιρήσοντες, τότε
δή ο Ναρσης επικάμψας ηρέμα και υπομηκύνας τα κέρα, και
ν Υ Φ. κ 2. / ι

επικάμπιον εμπροσθίαν (ως αν οι τακτικοί ονομάσαιεν) την

φάλαγγα καταστήσας, παρακελεύεται τους ιπποτοξόταις εφιέ
Μ " α ' " Υ W " -

ναι τα βέλη εκατέρωθεν εναλλάγδην ες τα μετάφρενα των πο-15

λεμίων, οι δε κατά ταύτα ραδίως επoίoυν. άτε γάρ πεζούς
Ρ.45 όντας τους βαρβάρους εκ των ίππων υπερανέχοντες, ευκολώ
τατα ηδύναντοβάλλειν το αφεστηκός και ήπλωμένον και ελεύ
θερον του επιπροσθούντος και ήν ου χαλεπόν, οίμαι, τους επί
των άκρων ιππόταις το μεν κατά σφάς μέρος των δυσμενώναο
και πλησιαίτατον υπερβαίνειν τους βέλεσι, τους δε αντικρύ
φαινομένους τιτρώσκειν, διεπερoνώντο τοιγαρούν πάντοθεν τα
1. οπίσθια διά το Suid. 5. πολλή add. ex R. et Intpr cum clamore in
genti. 6. αυτίκα δε R. 11. αιρήσαντες R. 12. τα κέρα R., τα κέρατα vulg.
et ex tuto confligerent, scutis protecti, terga vero mutua illa inter se
εontrapositione tuerentur.
9. Νarseti autem, et prosperam fortunam macto, φuique quod
facto erat opus optime excogitarat, cuncta ex animi sententia succes
sere. Ρostquam enim barbari ingenti clamore ululatuque excitato
concitatius proruentes impetum in Romanos fecerunt, confestim ante
signanos medio inter duo cornua loco stantes perrumpentes in vacuum
illum exercitus locum irruerunt, neque enim adhuc Ηeruli advene
rant: et prima quidem barbarici exercitus pars, perfracta ordinum
serie, et caede non magna edita, in postremum aciei agmen delata
est, nonnulli vero etiam ulterius progressi, tanquam Romanorum ca
stra capturi. Τum Νarses inflexis sensim porrectisque alis, inversa
aciei fronte (φuod artis illius periti επικάμπιον εμπροσθίαν vocave
rint) equitibus sagittariis mandat, ut utrinque sagittas in hostium
terga mutuo emittant, φuod et ipsi facile praestabant. Cum enim
barbari pedites essent, ipsi ex equis editiores existentes facillime po
terant ferire distantes expansosque, neque eis anterius officere valen
tes. Νeque erat difficile arbitror equitibus ad extremitates constitutis
proximos sibi et quam maxime vicinos hostes sagittis transmittere;
εos vero qui ex adverso conspiciebantur vulnerare. Τraiicicbantur
itaque Francis omni ex parte terga, Romanis quidem qui ad dextrum
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 9. 83
νώτα οι Φράγγοι, των μεν επί του δεξιού κέρως τεταγμένων Α. C. 553
"Ρωμαίων τους εκείθεν λυμαινομένων, των δε επιθάτερα τους" , 27
ετέρους ούτω τε οι άτρακτοι παραλλαξες ταναντία φερόμε
νοι, και άπαν το παρεμπίπτον διαφθείροντες ελάνθανον, ούτε
5φυλάξασθαι των βαρβάρων οίων τε γιγνομένων, ούτε όθεν
βάλλονται σαφώς επισκοπούντων, αντιμέτωποι γάρ τοίς Ρω-Β
μαίοις έστώτες, και ες μόνον το καθ' αυτούς ως έκαστοι απο
βλέποντες, και προς μεν τους έμπροσθεν οπλίτας εκ χειρός
διαμαχόμενοι, τους δε ιπποτοξότας ως δή όπισθε τεταγμέ- ν. 33
1 ονους ου μάλα ορώντες, τά τε στέρνα ου βαλλόμενοι, αλλά τα
νώτα, ουκ είχον διαγιγνώσκειν ούπερ ετύγχανον όντες κακού.
τοις δε πλείστοις ουδε του διαπορείν και αμφιγνοήσαι τα ποι
ούμενα χώρα εγίγνετο, άμα τη πληγή της τελευτής επιφοιτώ
σης, πιπτόντων γάρ αεί τών εκτός, ευθύς οι ένδοθεν ανεφαί
15νοντο, και τούτου θαμά γιγνομένου, διέρρει αυτούς τα πλήθη
ώς τάχιστα και ήφανίζετο, και ες ολιγότητα υπεχώρει, εν τού-C
τώ δε Σίνδουάλτε και οι Ερουλοι πελάσαντες τη μάχη, υπαν
τιάζουσιτών πολεμίων τους διαπεραιωθείσι την παράταξιν και
προαλαμένοις, αυτίκα δή ούν αυτοίς ες χείρας ελθόντες έργου
2οείχοντο οι δε τώ απροσδοκήτω καταπλαγέντες, και μάλλον εν
έδραν είναι το χρήμα υποτοπήσαντες, ευθύς ες φυγήν ετρά
ποντο, καταιτιώμενοι τους αυτομολήσαντας, ως δή υπ' εκεί,
6. αντιμέτωπα R. 9. όπισθεν νulg. 1 τ. διαγινώσκ. vulg.
12. του Lugd., το R., των Ρar. αμφαγνοήσαι R. 19. προα
λαμένοις Lugd., προαλλαμένοις R., προαλωμένοις edd.
cornu positi erant, hostem ea in parte infestantibus : qui vero in
sinistro cornu crant, eos qui in altera: cumque ita tela alternatim
ιutraque ex parte in contrarium ferrentur, et quicquid obvium erat
«lisperderent, barbari neque telorum ictus evitare poterant, neque
unde ferirentur satis animadvertebant. Cum enim Romanis adversa
fronte oppositi starent, singulique in id tantum , quod prae mani
bus erat, intenti respicerent, et adversus gravis armaturae milites
in principiis stantes proeliarentur; equestres autem sagittarios ut
pote retro positos non conspicerent, et telorum ictus non pectori
Βus sed tergis exciperent , φuo mali venissent intelligere non poterant.
Ρlerisque vero eorum ne dubitandi quidem ambigendique de iis quae
agebantur locus relinquebatur; statim cum ipso ictu morte eos corri
piente. Cadentibus enim semper exterioribus, statim interiorum
terga nudabantur, cumque id assidue continenterque fieret, copiae
φuam citissime labefactabantur atque interibunt, et ad paucitatem
redigebantur Ιnterea Sindual et Ηeruli cum proelio appropinquas
sent, in hostes incurrunt, qui perfracta penetrataque Romanorum acie,
reliquos praeverterant. Statim itaque atque ad manus ventum est,
pugnam cum cis conserunt: at illi inopinato rei eventu perculsi, immo
potius insidias esse suspicati, confestim in fugam sunt versi, trans
fugas insimulantes, quod ab eis essent decepti. Sindual vero acriter
 84 ΑΟΑΤΙΙΙΑΕ

Α. c.553 νων εξηπατημένοι, οι δε αμφι Σίνδουαλ ουκ ανίεσαν, αλλ'

"""7 ενέκειντο, έως τους μεν κατεστόρεσαν, οι δε ες τάς του ποτα
μού εξέπεσον δίνας, ούτω τε τών Ερούλων τώ σφετέρω χώρω
D εγκαταστάντων, τότε κένωμα επληρούτο, και η φάλαγξ συν
έκέκλειστο, και τολοιπόν οι Φράγγοι, καθάπερ εις άρκυς ξυνει-5
λημμένοι, εκτείνοντο πάντοθεν, ή τε γάρ τάξις αυτούς τελεω
τατα διελέλυτο, και χύδην επί σφάς υπελίττοντο, ουκ έχον
τες ό, τι και γένoιντο, οι δε Ρωμαίοι ου μόνον τους τόξοις
αυτούς διεχρώντο, αλλά τότε οπλιτικόν και οι ψιλοί επήεσαν,
δοράτιά τε ακοντίζοντες και τους κόντοις διωθούμενοι, και ταις το
μαχαίρας κατατέμνοντες, οι τε ιππείς υπερκερώσεις ποιούμε
νοι υπεδέχοντο αυτούς είσω και απελάμβανον ει δέ τι αυτών
Ρ. 46 και διέφυγε τα ξίφη, οι δε τη διώξει εκβιαζόμενοι ες τον ποτα
μόν κατεφέροντο, και υποβρύχιοι γιγνόμενοι έθνησκον οιμωγή
τε ηκούετο απανταχού των βαρβάρων οικτρότατα διολλυμένων 15
αυτός τε δή ούν Βουτιλίνος ο στρατηγός και όλον το στράτευ
μα πανωλεθρία ηφάνιστο, εν τοις και οι των Ερούλων προ
τήσδε της ξυμπλοκής μεταβάντες, και ουδείς όστις των Γερμα
νών ες τα πάτρια ενόστησεν ήθη, ότι μη πέντε άνδρες ότωδηούν
τρόπω διαδεδρακότες, πώς δε ουκ αν είη αρίδηλον, ώς ποινάς2ο
υπέσχον των αδικημάτων, και υπερτέρα τις αυτούς μετήλθεν
ανάγκη, ο μεν γαρ μυρίος εκείνος όμιλος των Φράγγων τε και
Αλαμανών, και των όσοι δή αυτούς τυχόν έτεροι τον πόλε
1. αινίεσαν - ενέκειντο R. (Cl.), Intpr intermittendo - institiι.,
ανήεσαν - έκειντο vulg. , Lugd. mg. ίσ. ενέκειντο. 14. και
υποβρύχιοι - ηκούετο add. ex R. et Intpr, et gurgitibus haustι
interibant. unde et barbarorum continens eϊulaιus - audieύαιur.
18. συμπλ. R. 2o. είη om, R.
cis absque ulla intermissione instabat, donec alios qnidem prostravit,
alios vero in vorticosum lumen adcgit. Αtque ita Ηerulis in suum
locum receptis, vacuitas illa in mcdio exercitus suppleta est, et pha
lanx clausa: Francique deinceps veluti retibus involuti, omni ex parte
cacdebantur. Νam et ordo ipsorum penitus crat dissolutus, et con
fuse inter se glomerabantur, quid facerer.t ignari. Romani auten
non solum sagittis eos interficiebant, sed et gravioris et levioris arma
turae milites invecti hastas in eos torquebant, et contis profligabant,
cnsibusque obtruncabant, equites etiain diductis alis eos circumve
πmiebant et concludebant, si qui vero eorum enses efugerant, hi, ipsi
insectantium vi compulsi praecipites in flumen ferebautur, barbaris
passim miserrime percuntibus. Ipse itaque dux Βutilinus cum uni
verso exercitu ad internecionem periit: inter quos etiam illi Ηeruli
qui ante proelium transfugerant: neque quisquam e Germanis ad suos
est reversus, practer quinque viros, quocunque tandem modo illi eva
serint. . Οuonam vero pacto non sit perspicuum eos impictalis sune
pocuas luisse, superiore quadam necessitate ipsis iucumbente? Infiuiία
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 10. 85
μον ξυνδιήνεγκαν, άρδην ανήρπαστο, μόνοι δε όγδοήκοντα των fi C.553
Σν Αυ

Ρωμαίων άνδρες απέθανον, οι δή ετύγχανον υποδεξάμενοι"" "7

την πρώτην εμβολήν των πολεμίων, ήρίστευσαν δε εν τώδεΒ
τώ έργω των μεν Ρωμαϊκών ταγμάτων σχεδόν τι άπαντες,
5βαρβάρων δε των ξυστρατευομένων
- ν ν «Α<,4 δ
>
Αλίγερνος ο Γότθος
ίλ- Μ. ίλ c
(πα Α- -

ρήν γάρ και ος εν τη μάχη), Σίνδουάλ τε ότών Ερούλων στρα

τηγός, και ουδέν τι έλαττον έσχε των άλλων, άπαντες δε τον
Ναρσην εν επαίνω εποιούντο και απεθαύμαζον, ώς τή εκείνου
προμηθεία επί μέγα δόξης χωρήσαντες,
Ι Ο ι'. Νίκη γάρ ούτω λαμπρά και διαφανής και ες τόδε
υπερβολής προελθούσα ου ραδίως, οίμαι, ανά τον έμπροσθεν
χρόνον ετέρω τό ξυνηνέχθη, ει δέ που άρα και έτεροι πρότε
" - Μ

ρον παραπλήσια τους Φράγγοις πεπόνθασιν, αλλ' εύροις γε άνα

και εκείνους αδικίας έκατι διαφθαρέντας. Δάτις μεν γαρ πά
15λαι ο Δαρείου σατράπης άμα στρατεύματι Περσικώ, Μαρα
" 2/ -ν

θωνάδε αφιγμένος καταστρέψασθαι την Αττικήν ώετο χρήναι,

ν ν \ Αυ » ν

και μεν δή και άπασαν την Ελλάδα. αιτία δε ήν της εφόδου

όσιον μεν ουδέν ουδε δίκαιον ότι δε βασιλέα Δαρείον, ως έoικε,
το της Ασίας μέγεθος ουκ έχωρει, αλλά δεινά εποιείτο ει μη
2οχειρώσοιτο και την Ευρώπην ταύτά τοι και ήσσώντο ανακρά
τος υπό Μιλτιάδου οι Μήδοι. τοσούτοι γάρ αυτών εν τώδε
3. δ' εν R. . 13. τους Φράγγοις add. ex R. et Ιntpr. non αύει
milem - cladem - φuam et Francί. 14. και om. R. 15. Vulg.
et R. Μαραθώνα δε. 18. ουδεν inserui ex R., vulg, et Ιntpr.
om. . 2ο. Ιntpr, unde per Μiltiadem deνίctι cum Date ipso et
principe et deύellati sunt Μedi.
enim illa Francorum pariter et Αlemannorum turba, et quotquot alii
sociale cum ipsis bellum gesserant, penitus deleti sunt, soli vero ex
Romanis octoginta viri desiderati, φui quidem primum hostium impetum
exceperant. In hoc autem proelio strenue rem gesserunt, e Romanis
legionibus fere omnes, ex auxiliaribus vero barbaris Αligernus ille Go
thus (nam et ipse conflictui interfuit) et Sindual Ηerulorum dux ni
bilo aliis inferior. Οmnes vero Νarsetem laudibus extollebant atque
admirabantur , tanquam ipsius prudentia ad tantam gloriam evecti.
ιο. Αdeo enim illustrem ac splendidam, adeoque excellentem
νίctoriam non facile crediderim prioribus seculis cuiquam obtigisse.
Si qui vero etiam alii antehac non absimilem cladem acceperunt,
reperies et illos ob iniusta impiaque ipsorum facta periisse, Datis enim
olim Darii satrapa ubi cum Ρersarum exercitu Μarathonem venisset,
Αtticam se, immo vero universam Graeciam, eversurum sperabat, Causa
vero expeditionis neque aequa Ε" iusta erat , sed cum Darium
regem, uti videtur, Αsiae magnitudo non caperet , grave ipsi mole
είumque erat nisi etiam Εuropam subiugaret: idcirco etiam summa vi
devicti sunt a Μiltiade Μedi. Τot enim ab ipso in illo proelio
oaesi fuerunt, ut Αthenienses, cum ante pugnam (ita enim fertur,)
Comminati essent, se totidcm numero hiroos Dianae sacrificaturos
 86 ΑGΑΤΗΙΑΕ
ψη - 9 e) 2 «υ 3

Α. c.553 τω έργω ανήρηνται, ώστε αμέλει προ της μάχης τους Αθη
" " 27 ναίους (λέγεται γάρ ούτω) χιμάρους ισαρίθμους των απο
D λουμένων δυσμενών τή Αρτέμιδι θύσειν απειλήσαντας, ες
τή Αγροτέρα, και απόνασθαι της ευ
ή
τΟΟΟυτΟν
"ν

ίλεφ εντυχεί
Α Αν ") Αν

θηρίας, ες όσον μή οίους τε γενέσθαι το χαριστήριον αποτί-5

? Υ Υ και 2 "- ν Υ/ w και ν 1 ? Α.

V.34σαι, άλλ' επιλιπείν θυομένας έτι τάς αίγας, και προς αντι
δοσιν μή διαρκέσαι.
Ξέοξου θαύ
Ξέρξης
τώ άρα δε εκείνος
γε τρόπω ο πάνυ,
υπό τών Ελλήκαι τα τού Α'

Εέρξου θαύματα, τώ άρα γε τρόπω υπό των

ΥW τι & w ">
ηνων νενικη
" Υ ν 2 και ν

ται, ή ότι ο μεν αλαζώντε ήν και ατάσθαλος, και καταδου

λωσόμενος ήει τους ουδέν ήδικηκότας, μόνφ τετω πλήθει πι-το
2/ ν " Α

συνος και τή των όπλων παρασκευή, ευβουλία ου μάλα έχρή

το οι δε όσιά γε δρώντες, υπέρ της σφετέρας ελευθερίας ήμύ
Ρ.47νοντο, ουδεν αυτοίς των ες δύναμιν παρειμένον, αλλά βου
λευόμενοί τε τα δέοντα και επιτελούντες, τα δε Γυλίππου
τρόπαια του Σπαρτιάτου, τήν τε Νικίου και Δημοσθένους κα-15
τάλυσιν, και άπαντα τα εν Συρακούσαις κακά, μών άλλοθεν
εύροι τις αν γεγενημένα ή εξ ανοίας τε και αδικίας, τί γάρ
«C «υ 2

ήβούλοντο οι Αθηναίοι, τους επί θύραις πολεμίους αφέντες,

οι δε ως πορρωτάτω επιστρατεύειν και λυμαίνεσθαι τη Σικε
λία, πολλά μένουν και έτερα έχoι τις αναπαριθμείσθαι2ο
αφροσύνης τε και αδικίας τοιάδε κυήματα, και όπως σίνονται
τους χρωμένους, πλήν αλλά και ταύτα ηγούμαι αποχρώντως
2. χιμαίρας R. 3. τί Αρτέμιδι R., vulg, articulus dee 8t. 4. α
πόνασθαι R. (Cl.), απώνασθαι vulg. Τευκτηρίας Lugd. in mg.
6. αλλ' om. R. 13. παρειμένον R.,
ιο. είη R. 2. m.
παρειμένων vulg. 14. Γυλλίπου vulg.
15. τήν τε R. Lugd.,
τήν γε edd. 17. άν ins. ex R. 18. οι om. R. 19, οι δε
R., ουδε νulg. Lugd. in marg. adscriptum habet: ελλείπει. Βon.
Vulc, aut ουδε delendum, aut αδεώς scribendum censebat.
21. κυήματα R., Ιntpr, origines, νοήματα vulg.
φuot hostes interfecisscnt, adeo propitiam habuerint venatricem deam,
adeoque prospere venarentur, ut suscepta vota persolvere nequirent,
sed sacrificatis etiam capellis numerum caesorum exaequare non pos
sent. Χerxes vero ille magnus et Χerxis miracula, quonam obsecro
modo a Graecis victa sunt, φuam φuod ille φuidem et arrogans et ini
φuus erat, et cos subiugaturus venerat, a quibus nullam iniuriam acce
perat ! Εt sola multitudine armorumque apparatu fretus, recto con
silio non admodum utebatur. Graeci vero aequa facientes pro sua
libertate pugnabant, nihil quoad eius fieri poterat praetermittentes,
sed quod in rem ipsorum esset et consultantes et exsequentes. Gylippi
vero Lacedaemonii trophaea, et Νiciae Demosthenisque cladem, om
ηiaque ad Syracusas mala, num aliunde quispiam fluxisse comperiet
quam ex amentia pariter et iniquitate 2 Quid enim sibi volebant Αthe
mienses, cum, hoste qui pro foribus erat neglecto, guam longissime
a domo exercitum ducerent, Siciliamque infestareht? Posset verα
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 10. 87
εν τώ παρόντι ειρήσθαι. Τότε δε οι Ρωμαίοι, (ες γάρ τα Α, C. 553
πρότερα αυθις ιτέον,) τους μεν σφετέρους νεκρούς, ή νενομι-"""
σται, καταχώσαντες, τους δε των πολεμίων σκυλεύσαντες, μέγα Β
τι χρήμα ήθροισαν όπλων, καταστρεψάμενοι δε αυτών και
5το χαράκωμα, και άπαντα διαρπάσαντες, ούτω δή τη λεία
σεσαγμένοι, παιανίζοντές τε και στεφανηφορούντες, και τον
στρατηγόν εν κόσμω προηγούμενοι, ες την Ρώμην επανήλθον.
3. \ Ο Φ Αυ ? ν ν ? w ν C/ Α' -ν '

ήν δε ιδείν επιπολύ τα αμφί Καπύην άπαντα πεδία τό λύθρω

περιρρεόμενα, και υπερχειλή τον ποταμόν τώ υπερπεπλήσθαι
τοσωμάτων, εμοί δέ τις των επιχωρίων και ελεγείόν τι έφη ες
κύρβιν τινά λιθίνην υπό του γεγράφθαι αμφί τάς όχθας του
ποταμού ιδρυμένην, ώδέ πως έχον Ο
"Ρείθρα Κασουλίνου ποταμού βεβαρημένα νεκρούς
Δέξατο Τυρσηνής ήίόνος κροκάλη,
15 Ηνίκα Φραγγικά φύλα κατέκτανεν Αυσονις αιχμή,
Οππόσα δειλαίω πείθετο Βουτιλίνω
"Όλβιστον τόδε χεύμα, και έσσεται αντί τροπαίου
Αίματι βαρβαρικό δηρόν έρευθόμενον,
2. πρότερα R., πρότερον τα lg, 3. τους δε των R., τους τών
νulg. 6. σεσαγμένοι. Sic Suidas s. h. v. Lugd. in marg.
Ιntpr onusεί, σεσαγηνευμένοι Β. et vulg. 8. Κάπουαν R. et
vulg. 9. υπερπεπλήσθαι R. et Ιntpr., υποπεπλήσθαι vulg, . 11.
Versus Αgathiae ipsius, gui inter eius epigrammata referri debuis
sent a Βrunckio. " υπό τας όχθας R. 12. ωδέ πως R., ωδέπη
vulg. 13. Κασουλ. Const. Ρorph., Καυσουλ. R., Κασωλ. vulg.
16.Τοπόσα Lugd., οπόσω R. 17. όλβιστον, Sic edidi ex coni.
Iacobsii ad Αnthol. Gr: ΠΙ. p. 95τ., όλβιον άντόδε vulg, όλβιον
αυτόδε R., όλβι... τοδε Lugd. ρεύμα Const. Ρ.
«Τnispiam etiam alia mnlta eiuscemodi stulta Ε
consilia enu
merare, utque suis auctoribus sint perniciosa, sed haec nunc comme
morasse suffecerit. Τum vero Romani (redeundum enim est ad in
stitutum) cum suos qui in proelio cecidissent patrio more tumulassent,
hostiumque cadavera spoliassent, maximam armorum vim congesse
τιunt. Vallo etiam ipsorum subverso, omnibusque direptis, ita tan
«lem praeda onusti, paeana canentes, et corollis redimiti, et prae
fectum decenter compositeque deducentes, Romam redierunt. Videre
antem erat longe lateque circa Capuam campos omnes cruore ac
tabo perfusos, et fluvium prae cadavernm, φuibus opplebatur, multi
tudine exundantem. Μihi vero quidam ex indigenis retulit, carmen
φuoddam tabulae saxeac a quopiam inscriptum fuisse, ad ripas flumi
μis positae, quod sic habet:
Γensα Casulino raptatα cadαυera ab amne
Τyrrhenί ασcepίt υasta crepido maris,
Αusonius Francos φuo tempore strανerat ensis,
Ομοιφuoι Βutilino paruerant misero.
Γelicem o /luυίum ! Ά
νίce namque trophaeί,
Βarbarico ιϊngί posse cruore dίιι.
 88 ΑGΑΤΗΙΑΕ
Αυ - / C 9

Α. σ. 553 τούτο μεν ούν το επίγραμμα, είτε ως αληθώς έγκεχά

1. Ι. 27ρακται τό λίθω, είτε και άλλως αδόμενον ες έμε ίκετο,
Ρφ. w η / Υ η 2. Υ" w w

ουδέν οίμαι το κωλύον ενθάδε αναγεγράφθαι, ίσως γαρ και

ες μαρτύριον ουκ άχαρι αν είη των εν τήδε τή ξυμπλοκή γε
γενημένων. 5
ια. Εν τούτω δε τους Ρωμαίοις ήγγέλλετο και τα εν
" Υ 1 " \ - ? » Υ ν. cr

DΒενετία επί Λευθαρίω τε και τους άμφ’ αυτόν άπασι ξυνε

νεχθέντα, τότε δή ούν και μάλλον οι τε αστοί και τα στρατεύ
ματα χορείας ετέλουν και πανηγύρεις, ως ουδέν έτι αυτοίς
αντιξουν προσγενησόμενον, αλλ' εν ειρήνη τολοιπον βιοτεύσον-το
τες των γάρ εμβαλόντων ες την Ιταλίαν πολεμίων ούτω δή
c - Ι. ν 2 Σ/ 2/ Υ / w

απανταχού διολωλότων, ουκ ώοντο άλλους επιβήσεσθαι. και

ταύτα μεν το πλήθος διενοείτο, οία ου των ακριβών στοχά
ζεσθαι πεφυκότες, αλλ' ες ραστώνην εκβεβλημένοι, και προς
ν -' , τι " Ο ν - Υ

το ήδόμενον της γνώμης άπαντα κρίνοντες, τώ δε Ναρσή όρ-15

Ρ.48θώς έκαστα διασκοπούντι, ακολασία έδόκει το χρήμα και πα
Λ. 2ν

ραφροσύνη, είγε ώοντο μηκέτι έξειν ανάγκην ετέρους υπο

δύεσθαι πόνους, αλλά χρήναι μάλλον ες το τρυφερώτερον της
Υ - ? «ν
διαίτης ες αει μεταβεβλήσθαι, ελείπετογάρ, oίμαι, αυτοίς υπό
Μ w ν Υ γ)

αβελτερίας τάς ασπίδας τυχόν και τα κράνη άμφορέως οίνου2ο

31 "

ή και βαρβίτου αποδόσθαι, ούτω περιττά τολοιπόν και ανό

12. άλλα R. pro άλλους 14. εκβεβλημένοι R., εμβεβλημένοι vulg.
et Intpr inυoluti. 19. ελείπετο R. Lugd. corr. (Cl.), ελίπετο
νulg. Τ 2ο. αβελτηρίας R. 21. ή ins. ex R.
Ηoc itaque epigramma sive revera saxo incisum fuit, sive alioqui ho
minum sermonibus celebratum ad me pervenit, non abs re, ut arbί
tror, hoc loco a me est relatum. Fuerit enim non inelegans monu
mentum eorum quae illo proelio acciderunt.
1 Ι. Ιnterea vero Romanis nuntiatum est, φιem exitum Leutharis
οπmnesque eius copiae in Venetis habuissent. Τum itaque multo am
plius et cives et exercitus festivas choreas ludosque panegyricos
agitabant, tanquam nihil ultra hostile metuentes , et in pace tran
φuillitateque deinceps victuri. Ηostibus enim Italiam sua invasione
inquietantibus ita passim penitus deletis, non putabant alios super
venturos. Αtque hoc quidem erat multitudinis iudicium , guippe
quae nequaquam accurate res perpendere solet, sed otio ignaviae
que immersa ex eo, φuod iucundum gratumque ipsi est, omnia iudi
cat. Νarseti vero recte omnia consideranti stultitia dementiaque
videbatur, si ademptam sibi deinceps omnem alios labores sube
ιundi necessitatem putarent , sed molliori vitae sese totos dederent.
Ρarum enim aberat, ut prae stoliditate scuta et galeas amphoris
vinariis et barbitis commutarent: adeo supervacanea inutiliaque sibi
1a posterum fore arma rebantur. Νarses' autem verisimiliter colli
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 12. 89
νητα ηγούντο τα όπλα, ο δε στρατηγός τα είκότα διεγίγνω-Α. c.553
σκεν, ως άρα και αύθις πόλεμοι έσονται Φραγγικοί, και έδε-"" "7
δίει, μήποτε οι Ρωμαίοι ες το αβροδίαιτον τραπέντες, τα
φρονήματα διαφθαρείεν είτα ει παρατάξεως επέλθοι καιρός,
5οι δε, όκνω είκοντες, απαγορεύσαιεν τους κινδύνοις, και ίσως
αν ου πολλώ ύστερον και τόδε ξυνέβη, ει μη θάττον δείν ώήθη Β
ξυγκαλεσάμενος τα στρατεύματα, και παραίνεσιν προσάγων V. 35
αρίστην ες το σώφρόν τε και ανδρείον τας γνώμας μετάγειν,
και υποτέμνεσθαι το υπερβάλλον της μεγαλαυχίας, ούτω δή
ποουν απάντων συνηθροισμένων, παρελθών ες μέσoν έλεξεν τoιάδε,
ιβ. ,, Τους μεν αθρόον και ου πάλαι συμβάν ευτυχίας
τινός μετασχόντας, ουκ απεικός οίμαι προς απειροκαλίαν
εκκλίναι, και τώ ασυνήθει καταπεπλήχθαι, μάλιστα ηνίκα τώ
απροσδοκήτω και τό παρ' αξίαν προσή ύμείς δε ώ άνδρες, 2

15ποίαν αν και προβάλοισθε σκηψιν, ήν τις υμάς της μεταβο

λής αιτιώτο, πότερον ως νύν έγεύσασθε νίκης, ου πρότερον
ειωθότες, αλλ' υμείς οι Τώτιλάντε και Τείαν και άπαν το C
Γοτθικόν έθνος εκποδών ποιησάμενοι, αλλ' ως μείζονος ή καθ'
υμάς αυτούς πειράσθε της τύχης, και ποιον αν μέγεθος ευδαι
2ομονίας τή των Ρωμαίων δόξη συμμετρηθείη, συγγενές γάρ
ημίν και πάτριον κρατείν αει των πολεμίων και τοίνυν κρα
1. τα εικότα R., των εικότων vulg. Βon, Vulc. coni, διά των εικότων,
4. ει om, R. 1o. συνοιθρ. vulg. ες μέσον R. , ες
μέσους vulg. 13. εν τω ασ. R. 15. σκέψιν R. 17. Τώ
τιλλαν και Τ. R. 18. καθ' ημάς R. 21. ημίν R., Ιntpr.
nobίε innatum, υμίν vulg.
gebat, non defutura nova cum Francis bella, et verebatur ne, si
otio sese et mollitiei semel dedidissent, masculum eorum robur ener
varetur , et, si rursus in aciem prodeundum esset, ignavia victi in
proeliis animum desponderent. Εt fortasse non multo post hoc ip
sum evenisset, nisi confestim convocatis omnibus copiis , optima
oratione cohortandos et ad temperantiam fortitudinemque traducen
«los ipsorum animos duxisset, nimiamque arrogantiam et iactantiam re
tundendam. Οmnibus itaque in unum congregatis, ipse in medium
progressus in hunc modum verba fecit.
12. . ,,Qui repente et praeter veterem suum morem prospere rem
gerunt, haud sane dissentaneum fuerit, si felicitatem suam moderate
πιon ferant, et novitate victoriae perculsi insolescant, praecipue si
illi, guibus inopinata victoria accidit, parum etiam ea digni fuisse
videantur. Αt vos, o viri , φuid excusationis estis praetensuri, si
φuis vos huius mutationis animorum insimulet 2 Αnne , guod nunc
Ε victoriam degustetis , antehac non assueti" Αίqui vos et
otilam et Τeiam et universam Gothicam nationem profligastis. Sed
naiorem quam quae in vos cadere solet felicitatem experti estis.
Φuaenam γcro felicitatis magnitudo potest Romanorum gloriac aequi
 9ο ΑGΑΤΗΙΑΕ
Α. Ει 553τείτε,
και ούτε μειόνων ή καθόσον νικάτε άξιοι καθεστήκατε,
"" ούτε του προσήκοντος καταδεεστέραν παρέχεσθε την πείραν.
μέτεστι δε τούτων υμίν ουκ εκ ραστώνης τε και ηδυπαθείας,
αλλ' εκπόνων συχνών και ιδρώτων και της των κινδύνων με
λέτης. ουκούν χρεών υμάς και νύν εμμένειν τους προεγνω-5
σμένοις, και μη μόνον ήδεσθαι τους παρουσιν, αλλά και του
Ιο μέλλοντος πέρι, όπως όμοιον έσται, σκοπείν, τους γάρμή ταύτα
λογιζομένοις ου μόνιμα τα της ευπραγίας, αλλά προς τουναν
τίον ώς τα πολλά μεταχωρούσιν αι τύχαι. και τεκμήριον έστω
σαφές τόδε το τών Φράγγων πάθος, εφ' ώ νύν υμείς δικαίως το
αυχείτε, ευγάρ αυτούς τέως των πραγμάτων εχόντων, οι δε
προς αλαζονείαν τραπέντες, πόλεμον ήραντο καθ' ημών, ου
προορώμενοι το σφαλερόν της ελπίδος, απολωλασι τοιγαρούν
άπαντες τη σφών αυτών αβουλία μάλλον, ήτοις ημών όπλοις,
Ρ.49 αισχρόν τοίνυν υμάς, ω άνδρες Ρωμαίοι, ταυτό παθείν τοις 15
βαρβάροις, και μή τοσούτον ταϊς γνώμαις αυτών περιείναι,
οπόσον τη ρώμη μηδε γάρ οιέσθω τις υμών, ως ουδέν έτ"
πολέμιον έσται, απάντων δήθεν των δυσμενών διαφθαρέντων,
καίτοι ει και τούτο βεβαίως προσήν, αλλ' ουδ' ώς υμίν μετα
θετέον τους τρόπους, ουδε του πρέποντος αφεκτέον, ου μήναο
ουδε συμβαίνουσαν εύροι τις αν την τών πραγμάτων φύσιν
ταϊς υμετέραις εννοίαις, οι γάρ Φράγγοι, πολυάνθρωπόν τι
τ. μείον R. 5. συνεγνωσμένοις R. ιο, εφ' ών R. et Intpr.
φuίbus deυίctis. 19. ημίν R.
arari 2 Ιnnatum enim vobis et patrium est, hostes semper vincere.
incitis itaque, neque minore victoria digni estis, neque inferiorem
vestra dignitate et meritis fortunam estis consecuti. Εst vero quod
Ιnaec accepta feratis non ignaviae et mollitiei, sed continuis labori
Βus atque sudoribus proeliorumφue exercitationl. Οuocirca insisten
dnm νόbis est etiam nunc veteribus institutis, neque solum ob Ρrac
sentem rerum statum laetari, sed de futuro etian, ut similis sit,
sollicitos esse oportet. Qui enim ita consilia sua non instituunt,
iis prosperitas stabilis ac diuturna esse non potest, sed in contra
τium plerumque fortuna vertitur. Cuius quidem rei evidens argu
πmentum haeo Francorum clades fuerit, ob quam τos nune merito
gioriamini. Cum enim res illorum hactenus hono in statu essent,
ipsi animis elati atφue insolescentes bellum adversus nos suscepe
runt, spei lubricitatem non praevidentes. Perierunt itaque omnes,
sna potius ipsorum temeritate, guam nostris armis. Τurpe igitur
fuerit vos , o viri Romani, ita nt barbari affectos esse, neque tan
tum mentis, φuantum corporis robore esse superiores. Νeque enim
φuisquam vestrum sibi persuadeat, nihil ultra infostum nobis me
ήιendum ; universis nimirum hostibus deletis. Οuod ut maxime ita
csset, tamen ne sic quidem a moribus vestris est discedendum, με
μιe ab officio abstinυndum, sed neφue rerum ipsarum negotioτμαι
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 12. 9Ι
γένος και μέγιστον, και λίαν ορθώς τα πολεμικά ήσκημένον, Α. c.553
απόμοιρα δέ τις αυτών οι νενικημένοι βραχεία, και όση μή ! ! "7
" -ν - - Υ
δέος αυτούς εμβαλείν, μάλλον μένουν και προς οργήν ανα
"ν 2/ "

στήσαι, ούκουν εικός αυτους ηρεμήσειν, ουδε καθέξειν εν Β

5αποβοή
απορρητο τηνην ύβριν, αλλά πλειον
ερριν, αλλα πλείονι στρατό
στρατω, καθ' ημων
ημών ήξ
ηξουσι,
Υ ι ν - C - -υ

και ουκ ές μακράν αναμαχούνται. νύνουν ύμείς, ει δοκεί,

r ν « Λ Υ ν Α Α' Ρ

παρέντες την ραθυμίαν, ανανεώσασθε το φιλοκίνδυνον πλέον

Η -

ή πρότερον, όσω και μείζονα των φθασάντων τα εσόμενα προσ

δοκητέον, ούτω γάρ υμών διατελούντων, ει μεν ως τάχιστα
1οπαρείεν, και δή παρεσκευασμένοις υμίν προσβαλούσι και οίοις
μελλήσεως μή προσδείσθαι, ει δε και παντάπασιν ενδοίεν, (ει
1 λ/ ι "ν

ρήσθω γαρ άμφω,) αλλά τό γε υμέτερον εν ασφαλεί κείσεται,

ν w " * «- 2\ - 3» «ν -

και τα κράτιστα δόξοιτε άν βεβουλεύσθαι." Τοιαύτα του C

Ναρσού παραινέσαντος, αιδώς άπαντα κατείχεν τον στρατόν
15μεταμέλον αυτούς της παροινίας, και οι μεν το εκμελές τε και
-ν - Υ - ) * 2/

ακολασταίνον της γνώμης αποβαλόντες, ες τα πάτρια ήθη με

τεκοσμούντο. Α ν 2y
ιγ. Αποδασμός δε των Γότθωνες επτακισχιλίους άν
δρας μαχίμους αποκεκριμένοι, οι δή ετύγχανον πολλαχού τους
" Α " 4.

2oΦράγγοις προσβεβοηθηκότες, λογιζόμενοι ως ουκ ανήσουσιν οι

-ν 2/ «ν ι "ν

"Ρωμαίοι, αλλ' ήδη και τους ουκ ές μακράν επιπεσούνται, αυ

1. τα πολεμικά marg, R., τα πολέμια vulg. 5. καθ' ημών R. et
Ιntpr., καθ' υμών vulg. 8. όσον R. ιο, παρασκευασμένοις R.
ι 2. Ιntpr. nostra ; male. 13. δόξητε R. 19. αποκεκριμένοι
R., αποκεκριμένος νulg. 2ο. οι om. R.
φue naturam ac statum cum consiliis vestris congruere quisquam
comperiat. Francorum enim natio est populosissima et maxima, et
apprime in re bellica exercitata: et caesi a nobis exigua φuaedam
erant eorum portio, et quidem tantula , ut metum ipsis non sit in
iectura, sed potius iram concitatura. Verisimile itaque non est, eos
conquieturos, neque contumeliam tacite in pectore pressuros, sed
maiorem exercitum in nos ducturos, brevique bellum redintegratu
ros. Vos itaque nunc, abiecta si placet ignavia, instaurate vestram
in adeundis periculis bellicis alacritatem, eo quam antea maiorem,
«μιο maiora praeteritis futura sunt exspectanda. Ιta enim perseve
rantibus vobis, si quidem quam citissime advenerint, praeparatos
vos offendent nullaque mora indigentes. Si vero omnino tardave
rint (utrumque enim dicendum est) vestrae tamen res in tuto erunt
collocatae, et quam optime vobis consuluisse videbimini." Τalia
monente Νarsete, pudor universum exercitum invasit, et prioris
vesaniac poenitudo. Αtque hi quidem negligentia vecordiaque ab
iecta ad patrios mores redierunt.
13. Ρortio vero quaedam Gothoram, ad septem bellatorum mil
lia, qui multis in locis Francis auxilio fucrant, cum secum reputa
rcut Romanos nou couquicturos, sed nou multo post etiam in ipsos
 92 ΑΟ ΑΤΗΙΑΕ
"
"

Α. c.553τίκα οι γε ες Κάμψας το φρούριον ανεχώρουν, βέβαιον γαρ

- " -" 2/ "ν

1. 1, 27 επιεικώς ήν και ερυμνότατον το χωρίον, τώ εν όρει τε κείσθαι

Υ " ν W Υ ν ε " Αν γ. Λ r Υ
V. 36ανάντει και προς αυτή δή που τη ακρωνύχια πετρας Τε «πο
' " Υ

D τόμους πάντοθεν ανέχειν και παρατετάσθαι, ως μή πολεμίοις

ευέφοδον είναι... ενταύθα δή ούν οίδε οι Γότθοι ξυνειλεγμένοι 5
ώοντο έντώ ασφαλεί έσεσθαι, και προσχωρείν τους Ρωμαίοις
2) Αχ * -

ούτι μάλα ήβούλοντο, μάλλον μένουν και παντί σθένει αντιτε

- 2. " -

τάξεσθαι, ήν τις επ' αυτούς ίοι, εξωτρυνε γάρ αυτούς ες τούτο

Υ 1 φA -ν -

και ανεκίνει ανήρ βάρβαρος, ός δήσφών και ηγείτο, "Ράγναρις Υ ν «ν C "ν Υ α ν α "

όνομα, καίτοι ουχ ομογενής αυτούς υπήρχεν ουδε ομόφυλος, ήνιο

ν Υ - Υ - ν " Υ Δ ν ν Υr

γαρ εκείνος εκ των Βιττόρων καλουμένων, (Ουννικόν δε το έθνος

οι Βίττορες,) αλλά τώ δεινός ες τα μάλιστα είναι και πανουργό
ν 7- τ" ν. 1 " Γ. Ο -ν ι

Ρ. 50τατος, και οίος ότω δη τρόπω δύναμιν εαυτώ περιβάλλεσθαι,

Υ " Αν c ν -ν «ν 2. ν

εκράτει τε του ομίλου και αναμαχείσθαι διενοείτο, ως άν ενθέν

Αν - - y - 1

δε και μάλλον αρίδηλος γένοιτο, ευθύς δή ουν ο Ναρσης άπαντι 15

-υ ν Υ 1 γ γ ν Υ. 7 ,

τω στρατφ επ' αυτούς έχωρει, και είτα επειδή αυτώ ούχ οιον
Υ «- Υ "ν - / «- ν γ

τε ήν εξ επιδρομής τώ φρουρίω πελάζειν και εν δυσχωρία

" c "

διακινδυνεύειν, ο δε ες πολιορκίαν καθίστατο, και πάντοθεν

" - * . «ν -

εφρούρει ως μηδέν οτιoύν τοις ένδον εισκομίζοιτο, μηδέ γε εκεί

Υ ν ? "ν

νοι αδεώς ή βούλoιντο ίoιεν, αλλά γαρ εν τούσδε ου μάλα οίαο

" ? " Υ Ρ ν " τι - >
άρβαροι έπημαίνοντο. αφθονία γαρ πλειστη όση τών άναγ
βάρβαρ μα ιφνονι, γαρ Ανη οση αγ / / Μ ι»

καίων έχρώντο, επείπερ αυτοίςς ήδη

ηση άπαντά τε τα επιτήδεια
Ί και 2. 41

1. Capsum Ιntpr. 3. ακρονυχία R. 7. μάλλον μεν ουν R.

-- 1 * " Σ" " ".

Lugd.,
υgα. . μάλλον
μ μήνουν
μη edd. αντιτετάξεσθαι
- R. Lugd.,
8 Α

9. Regnares Ιntpr.
αντιτάξ. edd. 1ο. όνομα R., γάρ όνομα
νulg. 1 Ι. Βritιones Intpr. 17. και - διακινδυνεύειν. Ιntpr.
addit nollet. 21. αφθονία- έχρώντo om. R. et Ιntpr. 22,

ήδη post αυτοίς inser. R. et Intpr,

irruituros, in Campsas propugnaculum sese receperunt. Firmissimum
enim erat munitissimumφue castellum, guippe quod in arduo mont c
situm erat, et in ipso iugo abruptae omni ex parte petrae exstaret aς
protenderetur, ita ut difficilem hosti aditum praeberet. Εo itaque loci
εollecti Gothi, in tuto futuros sese putabant, et Romanis quidem se
dedere nequaquam statuerant, sed omnibus potius viribus resistere: si
φuis in ipsos iret. Incitabat enim ipsos impellebatque ad hoc barba
rus quidam vir eorum dux Ragnaris nomine, tametsi neque eiusdem
cum eis nationis aut gentis (erat enim ille ex iis, qui Vittores appel
lantur, gente Ηunnica) sed quod solers maxime versutissimusque esset,
et peritus quocunque modo conciliandae sibi multitudinis, eis et impe
rabat, et bellum instaurandum sibi censebat, ut ex eo celebrior fieret.
Confestim itaque Νarses cum universo exercitu in eos movit, et deinde,
cum non posset primo incursu castello appropinquare, et difficili e loco
couflictari, obsidione illud cinxit, omnique ex parte circumsepsit, ng
φuid intro inveheretur, neve illi intrepide quo luberet irent Sed
hisce rebus non admodum gravi damno afliciebantur barbari. Summa
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 14. 93
των κτημάτων τα τιμαλφέστατα εν τώδε τώ φρουρίω, ώςΑ.
«Α Αν Α. " . Το Ι. Ι.c.2 553
2 ν. Υ η Υ Α. w cr

αλώναι γε αυτό ουκ ενόν, εσενήνεκτο, ασχάλλοντες δε όμως"". 27

επί τή των Ρωμαίων προσκαθεδρία, και αισχρόν ηγούμενοι, Β
ει με
μέλλoιεν ουτω
ούτω οη
δή επιπολυ
επιπολύ εν
εν περιρολφ
περιβόλω μετριφ
μετρίωξυνειληφθ
ευνειληφθαι
5και εγκατείργεσθαι,
Αν Υ/ Υ
εκδρομάς μεν κατά των
w Μ
αντιπάλων θαμά- «ν

εποιούντο, εί πως αν αυτούς ενθένδε απώσασθαι δυνηθείεν,

ουδέν δε ό, τι και μνήμης άξιον έπρασσον. -ν - cr

*
ιδ'. Εν τούτοις
λόγ "
δε του χειμώνος
ελθεί Υύ Ν. ή τριβέντος,
ο "Ρά άμα ήριΑ.
Ι. Ι.c.
28 554 ν

«ρχομενφ, ες λογους ενειν τω γαρση ο μαγναρις των πα

1ορόντων πέρι χρήναι ώήθη, και ουν επιτετραμμένον αυτό πα
ρήνάμα ολίγοις εν μεταιχμίω, ξυνηλθέτην τε άμφω ες ταυτό,
και πολλά άττα διελεγέσθην ιδών δε ο Ναρσης τον Ράγνα
ριν ες αλαζονείαν ήρμένον, και πλείστη χρώμενον μεγαληγο
ρία, ως μειζόνων τε ή κατ' αυτόν εφίεσθαι, κακ του υπερτέ
15ρου επικομπάζειν, διέλυσεν αυτίκα την ξυνουσίαν, και απη-C
- « 3.
γόρευσεν τη ξυμβάσει, και απέπεμπέγε αυτόν αύθις ες τουπίσω
άπρακτον επί τοις προτέροις μενούντα, ο δε επειδή εν τω λόφω
έγεγόνει, και ήδη ου πόρρω του τείχους αφικτο, χαλεπαίνων
«1 \ ? - Υ Τ w c - -ν Υ / 2 , Υ Α'

ότι δη αυτώ ουδέν ότιoύν τών ελπισθέντων απέβη, εντείνει

αοήρέμα λαθραίως το τόξον, και είτα αθρόον μεταστραφείς, α
φίησι βέλος ιθύ του Ναρσού, διήμαρτε δε του σκοπού, ετέ
8, εν τούτοις R., εν τούτω vulg. 1 τ. τε R., δε vulg. 13. α.
λαζονίαν R. 15. απηγόρευσεν R., απηγόρευε vulg.
enim rerum necessariarum copia abundabant , cum et commeatum om
non guanto opus erat et ex facultatibus suis pretiosissima quaeque in
illud castellum lanquam inexpugnabile convexissent. Μoleste vero ni
Inilominus ferebant Romanorum obsidionem, et turpe rati si diu adeo
exiguo ambitu circumsepti concluderentur, frequentes in hostem ex
cursiones faciebant, si guo modo eos inde profligare possent, nihil
vero relatu dignum effecere.
14, Ηicme autem in hoc transacta, statim ineunte vere Regna
ris paciscendum sibi in rem praesentem cum Νarsete putavit. Libero
itaque commeatu accepto, ad Νarsetem paucis comitatus in locum
inter exercitum et castellum intermedium venit, congressique inter
se varios sermones miscuerunt et disceptarunt. Videns auten Νar
ses Regnarim superbia elatum, multaque verborum iactantia uten
tem, et maiora quam ipsum deceret postulantem, mirumque in mo
dum ea exaggerare, confestim colloguium solvit, et compositione
pactioneque negata, infecta re ad suos remisit, Qui cum in collem
εvasisset, iamque non procul a muro abesset, indigne ferens nihil
plane se eorum φuae sperarat consecutum, sensin et clam tenso
arcu, subitoque conversus, sagittam recta in Νarsetem torquet, φuae
a scopo aberrans aliorsum delata cecidit, memine laeso. Consecuta
vero statim est poena barbari hominis nequitiam. Νarsetis enim
satellite facti Ρraefideutia temeritateque irritati sagittis eum petunt,
 94 ΑGΑΤΗΙΑΕ
2λ/

Α. σ. 554 ρωθι γάρ που απέπτη ο άτρακτος, και κατέπεσεν ουδένα σι

Ι. Ι. 28 νάμενος, μετήλθε δε όμως η δίκη ευθύς την του βαρβάρου πα
4. > w - / γ Σ - 4

Ιρανομίαν, οι γαρ αμφί τον Ναρσήν δορυφόροι εν οργή το εκεί

ι " Υ "

νου ποιησάμενοι θράσος, επιτοξάζονται εις αυτόν, και πλήτ-. Λιν > Συ 3/

τεται καιρίαν ο δείλαιος, πώς γαρ ουκ ήμελλεν, άδικόν τι καί5

αγεννές εγχείρημα δράσας, και μόλις μεν αυτόν οι οπαδοί φο
ράδην είσω του περιβόλου διακομίζουσιν. ημέρας δε δύο αρ
"ν -' Υ κν

"
κέσας, ακλεώς απεβίω, και τα της απιστίας αυτώ και παροι
Υ ι Αν γ. ν Υ / w ν Υ ,

νίας ες τόδε κακού ετελεύτα, εκείνου δε διαφθαρέντος, αυτί

κα οι Γότθοι, ου γαρ αντέχειν έτι τη πολιορκία οιοί τε είναι το
ηγούντο, έδέοντο του Ναρσού τα πιστά σφίσι παρασχέσθαι,
ώς του ζήν αυτούς ουκ αφαιρήσει ο δή και τάχιστα όμωμο
r - η. -' w. r

σμένον, σφάς τε αυτούς εκείνοι και το φρούριον παρέδοσαν.

-ν ν Σ " 2. -" -' " Υ

Ρ. 51 Ναρσής δε απέκτεινε μεν ουδένα τώ ταύτά τε όμωμοκέναι, .

και άλλως ουχ όσιον είναι τους ήσσημένους ωμότατα διαχει-15
Υλ « V. w Η c

ρίζεσθαι. ώς αν δε μή αυθις νεωτερίσαιεν, άπαντας ως βα

Λ » ν «.- " 2, > τ w - 2 /

σιλέα ες το Βυζάντιον έστειλεν. Εν ώ δε ταύτα επράττετο,

Θευδίβαλδος το μειράκιον, ός δή των προσοικούντων την Ιτα
γ τ w

V.37 λίαν Φράγγων εκράτει, ήπέρ μοι είρηται πρότερον, ούτος δε

2/ Αν "ν

οικτρότατα ήδη έτεθνηκει τη νόσω περιτακεις τη συντρόφω.2ο

επει δε Χιλδίβερτόντε και Χλωθάριον, ως δή και τώ γένει
εγγυτάτους, επί τον κλήρον του παιδός ο νόμος εκάλει, αυ
? «ν 1 Αν -ων -

τίκα έρις αυτοίς ενέπεσεν δεινή, και οία μικρού δείν τω παντι
1. απέπτη R. , απέβη νulg. 2. ή δ ευθ. R., ευθ. ή δ. vulg.
1ο έτι R., Ιntpr de cetero, επί vulg. 1 1. παρέχεσθαι R.
12. ωμοσμένως R. 13. εκείνοι add. R. 16. μη R., μηδε vulg.
2o. περιτακείς R., παρατακείς vulg.
et letali ictu miserum feriunt (quidni enim 2 cum adeo iniquum et
vile facinus perpetrasset), et aegre quidem ipsum comites gestantes
intra castelli muros detulerunt, cumque ad biduum supervixisset,
turpiter decessit, et perfidiae temeritatisque suae hunc habuit tri
stem exitum. Illo vero sublato confestim Gothi (neque enim ob
sidionem ferre posse videbantur) supplices Νarseti sunt facti, ut fide
data vitam ipsis condonaret: et quidem citissime iureiurando accepto,
se pariter et castellum dediderunt. Νarses vero neminem quidem
interfecit; φuia id iurarat, et alioquin aequum non esset victos cru
«lelissime trucidari : ne vero in posterum novis iterum rebus stude
rent, omnes ad Ιmperatorem Βyzantium misit. Interea dum haec
geruntur , Τheodibaldus adolescens, qui finitimis Ιtaliae Francis im
perabat, ut supra est a me dictum, miserrime iam e vivis excesserat,
inorbo, guo inde ab ortu laborarat, absumptus. Cum vero Childeber
tum et Chlotharium utpote genere proximos lex patria ad hereditatem
iuvenis vocaret, gravis statim inter eos contentio est orta, quaeque
parum abcrat, φuin totum genus perderet, Childebertus euim iam scuex
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 14. 95
λυμήνασθαι γένει. Χιλδίβερτος μεν γαρ γηραιός ήδη υπήρ-Α. C. 554
χεν και πόρρω που ήκων της ηλικίας, και πρός γε ασθενεία" 28
είχετο πολλή, ώς συνεσκληκέναι οι άπαν και διατετήχθαι το Β
σώμα παϊδές τε αυτό άρρενες ουκ ήσαν οι την αρχήν διαδε
5ξόμενοι, αλλ' εν θυγατράσιν έγηροκομείτο. Χλωθάριος δε ρω
μαλέος ήν έτι και ούπω λίαν εγεγηράκει, πλήν όσονες πρώ
την ρυτίδα, υιούς τε είχεντέτταρας, βούπαιδας ήδη και θαό
ραλέους, και προς το ενεργόν ώρμημένους, τοιγάρτοι ου με
θεκτέα έφασκεν τό αδελφό των Θευδιβάλδου χρημάτων, ως
τοουκ ές μακράν και αυτής δήπου της Χιλδιβέρτου βασιλείας ες
αυτόν τε και τους οικείους παίδας μεταπεσουμένης, και τοί
νυν ου διήμαρτε της ελπίδος, ο γάρ πρεσβύτης έκών ενεδίδου
του κλήρου, δεδιώς, οίμαι, την δύναμιν του ανδρός, και απαλ-G
λαξείων της ες αυτόν δυσμενείας, ολίγω τε ύστερον αυτός
15μεν απεβίω, άπαν δε το των Φράγγων κράτος ες μόνον Χλω
θάριον κατερρύη, εν τοίσδε μεν τα Ιταλιωτών και Φράγγων
πράγματα έχωρει.
ιέ. Τπό δε τον αυτόν χρόνον, θέρους ώρα, έσεισε μέγα
έντε Βυζαντίω και πολλαχού της Ρωμαίων αρχής, ώς και
2οπόλεις συχνάς, νησιωτικάς τε και ηπειρώτιδας, αθρόον ανα
τραπήναι, και άρδην τους οικήτορας διαφθείραι Βηρυτός
γούν ή καλλίστη, το Φοινίκων τέως εγκαλλώπισμα, τότε δή
απηγλαίσθη άπασα, και κατέρριπτο τα κλεινα εκείνα και περι-D
5.έγηροκομείτο, εγηρωκ. vulg., εκληρονομείτο R. ct Intpr. αα filias
rediisset hereditas. 7. θαρραλέα R. . 14. ες αυτόν R., επ' αυτόν
νulg. 22. καλίστη edd. 23. απηγλαίσθη R. Lugd., απεγλ, cdd.
arat, et praeterquam quod gravis annis esset, accedebat etiam summa
infirmitas, adeo ut ipsi totum corpus colliquatum tabidumque esset.
Νeque ulla ei erat proles mascula, quae succederet in regnum, sed filias
tantum habens consenuerat. Chlotharius vero valido adhuc erat cor
pore, neque admodum senex; primas tantum rugas contraxerat, et
filios habebat quatuor admodum iuvenes atque animosos, et ad auden
«lum promptos. Οuocirca non adeunda dixit fratri bona Τheodibaldi,
φuippe quod brevi etiam ipsum Childeberti regnum ad se et filios
suos esset devolvendum. Νeque eum fefellit sua spes. Senex enim
ille sua sponte ipsi hereditate cessit, veritus, uti puto, viri poten
tiam, ipsiusque inimicitiam declinare cupiens. Pauloque post ipse
φuidem excessit e vivis ; universum vero Francorum imperium ad
solum Chlotharium est devolutum. Ηic itaque fuit Italicarum et Fran
cicarum rerum status.
15. Sub idem fere tempus, vigente aestate, Βyzantii aliisque com
pluribus Romani imperii locis ingens terrae motus est factus, adeο ιιι
multae urbes tam insulares quam in continente sitae confestim sub
versae fuerint, incolaeque penitus absorpti. Βerytus itaque, pulcher
rimus ille tum temporis Ρhoeniciae ocellus, tum quidem tota dcformata
 96 ΑGΑΤΗΙΑΕ
Αυ Ρ -

Α.C.554 λάλητα της οικοδομιας δαιδάλματα, ώς μηδέν οτιούν σχεδόν

«ν Λ Αν Λ- Υ 4. " ν

""" που λειφθήναι, ή μόνα της κατασκευής τα εδάφη, πολυς μεν

5. -" ν. -

ούν όμιλος ιθαγενών τε και ενδαπίων ανδρών απολωλασιν,

c / - 2' Υ w " Υ , Υ Α'

υποπεπιεσμένοι τώ άχθει, πολλοί δε νέοι επήλυδες ευπατρί Χ/ Αν ν

δαι τε και παιδείας άριστα έχοντες, οι δή παρήσαν τους Ρω-5

μαίων αυτού αναλεξόμενοι νόμους, τούτο γαρ πάτριον τη πό
λει και ώσπερ γέρας τι μέγιστον τα τοιάδε αυτή ανείται διδα
σκαλεία, μετεσκευάσαντο τοιγαρoύν εν τώ τότε οι των νόμων
υφηγηται ες Σιδώνα την πόλιν την γείτονα, και εν τήδε μετή
1. Α "

κτο τα φροντιστήρια, έως πάλιν ή Βηρυτός ανεδομήθη

/ «r ν C / " 3. W ?* * * γ. γ. γ
και ιο
Cr

Ρ. 52γέγονεν ήκιστα μεν οποία πρότερον ήν, πλήν

η Υ. -' 2 . . »c
αλλ' ουχί ες όσον
? / », C τ' ν " -

και αγνοείσθαι ώς εκείνη είη ή πάλαι άλλ' ούτος μεν ο τής

πόλεως ανοικισμός και η των διδασκαλείων επάνοδος χρόνω ύ
2/ χ, w w γ. - " 2. - "
στερον
ρ Αν
έμελλεν
με έσεσθαι, τότε δε και εν τη
1 ήμμεγάλη
Υ η Αλεξανδρεία
ε ρ η'
4. α. ν -" Υ η.

τη πρός τώ Νείλω ιδρυμένη ποταμώ, και ταύτα ουκ ειωθός σεί-15

εσθαι το χωρίον, συναίσθησίς τις του κλόνου ελαχίστη μεν και
αφαυροτάτη και ου πάμπαν αρίδηλος, γέγονε δε όμως άπαντες
δή ουν οι επιχώριοι και μάλιστα οι σφόδρα γεγηρακότες, εν
μ' " \ « ν Υ Αν λν Α

θαύματι μεγάλω το ξυνενεχθέν εποιούντο, ώς oύπω πρότερον

γεγενημένον, έμενέντε οίκοι όστις ουδείς, αλλ' ανά τάς λεω-αο
Βφόρους τα πλήθη ξυνέρρει, τώ απροσδοκήτω δή που και πα
"- " -ν Υ ψ

ραδόξω πέρα του μετρίου καταπεπληγμένοι, εμοί δέ γε και

2. λειφθήναι R., λελείφθαι vulg. 3. ενδαπίων R., ενδαπών vulg. 4.
υποπεπιεσμένοι R. (Cl.), υποπιεσμένοι νulg. 7. διδασκαλεία edd.
9, υφηγηται R. (Cl.), αφηγηται νulg. μεθήκτο R. 12. και om. R.
13. διδασκαλίων R. et vulg. 16. τις R. et Ιntpr. φuίε, τε vulg.
22. πέρα add. R. Lugd. mg (Cl.). Ιntpr, incisum integrum omisit,
fuit, et illainsignia ac celeberrima summoque artificio elaborata aedificia
εorruerunt, adeo ut nullum propemodum fuerit relictum, praeterquam
nuda aedium pavimenta. Μagna itaque indigenarum pariter et incola
rum multitudo periit mole ruinae oppressa : multi etiam iuvenes adve
nae nobiles et eruditi, φui addiscendarum Romanarum legum causa eo
commearant. Εrat enim hoc urbi patrium et veluti maxima honoris
praerogativa, φuod eiusmodi scholae ei essent dicatae, Commigrarunt
itaque tum temporis legum interpretes Sidonem urbem vicinam, scho
laeque eo translatae, tantisper dum Βerytus instauraretur, Quod et fa
ctum est; nequaquam quidem qualis antea erat, neque tamen ita dis
similis, quin ex cίus aspectu pristina ipsius forma agnosci posset. Sed
haec quidem urbis reaedificatio et scholarum revocatio postmodum vi
debatur futura. Per idem quoque tempus in magna illa Αlexandria
ad Νilum flumen sita (cum tamen illud oppidum terrae motui obno
xium esse non soleret) sensus etiam quidam motus, perexiguus quidem
ille ac brevis, neque omnino manifestus, factus est tamen. Οmnibus
itaque incolis et potissimum valde senibus magno miraculo ea res fuit,
quippe quae antea nuuquam acciderat; meque quisquam domi mansit,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 15. 97
Αν 2 Α- - -

αυτώ (ετύγχανον γάρ αυτού διατρίβων παιδείας ένεκα της Α. c. 554

προ των νόμων,) δεδιέναι προσήει, και ταύτα επί λίαν σμικρά """"
τη κινήσει, λογιζομένω, ότι δή αυτοίς αι οικοδομίαι ουκ ισχυ
w - -' 3. *

ραι ουδε ευρείαι τυγχάνουσιν ουσαι, ουδε οίαι και προς βρα
ι Υ Α / Υ Σ ν. 2' 1 ) - 2 ... "

5χύ ανασχέσθαι δονούμεναι, αλλ' ισχναι άγαν και ασθενείς (εφ

ένι γάρ υφαίνονται λίθω), αλλά γάρ και ό, τι λόγιμον εν τη
" - Υ - 2/ 7' 3/ \

πόλει, έδειμαινον και οίδε, ούτί που, oίμαι, το ήδη παρωχηλος,

«r - Υ Αν 1 «ν ν

αλλ' ότι αυτοίς και εσαύθις ταυτό τούτο ξυμβήσεσθαι ουκ άπο
τρόπου εδόκει, οι γάρ την αιτίαν τούδε του πάθους αναθυμιά
τoσεις τινάς είναι λέγοντες ξηράς τε και λιγνυώδεις, υπό τα C
γλαφυρά της γης ειργoμένας, και τώ μή διαπνείσθαι ραδίως
σφοδρότερον ένδον περιδινουμένας, το επιπροσθούν άπαν σα-V.38
Η Οι -' ν «ν " Υ

εως τη βιαία φορά της στεγνότητος ενδιδούσης, ες τουμ

λεύειν,
- < « w. ν Αν ν

φανές αναχθείεν οι δή ουν τα τοιαύτα φυσιολογούντες την

15 Αιγυπτίαν φασι χώραν ου πώποτε σείεσθαι πεφυκέναι, ως δή
χθαμαλήν τε ατεχνώς και υπτίαν και ήκιστα σηραγγώδη, εν
- «Υ " Υ Υ " Υ ν ν C r". 2 ? Υ 2»
τεύθέντε ουκ εμφορουμένην ει δέ γε και υποδέξαιτo, αλλ
αυτομάτως υπό χαυνότητος θαμά εξατμιζομένην, έπει δε εν
τώ τότε ήδε
ιόδή δόξα, εύποιούσα, επεφώρατό τε και
1 εδ απελήλεγ
"δί Α' / 2 ν. 2/ Φ.

2οκτομή σφόδρα εν βεβαίω κειμένη, εικότως άρα έδεδίεσαν οι

γενναίοι, είγε προς τουναντίον αυτοίς χωρήσει τουπίγραμμα, D
και κινδυνεύσοιεντολοιπον ου γαιηόχου μόνον, αλλά και ενο
τ. της προς των R. 2. τώ κρά R. 6. υφαίνοντο R. λόγιον
coni. Cl., Ιntpr. υίrt litteratissimί. 1 ο. και υπό vulg. , R. et
Ιntpr. copulam om. 1 1. ράδια R. 12. περιδονμένας (sic) R.
14. οι δε R. 2ο. εικότα R. 22. κινδυνεύσειεν R.
sed in plateas multitudo confinebat insolentia novitateque rei ultra mo
dum perculsa, Μe vero φuoque ipsum (commorabar enim ibi tum tem
poris eius disciplinae causa, quae studium iuris praecedit) metus
incessebat, reputantem mecum , guod tametsi exiguus admodum
ille motus esset, aedificia tamen ipsis essent neque firma neque
ampla, guaeque succussa ne tantillum quidem temporis subsistere
possent, ut parum valida ac firma. Simplici enim latere sunt con
texta, Τimebant vero etiam quotquot in urbe erantviri docti, non tam,
υti arbitror, motus iam praeteriti causa, sed quod verisimile videre
tur hoc ipsum iterato eventurum. Qui enim huius mali causas esse
dicunt exhalationes quasdam siccas pariter et fumosas, sub terrac con
cavitate clausas; cumque facile difilari nequeant, vehementius intus
circumvolutas φuidquid supra impendet succutere, donec violentia im
petus fatiscente et cedente compage in apertum ferantur : qui haec, in
φuam, de terrae motus natura disserunt, auctores sunt Αegypti regionem
nunquam terrae motu concuti solere, utpote humilem admodum et pla
ηam, minimeque cavernosam, idcoque eiusmodi exhalationibus non
oppleri, si vero aliquas intra se concipiat, eas ipsas sua sponte ob ter
rae laxitatem assidue evaporare. Cum vero tum temporis ea opinio
Αgathias. 7
 98 ΑGΛΤΗΙΑΕ

Α. C. 554 σίχθονος πειράσθαι του Ποσειδώνος, ίσως μεν ούν ει και τι

""""μέρος της Αιγύπτου κεκίνηται, αλλ' ουκ επιλείψουσι τους τα
τοιαύτα δεινούς και έτεροι λόγοι, δι' ών αν και ώς ή των α
τμών σφίσι κρατύνοιτο δόξα, εμοί δε δοκούσιν, ώς μεν οίόν
τε ανθρώπω τεκμηρίοις τισι χρωμένω των αδήλων πέρι διανο-5
είσθαι, ου πάμπαν διαμαρτείν του πιθανού και εικότος, του δέ γε
Ρ.53όντος αληθούς πολλώ απολείπεσθαι, πως γάρ άν τις ες το ακριβές
τα αφανή και υπέρτερα διαγνοίη; απόχρη δε ημίν, είγε τοσούτο
μόνον ειδείημεν, ως θείωνώ και βουλή κρείττονι άπαντα διατέ
τακται φύσεως δε αρχάς και κινήσεις και τας εκάστου των γι- το
νομένων αιτίας σκοπείν μεν τώ λόγω και διερευνάν ου παντελώς
άχρηστον ίσως ουδε άχαρι νομιστέον, τό γεμήνοίεσθαι τε και
πεποιθέναι ώς ένεστιν εφικέσθαι του όντος, μήποτε αλαζονεία
είη το χρήμα, και αμαθέστερον της διπλής εκείνης αγνοίας, άλις
μεν ουν τούτων έμοιγε ο δε λόγος αύθις ες αυτόν επανίτω. 15
ις. Κατ' εκείνο γαρ του καιρού και η Κως η νήσος, ή προς
τώ τέρματι του Αιγαίου κειμένη, [εσείσθη και] ελάχιστόν τι
Βμέρος αυτής εσέσωστο, η δε άλλη άπασα επεπτώκει, ποικίλα
τε αυτή και ανήκουστα προσεγένετο πάθη, ή τε γάρ θάλαττα
7. Νum όντως και 15. επανίτω R. (Cl.), επανείτω vulg. 16. γάρ
του ins. ex R. 17. εσείσθη και addidi cum Ιntpr insulae -
ιerrae moιu concussae pars minima serνata est. 18, μέρος
αυτής R., αυτ;, μέρ. vulg. 19. ανύποιστα R., Ιntpr; / dem εα
cedentιbμε ιnalis. προσεγένετο R., επεγένετο νulg.
obtineret, et parum firmitatis habere deprehenderetur, metuebant
verisimiliter praeclariilli viri, ne in contrarium ipsis cederet epigram
ma, ιanquan periculum foret in posterum ne tantum γαιήoχoν, hoc
est, continentem terram, verum etiam ενοσίχθονα, hoc est, concu
tientem terram, Νeptunum experirentur. Fortassis itaque, etiamsi
aliqua Αegypti pars moverit, non deerunt tamen harum rerum peritis
etiam aliae ratiοnes, per quas etiam sic haec eorum de vaporibus
opinio valeat. Μihi vero videntur illi, φuatenus possibile est homini
validis argumentis utenti ad rerum abstrusarum intelligentiam Ρertin
gere, nequaquam a probabilitate et similitudine veri aberrare, a veri
tate tamen ipsa longe abesse. Οuo pacto enim guispiam perfecte
intelligere possit, quae cerni non possunt, nobisque sunt superiora?
Sufficiat nobis, si hoc tantum sciamus, Dei consilio et potiore vo
luntate omnia constituta. Νaturae vero principia et motus, et sin
gulorum, φuae fiunt, causas contemplari quidem ratiοne et perscrutari,
neque inutile neque inelegans est censendum, Credere vero sibique
persuadere, fieri posse ut ad ipsam rei veritatem pertingamus, vereor
ne arrogantia potius res haec sit iudicanda, et inscitius quid, guam
duplex illa inscitia. Sed de his iam satis; ad rem itaque redeamus.
16. Ρer idem tempus etiam Cοs insula concussa est et exigua quaedan
eius portio servata, reliqua omnis corruit: variaque ei et inaudita ma
la acciderunt. Μare enim ingentem in modum assurgens domos litto
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 16. 99
Α Υ -

επιπλείστον αρθείσα, κατέκλυσεν τα παράκτια των οικημάτων, Α. c. 554

« ν -" "

και διέφθειρεν αυτοίς χρήμασι και ανθρώποις τότε μέγεθος Ι. 1, 28

του βρασμού, εξαίσιον οίον γεγενημένον, τά, ένθα ουκ ενήν
αναρριχάσθαι το ρόθιον, άπαντα έρριψε και κατέβαλεν α
- >

5 πολωλασι δε χύδην σχεδόν τι άπαντες οι αστοί, είτε εν ιεροις

ετύγχανον πεφευγότες, είτε και οίκοι διαιτώμενοι, είτε και
2/ " Αν «Αν Σ»

άλλoσέ ποι ξυνειλημμένοι, εμoι γούν εκ της Αλεξάνδρου υπό

\ ι ν w 1 '
τον αυτόν χρονον κατα το Βυζάντιον άνακομιζομένω, και εν
-ν Αν " Υ / ψ -'

τηδε τή νήσω, ούτω παρασχόν, (εν παράπλω γάρ κείται,) κα- C

ποτάραντι, οικτρόν τι πέφηνεν θέαμα, και οποίον ουκ αν απο 2/

χρώντως υπογράψοι ο λόγος, άπαν μεν γαρ το άστυ σχεδόν

που χώμά γε ήν επί μέγα ηρμένον, και λίθοι κείμενοι σπορά
δην, κιόνων τε τρύφη και ξύλων κατεαγότων, και κόνις πολ
λή
ιη ύπερθε ομέ
υπερυεν φερομενη επηλυγάζουσα τον
και επηλυγαςουσα τον αέ
αερα, υς μηδε
ως μηδε
1 - r & "

π5αυτά που τα τών λεωφόρων χωρία ραδίως διαγινώσκεσθαι,

πλήν όσον υπονοήσαι, ολίγα δε άττα δωμάτια ειστήκεσαν
απαθή, και ταύτα ουχ όσα τιτάνω τυχόν και λίθω και ταύ
τη
ύλ δή2': τη
Άο"
στερεμνιωτέρα
ό δε και εκ
μάλλον
λίνθομονίμω κατά το εικος
έφθο λού Α > w

υλη εξειργαστο, μονα σε τα εκπλινυου απεφυου και πηλου

5. δε om. R. . 7. άλλoσέ πoι R. et Lugd. 2. m., άλλoσέπη vulg.
8. χρόνον om. Ρar Ι 1. το άστυ σχ, π. R., σχ, π. τ. ά. vulg. : 4.
μηδε R., Intpr. ne υel, μηδέν vulg. 16. δε add. R. et Lugd. 2. m.,
deest vulg. 19, απέφθoυ habet R. cum vulg., neque id mutare
ausus sum, etsi vix dubito rescribendum esse ανέφθου, φuum il
lud alterum id guod decoctum est significet, crudum minime.
Ταϊς οπταίς πλίνθοις opponuntur ωμαι, φuod vocabulum φuum
nescio φua ratiοne motus ponere nollet Αgathias, άνοπτoν autem
rem plane diversam significaret, occurrebat, το ωμόν, itidem
contrarium esse τώ εφθώ. Νeque ego nescius sum, ανεφθόν
ΥΠΟΙΥ ΕΕ" in lexicis glossariisve : hoc tamen minus moveor
in Αgathia: illud attendo, άπεπτον, φuod unum rescribendum
restaret, remotius a vulgata lectione esse, minusque aptum.
rales proluvie obruit, τιnaque cum possessionibus hominibusque ipsis
«lisperdidit. Succussionis etiam magnitudo immane quantum facta,
ubi fragosa illa vis terrae inclusa per superiora erumpere non pote
rat, omnia proruebat ac prosternebat. Perierunt vero promiscue
omnes propemodum oppidani, sive ad templa confugerent, sive domi
se continerent, sive alium aliquem in locum convenissent. Μihi
certe sub idem tempus Αlexandria Βyzantium revertenti, et in eam
insulam, occasione ita ferente, (in traiectu enim sita est,) delato, mi
serabile quoddam spectaculum fuit, φuodque satis verbis exprimere
non Ρossim. Universum enim propemodum oppidum tumulus terrae
erat in longum porrectus, et saxa sparsim iacentia, et columnarum
tignorumque ruptorum fragmenta, et pulveris tanta vis superne fere
Βatur aérem obscurans, ut nec ipsae, platearum regiones facile
agnosoi Ρossent: ceterum quantum Ρercipi poterat, pauculae quaedam
 Ι ΟΟ ΑΟΑΤΙΙΙΑΕ
Λ. *
Α. Ε άγροικότερον πεποιημένα. ν
άνδρες δε σποράδην ολίγιστοι άνε 2"

- Α.- " 2/ -ν

"φαίνοντο σκυθρωποί τε άγαν και κατηφείς, και ώσπερ τε

"ν " " Υ r « 1 ΤΜ.
λεωτατα τώ σφετερφ βίω απειρηκοτες προς γαρ τοίς άλλοις
- ν ν ν Κ" εν 4 Αν -

δεινοίς και άπαν το επιχώριον ύδωρ, τήν του ακραιφνούς

ν " Μ. Υ Μ γ. " Υ ν. « Α 5 και

και ποτιμου φυσιν αθρόον αφηρημένον, ες το άλμυρόν ήρέμα5

και άποτον μετεβέβλητο, και ήν άπαντα τα τήδε φευκτα και
Υ α νw "1 -ν -'

ανατετραμμένα, ώς μηδέν έτερον υπολελείφθαι τη πόλει προς

Α" Μ. Α \ - 2. - Χ/

εύκοσμίαν, ή μόνον το κλεινόν των Ασκληπιαδών όνομα και

w / ν

Ρ. 54 την εφ' Ιπποκράτει μεγαλαυχίαν. οίκτείρειν μεν ουν τα τοιά

2 - - - -

V.39 δε ου πόρρω του ανθρωπείου τρόπου είναι δοκεί, θαυμάζειν δε το

ατεχνώς και καταπεπλήχθαι, ανδρών αν είη ου μάλα τά πα Υ - w

λαια επισταμένων, ουδε ότι εσαεί τούτο δή το της ύλης χω

ρίον ποικίλα παθήματα υποδέχεσθαι πέφυκε. πολλάκις γαρ
2' " "--,

ήδη και πρότερον πόλεις γε όλαι σεισμώ διεφθάρησαν, ως τους

αρχαίους οικήτορας αποβαλούσαι υφ' ετέροις αυθις οικισταις 15
ανορθωθήναι. - «ν - Αι) Αν

ιζ. Αι γούν Τράλλεις ή πόλις, ή εν τη Ασία νύν καλου

Υ - - - *

μένη χώρα άγχου που τού Μαιάνδρου ποταμού ίδρυμένη, το

μεν παλαιόν Πελασγών γέγονεν αποικία, υπό δε τους Αυγού
Β στου Καίσαρος χρόνους εσείσθη τε άπασα και ανετράπη, και 2ο
6.μεταβέβλητο R. 7. τή πόλει προς ευκ. R., προς ευκ, τ. π. vulg.
8. το κλεινόν τών Ασκλ. R., τo των Ασκλ. κλ. vulg. 17. Ασία νύν
Β., νύν Ασία vulg. 19. Ρaphlagones h. 1. Inabet Ιntpr. , sed
infra Pelasgos.
domunculae integrae stabant, et hae quidem non φτιae ex calce et
lapide atque ex solidiore aliqua magisque firma et durabili, uti par
est, materia crant structae, scd tantum quae ex laterc non cocto et
ex argilla agrestem in modum erant fabricatae. Paucissimi vero
sparsim homines comparebant tristi admodum demissoque vultu, et
veluti extreme de vita sua desperantes. Praeter alia enim mala
omnis etiam totius oppidi aqua, pura ac sincera potabilique natura
confestim sublata, salsuginem sensim contraxerat, et potui non erat;
omniaque ibi horrendum in modum subversa videbantur, adeo ut
nihil oppido ad ornamentum reliqui factum esset, praeter solum
Αsclepiadarum illustre nomen et insignem Hippocratis in eo nati
Ε Commiseratione itaque harum rerum duci non alienum ab
umano more videtur : admirari vero vehementer et percelli, homi
num fuerit, φui veterum rerum parum sunt periti, φuique nesciunt,
quod haec terrae regio sua natura perpetuo varias in se affectiones
suscipere soleat. Frequenter enim etiam antehac urbes integrac ter
rae motu perierunt, adeo ut veteribus incolis exutae ab aliis rursum
conditoribus sint instauratae.
17. Τralles itaque urbs, in Αsio nunc ita dicto campo inxta
Μaeandrum fluvium sita, olim quidem Ρelasgorum colonia fuit, sub
Αugusti vero Caesaris tempora terrae motu quassata est et subversa,
nihilque in ea integrum relictum. Οppido vero in hunc modum
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 17. Η ΟΙ
Υ ε, Υ «ν - -

ουδέν αυτής ό, τι εσέσωστο ούτω δε του άστεος οικτρότατα Α. C. 554

2/ ' Αν

κειμένου, άγροικόν τινά φασι, τούτων δή των γεηπόνων, . Η ""

> ν 2/ ν ν ν C. "- -

Χα ΙΟοήμονα
/7
τoυνομα, σφόδρα την ψυχην αλώνα τω πάθει, -

και" ούν ούκ ένεγκόντα θαυμάσιόν τι ηλίκον και άπιστον έργον

Υ ρ, w - C κ. Αν ν Αν 2\ -w "

5ανύσαι. μητε γαρ της οδού το μηκος ή της πρεσβείας το μέγε

" η. Η w

θος κατορρωδήσαντα, μήτε ότι μεγίστοις, ώσπερ εικός, όμι

- " r ν Αν Ρ_2 2 4 * - r ν

λήσεινήμελλεν κινδύνοις, και ταυτα επ αδήλφ τη τυχη μητο

των οίκοι την έρημίαν, μήτε άλλο τι τών, οπόσα διανοούμε
2ν

νοι άνθρωποι μεταμανθάνουσι τα δοκηθέντα, αφικέσθαι, μη

κ" Υ C. ν > ν 1. w > -ν "ν \ "

ούτι εν Ρώμη, αλλά γάρ και ες των Κανταβρινών την χώραν, c

γ. Υ r Αν Α- - Υ

άμφ' αυτάς δή που τάς του Ωκεανού ήίόνας, (ετύγχανεν γαρ

αυτού που ο Καίσαρ εν τώ τότε πρός τι των εθνών διαμαχό
Υ Α' «. Α r 1. cf C - ι

μενος,) αγγείλαί τέ οι τα ξυνενεχθέντα, και ούτως ελεϊν τον

βασιλέα, ώς αυτίκα δή μάλα υπατικούς επτά των εν τοις μά
Υ "ν ι Υ Μ. 2 - > Αν C Μ.

15λιστα ευπατριδών τε και ευδαιμόνων ανδρών εκ της Ρώμης

απολεξάμενον, άμα τώ σφετέρω πλήθει στείλαι ες την αποι
κίαν, και τους, ως τάχιστα εν τώ χώρω γενομένους, χρήματά
τε πλείστα όσα επιδόντας και σπουδή χρησαμένους, αναδο
- 5 «w ιν

μήσαι αύθις την πόλιν, και ες το μέχρι τούδε σωζόμενον D Αν - 3.

2οαπεργάσασθαι σχήμα, νύνουν οι εκείνη αστοι Πελασγοι μεν

1. αυτοίς έτι R. 1ο, αλλά γάρ και R., αλλά και νulg. Καν
ταβρηνών R., Κανταβαρηνών vulg. Αgathias, cui parum de
Cantabris innotuerat, ex verbis epigrammatis Κάνταβρινές γάν
firxit sibi Cantabrinos. 14. ύπατικούς correxi, Intpr. consu
Ιares, υπάτους R. et vulg. επί τα R., sed in ΙnaΓβ. επτά.
18. αναδομήσαι R. et Lugd., ανοικοδομήσαι edd.
miserrime collapso, aiunt rusticum quendam ex iis, qui agros colunt,
Cluaeremonem nomine, ingentem ob illius casum mo erorem animo
Concepisse, quem cum ferre non posset, admirandum quoddam et
incredibile facinus peregisse. Νeque enim itineris longitudine, ne
que postulationis magnitudine deterritum, neque quod gravissima ,
uti verisimile erat, pericula aditurus videretur, et quidem incerto
cventu, neque corum, φuos domi reliquerat, solitudinis ratiοne habita,
neqτιe alterius ullius rei, cuius consideratione atque respectu homi
nes sententiam mutant, pervenisse non tantum Romam, sed in Can
tabrorum regionem, circa ipsa Οceani hittora, (erat enim ibi tum tem
poris Caesar gentes quasdam debellaturus,) et ei, φuae Τrallis contige
rant , significasset, et quidem eius oratione ita captum fuisse Cae
sarem, ut protinus delectos septem consulares, φui splendore generis
et fortunarum inter Romanos eminebant, cum magno comitatu in
coloniam miserit, eosque, cum magnis itineribus eo pervenissent,
magna pecuniae vi allata summaque diligentia adhibita, urbem de
ηuo instaurasse, atque in hanc, φuae hodie cernitur, formam exae
dificasse. Νunc itaque Τrallienses cives mon amplius Pelasgi iure
τocari possint, scd potius Romani, tametsi sermo illorum in Grac
 ΙΟΥ ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c. 554 ουκέτι αν δικαίως κληθείεν, Ρωμαίοι δε μάλλον, ει και τα

Ι. 1, 28 της φωνής ες το ελληνικόν τε και αττικώτερον μετεβάλοντο.
πώς γαρ ουκ ήμελλον προσοικούντες την Ιωνίαν, ταύτα δε
-, 4-" ν - 2"

ούτω ξυνενεχθήναι δηλοί μέν που και η πάτριος του άστεος

ιστορία, ουχ ήκιστα δε τουπίγραμμα, όπερ έγωγε εκείσε ελ-5
θών ανελεξάμην, έν τινι γάρ των αμφί την πόλιν αγρών, όθεν
Α " - ν. 2/ » Υ. -

δή ών ετύγχανεν ο Χαιρήμων, (Σιδηρούς δε όνομα τώ άγρώ

w / W r C 2,

εκείνω,) βωμός ίδρυται αρχαιοτατος, εν ώ δή πάλαι, κος εοικε,

- ν- / - Υ 1 ν. - Υ

του Χαιρήμονος άγαλμα έφειστήκει. νύν γαρ ουδέν ότιούν έν

αυτό φαίνεται. εγκεχάρακται δε όμως έτι το έλεγείoν τώ βωμώτο
ώδέ πως έχον
Ρ. 55 Κλασθείσας πάτρας σεισμό ποτε, Κάνταβρινές γάν
Χαιρήμων έπτα, πατρίδα ρυσόμενος.
Καίσαρι δ' ειλιχθείς περί γούνασι, ταν μεγάλαυχoν
Α
"Ωρθωσε
» 7"
Τράλλιν, τάν τότε κεκλιμέναν " - " 2/ > > Δι Αυ
Ι5
νθ’ ών συγγενέες τoύτo βρέτας, όφρ' επί βωμώ,
ν
Οία δίκα κτίσταν, τάνδε φέροιτο χάριν,
w Ψ - ν 7. γν ν

και τα μεν τών Τράλλεων πέρι ώδέ πως έχειν πεπίστευται.

πολλάς δε κατ' εκείνο του καιρού και άλλας πόλεις εν τη Ασία,
Σ»
Ιωνικάς τε
ν

"
και η.
Αιολίδας, παραπλήσια
2.
Υ Α'

-ν
ν
παθείν
"ν
-
ξυνηνόχθη,
και

/ ν
2Ο

Β ιή. Πλήν αλλ' έμοιγε νύν τα τοιαύτα παρέντι, και αυθις

Ι. ευδικαίως R. τα. Καντάβαριν R. 13. βυσσόμενος R.
15. τότε scripsi, πότε R. et vulg., Ιntpr. olim. 16, συγγενέες
Lugd., Intpr. propinquί, συγγενές R., συγγενές οι νulg. 17, οια
δίκα κτίσταν R., δίκα etiam Intpr., dum vertit meriίο, oιά γε
δή κτίστας vulg.
canicum et Αtticum sit mutatus Qui enim aliter fieri potuisset, cum
Ιonum sint finitimi? Ηaec vero ita accidisse testatur satis et patria
urbis historia et epigramma, quod ego, cum eo venissem , legi. Νam
in agro φuodam urbi vicino, in quo natus erat hic Chaeremon, (Sidi
rus sive ferreus ei agro momen) ara stabat vetustissima, in qua olim,
τιti verisimile, Chaeremonis statua erat posita. Νunc enim nihil in
ea comparet; nihilominus tamen elegion etiam nunc arae insculptum
cernitur , quod ita habet:
Chαeremon, patriam ut strαυίt succussίο terrae,
Longinquae υolat ad littora Cantabriae,
Ει magni genibus se adυοινίt Caesaris, inde
Collapsas Τralles eα ίterum αedifίcat.
Εrgo his pro meritιs statua donαιur, με ατα
Stet medία, carae conditor ut patriae.
Αc Τrallianorum quidem res hoc modo se habere creditae sunt.
Μultae vero etiam aliae per idem illud tempus in Αsia urbes, Ioni
cae scilicet et Αeolicae, similibus malis obnoxiae fuerunt.
18. Sed haec talia mihi nunc omittenti et narrationem supra
 ΗΙSΤΟRΙΑΚτjΜ ΙΙ. 18. ο3

του προτέρου λόγου έχομένω, επί την τών Λαζών χώραν καιΑ. C. 554
τους Περσικούς πολέμους ιτέα, έπει και κατά τους αυτούς""""
χρόνους έπράσσετο έκαστα. Ρωμαίοις γαρ και Πέρσαις ήδη μεν Β
εκ πλείστου μέγιστος πόλεμος ξυνειστήκει, και θαμά την
5αλλήλων έδήουν και έλυμαίνοντο, νύν μεν εισβολάς ακηρύκτους
μηχανώμενοι και εφόδους, νύν δε πολλώ στρατό ες εμφανείς V.4ο
παρατάξεις χωρούντες. ολίγω δε έμπροσθεν εκεχειρίαν επεποί
ηντο, εφ' ώ μέντοι ου τελεωτάτην άγειν ειρήνην, ουδε ώστε
πάντοθι των κινδύνων πεπαύσθαι, αλλ' όσον μόνον ανά την
τοέω και τα της Αρμενίας όρια εκατέρω γένει εσπείσθαι, αμφι
δε την Κολχίδα γήν τον πόλεμον διαφέρειν, οι δε Λαζοί Κόλ
χοι τοπαλαιονονομάζοντο, και ουτοι εκείνοι τυγχάνουσιν όντες, c
τούτότε ουκ άν τις αμφιγνοήσειε τεκμαιρόμενος τότε Φά
σιδι και Καυκάσω και τη περί ταύτα εκ πλείστου οικήσει.
15λέγεται δε τους Κόλχους Αιγυπτίων είναι αποίκους, φασί
γαρ πολλώ έμπροσθεν του επίπλου των αμφι τον Ιάσονα
ήρωων, και πρό γε της των Ασσυρίων επικρατείας και
των Νίνου τε και Σεμιράμιδος χρόνων Σέσωστρίν τινα βα
σιλέα Αιγύπτιον μεγίστην στρατιαν εκ των επιχωρίων αγεί
2οραντα, και άπασαν την Ασίαν επελθόντα και καταστρε
ψάμενον, αλλά και εν τώδε αφικέσθαι τώ χώρω, απόμοιράν D
4. ξυνειστήκει R., ξυνενειστήκει vulg. 5. έλυμ. κ. έδήουν R.
6. αν εμφανείς R. 9. πάντοθεν R. την έσω R. 12. ονομ.
νulg. 13. τούτο γε R., και ότι - τούτό γε coni. Cl, αμφα
γνοήσειε R. 14. επι πλείστου R., Ιntpr accolas effuse circum
iectos. 16. Ιάσονα R., Ιάσωνα vulg. 17, πρό γε R., Ιntpr.
αnteφuam Αss. rerum potιrentur, πρός γενιulg.
inceptam continuanti, ad Lazorum regionem et Ρersica bella est eun
dum , cum et iisdem temporibus singula gesta sint. Romanis enim
et Ρersis gravissimum inter sese iam inde a multo tempore bellum
intercessit, et frequenter mutuos agros populati sunt et devastarunt,
modo citra ullam belli denuntiationem irruptionibus insidiosisque
insultibus factis, modo numeroso exercitu apertogue proelio congre
dientes. Paulo autem antea inducias fecerant, non ita quidem ut
absolutissimam pacem agerent, neque ut omnibus in partibus peri
cula bellica cessarent, sed tantum circa orientem et Αrmeniae fines
utrique genti pax sancita erat: circa Colchicam vero regionem bellum
vigebat. Lazi autem olim Colchi dicebantur, et hos illos esse con
stat; meque de hoc quisquam dubilaverit, φui Phasidem et, Cauca
sum et diuturnam corum circa haec loca habitationem considerarit.
Dicuntur vero Colchi Αegyptiorum esse colonia. Αiunt enim multo
tempore ante heroum, qui lasοnem comitabantur, adventum, immo
ante Αssyriorum imperium, etiam ante Νini et Semiramidis tem
pora, Sesostrim quendam Αegyptium regem ingenti indigenarum ex
ercitu coacto, cum universan Αsiam invasisset ac subiugasset, co
 1 ο4 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 554 τε ενταύθα καταλιπείν του ομίλου, και τοίνυν ενθένδε το τών

- Γ' - r

" """ Κόλχων κατάγεσθαι γένος, τούτο δε Διόδωρός τέφησιν ο Σι Αν Αν - ν

κελιώτης και άλλοι ως πλείστοι των παλαιών ιστοριογράφων,

οι δή ουν, είτε Λαζοί, είτε Κόλχοι, είτε Αιγύπτιοι μετανάσται,
περιμάχητοι εν τώ καθ' ημάς γεγένηνται χρόνω, και πλείστοι 5
όσοι αγώνες της τούτων γε έκατι καταβέβληνται χώρας, Χοσ
Α - , 2/ Υ

ρόης τε γάρ ο Περσών βασιλεύς ήδη πολλά και επικαιρότατα

Αν 2/

των εκείνη χωρίων σφετερισάμενος και κατέχων, ουκ φετο

Αν ν » » Μ. 4 ψ r Αν

δείν μεθιέναι, αλλά και τα λοιπά χειρώσασθαι διενοείτο, Ιου

- "ν « 4"... " Υ " r

στινιανό τε τώ Ρωμαίων αυτοκράτορι καταπρoέσθαι Γουβάζην το

Αν -ν " w '

Ρ. 56 τον Λαζών εν τώ τότε βασιλέα, και άπαν το έθνος, κατηκόους

- 2/ Υ ν

όντας και εύνους και τα ες θεον ομογνώμονας, ουκ ανεκτά Α Υ Αν

έδόκει ουδε όσιον, μάλλον μένουν και επειράτο παντί σθένει ν

απώσασθαι ώς τάχιστα τους πολεμίους ελογίζετο γάρ και

> ν C Υ - " η « / w c "

έδεδίει, ως ει τώ πολέμω κρατήσαιεν οι Πέρσαι, και απάσης 15

Αν ν ν

επιλάβοιντο της χώρας, ουδέν έσται το κωλύον αυτούς ανά

2', Αν .. -ν

τον Εύξεινον πόντον αδεώς ναυτιλλομένους, τα ενδότατα της

"Ρωμαίων αρχής ανιχνεύειν. τoιγάρτοι στράτευμά τε μέγιστον
και αλκιμώτατον ενταύθα έταξεν, και στρατηγούς επέστησεν
2 -ν «ν

τους αρίστους. Βέσσας τεγάρ και Μαρτίνος και Βούζης ηγείτο,2ο

2/ ΑΝ

Βάνδρες εν τοις μάλιστα γεγενημένοι και πολέμους συχνούς

6. γε om. R. έκατι καταβ. χώρ. R., χ. έκ, κατ. vulg. ι 1. τών
-Λαζών R. Pro εν τω τότε R. ες τόν τε. 12. Ρost ομογνώμο
νας lacuna fuerat in R. usqug ad ουδε, in qua,rgcentior manus
scripsit: έδόκει, et in marg είναι 16. αμφι ανά τ. Ε. R. 18.
στράτ. τεμέγ. κ. αλκ. R., στράτ. μέγ. τε κ. αλκ. vulg.
etiam loci venisse, et aliquam exercitus sui partem ibi reliquisse,
atque inde Colchorum gentem deductam Quod ipsum et Diodorus
Siculus et alii complures veterum historicorum testantur Ηi itaque,
εive Lazi, sive Colchi, sive Αegyptii sedibus suis migrantes, variis
nostra aetate bellis fuerunt lacessiti, multaque proelia ob horum
regionem sunt commissa. Chosroes enim Ρersarum rex cum iam
multa valdeque opportuna illius regionis loca invasisset atque occu
passet, nequaquam sibi conquiescendum duxit, sed et reliqua in
suam potestatem redigenda. 1ustinianus vero Romanorum imperator
Gubazem Lazorum tum temporis regem et universam gentem, subdi
tam sibi et benevolam et communis religionis cultusque divini nexu
coniunctam, deserere nec aequum nec iustum censebat: φuin potius
omnibus viribus hostes quam citissime profligare tentabat. Reputa
lsat enim cum animo suo et verebatur, ne si Ρersae bello vincerent,
nihil eis impedimento futurum esset, quo minus per Εuxinum pon
tum citra ullum metum navigantes interiora Romani Ιmperii loca
pervaderent. Οuocirca maximum validissimumque exercitum ibi lo
cavit, praestantissimosque duces ei praefecit. Βessas enim et Μarti
nus et Βuses ei praeerant, viri spectatissimi et frequentibus proe
liis exercitatissimi, Μissus vero est etiam Iustinus Germani filius, ad
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 19. ιο5
Α"

αγωνισάμενοι. έσταλτο δε και Ιουστίνος ο Γερμανού, νεάζων Α.Ι ΙC.28554

Υ/ » -ν Α » Μ. ν Χ/ "

μεν έτι κομιδή, τα δε πολέμια ήδη πεπαιδευμένος, - --

ιθ. Μερμερόης δε, ο των Περσών στρατηγός, επειδή πρό " - - 2/

τερoν Αρχαιοπόλει τε δις προσβαλων απεκέκρουστο, και άλλα
5άττα επεπράχει, ά δή έγωγε παρίημι, (αποχρώντως γάρ που
Προκοπίω τώ ρήτορι τα μέχρι τώνδε αναγέγραπται,) τότε
1 Υ r r Υ Α Υ - "ν

δή αυθις (ενθένδε γάρ μοι αρχομένω τα εφεξής αρμοστέον,)

- w , "-- "

αφίκτο μένες Μουχείρισίν τε και Κοτάϊσιν το φρούριον,

Υ ". » Μ. 1 γ Α' / Υ"

εβούλετο δε την ες Τήλεφιν δυσχωρίαν παραμειψάμενος, είσω

ποτού
"Ρ Φάσιδος γενέσθαι
λ ": δ ποταμού, ελθ
Α
και τώ απροσδοκήτω
2 έν
τους
ύν C ν " -" Σ" ΥΛ Α'

ωμαιους εκπληξας, οια πειρας ελύειν, ει πως αν ενια γουν

- Αν Γ. - Υ Αν

των τήδε πολισμάτων παραστήσασθαι δυνηθείη ταύτα δε αυτώ

πράττειν εκ του εμφανούς πορευομένω και επιόντι αμήχανα
5 - -ν 1 C 1 (1 - ? » Υ w Αν

η ν.
-
Μαρτίνος γαρ ο "» 14,
στρατηγος αμα τη αμφ’ αυτον στρατια
/ η "ν ν

15ές την Τήλεφιν ιδρυμένος, (φρούριον δε τούτο καρτερόν τε

και εχυρώτατον,) διεφύλαττεν επιμελέστατα τας εισόδους, έστι
» ν. ν Χ/ ν / ν " w > " /

δε και άλλως το χωριον δύσβατόν τε και απρόσοδον. φαραγ

Υ C -w "- Υ

γές τε γαρ και πέτραι άπεβρωγυίαι και ες αλλήλας επικλινό

μεναι στενωτάτην ατεχνως την υποκειμένην ατραπόν εκτελού
2/ w Υ " "ν

2οσιν, άλλοθεν δε ουκ έστιν ότωούν εισιτητέα τα γάρ έχόμενα D

πεδία ιλυώδη γέ εισιδεινώς και τελματώδη, λόχμαι τε δα
σείαι και δρυμοι ανέχουσιν, ώς και ενι ανδρι, και τούτω
1. δε και R., δέ τε και vulg. 4. Αρχαιοπόλει R. Lugd.,
Αρχαιπόλει edd. 5. εγώ R.
που add. ex R. 8. Cotae
sium Κutais est, Imiretiae oppidum regium. 18. γάρ om. R.
22. δρυμοι R., δρυμά vulg.
modum quidem ille adhuciuvenis, sed iam tum bellicarum rerum peritus.
19 Μermeroes autem Ρersarum dux cum antea bis in Αrchaeo
polim impetum fecisset, repulsus est aliaque nonnulla 8essit, quae
quidem praetereo : φuandoφuidem Ρrocopius Rhetor abunde haec eo
τιsque conscripsit. Τunc itaque rursus (nam hinc ordienti mihi, quae
sequuntur, sunt coaptanda) ad Μuchirisim et Cotaesium propugnacu
lum pervenit, eo consilio, ut difficultate locorum, guae sunt circa
Τelephim, praetergressa, ad Phasidem fluvium pertingeret, Romanisque
inopinato ipsius adventu perculsis , tentaret, si Τ ratione castella
aliquot in potestatem suam redigere posset: quod quidem ipsi aperte
rectaque via procedenti atque irruenti difficillimum factu fuisset.
Μartinus enim praefectus cum suis copiis Τelephin insidens, (est
autem hoc validum munitissimumque propugnaculum,) diligentissime
aditus tuebatur: et est alioqui locus ipse accessu difficillimus. Νam
et praecipitia et praeruptae petrae in se mutuo vergentrs angustis
simam plane subiectam ei viam efficiunt, neque alia ulla ex parte
cuiquam aditus patet, Circumiecti enim campi sunt vehementer pa
lustres et limosi, φuibus densi saltus et memora imminent, adeo nt
vel uni alicui eiφue expedito difficilis sit transitus : tantum abest
 Ιο6 ΑGΑΤΗΙΑΕ
" «.. 2/ γ ψ "ν

Α. Ι.C.Ι 554
28
ευζώνω, άπορον είναι το χρήμα, μή τοί γε πλήθεσιν ώπλι
" w Υ ν * «Α « c -w Τ ι w C Λ-ν r

"" σμένοις, πλήν άλλα και ώς οι Ρωμαίοι ουδέν οτιούν πόνου τ. Αν "

V. 4 ανιέντες, εί πού τι εύρον των τόπων σφαλερόν τε και βάσιμον,

Υ , «... " Υ / " Α η , -

αύτίκα ξύλοις τε και λίθοις περιέφραττον, και θαμά εν τούσδε

" - χ, -ν - -

εμόχθουν. διαπορουμένω δή ουν εν τοις παρούσι τό Μερμε-5

ρόη και πλείστα διαλογιζομένω, προσήλθεν διανοείσθαι, ώς
», c - » " 4. "ν.

είγε ότωδηούν τρόπω διαλύσοι την φρουράν των Ρωμαίων,

Υ / Υ / Υ ν "" 1 4 Μ

και ηρέμα απώσοιτο, ού πάμπαν αυτό τα ες την διάβασιν

Ρ. 57 ανήνυτα
Υ η εί
έσται πολεμίων μ
μεν ?
γαρ0, τώ χ
χώρω
/Ψ ί ενδελεχέστατα
ε: Χ Υ 4, Αν χ Α'

εφεδρευόντων, ουχ οίόντε ήν άμα αμφοτέρων κρατήσαι εκεί-1 ο

νων δε ανιέντων, αλλά μόνην γε την δυσχωρίαν ακέσασθαι,
w "ν »

και το δυσέμβολον της πορείας ες το ευέφοδον αμωσγέπως με Υ - γ - 2ν

τασκευάσαι, ου λίαν αδύνατα είναι ηγείτο. ήλπιζε γάρ την

«τι y " - " ν ? " ν "ν -

πλην εκτεμνων τη πολυχειρία και ανακαθαίρων, και των πετρων " ν -

ό, τι αντίξουν διακoλάπτων και παραιρούμενος, ου χαλεπώς15

ν γΛ Υ Αν r r '

διαβήσεσθαι. ώς αν ούν ταύτα διαπράξοιτο, επενόει τoιάδε,

έσκήπτετο αθρόον νόσω τινί δεινή τε και ανηκέστω εαλωκέναι,
Α 3. 2. Μ. ν Αν - Υ Υ ν Υ w

και ουν ανεκέκλιτο δυσφορών δήθεν και ασχάλλων και το

4 - γr Αν

Βξυμπεσον ολοφυρόμενος ό τε λόγος ούτος ανά πάν αυτίκα

εφοίτα το στράτευμα, ως ο στρατηγός πονήρως τε έχοι, και2ο
2/ -ω - Σ/ "ν Αν

όσον ούπω απολείται όσους τε αυτών ήρεσκενμισθαρνείν τοις

2. ουδέν τι ούν R. 7. διαλύσοι Cl., διαλύσει R. et vulg.
1ο, άμα αμφ. R., αμφ, άμα vulg. 12. ευέφοδον R. corr, in mg.
pro ευέφοστον, εύoδoν vulg. 3. είναι add. ex R. 17. δεινή
τ. κ. ανηκ. εαλ. R., εαλ. δ.τ. κ. αν νιulg. 2o. έφοίτα R. ,
εχώρει vulg. 21. όσους δε Suid. s. ν. μισθαρνείν, επί τή τ.
οικ. προδ. τοίς εναντ. R.
armatis agminibus. Sed ne sic φuidem Romani ullum laborem prae
termittentes, si quem uspiam comperissent locum parum tutum,
Ε videretur transiri posse, eum sudibus et saxis obstruebant,
assidueque operi erant intenti. Αmbigenti itaque hisce in rebus
Μermeroi plurimaque secum reputanti, haec cogitatio in mentem
venit, si quacunque ratiοne praesidium Romanorum solvere sen
simque removere posset, non omnino irritum sibi transitus sui
conatum fore. Ηostibus enim assidue loco insidentibus , fieri non
poterat, at utriusque voti sui compos fieret. Illis vero remissioribus
factis, cum id solum relinqueretur, ut locorum iniquitati mederetur, et
difficilis transitus itinera pervia redderet; id ei non admodum impos
sibile factu videbatur. Sperabat enim, excisa sublataque vi manuum
silva, obstantibusque petris excavatis, se non difficulter transiturum.
Οuocirca ut, φuae animo conceperat, perficeret, huiuscemodi fraudem
cxcogitavit. Simulavit se repente morbo correptum gravi pariter et
incurabili. Decumbebat itaque summam aegritudinem prae se fe
rens , et fortunam suam lamentans. Rumor hic statim universum
exercitum est pervagatus, praefectum gravissime aegrοtare ncque
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. Ω0. το7
- w

εναντίοις επί τή των οικείων προδοσία, και λάθρα εξάγειν τα Α.C.554

απόρρητα, ούτοι δε το μεν ατρεκές ουκ έγιγνωσκoν (ασφαλέ-"""" ν

στατα γάρ το βούλευμα εκρύπτετο, και ουδε ες άπαντας τους

φιλτάτους εξέπιπτε.) μόνοις δε τοίς εν τώ ομίλω περιαγομένοις
Υ". - C. / » Μ. Ο. -Λ « Λ Υ Α'

5εξηπατημένοι τους Ρωμαίοις διήγγελλον. οι δε ραδίως επεί

- - -

θοντο, ου τοσούτον, oιμαι, τή αγγελία, οπόσον τώ βουλομένω

- Γ.

της γνωμης.
ν Υ ΛΥ Μ 1 y w y " ν -

κ. Ευθύς δή ουν το ενεργόν τε και σύντονον της φρον

τιooς-
λίαν ακριβη
υποχαλωντες, ουκέτι λιαν
δος υποχαλώντες, την φυλακήν
ακριβή την φ η εποι-C " c ν
C

ποούντο. ολίγαι τε παρωχήκεσαν ημέραι, και ο 2'-Μερμερόης ώς

» η ι Υ "». Υ/ 1 « 1 ι

δή τεθνηκώς απηγγέλλετο έκρυπτε γαρ εαυτόν ές τι δωμάτιον,

Μ. - κ. - Μ ι» «. » Ν.

ως και παρά τους οικειοτάτοις τήνδε νικήσαι την δόξαν τότε δή

- - Υ -

ούν και μάλλον τους Ρωμαίοις περιττόν τι έδόκει αγρυπνείν

τε και επιπολύ διαπονείσθαι και τοίνυν μεθέντες τας περι
"«. Υ

π5φράξεις και την εν τούτοις απεργασίαν, ες το ανειμένον μετέ

βαλλον, παννύχιόν τε καθεύδοντες και ες τάς επαύλεις των
- Χ/

αγρών διαιτώμενοι, και ούτε κατασκόπους έστελλον, ούτε

2V " - Χ/

άλλο τι έπρασσον των δεόντων, ώοντο γάρ ώς ουκ άν ποτε οι

Υ - (Ι,

Πέρσαι, αστρατηγητοι δήθεν γεγονότες, επ' αυτούς ήξουσι, D

- C -- - - Α

2ομάλλον μένουν και ως πορρωτάτω φευξoύνται. ταύτα δε γνούς

/ / *-

ο Μερμερόης ανακαλύπτει εξαπιναίως τον δόλον και επι

φαίνεται τους Πέρσαις οποίος και πρότερον, και ευθύς, ως
2. δε om. R. 1 τ. ές τι δωμάτιον R. et Ιntpr in domicilio
φuodam, επί δωμ. vulg.
diu supervicturum. Ρorro rei ipsius veritas eos, qui operas suas ho
stibus locant consilia suorum prodendo et arcana clanculum patefa
ciendo, latebat. Αccuratissime enim consilium celabatur, et ne cum
amicissimis quidem communicabatur; solis vero rumoribus, qui per
τηultitudinem circumferebantur, decepti, id Romanis nuntiarunt, φui
quidem facile sunt persuasi, non tam, arbitror, nuntio, φuam quod
id maxime esset ex ipsorum animi sententia.
2o, Statim itaque accuratam illam continuamque curam laxantes
ac remittentes, segnius custodias agebant. Paucis post diebus Μer
meroes etiam mortem obiisse nuntiatur. Οcculebat enim se ipse in
quadam domuncula, adeo ut etiam apud intimos suorum familiari
um ea opinio valuerit. Τum vero et quidem magis supervacaneum
visum est Romanis vigilare, supervacaneum ingentes labores susci
Ρere. Οuocirca omissis illis obstructionibus itinerum et laboribus,
quos huic operi impendebant, ad remissius vivendi genus sunt di
1apsi, solidas noctes dormientes, in villis praediisque degentes, ne
que speculatores emittebant, mec quicquam eorum, φuae in rem ip
sorum essent, agebant. Persuadebant enim sibi, Persas duce sive
Ρraefecto orbatos, nequaquam in se ituros, quin potius quam lon
gissime fugituros. Ηaec vero ubi cognovit Μermeroes, confestim
dolum detegit, ac Persis talem se, qualis antea fuerat, visendum prac
 Ι ο8 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. Ι.C.Ι.554
28 είχε προθυμίας,
Λ.δ θ άπαντας
ίλακινήσας,
δ και την χαλεπότητα της πο
Υ Μ ? "ν r Υ "ν -

ρειας ευ οιαύεις, η παλαι οιενοειτο, παραγεγονεν αγχου του

φρουρίου, και ήδη επέλαζε τους Ρωμαίοις κατεπτηχόσι τώ
' Α τ, y , Υ 2-.- ι 1 Υ C -

παραλόγω και oίοις ουκέτι αμύνεσθαι, τότε δή ουν ο Μαρ

τίνος έγνω καταλιπείν το χωρίον, πριν τελεώτατα παρελθεί,5
είσω τον Μερμερόην, και μέγα τι κακόν τους τήδε Ρωμαίους
Υ Λ. "ν γ ν. λ/ Υ Αν

Ρ. 53 εργάσασθαι, πώς γαρ ενήν αυτούς ολίγους γε όντας ενεγκείν

τα πλήθη των πολεμίων, και μη ουχί αυτοβοεί διαφθαρήναι;
1 - Μ. γ Α" 4 -ν " Υ

ούτω δήουν καταστρατηγηθέντες υπό των βαρβάρων, και αι

σχίστην ποιούμενοι την αναχώρησιν, ήπείγοντο τοις άλλοις το
αναμιχθήναι στρατεύμασιν, ετύγχανον γάρ οι αμφι Βέσσαν
τε και Ιουστίνον εν πεδίω τινι στρατοπεδευόμενοι, ου πόρρω
Τηλέφεως κειμένω, αλλά μόνοις σταδίοις επτά διεστηκότι.
Υ ν " α. ν. C - 2". «ν ν "ν

έστι δε ουδέν ότιούν άλλο ενταύθα, ή μόνα χυτρών πωλητή

« Υ - - ν Υ- "w

ρια, ώς και την προσηγορίαν εντεύθεν τώ χώρω ειλήφθαι 15

" Α «ν. " / ν. "

Β'Ολλάρια γαρ, ως άν Λατίνός τις φήσοι, επωνόμασται δύναται

« Α. -, - ' Αν 2/ -

V. 42 δε τούτο τή Ελλήνων φωνή Χυτροπώλια, ήδη δε πολλών άμα

Αν " - Υ Α

τώ Μαρτίνω προτερησάντων και εν τώ ασφαλεί γενομένων,

έβουλεύοντο άπαντες οι στρατηγοί, ενταύθα τους δυσμενείς
εκδεξάμενοι στήσεσθαι' τε ες παράταξιν, και διακωλύειν αυ-2ο
2 4 " - "υ ν

τους ανά τά πρόσω ιόντας, ήν δέ τις των επισημοτάτων εν

«ν - - 2ν * ΗΑ -

τοις ταξιάρχαις Θεόδωρος όνομα, το μεν γένος έλκων εκ του

8... διαφθαρήναι υπό δέους Suid. 3. v. αυτοβοεί. 14. μόνα Β.,
μόνον vulg. 15. εντεύθεν τώ χώρω R., τώ χώρω ενθένδε vulg.
16. Ωλλάρια Ρar. τις ins, ex R. 2ο. στήσασθαι R.
Η»ct : statimque, φuanta potuit alacritate, omnibus copiis motis, et
«lifficultatibus itinerum ea, guam iamdudum animo suo conceperat,
ratiοne superatis , propugnaculo appropinquavit , et iam Romanis
imminebat inopinato rei eventu perculsis, guique iam sese tueri non
poterant. Τunc itaque Μartinus locum deserendum censuit, prius
quam Μermeroes, penitiore irruptione facta, Romanos, qui in prae
sidio erant, magna clade afficeret. Qui enim fieri poterat, ut per
pauci tantam hostium vim sustinerent, neque primo statim impetu
ad internecionem caederentur? Ηoc igitur dolo circumventi supera
tique a barbaris, turpissimaque recessione facta, Romani reliquis
copiis sese coniungere approperabant. Εxercitus enim, φuem Βessa
et Iustinus ducebant, in campo φuodam castra locarant non procu!
a Τelephe sito, septem tantum stadiis inde distante. Εst vero nihil
aliud ibi quam ollarum forum, unde et loco nomen inditum. ΟΙ
laria enim, ut Latini dixerint, appellatur; φuod perinde est, ac sί
Graece dicas Χυτροπώλια. Ρosteaquam vero iam multi cum Μarti
no fuga praerepta in tuto essent constituti, visum est omnibus prae
fectis, ut ibi hostem exspectantes acic instructa obsisterent, ulterio
reque transitu prohiberent. Εrat vero guidam inter praccipuos cla
rissimosque duces Τheodorus nomine, genus quidem ducons e gcuto
 ΗΙSΤΟRΙΑΓUΜ ΙΙ. 21. 1 ο9
- - ν -

έθνους των Τζάνων, παρά Ρωμαίοις δε τεθραμμένος, καιΑ, C 554

- - Υ - Α

ήδη το βαρβαρικόν του τρόπου, εί και πάτριον ήν, αποσκευα- τ 3.

1. 1. 28
σάμενος και ες το αστειότατον μετακοσμήσας, ούτος δή ουν
C " C/ Υ ν ν ν Υ Υ

Ο Θεόδωρος «μα τη οικεία δυνάμει, (είποντο γαρ ατφ

Υ
-

-
Μ -

Ου ΟΣ

5μείους ή πεντακόσιοι άνδρες των ομοφύλων,) άμφι Τήλεφιν - " * ν "

έτι έμεμενήκει, ειρημένον αυτό υπό Μαρτίνου, μή πρότερον

- 21 1 1

ενθένδε χωρήσαι, πριν αν θεάσοιτο άπαντας τους πολεμίους C τ/ γ. Α

εισβεβληκότας, εικάσοι τε αυτούς, ώς ένεστιν, όσοι είεν, και

Υ" α - "

γνoίη όπως έχουσιν ορμής τε και γνώμης, w w 5. ν ν 2 c

ΙΟ κα'. Ο δε, (ήν γάρ ες άπαντα δραστήριός τε και θαρόα

" - " 1 γ
λέος,) και δή κατά ταύτα εποίει και είτα, επειδή παρόντα είδε
-ν -ν -' Υ w

τα πλήθη των Περσών εντός του φρουρίου, έγνω τε αυτούς

ου μέχρι τούδε στησομένους, αλλά και σφόδρα πολεμησείον
Χ/ - - Α ν -

τας, αυτίκα ώχετο. ευρών δε κατά την πορείαν πολλούς των

Λ Υ Υ ν Υ Α ν- ' 7- Υ -ν

15 Ρωμαίων ουκ ευθυδρομήσαντας ες τά Χυτροπώλια, ήπερ αυτούς

>< « Υ. " «- - Υ ν

διετέτακτο, άλλ' εν οικήμασι Λαζικούς εισπηδήσαντας, και D

Υ ν Υ" " ν 1 Α λ" J" - Υ Α. /

αφαιρουμένους έλυμόν τε και ζειάς και άλλα άττα των εδωδί

Υ - " -ν

μων, απελαύνειν τε αυτούς επειράτο και κατεμέμφετο της πα

" Χ/ -ν «Ι

ρανοίας, ώς ουκ ειδότας ούπερ τυγχάνουσιν όντες κακού, όσοι

γ 3. - τ
2ομένουν ήσαν αυτών ου λίαν λίχνoι τε και ακόλαστοι, ούτοι
δε μεταμαθόντες το λώον, ξυνείποντό τε αυτό και βάδην απε
- Υ -' -

κομίζοντo πλήν αλλ' ου γεγένηται χώρα τώ Θεοδώρω σχο

5. ή πεντακόσιοι - πρότερον ενθένδε om. R., lacunae signo in
margine posito. 15. ευθυδραμήσαντας R. 17. τε R. Lugd., γε
edd. 18. παρανοίας R., παρoινίας ντιlg. 2ο. ήσαν et oυ λίαν
add. ex R. et Ιntpr. φuί gulae erant non admodum deditι. 21.
δε μεταμαθόντες Η., δή μαθόντες vulg.
Ζanorum, sed apnd Romanos educatus, quique iam barbaricos mo
res, tametsi patrii crant, exuerat et ad summam urbanitatem tradu
xerat. Ηic itaque Τheodorus cum suo agmine (sequebantur enim
ipsum non pauciores quingentis suae nationis viri) circa Τelephim
adhuc stationem habebat. Μandarat enim ei Μartinus, ne prius inde
discederet, φuam omnes hostes irruentes vidisset, eorumque nume
rum, φuoad fieri posset, observaret cognosceretque, quid virium, quid
animi haberent.
21. Τum ille, ut erat ad omnia strenuus atque audax, manda
ta exsequitur. Αc deinde, cum iam Ρersarum copias propugnacu
lum ingressas vidisset, cognovissetque non eo tenus substiturum ho
stem , sed conflictus esse percupidum, confestim inde se subduxit.
Cumque in itinere multos Romanorum non recta ad Οllaria contenden
tes deprehendisset, prοut eis erat imperatum, sed Lazorum domibus
insultantes, panicum et zeam sive semina, aliaque esculenta rapi
entes, eos revocare nitebatur, temeritatis accusans, φui nescirent,
φuibus in malis versarentur, Quotquot igitur ex iis erant minus
gulosi atque intemperantes, potiora moniti ei sese adiunxerunt, et
 Ι ΙΟ ΑGΑΤΗΙΛΕ
" Μυ

Α. C.554 λαίτερον διαγγείλαι τους στρατηγοίς την επήλυσιν του Μερμε

' Υr Αν - - -

""""ρόου, ενίων γαρ έτι εκ του στρατού τη αρπαγή έγκειμένων και

ουκ ανιέντων, επιφοιτώσιν αθρόον οι Πέρσαι, και ολίγους
ν Υ -' Υ ν: w 2/ - Υ/ Μ. και 1

μεν αυτών έκτεινον οι δε άλλοι δρομαίοι έφυγον, και δή

- Υ - -

εξαπιναίως εσπίπτουσιν ανά το στρατόπεδον ξυν οιμωγή και 5

" «ι - - ν Α' -

θορύβω, ώς άπαντας ξυνταραχθήναι τώ αιφνιδίω, και πέρα

Ρ. 59 τούμετρίου δεμαίνοντας ες υπαγωγήν μετανίστασθαι. οι
ν - c ν

δε στρατηγοί, (ούπω γάρ αυτούς ες φάλαγγα ο στρατός ετετά

νι. "

χατο,) δεδιότες και οι, μη σφίσιν ου παρεσκευασμένοις επι

- «. ν -

σταιει οι βάρβαροι, περιεφρόνoυν μεν τα πρότερον δοκηθέντα, ιο

w. ν 1 r -'

ουκ είχον δε ό, τι και γένoιντο ούτε γάρ βουλεύσασθαι αυτοίς

Α - - 2/

περί των παρόντων ο καιρός ενεδίδου και το ήδη καταπε

λή θ ν ν Υ ΛΥ Μ 3 » Υ - " w

πλήχθαι τας γνώμας, ευθύς ουν άραντες εκ του πεδίου, και

Cr 2/ -

άπαντα επαγόμενοι τα στρατεύματα , ώχοντο αγεννώς και

" Α.

ακόσμως, και ου πρότερον επαύσαντο θέοντες, πριν ες την 15

- 2/ w -

Νήσον ικέσθαι. άπεστι δε η Νήσος ήδε Τηλέφεως πέντε μά Χ/ « -

λιστα παρασάγγαις. τοσαύτην άρα οι γενναίοι αυθημερόν πο Υ r ι ' Α C

Βρείαν διήνυσαν, ωκύτατα πεφευγότες, έστι γάρ ο παρασάγγης,

c w C κ. Γ. - Α. Α- -ν r ' C

ώς μεν Ηροδότω δοκεί και Ξενοφώντι, τριάκοντα στάδια, ώς δε

< 2' -

νύν "Ιβηρες και Πέρσαι φασιν, εν ενί μόνω των είκοσι πλείονα.2ο
Λαζοί
ΟΖ δε ούτω μεν και αυτοι ομολογου
ομολογουσιν, ουυ μην
μήν σε
δε τω
τώ
Υ " - ν " - '

ονόματι χρώνται, αλλά αναπαύλας καλούσι, και, oιμαι, εικό

Ι. επιήλυσιν R. 8. ο στρατηγός R. 9. παρασκευασμένοις R.
12. το R. (Cl.), τώ νulg. 2o. εν mutandum non esse docebit
Ιndex. 21. ου μην δε - καλούσι om. R. et Intpr.
sensim se receperunt. Τheodoro tamen locus non erat mature nun
tiandi praefectis, Μermeroem imminere Νonnullis enim adhuc ex
tra castra rapinae intentis neque desistentibus Ρersae repente su
perveniunt, et nonnullos quidem corum obtruncant, reliqui conci
tatiore cursu fugientes celeriter cum tumultu eiulatuque in exerci
tum ruunt, adeo ut omnes repentino motu perturbati et supra mo
dum expavefacti, secessionem e castris fecerint. Pracfecti vero (ne
que enim adhuc aciem ordinarant) metuentes etiam, ne barbari im
paratos opprimerent, quae antea statuta erant, neglexerunt, neque
quid consilii caperent sciebant. Νeque enim tempus deliberationem
de rebus praesentibus admittebat, neque ipsa animorum perturbatio.
Μotis igitur confestim e campo castris, universus exercitus in turpem
incompositamque fugam se convertit; meque antea a fuga destite
runt, quiam ad Ιnsulam pervenissent. Distat autem hacc Insula a
Τelephi quinque summum parasangis; tantum itineris strenui illi
viri unius diei spatio confecerunt celerrime currentes. Constat au
tem parasanga, ut quidem Herodoto et Χenophonti placet, triginta
stadiis, ut vero nunc Iberi et Ρersae volunt, uno tantum supra vi
ginti. Ιdem sentiunt et Lazi; nequaquam tamen ea appellatione
utuntur, sed αναπαύλας, hoc est mansiones, vocant, et mea quidem
 ΗΙSΤΟRΙΑΓUΜ ΙΙ. Ω1. ΙΙΙ

τως. οι γάρ παρ' αυτούς αχθοφόροι, έκαστον παρασάγγην Α, C. 554

περαιωθέντες, τά τε φορτία τίθενται, και σφάς αυτούς ελά- Ι. Ι. 28
Υ ν α r χ Μ.

χιστον αναπαύουσιν, ετέρων δήπoυ άμοιβαδόν διαδεχομένων,

- - Αν "ν c 1 - Αν

και καθόσον τούτο δρώσιν, ες τοσούτον τας οδούς διαμετρούν 3. "

5ται και κατατέμνουσιν. είτε δή ουν ούτως, είτε εκείνως τον

παρασάγγην κλητέον, πεντήκοντά γε και εκατόν σταδίοις εκc
του φρουρίου ή Νήσος διείργεται, έστι δε το χωρίον επιει
-ν Υ - "ν Αν -ν

κώς εχυρόν, και ουκ ευέφοδον, ταϊς των ποταμών περιβαλ

λόμενον δίναις, ότε γαρ Φάσις και ο Δοκωνός, εκ του Καυ
τoκάσου διακριδόν καταρρέοντε και πολλώ τα πρώτα διεστη
" Υ "ν Αν - r ν 2. Α 2 ν

κότε, ενταύθα τής των τοπων θέσεως αναγκαζούσης ηρεμα

r ι 4 " ς

πλησιάζετoν αλλήλοιν και ουκέτι άπoθεν φέρεσθον, ώστε V. 43

αμέλει των Ρωμαίων διώρυχάτινα μηχανησαμένων, και εκ
του Φάσιδος εκροήν εις τον Δοκωνον μετoχετευσάντων, τού
Α -' Α Υ w 4 Αν Α' -' ν
15τω δή τώ τροπω ες τα προς της ξω τετραμμενα της Νήσου -

ηνώσθαι άμφω τώ ποταμώ, και ξυνειληφθαι τον χώρον, εν

τεύθεν δε αυθις καμπάς τε και περιελιγμούς ποιουμένω, ουκ D
ελάχιστόν τι χρήμα του πεδίου είσω απολαμβάνετον, προϊόντε
δε ανά τά πρόσω, ες δυόμενον ήλιον ξυμβάλλετον αυτομάτως / C ν τι Α «... "

2οκαι αναμίγνυσθον τελεώτατα, ως ταύτη γε άπαν το μεταξύ

-" Υ 4 y ν γ - γ - ν γ « c -ν

νήσον ες το ακριβές εκτελείσθαι. ενταύθα μένουν οι Ρωμαίοι

ετύγχανον ξυνειλεγμένοι.
1. παρ' αυτώ R. 5. ούτως om. R. . 7. Ρost έστι δε add. τούτο R. 8.
ουκ om. R. περιβαλλόμενον, (quod coni. Βon, Vulc.,) R. et Ιntpr. α
φuis - circumactus, παραβαλλόμενον vulg, . 9. Deconus Ιntpr. 1ο.
καταρρέοντες et διεστηκότες R. 1. m. 14. εκροήν R., έκρόον vulg.
- - 1 -- '

15. της R., τή νulg. 17. περιελιγμα R. 18. προϊόντες R. 19. δυό
αι \ r,

μενον ήλ. R., δυόμ. τον ήλ. vulg. συμβ. R. 2o. αναμίψυσθαι. R.
sententia recte. Νam et baiuli eorum singulus parasangis emensis
et onera deponunt et paululum conquiescunt, aliis ad excipienda
vicissim onera succedentibus; idque quoties factitant , per totidem
spatia itinera metiuntur et dividunt. Sive igitur hoc, sive illo modo
parasanga est appellanda, CL. stadiis a propugnaculo Insula hacc di
stat. Εst autem Iocus hic vehementer munitus, neque facile pervius,
fluviorum vorticibus circumcinctus. Phasis enim et Doconus distinctis
alveis e Caucaso defluentes, atque initio guam longissime inter se
distantes, illic, cogente ita Iocorum situ, sensim sibi mutuo appro
pinquant, non magno amplius intervallo seiuncti: adeo ut Romani
alveo quodam ducto, Phasidisque amnis aggere perfosso, eius fluen
ta in Doconum derivarint, eaque ratione duo hi fluvii, qua parte
Ιnsula in orientem vergit, in unum coeant locumque cingant. Inde
vero rursus cum flexus quosdam anfractusque faciant, non exiguum
campum intra se complectuntur. Ulterius vero progressi ad occi
«lentem solem sponte sua coeunt penitusque commiscentur: ita ut
φuicquid ab his intercipitur, perfecte insulam efficiat. Ηic itaque
collecti Romani subsistebant.
 ΙΙ 2 ΑGΑΤΙΙΙΑΕ
η 1 » "

Α. C.Ι 554
28
κβ'. Ο δε Μερμερόης ες τα Χυτροπώλια παραγενόμενος,
ν w -ν Υ - " 2 r w Υ 2.». ν

, 28 και πολλά της ανανδρίας επιτωθάσας τους ουκ άϊοντας και

- w " " *." -Α --

λοιδορήσάμενος, έγνω μη περαιτέρω ιέναι, μηδε τη Νήσω

, " - w w, "

προσβάλλειν . ούτε γάρ τα επιτήδεια εκπορίζεσθαι τοσούτω

κ. γ. " -w . 7. • 3. 2/ Χ/ "

στρατω εν μεση τη
ν "
πολεμία οιός τε ήν, Υ
ούτε άλλως
r ν
παρεσκεύ-5 -ν

Ρ.60 αστο ες πολιορκίαν, τoιγάρτoι απoπoρευτέα μεν αυθις αυτό

Υ ψ r / 1 ν Υ ' Α' Υ ν Υ "

επί Τήλεφίν τε και την εκείνη δυσχωρίαν ου μάλα έδόκει,

ξύλοις δε και ακάτοις, αδή ες τούτο επεποίηντο, ζεύξας τας
- 2/ 7. - - "

του Φάσιδος όχθας και οίον γέφυραν τεκτηνάμενος, διεβίβασεν

αδεώς άπαν το στράτευμα, ουδενός ενοχλούντος, και δη τους το
εις Ονόγoυριν Πέρσας ίδρυμένους το φρούριον, ο δή πρότε
Υ 1 "ν / " 4

ρον αυτός εν τη Αρχαιοπόλεως περιοικίδι επιτείχισμα κατά

των Ρωμαίων κατεστήσατο, αλλά τούτους γε τους Πέρσας
επιθαρσύνας, και ετέραν δύναμιν εμβαλων, και άπαντα τα
τήδε, ώς ενήν, κρατυνάμενος, πάλινές τε Κοτάϊσιν και Μου-15
χείρισιν επανήκεν, αυτίκα δε νόσω τινι πεπιεσμένος και διατε
θεις χαλεπώτατα, το μεν πλείστον του στρατού και αλκιμώ
τατον αυτού καταλέλοιπεν διαφυλάξοντας τα οικεία, αυτός
Β δε ες Ιβηρίαν την χώραν μετήλθεν, και τοίνυν ες πόλιν Με
σχιθά ούτω καλουμένην μόλις ηγμένος, και ουκ ενεγκών το2ο
7. Ρro επί Τηλ. - δυσχωρίαν Suid. s. v. αποπoρευτέα inepte:
των επί Φάσιν ποταμών και των εκείνη δυσχωριών. Τή
λεφιν R., Τήλεφον νιιlg. 8. ξύλοις δε και ακάτοις, ά δή R. ,
Ιntpr. parvis πιανίgίis - cratibus pluteisque superιmpositιs, Pha
sidis ripas - ιungίt., ξύλα δε και ακάτους, αϊ δή vulg. έ
πεποίηντο R. , πεποίηντο νulg. 9, διεβίβασεν R., διεβίβαζεν
νulg. ι 1. Ονόγoυριν R. et Ιntpr., Ονούγουριν vulg. 18. και
οικεία R. 19. Αd μετήλθεν add. Intpr in hiberna. Μεσχιθα
R., Μischίια Intpr., Μεσχισθά vulg.
22. Μermeroes vero cum ad Οllaria venisset, multisque con
tumeliis verborum mollitiem ignaviamque non audientibus obiecisset,
censuit ultcrius sibi progrediendum non esse, neque Insulam inva
dendam. Νeque enim tanto exercitui commeatus in medio hostilis
terrae suppetere potuisset, neque alioquin ad obsidionem bene com
paratus erat. Οuocirca redeundum sibi Τelephin et ad illas locorum
difficultates nequaquam censens, tabulis cratibusque et ratibus eum
in usum confectis Phasidis ripas iungens, ac veluti ponte sternens,
universum exercitum intrepide, nemine obsistente, traiccit, ac Persas
quidem, φuos in Οnogori locarat, castello, φuod ipse antea in diti
one Αrchaeopolitana, ut adversus Romanos propugnaculi loco esset,
struxerat, cum animasset validioreque praesidio auxisset, omniaque
illic φuantum poterat communisset, Colaesium denuo et Μuchirisim
se recepit. Repente autem morbo quodam correptus, cum pessime
Ιnaberet, maxima validissimaque exercitus parte, qui sua tuerentur,
ibi relicta, ipse in Iberiam concessit, aegreque in oppidum Μeschitha
ita dictum delatus, cum vim morbi ferre non posset, ibi tum
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. ΩΩ. Ι 13
πάθος, τότε δή τέθνηκεν ως αληθώς ο Μερμερόης, ανήρ εν Α. c. 554
τοις μάλιστα παρά Πέρσαις γεγενημένος, και δεινός μεν ες" Ι. 28
ευβουλίαν, άριστος δε τα πολέμια, και σφόδρα την ψυχήν
ανδρειότατος ος δή γηραιός ών ήδη, και εκ πλείστου άμφω
5τώ πόδε πεπηρωμένος, και οίος μηδε εφ' ίππoυ oχείσθαι,
όμως έμόχθει ώσπερ τις νεανίας ρωμαλεώτατος, και ουκ απη
γόρευεν προς τους πόνους, αλλά φοράδην ες τάς παρατάξεις
εφοίτα, και ταύτη τους μεν εναντίους κατέπληττεν, τους δε C
οικείους παραινών και εγκελευόμενος, και τα πρακτέα ορθώς
τοδιατάττων, πολλάς ανεδήσατο νίκας, ούτως άρα το στρατηγείν
ου σώματος ρώμη, μάλλον μεν ουν φρονήσει δοτέον, τότε δή
το σώμα του Μερμερόου οι αμφ' αυτόν ανελόμενοι, και εκτός
που του άστεος αποκομίσαντες, ούτω δή έρημόντε και ακά
λυπτον κατά τον πάτριον έθεντο νόμον, κυσί' τε άμα και των
15όρνέων τους όσα μιαρά και νεκροβόρα, παρανάλωμα γενησόμενον.
ιγ. "Ωδε γάρ τα ες την ταφήν οι Πέρσαι νομίζουσι, ταύτη
τε τών σαρκών αφαιρουμένων, γυμνά δή τα οστά πύθεται
σποράδην ανά τα πεδία περιερριμμένα, θήκη γάρ τινι εμβα
λείν ή λάρνακι τους τεθνεώτας, ή και τη γή καταχωννύναι D
2οήκιστα θέμις αυτοίς, εφ' ότω δε αν σώματι μήθάττον κατα
5 μή εφ' ίππου Snid. s. v. γηραιός 6. έμόχθει et και ante
ουκ om. Suid. probante Β. Vulcanio. ρωμαλεότατος R.
8. εναντίον R. κατέπλητε Sph. Ρar, τoίς δε οικείοις R.
15. σαρκοβόρα legit Ιntpr. : sarcoυoris. 16. γάρ R. (Cl.), και
νulg.
vere tandem diem obiit Μermeroes, vir sane inter Ρersas praestan
tissimus, maximi consilii, reique bellicae peritissimus, animique
vehementer strenui: qui quidem cum iam gravis annis, et a multo
tempore utroque pede claudus esset, neque equitare posset, labo
ribus tamen perinde ac robustissimus aliquis invenis vacabat, ne
φue ullos labores detrectabat, sed lectica gestatus in aciem prodi
Βat, eaque ratiοne et hostibus terrorem incutiens, et suos animans
atque exhortans , φuaeque facto opus erat recte administrans , mul
tas retulit victorias; msque adeo virtus imperatoria non corporis
robori potius quam prudentiae est adscribenda. Τunc utique de
mortuum Μermerois corpus ipsius familiares elatum extraque oppi
dum deportatum solum ita ac nudum patrio ritu canibus pariter
atque avibus obscoenis quacque cadaveribus pascuntur, devorandum
exposuerunt.
23. Ηunc enim sepcliendi morem observant Ρersae, atque hac
ratione absumtis carnibus, nuda ossa sparsim per campos proiecta
putrescunt. In capsa enim aliqua vel loculo condere vel etiam
terra obtumulare neutiquam fas est. Cuicunque vero cadaveri non
statim advolarint aves, vel accurrentes canes non illico dilaniarint,
illius hominis impuros fuisse mores credunt, animumque iniustum
Αgathία". 8
 Ι 14 ΑGΑΤΙΙΙΑΕ
-ν 29 Υ" Α"

Α. C. 554 πταίεν οι όρνις, ή οι κύνες ουκ αυτίκα επιφοιτώντες διασπα

Ι. Ι. 28 ράξαιεν, τούτον δή ηγούνται τον άνθρωπον βέβηλον γεγονέναι
«- - - «ν « 2/

Αν -

τους τρόπους, και την ψυχήν άδικον και βαραθρώδη, και τώ

κακό δαίμονι ανειμένην, τότε δή ουν και μάλλον οι επιτήδειοι
ν Υ »"

τον κείμενον ολοφύρονται, ως τελεώτατα τεθνήκότα, και ου5

"ν Αν Λ

μετον αυτό της κρείττονος μοίρας, ός δε αν τάχιστα καταβρω

- "ν Υ κ. ν ι

θείη, μακαρίζουσι της ευδαιμονίας, και την ψυχήν

" « " ν
ύπερ
-

άγανται ώς λίαν αρίστην και θεοείκελον και ες τον τού άγα

Ρ. 01 θoύ χώρον αναβησομένην, οι δε πολλοί και ασημότεροι εί που
εν στρατοπέδω τύχοιεν νόσω τινι δυσκολωτάτη πεπιεσμένοι, το
" 2'

V 44 έμπνοι έτι άγονται και νηφάλιοι, επειδάν δέ τις ούτως εκτε

2/ - «.

θείη, άρτου τρύφος αυτώ και ύδωρ και βακτηρία ξυμπαρά

κεινται και μέχρι μεν οίός τε είη της έδωδής απογεύεσθαι, -ν " Α. Μ. -

και τι δυνάμεως αυτώ υπολείποιτο, ο δε αμύνεται ταύτη δή τη

βακτηρία τα επιόντα των ζώων, και αποσοβεί τους δαιτυ-15
- χ/ - κι

μόνας, ει δε ούπω μεν πάμπαν διαφθαρείη, νικώη δε όμως

τά της νόσου ως μηκέτι κινείσθαι τω χείρε, τότε δή τον δεί
Αν Σ" Υ -

λαιον ήμιθνήτα και άρτι ψυχορραγείν αρχόμενον κατεσθίουσι,

- 1 Α. » - - Υ/ γι

και προαφαιρούνται
ήδ 2 να λήτηνθέν
ν
ελπίδα τουιό ίσως αν και περιέσεσθαι.
\ Ρ., -7 Υ Υ ν

Β πολλοί γάρ ήδη άναρρωσθέντες άπενόστησαν ές τα οικεία, κα-2ο

"
θάπερ εν σκηνή
Υ -

«φιγμενοι,και τραγωδία & Χ. των σκότου

Α » " Υ -

πυλών
- Υ ν

/ Υ

ισχνοί τινες και ετερόχρωτες και οίοι δεδίττεσθαι τους εντυγ

6. δς δε R., ο δε vulg. 8. Αd τού αγαθού Βon. Vulc. δαί
μονος addendum censebat. ι Ι. εξαγονται coni. Βon. Vulc.
12. ξυμπαράκεινται R.,, ξυμπαράκειται vulg.
- Α -
14. ταύτη δε " "

(scrib. δή) τή βακτ. R. , δή τ. βακτ. ταύτη vulg. 16. πάμπαν add.

ex R.

et barathro dignum, maloque daemoni dicatum. Τum porro et qui

dem magis necessarii atφue amici iacentem lugent lamentisque pro
sequuntur, ut penitus emortuum, nequ e melioris fati participem.
Qui vero quam citissime devoratus fuerit, felicissimum praedicaut,
eiusque animam summa admiratione prosequuntur, ut longe prae
stantissimam et Deo similem et in beatas sedes evolaturam. Ρro
miscua vero et obscurior turba, sicubi in exercitu gravissimo aliquo
morbo prematur, spirantes adhuc et mente constantes educuntur:
posteaquam vero expositus in hunc modum aliquis fuerit, panis
frustum ei et aqua baculusque iuxta apponuntur , ut quamdiu ci
Βum degustare possit et virium aliquid ei supersit, baculo illo ani
mantia. irruentia arceat, cpulouesque propulset. Si vero mondum
quidem interierit, vincat tamen vis morbi adeo, ut iam manus am
plius movere nequcat, tum utique miserum semimortuum et iam
animam agere incipientem devorant, et spem diutius etiam fortasse
vivendi praeripiunt. Μulti enim cum iam convaluissent, domum
redierunt veluti in scena et tragoedia ex tenebricosis Οrci portis
reversi, macilenti guidam et decolores obviosque terriculantes. Si
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 23. Ι 15
" δέ Ζ: > 2 * τη cr γ. Υ " μ'

χανοντας, εισε τις ουτως επανηξει, έκτρέπονται γε αυτον απαν-Α. C. 55

Α Η ν

τες, και αποφεύγουσιν ως εναγέστατον, και υπό τους χθο-Ι. Ι. 28

Υ" - - Υ - - "ν

νίους έτι τελούντα, και ου πρότερόν οι έφείται των ξυνηθών

μεταλαχείν διαιτημάτων, πριν υπο των μάγων αποκαθαρ
ι » - Αν

5θείη το μίασμα δήθεν του ελπισθέντος θανάτου, και οίον

Υ " ι Υ Αν 2/ ν Οι » Μ. Αν Υ

ανταπολάβοι το αύθις βιώναι και εύδηλον μεν ότι δή τών αν

θρωπείων έθνών ώς έκαστοι, είγε ότωδηούν νόμω εκ πλείστου "ν λν -

νενικηκότι έμβιοτεύσαιεν, τούτον δή άριστον ηγούνται και θε

σπέσιον, και είπoυ τι παρ' εκείνον πράττοιτο, φευκτόν τε αυ-C
-ν Σ - Αν -' 2V ε. -

1οτοις είναι δοκεί και καταγέλαστον και οποίον ήδη και απιστεί
σθαι. εξεύρηνται
ρη
- δεε ομως
όμως αιτίαι
αιτιαι τους
"
ανθρώποις και λόγοι
τοις ανθρωποις "
ο) των - ι Αν w

οικείων πέρι νόμων άλλοθι άλλοι, τυχόν μεν αληθείς, τυχόν

δε και ες το πιθανώτερον έσκευασμένοι, και ουδέν οίμαι θαυ
μαστόν, ει και Πέρσαι τα παρά σφίσιν αυτούς έθη αιτιολο
-ν - ν α' «ν Υ -

15γούντες, αμείνoνα πειρώνται των εκασταχού αποφαίνειν εκείνο

w Α «. -

δε και λίαν θαυμάσαιμι αν, ότι δή οι παλαίτατοι της χώρας

γ « ΥΥ 7. « - *----

οικήτορες, είεν δ' αν ούτοι Ασσύριοί τε και Χαλδαίοι και Μή

δοι, αλλ' εκείνοις γε ού ταυτά έδόκει, και γάρ αμφί Νίνον
την πόλιν και ανά την Βαβυλωνίαν χώραν και πρός γε εν
2οτή Μηδική τύμβοι τε και θήκαι των πάλαι τεθνεώτων ίδρυντο, D
χ 2'

ουκ άλλον τινά ή τον ημέτερον αποσώζουσαι τρόπον, και είτε

3. τελούντα R. Lugd. Intpr., τελούνται edd. 4. αποκαθαρθείη
R., υποκαθαρθείη vulg. 6. ανταπολάβοιτο αυθις R. 8.
τούτο δε R. 9. εκείνο R. 14. παρά σφίσιν αυτοίς R., παρ'
αυτοίς vulg. 18. Νίνον R. cum Ηerodoti Strabonisque libris,
Νίνον vulg. 21. άλλως R. ή R., και vulg.

quis autem ita redeat, aversantur eum omnes et defugiunt, ut maxime

piacularem, et inter subterraneos adhuc eum censent; neque antea
pristinum vitae institutum colere ei permittitur, donec a magis expia
ium fuerit piaculum exspectatae mortis, et quodammodo vita redo
netur. Εt certe manifestum est singulas hominum nationes, si cui
legi, φuae a multo tempore obtinuerit, assueverint, optimam eam
acquissimamque iudicare, et sicubi praeter eam fiat, reiecta Ε
neum id ipsis ac ridiculum videri dignumque, cui fides abrogetur,
Ιnventae sunt tamen ab hominibus suarum legum ratiοnes et causae
aliae atque aliae, fortasse quidem verae, fortassis autem et ad per
suadendum comparatae, Quo fit, ut mirum mihi non videatur, si et
Ρersae rituum suorum rationem reddentes , eos etiam quibusvis aliis
pracstare censeant. Illnd vero et quidem vehcmenter miror, quod
vetustissimi illius regionis habitatores, Αssyrii videlicet, Chaldaci et
Μedi, non eadem cum Ρersis sentiant. Νam circa Νini urbem et
circa Βabylonicam ac praeterea Μedicam regionem tumuli et capsae
•orum, φui olim mortui fuerunt, exstant, mon alium φuam nostrum
morem servantes, et sive corpora sint, sive cinis, φuod iis conditur,
 Ι Ι6 ΑCΑΤΗΙΑΕ
-' ν Τ ν « 1 " ν

Λ, C. 554 σώματα, είτε κόνις ήν το κρυπτόμενον, ως δη εκείνων κατά

η -ν τη "

Ι. 1, 28 τον παρ' Έλλησι νόμον πυρποληθέντων, ουδαμώς όμοιά γε

-ν -ν - " 2/

ταύτα τοις νύν γιγνομένοις ετύγχανον όντα.

" λ/ Υ - " 7. Υ / 2/ ν 1

κδ'. Ούκουν εκείνοί γε ώδε έγιγνωσκον, ούτε περί τας

ταφάς, ουμενoύν αλλ' ουδε ες την τής ευνής παρανομίαν5
-w ν ? Υ εν -

οποία οι νύν ακολασταίνουσιν, ου μόνον αδελφαίς τε και αδελ

φιδαίς ανέδην μιγνύμενοι, αλλά πατέρες τε θυγατράσι, και 3. Η -

το δή πάντων ανοσιώτερον, ώ νόμοι γε και φύσις! υιοι ταϊς

τεκούσαις, ότι γάρ αυτούς και τούτο κεκαινοτόμηται, εκείθεν
2. ν

Ρ. 62άν τις σαφέστατα διαγνοίη, λέγεται γάρ ποτε Σεμίραμιν τήν ο

2. «ν Υ ν -

πάνυ την Ασσυρίαν εις τούτο ακρασίας ηγμένην, ως Νινύα τώ

- "ν - -ν 2ν ε. "ν 4.

παιδί εθελήσαι ξυνελθείνες ταυτό, και ήδη πειραν τον νεα

Υ - -ν

νίαν, τον δε απανήνασθαι και χαλεπήναι, και τελευτώντα,

* C γ -ν

επειδή αυτήν έωρα σφαδάζουσαν και έγκειμένην, αποκτείναι

w / w , w 2/ Υ . . . και 2 . . . ." " » , "

τε την μητέρα, και τόδε το άγος αντ’ εκείνου ελέσθαι. καί-15

- "ν Υ 7

τοι ει νόμω ταύτα έφείτο, ουκ άν, oίμαι, ο Νινύας ες τόδε ωμό
2' * "ν - Υ \ Υ"

τητος ήει, και τι δεί τα λίαν παλαίτατα λέγειν, ολίγω γάρ έμ

προσθεν των Μακεδονικών και της των Περσών καταλύσεως,
Αρταξέρξ
ρταξέρξην φασι τον Δαρείου., 11αρυσατιωος
τον Δαρειου Παρυσάτιδος τη οός πα
της μητρος
" »- " ν - « .

Βραπλήσια τη Σεμιράμιδι παθούσης, και ξυγγενέσθαι οι ιεμέ-2ο

> "ν -w - "w

νης, αποκτείναι μεν αυτήν ήκιστα, εκκλίναι δε όμως ξυν οργή

4. Vulg, ουκούν. - Είrumque e magorum noribus invaluit, Par
this, puto, dominantibus : Πerod. 1. 4ο. Catull. 5. εν την (sic)
ΙR. 15. εκείνου R., idque coni. Β. Vulcanius, εκείνης vulg.
Ιntpr. patrare id maluisse , φuam celus commitιere. 19
μητέρος cdd. 2ο. παθούση R. ιεσομένης R.
τιtpote illis Graecanico ritu crematis, neutiquam certe similia hacc
cis, quae nunc (iunt, fuerunt.
24. Νequaquam itaque illi hoc pacto senserunt, neque ita, ut
φui nunc vivunt , et sepulturae et thori iura pro sua libidine viola
runt, non solum cum sororibus et neptibus rem habentes, sed pa
tres cum filiabus, et quod omnium est sceleratissimum, o leges, ο
natura! filii cum suis matribus. Ηuius enim flagitii novum ab eis
exemplum statutum fuisse, manifestissime hine cuivis liquere potest.
Fertur namque magnam illam Semiramin Αssyriam eo incontinen
tiac venisse, ut cum filio suo Νinya congredi voluerit, atquc adeo
iuvenem sollicitasse, illum vero recusasse molesteque tulisse, tan
dem vero cum matrem libidinis impatientem urgentemque cerne
ret, eam interfecisse, et hoc potius quam alterum illud scelus per
petrare maluisse. Αtqui si lege hacc permissa fuissent, nequaquam,
ιuti arbitror, Νinyas eo crudelitalis venisset. Sed quid attinet haec
perquam vetusta commemorare " Paulo enim post Μacedonica tem
pora et Ρersarum eversionem aiunt Αrtaxerxem, Darii filium, ma
trem suam Parysatidem, cum cidem, quo Semiramis, malo obnoxia,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. Ω4. Ι Ι7
α Υ 31 Αν Υ η

και αποσείσασθαι, ώς ουχ όσιον ον τούτό γε, ουδε πάτριον,

» -
Α. C. 554
! Ι, Ι. 2 ν. κυ Α

ουδε τό βίωξυνειθισμένον, Πέρσαις δε τους νύν τα μεν πρό- 8

τερα εθη σχεδόν τι άπαντα παρείται αμέλει και ανατέτρα Αν ν

πται, αλλoίoις δέτισι και οίον νενοθευμένοις χρώνται νομί

- «ν. Υ -

5μοις, εκ των Ζωροάστρου του Ορμάσδεως διδαγμάτων κατα

- " τ- 2/ ν 4

κηληθέντες, ούτος δε ο Ζωρόαστρος, ήτοι Ζαράδης (διττή γαρ

- « 2' w Υ Α w

επ' αυτώ ή επωνυμία), όπηνίκα

w Εν μεν ήκμασεν την αρχήν, και
r Υ/ δε V 45 χ - - «ν "

τους νόμους έθετο, ούκ ένεστι σαφώς διαγνώναι.

-ν -
Πέρσαι δεV.45 Α

αυτόν οι νύν επί Τστάσπεω, ούτω δή τι απλώς, φασί γεγο-C Α" -w ν

τονέναι
Δαρεί, ώς λίαν αμφιγνοείσθαι και ουκ
άλλος ούτος είναι μαθείν,
υπήoγεν πότερον
Τστάσπης,
γ εφ' Υ/

«ρειου
α".. » Σ'πατήρ, ειτε και αμος
{ν ουτος υπήρχε ?,αστασπης,
2., -7"νεφ, C 1

ότω δ' αν και ήνθησε χρόνω, υφηγητής αυτοις εκείνος, και

« «ν -' α Λ.

καθηγεμων της μαγικής γέγονεν αγιστείας, και αύτας δή τας

" ( Α' Υ " -ν \

προτερας ιερουργίας αμειψας, παμμιγεις τινας και

" "«. ν Α ν W ποικίλας
15ενέθηκε δόξας, το μεν γαρ παλαιόν Δία τε και Κρόνον και - Α Α'

τούτους δή άπαντας τους παρ' Έλλησι θρυλλουμένους ετίμων

Β.-..! * «ν γ. C

θεούς, πλήν γε ότι δή αυτοίς ή προσηγορία ουχ ομοίως εσώ

Υ κ « - w 4 C

ζετο, αλλά και Βήλον μεν τον Δία τυχόν, Σάνδην τε τον Ηρα
» Α. «Μ, - 1 > " ν. 2' « - w 2/ Αν

κλέα, και Αναίτιδα την Αφροδίτην, και άλλως τους άλλους

Υ - - - >

αοεκάλουν, ώς που Βηρωσσώ τε τώ Βαβυλωνίω, και Αθηνο-Ρ

κλεί, και Σιμάκω, τους τα αρχαιότατα των Ασσυρίων τε και
2. πρότερα R. et Ιntpr priseos mores, πρότερον vulg. 5. Ζορο
άστρου R. Ορμάσδεος R., Ιntpr. Οrimasdei. 6. Ζορόα
στρος Β. et Intpr., Ζωρόαδος vulg. 15. ενέθηκε R. ac fort.
1.ιιgd. , ανέθηκε edd. 16. τούτους δή R. et Lngd., τούτους δε
edd. 21. Σιμάκω Lugd., Σειμάκω R., Συμμάχω Intpr, et Ρar.
rom secum habere cuperet, non φuidem necasse, declinasse tamen
iraeunde ac reiecisse, quod neque pium id esset, neque patrium,
neque in communi vita consuctum. Ρersae vero, qui nunc sunt, prio
res quidem mores fere omnes neglexerunt atque abiecerant, alienis
voro ac veluti adulterinis institutis utuntur, Ζorοastri Οromasdae
«lisciplina deliniti. Ηic autem Ζoroaster sive Ζarades (duplex enim
ci appellatio tribuitur), φuando primum floruerit et leges condiderit,
liquido non constat. Persae vero huius aetatis sub Hystaspe, sim
pliciter tamen citraque ullam adiectionem, vixisse, aiunt, adeo ut
valde ambigatur neque certo sciri possit, utrum Darii pater, an alius
Τnispiam hic Ηystaspes fuerit. Οuocunque vero tandem tempore
floruerit, auctor eis et dux magicae religionis exstitit; pristinoque
sacrorum ritu immutato, confusaneas φuasdam et varias opiniones
induxit. Αntiφuitus enim Iovem et Saturnum ceterosque omnes Deos
a Graecis celebratos colebant, eo excepto, quod non easdem appel
lationes retinerent, sed Βelum quidem Iovem et Sandem Herculem,
Αngitida Vencrem, aliterque alios vocabaut, ut alibi Βerosus Βaby
lonius, et Αtluenocles, et Simacus, qui autiquissimas Αssyriorum
 Ι 18 ΑGΑΤΙΙΙΑΕ
ν r -w σ' w

Α. c. 554 ΠΙήδων αναγραψαμένοις, ιστόρηται νύν δε ώς τα πολλά τους

" ". "" καλουμένοις Μανιχαίοις ξυμφέρονται, εσόσον δύο τάς πρώ
« - Υ 1 V ν w Υ " cr ν η.

τας ηγείσθαι αρχας, και την μεν άγαθήν τε άμα και τα

Μ. - -' 2 ν ν

κάλλιστα των όντων αποκυήσασαν, εναντίως δε κατ' άμφω Υ Υ -ν

έχουσαν την ετέραν ονόματά τε αυταίς επάγουσι βαρβαρικά.5

\ - ν ν " 1 ν ν Υ ι Χ"

και τη σφετέρα γλωττη

ν Υ/ 1
πεποιημενα τον μεν γαρ αγαθόν, είτε
.. " "ν 2. "

θεον, είτε δημιουργόν, Ορμισδάτην αποκαλούσιν, Αριμάνης

ν λ" -ν w Υ « -'

δε όνομα τώ κακίστω και ολεθρίω. εορτήν τε πασών μείζονα

w -w Αν Υ Υ Αν ? -

Ρ.63τήν των κακών λεγομένην άναίρεσιν εκτελούσιν, εν ή των τε

4. -ν "ν - Χ/ Χ/

έρπετών πλείστα και των άλλων ζώων οπόσα άγρια και ερη-το
" " -ν ν " τ" Υ

μονομα κατακτείνοντες, τοις μαγοις προσαγουσιν, ωσπερ ες

/ ι» «. Α' r ν Υ» - -, -

επίδειξιν εύσεβείας. ταύτη γαρ οίoνται τώ μεν άγαθώ κεχα

- -ν - w y.

ρισμένα διαπονείσθαι, ανιάν δε και λυμαίνεσθαι τον Αρι ν. ν Η ε.

μάνην. γεραίρουσι δε ες τα μάλιστα το ύδωρ, ως μηδε τα

/ γ »w Υ Α.» r 2, Υ r Cr

πρόσωπα αυτώ εναπονίζεσθαι, μήτε άλλως έπιθιγγάνειν, ότι 15

μή ποτού τε έκατι και της των φυτών επιμελείας. - 2/

κε. Πολλούς δε και άλλους θεούς ονομάζουσι και ιλά

"- - γ

σκονται τούτο Ελληνικόν. θυσίαις τε χρώνται και αφαγνι

Αν - - - * -ν
σμούς και μαντείαις και τούτο Ελληνικόν, το δε πύρ αυτούς
γ Αυ

τίμιόν τε είναι δοκεί και αγιώτατον, και τοίνυν εν οικίσκοις2ο

Β τισιν ιερούς τε δήθεν και αποκεκριμένοις άσβεστον οι μάγοι
/ -' - r Υ

φυλάττουσι, και ες εκείνο αφορώντες τάς τε απορρήτους τε

2. καλ. Μανιχαίοις R., Μανιχ. καλ. vulg. 4. κατ' άμφω
R. , και κατ' άμφω vulg. 5 αυταίς R., αυτοίς νulg. 7
Ορμισδάτην R., Ιntpr Ηornusdatim, Όρμισδάστην vulg.
Μedorumque res conscripserunt, testantur. Νunc vero maiore ex
parte cum iis, qui , Μanichaei dicuntur, conveniunt; φuatenus duo
prima principia satuunt, atque alterum quidem bonum et optima
quacque ex se gignens; alterum contrario plane modo secundum
Ιhaec duo se habens; nominaque illis indunt barbara, ex ipsorum
lingua ducta. Βοnum enim, sive Deum sive creatorem, Ηormisdatem
appellant; Αrimanes autem pessimo illi ac pernicioso est momen.
Festum etiam omnium maximum, quod malorum sublationem vo
cant, peragunt, in quo serpentes quamplurimos, et ex aliis animan
tibus quaccunque desertis in locis degunt, interficientes, magis offe
runt, veluti in argumentum pietatis. Εa enim ratiοne credunt se
bonam gratamque bono illi operam navasse, ingratam vero et no
xiam Αrimani, Venerantur autem praecipue aquam, adeo ut neque
faciem ea abluant, neque aliter attingant, nisi potus causa et ob
Ρlantarum curam.
25. Μultos vcro etiam alios Deos habent et colunt : id Grae
canicum est. Sacrificiis etiam utuntur et lustrationibus et vaticiniis ;
etiam hoc Graecanico more. Ignis autem iis maxime honorandus
sanctissimusque videtur, atque idcirco in aediculis quibusdam sacris
ac semotis magi cum perenuem asservant, inque eum despicientes
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 25. Ι 19
1 - ν -ν " -

λετάς εκτελούσι, και των εσομένων πέρι αναπυνθάνονται. τού-Α. C. 554

- ν ν " - - - -

το δε,"ς οι μαι, το νόμιμον ή παρα Χαλδαίων ή εξ ετέρου του Ι. Ι. 28

Υ Υ ι » Σ". λ/ - 7

ανελέξαντο γένους, - « - «
ου γαρ δή τοις άλλοις ξυμβαίνει. ώδέ πως
- Ι - γ

άρα αυτοίς ή δόξα, εκ πλείστων όσων εθνών ήρανισμένη, ώς «... " - λ/

5ποικιλώτατα ξύγκειται και μοι τούτο ουκ άπο τρόπου δοκεί

- λ/ « ν Υ

γεγενησθαι. άλλην γαρ ούτω πολιτείαν ουκ οίδα ες πλείστας

/ ν " -' -

μορφάς τε και σχήματα μεταβαλούσαν, και εν ταυτώ μένειν

Υ -' Υ " Υ ν " - - λ" 2)

έπιπλείστον ού διαρκέσασαν, αλλά μυρίων εθνών άλλοτε άλλων

Υ Μ. ν. -- - 2/ Υ - -

επικράτειαν δεξαμένην τώ τοι άρα και εικότως πολλών ιδεών c

ν " - γ -

1οτε και νόμων γνωρίσματα σώζει, πρώτοι μεν γαρ ών ακοή

" ν - Η >

ίσμεν Ασσύριοι λέγονται άπασαν την Ασίαν χειρώσασθαι,

« Μ. Υ -ν - C ν ν w « r "r ν "

πλήν Ίιδών τών υπέρ Γάγγην ποταμόν ιδρυμένων. Νινός

r -

τε πρότερον φαίνεται και βασιλείαν ενταύθα βεβαίαν καταστη

r γ -' * «. - Γr

σάμενος, Σεμίραμις τε αυ μετ' εκείνον, και εξής άπαντες οι

κ- • Υ ν y -' ν γ.

15τούτων απόγονοι μέχρι και ες Βελεούν τον Δερκετάδου, ες

- ν 1 ν - -ν ν ν

τούτον γάρ δή τον Βελεούν της του Σεμιραμείου φύλου δια

- " λ/ ν Υ Α ν

δοχής παυσαμένης, Βελητάρας τις όνομα, φυτουργός ανήρ και

- Υ. - " / »

των εν τούς βασιλείοις κήπων μελεδωνος και επιστάτης, έκαρ

6. άλλην γ. ούτω πολ. ουκ οίδα. Sic R. et vulg. Intpr, legisse
videtur άλλ. γ. πολ. ούπω οίδα, aut άλλ. γ. ούπω πολ. ούτως oιδα,
mam vertit: μondum enim aliam rem Ρ. υίdt. 7. μεταβαλούσας R.
12. Νίνος R., Μίνος νulg. 13. βεβαίαν add. ex R., Intpr. νίdetur ιιιιιο
primum imperium obfirmasse. 15. Βελεούν R., Βελλεούν vulg.
Ιntpr, eum vocat Βelum Decortari. Ωuidquid scripserit Αgathi
as, illud dubio caret eundem esse, qui in Canone Εusebii et a
Ρud Syncellum Βelochus vocatur ; secundum Syncellum ΧΙΧ. Αs
syriorum rex, cui successerit Βalatorus, apud S. Hieronymum
Βellepares: Εusebio, φui cuncta fraudibus ιurbavit, Βα!aeus di
clus. ες τοσούτον R. 17. Βελητάρας R., Ιntpr. Βeliιατα",
Βελητάραν νulg.
arcana sacra peragnnt, et de rebus faturis sciscitantur. Ηoc vero,
nt arbitror, institutam vel a Chaldaeis, vel ab alia aliqua natione
acceperunt, ηcque enim cum aliis consentit. Ita illis opinio ex, quam
Ρlurimis gentibtis conflata, varie admodum composita est. . Εί mihi
quidem non abs re id factum videtur. Νeque enim alian ullam rem
Ρublicam novi, in ita varias formas ac species mutatam, φuacque 1η
11 ΙΜΟcodemque statu quam diutissime permanere non potuerit, scd
Curn guam plurimarum ac diversissimarum gentium imperium admi
serit, idcirco etiam verisimiliter multarum formarum et legum rnonu:
ηenta servat. Primi enim omnium, φuos auditu accepimus, Αssyrii
«licuutur universam Αsiam occupasse, exceptis Ιndis, qui ultra Gangem
Ιnabitant. Νinus φuoque primo videtur etiam imperium ibi stabilisse,
et post cum Semiramis, ac deinceps omnes horum posteri ad Βelum
Dercetadae filium. Cum enim in hoc Ijelo Semiramicae stirpis suc
cessio desincret, Βelitaras quidam nomine vir insitor et hortorum ,
qui in regia erant, curator ac magister, imperium sibi mira ratioμο
 Ι ΩΟ ΑGΑΤΗΙΑΕ
ν Αν "

Α. c.554 πώσατο παραλόγως την βασιλείαν, και τώ οικείω ενεφύτευσε > «... " - -ν • ".

1. 1, 28γένει, ώς που Βίωνι γέγραπται και Αλεξάνδρωτώ Πολυϊστο C -w - -ν Υ

ΙΟ ρι, έως ες Σαρδανάπαλον, ώς εκείνοί φασι, της αρχής απο

μαρανθείσης,
Υ S, ΑρβάκηςΑο Μήδος και Βέλεσυς
Υ θ ή όν ο Βαβυλώνιος
η λέ 5
Α " Α

αφήρηνται αυτήν τους Ασσυρίους, καθελόντες τον βασιλέα, " ** - w Α'

και ες το Μηδικόν μετέστησαν έθνος, έξτε και τριακοσίων

Χ/ \ "ν Α. ΥΥ Α Υ - Α. ν χ "ν "

V.46 ήδη προς τοις χιλίοις, ή και ολίγω πλειόνων, έτών παρωχη
"- Α - Φ: - - - γ Α' "

κότων, εξ ου τα πρώτα ο Νίνος των εκείνη κατέσχεν πρα

γμάτων, ούτω γάρ Κτησία τώ Κνιδίω τους χρόνους αναγρα
!,, Διόδ Ε,, ν ο Σικελιώτης.Μήδοι τοίνυν το
ψαμένω και Διoδωρος ξυμφησινο -ικελιωτης, ι - ν
μιμη ν 2,

αύθις εκράτουν, και άπαντα τοις εκείνων ετάττοντo νόμοις, έτη

«ν Υ Αν 2 - ΥΛ '

Ρ.64 δε και τούτων εν τη αρχή διανυσάντων ου μείονήτριακόσια,

ν ν w > " \ "

Κύοοςg ο Καμβύσου
Η
Υ τον Αστυάγην
γη καταπολεμήσας,
η Σ επί Πέρ Υ
- 2/

σας την ηγεμονίαν μετήγαγε, πώς δε ουκ ήμελλεν, Πέρσης τε -w - ν

ών αυτος ιθαγενής, και άμα χαλεπαίνων τους Μήδοις διά τάς 5 / - C W

ξυν Αστυάγει παρατάξεις, κρατήσαντες δε και οι Περσικοί

βασιλείς οκτώ τε και είκοσι και διακόσια έτη, και μέντοι και
2. Αν ν

ή τούτων αρχή τελεώτατα διερρύη, στρατώ επηλύτη και βα

σιλεί αλλοτρίω καταλυθείσα. Αλέξανδρος γαρ ο Φιλίππου Δα
"ν cr

ρείον αποκτείνας τον Αρσάμου, τον βασιλέα, και άπασαν 2ο r ν ν ν "

την Περσίδα παραστησάμενος, ες Μακεδονικήν τα πράγματα

3. Ιntpr. post Σαρδ. addit suυ φτιο, φuasi legisset εφ' ου. 4. Βέ
λεσυς R., Βέλεσσυς vulg. 7. ή και R., Ιntpr. aut, και νulg. -
Secundum Syncellum 146ο. 8. εξ ου R., αφ' ου vulg. τών
εκείνων R. ι Ι. έτι R. pro έτη. 14. Intpr. cum Ρersα ιs
esset, Persiaeque insuetus.
vindicavit suoqne generi insevit, φuemadmodum Βio et Αlexander
Ρolyhistor memoriae prodiderunt, donec Sardanapalo regnante, ut
illi scribunt, cum iam emarcuisset imperium , Αrbaces Μedus et
Βclesys Βabylonius illud Assyriis eripuerunt, interfecto ipsorum re
ge, et ad Μedos transtulerunt, sex et trccentis iam supra mille et
paulo amplius annis elapsis, ex φuo primum Νinus ibi summam
rerum obtinuerat. Ita enim Ctesiae Cnidio tempora describenti
ΙDiodorus etiam Siculus assentitur. Μedi itaque rursum imperium
sunt adepti, omniaque ipsorum legibus constituebantur. Cum vero
ctiam hi annis non minus trecentis imperio essent potiti, Cyrus
Cambysae filius Αstyage debellato ad Ρersas imperium traduxit Quo
pacto enim id non erat facturus, cum et Ρersa ipse csset indigena,
simulque Μedis infensus ob, proelia cum Αstyage habita " Cum
νoro etiam Ρersici reges annis octo et viginti supra ducentos impe
rassent, etiam horum imperium penitus est collapsum, ab externo
εxercitu et rege alienigena dissipatum. Αlexander enim Philippi
filius interfecto Dario rege, Αrsami filio, totaque Ρerside subacta, ad
Μacedonicam gubernationem res transtulit. Ita enim rerum gesta
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 25. Ι2 Ι
- 4 3. w. η

μετέθηκε πολιτείαν, ούτω γάρ ήν μεγαλουργός ες τα μάλιστα Α. C.554 ν ν ν Υ - -

και αμαχώτατος, ώς, επειδή αυτόν και αποβιώναι ξυνέβη," " "
ν Α. 2/ -

όμως τους εκείνου διαδόχους, Μακεδόνας γε όντας, κατασχεϊν Β

επιπλείστον της αλλοδαπής και οθνείας, και επί μέγα δυνά 2/ - - Υ
5μεως αφικέσθαι. και οίμαι άχρι και ες τόδε του καιρού ήρχον
αν και επεκράτουν, τή του οικιστού κρατυνόμενοι δόξη, ει μη ν - Υ - w

ες αλλήλους στασιάσαντες, και θαμά κατά τε σφών αυτών και

ι Α' «- " - Α' " '

προς Ρωμαίους παραταξάμενοι, τού πλείονος έκατι, διέλυ

ι ν Υ " Αν "

σαν τας οικείας δυνάμεις, και ουκέτι ανάλωτοι τοίς πέλας

1οέδόκουν. τoιγάρτοι άρξαντες ου λίαν ελάττονα χρόνον των
Α C/ 4 «. Α Υ/ " " η Υ Αν

Μήδων, ότι μή επτά έτεσι δέοντα, (πειστέον γαρ κάνταύθα

- - - . 3. ν -υ

τώ Πολυϊστορι,) ες τοσούτον δή ουν κρατήσαντες, Παρθυαίοι'C

Λ. - «ν. Υ.

γε αυτούς, έθνος κατήκοον και ήκιστα εν τώ προ του όνομα -' ν τ

στότατον, παρέλυσαν της αρχής τους Μακεδόνας, και είτα

15εκείνοι των όλων πλην Αιγύπτου ηγούντο, Αρσάκου μεν
" Αν ν >

πρότερον της αποστάσεως αρξαμένου, ώς και Αρσακίδας τους

η. \ Υ -ω ΟΥ

μετ' αυτόν ονομάζεσθαι, Μιθριδάτου δε oύ πολλώ ύστερονες

ν η. 2/ για

μέγα τι κλέος το Παρθυαίων όνομα εξενεγκόντος.

κς'
ς Εβδομήκοντα
βσομη δεΕ ετών ήδη
ηση επί διακοσίοις παρωχηκό
ρωχη
12, κρατήσαντας et 16. αρξαμένους sph. Ρar. 19. Αb Αrsa
cis initiis usque ad interitum Αrtabani anni 476. numerantur:
vid. Ste, Croix ad Τacit. ed. Οberlin. Τ. ΙΙ. p, 872. Unde aliquis
coniiciat εβδομήκοντα επί τετρακοσίοις emendandum esse, Ve
rumtamen nihil mutare ansim , quum propter consensum R. et
Ιntpr. cum Lugdunensi, tum vero praesertim propter temporis
summam, φuod Agathias Μacedonum imperio tribuit. Οuos φuum
septem tantum annis minus quam Μedos Αsiam tenuisse ponit,
Μedos autem per 3oo. annos imperasse, sequitur illum sibi per
suasisse, Parthorum imperium anno demum 44. a. Chr n. exor
tum esse. Ita vero Μacedonum annos a primo Αlexandri post
patrem regnantis, non a Darii regno everso supputavit. Αc Ρo
1yhistorem quoque auctοrem falso fert, φui Sulla rem Romanam
tenente florebat.

rum magnitudine eximie clarus erat belloque insuperabilis, ut etiam

posteaquam eum e vivis excedere contigit, successores tamen ipsius,
Μacedones cum essent, alienam exteramque regionem quam diutis
sime in potestate retinuerint, et ad summam potentiam evaserint. Εt
sane arbitror eos etiam in hunc usque diem regnaturos imperium
que obtenturοs fuisse, Αlexandri gloria suffultos, nisi inter se dis
sidentes frequentibusque proeliis tum adversus se mutuo, tum ad
versus Romanos habitis, plura habendi studio, suas ipsorum vires
potentiamque fregissent, effecissentφue ut non amplius finitimis in
superabiles viderentur, cum alioquin imperassent non minore tem
poris spatio quam Μedi, septem videlicet annis minus; nam etiam
hac in re credendum est Polyhistori. Cum itaφue tanto tempore
imperassent, a Ρarthis, geute aliis subdita minimegue antea cele
 Ι 22 ΑΟΑΤΗΙΑΕ
> 9

Α. C. 554 των από Αρσάκου του προτέρου ες Αρτάβανον τον έσχατον

" " "βασιλέα, ηνίκα τα Ρωμαίων πράγματα υπό Αλεξάνδρω τώ
1 - " Υ - - - - 1 -

ΙΜαμαίας παιδί ετετάχατο, κατ' εκείνο δή του καιρού το Χοσ

- - 2' «.
Dρόου του καθ' ημάς βασιλεύειν ήρξατο γένος, ή τε μέχρι και
- Μ --- , - "

νύν παρά Πέρσαις κατέχουσα πολιτεία εν τώ τότε αρχήν εί-5

7. > Συ

ληφε και οίον κατάστασιν πρώτην Αρταξάρης γάρ τις τoύνο

2 ν. "ε. « Α -' Υ 2/

μα, Πέρσης ανήρ, άδοξος μεν τα πρώτα και αφανέστατος, άλ

λως δε μεγαλουργός και δραστήριος, και δεινός κινήσαι τα κα
θεστώτα, ξυνωμότας αγείρας και επιθέμενος, Αρτάβανον μεν
αναιρεί τον βασιλέα, εαυτώ δε περιθεις την κίδαριν, και την το
1 / - 1

Παρθικήν δύναμιν καταλύσας, αύθις τους Πέρσαις την σφετέ 3. - ? - -

ραν ανενεώσατο βασιλείαν, ήν δέ γε ούτος τη μαγική κάτοχος

- - -

Ρ.65 ιερουργία και αυτουργός των απορρήτων ταύτά τοι και το

1 - - / ΥΛ

μαγικον φύλον εγκρατες εξ εκείνου γέγονε και αγέρωχον, όν

ν ν - 1 Α.

μεν ήδη και πρότερον, και εκ παλαιού τήνδε την επίκλησιν 15

Υ -- 2/ - -

αποσώζον, ούπω δε ες τούτο τιμής τε και παρρησίας ήρμένον,

Υ και C - Ο ν - 2 Μ. Υ Μ 7' ν - --

αλλ' οποίον υπό των εν τέλει έστιν ή και περιοράσθαι, δήλον

Α - Ιν -

δέ ου γαρ αν οι αμφι Δαρείον Πέρσαι, Σμέρδιος πάλαι του

w γ 1 " 1 Λ. C ν

μάγου μετά Καμβύσην τον Κύρου την βασιλείαν υποσυλήσαν

Τ - Υ .

τος, συμφοράν εποιούντο το γεγενημένον, και αυτόν τε τον Σμέρ-2ο

9 ξυνομότας R. 16. ηγμένον R. 19 του Κύρου R.
bri, imperio fuerunt exnti, φui deinceps eo universo, Αegypto ex
cepta, sunt potiti; Αrsacide quidem primum defectionis auctore,
adeo ut Αrsacidae, qui eum sequuti sunt, dicti fuerint. Μithridates
vero non multo post ad summam φuandam gloriam Parthorum no
men evexit,
26. Αnnis autem LΧΧ. supra ducentos ab Αrsace primo ad Αr
tabanum ultimum regem usque elapsis, cum Romanorum res sub
Αlexandro Μamaeae filio essent constitutae, sub id tempus Chosrois
Ε apud nos regnare coepit; Ρersarumque gubernatio, guae in
unc usque diem durat, tum temporis initium habuit. Siquidem Ar
taxares quidam nomine, vir Ρersa, inglorius quidem primum et ob
scurus, industrius tamen magnisque rebus gerendis par, aptusque
ad quae bene constituta sunt movendum, coniuratorum manu col
lecta, Αrtabanum regem adortus obtruncat, et cidari capiti suo im
posita, Parthicaque potentia subversa, Ρersis denuo pristinum impe
rium recuperavit. Εrat autem is magicae disciplinae addictus et
arcanis sacris operabatur; unde et magica gens ex eo tempore vali
dior arrogantiorque est facta, quae quidem etiam antea crat, et ab
antiquo hanc appellationem retinet, nondum tamen eo honoris et
licentiae erat evecta, sed aliqua etiam ex parte e magistratibus con
temnebatur, φuod φuidem aperιe liquet. Νeque enim φui circa Da
rium erant Ρersae, cum olim Smerdis φuidam magus post Cambysem
Cyri filium regnum arripuisset, bonum factum illud duxerunt, et

Smerdem obtruncarunt, multosque alios eiusdem cum eo instituti ας

 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. Ω6. 123
2. "' Ι

διν απέκτειναν, και

, "
πολλούς τών όσοι ομογνώμονες"... εκείνωA.
ξ, η καιν 2-λα, τηλ.- ,,,,
C. 554
Ω......... Ι. Ι. 28
2/ -ν

ετύγχανον όντες, ως ουκ εξον τοις μάγοις τώ βασιλείω θώκω

»Ε.Υ." cr - -" 2 * Ι. «. «

ενωραϊζεσθαι και ιζάνειν ούτω δε αυτοίς ου μιαροί έδoξαν - Υ Χ/«

είναι οι φόνοι, μάλλον μένουν και μείζονος άξιοι μνήμης, Β

cf Υ Μ. ν. / Υ / " C \ Υ -'

5ώστε αμέλει την στάσιν εκείνην Μαγοφόνια εορτήν ονομασθή-V. 47

ναι, και θυσίας επιτελείσθαι χαριστηρίους, νύν δε τιμώσιν
αυτούς άπαντες και υπεράγανται, και τά τε κοινά ταις τούτων
βουλαίς και προαγορεύσεσι διατάττεται, και ιδία εκάστωτών
" Υ\ - ν "ν

συμβαλλόντων, ή δίκην λαγχάνοντι, έφίστανται διασκοπούντες

ποτά ποιούμενα, και επικρίνοντες, και ουδέν οτιούν παρά Πέρ
* «. Λ - ι ν.

σαις δόξειεναν έννομόντε είναι και δίκαιον, όγε μή υπό μά

γου εμπεδωθείη. «ν. Υ. «

ιζ. Λέγεται δε την του Αρταξάρου μητέρα Παβέκω τινι " " ν

ξυνωκηκέναι, παντάπασι μεν ασημοτάτω και σκυτοτόμω την

" - -- Υ " \ "ι

15τέχνην, της δε των αστέρων πορείας δαημονεστάτω, και Ν.Ζ

C « Α' ν
οΐφ C
? " 2." - C 2/ - » Μ. "

ραδίως τα εσόμενα διασκοπείσθαι άνδρα δε στρατιώτην Σά

2/ -ω - "

σανον όνομα, διά της Καδουσαίων, ούτω ξυνενεχθέν, πορευό

μενον χώρας, επιξενωθήναι' τε τώ Παβέκω, και ες το εκείνου
ν ν - "ν Ι γ.

δωμάτιον καταχθήναι τον δε ότωδηούν τρόπω, άτε, οίμαι,

" " c "ν "

2ομάντιν, επιγνόντα ώς ή του ξένου γονή αρίστη τε έσται και

Υ - ν Α Υ ν

αρίδηλος, και επί μέγα ευδαιμονίας χωρήσει, αλύειν μεν και

2. εξήν R. βασιλεί Lugd. θώκω R., θάκω vulg. 8.
προαγορεύσεσι, R., Intpr. praedictionibus, προσαγοσεύσεσι vulg,
9 ή R. , εις vulg.

sententiae, quod fas non esset magis regium solium affectare eique
insidere, tantumque abfuit, ut piaculares illae caedes ipsis sint visae,
τιt potius etiam maiore memoria dignas iudicariut, utque seditionem
illam festum vocarint μαγοφόνια dictum, hoc est magorum caedes, et
sacrificia diis pro gratiarum actione instituerint. Νunc vero magi omnes
in summo apud eos sunt honore ac veneratione, publicaque omnia
eorum consiliis praedictionibusque administrantur , et unicuique pri
vatim, quae ad Ε causanque suam pertinent, intentanti , praesunt
magi, qui cognoscant quid agatur, et arbitrium suum interponant,
neque quicquam omnino Persis videtur legitimum esse et aequum,
φuod non a mago confirmatum stabilitumque fuerit.
27. Fertur etiam Αrtaxari mater Ρabeco cuidam nupsisse, igno
Dili plane homini, coriario scilicet sive sutori, peritissimo tamen cur
sus astrorum, guique facile futura prospiceret. Virum autem quendam
militarem, nomine Sasanum, per Cadusaeorum regionem forte fortuna
iter facientem, apud Ρabecum hospitio exceptum et in illius domun
cula divertisse, hunc vero quocunque tandem modo (crediderim certe
ut vatem), cum praevidisset eum, φui ex hospile illo gigneretur, fore
praeclarum maximeque illustrem et ad summum felicitatis fastigium
evasurum, doluisse quideu et fortunam suan deplorasse, quod sibi
 124 ΑGΑΤΗΙΛΕ
2 α" «ν λ" -ν Ελν

Α. C.554 ολοφύρεσθαι, ότι δή αυτό ούτε θυγάτηρ υπήν, ούτε αδελφή,

"ν - Αν Υ «-

" " "ουμενoύν

ε ς, «ν.
ουδε άλλο τι γύναιον ως εγγύτατα ξυνημμένον, τέλος
- " «. η 1. Ψ Αν Υ < > -ν

νοι ξυγκατακλίναι οι την γαμετην και της ευνης επιχωρησα,

υπεριδόντα μάλα γενναίως του αίσχους, και της παραυτίκα
λώβης, τε και ατιμίας την μέλλουσαν τύχην ανταλλαξάμενον.5
σι 1 «- Α' Αν ν ν

ούτω τε φυτα τον Αρταξάρην, τραφήναι μεν υπό τώ Πα

" η « Δ. Α' r " η

βέκω έπει δε νεανίας γενόμενος καρτερώτατα την βασιλείαν

2, 1 V - «ν ".-

κατέσχεν,
Π έριν
βέ ευθύς και νείκος εξαίσιον αναφανδόν
W εθ. Σασάνω
, Υ Υ c - « r ν * ν

τε και μιαβεκφ αναρραγήναι, εκάτερον γάρ εθέλειν προς αύ

- -1- "- " ν. 2/ Αν

του τον παίδα επονομάζεσθαι, μόλις δε άμφω ξυμβήναι, εφ'ι ο

7 ι ν ν - Υ -

Ρ.66 ώ δήτα υιον μεν αυτόν Παβέκου καλείσθαι, εκ σπέρματος δε

όμως Σασάνου τεχθέντα, ούτω μεν τον Αρταξάρην γενεαλο
- Φ. Αν "ν

γούντες οι Πέρσαι, αληθή ταύτά φασι καθεστάναι, ώς και εν

ταίς βασιλείοις διφθέραις αναγεγραμμένα, εγώ δε απάντων των
... " Υ Μ cr ν". - "

εφεξής απογόνων, όσοι δη την αρχήν διεδέξαντο, τά τε ονό-15

2 » " Cr " " ι

ματα ολιγω υστερον φράσω, και πρός γε οπόσον έκαστος εκρά

r " α -w " - ν

τησεν χρονον κατοι απασι τοις μεχρι νυν χρονογραφοις

- " w. "ν

παρείται, και ού περιπλείστου γεγένηται τα τοιαύτα διερευ

νήσασθαι, αλλά τους μεν Ρωμαίων βασιλείς από Ρωμύλου
Υ" -

τυχόν, και έτι πρότερον από Αινείου του Αγχίσου άρχόμενοι,αο

μέχρις Αναστασίου τε και Ιουστίνου του πρεσβυτέρου απαρι
ην e η w " r Α.

"θμούνται, τους δε παρά Πέρσαις (φημί δε τούτους εκείνους, / χ/

οπόσοι δή μετά την Παρθυαίων κατάλυσιν έτυχον βεβασιλευ

16. έκαστος εκρ. R., εκρ. έκ. vulg. 21. πρεσβυτέρου R. , πρε
σβύτου νulg.
nec filia esset, neque soror ; neque ulla alia mulier arcta affinitate con
iuncta, tandem vero se toro suo cessisse, hospitemque uxori suae adiun
xisse, abiecto strenue pudore, φuippe qui dedecus ac ignominiam, quae
sibi inde imminebat, cum bona quam exspectabat fortuna esset commu
taturus; atque ita natum Αrtaxarem, educatum quidem a Ρabeco, cum
vero iam adultioreaetate fortissime regnum obtineret, contentionem sta
tim immanemφue rixam aperte iuter Sasanum et Ρabecum exarsisse ,
ιutrumque enim voluisse filium ex se appellari, atque aegre tandem
inter eos convenisse, ut filius quidem Pabeci vocaretur, esemine tamen
Sasani genitus. Ηoc modo Αrtaxaris genus repetentes Ρersae, vera hace
esse affirmant, ut in regiis membranis conscripta. Εgo vero omnium
deinceps posterorum, guotquot ci successerunt, paulo post et uomina re
censebo, et φuamdiu quisque regnaverit: φuod quidem ab omnibus,
qui in hunc usque diem annales scripserunt, est praetermissum, neque
magnae curae eis fuit huiuscemodi res pervestigare : sed Romanorum
quidem reges a Romulo fortassis, aut altius adhuc ab Αenca Αnchisae
filio orsi, ad Αnastasium et Justinum seniorem usque enumorant :
Ρersarum vero reges (eos inquam, φui post Ρarthorum expulsionem
τoguarunt,) non item appouentes , tempora non recte «listinxerunt;
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 27. 125
r ") 2' C " Υ r 4 " Μ.

κότες,) ουκ
δέ έτι ομοίως αντιτιθέντες τους χρόνους διευκρινή-Α.C.
φ/
554
Ι Ι 26 Αν Υ \ ν ? Α. W ν ν

σαντο, δέον ούτω ποιείν, εμοί δε το ακριβές και τούτων πέρι ! !.

Υ. -ν

αναλέλεκται εκ των παρά σφίσιν εγγεγραμμένων, και οίμαι

τη παρούση ξυγγραφή μάλα προσήκειν απάντων επιμνησθήναι,
" -- Μ. Υ " γν * ... "ν

5και τοίνυν προϊών επιμνήσομαι, ήνίκα αν δείνοιηθείην, ει και

" - Αν α) ν Α' ν

ονομάτων πολλών και τούτων βαρβαρικών ούτω δή τι ψιλώς

καταλόγους ποιείσθαι δεήσει, και ταύτα ενίων ουδενότι αξια
φήγητον ειργασμένων τοσούτον δε μόνον προς το παρόν εί
χΥ - - "w C

ποιμι άν του σαφούς γε έκατι και ες πλείστα χρησιμου, ώς C

τοεννέα τε και δέκα και πρός γε τριακόσιοι ενιαυτοι τελευτώσιν
ες το πέμπτον τε και εικοστόν έτος της Χοσρόου τούτου βασι
αν -

λείας, καθ' όν δή χρόνον οι τε εν τή Κολχίδι χώρα πόλεμοι

- " ν ν " Υ "ν - " "

διεφέροντο, Α
και τον Μερμερόην αποβιώναι
"ν 2. Αν
ξυνηνέχθη, διήνυ
«ν Υ W

στο δε άρα εν τώ τότε, Ιουστινιανώ βασιλεί οκτώ τε και εί

Υ/ C Αν

15κοσιν έτη Ρωμαίων κρατούντι.

7. αξιαφήγηται R. 8. τοσούτον R., τοσούτο vulg. Ι Ο,

έννέα τε και δέκα R., εννεακαίδεκα vulg. - Ρagίus Crit.

in Baron. Αnnales Τ. ΙΙ. Ρ. 6ο2. h. 1. annum ab instituto
τegno Persico cum Iustiniani et Chosrois annis non conveni
re bene intellexit. Sed idem quum Μermerois mortem an
no p. Chr. n. 552. assignet, φuippe φuo anno Procopii Ρersica
rum rerum Iristoria desinat, omnes numeros in loco nostro cor
ruptos esse censet, et 327. pro 319., 22. pro 25. et 26, pro 28.
rescribi iubet. Verum ipse Αgatlvias p, 55. Β. Ρersica bella,
mox enarranda, κατά τους αυτούς χρόνους cum superioribus
b. e. cum ingenti terrae motu evenisse profitetur , hunc autem
anno Chr. 554. accidisse φuum tota temporum ratio evincit, tum
ipse Pagius Βaronium corrigens p. 615. ostendit. Εt hic quidem
annus idem ille est, φuem Αgathias h. 1. a Chosrois initio regni
proficisccns υίcesimum quintum , a Ιnstiniani υίcestmum octαυum
esse dicit. Νihil igitur in his mutandum, sed aperte huic anno
ctiam annus regni Ρersici, accommodandus est, quod facillime
fict, si pro εννέα τε και δέκα restituimus : εννέα τε και είκοσι,
ηisi forte in hunc errorem ipse Αgathias male ducendis ratiοni
bus inciderit (adnot. Clas.). 13. τον Μερμ, R., τ. μεν Μερμ. vulg.
cum alioquin ita facere oportuisset. Εgo vero accurate, quae de
lais etiam ab ipsis conscripta sunt, recollegi, et praesenti historiac
magnopere conducere arbitror omnium meminisse. In progressu ita
que, ubi opus fore iudicavero, id faciam ; tametsi multa nomina et
quidem barbara leviter tantum recensere oportebit, et quidem non
nullorum, qui nihil memoratu dignum gesscrunt. Ηoc tantum in prae
sentia lucis utilitatisque ad plurima causa dicam, undeviginti supra
trecentos annos terminari atque desinere in vigesimum φuintum annum
imperii huius Chosrois; quo ipso tempore et bella in Colchica ditio
ne vigebant, et Μermeroem mortem obire contigit. Iustinianus vero
imperator tum temporis vigesimum octavum annum, ex quo Romanis
imperarat, peregerat.
 Ι 26 ΛΟΑΤΗΙΑΕ
" > - 1 1 2/ - -

Α", εί
- Υ
κη. Αλλά γαρ βραχέα άττα περί Χοσρόου διεξελθών,
2, - Υ - -

""αυτικα έγωγε ανά τα πρότερα και δη επανήξω. υμνούσι γαρ

2 « ν. 2' -' * - w Cr -

αυτόν και άγανται πέρα της αξίας, μή ότι οι Πέρσαι, αλλά

w Υº - C c " -

ΙD και ένιοι των Ρωμαίων, ως λόγων εραστήν, και φιλοσοφίας

-ν * C . . 2. y 2" ν / - / Υ «ν C. "

V. 48 της παρ' ημίνες άκρον ελθόντα, μεταβεβλημένων αυτώ υπό του5

ες την Περσίδα φωνήν των Ελληνικών ξυγγραμμάτων, και τοί τι - ' 2, - -

νυν φασίν, ότι δή όλον τον Σταγειρίτην καταπιών είη μάλλον

21 c C r c ν ν > r Αν ν Λ

ή ο ρήτωρ o Παιανιεύς τον Όλόρου, τών τε Πλάτωνος του " - 2' --

Αρίστωνος αναπέπλησται δογμάτων, και ούτε ο Τίμαιος αυ

w Υ ι Υ\ » * " αν Α. Α'

ΤΟν αποδράσειεν αν, ει και σφόδρα γραμμική θεωρία πεπΟΙ- Ι Ο

-

Αν
-ω -

κιλται, και τας της φύσεως ανιχνεύει κινήσεις, ούτε ο Φαί

2/ "ν - 2' - -'

δων, ούτε ο Γοργίας, ουμενoύν ουδε άλλος τις των γλαφυρών

\ 2. - ι - » " c - τ c ν

τε και «γκυλωτερων διαλόγων, οποίος, oίμαι, ο Παρμενίδης.

-ν ν". γ ν. Υ" "ν -

εγώ δε ούτως αυτόν άριστα έχειν παιδείας, και ταύτα της Υ 2/ - 1.

ακροτάτης, ουκ άν ποτε οιηθείην, πώς μεν γαρ οιόν τε ήν το15

Υ - - Αν "

ακραιφνές εκείνο των παλαιών ονομάτων και ελευθέριον, και

r Αν -ν r

Ρ.67πρός γε τή των πραγμάτων φύσει πρόσφορόν τε και επικαιρό

Υ Λ ν - " ν Υ "ν -

τατον, αγρια τιν γλωττη και αμουσοτάτη αποσωθήναι, πώς

w w ν " " 2 Α' Κ. ν " - - -

δε άν άνήρ βασιλείφ τυφφ εκ παίδων και κολακεία πολλή γε

" - ι " ν

γανωμένος, δίαιτάντε λαχώνες ό, τι βαρβαρικωτάτην και προς 2ο

Ι. διελθών R. 8. o ante Παιανιεύς om. Suid. s, v. Χοσρόης.
τον Ο. R. et Suid., των Ο. vulg. 1ο. γραμματική R. 13. τε
add. ex R. oίμαι om. Suid. 15. μεν οnn. idem. Ι 6. και
ante ελευθ. om. idem. 18. αμουσοτάτη R., αμουσοτάτω vulg.,
αμουσότητι Suid. 19. αν delet Suid. γεγαννυμένος Suid.
1. Ι. et s. h. ipsa voce. 2ο. βαρυτάτην Suid.
28. Ceterum ubi paucula guaedam de Chosroe commemoravero,
statim ad priora redibo. Depraedicant enim illum atque admiran
tur supra ipsius meritum non tantum Ρersae, sed et nonnulli Ro
manorum, veluti litterarum amatorem, guique ad philosophiae nostrae
culmen evaserit, cum ei Graecanica scripta ab interprete quopiam
in Ρersicam linguam essent conversa. Αiuntitaque, quod totum Αristote
lem melius ebiberit, φuam Demosthenes Τhucydidem, φuodque Plato
nicis dogmatibus totus refertus fuerit, adeout ne Τimaeus quidem eius
intelligentiam subterfugerit, tametsi lineari speculatione valdesit argu
tus et naturac motus investiget, sed neque Phaedo, neque Gorgias,
neque alius quisquam ex elegantioribus et difficilioribus ipsius dialo
Ε φualis, arbitror, est Ρarmenides.Εgo vero eum doctrina praeditum
uisse et quidem summa, nequaquam crediderim. Οui enim fieri
poterat, ut puritas illa veterum nominum et nativa gratia, et prae
terea rerum ipsarum naturae congruens valdeque accommodata, in
agresti φuadam et ineptissima lingua conservaretur 2 Quo vero etiam
Ε vir regio fastu a puero multaque assentatione delibutus, et
arbarum inprimis vitae genus sectatus et bella semper proelia
que spirans, φuo pacto, inquam, φui ita vitam instituit, videaturali
 ΗΙSΤΟΙΚΙΑRUΜ ΙΙ. Ω8. 127
ν "- - - 3 7' -

πολέμους αεί και παρατάξεις ορώσαν, πώς δή ουν ώδε βιούς,Α.

χr " \
C. 554
Ι. Ι. 28 Α " 2"«. Υ « φ» Υ. * -

ήμελλε μέγα τι και λόγου άξιον εντοίσδε απόνασθαι τους δι - Υ

δάγμασι και ενασκηθήναι, ει μεν ουν επαινοίη τις αυτόν, ότι
δή βασιλεύς γε ών και Πέρσης, εθνών τε τοσούτων και πρά
"- Υ -ν - -" "

5ξεων μέλον αυτώ, ο δε έφίετο γούν όμως αμηγέπη απογεύε

" Α -ν - * «- "-

σθαι λόγων, και τη περί ταύτα γάννυσθαι δόξη, ξυνεπαινέ

χΥ ν. Σ' ν 2/ Υ Α" - 2,

σαιμι αν και έγωγε τον άνδρα, και μείζονα θείην των άλλων
«r - 1 Υ -'

βαρβάρων, όσοι δε λίαν αυτόν σοφόν αποκαλούσι, και μονον-Β

ουχί τους όπη ποτέ πεφιλοσοφηκότας υπερβαλλόμενον, ώς και
τοάπάσης τέχνης τε και επιστήμης τας αρχάς και αιτίας διαγι
« Αν ν ν « - r

γνώσκειν, οποίον τον άγαν πεπαιδευμένον οι εκ του περιπάτου

- Μ. 3. -ν Α "

ορίζονται οι δή ουν ταύτα οιόμενοι εκείνη αν μάλιστα φωρα

- - - " " - - ν

θείαν ου των αληθών εστοχασμένοι, μόνη δε τή των πολλών

" "

επομενοι φημη.
2/
15 κθ. Ανήρ γάρ τις Σύρος το γένος, Ουράνιος όνομα,
w 1 - " -

κατά την βασιλέως πόλιν ηλάτο, τέχνην μεν επαγγελλόμενος

την ιατρικήν μετιέναι, τών δε Αριστοτέλους δογμάτων ουδέν
μένες το ακριβές έγιγνωσκεν, εκομψεύετο δε ως πλείστα
ειδέναι, βρενθυόμενος τω δύσερις είναι παρά τους ξυλλόγους. C
2οπολλάκις γαρ ιών προ της βασιλείου στοάς, και εν τοις τών
2. έμελλε Suid. 2. απόνασθαι R. et Suid., απωνασθαι τιulg. 4.
τε om. Suid. 8. αυτόν σοφόν R. et Suid., σοφ. αυτ. vulg. 9. όπη
ποτέ R., όποι ποτέ vulg, υπερβαλλόμενον R. et Suid., υπερ
βαλόμενον νulg. και ins. ex R. et Suid. ιο. διαγιγνώσκειν
R., διαγινώσκειν vulg. ι 1. οποίον - οιόμενοι om. Suid. 12.
εκείνη R., εκείνοι νulg. 15. Ουράνιος όνομα, Σύρος το
γένος Suid. s. v. Ουράνιος. 16. μεν οn. Suid, 17. δε
οιn. idem. 19. παρά R. et Suid., περί vulg.
φuid magni ac memorabilis fructus ex hisce, disciplinis reportare
et in iis exercitatus esse posse 2 Quod si quis itaque eum idcirco
1audaverit, quod rex cum csset et Ρersa, tantarumque gentium
pariter ac rerum cura ei incumberet, nihilominus tamen etiam stu
dia litterarum degustare voluerit et hac gloria se oblectarit: collau
«laverim profecto hominem etiam ego, aliisφue barbaris praetulerim.
Οuoιquot vero eum eximie doctum vocant ct tantum non omni
bus, quotquot uspiam philosophiae cultores exstiterunt, antecellentem,
perinde ac si omnium artium ac scientiarum principia et causas
pernovisset, φualem illum eximie doctum Peripatetici statuunt : qui,
inquam, ita sentiunt, quam longissime a vero aberrare deprehendi
possint, solam multitudin is famam sequentes.
29. Vir enim quidam, natione Syrus, Uranius nomine, Βyzantii
oberrabat, artem quidem profitens medicam, ex Αristotelis vero do
gmatibus nullum perfecte norat, inani tamen variae doctrinae opi
nione turgebat , φuod contentiosus esset in congressibus, Frequenter
 Ι 28 ΑGΑΤΗΙΑΕ

λή, βιβλίων ήμενος πωλητηρίοις, διεπληκτίζετο και έμεγαληγύρει

"προς τους αυτόθι αγειρομένους, και ταύτα δή τα ειθισμένα ρη
μάτια του κρείττονος πέρι ανακυκλούντας, οποίον δή τι αυτοίς
ή τε φύσις εστί και η ουσία, και το παθητόν και το αξύγχυτον
και άλλα τοιάδε, τούτων μεν ουν οι πλείστοι ουδε ες γραμμα-5
τιστού, οίμαι, φοιτήσαντες, ουδε μην βίω αρίστω εκδεδιητημένοι,
έπειτα ράδιόν τι ηγούνται και προχειρότατον, υπερβάθμιον,
D το λεγόμενον, πόδα τείνειν, και θεολογίας εφάπτεσθαι, πρά
γματος ούτω μακαρίου τε και ανεφίκτου, και μείζονος ή κατ'
ανθρώπους, και μόνω τώ αγνοείσθαι θαυμαζομένου. τοιγάρ-το
τοι τα πολλά περι δείλην όψίαν από κραιπάλης, ώς το εικος,
και ακολασίας ξυναλιζόμενοι, ούτω δή εκ του παρείκοντος
εκείνων των υπερτέρων απάρχονται λόγων και ζητήσεως θε
σπεσίας, αεί' τε περί ταυτά στενολεσχούντες, ούτε πείθονται
υπό σφών, ούτε άλλως μεταμανθάνουσι τα προεγνωσμένα, οποία 15
άττα και τύχοιεν όντα, έχονται δε διαπαντός των αυτών οι
αυτοί, και τελευτώντες της φιλονεικίας χαλεπαίνουσι κατ'
Ρ. οδόλλήλων, και αναφανδόν διαλοιδορούνται, φωνάς ασχήμονας
αφιέντες, ώσπερ εν κύβοις διαμαχόμενοι ούτω τελύεται
3. ανακυκλών Suid., Ιntpr. ανακαλούντας legisse videtur, nam
vertit: his, φui se circumsisterent, postulantibus. αυτώ
Ρar. , Ιntpr. φualis nam illi natura. 4. το ante αξύγχυτον
inser ex R. ct Suid. 5. και άλλα τοιαδε om. Suid. Ρro
τούτων μεν ουν idem ών. γραμματιστού R. Lugd. Suid., γραμ
ματικού edd. 6. ου μην Suid. εκδεδιητημένον R. 9.
ή om. R. 14. ταύτα R.

enim ad palatii porticus ventitans , et in librariis tabernis sedens,

contendebat verbisque ampullaribus agebat cum iis, qui co comme
are solent, et consueta haecce de Deo vocabula iactare, qualia nimi
rum sunt natura atque essentia, et passibilitas, ut ita dicam, atque
inpermixtibilitas: quorum plerique ne Grammatistarum quidem scholas
frequentarant, sed nec satis frugi homines erant: facile interea ali
φuid atque expeditum esse existimant transsaltorio, φuod est in
proverbio, pede ferri, et de Deo disserere, adeo beata et incom
prehensibili re , humanumque intellectum exsuperante, eoque solo,
quod ignoretur, admiranda. Οuocirca frequenter vespertinis tempo
ribus, cum ex crapula, ut verisimile est, et luxu reversi sua habent
conciliabula, prout cuique libitum fuerit, irreverenter de sublimi
Βus hisce rebus divinisque quaestionibus sermones miscent: et sem
per de iisdem argutantes, nec ipsi aliis φuicquam persuadent, neque
de concepta semel opinione, Ε tandem ea sit, disce
dunt, sed eadem semper mordicus retinent et tuentur; finitaque
altercatione infensis inter se animis discedunt, et apertis conviciis
sese mutuo lacessunt, turpes voces emittentes, instar aleatorum
rixantium. Αtque ita solvitur ipsis certamen, acgreque discedunt,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 29. 129
". -
αυτοίς ο αγών, και μόλις απαλλάττονται, ονήσαντες μεν ουδ'Α.
« κη" χη " /
c. 554
Π. Ι. 28 Υ/ w > , "

οπωστιούν ή όνηθέντες, έχθιστοι δε αντι φίλων γεγενημένοι." ".

εν τούτοις δε τα πρώτα λαχών ο Ουράνιος, ώσπερ ο παρ'
"Ομήρω Θερσίτης, εκολώα και μακρηγορών ουκ ανίει. καίτοι V. 49
5ουδέν αυτό περί θεού βεβαίως έδόκει, ουδε ήπίστατο όπως
χρή εν τούτοις αντιφέρεσθαι τα εικότα όμως νυν μεν τη
πρώτη θέσει των πεύσεων εναντιούμενος, νύν δε πριν αποκρί
νεσθαι αντερωτώντας αιτίας των προβλημάτων, ου ξυνεχώρει
εν κόσμω ιέναι τον λόγον , αλλά διετάραττεν το σαφές, και
4. ν ν 4 Α Υ ν

ποτην εύρεσιν ανεσόβει, ήβούλετο μεν γαρ την εφεκτικήν καλου-Β

μένην ζηλούν εμπειρίαν, κατά τε Πύρρωνα και Σέξτον τάς
αποκρίσεις ποιείσθαι, και τέλος έχειν την αταραξίαν τώ μηδεν
τ Αν γ' W " 4 Υ 2. Υ Φ. w Αν

ότιούν οίεσθαι ληπτον καθεστάναι

Σ) η
πλήν αλλ' ουδε ταύτα
-

αποχρώντως έμεμαθήκει ή όσον απομάξασθαι σποράδην και

15ελάχιστόν τι θηράσαι, και τους ουδαμώς παιδείας μετειληχότας
*.- - ΥW w 2" Υ "

εξαπατάν δύνασθαι και παράγειν, ών δε άρα εν λόγοις αμα

w Υ Αν w w.

θής, αλλά αμαθέστερός γε υπήρχεν τον βίον, ες γάρ τα δώ

- Η \ - 4

ματα των ευδαιμόνων ιών, και σιτούμενος αφειδώς τα ποικι

λώτερα των εδωδίμων, θαμά τε όμιλώντή θηρικλείω, και
aολόγοις χρώμενος υπό μέθης αισχρούς τε άγαν και ακολά-C Αν γ \

στοις, γέλωτα ωφλίσκανεν πλείστον, ως και παίεσθαι τυχόν

4. μακρηγορών et ανίει R., μακρηγορούν et ανήει vulg. 7»
αποκρίνεσθαι R.,13.αποκρίνασθαι
μηδέν R. λοιπόν R.
vulg, . ιι. Σέξστον R 12 τοις
16. άρα R., άρ' vulg. 18.
ποικιλότερα R.
nullo cum fructu dato vel accepto; acerrimi vero hostes ex amicis
facti, Ιnter hos primas obtinens iste Uranius, perinde atque Ηome
ricus ille Τhersites , tumultuabatur et verborum nullum faciebat
finem ; nihil vero solidi de Deo sentiebat, neque sciebat, φuomodo
oporteret probabilia opponere , nihilominus tamen modo primae thesi
interrogationum contradicens, modo vero priusquam responderet,
contra interrogans causas quaestionum, non sinebat disceptationem
ordine procedere, sed aperta confundens, efficiebat ut rei quaesitae
veritas emicare invenirique non posset Volebat enim ephecticem vo
oatam disciplinam (qua iudicium de quavis re proposita suspenditur)
imitari, et iuxta Pyrrhonem et Sextum Εmpiricum responsiones facere;
finemque consequi vacuitatem perturbationis in animo, existimando ni
mirum nihil esse, φuod percipi intellectuve comprehendi posset. Αt ne
Ιnaec quidem Ε
sed tantum degustarat, et exiguam guandam
cognitionem consecutus erat, φua eos φui hanc disciplinam nunquam
attigerant, fallere ac circumvenire posset. In litteris vero rudis cum
εsset, in usu vitae multo erat rudior atque inscitior Lautiorum enim
domos frequentans, variisque cibis se ingurgitans, et Τhericleum po
culum frequenter ori admovens, verbisque utens prae temulentia
γalde turpibus atque obscoenis, ludibrio habitus est maximo, adeo ut
Αgathίαs. 9
 13ο ΛGΑΤΗΙΑΕ
- ση α

Α. C. 554επι κόρρης, και τους εκπώμασιν ώσπερ τινι έωλοκρασία το γ χ/ "ν

" . "" πρόσωπον καταρραίνεσθαι, και είναι κοινόν άθυρμα των δαι
ν -' Λ

τυμόνων, ου μείον ή οι γελωτοποιοί και μιμολόγοι, αλλά

/ γν " 7- 4. w

γαρ τoιόσδε ών ο Ουράνιος, ήκέν ποτε παρά τους Πέρ "ν -

σας υπό Αρεοβίνδου του πρεσβευτού απηγμένος. άτε δή απα-5

w 7. Υ γ' - -ν

τεών και κόθορνος, και οίος την ουκ ούσαν εαυτώ περιποιείν
ευκοσμίαν, αυτίκα όγε στολήν μεν ήμπίσχετο σεμνοτάτην,
* «ν . « - Υ * ιν. "

οποίαν παρ' ημίν οι των λόγων καθηγηται και διδάσκαλοι αμ

φιέννυνται, ούτω δε, σοβαρώ δήθεν και εμβριθεί τώ προσω
D πω, εσεφοίτα ώς τον Χοσρόην, ο δε τώ παραδόξω θεάματι το «. τ -ν

καταπεπληγμένος, και ιερόν τι είναι εικάζων το χρήμα, και

" w -ν ν «ι 1 -

φιλόσοφον αυτόν ως αληθώς υποτοπήσας, (ούτω γάρ αυτού και

4.- 2/ γ / -ν

ωνομάζετο,) άσμενός τε είδεν και φιλοφρόνως έδεξιούτο και

τ " Υ -ν

ειτα ξυγκαλεσάμενος τους μάγους, ες λόγους αυτώ καθίστατο

" / «ν

γενέσεως τε και φύσεως πέρι, και ει τόδε το πάν ατελεύτητον 15

Α' ?

έσται, και πότερον μίαν την απάντων αρχην νομιστέον,

ν 1 « c. -'.

Υ".
λ'. Τότε δή ουν ο Ουράνιος καίριον μεν ουδέν ότιούν
Υ κ. ν > w. -w r ν -ν Γ.

Ρ. 69 έλεγεν, ουδέ γε την αρχήν διενοείτο μονω δε τώ θρασύς τε ι ν Α "

είναι και στωμυλώτατος, καθάπου φησίν ο εν Γοργία Σωκρά

" " r 7.

της ,,ουκ ειδώς εν ουκ ειδόσιν" ενίκα, ούτω τε είλεν τον βα-2ο
σιλέα ο βώμαξ εκείνος και έμπληκτος, ώς χρημάτων τέ οι δω
5. Αρεοβίνδου R. Suid. s, v, Οδράνιος et Intpr., Αρεβίνδου vulg.
απηγμένος Suid., Intpr ductus, αφιγμένος R. et vulg. 7
μεν οn. R. ήμπίσχετο R., αμπίσχεται vulg. 8. αρ'
ημίν R. αμφιέννυται cdd. 1ο. ώς om. R. 12. αυτός
που coni. Βon. Vulc. pro αυτού. 19 στωμυλότατος R.
et colaphis caederetur interdum, et cyathis veluti pridianorum po
culorum reliquiis facies ei perfunderetur, et omnibus esset convi
vatoribus deridiculus, non minus φuam moriones, histriones et
scurrae. , Αc talis φuidem cum esset Uranius, ad Ρersas venit,
ab Αreobindo quodam legato adductus. Ut impostor et cothurni
instar versatilis, quique fictitiam morum concinnitatem prae se fer
re norat, honestissimam sibi vestem induit, φuali apud mos lit
terarum professores doctoresque utuntur; et sic, tetrico ac gravi
vultu, ad Chosroen ingressus est, qui novitate spectaculi perculsus, et
aliquid divinae rei esse imaginatus, et philosophum revera ipsum esse
ratus (nam et ita ibi vocitabatur) libens eum benigneque excepit.
Convocatis autem magis, sermones cum eo miscuit de generatione et
natura , et an hoc universum finis expers futurum esset, et an unum
rerum omnium principium sit statuendum.
3ο. Τum itaque Uranius nihil φuidem opportunum dicebat, ne
φue Ρrorsus intelligebat, sola vero praefidentia et inani linguae volu
bilitate, guemadmodum in Gorgia ait Socrates, nihil sciens inter
nihil scientes, vincebat. Ita vero scurra ille stolidus regem cepit, ut
et ingenti pccuniae summa cum donarit, et ad communem secum
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 30. 13 Ι
ρήσασθαι πλήθος, και κοινής μεταδούναι τραπέζης, και απάρ- Α. C. 554 2/ -ν

ξασθαι φιλοτησίας, ούπω τούτο επ' άλλω τω γεγενημένον, """"

2. " Α' ν 3. ν Υ ν " Χ/ C

επόμνυσθαι' τε πολλάκις ή μην oυπώποτε τoιόνδε άνδρα έωρα

κέναι, καίτοι πρότερον αρίστους ως αληθώς ετεθέατο φιλοσό Υ -ν

- 5φους, ενθένδε ως αυτόν αφικομένους, ου πολλώ γαρ έμπρο

" " ε " Υ Α

σθεν Δαμάσκιος ο Σύρος και Σιμπλίκιος ο Κίλιξ, Ευλάμιός τε

ο Φρυξ, και Πρισκιανός ο Λυδός, Ερμείας τε και Διογένης Β
« - 7. Ι

οι εκ Φοινίκης, και Ισίδωρος ο Γαζαίος, ούτοι δή ούν άπαν

2/ "ν -ν -ν

τες το άκρον άωτον, κατά την ποίησιν, τών εν τώ καθ' ημάς

τοχρόνω φιλοσοφησάντων, επειδή αυτούς ή παρά Ρωμαίοις κρα
- - 2/

τούσα επί τώ κρείττονι δόξα ουκ ήρεσκεν, ώοντότε την Περ

σικήν πολιτείαν πολλώ είναι αμείνoνα τούτοις δή τους υπό
των πολλών περιαδομένοις αναπεπεισμένοι, ώς είη παρ' εκεί
- 2' Αν ν

νοις δικαιότατον μεν το άρχον, και οποίον είναι ο Πλάτωνος

ν " Α" ν Α' Υ > , και
15βούλεται λόγος, φιλοσοφίας τε και βασιλείας ες ταυτό ξυνελ
θoύσης, σώφρον δε ες τά μάλιστα και κόσμιον το κατήκοον, C
λν "ν 2/

και ούτε φώρες χρημάτων, ούτε άρπαγες αναφύονται, ατάρ

" 4. w ν Χ/ ν Υ ' Υ y Λ' Αν Α'

ουδε την άλλην μετιόντες αδικίαν, αλλ' ει και τι των τιμίων

y C -" r γ " Α" y

κτηματων εν ότωδηούν χώρω ερημοτάτω καταλειφθείη, αφαι

-- > ν Αν γ. / cr «

2ορείται όστις ουδείς τών εντυγχανόντων, μένει δε ούτως, ει καιV.5ο

" y / "ν "

αφύλακτον ή, σωζόμενον τώ λελοιπότι έστ' αν επανήκοι τούτοις

- 3. " "ν

δή ούν ως αληθέσιν αρθέντες, και πρός γε απειρημένον αυτοίς

εκ των νόμων αδεώς ενταύθα εμπολιτεύεσθαι, ώς τώ καθε
3. μην R. Lugd. (Cl.), μεν cdd. 6. Εμlamίum omnes vocant. 1ο.
αυτοίς Β. 2ο. ούτως R., ούτω vulg. 22. ουν om. R.

mensam admitteret, et patera praelibata ei propinaret, quod nulli

antea alteri factitarat; frequenter etiam iuraret se nunquam talem
νirum vidisse, tametsi antea praestantissimos revera philosophos vidis
set, qui hinc ad eum se contulissent. Paulo enim ante Damascius
Syrus , et Simplicius Cilix, et Εulamius Ρhryx, et Ρriscianus Lydius,
Ηermiasque et Diogenes Ρhoenices, et Isidorus Gazaeus, hi inquam
omnes, flos ipse atque apex, ut poetice loquar, nostri aevi philoso
phorum, cum ipsis opinio de Deo, φuae apud Romanos vigebat, non
satis probaretur, existimabant Persicam disciplinam longe esse prae
stantiorem, hisce videlicet rebus, quae a multis celebrantur, persuasi :
quod apud illos principatus sit iustissimus, et qualem Plato describit,
philosophia et regno in unum conspirante, probi vero inprimis et
Imodesti subditi , et neque fures ibi nascuntur, neque praedones, sed
nec alias iniustitiae species perpetrantes , adco ut si quis aliquid ex
rebus suis pretiosis loco quantumvis deserto reliquerit, nemo φui in
id inciderit, sit sublaturus, manet vero ita, etiamsi incustoditum sit,
integrum ei φui reliquit, donec redeat: his itaque rebus ut veris
exciti, et praeterea cum ipsis interdictum esset legious secure hic
degere, φuippe qui receptis moribus atque institutis sese non accom
 α32 ΑΟ ΑΤΤΙΙΑΕ
Αν 2 , " μ ΣΝ p 3.

Α. c. 554 στώτι ουχ επομένοις, οι δε αυτίκα απιόντες, ώχοντοές άλλο Αν ν ν Αν

1. 1, 28 δαπά και άμικτα ήθη, ώς εκείσε τoλοιπόν βιωσόμενοι, πρώ

τον μεν ουν τους εν τέλει αλαζόνας μάλα ευρόντες και
και εκάκι
πέρα
Dτουύ δέοντος
δέ έ
εξωγκωμένους, έβδελύ
Υ γε αυτούς
έβδελύττοντό γε αύτους ό:
ν Μ. " " - W ν

ζον, έπειτα δε εώρων, ως τοιχωρύχοι τε πολλοί και λωποδύ-5

- ν ν Μ. - " cr - ": 4»

ται, οι μεν ηλίσκοντο, οι δε και διελάνθανον, άπαν δε είδος

αδικίας ήμαρτάνετο και γάρ οι δυνατοί τους ελάττονας λυ
μαίνονται, ωμότητί τε πολλή χρώνται κατ' αλλήλων και απαν «. Μ. «. "

θρωπία και το δή πάντων παραλογώτερον εξον γάρ εκά

Α «r 2/ 1 \ y Υ ι

στω μυρίας όσας άγεσθαι γαμετάς, και τρίνων αγομένοις αλλά το

- cr -' / , 1 " α-,

μοιχείαι γε όμως τολμώνται, τούτων δή ουν απάντων έκατι

οι φιλόσοφοι εδυσφόρουν και σφάς αυτούς ήτιώντο της μετα
στάσεως.
> Αν Μ

Αν
λα. Επει δε και τώ βασιλεί διαλεχθέντες εψεύσθησαν
2/ "ν ν

Ρ.70 της ελπίδος, άνδρα ευρόντες φιλοσοφείν μεν φρυαττόμενον,τ5

- -r- Λw ΩΗ - Υ

ουδεν δε ό, τι και επαϊοντα των αιπυτέρων, ότι τε αυτοίς ουδε

Αν - Σ/ 4.- «Αν 2/

της δόξης εκοινώνει, ετερα δε άττα ενόμιζεν οποία ήδη μοι

" " - * ν

είρηται, τήν τε τών μίξεων κακοδαιμονίαν ουκ ενεγκόντες, ως

τάχιστα επανήεσαν, καίτοι έστεργέτε αυτούς εκείνος και μέ
- κ. 2/ γ Αν

νειν ήξίου, οι δε άμεινον είναι σφίσιν ηγούντο, επιβάντες μόνον2ο

2. πρώτα R. 4. εξωγκωμένους R. et Lugd., εξογκ, edd.
αυτούς R. (Cl.), αυτόν, superscriptο ώ, Lugd. et in mg.
αυτούς, αυτόν edd. 5. δε add. ex R. 6. άπαν
δε R. , άπαντε Lugd., άπαντες edd. 7. λυμαίνονται R.,
έλυμαίνοντo vulg. 9. έξεστι R, 14. ψεύσθησαν R.

modarent, ad peregrinas nullaque morum similitudine coniunctas

gentes sese contulerunt, tanquam ibi deinceps victuri. Primum ita
que cum eos, qui in dignitate aliqua vel magistratu constituti erant,
valde fastuosos animisque supra modum elatis esse comperissent,
«letestabantur eos atque improbabant, postea animadverterunt multos
parietum perfossores et grassatores ac fures partim deprehendi, partim
latere, omnemque iniustitiae speciem vigere. Potentiores enim op
primunt inferiores, multamque inter se crudelitatem atque inhumani
tatem exercent, et, quod omnibus est absurdius, cum unicuique
permissum sit tot ac velint uxores ducere, et iam duxerint, ab adul
teriis tamen non abstinent. Ηis itaque omnibus de causis philoso
Ε. summa animi aegritudine affecti se ipsi migrationis suae dam
nabant.

31. Ρostquam vero collatis cum ipso etiam rege sermonibus spe
sua essent frustrati, hominemque comperissent philosophiae quidem
studium iactantom , φui tamen nihiladhuc sublimiorum audierat, sed
ne opinione quidem cum ipsis conveniebat, aliis vero nonnullis insti
tutis assueverat, φualia modo recensui, illam quoque promiscui con
cubitus vaesaniam non ferentes, confestim inde se receperunt. Αtqui
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜΙ ΙΙ. 31. 133
Ο. ε Α' cr
ΤCΟΆν
Αν

Ρωμαϊκών ορίων,
Υ
-- Αν

w
αυτίκα, ούτω παρασχόν, και τεθνά-Α.C. 554
-ν "ν

ναι, ή μένοντες παρά Πέρσαις των μεγίστων γερών μεταλαγ-""""

χάνειν ούτω τε άπαντες οίκαδε απενόστησαν, χαίρειν είπόντες
- - ". - «η -

τή του βαρβάρου φιλοξενία, απώναντο δε όμως της εκδημίας,

» - γ. 1 -ω c 4 - "ν"

5ουκ εν βραχεί τινι και ήμελημένω, αλλ' όθεν αυτοίς ο εφεξής

Υ \ -ν ΟΙ ι, ν ν

βίος εις το θυμήρές τε και ήδιστον απετελεύτησεν, επειδή γαρ Β

ν ? - »- c - " w r Α ΥΑ'

κατ' εκείνο του χρόνου Ρωμαίοι' τε και Πέρσαι σπονδάς έθεντο

«.- " Ο ν -ν Υ

και ξυνθήκας, μέρος υπήρχε τών κατ' αυτάς αναγεγραμμένων,

- «ν Υ ν" Υ 1 2/ ν

το δείν εκείνους τους άνδρας εις τα σφέτερα ήθη κατιόντας

1οβιοτεύειν αδεώς τoλοιπόν εφ' εαυτοίς, ουδέν οτιούν πέρα των - χΥ «-

δοκούντων φρονείν, ή μεταβάλλειν την πατρώαν δόξαν αναγ

" Υ ν "ν α Λ ν Υ \ Υ w -

καζομένους, ου γαρ ανήκεν ο Χοσρόης μή ουχί και επί τώδε

- - w ν 2 . - «ν W.

συστήναι και κρατείν την εκεχειρίαν, λέγεται δε αυτούς κατά 2/.

την αποπορείαν θαυμάσιόν τι ήλίκον και μνήμης άξιον ξυν
15ενεχθήναι καταλύσαντες γαρ εν αγρώ τινι Περσικώ , εθεά-ο
- ν Υ -ν cr

σαντο σώμα νεκρόν ανθρώπου νεοθανούς, ούτω πως άταφον

- - -ν Αν ν

ερριμμένον, οι δε την παρανομίαν του βαρβαρικού νόμου κα «- ι - * "

τελεήσαντες, και ουχόσιον είναι ηγούμενοι περιϊδείν το μέρος
η " «ν 7 ,

αδικουμένην την φύσιν, περιέστειλάν τε το σώμα ως οίόντε

Υ - - - », Ο

2οήν διά των θεραπόντων, και τη γή καταχώσαντες έθαψαν, ώς

ν. Υ " «Η γ. r - ν 2/ "- 2. "ν

δε εκάθευδον άπαντες εκείνης της νυκτός, έδoξέ τις αυτών,

12. επί τώδε R., επί τω vulg. 19. Αnte το σώμα R.
ins. και.

ille cos adamabat, utque manerent rogabat : ipsi vero magis ex re

sua esse censebant, si vel immissistantum in Romanorum fines pedi
Dus, statim, si ita usu veniret, morerentur, φuam si apud Ρersas ma
neutes amplissimis honoribus praemiisque afficerentur. Αtque ita omnes
«lomum redierunt, barbari regis hospitalitate valere iussa. Fructum
tamen ex ea peregrinatione retulerant in re minime vulgari aut con
temmenda , sed unde eis deinceps iucundissime per omnem vitam et
ex animi sententia vivere licuit. Cum enim per id tempus Romani
et Ρersae pacem ac focclus inter sese pepigissent, haec etiam in pactis
conditio continebatur , φιιod viri illi ad suas scdes reversi citra ullum
metum in posterum ibi possent, neque quicquam quam quod Ε.
prοbarent sentire aut patriam opinionem mutare cogerentur. Νeque
anim permittere voluit Chosroes, quin hac etiam in parte pacta con
starent rataque essent. Fertur vero in corum reditu admirandum
φuid et memoratu dignum eis accidisse, Cum enim in agro quodam
Ρersico conquiescerent, conspicati sunt cadaver hominis recenter mor
ιui neglectim ita inhumatum abiectum. Τum illi barbaricae legis
Ε commiserati, et nequaquam aequum esse censentes, si
negligerent naturam ex parte iniuria affectam, contexerunt ut potne
runt per ministros cadaver, terraque contumulantes sepclierunt. Νο
etc vero illa, dormientibus iam omnibus, visus est corum, mescio
 134 ΑG ΑΤΗΙΑΕ
λ/ -

Α.C. 554 ουκ οίδα δε όστις,

/ Αν Χ/
(ου γάρ -
έχω τoύνομα φράσαι,) έδοξε γούν / Υ 1. -

""""όμως οράν κατ' όναρ άνδρα πρεσβύτην, γνώριμον μεν ουδαμώς,

? Α ν C' 2 / Χ/ V 1. Α Υ Μ. - Υ

ούδ' όσον εικάσαι, άλλως δε σεμνόν και αιδοίον, και φιλοσο

φίαν ασκούντι εμφερή τώ τε σχήματι της στολής και του πώ
"ν / ? - \ Υ " Υ ν Υ -

D γωνος τω λίαν εκκρεμεί και αφειμενφ, εμβοάν τε αυτό κα-5

θάπερ έγκελευόμενον και παραινoύντα τόδε το έπος 2."

Μή θάψης τον άθαπτον, έα κυσί κύρμα γενέσθαι,

- " ν - -

Γή πάντων μήτηρ μητροφθόρον ου δέχετ’ άνδρα. -ν 2 - 2"

αφυπνισθείς δε αθρόον υπό του δέους, απήγγειλε τοις άλλοις

- - 1 Σ/

τον όνειρον,
β4
οι δε δε
2.
το μεν παραυτίκαθ διηπόρουν, ες ό, τιίδάρα
/ 2. Υ γ
το Υ w Λ Υ ν ν

και αποβαίη, έπει δε εις το περίoρθρον άναστάντες εβάδιζον «ν 1 - -'

ανά τα πρόσω, παρέρποντες εκείνο το χωρίον, ούτω της των / ? » Λ. «ν Α Αν -

Ρ.71 τόπων θέσεως αναγκαζούσης, ού δή αυτοίς τα επι τη ταφή

ν 3.
έσχεδίαστο, ευρίσκoυσι τον νεκρόν γυμνόν αύθις ύπερθεν
Α C w W. ν - Υ , / Υ γ. Υ

κείμενον, ως δή της γης αυτόν τρόπω τινι αυτομάτωές 15

Σ / w ν -' ν Χ

τoυμφανές αναβαλούσης, και διαφυλάττειναβρώτα μή άνα

V.5ι σχομένης καταπλαγέντες δε τώ παραλόγω της θέας, είχοντο
-ν C -ν 1 - Μ -

της πορείας, μηδέν ότιoύν τoλοιπόν επ' αυτώ δράσαντες των 2/

σφίσι νενομισμένων, ανελογίζοντο γάρ τον όνειρον, και ώμο

1. δε om. R. 2. κατ' όναρ add. ex R., vulg, et Intpr om.
3. όσον R., ως vulg, δς Lugd. 4. ασκούντι R. (Cl.), ασκούν
τα vulg. 6. εγκελευόμενον και παρ. R., παρ. κ. έγκελ. vulg.
9, απήγγειλε R. , απήγγελλε νulg. 14. ύπερθεν κείμενον R.,
υπερκείμενον vulg, , Ιntpr, in agrι superficie iacentem. 16.
αναβαλούσης cdd. ex mg. Lugd., αναλάβούσης R. et Lugd.

φuis , (neque enim nomen novi,) visus tamen est sibi videre vi
rum senem, minime quidem notum, gravem alioquin et veneran
dum, et philosophiae studium tam vestis forma quam oblonga pro
missaque barba prac se ferentem, φui sibi inclamabat, tanquan ex
llortans ac mandans, hos versus :
Νe tumules inhumatum , αι nudum linque cadανer
Dilacerare canes , escamque νolucribus esse :
Μαιer enim Τellus cunctorum haud suscipit illum ,
Ομί matrem est ausus facto υίtiare ng/ando.
Πle autem confestim prae metu expergefactus, somnium suum aliis
renunciavit : atque hi initio quidem dubitabant, φuonam somnium
esset evasurum. Summo itaque mane cum surrexissent et institu
tum iter prosequerentur, transeuntes illum campum, situ locorum
ita cogente, in quo subitariam sepulturam procurarant, reperinnt
cadaver illud denuo nudum super tumulum iacens, perinde ac si terra
illum spontanea aliqua ratiοne in apertum eiecisset, neque eum non
discerptum atque absumptum asservare sustinuisset. Μiraculo itaque
spectaculi perculsi iter suum continuarunt, nullo amplius ex insti
tuto ac more ipsorum officio ei praestito. Somnium enim expende
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜΙ ΙΙ. 32. 135
Α - w α

λόγουν εντεύθεν ότι δή οι Πέρσαι ποινήν έχουσι και τιμωριαν Α. C. 554

"ν -ν *) Χ/ -

της επί ταϊς μητράσιν ακολασίας, το άταφοι μένειν, και υπό """
των κυνών ενδίκως διασπαράττεσθαι. ν - "ν Υ "ν -ν -

«/
λβ. Τούτων δε των ανδρών ες πείραν έλθών ο Χοσρόης,
ν Υ ν " Υ " γ w » " >, ν

5όμως τον Ουράνιον πλέον άγάμενος ήν και επόθει. αίτιον δε Β

κr γ / - " κ. Υ. ν

τούτου όπερ, οίμαι, φύσει τώ γένει πρόσεστι τώ ανθρωπείω.

" ν τ/ ν ψ μ'

πεφύκαμεν γαρ άπαντες τα μεν καθ' αυτούς και παραπλήσια

-ν ν

φίλα ηγείσθαι και κάλλιστα, αλεείνειν δε και εκτρέπεσθαι το

" - "

υπερβάλλον. τoιγάρτοι και ενταύθά οι επανελθόντι γράμματά Υ" "- «ν - Υ

τοτε κεχαρισμένα έστελλεν, και διδασκάλω έχρήτο. ο δε ουκέτι

- Υ - -ν " γι

εφαίνετο ανεκτός, βρενθυόμενος τή του βασιλέως φιλία, ώς και

ν -. * "

αποκναίειν άπαντας έντε τοις ξυμποσίοις και ανά τους συλλόγους,

ν Γ τ, Α" Υ r χΥ cr Υ Α Υ ν c

μηδέντι ξτερον άδειν εθέλων, ή όπως αυτόν εγέραιρεν ο Χοσ- C

«ν 2/ ν "ν

ρόης, και όποια άττα διελεγέσθην και πολλώ σκαιότερος επα

- "ν Α Αν - ν

15νήκεν ημίν ο γεννάδας ή πάλαι υπήρχεν, ώσπερ τούδε ένεκα 2. "

μόνου τοσαύτην οδόν αναμετρήσας, όμως, καίτοι φαυλότατός

ΥΝ w Μ. Υ ν - " C Αν ν r

γε ών και καταγέλαστος, αλλά τώ πολλάκις υμνείν τον βάρβα

ρον και δι' επαίνου ποιείσθαι, αυτός δή που κατά το μάλλον
έπεισε τους πολλούς ως είη σφόδρα πεπαιδευμένος, οι γαρ Η "ν - «... "

2οαταλαιπώρως άπαντα προσιέμενοι, και αμφί ταύτα δή τα ξένα

ν ν - Υ / ν "C Α' C ρ

και παραλογώτερα των ακουσμάτων διακεχηνότες, ραδίως υπή-DΛ «ν c

γοντο επικομπάζοντί τε αυτό και σεμνολογουμένω, μήτε όστις

1 1. ανεκτώς R. 15. γεννάδας R., γενναίος νulg.
runt, et in cam inde sententiam venerunt, φuod Ρersae hane poenan
ct vindictam luant flagitiosi cum matribus suis congressus , inhumati
manere et a canibus merito discerpi.
32. Ηorum autern virorum cum iam periculum fecisset Chos
roes, nihilominus tamen Uranium plus et admirabatur et expetebat.
Causa vero huius rei naturaliter, uti arbitror, humano generi est
insita. . Solemus enim omnes, quae ad nos propius accedunt similia
φue nobis sunt, amica ducere et optima, refugere autem atque aver
sari quod maius est et superius. Οuocirca et ei huc reverso amicis
simas litteras mittebat, et magistro utebatur. Quo factum est, ut iam
csset intolerabilis, regis amicitia turgidus atque elatus: omnes pas
sim in conviviis et conventibus vellicans, neque aliam ullam cantile
nam canens, quam quo honore ipsum affecisset Chosroes, et quibus
«le rebus inter se commentati fuissent; multoque ferocior nobis prac
clarus ille vir rediit, quam antea fuerat, perindc ac si ea tantum de
causa tantum itineris esset emensus. Cum alioφuin esset homo vanis
simus, planeque ridiculus, tamen eo ipso, φuod barbarum regcm fre
quenter celebraret ac depraedicaret, multis plane persuadebat, φιod
vehementer esset doctus. Ωui enim leviter omnia admittunt, ct pore
grinis ac novis narrationibus avidis auribus inhiant, facilc ab ipso
magnificis σplendidisque verbis cas οrnante atque amplificante persua
 136 ΑGΑΤΗΙΑΕ ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙ. 32.

Α. c.554 ο επαινών, μήτε όντινα επαινοίη, και εφ' ότω, διασκοπούντες.

""""ές μεν γαρ στρατευμάτων παρασκευήν και όπλων ευκοσμίαν,
και το διαπαντός εν τοις πολέμοις διαπονείσθαι, δικαίως άν
Σ/ 2/ ν

τις θαυμάσειε τον Χοσρόην, ως ούτε όκνω ειξαντα πώποτε, ούτε

τή του γήρως ασθενεία λόγων δε πέρι και φιλοσοφίας τοιού-5
η. Αν η 2/ "

τον αυτόν ήγητέον οποίον είναι εικός άνδρα ξυνόμιλόν τε και

ακροατην Ουρανίου εκείνου αποδεδειγμένον,
1. εφ' ότε R. 7. εκείνον (sic) R.
Φebantur, neque quis esset laudator, neque quem laudaret, neque
qua de re, considerantes. Νam quod ad exercituum instructionem
et armorum rectam administrationem assiduamque bellorum exer
Citationem attinet, merito quispiam laudaverit Chosroem, quippe φui
neque labori unquam cesserit, neque senectutis imbecillitati: in Iitteris
vero et philosophia talis censendus est, gualem verisimile est esse
virum, qui ot sodalis et auditor Uranii illius sit declaratus.
 Α ΓΑ Θ Ι Ο Τ Σ Χ Ο Λ Α Σ Τ Ι Κ Ο ΙΡ
Ι Σ ΤΟ Ρ Ι Ω Ν Γ.

Α G ΑΤΗ Ι ΑΕ S Ο Η ΟΙ, Α SΤΙ ΟΙ

ΗΙSΤΟRΙΑRUΜΙΛΙΒΕΡί ΙΙΙ.

ΑRGUΜΕΝΤUΜ.

Αgαιhiae querelae otium α rebus forensίbus desiderantis (τ).

Ναοhoragan Ρersarum duα creatur. Μartinί et Rusticί in Gubα
zem, Lazorum regem, odium (2). Ιnsidiίs structis cum eo conυe
nίunt (3). . Gubατεs aύ Ιoanne, Rusticί.fratre, occίditur (4), La
τorum indignatίο. Ηomanί Οnoguris obsίdionem parant (5). Ρersae
fortiter resistunt (6). Τιμrpis Romanorum .fiιβα (7). Lazorum post
caedern regis deliberatio (8). Οratίο Αeetis , μt ad Ρersas deficiant,
ειμαdentis (9, 1ο). Contrα Ρhartazes ad /idem Romanis servandam
ήortatur(ι ί, 12, 13). Ιustinίαnus Αthanasium ad causam cognoscen
dam in Lazorum terram mίttit. Rusticus et Ιoannes ιη νίrιculα
conίicίuntur (14). Τταιhes, Gubazίς frater, Lazorum regnum ας
cipit. Soterichus αd dona regία distribuenda in Αsiam missus (15),
α Μisimianis oppressus cum liberis suis inter/icίtur (16). Οιιο
acto Μisimίαnί μd Ρersas desciscunt. Dilimnίtarum manus α Να
εhoragane adversus Ηunnos Sabίros missa (17), ab hϊε nocturno
proelίο νίcta concίduntur (18). Ναοήoragan, pacis conditionibus
ήustra oblatιs, ad Phasίdem urbem eapugmandam se confert (19).
Ηomanί εα Νeso ad eam communιendam et de/endendam accurrunt
(2ο). Μunimenta nαυαιϊα instruuntur, Pars Romanorum, proelio
temere commisso, aegre in oppίdum se recipίunt (22). Μartinus
Jicto nuntio militum animos confirmat (23). Ρarte copίαrum ad spe
εμlandum emίεσα , Ναςhoragan eαercίtum αdυersus oppίdum ducίt.
Ιustinus, Deum in propinquo templo adoraturus, inde progreditur
(24), Revertens Persαε oppίdum summα νί oppugnantes α tergo ado
ritur (25). Ρrimum sinistrum cornu eorum in Ά υerιιιur (26).
Μοα ιιιιινerεί, turbatis ordinibus, ingenti clade fiugantur (27
Μulti Persarum lirae , φuι in mαnus Romanorum inciderunt, mί
sere pereunt. Ναchoragan cum pedestri εαercίtu hibernatum in
Ιberiam proficiscίtur (28).

α. Τά μεν ουν παρα Πέρσαις νόμιμα, και η ποικίλη Α. C.554

της σφών πολιτείας μεταβολή και, οπόσα χρήναι ώήθην περί ξη"
- - 1 - - 1 3.

Χοσρόου και του κατ' αυτόν γένους ειρήσθαι, ταύτα δή ουν V. 52

1. Ρ.mm. instituta, variaquc ipsorum reipublicae immutatio,

εt quaecunque de Chosroe eiusque genere mihi dicenda visa sunt, ca
uuiversa et quidem longiore oratiouc sum persecutus, et ad praece
 138 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C.554 άπαντα, ει και μακροτέρω εξείργασται λόγω, και ου λίαν έχε

""""ται των προτέρων, αλλ' ου περιττά γε ίσως δόξειεν άν, ουδε
άχρηστα, μάλλον μένουν και το θέλγον, ώς έμε ηγείσθαι,
ξυν τό ωφελίμω απειληφότα, εθέλω γαρ, ει επ' εμοί είη, και
περιπλείστου ποιούμαι, ταϊς Μούσαις, φασί, τάς Χάριτας5
Β καταμιγνύναι, καίτοι ετέρωθι με καθέλκουσιν αι φροντίδες,
και έπομαι γε ούτι έκών είναι τη περιαγούση ανάγκη ή γάρ
μοιξυγγραφή, τούτο δή το μέγιστόν τε και σεμνότατον έργον
και πάσης ασχολίας υπέρτερον, είπoι αν η λύρα ή Βοιωτία,
οδού τε και βίου πάρεργον γίγνεται, και ουκ ένεστί μοι ώςτο
Ρ. 73ήδιστα έμβιώσαι τους ποθουμένοις, δέον γάρ τους πάλαι σο
φούς σχολαίτερον αναλέγεσθαι μιμήσεως έκατι, άπαντά τε τα
εκασταχού ξυμφερόμενα γνωματεύειν ες το ακριβές και ανα
πυνθάνεσθαι, ανειμένoν τε αμφι ταύτα έχειν τον νούν και
ελεύθερον αλλ' έγωγε, ήμενος εν τη βασιλείω στοά, βιβλίδια15
πολλά δικών ανάπλεα και πραγμάτων εξ εωθινού μέχρι και ες
ήλιον καταδύντα εκμελετώ και ανελίττω και λίαν μεν άχθο
μαι τους ενοχλούσιν, ανιώμαι δε αυθις ει μη ενοχλοίεν, ως
ούχοϊόντέ μοι ον των αναγκαίων αποχρώντως εμπίπλασθαι
άνευ πόνου και δυσπαθείας, πλην αλλ' ουδ' ώς ανήσω τoυμον,2ο
Βουδε αποπαύσομαι έστ' αν ο έρως με άγη, ει και μοί τις νε
μεσήσειεν ως υπερτέρων εφιεμένω, και, το λεγόμενον, εν πίθω
2. δόξοιεν R. 19. όν των R. (Cl.), όντων vulg. εμπί
πλασθαι R., εμπιπλάσθαι vulg. ατ. αποπαύσομαι R., παύ
σομαι vulg. και μη R.
dentia non plane pertinent. Scd neque supervacanea fortasse videri
possint neque inutilia, quin potius , meo quidem iudicio, utile dulci
εoniunctum habentia. Cupio enim, si in me esset, maximique facio,
Μusis, quod aiunt, Gratias permiscere: in diversum vero me abripi
ιunt curae, sequorque illibenti animo circumagentem me necessita
tem. Ηistoriae enim scriptio maximum cum sit augustissimumque
opus, omnique occupatione praestantius, accessorium φuoddam, ut
Βocotia lyra dixerit, viae simul et vitae occupatio efficitur. Νeque
enim mihi licet in iis guae maxime vellem, suavissime vitam tradu
cere. Νam cum oporteret veterum sapientum scriptis relegendis im
morari, imitandi videlicet causa, et quaecunque passim utiliter litteris
prodita sunt, accurate expendere et perscrutari, animumque ab aliis
Curis solutum ac liberum iis impendere: ego vero sedens ad porticum
regiam, libellos litibus forensibus et molestiis plenos a mane in ve
sperum usque tractandis et versandis sum occupatus : et molestae qui
dem mihi vehementer accidunt forenses istae interpellationes et turbac,
molestum vero rursus mihi hisce molestiis carere, cum videlicet abs
φue laboribus et molestiis necessaria mihi nequaquam suppetant.
Cetcrum ne sic quidcm conquiescam, quod ad me attinct, neqμe de
 ΗΙSΤΟΡΙΑRUΜ ΙΙΙ. Ω. 139
- ν "- 3 3

φιλεργούντι την κεραμείαν, ει γάρ τω και δόξειεν είναι τάμα Α.

Ι. 1.C.554-w -" 7. -' -ν

νόθα γε ώς αληθώς και ανεμιαία, και οία ψυχής ες πλείστα

"- r Υ« » w "ν Σ' Υ "
28

μεριζομένης κυήματα, άλλ' εμαυτόν γούν ίσως άρέσκοιμι άν,

- - Λ

καθάπερ των αδόντων οι αμουσότατοι. ώς αν δε μη περαι

- " » Υ

5τέρω εκδρομάς ποιούμενος και μεταβάσεις ες απειροκαλίαν εκ

" * «.. γ. ν ?" - - Υ "

φέρεσθαι δόξαιμι, αυθις δή έμοιγε τών Κολχικών αγώνων

και του προτέρου λόγου μεταληπτέα. - Υ «ν

β'. Τότε γάρ ο Χοσρόης, ήγγελμένον αυτό ως τεθνη-V.53

ν Υ/ " " Οι γ ν. -

κώς είη ο Μερμερόης, περιήλγησεν

«- λ-
μεν , ώσπερ είκός, τήή C
Α » " C χ\ ν ? - "

1οξυμφορά και ήνιάθη ώς αν δε τα εν Λαζική στρατεύματα μη

χηρεύοιεν ηγεμόνος, αυτίκα όγε στρατηγόν τον Ναχοραγαν - " Υ

αναδείκνυσιν, άνδρα των σφόδρα λογίμων τε και ονομαστο-ν ν Σ/

τάτων, και τώ μεν τα ες την πορείαν παρεσκεύαστο και ήδη

" τ- y -' ' / 2/ ν

έχωρει,
2 .
ενώ δε ήν εκείνος εν τούτοις, παράλογα άττα και
Σ" Α- Λ ν "- χ \ 1 « c -

15άθεσμα εν τη Κολχίδι χώρα ξυνέβη επειδή γαρ οι Ρωμαίοι,

κr / γ 2 C " Σ» / 2 "

ωσπερμοι προτερον έρρήθη, άκλεέστατα ετύγχανον πεφευ

r ψ. w -ν

γότες, και τα πράγματα το μέρος καταπρoέμενοι τοις πολε

Α' " - Ο. Αν Αν 4 Υ Υ ν « r

μίοις, Γουβάζης ο των Λαζών βασιλεύς, ουκ άνεκτον ηγού

μενος το αίσχος, δεδιώς δε μάλλον μή τι και πέρα τούτων Υ Υ "ν Υ"

2οαμαρτηθείη, αυτίκα Ιουστινιανώ εξήγγειλεν έκαστα, καται-D

τιωμενος τους στρατηγούς, και άπαν το ξυνενεχθέν εις την
4. αμoυσότατοι R., αμoυσότεροι vulg. , 6. αύθις δε R. 8.
τεθνηκος R. et Lugd. 1 Ι. Μαχοραγαν R., Μαχωραγάν vulg.
16. ερρέθη R. 17. Βon. Vulc. coni. το αυτών μέρος, 18.
Γουβάζης R, et Lugd., Γουβάσης edd.
sinam Ε me amor ducit sequi, etiamsi aliquis me cavilletur et re
prehendat, ut maiora meis viribus tentantem , et in orca, quod aiunt,
figulinam addiscentem. . Τametsi enim scripta mea cuipiam spuria
revera et subventanea videbuntur, et quodammodo animi in plurima
distracti foetus: mihi tamen ipsi interea, quod imperitis cantoribus
υsu venire solet, fortasse non displicebunt. Αt vero me longioribus
digressionibus excursionibusque decorum excedam, ad Colchica certa
mina et ad priorem sermonen est redeundum.
2. Τum enim Chosroes, cum ipsί Μermerois obitus renuntiatus esset,
dolorem, ut par est, ex illius interitu et moerorem concepit. Νevero co
piae militares, quae in Lazico erant, duce carerent, protimus Νachoragan
eis praefecit, virum inprimis celebrem, maximique nominis. Qui cum
iam apparatis rebus omnibus itineri accinctus esset, mira quaedam et
mefaria in Colchica regione acciderunt. Cum enim Romani, ut supra dixi
mus, turpissima fuga arrepta, impedimentorum partem hostibus diri
piendam reliquissent, Gubazes, Lazorum per id tempus rex, dedecus
illud non ferendum censens, metuens etiam, ne guid gravius in poste
rum committeretur, confestim Iustiniano singula nuntiavit, praefectos
incusans, totiusque facti culpam in corum vecordiam refereus, et
 14ο ΑGΛΤΙΙΙΑΕ

Α. c. 554 εκείνων ανάγων αβελτηρίαν, και πλέον επεκάλει τώ Βέσσα,

"""" και μετ' εκείνον Μαρτίνω και Ρουστίκω. ουτος δε Ρούστι
κος ήν μεν Ελληνογαλάτης το γένος, παρήν δε αυτόσε ουχ
ώστε στρατηγός ή ταξίαρχος ή άλλο τι είναι των παρατάξεων
μέρος, ταμίας δε μόνον των βασιλέως χρημάτων, ου μηνό
των εκ της δασμοφορίας ερανιζομένων, (άλλω γάρ τω ταύτα
επετέτραπτο,) αλλά των όσα εκ των βασιλείων θησαυρών ε
πεπόμφει, εφ' ώ τους αριστεύοντας εν ταις μάχαις τα προσή
Ρ.74 κοντα κομίζεσθαι γέρα, εντεύθέντε ουκ άσημος ήν ο ανήρ,
αλλά και λίαν των δυνατωτάτων, ώς και κοινωνός είναι τώνιο
απορρήτων, βέβαιά τε τότε δοκείν και πιστότερα τα παρά
των αρχόντων αναγγελλόμενα, ηνίκα αν εκείνον αρέσκη. Ιου
στινιανός δε ήδη και πρότερον χαλεπαίνων τώ Βέσσα, ότι δή
Πέτρας έλων το φρούριον, πριν αφικέσθαι τον Μερμερώην,
δέον αύτοντας εξ Ιβηρίας εισόδους καρτερώτατα διαφράξαι, τ5
συλλαμβανούσης αυτό της φύσεως των χωρίων, ταύτη τε άβατα
τοίς βαρβάροις τα Λαζικής όρια καταστήσαι, ο δε τούτο με
θήκεν υπό ραστώνης, αργυρολογών δε περιενόστει τας πόλεις
τάς υπ' αυτώ τεταγμένας, εκείνα δήoυν ο βασιλεύς μεμνη
Βμένος, επειδή και ταύτα επέπυστο, αυτίκα επείθετο και τοί-2ο
νυν παραλύσας τον Βέσσαν της αρχής, και πρός γε αφελό
μενος αυτόν τα οικεία, ες Αβασγούς εξέπεμψεν, εκείσε μενούντα
6. άλλως, γάρ τε R. ταύτα επετέτραπτο R., επετετρ. τ. vulg.
ι ο κοινός R., sed in mg. κοινωνός.
quidem praecipue Βessam incusabat, post hunc Μartinum et Rusti
cum. Εrat vero Rusticus genere Graecogallus, ibique non praefectum
aut tribunum agebat, neque ullo militari munere fungebatur, sed
tantum pecuniae regiae quaestor erat, non quidem eius, quae e tribu
tis vectigalibus cogebatur, (alteri enim cuipiam illa commissa erat,) sed
εius, φuae e thesauris regiis mittebatur, ut ii, quorum in proeliis vir
tus et fortitudo emicuisset, meritis praemiis donarentur. Quocirca
minime obscurus erat hic vir, sed inter eos quorum auctoritas plu
rimum valeret, habitus; adeo ut etiam arcana maxime ci communica
rentur, principumque mandata tum demum firma fidelioraque vide
rentur, cum huίc placuissent. Iustinianus vero etiam antea Βessae
erat infensus, quod Petrae propugnaculo capto, ante Μermerois ad
ventum, cum oportuisset cum omnes ex Iberia aditus fortissime
obstruere , iuvante ipsum natura locorum, efficereque ut ea ex parte
Lazicos montes barbaris inaccessibiles redderet : ipse vero id prae
vecordia neglexerat, urbibus, quae ipsi creditae erant, obeundis, et
Ιρccuniae ex iis corrogandae intentus. Illa itaque in animum revo
cans Imperator, cum et hacc de eo adferrentur, facile est persua
sus. Οuocirca confestim Βessam exautoratum , ac praeterea bonis
suis exutum in Αbascos relegavit, illic mansurum donec aliud quid
«le eo statucretur, Μartiuo vero, quautumvis gravitcriufeusus, prae
 ΠΙSΤΟRΙΑΓίUΜ ΙΙΙ. 2. 14 Ι
• Μ. μ * «ν 4

έως αν έτερόν τι επ' αυτώ διανοηθείη τώ δε Μαρτίνω πολ-Α.C. 554 Η Αν Αν

λά νεμεσήσας, όμως αυτό τα πρωτεία της ηγεμονίας παρέ-"""" και "ν -'

σχετο
Ιουστίνοςκαιδε ήνδεύτερος,
εν τοις και
στρατηγοίς
Βούζ πρώτιστος μεν αυτός,
ύ μετ' εκεί ν
ζ τερος, και ης αυ μετ εκεινον, και
* «... " « 2/ « τ, Υ w ν 3. ν Μ.

5εξής οι άλλοι ώς έκαστοι >

αεί μεν ουν και πρότερον Μαρ
"ν

τίνω τε και Ρουστίκω ουκ ορθώς τα ες Γουβάζην διέκειτο,

αλλά δυσμένειαδ τις θαυτοίς υπετύφετο, βαρειά τε και δεινο Ο
r cr ν r -ν ν Α Υ ν εν "

τάτη όσω και διελάνθανε, λαβούσα μεν την άρχήν υπό φθό
νου και βασκανίας, αρθείσα δε κατά το μάλλον τώ συνεχεί -ω" ι - Αν

τoκαι αλογίστω της υποψίας, άπαν γαρ οτιούν υπ' αυτού γιγνό
ν" " - "ν " «..

μενον τώ πεπονθότι της ψυχής εξετάζοντες, και πάντως α

χθόμενοι, υπέτρεφον το χαλεπαίνον και επεβρώννυον, έπει δε
εκείνος υποτοπήσας το έχθος, και τoλοιπόν ες το αντιλυπείν 2

προηγμένος, έκακηγόρει γε αυτούς πολλάκις ως ανάνδρους και

2, " ν Υ ι» ν. C -ω / 2. -ν Αν ν Υ/

15αλαζόνας, και ουδέν οτιούν μέλον αυτοίς τών πρακτέων, ές - γ.

τε τα ξυμπόσια και τους ξυλλόγους νεμεσών αεί διετέλει, και

- γ' - -

ουδε πρεσβείας τυχόν άφιγμένης εκ των προσοίκων εθνών

2.' < -' r Υ ν

ανίει και υπεστέλλετο

" 4 γ "
οι δε ταύτά τε ουκ ενεγκόντες, και
1 " γ ν. ν ψ

πρός γε τάς ες βασιλέα διαβολάς εν οργή ποιησάμενοι, και

" Υ Υ 3 -

2ογιγνώσκοντες ώς ουκ άνήσει διελέγχωνεί που και αυθις σφαλείεν, D

Α " " ". - c χΛ

εβουλεύοντο εκποδών τον Γουβάζην ποιήσασθαι, ως αντίσαιντό

Αν Υ 4, -

τε αυτόν του φθάσαντος πέρι, και τoλοιπόν ουδενότι δειμαίνοιεν.

7. αυτοίς om. R. 12. υπέστρεφον R. υπερβώννυον R.
13. έχθος R. Lugd. mg et Ρar., άχθος Lugd. et cd. pr. 14.
γε αυτούς R., τε αυτούς vulg. 22. ουδέν R.
fecturae tamen primatum reliquit. Νam inter praetores sive principes
militiae primum locum obtinebat, secundum vero Iustinus, post guem
Βuses, atque ita deinceps alii sigillatim. Αtqui Μartino et Rustico iam
antea non bene cum Gubaze convenerat, scd simultas quacdam inter
aos subardescebat gravis atrocissimaque, sed quae nondum in apertum
incendium eruperat; nata quidem primum ex invidia, ac deinde flabello
perpetuae temerariaeque suspicionis suscitata atque adaucta. Οmnia
enim ipsius facta saucio invidia animo explorantes iisque seipsos tor
Εentes, simultatem fovebant et confirmabant. Gubazes itaque concepta
illorum in se odio suspicione, et ad mutuum odium exercendum pro
vocatus, acribus et contumeliosis verbis eos frequenter perstringebat,
tanquam parum viros et manus in lingua gerentes, nullamque rerum ge
rendarum curam habentes, Αtque ita in conviviis conventibusque in sua
orga eos indignatione persistebat: sed neque cum a finitimis gentibus
legatio forte aliqua venisset, minus acriter in eos invehebatur. Ηi vero
nequaquam id ferendum rati, et criminationes ad regem delatas ad
animum revocantes , atque ita secum statuentes , non desiturum eum
ab ipsis criminandis, si qua in re iternm officio suo deessent, consilium
de tollendo e medio ό"Ε inierunt, ut et acceptam iniuriam vindi
carent, omnique in Ρoslcrum ipsius metu sese liberarent.
 142 ΑGΑΤΗΙΑΕ
ι 3. Αν

Α. C 554 γ. Πολλά δή ούν κατά σφάς κοινολογησάμενοι, και πέ

""""ρας επί τήδε στάντες τη". γνώμη, επειδή αυτόν ου πρότερον
Α' Αν Ι ν γι ν -" " Υ

V.54διαχειρίσασθαι ώοντοχρήναι πριν αν και του βασιλέως απο

πειραθείεν, στέλλουσιν ες το Βυζάντιον Ιωάννην τον Ρου
στίκου αδελφόν, αγγελούντα δήθεν ως μηδίζων ο Γουβάζης5 3. Αν -ν

Ρ. 75πεφώραται, και ουν ες λόγους ο Ιωάννης τώ βασιλεί λαθραιό 2'

τατα αφιγμένος, διέβαλλε τον Γουβάζην ως αποστάντα ήδη,

και τους Πέρσας επαγόμενον, και ουκ ές μακράν την χώραν ν Λ- " Αν / ν

επ' εκείνους μεταθήσοντα, ει μη θάττον ότωδηούν τρόπω δια

κωλυθείηή- ο δε βασιλεύςς καταπλαγεις
\ ν
καταπλαγείς μεν
μεν τώ
τω παραλόγω,
παραλογω, ούπωτο
4 > y V " ν r

δε τελεώτατα πεπιστευκως, αλλ' επι μέσης τινός χωρήσας

2/ η Υ» Οι 2/ « Ο -

εννοίας,
ενθάδ ,,άγε" έφηδεί
ίσθαι'' ,,όπως δε
τονο άνδρα
Ιωά παρασκευάσοιτε ως ημάς
"... " ν Υ"

ενσαρεγενεσσαι, οεισας οε ο μωαννης, μη ποτε εγε εκει,

2. - -

νος αφίκοιτο, τα της επιβουλής ανακαλυφθείη, ,,ειεν" έφη ,,ώ

- 2/ -ν

δέσποτα, τί δε άρα ποιητέον ημίν, εί' γε έκών είναι παραγενέ-15 3.

Β σθαι ήκιστα έλoιτο;" ,,αναγκαστέον αυτόν" ή δε ο βασι
2/ -

λεύς κατήκοον όντα, και πάση μηχανή εκπεμπτέον." ευθύς

Α W 2 > / - 2» χ

δή ουν υπολαβών ο Ιωάννης ,,αναγκαζόμενος δε εί γε άντι

Α' 2\ / γ 4 " »» " ν. 2' 2 και 2'
σταίη, τί αν γένοιτο επί τούτοις;'' ,,τι δε άλλο γε" έφη
ο βασιλεύς ,,ή πείσεται τα των τυράννων, και κάκιστα απολεί-2ο
ν 3. 5. " "- -ν

ται;'' ,,ουδέν ουν έσται δέος" ή δε ο Ιωάννης ,,τώ τούτον απο

κτενούντι;" »ουμενoύν'' έφη ,,εί γε, αντιταττόμενος και ανη
5. μεδίζων edd. 6. τώ βασ. λαθρ. R., λαθρ. τώ βασ. vulg.
9 ές εκείνους R. 17, πάση μηχανή R., Ιntpr. φιμαυίs arte, πάση
φυλακή vulg. 21. oύν add. ex R., Ιntpr, ergo.
3. Variis itaque inter se consiliis agitatis, quorum summa haec
fait, non ante interficiendum quam Imperatoris animum tentassent;
Ιoannem, Rustici fratrem, Βyzantium mittunt, qui Ιmperatori signifi
caret, Gubazem Ρersarum partes foventem esse loan ίε"Ε
nes itaque quam maxime fieri poterat clam ad Imperatoris colloquium
cum pervenisset, criminatus est Gubazen, perinde ac si iam defe
ctionem fecisset, et Ρersas introducturus esset, brevique provinciam
totam eis traditurus, nisi confestim quocunque modo coerceretur.
Ιmperator vero inopinato hoc nuntio perculsus, nondum tamen ple
nam ei fidem accommodans , sed mediam quandam opinionem temens,
age, inquit, curate ut ad nos huc mittatur. Μetuens vero Ioannes,
ne quando, si ille eo perveniret, fraus detegeretur, Sit ita, in
uit, domine, quid vero faciendum nobis, si id sua sponte facere
Ε.Ε Cogendus .erit, inquit rex, subditus cum sit, et qua
cunque ratiοne est ablegandus. Statim itaque sermonem regis ex
cipiens Ioannes, Ε
si, inquit, coactus resistat, φuid tum fiet"
Οuid, inquit, aliud, quam φuod tyrannis solet, ut pessime pereat,
Νil ergo, inquit Ioannes, ei erit metuendum, φui eum interfecerit?
Νihil, inquit rex , si resistens et obaudiens ut hostis perierit. Τali
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 3. 143
κουστών, ως πολέμιος διαφθαρείη". τοιαύτα δε του βασι-Α, C.554
λέως αποκριναμένου, και παραπλήσια τούτων εν επιστολή""""
τους στρατηγοίς σημήναντος, ουδέν έτι ο Ιωάννης περαιτέρω
ανεπυνθάνετο, αλλ' επειλήφθαι ήδη και έχεσθαι του ζητου
5μένου αποχρώντως ηγούμενος, επανήκεν αυθις ες Κόλχους το C
γράμμα τούτο επιφερόμενος ο δή Μαρτινός τε και Ρούστι
κος αναλεξάμενοι, και μάλα ευπρεπώς εσκευωρήσθαι το δράμα
ευρόντες, ευθύς επί την πράξιν εχώρουν, συγκαλεσάμενοι δή
ούν Ιουστινόν τε και Βούζην και το μελετηθεν αποκρύπτον
* oτες, χρήναι έφασαν την ταχίστην ως Γουβάζην ιέναι, ξύν
2. - / «ν - γ. 2. / / Αυ

αυτω τε βουλεύεσθαι οπως τοις ες Ονόγoυριν Πέρσας κοινη

επελευσόμεθα. οι δε, τούτοις πεπεισμένοι, ξυνεπορεύοντο. εί
πετο δε αυτούς βραχεία τις εκ των ταγμάτων απόμοιρα γνούς
δε ο Γουβάζης ως αυτίκα μάλα οι στρατηγοί επ' αυτον ήξουσι,
ν C - - ν 2.

15και ουδέν οτιούν αντίξουν υποτοπήσας, παραγίνεται αμφί τον

Χωβούν τον ποταμόν, ενταύθά τε αυτοίς ο δείλαιος υπαντιά-D
Σ r r w γ C ν Λ. Υ " - 2.

ζει άφύλακτός τε και θαρραλέος, και λίαν ολίγους των οπα

δών επαγόμενος, και τούτους ανόπλους και ουκ ές μάχην
παρεσκευασμένους, πώς δε ουκ αν ούτως ίκετο παρά φίλους
2οτε και ξυνήθεις και φύλακας της χώρας και ήκιστα πολεμίους,
μάλλον μένουν και των οθνείων εχθρών αλεξητήρας,
3. σημήναντος R. (Cl.), σημάναντος vulg. ουδέν ότι R.
4. ήδη om. R. 7. έσκευωρήσθαι Cl., εσκευωρήσαι R., έσκευω
ρείσθαι vulg. 11. εν Ονόγoυρι R. 2. m. Vulg. ubique Ονούγου
ριν, R. et Ιntpr. Ονόγoυριν scribunt. 12. επελευσόμεθα R. (Cl.),
επελευσώμεθα vulg. 16. Χώβος Αrriano, Cobus Ιnterpreti.
τον ante ποταμόν om. R. 19 παρασκευασμένους R. 2, Ι.

εχθρών R. et Ιntpr, hostibus, vulg, εθνών.

itaque responso accepto, cum in eandem fere sententiam rex ad
praefectos militiae scripsisset, nihil ultra est percunctatus , sed abun
«le petitioni suae satis factum esse censens, confestim ad Colchos rever
titur, litteras regias perferens. Ωuas cum Μartinus et Iustinus legis
sent, cum viderent actum hunc scite instructum, ad audendum faci
nus sese contulerunt. Convocatis itaque Iustino et Βuse, id quod in
animo suo agitabant celantes, significarunt ad Gubazem quam citis
sime esse contendendum et cum eo consultandum, quo pacto Persas
Οnogurim insidentes collatis viribus adorirentur. Ηi vero hisce ratio
nibus persuasi una profecti sunt, exigua quadam e legionibus manu
Comitati. Gubazes ubi adventare ad se praefectos exercitus cognovit,
ηihil Ει,sinistri suspicatus, circa Chobum amnem miser eis obviam
procedit, securus plane et nihil metuens, paucis admodum e suis
Comitatus, atφue iis quidem inermibus, neque ad pugnam instructis.
Οuidni enim ita veniret ad amicos et familiares et custodes provin
ciae et nequaquam hostes, immo potius etiam exterarum gentium
propulsatores?
 144 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c.554 δ'. Ούτω δε επί των ίππων ήμενοι άπαντες, διελέγοντο αλ

Ι. Ι. ""λήλοις όπως τα παρόντα θετέον και τοίνυν ο Ρούστικος »άγε"

έφη ,ώ Γουβάζη, όπως ημίν συνάροιο και συνεπιλήψη του

πόνου κατά Περσών ιούσι, τούτων δη των ες Ονόγoυρινίδρυ
μένων αισχρόν γαρ ει καθεδούνται αδεώς επιπλείστον εν μέση 5
Ρ.76 τη ημετέρα χώρα, και ταύτα ολίγιστοι όντες και ουδαμώς
αξιόμαχοι". ,,αλλ' υμάς γε μόνους" ή δε ο Γουβάζης ,,ανάγ
κη, ω γενναίοι, εν τώδε διαγωνίσασθαι, ώς και μόνους των
ξυνενεχθέντων αιτιωτάτους ει γάρ μή ραστώνη πολλή αμφι
τα πρακτέα είχεσθε και ολιγωρία, ούτ' αν το φρούριον ημίνιο
τούτο επετειχίζετο, ούτε ούτως ακλεά φυγήν και ασχήμονα
υπoστάντες εδραπετεύετε, ούτε άλλο τι έγίγνετο των ου προσ
ηκόντων, νύν δή ουν, ώλώστοι, είγε δόξης ερασται είναι
φατε και στρατηγικώ φρονήματι γάννυσθε, το παρειμένον υμίν
ανακλητέον, ώς έγωγε ού ποτε έψομαι, ουδε ξυνδιακινδυνεύ-15
σαιμι, πριν αν άπαντα εκθεραπευθείη προς υμών τα ήμαρτη
Βμένα''. τούτων δε ειρημένων, αυτίκα, ώσπερ της αντιλογίας
αποχρωσης προς έλεγχον τού μηδισμού και τυραννίδος μεμε
λετημένης, ο Ιωάννης εκείνος, ο των δεινών αγγελιαφόρος,
V.55σπασάμενος ηρέμα το εγχειρίδιον, παίει τον Γουβάζην αμφιαο
το στέρνον, ούπω καιρίαν, ο δε, (ετύγχανεν γαρ εναλλάγδην
έχων τώ πόδε υπέρ τον αυχένα του ίππου,) αθρόον κατέπεσεν,
5. μέση om, R. το παρακτέα Ρar. 15. ξυνδιακινδυνεύσαιμι
R., διακινδυνεύσαιμι vulg.
4. Ιta vero equis insidentes omnes, disserebant inter sese de
praesenti rerum statu componendo. Τum Rusticus, Αge, inquit, ο
Gubaze, coniunge te nostrae in Ρersas expeditioni, et communem
nobiscum laborum partem subi, in illos Οnogurim insidentes. Τurpe
enim fuerit si diutius eos in media nostra regione secure residere pati
amur, praecipue cum et paucissimi sint, neque pares qui nobiscum
proelio decernant. Τum Gubazes, Αt vos , inquit, boni viri, solos
ηecesse est in hoc claborare, penes guos solos eorum quae acciderunt
omnis culpa consistit. Νisi enim supina quadam ignavia vecordiaque
in rebus gerendis praepediti fuissetis, neque propugnaculum illud
muro cinctum esset, neque adeo ignobilem turpemque fugam arri
puissetis, neque quicquam eorum, quae haud par erat, factum fuisset.
Νunc vero, viri optimi, si vos gloriae cupidos esse dicitis et si ani
mos in pectore praefectis militaribus dignos geritis, intermissio ista
officii vobis est resarcienda. Νeque enim unquam vos sequar, neque
Βellum adibo, loncc omnia, quae a vobis peccata sunt, correcta fuerint.
Ηis dictis confestim, perinde ac si contradictio ipsius evidens satis
csset argumentum defectionis ad Ρersas et tyrannidis affectatae ac
praemeditatae, Ioannes ille, qui malorum nuncium attulerat, stricto
clam pugione Gubazi pectus ferit, nondum tamen letaliter. Ηic vero
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜΙ ΙΙΙ. ί. 145
Αν «Υ Αν Λ "ν «υ 3
ου τοσούτον, ούμαι, τή πληγή της χειρος, σον τώ απροσδο-Α. C.554
" , η -

κήτω καταβεβλημένος, ίλυσπώμενον δε αυτόν έτι και αναστη-""""

Λ w C. - c Α' ν

σείοντα παραστάς ο τού Ρουστίκου δορυφόρος, προστεταγμέ

"» -ν * «- -- Α ν

νον αυτό, και ξίφει πατάξας την κεφαλήν, τελεώτατα κατα

" τι ν 3. ν " - Υ y ν - χ

5κτείνει ούτω μεν ουν τον Γουβάζην και επί τοίσδε α

νηρήσθαι φασιν οι τα -
ακριβέστατα γιγνώσκειν πεπιστευμέ- C
Χ/ Υ 1,

νοι. Ιουστίνος δε και Βούζης ήσχαλλον μεν και εδυσφό

ρουν, και ξυμφοράν το
γ. "
πραχθέν εποιούντο, ήσυχίαν δε όμως -' -ν

ήγον, οιόμενοι βασιλέα

- - -ν Η
Ιουστινιανόν ταύτα σαφώς επιστείλαι. 1 -

τoo δε των Λαζων όμιλος διεταράχθη τε άπας, και δυσθυμία Ο Υ 1. -

κατείχοντο, ως μηδε αναμίγνυσθαι τoλοιπόν τους Ρωμαίοις,

- -ν - 7- ν

μήτε ξυνεπιστρατεύειν αιρείσθαι, αλλά τον νεκρόν ή νενόμι Η γ

σται καταχώσαντες , έμενον ούτω απόμαχοι, ως δή δεινά ύ

βρισμένοι και την πάτριον δόξαν αποβεβληκότες. w p
15 Ε•
"
Μέγιστον γαρ έθνος και άγέρωχον οι Λαζοί και με \

-
Υ"

- - -
4.

ν Υ

γίστων άλλων κρατούσι, τώ τε παλαιώ τών Κόλχων ονόματι -ν -ν Υ

βρενθυόμενοι πέρα του μετρίου μεγαλαυχούσι, και τάχα ου D

- " w Αν ?" - C

λίαν αλόγως, εν γαρ τοις έθνεσι τοίς όσα υφ' ετέραν βασι ν 2." Η -

λείαν τετάχαται, ουκ οίδα έγωγε άλλο ούτω κλεινόν που φύ

2Ο λον και ευδαίμον, περβολη και πλήθει
μι0ν, πλούτου τε υπερβολή 7 κατηκόων
η 2.

2. ες αναστ. R. 1. m. Lugd. et Εd. pr., εσαναστ. Ρar., ες del. in R.

2 m. 5, επί τοίσδε R., επί τοιούτοις νulg. 12. τον νεκρόν R.
Lugd., το νεκρόν edd. . 15. Ρro μέγιστον et mox pro πέρα του
lacunae in R. 17. μεγαλαυχ. τε κ. R. 18. υφ' ετέρων R. 19.
φύλον ante κλεινόν ponit R.
(habebat enim ntrumque pedem complicatum super equi cervicem)
confestim procidit in terram, non tam, ut arbitror, manus ictu quam
inopinato deiectus. Volutantem vero ipsum humi , et adhuc assur
gere nitentem, astans Rustici satelles, prοut ei mandatum erat, ensem
que capiti infligens, plane interficit. Ηoc itaque modo Gubazem tali
lusque de causis interfectum dicunt, φui id optime nosse creduntur.
1ustinus vero et Βuzes dolebant quidem molesteque ferebant, et atrox
facinus esse censebant, φuieti tamen manebant, existimantes Iustinia
num haec aperte per litteras mandasse. Lazorum vero exercitum uni
versum ingens perturbatio et moeror invasit, adeo ut nec permisceri
deinceps cum Romanis, neque cum ipsis militare vellent: sed postca
quam mortuum ex ipsorum more atque instituto tumulassent, seces
sione facta a bello deinceps abstinuerunt, utpote atroci iniuria affecti,
et patria gloria amissa.
5. Μaxima enim est et ferox natio Colchorum, maximisφue aliis
imperant: et veteri Colchorum appellatione gloriantes, supra modum
sese ipsos extollunt et iactant, et fortasse non admodum temere.
Ιnternationes enim, guae sub alieno imperio sunt constitutae, nul
lam equidem aliam vidi ita celebrem atque felicem tam opum excel
lentia quam multitudine subditorum, locorum etiam opportunitate,
Αgathiaε. ΙΟ
 146 ΑGΛΤΗΙΛΕ
Υ επιτηδεί
Α. c.554 τόπων τε ευκαιρία καιι αφθονία των επιτη 1η τώΙν
ειων , καί τή
- -. w "

1. Ι. 28 ηθών ευκοσμία τε και δεξιότητι, και τοίνυν οι μεν πάλαι οί

ν Α- - Υ - - '

κήτορες των εκ της θαλάττης αγαθών αγνώτες παντάπασιν 2/ 1 -, / ' « η

Ρ. 77 ετύγχανον όντες, οίς γε ουδε όνομα νεως ηκούετο, πρίν γε δή

αυτοίς την Αργώ
-

εκείνην επιφοιτήσαι, οι δε νυν και ναυτιλ-5 -ν C - - 1

w \ 1 -' γ "

λονται γε, ούτω παρασχόν, και τα της εμπορίας w 1 Υ ι» ν. c

κομίζονται
κέρδη, εισί τε ου βάρβαροι το λοιπόν, ουδε ούτω βιοτεύου
σιν, αλλ' ες το πολιτικόν τε και έννομον μεταβέβληνται τη
- ι Υ/ 1 '

προς Ρωμαίους επιμιξία, ώστε ει τις τους χαλκόποδας ταύ - - Υ - Μ c

ρους περιέλοι, και τας των γηγενών αναβλαστήσεις, και οπόσατο

2/ Αν - /

άλλα τερατώδη και άπιστα τη ποιήσει αμφιτώ Αιήτη κεκομ

Λ - - »

ψευται, εύροι γε αν τα παρόντα πολλώ των προτέρων άμεέ

- η 3. 2ν « «- Μ. » * Υ Υ ι

νονα. τοιούτοι δή ουν όντες οι Λαζοί, είκότως ουκ άνεκτα

Αν - ν Υ

ηγούντο πεπoνθέναι, ως δή τον βασιλέα σφών παραλόγως ά -'

'

Εφηρημένοι, αυτίκα δε οι Ρωμαίοι, Μαρτίνου εξοτρύνοντος,τ5

ν - χ Μ r

ήπείγοντο πανσυδι επιθέσθαι τοις ες Ονόγoυριν Πέρσαις τήν - 2/

δε δε την επωνυμίαν εκ παλαιού έλαχεν το χωρίον, Ούννων

«ν. Σ' -' , Μ. Υ. / Υ

ίσως εν τοις άνω χρόνοις, τών δή οιογούρων επιλεγομένων,

- Μ. - Μ. "

αυτού που ξυμβαλόντων τους Κόλχοις, και είτα νενικημένων, Α. "

και ώσπερ μνημείου χάριν και τροπαίου την επίκλησιν ταύτηναο

-ν "ν Υ ς/ \ -

των επιχωρίων επενεγκόντων, νύν δε ούχ ούτω παρά τοις πολ - 1

λοίς ονομάζεται, αλλ' επειδή Στεφάνου του θεσπεσιου ιερον

2. - «Λ ν - " ν C w -ν -

ενταύθα ίδρυται, δν δή πρώτον πάλαι φασίν υπέρ των Χρι

2. πάλαι om. R. 7. ούτως R. 12, προτέραν edd. 13. ουν
add. ex R. 19. ξυμβαλλόντων R. 2 ι. περί τους R.

abundantiaque rerum necessariarum, et morum elegantia ac dexteritate.

Αc veteres quidem habitatores bonorum, quae adfert mare, prorsus
erant ignari, guippe quibus ne nomen quidem navis erat auditum,
donec eo Αrgo illa appulisset. Ηuius vero temporis Colchi et navi
ant, cum ita usu venit, et ex mercatura quaestum faciunt : suntque
e reliquo nequaquam barbari, neque ita vivunt, sed ad civile ac
legale vivendi genus ex consuetudine cum Romanis sunt traducti: adeo
τιt si quis acripedes tauros hominumque e terra pullulantium sege
tem aliaque portentosa et incredibilia, quae scite de Αeeta fingun
tur a poetis, demat, praesentia veteribus longe meliora comperiat.
Τales itaque cum essent Lazi, merito se intolerabili iniuria affe
ctos censebant, utpoτe rege suo atrociter privati. Statim vero Roma
ni, incitante Μartino, omnibus viribus adoriri parabant Ρersas Οno
gurim insidentes. Αccepit vero iam inde ab antiquo hic locus eam ap
pellationem, φuod cum Ηunni fortasse, Οnoguri vocati, superioribus
temporibus iii, ipso in loco cum Colchis proelio decertassent victique
fuissent, veluti monumenti et trophaei causa id nomen ei ab indigenis
inditum fuerit, ηunc vero temporis non ita a plerisque appellatur;
sed cum ibi templum csset sacrum divino illi Stephano, φuem qui
 ΗΙSΤΟRΙΑRUM ΠΙ. 5. 147
pν

στιανοίς άριστα δοκούντων εθελοντήν διακινδυνεύσαντα υπό Α. c.554

των εναντίων καταλευσθήναι, τό εκείνου ονόματι καλείσθαι""""
τον τόπον νενόμισται. ημάς δε ουδεν, oίμαι, το κωλύον, ες γνώ
«ν. Υ. / ν Α' Υ ν Α

ρισμα τη αρχαιοτατη χρήσθαι προσηγοριά, επε και ξυγγρα-α

Αν - ν -ν C

5φή μάλλον προσήκει. ο δή ουν των Ρωμαίων στρατός ες

' ν Μ. Αν

Ονόγoυρινιέναι παρεσκευάζοντο οι γάρ του μιάσματος βου

ν - C Αν

ληφόροι ες τούτο ενέκειντο, ελπίζοντες ραδίως τούτο δή το

r ι

φρούριον καταστρέψασθαι ταύτη τε τον βασιλέα, ει και τα

του δόλου γνοίη, μή λίαν αυτοίς χαλεπήναι, αλλά τη τελευ
τoταία πράξει εν καιρώ γιγνομένη, το επίκλημα διαλύσαι άπαν
Αν -. / Αν

τες τοιγαρούν οι τε στρατηγοί και αι δυνάμεις εντό Αρχαιο

πόλεως
λ Α'
πεδίω στρατοπεδευσάμενοι,
γ- 2
τούς τε καλουμένους σπα
ν W. ν - Μ " Υ "

ίωνας έπεσκεύαζον, και τα των μεγάλων λίθων ακοντιστή-D

λ". 2." 2/

ρια, και άλλα άττα τοιάδε όργανα, ώς, ει δεήσοι, τειχομα-V, 56 - Υ -

15χήσοντες. έστι δε ο σπαλίων πλέγμα εκ λύγων ες οροφής τύ

Υ" - / «ν

πον εξειργασμένον, στεγανόν τε τη πυκνώσει και αμφηρεφές,

τώ εκατέρωθεν τα πλευρά ες τα κάτω παρατετάσθαι και πε
ριβάλλειν το υπερχόμενον, δέρρεις δε ύπερθεν και διφθέρας
επιβάλλοντες πάντοθεν, περικαλύπτουσι το μηχάνημα, του
- Υ/ w y " 1 ' Σ/ ν ?ν

2ομάλλον έρυμα είναι και αποκρούειν τα βέλη. άνδρες δε ένδον

«ν Υ - C Υ 2 και 2 Α"

εν τώ άσφαλεί υποκρυπτόμενοι, αίρουσί'γε αυτό αφανώς, και

4. τή αρχαιότητι R. 6. ξυνεσκευάζετο R. 12. σπαλίωνας
R. et Suid. s. v., σπαλιώνας vulg. 14, τειχομαχήσαντες R.
17. παραβάλλειν Suid. 21. αίρουσί τε Suid. Pro αφανώς
Suid. φανερώς.
«lem primum olim aiunt pro Christianis optime sentientibus volunta
rium certamen adeuntem, lapidibus ab adversariis obrutum fuisse,
statutum est ut ex illius nomine locus appellationem acciperet. Νos
νero nihil, arbitror, vetat, φuo minus vetustissima appellatione notitiae
causa utamur, cum etiam historiac magis conveniat. Romanorum
itaque exercitus expeditionem Οnogurim versus apparabat, caedis
enim auctores hoc urgebant, sperantes facile se propugnaculum hoc
in potestatem suam redacturos; eoque ImperaLorem, etiam intellecta
frande, non magnopere ipsis infensum fore, sed postremi huius facti
opportunitate facile omnem criminationem abs sese remoturos. Οmnes
itaque et praefecti et copiae, castris in Αrchaeopolis campo positis,
testudines ita dictas apparabant et machinas iaciendis ingentibus
saxis aliaque id genus instrumenta, tanquam, si opus, murum oppu
gnatnri. Εst autem testudo textum quoddam e viminibus ad tecti
instar confectum, impenetrabile quidem prae densitate et circumqua
que obtectum, ut utrinque lateribus dcorsum porrectis subenhtes
circumdet: pellibus vero desuper et coriis omni ex parte iniectis
machinam obtegunt, ut munitior sit telaque repellat. Viri autem
intus in tuto delitescentes eam clanculum attollunt, et quo volunt
transferunt, ubi vero turri vel muro admota fuerit, turn φui in ea
 148 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c. 554 ή βούλονται διακομίζουσιν, επειδάν δε προσενεχθείη πύργω

"""τυχόν ή περιβόλω, τότε δή νέρθεν εκείνοι την προσκειμένην
Ρ,78γήν ανορύττοντες και τον χούν ανιμώμενοι, απογυμνούσι τα
θεμέλια, και είτα μοχλοίς τε και σφύραις ενδελεχέστατα πλήτ
τοντες, κατασείουσιν την οικοδομίαν, ούτω μένουν οι Ρω-5
μαίοι τα ες πολιορκίαν παρεσκευάζοντο.
ς. Εν τούτω δε αλίσκεται τις Πέρσης ανήρ υπό των
"Ιουστίνου δορυφόρων ανά το φρούριον πορευόμενος, έπει δε
ες το στρατόπεδον εκεκόμιστο, ηναγκάζετο μαστιγούμενος ξύν
αληθεία ερείν τά των οικείων βουλεύματα, και δήτα απήγ-το
Βγελλεν, ως ο μεν Ναχοραγάνες Ιβηρίαν ήδη αφίκται αυτόν
δε απεσταλκώς είη τα ενταύθα στρατεύματα επιθαρσυνούντα,
ως αυτίκα μάλα του στρατηγού παρεσομένου. ,,οι δε ες Μου
χείρισίν τε και Κοτάϊσιν τεταγμένοι Πέρσαι ουκ ές μακράν
ήξουσιν' έφη ,,προσβοηθήσοντες τους ες Ονόγoυριν ομοφύλοις, 15
εγνωσμένον αυτοίς ώς επ' εκείνους ιέναι διανοείσθε.'' τούτων
δε ειρημένων, αυτίκα οι των Ρωμαίων στρατηγοί έβουλεύοντο
αμφι των παρόντων. και Βούζης μεν έφασκεν χρήναι πρότε
ρον παντί τω στρατώ υπαντιάζειν τους επερχομένοις. τούτων
γαρ, ώς το εικος, διά την ολιγότητα νικωμένων, επόμενον είναι 2ο
C τους εν τώ φρουρίω τάχιστα προσχωρήσειν, ερήμους γεγενη
μένους ει δέ γε και αντισταίεν, αλλ' ουδενί πόνω διαφθαρή
ναι. ήρεσκε δε ταύτα και Ουλίγαγγον, τον του Ερoυλικού
το δήτα R. Lugd. (Cl.), δή τα cdd. 14. Κοτάϊσιν R. Lugd.,
Κοταίσιον edd. 2ο νικώμενον et επομένων Sph. Ρar,
snnt, adiacentem terram suffodiunt, humoque cgesta fundamentanndant,
caque vectibus et mallcis assidue ferientes, structuram snceutiunt et
labefactant. In hunc itaque modum Romani se ad obsidionem com
parabant,
6. Dum hacc aguntur, virquidam Ρersa ad propugnaculum obam
Βnlans a Iustini satellitibus capitur, is in castra delatus, flagris caesus
cogitur suorum consilia ex veritate prodere, atque hacc quidem indi
cavit: Νachoragam videlicctiam in Ileriam pervenisse; se autem ab
illo missum, ut copias, quae hic essent, animaret, tanquam praefecto
propediem adfuturo : qui vero, inquiebat, Μuchirisim et Cotaisim
insident Ρersae, brevi et ipsi sunt venturi, popularibus suis suppe
tias allaturi; φuippe qui iam certiores facti sunt de vestra in eos ex
peditione. Ηis ita dictis, confestim Romanornm praefecti delibera
tionem de rebus praesentibus instituerunt, ac Βuzes quidem censuit
cum universo exercitu adventanti hosti obviam eundum; hisce enim,
τιti verisimile, ob paucitatem, victis, consentaneum esse eos, qui in
propugnaculo essent, φuamprimum sese dedituros, utpote subsidio
aestitutos , guod si vero restitissent, nullo negotio subverti posse.
Ρlacuit id consilii etiam Uligango Ηerulici exercitus duci: unde ille
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 6. 149
στρατεύματος ηγεμόνα τοιγάρτοι εκείνος θαμά επεφθέγγετο Α c. 554
παροιμιώδές τι, βαρβαρικόν μεν και αφελές, ενεργόν δε όμως! Η 28
και χρήσιμον ως δεί πρότερον αποσοβείν τάς μελίττας, και
έπειτα το μέλι σχολαίτερον αναιρείσθαι, ο δε Ρούστικος, (θρα
5σύτερος γαρ ήδη έγεγόνει και τυραννικώτερος, ώσπερ, oίμαι,
τώ αδικήματι φρυαττόμενος και τη προς Μαρτίνον ομοφρο
σύνη,) έσκωπτέγε τον Βούζην αναφανδόν και επεκερτόμει, ως
ου πώποτε τα δέοντα λογιζόμενον κράτιστον δε έλεγεν είναι D
περιττώ μεν πόνω το στράτευμα ήκιστα επιτρίβειν, άπαντας
ποδε τώ φρουρίωπελάσαντας, ραδίως γε αυτό καταστρέψασθαι,
και προτερήσαι την έξωθεν επικουρίαν ολίγους δε, είγε άρα,
στέλλειν επ' εκείνους, το τάχος της εφόδου διακωλύσοντας.
και ην μεν πολλώ άμεύονα τα τό Βούζη βιβoυλευμένα, και
της φυσεως εχομενα των πραγματων, στρατηγια τε αρίστη
15πρέποντα, και το δραστήριον ξυν τώ ασφαλεί παρεχόμενα.
επει δε, ώς έoικεν, άπασα η πληθύς του άγους μετειλήφει
τώ ξυνείναι τε και έπεσθαι τους μιαιφόνοις, ή κακίων τε και
αξύμφορος νενίκηκεν γνώμη, ώς αν παραχρήμα υπόσχοιεν δί.
κας, στέλλονται μεν γαρ επ' εκείνους τους εκ ΙΜουχειρίσιδος Ρ.79
2. αφελές Suid. 8. h. v. et s. v. σχολαίτερον et Lugd. in mg., R.
Lugd. et Εd. pr, ασφαλές, Ιntpr. parυι momentι. 4. αιρείσθαι
Suid. s. ν. σχολαίτερον. 5. τυραννικώτερος R. et Intpr, υιο
Ιentior, τυραννικώτατος vulg, μοι R. pro oίμαι. . 7. εκερτόμες
R. 1 1. εί γε om. R., Βon, Vulc. coni. είγε άρα δοκείη (sic), Ι.
Scaliger : ολίγους έδειγε άρα, 12. τάχους R. διακωλύ
σοντας R. (Cl.), διακωλύσαντας vulg. 16. Ρro έπει δε R. ε
πειδή. 17. και ουκ αξύμφορος R. in mg.

frequenter proverbiale φuoddam dietum, barbaricum φuidem illud et

Ιeve, efficax tamen atque utile, in ore habebat: arcendas primum
esse apes, et deinde mel commodius legendum. Rusticus vero (con
fidentior enim iam violentiorque erat factus , scelere suo, ut opinor,
et unanimi conspiratione cum Μartino animos ipsi addente,) Βuzen
apertis scommatibus et contumeliis verborum petebat, veluti nunquam
φuae ex re essent perpendentem ; consultissimum autem esse dicebat,
exercitum quidem supervacanco labore nequaquam affligere, sed copiis
omnibus propugnaculo admotis id ipsum facile in potestatem redigere,
ct auxilium adventans praevertere, paucos vero, si ita videretur, in
illos mittere, qui eos, quo minus celeriter in se impetum faciant,
morentur. Εt certe Βuzae consilium longe erat melius et rerum na
turae accommodatum, optimaeque belligerandi arti consentaneum,
strenuitatem cum securitate coniunctam habens. Ceterum cum , uti
verisimile est, universa multitudo sccleris perpetrati particeps esset
facta, quod sanguinariis illis se adiunxisset eosque sequuta esset;
deterius quodque minus ex re communi crat consilium vicit , ut sci
licet φuamprinium poenas luerent. Μittuutur enim in illos, qui ex Μu
 15ο ΑGΑΤΙΙΙΑΕ
Χ/ α ν - 1 « -

Α. C. 554 ερχομένους άνδρες ιππόται ου πλείους ή εξακόσιοι ηγούντο

- - - Γ - Α. 2/ ν

"""" δε αυτών Δαβράγεζάς τε και Ουσίγαρδος, άμφω μεν βαρ

βάρω το γένος, Ρωμαϊκών δε ταγμάτων προεστηκότε, οι δε
2V cy cr - «ν "ν "

άλλοι άπαντες άμα τους στρατηγοίς τώ φρουρίω προσβαλόν

Υ η Υ/ Υ" ν Α w ψ.

τες, ευθύς έργου είχοντο. τάς τε γάρ μηχανάς εκίνουν και 5

των πυλών απεπειρώντο, και αμφικυκλώσαντες τό πλήθει τον
περίβολον, πάντοθεν"--,22
η. 7.
εσηκόντιζον,
:
οι δε Πέρσαι, αλλά γαρ
3 ν. ι - " « 7 , 3. Υ

και ούτοι ανά τάς επάλξεις διαθέοντες, ως οίόν τε ήν, εκ

- " 2 / Υ ν Α'

των παρόντων ήμύνοντο, βέλη τε αφιέντες συχνά και τα έ " Υ Ι r w & Α. (Σ» Υ Αν

V. 57 κτοθεν φυλαττόμενοι, όθόνας γάρ τινας και απλοϊδας εκ τούτο

μετεώρου κρεμάσαντες, ταύτη τάς βολάς ασθενεστέρας απετέ
Βλουν, εν τοίσδε πρότερον περιειργoμένας σπουδή τε πολλή και
/ Υ / W "Α. Χ/

προθυμία κατ' αλλήλων διεμάχοντο. και είκασεν άν τις παρατά

- Μ Αν Σ/ 3. "

ξει μάλλον ή πολιορκία

3',, 2'
το χρήμα, τοσαύτη άρα ήν εκατέρωθεν
4 w c ν / ο -ν Α c w "ψ. -ν

ή ταραχή και η των εργων επίδειξις των μεν υπέρ της σφών 15 C / "

σωτηρίας αγωνιζομένων, ως οι μετριου περιστάντος κινδύνου,

Α W, Α 1 - α Σ Αν

τους δε και μάλα αισχρόν είναι δοκούν, άπαξ επελθούσιν Υ

απράκτοις επανιέναι, και μη ουχί παραστήσασθαι το επιτεί

χισμα, και απαλλάξαι την Αρχαιόπολιν γειτονήματος πο
λεμίου. 2Ο
« 3/ * Φt

ζ. Οι δε άλλοι Πέρσαι ες τρισχιλίους ιππότας μαχί

cμους
μους ξυντεταγμένοι,
ταγμενοι, ά έκ τε Λοταισιου
αραντες εκτε Κοταϊσίου και
και ΙΜουχειρίσι
ΙΙΙουχειρισι
7. οι δε Πέρσαι R., οι Πέρσαι δε vulg. γάρ ins. ex R.
ιι. ασθενεστέρους R. 17. απελθούσιν R.
chiriside adventabant, viri equites non plures sexcentis, horum ducto
res erant Dabragezas et Usigardus , ambo quidem natione barbari,
Romanorum tamen cohortium duces. Reliqui vero omnes una cum
praefectis propugnaculum adorti, statim opus aggressi sunt, machinis
φue admotis portas tentarunt, copiis muro circumfusis omni ex parte
in hostem iaculabantur. Persae autem et ipsi per pinnas discurrentes,
omnibus viribus eos, prout res postulabat, propulsabant, partim sagit
tis assidue Romanos petentes, partim exteriorem murum tuentes.
Lintea enim φuaedam stragulaque e sublimi suspendentes, ea ratione
telorum ictus infringebant, φuippe quae hisce prius inflicta intrica
l»antur Μagno itaque studio summaque alacritate utrinque pugnaba
tur, adeo ut proelium potius res ca, quam obsidio videri posset, tan
tus erat utrinque animorum ardor et militarium facinorum ostentatio ;
lnisce quidem pro salute sua decertantibus, utpote non mediocri dis
crimine eos gircumstante, his vero etiam turpe admodum esse censen
tibus, si, cum semel eos adorti essent, infecta re recederent, neque
propugnaculum illud caperent , et Αrchaeopolim hostili vicinia libe
rarCnt.
7. Αlii vero Persae ad tria Lellicosorum equitum millia ex Co
tacsio et Μuchisiride Οnogurim versus moverunt, in quos uegligen
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 7. 15 Ι
ν 2» αυ

δος, έχωρουν επί την 'Ονόγoυριν, πορευομένοις δε αυτοίς Α. C.554

εκμελέστερον, και ουδενότι πολέμιον διανοουμένοις, έσπί- Ι. Ι. 28 γ. Μ ? "

2. ν « » ν ψ. ν ν ? , w

πτουσιν αθρόον οι αμφι τον Δαβράγεζαν και Ούσιγαρδον, και

- γ. Α. Υ w " Υ ν Υ ν ?,

τώ αιφνιδίω γε αυτούς καταπλήξαντες, ευθύς ες φιγην ετρε

5ψαν τούτου δε απηγγελμένου τους πολιορκούσι Ρωμαίοις, αυ
τίκα οίγε θαρραλεώτερον επιφερόμενοι, τά τε παραπετάσματα
εκείνα καθείλκον, και ξυν ακοσμία πολλαχού του τείχους διε « Α' "ν Λ

σκεδάννυντο, ώς ραδίως τoλοιπόν τα τήδε άπαντα διαρπασό

"ν Υ".. "ν Υ ν

μενοι, άτε δή τών έξωθεν δυσμενών πεφευγότων, και ουδενός

1οέτι ενοχλήσoντος, αλλ' εκείνοι τάχιστα καταμαθόντες, ως ουχ
Φ/ ? - C - c Α' Υ - ν 7" Μ Υ

άπας αυτοίς ο των Ρωμαίων επήλθεν στρατός, ήπερ την άρ-D

Α Το ν > Α' w r w τ/ ή Αν

χήν ώήθησαν, ολίγοι δε σφόδρα και όσοι κατάσκοποι μάλλον

ή πολεμισται αξιόχρεοι νομισθήναι, επιστρέφουσιν εξαπιναίως
" 4. ν γ "

επ' αυτούς αλαλάζοντες, οι δε την μεταβολήν ουκ ενεγκόντες," - "Α" Α -

15ες παλίωξιν μετεχώρουν, και πολλή έφευγον ξυν ταχυτήτι.

είποντο δε αυτούς ως πλησιαίτατα και οι Πέρσαι διώκοντες,
φ/ Υ , Αν ν w « η -, -ν . ? ν

ώστε αμέλει ξυνενεχθήναι, τών μεν ελεϊν, των δε άποδιδρά

Υ ν γ

σκειν επειγομένων, άμφω, τούς τε φεύγοντας άμα και τους ες

την δίωξιν έγκειμένους, παρά τα άλλα των Ρωμαίων στρα
" « " Αν w - W.

2οτεύματα μιγάδην ικέσθαι. θορύβου δε πολλού, ώς το εικος,

γν " αι Α Α «ν ν 1

αναστάντος, άπαν δή το πλήθος, περιφρονήσαντες την πολιορ- Ρ. 80

κίαν και την όσον ούπω έλπισθείσαν έσεσθαι πόρθησιν του 4 -ν -ν Χ/ 2ν

φρουρίου, και δή ξυν τους στρατηγοίς απιόντες ώχοντο, ούτε

2. επίπτουσιν et 8. διαπαρσόμενοι Sph. Ρar. 15. Ρro
παλίωξιν lacuna in R., φuam 2. m. in mg. perperam explevit:
ες Όνόγoυριν. , επεχώρουν R. 18. τούς τε φεύγ. άμα R. ,
άμα τούς τε φεύγ. vulg. 22. όσον R., όσω vulg.
tius incautiusque procedentes nihilque hostile verentes, repente
Dabragezas et Usigardus cum suis copiis irruunt : et, repentina illa
impressione perculsos statim in fugam vertunt. Οuod ubi Romanis
obsidentibus est nuntiatum, confestim ferociore in propugnaculum
impetu facto, vela illa, quibus murus obductus erat, detraxerunt, et
citra ullum ordinem compluribus in locis per muros diffusi erant, tan
uam facile deinceps omnia direpturi, utpote hostibus gui foris erant
Ε ct nemine ipsos ultra infestaturo. Αt illi cum citissime co
gnovissent, non universum Romanorum exercitum in ipsos impetum
fecisse, sed paucos admodum, guique speculatores potius, guam iusti
1»ellatores censeri possent, subito ingenti clamore edito in eos con
νertuntur, φui cum illam inversionem ferre non possent, fugatis
terga vertentes, concitatissimam ipsimet fugam arripuerunt : urgebant
vero eos Ρersae φuam proxime iusectantes , adeo ut fere acciderit, ut,
dum hi capere, hi efugere nituntur, utrique simultam ii qui fugiebant,
φuam qui fugabant Ά
imminebant, ad reliquas Romanorum co
pias mixtim perVenerint. Τumultu vcro ingenti, uti par est, cxcitato,
 152 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c.554 διαγνώνα αναμείναντες ό, τι ποτέ εστι το γεγενημένον, ή οπό

Ι. Ι. 28σοι όντες αυτοί, είτα υφ' όσων ελαύνονται, αλλ' ήεσαν ούτω
δρομαίοι και διεταράττοντο, καθάπερ πανικού δείματος εμπε
σόντος. οι δε Πέρσαι κατά το μάλλον θαρσήσαντες, πλέον
εδίωκον. έπει και οι εν τώ φρουρίω (εθεώντογάρ τα ποιού-5
μενα,) εκβάντες αθρόον ανεμίγνυντο τοις άλλοις, ομόσετε το
λοιπόν επισπόμενοι, λαμπροτέραν την φυγήν τών εναντίων
ειργάσαντο, και όσον μεν ιππικόν των Ρωμαίων, ραδίως εκεί
Βνοι έξω βελών απεκομίσθησαν, ώκύτατα διαθέοντες του δε
πεζού ομίλου πολλοί απεκτείνοντο πιεζόμενοι τη γεφύρα του ιο
Καθαρού λεγομένου ποταμού, δι' ής έδει πάντως πορεύεσθαι.
ενταύθα γάρ διά την στενότητα πολλοί άμα περαιούσθαι ουχ
οίοι τε όντες, ωθίζοντο αλλήλους και αντώθουν και οι μεν
αυτών ες τα του ποταμού εξέπιπτον ρείθρα, οι δε ανελιττό
μενοι ες τα οπίσω και υπονοστούντες, υπό τας των πολεμίων15
εγίγνοντο χείρας και ήν απανταχού κάκιστα κακίστoις ανα
κεκραμένα, ίσως δε αν άπαντες εν τώ τότε πανωλεθρία διε
φθάρησαν, ειμή Βούζης ο στρατηγός, βοώντων γε αυτών και
ολοφυρομένων, ξυνεις το μέγεθος του κινδύνου, επιστρέψας
C έμα τή οικεί δυνάμει, και αντιτάξάμενος τοίς βαρβάροις 2ο
ανέκοψεν ήρέμα την δίωξιν, έως εκείνοι την γέφυραν διαβάν
2. Ρro ούτω R. τούτο. 7. επισπόμενοι R. et Lugd. corr., ε
πισπώμενοι edd. 1 1. Cithari fluminis Ιntpr. 17, εν τή
τότε R. πανολεθρία R. 2o. και om. R.

ηeglecta obsidione quacque iamiam futura sperabatur propugnaculi

εxpugnatione, una cum ipsis praefectis aufugerunt; me tantula quidem
mora facta, dum resciscerent quid ageretur, aut quis fugientium, guis
fugantium esset numerus, sed ita praecipiti turbulentoque cursu fere
Βantur, perinde ac si eos panicus pavor invasisset. Ρersae vero co
ipso multo audentiores facti, acrins insequebantur Ρraesidiarii enim,
qui in propugnaculo erant (spectabant enim quae agebantur) repente
erumpentes reliquis Persis se coniunxerant, simulque deinceps Roma
nos insequentes, manifestiorcm eorum fugam fecerunt, atque equi
tatus quidem Romanorum universus facile concitatissimo cursu extra
telorum iactum est delatus, ex peditatu vero multi cacsi sunt, ponte
fluminis Cathari dicti eos retardante, per quem omnino eis transcun
«lum crat. Illic enim cum ob angustiam multi simul eum transmit
tere nequirent, trudebant sese mutuo, contraque trudebantur: et
nonnulli quidem corum in amnem proruebant, nonnulli retrorsum
Ρulsi et qua venerant redeuntes, in hostium manus incidebant, crant
Φue omni ex parte pessima pessimis mixta; fortassis autem universi
tum temporis ad internecionem periissent, nisi Buzes praefectus, cla
moribus .. eiulationibusque ipsorum exauditis cognitaque periculi
maguitudine, conversus cum suis copiis et barbaris se opponens,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 8. 153

τες, εν
τες, εν μέν
τό ασφαλεί
γάρ τό μόλις εγένοντο,
προτέρω ήπερ καιο οιδή άλλοι
στρατοπέδω, αγχουάπαν-Α.C.
Αρ- Ι. Ι. 28554
χαιοπόλεως επεποίηντο, ουδείς όστις αυτών επανήκε, παρα-V.58
δραμόντες δε τούτο υπό του δέους, και άπαντα οπόσα επή
5γοντο εδώδιμά τε και άλλως αναγκαία και τίμια ενταύθα κα
ταλελοιπότες, και εν τοις ένδοτέρω χωρίοις αποσεσωσμένοι,
ου μόνον ευκλεά και αγέρωχον, μάλλον μένουν και κερδαλέαν
την νίκην τους πολεμίοις παρέσχοντο.
η. Ουτοι γάρ ανδρών έρημα τά εκείνη πεδία ευρόντες,
1οδιέλυσάν τε το χαράκωμα, και άπαντα τα εντός ληϊσάμενοι, D
ούτω δή γεγηθότες επανήλθον εις τα οικεία, και της προτέρας
αύθις χώρας έκράτουν. καίτοι πώς oύ λίαν αρίδηλον, ως
θείόν τι μήνιμα του ανοσίου αίματος έκατι τα Ρωμαίων
έσφηλε πλήθη, οι γε έβουλεύσαντό τε τα χείριστα, και όντες
15ου μείον ή πέντε μαχίμων ανδρών μυριάδες, υπό τρισχιλίων
Περσών αγεννώς ούτω πεφεύγασι, πλείστους όσους αποβεβληκό
τες, πλην αλλ' αυτοί γε οι της μιαιφονίας εργάται ουκ ες
μακράν την τελεωτάτην ανέπλησαν δίκην, ως προϊόντες αφη
γησόμεθα, τότε δε χειμώνoς επιλαβομένου, ανά τα πολίσματά
2οτε και φρούρια άπας ο στρατός έσκεδάννυτο, ήπερ εκάστω δια-Ρ. 81
χειμάζειν ετέτακτο, εν τούτω δε τα τών Κόλχων πράγματα
3. επεποίηντο R. et Ιntpr. metatt fuerant, επεποίητο vulg,
αυτών R. (Cl.), αυτοίς νulg, 6. και εν τοις om. R. 1 τ. δή
τι γεγ. Γι. 12. χώρας αύθις R. 13. του άνω ρεύματος R.
15. ανδρείων R. pro ανδρών,
sensim insectationem intercidisset, donec illi pontem transgressi aegre
tandem in tuto, ubi et reliqui omnes, constitissent. Νam ex ante
rioribus castris, quae prope Αrchaeopolim posita erant, memo plane
ipsis rediit, sed praetercurrentes ea prae metu, omnique commeatu
ct aliis rebus necessariis maiorisque pretii ibi relictis, et ad interiora
Ιoca fuga evadentes, non solum illustrem ac gloriosam, verum etiam
φuaestuosam hostibus victoriam praebuerunt.
8. Ηi enim cum illic campos hominibus vacuos invenissent,
soluto dirutoque vallo, omnia quae in eo crant depraedati, laeti ad
sua redierunt, prioraque Ε occuparunt. Αtqui quo pacto non
cuivis valde perspicuum fuerit, divinam quandam iram iniustae caedis
causa Romanorum copias circumvenisse, cum pessima consilia se
quulae fuerint, et quinquaginta non minus virorum bellatorum millia
a tribus Persarum millibus adeo turpiter fugata, φuam plurimis desi
deratis 2 Porro ipsi etiam caedis auctores non multo post extremam
Ε". luerunt, ut in progressu narrabimus. Τum vero ingruente
ieme per oppida et propugnacula universus exercitus est distributus,
prout cuique ad hibernandum locus est designatus. Interea Colcho
FllΙΙΙ 1 CS Ει admodum turbatacque erant, cum et uuiversi Ρri
 154 ΑGΑΤΗΙΑΕ
y
Α. c. 554 αμφίβολά γε ήνες τα μάλιστα και τεταραγμένα τοιγάρτοι ν Α

". Η 28 και άπαντες οι εν τέλει διηπόρουν, τίνες αν γένoιντο και όποι

τραπείεν, και ουν υπό τινα φάραγγα του Καυκάσου αγείραντες 4. «ν -ω Λ Α.

εν απορρήτω το πλείστον του έθνους, ώς αν μή έκπυστα είη

τους Ρωμαίοις τα μελετώμενα, βουλήν προυτίθεντο, πότερον5
επί Πέρσας μεταχωρητέον, ή μενετέα έτι παρά Ρωμαίοις.
ν Α \ Α ν. » Υ « / r C ν Σ Α ν C ν

αυτίκα δε πολλοί απερρίπτοντολόγοι, οι μεν επί τάδε , οι δε

Υ ν. r / 5. ν λι C w \ ν

επί θάτερα προκαλούμενοι ήν δε άκριτος ή βοή και ταραχώ

- "ν cr " -

δης, μήτε του λέγοντος όστις είη, μήτε ό, τι ποτε λέγοι, δια
Β γιγνωσκομένου σαφώς, τότε δή ουν οι δυνατώτατοι σιγήν μέντο
τοις πλήθεσιν έχειν παρεκελεύοντο, παριέναι δε τον βουλόμε
1 / \ - - «Η Μ 7.
τον εν κόσμω και το πρακτέον διεξιέναι όστις ανοίός τε ή.
ν .. " Αν / y r - Μ. Αν

ανήρ δέ τις τών λογιμωτάτων, Αιήτης όνομα, εδυσφόρει μάλ

ν ' "ω

λόν τι απάντων και έχαλέπαινεν επί τό ξυνενεχθέντι, ών

ν Χ/ "ν

μεν και άλλως μισορωμαιος, και τα Περσών αει προσιέμενος.15

w - Υ «ν -,

τότε δε και πλέον τώ ευπροσώπω της αιτίας αποχρώμενος,

*- ν. Αν ν

εξαίρειν επειράτο πέρα του προσήκοντος το γεγενημένον και

ουδε βουλής έφασκεν δείν επί τοις παρούσιν, αλλ' ευθύς ες «ν «υ Χ/ κw

τελεώτατον μηδισμόν καταστήναι, των δε άλλων μή χρήναι

Ι ν. - ν «r

Cλεγόντων ούτω δή τι εξαπίνης τον βίον όλον μετασκευάσασθαι,αο

Α Α - w Αν

πριν δη σχολαίτερον σφίσι βουλευομένοις το λώον αναφανείη,

4. είη R., έοι νulg. 9. λέγει R. διαγιγν, σαφώς R.,
σαφ. διαγ. vulg. 13. όνομα R., τoύνομα vulg. 15. μισορ
ρωμαιος vulg. 2ο. βίον όλον R., όλον βίον vulg. με
τασκευάσασθαι R., μετασκευάσθαι Lugd. et ed. pr., μετεσκευά
σθαι Ρar.

cipes inter cos viri haererent animi, φuid agerent φuove se verterent.
Cum itaque ad quandam Caucasi montis convallem maximam gentis
suae partem clam convocassent, ne inaudiri a Romanis quae tracta
lbantur possent, proposucrunt ad deliberandum, utrum ad Ρersas trans
cundum esset, an vero apud Romanos adhuc manendum. Statim vero
multi spargebantur sermones , aliis hoc, aliis illud urgentibus. Con
fusaneus vero et turbulentus clamor excitabatur, adeo ut neque φuis
«liceret, neque quid diceret, aperte discerni posset. Τum principes
indicto multitudini silentio, iubent ut gui quid facto opus videretur
composite proponere vellet, accederet, quicunque tandem is vel dua
1iscunque esset, Vir autem φuidam spectabilis, Αeetes nomine, φui
prae aliis omnibus factum hoc moleste indigneque ferebat, et alioqui
Romani nominis osor Ρersicisque rebus semper studens, tune et qui
«lem magis specioso causac praetextu abutens factum ipsum supra quam
par erat exaggerare nitebatur, asserens res praesentes deliberatione
τιon egere, sed confestim apertissime ad Ρersas transeundum esse.
Αliis vero contra dicentibus, non oportere ita repente totan vitam im
1nutare, priusquam leutiore deliberatione habita, quod maxime e re
foret compertum exploratumque esset, tum ille ira concitatus cum
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 9. 155
t 2 1. ι 2. - ν " - Α.

ο δε αναστάς συν όργή, και προπηδήσας ές μέσους, εδημηγό-Α. C. 554

" - ν w «Υ

ρει καθάπερ εν δημοκρατικό βουλευτηρίω. ήν γάρ και λέγειν"""

4 ν 21 1 ν 7- -) ν «

δεινός πλέον ή κατα βαρβάρους,

"
και, οιoς τoις νοημασι ρητο " Α" "

ρεύειν φύσεως δεξιότητι, και τοίνυνέλεξε τoιάδε,

5 θ'. ,, Ει μεν εν λόγοις ήμάς και βουλαίς ήδίκουν Ρωμαίοι,
- ΥΥ -' - η. / -ν

καλώς αν και ημείς τους ομοίοις αυτούς αμυνόμενοι διετελού

μεν νύν δε πως ανεκτον, τους μεν ήδη τά πάντων δεινότατα
δεδρακέναι, ημίν δε τον τού αντιδράσαι καιρόν εις το μέλλειν D
ρρυηνα " ,ου γαρ
και βουλεύεσθαι διαρρυήναι,
ν γας δή
Χ/η.πάρεστιλέγειν
γ ως πο Υ 2.
» Υ/ Υ -

πολέμιοι μεν ούπω τους έργοις όντες πεφώρανται, εικασθείεν δε

αν μόνον μελετώσι τούτο και βουλομένοις, ουδε τεκμηρίων τι
- - / w Υ. ν γ -

νών επιμνησθήναι δεήσει προς έλεγχον δήθεν επιβουλής λαν

Υ -

θανούσης, αλλά Γουβάζης μεν, ο τηλικoύτος, ούτω πως αθλίως

ηφάνισται ώσπερ τις των πολλών και ημελημένων. oίχεται δε
15φρούδον τοετέπαλαιόν
ν λ" ανθτών4 Κόλχων αξίωμα,
αλλ' α και τολοιπόν ου Ο «ν " Υ" γ«... Αν

του αρχειν ετέρων ανθεκτέον ημίν, αλλ' αγαπητέον

- " "ε, -
ειπερ εξή
Αν

των πρώην υπηκόων μή σφόδρα μειονεκτείσθαι. πώς ουν ου

λίαν παράλογον, ει περί των οίς ταύτα κατείργασται καθε-Ρ. 82
δούμεθα διασκοπούντες, πότερον αυτούς εχθίστους ή φίλους
γ -ν -

2oείναι κρινούμεν, καίτοι γιγνώσκειν χρεών, ως ουδε μέχρι V. 59

1. προσπηδήσας R. 5. ημάς R. et Ιntpr., υμάς νulg. 6,
αυτούς add. ex R. et Intpr. in eos. 13. ο τηλικoύτος R. ,
ο τηλίκος vulg. 16. αγαπητον R. 18. καθεδούμεθα R. (Cl.),
καθεδουμένων vulg, et Lugd., in quo m. 2. correxit: καθεδούμε
νοι, Ιntpr. sί sedendo consultemus.
assurrexisset et in medios prosiliisset, concionem habuit veluti in senatu
populari. Εrat enim eloquentior, quam solent esse barbari, φuique
sententiis ipsis oratorem agere poteraι, naturae dexteritate adiutus.
Ιn hunc itaque modum verba fecit:
9. ,,Si verbis nos aut consiliis laesissent Romani , recte pro
fecto etiam nos similibus rebus iniuriam vindicaremus. Νunc vero
quonam pacto hoc sit tolerandum, illos quidem atrocissimis malis
nos affecisse, nobis vero compensandae iuiuriae occasionem cun
ctando et deliberando effluere 2 Νeque enim dici potest, φuod non
dum φuidem hostes rebus ipsis factisque sint deprehensi , sed
tantum verisimile sit, eos hoc molitos esse atque in animo habuisse,
neque necesse est, argumenta quaedam commemorare ad latentes
scilicet et tectas ipsorum insidias probandas, sed Gubazes quidem
vir tantus adeo misere e medio sublatus est veluti aliquis e multis et
neglectioribus. Εvanuit iam vetus illa Colchorum dignitas, neque
«leinceps nobis danda est opera, ut aliis imperemus, sed eo contenti
simus, si liceat ab iis, qui olim nobis subditi fuerunt, non pessime
tractari. Οuo pacto νοro non sit valde absurdum, si de iis, qui haec
perpetrarunt, sedeamus deliberantes, utrum eos inimicissimos, an vero
amicos declaremus 2 Αtqui ita statuamus oportet, non intra hosce ter
minos corum audaciam substituram, scd μobis crimcn hoc negligcμ
 Ι 56 ΑGΑΤΗΙΑΕ
ν Ό C " -

Α. C. 554τούτων αυτοίς το θράσος έστήξει, αλλά, και μεθιέντων ημών

- 4 " Υ - Υ -ν

"""το επίκλημα οίδε ουκ αφέζονται, και ήρεμούντας αδεέστερον

- Υ Υ

λυμανούνται εισιγάρ αμέλει θαρραλεώτεροι προς τους υπεί

ν -ν - " -ν

κοντας, και υπερφρονείν ειθισμένοι το θεραπεύον, έχουσι δε και

βασιλέα
ήδό πανουργότατον, και ταις μεταβολαίς των αεί παρόντων5
"Η 1 \ Α "ν " Υ " "

ήδόμενον όθεν δή και τα της μιαιφονίας αθρόον διήνυσται,

του μεν εμβριθώς έγκελευσαμένου, των δε προθύμως υπη
" Υ «ν χ/

ρετησάντων και πεπορθήμεθα μονονουχί προς αυτών, ούτε

γ ν 2". 2/

Β αδικήματος άρξαντες, ούτε τινός έχθους συμβάντος, αλλ'

C " - "ν

οποίας πρότερον είχοντο συνηθείας, της αυτής έχεσθαι δο-το

Αν ν 1 τι

κούντες, πεπράγασιν όμως τά πάντων ανοσιώτατα, ώσπερ

Υ ι Υ

αυθωρόν αναπλησθέντες ωμότητος και μανίας και μίσους και

" c - - - - -

πάντων όμου των τοιώνδε, αλλ' ού τά Περσών ήθη τoιάδε,

- 4 -w τι (Α γ\ Σ"- "ν ν

πολλού γε και δεί, φίλους τε γαρ ους αν εξαρχης κτησαιντο - w w w "

βεβαιότατα στέργειν πειρώνται , και την οργήν προς το αντί-15 - 2 Α Υ

παλον διατηρούσιν έστ' αν αντίπαλον ή ήβουλόμην μένουν

-ν Αν Α , \ α. "

τή Κολχική πολιτεία την παλαιάν δύναμιν προσγενέσθαι, ώς

"ν * «- η.

μηδαμώς αυτήν ξένης τινός και επήλυδος επικουρίας προσ

Αν τ -ω - " "

C δείσθαι, αλλ' είναι τοις πάσιν ες τε πόλεμον και ες ειρήνην

γ ν - Αν

αυταρκεστατην. επει δε, είτε χρόνου διαφορά, είτε τύχης εναν-2ο

" χ, ν - «r

τιώμασιν, είτε και άμφοτέροις, εκβιασθέντες, εις τούτο ήκο

2 ήρεμούντες R. 3. θαρραλεώτεροι R., θαρραλεώτατοι vulg.
15. προς το αντίπαλον R., ες το αντ, vulg. 16. αν R., om.
νulg, ήν pro ή R. 19 και om. R. 2ο. διαφορά R., Ιntpr.
temporum ναnietate , παραφορά vulg.
tibus illos non destituros, sed φuietos nos minore cum metα maiori
Βus malis affecturos. Sunt enim ut plurimum ferocissimi in subditos,
ct clientes suos despectui habere consueverunt. Ηabent vero etiam
regem versutissimum quique praesentium semper rerum mutatione
«lelectatur; unde et factum est, ut haec caedes confestim fuerit per
petrata, ipso quidem acriter incitante, his vero prompte ministran
tibus. Εt devastali tantum non ab ipsis sumus, cum nulla cos
iniuria provocaverimus, neque ulla simultas cum eis intercesserit,
sed cadem qua antehac nobiscum consuetudine utentes, atrocissima
iniquissimaque in nos commiserunt, tanquam repente unoque tem
poris momento crudelitate, insania, odio, aliis id ge 5. Εις
ηus malis repleti. Αt Ρersarum non istiusmodi sunt mores, pluri
mum profecto interest. Ωuos enim semel amicos fuerint macti, cos
firmissima amicitia complecti pergunt, in hostem vero, φuamdiu est
Ιnostis, infensos infestosque animos gerunt. Οptarim equidem Col
chorum rem publicam pristina vigere potentia, ita ut externis ac
peregrinis auxiliis non indigeret, sed ipsa sibi rebus omnibus pace
belloque sufficeret. Cum vero sive temporis varietate, sive fortunae
adversitatibus, sive ctiam utroque compulsi, eo impotentiac Vene
rimus, ut aliis subditi simus , consultissimum duxerim illis subcsse,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 9. 157
μεν ασθενείας, ως υφ' ετέροις τετάχθαι, κράτιστον οίμαι προσ-Α. C. 554
χωρείν τοίς εμφρονεστέροις, και την εύνοιαν προς το οικείον""""
και ένσπονδον εν τώ ατρέπτω παρεχομένοις, ούτω δε και πε
ριεσόμεθα των ως αληθώς πολεμίων, τώ μήτε παντάπασι το
5φθάσαν ατιμώρητον καταλειφθήναι, και του μέλλοντος πέρι,
όπως εν τώ ασφαλεί κείτεται, τα δέοντα παρεσκευάσθαι, το μεν
γάρ ύπουλον εκείνο του τρόπου και βωμολόχον, ο προβαλλό
μενοι μετά πραότητος δολεράς και ομιλίας μεμηχανημένης τους D
πιστεύοντας αδικούσι, περιττόν έσται και ανόνητον, και ουχ
τοεξουσιν όπως αυτό χρήσoνται καθ' ημών διά το άμικτον της
δυσμενείας και περιφανώς αποκεκριμένον ει δε και πολεμείν
πειραθείεν, αλλά προς Λαζούς άμα και Πέρσας παραταττό
μενοι, και ταύτα εν πολεμία γή, το γούν εντεύθεν, ουκ αν
ουδε την ορμήν υποσταίεν. οι γε και αρτίως παντί τώ στρατώ
15μοίρα τινι των Μήδων ελαχίστη προσμίξαντες και προς φυ
γήν ευθύς αισχίστην τραπέντες, μέχρι και νυν μονονουχί πνευ
στιώσιν υπό του δρόμου, άπασι μεν ως ειπείν τοις άλλοις ελατ-Ρ.83
τωθέντες, μόνω δε τώ τάχει τους διώκοντας νενικηκότες.
ι'. ,,Τούτου δε το μεν εμφανές και προχειρότατον αιτιον
αοάνανδρίαν είπoι τις αν, και το μή τα προσήκοντα βεβουλεύ
σθαι, πρόσεστι γάρ αυτούς ως αληθώς καθάπερ οικεία και συγ
το χρήσoνται R., χρήσωνται vulg. 14. καν αρτίως R. 15.
προσμίξαντες και add. ex R. et Intpr. μύι - manus conseruis
sent. 18. νενικηκώτες R., νενικη κέναι vulg. 2o. ανανδρείαν
R. προσήσoντα Sph. Ρar.
φui moderatiorcs aequabilioresque sunt, φuique benevolentiam in
suos et in foederatos sartam tectam conservant. Ita vero superiores
οvademus iis, qui vere nobis sunt hostes, si neque omnino commis
sum facinus impune abcat, simulque in posterum securitati rerunn
ηostrarum consuluerimus. Νam subdoli eorum et blandi moι es,
quos prae se ferentes dolosa quadam lenitate fictitiaque famili
aritate credulos fallunt iniuriisque afficiunt irriti plane et inu
tiles erunt : neque ipsis facultas suppetet adversus nos iis utendi,
cum nulla nobis ob hostilitatem consuetudo cum eis sit interces
sura, sed aperte disiuncti simus futuri. Οιτod si vero etiam bello
ηos aggredi tentarint : si adversus Lazos simul et Ρersas congredien
«lum fuerit et quidem in hostili regione, ne primum quidem corum
impetum sustimerc possint, qui modo cum universo exercitu ab
exigna quadam Μedorum manu confestim in turpissimam fugam versi,
et adhue tantum non prae cursu anhelantes spiritum trahunt, ct
omnibus quidem, ut ita dicam, aliis victi, sola vero celeritate insequen
tes Ρersas viccrunt.
το... Ηuius vero rei apertissima expeditissimaque causa ignavia
merito dicatur et consiliorum pravitas. Αdhaerescunt enim ipsis revera
tanquam Ρropria atque innata haec probra , ad φuae a natura insita
 158 ΑύiΛΤΗΙΛΕ
"υ w w Λ " " w 2 1 2ν. ? "

Α. c. 554γενή και τα τοιαύτα όνείδη πλήν αλλά τοις εκ φύσεως μο Υ Αν

Ι. Ι. 28χθηροίς το αυθαίρετον αδίκημα προστεθεν, έδιπλασίασεν αυτοίς

ν Αν "ν " ψ ν. 2/ "»

το ατύχημα, της του κρείττονος προμηθείας δια το αγος εκπε

ν 1 -ν τι «ν κ-' Υ

πτωκόσι. το γάρ νικάνουχ ούτω τους όπλοις, όσον τώ ευσε

-w Αν 2/ -ν Αν «ν Υ

βεί βεβαιούται και ουκ άν ποτε μετείναι φήσαιμι της τού αγα-5
- Αν r

θου συμμαχίας πονηροίς ανδράσι και μιαρωτάτοις, τούτοις

y - 7' Ω/ ν -w

Βουν, είπερ ευ φρονούμεν, ου προσεκτέον, οίς ούτε τα της

2/ " W. ν τ/ w

γνώμης άριστα σύγκειται, και το σώζειν άπαντα πεφυκός νε

-ν 3. -ν 2/

μεσά ώς μένουν ή προσχώρησις ημίν εύκολος έσται και προσ

φoρωτάτη και τώ κρείττονι κεχαρισμένη, διά των πραγμάτωντο
- -ν Υ Υ Αν *«

μάλλον ή των λόγων δεδήλωται. ου μήν ουδε αδικείν δόξοιμεν

21 5 Τ Υ 2/ ι ν Α 2/ ν /

άν, ουδε άπιστοι καθεστάναι... πολλάκις γαρ ήδη και πρότε «Υ -'

ρον υπό Ρωμαίων προπηλακιζόμενοι, εμμένειν και ώς τοίς - τ Λ. ι

V.6ο καθεστηκόσιν ηγούμεθα χρήναι, φαυλότατον είναι κρινοντες το

ν - Υ ν

μεταβάλλεσθαι ραδίως επί τισιν αιτίαις, ει και δεινόταται 15

ν ν "» w -

είεν, φορηταίς δε όμως και ου παντάπασιν ανυποίστοις, το δε

γι ν

και μεγίστας βλάβας και ανήκεστα πάσχοντας φέρειν διαπαντός Αν 2/ Αν γ.

αταλαιπώρως, και προς μηδέν οτιούν άχθεσθαι των ανοσίων

> -ν τ Α

C έργων και ατοπωτάτων, ου σωφρονούντων ανδρών είναι φημι,

w - Υ Α ν ν c "

αλλά δειλών και αθλίων, και την περί τα κοινά ραθυμία 2ο

τώ της απραγμοσύνης ονόματι σοφιζομένων, τούτου δε του της
4. τώ ευσεβεί R., τώ ευσεβείν vulg. 9.Εxciditne προς τους Πέρ
σας ante προσχώρησις 3 Ι 1. τών ante λόγων om. R. δό
ξοιμεν R. (Cl.), δόξειεν vulg. 16. δε ante όμως ins. ex R.
ct Intpr. 17. ανήκεστα R. et Ιntpr ut videtur, ανηκέστους vulg.

vilia cum accesserit voluntarium scelus, duplicavit cis malum, φuippe

φui a divina numinis cura ob piaculare faciuus admissum excide
runt. Victoria enim non tam armis quam pietate stabilitur; neque
unquam summae illius bonitatis auxilium sceleratos et piaculares homi
nes consecuturos existimaverim. Ηis itaque, si sapimus, nequaquam
cst adhaerendum, quibus neque mens est optime constituta, et is a
cuius manu omnium salus dependet, est infensus. Οstensum ergo est
aperte rebus ipsis potius quam verbis, nostrum ad Ρersas transitum
facilem maximeque conducibilem nobis, et Deo imprimis gratum fore.
Scd neque inique fecisse aut infidi fuisse videbimur. Νam et antea
saepenumero a Romanis contumeliis lacessiti, tamen vel ita in codem
statu permanendum duximus ; vanissimum esse iudicantes facile im
mutari causis aliquot oblatis, quae ut sint gravissimae, ferri tamen
possint, meque sunt prorsus intolerabiles. Αt vero cum extremis atque
irremediabilibus malis afficiamur, facile id semper minimeque moleste
ferre, neque ullis iniquis atrocissimisque factis offendi, dixerim non
esse hominum moderatorum, sed timidorum et miserorum, suamque
circa publicum vaecordiam curiositatis fugam falsa appellatione vocan
tium. Ηoc autem caedis scelere neque atrocius ullum apud alios per
 ΗΙSΤΟΡΙΑRUΜ ΙΙΙ. 10. 159
μια φονίας πάθους ουκ αν oίμαι παρ' ετέροις μείζόν τι γένοιτο, Α. C.554
ούτ' αν γενόμενον περιοφθείη ούκουν ουδε ημίν περιοπτέον, Ι. 28
αισχυνoμένοις είγε φανείημεν του βασιλέως επιλελησμένοι, και
τους απεκτονότας υποθωπεύοντες, ει γαρ οίόντε ήν αυτόν εν
5θάδε παρείναι, πάντως αν επεκάλει και κατεμέμφετο της ημε
τέρας ολιγωρίας, ανθ’ ών οι αλιτήριοι ούτοι κατά την εκείνου
γήν έτι ενδιαιτώνται, και ου πολλώ πρότερον εξελήλανται.D
επει δε ούτε παρέσται τoλοιπόν, ούτε φθέγξεται, υμείς ανα
λογίσασθε τον άνδρα, και ώς εν μέσω του συλλόγου παρεστώς
τοoύτω ταίς εννοίας υμών ανατυπούσθω, επιδεικνύς μεν την
σφαγήν και το στήθος και τον αυχένα, ικετεύων δε το ομό
φυλον νύν γούν τίσασθαι τους πολεμίους, είτα τίς αν υμών
αποδέξοιτο διαπορούντων και σκοπουμένων, ει δίκαιον προς
των Κόλχων οίκτου τυχεϊν τον Γουβάζην, ευλαβητέον γαρ
15ήμίν, όπως μή το ουκ ευπρεπές δήθεν της μεταστάσεως δε-Ρ. 84
διότες , μεθέξομεν του μιάσματος, καταπρoέμενοι και παρέν
τες το τιμωρείν τό τεθνηκότι, και μάλλον εντεύθεν άπιστοι
δόξομεν, είγε τό βίω μόνον εκείνου την προς αυτόν οικείωσιν
αναμετρήσαντες, συναποβάλωμεν αυτώ και την μνήμην, κα
2ολώς μεν γαρ των πραγμάτων χωρούντων, πολλή άνοια τα
προεγνωσμένα μεταμανθάνειν εναντίως δέ που φερομένων,
ασύμφορον οίμαι το μη ουχί θάττον αρμόζεσθαι τό προσπί
3. είγε R., εί που vulg. 8. αναλογίσασθαι R. ττ. και το
στήθος R., υπό το στ. vulg. et Ιntpr. 12. υμών R. et Intpr.,
ήμων vulg. 13. σιωπουμένων R. 18. δόξωμεν R. et Lugd.
petrari queat, neque perpetratum negligatur, Quocirca neque nobis
ηegligendum est, ad quorum ignominiam pertinebit, si φuando visi
fuerimus obliti regis, interfectoribus adblandientes. Si enim fieri
posset, ut ipse nunc coram sisteretur, acriter profecto vos increparet,
et negligentiac contemptusque sui insimularet, φuod scelerati isti suis
adhuc in terris degant, neque multo ante sint electi, Quoniam vero
ηeque adfuturus est ipse deinceps, neque vos compellaturus, vos virum
illum cum animis vestris reputate, et tanquam in medio huins concio
nis stans mentibus vestris repraesentetur, ostendens quidem vul
nus et pectus et cervicem, gentique suae supplicans, ut vel nunc
vindictam de hostibus sumant. Ρroinde quis vestrum eos admiserit,
qui in dubium vocant et consultant, an acqnum sit Colchos Gu
bazae commiscratione tangi? Verendum enim nobis est, ne cum metui
mus, ut parum honestus noster ad Ρersas transitus videri possit, piaculi
participes simus, descrentes eum mortuique vindictam negligentes;
magisque ex eo perfidi censeamur, si vita tantum illius studium amo
remque nostrum erga ipsum metientes, τιna cum ipso etiam memoriam
abiiciamus. Rebus enim prospere succedentibus, magna dementia
fuerit priora instituta immutare: cum vero contrario modo res ferun
 16ο ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. σ. 554 πτoντι. το γάρ βέβαιον εν τώ ευλόγω κρίνεσθαι χρή, και το

1. 1, 28 εγκαρτερείν τους παρουσιν ουκ επαινετέον αεί, αλλ' ότε φρο
νήσει συμπαραγίγνεται, ένθα δε συμβαίνει ών μεν δεί με
Βμνήσθαι περιοράν, έχεσθαι δε των ου προσηκόντων, ενταύθα
του μεταβάντος εφ' έτερα ο βεβηκώς επί τοις προτέροις μεμ-5
πτότερος, ταύτα δή ουν οι Πέρσαι πυνθανόμενοι προς ημών
και συνίεντες, στέρξουσιν ημάς εικότως, και υπερμαχούνται,
χρηστοί τε όντες και μεγαλόφρονες, και δεινοί τεκμαίρεσθαι
τάς γνώμας των πέλας, και πρός γε χώραν ούτως επικαιρο
τάτην και δύναμιν αξιόχρεων, ήν αυτοί προ πολλών χρημά-ιο
των και πόνων έχειν τιμώνται, εις συμμαχίαν αυτεπάγγελτον
προσλαμβάνοντες, μή τοίνυν έτερόν τι παρά ταύτα διανοείσθε,
αλλ' ευθύς επιχειρείν τοις πράγμασι, και το μελετηθεν ανα
cκαλύπτειν ούτω γάρ αν εύκλειαν μεγίστην αρoίμεθα, όσιά τε
δρώντες και δίκαια, και προς το συνοϊσον εξευρημένα." 15
ια. Τοιαύτα του Αιήτου ειπόντος, αυτίκα άπας ο όμι
λος επήρτο και ανεβόα, και αυθημερόν ϊεντο μετανίστασθαι,
ούτε τους Πέρσαις προεγνωσμένον, ούτε ούτω παρεσκευασμέ
νοι ώς διαλαθείν τυχόν ή και αμύνασθαι τους Ρωμαίους δια
κωλύοντας, αλλά μηδέν οτιoύν τών εσομένων διανοούμενοι, μήτεαο
7. εμάς R. 8. τε om. R. και ante δεινοί add. ex R. et Ιntpr.
τ τ. πόνων Lugd. et Εd. pr., πόντων R., πόρων Ρar. ex coni. Βon.
Vulc., Ιntpr omisit, . 14. μεγίστην R., αρίστην νulg. αροί
μεθα R., ελοίμεθα vulg. 18. ούτε ούτω Lugd. et Εd. pr , ούτε
ότω R., ούτε αυτοί ούτω Ρar.
tur , inconsultum putarim non statim eventibus accommodari. De
constantia enim ex rebus rationi consentaneis fit iudicium. Ρrac
sentium vero rerum statum constanter tolerare, non semper est
laudabile, sed quando una adest prudentia. Ubi autem contingit
uae curae esse oportebat negligere, et quae non decct amplecti ;
ibi magis culpandus venit, qui prioribus adhaerescit atque insistit,
quam φui ad alia se transfert. Ηaec itaque cum e mobis audierint
intellexerintque Ρersae, amore suo merito nos complectentur et
propugnabunt, cum sint humani pariter et magnanimi, φuique
finitimorum animos optime explorare norunt, et quod amplius est,
regio adeo opportuna, adeoque insignis exercitus, Ε illi multis
ecuniis opibusque potiorem duxerint, spontanea denuntiatione in
Ε societatem ab ipsis fuerit admissa. Νe φuid igitur aliud prae
ter hacc cogitetis, sed statim rem ipsam aggredimini, et quod animo
agitastis detegite. Ita enim et summam laudem cousequemini aequa
iustaque facientes, et ad vestram rem utilitatemque pertinentia.
τι. Ηaec cum dixisset Αeetes, universa statim multitudo
concitata est, et acclamavit, eoque ipso die ad Ρersas transire desi
derabat, cum nec illi certiores essent facti, neque ipsi ita compa
rati, ut vel latere Romanos vel eos propulsare, si prohiberent, pos
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 11. 16 Ι
- ? - Αν

όποι αυτοίς εκβήσεται η επιχείρησις, ατάκτως ήπείγοντο, προο-Α.

η w - ν 2/ Ι Ιc.28
554 -' ν C/ Αν

όν μεν τούτο και άλλως τους πλήθεσιν, ήδεσθαι τώ νεωτε- ! !.

ρισμώ και ταις μεταβολαίς των πραγμάτων, ούτοι δε και μάλ
λον ήρεθισμένοι, ου μόνον οία δή βάρβαροι, αλλ' ότι τήν τε D
γ
5αίτιαν εύλογον ειναι ηγούντο, 2ζΟΖΕ τους λόγους εν μεγιστφ
2 " 2/ ν C. Αν w ν " γ. /

θαύματι εποιούντο, ο δή και μάλλον αυτούς άνεκινει και διε

" "ν /

σόβει, ούτω δε αυτών ταραττομένων, ανήρ τις Φαρτάζης όνο

γ\ - ν

μα, ών μεν εν τοις μάλιστα παρά Κόλχοις, έμφρων δε και

δημοτικός μάλα τους τρόπους, επέσχεν αυτούς της ορμής και
Υ α " " Αν Αν

τοανέκοψεν, ικετεύσας μή πρότερον επί τήν πράξιν χωρήσαι, V. 6.

"ν " " Αν

πρίν τι και αυτού λέγοντος διακoύσαιεν, μόλις δε αυτών πε

πεισμένων τη προς τον άνδρα αιδοί, και κατά χώραν μεμενη
κότων, παρελθών και αυτός ες μέσον, έλεξεν τοιάδε ,,Εικότα Ρ.85
w 3 » " " γ / ν

μεν, ω άνδρες Κόλχοι, πεπόνθατε, λόγων δεινότητι σφόδρα

15κεκομψευμένων τάς γνώμας εκταραχθέντες, δυσμαχώτατον γάρ
τι το χρήμα και οίον άπαντας ανθρώπους εκπλήττειν, ουχ
ν η -- Υ Αν /

ήκιστα δε τους ούπω πρότερον ες πείραν αυτών καταστάντας,

ου μην παντάπασιν ανανταγωνιστον σωφρονιλογισμώ, και της
εκ των πραγμάτων κρίσεως εχομένω, μή τοίνυν αρεσκόντων
2ουμάς τα ειρημένα, λογιζομένους ως τώ αθρόω μόνω και ασυν
ήθει πεπίστευται, αλλ' ου τώ πρέποντι και ωφελίμω. γινώ
σκετε δε μάλλον, ως ει και λίαν υμίν κεχαρισμένα δοκεί, αλλ'Β
1. όπη R. 6. διεσόβει R., ανεσόβει νulg. 7. Φαρτάξης R. in mg.,
Ιntpr. Pharazes. 12. κατά χωρας αμενηκότων R. 2ο. συνήθει R.,
Ιntpr. consuetudine. 21. αλλ' ου τω πρέποντι και ωφελίμω om. R.
et Intpr.
sent, scd nihil plane eorum, φuae eventura essent, cum animis suis
perpendentes, neque quem exitum ipsorum conatus esset habiturus,
familiare alioquin hoc est insitumque multitudini vitium, ut novita
ti studeat et mutationibus rerum delectetur. Ηi vero etiam acrius
irritati concitatique erant, non solum, ut barbari, sed etiam quod
aequam causam esse censebant, et Αeetae orationem summopere es
sent admirati, φuod quidem etiam vehementius ipsos commovit at
φue turbavit. Ita vero ipsis tumultuantibus, vir φuidem Phartazes
nomine, praecipuae cuiusdam inter Colchos auctoritatis , prudens
etiam ac moderatus et valde popularis, compescuit eorum impetum,
ardoremque restrinxit, precatus me hoc negotium aggrederentur, an
teaquam etiam se aliquid dicentem audissent. Αegre autem ipsis re
verentia illius viri persuasis, suoque loco manentibus , progressus
etiam ipse in medium, in hunc Ε. verba fecit. ,,Νihil novi vo
Βis accidit, ο Colchi, φuod vi verborum valde speciosorum animis
sitis perturbatis. Invicta enim res est eloquentia, guaeque omnes
bomines percellit, praecipue vero eos, φui nunquam antea eius pe
riculum fecerunt, non ita tamen, φuin ei resisti possit prudenti con
sideratione quaeque ex rerum delectu pendeat. Νe igitur φuae di
Αgathία.ε. 1η
 162 ΑGΛΤΗΙΑΕ

Α. c. 554 ένεστι κρείττονα τούτων ελέσθαι και το βαδίως αναπεισθήναι

""""τεκμήριον υμίν εναργές της απάτης γινέσθω τώ γάρ τα ψευδή
συμβουλεύοντι μείζoνός τε κόσμου και ποικιλίας όημάτων προσ
δεί, καντεύθεν πολλώ τώ θέλγοντι χρώμενος, θάττον εφέλκε
ται τους ευηθεστέρους, ούτω δε και υμείς, του Αιήτου σοφί-5
σματα προθέντος επαγωγά και παράλογα, ουκ ίστε όπως εφε
νακίσθητε καίτοι ει και μηδέν έτερον, αλλ' εκείνό γε και
λίαν εν προδήλω κείμενον εύροι τις αν, ως άλλης τινός ζητή
Cσεως αρχήν εμβάλλειν προήχθη τών εφ' ά πάρεσμεν αλλοτριω
τάτην. καθάπερ γαρ υμών απάντων ου δεινά καθεστάναι τατο
συμβεβηκότα φασκόντων, και της ατόπου μιαιφονίας ήκιστα
καταμεμφομένων, και τούτο μόνον διασκοπούντων είπερ ώς
αληθώς ήμαρτήκασιν οι τόν Γουβάζην απεκτονότες, παρήλθεν
κατηγορών εκείνων, και πλείστους όσους προφερόμενος λόγους
επί τοις ήδη διεγνωσμένοις, εγώ δε καταράτους μεν είναι φημιτ5
και κακοδαιμονας, και οίους ήδιστα θεασαίμην αν ολέθρφ τώ
πάντων χαλεπωτάτω διωλλυμένους, ου μόνον τους πλήξαντας,
D και την σφαγήν ταις χερσίν επενεγκόντας, αλλά και τους όσοι,
παρόν κωλύειν, εφηκαν, προς δέ γε και τους ήσθέντας, και
τους μή λίαν υπεραλγήσαντας, πλην αλλ' ουκ, επειδή ταύτα2ο
γιγνώσκω, ήδη που και προσχωρείν τοις Πέρσαις συνοίσει,
2. γινέσθω R., γενέσθω νulg. 4. εφέλκεσθαι R. 6. προθέν
τος R. et Intpr: proponente, προσθέντος vulg. 14. προσφερό
μενος R. 15. μεν post καταράτους ins. R., om. vulg,
ota sunt, a vobis approbentur, considerantibus, φuod repentino tan
tum et insueto, non autem honesto et utili probabilia sint visa. Ιn
telligite vero potius, quod tametsi haec valde vobis grata videantur,
τηeliora tamen his amplecti licet: evidensque vobi5 fraudis argn
"mentum sit facile persuaderi. Νam ei qui falsa velit suadere, ma
"ore ornatu varietateque verborum est opus, φuocirca multo orati
onis lenocinio utens , simpliciores citius attrahit. Ita vero etiam
vos, cum Αeetes illecebrosas quasdam fallacesque argutias adhibue
τι ,,mescitis ipsi,, φuomodo decepti sitis. Εt φuidem ut nihil aliud,
illud certe. apertissime cuivis constare potest, φuod aliam quandam
είutim, initio φuaestionem, iniecerit, ab iis, quorum causa oonveni
mus, alienissimam. Ρerinde enim atque vobis omnibus, non esse a
trocia quae acciderunt, dicentibus, έt turpem hanc caedem nequa
φuan accusantibus, atque hoc solum considerantibns, an revera de
"iquerint gui Gubazem interfecerunt, illorum accusationem praete
τ" , multaque verba de iis quae iam cognita sunt, consumsit. Εgo
Vero execrabiles esse dico Deoque invisoε, quosque libentissime vi
derim ηece omnium atrocissima periisse, hon tantum percussores,
Φαιque suis ipsorum manibus caedem perpetrarunt, verum etiam
omnes ρο», φui cum prohibere possent, permiscrunt, et eos insu
Ρετ Φni gavisi sunt, et φui non magnopere indoluerunt. Νeque
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ Ιπ. 11. Ι 63
- Λ -ν

ουδε τούτο λάβοι τις αν ώσπερ επόμενον τό λόγω και συνημ- Λ. c. 554
μένον, ώς, εκείνων παρανομησάντων, δεήσει και ημάς τα οι- Ι. 1, 25
- " ν ν ?ν
κεία νόμιμα καταπρoέσθαι ουδε ώς απίστoις μεν αυτοίς άχθε
σθαι, παραπλησίαν δε κτήσασθαι δόξαν, νύν γάρ ου το φθά
w " ν Αν " "

5σαν και διηνυσμένον, και ουκέτι την τούμή γεγονέναι φύσιν

επιδεχόμενον,
χ0μ αναλογίζεσθαι
ογ χρή, ως
χρη, ώς αν μη, συντώ". θυμου
2 , Α
μένω της ψυχής και χαλεπαίνoντι βουλευόμενοι, λάθοιμεν
Α. ν - Υ Αν ν "ν cr

εαυτούς το κρίνον επιθολούντες, και την τού αμείνoνος εύρε

σιν προαφηρημένοι αλλά του μεν πάθους ύφελείν, εισόσον
ι - Αν Αν "ν "

τομή δοκείνημεληκέναι, πρόνοιαν δε των γούν λοιπών θέσθαι

" 2/ «- Α

πραγμάτων, όπως άριστα καθεστήξη, ανοήτων μεν γαρ ανδρών Ρ. 86

επί τοις παρωχημένοις κακούς αγανακτείν μέχρι παντός και
Υ «ν ν \ Μ 2 η « 1 " -»

ανιάσθαι, σωφρόνων δε τάς ατάκτους ροπάς γιγνώσκειν της

" -' - ψ ν "ν

τύχης, και ταις μεταβολαίς μή ταράττεσθαι, μηδε, των προ - w - '

15τέρων έστερημένους, συνδιαφθείραι και τας των μελλόντων

ελπίδας.
ιβ. ,,Αλλ' ο μεν σύμβουλος πάλαι τα Μήδων φρονών
και μεθιστάν ήμάς επ' εκείνους γλιχόμενος, μορμολύττειν κα
" Αν -' , 1 ν Υ ψ

θάπερ τους παίδας πειράται, ως δή τους Ρωμαίοις ού των r w ν ν

2οτετολμημένων αποχρησόντων, αλλά μειζόνων προσεσομένων

και ως ο βασιλεύς αυτούς καινουργότατος, και τα της μιαι
w y Α" ν 1

φονίας αυτός εγκελευσάμενος είη, σπουδασθεν εκ πλείστου και Β

6. συν om. R. 19. ως δή R. Lugd. (Cl.), ως δε edd. 2ο. παρεσομέ
νων R. 21. Μallem πανουργότατος : cf p. 156. ed. Βοnn. ν. 5.
tamen , φuamquam ita sum affectus, ad Ρersas transire expedit,
neque quisquam hoc ita accipiat tanquam consectaneum rationi
et annexum, φuod, φuia illi leges proculcarunt, oporteat etiam
nos patriis institutis valedicere, neque ipsis quidem ut perfidis in
fensos esse, eandem vero φuam ipsi opinionem tenere. Νeque enim
nunc id, φuod praeteritum peractumque est infectumque reddi non
potest, reputare oportet, ne videlicet animo Ιra indignationeque
succenso deliberantes , imprudentes indicium nostrum obfuscemus,
sanioris potiorisque consilii inventionem nobis praeripientes, sed ita
hoc malo affici, ut non neglexisse id videamur, prospicere vero, ut
reliquac res quam optime constituantur, Dementium enim est, ob
practerita mala perpetuo angi atque discruciari, sapientium vero, in
ordinata fortunae momenta cognoscere, et mutatione vicissitudineque
rerum non commoveri, neque, prioribus privatos, futurorum etiam
spem omnem abiicere.
12. Sed hic φuidem consultor cum iamdudum Ρersarnm sit
studiosus, nosque ad illos transire peroptet, perterrefacere nos ut
pneros conatur: quod Romani iis, quae iam in nos ausi sunt, contenti
non sint futuri, sed atrocioribus malis affecturi, πιodque rex ipsis
sit novarnm rerum studiosissimus, ipseque auctor impulsorque
fuerit caedis multo antea tempore deliberatae et procuratac, atque
 164 ΛCΛΤΙΙΙΑΕ
-" 1

Α. c. 554 βεβoυλευμένον και ταύτα φάσκων, ανυμνεί τους Πέρσας και

1. 1, 28 υπεράγαται, πείθειν ημάς εντεύθεν οιόμενος ικέτας ευθύς και
αυτομόλους γενέσθαι τών φύσει πολεμιωτάτων, προς τούτο
γαρ άπασαν έχει την αναφοράν, ωδίνων εξαρχής και μηχανώ
μενος ώς αν αυτώ τα μεμελετημένα προς έργον εκβαίη, καί5
w - « ν - Αν Μι -0

v.6ασυν τώ ανεξετάστω προτρέπων, την της βουλής τάξιν συγχεί

Υ " ν

και ταράττει, και προς το ανόνητον μεταβάλλει, ή μεν γαρ

προτερεύειν έλαχεν αει και ηγείσθαι, βάσανον εμποιούσα τοις
ούπω προδήλοις μόλις δε του πρακτέου διαγνωσθέντος, τότε
cδή παρείναι χρεών το εθέλειν τυχείν και εφιέσθαι των αιρε-το
" ν ν ν " ... " 2/

θέντων, ο δε το πέρας αρχήν πεποίηται, ελόμενος ήδη πρίν

τι σαφώς διασκοπήσαι, ποίον τοίνυν το εκ της βουλής ωφέλι
' -ν " Αν -' \ 3 »

μον, είπερ της κρίσεως εν υστέρω παρή; ύμείς δε, ω άνδρες

Κόλχοι, μηδαμώς τας γνώμας ετέρω τω κατειλημμένοι, και
" - - c, ν

προς έν τι τέλος προδιωρισμένον δρώντες, ούτως επί τάς ζη-15

τήσεις χωρείτε, πώς γάρ και ένεστι [τας ] των πραγμάτων
μεταβάσεις βιάζεσθαι και προς το αρέσκον μετασκευάζειν,
τουναντίον γάρ τούτοις έπεσθαι κοσμίως προσήκει, και τον
λογισμόν επ' αυτά μεθιέναι καθαρόν και αυτόνομον, ώστε κατά
Ισχολήν τα προστυχόντα διευκρινήσαντα, του συνοίσοντος εφι-2ο
7. ανόνητον R. idque coni. Β. Vulcanius, Ιntpr ad id, φuod in
μείle est, ανόητον vulg. 13. ύμείς R. et Ιntpr., ημείς vulg.
16. γάρ και ένεστι [τάς] των πραγμάτων μεταβάσεις βιάζεσθαι
και addidi ex R. (ubi τάς desideratur) et Ιntpr. possunt namφue
nescίο φιμο pacto υιοlari rerum eυentus et αd animί νοιupία
tem traducί, nisi tamen hic pro μεταβάσεις, αποβάσεις legebat.
2ο τα προστυχόντα R. Lugd. ct Intpr. casus, τα προσχόντα vulg.
haec dicens, Ρersas miris landibus extollit, persuasurum se nobis
hac ratiοne credens, ut supplices spontaneique transfugae fiamus iis,
φui mobis natura sunt infestissimi hostes. Νam ad hunc unicum
εoopum collimat, hoc iam ab initio parturit et enititur, ut quae
studiose procuravit, perficiantur , et inconsulte suadens consultatio
nis ordinem confundit ac turbat, inutilisque ut sit efficit. Con
sultatio enim semper praecedere consuevit, res non plane manife
stas examinationi subiiciens. Ubi vero tandem φuid facto sit opus,
est percognitum, tum sane necesse est ut adsit voluntas et deside
rium consequendi ea, Ε sunt placita atque decreta. Ηic autem ex
fine principium facit, decernens iam, priusquam aliquid pcrpenderit.
Οuisnam igitur fuerit consultationis fructus, si iudicio est posterior 2
Vos autem, o Colchi, animis nullo praeiudicio occupatis, et ad unum
aliquem praestitutum finem vos dirigentes , ita ad consultationes
accedite. Οui enim possunt rerum vicissitudines vi arcessi et ad
animi voluntatem traduci? Contrarium enim his ordinem sequi opor
tet, intellectumque purum ac liberum suique iuris adferre, ut re
Βus accurate perpensis, quod consultissimum maximeque ex re
est, exsequamur. Sic itaque consultantibus nobis statim apparebit
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 12. 165
τη Α - Αυ

κέσθαι. ούτω γαρ ημίν βουλευομένοις αυτίκα φανείται, ως Α, C 554

ούτε εκ των Ρωμαϊκών ταγμάτων, ούτε μήν των στρατηγών Ι. Ι. 28
Ο " "ν ί, ν - 5 4 , -' Αν " ψ.

απάντων, πολλώ δέ γε μάλλον ουδε του σφών βασιλέως τα

της επιβουλής επί Γουβάζην συνέστη, διατεθρύλληται γάρ ήδη
5παρ' αυτούς και ανωμoλόγηται, ως Ρούστικος και Μαρτίνος,
/ "ν Αν Υ

βασκήναντες αυτώ της ευτυχίας, εις αυτεπάγγελτον ήλασαν

- 2/

κακοδαιμονίαν, τών άλλων ηγεμόνων ουχ όπως συλλαβομένων,

αλλά και περιφανώς ανιαθέντων, άδικον ούν oίμαι και πρός γε
Υ Αν

ασύμφορον, ενός εξ απάντων ανδρός ή και δυοίν τυχόν ήμαρ

πoτηκότοιν, εξυβρίσαι μεν εις τους κοινούς νόμους, ούς στέργειν
πρoυθέμεθα, πολιτείαν δε σύμπασαν και δίαιταν συνήθη και Ρ.87
φίλην ούτω πως βαδίως αποσκευάσασθαι, των δε την χώραν
φρουρούντων, και πολλούς όσους κινδύνων αναδεχομένων, ως
γΛ C «ν Υ χ Α' ν > - Αν Μ Αν 4

αν ημίν εν ευπαθεία βιοτεύειν εξή, προδότας δειχθήναι, και

15το δή πάντων ανοσιώτερον, δόξαν ορθήν προς ευσέβειαν και
τήν των ιερών απορρήτων σεμνότητα περιφρονήσαι, πώς γαρ
ου τούτο φανούμεθα δρώντες, ει προσχωρήσαμεν τους του
κρείττονος εναντιωτάτοις, ει μεν γαρ διακωλύσαιεν ημάς ταις
αυταίς αγιστείαις εμμένειν, και μεταστήσαιεν προς την σφε
2οτέραν, τί τούτου πεισόμεθα χαλεπώτερον, περιόντες τε και
τεθνηκότες; τι δε κερδανούμεν άπασαν την Περσίδα (θώμεν
γαρ ούτω) προσλαμβάνοντες, τάς δε ψυχάς έζημιωμένοι, ει
1. ημίν R. et Ιntpr, υμίν vulg. 6. ήλασαν R. (CL), ήλασε vulg.
ί
συλλαβομένων R., συλλαμβανομένων vulg. 9. ασύμφορα
ν 13 φρουρούντων - δειχθήναι om. R. Ιgitur κινδύνων
solus Lugd. pro quo Cl. corr, κινδύνους, 14, εξήν Sph. Ρar.
17. φανούμεν R.
φuod neque a Romanis legionibus, neque a praefectis univer
sis, multo vero minus ab ipso eorum Imperatore insidiac Gubazi
fuerint structae. Pervulgatum enim iam apud ipsos et in confesso
est, φuod Rusticus et Μartinus prosperae illius fortunae invidentes
in ultroneam animi feritatem sint abrepti, reliquis ducibus non
solum non adiuvantibus, verum etiam acerbe ferentibus. Iniquum
itaque et praeterea inutile fuerit, ob unius fortassis atque alterius
culpam publicas leges, quas observare constituimus, proterve violare,
universumque vitae nostrae institutum , cui amice assuevimus, adeo
leviter immutare, eorum vero, φui in praesidiis provinciae pro mobis,
ιμt tranquille iucundeque vivamus, excubant, proditores ac desertores

declarari, et quod omnium est maxime impium , rectam de religio

ne et sacrorum mysteriorum dignitate opinionem atque doctrinam
aspernari. Οιιο pacto enim non id facere videbimur, si ad infon
sissimos divini numinis hostes concesserimus? Si enim illi prohi
l»uerint, ne nostram deinceps religionem colamus, sed ad suam nos
adegeriut, φuid gravius nobis accidere possit, superstitibus pariter
ρl mortuis : Quid enim lucri fecerimus, si uuiversam (faciamus ita
 Ι 66 ΛGΑΤΗΙΑΕ

Α. C.554 δέ γε και μεθείεν και συγχωρήσαιεν, αλλ' ού βεβαίαν ημίν την

""""εύνοιαν εξουσιν, ύπουλον δε μάλλον και σφαλεράν, και μόνη
τη χρεία συμμετρουμένην. άμικτον γάρ αει τους ανθρώποις το
ετερόγνωμον, και ούτε δέους προσπεσόντος, ούτε τινός ευεργε
σίας ήγησαμένης, μόνιμος αυτούς έγγίγνεται πίστις, πλήν ειό
μή και ταις δόξαις ομοφρονοίεν, τότε συγγενές και ίδιον και
ομόφυλον, ει τούδε λειπόμενα τύχοιεν, ονόματι μόνω την οι
κείωσιν υποφαίνει, τους δε έργοις αλλοτριούται, αντί ποίων
τοίνυν αγαθών, ώ άνδρες Κόλχοι, προς Πέρσας μεταβησό
μεθα, είγε και ώς έσονται δυσμενείς, και μηδεν ημίν πλέον το
C έσται του παρόντος, ή μόνον το ράον βλάπτεσθαι προς αυτών,
όσω του εμφανούς το διαλανθάνον αφυλακτότερον, αλλά γαρ,
ει δοκεί, συγκεχωρήσθω, μήτε άδικον είναι τούγχείρημα, μήτε
του πρέποντος έστερημένον, και ομολογείσθω τα Περσών ήθη
βέβαια και πιστά και οία διαπαντός εμμένειν ταις εσομέναις 15
συνθήκαις. ει γάρ και ταύτα δοθείεν, και μηδέν ημίν των
άλλων εμποδών έσται, αλλά τα της δυνάμεως ουκ αρκέσει, πώς
γαρ αν μεταχωρήσαμεν εφ' ετέρους, εφεστηκότων ημίν των
"Ρωμαίων, και ούτω πολλών και ανδρειοτάτων και υπό κρα
Ρτίστοις στρατηγοίς ταττομένων, πώς δε και οιόν τε μη ουχί ποι-αο
τ. και ante μεθείεν add. ex R. et Intpr. νel. 3. Ρro γάρ Ρar.
και . ι ο πλέον έσται R., έσται πλέον vulg. 13. συγκεχω
ρήσθω R. (CL), συγκεχωρείσθω vulg. 2ο, τεταγμένων Β.

esse) Ρersiam nobis adiunxerimus, animarum vero iacturam feceri

mus 2 Quod si vero permiserint et concesserint, firma tamen bene
volentia nos nequaquam prosequentur, infida vero et dubia, quam
φue sola utilitate metiantur Νeque enim inter eos, φui diversis
opinionibus sunt imbuti, societas constare potest, et neque incidente
metu, aut beneficio nullo interveniente, fides ipsis constans et firma
permanet, nisi etiam opinionum consensus accedat. Quin et cognati,
aflines et contribules, si hac animorum opinionumque convenientia
destituantur , nomiue solo amicitiam prae se ferunt, re vero ipsa
sunt alienissimi. Cuius itaque boni spe, ο Colchi, ad Ρersas desci
scemus, si etiam ita nobis futuri sunt hostes, neque aliquid amplius
in praesentiarum inde nobis accedet, φuam quod tanto facilius ab
illis laedi poterimus, quanto difficilius ab occulto quam aperto hoste
nobis cavere possumus " Αtqui, si videtur, demus ita esse, facturn
ipsum neque cum aequitate neque cum honesto pugnare, et statna
mus Persarum mores constantes esse ac fidos, quodque perpetuo pacta
εonventaque sint observaturi. Ut enim etiam haec dentur nihilque
aliud nobis impedimenti sit reliquum , at vires nostrae non sufficient.
Οuo pacto enim ad alios transeamus, cum nobis Romani immineant,
et quidem adeo multi ac fortissimi, φuique praestantissimos nacti
sunt duces: Quo pacto vero ctiau fieri possit, ut non atrocissimam
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 15. 167
νάς υποσχεϊν ανηκέστους, των μεν ούς επαμύνειν χρεών πόρρω Α. C. 554
που κατά την Ιβηρίαν έτι μελλόντων, και ανειμένως πορευο-"""
μένων, των δε τιμωρησομένων τήν τε χώραν άπασαν κατε-V.63
χόντων, και ταις ημετέραις πόλεσιν ενοικούντων;
5 ιγ. ,, Καίτοι φησίν αυτούς ο γενναίος ουτοσι μηδε την
όρμην υποστήσεσθαι ημών, παραδείγματι χρώμενος τοίς έναγ
χος συμβεβηκόσι. και τις αγνοήσειεναν ώς τας των πολέμων
τροπάς ουκ επί ρητοίς ανάγκη συμβαίνειν, ουδε τους νυν σφα
λέντας τυχόν των ομοίων αει μεταλαγχάνειν απoτευγμάτων;
1οτουναντίον γάρ ώς τα πολλά προς τους ήττηθέντας ή νίκη Ρ. 88
μέτεισι, και το δυσφορούν εκθεραπεύει, ου χρήτοίνυν ημάς,
καθάπερ ειθισμένον αυτοίς τoλοιπόν εν απάσαις ταις συμπλο
καίς ελασσούσθαι, πέρα του μετρίου θαρρείν, ει μεν γαρ τούτω
μόνω νενίκηνται, τώ μή τα δέοντα βεβουλεύσθαι, προσεκτέον
15μεν ημίν τώδε μάλλον τώ παραδείγματι, και προφυλακτέον
τους εκ της αβουλίας κινδύνους. ου μην πρόδηλον εντεύθεν
οίεσθαι δείτο ραδίως αυτών περιέσεσθαι. εικός γάρ τους πρό
τερον αμαρτήσαντας, και διά της πείρας οποία φευκτέον πε
παιδευμένους, και αυτό δή το παρoφθεν ανακαλέσασθαι τή
2οπερί των εφεξής εσομένων επιμελεία, ει δε το θείον αυτοίς Β
3. τήν τε χώραν άπασαν R., άπασαν την χώραν τε vulg. 5.
αυτός R. " 6. υποστήσεσθαι ήμων R., ημών υπ. vulg. έναγ
χος R. Lugd., et Intpr, paulo ante, Εd. Ρr, έναχος, Ρar, εναχώς.
9. μεταλαγχάνειν R., λαγχάνειν vulg. Τ ιο. νικηθέντας R. 15.
προσφυλακτέον R.
vindictam incurramus, iis φαίdem, φuos auxilio nobis venire oportet,
procul hiuc in Iberia cunctantibus Ιenteque procedentibus, iis vero
qui ultionem exigent, universam regionem occupantibus et in uostris
urbibus habitantibus 3
13. ,,Αtqui, ut insignis iste vir ait, ne primum quidem nostrum
impetum sustinebunt, argumento ex iis, φuae paulo ante acciderunt,
sumpto. Αt quis ignoraverit bellorum vicissitudines nequaquam certa
necessitate accidere ; nec eos qui nunc forte male rem gesserunt,
periude adversam semper fortunam habituros. Νam e contrario
victoria frequenter ad victos transit, et fortunae adversitatem emen
dat. Νοn oportet igitur nos, perinde ac si pro suo more et consue
tudine in omnibus deinceps proeliis essent succubituri, supra modum
εsse confidentes. Si enim eo solo fuerunt victi, guod non satis, quid
facto opus esset, perpendissent, nobis quidem hoc exemplum in
nostrum usum est convertendum, et praecavenda, quae temeritatem
consiliique praecipitantiam consequuntur, pericula. Νeque eniun ex
raeterito casu certam nobis de ipsis victoriam possumus polliceri.
Εί. enim est, eos qui antea crrarunt, experientia ipsa quid
fugiendum sit, edoctos, id quod omissum neglectumque fuit, maiore
deiuceps in rebus gercudis cura compensaturos. Si vcro Deus ipsis
 Ι 68 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. σ. 554χαλεπαίνει της επί τό κειμένω παρανομίας, και ταύτη κεκά

Ι. Ι. 28κωνται, τί δείκαι ημάς παρείναι και συνεπιλαμβάνειν, ώσπερ
ουκ επαρκούντος εκείνου τα δίκαια δράσαι, αλλά της εξ ημών
επικουρίας προσδεομένου, ποία δέ τις αν ασεβείας υπερβολή
ετέροις λελείψεται, είγε τόδε το αγαθόν ατιμάσαιμεν τη με-5
ταστάσει, όπερ και ήρεμούντων ημών υπερμαχεί προσηκόντως,
μηδείς τοίνυν ημίν τον τεθνεώτα παραγέτω δήθεν τώ λόγω
λίαν αγεννώς ολοφυρόμενον, και ικετεύοντα τους ομοφύλους
οίκτου τυχείν τώ την σφαγήν επιδεικνύναι. ταύτα γάρ μοχθη
ραίς μεν ψυχαίς και ανάνδροις ίσως αρμόσει, ου μην προσα-το
cπτέον αυτά βασιλεί και Λαζών και Γουβάζη, ει γάρ εκείνος εν
ταύθα παρήν, πάντως αν, άτε δή θεοφιλής ανήρ γεγονώς και
φρενήρης, κατεμέμφετο μεν ημάς τοιαύτα βουλευομένους εκέ
λευεν δε μή ούτω καταπεπτωκέναι και μαλθακίζεσθαι, και
δραπετεύειν, καθάπερ οικέτας, αιρείσθαι φρόνημα δε μάλλοντ5
Κολχικόν και ελεύθερον αναλαβόντας, αντέχειν της συμφοράς
θαρραλέως, και προς μηδέν μεν αισχρόν και ανάξιον των πα
τρίων εξάγεσθαι τρόπων, εμμένειν δε τούς παρούσι και πεποι
θέναι, ως του κρείττονος ήκιστα το έθνος περιοψομένου, είτα
πώς oύ σφόδρα παράλογον, αυτώ μεν τώ βιαίως ανηρημένω.2ο
Dταύτα κατά το εικος έχειν δεδόχθαι ημάς δε, τους την προς
1. επί των κειμένων R. 6. ώσπερ R. 7. ημών R. ΙΟ»

αρμόσει R. et Ιntpr congruit, αρκέσει ντllg. 13. υμάς vulg, et

Ιntpr, 15, αίρεσθαι Η. 2i. κατά το εικ. έχ, R., κ. τ. εικ.
ευ έχ, vulg., Ιntpr, μι ιε - tam decenter haeo censeat.
est infensus ob nefariam caedem commissam , ideoque hisce malis
afticiuntur; quid opus est etiam nos ei adesse, nostramque operam
conferre, perinde atque si ille per se iustitiae exercendae non suf
ficeret, sed nostro auxilio indigeret? Qualis vero impietatis exces
sus aliis relinquetur, si summam hanc bonitatem nostra defectione
contemnamus, quae etiam nobis quiescentibus nos uti par est pro
pugnat? Νemo itaque nobis mortuum Gubazem verbis in medium
adducat parum viriliter eiulantem, et populares suos suppliciter
orantem, ut sui misereantur, plagas corpori suo inflictas ostentando.
Ηaec enim vitiosis effoeminatisque animis fortassis conveniant, ne
quaquam vero adscribenda sunt regi et quidem Lazorum, atque
adeo Gubazae Si enim ille coram adesset , graviter certe, utpote
pius et cordatus vir, nos eiuscemodi consilia agitantes insimularet,
iuberetque non ita animis cadere atque elanguescere, et servilem
in modum aufugere: φuin potius animo Colchico et liberali resumpto
aerumnam fortiter sustinere , et nihil turpe patriisque moribus indi
gnum committere , sed praesenti rerum statui insistere, certam
fiduciam concipientes divinum auxilium Colchicae genti nequaquam
«lefuturum. Ρroinde quo pacto non vehementer absurdum fuerit,
ipsi quidem violenter interfecto verisimiliter hacc probari, nobis
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 13. 169
εκείνον εύνοιαν σκηπτομένους, ταναντία διανοείσθαι; αλλάA. C. 554
δέδοικα μή και μόνου χάριν του διαλογίζεσθαι ταύτα και δια- Ι. Ι. 28
σκοπείν μεγίστας υφέξομεν δίκας, ει μεν γαρ επ' αδήλoις ελ
πίσι και την εφ' εκάτερα ροπήν επιδεχομέναις τα της απο
5στάσεως ημίν έμελετάτο, ήν μεν αν και τόδε δεινόν, επί τη
λικούτων πραγμάτων κινήσει μόνης ήρτησθαι της τύχης, πλην
αλλ' εξήν ίσως τους ταύτα προηρημένοις αδεέστερον γούν αναι
σχυντησαι, ει δε πανταχόθεν προυπτον δείκνυται το κακόν,
πώς ου μισητέον αυτούς τοιαύτην έννοιαν εμβαλόντας, ως μεν Ρ. 89
ποούν αφεκτέον ημίν εκείνων, και δη μετρίως ερρήθη, φημι δε
δείν βασιλείτων Ρωμαίων το συμβάν αναγγείλαι, ώς ανεν
δικώτατα μετέλθη τους του μιάσματος αιτιωτάτους, και ει μεν
εθελήσει, πεπαύσθαι τoλοιπόν της προς Ρωμαίους διαφοράς,
και συνεργείν αύθις και συστρατεύεσθαι, και των προτέρων
15μετέχομεν συνδιαιτημάτων, ει δε απώσοιτο την αξίωσιν, τότε
δή βουλευτέον ημίν, είπερ ετέραν oδoν τραπήναι συνοίσει.
ούτω γαρ ποιούντες, ούτε του τεθνηκότος επιλελήσθαι δό
ξοιμεν άν, ούτε προπετεία μάλλον ή γνώμη τα ημέτερα δια
τιθέναι.'' V. 64
2ο ιδ. Ειρημένων δε και τούτων, παλινωδίαν, το λεγόμε-Β
5. και τόδε R. et Ιntpr. νει ίd, και τότε vulg. 8. πανταχόθεν add.
ex R. et Ιntpr, undeφuαφue. 9. εμβαλλόντας edd: το υμίν Ρar.
et Ιntpr 12, μετέλθη R. , μετέλθοι vulg. 15. Νum μετέχειν"
vero, benevolentiam erga ipsum praetexentibus, contraria deliberari?
Sed vereor, ne vel ea sola de causa, quod haec animo cogitatione
φue agitaverimus, maximas poenas simus subituri. Si enim incerta
spe dubioque eventu et variis in utramvis partem momentis obnoxio
defectionem moliti essemus, erat profecto etiam hoc grave, in tan
tarum rerum motu a sola fortuna pendere, licuisset tamen fortasse
iis, qui hoc consilii ceperant, liberius impudentiusque id aggredi. Si
vero pravitas huius consilii et mala inde exspectanda omni ex parte
sunt conspicua et manifesta, quo pacto non sint digni odio, qui vos
in hanc cogitationem induxerunt Quomodo igitur abstinendum no
Βis ab illis sit, et quidem moderate dictum est. Εgo vero ita sentio,
factum ipsum ita tit accidit Imperatori esse nuntiandum, ut nimi
rum iustissime animadvertat in praecipuos caedis auctores. Οuod
quidem si fecerit, nostra cum Romanis simultas consopietur, et la
Βorum expeditionumque societatem pristinamque cum ipsis consue
tudinem redintegrabimus. Si vero repulsam patiamur, petitionem
que nostram reiίciat, tum demum deliberandum erit, an aliam viam
ingredi expediat. Ita enim facientes, neque mortui Gubazae obliti
ρsse videbimur, neque temeritate potius quam consilio res nostras
instituere."
14. Ηis dictis Colchi palinodian, ut est in proverbio, cecine
 17ο ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α.C.554 νον, ήδον οι Κόλχοι, και μετεπείθοντο, μάλιστα γάρ αυτούς

""""εις τούτο συνήλασε το δεδιέναι, μήποτε άρα, ει μετασταϊεν,
και την επί τό κρείττονι δόξαν αφαιρεθείεν, επειδή ουν ή
του Φαρτάζου γνώμη ενίκα, αυτίκα οι άριστοι και ευπατρί
δαι του έθνους Ιουστινιανό βασιλεί τα επι Γουβάζη ξυνενε-5
χθέντα διήγγειλαν, άπασάν τέ οι ανεκάλυψαν την απάτην,
ώς εκείνος μεν ούτε μηδίσας πώποτε, ούτε άλλο τι άχαρι κατά
"Ρωμαίων βουλευσάμενος ήλω, οι δε αμφί Μαρτινόν τε και
"Ρούστικoν, επειδή αυτούς υπό ραστώνης θαμά σφαλλομένοις
επεκάλει τε τα εικότα και έχαλέπαινεν, οι δε ταύτην τε τήνιο
C συκοφαντίαν έμηχανήσαντο, και τον ουδέν ήμαρτηκότα διέ
φθειραν εδέοντο δή ουν τή του κατοιχομένου ψυχή τούτο δή
παρασχεϊν το χαριστήριον έλεγoν δε ουκ άλλο τι άρα ή ώστε
μή ατιμώρητον καταλιπείν το αδίκημα, βασιλέα δε σφίσιν
επιστήσαι ουκ οθνείόν τινα, ουδε επηλύτην, αλλά Τζάθηνι.5
τον Γουβάζου νεώτερον αδελφόν εν Βυζαντίω κατ' εκείνο του
καιρού διατρίβοντα, ως αν αυτοίς πάλιν ο πάτριος διασώζοιτο
νόμος και η ανέκαθεν του βασιλείου γένους ακραιφνής ομο
λογία, ο δε, (όσια γάρ αυτώ έδόκει και δίκαια,) ώς τάχιστα
επετέλει, και ούν Αθανάσιον, ένα των πρώτα λαχόντων εναο
Ιοτή συγκλήτω βουλή, έστειλε διασκοπήσοντά τε το πραχθέν
4. Φαρτάξου R., Ιntpr, Pharazίς. 5. τώ Γ: R. 7. άχαρι add, ex
R., Ιntpr. cum vulg facit. 16. αδελφόπαιδα R. in mg. 19. όσια
et δίκαια R., όσιον et δίκαιον vulg.
runt, sententiamque mutarunt, praecipue vero ipsos eo adduxit,
quod metuerent ne si quando ad Ρersas desciscerent, recta etiam de
ΙDeo opinione religioneque sua privarentur. Postquam igitur Pharta
zis sententia vicit, statim optimi quidam nobilissimique Colchicae
gentis viri delecti sunt, φui Iustiniano Imperatori, φuae in Gubazem
perpetrata essent nuntiarent, omnemque ei fraudem detcgerent,
quodque ille quidem Ρersarum partibus nunquam studuisset, neque
adversus Romanos aliquid esset molitus ; Μartinus vero et Rusticus,
quod illos prae ignavia vecordiaque frequenter errantes merito in
creparet eisque succenseret, hanc ipsi calumniam struxissent, et in
nocentem trucidassent. Supplices itaque Imperatorem orarunt, ut
defuncti manibus hoc gratificaretur, nihil vero aliud dixerunt, φuam
ut facinus illud impunitum ne relinqueret, regemque sibi designa
ret non alienigenam aliquem, neque peregrinum, sed Τzathem iu
nioren Gubazae fratrem, qui tum temporis Byzantii degebat, utque
ita ipsis denuo patria lex conservaretur, et regii generis iam inde
ab antiquo continuata sibique constans et inviolata successio. Im
perator itaque (aequum enim id ipsi videbatur et iustum) φuam
citissime eorum petitioni satisfecit, et Αthanasinm, τιnum ex prima
riis senatoribus, qui accurate in factum inquireret, et de co cx
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 14. 17 Ι
ές τοδη ακριβές,
και και κατάΡούστικον
παραγενόμενος, τους Ρωμαίων νόμους
μεν ευθύς κρινούντα. Α,Ι. Ι.C28554
ες Αψαρούντα
έστειλε την πόλιν, και τώ εκείνη δεσμωτηρίω εγκαθείρξας
εφρούρει Ιωάννη δε τό βασιλέα μεν φενακίσαντι, αυτουργώ
5δε του μιάσματος γεγενημένω, αποδράσαντί πως εν τώ τότε
λαθραιότατα, και φυγή τήν σωτηρίαν καρπώσασθαι πειρω
μένω, αλλ' εκείνωγε τώ Ιωάννη επί τοίσδε πορευομένω ύπαν
τιάζει, ούτω παρασχόν, ο Μετριανός, (είς δέγε ήν ούτος των
αμφι τα βασίλεια δορυφόρων, ούς δή Σκρίβωνας ονομάζου-Ρ.90
τοσιν έσταλτο δε αυτόσε τούτου δη ένεκα, εφ' ώ εξυπηρετήσα
σθαι'τε τό Αθανασίω, και άττα αν υπ' εκείνου κριθείη τόνδε
ταύτα επιτελέσαι.) ξυλλαβών δή ουν ο Μετριανός τον Ιωάννην,
παρά τον διαιτητήν απεκόμισεν, ο δε και τούτον ες Αψα
ρούντα εξέπεμψεν, εν ειρκτή τε και ποδοκάκη μενούντα, έως
15ο εν ποσίν αγών διανυσθείη.
ιε. "Αμα γάρ τό ήρι αρξαμένω παρήν ο Ναχοραγαν ες Α.C.555
Μουχείρισιν, και αυτίκα τά τε στρατεύματα ήθροιζε, και """9
πλείστη όση χρώμενος προθυμία τα ες τον πόλεμον εξηρτύετο.
τoιγάρτοι και οι Ρωμαίοι αμφι την Νήσον αγειρόμενοι πα
2oρεσκευάζοντο, και τα της κρίσεως εικότως ανεκόπτετο τί γαρ
αν αυτοίς εν τώ τότε προυργιαίτερον κατεφάνη της περί τον
πόλεμον ευκοσμίας, ήδη δε και ο Τζάθης άμα Σωτηρίχω τώΒ
στρατηγώ εκ Βυζαντίου αφικτο, τήν τε πατρώαν αρχήν και
2. ες om. R. 8. Μετριανός R. et Ιntpr., Μαστριανός vulg.
9, Σκρίβονας Lugd. 1ο, του δή R. 12. Μαστριανός vulg. 14.
μενούντας R. 17. ήθροίζετο R. 22. Sotirem ubique vocat Ιntpr.
τώ om. R. 23. πατρώου R. et in mg αδελφού.
praescripto Romanarum legum sententiam ferret. Οui cum ad
venisset, Rusticum quidem statim Αpsarunten misit, atφue in illius
μrbis carcere custodiri iussit. Ioanni vero, φui regem fefellerat, et
tum temporis admodum clam se inde surripuerat, et fuga salutem
parere nitebatur, huic, inquam, Ioanni, qui hac de causa se in iter de
derat, forte fortuna obvius est factus Μetrianus, unus e regiis satel
litibus, φuos Scribonas vocant, missus autem erat illuc, ut Αthana
sium ministraret, et quae ille iudicasset exsequeretur Μetrianus
1taque eum apprehensum ad iudicem Αthanasium duxit, qui etiam
Ιnunc Αpsaranten misit, ut ibi in carcere et cippo haererettan
tisper dum disceptatio iudicialis, φuae iam apparabatur, esset absoluta.
15, Statim enim ineunte vere Νachoragan Μuchirisim venit,
ot confestim copia" ερςgit, φuantaque poterat diligentia se ad bel
lum comparabat. Νihilo secius vero etiam Romani circum Ιnsulam
Congregati, sese summa vi apparabant, et iudicium merito protra
bebatur. Quid enim ipsis eo rerum statu maiori curac esse debe
bat, quam res ad bellum necessarias quam optime constituere 3
 172 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. Ε τά ταύτης παράσημα προς τού βασιλέως "Ρωμαίων, ήπερ εκ

*9 παλαιού νενόμισται, δεδεγμένος, εισί δέ γε ταύτα στέφανος
χρυσούς λιθοκόλλητος, και χιτώνιον ποδήρες υπόχρυσον, πέ
διλά τε κοκκοβαφή, και μίτρα ομοίως χρυσώ τε και λίθοις
πεποικιλμένη, χλαμύδα δε αλουργή τους βασιλεύσι των Λαζών5
ου θέμις αμπίσχεσθαι, λευκήν δε μόνον ου μέντοι παντάπασί
γε κοινήν ούτω και ειθισμένην, αμφι γάρ το μεσαίτατον εκείνη
χρυσό υφάσματι εκατέρωθεν καταλάμπεται, βασιλικόν δε και
Cτο εμπερόνημα της χλαμύδος, λίθοις τε εκκρεμέσι και τη άλλη
κατασκευή διαπρέπον, επιβάντα δή ουν τον Τζάθην της υπη-το
κόου και τη βασιλείω στολή κεκοσμημένον, αυτίκα οί τε στρα
τηγοί και άπας ο των Ρωμαίων στρατός δεξιούμενοί τε και
τα εικότα γεραίροντες προηγούντο, έξωπλισμένοι ώς ευπρε
πέστατα, και επί των ίππων οι πλείστοι οχούμενοι, οι δε
Λαζοί ες το χαίρον μεταβαλόντες, και μόλις αποπαυσάμενοι15
της ανίας, στοιχηδόν οι παρωμάρτουν, σάλπιγγές τε παντα
χόθεν επήχουν, και τα σημεία ες ύψος επηρτο, και ήν η
πομπή φαιδρά τε επιεικώς και γαυροτάτη, και πλέον η κατά
v.65 την Λαζών βασιλείαν εξωγκωμένη. Τζάθης μένουν ες την
αρχήν καταστάς, έταττεν έκαστα τoλοιπόν, και διεκόσμει2ο
Ιοτο ομόφυλον, ως αυτό τε ήν βουλομένω, και ο πάτριος ύ
πηγόρευεν τρόπος, Σωτήριχος δε ο στρατηγός αυτίκα είχετο
1. πρός τών et paulo infra καθαλάμπεται et Τζάτην Sph. Ρar.
8. και add. ex R. 13. ευπρεπέστατον R. 16. σάλπιγγες R. ,
σάλπιγγα vulg. πανταχόθεν R., πάντοθεν vulg, 19 εις
codd. et edd.
Ιam vero etiam Τzathes una cum Sotericho Βyzantio advenerat, pa
terno regno eiusque insignibus a Romanorum Imperatorc veteri more
ac ritu acceptis. Sunt autem haec corona aurea pretiosis distincta
lapidibus, et palla ad talos demissa, auro intertexta, calcei murice
tincti, et mitra similiter auro et lapidibus variata. Chlamydem vero
purpuream Lazorum regibus gestare fas non est, sed tantum alban,
πιon tamen omnibus communem et consuetam. Circa medium enim
illius aureum φuoddam textum utrinque resplendet, regia etiam
fibula chlamydis', lapidibus aureis inde pendulis alioque aΡΡara
tu insignis. " Ingredientem itaque iam suam ditionem Τzathem gt
regio habitu ormatum , confestim praefecti et, universus exerci
tus Romanus salutantes debitisque honoribus afficientes, ei pragibant,
splendidissimis armis induti, et equis plerique vecti, Lazi vero
ad laetitiam conversi, aegre tandem deposito moerore, seriatiμι
ipsum deducebant, tubis omni ex parte clangentibus, et signis in al
tum sublatis, eratque pompa splendida admodum atque. magnifica,
et magis quam Lazorum regnum fert fastuosa. Τzathes itaque iam
regno inauguratus, administrabat deinceps omnia gentemque suam
regebat, Ρrout sibi visum eraι et patrius mos suadebat. Soteriςlaus
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 15. 173
- γν Υ η.

της πορείας, εφ' ήπερ και έσταλτο. χρυσίον γάρ εκ βασιλέως ή".
» * Υ ? - • 1- 2
555
Α η « ν

έκόμιζεν, εφ' ώ τους προσοίκοις βαρβάροις κατά το ξυμμαχικον" 9

διανέμοι, ειθισμένον γε τούτο εκ πλείστου και αν' έτος γιγνό
μενον, είποντο δε αυτό και των παίδων οι πρεσβύτεροι, Φι
5λάγριός τε και Ρωμύλος, ώς αν ευθύς αφ' εστίας μοχθείν
Υ « η - Υ W y Cr Λ 2/ 2V

εν δέοντι παιδευθείεν, έπει και ες ήβης μέτρον ήδη άμφω

Υ " ν. 2' "" -ν c 1 , w "

εληλυθέτην, και ήστην οίω διαπονείσθαι. ο γάρ δή τρίτος

Υ - Υ ' Σ» " χ ν ν ΥΥ Υ"

αυτών, Ευστράτιος, εν Βυζαντίω ελέλειπτο, νέος γε ών έτι

κομιδή, και άλλως το σώμα ου ρωμαλέος ώς δε ες την των Ρ.9ι
τοκαλουμένων ΙΜισιμιανών χώραν ο Σωτήριχος αφίκετο, οι δή
-" "ν ι 2V

κατήκοοι μεν του βασιλέως των Κόλχων τυγχάνουσιν όντες

' w C Σ " w Cr Αυ Υ

καθάπου και οι Αψίλιοι, γλώττη δε όμως χρώνται αποκε

ν " « η Υ w \ 4 "ν 2 "

κριμένη και νόμοις ετέροις εισί δε τούτου δή του Αψιλίων

γένους βορειότεροι, και τετραμμένοι ήρέμα ες ήλιον ανιόντα
15επειδή ουν ες τούσδε παραγέγονεν, έννοιά τις αυτούς εισήλ
θεν, ως άρα έντι των σφετέρων φρουρίων αμφ' αυτά δή τα
- « Α

Λαζών όρια ιδρυμένον, ο δή Βούχλοον ονομάζουσιν , τούτο

ν ι "ν Ρ -ν γ\ «. -

δε όγε βούλoιτο τους Αλανούς καταπρoέσθαι, ώς αν οι των

εθνών πρέσβεις των απωτέρω οικούντων, αυτού αγειρόμενοι,
w 4 1 Υ - η

2οτον μισθόν αποφέροιντο, και μηκέτι ανάγκη τις είη τώ τα

χρήματα παρεχομένω τάς του Καυκάσου περινοστείν ύπω-Β
ρείας, και αυτόν επ' εκείνους ιέναι.
3. διανέμοι R., διανέμει vulg. 7. ήσθην Sph. Ρar. 8. Ευστράτης
Β., Ιntpr. Εstratius, ιο. Μisίαni sunt apnd Intpr, et infra in
Εxc Βav. 17. Βούχλοος R. 21. Ρro περινοστείν R. πέρι, sed
in mg, περάν. 22. και om.R.
autem praefectus statim iter, ad quod missus erat, arripuit. Αdfere
bat enim pccuniam a rege, φuam finitimis barbaris bellicae societa
tis causa distribueret; quidem et a multo tempore est usita "oi
tum et quotannis fit. Comitabantur vero ipsnm ex filiis duo ma
iores natti, Philagrius et Romulus, ut statim domo egressi moderatis
laboribus adsuescerent, siquidem ambo iam ex ephebis excesserant ,
et labori ferendo pares erant. Τertius enim illorum, Εustratius, Βy
zantii relictus erat, φuod et adhuc admodum esset iuvenis, et cor
pore insuper nequaquam valido. Ρosteaquam autem ad Μisimiano
rum ditionem pervenit Soterichus, (qui quidem Colchorum regi pa
rent, ut εt Αpsilii, diversa tamen utuntur lingua aliisque legibus,
sunt vero hi Αpsiliorum gente borealiores et ad orientem solem
nonnihil vergentes,) ad hos, inquam, cum venisset , cogitatio quae
dam ipsis incidit, φuod utique unum quoddam ex ipsorum propu
gnaculis circa ipsos Lazorum fines situm , Βuchloum vocatum , Αla
nis prodere vellet, ut gentium, guae remotius habitarent, legati ibi
εongregati stipendia deferrent, meque amplius necessitas ulla esset,
ut, qui pecunias adferret, Caucasi montis radices circumiret, ipse
φue ad illos iret.
 174 ΑGΑΤΗΙΑΕ
Α. C.555 ις. Ταύτα δή οι ΠΜισιμιανοι είτε γνόντες, είτε και
""" υποτοπήσαντες, στέλλουσιν άνδρας δύο των παρά σφίσι λο
γίμων, Χάδον όνομα και Θυάνην. οι δε ευρόντες αυτόν αγχου
που εκείνου δη του έρύματος εναυλιζόμενον, και πλέον ες την
δόκησιν επιρρωσθέντες, ,,αλλ' ου δίκαια δράσειν ημάς'' έφα-5
σαν ,ώ στρατηγέ, διενοήθης χρή γάρ σε μηδε άλλω τω εφιέ
ναι τα ημέτερα παραιρουμένω, μήτιγε και αυτόν ούτως εθέ
λειν, ει δέσε ως αληθώς μη ταύτα αρέσκει, άγε όπως ενθένδε
Cώς τάχιστα μεταβάς, εν ετέρω αποδιατρίψεις χωρίω, και σε
τα επιτήδεια ήκιστα επιλείψουσιν, αλλ' ημείς άπαντα οίσο-το
μεν ενταύθα γάρ σοι ου μενετέα παντάπασιν, ουδε ανεξό
μεθά σου μέλλοντος ες τόδε και σκηπτομένου." ούτω δε αυτών
αυθαδιαζομένων, ουκ ανεκτά ήγησάμενος ο Σωτήριχος, ει
τους των Κόλχων κατηκόοις εξείη κατά Ρωμαίων θρασύνεσθαι
των υφ' ους οι Κόλχοι τετάχαται, παρακελεύεται τους οπα-15
δοίς παίειν αυτούς αίς επεφέροντο βακτηρίαις, οι δε καθίκοντο
αυτών αφειδώς, και ες τουπίσω ημιθνήτας απέπεμψαν τού
του δε γεγενημένου, Σωτήριχος μεν ώετο μηδέν αντίπαλον
έσεσθαι, αλλ' ώσπερ αμέλει οικέτας οικείους ήμαρτηκότας
διαχειρισάμενος, και ουδέν οτιούν ευλαβητέον αυτώ, έμενέ2ο
τε κατά χώραν, και είτα, νυκτός επιγενομένης, εκάθευδε σφό
το δρα αδεώς και άφυλάκτως ούτω δε οι τε παίδες και οι δο
4 αυλιζόμενον R. 5. δίκαι δράσαι R. 7. ούτω R. 9
αποδιατρίψεις R., αποδιατρίψης vulg, το λείψουσιν R. 14.
εξείη R., εξήει vulg. 17. Ρro και R. oύς. 18. ώετο μηδέν αν
τίπαλον R., ουδέν αντ, ώετο νulg.
16. Ηaec cum Μisimiani sive cognovissent sive suspicati essent,
duos ex suis insignes viros, Chadum nomiue et Τhuanem, mittunt, φui
oum ipsum reperissent iuxta illud propugnaculum stationem habentem,
suspicione validius confirmata . ,,Ιniuria, "Ε nos afficere co
gitas, praefecte. Οportet enim te nequc alteri cuiquam permittere,
ut nostra nobis adimant, nedum ipsum hoc velle, Si vero hoc tibi
ropositum non est, fac age ut quam citissime hinc discedens alio
in loco commoreris. Νeque tibi Ει, sunt necessaria , sed nos
omnia deferemus. Ηic enim nullo modo tibi est manendum, ne
que feremus te hic moras trahentem et tergiversantem." Ipsis vero
ita procaciter loquentibus, Soterichus mcquaquam tolerandum ratus,
si Colchorum subditis ita adversus Romanos, quibus parent, liceret
ferocire, stipatoribus suis mandat ut baculis, quos gestabant, cos cae
derent. Οui atrociter in ipsos invecti, semineces remiserunt. Οui
bus peractis, Soterichus quidem nihil hostile eventurum ratus, et
perinde fere ac si servos stios delinquentes plagis excepisset, nihil inde
sibi verendum existimans, eo loci mansit, et deinde obοrta nocte
valde intrepide absque ullis excubiis ibi dormivit: similiter vero et
 ΗΙSΤΟΡtΙΛΙΚΌΜ ΙΙΙ. 16. 175
- ι 1\ -

ρυφόροι και οπόσον άλλο αυτό θητικόν είπετο ή και δούλον,εί

Υ " γν Α c Α' Α- 2
555
εκμελέστερον και ούτοι άπαντες ή ώς εν πολεμίων κατεσκη-
/ w " ν cr
9
νημένοι, ανεπαύοντο, εν τούτω δε οι Μισιμιανοι, την ύβριν
ουκ ενεγκόντες, επιφοιτώσιν αυτούς καρτερώτατα έξωπλισμέ
Υ / τ- w C

5νοι, και αυτίκα επί το δωμάτιον χωρήσαντες, ού δή ο στρα

τηγός ανεκέκλιτο, κατακτείνουσι προτέρους τους παρευναστή
- ν αι Υ w Υ r

ρας των θεραπόντων. θορύβου δε, ώσπερ εικός, και πατάγρυ

- w -ν - Υ -

πολλού κινηθέντος, ξυναίσθησις μεν του κακού αυτώ τε Σωτη

-ν 1 / Υ c

ρίχω και τους αμφ' αυτόν άπασιν εγίγνετο και τοίνυν υπό
" -ν - «υ C1 Αw

ποδέους εκ των ευνών ανεπάλλοντο, έτι δε τώ ύπνω καρηβαρούν - 2/ r -'

τες και παρειμένοι, αμύνεσθαι αυτοίς ού τι μάλα παρήν, οι Ρ.92

μεν γαρ ταις σισύραις τω πόδε περιελιττόμενοι, είργoντο της "

πορείας, οι δε και ήδη επί τα ξίφη ορμήσαντες, και σχεδιά

ν 3. Υ ν

ζειν πειρώμενοι τα πολέμια, αλύοντες ήσαν οικτρότατα οία

y Α. Υ "

15εν σκότω και απορία, έστε τους τοίχους περιρρηγνύμενοι, και

Υ " Α" Υ -

όπη ετύγχανον
ήδ
w
κείμενα
λήφθ τα όπλα επιλελησμένοι
"ν βδενό ένιοι δε αυτών Υ " Υ Αν

και τώ ήδη ξυνειληφθαι άπειρηκότες, ουδενότι έμηχανώντo, V.66

Υ ν / 2/ 2/ ν ? Υ Υ/ Οι

εβόων τε μόνον άλλος άλλοθι και ώλοφύροντο, ούκ έχοντες ό, τι w - " Υ ν

και δράσαιεν, ούτω δε αυτών καταπεπληγμένων, επεισπεσόν

1. ν Υ " " ' w ν

2οτες οι βάρβαροι αυτόν τε Σωτήριχον κατακτεινουσι και τους

- r / w ν

παίδας και πρός γεξύμπαντας τους άλλους, πλήνει μή τις Β

1. οπόσον άλλο αυτώ R., όσον αυτό άλλο νulg. 2. εν πολε
μίων R., εν πολεμία vulg. 9, εγίγνετο R., εγένετο vulg.
ι 2. σισύραις R., σκύραις vulg., Ιntpr. υeste oblongα. 14. αλύον
τες scripsi pro vulg. αλόντες, αλόντες R., Ιntpr, errabundi dινα
gabantur, guasi legerit αλώμενοι. Νum ήεσαν 2 Universum
locnm emendatione egere perspicio, satis probabilem invenio
nullam. 15. περιρηγν, R.
filii et satellites, et quotquot cum domestici famuli et servi seque
bantur, etiam hi omnes securius , φuam in hostili terra convenie
Dat, dormiebant. Interea vero Μisimiani, iniuriam acceptam non fe
rentes, validissimc armati in eos irruunt, statimque in domunculam,
in qua cubabat praefectus, irrumpentes, proxime accubantes famulos
obtruncant. Τumultu itaque, uti par est, strepituque ingenti exci
tato, sensus mali ad Soterichum reliquosque qui ipsi aderant omnes
Ε Quocirca cum ": nnetu lectis excussi, somno tamen ad
nuc praegravati et languidi essent, non admodum sese tueri pote
rant; alii enim cum pedes pellibus involutos haberent, incessu pro
hibebantur; alii vero cum iam ad enses arripiendos prornerent, et
tumultuarium conflictum tentarent, errabundi miserrime ferchantur,
utpote in tenebris et summa consilii inopia, in parietes impingentes,
et ubinam arma deposuissent obliti. Νonnulli vero ipsorum eo quod
iam oppressi essent desperantes, nihil plane attentabant, clamabant
tantum alins alibi atque eiulabant, ignari quid agerent. Sic itaqιιο
perculsis ipsis, barbari irruentes et Soterichum ipsum obtruncant
 176 ΑCΑΤΗΙΑΕ
Α 4. ' Λ

Α.C.555 έκ τινος τυχόν αλάμενος όρσοθύρης ή και ετέρω οποίω δή

"." "9τρόπω λαθών διεσώθη ταύτα δε δράσαντες οι αλιτήριοι, εσκύ
λευσαν τους κειμένους, τά τε άλλα οπόσα επήγοντο κτήματα,
και πρός γε το βασιλέως αφελόμενοι
/2 και η »
χρυσίον, καθάπερ τινάς
C Υ -ν Υ w Α ν c ν

πολεμίους ως αληθώς , άλλ' ουχί φίλους τε και ηγεμόνας5

απεκτονότες.
w ν -ν ν Αν 3

ιζ. Επει δε αυτοίς τα της μιαιφονίας απείργαστο, και

το ανοιδαίνον τέως της γνώμης και οργιζόμενον, τώ αποπλη
σθήναι την επιθυμίαν, υπoχαλάν έδόκει και περιστέλλεσθαι,
ν ν ν Υ ν 2 ... " Ο Αν "ν 2. Α"

τότε δή μόνον το πραχθέν εφ' αυτό διασκοπούντες, ανελογί-το

ζοντο, και ξυνίεσαν oποίος αυτούς ανέρριπτο κύβος, ότι τε
ουκ ές μακράν ήξουσιν οι Ρωμαίοι τιμωρησείοντες, και ότι
* 2 . - 2 ν ?

αυτούς εκείνοι ουχ υποστήσονται. τοιγάρτοι αναφανδόν απο

C στάντες, προσεχώρουν τους Πέρσαις, και έπρεσβεύοντο, υπο
δέχεσθαι τε σφάς αιτούμενοι, και ως δή κατηκόοις τoλοιπόντ5
μ' " Α ν -' η" -

επαρήγειν τούτων δε απάντων τους των Ρωμαίων στρατηγούς

απηγγελμένων, έχαλέπαινον μεν οίγε και εδυσφόρουν, τίσα
σθαι δε παραυτίκα τους Μισιμιανούς ου μάλα ηδύναντο, πιε
" Αν ν Λ- Υ ' 2/ 1 < τ ν

ζόμενοι τή περί του μείζονος ασχολία. ήδη γάρ ο Ναχοραγαν

«- ν - - Υ " Υ w

εξήκοντά που χιλιάδας μαχίμων ανδρών επαγόμενος, επί τη 2ο

Νήσον έφοίτα, ίνα Μαρτίνός τε και Ιουστίνος ο Γερμανού
1. "Ε, R., oρσοθύρας vulg. 8. τέως om. R. et Ιntpr.
ιο, τότε δε R. , εφ' αυτώ R., εφ' εαυτώ vulg. 1 τ. ανέρρι
πτο correxi, ανέρριπται R., ενέρριπτο vulg. . 12. τιμωρησείοντες
Β., τιμωρήσοντες vulg. . 17. απηγγεμένων sph. Ρar. 2ο. Ρro αν
δρών R. Περσών, 21. Ιουστίνος R. et Ιntpr., Ιουστινιανός vulg.
εt filios et reliquos omnes, nisi φuis forte per editiorem aliquam
ianuam aut alio aliquo modo clam evasisset. Ηaec cum scelerati
perpetrassent, mortuos spoliarunt, reliquaque omnia eorum bona,
εt practerea etiam regiam pecuniam diripuerunt, cum eos tanquam
bostes quosdam revera, non autem ut amicos et duces suos, in
terfecissent.
17. Ρosteaquam vero peracta iam atroci hac strage excandescentia
illa animorum atque ira videbatur deferbuisse sedataque esse, ex
pleto nimirum pravo ipsorum desiderio, tum nudum in se factum
considerantes, secum reputarunt atque intellexerunt, φualis alea ipsis
esset iacta, quodque non multo post Romani essent venturi idqτισ
ulturi; meque ipsi illorum vim sustinere possent. Οuocirca aperta
defectione facta , Ρersas adierunt et oratores miserunt, postalantes
ut ipsos tuendos susciperent, et tanquam subditis deinceps opitnla
rentur. Ηaec vero omnia posteaquam Romanorum praefectis sunt
renuntiata, indigne quidem ea molestissimeque tulerunt, ulcisci ta
men e vestigio non satis poterant, occupatione circa maioris mo
menti rem praepediti. Iam enim Νachoragan sexaginta bellatorum
millia ad Ιnsulam ductabat, guan Μartinus et Iustinus Germani
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 17. 177
" γ. ν

και τα αμφ' αυτούς στρατεύματα ετύγχανον ξυνειλεγμένα οι Α. C.555

w
δε εκ τών
, -

ούννων μισθοφόροι ,
2/
τών δή Σαβείρων ονομαζομέ-Ι. Ι. 29 " - -

ν - C - /

νων, (παρήσαν γάρ τους Ρωμαίοις οπλιτών απόμοιρα ου πολ-D

λώ ελάσσους των δισχιλίων ηγούντο δε αυτών Βαλμάχτε
Μ / Α 2/ Ω/ -' \ / Υ ν

5και Κούτιλζις καιδή Ίλιγερ, <',άνδρες των παρά σφίσιν ονομα

ν τ 3. Υ ν ν >
στοτάτων,) ούτοι δή ουν οι Σάβειροι αμφι την Αρχαιόπολιν
και τα εκείνη πεδία, προστεταγμένον αυτοίς υπό ΙΜαρτίνου,
- 2. -

εστρατοπεδεύσαντο, εφ' ώ τους πολεμίους (ένθένδε γάρ ήμελ

λον διαβήσεσθαι)
ως άνoίoί τε είεν πημαίνοντες, χαλεπωτέ γΥ 7- γ.

- 1.

τοραν αυτοίς και σφαλερωτέραν ποιήσoιντο την πορείαν, ο δε

Ναχοραγαν, επειδή ες τούτο τετάχθαι τους Σαβείρους επέ
πυστο, απολεξάμενος εκ των ξυστρατευομένων Διλιμνιτών
2/

άνδρας ες τρισχιλίους, αυτίκα επ' αυτούς έστειλε, παρακε

y ν Υ ν w C. / Α/ «/

λευσάμενος (ήν γάρ αλαζων και υψηγόρος) άρδην άπαντας

-' c Μ " τ - " y w w ' 2/ Τ ν

15διαφθείραι, ώς αν μή οι ιόντι επί τον πόλεμον όπισθεν εκεί- Ρ.93

νοι εφεδρεύοντες υπολειφθείεν, οι δε Διλιμνίται, μέγιστον
Υ" - ν / -' ν

έθνος των εντός

"
Τήρητος ποταμού τη Περσίδι χώρα προσοι Α' - "
κούντων, μαχιμώτατοί τέ εισιν εν τοις μάλιστα, και ου λίαν
«... * ν. « τι Υ " C - "ν " ι.

τοξόται και εκηβόλοι, ώσπερ αμέλει οι πλείστοι των Μήδων.

2οξυστούς τε γαρ επιφέρονται και σαρίσσας, και ξίφος εκκρεμές
ν ?/ - -

από του ώμου μαχαιρίδα τέτινα ελαχίστην τό λαιό βραχίονι

αναδούμενοι, ασπίδας και πέλτας πρoβέβληνται φαίης τε αν
4. Βamalch Cupίlsesφue et Lager Ιntpr. ιο. σφαλερωτέραν
R., σφαλερωτάτην νuig. 12. συστρ. R. 15. οι ιόντι correxi, οι
όντι Η., οιόν τι Lugd ed. pr., Ιntpr είbί, φuum acie decernere
τιμr, ιόντι sine οι Ρar. 17. Πίγρητος R., Intpr. Ρίgrϊtum /lumen.
filius eorumque copiae insidebant; milites antem mercenarii na
tione Ηunni, gui Sabiri vocantur, (aderat enim Romanis militum
gravioris armaturae portio duorum circiter millium, φuos ductabant
Βalmach et Coutilsis et Πiger, celebratissimi apud illos viri,) hi
itaque Sabiri circa Αrchaeopolim et circumiacentes campos, prout
ipsis Μartinus mandarat, castra posuerant : ut hostes (videbantur
enim illac transituri) φuoad possent infestarent, et difficiliorem ma
gisque periculosum ipsis transitum redderent. Νachoragan vero post
φuam Sabiros ea loca insedisse cognovit, delecta ex auxiliariis Di
limnitarum copiis virorum tria millia confestim in eos misit, cum
mandatis (erat enim arrogans et iactabundus) ut omnes penitus in
terficerent, ne sibi ad proelium eunti illi a tergo insidiantes relinque
rentur. Dilimnitae autem, maxima natio earum, quae intra Τigrim
fluvium Ρersiam accolunt, bellicosissimi in primis sunt, neque admo
aum sagittarii, aut eminus ferientes, φudmadmodum fere plerique
Μedorum, hastas enim gestant et sarissas et ensem ex humero de
pendentem ; pugionem practerea sinistro brachio alligantes, scuta et
peltas praetendunt, dixeris sane eos neque omnino levioris armatu
: Αgathία". 12
 178 ΛGΑΤΗΙΑΕ
2" 2/ 2.
Α. C. 555 αυτούς ούτε παντάπασι ψιλους, ούτε μεν ουν οπλίτας και αγ >

4. Η 29χεμάχους, πόρρωθέντε γαρ ούτω τυχόν ακοντίζουσι, και εκ

Β χειρός αύ διαμάχονται, αγαθοί δε και συρράξαι φάλαγγι πολε

μία, και ωθισμώ χρώμενοι τας πυκνώσεις διαρρηγνύναι, ές τε

το μετατάξασθαι ευπετείς, και άρμοσθήναι τώ προσπεσόντι.5
αυτοί δε και ες τα προσάντη γεωλοφα ραδίως αναθέοντες, προ
καταλαμβάνουσι τα υπερδέξια των χωρίων, τρεπόμενοί τε / " ε y

ωκύτατα διαφεύγουσι, και επιόντες ετέροις έμμελέστατα ες

- Υ - 1 ν

την δίωξιν έγκεινται, και σχεδόν τι άπασαν ιδέαν πολέμου

" Υ" - "»

μετιόντες και εξησκημένοι, μέγιστα σίνονται τους αντιπάλους το

- Υ Αν «- - - Υ

ώς δε επιπλείστον ξυμπολεμείν τους Πέρσαις ειώθασιν, ού » "

μήν ηναγκασμένοι, ώσπερ κατήκοοι. αυτόνομοί τε γάρ εισι Χ/ Υ

και ελεύθεροι, και άγεσθαι υπό του προς βίας ου πεφυκότες.

" " 1 Υ - - α 2 1
Ο ιή. Τούτων δήουν των Διλιμνιτών ο αποδασμός, νυ 5
ν 2 " ν Αν <' " Υ " 2/ γ
V.67 κτός επελθούσης, κατά τών Σαβείρων έχωρουν, άμεινον είναι!
κιν - - " Ι
δοκούν.2 έτι καθεύδουσιν
θεύδ αυτούς επιστήναι. ούτω τε8 άπαντα
ιστηναι, ο
- Λ -

ευκολώτερον κατακτείναι και, οίμαι, ουκ αν διήμαρτον της ελ Υ

πίδος, ει μή τις αυτούς έσφηλε τύχη. ιόντες γάρ δήπoυ ες

- 2. Ρ--ν τ
τούτο, ανήρ τις αυτοίς Κόλχος εν σκότω και ερημία, ώδέ πως
ξυνενεχθέν, υπαντιάζει και τον ασμενέστατα ξυλλαβόντες,2ο
χ, " - "ν -

αναγκάζουσι της επί τούς Σαβείρους ηγείσθαι πορείας, ο δε

r « 1 Μ , Μ

προθυμότατα υποστάς το επίταγμα, και ήδη προπορευόμενος,

1. Ρro μεν ουν R. μόνον. 3. αν διαμάχωνται R. 8. ετέροις
correxi, ετέρας Β., ετέρως vulg. 9 ιδέαν πολέμου R., πολ.
ιδ. vulg. 11. ως δή Ρar. " 17. ευκολώτερον R., Intpr..facί
ιίus, ευκολώτατα vulg.
rae esse , neque prorsus gravioris , et statarios milites; nam et emi
nus, si ita res postulet, tela iaciunt, et cominus manu rem gerunt;
exercitati etiam ad infesta acie proeliandum , summaque vi densa
agmina perrumpendum , expediti quoque et faciles in mutanda aciei
forma , et ad quemvis eventum sese accommodandi; facile etiam ar
duos colles cursu superantes, editiora loca praeoccupant, celerrime
φue cum opus est refugiunt, rursusque conversi accrrime insectan
tur atque urgent, atque in omni fere belli specie versati exercita
tissimique gravissime hostes laedunt : iamdudum enim bello assue
runt, iampridem sub Persis militantes , non tamen coacti tanquam
subditi. Liberi enim sunt suique iuris, neque ad alicuius arbitrium
per vim trahi consueverunt.
τ8. Ηorum itaque Dilimnitarum portio quaedam , cum iam
nox esset, in Sabiros ivit : consultius enim ipsis videbatur, si cos
adhuc dormientes invaderent, atque ita facillime omnes trucida
rcnt : neque, opinor, frustrati fuissent sua spe, nisi quaedam i
psos fortuna fefellisset. Νam ipsis ad hoc euntibus vir quidam Col
«hus in tenebris et solitudine forte fortuna fit obvius , guem illi
statim avidissime apprehensum , ut itineris ad Sabiros ducem se
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 18. 179
c 3

επειδή νάπης τινός λασίας έκύρησεν, ύφιζάνει τε ηρέμα και Α. C. 555

- 1 -

υποδύεται ούτω τε διαδρας τους επομένους και προτερήσας, """9

7. ν - Α ι Χ/ 1 W C1 Υ "

ήκε δρομαίος παρά τους Ούννους ευρων δε άπαντας ανειμένως D 3. Υ

ουτωσι αναπαυομένους και υπορέγχοντας ,,ώ δείλαιοι" έφη

5,,αυτίκα μάλα απολείσθε", τορόν τι εμβοήσας και διαπρύσιον.
1 Υ ν Υ - Τ» 2. " Υ -

ούτω τε αυτούς μόλις ανακαλεσάμενος ες εγρήγορσιν, άγγέλ

ν χ/ ν «- " Γ.

λει τους πολεμίους όσον ούπω παρεσομένους, οι δε ξυν θορύβω

- Η W Αν

διαναστάντες, και τα όπλα περιβαλόμενοι, εκτός του χαρα

" ν - "ν

κώματος απεχώρουν, και υπεκρύπτοντο, διχή μεμερισμένοι,

- Α * * - 2. Cr "

τοκατέλιπον δε τήν τε είσοδον αφύλακτον, και ούτω κατά χώραν

έστώτας τους εκ των ξύλων τε και εφεστρίδων έσκευασμένους
- -' κr Α -

οικίσκους, οι δε Διλιμνίται πλείστας μεν όσας ατραπούς τη

- ι w

απειρία των τόπων αναμετρήσαντες, πλην αλλ' έτι υπό το

r Υ Αν 2/ " - Υ. "

κνέφας ες τό των Ούννων στρατόπεδον αφιγμένοι, έσβάλλουσι Ρ.94

15θαρραλέοι επί κακώ τώ σφετέρω, και είσω άπαντες γίγνονται,
ν ν. Υ γ " Α. 1 c γΛ ν Υ -ν ".- Λ

πάταγος δε ουκ ήν, ουδε βοή, ώς αν μή εκείνοι ξυναίσθ0ιντο

"ν - - " ν

δήθεν και αφυπνισθείεν, αλλ' ήρεμαίοι τα δόρατα ές τετάς " Υ

ευνας και τας καλύβας ήκόντιζον, ώς τους καθεύδοντας αναι

»w 2/ 2/ cr Υ -ν 2 r - w Υ, Υ w

ρούντες. ήδη τε ώοντο άπαν αυτοίς ηνύσθαι το έργον, αλλά

2οτότε οι Σάβειροι εκ της ενέδρας εκατέρωθεν ορμηθέντες, έσ
"w « ν- Υ -

πίπτουσιν αυτοίς εξαπιναίως και επιφέρονται, οι δε αθρόοντώ

απροσδοκήτω καταπλαγέντες, και ες ταναντία των ελπισθέν
3. δρομαίως R, 4. υποβρέγχ. vulg. 16. ως άν om. R.
19 ηνύσθαι το έργον R., το έργ. ήν. vulg.
praebeat, cogunt , φuod φuidem mandatum cum ipse libentissime
subiisset, et iam eis praeiret : posteaquam densam quandam silvam
fuit mactus, paulatim se ab eis recepit, atque subduxit, ac tandem
effugiens sequentes atque antevertens, citato cursu ad Sabiros per
venit; Τuos cum universos supine dormientes stertentesque repe
risset , Ο miseri, inquit, iamiam periistis, alta claraque voce in
clamans. Αegreque ipsis ita expergefactis, nuntiat hostem e vestigio
adfuturum. Ηi vero tumultuarie cum surrexissent seque armassent,
vallo excessernnt , et bifariam divisi insidias locarunt , aditum in
vallum castrorum incustoditum relinquentes, similiterque etiam tu
guria passim ex palis et pellibus confecta. Αt Dilimnitae quamplu -
rimas ambages viarum prae locorum imperitia emensi, nihilominus
tamen ante diluculum cum ad castra Ηunnorum pervenissent, con
fidenter suo ipsorum malo in ea irrumpunt, simulque omnes intro
se recipiunt, atque ita tacite citraque ullum strepitum progressi, ne
videlicet illi id persentiscerent atque expergefierent, hastas in co
rum latibula et tuguriola torquent , tanquam interfecturi dormien
tes , et iam putabant rem totam ipsis esse confectam. Sabiri inte
rea utrimque ex insidiis prosilientes, repente in eos irruunt : at illi
subito illo atque inexspectato impetu consternati, et spe plane in
 18ο ΑGΑΤΗΙΛΕ
Υ/

Α. c. 555των περιηγμένοι, διηπόρουν και έταράττοντο ούτε γάρ φεύ

Ι. Ι. 29γειν αυτούς ράστα ενήν εν ελαχίστωχωρίωξυνειλημμένους, "ν - 7.
Β ούτε μήνες το ακριβές τους δυσμενείς
- " ζ διαγινώσκειν,Ν',. οία
η. " Αλ..."
εν ι « η -'

νυκτομαχια και φόβω, τοιγαρτοι χύδην υπο των Σαβείρων Υ -ν -ν Υ

εκτείνοντο, ουδ' όσον ες πείραν ελθείν αμυνόμενοι και οκτα-5

κοσιοι μεν άνδρες
r ν 2/ >"
ένδον εν τω στρατοπέδω διεφθάρησαν,
Υ Αν r και " 4.
Οι
" / ν ν- /

δε άλλοι μόλις υπεκβάντες ήλώντo σποράδην, ούκ επιστάμε

ι Χν 2 -

νοι όποι χωρήσαιεν ήδη τε πόρρω που πεφευγέναι δοκούντες,

Υ - -

αύθις ες ταυτον ανεκυκλούντο, και περιέπταιον τοις πολεμίοις.

και ταύτα μεν της νυκτός απάσης εγίγνετο ήδη δε του όρ-το
θρου χαρασσομένου, και ημέρας επιφανείσης, αυτίκα των
Διλιμνιτών οι σωζόμενοι επεγιγνωσκοντας πορείας, και ιθύ
c των Περσικών έθεον στρατευμάτων, έγκειμένων σφίσι και ώς
των Σαβείρων. Βάβας δε ο στρατηγός, ος δή των εν τή κοι
" 4. -'

χίδι χώρα
τός γε ιδρυμένων εκπλείστου Ρωμαίων ηγείτο,
ο Βά και την αλλ'
Αο ου-15
2 ν w y - "

"
ς } άβας (ετύγχανε γαρ εν τώ τότε κατά την Αρχαι
/ Αν Αν Αν /

όπολιν διανυκτερεύσας,) τώ μεν θορύβω και τη βοή πάντοθεν

-ν - Λ. / Υ ι» »ν

περιεβομβείτο έως δε σκότος ήν και αδηλία των ποιουμένων,

ο δε αφασία είγετο πολλή, και ένδον ήoέμει ώς δε, του ήλιο
ο οε αφασια ειχετoπoλλη, και ενοον ηρεμει, ως οε, του ηλιου
ν "ν ΥΥ και 2 Αυ

επαυγάσαντος τας ακρωρείας, κατείδε το ατρεκές τών τελου-2ο

μένων, και τους Διλιμνίτας υπό τών Σαβείρων ελαυνομένους,
τότε δε και αυτός εκδραμών του άστεος άμα τό ξυμπαρόντι
c Υ Υ η "ν

D ομίλω, ουκ ελάχιστόντι αυτών διεχρήσατο μέρος, ως μόλις

8. όπη R. 14. ο στρατηγών R. δή om. R. 15, αλλά R.
contrarium versa, in summa consilii inopia et perturbatione rerum
versabantur Νeque enim facile ipsis erat fugam capessere , in ar
ctum coactis, neque satis hostes internosse poterant, utpote cum
nocte et metu conflictantes. Ρassim itaque a Sabiris trucidabantur,
ne tentata quidem sui defensione; atque octingenti φuidem viri in
tra castra perierunt, reliqui difficulter elapsi sparsim errabant , ne
scii plane quo se conferrent, cumque iain procul aufugisse vide
rentur, circumacti rursus et eodem relapsi, in hostes incidebant.
Ηoc pacto tota illa nox est transacta. Μane vero cum iam illuxis ί
set, confestim φui supererant Dilimnitae recognitis viis recta ad Ρer
sarum castra cucurrerunt, persequentibus ipsos nihilominus tergaque
prementibus Sabiris. Βabas interea praefectus, qui iam inde a multo
tempore Romanorum, φui Colchican regionem insident, dux fuerat,
cum per id temporis Αrchaeopoli pernoctasset, et tumultus ac cla
rnor
quidipsum omniincertus
ageretur ex parteesset,
circumsonuisset: φuamdiu
φuietus tacitusque ibitenebrae erant,
subsistens, et
intus
se continebat. Simulatφue vero sol montium iugis affulsit, vere φuid
ageretur prospexit, Dilimnitas nimirum a Sabiris fugari. Τum ita
φue etiam ipse urbe effusus cum agmine, quod ad manum crat ,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 19. 18 Ι
2/ «... " η.

εκ τοσούτων ούπω χιλίους τους ξύμπαντας παρά τον Ναχο-Α. C. 555

ραγαν αφικέσθαι. Ι. Π. 29
" ww -ν Αν

2/ ιθ. Ο δε, επειδή τήσδε διήμαρτεν της πείρας, αυτίκα D

Υ w \ "ν 2 - "ν

ώχετο επί την Νήσον, και αγχου που τών Ρωμαίων στρα
5τοπεδευσάμενος, προυκαλείτο ες λόγους αφικέσθαι οι τον
-ω" \ 4 »w 2/ 3. Υ

Μαρτίνον και παραγενομένω

-
»συ δε'' έφη ,,ω στρατηγέ, ες Υ ν Αν W

τοσούτον άγχινούστατός γεων και φρενήρης, και των παρά

"Ρωμαίοις δυνατωτάτων, είτα ουκ εθελήσεις αποπαύσαι πό 2/ ν Αυ

νου τε και δυσμενείας άμφω τώ βασιλέε, αλλά μεθήκας αυτούς

Ιοούτω δή επιπλείστον την αλλήλων επιλυμαινομένους, ει δήV.68
3. Αν -

ούν νύν γούν εστί σοι βουλoμένω διαλλαγάς ποιήσασθαι και

2/ ψ Υ Αν

ξυνθήκας, άγε όπως αυτός μένες Τραπεζούντα την πόλιν

ν w «" Αν - ι Υ ν w C Α.)

την Ποντικήν άμα τώ στρατό μεταβήση, ενθάδε δε ημείς

μενούμενοι Πέρσαι ούτω τε τα της εκεχειρίας σχολαίτερον
15διαλεξόμεθα, πιστοίς χρώμενοι αγγελιαφόροις, ει γάρ μή έκών Ρ.95
είναι απάξεις ενθένδε το στράτευμα, ίσθι, ώ γενναίε, ώς
προς ανάγκης απελαθήση. βεβαιότατα γάρ εγώ την νίκην έχω,
και περιβέβλημαι ου χαλεπώτερον ή τόδε το κτήμα.'' και άμα
λέγων, τον δακτύλιον επεδείκνυεν ον επεφέρετο προς ταύτα
2οδε υπολαβών ,,άλλ' έμοιγε" ο Μαρτίνος ,,ευκτον μεν ή ειρήνη
δοκεί και τιμιώτατον, και συλλήψομαί σοι προσαγομένω τε
ν κ- - ν

αυτήν και καθιστώντι άμεινον δε, οίμαι, ταύτα δράσοιμεν

1. περί R. 3. διήμαρτεν της πείρας R., της πείρ. δ vulg. 7•
τε, ών R. 1ο, έτι λυμαινομένους R. 14. τα om. R. 16. έν
θάδε R. 17. έχων περιβ, R. 19. επεδείκνυεν R., επεδείκνυτο vulg.
non exiguam in iis stragem edidit, adeo ut vix in universum millo
ad Νachoragam sint reversi.
19. . Οui cum conatus hic non ex sententia successisset, con
festim ad Ιnsulam se recepit, castrisque iuxta Romanos locatis, Μar
tinum ad se, in colloquium ut vehiret, excivit , φui cum adve
nisset, Τu, inquit, praefecte, cum ita sis industrius ac prudens,
unusque sis ex iis, qui praecipuae sunt inter Romanos potentiae, an
non vis utrumque nostrum regem labore simul atque hostilitate mu
tua liberare 2 Patierisne ipsos quam diutissime mutuis sese damnis
afficere 2 Quin potius si tibi placuerit pacta et foedera inire, age
Τrapezuntem Ponticam urbem cum exercitu te transfer , nos vero
Ρersae hic manebimus; ita fiet, ut de induciis aut pace stabilicnda
per otium agamus, fidis utentes internuntiis ; nisi vero volens ac
libens exercitum hinc abduxeris, scito, o bone, quod per vim pro
fligaberis. Certissimam enim habeo victoriam , camque nihilo dif
ficilius mihi comparavi quam hanc possessionem ; simulque hace di
cens , anulum, φuem gestabat, ostendebat. Αd haec subiiciens Μarti
nus, Εt mihi, inquit, pax in votis summoque in pretio est, teque
eam proponentem et constituentem iuvabo , melius vero hacc nos
perfecturos putarim, si tu φuam citissime in Iberiam te transίulcris,
 182 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. Ε άν, είγε συ μεν ώς τάχιστα ες Ιβηρίαν μεταχωρήσεις, εγώ

24 Υ/ 4

• Α. 2
"δε έλεύσομαι ες Μουχείρισιν ούτω τε τα εν ποσί διασκεψό
μεθα, της δε νίκης πέρι σοι μεν εξέστω μεγαλαυχείν τώ
λόγω και αυθαδιάζεσθαι, και των αγοραίων αυτήν και αυ
Β θαιρέτων ηγείσθαι κτημάτων, εγώ δε και τούτό φημιτή τού5
" ν

κρείττονος ταλαντεύεσθαι γνώμη, και ου παρά τους μέγα " Α r γι

βρενθυομένους ιέναι, αλλ' εφ' oύς αν ο πάντων προαγωγός

2. " 23 ςr Μ. «ν " > / r w. ι

επινεύση.'' ούτω δε του Μαρτίνου ανδρειότατά τε και μάλα

οσίως αποκριναμένου, και τή του βαρβάρου νεμεσήσαντος2 ε, "ν -ν

αλαζονεία, ουδέν δε ότιoύν προελθον ειρηναίον, διεκρίθησαν το

? και ? Μ. w c ν γ. W / Υ Αν Αν

απ' αλλήλων, καιτ" ο μεν ες το στρατόπεδον επανήκε, Μαρτί

ν ? ν "ν ν ν r Χ. Υ ""

νος δε ες την Νήσον, τό δε Ναχοραγαν μενετέα μεν αυτού

«rr ? / Υ ν Α ν ν 4 ν 2 -w

ήκιστα έδόκει, ες δε τον Φάσιν τήν πόλιν ιέναι διενοείτο,

> κw . " «ν / ν C " > "

εκείσέ τε μάλλον εκκαλέσασθαι τους Ρωμαίους, επιμαχώτατον

γαρ το εκείνη έρυμα είναι επέπυστο, άτε δή ξύλοις άπαντ5
C έσκευασμένον, και τα εχόμενα πεδία ευόμαλά τε και αγαθά 2/ Η γ.

ενστρατοπεδεύσασθαι, ήδη δε ή πόλις ο Φάσις, άπασιν, oιμαι,

διαδηλότατον, ώς εκ του ποταμού ειληφε την επωνυμίαν, πλη
2 " > ι Α « ι

σιαίτατα υπορρέοντος, και αμφ’ αυτήνες τον Εύξεινον πόν

τον απερευγομένου, προς γάρ τό αιγιαλό και ταις εκβολαίς2ο
το πόλισμα ίδρυται αφέστηκε δε της Νήσου εξ μάλιστα παρα
σάγγαις επί δυόμενον ήλιον.
8, επινεύση R., επινεύσοι vulg. 9. και ante τή om. R. 13.
τον Φάσιν R., την Φ vulg. 6. ευόμαλα R., Intpr exacφuatos
et patentiores, ευέμβολα vulg, Secutus sum, constantiae causa,
auctoritatem codicis, in prioribus certe libris Lugdunensi longe
praestantioris. 21. stadiίs centum Intpr (πέντε παρ.)
ego vero Μuchirisim me recepero, atque ita de, rebus nostris dispi
ciemus. De victoria vero liceat tibi iactabunde arroganterque lo
φui, eamque inter venales et nostro arbitrio subiectas ac parabiles
res collocare. Εgo vero victorias Dei unius voluntate librari censeo
gamque non ad fastuosos valdeque elatos vergere, sed ad eos, φui
Βus ille omnium productor atque moderator annuerit. Ηaec cum
Μartinus perstrenue honestissimeque respondisset, barbari arrogan
tia, offensus, pace infecta, a mutuo colloquio discesserunt, atque hic
φuidem ad castra, Μartinus vero in Ιnsulam se recepit. Νachoragan
autem nequaduan ibi commorandum censens, ad Phasidem urbem
se conferre statuit, eoque potius Romanos evocare. Facillimum enim
expugnatu illic esse propugnaculum audicrat , guippe quod totum e
1ignis exstructum esset, et circumiectos campos patentes et castris
metandis accommodatos haberet. Αtqui urbem Phasidem a flu
νio ei cognomine ita vocatam esse, omnibus, arbitror, est notissi
mum ; Τui quidem fluvius Ρhasis non procul ab ea fluit, et cirea i
psam in Εuxinum pontum fertur. Αd littus enim et ostia urbs sita
«st, distat autem ab Insula sex summum parasangis occasum versus.
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 20. 183
* ή ν ς Αυ κω

* *
κ. Ευθύς εα'
δή ",
ούνη ",5,
Ο
ο Ναχοραγαν
2-. "
πόρρω τών νυκτών τάς Α. c. 525
ξ, Ι. Ι. 2 Υ ν w y
ακάτους όπόσας έφ' άμαξών επήγετο, ες τον ποταμόν εμβαλων " " 29
W «.- "« - -

και συζεύξας , λανθάνει τους Ρωμαίους γέφυράν τέ τινα εξD

αυτομάτου πηξάμενος, και άπαν το πλήθος ες το αντιπέραν
5διαβιβάσας
ί ν
εβούλετο γαρ
γαρ ες
ες τα προς νότον
τα προς άνεμον «φικεσθαι
νοτον ανεμον αφικέσθ
α" - - - ψ. - "ν

του άστεος, όθεν δη αυτώ ουδαμώς ήμελλε τα ρείθρα του

Λ- " Υ/ - Α.

ποταμού κώλυμα έσεσθαι τώ περιβόλω πελάζoντι υπό γάρ

* ? "ν " c ν \ Α' r V C w 2 ν

το αρκτφον καταρρει και παρατείνεται μερος και ο μεν αμφι

" Υ - χ/ -ην

το περίoρθρον άρας εκ της όχθης, είχετο της πορείας, και

ι - Αν & ? J

1oτην Νήσον ώς απωτάτω παραμειψάμενος, ανά τα πρόσω εχω

ρει μόλις δε περί πλήθουσαν αγοραν οι Ρωμαίοι την διάβα
σιν εγνωκότες, διεταράχθησάντε και περί πλείστου εποιούντο
Αν Σ/

προτερήσαι ανά το άστυ τους πολεμίους, τοιγάρτοι τάς τε τρι

" w cr " -

ήρεις και όσοι τριακόντοροι παρώρμουν πληρώσαντες, οξύτατα Ρ.96

15του ποταμού τώ ρώ κατεφέροντο, αλλά φθάσας ο Ναχοραγαν
αμφί το μεσαίτατον της τε Νήσου και του άστεος ετύγχανεν
2' «- " w " ν y C! Αν Α'

ήδη, ξύλοις τε και λέμβοις το εύρος άπαν της δίνης διαφρα -- Αν Σν

ξάμενος, τότε των ελεφάντων στίφος όπισθεν επιστήσας, ες

τ" " γ ? «ν Αν ν Υ - Φ. ν "ν c

όσον οίόντε ήν αυτούς της βάσεως εφικνείσθαι. ο δε των Ρω

2ομαίων στόλος ταύτα πόρρωθεν ιδόντες αυτίκα πρύμναν ε
κρούοντο, πολλή τε χρώμενοι ες τούμπαλιν τη ειρεσία, χαλε
1 1 -ν Αν Αν

πώτατα προς το αντιπρωρόν τε και ροώδες της φοράς αντανα

5. ικέσθαι R. 12. γε και R. 15. Αnte του ποτ. add. R. υπό.
19. εφικνείσθαι R., αφικνείσθαι vulg. 2ο... πρύμνης Β. 21. χρω
μενος R. 22. αντίπρωρόν R., αντίπoρόν vulg.
αο. Confestim itaque Νachoragan intempesta nocte scaphis,
φuotquot secum plaustris, advexerat, in flumen immissis atque inter
se iunctis, insciis Romanis pontem stravit, et exercitum universum
in oppositam ripam transmisit, Cupiebat enim in eam oppidi
partein, quae Αustrum spectat, pervenire, e, qua parte Phasidis
Hnenta nequaquam sibi impedimento fore videbantur muro appro
Ε uanti : nam is in borealem delabitur et protenditur parlem.
achoragan itaque sub primum diluculum movens e ripa.iter suum
continuavit, Insulaque quam remotissime praeterita ad ulteriora
processit. Romani vero cum vix tandem hora diei sexta Ρleno iam
foro cognovissent Ρersas flumen traiecisse , vehementer perturbati
erant, summaque vi adnitebantur hostes circa oppidum praevenire.
Οuocirca triremibus omnibus et actuariiis triginta remorum navi
Βus, quotquot in portu stationem habebant, milite σompletis, celer
rime secundo flumine ferebantur. Αt Νachoragan eos anteverterat,
iamque ad medium inter Ιnsulam et urbem locum pervenerat., to
tamque fluminis latitudinem lignis lembisque inter se iunctis inter
sepserat, elephantorum caterva retro opposita, φuantum et quousque
illi progredi potneraut, Romanorum vero classis eminus id conspi
 184 ΑGΑΤΗΙΑΕ
Υ w Cr Αν 1 υ

Α. C. 555γόμενοι, απεχώρησαν δύο δε όμως ναύς κενάς των εμπλεόν

+ + 29των είλον οι Πέρσαι. οι γάρ δή άνδρες ξυλλαμβάνεσθαι μέλ
Αν ν. Αν - Υ "

Βλοντες, τοίς ύδασι παραδούναι σφάς αυτούς εύτολμότατα κα

.. 2 c Υ "Ααι ν - - τ ν 2/

τεθάρρησαν, αντί του μείζονος, οίμαι, και προύπτου κινδύνου

το έλαττον δεινόν δήπου έλόμενοι, και μετέσχον μάλλον τών5
γ. "ν r » ν / Υ " ν

εκ της τύχης αδήλων, τοιγάρτοι αφήλαντό τε κουφότατα και

υποβρύχιοι επιπλείστον διανηξάμενοι, μόλις ώς τους οικείους
Υ 1 -ν -

V. 69 απεκομίσθησαν τότε δή ουν οι Ρωμαίοι Βούζην μεν τον στρα

ν Σ» ν ν -' cr Αν Υ "

τηγόν ανά την Νήσον κατέλιπον, άμα τώ οικείω στρατεύματι

Υ ": Αν - c w > -y «/

επιμελησόμενόν τε τών τήδε απάντων, και αλεξήσoντα ες ό, τι το w 1

δεήσοι οι δε άλλοι άπαντες κατά το εγκάρσιον τον ποταμόν - α \ C \ "
περαιωθέντες, και διά της χέρσου ετέραντινά οδόν πορευό 1 - - "

μενοι, ως μή κατ' αυτά τους πολεμίοις χωρήσαι, παραγίνον

Αν - 2/ Υ
Cται ες εκείνο δή το τού Φάσιδος επώνυμον άστυ, και είσω
των πυλών παρελθόντες, διεδάσαντο στοιχηδόν οι στρατηγοίι 5
w ν - r > , 2' γ«- " Χ'

την φρουράν του περιβόλου. ου γαρ ώοντο αξιόμαχοι έσεσθαι,

Υ - - - 3 >
είγε συστάδην παρατάξασθαι πειραθείεν, πρώτος μένουν "Ιου
Αν - "- Υ

στίνος ο Γερμανού και ο αμφ' αυτόν όμιλος εν τώ ακρο

τάτω μέρει τώ προς θάλατταν νεύοντι ετετάχατο βραχύ δέ
> - r C ν
-ν w κ. /
τι άπωτέρω Μαρτίνος ειστήκει ο στρατηγός και αι Μαρτί-2ο
νου δυνάμεις αμφί δε το μεσαίτατον "Αγγιλας μεν έχων
ΙΜαυρουσίους πελταστάς και λογχοφόρους, Θεόδωρος δε Τζάν
3. ευτολμώτατα R. 6. αφήλλαντο R. 8. ουν om. R. : 1.
πάντες Β. 17. παρατάξασθαι R., παρατάξεσθαι vulg. 19. θά
λασσαν R. 22. Μαυρουσίως Sph. Ρar. Τζάνους νulg., Τζα
νούς R.
cata, puppim reflexit, validoque retrorsum remigio utens et magna
vi ae difficultate contra adversum rapidi fluminis impetum nitens,
sese recepit , duas nihilominus naves vectoribus vacuas Ρersae cepe
runt, viri enim, cum etiam sese captum iri viderent , undis se i
psos audacter commiserunt, pro maiore, uti arbitror, et praesenti pe
riculo minus eligentes, et fortunae incertitudinem periclitari malen
tes. Οuocirca et levissime in undas desiliebant, et in immo maxi
Σna ex parte gurgite natantes aegre ad suos evaserunt. Τum itaque
Πιomani Buzem quidem apud Ιnsulam reliquerunt, cum suis copiis
res illic omnes curaturum et si opus esset opitulaturum; reliqui vero o
mnes transversim traiecto flumine, aliaque per continentem incedentes
via, ne in eadem, φuae hostes insidebant, loca venirent, in urbem Pha
sidi fluvio cognominem perveniunt; portisque receptipraefecti praesidia
Ρer, muros suo quaeque ordine disponunt : neque enim putabant sese
viribus pares fore, si stataria pugha esset. Ρrimus igi Ει".
tur Ιnstinus Germani filius cum suo agmiue in editissima urbis par
te ad mare vergente locatur : exiguo vero abhinc spatio praefectus
stabat et Μartini copiac, Sub ipsum autem medium Αngilas, Μau
τos Ρenes se habens peltatos et hastigeros, Τheodorus vero Τzannos
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. Ω1. 185
νους οπλίτας, και Φιλομάθιος Ισαύρους σφενδονήτας και ακον-Α.
" 2 Α ,
C. 555
Ι. Ι. 29
ν Μ γ. " γ. η

τοβόλους, ολίγω δε τούτων αποκεκριμένοι εφρούρουν Λαγγο

> " ν " Λ w C «ν 2. ν

βάρδων απόμοιρα και Ερούλων, Γίβρος δε ηγείτο αμφοτέρων. D

4 Αν w - 2/

το δε λοιπόν άπαν του τείχους, και προς απηλιώτην άνεμον

5απολήγον, τοις έωοις τάγμασιν επεφρόντιστο, υπό Βαλεριανώ
στρατηγώ ταττομένοις, ούτω μεν υπέρ του έρύματος ή των
"Ρωμαίων στρατιά εν κόσμω παρίστατο.
Ρ 3. \ Υ Αν ν / Υ.,

κα'. 'Ην δε αυτούς και χαράκωμα έμπροσθεν καρτε

ρώτατα εξειργασμένον, ως αντέχειν ευθύς προς τας επι
w w w y Α' γ. Αν "" Α' Υ

ποδρομιας, και Υ
οι εν προβόλου μοιρα έγκειοθαι τω
γ. Αυ -
τειχει. έδε
δίεσαν γαρ είκότως επ' αυτώ, άτε δή ξύλοις τε πεποιημενη,
w. / - C ν -

και άλλως υπό χρόνου πολλαχού διεβουηκότι, τώ τοι άρα

Υ Αυ w " / Α. ν Υ ν Cr ν

αυτοις και τάφρος μάλα ευρεία πέριξ ωρώρυκτο, ύδατός τε

ι c 1. y / C ν Υ ν

ήδη μεστή και υπερχειλής εγεγόνει, ώς και τους σκόλοπας,

15οι δή ετύγχανον ξυνεχέστατα εμπεπηγότες, διαλανθάνειν και Ρ.97
αποκεκρύφθαι της γάρ λίμνης, ην δή σμικραν θάλατταν ονο
μάζουσι, την ες τον Εύξεινον Πόντον εκροήν φερομένην ενταύ
θα μετoχετεύσαντες, ραδίως άπαντα έπλησαν νήες δε φορτίδες
" \ Αν -' Αν γ -ω Υ -

μεγάλαι προς τη κυματωγή της θαλάττης και ταις εκβολαίς

2οτού Φάσιδος πλησιαίτατα του άστεος εφορμούσαι, μετεώρους
είχοντας ακάτους, και αμφ' αυτά δήπου τα καρχήσια των
2. Λογγοβ. Ρar. 6. τεταγμένοις R. 7. παρίστατο R.,
παρετέταττο
tandum.
(sic)vulg. 1ο όν 16.
ι 1. τε om. R.
aut μικράν
delendum
et est, autin
17. εις R. oίoν19mu
τή
κυματωγή Suid. s. h, v., τή κυματογή Lugd. et ed. pr., τή κυ
ματώδει γή R. θαλάσσης R.
ravioris armaturae, et Ρhilomathius Ιsauros funditores et iaculatores
Ε neque procul ab his stationem habebat Langobardorum et
Ηerulorum manus, ductante utrosque Gibro ; reliqua muri pars in
subsolanum desinens orientalibus agminibus sub Ειο Ά. praefe
cto constitutis curae erat. Ηunc itaque in modum Romanus exerci
tus in muri praesidio erat dispositus.
21. Vallum etiam munitissimum exterius ipsis exstructum erat,
c quo primos hostium insultus sustinere possent, quique muro vice
Ρropugnaculi esset, cui non immerito utpote ex lignis constructo
metuebant, et alioquin non una in parte prae vetustate vitium fe
cerat; ideoque etiam amplissimam in orbem fossam duxerant, φuae
ita aquis erat referta, ut ea ipsa labris effusa acuminatos etiam pa
los, qui dense suffixi erant, obtegeret, ita ut cerni non possent. La
Cum enim , quem parvum mare appellant, et in Ρontum Εuxinum
fertur, eo derivarant, facileque omnia replerant : naves etiam one
rariae grandiores quam proxime ad urbem admοtac sublimes habe
Dant corbes , ad ipsa malorum carchesia subνectos, firmissimisqτιο
vinculis dependentes, ut et ιurribus magnitudine altitudineque lon
 186 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. Ε έστών άνιμηθείσας
-.

1, 2Ο .2..."
κω Υ.

w.
Α'

ν
και βεβαιότατα αιωρουμένας, ώς πολλώ
Α- " 2/
-

9 ανέχειν τα μεγέθη των πύργων και υπερφέρεσθαι. άνω δε στρα

-w « / »w - -ν η.

τιώται ειστήκεσαν, και των ναυτών οπόσοι ευθαρσείς τε και

" "-

πολεμικώτεροι, τόξα τε φέροντες και σφενδόνας, μηχανάς τε

C "- - 2' ε.

εκηβόλους ενθέμενοι, προς το ενεργόν ήδη έσκευασμένας.5

Υ γ 1 w -, -ν ν - ν Υ Υ

Βάλλα γαρ και ετεραι

" -
νηες διά του ποταμού ανηγμέναι,
4. 1
επί ν - 2 Ο. "

θάτερον μερος παρησαν, φ δή Βαλεριανός εφειστήκει, όμοιό

-ν γ« « χΥ «

τατα ταίς άλλαις εξηρτυμέναι, ώς άν εκατέρωθεν οι πολέ

Υ«. Ο ν. -- - * -ν

μιοι εξ υπερδεξίων βαλλόμενοι αποκρούοιντο, πελασείοντες τη

/ Cr - - -

πολιορκία, ώστε δε ταύτας δή τάς εν τώ ποταμώ ναύς ήκιστα το

« " Λ - ν/ -

υπό του πημαίνεσθαι, Δαβραγέζας, Αντης ανήρ, ταξίαρ

w 5. ν η. 2 " 2ν τ" ν

χος, και Ουννός τις λοχαγός, Ελμίγγειρος όνομα, ούτοι δή,

προστεταγμένον αυτοίς υπό των στρατηγών, επακτρίδας τινάς
2. ν " ν -ν Οι

άμφιπρύμνους δέκα πληρώσαντες εκ της αει σφίσιν επομένης

ν w c r ν ι 2.

δυνάμεως, και ως ανωτέρω προελθόντες, εφρούρουν ξυν α-15

Α' Μ ν Υ -

γρυπνία, και περιεσκόπουν

w y9. τας
δε διαβάσεις επιπλέοντες,
" όχθ νύν « c Αν > . » «. " - Α- 1

μενΑ' εν μεσω τω ρείθρω, νυν σε εφ εκατέρας της οχθης

Σ». - - " c
και
C τοίνυν ενταύθα ξυνηνέχθη τερπνόν τι λίαν και επίχαρι ώς εν
πολέμω και παρατάξει έτι γάρ τούτων ανωτέρω αι Ρωμαϊκαι
ν «Α - Α. -w

δύο τριακόντοροι, άς δή έμπροσθεν έφην κενάς ανδρών υπο2ο

2. υποφέρ. R. 4. τε post τόξα om. R. 7. Ρro ώ δή R. ha
Βet lacunam, super guam recentior manus adscripsit : αίς. 9
κρούοιντο R. 1 ι: Δαβραγέζας Αντης ανήρ. Εgregiam hanc
cmendationem a Leunclavio, ni fallor, profectam praebet mg. R.,
ubi in ordine scribitur Δαβραγέζας άν τις. Vulg. Δαβραγαζάν
της, Ιntpr. Darragetas υίr φuidam. Αntae Sclavorum natio sunt,
ex quorum nomine Αnticum se dixit lustinianus. 12. Ελμ.
R. 2ο. δύο om. R.

ge essent superiores ; desuper stabant milites, et nautae qnotquot

audaciores erant et bellicosiores, arcus gestantes et fundas , aliasque
machinas imponentes, ad idoneum usum praeparatas , sed et aliae
naves per fluvium adductae ex utraque parte aderant, guibus prae
erat Valerianus , simili modo atque aliae instructae , ut hostes
τιtrimque ex editioribus locis icti propulsarentur, si propiore ob
sidione urbem premere vellent. Νe vero naves hae in fluvio dis
positae facile a quoquam laedi possent, Dabragezas tribunus, natione
Αnta, et quidam ordinum ductor, Εlmingirus nomine, prοut eis per
praefectos mandatum erat, decem actuarias naves bipuppes e copiis,
quibus praeerant, instruxerunt, φuibus altius provecti magna cum
vigilantia fluvium tuebantur, transitusque omni ex parte circum
spectantes observabant, modo medio fluminis alveo , modo huic
modo alteri ripae adnavigantes. Interea iucundum quid et gratio
sum ut in belio et proclio ibi accidit. Ulterius enim adhue quam
lιne naves erant dispositae, duae illae naves onerariac ΧΧΧ. remo
rum, quas supra dixi milite vacuas a Persis captas fuisse , hae,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 22. 187
- Υ - γ' γ c

των Περσών αφηρήσθαι αύται δή ούν αι τριακόντοροι, οπλί-Α.

ν Ι. Ι
- "αν
C. 555 Υ - - , - "

τας έχουσαι Μήδους, εν τώ ποταμώ έναυλοχούντo καλωδίοις " " "9

- - Υ" - " - ν Χ/

της γής εξημμέναι, νυκτός δε επιλαβομένης, οι μεν άνδρες εν

αυταίς εκάθευδον άπαντες του δε ρούπολλού φερομένου, και
5τα πείσματα διατείνοντος τή υπαγωγή των ολκάδων, απορ
-w - ".- 2/ -

ρήγνυται τη μιά ο δεσμός εξαπιναίως άφετον δε αυτήν ή δίνη V. 7ο

"ν Υ " 2."

λαβούσα και ελευθέραν, και ούτε ειρεσίας αντιπραττούσης,

χ/ " - " ".

ούτε πηδαλίου ετέρωθι που ιθύνοντος, κατάγει πως αυτήν οξύ-D

τατα ες το πρόσω, και παραδίδωσι τοις αμφι Δαβραγέζαν
« " 1. 4 ν. Υ Μ. 2/ 7. Α " w

1o Ρωμαίοις, οι δε εσιδόντες, άσμενοι είλον το θήραμα, και

Υ - «.. Α - '

επετέρποντο τή ξυντυχία, ότι γε αυτοίς ήδε ή ναύς κενή πρό

τερον απελθούσα, τότε δή ανδρών ανάπλεως επανήκεν.
Υ " ν C τ- ν C ν -ν / 2/

κβ. Εν τούτω δε ο Ναχοραγάν απάση τη δυνάμει άρας

-ν Α. ν )/ - " "

εκ του στρατοπέδου, τώ άστει επέλαζεν, ακροβολίσασθαι τε

15βουλόμενος, και απόπειραν ποιήσασθαι των Ρωμαίων, ει
" - - Ι Υ -

επεξίασι ταύτη τε σαφέστατα διαγνώναι, όπως αυτώ εις

α V , ν ν " ' 1 3. Ο "

ετέραν τα ες τον πόλεμον παρασκευαστέα, τότε δή ουν οι Πέρ ".- * -

σαι, επειδή ες τόξου βολήν αφίκοντο, αυτίκα οίγε, τούτο δή

Υ - ν Υ " ν ? «... " Α' -ν C

αυτοίς το ειθισμένον, θαμα επετοξάζοντο πολλοί τε τών Ρω

" " « ν Υ/ Υ ι Υ «ν 2, ν

2ομαίων τρωθέντες, οι μεν έτι αμυνόμενοι άντείχον, ένιοι δε Ρ.98 2ν

και απόμαχοι εγίγνοντο. Αγγιλας δε και Φιλομάθιος και
"ν λ/ Αν

των αμφ’ αυτούς ταγμάτων άνδρες ες διακοσίους, και ταύτα

προειρημένον απάση τη στρατιά υπό Μαρτίνου μένειν έκαστον
3. Ρro της γης R. τισιν. 8. πω R. pro πoυ. 9. Δαβραγέζαν
R. a 2. m., Δαβραγέζοις 1. m., Dabracezes Ιntpr., Δαβραγάζαν
vulg. 1ο. επιδόντες R. 19. θαμά om. R.
inquam, naves militibus gravis armaturae erant instructae, atque
ita rudentibus ad oram alligatae ; noctu vero dormientibus in eis
universis, cum aestus ingens esset obortus et rudentes distende
ret, depressione agitationeque navigiorum alterius illarum vinculum
repente est disruptum ; Τnam cum vortex solutam liberamque
accepisset, neque illi vel remigio obniti, vel gubernaculo ali
orsum eam dirigere possent, abreptam rapidissime celerrimeque ad
Romanos, quibus Dabragezas pracerat, defert, φui quidem eam con
spicati, laeti ceperunt, insperataque captura sunt gravisi, quod
navis, φuae antea vacua ab ipsis abierat, viris plena rediisset.
22. Ιnterea Νachoragan cum universo exercitu e castris movens
τιrbi appropinquavit, velitando et iaculando tentare volens Roma
nos, an eruptionem facerent, eaque ratiοne apertissime cognoscere,
quo pacto sibi in sequentem diem res bellicae praeparandae essent.
Ρersac itaque simulatφue ad teli iactum pervenerunt, confestim
more suo ingentem sagittarum vim emittunt, multisque Romanorum
νulneratis, alii quidem adhuc pugnando resistebant, alii pugna ex
cesserunt. Αngilas vero et Philomathius et ex ipsorum agminibus
viri ducenti, tanιetsi Μartinus universo exercitui imperarat, ut suo
 Ι 88 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α.C.555 κατά χωραν, και εκ του ασφαλούς απομάχεσθαι, οι δε την

"""9καθ' αυτούς πύλην αναπετάσαντες, κατά των πολεμίων έχω
ρουν. Θεόδωρος δε ο τού Τζαννικού ομίλου ταξίαρχος, επεί
χε μεν τα πρώτα, και ανέκοπτε την ορμήν, νεμεσών αυτούς της
προπετείας, έπει δε ουκ επείθοντο, υπήγετο και αυτός τους πλεί-5
Βστοις, ούτι έκών, και ενεδίδου, ευθύς τε έφοίτα συν εκείνοις,
ως μη αποδειλιάν νομισθείη, τούτου τε ένεκα μόνου το ευπρε
πές της ευβουλίας προϊσχεσθαι ήρεσκε μεν γαρ αυτόν ουδαμώς
τα ποιούμενα, μετέχειν δε όμως αυτών ήνείχετο ες ό, τι άρα
και τελευτήσαιεν, και μικρού γε άπαντες αυτού διεφθάρησαν,ιο
ει μή τις αυτούς ετέρα διέσωσε γνώμη εκ του κρείττονος επιρ
ρωσθείσα. οι γάρ Διλιμνίται ανά τον εκείνη χώρον έστώτες
και ες φάλαγγα ξυντεταγμένοι, επειδή κατείδον την ολιγότητα
των επερχομένων, υπεδέχοντό γε αυτούς ήσυχή και ανέμενον.
ώς δε αγχου ήδη παρήσαν, αυτίκα οίγε ηρέμα τα κέρα επι-15
κολπώσαντες, περιβάλλουσιν άπαντας, και ες ακριβή κύκλω
C σιν εγκατείργον, οι δε Ρωμαίοι πάντοθεν περιειλημμένοι, δρά
σαι μεν τολοιπόν ουδέν ότιούν τους πολεμίους διενοούντο,
ευκτον δέ τι αυτούς έδόκει και άπιστον, είγε αμωσγέπως δια
δράσαιεν, και δη επί σφάς ελιχθέντες, και τα δόρατα προ-2ο
βεβλημένοι, εμπίπτουσιν αθρόον των πολεμίων τους πρός τώ
άστει έφεστηκόσιν, οι δε εσιδόντες αυτούς πολλή τη ρύμη φε
3. Τζανικού R. 7. δειλιάν R. 1 ι. αυτός Sph. Ρar. 15. ε
πικολπώσαντες R., υποκ, vulg, 2 ι. το άστυ R.

φuisque loco se contineret atqne e tuto pugnaret, nihilominus ta

men e porta ipsis proxima evolantes, in hostem ferebantur Τheo
dorus vero Τzannici agminis dux initio φuidem suos continuit impe
tumque repressit, temeritatis eos arguens; cum vero illi dicto au
«lientes non essent, ipse etiam se pluribus non quidem libens ad
iunxit, et cum illis in hostem ivit , me timidus censeretur , eaque
sola de causa honestum consilium speciose praetexere. Factum enim
ai nequaquam probabatur, particeps tamen illius esse volebat, quem
cumque tandem exitum esset habiturum. Εt certe parum aberat, quin
omnes ibi simul periissent, nisi aliud quoddam consilium a Deo
corrοboratum saluti eis fuisset. Dilimnitae enim, φui eo loci stati
onem habebant, instructaque acie stabant, contempta adventantium
paucitate, quieti eos operiebantur , neque se loco suo dimovebant,
cum vero iam propius accessissent, confestim sinuatis diductisque
cornibus universos circumveniunt, et in orbem veluti corona cin
gunt. Romani autcm omni ex parte conclusi, non iam de damno
ϊillo hostibus inferendo cogitabant, praeclarum vero atque inaudi
tum facinus censebant, si ulla ratiome possent evadere. Conglobati
itaque practensis hastis confertim in hostes, qui oppidum versus sta
Βant, irruunt , gui cum eos maximo impetu et tanquan desperata
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. Ω3. 189
ν γν -0 2 Α' Υ >

ρομένους, και οίον ταις ελπίσιν απειρηκότας, διέστησαν ευ-Α. c. 555

ι Υ ν -

θύς απ' αλλήλων, και απεκρίθησαν, ουκ ενεγκόντες άνδρας! ! 29

- -' Οι -, Α

δυσθανατώντας, και όποι αυτοίς το θράσος χωρήσει, ου λο

Α. ι γ Μ. <

γιζομένους, ούτω δε εκείνων εφέντων, εκδραμόντες οι Ρω-D

-ν w w -ν 2/ γ. " ν ν ν

5μαίοι κατα το παρεϊκον, «σμενοι αυθις είσω του περιβόλου εγέ

ν " r y & ".- Α κιν ν « /

νoντο, και την πύλην προσήρραξαν παρά τοσούτον μεν κινδύ

γΟυ κοντο ουκ επ' άλλφ τω άριστεύσαντες, ή μόνω τώ δια
«ι
2
Υ "-- * 3' Ω / 2\ Α "" ,

φυγείν και αποσωθήναι.

κγ. Τους δε των Περσών αχθοφόροις εκπλείστου δια
1οπονουμένοις ες το την τάφρον καταχωννύναι, τότε δή άπασα
αυτοίς ανεπέπληστο, και συνήπτο απανταχόθεν το απερρωγός τ Αυ

και μεμερισμένον, ώς και βάσιμον είναι το χωρίον στρατιά

r w α / Αν

τειχομαχούση, και τας ελεπόλεις μηχανάς ου χαλεπώς ενθένδε

προσάγεσθαι. μακρός δε αυτοίς ή κατά την πολυχειρίαν
5εν τωδε
15έν τώδε τω
τω εργω
έργω χρόνος ετρίβη
χρονος ετριβη. λίθους γαρ καταά το μάλλ
το μαλλον 1.

Αν " Υ & w 1 «- "

και χούν εμβαλόντες, ου ραδίως προς τας συγκλείσεις εξήρ- Ρ. 99 Η η

κουν, ξύλων ου μάλα παρόντων, ότι μή οπόσα πόρρωθεν εκ

της νάπης κατατέμνοντες ξυν πόνω πολλώ διεκόμιζον. οι γάρ
-w ' 2/ ν Η w ν 2/

"Ρωμαίοι ετύγχανον ήδη πρότερον άπαντας τους αμφί το άστυ

w Μ ν / Αυ C 4» ν

2οαγρούς εμπρήσαντες, και πρός γε τας των οδοιπόρων κατα

λύσεις και εί τι έτερον ενδιαίτημα ώς πλησιαίτατα ίδρυτο.
5. παρείκον R. et Lugd. corr., παρήκον vulg. 6. πόλιν R.
προσήρραξαν R., προσειρξαν vulg. , Ιο, ες τον (punctis subdi
tis) ταφρόν R., 14. μακρότερος coni, Cl., Ιntpr. plus tempori,
φuam, ή κατά R., και κατά νulg.
salute in se ferri viderent, confestim aciem inter sese mutuo diri
merunt ac separarunt, hominum cum certa propemodum morte lu
ctantium et extrema audentium , neque quo ipsis audacia evasura
esset reputantium impetum nequaquam sustinentes. Sic itaque per
mittentibus Persis Romani effugio elapsi laeti sese intra murum re
ceperunt, simulφue portam clauserunt. In tantum discrimen vene
rant, nulla alia re praeclare gesta , quam quod sola fuga salutem
sibi peperissent.
23. Ρersarum vero baiuli, gui iamdudum in opplenda fossa la
borarant, iam illam totam opplerant : et quicquid omni ex parte
abruptum divulsumque fuerat, compositum iam adaequatumque erat,
ita ut exercitui oppugnationem muri adituro locus pervius esset, et
arietes aliaeque machinac expugmandis urbibus accommodatae non
difficulter moenibus admoveri possent. Ρlus vero temporis quam pro
multitudine operarum eo in opere triverant. Cum enim lapides
maxima ex parte humumque ingessissent , replendae fossac hacc non
sufficiebant : ligna etenim ad manum non erant, nisi procul inde e
silva caesa multo cum labore adferrentur. Romani enim iam antea
agros omnes urbi circumiecto3, et practerea omnia viatorum diver
εoria, et si quae alia in proximo erant domicilia, incenderant, eo
 19ο ΑGΑΤΗΙΑΕ
-ν ΥΛ Cr

Α.C. 555 τούτο δε έδρασαν, ώς αν μή την ενθένδε ύλην οι πολέμιοι

Ι. Ι. "9πρόχειρον έχοντες, ευκόλως τάς επιτεχνήσεις των έργων ποι
"ν 3. Αν " - 2/

οίντο, εκείνης μεν ουν της ημέρας ουδέν τι αξιαφήγητον άλλο

Υ " -- -ν

V. 7ι επράχθη, αλλά, νυκτός επιφοιτώσης, ο Ναχοραγαν άμα τους

" Υ Α r Υ »- «ν w & / C

πλήθεσινές το στρατόπεδον επανήκεν. τή δε ύστεραία ο Μαρ-5

Αν - Υ & ν

Β τίνος τά τε των οικείων φρονήματα επιβρώσαι βουλόμενος

w -νι 2/ ν

και τους εναντίους εκπλήξαι, ήθροισε μενες ταυτό άπασαν

τήν των Ρωμαίων στρατιάν, ως δή τι των παρόντων πέρι
" "ν γ ν

διασκεψόμενος εισφοιτά δε αθρόον ες μέσον, ούτω προς

- " γ «ν

αυτού μεμελετημένον, άνήρ τις τών ου λίαν γνωρίμων, κο-το

"ν 7. Αν "

νιορτού τε ανάπλεως, και οίος εκ μακράς οδοιπορίας εικάζε

cr Αν

σθαι, ήκειν τε έλεγεν αυτίκα εκ Βυζαντίου, και γράμμα του

r Υ ν \ ν -ν γ. " ν e

βασιλέως επιφέρεσθαι. λαβών δε τούτο άσμενέστατα δήθεν ο - Υ

στρατηγός, και ανελίξας, - 2'

ουκ εν απορρήτω καθ' αυτόν ανε *w ιν - - Αν «ν ν

λέγετο, ουδε μόνοις τοις όμμασιν ήσυχή διϊων τώ νώ εισήγε 15

ν ή -ν - Αν «' γ\ «ι

τα γεγραμμένα, αλλ' ανεβόα λαμπρά τή φωνή, ώς αν άπαν

Υ »/. w -' ν Λ. Υ " Σ., Χ/ γ. r

τες επαϊοιεν, και τώ μεν βιβλιδίω εκείνω ίσως άλλο τι ενεγέ

5 - w. ν ν

c γραπτο, ήν δε όμως τα βοώμενα τάδε ,,εστάλκαμέν σοι και

ετέραν στρατιάν, ου μείονα της προσούσης καίτοι ει και
-ω Αν λ/

πολλώ πλείους οι δυσμενείς τυγχάνοιενόντες, αλλ' ουκ ές το-2ο

Ο «ν C
Αν

Ο'Ο11ΤΟ? 1)μ
Α' ρβαλούνται το πλήθει, oπoσον "μεις τη αν
ς 1) ΤΙΕΟ
ΙΙ (ζζ
Αν - ν c ν c -ν κ. Υ.
-

δρία ωστε συμβήσεται τήν τε όλιγότητα και την άμετρίαν

Αν ν C γΛ - - ν -ν

τών ίσων μή άφεστηκέναι. ώς άν δε μηδε ταύτη εκείνοι μεγα

9. πρός γ' αυτού vulg, το μεμελετησμένον R. 15. τώ νω
om. R. 19. προσηκούσης R. 23. εκ. μεγ. ταύτ. R.
nimirum consilio , me hostes , commodam illic aptamque suis usi
Βus materiam macti, facile opera machinarentur. Εo itaque die ni
bil aliud memoratu dignum est gestum ; nocte autem ingruente Νa
choragan se cum copiis suis in castra recepit. Ρostridie vero Μar
tinus cum suorum animos confirmare vellet, hostes vero percellere,
ιuniversum Romanorum exercitum in unum cocgit, tanquam de prae
senti rerum statu consultaturus. Confestim vero in medium venit
(ita enim id ipse procurarat) vir guidam non admodum notus , pul
vere obsitus perinde ac si esset iter emensus : is se ΊΆ
recenter Βyzantio venire dicebat, litterasque ab Imperatore adferre;
φuas cum praefectus libentissime accepisset ac resignasset, non
arcane apud se perlegit, neque solis oculis tacitus percurrens in
animo suo earum summam premebat, sed alta voce recitabat , ut
ommes exaudirent. Εt libello quidem illo fortassis aliud quid con
tinebatur; φuae vero recitabantur, haec erant : Μisimus tibi etiam
alium exercitum, non minorem eo quem habes, ac proinde etiamsi
Inostes multo sint vobis plures , non tantopere tamen vos multitu
«line superabunt, quantum vos fortitudine, φuo fiet ut paucitati et
excessui sua etiam constet aequalitas. Νe vero etiam hoc nomine
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 23. 19 Ι
Α" ι Cy

λαυχοίεν, δέχoυ και τούτον δή τον στρατόν, ώσπερ φιλοτι-Α.C. 555

-ν - "- - Υ Υ

μίας μάλλον και επιδείξεως αλλ' ου του αναγκαίου χάριν α-Ι. 1, 29

λμέ
πεσταλμένους, θαοδείν
υαρρεινττοίνυν και έργου έγεσθαι συν προθυμία
ργου εχ ρουυμια,
Αν Υ «ν "ν » Μ' * ΛΥ Μ

ώς ημών
',3
ουδέν
θά οτιoύν τών δεόντων περιοψομένων."
cr ο δε ευθύς δήD χr ι / 1 ? Α 2 C . . »»
5ούν ανεπυνθάνετο, όποιείη το στράτευμα. δ δε ,,0ύ πόρρω
Υ\ ι «ν ν

είπεν ,,αφεστήκασιν, ή μόνον τέσσαρσι Λαζικοίς παρασάγγαις.''

- " 2 Α -

καταλελoιπέναι γάρ αυτούς αμφί τον Νέοκνον ποταμόν έτι

- Αν Υ -

αυλιζομένους, και ο Μαρτίνος οργήν τινα τώ προσώπω υπο

Υ 3. "

κρινόμενος, ,, απίτωσαν αυθις" έφη ,,ώς τάχιστα, και οίκα

Υ. « 2" 2/ -ν

τοδε αναστρεφόντων, ως έγωγε ουκ άν ποτε αυτοίς εφείην εν

θάδε γενέσθαι. δεινον γάρει τώνδε των ανδρών των εκπλεί
στου ημίν ξυστρατευομένων, πολύν όσον χρόνον διαπονηθέν «- 2' κ.
των, και πολλάκις προς τους πολεμίους παραταξαμένων, ήδη
τε ου πόρρω ήκόντων εκποδών ποιήσασθαι το αντίπαλον, και » Μ. ν «ν Υ

15τελεωτάτην αναδήσασθαι νίκην οι δε ούτω κατόπιν του αναγ- Ρ. 100

καίου παρέσονται, και μονονουχί απογευσάμενοι των κινδύ
νων, είτα την όμοίαν αποίσονται δόξαν, και ες εκείνους ανε
νεχθείη το πέρας και, το δή πάντων αδικώτερον, τα γέρα
r "ν γ. Αν

επίσης καρπώσονται τοίσδε, αλλ' εκείνοις μεν αυτού μενετέα,

2οές όσον
κ . ?
ες την αποπορείαν παρασκευάσασθαι, αποχρήσoυσι δε - « Α'

ημίν ουτοι το λειπόμενον του πολέμου άριστα κατεργάσασθαι.''

5. όπη R. 6. Λαζικοίς R., Περσικούς vulg., Ιntpr. stadiίς
octogϊnta abesse: recte quidem quoad sensum : cf supra p. 1 το.
ed. Βοnn. ν. 2ο. 7. Νeognum Inίpr. 14. το αντίπαλον R., τον
αντίπ. vulg, 19 καρπιώσονται τοισδε R., τoίσδε καρπ. vulg.
illi se iaotitent, accipe etiam hunc exercitum, honorificentiae osten
tationisque causa potius, quam quod necessitas ita postularet, mis
sum. Βono igitur animo este, fortiterque rem gerite, utpote no
ίοis nihil eorum, quae expedire videbuntur, neglecturis. Statim ita
que interrogatus, ubinam esset exercitus, respondit, φuatuor tantum
Ρersicis parasangis, πon longius abesse , relictos enim ipsos circa
Νeognum fluvium, adhuc ibi stationem habentes. Αd haec Μartinus
iracundiam quandam vultu simulans : Retro ccdant, inquit , quam
citissime, domumque redeant; neque enim id unquam permiserim
τιt nobis sese adiungant. Indignum enim sit, si cum hi viri iam
«ludum nobis commilitones fuerint, multoque tempore ingentes no
biscum labores sustinuerint, et frequenter adversus hostes sint proe
liati, et iam eo rem adduxerint, ut non procul absint a profligando
Ιnoste, et plenissimae victoriae corona adipiscenda ; illi post ne
ecssitatem adveniant, et, tantum non degustatis periculis parem glo
riam consequantur , bellique exitus illis adscribatur, et qτιod o
mnium est iniquissimum, paria cum hisee praemia aπferant. Ceterum
illis quidem ibi manendum censeo , donec ad discessum sint para
ti, nobis vero hi sufficiunt, ad quod reliquum est belli optime con
ficiendum ; simulgue his dictis, ad exercitum conversus , Αn non,
 192 ΑGΛΤΗΙΑΕ
α/ 4 Αν

Α.1.C.555 και άμαδ ες τα πλήθηδ επιστραφείς ,,ή -ουχί

Ι. 29 ? - 5
και
δε υμίν ταύτα"
y 2/ Αν ". 2 /

έφη ,, δοκεί, ω άνδρες ξυστρατιώται; '' οι δε επευφήμησαν

4 - - γ -" -

ξυν βοή, και δίκαια είναι ανέκραγον τα τώ στρατηγώ βεβου

λευμένα, και οι μεν θαρραλεώτεροι έγεγένηντο, και οίον ετέ
Βρων ου δείσθαι προσβοηθησόντων, μάλιστα γάρ αυτούς εις5
Α γ ν ν / ν ι

έριν έκύει και φιλοτιμίαν ή των λαφύρων ελπις, και ότι αυ

1 Cr "ν Cr

τοι ούκ ές μακράν άπαντα ώοντο κομιείσθαι, ώσπερ ήδη τους

δυσμενείς ανελόντες και τούτο μόνον πεφροντισμένον αυτοίς
όπως την λείαν διανεμούνται,
ν" 2» / κιν

κδ'. Απέβη δε όμως και θάτερον των Μαρτίνου διανοη-το

ν ν 7' -ν ν "- " w,

μάτων, ο γάρ λόγος ούτος διά του πλήθους εξολισθήσας, και

Αν Υ Ρ--, Α '

πανταχού περιηγμένος, και παρ' αυτούς αφίκται τους Πέρ

σας, ώς άρα στρατιά ετέρα Ρωμαϊκή πρός τώ Νεόκνω πο
-, / 2/ -ν

ταμώ παραγέγονε, και όσον ούπω τους προτέροις αναμεμίξεται.

Υ " \ 3. cr Υ." ιν Γ' Υ r /

αφασία δή ουν άπαντες είχοντο, δεδιότες ει μέλλoιεν, τοσού-15

2/ ιν " 2/ "ν

τοις ήδη πόνοις τετρυχωμένοι, προς νέους άλλους και ακμή

ν Υ κ» ,
C τας παρατάττεσθαι πολεμίους, ο δε Ναχοραγαν ουδέν τι
μελλήσας, και ιλην τινά μετρίαν εκ των Περσικών έστειλε w μ' C 2/ -

ταγμάτων ανά την ατραπόν εκείνην, καθ' ην ώετο διαβήσεσθαι

ν ? " "ν Υ" - " » Α.

τους περί ών ετύγχανε τη φήμη εξηπατημένος, οι δε παρα-2ο

ν ι. Αν Υ ν. " Τ "ν

γενόμενοι, σπουδή τε και αγρυπνία ουκ εν δέοντι εχρώντο.

καταλαβόντες γάρ τα επίκαιρα των χωρίων, υπεκρύπτοντο
6. αυτοι R. , Intpr. φuod crederent se - asportaturos, αυτοίς
vulg. 22. υπέκρυπτον R.
inquit, etiam vobis , viri commilitones, ista videntur 2 Αt illi ,
fausta acclamatione praefecti sententiam ut acquissimam approba
runt, ipsique multo fidentiores sunt redditi , perinde ac si nullo
alio subsidio indigerent. Praecipue vero ipsos ad contentionem ae
mulationemque movebat spes spoliorum, quodque brevi omnia se di
repturos sperabant, utpote hostibus deletis , et hoc unum eis erat
curac, quo pacto inter se praedam partirentur.
24. Εvenit vero clian aliud, quod Μartinus animo praeceperat.
Rumor enim hic in vulgus sparsus lateque circumvagatus ad ipsos
etiam Ρersas erat delatus, guod utique alter Romanus exercitus ad
Νeognum fluvium pervenisset, et iamiam se cum aliis esset coniun
cturus. Pavor itaque universos invasit, metuentes si, cum tantis la
Βoribus attriti essent, adversus recentem integrasque vires adferentem
exercitum ipsis confligendum esset. Νachoragan vero nihil cuncta
tus, mediocrem equitum turmam e Persicis agminibus misit ad eum
tractum, per quem putabat transituros illos, de quibus fama deceptus
erat; φui cum eo venissent, magna diligentia vigilantiaque utebanίur
in re supervacanea. Οccupatis enim opportunioribus locis, ex insidiis
operiebantur eos, qui nequaquam erant venturi, eo videlicet animo,
ut in ipsos secure tumultuarieque procedentes, quod nimirum inex
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ, 24, 193
αυτού και ανέμενον τους ουδαμώς παρεσομένους, γνώμην Λ. c. 555
έχοντες άφυλάκτως αυτοίς τώ απροσδοκήτω τυχόν προϊούσιν" ! 29
επιπεσείσθαι, και το τάχος ανακόψαι της πορείας, έως οι V. 7α
εν τώ άστει εκπολιορκηθείεν, ούτω μένουν δύναμις ου λίαν
5ελαχίστη τών Περσών μάτην ήσχόλητο, του άλλου πλήθους D
αφηρημένη, ευθύς δε ο Ναχοραγάν εξήγε και ώς τον στρα
τόν, φθάσαι την επήλυσιν δήθεν βουλόμενος των ουδαμώς
παρεσομένων, και πολλώ ξυν φρονήματι κατά των Ρωμαίων
εχώρει, επικομπάζων αναφανδόν και επομνύμενος, ή μην
τοαυθημερόν την πόλιν άπασαν αυτοίς ανδράσιν εμπρήσαι, επε
λέληστο γάρ, ως έoικεν, υπό αυθαδείας ο έμπληκτος, ώς άρα
επί πόλεμον ήει, πράγμα ούτως αφανές τε και αδηλότατον,
και πολλάς επιδεχόμενον εφ' εκάτερα ροπάς και μεταβάσεις,
μάλιστά τε πάντων, θείας τινός και υπερτέρας ανάγκης απηρτη
15μένον, όσον και σμικρον ουδέν εν ταυτώ γίγνεται, αλλ' έθνη.Ρ.101
τε ανθρώπων μυρία και πόλεις συχναι, και πολιτεία ξύμπασα,
ούτω παρασχόν, ανακινείται και διαταράττεται, και τας υπέρ
των όλων ελπίδας σαλεύει, ο δε ες τοσούτον επηρτο αλαζο
νείας, ώς και τους εργοπόνοις και υπηρέταις, οι δή ανά την
2ούλην σκεδαννύμενοι τα δένδρα κατέτεμνον, τυχόν μεν ξυλείας
ένεκα, τυχόν δε και επισκευής των πολεμικών μηχανημάτων
τούτοις δή ουν άπασιν εκέλευεν, επειδαν καπνόν αρθέντα
θεάσoιντο, τους δε γιγνώσκειν ως πύρ ήδη τώ των Ρωμαίων
12. είη R. ούτω R. 14 μάλιστά τε Β., μάλιστά γε vulg,
19 εργοποίοις R. 2 Ι. και om. R. 23. θεάσαιντο R. (ύΩ'
Α περ R., sed in mg. ώς πύρ.

spectati venirent , irruerent progressusque celeritatem retardarent,

quoad usque oppidum expugnatum esset. Αtque ita φuidem Ρersarum
non exigua manus frustra laborabat, a reliquo exercitu subducta. Νa
choragan vero vel sic exercitum eduxit, antevertere scilicet eorum
adventum cupiens, qui nullo modo erant venturi; animoque valde elato
in Romanos ferebatur, palam iactans atque insuper iurans, se eo ipso
die urbem totam cum ipsis hominibus incensurum. Οblitus enim erat,
ιuti verisimile est, prae superbia fanaticus iste, quod ad proelium iret,
rem adeo dubiam atque incertam, multisque in utramque partem in
clinationibus et vicissitudinibus obnoxiam, maxime vero omnium a
divina quadam superioreque necessitate dependentem ; cum ne par
vae quidem res ullae in codem semper statu permaneant, sed etiam
infinitae hominum nationes frequentiaque oppida et vita universa
commutentur subindle et υεϊ. Ά et spes de rebus universis
perpetuae agitationi fluctuationique sint obnoxiae. Ηic vero eo su
perbiae devenerat, ut etiam operariis et ministris, φui per silvam di
spersi arbores praccidebant, sive lignandi causa sive conficiendis
machinis bellicis, his, inquam, omnibus mandarit, ut cum fumum
Αgathias. 13
 194 ΑGΛΤΙΨΙΛΕ
ι

Α, c. 555 περιβόλω είη έμβεβλημένον, και μεθείναι μεν τα εν χερσιν

1. 1. 29 έργα, δρομαίους δε ώς αυτόν ήκειν, και συνεπιβάλλειν την
Λ « "ν

Β φλόγα,
2... και 9
ώς αν ραδίως
"θ άπαντα πυρποληθείη
«ν ζ- 2 όδο
και ο"Ιμεν τοιαύτα
" δε
Α- χ/ ---2"

εφ' εαυτώ βρει υομενος, ειχετο της εφουου... μουστινον σε

4 Υ w Υ Α τ ν
τον Γερμανού, (ού γάρ φετο εν τω του τον Ναχοραγαν πα-5
Αν Αν

" / " *." - Μ. -

ρέσεσθαι,) έννοιά τις θεόθεν, οίμαι, εισήλθε πρός τινα νεων των
-ν. -ν Υ. Αν "- Υ

παρά Χριστιανούς σεμνοτάτων, ου πόρρω της πόλεως άφε C ν Υ ' Λ

στηκότα, παραγενέσθαι ώς τάχιστα, και επιθειάσαι. και τοί

νυν απολεξάμενος εκ της Μαρτίνου και της οικείας δυνάμεως
C ό, τι καρτερόν τε και μαχιμώτατον, και πεντάκις χιλίους ιπ-το
Ι 2' Υ.

πότας αγείρας, άπαντάς τε ώς ες πόλεμον άριστα εξοπλίσας, - & ι.

ο δε ξυν εκείνοις απήλαυνε, τών τε σημείων οι επομένων και

-ν 2." ν - - W. 2/

της άλλης στρατηγικής ευκοσμίας, ούτω δεξυνενεχθέν, ούτε

Αν Ά" Υ Αν -

οι Πέρσαι κατείδον τούτους πορευομένους, ούμενoύν ουδε οι

-ν - 4. ι

αμφι Ιουστίνον εκείνους επιφοιτώντας, αλλ' ετέρωθεν γαρ 15

γ. " Υ η - " Μ. " Α' ΥΥ

αφιγμένοι, αθρόον τώ περιβόλω προσέβαλλον, πλείονίτε ή

πρότερον τοξεία έχρώντο, ώς ούτω δή και μάλλον τους Ρω
μαίους εκπλήξοντες, και τάχιστα την πόλιν αρπασόμενοι.
ΙD κέ. Τoιγάρτοι βέλη εφέρετο άμα συχνά, και είτα έτερα
2. ως αυτούς R. 6. Ρost νεών vulg. et Intpr. (templum sanctis
simum et apud Christianos permagnificum) addunt άγιώτατον,
quod om. R. Ιμtpr. praeterca legisse videtur και τών , suspicor
autem alteram διττογραφίας scripturam fuisse νεών άγιώτατον τι
νός τ. π. Χρ. σ. , scil. templum sanctissimum , cuίdam φuem
Christianί inprinis υcrιerantur dicatum. ι ο μαχιμώτερον R.
1 ι. άπαντάς τε οιn. R. 16. προσέβαλλον R., προσέβαλον vulg.
18. εκπιλήξαντες R.

in altum sublatum cernerent, scirent ignem iam Romanorum lignco

septo immissum, opereque, quod in manibus erat, omisso, cursim ad
se venirent, simulque ignem immitterent, ut eo facilius omnia in
cendio conflagrarent. Αtφue hic φuidem talia apud se iactans, oppidi
murum adoritur. Iustinum vero Germani filium (neque enim existi
mabat Νachoraganem tum temporis urbem invasurum) cogitatio φuae
αam divinitus, credo, subiit, ad sanctissimum quoddam templum φuod
que Christianis maximo in honore erat, neque procul ab urbe dista
Dat, φuam citissime ire, Deique opem implorare. Delectis itaque
ex Μartini et suis copiis fortissimis φuibusque bellicosissimisque viris,
et quinque millibus equitum, omnibusque veluti ad proelium armatis,
cum illis processit, sequentibus ipsum signis reliqποφue apparatu mi
litari. Casu vero accidit, ut neque Ρersae eos abeuntes sint conspi
cati, sed neque hi illos oppidum versus venientes , sed diversa via
adducti, confertim impetum in moenia fecerunt, maioreque multo
φuam antea iaculatiοne sunt usi, tanquam ita et quidem magis Roma
nos perterrituri, citissimeque urbem direpturi.
25. Αdco vero densae simul sagittac fercbantur, rursusque aliae
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 25. 195
w λ" " Η -

και άλλα επί τούτοις άπαντά τε τον μεταξύ αέρα επεκάλυ-Α. ο. 555
- " c) Υ Γ. Λ' 2'

πτον τη συνεχεία, ώσπερ αλλήλοις ξυμπεφυκότα, είκασεν άν Ι. Ι. 29

τις το 1.
χρημα
-

νιφετφ μεγάλφ, ή, χαλάζη

-
γ- πολλή ευν βιαίω
ν ΥΛ " - «. Μ.
-

πνεύματι καταρραγείση, άλλοι δε τάς τε μηχανάς εκίνουν,

γ Υ "

5και βέλη πυρφόρα ήκόντιζον, ές τε τους καλουμένους σπα

λίωνας υπεισδυόμενοι, πελέκεσι κατά του τείχους επεφέροντο,
« «... " γΥ - - -

ώς ξύλινόντεόν, και ταύτη ραδίως διατεμνόμενον, οι δε το

δάπεδον διoρύττειν
επειρωντο, και της πρωτης βάσεως εφι Υ - \ ν r Υ

- / - / 1 -
κνείσθαι, ούτω τε άνατρέπειν και διασπαράττειν το ξυμπε
ν \ γ. -

1οπηγός και ενηρμοσμένον, αλλά γάρ και οι Ρωμαίοι, ές τε τους

/ ν ι - «. C - Υ "ν

πύργους και τας επάλξεις έστωτες, αντείχον ξυν προθυμία

1 Υ «/ - - " - - - w 1.

και απεμιχοτο, ωοπερ τη πειρα δεικνύναι βουλόμενοι το μη

χρήναι αυτοίς ετέραν δύναμιν προσγενέσθαι, ή τε του Μαρτί
Υ " Υ 2 ν. ν. 1 ν Υ/ - / « / 3.

νου απατη εν αυτω δή τω εργφ διεφάνη, ως χρήσιμός τε ην Υ -- -' - α

15και ένεργοτάτη, άπαντες γαρ αφειδώς διεπονούντο, ουδένα όν-Ρ. 102
Υ - ν 1 -

τινα τρόπον αμυντήριον μεθιέντες. δόρατα μεν γαρ πολλά εκ

-

του μετεώρου ακοντιζόμενα τους πολεμίους ετίτρωσκεν, άτε

ν Α' - ν. -

δή πλήθει γυμνώ ερυμάτων προσπίπτοντα, και ουδε ενον ετέ

ρωθι φέρεσθαι λίθοι δε αμαξιαίοι κατά των σπαλιώνων ερρί
1 λ/ -

2οπτοντο, τά πλέγματα καταγνύντες, μείονές τε άλλοι διασφεν

δoνωμενοι τα κράνη των Μήδων και τας ασπίδας κατέθραυον,
12. απεμάχοντο R., επεμάχοντο vulg. 14. ων R. pro ήν. 15. ά
παντες R. et Ιntpr. omnes indesιnenter, απανταχού νulg. 16.
πάλαι R. 2ο, διασφενδονώμενοι R., διασφενδονούμενοι vulg.
atque aliae super alias, ut universum intermedium aërem sua densi
tate obtegercnt veluti inter se coagmentatae, Comparasset quispiam
rem ninguori ingenti aut grandini vehementi cum violentissimo vento
ruenti: alii vero machinas admovebant, et tela ignita iaciebant :
alii testudiues (machinas ita dictas ) subeuntes, secures muro im
pingebaut, φuippe qui ligneus erat, ideoque facile discindi poterat:
alii pavimentum soli sufrodere conabantur, et ad primam basim per
venire, atque ita quod compactum et coagmentatum erat convellere
atque subvertere. Romani contra in pinnis et propugnaculis muro
rum stantes, acriter animoseque resistentes pugnabant, veluti re ipsa
ostendere volentes, nequaquam opus esse, ut ipsis novae copiae sub
sidio venirent. Αpparuit vero manifeste in ipso opere, quam utilis
efficaxque Μartini dolus fuisset. Οmni enim ex parte incessanter
adlaborabant, nihilque plane, quod ad propulsandum hostem perti
neret, omittebant. Νam et hastae multae telaque e sublimi iacta ho
stes vulnerabant, utpote in nudam nullisque propugnaculis tectam
multitudinem incidentia, quaeque aliorsum ferri non poterant, saxa
etiam plaustralia in testudines iaciebantur, omnem illarum contextum
perrumpentia, quin et minores lapides fundis eiecti galeas Μedorum
scutaque perfringebant, et ad murum φuam proxime accedere non si
 196 ΑGΛΤΙΙΙΑΕ

Λ. c.555 πελάζειν τε αυτοίς εν χρώ τώ τείχει ου μάλα έφίεσαν, βιαιό

" " "9 τερον ενοχλούντες, των δε ταις ακάτοις, ήπέρ μοι ήδη ερρήθη,
v. 73 εφεστηκότων, οι μεν τόξοις χρώμενοι πλείστους εσίνοντο, άτε
άνωθεν βάλλοντες, οι δε των μηχανών δαημονέστατα ήπτοντο,
τά τε υπόπτερα εκείνα τα και ες τούτο έσκευασμένα δοράτια,5
πολλή ξυν ανάγκη εκτινασσόμενα, επιπλείστον εφέρετο, ως
και πολλούς των βαρβάρων, πόρρωθεν έτι επερχομένους, εκ του
αφανούς αυτούς ίπποις διαπερoνάσθαι, και καταπίπτειν εξα
πιναίως, βοή τε επιμέγα επηρτο, και σάλπιγγες εκατέρωθεν
πολεμιστήριόν τι μέλος επήδον, οι δε Πέρσαι και τους τυμ-το
πάνοις εβόμβουν, και σφοδρότερον επηλάλαζον εκπλήξεως ένεκα,
ό τε τών ίππων χρεμετισμός και των ασπίδων ο πάταγος και
αι των θωράκων συντρίψεις παμμιγή τινα και άγριον ανέ
πλεκον ήχον, εν τούτω δε Ιουστίνω τό Γερμανού εκ του νεώ
C επανιόντι ξυναίσθησις γίγνεται τών δρωμένων τή τε ταραχή 15
και τώ κτύπω, και αυτίκα τους αμφ' αυτόν ιππότας συστρέ
ψας, και ες τάξιν τινά εν κόσμω καταστησάμενος, τά τεση
μεία ες ύψος αρθήναι εκέλευε, και άπαντας έχεσθαι έργου,
γιγνώσκοντας ως ουκ αθεει έτυχον του άστεος εξεληλυθότες,
αλλ' εφ' ώ δεδίξασθαι τους πολεμίους τώ απροσδοκήτω, και2ο
απελάσαι της πολιορκίας, ως δε βραχύ τι προελθόντες κατεί
δον τους Πέρσας έγκειμένους το περιβόλω, τότε δή αθρόον
1. αυτούς R. in mg. 4. οι δε R., οί τε vulg. 9. βοήν την
R. et in mg. δε βοή. 13. συντρίψεις R. et Intpr. .fracturae,
εκτρίψεις νulg. 15. γίγνεται R., γίγνηται Lugd. et cd. pr , γέ
νεται Ρar. 19 αθεϊ R. 2ο, εφ' ο R.
nebant, multum molestiac ac damni inferentes. Εorum vero, gui in
corbibus stabant, prout modo dixi, alii quidem sagittis, utpote ex
sublimi missis, quam plurimos lacdebant, alii machinas peritissime
tractabant , et pernicia quaedam tela magna cum violentia excussa
longissime ferebantur , adeo ut etiam multos barbaros procul adhuc
inde advenientes ex improviso una cum ipsis equis traiicerent subito
que prostermerent. Τum ingens excitatus est clamor, et tubac utrim
que bellicam quandam cantionem sive classicum accinebant. Persac
vero tympanis perstrepcbant, et ingentes ululatus terroris excitandi
causa edebant : equorum etiam himnitus, scutorum ictus et lorica
rum fracturae confusaneum φuendam atque immanem sonitum misce
pant. Interea Iustinus e templo revertens, quid rei ageretur, ex tur
bulento sonitn strepituque cognoscens, converso statim equitatu et
in ordfncm reducto, signa in altum tollerc iubet, omnesque operi
ut se accingant iubet, ita secum statuentes, non absque divini, nu
minis nutu factum quod oppido exivissent : scd ut ihopinata irru
ptione hostibus mctum iniiccrent, et ab obsidione profiigarent. Si
mulatque vero paululum progressi Ρersas in murum impetum facien
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 26. 197

εμβoήσαντες, εμβάλλoυσι τώ μέρει τό προς τη θαλάττη παρα- Α. C. 555

τεταμένω ενθένδε γάρ και ετύγχανον αφιγμένοι, και αυτίκα" " "9
« ν -" 4. - -

οι μεν κοντοίς, οι δε σαρίσσαις, οι δε και ξίφεσι παίοντες, D

το παρεμπίπτον διέφθειρον βιαιοτέρας τε τάς επελάσεις ανά
5τάς στίχας τών εναντίων ποιούμενοι, και ταις ασπίσιν εξω
Λ- 2 c

θούντες, παρερρήγνυσαν το ξυνεχές και συντεταγμένον.

μ 4 Αν -

ν
κς. Οι δε Πέρσαι τούτον εκείνον είναι τον στρατόν υπο
«Α ν Υ. " ν τι r

τοπήσαντες δν δή παρέσεσθαι ήκηκόεσαν, και ότι διαλαθόντες

-, Υ ν

τους ες τούτο αποκεκριμένους αφίκoντo, θορύβου και δέους

τοενεπίμπλαντο, και χύδην ες εαυτούς ανελιττόμενοι, απεχώ
ρουν ηρέμα ες τα οπίσω, και ες υπαγωγήν εκινούντο. ταύτα
* Υ. « Ο - / Υ \ η.

δε πόρρωθεν οι Διλιμνίται θεασάμενοι, (αμφι γαρ το μεσαί

"- ν χ « Α' -

τατον του τείχους εμάχοντο,) όλίγους μεν αυτού κατέλιπον, οι

Ων 2/ -

δε άλλοι εχώρουν επί το πονούμενον. Αγγιλας δε και Θεόδω- Ρ. 103

- - 7'
15ρος, οι των Ρωμαίων ταξίαρχοι, ών δή και πρότερον επε ν Υ ν - " Υ

μνήσθην, επιφρασάμενοι την ολιγότητα των μεμενηκότων, επεξ

" «ν Χ/ "

ίασιν αθρόον του άστεος ξυν αποχρώση δυνάμει και το μέν

- " - 2/

τι αυτών διαφθείρουσιν, ένιοι δε αποδράσαντες ώχοντο τού

τους τε οι Ρωμαίοι διώκοντες ουκ ανίεσαν, οι δε άλλοι Δι
"ν - ν 2/ - -ν

2oλιμνίται ταύτα ιδόντες, οίπερ ήεσαν ώς δή τους Πέρσαις πιε

ζομένοις έπαμυνούντες, επιστρέφουσιν αυτίκα επί θάτερα, ύ
1. παρατεταμένω R. corr, pro vulg, παρατεταγμένω, idemque coni.
Β. Vulc. 2. ενθένθε δε R. 4. επελάσεις R., επελεύσεις
νulg. 1ο ες αυτούς R. ι 1. απαγωγήν R. in mg. 2 Ι.

μέρη post θάτερα add. R.

tes sunt conspicati, tum utique confertim clamore edito in eam par
tem irruunt, φuae iuxta mare instructa acie stabat. Εx ea enim ctiam
ipsi parte venerant : statimque alii quidem contis, alii sariξsis, alii en
sibus ferientes, quicquid obvium erat sternebant, violenfioreque im
petu in densos hostium ordines facto , scutisque protrudentes , con
densatam conferlamque eorum aciem perfregerunt.
26. Ρersae vero hunc illum exercitum esse rati, φuem adventare
intellexerant, φuodque clam et insciis iis, qui sciuncti a reliquo ex
crcitu iu ipsos missi erant, iam advenissent, perturbatione ac metu
pleni, et confusanec in se ipsos revoluti, sensim retrocesserunt, pe
demque retulerunt. Quod cum Dilimnitae eminus cernerent, (sub
mediam cuim muri partem pugnabant,) paucos quidem ibi relique
runt, ceteri ad eam partem, quae maxime laborabat, se contulerunt.
Αngilas vero et Τheodorus, Romanorum duces, quorum etiam ante
memini, animadversa paucitate eorum, φui manserant, confestim cum
satis valido agmine eruptionem ex oppido faciunt, et nonnullos gui
den eorum obtruncant, nonnulli vero in fugam se dederunt : quos
ipsos Romani persequi non destiterunt. Dilinuitae autcm haec con
spicati, φui Ρersis laborantibus auxiliaturi iverant, rursus in contra
rium vertuntur, Roumanis obviam ire volcutes, IncΜus consultiusque
 198 ΑGΑΤΗΙΑΕ
ν " Αν

Α. Ι.C.555
Ι. παντιάζεινβουλόμενοι τους Ρωμαίοις, άμεινον είναι ηγούμενοι
Υ - «υ C " τι " ".

"9ει μάλλον τους ομοφύλοις ες ό, τι τάχιστα επαρήξαιεν, σπου

ν "ν χ, ν ν / "ν Υ. C ν -

δή τ: «τακτω και δρόμφ πολλώ εφέροντο, ώς φεύγουσι μάλ

- Υ « "ν

λον άπρεπώς, ή ότι ετέροις επέρχονται, εικασθήναι. έθεον

ν 1. C. , 1 - " / /

Βμεν γαρ ώς δή τοις οικείοις προσβοηθήσοντες, πλέον δέ τι5

«ν , Υ - - «- Μ 1 «ν

υπήρχεν εν αυτούς του όργιζομένου το ταραττόμενον ή δε των

-- ν / -

Περσών στρατιά, οπόση δή ώς πλησιαίτατα παρετάττετο, ιδόν

\ - "w

τες τους Διλιμνίτας ούτω δή τι ξυν ταραχή και ακοσμία φοι

- ν Υ 4, w γ\ 1

τώντας, έτερόν τε ουδέν ή ότι αποδιδράσκουσι διανοηθέντες, Ο. 2/ Υ -ν -ν

και λογιζόμενοι ως ουκ άν ποτε εκείνοι ες τούτο αίσχους αφί-το

κοντο, μή μεγάλου τινός και ανυποίστου περιεστηκότος κινδύ
νου, τότε δή και αυτοί τραπέντες αγεννώς εσκεδάννυντο ή
δε μελετωμένη τέως φυγή και υπολανθάνουσα, τότε δή αυτοίς
2 2 ν Υ 2 c r Υ w ν w . « - γ ν.

ές τoυμφανές ανεόράγη, αλλά γάρ και οι Διλιμνίται ταυτά

περί των Περσών οιηθέντες, ξυνείποντό γε αυτούς και συνεξέ-15 1 --

Cθεον, απατήσαντές τε άμα και εξηπατημένοι, τούτων δε γι

«ν Η - - - - "

γνομένων, πλείστοι όσοι των Ρωμαίων του περιβόλου διεκβάν "ν 2 "

τες, λαμπροτέραν τοις πολεμίοις ειργάσαντο την αναχώρησιν, " -, Α > -

επισπόμενοί τε αυτούς,
2' α- «", ή
ν
και το αει λειπόμενον αναιρούντες.
2/ \ w > r Υ" \ «

άλλοι δε άλλοθεν επεξιόντες προς το αντέχον έτι και ξυνεστη-2ο

1 - 1 Σ. ι 4 " -ν Α" ς"

V. 74κός διεπονούντο, το μεν γαρ λαιόν κέρας των βαρβάρων ούτω

3, εφέροντο R. et Ιntpr, farebantur, επεφέροντο vulg. 7. οπόση
δή ως R., όπως ήδη vulg. 9. έτερόν τι R. 13. τέως R. Lugd.
(Cl.), τε ως Εdd. 14. ταύτα R. 15.ξυνέθεον R., συνέθεον Lugd.
1. m. 16. γινομένων vulg. 17. διεκβάντες R., εκβάντες vulg.
18. αναχώρησιν R. , αποχώρησιν vulg.
existimantes, si potius popularibus suis φuam citissime subvenirent,
inordinato studio effusoque cursu ferebantur, ita ut indecenter fu
gieutibus magis quam in alios euntibus similes viderentur. Curre
Βant enim tanquam suis opitulaturi, plus tamen perturbationis φuam
irae prae se ferebant, Persarum autem exercitus, ut iam φuam proxi
me ipsis instructa acie stabat, cum videret Dilimnitas ita tumultua
rie et sine ordine ferri, neque aliud quam fugere eos rati, secumque
reputantes nequaquam illos eam turpitudinem in se admissuros, nisi
in extremum aliquod et ineluctabile periculum redacti fuisscnt:
tum utique etiam ipsi turpiter terga vertentes sunt dissipati, et
Ε iam obscureque tentata fuga in apertum erupit . Di
imnitae enim haec de Ρersis opinantes, socios sese illis adiunxerunt,
ιunaque fugerunt; fallentes simul et falsi. Ηis itaque peractis , ma
xima Romanorum vis muris effusa, manifestiorem Ρersarum fugam
reddidit, tergis eorum inhaerendo et extremos metendo , alii vero
alia ex parte irruentes , adversus resistentes adhuc et conglobatos
acriter pugnabant. Laevum enim barbarorum cornu iam aperte in
«linarat solutumque erat, φui vero in altero stabant, fortissime re
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜΙ ΙΙ. 27. Ι99
- w -ν

δή τι περιφανώς εκεκμήκει και διελέλυτο, οι δε επί τό ετέρω Α. c. 555

"- Υ

ξυντεταγμένοι καρτερώτατα απεμάχοντο. oί τε γάρ ελέφαντες" ". "9

αντ' έρύματος προβεβλημένοι και επεισπηδώντες, διετάραττον
αυτίκα τον συνασπισμόν των Ρωμαίων είπoυ ξυσταίη οι τε
5 υπέρ τούτων οχούμενοι τοξόται λίαν εσίνοντο τους επιόντας, D
οία ές ύψος ήρμένοι, και τώ υπερανέχειν ευσκοπωτοτα βάλ
λοντες αί τε των ιππέων ιλαι, διεκτρέχουσαι, ραδίως προσέ
- ν ? Υ r * -
ν

w y "
4. w
c

βαλλον -και
"
ηνωχλουν ανδριάσι
ν « ΙΟ
πεζούς και έμβριθέστερον -ώπλι
22 Τ " -" " ψ η Α' -

σμένοις ήδη τε οι ταύτη Ρωμαίοι ες φυγήν εκκλίναντες απη

ν
1 ολαύνοντο.
-, γ. w. ν Υ " «υ - Α "

... κς, Ανήρ δε τις εν αυτοις των Μαρτίνου δορυφόρων,

Ογναρις όνομα, εν στενωτατωχωρίω ξυνειλημμένος, ώς μηδε
ν γ. - " Υ «ν Μ. γ

το αποδιδράσκειν αυτώ ελεύθερον είναι και έφειμένον, αυτίκα

Ι w. - «.. Αν 1 -

όγε απειρηκώς τους ξυνενεχθείσι, και ώσπερ της τύχης απο

15πειρώμενος,
λή επιόντα οι δεινώς τον θρασύτερον
β 4. - 72 να δό των ελεφάν 4 " ν «ν « ν. ν

των πλήττει βιαίως ανά την όφρυντώ δόρατι, και έμπή- Ρ. 104
ν η α"! 1 Υ "ω" C "

γνυσι την αιχμήν, ώς άπαν το λοιπόν απηωρήσθαι, ο δε πρός

\ γ. - - w ν -' " γι η

τε την πληγήν δυσανασχετών, και πρός γε του δορατίου αμφι

ΤΟ ]" οφθαλμόν κραδαινομένου εκταραττόμενος, υπεξήγετο α
4 γ. ν " α «... "

» -ν ν ν

2οθρόονες τούμπαλιν ανασκιρτών και περιδονούμενος, τήν τε

προνομαίαν νύν μεν ώσπερ ύσπληγγα περιτινάσσων έπληττε
πολλούς των Περσών και εξηκόντιζε, νύν δε ες μήκος εκτεί
3. επεισπηδώντες R., επεκπηδώντες vulg. 4. συνασπιμόν sph.
Ρar. 8. ηνόχλουν Ρar. 9. εκκλίνοντες R. 12. Όγναρις R.
et Ιntpr., Όγναρος vulg. στενωτάτω R., στενοτάτω vulg.
7. απηωρήσθαι R., υπηωρείσθαι vulg. 2ο. περιδονούμενος R.,
περιδινούμενος vulg. 22. νύν δε R., νύν μεν νulg.
Ε Εlephanti enim pro vallo obiecti et prorucntes , sicu
i confertis clypeis pngnam inirent Romani, statim aciem turba
Dant, et sagittarii, φui eis vehebantur, Romanos irruentes graviter
laedebant , utpote in sublime elati, certaque eo, φuod editiores
cssent, tela iacientcs. Quin et equitum turmac discurrentes facile
invadebant atque turbabant pedites et gravioris armaturae milites ,
Ει" ex ea parte Romani ad fugam inclinati pedem refere
ant,
27. Vir antem quidam inter cos e satellitibus Μartini, Οgnaris
nomine, in summas angustias redactus , adeo ut nullum ei pateret
liberum effugium, ac iam de salute sua desperans, et quodammodo
fortunae aleam periclitans, irruentem in se horrendum in modum
φιιendam c ferocioribus elephantis, magna vi ad imam frontem cir
ca supercilium hasta ferit , spiculo ita adacto alque impacto, ut
quod reliquum erat hastae propenderet. Αt hic accepti ictus impa
ιiens, atque insuper hasta circa oculum rotanle perturbatus, con
festim retroactus atquc in orbcm se versans , et promuscidem nunc
 2 ΟΟ ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c. 555 νων τραχύν τινα και άγριον ήχον αφίει. αυτίκα δε τους υπερ
1. 1, 29 θεν έστώτας αποσεισάμενος κατέβαλε, και εμπατήσας διέ
φθειρεν, έπειτα δε και άπαντα τον Περσικόν όμιλον ανεσόβει,
τούς τε ίππους αναχαιτίζων οίς αν έμπελάσειε, και τους
Β οδούσι το επιψαύον διατεμνόμενος και αναχαράσσων, και ήν5
άπαντα ολοφυρμού ανάπλεα και θορύβων, οι μεν γαρ ίπποι
τη χαλεπότητι του θηρίου επτοημένοι, ου μάλα τοις ρυτήρσιν
επείθοντο, αλλά τάς εμπροσθίους μετεωρίζοντες οπλάς, εξε
κύλιoν τους ελατήρας, ούτω τε άτακτα διά του πλήθους εξήλ
λοντο, πνευστιώντες θαμά και φριμασσόμενοι των δε ανδρώντο
ες εαυτούς αναχωρούντων, απάντων τε ωθούντων αλλήλους
και παραγκωνιζομένων, και εκάστου προτερήσαι τον πέλας
επειγομένου, πλείστοι όσοι εκτείνοντο υπό σφών, τους των φιλ
τάτων τε και ομοφύλων ξίφεσι περιπταίοντες, ούτω δε της τα
cραχής επιμέγα ιούσης, οι Ρωμαίοι, οπόσοι τε ήδη ετύγχανοντ5
υπεκβάντες του περιβόλου και εί που τι αυτών ένδον ελέλει
πτο, τότε δή άπαντες ες μίαν τινά φάλαγγα συσπειραθέντες,
και το μέτωπον ώς καρτερώτατα ταίς ασπίσι φραξάμενοι, εμ
πίπτουσι ξυγκεχυμένοις έτι τους πολεμίοις, οι δε τό ήδη προ
πεπονηκέναι την προσβολήν ουκ ενεγκόντες, ώκύτατα έφυγον 2ο
ουδε τούτο δρώντες εν τάξει, ουδε ώστε και αμύνεσθαι τους
4. αμπελάσειε (punctis sub αμ subditis) R. 6. θορύβων Η.
θορύβου vulg. 8. όπλ. μετ. R. i 1. απάντων των R., scd
CΟΙ"Γ. τ8. 7 Ι. ες om. R.
φuidem instar flagelli huc illuc torquens, multos Ρersarum percus
sit et in altum iecit , nunc vero candlem in longum extendens hor
rendum quendam atque immancm barritum edebat ; mox vero
etiam super se stantes excussos prostravit et proculcatos extinxit :
totum deinde exercitum Ρersicum conturbavit, equos etiam, ad quos
propius accedebat, effrenes erectisque iubis restitantes reddebat , et
quos prensasset dentibus proscindebat ac discerpebat. Εrant itaque
omnia eiulatu et tumultu plena. . Εqui enim ferocia belluae expave
facti, habenis non admodum audientes erant, sed anterioribus un
gulis in altum elatis sessores evolvebant, atque ita turbulente per
medium agmen saltabundi ferebantur, anhelantes crebrumque spiri
tum maribus eftlantes. Viris autem in se ipsos reflexis , omnibusque
sese mutuo impellentibus cubitoque protrudentibus , et unoquoque
vicinum suum antevertere contendente, quamplurimi a suis inter
ficiebantur , in amicissimorum et popularium suorum enses impin
gentes. Cum itaque tumultus et perturbatio vehementer iam inva
Πuisset, Romani quotquot antea muro egressi erant, et si qui forte
intus manserant, universi in unum agmen conglomerati, et fronte
aciei quam validissime scutis communita, in hostes ita adhuc con
fusos irruunt, φui, ut practeritis laboribus defatigati, cum impe
tum sustimore liou possent , citissime fugerunt , at ne id quidenι
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 27. 2ΟΙ
ν 2/

έπιόντας, αλλ' εσκεδάννυντο άλλoς άλλοθι ώσπη εκάστω πρου-Α.c.

ν C ι» ν. \Ι. Ι. 555
25 κ. κ . \ Δ 2 \ - έ, "

χώρει, ο δε Ναχοραγαν, άλλα γαρ και αυτός τώ παραλόγω " " "9
των γιγνομένων καταπεπληγμένος ες τα οπίσω δρομαίος απή
λαυνε, σημαίνων άπασι τη μάστιγι και έγκελευόμενος ως τα
5χιστα φεύγειν, τούτο δή το προς εκείνων ήδη πρασσόμενον, ού-D
τως άρα αυτό τα της υψηγορίας ες τουναντίον απέβη, οι δε
- " Υ κν " Α

Βωμαίοι ου πρότερον ανήκαν διώκοντες τους βαρβάρους και

Υ ν Α- Αν r

αναιρούντες, πρίν γε δή ο Μαρτίνος, αποχρήναι ηγούμενος,

ανεκαλείτό τε αυτούς υπό τη σάλπιγγι, και τον θυμόν εξημέ
1ορου. ούτω τε οι Πέρσαι μόλις εις το οικείον στρατόπεδον απε
σώθησαν, ου μείον ή δέκα χιλιάδας μαχίμων ανδρών εν τώδε
- "Λ" Υ "

τώ έργω άποβεβληκότες.
κή. Οι δε Ρωμαίοι εκ της διώξεως επανελθόντες, τούς
" Υ w c " 2/ ι ν

τε σπαλίωνας ενέπρησαν, και οπόσα άλλα Περσικά μηχανή

15ματα αμφι το τείχος ελέλειπτο εντεύθεν δε φλογος μεγάλης Ρ. 105
αρθείσης, οι τήν ύλην κατατέμνοντες υπηρέται των Περσών
και αχθοφόροι, ιδόντες πόροωθεν καπνόν εις ύψος ανέρποντα,
Υ 1 «ν. » , " Υ

και επί πολύ του αέρος ανελιττόμενον, αυτίκα οι δείλαιοι επί

το άστυ εχώρουν, oιηθέντες, ώς που τώ Ναχοραγάν πρότε
2oρoν εκεκόμπαστο, τον περίβολον πυρπολείσθαι, τoιγάρτοι ξύν
1. ώσπερ R. . 3. απήλαυε sph. Ρar. 5. το post τούτο δή add.
ex R. . . 9. ανεκαλείτο τε R. , ανεκάλει τότε νιulg. 1 Ι, μαχί
μων ανδρών R., ανδρ. μ. vulg. 16. των Περσών add. ex R.
et Intpr. Persae, quί materiam caederent, ministri simul. 2Ο.

τοιγιάρτοι om. R.
ordine aliquo servato fecerunt, neque ita persequentes propulsarunt,
sed dissipati dispersique sunt alius alio , prout cuique successit.
Quin et Νachoragan ipse inopinato rei eventu obstupefactus retror
sum cursim adequitabat, significans omnibus flagello et mandans, ut
φuam celerrime fugerent , φuod quidem iam ab illis factum erat.
Sic utique illi iactantia sua in contrarium cessit. Romani vero non
antea persequendi ac trucidandi barbaros finem fecerunt , donec
Μartinus Ε ratus per tubam eos revocavit , iraque percitos
eorum animos mitigavit. Αtque ita Persae aegre tandem ab castra
sua salvi evaserunt , non minus quam decem bellatorum millibus
in eo conflictu desideratis.

28. Romani autem ex persecutione reversi, testudines reli

quasque Persicas machinas circa murum relictas incenderunt, unde
ειum ingens esset flamma excitata, ministri et baiuli, φui ad sil
vam caedeudam missi erant, cum e longinquo intervallo fumum
sursum tendentem alteque in aëre volutantem essent conspicati ,
confestim miseri ad oppidum contenderunt, existimantes, quod qui
«lem Νachoragan antea superbe iactarat, moenia conflagrare. Con
citato itaque cursu ferebautur , wcriti , opinor , ne post fcstum ,
 2Ο2 ΑGΑΤΗΙΑΕ
"ν γ -

Α. c.
. Ι.
555πολλώ τώ δρόμω εφέροντο,
C «υ -
δεδιότες, οι μαι, μή σφάς παραδρά:
Υ/ w rr Α' Α , 1

1. 1. 29μοι ο του έργου καιρός, και άπαντα τεφρωθείη, πριν δή αυ

": ψ Υ Cr " γ γ. -ν C ν "ν r Υ

V. 75 τούς άφικέσθαι. άμιλλά τε ήν αυτούς υπέρ του τάχους, ουκ

επισταμένοις ως τώ νικώντι συμβήσεται πρώτω τεθνάναι.
τι ν Υ η c w - Ο. r α " "

άπαντες γάρ άμοιβαδόν υπό των Ρωμαίων αλισκόμενοι, κα-5 Αν - ν 2

Βτεκτείνοντο, ώσπερ τούδέ γε ένεκα μόνου παραγιγνόμενοι, απο

Αν -ν "ν μ'

λώλασι τοιγαρούν ου πολλώ ελάσσους των δισχιλίων. τοσού w or

τοις ανδράσιν εργoπόνοις, και τα πολέμια ήκιστα μεμελετη Υ 2 r

κόσιν, ές τε παράταξιν ουπώποτε αφιγμένοις, αυτομάτου τι

νός και παραλόγου ολέθρου ο Ναχοραγαν αιτιώτατος γέγονεν, το αν 2/ 2. "- r

ανόητα παρακελευσάμενος, ούτως άρα ή αλαζονεία ου μόνον Υ « ν & γν

αυτούς σίνεται τους κεκτημένους, αλλά γαρ και ούς αν εκεί

Αν 7. ".

νοις υπηρετείν συμβαίη και πείθεσθαι. τούτων δε ώδε ξυνε

ι ν - -' 4 ν

νεχθέντων, οι μεν Ρωμαίοι ευέλπιδες υπήρχον ες τα μάλι

3. ΥΑ 2/ ν Υ

στα, ώς και αυθις ραδίως περιεσόμενοι είγε άρα και ανα-15

Ο ίσθαι οι
μαχείσθαι οι βάρβαροι
βάρβαροι πειραθείεν,
πειραθείεν, όσοι
όσοι δε
δε αυτών
αυ εν τηη μάχ
μαχη
Υ / τ Μ. Υ " ΧΑ / r w

έτεθνήκεσαν, (ήσαν δε ού πλείους ή διακόσιοι,) τούτους δή

" «ν Ο: 2/

ευπρεπέστατα έθαψαν, υπεραγάμενοι της προθυμίας, ώς άν

> w, Υ Αν w

δρας άγαθούς αποδεδειγμένους τους δε των πολεμίων νεκρους

Μ cr - ν

σκυλεύσαντες, όπλων τε άφθονον πλήθος και άλλων χρημάτων2ο

γ. w

περιεβάλοντο. ου γαρ μόνον ασπίδας και θώρακας τυχόν και

ν »ν Υ" - Υ 1

γωρυτούς βελών ένιοι των κειμένων επεφέροντο, αλλά στρε

6. παραγιγν, R., παραγιν. vulg. ι ο αίτιος R. : 1. ανόητα
R. et Ιntpr stolide,21.ανόνητα vulg, 2. εκείνοις om., R... , τ7.
τούτους δε R. περιεβάλλοντο R. 22. γωρυττούς Εdd.

quod aiunt, venircnt, omniaque ante ipsorum adventum in favillas

et cinerem essent redacta. Certabant itaque inter se celeritate,
nescientes fore ut qui vinceret, primus moreretur. Οmnes enim ex
ordine a Romanis capti, obtruncati fuerunt, perinde ac si ea tan
tum de causa venissent. Perierunt itaque non multo pauciorcs
duobus millibus. Τot viris operariis et in re bellica minime exer
citatis, quique nunquam in aciem prodiissent, ultronei cuiusdam
atque inopinati exitii auctor fait Νachoragan, qui inconsulta impe
rarat. Usque adeo arrogantia non solum suos possessores , sed et
illos, φuos eis inservire et morem gerere contingit, perdit. Ηis vero
ita peractis, Romani quidem optima spe pleni erant , se in poste
rum facile superiores futuros, si fortasse barbari proelium instau
rare tentarent. Ωuotquot vero ipsorum in conflictu perierant, (erant
autem non pauciores ducentis) eos honestissime sepclierunt, laudata
eorum strenuitate , φuippe qui ut viri fortiter rem gessissent : ho
stium vero cadavera spoliarunt, ct ingentem armorum aliarumque
rerum vim acquisiverunt. Νeque enim scuta et loricas tantum et
Ρharetras nounulli caesoram gestabant , sed ct torques aureos et
monilia et inaures aliaque id genus muliebria exquisitaque orna
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. Ω8. 2ο3
ν 2/ -

πτους γάρ παγχρύσους και περιδέραια και έλλόβια, και άλλα Α.C. 555
άττα τοιάδε θηλυπρεπή ποικίλματα και περίεργα, οποίος οι 1,Ι. Ι.4, 29
2/ - -

Υ " Αν ν »Μ," - -ν

εντιμότεροι των Μήδων εναγλαΐζονται, του μάλλον είναι

Υ Α' Αν Αν Σ/ - Υ

άρίδηλοι και του άλλου ομίλου αποκεκρίσθαι. ο δε Ναχορα- D

- " Υ - Υ - - 2" -

5γάν, επειδή αυτόν τά τε επιτήδεια ελελοίπει, και ήδη χειμώ

α ν Υ

νος
όδ ώρα έπεγίγνετο, εώκει μεν αύθις πολεμησείοντι,
ίλ "-ίλ και
αλλες Μ. Υ ν Υ/ Α" Α Υ ν

τόδε συσκευαζομένω. ου μήνέργω το βούλευμα έπετέλει, αλλά

Α - " - ν ν

το τών Διλιμνιτών στίφος τή ύστεραία εκπέμψας ανά το στά

Υ C -ν ν y "

διον, και ες εκείνους οράν τους Ρωμαίους αναπείσας, ταύτη

τοτε δόκησιν παρασχόμενος του επελεύσεσθαι, αυτίκα όγε σχο - 2/ --

λαίτερον άμα τοις άλλοις στρατεύμασιν επί Κοτάϊσιν και - «ν 2/ "ν ν. -

ΠΙουχείρισιν επορεύετο. ώς δε πλείστον ήδη της οδού προε

ληλύθει, τότε δή και οι Διλιμνίται λύσαντες την τάξιν, ευκο - χ > - " 2/

λώτατα απεχώρουν, άτε δή κούφως αεί εσταλμένοι, και άλ

- Χ/ \ ν Α' - - Υ -' Υ C 2'

15λως άλκιμοι και ποδώκεις, παρήσαν δε αυτού και η άλλη

Περσική
ή απόμοιρα
Υ/ , οι δή7 ετύγχανον
y γ παρά
Ψ τον Νέοκνον ποτα
w ν

ν " Υ " ν ι / Υ " 7. r

μόν πρότερον απεσταλμένοι διά την Μαρτίνου απάτην, ήπέρ Ρ.100

λ/ ε. " " ν "

μοι ήδη ερρήθη. γνόντες γαρ ώς ενενίκηντο μεν οι Πέρσαι, οι

- 2" εν -

δε Ρωμαίοι απάσης ήδη της χώρας έκράτουν, αυτίκα οίγε Α- Υ

2οπορείαν τινά διαλανθάνουσαν και των λεωφόρων αποκεκρι

μένην διανύσαντες εις Μουχείρισιν ίκοντο, των μεν αγωνων
/ - - "ν «ν

ήκιστα μετασχόντες, του δε της φυγής αίσχους πολλώ έτι

1. περιδερραία vulg. 2. οποίους sph. Ρar. 6. εώκει correctum
est in mg. Lugd., έδό κει idem in ord. et R. , Ιntpr. υίdebα
ί Ιι". ι ο σχολαιότερον R. Ι Ι. Κοταίσιον Εdd. 12. επορεύε
το R., επορεύοντο vulg. 15. αυτού κ. ή άλλη R., κ. ή ά. αυτ.
vulg. 2ο. αποκεκρυμμένην R.
menta, φualibus notabiliores honoratioresque Μedi ornari solent,
ut spectabiliores sint, et a vulgo secernantur . Νachoragan vero,
ειum iam ipsum commeatus aliaque necessaria deficerent, et iam
bruma immineret, proeliandi quidem desiderium prae se ferebat,
et ad hoc se comparabat, re tamen ipsa consilium desideriumque
suum non praestabat , sed Dilimnitarum agmine postridie ad sta
dium emisso, et adversa in Romanos fronte stare iiisso, coque ipso
proelii abs se committendi expectationem excitans, sensim ipse cum
reliquis copiis Cotaesium et Μuchirisidem versus movit. Cum vero
iam maximam viae partem confecisset, tum et Dilimnitae soluta
acie facillime abscesserunt, utpote leviter semper armati expeditio
resque, et practerea robusti pedibusque celeres. Αdventabat au
tem etiam alia ipsius Persici exercitus pars, quae ad Νeognum flu
νium antea missa fuerat propter Μartini dolum, quemadmodum
supra a me dictum est, Cum enim cognovissent victos quidem esse
Ρersas, Romanos vero universa iam regione potiri, confestim oc
cultiore itinere et a publicis viis remoto Μuchirisidem pervenerunt,
 2ο4 ΛGΑΤΗΙΛΕ ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙΙΙ. 28.

Α. C.555 ακλεέστερον μετειληφότες, επειδή ούν άπας ο στρατός ενταύθα

" "9 ετύγχανε ξυναγηγερμένος, τότε δή το πλείστον της ιππικής
Β δυνάμεως καταλιπών, ιλάρχην τε αυτοίς επιστήσας Ουαφρί
ζην, άνδρα των παρά Πέρσαις γνωριμωτάτων, αυτός ξυν ολί
γοις ες Ιβηρίαν απενόστησεν, ως εκείσε διαχειμάσων. 5
ε: Ά Ε. Είναι, ξυνεγηγερμένος R. 4. παρά add.

conflictuum quidem nequaquam , dedecoris vero ex fuga et quidem

nulto turpius participes. Ρosteaquam igitur universus exercitus in
unum convenisset, maiore equitatus parte ibi relicta , et Wafrise,
viro inter Ρersas celeberrimo, magistro equitum eis constituto , ipse
cum paucis in Hiberiam rediit, tanφuam ibi hibernaturus.
 Α ΓΑ Θ Ι Ο Τ Σ Χ Ο Λ Α Σ Τ Ι Κ Ο Τ'
Ι Σ ΤΟ Ρ Ι Ω Ν Δ,

Α G ΑΤΗ Ι ΑΕ S Ο Η ΟΙ, Α SΤΙ ΟΙ

ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ LΙΒΕR ΙV.

ΑRGUΜΕΝΤUΜ.

Ιudicίum de caede Gubaτις, Αthanasίο φuaesίtore, instituίtur(ι).

Primum Justinianί litterae αd Ru/inum datae, φuίbus Gubazem Βγ
ταntium mίtti ίusserat, recitantur (2). Οratio accusatorum adver
sus Rufinum et Ιoannen (3, 4, 5, 6). Κία sedatis υulgί clamorιbus,
ht longa oratiοne se de/endunt (7, 8, 9, 1ο)., Causα utrimque per
orαια, Αthanasius reos damnatos ad supplicium ducί ίubet (ι 1).
Μisimianorum legati auαίlium petentes comίter a Νachoragane εαcί
pίuntur (12). Ιnsequenti anno Romanί, Βaraze et Pharsante ducί
bus , Μisimianis bellum inferunt : in finibus Αpsίliorum Ρersarum
εαercίtus iis obνίαnι νenit (13). Romaτιι Ηunnos Sabίros hoc anno
cum Ρersis militantes eα improviso adortι νεhementer premunt, Per
sarum eα ercίtu superυeniente recedunt (14). Ιnterim Εlminzur ,
duα Romanorum α Ιustino missus, Rhodopolin, Lazίcum oppίdum,
α Ρersis olin erpugnatum , subito aggressus occupat. Μisimianί
Ιegatos Αpsίliorum pacis causα α Romanis missos occίdunt (15). Ιrα
ti Romanί βnes eorum inυαdunt ει εαercitum υιηcunt. Υϊciί Ττα
char, castellum munίtissimum , se recipίunt (16). Οιιod Romαnt se
gnίter obsidentes ab Ιοαnne Dacna , φuern Μartϊνιus ad eos mise
rat, noυο studio incίtantur (17). Centum eorum, Ιllo duce, eα
plorato itinere, ad oppίdum sub ipsα arce situm noctu adscendunt
(18). Οppressis per noctis tenebras custodibus, omnes incolas cru
delissime trucidant (19). Sed ipsi paulo post α Μίεϊmianis cum mag
na clade detruduntur. Κerumtamen Romanis nihilo secίus castel
Ιum oppugnantibus, Μisimiani pacem orant, φuam Ioannes concedit
2ο). Μisimianorum rebus compositis, Iustinianus summum impe
rium Μartino abrogatum Iustino tradit (21). Ιoannes quίdam Αfer,
νenία α Πustino impetrata, nefario dolo α proνιηcialibus pecunias
εαίgίt (22). Chosroes Νachoraganem propter cladem ad Phasin
μrben ασceptam ercoriarι ίubet (23). Γίgressio de noυί Ρersίcί
imperiί regίbus (24, 25, 26, 27, 28). Cabadis, Persarum regίε, fatα
cum similibus Ζenonis Ιsauri et Νepotis casίbus comparantur Chos
rois , novissimi regis, ingloria mors (29). Sergίi interpretis dili
gentia laudatur. Chosroes per Ζίchum legatum Byzantium missum
inducία, cum lustinίαno paciscίtur (3ο).
 2ο6 ΑGΑΤΗΙΑΕ
3

Α. Ο. 555 Ο •
9
Ε, Αυ

τούτο δε νίκης τους Ρωμαίοις του πολέμου -υ Αυ

"""9κεχωρηκότος, και ώσπερ ανακωχής των δεινών γεγενημένης,

- «r γ r w

" 197τών τε όπλων το παραυτίκα ήρεμηκότων, τότε δή ες ζήτησιν

2/

V. 76ήγετο τα επι Γουβάζη πρότερον τετολμημένα και τοίνυν ο

Αθανάσιος επί θώκου τινός υψηλού καθήστο ευπρεπώς, χλα-5
μύδα ενειμένος, ώσπερ αμέλει οι αστικώτατοι των ηγεμόνων.
Αν - "ν λ/ -

παρήσαν δε αυτώ άνδρες γράφειν τε ες τάχος πεπαιδευμένοι,

ν ? 2. C

και επιτροχάδην αναλέγεσθαι τα γεγραμμένα, άλλοι τε υπη

ρέται σοβαρώτεροι και εμβριθείς, και δαημονέστατοι της τών
Β δικαστηρίων κομψείας, κήρυκές τε μεγαλοβόαι, και οι τώντο Τ -

μαστίγων επιστάται, άπαντες δε ούτοι εκ των εν Βυζαντίω

Υ ν 7. -

αρχείων ετύγχανον απολελεγμένοι, επεφέροντο δε, οίς τούτο

Υ Αν r - - r

ανείτο, δεσμούς τε σιδηρούς περιαυχενίους, κλινοστρόφιά τε

w 2/ 2ν 2/ -

και ποδοστράβας, και άλλα άττα όργανα κολαστήρια και μοι

Ρ.108 δοκεί βασιλεύς Ιουστινιανός ουκ απεικός ουδε αυτομάτως αλλ'15
έμφρονέστατα του δέοντος εστοχασμένος, ξυν τοιαδέ τινι τάξει ν τι

και ευκοσμία την κρίσιν προελθείν παρακελεύσασθαι, ου μόνον ό

Φ. -" -- Αν

πως οι εκείνη βάρβαροι, των Ρωμαϊκών σφίσι νομίμων κομπω 2"

δέστερον άναδεικνυμένων, θαυμάζοιέντε αυτά και επιπλέον άρ

1. Ες R. (Cl.), Lugd. et ed. pr. ώς, Ρar. Ος. 2. τών δεινών
correxi, R. τών εκείνων, vulg, τώ (Lugd. mg τών) εκείνω.
r - -ν , Α'

- Τhucyd. IV. 17. γενομένης ανακωχής κακών και ταλαιπωρίας,

3. το παραυτίκα R., παραυτίκα vulg. ' " 4. Γουβάζη R., Γουβά
Α

ζην vulg. 5. θώκου R., θάκου νulg. 6. ενειμένος Cl., εν

ειμμένος R. et Lugd., ενημμένος νulg. Τ 7. αυτώ και άνδρ. R. 9.
μονωτατοι R. (δαιμ.) et Intpr. scientissimί, δαημονέστεροι
vulg.

Ι. Ι Ι.
itaque victoria potiti Romani, et induciis quodam
modo a bello factis, armisque confestim conquiescentibus, tum de
mum quaestio habita de facinore in Gubazen commisso. Αthanasius
crgo in excelso φuodam throno decenter consedit , chlamydem indu
tus, quali fere politissimi principes uti solent. Αderant vero ipsi viri
et scribendi apprime periti, et scripta prompte expediteque legendi,
aliique ministri severi et graves , et in rebus iudicialibus "με
versati, praecones etiam altum clamantes, et lietores : omnes hi ex
Constantinopolitana aula delecti. , Proferebant vero in medium ii,
quibus id commissum erat, Vincula ferrea, collaria , compedes et
tendiculas aliaque id genus instrumenta tortoria. Εt quidem mihi
videtur Iustinianus Ιmperator non abs re neque temere, sed pruden
tissime decori habita ratione, mandasse , ut hoc ordine atque appa
ratu iudicium institueretur, non solum ut qui ibi erant barbari, cum
cis Romanorum instituta magnificentiore apparatu proponerentur ,
ca et admirarentur magisque eorum gubernationi assueficrent : ve
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 1. 2ο7
- -). 2. 4. w cr α /

χεσθαι υπό τούτων ξυνεθισθείεν, αλλά και όπως, ει μεν ως μηδί-Α. C. 555
- Υ Α.

σας πρότερον ο Γουβάζης δικαιότατα φανείη άνηρημένος, μηκέτι 1, 29

- - Η - ν ν Υ -ν

ανιώντο οι Κόλχοι, μηδέ ώς τι δεινόν πεπονθότες αγανακτοίεν. 2/ - "

ει δέ γε άπαντα καταψευσάμενοι, και άδικον μίασμα δράσαν 4

5τες αλοίεν οι απεκτονότες, ούτω τε καταδιαιτηθέντες, και υπό

«ν. ? γ. Αν

κήρυκι πομπώ ανά τα πλήθη περιηγμένοι, ειτα τω παλαμναΐφ Β

ξίφει, απάντων θεωμένων, καρατομηθείεν, τότε δημείζόντι
δόξειεν είναι το πέρας, και διπλασίων ή τιμωρία, ήπίστατο
ν α Υ Ψ Cf Υ χ 2 c r ν C /

γαρ ώς, ει μεν ούτω πως εν απορρήτω βαρβαρικώτερον Ρού - /

1οστικόν τε και Ιωάννην διαφθαρήναι παρακελεύσοιτο, ουκ

Υ " ο ν 3ν ν " ν Cr ? - «ν

αποχρώντως ήγήσασθαι αν τους Κόλχους την ύβριν αυτοίς

- 1. w " - &

απεσκευάσθαι, ουδε προσήκουσαν ποινήν κομίσασθαι τών ήμαρ 4.

τημένων δικαστηρίου δε καταστάντος, και αντιλογίας εκατέ - "ν 2/ "

ρωθεν προελθούσης, και των υπηρετών άνω τε και κάτω διατ

"ν Μ Σ -

15τόντων, και όπως των κρινομένων έκαστος εν κόσμω έστήξει

και αποκρινείται διαταττομένων, όγκου τε δικαστικού φαινο-C Υ ν Α

μένου, και μεγαληγορίας ακουομένης, και επί τούτοις τού

- 3.
ολέθρου φρικωδέστερον επιγιγνομένου τούτων δή ουν ούτωV. 77
πρασσομένων, έτερόν τι αυτοίς μείζον και μάλα είκότως φα
- Αν Ρ».- -ν. Υ.

2ονείσθαι το χρήμα έγιγνωσκε, και τάχα την αξίαν τού επικλή- Υ \

ματος υπερβάλλον. ταύτα γάρ και τους εν Βυζαντίω αστούς,

5. οι απεκτονότες R., art. om. vulg. 8. Lugd, mg. ίσ. τέρας,
14. διαττόντων νulg, ex coni. in mg, Lugd., Intpr, ultro citroφue
cursίtantibus, διαταττόντων R. et Lugd.
rum etiam ut, si quidem Gubazes defectione antea ad Μedos ten
tata caesus fuisse deprehenderetur, non amplius eius caedem dole
rent Colchi, neque ut gravi malo accepto indignarentur. Si vero in
terfectores per falsam criminationem facinoris piacularis perpetrati
convincerentur , ipsis publico iudicio damnatis , et praeeunte ac
proclamante praecone per exercitum circumductis vindiceque gladio,
omnibus spectantibus, capite truncatis , atrocior barbaris rei exitus
et duplicatum supplicium esse videretur, Sciebat enim, si clande
stina nece barbaricum in morem Rusticum et Ιoannem e medio tolli
mandasset, existimaturos Colchos , iniuriam, quam acceperant, non
satis pro eo ac debebat vindicatam, neque satis graves de crimine poe
nas sumlas fuisse. Iudicio vero pro tribunali instituto, et causa utrim
φue disceptata , et ministris iudiciariis ultro citroque commeantibus,
utque actores et rei apte suo ordine interloquantur procurantibus,
versante etiam ol oculos maiestate iudiciali et grandiloquentia au
res feriente, eoque omni apparatu mortem imminentem horribilio
rem efficiente : his, inquam, omnibus ita peractis, rem ipsam maius
aliquid atque atrocius barbaris esse repraesentaturam, et fortasse
criminis admissi meritum excedens, Ηaec enim etiam ipsos cives
Βyzantinos, tamctsi frequenter illic contiugant , percellunt, alque
 2ο8 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 555 καίτοι θαμά εκείσε γιγνόμενα, καταπλήττει και εξίστησι των

" " "9φρονημάτων, μή τι γε βαρβάρους και ουκ είθισμένους.
τούτων μεν ουν ένεκα, οίμαι, Ρωμαϊκόν δικαστήριον, μάλλον
ν 3 > / & 1 - /

μεν ουν Αττικώτατον, υπό τό Καυκάσω ξυνεκροτήθη.

/ ν ζ / Μ w > " Υ -

β. Τότε δε Ρούστικός τε και Ιωάννης, εκ του δεσμω-5 \ 1 Φ. ν

τηρίου ήγμένω, ανά το λαιόν μέρος έστήκατον, oία δή φεύ

γ ν Αν ν Αν ν

D γoντε, επί θάτερα δε παρήσαν κατηγορησείοντες των Κόλχων

οι εμφρονέστατοι, και ήδη εκπλείστου την Ελλάδα φωνήν εκ
r Υ . - w r w \ " Υ

μεμαθηκότες, έδέοντο δε πρότερον την παρά βασιλέως επιστο

λήν εν κοινώ ανακηρύττεσθαι, ήνπερ ετύγχανε πρότερον ότο
/ ν Μ Αυ Αν

"Ιωάννης τούτων δή πέρι τους στρατηγοίς διακομίσας αλλά

w -ν Αυ Αν Υ. -

γαρ και τώ διαιτητή ξυνδοκούν, γεγωνότερόν τις αυτήν των

ν ν - Α" 2/

ες τούτο τεταγμένων διεξήει, ώδέ πως έχουσαν ,,άπιστον μεν 1 ν Αν " 2/

και παράλογον το προς υμών ανηγγελμένον, ώς άρα βουλoμέ

-ν ' " w

νω εστί τώ Γουβάζη, τα πάτρια εθη καταπρoεμένω και τους 15

Υ τ1 ε " w > C η ν ζ "

εν άπασιν ομόφρονας και άνέκαθεν ηγεμόνας, τους

Υ w Υ ν
Ρωμαίους
Ρ. 109 φαμεν, επί τους εχθίστους τε και αλλοτριωτάτους και προς
w 1 . / - w Αν

γε τα ες θεόν ετερογνώμονας μεταχωρήσαι, και ταύτα ούδεν

« -ν Υι c Λην 2/ / ν » > Υ Α ν

ότιούν εξ ημών άχαρι προπεπονθότι, πλήν αλλ' επειδή γιγνώ

σκομεν τα ανθρώπεια παλίμβολά τε και ολισθηρά, και τη ποι-2ο
-ν ν

κιλία των παρεμπιπτόντων συμπεριάγεσθαι πεφυκότα, ου παν

2. Αν " Αν w -, \

τάπασιν απιστείν ώήθημεν χρήναι, ουδε μεθείναι μεν το φυ

2 μή τι γε R., μήτοι γε vulg. και ins. ex R. et Ιntpr. 8.
εκμεμαθ. R., μέμαθ. vulg. 9. πρώτον R. 12, γεγωνότερον
R. (όι.), γεγονώτερον vulg.

extra se ponunt , nedum barbaros iis non assuetos. Ηis igitur, ut

arbitror, de causis Romanum, immo vero Αtticissimum, tribunal ad
Caucasum fuit indictum.
2. Τum vero Rusticus et Ιoannes e carcere producti, ad sini
stram partem sunt constituti, utpoti rei ; ex adverso stabant acto
res, qui eum criminaturi erant, Colchorum sapientissimi, φuique iam
a multo tempore Graece loqui didicerant , ac primum φuidem po
stularunt, ut litterac Imperatoriae publice recitarentur, quas antea
Ιoannes de hisce rebus ad praefectos exercitus attulerat. Όuod qui
«lem postulatum cum et iudici prοbaretur, φuidam ex iis, qui ad
Ιnoc crant designati, altiore voce eam recitavit, sic habentem : ,,Ιn
credibile φuidem mihi absurdumque videtur, quod a vobis nuntiatur,
Gubazi deliberatnm esse, patriis moribus relictis , et iis qui nnius
είusdemque sunt cum ipso in omnibus sententiae, veteribus suis duci
bus, Romanis inquam, desertis, ad inimicissimos alienissimosque atque
adco diversae a nobis religionis homines desciscere, et quidem cum
nulla nostra in se iniuria sit provocatus. Verumtamen cum sciamus
Ηumana omnia esse instabilia et in lubrico posita, proque varietate
incidentium rerum circumagi ac rotari solere, non plane derogan
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜΙV, Ω. 209
λάξασθαι τα παρ' εκείνου είτε ίσως Ιδιανοηθέντα μονον] είτε Α, C.555
πάντως βεβουλευμένα, καταλιπείν δε εν ημίν αυτοίς φρον-" 29
τίδα περιττήν και αμφιρρόπους εννοίας, επ' αδήλω έτι κειμέ
νου του τέλους, καίτοι αλλόκοτόν τι και ταραχώδες το μη
5δαμώς εφ' ότφούν βεβαιότατα πεποιθέναι, αλλ' υποψίας αει
και δεύματος είναι μεστον, και επ' αυτούς δήπου τους ξυνη
θεστάτοις, όμως (εν άπασι γάρ τούτο νικά) επόμεθα και Β
ημείς τη φύσει, και απιστούμεν ώς αν δε μήτε προπετώς
ωμόντι και απηνές δράσoιμεν επι Γουβάζη, μήτε τό ουκ
τοεικότι δήθεν αναπεπεισμένοι μαλθακισθείημεν, αλλ' εκφύγοι
μεν τας εκατέρωθεν μεταμελείας, εύβουλόν τι ημίν κατεφάνη
και μέσως πως έχον, ενταύθα τον άνδρα παραγενέσθαι στέλ
λειν τοίνυν αυτόν την ταχίστην, είτε βουλόμενον, είτε ηναγ
κασμένον, ει δέ γευμάς ταύτα εθέλειν εγνωκώς αντισταίη, και
15απαναίνοιτο την πορείαν, επιλαμβανομένων τε υμών και ελ
κόντων, (και γάρ τούτο ποιείν υμίν τουντεύθεν εξέσται,) ει δε
διωθοίτο και αντεπιφέροιτο, και ότω γούν τρόπω τας χείρας C
αντάροι, τότε δή έξομεν περιφανείς τους ελέγχους των μελε
τωμένων, και τολοιπόν εν τοις πολεμιωτάτοις τετάξεται,
τ. διανοηθέντα μόνον ins. ex coniectura: siquidem palam est
excidisse participium ad βεβoυλευμένα relatum, φuae ille είνε
cogίιανίt, sίνe perficienda sibί proposuit. R. pro είτε ίσως
είτε habet: είτε ίσθι εί τω Ιntpr. φιμασ ήuίc sunt aut alterι
cuίφuam prave consulta, scilicet ex hariolatione. 1ο. μαλα
κισθ. R. 12. ενταύθα οm. R. 15. υμών om. R. 16. τουν
τεύθεν R., εντεύθεν vulg.
«lam esse nuntio vestro fidem duximus, neque committendum, ut ea
φuae sive cogitavit tantum, sive plane statuit, non praecaveamus; in
gentes nobis ipsis curas, et ambiguum fluctuantemque incertitudine
eventus animum retinentes. Εt profecto absurdum est ac molestum
nemini plane firmiter fidere, sed suspicione semper metuque labo
rare, etiam de iis φui mobis sunt intimi. Νihilominus (in omni
bus enim hoc vincit) sequimur etiam nos naturam , et diffidi
mus Νe vero praecipitanter crudele aliquid et saevum in Guba
zen statuamus, neve contra indecenter aliquid hac in re faciendi
metu adducti enervemur remissioresque videamur , sed potius poe
nitudinem utrimque imminentem subterfugiamus , consultum nobis
et medio cuidam moderationique tenendae convenientius est visum,
Ιnuc hominem adduci. Μittite itaque eum φuam citissime, sive vo
lentem sive coactum. Quodsi ille voluntate vestra intellecta resti
terit, et ire detrectaverit, apprehendentibusque vobis et protrahen
tibus ( nam et hoc vobis tum facere licebit) propulset et reluctetur,
aut Ε ue tandem modo manus vobis intulerit, tum demum
manifesta habituri sumus rerum, guas molitus fuerit, indicia, et in po
sterum inter eos, φui maxime hostes sunt, censebitur, adeo ut si
Αgathίας. 14
 2 το Αυ ΑΤΙΙΙΛΕ

Α. Ι.C.Ι.555
29 ώστ', εί'πού τις αυτόν τοιαύτα τολμώντα και αποκτείνοι,
Αν C -ω τι ? Α.Σ.
"
ού Α/ " Υ ν. ν ε

δε τούτο ημίν εσόμενον άπο τρόπου, ουκούν ουδε ποινάς ο

«- <ν , Υ

δράσας υφέξει του εγχειρήματος, ου γαρ ώς μιαιφόνον αυτόν

" - 3.
κολαστέον, αλλ' ως τυραννοκτόνον επαινετέον. '' ή μεν ουν
w ν y ν r λ/ Υ ν. "

παρά βασιλέως επιστολή τοιάδε άττα έγκελευσαμένη διέγνωστο.5 "ν " - w w

γ'. Αυτίκα δε οι άνδρες των Κόλχων, οι δή προς το

-ν Υ ". -

κατηγορείν ετετάχατο, επειδή αυτούς ο δικαστής εψηφίζετο

Υ «ν - ν α ν

Dτά σφέτερα αυτών δικαιώματα ή βούλoιντο προτιθέναι, οι δε

θύ
προθυμως ειχοντο τουύ επικλή 2/ έλεξαν τοιάδε
επικληματος, και ελεξαν ..Από
τοιαυε ,, Απο τ: Αν

χρη μεν, ώ δικαστά, το τετολμημένον, ει και μηδέν οτιούντο

φήσαμεν, ποιναις ταις μεγίστας υπάγειν τους δεδρακότας,
πλήν - αλλά τους υμετέροις νόμοις δοκούν το χρήναι και των
Αν " ι ν Α Α'

εμφανών πέρι και μεγίστων αδικημάτων μή πρότερον τας κρί 2\ " ν *

σεις εκφέρειν, πριν αν και λόγω τα πραχθέντα διαγορεύειν,

"ν - "» Cr

ήκομεν νύν ερoύντες μόνον άμωσγέπως τα γεγενημένα. ούτω ι 5

- " w

γαρ αν και ημίν διανυσθήσεται το νενομισμένον, ει και τα

-υ "ν τ -

των λόγων είεν απλά και ήκιστα κεκομψευμένα, και οία του
"ν "Υ- - ν w " -

V. 78 μεγέθους των ειργασμένων μή εξικνείσθαι. πoία γάρ αυτούς

-ιν 2) - «ν "

Ρ. 110λελείψεται σκήψις, άνδρα τοσούτον, φίλον υμίν και συνήθη

και σύμμαχον και ομοδίαιτον και ομόσπονδον, και ταυτά2ο
-' -ω ν. Υ -

περί το κρείττον φρονούντα, και τι 31,δε ουχί των οικειοτάτων

Υ " Cr Α > ..." .

κεκτημένον, αναίδην ούτω διαχειρισαμένοις, και πολλή τη δυσ

το. ώ δικασταί R , Ιntpr. ιudices. 12, υμετέροις, correxi, ημε
τέροις omnes. τ5. τοίνυν R. pro νύν. Νum το νύν" 16.
αν om. R. 22. αναίδην. Sic Intpr, impudenter, ανέδην R. et vulg.
φuis eum talia audentem etiam interfecerit, ne hoc quidem imme
rito factum censebimus, neque percussor facinoris sui poenas luet ,
τιtpote non ut homicida puniendus, sed ut tyrannicida laudandus."
Ιmperatoriis itaque litteris talia quaedam mandari est cognitum.
3. Statim vero viri Colchici instituendae accusationi designati,
cum iudex ipsis permisisset, ut causae suae praesidia, si vellent, in
medium adferrent, alacriter criminationem sunt adorsi, in haec
verba : »Scelus ipsum perpetratum, o iudex, aperte, etiam nobis ta
centibus, clamitat auctores gravissimis suppliciis esse obnoxios :
ceterum cum legibus vestris ita cautum sit, ut ne de manifestis
quidem maximisque criminibus sententia feratur , donec facta ipsa
plana oratione explicata fuerint, venimus nunc φuae facta sunt sim
pliciter expositiri. . Ιta enim etiam a nobis praestabitur quod lege
cautum est, ctiamsi oratione utamur simplici minimeque ornata ,
&uaeque
Ε, magnitudinem criminum admissorum
enim excusatio suppetere potest iis,
nequaquam exaequet.
Τui talem virum, ami
cum vobis et familiarem, societate belli et foederum coniunctum ea
demque vobiscum de Deo sentientem , et quid non eorum quae vo
Βis familiaria snnt consecutum, nefarie adeo interfecerunt, tantamque
adversus vos hostilitatem declararunt, hostium gratiam demerendo "
 ΗlSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 3. 2 ΙΙ

μενεί χρήσθαι καθ' υμών φωραθείσι, τώ τους εχθρούς τε-Α. C.555

θεραπευκέναι; βασιλεύς γάρ ο ανηρημένος, ώ δικαστά, και"." "9
έθνους ουκ αγεννούς, και προς αρετήν ενεργότατος, και τα
Ρωμαίων στέργων αει πολλώ μάλλον των απεκτονότων, ανα
5τετράφαται δε τα Κόλχων πράγματα και διερόύη, αληθέστε-Β
ρον δε τα κοινά, είγε μέρος τι και ημείς ουκ ελάχιστον της
υπηκόου τυγχάνομεν όντες, και διόλωλεν υμίν το ακραιφνες
των καθεστώτων και άπταιστον, και κατά πολύ της οικείας
δυνάμεως μειονεκτείσθε πολιτεία δε μή διά πάντων ερρω
τομένη, αλλά βραχεία γούν τινι μοίρα σφαλείσα, ουκέτι συνε
στάναι δόξειεναν προσηκόντως, τουναντίον μεν ουν και αυτήν
ψεύδεσθαι την επωνυμίαν, το εντελώς έχειν αφηρημένη, ταύτα
δή ούν απαντα δράσαντες, ού φασι δείν υμάς το πραχθένει
και δεινόν είη σκοπείν, μόνην δε την γνώμην καθ' ην ειργα
15σται διερευνάν και πρoσίεσθαι, και διά τινων αφανών τε-C
κμηρίων και οίον είκότων χωρούντας, αναπλάττειν ταις εννοίαις
ευεργεσίαν υμίν αυτοίς εντεύθεν προσγεγενημένην, ή τό σαφεί
μάλλον της βλάβης και τους έργοις αποδεδειγμένω πιστεύειν
αιρείσθαι, ταύτα γάρ δή τα σοφίσματα και προ της δίκης
2οπολλάκις διαθρυλλούντες, παράγειν τους πλείστους ηγούντο,
ει τοίνυν και παρά τους αγώνας τοιαύτα προσθείεν, γινωσκόν
Ι. καθ' υμών R., Ιntpr. adversum υos, καθ' ημών vulg. θε
ραπευκέναι R. 5. των Κ. R. ερρύη R. 1 1. δόξοιεν Η.
13. ημάς R. 16. και ante oίoν om. R. 17. ευεργεσείαν sph. Ρar.
μάλλον ή τω σαφεί coni. Cl., Ιntpr, μt potius con/ingatis - φuan
εα ίαςturae perspίcuίtate etc. 18. αποδεδειγμένην R.
Rex enim erat, qui interfectus est, o iudex, et gentis non ignobilis et
strcnuus virtutis cultor, et Romanorum studiosus semper multo ma
gis quam interfectores. Εversae iam sunt Colchorum res et collapsae,
immo potius publicae, siquidem pars quaedan etiam nos neque mi
nima subditorum sumus, deperiitque vobis rerum vestrarum integer
atque inolfensus status, potentiaque vestra vehementer est imminu .
ta; res publica vero, φuae non omnibus suis partibus est valida ac
firma, sed vel exigua sui parte labefactata, recte iam ultra consi
stere non potest, e contrario vero falsam appellationem usurpat ,
quippe quae integritate perfectioneque sua est privata. Ηorum ita
que omnium cum ipsi sint auctores, aiunt non debere vos factum
ipsum tametsi atrox considerare, sed tantum, φua mente consilio
ue facturή sit, investigare atque admittere, et ex obscuris quibus
Ε. et quodammodo verisimilibus argumentis repraesentare animis ve
stris beneficium inde acceptum, potius quam evidenti damno, quod
ue re ipsa experimur, fiden accommodare. Ηaec itaque commenta
Είia". Το etiam ante iudicium institutum frequenter in vulgus ia
ctantes multorum animis se fucum fecisse arbitrabantur. Quodsi
vero in ipso iudicio hacc ipsa proponant, intelligant , ο ίudex,
 2 Ι "Σ ΑGΑΤΗΙΑΕ
γ 1) --

Α. c. 555 των, ώ δικαστά, ώς oύ Ρωμαϊκόν ουδε δίκαιον το μεν εμ 3. Α" Α

"""9φανές ούτω και προυπτον αδίκημα παραλιπείν, αδήλοις δε

- 2"». « > - Σ). « -

μάλλον αιτίαις άλλως αυτοίς μεμηχανημέναις εξαπατηθήναι.

ν -' - w ν 2'

ου γάρ ανεκτέον αυτών, ως μεν απεκτόνασι τον άνδρα διαρ

ν Υ ν. Α -ν

Γρήδην φασκόντων, ωφέλειαν δε μεγίστην ενθένδε τοις κοινοίς5 Αν 1 Υ Υ "

πεπορίσθαι πράγμασι τερατευομένων, πώς γαρ αν ταναντία

-' 2. "ν - -- Υ

συσταίεν σφίσιν αυτοίς, ή πώς, την πράξιν δεινήν αποκα

λούντες, επαινεσόμεθα την δράσασαν γνώμην, ως του συνοί
r 4 "

σoντος έστοχασμένην, πάλαι γάρ αλλήλοιν αποκεκριμένω τυγ

ν Υ / Υ Γ.

χάνετον ωφέλεια και παρανομία, ωμότης τε και δικαιοσύνητο

διεστηκότα και άμικτα και ομόσε χωρείν ουπώποτε πεφυκότα.
δ'. ,,Ει δέ γε και γυμνήν την διάνοιαν εξεταστέον, φανή
σονται και ταύτη δύσνοι και κάκιστοι, ώς δή τά τους Πέρ
Τ» , " «r 5 ι κ c ν Σ» "

σας άρέσκοντα βεβουλευμένοι ώστε ούδε Ρωμαίους όνομά

ζειν τούσδε τους μιαιφόνους προσήκει, ουδε ως ομοφύλοιςι 5
Υ Υ - w

Ρ. 111 μετ' ευνοίας διαιτητέον αυτοίς, ότι μή καθάπερ λίαν εχθί

Χ/ εν - Αυ Αυ ν

στοις, έπει και ήδη τώ κοινό της φύσεως νόμω μεμερισμένοι

r Υ η "ν -ν 1. ι

τυγχάνουσι , κάν μήπω τώ παρ' υμίν γεγραμμένω, το γαρ -ν δ' ν Υ -"

αντίπαλον και αλλότριον τους έργοις γνωρίζεσθαι χρή, ου τώ

C r y, -' Ο -" -

πορόωτέρω τετάχθαι. ο δε, οίς αν ήσθείεν οι δυσμενείς, ταύτα2ο

2/ " Α -

προύργου ποιούμενος, πολέμιος αν κριθείη δικαίως, καν συμ

1 τ. και ομόσε - πεφυκότα om. R. et Ιntpr. 13. τους Πέρ
σας R., τοις Πέρσαις vulg. 2ο. πόρρω R.

neque Romanum neque instum esse, adeo aperta manifestaque in

iuria neglecta, incertis potius de causis, guas ipsi frustra commenti
sunt, falli. Νeque enim ferendi sunt, qui interfectum φuidem abs
sese virum hunc aperte fatentur, maximam vero ex hac caede uti
litatem ad publicum pervenisse prodigiose mentiuntar, Quo pacto
enim consistere possint sibi ipsis contraria 2 aut quo pacto factum
ipsum atrox appellantes , animum eius, qui id perpetravit, laudabi
mus, tanquam publicum bonum spectantem 2 Sunt enim haec quam
remotissime inter se disiuncta et insociabilia , et neque unquam
* simul subsistere possunt utilitas et iniquitas , crudelitas et iu
stitia.
4. ,,Quod si vero etiam nudus ipsorum animus est exploran
dus, hoc quoque ipso maligni esse convincentur , Ε
Ε φui consilia Persis grata agitarint, adeo ut ne Romani qui
em sint appellandi isti sanguinarii, neque amica societas cum iis
tanquam popularibus sit habenda : sed summi potius hostes sint
censendi , φuandoquidem etiam nunc communi naturae lege sunt
seiuncti, tametsi nondum a vobis scripta. Αdversarii enim atque
Ηostes ex factis sunt aestimandi , non ex locorum disiunctione.
Ηic vero, quae grata sint hostibus summo studio procurams, me
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. φ. 2 13
4- Μ / yη ζ Αν

παρή, κάν συστρατεύοιτο, κάν ώς εγγύτατα τώ γένει συν-Α. c.555

"ν w w -

ήπται, αλλά γαρ ου φίλον ουδε βασιλέα φασίν απεκτoνέναι," ! 29

πολέμιον δε μάλλον και τύραννον και τα Περσών έσπουδα
" ν -ν ν ν Αν ν

κότα προς τούτο γαρ εληλάκασι παρανομίας, ως μηδισμού διώ

Α " -" -

5κειν τον κείμενον και περιέστηκε τό δειλαίω μηδε τεθνηκότι

-" Αν " Υ ». « 1. Αν

των δεινών απηλλάχθαι, αλλά νύν προδοσίας φεύγειν γραφήν Β r- -ν - 2\ Αν

ότε μηδέν πλέον έξει νικών, ποίος δε νόμος ή παρ' υμίν ή

ν " γ\ -

παρά βαρβάροις επαινέσειεν αν κατηγορίαν εν υστέρω της κρί

r η. > Α "ν

σεως γιγνομένην, κριται γάρ αυτοί και δυσμενείς και κα

" «r ν "

Η οτήγοροι, και άμα πάντα καταστάντες,

r - "- 4,
τιμωρίαν μεν ανεξε
«w C / C Α' 3 ν. 3.

ταστως τω, μηδεν ήμαρτηκότι προση«γον, οποιαν εικος ην

υποσχειν τον ως αληθώς τυραννίδος αλόντα. ήκουσι δε νύν,
δέον απολογείσθαι, καταιτιώμενοι τον ήδικημένον καίτοι ε
χρήν αυτούς πριν ανελείν, εί γε ταίς αιτίαις επεποίθεσαν, εμ
- \ w "

π5 Ρανώς την προς αυτόν ενστήσασθαι δίκην, και πρώτους εγ

4w 2. η - Υ "ν

καλείν, αλλά μη νύν κατηγορημένους αντεγκαλείν ει γάρ τούτο C

-ν -' ' ν - ν ν

πάσιν εφείται, τί δήποτε άρα μή και ημείς τούσδε τους μιαι- V. 79

Υ Αν

φόνους αυτοχειρία διεχρησάμεθα, παρόν ημίν, προς δίκην τυ

Υ -ν

χόν αγομένοις, αντεπιφέρειν αυτοίς και τεθνηκόσι τα παρ'

"ν ν - "

2οαυτών πρότερον ήμαρτημένα, και ταύτη πειράσθαι δεικνύειν

1. συστρατεύσοιτο R. 4. παρανοίας R. et Iutpr. eo υesanίαe,
7. Ρro νόμος R., γενόμενος, παρ' υμίν Lugd. et Intpr.
αpud υos, παρ' ημίν R. et Ρar. 9. γινομένην R. Ρost
δυσμενείς iterat αυτοί νulg. ιο, ανεξετάσι ως R, et Ιntpr.
indicta cαιμεα, ανεξετάστω vulg. 15. πρώια R. 16. κα
τηγορουμένους R.
rito hostis est iudicandus, etiamsi praesto sit, unaque militet, φuan
tumvis etiam φuam proxime genere sit coniunctus, Αt vero , non
amicum sese , non regem interfecisse dicunt, sed hostem potius et
tyrannum et Ρersarum studiosum. Εo enim iniustitiae iniquitatis
que pervenerunt, ut Μedismi accusent mortuum ; eoque iam miser
redactus est , ut ne mortuus quidem a malis sit liber , sed nunc
proditionis insimuletur, cum ei victoria nihil est profutura. Οuae
nam vero lex sive apud vos sive apud barbaros laudaverit accusa
tionem post iudicium factam 2 Ιμdices enim ipsi, et hostes et ac
cusatores, omniaque simul facti, supplicium indicta causa de in
merente sumpserunt, φuale par erat sumi de co, Τui revera tyran
nidis esset convictus. ΤΡrodeunt vero nunc , cum defendi oporteret,
accusantes hominem iniuria affectum. Οportuisset vero illos, pri
usquam ipsum interficerent , si modo accusationibus suis fidebant,
aperte in eum actionem instituere, primosque in ius vocare , non
vero nunc accusatos recriminari. Si enim hoc omnibus licet , cur
non etiam nos istos carnifices nostris manibus interficimus , cum
1iceat nobis in ius fortassis adductis recriminari contraque obiicero
ίΡεis ctiam mortuis, quac antea ab ipsis fucruut commissa : Αtφue
 214 ΑGΑΤΗΙΑΕ
4

"Ε Εμιρτίναι: μάλλον γάρ ημείς, επί σαφέσι

ρουπηργμένοις χαλεπήναντες, ενδίκως αν ήμυνόμεθα τού
τους. και τα της αντιλογίας προσηκόντως εχώρει. αλλ' ουδε
προς ημών ουδε προς ετέρων τα τoιάδε τολμάσθαι χρεων, εί'
Βγε κατά τους πατρίoυς υμίν νόμους πολιτευτέον, φέρε γαρ εί5
τοές βουλομένοις εξή τους οικείους δυσμενείς ούτω πως αθρόον
αποκτιννίναι , και τούτο πολλάκις γιγνόμενον μέχρι του επ'
άπειρον ήδη τολμάσθαι προσενεχθείη, πως αν υμίν το γούν
κρίνειν αδεώς εν βεβαίω διαμένοι, απάντων γάρ αναιρούντων
τε και αναιρουμένων, και ταις αντεπιβουλαίς χρήσθαι κατ'ι ο
αλλήλων θαρρούντων, ουκ αν φθάσοιτε τάς τιμωρίας επά
γοντες, αλλά διαφθαρείται μεν εική το ομόφυλον, προαφαιρή
σει δε τον της εξετάσεως καιρόν ή των αντιδρώντων εκάστοτε
/

παρανομια.
έ. ,,Καίτοι τι δεινόν είναι φασιν, είπερ ενός ανδρός και 5
τούτου προδότου διαφθαρέντος, άπαν υμίν το συμμαχικόν
σωφρονέστερον καθεστήξει, προδοτών μεν ουν ως αληθώς και
Ρ. 112 πλείστων όσων απολλυμένων, ει και μηδέν έτερον των ωφελί
μων τους ανηρηκόσι προσγένοιτο, αλλ' αυτό γε το τους τοιού
τους θνήσκειν αρκούντως έχει προς όνησιν, ει δε προδοσίαςαο
μηδαμώς αποδεδειγμένης, ηφάνισταί τις αθρόον των σφόδρα
λογίμων και τετιμώρηται, καθάπερ διαφανώς εγνωσμένος, πώς
2. ήμυνόμην R. 4. προς ετέρων R., παρ' ετέρων vulg. . τοι
αύτα R. 5. ημίν R. 9, διαμένοι Cl., διαμένει R., διαμεί
νη vulg. 16. υμίν correxi, ημίν R. etvulg. 19. προσγένηται R.
ita conari probare, iure nos scelus scelere compensasse " Μulto
enim gravius nos rebus manifestis antea perpetratis irritati, merito .
nos ulcisci possimus; atque ita contentio recte procedat. Sed ne
φue a nobis, nec ab aliis talia patrari oportet, si modo secundum
patrias leges vobis est vivendum. Αge enim, si quibus libitum fue
rit, licuerit privatos suos inimicos sic confestim interficere, eoque sae
Εiuslibere
facto in infinitum crescat haec audacia, quo pacto tandem vo
intrepideque iudicandi potestas integra permaneat 2 Cum
enim omnes et interficiant et interficiantur, mutuasque sibi insi
dias impune struere audcant, neque vos supplicium de eis sumere
poteritis: quin potius tota gens contribulis temere est interitura,
quaestionisque habendae occasionem praeripiet malum semper malo
vindicantium protervia.
5. ,,Αtqui quid mali, inqniunt, si uno homine et quidem illo
proditore interfecto, omnes nobis belli societate coniuncti mode
ratius se gerant ? Ρroditoribus sane etiam quamplurimis e medio
καιιι!»latis, etiamsi nihil aliud utilitatis ad interfectores rédeat, ipse
tamentalium interitus abundo satis per se est fructuosus. Αt vero
si proditione neutiquau demonstrata, coufestin vir aliquis maximi
nouliuis e medio tollatur supplicioφιιε afliciatur, perinde atque
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 5. 2 15

αν υμίν ενθένδε το συμμαχικόν σωφρονήσειε, πώς δε ουκ άνΑ.Ο. 555

μάλλον και διαλύσαιεν τα συγκείμενα, είγε κοινωνούς υμάς" Ι. 29
υπάρχειν του μιάσματος oιηθείεν, λογιζόμενοι, ώς είγε προς
τους οικειοτάτους υμίν και συνήθεις φειδούς ήκιστα μέτεστι
5και δικαιοσύνης, σχολή γε αν βέβαιοι διαμενείτε προς τους
αλλογενείς και οθνείους, και της προσπεσούσης χρείας, ου πε
ραιτέρω γνωριζομένους, αλλ' ούτε μετειλήφατε του βουλεύμα
τος, ούτε το τούτοις ιδία προσκείμενον άγος επί το σύμπαν Β
των Ρωμαίων έθνος αναδραμείται ούτε την πάλαι περί υμών
1οκρατήσασαν δόξαν, ώς άρα πιστοί τα ήθη και βέβαιοι καθε
στήκατε, και δικαίoις χρήσθε νόμοις, ή τούτων νικήσει κακο
δαιμονία, τουναντίον γάρ και ηγούμεθα το παρόν δικαστήριον
υπέρ της κοινής του γένους ευκλείας συνεστηκέναι, όπως αν
άπαντες άνθρωποι γνοίεν, ως ουδαμώς ήν υμίν βουλομένοις
15τοιαύτα τους Κόλχους δεινά και βίαια πεπονθέναι, νύν μεν
γαρ ίσως έφ' εκάτερα των πολλών φοιτώσιν αι γνώμαι, και
τα της δοκήσεως επ' αδήλω φέρεται τρόπω, εκ δε της σής,
ώ δικαστά, κρίσεως τούτων όσον οίπω διαφθειρομένων, γε
νήσεται και νυν γνωριμώτερον, ώς oυ πρoδόται των οικείων, C
2οαλλά σωφρονισται των αδικούντων είναι πεφύκατε, ει γάρ
και τους λόγοις απολογείσθαι δοκούσιν, αλλ' έργω κατηγορούντες
1. σωφρονήση R. δε ins. ex R. 2. υμάς om. R. 11.
νόμοις R. et Ιntpr legίbus, νομίμοις vulg, νικήσασα Β. 14.
ήνυμίν R., υμίν ήν vulg.
aperte deprehensus, quo pacto vobis socii hinc moderatiores red
dantur 2 Ιmmo vero quo modo non potius pacta conventaque dis
solvant, si vos participes tanti sceleris exstitisse putariut, reputan
tes quod si erga intimos coniunctissimosque vobis adeo sitis inhu
mani atqne iniqui, nullo etiam modo constantes sitis futuri erga
alienigenas et exteros, et necessitate tantum ita postulante, non
τlltra notos 2 Ceterum vos neque nefarii illius consilii participes
fuistis , meque piaculare scelus, quod privatim illis insedit, univer
sam Romanorum gentem involvit, neque veterem illam de vobis
opinionem , guod nimirum fidi constantesque sitis aequissimisφue le
gibus utentes, horum nefaria malignitas infringet : quin potius ita
nobis persuademus, vestrum hoc tribunal pro communi gentis glo
ria constitutum ; ut universi homines intelligant , vobis neutiquam
volentibus factum, ut Colchis adeo atrox iniuria ac vis inferretur.
Νunc enim fortasse in utramque partem sententiae multorum ver
gunt opinionesque fluctuant : ex tuo vero, o iudex, iudicio, hisce
iamiam necatis , magis etiam nunc perspicuum fiet , guod non ami
corum vestrorum proditores sed delinquentium castigatores esse con
sueveritis. Τametsi enim verbis causam suam defendere videntur,
reipsa tamen se ipsi acousare coarguuntur, et caedis abs sese com
 2 Ι6 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 555 σφών αυτών αποδείκνυνται και το παράλογον της μιαιφονίας

"" "9 ομολογούντες, το μεν γαρ βασίλειον γράμμα παρακελεύεται
τοίς στρατηγοίς στέλλειν κατά το Βυζάντιον τον Γουβάζην,
πειθοί μεν το πρώτον, ανηκουστούντα δε και προς ανάγκης,
εναντιούμενον δε και βιαζομένοις αποκτείναι δε μηδαμώς5
πριν αν εκείνος, ες τελεωτάτην απόστασιν αφιγμένος, τα πολε
μίων δράν προαχθείη, οι δε και ταύτα μήτε στρατηγοί καθε
στώτες, μήτε άλλως έφειμένον αυτοίς αδεώς άβούλoιντο
πράττειν, παραχρήμα τον δείλαιον απεκτόνασιν, ούτε κατά
I το Βυζάντιον αυτόν γενέσθαι προτρέψαντες, ούτε μήν ώσπερτο
απειθoύντι μετρίαν γούν ανάγκην επαγαγόντες, ούτε την αρ
χήν ες πειράν τινα καταστάντες, είπερ ότωδηούν τρόπω του
προστάγματος ολιγωρήσει, καίτοι μεγαλαυχούσι και βρενθύον
ται, ως τα βασιλεί δοκούντα διανύσαντες, οιγε και την εκεί
νου περιορώντες πεφήνασι γνώμην, ψευδέσι τεχρήσθαι πρό-15
τερον κατά Γουβάζου διαβολαίς τετολμηκότες , και ταναντία
των ευ διατεταγμένων αυτεπαγγέλτως εξειργασμένοι, και, το
V. 8ο δή πάντων παρανομώτερον, ούτε την επιστολήν επιδείξαντες,
Ρ.113 ώστε των εγγεγραμμένων γνωσθέντων το πρακτέον ελέσθαι.
ς. ,,Πώς oύν ου παντός ολέθρου και τιμωρίας υπέρτερα2ο
πάσης τά τετολμημένα δόξοιεν άν, αδικία γάρ και κατ' άλλου
του γιγνομένη φευκτόν τι και απειρημένον, μάλιστα δε ει φί
8. αν βούλ. R. 13. προστάγματος R. et Intpr.sί non ίussί, ού
seφuί αuderet, πράγματος vulg. 21. δόξοιεν R., δόξει εν vulg.
και om. R.

missae indignitatem fateri. Regiae enim litterae mandant praefectis

militiae, ut Gubazen Βyzantium mittant , primo φuidem suadela
utentes , obaudientem vero et necessitati reluctantem cogerent ,
nulla tamen ratiοne interficerent, donec aperta defectione facta ho
stiliter agere coepisset. Ηi vero cum neque praefecti militares es
sent, neque alioqui eis liceret, φuae liberet, facere, repente mise
rum trucidarunt, Ειώμια ut Byzantium iret hortati, cum ne mo
dicam quidem vim ei utrenitenti intulissent, neque omnino tentassent
an aliquo tandem modo mandatum regis contemneret. Gloriantur in
terea illi et iactitant, se Ιmperatoris mandata exsecutos, cum potius il
lius voluntatem contempsisse deprehendantur, falsisque criminationibus
Gubazen onerare non sint veriti et contraria ab iis, quae recte man
«lata erant, propria auctoritate in eum decernere : et quod guidern
omnium est iniquissimum , neque litteris Ιmperatoris ostensis, ut
eognita eius voluntate φuid facto opus esset statuerent.
6. ,,Quo pacto igitur non illorum scelus quodvis necis aut sup
plicii genus exsuperare censuerimus 2 Ιniuria enim cuivis alteri illata,
res est fugienda vetitaque legibus, praecipue si amicum et benevoluta
quique frequenter pericula pro sociis adierit, contiugat esse eum, φui
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 6. 2Ι7
η ?ν w. - Υ

λον και εύνουν και πολλάκις προκεκινδυνευκότα των πέλας είναι Α C. 555
29 - "ν

συμβαίη τον ήδικημένον, τις γαρ ο του Περσών πλούτου και Ι. 29

«ν "ν 2/

των προτεινομένων απάντων την προς υμάς εύνοιαν αλλαξά

μενος, τίς ο τήν Χοσρόου φιλίαν υπεριδων, και, παρόν εκείσε
5προς μεγίστην ευδαιμονίαν χωρήσαι, το παρ' υμίν έλαττον
Υ. r Α' C / - " « η / ι» Υ ή -ν

αγαπήσας, τίς ο πρότερον της χώρας υπό Μήδων επι πλείστον Β

χρόνον πιεζομένης, και της παρ' υμών επικουρίας έτι μελλού
σης, μεταστάς αθρόον και μετοικισάμενος επ' αυτάς δήπου
w « ν -' Υ αν ... " " W Α'

τας υπερβολάς του Καυκάσου, ενταύθά τε θηριώδη τινά δίαι

1οταν μάλλον υποστάς μετιέναι, ή προσηκάμενος την των πολε
μίων φιλοφροσύνην και καταβάς οίκοι μένειν εν ευπαθεία;
γ τ - - - - 2/ -

τίς δή ούν ούτος, εκείνος ο μηδέν των δεινών, ήν τι παθείν

- Υ γ ν

υπέρ υμών έδει, κατορρωδήσας, Γουβάζης, ώ νόμοι και δίκη !

ο μηδίσας, ο τύραννος, ο τά Ρωμαίων καταπρoέμενος και
15τέθνηκεν υπό Ρουστίκου τε και Ιωάννου, βδελυρών ούτω 7.

και καταπτυστων ανθρώπων, ανήρ βασιλεύς

r 2 η ) και
"'
ώπερ ει και
C Υ "ν γ. " Υ C ν. r

τοιούτου μετήν ως αληθώς επικλήματος, άλλ' ούχ υπό τούτων C

γ και χ, - Υ ΛΥ Μ Υ ν " w. - Α"

αυτόν έχρήν ευθύς άνηρπάσθαι, κριθέντα δε μάλλον σχολαί

τερον υπό του κοινού Ρωμαίων τε και Κόλχων βασιλέως,
2οάτε δή μεγίστου και τώ παντί κρείττονος, προσηκόντως τιμω
ρηθήναι, αλλ' επειδή ταύτης δή της μιαιφονίας αιτία μεν αυ
τοις ένδικος ουχ υπήν, δυσμένεια δε μάλλον παράλογος υπό
1. και ante πολλάκις om. R. 4. Κοσρόου sph... Ρar. 8. με
τοικισάμενος R., μετοικησάμενος νulg. 12. ήν pro oύν R.
18. αυτόν εχρ, ευθύς R., ευθ. εχρ. αυτ. vulg.
iniuria est affectus. Οuis enim est qui Ρersicis opibus omnibusque
rebus oblatis benevolentiam erga vos commutavit? Quis, qui Chosrois
amicitiam aspernatus, apud guem facilis ei ad summas divitias adi
tus patuisset, minore apud vos loco esse maluit 2 Quis antea regione
vestra longissimo tempore a Μedis oppressa, cunctantibusque adhuc
vestris auxiliis, confestim mutatis translatisque sedibus altissima Cau
casi iuga insedit, atque ibi ferinam potius φuandam vitam agere
sustinuit, φuam hostium munificentia, domum reversus, molliter et
«lelicate vivere 2 Quis tandem 2 Ιlle cui nihil adeo erat arduum et
grave, φuod, si vestra causa tolerandum esset, reformidaret, Guba
zes, o leges, o iustitia ! ille, inquam, Gubazes defectionem ad Μedos
tentans, ille tyrannus , ille Romanorum proditor; et caesus est a
Rustico et Ιoanne, adeo nefariis abiectisque hominibus, vir rex du
ctus: gui etiam si revera eiuscemo di crimini fuisset obnoxius, non
tamen illum statim ab his e medio tolli oportebat, sed potius ut
reus peractus cunctantius a communi Romanorum pariter et Colcho
rum Imperatore, utpote maximo omniumque eminentissimo, merito
supplicio afficeretur. Verum cum nulla illis legitima huius caedis
perpetrandae causa fuerit, sed potius vesanum quoddam odiuu ex
 2 18 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C.555 βασκανίας εις τούτο κακού προηγμένη, είκότως ευβουλία μεν

Ι. 1, 29 και λογισμώ σωφρονι και τή του συνοίσοντος επιγνώσει ουδένα
- ι ν Λ. - ν - " - -

παρηκαν καιρον, μόνω δε τώ αυθαδιαζoμένω της ψυχής και

χαλεπαίνοντιπολλήν παρέσχον αυτονομίαν και το μελετηθεν
D έκπλείστου και ωδινόμενον ούτω πως εκ τού παρείκoντoς έδρα-5
σαν, ώς μήτε την ακμήν του παρόντος χρόνου φυλάξασθαι,
μήτε μην διανοηθήναι. πολέμου γάρ τοσούτου περιεστηκότος,
εμφρόνων μεν ανδρών έργον αν ήν και τα ξένα και ούπω
γνώριμα των εθνών ευνοία προσάγεσθαι, ουτοι δε και τους
πρώην οικειοτάτους εκπολεμώσαι Ρωμαίοις περί πλείστου πε-το
ποίηνται και, τό γεήκον εις αυτούς, προσκεχωρήκαμεν τοις
εναντίοις, επιβουλεύομεν τοις πάλαι φιλτάτοις, η χώρα Περ
σων, τα πατρώα νόμιμα φρούδα, πάντα συμβέβηκεν ατεχνώς,
οπόσα στάσεως τε και ταραχής εμφυλίας γνωρίσματα μανιώδη.
Ρ.114 ουκούν ώς τούτων απάντων έργω προελθόντων, και παντα-15
χόθεν ημίν των πραγμάτων διαρρυέντων, ούτω ποινάς αξίας
αυτούς, είπερ άρα και ευρείν ένεστιν, επακτέον, ει γάρ και
ημείς πιστοί προς Ρωμαίους και βέβαιοι τυγχάνομεν όντές,
αλλ' ου δίκαιον, ώ δικαστά, της ημετέρας επιεικείας τούτους
απόνασθαι, και ήττόν τι παθείν, ή καθόσον ή του εγχειρήμα-2ο
τoς βούλεται φύσις.''
ζ. Ούτω δε των κατηγόρων τοίς επικλήμασι χρησαμέ
5. παρείκοντος R., παρήκοντος νulg. 9. τα R. pro τους. 17.
έστιν R. 19 δικαστά R., δικασταί vulg, et liitpr, τοσού
τους R.
invidentia ortum co mali eos provexerit, verisimiliter recto consilio
et moderatae cogitationi, eiusque quod maxime conducibile esset
cognitioni nullum tempus reliquerunt, sed soli animo superbia elato
odioque flagranti habenas laxantes omnemque permittentes liberta
tem, quodque multo ante tempore praemeditati erant et parturie
rant, hoc pacto, occasionem nacti, sunt exsecuti, adeo ut neque prae
sentis temporis statum observarint, sed ne cogitarint quidem. Αdeo
enim difficili bello premente, prudentium virorum erat etiam pere
grinas neque adhuc notas nationes sibi humanitate conciliare, Ηi
vero etiam cos, qui iampridem erant coniunctissimi Romanis, debel
1are maximi fecerunt, et quidem , φuantum in ipsis situm est, ho
stibus dediti sumus, insidiamur iam olim amicissimis, regio nostra
Ρersarum est, et patria instituta prorsus abolita , φuanta seditionis
atque tumultus intestini furiosa indicia : Quocirca cum hace o
mnia ita se habeant, et res nostrae adeo omni ex parte sint collapsae,
ita digna si quae excogitari possint supplicia istis sunt inferenda.
Si enim etiam nos fidi erga Romanos et constantes sumus, non est
tamen aequum, o iudex, ut hi lenitate nostra abutantur, minusque
aliquid patiantur, quam facinoris atrocitas postulat."
7. Cum vero accusatores ita criminationem suam Ρeregissent»
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 7. 219
Αν / Αν γ - r»

νων, τα πλήθη των Κόλχων (αυτού γάρ συνήθροιστο) έπαϊεινΑ. C. 555

μεν ου μάλα ηδύναντο της των λόγων απαγγελίας ή της των "". "9
νοημάτων δεινότητος όμως δε το χρήμα γιγνώσκοντες εφ' .
7. Οι Υ Υ " --

ώπερ έκαστα ετύγχανε προηγμένα, αγωνιζομένοις, τε αυτοίς Β

"Α" " - / -

5έτι συνεμόχθουν τή προθυμία, και συμπεριήγοντο ταίς μετα

-" w r ν. " Α

βολαίς των σχημάτων ούτω τε τας ψυχάς διέκειντο, ως αν

- ν - Α "- -

αυτοίς εκείνοι φρονήματος έχεινή οίκτου έδόκουν, και ειτα

επειδή του ρητορεύειν επέπαυντο, αυτίκα οίγε, επισχόντος
βραχύ του δικαστού και βουλευομένου, κατεμέμφοντο ήσυχή
ν cr » Μ. ν Υ ν Υ Υ r -

εοκαι ήγανάκτουν ότι δή μή ευθύς οι εναντίοι ανήρηντο του -ιν ι γΛ ν

δε παρακελευσαμένου και λέγειν αυτοίς άττα αν εθελήσαιεν,

" ν 2/ ε,

τότε δή καταβοάνες το εμφανές ίεντο, και ήδη υπετoνθόρυ

- 2' ε, C Α ι Φ.

ζον, και ήδη η φωνή ες το σαφέστερον διεκρίνετο, αλλ' οι

4. Α - - \ Μ.

προς το κατηγορείν τεταγμένοι, ταις χερσι καταπαύοντες,

ν ι -ν ν

15ανέκοψαν την περαιτέρω φοράν του θορύβου, και τοίνυν σι-V. 81

γής γεγενημένης, παρελθών και Ρούστικος εν μέσω άμα C
Ιωάννη
ωαννη τώ
τα αδελφώ, έλεξε τoιάδε ..Μετήγαγε
ιφω, ελεςετοια », 111ετήγαγε μεν
μι ημίν αθρόο
ημ ροον
Υ ι - Υ

και περιέστησεν εις τουναντίον τας των δοκηθέντων εκβάσεις

- "ν Υ "

ή τύχη, και, δέον μεγίστων γερών απόνασθαι, πάρεσμεν θα

". - ν « -ν ν

2ονάτου φευξούμενοι δίκην πλήν αλλ' ήδιστος ημίν ο αγών κα 1 Υ Μ -

ταφαίνεται και πλείστης όσης μεγαλαυχίας ανάπλεως, γενήσε

ι -ν ν

ται γάρ άπασι γνωριμώτερον, ώς μόνοις ημίν διήνυσται το

2. ή της - χρήμα om. R. et, ut videtur, Intpr. 4. όπερ R.
12. ίεντο R. et vulg. 21. ανάπλεως add. ex R. et Intpr. glo
riae plenum.
Colchorum copiae (eo enim convenerant) verborum enuntiationem
non satis exaudire poterant, neque sententiarum pondera: rem ta
men ipsam intelligentes, cuius causa singula in medium erant pro
«lucta, decertantibus ipsis animi propensione collaborabant, eosdem
que, quos accusatores, gestus prae se ferebant, atque ita animis afte
cti erant, prοut illi vel fiduciam vel commiserationem vultu exprimebant.
Αc deinde ubi dicendi finem fecissent, statim hi, restitante nonnihil
iudice et consultante, tacite incusabant, molesteque ferebant adver
sarios non statim ad necem rapi. Μandante vero iudice, ut et illi quae
vellent pro sese dicerent, turn aperte reclamare cocperunt, et iam
submurmurabant, vocesque ipsae iam manifestius exaudiebantur.
Sed accusatores, silentio manibus indicto, maioris tumultus ansam
praeciderunt. Silentio itaque facto, progressus in medium Rusticus
cum fratre suo Ιoanne, in hunc modum verba fecit : ,,Μutavit nobis
subito, iudices, et in contrarium vertit consiliorum nostrorum eventum
Fortuna: cumqae maxima nobis praemia sint debita, capitis accer
simur, Verum enimvero iucundissimum nobis hoc certamen iudiciale
videtur maximeque gloriosum; fiet enim omnibus perspicuum, solis
nobis hoc deberi, φuod homo proditor et tyrauuus sit interfectus, ct
 22 Ο ΑGΑΤΗΙΑΕ
2ν

Α. C. 555 προδότην άνδρα και τύραννον απολωλέναι, και τα βασιλέως

"""9πράγματα το μέρος διασεσώσθαι ώστε ει και τεθνάναι συμ
«- Α 2/

βαίη, στέρξοιμεν αν και ώς άσμενοι καθάπερ τι προσφιλές

ΙD και αυθαίρετον το ανιαρόν και ηναγκασμένον και οιχησόμεθα
κάλλιστον τούτο προς ευθυμίαν εφόδιον έχοντες, το γιγνώ-5
σκειν εν ημίν αυτοίς , ώς τους Ρωμαίους κρατούντας έτι
- " " ν 2/ 3 «. 2.

τών Κόλχων καταλελοίπαμεν, και ουπω παρ ετέρων αφηρη

" ν "

μένους. ει μεν γαρ Περσικόν ήν το παρόν δικαστήριον, και ή Μ Αν ν

παρ' εκείνοις εκρινόμεθα, πάντως αν ημίν αρνήσεως τε προσ

έδει τών ειργασμένων, και δεδιέναι παρήν τους ελέγχους, ιο
- w - «ν. * χΛ

και δεδειγμένοις τυχόν διαπορείν οποίοις αν και χρησαίμεθα

λόγοις υπό δικασταίς πολεμιωτάτοις, και τώ πραχθέντι λίαν
αχθομένοις τώ της ελπίδος ήμαρτηκέναι. Ρωμαίου δε ανδρός
«ν Α - 4 Α" 2

Ρ.115 τί
διαιτώντος, τίνος αν χάριν ημίν 'τουμίν
δε και απολογείσθ γεγενημένον απαρνηθείη;
αυτοίς, ανθ' ων υμάς15
Α

3
γεισθαι χρεων παρ' υμιν αυτοις, ανυ ων υμας 15
1 Υ κ.

ευ πεποιήκαμεν τον τύραννον ανελόντες, ουδε γάρ μεταδο

τέον αυτό του σεμνού της βασιλείας ονόματος, αλλοτριωτάτω
ν - Υ/ " " 4. ν

διά των έργων φανέντι καίτοι μέγα κεκράγασιν οι κατήγοροι,

και δεινά τετολμήσθαι φασιν, ως δή βασιλέως ανηρημένου,
χρή δε ου τή πόρπη και τό χλαμυδίω και τους εκτός φαινο-2ο
μένοις εγκαλλωπίσμασι ταύτην προσνέμειν την επωνυμίαν,
4. οίχησόμεθα R. et Intpr et mortemur (Cl.), οί χρησόμεθα
vulg. 5. γινώσκειν R. 1 1. δεδιττομένοις s. potius δεδει
διγμένοις coni. Cl., Ιntpr timore perculsί. 16. ουδε R., oυ vulg,
2ο πόρπη. Ηanc certissimam Ios. Scaligeri emendationem con
firmat R. cf p. 172. ed. Βοnn. v. 9. , ροπή vulg., Intpr, in purpura.
Ιmperatoris nostri res ex parte conservatae: adeo ut etiamsi mori nos
contigerit, libentes vel sic simus amplexuri veluti amicum et volun
tarium id, Ά est acerbum et coactum, et moriemur pulcherri
mum hoc ad alacritatem tranquillitatemque animi, viaticum habentes,
conscire nobis ipsis, quod Romanos adhuc in Colchos imperium obti
nentes reliquerimus, neque illud ipsis ab aliis ereptum. Si enim
Ρersicum esset istud tribunal, eorumque iudicio nobis standum esset,
omnino nobis negatione eorum, φuae facta sunt, foret opus, extime
scendacque essent probationes , magnopere etiam laboraremus, guibus
verbis eas refutaremus apud iudices inimicissimoς gravitergue hoc
facto offensos, guia spe sua essent frustrati. Cum vero iudex sit Ro
manus, guam ob causam a nobis factum negetur, aut guid opus est
excusare apud vos id, quo ipso bene de vobis sumus meriti, qui
tyrannum interfecimus? Νeque enim tribuendum ei est venerandum
regis nomen, qui ab eo alienissimus re ipsa est deprehensus, Τuan
tumvis clamitent accusatores, et atrox a nobis facinus perpetratum
dicant, utpote rege interfecto. Οportet enim non fibulae et chla
mydi exterioribusque ornamentis hanc appellationem tribuere, sed
ci φui iustitiam exercet, et cupiditatibus suis modum non excedit
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 8. 22 Ι

" "
-

αλλ' ένθα το δίκαιον ενεργόν, και του

ν --
προσήκοντος
ν
μή πελ",
α------- -Α --- και 1, 2
555
ν

φρονoίη το εφιέμενον, και μόνοις τους καθεστώσι το φρόνημα

- - "ν Υ 3 - Υ Ρ 2/
9
της ψυχής αναμετρoίτο, ει μεν ουν τοιούτον απεκτόναμενάνδρα,
" " Υ., - " "

παράνομα τετολμήκαμεν, ένδικος ή κατηγορία, εικοτως βίαιοι"

5και αλαζόνες και μιαιφόνοι παρά των Κόλχων ονομαζόμεθα. " ν '

ει δε τούτων μεν ως πορρωτάτω τους τρόποις απώκιστο, μέ - Υ» γΛ w "

τριον δε ουδεν ήν αυτό βεβουλευμένoν, αλλ' ή τους Πέρσας

Αν " Υ 1 "

καθ' ημών λαθραίως επάγειν, και καταπρoέσθαι την χώραν

εκείνοις - πώς ου μάλλον έχρήν φθάσαι τον του δεινού καιρόν
Σοτώ προτερήματι, ή, την βασίλειον στολήν αιδεσθέντας,
-- Α Α Υ " C
1)7ΙΟ
γ

τοις πολεμίοις γενέσθαι; τοίς γάρ κίνδυνόντινα μελετώμενον ν -" ν / w

υπό του προεγνωκόσιν, ενόν μεν εκκλίναι το παραυτίκα την

επιβουλήν, και, το παρόν άμωσγέπως παρακρουσαμένοις, σχο - -" " w

λαίτερον εν υστέρω τους προσπεσούσιν αρμόσασθαι, πολλή c w 1 Αν Υ Αν

15ωμότης προεπιφέρειν την τιμωρίαν,

- < > Ες
και μή μάλλον
δε αρκείσθαι
/ ν Α 2, -

τή του αντεπιβουλεύειν τυχόν εξουσία, ένθα δε, των βεβου

" ν " w

λευμένων εις έργον αχθέντων, ουδέν έτι λείπεται προς επι

κουρίαν, αλλ' άρδην ευθύς άπαντα οίχεται, συναφαιρουμέ
- Αν Α- -ν α w " Υ

νων τη κοινή σωτηρία και αυτών δήπου των υπέρ ταύτης ελ

-ν α «ν. ?/ «Ρr

2οπίδων, ενταύθα το τάχος αιρετέον τοίς έμφρoσι, και όπως

μηδέν οτιoύν των ανηκέστων πείσονται παρασκευαστέον,
" Υ " ν 2 « Α- « ν ν Αν

ή ,,Ει τοίνυν και διαρραγείεν οι κατήγοροι, μίασμα βοών

3. τούτον R. . 5. Αnne αλαστορες" 16. το βεβoυλευμένoν R.
21. πείσωνται R. 22. διαρραγοίεν R.

cogitationesque snas solo honesto metitur, Quod si itaque talem

virum interfecimus, contra leges fecimus, iusta est accusatio , me
rito violenti, superbi et sicarii a Colchis appellamur. Si vero illius
mores ab hisce virtutibus quam longissime aberant, nihil vero mo
«leratum animo agitabat, sed vel ut Ρersas in nos clam adduceret eis
«μιo ditionem nostram proderet, cur non potius oportuit imminentis
mali occasionem hoc praeclaro facinore antevertere, φuam regium
habitum verendo in hostium potestatem venire? Qui enim pericu
Πum aliquod a quopiam praemeditatum praesciverunt, cumque pro
tinus possent insidias declinare, et praesens discrimen utcumque pro
pulsando cunctantius sese in posterum adversus eventa comparare,
magnae crudelitatis fuerit multo ante iis supplicium inferre, et non
potius contentos esse facultate, φuam habent, insidias contrariis Ιn
sidiis propulsandi. Ubi vero machinationibus iam in actum deductis
nihil ad remedium fit reliqui, sed iamiam omnia pessum eunt, sub
1ata una cum communi salute omni etiam eius spe, ibi tum pru
dentibus viris acceleratione est utendum, et ne irremediabile ali
quod malum accipiant, praecavendum.
8. »Εtiamsi itaque disrumpantur accusatores, piaculare scelus vo
 222 ΑCΑΤΗΙΑΕ
3/ Αν

Α. C. 555 τες και άγος και μιαιφονίαν, και τους τοιούτοις ονόμασιν εκ
"ν w

"" "9 τραγωδούντες το γεγενημένον, και προς μόνον το πραχθέν

αφοράν
φορά
εκβιαζόμενοι
-ομενοι
αλλά σόν έργον, ω δικαστά
αλλα σον εργον,
και
καστα, μνημην
-ν - -- ν γ -ν . 2 Τ"

Ιοποιείσθαι των προυπαρξάντων, τάς αιτίας αναθεωρείν δι’ ών

επί τήν πράξιν ώρμήθημεν, και τώ ευλόγω του εγχειρήματος5
ι 2, - ι - ν ν - - η.

το εύνουν διαγιγνώσκειν της γνώμης, έπει και πολλαχού κατά

w r Υ Α - Α Σ' - -

τας πόλεις αγύρτας τινάς τυχόν ή και λωποδύτας, ή και άλλο χ, c

Τι ΤΟ) ν ανοσίων έργων πεπλημμεληκότας, δρώντες νύν μεν
"ν ν' -ν ν

"ν - - -" - 4 r ιν -

της κεφαλής άφαιρουμένους, νύν δε τω πόδε διατεμνoμένους,

Υ - - Αν Υ

ού του φαινομένου κατηγορούμεν, και ταύτα λίαν απάνθρω-1 ο

γ -ιν ν «ν 7- - -

πον είναι δοκούν, ουδε τοις άρχουσιν, οίς τα των τιμωριών

Η Υ -ν "ν Υ - Υ 1 ν ν

Ρ.116 τούτων άνείται, νεμεσώμεν, εναγείς αυτούς και μιαρους και

κακοδαίμονας αποκαλούντες αλλά τα πρότερον παρ' εκείνων 4- - »

V. 82 τετολμημένα λογιζόμενοι, και ως ποινάς τίνουσι των αδικη

r / Αν Σ» ν ν Υ Αν ι

μάτων επιμνησθέντες, ήδόμεθα τή ωμότητι, ου γαρ είκή το 15

«- "- Αν Υ r

κολάζον εξεύρηται, του αμαρτάνοντος ήκιστα παυομένου, ανή

ρηται τοίνυν πρός ημών ο Γουβάζης και τί δεινόν , ει προ
2/ - - -ν -

δότην άνδρα και πολέμιον απεκτόναμεν, καίτοι την του δυσ

Αν 1. - Υ - Υ

μενούς επωνυμίαν οι κατήγοροι διευκρινήσαντες, ούτώ πορ γΥ w c r

ρωτέρω ταχθέντι προσήκειν φασιν, αλλ' ότω αν, ει και ομό-2 ο

γ ν -ν - w

φυλος ή, τα τοις εναντίοις κεχαρισμένα σπουδάζοιτο και

3. έργον ins. ex R. 8. έργων add. ex R. et fort. Intpr. gra
τνίora facinora. 12. τούτων ανείται R., ανείται, τούτων νulg ,
2.4. τίσουσι R. 17. προδότην om. R. 2ο. ταχθέντι R. et Ιntpr.
interυαllo sepositus, τεχθέντι vulg.

cantes et latrocinium, aliisque id genus appellationibus plane tragi

cis factum atrocius reddentes, idque summa vi agentes, ut tantum
ad nudum factum respiciatur: tuum tamen est, o iudex, praeceden
tes causas accurate expendere, quae nos ad hoc factum impulerunt,
et ex facti aequitate animi nostri rectitudinem cognoscere, Siquidem
cum passim per civitates impostores quosdam et fures aut qui aliud
aliquod scelus perpetrarunt videmus modo capite truncari, modo pe
des discindi, supplicium ipsum, guod oculis nostris cernimus, non in
cusamus, φuantumvis inhumanum atque atrox videatur, neque eam
ob causam magistratui eiuscemodi supplicia irroganti indignamur,
piaculares et nefarios eos vocantes : sed cum quae ab illis perpetrata
sunt consideramus, quodque scelerum suorum poenas luant nobiscum
reputamus, gaudemus ea crudelitate Νeque enim frustra suppliciuin
est adinventum, sceleribus nequaquam cessantibus. Interfectus itaque
ost a nobis Gubazes. Εt quid mali, si hominem proditorem et hostem
interfecimus? Αtqui hostis appellationem recte interpretantes accusa
tores, non ei, qui remotissimo sit dissitus, convenire aiunt, sed cuivis
etiam populari, φui hostibus gratificari studeat. Quam quidem opinio
nem etiam nos optimam censemus et verissimam , quippe quae rei
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 8. 223
Α Υ 2

τήνδε την δόξαν και ημείς αρίστην ηγούμεθα και αληθεστάτην, Α. c.555
ν "- - ". ν -' «Σ

και οΐαν της του πράγματος φύσεως έστοχάσθαι, ουκούν, εκα-" " "9 Υ -

τέρους ούτως αρέσκον, φέρε πολέμιον αποδείξωμεν τον Γου-Β

«- "ν Λ., " Μ \ r ν

βάζην τώ δοθέντι χρώμενοι τεκμηρίω. τούτου γάρ ταύτη και

ι - Α - Υ 4 γ. -ν

5δή δεικνυμένου, και το δικαίως αύτον άνηρήσθαι συναναφα,

-' «ι Υ w " - -- Υ \

νείται. άπαν μεν ουν αεί βάρβαρον φύλον, ει και κατήκοον ή

τους Ρωμαίοις, αλλά τώ της γνώμης αλλοτριωτάτω διεστη
κός και τη τάξει των νόμων αχθόμενον, επί το νεωτερoποιον
-" , Cf ί. Υ\

και ταραχώδες φέρεσθαι πέφυκεν και ήδιστα μεν αν εφ'

"ν - -ν ν

τοεαυτού βιούν διατελοίη μηδαμώς υφ' ετέροις ταττόμενον, ως

» Υ. - Γ. 4. " Αν 7.

μηδε των αδικημάτων ευθύνας υπέχειν, ει δε τούτο μή οίόν

τε, το γούν τα ομοδίαιτα των έθνών και μάλλον τους οικείοις 2/ -

πλησιάζοντα τρόποις επάγεσθαι προύργου

"Υ Υ » . ? ; γ.
ποιούνται, πλην
Υ / 2. "ν c « «ν "ω ν

αλλ' ει και τούτοις άτεχνώς ο Γουβάζης υπήκτο τοίς πάθεσι, C

Κ.Υ. ν ν " w w ν *.." " «w

15τώ βάρβαρός τε πεφυκενα, και την κοινην του γένους νοσείν ν »w / Υ c Αν c

απιστίαν, ο δε και προς τούτο κακίας έχωρει καθ' ημών, ώς

- " ν. - 2.
μηκέτι διαλανθάνειν οίεσθαι δείν, τουναντίον μένουν και
Α' Α/ Αν Αν -

προς έργον άγειν επείγεσθαι την προσπεπηγυίαν τέως τώ νώ και Αν Μ.

υποκρυπτομένην δυσμένειαν ημών γάρ διαπονουμένων και

" - ν C χ\ ν - Αν

2οπάντα κίνδυνον μετιόντων, ως αν τους πολεμίοις μηδέν ότιούν

-ν Υ Α. "2/ "ν

των κατά γνώμην εκβαίη, αυτός οίκοι μένειν ώετο δείν σύν
-ν c " W Αν - ΑΜ Υ / 4 > >

τους ομοφύλοις, και πολλώ του μοχθείν άφεστάναι, πλην άλλ Υ Υ Αν Υ

επετήρει συν ακριβεία και ανεπυνθάνετο τάς των αγώνων κι

2. εκατέροις R. ιο. εαυτού R., εαυτώ νulg. 1 τ. τών ins. ex
R. 14. τούτο R. 23. ανεπυνθάνετο R., έπυνθάνετο vulg.
ipsius naturam attingat. Cum itaque utrisque nostrum haec sen
tentia probetur, age hostem fuisse Gubazen hoc ipso argumento
utentes demonstremus. Ηoc enim demonstrato, etiam iure caesum
esse ipsum una perspicuum fiet. Universa itaque perpetuo barbara
natio, etiamsi Romanis subdita sit, animo tamen ab eis alienissimo
dissita, et legum disciplinam atque ordinem gravate ferens, ad no
vas res moliendas turbasque excitandas ferri consuevit, et placidis
sime quidem inter sese, dum aliis subest, vivere neutiquam perse
verat, φuin aliquod crimen incurrat, Quod cum ipsis sit impossi
Βile, nationes einsdem secum instituti, et quae φuam proxime ad
εorum mores accedant, sibi adiungere student. Ρorro Gubazes etiamsi
hisce vitiis esset obnoxius, quod et barbarus ortus sit et communi na
tionis infidelitate laboret : tantum etiam odii adversus nos conceperat,
ut id nequaquam diutius tegendum censeret, sed e contrario in aper
tum producendam exercendamque re ipsa hostilitatem, φuam tamdiu
impactam animo sno latentemque gesserat. Νοbis enim allaborantibus
et nullum non periculum subeuntibus, ne hostibus quicquam omnino
ex animi sententia succederet, ipse domi sibi cum barbaris suis desi
dendum censebat, longissimeque a laboribus bellicis abesse. Οbser
 224 ΑGΑΤΗΙΑΕ
α) Μ ν Σ
Λ. c.555νήσεις, ες όπερ αν και χωρήσαιεν, ει μεν ουν μέγιστόν τι
4 - 29
ΙΟ
Υ
κατά ότους πολέμους
2Ζ αλ θετους Ρωμαίοις δδιήνυστο,
{ς δε και του
ν δ νικάν Μ. 2/ « ν ν

ενεργον τε και αληθεστατην ηραντο 0οςαν, ο οε το συσμενες

- - - 1 Αν Υ , , ν.

της ψυχής και βασκαϊνον επιδεικνύς , διακωμωδείν ευθύς

επειράτο, και διαλύειν την εκ των έργων σεμνότητα, φαύλην5
μεν την εγχείρησιν, φαυλότατον δε το πέρας αποκαλών, και
w "ν Υ 1 - - " ν

ουδε τούτο ημέτερον, αλλά του αλογίστου της τύχης, ει δέ

που τυχόν και σφαλείημεν, (πώς δε οιόν τε2 , το
* Υ. ν η »
1
ανθρώπειον μη
2_ Δ 2 Α' " "ν Υ -

ούχι και πρός τάναντία μεταβάλλειν, άλλ' επί τών αυτών

αει βεβηκέναι;) ο δε καθάπερ τις αυτόματος των γιγνομένων το
ν ν ν Υ "ν

κριτής, την μεν τύχην ευθύς αφίει των εγκλημάτων ανεύθυ

Υ - - - " -

Ρ.117νον, ως ου μετον αυτή του συμβάντος ήν δε πάντως αυτό γ 2' "ν ΥΡ τ

προεσκεμμένον και εγκριθέν, μηδέν άλλο δοκείν αίτιον είναι

του ενδεως ημίν τι πεπράχθαι, ή μόνον ανανδρίαν γνώμης
"ν η w

και χειρών ασθενείαν και βουλευμάτων αβελτηρίαν, το γαρ 15

-" γ

παλιμβολον της τύχης και άτακτον και αλόγιστον, και οίς καθ'
Αν - -ν - "ω -ν - / c

ημών αυτήν διελοιδορείτο, ουδαμώς επήγε τους πολεμίοις, ώς

y ν Αν " ν σ' "

εκ τούτων ημάς, ούτω παρασχόν, υπερβαλλομένοις.

θ' ,,Και τοίνυν ανεβόα ταύτα περιφανώς, και γνώναι
Αυ Υ - ν ν -" 7. » Μ. ι

παρείχεν ου μόνον τους στρατεύμασι των Περσών, οίς δή και 2ο

- / Υ Υ "

έκαστα διεπονείτο και έπρασσεν, αλλ' ευθύς αγγελιαφόροι

σταλέντες προς αυτού διεκήρυττον εις Ιβηρίαν, εις Αλα
3. ήρατο R. το βεβηκόσιν R. 13. προεσκεμμένον R., πα
ρεσκεμμένον vulg. 17. αυτήν R., αυτών vulg.
vabat tamen accurate proeliorum motus, φuo tenderent. Si quid igi
tur praeclare a Romanis esset gestum, et strenuam verissimamque
victoriae laudem reportassent, ipse hostilem suum invidumque ani
mum declarans , mordaciter comicum in morem irridere et rerum ge:
starum splendorem ac dignitatem offuscare nitebatur, ridiculi coept:
ridiculum eventum appollans, φuique non ipsorum fortitudini, sed
fortunae temeritati deberetur Sicubi vero fortassis lapsi fuissemus,
(qui enim fieri possit, ut res humanae non in contrarium vergant, sed
perpetuo in ano codemque statu pernaneant?) tum iste tanquam. ul
tromeus quidam eventuum iudex, fortunam quidem statim , perinde
ae si eventus rerum ab ea non penderent, culpa omni liberabat: hoo
vero fixum ei decretumque manebat, nullam aliam esse causam re"
arum bene a nobis gestae, praeter solam animi mollitiem, manuυμι
imbecillitatem et consiliorum stoliditatem. Fortunae enim mutabi
litatem, inconstantiam et temeritatem et alia , quae nobis contumε
liose obiiciebat, hostibus nequaquam adscribebat, tanquam hisce de
causis, occasione ita oblata, nos superassent.
9., Ηaec itaque ille proclamabat, et significabat non solum Per
sarum exercitibus , quibus quidem ille etiain singula et elaborabat
et perficiebat, sed huntii statim ab ipso emissi id perferebant in
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 9. 225
νούς, τώ γένει των Σουανών, τους υπέρ τον Καύκασον οί-Α. c. 555
κούσι βαρβάροις, τους πόρρω τούτων, τοις εκείνων έτι πορ- Ι. Ι. 29
όωτέρω, τας εσχατιάς απάσης της γης είπερ αυτό περινο-Β
στείνενήν, τούτου γε χάριν ουκ αν ενεδίδου, ήν δε το άγ
5γελμα Ρωμαίοι κακοί τα πολέμια, και των βαρβάρων ήσ
σώνται, και την περί ταύτα σπουδήν ουχ ώστε μόνον προς
όνειδος άγειν το των Ρωμαίων γένος μετήει καίτοι και τού
το δεινόν και λίαν εναργές γνώρισμα ψυχής πολεμίας το
δε εφ' ώ πλέον έμόχθει και παρεσκεύαστο, έτερόν τι και
μοτούδε μείζον υπήν την γάρ υπέρ βασιλέως του μεγίστου παράc
τοις έθνεσι νικήσασαν δόξαν, ως άρα δυνάμει τε κράτιστος
και πλήθει τροπαίων κεκοσμημένος, διαλύειν το μέρος εγί-V.83
γνωσκε χρήναι, και ταύτη προς θράσος κινείν και αυθάδειαν
το τέως κατεπτηχός και θαυμάζον, άρα πολέμιος αν ο ταύτα
- «ν. _ 4 / ΥΛ κν ψ 2/

15δρών καλοίτο δικαίως, ή μάλλον φίλος και εύνους και βα

σιλεύς και υπόσπονδος, και όσα τους κατηγόροις επί τό τυ
ράννω κεκόμψευται, καίτοι κοινή δοθέν εκατέροις, ουκ άλλως
διακριτέον το φίλον απο του δυσμενούς, ή μόνω τώ προς τας
εκβάσεις των παρεμπιπτόντων ευ τε τυχόν ή ετέρως διακείσθαι D
1. Σουανών R. et Intpη, gui pro τώ γένει legisse videtur τα γένη,
νulg. Σουσάνων. 3. απάσης R. απάσας vulg. 4. ουκ αν ενεδίδου
R., ουκ ανεδίδου Lugd. et ed. pr., ουκ ενεδίδου Ρar. 6. ουχ ώστε
μόνον R. Lugd. et Intpr., edd. ex coni. Ios, Scaligeri μόν, ουχ
ώστε. 7. των R. , πάν νulg. 8. και ante λίαν om. R. ισ.
ή τούδε μείζον R., Ιntpr alίud φuίddam et longe mαιus, μείζον
κ. τ. νulg. ι 2. το μέρος R., το αυτού μ. vulg, εγίνοσκε
sph. Ρar. 16. επί Β., υπό vulg.
Ιberiam, in Αlanos, Suanorum nationi, barbaris ultra Caucasum ha
bitantibus, quique ultra hos, et his ipsis adhuc sunt ulteriores, et
ad omnes, si obiri potuissent, orbis terrarum extremitates mittere
non destitisset. Νuntii summa haec erat : Romani imbelles , et a
barbaris superantur. Αtque his quidem in rebus studium ille suum
collocabat, non solum ut universam Romanorum nationem contumelia
afficeret, (tametsi etiam hoc grave esset, et valde manifestum ho
stilis animi argumentum,) aliud vero quiddam longe maius hoc sub
erat, in quo praecipue laborabat et machinabatur. Οpinionem enim,
φuae de maximo Imperatore omnium barbarorum animos occupa
rat, guod nimirum potentissimus esset innumerisque trophaeis cla
rus, infringendam sibi ex parte putabat, ut sic illos, terrore, admi
rationeque Romani nominis antea captos , audentiores confidentio
resque redderet. Νum igitur hostis, qui talia facit, iure vocetur, an
potius amicus et benevolus et rex et confoederatus , aut guibus
cunque eum accusatores titulis οrnant : Τametsi ut utrisque com
muniter hoc detur , non aliter discernendus est amicus ab hoste ,
φuam ex solo incidentium rerum eventu , et ex bona fortassis aut
Αgathία". 15
 226 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c.555τάς γνώμας, επειδή ούν απελήλεγκτα και νύν ο Γουβάζης, ως

+ + 29ηνιάτο μεν οις εκρατούμεν, ήδετο δε οίς ήμαρτάνομεν, τί δή
ποτε καταβοώσι τών παρά Ρωμαίοις νόμων οι βάρβαροι, καθ'
ούς κολάζειν ειώθαμεν ή και αναιρείν, ούτω παρασχόν, τους
το καθεστός της πολιτείας κινούντας το μέρος και λυμαινο-5
μένους, αλλ' ει δοκεί, τεκμήρια μεν και γνωρίσματα και τους
εκ των εικότων ελέγχους παρώμεν, μόνην δε την εκ των πρα
γμάτων επισκεψώμεθα πείραν, ουπερ ημάς άγουσα φέρει κα
τείχετο γάρ υπό Περσών το φρούριον ή Ονόγoυρις, εκ της
κατά την Αρχαιόπολιν περιοικίδος παρηρημένη και ήν αι-το
σχος ου φορητον, στράτευμα δυσμενές είσω περιβόλων εν τοις
ημετέροις χωρίοις βεβαίως ιδρύσθαι, ενίκα βουλή παρά τους
Ρ. 118 στρατηγούς, φοιτάν επ' αυτούς άπαντι τώ στρατώ, και καθε
λείν ή και απωσασθαι το λυπούν εκπλείστου και εφεδρεύον.
έδει πάντως ημίν και στρατιάς Κολχικής, ως αν μή μόνον 15
τή των τόπων εμπειρία πλέον τι των ουκ επισταμένων προς
το συνοϊσον διανοηθείεν, αλλά και μαχομένοις ημίν προς άν
δρας οπλίτας εξ ερυμάτων παραταττομένους, και πρός γε τους
έκ Μουχειρίσιδος κατά το εικος ήξοντας, συνεπιλάβοιντο και
συμπαρασταίεν, τί ουν επί τούτοις έδει πράττειν τους στρατη-2ο
γούς, αντιβολείν, ως έoικε, τον ηγεμόνα του γένους, και προς
5. καθεστος R., καθεστώς vulg. 7. λόγους R.pro ελέγχους. 1ο.
παρηρημένη R. et Intpr. ademta, παρηγμένη vulg. 1 1. δυσμε
νές R. et Ιntpr. hostilem εαercίtum, δυσμενών γulg.

mala animi affectione, Cum itaque probatum sit etiam nunc, φuod
Gubazes nobis victoria potitis dolebat , si quid vero sinistri nostra
culpa evenisset, gaudebat: quid igitur Romanis legibus occlamant bar
hari, ex quarum praescripto punire solemus, aut, si res ita postulet,
etiam e medio tollere, qui rei publicae statum turbarent ex parte
et labefactarent? Αt, si videtur, signa atque indicia probationesque
ex rebus verisimilibus petitas omittamus , solam vero rerum ipsa
rum experientiam consideremus, quonam illa nos agens ferat. Οc
cupabatur a Persis propugnaculum Οnoguris, ex ditione Αrchaeopoli
circumiecta ademptum , eratque dedecus intolerandum , hostium
exercitum intra muros nostris in locis valide consedisse. Vicerat
haec sententia inter praefectos militiae, ut in eos cum toto exercitu
moveremus, utque submoveremus et propulsaremus id, quod nobis
quam maxime infestum insidiosumque eral. Εrat nobis plane opus
etiam Colchico exercitu, ut non solum illi tanquam locorum pe
riti plus aliquid, φuam eorum imperiti, consiliis suis iuvarent, sed
ιut bellantibus nobis adversus armatos munitissimoφue loco insiden
tes, et adversus eos, qui ex Μuchiriside verisimiliter venturi vi
debantur, copias viresque suas coniungerent Quid itaque hisce in
rebus praefectis exercitus faciendum erat : Rogandus uti videtur
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 9. 227
συμμαχίαν αιτείν, αποδεικνύντας και το εύλογον της αιτήσεως Α, C.555
και τοίνυν αντεβόλουν και απεδείκνυον, ο δε, καθάπερ ως Ι. 29

αληθώς βασιλεύς τις είναι πεπιστευκώς, και ως εξόν αυτώ Β

κατ' εξουσίαν βιούν, συστρατεύεσθαι μεν ημίν επί το φρού
5ριον ουδε μέχρι του παρείναι γούν μόνον ήνείχετο, ου μην
ουδε σκήψεις τινάς, ει και απρεπείς, αλλ' ες προκάλυμμά γε
όμως της απορρήσεως ευπρόσωπον έμηχανάτο, απεπέμπετο δε
μάλα σεμνώς και σοβαρώτερον ή κατά μισθωτον υπήκοον
την αξίωσιν και πρός γε νεμεσων διετέλει τους στρατηγοίς,
τoκαι δυσμενώς μεν εις αυτούς αφυβρίζων, ώσπερ ανδρίαν τούτο
ηγούμενος, και βασιλεύσι πρέπον ή γάρ το διαρρήδην υπέρ
των ήδη μεμελετημένων αναισχυντησαι, είτα διαμέλλειν εχρήν
και μείζονας αναμένειν ελέγχους και το βασίλειον γράμμα δει
κνύειν, εφ' ώ κατά το Βυζάντιον αφικέσθαι τον μηδε της οι-c
π5κείας χώρας εντός βραχείαν τινα διανύσαι πορείαν έλόμενον,
και πώς οιόν τε ήν, είγε στέλλειν αυτόν ούτω χαλεπαίνειν καθ'
ημών προηγμένον επετηδεύσαμεν, μή ουχί ταραχάς τε μυρίας
και φόνους πολλούς εμφυλίους και μεταχώρησιν εμφανή και
3. εξήν R. . 6. ει R. (Cl.), ή vulg, εις R. vulg. 7. απεπέμπετο
R., απεξεπέμπετo vulg. 8. Ιntpr add. ante υπήκοον αι
Ιιβ, 9. τοίς στρατηγοίς- ή γάρ om. R. ι Ι. Locus impe
ditissimus, ad φuem sanandum neque liber Rehdigeranus, ne
φue, Ιnterpres quicφuam opis aferunt : paulo melius procederet,
si μεν post δυσμενώς deleretur. ή γάρ το positum esse videtur
pro ή γάρ τούτο ήν. 12. μεμελετημένων R. Lugd. 1. m. et Intpr.
praemeditatus, πεπλημμελημένων edd. ex coni. Vulc. έχρήν
R. , χρήν vulg. 17. προηγμένων sph. Ρar. 18. πόνους R.
erat, dux nationis, et auxilium ab eo poscendam, aequitate peti
tionis ei demonstrata. Rogarunt itaque et demonstrarunt. Ille ve
ro, veluti regem quendam se revera esse sibi persuadens , et pe
rinde ac si ipsi licitum esset pro suo arbitratu vivere, ne adesse
φuidem nobis, nedum adversus propugnaculi illius expugnationem
copias suas coniungere voluit. Sed heque excusationes quidem ul
1as, etiamsi parum idoneas ac decoras, speciosum tamen aliquem
recusationis suae praetextum habentes, comminiscebatur , sed po
tius graviter fastuosiusque quam mercenarium subditum decebat
Ρostulata reiiciebat. Αdhaec in suo adversus praefectos odio per
sistens, hostiliter in ipsos erat contumeliosus ; fortitudinem id esse
regesque decere , censens. Dicebat enim aperte, eos in iis, quae
iam accurate tractata erant, impudenter se gessisse. , Εratne tum
diutius cunctandum, aut maiores probation.es exspectandae, aut Im
peratoriae litterae ostendendae, φuibus mandabatur ut Byzantium iret,
cum ne ad brevissimum φuidem iter intra nostram regionem , se
accingere vellet ? Εt quo pacto fieri poterat, si illum usque adeo
mobis infensum Βyzantium mittere aggressi fuissemus, φuin infinitas
turbas multasgue caedes intestinas concitassemus , φuin etiam aper
 228 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c. 555 των Περσών εισφοιτήσεις αθρόους γενέσθαι, απειθούντος μεν

". Η 29 αναίδην του δυσμενούς και διαμαχομένου, του δε παντός έ
θνους και μάλα την στάσιν προσιεμένου, τώ προς την κίνησιν
των καθεστώτων βαρβαρικώτερον ορμής πεφυκέναι, και πρός
Dγε πλησίον έχειν τους ανθεξομένους, τοιγάρτοι τον αρχηγόν 5
ημείς της επιβουλής ανελόντες, τοσούτων συμφορών εσμόν
παρόντα ήδη και ωδινόμενον ούτω πως ευκολώτατα κατεπαυ
σαμεν, ως νύν απιστείσθαι περιφανώς είπερ όλως τι και ήμελ
λεν έσεσθαι.
ί. ,,Μή τοίνυν, ώ δικαστά, την επιστολήν προφερόντων, το
μηδε κακιζόντων ημάς ως δή τους εν αυτή γεγραμμένοις ουδα
μώς ήκολουθηκότας, τώ γάρ ου λίαν εύδηλον, ώς το γεγρά
φθαι, χρήναι προς την βασιλέως αυτόν πόλιν ιέναι, απόπειρα
μεν όν υπήρχε και βάσανος, είπερ αυθαιρέτως είκοι τοις
Ρ. 119 προσταττομένοις, ώστε δικαίως αρμόσασθαι; γνωσθεν τοίνυν 15
V.84ραδίως ημίν το ανήκουστον της γνώμης και αμιλλώμενον, δι'
ο το έλαττον απεσείσατο, πώς επι το μείζον έδει προτρέπειν,
και μήθάττον εις εκείνο το πέρας ελθείν, εις όπερ, πολλών
εν μέσω συμβεβηκότων δεινών, προς ανάγκης και ώς περιή
2. αναίδην R. et Intpr, ut hostιs impudentissimus, ανέδην vulg. 3.
προϊεμένου R. 4. όρμής R. , ορμάν νulg. 5. έχειν R., έξειν
νulg. ανθεξομένους R., ανεξρμένους vulg. 6. υμείς R. 8.
απιστήσαι R. 12. Ρro τώ R. το. εύδηλον R., ένδηλον vulg.
13. αυτόν add. ex R. 15. Ιnde a verbo προσταττομένοις
Cod. R. a librario alienigena et graeci sermonis paene ignaro
scriptus est, gui siglas excmpli sui non intelligebat: cuius homi
nis lapsus infinitos non omnes notavi. 18 Pro μή R. hic et
saepe deinde μηδε. 19 περιήχθωμεν R.
1ae defectioni et Ρersarum irruptioni ansam praebuissemus , cum
τιniversa haec natio mirum in modum sit contumax et rebellis et
seditionis valde studiosa, quod videlicet barbaricum in morem ad immu
tandum statum rerum naturaliter sit propensa ; cum praecipue in pro
pinquo essent habituri, gui ipsos tuendos susciperent" Νos itaque, prin
Cipe seditionis interfecto, tantarum calamitatum examen iam praesens
atque suppullulans hoc tandem modo facillime compressimus, adco ut
nunc non credatur aperte, an in universum aliquid etiam futurum fuerit.
ιο. ,,Desinant ergo nunc, o iudex, epistolam proferre, neque
nos damnent, φuod carum mandatum secuti non simus. Cui enim
non fuerit manifestum, id quod litteris illis perscribebatur, oportere il
lum Βyzantium ire, tentandi tantum explorandique caussa factum
fuisse, an sua sponte acquis mandatis esset obtemperaturus, iis
que se iure accommodaturus ! Cum ilaque nobis ipsius animi per
vicacia et protervia facile esset cognita, cum id quod minus erat
«letrectaret, quo pacto ad id quod maius erat eum imcitare oporte
Dat, et non potius statim ad extrema remedia venire, ad quae
multis urgentibus malis necessario pervenissemus 2 Qui enim opportu
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 10. 229
2/ 2 -

χθημεν άν, ου γαρ ένεστι τους την ακμήν του καθηκοντος Α. C. 555
καιρού περιορώντας και μή τοις πρακτέοις αρμοζομένους, εν " " "9
α ν ν ν Υ Υ Α' ν 3. c p/

υστέρω το παρειμένoν άνακαλείσθαι. ελείπετο δή ουν, ώς έοι

κε, καθά φασιν οι κατήγοροι, δίκην τινά κινείν προς Γουβά
' Αν Αν - ν

5ζην, και ληρώδεις αγώνας εγείρειν, και της των πραγμάτων

Υ Α. Υ "ν 4. Υ w -ν ν

ασφαλείας άνθαιρείσθαι μάλλον την επί τοις λόγοις κομψείαν..

γ. γ. γ.

αλλ' ου συνεχώρoυν, ω κακοδαίμονες, οι Πέρσαι παρόντες Β

και τους έργοις εγκείμενοι, και της Κολχικής χώρας απάσης
ταίς τούτου βουλαίς επιλαμβάνεσθαι παρεσκευασμένοι. έπει
. C

ποδε πανταχόθεν ο Γουβάζης αποδέδεικται πολέμιός τε και προ

δότης, και προς τυραννικάς ελπίδας ήρμένος, τι διαφέρειν
Υ" ν Υ., c "ν Φ.

οίονται σφίσιν οι Κόλχοι, είτε παρ' ημών είτε παρ' ετέρων

Υ -υ 2'

ανήρηται; ου γαρ στρατηγοίς μόνοις ή τοις άλλως δυνατωτά

C - Α' - 1 ν

τοις ο τής ευνοίας εθέλει σκοπός εμφύεσθαι και προσιζάνειν

Υ Αν Αν -

15αλλά παντί τω βουλoμένω βατόν δήπου και προσήκον της

τ- -ν - "ν

εν ή τέτακται πολιτείας υπεραλγείν, και το κοινή συνoίσονες

δύναμιν κατορθούν ουκούνει και βδελυροί κατ' αυτούς και
κατάπτυστοι καθεστήκαμεν, αλλά πιστότατοι βασιλεί και φι- C 7. Αν -

λορωμαιοι, και οίοι τους επιβουλεύειν πειρωμένοις μή εφιέναι.

Υ 4 ν. - W / Υ _ «ν Υ/ - 3. \ ή

2οεί δε δεί τι και πλέον ειπείν, ίσθι σαφώς , ω δικαστά, καλόν

Α C Υ ψυ W. Α' 1 y C . . ."... 2 " Ω.Χ.

μεν ως αληθώς και δίκαιον το παρ' ημών εν δέοντι τολμηθεν,

2/ - ν -

ουκ άνευ δε της του Μαρτίνου γνώμης γεγενημένον.''

5. αγείραι R. 6. ανταιρείσθαι R. 1. m, et Lugd., αντερείσθαι R.
2. Πl, 8. και της Κ. - παρεσκευασμένοι om. R. et Intpr.
16. κοινοίς R. 18. φιλορρώμαιοι vulg. 22. τού om. R.
nae occasionis momentum neglexerit, neque statim rei gerendae fa
eultatem arripuerit , frustra deinde praeterlapsam occasionem revo
oabit. Reliquum igitur erat fortassis , ut accusatores aiunt , litem
φuandam movere Gubazi, et nugatoriam in iudicio contentionem
excitare, rerumque securitati verborum ampullas praeferre. Αt non
permittebant hoc, ο miseri, Persae iam praesentes , reque ipsa im
minentes, et ad universam Colchorum regionem huius consilio atque
ope invadendam parati. Cum vero omnino demonstratus sit Guba
zes hostis pariter et proditor, animoque ad tyrannicas spes elato,
φuid interesse putant Colchi, sive a nobis sive ab aliis sit interfe
ctus ? Νeque enim ducibus tantum aut alioquin iis, qui maxima
potentia valent, bona mens innasci atque adhaerescere solet, sed
cuivis omnino volenti liberum conveniensque est, pro re publica, in
«1ua locum aliquem obtinet, laborare, et ad commune bonum prac
standum omnibus viribus adniti. Quocirca tametsi exccrabiles il
lorum iudicio et detestandi censeamur, fidelissimi tamen Imperatori
sumus et Romanorum studiosi, et insidias struere tentautibus infesti.
8i quid vero etiam amplius dicendum est, ita tibi plane persua
«le, o iudex, rectum acquissimumque nos facinus pcropportune au
ερε fuisse, neφue id absquc Μartini voluntate patratuuι."
 23ο ΑGΑΤΗΙΑΕ
3.
Α. C. 555 ιά. Ειρημένων δε και τούτων ο Αθανάσιος το μεν πα
Υ "

Ι. Ι. 29ραυτίκα ουχ ήσσον τους Ρουστίκου απεδέχετο λόγους, συστά

σης δε και δις αγωνίας, επειδή άπαντα ες το ακριβές γνωμα
τεύων και ανερευνώμενος, ουδέν τι αυτό εναργές προδοσίας
ΙΟ ή τυραννίδος εγχείρημα ήμαρτήσθαι υπό του Γουβάζου εδέ-5
- 2/ ν Αν

δεικτο, άδικος δε μάλλον και παρανομώτατος ο φόνος γεγε

c Αν ν w /

νημένος, ώς και της επί την Ονόγoυριν συστρατείας ου μη

Αν / Υ " Υ Α - 2/ Α' 2 ν.

δισμού χάρινΑ "ν

απαγορευθείσηςε
"ν
αλλά τώ
-
άχθεσθαι γε αυτον C

κατά των στρατηγών, άνθ’ ών αυτής και απεστέρηντο ρα

στώνη πολλή και εκμελεία κεχαυνωμένοι επειδή ουν ταύτατο
2 / / Α W w Χ w Α' \ ε 2/ Α

έγιγνωσκε, τότε δή το μεν επι Μαρτίνω λεχθέν, ως άρα και

εκείνω μετήν των ες τούτο βεβουλευμένων, ανοίσειν βασιλεί
«w Αν 1 Α 2. «w

διενοείτο. τοίς γε μην το απεκτoνέναι περιφανώς ώμολογηκόσι

κρίσιν επήγεν ανάγραπτον, εν ή διέταττε θάττον αυτούς δια
Ρ.120 φθαρήναι, υπό την δικαστικήν μάχαιραν γιγνομένους, και 15
2. Α -ν -ν Ι

τάς κεφαλάς αφαιρουμένους, και οι μεν επί τοις ορεύσινήμε

νοι, και ανά τάς λεωφόρους περιενεχθέντες, μέγιστον θέαμα
τους Κόλχοις είναι εδόκουν, και πλείστης άξιον ευλαβείας.
έτεθήπεσάν τε και επί τό κήρυκι τορόν τι μάλα βοώντι και
διαπρύσιον, και παρεγγυώντι δεδιέναι τους νόμους, και φόνωναο
αδίκων απέχεσθαι, έπει δε αυτούς και απετέτμηντο οι αυχέ
1. ειρ. δε κ. τούτ. R., τούτων ούτως ειρημένων vulg. 2. απε
δέχετο R., πρoσίετο vulg, et Ιntpr admisit, 5. Ρro εγχεί
ρημα R. επεχειρήσθαι. 6. παρανομώτατον R. , 8, απα
γορευθείσε R. constanti fere vitio. 9. Ρro ανθ’ ών R. αν
θώνους. 17. θεάσθαι R. 19. έτεθήπεσε R. qui passim
pro αν finali ε ponit. 21, απέχεσθαι. Ιntpr addit έκαστον:
ιιι υel singuli abstinerent.
1 τ. Ηis ita peroratis, Αthanasius initio Τnidem nihilo minus
Rustici dictis aurem accommodabat : consultatione vero disceptatio
neque bis ea de re habita, cum ipse omnia accuratius expendisset
atque investigasset, visum ei est nullam a Gubaze proditionem aut
tyrannidem apertam tentatam fuisse, ac proinde caedem inique ne
farieque perpetratam : adeo ut quod copias suas ad oppugmandam
Οnogurin cum eis coniungere recusaverit, non ipsius ad Μedos
«lefectio in causa fuerit, sed quod praefectis exercitus infensior es
set, quod illorum vecordia et negligentia propugnaculum illud es
set amissum. Quibus rebus omnibus a iudice cognitis, de Μar
tino quod dictum fuerat, etiam ipsum conscium fuisse partici
Ε"Ε Ιnorum consiliorum , ad Imperatorem referendum censuit.
e hisce vero, utpote aperte caedem ab se perpetratam fassis,
cx scripto sententiam tulit, φua mandavit, ut φuamprimum inter
ficerentur, et gladio iudiciali submissi capite truncarentur. Αtque
Ιhi quidem mulis insidentes, et per publicas vias circumvecti maximo
Colchis spectaculo terrorique futuri videbantur. Percellebantur enim
voce praeconis altum horrendumque in modum proclamautis, et mo
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 1Ω. 23 Ι
4.

νες, τότε δή άπαντες ες οίκτον ετράποντο, αποβεβληκότες το ι Ε

- " Μ. 2
555 ν Φ: μ

χαλεπαίνον και επί τούτοις ελέλυτο μεν ο αγών

Υ " "ΡΥ
οι δε Κόλ- Χ."
9 Υ η " ' ν

χοι αύθις διετέλουν ευνοι όντες ες τα μάλιστα Ρωμαίοις, και

τον πρότερον ανανεούμενοι τρόπον.
5 ιβ. Τούτων γεγενημένων, τα μεν των Ρωμαίων στρα-Β
τόπεδα διεχείμαζεν ανά τά πολίσματά τε και φρούρια, ώσ
πη εκάστω διετέτακτο, εν τούτω δε άνδρες των παρά Μισι
μιανούς δυνατωτάτων ες Ιβηρίαν παρά τον Ναχοραγαν αφι
κόμενοι, άπαντά οι διήγγειλαν τα επί Σωτηρίχω προς αυτών
τοτετολμημένα την μεν αληθεστάτην αιτίαν ηρέμα υποκρυπτό
μενοι, λέγοντες δε, ώς επειδή εκπλείστου τα Περσών ετύγ
" Α- " 2.

χανον ήρημένοι, προπηλακίζεσθαι σφάς υπό τε Κόλχων αύ

τών και Ρωμαίων, και εν τοις άτιμοτάτοις τετάχθαι, πέρας
δε Σωτήριχον αυτούς επιστήναι, λόγω μεν ως δή χρυσίον τους
-- -' Υ/ - ν /

15ξυμμάχοις διανεμούντα, έργω δε τα επιλύμη τε και καθαι-C

ρέσει του παντός γένους διαπραξάμενον. ,,Παρόν τοίνυν ημίν"
γν < ".τ Αλ Υγ 2/ 2 χΥ ν ν

έφασαν οι πρέσβεις ,,ή άρδην απολωλέναι, ή προτερήσασι δό-V.85

ξανμέν τινα ίσως παρ' ενίοις απενέγκασθαι προπετείας, και
C / ι» ν w r" Υ» φ και ν

ώς τοιοίδε κακίζεσθαι, βιοτεύειν δε όμως έτι κατ' εξουσίαν,

2οκαι τα ημέτερα αυτών ή αν συνoίσειν δοκoίη διατιθέναι, ειλό
6. πολιτεύμενα κ. φ. R. 7. εν τούτω. Ηaec usφue ad verba
έθνος ελπίδων p. 233. ed. Βοnn. ν. 2. relata sunt inter Εx
cerpta de legationibus. Μυσιανοίς Εxc. et Ιntpr. 9, οι om.
Εxc. τα om. R, 12. σφάς om. R. 14. αυτοίς R. Εxc. et
Ιntpr, είύι, αυτόν vulg. 16. διαπραξάθεον R. 18 της addit R.
ante προπετείας.
nentis leges vereri, et nefariis caedibus abstinere. Ρostquam vero hi
capitibus fuerunt truncati, ad commiserationem versi omnem animo
rum offensionem deposuerunt : atque ita conventus iudiciarius solu
tus, Colchi vero in sua erga Romanos fide ac benevolentia acerrime
perstiterunt.
12. Ηis ita peractis, Romanorum copiae per urbes et ca
stella divisae hibernarunt , prout cuique mandatum erat. Interea
viri quidam praecipuae inter Μisimianos potentiae in Iberiaun ad
Νachoraganem cum pervenissent, omnia ei nuntiarunt, φuae in So
terichum perpetrassent ; verissimam quidem causam silentio occul
tantes , dicentes vero, φuod, oum a malto tempore Ρersarum partes
essent secuti , ignominia afficerentur et ab ipsis Colchis et a Ro
manis , atque inter vilissimos censerentur : tandem vero Soterichum
ipsum supervenisse, verbis quidem prae se ferentem, φuod pecuniam
sociis distribuere vellet, re autem ipsa, quae ad perniciem eversio
nemque totius gentis pertinebant, molientem. ,,Cum itaque oporteret
nos (dicebant oratores) vel funditus perire, vel praeveniendo Ro
πmanos calidi fortassis ac praecipitis facti opinionem apnd nonnul
los incurrere, coque nomine male audire, vetus tamen nostrum vi
vendi ius retincrc, et de rebus nostris, prοut consultissimum visum
 232 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. σ.555 μεθα τα αμείνονα και του ανθρωπείου μάλλον εχόμενα τρό

"ν Αν Υ

4. Ι. 29που, των μεν λοιδοριών και κατηγορημάτων όλίγα φροντίσαν

τες, περί πλείστου δε ποιησάμενοι την σωτηρίαν. Σωτήριχόν
c
τε γάρ απεκτείναμεν και τους άμα αυτώ ες τούτο εληλυθότας,
γΛ ν ' ν " «ν Υ Α' " Α Υ "

ώς αν εκείνους μεν τισαίμεθα της αδικίας, πίστιν δε ευνοίας5

" - " Υ "

D βεβαιοτάτην ενθένδε τους Πέρσαις παρασχόμενοι, εύκλεέστε

ρον προσχωρήσαιμεν, έπει δε τούτων τε απάντων και μάλιστα
του μηδισμού ένεκα ουκ ανήσουσι χαλεπαίνοντες οι Ρωμαίοι,
αλλά τάχιστα ημίν επιπεσούνται, και άπαντας, τό γεες αυ
- " y

τους ήκον, διαφθερούσι, προσήκει δή σοι, ω στρατηγε, δέ-το

χεσθαι' τε ημάς ευμενώς και επαμύνειν, της τε χώρας πέρι
ώς οικείας τoλοιπόν και κατηκόου τα προσήκοντα διανοείσθαι,
και μη ',περιϊδείν
2/
οιχήσεσθαι
αλλά και πλεί κινδυνεύον
οφέλγένος ου
ή σμικρόν,
Περσών ουδε
επι «r

ασημον, αλλα και πλειστην οσην ωφελειαν τη ΙΙερσ

" α " η. c -

κρατεία προσφέρεσθαι ικανώτατον πολέμων τε γαρ ημάς"5 ΥΥ Μ

ίδριας όντας αμωσγέπως ευρήσοιτε αν, και καρτερώτατα ξυν

ν cr ν Υ « ν Α" / "

Ρ. 121 αγωνιζομένους, η τεχωρα, εν υπερτερφ των Κολχων κειμενη,

r c - " ν

γενήσεται υμίν ορμητήριον ασφαλές, και οίον επιτείχισμα κατά

- Αν w η "

των πολεμίων". ταύτα δε ακούσας ο Ναχοραγάν, πρoσίετότε

αυτούς ασμενέστατα, και επήνει της μεταστάσεως, και θαρ-2ο
ρούντας ιέναι εκέλευσεν, ώς της Περσικής επικουρίας εν δέοντι
τευξομένους, οι μεν ουν πρέσβεις ες τα οικεία επανελθόντες,
2. κακηγορημάτων sph. Ρar. 7. μάλιστα om. R. 9. ες om.
R. ιο. δε R. 15. πολέμοντες R. 19. τε om. Εxc. 20.
τούτους R.

fuerit, statuere: potiora et humanis moribus convenientiora elegi

mus, de conviciis et criminationibus parum solliciti, praecipuam
vero salutis curam gerentes. Νam et Soterichum interfecimus, qui
φue cum eo ad hoc venerant, ut illorum quidem iniuriam vindica
remus, firmissimo vero hoc ipso facto benevolentiae studiique er
a Persas argumento edito , gloriosius desciscamus. Cum vero ob
f... omnia ac praecipue ob defectionem ad Ρersas nequaquam
«lesituri sint Romani id moleste ferre, sed quam citissime hos sint
invasuri, et universos, quantum fieri ab ipsis poterit, deleturi : tui
officii est, ο Praefecte, nos benigne excipere ac propugnare, et
pro regionis, ut propriae deinceps et subditae, salute excubare, ne
que negligere de interitu periclitantem gentem non parvam neque
obscuram, sed quae maximam utilitatem Ρersarum imperio adferre
possit. Νam et rei bellicae peritos nos facile comperietis et fortis
sime societate vobiscum inita proeliantes , eritque vobis locus ipse
in ulteriore Colchorum regione situs tuta belli sedes, irruptioni
bus faciendis peridonea, ac veluti propugnaculum adversus hostes."
Ηacc cum, audisset Νachoragan, libcntissime eos excepit, et defectio
nis cousilium laudavit, alacrcsque abirc iussit, ut Ρersica auxilia
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 13. 233
και έκαστα διαγγείλαντες, μεγίστων ανέπλησαν το έθνος ελ-Α.Ο. 555
πίδων, Ι. Ι. 29
ιγ. Του δε ήρος αρχομένου, αυτίκα οι των Ρωμαίων Α.C.556
στρατηγοί ες ταυτό που ξυνελθόντες, έγνωσαν κατά Μισι-"""
5μιανών επιστρατεύειν, αλλά Βούζης μεν και Ιουστίνος ανά
την Νήσον μένειν ετετάχατο, φρουρήσοντες τα ενθάδε, και
απάντων επιμελησόμενοι, έστέλλοντο δε επί τον πόλεμον άνδρες Β
ες τετρακισχιλίους, πεζοί άμα και ιππόται εν τοις άλλοι τε
ήσαν των γνωριμωτάτων άγαν, και Μαξέντιός τε και Θεόδω
1ορος, ο τής Τζαννικής δυνάμεως πρωτοστάτης, ώς μοι πολλά
κις ερρήθη, άμφω πολεμικώ και ταξιάρχω, και οι μεν είχοντο
της εξόδου ήμελλε δε αυτοίς ουκ ές μακράν και ο Μαρτίνος
επιστήσεσθαι ως ήγησόμενος, ως αν δε μηδε προς βραχύ γούν
αστρατήγητοι είεν, άρχειν των όλων ελαχέτην, έως έτι διά
15τής υπηκόου πορεύοιντο, Βαράζης τε ανήρ Αρμένιος και Κόλ
χος Φαρσάντης, ούτε πόνων αρετή ούτε τη άλλη αξιώσει απάν
των των ξυστρατευομένων προήκοντες, μάλλον μένουν ενίωνκαι C
ελασσoύμενοι, ο μεν γαρ εν λοχαγοίς ετέλει ο Βαράζης, άτε
ρος δε των μεν εν τη αυλή ταγμάτων του Λαζών βασιλέως
2οηγείτο (μάγιστρος όνομα τη αρχή νενόμισται γάρ τούτο και
παρά τους ταύτη βαρβάροις) ου μήνες τοσούτον αυτό φρονή
1. ενέπλησαν R. 6. φρουρήσαντες R. 8. trία mίllία Ιntpr.
13. Ρro δε R. και. 14 έως R., ως νulg. 15. Ρro τε R, δε.
17. στρατευομένων R. 18. έτερος R. 2.ι. αυτώ φρ. τε Β.,
φρον. τ. αυτώ νulg.
opportune habituros. Οratores itaque ad suos reversi, cum singula
renuntiassent, maxima spe gentem replerunt.
13. Ιneunte autem vere, statim Romanorum praefecti in unum
σoacti exercitum in Μisimianos mittendum statuerunt. Αc Βuzes
Ε et Iustinus apud Ιnsulam manere sunt iussi, praesidio locis
illis futuri, omniaque diligenter curaturi ; missa vero sunt ad bel
lum peditum ΕΙ et equitum millia φuatuor, inter quos et alii
crant maximi nominis viri, et Μaxentius ac Τheodorus Ζannicarum
copiarum dux, ut iam saepe dixi, bellicosi ambo et ordinum duces.
Ε hi φuidem expeditionem aggressi sunt. Videbatur autem non
rmulto post etiam Μartinus ipsis adiungendus, ut ductor futurus.
Νe vero vel ad breve aliquod tempus duce destituerentur , impe
rium totius exercitus, quamdiu per subditorum regionem iter fa
cerent, ad Βarazem Αrmenium et' Ρharsantem Colchum est delatum ,
qui neque bellica virtute neque alia dignitate omnibus sociis prae
stabant, immo vero nonnullis crant inferiores. Νam Βarazes inter
turmarios censebatur, alter vero in aula agmina regis Colehorπm
«luctabat ; (Μagister dignitati est momen ; usitatum enim hoc est
eius loci barbaris,) aιquί non tantum aut prudentiae aut confiden
μlae huic inerat, ut audacter etiam Romano exercitui imperaret,
 234 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c.556ματός τε μετήν και παρρησίας, ως και στρατεύματι Ρωμαϊκό

2. 3οθαρραλεώτερον έγκελεύεσθαι. ουτος δή ουν ο στρατός, θέρους
ήδη επιγιγνομένου, ες την τών Αψιλίων ικoντo χώραν, βου
λομένοις τε αυτοίς ανά τά πρόσω ιέναι, κώλυμα γέγονεν όμι
λος Περσικός, αυτού που ξυνειλεγμένος συναισθόμενοι γάρ5
τής των Ρωμαίων παρασκευής, και ότι επί τους Μισιμιανούς
D εχώρουν, άραντες εκ τε Ιβηρίας και των αμφι Μουχείρισιν
πολισμάτων, ήεσαν και οι επ' εκείνους, προκαταληψόμενοί τε
την χώραν, και ες δύναμιν επαρήξοντες, τώ τοι άρα οι Ρω
μαίοι ανά τα φρούρια των Αψιλίων αποδιατρίβοντες, παρα-το
κρούεσθαι το παρόν και διαμέλλειν επειρώντo, έως ή του
θέρους ώρα εξήκοι. Πέρσαις τε γάρ άμα και Μισιμιανούς
αντιτάττεσθαι ανόνητόν τι αυτούς έδόκει και σφαλερώτατον.
ούτω δή ούν αμφότερα τα στρατεύματα ηρέμει, και ουδε .
οπότεροι ες το περαιτέρω φοιτάν διανίσταντο, αλλ' επετή-15
ρουν αλλήλους και ανέμενον, εί γέ τις πρότερος όρμηθείη πα
ρήσαν δε τους Πέρσαις και Ούννοι Σάβειροι επί μισθοφορά
Ρ. 122 προσβοηθήσοντες, τούτο γάρ το γένος μέγιστόντέ εστι και
πολυάνθρωπον, φιλοπόλεμόντε ες τα μάλιστα και άρπαλέον,
v.86 και οίον δή ουν αει των οθνείων έφίεσθαι μισθού τε ένεκααο
μόνου και της επί τη λεία ελπίδος νυν μεν τούτοις, νύν δε
εκείνοις, νύν δε άλλω τω ξυμμαχείν και ξυνδιακινδυνεύειν ες
2. εκκαλεύεσθαι (sic) R. 8. εκείνα R. 9. ταύτοι R. 12.

τε om. R. 14. στρατεύματα R. et Ιntpr. eαgrcίtus, στρατόπεδα

νulg. 17. μισθοφοροις R. 18. τέγέ έστ. R. 2ο. των οθνείων
Ρar. , την οθνείαν R. Lugd. et ed. pr. 22, συμμαχείν vulg.
Ηic itaque exercitus aestate iam vigente in Αpsiliorum regionem ve
nerat; volentibusque ipsis ulterius progredi, impedimento fuit Ρer.
sicum agmen eodem loci collectum. Cognito enim Romanorum ap
paratu , φuodque in Μisimianos moverant, motis ex Iberia et ca
stellis, quae circa Μuchirisidem sunt, castris, iverunt etiam hi in
illos, praeoccupaturi regionem, et pro viribus subsidio futuri. Ωuo
circa Romani circa Αpsiliorum castella commorantes, protrahere cun
ctando rem tentabant, donec messis tempus esset praeterlapsum.
Ρersis enim simul et Μisimianis instructa acie obviam ire inconsul
tum, immo periculosissimum iudicabant. Sic itaque uterque exerci
tus conquievit, neque alteruter ad ulterius το μαϊ,
pedem mo
vit, sed observabant sese mutuo atque exspectabant, si guis prior
moveret. Αderant vero Persis etiam Ηunnorum Sabirorum mercena
ria auxilia. Εst enim hacc natio et maxima et populosissima , si
mulque et bellorum et rapinae sitientissima, quaeque perpetuo fo
ris externo in solo dcgere amat, semperque aliena appetere, solius
mercedis causa et pracdae spe modo quidem his, modo illis, nunc
alteri alicui sese in belli et periculorum societatem coniungendo,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 14. 235
"

ταναντια μεταβαλλόμενον, πολλάκις μεν γαρ τους Ρωμαίοις, Α. C.556

" "ν

πολλάκις δε τους Πέρσαις κατ' αλλήλων παραταττομένοις ξυν-" , 3ο

" w Υ - » ΡΑ " Αν «- W. 2 - 2 2: Α

ήραντο τους αγώνας, εν ολίγω τώ μεταξύ,χρονω εφ' εκατε

" \ " C

ρους τραπέντες και μισθαρνήσαντες, και ούν ή προτέρα μαχή

5κατά Περσών αυτούς επολεμήθη, ότε πολλούς των Διλιμνιτών
" -ν /

επελθόντας σφίσι κατέκτειναν εν τη νυκτομαχία, ώς μοι έκα-Β

Μ. -

στα προδεδιήγηται, εκείνου δε του έργου πέρας λαβόντος, α

Α ν « ν Α Α

φίεντο μεν υπό Ρωμαίων τα συγκείμενα κομισάμενοι, πάλιν

ν -ν Υ Υ

δε τους ολίγω έμπροσθεν

w. -,2 Α ::
4.
πολεμιωτάτοις
Ψ.:Υ
ξυνείποντο, τυχόν
1 w Cr 2/ w Υ.

τομεν οι αυτοί, τυχόν δε έτεροι, Σάβειροι δε όμως όντες και εκ

- 2

του σφετέρου έθνους ες τηνΣ»,ξυμμαχίαν

" Ν'
απεσταλμένοι.
ν \ y Α' 2/ Υ /

ιδ'. Τούτων δή ουν τών Σαβείρων άνδρες ες πεντακοσίους

έν υπαίθρω τινι περιαυλίσματι πόρρω που τών άλλων στρα
τευμάτων ετύγχανον εσκηνημένοι. δδή Μαξεντίω τε και Θεο 2/

15δώρω σαφέστατα εγνωσμένον, και ότι άνοπλον ούτω πως και

Υ. r 1 Α' 2/ "ν 2/ Υ ΛΥ Μ

ανειμένην τινά δίαιταν άγοντες διατελούσιν, ήλαυνον ευθύς

επ' αυτούς τριακοσίους επαγόμενοι ιππότας, περιστάντες δε
" 4 -" 3. ν Υ " y «Η Υ / Υ » ? «r

κύκλω
« r
το έρκος, (ήν γάρού λίαν ες ύψος ανέχον, αλλ' ες όσον C
w Υ/ w η

ιππότου ανδρός έκτοσθεν εφεστηκότος το πρόσωπον υπερφαίνε

Μ 3 "

2οσθαι,) τούτω δή ουν πελάσαντες, έβαλλoν πάντοθεν τους βαρ

βάρους ακοντίοις τε και λίθοις και τοξεύμασι, και παντί τώ
Η « , w Υ " " ν Υ r χ\ 1.

προστυχόντι, οι δε ουν πλείους είναι τους επελθόντας ή κατά

2. παραταττόμενοι R. 6. Ρro κατέκτειναν R. κατ' εκείνοις.
16. επ' αυτούς ευθύς R. - 19. έκτοθεν R. 22. ουν ου πλείους
R. et Lugd , sed mg, oύν πλ.
in contraria subinde mutatur. Frequenter enim onm Romanis, fre
φuenter vero cum Ρersis, inter sese bellum gerentibus, proelium in
ierunt, et exiguo temporis spatio interposito modo his, modo illis
mercenariam suam operam locarunt. Νam priore bello adversus Ρer
sas pugnarunt, cum multos Dilimnitarum in se irruentes nocturno
Ε trucidarunt, quemadmodum supra narravi. Οuo statim bel
ο confecto, dimissi quidem sunt a Romanis, mercede, de qua inter
ipsos convenerat, accepta, postea autem eos, qui antea ipsis fuerant
acerrimi hostes, sunt secuti, sive hi ipsi, sive alii, Sabiri tamen
et ex sua gente ad sociale cum Ρersis bellum missi.
14. Εx his itaque Sabiris viri quingenti in stabulo φuodam sub
divo longiuscule a reliquo exercitu dissito consederant, φίiod quidem
cum Μaxentius et Τheodorus plane cognovissent, φuodque fbi po
sitis armis negligenter viverent, confestim in eos trecentos equites
duxerunt. Μuro itaque in orbem circumsesso, (neque enim ille valde
erat altus, sed ita tantum, ut equitis extra stantis facies prospici pos
set,) huic, inquam, muro appropinquantes, omni ex parte barbaros ia
oulis, saxis, sagittis et quovis alio telorum genere feriebant. Τum
Li plures esse hostes, quam revera erant, suspicati simulquc inopί
 236 ΑGΑΤΗΙΑΕ
- 3

Α. C.556 το ατρεκες υποτοπήσαντες, άμα δε και τώ αδοκήτω καταπε

" , 3οπληγμένοι. αμύνεσθαι μεν
πληγμενοι, αμυ. μεν ήκιστα
ηκιστα διενοούντο,
οι φεύγεινκαι, δεε αυ
ντο, φευ, αυ
-- Υ ν > -- * * «ν - -

τοις ου μάλα εξήντώ θριγκώ περιεχομένοις, οι μεν ουν άλλοι

ι ν Υ - - " " ν ν

άπαντες χύδην αυτού διεφθάρησαν, μόνοι δε τεσσαράκοντα

άνδ
ανορες λόγως διαλαθόντε
παραλογως οι επί τους
ντες, και επι τους τοίχους
τοιχους αναβόι-5
αναρρι
Υ Α ν / C. ν ν " -9

χώμενοι, είτα επί θάτερα διεκπεσόντες, υπό το λάσιον της

ν Υ -

D εχομένης εκρύπτοντούλης, πλήν αλλά και τούτους οι Ρωμαίοι

") Αυ Υ

ανιχνεύειν επειρώντο. τούτων δε τους Πέρσαις άπηγγελμένων,

> " ". 2 \ -

αυτίκα οίγε ίλας ιππέων στέλλουσιν επ' αυτούς ες δισμυρίους

2' " « κ. V C - » - - "

άνδρας συντεταγμένους, οι δε Ρωμαίοι, ειξαντες τώ πλήθειτο

και ώσπερ αρκούμενοι τό γεγενημένω, απεχώρoυν δρομαίοι,
w. " ν - Υ

και αύθις ες το πρότερον φρούριον εσδραμόντες, εν τω ασφα

- "ν - ν

λεί καθίσταντο, τώ μεν πραχθέντι μεγαλαυχούντες, ανιω

" - " 1 - η. ι κr

μενοι δε μόνον επί Μαξεντίω ετύγχανεν γαρ τών ανά την ύλην
διαδύντων βαρβάρων υπό του βιαιότατα τετρωμένος, ως και φο-15
ράδην
επειδή αχθείς επί κλίνης κρείττον απάσης
γάο έβέβλ ελπίδος αποσωθήναι.
δοι αρά 2. 2 , «. » γ ν.

Ρ. 123 επειδή γαρ έβέβλητο, αύτίκα οι οπαδοί άράμενοι αυτόν φχοντο

" τι Υ - \ » w

μετά τάχους, πριν άπαντας επελθείν τους πολεμίους. ώς δε ήκον

4 , / .. ν « Χ/ c -ν » και « 1 ν

και επεφέροντο, τότε δή οι άλλοι Ρωμαίοι έφ' ετέραν τινά φεύ

γοντες πορείαν, και κατά σφών τους διώκοντας επισπώμενοι, χώ-2ο
ραν παρέσχον εκείνω εν τώ ερύματι σχολαίτερον αποκομισθήναι.
2. - «ν Αυ Γ. -

ιε. Εν τούτω δε Ιουστίνος ο Γερμανού ένα των αμφ'

*y w «- " 2/ γ W ν > ν Χ/ ,

αυτόν ταξιάρχων άνδρα Ούννον το γένος, Ελμινζούρ όνομα,

12, εισδρ. vulg. 15. δύντων R. 16. σωθήναι R.

nato rei perculsi, nec de tuendo se admodum cogitabant, neque effu

gio locus patebat, φuod muro essent circumvallati. Ibi ergo alii
omnes passim caesi sunt, soli vero ΧL. viri cum mirifice manibus pc
«libusque in summum murum conscendissent, in diversam partem de
lapsi, in proximae silvae densitate delituerunt : φuos tamen Romani
investigare non destiterunt. Ηaec simulatque Persis fuerunt nuntiata,
Confestim illi turmas equitum in cos mittunt, duo virorum millia acie
bene instructa. Romani vero, cedentes multitudini et veluti contenti
praeterito facinore, cursim sese receperunt et in propugnaculum,
ίunde venerant, refugientes in tuto se continuerunt : praeclaro φuidem
facto gloriabundi, Μaxentii tantum vicem dolentes. Εrat enim is a
quodam barbarorum, φui in silvam se abdiderant, gravissime vulnera
tus , adeo ut lectica elatus practer omnem spem servatus fuerit. Sta
tim enim atque ictus fuerat, confestim asseclae, eo sublato, φuam ci
tissime se inde abripuerunt, priusquam universi hostes irruerent
Cum vero venirent impetumque facerent, tum Romani ad alian
quandam viam fugientes, et in se eos, qui insequcbantur, attrahentes,
locum illi dabant, ut aegre tandem in propugnaculum deferretur,
15. Ιnterea Iustinus Germani filius unum e suis ducibus, Ηunnnm
natione , Εlminzur uomiuc, cx lusula Rhodopolim mittit cum duobus
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 15. σ37
έστειλεν ήδε
πόταις, εκ δε
τηςή Νήσου ες τηνέστιΡοδόπολιν
Ροδόπολίς άμα Κολχικον,
μεν πόλισμα δισχιλιοις υπό
ίπ-Α.C.556
Ι. Ι.3ο

Περσών δε όμως εν τώ τότε κατείχετο, ελόντος αυτήν πολλώ

έμπροσθεν χρόνω του ΙΜερμερόου, και φρουράν Περσικήν
5εγκαταστήσαντος. ταύτα δε οποίόν τινα κατείργαστο τρόπον, Β
ούμoι ειρήσεται, ως δη Προκοπίω τό ρήτορι σαφώς αναγε
γραμμένα. ενταύθα δή ουν τώ Ελμινζούρ αφιγμένω αισία
τις ξυνελάβετο τύχη. ετύγχανον γάρ οι τε των Περσών φρου
ροι, ούτω ξυνενεχθέν, εκτός που του άστεος διατρίβοντες,
τoκαι το πλήθος των οικητόρων άλλoς άλλοθι διεσκεδασμένοι.
τoιγάρτοι ακονιτι παρελθών είσω, και την πόλιν παραστησά
μενος, ο δε και την περιοικίδα κατέδραμεν και όσην μεν Περ
σικήν εύρεν απόμοιραν, τούτους δή πανωλεθρία διέφθειρε,
το δε ιθαγενές άπαν και επιχώριον, επειδή αυτούς διέγνω
15τώ οθνείω δέει μάλλον ή τη σφών απιστία μηδίσαντας, ενοι-C
κείν αύθις τη οικεία εφηκε πατρίδι, ομήρους τε λαβώνες το V. 87
πιστότερον, και έκαστα εν δέοντι κρατυνάμενος, ούτω τε αυ
θις ή Ροδόπολις ες τα πρότερα επανήκτο, στέργουσά τε τα
πάτρια νόμιμα, και βασιλείτώ Ρωμαίων υποκλινομένη τού
2οτου μεν ουν του θέρους ουδέν τι άλλο επράχθη οποίον και
ές λόγου φέρεσθαι μνήμην του δε χειμώνoς επιλαβομένου, οι
μεν Πέρσαι ευθύς μετανίσταντο, και επανήεσαν ές τε το Κο
7. αφιγουμένω R. το πλήθος R. et Ιntpr. multitudo, πλείστον
νulg. κεκεδασμένοι R. 15. οθνείων coni. Β. Vulc. male. 18.
σιρότερα R., πρότερον vulg. 2o. και ins, ex R, 22. Κο
ταίσιον vulg,
cquitum millibus. Εst autem haec Rhodopolis oppidum Colchicum,
a Persis tamen tune temporis tenebatur, a Μermeroe multo ante ca
ptum, φui etiam Persicum praesidium in eo collocarat. Ηaec vero quo
pacto gesta fuerint, practeribo, ut a Procopio rhetore aperte con
scripta Posteaquam igitur Εlminzur eo pervenit, prospera φuaedam
iuvit fortuna Persarum enim praesidium forte per id tempus alibi
extra oppidum versabatur, maximaque ρppidanorum pars alius alio
concesserat. Νullo itaque negotio ingressus , oppido in suam potesta
tem redacto, circumiacentem etiam agrum pergrassatus est, et quic
φuid e Ρersicis copiis obvium habuit, ad unum omnes trucidavit, φuot
φuot vero erant indigenae ac cives, cum eos sciret externo metu
magis quam propria perfidia Persarum partes secutos, ut patriam
rursus suam incolerent, permisit, obsidibusque maioris securitatis causa
acceptis, omnia, prout par erat, constabilivit. Αtque ita Rhodopolis
ad priorem statum est reducta, et patria instituta amplectens et Ro
manorum Imperatori subdita. Ηac igitur aestate nihil aliud gestum
est memoratu dignum. Βruma vero invalescente, Persae quidem statim
εolutis castris Cotatsim et Ιberiam versus sese receperunt, animo
 238 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c. 556 τάϊσιν και την Ιβηρίαν, ώς δη ενταύθα διαχειμάζειν βουλό

Ι. Ι. 3ομενοι, χαίρειν πολλά ειπόντες τη προς ΙΜισιμιανούς επικου
ρία ου γαρ έννομον αυτοίς ουδε πάτριον κατ' εκείνο του και
Dρού ες εκδήμους στρατείας διαπονείσθαι, οι δε Ρωμαίοι των
εφεδρευόντων απαλλαγέντες, και δη της προτέρας είχοντο5
" - - Υ \ " Α

αύθις πορείας, γενομένοις δε αυτοίς αμφι το φρούριον το Τι

τι / ΟΛ ι ν - /

βέλεος, ούτω καλούμενον, ο δή τήν τε τών Μισιμιανών χώ

ραν και Αψιλίων διορίζει και αποτέμνεται, εφίσταται ο Μαρ
-ν τ -ν

τίνος, εφ' ώ ες τα λοιπά ηγείσθαι και άπαν το στράτευμα

ν Υ 1 r Υ "ν " 4

διατάττειν, αλλά νόσος τις αυτώ ενσκήψασα μοχθηρά παρεί-το

w Υ ν Α ν Υ - ν

λετο και ανέκοψε την προθυμίαν, και ο μεν αυτού έμεμενή

υς ολίγω ύστερον επι την Κολχίδα γήν επανήξων και
κει, ως ολιγω υστερον επι την κολχιοα γην επανης
w w Ο \ ν "

τα εκείνη πολίσματα, οι δε και ώς ανά τά πρόσω έχωρουν,

-ν " -ν ν 3.

υπό τους προτέροις πάλιν αγόμενοι ηγεμόσιν, πρώτα μένουν

- 2. Αν - - 2"

ώήθησαν χρήναι αποπειράσθαι των Μισιμιανών, εί που άρατ 5

" "ν 2/

Ρ. 124 εθελούσιοι ες το σώφρον μεταβάλοιεν, και τους οικείους άρ

/ Αν r - Αν

χοντας επιγνόντες, μεταμελήσοι αυτοίς τότε γούν τών ήμαρ

τημένων, και σφάς τε αυτούς τους Ρωμαίοις εγχειρίσαιεν,
και τα χρήματα οπόσα τον Σωτήριχον αφείλοντο, αλλά και
- Α' Υ - Α Α' Υ "ν 2 Α' " Α'

ταύτά γε απoδοίεν, και τοίνυν εκ του Αψιλίων γένους λογί-2ο

2/ 3. "- Αν

μους άνδρας, ως οίόν τε ήν, απολεξάμενοι, στέλλουσιν ες ταύ

τα πρεσβευσομένους, οι δε ΙΜισιμιανοί τοσούτω εδέησαν της
1. Ρro ως δή R. επειδή. 6. Ιntpr. Τibelium. 13. ε
κείνης R. και om. Ρar. 18. Ρro τοις R. τότε. εγχειρί
σαιεν R. et Lugd. α. m., εγχειρήσαιεν vulg. 22. πρεσβευσο
μένους R. (Cl.), πρεσβευσαμένους vulg, τοσούτον R.
ibi hibernandi, auxilio Μisimianis ferendo longum dicentes vale.
Νeque enim patriis ipsorum institutis ac moribus est receptum, per
biemem foris longinquas laboriosasque expeditiones suscipere.
Romani vero ab insidentibus itinera Persis iam liberi, priorem
suam in Μisimianos expeditionem sunt prosecuti. Cum vero ad
praesidium .Τibeleum ita dictum venissent, guod quidem Μisi
πmianorum regionem ab Αpsiliis disterminat , advenit Μartinus,
ιut reliquas copias ductaret, et universum exercitum ordinaret. Sed
gravis quidam morbus superveniens consilium ipsius turbavit atque
interrupit. Αtque ipse quidem ibi mansit, tanquam paulo post in
Colchicam regionem eiusque castella rediturus, exercitus vero nihi
lominus ulterius progressus est, sub prioribus iterum ducibus ductus.
Ρrimum guidem igitur tentandos esse Μisimuanorum animos censue
runt, an forte libentes ad saniora consilia converterentur, agnitisque
suis principibus, poenitudine tandem suorum delictorum ducerentur,
et se ipsos Romanis dederent pecuniamque omnem, φuam Soteri
cho eripuerant, restituerent. Delectos itaque ex Αpsiliorum gente
spectabiles viros oratores eo mittunt. Μisimiani vero tantum abe
rant, ut crudelitatem remitterent aut novis officiis praeteriti facti ab
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 16. 239
ωμότητος ύφελείν και τους επιγιγνομένοις το τού φθάσαντος Α. C.556
άτοπον μετακοσμήσαι, ώστε αμέλει οι αθέμιστοι και εναγείς""""
Υ " w cr 2/ 2/4 2 " cr 2/ Υ

και κακοδαίμονες και άπαν άλλο άξιοι ακούειν ό, τι άν τις αυ- Β

τους νεμεσων αποκαλέσοι, παρωσάμενοι και εμπατήσαντες τα
Α -ν r " Υ

5κοινά των απάντων ανθρώπων νόμιμα, τους πρέσβεις αθρόον

ν -ν 2/ w.

απέκτειναν, και ταύτα Αψιλίους γε όντας ομοδιαίτους και 7' w -w

αγχιτέρμονας, και ών μεν επεκάλουν εκείνοι Ρωμαίοις τε και

Σωτηρίχω ουπώποτε μετειληχότας, παραίνεσιν δε φιλίαν ες
ν -ν 2/ «. Μ. "

το συνοϊσον άγουσαν ου ξυν χαλεπότητι απαγγείλαντας, 2/ " 1

ΙΟ ις. Ούτως άρα εκ παρανοίας το πρότερον και ανοσίων
Α" 2 "ν «ν Α ι

έργων αρξάμενοι, των αυτών είχοντο διαπαντός εγχειρημάτων,

χΥ - γ ν Υ Μ Αν

ή και πολλώ ανοσιωτέρων και γάρ εγνωσμένον αυτοίς ώς οι

2. 2/ «

Πέρσαι απιόντες ώχοντο, και κατά το ξυγκείμενον ουκ επα

" 1 Αν -ν ν ν ν γι Αυ

μύνουσιν, αλλά, τή των τόπων δυσχωρία πεποιθότες, και τώ

2" - ψ " w. γ.

15ούποτε δυνήσεσθαι τους Ρωμαίους παραμείψασθαί τε αυτήν C

w c " α ν 1 / 2, 2» /

και υπερβαλέσθαι, οι δε τα δεινότερα έδρασαν, έστι γάρ τι

2/ - ν Υ 4,
όρος προβεβλημένον της χώρας, αιπυ μεν ου λίαν, ουδε επι
Υ 2) - " Υ."

μέγα ήρμένον, άναντες δε σφόδρα και όρθιον, και πέτραις

Υ Α. -ν

αποτόμοις εκατέρωθεν πεπυκνωμένον βραχεία δε οδός εν μέ

2oσω και ατριβής
4.
υποφαίνε
τριρης υποφαινεται, οποία μησε
και οποια μηδε ενι
ενί ανδοί αδεέ
ανορι αοεε
ν \ τ c 2 c 2,

στερον πορευομένω βατή είναι ραδίως και εύεπίδρομος, ώς είγε

2. αθέμιστοι R., αθέμιτοι vulg. 5. απάντων om. R. 6.
ε ante Αψιλίους ponit R. 7. επεκάλουν Β. (Cl.), απεκά
ουν νulg. 9. απαγγείλαντας Lugd. 2. m. (Cl.), απαγγεί
λαντες R. et vulg. 1ο. εκ παρoινίας coni. Vulc. 15. ού
ποτε R. Ε),
ουπώποτε νulg. . 16. γάρ τι R., και τι Lugd., γάρ
και τι cdd. 21. βατή είναι β. R., ραδ. είν. β. vulg.
surditatem emendarent, φuin potius nefarii et piaculares fanatici
φue homines et guodvis aliud convitium , guod indignatio cuipiam
suggerat, audire digni, reiecto proculcatoque communi omnium ho
minum iure , oratores confestim trucidarunt, cum tamen Αpsilii es
sent, eiusdem cum ipsis instituti et contermini, guique eorum, de
φuibus illi Romanos pariter et Soterichum insimulabant, neutiquam
conscii participesve fuissent, amicam tantum admonitionem quaeque
in rem ipsorum futura esset, citra ullam acerbitatem denuntiantes.
16. Ιta utique a vesania initio impiisque factis orsi, iisdem
perpetuo facinoribus insistebant, immo vero multo etiam sceleratiori
bus. Cum enim scirent Persas abiisse, neque, ut convenerat, auxilio
venturos, locorum tamen difficultate freti, et φuod sperarent Roma
nos nunquam eam transituros et superaturos, atrociora perpetrarunt.
Εst enim mons quidam regioni obiectus, non quidem admodum al
tus, neque valde in sublime tendens, acclivis tamen vehementer at
φue arduns et praeruptis petris utrobique densus. In medio angu
sta quaedam parumque trita via se ostendit, φuaeque ne uni quidem
viro intrepide eunti facilis accessu sit et pervia, adeo ut si quis ver
 24ο ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C.556τις επιστάς τη ακρωνυχία διακωλύοι τους επιόντας, μήποτε

"""" διαβήσεσθαι πολεμίους, μηδε ει πλήθος ειεν ανάριθμον, μηδέ
ει κούφοι άπαντες και ευσταλείς, οποίους φασί τους Ισαύ
ρους, τούτω δή ουν τώ χώρω πίσυνοι, ες απόνοιαν ετράπον
ΙΟ τΟ βιαιοτάτην. αλλ' οι Ρωμαίοι, του μιάσματος απηγγελμέ-5

νου, εν όργή εποιήσαντο το γεγενημένον, και δή των βαρβά

ρων μελλόντων, και ούπω φρουράς τό λόφω καταστησάντων,
προτερήσαντες κρατούσι της άκρας ραχίας, και ουδενός είρ
γοντος υπερβάντες, ες τα ιππάσιμα της χώρας άπαντες και
αναπεπταμένα παρήλθον πεδία, οι δε ΙΜισιμιανοί επειδή τήσ-το
δε διήμαρτον της ελπίδος, αυτίκα τα πλείστα γε και περιττά
των σφετέρων φρουρίων εμπρήσαντες, ως ουχοιόν τε ον άπα
σιν αρκέσαι, ες έντι μόνον, όπερ οχυρώτατον αυτοίς έδόκει,
V. 88άπαντες ξυνελέγοντο. τούτο δε Τζάχαρ μεν εκ παλαιού ονο
μάζεται, Σιδηρούν δε αυτό διά το στερρόν τε και ανάλωτονι 5
επίκλην αποκαλούσιν ολίγοις δέ τισι των Ρωμαίων και ου
Γ. 125πλέον ή τεσσαράκοντα ιππεύσι ξυνηθροισμένοις, (ήσαν δε ου
των πολλών, αλλ' έξοχοι ες τα μάλιστα, και τάγμασιν εφε
στηκότες,) τούτοις δή ουν αποκριδον του άλλου ομίλου πορευ
ομένοις, επιφοιτώσιν άνδρες των Μισιμιανών ες εξακοσίους,2ο
πεζοί άμα και ιππόται, οιόμενοι άπαντας τώ πλήθειξυλλα
βόντες ραδίως διαχειριείσθαι, οι δε τή των πολέμων εμ
1. ακρονυχία R. 3... οποία R., qui error saepe recurrit. 4.
χωρίω R. . 7. φρουράς R. et Intpr. praesίdiα, φρουραν vulg.
1 1. τα add. R., γε om. idem.
tici montis insistens accedentes aditu prohibeat, hostes nunquam eum
transire queant, me si infinita quidem sit multitudo, neque si leves
atque expediti omnes sint, guales esse Ιsauros ferunt. "ε itaque
loco freti, ad summam vesaniam sunt conversi. Αt Romani, execra
bili Μisimianorum facto ipsis nuntiato, ingentem ex eo indignatio
ηem conceperunt. Cunctantibus interea barbaris, cum nondum prae
sidia monti imposuissent, antevertentes eos Romani summa iuga
occupant, memineque obsistente ea superantes, omnes statim in pla
niores equisque pervios campos effunduntur. Μisimiani vero ea spe
frustrati confestim plurimis et supervacaneis ipsorum propugnacu
lis incensis, φuod nimirum omnibus tuendis pares non essent, in unum
φuoddam solum, φuod munitissimum ipsis videbatur, omnes se rece
perunt. Ζachar id ab antiquo nominatur; Ferreum autem id ipsum,
φuod firmissimum sit atque inexpugnabile, cognominant. Paucis vero
φuibusdam Romanis , et non pluribus quam quadraginta equitibus
simul congregatis (erant autem non e multis, sed eximii in primis
et agminum duces) hos, inquam, separatim a reliquo exercitu proce
«lentes, invadunt Μisimiani viri sexcenti pedites pariter atque equi
tes, rati se omnes multitudine circumvcntos facile caesuros. Ηi vero
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 16. 24 Ι
πειρία Χες γεωλοφόν
>, "Α"3... 2 λύτι αναδραμόντες, αρετής επεδείκνυντο
λν
Α.C.556
-.. Ι. Ι. 3ο C Α ν ? Α

έργα, και ην επιπολύ ή μάχη καρτερά και αμφίβολος, των

ν " «ν

μεν κύκλωσίν τινα ποιήσαοθαι πειρωμένων, των δε Ρωμαίων

νυν μεν αθρόον επεισπηδώντων, ώς και διασπάν και αναταράτ
Η - - - Υ

5τειν άπασαν την φάλαγγα των πολεμίων, νύν δε αύθις ανα-Β

" "ν "ν < 2/

θεόντων και εν τώ ασφαλεί γιγνομένων, εν τούτω δε της άλ - 2/ "- 2/

λης στρατιάς άνωθεν εξ υπερτέρου τινός όρους επιφανείσης,

Α ν. Υ 1 - Αν

ενέδραν είναι και δόλον οι βάρβαροι το χρήμα υποτοπήσαν

Υ ΛΥ Μ 2, " Ω. Υ > < - C Α'

τες, ευθύς έφευγον προτροπάδην, άλλ' ο των Ρωμαίων

w ι λ" εν ι
στρα
ποτός, (ετύγχανον γάρ ήδη άπαντες αλλήλοις αναμεμιγμένοι,)
ενέκειντο μάλα διώκοντες, έως τους πλείστους πολεμίους απέ
« - 2/

κτειναν, ως μόνους εκ τοσούτων ογδοήκοντα άνδρας ες το Σι

- «ν - ν 3. γ. Η

δηρούν εκείνο φρούριον αποσωθήναι, ει μεν ουν αυτίκα όπως

Υ - Αν - -ν

είχον όρμής οι Ρωμαίοι επήλθον τώ ερύματι, καταπεπλη

-ν -ν - -ν Α

15γμένων των βαρβάρων τοίς ξυνενεχθείσιν, πάντως αν, oίμαι,

αυτοβοεί γε άπαντας είλον, και αυθημερόν ο πόλεμος ετελεύτα, c
- - "ν -ν -ν ι Υ

νύν δε τώ μή παρείναι αυτοίς στρατηγόν τών ονομαστοτάτων,

ν ν " Υ) 2, -

δυνάμει τε και φρονήματι προύχοντα , ίσους δε σχέδον τι

Η ν -ω

άπαντας καθεστάναι, ώς και αντεγκαλείν αλλήλοις τυχόν και " - 2'

2οαντιπαρακελεύεσθαι, και όποια άττα τις φήσειεν τοιάδε και
-"- Υ - w "- -

έπαϊειν, ατελή και ου λίαν αξιέπαινα υπήρχε τα εγχειρήματα,

- ι ν. Μ' " " ψ.

ες γαρ διάφορόντινα γνώμην μεμερισμένοι, και τους μεν

1 τ. πολεμίους add. ex R. et Intpr. 13. αποσωθήναι R., περι
17. νύν δε - καθεστ. om. R. 2ο. οποία R.,
σωθήναι vulg.
<

οποί' vulg.
rei bellicae peritia in collem φuendam cursu delati, fortiter strenue
que rem gerebant, fuitque dudum acris inter cos dnbiaque pugna;
illis quidem in orbem Romanos cingere conantibus, Romanis autem
modo confertim in eos prosilientibus, adeo ut universam hostium
aciem convellerent ac perturbarent, modo retrocedentibus et in tu
tum sese recipientibus. Interea dum reliquae Romanorum copiae
eminus ex editiore quodam monte se ostendunt, barbari insidias et
dolum rem esse suspicantes, concitatissime statim fugerunt. Αt Ro
manorum exercitus (iam enim universi inter se permixti erant) ho
slium tergis acriter insistebant, donec quamplurimos eorum inter
fecerunt, adeo ut ex tanto numero soli octoginta viri in Ferreum
illud propugnaculum salvi redierint Quod quidem propugnaculum
si codem impetu invasissent Romani, perculsis hac recenti clade
Βarbaris, non dubitarim, quin primo insultu universi capi potuis
sent, eoque ipso die bellum finem habuisset. Νunc vero quod ce
lebriore aliquo praefecto essent destituti, quique potestate pruden
tiaque excelleret, sed omnes propemodum inter se essent pares, et
mutua consilia improbando contrariaque mandando certarent, et
qualia φuisque dixisset, talia audiret, imperfectae corum actiones
neque admodum dignac laude fuerunt, Cum enim in diversas es
Αgathία". 16
 242 ΑΟΛΤΗΙΑΕ
- 2" 3 "»

Α. C.556
Ι Ι 3ο
τούτο, τους δε άλλο τι αρέσκον, έπράσσετο μεν ουδε οπό
- ι τι Χ, Α. Cr * η.

""τερον των βεβουλευμένων έκαστος δε χαλεπαίνων, ότι μή το

οικείον ενίκα, εκμελώς πως και αταλαιπώρως προσήει τους
Αν -ν Υ

έργοις, και μάλλον ήδετο τοίς απoτεύγμασιν, ώς αν έχoι με

«υ τf " ".- ν 1 "ι

γαλαυχείν ύστερον και παρρησιάζεσθαι προς τους πέλας, και 5

Αην " Υ 2/ Α ν

Γ του ενδεούς αιτίαν ουκ άλλο τι αποφαίνεσθαι, ή το μή τά οι

δόξαντα διαπραχθήναι. 3 2' " ν "ν

ιζ. Εν τούτοις δή ούν όντες, πόρρω που τών πολεμίων

ή ως εν πολιορκία εστρατοπεδεύσαντο και πρός γε ουδε
ν Α' - ν

αμφί το περίoρθρον γούν ιόντες τας προσβολάς εν δέοντι ε-το

Αν Υ w Χ/ ΥΑ' w c Α' « "ν /

ποιούντο, αλλά όκνω είκοντες και ραθυμία, οδού πάρεργα

c «ν Αν Υ ν " -

ηγούντο τα σπουδαία και επικαιρότατα, κατόπιν μεν του προσ

ήκοντος καιρού επιφοιτώντες τους εναντίοις, πρωϊαίτερον δε
+ ν Αν ν Α c - χ. " «

επανερχόμενοι, ταύτα δε μαθων ο Μαρτίνος εκπέμπει ώς 2/ " "

Ρ. 126 τάχιστα επ' αυτούς άρξοντά τε απάντων και ήγησόμενον, τ5

2/ ν Α ν / Υ - " Σ. - ,

άνδρα
λ Καππαδόκην μεν τοδήγένος, άξιώματι
" "Ι ίνδε στρατηγικώ
Δ εκ
δε / τ. 2/ 3. Αν

πλειστου
"ν και
τετιμημενον, ω σ η ονομα ην μωαννης, Διακναν σεΜ Υ" Α ν ? ν Υ - ""

αυτόνθ προσεπωνόμαζον.
λέ
έσταλτο
"Ρ Υ
δε ες Κόλχους
2-.4
ου πολλώει έμ
» Υ \ " χ/

προσθεν εκ βασιλέως, το Ρουστίκου έχων επίταγμα, εφ' ώ Υ ν -

έκαστά τε τα ποιούμενα ες το ακριβές διαγγέλλειν, και των2ο

στρατιωτών τους αριστεύοντας βασιλείοις δώροις φιλοφρονεί
τ, ουδε R., ουδ' vulg. , , 2.βεβουλημένων R. 4. έχη R. 1 Ι .

αλλά και R. 14. αυτα R. 17. τετιμημένων sph. Ρar. ώ

δή ουν R. 2o. επαγγέλλειν R. 2.1. τοίς ante βασ. vulg.
sent sententias secti, atque alii quidem hanc, alii aliam φuandam
prοbarent, nihil corum, φuae consulebantur, peragebatur, sed unus
φuisque, aegre ferens snam sententiam non valuisse, negligentius
Ε ad rem gerendam accedebat , et sinistris eventibus ma
gis gaudebat, ut in posterum gloriari liberiusque se ipsum apud
suos iactare, nullamque aliam sinistri eventus causam fuisse de
monstrare posset, guam φuod privatum suum consilium secuti non
essent.
17. Ηoc in statu cum res essent, remotius nonnihilab hosti
Βus, φuam ut in obsidione, castrametati sunt : praeterea neque sub
diluculum euntes φuales opus erat insultus faciebant, sed ignavia
vecordiaque victi, res serias maximeque opportunas pro accessoriis
et supervacaneis censebant : serius φuidem quam oportebat in ho
stes impetum facientes , maturius vero quam expediebat sese reci
pientes, Ηaec cum cognovisset Μartinus , emittit quam citissime
ad ipsos, qui universis imperaturus et dux futurus esset, virum Cap
padocem Ε
natione, dignitate vero practoria iam a multo
tempore clarum , cui nomen φuidem erat Ioannes, vulgare autem
cognomen Dacnas. Μissus vero erat ad Colchos non multo ante ab
Ιmperatore, Rustici habens mandatum, ut singula, quae gererentur,
accurate renuntiaret, et milites, φuorum fortitudo eminuisset, regali
 ΗΙSΤΟRΙΛRUΜΙ ΙV. 17. 243
γ 1 3. c 2. ν 2.
σθαι. ουτος δή ουν ο Ιωάννης ες ΠΙισιμιανούς αφιγμένοςΑ. C. 556
Υ - - C / -

και επιστας τώ των Ρωμαίων στρατεύματι, ευθύς αμφί το 1.1. 3ο

Η «Αν ν

φρούριον άπαντας ίδρυσε και πολιορκείν επειράτο, άμα δε

ν ?
και τους έκτοσθεν διαιτωμένοις επιθέσθαι, και το σύμπαν δια- Β
5ταράξαι των γάρ οικήσεων αι πλείσται ουκ εν αυτώ δήπου
- ν y / 3. Υ Λ

τώ περιβόλω ετύγχανον ουσαι, αλλ' επί σκοπέλω τινι αγχου

" ν 2 ω Υ -

παρατεταμένω, φάραγγες δε εν αυτώ και πέτραι απερρωγεία,

Υ -ν » Μ. ν - 2

επιπλείστον διήκουσαι, δυσπρόσοδα λίαν και άπορα τους ο

2 ν -

θνείοις και ούκ είθισμένοις τα τήδε άπαντα εκτελούσιν, τό γε

1. χ " -ν r Υ/ --

1ομην επιχωριον εμπειρία των τόπων έκ τινος στενωτάτης οδού

w c " " W. Υ

και υπολανθανούσης, μόλις μεν και αυτοί και πεπονημένως τι Υ" - Υ

καταφέρονται δε όμως, είπoυ δεήσοι, και αυθις ανέρπουσιν.

προποδα εν αυτω
υπό δε τον πρόποδα
Λ δη τώ
αυτώ δή τωχθαμαλω
χθαμαλώ και ήπλωμένω
ήπλωμέ V. 89
Α" Α' cr Υ " - κι c " C

πίδακες ποτίμου ύδατος αναβλύζουσιν, όθεν ύδρεύονται οι

- "ν 2 -' ν » Μ. 3. Υ " ν < c

15τώ κολωνό ενοικούντες, τότε δή ουν, (επετήρoυν γάρ οι Ρω- C

μαίοι και απείργον το μέρος,) νύκτωρ οι βάρβαροι κατιόντες
y " 2/ 2 ν. 2 « Χ/ » Α -ν "ν

ηρύοντο. Ίσαυρος δέ τις ανήρ, Ιλλούς όνομα, επιτήδε τη

φρουρά τεταγμένος, επειδή κατείδε πλείστους των Μισιμια
νών πόρρω που τών νυκτών ες τούτο καταβεβηκότας, ο δε C - 4- ν Αν

2oυποκρυπτόμενος ήσυχή έμενε και ξυνεχώρει ώς δε εκείνοι γ 2ν

τάς κάλπεις εμπλήσαντες απεπορεύοντο, είπετο λάθρα ο Ίσαυ 2/ -

ρος και συνανήει, έως επ' άκρου γενόμενος τήν τε του χω

τ. δ' ουν R. 4. έκτοθεν R. 1o. στενωτάτης Cl. , στενοτάτης
Β. et vulg. 17, αρύοντο Β. Ιlius Ιntpr 21, ετορεύορτο
R. (επορεύοντο).
Βus donis prosequeretur Ηic itaque Ioannes cum ad Μisimianos
pervenisset, et iam Romanorum exercitui praeesset , confestim o
innibus copiis propugnaculo admotis, obsidione illud cingere niteba -
tur, simulque eos, qui extra degebant, invadere omniaque obtur
bare. Domus enim plurimae muri ambitu non concludebantur, sed
in scopuloso quodam loco prope exporrecto, in quo praecipitia et
abruptae petrae, in longum tendentes, difficilia accessu transituque
oxteris et insuetis omnia efficiebant. Incolae vero peritia loco
νum ex angustissima guadam et tecta via aegre quidem etiam
ipsi et laboriose, desccudunt tamen, si φuando opus fuerit, rursus
φue sursum repunt. Αd radicem vero montis in humili et plano
solo fontes potabilis aquae seaturiunt, unde incolae aquam petunt.
Τum itaque temporis (observabant enim cos Romani, et ex parte
prohibebant ) barbari noctu descendentes aquam hauriebant. Isau
rus autem quidam , Illus nomine, qui ea in parte stationem habe
lbat , conspicatus multos Μisimianos, qui multa nocte eum in locum
descenderant, ipse tectus tacitusque suo loco mansit et permisit :
simulatφue vero illi hydriis repletis recesserunt, Isaurus clam cos
subsequitur, simulque ascendit, donec in summum venisset, et loci
 244 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c.556ρίου θέσιν, ως οϊόντε ήν εν σκότω, άριστα επεφράσατο, και ότι

Ι. Ι. 3οου πλείους ή οκτώ άνδρες ετετάχατο ες το κατασκοπείν την
άνοδον και διαφυλάττειν. ταύτα τοίνυν άπαντα καταγνούς,
D αυτίκα υπαναχωρεί, και τώ στρατηγώ έκαστα διαγορεύει, ο
δε ήσθη τε άγαν τώ αγγέλματι, και της επιούσης νυκτός άν-5
δρας εκατόν απολεξάμενος αλκίμους τε και θαρραλέους, έστει
λεν επί την έφοδον, κατασκοπήσοντάς τε τον χώρον, και επι
θησομένους όπη παρείκοι, είρητο δε αυτούς, επειδαν βεβαιό
τατα αναβαίεν, τότε δή σημαίνειν τη σάλπιγγι, ώστε και του
άλλου στρατού τό τείχει προσβάλλοντος εκατέρωθεν τους πο-το
λεμίους διακυκηθήναι.
ιή. Ο μεν ουν Ιλλούς προπορευόμενος ηγείτο των αν
δρών ες την ανάβασιν, ως ήδη αυτώ τη πείρα και διεγνω
σμένην, είπετο δε ευθύς Ζίπερ ο Μαρκελλίνου δορυφόρος,
και μετ' εκείνον Λεόντιος ο Δαβραγέζου, και επ' αυτώ Θεό-ι 5
δωρος ο τών Τζάννων ταξίαρχος και ούτως εξής άπαντες οι
Ρ. 127 άλλοι ανήγοντο στοιχηδόν αλλήλοις παρομαρτούντες, ήδη δε
αυτών υπέρ το μεσαίτατον εληλυθότων, έωρων μάλα σαφώς
οι προτεταγμένοι τήν τε πυραν των φρουρών αναπτομένην,
και αυτούς ώς πλησιαίτατα κατακεκλιμένους και οι μεν επτά2ο
περιφανώς εκάθευδον, και υπορέγχοντες έκειντο είς δέ γε
μόνος επ' αγκώνος ερηρεισμένος, ώσπερ έγρηγορώς διετέλει.
7. την χώραν R. 8. όπη R., όποι νulg., 1 1. διακυγηθήναι R.
13. ως add. ex R. 15. Δαβραγέζου R. h. 1. et mox, Δαβραγάζου
vulg, 16. οι άλλοι add. ex R. 2ο, και αυτούς Β. et Lugd.
mg., και ως αυτούς vulg.
situm, φuantum in tenebris fieri poterat, optime contemplatus est ,
quodque non plures, quam octo viri essent collocati ad observandum
tuendumque ascensum. Ηis inquam, omnibus cognitis, statim descendit,
et praefecto singula exponit, φui quidem magnopere co nuntio est
gavisus et nocte proxime sequente delectos centum fortes ac stre
nuos viros ad aditum illum misit, φui specularentur locum, impe
tumque, φuando res ita ferret, facerent Μandavit autem iis, ut cum
iam certissime conscendissent, tuba signum darent, ut etiam reliquo
exercitu in murum irruente, hostes utrimque perturbarentur.
18. Ιllus itaque praccedens ducebat viros ad aditum iam sibi
exploratum. Secutus vero statim est Ζiper Μarcellini satelles, et
ab illo Dabragesus, et post illum Τheodorus Ζannorum dux, atque
ita deinceps omnes seriatim sese mutuo sequebantur, Cum antem
iam ad ipsum medium ventum esset , aperte admodum conspicati
sunt gui priores erant, excubitorum ignem accensum, et ipsos quam
proxime decumbentes : e quibus septem φuidem aperte dormie
Dant, et stertentes iacebant, unus autem solus cubito innixus, vi
8ilanti similis, captus erat tamen etiam ipse somno, capitcque erat
 πIsΤoRΙΑκυΜ ιV, 18. 245
ξυνείχετο γάρ και ος τώ ύπνω και έκαρηβάρει και ούπω δή Α. C.556
Ι. Ι. 3ο
λος ήν όποι χωρήσει, επινυστάζων θαμά και αναπαλλόμενος,
εν τούτω δε Λεόντιος ο Δαβραγέζου υπέρ τέλματός τινος
ολισθήσας καταπίπτει αθρόον και υποφέρεται, και περιρρή
5γνυσι την ασπίδα, πατάγου δε ώσπερ εικός μεγάλου αρθέντος,
ανέθoρον άπαντες οι φρουροί διεπτοημένοι και υπέρ τής ευ-Β
νης ημενοι, τα τε ξιφη εσπασαντο, και κατεσκοπουν απαντα
χού τους αυχένας περιδινούντες συμβάλλειν δε ουκ είχον,
ότι ποτέ εστι το γεγενημένον τότε γάρ πυρί καταυγαζόμενοι,
τoτους έντώ σκότω έστώτας διοράν ουκ ήδύναντο, και ο κτύ
πος αυτούς καθεύδουσι προσπεσών, ου μάλα εναργής ήν, ουδε
αποκεκριμένος, ουδε οποίος όπλα παραδηλώσαι κατενεχθέντα,
οι δε Ρωμαίοι ες το ακριβές έκαστα κατεθεώντο, τoιγάρτοι
το βάδισμα επισχόντες, ατρέμα έμενον, ώσπερ τη γή ενερρι
15ζωμένοι, και ούτε φωνής ήχος εψιθυρίζετο, ούτε τους πόδας
μετρίως γούν μετεκίνουν, αλλ' ούτως ώσπερ είχον προσεπε- C
πήγεσαν ", είτε πέτρα οξεί τυχόν, είτε θάμνω τινί ετύγχανον
επιβεβηκότες, ει γάρ μή ούτως εποίουν, και τις ξυναίσθησις
του δρωμένου τους φύλαξιν εγεγόνει, πάντως αν πέτραντινά
2ομεγάλην επαφιέντες κατά του πρανούς εξεκύλιον, ώς άπαν
τας επιτρίψαι τους επερχομένους, τώ τοι άρα εκείνοι άναυ
1. και γάρ ξυνείχετο δς R. 2. όπη R. 6. διεπτόμενοι R.
8. τους R., τας vulg. 9, γεγεννημένον R. 16. ώσπερ R.,
όπως vulg. 18. ούτω R.
pracgravato, neque adhuc satis apparebat, φuonam evasurus esset ,
nutans frequenter capite, rursusque id succutiens. Interea Leontius
Dabragesi filius, ad coenum quoddam lubricum lapsus, toto corpore
procidit et deοrsum est delatus, simulque scutum diffrcgit. Soni
tu vero, uti par est, ingenti excitato, excubitores omnes perterriti
prosilierunt, stratisque insidentes, et enses stringebant, et colla in
omnem partem versantes despiciebant; meque tamen coniicere pote
rant, φuid rei esset. Νam ut splendor ignis ipsorum oculos per
strinxerat, in tenebris constitutos cernere non poterant , et sonitus
ipsis dormientibus allapsus non admodum manifestus erat, neque
«listinctus, neque qui armorum solo allisorum fragorem aperte pro
«leret. Romani vero accuratissime omnia observabant. Οuocirca
gressu inhibito, quieti tacitique manserunt, veluti terrac radicibus
altixi, et neque vocis ullum murmur audiebatur, et pedes nς tan
tillum quidem movebant, sed ita uti crant fixi immotique stabant,
sive actitam aliquam petram, sive fruticem premerent. Νisi enim
ita rem instituissent, sensusque aliquis corum, φuae fiebant, ad excu
Βitores pervenisset, illi omnino ingentem aliquam petram deturbas
sent, quac in declive provoluta facile omnes, qui sursum niteban
ιur, collisisset. Ιdcirco Romani taciti immotique stabant, adco ut μο
 246 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Μ. c. 556 δοί τε ειστήκεσαν και αδόνητοι, και αυτήν δή τήν του πνεύ
4. 4. 3οματος φοράν ξυστέλλοντες ηρέμα και ταμιευόμενοι και άγα
μαι γε αυτούς έγωγε της ευκοσμίας, ότι δή άπαντες άμα
ώσπερ εκ συνθήματος εν ακαρεί χρόνου του συνοίσοντος έστο
χασμένοι, ένεκαρτέρoυν τη τάξει, και διενοούντο εν εαυτοίς5
ΙD oπόσα φθέγγεσθαι ο καιρός ουκ εδίδου, οι δε βάρβαροι, επειδή
αυτοίς μηδέν οτιούν δεινόν υπεφαίνετο, πάλιν εις το προσ
φιλές ετράποντο, ασμενέστατα καταδαρθέντες.
ιθ. Τότε δήουν οι Ρωμαίοι ούτω δή τι αυτοίς ανει
μένως αναπαυομένοις επιβάντες, απέκτειναν τούς τε άλλους, το
και πρός γε εκείνον τον ημιάγρυπνον, ώς αν τις αυτόν επι
τωθάζων επικαλέσοι και τολοιπον αδεώς ανά τα πρόσωχωρή
V.9ο σαντες, αμφί τάς λαύρας των οικήσεων εσκεδάννυντο και άμα
ή σάλπιγξ επήδε το ενυάλιον, ακούσαντες δε οι Μισιμιανοί
κατεπλήττοντο μεν τώ παραλόγω τά δε παρόντα ου ξυνιέντες, 15
όμως ανεγρόμενοι επ' αλλήλους φοιτάν ίεντο και ξυναθροί
Ρ. 128ζεσθαι, άλλος άλλοθεν διεκπηδώντες, αλλ' οι Ρωμαίοι εν
αυτούς δή τους προθύροις υπαντιάζοντες, και ώσπερ τους ξί
φεσιν αυτούς δεξιούμενοι, πλείστον όσον ειργάζοντο φόνον.
οι μεν γαρ ήδη εκβάντες ευθύς ανήρηντο, έτεροι δε παρήσαν,αο
και άλλοι ήμελλον, και λώφησις ουκ ήν του κακού, απάντων
επειγομένων, ήδη δε και γύναια πολλά διαναστάντα θύραζε
3. έγωγε add. ex R. 4. χρόνου R., χρόνω νulg. 7. μη
δεν R., ουδέν vulg. 9. τότε δε R. 1 2. επικαλέσοι R., αποκα
λέσοι vulg. 17, άλλος R. , άλλους vulg. 21. ή μάλλον Β. ,
ήμελλον in mg.
spiritum quidem emitterent, sed eum in pectore conditum preme
rent. Εt certe miror ac laudo optimum ipsorum ordinem, guod o
mnes simul veluti ex pacto uno temporis momento id, φuod ex re
futurum esset, collimantes, in ordine perstiterint, et in animis suis
cogitarint, guae proloqui tempus non patiebatur. Βarbari vero, cum
nihil incommodi aut periculi animadverterent, rursus ad id, quod
amicum erat, se convertunt, suavissime dormientes.
19. Τum itaque Romani, illos ita in somnum effusos adorti, tru
είdant cum alios tum etiam illum semivigilem, ut aliquis ipsum per
iocum appellaverit, ac deinceps intrepide progredientes, per vicos do
ηπum diffusi sunt, simulque tuba classicum cecinit , φuo exaudito
Μisimiani novitate rei suht perculsi, φuo vero in statu res essent
nescientes, excitati lamen inter sese coire nitebantur, et alios aliunde
Ρrosilientes congregare, Αι Romani in ipsis vestibulis occurrentes ,
"t quodammodo ensibus ipsos excipientes, ingentem stragem edidcrunt.
Αlii enim iam egressi statim interficiebantur, et mox aiii, rursumque
alii atque alii, heque ulla crat caedis remissio, omnibus urgentibus.
Jam vero etiam multae feminae stratis efusae cum maguo eiulatu
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 19. 247
-- , 3
ξυνέρρει ολοφυρόμενα ατάρ ουδε τούτων απείχοντο οι Ρω-Α. C.556
- Α- τ"

μαίοι, οργή φερόμενοι, αλλ' ωμότατα και αυται κτεινόμεναι,""""

απήλαυον της των αρρένων ατασθαλίας, μία δέ τις των κομ
ψοτέρων δάδα κατέχουσα καιομένην, εμφανέστατα επορεύετο,
5και η μεν δορατάω την γαστέρα διατορηθείσα, οικτρότατα
ετεθνήκει, των δέ τις Ρωμαίων ανελόμενος το λαμπάδιον Β
εμβάλλει πυρ τούς περιαυλίσμασι, τα δε, (ξύλοις γάρ και φο
ρυτώ ετύγχανον έσκευασμένα,) τάχιστα ενεπίμπρατο ή τε φλοξ
ες τοσούτον μεγέθους εξήρθη, ώς και τώ Αψιλίων έθνει και
- Α' - Υ

1οτοίς πορρωτέρω έτι τα ποιούμενα διαγγέλλειν, τότε δή ουν

W - « r γ ν. Ο ν ν ΥΑ'

και μάλλον οι βάρβαροι χύδην απώλλυντο. οι μεν γαρ οίκοι

μεμενηκότες επυρπολούντο ή κατεχώννυντο τους δε προς τα
ν - - 2/

εκτός διεκπίπτουσιν ετοιμότερος ο εκ των ξιφών όλεθρος

Υ " - 1ν. ν \ / ν ν

έφειστήκει. παίδες δε πολλοι κλαυθμυριζόμενοί τε και τας

15τεκούσας αναβοώντες, ηλίσκοντο και τούτων τους μεν κατά
των πετρών αφειδώς ακοντίζοντες, διεσπάραττον ένιοι δε c
/ » - τ κιν 2/

ώσπερ εν παιδιά ες ύψος ανερρίπτοντο, και είτα τώ άχθει

Υ ν > - " Υ -'

αντιφερόμενοι, ορθίοις τους δόρασιν υποδεχθέντες, εν τω με

ν -' y «ν

τεώρω διεπερoνώντο, και ήν μεν ου πόρρω τών εικότων χαλε

" ν 1 & " - -' -ν

2οπαίνειν σφόδρα τους Ρωμαίους τώ των Μισιμιανών γένει,

του τε Σωτηρίχου έκατι, και της επί τους πρέσβεσι παρανο
Α' ΥΑ 1. ν τι 2 Cr Α , Υ ν. 1 Α 4 "

μίας. έδει δε όμως ουχ όσον και ες αυτά δή τα νεογνά βρέ

"
2. αυται R., αυταί vulg. 9. τοσούτο R. 1 ο. πορρ. έτι R.,
έτι πορρ. vulg. 1 1. απόλλυντο R. 13. διαπίπτουσιν R. 22.
έδει Iί. et Ιnίpr. non tantopere erat desaeνίendum, έπει vulg.
όσον R. Lugd. i. m. et ed. pr., όσιον Lugd. mg et Ρar.
foras confluebant. Sed neque ab his abstinebant Romani, ira abrepti,
sed crudelissime etiam hae trucidatae virorum sceleratam proterviam
1uebant. Una autem ex elegantioribus accensam facem manu gestans,
valde conspicue incedebat. Sed etiam haec hasta ventrem transfossa
miserrime periit. Romanorum vero quidam arrepta face ignem domi
bus immisit, quae ut erant e lignis et stramentis confectae, citissime
conflagrarunt, et flamma adeo alte sublata est, ut et Αpsiliorum genti
aliisque remotioribus quae gerebantur nuntiaret. Τum φuidem et
τηulto atrocius barbari passim peribant, Qui enim domi manscrant,
concremabantur , vel aedibus obruebantur; φui vero e domibus pro
ruebant, iis paratior ab ensibus interitus imminebat. Μulti Vero
pneri vagientes suasque matres inclamantes rapiebantur; atque, ex his
φuidem alii petris crudeliter illisi dilaniabantur, alii vero veluti per
ludum in altum eiecti, ac deinde pondere deοrsum delati, erectisque
llastis excepti in sublimi transfigebantur. Εt certe Romani non abs
re adversus Μisimianos adeo ingentem indignationem concepcrant,
cum ob Solerichi caedem, tum ob sceleratum in oratores facinus ;
cum tamen acquum non esset, in ipsos etiam recens editos infantes ,
 248 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c. 556 φη, και των τους γονεύσι τετολμημένων ουδέν επιστάμενα,

+ + "οπαρoινείν ούτω και αφυβρίζειν, ούκουν αυτοίς ουδε αποινί
τούτο ήμάρτηται.
κ. Τής γαρ νυκτός απάσης εν τοιοίσδε κακούς διανυσθεί
σης, ήδη τε δόξαντος του χωρίου εκπεπορθήσθαι, τότε δή$
άνδρες των Μισιμιανών ες πεντακοσίους ευμάλα τεθωρακι
σμένοι, του φρουρίου εκβάντες, ες αυτό δή το λυκαυγές
D επέρχονται τους Ρωμαίοις άφυλάκτως διακειμένοις, διά το
οίεσθαι τελεώτατα κεκρατηκέναι, και πλήττουσι μεν τους πλεί
στους, άπαντας δε ες φυγήν ετρέψαντο, βιαιότερον εξωθούν-το
τες, οι δε ξυν ταραχή επι το κάταντες υπαγόμενοι, συχνών
τε και ποικίλων τραυμάτων ανάπλεοι ες το στρατόπεδον επα
νήλθον, τους τε ακοντίοις των πολεμίων βληθέντες, και τώ
περιπταίειν θαμά ταϊς πέτραις διακεχαραγμένοι τα σκέλη,
και επ' εκείνον μεν αύθις τον σκόπελον ανέρπειν ήκιστα διε-15
νοούντο, το δε περιβόλω επιφέρεσθαι ή μάλλον επίμαχος εί
ναι έδόκει, και άμα την τάφρον καταχωννύναι και τοίνυν
Ρ. 129 οικίσκους τινάς και καλύβας πλησιαίτερον τεκτηνάμενοι εκ του
ασφαλούς ετειχομάχουν, μηχαναίς τε χρώμενοι και τοξεί,
και άλλω ότφούν τρόπω χαλεπωτάτην τοις ένδον και ανύποι-2ο
στον ποιούμενοι την πολιορκίαν, οι δε βάρβαροι έμόχθουν
μεν σφόδρα και επιέζοντο, πλην αλλ' ούπω ανίεσαν αμυνό
μενοι ήδη γάρ τινες σπαλίωνα κομίζοντες, επ' εκείνα δή τα
4. εν τοις τοιούς R. 5. Ρro τε R. δε, 22. ανίεσαν R. (Cl.),
ανήεσαν vulg. 23. επ' εκείνα R. (Cl.), επέκεινα vulg.
φuique eorum, φuae parentes ipsorum perpetrarant, neutiquam crant
conscii, usque adeo foede saevire; ita eis factum hoc non impune abiit.
2ο. Νocte enim tota in hisce malis transacta, cum iam totus
ille tractus vastatus videretur, tum vero ex Μisimianis viri guingenti
optime armati, praesidio egressi, sub ipsum diluculum Romanos inva
dunt, nullas ant exiguas excubias agentes, quod putarent se plenissi
ma victoria potitos, et plurimos φuidem caedunt, omnes vero in fu
gam vertunt, violenter expellentes; illi vero turbulente in praeceps
acti, frequentibusque et variis vulneribus pleni, in castra sunt reversi,
et telis hostium icti, et, guod frequenter in petras offendissent, tibiis
graviter sauciatis, adeo ut eis denuo in scopulum illum surreptandi ani
mus non csset, sed murum potius, gua parte opportunior οppugnationi
videretur, adoriendi simulque fossam opplendi. Quocirca domuncu
Πis quibusdam et tuguriis propius structis, e tuto murum oppugna
bant, machinis pariter utentes et iaculatione, et alio quovis modo
gravissimam iis, qui intus erant, intolerabilemque obsidionem efficien
tes. . Βarbari vero vehementer laborabant, graviterque premebantur;
nondum tamen sese tueri desistebant. Iam enim nohnμlli testudinem
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. Ω0. 249
των Ρωμαίων έρκη έχωρουν ώς άπαντα καταβαλούντες, πριν Α,Ι. 1.C,556
-- -- 3w "

δε δή πελάζειν αυτούς και υποκρύπτεσθαι, Σουαρούνας τις"""

όνομα, Σκλάβος ανήρ, αφίησι δόρυ τώ μάλλον προφαινο - Α' Υ Α' "«

μένω, και πλήττει καιρίαν πεσόντος δε εκείνου αυτίκα εξε > Α'

5τινάχθη ο σπαλίων, και ηρήριπτο ανατετραμμένος, και πως

-ν « 2/ "

ες ταναντία του κύτους περιηγμένου, ανεκαλύπτοντο

w Υ. "νδί οι"Ράνδρες Β W \ Α 2ν « α -

και απεγυμνούντο και τους μεν άλλους ραδίως οι Ρωμαίοι

Α. - 2/ w λ/ ι.

κατακοντίζοντες έκτειναν, είς δέ γε αποδράς ώχετο και ήδη

ιγκου εγεγονει,
αγχου εγεγόνει, και
και δη επέβαινε της
0η επέβαινε της πυλίδος, αλλά τότε αθρόον
ς αλκι . . .
-- * 4, - ν w -

1οτοξευθεις διαφθείρεται, και αυτού καταπεσών, υπέρ τον ουδόν Α- Αν r

έκειτο, ολίγον μέν τι του σώματος μεθείς, τώ δε πλείονι μέ-V.9ι

Α" - - ν /

ρει προς τα ένδον παρατεταμένος τούτο δε ιδόντες οι Μισι

"
-

μιανοι, και σημείον τι, oιμαι, τών εσομένων πέρι φευκτόν 2. -"

τε και απαίσιον ήγησάμενοι, άλλως τε και απειρηκότες τους

"ν - - /

15πόνοις, και της προς Ρωμαίους δυσμενείας απαλλαξείοντες,

μάλιστα ότι αυτοίς ουδε ή από των Περσών κατά το ξυγκεί
-' -ν 3 » η

μενoν αφικτο επικουρία ταύτα δή ούν αναλογισάμενοι, και την

οικείαν αναμετρήσαντες δύναμιν, και ότι ουκ αξιόμαχοι έσον-C
ται ουδε περαιτέρω τον πόλεμον υπομενούσι μόλις εν τω
2οτότε γούν αναμνησθέντες, ευθύς επρεσβεύοντο προς Ιωάννην, Αν -w Υ

και ικέτευον, μη σφάς πανωλεθρία διαφθείραι, μηδε ανάρπα

2/ - C "

στον άρδην ποιήσασθαι γένος εκ παλαιού κατήκοον και ομόδο

2. Surranus Ιntpr. 7. μεν ins. ex R. 8. αποδράς R., απο
δράσας vulg. Ρro και ήδη R. και δή. 15. δυναστείας R.
17, αναλογισάμενοι R., λογισάμενοι νulg. 2o. επρεσβεύοντο
αύθις R., Intpr particulam omittit.
portantes ad Romanorum munitiones se conferebant, tanquam o
mnia demolituri. Priusquam vero appropinquarent atque obtegerentur,
Suarunas quidam nomine, vir Sclavus, hastam iacit in eum, qui mi
nus tectus erat, et ferit letaliter, φuo collapso , statim excussa est
testudo, inversaque corruit, atque ita resupinato eius sinu et capa
citate, detecti sunt nudatique viri, φuos Romani facile iaculis peten
tes interfecerunt. Unus autem ex iis fuga evaserat, et iam propius
ad praesidium venerat, portulamque ingrediebatur , sed tum fre
φuentibus sagittis ictus interiit, ibique corruens, in limine iacebat,
cxigua quidem aliqua corporis parte foris relicta, maiore vero sui par
te introrsum porrectus. Ιd vero conspicati Μisimiani, et infaustum
ac triste de futuris omen esse interpretati, et alioqui desperantes
etiam laboribus, et redeundi in gratiam cum Romanis cupidi, praeci
pue quod neque ipsis auxilia a Persis prοut convenerat venissent: haec,
inquam, secum reputantes suasque vires perpendentes , φuod Roma
nis impares essent, neque diutius bellum sustinere possent, tum de
mum aegre ad saniorem mentem redeuntes, confestim oratores ad
Ιoanncm miserunt precatum, ne se ad internecio μcm perderet, μcqμια
 25ο ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 556ξον τα ες το θείον και πλείστα όσα προηδικημένον, ούτω τε

""""εληλυθος
η ες το
ς ες το αντιδράσαι,
αντιδρασαι, βαρβάρω
"
βαρβαρω και
και τούτο
τουτο ανοία
Α'
ου μην
ανοια ου μη "ν " * «- Σ'

παντάπασί γε φειδούς και συγγνώμης ανάξιοι έφασκον είναι,

-ν 2/ ν "

τοσαύτα ήδη δεινά πεπονθότες, και μεγίστας ποινάς αναπλή

σαντες, καταφλεχθείσης μεν αυτοίς της του φρουρίου περιοι-5
" 2. "ν ν -"

D κίδος, ανδρών δε ήβώντων ου μείον ή πεντακισχιλίων απολω

λότων, γυναικών δε πολλώ πλειόνων, και παίδων έτι πλειόνων,
C Υ - Α. » - cr ν Υ & «ν Α - c w > "

ώς ολίγου γε δείν άπαν διαρρυήναι το φύλον, ο δε Ιωάννης

ασμενέστατα προσήκατο την ικετείαν, του τε μή επι πλείστον
Τ» / Υ Μ Μ. 4, " τι

ενχωριφ ερημο, 2ΧΟζί δυσχειμέρφ άμα τη στρατιά διακινδυ-το -- "ν &ν

ν & - α

νεύειν, και ότι άποχρώντως ώς άληθώς οι ημαρτηκότες έτε w r Φ

τιμώρηντο, τoιγάρτοι ομήρους λαβών, και τα χρήματα οπόσα ο 2/»

Σωτήριχος επεφέρετο, τά τε άλλα και πρός γε το εκ βασιλέως

/ Υ w y " γ ν ν ? " -

χρυσίον ήν δε εν νομίσμασιν εντελέσι τε και ακιβδήλοις δισ

μυρίοις τε και οκτακισχιλίοις προς ετέροις οκτακοσίοις ταυ-1 5
ν 3. Υ -

Ρ. 130 τα δή ούν απειληφώς και λείαν πολλήν περιβαλόμενος, εφή

"ν Υ Αν 3. ν " ψ 1

κε μεν αυτοίς άδεώς αύθις τα σφέτερα νέμεσθαι, και τον

/ 3 " / Υ 1 ν γ. w 1 ν- Α Ψ. -'

πρότερον ανανεώσασθαι βίον, αυτός δε επί την Κολχίδα γην

"» -ν ι " "

επανήκεν, κλεινόν άμα και αγέρωχον, και μόνοις τριάκοντα

ανδράσιν έζημιωμένον αποκομίσας το στράτευμα. 2Ο

κά. Μετά δε ταύτα βασιλεύς Ιουστινιανός, καθελών παν

ν Υ Αν ι Αν - -

τάπασι της αρχής τον Μαρτίνον, ο δε Ιουστίνον τον Γερμα

2. μη R. 5. τής του φρ. περ. R., της π. τ. φρ. vulg. 8.
14. τε add. ex R.
γε om. R. 16. περιβαλλόμενος R.
funditus exstirparet gentem, iam ab antiquo Romanis subditam, ct in
religione cum ipsis convenientem, quacque φuamplurimis iniuriis Ε
vocata, tandem ad rependendas illas accesserit, atque hoc quidem bar
Lara quadam amentia, commiseratione tamen venuaque se non prorsus
indignos dicebant , qui adco iam atrocia mala essent perpessi adeo
que graves poenas luissent; utpote circumiectis pracsidio habitationi
Lus incendio absumptis, et virorum aetate florentium non minus φuin
que millibus interfectis, femiuis vero multo pluribus et pueris ad
liuc pluribus : adeo ut parum absit, quin universa Μisimianorum gens
sit deleta. Ioannes vero libentissimc supplices preces admisit, partin,
ne diutius in loco deserto et pracalgido cum exercitu periclitaretur,
partim quod revera iam satis poenarum, qui deliquerant, dedissent.
Αcceptis itaque obsidibus omnique pecunia, φuam Soterichus secunι
attulerat, aliisque rebus, et praeterea Imperatorio auro (crant vero
ιιummi integri ac probi ad duas myriades, octies mille et octingen
ti) his, inquam, omnibus acceptis, multaque praeda adiecta, permisit,
uι intrepide rursus sua colerent, et pristinum vivendi genus instaura
rent. Ipse vero in Colchicam regionem est reversus, inclitum glorio
sumque exercitum reduccns, solis ΧΧΧ. viris desideratis.
2 Ι. Ρost hacc Imperator lustinianus Μartinum praefectura in
uuiversum submovit, inque eius locum Iustinum Germani filium suf
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 21. 25 Ι
νού καθίστησιν αντ' αυτού στρατηγόν αυτοκράτορα τών τε Ι.Α. Ι.C. 3ο556
« \ ν- " / \ ν ? ? / /

κατά την Κολχίδα χώραν και τών εν Αρμενία ταγμάτων." " -ν Υ "

ήν μεν γαρ αυτό και πρότερον

* 4w&c
ου μάλα προς θυμού πρωτεύ
« \ Αν C Α - W. "

ειν εκείνον απάντων και εξηγείσθαι, ως δή της κατά Γουβά-Β

5ζου επιβουλής ουκ ελάχιστον μέρος γεγενημένον, κατείχε δε
ν " C w -- - ν

τέως την γνώμην και ύπελάνθανε, μή χρήναι οιόμενος ανα

-ν 2.

κινήσαι το άρχον και μετασκευάσασθαι ταραττομένων έτι

Αν - r ν ν - Αν C4,

τών τήδε πραγμάτων, και μάλιστα της στρατιάς ήδομένων

- Αν -υ ΥΑ

τώ Μαρτίνω, διά τε την τών πολεμικών έργων εμπειρίαν

r ? κ.
τoκαι το έκαστα εν δέοντι διατάττειν, ού δή ένεκα, οίμαι, και 2.
διεσέσωστο,» έπει αν και αυτος Ιωάννη
η τε και Ρουστίκω ξυν 4.
ν Cr Αν "ν Αν

ετεθνήκει νύν δε ώσπερ αιδοί των τροπαίων και της ευβου

7. - Αν

λίας, ή δή παρά τους κινδύνους εχρήτο, υφελών ηρέμα και

υπoχαλάσας του νόμου το λίαν ακριβές και ατιθάσευτον, ε
ν 2' - -

15φήκε μεν το επίκλημα, άρχειν δε ου ξυνεχώρει αλλά ιδι- c

ωτεύειν εκέλευεν, αρκείν ηγούμενος ατιμία γε αυτόν τιμω
ρήσασθαι, ει και τοσούτου μιάσματος μετειλήχει, επειδή ούν
«" r Υ / η Υ. Λ. χ " \ ν ι

οί τε Πέρσαι ηρέμουν, και εκεχειρία εώκει το χρήμα, τότε

» ν. 4 ν Αν " «.

δήΙ τον μεν απεωσατο. -,

Ιουστίνον δε προσήκοντά
ροση τέ οι ώςς έγ
εγ
r 1 μ. ' - "

2ογύτατα κατά γένος, και άλλως ονομαστότατον εν τώ τότε εί

ναι δοκούντα, μετάκλητον εν Βυζαντίω ποιησάμενος, άπασάν
5. δε om. R. . 8. και μάλιστα R., μάλ. και vulg, της στρα
τιάς R. et Lugd., τών της στρ. edd. ex coni. Vulc. Ι Ι. Ο υ?ν

ετ. vulg. 14. τούνομα R. pro του νόμου, ατιθάσσευτον vulg.

18. τε add. ex R.

fecit, Τni omnibus per Colchicam regionem et Αrmeniam legionibus

cum plena absolutaque potestate praeesset. Νeque enim ipsi etiam
antea valde gratum crat, Μartinum primas obtinere omnibusque
imperare, quippe qui fraudis in Gubazen structae non minima pars
fuerat; mentem tamen suam tegebat, consiliumque occultabat ad
tempus, Ε concitandum aut immutandum principatum esse
ratus, rebus adhuc eo loci perturbatis, praecipue cum gratiosus apud
exercitum esset Μartinus, cum ob rei bellicae peritiam, tum quod
opportune singula ordinaret. Quae quidem res saluti ei, ut arbitror, fuit:
nam alioφuin etiam ipsi cum Ioanne et Rustico moriendum fuisset.
Νnnc vero reverentia quadam victoriarum et prudentiae, qua in quovis
«liscrimine adeundo utebatur, de summo iure nonnihil detrahens, le
gisque rigiditatem austeritatemque temperans atque edulcans, crimen
quidem ci remisit, imperare autem non permisit, sed privatam vitam
agere iussit, sufficere ratus, si ipsum ignominia afficeret, etiam si tanti
sceleris particeps fuisset. Cum itaque Ρersae quiscerent, statusque
rerum induciis esset similis, hunc quidem submovit, Iustino vero,
arctissima propinquitate generis sibi" coniuncto, et alioquin maximi
Ρer id tempus nominis, Βyzantium ad se cvocato, universum impc
riun dctulit, rursusque ad Colchos nuisit, οιunia deinceps modera
 252 ΛC ΑΤΗΙΑΕ
Υ «υ w 2.

Α. c.556τε αυτό παραδίδωσι την αρχήν, και αύθις ες Κόλχους εκ

" , 3οπέμπει "λτοις "Ιεφεξής αρμoσόμενον,Α ήν δέ2» ήτις εν τώ αμφ’ αυ
ν C ν 2/ Α' Υ ν Σ. ι

τον ομίλω Ιωάννης όνομα, Λίβυς άνήρ, άφανής μεν τα

ν ν Γ. ν ? -- -ν

πρώτα και πενιχρότατος, ώς και του αποζήν ένεκα μισθαρνείν

- «ν ν -ν

ΙDέτέρω τω και ξυνέπεσθαι των δορυφόρων και τας των θερα-5

πόντων στέγειν οδύνας, ου πολλώ δε ύστερον επιμέγα πλούτου
> - ι

τε και αλαζονείας ήρμένος, πλείστα γάρ όσα μηχανησάμενος, ι

V.9α και διά ποικίλης χωρήσας εννοίας, γνωρίζεται ουκ ές μακράν

< > - ν 7- γ.

τώ Ιουστίνω, κάκιστος δε ών και πανουργότατος, και οίος ού

δεν οτιoύν των αδίκων τε και ανοσίων εγχειρημάτων κέρδους το "ν «ν. *

έκατι απαναίνεσθαι, ρητόν τι μέτρον χρυσού αιτεί τον στρατη

Αν - -ν Cr

γόν, ομολογών, ει κομίσοιτο, αυτό τε τώ παρασχόντιες όσον

Α - "ν

αν έλoιτο χρόνον τα επιτήδεια προσφόρως εκποριείσθαι, και

r C r Αν Α w. Αν ν τf Χ/

πρός γε οπόσον παρήν θητικόν τε και δούλον, και όσοι άλλο"

> - - τ/

Ρ. 131 οπαδοί τε και υπηρέται και δορυφόροι, αλλά και τούσδε ά-15
παντας της προσηκούσης τροφής εμπιπλάναι. ταύτα δε πράτ Υ " 1

των επηγγέλλετο ου μόνον αποσώσειν το χρυσίον άπαν και

3. "ν C / 21 ν Υ ν Υ Υ ν α!

αντικαθείναι οπόσον αν λάβοι, εντελές και αλώβητον, ώσπερ

εκδεδανεισμένον, αλλά γάρ και έτερον προσεπιδούναι. και ε
δόκει μεν τοις πολλοίς κόμπος είναι και οίον αίνιγμα το ειρη-2ο
« - Αν "ν Αν -

μένον ο δε Ιουστίνος, καίτοι δέον αυτόν νεμεσήσαι τή του

2. ην δέ τις Ηaec omnia τιsque ad επιχειρητέα p. 255. ed. Βοnn.
ν. 23. om. Intpr. 3. ανηρόν R. 5. ετέρω τε R. 1 τ. μέρος R.
13. έληον R. 17. αποσώσειν R. et Lugd. 1. m., αποδώσειν vulg.
ex corr. Lugd. 18. αντικαταθείναι coni. Cl. λάβη R.
turum. Εrat autem quidam in turba ipsum sequente, Ioannes nomi
ne, Αfer, vir obscurus quidem initio et pauperrimus, adeo ut vi
ctus quaerendi causa alteri cuipiam mercenariam suam operam loca
ret, et satellites sectaretur, et ministrorum labores subiret, non
multo autem post ad summas opes et fastum elatus. Οuamplurimas
enim technas commentaque cum excogitasset, innotescit brevi post
tempore Iustino, nequissimus alioqui existens et versutissimus, φui
que nullum plane iniquum improbumque factum quaestus causa re
cusaret. Is certam φuandam auri summam a praefecto petit, spon
dens, si eam auferret, et ipsi, qui eam darct, in quantum vellettem
pus commeatum commode suppeditaturum , et practerea quidquid
ipsi aderat famulorum et servorum, φuotquot etiam erant domestici et
ministri ac satellites , omnes hos necessario victu repleturum. Αι
que hacc quidem faciens promittebat, se non solum aurum univer
sum redditurum, et repositurum, quantum accepisset, integrum ne
que imminutum, ut mutuo datum, sed et aliud usurae nomine su
peradditurum. Εt videbatur quidem multis imanis quaedam iactan
tia et acnigmati aftine dictum : Iustinus τoro, cum oportuisset
eum oftendi Αfri illius incptiis, scieuten, φuod promissa pracstaro
 ΗΙSΤΟRΙΑRt"Μ ΙV. 22. 253
y , " χΛ \

Λίβυος αβελτηρία, επιστάμενον ως ουκ αν την υπόσχεσιν δια- Α. C.556

νύσειενμή άδικα δρών και βίαια έργα, και παρανόμοις τισίν Ι, Ι. 3ο
" Υ" - " ». Γ η

- " 1

εμπορίας λυμαινόμενος άπαντας, οίς αν ομιλήσει εν ο δε προσ

ήκατό τε τους λόγους, και το χρυσίον παραδούς επι ταις Β
*- Αν ν cr "

5ξυνθήκαις εφίησιν αυτώ πράττειν ό, τι και βούλoιτο.

1 * .. 1 Υ C ) " «ν C -- - ν Υ

κβ. Τότε δή ουν ο Ιωάννης ταις Ρωμαϊκαίς κώμαις επι

φοιτών, οπόσαι ανά την πορείαν ετύγχανον ίδρυμέναι, και
1 Υ " Υ Α' ? ν Χ/ Υ γ " ι.ν.

τους οικήτορας άγείρων, ου μεν βόες άφθονοι ουκ ήσαν, ο δε

τούτων δείσθαι το στρατόπεδον εδημηγόρει, και τοίνυν είκοσι ν ν

Ιοτάλαντα προφέρων, »τοσουτων, υμάς" έφασκεν ,,ανάγκη χρη

r ν Αν Υ» ν Α ν

μάτων αποδόσθαι και μείον ουκ ένεστιν. αλλά το τίμημα δέ 1 1

χεσθε πρότερον, και όπως μοι την ταχίστην άπαντας τους βό

ας αποκομιείτε." τών δε ικετευόντων ανείναι και επομνυμέ
y 1 w cr Υ. - ι "-- Υ ν -

νων, ή μήν μηδε όσον άρούν τα λήία αποχρώντως κεκτήσθαι,

' Αν " ν 4 -ν

15ανένευε μάλα σεμνώς ο κατάρατος, και δεινά εποιείτο ει μη-c

δε πρίασθαι τώ στρατηγώ εξείη τα επιτήδεια και ες τοσού
τον ενέκειτο χαλεπαίνων, έως εκείνοι τα τιμιώτατα των κτη Ι 3. Υ -

μάτων απεμπολήσαντες, και χρυσίον, όσον οίόν τε ήν αυτοίς,

συνερανισάμενοι, παρέσχον τώ κακοδαιμονι λύτρα του επι
" - Υ ν Ο "

2οτάγματος, πάλιν δε ενθένδειών και ετέρωθι παραγενόμενος,

Υ/ r 1 ΥΜ Υ " » w 2/ γ. r C ν ν

ένθα καμήλων τυχόν ή ορέων ούδε όνομα ήκoύετο, ο δε τού

cr Υ -)

των ένεκα ήκειν εβόα, και τους ομοίοις χρώμενος πάλιν επε
το Pro υμάς R. ημών, ι Ι. δέχεσθαι R. . 15. μάλα R., μάλιστα
vulg. μηδε R., μη vulg. 16. δς R. pro ες. 18. αυτοίς om. R.
19 συνερανισάμενοι R., ερανισάμενοι vulg. 2ο. ετέρωθεν
Β. παραγενόμενος R., παραγινόμενος vulg.
non posset, nisi iniusta et violenta opera exercens , et illegitimis
quibusdam negotiationibus omnes, quibuscum ei res esset, perderet,
rationes illius admisit, auroque ei numerato permittit, ut de φui
Lus inter ipsos convenerat faccret, φuod vellet.
22. Τunc itaque Ioannes pagos Romanorum, φuotquot in itincre
siti erant, accedens, convocatis incolis, ubi quidem boum copia non
erat, ipse exercitum iis egere pro concione dicebat. Viginti igitur
talenta proferens: ,Pro hac (inquiebat) summa oportet vos boves
tradere, minus non licet, sed pretium prius accipite, ut milli φuam
citissime omnes boves sistatis." Illis vero precantibus, ut remitteret,
et iurantibus, boves, φuos haberent, arandis ipsorum agris non suffi
Cere, severe admodum renuebat scclestus, et graves minas addebat,
si non liceret praefocto exercitus necessarium commcatum coëmcre;
adeoque indignabundus rem exaggerabat, donec illi prctiosissimis
suis rebus divenditis, aurique summa quantum fieri poterat maxi
ma conflata, mandatum a nefario illo redimebant. Inde vero rur
sum profectus, cum alio venisset, ubi camelorum aut mulorum no
men me auditum φuidem erat, ipse corum causa se veuire clama
 254 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C.556 δείκνυε χρυσίον, και πάλιν λαβών απεχώρει. ούτω δή ούν

""απανταχού περινοστών και αναζητών τα μη παρόντα, και
Dμηδέν μήτε απεμπολήσας πώποτε, μήτε πριάμενος, μήτε άλλως
πως ξυμβαλών, ήργυρολόγει και εισέπραττε τους μηδέν οτι
ούν επωφληκότας, τάχιστά τε ήδη το αρχαίον έδιπλασιάζετo5
τους προσγινομένοις, επειδή δε ες Κόλχους αφίκετο, ταυτά
τε έπρασσε, και πρός γε ναύς φορτίδας ουκ οίδα όπως επι
κτησάμενος, και τους καρπούς τους επιχωρίους βιαιότατα
ξυναθροίζων, και πολλά ελαχίστου ωνούμενος, ες την αλλο
δαπήν εξεφόρει και διεπίπρασκε, σπάνις μεν ουν τών α-το
ναγκαίων είκότως επεγίγνετο τους στρατεύμασιν, ώς και πόας
είναι ωνίους, ο δε μιαρός εκείνος μεταβολεύς και παλιγκά
πηλος μέγιστα κέρδη προσεποιείτο εκ τούτων δή ουν τών
Ρ. 132 πόρων τα ξυγκείμενα προς Ιουστίνον επετέλει, τάς τε τρο
φας παρεχόμενος και τώ προτέρω χρυσίω προσεπιβάλλων.15
ο δε, καίτοι γιγνώσκων τα ποιούμενα, πολλάκις τε τών λεη
λατουμένων ως αυτόν ιόντων και συν ολοφυρμώ προκαλιν
δουμένων, λώφησίν τε γενέσθαι σφίσι των κακών αντιβολούν
των, όμως των οδυρμών και δακρύων ολίγα φροντίσας, ή
σθιεν αδεώς εκ των αδικημάτων, και ήδετο μεν απριάτην2ο
ευωχούμενος, και πρός γε μεστον κατά το πλέον και εμβρι
2. απανταχεί R. 4. τους μηδέν R., τους ου μηδέν vulg,
6. αφίκoντo R. ταυτά τε R., ταύτά τε Lugd. et cd. pr., τ' αυτά
γ' sph. Ρar, 7. γενναίς R. pro γε ναύς. 8. βεβαιοτατα R.
13. και ante εκ ins. R. 18. σφίσι add. ex R.
Βat, iisdemque rursum verbis utens , aurum ostendebat, rursusque
accepto auro discedebat. In hunc ergo modum cum omnes vicos
ct pagos obiret, φuaerens atque exigens, quae non habebant, et
neque venderet quicquam uspiam, neque emeret, neque alioqui con
tractum ullum iniret, pecunias exigebat et corradebat ab iis, ad quos
nulla plane redibat utilitas, celerrimeque iam sors ipsa sive caput
accessione nova conduplicabatur. Ρostquam vero ad Colchos perve
nit, eadem fecit, et praeterea conquisitis nescio qua ratiοne navi
Βus onerariis, fructus patrios illius regionis violentissime collegit,
multaque vilissimo pretio coëmens, in exteras terras exportabat ac
divendebat. Penuria itaque rerum necessariarum exercitus premeba
tur , adeo ut etiam herbae essent venales. Αt scelestus ille vena
liciarius et dardanarius ingentem quaestum faciebat, Εx his itaque
opibus pacta Iustino persolvebat, et commeatum suppeditans, et priorem
auri summam cum foenore reddens. Iustinus vero, tametsi quid agere
tur non ignoraret, frequenterque ad ipsum euntibus hominibus, quos
iste erat depraedatus, et ad pedes ipsius cum lamentatione provolutis,
τιtque extorsionum remissio fieret obsecrantibus, parvi tamen lamenta
lacrimasque faciens , citra metum inique partis vescebatur gaudebat
que et iuemtis epulis fruens, et praeterea pleniorem gravioremque
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ Γv. 22. 255
Α- ν 2/ Υy "

θέστερον ποιών τό φασκωλιον, ήμελλε δε αρα χρονω ύστε-Λ.C.556

ρον ποινάς μεγάλας ήλίκας αποτιννύναι. ει γάρ και μυρίους". " δο
ν Αν « Μ. ν ν ν 2/ " Υ w

μετα ταυτα διήνυσε πονους , και μεγιστον ηρατο κλέος αμφι Αν Υ

τον Ίστρον ποταμόν, τας των βαρβάρων επιδρομάς ανακό

- . " C "ν

5πτων, αλλ' ουδεν ενθένδε ή του κρείττονος εθωπεύετo δίκη, Β

ουδε τούτοις εκείνα επεκαλύπτετο έμενε δε, oίμαι, ήρεμούν «ν

τα και εφυλάττετο μόνιμα και ανάγραπτα μέχρι του και

-w -" 1 Υ ν τι -ν -ω w

ρου του Α"

καθήκοντος, «ν
ου γαρ άμα τώ πλημμελείν και τας V.93η ν ν Α

τιμωρίας αναμετρείσθαι πεφύκαμεν, μετά χρόνον δε ώς τα

1 2» Αν

τοπολλά και ίσως ηνίκα των ειργασμένων επιλελήσμεθα. και

Υ Α ν r 7". 2 c <' «

ανιωμεθα μεν το παραυτικα τοις καθ' ημών γιγνομένοις, ώς

ν ? . " ν

παραλόγως και ουκ εν δίκη συμβεβηκόσι, και καταιτιώμεθα

r > ν

φθόνους άνθρωπείους τυχόν και δυσμενείας, ως εκ τούτων

ν ν W " Αν "

ου προσήκοντα πεπονθότες το δε ξυνέχον ημάς και διατάτ

15τον επίσταται το πρέπον εκάστω και οφειλόμενον, και τρόπω
1 Αν

ότω και βούλεται μέτεισι και ανιχνεύει τα πολλώ έμπροσθεν ο

Οι ν Ρ Υ Υ και C - ν 2/ -, η > Α. cr -

ήμαρτημένα, αλλ' οποία μεν άττα επί Ιουστίνω ύστερον ξυν

" w cr Υ ν C "w " ν. Αν / Υ

ηνέχθη και όπως αυτό ή του βίου και της τοσαύτης ευδαι
Α' / Υ / ι

μονίας κατάλυσις άδόκητος επεγένετο, ειρήσεται μοιες το

Υ ν •, e / c " Ο 4ν «υ Υ Μ Υ r ν 4

2οακριβές έκαστα, ήνίκα ο λόγος οδώ ιων ακολούθως και διά

των αειεχομένων φερόμενος, ες εκείνο του χρόνου περιενε
χθείη νύν δε ανά τα πρότερά μοι επανιτέον, και τους εξής
επιχειρητέα.
1. φασκόλιον R. 16. ότε R.

crumenam reddens. Successu vero temporis graves poenas erat per

soluturus. Τametsi enim infinitos posthaec labores exantlavit, maxi
mamque gloriam est conscentus circa Istrum fluvium, barbarorum
insulfus retundens : scd nihil inde divina vindicta est emollita, ne
que his illa obtecta fuerunt; manserunt vero, arbitror, φuieta, et me
moriac firmiter infixa, in opportunum tempus sunt custodita. Νeque
enim simulatqne delinquimus, poena statim irrogari solet, sed ple
rumque post aliquod tempus , cumque fortassis eorum, φuae perpe
travimus, sumus obliti : et dolemus quidem illico ob mala, φuae no
Βis accidunt, perinde ac si immerentes iniusteque iis premamur,
atque incusamus quidem hominum invidiam fortassis et inimici
tiam, tanquam ab iis indignis malis affecti. Deus vero, in cuius
mann atque imperio sumus, scit φuid cuique conveniat et debeatur,
et φιιο ipsi visum est modo, persequitur atque investigat peccata, quae
multo antea tempore sunt commissa. Ceterum φualia Iustino post
modum acciderint, et qualem ipsius et vita tantaque felicitas ino
pinatum exitum habuerit, dicentur a me accurate singula, quando
sermo suo consequenter ordine procedens, et continuatam inciden
tium rerum seriem persequens , ad illa tempora fuerit perductus.
Νunc vero ad priora mihi est redeundum, reliquaque sunt prosequenda.
 256 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C.556 κγ'. "Ωδε γάρ τών εν Λαζική πραγμάτων εχόντων, και

1. 1. 3ο Ιουστίνου επί πάσι στρατηγού καταστάντος, ούτε οι Πέρσαι
ώς αναμαχούμενοι παρεσκευάζοντο, και μέντοι ουδε οι Ρω
μαίοι επήεσαν αλλά προφυλακάς μεν αμφότεροι εποιούντο,
D και τα αλλήλων βουλεύματα ες όσον ενήν απεσκόπουν και 5
διεπυνθάνοντο μάχης δε ουδε οπότεροι ήρχοντο, αλλ' έμενον
ήσυχή αυτομάτως, ώσπερ αμέλει τούτο ξυνδοκούν, διωρισμένον.
Χοσρόης δε ο Περσών βασιλεύς, επειδή επέπυστο τα πρός τώ
Φάσιδι ξυμβεβηκότα, και ότι φυγάς εκ της μάχης ο Ναχορα
γάν εγεγόνει, αυτίκα εξ Ιβηρίας αυτόν μετακαλεσάμενος, ωμό-το
τατα μετήλθε κατά τον πάτριον νόμον, ου γαρ αποχρώσαν
ώετο είναι ποινήν της ανανδρίας το ούτω γούν αυτόν απλώς
αποκτείναι, αλλ' εκ του αυχένος το δέρμα διαχαράξας απέ
Ρ. 133 δειρεν άπαν μέχρι τον ποδοίν, και αφείλετο των σαρκών
προς τα ένδον ανεστραμμένον, ώς και τους τύπους των μορίων τό
ες τούμπαλιν αποφαίνεσθαι, και δίκην ασκού ηρέμα εμπνευ
σθεν υπέρ σκόλοπός τινος ανηρτήσθαι, οικτρόν τι θέαμα και
μιαρώτατον, και πρώτω, oίμαι, Σαπώρη εκείνω τώ πολλώ έμ
προσθεν Χοσρόου Περσών βεβασιλευκότι τετολμημένον, τα μεν
γαρ επί Μαρσύα θρυλλούμενα τώ Φρυγί, ως ερις αυτώ προς2ο
Απόλλωνα ξυνέστη υπέρ των αυλών και της αυλητικής επι
π. των om. R. 3. παρασκευάζοντο R. 15. αναστραμ
μένον R. 16, αποφαίνεσθαι R., υποφαίνεσθαι vulg. 7.
υπέρ R. et Ιntpr, super, υπό vulg. 18. Σαβωρη R., Σα
βόρη vulg., Sαυorum Ιntpr. Αt infra R. recte Σαπώρην scribit.
2ο. Μαρσύαν R.
23. Cum enim res in Lazica regione ita se haberent, et Iu
stinus iam omnibus in praefectum esset constitutus , neque Ρersae
tanquam bellum instauraturi sese appararent, neque Romani in eos
moverent, sed utrimque diligenter excubarent, mutuaque consilia,
φuantum fieri poterat, observarent atque explorarent, nulli horum bcl
Iandi initium faciebant, sed φuieti manebant, perinde ac si communi
sententia ita decretum esset. Chosroes vero, Persarum rex, simulatφue
cognovit, φuae apud Phasidem accidissent, quodque Νachoragan fugiens
proelio excessisset, confestim eum ex Iberia revocatum crudelissi
mo supplicio iuxta patriam legem affecit. Νeque enim satis esse
putabat, si illius ignaviam simplici mortis genere puniret, sed a sum
ma cervice cutem ei ad imos pedes detrahens, a carnibus avulsit,
introrsum inversam , ita ut etiam formae membrorum inversae con
spicerentur, atque ita instar utris sensim inflatam, e scopulo φuo
dam suspendi iussit; miserabile quoddam et focdum spectaculum ,
cuius primus, uti arbitror, Sapores ille, qui multo ante Chosroen tem
pore apud Ρersas regnavit, infamis auctor fuit. Quae enim de Μar
sya Phryge sunt litteris prodita, quod contentio ei intercesserit cum
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 23. 257
στήμης, ότι τε ήσσήθη ανά κράτος ο Μαρσύας, και μάλα Α. c. 556
δικαίως, άτε δήθεν, ειμή λίαν εύηθες ειπείν, οικείω θεώΙ. Ι. 3ο
ανταυλήσας, και ως τήνδε ανέπλησε την τιμωρίαν της προπε
τείας υπό του νενικηκότος, αποδαρέν αυτό άπαν το δέρμα και Β
5επί δένδρου ήωρημένον ταύτα δή ουν άπαντα ποιητών αν
είη τερατεία και μύθοι και παίγνια, ούτε των αληθών, ούτε
των εικότων εστοχασμένα, είγε αυλητήν φασι τον Απόλλω
γεγονέναι, και αμιλλώμενον επί τη τέχνη, και ες τοσούτο μετά
την νίκην χαλεπήναντα, ώς ανοσίαν ούτω και μανιώδη ποινήν
τοεπαγαγείν τώ ηττημένω πως δε αν και ήρεσκεν αυτόν εκ
του μετεώρου φαινόμενον της απανθρωπίας το κατηγόρημα,
ταύτα γαρ οί τε πρότερον ποιηται άδoυσι, και οι νέοι παρα
λαβόντες συνάδουσιν, ών δή και Νόννος, ο εκ της Πανός της
Αιγυπτίας γεγενημένος, έν τινι των οικείων ποιημάτων, άπερ
15αυτό Διονυσιακά επωνόμασται, ουκ οίδα εφ' ότω ολίγα άττα C
του Απόλλωνος πέρι αφηγησάμενος, (ού γαρ δή των προηγου
μένων επών επιμέμνημαι,) είτα επάγει,
Εξότε Μαρσύαο θεημάχον αυλόν ελέγξας,
c Δέρμα παρηώρησε φυτό κολπούμενον. αύραις, Α'

2οώς μένουν εξ εκείνου το μίασμα τούτο ούπω τώ άνθρωπείω

2. θεών R. 6. τερατεία R., τεράστια vulg..et Ιntpr mίraculα.
7. είτε R. 13. ων R. et Ιntpr, ηuos inter, ώ νulg, 18. Dio
mys. Ι. 42. 43. Οmissum esse ab Αgathia versum qui hos excipit:
Γυμνώσας όλα γυία λιπορρίνοιο νομήoς, non credo. 19. Δέρμ'
Lugd. παρηώρησε Νonn., επηώρησε R. , απηώρησε vulg,
2o Pro τούτο R. τοίς γε, et in mg, τότε γε. .
Αpolline de tibiis et tibicinandi arte, quodque longe victus fuerit
Μarsyas et valde iuste, quippe qui, nisi valde stultum dictu sit,
deo suo tibiis obstrepuisset; quodque hanc poenam suae temerita
tis victori persolverit, quod pellis universa ipsi detracta et ex ar
Βore suspensa fuerit, haec, inquam, omnia poètica sunt portenta et
fabulae ac ludicra, φuae neque verum, neque verisimile quicquam in
se habent. Si enim tibicinem dicunt Αϊϊμα. factum , et de arte
certantem tantam in Μarsyam a se victum indignationem concepisse,
ιut adeo nefariam ac vesanam de eo poenam sumserit: φuo pacto
vero ipsi oblectamento fuisse potuerit, videre hunc e sublimi penden
tem , crudelitatis suae argumentum " Ηaec enim et prisci poètae
canunt , et recentiores ab iis accepta concinunt. Quocirca et Νon
nus ille ex Pano, Αegyptia urbe, natus, in φuodam suorum poèmatum,
od Dionysiaca appellavit, cum nonnulla nescio qua de re de Αpol
line narrasset, (neque enim praecedentium versuum satis memini } ita
subiicit :
Μαrsyae ut υίcti, dίνο certare υolentis,
Dίειentam υento suspendit ab arbore pellem.
Οuod itaque ex illo tempore turpe hoc scclus nunquam humano ge
Αgathias. 17
 258 ΛGΛΤΗΙΑΕ
-" ν / - Α " ν 9 -ν 4.

Α.C. 556 γένει διέγνωστο, σαφή τα τεκμήρια και αποχρώντα παρά τοις
""""ορθώς αναθεωρείν και τεκμαίρεσθαι τα παλαίτατα πεφυκόσιν, - ε ν. r

αλλά μη ποιητική θεολογία παρακρουομένοις, ο δε Σαπώρης

2/ γΛ Ψ ν ν Υ.- Μ. w

άδικός τε ών ες τα μάλιστα
1. δ υ δεκαι 4μιαιφόνος,
w - >δ όξυς
"
μενείς όρί5
Ο 1 γ' ν ν r

γήν και ωμότητα, βραδύς δε προς φειδώ και συγγνώμην, ει

4. - γ « 27 Υ".

Γ μεν και εφ' ετέροις αυτώ πρότερον τόδε το άγος εξείργαστα ι»

" -ν c ν Α κ.

V.94 ουκ έχω σαφώς απισχυρίσασθαι ότι δε Βαλεριανόν τον Ρω

Αν ν r / «. τ

μαίων εν τώ τότε βασιλέα προσπολεμήσαντά οι και είτα νε - ν ν

νικημένον, ο δε, ζωγρεία ελών, τόνδε τον τρόπον ετιμωρήσατο,

Αν « ν -ν

πολλή μαρτυρούσα ή ιστορία, και τάχα οι πρώτιστοι τών το

w ν / ν "ν / Αν Α' γι

μετά την Παρθυαίων κατάλυσιν της βασιλείας της Περσικής έ -- 2'

πιλαβομένων, Αρταξάρης, φημι, και Σαπώρης, μιαρώ γε ηστην γ, ν « Ω. *

άμφω και άδικωτάτω, είγε ο μεν τον οικείον δεσπότην απε

κτονώς, τυραννικήν τε και βιαίαν την αρχήν κατεστήσατο άτε
- 5. Αυ Υ

ρος δε τιμωρίας ήρξεν ούτω δεινής και μύσους ανοσιωτάτου, 15

τ Αν * "

Ρ. 134 κδ'. Επει δέ μοι ο λόγος, διά των αεί παρεμπιπτόντων

ν «... * Υλ ,"

φερόμενος, πάλιν ες Αρταξάρην αφίκετο, καιρός αν είη εκπλη

ρούν νύν το πρότερον επηγγελμένον, και των εφεξής βασιλέων
Αν τ- τ - τ- Α" 1 «r

επιμνησθήναι. ούτος μένουν εξ ών τε έφυ και όπως και όν

3. θεολογία R. quod praetuli, μυθολογία vulg, et Ιntpr, figmenta.
Σαπώρης R. ubique, Σαβόρης vulg. et Intpr. Sabores. . 4. και
ante οξύς vulg. 5. Ρro ει μεν και R. και ει μεν. 7. Ρωμαί
ον (sic) R. corr, pro Ρωμαίων. 1 1. της Περσ. βασιλείας vulg.
12. Αρταξάρσης R. . . 4. βιαίαν R., βίαιον vulg. κατεκτήσατο
R. et Intpr, sίbί υιndica υίt. 19. και ante όντινα add. ex coni.
Class. , guam confirmat Ιntpr. φuibus είt parentibus ortus , φτια
de causα φιιουe modo cίdarin sumserit, οποίόν τινα τρόπον
coni. Ιos. Scaliger.
neri cognitum fuerit, manifesta indicia sunt et sufficientia iis, qui
vetustissimas res rectc considerare atque observare consu everunt, non
autem poèticis fabulis figmentisque capiuntur. Sapores vero cum et
vchementer iniustus esset et sanguinarius, ac pracceps quidem ad
iram et crudelitatem, tardus autem ad misericordiam et veniam ,
an in alios ab ipso hoc adeo atrox factum sit perpetratum, plane af
firmare non possum , , φuod vero Valerianum, Romanorum tum tem
poris regem, bellum adversus se gercntem, ac deinde victum vivumque
captum, hac ipsa poena alTecerit, multae testantur historiac. Εt sane
primi cornm, qui post deletos Ρarthos Persicum regnum obtinu
crunt, Αrtaxares, inquam, et Sapores, scelerati ambo iniustissimique
faerunt : siquidern alter eorum , cum dominum suum interfecisset,
per vim ac tyrannidem regnum invasit, alter vero adeo atrocis suppli
cii nefariique sceleris auctor fuit.
24. Είου, cum ex incidentibus aliis semper atque aliis
rebus oratio rursus ad Αrtaxarem sit devoluta, opportunum fuerit,
guod supra promisi, praestare atque absolvere, et reliquorum de
inceps regum seriem perlexere. Αtque hic quidem e guibus or
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΓV. 24. 259
' η. 2)

τινα τρόπον την κίδαριν ανεδήσατο, ήδη μοι ες το ακριβές Α. c. 556

" "ν -

προαφήγηται, εκείνο δε μόνον προσθείην αν επ' αυτώ, ώς έτε-Ι. Η 3ο

σιν ύστερον οκτώ τε και τριάκοντα και πεντακοσίοις Αλεξάν
δρου του πάνυ του Μακεδόνος, τετάρτω δε έτει της θατέρου
5.Αλεξάνδρου του Μαμαίας αρχής, της των Περσών βασιλείας
επιλαβομένω
μενφ τώ
τω Αρταξάρη,
Αρταςαρη, καθ' όν πρότερον
ροτερον απήγγελται
απηγγελται τρό
τρο 2 2 - 2 «ν ι' - - - Αν

πον, διήνυσται χρόνος εν αυτή ενιαυτών πεντεκαίδεκα , δυοίν Β

μηνoίν ενδεόντοιν διαδέχεται δε το κράτος Σαπώρης εκείνος ο
εναγέστατος, και διεβίω πρός τό ενί τριάκοντα τους πάντας
\ -ν «Η \

τοενιαυτούς, πλείστα όσα τους Ρωμαίους λυμαινόμενος. άτεγάρ

ν ν Αν Υ \ ν Υ εν w C "ν " γν

τον βασιλέα σφών άνελών, και ουδέν οτιούν κώλυμα έσεσθαι

e 2. W 1 "

διανοούμενος, ο δε ανα τα προσω εχώρει, και δή τήν τε

- ν Υ 1, w «Α- Αν

μέσην των ποταμών έδήωσε χώραν, και είτα την εφεξής έχο
μένην, Κίλικάς τε έληϊσατο και Σύρους, και μέχρι τών Καπ
15παδοκών ελάσας, εξαίσιον πλήθος φόνων κατείργασται, ώς και
τα σηραγγώδη και κοίλα χωρία των εν τοις όρεσι φραγμών
"ν > "ν -

τοίς σώμασιν αναπληρούν των πεπτωκότων ανθρώπων, και

ν - - -ν ".

προς ισότητα φέρειν των λόφων τα διεστώτα και εξανέχοντα, ο

κr - 1.

και ούτω καθιππεύειν εν αυτοίς, και διαβαίνειν ώσπερ εφ'

ν "ν 3. "

2οομαλού τάς ακρωρείας, τούτον μεν ουν οίκαδε αύθις αφιγμέ

Υ

νον, και ου μετρίως χρησάμενον οίς ασεβήσας ετύγχανεν,

3. τε add. ex R. 4. Αera Αlexandri, Τna Christiani in Αssyria
sub illo nomine adhuc utuntur, incipit a. u. c. 443., 13. Ρost
regis Μacedonis obitum annis : eius annus 538. est quartus im
perii Αlexandri Severi. Αgathias, nomine deceptus, eam ab Αle
xandro Μacedone, sive mortuo sive regnum Αsiae adepto , sup
putari sibi persuasit. 5. του Μ. R., της Μ. vulg. 6. πρότε
ρον add. ex R., απήγγ. τρ. R., , τρόπον απ. vulg. 8. Σαπό
ρης edd., Σαβόρης Lugd. το λυμαινόμενος R., λυμηνάμενος
νulg. 15. κατείργαστο Lugd, mg.
tus fuerit, Τui φuove modo cidarim sibi vindicarit, superius plene
exposuimus. Πlud vero solum addiderim, quod annis quingen
tis triginta octo post magnum illum Αlexandrum Μacedonem ,
quarto vero alterius illius Αlexandri Μamaeae F. regni anno, cum
Αrtaxares, quo dictum est modo , Ρersarum regnum occupasset,
φuindecim in co annos percgit, duobus mensibus demtis. Ηuic in
imperio successit execrabilis ille Sapores , et supervixit annos in
ιuniversum unum et triginta , et ingentibus malis Romanos affecit.
Ιnterfecto enim ipsorum rege, nihil iam impedimento sibi fore ra
tus, ulterius est progressus, et Μesopotamiorum regionem vastavit,
ac deinde eam, quac huic crat proxima, pervadens, Cilices et Syros
est depopulatus, et in Cappadoccs usquc provectus, immanem stra
em edidit, adco ut hiulca concavaqüe in septis montium loca ca
averibus caesorum oppleret, et distantias eminentiasque collium
inter sc coacquaret, atque ita super cadavera equitatum duccret,
 26ο ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. Ι.C.556
υ
αλλά
Ι. 3ο κράν
προς
-- , -- -
αλαζονείαν αρθέντα
του- φρυάγματος
---.." Οδέναθός
"Ω.Λ."....
πολλήν,
Ω.! - ο
απέπαυσεν ουκ ές μα
ξ Παλμυρηνός , άνήρ άφα
w > < >

νής μεν τα πρώτα και άγνωστος, ταϊς δε Σαπώρου συμφοραίς

και οίς έδρασεν επ' αυτώ, μεγίστην αράμενος δόξαν, και πολ
λοίς των πάλαι ξυγγραφέων αξιαφήγητος γεγενημένος τεθνη-5
κότος δε του Σαπώρου, Ορμισδάτης ο τούτου παίς την βασι
λείαν παραλαμβάνει, και διεβίω εν αυτή χρόνον ες ό, τι ελά
ΙΟχιστον ενιαυτον γάρ ένα και δέκα ημέρας της τύχης απωνα
το, μηδέν οτιούν δράσας όποιον και ες λόγου φέρεσθαι μνήμην,
καθάπου και ο μετ' εκείνον Ουαραράνης, τρισίν έτεσι βασι-το
λεύσας, ο δε υιός ο τούτου ομώνυμος μεν ήν τό γεγεννηκότι,
επτακαίδεκα δε κατά την βασιλείαν μεμένηκεν έτη, ο δε τρίτος
Ουαραράνης ες μήνας μεν τέσσαρας μόνους απεγεύσατο της
βασιλείας, Σεγαν δε σαά επεκλήθη, ουκ απεικός, ομαι, ουδε
αυτομάτως, έθους τινός παλαιού μετασχών και πατρίου, οι 15
γαρ των Περσών βασιλείς, ήνίκα μέγιστον έθνος των πλησιο
χώρων καθέλoιεν προσπολεμήσαντες, και της εκείνων επιλά
βοιντo χώρας, ουκέτι μεν αναιρούσι τους ηττημένους, ες δε
φόρου απαγωγήν άπαντας υποτιθέντες, εφιάσιν ενοικείν τε
Ρ. 135 και αρούν την δορυάλωτον πλήν αλλά τους προτέρους τού2ο
1. αλλά add. ex R. et Ιntpr sed. 2. ο δε Νάθος R. 3. άγνωτος
edd. Σαπόρου νulg. 5. των R. (Cl.), τοις vulg. 6. Ορ
μισδάτης R., Όμισδάτης vulg., Μισδάτης Lugd, mg., Intpr. Οrmis
das. ιο. Ουραράνης Ρar, et Intpr, hic et infra., 1 Ι. γεννη
κότι R., γεγενηκότι sph. Ρar. 14. Σεγαν δε σαά correxi ex
vestigiis depravatae scripturae in R. Σεγανδεσβά, pro vulg. Σε
γανσαά δε, Seganesna Intpr. απεικός R., απεικότως vulg.
15. έθους R. et Intpr moris, έθνους vulg,
montiumque iuga, tanquam planitiem aliquam, transiret. Ηuius ita
φιιe domum reversi, neque moderate utentis impie partis multaque
superbia elati, non multo post arrogantiam contudit Οdenathus ille
Ρalmyrenus, vir obscurus quidem initio et ignotus, e cladibus ta
men Sapori illatis, rebusque in eum gestis summam consecutus glo
riam , et a multis veteribus historicis memorabilis est habitus. Μor
tuo vero Sapore, Ηormisdates, huius filius, regnum accepit, cui exi
guo admodum tempore supervixit. Αnnum enim unum et dies de
cem fortuna usas est, nulla re memoratu digna ab se gesta , φuem
admodum et eum secutus Vararanes, gui tribus annis regnavit. Fi
lius autem huius, patri cognominis, septendecim annis regnum ob
tinuit. Τertius vero Vararanes menses duntaxat quatuor imperium
degustavit ; Segansaa autem cognominatus est, non abs re , puto,
neque temere, sed a veteri συϊ. patriaque consuetudine id con
secutus. Persarum enim reges maxima aliqua e finitimis gente debel
lata, eorumque ditione potiti, victos quidem nequaquam interfici
ιunt , sed tributo, quod pendant, ipsis imperato, et inhabitare et ara
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 25. 26 Ι

γένους ηγεμόνας οικτρότατα καταλύοντες, οι δε τους σφετέ-Α. C. 556

ροις παισι την της αρχής προσηγορίαν απονέμουσι, μνήμης,"""
ως έoικεν, έκατι και κόμπου της επί τω τροπαίω μεγαλαυχίας.
επειδή ουν και το τών Σεγεστανών έθνος Ουαραράνη τώ τούδε
5πατρι έδεδούλωτο, εικότως άρα ο παίς Σεγανσαά επωνόμα
στο δύναται γάρ τούτο τή Ελλήνων φωνή Σεγεστανών βα
σιλεύς.
κέ. Τούτου δε θάττον διαφθαρέντος, Ναρσής ευθύς
την βασιλείαν ενιαυτοίς μεν επτά, μησι δε πέντε μετήλθε,
1οδιαδέχεται δε την αρχήν Ορμισδάτης ο παίς, και κληρονομεί
του πατρός ου μόνον του κράτους, αλλά και της του χρόνου V.95
ισορροπίας και γάρ θαυμάσειεν άν τις, ότι δη εκατέρω έτεσίB
τε και μησι τοις αυτοίς τα της αρχής επιμελέστατα εμετρήθη.
αλλά Σαβώρ μετά τούτους επί πλείστον όσον και μήκιστον
15χρόνον απώνατο της βασιλείας, τοσούτοις έτεσι κρατήσας,
οπόσοις και διεβίω. έτι γάρ αυτον κυούσης της μητρός, ή μεν
του βασιλείου γένους διαδοχή εκάλει προς την αρχήν το τε
χθησόμενον, ήν δε τα των ωδίνων αμφίβολα ες οποίαν γονήν
αν αποβαίεν, τoιγάρτοι άπαντες οι εν τέλει αθλα προυτίθεσαν
2οκαι γέρα τους μάγοις επί τη προαγορεύσει των εσομένων και
τοίνυνήγονες μέσoν κύουσαν ίππον , και ώς πλησιαίτατα
4. Σεγεστανών R., Σεγετανών vulg., Seganorum Ιntpr. 5.
Σεγάνσακαι (sic) R. 6. τούτο om. R. ιο. Μisdates Intpr. 14.
Σαβώρ : ita uterque Cod. et Ιntpr. Sic infra Αrtazerαes semel
Αrtααίr (Αrdeschir) vocatur. Αpparet Αgathiam variandis nomi
num formis delectari : positis modo his, quae apud Ρersas in
usu essent, modo illis, quas Graecorum consuetudo deflexisset.
re agros bello captos permittunt, primoribus tantum gentis ducibus
miserrime trucidatis, filiis vero suis principatus appellationem tri
buunt, memoriae, ut verisimile est, causa , et magnificae pro partis
tropaeis gloriationis. Cum itaque etiam Segestanorum gens a Vara
rane huius patre subacta esset, merito utique ipsius filius Segansaa
vocatus fuit, quod Graecorum lingua significat Segestanorum rex.
25. Ηoc vero ocius extincto , Νarses statim regnum annis
septem, mensibus quinque tenuit , cui successit Ηormisdates filius,
Ιnaeres paterni non tantum regni, verum etiam aequalis in spatio
temporis. Μirari enim merito quispiam possit, quod utrique et
annorum et mensium, guibus regnarunt, numerus exactissime sit ap
Ρensus. Post hos Sabor plurimo longissimoque tempore regno po
titus est, φuippe qui tot annis regnavit, quot et vixit. Μatre enim
adhuc ipsum utero gestante, regii generis' successio vocabat ad re
gnum φuod ipsa esset paritura. Dubitabatur vero, masculum an
femellam partu esset editura. Ρrimores itaque regni praemia
ac dona Ρroposuerunt magis, ut de futuris praediccrent. Εquaru
itaque gravidam in medium adducunt iam partui proximam, iusso
 262 ΑGΑΤΗΙΑΕ
- - Α" - 3.

Α.C. 556προελθούσαν του τόκου, έκέλευόντε αυτούς επ' αυτή πρώτη

" 2/

""""μαντεύεσθαι, άπερ ώοντο ξυνενεχθήναι, ούτω γαρ ολίγαις ύστε

C " " c "ν w. > c Υ C/

Cρον ημερας γνώσεσθαι ηγoυντο την προρρησιν ες ο, τι χωρη

r <

σει, ταύτη τε εικάζειν παραπλησίως εκβήσεσθαι και οπόσα

σφίσιν επί τη ανθρώπω προαγορευθείη ά μεν ουν αυτοίς επί5
Α -

τή ίππω μεμάντευται, ουκ έχω σαφώς αποφήνασθαι, ου γάρ

4 Υ ν

μοι το ακριβές τούτου γε πέρι απήγγελται πλήν αλλ' ούτω

2/ C/ Μ.

έκαστα προύβη, όπως εκείνοις ετύγχανεν ειρημένα, γνόντες δε

ενθένδε οι άλλοι,, ως άγαν τοις μάγοις διηκοή
ως αγαν τοις μαγοις σιηκριβωτο
2 τής τέ
τα της τε
2/ - -

χνης, προύτρεπον και επι τώ γυναίω, άττα έσεσθαι γνοίεν, διεξ-το

η" 2/ -

ιέναι των δε φησάντων άρρενα παϊδα τεχθήσεσθαι, ουκ έτι \ «ν - Αν

ΙD εμέλλησαν, αλλά τη γαστρί περιθέντες την κίδαριν, ανείπον

βασιλέα το έμβρυον ονόματί τε απέκριναν το άρτι εκτυπω
ν Ι Α"

θεν και διωργανωμένον, ες όσον, oίμαι, διάττειν ένδον ηρέμα

\ c " cr ν -w 2/

και υποπάλλεσθαι. ούτω δε το αφανές τη φύσει και άδηλοντ 5

ες το βέβαιόν τε και ανωμολογημένον τη δοκήσει μεταλαβόντες,
C/ - 2. " - Α' χ w Υ Α. Υ/ -

όμως ού διήμαρτον της ελπίδος, αλλά και λίαν έτυχον τού

σκοπού,
4
πολλώ πλέον των δοκηθέντων τίκτεται γάρ ουκ ές μα
και <' " 4 -ν Α' Υ " Υ -ν Α »

κράν ο Σαβωρης συν τη βασιλεία, εννεάζει τε αυτή και εγγη

ράσκει, εις εβδομήκοντα αυτώ έτη διανυσθέντος του βίου. κατααο
δε τον τέταρτόν τε και εικοστόν της τούδε αρχής ενιαυτόν
" c /

Νίσιβις ή πόλις υπό Πέρσας γεγένηται, Ρωμαίων μεν πάλαι

9, διηκρίβωτο R., διηκρίβωται vulg, το. προυπεμπον R. et Ιntpr.
praemiserunt. 19. Σαβώρης Β. h. 1. et infra, Σαβόρης vulg.
et Ιntpr. Sabores. 2ο έτη οιn. R.

runtque, ut magi de hac prius vaticinarentur, φuod futurum cense

hant. Ita enim paucis post diebus cognituros se credebant, φuo
illorum divinatio evaderet, atque hine collecturos, similem eventum
habitura etiam quae de homine praedicerentur, Quid autem de equa
divinarint , nihil liquido possim affirmare , neqne enim mihi certi
quicquam ea de re est renuntiatum ; ceterum ita singula evenerunt,
τlt illi praedixerant. Cum itaque ex ea re ceteri seirent, magos
vaticinandi artem optime callere, provocarunt rοgaruntque eos, ut
etiam de muliere, quae futura nossent, explicarent. Οui cum re
sponderent, masculam prolem parituram , nihil ultra morati sunt ,
sed cidari utero imposita, embryum regem pronuntiarunt, nomine
φue insignierunt foetum recenter efformatum atque ita animatum ,
arbitror, ut intus paululum moveretur et subpalpitaret. Ita vero,
φuod natura obscurum incertumque erat, pro certo indubitatoque
opinione exspectationeque apprehendentes, non frustrati sunt tamen
sua spe, sed et amplitιs, φuam opinati erant, sunt consecuti. Νa
scitur enim non multo post Sabores cum regno, inque eo et ado
lescit et senescit, perducta ad annos usque septuaginta vita. Οuar
to autem et vigesimo regni sui anno, Νisibis urbs in Ρersarum Ρo
 ΗΙSΤΟRΙΑΓtUΜΙ ΙV. Ω5. 263
3. - Α- -

ούσα κατήκοος, Ιοβιανού δε του σφών βασιλέως παραδόντος Α. c.556

και προεμένου, εν αυτοίς γάρ δήπου τους ενδοτέρω χωρίοις""""
της Περσικής επικρατείας Ιουλιανού του προτέρου Ρωμαίων Ρ. 136
Υ Υ -

αυτοκράτορος αθρόον διαφθαρέντος, αυτός αναγορεύεται υπό

- - "ν «ν. Σ'

5τε τών στρατηγών και των στρατευμάτων και του άλλου ομί
«r - - Υ - ν λ" -

λου. άτε δε της αρχής αυτώ άρτι καθισταμένης, και των πρα
ν «r ν " -- - -

γμάτων, ώσπερ εικός, ταραττομένων, και ταύτα εν μέση τη

" 7 , 3. -ν

πολεμία, ουχοίός τε ήν τα παρόντα εν τώ δέοντι σχολαίτερον

- " - Αν Υ - -

διαθείναι τοιγάρτοι απαλλαξείων της εν οθνεία και δυσμενεί

r -' - Αν Υ "

οχώρα διαίτης, και μόνης τυχείν της ες τα οικεία επανόδου

- ".- Υ -

θα τον ίέμενος, ξυνθήκας τίθεται αγεννείς και ασχήμονας,

Ο - -

και οποίας μέχρι και νυν τη Ρωμαίων λυμαίνεσθαι πολιτεία,

Υ w - «.

περιστέλλων ες τα οπίσω καινοίς ορίοις, και υποτεμνόμενος

της οικείας αρχής το περαιτέρω εκβαίνον. τα μεν ουν κατ' Β
- - "ν «.. - λ" 4, -

15εκείνο του καιρού ξυνενεχθέντα πολλοίς ήδη τών προτέρων

" « Υ ν

ξυγγραφέων ιστόρηται εμοι δε ου περί ταύτα ενδιατρίβειν

1 ν -" " α "

σχολή, αλλά του προτέρου λόγου εκτέον, 4 w ν " «. Μ. Υ Α "Αυ

κς. Μετά γάρ Σαβώρην Αρταξήρ αδελφός ών αυτώ,

και μετασχών της βασιλείας, τεττάρων ετών χρόνον κατ' αυ
Α Υ " C "Χ. « " Ν',, και 4 Α. \ Υ w "

2oτην απεβίω. ο δε υιός ο τούτου, Σαβώρ δε και αυτός επεκέ

κλητο, εν έτεσι πέντε το4- οικείον ήριθμησε κράτος εν διπλα
" Χ. \ « ν. « " Υ ν Υ ν

σίοσι δε τούτων και πρός γε ενι ετέρω ενιαυτώ Ουαραράνης

6. δή R. 8. τω add. ex R. 1o. μόνης R., μόλις vulg.
1 τ. αγενείς et . 2. τή τών Ρ. Ρar. 18. Αrtazerαes Ιntpr.
2o., Iterum omnes Sabor exhibent, δε post Σαβώρ om. R. 22.
τούτων R. , τούτου vulg.
testatem venit, Romanis quidem olim subdita, Ιoviano vero ipso
rum rege eam tradente ac prodente, Cum enim Iulianus, qui antea
Romanorum rex crat , in interioribus Ρersici imperii locis repente
periisset, ipse a pracfectis et exercitu reliquaque turba rex decla
ratur, φui, utpote regno ipsi recenter delato et rebus, uti verisimile
εst, perturbatis, et quidem in media hostili regione, praesentem
rerum statum non satis componere poterat. Quocirca pertaesus vi
tae in extera hostilique regione, reditusque in sua φuam citissime
compos tieri cupiens, ignominiosas turpesque cum hoste pactiones
init , φuasque in hunc etiam diem Romana res publica magno suo
malo persentiscit. Νοvis enim terminis imperium coarctavit, mul
tumque de veteri amplitudine decidit. Iam vero quae per id tempus
Ε. multi ex veteribus historicis memoriae prodiderunt , mihi
vero otium non est iis repelendis immorandi, cui quae coeperam
sunt persequenda.
26. Ρost Saborem itaque Αrtaxer ipsius frater potitus impe
rio, cum annos quatuor regnasset, moritur. Filius auten huius ,
Sabor vero etiam is vocabalur, φuinque annis imperium oblinuit,
duplo vero temporis spatio et uno insuper auuo Vararaues huius fi
 264 ΛGΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 556ο παίς, ός δή και Κερμασαά ωνομάζετο. τών δε τοιούτων επι

Ι. 1. 3ο κλήσεων ή αιτία ήδη μοι ειρητα. και γάρ Κερμά έθνους 71)

χον ήχώρας υπήρχεν επωνυμία ταύτης δε τώ πατρι του Ουα

Cραράνου δεδουλωμένης, εικότως ο παίς την επωνυμίαν έκτή
σατο, καθάπου πρότερον και παρά Ρωμαίοις ο μεν Αφρι-5
κανός τυχόν, ο δε Γερμανικός, ο δε εξ άλλου του γένους νε
νικημένου επεκλήθη, επί τούτοις Ισδιγέρδης ο Σαβώρου την
Περσικήν ηγεμονίαν παραλαμβάνει, ο πολύς παρά Ρωμαίοις
V.96 και περιλάλητος, φασί γάρ Αρκάδιον τον βασιλέα προς τώ
θανάτω γεγενημένον, και τα μετ' αυτόν, ώσπη τους ανθρώ-το
ποις νενόμισται, διατάττοντα, τούτω δή φύλακι χρήσασθαι,
και κηδεμόνι επί τε τό παιδί Θεοδοσίω και πάση τη Ρω
μαϊκή καταστάσει. άδεται γάρ ούτος ο λόγος επιπλείστον εν
ημίν εκ παλαιού τή μνήμη παραδοθείς τους εφεξής, και μέχρι
Dνύν παρά τε τους λογίμοις και τώ δήμω περιαγόμενος γραφή 15
δέ τινι και λόγοις ιστορικούς ουκ οίδα εύρων τούτο φερόμενον,
ουδε παρ' οίς τυχόν τα της Αρκαδίου τελευτής απεμνημόνευ
ται, ότι μη μόνον εν τοις Προκοπίω τώ ρήτορι συγγεγραμμέ
νοις, και ουδεν, oίμαι, θαυμαστόν, εκείνον μεν ως πλείστα με
μαθηκότα, και πάσαν, ως ειπείν, ιστορίαν αναλεξάμενον,2ο
και τήνδε παραλαβείν την αφήγησιν ετέρω πρότερον εκπεπο
νημένην, έμε δε αυτήν μηδαμώς έτι ελεϊν ελάχιστα ειδότα,
1. Cermasat Ιntpr. Verum est Κερμανσαά: cf Μirkhondium apud
Sacyum, Μem, sur les antiquités de Perse, p. 32ο., 2. Debebatesse
Κερμάν. . έθνος R. 3. του Αραράνου Lugd. et cd. pr., Ουραρ. Ρar.
ο επ' αυτον R., Intpr. φuum - sua disponeret. " 15. λογίσμοίς
(sic) R. 17. απομνημονεύεται R. 22. Ρro ελεϊν coni, CI. εύρείν.
lius, qui et Cermasaa dictus fuit. Ηuiusmodi vero appellationum
causam supra retuli. Cerma enim gentis forsan alicuius aut regio
nis est momen, qua a patre Vararane subacta, filius verisimiliter
cam appellationem est consecutus : guemadmodum etiam olim apud
Romanos hic quidem Αfricanus, ille Germanicus, alius vero ex alia
gente devicta est dictus. Ρost hos Ιsdigerdes Saboris F. Persicum
imperium accepit, cuius frequens et celebris est apud Romanos me
moria. Αiunt enim Arcadium regem iam moribundum , et humano
more de rebus post obitum suis disponentem, hunc custodem et cu
ratorem filii sui Τheodosii instituisse totiusque Romani imperii sta
tus. Ηic enim sermo ab antiquo veluti per manus posteritati tra -
«litus, plurimum etiam hodie apud nos invaluit, et apud doctos pa
riter et vulgus hominum circumfertur , scripto vero aliquo aut hi
storicorum libris id proditum non reperio, ne in iis quidem, φui de
Αrcadii morte scripserunt, uno tantum Ρrocopio rhetore excepto.
Νeque sane meo indicio mirum est, ad multiscii huius viri, φui
que universam, ut uno verbo dicam , historiam decerpsit, notitiam
banc etiam narrationeln ab alio olim conscriptam pervenisse, ad
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 26. 265
είγε άρα δή και ελάχιστα, αλλ' εκείνο και μάλα θαύματος Α. C.556
"- - ι η. Υ - -

άξιον είναι ηγούμαι, ότι διεξιών τα περί τούτων, ουχ απλώς" " ""
ι » -υ "ι. w

ούτω τα εγνωσμένα διέξεισιν, αλλ' επαινεί τον Αρκάδιον και

αποσεμνύνει, ως αρίστη χρησάμενον ευβουλία, φησί γάρ αυτον Ρ.137 w w ν

5ου λίαν αγχίνουν είναι τα άλλα πεφυκότα, εν τούτω δή μόνω

ν W " 2 - " w w - «

φρενήρη τε και προμηθέστατον αποδεδείχθαι. έμοι δε δοκεί ο

- - «υ - ν ν χ/

τούτο αγάμενος ου τη πρώτη ορμή του βουλεύματος το εύλο 4 - ν " -ν Α γ

γον κρίνειν, αλλά τώ ύστερον αποβεβηκότι, έπει πως αν είχεν

- y ν ? " ν / 4 " Α/

καλώς ανδρι οθνείφ και βαρβάρω, και γενους αρχοντι πολεμιω

1οτάτου, και όπως αυτό μετην πίστεώς τε και δικαιοσύνης ήγνοη
ν 4 Υ

μένω, και πρός γε τα ες θεόν πεπλανημένω και αλλoγνώμονι,

τα φίλτατα παραδούναι, ει δό μηδέν ότιούν επί τω βρέφει
ημάρτηται, αλλά μεμένηκεν ή τούτου βασιλεία βεβαιότατα
πρός του κηδεμόνος φυλαττομένη, και ταύτα έτι υπο μαζώ
15τιθηνουμένου, εκείνον αν μάλλον επαινετέον της ευγνωμοσύ- Β
Α - y

νης, ή Αρκάδιον του εγχειρήματος, τούτων μεν ουν ένεκεν,

- w 7'
ώσπη έκαστος γνώμης τε και ακριβείας έχοι, ώδε κρινέτω,
< ν ? ν Υ" ν "ω « w ν y 4.

ο δε Ισδιγέρδης είκοσι πρός τό ενι βασιλεύσας ενιαυτούς,

? φ», " w c " 2/ r 2 4 ν. 2'
ουδένα πώποτε κατά Ρωμαίων ήρατο πόλεμον, ουδε άλλο τι
- 2/

2οκατ' αυτών άχαρι έδρασεν αλλά μεμένηκεν εσαεί εύνους το

ών και ειρηναίος, είτε ούτω συμβάν, είτε και ως αληθώς
2. τούτων R. et Lugd., τούτον edd. τι., πρός γε τα ες θεον
πεπλανημένω και om. R., Ιntpr, non legebat verba τα ες θεόν.
2o. αεί R.

meam vero nequaquam, φui non nisi exiguam, utinam modo exignam,
harum rerum scientiam habeam. Sed illud, et quidem vehemen
ter, admiratione dignum censeo, φuod cum narrationem de Αr
cadio instituit , non simpliciter ita quac ab eo statuta fuerunt
narrat, sed laudat ipsum magnificisque verbis effert, tanquam opti
mo consilio usum. Αit enim, ipsum aliis in rebus non ίιοί,
solere esse industrium, hac vero sola in re et sapientem et pruden
tissimum declaratum. Μihi vero videtur is, qui hoc admiratur, non
ex primo consilii impetu, sed ex eventu de eius rectitudine iudi
care, Quo pacto enim prudenter recteque factum dici possit , ho
mini extero et barbaro, et regi gentis infestissimae, neque satis
noto, an fidem ac iustitiam coleret, quique praeterea erroneae esset
de deo diversaeque opinionis, quac habebat carissima tradere 2 Si
vero nihil omnino in infantem sibi creditum deliquit, sed huius im
Ρcrium sartum tectum a curatore firmissime est conservatum , et
uidem, cum adhuc ille lacteret : illius potius probitas est laudan
Ε φuam Αrcadii factum. Ηisce igitur de causis, prout quisque
mente ac iudicio pollet, ita iudicet. Isdigerdes vero cum u num et
viginti annos regnasset, nullum unquam adversus Romanos bellum
suscepit, neφue ulla cos alϊecit molestia, sed mansit perpetuo he
 266 ΑGΑΤΙΙΙΑΕ

Α. c. 556 φειδοί του παιδός, και των κοινών της κηδεμονίας νο

4. Η 3"μίμων.
κζ. Εκείνου δε τεθνηκότος, Ουαραράνης ο υιός προ
w Αν - Υ ν

στας της αρχής, εισβολήν μεν κατά Ρωμαίων πεποίηται,

" ν Υ 1 w c -w Υ -' c Α' C ν

φιλίως δε αυτόν και υφειμένως των εν τοις ορίοις ίδρυμένων5

C στρατηγών προσδεξαμένων, ο δε θάττον απηλλάγη, και εις
Α C " γ - 2/ -

τήν υπήκοον επανήκεν, ούτε προσπολεμήσας τους πέλας, ούτε

2' η " ν ν

άλλως την χώραν σινάμενος, είκοσι δε κρατήσας ενιαυτούς,

ν 1 -ν

παραδίδωσι την βασιλείαν Ισδιγέρδη θατέρω τώ οικείω παι

7. ι "ν - - Αν

δι, ώ δή χρόνος εν τη βασιλεία διηνύσθη ετών επτακαίδεκα, το

και μηνών δήπου τεττάρων. Περόζης δε μετ' εκείνον ανα ι 2/

δείκνυται βασιλεύς, ανήρ τολμητίας μεν άγαν και φιλοπόλε

\ 1 ν "ν 2 ν.

μος, και προς το μεγαλουργον της γνώμης άει τετραμμένος,

λογισμώ δε στερρώ και βεβηκότι ου μάλα έχρήτο αλλά πλέον
3 " - Αν Αν y

ήν αυτό του βουλευομένου το θρασύνον απόλωλε δή ουν, 15

ν Αν "ν -' γ

Ιο κατά των Νεφθαλιτών επιστρατεύσας, ου τοσούτον, οίμαι,

- Ο. " - - c r Αν Υ/ Υ Α' ν w.

τη ρωμη των δυσμενών οπόσον τή οίκοθεν ακοσμία δέον γαρ

γ ν. ν -ν w ν ι

αυτόν συντώ ασφαλεί κατά την πολεμίαν πορεύεσθαι, τας

2 εν " Υ ι Αν \ r C ν

αδήλους επιβουλάς προδιασκοπούντα και φυλαττόμενον, ο δε

λέληθεν εαυτόν ενέδραις αθρόον περιπεσών και βόθροις και2ο
διώρυξιν, επιμήκιστον του πεδίου προς το απατηλόν μεμηχα
" Υ "ν Αν - "

νημέναις, αυτού τε συν τη στρατιά διεφθάρη τεταρτο και

Υ Αν "ν - ν -

εικοστό της βασιλείας ενιαυτώ, και καταλύει τον βίον ακλεώς,

1. Ρro κηδεμονίας R. παιδοποιϊας (scil. αdoptionis), Ιntpr. com
munίbusυe liberis procreandis et legίbus, 5. ορίοις R. , όροις
vulg. 7. προπολεμήσας R. ct Lugd., sed hic in mg. ίσ.
προσπολεμήσας. 15. βουλευομένου R, Lugd. mg. ct Intpr.,
βουλoμένου vulg. 2ο αθρόως R.
nevolus et pacificus, sive ita casu acciderit, sive revera etiam re
spectu pueri, et communium curationis pupillaris legum.
27. Ιllo vero mortuo, Vararanes filius cum praeesset imperio,
expeditionem φuidem in Romanos fecit, sed cum illum praefecti, φui
in finibus erant, amice placideque suscepissent, ipse statim reces
sit, et ad sua se recipit, meque bello finitimis, neque praeterca lamno
τllo agris corum illato. Cumque annos viginti regnasset, Isdigerdi
alteri suo filio regnum tradit; qui cum co annis septendecim . et
mensibus circiter quatuor esset potitus : Ρerozes post illum rex de
claratur, vir temerarie audax et bellorum cupidus, et magnificen
tiam semper prac se ferebat, solidis autem tutisque consiliis non
admodum utebatur: scd plus in eo crat audaciae quam consilii.
Ρeriit itaque in expeditione adversus Νephtalitas non tam, arbitror, ro
1»ore hostium quam sna temeritate. Cum enim oporterct ipsum tuto per
hostilem regionem procedere, occultas insidias praevidentem et pracca
ventem, horum cura neglecta confestim in insidias incidit , inque scro
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. Ω7. 267
- w ι

άτε δή υπό των Ούννων κατεστρατηγημένος Ούννικόν γάρ

" Αυ
Είο
" ... 1. 1. ΦΟ ?

γένος οι Νεφθαλίται. Βάλας δε ο τούτου αδελφός επί την "«- ν

αρχήν αναβάς, ουδέν τι φαίνεται αξιαφήγητον δράσας πολέ "- -ν - τ W

μων ένεκα και παρατάξεων, ου μόνον τώ πράος είναι τους

Χ." /

5τρόπους και ήπιος, και προς ορμάς αλόγους και δυσμε-Ρ.138

" ν «r Α Υ

νείας ου μάλα διανιστάμενος, αλλ' ότι και βραχυν επε "ν η

βίω χρόνον τέτταρα γάρ αυτώ μόνον έτη κατά την βασι
» Η ιν Α c 2- Αν

λείαν διέδραμεν επί τούτω δε Καβάδης ο Περόζου, των Περ- V. 97

σικών πραγμάτων κρατήσας, πολλούς μεν κατά Ρωμαίων
τοπολέμους διήνεγκε, πολλά δε κατά βαρβάρων των προσοικούν
" ν Αν "ω

των έστησε τρόπαια, και χρόνον ουδένα παρήκε ταραχαϊς

- 3. 2/

τε και κινδύνοις εγκαλινδούμενος. ήν δε άρα και προς το υπή " 7. -ν

κοον απηνής τε και δυστιθάσσευτος, και οίος ανακινείν τα κα-Β

θεστώτα, ές τε την πολιτικήν δίαιταν καινουργείν, και παρα
η ν " r W ε V " Υ/

π5τρέπειν τα πάλαι συνειθισμένα, λέγεται δε ώς και νόμον έθε

Αν -' ν

το, κοινά τους ανδριάσι

Υ.........!
προκείσθαιλόγον.
και Πλά
τα γύναια,
γ και τηνουενκατά τον
τω λόγω
Σωκρατους, oιμαι , και 11λατωνος λογον, και τη Υ cr "ν ν
ρ λογα Αν

κεκρυμμένην ωφέλειαν, αλλ' ώστε τώ προστυχόντι έξείναι

\ \ Υ\ Α -ν -ν Αν " Υ

πρός ήν αν εθέλοι χωρείν και της ευνής μεταλαγχάνειν, ει

ν α , "ν \ 2 " χ "

2οκαι ετερω τω συνοικουσα και αποκεκριμενη ετυγχανε.

2. Βάλας Lugd. in mg., in ordine autem Οβάλας, Ουάλας R. ,
Κalens Ιntpr. Incorruptum nomen Persicum est Ρalasch. Ηunc Pro
copius, qui de horum regum successione parum comperta congessit,
paulo rectius Βlasιn vocat, sed in eo errat, quod in locum Cabadis
suffectum esse tradit. 8. δε Καβ.R., δε και Κ. vulg. 15. πάλαι om.R.
Βes et fossas, φuae ad longissimumin campo tractum ad fallendum erant
confectae, atque ibi cum exercitu interiit quarto et vigesimo regni sui
anno, vitamque finivit inglorius, utpote ab Ηunnis debellatus. Ηun
nica enim gens Νephtalitae Βalas autem huius frater ad regnum
evectus , nihil memoratu dignum bellorum aut procliorum causa
gessit ; non solum φuia placidis esset moribus et mitis, et ad ir
ruptiones violentas faciendas hostilitatesque exercendas non admo
«lum promptus , sed etiam quod ad exiguum tempus supervixerit.
Οuatuor enim duntaxat anni ei in regno sunt decursi. Ρost hunc
otiam Cavades, Ρerosi F., Ρersico imperio potitus, multa quidem ad
versus Romanos bella gessit, multa etiam a finitimis barbaris tro
Ε". retulit, neque ullum tempus praetermisit, φuo non esset tur
is periculisque involutus : erat vero etiam in subditos saevus et
intractabilis, aptusque ad ea, quae bene constituta erant, turbandum,
et ad civile vivendi genus innovandum veteresque consuetudines sub
vertendas. Dicitur vero etiam hic legem tulisse, qua feminae
viris communes prostituerentur, non ex Socratis, arbitror, et Ρlatonis
instituto , aut utilitatis in ea reconditae respectu, sed ut cuivis li
ceret, cum qua liberet rem habere, etiam si alteri alicui nupta es
set, eique addicta conviveret.
 268 ΑGΑΤΗΙΑΕ
Α. Ει"Ε κή. Και τοίνυν θαμά τούτο εννόμως εξημαρτάνετο, χα
" -

""λεπαινόντων περιφανώς των δυνατών, και ουκ ανεκτον ήγου

" w Σ Υ τ- w - 1 -

μένων την άτιμίαν, αλλ' ούτος γαρ αυτό ο θεσμός επιβουλής

w / Υ r ' «... "

οτε και καταλύσεως αιτιωΙατος γεγονε τοιγαρτοι συμφραξαμε

νοι άπαντες και διαναστάντες, καθαιρούσι'γε αυτόν της αρ-5
χής τώ ενδεκάτω ταύτης ενιαυτώ, και εις τό της Λήθης εμ
βάλλουσι φρούριον, τογ- δε της βασιλείας κράτος μετάγουσιν
"- 4 " γ. y , - Α" - ι

επί Ζαμάσφην, Περόξου και αυτον παιδα γεγενημενον, και

άλλως πραότητός τε και δικαιοσύνης άριστα έχειν δοκούντα.
2' - - »«. Μ.

ούτω τε ώοντο καλώς αυτοίς άπαντα κατειργάσθαι, ώς εξόντο

τoλοιπόν εν ευκολία τε και ραστώνη πολιτεύεσθαι και βιο
Τ Υ Υ Σ C Υ Υ 1 Υ Υ/ -'

τενειν. αλλ ο Καβάδης ουκ ες μακραν αποδράσας , ειτε της

γαμετής αυτώ συλλαβομένης του δόλου, ως Προκόπιός φησι,
και τον υπέρ εκείνου θάνατον υπελθείν ελομένης, είτε και
Σν " ν 2. ν y Ο η C Α

άλλω τρόπω χρησάμενος, αποδράσας δε ουν όμως, και υπεκβάς 15

- , 2/ 1

Dτού δεσμωτηρίου, ώχετο παρά τους Νεφθαλίτας, και γίνεται

Αν ν 1 1 -

τού εκείνων βασιλέως ικέτης, ο δε τάς ατάκτους τροπάς της

τύχης διανοησάμενος, πρoσίετό γε αυτόν μάλα ευμενώς, και
" -' w ' - Γ. \ Υ

διετέλει παρηγορων και παραιρουμενος της γνωμης το ανιω

μενον, τα μεν πρώτα θωπεία τε αγαθή και παραινέσει προς 2ο
w y " η -ν Υ 2 C " η Μ / και -

τα αμεινονα το φρονουν αναρρωννυση, και προς γε τραπέζη

3. αυτ. ο θεσμ. R., ό. θ. α. vulg. 4. αιτιώτατος R. et Ιntpr. praecί
pua causα, αίτιος vulg, συμφραζάμενοι R., συμφρασάμενοι
coni. Cl. 5. γάρ pro γε R. 8. Recte Ζαμάσφην: est Djα
nasp Persarum, Ζαμβασφήν Β., sed infra Ζαμάσφης, Ζαnibazes
Ιntpr. . 15.
18. εαυτόν R. τρόπω
ρ 21. χρ:
πρόςR.,
τε χρ.
R. τρ. vulg. ' ί7. βοπάς Ρar.

28. Frequenter itaque hac in parte permittente lege peccaba

tur , satrapis aperte indignantibus, neque tolerandum esse dede
eus censentibus. Sed ea lex ipsi et insidiarum et submotionis
ab imperio causa fuit. Conspiratione enim facta omnibusque in
surgentibus, imperio eum abdicant, undecimo, cx quo regnaret,
anno, et in Lethes castellum coniiciunt : regni νoro potestatem
in Ζamasphem transferunt, gui et ipse Perosi filius erat, et alio
φui lenitatis et iustitiae nomine optime audiebat. . Αtque ita pu
tabant, omnia sibi recte curata , sperantes , se deinceps placide
φuieteque victuros. Cavades vero non multo post e custodia ela
psus , sive uxore ad fraudem opitulante , ut Procopius scribit, et
mortem etiam pro illo subire cupiente , sive alio, guopiam modo
usus, aufugit tamen, et e carcere evasit, atque ad Νephtalitas se
recepit, eorumque regi supplex est factus : qui cum varias incertas
Ε fortunae mutationes ac vicissitudines cum animo suo perpen
ίleret, perhumaniter eum excepit, nequc desinebat cum solari ,
animique aegritudinem sublevare ; primum quidem blanditiis verbo
rum commodaque exhortatiοue ad meliora ipsius menιem corrοbo
 ΗΙSΤΟΡΝΙΑΡUΜ ΙV. Ω8. 269
δαψιλεί και φιλοτησία θαμά προτεινομένη, και εφεστρίσι τι- Α. Ο. 556
μίαις, και τούτοις δή άπασι τοις εις φιλοξενίαν προχειροτα- - --

τοις ολίγω δε ύστερον και την θυγατέρα κατέγγυα προς γα

μον τό ξένω, και στρατιάν αυτό προς την κάθοδον αποχρω
5σαν παραδούς, έστειλεν αύθις, τότε αντιστατούν καθελούν,
τα, και την προτέραν ευδαιμονίαν άνακτησόμενον, επει δε
πεφύκασι προς ταναντία πολλάκις συμφύρεσθαι τοις ανθρώ
ποις αιτών δοκηθέντων εκβάσεις, τοιόνδε τι και τότε ξυνέβη, Ρ. 139
και προς την εφ' εκάτερα ροπήν τε και κίνησιν επί πολλώ τώ
τοδιαλλάττοντιο του Καβάδου βίος εταλαντεύθη , και ταύτα εν
χρόνω μετρίω, εκ μεν γαρ βασιλέως πρότερον υπόδικος γέγονε
και δεσμώτης απαλλαγείς δε της ειρκτής, φυγάς και μέτοι
κος και ικέτης εκ δε ικέτου και ξένου, κηδεστής βασιλέως
και οικειότατος ευθύς δε κατελθών εις τα πάτρια ήθη, ανεί
15ληφε πάλιν την αρχήν πόνων εκτός και κινδύνων, ώσπερ ού
δαμώς αυτήν αφηρημένος, αλλ' ευρών έτι σχολάζουσαν, και
οίον εκδεχομένην, ο γάρ Ζαμάσφης έκών απέστη του θάκου,
και μεθείναι μάλλον έγνω την βασιλείαν, τέτταρας ενιαυτούς Β
ήσθείς εν αυτή, και απαγορεύσαι μεν τώ γαυρουμένω της ψυ
αοχής και φιλοδοξούντι, το δε άπραγμον συντώ ασφαλεί αν
θελέσθαι και προόλαβε την ανάγκην η ευβουλία, ο δε Καβά
δης εγκρατής γεγενημένος πλέον η πρότερον, ες τριάκοντα ετέ
5. Ρro καθελούντα R. καθελεαυτοίς. 7. συμφέρεσθαι
Ρar. 8. τοιον δή τι R. 1ο. εταλάντευσε R. 12. δεσμό
της edd. 17. θάκου, Η. 1. non variat R., φui supra θώκον
praebuerat.
rans , ac praeterea Iauta mensa amicaque propinatione frequenter
excipiens, vestibus etiam pretiosis donans , omniaque hospitalitatis
munia explens , paulo vero post etiam filiam hospiti nuptui despon
det, datoque ei valido satis exercitu ad sua remisit, cum eorum,
ui obstituri essent, clade pristinum suum regnum recuperaturum.
Ει autem frequenter soleant hominibus res contrariis plane, quam
animo destinarant, eventibus confundi, tale guid etiam tum usuve
nit, variisφue in μtramφue partem momentis, diversisque in con
trarium mutationibus Cavadae vita fuit librata, idque brevi sa
tis temporis spatio. Νam ex rege antea reus factus et captivus ; ubi
vero e carcere evasit, fugitivus et supplex, ex supplice autem et
peregrino gener regis eique intimus; moxque ad sua reversus, im
perium citra labores aut pericula recepit, perinde ac si nunquam
co exutus fuisset, vacans adhuc et quodam modo se opperiens. Ζa
masphes enim sua sponte regio solio excessit, regnumque relinque
re potius censuit, φuatuor annis eo gavisus, et renuntiare fastui
ambitionique maluit, privatam vitam cum securitate coniunctam
praeferens, atque ita necessitatem rectitudine consilii autevertit.
 27ο ΑGΑΤΗΙΑΕ

ΑΕ ρους ενιαυτούς
- Ι. ΦΟ
διέμεινε της μοναρχικής δυναστείας εχόμενος
Α. -ν -

προς τους ένδεκα τοις προτέροις, ως τεσσαράκοντα προς τώ

4. ν / c -ω

ενί τους σύμπαντας καθεστάναι οπόσους εν αυτή επεβίω.

ν 4 w Τ; Υ ν Α" 2 2 2 ω' η ν νι

φ/
κθ. Το μεν ουν άκριβές των επ' αυτώ πρότερόν τε και
2.' - "ν

ύστερον συμπεσόντων, ήδη τους πάλαι σοφοίς εν ιστορίας5

cδιεκπεπόνητα
-
τρόπω ο δε τοις μεν προτέροις παρείται,
- ι / ν γ Υ»

άξιον δε oίμαι γινώσκειν και επισημήνασθαι, καλόν αν είη

-w 2/ - "ν Αν

προσθείναι θαυμάσειε γάρ άν τις, ότι δή κατ' εκείνο του και

"ν η 2/

V.98ρου παρά τε Ρωμαίοις και Πέρσαις παραπλήσια άττα συν

ελθείν ξυνέβη, ώσπερ αυτομάτως εν εκατέρα πολιτεία κατά το
των κρατούντων εναντίας τινός περιφοράς ενσκηψάσης, ελα
χίστου γάρ έμπροσθεν χρόνου και Ζήνων ο Ρωμαίων βασι
ι 2/ Α "

λεύς ο Ίσαυρος, ός δή πρώην Ταρασισκωδίσαιος επωνομάζετο,

w > - ν

υπό Ίλλού τε και Βασιλίσκου και Κόνωνος επιβουλευθείς,

ΙΟ
συνεργούσης
λ Ες λ ήλ
ες τα μάλιστα
ίλ και Βηρίνης,
"Ι εκπέπτωκε της
5θ αρχήςr5
λή \ Υ γ. / Υ -

και εξεληλαται, γ.και μολις ες την

- γ.
Ισαυριαν απεσωυη πλην ν

αλλ' επανήκεν αύθις ες τα βασίλεια, και Βασιλίσκον τον τυ Α Αν

ραννήσαντα ου πλέον ή έτεσι δύο καθελών, και του σχήμα

τος αφελόμενος, διετέλει πάλιν εχόμενος της αρχής και πάντα
Υ Αν -

διατάττων, ουκ επι πλείστον μεν χρόνον, εν αυτή δε όμωςαο

Υ ν Αν ν

απεβίω. κατ' αυτόν δε και Νέπως ο της Εσπέρας βασιλεύς

5. ιστορίαις R. , το συνέβη R. 13. πρώτη R. Ταρασισκω
δίσεος vulg., Τάρασις Κωδιαίος R. , Τharasis Codicus Ιntpr.,
Τρασκαλλισαίος apud Τheophanem, Satis probabile est, Αga
thiam scripsisse Ταρασισκαλισαίος. 15. εις vulg. 18. δύο
Β., δύω vulg. »
Cavades vero multο φuam antea potentior factus, alios triginta an
nos ultra undecim priores monarchicum imperium obtinuit, ut unum
et φuadraginta annos cum regia potestate vixerit.
29. Quae itaque eo antea et postmodum regnante acciderunt,
veteres illi docti scriptores in modum historiae accurate pertracta
runt, Quod autem a veteribus illis praeteritum est, quodque di
gnum cognitu ac memoratu crediderim, non abs re fuerit adiicere. Μi
rari enim guispiam possit, quod per id tempus Romanis et Ρersis non
nulli similes sibi mutuo casus acciderint, tanquam sponte in utra
φue re publica contraria φuadam revolutione fortunae adversus Ιm
peratores ingruente, Paulo enim ante etiam Ζeno ille Isaurus, Ro
manorum Imperator, φui antea Τarasiscodisaeus cognominabatur, in
sidiis ei per Illum et Βasiliscum et Cononem structis, coadiuvante
praecipue Βerine, imperio excidit eiectusque est, atque aegre in
Ιsauriam salvus evasit, rediit tamen rursus in regiam, et Βasilisco,
φui non diutius quam duobus annis tyrannidem exercuerat, inter
fecto, regioque insigni ei adempto , rursus imperium recuperavit,
omniaquc moderatus est, non φuidem multo tempore, regnans ta
men e vita excessit, Ηaud secus et Νepos, Occidentis Imperator ,
 ΙΙΙSΤΟRΙΛRUΜ ΙV. 29. 27 Ι
ΥΜ Α,- " >

ομοίαις ή και μείζοσιν ωμίλησε συμφοραίς, υπό γαρ "Ορέστου Α. C.556

φενακισθείς, πέφευγενέκ της Ιταλίας, αποβεβληκώς
« / 2, η , 2
Τ
μεν την+1,3ο
, Α. Υ w Υ " Υ
αλουργίδα, ουκέτι δε αυτήν αντανείλετο, άλλ' εν ιδιωταις τε 1
- 2/ - "

λών διεφθάρη, ούτως άρα εν τώ τότε μεταβολάς παραλόγους

5κατά των κρατίστων δυνάμεων συνελθείν ξυνηνέχθη, ζητούν
Υ Υ ν - Υ ιν

των μεν ουν την τούτων αιτίαν οι τας των αδήλων ανιχνεύειν C / Υ

αρχάς είθισμένοι, και λεγέτωσαν οποίας και βούλoιντο, έμοι

«ν γ - - \ ι

δε της προτέρας εκδρομής και αύθις μεταληπτέον τεθνηκότος

γαρ του Καβάδου κατά το πέμπτον έτος της Ιουστινιανού
τοπαρά Ρωμαίοις βασιλείας, Χοσρόης ο πάνυ ο καθ' ημάς δια-Ρ. 140
δέχεται την πατρώαν αρχήν, και πέπραχε πλείστα όσα και
? w - "

μέγιστα, ών ένια μεν Προκοπίω τώ ρήτορι προαναγέγραπται,

- - -' ν ν Χ"ε.

τών δε λοιπών εμοί γε τα μεν είρηται ήδη, τα δε ακολούθως

νη - - -

ειρήσεται. ώς αν δε το συνεχές των χρόνων τελεώτατα δια

- - Μ. ν

15φυλαχθείη, τοσούτον ερώ προς το παρόν, ως ες οκτώ τε και

τεσσαράκοντα ενιαυτούς του κράτους εχόμενος, πολλάς ανεδή " C -ν Χ/ / 2/ -

σατο νίκας και γέγονεν όποίος ούπω πρότερον άλλος των παρά Υ / Λ. * -ν

Πέρσαις βεβασιλευκότων αναδέδεικται, είγετώ παντι εκάστω

/ Υ 1 ν. Υ -' Υ" ΥΛ ν " 7 ι.ν.
συγκρίνοιτο, ουδε ει Κύρον είπoι τις άν τον Καμβύσου, ουδε
- c Υ 1-w 1. Α-" , «. Υ «ν 1. « '

2οΔαρείον Τστάσπεω, ουδε μήν Ξέρξην εκείνον, τον ιππήλατον Β - - 2/ - -

μεν δεικνύντα την θάλατταν, εν δε τοις όρεσι ναυτιλλόμενον.

ν -ν 1 -' "ν

πλήν αλλά τοιούτός γεων, ακλεής γε αυτώ ή του βίου κατα ι -

στροφή γέγονεν, και οικτρά και των φθασάντων αλλοτριω

Ι. και ins. ex R. 5. συνηνέχθη R. 18 είτε R., Ιntpr. νει
sί. 19 είπή R.
similibus aut maioribus calamitatibus fuit immersus. Νam ab Οre
ste circumventus, fugit ex Italia, purpura exutus, φuam nunquam
recuperavit, sed inter privatos degens interiit. Αdeo inopinatae mu
tationes tum temporis potentissimis regibus acciderunt. Causas vero
barum mutationum quaerant, qui abdilarum rerum occulta princi
pia investigare consueverunt, et quascunque voluerint proferant ,
mihi vero, unde digressus sum, est redeundum. Μortuo enim Ca
vade quinto anno, ex quo lustinianus Romanis imperarat, Chosroës
ille, maximi apud nos nominis, paternum suscepit imperium, et plu
rimas maximasque res gessit, guarum nonnullae a Procopio rhetore
sunt conscriptae ; reliquae vero partim iam a me dictae sunt, aliae
consequenter dicentur. Ut autem continuata temporum series exa
ctissime observetur, in praesentia duntaxat dicam, φuod per octo
et quadraginta annos, quibus imperio potitus est, multis decoratus
fuerit victoriis, talisque evascrit, qualis ante eum ex Persarum re
ibus nemo, si cum singulis eorum comparetur; ne si Cyrum φui
Ε Cambysae filium aliquis nominaverit, aut Darium Ηystaspis,
sed neque Χerxem illum, qui mare equis, montes navibus reddidit
pervios Ceterum talis ac tantus cum fuerit, inglorium et miseran
 272 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C.556τάτη, ετύγχανε μεν γαρ εν τώ τότε αμφι τα Καρδούχια όρη

1.1. 3οες κώμην Θαμανών διά τήν του θέρους ώραν και την των τό
πων ευκρασίαν μεταβάς τε και ενδιαιτώμενος, Μαυρίκιος δε
ο Παύλου, υπό Τιβερίου Κωνσταντίνου του Ρωμαίων αυτο
κράτορος άρχειν των κατά την έω ταγμάτων προστεταγμένος,5
εισέβαλεν αθρόονες την Αραξιανηνήν χώραν, πρόσoικoν ου
σαν τή της κώμης περιοικίδι και αγχιτέρμονα και δήτα ουκ
ανίει δήων άπασαν αφειδώς και ληϊζόμενος περαιωθείς δε τα
Cρείθρα του Ζίρμα ποταμού, ανά τα πρόσω έτι έχωρει, και
τα εν ποσίν ελεηλάτει και ενεπίμπρα, ούτω δε αυτού άρδηντο
άπαντα καταστρεφομένου και ξυγκυκώντος, ο Χοσρόης, (ου
πόρρω γάρ ήν, αλλ' όσον αρθείσαν ήδη θεάσθαι την φλόγα,)
ουκ ήνεγκεν την όψιν του πολεμίου πυρός, έπει μήπω πρότερον
έωράκει, τoιγάρτοι αιδοί τε και δέει καταπεπληγμένος, ούτε
αντεξήει, ούτε ήμύνετο αλλά τους προσπεσούσι πέρα του με-15
τρίου περιαλγήσας, και οίον απειρηκώς ταις ελπίσιν, αυτίκα
νόσω ήλω υπό δυσθυμίας δεινή τε και ανηκέστω και τοίνυν
Ιοφοράδην αχθείς μετά τάχους πολλού εις τα εν Σελευκεία και
Κτησιφώντι βασίλεια, και φυγήν την αναχώρησιν ποιησάμε
νος, ουκ ές μακράν καταλύει τον βίον,
3. ενδιαιτώμενος R., διαιτώμενος vulg. 4. αυτοκράτορος R.,
βασιλέως vulg. 6. αθρόως R. Αρξιανήν R. et in mg.
Αραξιανήν, Ιntpr. Αrαίαnum agrum. 7. κώμης R. et Ιntpr con
είguus circumϊectιs νίco. χώρας vulg. . 8. ανήει R. δήων
R. , δηϊων vulg. 12. Ρro αρθείσαν ήδη R. αν ήδηθείαν.
dum, et ab ante actis ipsius rebus gestis alienissimum habuit vitae
exitum. Cum enim per id tempus circa Carduchios montes versans
in vicum Τhamanorum propter aestivum tempus et illorum locorum
temperiem transisset, ibique commoraretur , Μauritius Pauli F. a
Τiberio, Constantini Romanorum regis filio, legionibus Οrientalibus
praeesse iussus, repente in agrum Αraxianum irruit, φui finitimus
conterminusque erat ditioni, qui vico Illi erat circumiectus , meque
ιullum vastandi universam ac depraedandi finem faciebat : traiecto
vero Ζirma flumine in anteriora procedebat, cuncta vero flamma
rapinisque miscens. Οmnia itaque funditus evertente ac devastante
Μauritio, Chosroës (neque enim longe aberat, sed tantum, ut in
altum elatam flammam prospicere posset) hostilis ignis adspectum ne
φuaquam tulit, siquidem nunquam antea eum viderat. Οuocirca
pudore simul ac metu perculsus, neque obviam ivit, neque sua
tuebatur, sed ingenti φuodam atque immoderato dolore in animo
suo ex ea strage concepίο, et quodammodo in desperationem addu
ctus, confestim gravi incurabilique morbo prae moerore est cor
reptus, Quapropter lectica elatus quam celerrime in Seleuciae, et
Ctesiphontis regia palatia, recessu fugae simili facto, non multo
post excessit e vita.
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 30. 273
Η 2. ν 1 " -

λ'. Αλλά γαρ ουκ οίδα όντινά με τρόπον ή του λόγου Α.C.556 - - γ "ν - -- -

φορά παραλαβούσα, και τώ αξιαγάστω, oίμαι, των πράξεων

- 2/

ηδομένη, ες τόδε ήγαγε προπετείας, ως τα εν μέσω υπερβάντα

- > Υ - - - - -

των πορρωτάτω επιμνησθήναι. ουκούν επειδή νύν γούν επέ

Η Υ - Τ-- - ν

5γνων όποι αφίγμαι, και όθεν εξέβην, εκείνα μεν εατέον προς
1 - Υ - ν

το παρόν, εν τοις οικείοις αναγραφησόμενα χωρίοις επανήξω δε

1. - - 1 -

αύθις ες το ξυνεχές και ακόλουθον των προτέρων, ή τε γάρ των

Περσικών βασιλέων διαδοχή και ο των ενιαυτών κατάλογος, -

και, συλλήβδην φάναι, άπαν μοι το επηγγελμένον ξυνετελέσθη.Ρ. 141

5 Μ. 2/ Υ - -' ' w y 1 Υ ν Υ

z ooίμαι δε άγαν αληθή ταύτα καθεστάναι και ες το ακριβές εκ-V. 99 C - - Αν

πεπονημένα, ως δή εκ των Περσικών βιβλων μεταληφθέντα.

Α - Αν -

Σεργίου γάρ του ερμηνέως εκείσε γενομένου, και τους των

βασιλικών απομνημονευμάτων φρουρούς τε και επιστάτας με
"ν Λ. « - ν - - Υ

ταδούναι οι της περί ταύτα γραφής εκλιπαρήσαντος, (πολλά Μ , -ν "

15κις γάρ αυτονες τούτο προτρέψας ετύγχανον,) προσθέντος δε

ι Υ Χν « - - - -

και την αιτίαν, ως ουκ άλλου του χάριν ζητοίη τώνδε τυχείν,
\ «ι ν - Υ/ Υ "

ή ώστε και παρ' ημίν ανάγραπτα έσεσθαι τα σφίσιν εγνωσμέ y - -'

να και τίμια, παρέσχον ευθύς εύγε ποιούντες εκείνοι, ουκ

2/ 1 - τ Υ -ν

άχαρι το χρήμα ηγούμενοι είναι , αλλά και προς ευκλείας τους

- - \

2οσφών βασιλεύσιν εσόμενον, ει μέλλoιεν και παρά Ρωμαίοις Β

3. αδομένη R. pro ήδομένη. 4. πορρωτάτω R., πορρω
τέρω vulg. 6. αναγραφησόμενα R. Lugd. 2. m. et Ιntpr.
μι - describendis. Vulg ex pr. m. Lugd. ά εν τοις οικ. αναγρα
φησόμεθα, χωρίοις R. et Ιntpr. suιs locis, χρόνοις νulg. ι ο.
αληθή άγαν R. καθεστάντα R. 1 . βίβλων R., βιβλίων
vulg. 15, προσθέντος R., προθέντοςvulg. 19 ηγούμενοι
είναι R., είν, ηγούμ.. vulg.
3ο. Sed nescio quo pacto me orationis decursus abreptum, re
rumque memoratu dignarum voluptate delinitum, co praecipitan
tiae adduxerit, ut omissa rerum praesentium tractatione, remotiora
5im persecutus. Οuocirca cum nunc sciam quo pervenerim et unde
fuerim digressus, illa quidem iam sunt omittenda, φuae suis tem
poribus conscribemus : ad praecedentium autem rerum continuatam
congruentemque narrationem revertar Ρersicorum enim regum suc
cessionem et annorum numerum, et, ut uno verbo dicam, univer
sum id, φuod promiseram, iam absolvi. Εt quidem vera esse
Ε dixi, puto, accurateque elaborata, utpote e Persicis libris
esumta. Cum enim Sergius ille interpres illic ageret, et regio
rum annalium custodes ac praefectos obnixe rogasset, ut secum
illa scripta communicarent, (frequenter enim ego illum ad hoc cram
Ιhortatus,) causam vero etiam adiecisset , φuam non aliam esse de
clarabat, quam ut etiam apud nos litterarum monumentis commen
darentur ipsorum instituta, quaeque in pretio haberent , statim illi
recte facientes , eius petitioni annuerunt, rem non ingratam fore
rati, immq vero ad regum suorum gloriam pertinentem , si etiam
Αgathία". 18
 274 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c. 556γινώσκεσθαι, οποίοι τε γεγόνασι και οπόσοι, και όπως η του

Ι. Ι. 3ογένους αυτούς αποσέσωσται τάξις. λαβώνουν ο Σέργιος τά τε
ονόματα και τους χρόνους, και των επ' αυτούς γεγενημένων
τα καιριώτατα, και μεταβαλών ευκόσμως εις την Ελλάδα φω
νην, (ήν γάρ δή ερμηνέων άριστος απάντων, και οίος υπ' αυ-5
του Χοσρόου θαυμάζεσθαι, ως εν εκατέρα πολιτεία τα πρω
τεία λαχών της επιστήμης,) είκότως ουν ακριβεστάτην ποιησά
μενος την μετάφρασιν, απεκόμισέ τέ μοι άπαντα μάλα πιστώς
και φιλίως, και προύτρεψε διανύειν την αιτίαν, εφ'ήπερ αυτά
c και παρείληφε. και τοίνυν διήνυσται, ώστε ει και Προκοπίω το
τώ ρήτορι ένια τών επί Καβάδη αφηγηθέντων ετέρως απήγ
γελται, αλλ' ημίν ακολουθητέον τους Περσικούς χρονογράφοις,
και των εν αυτοίς φερομένων ως αληθεστέρων αντιληπτέον,
τοσούτου δή ουν ημίν του πόνου τελεώτατα εξειργασμένου,
φέρε προς αυτήν αυθις επανίωμεν τήν της ιστορίας ξυνέχειαν, 15
ήν εκ των αμφι την Λαζικήν γεγενημένων διατεμόντες, ες τά
δε αφίγμεθα, ούτω μεν δή ουν ο Ναχοραγαν διά τό αγεννές
του τρόπου, και το νενικήσθαι ανά κράτος υπό Μαρτίνου τε
και των Ρωμαϊκών στρατευμάτων, και την ες Ιβηρίαν αισχράν
αναχώρησιν, ωμότατα διεφθάρη καθ' ον ήδη μοι πρότεροναο
4. καιριώτατα R., καιριώτερα vulg. 9. φιλίως R., φίλως νulg.
1 τ. αφηγηθέντων R., αφηγημένων vulg. 12. χειραγράφοις (sic) Η.,
Ιntpr. scriptα. 14. τοσούτου R. et Intpr. ιantum laboris, τού
του vulg. εξηργασμένου R., εξεργ. edd. 16. διατεμόντες
R. et Intpr. φuam - occoeptam intercίdimus, διατελούντες
vulg. 2ο πρότερονείρ. τρ. R., τρόπ. είρ. πρ. vulg.

Romanis innotesccret, φuales et quot fuerint, et quo pacto generis

series ipsis sit conservata. Sergius itaque, acceptis eorum nomini
Dus ct temporibus et praecipuis insignioribusque ipsorum rebus
gestis , iisque scite in linguam Graecam conversis, ( erat enim in
terpretum omnium optimus, quemque Chosroύs ipse admirabatur ut
in utraque re publica eruditorum interpretum principem,) perfectis
simaque, uti verisimile est, interpretatione a se confecta, ad me o
mnia fideliter amiceque detulit hortatusque est, ut causae, ob quam
hacc monumenta a Persis acceperat, satisfacerem effectuique darem ;
quod et nunc a me praestitum perfectumque est. Ωuocirca tamet
si nonnulla corum, quae de Cavade commemorata sunt, aliter a Ρro
copio rhetore narrantur, nobis Ρersici annalium scriptores potius
sunt sequendi, guaeque ii scribunt, ut veriora tenenda. Ηoc ita
φue labore nobis perfectissime absoluto , age ad continuandam hi
storiam redeamus, quam interrupta narratione rerum in Lazico ge
starum , huc usque perduximus. Ηoc itaque pacto Νachoragan
οb suam vccordiam , et quod per vim esset victus a Μartino et
Romanis copiis, et ob turpem in Iberiam fugan, crudelissima morte
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜΙ ΙV. 30. 275
-- π" " -

είρηται τρόπον λογιζόμενος δε ο Χοσρόης, ως ουχ οιόντε αυτό Α.C.556

ανά την Κολχίδα γήν προς Ρωμαίους παρατάττεσθαι, τών""""
ν "ν r ? Α

μεν της θαλάττης κρατούντων, και άπαντα, ών αν δέοιντο, ρα-D

δίως ενθένδε μεταπεμπομένων, αυτού δε διά μακράς οδού και
5ερήμου μόλις τους στρατοπεδεύουσιν ελάχιστα γούν τών έδω
δίμων υπό αχθοφόροις ανδράσι τε και υποζυγίοις χαλεπώτατα
2. Αν Υ -

στέλλειν αναγκαζομένου ταύτα δή ουν επισκοπών, έγνω τον

τι / " C γν w Υ -ην 2 - «

όλον πόλεμον καταθέσθαι, ώς αν μή επιπλείστον αυτοίς ή Σ

ειρήνη χωρίοις τισι περιοριζομένη, ατελής και οίον σκάζουσα ν Υ

τοδιαμένοι, αλλ' ομοίως απανταχού

χ, " γ ό Β
επιρρωσθείη
W δ ν
και τοίνυν
Πέ Α' Υ «- " 2/ Α"

εκπέμπει επί τη πρεσβεία ες τ Υ - Μ.

νεωτιον ανορα μερσηνίων -

σφόδρα παρ' αυτούς λογιμωτάτων, όνομα δε ήν αυτώ Ζίχ. Ρ. 142

7. w c ν y " γ. w c 2 1

ουτος δε ο Ζιχαφικόμενος και παρελθών ώς Ιουστινιανόν

" 1 ν χ" - Α \ ν. Υ ν

βασιλέα, πολλά μεν έφη των παρόντων πέρι, πολλά δε ακήκοε, τ

15και πέρας ες τόδε ξυνηλθέτην, εφ' ώ Ρωμαίους τε και Πέρ 7. λ/ ""

σας κατέχειν μεν άπαντα, ών ήδη ετύγχανον κατά την Λαζών

χώραν πολέμου θεσμώ έπειλημμένοι, είτε πολίσματά γε
είτε φρούρια είεν, ήσυχίαν δε άγειν εφ' εαυτών, και ήκιστα
κατ' αλλήλων παρατάττεσθαι, έως ες έτερόν τι μείζον Β 2/

2οκαι τελεώτερον το εκατέρωθεν άρχον συμβαίη. ο μεν ουν

ν τι w -w / «- " Υ Α «

Ζιχούτω τα της πρεσβείας διαπραξάμενος, απενόστησεν ες τα

1. Quac sequuntur, sine ulla varietate leguntur in Cod. Βa
var. Εxcerptorum de legationibus. 3. θαλάσσης R. 9.
σκάζουσθαι R. 1ο επιρωσθείη R. 12. λογισμιωτάτων R.
17. χώραν add. ex R. et Ιntpr., abest vulg, et Εxc. 19 ες
om, R.

afectus fuit, Τucmadmodum supra a me est dietum. Chosroës vero

considerans, se non posse in Colchica regione adversus Romanos
exercitum ducere, quod illi quidem mari potirentur, ac per id fa
cile necessaria omnia eis subveherentur, ipse vero longis desertis
que itineribus in castra sua etiam exiguum commeatum non nisi
per baiulos et iumenta oneraria difficillime mittere cogeretur, totum bcl
lum deponendum censuit, ne ipsis pax, certis quibusdam ut plurimum
locis circumscripta, mutila imperfectaque et quodammodo claudi
cans permaneret, sed ex aequo ubique valeret atque confirmarettιr.
Βyzantium ergo cum legatiοne mittit virum quendam Ρersam maxi
mae auctoritatis, cui nomen erat Ζich. Is cum ad Iustinianum Impe
peratorem venisset, multique ultro citroque sermones de praesenti
rerum statu essent habiti, tandem ita inter eos convenit, ut Ro
mani et Ρersae in Lazica regione omnia retinerent, quaecunque
Βelli iure obtinuissent, sive castella sive propugnacula ea essent,
ipsi vero inter se quietem agerent, belloquc abstinerent, donec ar
ctius aliquod perfectiusque foedus principes utrimque inirent. Ζich ita
φue legatiοne sua ita perfunctus, ad suos rediit. Οuae ubi praefectis
 276 ΛΟΑΤΙΙΙΑΕ ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ ΙV. 30.
κ.

λφ
--
εί, τούτων δε τους στρατηγούς απηγγελμένων,
ν ν w r "
έμενον αι
ν "

" δυνάμεις επί χρόνον συχνόν πάμπαν απόλεμοι, και το πρό

γ
τερον αυτομάτως γιγνόμενον τότε δή ουν υπό ξυνθήκαις
έβεβαιούτο.
3. oύν om. R.

fuerunt renuntiata, exercitus ad multum tempus ab omni bello

abstinuerunt : φuodque antea sponte crat factum, tum etiam pactis
fuit constabilitum.
 Α ΓΑ Θ Ι Ο Τ Σ Χ Ο ΑΜ Α Σ Τ Ι Κ Ο Υ
ΙΣ ΤΟ Ρ Ι Ω Ν Ε.

Α Ο ΑΤΗ Ι ΑΕ S Ο Η ΟΙ, ΑS Τ Ι Ο Ι
ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ LΙΒΕR V.

ΑRGUΜΕΝΤUΜ.

ταnnorum latroeinία. Τheodorus εα Colchide contra cos pro

./£ειus castra ponίt prope Τheodorιadem (1), ίbίφμς rebelles parνο
successu elatos, dolo circumventos deυίrιcίt, φuίbus Ιmperator an
nuum stipendium imponit(2). Βyzantium ingenίι terrae nιοιu concu
1ίιur Μors Αnatolii (3). Iudicίμπι υulgί de ea rg/blliιur (4). Τer
νor sιnistris υαίicinίis auctus, Βyzantinos ad υanam υίrtutιs osten
tationem impellit (5). Causα terrae motuum α φuίbusdam in υαpo
νίbus subterraneis ponitur. Αnthemίι mechanίcί lepidum commen
rum (6, 7, 8). Πustinίαnus quun alία αedificία , tum sanctissimanι
Sophiae αedem reaedi/icandam curat. Cuίus descriptιο α Ραιιίο Sί
lentiario composita laudatur (9), Ρestis Βyzantiί grassatur (ιο). De
priscis Ηunnorum sedibus et fatis. Ηunnί Cotriguri, Ζabergane
duce, Romanum imperium inυαdunt, Graeciam et Chersonesum pe
tentes (ι ι). Descriptio Chersonesί. Ζabergan per murum magnum
«lefensoribus υασμum suburbanam regionem ingressus, ipsί Βy
τantio immϊnet (12). Ηunnorum saeυίtia et stupra. Μίlitares Ro
manί imperiί opes turn ναlde imminutae erant (13). Causae huίus
decrementι. Urbs magno terrore impletur (14). Scholariorum mili
tum origo et conditιο. Βelisarius iam seneα defendendae urbi prae
Jicίtur (15). Ιs erercίtum undequαφue collectum eα urbe educίt, et
αd νίrtutern et moderationem εαhortαιur (16, 17, 18). Ηα c oratione
confirmaιι Romanί barbaros cum ingenti clade repellunt (19). Οιιι
Dus /ugatis , protinus Βelisarius revocatur (2ο)... Chersonesum in
terim Germanus, Dorothei filius, strenue de/andit. Ηunnί αd cίr
cumnαυίganda munϊmenta eα calamis rates con/icίunt (21). Οιιι
bus υectι sercenti homines a Romanis obυίam nαυίgantibus ad unum
omnes aut merguntur aut caeduntur (22). Νon multo post barbari
etiam terrestri proelίο υιncuntur. Ζabergan , auro a Ιustiniano
accepto , unίνersas Ηunnοντιn copίαs in patrias sedes reducίι (23).
Ιn φuos decedentes Iustinianus Sandichlum, Utrigurorum regem,
incίtat (24). Perpetua inde bella erorta, φαίbus hue genee, inνίεεnt
se consumeύant. Ε
 278 ΑCΑΤΗΙΑΕ

Α. C.557
4.-
α. Οέτω μένουν τα Η
γ

'
μεγάλα και αμφήριστα γένη κατά
-
ν

ί "ή το ξυγκείμενον
-
τα όπλα έθεντο, και ήρεμούντα επί μακρότα Αν ν " Αν

v.ioο τον διετέλουν, ως μηδέν ότιούντόγε επ' εκείνοις οπότερον γούν

Υ «ν ν -ν Υ Μ ψ & / \ Υ/ γ. Αν ν

αυτών διαπονείσθαι, εν τούτω δε οι Τζάννοι το έθνος oικoύσι δε

2/ ν «- Αν

τα προς νότον άνεμον του Ευξείνου πόντου, υπό Τραπεζούντα5

ψ. " τ- 1 3. Φ. ν ' Υ Αν c r

την πόλιν ούτοι δή ουν οι Τζάννοι, καίτοι εκ παλαιού υπόσπον

δοί τε και κατήκοοι των Ρωμαίων γεγενημένοι, αλλά τότε το
Αν " - Υ

μέντι αυτών είχετο των προτέρων, και ακολασταίνειν ου λίαν

έγνώκει, οι δέ γε πολλοί παρέντες τα καθεστώτα, ληστρικώ
τερον έβιότευον, και καταθέοντες τα αμφι τον Πόντον χωρία,το
τούς τε αγρούς ελεηλάτουν και τους οδοιπόρους εσίνοντο,
2 ν. Ι. Α. γ. 2) " Cr " w c ν ?

επέβαινον δε και Αρμενίας, όποι παρείκοι, και άρπαγας εποι

ούντο, και ουδέν οτιούν εφρόνoυν αλλοτριώτερον των διαφα
Αν 2 ν -

νών πολεμίων, τοιγάρτοι στέλλεται επ' αυτούς Θεόδωρος,

ο σφών μεν ομόφυλος, τα δε πρωτεία φερόμενος εν τοις Ρω-15
Ρ.144 μαϊκούς ταξιάρχοις πολλάκις δε, οιμαι, τούτου και πρότερον
επεμνήσθην άτε γάρ της οικείας χώρας δαημονέστατος, και 2/

όθεν εμβάλλειν άριστα ήμελλε, και όποι εναυλίσασθαι, και Αν "ν 2

όπως τους δυσμενείς ανιχνεύσαι ες το ακριβές επιστάμενος,

εικότως
δ Σ
ή
άρα εκείνος,
ή ζ
εκ βασιλέωςδήαυτό
Υ
προστεταγμένον
Κ λ %) , έπιαο
ζ γ η 2/ Υ -ν

τηνοε την πραξιν εχωρει. αρας οη ουν εκ της Λολχιοος γης

7. τότε το μεν R. (Cl.), τότε μεν vulg. 12. Αρμενίαν R. 14.

τοίγαρ στέλλ. R. 18. ήμελλε R., ήμελλον vulg.

1. Ίι,
φuidem maximae et dubiae inter se potentiae natio
nes , τιt convenerat, arma deposuerunt, quieteque diutissime man
serunt, ita ut neutra pars in alteram quicquam moliretur, Per id
tempus Ζanni, gens australia ad Εuxinum Pontum loca incolens circa
urben Τrapezuntem, ex his, inquam, Ζannis, cum ab antiquo foedle
rati subditique Romanorum fuissent, nonnulli veteribus pactis stabant,
neque proterve insolescebant, alii, pristino vitae statu neglecto, prae
donum in morem vivebant, locaque Ponto adiacentia hostiliter per
currentes, et agros depraedabantur, et viatoribus erant infesti: quin
et in Αrmeniam transgressi, φuoad poterant, praedas agebant, neque
aliter se, Ε si aperti hostes essent, gerebant. Μittitur itaque in
eos Τheodorus, eorum popularis, primas inter Romanos ducis par
tes obtinens, cuius supra frequenter memini. Νam ille, ut suae re
gionis peritissimus, et e qua parte optime eam invasuri viderentur,
ubi etiam commodissime castra locanda , et quomodo hostes per
vestigandi essent, ad unguem norat ; merito Imperatoris inssu ad
boc negotium conficiendum est missus. Castris itaque e Colchica re
gione cum iusto exercitu motis, ciusque fines ultra Phasidem occa
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 1. 279
ξυν αποχρώση στρατιά, και τα εκτός Φάσιδος ποταμού παρα-Α. α. 557
μειψάμενος όρια επί δυόμενον ήλιον, αυτίκα ες τα ενδότατα ! "3"
της τότε πολεμίας εφοίτα, στρατοπεδευσάμενος δε αμφι Θεο
δωριάδα την πόλιν και το Ρίζαιον καλούμενον, αυτού τε
5χαράκωμα τώ στρατώ περιβαλόμενος, το μεν ηρεμούν έτι και
φίλον και ούπω παρατετραμμένον μετακαλούμενος, δώροις τεΒ
έφιλοφρονείτο και υπεραγάμενος ήν της ευβουλίας , τους δε
αποστάντας ανέδην και παρασπονδήσαντας τίσασθαι ως τάχι
στα τώ πολέμω παρεσκευάζετο, αλλ' εκείνοι ουδέν τι μελλήσαν
τoτες, προεπήεσαν τό έρύματι, και δη επί λόφφ τινί αγχου. 7701)
υπερανέχοντι ες πλήθος ξυναγερθέντες, κατηκόντιζον των Ρω
μαίων εξ υπερδεξίων και κατετόξευον, ώς άπαν το στράτευ
μα διαταραχθήναι τώ αδοκήτω της τόλμης, πολλοί δε όμως
υπεκβάντες, αντεπεφέροντο μεν προθυμότατα τους εναντίοις, ου
15μην εντάξει έχωρουν, ουδε ανέμενον, όπως αυτούς ες το χθα
μαλόν του πεδίου εκκαλέσoιντο αλλ' οργή εχόμενοι και ακο-V, οι
σμια, εγκαρσίους πως τας ασπίδας υπέρ τάς κεφαλάς προεβέ-c
βληντο, ηρέμα υποκεκυφότες, και προς το άναντες επειρώντο
αναρριχάσθαι, οι δε Τζάννοι θαμά βάλλοντες εκ του μετεω
2oρoυ δόρασί τε και πέτραις κυλινδoυμέναις, ραδίως αυτούς
απεκρούσαντο, και επεκδραμόντες μέχρι μεν τεσσαράκοντα
1: Pro αποχρώση στρατιά R. απεστρατιάς (sic), Ιntpr, cum unίνer
είs copίis. 5. περιβαλλόμενος R. . 7. υπεραγόμενος R. 8. Ρro
ανέδην Ιntpr, impudentius (αναίδην). 17. εγκαρσία R.
21. επεκδραμόντες. Sic correxi, απέκδρ. vulg, et R.

sum versus practergressus , statim in penitissima hostilis regionis

loca pervenit. Castris vero circa Τheodoriadem urbem et Rhizaeum
«lictam locatis, ibique vallo exercitui circumducto, Ζannos, qui ad
huc quieti et amici ac nondum aversi erant, accersitos muneribus
prosequebatur, eorumque prudentiam moderationemque collaudabat,
cos vero, φui iam proterve ruptis foederibus defecerant, punire quam
citissime bello apparabat. Αt illi nihil morati propius ad vallum
accesserunt, et in proximum φuendam eminentiorem collem magnis
Copiis collecti, tela et sagittas in Romanos ex editiore loco torque
Βant, ita ut universus exercitus inopinata illa audacia perturbare
tur Μulti tamen vallo erumpentes, strenue in hostes ferebantur ,
sed incomposite nullοφue ordine procedebant, meque opperiebantur,
«lum eos in planum apertumque campum evocassent, sed ira prae
pediti et perturbatione, transversis scutis supra capita praetensis
sensim sese summittentes , in arduum collem conscendere niteban
ιur. Ζanni vero assidue ex edito hastasiacientes, saxaque devolven
tes , facile cos repulerant, cruptioneque facta viros ΧL interfece
runt, reliquos in turpissimam fugam verterunt. Βarbari autem, re
feliciter ex insperato gesla, quam proxime ad castra accesserunt,
 2 δΟ ΑGΑΤΗΙΑΕ
ν «ν η. 2/ ψ.

Α. C.557 ανδρών έκτειναν, τους δε άλλους ες φυγήν έτρεψαν ακλεεστά

""""την αρθέντες δε οι βάρβαροι τό παραλόγω του προτερήματος,
ν Αν - " χ " γ. Αν / --

εν χρώ τώ στρατοπέδω επέλαζον ενταύθά τε μάχη ξυνέστη

καρτερά, των μεν είσω παρελθείν ιεμένων και άπαντας
αναρπάσασθαι, των δε Ρωμαίων αισχρόν είναι ήγουμένων,5
ου μόνον ει μη θάττον απελάσαιεν τους πολεμίους, αλλ' ει
και μή άρδην αυτούς διαφθείρωσιν, ωθούμενοί τε εκάτεροι
r 2 Αν

D αλλήλους και άντερείδοντες, και ταις χερσι συμπλεκόμενοι,

2 " Υ , > ν 2Α Υ x 3' κι Υ -ν 1 -'

ουδενότι άνίεσαν ευψυχίας, αλλ' ήν ούτως επιπλείστον τα του

Αν Υ r Αν 1 "ν

αγώνος άγχώμαλα, πατάγου τε πολλού και βοής συμμίκτου το

2'

ανάπλεα και ούπω διακεκριμένα,

β. Θεόδωρος δε ο των Ρωμαίων ταξίαρχος ορών τους
Αν > 2/ ν Αν

δυσμενείς αστρατηγήτους τε όντας και ου μάλα εν τώ ασφα

λεί παραταττομένους, ουδε πολλαχού του περιφράγματος εφε
" Υ " ι

-
στηκότας και έγκειμένους, αλλά πάντας άμα ες έντι μέρος 15 Αν ) "

ξυννενευκότας , ενίους μεν τών αμφ' αυτόν ούτω κατά χώραν

Φ. 2.

έστάναι, και αντιπροσώπους διαμάχεσθαι παρακελεύεται,

2 ν * C ' ? «ν. ? Αν 2/ 2"

Ρ. 145 απόμοιραν δε ως πλείστην εκ του αφανούς έστειλεν όπισθεν

τους βαρβάροις επιπεσουμένους, οι δή λαθραιότατα πορευόμε
νοι, και κατά νώτου επιφανέντες, ηλάλαξαν αθρόοντορόν τιαο
λίαν και ενυάλιον, ώστε αμέλει τους Τζάννους διακυκηθέν
τας μηδέν τι έτερον εν βουλή θέσθαι ή το αγεννώς δραπε
τεύειν, ούτω δε φεύγοντας αυτούς οι Ρωμαίοι, και ώσπερ
9 ούτω R. το πολλού add. ex R. et Ιntpr, strepίtuφue multo.
16. ξυννενευκότας rescripsit Cl. , ducibus R. ξυνενεύκότως et
Ιntpr. unum in locum omnes declinassent, συνεστηκότας vulg.
23. Ρro ούτω δε fort scrib. ούτω τε.

ibique acerrima pugna est excitata, Ζannis castra perrumpere

omnesque profligare nitentibus, Romanis vero turpe existimantibus, non
solum nisi e vestigio hostes propulsarent, sed nisi penitus eos
delerent. Pulsi itaque inter se mutuo, et renitentes manusque con
serentes, nihil omnino de alacritate animorum remiserunt, sed ae
quo marte diu utrimque pugnabatur, omniaque erant strepitu et
clamore confuso ploma et adhuc incerta.
2. Τheodorus autem Romanorum dux videns eos duce belli
perito destitutos, neque admodum in tuto proeliantes, neque di
versis e partibus vallum obsidentes atque invadentes, sed omnes si
mul in unam quandam partem conglobatos incumbere, nonnullos qui
dem e suis loco suo manere et adversa fronte cum hoste pugnare
iubet, maximam vero copiarum suarum partem clam mittit, gui in
Ιhostem a tergo impetum faciant. Qui quidem occultissime profecti»
oum iam Ζannis a tergo imminerent, confestim immanem acutissi
mumque clamorem classicum sonantem exoitarunt, adeo ut Ζannis
perculsis perturbatisφue nihil aliud in mentem venerit, φuam tur
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. Ω. 281
/ σ' ι Α- ν ν Ο Αν

παράφρονας υπό του δέους γεγενημένους, ράστα διεχειριζοντο,Α.

ν r wόλ-Ι. Ιc.557
3ι 2 «ν Σ / w ν ν

και δισχιλίους μεν αυτών απεκτόνασι, το δε λειπόμενον άλ-4. Ι.

2V

λoς άλλοθι εσκεδάννυντο ούτω δε ανά κράτος άπαν το γένος

ήρηκως ο Θεόδωρος, ο δε βασιλεί διήγγειλε τα ξυνενεχθέντα, cr ν C

5και ανεπυνθάνετο, ό, τι και βούλoιτο επί τούτοις, ο δε δασμο

φορίαν αυτοίς επιθείναι τακτήν διακελεύεται αν έκαστον έτος
ες τον έπειτα χρόνoν τελεσθησομένην, ώς εν ταύτη γούν δια-Β
γνοίεν κατηκόους σφάς είναι και υποτελείς και παντάπασι
δεδουλωμένους, και τοίνυν ανάγραπτοί γε αυτίκα εγίγνοντο
κ/ -ν Υ" - *

τοάπαντες, και φόρου απαγωγή επιέζοντο εξ εκείνου τε μέχρι

-ν τι ν 2/ - -

και νύν ούτω τας εισφοράς άγοντες διατελούσι. βασιλέα δε

Η Αν " 2/

Ιουστινιανόν ώσπερ τι, oίμαι, των μεγίστων έργων μάλα ήρεσε

w " Υ/ - ' ΟΛ η.

το γεγενημένον, τoιγάρτοι έν τινι των οικείων νόμων, ούς δή 2/

νεαρούς επονομάζομεν, τας άλλας απαριθμούμενος νίκας και

Αν - Υ/ - " " \ ν 3.
15τούδε του έθνους εν τοις μάλιστα επεμνήσθη. τά μένουν
Αν Αν 2. Α' ? ι. » γ " ν 3. C

της Τζαννικής αλαζονείας ώδέ πως ετελεύτα, και αύθις ο

Υ ν - Λ

Θεόδωρος ανά την τών Λαζών χώραν παρά τους στρατηγούς

επανήκε.
γ. Τούτων δε ου πολλώ έμπροσθεν πάλιν εν Βυζαντίως
- -' - Υ

2οεξαίσιόν τι σεισμού χρήμα ενέσκηψεν, ως μικρού άπασαν ανα - /

τετράφθαι και διαρρυήναι την πόλιν. γέγονε μεν γαρ και καθ'
c w C «ν γ γ "

αυτόν μέγιστος ηλίκος, και οποίος, οίμαι, ουπώποτε πρότερον,

-ν ν Αν Αν Α- Αν Υ/

τή τε τραχύτητι του βρασμού και τώ μονίμω του σάλου. έτι

7. αν ταύτη et το απαγωγής sph. Ρar. 12. ήρεσκεν R. 14.
Ρr. Νov. ι. et 38. 17. των add. ex R.
pem fugam capessere Romani vero eos ita fugientes et prae metu
εxtra se φuodammodo positos, facillime trucidarunt : et duo quidem
eorum millia sunt caesa , reliqui, alius alio, sunt dissipati. Τheo
«lorus itaque, universa gente domita, Imperatori quae gesta crant
nuntiavit, simulque, quid in eos statui vellet, sciscitatus est. Is cer
tum eis tributum annuum, φuod deinceps penderent, imponi iussit,
ιut ex eo intelligerent , se subditos et tributarios esse penitusque
subactos Confestim itaque recensus omnium est habitus, et onus
inferendi tributi eis impositum, et exinde in hunc usque diem Ro
manis sunt vectigales. Iustiniano vero Imperatori factum hoc, tan
quam ex maximis rebus gestis, valde placuit. Οιιocirca etiam in
φuadam suarum constitutionum, φuas novellas appellamus, alias vi
ctorias recensens, huius etiam gentis inter primas meminit. Ζanno
rum itaque proterva insolentia hunc habuit exitum, et Τheodorus
per Lazicam regionem ad praefectos exercitus rediit.
3. Νon multo vero antea tempore rursus Βyzantii ingens terrac
motus fuit, adeo ut parum abfuerit, φuin tota urbs subversa cor
ruerit. Νam et per se maximus fuit et qualis ante, ut arbitror, nul
lus, cum vehementia succussionis, tum duratione agitationis, mul
 282 ΑGΑΤΗΙΑΕ
» ν. ? 4 κ

Α. C.557 δε αυτον φρικωδέστερον ο καιρός απέδειξε και ή τών επισυμ

- 2 ν C Αν Λιν

""""βάντων ανάγκη, ηνίκα γάρ εκείνου του έτους ή του φθινοπώ

>" Φr Υ/ - y

ρου έληγεν ώρα, έτι τε τα υπέρ των ονομάτων συμπόσια ετε

"ν 7. "ν C " " ν \ Χ* 4. « -ν

λείτο, ήπερ τοις Ρωμαίοις νενομισται , κρυος μεν ήδη υπήρ

- - Α' χ ν r

χεν, οποίον είναι είκός του ηλίου επί τάς τροπάς ελαύνοντος5
w Α'

τας χειμερίους, και προς τον αιγοκέρωτα φερομένου και μά

ΙΟ λιστα εν τω κλιματι δήπου τω ογδόω καλώς είχεν, όπερ, οίμαι,
Υ - " " "ν ? 1. " -ν και C! Υ

εκ του Ευξείνου πόντου παρά τους ταύτα σοφοίς επικέκληται.

- \ Αν

τότε δε αμφι μέσην της νυκτός φυλακήν ύπνω μεν οι αστοί

Υ" Υ ν -

είχοντο και ήρεμία, 2--Υ:

Υ
ενέπεσε δε εξαπίνης το δεινόν, και άπαντα το
1 Υ ν Υ «ν «η " r 2

ευθύς εκ βάθρων αυτών εδονείτο ή τε κίνησις βιαιότατα κατ

Υ ν -ν "ν Υ.«

αρχάς εισβαλούσα, επιμείζονέτι ηυξάνετο και επηυξάνετο, ώσ

περ ες επίδοσίν τινα και υπερβολήν του πάθους χωρούντος,
Cr 1 3. "

V ιο" τοθεν
ούτω δή
καιουν απάντων
ολολυγή, και αφυπνισθέντων,
ή προς το θείον κωκυτος
αναβοάσθηκούετο πάν Υ ,

» ν
γή, και ή προς το θείον αναβοάσθαι αυτομά-15
-ν y

τως έντούτοις ειωθυία φωνή, έπει και ήχός τις βαρύς και
2ν Cr - ν

άγριος, ώσπερ χθονία βροντή, εκ της γης αναπεμπομένη, επη

" - / ν ? " w γ. " .. cr "

κολούθει τώ κλόνω, και έδιπλασίαζε τάς εκπλήξεις, ότε περί

2 ν. « ν

Ρ.146γειος αήρ ομίχλη καπνώδει ουκ οίδα όθεν αναχθείση, κατεμε

" w Cr «. - w

λαίνετο και ήν άπας ζοφερός και οίον γεγανωμένος, τοιγάρτοιαο

Υ / Υ Αν

άλόγω τινι το ανθρώπειον και ανεξετάστω υπό του δείματος

Υ " «... " -w

έχόμενοι γνώμη, υπεξήεσαν των οικημάτων, και αυτίκα αι τε

8. διά του Ευξ. π. coni. Β. Vulc, male. 15. αναβ. αυτ. εν τούτ.
R., αυτ. εν τ. αν. vulg. 2ο, γεγανωμένος uterque cod. et
edd., Ιntpr, sonorus.
toque adhuc horribiliorem eum reddebat tempus ipsum, et eorum,
φuae coincidebant, necessitas.Cum enim illius anni auctumnus tum
csset exactus, et iam ex Romanorum consuetudine natalitia convivia
agitarentur, frigus crat quale par est esse, sole ad brumales conversi
ones et ad capricornum vergente , et praecipue sub octavum clima,
quod ab Εuxino Ponto ab illius artis peritis est appellatum. Τum
vero circa mediam noctis vigiliam , civibus somno et quieti vacan
tibus, repente hoc malum incidit , omniaque statim ex ipsis fun
damentis succuticbantur, motusque ipse, tametsi ab initio violentis
simus esset, in maius tamen adhuc crescebat, veluti per incrementa
ad summum tendente malo. Ηoc itaque pacto omnibus e somno
excitatis, ploratus omni ex parte eiulatusque audiebantur , et vox,
ualis fere in eiuscemodi malis ad Deum proclamari consuevit.
Ειεί et sonitus quidam gravis atque immanis veluti terrestre
tomitru e terrae visceribus emissus, ipsam succussionem subsequeba
tur terroremque duplicabat, aërque terrac proxime circumfusus fu
mosa quadam nebula, mescio unde sublata, offuscabatur, totusque
erat caliginosus et quodammodo turbidus. Ηomines itaque prae
metu ac pavore extra se positi et consilii expertes , domibus suis
exibaut, statimque et plateae et angiportus multitudine impleban
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 3. 283
« ν ψ « 1 ' Αν Ο' «r Υ ν

άγυιαι και οι στενωποι ενεπίμπλαντο του ομίλου, ώσπερ ούχι Α. C. 557

και ενταύθα ενον, ει ούτω τύχοι, διαφθαρήναι, ξυνεχείς γαρ " " ""
- - - - Υ

απανταχού αι οικοδομίαι της πόλεως και ξυνημμέναι άλλή

λαις και σπανιαίτατα ίδοι τις αν χωρίον ύπαιθρον και ανα
5πεπταμένον και παντάπασιν ελεύθερον του επιπροσθούντος,
- Υ/ λ/ Υ ΓΥ Γ Υ

όμως τώ άνω τάς όψεις ιθύνειν και τον ουρανόν άμωσγέπως

> - «r \ - « - Γ. - Υ _ «ν

επιθεάσθαι, ούτω τε το θείον ιλάσκεσθαι, ταύτη γούν αυτοίς

ηρέμα υπoχαλάν έδόκει το δεδιός της ψυχής και ταραττόμενον. Β
- Υ 1 - ν -

καίτοι νιφετώ
Υ 2 ιν
Σ αν
ολιγω υπερβαίνοντο, και υπό του κρύους επιέζοντο,
C » Α' 1 Υ w c r ν α -

1οάλλ' ουδ' ώς υπωρόφιοι εγίγνοντο, πλήν ειμή οπόσοι εν ιεροίς "ν ν ν αι

έρκεσι καταφεύγοντες εκαλινδούντο. γύναια δε πολλά, μή ότι

- 2/ - Υ Μ

των ημελημένων, αλλ' ήδη που και των εντιμοτάτων, ξυνη

λάτο τοίς ανδράσι και ανεμιγνυτο τάξις τε άπασα και αιδώς
και ή των γερών μεγαλαυχία, και ό, τι ενθένδε υπερανέχον
Υ -

π5και αποκεκριμένον, ανετετάρακτο εν τώ τότε και επεπάτητο.

οι τε γάρ δούλοι τους κεκτημένους περιεφρόνoυν, και των επι
Υ - -

ταγμάτων ανηκουστούντες ες τα ιερά ξυνήεσαν, υπό του μεί

ζονος νικώμενοι δέους, οι τε ελάττονες προς τους εν τέλει ες - ν

ισοτιμίαν καθίσταντο, ως δή κοινού επιπεσόντος κινδύνου, και C

2οαπάντων οιoμένων ουκ ές μακράν απολείσθαι, συχναι μεν
2. -

ούν εκείνης της νυκτός οικίαι καταβέβληνται, και μάλιστα εν

"ν C - Μ. - Αν 2/

τώ Ρηγίω, επίνειον δε τούτο της πόλεως πολλά τε και άπι

στα θαύματα ξυνηνέχθη, πή μεν γαρ αι οροφαι, είτε λίθοις
16, οι γεR. pro oί τε. 23. θαύματα om. R. et Ιntpr.
tur, perinde ac si non etiam ibi, si ita usuveniret, perire possent.
Continua enim omni ex parte sibique mutuo connexa sunt acdifi
cia , aegreque uspiam locum aliquem subdium et apertum et con
tigui aedificii expertem conspicias : oculos tamen in altum tollendo
coelumque intuendo, atque ita Deum placando, summitti sensim
laxarique pavor mentisque perturbatio videbatur, ac tametsi ningo
re minuto perfunderentur , et algore premerentur, tamen ne ita
quidem tecta subibant, nisi forte quotquot ad templa confugientes,
ad aras provolvebantur Μultae vero etiam mulieres, non plebeiae
5ed honoratiores, viris permistae ferebantur omnisque ordo ct re
verentia, et scnum ob aetatem, qua aliis antecedunt, praerogativa et
respectus tum temporis perturbabatur et proculcabatur; servi etiam
dominos, suos contemnentes dictoque obaudientes, ad aedes sacras
confugicbant, maiore metu victi : nullnm etiam inter plebem et
magistratum erat honoris discrimen, utpote communi periculo ur
gente, omnibusφue existimantibus se iamiam perituros. Quamplu
ΥΙΠmaC "Τ, aedes ea nocte corruerunt, ac praccipue in Regio,
(navale id urbis est,) multaque et incredibilia contigerunt. Αlibi
enim tecta, sive e lapidibus sive lignis constructa, a se mutuo di
vulsa sunt, menticute compage fatiscentia, ita ut et acther et
 284 ΑGΑΤΗΙΑΕ
» «.« φ

Α. C. 557 είτε ξύλοις ετύγχανον έσκευασμέναι, διέστησαν απ' αλλήλων, * «.» - "ν C: " ν

" ". " αρνησάμεναι την ξυνέχειαν και

νι 2 w"
διαχανούσαι, ώς τόν τε αέρα
Υ ν " Α " - -' ν

κα τους αστερας καθάπερ εν υπαίθρφ χωρίω διοράσθαι, και

/ w «.- w

αύθις αθρόον ες την προτέραν ξυνήεσαν αρμονίαν πή δε κίο Υ - -"

νες εν υπερώω τινι δωματίω ίδρυμένοι, ανηκοντίζοντο τή5

Ιοβία του βρασμού, και τους εχομένους οίκους υπεραλάμενοι
ν " 2. -

επί τους πορρωτέρω, καθάπερ διασφενδονηθέντες, εκ του cr ν

μετεώρου κατεφέροντο, και άπαντα διερρήγνυον πή δε

λ/ 2/ » / ν ή ν /

άλλα άττα φρικωδέστερα ξυνέβαινε, γενόμενα μεν πολλά ν ΥΝ -'

κις πρότερον, και αεί εσόμενα έστ' αν γή τε ή και φύσεως ιο ν -ν κι

αμαρτήματα, τότε δε κατά το μάλλον άπαντα άμα συνενη λ/ αν -

νεγμένα συχνοι δε άνθρωποι τεθνήκασι των πολλών τε και

ήγνοημένων των γε μήν δυνατών και εν τη συγκλήτω βουλή
Υ ν > " " Αν r 2/

αναγεγραμμένων Ανατόλιον μόνον διαφθαρήναι ξυνέβη, άν

-ν - Υ.

δρα τή τε τών υπάτων αξία τετιμημένον, και πρός γε το 15

/ Α" ν ? " - r 2. w

φροντίδα τίθεσθαι και επιμέλειαν των βασιλέως οίκων τε και

κτημάτων αρχήν ειληχότα. κουράτωρας δε τούτους καλούσι
& "ν Υ -ν 1 γ « > Μ 2. " ν "

Ρωμαίοι, εκείνος δή ούν ο Ανατόλιος ετύγχανε μεν καθεύ

Ρ. 147δων εν τώ ειθισμένω
- μενα θαλάμω,
μω, μάρμαρον
"ν
μαρμας δέ τι των πλησιαί
ί. τλη Μ Αν - w Αν

τατα της κλίνης προσπεπηγότων τή οικοδομία, και ευπρεπώς2ο

παρατεταμένων, οποία πολλά ες κόσμου και πολυτελείας επί
δειξιν κατακoλλώσι τους τοίχοις οι προς ταύτα δή τα περιττά
Υ > - "ν

και ουκ αναγκαία ποικίλματα πέρα του μετρίου διακεχηνότες:

2. τόντε αέρα R., τον τότε α. vulg. 11. άμα om. R. συνηνεγμένα
edd. 14. διαφθαρήναι R., φθαρήναι νulg. 16. βασιλέων R.
2 Ι. παρατεταμένον R.
stellac veluti in subdivo loco per tecta conspicerentur, rursusque
confestim in pristinam compagem coirent; alibi vero columnae in
pergula alicuius domus positae , vi succussionis excutiebantur, proxi
masque domos supervectae, in remotiores aedes veluti funda ex
alto emissae, omnia perfringebant : alibi vero alia nonnulla etiam
Ιhorribiliora acciderunt, guae quidem frequenter antea contigerunt,
semperque contingent, φuamdiu et terra erit et naturae peccata;
sed tum vel maxime omnia simul acciderunt. Μulta quoque plebeiorum
atque obscurorum hominum turba periit, potentiorum vero, φuique
senatorii ordinis erant, solus Αnatolius periit, vir consulari digni
tate clarus, φuique praeterea regiarum aularum curam gerebat, eius
que facultates administrabat, curatores eos vocant Romani. Ιlle ita
que Αnatolius in consueto sibi cubiculo dormiebat, cum marmor
φuoddam ex iis, quae proxime toro suo aedificio ipsi infixa erant,
ornateque protensa, qualia multa ornatus et magnificentiae ostenta
tionisque causa muris adaptari solent ab iis, qui supervacaneis hiscc
"minimeque necessariis ornamentis supra modum oblectantur : illud,
inquam, marmoreum pondus, abruptum vi succussionis et loco suo
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. [1. 285
w. -ν Υ -

εκείνο δή ούν το άχθος απορραγέν υπό του σάλου και αφει-Α. C,557 Αν Αν - Αν * «Α- C!
μένον, εμπίπτει γε αυτώ αμφιτή κεφαλή και κατέαξεν άπα- . . 3"
- Υ - -ν Υ

σαν και ο μεν εις τοσούτον μόνον αρκέσας επιτή πληγή εις
όσον ανοιμώξαι βαρύ τι και υποκάρδιον, πάλιν επ' αυτής
γν -ν Υ - "- η /

5έκειτο της ευνής, τώ θανάτω

2/ -
πεπιλημένος, Υ
- Αν

δ'. Ήδη δε ημέρας επιφανείσης, ασμενέστατα εθεώντο

Α- -- ν ν

αλλήλους υπαντιάζοντες οι φίλτατοι και ξυνήθεις,

Υ "ν γ. 2',
και συν Β
ε / 2. - - C , η Μ.

ολοφυρμώ εμπλεκόμενοι ήσπάζοντο σφας ως εκαστοι, ήδόμενοι

τ" γ Αν > ν Α Υ "

τε άμα και απιστούντες, έπει δε Ανατόλιος νεκρός εφέρετο,V. 1ο3

τoκαι επί την ταφήν απεχώρει, τότε δή ένιοι του ομίλου διε
- Χ/ Υ 2/

θρύλλουν, ώς άρα ενδικώτατα είη ανηρημένος, άδικός τε ες w w CΗ -

τα μάλιστα γεγονώς και πολλούς πολλά όσα των οικείων αφη

ρημένος, ότι τε αι γραπται σανίδες εκείναι και τα ράκη
ι C ν Υ Α Υ -ν Υ ν (Α \ η.

τα υποπόρφυρα ες τόδε αυτώ απετελεύτησαν, ά δή πολλά

-ν "ν ? 4, " Υ" " , " 1 Υ

15τοίς τών ευδαιμόνων οίκoις θαμά επέβαλλε, την εις βασι

λέα εύνοιαν προϊσχόμενος, και ταύτη άπαντα εσφετερίζετο,
". 2 2. w η "ν

βιαζόμενος μεν αναίδην και αναρρηγνύς τα βουλεύματα των C - - ν - "

αποιχομένων, χαίρειν δε πολλά λέγων τους νόμοις, οι δε

ν -ν Α" 2 Ω.." . - - /

τους παίδας κληρονομείν εθέλουσι της των φυσάντων περι

/ Αν w γ γ. -ν / Υ ν

2οουσίας, τοιαύτα μεν ουν εν τοις πλήθεσιν εψιθυρίζετο, και

έδόκει διαφανώς ή αιτία του ξυνενεχθέντος εύρήσθαι, εγώ δε
Υ κ" - \ Υ Υ/

αμφί ταύτα λίαν διαπορώ, και ουκ έχω απισχυρίσασθαι,

2. αμφιτή κεφ. R., επί τή κ. vulg, 9 άμα om, R. τα, πολλούς
πολλά όσα. Sic correxi, Intpr quam multis multa, πολλά όσα R.,
πολλούς όσους νulg. . 14. εις pro ες Ρar, απετελεύτησεν R. 17.
impudentius Ιntpr., ανέδην R. et vulg, 21. του ξυν, ευρ. R., ευρ.
του ξυν. vulg.
motum, in ipsius caput corruit, totumque confregit. Αtque hic qui
dem cum tantulum temporis plagae illi supervixisset, ut gravem
quendam et ex imo pectore ductum gemitum ederet, rursus in le
ctulo decubuit, morte oppressus.
4. Die vero iam illucescente, libentissime amicissimi ac fami
liares sese mutuo conspicati sunt, obviam alii aliis facti, et cum
ploratu ipsos amplexantes exosculabantur, utpote gaudentes simul
ct diffidentes, Cum antem Anatolii funus efferretur ac sepeliretur,
tum vero quidam e turba spargebant in vulgus, eum iustissime e me
dio sublatum , φuippe qui iniustissimus fuisset, multosque suorum
amicorum spoliasset, guodque illae scriptae tabellae et subpurpu
rei panni hunc exitum habuissent, φuos ille frequenter opulentio
rum domibus imposuit, praetexens benevolentiam erga Imperato
rem ; eaque ratiοne omnia sibi corrogabat, convellens impudenter
et resignans extremas mortuorum voluntates, legibus longum valere
iussis, quae volunt, ut liberi parentum suorum bona haereditate cer
nant. Τalia itaque apud vulgus susurrabantur, tantique mali causa
cxplorata compertaque esse videbatur. Εgo vero de his vehementer
 286 ΑΟ ΛΤΙΙΙΑΕ

Α. Ε; ότω
-
"ν w
δη τρόπω
ι 1.
ήν ό συμβαίνει,
"ν
/
η
3.
γάρ 21 2.
αν εύκτόν τι χρημα
Μν

Α"

" " σεισμός και πολλού άξιος επαίνου, είγε διακρίνειν ήπίστατο
ν ν γ "ν Υ -ν ν "

τους μοχθηρούς από των αγαθών, και τους μεν ανήρει κα

κώς, τους δε εσπένδετο και ξυνεχώρει, καίτοι ει και άδικον
Υ - Αν

ως αληθώς δοίημεν εκείνον γεγονέναι, αλλ' ήσαν και άλλοι ως 5

"ν Υ Αν

D πλείστοι
Υ εν !-
ανά την πόλιν παραπλήσιοι, μάλλον μεν ουν και ι Υ 5 C w 2 ' Υ" - Α' C ν Υ

άδικώτεροι
θείς μεμενή
πλήν αλλ' ο μεν ανήρπαστο
δήλ
εξαπίνης, οι δε
3δε οάδιον δ απα 2/ Υ
ις μεμενηκασιν ουκουν, oιμαι, δηλον ουσε ραδιον διαγνω
Αν Cr « / "

σθήναι, ανθ' ότου μόνος εξ απάντων Ανατόλιος απεβίω, 2 "ν

επει και ο Πλάτωνος λόγος αθλίους κατά το μάλλον είναι φησιτο

και κακοδαίμονας τους, όσοι κάκιστα βιούντες μή ενταύθα
ν Υ " - c ΧW 2η , " 2\ 2/
δίκας αποτίσαιεν των ήμαρτημένων, ή ολέθρω βιαίω ή άλ
Υ

λως πως τετιμωρημένοι, άλλ' ούτως απέλθοιεν καθάπερ οι

στιγματίαι των οικετών τους αδικήμασι πεπελιδνωμένοι, και
ν 1 y r ? " cr Υ - Μ.

το μή εκκεκαθάρθαι άπoκερδάναντες ώστε ει τούτο θετέον, 15

Υ 2/ 3. κν 4 -ω

ευτυχέστερος άρα ήν εν αυτοίς ο πεπονθώς του σεσωσμένου. - "- Αν «ν γ.

αλλ' εκείνην μεν προσείναι την δόξαν ταις των ανθρώπων

"ν " Α

Ρ.148 ψυχαίς και εμπεπηγέναι ώς μάλιστα εατέον, ίσως γάρ αν

ένιοι των πονηρών, δέει γούν του κακώς απολείσθαι, μετα
ν 2 η ι 2/ » Υ. α 2/ Υ Αν

βάλλοιντο επί τά μέτρια. εύδηλον δε, ως ούτε ει περιή τις2ο

5. δόθημεν R. 8. ουκούν R. 13. ούτως R. , ούτω vulg.
15. εκκεκαθάρθαι. Sic correxi, Intpr, repurgarentur, εκκεκάρθαι
Β. et vulg. 16. σεσωσμένου R. et Intpr. φuam φuί salυus e
τ'αserit, εσομένου vulg. 17. εκείνην R. et Lugd. mg., εκείνος
Lugd. 1. m., εκείνω 2. m. , εκείνου edd. προσ. τήν δόξ.
R., την δόξ. πρ. vulg, 18. ευκτέον Ρar. 19, μεταβάλλοιντο
Lugd. et ed. pr., μεταβάλειντο R., μετεβάλλοντο Ρar, 2ο άδηλον R.
ambigo, neque possum affirmare, φua ratiοne contingant. Εsset
enim profecto terrae motus res optabilis magnaque laude digna, si
nosset discernere malos a bonis, atque illos quidem male perderet ,
Ιhis vero parceret atque indulgeret. Αtqui ut maxime hoc demus,
iniustum illum fuisse, sed erant alii φuamplurimi ei similes, vel po
tius multo iniustiores : at hic repente quidem abreptus est, alii in
demnes sunt relicti. Quocirca neque clarum neque facile intelle
ctu censuerim, cur solus ex omnibus Αnatolius exstinctus fuerit: cum
etiam ex Platonis sententia magis miseri infelicesque sint, guotquot
pessime viventes non in hac vita poenas peccatorum luerint, vel vi
olenta nece, vel alio aliquo modo puniti, sed ita decesserint, φuem
admodum servi stigmatiae, scelerum notis infecti, priusquam illae
expunctae expurgataeque fuerint. Quocirca si hoc statuendum est,
felicior fuerit, gui iam punitus est, φuam qui puniendus manet
Ceterum Platonis quidem sententiam hominum animis infixam esse,
quam maxime exoptandum est, Fortassis enim monnulli improbi ho
mines, metuentes, ne male pereant, ad saniorem mentem redeant
Ιllud vero est manifestissimum, φuod neque si quis diutissime su
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 5. 287
-, w. w > - ν Α' Υ η "υ Υ Υ , Υ:
επιπολύ και άδεώς ευημεροίη, απόχρη τούτο εις απόδειξιν Α. c. 557
- Χ/

δικαιοσύνης, ούτε πάντως το τεθνάναι, ει και ωμότατα, έλεγ- Ι. 3ι

γ\ "' Αν r Υ Α' "» 1 w. Υ r " /

χος αν είη του πλέον αδίκου, αλλά την αληθεστάτην βάσανόν

ν Υ / "ν y Αν c) " Υ

τε και αντίδοσιν τών ενταύθα βεβιωμένων, ήτις ποτέ έστιν,

" . - γ. " Υ * ν ν 3. ν " 2/

5εκείσε ελθόντες εισόμεθα. λεγόντων μεν ουν περί τούτων άλ - γ

λοι, τυχόν μεν ταύτα τυχόν δε έτερα, ώσπη εκάστω ή βουλο
μένω εμοί δε του προτέρου λόγου μεταληπτέον,
έ. Τότε γάρ και εφεξής επι πλείστας ημέρας κίνησις
της γης εγίγνετο, βραχεία μεν και ουχοϊα την αρχήν επήλθε, Β
Η -w - "

ποικανή δε όμως τα λειπόμενα διακυκήσαι τερατείαι τε ενεδή

μουν ευθύς και προαγορεύσεις παράλογοι, ώς αυτίκα μάλα
και του παντός κόσμου απολουμένου απατεώνες γάρ τινες
και οίον θεοπρόποι αυτόματοι περιφοιτώντες, άττα αν έδόκει
Υ - Υ ν ν - Σ» ν \ γ« ν- "

αυτοίς, εχρησμώδουν, και μάλλον έτι τους πολλούς εξεδειμά

κ. Χ' " C / 2 " 7. Α'

15τουν , τω ήδη κατεπτηχέναι ραδίως αναπειθομένους ούτοι τε

4. Υ «ν Αν C " Υ

οι μαίνεσθαι εική και δαιμονάν υποκρινόμενοι, δεινότερα επε

" ν ν. - Υ -"

φήμιζον, ως δή υπό των προσπεφυκότων αυτοίς φασμάτων

Μ - Αν

τα εσόμενα δεδιδαγμένοι , και μάλα επί τη κακοδαιμονία με

ν - ν χ

γαλαυχούντες, άλλοι δε αστέρων φοράς και σχήματα εκλογι- C

2οζόμενοι, μείζονας συμφοράς και κοινήν μονονουχί ανατροπήν
των πραγμάτων εδήλουν και υπηνίττοντο, είωθε γαρ εν τοις
το κυνήσαι R. 17. προσπεφυκότων R. et Ιntpr adnata sίbί, προ
πεφ. vulg. 21. υπηνίττοντο R., υπαινίττοντο vulg.
pervivat, et impune prospera ei omnia succedant, hoc sufficiat ad
probandam ipsius iustitiam, neque si quis moriatur, et quidem a
troci admodum morte, certum argumentum fuerit maioris iniustiti
ae, sed certissime nobis explorata cognitaque erit vitae hic actae
ratio et punitio quaenam sit, quando co pcrvenerimus, Sentiant
igitur et dicant hisee de rebus alii quidem hoc, alii aliud, prout
cuique visum fuerit; mihi vero ad ea, quae narrare coeperaun, est
redeundum.
5. Τum enim et per plurimos deinceps dies terrac motus est factus,
exiguus quidem, neque qualis initio fuerat, sed satis validus ad ea,
quae reliqua erant, disturbanda. Ρrodigia etiam quaedam absurdae
que praedictiones in vulgus spargebantur , tanquam mundo universo
iamiam perituro. Impostores enim quidam ac veluti vales ultronei
oberrabant, φuae ipsis collibuisset vaticinantes, multoque magis ple
rosque perterrefaciebant, facile ob pavorem, φuem iam conceperant,
persuasos, Hi porro et furere se atque a daemone exagitari simulan
έes, graviora ominabantur, tanquam a spectris, quae se ipsis offere
Βant, futura edocti, et vehementer sua miseria gloriantes. Αlii vero
astrorum decursus aspectusque expendentes, maiores calamitates et
communem tantum non rerum omnium subversionem interpretabantur
ac denuntiabaut. Solet enim istiusmodi hominum turba difficillimis
 288 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C.557
Ι. Ι. 31 δεινοίς αει οτών τοιούτων ανθρώπων εσμός αναφύεσθαι. ε
" w cr 3. Αν « Η Α' γ Αν Α

ψευσατο δε όμως ευ ποιουσα εκατερα μαντεια, εχρην γαρ,

γ. 2. " « Α Υ 1, >

oίμαι, και ασεβείας φεύγειν γραφήν τους τα τοιαδε ονειροπο

λούντας, και μηδενότιούν πλέον γνώσεως πέρι τό κρείττονι
/ Υ ν Α Υ Α. Μ. κι και Υ 4, -- " «

καταλιμπάνοντας, αλλά γαρ ουδείς όστις ήν εν τώ τότε ο5

μή λίαν δεδιώς και εκπεπληγμένος, λιταί τοιγαρoύν εκασταχού
Υ κ

και ωδαι ικετήριοι ήκoύοντο, απάντων εις τούτο αγειρομέ

' r ν Υ /

Dνων τά τε λόγω μεν αει επαινούμενα, έργω δε σπανιώτερον

ν ν ι ν Υ ν " Α. ι

V. 1ο4βεβαιούμενα, τότε δή προθυμότατα επράττετο δίκαιοί τε γάρ

2. - ζ ι

αθρόον απεδείκνυντο άπαντες ες τα συμβόλαια τα προς αλλή-ιο 2/

λους, ώς και τους άρχοντας το κερδαλέον αποβεβληκότας μετά

Αν r - 2/

των νόμων τάς δίκας ποιείσθαι τούς τε άλλως δυνατούς εφ'

Φ. - Αν "ν Αν

εαυτών ήρεμούντας, όσιά τε δράν και απέχεσθαι των αισχί

στων, ένιοι δε και παντάπασι την δίαιταν έξαλλάξαντες, μο 2/ " w

νήρη τινά και όρειον ήσπάσαντο βίον, και τιμάς και χρή-15 Υ

ματα και οπόσα ήδιστα παρ' ανθρώποις μεθέντες και ανηνά

μενοι, πολλά δε και τους ιερούς προσήγετο δώρα, και νύκτωρ
Ρ. 149οί κράτιστοι των αστών, περινοστούντες τάς λεωφόρους, έδω
"ν 2 η ν " Υ - 1.

δή τε άφθύνω και περιβολαίοις εφιλοφρονούντο τουτους δή r Αν

τους άχρείους και οικτρoτάτους, οποίοι πολλοί τα σώματα2ο

πεπηρωμένοι επί του εδάφους ερρίφαται, τα αναγκαία ερανι
2, όμως add. ex R. 3. τα add, ex R. 9. έπράσσετο R. . ιο.
εις Ρar. pro ες. ι Ι. Ρro μετά Ρar. κατά. 14. εξαλλάξαν
τες R., εναλλ. vulg. 15. και τιμ. και χρ. R. et Ιntpr., χρήμ.
και τιμ. νulg. 16. μεθελτόντες R. 21. ερρίφανται R.
temporibus pullulare, Utrumque vero vaticinium publico bono vanum
fuit. Οportebat enim mea sententia etiam impietatis arcessere talium
somniorum interpretes, nullamque ampliorem rerum futurarum cogni
tionem Deo relinquentes. Ceterum memo tum temporis erat, φui non
metu vehementer perculsus attonitusque esset. Οuocirca vota φuoti
die nuncupabantur, hymnique supplices audiebantur, omnibus in unum
congregatis , et quae verbis quidem semper laudantur, re autem ipsa
raro confirmantur, tum utique promptissime praestabantur. Iusti
enim confestim omnes in mutuis contractibus videbantur , adeo ut et
principes quaestui renuntiantes, ex legum norma iudicia exercerent, et
qui potentiores essent, φuiete modesteque se gerentes, iusta aequaque
facerent, et a turpibus factis abstinerent. Νonnulli vero, vitae insti
tuto prorsus immutato, solitariam guandam et montanam vitam sunt
amplexi, opibus et honoribus omnibusque rebus, quae hominibus
solent esse gratissimae, renuntiantes ac valedicentes, Plurima etiam
templis donaria offerebantur, et noctu lautiores opulentioresque cives
plateas obeuntes, largo cibo et vestibus donabant egenos miserrimos
que homines, qui frequentes claudi aliisque membris mutili humi iace
bant, stipem mendicantes. Ηaec autem omnia ad certum aliquod tem
pus fiebant, recenti videlicet adhuc et vigente metu. Simulac Vero
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 6. 289
r Αν w cr c Α ν 2 «»

ζόμενοι, ταύτα δέδε άπαντα

2" 3-2
όητώ τινι χρόνω άνεμετρείτο, έως Λ.
Υ/ ι
C. 55%
Ι. Ι. 3 Ι Υ ν w " Α' η y

έναυλον έτι το δέος υπήρχεν έπει δε λώφησίς τις και ανακω-" "
χή του κινδύνου υπεφαίνετο, αυτίκα οι πλείστοι επανήεσαν
Υ w Υ / - Ψ ΥΥ C ν C ν Υ η

εις τα
5ώς ειθισμένα,
αληθώς, ουδε καλοίτο
ευσέβειαδεστεοοά
αν ή τοιαύτηw ορμή ου δικαιοσύνη
> και < η ε ν.
ς άληθώς, ούδε ευσέβεια στερρά τε και ενεργός, οποία υπό
* «..« Υ Αν «ν "ν

δόξης ορθής και προθυμίας εμβριθεστάτης τώ λογισμώ πέφυ

- ν /

κεν εντυπούσθαι, αλλά μηχανή τις άτακτος και οίον εμπορία Β 7. Αν Αν

σφαλερωτάτη, εφ' ώ το παρόν δήθεν εκφυγείν και παρακρού

- ν 3. Υ - ΧΡ cr " 4 Υ ,

σασθαι. των μεν ουν αγαθών έργων ούτω δή τι προς ανάγκης

ν 2' Χ ν Αν

τοαπογευόμεθα έστ' άν το δεδιέναι παρή.

/ r w y - Μ. «. w Λιν Υ ν

ς. Πάλιν δε εν τώ τότε οι περί των αναθυμιάσεων

λόγοι ελέγοντό τε και αντελέγοντο και ήν πολύς ανά τους
- c Υ - r

ξυλλόγους ο Σταγειρίτης όνομαζόμενος, νύν μεν ως ορθότατα

Υ., - - w ν

είη περί τούτων φυσιολογήσας και διαγνούς τάς αιτίας, νύν

ν < > - Υ

15δε ώς ήκιστα του αληθούς εστοχασμένος, ένιοι δε την εκείνου

βεβαιούν οιόμενοι δόξαν, ότι δή πνεύμα παχύ και καπνώδες
υπό τους σήραγγας της γής περιειργόμενοντάς τοιάσδε ποιεί
ται κινήσεις, προυτίθεσαν εν τώ λόγω τούτο δή το υπό Αν ε " ν

θεμίου πρότερον μεμηχανημένον, ουτος γάρ δή ο Ανθέμιος, ο

χ ν - C

2οπατρίς μεν αυτώ υπήρχεν αι Τράλλεις ή πόλις, τέχνη δε τα

των μηχανοποιών ευρήματα, οι δή την γραμμικήν θεωρίαν
επι την ύλην κατάγοντες, μιμήματά τινα και οίον είδωλα των
2/ Αν 2/ -ν "

όντων δημιουργούσι. γέγονε δε άριστος εν αυτοίς εις τα μά

13. ο Παγειφίους R. pro ο Σταγ. ορθώτατον R. 15. δε R.,
δή vulg.
19. Αrthmesίus Intpr. 2o. αυτώ add. ex R.
malum remitti ac cessare coepit, confestin plerique ad pristinos mores
redierunt. Vocari autem possit talis animorum motus atque impetus
non iustitia revera neque pictas, solida pariter atque efficax, qualis
ex recta opinione et constantissimo studio in animis efformari solet,
sed machinatio quaedam incomposita, et veluti nundinatio fallacis
sima, ad subterfugiendum ac propulsandum malum instituta. Βona
itaque opera, ita demum necessitate cogente, degustamus, quamdiu me
tus premit.
6. Ρer id vero tempus variae rursus disceptationes de exhala
tionibus sunt habitae, frequensque erat Αristotelis in congressibus
mentio ; modo , tanquam rectissime de his disseruisset, earumque
causas intellexisset , modo, tanquam a vero aberrasset. Νonnulli
vero ad sententiam Αristotelis confirmandam ac stabiliendam, φuod
nimirum crassus et fumosus spiritus sub terrac concavitatibus cou
clusus eiuscemodi motus efficeret, in medium attulerunt tale quip
piam antea ab Αnthemio ingeniose excogitatum atque effectum. Αt
qui Αnthemio huic patria quidem fuit urbs Τralles, ars vero inven
tiones machinarum fabricatoribus usitatae, φui linearcm speculatio
nem ad materiam traducentes, imitationes quasdam et veluti simu
lacra rerum vere existentium fabricantur. Εxcellens vero hac in
Αgathίαs. 19
 29ο ΑGΑΤΗΙΑΕ
Αβίβ, λιστα και εις άκρον ήκων της μαθηματικής επιστήμης, καθά
""" που και εν τοις καλουμένοις γραμματικούς ο αδελφός τούτου
ΙΜητρόδωρος και μακαρίσαιμι αν έγωγε αυτών την μητέρα,
ούτω ποικίλης παιδείας ανάπλεων γονήν αποκυήσασαν τούτω
τε γάρ τώ άνδρε τέτoκε, και Ολύμπιον, νόμων τε ασκήσει 5
και αγώνων δικαστικών εμπειρία προσεσχηκότα και πρός γε
DΔιόσκορον και Αλέξανδρον, άμφω ιατρικής δαημονεστάτω.
τούτων δε Διόσκορος μεν εν τη πατρίδι κατεβίω, τα εκ της
τέχνης μάλα ευστόχως επιδεικνύμενος έργα άτερος δε εν τή
πρεσβύτιδι Ρώμη κατώκησεν εντιμότατα μετακεκλημένος. Αν-το
θεμίου δε και Μητροδώρου το κλέος απανταχού περιαγόμε
νον, και εις αυτόν αφίκται τον βασιλέα, τoιγάρτοι μετά
πεμπτοι εν Βυζαντίω παραγενόμενοι, και αυτού τον λειπόμε
νον διανύσαντες βίον, μέγιστα εκάτερος της ιδίας αρετής
γνωρίσματα παρεστήσατο ο μεν νέους πολλούς των ευπατρι-15
Ρ.150δών εκπαιδεύσας, και της παγκάλης εκείνης μεταδους διδα
σκαλίας, ως και πόθον άπασι το μέρος εμβαλείν της αμφι
τους λόγους επιμελείας, ο δε θαυμάσια ηλικα δημιουργήματα
κατά τε την πόλιν και άλλοθι πολλαχού τεκτηνάμενος, άπερ
oίμαι, ει και μηδέν ότιούν περί αυτών λέγοιτο, πλήν αποχρή-2ο
σει οι ες αείμνηστον δόξαν έστ' αν έστήκoι και σώζοιτο, αλλά
γαρ ότου ένεκα τούδε του ανδρός επεμνήσθην, εκείνόμοι και
2. αδελφ, τούτ. R., αδελφ, ο τούτ, vulg. 3. et ττ. Μετρόδ. edd., 4.
τούτω γάρ R. 6. προεσχ. coni. Cl. , 1o. εντιμώτατα R. 17. αυτού
add. vulg. ante μέρος. 19 κατά om, R. in ord. et τε in mg.
arte fuit, et in mathematica scientia eximius, φuemadmodum et in
iis, qui Grammatici vocantur, frater ipsius Μetrodorus. Εt certe feli
cem iudicaverim ipsorum matrem, φuae adeo varia eruditione refer
tam prolem ediderit. Duos enim hosce viros peperit, et Οlympium,
legum exercitatione et forensium controversiarum tractatione peri
tiaque clarum, praeterea Dioscοrum et Αlexandrum, ntrumque medicae
artis peritissimum. Αtque ex his quidem Dioscοrus in patria vixit,
et praeclara edidit artis suae documenta, alter vero in veteri Roma
Ηabitavit , honorifice admodum evocatus. Αnthemii autem et Μetro
dori gloria ac fama cum longe lateque esset propagata, ad ipsum
etiam Imperatorem pervenit. Quocirca Βyzantium accersiti vene
runt, reliquamque vitam ibi transegerunt, maxima uterque virtutis
propriae indicia sive specimina edentes , hic quidem multos iuvenes
nobilium filios erudieus, et pulcherrimae illius disciplinae participes
efficiens; adeo ut litterarum cloquentiacque desiderium ac studium
omnibus, quantum poterat, iniiceret: alter vero summae admirationis
fabricas cum in urbe, tum aliis quamplurimis in locis conficiebat; quae,
arbitror, etiamsi de iis nihil dicatur, per se ipsae sufficiunt ad per
petuam ei gloriam conciliandam, φuamdiu steterint salvaeque fuerint.
Ceterum, φuam ob causam huius viri mentionem fecerim, id a me
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 7. 291
δή
τώ αυτίκα
μεν τωνλελέξεται
ρητόρων. ανήρ τις εναναγεγραμμένος,
καταλόγω Βυζαντιω Ζήνων όνομα,Α.C.
άλλως δε Ι. Ι. 3557
ι
- ν ν -" " " > - Αυ

διαφανής και βασιλεί γνωριμωτατος, κατοικεί αγχου που του.

Ανθεμίου, ως δοκείν εκατέρω ήνώσθαι τω οίκω, και υφ' ενί
5τέρματι διαμετρείσθαι. προελθόντος δε χρόνου, έρις αυτοίς Β
ενέπεσε και δυσκολία ή του διοπτεύεσθαι χάριν, τυχόν ου
πρότερον ειθισμένον, ή νεωτέρας οικοδομίας πέρα του μετρίου V. το5
ές ύψος αρθείσης και τώ φωτί λυμαινομένης, ή άλλου του
πέρι, οποία πολλά τους πλησιαίτατα προσοικούσι διαφιλονει
τοκείσθαι ανάγκη.
ζ. Τότε δή ούν ο Ανθέμιος υπό τού εναντίου άτε δι
κηγόρου καταρητορευόμενος, και ουχ οιός τε ών τη δεινότητι
των ρημάτων εκ των ομοίων αντιφέρεσθαι, ο δε εκ της οικείας
αυτόν αντελύπησε τέχνης τρόπω τοιώδε. δόμον τινά υπερώ
15ον ο Ζήνων εκέκτητο, ευρύν τε λίαν και διαπρεπή και περιεργό
τατα πεποικιλμένον, ενώ δή τα πολλά εμφιλοχωρείν ειώ-C
θει και εστιάν τους φιλτάτους τούτου δε τα πρός τό εδά
φει ενδιαιτήματα της Ανθεμίου όντα ετύγχανε μοίρας, ως
το μεταξύ τέγος τώ μένες οροφήν, τώ δε ες βάσιν παρατετά
1. λελέξεται R., λέξεται vulg. 4. τω οίκω Lugd. ι. m. (Cl.) et
Ιntpr, μtrisφue ίuncta esse domicilia, R. Lugd. corr, et cdd.
τω οίκω. 8 άλλου του R., άλλου του τινος νιulg. 1 ι. άτε
δικηγόρου R. et Ιntpr. ut causas procurante, άτε δή κατηγόρου
vulg. 12. καταρρητορ. vulg. 13. ο δε εκ R., ο δ' εκ νulg. 14.
αυτόν om. R. 15. ενέκτητο R. διαπρεπές R. 19. τώ -
τώ correxi, το - το R. et vulg.
et φuidem statim dicetur. Εrat Βyzantii vir Ε
nomine Ζeno,
τhetorum quidem catalogo adscriptus, clarus alioquin et Imperatori
notissimus. Ηabitabat is iuxta Αnthemium , ita ut viderentur utroque
«domicilio uniti , et uno codemque termino esse circumscripti. Suc
cedente vero tempore contentio guaedam et simultas inter eos inci
«lit, sive prospectus causa, quod fortassis antea fieri non solebat,
sive quod novum aedificium nimis alte elatum lumini officeret, ant
alia aliqua de causa, prout multas inter eos, qui φuam proxime ha
Βitant, controversias suboriri est necesse.
7, Τum itaque Αnthemius ab adversario, utpote actore et accusa
tore, dicendo victus, cum non posset eloquentia gravitateque verbo
rum paria cum ipso facere, ex ca, φuam norat, arte hanc illi contra
molcstiam rependit, Domum quandam excelsam habebat Ζeno, νalde
amplam et pulchram et curiose admodum exornatam, in φua et ipse
frequenter versari solebat et amicissimos quosque conviviis excipere.
Ηuius vero inferiora habitacula solo proxima erant ex parte domus
Αnthemii, ita ut intermedium tectum, altera sui parte ad fastigium,
altera ad basim protensum esset. Ibi itaque magnos lebetes aqua ple
nos per diversa domus spatia constituit, hos vero exterius fistulis
 292 ΑGΑΤΗΙΑΕ
Αν 3. cr

Α.C. 557 σθαι. ενταύθα

Ι. Ι. 3ι 2'W.
δή ουν λέβητας μεγάλους ύδατος εμπλήσας, "ν - / Υ ν ν Υ - «ν

-
διακριδόν έστησε πολλαχού του δωματίου, αύλους δε αυτοίς 2

έξωθεν σκυτίνους περιβαλών, κάτω μεν εύρυνομένους ώς ά

πασαν την στεφάνην περιβεβύσθαι εξής δε καθάπερ σάλπιγγα
υποστελλομένους, και ες το αναλογούν τελευτώντας, ενέπηξε5
ταϊς δοκούς και ταις σανίσι τα απολήγοντα, και ες το ακρι \ -ν

Dβες ενεπερόνησεν, ώς και τον εν αυτοίς απειλημμένον αέρα 2/ Αν >

αφετόν μεν έχειν την άνω φοράν, διά της κενότητος ανιόντα
και γυμνή προσψαύειν τή οροφή κατά το παρείκον και τη
βύρση περιεχόμενον, ήκιστα δε ες τα εκτός διαρρείν καιιο -- y «ν Αν

υπεκφέρεσθαι. ταύτα δή ουν εκ του αφανούς καταστησάμενος,

πυρ ενήκε σφοδρόν υπό τους των λεβήτων πυθμένας, και φλόγα
" ... " ν Υ Α' w "ν Cf ιν Λ Υ Υ

εξήψε μεγάλην αύτίκα δε του ύδατος διαθερομένου και ανα

καχλάζοντος, ατμός επήρτο πολύς και ανερριπίζετο παχύς τε Υ

και πεπυκνωμένος ουκ έχων δε όπη διαχυθείη, επί τους αυ-15

2 -ν Αν

λους ανείρπε, και τη στενότητι πιεζόμενος, βιαιότερον ανε

/ αν Αν " Α' Σ» " Υ ζ. "

Ρ. 151 πεμπετο, εως τη στεγη προσπταιων ενδελεχέστατα, εδόνησεν

V @ η Μ.

άπασαν και διέσεισεν, όσον υποτρέμειν ήρέμα και διατετριγέ

ν ν 4. 4. Α Υ w ν r y / \ , 4 Α'

ναι τα ξύλα, οι δε αμφι τον Ζήνωνα έταράττοντο και έδεί

μαινον, και αμφί την λεωφόρον εξέπιπτον ποτνιώμενοι και2ο
βοώντες, και τώ δεινώ καταπεπληγμένοι φοιτών τε εκείνος
τ. δε ούν R. 6. τοίς δόκοις R. 7. ενπερόνησεν R. 9.
γυμ, . . . R. 13. διαθερoμένου R. Lngd. et cd. pr., διαθερμαι
νομένου Ρar., subsilienιe Ιntpr. Ιs, puto, vertere sibi videbatur
διαθορουμένου, φuod quidem nihili est. 14. παχύς R.
Lugd. in ord. et cd. pr., ταχύς ex Lugd. mg. Ρar., cίtus Intpr.
21. τε R., δε vulg.
coriaceis circumdedit, inferiori quidem sui parte latioribus, ut totum
lebetum ambitum obstruerent , deinde instar tubae in angustioren
formam redactas et in iustam proportionem desinentes trabibus et
tabulis earum extremitates infixit, accurateque infibulavit, ita ut et
aër iis fistulis conceptus, libero quidem in altum impetu ferretur, per
earum cavitatem sursum tendens , et ad nudum tecti fastigium, quoad
eius fieri poterat, eliam corio circumdatum pertingens, foras auten
nequaquam difflueret aut erumperet. Ηis itaque ex occulto ita dis
positis, validum ignem lebetum fundis subiecit, et ingentcm flam
mam excitavit. Statim vero fervente atque exaestuante aqua, vapor
multus excitatus et in altum sublatus est, rapidus pariter et densus :
cumque non haberet, φua diffunderetur, in fistulas efferebatur, an
gustiaqae pressus, maiore vi sursum tendebat, donce in tectum assi
duo impetu impingens, totum concussum commotumque fuit, adeo
ut tigna sensim tremerent atque striderent. Οui vero Ζenoni aderant,
mctu ac terrore corripiebantur, et in plateas sesc proripiebant, obte
stabundi et vociferantes , malique gravitate perculsi. Ille vero in
regiam se conferens, notos interrogabat, φuid ipsis de terrac motu
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 8. 293
εν τους βασιλείοις, ανεπυνθάνετο των γνωριμων, όπως αυτοίς τά.Α.α. 557
του σεισμού κατεφάνη, και μή τι σφάς ότωδηούν τρόπω διεδη-". ""
λήσατο των δε,,ευφήμει" λεγόντων, ,,ώ ' τάν" και ,,άπαγε",
και ,,μήποτε γένοιτο", και πρός γενεμεσώντων αυτώ ως δή
5τοιαύτα φευκτα και απαίσια τερατευομένω, ουκ είχεν ό, τι και
διανοηθεί, ούτε γαρ απιστίν εαυτό οίος τε ήν εφ' οίς ήπί-Β
στατο άρτιως γεγενημένοις, και διαμάχεσθαι κατηδείτο επι
πολύ τοσούτοις ανδράσι και ούτω καταμεμφομένοις.
ή. Τούτω δή ουν πολλώ τώ λόγω εχρώντο οι τάς ανα
τοθυμιάσεις και τα λιγνυώδη πνεύματα γένεσιν των σεισμών
αποκαλούντες, »και γάρ ο μηχανοποιός" έφασαν, την αιτίαν
διαγνούς όθεν την γην κινείσθαι συμβαίνει, παραπλήσια έ
δρασε, και τη τέχνη την φύσιν απεμιμήσατο.'' και έλεγον μέν
τι, ου μέντοι γε όσον ώοντο, εμοί γάρ τα τοιαύτα πιθανά
15μεν είναι δοκεί και κομψότερόν πως εξευρημένα, ούπω δε εν
αργή γνωρίσματα των ως αληθώς γιγνομένων, ου γαρ ότι τα
κυνίδια ταύτα δήπου τα Μελιταία επί ταϊς στέγαις διέρ-c
ποντα, σείουσί τε αυτάς και ανακινούσι, και ταύτα επιβα
δίσματι κουφοτάτω, ήδη που όμοιον φήσειεν άν τις είναι το
2oχρήμα, και τούτω καθάπερ ικανώ παραδείγματι χρέοιτο.
αλλ' εκείνα μεν παίγνια της μηχανοποιϊας, ου φαύλα μέντοι
ουδε ατερπή νομιστέον, των δε της ύλης αμαρτημάτων άλλα
άττα, (είπερ άρα και δεί;) ζητητέον τα αίτια, έπει ουδε τούτο
2. διεδηλήσαντο R. 3. ώ ταν R. 6. εφoίκη R. pro εφ' οις,
επίστατο edd. 7. αρτίως και γεγ. R. 16. ώς ins. ex R.
2o. χρεοίτο R. 23. δεί και R.
visum csset, et num aliquo cos damno affecisset " Τum illis ,,bona
verba , o amice' et ,,apage'' et ,,absit'' dicentibus, et practerea suc
censentibus ipsi, adeo odiosa infaustaque prodigiose narranti, φuid
cogitaret ignorabat. Νcque enim sibi ipse fidem derogare poterat de
iis, quae recenter accidisse, sciebat, et pudebat adversus tot viros
«liutius contendere, et quidem ita ipsum incusantes.
8. Ηac itaque fere ratiοne utebantur, qui terrae motus ab exha
lationibus fumosisque spiritibus gigni censent. ,,Νam ille machinarum
fabricator", inquiebant, ,,cognita causa, unde terrae motus gigni con
tingit, similia effecit, et arto naturam est imitatus'', et dixerunt qui
«lem aliquid, non tantum tamen ac putarant. Μihi enim hacc talia
elegantia φuidem esse videntur, sciteque adinventa, nequaquam vero
evidentes corum, guae vere fiunt, Ειο Νeque enim φuia ca
telli isti Μelitenses per solaria incedentes ea et agitant et commovent,
et quidcm levissimo incessu, similem fere aliquis rem csse dixerit,
aιφue hoc veluti idoneo documento utctur, Ceterum ludicrae illae
machinationes nequaquam despicabiles aut inclegantes sunt censendae,
defectuum vero terrac, aline quaedan, (si modo etiam conven",) φuae
reudae sunt causac, Siguidem ncque hoc solum Αnthemius in Ζυ
 294 ΑGΑΤΗΙΑΕ
" " - p χ/

Α. C. 557 μόνον
- Α- "
Ανθέμιος επί Ζήνωνι
" «ν
έμηχανήσατο, αλλ' άρα όγε κα
ν ν "

"τήστραψέν γε αυτού και κατεβρόντησε το δωμάτιον δίσκον

D μεν γάρ τινα εσόπτρου δίκην εσκευασμένον, και ηρέμα υπο
ν -ν «ω ζ Υ Α .. 2. «ν Υ "

κοιλαινόμενον ταις του ηλίου αντερείδων άκτίσιν ενεπίμπλα

της αίγλης και είτα μετάγων εφ' έτερα, πολλήν αθρόον αυ-5
-ν , " C C Υ Μ. χΛ 1

τώ κατηκόντιζε λαμπηδόνα, ως απάντων εφ' ους αν φέροιτο

Υ " w 4 ν / " ν

αμβλύνεσθαι τάς όψεις και σκαρδαμύττειν συντρίψεις δέ r - ν

V. 1ο6 τινας και αντιτυπίας σωμάτων επινοών βαρυηχοτάτων, κτύ

πους απετέλει σφοδρούς και βροντώδεις, και οίους εκπλήξαι
ν " Υ "- «ν - κ Η

την αίσθησιν, ώς εκείνον μόλις γούν διαγνόντα όθεν έκαστα το

γίγνεται, προκαλινδείσθαι αναφανδόν αμφί τω πόδε του βα
w -ν - -' Υ εκ

σιλέως,
• ,3
και κατηγορείν του γείτονος, ως κακού και
"στ' αανή- και 5ί»,-
άδικωτά
ν. w η ν -

του ώστε άμέλει και χάριέντι υπ οργης επεφθέγγετο. ποιη

η. 4 ν " ν 2 η Α

τικά γάρ παρώδει ρημάτια και ανεβόα επί της συγκλήτου

- Υ ν 7. Υ -ν ν

βουλής ώσπερ ειρωνευόμενος, ως ουχοίόντε αυτώ μόνω 15

2V Υ 1 / Α γ.

γε όντι ανθρώπω κατά ταυτον άμα πρός τε Δία τον άστερο

Ρ 152πητήν και ερίγδουπον, και πρός γε Ποσειδώνα τον εννοσί ν 2. Αν -ν w Υ και

γαιον διαμάχεσθαι καλά μένουν τήσδε της τέχνης και αυτά

Α 2. ν 2. ν ν "

δήπου τα αθύρματα ου μην ανάγκη την φύσιν έπεσθαι τού

"Υ - - \ " ψ. ν -

τοις και εξισούσθαι. πλήν αλλ' έκαστος μεν εχέσθω και τών-αο
ν Υ. w Υ w ν

δε πέρι οποίας αν και βούλoιτο γνώμης έμοι δε ες τον πρό

ν γ. /

τερον λόγον έπανιτέα.

4., αντερείδων add.
τα πόδε R.
ex R. et Ιntpr
17. Ποσειδώνα om. solis
R. etoppositum
Intpr., φuiradiίε: .. .
vertit ine
pte : et terram ipsam concutientem. εννοσίγαιον R., ενoσίγ.
νulg. 2 1. οποίαν - γνώμην R.
nonem machinatus est, sed et fulgura et tonitrua in domum tοrsit.
Discum enim in speculi speciem comparatum modiceque excavatum
radiisque solis oppositum splendore implebat, ac deinde aliorsum
transferens, ingentem confestim in domum eiaculabatur splendorem,
adeo ut omnium, in quos ferebatur, obtutum perstringeret atque obtun
«leret. Corporum etiam quorundam, quae valde essent sonora, col
lisiones complosionesque excogitans, immanes quosdam et tonitruo
similes fragores edebat percellendo sensui aptos , adeo ut Ζeno, cum
aegre tandem intellexisset, unde singula fierent, palam ad pedes Ιm
peratoris provolutus, vicinum accusarit ut improbum et sceleratum :
adeo ut et gratiosum quoddam atque elegans dictum ira ipsi excus
serit. Ρούticis enim quibusdam verbis alludens coram senatu pro
clamabat, veluti per ironiam et cavillum: se, homo cum esset, non
posse adversus utrumqne pariter, Ιovem fulminatorem et gravitonantem,
ct adversus Νeptunum terrac concussorem pugnare, Pulchra quidem
igitur sunt huiusce artis effecta, quantumvis ludicra, necesse tamen
non est, naturam haec sequi iisque exacquari. Celerum de his re
bus quam quisque volucrit sententiam teueat; mihi vero ad priorem
narrationem est redeundunι.
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 9. 295
θ'. Εκείνον μεν γαρ του χειμώνος εν τοισδε ή πόλις Α. c. 557
ετύγχανεν ούσα, και άπασιν επί πλείστας ημέρας σείεσθαι πως Ι. Ι. 3ι
έδόκει το έδαφος, και ταύτα ατρεμούν ήδη και πεπαυμένον.
έναυλον γαρ ταις ψυχαίς υπήρχε το πάθος, και υποψία εν
5έκειτο υποθoλούσα το λογιζόμενον. o δε βασιλεύς πολλά τών
οικοδομημάτων τα μεν σαθρά και ασθενή γεγενημένα, ένια Β
δε ήδη και καταπεπτωκότα, επανορθούν επειράτο, επεφρόν
τιστο δέ οι ες τα μάλιστα ο μέγιστος του Θεού νεώς του
τον δε πρότερον εμπρησθέντα υπό του δήμου, σφόδρα περι
εοφανή και θαυμάσιον ήλίκον εκ βάθρων αυτών και κρηπίδων
ανεδομήσατο, μεγέθους τε υπερβολή και σχήματος ευπρεπεία
και ποικιλία μετάλλων επικοσμήσας ήρεψε δε αυτόν εκ πλίν
θου οπτης και τιτάνου, πολλαχού και σιδήρω συνδήσας, ξύ
λοις τε ήκιστα χρησάμενος, ως αν μηκέτι ευκολώτατα πυρ
15πολοίτο. Ανθέμιος δε ήν ούτος εκείνος, ού δή αρτίως επε
μνήσθην, o έκαστα μηχανησάμενος και δημιουργήσας, τότε
δε αυτόν υπό του κλόνου το μεσαίτατον μέρος της οροφής
και άπαντα υπερβάλλον αποβεβληκότα, επεσκεύασέ τε αύθις C
ο βασιλεύς βεβαιότερον, και επί μείζον ύψος εξήρε καίτοι
2ο Ανθέμιος μεν εκπλείστου ετεθνήκει, Ισίδωρος δε ο νέος και
οι άλλοι μηχανοποιοι το πρότερον εν εαυτοίς αναθεωρήσαν
τες σχήμα, και τώ σωζομένω το πεπονθος οποίόν τε ήν και
7. ήδη και R., και ήδη vulg. επέων φρόντιστo R. pro επεφρ.
14 μηκέτι R. et Intpr. ne de cetero etc., μή vulg.

9. Ρer hanc enim hiemem hisce malis civitas premebatur, inco

lisque omnibus per multos dies concuti adhuc pavimentum videbatur,
tametsi quietum iam sedatumque esset. Insederat enim hominum
animis hoc malum, et suspicio in eis radices egerat, ratiocinationi
tenebras offundens. Ιmperator vero multa aedificia, quae partim vitium
fecerant, partim iam corruerant, instaurare adnitebatur. Praecipuae
autem curac ipsi erat augustissimum illud Dei templum. Ηoc vero
antea a plebe succensum, valde conspicuum atque admirandum ab ipsis
fundamentis iterato exstruxerat, magnitudinisque excellentia et
formae decore et varietate metallorum ornatius reddens ; cinxit vero
id ipsum ex latere cocto et calce, quae passim ferro inter se colliga
rat, lignis nequaquam usus, ne facillime conflagraret. Αnthemius
vero hic ipse erat, cuius paulo ante mentionem feci, φui singula et
artificiose excogitabat et exstruxerat. Τum vero mediam maxime
ipsius tecti partem collapsam, φuacque altitudine omnia, quae corrue
rant, superabat, Imperator firmiorein reddidit, et in maiorem altitu
dinem sustulit. Αtφue Αnthemius quidem iam dudum obierat. Isi
«lorus autem iunior aliique fabricarum structores priorem in semetipsis
formam contemplantes , et ex eo, quod integrum manserat, id φuod
altectum crat Τuale essct, φuidφue vitii habuίεset cognoscentes,
 296 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 557ες ό, τι δήπoυ ημάρτητο επιφρασάμενοι, την μεν εώαν τε

"""" και εσπερίαν αψίδα ούτω μένειν κατά χώραν εφηκαν της
δε αρκτώας τε και νοτίας την επί του κυρτώματος οικοδομίαν
προς τα ένδον παρατείναντες, και ευρυτέραν ηρέμα ποιησά
μενοι ως μάλλον αρμοδιωτατα ταϊς άλλαις συννενευκέναι, και 5
Γ) ομολογείν την ισόπλευρον αρμονίαν , περιστείλαι ταύτη δεδύ
νηνται την του κενώματος άμετρίαν, και υποκλέψαι βραχύ τι
της εκτάσεως μέρος, οπόσον ετερόμηκες απετελείτο σχήμα,
ούτω τε επ' αυτών ήδρασαν πάλιν τον εν μέσω υπερανέχοντα,
είτε κύκλον, είτε ημισφαίριον, είτε οτωδηούν ονόματι παρ'το
αυτοίς επικεκλημένον και γέγονεν εντεύθεν είκότως ιθύτερος
μεν και ευεπίστροφος, και πανταχόθεν τη γραμμή εξισάζων,
στενώτερος δε και οξυτενής, και οίος ουχ ούτω λίαν εκπλήτ
τειν τους θεωμένους ως πάλαι, πολλώ δε όμως πλέον εν τω
ασφαλεί βεβηκέναι, ών μεν ουν έδει εν ξυγγραφή του νεω 15
Ρ. 153 πέρι επιμνησθήναι, και εφ' ά ή του λόγου φορά ίκετο ακο
λούθως περιαγομένη, ταύτα έμοιγε αποχρώντως εκδεδιήγη
ται. εγκωμιάζειν γάρ έκαστα των τούδε θαυμάτων και επιδει
κνύειντό λόγω, περιττόν αν είη και ου του παρόντος ίδιον έρ
γου, ει δέ τις εθέλοι πόρρω που τυχόν της πόλεως απωκισμέ-2ο
νος έπειτα γιγνώσκειν σαφώς άπαντα, καθάπερ παρών και
θεώμενος, αναλεγέσθω τά Παύλω του Κύρου του Φλώρου
9. αυτών R. et Intpr, his - αedificatis desuper, αυτώ vulg. ή
δρασαν emend Cl., ήδρασαν R. et vulg. το ότωδηούν τώ R.
13. στενότερος R. et vulg. δε om. R. 19 περισσομένη R.
22 του ante Κύρου add. ex R, Φλόρου R., Φόρου Lugd. et
ed. pr.
fornicem orientalem et occidentalem suo ut erat loco reliquerunt,
septentrionali vero et australi, quae super curvaturam crat structuram,
introrsum porrigentes, pauloque latiorem efficientes, ut quam aptis
sime cum aliis quadraret, aequilateramque compagem prae se ferret,
eaque ratiοne vacuitatis nimietatem coarclare possent, et exiguam
aliquam extensionis partem detrahere, in quantum diversae longitu
dinis figura efficeretur. Αtque ita desuper firmarunt, φui in medio est
positus, sive orbem, sive hemisphaerium, sive alio guocunque nomine
ab ipsis appellatur. Factusque inde est verisimiliter directior quidem
facileque versatilis, omnique ex parte ad amussim quadrans; angu
stior vero et in acutum tendens, guique non ita valde percellat spe
ctatores, ut olim, multo vero tutius obfirmatus. Quorum itaque opor
tebat in historia de templo meminisse, et ad quae ipsa narrationis
series consectaneae circumacta pervenerit, ea μί abunde satis sunt
explicata. Laudare enim singula, quae in eo sunt admiranda, et ora
tione per8equi, supervacaneum fuerit , neque huius operis proprium.
Si quis autem voluerit procul fortassis ab urbe degens aperte co
gnoscere omnia, Veluti pracseus et spectaus, perlegat quae Ρaulus Cyri
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 9. 297
εν εξαμέτρoις πεπονημένα, ός δή ταπρώτα τελών εν τοις Α. c. 557
αμφί τον βασιλέα σιγής επιστάταις, γένους τε κοσμούμενος""""
δόξη και πλούτον άφθονον εκ προγόνων διαδεξάμενος, όμως V ιο7
παιδεία γε αυτό και λόγων άσκησις διεσπούδαστο και επί
5τoίσδε μάλλον ηύχει και εσεμνύνετο, και τοίνυν πεποίηται οι
και άλλα ως πλείστα ποιήματα μνήμης τε άξια και επαίνου, Β
δοκεί δέ μοι τα επιτώ νεώ ειρημένα μείζoνός τε πόνου
και επιστήμης ανάπλεα καθεστάναι, όσω και η υπόθεσις θαυ
μασιωτέρα, εύρήσεις γάρ αν εν αυτοίς την όλην της θέσεως
τοευκοσμίαν, και τας των μετάλλων φύσεις λεπτότατα κατεξη
τασμένας, των τε προτεμενισμάτων το ευπρεπές άμα και αναγ
καίον, μεγέθη τε και υψώματα, και όσα ιθύγραμμα σχή
ματα και όσα κυκλικά, και όσα εκκρεμή και προτεταμένα.
γνοίης δε αν εκ των επών και όπως αργύρω τε και χρυσό
15το ιερώτερον χωρίον και τους απορρήτοις αποκεκριμένον, πο
λυτελέστατα καταπεποίκιλται, και εί τι άλλο πρόσεστι μέγα ή
ελάχιστον γνώρισμα, ου μείον ή οι θαμά εν αυτώ περιπάτους C
ποιούμενοι και άπαντα διασκοπούντες, αλλά γάρ ήδε μεν ή
δευτέρα του νεώ επισκευή και ανόρθωσις ολίγω ύστερον
2οχρόνω απείργασται και ξυνετελέσθη.
ί. Εκείνου δε του έτους άμα ήρι αρχομένω ή λοιμώ-Α. C.558
δης νόσος αυθις τη πόλει ενέπεσε, και μυρία διέφθειρε πλή-""""
1. τοίς αμφι R., τoίς της αμφι vulg. 4. παιδία R. 7, δέ
μοι R,, μοι δε vulg.
Flori filius hexametris versibus conscripsit, φui φuidem primicerius
exsistens regiorum silentiariorum, et generis gloria clarus, amplissimas
que a maioribus suis opes adeptus , doctrinae tamen eloquentiacque
magnam operam impenderat, quibus et magis gloriabatur et decora
Latur. Scripsit itaque etiam alia quamplurima poύmata memoratu
«ligna et laude Videntur autem mihi quac de templo scripsit, tanto
maiore et labore et scientia referta , φuanto et argumentum ipsum
cst admirabilius. Comperies enim in iis universum situs concin
naeque dispositionis ordinem et metallorum naturas subtilissime ex
ploratas; vestibulorum etiam templi elegantiam pariter et utilitatem,
magnitudines quoque et altitudines, quotquot etiam sunt figurae in
altum directac, et quotquot orbiculares, quotφuot etiam pensiles et
protensac. Cognoveris Τμοφue e carminibus, quo pacto argento Ρari
ter atque auro sacratior locus et mysteriis separatim destinatus sum
ptuosissime sit exornatus, et si quod est aliud magnum aut, mini
τnum ornamentum, nihilo minus, quam qui crebro in eo obambulant
omniaque inspectant. Αtqui secunda hacc templi refectio atque in
stauratio brevi post tempore instituta perfectaque est.
1ο. Εodem vero anno statim ineuute vere pestilcntia iterum
urbcm invasit, et iutiuitam multitudinem sustulit, guae quidem uuu
 298 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 558θη, λήξασα μεν ές το παντελές ουδ' οπωστιούν, εξ ου δή

""""την αρχήν, φημιδή κατά το πέμπτον έτος της Ιουστινιανού
Υ Αν - ν Αν

βασιλείας, εν τή καθ' ημάς εισήρρησεν οικουμένη, μεταβάσα

» ν. ν *- 2/

δε πολλάκις μεταξύ άλλοτε άλλοθι, και τόπον εκ τόπου λυ

Ιομηναμένη, και ταύτη τους λειπομένοις ανακωχής τινος μετα-5.
δούσα, τότε δή ούν πάλιν ες το Βυζάντιον επανήκεν, ώσπερ,
oίμαι, το πρότερον εξηπατημένη, και θάττον δήπου του
δέοντος ενθένδε απαλλαγείσα έθνησκον τοιγαρούν πολλοί εξ
απιναίως καθάπερ αποπληξία ισχυρά κάτοχοι γεγενημένοι οι
- - «ν ν - 2 "

δέ γε πλείστον διαρκούντες μόλις πεμπταίοι απώλλυντο. ήιο.

δε της νόσου ιδέα παραπλησία τη πρεσβυτέρα ετύγχανεν ούσα.
πυρετοι γάρ επί βουβώσιν ανήπτοντο συνεχείς και ουκ εφή
? Α, ν' Αν "ν ψ. Αν -

μεροι, ουδε μετρίως γούν υποχαλώντες, μόνη δε τη τελευτή

του αλόντος αποπαυόμενοι ένιοι δε μήτε θέρμης ήγησαμένης,
Σ/ ν - /

μήτε άλλου αλγήματος, αλλά δρώντες έτι τα ειθισμένα, οί-15.

Ρ.154 κοι τε και ανά τάς λεωφόρους ούτω παρασχόν κατέπιπτον,
" Υ. " 2/ Η ν ν

και αθρόον άπνοι εγίγνοντο, ώσπερ τον θάνατον σχεδιάσαν

w cr ν « / " Υ " " w η

τες και άπασα μεν ηλικία χύδην εφθείρετο, μάλιστα δε το r 2/

ακμάζον τε και ήβάσκον, και εν τούτω πλέον οι άρρενες το

ν Μ. «w 2. r «Η Υ/ \ w Υ "

γαρ δή θήλυ ου μάλα όμοια έπασχε. τα μένουν παλαίτατα2ο

των Αιγυπτίων λόγια, και οι παρα Πέρσαις έτι της των με
τεώρων κινήσεως δαημονέστατοι, χρόνων τινών περιόδους εν
1. δη om. R. 6. πάλιν ες τ. Β. R., ες τ. Β. πάλ. vulg.
8. πολλοί add. ex R. et. Ιntpr. φuan mulιι, 9. ισχυρά -
παραπλησία on. R. 13. τελευτή excidit in Par.

φuam penitus cessarat, ex quo primum, circa φuintum, inquam, im

perii lustinianei annum, in nostrum orbem irrepserat; frequenter
νero alio atque alio se transferens, et locum e loco infestans, atque
ita reliquis-veluti inducias quasdam concedens, tum rursus Byzan
ιium rediit, veluti antea, uti crediderim, decepta, quaeque citius,
quam oportebat, inde migrasset. Μortui itaque sunt repente veluti
gravi quadam apoplexia correpti. Qui vero plurimum vim morbi
sustinebant, ultra quintum diem non supervivebant. Μorbi autern
species veteri erat persimilis. Febres enim cum bubonibus accen
«lebantur continuae, et non quotidianae, neque vel modicum remit
tentes, sed solo eius, quem corripuerant, interitu cessantes. Νonnulli
vero neque aestu febrili, neque alio dolore praecedente, sed quae
consueverant agentes et domi et in plateis, ita cogente necessitate
corruebant, repente examimes facti, veluti ex temporaria morte
accersita. Cuiusvis itaque aetatis homines promiscue interibant,
praccipue vero iuvenes ac puberes, atque ex his potissimum mares :
feminae enim nou perinde hisee malis erant obnoxiae, Vetustissima
itaque Αcgyptiorum oracula, ot qui apud Ρersas coelestium motuun.
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 10. 299
τώ απείρω αιώνι συμφέρεσθαι λέγουσι νύν μεν αγαθάς και Α. C. 558
ευδαίμονας, νύν δε μοχθηράς και αποφράδας, είναι τε την"" ""
παρούσαν περιφοράν εκ των κακίστων εκείνων και απαισίων
εντεύθεν τοιγαρούν πολέμους τε απανταχού ξυνίστασθαι και Β
5στάσεις ταις πόλεσι, και τα λοιμώδη πάθη μόνιμά τε είναι
και συνημμένα έτεροι δε οργήν του κρείττονος αιτίαν είναι
φασι της φθοράς, μετιούσαν αξίως τα του ανθρωπείου γέ
νους αδικήματα, και το πλήθος υποτεμνομένην, έμοι δε διαι
τάν εκατέρα δόξη και αποφαίνεσθαι την αληθεστάτην ουκ
τοεγχειρητέα, τυχόν μεν ουδε επισταμένω, τυχόν δε, ει και εί
δείην, αλλ' ουκ αναγκαίον τούτο γε είναι δοκούν, ουδε τώ
παρόντι λόγω προσήκον μόνου γάρ μοι τού συμβεβηκότος ει
και διά βραχέων επιμνησθέντι, ο της ιστορίας εκτεθεράπευ
ται νόμος,
15 ια. Τούτων δε ούτωξυνενεχθέντων, επεγένετο και άλλα
άττα τη πόλει κατ' εκείνο του καιρού, ταραχής τε και θορύ-C
βου ανάμεστα, και ουχήσσον των ειρημένων ανιαρότατα.
οποία δε ταύτά έστιν, αυτίκα ερώ, βραχύ τι πρότερον διεξ
ελθών των αρχαιοτέρων οι Ούννοι το γένος, το μεν παλαιον
2οκατώκουν της Μαιώτιδος λίμνης τα προς απηλιώτην άνεμον,
και ήσαν του Τανάϊδος ποταμού αρκτικώτεροι, καθάπερ και V. 1οβ
τα άλλα βάρβαρα έθνη, οπόσα εντός Ιμαίου όρους ανά την
1. αγαθάς R., αγαθούς vulg, 2. μοχθηράς R., μοχθηρούς
νulg. 1ο. ει om. R. ι 1. ουκ superscriptum in R. a rec.
m. 17. ανιαρώτατα R. 22. Ιμαίου R.
sunt peritissimi, temporum quorundam revolutiones in infinito aevo
simul ferri asserunt, modo quidem bonas ac felices, modo auten
pravas et infaustas : esse vero praesentem revolutionem ex pessimis
illis atque infaustis. Hinc ergo et bella passim et seditiones urbibus
oriri atque invalescere, et pestilentes morbos per multum tempus
durare atque adhaerescere. Αlii vero interitus causam ad divinam
iram referunt, φuae humani generis peccata puniat, multitudinemque
succidat. Μe vero de utraque opinione iudicare verioremque decer
nere nihil attinet, vel quod nesciam fortasse, ivel, etiamsi forte sciam,
parum tamen necessarium id censeam, neque praesenti tractationi
consentaneum. Si enim breviter quae acciderunt commemoravi, hi
storiae legi satisfeci.
1 1. Ηaec vero cum ita accidissent, alia etiam quaedam per
id tempus in urbe evenerunt tumultus ac perturbationis plena, neque
minus, quam quae diximus, acerba. Οualia autem hacc fuerint, statim
dicam , si prius breviter vetustiora guaedam commemoravero. Ηun
norum gens olim quidem habitavit circa eam Μaeotidis paludis par
tem, φuae subsolanum ventum versus spectat, erantque Τanai flumine
magis septentrionales; quemadmodum et aliae barbarae nationes,
φuotquot intra Imaum montem in Αsia consedcrunt. Ηi vero omne"
 3oo ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α.C. 558Ασίαν ετύγχανον ιδρυμένα ούτοι δε άπαντες κοινή μεν Σκύ

""""θαι και Ούννοι επωνομάζοντο, ιδία δε κατά γένη, το μέντι
αυτών Κοτρίγουροι, το δε Ουτίγουροι, άλλοι δε Ούλτίζουροι,
D και άλλοι Βουρoύγουνδοι και άλλοι ώς αν αυτοίς πάτριόντε
ήν και ειθισμένον, γενεαίς δε πολλαίς ύστερον διέβησαν ες τηνό
Ευρώπην, είτε ως αληθώς ελάφου τινός κατά τούτο δή το
θρυλλούμενον ταπρώτα ηγησαμένης, είτε και αλλoία χρησά
μενοι τύχη, και την εκροήν της λίμνης την ες τον Εύξεινον
Πόντον φερομένην, άπορον τέως δοκούσαν, τότε δή ότωούν
τρόπω διαπεραιωθέντες, αλώμενοι δε όμως ανά την οθνείαν, το
πλείστα όσα το ιθαγενές έλυμήναντο, απροσδόκητα προσπε
σόντες, ως και, τους προτέρους οικήτορας απελάσαντες, αυτοί
την εκείνων κατέχειν, ήμελλον δε άρα ουκ επί μακρότατον
διαμένειν, αλλά πρόρριζοι το λεγόμενον απολείσθαι. αυτίκα
Ρ. 155γούν Ούλτίζουροί τε και Βουρoύγουνδοι μέχρι μεν Λέοντος 15
του αυτοκράτορος και των εν τώ τότε Ρωμαίων γνώριμοί τε
υπήρχον και άλκιμοι είναι εδόκουν ημείς δε οι νύν ούτε ίσμεν
αυτούς, ούτε, oιμαι, εισόμεθα, τυχόν μεν διαφθαρέντας, τυχόν
δε ώς πορρωτάτω μεταναστάντας, εκείνου γε μήν του έτους,
εν ώ δή έφην την λοιμώδη νόσον τη πόλει ενσκήψαι, τα λοιπάao
των Ούννων γένη εσώζετο, και ήσαν έτι ονομαστότατα, κα
3. Κοτρίγουροι et Ουτίγουροι R., Κοτρίγoρoι et Ουτίγoροι
νulg. 8. της om. R. 9. ουν ins. R. post δή, fort. ουν ότωδή.
15. Ουλτίνζουροι R. et vulg. , Ultizurι Ιntpr. 18. oίμαι add.
ex R. διαφθαρέντες et μεταναστάντες R. 21. εσώζε
το R., έσώζοντο vulg.
communiter φuidem Scythae et Ηunni vocabantur; privatim autem se
cundum nationes, nonnulli corum Cotriguri, alii Utiguri, alii vero
Lltizuri, alii etiam Burugundi dicebantur, alii aliter ex patria cuique
atque usitata appellatione nominabantur Μultis autem postea seculis
transierunt in Εuropam ; sive revera a cervo quodam, ut fama percre
buit , primum ducti, sive alia quapiam fortuna usi, et Μocotidem
paludem, qua parte in Εuxinum pontum fertur, cum antea traiici
nequaquam posse crederetur, tune certe quocunque tandem modo traii
cientes, et per aliena vagantes, innumeris damnis indigenas affecerunt,
inopinato eos adorti: adeo ut, prioribus habitatoribus eiectis, ipsi illo
rum ditionem occuparint, in qua tamen non videbantur diutissime
commoraturi, sed stirpitus, quod aiunt, perituri. Τunc itaque Ulti
zuri et Βurugundi usque ad Leonem Imperatorem et qui per id tem
pus erant Romanos, celebres exstitere, fortesque sunt habiti: nos
vero, φui hac aetate vivimus, neque eos movimus, neque noscemus,
quod vel deleti fortasse sint, vel quam remotissime hinc sedes suas
transtulerint. Illo utique anno, quo pestilentia urbem invasit, reli
«μιue Ηunnorum gentes salvac adhuc et maximi crant nominis. Cum
itaque descendisscut Ηunni in loca ad austrum vergentia, nou Ρro
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 11. 3ο Ι
" 3. Χ/

τιόντες δε όμως οι Ούννοιες τά προς νότον άνεμον, ου πόρ- Α. C.558

-ν 2/ - 2/ -' -

ρω της όχθης του Ιστρου ποταμού ηυλίζοντο, ηνίκα ήν αυ- """"

τους βουλομένοις, τότε δή ούν του χειμώνος επιλαβομένου, τα
5μεν
?
ρείθρα τούδε
Μ β ίθο τουΧ ποταμού
ί Υ
κατά τολ ειωθός υπό του κρύους
ήδ γ. ν Δ ν. «
επηγνυτο ες βαυος, και ησαν ηση σκληρα και
ν Α " - ι
βάσιμα 2ζ0ζί 477
"ι

πήλατα. Ζαβεργαν δε ο τών Κοτριγούρων Ούννων ηγεμών Β

συν πλείστοις όσοις ιππόταις επιδραμών καθάπερ χέρσον τάς
δίνας, ες την Ρωμαίων επικράτειαν ευκολώτατα διαβαίνει,
έρημά τε εύρων τά εκείνη χωρία, και μηδενός αυτώ κωλύ
" W \ / cr

τοματος γιγνομένου ανά τά πρόσω πορευομένω, αυτίκα όγε Μυ

σίαν τε και Σκυθίαν παραμειψάμενος, τη Θράκη προσέβαλεν.
Αν ν Α κw ν μ'

ενταύθα δε διελων τον οικείον στρατόν, απόμοιρανμέν τινα

Υ" 2 ν ι & " " 1 ) ν -

έστειλεν ανά την Ελλάδα, καταδραμουμένους

Αν " -Α
τα αφύλακτα των
ν ν ν Υ 1 "- Υ C r

τήδε χωρίων και λεηλατήσοντας ετέρους δε ες την Χερρόνη

1

15σον την Θρακίαν.

ιβ. Τήσδε δε της Χερρονήσου τα μεν προς ανίσχοντα 2' -ων

ήλιον νενευκότα και ευρόνοτον άνεμον, και μέχρι του με- c

σημβρινού κέντρου τώ Ελλησπόντω παρατείνεται... περιρρεί
α ν - - "ν Υ ««

γαρ σχεδόν τι άπασαν, και ταις καμπαίς τών ήϊόνων συμ

2οπεριάγεται βραχεί τινι μέρει της ηπείρου, και μόνοις τεσ
σαράκοντά που σταδίοις ειργόμενος του νήσον αυτήν απερ
γάσασθαι, εν τούτω δε τώ ισθμό τείχος εκταδόν ίδρυται
4. τούδε add. ex R. et Intpr. huίus fluminis. . 6. Ζαβεργα ν R. in
mg et Ιntpr. , Ζαβερνάν R. in ord., Ζαμεργάννulg. ι Ι. προσ
έβαλλεν R. 14. Ρro χωρίων R. in mg. πεδίων. 15. Τρακίαν
sph. Ρar. 16. της del. R. 2. m.

cul a ripa Istri fluminis ex animi sui sententia consederunt. Τum

itaque vigente hieme fluvius ex more vi frigoris congelatus, ad imum
usque vadum ita obduruerat, ut et pedestribus et cquestribus copiis
transiri posset. Ζabergan vero Hunnorum, qui Cotriguri dicuntur,
«lux, cum iagentem equitatum per lumen perinde atque per conti
πιentem traduxisset, facillime in Romanum imperium pervenit, cum
que passim vacua ab habitatoribus loca invenisset, nihilque ipsi
impedimento esset, quominus ad ulteriora progrederetur , statim
Μysiam et Scythiam transgressus, in Τhraciam irrupit. Ibi vero
«liviso exercitu, alteram eius partem in Graeciam misit, φui loca
omnia nullis praesidiis munita percurreret atque vastaret: alteram
vero exercitus partem in Chersonesum Τhracican misit,
12. Ηuius autem Chersonesi quae ad orientem solem et en
ronotum ventum vergunt, et ad meridianum usque punctum circa
Ηellespontum porrigitur , circumfluit enim totam propemodum, et
flexibus littorum una circumagitur, exigua quadam continentis por
tione, hoc est solis quadraginta stadiis, exclusus, quominus insu
1am faciat. In hac vero isthmi angustia murus in longum continue
 3ο2 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α.C.558ξυνεχές έφ' εκατέρα θαλάττη προβεβλημένον πόλεις τε έν

"""" δοθεν αυτό προσπεπηγυϊαι τυγχάνουσιν, Αφροδισιάς τε
και Θήσκος και Κίβηρις, τούτων δε ως απωτάτω αμφ' αυ
τον δήπου τον πορθμόν και τους παρακτίους αγκώνας Ση
στός γέ εστι πόλις ή περιλάλητος τη ποιήσει και ονομαστο-5
Dτάτη, ουκ άλλου του ένεκα, oίμαι, ή μόνον επί τό λύχνω
της Ηρούς εκείνης της Σηστίδος, και τώ Λεάνδρου έρωτι και
θανάτω, ου πόρρω δε αυτής και έτερόν τι κείται πολίχνι
ον, ελάχιστον μεν και ακαλλές, και ουδέν οτιούν επέραστον
έχον, Καλλίπολις δε όμως επονομαζόμενον τάς γε μην πε-το
ριοικίδας κοσμούσιν αγροί τε και επίνεια και δένδρων ποι
κίλων εσμός και ρείθρων ποτίμων, γή τε ευαρδής άγαν και
κάρπιμος, καν τους αναγκαίοις διαρκεστάτη, τοσαύτα άρα
πολίσματα και χώραν ως πλείστην ένδον εναπολαμβάνει το
έρυμα, ως μη πολεμίοις ευέφοδα είναι, τότε δή ουν ο Ζα-15
βεργάν ευωχούμενος των ελπίδων, διενοείτο καθ' αυτόν, ως
Ρ.156είγε το τείχος καθέλοι, και τους ένδον όμιλήσει χωρίοις, δυ
νήσεται θάττον και της θαλάττης κρατήσαι εντεύθέντε ω
νειροπόλει νηών αυτό παρέσεσθαι πλήθος, και ότι διαβή,
σεται κατά την Ασίαν, τον μεταξύ πόρον στενωτατον όντα και2ο
2. προσπεπηγείται R. Αφροδισιάς R. et Ιntpr (cf. Procop.
de aedif.), Αφροδισία vulg. . 6. ένεκα, οίμ. R., οίμ. έν. vulg.
7. Ηρούς R., ήρούς vulg. (Intpr. nίει εα ίllo heroum coetu).
Σηστίδος R. Σηστιάδος vulg. 8. αυτής R., ταύτης νulg. 1ο.
επονομαζόμενον R. , ονομαζ. vulg. 12. ποταμίων R. 15.
o om. R. 16. ευωχούμενος corr. Cl, , Ιntpr, spe bonα depα
stus, ευεχούμενος R., εποχούμενος νulg. 17. όμιλήσειε Ρar.
ao. στενότ. R. et vulg.
«luctus est ad utrumque mare porrectus, urbesquc interius ipsi affixae
sunt Αphrodisias et Τhescos et Ciberis. Αb his vero φuam remo
tissime circa fretum ipsum et littorales flexus Sestus est, urbs celeber
rima in poèsi et nominatissima, non aliam credo ob causam , guam
ob lucernam Ηerus illius Sestiadis, et ob Leandri amorem ac mor
tem. Νon procul autem hinc etiam aliud oppidulum situm est,
minimum quidem illud et nequaquam pulchrum, neque quicquam
omnino habens amabile, Callipolis tamen vocatum. Circumiacentem
porro regionem exornant et agri et navalia, arborumque variarum
ot fluentorum potabilium copia, terraque irrigua admodum et ferti
lis rebusque necessariis abundans. Τalia igitur oppidula et agrum
amplissimum murus ille intra se complectitur, ita ut non facilis sit
Ιnostibus ad ea aditus. Τum itaque Ζabergan bona spe elatus, id
secum reputabat, si muro diruto ad interiora loca penetrasset, facί
lius se etiam mare in potestatem redacturum. Illinc etiam veluti
per somnium imaginabatur navium sibi copiam non defuturam , φuod
φue traiicerct in Αsiam, fretum intermedium angustissimum per se
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 12. , 3ο3
ου μάλα τραχεί κύματι χαρασσόμενον ευκολώτατα διαπλεύ- Α". 558 2/ Αυ w > - --

σας, και ως ευθύς την Αβυδον λυμανείται, και το έναυ- 32

- " ρ' " 4 / -ν

τη πορθήσει δεκαπευτήριο, τουτοις δή ούν ματην τοις βου-ν. 1ο9

? «- Α. 1 4 γ c
λεύμασιν εξηρεθισμένος, έστειλε δύναμιν άνα την Χερρόνη
"
-

" " & -' ι

5σον, οπόσην αποχρήσειν ες τόδε το έργον ηγείτο αυτός δε

συν επτακισχιλίοις ιππόταις ιθύ της Κωνσταντινουπόλεως Υ -' "

πορευόμενος, τούς τε αγρούς έδήου, και των πολισμάτων

επειράτο, και άπαντα εκίνει χύδην και ξυνετάραττεν, αιτία Β
ι» w y -ν ν Αν Α Μ. -

δε ην της εφόδου τό μεν αληθεστάτω λόγω αδικία βαρβαρι

«- Α' Υ y - w w ν

πoκή και πλεονεξίας επιθυμία. σκήψιν δε όμως τινά και προκά

λυμμα εποιείτο την προς τους Ουτιγούρους δυσμένειαν Σάν
2/ 3' ι - 4. -

διχλος γάρ τις όνομα Ούννος ανήρ ηγείτο μεν εκείνου του
2/ w 2. ι / w pν c - c

γένους, εύνους δε ες τα μάλιστα και ένσπονδος υπήρχεν Ρω

μαίοις, τoιγάρτοι βασιλεύς έστεργέτε αυτόν και εγέραιρε,
π5και δώροις θαμα εφιλοφρονείτο, οι δε Κοτρίγουροι άτε δή
ου των ομοίων μετέχοντες, αλλά παντάπασι περιπεφρονημέ
νοι
εκ και περιφανώς
ίθησ προπηλακιζόμενοι,
γν
ν ί Υ
τήνδε ποιείσθαι
δήθ την C Αν Οι γ\ ν Υ Υ

εκστρατειαν φησησαν χρηναι, ως αν και αυτοι οήθεν φοβε

w - Υ αν W ν Υ -

ροί τε και λόγου άξιοι αποδειχθείεν, και οίοι μή εφιέναι τώ

2οατιμάζoντι. ν w " Υ Τ. w ν C. Αυ " Αν 2 Α"

ιγ. Και τοίνυν, ουδέν γάρ ότιούν αυτοίς αντίπαλον

εμποδών είστήκει ουδε υπηντίαζε, κατέτρεχoν αφειδώς και
" ν ν 2/ ν

ελεηλάτουν την χώραν, λείαν τε άφθονον περιβαλλόμενοι,

6. Κωνσταντίνου πόλεως R. ι Ι. Σάνδικλος Ρar.

εxsisteus, neque asperis fluctibus sulcatum facillimc transnavigans;

φuodque statim Abydum infestaret, et quod in ea erat decimarium
portorium vastaret. Ηis igitur temerariis consiliis incitatus , exer
citum in Chersoncsum misit, quantum ei negotio conficiendo parem
fore existimabat, ipse vero cum equitum millibus septem recta Con
stantinopolim pergens, et agros vastabat, et oppidula tentabat,
omniaque passim movebat et perturbabat. Causa vero huius expeditio
nis atφue insultus potissima verissimaque erat barbarica violentia,
et plus habcndi cupiditas, cui tamen praetextum hostilitatis adver
sus Utiguros obtendebat. Sandichlus enim φuidam nomine, vir Ηun
nus, gentis illius dux erat, benevolus tamen inprimis ct foederatus
Romanis. Οuocirca Imperator ipsum benevolentin et honore prose
quebatur, et frequentia ad cum dona mittebat. Cotriguri vero, ut
pote similium expertes, sed omnino despecti et manifesto contemptu
provocati, hanc sibi expeditionem suscipiendam censuerunt, ut et
ipsi terribiles dignique, quorum ratio haberetur, viderentur, ac tales,
qui contemtoribus non concederent.
13. Ηi itaque, cum nemo ipsis obsisteret aut propulsaturns
obviam iret, atrociter populabundi regionem vastarunt, ingenti praeda
maximaque captivorum multitudine abducta, in quibus etiam muli
 3ο4 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 558 και αιχμαλώτων αθροίζοντες πλήθη εν τοις και γύναια πολ

" " ""λά των ευ γεγονότων και σώφρονα δίαιταν ήρημένων ωμότα
τα ήγοντο, και συμφοράν πασών μείζονα εδυστύχουν, εις
ακολασίας άμετρίαν υπηρετείν αναγκαζόμενα ένιαι δε και
απειρηκυίαι ήδη εκπαίδων γάμοις τε και φιλοκοσμία και ταύ-5
Dτη δή τη περί τον βίον αναστροφή και ομιλία, εν αποκεκρι
μένω τινι και τη προς το θείον ικετεία προσήκοντι υπεκρύ
πτοντο δωματίω, το αμιγές τε και ελεύθερον και παντάπα
σιν ακοινώνητον της μετ' ανδρών συνουσίας περί πλείστου ποι
ούμεναι, και μόνω τώ ήρεμείνανειμέναι, οι δε και ες ταύτας το
εξύβριζον αφαιρούμενοι του ιερού παρθενώνος, και απρεπώς
αυταίς προς βίαν ξυγκαλινδούμενοι άλλαι δε πολλαί των άρ
ρεσινές ταυτό ιέναι ουκ ανηναμένων, κύουσαι εν τώ τότε
ούτω παρασχόν είλκοντο, και είτα, επειδή παρήν ή του τόκου
ανάγκη, ούτω δή τι εν μέση τη πορεία εμφανέστατα έτικτον, 15
ούτε τα αισχυντηλά των ωδίνων επικαλύπτειν δυνάμεναι,
Ρ. 157ούτε περιστείλαι, ως θέμις, και ανελέσθαι τα βρέφη αλλ' αι
μεν και ώς εσύροντο, μηδε αλγήσαι αυταίς, ει οίόν τε φά
ναι, ξυγκεχωρημένον, τα δε δείλαια εκείνα επ' ερημίας ελεί
πετο κυσί' τε και οιωνούς σπαραττόμενα, ώσπερ τούδε ένεκααο
μόνου ες φώς προαχθέντα, και μάτην τού φύναι απογευσά
μενα, ες τούτο γάρ τύχης τα Ρωμαίων πράγματα ήληλάκει,
4. ακολασίαν R. 6. αποκεκρυμμένω R. altera μ transfixa.
1o. και μόνω - ανειμέναι add. ex R. et Intpr. φuietιφue se so
ίum permίtterent. 12. ξυγκυλινδούμενοι cdd. 13. εν τώ τότε
ούτ. παρ. R., ούτ, παρ. εν τ. τ. vulg. 19 ερημίαν R.
cres multae nobiles et castam vitam degentes crudelissime rapie
Βantur, malo omnium gravissimo obnoxiae, quod immoderatae bar
Βarorum libidini inservire cogebantur: nonnullas vero, φuae iam inde
a pueris et nuptiis et mundanis desideriis ct curis occupationibus
ηe huius vitae renuntiarant, et in remota aliqua divinoquc cultui
Εί, domuncula delitescebant, liberam plane et immunem ab omni
virorum contubernio consuetudimeque vitam summo studio coleutes:
etiam hi sacris virginum cocnobiis ereptas contumelia aficiebant,
turpiter eas per vim constuprantes, Αliae vero multae, quae a con
suctudine virorum nequaquam abhorruerant, et gravidae tum tem
poris rapiebantur, cum iam pariendi necessitas urgerct, ita in medio
itinere in propatulo pariebant, cum nec verecundos partus dolores
obtegere possent, meque complecti fasciisque involvere infantes, uti
fas est, et sustollere, sed hac quidem etiam ita protrahebantur, et
nc dolcre quidem ipsis, immane dictu, permittebatur: miseri vero
illi infantes in solitudine relinquebantur, a canibus pariter et car
nivoris avibus disccrpendi, perinde ac si cam tantum ob causam in
luccm editi essent, et frustra ortus sui primordia degustassent. In
 ΗΙSΤΟRΙΛRUΜ V. 13. 3o5
ως εν αυτή δήπoυτή περιοικίδι της βασιλίδος πόλεως τοιαύ-Α. C.558
τα δεινά πάσχειν υπό βαρβάρων σφόδρα ολίγων, τους δε ου""""
μέχρι τούτων ετελεύτα το θράσος, αλλ' οδώ ιόντες, είσω των
μακρών ονομαζομένων τειχών ραδίως παρήλθον, και τους έν
5δον φρουρίοις επέλαζον, πολλαχού γάρ υπό χρόνου και ατη
μελείας επεπτώκει και διελέλυτο ή του μεγίστου ερύματος οι-Β
κοδομία ένια δε μέρη και αυτοί καταβεβλήκασιν αδεώς ούτω
και αταλαιπώρως, ώσπερ οικίας καταστρεφόμενοι και ουδέν
ήν το απείργον τώ μηδε φρουραν στρατιωτικήν ενθάδε ιδρύ
ιοσθαι, μήτε αμυντήρια μηχανήματα, και τους ταύτα κινείν
επισταμένους, αλλά μήτε κυνών υλακήν ακούεσθαι, ει μη
λίαν καταγέλαστον ειπείν, ως γούν εν συφεώσι και μάνδραις.
τα γάρ των Ρωμαίων στρατεύματα, ου τοσαύτα διαμεμενη
κότα οπόσα την αρχήν υπό των πάλαι βασιλέων εξεύρηται,
15ες ελαχίστην δέ τινα μοίραν περιελθόντα, ουκέτι τώ μεγέ
θει της πολιτείας εξήρκουν, δέον γάρ ες πέντε και τεσσαρά-C
κοντα και εξακοσίας χιλιάδας μαχίμων ανδρών την όλην αγεί
5. αιτημελίας Suidas s. v. 6. μεγίστου add. ex R. et Intpr.
rnatoris castelli αedificium. 8, οικεία R. (fort, εν οικεία),
Ιntpr. οικεία legisse videtur : haud secus ac suα - disturbα
Δant : idque coni. Β. Vulc. 1 ι. Ρost ακούεσθαι Ιntpr addit: non
ήominum fremίtus. 13. γάρ om. R. et Suid. 8. v. συφεύς,
qui locum sic contraxit: ώσπερ εν συφεώσι, και μάνδραις
τα των Ρωμαίων μεμενήκει στρατεύματα : inepte. Νeque
alia vertit Ιntpr. tanquam porcorum in claustris Romanus
εαercίtus interclusί manebant, tametsί υel eo numero essent,
φuo tune primum et υeterum Imperatorum tempore recenseύan
ίur, et non in minimam partem redactι etc.
eam enim miseriam res Romanorum redactae erant, ut in ipso regiae
ιιrbi circumiecto agro adeo atrocia mala paterentur a barbaris iisque
perpaucis. Sed neque his terminis eorum confidentia fuit circum
scripta, sed ulterius progressi, longisque (ita dictis) muris facile
superatis , munitionibus, quae intus erant, appropinquarunt. Μultis
enim in partibus prae vetustate et uegligentia maximi castelli structura
corruerat vitiumque fecerat, nonnullas vero partes etiam ipsi dirue
rantadeo intrepide ac facile, ac si domos subverterent, nihilque erat
quod obstaret, cum neque ullum praesidium militare ibi colloca
tum esset, neque ullae ad propulsandum hostem machinae, neque
qui illas movere ac tractare nosset, sed ne canum quidem latratus
audiebatur, nisi admodum ridiculum dictu sit, veluti in suilibus
aut ovilibus. Romanorum enim exercitus non tanti, atque olim sub
veteribus Ιmperatoribus fuerant, permanserant, sed ad minimam
φuandam portionem redacti, non amplius magnitudini imperii pares
erant. Cum enim universae Romanorum vires sexcentis guadragin
ta quinque bellatorum millibus constare deberent, aegre tum tempo
ris centum quinquaginta millibus constabant, atque harum guidenυ
Αgathίαs. 2Ο
 3ο6 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c. 558ρεσθαι δύναμιν, μόλις έντώ τότε εις πεντήκοντα και εκατόν

1. Ι. 3"περιειστήκει, και τούτων αι μεν εν Ιταλία ετετάχατο, αι δε
V. 11ο κατά την Λιβύην, έτεραι δε εν Ισπανία, και άλλαι περί τους
Κόλχους, και άλλαι κατά την Αλεξάνδρου και Θήβην την
Αιγυπτίαν, εκάθηντο δε ολίγοι και προς τα εώα των Περσών 5
όρια ου γαρ δήπoυ έδει εκείσε πλειόνων διά τάς σπονδας
και το βέβαιον της εκεχειρίας, ώδέ πως άρα ες βραχύτατον
μέρος περιέσταλτο τα πλήθη και υπετέτμητο τή των κρατούν
των ολιγωρία.
Ι) ιδ'. Ο γάρ βασιλεύς επειδή πρότερον Ιταλίαν ξύμπασαν το
εχειρώσατο και Λιβύην, και τους μεγίστους εκείνους πολέ
μους διήνυσε, και πρώτος ως ειπείν εν τοις κατά το Βυζάν
τιoν βεβασιλευκόσι Ρωμαίων αυτοκράτωρ ονόματι τε και πρά
γματι απεδέδεικτο επειδή ουν αυτό ταύτά τε και άλλα όμοια
τούτοις νεάζοντε έτι και ερρωμένω εξείργαστο, τότε δή αμφίr5
την εσχάτην του βίου πορείαν, (ήδη γάρ και εγεγηράκει,) απει
ρηκέναι τους πόνοις έδόκει, και μάλλόν τι αυτόν ήρεσκε ξυγ
κρούειν εν σφίσι τους πολεμίους, δώροις τε αυτούς, είπη δεή
σοι, καταθωπεύειν, και ταύτη αμωσγέπως αποκρούεσθαι, ή
έφ' εαυτώ πεποιθέναι και μέχρι παντός διακινδυνεύειν, τοι-2ο
Ρ.158γάρτοι και περιεώρα τάς τάξεις διαφθειρομένας, ως δή τολοι
πόν ήκιστά γε αυτών προσδεησόμενος και τοίνυν ταύτης επι
3. Ισπανία R., Σπανία vulg. 9. ολιγορία Ρar. 14. απεδέ
δεικτο R., αποδέδ. vulg. 15. . . εάζoντι R. 16. και add, ex
Ρί. 18. είπη R., είπoυ vulg. 22. γε ins. ex R.
copiarum aliae in Italia crant collocatae, aliae in Αfrica, aliae in Hi
spania , aliae apud Colchos, aliae apud Αlexandri urbem et circa
Τheben Αegyptiam. Consederant vero paucae etiam versus orien
tales Persarum fines Νeque enim illic pluribus opus erat, ob foe
dera inita induciasque firmiter pactas. Ita fere ad perquam cxiguam
portionem redactae erant copiae atque accisac principum negligentia.
14. Ιmperator enim posteaquam antea universam Italiam et
Αfrican in potestatem redcgerat, maximaque bella confecerat, et
primus, ut ita dixerim, ex iis, φui Byzantii regnarunt, Romanorum
Ιmperator nomine pariter et rcipsa est declaratus, hacc, inquam,
aliaque his similia cum iuvenili vegetaque aetate perfecisset, tum
vero sub extremum vitae curriculum, (iam enim consenuerat,) ces
sisse et renuntiasse laboribus visus est, magisque ei quodam
modo placnit hostes inter se committere, et donis eos Ειεί opus
crat demulcere, eaque ratiοne quodammodo propulsare potius, quam
sibi ipsi confidere et perpetuo belligerari. όΆ et legiones im
minui collabique facile patiebatur, perinde ac si deinceps nulli
necessario usui sibi essent futurae Quac quidem negligentia cum
ctiam eos, qui secundas in administratione imperii partes obtinebant,
occupasset , φuibus cogendi a subditis tributa et deinde exercitibus
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 14. 3ο7
λαβόμενοι της ραθυμίας οι την δευτέραν αρχήν των σκήπτρωνΑ. c. 558
διέποντες, οίς δη φορολογείν τήν υπήκοον και είτα διανέμειν" θα
τους στρατεύμασι τα επιτήδεια εκπεφρόντισται, ούτοι δή τα
μεν περιφανώς απεστέρουν, τα δε και πολλώ ύστερον ή οπη
5νίκα έχρήν απεδίδοσαν δοθέντος δε όμως υψε γούν του οφλή
ματος, ευθύς οι την πανούργον ταύτην και δημώδη λογιστι
κήν ήσκημένοι, εφίσταντο τους καταλόγοις και ανεκαλούντο
τα πεπoρισμένα. τούτο γάρ αυτούς γέρας τε υπήρχε και αξίω- Β
μα, το τους στρατιώταις επικλήματα επάγειν άλλοτε άλλα,
τoκαι της έδωδής αυτούς αφαιρείσθαι και καθάπερ εν παλιρ
ροία υδάτων αυτό δήπου το μέτρον της παρασχεθείσης τους
τάγμασι δασμοφορίας, ουκ οίδα όντινα τρόπον, ες τούμπαλιν
μετωχετεύετο, και επανήει όθεν έρρύη και ούτω μεν το
υπερμαχούν και παραταττόμενον κατημέλητο, και τροφής απο
15ρία πιεζόμενοι κατελίμπανον τους αγώνας, οίς ετύγχανον εντε
θραμμένοι και άλλοι άλλοθι απεχώρουν, ώς έτερόν τινα μετε
λευσόμενοι βίον εις δε γυναίκας ακόσμους ώς τα πολλά και
ηνιόχους και άνδρας αγεννείς μεν εν τοις αναγκαίοις και αβρο-C
διαιτους, μόνον δε προς τας εμφύλους ταραχάς και την περί
2οτά χρώματα έριν εμμανείς και θαρραλέους, και άλλους έτι
τούτων αχρειοτέρους, τα στρατιωτικά εσκεδάννυντο χρήματα.
3. ουτοι δε R. 5. ότε γούν R., Intpr utcunque. 8. τούτω R.
και pro γάρ sph. Ρar. 9. εκκλήματα R. 1 1. Ρro το lacu
na in R. 17. ώς τα πολλά om. R. et Intpr. 2o. χρώματα
- scil. in ludis Circensibus , χρήματα Ρar., Ιntpr, σώματα
1egere sibi videbatur: cίνίles in seditiones intentos et corpo
7"ΙΑ ΜΙΑ CIίΥ"4/?z.

necessaria suppeditandi cura imposita erat, hi partim aperte cos de

fraudabant, partim multo serius, φuam oportebat, persolvebant. Per
soluto vero iam, quamquam sero, debito, statim hi in fraudulenta illa
et populari supputatoria arte exercitati, fraude cos, gui stipendia
militaria cogebant, adoriebantur, et quae iam persoluta erant, repo
scebant. Ηic enim eorum honor ac dignitas erat, aliis atque aliis
criminationibus milites lacessere cibariisque eos defraudare, ac quem
admodum in reciproco fluxu refluxuque undarum idem demensum,
φuod ex tributis ad legiones deferebatur, nescio quo pacto retrorsum
«lerivabatur, redibatque eodem, unde fluxerat. Αtque ita quidem pro
pugnatores et proeliatores negligebantur, et cibariorum penuria pressi,
militiam bellicosque labores, in quibus erant enutriti, deserebant, et
alii alio dilabebantur, velnti aliud vitac genus amplexuri. In mulie
res vero inhonestas maxima ex parte et aurigas et viros parum,
ubi res postularet, fortes, sed delitiosos, quique ad civiles tantum
turbas et circi factiones vesano quodam studio audaciaque fere
l»antur, et in alios his adhuc inutiliores militaria stipendia dissipa
 3ο8 ΑGΑΤΗΙΑΕ
Αν 2/ « ") -

Αί 558 ταύτα τοι ή τε άλλη Θράκη και τα προς αυτή τη βασιλίδι πόλει
1, 3 2 γ Αν

"χωρία έρημά τε ήν και αφύλακτα, ες όσον και τοις βαρβάροις

τ 2. Α' - Α -ν Χ/

βατά είναι και ευεπίδρομα εις τούτο γάρ εκείνοι ήρθησαν αλα
ζονείας, ως και αμφί Μελαντιάδα την κωμην στρατοπεδεύ Αν «ν " -w

σασθαι, ου πολλώ της πόλεως διεστηκυίαν, ότι μή τεσσαράκοντα5

και εκατόν που σταδίους, παραβρεί δε αυτήν Αθύρας ποτα
Α «Μ w y Υ , ν ν ? Α 2/ Α' Υ ,

μός, ός δή ολίγον τι προελθών και επί άνεμον καικίαν ηρέ

Υ ' Υ 1 Α' η. C . Αν y ν «Η

μα εκκλίνας, ες την Προποντίδα τον ρούν απερεύγεται όθεν

Α ν. η 4 ν Αν Υ ν Υ "ν -ν

D δή και το πρός τή ακτή και ταις εκβολαίς παρατεταμένον

ι "

επίνειον, την εκείνου φέρεται προοηγορίαν ούτω δε των πολε-το

" C y / Υ ν 2 w. Υ 1 w «- " ι

μίων ως εγγύτατα αυλιζομένων, ευθύς ανά το Βυζάντιον τα

ι "ν Υ - Υ Α' w " w η. - Α Υ.

πλήθη των αστών έδεδίει και κατεπέπληκτο, και τα δεινά ου

μόνον οποία παρήν, αλλ' έτι μείζονα διενοούντο, πολιορκίας
τε ονειροπολούντες και εμπρήσεις και σπάνιν των αναγκαίων,
και διαρρήξεις του περιβόλου τοιγάρτοι πολλάκις και εν ταις 15 ν Υ / -' Υ Αν

ενδοτέρω λεωφόροις φυγαι αθρόοι των εκ του ομίλου εγί

γνoντο, και ωθισμοί και πτοϊαι παράλογοι, ώσπερ ήδη των 2/ -ν

βαρβάρων εισβεβληκότων, πάταγός τε πολύς ήρετο εν τοις

πωλητηρίοις, τών θυρών βιαιότερον προσαρασσομένων ου
- Αυ "ν Υ - Αν

Ρ. 159μόνον δε τους πολλοίς και ήγνοημένοις το ανιάσθαι προσήναο

και δειμαίνειν, αλλά γαρ και άπασι τοις εν τέλει και βασι
1. ταύτά τoι R., ταύτά τε Lugd., ταύτα τή cd. pr., ταυτη τη
νulg. 5. δύο και εκατόν Suid. s. v. Μελαντίας, 6 παραρρεί
R. et Snid., περιρρεί νulg, et Ιntpr. 9, και ante το ins. ex R.
τή ακτή και ταις έκβολαίς R., την εκβολήν κ. τας ακτάς νulg.
τ7. ωθιασμοί R. 2o. και ηγνοημένοις add. ex R. et Ιntpr, ει
obscurae sortis homines.

Βantur, quo factum est, ut et reliqua Τhraciae loca oppidaqne regiae

ιurbi circumiecta deserta essent omnique praesidio vacua, atque adeo
Βarbarorum incursionibus opportuna ac pervia. Εo enim illi arrogan
tiae erant elati, ut et circa Μelantiadem vicum castra locarint, non
1ongius CL. stadiis ab urbe distantem. Circumfluit autem hunc
Αthyras fluvius, φui quidem ad exiguum quoddam spatium progressus,
et ad Caeciam ventum, sensim se flectens in Ρropontidem fertur; unde,
et quod ad littus eiusque fluminis fauces protensum est navale, ei
est cognomine, Cum itaque adeo prope urbem hostes castra posuis
sent, statim Byzantinorum civium multitudo ingenti metu ac terrore
est perculsa et mala sua, non qualia iam prae oculis erant, sed longe
maiora animo agitabant , obsidiones videlicet incendiaque imaginan
tes, et rerum necessariarum inopiam , Ε perfractiones.
Quocirca frequenter etiam in interioribus plateis densa multitudinis
fuga fiebat, impulsionesque mutuae, et pavores subitanei, perinde ac
si barbari iam irrupissent. Ingens etiam fragor ac strepitus in ta
bernis apud forum excitabatur, foribus violentius collisis. Νeque
 ΗΙSΤΟfiΗΑRUΜ V. 14. 3ο9
λευς δε, οι μαι, αυτός ου μάλα τα ξυνενεχθέντα περιεφρόνει. Α.C. 558
απεκοσμούντο τοιγαρούν, προς αυτού επιτετραμμένον, τα ιερά """"
οπόσα εκτός του άστεος ίδρυται κατά τα Ευρωπαία μέρη V. ι τι
και τον παράκτιον χώρον, ός δή άρχεται μεν εκ των καλου
5μένων Βλαχερνών, και του Κέρως, μέχρι δε του Ευξείνου
Πόντου παρατεινομενος , τω Βοσπόρφ συναπολήγει τούτων
δή ούν απάντων τά τε έντιμα των αναθημάτων και την άλλην
αφαιρούμενοι κατασκευήν οίς ταύτα ανείτο, τα μεν εφ' άμα
ξών φέροντες, είσω της πόλεως απετίθεντο, τα δε ακάτοις
μοεμβάλλοντες και τον μεταξύ πορθμόν διαπεραιούμενοι, ες
την καταντικρύ ήπειρον απεκόμιζον, και ην εν τώ τότε
θεάσασθαι τους εκείνη νεως γυμνούς και απηγλαϊσμένους, Β
ώσπερ ούπω της άγιστείας μετειληχότας, αλλ' άρτι καθίστα
σθαι αρχομένους, -

15 ιέ. Ούτω δε φοβεροί τε και μέγιστοι κίνδυνοι επίδοξοι

ήσαν ώς πάντως εσόμενοι, ώστε αμέλει τότε εν Συκαίς τεί
χει και τη χρυσή καλουμένη πύλη λοχαγοί τινες και ταξίαρ
χοι και οπλίται πολλοί έφειστήκεισαν, ως δή προθύμως αμυ
νόμενοι τους δυσμενείς, είπoυ επίoιεν, ήσαν δε ου μάχιμοι
αοώς αληθώς, ουδε μετρίως γούν τα τοιαύτα πεπαιδευμένοι,
3. ήδρυται R. 4. άρχεται R. Lugd. 2. m. et Intpr inίtium su
munt (CI.), έρχεται νulg. 5. και του Κέρως om. Intpr. 8. Ρro
αφαιρούμενοι R. φερόμενοι. 9 απετίθεντο R., απετίθοντο
νulg. 13. αγιστείας R. 15. έπιδόξοις R. et a 2. m. επι
δόξης. 17. Chisea porta Intpr, 18. αμυνούμενοι εοni. Cl.
19 ήσαν δε usque ad φυλάσσειν εδόκουν p, 311: ed. Βonn, ν.
12. om. Intpr.
vero plebem tantum ac vulgus hominum dolor et pavor invaserat,
sed etiam omnes urbis primores. Ωuin et Imperator ipse non parum
eo rerum statu commovebatnr. Νudabantur itaque suis ornamentis
ipsius permissu atque auctoritate templa, quotquot extra urbem crant
sita, ad Εuropaeum latus et loca littori adiacentia, quae quidem e
Βlachernis et Cornu ita dictis ad Εuxinum usque pontum protensa
in Βosporum desinunt. Εx his itaque omnibus pretiosa donaria reli
φuumque omnem apparatum auferentes ii, quibus id negotii erat da
tum, partim plaustris in urbem delata in tuto collocarunt, partim
cymbis imposita, et freto intermedio traiecto, in adversam continentem
«letulerunt, eratque tum videre sacras iis in locis aedes nudas omni
busque suis ornamentis exntas, perinde ac nihil adhuc sanctimoniae
nactas et recenter exstrui coeptas.
15. Αdeo vero terribilia maximaque pericula ut omnino futura,
animos occupabant, nt vix in muro a ficubus dicto et porta nuncu
pata aurea, duces quidam et tribuni militares multique armati con
stiterint, ut fortiter hostes, si forte impetum facerent, propulsarent.
Εrant vero neque bellicosi revera, scdne mediocriter quidem in rebus
 31ο ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 558αλλ' εκ των ταγμάτων εκείνων, οι ες το διημερεύειν τε και

""" διανυκτερεύειν εν τη αυλή απεκέκριντο, ους δη σχολαρίους
αποκαλούσιν, ούτοι δε στρατιώται μεν ονομάζονται, και εγγε
ο γράφαται τους των καταλόγων βιβλίοις εισί δε οι πολλοί αστι
κοί τε και φαιδροείμονες, και μόνον, οίμαι, όγκου του βασι-5
λείου ένεκα και της εν ταις προόδοις μεγαλαυχίας εξευρημέ
νοι. και το μεν παλαιόν ουκ άλλους τινάς εντοίσδε θεμιτον ήν
κατατάττεσθαι, ή τους αυτουργείν τα πολέμια ήσκημένους,
και τοίνυν ουδε χρήματα εισήγoν εφ' ώ ενστρατεύσασθαι,
αλλά χαριστηρίαν διαφανώς και αζήμιον εδέχοντο την τιμήν,το
άτε δή άξιοι εκ των προηγωνισμένων αναδειχθέντες. Ζήνων
δε φαίνεται πρώτος ο Ισαυρος μετά την της βασιλείας ανά
κτησιν πολλούς των ομοφύλων τοίσδε τοίς τάγμασιν εναρι
θμήσας, ήκιστα μεν εν συμπλοκαίς αριστεύσαντας ή όλως εμ
Ιοπείρους γεγενημένους, άλλως δέ πως γνωρίμους αυτό και ξυν-«5
ήθεις, είτα δοθέντος εν τώ τότε και παρειλημμένου του εξεί
ναι ου μόνον αντι μόχθων τε και αγώνων και της εν μάχαις
αρετής, ώς εν αμοιβής, τρόπω και γέρως εγκαταλέγεσθαι τους
άξιους, αλλά και τους παντάπασιν άπολέμους των ομοίων
μεταλαγχάνειν ου προς αξίαν, αλλά προς χάριν δοθέντος2ο
δή ουν τούτου την αρχήν, παρήλθεν εικότως εις μέσον εξ εκεί
Ι. Ρro οι R. τών. 2. απεκέκρ. R., αποκ. vulg. δή R.,
δε vulg. Α. οι om. R. 6. μεγαλαυχίαις R. et Lugd. 1. m.
7. μεν, om, R., 9. χρώματα R. 12. φαίνηται edd. Pro
μετά Ρar, κατά.

bellicis exercitati, sed ex illis legionibus, quac ad hoc sunt destinatae,

ut interdiu et noctu in aula versentur; φuos scholarios appellant. Ηi
vero milites quidem vocantur, et in catalogo stipendiatorum cen
sentur, sunt autcm plerique eorum urbani et splendide vestiti, sed
tantum augendae dignitatis regiae causa et magnificentiae, quoties
Ε in publicum. Αtque olim φuidem non alios φuosdam in
ιunc ordinem adsciscere licebat, φuam φui tractandis rebus bellicis
crant exercitati, ideoque neque pecuniam ullam pendebant, ut huic
ordini adscriberentur, sed gratis citra ullos suos sumptus hoc ho
nore donabantur, utpote digni ex anteactis proeliorum laboribus
declarati. Ζeno autem Isaurus videtur primus post recuperatum im
perium multos tribules hisce legionibus accensuisse, φuorum virtus
ηcquaquam in proeliis emicuerat, aut alioquin exercitatos, sed notos
sibi ac familiares. Ρostea cum eo tempore concessum receptumque
εsset, ut non solum pro laboribus et fortitudine in conflictibus de
clarata, veluti compensatiouis et pracmii modo accenscrentur digni,
sed et illi, φui plane rudes atque inexpertes belli essent, non ex
mcrito, sed ad gratiam : hoc, inquam, nbi initio concessum fuit, pro
«liit Verisimiliter exinde in medium etiam acceptatio muuerum, quac
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 15. 31 Ι
Ο1) Μ εκ Αν λ ε ' c - C έο 8 -- "

νου και έκ των λημμάτων έπικουρία, η πασων, ως έoικε, των Α, C. 558

Χ" Υ ν 1.

άλλων εγκρατεστέρα, και τολοιπόν ες εμπορίαν μετέστη το . Η 32

χρήμα, ως μηκέτι άλλως εντοίσδε τους στρατεύμασι καταλέ-Ρ. 160
γεσθαι τους βουλομένους, πριν αν χρυσίου τι μέτρον κατα
5θείναι τούτο δε αποτίσαντες, ευθύς εγχαράττονται ανεξετά
- λ" - -

στως, και τη άλλη δυνάμει εναριθμούνται, ει και παντάπασι

πολεμικών έργων ανεπιστήμονες τύχοιεν όντες, ούτω τε της Χ/ -

κρίσεως ήμελημένης, εικότως άρα ήκιστα διαπονείσθαι κατα

Γ. Χ/

ναγκάζονται, ως δήώνιον ελόντες το γέρας, και πλείστου

(Η / \ Υ Α' - 1 Υ Σν Υ Α'

τooσου πριωμενοι την αρχιαν, τοιουτοι δή ουν άνδρες απορια

Αν -ν Υ Ι.

τών εν πολέμοις ανατεθραμμένων τους τείχεσιν εφεδρεύοντες,

Γ. γ ι " c ν Υ - c ν ν Υ ν

φυλάσσειν εδόκουν ώς δε επιπολύ ή μεν πόλις εν θορύβω

υπήρχεν, οι δε βάρβαροι ουκ ανίεσαν τα εν ποσί ληϊζόμενοι,
τότε δή Βελισάριος ο στρατηγός κεκμηκώς ήδη υπό του γή-Β
15ρως, στέλλεται όμως επ' αυτούς εκ βασιλέως, και τοίνυν ο
- - y ν ι Μ.

πρεσβύτης διά μακρού αυθις χρόνου θώρακά τε ενδύς και

" 1 -

κράνος αναδησάμενος, και άπαν το εκ παίδων αυτώ ξυνειθι

σμένον περιβαλόμενος σχήμα, ανενεούτο τη μνήμη τά φθά
σαντα, και ενέαζε τη προθυμία τούτον γάρ τον αγώνα ύστα
2οτον εν τώ οικείω βίω απεργασάμενος, ουχ ήσσον απηνέγκατο
ν ΥΜ - , ν ν » Α' W Υ η.

κλέος, ή οπότε τα κατά Βανδίλων τε και Γότθων, ανεστήσατο

τρόπαια. ή γαρ των προσυμβεβηκότων ανάγκη και η περί
1. Ρost και add. Ρar, ή. 2. Ρro και τολ. R. ου τολ. 4. πριν
R. , πλήν vulg. καταθείναι R., καταθείεν νulg. 5.
απονίσαντες sph. Ρar. 13. ανίεσαν R., ανήεσαν νulg, 2ο. α
περγασόμενος R.
omnibus, uti videtur, reliquis est potentior et deinceps in mundina
tionem res abiit, ut non ainplius in has legiones accenserentur qui
vellent, priusquam aliquam auri portionem deposuissent: quam ubi
persolvissent, statim citra ullam inquisitionem inscribebantur reli
φuoque exercitui accensebantur, etiamsi plane operum bellicorum
essent imperiti. Αtque ita delectu neglecto, merito utique ad mili
tiae labores non adigebantur, quippe φui venalem eum honorem
cssent adepti, ignaviamque magno emissent. Τales itaque viri ino
pia veteranorum militum muris insidentes, custodiam eorum agere
videbantur. Cum vero iam per multos dies urbs in hoc tumultu
νersaretur , neque barbari obvia quacque vastare desisterent, tum
«lemum Βelisarius dux iam fractus senio, mandato tamen Ιmperato
ris in eos mittitur. Hic itaque senex loricam multo iam tempore
«lesitam resumens galeamque capiti adaptans , et omnem , cui. "Η
puero assueverat, habitum capessens, praeteritorum memoriam redlin
tegrabat, pristinamque animi alacritatem ac virtutem revocabat. Ηoo
cnin ultimo in vita sua bello confecto non minorem gloriam conse
φucbalur, quam cum de Vaudalis et Gothis victis trophaea crexit. .
 3Ι2 ΑGΑΤΗΙΛΕ
υ "»

Α. c.558 του μέλλοντος αμηχανία τήν τε εγχείρησιν μείζονα έδειξε

"""" και γαυροτέραν και την νίκην ασμενεστάτην, ειρήσεται δέ
cμοι αυτίκα ες το ακριβές, όπως έκαστα διηνύσθη.
" "- ν ν - κν λ/

V. Ι 12 ις. Τπεξελθών γάρ ο στρατηγός ολίγον τού άστεος, και

εν Χέττου κώμη τώ χωρίω στρατοπεδευσάμενος, εμπειρίαν τε5
1 / - Μ Αν -

ες τα μάλιστα επεδείκνυτο και τόλμαν πολλώ κρείττονα της

ν *Σ 2" κ. » - ν.

ηλικίας, γηραιός μεν γαρ ήν ήδη, και ασθενεία ώσπερ εικός

-ν Χ/ Αν

είχετο πολλή ούτε δε ενδιδους τους πόνοις εφαίνετο, ούτε

άλλως φιλοψυχήσας, είποντο δε οπλίται μεν άνδρες αγαθοι
- η. - -ν " - 2

ές αλκήν και ξυν αυτώ ένια των αγώνων πεπονηκότες, οπόσα το

δή εν Εσπέρα >,
ετύγχανε διανύσας, ου πολλώ πλείους των - ν cr - » 2' - "". 5

τριακοσίων το δε λοιπόν άπαν πλήθος άνοπλόντε ήν περι

ΙΟ φανώς και απόλεμον, και μόνω τώ απείρως έχειν ήδίστους
- - " Αν γΛ

ηγούμενοι τους κινδύνους, θέας τε ένεκα μάλλον ή παρατά

"- Υ. > - Α

ξεως αφιγμένοι συνέρρει δε αμφ’ αυτόν και ο των πλησιο-15

«ι ν " ν. 2' -

χώρων αγροίκων όμιλος, πεπορθημένων γάρ αυτούς ήδη τών

-ν - cr -w

αγρών υπό των βαρβάρων, ουκ έχοντες όποι τραπείεν, ως

" Υ Υ C ν Αν ι Αν

Βελισάριον αυτίκα ήθροίζοντο, ο δε τώ πλήθει των αγροί

2 Α" ν ν Υ "' "

κων εν δέοντι προσχρησάμενος, τάφρον ευρείαν περιεβάλετο,

ν w Υ/ \ -ν "

και κατασκόπους θαμά έστελλε, τας των εναντίων δυνάμεις2ο

εικάσοντας ως οίόν τε και εξαριθμησομένους, και εί τι έτερον
5. Χέττου μήκω R., Chetumesum Ιntpr. 7. ήν add. ex R.
8. δε om. R. ι Ι. ου in utroque codice a rec. m. super
scriptum est. τι. Εσπέρα Cl., υστέρω R. et vulg., Ιntpr.
αίriίβΩ. 14. τε ins. ex R. 15. o ins. ex R.

Νam et corum, φuae iam acciderant, immanitas et summa de futuro

«lesperatio rem ipsam, quam aggrediebatur, maiorem illustrioremque
efficiebant, et victoriam iucundissimam. Εxplicabitur vero a me
statim accurate, quonam pacto singula peracta fuerint.
16. Dux itaque paululum extra urbem progressus, castrisque
ad oppidum dictum Chettivicus locatis, summam suam et bellicae
rei peritiam declaravit et audaciam longe maiorem aetate. , Εrat
enim iam admodum senex, magnaque uti par erat virium imbeeil
litate laborabat; nullis tamen Ε, cedere, neque alioqui vitae
eupidus esse videbatur. Sequebantur eum loricati praestanti robore
viri, quique in nonnullis cum ipso proeliis decertarant, φuae in
occidentis terris confecerat, non multo plures trecentis : reliqua
multitudo erat et plane inermis et imbellis, ideoque tantum, φuod
inexperti essent, dulce bellum existimantes, quique spectandi potius,
quam in acie confligendi causa accesserant. ό"η Ει etiam ad
cum agrestium e vicinis locis turba. Cum enim iam ipsis agri a
barbaris essent vastati, non habentes quo se verterent, ad Βelisa
rium statim confugerant. Is vero turba agrestium suis copiis adiuncta
eommode opportuneque usus, amplam fossam circumduxit, explorato
res crebro emisit, φui hostium copias observarent, φuantum fieri
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 16. 3 Ι3
- -ν Α

ελείνδυνηθείεν απαγγελούντας, ούτω τε διετέλει έκαστα γνω-Α. c.558

ματεύων και διανοούμενος
" λλά νυκτός δεδίεπιγιγνομένης,
Υ ν δ
φρυκτω-""""
Ρ. 161 , w r Αν Η cr

ρίας ανηπτε πολλας επι μέγα του πεδίου σκεσαννυμενας, ινα

ι C «ν - ν "

δή οι πολέμιοι ορώντες οιηθεί εν μέγιστον είναι το στράτευ

- Α. - .. w 2/

5μα, ταϊς πυραίς αναμετρούντες και τοίνυν ούτω δή ώοντο,

ν αν " 1 "ν - γ

και δεδιότες ηρέμουν. ατάρ ουκ επιπλείστον ταϊς

") / 2...-υά
τοιαύταις " α Α' Υ: - w

απαταις καταστρατηγουμενοι, ησυχιανήγον ηκηκοεσαν γαρ

Υ» " Σ' Ο - C w

ήδη ως ελάχιστος είη ο των Ρωμαίων στρατός, και ήκιστα

Υ Α" "- "ν - Υ/

αυτοίς αξιόμαχος πλήν αλλ' οι στρατιώται πολλής είχοντο «ν ή Υ \

τοπροθυμίας, C Υ
περιφρονούντες μεν τους -'.
αντιπάλους, -
ει και μυ
Μ

ρίοιθόόσοι επιφοιτήσαιεν, τη γεσφετέρα

άτε δή Ρωμαίοι όντες δε αρετή μάλιστα πεΒ
'α μεγάλων \ y

ποινoτες, ατε οη rωμαιοιγε οντες, και εμπειρια μεγ

» Μ. 1. " /

ήδη κινδύνων τα πολέμια εκμελετήσαντες, συναισθόμενος δε "ν Αν - ι

ο Βελισάριος της των ανδρών μεγαλοφροσύνης, και ότι, μει

* - Μ. 2' - -ν / "

15ζόνως ήπερ έχρήν επί τοις φθάσασι πόνοις βρενθυόμενοι,

- -ν - -- 2/ νιν

των εν ποσί κατολιγωρούσιν, έδεδίει μήποτε άρα εντεύθεν

μεγίστην ευρυχωρίαν ταίς ελπίσι παράσχοιεν, παρεισδύναί
τε αυτούς και απάγειν όποι και βούλονται τώ βαδίας και
"ν Αν c χΥ
.
προσηνείς υποφαίνειντας των εγχειρημάτων εκβάσεις, ως αν
, - -ν 2' 1

2οουν μή ούτω ταύτα συμβαίεν, ήθροισεν άπαντας ες ταυτό, ώσπερ

2ν ν ν "

ήδη του αγώνος έφεστηκότος και φανείς ες μέσον, έλεξε τοιάδε. C

1. απαγγελλούντας R. 12. Ρro γε R. τε. 15. πόνοις om. Suid.s.ν.
βρενθύεσθαι. 17. παρεισδούναι R., παρεισδήναι sph. Ρar.
2o. oύν om. R. συμβαίνον R. 21, εφεστηκότος R. et
Ιntpr, imminente, καθεστηκότος vulg.
posset, et dinumerarent, et si quid aliud rescire possent, renuntia
rent : eoque in statu mansit, singula pensitans et cum animo suo
revolvens, multosque in speculis longe lateque per agrum sparsis
ignes accendit, ut hostes eos conspicati, maximum esse exercitum
putarent, ex ignium accensorum multitudine eum metientes. Εt
quidem ita plane putabant, ideoque metuentes sibi, quieti substi
terunt. Ceterum non dudum hoc militari astu elusi conquierunt.
Αudicrant enim iam quam minimum esse Romanum exercitum, neque
parem, φui cum ipsis proelio decernere posset. Βelisarii milites in
terea valde erant alacres, hostemque contemnebant, etiamsi maxi
mis copiis in se impetum faceret; virtute sua bellica praecipue
freti, quippe φuod Romani essent, et maximorum periculorum ex
perientia in re bellica exercitatissimi. Βelisarius vero, animadversa
illa animorum elatione, quodque magis quam oporteret de praeteritis
laboribus gloriantes, praesentia contemnerent, verebatur, ne nimis
suis Ε.
Ιnabenas laxarent, guae ipsos transversos quocunque vel- ν

lent abriperent, eo φτιod faciles admodum rerrιm, guas aggredicban

tur, eventus sibi fingebant: quod quidem ne ita eveniret , omnibus
in unum coactis, veluti proelio iam imminente, ipse in medium pro
gressus, in hunc modum verba fecit.
 314 ΑGΑΤΗΙΑΕ
--

Α. C.558 ιζ. » Ουχώς εκ δέους υμάς, ω άνδρες, προς το θαό

""""ρείν αναστήσων, τούτο δή το προ των κινδύνων γιγνόμενον,
ήκω τοις ειωθόσι χρησόμενος λόγοις ή γάρ αν και επιλελή
σθαι των πρότερόν μοι τή πείρα γνωσθέντων δόξαιμι αν,
ειγε στρατιώταις Ρωμαίοις, εν συμπλοκαίς αει τεθραμμένοις,5
και πολιτείας ως ειπείν μεγίστων εθνών καθελούσιν, είτα
νυν παραταττομένοις προς βαρβάρους αλήτας, και τούτους
Ούννους και Κοτριγούρους, παραίνεσίντινα προς το μή δε
Ρ διέναι προθήσειν, αλλ' ορών εν υμίν πολύ το υπερφρονούν
και θρασυνόμενον, και πέρα του καθεστώτος ήρμένον, ουκτο
άλογον είναι το δείν αναμνήσαι της αρχαίας υμών ευκοσμίας
ωήθην. το γάρ εκμετρον πανταχού φυλακτέον τοίς έμφροσιν,
ει και πρός τι των επαινουμένων φερόμενoν τύχοι και το
μεγαλαυχείνες τοσούτον τοίς προυπηργμένοις ες όσον τών
ομοίων δια παντός τυγχάνειν πεπείσθαι, την εκ του λογι-15
σμού προμήθειαν αποβάλλειν φιλεί, και προς αλαζονείαν
εξάγειν, τους δε προς τούτο παρανοίας έληλακόσιν, ως μη
δεν οτιούν εν νώ τίθεσθαι των μετρίων, καν αυτό το κρείτ
τον αντιτάττεσθαι προαχθείη καίτοι κακείνο σκοπείσθαι
χρεών, ως ει και πολλώ της υμετέρας ανδρείας ήττώμενοι 2ο
τύχοιεν, αλλά τώ πλήθει κρατούσι, και είπερ το εκατέρω
1. ώ om. R. 5. είτε R. 8. Κοτριγόρους R. et vulg. 9.
προσθήσειν R., πρoθείην coni, Cl. 1 1. ύμών R. et Intpr. υete
ris υestrae modestiae, υμάς vulg. 13. τύχη R. 14, πρου
πηργαμένοις R., Intpr, legebat πρoύπειργασμένοις : reύμs olim
egregie βestis. 1 8. κάν R., και Lugd. et ed. Ρr., κατ' Ρar.

17. ,,Νon tanquan e metu vos, o viri, ad audendum erecturus,

(quod quidem ante proelia fieri solet,) venio, consuetis usurus verbis.
Viderer enim profecto eorum, φuae olim experientia ipsa mihi cognita
sunt, oblitus, si apud milites Romanos in proeliis semper educatos,
quique maximarum prope dixerim gentium res publicas everterunt,
nunc vero adversus vagos barbaros , atque hos quidem Ηunnos et Co
triguros , exhortatione quadam ad excutiendum metum accommodata
uterer. Sed cum 1n vobis magnam animorum elationem confidentiam
que animadvertam modum omnem excedentem , non abs re facturus
mihi sum visus, si vos veleris vestrae modestiae commonefacerem.
Οmne enim immoderatum quacunque in re vitandum est viris cordatis,
etiamsi ad laudabilem aliquem finem tendat, et nimia animi elatio
gloriatioque de rebus antea bene gestis, qua similem perpetuo suc
εessum certo mobis pollicemur, prudentiam ex animis profligare con
suevit, et ad superbiam arrogantiamque concitare, Qui vero co
νεsaniac venerunt, τιt nihil moderatum animo concipiant, ii τol ad
Deum ipsun oppugmandum sunt evasuri. Αdhacc considerare etiam
oportet, φuod tametsi barbari virtute bellica et fortitudine longo
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜΙV. 17. 315
το θε
r
θεν πλεονάζον αντεξετάσομεν, προς ισότητα χωρήσει τα της ΑΕ"
γ Αν " 4 "ν «.- - π."

"θμεια άμετρίας, πώς ουν ουκ αισχρονημάς εξ αγχωμάλου παρα

πιλεί, σκευής αγωνιζομένους, ούτω λίαν έχειν το προπετές και ακά-Ρ. 102
ιιιι η θεκτον, ως μηδε καιρόν ή τάξιν ή τάς ατάκτους της τύχης V. ι 13
4 - " "ν λ/

μεft:
ν
5ροπάς εν λόγω ποιείσθαι, δυνάμει γάρ χειρών ουκ άντις,
γ γν - Α -, Αν

', είτε oίμαι, περιέσοιτο πολεμίων, ήν μη προσή το κρίνον ορθώς

" " Αν χΜ 2, "

θιτοι,
1.
και λογιζόμενον. έπει πώς
Αν Σ"-- !
C!
αν οίόν τε ήν έμοιγε ες τόδε
w τ' ν " "

ιήί, -
πολιάς ήκοντι, και οίον εξώρω τα πολέμια γεγενημειφ, παρα
* «- C -ν .. " W - Αν

θjfi) , τάξεσιν όμιλείν και κινδύνοις, ει μη τους της ευβουλίας αγα

εί, 1οθοίς ενήναμωσγέπως πεποιθέναι, ει τοίνυν και γήρως ασθέ
μίε; νειαν γνώμη στερρα και των προσηκόντων έφιεμένη κρατύ
#ji, νει και διανίστησι προς το συνοϊσον, αναπληρούσα τη προ-Β
Α' ν Υ w C Α' γ. - Α. «ν Υ Αν « Αν Υ r

13 μηθεία το εκ της ηλικίας ενδέον, πώς ου μάλλον υμάς ονή

ώ σει νεότητι συμπαρούσα και τη του σώματος ρώμη, τάς μεν
-1, 15γάρ εκ τύχης τινός ή χειρός αγεννούς αποτεύξεις ίσως αν
" λογισμός ασφαλής, και οίος τους προσπεσούσιν αρμόσασθαι,
μετασκευάσειε προς το συμφέρον, και θεραπεύσειε το ήμαρ
τημένον, ένθα δε γνώμης σφαλείσης, τώ μή τα δέοντα δια
- Αν > / Α ν 21 r

νοηθήναι, τών άβουλήτων τι συνενεχθείη, πόθεν άν ληπτέον

: 2οτο σώζον και ανακαλούμενον, είγε πρώτον εκείνο το ταύτα Α" 2/

τίκτεινπεφυκός παρατραπείη , καίτοι θαυμάσειεν ίσως άν τις

1. αντεξετάζοιμεν R. . 3. αγωνισομένους Ρar. Α. της τύχης
om. R. . 7. ην om. R. . io., ερήν R. 12. τή προμηθεία -
συμπαρούσα on. R. 15. γαρ om. R.
nobis sunt inferiores, multitudine tamen superant: et si quac utrim
que excedunt, inter se conferantur atque expendantur, excessus ad
aequalitatem redigetur, Quo pacto igitur non turpe fuerit, nos, qui
aequo apparatu sumus conflicturi, adeo praecipites atque effrenes
ferri, ut neque temporis, neque ordinis, neque temerariorum for
tunac momentorum rationem ullam habeamus 2 Νeque enim quis
quam, uti arbitror , manuum vi hostes superaverit, nisi adsit iudicii
consiliique rectitudo. Ωuo enim pacto fieri posset, ut ego, φui ad
tantam canitiem perveni , ut propemodum vietus belloque ineptus
sim, in conflictibus procliisque versarer, nisi me consiliorum boni
! tate prudentiaque sustentarem 2 Quocirca si etiam senectutis imbe
cillitatem mens recta ac firma et quae par est appetens corrοborat,
et ad res bene gcrendas exsuscitat, aetatis defectum prudentia com
pensans; quomodo non multo "pli vobis utilis sit futura iuven
tuti corporisque robori coniuncta? Sinistros enim e fortuito aliquo
casu vel manus vitio profectos eventus fortasse recta cogitatio, guae
φτιο se casibus accommodare norit, in melius transferre erratumque
corrigere possit : ubi vero mentis vitio, φuod inconsultius, φuam
oportet, res aggrediamur, adversi aliquid evenerit, unde, quaeso, reme
dium ac salus petentur, si primum illud, quod hacc giguere solet,
εit depravatum atφue subversum " Αιφui mirabitur forsitan aliquis
 3Ι6 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. Είμου της επιτή παραινέσει καινοτομίας, δέον γάρ προσεξαι

"ρειν και διανιστάν το πεποιθός εν υμίν και προθυμούμενον,
C αλλ' έγωγε κοιλαίνω ταύτα τουναντίον και παραιρούμαι, και
λογισμούς εμβάλλων και όκνους, και αμφιβόλους ποιών τας
ελπίδας. 5
ιή. » Πλήν αλλ' έμοιγε μεν και τούτο θυμήρες είναι
δοκεί, και προς το εύελπι φέρον, είγε τοιούτοις ανδράσιν
ήκω συμπολεμήσων, ούς ει πείσαιμι βραχυ γούν υφελείν του
δραστηρίου, δεινός αν εν λόγοις, οίμαι, κριθείην, έστω δε πάς
τις έμών, ως ανδρείας ορμαίς ουκ αναθετέον τας άνευ φρο-το
νήσεως εγχειρήσεις, αλλά θρασύτητι και προπετεία και παρα
τροπή του καθήκοντος τρόπου ώστε το μεν πρόθυμον της
D ψυχής μενέτω παρ' υμίν, και κατά το μάλλον ενακμαζέτω,
λογισμώ δε σώφρονι και των προσηκόντων έχομένω το υπερ
βάλλον της τόλμης και προς αυθάδειαν ανάγoν υπoτεμνέσθω.t5
ου γαρ οκνον έντίθησι και δειλίαν το λογίζεσθαι και σκοπείν
όπως τους παρούσι χρηστέον, αλλά σεμνότητα και παρρησίαν,
ούτω γάρ των ωφελίμων διαγνωσθέντων, έπεται πάντως το
δικαίως θαρρείν, ώς ου προς αδήλους τύχας εική προηγμέ
νον, αλλά τη κρίσει το βέβαιον έχειν καταληφθεν και πεπι-2ο
στευμένον, αλλ' ίσως ερεί τις υμών, ως ουχ οιόν τε φύσιν
6. έμοιγε R., εμοί vulg. 9. Ρro oίμαι R. είναι. 1ο. ημών R.
1 ι. εγχειρήσεις - πρόθυμον om. R. 15. ανάγoν R. , άγον
νulg. 2ο, αλλά - πεπιστευμένον om. R. et Intpr. 2 Ι. ως
ούχοιόν τε add. ex R. et Ιntpr, haudquaφuam posse etc.

admonitionis meae insolentiam. Cum enim excitare atque erigerc

confidentiam vestram animorumque alacritatem oporteret, ego haec
c contrario enervo atque imminuo, et cogitationes vobis iniiciens
et metus, et dubias spes faciens.
18 και Ceterum mihi φuidem etiam hoc iucundum ac volupe esse
videtur, bonamque spem mihi concitat, φuod cum talibus viris ad
proelium accedo, guibus si persuasero, ut tantillum de acrimonia
animorum remittant, multum dicendo valuisse videar. Ηoc vero sibί
φuisque vestrum persuadeat, conatus actionesque prudentia destitutas
non esse adscribendas fortitudini, sed audaciae et temeritati et prae
varicationi officii. Quocirca acrimonia quidem animorum in vobis
maneat, immo et magis magisque vigeat; moderata vero castigataque
cogitatione, atque intra officii limites se continente, nimia audacia
arrogantiam secum trahens succidatur Νeque enim metum ac timi
ditatem infert cogitare et considerare, quo pacto rebus praesentibus
sit utendum, immo vero dignitatem atque fidentiam. Ιta enim rebus,
quae ex usu sunt, perpensis, consectaneum est omnino, nt iuslam auda
ciam concipiamus, quippe quae non ad incerta fortunae temere efferatur,
sed iudicio sit confirmata et stabilita. Sed dicet forsitan aliφuis ve
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 18. 317
γενναίαν ευλόγως ορμώσαν, και του μοχθείν διαπαντός εφιε-Α C.558
μένην, είτα νύν αθρόον επέχειν και βιάζεσθαι προς το ήρε- Ειώ
μούν και υφειμένον, και πέρα της ανάγκης μέλλον και βου
λευόμενον, μάλιστα δυσανασχετούσαν εφ' οίς καθ' ημών οι - Η

5βάρβαροι παροινούσι, φέροντες ανέδην άπαντα, και παρ' αυ

ν " ν Λ" r Α γ Α "ν

την δήπου την βασιλίδα πόλιν τας εκδρομάς ποιείσθαι τολ

- υ γ -' -' -

μώντες, έχει μεν ουν ούτω ταύτα, και βεβαιούται τη πείρα

1. Μν - 7. w

το προσηκόντως υμάς τους πολεμίοις οργίζεσθαι. οίς γάρ συν

Μ. Α « Μ. ν

εκεχώρηντο πρότερον, ου μετρίως έχρήσαντο πλήν αλλά και

Α 1 γ -ν γν Αν w. «ν

τολίαν έφικτον, οι μαι, τους έμφροσιν, περιελείν μεν τού θυ

- ν « -- -ν -'

μού το μεμηνός και ταραχώδες, και τους προστυχούσιν εγ

χειρείν ανεξετάστως ιέμενον, κατέχειν δε μόνον αυτού το 2y w

μεγαλουργόν τε και άτρεπτον, και προς τας εναντιώσεις4. αν-Β

" - * "ν Αν " w w C!

τεχον των γαρ της ψυχης κινηματων ταμεν οσα πεφυκασι

ν Υ" \ ν α ι "ν

15καθαρόν έχειν και ακραιφνές το αιρετόν και καθήκον, τού

των εντελώς και δή ανθεκτέον, οίς δε μέτεστι και της προς
ταναντίατροπής και εκνεύσεως, τούτοις ου διά πάντων χρη ι 3 -

στέον, αλλ' ες όσον έχουσι το συμφέρον, το μεν ουν φρονουν

Υ ν Υ 1. " ι ν -'

αμιγές αγαθόν και ανόθευτον άπαντες

ν ? Αν δα.
είναι φήσοιτε άν, της
ν Α 2 Α \ " Μ.

2οδε οργής το μεν δραστήριον ευκλεες, το δε θράσος φευκτον

1. οργώσαν coni. Βon. Vulc. 5. Ρro φέροντες R. έφών
τες 7. oύν add. ex R. 8. τοίς πολεμίοις - εφικτόν
oίμαι om. R. 17. Ρro εκνεύσεως R. et Intpr., ut videtur, εκ
βάσεως : in contrarium ευεnιum. 2o Pro θράσος lacuna est
in Lugd. et cd, pr.

strum, non posse naturam generosam et impetu rationi consentaneo con

citatam, et laboris perpetuo appetentem, nunc confestim inhiberi, et
oogi ad quietem et remissionem et moras ac deliberationes longiores,
quam necessitas postulet, praecipue cum aegerrime ferat, barbaros adeo
contumeliose nobis insultare, omniaque promiscue agere ac ferre, adeo
τιt ad ipsam usque regiam urbem excursiones facere audeant. Ηaec
quidem ita se habent, et experientia ipsa comprobatur merita vos in
Ιnostes ira inflammatos. Lenitate enim, patientiaque vestra nequaquam
moderate usi sunt. Verumtamen valde etiam facile iudicarim, viris
cordatis compescere et submovere ab ira furorem et perturbationem,
et inconsultum ad res, quae nobis sese offerunt, impetum, tantumque
ex ea animi magnitudinem constantiamque retinere, et adversantibus
οbsistere: nam ex animae motibus, φuicunque pure atque sincere
sunt cum honestate officioque congruentes et expetendi, ii utique
absolute sunt amplectendi: qui vero etiam in contraria nutant ac
vergunt, iis non perpetuo est utendum , nisi quatenus utilitatem
adferunt. Prudentiam itaque purum minimeque adulterinum bonum
esse, non negaveritis, credo. In ira vero acrimonia quidem et stre
ηuitas est laudabilis: audacia vero fugienda, ut damno non vacans.
 3Ι8 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. c.558 και ασύμφορον ουκούν το μεν όλον* της δε το βέλτιστον εξ

" " ""αιρούμενοι, και φρονήσει το κατορθούν αναμιγνύντες, ιωμεν
c ούτω συν παρρησία κατά των δυσμενών, ώς ουδενός ημίν
των δεόντων περιοφθέντος, γινώσκειν γάρ μόνον χρεων, ώς
V, 14 αγωνιστέον προς άνδρας βαρβάρους, επιέναι μεν ληστρικώ-5
τερον είθισμένους, και λαθραίας εφόδους ποιείσθαι, προς δε
παρατάξεις εμφανείς ου μάλα γεγυμνασμένους, ουδε ταϊς
συμπλοκαίς εγκαρτερείν παιδευθέντας. oρώντες δε νύν σταδίαν
μαχην κατ' αυτών παρεσκευασμένην, ερυμάτων τε και περι
βόλων εκτός το αντιστατούν και αμυνόμενον επί στρατοπέδουτο
συντεταγμένον, αποβαλούσι μεν κατά το εικος τα συνειθι
D σμένα περιαχθήσονται δε προς το έμμίξαι και προσπελάσαι
και συστάδην διαγωνίζεσθαι, διδασκούσης αυτούς της ανάγ
κης πλήν αλλά σωφρονούντων ημών και τη πατρίω τάξει
χρωμένων, και μετ' ευβουλίας επί τά πρακτέα χωρούντων, 5
είσονται διά της πείρας, ώς τώ παντί κρείττον αεί το προη
σκημένον και το αυθαίρετον του αυτοσχεδίου και ηναγκα
σμένου.''
ιθ'. Τοσαύτα μεν ο Βελισάριος είπεν, οι δε στρατιώ
ται μεταμαθόντες το λώον, είχοντο μεν και ώς της ανδρίας,2ο
πλέον δέ τι ήν εν αυτοίς του γαυρουμένου το ευλαβούμενον.
τ. το μεν όλον τής δε R., Ιntpr quocirca eα ea ipsα φuae po
tiora sunt deligendo, ουκούν το μεν (lac.) το βέλ. Lugd. et cd.
pr., ουκούν της μεν οργής το βέλ. Ρar. 5. αγωνιστέων sph.
Ρar. 16. προσκείμενον R. 17. αναίρετον R. 2ο. ανδρείας R.

Οuocirca id quod in ira est optimum deligentes, prudentiaque res

gerendas temperantes, ita demum fidenter in hostem eamus, quippe
qui nihil corum, quae necessaria sunt, neglexerimus. Ηος tantum
sciannus oportet, decertandum nobis esse cum hominibus barbaris,
qui praedonum in morem adoriri occultosque insultus facere con
sueverunt, ad aperta vero proelia mon admodum sunt exercitati, ne
que in conflictibus perdurare docti. Νunc autem cernentes statariam
pugnam in se apparari, et extra vallum propugnacula et muros vim
omnem obsistendi ac propulsandi in exercitu constitutam , deposituri
sunt verisimiliter veterem suam consuctudinem, eoque adducentur,
ιut nobiscurn misceantur et collato pede armis decernant, docente
ipsos necessitate, Vobis vero prudenter rem gerentibus patrioque
ordine ac disciplina utentibus actionesque nostras recto consilio
moderantibus, cognoscent rcipsa, φuanto id, quod exercitatione nostra
φue voluntate et studio est acquisitum, ex temporario et coacto
semper sit pracstantius."
19. His dictis Βelisarius finem fecit. Romani vero resipiscen
tes, retinuerunt quidem etiam ita fortitudinem, plusculum tamen
quid cis incrat circumspectionis, quam iactautiae, et tali fere ani
 ΙΙΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 19. 3ΙΟ
ν γ >

τοιούτου
"2-
τε, ομαι, φρονήματος μετ' ευκοσμίας ενεπίμπλαντο, Λ. c. 558
» ' 2 Α « / ν. "

ώς ελάχιστα μεγάλοις εικάσαι, οποίω δή πάλαι φασί τους ! ! 32

γ W. "Αν - /

αμφι Λεωνίδαν Αακεδαιμονίους εν Θερμοπύλαις, προσβάλ-Ρ. 164

Α. 2" ε. - «- Αν

λοντος ήδη του Ξέρξου, εγκαλλωπίσασθαι. αλλ' εκείνοι μεν

- - " Υ ε, " Αν

5πανωλεθρία διεφθάρησαν, μόνω τούτω ευδοκιμήσαντες τω

ν. » Αν 2 " 2 w 1 ν -- Αν

μή αγεννώς απολέσθαι, αλλά πολλούς πρότερον των Περσών

Υ / α ν. 2. W ν C "' 2 c /

αποκτείναντες οι δε αμφι Βελισάριον Ρωμαίοι παρρησία

μεν εχρώντο Λακωνική πάντας δε τους πολεμίους έτρέψαντο
ν 1 ν

ανά κράτος, και πλείστους όσους διεχειρίσαντο, ουδέν αυτοί

2/ Υ "ν / 2/. " -

τοάχαρι προς αυτών ό, τι και λόγου άξιον πεπονθότες, επειδή

γαρ αθρόον εκ του σφετέρου στρατοπέδου οι βάρβαροι ες δισ
χιλίους ιππότας αποκεκριμένοι έθεον συν βοή, ώς ράστα
ν C - 1.

τους εναντίους αναρπασόμενοι, αυτίκα ο Βελισάριος, ώς οι

/ 7. -

κατάσκοποι ήκον επιδεικνύντες αυτούς μονονουχι, και όσον

2/ - «... " Υ

15ούπω παρέσεσθαι διεξιόντες, αντεξήγε τους αμφ’ αυτόν, σοφι-Β

«... " 7. 2 -

ζόμενος ως οίόν τε την ολιγότητα και επικρύπτων απολεξά - 2.

μενος γάρ διακοσίους ιππότας πελτοφόρους τε και ακοντιστας,

Υ Υ Α. , " α " κ \ -' " τι 2'

εις ενέδρας εμέριζεν εκατέρωθεν υπό τη νάπη, όθεν ώετο

ν - / -

την προσβολήν έσεσθαι των βαρβάρων προειρημένον, ώστε,

Υ Μ. - w. ν

2οεπειδών αυτοίς έγκελεύσηται και σημήνη , τους δε ευθύς επι

/ Α- Μ Γ -ν τ ι

έναι άκοντίζοντας την φάλαγγα των πολεμίων, όπως δή πιε

4- " 2/ - 2' w "

ζομένη υποστέλλοιτο, άχρηστόν τε αυτοίς έοι το πλήθος, πα

1. τοιούτου δε R. 2. οποίω R. , οποία vulg. 3. προσ
βάλλοντος R. , προσβαλόντος vulg. 4. Χέρξου et . 5. πανωλε
τρία sph. Ρar. 15. διεξιόντος sph. Ρar. 18., εις ενέργειαν R.
υπό τή R., επί τη νulg. 2o. αυτοίς R., αυτός vulg.
morum strennitate pariter et modestia erant praediti, (ut minima
comparemns magnis,) φuales olim qui circa Leonidam erant Lacedae
monii fuisse commemorant, cum ad Τhermopylas Χerxes eis immi
ncret. Scd illi quidem ad internecionem omnes caesi sunt, co solo
Celebres, quod non turpiter periissent, sed multis antea Persis inter
fectis. Ωui vero Βelisario aderant Romani, audacia quidem usi sunt
1.aconica, universos autcm hostes fortiter fugarunt, et quamplurimos
corum trucidarunt, ipsi nullo singulari incommodo ab illis affecti.
Cum enim -x barbaris duo equitum millia a reliquo exercitu sepa
rata confestim cum clamore procurrerent, veluti facillime hostes de
1cturi, et speculatores ad Βelisarium venissent eos indicantes , et
iamiam adfuturos dicentes, suas contra copias duxit, simulans quan
tum fieri poterat paucitatem atque occultans Selectos enim equites
ducentos scutatos et iaculatores in silva utrimque in insidiis colloca
vit, qua parte barbaros impetum facturos putabat, praemonitos, ut
simul atque ipse signo dato mandasset, confestim in hostile agmen
iaculantes proruerent, ut nimirum iaculorum vi pressi in arctum se
contraherent, et multitudo ipsis inutilis redderetur, neque laxare ac
 32ο ΑUΑΤΗΙΑΕ
Α' , ν. ι

Α. C.558 ρατείνεσθαι μη δυνάμενον, αλλ' εις εαυτό περιελιττόμενον, τους

". " 3" δε αγροίκους εκέλευε και των αστών τους [πολλούς τοίς] πολε
μίοις επιβοώντας τορόν τι και επικροτούντας, έπεσθαι αυτό c -ν -ω η α

C ένθα και ίοι, άμα γάρ τους λοιπούς ες μέσον ειστήκει, ώς

η γ Υ «ν ? - Υ «- " C ν ? 2" ι. Λ-"

την έσβολην εκ του εμφανούς εκδεξόμενος ως δε ήκον ήδη, και 5

ες τα πρόσω χωρούντες είσω τών λόχων οι πλείστοι εγίγνον ι Αν Υ "

το, αυτίκα Βελισάριος άμα τους αμφ’ αυτόν αντιμέτωπος

ν ". - Α χ/

υπαντιάσας συνέρραξέ σφισιν εβρωμενέστατα οι τε άγροικοι

και το λοιπόν άπαν πλήθος εμβοώντες, και επικτυπούντες
«ν .- * t\ ι ν , - Α. 1

τοίς ξύλοις, άδή ες τούτο έφερον, παρεθάρσυνον τους μα-ι ο

Ρ - " Μ. - ν Α » η τ. 2/ Υ

χομένους, δοθέντος δε του συνθήματος, και δή οι άλλοι εκ

- Υ ι

των κρυπτίων αναθoρόντες, τους καθ' αυτούς εκάτεροι κατά

w y / γ' - Υ / Α ι η- χ\

το έγκάρσιον έβαλλoν βοή τε εγίγνετο και ταραχή μείζων ή

* 1 " -ν κ. " α w " " Υ

κατά το μέγεθος του πολέμου, οι δε βάρβαροι πάντοθεν ά

ν -" , η Ω! " Ν. ν Υ Ο. ν

D κοντιζόμενοι, τούτο δή όπερ Βελισάριος διενοήθη, εις εαυτούς 15

ανεχώρουν, και εις στενότητα
ζε,
συνεσπειραμένοι, αμύνασθαι
εα , τα 5
Υ
Ο?)Χ ήδύναντοΥ ι, η 9 2/ ι
ουτε γαρ τosευειν αυτος ειπετες υπηρχε τω Ρ. - Υ *ν

μηδε χώραν είναι τοις βέλεσιν, αλλά γαρ ούτε εκδρομάς τους
ϊπποις και υπερκερώσεις ποιείσθαι κύκλωτε εδόκουν έχεσθαι
- ' » λ/

ώς δή μεγίστω στρατεύματι απειλημμένοι. oί τε γάρ όπισθεναο

Υ -ν ν ν Μ y/ "- -

συν αλαλαγμώ επιφερόμενοι και παταγω, έκπληξιν παρείχον,

ν «r " - ν γ

ό τε κονιορτος εις ύψος αιρόμενος ού ξυνεχωρει διαγιγνώ

2. αστών τους (π. τ.} πολεμίοις. Sic emendavi, αστ, τους πολε
μίoυς R. et vulg. 9. επιβοώντες R. 16. συνεσπειραμένοι R.,
συνεπειρημένοι Lugd. et cd. pr., συνεπειλημμένοι Ρar. αμύ
νασθαι R., αμύνεσθαι vulg.
dilatare aciem possent, sed in seipsos convoluti implicatique essent.
Αgrestes vero et qui e civihus erant bello apti, iussit, ut ingenti
clamore et fragore armorum edito, se, quo iret, scquercutur: cum reli
quis enim in medio constiterat, tanquan hostium impetum aperte ex
cepturus. Cum autem iam venirent barbari, ulteriusque progre
dientes intra insidias plerique pervenissent, Belisarius statim cum
iis, qui ipsi aderant, adversa fronte occurrens, validissimum in eos
impetum fecit, et agrestes omnisque reliqua multitudo clamore et
lignorum, φuae cum in usum geslabant, complosione ac fragore puguan
tibus animos addebant. Dato vero signo, etiam alii ex insidiis prosi
lientes, utrimque transversim in hostes ruunt, clamorque et tumultus
naior φuam pro proelii magnitudine est excitatus. Τum barbari
omni ex parte iaculis icti, (id quod Βelisarius praecogitarat,) in se
ipsos conglomerati et in arctum redacti ae compressi, tueri se bellando
non poterant. Νeque enim sagittare commode poterant, cum ne
que locus esset telis, neque excursiones equis et alarum circumdu
ctiones facere poterant : videbanturque veluti maximo exercitu cir
oumventi et in orbcm cincti. Νam et qui a tergo magno ulutatu et
fragore eos urgebant, terrorem inculiebant, et pulvis in altum elatus
 ΗΙSΤΟRΙΑRUM V. 19. 32 Ι
" 2ν Αν

σκεσθαι τους συμπλεκομένους, οπόσοι ετύγχανον όντες, πρώτος Α. C. 558

δε Βελισάριος πολλούς των αντιπαραταττομένων διαφθείρας,""""
-" Υ/

και το οικείον μέρος απωσάμενος, φεύγειν ήνάγκασεν, έπειτα

δε και των άλλων απάντων έγκειμένων, στρέψαντες
5οι βά
τα νώτα Ρ. 105
ίδην σκεδαννύμενοι V. ι 15
2/ •« W Υ "

οι βάρβαροι ώχοντο ξυν ακοσμία, σποράδην

w Cr γ.
Α
1 2. - - 3 Υ Υ x C γλ " -
-

και ήκιστα αλλήλους όπισθοφυλακούντες, αλλ' ως άν αυτών

2/

έκαστος ώετο ωκύτατα αποδράσειν επισπόμενοι δε οι Ρω

μαίοι εν τάξει, τους εν χερσίν ευκολώτατα διεχρώντο, φόνος
τε εγίγνετο των βαρβάρων πολυς αμεταστρεπτί απελαυνόν
τοτων τά τε γάρ ηνία τοις ίπποις άπαντα μεθίετο και πρός
γε αι μάστιγες κατεπείγουσαι προανέστελλον του τάχους το
Υ Ρ Υ Α' w Υ η. C Υ "ν ν w Υ Α w

ενδόσιμον έπελελοίπει δε αυτούς υπό του δέους και αυτό δή

εφ' ότω μέγα φρονούσι το επιτήδευμα φεύγοντες γαρ οίδε
οι βάρβαροι μάλλον αμύνονται τους ες την δίωξιν έγκειμέ " "- " ν 1 ν /

15νους, μεταστροφάδην επιτοξεύοντες, τότε γαρ και βιαιότερον Β

Αν c \ w

κατά σκοπού φερόμενα τα βέλη έμπήγνυται, ήνίκα τα μεν

Α "ν <ν C. " Ας ν "Υ ΛΥ Μ «ν " Ψ. \ Υ

πολλή τη ρύμη φέρεται ιθύ των διωκόντων, οι δε, αντίξοι

r γ \ y ν

καταθέοντες, αντεμπίπτουσι και αντεπιφέρονται, σφοδροτέραν

1 Α- - - r

τε την πληγήν σφίσιν αυτούς εκτελούσι τώ υπαντιάζειν και

2οώς πλησιαίτατα υποδέχεσθαι.
Μ τι Σ) \ " Αν Χ/ 2. ' γ

κ. Αλλά τότε γε άπαντα τοις Ούννοις αμήχανα είναι

έδόκει, και ουδε ες πείραν ελθείν τέχνης τινός ήβούλοντο
Α. εγχειμ. sph. Ρar. 6. αυτών έκαστος R., έκαστ. αυτ. vulg.
12, και αυτούς R. . 13. φεύγοντες δε οι βάρβ. R. 16. φερό
μενα om. R. 17. εφέρεται R. αντίξοοι R.
obstabat, φuominus de numero eorum, gni in conflictu erant, iudicare
possent. Primus autem Belisarius, multis ex adversa acie caesis ac
profligatis, in fugam eos compulit, deinde vero aliis etiam universis
impressionem facientibus, barbari terga vertentes incomposite fuge
runt sparsim dissipati, nullis sibi mutuo a tergo custodiis caventes,
sed quo cuique visum erat, effusissimo cursu aufugientes, Romani
vero acie instructa eos insectantes, extremos quosque facillime tru
cidant; magnaque barbarorum caedes est edita, citra ullam cum
equis retroversionem fugientibus. Νam et habenas omnes equis
laxarant, et praeterea flagella assidue urgentia praeripiebant celeri
tatis remissionem. Defecerat autem ipsos prae pavore etiam ars ipsa,
qua magnopere gloriari solent Fugientes enim hi barbari magis
propulsant eos, φui sese acriter insectantur, retroversim sagittantes.
Τune enim etiam violentius sagittae scopo, φuem petunt, infiguntur,
quando illac guidem magno impetn recta feruntur in persequentes,
et hi ex adverso occurrentes in sagittas proruunt contraque feruntur,
gravioremque sibi ipsis plagam efliciunt occurrendo et sagittas e
proximo excipiendo.
2ο. Αt tum temporis omnia Ηunnis desperata esse videbantur,
neque illis artem ullam propulsandi hostes attentare in mentem venie
Αgathίας. 21
 322 ΑGΑΤΗΙΑΕ
- 2

Α. Ι.C.558
Ι. 32
αμυντηρίας. έτεθνήκεσαν δε αυτών μεν αμφι τους τετρα
Α' {. Α' κr 2 Α - Α' / Ψ /

κοσίους, Ρωμαίων δε όστις ουδείς

> Α' -2 ν " ν Υ
μόνον δε τραυματίαι
η "C C γ w

ολίγοι εγεγένηντο. 2
μόλις δή ουν Ζαβεργάντε ο ηγεμών και ν

C οι εκφυγόντες άσμενοι ες το στρατόπεδον ίκοντο οι γάρ

δή των Ρωμαίων ίπποι προς την δίωξιν απειρηκόνες, αι-5
Υ Αν Λw «ν Α Υ

τιώτατοι αυτοίς του περιείναι γεγένηνται, έπει αν αυτοβοεί

άπαντας κατειργάσαντο, νύν δε οι μεν τους χαρακώμασι σύν
" ν Υ " / cr W η

πλείστω θορύβω εμβαλόντες, συνεκύκησαν άπαν το λοιπόν

στράτευμα, υποτοπήσαντας αυτίκα μάλα διαφθερείσθαι, οι
μωγή τε ηκούετο μακρά βαρβαρική τους γάρ ξιφιδίοις τάςτο
παρειάς καταξαίνοντες, ωλοφύροντο κατά τον πάτριον νόμον.
"Ρωμαίοι δε συν Βελισαρίω απεχώρουν ες τα οπίσω, κρείτ - - 2",

τονα μεν ελπίδος ώς εκ των παρόντων διαπραξάμενοι, άξια

ΙD θδε όμως της του στρατηγού θέ
-ν
προμηθείας. τούτου
Άν
δε του πά / - 2 / 2/ Υ 5
ους τοίς βαρβάροις ξυνενεχθέντος, αυτίκα οίγε άραντες εκτ
/ Α/ ν y Μ.

ΙΜελαντιάδος, ώχοντο ες τα οπίσω πεφοβημένοι, Βελισάριος

ν ν ν Υ 2. ν

δε καίτοι κατά το εικος οίός τε ών αυτούς πορευομένους

μάλλόν τι διαχειρίσασθαι και πημήναι, επισπόμενος ανθρώ
2/ 7

ποις ήδη κατεπτηχόσι, και οίoν φυγήν την αναχώρησιν ποι

ν c \ Υ η «r Υ w 1 / γ. ? Μ.

oυμένοις, ο δε ευθύς όμως ανά την πόλιν επανήει ου μάλα2ο

C 4 ?Υ Υ 3 Υ κ.ν Υ \ 1

έκων, αλλ' εκ βασιλέως αυτό προστεταγμένον επειδή γαρ

ω -" Υ

άπας ο δήμος, του έργου σφίσιν απηγγελμένου, ήδον τε αυτόν

και ανύμνουν κατά ξυλλόγους, ως υπ' εκείνου περιφανέστατα
2. Ρωμαίοι R. Α. ήκοντο R. 6. Ρro άν R. δε. αυτ.
άπαντ. R., άπαντ αυτ. vulg., 7. μεν εν τοις vulg. 9. δια
φθαρείσθαι R. 1 Ι. , καταξαίνοντες R., καταξάνοντες vulg.
18. επισπόμενος R. (Cl.), επισπώμενος vulg.
bat. Caesi itaque sunt ex iis circiter quadringenti, e Romanis nemo
desideratus , pauci tantum vulnerati: aegre vero et Ζabergan Ηun
norum praefectus, et qui cum eo elfugerant, laeti in castra pervene
runt. Romanorum enim equi insectando defatigati, maxima eis
cansa salutis fuere: alioquin ad unum omnes eo die trucidassent.
Νunc vero cum hi in vallum munitionesque suas magno cum tu
multu proruissent, reliquum universum exercitum vehementer con
turbarunt, veluti certissimo exitio iamiam imminente. Ingens ita
que barbarorum eiulatus exaudiebatur: cultris enim genas lace
rantes, patrio more lugebant, Romani autem cum Βelisario ad sua
redierunt, re melius quam sperarant gesta, digno tamen prudentia
ducis eventu. Βarbari vero hac clade accepta, motis statim e Μe
lantiade castris, retrorsum trcpidi cessere. Βelisarius autem, tametsi
verisimiliter eos abeuntes maiore strage ac damno aflicere poιuisset, -
utpote homines iam metn perculsos insectans, cum fugae similem
discessionem facerent, nihilominus tamen statim in urbem rediit;
idque non tam ex animi sui sententia, φuam Imperatoris iussu. Cum
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 20. 323.
σεσωσμένοι, τούτο δή έδακε πολλούς τών εν τέλει και ηνίασε Α. C.558
φθόνω ληφθέντας και βασκανία, πάθεσιν ούτω δεινούς και Ι. Ι.32
αει τα κάλλιστα λυμαινομένοις, τoιγάρτοι διέβαλλoν τον άν-Ρ 166
δρα ως μεγαλαυχούντα και διαθρυπτόμενον επί τή του ομί
5λου ευνοία και ες άλλας ορώντα ελπίδας, ών δή ένεκα τά
χιστά τε αφίκται, ως μή τελεώτατον άροιτο κλέος, και ουδε
επί τοις ήδη πεπονημένοις τιμής απώνατο της προσηκούσης
αλλά. διέρρει αυτό τα της νίκης, τόγε επ' εκείνος, φρούδα
και άμισθα και παντάπασι σεσιγημένα. ώς μεν ουν τών άρί
1οστων ψυχών αμβλύνεται το δραστήριον, ήνικα μή επαινούντο,
μηδε του πρέποντος απολαύοιεν, και όπως ενθένδε τα κοινά
καταδεέστερα γίγνεται τώ μή ορθώς ασκείσθαι τα ατιμαζό
μενα, είτε πολέμων είεν αγώνες είτε λόγων παιδείαι είτε
άλλο τι των ούτω καιριωτάτων, είρηται μεν ήδη τους πάλαι
15σοφοίς και αποδέδεικται, ράδιον δε, οίμαι, και παντί τω προσ-Β
τυχόντι διαγιγνώσκειν εκ των οσημέραι ξυμφερομένων, οι
δε Ούννοι τα μεν πρώτα δίωξίν τινα υποτοπήσαντες, και ξυν
θορύβω πολλώ των μακρών καλουμένων τειχών υπεκβάντες,
επειδή έγνωσαν, ως Βελισάριος μετάπεμπτος εγεγόνει, και ουδε
2οέτερός τις αυτούς επεφοίτα, πάλιν σχολαίτερον επoρεύοντο.
1. δή R. 2. m., δε vulg, et R. 1. m. 8. εκείνοις R., εκείνους
vulg. 9. άπιστα R. et Ιntpr. ναnα omnία reddiία.

cnim populus universus, victoria hac ipsis nuntiata, eum decantaret

et in conventibus summis laudibus eferret, veluti ab illo apertis
sime conservatus, momordit vero id pessimeque habuit plerosque
primores urbis, invidia et livore occupatos, vitiis adeo atrocibus et
semper optima φuaeque labefactantibus. Calumniati itaque sunt virum,
ut arrogantem et popularis aurae blanditiis insolescentem, aliasque
spes animo agitantem, φuibus quidem de causis citissimeque eo ven
tum est, ut non absolutissimam gloriam reportaret, neque ob res
praeclare a se gestas debito honore afficeretur, sed omnis victo
riae laus ei quodammodo e manibus effluxit, quantum in illis erat,
oblitterata praemiique expers et in universum silentio involuta.
Ρorro quod praestantissimorum animorum acrimonia obtundatur, cum
non collaudantur neque debito honore afticiuntur, φuodque ex hoc
res publicae detrimentum accipiant, quod non recte curentur et deco
rentur ea , φuae contemta iacent, sive bellici sint labores, sive lit
terarum, disciplinae, sive aliud quippiam eorum, φuae maximi sunt
momenti, dictum iam antea est a veteribus sapientibus et demon
stratum ; facileque a quovis ex quotidianis eventibus intelligi potest.
Ηunni vero primum quidem insectationem quandam suspicati, et
multo cum tumultu longis φuos vocant muris egressi, posteaquam
Βelisarium revocatum fuisse cognorunt, neque alius quisquam in
ipsos moveret , lentius rursum procedebant.
 324 ΑGΑΤΗΙΑΕ
φτ Αν «

Α. C. 558 κά. Εν τούτω δε άτερος των βαρβάρων αποδασμός, οι

Ι. 1, 32δή ετύ εφεδρεύοντες τη Χεοοονή λλά λα. -->.
η ετυγχανον εφεσρευοντες τη Αερρονησω, πολλακις μεν τω Α' r W

Υ "περιβόλω προσέβαλλον, κλίμακάς τε προσάγοντες και τάς μη

η. η. ι " - ν ν C Υ - Υ/ - 2' C Ο

χανάς τάς έλεπόλεις πολλάκις δε υπό των ένδον όντων Ρω

μαίων απεκρούοντο σθένει παντί αμυνομένων, ηγείτο δε τού-5
C των Γερμανός Ο Δωροθέου, νέος μέν γε ών κομιδή, και πρω
Α C r Α' " χ\ - ν -

C r » Α. "ν ι» ι
τος ήδη υπηνητης, φρονηματι δε στρατηγικω διαπρέπων και
-ν " - 1 " 1

πολλώ πλέον της ηλικίας το μεγαλουργόν κεκτημένος. πατρίς

Υ - " - ν - -ν

δε ήν αυτώ πόλις Ιλλυρική, Βεδερίανα μεν εκ παλαιού ονο

μαζομένη,
-
ύστερον δε Πρώτη Ιουστινιανή μετακληθείσα Ιου- το
ν C w οι , η 2 Υ w Υ -

στινιανός γάρ ο βασιλεύς, άτε δή κατ' αύτήν εις φώς προη

γ r r ν Α' κ Χ/ Α

γμένος, έκόσμησέ τε είκότως την πατρίδα έργοις ποικίλοις, και

εξαφανούς ευδαίμονα εξειργάσατο, και της οικείας αυτή με
ταδέδωκεν προσηγορίας, εκ τούτου δε το γένος έλκων ο Γερ
μανός, σφόδρα οι επεφρόντιστο. τoιγάρτοι οκταετή χρόνον έκι 5
γν " 2/ - -

γενετής διανύων, ήχθη προς αυτού ες πόλιν την βασιλίδα,

και τημελείας απώνατο πάσης, τους δε γάρ των γραμματιστών - Υ ν w "

D ώμίλει διδασκαλείοις, και πρός γε ανά τα φροντιστηρια φοι

Αν η. - - ν Μ. c ν

των, την των Λατίνων μετέσχε παιδείας. επει 2, \ -

δε ές
r
ήθης με
τρoν αφίκετο, έστειλέγε αυτόν αυτίκα εν Χερρονήσω, άρχονταρο
του τήδε στρατού καταστησάμενος , ώς αν αυτώ ευθύς το
της νεότητος οξύ και ταχύρροπoν και προς τας δόξας ηρμένον
τ. αποδασμός R. (Cl.), απόδρασμος νulg. 2. μεν add. ex R.
6. Δωροθείου R. πρώτον Ρar. 9. Βεδερίανα μεν cor
rexi ex Procopio ; Βεδέρινα μέν R. et Intpr Βederina , Βεδερια
ναμά vulg. 14, Ρro εκ τούτου R. εκτός του,

2 τ. Ιnterea alia barbarici exercitus portio, quae ad Chersone

sum consederat, frequenter murum adorti sunt, scalis aliisque machi
nis obsidionalibus admotis, frequenter item a Romanis, φui intus
erant, omnibus viribus se tuentibus repulsi Ρracerat autem his Ger
manus Dorothei filius, admodum quidem ille iuvenis, et iam pri
mum barbescens, sed animo duce digno praestans et rerum actate
longe grandiorum conatu. Patria huic erat urbs Ιllyrica, Βederiana
olim dicta, postea vero Ρrima Iustiniana appellata. Iustinianus enim
Ιmperator, utpote in ea primum in lucem editus, variis operibus ac
fabricis merito patriam suam ornavit, et ex obscura opulentam illu
stremque effecit, suamque illi impartitus est appellationem. Εx hac
vero genus ducens hic Germanus, vehcmcnter illi. carus erat. Οιιο
circa cum octavum ab ortu annum exegisset, ductus est ab ipso in
urbem regiam, summaque cura habitus. Νam et grammaticorum
scholas adibat, et philosophica collegia frequentans, Latinorum ctiam
disciplina imbuebatur. Postcaquam vero ex ephebis excessit, statim
eum in Chersonesum ablegavit, et exercitui, qui ibi erat, praefecit, ut
ipsi statim iuventutis fervor et flexibilitas et gloriae appetentia con
 ΙΙΙSΤΟRΙΛRUΜΙ 1V. Ω1. 325
" Υ

εν τοις προσήκονσι και αναγκαίοις αποπιμπλάνοιτο, αλλά μή Α. C.558

προθέοι και ανασκιρτώη προς κινήσεις αλόγους και δημώδεις Ι. Ι. 32 Μ w , Α" - " ιν -

«. ν C w

όρμας, και ίππων αμίλλας τους χρώμασι μεμερισμένας, εν

c γ 1 " y w Υ - " -

οίς ώς ταπoλλά το νέον, ει μή ες έτερόν τι των χρησίμων

Υ C C

5ενασχοληθείη, ραδίως ρέπει και εκταράττεται, τότε δή ούν Ρ. 167

-ν Χ/ -

των Ούννων τη Χερρονήσω προσκαθημένων και ενοχλούντων,

} Υ Α' « Λ Μ ν " -ν

ουκ ανίει ο νεανίας τάς τε προσβολάς ανακόπτων και πάσαν

4 "ν

βουλήν αμυντηρίαν διανοούμενος, αυτός τε γαρ οίκοθεν τώ

- ν Α

επιβόλω της φύσεως ευστοχώτατα διεγιγνωσκε το συνοϊσον,

η «w "ν - λ" /

τoκαι τους πρεσβυτέροις των αμφ’ αυτόν και πολλοίς ήδη πρό
τερον πόνοις τους των πολέμων αγώνας εκμεμελετηκόσι μάλα
ν Σ) Α' ν Α' w " ο: 2. ν w Υ

συν
δέ ευκολία
Ε λέ
επείθετο τα πρακτέα ύφηγουμένοις, έπει λδε ούτ Υ , < ν 2/ c Υ Α'

γεντι πλεον ειχον ανυειν οι βάρβαροι, - και η

ουτε ως εν πολιορκια
έφεδρεύοντες τώ ερύματι, ούτε προς τειχομαχίαν εγκείμενοι,
Υ/ " «. Υ '

15έγνωσαν τρόπου ετέρου αυθάδους τε και γενναίου και λίαν 2/ - Λ

προς το φιλοκίνδυνον άγοντος αποπειραθήναι, ούτω τε ή Β

- -ν Α -ν

θάττον έλείν το χωρίον, ή μεθείναι τoλοιπόν και αποπαύ

- γ. -

σασθαι και ες τα σφέτερα ήθη απονοστήσαι, και τοίνυν κα

« Υ 2/ cr

λάμους ως πλείστους αθροίσαντες εύμήκεις τε άγαν και ες ό, τι

» « ν. - "

2οστερρους και παχίστους, και τούτους επ' αυτούς εναρμοσάν. " ν " "

μενοι και ξυνδήσαντες καλωδίοις τε και τολύπαις, κώμυθας

πολλάς απειργάσαντο, τότε δε ξύλα ιθυτενή καθάπου ζυγά
και εγκαινίδας ύπερθεν κατά το εγκάρσιον ενθέντες, ου δια
8. αυτός γε R. 9, διαγιγνωσκε sph. Ρar. ιο. Ρro τών R.
το ίς. ι Ι. πολεμίων R. 2.1. τε om. R. 22. τότε δή R. 23.
εγκαινίδας R. 2. m. Lugd. 1. m. et Suid. s. v., εγκενίδας
Η. 1. m. et vulg, ex Lugdl. corr. ύπερθε R.
venientibus ac conducibilibus rebus expleretur, neque abriperetur ac
prosiliret ad motus rationi parum consentaneos, populariaque studia
et equestria certamina coloribus distincta, ad quae iuventus plcrumque,
nisi potiore aliqua in re occupetur, facile vergit et deturbatur, Per
illud itaque tempus Ηunnis Chersonesum insidentibns atque infestan
tibus, non desistebat hic iuvenis et eorum insultus infringere, omne
φue consilium propulsando hosti excogitare. Νam et ipse ex se natu
rali industria quid maxime consultum et ex re esset, optime collima
bat, et Ε qui ipsi aderant multisque antea bellicis laboribus
crant exercitati, facillime obtemperabat, φuae facienda essent sugge
reutibus Βarbari itaque, cum nihil ipsis reliqui esset, quod exsequi
possent, φuippe qui meque, ut in obsidione, vallo insidebant, neque
Ιnurorum oppugnationi intenti erant, statuerunt alium modum audaci
et temerario periculique pleno facinore tentare, eaque, ratiοne vel
citius oppidum caperc, vel deserere atque desistere et ad sua reverti.
Αrundiuibus itaque quamplurimis collectis, μιue et longae admodum
ct quam maximuc firmae crassaeque essent, iisque iuter se coaptatis,
 326 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α. C. 558 παντός, αλλά μόνον αμφι τα άκρα και το μεσαίτατον, και

""""μείζοσι δεσμούς περισφίγξαντες, ξυνήπτον αλλήλαις αυτάς και
ξυνεμίγνυον, λίαν εν χρώ πεπιεσμένας, ώς τρεις τυχόν ή και
Cπλείους ες μίαν αποτελείσθαι σχεδίαν, εύρος έχoυσαν αρκούν
προς ανδρών τεττάρων υποδοχήν και επίβασιν, και τω βάθειό
ες τοσούτον διϊκνουμένην, ες όσον φέρειν βεβαίως τα άχθη,
και τη λεπτότητι μή καταδύεσθαι, τοιαύτας δή ουν ου μείον
ή πεντήκοντα και εκατόν ετεκτήναντο σχεδίας. ώς αν δε αυ
τους πλωϊμώτεραι είεν, οι δε τα εμπρόσθια τούτων ηρέμα
προς το μετέωρονες πρώρας τύπον περιαγαγόντες και υπο-το
κάμψαντες και ώσπερ ακροστόλια και προέμβολα εκμιμησά
μενοι, κωπητήρας εφ' εκατέρα πλευρά και οίον παρεξειρεσίας
αυτομάτους έμηχανήσαντο.
D κβ. Και τοίνυν ούτως έκαστα ως οίόν τε ήν αυτοίς εν
τώ ασφαλεί καταστησάμενοι ενήκαν απάσας τη θαλάτη λα- 5
Σ

θραίως αμφι την εσπεριων του κόλπου «κτην, του προς τη

Αίνω τη πόλει περιαγνυμενου εμβάντες δή ουν εν αυταίς
άνδρες ες εξακοσίους, και πτύα ως πλείστα ταις επικαλαμί
σιν εντροπωσάμενοι, και αμαθέστερόν πως ταύτη ερέττοντες,
ανήγοντο ώς απωτάτω της χέρσου, έξωπλισμένοι τε ευμάλα2ο
και προς το ενεργόν έστηκότες, ούτω γαρ ώοντo πελάγιοι
2. αυτάς αλλήλους (sic) R. 3. συνεμίγνυον vulg. 5. τω βάθ.
ες τοσ. R., ες τοσ. τω βάθ. vulg. 9 πλωϊμότεραι edd. 12.
προεξειρεσίας Suid. s. ν. 14. εν το sph. Ρar. 16. τη άνω
R. 17. περιαγομένου Ρar, 2ο, αποτάτω R.
et restibus lanaque carpta colligatis , crates complures confeccrunt,
tum vero perticis in longum porrectis, tanquam iugis ac transtris trans
versim superiniectis, non perpetua serie, sed tantum circa extrema
ipsaque media cratium, maioribusque vinculis eas circumligatas inter
se committebant et coaptabant, valde arete compressas, ita ut tres
forte aut quatuor unam naviculam efficerent, latitudine satis ampla
ad quatuor vectores excipiendum, eaque profunditate, ut ponderibus
impositis tuto vehendis par esset, et prae tenuitate non demergeretur.
Ιstiusmodi itaque naviculas minimum centum quinquaginta construxe
runt. Ut vero navigationi aptiores essent, anteriores earum partes in
prorae speciem leniter circumducentes atφue recurvantes , et veluti
acroteria ac pluteos navales imitantes, scalmos ex utroque latere et
veluti spontaneas quasdam adremigationes sunt commenti.
22. Cum itaque in hunc modum tuto omnia ipsis, quoad fieri
poterat, essent comparata, universas naviculas latenter mari immit
tunt, circa occidentale sinus littus, qui Αenum urbem versus circum
agitur, Ingressi itaque eas viri sexcenti, et paleas quamplurimas in
arundinum commissuras immittentes , ac imperitius quodammodo ca
ex parte remigantes, longissime a terra provecti sunt, optime armati
ct ad opus parati. Ρutabaut euim se ita sensim in mare cvectos,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 22. 327
ηρέμα γιγνόμενοι,
αγκώνα του τείχουςραδίως υπερβαλέσθαι
τον μέχρι καιεκτεταμένον,
του βάθους περιπλεύσαι τον
και Ι.Α.C. 558
Ι. 3 Ι

τoλοιπόν αδεως
αδεώς επιβήσεσθαι
επιβήσεσθ των
ύν ενδοτέρω
ενδοτέ ος δή
χωρίων, ως δήV, 117 /

Υ - Υ " ν ΥΥ - c ν

ούδαμώς
ιαμ ", έρύμασι
ρυμ περιεχομένων
ριεχομε ν η μόνω 4,
τώ
τω Ελλησπ
ν ησ οντως e

5ταύτα δή ο Γερμανός εκ των κατασκόπων πυθόμενος, και

γινώσκων, ως ουκ ές μακράν ο των καλάμων στόλος επιφοιτή-Ρ. 168
σει, επεκερτόμησε μεν τους πολεμίους της αβουλίας, μάλα δε
ή - - w

ήσθη επ' αυτή, ως δη προς αυτού εσομένη. αυτίκα γάρ επα

κτρίδας είκοσι πολυήρεις τε και αμφιπρύμνους ανδρών εμ
/ Μ.

τοπλήσας σιδήρω τεθωρακισμένων, ασπίδας τε φερόντων και

"- r " Υ

τόξα και πρός γε δορυδρέπανα, τούς τε ερέττοντας εμβα

w W. - ι» ν ν "

λων, και τους τοίς πηδαλίοις εφεστηκότας υπό την ένδον πα

ρατεινομένην της θαλάττης γλωχίνα καθάπερ εις ενέδραν κα
θορμίσας,
ρμισας, ενέκρυψεν,
"S ψ , ως αν μη
ως αν μή πορρωυεν
πόόόωθ προοφυειεν,
θεί 2-- "
επει
- «. ν Ο. ν ν Αν

15δε οι βάρβαροι ήδη υπερβάντες το προπετές του τείχους

ν -' Α- - ν

και απολήγον και του αιγιαλού προεξέχον, ενέκλινον προς

τα είσω, και επεφέροντο φρονήματι συν πολλώ και παρρησία, Β
τότε δή και των Ρωμαίων ολκάδες αντανήγοντο και αντε
πήεσαν και πως αυταίς του ρου συλλαμβανομένου αντί
2οπρωροι κατιούσαι, βιαιότερον προσπίπτουσι ταίς εκ των κα
λάμων σχεδίαις. και δήτα αι μεν τή προσκρούσει περιετρέ
- Ο. ν «ν " -ν

ποντο ες τούμπαλιν υπό του σάλου, και έκαλινδούντο ως

5. ταύτα δε R. 7. της αβουλ, τους πολ. vulg. μάλα R.,
μάλιστα vulg., Ιntpr. υel potius (μάλλον), 18. αι των coni.
Cl. 22 εκαλινδ. Β. , εκυλινδ. γulg.

facile superaturos et circumnavigaturos flexum muri in altum usque

porrecti , ac deinceps citra periculum ad penitiora loca perventuros,
utpote neutiquam vallis cincta , practerquam solo Πellesponto. Οιιae
cum Germanus per speculatores rescivisset, intellexissetque classem
illam arundineam non diu tardaturam, quin appelleret, irrisit quidem
bostium temeritatem , maxine vero de ea gavisus est, tanquam in
rem suam futura. Confestim enim actuarias viginti multiplici remi
gio naves easque bipuppes viris complens loricatis clypeosque et
arcus gestantibus atque harpagines, remigesque iis imponens et
naucleros, sub interioren mari protensum angulum veluti in insidiis
applicans occultavit , me eminus prospici possent. Ρostcaquam vero
harbari, superata transmissaque iam prominentiore atque extrema
et trans littus exstante muri parte, ad interiora deflectebant, magna
que animorum confidentia ferebantur : turn vero actuariae Romano
rum solverunt, contraque in eas sunt delatae, et φuidem secundo
aestu adiuvante, adversis proris descendentes, violentius in arundi
neas naviculas irruunt, atque hae quidem impetus vi in contrarium
pulsae, volutabantur circumagebanturque in salo, ita ut vectores sub
sistere in iis tuto non posscnt, sed alii in fluctus excussi perircut,
 328 ΑΟ ΑΤΗΙΑΕ
y Αν

Α. C. 558μηκέτι ασφαλή την βάσιν παρέχεσθαι τους εφεστηκόσιν, αλλά

"""" τους μεν εν τοις κύμασιν αποβληθέντας απόλλυσθαι, τους
δε συνιζάνειν εν αυταίς προς ανάγκης και διαπορείν ό, τι
και δράσαιεν, οι γε μήν έτι έστηκότες διεταράττοντο υπό
του κλυδωνίου, μετρίου μεν όντος και ελαχίστου ώς ες νηών5
κίνησιν και ακάτων, τους δε καλάμοις διά την κουφότητα " 1

C και μάλα χαλεπωτάτου. τοιγάρτοι μετέωροι' τε θαμα εγίνοντο

- - 3.
υπό κυρτώ αιρόμενοι τώ ροθίω, και συγκαθείλκοντο αυθις
κοιλαινομένω. και τοίνυν οι άνδρες διαμάχεσθαι μεν ουδε
Αν 5. -ν α"

επειρώντο, ήν δε αυτοίς ουδέν τι έτερον εύκτόν τε και έσπου-το

" Υ - -

δασμένον, ή όπως αν εστάναι γούν μόνον δύναιντο και βεβη

" τι ν - ν " / ν Υ Α

κέναι, ούτω δε των βαρβάρων εν θορύβω τε και αφασία

καθεστηκότων, οι Ρωμαίοι διέκπλους, όποι παρείκοι, ποιούμε
Υ - ν

νοι, ωθισμούς τε έχρώντο καθάπερ εν πεζομαχία, και ταύτη

1 - Υ " cr Α Υ Α r

πολλούς τών εναντίων κατέβαλλον, άτε δή αυτοί βεβαιόταται 5

εν ταίς ολκάσιν έρηρεισμένοι ενίους δε τους ξίφεσιν εκ χει Υ/ Υ - -

ρός πλήττοντες έκτεινον, έπει δέ γε αυτών πολλαχού και

Υ ι ν 2/ Υ r Υ - - Α'

Ι) αφειστήκεσαν, και ούπω επέλαζον, ενταύθα τους δορατίοις

Υ ι ν 4 " Υ \ "ν

εφικνούμενοι και τας δρεπανώδεις τούτων αιχμας ταις μη - r

ρίνθοις εκείναις, αίς δή οι κάλαμοι ετύγχανον συμπεπλεγμέ-2ο

νοι, εμβάλλοντες, εξέτεμνον στοιχηδόν απάσας, και διέλυον
1 η 3. -, Υ "

την συνέχειαν, τότε δή ουν οι μεν δόνακες αποτμηγέντες

5. Ρro ως ες νηών R. ευννών. 13. όπη R. παρείκοι R. (Cl.),
παρήκoι νulg. 14. ωθιασμοίς R., ωθισμω vulg. 18. δ... τίoις
αφικούμενοι R. 2o. κάλα... ετύγχαν... R. 22»
τοί... δήR,

alii in iis necessario considerent, quid consilii caperent mescientes:

φuique adhuc erecti stabant, aestus marini vi conturbabantur, mode
rato quidem illo atque exiguo ad navium lemborumque φuassatio
nem, arundinibus autem propter levitatem summopere noxio : φτιο
circa frequenter intumescentibus in convexum undis, sublimes tolle
1»antur, iisdemque residentibus, una in imum deferebantur. Viri
itaque confligere ne tentarunt quidem, nihil vero magis vel opta
lant vel allaborabant, φuam ut subsisterc tantum possent et obfirmari.
Βarbaris vero in hac perturbatione et perplexitate constitutis, Ro
mani excursiones navales, data opportunitate, facientes, impulsionibus
perinde atque iu pedestri certamine utebantur , eaque ratione mul
tos ex hostibus deturbabant, φuippe qui firmissime in suis actuariis
stabiliti subsistebant : nonnullos autem ensibus cominus ferientes
obtruncant. Cum vero longius ab ipsis remoti essent, neque propio
res fierent, tum oblongis hastis eos adoriebantur, falcatasque har
Εagines restibus illis, quibus arundines crant colligatae, immittentes,
«lissecuerunt ex ordine universas et compagem dissolverunt. Τum
demum disscctis ab inviccm calamis, sparsinique mari innatantibus,
 ΗΙSΤΟΡΙΑRUΜ V. 23. 329
2/ 2ν 2 Α

αλλήλων, και σποράδην επινηχόμενοι, άλλοςλ άλλοθι απεπτύε-

Φ. ν Υ ιθ Α. C.558
Ι. Ι.32 -" " Υ ν ? "

το. οι δε Ούννοι , της βάσεως αυτούς επιλειπούσης, αθρόον

" Αν 2 Α

κατεδύοντο εν τω βάθει και έθνησκον αχρήστου ποτού εμ Υ τι

πιπλάμενοι. ούτω τε άπαντες διεφθάρησαν, και ουδείς όστις

5αυτών ανά την ήπειρον επανήκεν, - 1. - Cr Αν -

Υ
κγ. Αυτίκα δε οι Ρωμαίοι τα όπλα των δυσμενών 2/ "

ανελόμενοι, οπόσα γε άνω έτι εφέρετο και επέπλει, και ες τα Ρ. 169

/ " " Α C ν 4 Α'

πρότερα χωρία κατάραντες, μεγίστης ηδονής και θυμηδίας

τη 2 ν ν " -ν

άπαντα έπλησαν τον στρατόν, γεγηθότας επί τοις ξυνενε

-ν Υ Cr

τοχθείσι, και ουν αθροισθέντες άπαντες ες ταυτό, αποχρήσα

2/ Αν 2. Αν Υ -- " - Αν w -ν /-
θαι ώοντο 1"Οζί. ΧΟι J' ΤΟίζ ΕΟΤ 8 Τ(α) ΧΟχι.0(ι) χ ζ

σσα και χρη ς εφεξής τι " οι κα τηταει "

του προτερήματος, τοιγάρτοι όλίγαις ύστερον ημέραις ευ μά

λα καθοπλισθέντες, εκδρομήν αθρόον εκ του περιβόλου πε
W " -" -ν / -

ποίηνται, και προσβάλλουσι τώ λοιπώ πλήθει των εφεδρευόν

/ Υ " γν γ W ν « - ν

15των βαρβάρων
ν " w
«κιωμενων έτι έπι τή ξυμφορά και κατεπτη
c ν κ/ ι r Λ

χότων, τότε δή ουν ο Γερμανός, άτε δή νεώτατος ών και

χ/ Αν Αν

ούπω εντελώς τας της φύσεως επέχειν όρμας και εγκατείρ

γειν δυνάμενος, αλλά πλέον του προμηθούς και βεβηκότος
Αν «... " "ν / -ν

τώ φιλοδοξούντι του τροπου και προθυμουμένω πέρα του Β

" "ν / Αν

2ομετρίου εγκείμενος, αφειδώς επήει τους πολεμίοις και πρου

κινδύνευε, ου στρατηγικώς επείγων και διατάττων, αλλά στρα-V. 118 - 2/ "

τιωτικώτερον συμπλεκόμενος τώ τοι άρα και πλήττεται βέ

1. απεπτύσσετο Ρar, 2. αυτούς R., αυτοίς vulg. 3. ποτού
R. et Ιntpr. insueta potione, ποταμού vulg. 9. άπαντα R. et
Ιntpr. (Cl.), άπαντες νulg. 12 ευμάλα add. ex R. et Ιntpr.
αruiίς φuam optime communiti. 16. νεώτερος Ρar. 17. εγκα
θείργειν Suid. s. v. αφειδήσας.
alius alio disiectus est. Ηunni vero, cum basis naviculae eos defi
ceret, confestim in profundum demersi sunt, insueta potione ingur
gitati. Αtque ita universi perierunt, neque quisquam omnino eorum
ad continentem rediit.
23. Romani vero, abreptis confestim hostium armis, φuotquot ad
buc aequori innatabant, et ad priora loca reversi, summa voluptate et
gaudio τιniversum exercitum implerunt, felici successu ovantem. Quo
circa omnes in unum collecti utendum esse etiam in posterum occa
sione reique bene gestae opportunitate censebant. Paucis itaque postea
diebus sumtis armis , eruptionem confestim e muro fecerunt, reliquam
que barbarorum multitudinem invaserunt, recenti adhuc clade moe
rentem atque perculsam. Τum vero Germanus, utpote admodum
iuvenis, quique nondum perfecte impetus naturae frenare compesce
reque poterat, sed gloriae cupiditati audaciacque magis, quam pru
dentiac securitatique ultra modum addictus, intrepide hostes adortus
ost, conflictusque discrimen adiit, non praefecti in morem urgens
incitansφηe et mandans, sed ipse instar militis manus consereus, unde
 33ο ΑGΑΤΗΙΑΕ

Α.G. 558λει τον μηρόν, ως μικρού δείν μελλήσαι απόμαχος έσεσθαι,

Ι. Ι. 32 πλήν αλλ' ή των έφεστηκότων πραγμάτων ανάγκη, και το μέ

γεθος του εγχειρήματος εγκρατέστερα της οδύνης γεγένηται,

και ου πρότερον ανήκεν αυτός τε μοχθών και τοις άλλοις
εγκελευόμενος, πριν σφόδρα πημήναι το δυσμενές και πολ-5
λους όσους διαχειρίσασθαι, τότε μεν ουν διελύετο η μάχη,
και οι Ρωμαίοι αύθις είσω του έρύματος επανήλθον, γινώ
c σκοντες ως ουκ ασφαλές αυτοίς ουδε εύβουλον κατά πολύ τώ
πλήθει ελαττουμένοις, είτα μέχρι παντός συστάδην διαγωνί
ζεσθαι. εις τούτο δε όμως οι βάρβαροι ήλασαν απορίας επίτο
τε τη εκ των ναυαγίων φορά, και ότι αθρόον οι Ρωμαίοι
κατ' αυτών προσβολήν εποιήσαντο, ως μεθείναι αυθημερόν
τα αμφί την Χερρόνησον πεδία, και προς τον Ζαβεργάντε
και τον αμφ' αυτόν όμιλον αφικέσθαι, ηττημένοι προς ηττη
μένους, οι δε ανά την Ελλάδα πρότερον εσταλμένοι, ουδέν τι 15
αξιαφήγητoν έδρασαν, μήτε τώ Ισθμό προσβαλόντες, μηδέ γε
την αρχήν τας Θερμοπύλας παραμειψάμενοι διά την φρουράν
Dτών εκείσε ιδρύσθαι τεταγμένων Ρωμαίων, τοιγάρτοι αποχω
ρήσαντες και οίδε, της επί την Θράκην είχοντο πορείας, ώς έν
αυτή κατά το εικος τους ομοφύλοις προστεθησόμενοι, και κοινήαο
τoλοιπόνες τα σφέτερα επανήξοντες, οι δε αμφι τον Ζαβερ
γάν ου πρότερον απoστήσεσθαι έφασαν, πριν αν χρήματα
6. διαχειρίζεσθαι R. ι τ. αθρόαν vulg. 22. έφασαν R., έφρα
σαν vulg. χρήματα πολλά R.

et sagitta femur ictus est, ita ut parum abfuerit, φuin ei pugna exce
dendum esset: praesentis tamen status necessitas et rei, duam aggres
sus erat, magnitudo dolorem vicit : neque prius destitit et ipse Ρu
gnare et aliis animos addere, quam ingenti damno hostes affecisset,
plurimique ex iis essent caesi. Τum itaque soluta est pugna, et
Romani se in suas munitiones receperunt, neque tutum mcque con
sultum rati, si, cum longe essent copiis inferiores, stataria semper
pugna cum hoste confligerent. Βarbari nihilominus co consternationis
sunt redacti, partim ex maufragis tabulis, quae per mare raptabantur,
partim φuod Romani subitam in ipsos eruptionem fecissent, ut co
ipso die campis Chersoneso circumiacentibus excesserint, et ad Ζa
Lergan eiusque copias, victi ad victos, pervenerint. Οui vero in
Graeciam autea missi erant, nihil plane memoratu dignum gesscrunt,
ηullo in Isthmum impetu facto , sed ne Τhermopylas quidem initio
transgressi, quod illas Romanorum praesidia insedissent. Οuocirca
etiam hi discedentes, iter Τhraciam versus sunt ingressi, ut in ea
suae gentis hominibus coniuncti, simul deinceps ad sua reverterentur.
Ζabergan vero ciusφue copiae non antea se disccssuros iactabant,
φuam ingenιem auri vim a Romauis abstulissent, guemadmodum
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 24. 33 Ι

ώς πλείστα παρά Ρωμαίων κομίσαιντο, καθάπερ οι Ουτίγου-Α.C. 558

ροι τούς τε αιχμαλώτους, ει μη θάττον πρίαιντο οι επιτή-""""
δειοι, αποσφάττειν αυτικα ήπείλουν, ο δε βασιλεύς χρυσίον
αυτούς έστειλεν, οπόσον αποχρήν ώετο ές τε τα λύτρα των ξυν
5ειλημμένων, και όπως ειρηναίοι τολοιπόν απαλλαγείεν της χώ
ρας, και δή άλλους τε πολλούς απέδοντο, και δη Σέργιον τον
Βάκχου τον στρατηγόν εαλώκει γαρ ολίγου έμπροσθεν και αυ
τός απαισία τινί χρησάμενος τύχη, και εν τοις αιχμαλώτοις ετέ- Ρ.170
λει. ούτω τε μόλις επαύοντο λεηλατούντες, και της οίκαδε
τοείχοντο πορείας, αναλαβόντες ουκ ές μακράν και τους εκ της
Ελλάδος αφικομένους.
κδ'. Τους μεν ουν της πόλεως της βασιλίδος αστούς αι
τοιαύται ξυνθήκαι αγεννείς είναι εδόκουν και αισχραι και ανε
λεύθεροι είγε ώσπερ ου φορητον υπάρχον, ότι δή πλησιαί
15τατα της πόλεως οι πολέμιοι αφιγμένοι και εγγελάσαντες,
ουκ αυτοί πανωλεθρία διεφθάρησαν, αλλ' έτι και χρυσίον
εκομίσαντοχαριστήριον, ώσπερ ημώνες αυτούς πεπλημμε
ληκότων, ή δε τού βασιλέως γνώμη ες άλλο τι μείζον εώρα,"
όπερ ουκ ές μακράν αποβάν έπεισε τους πρότερον νεμεσών
2οτας υπεράγασθαι αυτόν ώς άγαν προμηθή και αγχινούστατον
1. Ουτίγουροι correxi ex p. 3oo. 3, 3ο3. 1 . et Μenandro histo
rico., Ουττίγουροι vulg., Ουτρίγουροι R. 4. τε ins. ex R. 6.
δή om. R. 8. τινι χρησ. R., χρησ. τινι vulg. 13. ανε. . . . .
R. cum lacuna usque ad ουκ αυτοι, tum autcm pergit: τού παν
ωλ. 14, είγε ώσπερου φορητον υπάρχον. Ιta hacc , φuae cer
te non bene habent, in Ρar. leguntur : in Lugd. et ed. pr. nega
tio omittitur. In R. Lacunam esse iam dixi. Intpr. nec plαne eα
ιstimabant id quodam pacto ferendum. 16. και om. R. 19.
όπερ R. , ώσπερ νulg, et Ιntpr. 2ο. ώς Β., ες vulg.
Utiguri, et captivos, nisi ab eorum propinquis quamprimum redi
merentur, confestim iugulaturos sese minabantur Ιmperator vero
tantum auri eis misit, φuantum redimendis captivis suffecturum cen
sebat, et ut pacifici deinceps regione excederent. Βarbari itaque cum
alios multos restituerunt, tum vero etiam Sergium Βacchi filium
praefectum ; captus enim fuerat etiam ipse paulo ante, infausta Ηuadam
usus fortuna , et inter mancipia censebatur. Αtque ita aegre tandem
a praedando abstinuerunt, et domum versus iter instituerunt, assum
tis secum non multo post etiam iis, qui e Graecia advenerant.
24. Civibus itaque urbis regiae haec pacta parum honesta esse
videbantur, immo turpia atque illiberalia, perinde ac si intolera
bile esset, quod hostes, qui quam proxime ad urbcm venerant, eique
per ludibrium insultarant, ήon ipsi ad internecionem caesi essent,
sed insuper etiam aurum donativum abstulissent, Τuasi nos in ipsos
«leliquissemus. Πιuperatoris vero mens atque consilium ad aliud quid
«lam maius respiciebat, φuemadmodum eventus non multo post sub
 332 ΑGΑΤΗΙΛΕ

Α. C. Ε εγνω γαρ χρηναι μάλλον απάση μηχανή ξυγκρούεσθαι

• Ο.
2, 1.

Υ
- ψ.

η.
Αν

η
ε "

γν
Αν 4.»

Υ
"

w -
το βάρ
"βαρον έφ' εαυτό και εκπολεμούσθαι. ώς αν δε τούτο συμ
Α' 2, r α 2 * Α

βαίη, αύτίκα, έως οι αμφί Ζαβεργαν μαλθακώτερον επορεύ

>/ ν 4 ν "

οντο, έστελλε γράμμα παρά Σάνδιλχον τον έτερον ηγεμόνα

ΥΡ / ' « 2/ ν ι > ζ. " ν ν

ένσπονδόν τέ οι όντα και μισθοφόρον. έδήλου δε τoιάδε5

2/ 1 " w

άττα το γράμμα ,,Ει μεν επιστάμενος τα παρά των Κοτρι

γούρων εφ' ημάς μεμελετημένα είτα έκών ήρεμείς, θαυμά
ΥΥ - - Αν Α «ν Μην

σαιμι αν είκότως σου μεν της απιστίας, ημών δε αυτών του

Α Αν Αν / 2 ν » Κ > w Α ν

C μή τής σής γνώμης όρθότατα εστoχάσθαι, αλλά περί την Αν - 2/ \

κρίσινΑς διαμαρτείν ει δε ούπω μεμαθηκώς, συγγνωστέον μεν,ιο

Υ ν Μ. Υ 2/ W Υ Μ "ν 2/

επιδείξης δε αν ουκ άλλως την επί τού φθάσαντος άγνοιαν,

ή μόνω τώ μή μετά ταύτα μελλήσαι παραγεγόνασι γαρ εν
θάδε, ου τούτο μέλον αυτούς και έσπουδασμένον, ότι μή ώς
C Αν / ι Αν ν w c " 2 η 4

οδού πάρεργον, το δείν λυμήνασθαι τα ημέτερα, άλλα διά

των έργων δηλώσoντες, ότι δη τους μείζονάς τε και αρίστους 15
« ν 2/

παρέντες εξηπατήμεθα, το επί σοι πεποιθέναι προύργου

ν Υ 4 Υ η Αν Σ/ ν

ποιούμενοι, ουδε γάρ ανεκτον είναι ηγούνται, ήν τις αυτούς

/ «ν "»

ίσους τε και αμφηρίστους τους Ουτιγούροις αποκαλέσοι,

V. " 9ουδε ει μετρίω τινι υπερβάλλειν, μόλις δε είγε σφόδρα πολ
Αυ Υ Αν Α w " 2 r w

Dλώ, και τοίνυν ουκ ανήκαν ανά την Θράκην αλώμενοι, πριναο
a. εαυτό R., εαυτώ νulg. 4. Σάνδιλχον R. vulg. et Μenander,
Σάνδιχλoν Ιntpr. h. 1., ut p. 3ο3. ν. 1 Ι. cd. Βοnn. omnes. 6.
πράγμα R., sed in mg. γράμμα. Κοτριγούρων R. et Intpr., Κουτρ.
νulg. , επιδείξεις Β., τα Pro μετά Ρar, κατά 16. τω R.
in ord., τo in mg. 18. Ουτριγούροις h. 1. R. et vulg. 19. υπερ
βάλλoιεν Ρar.
secutus effecit, ut φui antea ipsum incusarant, tum ut valde pru
«lentem summequc industrium maxima admiratione laudibusque pro
sequerentur. Statuerat enim omni arte allaborandum esse, ut inter
se committerentur et colliderentur hostes, atque ita debellarentur.
Οnod quidem ut statim eveniret, interea dum Ζabergan cum suis
copiis lentius iter facit, litteras misit ad Sandilchum alterum Ηun
ηorum ducem, foederatum sibi et mercenarium : litterarum huius
modi erat argumentum . ,,Si quidem non ignarus eorum , guac Cotri
guri in nos tentarunt, tua interim sponte guiescis, merito certe mirer
tuam quidem perfidiam, tum vero nos ipsos, φui animum tuum non
satis exploraverimus, sed circa iudicium et delectum erraverimus.
Si vero ignarus adhuc eorum exsistis , condonandum id quidem est,
nulla tamen ratiοne praeteritarum rerum ignorantiam nobis proba
veris, φuam hac sola, si eas posthac non neglexeris. Αdvenerunt enim
hnc, non eo animo et studio , (nisi fortassis accessorium hoc viae
sit,) ut meas ditiones vastent, sed rebus ipsis declaraturi, φuod ipsis
wt praestantioribus fortioribusque contemtis decepti simus, cum tibi
confidere maluerimus; neque enim hoc tolerandum esse censent, si
φuis cos et pares et dubiae cum Utiguris praestantiae vocet, neque
si modica aliqua re supereut, ncdum valde magna. Οuocirca noι,
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. 25. 333
το χρυσίον άπαν, οπόσον σοι αν' έτος έκαστον μισθού χάριν
- «ν
Α, C,558
5 1. 1, 32 Υ

δωρείσθαι ειώθαμεν, αυτοί εκομίσαντο

- ν- Αν ΥΥ
καίτοι ράδιον ήν
Αν

ημίν, ή άρδην άπαντας αποκτείναι, ή, το γούν έλαττον, απρά

-ν " - κr Αν

κτους σφάς αποπέμψασθαι. έφήκαμεν δε όμως εκάτερα της

5σή 5μενοι δό.ξης,
σης πειρωμεν ει μεν γαρ
εί μεν γαρ ώς
ώς αληθώς
άληθώς ανδρειότε
άνδρειότερος
ι ι Αν Α τι

ει και φρενήρης, και οίος μη επιτρέπειν τοίς τα σά σφετερι

ζομένοις, ουδε νύν έλαττον έξεις. πάρεστι γάρ σοι εν καιρώ
το δυσμενές αμύνασθαι, και τη μάχη κεκρατηκότι τους οί Αν - ? «ν Α

κείους μισθούς απολαβείν, ώσπερ δι' αυτών σοι απεσταλμέ

τονους, ει δε και τοιαύτα προς αυτών υβρισμένος ήσυχίαν
άγειν εθέλεις, δεδιώς, oίμαι, και την αισχίστην ελόμενος α-Ρ. 171 Σ -

πραγμοσύνην, συ μεν, ω γενναίε, απόμισθος έση, εκείνοις δε

ν » c Αν " ν \ " Υ Αν ψ

τα παρ' ημών δεδωρήσθω Αν

και τολοιπόν μέθες, ει δοκεί, το
" 3.
φρόνημα, και τους κρείττοσιν είκειν διδάσκου ευγάρ ίσθι,
5. Αν

15ω φέριστε, ώς και τας συνθήκας μεταθετέον ημίν επ' αυτούς,

«\ 4 ν ν ν 4 1 Υ " 2 ν. Α w

άς δή προς σε και το σόν εθέμεθα γένος.

2/ "ν *. - -
ανόητον γάρ και "ν

άλλως τους ήττωμένοις συναδοξείν, παρόν το κρατούν οικειώ

σασθαι.''
"ν Αν "» «.

κέ. Ταύτα ο Σάνδιχλος διά των ερμηνέων αναλεξάμενος,

4 \ Υ - " Γ.

2oευθύς εχαλέπαινε
3. 1
και έλύττα και κατέχειν ου μάλα οιός τε
2, η » Υ ι 2 Μ « " ν r

ήν την οργήν, άλλ’ αυθημερόν ίετο τίσασθαι τους Κοτριγού

ρους της ες αυτόν παρoινίας, πώς δε ουκ έμελλεν ραδίως Β
1 τ. ως απραγμ. R. 19. Σάνδιχλος iterum solns Intpr., Σαλ
γίλος R., Σαένδιλχος vulg. 21. Ιετο R. et vulg.
antea per Τhraciam vagari destiterunt, φuam aurum omne, guantum
tibi quotannis mercedis causa largiri consuevimus, ipsi abstulissent.
Αtqui facile nobis erat, vel omnes funditus delere, vel minimum
ipsos voti nequaquam compotes dimittere. Utrumque tamen omisi
mus, tuae voluntatis periculum facturi. Si enim revera fortior es
et sapis, neque concedis tua usurpantibus, ne nunc quidem tibi
dissimilis aut te ipso minor cris. Οpportunitas enim sese offert ho
stes vindicandi, ntque parta victoria mercedem tuam recipias, veluti
per ipsos tibi delatam. Si vero tali contumelia ab iis affectus, quie
scere malneris, metuens, ut arbitror, turpissimacque inertiae te de
dens, tu quidem, bone vir, mercedis expers cris, illis vero hacc per
nos donabitur, et deinceps animos, si videtur, depone et fortioribus
disce cedere. Scito enim, nos foedera etiam nostra ad cos esse
translaturos, quac tecurn et cum gente tua inieramus. Dementiae
enim fuerit ctiam aliter, una cum victis in societatem ignominiae
venire, cum liceat victoribus adiungi."
25, Ηacc cum Sandichlo per interpretes essent recitata, statim
exacerbatus furebat, impotente ira percitus, coque ipso die ad vin
dicandam Cotrigurorum in se contumeliam prorupit Quo pacto enim
non facile eiuscemodi verbis concitaretur animus barbarus ct arro
 334 ΑGΑΤΗΙΑΕ
« η

Α.C.558τοίσδε τους ρήμασι διαταραχθήναι ψυχή βάρβαρος και αυθά

""""δης, και αεί κερδών γλιχομένη, τοιγάρτοι κινήσας τον οικείον
στρατόν, πρώτα μεν εμβάλλει αθρόον τοίς των πολεμίων
χωρίοις καταπλήξας τε τους αυτού μεμενηκότας τό απροσδο
κήτω, γύναια πολλά και παίδας ήνδραποδίσατο, έπειτα δε και 5
τοις εκ Θράκης επανερχομένοις άρτι τον Ίστρον ποταμόν δια
περαιωθείσιν υπαντιάζει έξαπιναία και πολλούς όσους αποκτεί
νας, τά τε χρήματα αυτούς τα παρά βασιλέως και άπασαν
την λείαν αφαιρείται, μόλις δε οι σεσωσμένοι ες τά σφέτερα
ήθη απονοστήσαντες και κατ' αυτό τοις άλλοις γενόμενοι, εςτο
c πόλεμον τοίς εναντίοις καθίσταντο ούτω τε εξ εκείνου επιπλεί
στον εκάτεροι διετέλουν κατ' αλλήλων τρεπόμενοι, και την
δυσμένειαν εμπεδoύντες, νύν μεν γαρ εφόδους και λεηλασίας
εποιήσαντο, νύν δε ες εμφανή μάχην παρετάττοντο, έως εκα
τέρωθεν αι δυνάμεις διαρρυείσαι ανάστατοι άρδην γεγένηνται,15
ώς και αυτήν δήπου την πάτριον επωνυμίαν αποβεβληκέναι.
ες τούτο γάρ συμφοράς τάδε τα Ούννικά έθνη εξώκειλεν, ώς
είπερ άρα τι αυτών και μεμένηκεν μέρος, σποράδην ετέροις
Dδουλεύειν, και ες το εκείνων όνομα μεταβεβλήσθαι, ούτω δή
τι αυτούς ενεργότατα μετήλθον αι ποιναι των προτέρων ασε-2ο
βημάτων, αλλ' ή μεν παντελής τοϊνδε τον γενoίν ανατροπή και
κατάλυσις χρόνω ύστερον ξυνηνέχθη, και μοι ειρήσεται έκα
3. πρώτα R., πρώτον vulg. 6. ποταμόν om. R. δια
περαιωθείσιν R., περαιωθ., vulg. 7, εξαπιναία R., εξαπι
ναίως νulg. ιο, κατ' αυτό R., κατά ταυτό vulg. 14, εποι
ήσαντο R., εποιούντο νulg, εμφανή R. (Cl.), αφανή νulg.
15. αι om. R. 21. και κατάλ. R., και η κατάλ. vulg.

gans, semperque quaestui inhians 2 Μotis itaque suis copiis, primum

φuidem repente hostilia oppida invadit, et habitatoribus inopinato
insultu perculsis, magnam mulierum et puerorum vim captivam ab
«luxit, deinde etiam in eos, qui e Τhracia redierant et recenter
Ιstrum fluvium traiecerant, eximproviso irruit, et quamplurimis caesis,
pecuniam omnem ceteramque praedam iis eripit. Οui vero ex his
evasere, cum aegre se ad suos recepissent reliquisque copiis coniun
xissent, aciem adversus hostes instruxerunt, atque ita deinceps
multo tempore in mutuas caedes conversi, inimicitias corrοborarunt.
Μodo enim insultus faciebant praedasque agebant, modo aperta acie
«lecertabant, donec fractis collapsisque ntrimque viribus, penitus
subversi deletique fuerunt, adeo ut patriam etiam appellationem
aniserint : eoque calamitatis Ηunnicae istae nationes sunt redactae,
ut si aliqua adhnc corum pars reliqua sit, sparsim aliis inserviat, et
ab illis appellationem acceperit: adeo utique atroces poenas praete
ritae suac impietatis luerunt. Αbsolutissima vero harum nationum
eversio atque internecio postmodo accidit, singulaque mihi conveni
 ΗΙSΤΟRΙΑRUΜ V. Ω5. 335
στα προσηκόντως άρμοζομένω ως οίόν τε τή των χρόνων όμο-Α. C. 558
λογία της δε στάσεως έτι ακμαζούσης και κατά το Βυζάντιον"""
> ι / w cr 2. ' ν

απαγγελλομένης, τότε δή άπασιν ανωμολόγητο και διαδηλο

/ χ " C Α- " Α . ? / Cr

τάτη εδείκνυτο ή του βασιλέως προμήθεια και ευβουλία, ότι

δή των βαρβάρων υπό σφών διαφθειρομένων, αυτός όπλα μή
κινών πάντως ενίκα τη γνώμη εφ' εκατέρα ροπή του πολέμου,
και απήλαυε της ελπίδος, επειδή γάρ έμόχθουν εκάστοτε τοις
οίκοι δεινοίς ενησχολημένοι, ουκέτι κατά Ρωμαίων χωρείν
- 1 - , " 2/ Αν Α

οδιενοούντο αλλά και όποι γής ετύγχανον όντες, τους πλείστοις

ηγνόηντο.
enter servato, Ε eius fieri poterit, temporum consensu dicentur.
Vigente vero adhuc seditione, et Byzantium renuntiata, tum demum
eognita, fuit manifesteque declarata Imperatoris prudentia et consilii
rectitudo, guod nimirum barbaris se invicem conficientibus, ipse
arma non movens, vicit omnino consilio in utraque belli inclinatione,
ct potitus est sua spe. Cum enim laborarent, φuotidie domesticis
malis occupati, haudquaquam deinceps Romanorum ditionem infe
stare in animum suum inducebant, sed et ubi terrarum essent, a
Ρluriuis fuit ignoratum,
 Β Ο Ν Α V Ε Ν Τ U R ΑΕ V UΙ, Ο ΑΝ ΙΙ

Ν Ο Τ ΑΕ
ΙΝ Α G ΑΤΗ Ι Α Ε Η ΙS ΤΟ R Ι Α S.

Ρ. 178 Ρag. τ. ed. Ρar. [p. 5. ed. Βοnn.] Αγαθίου. Αuctor hic
V, 20 ab omnibus vocatur Αγαθίας, μt et ipse de se loquens pag.
5. lin. 29. [8, τ8.]εμοι Αγαθίας μεν όνομα. In Εpigrammatibus
tamen interdum se vocat Αγαθίον.
Σχολαστικού. Ηoc est, συνηγόρου, sive advocati. Εrant
enim inter alias scholas sive collegia etiam iuris peritorum
scholae, unde scholastici dicti. Iuri vero se legibusque Ro
manis operam dedisse testatur Αgathias pag. 5, lin.5 τ. [9, 1.]
τέχνη δε τα Ρωμαίων νόμιμα, και οι των δικαστηρίων αγώνες.
et sub initium libri tertii testatur se a mane in vesperam in
porticu regia forensibas negotiis implicari, αt pulcherrimo
εpigrammate ad Silentiarium, cuius initium est ενθάδε μεν
χλοάζουσιν, testatur se iuris studio occupationibusque foren
sibus ab agris et a sylvis et suavissimo in iis avium con
oentu , et ab amoribus suis avelli, his verbis, quibus epi
gramma claudit, Υ

- αλλά με θεσμοί
είργουσιν ραδινής τηλόθι δορκαλίδος.
quod Ill. V. Ιos. Scaliger ita vertit,
- Sed me iuris tutela, piusque
Dorcalide a tenera tam procuί arcet honos.
Ρag. 5. lin. 58. [6, 14.] έτερά τε πολλά. Ηaec ad lineam
τιsque 2. pag. 4. [7, 5.] ad verbum γιγνώσκειν omisit vetus
interpres, cum tamen elegantissimam contineant poétices
commendationem e Platone desumptam.
Ρag. 5. lin. 55. [9, 2.] Μύριναν Falluntur qui Agathiae
patriam fuisse putant Smyrnam, guae vel locus Corinthi,
vel Corinthus ipsa fuit, error inde meo iudicio natus, quod
apud Suidam ita legatur, Αγαθίας σχολαστικός σμυρναίος:
cum το σμυρναίος non sit nomen patriae, sed referendum
sit ad σχολαστικός, φuod nimirum ibi scholasticum sive ad
Ρ. 179 vocatum egerit, tametsi medicorum potius scholis Smyrna
 ΙΝ ΑGΑΤΗΙΑΜ. 337
fuit celebris, ut, iurisconsultorum Βerytus. pag 4. lin.55.
[7, τ6.] a voce αλλά usque ad lin. 2. pag. 7. [io, 8.j ad ver
hum αξίων omissa sunt a Persona vetere Αgathiae interprete,
quum tamen elegantissime in his historiam multum habere
cum poètica affinitatis ostendat, et patriam suam accurate de
scribat, ac denique historicorum suitemporis adulatoria vitia
perstringat, Τuod plerique eorum encomia, non historiam
scribere videantur.
Ρag. 8. lin. 21. [12, Ι τ.] lege potius dualiter Ρωμαίω.
tametsi non verti Romani erant, sed a Romanorum partiύus
staύant, quod haec nomina Stotzas et Gontharis Romanorum
appellationes nequaquam esse videantur.
Ρag. 9.lin, τg. [15, 8.] άωτα si durius videtur άωτα in
terpretari inaudila pro ανήκουστα, ut omnino Graecis ea
significatione estinsolens vox,lege potius άτοπα και παράλογα.
Ρag. 15. lin. Ι. [17, 5.] ου νομάδες. Campestres; incertis
sedibus errantes, ut Scythae, de quibus Ηoratius, Campe
stres melius Scγthae, Quorum plaustra υagas rite trahunt
domos. Νam pastores, ut vertit Ρersona, sunt νομήες. lin. 5.
[l. 6.] θείου θεραπείαν. Νimis quam inepte Ρersona medelis
vertit, cum dicat, Francos religione et cultu numinis con
venire cum Romanis. lin. 29. [19, 2.] ες εκείνου του και
ρού, ές accipio pro έως, τιt et Ηom. ές τι μro μέχρι τινός.
Ρag. 14. lin. 28. [2ο, 4.] ενέρσει. Εst autem ενερσις nexus
capillorum in acutum desinens, φui quidem in viris vocatur
κρώβυλος, in mulieribus κόρυμβος, in pueris σκόρπιος, ίin.55.
[l, 2ο.] Θευδέριχος * άλoύς. Τametsi non male legi possit Θευ
δέριχος αδελφός, malui tamen veterem lectionem retinere,
et lacunam supplere adiectione vocis νόσω: qua phrasi Αga
thias etiam alibi τιtitur, νόσω αλούς, morύο correptus.
Ρag. 15. lin. 27. [22, 9.] lege oυ των τιθασών δήπου τού
των και αρoτήρων. nisi mavis subaudiri το, έoικώς.
Ρag, τ7. lin. 28. [26, 18.] Αλανώ. Ιta V. C. legendum
omnino Αλεμάννω.
Ρag. 2ο. lin. 2 τ. [52, 16.] ουκ αριθμητή. Suidas in voce
Αλιγέρνης legit oυ σταθμητή, recte. Εst enim το σταθμητόν
idem guod μετρητόν; vox Αrriano familiaris. lin. 5 . [55,
9.] ένδηλοι. melius έκδηλοι. lin.56. [l. 15.] έδοξε αποπειρά
σθαι. Suidas legit έδοξε χρήναι αποπειράσθαι. lin. 2 τ.[59, 4.]
παρήγε. Suidas legit παρήγαγε. lin. 22. [ί. 4.] εναλλάγδην.
Verti, Complicatim , συμπεπλεγμένως,
Ρag. 24. lin. 1. [4ο, το.] ατάσθαλον, Vocabulis Ηome
ricis frequenter et valde apposite utitur Αgathias, quae an
notarem explicaremque suis locis per Ηomerum, nisi Ηome
rum potius per Agathiam commodius alias explicare statuis
Α3αιhία". 22
 338 Β. VUΙ,ΟΑΝΚΙ ΝΟΤΑΕ

sem. lin. το. [l, 18.] μαθείν. Suidas rectius legit μετα
μαθείν.
Ρag. 24. lin. 4ο. [42, 5.] ου σύνηθες. Suidas ου γαρ
σύνηθες.
Ρag. 26. lin. 25. [45, 15.] δυσθανατών verti, Cum morte
conflictans. φua voce in eadem fere significatione utitur
etiam infra pag. 98. lin. 56. [189, 5.]
Ρag. 27. lin, τα. [47,2.] υπερήμει, Legendum omnino υπερ
ημέκτει. hoc est moleste et indigne tulit. Frequens est apud
Ηerodotum usus Ιonici verbi ήμεκτείν, guod interpretatur
Scholiastes δυσφορείν. et περιημεκτείν, hoc est αγανακτείν,
δυσκολαίνειν, ανιάσθαι. molestia et, moerore αίficί: ita ut
το υπέρ Αgathiae significet υπερβολήν, ut το περί Ηerodoto
την περισσότητα. lin. 2ο. [l, το..] και παιδείας μεν αυτώ ούτοι
μάλα μεστώς. Vitium est Cod. ΜS. Legendum omnino μετήν.
τιt et Suidas legit, et Αgathias hac ipsa pag. lin. . . [l. Ι.] uti
tur, ει μετην εν μέρει και ευβουλία τή ρώμη. multisque aliis
in locis hac phrasi utitur.
Ρag. 28. lin. antep. [5ο, 18.] όνομα Ιλλυρικόν, Ρersona
videtur legisse έρυμα. vertit enim, Castello Illyrico.
Ρag. 29. lin. 19. [51, 15.] ομολογία, Crediderim Agathi
am scripsisse ογκολογία.
Ρag. 5ο. lin. 6. [55, 5.] μεταπύργια. Vitruvius haec in
tervalla turrium appellat. lin. 12. [l. 8.] άρμοσταί, Μode
ratores vel correctores rectius eos vocandos censui, quam
Ρ. 180 ut Persona, legatos. lin. 59. [54, 9.] μόνον, Ρersona legit βό
νον, quem etiam secutus sum ; tametsi codicis mei Ιectio
magis placet.
Ρag. 5τ. lin. 9. [55, 5.] ες νέωτα. Μisere lapsus est vetus
Ιnterpres vertens: ad Νeota oppidum , φui error ipsum etiam
Αgathiae interpolatorem ita subterfugit, ut in Ιndice Αga
thiae annotarit, Νeota oppidum, cum ες νέωτα significet ες
το επιον έτος, in proxime sequentem sive novum annum.
Redintegratum enim est bellum statim ineunte vere sequen
tis anni. Ιta enim orditur secundum librum Αgathias, ήδη
δε του ήρος επιγενομένου. lin, 19. [l. 15.] τα αρχεία verti
Αrchίυα, per quae eam Curiae partem, in gua haec asser
vantur, intelligo. lin. 22. [l. τ5.] κιγκλίδων, Εleganter expli
cat etymon vocis latinae cancellaria, eiusque usum, arcendo
scilicet vulgo. ίin. 24. [l. 17 ] οπαδών πρωτοστάτης. Ηunc
Ρrimicerium domesticorum vocat Νotitia Imperii. ita infra
Αgathias pag. 55. lin. 45. [8ο, 9.] Ζάνδαλάς τεο των οπαδών
επιστάτης του τε θητικού και του οικετικού.
Ρag. 34. lin. 52. (6τ, 22.] παλίωξιν hoc est, ut recte
interpretatur citans hunc ipsum Αgathiae locum Suidas, εξ
 ΙΝ ΑGΑΤΗΙΑΜ. 339
επιστροφής δίωξιν, φuod επιτήδευμα sive artem, μεταστροφά
δην scilicet, hoc est retroversim in fuga pugnandi, Αgathias
barbarispeculiarem fuisse scribit infra pag. 64. lin. 4. [12ο, 15.]
unde elegantissimum illum Ηunnorum morem, et quo pacto
ea ratione multo gravius hostem laedebant, petere potes.
Εst vero etiam παλίωξις νocabulum plane Ηomericum, de
quo alias, ut supra pollicitus sum, commodior erit dicendi
1ocus,
Ρag. 55. lin. 8. [64, 4] και θαμά τή σάλπιγγι καταβομ
βείσθαι. Αnnotavit hunc locum in suis Αnimadversionibus
Ηadrianus Iunius lib. Ι. cap. 4. et versionem Personae, quae
sic habebat, et tuba classicum personante obtundi, sic corri
git, et confestim tuύα classicum canente, ad signa turmatim V. 127
cogί. addens, id enim est meo φuidem iudicίο καταβομβεί
σθαι, instar apum earaminis condensari, υcl apum more con
νolare. Εgo hoc tantum Νarseti propositum fuisse arbitror,
ιut et equitum et equorum aures erebro tubarum clangore
personarentur eique assuefierent. Αlia erant multa eo Τoco
digniora, quae Iunii aut alioqui illius, qui totum Αgathiam
interpolavit, obelisco configerentur, cuius generis est illud
και τα λήΐα εμιαίνετο; quod ille ita vertit, praedaque omnis
conspurcaύatur, pro segetes pollueύantur, cum videlicet pas
sim sparsa iacerent cadavera. Vere autem Iunius caput illud
hisce verbis claudit: Libri materiam masci mihί υίdeo, sί
cunctas, quae in eo authore latent, mendas sanare υel saltent
sίiύio inducere υelim.
Ρag. 56. lin. 4. [64, τ7.] βρεττία. melius βρεττίω.
Ρag. 5-. lin. . α. [67, 5.1 ου μάλα ήρκεσεν επαμύναι. Verti
potuit. Persona videtur legisse ήρεσκεν. Vertit enim cunι
Jratri auailia mitιere nilplacuisset lin. 14. [l. 7.] πυκνής. Τe
status sum in Εpistola ad Lectorem me pleraque veteris Co
dicis vitia ita ut erant consulto in hac editione reliquisse,
eorumque correctionem Νotis reservasse, Legendum itaque
omnino πικένης, ut et verti, vel πευκεντίνης. lin. 24. [l. 6.]
εν αυτώ δή τώ αιγιαλό του Ιονικού κόλπου. Ηoc loco Αdriam
νοcat Ionicum sinum, supra pag. 55. [65, Ι.] dixit Αdriam
pertinere ad Ηydruntem. hinc incipere Ιonicum.
Ρag. 58. lin, τ Ι. [69, 9.] Αλπισκoτίας. Ωuod alii plu
raliter duabus vocibus dicunt άλπεις κοτίας, hoc Αgathias
ignoratione linguae latinae unica voce per genitivum sin
gularem protulit. lin. 46. [7ο, 18.] νηφάλεοι. Verti sana sive
integra mente, hoc est σώφρονες : opponit enim hos ducί
ipsorum, de quo antea dixit: παραπλήξτε εγενόνει και ελύτ
τα περιφανώς, καθάπερ οι έκφρονες και μεμηνότες. Νοtum
est illud Ερίcharmi, νήφε.
 34ο Β. VUΙ.Ο.ΑΝΙΙ ΝΟΤΑΕ

Ρag. 59. lin. 8. [7 r, 8.] μέλειν. Frequens est in V. C. hic

error τού μέλειν pro μέλλειν, et vice versa. Εx mea versione
facile erit cuivis haec talia emendare. lin. 46. [72, 2o.] ώς
και εν αυτώ κεισόμενον πολέμου κατάρχεσθαι. Somniat Per
sona, cum vertit, ita ut υcl dormienti sibί liceret iam ύel
lum in/erre, pro, tanquam in ipsius potestate futurum essct
Ρ. 181ύellum instaurare, cum υellet. Νimis nota est phrasis θεών
εν γούνασι κείται, ad quam alluditur.
Ρag. 4τ. lin. 52. [76, 2.] παλιμβoυλίαι. Suid. παλιμβο
λία. utraque lectio est bona.
Ρag. 42. lin. 5. [77, 1.] προσάγει. Suid. παρεισάγει. lin.
15. [l. 1ο.] οι δε Ρωμαίοι. adde κύριοι. lin. 46. [78, 15.] εφ'
ότωούν και σφαλέντα. Αut deest το πταίσαντα, vel redun
dat το καί,
Ρag. 45. lin. 5. [79, τ.] και λίαν φρονούντι εώκει. Ρer
sona et prudentiae siύι nimium υϊndicare. Οuam apte con
venit prudentia cum eo quod praecedit θρασύς γε' ήν και
υψαγόρας scilicet. Immo vero hoc in eo damnabat Νarses,
φuod ita esset pervicax et praefractus, neque illum facti sui
poeniteret, sed adhuc sanguinarium animum et caedem spi
rantem prae se ferret, Quo fit, ut omnino legendum cen
seam φονώντι. Suidas voce φονώντες, οι δε λεόντειον έβρυ
χώντο φονώντες, hoc est, φονήσαι προηρημένοι, caedis αυίdi.
Pag. 44. lin. 16. [8τ, το..] θορύβω είχοντο. Νοn male
etiam legeris είποντο.
Pag. 47. lin. 8. (86, 19.] ου δε ώς πορβωτάτω. Αιut πα
ρέλκει το ου δε, aut legendum coniunctim una dictione αδεώς.
qua voce saepe utitur Αgathias. lin. 19. [87, 6.] σεσαγηνευ
μένοι. Vetus Cod. aliam lectionem ad marginem habebat,
σεσαγμένοι. quae et melior est et Αgathiae usitata, pro
πεπληρωμένοι. lin. 28. [lin. 15.] ρείθρα Κασωλίνου. Citatur
etiam hoc Εpigramma libro, cui titulus, φιλοπόνημα Κων
σταντίνου υίου βασιλέως, Λέοντος του σοφού περί των της δύ
σεως ήτοι Ευρώπης θεμάτων, Τhemate undecimo dicto λογ
γιβαρδίας: αμem librum ad me misit Cl. V. et de omni li
teratura optime meritus Ρetrus Ρithoeus. eumque volente
Deo, ubi libentem nactus fuero typographum, (namille περί
θεμάτων ανατολικών iam antea a me editus est,) in lucem
emittam. In eo itaque Constantinus de Βutelino ita scribit:
επί των ημερών Ιουστινιανού, μάλλον δε Ζήνωνος, παρέλα
βον οι Γότθοι τήν τε Νεάπολιν, και τάς λοιπάς παρακειμένας
πόλεις, ών ήρχε Βουτελίνος ο των Φραγκών στρατηγός, όν
κατεπολέμησεν ο Νάρσης παρά τον ποταμόν Κασσουλίνον, και
τελείως ηφάνισε, καθώς το επίγραμμα λέγει. lin.55. [l. τ7.]
pro χεύμα Constantinus legit ρεύμα, et pro δηρόν, δεινόν.
 ΙΝ ΑG ΑΤΗΙΑΜ. 34 Ι
Ρag. 48. lin. 1. [88, 16.] ακολασία. Rara significatione
pro μωρία, ut et ακολασταίνω pro μωραίνω. lin. 8. [89, 1.] ο
δε στρατηγός. adde διά.
Ρag. 52. lin. 21. [97, 6.] υφ' ενι γάρ υφαίνονται λίθω.
Utitur metaphora, qua et Αeschylus in Prometheo: ούτε
πλινθυφείς δόμους προσήλους ήσαν, et de Seythis οι πλεκτάς
στέγας ναίoυσι.
Ρag. 53. lin. 1ο. [98, 14.] και αμαθέστερον της διπλής
εκείνης αγνοίας. De duplici hac ignorantia vide Platonem
in Sophista, quam αμαθίαν vocat το μή κατειδότα, δοκείν
ειδέναι, eum is, qui rem aliquam non intelligit, putat se
intelligere. Αμαθία γάρ θράσος, inquit Τhucydides. et ple
rumque quo quisque indoctior, eo confidentior. guod ma
lum si quem occupet, facit, ne magnos unquam in ulla arte
aut scientia progressus facere possit. Νam ut recte ille,
οίησίς εστι εγκοπή προκοπής, φuod ideo hoc loco dicendum
putavi , ut bona ingenia ab hac οιήσει veluti certissima stu
diorum peste sibi caveant.
Ρag. 54. lin. 4. Ιτοο, 12.] τούτο δή το της ύλης χωρίον.
Verti, φuod haec regio, terrena nimirum, sive potius terra
ipsa. ita enim etiam infra pag. 15ι. lin.5τ. [295, 22.1ύλης vo
cabulum hac significatione accipio. lin. 9. [l. 17.]έντή Ασία
καλουμένη χώρα. Ρersona sui similis turpiter et ipse errat, et
alios Graecae linguae imperitos in errorem trahit, vertens
Τrallis civitas olim in Αsia , φuae Chora nunc dicitur. Νon
animadvertit το Ασία hoc loco non esse nomen substanti
νurn, sed adiectivum, positum pro Ασιατική, et τo χώρα si
gnificare campum. Εgo itaque ita verti, Τrallis urbs in Αsio
ηunc ita dicto campo. Εst autem hic campus sive ager
Αsiaticus, quem Ηomerus ιλ. α. Ασιον λειμώνα vocat, di
cens Ασίω εν λειμώνι Καύστρίου αμφι ρεέθρα, φui et Καύ
στριος et per dialysin Καύστριος dicitur, a flumine, φui loco
est cognominis , et χώρα ipsa κεκαυμένη. Vide Εustathium
in Ηom. et Dionysium, et Strabonem lib. 12., φui ad locum
launc Αgathiae explicandum optime facit. Causam enim ad
dit , guare Τrallis totaque illa ad Μaeandrum fluvium re
gio sit terraemotui obnoxia: σχεδόν δέ τοι εύσειστός εστι και
πάσα ή περί τον Μαιάνδρον χώρα, και υπόνομος πυρί τε και Ρ. 182
ύδατι μέχρι της μεσογαίας. iin. 16. Ιτοτ, 5.] Χαιρήμονα τού
νομα. Simile huius Chaeremonis exemplum commemorat
Ρhilostratus lib. 2. βίων σοφιστών. in vita Αristidis; cuius
verba operae pretium est hic adferre : ά δέ γε επήλθεν έθνη,
Ιταλοί τέ εισι και Ελλάς, και η πρός τό Δέλτα κατωκισμένη
Αίγυπτος: οι χαλκούν έστησαν αυτόν επί της κατά την Σμύρ
ναν αγοράς, οικιστήν δε και τον Αριστείδην της Σμύρνης ουκ
αλαζών έπαινος, αλλά δικαιότατός τε και αληθέστατος, την
 342 Β. VULΟΑΝ ΙΙ ΝΟΤΑΕ

γαρ πόλιν ταύτην αφανισθείσαν υπό σεισμών τε και χασμα

των, ούτω τι ώλοφύρατο προς τον Μάρκον, ως τη μεν άλλη
μονωδία θαμά επιστενάξαι τον βασιλέα, επί δε τώ, ,ξέφυροι
ερήμην αυτήν καταπνέουσι'' και δάκρυα τώ βιβλίω επιστά
ξαι, ξυνοικίαν τε τη πόλει εκ των Αριστείδου ενδoσίμων πνεύ
σαι. lin. 54. [lin. 17.] χρήματά τε πλείστα όσα Strabo lib. 12.
επηνήρθωσε δ' ό ηγεμών χρήματα επιδούς, καθάπερ, και πρό
τερον επι της γενομενης συμφορας Τραλλιανοίς, ηνικα το γυ
μνάσιον και άλλα μέρη συνέπεσεν, ο πατήρ αυτού και τούτοις
και Λαοδικεύσιν.
Ρag, 55. lin. 7. Ιτο2, τ6.] lege, Ανθ’ ών συγγενέες τούθ'
οι βρέτας. Ιn dedicationibus enim subauditur verbum, Virg.
Αeneas haec de Danαis υίctoribus arma,
Α'ag. 5δ. lin 2ο. ην γάο ες άπαντα δοαστήριό
"έ. 3δ., ί 9. Ιτο9, το..]ήν γαρ, ές ά; ραστηριος
τε και θαρραλέος. Lege haec per parenthesin. δραστήριος au
tem barbaris actiυus, ut et Galli actif, Hisp. bivo, bulli
cioso, Latine acer, et το δραστήριον, (quod vocabulum Αga
thiae est admodum frequens,) acrimonia in rebus gerendis.
Ηorat.
- Αcer Deiphoύus Εxceptt hostes.
Ρag. 59. lin. 26. Ιτ ι τ , 8.] παραβαλλόμενον. rectius πε
ριβαλλόμενον.
Ρag. 6ο. lin. I r. [1 τα , 15.] Κοταίσιν. rectius Κοταίσιον,
lin. 24. Ιτ 15, 6.] όμως έμόχθει etc. rectius meo iudicio
legitur apud Suidam όμως ώσπερ τις νεανίας ρωμαλεώτατος
ουκ απηγόρησε etc. lin. 25. [l. 7.] φοράδην Interp. impetu
Jacto, absurde : immo vero gestatus, lectica fortassis. lin.
42. [ι 14, 1.] όρνις ή οι κύνες. Ηerodotus in Clio, τάδε μέν
τοι ώς κρυπτόμενα λέγεται, και ου σαφηνέως περί του απο
θανόντος, ώς ου πρότερον θάπτεται ανδρος Πέρσεω ο νεκυς,
πριν αν υπ' όρνιθος ή κυνός ελκυσθή μάγους μεν γαρ ατρεκέως
οιδα ταύτα ποιέοντας. Εμφανέως γάρ δή ποιεύσι, κατακηρώ
σαντες δήών τον νέκυν οι Πέρσαι γή κρύπτoυσι. . lin. ultim.
[l. 9.] ες τον αγαθού. addendum meo iudicio δαίμονος.
Γag. 6τ. ι. 5. Ιτ 14, ττ.] έμπνοι έτι άγονται. rectius for
tassis εξάγονται. ίin. 16. [2 τ.] εκ των σκότου πυλών, Εurip.
Ηecuba, ήκω νεκρών κευθμώνα και σκότου πύλας λιπών. ita
Ηom. πύλας άδου periphrastice τον άδην vocat: per ingres
sum enim significantur interiora Οrci. Νam πύλη vocatar
ipse locus της εισόδου, θύραι vero αι σανίδες. . lin. 2ο. [1 15,
2 ] υπό τους χθονίους. rectius υπό τους υποχθονίους etc.
V. Ι 28 Ρag. 62. lin. 7. Ιτ τ6: 15.] τόδε το άγος αντ’ εκείνης. lege
εκείνoυ, videlicet άγους. άγος autem prius vocat μητροκτονίαν,
posterius μοιχείαν. quod eleganterper circumlocutionem vo
Cat Ηomerus έργον αεικές, inquiens και αναίρετο έργον αεικές.
 ΙΝ ΑG ΑΤΗΙΛΜ. 343
. Ρag. 63, ίin. 6. Ιι τ8, 14.] γεραίρουσι δε ες,τα μάλιστα
το ύδωρ. Strabo de Ρersarum religione ita, Πέρσαι τοίνυν
αγάλματα και βωμούς ουχ ιδρύονται θύουσι και εν υψηλώ
τόπω, τον ουρανόν ηγούμενοι Δία, τιμώσι δε και ήλιον, όν
καλούσι Μίτραν, και σελήνην και Αφροδίτην και πύρ και
γήν και ανέμους και ύδωρ. iin. 7. [ι ί51 ώς μηδε τα πρόστ
ωπα αιτφ. εναπoνίζεσθαι , μητε άλλως επιθιγγάνειν, οτι μη
πότου τε έκατι και της των φυτών επιμελείας. Citat hunc
Αgathiae locum Ioannes Βrodaeus in doctissimis suis in
epigrammata Graecorum Commentariis, sed ita, τιt a Per
sona fuit versus , immo perversus his verbis : Κenerantur
αμtem φuam maαϊme αφuam , atque adeo, ut ne hac quidem
faciem aύluant, nec eam φuoquam pacto attingant, sίυe po
tandi gratiα , sίυe arbores irrigandi, sίυe ut aliascunφue.
Αbsurda plane sententia. Οuis enim nescit, ignem et aquam
hominibus adeo esse necessaria, ut hominum societate in
digni olim fuerint habiti quibus eorum usu interdiceretur !
Νescivit Romanus ille interpres, ότι μή significare nisi, Ρ. 183
vel praeterquam. Ηoc enim vult Αgathias, Persas aqua in
necessariis tantum ad vitam humanam rebus, potus nimi
rum et irrigandi plantas causa usos fuisse, non autern άλ
λως, hoc est temere. lin, τα. [l 19.] το δε πύρ, αυτοίς τί
μιόντε είναι δοκεί και αγιώτατον. Τ Ηerodotus in Τhalia,
Πέρσαι γάρ θεόν νομίζουσιν είναι το πύρ, το ών κατακαίειν
τους νεκρούς ουδαμώς εννόμω ουδετέροισίν έστι. Πέρσησι
μεν διόπερ είρηται, θεό ού δίκαιον είναι λέγουσι νέμειννες
κρόν ανθρώπου. Strabo: Τους δε φυσήσαντας ή νεκρόν επί
πύρθέντας ή βόλβιτον θανατούσι. " Quanto vero in pretio
fuerit apud Ρersas ignis et aqua, testatur elegantissimum
Dioscoridis epigramma Αnthologias lib. 5. tit, εις, δούλους,
quod quidem ita habet:
Ευφράτην μή καίε φιλώνυμε, μηδε μιήνης
Πύρ επ' εμοί. Πέρσης ειμι, και εκ πατέρων
Πέρσης αύθιγενής: ναι δέσποτα, πύρ δε μιήναι,
Σ» Ημίν του χαλεπού πικρότερον θανάτου.
1 Α Α' W 3 Σ Δ -ν

Αλλά περιστείλας με δίδoυχθονί, μή δ' επί νεκρώ

Λουτρά χέης, σέβομαι δέσποτα και ποταμούς.
ίin. 15. [l. 2 .] εν οικίσκοις τισιν ιεροίς. Ηaec templa apud
Ρersas vocabantur πυρεία, Straboni lib. 15. πυραιθεία dicun
tur, qui et in Cappadocia multa fuisse Ρersicorum deοrum
templa testatur, et Μagos eorum sacerdotes Πυραίθους di
ctos fuisse. Ita Romani perpetuum in Capitolio ignem Ve
stae servabant.
Ρag. 66. lin, 3. [1 24, 14.]. ώς εν ταις βασιλείοις διφθέ
ραις αναγεγραμμένα. Verti, ut in regii, membrani, conscripta.
 344 Β. VULCΑΝΙΙ ΝΟΤΑΕ

Ιta veteres glossae: Διφθέρα, το βιβλίον; membranum, co

dex. Continebat vero hic codex eorum, gui tam civiles quam
militares dignitates administrabant, nomina, genus, insignia
et stipendia, cum magistratus codicillis et principum man
datis. Is codex postea laterculi nomine est appellatus, ut
et Cedrenus πλινθίον vocat a similitudine videlicet et forma
lateris cocti. quemadmodum et olim pugillares a triangulari
forma ad imitationem literae Δ, Δέλτοι et δελτωτά βιβλία di
cta fuerunt. Ηuic vero codici laterculi nomen sub Αnto
ninis inditum fuit. Τertullianus enim, qui ea aetate vixit,
agens adversus Valentinianos, ubi loquitur de animabus na
tura bonis, quas Valentinus beatas esse statuebat: Εα ea
rum, inquit, laterculo et in reges et in sacerdotes allegare
consueυerat. Εrat vero laterculum sive codex ille, de quo
diximus, vel membranaceus vel membrana obtectus. Ita
Ηispani, apτιd quos hodie multa exstant antiquitatis vesti
gia et praeclara monumenta, codicem vetustissimum, unde
illi familiarum suae gentis genealogias petunt, vocant ΕΙ
libro del Βezerro. guod idem est atque διφθέρα sive co
dex membranaceus. Recte autem Εtymologicus Graecus δι
φθέραν interpretatur γραμματείον, ή βιβλίον ή βύρσαν.
Ρutidam vero, ut in aliis multis vocabulis , etymologiam
adfert, dictam διφθέραν quasi δυοφέραν, την εν τοις δύο
μέρεσι φέρουσαν γράμματα. lin. 4ο.[τ 26,8.] των Ολόρου. Αn
notavit hunc locum olim Ηadrianus Iunius lib. Αnimadver
sorum primo, ubi merito nimis quam ridiculam Christophori
Ρersonae versionem exagitat. Εt recte caput illud hisce ver
bis claudit: libri materiam masci mihί υideo, sί cunctas, quae
in eo authore latent, mendas sanare υel saltem stibio inducere
υelim : cuius viri hoc loco authoritatem interponere libuit,
τιι intelligant malevoli guidam homines et alieni laboris ob
trectatores iniquissimi, guam parum huius interpretis versi
one adiulus fuerim. lin. 5o [l. 6.] το ακραιφνές εκείνο των πα
λαιών ονομάτων ελευθέριον. Ηadr. Iunius lib. et capite modo
citatis hunc locum ita vertit: φui enim ./feri potuit, μt pura
illa υcterum nominum libertas , φuae, (omitto rerum natu
ram,) cum primis est profίcua et opportuna, in agresti et bar
bara lingua conserυetur 2 alienius paulo cum a mente Αga
thiae, tum vero a proprietate vocum Graecanicarum. Εgo
malui vertere: φui enim fieri poterat, ut puritas illa υcterunι
nominum et natiυα gratiα , et praetereα, (nam hoc est το
Ρ. 184 πρός γε, familiaris admodum Αgathiae phrasis) rerum ipsarum
naturae congruens, υaldeφue accommodata , in agresti φιμα
dum ineptissimaque lingua conserυaretur 2 το ελευθέριον enim
sive ελευθεριότητα interpretor, non libertatem , sed την μη
κατά κιβδήλειαν χάριτα : hoc est natϊνam minimeque fίι
 ΙΝ ΑGΛΤΗΙΑΜ. 345
catam υel adulterinam gratiam et υenustatem. Νam guod
Ρersona vertit, υeram illam et liύeram υeterum nominum
pronuntiationem, nimis est absurdum,
Ρag.67. lin. 4. Ιτ 26, 19.] γεγανωμένος. Ηadr. Iunius le
git γεγαννυμένος, et vertit delinitus. mihi magis placet mei
veteris codicis lectio γεγανωμένος, tametsi et γάννυσθαι et γα
νώσαι eadem significatione accipiantur. Suidas tamen launc
locum citans legit γεγαννυμένος. Itn. 4. [l. 2ο.] δίαιτάντε λα
χών ες ό, τι βαρβαρικωτάτην. Ηadr. Iunius eodern loco ita
vertit: υίυendi genus parum cίυile sequutus. φuod in graeco
textu, quem ipse ibi allegat, est βαρυτάτην: φuod curn in
terpretatur, parum cίυile υιυendi genus, parum commode
sententiam Αgathiae exprimit, quae haec est, Chosroën na
tione barbarum et lingua, exiguos in philosophia progres
sus facere potuisse : etiamsi interpretem habuerit, φui sibί
Graecorum philosophorum scripta in Ρersicam linguam ver
terit, quod lingua illa parum ad hoc sit idonea. lin.51.Ι Ι 28,5.]
του κρείττονος πέρι. Ηadr. Iun. de summo bono, immo de Deo.
ιμsitata admodum Αgathiae huius vocabuli significatione. Ibid.
ανακυκλούντας. Suidas legit ανακυκλών. non ita recte. lin, 55.
[l. 5.] γραμματικού. Suidas legit γραμματιστού. lin. 55. [l. 6.]
ουδε μήν βίω αρίστω εκδεδιητημένοι. Ηadr. Iun. nedum elegan
tiore υίια educti, Εgo verti sed nec satisfrugi homines, hoc
est, vitae parum μrobae. lin. 57. [l. 7.] υπερβάθμιoν το λεγόμε
νον πόδα τείνειν, Citat hoc proverbium Suidas in hunc modum :
υπερβάθμιον πόδα ρίπτειν, αντί του ατάκτως ποιείν τι cui ad
iungit testimonium anonymi, ut saepe facit, authoris: ουδε
υπερβάθμιον πόδα ριπτών κατά το λόγιον εις τήν θεοσέβειαν,
αλλά μέτρα ορίζων εαυτώ της ηλικίας άξια, γνησίω και καθαρό
συνειδότι μεταχειρίζων τα περί τους θεούς. Cui explicationi
locus est plane geminus apud Μarinum in vita Ρrocli, gui
iusto ordine illum processisse ad Platonis μυσταγωγίαν in
quit, his verbis: εν έτεσιγούν ούτε δύο όλοις πάσας εκείνω
τάς Αριστοτέλους συνανέγνω πραγματείας λογικάς, ηθικάς,
πολιτικάς, φυσικάς, και την υπέρ ταύτας θεολογικήν επιστή
μην αχθέντα δε διά τούτων ικανώς ώσπερ διά τινων προτε
λείων και μικρών μυστηρίων, εις την Πλάτωνος ήγεν μυστα
γωγίαν, εντάξει, και ουχ υπερβάθμιον πόδα, κατά το λόγιον,
τείνοντα. Ε, φuibus facile intelligitur Αgathiam de iis loqui,
et proverbiale hoc Ιοquendi genus usurpare, qui non iis ar
tibus ac disciplinis, quibus oportebat, instructi, neque iusto
ordine progredientes, ad gravissimas hasce et periculosissi
mas de deo quaestiones temere agίtandas se conferunt. guibus,
aut aliis eius generis utinam non hodie οινοπωλεία frequenter,
ut Αgathiae aetate, των βιβλίων πωλητήρια personarent. guam
vis in his ipsis audiantur quotidie multa hisce indigniora.
 346 Β. VULCΑΝΙΙ ΝΟΤΑΕ

* ,Ρag. 68. lin. 6. Ι, 29, 4.1 εκολώα, και μακρηγορών ουκ

ανίει. Ηomer. ιλ. β. Θερσίτης δ' έτι μούνος αμετροεπής εκο
λώα, hoc est, έθορύβει, tumultuabatar, nullumque ver
Βorum finem faciebat. . Νam ita recte explicat Αgathias
Ηomericum, illud Τhersitae epitheton αμετροεπής. ίin. 25,
[1. 19.] θαμά όμιλώντή θηρικλείω. Ηaec, et praecedentia a
ίin. 25. [l, τ7.] ab his verbis ες γάρ τα δώματα ad haec usque
verba , lin. 51. [15ο, 5.] αλλά γάρ etc. omisit Ρersona, con
sulto arbitror, ut parum a se intellecta. Interpolator Αga
thiae in hac de Uranio narratione multa esse vitiata et
rnutila testatur, quae nimis prolixum futurum fuisse dicit
omnia retexere, adscribam tantum, inquit, verba pluscu
lorum (credo addi debere υersuum) φuae uno loco desunt :
V. 129 φuae quidern dum latine vertit, prudentius meo quidem
iudicio fecisset, si cum aliis sexcentis locis praeterisset, ne
gue attigisset. Νam quod illud θαμά ομιλών τή θηρικλείω
interpretatur, frequenter cum proma conda collοφuens, ni
mis est frivolum ac putidum. Fefellit illum articulus foe
mininus τή praepositus voci θηρικλείω. Foeminam itaque
aliquam significari ratus, legit θυρικλείω, vertitque proman
αondam, φuae tamen vox, si proba esset, ianitricem po
Ρ. 185 tius significaret, φuam eam φuae cellae vinariae curam ge
rit, guod muliebre officium apud veteres fuisse nequaquam
probaverit: ego itaque non θυρικλείω, sed τη θηρικλείω le
gendum esse, ut habet meus Codex ΜS, constanter affirmo,
εt subaudiendam esse vocem κύλικι. Verti itaque, Τheri
cleum poculum frequenter ori admoυens, sive , freφuenter
contrectans : eleganti plane significatione verbi όμιλείν. Di
cebatar autem veteribus Τhericleum poculum, auritum et
capacius, duo Ηerculem olim uti solitum author est Αlexis.
Fidem facit Αthenaeus lib. Dipnos. 2. Ται et haec adiicit,
ότι δε κύλιξ έστιν ή θηρίκλειος σαφώς παρίστησι Θεόφραστος
εν τη περί φυτών ιστορία, διηγούμενος γάρ περί τερμίνθου,
φησί τορνεύεσθαι εξ αυτής κύλικας θηρικλείους. Ρrimum vero
Ιhorum poculorum inventorem fuisse scribit Τhericlem guen
dam Corinthium figulum, a quo et poculo nomen. Εustath.
in ιλ. σ. poculum hoc διγενώς usurpari solitum scribit, θη
ρίκλειος scilicet et θηρίκλειον, ut omnino necesse sit in priori
subaudiri, κύλιξ: in posteriori, ποτήριον. Vult autem ita
dietum vel ab authore Τhericle, vel quod θηρίων μορφαι
αυτώ ενετυπούντο. φuod ferarum figurae in iis eformatae
essent : ή διότι θήρας κλονεί, σπένδουσι γάρ καθ' αυτών κύ
λιξι τοιαύταις. Sed de his plus satis. Illud obiter monebo,
loco Αthenaei iam citato pag. edit. Βasil. 252. lin. 59. le
gendum ω γαία κεραμιτί, σε θηρικλής ποτε έτευξε. lin. 29.
[t3ο, τ.] έωλοκρασία. Ρotus gui multo ante mistus sive tem
 ΙΝ ΑGΑΤΗΙΑΜ. 347
peratus fait. έωλα enim τα αρχαία, τInde et έωλόνεκρος, ο
προ πολλού τεθνηκώς. Vocatur et λατάγη, το λειμα (non ut
in Suida legitur λήμα) ποτηρίου. hoc est το λείψανον lin. 2ο.
[l. 5.] αφιγμένος. Verti adductus, ea ratiοne qua αφίγμαι si
gnificat παραγέγονα. lin. 55. [l. 12.] αυτού. verti, iύi. aut si
mavis, lege αυτός που.
Ρag. 69. lin. 15. [15 Ι , 6.] Ευλάμιος. alias Ευλάλιος,
forte, Ευλάβιος. lin. 16. [l. 91 άκρον άωτον Ιta vocant quod
in quaque re est summum et praestantissimum. Callimachus:
Δοιή δ' ουκ από παντός ύδωρ φορέoυσι μέλισσαι,
Αλλ' ήτις καθαρή τε και αχράαντος ανέρπει
Πίδακος εξ ιερής ολίγη λιβάς, άκρον άωτον,
Ρind. θάλλων μουσικής εναώτω.
Ρag. 72. lin. 14. [158, 8.] σεμνότατον έργον και πάσης
ασχολίας υπέρτερον, vide pag. 25. [24 Ι.] lin. 15. [159, τ.] και
το λεγόμενον, εν τώ πίθω φίλεργούντι την κεραμείαν. De hoc
proverbio ita Τarrhaeus et Didymus proverbiorum Graeco
rum collectores accuratissimi: παροιμία επί των τάς πρώτας
μεν μαθήσεις υπερβαινόντων, απτομένων δε ευθέως τών μει
ζόνων, τουτέστι των παριέντων τάς πρώτας μαθήσεις, και
εφιεμένων των τελευταίων ώς εί τις μανθάνων κεραμεύειν,
πριν μαθείν, πίνακας ή άλλο τι των μικρών πλάττειν, πιθω
εγχειροίη. Δικαίαρχος δέ φησιν έτερόν τι δηλούν την παροι
μιαν, οιoνει την μελέτην εν τοις ομοιοις ποιείσθαι, ως κυβερ
νήτης επί της νηος και ηνίοχος επί των ίππων. Αtque uti
nam magnum illud Ηollandiae sidus Τarrhaei, Didymi,
Ζenobii, Αpostolii, ac praecipue Diogeniani Adagia graece
seorsim edidisset, suasque ad illa annotationes adiecisset;
neque ita graeca latinis miscuisset. melius, meo φuidem
iudicio, de utraque lingua meritus fuisset, Quo vero sensu
Αgathias hoc proverbium μεμrpet; ipsernet declarat, ex iis
φune praecedunt. πλην αλλ' ουδ' ώς μνησω τoυμον, ουδε
παυσομαι εστ αν ο ερως με αγη, ει και μοί, τις νεμεσησειεν,
ώς υπερτέρων εφιεμένω. Νam et antea dixit se scriptionem
Ιnistoriae, quod praecipuum έργον esse debebat, πάρεργον
facere, idque praeter suam voluntatem, φuod nimirum praxi
forensi volens nolens per totum diem vacaret, ut consu
1eret rei familiari... meminit etiam huius proverbii Aposto
lius, in adagio, υπέρ τα εσκαμμένα πηδάν.
Ρag. 75 lin. 55. [159, 17.] το μέρος. Forte το αυτών μέρος.
, Ραβ. 76. lin, 19, Ιτί4, 2τ.] ετύγχανε γαρ εναλλάγδην
έχων τώ πόδε υπέρ τον αυχένα του ίππου. Secutus sum verba
authoris. Οuisnam vero sit hic positus pedum in cervice
equi, aut quaenam haec sessionis ratio, plane non intelligo :
suspicor locum non vacare mendo.
348 Β. VUΙ.Ο.ΑΝΗΙ ΝΟΤΑΕ

Ραβ. 76. lin, ult. [146, 4.] oις γε ουδε όνομα νεώς ήκoύετο.
Suaviter somniabat Ρersona quum vertebat, ut apud φuos
ηon antea fuisset celebre aliquod funum : pro, φuippe φuί
Βus me nomen quidem nαυis erat auditum, heque enim pos
sum quin subinde aspergam aliquid hisce notis ex crassio
ribτιs interpretis illius erroribus, ut sciant lectores quam
parum Latinis versionibus sit fidendum , nisi ad Graecί ιez
tus fidem revocentur.
... Pag, 78., lin. 5. Ιε49, 4.] σχολαίτερον, σχολαιότης ή
μέλλησις et επιμονή. lin. 59. [l. 1 τ.] ολίγους δε είγε άρα
στέλλειν. Ιta Vetus Codex. Ρutaram legendum είγε άρα δο
κείη. atque ita verteram, si itα υίderetur. Iosephus Scali
ger mavult legere ολίγους έδειγε άρα.
Ρag. 8ο lin. 6. [152, 5.] καθάπερ πανικού δείματος εμ
πεσόντος. Μiror hoc proverbium a Τarrhaeo non citari.
Vide Suidam in Πανικώ δείματι, φui Panicum hunc pavo
rem excitari scribit., επί των στρατοπέδων ήνίκα αιφνίδιον
οι τε ίπποι και οι άνθρωποι εκταραχθώσι , μηδεμιας αιτίας
προφανουσης, Ρind. Νam. lios δαιμονίους φόβους vocat, in
φuiens εν γαρ δαιμονίοις φόβοις φεύγοντι και παίδες θεών.
Causam proverbii adfert etiam Saidas : ότι τα άνευ αιτίας
τώ Πανι ανετίθεσαν. Οicero frequenter hoc utitur: scis quae
dam, inquiens, πανικά dici, item τα κενά του πολέμου.
Ρag. 85, lin. 5ο: [158, 2o.] περί τα κοινά ραθυμίαν τώ
της απραγμοσύνης ονόματι σοφιζομένων. Ρersona, qui suύ
έmperitiae nomine desidian in reύus publicis υclit. nugae.
Ιmmo qui suam circa publicum vaecordiam, curiositatis
Jiιgam falsa appellatione, υocant. Locus est elegans in eam
εententiam in Ρlutarchi lib. De discrimine adulatoris et
amici. εν μεν γαρ ταις στάσεσι και τους πολέμοις ο Θουκυ
δίδης φησίν, ότι την ειωθυίαν αξίωσιν τών ονομάτων ες τα
έργα
δρεία αντήλλαξαν τη δικαιώσει... τόλμαδεμεν γαρ αλόγιστος αν
φιλέταιρος ενoμίσθη, μέλλησις προμηθής, δειλία ευ
πρεπης, το δε σωφρον, του ανάνδρου προσχημα, και το
προς άπαν συνετόν, επίπαν αργόν. ubί vis vocabuli σοφίζε
σθαι explicatur eleganter per ανταλλάττειν την αξίωσιν των
ονομάτων. Απραγμοσύνην vero ita accipio ut opponitur πο
λυπραγμοσύνη,
Ρag. 84. lin. 7. [τ59, 2ο.] τα προεγνωσμένα μεταμαν
θάνειν, Ρersona, praecognita υelle iterato perdiscere. Ri
desne, an potius lectοrem ridere iubes ! Verti itaque, priora
ίnstituta immutare : vel, a prioribus institutis desciscere.
lin. 15. [16ο, 5.] ών μεν δεί μεμνήσθαι. verti φuae curae
esse oporteύat. utitur enim Λgathias hoc verbo μέμνημαι
pro επιμελούμαι, eadem plane significatione φua Ηomerus,
 ΙΝ ΑGΛΤΗΙΑΜ. 349
cnius mirus est imitator. Coniungίt vero illτιd verbum Ηo
merus vel cum genitivo casu, ut oδυσσ. ω, ευ μέμνητο Οδυσ
σήος. Vel cum accusativo casu, ut ιλ. ι. και μέμνημαι τάδε
πάντα. ubί Εustathius monet notandum esse verbum μέμνη
μαι apud veteres non solum vulgari illa et communi signi
ficatione accipi pro meminisse, sed etiam accipi pro έπι
μελείσθαι, hoc est euram gerere, ut in illo, μεμνέωτο δρό
μου, et μεμνήσθαι πατρός και μητρός, hoc est curam gerere.
quod Ulysses , Τroiam versus abnavigans, Penelopae man
darat. Qua etiam significatione idem Εustathius accipi vult
το μνήμων, in eo dicto, μισώ μνήμονα συμπότην : ubi μνή
μονα non vult accίpi pro memore hesternoram peccatorum
convivialium, sed pro eo qui est άγαν επιμελητής του συμ
ποσίου. μισούμεν γαρ, inquit, τον εν τοιούτοις επιμελούμε
νον και επιτάσσοντα. Τuod quidem eo magis dignum est no
tatu , φuo vulgatior est error in usu illius dicti, Οdi me
moreum compotorem : cum potius dicendum esset, Οdi ni
mis accuratum vel imperiosum convivam. Μalo enim etiam
συμπότην convivam interpretari, φuam compotorem. Si
enim συμπόσιον convivium recte ex Ciceronis sententia di
cimus, bene etiam συμπότην, convivam. nisi forte συμπό
σιον conbibium interpretari velis: sed haec παρέργως. lin.2 τ.
(l. 1 τ.] προ πολλών χρημάτων και πόνων έχειν τιμώνται. Lege
meo periculo πόρων. ea significatione φua dicitur μέγας πό
ρος αυτάρκεια, προτιμάν vero est hoc loco φροντίζειν, ut
apud Αristophanem ουδεν προτιμώ σου. lin. 25. [l. 15.] επι
χειρείν, Ιnfinitivus Αttice pro Imperativo.
Ρag.86. lin, 2τ. [164, 7.] το ανόητον, Rectius meo iudi-Ρ.187
oio legeris άνόνητον, τιt etiam verti. lin.52. [l. 16.] πώς. me
lius fortassis ως lin. 44.[165,7.] κακοδαιμονίαν. Verti, Αnimί
feritatem , quod commodius vocabulum non occurrat, tam
etsi non ignorem κακοδαίμονας malegeniatos dici posse. Νam
quod Ρersona κακοδαιμονίαν vertit Infelicitatem, non placet.
Pag. 87. lin. 5. [166, 6.Ι το ίδιον, verti αίfines. ιδιότης
enim est συγγένεια.
Ρag. 88. lin. 15. [168, τ.]. επί τώ κειμένω. verti, oύ cae
dem commissam : κείμενον enim interpretor' τεθνηκότα, κεί
σθαι enim veteribus usurpabatur pro πεπτωκέναι, υt ως δ'
Έκτωρ νύν έν πεδίω κείμενος; et pro τεθάφθαι, μt ένθα μένw. 13ο
Αίας κείται : et pro τεθνηκέναι, ut κείται Πάτροκλος, Νos
etiam vulgari nostro idiomate Τeutonico dicimus Νeder
Ιegghen, interficere. Ηuod puto respondet Latino verbo ster
nere. ut stern ere leto.
Fag. 92. lin, ...[τ75, τα..] σκύραις, verti Scrupίς inυoluti.
Ρersona, Keste ούlonga praepediti, ατιam vestem putet nescio.
35ο Β. VULCΑΝΙΙ ΝΟΤΑΕ

Ρag. 95. lin. 48. [179, τ 1.] και εφεστρίδων. verti, e pelliύus.
Ρag. 95, lin. 48. [185, 1 τ.] περί πλήθουσαν αγοράν. Verti,
αd horum diei seαtam, pleno iam foro. hoc est, sub meri
diem, φuod nos Αntverpiae diceremus, te Βeurs έγt, vel
Α temps de bourse.
Ρag. 96. lin. 8. [185, 2ο.] πρύμναν εκρούοντο. puppim pau
Ιatim retrorsum pressit. Pers. remulco cessim αύiύμt. guod fit
αuum sensim retronavigatur non inversa navi. Οui enim ita
retrocedit, ad puppim remigat, quod facit ne videatur aperte
fugere, paulatim se subducens , me hostibus terga vertens,
vulnera aversa accipiat.
Ρag. 97. lin, τ7. [186, 9.] εξ υπερδεξίων βαλλόμενοι. Εα:
editioriύus locis icti. Persona, sibi similis, a peritissimis vertit.
Ρag. 98 lin. 56. Ιτ89, 2.] ουκ ενεγκόντες άνδρας δυσθανα
τώντας. verti Νon sustinentes impeturn hominum cum certa
propemodum morte luctantium : hoc est, praesentaneae mor
tis metu extrema tentantium. Virg. Una salus miseris nullam
sperare salutem. Suidas explicat δυσθανατώντα, βιαίως τον
βίον καταστρέφοντα.
Ρag, το r. Iin. 56. [195, 5.] νιφετώ. Verti Winguori: ser
vans vocabulum Αpuleii lib. De mundo, ubi antea legeba
tur Νigrori, Vide Νotas meas in Αristotelem de Μundo,
eiusque interpretem Αpuleium.
Ρag, το2. lin. 57. [197, 1.] προς τη θαλάττη παρατετα
γμένα. Rectius meo iudicio παρατεταμένω.
Ρag. το5. lin. Ι 2 Ι 2ο2, 4.] αμοιβαδόν. Verti Εα: ordine,
vel deinceps, εφεξής. lin. 42. [2ο5, 8.] τή ύστεραία. postridie.
Ρers. demum, Ibid. ανά το στάδιον. αα unum circiter stadium :
tametsi non sum nescius στάδιον etiam significare locum
raelio destinatum. lin. 49. [l. 14.] κούφως αεί εσταλμένοι,
Ε semper armati, sive έσκευασμένοι. Ρers. φuippe φuί ad
res υacuas semper inanesque mitιerentur quid hoc monstri !
Ρag. το8. lin. 14. [2ο7, 6.] παλαμιναίω ξίφει. Verti, Win
dice gladio, homicidiorum scilicet. Νam παλαμναίος est φο
νεύς, et παλαμναίοι dicuntur qui διά παλάμης hoe est manu
caedem committant. Εt Ζευς παλαμιναίος, gui eiusmodi ho
micidas punit. Νοn male guadrat huic loco dictum Serva
toris nostri, πάντες οι λαβόντες (hoc est qui usurparint) μά
χαιραν, εν μαχαίρα απολούνται. Ηoc vero παλαμναίον ξίφος
pag, 12ο. lin. Ι. [25ο, 15.] δικαστικήν μάχαιραν vocat.
Ρag. 1 15. lin. 16. [α τ7, 9.] υπερβολάς Καυκάσου. hoc est
ανορθώσεις, τιt interpretatur Suidas, cacumina vel iuga.
Ρag. 15. lin. 7. [22ο, 2ο.] χρή δε ου τη ροπή Verteram
Sceptrum, insigne videlicet regium, quod Ρindarus Dorice
 ΙΝ ΑΟΑΤΗΙΑΜ. 35 Ι
vocat σκάπτον, unde et reges σκηπτούχοι νοοantur. ροπήν an
tem ea significatione acceperam ac ρόπαλον, id est, clavam,
adductus authoritate Εustathii, qui ρόπαλον etiam sceptrum
dici posse affirmat, non tamen omne σκήπτρον esse ρόπαλον.
Cum vero utrunque sit βακτήριον, id est, baculus; credi
αerim nihil aliud inter haec discriminis fuisse quam quod
ρόπαλον summa sui extremitate incurvum fuerit; σκήπτρον,Ρ. 188
rectum. Varro autem nostri aevi; magnus, inquam, ille Ιos.
Scaliger, gui felicissimis auspiciis in hanc Αcademiam venit
φτιum Αgathias meus Graecus pariter et Latinus iam ad ca1
cem vergeret, pro oυ τη ροπή legendum censuit oύ τή πορπή.
cui heroi, ατιum omnes rei literariae σκηπτούχοι merito as
surgant, an non ego gregarius, ut ita dicam, et unus e multis
qai Palladis castra seqτιuntur miles, concedam 2 praecipue
φτιum idem noster Αgathias supra lib. 5. pag. 85, lin. 25. [172,
9.] βασιλικόν εμπερόνημα της χλαμύδος vocet, ubί Τzathem in
regem Lazorum a Iustiniano Imperatore inauguratum, regia
φue παράσημα sive insignia ei missa scribit.
Ρag. ι 15. Lin, penult. [222, τ τ.] οίς των τιμωριών ανείται
τούτων νεμεσώμεν, putarim ponendam esse notam distinctionis
post το ανείται, üt ad τούτων subaudiatur ένεκεν, in quam
sententiam etiam verti.

, fag, ττ7. lin. 19. [225, 6.] και την περί ταύτα σπουδήν
ούχ ώστε μόνον. Τraiecta esse verba monuit me idem Ιο
sephus Scaliger. Legendum itaque, και την περί ταύτα
σπουδήν μόνον ουχ, ώστε προς όνειδος: distinctionem tamen
ponendam putarim post το, ουχ et post το, γένος. atque ita
vertendum : studiumque suum tantum non in hoc collocaύat,
ut uniυersam Romanorum nationem contumelia afficeret.
Αιφuί etiam hoc graυe erat et υalde manifestum hostilis animί
argumentum. In quo υero praecipue laborabat et machina
batur, aliud φuid maius etiam hoc latebat.
Ρag, τ τ8. lin. 24. [227, ττ.] ή γάρ το διαβόηδην, secutus
filum verborum Αgathii, verti Diceύat enim aperte, etc, Sed
accuratius locum perpendenti, videntur verba illa , ή γάρ
τούτο διαρρήδην per parenthesin legenda, et pro μεμελητη
μένων legendum πεπλημμελημένων. ut sit sensus : fortitudi
nem id esse censens, regesque decere, ( dicebat enim hoc
aperle) ad male facta adiungere impudentiam. vel, de iis φuας
commissa sunt non erubescere. lin. 46. [228, 12.] τώ γαρ ου
λίαν ένδηλον τώ interpretatus sum pro τίνι. guo fiί τιt pag.
9. iin . [l. 5.] post το αρμόσασθαι ponehdam censeam
notam interrogationis.
Ρag ταο. lin. τ. [25ο, 15.] δικαστικήν μάχαιραν. Supra
pag, το8. lin. 14. [2ο7, 6.] vocavit παλαμναίον ξίφος. lin, 5.
 352 Β. VULΟΑΝΙΙ ΝΟΤΑΕ

[l. 16.] επί τοις ορεύσιν ήμενοι. ορέες; vel ut Ηomeras eos
vocat ουρήες, sunt ήμιoνοι, id est, semiasini sive muli. Ηo
die in Hispaniis idem mos etiam retinetur, ut facinorosί
asellis insidentes ad supplicium vectentur: nisi forte aliquis
primariae nobilitatis sit, gui quidem mulae insidet. Ρrae
cedunt etiam facinorosum praecones, alta, uti hic, voce
proclamantes. Εsta es la Justicία φue manda hazer su mage
stad a fulano, (additur enim nomen facinorosi, et facinus
ipsum) et ad extremum addit hoc epiphonema , Quien tal
ήaze φue tal pague: quae formala eandem fere habet sen
tentiam quam haec Αgathiae verba , παρεγγυώντι δεδιέναι
τους νόμους, και φόνων αδίκων απέχεσθαι.
-> Pag. 123. lin. 24. [257, 15.] τώ οθνείω δέει. Rectius
οθνείων.

Ρag. 124, ίin. 15. [239, 7.] απεκάλουν hoc est: ενεκάλουν.
ίin. 18. [l, το..] εκ παρανοίας. Rectius fortassis εκ παρoινίας.
Ρag. 15ο. lin. 18. [251, 8] της στρατιάς ήδομένων. Col
lective dictum, ut Grammatici Iοφuuntur, duriuscule tamen,
nisi mavis legere τών της στρατιάς, lin. 25. [l, τ5.] υφελών
ηρέμα και υποχαλάσας του νόμου το λίαν ακριβές και ατιθάσ
σευτον. hoc est, De summo iure nonnihil detrahens, legisque
rigiditatem αμsteritatemque temperans atφue edulcans. Perso
na, depresso paulatim ereptoque demum permagno illo super
boque imperatorio nomine. lin. 24. [l. 15.] εφηκε μεν το επίκλη
μα. Remisit ηuidem crimen, hoc est, condonavit. Pers. Τί
tulum φuidem ipsi permisit: sed infinitum esset haius hominis
ineptias persequi. lin.55.[252, 2.] ab his verbis ήν δέτις, etc.
ad illa verba usque και τους εξής έπιχειρητέα pag. 152. lin. 24.
(255. 25.] omissa sunt a veteri interprete.
Ρag. 154. lin. 5. [258, 19.] και όπως όντινα τρόπον, vel
το όπως, παρέλκει. vel, ex sententia Ios. Scaligeri όποιόν
τινα etc.

Ρ.189 Ρag. 157. lin. 24. [266. τ.] φειδοί του παιδός και των κοι
νών της κηδεμονίας νομίμων hoc est, respectu pueri, et
communium curationis pupillaris legum. Αntea enim ηγεμόνα,
id est, curatorem ei institutum Isdigerdim dixit. Εst autem
κηδεμών, επιμελητής, et κηδεμονία, επιμέλεια. Ρers. sίυc quία
parceret puero, communiύusφue liύeris procreandis et legiύus.
Ωuid somnias, Romane! Νihilo vero magis placet Interpo
lator, vertens et communis in adoptione iuris.
Ρag. 145. lin. 54.[28α, 3.1 έτι τε τα υπέρ των ονομάτων
συμπόσια ετελείτο verti, conυίνia natalitia agitabantur. Τer
ιullianus lib. de Ιdololatria : circa officia υcro privatarum
et communium solennίtalum , μt togae , purpurae, ut spon
salium, ut nuptialium, ut nominalium : quibus in verbis no
 ΙΝ Α(ΗΑΤΗΙΑΜ. 353
tandus est ordo et series ipsa festorum , φuae inter Saturna
lia censeri possunt, ut et Strenarum, φuae inter omnes po
pulares agitabantur, ut Septimonii inter montanos, et Βru
rnae de duibus etiam alibi "Γertullianus. Εrant inter Satur
nalia etiam inter Christianos et Νominalia, lin.59. [l.8 ] εκ τού
Ευξείνου. Rectius fortasse διά του Ευξείνου, ut Ptolemaeus
1οquitur, lin.49. [ί. 16.] και ήχός τις βαρύς και άγριος ώσπερ
χθονία βροντή εκ της γης αναπεμπομένη, etc. Ηoc genus
terraemotus, Αristoteles, lib. De mundo μυκητίαν vocat, in
quiens, γίνονται δε και μυκητίαι σεισμοί σείοντες την γην
μετά βρόμου. Seneca Νatur. φuaest. lib. 15. Αntequam ter
ra moveatur , solet mugίtus audiri , ventis in abdito tu
multuantibus.
Ρag. 146. lin. 15. [285, 9.] νιφετώ ολίγω υπεβραίναντο. verti
Νinguore minuto, Pers, ί6ύtier cadente ήive. longe a mente
authoris. Differentiam nivis et ninguoris vide apud Αristote
lem de mundo, et Νotas in eum meas. lin.5ο. [l.22.] επίνειον.
Νavale. Ρers, arcem facit.
Ρag. 47. lin. 2 τ. [285, 15.] ότι τε αι γραπται σανίδες και
τα ράκη τα υποπόρφυρα εις τόδε αυτό απετελεύτησαν. Signifi
cat falsis criminationibus divites ab Αnatolio maiestatis palsa
tos, ut eo nomine proscriberentur, et eorum bona fisco vin
dicarentur. Quare applicabat eorum postibus Αpices imperi
ales cum purpura, quibus proscribebantur. Εst aliquid tale
apud Cedrenum. Νam liberi damnatorum maiestatis oυ κλη-V. 13:
ρονομούσι των πατρίων υπαρχόντων. lin. 25. [l. 15.] την εις βα
σιλέα εύνοιαν προϊσχόμενος. Ηic locus facit, ut quae antea
περί γραπτών σανίδων dixit, non incommode Ειεί posse
videantur de Crimine concussionis, quod nimirum praetex
tu mandati Ιmperatorii et terrore potestatis, illicite ab opu
lentioribus malta extorsisset atque abstulisset, guod et indi
cat per ea quae subdit, και ταύτη άπαντα εσφετερίζετο. lin.
56. [286, 4.]ξυνεχώρει. utitur eodem verbo infra pag. 165.lin. 8.
[5 τ7, 8.] lin. 47. [l. 15.] καθάπερ οι στιγματίαι. Αd haec vero
stigmata guibus scelerati non expiati in hac vita, apud
inferos cognoscuntur, elegans extat Iocus apud Claudianum
lib. 2. ubi Rhadamantus ita ad Ruffinum.
Οuid demens manifesta negas ? en pectus inustae
Deformant maculae , υίtiisque inoleυίt imago,
Νec sese commissa tegunt.
Cuius loci monuit me doctissimus iuvenis flos nobilitatis Ηol
landicae Ianus Dousa F. lin. 49. [l.16.] ευτυχέστερος άρα ήν
έν αυτοίς ο πεπονθώς του έσομένου. felicior /ueriι φuί iam
punitus est (in hac vita scilicet, utpote vel violenta morte,
vel alio aliquo supplicio affectus , atque ita expiatus) φuam
Αgathία". 23
 354 Β. VUΙ.Ο.ΑΝΙΙ ΝΟΤΑΕ

qut puniendus manet , nimirum postquam ex hac vita non ex

piatus violenta morte, decesserit. Ηoc enim sequeretur ex
5ententia Platonis paulo ante allata. Νeque enim illa est
Ρlatonis sententia, quam illi affingit Ιnterpolator Agathiae,
faliciorem omnino putandum illum φuί terrae motu eatinctus
είt , φuam φuί salυus eυaserit: sed flagitiosum aliquem si ter
raemotu, utpote violenta morte expietur, feliciorem esse fla
gitioso qui e terraemotu servatus , post mortem flagitiorum
suorum poenas sit daturus, a quibus ille ut violenta morte
expiatus liber est futurus. Νeque enim illud του εσομένου
significat, Οιιι salυus eυaserit : ut vertit Ρersona, et Ιnter
Ρ.190polator sequitur , sed guem sospitem e terraemotu poena
post hanc vitam manet. . Quae sequuntar in Αgathia, ab iis
verbis lin. 5 τ. [l. 17.] αλλ' εκείνου μεν την δόξαν, etc. ad ver
bum λεγόντων pag. 148, lin. 9. [287, 5.] omissa sunt ab Ιnter
prete.
Pag. 15τ. lin.5ο. [295, 22.] τών δε της ύλης αμαρτημάτων,
Verti Defectuum 1errae, hoc est, vitiorum quae terrae ac
cidunt. Νam per ύλην videtur significare Τerram ipsam. ut et
supra pag. 54.Πin. 4.[τοο, 2.] τούτο δή της ύλης χωρίον ποικίλα
παθήματα υποδέχεσθαι πέφυκε.
Ρag. 155.lin. ultima [298, 15.] δρώντες έτι τα ειθισμένα. hoc
est, φuae consueυerant agentes, Persona quid sibi velit ne
scio, vertens, secretum dum facerent.
Ρag, 155 lin. 42. [5ο2, 7.] de Sesto urbe loquens, quae
nulla alia re celebris est , φuam Leandri amore et morte et
Ηerus lucerna... Persona, sibi plane similis, illud τό λύχνω
τής Ηρούς vertit, eα illo heroum coetu, guo quid dici aut
fingi potest absurdius 2
Ρag. 156 lin 8 (5ο5, 5.] δεκατευτήριον. Εst etiam hodie
Τurcarum δεκατευτήριον, hoc est, ubi exiguntur decimae
et portoria mercium a mancipibus Τurcarum. Fuit etiam
quί Βelgas δεκατευτηρίω omnibus seculis inaudito onerare
voluit, sed frustra.
Ρag. 157. lin. 14. [5ο5, 6.] διελέλυτο ή τού έρύματος οικο
δομία. Suidas ita legit, διέλυτο ή του μεγίστου κτίσματος οι
κοδομία. iin. 16. [ί 8.] οικίας. Vide num rectius legί possit
οικεία, hoc est, suα.
Ρag, τ59.lin, 22. [5ο9, τg.] sequentia ab his verbis ήσαν
δε οι μάχιμοι usque ad haeo verba pag. 16s lin. 9. [51 τ., το.ι
την αργίαν omissa sunt a veteri Ιnterprete. lin. 5ο. [3 το, 6 Ι
ένταίς προόδοις. frequentissima est haec vox in Νovellis
Πustiniani.
Ρα8, 16ο lin. 27. [3τα, 2.] και την νίκην ασμενεστάτην.
Suid, legit και περιχαρής γε την νίκην,
 ΙΝ ΑGΑΤΗΙΑΜ, 355
Ρag. 161. lin. 5. [515, 6.] ηρέμουν. Verti, φuieti substite
runt. Pers.taciticonsiderabant. lin.41. [514, i2.] το γάρ έκ
μετρον πανταχού φυλακτέον τοίς έμφρoσι. φυλακτέον inter
pretor, vitandum, cavendum , eaque ratiοne lego έκμετρον.
non ut videri alicui possit έμμετρον.
Ρag. 162. lin. 25. [516, τ.] καινοτομίας. verti, Insolentiam,
Hoc est movitatem. lin.pen. [517, Ι.] ορμώσαν. non incom
mode etiam legi potest οργώσαν. dicitur enim etiam aliquis
recte οργώσαν έχειν την ψυχήν προς τα μαθήματα, οργάν enim
est επιθυμείν.
Ρag. 165 lin. 8. [517, 8.] οίς γάρ συνεκεχώρηντο, etc. Εο
dem verbo utitur supra pag. Ι47. lin. 55. [286, 4.] τοις δε ε
σπένδετο και συνεχώρει.
Ρag, τ65. lin.7. [52τ, 9.] αμεταστρεπτί. hoe est άνευ πα
λιώξεως. Vide quae, supra annotavi aά pag 54. lin.52. lin.
27. [522, 4.] απείρηκότες, hoc est, κεκμηκότες, fessi.
Ρag. 166. lin. 2 τ. [524, 1.] απόδρασμος, alibi απόδασμος,
alibi απόμοιρα; eadem significatione. lin. 27. [l. 7.] υπηνήτης,
Ιnoc est ο άρτι εμπιπλάμενος το γένειον τριχώσεως. Νam ύ
πήνη dieitur ή όλη τρίχωσις του γενείου. Ηom, οδ. κ. νεηνίη
ανδρι εoικώς πρώτον υπηνήτη, hoc est, γενειήτη, Gloss. ve
teres, γενειάζω Βarbesco, γενειήτης Βarbescens, et γένειον
Βarbamentum. Inepte Ρers.vertit Pubescens. lin. 4ο. [l. 18.]
φροντιστήρια Ιnterpretatus sum Philosophica collegia ad dif
ferentiam των διδασκαλείων, Διδάσκαλοι enim proprie dice
bantur Poétae Dithyrambici, Comoedi et Τragoedi: φροντι
σταί vero dicebantur οι περί τον Σωκράτην, διά το φροντίζειν
περί αλλήλων. vel διά το μηδέποτε παύεσθαι φροντίδος. iin.
penult. [525,5.] αμίλλας τους χρώμασι μεμερισμένας. verti, cer
ίαmina equestria coloribus distincta. Νotae sunt ex Cassio
doro et aliis, quatuor aurigarum factiones, totidem anni tem
poribus coloribus suis respondentes, Prassina, veris viriditati:
Rosea (sive potius Russea) aestatis incendiis: Candida, Αu
tumni nivibus: Caerulea sive Veneta, hybernis imbribus.
Ρag. 167. lin. 54. [526, Ι Ι.] ακροστόλια. Ιta dicuntur τα
άκρα της νηός. apud Suidam in voce πρoέμβολα vitiose legi
tur ακρόστομα pro ακροστόλια.
Ρag. 168. lin.4ο. [528, 19.] και τας δρεπανώδεις τούτων
αιχμάς. Videtur παρέλκειν vox τούτων: neque enim referen
dum est ad δοράτια, sed ad harpagines. lin. 48. [529, 5.] α
χρήστου ποταμού εμπιπλάμενοι. Videtur perSarcasmum insul
tare Βarbaris μt ebriosis et potui addictis, Verti itaque in
sueta potione ingurgilati sive repleti: ut pro ποταμού ΙegamΡ. 191
ποτίμου. άχρηστον autem interpreter, non inutilem, sed inu
είtatam. Νeque enim assueverant ingurgίtandae aquae.
 .
356 Β. ντ'Ι.cΑΝΙΙ ΝΟΤΑΕ ΙΝ ΑGΑΤΗΙΛΜ.
Ρag, τ69. lin. 5ο. [55ο, 1 1.] εκ των ναυαγίων φορά. Ιta
τηalo legere, quam φθορά. ut significet fragmenta tabularum
naufragarum undis iactata et ad ipsos delata. ναυάγιον enim
non tantum naufragium, sed etiam fragmentum tabulae
significat. Virg.
5cuta υίrum , tabulaeque, et Τroϊα gazα per undas.
Pag. 17τ. lin. 7. [555, 16.] ανόητον γάρ και άλλως τους ήτ
τωμένοις συναδοξείν. Αntiquum obtinet Ρersona, vertens Cunι
υίctis sentire, ubί conciliari υίctores possunt. guum sit sensus,
Εxtremae dementiae esse victis se adiungere, et in societatem
ignominiae cum eis venire, cum liceat victoribus adiun
i et communi cum eis laude frui. lin,59. [554, 21.] αλλ'
ή μεν παντελής τοϊνδε τον γενoίν ανατροπή και η κατάλυσις
χρόνω ύστερον ξυνηνέχθη. hoc est, Αbsolutissima υero harum
duarum nationum (Utrigurorum videlicet et Cutrigurorum)
postmodo accidit. Pers. adeo ut generationem , hic prorsus
αmiserit. Αt tu lector, si libeat huius versionem cum ar
chetypo vel mea interpretatione conferre, (nam ego paucula
tantum ex innumeris erratis annotavi,) dices eum sensum com
munem amisisse guum haec sua deliramenta Lectoribus ob
trusit. Certe infinitis in locis perinde ac si aegrorum somnia
narrantem aliquem audias, ridebis.

Η
ΑΛΤΑ Θ ΜΟΥ ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΟΙ"

Ε Π Ι Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α.
 Α ΓΑΘ /Ο Υ Σ Χ Ο Λ Α Σ Τ Ι Κ Ο ΙΡ
Ε /Π Ι ΛΤ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α. *
Ε Κ ΤΗΣ Α Ν Θ Ο.Α Ο ΓΙ ΑΣ ΚΩ Μ.ΣΤ.ΛΛΥ ΤΙ ΝΟΥ
ΤΟ Υ Κ Ε «ΡΑ.-Α.Α.

1.* (Αnth. Gr, ex editione Fr, Iacobsii IV, 3.)

Α γ α θ ι ο υ Σχο λ α σ τ ι κ ο ύ Ασι αν ο ύ Μ υ ρ ι ν α ί ου
συλλογή νέων επιγραμμάτων εκτεθείσα εν Κωνσταντίνου
πόλει προς Θεόδωρον Δεκουρίωνα τον Κοσμά είρηται δε
τα προοίμια μετά τάς συνεχείς ακροάσεις τάς κατ' εκείνο
καιρού γενομένας.
Οίμαι μεν υμάς, άνδρες, εμπεπλησμένους
εκ της τοσαύτης των λόγων πανδαισίας,
έτι που τα σιτία προσκόρως ερυγγάνειν
και δή κάθησθε τη τρυφή σεσαγμένοι.
λόγων γάρ ημίν πολυτελών και ποικίλων 5
πολλοί προθέντες παμμιγείς ευωχίας,
περιφρονείν πείθουσι τών ειθισμένων.
τί δε νύν ποιήσομεν, τα προυξειργασμένα
ούτως εάσω συντετήχθαι κείμενα
ή και προθώμαι της αγοράς εν τω μέσω ΙΟ

παλιγκαπήλοις ευτελώς απεμπολών;

και τις
rκαι 21
μετασχειν τών έμών ανέξεται;
/ ν ν "

τίς δ' αν πρίαιτο τους λόγους τριωβόλου,

ει μη φέροι πως ώτα μη τετρημένα;
" . . και 2 1 γ. ν Υ Αν Α

αλλ' έστιν ελπις ευμενώς τών δρωμένων

« «ν Α' Σ»
15
υμάς μεταλαβείν, κου κατεβλακευμένως.
εθος γάρ υμίν τη προθυμία μόνη,
τή των καλούντων, έμμετρείν τα σιτία,
και πρός γε τούτο δείπνον ηρανισμένον
ήκω προθήσων εκ νέων ήδυσμάτων, 2.Ο

* Quibus asteriscus praefixus est, in ed. Ρar. non leguntur.

 36ο ΑGΑΤΗΙΑΕ
Υ Δ ι Σ Υ/ "Υ- 2 -

έπει γαρ ουκ ενεστιν εξ εμου μονου

- - 2' - - -

υμάς μεταλαβείν, άνδρες, αξίας τροφής,

πολλούς έπεισα συλλαβείν μοι τού πόνου,
και συγκαταβαλείν και συνεστιάν πλέον,
ν ν " Υ C

και δή παρέσχον αφθόνως οι πλούσιοι -

«... ?
εξ ών τρυφώσι, και παραλαβών γνησίως
εν τοις εκείνων πέμμασι φρυάττομαι.
τούτο δέ τις αυτών προσφόρως, δεικνυς εμε,Αν ν 2/ -

ίσως ερεί προς άλλον, αρτίως εμού

μάζαν μεμαχότος μουσικήν τε και νέαν,
ούτος παρέθηκε την υπ' εμού μεμαγμένην, y - - -

ταυτί μεν ουν ερεί τις, οίδα, των σοφών,

- - 7- -

των οψοποιών, ών χάριν δοκώ μόνος

ειναι τοσαύτης ήγεμων πανδαισίας.
Υ c κν 1 ? - ν w Υ, "

θαρρών γαρ αυτούς λιτον οίκοθεν μέρος

καυτός παρέμιξα, τού δοκείν μή παντελώς
ξένος τις είναι των υπ' εμού
2 2 2 2 2, 2 c.,
συνηγμένων,
ι 1 /

άλλ' εξ εκάστου σμικρόν έξάγω μέρος,

τ" Υ Αν - ν -' Σ /

όσον απογεύσαι. τών δε λοιπών ει θέλοι

τυχεϊν τις απάντων, και μετασχειν εις κόρον, 4ο
ίστω γε ταύτα κατ' αγοράν ζητητέα." - -

Κόσμον δε προσθείς τους εμoίς πονήμασιν,

- / 1

εκ του βασιλέως τους προλόγους ποιήσομαι,

άπαντα γάρ μοι δεξιώς προβήσεται.
και μοι μεγίστων πραγμάτων ύμνουμένων 45
ευρείν γένοιτο και λόγους επηρμένους,
Μή τις υπαυχενίοιο λιπών ζωστήρα λεπάδνου - 2/
βάρβαρος ες βασιλήα βιήμαχον όμμα τανύσση,
» Σν w pr Υ / "

μηδ' έτι Περσίς άναλκις αναστείλασα καλύπτρην

όρθιον
ρθιον αθρήσειεν
αυρησειεν επoκλάζ
επoκλαζουσα δε γαί
σε γαιη, 5ο
" Υ Μ -

και λόφον αυχήεντα καταγνάμπτουσα τενόντων, 2/

Αυσονίοις άκλητος υποκλίνοιτο ταλάντoις.

C 1 -

Εσπερίη θεράπαινα, σύ δ' ες κρηπίδα Γαδείρων,

ν ν \

και παρά πορθμόν Ίβηρα, και Ωκεανίτιδα Θούλην,

ήπιον αμπνεύσειας, αμοιβαίων δε τυράννων 55
" - ν /

κράατα μετρήσασα τεή κρυφθέντα κονίη, " 2. "

θαρσαλέαις παλάμησι φίλην άγκάζεο Ρώμην. " Μ. " w y -

Καυκασίω δε τένοντι και εν ρηγμίνι Κυταίη,

« " - - " -

οππόθι ταυρείοιο ποδός δουπήτορι χαλκό

 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ. 361
6ο
σκληρά σιδηρείης ελακίζετο νώτα κονίης,
σύννομον Αδριάδεσσιν αναπλέξασα χορείην
Φασιάς ειλίσσοιτο φίλω σκιρτήματι νύμφη,
και καμάτους μέλψειε πολυσκήπτρου βασιλήος,
μόχθον απορρίψασα γιγαντείου τοκετοίo.
μηδε γάρ αυχήσειεν Ιωλκίδος έμβολον Αργος, 65
όττι πόνους ήρωος αγασσαμένη Παγασαίου
ουκέτι Κολχις άρoυρα , γονή πλησθείσα Γιγάντων,
ευπτολέμοις σταχύεσσι μαχήμονα βώλον ανοίγει.
κείνα γάρ ή μύθός τις ανέπλασεν, ή διά τέχνης
ουχοσίης τετέλεστο, πόθων ότε λύσσαν ελούσα 7ο
παρθενική δολόεσσα μάγoν κίνησεν ανάγκην,
αλλά δόλων έκτoσθε και ορφναίου κυκεώνος
Βάκτριoς ημετέροισι Γίγας δούπησε βελέμνοις.
ουκέτι μοι χώρός τις ανέμβατος, αλλ' ενι πόντω
"Τρκανίου κόλπoιο, και ες βυθόν Αιθιοπήα
"Ιταλικαίς νήεσσιν ερέσσεται ήμερον ύδωρ.
αλλ' ιθι νύν αφύλακτος όλην ήπειρον οδεύων,
Αυσόνιε, σκίρτησον, οδοιπορε, ΙΜασσαγέτην δε
αμφιθέων αγκώνα, και άξενα τέμπεα Σούσων,
Ινδώης επίβηθι κατοργάδος εν δε κελεύθοις 8ο
είποτε διψήσειας, αρύεο δούλον "Τδασπιν,
ναι μην και κυανωπόν, υπέρ δύσιν άτρομος έρπων
κύρβιας Αλκείδαο μετέρχεο θαρσαλέως δε
ίχνιον αμπαύσειας επί ψαμάθοισιν Ιβήρων,
όππόθι, καλλιρέεθρον υπέρ βαλβίδα θαλάσσης, 85
δίζυγος ήπειροιο συναντήσασα κεραίη
ελπίδας ανθρώποισι βατής εύνησε πορείης.
εσχατιην δε Λίβυσσαν επιστείβων Νασαμώνων
έρχεο, και παρά Σύρτιν, όπη νοτίησι θυέλλαις
ες κλίσιν αντίπρωρον, ανακλασθείσα Βορήος, 9ο
και ψαφαρην άμπωτιν ύπερ ρηγμίνι αλίπλω
ανδράσι δία θάλασσα πόρον χερσαίον ανοίγει.
ουδε γάρ οθνείης ΟΤΕ δεδέξεται ήθεα γαίης,
αλλά σοφού κτεάνοισιν όμιλήσεις βασιλήος,
ένθα κεν αίξειας, έπει κυκλώσατο κόσμον 95
κοιρανίη Τάναϊς δε μάτην ήπειρον ορίζων
ες Σκυθίην πλάζοιτο και ες Μαιώτιδα λίμνην.
τούνεκεν, όππότε πάντα φίλης πέπληθε γαλήνης,
362 ΑGΑΤΗΙΛΕ

όππότε και ξείνοιο και ενδαπίοιο κυδοιμου

ελπίδες έθραύσθησαν υφ' ημετέρω βασιλήί, Ι ΟΟ

δεύρο, μάκαρ Θεόδωρε, σοφόν στήσαντες αγώνα

παίγνια κινήσωμεν αοιδοπόλoιo χορείης.
σοί γάρ εγώ τον άεθλον έμόχθεον εις σε δε μύθων
εργασίην ήσκησα, μιή δ' υπό σύζυγι βίβλω
εμπορίην ήθροισα πολυξείνοιο μελίσσης, Ι ΟΟ

και τόσον εξ ελέγοιο πολυσπερές άνθος αγείρας,

στέμμα σοι ευμύθοιο καθήρμοσα Καλλιοπείης,
ώς φηγoν Κρονίωνι, και ολκάδας Εννοσιγαίω,
ώς Αρεί ζωστήρα, και Απόλλωνι φαρέτρην,
ώς χέλυν Ερμάωνι, και ημερίδας Διονύσω. Ι ΙΟ

οίδα γάρ ώς άλληκτον έμής ιδρώτι μερίμνης

εύχος επιστάξειεν επωνυμίη Θεοδώρου,
Πρώτα δέ σοι λέξαιμι, παλαιγενέεσσιν ερίζων,
όσσαπερ εγράψαντο νέης γενετήρες αοιδής,
ώς προτέροις μακάρεσσιν ανειμένα και γάρ εώκει 1 15
γράμματος αρχαίοιο σοφονμίμημα φυλάξαι.
Αλλά πάλιν μετ' εκείνα παλαίτερον εύχος αρήγει
όσσαπερ ή γραφίδεσσι χαράξαμεν, ή τινι χώρω,
είτε και εύποίητον επί βρέτας, είτε και άλλης
τέχνης εργoπόνοιο πολυσπερέεσσιν αέθλοις. Ι 2Ο

Και τριτά την βαλβίδα νεήνιδος έλλαχε βίβλου

όσσα θέμις τύμβοισι τάπερ θεός εν μέν αοιδή
εκτελέειν νεύσειεν, εν ατρεκίη δε διώκοι.
"Όσσα δε και βιότοιο πολυσπερέεσσι κελεύθοις
γράψαμεν, ασταθέος δε τύχης σφαλεροίσι ταλάντοις, 125
δέρκεό μοι βίβλοιο παρά κρηπίδα τετάρτη ν.
Ναι τάχα και πέμπτοιο χάρις θέλξειεν αέθλου,
οππόθι κερτομέοντες επεσβόλον ήχον αοιδής
γράψαμεν εκταίον δε μέλος κλέπτουσα Κυθήρη
εις οάρους ελέγοιο παρατρέψειε πορείην, 15ο
και γλυκερούς ες έρωτας εν έβδομ ά τη δε μελίσση,
ευφροσύνας Βάκχοιο, φιλακρήτους τε χορείας,
και μέθυ, και κρητήρα, και όλβια δείπνα νοήσεις,
2.* (Ibid.)
Το ύ α υ τ ο υ Αγ α θ ί ο υ.
Στήλαι και γραφίδες και κύρβιες, ευφροσύνης μεν
αίτια τους ταύτα κτησαμένoις μεγάλης
 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ. 363
αλλ' ες όσον ζώουσι τα γάρ κενά κύδεα φωτών
ψυχαίς οίχομένων ου μάλα συμφέρεται,
ή δ' αρετή σοφίης τε χάρις και κείθι συνέρπει, 5
κανθάδε μιμνάζει μνηστιν εφελκομένη,
ούτως ούτε Πλάτων βρενθύεται, ούτ' άρ' Όμηρος,
χρώμασιν ή στήλαις, αλλά μόνη σοφίη.
όλβιοι ών μνήμη πινυτών ενιτεύχεσι βίβλων,
αλλ' ουκ ές κενεάς εικόνας ενδιάει. ΙΟ

ΕΠΙΓΡΑΙΚΤΙΜΑΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ.

3.* (Ι, 34.)

Εις εικόνα του αρχαγγέλου εν Πλάτη.
Ασκοπον αγγελίαρχον, ασωματoν είδει μορφής,
α μέγα τολμήεις, κηρος απεπλάσατο,
έμπης ουκ αχάριστον, έπει βροτος εικόνα λεύσσων
θυμόν απιθύνει κρείσσονι φαντασίη
ουκέτι δ' αλλοπρόσαλλον έχει σέβας, αλλ' εν εαυτώ 5
τον τύπον εγγράψας ως παρεόντα τρέμει
όμματα δ' οτρύνουσι βαθύν νόον οίδε δε τέχνη
χρώμασι πορθμεύσαι την φρενός ικεσίην.
4.# (Ι, 35.)
Εις τον αυτόν εν τω Σωσθενίω.
Καρικός Αιμιλιανός, Ιωάννης τε συν αυτώ,
"Ρουφίνος Φαρίης, Αγαθίης Ασίης,
τέτρατον, αγγελίαρχε, νόμων λυκάβαντα λαχόντες,
άνθεσιν εις σε, μάκαρ, την σφετέρην γραφίδα,
αιτούντες τον έπειτα καλόν χρόνον αλλά φανείης 5
ελπίδας ιθύνων εσσομένου βιότου.
5.# (Ι, 36.)
Εις εικόνα Θεοδώρου Ιλλουστρίου και δις ανθυπάτου, εν
ή γέγραπται παρά του αρχαγγέλου δεχόμενος τας αξίας
εν Εφέσω.
"Ιλαθι μορφωθείς, αρχάγγελε σή γάρ όπωπη
άσκοπος αλλά βροτών δώρα πέλουσι τάδε,
εκ σέο γάρ Θεόδωρος έχει ζωστήρα μαγίστρου
και δις αεθλεύει προς θρόνον ανθυπάτων,
364 ΑGΑΤΗΙΑΕ

της δ' ευγνωμοσύνης μάρτυς γραφίς ύμετέρην γάρ

χρώμασι μιμηλήν αντετύπωσε χάριν,

ΕΠΙΓΡΑΙΜΙΜΑΤΑ ΕΡΩΤΙΚΑ.

6. (V, 216.)
γ. ν C ν

Εί φιλέεις ημη παμπαν υποκλασθέντα

η

χαλάσσης
θυμόν ολισθηρής έμπλεον ικεσίης.
αλλά τι και φρονέοις στεγανώτερον, όσσον έρύσσαι
οφρύας, όσσον ιδείν βλέμματι φειδoμένω.
έργον γάρ τι γυναιξίν υπερφιάλους αθερίζειν,
- 2/

και κατακαγχάζειν των άγαν οικτρoτάτων.

κείνος δ' έστιν άριστος ερωτικός ος τάδε μίξει,
οίκτον έχων ολίγη ξυνον αγηνορίη.
7. (V, 218.)
Τον σοβαρον Πολέμωνα, τον εν θυμέλησι Μενάνδρου
κείραντα Γλυκέρας της αλόχου πλοκάμους,
οπλότερος Πολέμων μιμήσατο, και τα Ροδάνθης
βόστρυχα παντόλμοις χερσίν εληϊσατο,
και τραγικοίς αχέεσσι το κωμικόν έργον αμείψας
μάστιξεν ραδινής άψεα θηλυτέρης,
ζηλομανές το κόλασμα τί γάρ τόσον ήλιτε κούρη,
εί με κατοικτείρειν ήθελε τειρόμενον,
σχέτλιος, αμφοτέρους δε διέτμαγε, μέχρι και αυτού
βλέμματος ενστήσας αίθοπα βασκανίην. Ι Ο

αλλ' έμπης τελέθει μ ι σ ο ύ μ ε ν ο ς αυτάρ έγωγε

δύσκολος, ουχορόων την περι κ ε ι ρ ομιέν η ν.
8. (V, 22ο.)
Ει και νυν πολιή σε κατεύνασε, και το θαλυκρόν
κείνο κατημβλύνθη κέντρον έρωμανίης,
ώφελες, ώ Κλεόβουλε, πόθους νεότητος επιγνους,
νύν και εποικτείρειν όπλοτέρων οδυνας,
μηδ' επί τοις ξυνους κοτέειν μέγα, μηδε κομάων
την ραδινήν κούρην πάμπαν απαγλαϊσαι.
αντιπ α τ ρ ο ς τη παιδί πάρος μεμέλησο ταλαίνη,
και νυν εξαπίνης αντίπαλος γέγονας.
 ΕΡΙΟΡΚΑΜΜΑΤΑ, 365
9. (V, 222.)
Εις Αριάδνην κιθαριστρίδα,
Είποτε μεν κιθάρης επαφήσατο πλήκτρον ελούσα
κούρη, Τερψιχόρης αντεμέλιζε μίτοις
είποτε δε τραγικό ροιζήματι ρήξατο φωνην,
αυτής Μελπομένης βόμβον απεπλάσατο,
ει δε και αγλαϊης κρίσις ίστατο, μάλλον αν αυτή 5
Κύπρις ενικήθη, καν εδίκαζε Πάρις.
σιγή εφ' ήμείων, ίνα μή Διόνυσος ακούσας
των Αριαδνείων ζήλον έχoι λεχέων.
10. (V, 237.)
Πάσαν εγώ την νύκτα κινύρομαι ευτε δ' επέλθη
όρθρος ελινύσαι μικρά χαριζόμενος,
αμφιπεριτρύζουσι χελιδόνες, ες δέ με δάκρυ
βάλλουσιν, γλυκερόν κώμα παρωσάμεναι.
όμματα δε σταλάοντα φυλάσσεται ή δε Ροδάνθης 5
αύθις εμοίς στέρνοις φροντίς αναστρέφεται.
ώ φθονεραι παύσασθε λαλητρίδες ου γαρ έγωγε
την Φιλομηλείην γλώσσαν απεθρισάμην.
αλλ' "Ιτυλον κλαίoιτε κατ' ούρεα, και γοάοιτε
εις έποπος κραναην αυλιν εφεζόμεναι, 1Ο

βαιον να κνώσσοιμεν ίσως δέ τις ήξει όνειρος,

ός με Ροδανθείοις πήχεσιν αμφιβάλοι.
11. (V, 261.)
Εϊμι μεν ου φιλόοινος όταν δ' εθέλης με μεθύσσαι,
πρώτα σύγευομένη πρόσφερε, και δέχομαι.
ει γάρ επιψαύσεις τους χείλεσιν, ουκέτι νήφειν
ευμαρες, ουδε φυγείν τον γλυκύν οινοχόον
πορθμεύει γάρ έμοιγε κύλιξ παρά σου το φίλημα, 5
και μοι απαγγέλλει την χάριν ήν έλαβεν,
12. (V, 263.)
Μήποτε λύχνε μύκητα φέροις, μηδ' όμβρον εγείροις,
μή τον έμόν παύσης νυμφίον ερχόμενον,
αίει συ φθονέεις τη Κύπριδι, και γάρ όθ' Ηρώ
ήρμοσε Λειάνδρφ. . . θυμε, το λοιπόν έα.
Ηφαίστου τελέθεις, και πείθομαι, όττι χαλέπτων 5
Κύπριδα, θωπεύεις δεσποτικήν οδύνην.
 366 ΑGΑΤΗΙΑΕ

13. (V, 267.)

α Τί στενάχεις, βφιλέω. ατίνα, βπαρθένον α ή ράγε καλήν,
β καλήν ημετέροις όμμασι φαινομένην.
"πού δέμιν εισενόησας, βεκεί ποτί δείπνον επελθών
ξυνή κεκλιμένην έδρακονεν στιβάδι.
α ελπίζεις δε τυχείν, βναι ναι φίλος αμφαδίην δε 5
ου ζητώ φιλίην, αλλ' υποκλεπτομένην.
ατον νόμιμον μάλλον φεύγεις γάμον ατρεκές έγνων
όττι γε των κτεάνων πουλύ το λειπόμενον,
βέγνως αου φιλέεις, εψεύσαο πώς δύναται γάρ
ψυχή ερωμανέειν ορθά λογιζομένη; ΙΟ

14.# (V, 269.)

Δισσών θηλυτέρων μούνός ποτε μέσσος εκείμην,
της μεν εφιμείρων, τη δε χαριζόμενος,
είλκε δέ μ' ή φιλέουσα πάλιν δ' εγώ, οίά τέ τις φώρ,
χείλεϊ φειδoμένω την ετέρην εφίλουν,
ζήλον υποκλέπτων της γείτονος, ής τον έλεγχον
και τας λυσιπόθους έτρεμον αγγελίας.
οχθήσας δ' άρ' έειπον εμοί τάχα και το φιλείσθαι
ώς το φιλεϊν χαλεπόν, δισσα κολαζομένω.
15. (V, 273.)

Η πάρος αγλαϊησι μετάρσιος, ή πλοκαμίδας

σειομένη πλεκτας, και σοβαρευομένη,
ή μεγαλαυχήσασα καθ' ημετέρης μελεδώνης,
γήραϊ ρικνώδης την πριν αφήκε χάριν,
μαζός υπεκλίνθη, πέσον όφρύες, όμμα τέτηκται, 5
χείλεα βαμβαίνει φθέγματι γηραλέω.
την πολιήν καλέω Νέμεσιν Πόθου, όττι δικάζει
έννομα, ταίς σοβαραίς θάσσον επερχομένη.
16." (V, 276.)
Σοι τόδε το κρήδεμνον, έμή μνήστειρα, κομίζω,
χρυσεοπηνήτω λαμπόμενον γραφίδι.
βάλλε δε σοίς πλοκάμοισιν εφεσσαμένη δ' υπέρ ώμων
στήθεί παλλεύκω τήνδε δός αμπεχόνην.
ναι ναι στήθεί μάλλον, όπως επιμάζιον είη 5
αμφιπεριπλέγδην εις σε κεδαννύμενον.
 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ. 367
και τόδε μεν φoρέοις άτε παρθένος αλλά και ευνήν
λεύσσοις, και τεκέων εύσταχυν ανθοσύνην,
όφρα σοι εκτελέσαιμι και αργυφέην αναδέσμην,
και λιθοκολλήτων πλέγματα κεκρυφάλων. ΙΟ

17, (V, 278.)

Αυτή μοι Κυθέρεια και ίμερόεντες Έρωτες
τήξουσιν κενεήν αχθόμενοι κραδίην,
άρσενας ει σπεύσω φιλέειν ποτέ, μήτε τυχήσω,
μήτ' επoλισθήσω μείζοσιν αμπλακίαις.
άρκια θηλυτέρων αλιτήματα, κείνα κομίσσω, 5
καλλείψω δε νέους άφρονι Πιτταλάκω.
18.# (V, 28ο.)
Ηρά γε και συ, Φίλιννα, φέρεις πόθον, ή ρα και αυτή
κάμνεις, αυαλέοις όμμασι τηκoμένη;
ή συ μεν ύπνον έχεις γλυκερώτατον, ημετέρης δε
φροντίδος ούτε λόγος γίγνεται, ούτ' αριθμός,
εύρήσεις τάχ' όμοια, τεην δ', αμέγαρτε, παρειην 5
αθρήσω θαμινοίς δάκρυσι τεγγομένην.
Κύπρις γάρ τα μεν άλλα παλίγκοτος εν δέ τι καλόν
έλλαχεν, εχθαίρειν τας σοβαρευομένας,
19. (V, 282.)
Η ραδινή Μελίτη ταναού επί γήραος ουδώ
την από της ήβης ουκ απέθηκε χάριν,
αλλ' τι μαρμαρούσι παρηίδες, όμμα δε θέλγειν
Υ Υ/ -Α', 1» 2/ ν

ου λάθε των δ' ετέων ή δεκάς ουκ ολίγη.

1 ν ν Υ

μίμνει και το φρύαγμα το παιδικόν ενθάδε δ' έγνων

τη ν - ν "
5
όττι φύσιν νικάν ο χρόνος ου δύναται.
20." (V, 285.)
Ειργομένη φιλέειν με κατά στόμα δία Ροδάνθη
ζώνην παρθενικήν εξετάνυσσε μέσην,
και κείνην φιλέεσκεν εγώ δέ τις ως οχετηγός
αρχήν εις ετέρην είλκον έρωτος ύδωρ,
αυερύων το φίλημα περί ζωστήρα δε κούρης 5
μάστακιποππύζων, τηλόθεν αντεφίλουν.
ήν δε πόνου και τούτο παραίφασις ή γλυκερή γαρ
ζώνη πορθμός έην χειλεος αμφοτέρου.
 368 ΑGΑΤΗΙΑΕ

21. (V, 287)

Σπεύδων εί φιλέει με μαθείν ευώπις Ερευθώ,
πείραζoν κραδίην πλάσματι κερδαλέω,
βήσομαι ες ξείνην τινά που χθόνα μίμνε δε κούρη
Οδεαρτύπος, ημετέρου μνηστιν
ήλ έχουσα πόθου.
ι ν ν ν ν

η σε μεγα στοναχησε και η λατο, και το προσωπον 5

- « Υ " «.

πλήξε, και ευπλέκτου βότρυνερηξε κόμης,

και με μένειν ικέτευσεν, εγώ δέ τις ως βραδυπειθής
2/
όμματι θρυπτομένω συγκατένευσα μένειν.
γ. Μ. 2 " w ι ν 2 "

όλβιος ες πόθον ειμί το γαρ μενέαινον ανύσσαι

πάντων, εις μεγάλην τούτο δέδωκα χάριν,
22.# (V, 289)
Η γραυς
γραύς η
ή τρικορωνος,
τρικόρωνος. η
ή ημετερους
ημετέρους σια
διά μοχθους
μόχθο
μοίρης αμβολίην πολλάκι δεξαμένη,
άγριον ήτορ έχει,
ιΑν
και θέλγεται ούτ' επι χρυσό, "

ούτε ζωροτέρω μείζονι κισσυβίω.

Μ. " Υ ν - ι

την κούρην δ' αιει περιδέρκεται ει δε ποτ' αυτήν

Υ Λ " 2/ c "

αθρήσει κρυφίοις όμμασι όεμβομένην,

α μέγα τολμήεσσα, ραπίσμασιν αμφιπρόσωπα
πλήσσει την απαλήν οικτρά κινυρομένην.
ει δ' ετεόν τον Αδωνιν έφίλαο, Περσεφόνεια,
» - 2 ν Α'

Ι Ο
οίκτειρον ξυνης άλγεα τηκεδόνος.
έστω δ' αμφοτέροισι χάρις μία της δε γεραιής
ρύεο την κούρην, πρίντι κακόν παθέειν.
23. (V, 292.)
Αγαθίου πέραν της πόλεως διάγοντος διά τά λύσιμα
των νόμων, υπομνηστικόν πεμφθέν προς Παύλον
Σιλεντιάριον.
Ενθάδε μεν χλοάουσα τεθηλότι βώλος οράμνω
φυλλάδος ευκάρπου πάσαν έδειξε χάριν,
ενθάδε δε κλάζουσιν υπό σκιεραίς κυπαρίσσοις
όρνιθες δροσερών μητέρες ορταλίχων,
και λιγυρόν βομβεύσιν ακανθίδες ή δ' ολολυγων 5
τρύζει, τρηχαλέαις ενδιάουσα βάτoις.
αλλά τί μοι των ήδος, έπει σέο μύθον ακούειν
ήθελον, ή κιθάρης κρούσματα Δηλιάδος,
καί μοι δισσος έρως περικίδναται. εισoράαν γάρ
και σε μάκαρποθέω, και γλυκερήν Δάμαλιν, ΙΟ

ι
 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ, 369
ής με περισμύχουσι μεληδόνες αλλά με θεσμοί
είργουσιν ραδινής τηλόθι δορκαλίδος.
24." (V, 294.)
Η γραύς ή φθονερή παρεκέκλιτο γειτονι κούρη
δόχμιον
οβλ 3! -
εν -λέκτρωνώτον
2.
ν λξ ερεισαμένη.
β Οζ * οί δε Υ / "ο
προβλης ως τις επαλςις ανεμβατος
Σ» 1 «ν. - -
οια σε πυργος
έσκεπε την κούρην απλοϊς εκταδίη.
και σοβαρή θεράπαινα πύλας σφίγξασα μελάθρου
"ν " " "
5
κείτο γαλικρήτω νάματι βριθομένη.
κείτοχαλικοήφ νάματι βρίθομένη , ..
έμπης ού μ' εφόβησαν έπει στρεπτήρα θυρέτρου
χερσίν αδoυπήτοις βαιον αειράμενος
φρυκτους αιθαλόεντας έμής ριπίσμασιλώπης
ν
έσβεσα, και διαδύςς λέχριoς
/
χ{ ς εν θαλάμω
2μί
" 5.
ΙΟ

την φύλακα κνωσσουσαν υπέκφυγον ήκα δε λέκτρου

Υ
νέρθεν υπό σχοίνοις γαστέρι συρόμενος,
θ0 ι 2' 1 ν αι ν

ώρθούμην κατα βαιον, όπη βατόν έπλετο τείχος,

Χ/ 1 - / ν "

άγχι δε της κούρης στέρνον ερεισάμενος,

ν ν « " «ν "

μαζούς μεν κρατέεσκον υπεθρύφθην δε προσώπω 15

γ
μάστακα
» 2'
πιαίνων χειλεος ευαφίη. \ " ν " ν ,

ήν δ' άρα μοι τα λάφυρα καλόν στόμα, και το φίλημα

σύμβολον εννυχίης είχον αεθλοσύνης,
2/ - *- ".

ούπω δ' εξαλάπαξα φίλης πύργωμα κορείης

22 2 3 2 και Υ Λ " » Υ Α'

Υ» αλλ' ει οδηρίτω σφίγγεται άμβολή, 2Ο

έμπης ήν ετέρoιο μόθου στήσωμεν αγώνα,

ναι τάχα πορθήσω τείχεα παρθενίης,
- - ν

ου δ' έτι με σχήσουσιν επάλξιες ήν δε τυχήσω, "Α- " "

στέμματα σοι πλέξω, Κύπρι τροπαιοφόρε,

25 και (V, 296.)
Εξότε τηλεφίλου πλαταγήματος ήχέτα βόμβος
γαστέρα μαντώου μάξατο κισσυβίου,
έγνων, ως φιλέεις με το δ' ατρεκές αυτίκα πείσεις
Υ κ.ν. Ο ν " C "

ευνης ημετερης παννυχος απτομενη.

τούτό σε γάρ δείξει παναληθέα τους δε μεθυστάς 5
καλλείψω λατάγων παίγμασι τερπoμένους.
26. (V, 297.)
-- Υ" " -

"Ηϊθέοις ουκ έστι τόσος πόνος, όππόσος ημίν

ταις αταλοψύχοις έχραε θηλυτέραις.
Αgathias. 24
37ο ΑGΑΤΗΙΑΕ

τους μεν γαρ παρέασιν ομήλικες, οίς τα μερίμνης

2/ - " ν

άλγεα μυθεύνται φθέγματι θαρσαλέω,

παίγνιά τ' αμφιέπουσι παρήγορα, και κατ' αγυιάς
πλάζονται γραφίδων χρώμασι ρεμβόμενοι.
ημίν δ' ουδε φάος λεύσσειν θέμις, αλλά μελάθροις
κρυπτόμεθα, ζοφεραίς φροντίσιτηκόμεναι.
27. (V, 299.)
ww >" >> ν γ 2.κ. Υ." τ " "

2, Μηδέν άγαν σοφος ειπεν εγω δέ τις ώς επέραστος,

ώς καλός, ήέρθην ταις μεγαλοφροσύναις,
και ψυχήν δοκέεσκον όλην επίχερσίν έμείο
τ
κείσθαι της κούρης, της τάχα κερδαλέης.
Α-» _ς ν » c Γ. - ν -

ή δ' υπερηέρθη, σοβαρήν θ' υπερέσχεθενοφρυν, 2/

ώσπερ τους προτέροις ήθεσι μεμφομένη.

ν - c Α c " « 1

και νύν ο βλοσυρωπός, ο χάλκεος, ο βραδυπειθής, 2/ Υ".

ο πρίν αερσιπότης, ήριπον εξαπίνης

πάντα δ' έναλλα γένοντο πεσών δ' επί γούνασι κούρης
" 2/
ΙΟ
ίαχον ,,ϊλήκoις, ήλιτενή νεότης."
28. (V, 3o2.)
Ποίην τις προς έρωτας ίοι τρίβον, εν μέν αγυιαίς
>
μαχλάδος οιμώξεις χρυσομανεί σπατάλη.
1 και 2 Δ - r y ΟΙ,

ει δ' επί παρθενικής πελάσοις λέχος, ες γάμον ήξεις

έννομον, ή ποινάς τας περί των φθορέων.
- «- Μ. Υ "

κουριδίαις δε γυναιξίν άτερπέα κύπριν εγείρειν

τίς κεν υποτλαίη, προς χρέος ελκόμενος;
μοίχια λέκτρα κάκιστα και έκτοθέν εισιν ερώτων,
τ- -

ών μέτα παιδομανής κείσθω αλιτροσύνη. w 2/ " Υ

χήρη δ', ή μεν άκοσμος έχει πάνδημον εραστήν,

«
και πάντα φρονέει δήνεα μαχλοσύνης,
»w ν -'
ΙΟ

ή δε σαοφρoνέουσα μόλις φιλότητι μιγείσα

ν > "

δέχνυται αστόργου κέντρα παλιμβολίης,

ν / ν 2/ ν " Υ -w

και στυγέει το τελεσθέν έχουσα δε λείψανον αιδούς,

ΥΥ Υ ν ν Υ "

w
άψ έπι λυσιγάμους χάζεται αμβολίας.
- Αν " - ν ι

ήν δε μιγής ιδίη θεραπαινίδι, τλήθι και αυτός 15

δούλος εναλλάγδην δμωίδι γιγνόμενος τ
εί
Υ
δε w.

ΖΟΧΙ
ν
ώθνείη, τοτε σοι νομος αισχος αναψει,
> ν Γ. Υ "

ύβριν
» 2'
ανιχνεύων δώματος αλλοτρίου. " " 2' " ιν \ » C ν -

πάντ' άρα Διογένης έφυγεν τάδε, τον δ' Τμέναιον

2/ - " ", "

ήειδεν παλάμη, Λαϊδος ου χατέων. 2Ο

 ΕΡΙCRΑΜΜΑΤΑ. 37
ΕΠΙΓΡΑΙΜΙΜΑΤΑ ΑΝΑΘΗΜΑΤΙΚΑ.
29. (VI, 3α.)
Δικραίρω δικέρωτα, δασυκνάμφ δασυχαίταν,
ίξαλον ευσκάρθμω, λόχμιον υλοβάτα,
Πανι φιλοσκοπέλω λάσιον παρά πρωνα Χαρικλής
κνακόν υπηνήταν τόνδ' ανέθηκε τράγον.
30. (VΙ, 4τ.)
Χαλκόν αροτρητήν, κλασιβώλακα, νειοτομήα,
και την ταυροδέτιν βύρσαν υπαυχενίην,
και βούπληκτρον άκαιναν, έχετλήεντάτε γόμφον
Δηοί Καλλιμένης άνθετο γειoπόνος,
τμήξας ευαρότου ράχιν οργάδος ει δ' επινεύσεις
τον στάχυν αμήσαι, και δρεπάνην κομίσω.
31. (VΙ, 59.)
Τη Παφίη στεφάνους, τή Παλλάδι την πλοκαμίδα,
Αρτέμιδι ζώνην άνθετο Καλλιρόη.
εύρετο γάρ μνηστήρα τον ήθελε, και λάχεν ήβην
σώφρονα, και τεκέων άρσεν έτικτε γένος,
32. (VΙ, 7α.)
Είδον εγώ τον πτώκα καθήμενον εγγύς οπωρης
βακχιάδος, πουλύν βότρυν αμεργόμενον,
αγρονόμω δ' αγόρευσα, και έδρακεν απροϊδής δε
εγκέφαλον πλήξας εξεκύλισε λίθω.
είπε δε και χαίρων ο γεωπόνος α τάχα Βάκχω
λοιβής και θυέων μικτον έδωκα γέρας.
33. (VΙ, 74.)
Βασσαρις Ευρυνόμη σκoπελοδρόμος, ή ποτε ταύρων
πολλά τανυκραίρων στέρνα χαραξαμένη,
ή μέγα καγχάζουσα λεοντοφόνοις επί νίκαις,
παίγνιον ατλήτου θηρός έχουσα κάρη,
ιλήκoις Διόνυσε, τεης αμέλησα χορείης,
Κύπριδι βακχεύειν μάλλον επειγομένη.
θήκα δέσοι τάδε ρόπτρα παραρρίψασα δε κισσον
χείρα περισφίγξω χρυσοδέτω σπατάλη.
34. (VΙ, 76.)
Σός πόσις Αγχίσης, του είνεκα πολλάκι, Κύπρι,
το πριν ες Ιδαίην έτρεχες ήίόνα,
372 ΑGΑΤΗΙΑΕ

νυν μόλις εύρε μέλαιναν από κροτάφων τρίχα κόψαι,

θήκε δε σοι προτέρης λείψανον ηλικίης.
αλλά θεά, δύνασαι γαρ, ή ήβητηρά με τεύξον, 5
ή και την πολιήν ως νεότητα δέχoυ.
35. (VΙ, 79.)
Ασπορα, Παν λοφιητα, τάδε Στρατόνικος αροτρεύς
αντ' ευεργεσίης άνθετο σοι τεμένη.
»βόσκε δ'" έφη ,,χαίρων τα σά ποίμνια, και σέοχώρην
δέρκεο, την χαλκώ μηκέτι τεμνομένην.
αίσιoν εύρήσεις το επαύλιον ενθάδε γάρ σοι 5
Ηχώ τερπομένη και γάμον εκτελέσει."
36. (VΙ, 8ο.)
Δαφνιακών βιβλων Αγαθίου εννεάς είμι,
29
αλλά μ' ο τεκτήνας άνθετο σοι, Παφίη.
Υ / Α " κr 2/

ου γάρ Πιερίδεσσι τόσον μέλω, όσσον Έρωτι,

όργια τοσσατίων αμφιέπουσα πόθων,
αιτεί δ' αντί πόνων, ίνα οι διά σείο παρείη 5
ή τινα μή φιλέειν, ήταχύ πειθομένην.
37. (VΙ y 167.)
Σοι, μάκαρ αιγίκναμε, παράκτιονες περιωπάν
τον τράγον, ώ δισσάς αγέτα θηροσύνας -
σοί γάρ καστορίδων υλακά και τρίστομος αιχμή
εύαδε, και ταχινής έργα λαγωσφαγίης,
δίκτυά τ' εν ροθίοις απλούμενα, και καλαμευτάς 5
κάμνων, και μογερών πείσμα σαγηνοβόλων -
άνθετο δε Κλεόνικος, έπει και πόντιον άγραν
άνυε, και πτώκας πολλάκις εξεσόβει.
38. (VΙ, 172.)
Sine auctoris nomine in cod. Palatino; Αgathiae tributum
in Αnth. Planudea.

Πορφυρις ή Κνιδίη τα στέμματα, και το δίθυρσον

τούτο το λογχωτόν, και το περισφύριον,
οίς ανέδην βάκχευεν, ότ' ες Διόνυσον εφοίτα,
κισσωτην στέρνοις νεβρίδ' αναπτομένη,
αβροκόμη Διόνυσε, προ παστάδος ήώρησεν 5
ταύτα τα τού κάλλευς κόσμια και μανίης.
 ΕΡΙCRΑΜΜΑΤΑ. 373
ΕΠΙΓΡΑΙΜΙ]ΊΑΤΑ ΕΠΙΤΤΙΜΒΙΑ.

39. (VΙΙ, 2ο4.)

Ουκέτι που τλήμον, σκοπέλων μετανάστρια πέρδιξ,
πλεκτός λεπταλέαις οίκος έχει σε λύγοις,
ουδ' υπό μαρμαρυγή θαλερωπιδος Ηριγενείης
άκρα παραιθύσσεις θαλπομένων πτερύγων,
σην κεφαλήν αιλουρος απέθρισε τάλλα δε πάντα
ήρπασα, και φθονερήν ουκ έκόρεσσε γένυν.
νύν δέ σε μή κούφη κρύπτοι κόνις, αλλά βαρεία,
μή το τεόν κείνη λείψανον εξερύση.
10. (VΙΙ, 2o5.)
Οικογενής αίλουρος έμήν πέρδικα φαγούσα
ζώειν ημετέροις έλπεται εν μεγάροις.
ου σε, φίλη πέρδιξ, φθιμένην αγέραστον εάσω,
αλλ' επί σοι κτενέω την σέθεν αντιβίην.
ψυχή γάρ σέο μάλλον ορίνεται, εισόκε ρέξω
όσσ' επ' Αχιλλήoς Πύρρος έτευξε τάφω.
41. (VΙΙ, 22ο.)
Έρπων εις Εφύρην, τάφον έδρακον αμφί κέλευθον
Λαϊδος αρχαίης, ώς το χάραγμα λέγει.
δάκρυ δ' επισπείσας, ,, χαίροις γύναι εκ γαρ ακουής
οικτείρω σε'' έφην ,,ήν πάρος ουκ ιδόμην.
ά πόσον ήίθέων νόον ήκαχες αλλ' ίδε Λήθην
ναίεις, αγλαϊην ενχθονι κατθεμένη."
42. (VΙΙ, 551.)
Λητόϊος και Παύλος αδελφεώ άμφω εόντε
ξυνήν μεν βιότου συζυγίην εχέτην,
ξυνά δε και Μοίρης λαχέτην λίνα, και παρά θίνα
Βοσπορίην ξυνήν αμφεβάλοντο κόνιν.
ουδε γάρ αλλήλοιν ζώειν απάνευθε δυνάσθην,
αλλά συνετρεχέτην και παρα Φερσεφόνην.
χαίρετον, ώ γλυκερω και ομόφρονε σήματι δ' υμέων
ώφελεν ιδρύσθαι βωμός Ομοφροσύνης.
Δ3. (VΙΙ, 55α.)
" Ω ξένε, τί κλαίεις, β διά σον μόρον. " οίσθα τις είμι,
βου μα τόν, αλλ' έμπης οικτρόν ορώ το τέλος,
374 ΑGΑΤΗΙΑΕ

εσσι δέ τίς; α Περίκλεια β γυνή τίνος; α ανδρός αριστου,

ρήτορος εξ Ασίης, ούνομα Μεμνονίου.
β πώς δέ σε Βοσπορίη κατέχει κόνις, αείρεo Μοίραν,
ήμοι τηλε πάτρης ξείνον έδωκε τάφον.
β παίδα λίπες; α τριέτηρoν, ος εν μεγάροισιναλύων
εκδέχεται μαζών ημετέρων σταγόνα.
β αίθε καλώς ζώοι. α ναι ναι, φίλος, εύχεο κείνω, ΙΟ
όφρα μοι ήβήσας δάκρυ φίλον σταλάοι.
44. (VΙΙ, 567.)
Κανδαύλου τόδε σήμα Δίκη δ' εμόν οίτον ιδούσα
2/
ουδέν αλιτραίνειν ςτην
\ και 2
παράκοιτίν έφη.
Αυ / w Αν

ήθελε γάρ δισσοίσιν υπ' ανδράσι μηδε φανήναι,

Υ
αλλ' ή τον πρίν έχειν, ή τον επιστάμενον.
2/ " " ν Υ w γw >,

ήν άρα Κανδαύλην παθέειν κακόν ου γαρ αν έτλη

δείξαι την ιδίην όμμασιν αλλοτρίοις.
15." (VΙΙ, 568.)
Ιn Αnth. Ρlanudea p. 262. ΗSt. άδηλον.
Επτά με δις λυκάβαντας έχουσαν αφήρπασε δαίμων,
ήν μούνην Διδύμω πατρι Θάλεια τέκεν.
α Μοίραι, τί τοσούτον απηνέες, ουδ' επί παστους
ηγάγετ', ουδ' έρατης έργα τεκνοσπορίης;
οι μεν γαρ γονέες με γαμήλιον» -εις
Μ 2- 2
2/
Τμέναιον - ν Υ/
5
μέλλον άγειν στυγερού δ' εις Αχέροντος έβην.
αλλά θεοι, λίτομαι, μητρός γε γόους πατέρος τε
παύσατε, τηκομένων είνεκ' εμευ φθιμένης.
46. (VΙΙ, 569)
Ναι Υ_2
λίτομαι,
γν
παροδίτα, φίλω κατάλεξον άκοίτη,
» , ν / "

ευτ' αν έμήνλεύσης πατρίδα Θεσσαλίην

ν ν ν & Υ/ " Υ W.

κάτθανε σή παράκοιτις, έχει δέ μινενχθονι τύμβος,

αι αι., Βοσπορίης εγγύθεν ήίόνος
αλλά μοι
μι αυτόθι τεύγε κενή
χε κενηριον εγγύθι σειο,
εγγυθι σείο 5
2/ Υ "ν

όφρ' αναμιμνήσκη της ποτε κουριδίης.

47. (VΙΙ, 572.)
Ουχοσίοις λεχέεσσιν ετέρπετο λάθριος ανήρ,
ν C ν Υ / Υ "

λέκτρoν υποκλέπτων άλλοτρίης αλόχου,

εξαπίνης δε δόμων οροφή πέσε, τους δε κακούργους
έσκεπεν, αλλήλοις εισέτι μισγομένους,
 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ. 375
- 2/

ξυνή δ' αμφοτέρους κατέχει παγίς είν ενί δ' άμφω 5

κείνται, συζυγίης ουκέτι παυόμενοι,
18. (VΑΙ, 574.)
1 w ν > , / -

Θεσμοί μεν μεμέληντο συνήθεες. Αγαθονίκο

ΙΜοίρα δε δειμαίνειν ου δεδάηκε νόμους Αν 2.

αλλά μιναρπάξασα σοφών ήμερσε θεμίστων,

ούπω της νομίμης έμπλεον ηλικίης.
οικτρά δ' υπέρ τύμβοιο κατεστoνάχησαν εταίροι 5

C
κείμενον, ου θιάσου κόσμον οδυρόμενοι,
w / Λ. r r

ή δε κόμην τίλλουσα γόω πληκτίζετο μήτηρ,

αι αι, τών λαγόνων μόχθον επισταμένη.
έμπης όλβιος ούτος, ος εν νεότητι μαρανθείς
έκφυγε την βιότου θάσσον αλιτροσύνην. ΙΟ

49." (VΙΙ, 578.)

Τον κρατερόν Πανοπήα, τον αγρευτήρα λεόντων,
1 r "

-
τον λασιoστέρνων κέντορα παρδαλίων,
Υ" - ν Υ ν η Υ/ Α

τύμβος έχει γλαφυρής γαρ από χθονός έκτανε δεινός

σκορπίος, ουτήσας ταρσον ορεσσιβάτην.
αιγανέη δε τάλαινα , σίγυνά τε πάρ χθονι κείται, 5
αι αι, θαρσαλέων παίγνια δορκαλίδων.
50. (VΙΙ, 583.)
Αβαλε μηδ' εγένοντο γάμοι, μη νύμφιαλέκτρα ,
ου γάρ αν ωδίνων εξεφάνη πρόφασις.
νύν δ' ή μεν τριτάλαινα γυνή τίκτουσα κάθηται,
γαστρι δε δυσκόλπω νεκρόν ένεστι τέκος
ν - » Γ. 2/ Υ". "

τρισσή δ' αμφιλύκη δρόμον ήνυσεν, εξότε μίμνει 5

ν
το βρέφος απρήκτοις ελπίσιτικτόμενον.
w " 1 Υ

κούφη σοι τελέθει γαστήρ, τέκος, αντί κονίης

αυτή γάρ σε φέρει, και χθονός ου χατέεις.
Υ
51. (VΙΙ, 589.) -

Μηδέν απαγγείλειας ες Αντιόχειαν, οδίτα,

ν ν Υ - /

μήπάλιν οιμωξη χεύματα Κασταλίης.

ούνεκεν εξαπίνης Ευστόργιος ελλιπε μούσαν,
θεσμών τ' Αυσονίων ελπίδα μαψιδίην,
έβδόματον δέκατόν τε λαχών έτος ες δε κονίην
Υ "
5
ημείφθη κενεην εύσταχυς ηλικίη.
και τον μεν κατέχει χθόνιος τάφος, αντί δ' εκείνου
χ/ ν ..." ι. r

ούνομα και γραφίδων χρώματα δερκόμεθα.

 376 ΑGΑΤΗΙΑΕ

52." (VΙΙ, 592.)

Α Βrunckio inter Iuliani epigrammata editum.
Υ 2/

Αυτός άναξ νεμέσησε πολυφλοίσβοισι θαλάσσης

2"
κύμασιν, Υπατίου σώμα καλυψαμένοις
/ Υ/ " cr 7- ------!

ήθελε γάρ μιν έχειν γέρας ύστατον, oία θανόντα ,

και μεγαλοφροσύνης κρύψε θάλασσα χάριν,
" -- -w 1. -

ένθεν, πρηύνόου κραδίης μέγα δείγμα, φαεινόν 5

τίμησεν κενεώ σήματι τώδε νέκυν.
53. (VΙΙ, 593.)
" - 2. -

Τάν πάρος ανθήσασαν εν αγλαϊα και αοιδά,

τάν πολυκυδίστου μνάμονα θεσμοσύνας,
Ευγενίαν κρύπτει χθονία κόνις , αι δ' επί τύμβω
κείραντο πλοκάμους Μούσα, Θέμις, Παφίη.
54. (VΙΙ, 596.)
Επί Θεοδότω τώ γαμβρώ, επ' εχθρά τετελευτηκότι
ν 4 ν
της ιδίας γαμετής,> > Σ' . 2 2'
> ν " ν. "

Ναι μα τον εν γαίη πύματoν δρόμον, ούτ' έμ' άκοιτις

>
έστυγεν, ούτ' αυτός Θεύδοτος Ευγενίης
4 « w ν Υ W ν Υ / 2/

εχθρός εκων γενόμην... άλλα φθόνος ήέ τις άτη

ημέας ες τόσσηνήγαγεν αμπλακίην.
νύν ο επί Μινώην καθαρήν κρηπίδα μολόντες,
r Μ «ν Υ ι «- 1
5
άμφότεροι λευκήν ψήφον έδεξάμεθα.
55. (VΙΙ, 6o2.)
Ευστάθιε, γλυκερόν μεν έχεις τύπον αλλά σε κηρον
, «ι
δέρκομαι, ουδ' έτι σοι κείνο το λαρόν έπος
Υ ν "» ? , αι

έζεται εν στομάτεσσι τεή δ' ευάνθεμος ήβη

αι αι, μαψιδίη νύν χθονός εστι κόνις.
πέμπτου και δεκάτου γάρ επιψαύσας ενιαυτού, 5
τετράκις εξ μούνους έδρακες ήελίους,
Σ) ( ν. Αν r ι 2/ Υ Αν

ουδε τεου παππου θρόνος ήρκεσεν, ου γενετηρος

όλβος πάς δε τεην εικόνα δερκόμενος
την άδικον Μοίραν
λ καταμέμφεται, ούνεκα τoίην,
και ν ν 2/ Υ «/. ΙΟ
αμέγα νηλειής, έσβεσεν αγλαϊην.
56. (VΙΙ, 612.)
Φεύ, φεύ, την δεκάτην Ελικωνίδα, την λυραοιδόν
C ν w " ΟΙ ι. " ν

Ρώμης και Φαρίης, ήδε κέκευθε κόνις.

ώλετο φορμίγγων τερετίσματα, λήξαν αοιδαι,
ώσπερ Ιωάννη πάντα συνολλύμενα,
 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ.

και τάχα θεσμόν έθηκαν επάξιον εννέα Μούσαι,

2. -

τύμβον Ιωάννης ανθ' Ελικώνος έχειν,

57." (VΙΙ, 614.)
Ελλανίς τριμάκαιρα, και άχαρίεσσα Λάμαξις Η /

1
ήστην μεν πάτρας φέγγεα Λεσβιάδος. ν

όκκα δ' Αθηναίησι συν ολκάσιν ενθάδε κέλσας

τάν Μιτυληναίαν γάν αλάπαξε Πάχης,
τάν κουράν αδίκως ήράσσατο, τώς δε συνεύνως
έκτανεν, ώς τήνας τήδε βιησόμενος,
ταιΜΑΣ, .
δε κατ 2.
Αιγαίοιο
λια ή
ρόουπλατύ λαίτμα φερέσθην,
« " 1 - "

w \ Α" "

και ποτιταν κραναάν Μοψοπίαν δραμέτην

δάμω δ' αγγελέτην αλιτήμονος έργα Πάχητος, 2 ν Αν

μέσφα μιν εις όλοήν κήρα συνηλασάτην. ΙΟ

τoία μεν, ω κούρα, πεπονήκατον αψ δ' επί πάτραν

τι χ » Υ < Αν Υ Μ

ήκετον, εν δ' αυτά κείσθον αποφθιμένα ,

Υ ν Μ 2 r ν ν - "

εύ δε πόνων απόνασθον, έπει ποτί σάμα συνεύνων

εύδετον, ες κλεινάς μνάμα σαοφροσύνας ,
ύμνεύσιν δ' έτι πάντες ομόφρονας ήρωϊνας, 15
πάτρας και ποσίων πήματα τισαμένας.

ΕΠΙΓΡΑΙΜΙΜΑΤΑ ΕΠΙΔΕΙΚΤΙΚΑ,

58. (ΙΧ, 152.)

"Αδε ποθ' ά κλεινά Πριάμου πόλις, αν αλαπάξαι
Ο " " " Υ Υ " 2/

Ελλάνων δεκέτης ουκ ετάλασσενάρης

αμφαδόν, αλλ' ίπποιο κακόν ξύλον. αίθε δ' Επειός
κάτθανε, πριν τεύξαι δουρατέαν παγίδα.
ου γάρ άν, Ατρειδάν οροφηφάγον αψαμένων πύρ,
ούτω εφ' άμετέροις λάεσιν ήριπόμαν,
"Ώ όλ Α- ν -ν ν
59. (ΙΧ, 153.)Α' - γ

πόλι, πή σέο κείνα τα τείχεα ; πή πολύολβοι

πή Πα
νηοί, πή ελδείββοών κράατα τεμνομένων;
Α' w c " y , ν -

Μ φιης αλαβαστρα, και η παγχρυσος έφεστρις,

πή δε Τριτογενούς δείκελον ενδαπίης;
πάντα μόθος, χρονίη τεχύσις, και Μοίρα κραταιή
1 "ν

ήρπασεν, αλλοίην αμφιβαλούσα τύχην,

και σε τόσον νίκησε βαρύς φθόνος, αλλ' άρα μoύνον
Χ/ γι 1 ν ν

ούνομα σον κρύψαι και κλέος ου δύναται.

378 ΑGΑΤΗΙΑΕ

60. (ΙΧ, 155.)

Ει μεν από Σπάρτης τις έφυς, ξένε, μή με γελάσσης"
ου γάρ εμοί μούνη ταύτα τέλεσσε Τύχη.
ει δέ τις εξ Ασίης, μη πένθεε Δαρδανικούς γαρ
σκήπτρoις Αϊνεαδών πάσα νένευκε πόλις.
ει δε θεών τεμένη, και τείχεα, και ναετήρας
ζηλήμων δηϊων εξεκένωσενάρης,
είμι πάλιν βασίλεια συ δ', ώ τέκος, άτρoμε Ρώμη,
βάλλε καθ' Ελλήνων σής ζυγόδεσμα δίκης.
61. ( ΙΧ, 154.)
Ιλήκoις, πολιούχε, σε μεν χρυσαυγέϊ νηώ,
ώς θέμις, ή τλήμων Ίλιος ήγασάμην,
αλλά σύμε προλέλοιπας ελώριον αντί δε μήλου
πάσαν απεδρέψω τείχεος αγλαίην.
άρκιον ήν θνήσκειν τον βουκόλον ει γάρ άθεσμος
έπλετο, της πάτρης ουκ αλίτημα τόδε.
62. (ΙΧ, 2ο4.)
ΙΜή με τον Αιάντειον ανοχμάσσειας, οδίτα,
3
πέτρον, ακοντιστην στήθεος Εκτoρέου.
W. ν * Μ.5 , 2/ - Cr

είμι μέλας τρηχύς τε συ δ' είρεο θείον Όμηρον,

"ν Ψ. Α' Υ« " Μ.

πώς τον Πριαμίδην εξεκύλισα πέδω,

νύν δε μόλις βαιόν με παροχλίζουσιν αρούρης
9
άνθρωποι, γενεής αίσχεα λευγαλέης
ν " / « w " Υ. Αν η W

αλλά μέ τις κρύψειεν υποχθονός αιδέομαι γαρ

παίγνιον ουτιδανούς ανδράσι γιγνόμενος,
63. (ΙΧ, 442.)
Γριπεύς τις μογέεσκεν επ' ιχθύσι τον δ' εσιδούσα
ευκτέανος κούρη θυμόν έκαμνε πόθω,
και μινθήκε σύνευνον, ο δ' εκ βιότοιο πενιχρού
δέξατο παντοίης όγκον αγηνορίης.
ή δε Τύχη γελόωσα παρίστατο,
2. \αλλ' και ποτί Κύπριν,
7. y w y r 2 22 2'
2,ουτεος ουτος αγων, αλλ' έμος έστιν" εφη
64. (ΙΧ, 482.)
Εις τα λυτά Ζήνωνος του βασιλέως,
Ουτιδανοί μερόπων, ει και μέγα ρέξαμεν έργον,
ούτινος εις μνήμην δηρον επερχόμεθα
οι δ' αγαθοί, κήν μηδέν, αναπνεύσωσι δε μούνoν,
ως Λίβυς είπεν ανήρ, τούτ' αδάμαντι μένει,
 ΕΡΙΟΡΑΜΜΑΤΑ. 379
δήποτε γάρ Ζήνωνα πολισσούχον βασιλήα Σ»

παίγνιον αφράστων εκτελέοντα κύβων, 3. ν Αν

τoίη ποικιλότευκτος έλεν θέσις, ευτ' από λευκού,

- ΑΥ, Α' Υ C 4 Δ Υ ν

του και οπισθιδίην εις όδον ερχομένου.

επτά μεν έκτος έχεν, μίαν είνατος αυτάρ ο σούμμος
ΙΟ

σ'
δισσάς αμφιέπων ίσος έην δεκάτω, ίδ δ' άλλ
" Α - Υ" ι

ός τε πέλει μετά σούμμον έχεν δύο, μουνάδα δ' άλλην

ψήφον την πυμάτην αμφιέπεσκε δίβος.
αλλά μέλας δισσάς μεν εν όγδοάτω λίπεχώρω,
και τόσσας ετέρας ες θέσιν ενδεκάτην.
w 2/ 15
αμφι δυωδέκατον δε διέπρεπον είκελοι άλλα,
και τρισκαιδεκάτω ψήφος έκειτο μία
δίζυγες Αντίγονον διεκόσμεον αλλά και αυτό
Υ
ίσος έμιμνε τύπος πεντεπικαιδεκάτω,
» 2/ Γ. • Υ

οκτωκαιδεκάτω πανομοιϊος εισέτι δ' άλλας

2Ο
είχεν διχθαδίας τέτρατος εκ πυμάτου.
2/ -ν 1 "-- -

αυτάρ άναξ λευκοίο λαχών σημήία πεσσού,

και την εσσομένην ου νοέων παγίδα,
τριχθαδίας αδόκητα βαλών ψηφίδας απ' ήθμού
πύργου δουρατέου κλίμακικευθομένη,
δοιά και εξ και πέντε κατήγαγεν αυτίκα δ' οκτώ 25
2/

άζυγας είχεν όλας πρόσθε μεριζομένας.

τάβλην φεύγετε πάντες, έπει και κοίρανος αυτός
κείνης τας αλόγους ουχ υπάλυξε τύχας.
65. (ΙΧ, 619.)
Εις λουτρόν εν Βυζαντίω έχoν Αφροδίτην λουομένην,
Αν p, " -'

Νύν έγνων, Κυθέρεια, πόθεν νίκησας αγώνα,

1 ν > «... " -' ο: "

την πριν Αλεξάνδρου ψηφον υφαρπαμένη,

ενθάδε γάρ τέγγουσα τεόν δέμας, εύρες ελέγξαι
Σ) "

"Ηρην Ιναχίοις χεύμασι λουσαμένην.

νίκησεν το λοετρόν έoικε δε τούτο βοώση 5
Παλλάς . ,,ενικήθην ύδασιν, ου Παφίη."
66. (ΙΧ, 631.)
ι

Εις τα θερμά τα Αγαμεμνόνια εν Σμύρνη.

Χώρος εγώ Δαναοίς μεμελημένος, ένθα μoλόντες
της Ποδαλειρείης εξελάθοντο τέχνης,
έλκεα γάρ μετά δήριν έμοίς ακέσαντο ρεέθροις,
βαρβαρικής λόγχης ιον απωσάμενοι,
38ο ΑGΑΤΗΙΑΕ

ένθεν αεξήθην οροφηφόρος αντί δε τιμης

την Αγαμεμνονέην εύρον επωνυμίην.
67. (ΙΧ, 641.)
Εις γέφυραν του Σαγγαρίου.
Και συ μεθ' Εσπερίην υψαυχενα, και μετά Μήδων
έθνεα, και πάσαν βαρβαρικήν αγέλην,
Σαγγάριε, κρατερήσι ροας αψίσι πεδηθείς,
αυτός εδουλώθης κoιρανική παλάμη.
ο πριν δε σκαφέεσσιν ανέμβατος, ο πρίν ατειρής,
κείσαι λαϊνέη σφιγκτός αλυκτοπέδη.
68. (ΙΧ, 642.)
Εις σωτήρια εν Μυρίνη εν προαστείω.
Πάν το βροτών σπατάλημα και ή πολύολβος έδωδή
ενθάδε κρινομένη την πριν όλεσσε χάριν,
να νοι' ιχθύ ί τ' υπέρ ίγδ
οι γαρ φασιανοι τε και ιχθυες, αι τ'υπεριγοιν
Η " -

τρίψιες, ή τε τόση βρωματομιξαπάτη,

" Μ ι

γίγνεται ενθάδε κόπρος αποσσεύει δ' άρα γαστήρ

w
όππόσα πειναλέη δέξατο λαυκανίη.
w ν 2ν ν

όψε δε γιγνώσκει τις, ότ’ άφρονα μήτιν αείρων

χρυσού τοσσατίου την κόνιν επρίατο.
69. (ΙΧ, 643.)
Εις το αυτό.
Τί στενάχεις κεφαλήν κεκακωμένος, ες τι δε πικρά
οιμώξεις, μελέων πάγχυ βαρυνομένων,
ες τί δε γαστέρα σείο ραπίσμασιν αμφιπατάσσεις,
εκθλίψαι δοκέων μάστακος εργασίην,
μόχθων τοσσατίων oύ σοι χρέος, ει παρά δαιτι
μή του αναγκαίου πουλύ παρεξετάθης,
αλλ' επί μεν στιβάδος φρονέεις μέγα , και στόμα τέρπεις
βρώμασιν, ευτυχίην κείνα λογιζόμενος,
ενθάδε δ' ασχάλλεις μoύνη δ' αλιτήματα λαιμού
ή γαστήρ τίνει πολλάκι τυπτομένη. ΙΟ

70. (ΓΧ, 644.)

Εις το αυτο.
Εύγε μάκαρ τλήθυμε γεωπόνε σοι βιος αιεί
μίμνειν και σκαπάνης άλγεα και πενιης
 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ. 38 Ι
λιτά δέσοι και δείπνα, και εν ξυλόχοισι καθεύδεις,
ύδατος εμπλήσας λαιμόν αμετροπότην.
έμπης αρτίπος εσσί, και ενθάδε βαια καθεσθείς 5
αυτίκα γαστέρα σην θήκας ελαφροτάτην.
ουδε καταψήχεις ιερήν ράχιν, ουδέ τι μηρούς
τύπτεις, αυτομάτως φόρτον απωσάμενος.
τλήμονες οι πλουτούντες, ιδ' οι κείνοισι συνόντες,
r " 2 ν
οις πλέον αρτεμίης εύαδεν ειλαπίνη. ΙΟ

71. (ΙΧ, 653.)

Εις οίκον κείμενον εν ύψει εν Βυζαντίω.
,, Της αρετής ιδρώτα θεοι προπάροιθεν έθηκαν"
2, -ν Αν "

έννεπεν Ασκραίος, δώμα τόδε προλέγων,

ψ. 1 / "ν

κλίμακα γάρ ταναην περόων κεκαφηότι ταρσώ,

ιδρώτι πλαδαρήν αμφεδίηνα κόμην
υψόθι δ' εισενόησα θαλασσαίην περιωπήν.
ναι τάχα της Αρετής πιστότατος θάλαμος.
72. (ΙΧ, 662.)
Χώρος εγώ τoπριν μεν έην στυγερωπός ιδέσθαι,
" ν χ "

Υ.
πηλοδόμοις τοίχοις άμφιμεριζόμενος
" η / Α Υ " ν ? '
ενθάδε δε ξείνων τε και ενδαπίων και άγροίκων
νηδύς επεγδούπει λύματα χευομένη.
αλλά πατήρ με πόληος εναλλάξας Αγαθίας,
θήκεν αρίζηλον τον πρίν ατιμότατον.
73. (ΙΧ, 665.)
Είξον εμοί Δάφνης ιερόν κλέτας, έκτοθι πόντου
κείμενον, αγραύλου κάλλος ερημοσύνης,
ένθάδε γάρ Νύμφαι δενδρίτιδες, αϊ τ' ενι πόντω
"
Νηρείδες ξυνήν θέντο συνηλυσίην.
» Υ .. Δ ν ν " w "

αμφ' εμε γάρ μάρναντο δίκασσε δε Κυανοχαίτης, 5

και με παρ' αμφοτέραις μέσσονέθηκεν όρον.
74." (ΙΧ, 677.)
-ν Υ ν

Τεύξέ με πολλά καμών Μουσώνιος, οίκον αγητον

τηλίκον, αρκτώοις άσθμασι βαλλόμενον.
έμπης ουκ απέειπεν αφεγγέα δώματα Μοίρης,
αλλά με καλλείψας εν χθονι ναιετάει.
η C και C w Σ) Α) Α / - / c w ν

και ρ' ο μεν εις ολίγην κείται κόνιν ή δε περισσή

y w Α' 2,
5
τέρψις επι ξείνοις άνδράσιν εκκέχυμαι.
382 ΑGΑΤΗΙΑΕ

75.* (ΙΧ, 766.)

Αnth. Ρlan. p. 377. ΗSt. άδηλον.
Εις κωνωπεώνα.

Πλέγμασι μεν σκοπός εστι περισφίγξαι πετεηνών

έθνεα, και ταχινούς ένδοθεν ορταλίχους
αυτάρ εγώ σεύειν επιτέρπομαι, ουδε καλύπτω
ένδοθεν, αλλ' είργω μάλλον επειγομένους.
ουδέ μέ τις λήσειε, και ει βραχύς έπλετο, κώνωψ
ημετέρης διαδύς πλέγμα λινοστασίης.
όρνεά που σώζω μερόπεσσι δε λέκτρα φυλάσσω.
ή ρά τις ημείων εστι δικαιότερος ;
76.# (ΙΧ, 767.)
Αnth. Plan, p. 377. ΗSt. άδηλον; a Βrunckio Paulo Silentiario tributum.
Εις ταβλαν.
Εζόμενος μεν τήδε παρ' ευλάϊγγι τραπέζη
παίγνια κινήσεις τερπνά βολοκτυπίης.
μήτε δε νικήσας μεγαλίζεο, μήτ' απολειφθείς
άχνυσο, την ολίγην μεμφόμενος βολίδα,
και γάρ επί σμικροίσι νόος διαφαίνεται ανδρός 5
και κύβος αγγέλλει βένθος έχεφροσύνης.
77.* (ΙΧ, 768.)
Ρauli Silentiarii apud Βrunckium.
Εις το αυτό.
Παίγνια μεν τάδε πάντα. Τύχης δ' ετερότροπος ορμή
ταίς αλόγοις ταύταις εμφέρεται βολίσιν.
και βρoτέου βιότου σφαλερόν μίμημα νοήσεις,
νυν μεν υπερβάλλων, νύν δ' απολειπόμενος,
αινέομεν δή κείνον, ος εν βιότω τε κύβω τε 5
χάρματι και λύπη μέτρον εφηρμόσατο,
78.# (ΙΧ, 769.)
Ρauli Silentiarii apud Βrunckium.
Εις το αυτό.
Τους μεν πρηύνόοις τάδε παίγνια τους δ' ακoλάστoις
λύσσα και αμπλακίη και πόνος αυτόματος,
αλλά σύμή λέξης τι θεημάχον ύστατος έρπων,
μηδ' αναροιβδήσης ρινoβόλω πατάγω.
δεί γάρ μήτε πονείν εν αθύρμασι, μήτε τι παίζειν 5
εν σπουδή καιρώ δ' ίσθι νέμειν το πρέπον.
 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ. 383
ΕΠΙΓΡΑΠΤΙΜΑΤΑ ΠΡΟΤΡΕΠΤΙΚΑ.

79. (Χ, 14.)

χ/

Εύδια μεν πόντος πορφύρεται ου γαρ αήτης

ν " ν

κύματα λευκαίνει φρικι χαρασσόμενα.

- Α κ. - /

ουκέτι δε σπιλάδεσσι περικλασθείσα θάλασσα

2' Υ ν Μ. Λι " Υ "

έμπαλιν αντωπος πρός βάθος εισάγεται

οι ζέφυροι πνείουσιν επιτρύζει δε χελιδών
κάρφεσι κολλητόν πηξαμένη θάλαμον,
θάρσει ναυτιλίης εμπείραμε,
ΥΨ' ν
κάν παρά Σύρτιν, ν «ψιν ν

καν παρά Σικελικήν ποντοπορής κροκάλην.

Αν " - r

μούνoν ενορμίταο παραι βωμοίσι Πριήπου

Α \ -ν -
ΙΟ
ή σκάρον, ή βώκας φλέξoν έρευθομένους.
80. (Χ, 64.)
Η ράγε που το φρύαγμα το τηλίκον, οι δε περισσοι
πή έβαν εξαίφνης αγχίποροι κόλακες ,
νυν γάρ εκάς πτόλιος φυγάς ώχεο τοις πρότερον δε
οικτροίς την κατά σου ψήφον έδωκε Τύχη.
πολλή σοι, κλυτοεργέ Τύχη, χάρις, ούνεχ' ομοίως 5
πάντας αεί παίζεις, κεισέτι τερπόμεθα,
81. (Χ, 66.)
Ευτέ τις εκ πενίης πλούτου τύχοι, ήδε και αρχής,
ούκέτι γιγνώσκει τις πέλε το πρότερον.
τήν ποτε γάρ φιλίην απαναίνεται, αφρονέων δε,
τέρψιν ολισθηρής ου δεδάηκε Τύχης.
ής ποτε γαρ πτωχός ταλαπείριος ουκ εθέλεις δε, 5
αιτίσσας ακόλους, νύν ετέροις παρέχειν.
πάντα, φίλος, μερόπεσσι παρέρχεται ει δ' απιθήσεις,
έμπαλιν αιτίζων, μάρτυρα σαυτόν έχοις,
82. (Χ, 68.)
Καλόν μεν στυγόδεμνον έχειν νόον ει δ' άρ' ανάγκη,
αρσενική φιλότης μήπoτέ σε κλονέοι.
θηλυτέρας φιλέειν ολίγον κακόν, oύνεκα κείναις
κυπριδίους οάρους πότνα δέδωκε φύσις.
δέρκεο των αλόγων ζώων γένος ή γαρ εκείνων 5
ουδέν ατιμάζει θέσμια συζυγίης.
άρσενι γάρ θήλεια συνάπτεται, οι δ' αλεγεινοί
άνδρες ες αλλήλους ξείνον άγουσι γάμον.
384 ΑGΑΤΗΙΑΕ

83. (Χ, 69.)

Τον θάνατον τι φοβείσθε, τον ήσυχίης γενετήρα,
τον παύοντα νόσους και πενίης οδύνας;
μούνoν άπαξ θνητοίς παραγίγνεται, ουδέποτ' αυτόν
ειδέν τις θνητών δεύτερον ερχόμενον,
αι δε νόσοι πολλαί και ποικίλαι, άλλοτ' επ' άλλον 5
ερχόμεναι θνητών, και μεταβαλλόμεναι.

ΕΠΙΓΡΑΠΤΙΜΑΤΑ ΣΚΩΠΤΙΚΑ.
84. (ΧΙ, 57.)
Γαστέρα μεν σεσάλακτο γέρων ευωδεϊ Βακχώ
Οινοπίων, έμπης δ' ουκ απέθηκε δέπας.
αλλ' έτι διψώων ιδίη κατεμέμφετοχειρί,
ώς από κρητήρος μηδεν αφυσσαμένη,
οι δε νέοι ρέγχoυσι, και ου σθένος ουδ' απ' αριθμού 5
τάς κύλικας γνωναι τας έτι πινομένας.
πίνε, γέρον, και ζήθι μάτην δ' άρα θείος Όμηρος
τείρεσθαι πολιήν εκ νεότητος έφη.
85.# (ΧΙ, 64.)
Ημείς μεν πατέοντες απείρονα καρπον Ιάκχου
άμμιγα βακχευτην ρυθμόν ανεπλέκομεν.
ήδη δ' άσπετον οίδμα κατέρρεεν οία δε λέμβοι
κισσύβια γλυκερών νήχεθ' υπέρ ροθίων,
οίσιν άρυσσάμενοι σχέδιον ποτονήνομεν ήδη 5
θερμών Νηϊάδων ου μάλα δευόμενοι.
ή δε καλή ποτιληνόν υπερκύπτουσα Ροδάνθη
μαρμαρυγής κάλλους νάμα κατηγλάϊσεν.
πάντων δ' εκδεδόνηντο θοαι φρένες, ουδέ τις ημέων
ήεν, ος ου Βάκχω δάμνατο και Παφίη. ΙΟ

τλήμονες αλλ' ο μεν είρπε παραι ποσίν άφθονος ημίν

της δ' άρ' υπ' ελπωρή μούνoν επαιζόμεθα.
86." (ΧΙ, 35ο.)
Εις δικολόγον αδικούντα,
Νήπιε, πώς σε λέληθε Δίκης ζυγόν, ου νοέεις δε
ανδράσιν ουχ οσίοις ψήφον οφειλομένην,
ρήτρη πιστεύεις πυκινόφρονι, σήτε μενoινή
ποικίλον αυδήσαι μύθον επισταμένη,
 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ.

ελπίζειν έξεστι Θέμιν δ' ουκ οίδεν αμείψαι 5

της σής ηλεμάτου παίγνια φαντασίης.

87.* (ΧΙ, 35α.)
Ιn Αnth. Ρlan. p. 68. αδέσποτον.
Τον σοφόν εν κιθάρη, τον μουσικόν Ανδροτίωνα
είρετό τις τoίην κρουματικήν σοφίην.
,,δεξιτερήν υπάτην οπότε πλήκτροισι δόνησας,
1 -

ή λαιή νήτη πάλλεται αυτομάτως

λεπτόν υποτρύζουσα, και αντίτυπον τερέτισμα
πάσχει, της ιδίης πλησσομένης υπάτης - Χ/ -

ώστε με θαυμάζειν, πώς άπνοα νεύρα ταθέντα

C " ? « ... " / " ... »»

«Α
ή φύσις άλλήλοις θήκατο συμπαθέα.
ν w - - » * «- Υ 1

ός δε τον εν πλήκτροισιν Αριστόξεινον αγητον

2/ -

ΙΟ
ώμοσε
δ'
y"
μη γνώναι
λ
τήνδεθεημοσύνην
ήδ >> >" τ», ν " ν

»,εστι εφη ,,λυσις η0ε. τα νευρια παντα τετυκται

2", , .. »)/ "

2/
εξ όϊος χολάδων άμμιγα τερσομένων. -

τούνεκέν εισιν αδελφά, και ως ξύμφυλα συνηχεί,

- ν Υ "

ξυγγενές αλλήλων φθέγμα μεριζόμενα.

γνήσια γάρ τάδε πάντα, μιής άτε γαστρος εόντα, 15
και των αντιτύπων κληρονομεί πατάγων.
και γάρ δεξιόν όμμα κακούμενον όμματι λαιώ 1 Ο Μ. r

πολλάκι τους ιδίους αντιδίδωσι πόνους.''

88.# (ΧΙ, 354.)
Ρalladae in Αnth. Plan, p. 188.
Αλλον Αριστοτέλην, Νικόστρατον, ισοπλάτωνα,
σκινδαλαμοφράστην αιπυτάτης σοφίης,
τoία περί ψυχής τις ανείρετο ,,πώς θέμις ειπείν
την ψυχήν, θνητήν ή πάλιν αθάνατον,
σώμα δε δεί καλέειν ή άσώματον, εν δε νοητοίς
τακτέον ή ληπτοίς, ή το συναμφότερον;"
Υ 1 αν ν / Υ Κ. -

αυταρ ο τάς βίβλους ανελέξατο των μετεώρων

ν
και το περί ψυχής έργον Αριστοτέλους,
ι - / ι. ν αι - 1

και παρά τω Φαίδωνι Πλατωνικόν ύψος επιγνούς

γ
πάσαν ενησκήθη πάντοθεν ατρεκίην. ΙΟ

ειτα περιστέλλων το τριβώνισν, είτα γενείου

2" "

άκραόλκαταψήχων, τήν λύσιν εξέφερεν

Υ/ υδε να ίδ Υ/ -ν /

»ειπερ ολως εστι ψυχης φυσις, ουδε γαρ οίδα,

y 1 "

ή θνητή πάντως έστιν ή αθάνατος,

Αgathίαs. 25
 386 ΑGΑΤΗΙΑΕ

στεγνοφυής ή άυλος όταν δ' Αχέροντα περήσης,

κείθι το νημερτές γνώσεαι, ώς ο Πλάτων,
ει δ' εθέλεις, τον παίδα Κλεόμβροτον Αμβρακιώτην
μιμού, και τεγέων σόν δέμας εκχάλασον.
και κεν επιγνοίης δίχα σώματος αυτίκα σαυτόν,
2Ο
μούνoν όπερ ζητείς τούθ' υπολειπόμενος."
89.# (ΧΙ, 365.)
Ιn Αnth. Plan, p. 133. άδηλον,
ν Υ "ν Cr

Καλλιγένης αγροικος, οτι σπόρον έμβαλε γαίη / Υ

y

Αν
οίκον Αριστοφάνους ήλθεν ες αστρολόγου,
και 2, " Υ» " ΧΑ' Υ «ν

ήτεε δ' εξερέειν, είπερ θέρος αισιον αυτω

γν ν γ. "

έσται, και σταχύων άφθονος εύπορίη.

ός δε λαβών ψηφίδας, υπέρ πίνακός τε πυκάζων,
δάκτυλά τε γνάμπτων, φθέγξατο Καλλιγένει'
" -ω W. ι 2

,,είπερ επομβρηθή το Γςαρούριον, όσσον απόχρη,

Μ. 3 C Α' Υ "

μηδέ τιν' ύλαίην τέξεται ανθοσύνην,

ν. ν Ο "«.. ν 2/ ν /

μηδε πάγος ρήξη την αύλακα, μηδε χαλάζη

άκρον αποδρυφθή δράγματος ορνυμένου,
w και 2'
\ , Λ w "-- "
ΙΟ

μηδε νεβροι κείρωσι τα λήία, μηδέ τιν' άλλην

ν Α Σν

ήέρος ή γαίης όψεται αμπλακίην,

ή 1 " y 2

εσθλόν σοι το θέρος μαντεύομαι, ευ δ' αποκόψεις

ν ν / • Λ' ι» ν " - 2»

τους στάχυας μούνας δείθιθι τάς ακρίδας.

90.# (ΧΙ, 372.)
Lucillii in Αnth. Plan. p. 158.
Σώμα φέρων σκιοειδές, αδερκέϊ σύμπνοον αύρη,
μή ποτε θαρσήσης άγχι τινός πελάσαι,
μή τις έσω μυκτήρος αναπνείων σε κομίσση ,
άσθματος ήερίου πολλον αφαυρότερον.
ου σύμόρoν τρομέεις τότε γάρ πάλιν ουδεν αμείψας
2, C

έσσεαι ωσαύτως φάσμα, τόπερ τελέθεις.

91.# (ΧΙ, 376)
Αmmiani in Αnth. Ρlan, p. 171.
Ρήτορα προς Διόδωρον ανήρ δείλαιος απελθών,
είρετό μιντοίης αμφι δικασπολίης
»ημετέρη θεράπαινα φύγεν ποτέ την δέ τις εύρων,
άλλοτρίην τ' είναι λάτριν επιστάμενος,
 ΕΡΙC RΑΜΜΑΤΑ. 387
ζευξεν εώ θεράποντι τέκεν δ' υπό παίδας εκείνω,
και τίνι δουλεύειν εισι δικαιότεροι;"
ός δ' ότε μερμήριξε, και έδρακε βίβλον εκάστην, 1. -

είπεν επιστρέψας γυρον επισκύνιον

- " > "

»ή σοί, ή τώ ελόντι τεην θεράπαιναν,

/5':
ανάγκη
7- / -

δουλεύειν κείνους, ών χάριν εξερεις /

ΙΟ

διζεο δ' ευμενέοντα δικασπόλον, αίψα δ' απoίσεις

ψήφον αρειοτέρην, είγε δίκαια λέγεις."
92. (ΧΙ, 379.)
Ού τις αλoιητήρας ιδείν τέτληκεν οδόντας
υμετέρους, ίνα σοίς εν μεγάροις πελάση,
ει γάρ αει βούβρωστιν έχεις Ερυσίχθονος αυτού,
ναι τάχα δαρδάψεις και φίλον ον καλέεις.
αλλ' ουσείο μέλαθρά με δέξεται ου γαρ έγωγε
βήσομαι υμετέρη γαστρί φυλαξόμενος,
ει δέ ποτ' ες τεον οίκον έλεύσομαι, ου μέγ' άνυσσεν
Λαρτιάδης Σκύλλης χάσμασιν αντιάσας
αλλ' έσομαι πολύτλας τις εγώ πλέον, ει σε περήσω,
Κύκλωπος κρυερού μηδέν ελαφρότερον. 1Ο

93. (ΧΙ, 382.)

Κείτο μεν Αλκιμένης κεκακωμένος εκ πυρετοίο,
ν 1 "

και περιλαυκανίην βραγχά λαρυγγιόων,

νυσσόμενός τε το πλευρόν άτε ξιφέεσσιν αμυχθέν,
ν ν ν 2/ r ν

και θαμά δυσκελάδοις άσθμασι πνευστιόων,

ήλθε δε Καλλίγνωτος ο Κώϊος, ο πλατυλέσχης,
-
της παιωνιάδος πληθόμενος σοφίης, 2/ Α

πάσαν έχων πρόγνωσιν εν άλγεσιν, ού τι περισσόν

Σ
άλλο προαγγέλλων
» 21.
, ή το γενησόμενον, Υ y/ /

Αλκιμένους δ' έδόκευεν άνάκλισιν, έκ τε προσώπου

φράζετο, και παλάμης ψαύεν επισταμένως. ΙΟ

και το περί κρισίμων φαέων ελογίζετο γράμμα,

πάντ' αναπεμπάζων, ουχ εκάς Ιπποκράτους.
και τότε την πρόγνωσιν ες Αλκιμένην ανεφώνει
σεμνοπροσωπήσας και σοβαρευσάμενος,
Υ/ - - 2/ -

,,είγε φάρυγξ βομβεύσα, και άγρια τύμματα πλευρού,

ν - - -- -
15

Υ
και πυρετώ λήξη πνεύμα δασυνόμενον,
" Αν 1 -

ουκέτι τεθνήξει πλευρίτιδι τούτο γαρ ημίν

σύμβολον εσσομένης εστιν απημοσύνης,
 388 ΑGΑΤΗΙΑΕ
1 w w η ' -

θάρσει τον νομικόν δε κάλει, και χρήματα σαυτού

ευ διαθείς, βιότου λήγε μεριμνοτόκου, 2Ο

και με τον ίητρόν, προρρήσιος είνεκεν εσθλής,

εν τριτάτη μοίρη κάλλιπε κληρονόμον."

ΑΝΤΗ ΟΙ, ΟΟ Ι Α Ε Ρ Ι ΑΝ U DΕ ΑΕ
ΕΡΙΟ R Α Μ Μ Α ΤΑ
QυΑΕ
Ι Ν Ο Ο D Ι Ο Ε Ρ Α Ι, ΑΤ Ι Ν Ο Ν Ο Ν R Ε Ρ Ε R Ι U Ν Τ U R.

94. (36.)
Εις εικόνα τινός σοφιστού εν Περγάμω δοθείσαν επί
πρεσβεία πολιτική,
Τάς μεν υπέρ μύθων τε και ευτροχάλοιο μελίσσης
εικόνας ιλήκoις δηρόν οφειλόμενος
νύν δ' υπέρ ιδρώτων τε και αστυόχοιο μερίμνης,
τηδέ σε τή γραφίδι στήσαμεν, Ηράκλαμον,
ει δ' ολίγον το γέρας, μή μέμφεο τοίσδε γάρ ημείς 5
αιει τους αγαθούς άνδρας αμειβόμεθα.
95. (4 Ι.)
Εις εικόνα ανατεθείσαν εν τοις Πλακιδίας υπό τών
του νέου σκρινίου.
Θωμάν, παμβασιλήoς αμεμφέα κηδεμονήα,
άνθεσαν οι το νέον τάγμα μετερχόμενοι,
θεσπεσίης άγχιστα συνωρίδος, όφρα και αυτή
εικόνι χώρον έχη γείτονα κοιρανίης.
αυτός γάρ ζαθέοιο θρόνους ύψωσε μελάθρου, 5
πλούτον αεξήσας, αλλά μετ' ευσεβίης.
ευγνωμον το πόνημα, τί γάρ γραφις οίδενοπάσσαι,
ει μη τους αγαθούς μνηστιν οφειλομένην,
96. (59)
Εις Βάκχην εν Βυζαντίω.
Ούπω επισταμένην τάχα κύμβαλα χερσι τινάξαι,
Βάκχην αιδομένην στήσατο λαοτύπος.
ούτω γάρ προνένευκεν έoικε δε τούτο βοώση,
,,εξιτε, και παταγώ, μηδενός ισταμένου.''
 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ. 389
97. (8ο.)
Μαχλάς εγώ γενόμην Βυζαντίδος ένδοθι Ρώμης,
ωνητήν φιλίην πάσι χαριζομένη,
ειμι δε Καλλιρόη πολυδαίδαλος, ήν υπ' έρωτος
οιστρηθείς Θωμάς τήδ' έθετο γραφίδι,
δεικνύς όσσον έχει πόθον εν φρεσίν ίσα γάρ αυτό 5
κηρώ τηκoμένω τήκεται οι κραδίη.
98. (ι ο9.)
Εις Ιππόλυτον διαλεγόμενον τή τροφώ της Φαίδρας.
Ιππόλυτος της γρηός επ' ούατι νηλέα μύθον
φθέγγεται αλλ' ημείς ου δυνάμεσθα κλύειν
όσσον δ' εκ βλεφάροιο μεμηνότος εστί νοήσαι,
όττι παρεγγυάα μηκέτ' άθεσμα λέγειν.
99. (244.)
Εις εικόνα Σατύρου προς τη ακοή τον αυλόν έχοντος και
ώσπερ ακροωμένου.
Αυτομάτως, Σατυρίσκε, δόναξτεός ήχον ιάλλει,
ή τι παρακλίνας ούας άγεις καλάμω;
ός δε γελών σίγησεν ίσως δ' αν φθέγξατο μύθον,
αλλ' υπό τερπωλής είχετο ληθεδόνι.
ου γάρ κηρός έρυκεν έκών δ' ήσπάζετο σιγήν, 5
θυμον όλον τρέψας πηκτίδος ασχολίη.
100. (331.)
Εις εικόνα Πλουτάρχου,
Σείο πολυκλήεντα τύπον στήσαντο, Χερωνευ
Πλούταρχε, κρατερών υίέες Αυσονίων
όττι παραλλήλοισι βίοις Έλληνας αρίστους
Ηώμης εύπολέμοις ήρμοσας ενναέταις.
αλλά τεού βιότοιο παράλληλον βίον άλλον 5
ουδε σύ γ' αν γράψαις ου γαρ όμοιον έχεις.
101. (332.)
Εις εικόνα Αισώπου.
Εύγε ποιών, Λύσιππε γέρων, Σικυώνιε πλάστα,
δείκελον Αισώπου στήσαο του Σαμίου
επτά σοφών έμπροσθεν, έπει κείνοι μεν ανάγκην
έμβαλον, ου πειθώ, φθέγμασι τους σφετέροις
39ο ΑΟ ΑΤΗΙΑΕ

ός δε σοφοίς μύθοις και πλάσμασι καίρια λέξας,

παίζων εν σπουδή, πείθει εχεφρoνέειν.
φευκτον δ' ή τρηχεία παραίνεσις ή Σαμίου δε
1 ν ν " ν Υ/

το γλυκύ του μύθου καλόν έχει δέλεαρ.

Ε Ρ Ι Ο R Α Μ Μ Α ΤΑ
Φυ ΑΕ

ΙΝ Ρ L ΑΝU D Ε Α ΑG ΑΤΗ ΙΑΕ, ΙΝ Α Ν ΤΗ Ο L. Ο G ΙΑ

Ο Ο ΝS ΤΑΝΤΙΝΙ CΕΡΗΑΙ, ΑΕ

Α Ι, ΙΙ S S C R Ι ΡΤΟR ΙΒ US Τ R Ι Β U U Ν Τ U R,

102. (V, 241.)

Παύλου Σιλεντιαρίου.
Σώζεο σοι μέλλων ενέπειν, παλίνoρσον ίωήν
Α Υ "- "

άψ ανασειράζω, και πάλιν άγχι μένω.

σην γαρ εγω δασπλήτα διάστασιν, οίά τε πικρήν >

3/
νύκτα καταπτήσσω την Αχεροντιάδα.
1 - Υ

ήματι γάρ σέο φέγγος ομοίΐον αλλά το μέν που

Ων \ " ι "

άφθογγον σύ δέ μοι και το λάλημα φέρεις

Αν τ" "'

κείνο, το Σειρήνων γλυκερώτερον, ώ έπι πάσαι

Υ ν Υ ν "ν Υ " Υ ν

εισιν έμής ψυχής ελπίδες εκκρεμέες.

103. (VΙ, 87.)
Αδηλον.
Ανθετό σοι κορύνην και νεβρίδας ημέτερος Παν,
Εύϊε, καλλείψας σον χορόν εκ Παφίης.
Ηχώ γαρ φιλέει, και πλάζεται αλλά συ Βάκχε
ϊλαθι τώ ξυνήν αμφιέποντιτέχνην.
104. (VΙΙ, 323.)
Αδέσποτον.

Εις δύ' αδελφειούς επέχει τάφος εν γαρ επέσχον

ήμαρ και γενεης οι δύο, και θανάτου.
105. (ΧΙ, 4o2.)
-Λουκιανού.
2. ν

Μηδείς μοι ταύτην, / -

Ευασίστρατε,
Α
την σπατάλην σου,
-ν

Υ»
ποιήσειε θεών, ή συ κατασπαταλάς,
γ - / 4 ' -

ευθων εκτραπεμως στομαχων κακα, χειρονα λιμού,

οία φάγοιεν έμών αντιδίκων τεκνία.
 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ. 39 Ι
πεινάσαιμι γάρ αύθις έτι πλέον, ή πριν επείνων,
ή χορτασθείην της παρά σοι σπατάλης,
106. (ΧΙ, 377.)
Παλλαδά.

"Όρνεον ήσθίομεν κεκλημένοι άθλιον άνδρες,

άλλων ορνίθων βρώματα γιγνόμενοι,
και τον μεν Τιτυόν κατά γής δύο γύπες έδουσιν,
ημάς δε ζώντας τέσσαρες αιγυπιοί,
107. (ΧΙ, 357.)
Τού αυτού.

Τίος και γενετήρ δήριν φιλόνεικoν έθεντο,

τίς πλέον εκδαπανών κλήρον άπαντα φάγη.
και μετά την βρώσιν την χρηματικήν μάλα πάσαν,
ύστατον αλλήλους λοιπόν έχουσι φαγείν,
108. (ΧΙ, 4οι.)
Λουκιανού.
2 ν γ. w w Φ. 4 2).
Ιητήρ τις έμοι τον εον φίλον υιόν έπεμψεν,
ώστε μαθείν παρ' εμοί ταύτα τα γραμματικά,
ν ψ. - 2/ ν 2/ "

ώς δε το ,, Μήνιν άειδε" και ,,άλγεα μυρί" έθηκεν''

έγνω, και το τρίτον τοίς δ' ακόλουθον έπος,
,,πολλάς δ' ιφθίμους ψυχάς άϊδι προϊαψεν,"
ν Υ 2'., --

/ >
με μαθησόμενον,
αλλουκέτιιδμιν πέμπει πρός οι w C 4 ν »» γ κ ί "

αλλα μ'ισων ο πατηρ, ,,σοι μεν χαρις ειπεν ,,εταίρε

Υ w - Σ» - «ν. " /

αυτάρ ο παίς παρ' εμοί ταύτα μαθείνζδύναται.

1 Υ 1 ν w. 2/.. --

και γαρ εγω πολλάς ψυχας άϊδι προϊάπτω,

και προς τούτ' ουδέν γραμματικού δέομαι. " ΙΟ
 Α G ΑΤ Η Ι ΑΕ Ε Ρ Ι Ο Τ Α Μ Μ Α ΤΑ
Ι, Α Τ Ι Ν Ε Ν Ε RS Α.
ΡΕR

Ι ΟSΕΡΗUΜ S C Α Ι, Ι G Ε R U Μ Ι U L. Ο ΑΕ S. Ε.

(). 4
Οuisquis amas, cavesis deiecto pectore fractus
Supplicibus solvas flebilis ora modis.
Ρropositi solidi tibi cura sit, et tibi constent
Ι.umina contracto parca supercilio.
Νam nimis elatos contemnit foemina fastus,
Εt nimis abiectum ridet amica virum.
Ιlle peritus crit, φuicunque haec miscet, amator:
Εt modico in fastu pectora fracta gerit.
7.
Ωnod Ρolemo ille facit, Glyccres qui coniugis aufert
Ιn Τhymela crines, docte Μenandre, tua,
Ηoc novus instituit Polemo meus Ιlle Rhodanthes
Αudaci cultas abstulit ungue comas.
Criminibus tragicis mutavit comica gesta.
Ιnflixit tenerae verbera saeva cuti.
Αh scelus indignum ! Νostros miserata dolores
Quod tantum admisit turpe puella nefas 2
Ρroh dolor! Εxsculpensque oculos radicitus ambo
Ιnvidiae informes duxit in ore notas.
Sed tamen is fuerit Μisumenos : ast ego contra
Dyscolos, aspiciens nec Periciromenen.
8.
Quamvis cana aetas iam te tepefecit, et in te
Πle cupidinei mucro furoris hebet:
Γebueras iuvenum curas miserescere, eorum
Εxpertus noris cum , Cleobule, faces,
Νec super assuetis stomachari rebus, honestum
Foeminei capitis nec populare decus.
Εrgo momento nunc illi versus in hostem es,
Quae te olim potuit patris amare loco.
9.
Ρlectra gerens, citharae tetigit si fila canorae,
Αemula Τerpsichores orsa canit fidibus.
Grandiloquam tragico vocem si rumpit hiatu,
Μelpomene bombos exprimit ore gravi.
Si mota est formae lis de certamine, victam
Cyprida vel iudex dixerit ipse Ρaris.
* Νamerus indicat ordinem , quo epigraumata Graeca in edit. Βοnn. leguntur.
 ΕΡΗGRΑΜΜΑΤΑ. 393
Sed melius taceam, ne Βacchus inaudiat, ac ne
Concubitus furient hunc, Αriadna , ιui.
10.
Τota mihi in gemltu nox vertitur. Αst ubi venit
Dans minimum mihi lux prima quiete frui ,
Circum perque strepente citamur hirundine. Somnos
Αbrumpens, lacrimas integrat illa mihi.
Ωuid mihi vobiscum est 2 absistite garrula turba.
Νon, Philomela, mihi lingua resecta tua est.
Flete Ιtylon duris in montibus, atque scdete,
Scruposam cautes quae dabit alta domum ,
Dormire ut liceat. Surrepens forte Rhodanthes
Αmplexanda mihi brachia, Somne, dabis.
11.
Νon sum vinosus : vin' me deponere vino !
Ηac, si tu libes pocula, lege bibam.
Αdmoris tua labra, nequibo sobrius esse :
Νec fas temeto posse carere mihi.
Νam transmissa tuis ad me fert suavia labris
Πle calix, narrans dona superba sua.
1Ω.
Νe φuis concretus tibi fungus convocet imbres:
Vir venit : huic nullas necte, lucerna, moras.
Νulla faves Veneri. Νam cum condixerat Ηero
Leandro - ah , anime, caetera parce logui.
Vulcano servis. Ηinc, ne adverseris herili
Curae, tu Veneri semper iniqua, puto, es.
13.
Γic agedum, φuid suspiras? Αmo. Quamne ! Puellam.
Ρulchram: Ρulchra oculis est ea visa meis.
Αst ubi vidisti hanc 2 Αd coenam forte vocatus "

Vidi. communem presserat illa torum.

Spes est posse frui? Spes, o bone. Denique aperte
Νon amo : furtivas venor amicitias.
Legitimos thalamos fugis ergo 2 Vera putasti.
Quod sors huic multas nempe reliquit opes 2
Οmne tenes. Ιgitur nec amas bene. Fallere, Νunquam
Recta putans animus impatienter amat.
14.
Forte duas inter solus mediusque iacebam.
Πlam ardebam, hanc non laedere certus eram.
Μeque trahebat amans: ego furabundus at isti
Νon totis labris oscula parca dabam:
Αlterius fallens ardores scilicet, eius
Discidii caussas aemula verba timens.
Ingemui, dixique simul, Fortassis amari
Undique supplicium par, et amare mihi est.
15.
Πla prius fastu turgens, iactare capillos
Sucta Ρrius, pexis illa superba comis
394 ΑGΑΤΗΙΑΕ

Sueta mels desideriis illudere; formam

Perdidit: huic digitos ruga senilis arat.
Lbera subsidunt, cecidit frons, lumina marcent,
Αnnoso titubaut balba labella sono.
Caniciem vindex voco numen Αmoris: et aequum
Πudicat, et tumidis strenua poena venit.
17.
Εt Cytherea potens, et Αmorum candida turba
Ιn tabem solvent iam cor inane mihi.
Νon patiar, pueros propero si stultus amare,
Εt culpa, qua non turpior ulla , cadam.
Una sit in culpam mulier satis : hac ego peccem,
Pittalace. Αt pueros, stulte , relinquo tibi.
18.
Αn desiderio mea tangeris ergo Philinna"
Langues exhaustis tabida luminibus 2
Αn placidos carpis somnos, et nullus Αmoris
Respectus 2 curae, cura nec ulla, mea est ?
Εxspectant te saeva vices, flentemque videbo
Ιmbre per indignas usque cadente genas.
Ιn multis Venus est varium et mutabile, Solo hoc
Εximia: elatis semper inigua fuit.
19.
Νondum etiam senii sub limine, puberis aevi
Ιnteriit, Μelite, gratia prima tui.
Μalarum sed adhuc splendet nitor : eminet illex
Vis oculi: aunorum est sed neque summa brevis.
Αtque puellaris manet illa protervia: ob istud,
Τempus naturam vincere posse nego,
21.
Εxperiens quam me concorditer ardet Εreutho
ic ego cor ficte compositisque dolis
Αdgrediebar : ego, dicam, iam migro : peregre
Ιbo. vale, ac nostri vive, puella, memor.
Ingemuit, neque sustinuit, frontemque ferivit,
Εt crinem e torta discidit ungue coma,
Lt maneamque rogat. fracto non tardus ocello
Credere do victas utilitate manus.
Sum felix voti. nam φuod fecisse volebam
Οfficium, et munus hoc quasi grande dedi.
23.
Ηic ager umbroso ramorum tegmine vernans
Fructiferae frondis explicat omne decus.
Ηic clangit versus cupressorum inter opacos
Ρullorum mater rauca cohortis avis,
Ηic fringultit acanthis, et hic acredula questus
Ingeminans inter densa rubeta sedet.
Οuis mihi ludus in his, cum vos audire loguentes
Μalim, φuam Phoebo quae somat icta chelys 3
Αtquin me duplex exercet cura. videre
am volo, summe virum , te, Γamalimque ΙΙ.193ΕΗ
 ΕΡΙΟ RΑΜΜΑΤΑ. 395
Qua caleo: sed me iuris tutela piusque
Dorcalide a tenera tam procul arcet honos.
Ω6.
Νon tantos patitur iuvenum natura labores,
Οuantos imbelles nos muliebre secus.
Αequales illis adsunt, curaeque dolores
Ιntrepida sociis pandere voce licet.
Νec desunt, mentem quae pascant, ludicra: vicos
Ρerreptant, animum picta tabella capit.
Νobis nec fas est caeli convexa tueri,
Ιnclusas curis sed domus atra coquit.
27.
Prudentis scitum est, Νe guid nimis, Αst ego fastus
Ιndueram , φuasi sal, aut mihi forma foret.
Credideram unius, neque ea est sine fraude, puellae
Τotam animam in manibus semper habere meis.
Ηace, quasi poeniteat morum, vitaeque prioris,
Ιntumet elato vana supercilio.
Sic prius ille ferox, ille aereus, ille ego tarde
Credulus , ac tangens astra, repente ruo.
Νam vertere vices, et supplex clamo : Νocentes
Αetatis vitio, parce Ρuella, sumus.
- -
/

Quodnam iter insistas in amoribus 2 ecce petaces

Ιn triviis luxus non patiere lupae,
Sin te virgo capit: vel eam tibi nubere ius est,
Vel corruptorum est poena ferenda tibi.
Νuptas sollicitare ad stupra, quis, unde γούρια,
Νulla est, φuantumvis cogitur ipse, potest :
Ιn nuptae furtis multa alea, fructus amoris
Νullus: in his pueri est turpis habendus amor.
Volgivagae viduae passim suus extat amator,
Quippe animum, mores et meretricis habet.
Castior est? tibi vix succumbere vixque coacta
Μox stimulos odii concipit aegra novi.
Factum odit: φuia nec periit Ε omnis, amori
Αptas solvendo quaeritat usque moras.
Sin magis ancillae cupidis amplexibus haeres :
Sive tua est, famulae servus es ipse tuae.
Sive aliena, notam tibi lex tamen irrogat, in te
Μancipii haud proprii nomine probra ciens.
Ηis se Diogenes pulchre extricavit: et illi
Ρellex, absque ulla Laϊde, palma fuit.
102.
Dicturus tibi, vita, vale, vocemque citatam
Refreno, rursus sustineoque gradum.
Uιφue olim niger ille dies Αcherontis amari
Sic mihi discidii causa timenda tui est.
Vultus enim tuus est lux altera. Lux tamen omni
Voce caret contra, tu mihi verba refers
Γulcia Sirenum verbis magis, e quibus omnis
Pendula spes animae statque caditque meac.
396 ΛGΑΤΗΙΑΕ

ΙΑΝ ΙΙΟ Ο US ΑΕ
Ε Ρ Ι C R Α Μ Μ Α Τ Α V Ε R S Α.
ΕΧ Α G Α Τ Η Ι Α.

10.

Νocte φueror tota, roseo nascente sed ortu

Lumina quum in somnum victa dolore cadunt,
Εcce meis lachrymis veniens causa altera , cantu
Μox oculis somnum pellit hirundo suo.
Ρarce argutatrix, parce invida: non ego linguam
Germanae vincar praesecuisse tuae.
Flere iuvat natum 2 montes pete et avia : per te
Ρauxillum ut somno lumina fessa levem ;
Si vel sic placitis recreet me amplexibus aegrum,
Forte iί: referens Μorpheus ora meae.
11.
Ηaud meri ego cupidus: madidum sed reddere εi vis,
Ρorge mihi ante labris pocula tacta tuis.
Libaris modo, iam fieri haud pote sobrius ut sim ,
Νec fugere est lepida mista Falerna manu.
Οscula traiiciens abs te venit uda, lepοrem
Μique refert, traxit φuem tuo ab ore callx.
1Ω.
Ρarce tuis ah lychne Imbres praedicere fungis,
Νe remorac iuveni sis nova causa meo.
Αemula tu usque quidem Veneri: mihi testis Αbydi
Εt Sesti iuvenis: caetera mitto queri.
Lemni opus es, Veneri hinc credo adversaris, herilem
Dum placare iram hac te iuvat invidia.
13.
Suspiri g" causa 2 urit me virgo. at amari
Digna? rogas? certe digna ea visa mihi.
Αt quo visa loco primum haec tibi 2 contignam hospes
Ιn cocna lecto sensi, habuique mco.
Spesne potiri autem hac και φuid ni? sed Cyprin apertam
Νon amo: furtivo si fruar igne, sat est.
Εrgo domum non vis hanc ducere? nolo. Τuid? absque
Dote uxor, patiar, detur ut illa mihi ?
lam scio ; mentiris: nec amas, nec enim pote dici
Vere amor hic, uti qui ratiοne potest.
100.

Γicturo tibi, vita , vale, vox deficit ori,

Εφue fuga reducem me tibi sistit Αnuor.
Damnatae nec sic inamoena silentia noctis,
Dissidium horresco quam , mea diva, tuum.
Αurorae nam lux similis tua ; muta sed illa ,
Coniuncta est luci blanda loquela tuac.
Sirenum illa sua superans dulccdine nectar,
De φua tota meae p endula spes animae est.
 ΕΡΙΟΡΑΜΜΑΤΑ. 397
Β ΟΝΑVΕΝΤ U RΑ VUΙ, Ο ΑΝΙ US
Ι, Ε Ο Τ Ο R I S.

Cum aliquot paginae essent vacaturae , visum est pancula

Αgathiae Εpigrammata latinis versibus a me reddita adiicere.
Reliqua omnia partim a me, partim ab aliis versa alias for
tasse dabo. Interea haec aequi bonique consule et vale,

34.
Vir tuus Αnchises, cuius Venus 1cta calore
Littus ad Ιdaeum currere saepe soles :
Νanc vix temporibus crinem invenit ut secet atrum,
Αevi hunc relliquias floridioris habe.
Αt dea (namque potes) vel florem redde iuventae,
Αut adama canos ut iuvenile decus.

Κel ita.
Εn tuus Αnchises, cuius te littus ad Idae
Saepe olim properam Cypria traxit amor:
Vix modo de cano nigrum hunc seco vertice crinem,
uem de aevo reliquum floridiore dico.
Αt dea (nam potis es) vel me florentibus annis
Reddito, vel canum blanda fove ut iuvenem.
Ρel itα.

Αnchises, cuius invenis te, Cypri, frequenter

Ιussit ad Ιdaeum currere littus amor;
Νunc aegre inveni nigricantem vertice crinem ,
Relliquias aevi quem tibi do viridis.
Αt me annis, potes ut, dea redde prioribus , aut sit
Grata haec canities ut iuvenilis honos.

61.
Ρraeses diva fave augusto tua numina templo
Τroia, prοut fas est, si colui misera.
Αt tu me exponis praedae, malumque ob ademtum
Πiaci muri proteris omne decus.
Μorte satis fuerat lueret si pastor iniquum
Ιudicium, culpa est non patriae, at Ρaridis.
62.
Τollere humo lapidem hunc ne nitere quaeso viator,
Qui fortis pectus Ρriamidae ferii.
Sum scaber et niger , immani sed ut impete stravi
Ηectora , divinum consule Μaeonidem.
Νunc aegre me homines hodierni opprobria sccli
Τantillum valeant sede movere sua.
Οuin aliquis potius terra qui me obruat esto ,
Ludibrium invalidis nam pudet esse viris.
398 ΑGΑΤΗΙΑΕ ΕΡΙCΗRΑΜΜΑΤΑ.

79.
Ρurpureum placide iacet aequor, nullaque venti
Ut spument fluctus vis animosa facit.
Νec iam ultra scopulis illisa minacibus unda
Rursum praecipitans in maris ima ruit.
Αt Ζephyri spirant, verna argutatur hirundo,
Εt thalamum e paleis quisquiliisque facit.
Ρonito nauta metum, sulcanda est seu tibi Syrtis,
Sive parum Siculi fida crepido maris.
Τantum, praesidio est qui portibus, ure Priapo
Seu bocam rubeo tergore, sive scarum.
83.
Cur metuis mortem causam matremque guietis,
Quae perimit morbos, pauperiemque necat?
Una semel lethi calcanda est semita cunctis,
Νec cuiquam omnino mors iterata venit.
Μοrborum multae exercent variaeque figurae
Νunc hos, nunc illos, ipsi alii ex aliis.
 Ι Ν ΙΟ Ε Χ

S C R Ι Ρ Τ Ο R U Μ
Ωυι ΙΝ ΑG ΑΤΗΙΑΕ ΗΙsΤoR ΙΙs c ΙΤΑΝ Τυ R.

Νumerus prior paginam, αίter νεrsum ed. Βonn, indicαι.

Αειuise Daphniaca 6, 8. Πustiniani Νovellae 281, 14.

Αlexander Polyhistor historicus
12Ο , 2. 121 , 12.
Αristoteles 289, 13.
Αsinius Quadratus de rebus Ger
manicis 27, 1.
Αthenocles de rebus gestis Αssy
riorum et Μedorum 1 17, 2ο.
Βerosus Βabylonius 1 17, 2ο.
Βion historicus 12ο , 2.
Ctesias Cnidius 12ο, 9.
Diodorus Siculus ιο4, 2. 12ο, 1ο.
Ηerodotus ι ιο, 19.
Νonni Panopolitani Dionysiaca
57, 13.
Paulus Silentiarius Cyri Flori filius
296, 22.
Ρindarus 138, 9.
Plato 6, 18, 13ο, 19, 286, 1ο.
Ρrocopius rhetor 1 1, 9. 1o5, 5.
237, 6. 264, 18. 268, 13. 271,
12. 274 , 1ο.
Simacus de rebus Αssyriis et Μe
dicis 117 , 21.
Χenophon ι ιο, 19.
 Ι ΝΙΟ Ε Χ
RΕRU Μ ΕΤ ΝΟΜΙΝ UΜ
ΙΝ Α G ΑΤΗΙΑ Ε Η ΙS ΤΟ RΙΙS ΜΕΜΟ RΑ ΒΙΙ, Ι U Μ.
ΑLargi, gens Lazis finitima 14ο,
22»
Αeetae Colchi (nomen confictum)
concio, qua suadet defectionem
ad Ρersas 2 ι ο, 9 sqq.
Αemilia regio 36, 2ο, 45, 21. 69, 9.
Αenus oppidum in Τhracia 326, 17.
Αera ab Αlexandro supputata (v.
adnot.) 259, 3.
Αgathias scripsit poèmata Daph
niaca 6, 7. collegit recentiorum
epigrammata 6, 1o. eius patria,
genus et ars 8, 18. Ιnstino iu
niore regnante historiam scri
Βere incipit ι 1, 4. librum quar
tum scribebat post Ειό".
rois (a. 577) 271, 22 sqq. , Αle
xandriae litteris operam dedit,
unde se Constantinopolim a. 554
transtulit 97, Ι. eius occupatio
nes forenses 138, 15.
Αlamannorum origo 27, Ι. mores
et religio 28, 1 sqq. rapinac et
sacrilegia 65, 6. corum et Fran
corum strages 83, 21 sqq.
Αlamannici vates 77, 17.
Αlexander medicus, frater Αnthe
mii 29ο, 7.
Αlani Lazis finitimi 173, 18. 224,
22.
Αlexander, Philippi f. 12ο, 19.
259, 3.
Αlexander Severus, Μamaeae f.
122, 2. 259, 5.
Αlexandria praeter solitum terrae
motu concussa 96, 14.
Αligernus Gothus Fredigerni f fra
ter Τeiae, Gothorum regis, Cu
mas obtinet 31, 15 sqq. eius ro
hur 32, 14. Cumas Νarseti tra
dit et ad Romanos transit 65,
2o sqq. in proclio ad Casulinum
fortiter pugnat 85, 6.
Αlpiscottia regio 69, 9.
Αnaitis nomen Veneris apud Ρer
sas Ι 17, 19,
Ανάπαυλαι sive mansiones quid
sint Ι ιο, 22.
Αnatolius, exconsul, Curator in
aula CΡ. ob iniustitiam et ra
pinas infamis, terrae motu pe
riit 284, Ι 4.
Αngilas, dax Μaurorum in exer
citu 1ίomano 184, 21. 187, 21.
197, 14, -
Αngonum sive pilorum, φuibus
Franci utuntur, descriptio 74, ι Ι.
Αnthemins Τrallensis insignis ma
thematicus 289, 19. eius et Ζe
nonis contentio 291 , τ. terrae
motum et fulgura arte imitatur.
292, τ. 294, 1. templum S. So -
phiae aedificat 295, 15. pridem
ante a. 557 mortuus 295, 2ο.
Αntiochus, dux Romanorum sub
Νarsete 52 , 9.
Αpsaruntum opp. Lazicum 171, 2.
Αppulia a Francis et Αlamannis
vastatur 64 , 2ο.
Αphrodisias opp. in Chersoneso
3ο2 , 2.
Αpsilii Lazorum dicto audientes
 ΙΝΙΟΕΧΙΚΕRUΜ.
ι 73, 12. pro Romanis legatos
adl Μisimianos mittunt 238, 2ο.
Αraxianene (fortasse Αrzanene, re
gio circa oppidum Αrze, hodie
Εrzerum. Cf fragm. Ioann. Εpi
phaniens. a Cl. Ηasio editum
p. 173.) 272, 6.
Αrbaces Μedorum regnum condit
12ο, 4.
Αrcadius Ιsdigerden, Persarum re
gem, Τheodosio tutorem insti
tuit 264 , 9.
Αrchaeopolis, oppidum Colchidis,
quod Romani tenent ιο5, 4.
1 Ι 2 , Ι 2.
Αreobindus, legatus Romanorum
ad Ρersas 13ο, 5.
Αrimanes 29 , 7. Ι 18, 7.
Αriminum 59 , 3.
Αrmenia a Τzannis infestata 278,
Ι 2.
Αrsaces Ρarthici regni conditor
12 Ι , 15.
Αrtabanes, dux Romanorum sub
Νarsete 36, 18, 46, 6. 67, 12.
8ο, 7.
Αrtabahus, Parthorum rex ultimus
122 , 1 ,
Λrtaxares, a Sasano generatus, Pa
heci filius dictus , Ρersarum re
gnum restituit 122, 6 sqq. ab a.
p. C. n. 226-24 Ι. regnavit 259,7,
Αrtaxer, Ρersarum rex (378-382)
263, 18.
Αrtaxerxes, Darii filius 1 16, 19.
Λruth nobilis inter Ηerulos 57, 2ο.
Αssyrii primi Αsiam occuparunt
ι 19, 1 ι. φuamdiu regnum co
rum floruerit 12ο , 6.
Αstyages Ι 2ο, 13.
Αthanasius, Senator CΡ, φuaesi
tor de caede Gubazis 17ο, 2ο.
2ο6 , 5.
Αthyras, fluvius haud Ε
a Βy
zantio 3o8, 6. eiusdem nominis
navale ad ostium cius situm
3ο8, ι ο.
Αugustus Τralles urbem terrae
motu deiectam suscitandam cu
rat το 1, 14.
Αvares capillis impexis 2ο, 3. Co
Ιubrimodis Αυαrum gens durα
capillis: Cοrippus fragm. Paneg.
in laud. Iust. 4. Ανανεs habe
bant comas retorias , proiίαια"
Αgαιhias.
4ο Ι
ναlde, υίnctas prandits atque
perΡleα αs: Αnastas. hist, p. 65.
cd. Ρar.
Βabas, dux Romanorum in Col
chide 18ο, 16.
Βalas, Persarum rex (48ο - 484.)
262, 2.
Βalmach, dux Ηunnorum in exer
citu Romano 177, 4.
Βarazes Αrmenius, dux Romano..
rum in Colchide 233, 15,
Βasilica (ή βασίλειος στοά v. Gyl
lium topogr. ΙΙ. . Ι 14 cd.
Lugd. 1561.) ubi ν". "ί: So
phistae 127, 2o. atque Αgathias
ipse inter causidicos 138, 15.
Βasiliscus Ζenonem Isaurum im
perio deiicit 27ο, 14.
Βederiana, oppidum Illyricum, Iu
stiniani patria, inde postea Ρri
ma Iustiniana dicta 324, 9.
Βeletaras Αssyriae regnum post
Βeleum occupat 1 19, 17.
Βelesys Βabylonius, socius Αrbacis
Μedi 12ο, 4.
Βeleus, Dercetadis filius, ultimus
Αssyriae rex ex Semiramidis
stirpe 1 19, 15.
Βelisarius senex in Ηunnos mit
titur 31 1, 14. eius ad milites
concio 3 14, Ι. strategema 3 19,
16. Ηunnos fundit 321, 2. lans
eius ab invidis imminuta 323, 3.
Βelus, nomen Iovis apud Ρersas
1 17, 18.
Βerytus, Romanarum legum schola,
terrae motu eversa 95, 21.
Βcssas, dux Romanorum in Colchis
ι ο4, 2ο. in exilium missus 14ο,
"2 Ι ,
Βittores, natio Ηunnica 92, τ 2.
Βlachernae, regio Byzantii ad por
tum sita 3ο9, 5.
Βonus, dux Romanorum in Μoe
sia 54, 9
Βruttiorum fines a Francis invasi
64, 17.
Βubali descriptio 22, το.
Βuchloum, castellum Μisimiano
rum 173, 17.
Βurguziones, Gothica natio 19, 12.
Βurugundi, Ηunnica natio , Αga
thiae aetate deleta 3oo, 4. 15.
Βutilinus et Leutharis fratres,
δluces Αlamannorum, societatem
26
4ο2 ΙΝΙΟΕΧ
cum Gothis ineunt 26, 15. Ιta
1iam devastant 64, 7. Βutilinus
castris haud procul a Capua ad
Casulinum fluvium positis 71,
21. acie victus occumbit 84, 16.
Βuzes, dux Romanorum in Colchide
1o4, 2ο.
Βyzantii ingens terrac motus fa
ctus 281, 19. nullus locus aedifi
ciis vacuus 283, 2. pestilentia
grassatur 297, 21.
Cabades, Ρersarum rex Ά Chlothomerus, Franc. rex 19, 8. a
et itcrum 499 - 529.) Romanis
infestissimus 267, 9. regno sub
motus ex vinculis ad Ηunnos
fugit 268, 5 sqq. eius varia for
tuna 269, 1o. ab Ηunnis in re
gnum restitutus 269, 15.
Cadusaei, gens Ρersis finitima
123, 17.
Calabria a Francis vastata 64, 2ο.
Callipolis, oppidum in Chersoneso
3o2, 1ο.
Campania a Francis vastata 64,
16. 7 ι, 6.
Campsae castellum a Ragnare, Go
thorum duce, defenditur 92, 1.
Νarseti deditur 94, 13.
Cancellariorum munera 55, 12.
Cantabrini (pro Cantabris) τοτ, το.
Capitalis supplicii apud Romanos
forma 23ο, 15.
Cappadocia a Sapore, Persarum
rege, invasa 259, 14.
Capua urbs 7 1, 21. 87, 8.
Carduchii montes 272, 1.
Casulinus fluvius (Vulturnus) 71,
22.
Catharus, fluvius in Colchide 152,
1 Ο,
Ceneta, opp. in Venetia 69, τ 1.
Centumcellae, Τusciae opp. Νar
seti deditur 36, 6.
Ceras, portus et aestuarium maris
prope Βyzantium 3ο9, 5.
Cermasaa cur dictus Vararanes
quartus, Ρersarum rex 264, ι.
Cesena, Flaminiae oppidum 58, 3.
Chadus, legatus Μisimianorum
174, 3.
Charanges Αrmenius, dux Roma
norum sub Νarsete 76, 12,
Chaeremon rusticus legati ad Αιτ
gustum officio functus Τralles
instaurat 1οι, 18.
Chersonesί Τhraclcae descriptio
3o 1, 16. ιιrbes 3o2, 2. Ηunni
inde recedunt 33ο, 13.
Chetti vicus (Χέττου κώμη) prope
Βyzantium 3 ι 2, 5.
Childibertus, Francorum rex 19,
7. senex moritur 95, 15.
Chlotharius, rex Francorum 19, 7.
omnes Francici regni partes
coniunctas tenet 95, 15.
Chlothoaeus , Franc. rex 19, 9.
Βurguzionibus occisus 19, 15.
Chobus , fluvius Lazicus 143,
16.
Chosroes,Ρersarum rex (529-577)
ιο4, 6. falsa eruditionis fama
clarus 126, 1 sqq. philosophos
graecos hospitio excipit et tue
tur 132, 19. Uranio delectatur
135, 5. omnes Ρersarum reges
rerum gestarum gloria superat
27 1, 1o. eius legatio ad lusti
nianum de pace 275, sqq. eius
mors ingloria 272, 1 1.
Chytropolia s. Οllaria in Lazica
1ο8, 17.
Ciberis, opp. in Chersoneso 3o2, 3.
Cilices a Sapore rege Ρersarum
depopulati 259, 14.
Classibus , suburbano Ravennae
oppido, Νarses hibernat 57, 5.
Clima , geographorum mensura
282, 7
Colchi Αegyptiorum colonia το3,
15. gens maxima et opulentis
sima 145, 15. olim navigationis
et mercaturae ignari 1 46, 3. eo
rum tumultus ob caedem Guba
zis 153, 21.
Conon Ζenonem Isaurum imperio
pellit 27ο, 14.
Convivia natalitia Romanorum
282, 3.
Copiarum militarium per totam
Romanorum imperium nume
rus olim institutus sub Iusti
niano quis fuerit 3ο6, 1.
Cos insula ingenti terrac motu
concussa 99, 16.
Cotaesium, opp. Lazicum, a Persis
tenetur Ι o5, 8. 15ο, 22.
Cotriguri, Ηunnica natio, Ζaber
ganis subditi 3oo, 3. 3οι, 6.
Cumarum situs 31, 2, carum oppu
 ΒΕRUΜ.
gnatio 3α, 3 sqΦ. Νarses eas re
cipit 57, 12.
Curatorum munera et officia in
aula Βyzantina 284, 17.
Culilzis, dux Ηunnorum in exer
citu Romano 177, 5.
Cyrus, Cambysis f, 12ο, 13.
Dabragezas, natione Αnta , dux
Romanorum 15ο, 2. 186, Ι Ι.
Damascius Syrus, philosophus, ex
sul cum aliis in Persiam profe
ctus mox in patriam revertitur
13 Ι, 6.
Γ)arius, Αrsamis fil. rex Ρersarum
12ο, 19
Τ)arius, Ηystaspis f: 16, 2ο. 85, 15.
Deorum gentilium diversa apud
Ρersas nomina 1 17, 18.
ΙDilimnitac, bellicosissima natio
177, 16. corum armatura 177,
2o. clades in castris Sabirorum
18ο, 4. fugantur cum exercitu
Ρersarum in pugna ad Phasin
opp. 188, 12.
Diogenes Ρhoenix, philosophus
13 Ι, 7.
Dioscοrus Τrallensis, medicus, Αn
themii frater in patria urbe ar
tem suam profitetur 29ο, 7.
Doconus, fluvius e Caucaso proflu
ens Ι Ι 1, 14,
1)ysenteria in Francorum exercitu
ex nimio uvarum immaturarum
usu orta 69, 17.
Εlaiticus sinus 9, 17.
Εlmingirus, dux Hunnorum apud
Romanos 186, 12.
Εlminzur Hunnus, dux Romano
rum 236, 23. (fortasse idem
cum praecedente).
Εpigramma de clade Francorum
87, 13. in Chaeremoncm 1ο2, 12.
Εulamius Ρhryxphilosophus 131,9.
Εustratius, Soterichi filius 173, 8.
Εutychianus, Αgathiae fautor 7, 18,
Fabulae in gynaeceis decantatag
(τα εν γυναικωνίτιδι παρά
την ταλασίαν αδόμενα μυθο
λογήματα) 29, 19.
Factiones Circenses coloribus di
stinctae 3ο7, 2ο, 325, 3.
Fanum, oppidum in Ρiceno 67,
8. 69, 5.
Faventia, Flaminiae oppidum 51,
Ι Ο.
4ο3
Ferreum castellum, alias Τzachar
dictum, in Μisimianis 24ο, 15.
Florentia Νarseti deditur 36, 6.
37, 16.
Floriorum gens (οι Φλωρίδαι) 8, 2.
Franci, olim Germani dicti, Italiae
contermini, Romanorum legibus
et moribus utuntur 16, 14 sqq.
quo pacto regum suorum con
troversias componant 18, 3.hic
me libentius quam aestate bella
gerunt 54, 18. Francorum iu
stitia et concordia 17, 15. reges
intonsi 19, 19. eorum auxilium
Gothi imploraut 23, 16. eorum
armatura 73, 2 1. acies cuneata
et suis caput prae se ferens 81,
12. eorum et Αlamannorumstra
ges 83, 2 ι sqq.
Fulcaris, Ηerulorum dux 36, 15.
43, 8. eius caedes 45, 13.
Gepidae a Τheudiberto ad bellum
contra Romanos sollicitati 21,
11.
Gepidicus, Iustiniani titulus 21,15.
Germanus, Dorothei filius, op
pido Iustiniana ortus, Iustiniano
carus 324, 6. Chersoncsi prae
fectus 324, 2o. pro ea dum for
titer pugnat, sagitta ictus 329.22,
Giber, dux Longobardorum apud
Romanos 185, 3.
Gothi pacem cum Romanis com
Ε 14, 17. Τranspadani
ellum renovant et Francorum
auxilium implorant 16, 7. 23,
16. reliqui quoque a Romanis
deficiunt 45, 21. reliquiae quae
Campsas insederunt Εί! 86
dedunt 94, 1ο. -
Gubazes, Lazorum rex 139, 18.
eius caedes 144, 2ο.
Ηermeas Ρhoenix , philosophus
13 Ι, 7.
Ηerulorum sub Νarsete militan
tium clades ad Parmam 44, 8.
Ηormisdates, rex Persarum, prior
(272 - 273.) 26ο, 6. secundus
(3οι - 3o8.) 261, 1ο.
Ηunnorum gens Οnoguri dieti 146,
18. Ηunni Sabiri modo apud
Romanos τ77, 2. modo apud
Ρersas mercenarii 234, 17. Ηun
ni Νephtalitae Ρerozem, regem
Ρersarum, cum exercitu occidunt
4ο4 ΙΝΙΟΕΧ
266, 16. Cabadem in regnum
restituunt 269, 15. Ηunnorum
variae gentes 3oo, 2. Ψuae lo
ca habitarint 299, 2ο. Ηunni
Cotriguri Istrum traiiciunt 3οτ,
6. pars in Graeciam, pars con
tra Chersonesum procedunt 3οι,
13. eorum saevitia et stupra
3ο4, 1 sqq a Βelisario fugan
tur 321, 2. ratibus factis Cher
sonesum invadere tentant 326,
17. a Romanis obviam navigan
tibus merguntur 329, 2. guo
facto a Chersoneso recedunt
33ο, 13. stipendio accepto Roma
mis finibus exeunt 33ο, 22. mu
tua cum Utriguris clade ad inter
necionem usque deproeliantur
334, 21. (v. Utriguri.)
Ηydruntum, urbs Calabriae 64, 21.
Ηystaspes, Persarum rex, sub quo
Ζorοastrum vixisse ipsi tradunt
1 17, 9
Ιberia, provincia regni Ρersici
148, 1 Ι. 224, 22. 231, 8.
Ιliger, dux Hunnorum in exercitu
Romano 177, 5.
Ιllus cum aliis Ζenonem Isaurum
imperio submovet 27ο, 14.
Ιllus Ιsaurus castellum Μisimia
norum capit 244, 12.
Ιmaeus mons (Imaus) 299, 22.
loannes, Vitaliani filius , dux Ro
manorum sub Νarsete 36, 17.
46, 5.
Ιoannes Dacnas, Cappadox, Ro
manorum dux 242, 17.
Ιoannes, Rustici fraler, Gubazi
insidias struit 142, 4. eum in
terimit 144, 2ο. fugiens depre
Ιnenditur 17 1, 12. in iudicium
vocatus 2ο8, 5, supplicio affi
citur 23ο, 15.
Ιoannes Αfer qua fraude provin
ciales expilaverit 252, 3 sqq.
Ιοvianus, Imperator Romanorum,
turpi pace inita Νisibin urben
Ρersis tradit 263, 1,
Ιsdigerdes prior, Saboris filins,
Ρersarum rex (398 - 419.) tutor
Τheodosii ab Αrcadio institutus
264, 7.
Ιsdigerdes alter, Vararanis filius,
Ρersarum rex (439 - 456.) 266,
9»
Isidorus apsidem aedis S. Sophiae
collapsam reficit 295, 2ο.
IsidorusGazaeus,philosophus 131,8.
Πudicii publici apparatus 2o6,5 sqq.
Ιustinianus Ιmperator Lazos ad
versus Ρersas tuetur 1 ο4 , 9.
eius epistola ad Μartinum et
Ηusticum 2ο8, 13. novellae con
stitutiones 281, 14. aedes sa
cras instaurat 295, 5. senex res
Dellicas negligit 3ο6, 16. cius
patria Βederiana 324, 1ο. ca
ptivos ab Ηunnis redimit 331, 3.
eius epistola ad Sandichlum,
Ηunnorum ducem 332, 6.
Πustinus, Germani filius, dux Ro
manorum in Colchiclem missus
το5, Ι. Gubazis caedem aversa
tur 145, 7. Ρersas Ρhasin oppi
dum oppugnantes a tergo ador
tus caedit 196, 14. in Μartini
locum suffectus 25ο, 22. Ιoannis
Αfri fraudibus delectatur 254,2ο.
post praeclara ad Istrum edita
facinora poenas luit 255, 17.
(a Iustino Imp. Αlexandriam in
exilium missus, ac deinde ne
catus: cf. Εvagrium VΙ. 2.)
Latina eruditio (ή των Λατίνων
παιδεία) i. e. linguae legum
φue Romanarum cognitio 324,
19.
Lazi olim Colchi dicti 1o3, 1 τ.
Lazorum regis insignia 172, 2.
Leone imperante Ηunnorum gen
tes cunctae incolumes 3oo, 15.
Leontius, Dabragezae filius 244, 15.
Lethes s, oblivionis castellum apud
Ρersas 268, 6.
Leutharis, dux Αlamannorum 26,
15. Ιtaliam vastat 64, 19. domum
cum praeda petit 66, 18. prope
Fanum oppidum a Romanis fu
gatur 67, 15, furiosus ad Cene
tam moritur 7ο, 5.
Liguria a Gothis tenetur 15, 23.
Longobardi a Τhendiberto contra
Romanos concitati 2 , 1 ι.
Longobardicus, Ιustiniani titulus
2 1, 15. -
Lucae obsidio 38, 4. 5ο, 5. 5α,
2 τ. deditio 54, 3.
Lucania a Francis vastata 64, 16.
Luna oppidum Νarseti deditur
38, Ι.
 ΙΚΕRUΜ.
Μacedones quamdiu in Αsia re
gnaverint 12 Ι, ι ο.
Μaeotis palus 299, 2ο.
Μagistri dignitas 233, 2ο.
Μagi de ventre reginae gravidae
consulti 261, 2ο.
Μagophonia , festum Ρersarum
123, 5.
Μanichaeorum religio Persicae si
milis ι 18, 2.
Μartinus, summus Romanorum in
Lazica lux ιο4, 2ο. 184, 2ο.
eius odium in Gubazem 14 1, 5.
strategema ad confirmandos mi
litum animos 9ο, 5. imperio
submotus 25ο, 2 ι.
Μassilia, Ιonum colonia, a Francis
tenetur 16, 18. -
Μauritius, Pauli f, magister mili
tum per Οrientem, Chosroύn in
Carduchiorum montibus aestiva
agentem necopinatum oppri
mit 272, 3.
Μaxentius, dux Romanorum233, 9.
Μelantias, vicus haud proculaΒy
zantio 3o8, 4. 322, 16.
Μelitenses canes 293, 17.
Μemnonius, Αgathiae pater 9, 1.
Μermerois, Persarum ducis, expe
ditio 1o5, 3. strategema 1 o6,
17. mors Ι 13, Ι. laus : 13, 2 sqq.
Μeschitha,oppidum Iberiae Ι 12, 19,
Μetrianus ex ordine scribonum
17 Ι , 9.
Μetrodorus grammaticus, frater
Αnthemii, Constantinopoli docet
29ο, 3.
Μisimianisub Lazorum ditione173,
1o. Soterichum occidunt 175,
2o. ad Ρersas desciscunt 231, 7.
legatos Αpsiliorum trucidant 239,
5. vicus eorum ΤΖachar cum
ingenti ipsorum clade expugna
tur 246, 9. Romanorum crude
litatcm clade reddita ulciscunlur
248, 6. sub Romanorum ditio
nem redeunt 249, 12.
Μithridates Ρarthici regni gloriam
auxit 12 Ι, 17.
Μortuos non humant Ρersae Ι 13,
16.
Μuchirisis, oppidum munitum in
finibus Lazorum ι ο5, 8. 27 1, 17.
Μιιrus in isthmo Chersonesi ad
duo maria pertiugens 3οι, 22.
4o5
Μyrina in Αeolide, patria Αgalhiae
8, 18.
Νachoragan , dux Ρersarum post
Μermerocm 139, ι 1. 177, 1 1. de
pace agit cum Μartino 181, 3.
Ρhasin fluvium traiicit 183, 3.
Ρhasin oppidum oppugnat 187,
13. 193, 6. cum magna clade
repellitur 2ο1, 2. vivus a Chos
roc excoriari iussus 256, 13.
Νarses, Persarum rex (294 -3οι.)
26 Ι , 8.
Νarses, Romani exercitus in Italia
praefectus, Τeiam, Gothorum
regem devincit 14, 13. Cumas
oppugnat 31, 2, 33, 1 Ι. varia
Τusciae oppida brevi tempore
in deditionem accipit 37, 15.
Lucam diutius obsessam 38, 4.
42, 17. 52, 19. 54, 2. eius in
genium et mores laudati 47, 8.
orationes ad milites 48, 2. 89,
1 1. hibernatum Ravennam se
confert 55, 1o. devicta prope
Αriminum Francorum manu 59,
ι 1 sqq. Romam petit 62, 13. ex
ercitu ad dimicandum probe pa
rato 63, 3. Βutilinum cum Fran
eis et Αlamannis caedit 75, 16.
78, 9.79, 21. 82, 1 1. Cius sa
pientia post victoriam 88, 15.
Gothos, quiCampsas obtinebant,
in deditionem recipit 94, 1 Ι.
Νeocnus , fluvius in Colchide
19 1, 7.
Νepos, Οccidentis Ιmperator, ab
Οreste imperio deiectus 27ο, αι.
Νephthalitae Ηunni Ρerozem, re
gem Ρersarum, cum exercitu oc
cidunt 266, 16. 267, 2. Cabadem
exulem benigne excipiunt 268,
16. et in regnum restituuut
269, 15,
Νesus sive Ιnsula in Ρhaside Πα
vio a Romanis tenetur 1 1ο, 16.
171, 19. 182, 12. 184, 9.
Νisibίs urbs a Ioviano Persis tra
dita 262, 22.
Οdenathus Palmyrenus Saporem,
regen Persarum, fugat 26ο, 2.
Οgnaris, satellitis Μartini, audax
facinus in pugna ad Phasin
4)!), 1 2.
Οlympius, Iurisconsultus , Αn
thcluii frater 29ο, 5.
4ο6 ΙΝΙΟΕΧ
Οnoguri, Ηunnica gens 146, 18.
Οnogurium inde vocatum castel
lum in Colchide, postea S. Ste
phani dictum 146, 16.
Οrmisdates, bonum Ρersarum nu
men ι 18, 7
Ρabecus, sutor, vulgo Αrtaxaris
pater habitus 123, 13. 124, 1 1.
Ρalladius, dux Romanorum sub
Νarsete, ab Αligerno occisus
32, 18.
Ρarasangae quot stadiis constent
ι 1ο, 18.
Ρarma a Francis et Αlamannis oc
cupata 43, 17. 46, 9. 5ο, 9. am
phitheatrum prope eam 44, 3.
pugna ad Parmam, in qua Ηe
ruli caeduntur 44, 8.
Ρarthorum regnum quot annos
permanserit (sed v. adn.) 121, 19.
Ρarvum mare dictus lacus prope
Ρhasin oppidum 185, 16.
Ρerozes, Ρersarum rex, Ιsdigerdis
filius (456 - 48ο.) ab Ηunnis
caesus 266, Ι 1.
Ρersae diuturna bella cum Roma
nis gerunt 1 ο3, 3. eorum ritus
circa mortuos 1 13, 16. Ζoroa
stri disciplinam secuti priscos
mores et veterem religionem
mutarunt 1 17, 2. varia imperia
experti : 19, 6 sqq. usque ad
novum Ρersicum regnum ab Αr
taxare conditum 122, 3. obscoeni
corum mores 132, 3. hieme bella
non gerunt 238, 3. pacem cum
Romanis componunt 275, 15.
Ρersicorum regum ab Αrtaxare se
ries et genealogia 258, 18-27α,
2o. ex Persicis archivis a Sergio
desumpta 273, 1 τ.
Ρestilentia, quae a. 531. orbem
Romanum invaserat, a. 558. ur
hem regiam iterum vastat 297,
2 Ι.
Ρetra, castellum in Colchide, a
Romanis expugnatum 14ο, 14.
Ρharsantes Colchus, magister mili
tum Regis Lazici, dux Romano
rum Vicarius contra Μisimianos
233, 16.
Ρhartazae oratio ad Colchos, φιιa
defectionem ad Ρersas dissuadet
161, 7.
Phasis, fluvius ex Caucaso proflu
ens Ι Ι 1, 9. Ρersae ponte e sca
phis iuncto eum traiiciunt 183, 4.
Ρhasis , oppidum maritimum ad
ostia fluvii situm 182, 17. a Ro
manis communitum 185, 8. a Per
sis cum maxima clade frustra
oppugnatum 187, 13. 194, 16.
Ρhilagrius, Soterichi filius, cum
patre occisus 173, 5, 175, 21.
Ρhilimuth, Ηerulorum dux in ex
ercitu Romano, morbo corre
ptus moritur 36, 22.
Ρhilomathius, dux Isaurorum in
Lazis 185, Ι.
Ρicenum ab Αlamannis vastatum
67, 7.
Ρisa Νarseti se dedit 38, 1.
Ρontus provincia a Τzannis cre
Βris incursionibus vexatur 278,
ΠΟ,
Ρortorium decimarum Αbydi con
stitutum 3ο3, 3.
Ρriscianus Lydus , philosophus
131, 7.
Ρrocopii historiae argumentum 1 τ.,
1 1 - 14, 7. historia ab Agathia
continuatur 14, 8. 1o5, 6. nar
ratio de Isdigerde Τheodosii
iunioris tutore in dubitationem
vocatur 264, 18.
Ρythicus fluvius prope Μyrinam
in Εlaiticum sinum influit 9, 5.
Ragnaris, dux Gothorum e natione
Βittorum Campsas obtinet 92, 9.
Νarsetem interemturus ipse oc
ciditur 94, 4.
Rhizaeum, oppidum Τzannoram
279, 4.
Rhodopolis, urbs Colchica, a Ro
manis recepta 237, τ.
Romulus,Soterichi filins, cum patre
a Μisimianis oppressus 173, 5.
Rusticus, Gallograecus, φnaestor
largitionum apnd exercitum Ro
manorum in Colchide 14ο. 2.
caedis Gmbazis conscius τ 43, 6.
Πustiniani iussu in vincula con
iectus τ7τ, 2. cnm Ioanne can
sam capitis dicit 219, 16. sup
plicio affectus 23ο, 2 1.
Sabiri v. Ηunni.
Samnium ab Αlamannis et Fran
cis vastatum 64, 12.
Sandes, Ηerculis nomen apud
Ρersas 1 17, 18. -
 RΕRUΜ.
Sandichlus , Utrigurorum Ηunno
rum dux, Romanorum amicus
3ο3, 1 1. 332, 4.
Sapor primus, rex Persarum post
Αrtaxarem (241 -272.) Valeria
num Imperatorem bello captum
excoriari iussit 256, 18. 258, 3.
ab Οdenatho Palmyreno fugatus
26ο, 3.
Sapor secundus, rex Persarum an
tequam natus (3ο8 - 378.) 261,
14. 262, 19. pace inita cum Ιο
viano Imperatore Νisibin recί
pit 262, 22.
Sapor tertius, rex Persarum, Αr
taxeris filius (382-387.) 263, 2ο.
Sardanapalus, ultimus Αssyriorum
rex 12ο, 3.
Sasanus, verus Αrtaxaris pater
123, 16. 124, 12.
Scholarii milites (quos Iustinianus
imp. L. 35. C. Ε loc. et cond.
ΙV. 65,,in undecim devotissi
mis scholis taxari" dicit: scili
cet liberos ab imperio Μagistro
rum militum, De scholariis mi
litibus palatinorumque scholis
agit Iac, Gothofredus ad C. Τh.
VΙΙ. 4. 22 : ΙΙ. p. 314. in Para
titlo eiusd. libri: ΙΙ. p. 248. ad
Χ. ι. 38: ΓV. p. 398.) 3 Ιο, 2.
Scribones, regii satellites 17 1, 9.
Segansaa propter debellatam a
patre Segestanorum gentem Va
raranes tertius dictus 26ο, 14.
Segestani victi a Vararane secundo
261, 4,
Semiramis Ι 16, 1ο. : 9, 14.
Senatus Constantinopolitanus cau
sas audit 294, 14.
Sergius, peritissimus Ρersicae lin
guae interpres, cui Αgathias ac
curatam suam de novo Persico
regno notitiam debet 273, 12.
Sergius, Βacchi filius, dux Roma
norum captus ab Ηunnis 331,6.
Sestus, oppidum in Chersoneso
3o2, 4.
Sibyllae antrum apud Cumas 33,
18.
Sidonem translata legum schola,
Βeryto collapsa 96, 9.
Simplicius Cilix,philosophus 131,6,
Sindual post Fulcaris mortem Ηe
rulis praefectus 51, 2ο, stre
4ο7
nue pugmans in proelio ad Ca
sulinum fl. 79, ιο. 83, 17,
Smerdes Μagus 122, 18.
Soterichus, dux Romanorum, in
Lazicam missus ad largitiones
foederatis gentibus erogandas
172, 22. in finibus Μisimiano
rum ob incertam suspicionem
ab ipsis occisus 175, 2ο.
Stephanus Εpidamnius, Νarsetis
familiaris 5ο, 17. in Flaminiam
missus segnitiem praefectorum
Romanorum castigat 51, ι 1.
S. Stephani protomartyris castel
lum, olim Οnogurium dictum
146, 22.
Suani, gens Lazis finitima 225, 1.
Suarunas, natione Sclavus, forti
ter dimicat inter Μisimianos
249, 2.
Syria a Sapore direpta 259, 14.
Τanais fluvius 299, 2 Ι.
Τarasiscodisaeus antea dicebatur
Ζeno Isaurus 27ο, 13.
Τeiae, Gothorum regis, interitus
14 , 1 ι.
Τelephis, oppidum in Colchis I o5,
9. Ι Ι 2 , 7.
Τerrae motus per magnam partem
imperii Romania. Chr. 554.
factus 95, 19. Βerytum proster
nit 95, 23. Αlexandriam guas
sat 96, 14. Con insulam fundi
tus evertit 98, 16. Βyzantium
a. 557. itcrum magna clade af
ficit 28ι , 2ο.
Τhamanorum vicus haud procul
a montibus Carduchiis 272, 2.
Τheodorias, oppidum Τzannorum
279, 3.
Τheodorus, natione Τzannus, dux
Romanorum in Colchide το8, 22.
184, 22. 244, 15. missus adver -
sus populares suos 278, 22. eos
sub Romanorum ditionem redi
git 281, 4.
Τhescus, oppidum in Chersoneso
3o2, 3,
Τheuderichus, Chlothoaei filius,
Francorum rex 19, 8. eius mors
2ο , 19.
Τheudibaldus, Τheudiberti filius,
rex Francorum 23, 7. eius mors
94 , 2ο.
Τheudibaldus, Vaccari filius, dux
4ο8 ΙΝΤ)ΕΧ RΕRUΜ.
Varnorum, Νarseti se adiungit
59, 6.
τΕtiona, Τheuderichi filius,
rex Francorum 2ο, 22. expedi
tionem contra Βyzantium medi
tatur 21, 6. in venatione perit
22, 7.
Τhyanes, legatus Μisimianorum
174 , 3.
Τibeleus, castellum in Μisimiano
rum etApsiliorum confiniis 238,6.
Τotilas, Gothorum rex 14, 1 ι. 31, 8.
Τralles, olim Ρelasgorum oo, 19.
terrae motu eversae sub Αugusto
1oo, 2ο Chaeremonis opera in
stauratae ιοι , 19. Fabulosa de
Romanorum colonia illuc missa
narratio ex annalibus oppidi de
sumpta 1 o2, 4.
Τrapezus, urbs Ρontica 181 , 12.
278, 5.
Τurci promissis et sordidis capil
lis 2ο, 3.
Τuscia a Gothis occupata 15 , 23.
a Νarsete recipitur 3ο, 17. 36,
7. 37, 15.
Τzachar, castellum Μisimianorum,
ferreum vocatum 24ο, 14. a
Romanis oppugnatum 244, 12.
Τzanni Colchis finitimiseditionem
contra Romanos moliuntur 278,
6. initio prospere bellum ge
runt 279, 19. a Τheodoro sub
acti 281, 4.
Τzathes, Gubazis, Lazorum regis,
frater, φuestum de eius caede
Βyzantium missus 17ο, 15. fra
tri in regno succedit 172, ιο. 19.
Lldach, natione Ηunnus, dux Ro
manorum sub Νarsete 67, 12.
68, 22.
Uligangcs, dux Ηerulorum in exer
cituRomanorum inColchisι 48,23.
Ultizuri , Ηunnica natio Αgathiae
temporibus deleta 3oo, 3.
Uranius Syrus Βyzantii medicinam
professus, homo vanus, philoso
phum agit 127, 15. in Ρersiam
profectus plurimum valet apud
Chosroem 13ο, 4, 135, 5.
Ε «lux Romanorum in Col
chide 15ο, 2.
Utiguri s. Utriguri, natio Ηunnica
3oo, 3. socii Romanorum 3ο3, ι 1.
Vaccarus, dux Varnorum 59, 4.
Vafrizes, duxΡersarum sub Νacho
ragane 2ο4, 3.
Valerianus, dux Romanorum sub
Νarsete 36, 17, 8ο, 6.
Valerianus , Ιmperator Romanus,
a Sapore captus et excoriatus
185, 5.
Vararanes primus, Ηormisdatis fili
us (273-276.) 26ο, 1ο. secun
dus (276-293.) 26ο, 1 Ι. et ter
tius, cognomine Segansaa (293
294.) 26ο, 12. 261, 4 ex ordine
sibisuccedunt in regnoPersarum.
Vararancs quartus, cognomine Cer
masaa, Saporis tertii filius
(387-398.) 263, 22. Τuintus,
- 1sdigerdis Ρrioris filius(419-439.)
266, 3.
Varni a Νarsete in foederatorum
numerum accepti 8, 59.
Venetiaa Gothistenetur 16, 2. Αla
mannorum et Francorumexerci
tus ibi pestilentia deletur69, το.
Verina Ζenonem Isaurum imperio
expellit 27ο, 15.
Vinearum (σπαλιώνων) descriptio
147, 15.
νοιίriΝ.nai se dedunt 37,19.
Ζabergan, Cotrigurorum Ηunno
rum dux, imperiumRomanum in
vadit 3οι , 6. contra Βyzantium
ducit 3ο2, 15. a Βelisario acie
victus recedit 322, 3. muneribus
a Iustiniano acceptis in patriam
revertitur 33ο, 2 1.
Ζamasphes, rex Persarum, dum Ca
badesfrater exsulabat(495-499.)
268, 9. 269, 17.
Ζandalas, armatae Νarsetis fami
liae praefectus 55, 16. 8ο, 4.
Ζeno Isaurus imperio Rom. pulsus,
mox restitutus 27ο, 12. 3ιο, ι 1.
Ζeno Βyzantinus , catalogo orato
rum adscriptus 291, 1. Αnthemii
vicinus, ab eo ludibrio habetur
292, 2τ. 294, 1.
Ζich, Ρersarum ad Iustinianum de
pace legatus 275, 12.
Ζiper, Μarcellini filius, miles Ro
manus 244, 14.
Ζirma, fluvius in Αraxianene (s. Αr
zanene) 272, 9.
Ζoroaster s. Ζarades , Οrmasdis
filius : 17, 6. eius aetas ignota
τ7, 8.
 ΙΝΙΟ ΕΧ

Ο Γ Α Ε Ο Ι Τ Α ΤΙS
Ι Ν

Α G Α Τ Η ΙΑΕ Η I s Τ ο R Ι Α S.

Ρocabula , φuίbus unum αsteriscum praefiαίrnus , Αgathίαe propνια

sunt : φuίbus duos , ιn Schneiderι Leαίco desίderantur.

Σy

Αanρω 41, 2ο. 88,2o. et αβελ
τηρία 14ο, 1. 224, 15. 253, Ι.
De varia scriptura vid. Cl. Has.
ad Leon, p. 193.
αβρώς, ώτος, ό, ή, i. Φ. άβρωτος
134, 16 ως της γης τον νεκρόν
διαφυλάττειν αβρώτα μη ανα
σχομένης,
αγαθόν, το, deus 15, 15. 158, 5
ή του αγαθού συμμαχία. 168, 5.
άγγων, ωνος, ό, pίlum Franco
rum (s../iαnciscα: v.Ducangium)
aor. 2. act. et med. αρείν, αρέ
σθαι. 144, 3 συνάροιο. 16ο, 14
αρoίμεθα. 2ο9, 18 αντάροι. 323,
6 άροιτο.
αιτιώτατος pro simpl. αίτιος ad
imitationem Τhucydidis (Ι, 79.
ΠΙ, 5ο.) 12, 12, 144, 9. 169,
12. 2ο2, το. 268, 4. 322, 6.
ακαρές substantivi loco seq. ge
mit. 246, 4 εν ακαρείχρόνου.
v. Ηemsterh. ad Lucian. Τ. 1.
p., 335. ed. Βip. 4

4, ι 1. ακμής, ήτος, 192, 16 προς νέους

θ%ιάος, ό, ή, sensu bono Αga
gathiae usitatum 3ρ, 9 αγέρω
χον ποιούμενοι την παράτα
ξιν. 59, 21. 122, 14, 145, 15.
153, 7 νίκην ευκλεά και αγέ
ρωχον.
αθρόον, subίto , Αgathiae valde
frequentatum 23, 2 ξυμβέβηκε
δε αθρόον όρπηκα μέγιστον
την κεφαλήν πατάξαι 35, 6, 39,
2ο, 41, 13, 43, 14, 44, το 45,
5. 46, 18. 61, 18. 67, 17. 68,
18 et passim.
αθρόος, ό, ή, subίtus 228, 1 μή
ουχί - των Περσών εισφοιτή
σεις αθρόους γενέσθαι.
άλλους και ακμήτας πολεμίους,
αλαζών, όνος, ό, ή, insigni vi
usurpatum 66, ι αλαζόνες
και ατάσθαλοι. 86, 9 αλαζών
και ατασθαλος, 22 1, 5 αλαζό
νες και μιαίφονοι.
αλέασθαι, αλεείνειν ex epicorum
usu 46, 15. 61, 15. 135, 8.
αλλά initio apodosis Αgath.,usita
tissimum ΙΙ, 5ει και μη πρό
τερον ες το ξυγγράφειν προή
γμαι - αλλ' έγωγε - αναδρα
μούμαι. 23, 8. 26, 17, 37, 5. 42,
6. 49, 1. 13. 75, 3. 85, 13. 91,
12.98, 2. ι ο3, 21. ι 15, 18. 132,
ιο. 138, 15, 139, 3 rell. w

αίρω , αίρομαι eiusque composita αλλά γάρ και pro simplici αλλά
4 το ΙΝΤ)ΕΧ
και 26, το ου μόνον τα Ρω
μαίων ληϊσαμένοις, αλλά γάρ δή
και αυτοί έτερα καταθήσομεν.
67, ι τ ου μόνον επισκεψομέ
νους τα πρόσω, αλλά γαρ και
- αμυνουμένους. 78, 22. Ιοι,
1ο. 1 ο6, 1 Ι. 15ο, 7. 186, 6. 195,
1ο. 198, 14. 2οι, 2. 2ο2, 12. 2ο8,
ι Ι. 252, 19, 3ο8, 21.
αλυω, dolere (Οdyss. ΙΧ, 398.) 123,
21 αλύειν και ολυφύρεσθαι.
dubίtare, 33, 13 αλύοντί οι και
γνωματεύoντι.
** αμάξελάτης, ου, ο, 76, 17, (f α
μαξηλάτης).
αμαρτάνω aor. 1. ημάρτησα 167, 18
τους πρότερον αμαρτήσαντας.
αμηγέπη et αμωσγέπως adverbia
Αg. usitatissima 7, 4, 33, 14.
127, 5. 188, 19, 21ο, 15. 221,
13. 232, 16. 283, 6, 3ο6, 19.
315, ιο.
αμφήριστος, ο, ή, i. φ. αντίπαλος
57, 19 άνδρε δύο επισήμω τε
και αμφηρίστω. 278, 1 τα με
γάλα και αμφήριστα γένη, 332,
18 ίσους τε και αμφηρίστους
τοίς Ουτριγούροις.
** αμφικυκλόω 15ο, 6 αμφικυ
κλωσαντες τώ πλήθει τον πε
ρίβολον.
άν coniunctio seq. optativo et in
«licat. 213, ι πολέμιος αν κρί
θείη -καν συστρατεύοιτο, κάν
ως εγγύτατα τώ γένει συνή
ΤΙΤ (ζί.
άν particula cum, indicat. futuri
αίο, 16 ούτω γάρ αν και ημίν
διανυσθήσεται το νενομισμέ
νον, 215, 5 σχολή γε αν βέβαιοι
διαμενείτε. 297,9 εύρήσεις γαρ
(ζ)y.
άν post particulas et pronomina
relativa sequente indicativo 8,
4 ως άν μοι άμεινόν τι έσται,
σφόδρα οι επεφρόντιστο. 32,
ιά όπερ άν ου πόρρω της
χρείας έδόκει. Ι 17, 12 εφ' ότω
δ' αν και ήνθησε χρόνω. 287,
13 άπερ αν έδόκει αυτούς, ε
χρησμώδουν. - seq. optativo
innumeris locis 7, 15 ως άν μοι
μή άπας ο βίος - αναλωθείη,
17, 19 ένθα αν μεγάλαι δυνά
μεις αναφανείεν. 18, 2ο, 27, 9.
38, 19, 43, 5. 57, 16. 72, 13.
92, 14.93, 6, 94, 16, 98, 3. 1ο6,
16 cet.
αναγκαίος, δ, ή, μtilis 6, 15 του
μεν αναγκαίου χάριν ου μάλα
πεποιημένα, άλλως δε ίσως
προσαγωγά και θελκτήρια. 7,
16 ως άν μοι ο βίος - τι φέ ζ
ροιτο και αναγκαίον, 297, ι 1
το ευπρεπές άμα και αναγκαίον.
299, 1 ι. 325, 1.
αναδέομαι (νίκας, τρόπαια) 46,
2o. 1 13, 1ο. 191, 15 et passim :
** αναδομέω 96, 1ο έως πάλιν ή
Βηρυτός ανεδομήθη. το 1, 18.
ανακαλέομαι, serνare 24, 8 συλ
λαβέσθαι του αγώνος και ανα
καλέσασθαι γένος πρόσoικον.
315, 2ο το σώζον και ανακα
λούμενον.
ανακωχή τινος (Τhuc.ΙV, Ά2ο6,
2.289, 3 ανακωχή του κινδύνου.
αναλέγομαι, legere, legendo dis
cere 13, 12 και ταύτα εκείθεν
αναλεκτέον, 96, 6 τους Ρω
μαίων αναλεξόμενοι νομους.
1o2, 6. ι 19, 3. ι 25, 3. 138, 12.
Υ143, 17, 19ο, 14. 2ο6, 8,
" -
αναμετρέομαι 255, 9 ου γαρ άμα
τω πλημμελειν και τας τιμω
ρίας αναμετρείσθαι πεφύκαμεν.
289, 1 ταύτα δε άπαντα ρητώ
τινιχρόνω ανεμετρείτο.
αναρριπίζω 292, 14 ατμός επήρ
το πολύς και ανερριπίζετο.
αναχαιτίζω, είferare 2ορ, 4 τους
ϊππους αναχαιτίζων οίς αν εμ
πελάσειε,
ανειμένα adverb, 52, 2τ ούτω πως
ανειμένα πολιορκούμενοι,
ανέχω, superare 186, και ως πολλώ
ανέχειν τα μεγέθη των πύργων
και υπερφέρεσθαι.
ανθρώπειον, τo, h, e, οι άνθρω
ποι 282, 21 το ανθρώπειον -
υπεξήεσαν των οικημάτων,
ανιμάω 148, 3 τόν, χούν ανεμώ
μενοι. 186, Ι τας ακάτους -
ανιμηθείσας,
ανοικισμός, ο, simpl. aedi/icαιία
2.
"inω 257, 3 ο Μαρσύας -
οικείω θεώ ανταυλήσας, Α
αντωπος, ό, ή, 45, 5 αντωπος
ηρέμα υποσχαζόμενος,
 GRΑΕΟΙΤΑΤΙS.
ιιπαγγελία, ή, praeceptum 5, 17
η ιστορία οιον καρυκεύουσα
τάς απαγγελίας τη ποικιλία των
παραδειγμάτων.
απεικός adverb. 2ο6, 15 ουκ απει
κός ουδε αυτομάτως et eadem
verba 26ο, ι 4.
απειλέω, υουεre ex usu Ηomerico
(ΙΙ. ΧΧΙΙΙ, 863.) 86, 3 χιμάρους
- τή Αρτέμιδι θύσειν απειλή
σαντιις.
απλοίς, ίδος, ή (Π. ΧΧΙV, 23ο.)
15ο, 1 o οθόνας και απλοίδας.
απλόω. part pf. το ήπλωμένον,
locus depressus 82, 18 εκ των
ϊππων υπερανέχοντες ευκο -
λώτατα ηδύναντο βάλλειν το
αφεστηκός και ήπλωμένον. 243,
13 εν τώ χθαμαλώ και ήπλω
μένω.
αποδιδράσκω. aor. 1. απέδρασα
126, 1o αποδράσειεν αν. 17 1, 5
αποδράσαντι 188, 19. 197, 18.
268, 12. 15.
αποικίζομαι, procul habίtare 23,
16 πορρωτάτω ετύγχανον απω
κισμένοι. 22 1, 6 τούτων ως
πορρωτάτω τοίς τρόποις απώ
κιστο. 296, 2ο πόρρω που της
πόλεως απωκισμένος,
απόμoιρα, ή, 51, 2 απόμοιρα των
Ψράγγων, 143, 13. 172, 3. 2ο3,
16. 237, 13. 28ο, 18. 3οι, 12.
αποπιμπλάνω (forma ep. Π. ΙΧ,
679.) 325, ι αποπιμπλάνοιτο.
απριάτην νοο, Ρούt. 254, 2ο.
αρίδηλος ό, ή, νοc. poèt. 1ο, 16.
32, 15, 46, 2ο. 58, 16. 78, 14.
84, 2ο. 92, 15. 96, 17. 123, 21.
153, 12. 2ο3, 4.
αστεμφής, ο, ή, voc. ep. 5, 13
ή μεν φιλοσοφία οΐα τις αστεμ
φ ής δέσποινα και αθώπευτος,
6ο, 16 ίσταντο αστεμφείς και
αδόνητοι.
άταρ partic, poèt. 131, 17.
ατασθαλία voc. ep. 247, 3.
ατάσθαλος , ό , ή , 4ο, 1ο 66, 1.
86, 9.
άτερος pro ο δεύτερος 266, 9
Ισδιγέρδη θατέρω.
αυτός pro ό αυτός i84, 13 ως μη
κατ' αυτά τοις πολεμίοις χω
ρήσαι. 2 13, 9 κριται αυτοί και
δυσμενείς και κατήγοροι, 27ο,
4Ι Ι
αι κατ' αυτόν h, e, κατά τον
αυτόν χρόνον. 334, το κατ'
αυτό τοις άλλοις γενόμενοι.
αυτό σε pro αυτού 14ο, 3 παρήν
δε αυτό σε. -
αυτού pro αυτόσε 6ο, 9 ου σφό
δρα πολλών αυτού αφιγμένων.
αυτουργός, ό, ή, h, e, δραστήριος
19, 13 γένος - αυτουργόν τα
πολέμια.
αφαυρός, α, όν, voc. ep. 96, τ7
συναίσθησις - ελαχίστη και α
φαυροτατη. 1
βαραθρώδης, ώ, ή , ι 14, 3 ψυχή
άδικος και βαραθρώδης.
βατός, ή, ον, 229, 15 παντί τώ
βουλoμένω βατόν και προσή
ΖΟ)'.
βεβηκέναι, permanere 16ο, 5 ο βε
βηκώς επί τοις πρότεροις. 224,
1ο επί τών αυτών αει βεβηκέ
ναι. 296, 15 εν τώ ασφαλεί
βεβηκέναι,
βεβηκώς, υία, ος, certus, firmus
266, 14λογισμώ στερρώ και
βεβηκότι ου μάλα εχρήτο. 329,
18 του προμηθούς και βεβη
κότος- του τρόπου.
βούβαλος, ό, 22, 1ο.
βoύπαις adiective 95, 7 υιούς εί
χε τέτταρας βούπι αιδας ήδη και
θαρραλέους,
"βώμαξ i. Φ. βωμολόχος (v, Suid.
s. h. v.) 13ο, 2 ι ο βωμαξ εκεί
νος και έμπληκτος,
* γεγωνός, compar, γεγωνότερον
2ο8, 12, γεγωνότερόν τις την
επιστολήν διεξήει.
γηροκομέω 95, 5 Χιλδίβερτος εν
θυγατράσιν εγηροκομείτο.
γλωχίν, ή, voe. ep. (Π. ΧΧΙV, 274.)
327, 13, την παρατεινομένην
της θαλάττης γλωχίνα.
γνωματεύω 33, 13 αιλύοντί οι και
έκαστα γνωματεύοντι έδoξεν.
43, 19 κατασκόπους - τους
γνωματεύσοντας τα βουλεύμα
τα των πολ. 69, 3 κατά σφάς
γινόμενοι και γνωματεύοντες,
138, 13, 23ο, 3. 313, 1.
γωρυτός, ό, (Οd. ΧΧΙ, 56.) 2οα,
22. γωρυτούς βελών,
δαίμων, ο κακός, 114, 4 την ψυ
χήν - τώ κακό δαίμονι ανει
μένην,
4 Ι2 ΙΝΙΟΕΧ
δε initio apodosis Αg. usitatissi
mum 1 Ι , 7 όπ όσα ούπω ετέ
ρω τω εκ πεπόνηται, ταύτα δε
οικείον ποιήσομαι έργον. 12,
2 τους Περσικούς πολέμους,
οπόσοι δή-πεπολέμηνιαι, τού
τους δε - άριστα αν διαγνοίης.
47, 17. 59, 15, 65, ιο. 75, 9
ct multis aliis locis.
δε tertio vocabulo postpositum
19, 4 ουκ άπο τρόπου δέ μοι
είναι δοκεί.
** διαθέρω i. Φ. διαθερμαίνω 292,
13 του ύδατος διαθερομένου.
διαιτάω τινί, ίudicare de αliquo
212 , 16 ουδε ως ομοφύλοις
μετ' ευνοίας διαιτητέον αυτοίς.
299, 8 εμοί δε διαιτάν εκατέρα
δόξη - ουκ εγχειρητέα.
διαπληκτίζομαι 128, ι εν τοις
των βιβλίων ήμενος πωλητη
ρίοις διεπληκτίζετο και εμεγα
ληγόρει.
διαπρύσιος, ο, ή, voc, poèt.179, 5
τορόν τι εμβoήσας και διαπρύ
σιον, 23ο, 19 τορόν τι μάλα
βοώντι και διαπρύσιον.
* διατρίζω 292, 18 όσον διατε
τριγέναι τα ξύλα,
διαφθονέω 49, το το λίαν δια
φθονείσθαι πεφεύγαμεν,
διάχαίνω 135, 2 ι αμφί ταύτα τα
ξένα- τών ακουσμάτων διακε
χηνότες. 284, 23 προς ταύτα
δή τα περιττά - ποικίλματα
πέρα του μετρίου διακεχηνότες,
δικηγόρος, ο, 295, το υπό του
εναντίoυ άτε δικηγόρου κατα
ρητορευόμενος,
διωλύγιος, ο, ή , 4ο, 5 φθέγμα
θρηνώδες και διωλύγιον.
δονέω 76, 5 τά της Ιταλίας πο
λίσματα μετέωρα ήν άπαντα
και δεδονημένα.
"εγκαινις, ίδος, ή, (Οdyss. V, 254)
325, 23 ξύλα ιθυτενή καθάπου
ζυγα και εγκαινίδας ύπερθεν
κατά το εγκάρσιον ενθέντες,
έκατι saepissime pro ένεκα 5, 4.
47, 2. 55, 5, 65, 22. 73 , ι 1.
85, 14. το4, 6. ι 18, 16. 121, 8.
125, 9. 132, 1 ι. 138, 12. 153,
13. 247, 21. 252, ι Ι. 261, 3.
εκδειματόω 287, 14 τους πολ
λους εξεδειμάτουν.
εκείσε, αd mortuos 4, 5 αποβιου
σι αυτοίς και εκείσε οίχομένοις.
287, 5 την αληθεστάτην βάσα
νον -εκείσε ελθόντες εισόμεθα.
εκείσε pro εκεί 137, 2 ως εκείσε
τoλοιπόν βιωσόμενοι. 14ο, 22
εκείσε μενούντα. 2ο4, 5 ώς ε
κείσε διαχειμάσων. 2ο8, ι ταύ
τα και τους έν Βυζαντίω αστούς
καίτοι θαμα εκείσε γιγνόμενα
καταπλήττει. 217, 4.
εκκρεμής, ό, ή, 34, 2ο άπαν το
τείχος εκκρεμές τε ήν και μες
τέωρον. 134, 5 τού πώγωνος το
λίαν εκκρεμές. 172, 9, 177, 2ο.
εμφορέω τί τινος 15, 18 πολέ
μων τε και ταραχών άπαντα εμ
φορούσιν.
εν pro ες 236, 21 χώραν παρέ
σχον εκείνω εν τω έρύματι σχο
λαίτερον αποκομισθήναι. 293,
1. 298, 3.
εν pleonastice positum 1 1ο , 2ο
εν ενί μόνω των είκοσι πλείονα.
263, 2 ι εν έτεσι πέντε το οι
κείον ηρίθμησε κράτος, εν δι
πλασίοσι δε τούτων cett. 3ο2,
13 γή - κάρπιμος . καν τοις
αναγκαίοις διαρκεστάτη.
ενδάπιος, ία, ιον, 96, 3 όμιλος
ενδαπίων και ιθαγενών ανδρών
ενδημέω h, e, εν τώ δήμω φέρε
σθαι 287, 1ο τερατείαι ενεδή
μουν ευθύς και παράλογοι
προαγορεύσεις.
ενδίδωμι cum gen. 95, 12 ο
πρεσβύτης εκών ενεδίδου του
κλήρου.
ενειμένος secundum formam per
fecti epicί επιειμένος 8ο, 13
θώρακας ποδήρεις ενειμένοι
και κράνη καρτερώτατα. 2ο6,
6 χλαμύδα ενειμένος.
ενριζόω 245, 14 ώσπερ εν γίi
ενερριζωμένοι.
* εντροπόομαι 326, 19 πτυα ως
πλείστα τους επικαλαμίσι εν
τροπωσάμενοι.
ενωραϊζομαι 123, 3 τώ βασιλείω
θώκω ένωραϊζεσθαι και ιζάνειν.
επειδαν c. optat. 75, 9 επειδάν
τούτο εσίδoι ο Φράγγος, 8ο, 8
επειδαν εισβάλλοι εν οι πολέ
μιοι. ι 14, 1 1 1 48 , Ι. 193, 22.
244, 9.
 GRΑΕΟΙΤΑΤΙS.
επέρπστος ο, ή, 3οα, 9 ακαλλές
και ουδέν οτιούν έπέραστον
έχον.
επί c. dat. i. Φ. περί c. gen. 131,
1 1 ή επί τω κρείττονι δόξα,
17ο, 3 eadem verba. 297, 7 τα
επί τώ νεώ ειρημένα.
** επιθρυλλέω 66, 16 εκείνοι
αυτόν εθώπευον βασιλέα σφών
επιδείξειν επιθρυλλoύντες,
* επικαλαμίς, ίδος, ή,326, 18. v.
εντροπόομαι,
επικάμπιος, ο, ή, 82, 13 επι
κάμπιον εμπροσθίαν (ως αν οι
τακτικοί ονομάσαιεν) την φά
λαγγα καταστήσας.
**επικολπόω 188, 15 τα κέρα ε
πικολπώσαντες,
επιπροσθέω , part, το επιπρο
σθούν, φuίcφuίd superne alicuί
rei immϊnet 82 , 18 το ήπλω
μένον και ελεύθερον του επι
προσθούντος 97, 12 τώ μή δια
πνείσθαι - το επιπροσθούν
άπαν σαλεύειν. 283, 5 χωρίον
ύπαιθρον - και παντάπασιν
ελεύθερον του επιπροσθούν
Τ0ς,
επιχωρέω τινί τινος 124, 3 ξυγ
κατακλίναι οι την γαμετήν και
της ευνής επιχωρήσαι.
επιχωριάζω τι 48, 18 ο Φούλκα
ρις άτε δή βάρβαρος και το
προπετές επιχωριάζων.
ερημόνoμος, ό, ή , ι 18, 1ο των
ζώων οπόσα άγρια και ερημό
νομα.
ες in tempore definiendo 19, 2
ες εκείνο του καιρού τρεις αυ
τοίς ηγεμόνες ετύγχανον όντες.
54, 17, 134, 1 1 εις το περίορ
θρον αναστάντες,
ες pro εν 3ο, 17 τα ες Τουσκίαν
πολίσματα. 5ο. 13 τα ες Του
σκίαν άπαντα. 53, 3 οι ες τα
εταπύργια φαινόμενοι. 59, 18
ήστο ες υπερώόν τι δωμάτιον.
69, τ ι ες Κένετα την πόλιν
ηυλίζοντο. 146, 16 οι ες Ονό
γουριν Πέρσαι. 174, 12 ουδε
ανεξόμεθά σου μέλλοντος ες
τόδε και σκηπτομένου.
ες, φuod αttϊnet ad 65 , 6 έτερα
εκείνοις ες τούτο δοκεί. 1 16, 5
ούτε περί τάς ταφάς, ούμενουν
4 13
αλλ' ουδε ες την τής ευνής παρα
νομίαν.
ες ό, τι cum superlativis 16, 1α ες
ό, τι μάλιστα διαρκεστάτην. 31,
14 34, 16.59, 1 Ι. 126, 2ο. 198,
2. 26ο, 7. 325, 19.
"Εσπέρα, ή, imperium occidentale
27ο, 21 Μέπως ο της Εσπέρας
βασιλεύς. 312 , 1 1 οπόσα δή εν
Εσπέρα ετύγχανε διανύσας, ubi
fort. artic. τή ante Ε. inseren
dus est.
ευ ποιών adverbii loco insertum,
φuod bene.factum 28, 7. ή των
Φράγγων αυτούς επιμιξία ευ
ποιούσα και ες τόδε μετακο
σμεί 97 , 19 έπει δε ήδε ή δόξα
ευ ποιούσά επεφώρατο. 273,
18 παρέσχον ευθύς εύγε ποι
ούντες. 288, 2 εψεύσατο όμως
ευ ποιούσα εκατέρα μαντεία.
** ευεπίστροφος, ό, ή, 296, 12
(ό κύκλος) γέγονεν εντεύθεν ι
θύτερος και ευεπίστροφος,
**ευόμαλος, ο, ή , 182, 16 τα
πεδία ευόμαλά τε και αγαθά
ενστρατοπεδεύσασθαι.
ευωχέομαι της ελπίδος 61, 13.
3o2, 16.
εφετός, ή, ον, 78, 2ο εφετόν εί
ναι έφασκε τους κεκτημένοις
τους σφετέρους δούλους ή βού
λονται μετιέναι.
ζημιόω. ζημιουσθαι την ψυχήν,
ad imitationem logi Ν. Τ. (Εν.
Μatth. 16, 26, τί γάρ ωφελείται
άνθρωπος, εάν τον κόσμον ό
λον κερδήση, την δε ψυχήν αυ
τού ζημιωθή;) 165, 2 ι τί δε
κερδανούμεν άπασαν την Περ
σίδα προσλαμβάνοντες, τας δε
ψυχάς έζημιωμένοι;
ηλίκος , adiectivis subjectum
53, 14 μεγάλα ήλίκα. 1οι , 4
θαυμάσιόν τι ηλίκον. 255, 2
ποινάς μεγάλας ήλίκας. 281,
22 σεισμός μέγιστος ηλίκος,
29ο, 18 θαυμάσια ηλίκα δημι
ουργήματα. 295, 1ο, σφόδρα
περιφανή και θαυμάσιον ηλί
, κον, -
ήμαι. aor. Ι. pass. ήσθην 269, 19
μεθείναι μάλλον έγνω την βα
σιλείαν τέτταρας ενιαυτούς ή
σθείς εν αυτή,
414 ΙΝΙΟΕΧ
** ημιάγρυπνος, δ, ή, 246, ι 1.
ήν cum indic. 217, 12 ήν τι πα
θείν υπέρ υμών έδει.
ήν cum optat. 32, 2 ήν τις επίοι.
89, 15 ήν τις υμάς της μετα
βολής αιτιώτο. 92, 8 ήν τις επ'
αυτούς ίοι. 332, 17 ήν τις αυ
τους ίσους - αποκαλέσοι.
ηρέμα, paullatim, ab Αg. saepissi
me nulla fere vi insertum 5,
2ι λανθάνει, ταις ψυχαίς ηρέ
μα τας αρετάς εσοικίζουσα 34,
δ. 45, 5 αντωπος ηρέμα ες τα
οπίσω υποσχαζόμενος. 81, 18.
82, 12. 93, 2ο. ι oo, 5. ι ο6, 8.
1 : 1, 11, 144, 2ο. 152, 21. 173,
14. 179, 1. 188, 15, 197, ι τ et
passlm.
θάκος , ό , regίum solium 269,
17 ο Ζαμάσφης έκών απέστη
του θάκου. 2ο6, 5 legitur θώ
27 Ος.
θαμίζειν τινι, operam dare alicuί
reι 6, 2ο εμοί μεν ουν τοίσδε
θαμίζειν έδόκει.
θαμινός, ή, ον, 4ο, 4 οιμωγαι ή
κούοντο θαμιναί.
θεοείκελος, ό, ή, voc, poέt. ι 14, 8
την ψυχήν άγανται ως λίαν α
ρίστην και θεοείκελον.
θεσπέσιος, ία, ιον, voc. ep. I 15, 8
άριστον και θεσπέσιον. 128, 13
ζητήσεως θεσπεσίας, 146 , 22
Στεφάνου του θεσπεσίου ιε
ρόν, 4 κατά το μάλλον formula Αg usi
θητικόν, το, (ν. Ηas. ad Leon.
238. D.) 8ο, 5 του θητικού και
οικετικού όσον ουκ απ όλεμον,
175, 1 οι δορυφόροι και οπό
σον άλλο αυτώ θητικόν είπετο.
252 , 14 οπόσον παρήν θητι
κόν τε και δούλον.
ιθαγενής, ό, ή, indigena 56, 21
τους γούν εκ παλαιού οικήτο
ράς τε και ιθαγενείς το ανέκα
θεν ηγεμόνας, 65, 2 όσοι αυ
τών Φράγγοι ιθαγενείς ετύγ
χανον όντες, 96, 3 πολύς όμι
λος ιθαγενών τε και ενδαπί
ων ανδρών, 12ο, 15 Πέρσης
ών ιθαγενής. 237, 14 ιθαγε
νές και επιχώριον. 3oo, ι 1.
ιστάω et composita ( de forma in
άω saepe ab Αgathia praelata ν.
Ηas. ad Leon, p. 265. Β.) 5, 18
παριστώσα. 163, 18 μεθιστάν.
181 , 22 καθιστώντι. 316, 2
διανιστάν.
καθαιρέω fut, καθελώ 269, 5 έ
στειλεν αυθις τότε αντιστα
τούν καθελούντα και - ανα
κτήσομενον.
και δη saepissime insertum 14, 9
εφ' άπερ και την αρχήν ώρμή
θην ιέναι, και δη επί ταύτα εί
μι. 3ο, 13 ως αυτίκα μάλα ες
την Ιταλίαν καί δή εμβαλούν
τες. 58, 22 εφ' ά ώριμηντο την
αρχήν και δη επί ταύτα ιέναι,
9ί, το. 1ο9, 11, 126, 2 ανά τα
πρότερα και δη επανήξω. 169,
1ο. 223, 4, 238, 5. 29ο, 22. 317,
16. 32ο, 1 ι.
και o et και δς valde usitatum pro
και ούτος 23, 19 ή δοντο μεν
και οι τώ νεωτερισμώ. 56, 16
ως αν και οι διαχειμάσοιεν. 58,
2 έστελλεν και τους όπη άριστα
ήμελλον διαχειμάζειν. 65, 4 άτε
δή τα ορθά και οι του κρείττο
νος πέρι νόμιμα προσεέμενοι
85, 6 παρήν γάρ και δς εν τή
μάχη. 91 , 21 αλλ' ήδη και τοίς
ουκ ες μακραν επιπεσούνται.
το 1, 17. Ι ιο, 9. 178, 2ο, 234,
8. 245, τ.
καρηβαρία, ή, 17ο, 2ο ενίοις απο
πληξία ενέσκηπτεν και ετέροις
καρηβαρία.
tatissima 9., 19 τα - αγαθά
κατα τό μάλλον εξαίρειν 15,
6 ουκ αν άλλο τι εύροις εν τή
δε κατά το μάλλον αναγεγραμ
μένα. 49, 13, 135, 18. 14 1, 9.
152, 4. 189, 15, 284, 1 ι. 286,
ιο. 3 16, 13.
** καταβομβέω 64, 4 αναγκάζων
- θαμά τη σάλπιγγι κατα
βομβείσθαι το ενυάλιον επη
χούση.
κατευναστήρ, o, servus cubicula
rius 55, 18 τομίαι κατευναστή
ρες.
κιγκλίς, ίδος, ό, vulg, gen. femin.
55, 15 εκ των κιγκλίδων και
τής εν τούτοις επιμελείας,
κλίμα, τό, 282, 7 και μάλιστα
εν τω κλίματι δήπου τώ ογδόρ»
καλώς είχεν, όπερ, oιμαι , εκ
 GRΑΕΟΙΤΑΤΙS.
του Ευξείνου πόντου παρά τοίς
" ταύτα σοφοίς επικέκληται.
* κλινοστρόφιον, τό, instrumentum
ιοrtorum 2ο6, ι 3.
κοκκοβαφής, ό, ή, 172, 4 πέδιλα
κοκκοβαφή, calcei rubrι regum.
κρατέω τι , tenere 3ο, 3 ήσαν
δε o2 και σαρίσσας έκράτουν.
κρείττον, τo, deus 49, 18 συνα
γωνιείται το κρείττον ημίν.
65, 4 τα ορθά τού κρείττονος
πέρι νόμιμα. 79, 9. 128, 3. 131,
1 Ι. 158, 3. 1ο. 165, 18. 168, 19.
17ο, 3. 182, 6. 188, 1 Ι. 255, 5.
288, 4. 299, 6, 314, 18.
κροκάλη, ή, voc, poèt. 67, 16 εν τώ
αιγιαλώ τού Ιονικού κόλπου
και τη κροκάλη,
** κρύπτιος, ία, ιον, 32ο, 12 εκ
τών κρυπτίων αναθoρόντες.
κωμυς, υθος, ή, 325, 21 καλά
μους - αθροίσαντες - και -
ξυνδησάμενοι κωμυθας πολλάς
απειργάσαντο.
κωπητήρ, ήρος, δ, 326, 12 κω
πητήρας εφ' εκατέρα πλεύρα -
εμηχανήσαντο.
λόγιμος, η, ον, ut videtur i. φ.
λόγιος 97, 6. "
λυθρον, τo, v. ep, 65, τα λύθρω
τα τεμένη, περιερβείτο.
λυκαυγές, το, 248, 7
** μεγαλοβόας, ου, 2ο6, το κή
ρυκες μεγαλοβόαι.
μέμνημαι c. accus. 14ο, 19 εκεί
να - μεμνημένος,
** μεταστροφάδην 32π, 15 φεύ
γοντες οίδε οι βάρβαροι μάλλον
αμύνονται μεταστροφάδην επι
τοξεύοντες.
μηχανάομαι 157, 8 μετά πραότη
τος δολεράς και ομιλίας μεμη
χανημένης (simulatα familiari
ίds.
μιμολόγος, ο, 13ο, 3 οι γελωτο
ποιοι και μιμολόγοι.
νηφαλέος, α, ον, 7ο, 18 πυρετώ
μεν πιεζόμενοι, νηφαλέοι γε
όμως, et νηφάλιος, ία, ιον, ι 14,
τι έμπνοι έτι και νηφάλιοι.
δδύνη, ή, aerumnae 252, 6 τάς
των θεραπόντων στέγειν οδύ
νας.
οικείος, εία, είoν pro pronomine
possessivo 44, 5 απολεξάμενος
415
εκ., των οικείων στρατοπέδων
τους ευθαρσείς. 65, το άπαντα
οικεία κτήματα εποιούντο. 7ο,
12. 78,, 14. 95, 1 ιες αυτόν τε
και τους οικείους παίδας, 109,
5. 1 15, 12, 12ο, 1. 12 Ι, 9. 152,
2ο. 163, 2. 184, 9, 194, 9, 2οι,
ιο. 238, 16. 257, 14. 266.
9. 281 , 13, 31 Ι , 2ο, 321 , 3.
334 , 2.
οίκοθεν eadem significatione 266,
17 ου τοσούτον τη ρώμη των
δυσμενών οπόσον τη οίκοθεν
ακοσμία. 325, 8 αυτός οίκοθεν
τώ επιβόλω της φύσεως ευστο
χώτατα διεγίγνωσκε το συνοί
ΟΟ Αν.
ομιλία, ή, comiίας 157, 8. v. μη
χανάομαι,
ομολογία, ή, 51, 13 που ή των
τοσούτων τροπαίων ομολογία ;
(laus ab omnibus praedicata).
12ο, 18. ή ανέκαθεν του βασί
λείου γένους ακραιφνής ομο
λογία (successίο).
δρσοθύρα, ή, (Οdyss. Χ, 126.)
176, τ.
δού ούπω, ίαmiam (Τhucyd. IV,
125.) 79, 16 ως και αυτών όσον
ούπω παρεσομένων. ι ο6, 21.
151, 22, 179, 7. 192, 14. 2 15,
18, 319, 14.
ούπερ pio oίπερ ο26, 8 ουπερ
ημάς άγουσα φέρει.
ουρία, ή, εξ ουρίας metaphor, 38,
2 εξ ουρίας αυτώ πάντα έθει
ούτε pro ουδε 216, 18 και το δή
πάντων παρανομώτερον, ούτε
την επιστολήν επιδείξαντες,
ούτω cum superlat. 7, 1 ι έργα
ούτω μέγιστα. 126, 14 ούτως
αυτόν άριστα έχειν παιδείας,
ούτω δή τι saepe pro simpl. ούτω
33, 4 ούτω δή τι δυνάμει των
πολλών περιήν. 61, 15 ούτω
δή τι εγγύτατα του αληθούς.
79, 9. Ι Ι 7, 9, 125 , 6, 154 ,
2ο. 198, 8. 21. 246, 9, 289, 9.
3ο4, 15,
ούτω παρασχόν, ούτω ξυμβάν,
ούτω ξυνενεχθέν, φuum res itα
Jerreι 99, 9 και εν τήδε τη
νήσω, ούτω παρασχόν, - κα
τάραντι. 123, 17. 133, Ι. 146,
6. 171, 8, 178, 2. 193, 17, 194,
416 ΙΝΙΟΕΧ
13. 224, 18, 226, 4. 237, 9. 265,
21. 298, 16. 3ο4, 14.
οφθήναί τινι, υίderi 48, 16 ουκ
αν ημίν οφθείη τηλικoύτo δει
νόν.
παλαμναίος, adiect. 2ο7, 6 τό
παλαμιναίον ξίφος.
παλιγκάπηλος, ό, 254, 12 μετα
βολεύς και παλιγκάπηλος,
παλίωξις, ή, voc. ep. (Π. ΧV, 69.)
61, 22. 151, 15.
πανσυδει 14, 12. et πανσυδι 46,
13. 55, 9, 146, 16.
παρά c. dat. vi causali 6, 12 ε
πιγράμματα χύδην ούτωσι παρ'
ενίοις υποψιθυριζόμενα. 32, 19.
264, 17 παρ' οίς τα της Αρκα
δίου τελευτής απεμνημόνευται.
282, 8,
παραβομβέω 51, 9 τοις τοιούτοις
δεινοίς πανταχόθεν παραβομ
βούμενοι - κοντο. 1 κροστόλια και προέμβολα εκμι
παραπλήξ 7ο, 6 παραπλήξεγε
γόνει και ελύττα,
παρεξειρεσία, ή, (Τhucyd. IV, 12.)
326, 12 κωπητήρας και οίον
παρεξειρεσίας αυτομάτους.
** παρευναστήρ, ο, 175, 6 κατα
κτείνουσι προτέρους τους πα
ρευναστήρας των θεραπόντων
(quί proαϊme iacebant).
πελιδνόω 286, 14 καθαπερ οι
στιγματίαι των οικετών τους α
δικήμασι πεπελιδνωμένοι.
πεποιθέναι επί τινι 2ο9, 5 το
μηδαμώς εφ' ότωούν βεβαιότα
τα πεποιθέναι. 3ο6, 2ο εφ' ε
αυτώ πεποιθέναι, 332, 16.
** περιαύλισμα, το, 235, 13 εν
υπαίθρω τινι περιαυλίσματι ε
τύγχανον εσκηνημένοι,
* περιβύω 292, 4 αυλούς σκυτί
νους περιβαλών - ώς άπασαν
την στεφάνην περιβεβύσθαι.
** περιελιγμός, ο , ι τ 1, 17 καμ
πάς και περιελιγμούς,
** περινόστησις, ή, 76, 2 των
σρατηγών ανά τά πλήθη περι
νοστήσεις.
πιλέω 285, 5 τω θανάτω πεπι
λημένος,
πλέον i. q.νulg, μάλλον 14ο, 1 πλέ
ον επεκάλει τώ Βέσσα. 152, 4
οι δε Πέρσαι πλέον εδίωκον.
155, 3 ήν λέγειν δεινός πλέον
ή κατά βαρβάρους. 174,4 πλέον ή
ες την δόκησιν επιρρωσθέντες.
287, 3 έλεγχος του πλέον αι
δίκου.
πολύς, δ, 256, 18 Σαπώρη ε
κείνω τώ πολλώ. 264, 8 Ισδι
γέρδης ο πολύς παρά Ρωμαί
οις, και περιλάλητος,
πρανής, ό , ή, praeceps de loco
35, 8 πύργοι ες το πρανές εξ
εκυλίσθησαν, 68, 2 κατά του
πρανούς υποφερόμενοι. 245, 2ο
πέτραν αν κατά του πρανούς
εξεχύλιον, sed πρηνης pronus
de homine 39, 16 κατέπιπτον
πρηνείς εκείνοι, 45, 13 έπεσε
πρηνης επί της ασπίδος, 7ο, 9
νύν μεν πρηνής, νύν δε επί θά
τερα κατέπιπτεν.
"πρoέμβολα, τά, rostra navium,
ut videtur, 326, 1 ι ώσπερ α
μησαμενοι.
προς c: gen. e re alicuίus (v. Ηas.
ad Leon, p. 198.) Β. 34, 4 Ναρ
σής προς αυτού είναι οιήθη.
46, 9 ώοντο ου προς αυτών εί
ναι. 57, 9, 251, 3, 273, 18. 327, 8.
** προσκαθεδρία, ή , 93, 3 ασχάλ
λοντες επί τή των Ρωμαίων
προσκαθεδρία.
προτεμενίσματα, τα , (Τhucyd. Ι,
134.) 297, 1 1.
προτερέω c. accus. 25, 19, 183,
13. περί πλείστου εποιούντο
προτερήσαι τους πολεμίους,
προτροπάδην 61, 1 προτρ. ανα
χωρείν. 241, 9.
** προφυλακή, ή, 256, 4.
πρώτιστος, η, ον forma poύt. 14 Ι,
3 ήν εν τοις στρατηγοίς πρώ
τιστος αυτός. 258, 1ο.
ραθυμέω τινά, passiv. πεBligί
32, 19 ήν ου τών ερραθυμη
μένων παρά τω Μαρση.
βαχία, ή, rupes in mediα terra
24ο, 8.
ροχθέω voc, poύt. 31,6 ροχθεί το
ρόθιον.
ρυτίς, ίδος, ή, 95, 7 ες πρώτην
ρυτίδα εγεγηράκει.
σιγής επιστάται αμφί τον βασι
λέα (sίlentiarii) 297, 2.
σκιατραφής, ο, ή, 3ο, 7 ανδρά
ριον θαλαμηπόλον σκιατραφές
 GRΑΕCΙΤΑΤΙS.
τε και αβροδίαιτον (Suid. s. v.
ανδράριον).
** Σκριβώνες, οι , 17 1, 9 οι αμφι
τα βασίλεια δορυφόροι, ούς δή
Σκριβώνας ονομάζουσιν.
* σπαλίων, ο, υίneα 147, 15. 195,
5. 248, 23.
σπάνιος, superlat. σπανιαίτατος
283, 4. sed 288, 8 forma legi
tima σπανιώτατος legitur.
στέγειν 252, 6 τας των θερα
πόντων στέγειν οδύνας,
συμφράσσομαι, conspirare(si scri
ptura vera) 268, 4 συμφραξά
μενοι άπαντες και διαναστάν
τες. " -
συρρασσω c dat. 6ο, 12 συρρά
ξαι τοίς πολεμίοις. v. Βekker.
Αnecd. Ι. p. 174. ubi hic locus
ab οι δε Ρωμαίοι usque ad ώ
οντο exscriptus legitur.
συσκέλλω, σύσκλημι, ut videtur,
95 , 3 συνεσκληκέναι οι άπαν
και διατετήχθαι το σώμα. Βek
Κer. Αnecd. Ι, 3ο4. συνέσκληκεν,
συμπέπηγεν.
σφαγή , η, υulnus 162 , 18 τους
πλήξαντας και την σφαγήν ταις
χερσίν επενεγκόντας. Sed. 159,
ί επιδεικνύς την σφαγήν και
\ -
το στήθος και τον αυχένα du
Dium videtur, gutιurne signifi
oet an νulnus.
** σχολάριοι, οι, 31ο, 2. v. Ind.
Ηist.
ταύτα άρα, ταύτα τοι, propιereα
18, 17, 46, 14. 85, 2ο, 122, 13.
3ο8, Ι.
** ταχυδαής, δ, ή , 35, ι ό, τι της
ύλης ταχυδαές και αύον.
τίθεμαι τινι , assentirι αlicuί 58,
ι οίς και Ναρσης θέμενος του
τόν γε αυτοίς εφίστησι στρατη
γον.
τιμαλφής, ό, ή, voc. ep.93, ι χρη
μάτων τα τιμαλφέστατα,
"τολμητίας, ο, 21, 1 τολμητίας
ες τα μάλιστα και ταραχώδης,
77, 14, 266, 12,
τολύπη, ή, filum laneum 325, 21
ξυνδήσαντες καλωδίοις τε και
τολύπαις.
τώ τοι άρα, ίtαφue, formula Αg.
usitatissima 1 19, Ι. 185 , 12.
234, 9. 245, 21.329, 22.
Αgathία".
417
ύλη , ή, (materies terrenα tan
φuanι υίtiorum causα ) . oo, 1α
τούτο δή το της ύλης χωρίον
ποικίλα παθήματα υποδέχεσθαι
πέφυκε. 293, 22 τών της ύλης
αμαρτημάτων.
υπερβάθμιον πόδα τείνειν pro
verbium 128, 7.
* υπερκέρωσις, ή, φ. vulg, υπερ
κέρασις 84 , 1 1, 32ο, 19.
υπήκοος , ή , simpl. pro imperio
Ηρmαno 21 Ι , 7 ανατετράφαται
τα Κόλχων πράγματα και δι
ερρύη, αληθέστερον δε τα κοι
να , είγε μέρος τι και ημείς
ουκ ελάχιστον της υπηκόου
τυγχάνομεν όντες. 233, 15 έως
έτι διά της υπηκόου πορεύοιντο.
υποθολόω 295, 5 υποψία υπο
θολούσα το λογιζόμενον,
υποτονθορύζω 219, 12.
υφαίνω 97, 8 αι οικοδομίαι υφ
ενί υφαίνονται λίθω.
υψαγόρας, ο, voc. ep. (Οd. Ι, 385.)
79, 1.
**ύψηγόρος, δ, ή, 177, 14 ήν
γαρ αλαζών και υψηγόρος,
** φαιδροείμων, ό, ή, 31ο, 5 α
στικοί τε και φαιδροείμονες,
φασκώλιον, το , 255, ι μεστον
ποιών το φασκώλιον.
φθάνω, fut. φθάσω 214, 1 ι ουκ
αν φθάσοιτε.
φθάσας, ασα, αν , praeteritus,
valde usitatum 91 , 8 μείζονα
των φθασάντων τα έσόμενα,
141 , 22 τού φθάσαντος πέρι.
157, 5. 163, 4. 239, 1. 27 ι, 23.
31 1, 18. 3 13, 15.
φρικώδης, ο , ή, 2o7, 18 του ο
λέθρου φρικωδέστερον επιγι
γνομένου. 281, 1. 284, 9.
φύσαντες, οι, parentes 285, 19.
χαράσσομαι 18ο, ι ήδη δε του
όρθρου χαρασσομένου. 3ο3,
τον μεταξύ πόρον στενώτατον
όντα και ου μάλα τραχεί κύ
ματι χαρασσόμενον.
χρόνος, δ, annus 12 , 6 πολλοίς
ύστερον χρόνοις.
ωδίνω τι, inprimis frequentatum
6, 18 αι ψυχαί λίαν επαφρό
διτα ωδίνoυσι. 15, 2ο μυρίαι
άλλοι ωδίνονται κήρες, 17, 22.
2 τ., 3. 164, 4, 218, 5. 228, 17.
27
 418
ωθιασμός, δ, bis in cod. Rehd.
legiίur pro ωθισμός, fortasse
non temere : 3ο8, 17. 328, 14.
ώσπη 1ο, 17, 29, 2ο. 73, 16, 2οι,
1. 231, 6, 264, 1ο, 265, 17.
287, 6,
Αrticulus praeter usum σmissus
14 , 12 ανακαλεσάμενος τας
δυνάμεις και (τον) πόλεμον,
Αugmentum illegitimum 16, 4 ω
μοσμένος pro όμωμοσμένος. 41,
17 et 78, 19 ανηνόμην pro η
ναινόμην. 54 , 6 εξεπολιόρκητο
pro εξεπεπ. 235, 7 προδεδιή
γηται et 296, ι 7 εκδεδιήγηται
pro προδιηγ. et εκδιηγ. Ιn cod.R.
augmentum interdum abiectum
est: 91, 1ο, 1 ιο, 9 et 143 , 19
παρασκευασμένος. 132, 14 ψεύ
σθησαν. 2 Ι Ι , ι θεραπευκέναι.
Collectiva singularia sequente
praedicato ubique fere plurali
16, 14 πρόσoικoί εισι το γέ
νος τ. Φράγγων. 18, 6 ιδόν
τες αλλήλους ή πληθύς. 2ο, 7
τό γε υπήκοον περίτροχα κεί
ρονται. 2ο, 16. 34 , 17. 51, 2.
57, 19, 65, 6, 79, 4. 81, 4, 91,
18. 1 1ο, 8. Ι 12, 18, 145, Ι 1.
147, 5. 151, 21. 178, 15, 183,
19. 191, 3 rell.
Coniunctivus futuri bis apud Νo
strum invenitur 41 , 3 πείση
σθε a πάσχω et 163, 1 1 πρό
νοιαν των πραγμάτων θέσθαι
όπως άριστα κάθεστήξη. Αpud
Ρrocopium autem haec forma
grammaticis damnata creberri
me apparet: legimus enim Ρers.
Π. p. 125. C. 3. γενήσωνται.Van
dal. Ι. p. 191. C. 6. συλλήψηται.
Vand. ΙΙ. p. 238. D. 8. περιεσω
μεθα. p. 274. C. 8. έσησθε. ib. 1 1.
αφίξησθε. p. 291, 5. αιρήσωσιν.
Goth. Ι. Ρ.329. Β. 8. περιέσωνται.
p.331, 6. δώσωσιν.
Ιonicae formae 176 , ι ορσοθύ
ρης pro - ρας. 293, 2ο χρέ
οιτο. 319, 22 έοι pro είη. 3ο2,
19 et 328, 5 νηών pro νεών,
Νegligentia structurae 23, 7 δς
δή, ει και νέος ήν κομιδή -
ΙΝDΕΧ
αλλ' εκάλει γε αδτόν ο πάτριος
νόμος 23, 13 sqq. 33, 2ο λέ
γεται Αινείαν αυτού αφικόμε
νον άπαντά οί την Σίβυλλαν
φάναι. 69, τ. 12ο, 16, 178, 18.
23ο , 3.
Νeutra pluralia saepissime cum
verbo plurali 4, 5 ταύτα και
τά τoιάδε εθέλουσιν, 9, 15, 26,
9, 28, Ι. 32, 6. 39, 1ο. 42, 6.
53, 3. 66, 4. 99, 16. 1 16, 3.
122, 3. 161, 19, 21 Ι, 5 rell.
Νomina propria in ις et ιν ter
minantia ex ιος et ιον con
tracta, quod ex casibus obli
quis apparet, 26, 16 sqq. Λεύ
θαρις, 66, o et 7ο, 21 -Λευθα
ρίω. 1ο5, 8 Κοτάϊσιν το φρού
ριον 15ο, 22 Κοταϊσίου. 146,
16. 147, 6 Ονόγoυριν.
Οptativus futuri nimis Ε.
tatus 37 , 1 Ι κατέλιπεν δύνα
ιν - όπως - παραστήσοιντο.
42, 6, 47, 6, 48, 15. 5ο, 2 τ.
51, 6. 1 4. 19. 54, Ι 2. 57, 16.
76, 6. 85, 2ο. 91, 13. 97, 22.
το6, 7. 16. ι ο8, 16. ι ο9, 7 rell.
Ρarticipia saepe substantive po
sita ad imitationem Τhncydi
dis (Ι, 36 το δεδιός, το θαρ
σούν. ΙΙ,6ι το λυπούν. ΠΙ, 39
το θεραπεύον, το μή υπείκον.)
18, 7 το χαλεπαίνον αποβάλ
λοντες. 4 Ι, 18 τό αλγούν της
γνώμης και ανιώμενον, 46,
τώ δεδιότι μάλλον της γνώμης
ή τώ ήδομένω, 48, 5 το χαίρον.
56, 9. 69, 14, 91, 16. ι ο7, 6.
138, 3. 141, 1 Ι. 162, 4. 163,
6. 172, 15, 176, 8. 198, 6. 2.18,
13. 22 1, 2. 228, 16.
Τhucydides non raro ad verbum
expressus ΙΙΙ, 82 αεί εσόμενα
έως άν ή αυτή φύσις ανθρώ
πων ή 15, 3 μένειν ες αεί και
ακμάζειν, έστ' άν ή αυτή φυ
σις ανθρώπων ή Quod Τhuc.
ΙΙ, 84. in describenda pngna
navali dixit: τοίς κοντοίς διω
θούντο, Αgathias inepte in pu
gnam terrestrem transtulit 84,
το τους κοντοίς διωθούμενοι.
Τhuc. ΙΙ, 36. et apud Νostrum
156, 19. eadem verba leguntur:
τοις πάσιν και ες πόλεμον και
 GRΑΕΟΙΤΛΤΙS.
ες ειρήνην αυταρκεστάτην. Τhuc.
1, 33 ει ήν υμείς αν προ πολ
λών χρημάτων και χάριτος έτι
μήσασθε δύναμιν ύμίν προσγε
νέσθαι, αύτη πάρεστιν αυτε
πάγγελτος. Αg. 16ο, το δύνα
μιν , ήν αυτοί προ πολλών
χρημάτων και πόνων έχειν τι
μώνται, εις συμμαχίαν αυτε
πάγγελτον προσλαμβάνοντες:
φuorum locorum comparatio
aperte docet, nihil apud Νo
strum novandum esse: apte e
nim pro χάριτος, ne omnia
mutuatus esse videretur , πό
νων substituit, πόρων, φuod Β.
4 19
Vulc. comiccit, vernm loci ra
tionem turbaret.
Verbum auxiliare είναι snepins
apparet 126, 7 καταπιών είη.
135, 5 αγάμενος ήν. 175 , 14
αλύοντες ήσαν 279, 7 υπερ
αγάμενος ήν.
Verba desiderativa in - σείω ter
minantia Αg. . μsitatissima ad
imitationem Τhucydidis 33, το
ενδωσείω. 72, 18 διαβησείω.
95, 14. 249, 15 et 263, 9 α
παλλαξείω. ι ο9, 13 et 2ο3, 6
πολεμησείω. 145, 2 επαναστη
σείω. ι 76, 12 τιμωρησείω. 186, 9
πελασείω. 2ο8 , 7 κατηγορησείω.

Co r νίg en dα ε ι α dd e n dα.

In Graecis Αgathiae scribe : p. 41, 17. ανήνοντο pro ανήνοντο. 43,

13, προαλάμενος pro προαλλόμενος, 57, 14, pro puncto pone υιν
gulam. 85, 12 ετέρω τω pro ετέρω τώ. 145, 1. χειρός, όσον pro
χειρός, σον. 175, 15. ές τε pro έστε. 215, 6. dele νίrgulam
αnte oυ. 245, 9. scribe ό, τι pro ότι, 263, 19. dele νίrgu
Ιam ante βασ. 3ο3, 1 Ι. scr. Σάνδιλχος pro Σάνδιχλος.
Ιn αnnotatιs criticis: ad 33, 13. et 36, 8. post R. adde et Lugd. ίbί
dem atque ad 34, 15, 36, 8. 39, 15. 42, 6, 47, 2 et 3. εCribe
edd pro vulg, ad 34, 16. post R. adde et Lugd. et pro vulg.
scribe : eld. ex var. Lugd. p, 37. scholion : 9. και ante εν add.
R. ponendum est ante αξιόχρεων ad 43, 13. dele υcrύα : προ
αλάμενος νulg. . αα 44, 3. dele υerύα super/luα : ιδρυμένον R.
ct Lugd, p. 73. pro 23. scr, 22. ad p, 3ο3, 1 Ι. anie Σάνδι
κλος insere : Σάνδιλχος scripsi: v ad 332, 4. Σάνδιχλος h. Ι. R.
Lugd. Intpr.
Ιn indice historico : p, 4ο7. scr, Sandilchus pro Sandichlus , p. 4ο8.
s. υ. Utiguri dele νεrba s. Utriguri. Αd eundern indicem s.
τ'. Sindual adde: Verum huius viri nomen , a Graeculo cor
ruptum, erat Sinduald, testibus Ρaulo Diacono ΙΙ. 3. et Εva
grio IV 24. , Defecisse eum a Romano imperio, regnum sibi
in Ιtalia molientem, verum a Νarsete superatum, captumque
suspendio necatum esse, idem Paulus memorat. Ηaec, et cίin
cta practerea quae Νarses in Italia post pngnam Casilinensem ges
sit, Αgathias fortasse inter ea quae vetante fato non persecutus
est, uno loco cum Ηamingi bello, Veronaque et Βrixia captis,
«licenda sibi seposuerat. - Βrebtorum, an Βretonorum regen
εum vocaverit Ρaulus, variantibus libris certo definiri nequit:
idem gentis nomen, ut videtur, cum Bittoribus apud Agathiam
Π. 13, p. 92, ι 1.
Αd indicem graecitatis adde : άχρηστος, ιnutilis, noαιus 329, 3
έθνησκον αχρήστου ποτού έμπιπλάμενοι. Οuae manifesta imita
tio Μusaei (ν. 328 και ποτόν αχρήίστον αμαιμακέτου πίεν άλμης)
mihi nunc demum animadversa facit ut suspicer p. 3ο2 , 7. re
ctius se habere vulg. Σηστιάδος (cf. Μusaeum ν. 24.) Τuam Ση
στίδος, φuod adscivi ex Rehd. - Latinis quoque Ηero Sestias
cst, praeterquam apud unum Οvidium Ηeroid. ΧVΙΙΙ. 2. ubi libri
omnes barbare Sesta habent: Sesti autem, φuod elegantissimus
Lennepius recepit, divinatio Ηeinsii est, egregia illa atque ne
cessaria, nisi tamen, id φuod codices optimi indicant, distichon
integrum pro notho reiiciendum est.

Β Ο Ν Ν ΑΕ

Τ Υ Ρ Ι 8 C. F. Τ ΙΙ Ο R Μ Α Ν Ν Ι.
 Ε R SΤΕ S VΕR Ζ Ε Ι C Η Ν Ι SS
Τ) Ε R

S U Β S Ο Ρ Ι Β Ε Ν Τ Ε Ν
ΑUΡ D Α8

Ο Ο R Ρ US SΟR ΙΡΤΟ R U Μ ΗΙSΤΟ R Ι Α Ε

ΒΥΖ Α Ν Τ Ι Ν Α Ε.
(Die mit * bezeichneten bestellten vorlăufig einzelne Αutoren)

- Αa chen.
S. Ρ. Τ. Εxempl.
Die Βibliothek des Κόniglichen Gymnasiums
Ηerr Landrath τιnd Ρolizei- Director v o n C o e 1s
Εraτα Wittwe Κa atz e r

Ηerr Gymnasiallehrer Dr. Μe ng e

Ηerr Ρrofessor Quix υ

Αltenburg.
Die Schnn phase'sche Βuchhandlung - "

Αltona.
Ηerr Βuchhindler Κ. Β u s c h
für: Ηerrn Studiosus philol. Fr. Lti b ker in Ηasum
die Βibliothek des Κ. Gymnasiums in Αltona 1
Αmsterdam.
Ηerren Buchhändler Ι. Μίiller u. Comp. . -

und für die Βibliothek der vereinigten Τauf

gesinnten Gemeinde in Αmsterdam
Ηerrn R. C. Β. v a n de n Βri n k daselbst
Ι. C o m m e li n - •
.
Ρrofessor Dr. Ι. v a n Ηa 11 - .
Αdvokat F. Α. v a n Η all
Ε - Α. Ζ. Η a n 1 ο
Ρrofessor Dr. W. C n o o p Κ o o p
m a n s daselbst - -
-

-
,

- Professor Dr. D. Ι. v a n L e n n e p
daselbst - - - Φ. -

- Dr. Ι. Α. L o t z e , Professor Emerit.

daselbst - φ - - - -

- Professor Dr. G. Ι. R o o y e ns daselbst

 ΙΙ ΕRSΤΕS VΕRΖΕΙΟΗΝΙSS
S. Ρ. Τ. Εxempl.
Ηerrn Ε. W a l l e r Η. Ι. Ζ. daselbst 1
- Ρrofessor Dr. C. Ι. v a n Αs se ή - 1
- Ρrediger W. v a n V lot e n in Κampen 1
- - Η a m a k e r in Leyden 1*
- Candidat d.Τheol.F.W.Ι.Ιu in b o 11 - 1
- Ρrofessor Dr. W. Α. v a n Ηeng el - 1
- - Dr. C. Ι. Ch. R e u v en s - 1
- Candidat d. Τheol. D. W. de R o o - 1
- - - - Μ. Α. G. V o r st
ΥΥΠ Η ΥΥ Π. daselbst 1
- Candidat d. Τheol. Η. Ε. Weyers - 1
- Ρ. de Raadt aaf Νorthey bei Leyden 1
- Professor Dr. Η. Αr n t z e n i u s in
Utrecht . 9 - υ - - 1*
die Βibliothek der Universität - - 1
Ηerrn Ρrofessor Dr. Η. Ι. R o y a a r ds - 1
Ηerrn Dr. P. Ca m per in Zutphen - 1

ποπ Βuenhandler G. G. Saipke . . . ! 3.

Αrnsberg.
Ηerr Director des Gymnasiums Β a a den 1
Αugsb u rg.
Ηerren Buchhindler v on le n is c h a. Stage 1*
Βam b erg.
Ηerr Βαοhhândler I. C. D re s ch - θ ". 1

Βer li n.
Ηerr Ρrofessor Dr. Κ le n z e . θ - θ - 1*
- - Dr. L a c h m a n n - ο ο υ 1*
- - Dr. Β eth m an n - Η o 11 w eg . α 1*
- Director des Friedrich Wilhelms Gymnasiums
Dr. S p i11 e k e υ ω υ - - 1*
- Director des Ioachimsthalschen Gymnasiams
Dr. Μ e i n e k e " 0 9 -, 1
- Οberbibliothekar Professor Dr. W i lk e n 1
- Βuchhändler C. F. Α m e la n g. υ 4 1
- - Ε. D ti m m le r υ - υ [1
τιnd für: Se. Εxcellenz Ηerrn Geheime Staats
Μinister FreiherrnW. v o n Η u m b o 1 d t 1
Ηerrn Consistorialrath und Ρrofessor Dr.
Νe a n d e r. " - " υ - 1
Ηerrn Geheime Οber - Ιταstizrath Μ ίi 1 l e r 1
- wirklichen Geheime Οber - Regie
rungsrath Dr. Sίi ver n - - 1
 ΙΟΕR SUΒSCRΙΒΕΝΤΕΝ. ΙΙΙ

S. Ρ. Τ. Εxempl.
Ηerrn Ρrofessor Dr. L e o . - - - 1
- Dr. Βό c kh - - - 1
- Dr. G a n s - - - 1

Ε -

-
Dr. Ζu m pt
Dr. Phillips .
Οberlehrer Wi g a n d
- Dr. Βό c king θ
-

Ιoachimsthalschen
υ

-
-

0
1
1
1*
1*
die Βibliothek des
Gymnasiums - - Φ - - 1*
Ηerren Buchhändler D un c k er τι. Η α mb l ot {san, ί
Die Εn s li n’sche Βuchhandlung
für: die Βibliothek des Κ. Gymnasiums zu Stargard
in Ρommern - - - - - - 1
Ηerr Βuchhândler F. L a u e - υ - - 1
- - Ε. S. Μ i t t l e r υ - - 2
Die Νi c ola i’sche Βuchhandlung 2
Ηerr Βuchhândler C. Α. St u h r 1
- - Τ. Τr a ut we i n 3

Β o n n.
Ηerr Οber - Consistorialrath τιnd Professor
Dr. Αu g u sti . . . 0 0 1
Ηerr Ρrofessor Dr. Α c ht e rfe 1 dt 1
- - Dr. Ε. Μ. Α r n d t 1
- Ρrivatdocent Dr. Αr n dt s . - - - 1*
- Studiosus phil. Fr. Α1b r e c ht . - - 1*
Die Βibliothek des Κ. Gymnasiums - - 1
Die Κόnigliche Universitäts- Βibliothek . Schrbp. 1
Die Ηandbibliothek des Ρhilologischen Seminars 1
Die Νiederrheinisch - Βyzantinische Gesellschaft 1
Ηerr Professor Dr. Βr a n dis. - " - - 1
Η. Β o n a r. - - " - Schrbp. 1
Ρrofesssor Dr. C a l k e r - - - - 1*
- Dr. v o n Dr ο st e - Η ίi 1s h off 1*
Ρrivatdocent Dr. D e ite rs - - 1*
Ρrofessor Dr. Ε ! v e n i ch 1*
- Dr. G i e s e ! e r - - - 1
- Dr. Η e i n ri c h . - - 1*
- ΙDr. Η e f ft e r - 1*
Studiosus phil. C. Η erg e rs b e rg 1*
- - νοn Ηon th eim 1*
Κaplan Κr e τι z e r - 1
Studiosus phil. Κa 1t h of 1*
Gymnasiallehrer Dr. Ι. u c a s 1
ΙV ΕRSΤΕS VΕRΖΕΙΟΗΝΙSS

S. Ρ. Τ. Εxcmpl.
Ηorr Ρrivatdocent Dr. L a ss e n - - - - 1*
- Studiosus phil. Ε. de Lassaulx - - 1*
- Ρrofessor Dr. v o n Μ ίi n c h o w . - - 1
- Geheime Justizrath und Prof. Dr. Μa e k e Ιdey 1*
- Ρrofessor Dr. Νike - - - - - 1
- - Dr. Νitz s c h . - - 1
- Ρfarrer C. Ν e u s e s - - " - - 1
- Studiosus juris Ο sw al d υ υ • , ο 1*
- Ρrofessor Dr. Ρu g g é . - - - - 1
- Geheime Regierungsralh und ausserordentli
cher Βevollmächtigter an der Rhein - Uni
versität v o n R e h fu e s . - - φ 1
- Gymnasiallehrer Ri n d fΙ e is c h 1
- Ρrofessor Dr. R it t e r. - 9 1
- - Dr. S a c k . φ - α 1*
- - Dr. Α. W. v o n Sc h l eg e 1 1*
- - Dr. S c h o l z - - - 1
- Weltpriester S eb a s t i a n y • . • 1
- Studiosus phil. C o n st. v o n S ch in a s 1*
- - - S a a 1. - - - - 1
- Ρrofessor Dr. F. W a l t e r. - - " 1
- Οberbibliothekar Professor Dr. F. G. W el c ker 1*
- Μedizinalrath Professor Dr.W i n d is c h m a n n 1

Β re m en.
Ηerr Ρrofessor R u m p . . . . Schrbp. 1*
- - S a n d e rs - θ - • - 1*
- Βuchhândler W. Κ a is e r - - υ 0 3

Βr esla u.
Ηerr Ρrofessor Dr. Ρa s s o w 0 α θ - 1
Die Βibliothek des Κ. katholischen Gymnasiums . 1
Ηεrr Ρrofessor Dr. v o n C o e 1 l n . - θ - 1
- Βuchhindler Ι. D. G r ti s o n u. Comp. 1
- Βuchhindler Ι ο h. Fri e dr. Κo r n d. ált.
für : Ηerrn Director des Gymnasiums Professor
Κ ό r n e r in Οels - - - 1*
Ηerr Βuchhindler F. Ε. C. L e τι c k a rt - - 2
und ftir: die Βibliothek des Κ. Gymnasiums zτι
Οppeln . . . . 1

Βrίi n ninghausen.
Ηerr Freiherr v o n R o m b erg, Κύmiglicher
Κammerherr . . . . . Velinp. 1
 DER SUΒSCRIBEΝΤΕΝ. . . w
s, Ρ. Τ. Εxempl.
Βr üss el.
Ηerr Βuchhindler Ι. Fr a n k - - - 4. 3

Βίickeb u rg.
Se. Ηochfirstliche Durchlaucht der regierende Fürst
zu Βίickeburg . . • , • - • 4 1

Cambridge,
Τhomas Τhorp Εsq., fellow of Τrinity College Schrbp. 1
Ca p p en b e rg.
Se. Εxcellenz Ηerr Geheime Staats - Μinister
Freiherr v o m S t e in . 0 - 0 Velinp, 1
Cassel.
Μerr Βuchhindler Ι. Ι. Β ο h n é
für : die ΚurfürstΙiche Βibliothek des Μuseums in
Cassel 9 υ - θ 0 υ θ 1
Se. Ηochftirstliche Durchlaucht den Landgraf
Victor zτι Ηessen - Rothenburg Schrbp. 1
CelΙe.
Ηerr Director Η ίi p e de n . . . . Schrbp. 1*
Clev e.
Ηerr Director des Gymnasiums Rig l er . . 1
C o b le nz.
Die Βibliothek des Κ. Gymnasiams . . . - - 1
Ηerr Director des Gymnasiums Dr. Κ 1 e i n - 1
Πerr Οberlehrer am Gymnasium and Bibliothekar
Dr. D ro n k e θ θ 9 - ο - υ 1
Ηerr S c h le c h t, Bischόflicher Secretair . θ 1
- Βuchhindler Ι. Η ό 1s c h e r Φ. . Velinp. 1
Co b u rg.
Die Β i e de r m a n n'sche Ηofbuchhandlung - { ί.
Ηerren Βuchhindler Ι. D. Μ e a s e l u. S o h n
für : die Herzogliche Bibliothek in Coburg . - 1
C ό l n.
ΙDie Βibliothek des Κ. Ιesuiter Gymnasinms υ Μ
Πerr Οberlehrer am Ιesuiter Gymnasium Κr e t: s e r Μ
- - - Carmeliter Gymnasium Ηoss . , 1
VΙ ΕRSΤΕS VΕRΖΕΙΟΗΝΙSS

S. Ρ. Τ. Εxempl.
Ηerr Bibliothekar F. F. Ρa p e ο υ Schrbp. 1
- Gymnasiallehrer Η e n n e s - υ α 1*
- Dr. Μ ίi n c h e n, Geheime Secretair bei dem
Ηerrn Εrzbischof e " φ Ο 0 1*
Ηerr Αppellationsgerichts- Rath L eist 1*
- Βuchhandler Ι. Ρ. Β a c h e m 1*

C o ns ta n z.
Ηerr Βuchhindler W. Wa 1 l is
fur: Ηerrn Freiherrn Ι. Η. v o n W e s se n b e rg,
Βisthums - Verweser - - θ - 1
- Professor am Lyceum Fi n e i s e n ο 1
- Candidat d. Τheol. Ι. G. Μ ey er h a n s
in Luzern - υ - υ φ υ 1

Co pe Θ ΙΩ.
openhagen 1*
Ηerr Βuchhindler Fr. Β rum m e r θ - 9 { 1

Δ1
- 2
Die Gy l de n da 1'sche Βuchhandlung ! Schrbp. 1
C όs lin.
Ηerr Βuchhindler C. G. Η e n d ess θ θ 1

Γa nzig.
Ηerr Βuchhândler F. S. G er har d . 1.
Darmstadt.
Die Βibliothek des Grossherzoglichen Gymnasiums 1
Ηerr Βuchhändler Ι. W. Η ey er 1

Dillenburg.
Ηerr Dr. Fr i e d. S c h mitthe n n e r " 1

Do na u es ching en.
Die Fürstliche Βibliothek e " - φ 1

ΙD o rtm un d.
Ηerr Βachhändler Κό p p e n
für: die Βibliothek des Κ. Gymnasiums θ 1
D res den.
Die Wag n e r"sche Βuchhandlung
für: Ηerrn Conrector C. Β a u τn g a rte n- C ru sitιs 1
- Αppellationsgerichts - Rath v o n Βos e 1
- - - Dr. Κrey s sig 1"
 ΙΟΕΗ SUΒSCRΙΒΕΝΤΕΝ. VΙΙ

S. Ρ. Τ. - Εxempl.
Duisburg.
ΙΙerr Director des Gymnasiums Dr. Ι. D. S c h u12 e 1"
- Οberlehrer am Gymnasium Dr. Η o p fe n
sa e k . . • - .. • Schrbp. 1*
ΙΟ ίi re n.
Ηerr Director des Gymnasiums Μe i e r 1
Die Βibliothek des Κ. Gymnasiums 1

D üsseld o rf.
Πerr Director des Gymnasiums Βr ti gg e m a n n 1
Die Βibliothek des Κ. Gymnasiums - Φ 1
ΙΗerr Ρfarrer Dr. Β in t e r i In " - - 1
- Dr. phil. F. D ey c ks. - 9 1*
Ε1 b er fel d.
Die Βibliothek des Κ. Gymnasiums - 1
Εrfu r t.
Die Κey s e r sche Βuchhandlung - - - 1*

Εsse n.
Ηerr Οberlehrer am Gymnasium W i 1b erg - 1

1. Fr a n kfurt am Μain.
Die Α n dre iiische Βuchhandlung - 4. 1
Ηerι Βuchhandler Η. L. Βr ό n n e r - 1*
und für : Ηerrn Ruth S c h l o s s er - - 1
- Director des Gymnasiums Dr.
V o e m el - - - - - 1
- Ρrofessor Dr. Αs c h b a c h . 1

Frei b u rg.
Ηerr Ρrofessor Dr. Ε r n st Μ ίi n c h - -

- Geistliche Rath und Ρrofessor Dr. Η u g - 1*

- Ρrofessor Dr. Ζe 11 - - 1*

Giessen.
Πerr Βuchhindler Β. C. F e r b e r - - - Ω

Gl og au.
Die Νe u e G ti n t e r'sche Βuchhandlung
für: die Βibliothek d. Κ. katholischen Gymnasiums
in Glοgau . - - - - - 1
VΙΙΙ ΕRSΤΕS VΕRΖΕΙΟ.ΗΝΙSS

S, Ρ. Τ. - Εxempl.
die Βibliothek d. Κ. evangelischen Gymnasiums
in Glοgau . . Φ. φ "- θ 9 - 1*
die Βibliothek des Κ. Gymnasiums in Lissa . 1
G ό r li tz.
ΙΙerr Βαοhhindler C. G. Ζo b e 1
für: die Μiligh'sche Βibliothek - - - - 1

Gotha.
Ηerr Βuchhindler C. G I a s e r
für: Ηerrn Οberbibliothekar Ηofrath Fr. Ι a c o b s 1
die Ηerzogliche Βibliothek - - Schrbp. 1
Gό t ting en.
Ηerr Professor Dr. L ίi c k e . - - Φ 0 1
Die Dieter i c h'sche Βuchhandlung . • . • 2
Ηerren Βuchhândler Van de n h o eck u. Rτι pre cht 2*
Gr à tz.
Die F. Fers t1'sche Βuchhandlung - Φ. . 1

G r eifsw ald.
Ηerr Βuchhindler C. Α. Κ ο c h
für: Ηerrn Ρrofessor Dr. Κan n gies ser
- - Dr. Κ ο s e g art e n " φ

Ηerr Βuchhindler Μa τι r it i u s . -, 9

und für : die Κόmigliche Universitäts- Bibliothek

Groningen.
Ηerr Βuchhândler W. v a n Βo e k e re n
4 Schrbp. 4
Ηal b erstadt.
Ηerr Βuchhândler C. Βrtigg e m a n n
- - Ε. Α. Η e lm 1
Ηalle.
Πerren Βuchhândler Ηemmerde u. Schw et s eh ke
τιnd für: Ηerrn Professor Dr. G es en i us in Ηalle
- - Dr. Μ e i e r
- - Dr. R e is ig
- Dr. V oi g t el
-

- - Dr. W a h !
die Κόuigl Universitats-Biblioil.ck Ε
 ΙΟΕR SUΒSCRΙΒΕΝΤΕΝ. ΙΧ

S. Ρ. Τ Εxempl.
Ηerrn Director des Gymnasiums Professor
S ch m i e de r in Βrieg . - - 0

Ηerrn Director d. Gymnasiums Dr. Βr o h m

in Τhorn .
Ηerrn Dr. W i l h. Κe fers te in
die Βibliothek des Κ. Gymnasiums -
Die Βuchhandlung des Waisenhauses
Ηamburg.
-

-
φ

-
ι
Ηerren Buchhandler Lübbers u. Schubert
- - Ρert h es u. Β ess er . α
Ηa mm.
Die Βibliothek des Κ. Gymnasiums - -

Ηerr J. Η o pf - - • - - -

Ηan n o v e r.
Die Ηa h n sche Ηofbuchhandlung
für : Se. Κόnigliche Ηoheit den Ηerzog von
C a m b ri d g e . - - - - -

Ηerrn Οher-Αppellationsrath v o n S c h r a de r
in Wolfenbίittel - - "

Ηerrn Αrchidiakonus Τh ό rl in Celle .

- Land-Syndicus V o g e 11 - θ

Ηeidelberg.
Ηerr Βαοhhindler Ι. Β. Μ ο h r
fίir: Ηerrn Geheime Ηofrath und Ρrofessor
Dr. Sch 1 ο s s er. -

Η eilb r o n n.
Ηerr Βuchhindler C. D re c h s le r - - 9
1*

Η e r ma nnst a dt.
Ηerr Βuchhândler W. Η. Τhierry
Η ildesheim.
Die Gerstenberg sche Βuchhandlung - θ 1
und für: Ηerrn Justizrath Η. Α. Lti n tz el Schrbp. 1*
Η Θ r n a u.
Se. Εxcellenz Ηerr Ceheime Staats-Μinister Freiherr
νοn Gagern - - Schrbp. 1*
Χ ΕRSΤΕS VΕRΖΕΙΟΙΗΝΙSS

S. Ρ. Τ. Εxempl.
Κasch a u.
11
Herr Βuchhândler Otto Wigand . . β. Velinp. 1
1

Κi el.
Γic Universitäts.Βuchhandlung des Ηerrn I. C. F.
ν ο n Μa a c k υ - " υ Φ - -0 2*
und für: Ηerrn Ρrofessor Dr. Βur c h a r di. - 1
- Εtatsrath und Ρrofessor
Dr. C ra m e r. - ο . Schrbp. 1*
- Ρrofessor Dr. D a h I m a n n " 1*
- Εtatsrath und Ρrofessor Dr. F a l k 1*
αie Κόnigl. Universitäts-Bibliothek Schrbp. 1
Ηerrn Dr. Ratje n . . . . . 1*
- Dr. v o n St e ma n n Φ. θ 1*
- Studiosus philol. L u cht 1*
- -4 - W o lf f 1*

Κό nigsberg.
Ηerren Buchhändler Gebrüder Β o r n t räg e r υ 1
und für: Ηerrn Ρrofessor Dr. Ε Ι le n dt inΚόnigsberg 1
- - Dr. L o b e c k daselbst 1
- Director d.Colleg. Frid.Dr. Stru v e- 1
- Studiosus S tr e b e r - 1
die Βibliothek des Collegii Fridericianί- 1
die Βibliothek des Αltstadtischen Gyιn
nasiums daselbst θ ο 0 1
die Βibliothek des Κ. Gymnasiums in
Βraunsberg 0 - - 0 0 1
Ηerr Βuchhändler Α. W. U n z e r
1ϊir: die Wallenrodt'sche Βibliothek in Κόnigsberg 1
Ηerrn Studiosus Ηa g e n daselbst. - - 1
die Βibliothek des Κ. Gymnasiuras in Ly 1
Ηerrn Director des Gymnasiums Ρr a n g in
Gumbinnen . ψ. - - υ θ - 1
Ηerrn Dr. Juli u s We r n i c k e in Τhorn . 1

Lan dshut.
ΙΙerr Βuchhandler Ph. Κr till . . . 1

Leipzig.
Inhi
Ηerr Βuchhindler C. Α n dra e - . - Schrbρ. 1 4.
Velinρ. 1
 ΙΟΕR SUΙΒSΟRΙΒΕΝΤΕΝ. ΧΙ

S. Ρ. Τ. Εxempl.
Ηerr Βuchhândler Ι. Α. Βa rth θ ψ {saar.
-0 - C. C n o b l o c h
- - W. Ε n g e lm a n n
ftir: die Raths - Bibliothek in Leipzig . - -

Ηerr Βuchhindler Fr i e d. F 1 e is c h e r
für: Ηerrn Domherrn Ρrofessor Dr. Τitt ma n n in
Leipzi φ - ω - 9 υ θ

die Βibliothek der Fίirstenschule in Grimma

Ηerr Βuchhandler C. Η. F. Η a r t m a n n υ -

%.
Die I. C. Η i n ri e h s' sche Βuchhandlung . ο

und für: Ηerrn Ρrofessor Dr. L u dw. Β a c h m a n n

in Leipzig ο 0 Φ - " Φ. 41:
Ηerrn Regierungs-Rath Dr. Ι. L. W. Β e ck
daselbst υ υ - - - -

die Βibliothek der Νicolaikirche daselbst

Ηerrn Οberhofgerichts - Rath und Senator
Dr. Ca r1 Ε in ert daselbst . Schrbp. 1*
Ηerrn Ηandelsgerichts-Αctuarius Ρh, Η. Fr.
Η a e n s e l daselbst - " 9 Φ 1
Ηerrn Ρrofessor Ritter Gottfri e d
Η e rm a n n daselbst 9 υ 0 0 1*
Ηerrn Μ. Chr. Fr. L a s c h daselbst 1*
- Professor Dr. Ε. Ε. Κ. R o se n m till e r
daselbst θ υ - 0 υ - 1
Ηerrn Professor Dr. Β. Schilling daselbst 1*
- - Dr. Ι. Α. S chill in g - 1*
- Ρrivatdocent Μ. V o ge 1 - 1*
- Pastor Μ. v o n Ζ ο b e l in Βorna 1*
Ηerr Βuchhindler Ι. G. Μitt I e r φ ο θ 1
- - C. Η. R e c l a m • • 1.
"

- Ρroclamator Ι. Α. G. Weig el
-

kaar 2
1

Le mgo.
Ρie Μ eyer sche Ηofbuchhandlung
für : Ιhro Εrlaucht die Frau Gräfin Car o li n e v o n
Sc h a um burg - Li p p e zu Βίickeburg . 1

Leyden.
Ηerr Ρrofessor Dr. Ι. Β a k e 0 θ - υ 1*
Die Universitäts-Bibliothek. θ - φ - 1
Ηerr Βibliothekar Dr. Ι. G e el θ, Φ - 1*

Ηerren Buchhindler S. u, Ι. Lu cht ma ns {Velimp. 1Ω *

1*
 ΧΙΙ - ΕRSΤΕS VΕRΖΕΙΟΗΝΙSS

S. Ρ. Τ. - Εxempl.
Liegn i tz.
Ηerr Βuchhändler Ι. F. Κ α h 1 m ey - - 1

- Linz.
Ηerr Βuchhindler Jos. F i n k - - - - 1

Lo n do n.
Ηerren Buchhândler Βla ck, Υoung a n d
ΥΟ U1 Ιη 5 - - φ Φ.
k. ί!
-
Velinμ. 2
J o h n Wi n d h a m Βr u c e Εsq.. ". - - 1
Ηerr Βuchhandler W. Η. Κο Ι Ι er - - - Η

Lii b e ck.
Der hohe Senat der freien Stadt Lübeck Schrbp. 1
Ηerr Βuchhandler Ι. Ι. v o n R o h den . - 1

Lüneburg.
Ηerren Buchhândler Ηer o l d u. W a h 1 st a b - { ί.
Lii tι i ch.
Die Κόnigliche Universitäts-Bibliothek. - υ 1

Lii tz e r a t h.
Ηerr Pfarrer Ι. Α. Sc h m i tz - " φ - 1

Μagdeb u rg.
Ηerr Βuchhândler W. Η ein rich sh o fe n . - 41.
Μainz.

Ηerr Βuchhândler Fl. Κα p fer b e rg . - , - 1

Μarburg.
Ηerr Βuchhindler Ch. G a rth e υ - - - 1
Die Κri eg e r' sche Βuchhandlung
ftir: Ηerrn Βibliothekar Ρrofessor Dr. Fr. Re hm 1

Μa ulb r on n.
Ηerr Professor Ηartt In a n n, Director des Τheolo
gischen Seminars - - - - - ι 1

- Die Βibliothek des Τheologischen Seminars - 1

 ΙΟΕR SUTSCRΙΒΕΝΤΕΝ, ΧΙΙΙ

s, Ρ. Τ. Εxempl.
Μi n den.
Ηerr Director des Gymnasiums Dr. I m an u el 1
Die Βibliothek des Κ. Gymnasiums - υ . · 1

Μi ta u.
Ηerr Βuchhândler G. Η. Rey h e r - - - 1
und für : Ηerrn ν ο n Β ra un s ch w eig, Κurlân- -

dischen Gouvernements - Schulen -

Director 9 - - φ - - 1

Μίihlhausen.
Ηerr Βuchhindler Fried. Η e i nri e h sh o fen
für: die Βibliothek des Κ. Gymnasiums - - 1
Μίi nchen.
Ηerr Βuchhindler Ι. G i e 1. - - -

Die J o s. Li n da u e r'sche Βuchhandlung . - 1

Μίi ns t e r.
Ηerr C. Μ. Freiherr D roste v o n Vis ch ering,
Βischof von Μünster . . . . . Velinp. 1
Ηerr Ρrofessor Dr. G r a u ert - • " ο 1

Μίinstereiffel.
Βie Βibliothek des Κ. Gymnasiams - υ . 1
Ηerr Gymnasiallehrer R o sp att . θ - - 1

Νeus trelitz und Νeubran denburg.

Ηerr Βuchhandler Lu d wig D ti m mler . 2
Νeu W i e d.
Die Fürstliche Βibliothek ό - 0 θ - 1

- Νο r dh a us en. - -

Πerr Βuchhândler R. L an dgraf φ - - 1*

Νürnberg.
Ηerren Buchhändler Riegel u. Wiessner - 1

Οldenburg.
Ηerr Βuchhändler S c h u 12 e - - - φ 1

Οppeln.
Ηerr Gymnasiallehrer Dr. Β a c h .. • 1
 ΧΙV ΕRSΤΕS VΕRΖΕΙΟΗΝΙSS

S. Ρ. Τ. Εxempl.
Ρes th.
Ηerr Βuchhindler Ηa rt 1 eb e n
ftir: Ηerrn Ρrofessor Dr. Jo h. v o n Sc h τα s t e r. 1*
Ηerr Βuchhandler G. Κi li a n
für: Ηerrn Probst v o n Fej é r ® - - υ 1
die Κόnigliche Universitäts-Bibliothek. - 1

Ρotsdam.
Ηerr Βuchhindler Ηo r vath e- - - - Ώ

Ρrag.
Ηerren Buchhândler Κron b e rger u. Weber. 1*
Ρr e nzl ο W.
Die Rag o czy' sche Βuchhandlung - - - 1

Ο u e dli n b u rg.
Die Εrn st'sche Βuchhandlang
für: Ηerrn Regierungsrath De li us inWernigerode. 1*

Riga.
Ηerr Βuchhândler Ι. D e ub n e r
für die Κaiserl. Universitäts-Bibliothek zτι Dorpat 1

Ro s to ck.
- -- -

Ηerr Βuchhândler Κ. C. St i 11 e r. kaar 1

1

Rudolstadt.
Γie Ηof- Βuchhandlung - 9 - - - 1

Stendal.
Ηerren Βuchhändler Franz e n u. Gros s e - 1. *

Stettin.
Ηerr Βuchhândler F. Η. Μ o rin. ". - - Ω

Strasbu rg.
Ηerren Βuchhândler Τre τα tt e l u, Wίirtz - Ω

Stuttgart.
Ηerr Freiherr Cotta v o n Cotte n dorf. . 1
Die Ι. Β. Μet z le r' sche Βuchhandlung - - {
 ΙΟΕR SUΒSCRΙΒΕΝΤΕΝ. ΧV

S. Ρ. Τ. Εxempl.
Τrier.
Ηerr Βuchhindler F. Α. Gall - - Schrbp. 1
- - Ι. Ι. in tz
ftir: die Stadt-Bibliothek θ - - - 1

Τübingen.
Die Κόmigliche Universitäts-Bibliothek . - 1
Ηerr Studiosus der Τheologie C 1ο ss . . . 1*
- Βuchhandler C. F. Ο sia n der - - - 1

U 1m.
Die Sι ett in sche Βuchhandlung - - - 1

Weilb u rg.
Die Bibliothek des Ηerzoglichen Gymnasiums - 1

VVei m a r.
Ηerr Βuchhindler W. Η offm a n n - - φ 1

W i en.
Ηerr Βuchhindler C. F. Β e c k θ - - - 1
- - Ι. G. Η e ub n e r 0 - - { f,
3
- - Ρ, Ι. S c h a 1b a c h er Schrbp. 3
Velinp. 1
- - C. S c h a u m b τι rg τι. Comp.
für: Se. Κaiserlich Κόnigliche Ηoheit den Εrzherzog
Α n ton - α - - - Schrbp. 1
Se. Κaiserlich Κύmigliche Ηoheit den Εrzherzog
Joha n n Schrbp. 1
Ιhro Ηοcifirstliche Darehleucht
die Frau
Fürstin Τh e re s e J a b 1 o n o ws ka Schrbp. 1*
Ηerrn Doctor S c h m i dt - υ - - 1

Ηerr Βuchhändler Ι. Β. W a l lis h a us s er k. Velinp. 1

1
1

VVies ba den.
Ηerr Βuchhindler Η. W. R i t t e r - - - 1
und für : die Ηerzogliche Βibliothek zu Wies
baden. - - - - . Schrbp. 1
Ηerr Ηof-Βuchhândler L. Schelle nberg - 1
ΧVΙ ΕRSΤΕS VΕRΖΕΙΟ.ΗΝΙSS DΕR SUΒSCRΙΙΒΕΝΤΕΝ.
S. Ρ. Τ. Εxcmp1.
Wolfenb üttel.
Ηerr Βuchhândler Η. G. W. Α1 b re c h t
für: die Ηerzogliche Βibliothek in Wolfenbuttel. 1
Würzburg.
Die St a h e1'sche Βuchhandlung . . Velinp. 1
Ζitta u.
Ηerr Βuchhândler Ι. D. S ch ό ps
ftir: Ηerrn Director des Gymnasiums Dr. Fr i e d.
L in de m a n n φ - φ - - - 1

Ζürich.
Ηerren Buchhândler Ο re11, Fίiss li u. Comp.
für: Ηerrn Ρrofessor Chorherrn Βr e m i - - 1*
- - F. L. Κe 1 l e r - - - 1
- - Οchsner - - - - 1*
- - Ι. C. Ο relli - 9 υ 1*
- Ρfarrer Βe ckh in Reichenbach, Can
ton Βern . - - - - " - 1

Ζw ic ka u.
Ηerren Βuchhindler Gebrüder S c h u m a n n
für: Ηerrn C. S c h τιma n n in Schneeberg . 2
κ"
όsterreichische Nationalbibliothek